İsim ve Fiil Farkı

İsimler, canlı veya cansız bir nesneyi, varlığı, eşyayı veya kavramı

ADLAR ( İSİMLER ) karşılarken fiillerde bir hareket, devinim, iş, gerçekleşen bir olay söz
konusudur.

Fiil, “-mek/-mak”, “-yor” gibi ekleri alarak çekimlenirken isimler bu

ekleri almaz.

TT Beni görünce güldü. Fiil

SÖZCÜK TÜRLERİ TT En sevdiğim çiçek güldü. İsim
TT Eskiden hikâyeler yazardı. Fiil
İsim
Kendi Başına Anlamı Olan Sözcükler
TT Tanıdığı, ünlü bir yazardı.

İSİM (AD) SOYLU SÖZCÜKLER

1- ...............................................
2- ............................................... İSİM (AD) TÜRLERİ
3- ...............................................
4- ............................................... Varlıkların Verilişine Göre İsimler

FİİL (EYLEM) SOYLU SÖZCÜKLER 1- ...............................................

1- ............................................... 2- ...............................................

Cümleye Anlam Katan Sözcükler Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler

EDAT (İLGEÇ) SOYLU SÖZCÜKLER 1- ...............................................

1- ..................................................... 2- ...............................................

2- .....................................................
3- .....................................................
Varlıkların Sayılarına Göre İsimler

1- ...............................................
İSİM (AD) 2- ...............................................
Varlıkları, durumları, kavramları karşılayan sözcüklere isim (ad)
3- ...............................................
denir.

aslan kitap Melis kapı

Türkiye hoşgörü aile yangın

1
 VARLIKLARA VERİLİŞLERİNE
GÖRE İSİMLER Kimi zaman cins isimleri özel isim olarak kullanılabilir.

Bugün Deniz’in babası yurt dışından geliyormuş. (özel isim)

Özel İsimler
Yeni kedimizin adını Maydanoz koyduk. (özel isim)
Tek olan, diğer varlıklara benzemeyen varlıkları karşılayan adlardır.
Türkçe dersinde Toprak sunum yapacak. (özel isim)
Harun Tursun İslamiyet
Kimi zaman özel isimler cins ismi olarak kullanılabilir.
Türkiye Milliyet
Hicaz, Türk sanat müziğinin ana makamlarından biridir.
İstanbul Yeşilay Derneği (Hicaz bir yer adıyken bu cümlede bir makam adı olarak
yani cins ismi olarak kullanılmıştır.)
Vatan Caddesi Topkapı Sarayı

VARLIKLARIN SAYILARINA
Özel isimler cümlede büyük harfle başlar ve bu isimlere gelen
GÖRE İSİMLER
çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.

Kurtuluş Savaşı’nı ne fedakârlıklarla kazandı bu millet.

Tekil İsimler
Bursa’nın tarihi çok eski çağlara kadar uzanmaktadır.
Sayıca bir tek varlık ya da kavramı karşılayan adlardır.
Bazı geceler Samanyolu’nu çok berrak bir şekilde görürüz.

Siz Türk’sünüz, siz de Alman’sınız değil mi? kuş pencere

Dağcılar, sonunda Ağrı Dağı’nın zirvesine ulaşmıştı.

öğrenci insan

asker duvar

elma

Cins İsimler (Tür İsimleri)

Aynı türden varlıkları karşılayan adlardır.

saat dergi Altı çizili sözcükler tekil ad mı topluluk adı mı?

ev su Çiçek suya, çocuk ise sevgiye muhtaçtır.

anne ceket

sevgi mavi

daire edebiyat

2
 DİKKAT
Çoğul İsimler
Okul bugün kapalı.
Birden çok varlık veya kavramı karşılayan adlardır. Tekil isimler “-lar
/-ler” ekini aldığında çoğul isim olur. Bunlara çokluk adı da denir.

Okul bugün pikniğe gitmiş.

kuşlar askerler

ağaçlar elmalar

öğrenciler insanlar
VARLIKLARIN OLUŞLARINA
GÖRE İSİMLER

Somut İsimler
Topluluk İsimleri
Duyu organlarından herhangi biriyle algılanabilen varlıkları karşıla-
Çoğul ekini almadığı halde birden çok varlığı karşılayan adlardır. yan adlardır.

orman komisyon Rüzgâr çiçek

ordu ekip yağmur gürültü

sınıf aile soğuk aydınlık

millet jüri sıcak karanlık

küme sürü ekşi mavi

deste kurul acı (tat) koku

düzine grup

halk
Soyut İsimler

Duyu organlarından herhangi biriyle algılanamayan kavramları kar-

şılayan adlardır.
Aşağıdaki sözcükler çoğul ad mı yoksa topluluk adı mı?
kıskançlık ayrılık

Sürüler - milletler - ekipler

kin özlem

iyilik aşk

kötülük sevgi

nefret acı (üzüntü)

kıskançlık mutluluk

3
 DİKKAT NOT
Bazen somut anlamlı isimler cümlede soyut anlama gelecek “-cik” eki bazen kalıcı isimler de yapar. Bu şekildeki
şekilde kullanılabilir. sözcükleri küçültme olarak değerlendiremeyiz.

Bu işte senin parmağının olduğunu düşünüyorum.

Bir ömür benim gölgemde yaşam süremezsin. TT gelincik TT beyincik

TT bademcik TT arpacık

TT maymuncuk TT dipçik

DİKKAT
Bazen soyut anlamlı isimler cümlede somut anlama gelecek
şekilde kullanılabilir.

Aşk, bir askerdir sabahları yalnız ve hüzünlü. “-cık” ekini alan kimi sözcükler, cümlede her zaman küçültme
Zaman, bir atlı gibi koşuyor bilinmeyene ismi olarak kullanılmaz. Bu eki alıp ismi nitelediğinde sıfat, eylemi
nitelediğinde ya da belirttiğinde zarf olur:

TT Küçücük elleri soğuktan üşümüştü.

NOT
Eylem kök ve gövdelerine getirilen “-mek, -me, -iş” ekleriyle TT Görevli, birazcık beklerseniz sizin işlerinizi hallederim, dedi.
oluşturulan isimlere …………………… denir.

TT Gülmek sana çok yakışıyor.

TT Kitap okuma alışkanlığı kazanmalısın.

TT Bakışı beni fazlasıyla etkiledi.

KÜÇÜLTME İSMİ
İsimlere “-cik, -ceğiz” eklerinden herhangi biri getirilerek yapılır.
İsme “küçültme, sevgi, acıma, azımsama” gibi anlamlar katar.

TT Evleri şu tepeciğin hemen ardındaydı. (………..……….…...)

TT Kitapçıkları hemen dağıttı. (………..……….…...)

TT Şehrin güneyindeki gölcük kurumuş. (………..……….…...)

TT Anneciğimi pek çok özledim. (………..……….…...)

TT Kadıncağız ne kadar çaresiz! (………..……….…...)

TT Bana verdiğin paracıkla ne yapabilirim ki? (………..……….…...)