Getal & Ruimte Wi Havo B Deel 1

getal & ruimte
wi havo B deel 1
UITWERKINGEN
eerste druk,
tweede oplage, 2007
L.A. Reichard
S. Rozemond
J.H. Dijkhuis
C.J. Admiraal
G.J. te Vaarwerk
J.A. Verbeek
G. de Jong
N.J.J.M. Brokamp
H.J. Houwing
R. de Vroome
J.D. Kuis
F. ten Klooster
F.G. van Leeuwen
S.K.A. de Waal
J. van Braak
H. Liesting
223945 pro1_2e oplage 07.indd 1 19-06-2007 15:10:44

223945 pro1_2e oplage 07.indd 2 19-06-2007 15:10:45
inhoud
1 Formules en grafieken 4
2 Oppervlakte en inhoud 23
3 Vergelijkingen en ongelijkheden 42
4 Veranderingen 57
Voorkennis 74
Gemengde opgaven 79
223945 pro1_2e oplage 07.indd 3 19-06-2007 15:10:45

01 1.1 Lineaire verbanden
Formules en
grafi eken
bladzijde 8
1 a In 10 minuten zakt het waterpeil 40 cm. In 1 minuut zakt het peil
40
dus = 4 cm.
4
10
Na 1 minuut is de waterhoogte 40 - 4 = 36 cm.
Na 2 minuten is de waterhoogte 40 - 2 × 4 = 32 cm.
b II h = 40 - 4t, want na t minuten is de waterhoogte 40 - t × 4 cm.
bladzijde 9
2 a k: y = -3x + 2 x 0 1 y
y 2 -1
m: y = 0,5x - 1 x 0 2 3
p
y -1 0
p: y = 2x x 0 1 2
y 0 2 m
b rck = -3, rcm = 0,5, rcp = 2 1
x
–2 –1 O 1 2 3 4
–1
–2
3 a y
p
3
b p: y = 12 x + 3
1 1
3 4
1
5
1 1 1
6 7 8
1
9
1
10 20
1 5 1
12 36
1
11 q
q: y = 24 x 132 149
1 1
56
1 1 1
65 16
7 82
1
94 48
1
10 20
1
8 12
5 1
1 361
1
11 2
2 13 14 15 16 17 18 19 60 42 1005 180
r: y = 124 x - 2
328 493 564 65 16
72 82 945
1
48
10
23
1
208
4
12
1
1 361
1
1 180
1
11
2 33 44 55 6 77 8 9 60 42 100
4 28 93 64 5 16 2 2 49 60
48 27
8 181 30
1
2 343 454 10
55 6 77 8 952 23
35
60 4241 100 1
1 180
99 60 27 1,25
81 301 1
83 34 45 2 52
12
23
24
41 31 45
1
345 45 10
55 7 983
35
10 21
3 4 5 99 60
12
3
27
24
24
1,25
81 3012
3 45
r
43 5 10 5 283 35
10 13
21 45
35 4 552 1,25 12
10 3 55
99 123 24
24 3 45 45 x
53 52 83 10 2131
2 –2 –1 O 1 2 3 4
10
3 9 3 24
24
25
55 45
11 3 31
103 2 24
25
11
30
3 5 1 –1
13 25
11
30
31
30
1 –2
4 Hoofdstuk 1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 4 19-06-2007 15:10:46

bladzijde 10
4 a Beginhoogte is 10 cm. Per minuut komt daar 3 cm bij. Dus na 20 minuten is de
waterhoogte 10 + 20 × 3 = 70 cm.
b h in cm
85
80
70
(20, 70)
60
50
40
30
20
10
O 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 25 28
t in minuten
c h = 3t + 10
d De helling is 3. Dat is de toename van de waterhoogte per minuut.
e 85 = 3t + 10
75 = 3t
25 = t
Dus na 25 minuten stroomt de bak over.
5 a y = 2x - 3 x 0 2
y -3 1
y
2
y = 2x – 3
x
–1 O 1 2 3
–1
–2
–3
–4
b Het snijpunt met de y-as is (0, 0). Dus b = 0. y

c Zie de grafiek hiernaast.
Het snijpunt met de y-as is (0, 3).
Dus b = 3. 5
(1, 5)

4
x
–1 O 1 2 3
Formules en grafieken 5
223945 pro1_2e oplage 07.indd 5 19-06-2007 15:10:47

d Zie de grafiek.
y
x
O 2 4 6 8
–2
–4
–6
–8
– 10
– 12
– 14
– 16
Het snijpunt met de y-as is (0, -16).

Dus b = -16.
y
6 a Zie de grafiek.
1 naar rechts en 2 omhoog, dus a = 2.
b Evenwijdige lijnen hebben dezelfde richtingscoëfficiënt. Dus a = 3. x
O 1 2 3 4
c Elke lijn y = ax - 6 snijdt de y-as in het punt (0, - 6).
Dus er is geen a waarvoor de lijn door de oorsprong (0, 0) gaat.
–1
–2
–3
–4
2
–5
–6
1
bladzijde 11
7 In de figuur zie je: 2 naar rechts,1 omlaag.
: 2
naar rechts 2 1
Verhoudingstabel:
omhoog -1 - 12 1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
: 2 42 2
3
9 6 5
4 5 6
16 2 4 48 8
7 8 9 60 42 100 180
1 1
Dus rc = - 12
}
1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
81 31 41 1 21
y = - 2 x + 3
3 4 5 6 7 8 9 10 20 121 361 11 1 1 1
3 4 5 6 37 48 59 10 7
20
5 5 1 23 1 4 1 1
12 9 3660 1127 81 30
snijpunt met de y-as is (0, 3)
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1 4 5 10 2 35 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 1004 1802 9 6 5 316 42 54 48 8 1 1 1,25 1
9 12 24
8 3 4 2 2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180 3 45
5 23 4 1 1 52 83 10 21
3 4 5 7 9 60 27 81 308 3 4 55 23 4 1 9 1 3 24 2
3 4 5 37 59 60 45
4 5 10 2 35 1 27 81 30 3
3 4 5 1,25 1 4 5 10 10 22 35 1 24
9 12 24
3 453 4 5 59 12 1,25 1 1
83 10 21 3 24
5 5 2 3 45 25
9 3 24 83 10 21
3 5
3 455 5 11
9 3 24 2
3 5 3 45
10 2 24 3
5 1 10 2 30 24
3
5 1 1
25 3
6 Hoofdstuk 1 11 25
3 11
30 3
1 30
1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 6 19-06-2007 15:10:48

In de figuur zie je: 4 naar rechts, 10 omhoog.
naar rechts 4 1
Verhoudingstabel:
omhoog 10 2 12 1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
Dus rc = 2 12
}
1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 361 111 1 2 1
4 2 9
31 41
6
15
5 16 2
16 17 81
4 48 8 1 1
9 5 60 1 421 100 180
N = 2 2 t + 10
3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
snijpunt met de N-as is (0, 10)
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1 8 3 4 2 5 23 4 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 4
42 100 180 2 9 6 35 416 25 4 487 8 9 1 60 1 27 81 30
8 3 4 2 2 3 4 5 46 57 8
10 9 60 42 210035
180 1
5 23 4 1 1 1,25 1
8 3 4
In de figuur zie je: 2000 naar rechts, 100 omhoog.
3 4 5 7 9 60 27 81 30
3 4 5
3 42
5 23
7
9 60
5 4
27
9 112 1 24
83811030 21
3 45
4 5 10 2 35 1 5
5
3 4 5
naar rechts 2000 19 12 24
1,25 1
3 45
4 5 10 5 2 35
3 1 9 3 24
1,25 1 3
2
45
83 10 21 3 4 5 9 12 24
Verhoudingstabel:
5
3
5
5 1 1 91 31 24 2
1 1 145 1 5 1
10
1 5 53 1 15
2
83 10 21
3 45 24
2
omhoog
2 100 3 4 3 3
5 6 7 8 9 10 20 5 12 36 11
9 3 24
3
2 1
45 25
10 24
2 11
}
1 1 1 53 1 1 5
2 3 4 15 1
6
1 1 1 1
Dus rc = 1
7 8 9 10 20
12 36 111
4 2 9
1 2 1 3 1 41
6 15 16 2 4 1048 8
51 25
5
13 1
61 71 81 9 1360 5 42 1 1001 180
24
K = r + 100 7 8 9 10 20 12 36 30
1

11 2 3 4 5 6 11
4 2 9 6 5 Snijpunt met de K-as is (0, 100)
16 2 4 48 8 13 1 8 3 4 2 5 1123 4 11 1
25
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100
30 180 4 2 9 3 6 45 516 2 74 48 9 8360 1 27 1 81 30
2 3 4 4 5 56 107 8 9 60 242 3035100 1180
8 3 4 2 5 23 4 11 1 1,25 1
3 4 5
bladzijde 12
7 9 60 27 81 30 8
3
3 34 4
4 5
52
7
5 23 9 4112 124 1 3 45
9 60 8327 10 812130
4 5 10 2 35 1 5 5 2
1,25 1 4 5 310 2 35 9 1 3 24
} 21 =
3 4 5 9 12 24 5
8 Uit rc = 4 volgt y = 4x + b
33 45 4 5 1,253 1 45
21 = 4 · -5 + b
83k 10 21 9 12 24
5 5 2 10 2 3 2445
9 3 24 83 10 21
3 5 door (-5, 21) 5
45 35 5
-20 + b 9 3 24 12
10
2 24
3 3 5
112 3 2545
5
3
1
25
10
3
35 21 + 20 = b241
11 30
3 11 1 41 = b, dus b = 41
25
30 3
1
Dus k: y = 4x + 41. 30
1

9 a

Uit rcm = - 0,5 volgt y = - 0,5x + b

door (-18, 30) } 30
30 = - 0,5 · -18 + b
= 9 + b
30 - 9 = b
21 = b, dus b = 21
Dus m: y = - 0,5x + 21.
b Snijpunt met de y-as is (0, 21).
Snijden met de x-as, dus y = 0
0 = - 0,5x + 21
0,5x = 21
x = 42
Snijpunt met de x-as is (42, 0).
10 De lijnen zijn evenwijdig, dus a = -2.

k: y = -2x + b
door (18, -10) -
10 = -36 + b
}
-10 = -2 · 18 + b
26 = b, dus b = 26
Dus a = -2 en b = 26.
11 a k en l evenwijdig, dus rck = rcl. Dus a = - 12 . 1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
m: y = 1 12 x + b
}
1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
b -3 = 1 2 · 2 + b
3 4 5 6 7 8 91 10 1 201 121 361 111 41 21 19 61 55 161 2 1 4 48 8 1 1
3 4 5 6 7 28 39 10 4 20 5 612 736 811 9 60 42 100 180
door (2, -3)
3 4 5 6 -3 = 3 + b
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 7 8 94 60 2 429 1006 1805 16 2
8 3 4
34 48 4 58 1 71
2 5 23 4 1 1
9 60 27 81 30
8 3 4 - 6 = b, dus b
2 2
1 -1 6
3 4 5 6 7 8
5 23 4 =
9 60 42 100 180
4 5 10 2 35 1
3 4 5 7 9 60 8 273 814 30 2 5
3 4 523 4 1 1 9 12 24
1,25 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30 3 45
4 5 10 2 35 1
1 1 1 11 1 1 1 5 1 1 1 5 1 83 10 21
c k snijden met de x-as: 0 = -
3 4 5 x - 2 9 12 4 5 1,25
2 24 3 4310 45
5
5 6 7 8 32 93510 1 201,25121 36 11
1
9 3 24 2
1 183 101 3 1214 1 5 1 1 1 1 9 112 524 5 1 1 45
5
3
5
5
x = -2 2 39 43 5 24 52 69 5 762 85 916 10210 8320 410481221
3 45
8 111 1
2 36
2
3
24
2 3 33 4 45 5 6 7 8 39 9 3 60 24 5 42 100 180
10 2 x = - 4 4 2 9 24 68 53 5164 2 4 2 48 8
5 100
13 1
2324180 4
45
1 1
1
25
5 2 3 4 10 531 64 2 75 8 9 7 60 1142
Snijpunt met de x-as is (- 4, 0).
3
8 3 3 25 4 5 2
9 60 27 81 30
5 23 3 42 3511 11
}
11 3 4 54 5 710
l: y = ax +13 11 3 4 5
9 60 3027 812530 1,25 1
1 9 12 24 3 45
30 0 = a · - 4 + 1 4 5 3 10 2 35 83 1 10 21
door (- 4, 0)1 3 4 30 5 5 5 9 12 24
1,25 1 2
4a = 1 5 1 5
3 5 83 10 21
9 33 24 45
32 45
1 1 1 1 31 1 110 1 1 2 1 9 5 3 1 241
2 a =
3
5
4 5 6 7 83 9 10 5 20 12 36 311
24
45
1
10 2 24 25
1 1 1 1 1 4 2 9 1 61 351 161 211 51 4 548 1 8 1 1 1 1
Dus voor a =
2 3 4 2. 5 3 6 4 7 58 69 10 7 8320 9 1260 364211100 180 25
}
3 4 11 2 30 5 23 4
d l: y = ax + 1 8 1 1
3 4 5 - 4 = 4a + 1
4 2 9 6 35 416 52 34 48 7 18 1 1
2 6 7 8 309 60 42 9 100 6018027 81 30
B(4, - 4) op l
8 3 4- 4 5 2 10 1 2 35 1
3 4 5 3 4a = 5 47 5 5 23 4 9 112 124 1,25 1
9 60 27 81 30 3 45
4 5 10 a 5 1= -1 1 1 1 1 183 110 1 21 1
5
1 5 1 1
3 2 3 4 2 5 35 6 1 79 1,25 83 192410 20 2 12 36 11
3 4 5 5 9 12 24 45
3 45 3
}
1 1014 12 21 9 83
1 610 1 5 211 16 52 142448 8 1 1
m: y = 1 12 x + b
15 1
33 4
5
5 3 62
5 - 4 = 1 · 4 + b
73 58 4 991 510
3 16 20
2417 1281 36
45
1
291 601 42
1 11 1 1100 1180 1 5 1 1
8 3 4 2 3 324 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
B(4, - 4) op m
4 10
2 9 62 115
- 4 = 6 + b
163 2 4 4 548 24 8 7 1 15 23 4
25 1 1
2 33 4 55 3 6 7 8 9 4 60 2 42 9 60 27 81 30
1 9 1006 1805 16 2 4 48 8 1 1
4 5 210 3 4 5 26 357 81 9 60 42 100 180
8 3
11
3 4
4 30
5 1
-10 = b, dus b = -10
2
7
25
3 4 5 523 8 4 3 14 19 122 24 1,25 1
5 3 2345 4 1 1
9 60 27 81 30
3 5 3 4 5 83 107 21 9 60 27 81 30
4 5 10 2 535 1 2
30 3 1,25 9 3 24 2 3545 1
31 4 5 9 512 4 245 10 1 3 1,25 1
3 4 35 45
5 10 83 210 21 24 9 12 24 3 45
5 2
3 5 3 9 5 3 5 24 5 45 1 83 10 21 2
3 3 5 25 9 3 24 45
10 2 11 24 3
3 5 3 10 1 2 24
30 3 25 5 1
11 1 25
3 11 Formules en grafieken 7
30 3
1 30
1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 7 19-06-2007 15:10:50

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9 1 101 201 125 361 111
2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9 1 101 201 125 361 111
4 2 2 3 9 4 6 55 616 72 84 948 10 8 20 1 121 36 11
2 4 3 2 4 9 5 6 6 5 716 8 2 9 4 6048 428 10011801
2 4 8 3 2 3 4 9 4 5 6 6 52 716 8 25 9 4236048 4428 100 1 1801
2 3 8 3 4 3 4 5 4 5 67 2 7 8 9 60 42 1 1001 180
9 5 6023 274 811 301
8 3 4 7 2 2 9 5356023 274 811 301
4 3 3 5 4 4105 5
12 a rc = = 2
3 4I 4 5 510
7 1
1,25
9 2 912356024127 811 30
4 4 5 510 31,25451
rc = - = -2
3
5 3 45 5
2 35
839 1012 21241 31,25451
983931012242124 32 45
3 5II 55 452
rc = = 1
35 2 55
983 31032421
452
10 III 9 324324
}
3 5 45
b I: y = 2x + b
310 5 2 124 3
310 52 dus y = 2x + 5
25124
door (0, 5)
11 3
311
5 251
25

30311
1303
130
1

II: y = -2x + b
door (5, 15) } 15 = -2 · 5 + b
25 = b
dus y = -2x + 25

III: y = x + b
door (10, 5)

5 = 10 + b
-5 = b
}
dus y = x - 5

13 a 3,6 km/uur = 1 m/s A in meters
3,6 + 5,4 = 9 90
9 km/uur = 2,5 m/s
In de eerste tien seconden legt Bram 80
per seconde 1 meter af.
Daarna in elke seconde 2,5 meter.
70
Dus op t = 20 is
A = 10 + 10 · 2,5 = 35 m.
60
50
40
(20, 35)
30
20
10
(10, 10)
O 5 10 15 20 25 30 35 40
t in seconden
b Eerste deel: A = t.
Tweede deel: per seconde 2,5 m, dus rc = 2,5.

A = 2,5t + b
door (10, 10)

10 = 2,5 · 10 + b
10 = 25 + b
}
-15 = b
Dus A = 2,5t - 15.
c De band is 80 m lang.
80 = 2,5t -15
95 = 2,5t
95
= t, dus t = 38.
2, 5
Na 38 seconden is Bram aan het eind van de band.
d Als Bram niet meeloopt op de band dan heeft hij 80 seconden nodig. Bram wint
80 - 38 = 42 seconden.
e Monique loopt 80 meter in 38 seconden.
80 80
Dat is een snelheid van m/s = · 3,6 km/uur ≈ 7,6 km/uur.
38 38
8 Hoofdstuk 1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 8 19-06-2007 15:10:51

1.2 Een lijn door twee gegeven punten
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1
bladzijde 14
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36
1
11
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
24 32 49 56 65 16
7 82 94 48
10 208 1 36
12 1
14 a Ga je 4 naar rechts, dan ga je 3 omhoog, dus ga je 1 naar rechts,
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
11
4 28 93 64 5 162 2 4 48 8 1 1
dan ga je omhoog.
2 33 44 55 6 77 8 95 60
23
1 1 1 1 1 1 1
9 60
42
27
4
1
1 1
100
181 180
5 1 1 1
30
2 1 31
4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
Dus rc = . 8
l 33
4
3
45
4
10
5
2
7
52 23
35
99 60
41
1,25 1
30
4 5 12 27
24
9 6 5 16 2 4 48 8 481
1 1 2
b yB - y = 4 - 1 = 3
A 35
4 5 10 2 1035 1 2
3 45
4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
83 21 1,25 31
4 55 99 123 24
24 2
c Deel y - y door xB - x . Dus rc = 34 . 45
B5
3
A 5
5 2
83A 10
7
5 23 4
21
3
3 45
1 1 8
45
l 32
9 60 27 81 30
10
3 2 9 3 24
55 45
4 5 10 2 35 1
15 a 10 2 3 4 5
31
Babette rijdt 2 km meer dan Arie en moet 4 euro meer betalen.
3
9 12 24
24
25
1,25 1
3 45
11 5 83 10 21
Dat is per km 2 euro.
3
3
5
3
5
5
1
9 3 24
25
2
11 3 45
b Voor een rit van 2 km is het totale bedrag 7 euro.
30
13 10 2 24
3 5
De voorrijkosten zijn 7 - 2 · 2 = 7 -
30
1 4 = 3 euro. 1
25
11
c K = 2d + 3 3
30
1
bladzijde 15
∆y 4 − 1 3
16 a y = ax + b met a = = = = 1, 5
∆ x 1 − −1 2

y = 1,5x + b
door (1, 4)
2,5 = b
}
4 = 1,5 · 1 + b
l: y = 1,5x + 2,5
∆y 0 − 5 −5
b y = ax + b met a = = = = −1
∆ x 2 − −3 5

y = -x + b
door (2, 0)

0 = -2 + b
2 = b
}
m: y = -x + 2
∆y 3− 3 0
c y = ax + b met a = = = =0
∆ x −7 − 5 −12

y=b
door (5, 3)
3 = b }
n: y = 3
∆ y 5 − −3 8
d y = ax + b met a = = = =2
∆x 5−1 4

y = 2x + b

door (5, 5)
5 = 2 · 5 + b
5 = 10 + b
}
-5 = b
p: y = 2x - 5
∆y 250 − 360 −110
17 a y = ax + b met a = = = = 5, 5
∆ x 160 − 180 −20

y = 5,5x + b
door (180, 360)

360 = 5,5 · 180 + b
360 = 990 + b
}
- 630 = b
l: y = 5,5x - 630
∆y 58 − 73 −15
b y = ax + b met a = = = = −0, 5
∆ x 45 − 15 30

y = - 0,5x + b
door (15, 73)
73 = -7,5 + b
}
73 = - 0,5 · 15 + b
80,5 = b
m: y = - 0,5x + 80,5
223945 pro1_2e oplage 07.indd 9 19-06-2007 15:10:54

bladzijde 16
∆A
18 A = as + b met a =
∆s

Bij s = 15 hoort A = 300
Bij s = 21 hoort A = 750 } a=
∆ A 750 − 300 450
∆s
=
21 − 15
=
6
= 75

Dus A = 75s + b
s = 15 en A = 300

}
300 = 75 · 15 + b
300 = 1125 + b
-825 = b
Dus A = 75s - 825.
∆R
19 R = at + b met a =
∆t

Bij t = 35 hoort R = 10
Bij t = 60 hoort R = 35
a= }
∆ R 35 − 10 25
= =
∆ t 60 − 35 25
=1
Dus R = t + b
}
10 = 35 + b
t = 35 en R = 10 -
25 = b
Dus R = t - 25.
p
20 a p = aq + b met a = ∆
∆q

Bij q = 425 hoort p = 2,25

a=
∆q
= }
Bij q = 150 hoort p = 7,75 ∆ p 2, 25 − 7, 75 −5, 5
425 − 150
=
275
= −0, 02

Dus p = - 0, 02q + b

q = 150 en p = 7,75 }
7,75 = - 0,02 · 150 + b
7,75 = -3 + b
10,75 = b
Dus p = - 0,02q + 10,75. (I)
Uit p = - 0,02q + 10,75 volgt 0,02q = -p + 10,75 en dus q = -50p + 537,5. (II)
b met I: p = - 0,02 · 250 + 10,75 = 5,75
Dus bij q = 250 hoort p = 5,75.
met II: q = -50 · 4,25 + 537,5 = 325
Dus bij p = 4,25 hoort q = 325.
bladzijde 17
∆B
21 a B = ag + b met a =
∆g

Bij g = 2356 hoort B = 1351,66
Bij g = 2832 hoort B = 1599,18

a=
∆g
= }
∆B 1599,18 − 1351, 66 247, 52
2832 − 2356
=
476
= 0, 52

Dus B = 0,52g + b
g = 2356 en B = 1351,66

}
1351,66 = 0,52 · 2356 + b
1351,66 = 1225,12 + b
126,54 = b
Dus B = 0,52g + 126,54
b Vastrecht is  126,54
Gasprijs per m3 is  0,52.
∆x
22 a x = at + b met a =
∆t

Bij t = 12 hoort x = 18,2
Bij t = 17 hoort x = 7,2 }
a=
∆ x 7, 2 − 18, 2 −11
∆t
=
17 − 12
=
5
= −2, 2

Dus x = -2,2t + b
t = 12 en x = 18,2 } 18,2 = -2,2 · 12 + b
18,2 = -26,4 + b
44,6 = b
Dus x = -2,2t + 44,6.
b Bij 13.19 uur hoort t = 19. Dus x = -2,2 · 19 + 44,6 = 2,8 km.
c x = 0 geeft 0 = -2,2t + 44, 6
2,2t = 44,6
44, 6
t= ≈ 20,27 minuten.
2, 2
1 minuut = 60 seconden, dus 0,27 minuten = 0,27 × 60 ≈ 16 seconden.
Antwoord: om 13.20 uur en 20 seconden.
10 Hoofdstuk 1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 10 19-06-2007 15:10:59

1.3 Kwadratische verbanden
bladzijde 19
23 a x = 1 geeft y = 0,5 · 12 - 2 · 1 + 3 = 1,5
x = 4 geeft y = 0,5 · 42 - 2 · 4 + 3 = 3
b x -1 0 1 2 3 4 5
y 5,5 3 1,5 1 1,5 3 5,5
bladzijde 20
24 x -1 0 1 2 3 4 5 6 top ligt bij x = 2 12 1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
f(x) -2 4 8 10 10 8 4 -2 top (2 12 , f(2
1 1 1 11 111 1111 1 111 11 11 1 11 1511 111 1151 11 11 55
3 24 )) = ( 2
53 264 37252 , 10 )68 552097 661081277 920
84633 9574410 36886011
99 42
12 10 100
10
36 2018012
20
11 12
11 11
36
36 11
11
8 3 4 2
4 2 49 62 59 16
3464 24522 416 165812223414 448
5 99482 66 847 5548116 481 188 1 11 11
2 3 24 53 64 7252 8633 9 744608 5542 9 6660 9428860100
10077180 99 2760 81
180
60 42 30
42 100
100 180
180
4 5 10 2 35 1
x 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 8
3
3
4 11
48
53
3 24
12
88 5 23323 44 45 23122 41 551 23
4 375 4 33 9574460 5527 9 60 7
7
81 27
9 12 24
30 81 99 60
1
23 1,25
60 327
30
44 1 11 11
27 4581
81 30
30
83 10 21
4 5 104 5 510 44 25 5535 10 1012 35 91 3 22 2435 35 11 2
g(x) 2,5 -2 -5,5 -8 -9,5 -10 -9,5 -8 -5,5 -2 3 4 2,5
53 4 35 8
33 95 4412 5524 1,25 1 1,25 1
9 12 24
3 45 3 45
99 312
12 24
1,25
24 45
1,25 11
33 45
45
5 55 105 55 832 10 5521 83 10 21 83 8324
2 99 332 24
10 21
10 21
22
3 53 35 33 95 3 5524 9 3 24
45
1
45
24
45
45
3 3 25 33
10 2
10 112 10 10 2224 24 24
24
y 3 53 35 33 55 1 1 11
30 25 25 25
25
11 11 1 11
11
3 3 33
30 30 30
30
10 1 1 11
g
x
O 2 4 6 8 10 12
–2
–4
–6
–8
ƒ
223945 pro1_2e oplage 07.indd 11 19-06-2007 15:10:59

y
25
x
O

26 x 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
y 6 2,3 - 0,8 -3,3 -5,2 - 6,5 -7,2 -7,3 - 6,8 -5,7 - 4
eerste verschil - -3,7 -3,1 -2,5 -1,9 -1,3 - 0,7 - 0,1 0,5 1,1 1,7
tweede verschil - - 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6
bladzijde 21
27 a Bij een kwadratisch verband zijn bij gelijke toenamen van x de tweede
verschillen gelijk. Dus nemen bij gelijke toenamen van x de eerste verschillen
met een vast getal toe.
Hieruit volgt dat bij de eerste verschillen een lineair verband hoort.
b v(1) = f(1) - f(0) = -2 - 1 = -3
c v(2) = f(2) - f(1) = -3 - (-2) = -3 + 2 = -1
Stel v(x) = ax +b.
v(2) - v(1) -1 - (-3)
a = = = 2
2 - 1 1

v(x) = 2x + b

v(1) = -3 } -3 = 2 · 1 + b
-5 = b
Dus v(x) = 2x - 5.
d v(1) = g(1) - g(0) = 5 - 4 = 1
v(2) = g (2) - g (1) = 2 - 5 = -3
Stel v(x) = ax + b.
v(2) - v(1) -3 - 1
a = = = - 4
2 - 1 1

v(x) = - 4x + b
v(1) = 1

} 1 = - 4 + b
5 = b
Dus v(x) = - 4x + 5.
12 Hoofdstuk 1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 12 19-06-2007 15:11:00

28 a x -1 0 1 2 3 4 5 6
f(x) - 4 2 6 8 8 6 2 - 4
b Uit de tabel volgt dat de grafiek van f spiegelsymmetrisch is in de lijn x = 2,5.

Dus xtop = 2,5 en ytop = f (2,5) = 8,25.
c f(1) = 6 en f(4) = 6 dus de gezochte x-coördinaten zijn x = 1 en x = 4.
De x-coördinaten van de snijpunten van de grafiek van f met de lijn y = 6 zijn de
oplossingen van de vergelijking f(x) = 6.
Dus x = 1 en x = 4 zijn de oplossingen van -x2 + 5x + 2 = 6.
bladzijde 22
29 a Voer in y1 = -x2 + 7x -3.
De optie zero (of ROOT) geeft de nulpunten 0,46 en 6,54.
b Voer in y1 = 0,5x2 + 5x + 10, y2 = -x2 + 7x -3 en y3 = 5.
De optie intersect geeft bij y1 en y3 het punt A(-8,8730; 5) en bij y2 en y3 het punt
D(5,5616; 5).
y
A D
y=5
x
– 8,8730 O 5,5616
Dus AD ≈ 5,5616 - -8,8730 ≈ 14,43.

c De optie minimum geeft bij y1 de top (-5; -2,5).
Voer in y4 = -2,5.
De optie intersect geeft bij y2 en y4 de punten E(0,0722; -2,5) en F(6,9278; -2,5).
Dus EF ≈ 6,9278 - 0,0722 ≈ 6,86.
30 a Voer in y1 = - 0,4x2 + 2,4x + 6.
y
x
O
b De optie maximum geeft de top (3; 9,6).

c De optie zero (of ROOT) geeft de nulpunten -1,90 en 7,90.
d f(0, 5) = f(5, 5) = 7,1
Dus c > 7,1.
De kleinste gehele waarde van c is dus 8.
223945 pro1_2e oplage 07.indd 13 19-06-2007 15:11:01

bladzijde 23
31 a Voer in y1 = - 0,25x2 + 2x + 6 en y2 = 0,4x2 + 3x - 8.
y
g ƒ
x
O
b De optie minimum geeft bij y2 de top (-8, -26).

c De optie maximum geeft bij y1 de top (4, 10).
g(4) = 10,4.
Dus ligt de top van de grafiek van f niet op de grafiek van g.
d De optie zero (of ROOT) geeft bij y1 de nulpunten a ≈ -2,3246 en b ≈ 10,3246.
De optie zero (of ROOT) geeft bij y2 de nulpunten c ≈ -9,5863 en d ≈ 2,0863.
(b - a) - (d - c) = (10,3246 - 2,3246) - (2,0863 - -9,5863) ≈ 0,98
e Uitproberen.
e = 0 geeft LM ≈ 2,0863 - -2,3246 ≈ 4,41
e = -1 geeft LM ≈ 1,8681 - -2,6333 ≈ 4,50
e = -2 geeft LM ≈ 1,6410 - -2,9282 ≈ 4,57
e = -3 geeft LM ≈ 1,4039 - -3,2111 ≈ 4,62
e = - 4 geeft LM ≈ 1,1554 - -3,4833 ≈ 4,6387
e = -5 geeft LM ≈ 0,8935 - -3,7460 ≈ 4,6395
e = - 6 geeft LM ≈ 0,6161 - - 4 ≈ 4,62
Dus LM is maximaal 4,640 voor e = -5.
32 a Voer in y1 = -5x2 + 30x. h
De optie zero (of ROOT) geeft x = 0 en x = 6 dus na 6 seconden is de bal weer (3, 45)
op de grond.
b De optie maximum geeft de top (3, 45).
De grootste hoogte is dus 45 m.
c Voer in y2 = 35.
De optie intersect geeft x ≈ 1,586 en x ≈ 4,414.
Na 1,6 seconde is de bal voor het eerst op een hoogte van 35 m. t
O
d Voer in y2 = 20.
De bal is ongeveer 5,236 - 0,764 ≈ 4,5 seconde boven de 20 m.
33 a Voer in y1 = 4,032x - 0,021x2 met Xmin = 0, Xmax = 200,
Ymin = 0 en Ymax = 200.
b h = 0 geeft 4,032x - 0,021x2 = 0
192x - x2 = 0
x(192 - x) = 0
x = 0 ∨ 192 - x = 0
x = 0 ∨ x = 192
Er zit 192 m tussen de uiteinden op de grond.
c De optie maximum geeft top (96; 193,536)
dus de boog is ongeveer 193,5 m hoog.
d Voer in y2 = 165.
De afstand is 132,86 - 59,14 ≈ 73,7 m.

14 Hoofdstuk 1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 14 19-06-2007 15:11:03

1.4 Kwadratische formules opstellen
bladzijde 25
34 a (3, 5) invullen geeft 32 + 2 · 3 + c = 5
9 + 6 + c = 5
15 + c = 5
b c = -10
bladzijde 26
35 a x = 5 en y = 17 invullen geeft 2 · 52 + b · 5 + 7 = 17
50 + 5b + 7 = 17
5b + 57 = 17
5b = - 40
b = -8
b x = -2 en y = 8 invullen geeft a · (-2)
1 1 1 -3 · -2 + 5 = 8
2
1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
4a + 6 + 5 = 8
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
4a = -3
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
a = -
8 3 4
3 4 5
2
7
5 23 4
9 60 27
1 1
81 30
4 5 10 2 35 1
36 a x = 3 en y = -20 invullen geeft a · 332 - 5 · 3 + 4 = -20
4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
9a - 15 + 4 = -20
5
3
5
5
83 10 21
9 3 24 2
45
9a =10 -9 2 3
24
5
a = -1
3 1
25
11
Dus y = -x - 5x + 4.
2
3
Voer in y1 = -x2 - 5x + 4. 30
1
De optie maximum geeft de top ( -2,5; 10,25).
b De optie zero (of ROOT) geeft de nulpunten -5,7 en 0,7.
37 a x = 60 en h = 0 invullen geeft - 0, 02 · 602 + b · 60 = 0
-72 + 60b = 0
60b = 72
b = 1, 2
b Voer in y1 = - 0,02 x2 + 1,2x.
De optie maximum geeft de top (30, 18).
De maximale hoogte is 18 m.
38 a Een kwadraat is groter dan of gelijk aan nul, dus (x - 4)2 ≥ 0.
Hieruit volgt dat (x - 4)2 + 5 ≥ 5.
Omdat (x - 4)2 = 0 voor x = 4, krijg je de kleinste uitkomst 5 voor x = 4.
De top is dus (4, 5).
b De top is (-3, - 4).
c De top is (3, 6).
bladzijde 27
39 0,5(x - 3)2 + 5 = 0,5(x2 - 6x + 9) + 5 = 0,5x2 - 3x + 4,5 + 5 = 0,5x2 - 3x + 9,5
Dus y = 0,5x2 - 3x + 9,5.
bladzijde 28
40 De top van p1 is (-2, -1), dus y = a(x + 2)2 - 1.
Door (0, 1), dus a · (0 + 2)2 - 1 = 1
a · 22 - 1 = 1
4a = 2
a = 12 13 14 15 16 17 18 19 101 201 125 361 111
Een formule is y = 12 (x + 2) 6 61.
1 1 21 1 1 1 1 1 1 5 1 1
4 3 2 4 9 5 - 5 7 168 2 9 41048 20 8 12 1 36 1 11
1 1 21 1 1 11 112 112 113 154 15 116 1 7 1 8 219 60 15 421 100
11 180
1
2 (x + 2)
3 4 5 - 61 = 7 28 (x93 + 4x + 4) -
4104 22058 912
63 636 1 =
74 5811 16 22 x420
9 2 10 + 2x + 2 -
3548 12
4 8365 16 17 1 =
1 1 1 1 12 1 1 1 51 1 1 11
8 92 x10 + 2 x + 1
3 204 125 366 117
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
23 4 1111801
1 2 1 1 2 1 31 3 41 4 15 5 16 17 7 81 9 59601 421 10081
Dus p
4 6 =
2 9 : y x + 2x + 1.
5 216 342 42 4859 8686 3751 84161 92 1024 20 48
4 12 82 3660 27
91 1161 5 16 30 2 4 4 48 2 8 9 16 1 5 16 2 4 48 8 1 1
1 5 23 4 1 1
2 3 4 5 6 7 28 93 604 65 180
34254 4100 5710 8 79 60
2 4232 100
35
4 18051 1,25
6 7 8 9 2 60 3 424 1005 1806 7 8 9 60 42 100 180
42 2 98 63 543 164 2 25 4 48 8 9 19601213 2724 81 30 1
8 3 4 1 48 35 1 1 41 3 245 5 23 8 4 3 14 1 2 1 1
27 3 453 235 4645 57 1 108 7 9 605 23
42 2100 180 5 23 4
De top van p is (2, 1) dus y = a (x - 2) + 1.
3 4 5
2 8 3
9 604
4 3275 4281 5305
3 55 232
9 60
4
83
32 10
4
927912 3812430
1 1
21
5 1,25 17
24 3 45 2
45
9 60 3 274 815 30 7 9 60 27 81 30
4 5 10 424 3555 110 7 35 14 10 5 2110 2 35 4 1 5 10 2 35 1
Door (3, -1), dus
3 4 5 a · (3 - 2) + 1 = -1
3
93 124 5245 1,25 251 9
3 10 3 5452 2
609 27
12
8381
924
1,25
3 3304 2424
3 45
5
3
1 2
45
1,25
9 12 3 244 5 1
3 45
9 12 24
1,25 1
3 45
4 5 10 5 35 1
83 10 22153 83 10 215 1 3 521 83 10 5 21 83 10 21
53 5
5
3 a · 1 + 1 = -1
495
3 35 1024
5
22 9 129 24
3
1,25
24
3 45 2445 25
5 9 3 3 24
5 2
5 45 9 3 24 2
3311 545 83 10 21 3 1 3 3 45
10 2
5
a = -2
3 10 5
5
2423 9 3 24 2
10 45 25 2
24 10 24 2 24
5 111305 5 5
Een formule is y = -2(x -
3
10
3
2 2) + 1. 3251
2 3
24
13
25
3 1
25
1
25
11 3 11 5 30 1 11 11
3 3 1 25 3 3
30 11 30 30 30
1 3 1 1 1
30
1 Formules en grafieken 15
223945 pro1_2e oplage 07.indd 15 19-06-2007 15:11:04

-2(x - 2)2 + 1 = -2(x2 - 4x + 4) + 1 = -2x2 + 8x - 8 +1 = -2x2 + 8x - 7
Dus p2: y = -2x2 + 8x -7.
De top van p3 is (-2, 1), dus y = a(x + 2)2 + 1.

Door (0, -1), dus a · (0 + 2)2 + 1 = -1
a · 22 + 1 = -1
4a = -2
a = - 12 13 14 15 16 17 18 19 101 201 125 361 111
Een formule is y = - 12 (x + 2) 1 1 21 1 1 1 1 1
43 24 95 + 1. 66 57 16
8 92 10 4 48
1
20 812 36
5 1 1
1 11 1
1 1 21 1 1 1 1 1 121 21 1 31 5 14 1 15 1 16 17 18 1 912 1605 1 42 1 1100
1 11801 1 1 11 2 11 15 11 11 1
- 2 (x + 2)
1
+ 1 = - (x 4 + 4x + 4) + 1 = -
2 9 6 5 16
3 4 5 6 7 8 2 9 310 420 85 12 6336 74118 92 10 2 202 4 x
48 - 2x - 2 + 1 = -
5 323
8 1 1 2 x 20
12 4 36 5 111 6 1 7 8 9 10
4
- 2x -
5 1
3 412 36 611 7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
1 2 1 1 2 1 31 341 415 156 17 871 9 5 60 1 421 100 180
Dus p
4 2 3: y = -
9 6 5 216x - 2x - 68 6371 5841 169 10
32 4 4 2485 981. 22 420 48 12 1 6 815 3016 2 4 48
4 98362601119 27 4 28 91 61 5 16 2 4 48 8 1 1
5 23 4
7 8 2 9 360 4342 45410065180 1 1
2 3 4 5 6 5 107 87 9 60 2 42 2 335 1 5 6 7 8 9 60
1004180
27 2481 1,25
30 1
2 42
3 100
4 1805 6 7 8 9 60 42 100 180
3 4 4 2 2 9 8 6 3 5 3416 42 245 48 8 9 1 60 9 1812
8
2 7 3 4 3 5 4 6 557 8 1 79 60 542 232100
5 23 4 4 5 1 10 4180 11 3 1 4 3 45 2
35 5 23 84 3 1 41 2 5 23 4 1 1
De top van p is (3, 0), dus y = a(x - 3) .
3 4 5 9 60 327 4 81 530 5
8 3 4 32
9 609 2 27 83 310814 21
12 24 24
1,25
30 5 1
1 91 14 3 5 310 45 45
2
7 9 60 3 481 30
27 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 4 3 42 435 5 5 1 10
55 23 4
7 51 9 60 227 35 2 35 41 5 10 2 35 1
Door (0, 3), dus a · (0 - 3) = 3.
3 4 5 9 312 4524 10
21,25
5
3 2
83 10
9 129 8124 3
21 31
3031,25
24
3
4 24 5 2 9 12 24
1,25
3 4 51
3 45
9 12 24
1,25 1
3 45
4 835 10 10 321 3 545 25 35 1 45 45
21 21 10 21
5
3
9a = 3
5 3 49 535 24 5
3 10
83 101,25 15 3 1 5
22 9 12 924 3 3 24453 24 25 2
83 10
9 3
5
24
3
52 83
9 3 24 2
5 5 1 5451 1 1 1 13 51 45 1 51 5
45 45
a = 51 1 133 111 83 10 21 3 3
10 2 32 3105 4 24 532 6 79 83 9 2410 20 24 2 12 36 211
10 25 24
10 2 24
5 1 1 3 51 1111 30 521 1 1 1 31 1 14535 1 15 5
Een formule is y = (x -3) .
3
2 4 3 2 24 93255 61 6 5 716 8 2 9 4 24
10 1048 2025 8 121 36 1 11
31
25
1
25
111 211 1 1 1 121 3112 1 131115 4530 1 1 151 1161 2171 18 5 91 1160 1 1142 11 11001180 1
4 3) = (x - 6x + 9) = x - 2x + 3
1 1 1 5 1 1 11
2 3 (x - 3 5 6 2 7 3 8 4 9 4
510 6220 79128 2636
83 31 4 11 2 9 5
3 10 16
4 202 5 4
12 6 25 11 4 931 110
48
36 7 88 1 20 12 36 11 3
1 1 21 11 2 1 31330 414 15 5 16 17 7 81 9 55 6023 1 421 100 1801
4 Dus p
2 9 : y = x - 2x + 3.
30
1 6 4 54 2162 32 9 4 36485 5868411637152 84414 92481029 8206 5112
95 16016 11
36
2335
30
1 60
30
227 14 8148 8 1 1
1 42 100 180
30
1
2 3 4 5 62 7 3 8 4 9 30 510
560 6342 741008 2180 9 360 74 42 510026180 7 481 91,25 1
8 3 4 4 2 8 2 3 9 14 6 53 2164 2 5 48 483 84 9 19 6012 12 2724 813 3045
2 7 3 3 4 45 523 5 464 57 1 10 8 15 9 2360 442 2100 1 35 1180 1 5 23 4
7 21 1,25
1 1
3 4 5 9 60 275 7 81 3059 360 4 27 25 81833010
De top van p is (0, 3), dus y = ax + 3. 9 60 1 2 27 81 30
8 3 4 3 3 42 5 5 5 23 4 9 91 1231 2424 3 4545
4 5 10 4 35 5 42 1035 1 2 4 35 5 1 10 21 2 35 1
Door (1,
3 4 -1), dus a · (1) + 3 = -1
5
5
3 4 9 512 524 1,25
10
72 51 9 60 27 1,25 83 10 1
29 312 4 24 5 9 81 330 2424 9 12
3
2 24 1,25 1
4 5 10 10 3213 3 5455832 1035 211 3 45 3 1 83 10 45 21 3 45
5 3 83
53 5
5
a = - 4 3
49 535 24
5 10
2 95 12 245 1,252 1
2 9 3 3 24 3 4545 2425 9 3 24
2
2 5 3311 545 83 10 3215 1 3 45
Dus p : y = - 4x + 3.
10 25 103
5
2 243 910 3 24242 2
25 24
3 5 3 5 5 11130 3 1 35
45
1
10 2 3251 2524 25
11 113 5 30 11 1
De top van p is (2, 2) dus y = a(x - 2) + 2.
3 36 1 3 25
2
30 3011 2 30
Door (1, 3), dus a · (1 - 2) + 2 = 3
1 13 1
30
a · (-1) + 2 = 3
1
2
a = 1
Een formule is y = (x - 2)2 + 2.
(x - 2)2 + 2 = x2 - 4x + 4 + 2 = x2 - 4x + 6
Dus p6: y = x2 - 4x + 6.
41 a De top is (2, 6) dus y = a(x - 2)2 + 6.
Door (4, 4) dus a · (4 - 2)2 + 6 = 4
a · 22 + 6 = 4
4a = -2
a = - 12 13 14 15 16 17 18 19 101 201 125 361 111
1 1 1 21 1 1 1 1 1 1 5 1 1
Dus y = - 2 (x - 2)
3 4 5 + 6. 64 72 8 9 9 610 5 2016 12 2 36 4 48 11 8 1 1
1 1 21 1 1 1 1 1 1221 131 14 5 151 161 1 7 1 8 191 60 12 1 42
5 1 100
1 1 180
b - 2 (x - 2)
1
3 4 5 + 6 = -
4 6 2 7 9 8 26(x -164 20
9 3510 4x + 4) + 6 = -
25 4
12 6
8 3 4 11 2 48
36 7 8 91 10 1 2 x
20
5 23 4 3 12 4 36
1 1 1 1 1 11 2 11 15 11 11 1
+ 2x - 2 + 6 = - 2 x 20
15 1116 7 8 9 10
+ 2x + 4
3 412 36
5 611 7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
12 2 13 14 15 16 173 18 4 19 560 1 421 7 100
5 180
19 1
Dus y = -
4 2 9 6 2 x5 + 2x + 4.
38 16 43 2 4544 2648 972 8 86 1955 110 2 412 48364 60
16 20
23 4 1 1
8 2 27
11 1 9 1 6 305 16 2 4 48
81 4 28 91 61 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 3 7 4 8 259 360 4742 4 5100 5 610 1807 8 9 6022 42 35 3 100 1 41805 6 7 8 9 60 2 42 3 100 4 1805 6 7 8 9 60 42 100 180
3 2 4 94 548 60 27 81 30 1,25 1
44 2 2 9 6 85 16 2 8 51 2319 12 24
42 De top is (-3, 4) dus y = a(x + 3) + 4.
8
3
3
4 5 2 4
3 7 5
4 10
5 5 623 37 4 84 192 1260
9 360 427
35
5 5 81 530 7 24 1,25 421 100
9 6083
180
1 27
4 8 1 3 134 45
10 3 21 814 30 5 2
2
7
5 23 84 3 1 41
9 60 27 3 481 30 5
2
7
5
9
23 4 1 1
60 27 81 30
83 34 45 23 2 95 512 24
Door (-1, 0), dus a · (-1 + 3) + 4 = 0
4 5 10 2 435 5 1 10 83 10
53 4 559 312 4724 51,25 9 2160 27 981 12
21
3
23 4 2 1 351 1 4 5 10 45 9
45
30
3
3 1
1,25
2 35 41 5 10
1,25 1
2 35 1
1,25 1
3 4 5 3 24 2 24 24 3 4 5 9 12 24 3 4 5 9 12 24
a · 2 + 4 = 0
5
34 5 10 52
83 10 321
10 392 4535
5 31 83 45
1,25101 21 5 1 2 5
3 45
83 10 21
3 45
83 10 21
3 45
5 3 4 529 53 24 5 9 212 24 5 52 2
4a = - 4
3 5 10
35 5
5
3
11 3
5
83 45 10 21
24
1
9 3 345 24 3 25
3 45 5
9 3 24
3
3
5
45
9 3 24
3 45
2 3 2 24 2 2 2
a = -1
10
3 5 11
3 5 10 24 5 9 3 25
3 30 1 3 45
24 10
1 3 5
24
10
31 5
24
1
Dus y = - (x + 3) + 4.
11
3
102
30 3
2
5 11
125 24
1
25
11
25
11
25
-(x + 3) + 4 = -(x + 6x + 9) + 4 = -x - 6x - 9 + 4 = -x - 6x - 5.
132 1 1 1 1 12 1 1 3 1 1
30
2 3 4 511 6 7 8 309 10 20 12 36 11
1 5 125 21 3
30
2 3
30
Dus y = -x
1
2
1
3
- 6x - 5.
11 12 1 13 1 1 1 1 1
44 25 96 6730 85 16 9 10
5 1 1
2 420 4812 836 11 1 1
1 1
2 13 14 15 1 16 17 81 91 60 1 142 100 1 180 5 1 1

y
43 Zie42 de23 grafiek hiernaast.
9 286 335 416 4 52 462 48
4 35 46 57 8 97 60 42 23
7 588 9 1 10 1 201 12
100 180 4 1 36 11
1 1 1 1 1 1 1 1 1 91 1 601 1 127 1 1 81
1 11301 1 5 1 11 15 1 1 1 11 1 11 11 1 1 1 1 5 1 1 1 1 5 1 1
De top is (2
8 3 4 4 2 92 6 55 23
, 5 ), dus y = a (x - 2 ) + 5 . 16 2 4 48 8 12 1
3 4 245 235 3410 72 45 3 56 4 67 5 2827 74 635 98 1760911810 429 20 2100
10 18012
3 20 36 4 122 11
5 36 3 6 11 4 7 58 69 10 7 820 9 1210 362011 12 36 11
3 84 35 4 9 60 91 12 81 30 1,25 111 1 1 11 11 1 1 1 1 5 1 1 1 1 5 1 1
2 1 241 131 45
Door (0, 3), dus a · (0 - 2
4 5 10
5
4) + 5 = 3
3
2
4
4 9
5
2 6 9
2 35 52 616
7 83 12 10 3 214 2 5 316 214 87 915841 669 12 510
5 52 16
1,25
23
4
1
248 4 4 4848 7 916 820 629 12510
4 3616
482011 2 8124 36148 111 8 1 1 5
3 4 1 512 13521 4 311 59 14 12 7 16 981 1760
16 15 1924 91 860527
1 9 142 1281
60 330421180
2 1100 4 100
2 15180 3 56 4 17 581 69 60 7 842 9100 6018042 100 180
512 6 a = -2 3 3 4 4 5855 6 10 7
2 8 3
3 8 4 3 10 4 21 9 4 4
10
2 2 235
3 3 24
5 2
20 645912 74 6
36
53242321 55 1,258 2
45 5 9 9 1610 62 20 54 16
48
12
4323611841 47 3158 1 469 18 60
362 8 4
3 2 411 5 23148 12 8 1 1
5 3 342 45 3 83 72 9 3712 3 7 4 7842 59100 60180 742 27
123 1 4
41005 180 1 1
34 a = - 59 4 3 5 24 24 249 2760 3 345 27 30 4 815 30 9 8160 3027 81 30 4
2 1059 6 5 5 16 4 2 2 4 948 6 889545360 116 81
212412835443 24854 8105 4 123 2 1 4 5 123 1 4
9 60
3 5 4 5 4 10 5 10 3 83 10
21 35 1 1 5 10 2 35 1 12 135 1
2 3 24 5 6 15 722 18 3 19 14 60 5 42 61 1100 711180
5 8131 91,25 142 76011511,25
42
1 951100
1 71 180
Dus y = -
10 (x - 2 ) + 5 . 3 241 91 13 9325 4 24
3 60
1 1 95 81 130 1 81 1,25
4 27 5 60 27 24 9 30 12 1 24
1,25 1
3 8 1153 43 425 32 534 8 45523123 5 34 6 4 712
4
9 2412 345
12358101 649 510 7324 458420 951210
23 34 45 35 13620 111 12 35
936 1211 3 45 3 45
3 3 4 10 55 2 57 5 3 95 425 1 524183 510 1247183 12110 1 1955211 1 1011 211581 1 30111 211,25 1 11 121
5 1 110
83 5 110
83 1 121
x = 10 geeft y = -
11
(10 - 2 ) + 5 = -17. 45 3 2 9 4 62 2 533991660 27 81 30
443 62955245343 616 48
3 24
60 275
44 72258584 916948 2 12
3 10 17 824 5
820919 312
12 145
910 324
36 2011
1,25
24312 9 45363 21124 2 3
4 30 5 3 103 2 53 4 42525 35 5 10 3 651 4 71,25 158 69 260 7 3545
8 42 1
95100
4560 180 42 5100 180
10 121 83 10 21 3 45 45
Dus (10, -17) ligt op de parabool.
3 3 1 4 5 3 4 44 85 242 3 2 925 516352 59 9312 831,25
16 562242954103316 2 8294 134821248 24 1 21 24
3
30 11 10 10 28 392 12 3 3 44545 2435 10 2 24 484524
55 69123 6017 4 8425 91100 145
5 3 53 3 53 5 483 5 10 52 35 21 3 4 7 4 52 51 383 6323
7 41107 545821 3 30 3 60180342 1100 45 180 1
1 9 60 27 9 8160 272 81 30
3 9 3 10 248 3 22425 108 9 25 3 32 2424 5 23 2 244 5 123 1244 25 1 1 25 2
30 5
11 11 4 3 5 10 45 33 5 410 545 5 2 3 35
11 4 7 1
5 5 2
3 35
11 7
45
1 1 1
1 3 3 1,25 60 1 271,25 1 3027 81 30
10 23 3 3 104 5 32 24 4 5 9 12 3 24 24 9 912 3 452425 3 45 25
9 8160
3
530 5 114 5 10114 30 105 21 1083
1 230 10 3521 1 21,25 35 1
3 30 5 3 5 5 313 4 5 583 33 4 24525 2 24 24 9 12 2 1 24 1,25 1
1 1 3 5 3 25 5 9 13 9 913 12 3 45 3 45 1
11 11 3 83 45
10 3 21 83 45 10 21
305 5 30 5 5
3 10 3 2 1013 2
5 13 245 9 3 24 24 9 3 2 24 2
5 3 5 45 45
30 3 30 1 1 3 3
1 1 10 2 10 252 25 24 24 x
11 11 3 5 3 5 1 1 –1 O 1 2 3 4 5 6
3 3 25 25
30 30 11 11
1 1 3 3
30 30
1 1
16 Hoofdstuk 1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 16 19-06-2007 15:11:07

44 De top is (2,4; 28,8), dus h = a(t - 2, 4)2 + 28,8.
Door (0, 0), dus a · (0 - 2,4)2 + 28,8 = 0
5,76a = -28,8
a = -5
Dus h = -5(t - 2,4)2 + 28,8.
-5(t - 2,4)2 + 28,8 = -5(t2 - 4,8t + 5,76) + 28,8
= -5t2 + 24t - 28,8 + 28,8 = -5t2 + 24t
Dus a = -5 en b = 24.
45 De top is (15, 9), dus h = a · (x - 15)2 + 9. h
Door (0, 0) dus a · (0 - 15)2 + 9 = 0
225a = -9 9
a = - 0,04
Dus h = - 0,04(x - 15)2 + 9.
- 0,04 (x - 15)2 + 9 = - 0,04 (x2 - 30x + 225) + 9
= - 0,04x2 + 1,2x - 9 + 9 = - 0,04x2 + 1,2x
Dus a = - 0,04 en b = 1,2. x
O 15 30

1.5 Wiskundige modellen

bladzijde 30
46 a y
(2; 12,67)
x
O
(5; –12,08)
(–2; –40,67)
b bij x = -2 hoort y ≈ - 40, 67

bij x = 2 hoort y ≈ 12, 67
bij x = 5 hoort y ≈ -12, 08
47 min. is f(-3) = - 4; max. is f (3) = 6
max. is g(-1) = 6; min. is g(2) = -3
bladzijde 31
48 max. is h(- 4) = 7; min. is h(-1) = 2; max. is h(2) = 5
min. is k(-2) = 1; max. is k(0) = 5; min. is k(3) = -2
223945 pro1_2e oplage 07.indd 17 19-06-2007 15:11:09

bladzijde 32
5 6 -7 40x + 28.
1 1 31 1 12 1 1 1 1 1 5 1 1
49 a Voer in y1 = 1
2 3 x 4 - 3x 8 9 10 20 12 36 11
b (–2,5; 88,42)4 2 9 6 y5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1 ƒ
1,25 1
3 4 5 9 12 24
3 45
5 5 83 10 21
9 3 24 2
3 5 45
3
10 2 24
3 5 1 x
O 25
11
3
30
1
(4; –94,67)
De opties maximum en minimum geven de toppen.

max. is f(-2, 5) ≈ 88,42
min. is f(4) ≈ -94,67
50 a Voer in y1 = - 0,3x4 + 0,4x3 +15x2 - 30x - 50.
b (–5; 237,5) y
(5; 37,5)
x
O
(1; –64,9)
g

max. is g(-5) = 237,5
min. is g(1) = - 64,9
max. is g(5) = 37,5
51 a Voer in y1 = -x3 - 1,5x2 + 36x + 25. y
min. is f(- 4) = -79
max. is f(3) = 92,5 (3; 92,5)
ƒ
x
O
(–4, –79)
b Voer in y1 = 0,2x4 + x3 - 10x2 - 50x + 75. y

De opties maximum en minimum geven de toppen. (–2,20; 130,64)
min. is g(- 6,16) ≈ 57,77 g
max. is g(-2,20) ≈ 130,64
min. is g(4,61) ≈ -179,72
(–6,16; 57,77)
x
O
(4,61; –179,72)
18 Hoofdstuk 1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 18 19-06-2007 15:11:12

52 a Voer in y1 = - 0,005x2 + 0,4x. h
De optie maximum geeft de top (40, 8), dus de golfbal komt maximaal 8 m
hoog.
b De optie zero (of ROOT) geeft x = 80.
De bal komt 80 m vanaf de afslag weer op de grond.
c Nee, de formule is een benadering van de realiteit.
x
Bijvoorbeeld de wind en de wrijving van de lucht zijn niet in de formule O
verwerkt.
bladzijde 34
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
N (8, 10 240)
53 a 1 Voer in y = 480x
1 1 1 11 1 1 1 1
- 40x
1
.
2 23 4 5 3 6 7 8 9 10 20 12 36 11
5 1 1
3 4 5 6 7 8 49 10 2 20
9 612 536 16
11 2 4 48 8 1 1
2 Bij 12.50 uur hoort t = 3
2 3 4 5 6 . 7 8 9 60 42 100 180
42 2 9 6 5 16 2 4 48
Bij t = 3 7 8 9 60
8
3 4 5 6 hoort N = 4800.
8 3 4
3 42
4 100
1 1
5 180 7
2 5 23 4 1 1
9 60 27 81 30
Dus 4800 mensen.
8 3 4
3 4 5
2
7
5 23
4 54 101 1 2 35 1
1,25 1
9 60 4 581 30
3 27 9 12 24
b De optie maximum geeft de top (8, 10 240).
4 5 10 2 35 1
5 1,25 1 83 10 21
3 45
3 4 5 9 12 24 5 2
Dus om 17.00 uur is het het drukst. Er zijn dan 10 240 bezoekers.
5
3
83 10 21
53 45 9 3 24
3 45
5 2
c Voer in y
3 5
2
= 8000. 3 24 2
9 10
3 3 5
45
24
1
De optie intersect geeft x ≈ 5,58
10
3
2
5 11 1
24 ∨ x = 10
25
t
0,58 uur = 0,58 · 60 minuten ≈ 35 minuten.
11
3 25 O
30
Om 14.35 uur en om 19.00 uur zijn er 8000 mensen in het park.
3
30
1
Het kan dus 14.35 zijn of 19.00 uur.

1
54 a Voer in y1 = x3 - 8x + 200.

Bij t = 0 hoort N = 200 miljoen
Bij t = 1 hoort N = 193 miljoen }
Op 1 september is de afname 7 miljoen.

b

Bij t = 5 hoort N = 285 miljoen
Bij t = 6 hoort N = 368 miljoen }
Op 6 september is de toename 83 miljoen.
c t N
6 368
7 487 op 7 september neemt N met 119 miljoen toe
Dus op 9 september is de toename voor het eerst meer dan 200 miljoen.
d De optie minimum geeft de top (1,63; 191,29). N
Het minimale aantal bacteriën is ongeveer 191 miljoen.
(1,63; 191,29)
t
O
55 a aantal inwoners
NA
20 000
10 000
NB
t
O
b Bij 1 januari 2020 hoort t = 20 en NA = 26 533.

Bij 1 januari 2021 hoort t = 21 en NA = 27 860.
De toename van NA in het jaar 2020 is 27 860 - 26 533 = 1327.
Bij 1 januari 2020 hoort t = 20 en NB = 7170.
Bij 1 januari 2021 hoort t = 21 en NB = 6811.
De afname van NB in 2020 is 7170 - 6811 = 359.
223945 pro1_2e oplage 07.indd 19 19-06-2007 15:11:13

c t NA
6 13 401
+670
7 14 071
+704
8 14 775
Dus in 2007 krijgt A er voor het eerst meer dan 700 inwoners bij.
d t NB
6 14 702
-735
7 13 967
- 698
8 13 268
Dus in 2007 neemt B voor het eerst met minder dan 700 af.
e t NA - NB
6 -1301
7 104
8 1506
Dus in 2006 en in 2007 verschillen de aantallen minder dan 1000 van elkaar.
56 a Voer in y1 = - 0,0004x3 + 0,04x2 + 0,28x. C
De optie maximum geeft de top (70; 78,4). (70; 78,4)
De maximale concentratie is 78,4 mg/l.
De maximale concentratie wordt bereikt op t = 70.
b Voer in y2 = 20 en y3 = 60.
De optie intersect met y1 en y2 geeft x ≈ 21,1.
De toename van 20 tot 60 mg/l duurt
47,0 - 21,1 ≈ 26 minuten. t
O
57 Voer in y1 = 80 · 0,97x + 20, y2 = 85 en y3 = 55
De optie intersect met y1 en y2 geeft x ≈ 6,8. T
y2
De daling van 85 °C naar 55 °C duurt
27,1 - 6,8 ≈ 20 minuten.
y3
y1
t
O
1.6 Diagnostische toets

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
bladzijde
2
8 3 4
36
3 4 5 6 7 8
2
9 60 42 100 180
5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
1 l: 4y = 3x - 5
5 10 2 35 1
1,25 1
x 0 2 y
3 4 5 9 12 24 m
3 45
53 5 83
9
10 21
3 24 2 y -5 1 4
5 45
3
m:103 y = x + 3 2
5
24
1
x 0 5 3
25 l
11
3
1
2
1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
y
1 1
9 10
1
20
3
5 1 1
12 36 11
5 2
30
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
n: y = -
1
2 3x4 5 6 7 8 x
9 60 0
42 100 180 3 1
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 y 0
60 27 81 30 -2 x
4 5 10 2 35 1 –5 –4 –3 –2 –1 O 1 2 3 4 5
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 45
5 5 83 10 21 –1
9 3 24 2
3 5 45
3
10 2 24 –2
3 5 1
25
11 –3
3
30
1 n
–4
–5
20 Hoofdstuk 1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 20 19-06-2007 15:11:14

2 Evenwijdige lijnen hebben dezelfde richtingscoëfficiënt, dus a = 2.

y = 2x + b
Door (-3, 4)

}
4 = 2 · -3 + b
4 = - 6 + b
10 = b
Dus a = 2 en b = 10.
∆ y 6 − −3 9
3 a y = ax + b met a = = = = −3
∆ x −1 − 2 −3

y = -3x + b
door (2, -3) -

}
-3 = -3 · 2 + b
3 = - 6 + b
3=b
Dus l: y = -3x + 3.
∆ y 280 − 150 130
b y = ax + b met a = = = = 0, 5
∆x 380 − 120 260

y = 0, 5x + b
door (120,150)

}
150 = 0, 5 · 120 + b
150 = 60 + b
90 = b
Dus m: y = 0,5x + 90.
∆W
4 a W = at + b met a =
∆t

Bij t = 4 hoort W = 500
Bij t = 12 hoort W = 2900
a=
∆t
= }
∆W 2900 − 500 2400
12 − 4
=
8
= 300

W = 300t + b
t = 4 en W = 500

}
500 = 300 · 4 + b
500 = 1200 + b
-700 = b
Dus W = 300t - 700.
b W = 300 · 5,2 - 700 = 860
5 x -2 -1 0 1 2 3 4 5
f(x) -8 -2 2 4 4 2 -2 -8
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 11 1 1 1 1 1 5 5 1 1 1 1
top is (1 , 4 )
2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 78 89 910 1020 20 12 1236 3611 11
4 4 2 29 9 6
6 5 516 162 24 448 48 8 8 1 1 1 1
x 2 2 3-1 3 4 4 5 0 1 2
5 6 6 7 78 89 960 6042 42100100180180 3 4 5 6 7 8 9
8 83 3 44 2 2 5 523 23 4 4 1 11 1
g(x) 3
10,5 34 4 55 7 7
6 2,5 0 30 30
9 960 6027 27 81 81 -1,5 -2 -1,5 0 2,5 6 10,5
4 4 5 5 10 10 2 235 35 1 1
3 34 4 5 5 1,25
1,25
1 1
9 912 1224 24
y 3 345 45
5 5 5 5 10 1021 21
83 83
9 93 3 24 24 2 2
3 3 5 5 45 45
3 3
10 1010 2 2 24 24
3 3 5 5 1 1
25 25 g
11 11
3 3 8
30 30
1 1
6
x
–4 –2 O 2 4 6 8
–2
–4
–6
–8
y
6 a Voer in y1 = - 0,3x2 + 2,4x + 4. Zie de schets hiernaast.
b De optie maximum geeft de top (4; 8,8).
c De optie zero (of ROOT) geeft de nulpunten -1,42 en 9,42.
d Voer in y2 = 2.
De optie intersect geeft de snijpunten A(- 0,761; 2) en B(8,761; 2).
AB ≈ 8,761 - - 0,761 ≈ 9,52
x
O
223945 pro1_2e oplage 07.indd 21 19-06-2007 15:11:16

7 a Voer in y1 = -5x2 + 12x + 2. h
2
h = –5t + 12t + 2
De optie maximum geeft de top (1,2; 9,2).
De bal komt maximaal 9,2 m hoog.
b De optie zero (of ROOT) geeft als nulpunt 2,6. h=5
De bal komt na 2,6 seconden op de grond.
c Voer in y2 = 5.
De optie intersect geeft x ≈ 2,12 en y = 5. t
Na 2,1 seconden bereikt de bal voor de tweede keer een hoogte van 5 m. O 2,12
8 a (-2, 5) invullen geeft 0,5 · (-2)2 + 3 · -2 + c = 5

2 - 6 + c = 5
c = 9
b (5, 3) invullen geeft 0,4 · 52 + b · 5 + 6 = 3
10 + 5b + 6 = 3
5b = -13
b = -2,6
c (5, -1) invullen geeft a · 52 - 1, 2 · 5 + 3 = -1
25a - 6 + 3 = -1
25a = 2
a = 0,08
bladzijde 37
9 a De top is (1, -5) dus y = a(x - 1)2 - 5.
Door (6, -15) dus a · (6 - 1)2 - 5 = -15
a · 52 - 5 = -15
25a = -10
a = - 0,4
De parabool is y = - 0,4(x - 1)2 - 5.
b - 0,4(x - 1)2 - 5 = - 0,4(x2 - 2x + 1) - 5 =
- 0,4x2 + 0,8x - 0,4 - 5 = - 0,4x2 + 0,8x - 5,4
Dus y = - 0,4x2 + 0,8x - 5,4.
10 min. is f(1) = -2
max. is f(2) = 1
min. is f(4) = -1
3 4 x 5 - 64 27x 8 + 8.
1 1 1 41 1 11 211 11 1 1 11 15 11 11 1 1 5 1 1
11 Voer in y
2 1 = 3 94 105 206 12
7 36
8 911 10 20 12 36 11
4 2 9 6 5 16 4 22 49 486 85 16 1 21 4 48 8 1 1 y
2 3 4 5 6 27 83 94 605 426 100 7 180
8 9 60 42 100 180
min. is f(-3) = -12,25 y1
8 3 4 2 8 53 234 4 21 1 5 23 4 1 1
3 4 5 7 3 94 605 27 81 7 30 9 60 27 81 30
max. is f(0) = 8
4 5 10 4 25 3510 1 2 35 1
min. is f(3) = -12,25
3 4 5 3 94 125 24 1,25 1 9 12 24 1,25 1
3 45 3 45
5 5 83 105 21 83 10 21
5 2 9 3 2
3 3 9 35 24 24
5 45 45
3 3
10 2 10 2 24 24 (0, 8)
3 5 3 5 1 1
25 25
11 11
3 3
30 30
1 1 x
O
(–3; –12,25) (3; –12,25)

12 a a > 0 en a < 60
b Voer in y1 = 4x3 - 480x2 + 14 400x en y2 = 100 000. V
De optie intersect geeft x = 10 ∨ x ≈ 32,1. (20, 128 000)
Dus a = 10 cm en a ≈ 32,1 cm.
c De optie maximum geeft de top (20, 128 000).
Bij a = 20 hoort y2
lengte = breedte = 120 - 2 · 20 = 80
De afmetingen zijn 80 bij 80 bij 20 cm. y1
a
O
22 Hoofdstuk 1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 22 19-06-2007 15:11:17

02 Oppervlakte en
inhoud
2.1 Oppervlakte van vlakke figuren

bladzijde 40
1 D
e oppervlakte van de gegeven figuur is gelijk aan de oppervlakte van een
rechthoek van 7 bij 3 cm.
De oppervlakte is dus 7 · 3 = 21 cm2.
bladzijde 42
2 a O(ABCQPH) = O(ABMN) - 2 · O(CMQ) G D
= 13 · 3 12 - 2 ·
1 1 1 1 11 11 11 11 1 11 115 111 1 1 15 11 11 5 1 1
3 4 2 · 2 · 1
5 36 47 258 396 10 47 820 5 961210736 20811 912 10
36 2011 12 36 11
= 45 2 - 3 = 42
1 1 1 1 11 1 11 1 1 1 1 11 15 11 11 1
34 42 59 4266 2735 89416 94625 102456 20
48
16
97 122868 436
951 48
16
5 1 1
1 811 N
2 2 M
111 20
10 28 4121 4836 1 1
1 1 1 1 1 1 1 1 21 31 45 2 51 361 47 258 396 60

42 2 is niet de helft van 73,dus PQ verdeelt de achthoek
47 842 5 9100
6 60180
7 428 100
9 60 180 42 100
1 180 P Q 1
3 4 5 6 7 8 4 9 210 920 8 6312 4536
4 16
8211 2392 446 4885 23 816
32 2144 541 148 2 48 5 11 2311 4 1 21 1 12
2 3 43 54 265 373 8447 955 60356 42 477 100 9 23
85 180 6071 42 100 180
niet in twee stukken met gelijke oppervlakte.
4 2 9 6 5 16 2 4 48 9
8 38 4 1 1 28 3 5 4 23 42 1 51 23 4
60 27 9 816030 27 981 30
60
1 1
27 81
H 30
C
2 3 4 5 6 7 8 9 360 4 5100
442 5 18010 473 54 10 5 42 35 57 10 1 2 35 1 2 35 1
8 3 4 2 3 4 5 3 4 95 6039 27 4 24
12 815 930 91,2560 1 24
12 27 1,25 9811230 1
24
1,25 1
23 45 2
5 423 54 10 1 1 4 5 210 3583 10 1 21 83 2 3 3545 21 3 45
1 83 10 21
3 4 5 7 9 360 5 5 81 30
427 5 53 4 955 1259 24 5 91 10
1,25
12 2 24
1,25 21 2
24 24 9 3 345 24
4 5 10 31 5 3 5 3 3 35 945 3 45 45 45
2 24 A B
2 35 835 10 21 3 83 10 21 3 3
3 4 5 9 512
3
24 51,25 21 5
10 5 3 45 10 3 925 310 24 24 2 92 3 24 13
5 3 5 3 3 45 45
21 15
b O(AEFGH) 55 = O(AES) - O(RGFS) - O(RGH)
5
3
83 10
9 103
3
24 2 2
10 2 24 25
13
24
25
1
25 4 F 5 E
31 51 1 111
11 45 1 115 11 5 1 1S
2 = 2 · 9 · 9 - 4 · 4 - · 4 · 3
1 1 1 31 13 15 111 11 1 1 11 1
10 3 4 5 36 7 8 239
24 10
3 20 4 3512 25 636 711 8 9 10 25 20 12 36 11
5 1 111 11
3
= 40
4 - 16 - 6 = 18 1
22 39 346
1 1 1 30
30
15 16
25
1
6 27 414382
48
11 1 1 30
293 10 984 20
11 51 1 11 1 1
1615 512 16 16 36 7 211
1
8 49 4810 820 112 136 11
5 1 1
11 2 3 4 305 6 1 7 1 8 123091
160
3 1 1424 1 1100 5 11 180
6 11 7 11 8 1 19 1 60 51 42 1 1 1001 5 1801 1
Dus O(ABCDE) = 73 - 18
3 = 54 . 48 23 194 6 2 52 3 16 4124
58423 48
6 94 7486518 11569 216
23 344 42
1710 2820 49 12 48 20
5 2310 36
8 12
4 11100
1 36
1
1 114
23 34 45 5 67 7 1 582 1393 160 5 1100 6 1180
717 1 18 1919 16060 1 1142 1581
1 180
30
O(AEFGH) : O(ABCDE)
1 = 18 : 54 = 37 : 109
8 3 44 2 2 299460 27
14 11581
36582 452 39 16
23
130
53 46264 5147 516
4 1 2488 62 98 75410148
27
8 2019 8 10
23 4
130
12 1136
1 15 1 1
2011 1112 36 11
4 35 104 52 3 7 422 433 65144 710558 69 7760 8422 9 100
535 3560 180 142 100 180
1,25 1 30 1,25 1
3 4 5 8 439 398 960
2412 4 3 2627
424 81
2534 5945 166 2 5 4916 948 1260
2 824 427 48 830 1 1
1381145 4 D
57 5223 4 725603518234219 14 100
60 11804211 100 G
4 5
5 3 45
10 3 2483 243 435
3510 22154 753110
593 124 24 5 64
1,25
55 29 160 27 99 817 8 6 983 10 21
60 3024 27 1,25 81 230
R 180
5 833 324 485 345 12 24
3 5 4 5
9
5 10 43 27 45
24 592223335 45 1 23 1 3 145
445 1 1
5 38354 4103 521
10 35 535 91 83 760 10 2713921 60
1,25 1,25 1
2 5 3 4 93 3244 24
510 25 9 212 24 99 12 24 81 30 272 81 30
10 3 5 4 3 5 1 104535 5 8310 45 2 8335310 45
3 2424 3 45 3
3 5 3 10 21 3 35 1145 1,25 1
11221
2
5 35 5 425 524 3 25 4 9 5 3 24 9 912 3 2429241,25
12 24 2
10 3 5 103 25 3 45 3 45
11 3 5 5113 55 833 10 21 45
8313 10 2145
551 2 5 2
3 10 323 10
53011
25
53 5 5 24
9 3 24 924
25 3 24
45 H 452 C
30 11 3 3 1 3 1 3
1 3 101 3 210 2 25 2425 24
30 11 3 3011 53 5 1 1
2
1 3 13 25 25
11 11
30
1 3 1
30
3 A B
30 30
3 a O(ABCD) = 12 · O(AEFD) =
1 1 1 1 1
(a + b) h 11 1 1 1 11 1 1 51 1 11 1 1 1 1 5 1 1 D b C
3 4 5 6 7 82 9 3 104 205 126 367 11 8 9 10 20 12 36 11
b O(ABCD) = O(ABC) + O(CDA)
4 2 9 6 5 16 24 4 2 48 9 8 6 15 16 1 2 4 48 8 1 1
2 13 14 1 15 1 16 1 17 11821 119 13 160
1 41142
1151 1100
5161 180
1171 1118 519 160
11 11425 1100
1 1180
= 12 ah + 54 3 =
38 43 2 bh 6 4 27 h(a + b) =
583 695 48 71035820649 212
23 4
(a + b)h
710
1 3
36
8
120
2 49
11 12
10
5 36
20
6
5 23 4117 12 836
11
1 9 11
110
1
20
5 1 1
12 36 11
4
3
2
4
94
5 7
6 2 5 9 16
3 604 275 81 307
4 622 549 9 16
48 62 854 416148 221 8 94 14869 16058 16 1 4 3048
271 2 81 8 1 1 h
2 34 45 2 10 3555842
5 3 6 4 27 583 692 4 760 110
69 2100
760180
3814249 10052 180
60 35
42
6 71 8180
100 1,259 160 42 100 180
38 43 54 8 3 2 4 8 9 33 21244 245 1,25 9 12 24
5 23 4 5 32123 845 1 4 35 123
4 14 2 1 13 5 4523 4 1 1
35 4 55 3 4 7 5 3 83 4
5 10
7 5 21 7 3 4 83
5 10 721
9 60 2759 81 60 30227 9 8160 3027 81 30 9 260 27 81 30
5 4 5 10 4 92 53 35 3 245 9 3 24 A B
34 5 10 10 31 2 35 445 1 52 35
1,25 1
10 1
1,25 3
1,25
2 4535 1
1,25 1
a
1 1 1 1 110 3 14 21 52 31 14 51 3 9510 4 12 1 29 312 3452449 312
1 5 24
24 5 124 1
243 45 9 12 24
4 a O = · 4 · 2 = 4 cm
2 3 4 5 653 7 8 5 59 10 20 5 12
5
36 21
5 833 10 5 11 1 583 10 5 2183 10
2 5 2
45
21 1 83 10
29 3
21
3 45
2
3 3 3 9 3 5 24 25 9 3 3 24 9 35 24 25 24
4 2 9 6 511 16 2 5 4 48 58 111 1 3 453 453 45 3 45
2 3 4 5 610
3 7 8 2 10 9 60 42
2 101003 1802 24 10 24 2 24 24
3 4 30 53 5 5 5 1
8 3 2 5 23 4 3 130 1 1 3 1 1
3 4 5 1 7 9 60 27 81 30 1 25 25 25 25
11 11 11 11
4 5 10 3 32 35 1 3 1,25 1 3
3 4 5 30 9 12 2430
30 30
3 45
5 5 1 1 10 211
83 1
9 3 24 2
3 5 45
2
3 4
10 24
3 5 1
25
11
3
2
30
1
Oppervlakte en inhoud 23
223945 pro1_2e oplage 07.indd 23 19-06-2007 15:11:20

b O = 3 · 4 - 12 · 3 · 1 -
1 1 1 11 1 11 11 111 11 115 111 11 11 15 11 11 1 5 1 1 2 1
3 4 5 26 · 4 · 1 -
37 84 95 1026 · 2 · 3
2037 1284 936 5 1011
6 207 12
8 936 1011 20 12 36 11
= 12 - 1 24 -3 22 -
1
49 3 = 5
1 1 1 1 11 11 211 1 1 11 51 1 11 1
2 cm
56 645 2716 8329 94610
48455 2016
682 12
7291 36
8416 48
9 5 1016
11
1 5 1
8 2021 12
41 48
36
1
8
11 1 1
2 3 4 5 26 37 84 95 6026 4237 100 84 180
95 606 427 100
8 180
9 60 42 100 180
4 28 93 64 5 164 82 223 49448 6 8582 1613 21 4 4 48 2 8 1 1
2 33 44 55 6 2737 834 95456023 5 4264 100 8515 923 6047
741 180 51 180
42 1 100 23 4 1 1
9 60 2737 81 930 60 27 81 930 60 27 81 30
8 3 4 2 8 53 234 4 21 1 5 23 4 21 35 1 1
5 74 35 924106035 75 30
34 4 510 5 2714 1,25 210 35 1
1,25 81 30 24 1,25 1 3
3 4 5 3 4 95 12 243 4 915 1281 9 6024 27 91 12
4 5 10 4 2835 3510 3 45 2 35 3 45 3 45
10 1
21 83 10 21 1 83 10 21
35 4 5 5 1,25 1 1,25 1
3
5 5
5 3
3 45
99 1235 24
5
243 3 45
5
2
95 93 1224 2
24 9 3 24
3 45
2 4
45 83 103 21 45 45
5 52 5 83 105 213 2 2 9 324 2
3
310 10 3 9 2 3 24 24
10 24 24
55 5 5 313 455 45
3 3 1 3 1
10 2 10 2 24
25 25 24 25
311 5 11 3 5 111 1
3 3 253 25
11
30
31
30 11
3
30 1
1 1
30 30
1 1
3
c O = 4 · 3 + � · 1 = 12 + � ≈ 15,14 cm = 1514 mm2
2 2
1 1 1 1
d De oppervlakte is gelijk aan de oppervlakte van het trapezium ABCD,

dus O = 12 (1 + 5) · 3 = 9 cm
1 1 1 1 1 1 12 1 1 5 1 1
3 4 5 6 7 8 9 .10 20 12 36 11
1 1 1 1 1
4
2
2
3
9
4
6
5
5 16 2
6 7 8
4 48
9 60
8 1 1
42 100 180
D C
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 45
83 10 21
5
3
5
9 3 24 2 3
5 45
3
10 2 24
3 5 1
25
11
3
30
1 A 1 B
e De oppervlakte is gelijk aan de oppervlakte van een rechthoek met zijden
van 3 en 2 cm plus de oppervlakte van een halve cirkel met straal 1 cm, dus
O = 3 · 2 + 12 · � 5 6 7 28� 93≈ 7, 57 cm
1 1 2 1 1 1 11 1 11 1 15 112 11 1 1
3 ·41 = 6 + 104 20
5 12 7 = 757 mm
6 36
1 25 1 1
811 9 10 20 12 36 11
2
4 2 9 6 5 16 42 42 489 86 51 161 2 4 48 8 1 1
1
2 3 4 5 6 7 28 93 604 425 100
6 180
7 8 9 60 42 100 180 1
8 3 4 2 58 233 44 1 21 5 23 4 1 1
3 4 5 7 93 604 5
27 81 30 7 9 60 27 81 30
4 5 10 24 355 10
1 2 35 1
3 4 5 93 124 245 1,25 1
3 45
9 12 24
1,25 1
3 45
1
5 83
5 10 21 83 10 21
5 5 2 2
3 93 3 24 9 3 24
5 5
3 45 3 45 2
10 2 10 242 24
5 15
bladzijde 43 3 3
25
1
25
11 11
3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 13 5 1 1
5 O(ABCD) = 2 · O(ABC) = 2 ·
30 2 · AC · BM = AC · BM = 6 · 3 = 18
30 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
16 - 18 ≈ 10,27.
1 1
De gevraagde oppervlakte is �4 · 32 - 18 =
2
9 6 5 9� 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
360°
6 a In ABM is ∠M = = 60° 3 4 58 3 4 2
7
5 23 4 1 1
M
6 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
b AM = BM en ∠AMB
= 60°, dus ABM is gelijkzijdig en
3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
83 10 21
dus is AM = BM = AB = 4. 5
3
5
5 9 3 24 2
45
3
In ANM is AN2 + MN2 = AM2 10 2 24
5 1
22 + MN2 = 42 3
25
4 4
11
MN = 16 - 4 = 12, dus MN =
2
3 12
O(ABM) = 12 · 4 ·
3 4 12 5 6 ≈ 6,93
1 1 1 1 1 1 1 301 1 5 1 1
7 8 9 110 20 12 36 11
c O(ABCDEF) = 6 · O(ABM) = 6 · 6,93 ≈ 41,6
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1 2 2
TOETS VOORKENNIS 3 4 5 7 A B
9 60 27 81 30 N
4 5 10 2 35 1
AB 3 4 5 9 12 24
1,25 1
4
a cos 35° = 83 10 21
3 45
b tan∠Q =
7 53 5
5 9 3 24 2
45
6
AB = 7 cos 35° ≈ 5,7
10 2
3
24 ∠Q ≈ 34°
5 1
BC 3 25
sin 35° = 11
7 3
30
BC = 7 sin 35° ≈ 4,0
1
24 Hoofdstuk 2
223945 pro1_2e oplage 07.indd 24 19-06-2007 15:11:23

bladzijde 44
360° M
7 ∠AMB = = 72°, dus ∠AMN = 36°
5

2,5
tan 36° = 36˚
MN
2,5
MN = ≈ 3,44095
tan 36°

O(ABCDE) = 5 · 12 · 5 · 3,44095 ≈ 43,01
1 1 1 1 1 1 1 1 1
3 4 5 6 7 8 9 10 20
5 1 1
12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1 A B
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180 2,5 N 2,5
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
360° 4 5 10 2 35 1 M
8 ∠AMB = = 45° ,3 dus ∠AMN = 22,5°
4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
8 83 10 21
5 5
9 3 24 2
MN 3 5
3 45
cos 22,5° = 10 2 24
6 5 1
3
25
11
MN = 6 cos 22,5° ≈ 5,5438 3
30
1
22,5˚
AN
sin 22,5° = 6
6

AN = 6 sin 22,5° ≈ 2,2961
dus AB = 2 · AN = 2 · 2,2961 ≈ 4,5922.
O(ABCDEFGH) = 8 · 12 · 4,5922 · 5,5438 ≈ 101,83

1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1
3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36
1
11 A B
N
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180 C
10 8 3 4 2 5 23 4 1 1
9 In ADC is tan 70° = 3 4 5 7 9 60 27 81 30
AD43 5
4
10
5
2
9
35 1
12 24
1,25 1
3 45
10 10 21
AD = ≈ 3,6397 53 5 83
9 3 24 2
tan 70° 5
3 45
2 24
10103 5 1 10
In DBC is tan 40° = 25
BD11
3
10
BD = ≈ 11,9175 301
tan 40°

Dus AB = AD + BD = 3,6397 + 11,9175 = 15,5572 70˚ 40˚
A B
D
1 1 1 1 1 1 1 1 11 11 11 1 5 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
O(ABC) = · AB · CD = · 15,5572 · 10 ≈ 77,8
2 3 4 5 6 7 2 8 39 410 520 612 736 8 119 10 20 12 36 11
4 2 9 6 5 16 4 2 24 48
9 68 5 1 16 1 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 2 8 39 460 542 6100 71808 9 60 42 100 180
bladzijde 45 8 3 4 2 85 323 44 121 5 23 4 1 1
3 4 5 7 39 460 527 81 730 9 60 27 81 30
10 a C 4 5 10 42 535 101
1,25 1
2 35 1
1,25 1
3 4 5 39 412 524 9 12 24
3 45 3 45
5 583 10 21 83 10 21
5 5 2 2
3 39 3 24 9 3 24
5 5 45 45
3 3
10 2 10 224 24
3 5 3 51 1
5 25 25
11 11
3 3
30 30
1 1
70˚
A B
D
8
CD
b In ADC is sin 70° =
5
CD = 5 sin 70° ≈ 4,70
O(ABC) = 12 · AB · CD =
1 1 1 1 1 1 1 11 11 11 1 5 1 1 1 1 1
3 4 5 6 7 2 · 8 · 4, 70 ≈ 18,8
8 39 410 520 612 736 8 119
1
10
1
20
5 1 1
12 36 11
4 2 9 6 5 16 4 2 24 48 9 68 5 1 16 1 2 4 48 8 1 1
CD
2 3 4 5 6 7 2 8 39 460 542 6100 71808 9 60 42 100 180
c In ADC is sin ∠A = 8 3 4 2 85 323 44 121 5 1 1
C
b 3 4 5 7 39 460 527 81 730
4
279
23
60 81 30
4 5 10 42 535 101 12 35
CD = b sin ∠A 3 4 5 39 412 5241,25 1
3 45
249 12
1,25 1
3 45 b
5 583 10 21 2183 10
5 5 2 2
3 39 3 24 249 3
5 5
1 45 1 45
O(ABC) = 12 · AB · CD
3 4 5 6 = · c
1 1 1 1
39 · b sin ∠A = bc sin ∠A
11 11 1
7 2108
11
2
410
11 1 5 1 1 1 1 1
520 612 736108 1129
113
224
103 20
15
4 12
5
11 11 1
31
36
6 11
249 7 8 10
1
20
5 1 1
12 36 11
3 5 3 51 1 A B
4 2 9 6 5 16 4 2 24 48
9 68 5 1 16 1 2 4 482
25 89 61 51 16 2 254 48 8 1 1 D
2 3 4 5 6 7 2118 39 460 542 6100 7180
118 29 603 424 100
5 180
6 7 8 9 60 42 100 180
3 4 2 3 323 44 3 c
8 85 121 5 238 43 41 1 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 30 39 460 527 81 730 30 9 603 274 581 30 7 9 60 27 81 30
1 1
4 5 10 42 535 101 2 354 5
1 10 2 35 1
3 4 5 39 412 524 1,25 1 9 123 244 1,25
5 1 9 12 24
1,25 1
3 45 3 45 3 45
5 583 10 21 83 105 21 83 10 21
5 5 2 5 2 2
3 39 3 24 9 33 24 9 3 24
5 5 45 5 45 45
3 3 3 Oppervlakte en inhoud 25
10 2 10 224 10 24 2 24
3 5 3 51 3 1 5 1
25 25 25
11 11 11
3 3 3
223945 pro1_2e oplage 07.indd 25 30 30 30 19-06-2007 15:11:27
1 1 1
11a Gebruik de formule van opgave 10c.
Dit geeft O(ABM) = 12 · AM 1 1 1 1 1 1 1 1
3 4 · 5BM 8 ∠AMB
6 · 7sin
1 5 1 1
9 10 20 12 36 11
= 24 · 10
1 1 1 1 1 1 1 1 1
32 49· 10 56 ·65 sin
7 80°
16 82 94 48
10 20
1
8 12
5 1 1
1 36 1 11
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
≈ 49,24
4 28 93 64 5 16 2 2 45 48 8 1 1
2 33 44 55 6 77 8 80 23 42
9 60 4 100 1
1 180
b O(segment) = O(sector) − O(ABM)8 3 4 2=
9 60 · 27
� · 8110 2
30 − 49,24 ≈ 20,57
43 54 10
3 4 5
5 7 360
5 35
2 23 14
99 60 27
12 24
1 1
1,25
81 1
30
12 De hoeken bij M zijn allemaal45 60°. 5 10 832 10
35 211
3 45
1,25 12
3 4 55 9 12
3 24
24 3 45
O(ABCDEF) = 3 · O(ABM)35+ 3 · 55O(sector 839BCM) 10 21
3 45
2
10
3 2 9 3 24
55 45
31
3
60 5 1 24
1 101 1 12
=3· 1
2
1
3
1
· 5 · 5 · sin 60° + 3 ·
4 5 11 �251·111 52 ≈ 71,75
12 ·36
36 7 85
1 1
9 10
1
20
4 2 9
3
6 30
3601 1 25
115 16 2
4 48 8
2 3 4 5 136 7 8 9 60 42 100 180
bladzijde 46 8 3 4 30 2 5 23 4 1 1
3 3 4 5 1 7 9 60 27 81 30
13 In DMN is sin ∠NMD 4 5 = 10 2 35 1
1,25 1
3 4 55 9 12 24 E 6 3 D
3 45
10 21 N
∠NMD ≈ 5
3
36,87°
5
5
83
9 3 24 2
45
dus ∠DME 10 ≈ 273,74° 3
24
5
Ook ∠BMC ≈ 73,74° 3 en ∠AMF ≈ 73,74°, dus voor 1
25
5
11
de cirkelsectoren blijft3 over 360° − 3 · 73,74° ≈ 138,78° F C
O(ABCDEF) = 3 · O(DEM)30
1 + O(cirkelsectoren) M
138 ,5781 1
=3· 1
2 · 513 · 145 ·15 sin
1 1 1 1 1
6 73,74° +
7 8 9 10
1
� · 52 ≈ 66,3
20 12 36 · 11 6 6
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8
3601 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
A B
14 4 5 10 2 35 1
1,25 1
3 4 5 9 12 24
3 45
5 5 83 10 21
9 3 24 2
3 5 45
3
10 2 24
3 5P 1
25
11
3 6
430
1
1 22
M N
R 21
2
4 6
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
22 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
sin ∠PMR =
44 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2
∠PMR ≈ 38,68°, dus ∠PMQ ≈ 77,36°
3
5 23 4
4
9 60 27 5 7
1 1
81 30
1 14 15 110 1 1 1 12 135 11 1,25
5 11 1
2 2 33 44 55 6 7 8 99 10
12 24 12 36 11
20
sin ∠PNR = 83 10 21
3 45
64 5
23 9 65 5 16 2 49 483 8
24 1 12
2 3 4 55 6 7 8 9 60 423 100 180 45
810 3 42 2 24
∠PNR ≈ 24,62°, dus ∠PNQ ≈ 49,25°
33
5 23
4
9 60 55 7
4 1 1
271 81 30
25
O(gebied) = O(sector
4
11 5
3 4 5
PMQ)
10 − O(PMQ)
2 35
9 12
+ O(sector PNQ) − O(PNQ) 1
24
1,25 1
3 3 45
530 83 10 21
77, 36 1
5
1 19 13 49, 25 1 24 1
2
= . � · 42 −3 12 · 413 5· 144 ·15 sin
6 77,36°
7 8 + · � · 62 − 3
1 45 5 1 1
9 10 20 12 36 11
1
2 · 613 · 146 ·15 sin
1 1 1 1 1
6 49,25° ≈ 4,83
7 8 9 10
1 5
20 12
1 1
36 11
360 10 2
5
360 24
34 2 9 6 5 16 2 4 1 48 8 1 1 4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 2560 42 100 180 2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
11 8 3 4 2 8 3 4 2
3 5 23 4 1 1 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30 3 4 5 7 9 60 27 81 30
30
1 4 5 10 2 35 1 4 5 10 2 35 1
2.2 Uitslagen
3 4 5 1,25 1 3 4 5 1,25 1
9 12 24 9 12 24
3 45 3 45
5 5 83 10 21 5 5 83 10 21
9 3 24 2 9 3 24 2
3 5 45 3 5 45
3 3
10 2 24 10 2 24
3 5 1 3 5 1
25 25
11 11
bladzijde 48 3 3
30 30
15 De figuren a, b en d kunnen de uitslag van een kubus zijn.
1 1
16 De figuren a, b en d kunnen de uitslag van het prisma zijn.
26 Hoofdstuk 2
223945 pro1_2e oplage 07.indd 26 20-06-2007 11:41:57

bladzijde 51
17 D
D C
T T
A B
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
18 a ABT is een vergroting van EFT. 2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
Omdat AB = 4 en EF = 2 is de vergrotingsfactor 2 = 2.
3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
Dus AT = 2 · ET met AT = AE + ET = 3 + ET. 8 3
3 4
4
5
2
7
5 23 4 1 1
9 60 27 81 30
Dit geeft 3 + ET = 2ET ofwel ET = 3 en dus AT = 6. 4 5 10 2 35 1
1,25 1
3 4 5 9 12 24
b 5 T 83 10 21
3 45
5 2
3 5 9 3 24
3 45
10 2 24
3 5 1
25
11
3
30
1
H G
D C
H G H
T T
E F E
A B
E F
223945 pro1_2e oplage 07.indd 27 19-06-2007 15:11:31

19 H G

D C G H
H
A B F
A G
H G
D C
A B
28 Hoofdstuk 2
223945 pro1_2e oplage 07.indd 28 19-06-2007 15:11:31

bladzijde 52
20 AP = BP = BQ = CQ = CR = DR = DS = AS = AK
met K is het midden van CD
PQ = QR = RS = SP = 12 AC
1 1 1 1 1 1 1 1 1 5
3 4 5 6 7 8 9 10 20 12
1 1
36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180 D
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 45
5 5 83 10 21
9 3 24 2
3 5 45
3
10 2 24
3 5 1
25
R 11 R
3
D
30 K C S
1
S Q
P
A B
P
S Q
21 Van figuur b. De straal van de cirkels in figuur b is 0,8 cm en de omtrek is

dus 2� · 0,8 ≈ 5 cm.
Dit komt overeen met de lengte van de rechthoek.
bladzijde 53
22 a Omtrek cirkel met R = 3 cm is 2� · 3 = 6� cm.
90
Lengte cirkelboog is · 6� = 1,5� cm.
360
Omtrek grondcirkel
1
is 2�r cm.
1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
Dus 2�r = 1,5�
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
r = 0,75 cm
4
2
2 9 6 5 16 2 4 48 8
3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
1 1
b Omtrek cirkel met R =

8 3 4 2,5 2cm is 5 2�
23 ·4 2,51 =1 5� cm.
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 5 4 1 51 7 9 60 27 81 30
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 210 11
4 5 10
4 2 9 6Lengte cirkelboog is
5 16 2 4 48 8 3 1 4 1 5 · 5� =
2 35 1
9 12 �24cm. 1
1,25
3 4 5 6 7 8 9 60 42 5100 180 360
3 45
2 83 10 21
5 2
8 3 4Omtrek2 grondcirkel
5 23 4 3 1 1is5 2�r cm. 9 3
24
45
3 4 5 7 9 60 27 3
81 30 2
10 24
4 5 10 2 35 1
3 4 Dus 2�r =
5 9 12 �.
24
31,25 1 5 1
25
83 1 3 1 45 1 1 1 1 1 1
10 1 21 11 1 5 1 1
5 5
3 5 35
9 3 2 24 33 4 2 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
45
2 r = cm ≈ 1,5 cm
4 3 30
2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
10
3 5 24 2 24 31 4 5 6 7 8 9 60
1
42 100 180
25 8 3 4 2 5 23 4 1 1
1
2 111
33
1
c 15Omtrek cirkel met R =
4
1 1 1 1
6 7 8 9
1
2 cm is 2� · 227 = 4π cm.
1 3 54 1 5 1
10 20 12 36 11
7
81 309 60
4 5 10 2 35 1
30 4 1,25 1
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 3 1 1 5 9 12 24
2 13 4 5 6 7 8 9 300
60 42 5100 180
3 45
8 4Lengte cirkelboog is
3 2 3
· 4� = � cm.
5 83
9 3
10 21
24 2
3 4 5
5
7 9
23 4 1
60 27 81 30 2
360 1 5
3 45
10 24
4 5 10 2 35 1 3
1,25 1 5
3 4 Omtrek grondcirkel
5 9 is 2�r cm.
12 24
3 45
1
25
83
5Dus 2�r = 10 21 11
5
3 5 9 � 3 24 3 2
3 30 45
2 5
10
3 5 r = cm ≈ 1,7 cm 24 1
1
3 25
11
3
30
1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 29 19-06-2007 15:11:33

bladzijde 54
23 Omtrek cirkel met straal R is 2�R.
p p
Lengte cirkelboog is · 2�R = �R.
360 180
Omtrek grondcirkel is 2�r.
p
Dus 2�r = �R
180
p
r = · R
360
24 Stel de middelpuntshoek is p°.
p
Er geldt · 2� · 5 = 2� · 3
360
p
· 10 = 6
360
p
= 0,6
360
p = 0,6 · 360 = 216
Dus de middelpuntshoek is 216°.
25 a R = 32 + 42 = 5
De middelpuntshoek van de uitslag van de mantel is 216° (zie opgave 24).
216˚
30 Hoofdstuk 2
223945 pro1_2e oplage 07.indd 30 19-06-2007 15:11:34

p
b · 2� · 5 = 2� · 4
360
p
= 0,8
360
p = 0,8 · 360 = 288, dus de middelpuntshoek van de uitslag
van de mantel is 288˚.
5
288˚
26 a De afmetingen zijn 2� · 2 = 4� cm en 5 cm.

b A A
5 cm
B 4π cm B

c De stelling van Pythagoras geeft
AB2 = (4�)2 + 52
AB2 ≈ 182,9
AB ≈ 13,5
De lengte van het touwtje is ongeveer 13,5 cm.
27 Afstand AT is 6 - 1 = 5 m. 5
Op AT vier keer, dus per keer = 1,25 m.
4
Diameter mast is 9 cm, dus straal is 4,5 cm en omtrek is 2� · 4,5 = 9� cm.
Dus lengte één winding is 1252 + (9π )2 ≈ 128,16 cm.
Lengte vlaggentouw is 4 · 128,16 ≈ 513 cm. 125 cm
9π cm
223945 pro1_2e oplage 07.indd 31 19-06-2007 15:11:36

2.3 Oppervlakte van ruimtefiguren
bladzijde 56
28 O(cilinder) = 2 · O(grondcirkel) + O(cirkelmantel)
= 2 · � · 32 + 2� · 3 · 4
= 18� + 24� = 42� ≈ 132 cm2
29 a Stel de middelpuntshoek is p°.
p
Er geldt · 2� · 5 = 2� · 3 R = 32 + 42 = 5
360
p
· 10 = 6
360
p
= 0, 6
360
p = 0,6 · 360 = 216
Dus de middelpuntshoek is 216°.
216
b O(kegelmantel) = · � · 52 ≈ 47,12 cm2 ≈ 47 cm2
360

c O(kegel) = O(grondvlak) + O(kegelmantel) ≈ � · 32 + 47,12 ≈ 75 cm2
bladzijde 58
7
30 sin 22,5° = T
R
7
R = ≈ 18,29
sin 22,5°

Okegel = �r2 + �r R ≈ � · 72 + � · 7 · 18, 29 ≈ 556,2 cm2
22,5˚
A M
7
T

31 Ogrondcirkel = 100 cm2
Ogrondvlak = �r2 } �r = 100
2
100
r2 =
π
r ≈ 5,64 cm
R2 = 102 + (5,64)2 R
R ≈ 11,48 cm 10
Okegelmantel = �rR ≈ � · 5,64 · 11,48 ≈ 203,5 cm2
A M
5,64
32 Hoofdstuk 2
223945 pro1_2e oplage 07.indd 32 19-06-2007 15:11:38

T

32 Ogrondcirkel = 50 cm2
O
grondcirkel

= �r2 } �r2 = 50
50
r2 =
π
r ≈ 3,99 cm

Okegelmantel = 75 cm2
Okegelmantel = �rR ≈ � · 3,99 · R } � · 3,99 · R = 75
75
5,98
R=
3, 99π
R ≈ 5,98 cm
3,99
sin ∠ATM =
5,98
A M
∠ATM ≈ 41,9° 3,99
Dus tophoek = 2 · ∠ATM ≈ 84°.
33 a NBT MAT T

NT NB
=
MT MA
x
x 2
=
x+6 5
2
N B
5x = 2(x + 6)
5x = 2x + 12
3x = 12
x=4 6
b Okegelmantel = �rR met r = 5 en R2 = AM2 + MT2

R2 = 52 + 102, dus R = 125
Okegelmantel = � · 5 · 125 ≈ 175,62 M
5
A
c Van de kegel met top T en straal grondcirkel NB
is Okegelmantel = �rR met r = 2 en R2 = BN2 + NT2
R2 = 22 + 42, dus R = 20
Okegelmantel = � · 2 · 20 ≈ 28,10
Dus de oppervlakte van de mantel van de afgeknotte kegel is
175,62 - 28,10 = 147,52.
d Oafgeknotte kegel = � · 52 + � · 22 + 147,52 ≈ 238,63
34 NBT MAT T
NT NB
=
MT MA
x 4
=
x + 11 10 x
10x = 4(x + 11)
10x = 4x + 44
6x = 44
x =12 7 13 cm
1 1 1 1 1 1 1 1
4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
5 1 1
4 cm
N B
BT 4 =2 BN
2
9 6+ 5NT
2
16 2= 4
2 2
4 48
1 1 21 1 1 1
+ 2(78 3 )1 4 1 5 6 7 1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
BT ≈ 88,35 3 cm
4 2 5 23 4
4 2 9 6 5 16
1 1
2 4 48 8 1 1
7 2 9 602 2 27 31 814130 251 61 71 8 1 9 1 601 421 100
1 1805 1 1
AT 2 =3 AM 4 25
+ MT = 10 + (18 82 33 ) 44 5 26 7 58 9
23
10
4
20
1 112 36 11
4 5 10 2 35 1 3 4 5

AT ≈ 320,88 4 5 cm 9 12 24 4
1,25 1
3 245 9 6 5
7
16 9 2 604 27
48 8 301 1
81
10 21 42 53 104 5 6 7 2 8 359 1
60 42 100
1 180
O(kapje) 5
3
=5 � · AM ·83
5
AT -
9 3 24 �3 · BN
4 2 5·
845 3 4BT 2 9 125 24
23
1,25
34 451 1
21
10 ≈2 � · 10 · 20,88243-53� ·34 55·4 8,35 5 7 83 109
9 3
60
24
27 281 30
45
5 4 5 10 2 335 1
3
≈ 551 cm 2 1
25 10 3 24 5 9 12
24 24
1,25 1
3 45 11 cm
11 3 5 5 5 83 10
1 21
2
3 3 9 3
25 24
5 45
30 11 3
1 3 10 2 24
30 3 5 1
1 25
11
3
30
1
M A
10 cm
223945 pro1_2e oplage 07.indd 33 20-06-2007 11:44:19

35 Ocilinder 1 = 2 · � · 42 + 2� · 4 · 10 = 32� + 80� = 112�
Ocilinder 2 = 2 · � · 22 + 2� · 2 · h = 8� + 4�h
Er geldt 8� + 4�h = 112�
4�h = 104�
4h = 104
h = 26
bladzijde 59
36 De rechthoek is (12 - 2 · 3) bij 6 m, dus 6 bij 6 m.
De twee kwart cilinders vormen samen een halve cilinder
met r = 3 m en h = 6 m.
O(skatebaan) = 6 · 6 + 12 · 213 �14 · 315 · 166 =17 36
1 1 1
8 9+ 10
18�20 ≈ 92,55 m
1 5 1 1
12 36 11
2
.
Materiaalkosten = 9255 · 1, 75 ≈  16 196.
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
37 O(mantel in figuur 2.55b) 83= 2�

4 ·5 12 · 720 ≈ 1508 cm
3 4 2 5 23 4 1 2,
9 60 27 81 30
1
4 5 ≈
1 1 1 1 1 1 1 12 1 1 5 1 1
dus O(mantel in figuur 2.55a) 102 · 1508 = 754 cm
2 35 1 .
3 4 5 6 7 81,259 110 20 12 36 11
3 4 5 9 12 24
3 45
5 4 2 9 6835 16
10 21 2 4 48 8 1 1
52 3 4 59 63 724 8 9 260 42 100 180
bladzijde 61 3 5
8 3 4 23
45
5 23 4 1 1
10 2 3 4 5 724 9 60 27 81 30
2 5
38 2 · Obol met straal r = 2 · 4�r2 = 38�r 4 5 10
1
25 2 35 1
1,25 1
11 3 4 5 9 12 24
Obol met straal 5 = 4� · 52 = 100� 3 5 5 83 10 21
3 45
2
30 3 9 3 24
5 45
1 3
Er geldt 8�r = 100�
2
10 2 24
5
r2 = 12,5 3 1
25
11
r ≈ 3,54 3
30
}
1
39 omtrek aarde = 40 000 km
2�r = 40 000
omtrek aarde = 2�r
r ≈ 6366 km
Oaarde = 4� · 63662 ≈ 509 296 000 km2
Dus O(oceanen) = 0,71 · 509 296 000 ≈ 361 600 000 km2.
40 a De straal van een bal is 3 cm, dus Obal = 4� · 32 = 36� cm2.
Ocilindermantel = 2�rh = 2� · 3 · 12 = 72� cm2.
Er geldt 36� = 12 · 72�,
1 1 1 1 1 1 1 1
3 4 dus 5 6 Linda
7 8 9heeft
1 5 1 1
10 20gelijk.
12 36 11
b Zie de figuur. 4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 r 2
In OPM is sin 60° = 5 23 4 1 1
3 4 5
3 - r 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5r 9 12 24
1,25 1
0,866 = 83 10 21
3 45
5
3
3 - r
5
5 9 3 24 2
3 45
r = 0,866(3 - r)
10 2 24
3 5
r = 2,598 - 0,866r 1 r
25
11
1,866r = 2,598
3
30 M
r ≈ 1,39 cm
1 3–r
c Als de knikkers recht boven elkaar worden gelegd, r
dan is de benodigde hoogte O 60˚
8 · 1,39 = 11,12 cm en dit is minder dan 12 cm.
d O(twaalf knikkers) = 12 · 4� · 1,392 ≈ 291 cm2 P
e O(twee ballen) = 72� ≈ 226 cm2, dus
291
O(twaalf knikkers) = · O(twee ballen)
226
≈ 1,29 · O(twee ballen)
34 Hoofdstuk 2
223945 pro1_2e oplage 07.indd 34 19-06-2007 15:11:43

2.4 Inhoud van ruimtefiguren
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
bladzijde 63 4
2
2 9 6 5 16 2 4 48
3 4 5 6 7 8 9 60
8 1 1
42 100 180
1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 21 1 1 1 18 51 3 11 4 11 1 2 5 15 23 1 4 1 1
41 a Ikegel =
2 3 · I 5 6 =
4 cilinder 2 7 3 8· 4�r h
9 510 6 20 73 128 4369 51110 20 7 12 36 9 60
11 27 81 30
b Ibol = 4 · I
4 2 9 6 = 4 ·
kegel
1 1 1 2 1
542 1623 2�r
94 4 · r =
648
5 �r 1 14 15 3 110 1
56 8 1673 1284 149 548
10 208
1
h=r5 21 351
1 36
12 19 1211
1
24
1,25 1
2 3 4 5 62 7 3 8 4 9 560 6 42 7 100 8 1809 60 42 100 180 3 45
4 2 82 5 2 4 5 48 8 1 83 1 10 21
8 3 4 39 5 4623 5 16 2 12
2 7 33 44 9 5560 6 4 773 118 1591523 4 1 100
601 42 191 31
1 180 124 1 5 1 1
bladzijde 64 3 4 5 27 812 309 3 604 275 81 6 307 8 93 10 2045 12 36 11
8 3 4 2 5 235
23 14 1 1 24
4 5 10 43 54 2 10535 1 10 2
71,25 1 609 276 1,25 1 2
3 4 5 3 4 9 512 24 3 4 992512 24 5 16
81 30 41 48 8 1 1
42 Stel de straal van een tennisbal is r.
5 5
4
53
583 1010 21
11
3 2 4523 354 5 36 457 8
83 10 211 1,25 1
925 60 42 100 180
4 9 553 24 32 2 98 123 244
9 3 24 3 3 45 22 5 23 4 1 1
De inhoud3 van 5de doos is dan �r · 6r = 6�r .
3
5
5
3 45833 104 3215 457 9 60 27 81 30
2 25 30 24 2
De inhoud van de tennisballen is 3 ·
10
3 5 55
103
3 �r = 4�r . 24
1
1
94 35 3 24
3 4 135
10 3
45 2 35 1
9 12 24
1,25 1
10 2 25 24
25 3 45
5 83 10 21
11 113 35 15 2
3 4�r 3 3 255
9 3 24
45
Het percentage is dus × 100% ≈ 66,7%
11
3
6�r
30
1
30
13
3 10 2
5
24
3 1
30
25
43 a BM 2 + AM 2 = AB 21 3 M 3
11
3
A C
BM 2 + 32 = 62 30
1
BM 2 = 27
BM ≈ 5,196 6 6
I(ABCDEF) = 12 · 6 · 5,196 · 8 ≈ 124,7
1 1 1 1 1 1 1 1
3 4 5 6 7 8 9 10 20
1 5 1 1
12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30 B
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 45
b KN 2 + NG2 = KG253 5 83 10 21
2 G
5 9 3 24
3 45
52 + NG2 = 132 10 2 24
5 1
NG2 = 144 3
25
11
NG = 12 3
I(L GHK)12= 13 · 1412 · 10 · 12 · 9 = 180
1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 51 1 1 1 5
30
15 3 6 4 7 5 8 6 9 710 8 209 12
10 3620 1112
1 1
36 11
13 13
4 2 94 6 2 5 9 16 6 2 5 4 16
48 2 8 4 48
1 18 1 1
2 3 42 5 3 6 4 7 5 8 6 9 760 8 429 100
60 180
42 100 180
8 3 48 3 2 4 5 223 4 5 23 1 14 1 1
3 4 53 4 7 5 9 760 279 8160 3027 81 30
4 5 104 5 10 2 35 1 2 35 1
1,25 1,25 1
3 4 53 4 5 9 12 249 12 124
3 45 3 45
5 5 5 5 83 10 2183 10 21 5 5
9 3 249 3 224 2 H K
3 53 5
3 453 45 N
10 210 2 24 24
3 53 5 1 1
25 25 T
11 11
c MP 2 + MT 2 = PT 3
2
3
22 + MT 2 = 43012 30
1
MT 2 = 12
MT ≈ 3,464
1
Ikegel =
2
1 1 1 21 1 1 1 1 1
3 · 4� ·5 2 6 · 3,464 ≈ 14,51
5
7 8 9 10 20 12
1 1
36 11
4
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 45 M P
5 5 83 10 21
2
2
3 5 9 3 24
3 45
10 2 24
3 5 1
25
11
3
30
1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 35 19-06-2007 15:11:44

bladzijde 65
44 Zie het ruimtelijk plaatje van de piramide. T
In PST is PT = 2 cm en PS = 1 cm (opgemeten in de uitslag).
Dus PS 2 + ST 2 = PT 2 geeft
12 + ST 2 = 22
ST 2 = 3 D C
ST ≈ 1,1732 cm S
3 4 5 6 7 2 8= 3,5 cm
O(APQCD) = 2 · 2 - 12 · 1 · 1 = 4 -
1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 21 5 1 1 1 11 1 1 5 1
3 9 410 520 6 12 7 368 119 10 20 12 36
1
11
Q
1
Ipiramide = 1 1 1 1 1 1 1 1
3 · 3,5 · 1,732 ≈ 2,0 cm
1 35 1 1 A
2 4 5 6 7 84 9 2 10 9 206 125 36
164 11
2 2 4 948 6 8 5 1 16 1 2 4 48 8 1 1 P
2 3 4 5 6 7 2 8 39 460 542 610071808 9 60 42 100 180
4 2 9 6 5 16 2 4 8 48 3 8 4 1 12
45 2 3 4 5 6 7 8 T
9 3 60 4 425 100 180
7
85
39
323
460
44 12 1
527 817 30
5 23
9 60
4 1 1
27 81 30
8 3 4 2 5 4 235 410 1 1
4 5 7 42 535 101 2 35 1
3 9 3 60 4 275 81 30 39 412 524 1,25 1 9 12 24
1,25 1
4 5 10 2 35 1 3 45 3 45
1,25 1 583 10 21 83 10 21
3 4 5 9 5 12 245 3
5
24 2 9 3 24 2
3 5 3 45 39 5 45 45
5 5 83 10 21 3 3
910 3 242 2 224 24
3 5 45 10
3 35 3 51 1
10 2 24 25 25
3 5 11 1 11
3 25 3
12 30 L
11
3
30 4
1 1
30 J
1 K
D C
6 8
G F
4
I H Q
A 4
4m E 8 P 4 B
I (woning) = I(T ABCD) - I(EIJ PHK) - I(HQK GFL) - I(K PBQH)

2= 3 · 16
1 1 1 12 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1 11 11 1 1 1 1 1 111 51 111 21 1 1 1 11 15 11 11 1 5 1 1
4 5 · 12 -
6 7 8 2 9· 4 · 6 · 8 - · 4 · 6 · 4 -
310 420 5 12 6 36 72 11 · 4
8 3 9 4 10 5 2026 1273 36 9 · 6
84 11 5 106 207 12
8 36
9 10
11 20 12 36 11
4= 1024 - 96 - 48 - 32 = 848 m
3
2 9 6 5 16 2 4 4 248 9 8 6 1 5 116 4 2 2 4 9 48 6 845 116 2 129 4 6 485 816 21 41 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 2 9 360 442 5100618072 8 3 9 4 60 5 4226 10073 180
84 9 5 606 427 100
8 180
9 60 42 100 180
46 8
3
3
4
4
5
2
7
823
D 59 360
34 4 1 12
427 5 81 30 7
8 5 3 23 4 4
3 9 4 60 5 27
128 13 5 4 23 42 1 51 23
8173 304 9 5 60 277 81 309 60
4 1 1
27 81 30
4 5 10 2 435 5 1 10 4 2 5 3510 1 4 5 210 35 1 2 35 1
3 4 5 3m 9 312 424 51,25 1 3 9 4 12 5 24 1,253 14 9 5 12 24 1,25 91 12 24
1,25 1
C 21
3 45 3 45 3 45 3 45
5 5 83 510 5 2 5 83 10 5 21 5 2 835 10 21 83 10 21
3 5 9 33 24
5 3 9 3 5 24 3 45 9 5 3 24 92 3 24 2
3 45 3 3 45 3 45
10 2 10 24 2 10 2 24 10 2 24 24
3 5 3 1 5 3 5 1 3 5 1 1
25 25 25 25
11 4m 11 11 11
3 3 3 3
30 30 30 30
1A 1B 1 1
6m
3m
5m
4m
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 31 1 51 1 1 1 5 1 1
I(D ABC) =
2 3 · 4 2 · 4 · 4 · 3 = 8 m
5 3 6 4 7 5 8 6 9 710 8 209 1210 3620 1112 36 11
I(huis) = I(onder voor) + I(onder achter) + I(dak voor) + I(dak achter) + I(D
4 2 9 4 6 2 5 9 16 6 2 5 4 16 48 2 8 4 481 18 1 1 ABC)
2 3 4 2 5 3 6 4 7 5 8 6 9 760 81429 1100 60 180
1 42 1 1001 18011 1 1 1 1 1 1 1 1 51 11 1 1
= 4 · 5 · 3 + 14 · 6 · 3 +
8 3 48 3 2 4 2 · 4 · 4 · 5 +
5 23 4 5 23
2 3 4
1 14 5 1 1
6 72 · 6 · 4 · 14 + 8
8 3 9 4 10 5 20 6 12
7 36
8 9
11 10
1
20
5 1 1
12 36 11
= 60 + 252 + 40 + 168 + 8 = 528 m
3 4 53 4 7 5 9 760 4279 28160 93027 6 815330164 2 2 4 9 48 6 8 5 116 12 4 48 8 1 1
4 5 104 5 10 2
35 21 2 3 35 4 1 5 6 72 8 3 9 4 60 5 42 6 100 7 180
8 9 60 42 100 180
1,25 1,25 1
3 4 53 4 5 12 249 8 12 3124 4
9 8 5 3 23 4 4
3 45 3 452 12 1 5 23 4 1 1
1083 2183 310 4 21 5 4 5
bladzijde 66 5
3
55
53
5
5 3 249 3 224
9 2
7 3 9 60 27 81 30 7 9 60 27 81 30
3 4 5453 10 45 4 2 5 3510 1
1,25 1
2 35 1
1,25 1
210 2 24 3 4 24 5 3 9 4 12 5 24 9 12 24
47 Het grondvlak is een regelmatige zeshoek met zijden van 5 · 1,5 = 7,5 cm.
10
3 53 5 1 5 1 5 5 83 10 5 21
3 45
2
83 10 21
3 45
2 M
25 3 25 5 3 9 3 5 24 9 3 24
De hoogte van het doosje is 5 · 2,75 = 13,75 cm.
11 11 3 45 3 45
3 1 31 52 1 12 10 2 24
O(ABM) = 30 12 · 7,5 · 7,5 · sin 60° ≈ 24,36 cm
3 304
1 1 1 1 1 110 1
5 6 7 8 9 103 20 125 36 11 5 1
24
1
1 1
3
25 25 60˚
Dus O(zeshoek) = 6 · 24,36 ≈ 146,1 cm
4 2 9 6 5 16 2 4 4811 8
2
1 1 11
2 3 4 5 6 7 8 9 603 42 3100 180 3
en I(doosje) = 146,1 · 13,75 ≈ 2009 cm
8 3 4 2 5 2330 4 1 1 30
3 4 5 7 9 601 27 81 30 1 7,5 cm 7,5 cm
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 45
5 5 83 10 21
9 3 24 2
3 5 45
3
10 2 24
3 5 1
25 A B
11 7,5 cm
3
30
1
36 Hoofdstuk 2
223945 pro1_2e oplage 07.indd 36 19-06-2007 15:11:46

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
1 1 41 5 1 10 31 1 1 1 21 3531 1 5 1 1
48 rbol = 5 cm, dus I = � · 5 ≈ 523,6 cm 2
bol 3 34 4 5 56 7 8 9 910 1220 24121,25 36 111
1 1 1 1 1 1 1 12 1 1 5 1 1 3 45
Icilinder2 = 3�r42 · 10 =
5 10�r 6 4 7 28 599 10 6 5205 1612 236 4 1183 48 108 21 1 1 2
2 3 34 5 56 7 8 9 960 342 24100 180 45
Dus 4 10�r 2 9 = 523,6
2
6 5 16 82 34 48 4 2 8 2 1 1 5 23 4 3 1 1
2 3 4 5 6 7 38 1049 60 5 42 7100 1809 60 27 2481 30
1 523 1 ,6 1 21 13 5 1 231 5 41 11 11 5 1 11
r832 = 342 453 4 5 10
4 75 6 9 7 608 279 10 20 2 12 35 361 11 25
1,25 1
4 54 10
102
π 3 114 5
9 6 5 53 216 352 14 1,25
81 30 9 12 24
48 18 83 110 121
3 45
r3 ≈ 424,1 cm, dus r
53 ≈ 41 mm 9
4 5 3 630 7 8 9 60 5
12
cilinder
5
24
3 42 9 100
45 3 180 24 2
45
3 4 1832 10 21 3
5 58 5 23 4
2 1 1
1 13 1 2 153 14 1 5 10 1 19 72 132 24 19 60 5 45 1 181 3024
Ikegel =
2 3 �r
4 · 10 =
5
4
�r 6 7 38 9 10
5 10
5 20 3 12 36
27
11 1
10 2 23 242 35 1 1,25 125
Dus 4 23 �r 9 = 523,6
65 54 165 11 2 4 48 819 12 1 24 1 3 45
2 3 4 55 6 7 38 9 60 42 83 100
25 10 180 21
11 5 2
2 5 30 5 23 49 31 24
523,6
43
8
332
3
1 13 45
r = 510 30
4 7
2 9 60 27 81 30
24
5 103 �
41 5 2 35 1

4 5 3 1,25 11
9 12 24 25
1 1 r ≈ 7,1 cm, dus r
11
5 1 1 51 10 1 21 5 1
1 1 1 831grondcirkel kegel
3 45 ≈ 71 mm
3 24 21
2 3 34 5 5306 7 8 9 910 3 20 12 36 4511
49 Stel de straal van de cilinder is r.
4 2 109 2
6 15
3
116 12 41 481 81 24 11 11 1 1 1 5 1 1
2 3 34 5 56
Dan is de hoogte van de cilinder (en van de kegel) 2r.
2 7 38 94 605 42 6 11100
7 11808 91 101 20
1 5 1 1 112 136 1 1111 1 1 1 1 5 1 1 1 11 1 1 1
252 3 4 5 6 7 8 2 9 310 420 5 126 36 7 118 9 10
20 12 36 11
1 3 1 24 1
1 8 11 2
14 1 2 1 59 31 236 1 45 1 161 521 14 48 8 1 1
Ikegel =
2 3 33 �r
4 4 5 · 2r =
5 �r 62 7 7 3 8 94 960510 27 6 204 7811228303699 11
8
1
606 42
1 1 5 16 100 21804 4 248 9 8 6 1 5 116 2 4 48
Ibol = 4 3 �r
4 305 3 10
21 4 9 5 6
8 23 354 1 2 2 3 54 23
5 163 2 194 4121548 24 1 8 1,25 1 1
5 64 7 1 8 12 9 360 442 510061807 8 9 60
42 100 180
1
7 8 93 604 27 1281 30
1 1 1
5 1 1 1 1 1 158 113 114 1 1 2 1 1 1
2 3 42 5 6 7 8 239 360 442 5310045 12 36 1 111
4
180 3 5 412 2336
5 411 6 71 81 9 105 20 23
Icilinder =
5 8 �r3 · 2r =
5 4 2�r 83 10 21
2 4 95 5 31023 24 4
3 6 247 35
27 81 30
2
58 91 10
1 5 19516 122 24
27 20
1,25 1
9 360 427 5 81 30 7 9 60
3 3 4 5 5 3 4 5
Dus Ikegel : I2bol : I = �r : �r : 2�r = : : 2 = 2 : 4 : 6 = 1 : 2 : 3
7 4 2
9 60 3427
5 2 2 3535 24
cilinder
9 3 6
5 81
4 11 1
45 3 10
3 6 30
100 1,25 1
47 1058 21
24 180
83
4
9 60
48
4
2 42
28
3 9100
914 615
3 3 45 2 35 1 101,25 1
4312180
5 16 2 4 48
54246 5 7 8 9 609 42
8
2 35
12
10 4 5 10 2 3 45 3 45
3 85 13 1 41,25 192 3 24 84 8335110 41 21 2 83 410 21
3 3 4 5 5 9 312 424 5 5 5 3 5 23 45 5 7 2 5 23 1 1 2
3 45 7 9 60 27 81 3 9 4 3
3 305 24 9 3 24 30
83 210 2521
3 5 24 5 45 9 60 27 81 45
bladzijde113 67
5
3
5 10
3 9 453 524 10 10 2 2 12 35 41 1,25 5 10 3 2
10 1 24
2 35 1
3
24 1
1,25
5 3 43 5 45 9 12 24 3 4 5 9 12 24
30 3 5 25 33 45 1 5 31 45
50 a I(systeem) = I(balk) + I(buizen)
1 10
3
2
5
11
3
5
3
24
1
5
11
83 10 21
9 3
5
24
3 11
52 25 83 10 21
9 3 24
25 2
5 5
45 45
11 = 15. 15 · 200 + � · 7,5 · (400 - 30)
30
1 10
25
2 30
3 2 3
24 30 2
10
3 3
24
303 ≈ 110 384 cm 3 35 1 31
25
1 5 1
25
11 11
b Stel de lengte van het extra stuk buis is l cm.
1
3 3
Dan geldt � · 7,5 · l = 110 384 2 30
1
30
1
110 384
l = ≈ 625 cm
� · 7,52
51 a Zie de figuur.
M is het midden van de omgeschreven bol en MA is de straal.
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1 H G
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
AC4 = AB
2
2 9 + BC
2
6 5 16 = 4
2
2 4 + 4
2
48 8 = 32
2
1 1
AG22 = AC + CG = 32 + 4 = 48
3 4 2 5 6 7 2 8 9 60 422 100 180
5 1 1 E
8 3 4 2 5 23 4 1 11 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Dus AG =
3 4 5 48 7 en r = AM =
92 60 27 81 30 2 3484 ≈ 3,464
5 6 7 8 9 10 20 12 36 11 F
4 5 10 35 1
Ibol = 3 � 4· 3,464
5
3
≈ 174,12 cm
9 12 24
3 1
1,25 4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
3 452 3 43 5 6 7 8 9 60 42 100 180
Ibol - I5kubus ≈ 174,12 - 4
5 = 110,12 cm
3 21
83 10
9 3 24
.
2 8 3 4 2 5 23 4 1 1
4 cm
3 5
3 45 3 4 5 7 9 60 27 81 30 M
10 2 24 4 5 10 2 35 1
3 5 1 3 4 5 1,25 1
9 12 24
25 3 45
11 5 5 83 10 21
9 3 24 2
3 3 5 45
30 3
10 2 24
1
3 5 1 D C
25
11
3
30 4 cm
1
A 4 cm B
b Gebruik rbol ≈ 3,464 cm.
Zie de figuur hiernaast.
E F
A B
223945 pro1_2e oplage 07.indd 37 19-06-2007 15:11:48

T
52 a Zie de figuur met het kiepkarretje ‘op de kop’.
Omdat EF = 12 AB en FG =
1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 1 1 1 5 1 1 1 11 1
3 4 5 6 7 2 BC heb je te maken met
1 5 1
8 3 9 410 520 6 12 7 368 119 10 20 12 36
1
11
een afgeknotte piramide.
4 2 9 6 5 164 2 2 4 948 6 8 5 116 1 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 2 8 3 9 460 542 610071808 9 60 42 100 180
De hoogte van de hele piramide is 4 m.
8 3 4 2 8 5 323 4 4 2
1 1 5 23 4 1 1
b I(kar) = I(T ABCD) 3 4 5
- I(T EFGH)
7 3 9 460 527 817 30 9 60 27 81 30
4 5 10 4 2 535 101 2 35 1
2= 3 · 3 · 2 · 4 -
1 1 1 1 1 11 1 1 1 1 1 1 1 1 51 11 1 1,25 1 1 5 1 3 1 1,25 1
4 5 36 72 853 · 1, 5 · 1 · 2 = 8 - 1 = 7 m
4 4 524
9 4 10 5 2063 9127 12
36
8 11
9 10
3 4520 12 9 36
12 11
24
3 45
5 583 10 21 83 10 21
4 2 9 4 252 4 9 48 6 8 53 9116 312 524
6 35 16 4 48 28 19 31 24 2
2 3 4 5 6 72 853 9 4 60 5 426 100 8 5 39
7 180 60 45
42 100 180 3 45
8 3 4 10 2 28 5 3 23 4 4 10 12 1 224 24 H G
5 23 4 1 1
3 4 5 3 7 53 9 4 60 5 27 3 81 7 30 5 19 60 27 81 30
1
25 25
4 5 10 11 4 2 5 3510 1 11 2 35 1 1m
3 4 5 3 3 9 4 12 5 24 31,25 1 9 12 24
1,25 1
3 45 3 45 E
5 30
5 1 5 83 10 5
21 30 83 10 21 1,5 m F
2 9 2
3 5 3 9 3 5 24 1 45
3 24
45
3 3
10 2 10 2 24 24
3 5 3 5 1 1
25 25
11 11
3 3
30 30
1 1 D C
2m
A
3m B
53 De emmer heeft de vorm van een afgeknotte kegel. A

15 cm
B
Zie de figuur.
CDT ABT
DT CD x 10
= dus =
BT AB x + 25 15 25 cm

15x = 10(x + 25)
15x = 10x + 250
5x = 250 C
10 cm
D
x = 50
I(emmer) = 1
2 3 � 4· 15
5 · 75 -
6 7 28 39 �10
1 1 1 2 1 1 11 1 1
4· 10
5 · 50 ≈ 12 435 cm
1 2 15 11 1 1 1 1
20
1
≈ 12,4 liter
5 31 1
612 736 811 9 10 20 12 36 11
4 2 9 6 5 16 42 24 48
9 68 51 161 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 28 39 60
4 42
5 100
6 1807 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 85 3 44
23 1 21 5 23 4 1 1
3 4 5 7 39 4 27
60 5 81 730 9 60 27 81 30
4 5 10 42 5 10
35 1 2 35 1
3 4 5 39 4 5 1,25 1 1,25 1
12 24 9 12 24
3 45 3 45
5 5 83
5 10 21
5 83 10 21
3 24 2 9 3 24 2
3 5 39 5 45 45
3 3 x
10 2 10 2
24 24
3 5 3 15 1
25 25
11 11
3 3
30 30
1 1

bladzijde 70
1 a oppervlakte = 4 · 4 - 12 · 2 · 2 -
3 4 5 26 · 1 · 2 -
37 84 95 10 �6 ·2017 = 16 - 2 - 1 -
1 1 1 11 1 11 11 1 1 11 2 15 11 11 1
8 936 1011 20 12 36 �
12
5 1 1
11 ≈ 9,86 cm = 986 mm
2 2
4 21 91 61 4151 16
21 2191 4161 48
1151 16
811 2115 2 4111 48
11 811 115 11 11 1
b oppervlakte = 4 · 2 + 21 · 2 · 1 - 5= 8 + 1 - 1 + 3≈ 9,57 cm
15 1 11 1 21 1 1 1 1 2 5 1 1
3 4 5 26 · 1 · 2 +
37 84 95 60 1026 ·42
20� ·81241180
37 100 936 60 6 42
1011 207 100
8 180
12 936 10 2 � 12
11 20 36 5 6 7 = 957 mm
4 11 8 9 10 20 12 36 11
8 3 4 82 3 54 23 42
4 32 49 56 45 16
327 249 9456 4845 16
827 2911 54116 48
235 4816 211 411 48 84 21 19 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 26 37 84 95 60 6026 27
4237 881
100 9930
4 180 5 60
606 27
427 100 930 60
881 180 422 100
3 1804 5 6 7 8 9 60 42 100 180
48 53 104 482 53 210 4 35 182 31 2514 35 12
1,25 1,25
1 51 81 13 4 2 1 1
33 44 55 337 44 9555 12
23 24 4 9 5 1223 244 23 4 5 23 4
9 60 2737 34 945
81 30 60 277 3 945
81 30 60 27 813 30 4 5 7 9 60 27 81 30
21 21
54 5 5
10 54 5 83 5 10
210 35 14
83 10
5 92102 35 1 22 35 1 4 5 10 2 35 1
9 3 24 1,25 3
15 12 24 1,25 45 1,25 1,25 1
33 4 55 33 4 955 12 243
3 4 945 24
3 91 12 24 3 14 5 9 12 24
3 45 3 45 3 45 3 45
10
5 2 105 832 10 21
245 835 10 21
24 83 10 21 5 83 10 21
3 55 3
5
955 3 24 13 925 3 24
1 92 3 24 3 2 5
5
9 3 24 2
5 45 45 45 45
3
25 3
25 3 3
11
10 2 11
10 2 24
10 2 24 24 10 2 24
33 5 33 5 13 5 1 1 3 5 1
30 30 25 25 25 25
11
1 11
1 11 11
3 3 3 3
30 30 30 30
1 1 1 1
38 Hoofdstuk 2
223945 pro1_2e oplage 07.indd 38 19-06-2007 15:11:50

360° 180° - 45° M
2 a ∠AMB = = 45˚, dus ∠ABM = en ∠ABC = 2 ·∠ABM = 180° - 45° = 135°.
8 2

b Stel de straal van de omgeschreven cirkel is r.
Er geldt 2�r = 10�
r=5
AN 22,5˚
sin 22,5° =
5
5 5
AN = 5 · sin 22,5°
Dus AB = 10 sin 22,5° en omtrek achthoek = 8 · 10 sin 22,5° ≈ 30,6
oppervlakte ABM = 12 · 513 · 145 ·15 sin 1 1 1 1 1
6 45°,
1
7 8 9 10 20 12 36 11
5 1 1
2= 8 78 8 ≈
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
dus oppervlakte achthoek 4 9 · 6 2 ·5 5
3 16· 45
2 ·54sin
6 45°
48 19 70,7
110 20 12 36 11
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 44 2 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
3 4 52 3 7 4 55 623 7 4 8 19 160 42 100 180
9 60 27 81 30 A B
4 5 10
8 3
4
4
52 35
2 5 23
7 1 1,25
4 1 1 N
3 9 160 27 81 30
3 4 5 9 12 24
4 5 10 32 4535
1
3 5 4 5 3
83
59
10 21
9 212 24
1,25 1
M
3 sin ∠AMN = 3 5 3 24
3 83 45
10 21
3 45
5 10
5
5
2
5
3 24 9 3 24 2
45
∠AMN ≈ 36,9° 3
2
5
10
1
25
3
24
Dus ∠AMB ≈ 73,7°. 11
3
5 3 1 5 5
73, 730 25
oppervlakte segment = 1· � · 5 -3 2 · 5
2 11 1 1 1 1 1 1 1
3 · 45 ·5 sin
6 73,7°
7 8 ≈ 4,09 1 1 1 5 1 1
9 10 20 12 36 11
360 30
14 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180 A B
8 3 4 2
3 N 3
5 23 4 1 1
4 a BT = CT = 4 + 3 = 5
2 2 3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
T 5 5 83 10 21
9 3 24 2
3 5 45
3
10 2 24
3 5 1
25
11
5 3 5
3 30
1
4 4 C
B
A
3
5
4
B
5 T
b
A
C 3
4 5
A T
4 5
B 3
Lineaire modellen 39
223945 pro1_2e oplage 07.indd 39 19-06-2007 15:11:53

5 a R = 62 + 22 = 40 ≈ 6, 3 cm
Stel de middelpuntshoek is p°.
p
Er geldt · 2� · 40 = 2� · 2
360°

p 2
=
360° 40

2
p= · 360° ≈ 114
40
Dus de middelpuntshoek van de uitslag is 114°.
b 6,3 cm
114˚
bladzijde 71
6 a R = 52 + 102 = 125 T
R = 52 + 10
Oppervlakte kegel = � ·2 5=· 125 + � · 52 ≈ 254,2
b PQT MAT
PQ PT PQ 6 6
= , dus =
MA MT 5 10
30
PQ = =3
10
P Q
Dus TQ = 32 + 62 = 45 .
Oppervlakte mantel afgeknotte kegel = � · 5 · 125 - � · 3 · 45 ≈ 112,4 4
M A
5
7 a Obol = 4� · 42 = 64�
Ocilinder = 2� · 42 + 2� · 4 · 8 = 32� + 64� = 96�
Ocilinder - Obol = 96� - 64� = 32�
32�
Dus Ocilinder is × 100% = 50% groter dan Obol.
64�
b Obol = 4�r2
Ocilinder = 2�r2 + 2� · r · 2r = 2�r2 + 4�r2 = 6�r2
Ocilinder - Obol = 6�r2 - 4�r2 = 2�r2
2r 2
× 100% = 50% is onafhankelijk van r.
412r 2 13 14 15 16 17 18 19 101 201 125 361 111
8 a Van de cilinder is r = 5 cm en h
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
= 10 cm.
Icilinder
2
= �
8 3 4
· 5 · 10 ≈ 785 cm
3 4 5 2 6 7 8 9 60 42 3 100 180
2 5 23 4 1 1
b Van de bol is r = 5 cm.
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10
Ibol = 3 � 4· 55 ≈ 524 cm9 12 24 1,25 1
3 2 3 35 1
3 45
5 83 10 21
5 2
3 9 3 24
5 45
3
10 2 24
3 5 1
25
11
3
30
1
40 Hoofdstuk 2
223945 pro1_2e oplage 07.indd 40 19-06-2007 15:11:57

9 a Het grondvlak is driehoek ABC. C
CD = 62 + 32 = 27 y
r
O(ABC) = 1
2 5 6 = 73 8 27
· 613 · 14 27
1 1 1 1 1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11 p 6 6
1 4 1 21 91 16 15 16
1 21 4 5 48 1 8 1 1 1 3
I 1
piramide 2
= 1
3 · 3 27 · 10 ≈ 51,96
4 2 5 36 47 85 96 10
7 20
8 9126036 4211 100 180 q
8 3 4 2 5 1 231 4 1 1
4 2 9 6 35 416 25 4 487 8
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 91006018027 81 30 2
3 4 4 52 10 2 35 1 A B
8
3 4 5 3 47 5 5 23 4 9 112 1 24
1,25 1 3 D 3
9 60 27 81 30
83 10 21
3 45 n
4 5 10 5 5 2 35 1 91,253 1 24 2 1
b Het bovenvlak
3 van de5 afgeknotte piramide is een gelijkzijdige driehoek
4 5 3 9 12 24
3 45 3
45 R
2 m
5 6
5 10
3 van5 3 ⋅ 6 =
5
83 10 21
3 24 2
24
met zijden 3, 6 . 9
3 45
1
25 x
10 2 10
11 –3 –2
24 –1 O 1 2 3 4
3 5 3 1
RS = 3,1162 - 1, 8 = 302
1 9, 72 25
3,6 3,6 l
3 –1
O(PQR) = 30
1
1
2
1
· 3,6 ·
3
1
4
1
5 9, 72 = 1,8 9, 72
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1 –2
Dus de inhoud afgeknotte
6 piramide
7 8 9 60 2 3 4 5 42 100 180
P Q
8 3 4 2 5 23 4 1 1 1,8 S 1,8
12= 1
3 · 143 1
5 6 ·7 10 -
1 1
27 1
8
311
29
411
10
3
511
· 1,8 ·
420
1 5 71 1 1 191
512 636 711 8 61 ≈2081140,74.
9, 726019 · 27
10
305 1 1
12 36 11
4 5 10 2 35 1
344448 598 1,25 1 N
4 2 9 6 5 16 2 2 6 1 5 1 16 92 124 24
48 38 451 1
2 3 4 5 6 7 8 529 60
3 442 5100 6180 7 838 109 21
60 42 100 180
5 2
8 3 4 2 3 5 823 534 3
41 1 2 9 35 24
23 4 451 1
c In ADM is cos 30° =
3 4 5 7
10
9 603 4
227
581 30 7 3
9 60
24
27 81 30 5 C m
4
3
5
4
10
5
3 2 35
9 12
4
3
551
424
AM
10
1,25
5 1
2 35
1
9 25
12
1
1,25 1
24
3 3 45 3 45
53 5 AM = ≈ 3,4641
1183 10
3 9 33
5 21
5 2
83 10 21
2
5 cos 30° 24
5 45
9 3 24
45 4
10 2 30
1 10 24
3
24 2
3
q E
Dus3
Ikegel5 12= 13 · � · 3,4641 · 10 ≈201125,664.
1 1 31
4 5 6
5 1 11
12 36 25
11
11
725
125 1 1
8 9 10
3 M
De113 inhoud 4 van
2 het deel16 van
2 4 de
11
48 kegel
9 6 35 8 1 dat
1 buiten de piramide ligt is
2 3 4 5 30 6
7 8 9 60 42 100 180
125,664
30
1 - 51,962
8 ≈ 73,70.
2 3 4 1
3
5 23 4
4 5
1 1
7 9 60 27 81 30 2 30˚
4 5 10 2 35 1 An 3 D 3 B
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 45
5 5 83 10 21 1
9 3 24 2
3 5 45
3 p
10 2 24
3 5 1 t
25 –2 –1 O 1 2 3 4
11
3
30
1 –1
–2
r l
223945 pro1_2e oplage 07.indd 41 19-06-2007 15:12:02

03 3.1 Kwadratische vergelijkingen
Vergelijkingen en
ongelijkheden
bladzijde 74
1 a 2x - 3 = 5 d x2 = 9
2x = 8 x = 3 of x = -3
x = 4
b 2x - 3 = 5x e x2 - 2x = 0
-3x =3 x(x - 2) = 0
x = -1 x = 0 of x - 2 = 0
x = 0 of x = 2
c x (2x - 3) = 0 f x2 - 2x = 3
x = 0 of 2x - 3 = 0 x2 - 2x - 3 = 0
x = 0 of x = 1 12 13 14 1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
12
20
5 1 1
(x + 1)(x - 3) = 0
36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 x + 1 = 0 of x - 3 = 0
1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23
4 x = -1 of x = 3
1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
TOETS VOORKENNIS 3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
83 10 21
a 3 - 4(x + 2) = x 53 5
5 9 3 24 d (2x - 1)(x - 5) = 0
2
45
3
3 - 4x - 8 = x 10 2 24 2x - 1 = 0 of x - 5 = 0
5
-5x = 5 3
1 x = 12 of x = 5
25
1 1 1 1 1 1 1 1
3 4 5 6 7 8 9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
11
x = -1 3 4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
12 b
1 1 1 1 1 1 1 1 11 11 301 1 1 5 1 1 1 11
3 4 x - 5 =
5 6 2 7 3 8x + 2
49 10
5 1620 7 128 369 11
10
1
20
5 1 1
e
12 36 11 x2 + 5x = 14
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7
4 2 3x - 60 = 4x + 24
9 6 5 4 16 2 2 94 48
6 5 8 16 1 2 1 4 48 8 1 1 x2 + 5x - 14 = 0 9 60 27 81 30
2 3 4 5 6 2 7 3 8 49 605 642 710081809 60 42 100 180 4 5 10 2 35 1
8 -x
3 4= 84 2 8 35 423 4 2 1 1 5 23 4 1 1
(x + 7)(x - 2) = 0
3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
4 5 7 3 49 605 27 7 81 309 60 83 10 21
3 x = -84 27 81 30 x + 7 = 0 of x - 2 = 0
5
3
5
5 9 3 24 2
45
4 5 10 4 52 1035 1 2 35 1 3
3 4 5 3 49 125 24
1,25 1
3 45
9 12 24
3 45
1,25 1
x = -7 of x = 2
10 2 24
5 5 83 10 21 83 10 21 3 5 1
5 5 29 3 2
3 3 9 53 24 24 25
5 45 45
3 3 11
c
10 2x = 7x 10
2
2 2 24 24 f (2x - 1)(x + 3) = x (x + 7)
3
2x - 7x =3 0
25
3 5 1 1 30
25 25 1
11 11 2x2 + 6x - x - 3 = x2 + 7x
3 x(2x - 7) = 0
3
30
- 7 = 0 x 2
- 2x - 3 = 0
1 x = 0 of x
30
1
(x + 1)(x - 3) = 0
x = 0 of x = 3 12 13 1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1
9
1 1 5 1 1
10 20 12 36 11
x + 1 = 0 of x - 3 = 0
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 x = -1 of x = 3
100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 45
5 5 83 10 21
9 3 24 2
3 5 45
3
10 2 24
3 5 1
25
11
3
30
1
42 Hoofdstuk 3
223945 pro1_2e oplage 07.indd 42 19-06-2007 15:12:03

bladzijde 76
2 a x2 - 5x = 5 d x2 = x + 1
x2 - 5x - 5 = 0 x2 - x - 1 = 0
a = 1, b = -5 en c = -5, dus a = 1, b = -1 en c = -1, dus
D = (-5)2 - 4 · 1 · -5 = 25 + 20 = 45 D = (-1)2 - 4 · 1 · -1 = 1 + 4 = 5
5 - 45 5 + 45 1- 5 1+ 5
x= ∨ x= x= ∨ x=
2 2 2 2
b x(x - 1) = 12 e x2 = 11
x2 - x - 12 = 0
x = 11 ∨ x = - 11
(x + 3)(x - 4) = 0
x + 3 = 0 ∨ x - 4 = 0
x = -3 ∨ x = 4
c 2x2 = 5x f x2 + 4 = x
2x2 - 5x = 0 x2 - x + 4 = 0
x (2x - 5) = 0 a = 1, b = -1 en c = 4, dus
x = 0 ∨ 2x - 5 = 0 D = (-1)2 - 4 · 1 · 4 = 1 - 16 = -15.
x = 0 ∨ x = 2 12 13 14 15 16 17 18 1 1
9 10 201 5 1 1
D < 0, dus er zijn geen oplossingen.
12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
3 a 3x2 - 6x = 24 2 3 4 5 6 7 8 9 60 d 42 x1002 - 2x - 6 = 0
180
3x2 - 6x - 24 = 0 83 34 45 2
7
5 23 4
9 60 27
a = 1, b = -2, c = - 6
1 1
81 30
x2 - 2x - 8 = 0 4 5 10 2 35 1 D = (-2)
1,25 1
2
- 4 · 1 · - 6 = 28
3 4 5 9 12 24
(x - 4)(x + 2) = 0 5 3 45
5 83 10 21
9 3 24 2 2 - 28 2 + 28
x - 4 = 0 ∨ x + 2 = 0 5
3
3 x= 45 ∨ x=
x = 4 ∨ x = -2 103
2 24 2 2
5 1
b 3x - 6x = -3(x - 6)
2
11 e 25 x2 - 3x = 5(x - 3)
3
3x2 - 6x = -3x + 18
30 x2 - 3x = 5x - 15
1
3x2 - 3x - 18 = 0 x2 - 8x + 15 = 0
x2 - x - 6 = 0 (x - 3)(x - 5) = 0
(x - 3)(x + 2) = 0 x - 3 = 0 ∨ x - 5 = 0
x - 3 = 0 ∨ x + 2 = 0 x = 3 ∨ x = 5
x = 3 ∨ x = -2
c 2x2 - 3x = 2 f 2x2 - 5x = x
2x2 - 3x - 2 = 0 2x2 - 6x = 0
a = 2, b = -3, c = -2 2x(x - 3) = 0
D = (-3)2 - 4 · 2 · -2 = 9 + 16 = 25 2x = 0 ∨ x - 3 = 0
x = 0 ∨ x = 3
3 - 25 3 + 25
x= ∨ x=
4 4
x = - 12 ∨13 x = 2
1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
4 a (2x + 1)
2
2
3 = 4x + 5
4 5 6 7 8 9 60 42 100 180 c 3(x - 2)2 = 2x + 1
8 3 4 2
(2x + 1)(2x + 1) = 4x + 5
3 4 5 7
5 23
9 60
4 1 1
27 81 30
3(x - 2)(x - 2) = 2x + 1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
4x + 4x + 1 = 4x + 5 2 35
2 4 5 10 1
1,25 1 3(x2 - 4x + 4) = 2x + 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
3 4 5 9 12 24 4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
4x2 = 4 5 5 83 10 21
3 45
2
3x2 - 12x + 12 - 2x - 1 = 0
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
24
x2 = 1 3 5 9 3
3 45 3x2 - 14x + 11 = 0
8 3 4
3 4 5
2
7
5 23 4 1 1
2 9 60 27 81 30
x = 1 ∨ 3x = -1
10
5
24
1 a = 3, b = -14, c = 11
4 5 10 2 35 1
1,25 1
25 3 4 5 9 12 24
11 D = (-14) - 4 · 3 · 11 = 64
2
5 83 10 21
3 45
3 5 2
3 5 9 3 24
45
30
14 - 6410 1 21 1 141 +1 64 3
1
x= ∨ 5x = 1 1 241 1 1 5 1 1
6 3 2 3 4 5 66 7 8 19 10 20 12 36 11
25
x = 1 ∨ x = 3 = 3
11 4
2
2 9 6 5
3 4 5 6
16 2 4 48 8 1 1
7 8 9 60 42 100 180
b (x + 3)2 + (x + 2)2 = 25 d x - (x + 1) = (x + 3)
2 2 30
1
8 23 4
3 4 5
2
7
5 23 4 1 1
9 60 27 81 30
x2 + 6x + 9 + x2 + 4x + 4 - 25 = 0 x - (x + 1)(x + 1) = (x + 3)(x + 3)
2
4 5 10 2 35 1
1,25 1
3 24 5 9 12 24
2x2 + 10x - 12 = 0 x2 - (x2 + 2x + 1) = x 5
+ 6x + 9 83 10 21
3 45
5 2
x2 + 5x - 6 = 0 x - x - 2x - 1 - x - 6x - 9 = 0
2 2 23
5 9 3 24
3 45
(x + 6)(x - 1) = 0 - x2 - 8x - 10 = 0 103 2
5
24
1
x + 6 = 0 ∨ x - 1 = 0 x2 + 8x + 10 = 0 11 25
x = - 6 ∨ x = 1 a = 1, b = 8, c = 10303
D = 82 - 4 · 1 · 10 = 24
1
-8 - 24 -8 + 24
x= ∨ x=
2 2
Vergelijkingen en ongelijkheden 43
223945 pro1_2e oplage 07.indd 43 19-06-2007 15:12:04

5 a x2 - 5x = 0 e (3x - 1)(2x + 3) = -3
x(x - 5) = 0 6x2 + 9x - 2x - 3 + 3 = 0
x = 0 ∨ x -5 = 0 6x2 + 7x = 0
x = 0 ∨ x = 5 x(6x + 7) = 0
x = 0 ∨ 6x + 7 = 0
x = 0 12 ∨ 13 x = -1
1 1 1 1 1 1 1 1
4 5 6 7 8 9 10 20 12 36
5 1 1
11
b x - 5x = 14
2
f (x + 3) 4 = 16x
2
2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
x2 - 5x - 14 = 0 (x + 3)(x + 3) = 16x
8 3 4 2 5 23 4 1 1
(x - 7)(x + 2) = 0 x2 + 6x + 9 = 16x
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
x - 7 = 0 ∨ x + 2 = 0 x2 - 10x + 9 = 0
3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
x = 7 ∨ x = -2 (x - 1)(x - 9) = 0
5
3
5 83
9 3
10 21
24 2
5 45
x - 1 = 010 ∨ x - 9 = 0
2
3
24
x = 1 ∨ 3 x = 95 1
25
11
c x2 + 5 = 14 g (2x + 3)3 = -16
2
x2 = 9 Heeft geen oplossing, want

30
1
x = 3 ∨ x = -3 een kwadraat is nooit negatief.
d (3x - 1)(2x + 3) = 0 h (x + 3)(x - 3) = 8x
3x -1 = 0 ∨ 2x + 3 = 0 x2 - 9 = 8x
3 ∨
1 1 1 1 1 1 11 1 11 1 15 11 1 1 1 1 1 2 5 1 1
x =
2 4 x = -1
5 6 7 28 93 10
4 20
5 612 736 811 9 10 20x - 8x - 9 = 0
12 36 11
4 2 9 6 5 16 42 42 48
9 86 51 161 2 4 48 8(x - 9)(x + 1) = 0
1 1
2 3 4 5 6 7 28 93 60
4 425 100
6 180
7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 8
5 23
3
4
4
1 21 5

23 4
x - 9 = 0
1 1
∨ x + 1 = 0
3 4 5 7 4
93 60
5
27 81 30
7 9 81 30 ∨ x = -1
60 27x = 9
4 5 10 5
24 35 10
1 2 35 1
3 4 5 1,25 1 1,25 1
3 4 5 9 12 24 9 12 24
6 De abc-formule kun je alleen gebruiken bij kwadratische vergelijkingen,
5 83
5 21
10
3 45
2
215
3 45
83 10
5 24 2 9 3
24
dus niet bij a, c en d, maar wel bij b.
3 5 93 3
3 45
3
5 45
10 2 10 242 24
5 15
7 a 2x2 - 3x - 4 = 0
3 3
25
1
25
11 11
a = 2, b = -3, c = - 4
3 3
30
D = 9 - 4 · 2 · - 4 = 41
30
1 1
3 - 41 3 + 41
x= ∨ x=
4 4
3 - 41 3 + 41 3 - 41 + 3 + 41 6 1
b + = = = 1 12 1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
4 4 4 4 24
( )( ) = 9 - 41 = -2
2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
3 - 41 3 + 41 3 - 41 3 + 41 8 3 4 2 5 23 4 1 1
c ⋅ = 3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 4 16 16 4
3
5
4
10
5
2
9
35 1
12 24
1,25 1
3 45
5 5 83 10 21
2
-b - D -b + D3 5 9 3 24
45
d De oplossingen zijn x = en x = 10 2
3
24
2a 2a 3 5 1
25
11
- b - D - b + D - b - D - b + D 303 -2b - b b
som = + = =
1 = = -
2a 2a 2a 2a a a
e product =
-b - D -b + D
⋅ =
-b - D ⋅ -b + D ( )( )
2a 2a 4a
=
b2 - D b - b - 4 ac
=
2 2
=
( = 2 =
)
b2 - b2 + 4 ac 4 ac c
4a 2
4a 2
4a2 4a a
f 3x2 + 4x - 5 = 0 dus a = 3, b = 4 en c = -5.

-b -4 4
som = = =-
a 3 3
c -5 5
product = = =-
a 3 3
44 Hoofdstuk 3
223945 pro1_2e oplage 07.indd 44 19-06-2007 15:12:06

3.2 Hogeregraadsvergelijkingen
bladzijde 78
8 a Voer in y1 = x4.
b Voer in y2 = 40.
Er zijn twee snijpunten, de vergelijking heeft dus twee oplossingen.
De optie intersect geeft x ≈ -2, 51 ∨ x ≈ 2, 51.
c x4 = - 40 heeft geen oplossingen want x4 is altijd groter dan of gelijk aan 0.

9 a Voer in y1 = x5.
b Voer in y2 = 250.
De vergelijking x5 = 250 heeft één oplossing want de grafieken van
y1 en y2 hebben één snijpunt.
c Voer in y3 = -250.
De vergelijking x5 = -250 heeft één oplossing want de grafieken van
y1 en y3 hebben één snijpunt.

bladzijde 80
10 a x6 = 20 d 3x7 + 25 = 4
x = 6 20 ∨ x = - 6 20 3x7= -21
x7 = -7
x = 7 -7
1 61 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
b 5x3 = 100 e 2 x + 12 = 9
3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
1 61 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
x3 = 20 24 x 32 = -3
49 56 65 16
7 82 94 48 8
10 20 1 36
12 1 11
26 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
x = 3 20 x4 = - 6
28 93 64 5 16 2 2 4 48 8 1 1
1
2 33 44 55 6 77 8 59 60 23 42
4 1
100 180
geen oplossing
8 3 4 2
9 60 27
5
81 30
1 1
4 45 105 7 2 35 41
23
c x2 + 7 = 18 f 0,3x33 8 + 5 = 11
4 5 99 60
12 27
24
1,25
81 30
3 45
1
4 5 10 832 10
35 21
1
x2 = 11 0,3x533 8 = 6 4 55
5
99 12
3 24
24
1,25 12
3 4545
21
x = 11 ∨ x = - 11 x = 20
8 5
10 3
52
55
83 10 3
9 3 24 2
45
x =103 8 20 2 ∨ x = - 8 20 24 31
25
11
3 5 1
3 25
11
11 a 3x + 10 = 16
5
d 3x + 10 = 4 430
13
3x5 = 6 3x = - 6 430
1
x5 = 2 x4 = -2
x=52 geen oplossing
x ≈ 1,15
b 2x5 + 9 = 1 e 12 1
3 x146 + 2 = 6
1 1 1 1 1 1
5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
1 5 1 1
2x5 = -8 124 1 16 1 1 1 1 1 1
x49 = 4
32 56 65 16 7 82 94 4810 20
1
8 12
5 1 1
1 36 1 11
2 36 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
x5 = - 4 4 x = 12
28 93 64 5 16 2 2 45 48 23 42
8
4
1 1
1 1801
2 33 4 5 6 7 8 9 60 6 27 100
x = 5 -4 x =43 6 5412 ∨72 x =95 -60
8 23 41
12 811 301
3445 10 2 35
x ≈ -1,32 x ≈ 1,51
3 4 5
5
∨ x ≈ -1,51
7 99 60
12 27
1,25 1
24 81 30
3 45
415 10 2 110
35 1 2111
c 3x4 - 5 = 10 f - x4613 + 6 = 2
35 2
3
1 1 1 183
55 4 5 6 799 812
5
24
1,251 12 5 1
3 9 2410 320 45
45 12 36
1
11
183 110 1 21
3x4 = 15 - x6123 = - 4
10
51
3 42
52 19 16 15 16
5 4 5 6 79 283 49 2448
31
10 20
1
8 2 12
5 1
1 36
1
1
11
3 5 4 5 6 7 8 9 3160 42 45100 180
362
x4 = 5 x = 828 2 93 64 5 162 2 45 24
104 2548
23 42
8
4 100
1 1
1
1 180
11 323 5 4 5 6 7 8 9 60
x = 4 5 ∨ x = -4 5 x = 386 843 ∨54 x =72 - 6 895 25160
3
23 14
27 81 30
1 1
11 43 54 10 2 35
x ≈ 1,50 ∨ x ≈ -1,50 30
x ≈ 1,41
13 3 4 ∨ 5 x ≈ -1,41
5 7 99 60
12 27
1,25 1
24 81 30
3 45
30 4 5 10 2
83 35 21
10 1
53 4 55 1,25 12
1 99 12 24
3 24
3 5 3 45
45
5 52 83 10 21
3
9 3 24 2
103 55 45
3 31
10 2 24
25
113 5 1
3 25
11
30
13
30
1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 45 19-06-2007 15:12:07

12 a 43 = 64 dus 3 64 = 4
b x = 3 125 = 5
c x 1 2 3 4 5 6 7 8 9
x2 1 4 9 16 25 36 49 64 81
x 3
1 8 27 64 125 216 343 × ×
x4 1 16 81 256 625 × × × ×

x5 1 32 243 1024 × × × × ×
x 6
1 64 729 × × × × × ×
bladzijde 81
13 a 0,5x3 - 8 = 100 d 3(2x - 1)2 = 147
0,5x3 = 108 (2x - 1)2 = 49
x3 = 216 2x - 1 = 7 ∨ 2x - 1 = -7
x = 6 2x = 8 ∨ 2x = - 6
x = 4 ∨ x = -3
1 1 1 1
2 3 4 5 16 1
7 b 18 1 61
9 10
1 5 1 1
x - 1 = 80
20 12 36 11 e 5(x + 2)3 - 36 = 99
1 1 1 1
4
2 2
3 9
4 6
5 156 1
16
7 128 1 61
49 48
1
x = 81
8 12
2010
5 1 1
1 36 1 11 5(x + 2)3 = 135
2 3 4 5 6 7 8 9 6 60
42 100 180
4 2
8 9
3 6
4 5 16
2 2 x = 729
4 48
59 60
8
23
1 1
4 1001 1801
(x + 2)3 = 27
2 3 4 5 6 7 8 42
3
8
4
3
5
4 7
2 x = 3 274∨ 811x = -3
9 60
52 23
30
1
x + 2 = 3
4 5
4 10
5 7 35 1
3
3 4 5 99 60
12 27
24
1,25
81 30
3 45
1
x = 1
4 5 10 83 102 35
1 11
21 1 11 1 1 1 1 1 1 5 1 1
5
3
3
4 5
5
5
c 82 - x = 1
99 12
23 24
24
3
51,25
43 4552 6 7 8 9 10 20 12 36 11 f 0, 2(4x + 1)4 - 25 = 100
1 145 1
5
10
3
5
2
5
- x = -81
183 110
2 9 343
5121
2
424
3
59 662 75
1 1 1
816 9 2 104
1
48
20
5 1 1
8 361 111
12 0, 2(4x + 1)4 = 125
5 52 3314 45 5 6 7 8 9 60 42 100 180
3
10 2 4x = 2432 924
25
8 63 54 16 2 2 4 48 8 1 1
4 1801 1
(4x + 1)4 = 625
11 5 2 3 43154 65 7 8 7 9 605 23
42 100
3
3 x = 3 8 3254 2
9 60 27 81 30 4x + 1 = 5 ∨ 4x + 1 = -5
11 44 55 10 7
5 232 4
35 11 1
30
13
3
3 4 5 9 609 27
12 24
1,25 1
81 30
3 45 4x = 4 ∨ 4x = - 6
4 5 10 2 3583 1 21 1
30
1 3 45
3
5 5
5
9 129
10
24
3
1,25
24
3 45 45
2 x = 1 ∨ x = -1 12 13 14 15 1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
5 83 10 21 3
5
3 10 5 2 9 3 24 24 2 4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
5 3 45 2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
3 1
10 2 24 25 8 3 4 2 5 23 4 1 1
3.3 Vergelijkingen grafisch–numeriek oplossen

3 11 5 1 3 4 5 7 9 60 27 81 30
3 25
11 30 4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
3 1 9 12 24
3 45
30 5 5 83 10 21
9 3 24 2
1 3 5
3 45
10 2 24
5
bladzijde 83 3 1
25
11
3
14 a x -3 -2 -1 0 1 2 30 3
1
y = x 2
9 4 1 0 1 4 9
x -3 -2 -1 0 1 2 3
y = x + 6 3 4 5 6 7 8 9
y
y=x + 6
9
5
2
y=x
4
x
–4 –3 –2 –1 O 1 2 3 4
b De oplossingen van x2 = x + 6 zijn de x-coördinaten van de snijpunten

van de grafieken van y = x2 en y = x + 6.
De oplossingen zijn x = -2 en x = 3.
46 Hoofdstuk 3
223945 pro1_2e oplage 07.indd 46 19-06-2007 15:12:08

bladzijde 84
15 a Voer in y1 = x3 - 5x - 2.
De optie zero (of ROOT) geeft
x = -2 ∨ x ≈ - 0,414 ∨ x ≈ 2,414.
b Voer in y1 = - 0,5x3 + 2x2 - 2.
De optie zero (of ROOT) geeft
x ≈ - 0,903 ∨ x ≈ 1,194 ∨ x ≈ 3,709.
c Voer in y1 = -x3 + 6x en y2 = 0,4x2 + 2.
De optie intersect geeft x ≈ -2,799 ∨ x ≈ 0,348 ∨ x ≈ 2,050.
d Voer in y1 = x3 - 3 en y2 = 0,5x2 - 2x.
De optie intersect geeft x ≈ 1,116.
16 a Voer in y1 = 0,2x3 - 3x + 2.
De optie zero (of ROOT) geeft de nulpunten - 4,17, 0,69 en 3,48.
b Voer in y1 = - 0,4x4 + 2x3 - 8x + 5.
De optie zero (of ROOT) geeft de nulpunten -1,95 0,70 2,36 en 3,89.
17 a Bijvoorbeeld y1 = x3 en y2 = 5x + 2.
b Herleid de vergelijking x3 - 3 = 0,5x2 - 2x op nul.
Je krijgt dan de methode die je in de opgaven 16a en 16b hebt gebruikt.
c Ja, elke vergelijking is op nul te herleiden.
y
y1
18 a 5x2 = 15
x2 = 3 y2
x= 3 ∨ x=- 3
b Voer in y1 = 5x2 en y2 = 15.
De optie intersect geeft x ≈ 1,73 ∨ x ≈ -1,73.
x
O
bladzijde 85
19 a (2x + 3)(3x - 2) = 0
1 1 1 1 1 1 1 1 1
c 52x12 + 7x = 1
1 1
2x + 3 = 0 ∨2 3x - 2 = 0
3 4 5 6 7 8 9 10
122x362 + 7x - 1 = 0
20 11
x = -1 2 ∨3 x =
1 1 14 1 2 1 9 1 6 1 5 1 161 2 1 4
42 5 3 6 4 7 5 8 6 9 710 8 209
5
12
1
48 8 1 1 1
42 11100
60 36 a = 1, b = 7, c = -1
180
1 14 1D = 7 - 4 · 2 · -1 = 57
2
4 2 9 6 8 5 3 16 4 2 4 248 85 23 1
2 3 4 53 6 4 7 5 8 9 760 429 100 27 81 30
60 180
4 4 5 2 10
8 3
53 4 7 5
5 23 4 2 35 1 11 1,25 1 -7 - 57 -7 + 57
3 4 9 12
9 60 27 81 30 24

21 x=
3 45 ∨ x=
4 5 105 5 2 35 183 10 2 2 2
3 4 53 9 1,25
3 24
1
5 9 12 24 45
3 453
83 10 21
b (2x + 3)(3x -2) = 5
5
3
510
53
2
5 9 3 24 d
24
2
451
2x + 7x = -5
2
3
6x - 4x + 9x - 6 - 5 = 0
2
10 211 24
25 2x + 7x + 5 = 0
2
53 1
6x2 + 5x - 11 = 0
3
30 25 a = 2, b = 7, c = 5
11
a = 6 , b = 5, c = -11
3
1 D = 72 - 4 · 2 · 5 = 9
30
D = 52 - 4 · 6 · -11 = 289
1
-7 - 9 -7 + 9
x= ∨ x=
-5 - 289 -5 + 289 4 4
1 1 x 1= 1 1 1 1 1 1 ∨ 1 x 5= 1 1
3 4 5 6 12 10 20 12 36 11 12
2 7 8 9
x = -2 2 ∨3 x = -1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
4 5 6 7 8 9 10 20
5 1 1
12 36 11
4 5 6 ∨
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 x = -1 7 8x = 1
9 60 42 100 180 4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
8 3 4 2 2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
5 23 4 1 1
3 4 5 7 8 3 4 2 5 23 4 1 1
9 60 27 81 30 4 5 7
3 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1 4 5 10 2 35 1
9 12 24 1,25 1
3 45 3 4 5 9 12 24
5 5 83 10 21 3 45
9 3 24 2 83 10 21
3 5 45 5 5 2
3 3 5 9 3 24
2 3 45
10 24
3 5 1 10 2 24
25 3 5 1
11 25
3 11
30 3
1 30
1
223945 pro1_2e oplage 07.indd 47 19-06-2007 15:12:09

20 a Voer in y1 = 2x2 + 7x en y2 = 5. c 100x2 = 2500
y y
x2 = 25
1
x = 5 ∨ x = -5

y2
x
O
De optie intersect geeft

x ≈ - 4,108 ∨ x ≈ 0,608.
b Voer in y1 = 0,5x2 - 7x en y2 = 5. d Voer in y1 = x2 - 10x en y2 = 100.
y y
y1
y1
y2
y2
x
O
x
O

x ≈ 14,681 ∨ x ≈ - 0,681. De optie intersect geeft
x ≈ 16,180 ∨ x ≈ - 6,180.
21 s = 0,01v2
30 = 0,01v2
3000 = v2
v = 3000 ≈ 55 km/uur
3.4 Ongelijkheden oplossen

bladzijde 87
TOETS VOORKENNIS
a 2x - 5 < 3x + 2 c 3 (x - 1) < 6x - 1
-x < 7 3x - 3 < 6x - 1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
x > -7 -3x < 2
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
x > -
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
b 4x + 3 > 2x - 5 d x - 6 > 3(x -2)
8 3 4
3 4 5
2
7
5 23 4 1 1
9 60 27 81 30
2x > -8 x - 6 > 3x - 6
4 5 10 2 35 1
1,25 1
3 4 5
x > - 4 -2x > 05
9
83
12 24
10 21
3 45
5 2
x < 0 3 5 9 3 24
3 45
10 2 24
3 5 1
TOETS VOORKENNIS 11
25
a x2 - 6x > 0 3
30
Stel f(x) = x2 - 6x. 1
f(x) = 0 geeft x2 - 6x = 0
x(x - 6) = 0
x = 0 ∨ x = 6
y

x
O 6
f(x) > 0 geeft x < 0 ∨ x > 6
48 Hoofdstuk 3
223945 pro1_2e oplage 07.indd 48 19-06-2007 15:12:10

b x2 - 6x + 5 < 0
Stel f(x) = x2 - 6x + 5.
f(x) = 0 geeft x2 - 6x + 5 = 0
(x - 1)(x - 5) = 0
x=1 ∨ x=5
y
x
O 1 5
f(x) < 0 geeft 1 < x < 5

c -x2 + x + 6 > 0
Stel f(x) = -x2 + x + 6.
f(x) = 0 geeft -x2 + x + 6 = 0
x2 - x - 6 = 0
(x - 3)(x + 2) = 0
x = 3 ∨ x = -2
y
x
–2 O 3
f(x) > 0 geeft - 2 < x < 3

d -x2 - x + 12 < 0
Stel f(x) = -x2 - x + 12.
f(x) = 0 geeft -x2 - x + 12 = 0
x2 + x - 12 = 0
(x + 4)(x - 3) = 0
x = - 4 ∨ x = 3
y
x
–4 O 3
f(x) < 0 geeft x < - 4 ∨ x > 3

e x2 - x + 1 > 0
Stel f(x) = x2 - x + 1.
f(x) = 0 geeft x2 - x + 1 = 0
D = (-1)2 - 4 · 1 · 1 = -3 < 0
f(x) = 0 heeft geen oplossing
y
x
O
f(x) > 0 geeft elke x is oplossing
223945 pro1_2e oplage 07.indd 49 19-06-2007 15:12:10

f -x2 + 4x - 4 < 0
Stel f(x) = -x2 + 4x - 4
f(x) = 0 geeft -x2 + 4x - 4 = 0
x2 - 4x + 4 = 0
(x - 2)2 = 0
x = 2
y
x
O 2
f(x) < 0 geeft x < 2 ∨ x > 2

22 a Je moet aan beide kanten 5x aftrekken.
b x2 - 5x + 4 < 0
Stel f(x) = x2 - 5x + 4
f(x) = 0 geeft x2 - 5x + 4 = 0
(x - 1)(x - 4) = 0
x = 1 ∨ x = 4
y
x
O 1 4
f(x) < 0 geeft 1 < x < 4

c x2 + 4 < 5x heeft dezelfde oplossing als x2 - 5x + 4 < 0, dus ook 1 < x < 4.
bladzijde 88
23 a x2 + x > 6 b x2 < 2x + 8
{
{
{
f(x) g(x) f(x) g(x)

x2 + x = 6 x2 = 2x + 8
x2 + x - 6 = 0 x2 - 2x - 8 = 0
(x + 3)(x - 2) = 0 (x - 4)(x + 2) = 0
x = -3 ∨ x = 2 x = 4 ∨ x = -2
y y
ƒ ƒ
g g
x x
–3 O 2 –2 O 4
Aflezen geeft x < -3 ∨ x > 2. Aflezen geeft -2 < x < 4.

50 Hoofdstuk 3
223945 pro1_2e oplage 07.indd 50 19-06-2007 15:12:10

c 2x2 + x - 10 > x2 - 4 d 2x2 1+ 71 < 13 -1 x12 1 1 1 1 1 5 1 1
{
{
{
{
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
f(x) g(x) f(x)
4 2 9 g(x) 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2x2 + x - 10 = x2 - 4 2x2 2+ 738 = 433 -54 x62 7 8
2
9 60 42 100 180
5 23 4 1 1
x2 + x - 6 = 0 3x2 = - 43 4 5 7 9 60 27 81 30
(x + 3)(x - 2) = 0 x2 = - 43 54 105 2
9
35 1
12 24
1,25 1
3 45
x = -3 ∨ x = 2 geen oplossing
5 5 83
9
10 21
3 24 2
3 5 45
3
y 10 y2 24
3 5 1
ƒ 25
11
ƒ 3
30
1
g
x
O
g
x
–3 O 2
Aflezen geeft geen oplossingen.
Aflezen geeft x < -3 ∨ x > 2.

1
24 a x4 > 81 c 2 x413+ 141 <15 916 1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
{
{
{
{
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
f(x) g(x) f(x) g(x)
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
x4 = 81 12 x4183+ 1341 =145 916 127 18 15

99
1
23
10
60
4
20
27
1 51 11
12
81 36
30
1
11
x = 3 ∨ x = -3 124 x41432= 15498 10156 165 1617 182 1
942
1
35
48
10
1
81
20
5 1
1 36
12
1,25 11
1
11
2 3 4 5 6 7 8 9 12
60 24
42 100 180
y x4 4 =285 1693 645 5 162 2 83 4 48
10 218
3 45
1 1
12
2 3 4 5 6 77 8 959 23
60 42
24
4 1001 180
ƒ x =382 43∨ 554x = -2 2

9
52
3
60
23
27
34
81 30
45
1 1
10 34 45 10
52 7 99
35
60 24
27
1
1,25
81 30 1
4
3
3
4 5 10
5 y 2
12
35
24
1
1
3 45
53 83 10 21
25 1,25 12
g 11 3
4 55 99 12
3 24
24 3 45
35 5
52 83 10 g21
3 45
9 3 24 2
30
10 3 55
31 45
13
10 2 24
25
x 11 3 5 ƒ 1
–3 O 3 3 25
11
30
13
30 x
–2 1 O 2
Aflezen geeft -2 < x < 2.

b x3 < -8 1
d
2 3 (x4 - 51) 6 <79 8 9 10 20 12 36
1 1 1 31 1 1 1 1 1 5 1 1
11
{
{
{
{
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
f(x) g(x) 2 f(x) g(x)
3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
x3 = -8 12 3 (x4 - 51) 6 =79 8

18 13 14 31 12 1 15 1
99 10
23
4
20
60
27
1 51 11 1
12 36 11
81 30
x = -2 4 (x 24 -95 1)6 =
10 3
5 27
16 2 42 48
35
81 1 11
1,25
2 3 4 5 6 7 8 9 12
24
60
42 100
3 180
y x85 -31 = 45 3 2 83 21
10
5 23 4
45
1 12
ƒ x3 =44 55 7 24
3
99 60
27 81 30
45
3
5
4
10
3 4
y1025 2 35 24
9 12 24
1
1,25 1
3 5 1 3 45
x 5 5
21
83 10 25
g 2
–2 O 11
3
3 5 9 3 24
3 45
30
10 2 24
13 5 1
25
g 11
3
30
1
x
O 4
Aflezen geeft x < -2.
ƒ
Aflezen geeft x > 4.
223945 pro1_2e oplage 07.indd 51 19-06-2007 15:12:12

25 a Voer in y1 = x3 en y2 = 3x - 1.
x ≈ -1,88 ∨ x ≈ 0,35 ∨ x ≈ 1,53.
y y1 y2
ƒ
g
x
– 1,88 O 0,35 1,53
Aflezen geeft x < -1,88 ∨ 0,35 < x < 1,53.
bladzijde 89
26 a x2 < 2x + 7 c x3 > 3x + 1
Voer in y1 = x2 en y2 = 2x + 7. Voer in y1 = x3 en y2= 3x + 1.
De optie intersect geeft De optie intersect geeft
x ≈ -1,83 ∨ x ≈ 3,83. x ≈ -1,53 ∨ x ≈ - 0,35 ∨ x ≈ 1,88.
y y1 y y1
y2 y2
–0,35
x x
–1,83 O 3,83 –1,53 O 1,88
Aflezen geeft -1,83 < x < 3,83.
Aflezen geeft
-1,53 < x < - 0,35 ∨ x > 1,88.
b 5 - x2 < x d x4 + 1 < x3 - x
Voer in y1 = 5 - x2 en y2 = x. Voer in y1 = x4 + 1 en y2= x3 - x.
De optie intersect geeft De optie intersect geeft geen oplossingen.
x ≈ -2,79 ∨ x ≈ 1,79.
y y
y1 y2
y2
x
–2,79 O 1,79
x
O
y1
Aflezen geeft x < -2,79 ∨ x > 1,79. Aflezen geeft geen oplossingen.
52 Hoofdstuk 3
223945 pro1_2e oplage 07.indd 52 19-06-2007 15:12:13

27 a x3 - 4x2 < 2x - 12 c x4 - 5x < x2 + 5
Voer in y1 = x3 - 4x2 en y2 = 2x - 12. Voer in y1 = x4 -5x en y2 = x2 + 5.
x ≈ -1,65 ∨ x = 2 ∨ x ≈ 3,65. x = -1 ∨ x ≈ 2,12.
y y y1
y1
y2
–1,65 2 3,65 y2
x x
O –1 O 2,12
Aflezen geeft x < -1,65 ∨ 2 < x < 3,65. Aflezen geeft -1 < x < 2,12.
b 4x - x3 > x2 - 2 d x5 - 2x3 > 7x + 2
Voer in y1 = 4x - x3 en y2 = x2 - 2. Voer in y1 = x5 - 2x3 en y2 = 7x + 2.
x ≈ -2,34 ∨ x ≈ - 0,47 ∨ x ≈ 1,81. x ≈ -1, 91 ∨ x ≈ - 0,28 ∨ x = 2.
y y y1 y2
y2
–1,91 –0,28
– 0,47 x
x O 2
– 2,34 O 1,81
y1 Aflezen geeft -1,91 < x < - 0,28 ∨ x > 2.
Aflezen geeft x < -2,34 ∨ - 0,47 < x < 1,81.

28 h > 9 geeft -5t2 + 15t > 9
Voer in y1 = -5x2 + 15x en y2 = 9.
De optie intersect geeft x ≈ 0,83 ∨ x ≈ 2,17.
y
y1
y2
x
O 0,83 2,17
De bal is 2,17 - 0,83 ≈ 1,3 seconden hoger dan 9 m.

29 h < 3,7 geeft - 0,12x2 + 3,98 < 3,7
Voer in y1 = - 0,12x2 + 3,98 en y2 = 3,7.
De optie intersect geeft x ≈ -1,53 ∨ x ≈ 1,53.
y
y1
y2
x
–1,53 O 1,53
De breedte is maximaal 1,53 - -1,53 ≈ 3,06 m.
223945 pro1_2e oplage 07.indd 53 19-06-2007 15:12:13

bladzijde 91
1 a 5(x - 3) - 2x = -3(2x - 4) d (2x - 5)(4 - x) = 0
5x - 15 -2x = - 6x + 12 2x - 5 = 0 ∨ 4 - x = 0
3x - 15 = - 6x + 12 x = 212 ∨13 x = 4
1 1 1 1 1 1
4 5 6 7 8 9
1
10
1
20
5 1 1
12 36 11
9x = 27 4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
- 69 -60 16
x =x = 5- 623 - 4 161 1
2 3 4 5 6 7 8
42 100 180
x = 3 8 3 4 2
b 3x2 - 9 = 18 e 5x2 + 6x + 1 = 0 3 4 5 9 10 7
60 10
27 81 30
3x2 = 27
4 5 10
a = 5, b = 6 en c = 1
3 4 5 - 629--12
35 1
64-244 1,25 1
x =x = 83 10 21 3 45
x2 = 9 D = 62 - 4 · 5 · 1 = 16
5
3
5
5
10
9 310 24 2
45
x = 3 ∨ x = -3 - 66 10-
- 16 165
3
- 6-+6 +16 16
xx = - 2 24
= 3
10 ∨x =x = 10 251
10
11 10
-
- 66 303-
- 44 - 6-+64+ 4
xx = = 101 ∨ x =x =
10 10 10
x = -1 -
- 66 ∨+
1
+
2 x = -
16
1 1 1 1 1 1 1 1 1
3164 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
5 1 1
xx 2=
=
c x2 + 12x = 28 f 6x + 27x = 0 410
10 23 94 65 56 167 28 49 48 8 1 1
2 60 42 100 180
x2+ 12x - 28 = 0 -
x(6x + 27) = 0
6 + 4
- 6 + 483 34 45 2
(x + 14)(x - 2) = 0 xx =
x = 0 = ∨106x + 27 = 0 7
5 23 4
9 60 27 81 30
1 1
10 4 5 10 2 35 1
x + 14 = 0 ∨ x - 2 = 0 x = 0 ∨ 6x = -27 3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
1 1 1 831 101 21
x = -14 ∨ x = 2 x = 0 ∨ x = - 4 5
3
1
2 3 4 5 96 3 7 24
5
5
1 1 1
8 9 102 20
45
1 5 1 1
12 36 11
3
42 2 9 6 5 16 24
2 4 48 8 1 1
2 a x8 = 256 d 5 - x5 = - 4103 25 3 4 5 6 7 18 9 60 42 100 180
-x5 = -9 11 8 3 4 2 25 5 23 4 1 1
x = 8 256 = 2 ∨ x = - 8 256 = -2 3
3 4 5 7 9 60 27 81 30
x = 95
30 4 5 10 2 35 1
1,25 1
3 4 5 9 12 24
x = 5 9 1 5 5 83 10 21
3 45
2
9 3 24
b x3 = -216 e 9(x - 1)4 = 144 3 5
3 45
2 24
(x - 1) = 16 4 10
5
x = 3 -216 = - 6 3 1
x - 1 = 2 ∨ x - 1 = -2 11
25
3
x = 3 ∨ x = -1 30
5 - 1)
1
c 4x4 + 8 = 7 2 f 13 1 1 1 1 71 1 1 1
4 (2x 6 7 - 12 = - 44
8 9 10 20 12 36 11
5 1 1
1
4x4 = -1 24 132 1 1 1 1 71 1 1
49 (2x - 1) 7 = -32
56 65 16 82 94 48 10 20
1
8 12
5 1 1
1 36 1 11
2 3 4 5 6 7 7 8 9 60 42 100 180
x124 = -
1 1 1 1 1
3 4 5 6 7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11 4 28 (2x - 1)
93 64 5 16 = -128
2 2 45 48 23 42
8 1 1
4 100 1
1 180
2 3 44 55 6 77 8 9 60
geen oplossing
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1 38 2x - 1 = -2
3 4 2
9 60 27 81 30
5 35 23 14 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180 4 54 105 7 2
8 3 4 2 5 23 4 1 1
33 2x = -1
4 5 99 6012 27
1,25 1
24 81 30
3 45
4 5 10 21 10
351 2111 1 1 1
1 1 1 83 1 5 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30 353 x = - 4 5
5
5 2 3 4 9
9 5 12
3 6 24
1,25 12
247 83 945
45 10 20 12 36 11
4 5 10 2 35 1 83 10 21
3
1,25 1 5 52 4
33 4 5 9 12 24 2 9 96 3 5 16 2
24 42 48 8 1 1
3 a 5x - 1 = 9
5 83 10 21
3 45 c (1 - 2x) - 4 = 12
10
3
3 4 55 2 5 3 5 6 317 8 945 60 42 100 180
5 2 2 24
3 24 252
5x = 10 5
33 9
3 45 (1 - 2x) = 16
10
11
3
3
4 5
58
3
4
5 17
5
9
23 4
60 27 81 30
1 1
2 3 25
x3 = 2
10
5
24
11 4 5 10 2 35 1
3 1
25 1 - 2x = 3 5 16
30
13 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
3
11 30 10 21
x = 2 5 5 83
2
3
-2x = -1 + 5 16
1
5 3 9 3 24
45
x ≈ 1,260
30
1 10 2
3
24
1 1 31 1 511 511 11 1 1 1 11 11 5 1 1 51 1 1
x = - 16
2 3 2 4 35 46 57 68 97 10
8 920251012 2036 1211 36 11
b 12 (x - 1)
1 1 41 1 1
3 4 5 = 12
6 7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11 x ≈ - 0,371 4
11
2 34 9 26 95 16 6 52 16 4 48 2 48 48 1 8 1 1 1
1 1 1 2 1 3 130234 1 351 461 571 681 97 560 8 1 942 16010042180100 180
(x - 1)
4 2 9 = 24
4
6 5 16 2 4 48 8 1 1 d 2 3 (4 - 3x) + 12 = 6
4 5 8 61 3 7 848 39 10 42 20 52 122336541123 1 4 1 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
142 1 1 1 3 1 34 1 351 41 571
23 (4 - 3x) = - 6
94 65 56 16 7 28 49 48
1 7 5 1 1
8 9 12160361 9271160 812730 81 30
x - 1 = 24 ∨ x -1 = - 24
8 3 4 4 2 5 23 4 4 1 1 2 3 4 5 43 6 5 7 410 8 59 10
10 20
60 42 21003518021 35 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30 4 (4 - 3x)
28
1
= -18
93 64 3 5 416 3 5
2 4 4 5
48 8 9
1 1 1 2 1 1 123 1 4 1 11 1 5 13 145 3 45
112 1 924
1,25
12 241
1,25 1
4 5 10 2 35 1 2 33 44 55 6 77 8 59 60 42 100 10180
x = 1 +
3 4 4 524 ∨ x = 1 - 24 4 1,25 1
9 12 24 8
2 3 45 5 655 7 9 860
3 4 3 3
2
5 9 271083 81 20 308321 10
12
24
36 21112
24 2
3 45
4 - 3x = -
43 18 54 10 35 5 523 4 9 13 1 9 3
2 35 4 148 8 45 45
x ≈ 533,21355 ∨ x ≈ -1,213 83 10 21
9 3 24 2 4 3
5 7
4 2 5 9 6 52 1699 260 12
2
1,25 30
2460 81
27 1 13 1 3
24 24
45 42 3
5 10 10 4 5 6
10 7 8
2 10
9
535 21 1
42
3 45 100 180
10 2
3
24 -3x = - 4 -
53
3
18 3 54 5
3 5 83
4 8 55 33 4 3 2 99 12
7 3 5 24
1,25 12 1
2423 3 4 45 1 1 25
25
1
5 11 83 10 3 9 2160 27 45 81 30
3 1 5 52 11 2
25 4 1 53 1 10 3 1 3 1 91 3 12 24 135 1 1 1 1 5 1 1
11 10
x =
3
3 + 18 5
3 25 4303 5 4 30 5 6 79 31812 9 2410 451,2520 1 12 36 11
3 2 1 3 45
30 x
10
11
3 ≈ 2,207 1 83
5 45 2 5 9 6 5 16 12 4 48 8 2 1 1
24
2510 21
24
1 3 32 3 5 4 5 6 79 25 83 9 60 4245100 180
4 a Voer in y1 = 0,1x3 - 2x + 2. 11
30 10 82 3 4 2
3
5 2423 4 1 1
13 35 4 5 7
De optie zero (of ROOT) geeft 30
3 9 1 60 27 81 30
4 5 10 2 2535 1
x ≈ - 4,91 ∨ x ≈ 1,06 ∨ x ≈ 3,85 1 11
3
3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
83 10 21
b Voer in y1 = 6 - 0,5x2 en y2 = x3 - 8x. 30
1
5
3
5
5 9 3 24 2
45
De optie intersect geeft x ≈ -2,66 ∨ x ≈ - 0,77 ∨ x ≈ 2,93 10 2
3
24
3 5 1
5 a Voer in y1 = - 0,5x3 + 4x2 - 12. 11
25
3
De optie zero (of ROOT) geeft de nulpunten -1,58, 2 en 7,58. 30
b Voer in y1 = 0,1x4 - 0,2x3 - 4x2 + 6x + 4. 1
De optie zero (of ROOT) geeft de nulpunten - 6,06, - 0,50, 2 en 6,56.
54 Hoofdstuk 3
223945 pro1_2e oplage 07.indd 54 19-06-2007 15:12:15

6 a 5(7 - x) > 3(2x - 3) c 2x2 + 5x - 12 > x2 + 6x
{
35 - 5x > 6x - 9
{

f(x) g(x)
-11x > - 44
2x2 + 5x - 12 = x2 + 6x
x<4
x2 - x - 12 = 0
(x - 4)(x + 3) = 0
x = 4 ∨ x = -3
y
ƒ
–3
x
g O 4

b x2 - 7x < -x + 7 d x2 - 9 > 2x2 + 11x + 9
{
{
{
f(x) g(x) f(x) g(x)

x2 - 7x = -x + 7 x2 - 9 = 2x2 +11x + 9
x2 - 6x - 7 = 0 -x2 - 11x - 18 = 0
(x - 7)(x + 1) = 0 x2 + 11x + 18 = 0
x = 7 ∨ x = -1 (x + 2)(x + 9) = 0
y x = -2 ∨ x = -9
ƒ y
g
ƒ
x
–1 O 7
g
–2
Aflezen geeft -1 < x < 7. x
–9 O
Aflezen geeft -9 < x < -2.
7 a x3 - 1 > 4x b x5 < x2 - 2
Voer in y1 = x3 - 1 en y2 = 4x. Voer in y1 = x5 en y2 = x2 - 2.
De optie intersect geeft De optie intersect geeft x = -1.
x ≈ -1,86 ∨ x ≈ - 0,25 ∨ x ≈ 2,11.
y y1 y2 y
y1 y2
–1,86 – 0,25 –1
x x
O 2,11 O
Aflezen geeft Aflezen geeft x < -1.

-1,86 < x < - 0,25 ∨ x > 2,11.
223945 pro1_2e oplage 07.indd 55 19-06-2007 15:12:16

c x3 - 2x < -x2 + 1 d x4 - x3 > 5x - 2
Voer in y1 = x3 - 2x en y2 = -x2 +1. Voer in y1 = x4 - x3 en y2 = 5x - 2.
De optie intersect geeft De optie intersect geeft x ≈ 0, 39 ∨ x = 2.
x ≈ -1,80 ∨ x ≈ - 0,45 ∨ x ≈ 1,25.
y y
y1 y1 y2
1,25
x
– 1,80 – 0,45 O
0,39
y2 x
O 2
Aflezen geeft
x < -1,80 ∨ - 0,45 < x < 1,25.
Aflezen geeft x < 0, 39 ∨ x > 2.
y
8 h > 40 geeft - 4t2 + 28t + 2 > 40
Voer in y1 = - 4x2 + 28x + 2 en y2 = 40. y1
De optie intersect geeft x ≈ 1,84 ∨ x ≈ 5,16. y2
De pijl is 5,16 - 1,84 ≈ 3,3 seconden hoger dan 40 m.
x
O 1,84 5,16
56 Hoofdstuk 3
223945 pro1_2e oplage 07.indd 56 19-06-2007 15:12:16

04 Veranderingen
4.1 Stijgen, dalen en intervallen

bladzijde 94
1 a Tussen 4 en 11 uur.
b Tussen 11 en 14 uur neemt de stijging toe. Van 14 tot 16 uur neemt
de stijging af.
c Van 4 tot 8 uur neemt de daling toe. Van 8 tot 11 uur neemt de daling af.
bladzijde 95
2 - 6, -2, [-1, 0], [1, 3 en 4, 10]
3
–5 –4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
4 a -1 < x ≤ 2
b 6 ≤ x < 10
c 5 ≤ x ≤ 15
d 0 ≤ x < 4,5
5 a [-8, 3
b 4, 4 12 ] 13 1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
c [5,1; 7,3]
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
d 3, π] 8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
bladzijde 96 3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
5 5 83 10 21
3 24 2
6 Afnemend dalend op ←,
3 5 1. 9
3 45
2 24
Toenemend stijgend op 1, 2.
10
3 5 1
25
Afnemend stijgend op 2, 3.
11
3
Toenemend dalend op 3, →.
30
1
bladzijde 97
7 Afnemend dalend op - 6, - 4 en op 3, 5.
Toenemend stijgend op - 4, -2 en op 5, →.
Afnemend stijgend op -2, 1
Toenemend dalend op 1, 3.
8 a Constant stijgend op 0, 3.
Afnemend stijgend op 3, 4.
Toenemend dalend op 4, 5.
Afnemend dalend op 5, 7.
Toenemend stijgend op 7, 10.
b Bij de steilste klim is de snelheid het laagst. Dus na 7 minuten.
Veranderingen 57
223945 pro1_2e oplage 07.indd 57 19-06-2007 15:12:17

9 a Voer in y1 = x3 - 16x2 + 64x. C
Neem bijvoorbeeld
Xmin = 0, Xmax = 8, Ymin = -10, Ymax = 100
b De optie maximum geeft x ≈ 2, 67.
Dus na 2 uur en 40 minuten is de concentratie maximaal.
c Voer in y2 = 20.
De optie intersect geeft x ≈ 0, 3 en x ≈ 6, 2.
Dus in het tijdsinterval 0,3; 6,2 is de concentratie meer dan 20 mg/l.
t
d Ongeveer bij t = 5 gaat de grafiek over van toenemend dalend naar O
afnemend dalend. Dus na 5 uur neemt de daling van de concentratie af.
4.2 Toenamendiagrammen
bladzijde 99
10 a De omzet in het eerste kwartaal van 2005 is  30 000 hoger dan de omzet in
het vierde kwartaal van 2004. Dus is de omzet in het eerste kwartaal van 2005
gelijk aan 480 000 + 30 000 =  510 000.
b In het vierde kwartaal van 2005 is de omzet 510 000 + 20 000 + 25 000 + 8000 = 563 000.
c De som van de omzetten van de vier kwartalen is
510 000 + 530 000 + 555 000 + 563 000 =  2 158 000.
d In het vierde kwartaal van 2005 is de omzet  563 000.
In het vierde kwartaal van 2006 is de omzet
563 000 + 3000 - 25 000 - 15 000 - 30 000 =  469 000.
e De omzet daalde in het tweede, derde en vierde kwartaal van 2006.
bladzijde 101
11 a x-interval bij Dx = 1 Dy ∆y
[-1, 0] 4
[0, 1] 2 4
[1, 2] 0,5
3
[2, 3] - 0,5
[3, 4] 2
2
x
–1 O 1 2 3 4
58 Hoofdstuk 4
223945 pro1_2e oplage 07.indd 58 19-06-2007 15:12:18

b x-interval bij Dx = 3 Dy ∆y
[-3, 0] -2
[0, 3] - 0,5 1
[3, 6] 0,5
x
[6, 9] 0 –3 O 3 6 9 12
[9, 12] -2
–1
–2
[-1, 0] 2
[0, 1] 1 2
[1, 2] 0
1
[2, 3] -1
[3, 4] -2
x
–1 O 1 2 3 4
–1
–2
∆y
b x-interval bij Dx = 0,5 Dy
[-3; -2,5] -5,5
2
[-2,5; -2] - 4,5
[-2; -1,5] -3,5 1
[-1,5; -1] -2,5

x
[-1; - 0,5] -1,5 –3 –2,5 –2 –1,5 –1 – 0,5 O 0,5 1
[- 0,5; 0] - 0,5
–1
[0; 0,5] 0,5
[0,5; 1] 1,5 –2
–3
–4
–5
–6
c De eindpunten van de toenamen liggen op een rechte lijn.
Veranderingen 59
223945 pro1_2e oplage 07.indd 59 19-06-2007 15:12:20

bladzijde 102
[-8, - 4] -1,2
[- 4, 0] -1,2 1
[0, 4] -1,2
x
[4, 8] -1,2 –8 –4 O 4 8 12
[8, 12] -1,2

–1
–2
b z-interval bij Dz = 4 DR ∆R
[0, 4] 0
[4, 8] 0 1
[8, 12] 0
z
[12, 16] 0 O 4 8 12 16 20 24
[16, 20] 0
–1
[20, 24] 0
c Beide grafieken zijn rechte lijnen. Dus zijn de toenamen constant.

Dus liggen de eindpunten van de toenamen in het toenamendiagram op een
horizontale lijn.
14 a Bij een rechte lijn liggen de eindpunten van de toenamen in het
toenamendiagram op een horizontale lijn.
b Bij een parabool liggen de eindpunten van de toenamen op een rechte lijn die
niet horizontaal is.
15 y y y
x x x
O O O
y y y
x
O
x
O
x
O
In de figuren hierboven zie je ook de toenamendiagrammen.

Zo kun je zien hoe de globale grafieken met de toenamendiagrammen
samenhangen. In het uiteindelijke antwoord moet je de toenamendiagrammen
wegdenken.
60 Hoofdstuk 4
223945 pro1_2e oplage 07.indd 60 19-06-2007 15:12:23

16 a Ook in deze figuur moet je het toenamen- b
diagram wegdenken.

y y
3 3
g h
ƒ
2 2
1 1
k
x x
O 1 2 3 4 O 1 2 3 4
–1
–2
bladzijde 103
17 a constante daling
b afnemende stijging
c constante stijging
d toenemende daling
18 a t-interval Dt = 5 DA
∆A × 1000
[0, 5] 7 000
[5, 10] 15 000
[10, 15] 26 000
[15, 20] 32 000 30
[20, 25] 26 000
[25, 30] 15 000
[30, 35] 7 000
20
[35, 40] 4 000

10
t
O 5 10 15 20 25 30 35 40
b Na 10 jaar is er 28 000 m3 hout. Na kappen van 20 000 m3 resteert er 8000 m3

hout. Deze hoeveelheid hout is in de grafiek te zien bij t = 2.
Vijf jaar later, dus op t = 7, is de 8000 m3 aangegroeid tot 18 000 m3 hout. Er is
dus onvoldoende hout voor het opnieuw kappen van 20 000 m3.
c In het tijdsinterval [15, 20] is de groei 32 000 m3 hout.
Dit is de grootste toename in een periode van 5 jaar.
De bosopzichter kan het beste beginnen met kappen na 20 jaar. Hij kan dan
32 000 m3 hout kappen.
Veranderingen 61
223945 pro1_2e oplage 07.indd 61 19-06-2007 15:12:24

bladzijde 104
19 a Op [0, 24] is DT = -2 - 2,5 + 1 + 3 + 2,5 - 0,5 - 1,5 - 2 = -2.
Mieke heeft dus gelijk.
b Op [12, 21] is DT = 2,5 - 0,5 - 1,5 = 0,5.
Dus om 21.00 uur is T = 20 + 0,5 = 20,5 °C.
Op [0, 12] is DT = -2 - 2,5 + 1 + 3 = - 0,5.
Dus om 0.00 uur is T = 20 + 0,5 = 20,5 °C.
c 23T
22
21
20
19
18
17
16
t
O 3 6 9 12 15 18 21 24
20 a Op t = 0 is h = 145. Dus is de toren 145 hoog.

b Voer in y1 = -5x2 - 4x + 145.
De optie zero (of ROOT) geeft x = 5.
Het voorwerp komt na 5 seconden op de grond.
c t 0 1 2 3 4 5
h 145 136 117 88 49 0
d De eerste seconde begint op t = 0 en eindigt op t = 1.
Het voorwerp valt in die eerste seconde 145 - 136 = 9 meter.
In de tweede seconde valt het voorwerp 136 - 117 = 19 meter.
In de derde seconde 117 - 88 = 29 m,
In de vierde seconde 88 - 49 = 39 m,
En in de vijfde seconde 49 m.
e tijdsinterval met Dt = 1 Dh ∆h 1 2 3 4 5
t
[0, 1] -9
[1, 2] -19 – 10
[2, 3] -29
– 20
[3, 4] -39
[4, 5] - 49 – 30
– 40
– 50
62 Hoofdstuk 4
223945 pro1_2e oplage 07.indd 62 19-06-2007 15:12:25

bladzijde 105
21 x y ∆y
Dy
-1 1 -
0 4 3
3
1 5 1
2 4 -1
3 1 -3 2
4 - 4 -5
5 -11 -7
1
x
O 1 2 3 4 5
–1
–2
–3
–4
–5
–6
–7
22 x y Dy ∆y
-2 -15 -
-1 -2,5 12,5
0 1 3,5 12
1 -1,5 -2,5
2 -7 -5,5 10
3 -12,5 -5,5
4 -15 -2,5
5 -11,5 3,5 8
x
–1 O 1 2 3 4 5
–2
–4
Veranderingen 63
223945 pro1_2e oplage 07.indd 63 19-06-2007 15:12:27

4.3 Differentiequotiënten en snelheden
bladzijde 107
23 a Op het interval [0, 3] legt de motor 30 meter af.
30
De gemiddelde snelheid is = 10 m/s.
3

Op het interval [3, 7] legt de motor 165 - 30 = 135 meter af.
135
De gemiddelde snelheid is = 33,75 ≈ 34 m/s.
4

b In de zesde seconde legt de motor 125 - 85 = 40 m af.
40
De gemiddelde snelheid is = 40 m/s.
1

c In de zevende seconde legt de motor 165 - 125 = 40 m af.
40
De gemiddelde snelheid is m/s = 144 km/uur, want 1 m/s = 3,6 km/uur.
1

d Omdat de grafiek tussen t = 5 en t = 7 een rechte lijn is, heeft Jan gelijk.
e Nee, want de snelheid neemt toe in de derde seconde.
bladzijde 109
24 a In de eerste minuut legt Wim 350 meter af.
De gemiddelde snelheid is 350 m/minuut = 350 · 60 m/uur = 21 000 m/uur = 21 km/uur.
In de tweede minuut legt Wim 600 - 350 = 250 m af.
De gemiddelde snelheid is 250 m/minuut = 250 · 60 m/uur = 15 km/uur.
In de derde minuut legt Wim 800 - 600 = 200 m af.
De gemiddelde snelheid is 200 m/minuut = 200 · 60 m/uur = 12 km/uur.
b Naarmate de tijd voorbij gaat, verloopt de grafiek minder steil.
c In drie minuten legt Wim 800 m af.
800 800
De gemiddelde snelheid is m/minuut = · 60 m/uur = 16 km/uur.
3 3

21 + 15 + 12
Het gemiddelde van 21,15 en 12 is = 16 km/uur.
3

Dus zijn beide uitkomsten gelijk aan elkaar.
25 a Op het interval [10,14] is DN = 2356 - 1993 = 363.
DN 363
= = 90, 75.
Dt 4
b Op het interval [2, 8] is de toename DN = 1646 - 462 = 1184
DN 1184
= ≈ 197.
Dt 6
c Op het interval [2, 8] is de grafiek steiler dan op het interval [10, 14].
d De gemiddelde toename per dag is het grootst op het interval [4, 8], want
daar is de grafiek het steilst.
De gemiddelde toename per dag is het kleinst op het interval [10, 20], want
daar is de grafiek het minst steil.
64 Hoofdstuk 4
223945 pro1_2e oplage 07.indd 64 19-06-2007 15:12:27

bladzijde 110
DT 3
26 a Op het interval [6, 10] is DT = 13 - 10 = 3. Dus = = 0, 75 .
Dt 4
DT 8
Op het interval [9, 14] is DT = 20 - 12 = 8. Dus = = 1, 6 .
Dt 5
b Op t = 16 is T = 20, op t = 20 is T = 17. Dus op [16, 20] is DT = 17 - 20 = -3.
DT -3
c = = -0, 75 . Tussen t = 16 en t = 20 daalt de temperatuur gemiddeld
Dt 4
0,75 °C per uur.
DT 0
d Op het interval [0, 6] is DT = 10 - 10 = 0, dus = = 0.
Dt 6 DT 0
Op het interval [10, 24] is DT = 13 - 13 = 0, dus ook hier = = 0.
Dt 14
bladzijde 111
Dy 5 - 1 4
27 a De gemiddelde verandering van y op het interval [2, 4] is = = = 2.
Dx 4 - 2 2
Dy 3 - 3 0
b Het differentiequotiënt op het interval [3, 6] is = = = 0.
Dx 6 - 3 3
Dy 0 - 1 -1
c Het differentiequotiënt op het interval [-3, 0] is = = = - 13 .
Dx 0 - -3 3
d De helling van de lijn OA is het differentiequotiënt op het interval [0, 4],
Dy 5 - 0 5
dus helling = = = = 1 14 .
Dx 4 - 0 4
DK 4 - 12 -8
28 a Gemiddelde snelheid op het interval [- 6, - 4] is = = = -4 .
DP -4 - -6 2
DK 6-6 0
Gemiddelde snelheid op interval [-2, 2] is = = = 0.
DP 2 - -2 4
DK 0 - 4 -4
b Het differentiequotiënt op het interval [-5, 0] is = = = - 54 .
DP 0 - -5 5
DK 6-4 2
Het differentiequotiënt op het interval [-5, 2] is = = .
DP 2 - -5 7
bladzijde 112
29 a Aan het stijgen van de grafiek is te zien dat de verwarming werkt.
Dat is tussen 6 en 9 uur, en van 11 uur tot 14.30 uur. In totaal 6 12 uur.
1 1 1 1 1 1
3 4 5 6 7 8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
b De grafiek is toenemend dalend op de intervallen [0, 6], [9, 10] 4en 2[14.30;
9 6 516].
16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
DT 19 - 12, 5 6, 5 8 3 4 2 5 23 4 1 1
c Op het interval [3, 16] is = = = 0, 5 . 3 4 5 7 9 60 27 81 30
Dt 16 - 3 13 4
3
5
4
10
5
2
9
35 1
12 24
1,25 1
DT 19 - 12, 5 6, 5 10 21
3 45
Op het interval [5, 7] is = = = 0, 5 . 5 5 83
9 3 24 2
Dt 16 - 3 13 3 5
3 45
2
DT 18 - 13 5 10
5
24
Op het interval [7, 17] is = = = 0, 5 . 3 1
25
Dt 17 - 7 10 11
3
30
d Zie de uitwerking van vraag c: [3, 16] was het grootste van de drie intervallen
1
waarvoor de gemiddelde temperatuurstijging 0,5 °C was.
Houd je geodriehoek langs de punten A (3; 12,5) en B (16, 19). We proberen nu
een lijnstuk te vinden, dat evenwijdig is met AB en twee punten van de grafiek
met elkaar verbindt die zo ver mogelijk uit elkaar liggen. We vinden de punten
C (0, 13) en D (15; 20,5).
Het gevraagde grootste interval is [0, 15].
e Houd je geodriehoek zo, dat rc = - 0,5, bijvoorbeeld langs de punten (0, 18)
en (12, 12). Verschuif de geodriehoek evenwijdig totdat je twee punten op de
grafiek met elkaar verbindt die zover mogelijk uit elkaar liggen. Dat blijken de
punten (12.40; 19,8) en (20, 16) te zijn.
Dus het gevraagde interval is [12.40; 20].
Veranderingen 65
223945 pro1_2e oplage 07.indd 65 19-06-2007 15:12:32

30 a Stel dat de punten A, B, C, D, E, F op y
de grafiek liggen met xA = 0, xB = 1, .., xF = 5.
Omdat op het interval [0, 1] geldt
5
Dy
= -2 , moet rcAB = -2.
Dx A F
4
Zo is rcBC = -1, rcCD = 0, rcDE = 1 en rcEF = 2.
Dus de grafiek hiernaast is een passende grafiek. rc = – 2 rc = 2
3
2
B E
rc = – 1 rc = 1
rc = 0
1
C D
x
O 1 2 3 4 5
b Nu moet rcAB = -2 y
14
rcAC = -1 F
rcAD = 0
rcAE = 1 13
rcAF = 2
Zie de lijnstukjes in de grafiek. Door de punten 12
A t/m F is een passende grafiek getekend.

11
31 a Op de grafiek liggen de punten 10

(1, f(1)) = (1, -2) en (5, f(5)) = (5, 6).
=2
Het differentiequotiënt van f(x) op
rc
9
Dy 6 - -2 8
[1, 5] is = = = 2.
Dx 5-1 4 8
E
b Op de grafiek ligt het punt (4, f(4)) = (4, 1).
Dy 6 - 1
Het differentiequotiënt op [4, 5] is = = 5. 7
Dx 5 - 4 =
1
rc
rc = 0
4
A D
rc
3
rc
=–
=
–1
2
2
B C
x
O 1 2 3 4 5
bladzijde 113
32 a Het differentiequotiënt op [-1, 3] is
=
()
Dy f 3 - f -1 ( )
=
-6 - 6
= -3.
Dx 3 - -1 4
b Het differentiequotiënt op [-5, -1] is
=
( )
Dy f -1 - f -5
=
( )
6 - 50
= -11.
Dx -1 - -5 4
c Het differentiequotiënt op [1, 4] is
=
()
Dy f 4 - f 1
=
()
-4 - -4 0
= = 0.
Dx 4 -1 4 -1 3
66 Hoofdstuk 4
223945 pro1_2e oplage 07.indd 66 19-06-2007 15:12:34

33 a Voer in y1 = x3 - 3x + 5. y
b De gemiddelde toename van f(x) op het interval [1, 3] is
=
() =
()
Dy f 3 - f 1 23 - 3
= 10.
ƒ
Dx 3-1 2
c Het differentiequotiënt van f(x) op het interval [-2, 4] is
=
()
Dy f 4 - f -2 ( )=
57 - 3
= 9. O
x
Dx 4 - -2 6
d De helling van lijn AB is =
()
Dy f 1 - f -3 3 - -13
=
( )
= 4.
Dx 1 - -3 4
bladzijde 114
34 a De gemiddelde snelheid op het interval [2, 3] is
Ds
=
( ) (
33 + 3 - 23 + 2
=
)
30 - 10
= 20 = 20 m/s.
Dt 3- 2 1
b De gemiddelde snelheid op het interval [2; 2,5] is

Ds
=
( ) ( =
)
2, 53 + 2, 5 - 23 + 2 18,125 - 10
= 16, 25 m/s.
Dt 2, 5 - 2 0, 5
De gemiddelde snelheid op het interval [2; 2,1] is

Ds
=
( ) ( =
)
2,13 + 2,1 - 23 + 2 11, 361 - 10
= 13, 61 m/s.
Dt 2,1 - 2 0,1
De gemiddelde snelheid op [2; 2,01] is

Ds
=
( ) ( =
)
2, 013 + 2, 01 - 23 + 2 10,130601 - 10
= 13, 0601 m/s.
Dt 2, 01 - 2 0, 01
De gemiddelde snelheid op [2; 2,001] is

Ds
=
( ) ( =
)
2, 0013 + 2, 001 - 23 + 2 10, 013006 - 10
= 13, 0060 m/s.
Dt 2, 001 - 2 0, 001
c Op een kleiner wordend interval komt de gemiddelde snelheid steeds dichter bij 13 m/s.
d 13 m/s
bladzijde 115
Ds 0, 4 ⋅ 3, 012 - 0, 4 ⋅ 32
35 Op [ 3; 3,01] is = = 2, 404 .
Dt 0, 01
De benadering van de snelheid op t = 3 is 2,40 m/s.
Ds 0, 4 ⋅ 5, 012 - 0, 4 ⋅ 52
Op [5; 5,01] is = = 4, 004 .
Dt 0, 01
De benadering van de snelheid op t = 5 is 4,00 m/s.
 5   5 
8- - 8-
Ds  1, 01 + 2   1 + 2 
36 Op [1; 1,01] is = ≈ 0, 5537.
Dt 0, 01
De benadering van de snelheid op t = 1 is 0, 55 m/s.
 5   5 
8- - 8-
Ds  0, 01 + 2   0 + 2 
Op [0; 0,01] is = ≈ 1, 2438.
Dt 0, 01
De benadering van de snelheid op t = 0 is 1, 24 m/s.
DA 1, 20 ⋅ 1,153,001 - 1, 20 ⋅ 1,153
37 Op [3; 3,001] is = ≈ 0, 2551.
Dt 0, 001
De benadering van de snelheid op t = 3 is 0,26 m2/dag.
Veranderingen 67
223945 pro1_2e oplage 07.indd 67 19-06-2007 15:12:38

4.4 Raaklijnen
bladzijde 117
38 a De gemiddelde snelheid op het interval [2, 5] is

Ds
=
( ) (
-5 + 10 ⋅ 5 - -2 + 10 ⋅ 2
2 2
=
)
25 - 16
= 3 m/s.
Dt 5- 2 3
De gemiddelde snelheid op het interval [2, 4] is

Ds
=
( ) (
-4 + 10 ⋅ 4 - -2 + 10 ⋅ 2
2 2
=
)
24 - 16
= 4 m/s.
Dt 4-2 2
De gemiddelde snelheid op het interval [2, 3] is

Ds
=
( ) (
-3 + 10 ⋅ 3 - -2 + 10 ⋅ 2
2 2
=
)
21 - 16
= 5 m/s.
Dt 3- 2 1
De gemiddelde snelheid op het interval [2; 2,5] is

Ds
=
( ) ( )
-2, 5 + 10 ⋅ 2, 5 - -2 + 10 ⋅ 2 18, 75 - 16
2 2
= = 5, 5 m/s.
Dt 2, 5 - 2 0, 5
b Van de vier lijnen komt de lijn AB4 het dichtst bij de lijn die de grafiek in A raakt.
bladzijde 119
39 a De raaklijn gaat door de punten (5, 70) en (10, 120).
Ds 120 - 70
De richtingscoëfficiënt is = = 10.
Dt 10 - 5
De snelheid op t = 8 is 10 km/uur.
b Teken de raaklijn in het punt met t = 3.
Deze gaat door de punten (0, 30) en (6, 70).
70 - 30
De rc is ≈ 6, 7. De snelheid op t = 3 is 6,7 km/uur.
6-0
c Omdat de grafiek afnemend stijgend is op [0, 4], neemt de snelheid af.
d Op t = 4 is de snelheid minimaal.
40 a Omdat de grafiek van Den Hertog een rechte lijn is, is de snelheid van
3000
Den Hertog constant. Zijn snelheid is m/minuut = 15 km/uur.
12
b Valkenberg start snel en loopt steeds langzamer.
c Teken de raaklijn aan de grafiek van Valkenberg door het punt (7, 1750).
Deze raaklijn gaat door de punten (4, 1250) en (10, 2250).
2250 - 1250 1000
De snelheid na 7 minuten is = m/minuut = 10 km/uur.
10 - 4 6
d De raaklijn aan de grafiek van Valkenberg door het punt (12, 2500) gaat ook
door het punt (10, 2250).
2500 - 2250
Dus de snelheid na 12 minuten is = 125 m/minuut = 7,5 km/uur.
12 - 10
e Ze lopen even hard op het moment dat de grafieken even steil zijn.
De raaklijn aan de grafiek van Valkenberg is evenwijdig met de grafiek van
Den Hertog na ongeveer 3,5 minuten.
f Valkenberg loopt 2500 m in 12 minuten. Dat moeten er minstens 2600 zijn.
68 Hoofdstuk 4
223945 pro1_2e oplage 07.indd 68 19-06-2007 15:12:41

41 a De raaklijn die hoort bij t = 6 valt op het interval [2, 10] samen met de grafiek.
De raaklijn gaat door de punten (2, 80) en (10, 120). Dus is de groeisnelheid
120 - 80 40
= = 5 cm/jaar.
10 - 2 8
b De raaklijn die hoort bij t = 14 gaat door de punten (12, 130) en (16, 190).
190 - 130
Rond haar veertiende verjaardag is Lotte’s groeisnelheid = 15 cm/jaar.
15
16 - 12
180 - 50
c De gemiddelde groeisnelheid van 0 tot 18 jaar is ≈ 7,2 cm/jaar.
≈ 7, 2
18
d Teken de lijn k door de punten (0, 50) en (18, 180). Deze lijn hoort bij de
gemiddelde groeisnelheid van 0 tot 18 jaar. Verschuif deze lijn evenwijdig. Je
vindt drie raaklijnen die evenwijdig met k zijn.
Deze raken de grafiek bij t ≈ 1,5, t ≈ 11 en t ≈ 15.
Dus bij de leeftijden van 1,5, 11 en 15 jaar is de groeisnelheid van Lotte gelijk
aan 12,5 cm/jaar.
bladzijde 120
42 a De helling in punt A met xA = -3 is bij benadering het differentiequotiënt op het
interval [-3; -2,999].
Dy -2, 999 + 4 - -3 + 4
= ≈ 0, 50
Dx 0, 001
De helling in punt B met xB = 6 is bij benadering het differentiequotiënt op het
interval [6; 6,001].
Dy 6, 001 + 4 - 6 + 4
= ≈ 0,16
Dx 0, 001
b x - 4 -3 0 5
y = x+4 0 1 2 3
B
3
A
1
x
–4 –3 –2 –1 O 1 2 3 4 5 6 7 8
43 Voer in y1 = x2 + x - 2.
 dy 
Stel k: y = ax + b met a =   = -1.
 dx  x =-1

Dus k: y = -x + b
f(-1) = -2, dus A(-1, -2)

}
-2 = - - 1 + b
-2 = 1 + b
-3 = b
Dus k: y = -x - 3.
Veranderingen 69
223945 pro1_2e oplage 07.indd 69 19-06-2007 15:12:43

2
44 Voer in y1 = + 3.
x - 1
 dy 
Stel l: y = ax + b met a =   = - 0,5.
 dx  x =3

Dus l: y = - 0,5x + b
f(3) = 4, dus A(3, 4)

}
4 = - 0,5 . 3 + b
4 = -1,5 + b
5,5 = b
Dus l: y = - 0,5x + 5,5.
bladzijde 121
5x2
45 Voer in y1 = 1 + 2 .
x + 1
 dy 
Stel k: y = ax + b met a =   = - 0,8.
 dx  x =-2

Dus k: y = - 0,8x + b
f(-2) = 5, dus A(-2, 5)

} 5 = - 0,8 . -2 + b
5 = 1,6 + b
3,4 = b
Dus k: y = - 0,8x + 3,4.

 dy 
Stel l: y = ax + b met a =   = 2,5.
 dx  x =1

Dus l: y = 2,5x + b
f(1) = 3,5, dus B(1; 3,5)
1 = b
}
3,5 = 2,5 . 1 + b
Dus l: y = 2,5x + 1.
Snijpunten berekenen van k: y = - 0,8x + 3,4 en l: y = 2,5x + 1.
- 0,8x + 3,4 = 2,5x + 1
-3,3x = -2,4

x ≈ 0,73
}
y = 2,5x + 1
y ≈ 2,82
Snijpunt (0,73; 2,82).
46 a Voer in y1 = 0,03x3 - 1,21x2 - 0,57x.
De optie zero (of ROOT) geeft x = 0 ∨ x ≈ 40,8.
De onderzeeër is ongeveer 40,8 minuten onder water.
 dD 
b   = -15,77
 dt  t =10
Dit betekent dat op t = 10 de diepte met een snelheid van 15,77 m/minuut toeneemt.
c De optie minimum geeft dat het diepste punt wordt bereikt op t ≈ 27,12.
Vijf minuten later is t ≈ 32,12.
 dD 
 dt  ≈ 14,55
  t =32,12
De onderzeeër stijgt op dat moment met een stijgsnelheid van 14,55 m/minuut.
d Op t = 32,12 is D = -272,52 m.
Als de stijgsnelheid 14,55 m/minuut blijft, dan doet de duikboot daar nog
272, 52
≈ 18,73 minuten over.
14, 55
De onderzeeër komt boven op t = 32,12 + 18,73 = 50,85.
Afronden op tientallen seconden geeft t = 50 minuten en 50 seconden.
70 Hoofdstuk 4
223945 pro1_2e oplage 07.indd 70 19-06-2007 15:12:45

3
47 a Voer in y1 = 37 + .
2x + 1
 dT 
 dt  = - 0,24
  t =2
Dus op t = 2 is de snelheid - 0,24 ˚C/uur.
 dT 
b   ≈ - 0,12
 dt  t =3
Op t = 3 is de lichaamstemperatuur T = 37,43 ˚C.
0, 43
Het duurt dan nog ≈ 3,5 uur voordat de temperatuur van 37 ˚C is
0,12
bereikt. Dus op t ≈ 6,5.
bladzijde 122
200 x 2 + 1200 x + 450 F
48 a Voer in y1 = .
4x2 + 9 (1,5; 150)
De optie maximum geeft de top (1,5; 150).
De inspanning duurde 1,5 minuut en de maximale hartslagfrequentie is
150 slagen per minuut.
b Voer in y2 = 120.
Het duurt 3,67 - 1,5 = 2,17 minuten ≈ 130 seconden na het beëindigen van
de inspanning. t
O
 dF 
 dt  ≈ -13,6.
  t =3,67
Op dat moment neemt de hartslag af met ongeveer 14 slagen per minuut.

bladzijde 124
1 a [-2, 4]
b ←, 5
c [3, → ∆y
2 Afnemend stijgend op ←, -2.
Toenemend dalend op -2, 2.
2
Afnemend dalend op 2, 6.
Toenemend stijgend op 6, →.
1
3 x-interval bij Dx = 1 Dy
[0, 1] -2
x
O 1 2 3 4 5 6
[1, 2] -1
[2, 3] 2 12 1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11 –1
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
[3, 4] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1 –2
[4, 5] -2 12 31
3
41
4
51 1
5 6
71 1
7 8
91 601
9 10
1 5 1 1
27 81 30
20 12 36 11
4 5 10 2 35 1
32 49 56 5 1,25 1
4 16 2 94 1248 248
31 451
[5, 6] -22 53 4
5
5 6 7 8 839 10
60 42 100 180
21
2
3 95 323 24
38 54 2 4 1 1
3 4 5 7 9 60 327 81 4530
10 2 24
4 5 510 2 35 1 1 1,25 1
3
3 4 5 9 12 24
25 3 45
115 83 10 21
33 5 2
9 3 24
5 45
30 3
110 2 24
3 5 1
25
11
3
30
1
Veranderingen 71
223945 pro1_2e oplage 07.indd 71 19-06-2007 15:12:46

4 y
x
O 1 2 3 4 5 6
In deze globale grafiek is (0, 0) als beginpunt gekozen. Dat mag een ander punt
van de y-as zijn.
5 x y Dy ∆y
2 6 -
3 7,5 1,5
4 8 0,5 2
5 7,5 - 0,5
6 6 -1,5
1
7 3,5 -2,5
x
O 1 2 3 4 5 6 7
–1
–2
–3
bladzijde 125
20 - 0
6 a De gemiddelde snelheid waarmee y verandert op [0, 4] is = 5.
12, 5 - 22, 5 4-0
Op [2, 8] is dat = -1, 67.
8-2 10 - 15
b Het differentiequotiënt op het interval [1, 5] is = -1, 25 .
5-1
5 - 26 -21
Op [3, 7] is dat = = -5, 25 .
7-3 4
7 Het differentiequotiënt op [-2, 3] is

Dy f 3 - f -2
=
() =
( )
5.5 - -12 17.5
= = 3, 5 .
Dx 3 - - 2 5 5
( ) ( )

Ds 10 + 4 ⋅ 5, 01 + 1 - 10 + 4 ⋅ 5 + 1
8 Op [5; 5,01] is = ≈ 0, 436
Dt 5, 01 - 5
De snelheid op t = 5 is ongeveer 0,44 m/s.
9 De raaklijn gaat door de punten (2, 6) en (0, 2).

6-2 4
De snelheid is = = 2 km/s.
2-0 2
72 Hoofdstuk 4
223945 pro1_2e oplage 07.indd 72 19-06-2007 15:12:49

3x - 6
10 a Voer in y1 = .
x2 + 2
B(0, -3)
 dy 
k: y = ax +b met a =   = 1,5
 dx  x =0
Dus k: y = 1, 5x - 3.
b Het snijpunt met de x-as is A(2, 0).
 dy 
l: y = ax + b met a =   = 0,5
 dx  x =2

Dus l: y = 0,5x + b
A(2, 0)

} 0 = 0,5 . 2 + b
0=1+b
-1 = b
Dus l: y = 0,5x - 1.
11 a Voer in y1 = - 0,004x3 + 0,12x2 - 1,5x + 21.
 dT 
  = - 0,6
 dt  t =5
Op t = 5 daalt de temperatuur met een snelheid van 0,6 °C/minuut.
 dT 
b   = - 0,6
 dt  t =15
Op t = 15 is T = 12.
12
Vanaf t = 15 duurt het = 20 minuten totdat het vriespunt wordt bereikt.
0, 6
Dus op t = 15 + 20 = 35.
Veranderingen 73
223945 pro1_2e oplage 07.indd 73 19-06-2007 15:12:49

Voorkennis
Voorkennis goniometrische verhoudingen

bladzijde 142
1 1
BC 3 HI 4 PQ 7, 5
tan ∠A = = cos ∠I = = cos ∠P = 2
=
AB 5 GI 10 PR 10
∠A ≈ 31° ∠I ≈ 66° ∠P ≈ 41°
EF 8 LM 7
sin ∠D = = tan ∠K = =
DE 11 KL 10
∠D ≈ 47° ∠K ≈ 35°
bladzijde 143
2
AC MN
cos ∠C = sin ∠L =
BC NL
cos 38° AC sin 60° MN
1 17 1 17
AC = 17 × cos 38° ≈ 13,4 MN = 17 × sin 60° ≈ 14,7
dus KL = MN ≈ 14,7
DF RS
tan ∠E = tan ∠P =
DE PS
tan 55° DF tan 75° RS
1 5 1 3
DF = 5 × tan 55° ≈ 7,1 RS = 3 × tan 75° ≈ 11,2
HI
sin ∠G =
GH
sin 40° 7
1 GH
7
GH = ≈ 10,9
sin 40°
sin 40o
Voorkennis vergelijkingen
bladzijde 144
3 a 5x - 2 = 3x + 6 b 4 - 5(x - 1) = 3(2x - 1)
5x - 3x = 6 + 2 4 - 5x + 5 = 6x - 3
2x = 8 -5x - 6x = -3 - 4 - 5
x=4 -11x = -12
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 125 1 1
2 3 4 5 6 7 8 x =20 12 =361 11
9 10
11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
74 Voorkennis 8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 45
5 5 83 10 21
3 24 2
223945 pro2_2e oplage.indd 74 3 5 9
45 19-06-2007 15:28:59
3

c 3x - 0,8 = 2,4x + 1,6 1
d
2 x 14- 115 =16 12 x17 13+18 21419 1015 16
1
3
1 1
7 8
1 1
9 10
3x - 2,4x = 1,6 + 0,8 1
24
1
x 149- 12154 x 16513=4 217114 2+181 1519194 16 48
32
11 1
4 7 588
10
1 1
191 110 4 48 8 1
1 12 13 14 1 5 1 6 21 7 138 49 60 5 642 71008 9 60 42 100
0,6x = 2,4 1
2 3 44 - 69x 7=44 8352 9 191081 4 45 5 48
528 1 81 41 48 8 1
5 4223 100
2 33 4 25 63 74 38 5 9 6 23 60 7 428 100
9 60
2,4 5 13 1 8 4 48 89 60 9 60
x= =4 4 2 9
x =6 1 7 1 8 =31 9-160
48
5341 18
4 1 4251 100
1
23 5 23
5- 6 7 8 3 9 10
2 31 4 1
0,6 82 3 34 9 60 9 60
4 45 23
3
4 2 39 4 5 31 9 160 4 48 8 1
42 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100
3 8 5 23
bladzijde 145 3 9 60
4
3
4 a x2 + 5x = x(x + 5) d 5x2 + 20x = 5x(x + 4)
b x2 + x = x(x + 1) e x3 - 5x2 = x2(x - 5)
c 3x2 - 7x = x(3x - 7) f -3x2 - 8x = -x(3x + 8)

5 a (x + 3)(x + 5) = x2 + 5x + 3x + 15 = x2 + 8x + 15
b 15 is het product van 3 en 5 (product is uitkomst van vermenigvuldiging).

8 is de som van 3 en 5 (som is uitkomst van optelling).
6 a x2 + 5x + 4 = (x + 4)(x + 1) g x2 - 24x - 52 = (x - 26)(x + 2)
b x2 + 4x - 5 = (x + 5)( x - 1) h x2 + x - 56 = (x + 8)(x - 7)
c x2 - x - 30 = (x - 6)(x + 5) i x2 - x - 2 = (x - 2)(x + 1)
d x2 + 7x + 10 = (x + 5)(x + 2) j x2 - 4x + 3 = (x - 3)(x - 1)
e x2 + 10x + 9 = (x + 9)(x + 1) k x2 - 4x - 12 = (x - 6)(x + 2)
f x2 + 18x - 19 = (x + 19)(x - 1) l x2 + 5x - 50 = (x + 10)(x - 5)

bladzijde 146
7 a x2 - 7x - 18 = 0 d x2 + x = 3x + 15
(x - 9)(x + 2) = 0 x2 + x - 3x - 15 = 0
x-9=0 ∨ x+2=0 x2 - 2x - 15 = 0
x = 9 ∨ x = -2 (x - 5)(x + 3) = 0
x-5=0 ∨ x+3=0
x = 5 ∨ x = -3
b x2 + 5x = 6 e 4x2 = 8x
x2 + 5x - 6 = 0 4x2 - 8x = 0
(x + 6)(x - 1) = 0 4x(x - 2) = 0
x+6=0 ∨ x-1=0 4x = 0 ∨ x - 2 = 0
x = -6 ∨ x = 1 x=0 ∨ x=2
c x2 = 5x f x2 = x + 2
x2 - 5x = 0 x2 - x - 2 = 0
x(x - 5) = 0 (x - 2)(x + 1) = 0
x=0 ∨ x-5=0 x-2=0 ∨ x+1=0
x=0 ∨ x=5 x = 2 ∨ x = -1
8 a 3x2 - 12x = 36 d 7x2 + 8x = x + 84
3x2 - 12x - 36 = 0 7x2 + 8x - x - 84 = 0
x2 - 4x - 12 = 0 7x2 + 7x - 84 = 0
(x - 6)(x + 2) = 0 x2 + x - 12 = 0
x-6=0 ∨ x+2=0 (x + 4)(x - 3) = 0
x = 6 ∨ x = -2 x+4=0 ∨ x-3=0
x = -4 ∨ x = 3
b -x2 = 13x - 48 e x(x - 2) = 48
-x2 - 13x + 48 = 0 x2 - 2x = 48
x2 + 13x - 48 = 0 x2 - 2x - 48 = 0
(x + 16)(x - 3) = 0 (x - 8)(x + 6) = 0
x + 16 = 0 ∨ x - 3 = 0 x-8=0 ∨ x+6=0
x = -16 ∨ x = 3 x = 8 ∨ x = -6
c (3x - 1)(x + 2) = 0 f (x - 1)(x - 2) = 12
3x - 1 = 0 ∨ x + 2 = 0 x2 - 2x - x + 2 = 12
3x = 1 ∨ x = -2 x2 - 2x - x + 2 - 12 = 0
x12= 13 ∨ 5 =6 -2
1 1 1 1 1 1 1
4 x 7 8 9 10 x2 - 3x - 10 = 0
4 2 9 4 5 1 1 4 48 8 1 (x - 5)(x + 2) = 0
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100
8 5 23
x-5=0 ∨ x+2=0
3 9 60 x = 5 ∨ x = -2
4
3
Voorkennis 75
223945 pro2_2e oplage.indd 75 19-06-2007 15:29:00

Voorkennis lineaire ongelijkheden
bladzijde 147
9 a 7x - 12 < 5x + 3 c 6(a1 + 11) 1< 3(a 1 1 - 12)1 +14 1 1 5 1 1
2x < 15 6a 2+ 63 <43a5 - 66 + 7 8 9 10 20 12 36 11
4
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
x < 7 12 13 14 15 16 11 3a 2< -8
1 1 1 1 1 5 1 1
7 8 9 10 20 12 36 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1 a 12< -13 3 14 4 15 5 16 17 7 18 19 59101 60

8 3 4 2 23 1 4 5 1 1 1 1
2027 12 81363011
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
b 4(x - 3) 8> 3(x
3 4 - 4) 2 5 23 4 1 1
d 5 4- 2(a 4 - 5 3)10 > 5(3 - a)
2 3 9 4 6 5 5 16 2 4 94812 8
2 35 1
11,251 1
24
4x - 12 > 3x - 12 7
3 4 5 9 60 27 81 30 5 2- 2a + 6 > 152 - 5a83 10 21
3 4 5 6 7 8 9 60 42 100318045
8 53 4 5
4 5 10 2 35 1 5 9 23 3 4 24 1 1 2
x>0 3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
3a >343 4 5 5 7 9 60 27 3 81 3045
10 21 2 2 35 1 24
5
3
5 83
9 3 24 2 a > 43 103 54 105 5 9 12 24 1
1,25 1
5 45 3 45
3
5 11 83 10 2125
5
10 Nee, 1 is groter
10
3
2
dan
5 -2. 24
1 3 3 5 9 3 24
3
2
45
25 30 2 24
11 10
1 5 1
3
bladzijde 148303 11
25
1 3
11 a 4x + 5 < 6x - 3 c 12 1
3 x 14+30110
1 1 11 11 11 1 1 11 51 1 11 1
51 6>1 27 1x 83 1 94 110512061 12 71 3681 11
1 5 1
9 1 10 5 20 1 121 36
1
11
-2x < -8 1
2
1
3 14 4 15 - 9 71>68-10
1 1 1 1 12 13 1 4 15 56 17 81 9 10 20 12 36 11
2 61 x 1 591 16
4 1 220
10 21 4911248 6361 85115 161 1 21 1 4 48 8 1 1
2 2 3 3 4 4 5 546 6 27 2789 8396 910 4 56051642612 2 100
7436180
48
811 9 8 60 1 42 1 100 180
x>4 4 2 9 6 x8 5<316 6042 43 482 4 885 53 162320 417 4 8 219 60 42 100 180
1 5 23 4 1 1
44 25 3 69 4 76 585 916 723 42
344 948 58227 1 81 751 30
25 >6 2537-2384 x945 601 42
2 3 8 60 100
4 60180
b 3x + 1 < 7x + 5 8 23 d 34 x 4+ 6
17 1
100 180 23 9 4 60 127 1 81 30
9 60 227 35 81 130
4 5 10 4 2 5 3510
- 4x < 4 1
3
13 x4 >5- 4942 605 27
4 85 3 74
3510 23
1 1 3 1 4 1 5 1 1 371 41 95 1960 12527 24
481 5304 11,25
21 135 9 1 12 24 1,25 1
1 8113930 45 1,25 1 3 45
4 5 12 24
3 4 10 5 5 6 10 75 8 2 9351051 20
x > -1 2
3 4 5 7x > -169 12 24
4
3 5 3
831,25
3
1251 21
10
2 935 3 1 24
45
36 11 2 83 10 3 2145
1,25 83 1 10 921 3 24 2
5
2 9 3 6 4 5 5 16 2833 41048 21 95 812 124 5
31 3 945 453 24
2 45
5x > - 2
4 5 5 3 45
2 3 3 4 5 10 5 6 5 7 8 9 9 3 6010 834210 100
24 212
2 180
24 3 24
5 545 1 2
8 3 3 43 5
52 10 3392 3 24
45
24 1
5 23 5 4 1 1
12 a 5(x - 1) < 7x - 1 10 3
3
c 4 1025 -3(4x
5
11 2 - 1)9 >602
7 3
1 - (x24- 1)
24
11
3 25
27 81 30
1
25
25
4 5 3 10 5
5x - 5 < 7x - 1 11 3 4 -12x
3
5
30 + 3 3>9 21230- 24x +32511451
112 35325 1
1,25
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 31
-2x2 <34 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 30115
3
11 1
3 -11x
5 > 0 301839 1031 24
21
2
30 5 45
x >4 -22 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1 1 1 2 x < 0 3
24
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180 10
b 2(3x -8 1)3 <4 5 - (2 2 - 9x)
5 23 4 1 1
3 d 2(x 5
- 1) - 3(x -251 2) > 6
6x - 234 <455 10-5 2 +79x 92 60
35
27 81 30 11
3 2x - 2 - 3x + 6 > 6
1
-3x <35 4 5 9 12 24
1,25 1 30
3 45 1 -x > 2
83 10 21
x > - 53 5
5 9 3 24 2
45
x < -2
3
10 2 24
3 5 1
25
11
Voorkennis kwadratische ongelijkheden

3
30
1
bladzijde 150
13 a x2 + 3x - 4 < 0 b x2 - 4x - 12 > 0
}
f(x) f(x)
f(x) = 0 geeft x2 + 3x - 4 = 0 f(x) = 0 geeft x2 - 4x - 12 = 0

(x + 4)(x - 1) = 0 (x - 6)(x + 2) = 0
x = -4 ∨ x = 1 x = 6 ∨ x = -2
y y
ƒ
x
–2 O 8
x
–4 O 1
f(x) < 0 geeft - 4 < x < 1 f(x) > 0 geeft x < -2 ∨ x > 6
76 Voorkennis
223945 pro2_2e oplage.indd 76 19-06-2007 15:29:01

c -x2 - 4x + 5 < 0 e 1
2 x213 - 143x 15-816 <170 18 1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
}
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
f(x) 2 3 f(x)
4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1
f(x) = 0 geeft -x2 - 4x + 5 = 0 f(x) = 40 5geeft x2913 -60143x2715- 881
3
6 =7 08
1 301 1 7 1
2
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
4 5 10 2 35 1
x + 4x - 5 = 0 3 4 5
2
x -92 6x129 - 246 16 53 =
1,25 10
16
45 2 4
2
4 48 8 1 1
3 104 21 5 6 7 8 2 9 60 42 100 180
(x + 5)(x - 1) = 0 35 5
5
(x -98 8)(x
83
33 244+ 2) 22= 0 5 23 4 1 1
45
x = -5 ∨ x = 1 10 2 x =38 4∨2435x = -2 7 9 60 27 81 30
5 4 5 110 2 35 1
3 1,25 1
3 4 255 9 12 24
3 45
11 83 10 21
y 3 y 5 5
9 3 24 2
3 5 45
30 3
1 10 2 ƒ 24
3 5 1
25
11
3
30
1
x
–5 O 1
ƒ x
–2 O 8
f(x) < 0 geeft x < -5 ∨ x > 1 f(x) < 0 geeft -2 < x < 8
d -x2 + 3x + 18 > 0 f -2x2 + 10x > 0

}
}
f(x) f(x)
f(x) = 0 geeft -x + 3x + 18 = 0 f(x) = 0 geeft -2x2 + 10x = 0
2
x2 - 3x - 18 = 0 x2 - 5x = 0
(x - 6)(x + 3) = 0 x(x - 5) = 0
x = 6 ∨ x = -3 x=0 ∨ x=5
y y
x
x O 5
–3 O 6
ƒ ƒ
f(x) > 0 geeft -3 < x < 6 f(x) > 0 geeft 0 < x < 5
14 a f(x) = 0
x2 + x + 6 = 0
D = b2 - 4ac = 1 - 4 · 1 · 6 = -23
geen oplossingen omdat D < 0.
b De grafiek is een dalparabool en de grafiek snijdt de x-as niet, dus ligt de grafiek
boven de x-as.
c Omdat de grafiek boven de x-as ligt is f(x) > 0 voor elke x.
d De grafiek ligt helemaal boven de x-as, dus kan f(x) niet negatief zijn.
Voorkennis 77
223945 pro2_2e oplage.indd 77 19-06-2007 15:29:01

15 a x2 + 2x + 3 > 0 d -x2 + 4x - 5 < 0
}
f(x) f(x)
f(x) = 0 geeft x + 2x + 3 = 0
2
f(x) = 0 geeft -x2 + 4x - 5 = 0
geen oplossingen want x2 - 4x + 5 = 0
D = 4 - 12 < 0 geen oplossingen want
D = 16 - 20 < 0
y y
ƒ
x
O
x
O
ƒ
f(x) > 0 geeft elke x is oplossing f(x) < 0 geeft elke x is oplossing
b x2 + 3x + 3 < 0 e x2 - 12x + 36 > 0

}
f(x)
f(x) = 0 geeft x2 + 3x + 3 = 0
} f(x)
f(x) = 0 geeft x2 - 12x + 36 = 0
geen oplossingen want (x - 6)(x - 6) = 0
D = 9 - 12 < 0 x=6
y y
ƒ ƒ
x
x O 6
O
f(x) < 0 geeft geen oplossingen f(x) > 0 geeft x < 6 ∨ x > 6
c -x2 + 2x - 4 > 0 f -x2 + 2x -1 < 0

}
f(x) f(x)
f(x) = 0 geeft -x + 2x - 4 = 0
2
f(x) = 0 geeft -x2 + 2x -1 = 0
x2 - 2x + 4 = 0 x2 - 2x + 1 = 0
geen oplossingen want (x - 1)(x - 1) = 0
D = 4 - 16 < 0 x=1
y y
x
O
x
O 1
ƒ ƒ
f(x) > 0 geeft geen oplossingen f(x) < 0 geeft x < 1 ∨ x > 1
78 Voorkennis
223945 pro2_2e oplage.indd 78 19-06-2007 15:29:02

Gemengde opgaven
1 Formules en grafieken
bladzijde 151
1 a k: y = ax + b met rck = a = 4
k: y = 4x + b
door A(5, 3) }
3=4·5+b
3 = 20 + b
-17 = b
Dus k: y = 4x - 17.
∆y 1 - 7 -6
b l: y = ax + b met a = = = = -1, 5 .
∆x 9 - 5 4
l: y = -1,5x + b
door B(5, 7) }
7 = -1,5 · 5 + b
7 = -7,5 + b
14,5 = b
Dus l: y = -1,5x + 14,5.
c m: y = ax + b
Omdat evenwijdige lijnen dezelfde richtingscoëfficiënt hebben, is a = -2 12 . 1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
}
m: y = -2 12 x 13+ b14 15 16 17 18 1 19 1101 1 1 1 1 1 1 1
5 = -2 · -3 + b
door (-3, 45) 2 9 4 5 1 11 2 41 3481 4 81 5 1 6 1 7 1 8 1 9 1 10
2 3 4 5 56 = 77 28 4+ 93 b 2604 9425 4100 6 5 7 1 8 1 9 41048 8 1
4
2
2
3
8
9
4
4
5
5
6
1
7
1
8
4 48
9 60
5 23
8 1
42 100
3 9 60
8
3
-2 12 =413 2b59214 3823915 4 416 5 517 6 181 7191 81014 954860 8 42 1100 4
2 3 3604 5 6 7 8 9 6023 42 100 3
4 4 2 9 4 115 9 860 1
111 1 1 1 4 148
Dus m: y = -2
3 2 x 3- 2
1 1 1 1 1 1 1 1 81 11
4 2 2.5 3 36 4 347 4585 696
5
7107 8 8 9 9 1060
9
23
42 100
60
8 3
4 2 9 4 4 2 35 9 41 41 54 1 1 8 4 5 14823 8
48 1
2 a x = 0 geeft y =2 a 3· 0 + 2 = 2. Dus 760
het842punt 6060(0,
9 9100 2).
4 2 5 3 6 4 37 58 69
42 100
4
b y = 0 geeft 0 = bx83 + 3b 23
60
8
5 23
3
9 60
3 5
9
-bx =4 3b delen door -b 4
3 3
x = -3
Dus het punt (-3, 0).
c y = ax + 2
door (2, 1) }1=a·2+2
-1 = 2a
y = bx + 3b
door (2, 1) } 1 = b · 2 + 3b
1 = 5b
- 12 =13 a 14 15 16 1
7
1
8
1 1
9 10
1
2
1
3
1
4 5 =
6 b7 8 9 10
1 1 1 1 1 1
Dus a = - 1212 en
33 4b44=255 9.66 477 858
11 11 11 11 11 11 11
919
11
110
10 4 48 8 1 4 2 9 4 5 1 1 4 48 8 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100
44 22 99 844 55 11 11 44 4848 88 11 8
22 33 44 355 66 77 88 99 6060 542
4223100
100 5 23
9 60 3 9 60
88
d Evenwijdige lijnen hebben dezelfde
33
23
23
60
60
4richtingscoëffi
4 55
99
ciënt, dus a = b.
3
}
3
y = bx + 3b 44 -12 = b · 0 + 3b
33
door (0, -12) -12 = 3b
-4 = b
Dus a = b = - 4.
3 a Bij 120 km rekent A 300 + 120 · 1,40 = € 468 en B 400 + 20 · 2,40 = € 448.
Dus bij 120 km is B goedkoper.
Bij 240 km rekent A 300 + 240 · 1,40 = € 636 en B 400 + 140 · 2,40 = € 736.
Dus bij 240 km is A goedkoper.
Gemengde opgaven 79
223945 pro2_2e oplage.indd 79 19-06-2007 15:29:03

b KA = 300 + 1,4x
c
K in euro's
1000
900
(300, 880)
800
(300, 720)
700
B
600
A
500
400
(100, 400)
300
200
100
x
O 50 100 150 200 250 300
d x ≤ 100: KB = 400
x > 100: KB = 2,4x + b
door (100, 400) } 400 = 2,4 · 100 + b
400 = 240 + b
160 = b
Dus KB = 2,4x + 160.
e Voor x ≤ 100: KA = KB geeft 300 + 1,4x = 400
1,4x = 100
x ≈ 71
Voor x > 100: KA = KB geeft 300 + 1,4x = 2,4x + 160
140 = x
Dus bij 71 km en 140 km.
bladzijde 152
4 a Bij t = 16 hoort H = 40.
Bij t = 34 hoort H = 67.
67 - 40 27
H = at + b met a = = = -1, 5 .
34 - 16 18
Dus H = 1,5t + b
t = 16 en H = 40 } 40 = 1,5 · 16 + b
40 = 24 + b
16 = b
Dus H = 1,5t + 16.
b H = 0 geeft 0 = 1,5t + 16
-1,5t = 16
t ≈ -10,7
De kraan is geopend om ongeveer 10,7 minuten voor 12.00 uur.
c H = 195 geeft 195 = 1,5t + 16
179 = 1,5t
119,3 ≈ t
Het reservoir is vol vlak voor 14.00 uur.
80 Gemengde opgaven
223945 pro2_2e oplage.indd 80 19-06-2007 15:29:04

5 a Voer in y1 = - 0,5x2 + 3x + 1 en y2 = 2x2 - 4x.
y
x
O
ƒ

b De optie zero (of ROOT) met y1 geeft de nulpunten - 0,32 en 6,32.
c De optie maximum met y1 geeft de top (3; 5,5).
g(3) = 6 dus de top van de grafiek van f ligt niet op de grafiek van g.
d Voer in y3 = 4.
De optie intersect met y1 en y3 geeft de punten B(1,2679; 4) en D(4,7321; 4).
De optie intersect met y2 en y3 geeft de punten A(- 0,7321; 4) en C(2,7321; 4).
AB = 1,2679 - - 0,7321 = 2
CD = 4,7321 - 2,7321 = 2
AB en CD zijn even lang. }
e De optie minimum bij y2 geeft de top (1, -2).
De top van de grafiek van h is dus (1, -2 + c)
f(1) = 3,5 dus -2 + c = 3,5
c = 5,5
Dus c = 5,5.
6 a De top van p1 is (1, 4) dus y = a(x - 1)2 + 4.
Door (0, 3), dus a · (0 - 1)2 + 4 = 3
a+4=3
a = -1
Een formule is y = -(x - 1)2 + 4.
-(x - 1)2 + 4 = -(x2 - 2x + 1) + 4 = -x2 + 2x -1 + 4 = -x2 + 2x + 3
Dus p1 : y = -x2 + 2x + 3.
De top van p2 is (7, 2) dus y = a(x - 7)2 + 2.
Door (5, 0), dus a · (5 - 7)2 + 2 = 0
4a + 2 = 0
4a = -2
a = - 12 13 14 15 16 17 18 19 101
Een formule is y = - 12 4(x13 2- 147) 21 1 1 1 1 1
9 5 4+ 62. 5 7 1 8 1 9 4 1048 8 1
1 1 21 1 1 1 11 122 13 14 15 16 1 7 1 8 1 9 60 1 4221 1001 1 1 1 11 1 1 1 1 11 211 1 11 11 11
- 2 (x3 - 47) 5 +62 =
1
7 - 8 29 (x 3 -
410 24814x
95 46+ 49) 4=48
57 81 +19 210
5
-23 28 x 31+ 47x 5- 24 83 29 4=10-
6 27 + 5 26x 37+ 847x95-1062272
11 1 1 1 1
8 3 9 4 10 5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1 21 1 2 1 3 31 4 11 51 1 61 1 71 18 19 9 60 1 142 1 1001
Dus 4 p 2 2 :9 y 4= -
5 21 x 13 +4447x
482 5-8986224172 .58 3 19 4 10
1 54 648 7 608 84 19 2 10 9 4 5 41 12 4 9 48 4 845 121 19 44 485 814 112 4 948 4 8 5 11 1 4 48 8 1
2 3 4 5 6 7 8 29 60 3 42 44 100
5 6 7 8 9 60 5 23 42 2100 3 4 5 6 27 83 9 4 60 5 42 26 100
37 84 95 606 42 72 100
83 9 4 60 5 42 6 100
7 8 9 60 42 100
b Voer 8in y1 = -x42 +22x59 +238 433 35en14 y122 =4 92. 48 4 8 59 160
5 23
1 1 4 8 48 8 1 8 5 23 8 5 23 8 5 23 5 23
2 4
3 4 3 5 6 72 8 3 9 4 60 5 42 6 100 7 8 9 3 60 42 100
De optie intersect 8geeft
3 9 60 de 3 snijpunten 8 5 23 A (- 0,4142;
9 60
5 4 23
2) en B (2,4142;
3 9 60 2). 3 9 60 3 9 60 9 60
4 4 4 4 4
AB ≈ 32,4142 - - 0,4142 3
3 ≈ 2,83. 9 60
3 9 3 60 3 3 3
4 4
c Stel y = ax + b is de 3 lijn door (1, 3 4) en (7, 2).
2-4 -2 1 1 1 1 1 1 1 1 1
a = = =-
7-1 6 2 3 4 5 6 7 8 9 10
4 2 941 45 56 17 18 49 48 8 1
}
y =12- 13 x 14+ b15 16 17 2 181 3819 1 10 60 42 100
4 =2-3 3 ·41 +5 b6 7 8 923 10
1 1 1 1 1 1 1
5
door (1, 4) 1 8 1 1 1 1 19 60
42 23 94 45 5612 417 13 184=14449b2 1548 60 9 64247100 58 19 10 1 4 48 8 1
2 3 3 4 11 5 11 6 1 71 8 1 9 60 42 100
Dus y83 =2- 3 x 4+
1 1 1 1
42 4
1 1 1 1 1
5 23 6. 94 78 423
5
11
58 569 110 7 18 49 48 10 5 8
23
1
1 2 1 3 1 14 913 51601 61 1 711 811 9 11 601 942 1 100
y = 0 4geeft
4 2 29-4 34 8x2 45+29451 3416=45470 48 518 1698 5410
7 148
23
60
8 98 101
1
3 2 3 14 2 15 33 16 4 1714 5811 6911 60 71 18142191100 60 142 1 1001
8 42- 23 x8 94=4 - 4
1
4523 2 563 9 174 418 5 549 9648
1 60
10 71 884 1948 10 8 1
3 2 3 43 4 2 5 3 6 457 23 58 69 560 7 23 842 9 100
60 42 100
4x = 28 313 9 44 8 52 919 60 1 4 4 5948 160 81 14 48 8 1
4 2 3 4 4 52 3 63 74 8 5 59 623 60 7 4285 100
923 60 42 100
Dus C (13,3 0) 38 3 8
9 60
5 23
9 60
5 23
43 4 3
3 3 9 60 9 60
4 4
3 3
Gemengde opgaven 81
223945 pro2_2e oplage.indd 81 19-06-2007 15:29:05

x = 0 geeft y =12- 1
3 ·140 +1512 41613 17=124 418 153 19, 1614dus 86 =
1 11 11 1 1 111 1 1 1 1
10 75 D 9 7 (0,
1082 4
9 3 ).
10 4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
( )
42 2 9 44 52 149 1 42 4 5948 14 8 15 14 1 4814 84 2 4819 8 4 15 1 1 4 48 8 1
12
CD = 13 + 4 3 ≈8 13,70. 8
2 3 4 52 63 724 8 53 9 6460 7542861009 7 6082 42
9 3 60
1004 425 100
6 7 8 9 60 42 100
85 23 5 23 5 8 23 5 23
3 3 39 60 9 60 9 60 3 9 60
4 4 4 4
3 3 32 3
7 a (1, 4) invullen geeft 4 = a · (1 - 2) + a
4=a+a
4 = 2a
a=2
b De top is (2, a).
(2, a) invullen in y = x + 3 geeft a = 2 + 3
a=5
De top ligt voor a = 5 op de grafiek van y = x + 3.
c De top van p is (2, a)
AB = 4 }
xA = 0 en xB = 4
A en B liggen op de lijn y = 6 dus A(0, 6) en B(4, 6).
(0, 6) invullen in y = a(x - 2)2 + a geeft 6 = a · (0 - 2)2 + a
1
6 = 4a + a
1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
2
6 = 5a
3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
3 a 24= 35 =64 1 75 86 97 608 42

4 2 19 16 51 16 1 21 41 481 18 11 11 5 1 1
2 9 10 20 12 36 11
100 180
8 3 4 2
3 44 25 9 76 5 516 232 44 481 81 1 1
2 3 4 5 6 97 608 27
9 30 100 180
6081 42
bladzijde 153 4 5 10
8 3 4 22 35
5
1
1,25 41
23 1 1
3 4 35 4 5 97 12 24
9 603 27
45 81 30
8 De top is (5, 7) dus h = a · (x - 5) + 7. 2 5
3
45 5 10
83 10
9 3
21
2
24 35 12 h
1,25 1
35 4 5
39 12 2445
Door (0, 3) dus a · (0 - 5)2 + 7 = 3 10 52 5 83
24 10 21
3 45
3 24 7 2
25a + 7 = 3 3 35 5 19
25 3 45
25a = - 4 11
3
10
3
2
5
24
1
a = - 0,16 30
1 11
25
Dus h = - 0,16(x - 5)2 + 7. 3

30
Voer in y1 = - 0,16(x - 5) + 7
2 1
De optie zero (of ROOT) geeft het nulpunt 11,6 dus 3

de bal komt op 11,6 m van de schuur op de grond.
x
O 5
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
y
9 a Voer in 12y1 13= 14 x41542+ 16 23 x17394 -18 65319 125610 37-
x1 216
1 1 21 541 48
20 8412x.
1 1 181 11 1 1 1
1295 36
606 1142
7 100
1 5 1 1
8 918010 20 12 36 11
De opties4 minimum
2 9 6 5 3 en
8
16 4 2maximum
3 4 2
54 4 48 27 8 9 196 60
geven
5 1235 16 4 de
2 1toppen
4 1 48 8 in1 de1 schets.
2 3 4 5 6 7 8 9 2 60 3 42 4 100 5 1806 27 7 881 930 60 42 100 180
min. is f(-3)
8 3 4 = 6,75 4 2 5 10 8 3 4 2 35 1
2 1,25 5 1 23 4
3 7 4 55 23 3 4 4 195 112 24 1 1
max. is 3f(-1,56)
4 5
≈ 9,159 60 27 8183 3010 217 3 945 60 27 81 30
4 5 10 5 52 35 4 1 5 10 2 2 35 1 (–1,56; 9,15)
3 4 5 ≈ 3- 31,74
min. is f(2,56) 59 12 3 24 4 1,25 9 13 24
5 945 12 24
1,25 1
3 45 3 3 45
283 10 5 21 83 10 21 (–3; 6,75)
b De grafiek 3van g ontstaat
5 5 10
59uit3 die 3 24
van f door
5 2 24 deze
9 3 over
24 c2 x
5 3 5 45 1 45 O
in verticale10richting 2 11 te verschuiven. 3
1024 2
25 3
24
5 5
Er zijn precies
3
twee303 nulpunten3 25in het geval 1 1
25
c < -9,15 113∨ - 6,751< c < 31,74. 11
3
30 30
(2,56; –31,74)
1 1
10 a Voer in y1 = 31x2 - x3 + 100. y

De optie maximum geeft x ≈ 20,7 en y ≈ 4513,5. (20,7; 4513,5)
Op 21 juni is het aantal kevers het grootst,
namelijk ongeveer 4510.
b Voer in y2 = 2500.
De optie intersect geeft x ≈ 10,9 ∨ x ≈ 27,9.
Het kan dus 11 juni of 28 juni geweest zijn.
x
O
82 Gemengde opgaven
223945 pro2_2e oplage.indd 82 19-06-2007 15:29:06

bladzijde 154
11 a Plucht > Prol P
0,004v3 > 0,75v Plucht
Voer in y1 = 0,004x3 en y2 = 0,75x.
De optie intersect geeft x ≈ 13,7, dus de luchtweerstand
is groter bij snelheden groter dan 13,7 km/uur. Prol
b Ptot = 0,004v3 + 0,75v
v = 26 geeft Ptot = 0,004 · 263 + 0,75 · 26 = 89,804
v = 25 geeft Ptot = 0,004 · 253 + 0,75 · 25 = 81,25
Hij moet 89,804 - 81,25 = 8,554 watt meer leveren.
c v = 30 geeft Ptot= 0,004 · 303 + 0,75 · 30 = 130,5 watt v
O 13,7
Vermogen op de ligfiets is 130,5 · 1 12 =13 195,75
1 1 1 1 1 1 1
4 5 6watt
7 8 9 10
Ptot ligfiets = 0,003v + 0,75v
3
4 2 9 4 5 1 1 4 48 8 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100
Voer in y1 = 0,003x3 + 0,75x en y2 = 195,75.
8 5 23
De optie intersect geeft x ≈ 38,19. 3 9 60
4
Hij rijdt met dezelfde inspanning ruim 338 km/u.
bladzijde 156
12 a x = 2 geeft A = - 0,1 · 22 + 0,6 · 2 + 19,4 = 20,2 dm
b Voer in y1 = - 0,1x2 + 0,6x + 19,4 en maak een tabel.
x 0 1 2 3 4 5 6
A 19,4 19,9 20,2 20,3 20,2 19,9 19,4
1 1 1 1 1
2 3 4 5 Uit17 de
6
1 1 1
8 tabel
9 10 20
1
is af5 1 1
12 te 36 lezen
11 dat de stenen 1 en 5 een snelheid hebben die het
4 2
1
2
9 6
1
3
dichtst
16 2 4bij
1
5
4
1 1 1 1201 dm/uur
48 8
5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
1
1 1
1 5ligt.
1 1
2 3 4 5 6
7 8 9 60 42 100 180
8 43 c x =26 3 5 geeft
42 9 A = 20,31 dm
516 232 44 481 81 1
3 24
x =754146 615geeft
531
82
41
33
9 716081 27
6 7
A 8
=8119 19,4
91 60 42
1 100
30
10
1 dm
20
1805 1 1
4 5 10 2
2 35 15 23 4 1 112 36 11
7= - =
Verschil 20,3 19,4 1 dm = 9 cm.
1 0,9
3 4 534 45 1,25 1
2 9 12
9 6 5 16 2 34 45 24
9 60 27
48 8 81 30
53 d Het10543 is54 839 6=103 972 24

4
52
5
3
53
48
21
28 359 60
9 uur
12 24
1 42 100 180
2geleden
1,25 1 dat de stenen op een rij lagen.
3 105 45 23 34 451 1
10 25Steen54 53 gaat
3 7 83
24met
9 3 24
9 20,3
60 27 dm/uur
21
81 30
2 vooruit.
534 55 10 1 45
3
10
De
3 24afstand 5
1
is
25 9 2 35
9 ·320,3
12
24 24 ≈
1,25187,2
1 dm = 1872 cm.
11 3 45
3 5 5 83 10
1 21
3 5 2
3 9 253 24
30 5 45
11 3
1 3 10 2 24
2 Oppervlakte en inhoud
30 3 5 1
1 25
11
3
30
1
13 a 360o
∠AMB = = 72o , dus ∠AMN = 36° M
5
AN
sin 36° =
10
AN = 10 sin 36°, dus a = AB = 20 sin 36° ≈ 11,8
10 10
2, 5 A B
b sin 36o = N
AM
2,5 M
AM = ≈ 4,253
sin 36°
Oppervlakte gekleurde vakdelen is
� · 4,2532 - 5 · 2 · 34,253
1 1 1 12 1 1 1 1 1 1 5 1 1
4 5 ·6sin 8 9 ≈1013,8
7 72° 20 12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 45
5 5 83 10 21
9 3 24 2
3 5 45
3
10 2 24
3 5 1
25
11 A B
3
2,5 N 2,5
30
1
Gemengde opgaven 83
223945 pro2_2e oplage.indd 83 19-06-2007 15:29:07

bladzijde 157
14 a In M1M2Q is M1M2 = M1Q = M2Q = 3. Q
Zie de figuur.
QR = 32 - 1, 52 = 6, 75
3
O (M1PM2Q) = 2O(M1M2Q) = 2 · 1
2
1
·3·
3
1
4
1 1
6, 75
5 6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
= 3 6, 75 ≈ 7,79 M1 M2
48 3 2 5 23 4 1 1 1,5 R
b De gevraagde oppervlakte is 5 9 60 27 81 30 3 4 7
4 5 10 2 35 1
O(cirkelsector M1PQ) + O(cirkelsector M 4 5 - O(M PM
3 PQ) 9 12 Q).
1,25 1
2 1 2 24 3 45
Gebruik ∠PM1Q = ∠PM2Q = 2 · 60° = 53120°.5 83 10 21
9 3 24 2
5 45
3
Je krijgt opp 12= 13 �14· 3152 12+16 1317�1418· 31952 -1016 317 618 10,375 ≈5 11,06.
1 1 12 1
9 1016 32
1
16
1 24
32 1
3 25 A
4 2 9 4 4 5 2 3 91 4 485 1 4 48 2 8 3 1
38 1 11 2
15 AA = 392 + 3922 = 3 3042
4 5 2cm
6 37 48 95 60
6 42
7 8100 32
3 9 60 1542 100 15 32
8 3 2 84 3 52 23 4 305 23 32 32 13
3 4 5 3 7 4 95 60 7 1 9 60 3 3
BB = 26 + 26 = 1352 cm
2 2
4 7 45 7 5
3 4 37 4 7 1 1 B
5 5 533 5 33 30 30
3 4 37 4 7
CC = 13 + 13 = 338 cm
2 2
6 6 13
7 7
Totale lengte is 3042 + 1352 + 338 ≈ 110,3 ≈ 110 cm. C
13
T 13 C 13 B 13 A
16 a
T
5 cm
T 5 cm D 5 cm C
T
5 cm
5 cm
A B
D 5 cm C
5 cm
A B
1
b AT 2 = AD2 + DT2 2 50
AT 2 = 52 + 52
AT 2 = 50
M
AT = 50
AM = 12 AT
3 =
1 1 1 1 1 1 11
4 2 5 50
3 6 47
11
58
1 1 11 1 5 1 1 1 1 5 1 1
69 10
7 820 9 121036 2011 12 36 11
4 2 9 4 6 2 5 916 62 54 48
16 28 4 148 1 8 1 1
2 3 4 2 5 3 6 4 7 58 69 60
7 842 91006018042 100 180
CM 2 = CD 8 3+ MD
2 2
4 8 3 2 4 5 23 2 4 5 123 1 4 1 1
CM 2 = 52 3+ (5
4 5 3 1 4 71 5 1 2 9 1 60
+ 2 50) 7 1 271 9 81
1 30
3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36
1 1
60 27 81 30
1 5 1 1
11
4 5 10 4 5 10 2 35 1 2 35 1
CM ≈ 97,8553
2
3 4 5 3 4 4 2 5 9 9 6 12 5 241691,25 12 41 24
32 45
1,25 1
48 38 45 1 1 T
CM ≈ 9,953cm =5 995 2 mm 3 4 835 10 6 21783 810 9 21
5 2
60 42 100 180
2
3 8 3 9 4 3 242 9 3 5 2423 4
5 5 1 145 3 45
3 4 5 37 9 60 27 81 30
10 2 10 2 24 24
5 3 4 55 10 1 2 135 1
3 1,25 1
3 4 5 25 9 2512 24
3 45
11 11 5 83 10 21
3 3 5 2
3 5 9 3 24
3 45
30 30
1 1 10 2 24
3 5 1
84 Gemengde opgaven 25
11
3
30
1
223945 pro2_2e oplage.indd 84 19-06-2007 15:29:08

17 Ocilindermantel = 2π · 4 · 10 = 80�
Bij de kegel is R = r 2 + 100 , dus
Okegelmantel = πrR = πr r 2 + 100
Er geldt πr r 2 + 100 = 80�
r r 2 + 100 = 80
Voer in y1 = x x 2 + 100 en y2 = 80.
Dus de straal is 6,66.
18 De twee afgeknotte cilinders zijn samen een cilinder met
een hoogte van 12 + 6 + 9 = 27 cm.
Oppervlakte = 2π · 3 · 27 ≈ 509 cm2.
bladzijde1 158
1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
19 Vat de4 emmer op als een afgeknotte
2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
kegel.
De hoogte2 3 4van 5 de6 hele
7 8 kegel
9 60 42is 100 3 · 35
180 = 105 cm.
8 3 4 2
1 12 1 15 1123 114 15 1 111 112 1 1 1 1
Iemmer12= 133 · 14π4 ·15516,5
6 7 ·8105
7 - 20
99 10
260 π81·36
327· 412 53011611 ·7 708 ≈9 21 1
10 065,7
5 1 13
20 12 36cm11 .
Idruppel4 = 23 ·94π 6·5 0,2
4 5 10
5 16≈2 0,03351
3
412 2824 cm
2 35 1
49 48 1 61.1 5 16 2 4 48 8
91,25
3
1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 2 423 1004 3 180
545 6 7 8 9 60 42 100 180
83 10 21 21 065, 5
85 3 45 59 233 8424 =
Aantal druppels
3
3 4 5 5 in2
7 de emmer 3 1 412
3 3 481 30545
2
7 ≈59628
23 630.
4 1 1
410 5 10 2
9 60 27
2 35 4124 5 10
0 , 03351 60 27 81 30
4 51 2 ⋅ 628 630 2 ⋅ 628 630

2 35 1
33 4 55 9 12 243 1 1,25 9 12 24
1,25 1
Het duurt 2 · 628 630 seconden 25 3 =45 3 45 = uur ≈ 349 uur
83 10 21 83 10 minuten
21
511
33
5
5 9 3 24
5
3
52
5
45
60 9 3 24 2
45
60 ⋅ 60
349 1030 2 3 3
= dagen
1 5≈ 14,6 dagen. 31
24
10 2
5
24
1
24 3 25 25
11 11
3 3
20 Inhoud één hele kegel = · � · 2 · 6 = 8�
30
1
1
2
1
1 1 21 1 1 1 1
30
3
14 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
1 5 1 1
Inhoud één kegeltje = · � · 1 · 3 = � 1

2 43
1 1
1 21 1 1 1 1
24
95 66 57 16 8 29 10 4 48
1 5 1 1
20 812 36 1 11 1
2 3
4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
Inhoud lichaam = 2 · (8� - �) = 2 · 7� = 14� 4 2 89
36 45 16 22 4 48 5 23
8 1 1
4 180 1 1
2 3 34
45 56 7 87 9 60 42 100
9 60 27 81 1 301 1 1 1 1
21 a O(ABCDE) = O(ABDE) + O(BDC) = 6 · 4 + 8
3
3
4
55 10 7
44
2 5 23 2 354 1 1 12 · 6 · 2 = 24 + 618 =19 30
3 4 5 6 7
1
10
1
20
5 1 1
12 36 11 2,1 2,1
14 1 5 1
13
9 60 27 81 1,25
5 1 91 12 24 3 45
30 1 K O
Ipiramide 12= 13 · 1430 · 10 = 100 1 1
5 6
1
74 855
9 1010 20 12 36 2 83 35
11 10 1 21 4 2 9 6 5 16
1,25 12 23 4 5 6 7
2 4 48 8 1 1
3 5 5
4 9 12 9 324 243 45 8 9 60 42 100 180
b Op hoogte 4 2 3 9 is het grondvlak KLMNO.
6 5 165 2
3
4 48 5 8 1 831 10 21 3 458 3 4 2 5 23 4 1 1
2 3 4 5 6 73 9 5 602 42 100 180
810 2
KO = 0,7 8 · AE
3 = 0,7 · 6 = 4,24 2 3
5 5
5 2 23 4 1 1
9 3 24 24
3 1
45
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
enzovoort3 4 5 710
3
9 60 27 81 30
11 5
24
1
25 3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45 2,8 2,8
4 5 10 3 2 135 11 1,25
3 4 = 4,2 · 2,8 + · 4,2 · 1,4 = 14,7 1 11 1 125 1 1 1 51 5 1 1 83 10 21
O(KLMNO) 5 11 30 9 12
2 24
3 43 545 6 7 8 9 10 320 12 36 11
5
5 9 3 24 2
45
I(T KLMNO) 5 = · 14,7 · 1
7 =5
1 1 3 11 83
34,3 1 10
4
1 121 1 1
2 9 62
1
5 16
5 1 1
2 4 48 8 1 21
3 4,2
3 2 3 430 5 96 37 824 9 10 20 12 36 11 10 24
5 2 45
33 4 5 6 7 8 9 60 342 100 5180
1 1
10 4 2 2 9 6 5 16 224 8 43 484 8 21 1 5 23 4 25
3 2 5 3 4 5 6 7 831 94 605 42 100 7 180 9 60 11
1 1
27 81 30
L N
8 3 4 2 25 3
4 55 23 10 4 1 1 2 35 1
11 3 4 5 7 3 94 60 27 81 30 30 1,25 1
3 5 9 12 124
3 45
4 5 10
30 5 2 355 1 1,25 1 83 10 21 2
3 4 5
1 3 9 125 24 3 45 9 3 24 45
5 83 10 21 3
5 2
3 5 10 9 3 2 24 24
M
3 5 3 45 1
10 2 24 25
Op hoogte 5 is het grondvlak FGHIJ. 3 5 11 1
F 1,5 1,5 J
3 25
O(FGHIJ) = 3 · 2 + · 3 · 1 = 7,5 11 1
3 2
1 1 1 130 1 1 1 1
3 4 5 61 7 8 9 10 20 12 36 11
1 5 1 1
I(T FGHIJ) 12= 13 · 7,5 · 5 = 12,5 1 301 1 1 1 1 1 1 5 1 1

4 1 5 4 6 2 7 9 8 69 510 1620 2 124 36 48 118 1 1
2 2
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
I(KLMNO FGHIJ)
4 2 = 34,2 - 12,5 = 21,8
9 6 5 8 16 3 2 44 48 2 8 1 1
2 3 4 5 6 3 7 4 8 59 60 742 100 180
5 23 4 1 1 3
9 60 27 81 30
8 3 4 4 2 5 105 23 4 12 135 1
3 4 5 3 7 4 59 60 27 819 30 1,25 1
12 24
3 45 G I
4 5 10 2 35 1 83 110 21
5 59 12 24 1,25 2
3 4 5
3 5 39 453 24 45
5 83 10 21 3
5 2 2 24
3 5 10 9 3 24
3 5 3 45 1
10 2 24 25 H
5 11
bladzijde 159 3
3
1
25
r11
r 30
30 α =
22 a Er geldt sin , dus R =
3 1
.
R 1 sin α
r �r2
Okegelmantel = �rR = �r · =
sin α sin α
2 πr
}
r
Er geldt ß = · 360° = · 360°
2 πR R
r ß = 360° · sin α
sin α =
R
Gemengde opgaven 85
223945 pro2_2e oplage.indd 85 19-06-2007 15:29:09

b Gegeven is R = 10 en ß = 135°.
135 3
Je krijgt 360° · sin α = 135°, dus sin α = = .
360 8
}
r
sin α =
R r 3 30
r 3 geeft = , dus r = = 3,75.
sin α = 10 8 8
10 8
R = 10
Ogrondcirkel = π · 3,752 ≈ 44,2
c Okegel = Ogrondcirkel + Okegelmantel
Okegel = 4 · Ogrondcirkel } 43 ·· OO grondcirkel
= Ogrondcirkel + Okegelmantel
= Okegelmantel
grondcirkel
�r2
Dit geeft 3�r2 =
sin α
1
3=
sin α
sin α 12= 13 14 15 16 17 18 19 101 201 5 1 1
12 36 11
α ≈ 19,47°
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
Dus tophoek kegel8 is3 2 4· 19,47°
2 ≈5 39°.
23 4 1 1
3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
9 12 24
3 Vergelijkingen en ongelijkheden
3 45
5 5 83 10 21
9 3 24 2
3 5 45
3
10 2 24
3 5 1
25
11
23 a 2x2 + 8x = 0 3
30 c (2x + 4)2 = 81
x(2x + 8) = 0 1
2x + 4 = 9 ∨ 2x + 4 = -9
x = 0 ∨ 2x + 8 = 0 2x = 5 ∨ 2x = -13
x = 0 ∨ x = -4 x = 2 12 ∨13 x14 =15- 616 12 17 1318 149 10115 11 1 5 1 1 1 1 1
20
6 712 836 9 1110
1
20
5 1 1
12 36 11
b x2 + 6x = 40 d (x + 4)(2x
4 2 + 9 7)6 =5 0 416 22 94 48 6 58 161 2 1 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 2 7 38 49 60 5 42
6 100
7 81809 60 42 100 180
x2 + 6x - 40 = 0 x + 4 = 08 ∨3 2x 4 + 72 =8 0 35 23 4 4 21 1 5 23 4 1 1
(x + 10)(x - 4) = 0 x = - 4 ∨3 x4 =5-3 2 7 33 449 6055
1 1 1 1 1 1781 130 19
27
6 7 8 9
1
60
10
1
27
20
5 30
81 1 1
12 36 11
4 5 10 4 52 35
10 1 2 35 1
x + 10 = 0 ∨ x- 4 = 0 3 4 5 4 23 949 12
65 24
1,25 1
5 163 245 49 12
48 24
8
1,25 1
13 45
1
2 35 483 10
5 621 7 8 83 9 60 42 100 180
x = -10 ∨ x = 4 5
3
5 5
83 39 345 24 2
2 9
10
3
21
24 2
1
5 45 5 23 4 1 45
3 4 5 3 7 9 3
60 27 81 30
24 a (x - 6)2 = x c 4(x - 3)2103= 5x - 9 2
5
10
4 5 10
3
2 24
5 1 2
24
35 11
1,25 1
3 4 5 25 9 12 24
x2 - 12x + 36 = x 4(x2 - 6x11 + 9) = 5x - 9 11
5 5 83
25
10 21
3 45
2
x2 - 13x + 36 = 0 4x2 - 24x30 + 36 = 5x - 9
3 33
30
5 9 3 24
3 45
(x - 9)(x - 4) = 0 4x - 29x + 45 = 0
2 1
3
1
10 2
5
24
1
x-9=0 ∨ x-4=0 a = 4, b = -29, c = 45 11
25
x=9 ∨ x=4 D = 841 - 4 · 4 · 45 30=3 121

1
29 + 121 29 - 121
x= ∨ x=
8 8
x = 5 ∨ x12 =13 2 14 15 16 17 18 19 101 201 125 361 1
11
b (2x + 3)(x - 4) =14 d x2 - (x - 42)22= 3x
9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
2x2 - 8x + 3x - 12 = -14 x2 - (x2 - 4x8 + 34) 4= 3x 2 5 23 4 1 1
2x2 - 5x + 2 = 0 x2 - x2 + 4x 3- 44 =53x 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
a = 2, b = -5, c = 2 x=4 3 4 5 9 12 24
1,25 1
3 45
D = 25 - 4 · 2 · 2 = 9 5
3
5 83 10
9 3
21
24 2
5 45
3
5+ 9 5- 9 1 10 2 24
x= =2 ∨ x= =2 1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
53 1 15
12 36 11
1
25
4 4 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 13 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100
30 180
25 a x = 80 8 8
3
3
4
4
5 d ( x) = 10
2 1
7 2
5 15 231 4 1
9 3 60 4 275 81
111 11 1 1 1
6 307 8 9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
x = 8 80 ∨ x = - 8 80 4
3
5
4
10
5
x=
1 4 21 2 3515 9 11 6 1 5 116 1 2
10
2 2 93 3 124 4 245 5 1,25
6 6 717 8 8
1 4 148 1 8 5 1 1 1 1
9 9 1060 2042 12
10036
18011
3 45
2 8 59 3 21
5
3
5
5
x = 2 10
4 83 10
2 93 3 34 4 24
6 4 5 1622 2
5 5 6 45 77 8
4 5 4823
9 9 6060
84 1 1 11
4227 10081180
30
3
2 8 4 3 5 24 410 2 5 2 2335 4 1 1,25
1 11
10
3 3 4 4 15 5 7 9 9 6012 2724 813 3045
b 6x3 = 216 3 5
e (3x 4+5 1) 5 25
105
5
= -32 283 3510 121
1,25 1 2
x3 = 36 11
3 3x +3 3 14 = 5-2 5 9 9 123 2424
213
3 4545
5 83 10
1 =1310-3
52
30 1 1 3x 2424 2
x= 3
36 1
2
1
13
1
4
1
5
1 15 5 1 1 9 3
5
6 7 8 9 3 10 20 12 36 11 3 1 45
4 2 9 6
x =10-1 2
5 16 2 431148 85 1 1
2425
1
c 2x4 + 5 = 17 2 3 4 5 6f 7 81(1
1130- 4x) = 1
8 9 3 60 42 4100 180 25
8 3 4 2
2x4 = 12 3 4 5 7 (1 - 60 27= 81 30
5 1 23 44
9 4x)
3
1 1
30 11 11 11 11 11 11 111 11 111 1 11 1 55 1 11 1 111 1 1
x4 = 6 4
3
5
4
10
5
1 -2914x12 2=243 1,25 4∨ 151 - 6 4x7 =
2 13 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
35
82 -9 310 4 20 5 126 367 118 9 10
1 5 1 1
20 12 36 11
2 93 45
x= 46 ∨ x=-46 5 5 - 4x83 =10424-24
21 2 ∨ 9 - 6 4x5 =
3 4 52 6 7 2 824394 260
16 -1
6 5 16 1 2 14 48 1 18 1 1 1 1 1 1 1
448 95428 66100
1 57180
116
8 29 10
1
4 4820
5 1 1
812 36
1 111
3 1 1 1 9 1 321 813 1 134 145 145 116 1275 1812 1913160 41 42 15 100611807 5 8 1 9 160
3 4 x 5= 6 ∨ 7 3388x2=
15 42 100 180
22 943 31054 420 5712 5 98 964 105 1 16
2 4 63627511823 201 212 4364811 8 1 1
10 24 23 3 4 4 1 1 2
39 3604 4527 56 81 730 78 9 60 5 23 4 1 1
3 4 5 72 42 100 180
3 45 2 9 6 5 16 142 4 45 48
210 98 29 35
6 1 5 1 816 60 27 81 30
32 441 481,2528 1 1 5 1 23
9 60 27 81 30
2 3 4 5 6 7 25384 2 945 360510 442 4835 595241 60
5100 61803972 412 10 42 100 1802 354 11 1
86 Gemengde opgaven 11 3 7451
1,25 9 60 27 1,25 1
2481 30
3 8 3 4 2 53 54 8235 34 4 1 1 83 9 3 12 4 24 5
2 10 521 23 3 4 45 1 1 9 12
3 45
3 4 5 7 35 9 36055 427 5 81 3049783 55310 10 21
24 2 2 35
5 27452 81 93083 101 21
1,25 1 2
30 5 3 9 43 952460 12
9 324 243 45
1 5 3 2 5 3 3 5 45 83 10
4 10 4352 51 10 2 3 35
24 1 21 3 45
3 4 5 10 9 31252 424 51,25 1 5 95 12 24
1,25 1 2
310 3 453 10 5124 2 3 945 3 24 24
45
223945 pro2_2e oplage.indd 86 5 5 3 83 5105 21 5 2 3 83 5 21
251 10 2
3 1 19-06-2007 15:29:10
3 11 9 33 24 10 9225 3 24 24 25
26 a 2x5 = 25
x5 = 12 12 1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1 1
9 10
1
20
5 1 1
12 36 11
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
x = 5 122 12 3≈ 1,66
4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
8 3 4 2 5 23 4 1 1
b (2x)5 = 25 3 4 5 7 9 60 27 81 30
4 5 10 2 35 1
3 4 5 1,25 1
9 12 24
2x = 5
25 5 5 83 10 21
3 45
2
3 9 3 24
5
35 1 45
x = 251014 ≈ 150,95
1 51
2
1 1
62 7
3
1
8
1 1
9 10 20
1
12 36 11
24
1
5
c (x - 3) = 120
3
4
4
9 6 5 16 2 2 4 48
1
8 251 1
2 3 4 5
11 6 7 8 9 60 42 100 180
3 4
x-3= 84
3 120 ∨ x - 359=60
4 5
30 - 120
23 2
7
44 1 1
27 81 30
1
44 5 10 2 35 1
x = 3 + 120 ≈ 6,31 ∨9 x12= 3 -
3 4 5 24
1,254 1
3 45
120 ≈ - 0,31
5 83 10 21
5 2
d 3x = 120
4 3 5 9 3 24
3 45
2
x4 = 40 103 5
24
1
25
x = 4 40113 ≈ 2,51 ∨ x = - 4 40 ≈ -2,51
e (3x - 1)3015 = 100
3x - 1 = 5
100
3x = 1 + 5
100
x= +1
2 57 ≈
1 1 1 1 151 1
1 1 11 11 11
100 68 1,17
3 2 4 3 5 46
79 810
1 1 1 5 1 1 51 1 1
92010 122036 1211 36 11
4 - 1) = 100
f (3x 6
2 4 9 2 6 95
616 52 164 248 4 8 48 1 8 1 1 1
2 3 2 4 3 5 46 5 7 68 79 860 9426010042180100 180
3x - 1 = 8 3 8 46 3
3 4 35 4
100 ∨ 3x - 1 = - 100
42
57
25 23 5 4 23 1 4 16 1 1
79 60 92760 812730 81 30
4 5 4 10
6 5 10 2 35 2 1 35 16
3x = 1 + 3 4 35 4 100 ∨ 3x = 1 -
5 1,25 1,25 1
9 12 92412 24 1
3 45 3 45
100
5 55 5 83 10 832110 21
1 211 5111 211 1611 1 1 1 11
x= 1
2
13 1
3 2+ 1 31 16 1 1
5
4 3 5 46 100 ≈ 1,05 ∨ x =
1 1 11 119 131 1924
5
5 7 68 79 810 920
1 31 5124
3 10 12 3 45
220 36312 -
45 100 ≈ - 0,38
11 11 1 1 1 5 1 1 5 1 1
2114363 5114 6 5 7 68
79 810 92010 122036 1211 36
1
11
10 10 2 2 24 24
4 23 4 9 23 65 9 5 6516 352 164 248 4 18 48 14 18 12 14 92 12 6 9 5 616 52
27 a Voer
2 in y = 3x - 5x en y = x - 2.
3 2 4 3 5 14 6
164 248 4 848 1 8 1 1 1
5 7 68 79 860 942 2560100 24221803100
2 4180
79 860 9426010042180100 180
25 3 5 4 6 5 7 68
De optie intersect geeft x ≈ -1,32 ∨ x ≈ 0,41
11
3
8 3 11
84 3
4 35 4
42
57 ∨ 5 x ≈
4 23 1 41,24
25 23 5 4 23 1 4 18 1 3 18 4 3 4 2
25 23 1 1 1
79 60 92760 8127303 81 4303 5 4 5 7
79 60 92760 812730 81 30
b Voer in y = x + x - x - 1.
30
14
30 1
5 14 10 52 10
1 41 1 3 1 1 1 1 1
3 4 25 35 6 2 71 351,25
2 35 2 1 35 18 19 41,25
1
10 5204 1012
5 1 1
5 3610 11
3 4 3 5 14 5 9 12 92412 24 13 4 13 5 4 5
1,25 1,25 1
12 92412 24 1
De optie
5
zero (of ROOT) geeft x ≈ -2,75 ∨ x839 ≈10
55 4 2 9 83 1,16
6 105 8316
3 45 3 45
3 45 3 45
21102 21
832110 21 4 48 8 1 1
53 4 5 6 7 8 9 2560 42 25 5100 1805
3 35 2 5 9 3 924 3 24 3 35 9 3 924 3 24 2 2
3545 23 45 5 45 45
28 a x < 5x
10
- 6 10 2
8 3 4
23 4 5
32
247 249 10 60 27
4 1 1
10 2 81 302
c 2 - 24(x
3
-2436) > 16
- 4x3< - 6 35 5
4 5 10
1
25
1 3
252 35 1 1,25 1
3 5 5
2 - 25x1 + 6251 > 16
13 14 15 1 1 1 19 11125 24
x > 1113 12 1131 14 55 6 7 8 9 10 20 83 310 12 36
111 13 45
213 11 -x > 8
5 2
301 4 3012 9 63 5 165 2 4 48 8
9 303 24
1
1 31
30
1
45 x < -8
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 100 180
b x2 > 6x +8 16 3
10
43
2
25 5 23 4 1 11
24
d 3x2 + 5x -7 > x2 - 4x + 2
}
}
}
3 4 5 7
f(x) g(x) 11
9 60 27 81 30 25
f(x) g(x)
4 5 10 2 35 1
x2 = 6x +3 16 4
30
5
3
9 12 24
1,25 1
3 45
3x2 + 5x - 7 = x2 - 4x + 2
x2 - 6x -53 16 = 0 51
5
83 10 21
9 3 24 2
45
2x2 + 9x - 9 = 0
(x - 8)(x10+ 2) = 0 2
3
5
24
-9 + 153 -9 - 153
x = 8 ∨ 3x = -2 1
25 x= ∨ x=
11 4 4
3
30 y y
1 g
ƒ g
ƒ
x
–2 O 8 x
– 9 – 153 – 9 + 153
4 4
-9 - 153 -9 + 153
Aflezen geeft x < -2 ∨ x > 8 Aflezen geeft x < ∨ x>
4 4
Gemengde opgaven 87
223945 pro3_2e oplage 07.indd 87 19-06-2007 15:44:40

29 a x4 < 40
c x3 + 2x2 - 1 > -x2 + 2
Voer in y1 = x4 en y2 = 40
Voer in y1 = x3 + 2x2 - 1
De optie intersect geeft x ≈ 2,5 ∨ x ≈ -2,5.
en y2 = -x2 + 2.
y x ≈ 0,9 ∨ x ≈ -1,3 ∨ x ≈ -2,5.
y1 y
y1
y2
x –2,5
– 2,5 O 2,5 x
O 0,9
Afl ezen geeft -2,5 < x < 2,5. –1,3

y2
b x5 < 40
Voer in y1 = x5 en y2 = 40.

y Afl ezen geeft -2,5 < x < -1,3 ∨ x > 0,9.
y1
d x(x + 2)(x - 3) < x - 3

Voer in y1 = x(x + 2)(x - 3)
y2 en y2 = x - 3.
x = 3 ∨ x ≈ 0,4 ∨ x ≈ -2,4.
x y
y1
O 2,1
– 2,4 0,4 y2
x
O 3
Afl ezen geeft x < 2,1.
Afl ezen geeft x < -2,4 ∨ 0,4 < x < 3.
bladzijde 160
1
2
1
3
1
4
30
1 1 De inhoud van de hele piramide is I
1 1 1 1
5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
1 5 1 1 1
= 1 1 1 11 11 1 1 1 1 1 1 1 1 51 1 1
· G · h = · 36 · 9 = 108.
piramide 2 13 14 15 162 173 81 4 19 510 1 6 120 7 1128 36
59 10
1
1 120
11
5 1 1
12 36 11
1
42
1
23
1
94
615 516 16
Het afgeknotte deel is meer dan het dubbele van de piramide die eraf wordt
1 1 1 1
7 28 49 48 10 20
1
8 12
5 1 1
1 36 1 11 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 12 36 11
1 1 1 1 1 41 12 19 16 545 1612 219 4 648 5 816 12 14 48 8 1 1
1 5 1 6 1gesneden dus is het afgeknotte deel meer dan 3 4 5 6 7 28 493 10 24 20
95 612
62 536
73 16
8114 29 560
4 64842 7 100
8 8 180
19 60 1 42 100 180
28 33 deel van de gehele piramide.
2 31 4 7 18 19 160 1 42 1 1001180 5 1 1 2
4 44 5 628 7 3 8 4 9 60 2 42 100 180
82 2 39 3 46 4 5 516
2 62 75
4 848
23
9 8
4
10 1
1 20 1
1 12 36 11 4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1 5 23 4 1 15 23 4 1 1
2 33 44 55 6 Dit geeft
77 8 9 60 42 h100 3
- 4h
2 4 9 6 2 5 169 260 4 2748 818 30 1 1
180 2
+ 36h >
2 3 · 108
4 5 6 7 8 9 60
3 84 3
3 42
5
4 100
4 73
5 180 7
2 4 5
9 605 23 7
27 481 30 19 60
1 27 81 30
84 3 23 9 14 60 3142 1 1002180 4 5 10 4 5 2 1035 9 601 27 81 2 30
35 1
43 2 54 3 105 4 5 725 835
7 6 h - 4h
1,25 1 + 36h > 72
8 3 4 2 53 2344 545 101 13 4 9 512 24
1,25 1
9 12 24
1,25 1
3 4 9 60 27 81 30 3 4 5 7 2 35 1
85 3 4 29 12 5 2423 3 4 45 1 1 9 60 4 581 30
3 27 9 12
3 1,25
45 1
21 24 383 45 10 21
3 45
3 10
55 4 5Voer in y
1 = x3 - 4x2 + 36x en y = 72. 5
4 5 2 10
35 21 5 5 83 510
53 783 9 601,2527 1 81 30 4 5 10 2 35 1 24 21 29 3 24 2
4 9 9 123 24 1
24 2 2 3 5 1,25 13
5 5 9 3
83 10
5
3 I45
3 3 4545 3 4 5 9 12 24 45 2 45
45 5 10 83 10 2 21
3 35 1 3 9 33 24 3
5 3 25 4 5 24 2
1,25 1 83
10 2 5
10 21 10 2 24 3 45 24
103 5 9 3 9 2412 3 45 5 5 5 2 2 5
3 24
3
55 5De optie intersect geeft x ≈ 2,76
8313 10 2145
2
3 5 93 10
3 31085 45
3 1
25
24
1
1
25
10 32 5 24 3
9 25 24
2 11 11
11
3
3 5
2
dus 2,76 < h ≤ 9.
24
1 3 10
3
45
5 3
24
11 1 3
25
10 25 3 25
11
30 5 1 30 30
3 11 1 1
13 25 30
30 11 3 1 72 I = 72
1 3 30
30 1
1
h
O 2,76 9
88 Gemengde opgaven
223945 pro3_2e oplage 07.indd 88 19-06-2007 15:44:41

31 a Voer in y1 = 2x2 - 2x en y2 = 1.
De optie intersect geeft de punten A(- 0,366; 1) en B(1,366; 1).
AB ≈ 1,37- - 0,37 ≈ 1,73.
b (2x2 - 2x)2 = (2x2 - 2x)(2x2- 2x) = 4x4 - 4x3 - 4x3 + 4x2 = 4x4 - 8x3 + 4x2
336 411 52 )6 3= (-
1 1 5 2 11 11 11 n 1 1 1 1 1 111n 111 1 1 11 511 111 11 1 5 11 11 5 1 1
c x = 12 invullen geeft y = (2 · (
1 1 1 1 1 1 1 1
3 4 5 6 7 8 9 10 20 212 ) - 2 · 7 4 8 25)9 3610 4720 85 1296 36 107 1120
8 912 1036 20
11 12 36 11
1 x1 1 1 1 1 1 1 1
Voer in y
4 2 1 = (- .3 2 4 4 548 6 8 7 4 18 291 910 6204 51225 163619 2 411164 2548 169 8 26 145 48
9 6 52 ) 16
1
116 28 41 481 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 9 60 42 2100 180 3 4 52 6 3 7 4 8 259 3660 4742 85100 96180
607 42 8 100
9 60180 42 100 180
Uit de tabel volgt
8 3 4 4 22 9 5 6 23 5 416 21 841 48 3 48 81 2 13 45 823 32 4 4 15 1232 4 5 1 231 4 1 1
3 4 5 2 73 4 9 5 60 6 277 81 8 39 460 542 100 180
7 4 5 47 5 7
x = 9 geeft y = - 0,0028 3 4 2
30 3 3
9 60 27 81 9 30
60 27 981 6030 27 81 30
4 5 10 45 523 104 41 15 102 435 5 1 10 2 35 1 2 35 1
3 4 2 5 35 1 7 1,25 391 460 527 81
x = 10 geeft y ≈ - 0,00098
3 4 5 9 12 24 3 30 4 59 312 424 51,25 9 112 24
3 45
1,25 1
9 12
3 45
24
1,25 1
3 45
4 5 831010 21 3 45
522 35 51 1,25 83 510 21 83 10 21 83 10 21
x = 11 geeft y ≈ - 0,0005
5
3
5 3 4 9 5 3 24
345 5
5
9 12 24 3 1 59 3 3 24 5 9 23 24
45 5 5 45
9 32
45
24 2
45
5 3 3 3
21
Dus vanaf n = 10.
10 2
5
3
5 3
24
83 10
109 3 224 10 2 2 10 24 2 24 24
5 53 45 5
3 5 1 3 3 3 1 5 1 1
10 2 25 24 25 25 25
11 3 5 11 1 11 11
3 3 25 3 3
4 Veranderingen
30 11 30 30 30
1 3 1 1 1
30
1
bladzijde 161
32 a Vanaf t = 174 tot t = 210, want in deze periode stijgt de waterhoogte
aanzienlijk. Dat is eind juli en begin augustus.
∆W 45 - 55 -10
b Op [20, 100] is = = = -0,125 .
∆t 100 - 20 80
∆W 52 - 40 12
Op [180, 220] is = = = -0, 3 .
∆t 220 - 180 40
c Leg je geodriehoek zo dat rc = 0,2, bijvoorbeeld langs de punten (100, 30) en
(200, 50). Verschuif de geodriehoek evenwijdig totdat je twee punten op de
grafi ek met elkaar verbindt die zo ver mogelijk uit elkaar liggen. Dat blijken de
punten (160, 35) en (235, 50) te zijn. Dus het gevraagde interval is [160, 235].
d Leg je geodriehoek zo dat rc = - 0,1, bijvoorbeeld langs de punten (0, 50) en
(100, 40). Verschuif de geodriehoek evenwijdig todat je twee punten vindt die
zo ver mogelijk uit elkaar liggen. Dat zijn (0, 60) en (182, 42). Het gevraagde
interval is [0, 182].
33 a Om 11 uur waren er ongeveer 3600 + 1900 = 5500 bezoekers.
b t N N
9 0
7000
10 3600
11 5500 6000
12 6100
5000
13 5700
14 4600 4000
15 3100
3000
16 1600
17 500 2000
18 0
1000
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
tijd
c De directeur zou gelijk kunnen hebben. Het is mogelijk dat er tussen 11 en

12 uur 6500 bezoekers in het park waren. Om 12 uur is een deel van deze
bezoekers al weer vertrokken.
Gemengde opgaven 89
223945 pro3_2e oplage 07.indd 89 19-06-2007 15:44:42

bladzijde 162
2
34 a vgem = = 0,25 km/minuut = 15 km/uur.
8
b De raaklijn voor t = 2 heeft helling 0,25.
Dus 0,25 km/minuut = 15 km/uur.
c De helling van de raaklijn is maximaal voor t = 4 à t = 5.
1
Helling = km/minuut = 30 km/uur.
2
d 12 km/uur = 0,2 km/minuut.
Helling = 0,2 op t = 2 en op t = 6.
Dus na 2 en na 6 minuten.
35 a Voer in y1 = -x3 + 3x2 - 2.
y
x
O
∆y
b x y ∆y
-1 2 -
- 0,5 -1,1 -3,1 2
0 -2 - 0,9
0,5 -1,4 0,6
1
1 0 1,4
1,5 1,4 1,4
2 2 0,6 x
–0,5 O 0,5 1 1,5 2 2,5 3
2,5 1,1 - 0,9
3 -2 -3,1 –1
–2
–3
∆y -18 - 0 -18
c Op [1, 4] is = = = -6.
∆x 4 -1 3
∆y -18 - 110 -128
d Op [- 4, 4] is = = = -16 .
∆x 4 - -4 8
e f(3) = -3, dus A(3, -2)
f(6) = -110, dus B(6, -110)
-110 - -2 -108
rcAB = = = -36
6-3 3
bladzijde 163
36 a De raaklijn bij t = 20 gaat door de punten (20, 130) en (80, 470).
∆N 470 - 130 340
De groeisnelheid op t = 20 is = = ≈ 5, 7 gistcellen per
minuut. ∆t 80 - 20 60
b Ongeveer bij t = 95 is de raaktlijn evenwijdig aan die bij t = 20
Dus bij t = 95 en t = 20 zijn de groeisnelheden even groot.
c De grafi ek is op z’n steilst ongeveer bij t = 60. De bijbehorende raaklijn gaat
door de punten (60, 530) en (20, 20).
∆N 530 - 20 510
De groeisnelheid op t = 60 is = = ≈ 12, 8 gistcellen per
minuut. ∆t 60 - 20 40
90 Gemengde opgaven
223945 pro3_2e oplage 07.indd 90 19-06-2007 15:44:45

d t-interval bij ∆t = 20 ∆N ∆N
300
[0, 20] 80
[20, 40] 160
[40, 60] 240
200
[60, 80] 230
[80, 100] 140
[100, 120] 60
100
t
0 20 40 60 80 100 120
e Na 40 minuten zijn er ongeveer 290 gistcellen.
Verwijdert hij er 200, dan kan de populatie van 90 gistcellen niet voldoende
aangroeien om voortdurend elke 20 minuten 200 gistcellen te kunnen verwij-
deren. Al na twee keer is er geen gistcel over.
f In het toenamendiagram zie je de grootste toename, dat is 240 gistcellen, op het
interval [40, 60].
Als de onderzoeker op t = 60 een aantal van 240 gistcellen verwijdert, dan kan
hij dit elke 20 minuten opnieuw doen.
37 a Voer in y1 = x3 + 4x2 - 0,5x - 5.

 dy 
Stel k: y = ax + b met a =   = 2,5
 dx  x =-3

Dus k: y = 2,5x + b
f(-3) = 5,5 dus A (-3; 5,5)

}5,5 = 2,5 · -3 + b
5,5 = -7,5 + b
13 = b
Dus k: y = 2,5x + 13.
 dy 
b Stel l: y = ax + b met a =   = - 0,5.
 dx  x =0

Dus l: y = - 0,5x + b
B (0, -5) } Dus k: y = - 0,5x - 5
Snijpunt berekenen van k: y = 2,5x + 13 en l: y = - 0,5x - 5.
2,5x + 13 = - 0,5x - 5
3x = -18

x = - 6
}
y = - 0,5x - 5
y = - 0,5 · - 6 - 5 = -2
Snijpunt is (- 6, -2).
38 a Voer in y1 = 0,0025x3 - 0,08x2 + 0,64x.
b De optie maximum geeft x ≈ 5,33.
Dus na 5,33 kwartier = 80 minuten is P maximaal.
 dP  P
c   = - 0,1125 ≈ - 0,1.
 dt t =7
De snelheid in promille per kwartier waarmee P afneemt op t = 7 is 0,1.
d De grafiek van P is toenemend dalend op 7, 11 en
afnemend dalend op 11, 16.
Dus na (ongeveer) 11 kwartier neemt de daling af.
e Voer in y2 = 0,5.
t
Dus na 12 kwartier mag de persoon weer autorijden. O
 dP 
  = - 0,2.
 dt t =12
De snelheid waarmee het alcoholpromillage afneemt is 0,2 promille per
kwartier.
Gemengde opgaven 91
223945 pro3_2e oplage 07.indd 91 19-06-2007 15:44:47

bladzijde 164
39 a Voer in y1 = 600 - 600 · 0,933x.
 ds 
  ≈ 41,61
 dt t =0
 ds 
Dus op t = 0 is de snelheid
 ddst 
41,61 m/s = 41,61 · 3,6 ≈ 150 km/uur.
 t =10
b  dt t =0
Bij t = 10 hoort s = 300 m.
 ds 
  ≈ 20,8 m/s.
 dt t =10
500
Over de resterende 500 m doet de auto ≈ 24 seconden.
20, 8
Dus na 34 seconden heeft de auto 800 m afgelegd.
s
c t s
0 0
900
2 78
4 145
800
6 204
8 255 700
10 300
600
34 800
40 924
500
400
300
200
100
t
O 5 10 15 20 25 30 35 40
40 a x = 3 geeft h = 36 - 32 = 27 ≈ 5,20 m.
b Vanwege de symmetrie in de lijn x = 3
geldt voor de uiteinden van de stang x = 12 en x = 5
1 1 1 11
3 4 5 26.
11
37
1
84
11 11 11
95 106 20
7
15 11 1 1 1
812 936 1011 20
5 1 1
12 36 11
( )
2 4 2 9 6 45 16
2 29 46 485 168 21 41 48 8 1 1
1 1 1 1 1 1 1 11
3 4 5 6 7368 -9 5102 =125 5361, 75 2 3 4 5 26 37 84 95 606 42
7 100
8 180
9 60 42 100 180
x = 5 12 geeft h = 11 ≈ 2,40 m = 240 cm.
1 1
20 8 3 4 82 3 54 23 42 1 51 23 4 1 1
3 4 5 37 4 95 60 27 7 81 930 60 27 81 30
4 2 9 6 5 16 2 4 48 8 1 1
2 3 4 5 6 7 8 29 60 42 100 180 4 5 10 4 5 210 35 1 2 35 1
c Voer in y = 36 - x en y
8 13 4 2 = 4.
23 4 2 1 1
5
3 4 5 3 4 95 12 24 1,25 91 12
3 45
24
1,25 1
3 45
3 4 5 7 835 10 21 21
60 27 81 30
9 5
3
5 5
3 95 3 24
83 10
92 3 24 2
4 5 10 35 1 2 5 45 45
De lengte is dus (4,47 - 3) · 2 = 2,94 m = 294 cm.
3 4 5 12 24
1,25 1
9
3 45 10 2 10 2
3
24
3
24
5 83 10 21 3 5 3 5 1 1
5 2
9 3 24
bladzijde 165 3 5
3 45
11 11
25 25
10 2 24 3 3
3 5 1 30 30
d Voer in y111 = 36 - x 2 . 25 1 1
3
30
1
dy dy
De optie met x = 3 geeft = - 0,577.
dx dx
De helling van PT is dus - 0,577.
92 Gemengde opgaven
223945 pro3_2e oplage 07.indd 92 19-06-2007 15:44:49

e Noem het midden van RS het punt M. P
Omdat de helling van PT gelijk is aan - 0,577
PM
geldt = 0,577 8
MT
8
MT = ≈13,9 M T
0, 577 3 R
RT = 13,9 - 3 = 10,9 m.
bladzijde 166
41 a Lijn gaat door (14, 150) en (19, 190).
Stel H = aV + b.
190 - 150 40
a= = =8
19 - 14 5

H = 8V + b
door (14, 150) }
150 = 8 · 14 + b
150 = 112 + b
38 = b
Dus H = 8V + 38.
b H = 76,8 + 6,6V heeft helling 6,6.
1
Voer in y1 = 200 - .
0, 0545 x - 0, 836
dy dy
De optie met x = 17 geeft de helling ≈ 6,65.
dx dx
De hellingen zijn dus vrijwel gelijk.
1
c V = 20 geeft H = 200 - ≈ 196
0,0545 · 20 - 0,836

Dus 220 - 0,9L = 196
- 0,9L = -24
L ≈ 26,7
Dus de leeftijd is ongeveer 27 jaar.
bladzijde 167
42 a Voer in y1 = -100x3 + 300x2 + 900x + 1000.
De optie maximum geeft x = 3 en y = 3700.
Er zijn maximaal 3700 bacterieën.
b t = 3 geeft N = 3700
t = 2 geeft N = 3200
3700 - 3200
In de derde week komen er gemiddeld ≈ 71 bacterieën per dag bij.
c Voer in y2 = 1500. 7
Dus vanaf t ≈ 0,49 zijn er meer dan 1500 bacterieën.
d Voer in y1 = -100x3 + 300x2 + 900x + 1000 en y2 = 200.
24000
Voer nu in y1 = -3000 + en y2 = 2000.
x
De optie intersect geeft x = 4,8.

Er zijn gedurende 4,8 - 0,917 = 3,88 weken = 3,88 · 7 dagen ≈ 27 dagen
meer dan 2000 bacterieën.
Gemengde opgaven 93
223945 pro3_2e oplage 07.indd 93 19-06-2007 15:44:51

223945 pro3_2e oplage 07.indd 94 19-06-2007 15:44:51
223945 pro3_2e oplage 07.indd 95 19-06-2007 15:44:51
Basisontwerp: Marieke Zwartenkot, Amsterdam i.s.m. springvorm, ’s-Hertogenbosch.
Illustraties: DD-com, Veldhoven.
Opmaak: PROgrafi ci, Goes.
© 2007 EPN, Houten, The Netherlands.
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag

niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd
gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij
elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van
reprografi sche verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel
16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor verschuldigde vergoedingen te voldoen aan
Stichting Reprorecht (postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/reprorecht).
Voor het overnemen van korte gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers
en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot
Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, postbus 3060,
2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro). Voor het overnemen van niet-korte gedeelte(n)
dient men zich rechtstreeks te wenden tot de uitgever.
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a

retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical,
photocopying, recording or otherwise without prior written permission of the publisher.
ISBN 978-90-11-09571-7
223945
223945 pro3_2e oplage 07.indd 96 19-06-2007 15:44:52

Getal &amp; Ruimte Wi Havo B Deel 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Getal &amp; Ruimte Wi Havo B Deel 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

getal & ruimte

223945 pro1_2e oplage 07.indd 1 19-06-2007 15:10:44

223945 pro1_2e oplage 07.indd 3 19-06-2007 15:10:45

223945 pro1_2e oplage 07.indd 4 19-06-2007 15:10:46

b Het snijpunt met de y-as is (0, 0). Dus b = 0. y

223945 pro1_2e oplage 07.indd 5 19-06-2007 15:10:47

Het snijpunt met de y-as is (0, -16).

223945 pro1_2e oplage 07.indd 6 19-06-2007 15:10:48

223945 pro1_2e oplage 07.indd 7 19-06-2007 15:10:50

223945 pro1_2e oplage 07.indd 8 19-06-2007 15:10:51

223945 pro1_2e oplage 07.indd 9 19-06-2007 15:10:54

223945 pro1_2e oplage 07.indd 10 19-06-2007 15:10:59

223945 pro1_2e oplage 07.indd 11 19-06-2007 15:10:59

223945 pro1_2e oplage 07.indd 12 19-06-2007 15:11:00

b Uit de tabel volgt dat de grafiek van f spiegelsymmetrisch is in de lijn x = 2,5.

Dus AD ≈ 5,5616 - -8,8730 ≈ 14,43.

b De optie maximum geeft de top (3; 9,6).

223945 pro1_2e oplage 07.indd 13 19-06-2007 15:11:01

b De optie minimum geeft bij y2 de top (-8, -26).

223945 pro1_2e oplage 07.indd 14 19-06-2007 15:11:03

223945 pro1_2e oplage 07.indd 15 19-06-2007 15:11:04

De top van p3 is (-2, 1), dus y = a(x + 2)2 + 1.

2 13 14 15 1 16 17 81 91 60 1 142 100 1 180 5 1 1

223945 pro1_2e oplage 07.indd 16 19-06-2007 15:11:07

1.5 Wiskundige modellen

b bij x = -2 hoort y ≈ - 40, 67

223945 pro1_2e oplage 07.indd 17 19-06-2007 15:11:09

De opties maximum en minimum geven de toppen.

De opties maximum en minimum geven de toppen.

b Voer in y1 = 0,2x4 + x3 - 10x2 - 50x + 75. y

223945 pro1_2e oplage 07.indd 18 19-06-2007 15:11:12

Het kan dus 14.35 zijn of 19.00 uur.

b Bij 1 januari 2020 hoort t = 20 en NA = 26 533.

223945 pro1_2e oplage 07.indd 19 19-06-2007 15:11:13

1.6 Diagnostische toets

223945 pro1_2e oplage 07.indd 20 19-06-2007 15:11:14

223945 pro1_2e oplage 07.indd 21 19-06-2007 15:11:16

8 a (-2, 5) invullen geeft 0,5 · (-2)2 + 3 · -2 + c = 5

(–3; –12,25) (3; –12,25)

223945 pro1_2e oplage 07.indd 22 19-06-2007 15:11:17

2.1 Oppervlakte van vlakke figuren

1 1 1 1 1 1 1 1 21 31 45 2 51 361 47 258 396 60

223945 pro1_2e oplage 07.indd 23 19-06-2007 15:11:20

d De oppervlakte is gelijk aan de oppervlakte van het trapezium ABCD,

223945 pro1_2e oplage 07.indd 24 19-06-2007 15:11:23

dus AB = 2 · AN = 2 · 2,2961 ≈ 4,5922.

O(ABCDEFGH) = 8 · 12 · 4,5922 · 5,5438 ≈ 101,83

16 De ﬁguren a, b en d kunnen de uitslag van het prisma zijn.

223945 pro1_2e oplage 07.indd 26 20-06-2007 11:41:57

223945 pro1_2e oplage 07.indd 27 19-06-2007 15:11:31

223945 pro1_2e oplage 07.indd 28 19-06-2007 15:11:31

21 Van figuur b. De straal van de cirkels in figuur b is 0,8 cm en de omtrek is

b Omtrek cirkel met R =

223945 pro1_2e oplage 07.indd 29 19-06-2007 15:11:33

223945 pro1_2e oplage 07.indd 30 19-06-2007 15:11:34

26 a De afmetingen zijn 2� · 2 = 4� cm en 5 cm.

223945 pro1_2e oplage 07.indd 31 19-06-2007 15:11:36

223945 pro1_2e oplage 07.indd 32 19-06-2007 15:11:38

223945 pro1_2e oplage 07.indd 33 20-06-2007 11:44:19

37 O(mantel in figuur 2.55b) 83= 2�

223945 pro1_2e oplage 07.indd 34 19-06-2007 15:11:43

223945 pro1_2e oplage 07.indd 35 19-06-2007 15:11:44

I (woning) = I(T ABCD) - I(EIJ PHK) - I(HQK GFL) - I(K PBQH)

223945 pro1_2e oplage 07.indd 36 19-06-2007 15:11:46

Getal & Ruimte Wi Havo B Deel 1

Getal & Ruimte Wi Havo B Deel 1