BUFORY

Mieszaniny buforowe to mieszaniny posiadające pewną ważną cechę – kiedy dodajemy do

nich kwasu lub zasady, praktycznie nie zmieniają one swojego pH.

Normalnie dodatek nawet niewielkiej ilości kwasu zmniejsza pH dość znacząco. W przypadku
buforu pH zmieni się o kilka setnych lub dziesiątych.

O tym, ile kwasu lub zasady można dodać, aby pH nie uległo znacznej zmianie decyduje tzw.
pojemność buforowa β
Bufory są bardzo ważnymi roztworami – m.in nasza krew jest takim roztworem
buforowym. Zapewnia to stały poziom pH, dzięki czemu mogą w niej zachodzić niezbędne
dla życia reakcje i prawidłowo działają enzymy.

Z chemicznego punktu widzenia roztwór buforowy to mieszanina słabego kwasu  (zasady)

z jego solą z mocną zasadą (mocnym kwasem). Np. bufor octanowy: CH3COOH + CH3COONa
(słaby kwas oraz sól tego kwasu i mocnej zasady).

W roztworze buforu octanowego znajdują się następujące jony i drobiny:

CH3COOH (słaby kwas, więc praktycznie nie dysocjuje), CH3COO–, oraz Na+.(pochodzące z soli) oraz
H+ i OH– znajdujące się w każdym wodnym roztworze. Jeśli do buforu octanowego dodamy
kwasu, to z wprowadzonymi jonami H+ może przereagować „coś zasadowego“. Zasadową
drobiną jest CH3COO– – może ona połączyć się z protonem dając cząsteczkę kwasu octowego:

CH3COO–  + H+ → CH3COOH

Jeśli do roztworu buforu octanowego dodamy zasady, to z wprowadzonymi jonami mogą

przereagować „coś kwasowego“. Kwasową drobiną jest CH 3COOH – może ona przereagować
z jonem OH– dając jon octanowy i wodę:

CH3COOH + OH– → CH3COO– + H2O

Jak widać, cokolwiek nie wrzucisz do roztworu: OH – czy H+– ulega reakcji. pH dzięki temu
pozostaje takie samo – nie przybywa ani nie ubywa jonów odpowiedzialnych za pH.
  Roztwory buforowe Roztwory buforowe / mieszaniny buforowe / bufory to:
roztwory wodne słabych kwasów i ich soli,
 roztwory wodne słabych zasad i ich soli,
 stężenia roztworów mogą być dowolnie, niezależnie od siebie zmieniane,
 Buforami mogą być również wodne roztwory wodorosoli:NaHCO3, NaH2PO4,
Na2HPO4

Bufory wg teorii kwasów oraz zasad Brönsteda i Lowry`ego:

Roztwory słabych kwasów i sprzężonych z nimi zasad:

 CH3COOH / CH3COO-,
 HCOOH / HCOO-,
 HPO42- / PO43- ,
 HCO3- / CO32-

Roztwory słabych zasad i sprzężonych z nimi kwasów:

 NH3 / NH4+,
 CH3NH2 / CH3NH3+,
 C6H5NH2 / C6H5NH3+

Roztwory buforowe posiadają określone stężenie kationów H+, Bufory stosuje się do
utrzymania stałego pH (kwasowości) roztworu i jego kontroli.

Właściwości: praktycznie stałe stężenie kationów wodorowych w trakcie rozcieńczania

roztworu, nieznaczna zamiana stężenia kationów wodorowych po dodaniu do nich
niewielkiej ilości roztworu mocnego kwasu lub mocnej zasady, ilości mniejszej niż stężenie
składników buforu.
Bufor octanowy: CH3COOH + CH3COONa Bufor wodorowęglanowy: NaHCO3

CH3COOH + OH- ↔ CH3COO- + H2O HCO3- + OH- ↔ CO H2O

CH3COO- + H3O+ ↔ CH3COOH + H2O CO32- + H3O+ ↔ HCO3- + H2O

Bufor amonowy: NH3 ∙ H2O + NH4Cl Bufor fosforanowy: KH2PO4 + Na2HPO4

NH4+ + OH- ↔ NH3 ∙ H2O H2PO4- + OH- ↔ HPO H2O

NH3 ∙ H2O + H3O+ ↔ NH H2O HPO42- + H3O+ ↔ H2PO4- + H2O

Działanie buforujące roztworu buforowego jest ograniczone, skuteczność jego zależna jest o
stężenia substancji składowych. Pojemność buforowa – miara zdolności roztworu
buforowego do przeciwdziałania wpływom zmieniającym jego pH. Pojemność buforowa jest
wyrażana liczbą moli mocnego kwasu lub mocnej zasady, która wprowadzona do roztworu o
pojemności 1 dm3 roztworu buforowego zmienia jego pH o jedność.