Instrukcja

Roztwory buforowe i ich własności

A. Sporządzanie roztworu buforowego

Z roztworów kwasu octowego i octanu sodu o identycznych stężeniach (0,2 mol/dm3) należy
sporządzić 50 cm3 buforu octanowego o pH podanym przez asystenta. pH buforu można
obliczyć ze wzoru:

Wobec tego, że w ćwiczeniu używa się roztworu kwasu i soli o identycznych stężeniach
molowych, stosunek liczby moli równy jest stosunkowi objętości pobieranych do ćwiczenia
roztworów. Po uwzględnieniu powyższego, wzór na pH buforu kwaśnego przybierze postać:

gdzie vs i vk są odpowiednio objętościami roztworów soli i kwasu, a pKk jest ujemnym

logarytmem ze stałej dysocjacji kwasu octowego. Stała K wynosi K = 1,8•10-5. Wzór powyższy
może być przekształcony dalej:

i ostatecznie:

Uwzględniając, że objętość otrzymanego buforu powinna w ćwiczeniu wynosić 50 cm3,

wartości vs i vk można obliczyć z układu równań:

Po dokonaniu obliczeń, posługując się pipetą lub cylindrem miarowym, odmierz wyliczoną
objętość roztworu kwasu octowego o stężeniu 0,2 mol/dm3 oraz objętość roztworu octanu sodu
o tym samym stężeniu. Roztwory wprowadź do zlewki i dokładnie wymieszaj, a następnie
zmierz pH sporządzonego buforu. Wynik odnotuj w tabeli.

B. Wpływ rozcieńczania na pH buforu

Pobierz 10 cm3 sporządzonego buforu do kolbki miarowej o pojemności 100 cm3 i dopełnij
wodą destylowaną do kreski. Otrzymasz bufor 10-krotnie rozcieńczony. Zmierz pH tego buforu
i odnotuj wynik w tabeli.
C. Badanie wpływu mocnych elektrolitów na pH buforu i wody.
Wyznaczenie doświadczalnej pojemności buforowej buforu octanowego

Podziel pozostały bufor na dwie części po 20 cm3 i dodaj pipetą:

1) do jednej 4 cm3 roztworu HC1 o stężeniu 0,1 mol/dm3
2) do drugiej 4 cm3 roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm3
Dokonaj pomiarów pH i odnotuj wyniki.
Następnie odmierz 2 razy po 20 cm3 wody destylowanej i dodaj pipetą:
1) do jednej zlewki 4 cm3 roztworu HC1 o stężeniu 0,1 mol/dm3
2) do drugiej zlewki 4 cm3 roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm3
Dokonaj pomiarów pH i odnotuj wyniki.

Tabela wyników
pH po dodaniu
4 cm3 pH po
rozcieńczeniu Pojemność
Roztwór pH teor. pH dośw. 0,1-molowego:
buforowa
10x
NaOH HCl

vs=
Bufor
kwaśny
vk=

Woda destylowana x x x

D. Przygotowanie sprawozdania
Uzyskane wyniki omów w sprawozdaniu. Powinno ono zawierać część obliczeniową
(obliczenia vs i vk, obliczenia teoretycznych wartości pH po dodaniu elektrolitów oraz
obliczenia teoretycznej i doświadczalnej pojemności buforowej), tabelę wyników i wnioski.
Przedyskutuj powody wystąpienia ewentualnych różnic pomiędzy wartościami teoretycznymi
a doświadczalnymi.