Farmers Handbook Volume 5 VN

Forest, Soil, &
Other Topics
Sổ tay nông dân

Nội dung
Tác giả: Chris Evans, Ông Laxman Rana, Ông Bhuvan Khadka, Ms Hom Maya Gurung, Bà
Subject Chapter No:
Deu Maya Rana, Ms Bal Kumari Giri, Ông Narayan Acharya, Bà Naomi Saville, Ông
Satananda Upadhaya
Biên tập, thiết kế, sản xuất: Chris Evans & Jakob Jespersen
Dịch từ tiếng Nepal bởi Chris Evans Giới thiệu chương .......................... 1
Dịch sang tiếng Việt: Ngô Thị Tú Trung
Kiểm duyệt: Mike Feingold, Margaret Evans, Ted Albins, Rupert Greville, Jakob
Jespersen, Andy Langford, Looby Macnamara
Quản lý rừng ...................................... 2
Hình: Jakob Jespersen, Chris Evans
Tác giả hình ảnh đ ược viết trong tập 5 Bảo tồn và cải tạo đất ............ 3
Minh họa trang bìa: Ông Motilal Phauja
Đ ánh máy: Chris Evans Khung chữ A................................................ 4
Vi tính: Graphics Edge, Kathmandu
Xuất bản: Chris Evans, Jakob Jespersen......
Nhà phân phối: .......... (xem trang 8 đ ể biết đ ịa chỉ)
Quỹ cộng đồng ......................................... 5
In ấn: Format Printing Press, Kathmandu......
Phiên bản đ ầu tiên (tiếng Nepal) in vào tháng 6 nă m 2001, 7500 bản Thiết kế miếng đất .................................... 6
Phiên bản này.........
Sổ tay Nông dân, ISBN 99933-615-0-X....... Giới thiệu về nông nghiệp bền vững...........7
Tập này : 99933-615-5-0
Các tài liệu xuất bản …………………….. 8
Sổ tay Nông dân mô tả các kỹ thuật làm nông nghiệp bền vững và đây là tập 5 trong 5
tập. Có 5 kỹ thuật trong tập này. Trong 5 tập có tổng cộng 40 kỹ thuật.
Sổ tay Nông dân dùng cho giáo dục và nâng cao hiểu biết cũng như ứng dụng vào làm
vườn thực tế. Có thể in để dùng cho các mục đích đó, nhưng hãy nhớ rằng photocopy sẽ làm ô
nhiễm môi trường, đắt đỏ và sách sẽ không có chất lượng cao.
Các chương tách nhau bằng một trang

màu vàng
Sổ tay Nông dân
Mục tiêu
f] kl/ro
Mục tiêu chính của cuốn sổ tay này là nhằm giúp
Giới thiệu tập này nông dân làm nông thành công hơn bằng cách cung
Đây là tập 5 trong 5 tập Sổ tay Nông dân. Tổng cấp thông tin về các phương pháp đơn giản để giúp
cộng có 44 kỹ thuật, và quyển này có 5 kỹ thuật. môi trường khỏe hơn, thay vì phá hủy nó, tạo ra sinh
Trong tập này chúng tôi mang đến cho bạn đọc vài kế cho các thế hệ tương lai.
phương pháp quản lý rừng. Tựa đề của các phương
pháp bạn có thể xem ở trang “Nội dung”. Bối cảnh
Các kỹ thuật trong cuốn sổ tay này là kết quả
nghiên cứu của các nông dân ở quận Surkhet và
Cuốn sổ tay Nông dân này sẽ cung cấp các thông Jajarkot ở vùng Trung Tây Nepal. Chúng tôi tin rằng các
tin về phương pháp làm nông bền vững, và là tài liệu phương pháp này cũng sẽ đúng cho nông dân các nước
để thực hiện những chương trình xóa mù chữ. Bạn khác. Tuy nhiên, khí hậu, đất đai khác nhau trên thế giới
đọc xem thêm trong tập 5 của bộ sách này để biết và chúng tôi mong rằng bạn đọc sẽ thay đổi tùy theo
thêm chi tiết. Trong tập 5 cũng có danh sách những từ vùng đất của bạn. Tương tự, cũng cần phải thay đổi loại
khó và diễn giải. cây theo từng vùng khí hậu, nhưng chức năng cây vẫn
thế. Ví dụ, chương về Hàng rào sống mô tả cách dùng
cây có gai để làm rào cản. Ở vùng vĩ độ thấp, vùng Tarai
nóng ở phía Nam Nepan, "Babool" (Acacia nilotica) thích
hợp cho việc này. Nhưng cây này sẽ không mọc ở vùng
cao hơn. Ở đây, các loài như lê dại, cây mâm xôi dại,
hắc mai biển cũng làm hàng rào sống rất tốt.
Đánh giá, phản hồi

Chúng tôi hoan nghênh các phê bình, góp ý, câu
hỏi về các kỹ thuật trong cuốn sách này. Các đề nghị
cải tiến sẽ được dùng trong các phiên bản sau và các
ấn phẩm tương tự.
Lời cám ơn
Chân thành cám ơn những người bạn đã giúp chúng tôi hoàn thành Quản lý rừng 2
cuốn sổ tay nông dân này. Ngoài những người bạn có nêu tên và hình
ở đây, còn có rất nhiều người khác đã giúp đỡ chúng tôi. Bảo tồn và cải tạo đất 3
Khung chữ A 4
Rất nhiều nhóm
nông dân đã giúp
phát triển và đánh Kiểm
giá sổ tay. Nhờ có ọ
mà quyển sách mới
được xuất bản
tra
Các kỹ tihuật
Quỹ cộng đồng 5
Kiểm
Kiểm tra
tra
Thiết kế đất 6
Kiểm
tra
? Phụ lục 7
Hỗ trợ vi tính
In ấn
Thay mặt sổ tay Nông dân, Giới thiệu permaculture 10

xin chân thành cảm ơn
Những người sản xuất và thiết kế Tài liệu xuất bản Grihasthi 11
Chris Evans Jakob Jespersen
Appropriate Technology Asia
P.O. Box 8975 EPC 849
Kathmandu, Nepal
Nhà phân
tel: +977 1 5549774 phối và liên
nepal@arasia.org.uk
www.atasia.org.uk lạc chính
Permanent Publications
The Sustainability Centre
East MeonHampshire GU32 1HR
tel: +44 1730 823311
Permaculture Association UK info@permaculture.co.uk
BCM Permaculture Association www.permaculture.co.uk
London WC1N 3XX
Tel: +44 845 4581805
office@permacuture.org.uk
www.permaculture.org.uk
Nepal Permaculture Group

P.O.Box 8132, Kathmandu, Nepal
Tel: +977-1- 252597
email:- npg@earthcare.wlink.com.np
Hỗ trợ
vốn
Quỹ Methodist Relief & Development Fund của
Anh, ActionAidNepal, MSNepal, GTZ Food for Work,
Helvetas Nepal, Hill Agriculture Research Project
(HARP), ICIMOD. hỗ trợ sản xuất và in Sổ tay Nông
dân
Thế nào là quản lý
rừng?
T he F arm ers' H andbook - "F orest, Soil and other Topics", C hapter 2 - Forest M anagem ent
Bảo vệ rừng là cách
để bảo vệ và sử dụng
rừng và cây trong rừng
để cung cấp sản phẩm từ
rừng và các lợi ích khác.
Để quản lý rừng, các
mục tiêu khác nhau và
kế hoạch hành động cần
phải được xác định theo
mục tiêu đó.
Cũng như việc quản lý Chúng ta giữ rừng, rừng bảo vệ chúng ta
trang trại, kế hoạch hành
động để bảo vệ rừng sẽ gồm các việc cần làm, địa điểm thực
hiện, thời gian, cách thức. Trước khi bắt đầu quản lý rừng,
cần phải xem xét khả năng và quy trình làm việc của những
người sẽ công tác và thu lợi từ rừng. Có thể là một cộng
đồng, gia đình, cá nhân hoặc các tổ chức khác tham gia và
thu lợi từ rừng.
Ở Nepal, rừng cộng đồng là một tài nguyên có tầm

quan trọng hàng đầu. Do vậy việc các cộng đồng và con
người học cách bảo vệ rất quan trọng. Trong chương này sẽ
có các thông tin về cách các cộng đồng và tư nhân quản lý
rừng.
Tại s a o quản lý rừng? Làm sao để quản lý
rừng?
Nhiều người đã biết rằng rừng cho họ nhiều lợi ích trực
Bối cảnh
tiếp và gián tiếp. Các nhu cầu hằng ngày như thức ăn cho gia
súc, củi đốt, gỗ, lá và thảo dược có sẵn trong rừng. Rừng Một yếu tố rất quan trọng cùng với việc “làm sao” để
không chỉ bảo vệ và cải tạo môi trường quanh nơi con người quản lý rừng là “ai” sẽ quản lý nó. Chính phủ Nepal đã có
ở, nó còn cho chúng ta nước uống sạch. các quy tắc khác nhau. Ban Lâm nghiệp cùng với các tổ chức
Đây là điều con người phải hiểu từ sớm. Do vậy việc phi chính phủ và các tổ chức khác đã cùng tham gia vào việc
quản lý rừng là một phần của cộng đồng địa phương từ rất phát triển một bộ các quy tắc để giúp các nhóm quản lý rừng
lâu. của họ.
Nhưng vì nhiều lý do, rừng đang dần biến mất. Khi
dân số tăng, người ta cần nhiều tài nguyên rừng hơn, và Luật Lâm nghiệp bao gồm việc quản lý và sử dụng rừng
mặt khác áp lực tăng dân số làm giảm diện dích rừng, và tôn giáo, rừng cho thuê, rừng do nhà nước quản lý và rừng
ảnh hưởng xấu đến môi trường. được bảo vệ. Tuy nhiên, rừng cộng đồng và rừng tư nhân
được coi là hai loại rừng quan trọng nhất.
Các phương pháp thích hợp và hiệu quả Những năm gần đây, lượng rừng được cộng đồng bảo vệ
để bảo tồn và phát triển sản phẩm rừng đang tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, các nhóm người dùng vẫn
như cây và thảo dược sẽ tăng sự thịnh chưa thể nhận ra các lợi ích của việc quản lý rừng bền vững.
vượng của rừng, và làm giảm đói nghèo.
Qua thời gian đã có nhiều cách bảo vệ phát triển rừng
và các sản phẩm của rừng được phân phối giữa các người
dùng trong gia đình và làng mạc. Các phương pháp quản lý
này đã được cải tiến ở nhiều nơi, nhiều thời điểm, và vẫn còn
có thể cải tiến. Chúng ta nên học từ kinh nghiệm, và cần sử
dụng việc quản lý rừng để cung cấp thực phẩm cho dân số
Tác giả chương : Hari đang ngày càng tăng.
Prasad Dhungana
Federation of Community Forest Users'
Groups, Nepal
2 The Farmers' Handbook, "Forest, Soil and Other Topics" Chapter 2 - Forest Management 3
Rừng cộng đồng Các nhu cầu và khả năng của cộng đồng và cá nhân
Đây là nơi rừng quốc gia được quản lý với một kế Các nhu cầu khác nhau của cộng đồng hay cá nhân sẽ
hoạch quản lý, và được giao cho hội đồng trong làng từ văn quyết định lý do và cách quản lý rừng. Trong rừng cộng
phòng lâm nghiệp quận để hội đồng thực hiện kế hoạch quản đồng, các nhu cầu và kỳ vọng của cộng đồng là quan trọng
lý. nhất. Nhưng thường thì các nhu cầu cá nhân hoặc của gia
đình được ưu tiên ở rừng cá nhân.
Rừng tư nhân
Khi quản lý rừng cộng đồng, ý kiến của mọi người sử
Đây là nơi rừng và cây trồng ở đất cá nhân đã đăng ký
dụng rừng là rất quan trọng để soạn thảo kế hoạch quản lý.
được quản lý.
Vì có các lý do về tôn giáo và văn hóa khi bảo vệ và sử
Trang 14 có các chi tiết về việc đăng ký rừng cộng đồng dụng rừng.
và rừng tư nhân.
rừng ở quận Kavre, miền trung Nepal

Bản đồ do một nhóm người dùng
soạn thảo cho kế hoạch quản lý
Bằng cách trồng cây trên đất trang trại, sản phẩm rừng sẽ được mang
đến các gia đình, giúp tiết kiệm thời gian và giúp bảo vệ rừng. Hãy
đọc chương Nông nghiệp rừng để biết rõ hơn.
Những điều cần chú ý

Mục tiêu của việc quản lý rừng
Quản lý rừng có thể vì nhiều mục tiêu khác nhau. Mục
tiêu chính của việc quản lý rừng cộng đồng là để đáp ứng
một cách bền vững các nhu cầu về thức ăn cho gia súc, củi Thế nào là một kế hoạch quản lý rừng?
đốt, gỗ… trong cộng đồng. Việc quản lý rừng tư nhân có thể Kế hoạch quản lý rừng là một thỏa thuận được viết ra hoặc hiể
là vì có được sản lượng cao nhất gỗ tốt nhất. Có nhiều mục ngầm để thực hiện chương trình hành động trong rừng, mô ta ai
tiêu, và bởi vì các mục tiêu khác nhau, nên công việc quản lý làm việc gì, ở đâu, khi nào, làm ra sao. Trong thuật ngữ rừng
cũng sẽ khác nhau. phòng hộ, nó còn được gọi là “kế hoạch hành động”, và có thể
gồm các vấn để liên quan đến luật lâm nghiệp quốc gia.
Các điều kiện về địa điểm rừng Tìm tài nguyên để quản lý rừng
Ở nơi khác nhau các điều kiện cũng khác nhau. Các yếu tố
Cần nhiều tài nguyên khác nhau khi quản lý rừng. Ví
như loại, giống cây và cây bụi, loại đất, độ ẩm, độ màu mỡ,
dụ, nếu bạn làm một đồn điền, hoặc các hoạt động khác, cần
phương hướng đều tạo ra sự đa dạng, và ảnh hưởng đến sản
phải có dân chúng tham gia để lập hội đồng người sử dụng,
lượng trong rừng. Khi lên kế hoạch quản lý rừng, một bước
và mọi người đồng ý về kế hoạch quản lý. Đây là tài nguyên
quan trọng là đánh giá sản lượng của cây và cây bụi, cũng như
con người. Sẽ tốn kém khi bạn mua cây con để trồng, và còn
mức phát triển của chúng. Lưu giữ các ghi chép kết quả sẽ giúp
các chi phí vô hình và hữu hình sẽ phát sinh khi bạn quản lý
người sử dụng đánh giá được lượng sản phẩm thu hoạch được
rừng. Các tài nguyên về con người, tài chính và vật chất đều
một cách bền vững từ rừng.
có ảnh hưởng đến công việc quản lý rừng.
Ở đây bạn thấy có

cây, nhưng không
phải là một khu rừng
tốt. Không có cây ở
tầng mặt, nên rừng
không cho năng suất
cao
Các tài nguyên

quan trọng như
Có nhiều loại đất bị mất vì
cây trong một không có phủ
khu rừng tốt
Trong khu rừng cộng Các cây con tự mọc
đồng này, các loài cây lại trong tự nhiên
không mong muốn vừa thường mọc tốt hơn
bị chặt đi và thực hiện cây con được trồng
tỉa cây
được trồng
tự mọc lại
Cùng một khu vực 1

năm sau; rừng đã mọc trong rừng bền
lại rất tốt. Sau một thời vững và hiệu quả,
gian nó sẽ được chặt có nhiều loại cây,
tiếp. Như vậy sẽ cải tạo cây bụi che phủ
được rừng mọi tầng cây, từ
tầng mặt đến tầng
mái
8 9
Công việc trong rừng
Trồng cây
Đất trống, trảng trọc trong rừng và ngay cả ven dốc cũng
có thể dùng để trồng cây có ích. Có thể lựa chọn những cây
không cho gỗ và cây thảo dược dùng cho gia đình và cộng Những kẻ giết rừng
đồng để trồng, cũng như cây trồng để lấy gỗ. Bạn có thể
trồng chúng trong vườn ươm, hoặc lấy cây mọc dại trong Tỉa cây cho thưa
rừng rồi trồng. Bạn hãy tìm các chuyên gia cho ý kiến về Tùy theo mục đích của kế hoạch quản lý rừng mà việc
giống, khoảng cách trồng, cách nhân giống và trồng trọt, có đốn cây để làm thưa rừng sẽ khác nhau. Ví dụ, nếu mục đích
thể là các chuyên gia ở các văn phòng rừng trong khu vực, chỉ là để lấy củi đốt, cây có thể mọc sát nhau. Nhưng để lấy
hoặc tổ chức NGO và yêu cầu được huấn luyện thêm. gỗ chất lượng tốt, có lẽ cần tỉa bớt cành thấp của các cây
chọn lọc. Một số giống cây cho thức ăn cho gia súc thích hợp
tỉa theo cách khác nhau vào các thời điểm khác nhau trong
Trồng thêm năm. Để có thêm không gian cho các giống quý, có thể từ từ
nhiều cây có phát quang cây ít có lợi và bụi cây. Ví dụ, nếu có nhiều cây thông
ích ở các quá thì có thể bỏ bớt và trồng thêm cây có lợi hơn vào những khoảng
trống.
khoảng trống Nếu có nhiều cành mọc lại từ gốc cây đã chặt, có thể
trong rừng chọn 1, 2 thân tốt nhất và cắt đi những thân còn lại để có
được một cây tốt .
Làm cỏ và kiểm
soát cháy rừng
Làm sạch cỏ dại quanh cây con mới trồng hoặc mới
mọc lại để giúp chúng phát triển cũng như bảo vệ khu vực
khỏi cháy và không bị gia súc thả rông phá. Một số cây có
thể bị lửa ảnh hưởng, và một số cây mọc chậm thì bị cỏ dại
chen lấn. Việc làm cỏ sẽ bảo vệ cây khỏi vật bệnh gây hại và
giúp cây con mọc nhanh hơn.
Để có thêm thông tin, đọc trong chương Bảo tồn và cải Để rừng cho thu hoạch bền vững, không nên thu hoạch
tạo đất, Vườn ăn trái tổng hợp, và Nông nghiệp rừng toàn bộ sản phẩm cùng lúc. Bạn dự đoán lượng tồn kho và tốc
độ tăng trưởng của cây cối và dựa trên đó để thu hoạch một
lượng cố định. Như vậy sẽ giúp rừng đựơc cải tạo mà không
Thu hoạch bị thu hoạch thái quá.
Cây cho thức ăn cho gia sức có thể thu hoạch vài lần 1
năm, hoặc 2 năm 1 lần, sau khi thu hoạch xong chúng sẽ mọc Đăng ký một rừng cộng đồng
lại. Thu hoạch gỗ đồng nghĩa với việc chặt cả cây. Cây thuốc Theo luật về rừng hiện tại ở Nepal, rừng cộng đồng được ưu
cho rễ, trái, hoa hoặc vỏ cây…Như vậy tùy theo kế hoạch tiên phát triển. Ủy ban chăm sóc rừng có trách nhiệm bảo vệ phân
quản lý mà bạn có thể thu hoạch được các lợi ích khác nhau. phối sản phẩm từ
Việc quản lý phải bao gồm việc lên kế hoạch và chuẩn bị rừng cộng đồng.
xoay vòng vụ trong tương lai. Cộng đồng địa
phương sẽ hình thành
Bằng cách lựa nên các nhóm người
chọn và tỉa cây, dùng thực hiện các
bạn có thể thu nghĩa vụ này.
hoạch được các + Cộng đồng phải
sản phẩm hữu ích có một ủy ban chăm
cũng như cải thiện sóc có chức năng là
rừng còn lại Văn phòng Rừng
quận
+ Nhận tư vấn từ văn phòng rừng và/hoặc các tổ chức NGO
có liên quan , chuẩn bị một bộ quy tắc rõ ràng, đơn giản
+ Sau khi đăng ký bộ quy tắc ở văn phòng rừng, lên kế
hoạch quản lý rừng
Nếu kế hoạch quản + Khi kế hoạch đã được duyệt, rừng sẽ được trao cho cộng
đồng
lý bao gồm việc + Nên nhận tư vấn từ các tổ chức liên quan về kỹ thuật và quản
trồng lại rừng trong lý khi quản lý rừng.
tương lai, nó sẽ bền
vững
Đăng ký rừng tư nhân
Đất rừng thường bị bỏ hoang, ví dụ vì người ta không Kiar
nh ners'
ghiệm Ông Ammar
có thời gian hoặc các nguồn tài nguyên khác để chăm sóc.
Trồng cây hoặc bảo vệ cây đã mọc lại một cách tự nhiên trên n h à n ôn g Bahadur Gurung
đất bỏ hoang, hoặc trên đất ruộng sẵn có, có thể làm rừng tư
nhân
· Người chủ đất sẽ nhận được thành quả từ rừng tư nhân. Khi Đến từ quận Surkhet, Gumi -
đã đăng ký rừng tư nhân, sản phẩm có thể bán được. 4, Nepal, ông Ammar
· Để đăng ký rừng, phải mô tả miếng đất và phân phối cây Bahadur Gurung là phó chủ
trong đơn nộp cho văn phòng rừng. tịch của "Rừng cộng đồng
· Văn phòng rừng sẽ kiểm tra đơn và đối chiếu với miếng Longlake ". Ông chia sẻ.
đất, rồi phát hành một giấy chứng nhận đăng ký rừng tư
nhân.
· Khi rừng đã được đăng ký, bạn không cần phải làm các thủ Rừng địa phương của
tục đăng ký khác nữa để bán sản phẩm từ rừng. chúng tôi rất tốt cho đến năm
1980. Sau đó người ta không chăm
sóc nó nữa. Gia súc được tự do vào
rừng, người ta chặt cây làm cát lở, lũ
lụt, và nhiều nhà cửa bị cuốn trôi.
Ammar Bahadur Gurung
Năm 1994 rừng được giao cho
Cộng đồng thành Rừng cộng đồng Lampokhari. Diện tích
là 9ha. Sau khi đã lên kế hoạch quản lý rừng, chúng tôi đề
ra nhiều quy tắc khác nhau. Không được phép cho gia súc
vào rừng, rừng được mở cửa hai năm 1 lần để lấy thức ăn
cho gia súc và củi đốt. Ngoài hai lần này thì người dân
Ông Surya Adhikari ở không được chặt cây lấy thức ăn gia súc và củi. Mỗi người
Begnas, Nepal, đã biến miếng
đất hoang thành một khu rừng trả 2 rupee để chặt 1 bó. Nhờ các quy tắc này mà rừng đã
phong phú. Khu rừng vừa phát triển rất tốt. Chúng tôi chặt cành khô hay cành bị cong
sản xuất thức ăn cho gia súc, queo, bán cây đã chết để họ cắt làm gỗ. Tiền mặt thu được
củi đốt, trái cây và thu nhập từ tài nguyên rừng sẽ được đóng vào quỹ cộng đồng địa
từ việc bán trái cây. phương.
Đọc tiếp !
i Communication
Các chủ đề liên quan đến quản lý rừng
Chương này đã cho bạn các thông tin cần thiết để giúp
bạn quản lý rừng. Tuy nhiên còn có các thông tin khác nữa
mà bạn có thể đọc thêm từ các chương liên quan sau:
Bảo tồn và cải tạo đất

Các thông tin về đặc tính của đất, cách bảo vệ đất và
nhiều ý tưởng về cách tái tạo đất đã bị hư tồn thành
đất màu mỡ.
Nông nghiệp rừng

Trồng cây lớn trên đất ruộng sẽ giúp nông dân có
nhiều lợi ích. Nhưng không phải thích trồng loại nào
cũng được. Chương này cho bạn biết cách trồng cây
mà không làm ảnh hưởng đến thu hoạch.
Vườn ăn trái tổng hợp

Chương này có thông tin về cách trồng cây ăn trái
với nhiều cây đa chức năng khác để bạn có thêm
lợi nhuận nhanh hơn.
Hàng rào sống

Bằng cách trồng một hàng rào từ cây xanh, bạn sẽ
tăng năng suất, và lại có rào chắn nữa. Bạn sẽ biết
cách trồng và chăm sóc 1 hàng rào như vậy.
T he F arm ers' H andbook - "F orest, Soil and other Topics", C hapter 3 - Soil C onservation and Im provem ent
Thế nào là bảo tồn
và cải tạo đất?
Thực vật
cần đất để nảy
mầm, sinh
trưởng và
sống. Nếu đất
và việc quản lý
đất diễn ra tốt
thì năng suất
của trang trại
cũng tốt. Điều
kiện môi
trường, xã hội Đất trọc xanh hơn khi đất hồi
và kinh tế đều phục ở Surkhet, Nepal
phụ thuộc vào
sức khỏe của đất. Nếu đất màu mỡ, năng suất tăng, kinh tế
địa phương phát triển và xã hội an ninh.
Cũng như lớp da bảo vê cơ thể ta, đất che phủ mặt đất.
Nếu da bị thương, rách thì cơ thể sẽ bị tổn hại. Nếu đất bị tổn
hại, bị rửa trôi làm trái đất bị thương thì năng suất sẽ giảm.
Nếu đất bị thương, cộng đồng nhà nông sẽ chịu tổn thất lớn.
Do đó ta cần hiểu nhu cầu của đất, và những yếu tố làm tổn
hại đất. Chương này cũng cho ta thông tin về cách bảo vệ và
cải tiến đất một cách vững bền.
Đ ấ t v à nh u cầ u c ủ a đ ấ t Rễ cây trong hình 1
được phóng lớn trong
hình 2, thậm chí
Các vùng khí hậu khác nhau có các loại đất khác nhau. phóng lớn hơn trong
Thông thường, một loại khí hậu cũng có thể có nhiều loại đất. hình 3
Nhưng dù là loại đất nào đi nữa, chúng đều có các thành phần
tương tự nhau như:
· các thành phần khoáng – cấu tạo nên phần chính trong đất
· không khí
· độ ẩm (nước)
· các sinh vật (nhìn thấy được và vi sinh)
1 2
· rễ cây sống
· chất hữu cơ (cây và động vật đã chết đang trong quá trình phân
hủy)
3
Đất màu mỡ cho Chất

Không
năng suất cao cho hữu cơ khí
tất cả hoa màu của
trang trại
Lông hút của Chất
rễ (hút khoáng
dưỡng chất Rễ
Các thành phần kể trên được tìm thấy trong tất cả đất
dù lượng ít hay nhiều. Khi có lượng thích hợp, đất sẽ màu và nước cho
mỡ tự nhiên. cây)
Tác giả chương này Mọi thứ khác là nước hoặc độ ẩm trong đất.
Chris Evans, tư vấn viên, Trong nước có nhiều dưỡng chất, và vô số vi
Himalayan Permaculture Group, Nepal sinh cũng hoạt động trong nước
www.designedvisions.com
2 The Farmers' Handbook, "Forest, Soil and Other Topics" Chapter 3 - Soil Conservation and Improvement 3
Tùy theo loại đất mà các thành Nhu cầu của đất
phần khác nhau có lượng khác nhau. Kiểm tra đất Cần gì để bảo vệ và duy trì sự màu mỡ trong đất?
Ví dụ hãy xem đất cát và đất sét.
Đổ một nắm đất Các thành phần trong đất nói trên: khí, khoáng, hữu cơ,
vào một bình rễ cây sống, độ ẩm, và sinh vật đều cần thiết trong đất với
nước và lắc kỹ. lượng thích hợp để đất được khỏe. Nếu có tất cả trong đất,
Đất cát Để yên 4-5 ngày. đất tự nhiên sẽ màu mỡ. Thêm lượng thích hợp vào đất để
· Các hạt khoáng lớn duy trì chất lượng của đất. Nhưng nếu có một chất nào đó có
Các chất khoáng
· Không gian giữa các hạt khác nhau sẽ lượng ít hoặc nhiều hơn bình thường, chất lượng đất sẽ bị hư
khoáng lớn tổn, hoặc cũng có thể được cải thiện.
chia thành các
· nhiều khí trong đất tầng tách biệt
Do vậy:-
Một vết thương nhỏ
· đất nhẹ và thoáng khí
· đất không giữ nước, khô
trên lớp da Trái đất...
nhanh
· dưỡng chất bị rửa trôi nhanh chóng
Đất sét
· Các hạt khoáng nhỏ 1
· Không gian giữa các hạt 2
khoáng nhỏ ..... có thể gây ra một vụ lở
· ít khí trong đất đất lớn. Việc này phải được
3
Do đó ngăn từ đầu.
· đất nặng
· khi trời mưa, đất ngậm nước và 4 Mọi thành phần khác nhau
bị ẩm rất lâu. Khi đất khô đi thì trong đất phối hợp cùng nhau để
lại rất cứng giúp cây phát triển. Nhưng quan trọng hơn cả khoáng chất,
· Dưỡng chất được giữ lại trong 1. Chất hữu cơ rễ cây sống, chất hữu cơ,.. là các vi sinh sinh sống trong đất.
đất nhưng nếu không đủ khí 2. Hạt đất sét Cụ thể là những sinh vật tí hơn mà mắt thường không nhìn
trong đất, cây không lấy được 3. Hạt đất mùn thấy được như vi khuẩn, nấm... Chúng đóng một vai trò rất
dưỡng chất dễ dàng. 4. Hạt cát lớn trong việc duy trì và tăng sự màu mỡ của đất. Chúng
được gọi là Vi sinh.
Đời sống trong đất và các vi sinh
Thực tế, các vi sinh có lẽ là dạng sống quan trọng nhất Đời sống trong đất
trên hành tinh của chúng ta. Trong một thìa đất rừng màu mỡ
có 2 tỉ vi sinh sinh sống. Các tổ chức lớn hơn, và nhiều loại
nấm cũng giúp phân hủy động thực vật chết. Việc phân hủy
này tạo ra chất hữu cơ. Sau đó, các vi sinh nhỏ hơn, chủ yếu Giun đất
là vi khuẩn và nấm, sẽ hấp thu các chất hữu cơ và chuyển
hóa nó để rễ cây (lông hút của rễ) có thể hấp thu dưỡng
chất, cũng giống như ta làm bánh mì từ bột mì vậy. Ngay Các sinh vật lớn hơn mà mắt thường nhìn
cả nếu có nhiều chất hữu cơ trong đất mà không có vi sinh thấy được sẽ phân hủy những mẩu hữu cơ
hoạt động thì rễ cây cũng không hấp thu được, cho đến lớn, mang không khí vào đất. Vi sinh nhỏ
khi chúng được “chế biến”. hơn sẽ ăn chất thải của các sinh vật này.
Lá và cành cây, động vật chết... trên đất và được phân
hủy. Vi sinh ăn chúng. Rồi chất thải của chúng trong đất sẽ Nấm Cây hấp thu chất thải từ vi
được rễ cây hấp thụ dưới dạng dưỡng chất cho cây. Nhờ vậy sinh
cây lớn và tiếp tục chu kỳ sống.
Chu kỳ dưỡng
Cây lấy dưỡng chất và hoạt động
chất và lớn lên của vi sinh Vi khuẩn
Đất bị hư tổn như thế nào

Sinh vật trong Khi đất bị để trống, đất sẽ bị phá hủy dễ dàng. Nhiều
đất phân hủy nhân tố làm hại cho đất như:
chất hữu cơ · mặt trời :- mặt trời chói chang sẽ làm khô đất. Đất kho bị
Đất Màu
mỡ cứng, nứt nẻ. Vi sinh sẽ chết trong đất khô, cứng.
Vi sinh ăn dưỡng · nước :- khi đất trống gặp mưa, tầng trên cùng sẽ bị
chất và bài tiết cứng lại. Ở các triền dốc, đất mặt bị rửa trôi.
Chất hữu cơ chuyển · gió :- gió mang độ ẩm trong đất trọc đi, và có thể thổi
hóa thành dưỡng bay đi lớp đất mặt.
chất
So sánh đất có lớp phủ và không có lớp phủ Việc phủ đất giúp các chất hữu cơ, độ ẩm và vi sinh có
Trên hai trang này có so sánh đất không có lớp phủ và đất lợi được hưởng lợi do được bảo vệ khỏi mặt trời, gió và
có lớp phủ. Hình ở trang bên trái (a) cho thấy hậu quả nếu mưa. Bạn cần xem xét nguồn chất liệu để làm lớp phủ, ví dụ
không có lớp phủ trên đất, còn hình ở trang bên phải là ví dụ về như lá, rơm.. Lá lấy từ rừng nhưng khá mất thời gian. Để có
đất có lớp phủ. Hình trên cùng cho thấy nước bị mất đi do bị bốc thêm vật liệu cho lớp phủ, bạn hãy đọc thêm chương
hơi 1, rửa trôi khỏi đất 2 và bị thấm vào đất Nông nghiệp rừng và Hàng rào sống. Đọc thêm về các
3 Chu kỳ dưới mỗi hình cũng cho thấy hiệu quả của việc phủ hoặc phương pháp và lợi ích của việc phủ đất trong chương
không phủ đối với chất lượng đất. “Phủ đất”
Đất trồng trọt, không có phủ Đất đã phủ, chưa trồng trọt
a Mưa rửa trôi a
Đất sâu, màu
Mặt
s trời chất dinh mỡ và được bảo
Mặt
sun
dưỡng, mặt stro g vệ tốt. Có nhiều
Cây
trời
trời làm mất l t độ ẩm hơn sự
khỏe
mưa nước, chất mưa
rai 1 sống trong đất
1
Cây yếuplant dinh dưỡng phong phú hơn,
eak 3
3 cây khỏe mạnh
trong đất ít
2 hơn, cây bị 2
yếu. Sự sống
Ít sinh vật Ít độ ẩm rễ nhỏ phong Nhiều độ
sống phú ẩm Rễ lớn hơn
b Đất bị ít b Nhiều
cày, bỏ trống chất hữu Nhiều
lớp cây
cơ phủ
Phải cầy Ít khí Độ ẩm
Đất
xới trong nhiều
Vòng khỏe Vòng xoắn
đất
xoắn năng suất
Khó canh Ít độ ẩm Đất
phá hủy mềm Đất màu
tác mỡ hơn
Ít giun hơn
Đất cứng Rễ đâm sâu Nhiều giun
đất hơn hơn đất
Những thứ khác làm hỏng đất Vậy nếu chúng ta đã biết chất bị thiếu nhờ các triệu
chứng này, chúng ta làm gì? Biểu đồ dưới đây cho một vài
· Phân bón hóa học:- làm hại vi sinh trong đất, phá ví dụ các loại cây tích trữ lượng lớn một vài chất hơn so với
hỏng cấu trúc đất và khả năng lấy dinh dưỡng của đất cây khác. Chúng có thể được sử dụng để làm lớp phủ, phân
· Chất độc nhân tạo:- những chất này diệt vật gây hại, nên ủ hay phân lỏng để bổ sung chất bị thiếu vào đất. Chúng
cũng giết chết các côn trùng và sinh vật có lợi hoạt động được gọi là cây tích trữ động.
trong đất.
· Máy cơ giới :- máy lớn như máy cày sẽ nén đất làm cây chứa nhiều
cho đất bị ít không khí. Chúng phá hủy cấu trúc của đất, Mù tạc phốt phát, Ni tơ, sắt
và làm hại sinh vật trong dất Kiều mạch phốt phát
· Các gia súc lớn:- các gia súc lớn như bò và trâu đạp cà rốt (lá) Natri, Magie
trên đất ướt cũng làm đất cứng lại và phá hủy cấu trúc
comfrey Ni tơ, Natri, Magie, iron
đất.
họ đậu vạn Ni tơ
thọ phốt phát
Quản lý chất dinh dưỡng để cây sinh trưởng tầm ma Ni tơ, Natri, sắt, Lưu huỳnh, đồng
Triệu chúng cho thấy thiếu một số dưỡng chất
Rau dền Ni tơ, phốt phát, Natri, mangan
Triệu chứng trên lá trưởng thành Chất bị thiếu
Điểm chính cần chú ý khi bảo tồn và cải tạo đất:-
Lá vàng, từ đầu lá Ni tơ Chúng ta cần hiểu những thứ làm lợi cho đất cũng như
Lá chết từ rìa lá Natri những thứ ảnh hưởng đất.
Lá vàng giữa các gân Magie
Đốm xám, trắng trên trái và hạt mangan
Có 3 chiến lược chính
Lá và thân chuyển đỏ phốt phát
1. Chúng ta cần cho đất vi sinh và tạo một môi trường tốt
Triệu chứng trên lá no Chất bị thiếu để chúng sống và hoạt động.
Đốm vàng trên lá và gân bị vàng Lưu huỳnh 2. Không nên để hoang đất. Chúng ta cần phủ nó càng nhiều
Đốm vàng trên lá và gân xanh sắt càng tốt. Đặc biệt, chú ý phủ và bảo vệ đất nếu có mặt trời
Magie mạnh, mưa và gió.
Đốm xám trên hạt, vỏ trái 3. Ngăn nước chảy xuống dốc -nó sẽ chảy nhanh hơn, và
Đồng
Lá non chết hoặc có đầu trắng rửa trôi nhiều đất và dinh dưỡng.
Các phương pháp bảo tồn và cải tạo đất? cách bảo tồn và cải
1. Đối với vi sinh vật:- phủ đất, phân ủ tốt, phân lỏng,
phân xanh, trổng rừng nông nghiệp, trồng rừng Hãy xem tạo đất
2. Để phủ đất:- phủ đất, phân xanh (khi đất bị bỏ hoang), trồng
rừng nông nghiệp, trồng rừng,.. 1 Đất trống bị khô và
3. Để ngăn nước chảy trôi:- phủ đất, phân xanh (khi đất
bị bỏ hoang), trồng rừng nông nghiệp, trồng rừng, dùng các vết nứt nẻ bắt
khung chữ A để làm các rãnh vòng quanh, chăm sóc đất đầu xuất hiện trên
vùng cao. bề mặt
Phân ủ
Lớp phủ
Các vết nứt 2

có thể được
Đọc thêm về các chữa lành bằng
phương pháo cải Khung chữ cách bảo vệ và
tạo đất trong từng A trồng thêm cây
Phân chương
xanh
3
Phân xanh
r ừn g
Đào nông - Năm 1989,
gấp đôi n
f ghiệtp mảnh đất này
là đất hoang,
Trong chương nay, chúng ta đã đọc về đất, nhu cầu vài năm sau nó
của đất và các cách để tăng độ màu mỡ của nó. Giờ đã là một vườn
chúng ta sẽ xem xét kỹ hơn về việc tái tạo đất hỏng ăn trái um tùm
( 7
4 Ở đây trồng cây
con, và mảnh đất 8
được bảo vệ
5 Cỏ voi
được
trồng
Đất trống và không có lên
năng suất ở ven sông 9
6 Sau 1 năm, cỏ
voi đã đủ lớn để
khi được bảo cắt cho gia súc
5
vệ có thể đáp ăn
ứng các nhu
cầu của nông 10
dân
10
bên ngoài tường, đất Rau muống trồng

bị thoái hóa, trong ở bờ sông để ngăn
khi phía trong lại xói mòn
xanh rì
14 The Farmers' Handbook, "Forest, Soil and Other Topics" kl:tsf g=3 -# Soil
Chapter – df6fsf ;/If0f and
Conservation / ;wf/
Improvement 15
Cải tạo đất thoái hóa
11 Một trang trại Chương này đã cung cấp thông tin để hỗ trợ việc quản lý
nằm ở vùng cao đất. Nếu trang trại có đất tốt, sẽ không khó để duy trì và tăng
được hình chất lượng đất. Nơi đất bắt đầu thoái hóa, việc khó khăn là
thành năm cải tạo nó lại. Nhưng đây là công việc rất quan trọng – không
1990 ở Jajarkot, cộng đồng nào có thể nhận mình nghèo khi họ có đất nghèo
trong làng, bởi vì họ còn có thể cải thiện năng suất chỉ đơn
Nepal
giản bằng cách cải tạo nó.
Những điều nói ở trên sẽ giúp cải thiện đất thoái hoái.
Kênh đào dùng Nhưng trước khi thực sự đầu tư công sức vào việc cải tạo đất, ta
12 cần hiểu thiên nhiên làm việc đó như thế nào.
khung chữ A
cho phép nước
thấm vào trong
đất
Đây là một khu làng
Do vây đất trống nghèo. Không có
rừng, không có đất,
được cải tạo rất
không có tài sản
nhanh (ảnh này
chụp năm 1993)
13
Nhưng khả năng
Thân ngô được cải thiện đất là
dùng để gia cố trong tầm tay
đất nền và ngăn của làng. Thiên
xói mòn đất nhiên cũng muốn
cải thiện chính
nó.
Cải tạo đất và sự kế tục Hạt của các cây tiên phong đã có sẵn trong đất. Nhiều
Cải tạo đất không tốn quá nhiều công sức. Thường việc loại cây như họ sung, dâu tằm,.. được chim ăn rồi rải hạt trên
ngăn nó bị thoái hóa đã đủ. Khi để mặc nó, đất sẽ tự nó tốt đất qua phân.
lên, đó là một tiến trình gọi là sự kế tục. Ví dụ, khi đất trống Chúng ta có thể đẩy nhanh quá trình này bằng cách để
được bảo vệ, những loại cây phủ đất đặc biệt gọi là cây tiên các cành hoặc dây trên vùng đất trống để chim đậu. Chôn các
phong sẽ bắt đầu mọc. Chúng sẽ khởi động quá trình cải tạo cây cột cao trên đường quanh đồi, rồi cột dây giữa các cột.
đất. Rồi những cây bụi lớn hơn, và cây lớn bắt đầu mọc. Cuối Chim đậu lên và hạt chúng thải ra sẽ mọc thành cây.
cùng, một khu rừng trưởng thành sẽ phát triển, đất sẽ có một Trên đất trống làm việc với thiên nhiên sẽ dễ hơn nhiều.
sức sống mới. Sau vài năm bảo vệ, thiên nhiên sẽ
Do vậy yêu cầu đầu tiên khi cải tạo đất là bảo vệ nó. Loại trồng những loài cây tốt
hình bảo vệ dễ nhất là “hàng rào cộng đồng” – cộng đồng nhất để cải tạo đất.
quyết định bảo vệ một vùng đất, ngăn không cho gia súc đi Sau đó con người có
vào. Sau đó, họ dựng tường đá, bụi cây gai… để làm hàng thể trồng các giống lớn
rào. Phần khó nhất chính là bảo vệ từng cây bằng cách rào hơn mà họ cần như hạt óc
quanh chúng các cành cây có gai. chó, cây sồi,…và chúng sẽ sống,
phát triển tốt hơn. Quá trình cải tạo này không tốn nhiều
chi phí, và đất được cải tạo một cách bền vững. Cây mọc
Đất được cộng đồng bảo vệ phù hợp với khí hậu, địa điểm đất. Nếu bạn làm một đồn
phát triển nhờ “sự kế tục” điền trên một miếng đất trống, sẽ rất đắt đỏ và nhiều cây
chết hơn. Sẽ rẻ hơn và hiệu quả hơn nếu bạn sử dụng “Sự
kế tục” để cải tạo đất.
Cải tạo đất – Ai được lợi?

Khu vực có tường Mục đích của việc cải tạo đất của cộng đồng là để ngăn
xói mòn, tạo ra nhiều thức ăn cho gia súc, củi đốt hơn…
Nhưng chúng ta phải xem xét ai được lợi từ công việc
này. Có nhiều ví dụ về việc người có ít tài nguyên thu ít
lợi nhuận hơn lý ra họ phải nhận. Do vậy ta cần chắc từ
Mỗi cây được bảo vệ sớm rằng các lợi ích từ việc cải tạo đất được chia đều
bằng các cành có gai giữa các thành viên cộng đồng.
1
Sự kế tục trên đất trống
Khi đất bị
trống, đất sẽ không
mang lại lợi ích gì ngoài
vài nhúm cỏ cho gia súc ăn.
Trong thực tế, đất sẽ bị thoái hóa theo
4
hướng ngược lại. Đầu tiên quan trọng nhất là bảo
vệ mảnh đất. Bằng cách cho phép cây mọc tự nhiên, đất sẽ tự cải tạo Trong 3-4 năm
cây sẽ bắt đầu mọc
trên đất. Đất lúc này đã
2 được cải tạo. Giờ chúng ta
Khi một khu vực có thể bắt đầu trồng nhiều
được bảo vệ không loại cây lớn. Rồi trồng các cây nhỏ hơn
bị gia súc gặm cỏ trong và thích bóng râm như cà phê, thơm, bạch đậu khấu,
1-2 năm, cỏ và cây bụi nhỏ cây thảo dược,..
sẽ bắt đầu mọc. Những cây này
phủ đất, giữ độ ẩm, và bắt đầu cải tạo đất. Gia
súc phải được cho ăn ở nha. Cỏ mọc ở khu vực
được bảo vệ sẽ được làm thức ăn cho gia súc.
3
Sau 1-2 năm, 5
Cuối cùng, cả
gió hoặc chim sẽ thiên nhiên và cộng
mang các hạt khác đến
đồng có thể cung cấp
khu đất và bắt đầu mọc.
nhiều hơn để nhận được
Các cây này vừa là thức ăn cho
nhiều hơn tùy theo nhu cầu.
gia súc, vừa cung cấp củi đốt nhỏ. Thiên nhiên sẽ được bảo vệ
mà con người cũng được nhiều
lợi ích hơn. Khi con người và thiên nhiên
hợp tác, các lợi ích sẽ vững bền.
Phải ngăn ngừa nước rửa trôi khỏi đồi trọc. Bạn có thể
Cải tạo một mảnh đất dùng khung chữ A để đánh dấu những mương rãnh dọc đồi,
hay còn gọi là những vùng trũng. Thông tin về cách làm có
trong chương Khung chữ A. Hãy xem cách làm khung chữ
A.
Một bức tường đá
bảo vệ đất với cây
con
Một vài cây sẽ mọc

dễ dàng từ cành
giâm khi được trồng Khung chữ A được dùng để đánh dấu các
vào thời điểm thích đường ngang. Các đường này sẽ được dùng
hợp. Đây là các cành làm vùng trũng để cải tạo đất.
sung
Các vùng trũng

với khung A sẽ giữ
lại nước, đất và
Sau chỉ 2 dinh dưỡng trong
năm, mảnh đất để cây dùng
đất xanh tốt thay vì bị rửa trôi.
và cho
năng suất
tốt
Bạn trồng thêm các
Khoảng cách giữa các vùng 1
giống cây cho thức
trũng phụ thuộc vào độ dốc của ăn gia súc cũng sẽ
giúp tăng lượng phân
đồi. Đồi càng dốc, các vùng ủ
trũng nên gần hơn. Hình
1 cho thấy đồi dốc hơn và các 2
vùng trũng được đào sâu hơn và
gần nhau hơn. Hình 2
đồi ít dốc hơn, vùng trũng nông
hơn và cách xa hơn. ....hoặc bạn cắt cây
3 và để thẳng trên đất
Hình 3 đất lấy ra từ vùng
để làm lớp phủ
trũng được bỏ ở phía trên thay
vì bên dưới hố để làm đất nền
trồng trọt vì đất sẽ tích tụ ở
phía trên rãnh.
Cây trồng kiểu này sẽ
gom đất ở phía trên như
thế này, sau đó đất bằng
Thay vì đào vùng sẽ giúp trồng cây dễ hơn
trũng, bạn có thể bỏ
đá hoặc cành cây trên
đường dọc đồi được
đánh dấu bằng khung
chữ A để ngăn xói
mòn. Bạn còn có thể
trồng các bụi cây Bằng cách ngăn xói
nhỏ. Rễ của chúng sẽ mòn thế này, các
giữ đất lại, chúng lại nông dân sẽ làm đất
không bị đổ và gây màu mỡ hơn và cho
xói mòn như cây lớn. năng suất cao hơn.
Các cách để tăng sự màu mỡ cho đất Kinh nghiệm
Ông Surya
· phân ủ từ gia súc nông dân Prasad Adhikari
· phân ủ làm từ rác quét ở nhà và sân
· cây họ đậu cố định đạm
· giun đất Đến từ Nepal, quận Kaski,
· phù sa từ hồ, sông suối,… Lekhnath - 10, làng
· phù sa, bụi từ nước chảy trôi sau vài cơn mưa đầu mùa Begnas, ông Surya Prasad
Adhikari đã cải tạo đất
· cây có rễ đâu sau để tuần hoàn sự màu mỡ
trên nông trại của mình.
· lớp phủ bằng lá cây để phủ đất Ông chia sẻ.
· xác côn trùng, chim…
· đất và lá do gió thổi đến
· phân người Tôi bắt đầu làm vườn cây
ăn trái tổng hợp vào năm 1988.
· cỏ trên mặt đất
Mục tiêu của tôi là hợp tác với
· phân xanh thiên nhiên để cải tạo đất, làm
· Thu hoạch quay vòng nó thêm hiệu quả. Mảnh đất
· giữ đất trống rộng 1.5 ha, và lúc đó nó hoàn
· không cày, để đất được màu mỡ tự nhiên toàn trọc và nghèo nàn, có rất ít
cỏ. Đầu tiên tôi trồng cây con Surya Prasad Adhikari
và phủ toàn bộ vùng đất bằng
Nếu nông dân áp dụng càng nhiều nguồn tài nguyên lá, phân ủ. Năm thứ 2 tôi gieo
địa phương để tăng độ màu mỡ cho đất, họ có thể giúp bảo cây họ đậu và trồng chuối. Tôi cắt chuối rồi dùng nó làm lớp
vệ và cải tạo đất. Bằng cách này họ có thể tăng năng suất phủ. Rồi tôi trồng cam, dứa, cây thức ăn gia súc, cỏ chổi, …
trong vùng và làm trang trại thêm vững mạnh. Tổng cộng tôi trồng 55 loài. Tôi ngăn không cho gia súc phá
chúng. Thu hoạch tăng lên hàng năm, và tôi còn bán cây con
nữa. Có 800 cây cà phê con, và tôi bán cam và dứa. Tôi sản
xuất toàn bộ thức ăn cho gia súc và củi dùng cho gia đình
Đất là sự sống của chúng ta. Hãy
ç bảo vệ nó và sống hạnh phúc ! ç nữa.
Đọc tiếp !
Grihasthi Communications
Các chủ đề liên quan đến cải tạo và
bảo tồn đất
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Rừng nông nghiệp 23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Trồng thêm nhiều cây trên đất trang trại để tăng năng suất mà
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
không ảnh hưởng đến năng suất của đồng ruộng

23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
A
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Khung chữ A
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Một cách dễ dàng để giữ đất và nước trên đất đồi

23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Phân ủ
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Làm phân ủ tốt nhanh hơn, dễ hơn

23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Lớp phủ 23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Lớp phủ bảo vệ và cải tạo đất

23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Phân xanh 23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Một cách để tăng độ màu mỡ cho đất và tăng năng 23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
suất vụ mùa
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Hố rác quét 23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Làm phân ủ từ các tài nguyên bỏ đi trong nhà 23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Hàng rào sống 23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Không chỉ là một hàng rào, mà còn là một phần hiệu

quả của trang trại 23 4 5678 901
23 4 5678 901
Quản lý rừng 23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Việc quản lý rừng tốt là sống còn cho đất 23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Đào gấp đôi

23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Đào sâu 2 lần để tăng 4 lần năng suất rau

23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
23 4 5678 901
Khung chữ
A là gì?
The Farmers' Handbook - "Forest, Soil and other Topics", Chapter 4 - A-Frame
Nông dân làm

lụng vất vả để làm
cho đất màu mỡ để
trồng trọt. Nhưng
thường thì năng suất
lại không bằng với
công sức đã bỏ ra. Ở
các đồi dốc, đất và
chất dinh dưỡng bị
rửa trôi do mưa nên
đất, phân ủ, và nước-
3 thứ quan trọng nhất
cho việc trồng trọt bị
mất. Và sau đó, mọi
công sức phí hoài.
Khung chữ A hoàn thiện
Khung chữA
là một cách để giải quyết vấn đề này. Khung chữ A là một
công cụ trông giống chữ A và có thể thực hiện dễ dàng bằng
các vật liệu có trong vùng. Khung chữ A dùng để đánh dấu
các đường đồng mức cắt ngang đồi và để đào mương, trồng
cây để bảo vệ đất và chất dinh dưỡng,
nước. Trong chương này ta sẽ biết về cách làm và dùng
một khung chữ A.
dùng khung
Tại sao chữ A ?
Khung chữ A được dùng chủ yếu để đánh dấu các
đường đồng mức trên đồi. Bạn có thể đào mương và đắp thửa
ruộng cao hoặc trồng cây dọc theo các đường đồng mức đã
đánh dấu này. Dùng cách này có các lợi ích sau:
• nước mưa được giữ lại chứ không bị trôi xuống đồi
• Đất không bị rửa trôi cùng với nước
• dễ làm các thửa ruộng cao trên đất đồi
• có thể dùng mương để tưới cây đồng đều
• hạn chế hình thành hẻm, rãnh
• các rãnh sẵn có dần dần sẽ
được đắp đầy với cát
• chất dinh dưỡng
trong đất không bị
rửa trôi
• do đó, nhiều nước và
chất dinh dưỡng hơn sẽ
được giữ lại cho đất, để
nuôi cây
Tác giả chương này :

Ông Laxman Rana
Community Service Group, Da-
hachaur 4, Surkhet, Nepal
2 T h e F a r m er s ' Handbook, " F o re st , So il and O th er Top ic s"
Cách làm khung
chữ A ?
Đầu tiên chúng ta sẽ xem cách làm khung chữ A, rồi
sau đó là cách ứng dụng.
Các vật liệu cần thiết
dụng cụ
để đào
dụng
cụ cắt cọc đóng
Tre hay dấu
gậy: 2
thanh dài
1.5 đến
2m,1 thanh
đá
dài 1-1.5m
3 cái đinh dây thừng
Cần làm khung chữ A trên một chỗ bằng phẳng, có thể là sân
trước nhà.
Ch a pt er 4 - A- Fra m e 3
1 2 3
Những bức tranh này cho thấy cách lắp một

khung chữ A. Các hình màu phía sau sẽ giải
thích chi tiết hơn.
Khung chữ A tạo bằng cách nối các chân, thanh ngang và
cột dây như trong hình 1, 2, 3 ở trên. Không quan trọng là các
thanh dài chân của khung chữ A phải chính xác cùng chiều
dài, hay thanh ở giữa phải thật ngang. Cũng không sao cả nếu
các thanh có chiều dài khác nhau, hoặc các thanh không thật
thẳng. Như hình vẽ ở dưới, vài khung chữ A còn không đều
nữa, nhưng đều OK cả.
Bộ phận quan trọng nhất của khung chức A giúp nó đánh dấu
được đường quanh đồi chính xác là dây và thanh ngang. Cách
làm được mô tả trong ảnh màu từ 7 đến 14
Giờ khung chữ A dùng được rồi

Hãy xem Cách làm
khung chữ A
1 Xếp các thanh

thành hình chữ A
4
3
Dùng đinh hoặc dây

để nối các thanh
5 Treo một sợi
dây với một cục
đá nặng ở một
đầu vào cái
đinh ở trên
Trên mặt
đất, đánh
một dấu
9 ( )
vào chỗ
chân tiếp
xúc với
mặt đất
Rồi đánh một dấu vào chỗ
dây nặng chạm vào thanh
nằm ngang
10 11
Không di chuyển các dấu ( ) trên mặt đất, nhấc

khung chữ A lên, xoay nó và đặt nó sao cho các chân
đối điện trùng vào các dấu trên mặt đất
12 13 Bây giờ có
2 dấu, b
a và b. Đánh a
dấu thứ 3 là c , c
ngay giữa a và
b.
Khi dây
chạm c,
là các chân a b
Tiếp tục đánh ngay trên đất
dấu chỗ dây bằng. c
chạm vào thanh
ngang
14 Khi đánh dấu
b đường đồng mức,
a
chân của khung
chữ A ngang nhau
c khi treo tự do, dây
đứng chạm vào
điểm giữa c
Nền đất
mới đào
dọc theo
đường
vòng đánh
dấu bằng
khung chữ
A
Có thể dùng khung chữ A

trên triền đồi trọc và
xuống cấp

Các dùng khung chữ A
Đánh dấu đường

đồng mức từ trên
đỉnh dốc. Đánh
dấu con đường
để khung chữ A
bằng cọc.
Nếu dấu hơi

bị sai thì lấy
một đường
trung bình
giữa tất cả
các dấu để có
một đường
phẳng.
Đào trên đường đã
đánh dấu để làm
một rãnh ngang,
hoặc có thể trồng
cây trên đường
này để thực hiện
nông nghiệp rừng.
Trồng cây ở chân các khung chữ A
Ở các nền đất, và rãnh đào nhờ vào khung chữ A có
nhiều đất, dưỡng chất và nước nên đất thêm màu mỡ và
năng suất vụ mùa tăng cao, đồng thời còn có thể trồng
cây ăn trái và các cây và cây bụi có ích khác trên đường
đồng mức.
Vùng đất trũng

chứa nước này đào
trên chỗ hơi dốc để
dẫn nước tưới.
Chỗ trũng chứa nước giữ

nước và dinh dưỡng lại
trong đất thay vì bị trôi
xuống dưới dốc. Cây trồng
ven chỗ trũng có nước và
dưỡng chất để phát triển.
Khi nông dân bắt đầu

cải tạo lại đất bằng cách
này, đất sẽ màu mỡ và
cho năng suất cao hơn.
Xem thêm trong
chương Bảo tồn và
Cải tạo đất
10 T h e F a r m er s ' Handbook, " F o re st , So il and O th er Top ics

Thế nào là quỹ cộng
T he F arm ers' H andbook - "Forest, Soil and other Topics", C hapter 5 - C om m unity F und
đ ồn g?
Nam nữ trong làng
có thể đồng ý lập một
nhóm, rồi thu tiền từ
thành viên trong nhóm
theo khả năng của họ
để lập quỹ cộng đồng.
Khi nhóm có mục tiêu
cho vay tiền và thu lợi
tức từ quỹ, thường sẽ
được gọi là nhóm tiết
kiệm và cho vay. Các
nhóm này có thể có cả
nam lẫn nữ, vài nhóm
chỉ có nữ. Thành viên
của nhóm sẽ bàn và Kiểm soát tài chính của bạn
quyết định khi nào gặp
nhau và thu bao nhiêu tiền. Thường họ sẽ gặp nhau 1 lần 1
tháng, vào thứ 7 đầu tiên trong tháng, hoặc bất kỳ ngày nào
cả nhóm đồng ý. Mọi người đồng ý đóng một khoản tiền
bằng nhau, và có thể sẽ tăng lên sau này. Thành viên có thể
mượn tùy theo nhu cầu. Sẽ tính lãi suất để tăng quỹ lên. Cách
này đã được chứng thực là rất thành công, giúp các cộng
đồng kiểm soát và cải thiện kinh tế trong vùng.
Tại sao lại lập quỹ cộng Làm sao để làm quỹ cộng
đồng ? đồng ?
Trong chương này, đầu tiên chúng ta sẽ xem cách lập
· Tránh được lãi suất cho vay cao từ các thương nhóm và quản lý nhóm. Sau đó sẽ xem vài cách đơn giản để
buôn quản lý các tài khoản. Cuối cùng sẽ xem xét cách đầu tư quỹ,
· Có thể mượn được tiền khi khẩn cấp một vài ví dụ về các nhóm phụ nữ rất thành công và quỹ của
· có thể giúp được cho gia đình khi có đám cưới, trả tiền họ.
học phí, đám tang,..
· có thể mượn dễ dàng khi cần Tiền tiết kiệm đến từ đâu ?
· để các gia đình có hoàn cảnh khó khăn có thể mượn · vài phần trăm trích từ thu nhập trước khi tiêu (sản xuất,
được tiền mặt tiết kiệm, tiêu)
· để quản lý tài chính gia đình dễ dàng hơn · các công việc mang lại thu nhập
· từ việc bớt lười biếng và cải tiến các thói quen trong công
việc.
· giảm các chi tiêu không cần thiết
· giảm sử dụng những thứ độc hại như rượu và thuốc lá
· từ cộng đồng như lễ tết, các chương trình văn hóa, mua và
bán số lượng lớn hàng hóa..
Những vật dụng cần thiết để lập quỹ

"heo đất"
viết
Bàn bạc về việc kinh doanh của quỹ cộng đồng
những người
Tác giả chương này :
tiền
Bà Malati Lakoul bạn đáng tin cậy
Giáo dục Thế giới, sổ ghi
Kathmandu, Nepal chép
2 The Farmers' Handbook, "Forest, Soil and Other Topics" Chapter 5 - Community Fund 3
Lập nhóm Chọn trưởng nhóm
Nhóm chọn
Nên chia nhỏ trưởng nhóm, thủ
trách nhiệm trong quỹ và thư ký
nhóm để các bằng cách nhất trí,
nhóm tiết kiệm ,biểu quyết hoặc Nhóm
lãnh đạo tham gia
và tín dụng bất cứ phương
tốt
tự quản lý pháp nào thích
một cách hiệu hợp. Ở đây có hai
quả. Kỹ năng cách chọn các vị
của mỗi người trí trên:
khác nhau, nên
cần chọn và quyết định người nào làm việc gì tốt nhất.
Cách 1
Nhóm chọn các nhân vật có phẩm chất tốt để làm lãnh
đạo, rồi sau đó những người này sẽ cho biết họ có đồng ý
Điều cần lưu ý khi chọn thành viên nhận vai trò không. Khi đã nhất trí và mọi người đồng ý, thì
xác nhận được các vị trí.
Trưởng nhóm
Cách 2
· có thể lãnh đạo nhóm
· có thể quản lý nhóm thành công Nhóm sẽ đưa ra các ứng viên thích hợp, hoặc thành
· có thể lắng nghe, hiểu được ý của thành viên viên tự ứng cử. Bỏ phiếu và người nào có nhiều phiếu
nhất sẽ nhận vị trí.
· có thể giải thích về nhóm, và cách nó hoạt động cho
người khác và các nhóm khác.
Cách quản lý tài khoản ?
Thủ quỹ Thư ký
Quản lý tài khoản có nghĩa là lưu lại các ghi chép về số
· có thể đọc viết · đọc viết được tiền đã thu được, tiền cho vay và lãi suất, để mọi người luôn
· có thể quản lý tài · có thể giải thích được về nhóm luôn biết về tình hình quỹ. Thủ quỹ phải quản lý rõ ràng, minh
khoản cho người khác bạch. Các trang sau có ví dụ về các tài khoản trong một nhóm.
· có thể liên kết với các nhóm khác
Quản lý tài khoản nhóm Sổ tiết kiệm và cho vay
Trưởng nhóm ghi lại tên và tiền tiết kiệm của các thành Tốt nhất là có một sổ ghi chép cho mỗi thành viên. Sổ
viên, mỗi người ký vào tài khoản của mình. Các thành viên này có thể phô tô từ bất cứ tổ chức hoặc nhóm có các tài
quan sát khi ghi chép các tài khoản, và các tài khoản còn khoản tương tự. Ví dụ về cách ghi lại các tài khoản tiết kiệm
được đọc to lên nữa. Dưới đây là ví dụ: và cho vay như sau:
Sổ cái của nhóm Sổ tiết kiệm
Tháng tư
STT Ngày Mục Cọc vay Nợ Tổng tiết
kiệm
Chữ kỹ
Thu Nợ Nợ đã Số tiền Số tiền
STT Ngày Tên Mục
nhập cần mượn trong trong 1. 1.4.01 Tháng 4 10/- - 10/-
trả ngân nhóm 2. 1.5.01 Tháng 5 10/- - 20/-
hàng
3. 1.6.01 Tháng 6 10/- - 30/-
1. 1.4.01 Các mục 200/-
tháng
trước Sổ cho vay
2. 1.4.01 Dhanmaya Tiết
kiệm 210/- STT Nợ Lãi Trả lại Còn
10/- Ngày
. Date Mục
tháng 4 220/- Item thiếu
Nợ Lãi
3. 1.4.01 Sunmaya Tiết suất
kiệm
10/-
tháng 4 1. 1.4.01 Tháng 4 180/- 9/-
Ghi chú : do thiếu chỗ trống nên các tài khoản khác chưa ghi
ra ở đây. Sau Danmaya và Sunmaya còn có 12 thành viên
khác chưa ghi ra, nhưng cách ghi là giống như vậy.
Tiết
15. 1.4.01 Sita kiệm 340/- Sổ cái của nhóm
tháng 4
Ở đây là phần ghi chép của thành viên từ 16 đến 20

21. 1.4.01 Phulmaya Tiết kiệm
400/- tháng 4
Sổ tiết kiệm
Phulmaya là thủ kho và cho vay
Cho vay từ quỹ 4. Quản lý sổ kế toán :
· Mỗi thành viên có bao nhiêu
· Quyết định loại hình cho vay. tiền?
· Quyết định lãi suất, cho từng loại hình cho vay · Mỗi người đang mượn
· Quyết định khoản vay sẽ được trả như thế bao nhiêu?
nào, trong bao lâu · Trong quỹ còn bao nhiêu tiền?
· Xác định loại hình cho vay ưu tiên.
· Bàn bạc và xác định thường xuyên cách duy trì nhóm và 5. Giữ tiết kiệm :
tài chính của nhóm · Tổ chức các buổi họp ;
· Cho các thành viên biết chi
Điều phối hoạt động của nhóm tiết các tài khoản
1.Nhóm gặp mặt thường xuyên để ra các quyết định. 6. Đồng ý về lãi suất: Thành viên dùng tiền
2.Chia việc trong nhóm. · Mỗi loại hình cho vay được vay để kinh doanh sẽ
3.Xác định các quy tắc sau :- tính lãi suất bao nhiêu? làm giàu cho kinh tế và
· Tiết kiệm bao nhiêu ? (tính trên khi trả lại tiền cho
từng đầu người) 7. Khi nào cần trả lại tiền cho
nhóm? nhóm cũng giúp quỹ
· thời gian tiết kiệm ? (hàng tháng,...) tăng lên
· Trả ra sao?
Tất cả quyết định đều phải được lưu lại · Khi nào trả xong?
đan
Thông thường các 8. Lên kế hoạch
thành viên gặp mặt cho tương lai. trái cây
1 lần 1 tháng Bàn bạc cách tiếp cửa
cận các kỹ thuật hàng
và nguồn tài
nguyên thích hợp
để lên các
chương trình liên
quan đến các lĩnh
vực về giáo dục, rèn kỹ
làm nông,.. năng
Có các ích lợi cho nhóm
và từng cá nhân trồng rau
Tham gia vào công việc cộng đồng liên quan đến quỹ Câu chuyện về một quỹ thành công
Năm 1994, tại làng Gauripara ở quận Bardiya, Tây

Tại sao một nhóm Nepal, phụ nữ trong làng đã thành lập một nhóm tiết kiệm và
tiết kiệm tích cực tín dụng. Đầu tiên các thành viên góp 5 rupe một tháng và
và hoạt động tốt lại đầu tư số tiền này vào nhiều hoạt động khác nhau. Họ trồng
chỉ quản lý một quỹ? khoai tây, nuôi heo rất thành công. Rồi họ thuê một ít đất và
Các thành viên có trồng lúa cũng rất thành công. Họ xây một sảnh cộng đồng,
thể tham gia các rồi lên kế hoạch mở một cửa hàng cho cộng đồng. Dù đã đầu
hoạt động cộng đồng tư đến mức như vậy, họ vẫn còn dư 50000 rupee trong quỹ
như sửa chữa đường, vào năm 2000. Nhóm hoạt động tích cực và rất thành công,
hệ thống nước uống giờ họ tư vấn và dạy các nhóm khác.
và các đồn điền
Khả năng và nhận thức của phụ nữ ngày

càng tăng. Họ có thể tham gia vào việc ra
quyết định về các vấn đề trong cộng đồng
cùng với nam giới. Thành viên của nhóm Gauripara
Kinh
Far nghiệm
ers' Bà Purnakala
nông dân Gharti
ica
Đến từ Nepal, quận Surkhet,
Gumi - 5, và là trưởng nhóm
phụ nữ "Bảo vệ rừng "
women's group, bà
Purnakala Gharti đã điều
hành quỹ cộng đồng của
nhóm trong địa phương. Bà
chia sẻ.
Chúng tôi đã học cách tạo

nhóm từ chương trình Nhà Vườn
(JPP). Đầu tiên tất cả thành viên Bà Purnakala Gharti
góp mỗi người 4kg các loại hạt,
ngày đầu tiên của mỗi tháng chúng tôi họp mặt và đóng 10
rupee mỗi người vào quỹ tiết kiệm. Chúng tôi cho vay nếu có
người bị ốm hoặc hết thức ăn, và tiền vay sẽ được thu lại với
một khoản lãi nhỏ. Cho đến tháng Năm, lãi suất là 2 rupee
cho 100 rupee. Từ tháng 5 lãi suất là 1.5 rupee cho 100
rupee. Hiện giờ có 500 rupee trong qũy và chúng tôi đang
cho vay. Nhờ có quỹ này chúng tôi thấy làm việc dễ hơn. Không
còn phải mượn thương lái nữa, họ lấy ít nhất là 5 rupee cho 100
rupee. Và chúng tôi không còn phải đi tìm chỗ cho mượn, vì có
thể dùng quỹ của chúng tôi. Khi chúng tôi trả lãi suất thì quỹ của
chúng tôi lại lớn mạnh hơn.
Thiết kế đất là gì?
T he F arm ers' H andbook - "F orest, Soil and other Topics", C hapter 6 - L and D esign
Làm nông là một
phần của các cộng
đồng nong thôn. Mọi
người muốn duy trì
cộng đồng thêm bền
vững. Nông nghiệp bền
vững là hình thức áp
dụng trực tiếp các
nguyên lý của tự nhiên
vào việc thiết kế môi
trường sống bền vững
của con người. Thiết
kế có thể tạo ra hệ
thống làm nông dựa Nhà thiết kế Nông nghiệp bền vững
trên việc quan sát Govinda Sharma trong vườn sau bếp
tự nhiên và khả năng thay đổi của tự nhiên, sự màu mỡ và sự hồi phục để
tạo ra được sự bền vững mang lại lợi ích không chỉ cho con người mà còn
cho trái đất. Nông nghiệp bền vững là cách thiết kế sử dụng chủ yếu các
tài nguyên địa phương để giúp các cá nhân và công đồng tự lập và thêm
đủ đầy. Nó cũng là một hệ thống thiết kế giúp chúng ta duy trì cuộc sống
và ván hóa một cách bền vững.
Nông nghiệp bền vững kết hợp những điều tốt nhất của hệ thống
trong tự nhiên, với các kỹ thuật và kiến thức truyền thống, giá trị của cộng
đồng và kỹ thuật hiện đại. Trong chương này chúng tôi sẽ giới thiệu về
Nông nghiệp bền vững và các nguyên lý, cũng như việc áp dụng nó trong
thiết kế. Chương này cũng kết hợp tất cả các chương khác trong Sổ tay
Nhà Nông để giúp các hộ gia đình thêm bền vững.
Ích lợi của thiết kế Nông nghiệp bền vững Sự bền vững nằm ở đâu?
Nếu chúng ta thực sự muốn tạo một lối sống bền vững
· Giúp cải tạo đất xuống cấp, giúp đất lại cho chúng ta, và cho các thế hệ tương lai, chúng ta phải học
tiếp tục sản xuất được
hỏi từ những nơi đã có các hệ thống bền vững. Trên thế giới
· Giúp có nhiều lợi ích hơn từ ít đất hơn
có những hệ thống tự nhiên tự dựa vào nó, tự duy trì, hồi
· giúp bảo vệ các nguồn tài nguyên tự nhiên
cơ bản như đất, nước, đa dạng sinh thái,.. phục tốt, ổn định và có hiệu suất tốt.
· giúp giảm chi phí sản xuất ở trang trại Một ví dụ về một hệ thống tự nhiên bền vững chính là
· giúp tạo ra hệ thống sinh thái bền vững rừng tự nhiên. Nhưng thông trường rừng là một nơi tối tăm,
· giúp thiết kế nông nghiệp bền vững một vùng đất cấm, không trồng trọt hoa màu được và hổ chực
chờ để cướp gia súc của chúng ta. Vì vậy chúng ta đã quen với
việc phát rừng để trồng trọt. Nhưng đồng thời nhiều người
cũng biết rằng không có rừng sẽ không có sự sống, vì nhiều
thứ chúng ta cần đến từ rừng. Nhưng chúng ta có bao
Thế nào là “bền vững” ? giờ nghĩ rằng rừng chính là một người thầy về sự
Ngày nay, người ta dùng chữ “bền vững” khá nhiều, ví dụ như
bền vững chưa?
“phát triển bền vững”, “kinh tế bền vững”,.. Nhưng chúng ta chỉ nên
dùng từ này khi chúng ta đã có sự hiểu biết về nó. Thế nào là một nơi
bền vững? Chúng ta sẽ có được gì từ nó?
Một hệ thống “bền vững” sẽ lâu bền, ổn định, có khả năng hồi
phục, tự duy trì, không bao giờ suy sụp và luôn đáp ứng được nhu cầu
của dân cư của nó là cây cối và động vật.
Thực tế trong thời hiện đại con người chưa bao giờ có thể tạo
được một hệ thống thực sự bền vững, vậy thì chúng ta đã có được
bức tranh “bền vững” từ đâu?
Nếu chúng ta mong muốn thực sự bền vững, chúng ta sẽ học
cách để bền vững ở đâu, khi mà chúng ta chưa từng làm được? Sự
phát triển hiện đại đã cho chúng ta hàng tỉ đô la, hàng ngàn nhà chính
trị, và nhà khoa học, nhưng chúng ta vẫn chưa bền vững.
Vậy thì đi đâu, làm gì để được bền vững?
Các thành viên tham gia huấn
luyện học về sự bền vững từ rừng
2 The Farmers' Handbook, "Forest, Soil and Other Topics" Chapter 6 - Land Design 3
Hãy vào rừng và quan sát Các hệ thống tự nhiên và Thiết kế nông nghiệp bền vững
· Rừng không cần ai chăm sóc nhưng luôn màu mỡ
· Rừng không bao giờ suy yếu, và luôn luôn phát triển. Làm cách nào một hệ thống tự nhiên lại bền vững?
· Rừng không cần bón phân hay tưới, nhưng đất luôn màu
mỡ và ẩm ướt. Thế nào là một hệ thống tự nhiên?
· Rừng ấm khi trời lạnh, và mát khi trời nóng Một hệ thống tự nhiên gồm những yếu tố sống và phi sự
· Rừng lâu bền, hồi phục tốt và tự dựa vào chính nó sống.
Và rừng bền vững ! Trong một hệ thống tự nhiên có nhiều yếu tố, như cây
Vậy sẽ thế nào nếu chúng ta có thể làm cho nhà, cộng cối, cây bụi, côn trùng, ao, đá, chim..Các yếu tố này có các
đồng và nền kinh tế được vững bền như rừng? Để nhà, đặc điểm riêng, thói quen và phẩm chất riêng của chúng. Có
vườn của chúng ta được bền vững như thiên nhiên, chúng ta cây thì thấp, cây lại cao. Có cây to, có cây thân nhỏ. Có cây
cần hiểu sự quan trọng của các hệ thống tự nhiên và áp thích ánh sáng đầy đủ, có cây thích bóng râm. Tất cả các yếu
dụng sự hiểu biết đó trong cuộc sống. Nông nghiệp vững tố, với thói quen riêng của chúng, sống trong một mối quan
bền là một cách thiết kế đất áp dụng kiến thức này. hệ thực hiện chức năng cho các yếu tố khác quanh chúng, ở
bất cứ nơi nào. Đây là một hệ thống tự nhiên.
Các đạo đức trong
nông nghiệp vững
bền Hệ thống tự nhiên
Mối quan hệ giữa

các yếu tố
(1) Quan tâm trái đất
(2) Quan tâm con người Trong vài ngôn ngữ, một hệ thống có thể có
(3) Quay vòng sự giàu có một cách gọi khác nếu do con người tạo ra,
ví dụ như hệ thống làm nông
có kế hoạch
Các nguyên lý của hệ thống tự nhiên Sự liên tục
Đất trống, nghèo nàn sẽ tự cải thiện chúng một cách tự nhiên.
Hệ thống tự nhiên tuân theo một số các nguyên lý để Tiến trình tự tái tạo này được gọi là sự liên tục. Ví dụ, khi một mảnh
chúng được bền vững. Khi áp dụng cùng nguyên lý vào việc đất trống được bảo vệ, những loại cây phủ đặc biệt được gọi là cây tiên
phong sẽ mọc trước. Chúng sẽ bắt đầu tiến tình cải tạo đất. Sau đó, cây
thiết kế các hệ thống làm nông, mục tiêu là để hướng đến một bụi lớn hơn và cây lớn sẽ mọc lên. Cuối cùng, một khu rừng hoàn thiện
nền nông nghiệp bền vững. Nông nghiệp bền vững được dùng sẽ phát triển, và đất sẽ có một cuộc sống mới. Nguyên lý này được sử
như một hệ thống thiết kế để thực hiện mục tiêu đó. dụng để tái tạo đất nghèo nàn thành những hệ thống màu mỡ một cách
nhanh chóng, thành công với chi phí thấp. Chúng ta có thể dùng các
Các nguyên lý của hệ thống tự nhiên và Thiết kế giống cây tuân theo nguyên lý này, nhưng hữu ích hơn theo nhu cầu của
nông nghiệp bền vững con người.
❁ Sự liên tục Thông tin về
❃ Các mối quan hệ lợi ích, chức năng người sáng lập 1
2
giữa các yếu tố Nông nghiệp
bền vững ở
✽ Sự đa dạng cuối tập 5
❁ Các chu kỳ và tái chế

❃ Sử dụng tài nguyên địa phương
4
✽ Mỗi yếu tố thực hiện nhiều chức năng
❁ Mỗi chức năng được các chức năng khác hỗ trợ
3 ❃ Phân tầng để tận dụng không gian hiệu quả
✽ Dùng tài nguyên (sống) sinh học

❁ Dùng vi khí hậu
❃ Lên kế hoạch để sử dụng năng lượng hiệu quả
5
Thiết kế nông nghiệp bền vững dùng các nguyên lý này
để nông nghiệp thêm hiệu quả và bền vững. Do đó các nguyên
lý này là giống với các nguyên lý của hệ thống tự nhiên.
❃ Những mối quan hệ lợi ích, chức năng Ví dụ, ong lấy mật từ
hoa đào, đào cho năng suất
Trong thiên nhiên, các yếu tố sống và phi sự sống liên tốt hơn nhờ thụ phấn. Ngải
kết với nhau. Đây là mối quan hệ hợp tác, chứ không cạnh tây và tầm ma giúp đậu, tỏi,
tranh. Ví dụ, chim ăn hạt, rải hạt ở đâu đó khi chúng thải phân. súp lơ trong vườn nhà bếp
Ong lấy mât hoa, giúp cây phụ phấn. bằng cách cung cấp lớp phủ.
Trong các hệ thống làm nông, các yếu tố khác nhau có Các mầm mới nhú của cây
thể liên quan đến nhau. Bất cứ thứ gì một yếu tố cần có thể đào giúp bò ngăn được các
ký sinh trên da khi chà
được một yếu tố khác cung cấp, và thứ chúng tạo ra lại được chúng trên da bò, còn bò thì
một yếu tố khác sử dụng. Trong sơ đồ sau có các ví dụ về 16 cung cấp phân bón cho rất
yếu tố trong một nhà vườn. Có nhiều mối quan hệ liên kết nhiều yếu tố trong hệ thống.
nhu cầu của một yếu tố với đầu ra của một yếu tố khác, để hệ Tỏi, ngải tây, tầm ma, vạn
thống được bền vững. thọ, .. đều hữu ích trong
vườn rau và vườn ăn trái vì
là cây bầu bạn, cung cấp
phân dạng lỏng và kiểm soát
vật gây hại.
· · Thiết kế cần đặt các yếu tố cùng nhau đúng nơi, để nhu
· · cầu và nơi cung cấp gặp nhau. Điều này giúp giảm bớt công
việc và giảm tốn kém đầu vào, lại tăng năng suất. Các yếu tố
· ·
đúng ở đúng nơi sẽ tạo các liên kết lợi ích cho chính chúng.
· ·
✽ Sự đa dạng
· ·
Thiên nhiên rất đa dạng, có nhiều loại cây, động vật và
môi trường sống. Ví dụ, dù Nepal là một nước nhỏ nhưng rất
·
đa dạng về khí hậu và các loài hoang dã. Càng đa dạng, thì
·
càng có nhiều mối quan hệ lợi ích giữa các yếu tố khác nhau
· trong hệ thống. Điều này giúp hệ thống bền vững.
·· Một ví dụ của việc áp dụng sự đa dạng trong làm nông
·
là trồng rau hỗn hợp, vườn cây tổng hợp, và rừng nông
nghiệp.
❁ Các chu ký và tái chế ❃ Sử dụng tài nguyên trong vùng
Trong thiên nhiên, vật sống chết đi và phân rã. Các chất Rừng không cần đi đâu để tìm các nguồn tài nguyên cơ
dinh dưỡng chúng tạo ra trả lại cho hệ thống để cây cối sử bản của nó. Không tốn chi phí vận chuyển để đem đến
dụng. Chu kỳ này luôn vận hành, để các yếu tố rừng cần như những thứ nó cần. Một hệ thống làm nông càng phụ thuộc
nước và dưỡng chất trong đất luôn sẵn có, không bị cạn kiệt. vào những thứ bên ngoài thì nó càng tốn chi phí sản xuất và
Trong các hệ thống làm nông, chu kỳ dưỡng chất trong rừng càng ít bền vững. Đây là một nguyên lý rất quan trọng để
nông nghiệp như sau: đạt được sự bền vững.
1 ✽ Mỗi yếu tố thực hiện nhiều chức năng
Chu kỳ Lá cây được cắt Trong thiên nhiên, mỗi yếu tố thực hiện vài chức năng.
2 Thức ăn cho
xuống và làm lớp Một cái cây cũng đã
phủ trên mặt đất gia súc và lá rụng cung cấp lá, nơi ở cho chim Sợi
được cho gia súc và côn trùng, làm cột đỡ
2 để tạo phân ủ Thuốc
cho dây leo, bảo vệ đất ... Lá rụng
1 Cây trồng trên trang trại
3 mang lại nhiều lợi ích Trái
Mật ong
tùy theo đặc trưng của Thức
chúng, như thức ăn ăn gia
súc Củi đốt
5 cho gia súc, lớp phủ,
5 thuốc,.. Các lợi ích
Trees 3 Phân ủ được khác sẽ xuất hiện khi
Cây dùng
mang ra Chắn gió
dưỡng
4 trồng chúng vào đúng Hàng rào
đồng nơi và tương quan với
chất để 4 Gỗ
phát triển Các dưỡng chất dư ra sẽ các yếu tố khác, ví dụ
giữ nước
được rễ cây dưới cây hoa như cho bóng râm. Bóng râm
màu hấp thu Khi thiết kế, mỗi yếu Bảo vệ
tố phải cung cấp ít đất
Một ví dụ khác trong vườn sau bếp. Nước thải từ việc nhất 3 lợi ích hoặc
rửa chén bát dùng để tưới rau, và rác quét từ nhà và vườn sẽ chức năng khác nhau
được tái chế thành phân ủ cho vườn sau bếp. Không có trong hệ thống.
nhũng chu kỳ thế này sẽ rất khó để bền vững.
Cây có thể đáp ứng tất cả nhu cầu của
chúng ta
❁ Mỗi chức năng được nhiều chức năng hỗ trợ ❃ Phân tầng để sử dụng không gian hiệu quả
Trong thiên nhiên, nhiều yếu tố kết hợp lại để hỗ trợ Trong thiên nhiên, một lý do mang lại hiệu suất cao với ít
một chức năng. Ví dụ, chức năng duy trì độ màu mỡ đầu vào là do không gian được dùng rất hiệu quả, và có nhiều
trong rừng là nhờ lá cây, vi khuẩn trong đất, giun đất, yếu tố trong một không gian nhỏ. Bằng cách phân bố 1 loại
phân chim, động vật chết, nấm, bụi cát do gió thổi trên đầu một loại khác, có thể trồng được nhiều loại cây.
đến, ...Nguyên lý này cũng có liên quan đến sự đa dạng. Trong một khu rừng, có thể thấy đến 7 tầng :- Mặt đất hay tầng
cỏ dại, tầng cây bụi, tầng thấp, tầng trung, và tầng tán trên, một
tầng cây dây leo, tầng gốc. Nhiều loại cây khác nhau được
Có nhiều loại cây phân tầng trong hệ thống này, từ 10-20 dưới mặt đất, cho đến
trong hàng rào 30-40m trên mặt đất đều đem lại năng suất. Không lãng phí bất
sống cứ khoảng không nào.
Trồng các tầng cây và cây bụi trong các hệ thống làm
nông sẽ rất hiệu quả. Trong hàng rào sống, rừng nông nghiệp
và vườn ăn quả tổng hợp, các loài cây được trồng theo kích cỡ
và hình dạng, và theo nhu cầu ánh sáng của chúng, giúp tạo ra
nhiều mức độ và mang lại nhiều lợi ích hơn là chỉ trồng một
loại hạt (chỉ dùng không gian cao 1m).
Tầng cây lớn

trên cùng
Trong làm nông, nguyên lý này được áp dụng trong Tầng tán
hàng rào sống. Chức năng đơn giản của nó là để bảo vệ, được giữa
tạo bởi nhiều loại cây và cây bụi (các yếu tố). Vì vậy nếu một Tầng tán
loại cây trong hàng rào không thành công vì một lý do nào thấp
đó, các loại cây khác sẽ tiếp tục thực hiện chức năng, và hàng
rào vẫn bảo vệ được. Trong vườn rau hỗn hợp, có nhiều loại Tầng cây
rau trồng cùng nhau để cung cấp thức ăn. Nếu côn trùng tấn bụi
công một loại nào đó thì vẫn còn có các loại khác cung cấp Tầng
thức ăn, nên vườn rau vẫn cho năng suất. Nguyên lý này mặt đất
được áp dụng để giảm rủi ro trong hệ thống.
Để nhận biết tình trạng miếng đất, bạn cần hiểu nhiều thứ. Các vấn đề là
gì? Các nguồn tài nguyên quan trọng như đất, nước, chất dinh dưỡng,
tiền bạc hay thời gian bị thất thoát hay hư hại ở chỗ nào? Nếu có thì phải
thử phương pháp mới để tăng năng suất, một ưu tiên là bảo vệ và bảo tồn
các nguồn tài nguyên đang mất đi.
Gia súc có thể vào đây

xói mòn đất
Xói mòn đất
Đất nghèo dưỡng chất không
có nhà vệ sinh
damage from wind Bỏ phí

nước
rửa Đất trống
Đất màu mỡ Phân ủ thô
ở phần đáy Không có
rau
Không có trái cây
Các nguồn tài nguyên của mảnh đất này nằm ở đâu? Có thể áp dụng kỹ thuật nào
vào trang trại? Tài nguyên nào cần phải được tăng lên để cho năng suất cao hơn
với ít chi phí hơn? Cần áp dụng các nguyên lý tự nhiên thế nào để làm được việc
đó? Có các câu hỏi như vậy. Khi bạn có càng nhiều kinh nghiệm thiết kế sẽ dễ
dàng trả lời các câu hỏi và nông dân sẽ có thể làm hệ thống càng bên vững hơn.
Ví dụ về các loại trái cây và giống cây đa chức năng cho đất ❁ Sử dụng vi khí hậu
trũng và cao nguyên, thích hợp cho các tầng khác nhau Khí hậu trong và ngoài rừng khác với khí hậu xung quanh.
Cây lớn :- xoài, mít, bơ, đậu óc chố, neem, hạt dẻ, bồ hòn, Có các vùng có độ ẩm khác nhau, nhiệt độ khác nhau và sáng
sồi,... Cây tán giữa :- táo, lê, đào, mận, mơ, hồng,... khác nhau. Những vùng có nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng khác
nhau như thế này gọi là vùng vi khí hậu. Trong trồng trọt,
Cây tán thấp :-đào, chanh, chuối, mãng cầu, cà phê, ổi,
người ta tận dụng vi khí hậu bằng cách trồng loại cây mọc tốt
hắc mai biển, đu đủ, Gliricidia, dâu tằm, cây phỉ, keo dậu,
nhất trong vùng đó. Bạn cũng có thể tạo ra vùng vi khí hậu, ví
cây cơm cháy,...
dụ bằng cách trồng cây chắn gió hoặc làm ao hồ. Sau đó bạn
Tầng bụi cây :- tiểu đậu khấu, dứa, cỏ voi, sả, nghệ, cỏ chọn giống cây phù hợp với nhu cầu môi trường của chúng.
chổi, lục lạc, điên điển .... Nhờ đó bạn sẽ tạo được sự đa dạng cho trang trại.
Tầng mặt :- khoai lang, khoai môn, đậu, cỏ ba lá, comfrey,
ngải tây, cúc... 2
Trong một luống cải
✽ Sử dụng các tài nguyên sống (sinh học) hỗn hợp. Vì cây ở trong
Trong thiên nhiên, các tài nguyên hữu cơ, tài nguyên luống trồng dày ken
sống chịu trách nhiệm vận hành hệ thống. Các chức năng nên nhiệt độ mặt đất 1
quan trọng như làm đất màu mỡ, phân bố hạt, bảo tồn độ ẩm.. lạnh hơn ở vùng ở trên
đều do sinh vật sống thực hiện. Cây, chim, giun và các vi 2 Đây là một ví dụ
khuẩn đều hoạt động vì sự phát triển của hệ thống. về vùng vi khí hậu.
1
Để có màu mỡ và bảo vệ mùa màng trong nông
nghiệp bền vững, người ta sử dụng phân xanh, phân dạng Phía đón mặt trời của
lỏng, cây họ đậu, các côn trùng săn mồi và cây bầu bạn để nhà 1
mang lại lợi sich nhiều hơn phân bón hóa học và thuốc trừ nóng và khô hơn phía
sâu. có bóng râm 2 . Do
U rê Cây họ đậu có thể kết hợp nhiều
vậy,
cây có nhu cầu ánh
sáng và nước khác
nhau
Việc dùng vùng vi khí hậu chẳng có gì là mới. Phần đất
trước nhà thường sẽ nằm ở chỗ có nắng nên lý tưởng để phơi
Urê Cái nào tốt nhất?
hạt, rau, làm dưa muối... Mặt trời cung cấp năng lượng ở đây.
Phần có bóng râm sẽ để trồng cây thích bóng râm, hoặc làm vườn
ương.
16 The Farmers' Handbook, "Forest, Soil and Other Topics" . Chapter 6 - Land Design 17
❃ Lên kế hoạch dùng năng lượng hiệu quả Các khu vực của trang trại được chia theo vùng. Vùng 0 là bên
trong nhà, vùng 2 là vùng gần nhà. Vùng 1 có các kỹ thuật và
hệ thống cần được chăm sóc nhiều hơn, như vườn sau bếp, cần
phải thăm 2, 3 lần 1 ngày để chăm sóc và thu hoạch. Các vườn
5. Rừng
ương cũng nằm trong vùng 1, vì chúng cần được chăm sóc kỹ
4 và tưới nước hàng ngày. Khi để chúng gần nhà thì tốn ít thời
gian và năng lượng hơn khi thu hoạch hoặc chăm sóc. Dưới
đây là một vài ví dụ:
4. Vùng gia súc gặm cỏ
Số lần
3 thăm Các kỹ thuật và hệ thống thích hợp
vùng
1 Vườn sau bếp, vườn ương, hố nước
– gần
nhà 1 nhiều thải, hố rác quét, nhà vệ sinh, ong,...
2&3- Rừng nông nghiệp (thức ăn gia súc, củi
2/3. Cánh đồng
cánh đốt, gỗ, phối hợp với cây mùa vụ, vườn
đồng 2 ít hơn ăn trái, phân xanh...)
2
4 – vùng Kiểm soát xói mòn đất, cải tạo đất,
gia súc 3 ít đồn điền, vườn ăn trái tổng hợp,...
gặm cỏ
5- rừng Rất Quản lý rừng, rau thơm dại và rau
4 hiếm thơm được trồng, giáo dục..
1. Gần nhà
0. Trong Có thái độ đúng đắn

nhà 1
Các nguyên lý đã nói ở trên rất cần thiết khi thiết kế
một hệ thống bền vững, nhưng quan trọng nhất là thái độ
của người thiết kế và người sử dụng. Nếu người ta không có
Trong sơ đồ này, mối quan hệ của ngôi nhà và những phần khác mong muốn đạt được mục tiêu bền vững trong các quy chuẩn
của một trang trại được thiết kế tốt được mô tả bằng các mũi tên đạo đức, thì không có cách thiết kế nào có thể giúp đạt
với độ dày khác nhau. Mũi tên dày cho thấy sự kết nối thường xuyên, được mục tiêu này. Một số người cảm thấy bản thân họ không
mũi tên mỏng hơn cho thấy ít phải thăm viếng hơn. thể tạo sự khác biệt, hoặc sợ thay đổi, hoặc sợ mất tài nguyên.
The Farmers' Handbook, "Forest, Soil and Other Topics" Chapter 6 - Land Design 19
Nhưng thiết kế tốt có thể giải quyết nhiều vấn đề. Bằng thái Hiệu ứng của vài yếu tố được minh họa như sau trong
độ đúng đắn, các vấn đề có thể thành giải pháp và một thiết chu kỳ của hệ thống làm nông sản xuất lúa.
kế tiến bộ sẽ được phát triển thường xuyên. Chúng ta cũng có
thể thiết kể để học hỏi. Người ta cần làm việc cùng nhau để
tìm ra kỹ thuật và tài nguyên thích hợp để giải quyết vấn đề phát triển
Trồng
của họ và đáp ứng nhu cầu của họ cũng như của thiên nhiên. thu hoạch
Các khối tạo nên thiết kế
Chuẩn bị Có nhiều phần
Cần hiểu được các nhân tố vừa có thể hạn chế, vừa có Cất trữ
thể hỗ trợ thiết kế để việc thiết kế được hiệu quả hơn và bền trong một chu kỳ
vững. Sau đó thiết kế có thể được điều chỉnh và thay đổi sản xuất hoa màu
trong giai đoạn đầu, để không có lỗi nào ngăn cản mục tiêu
bền vững. Các nhân tố ảnh hưởng đến thiết kế được chia làm Xử lý
2 nhóm. – hữu hình và vô hình như dưới đây: phân phối Tiếp thị
Nhiều nhân tố hữu hình và vô hình trên trang trước sẽ

ảnh hưởng đến năng suất vụ mùa, và chúng sẽ quyết định
Cảnh quan Khí hậu chiến lược cần dùng trong thiết kế. Vào mùa gió mùa, có
nhiều nhiệt lượng và nước hơn, nên cũng có nhiều bệnh. Tuy
Đất Nước nhiên đây là thời gian cần con người chăm sóc nhất, có nhiều vấn
Thực vật Nhân tố hữu hình đề về vật gây hại nhất. Nếu không có bò thì việc cày, trồng
Gia súc
và làm cỏ sẽ bị chậm lại. Nếu giải quyết hết các vấn đề này
thì sẽ có mùa vụ tốt, nhưng sau đó sẽ có chuột phá kho, hoặc
Năng Các khối Các tòa nhà giá trong chợ xuống thấp, và tốn công sức.
lượng thiết kế Do vậy khi lên thiết kế, cần phải xem xét hết tất cả các
Kinh tế Văn hóa nhân tố này. Cần phải xem xét ở giai đoạn đầu tiên khi thiết
kế xem nhân tố nào ở giai đoạn nào, khi nào gây ra vấn đề
Truyền Cáci nhân
i i ltốfvô thình Chính trị cho việc sản xuất. Cân nhắc từ sớm xem giải pháp cho vấn
thống đề đó có thể đến từ tài nguyên địa phương, hay là không.
Liên lạc xã hội
Đức tin
Khi thiết kế và thực hiện một thiết kế, ưu tiên đầu là sửa
The Design Process chữa các hệ thống đã hư hỏng, và ngừng việc mất mát các tài
The process of creating the design, and then implement- nguyên của hệ thống hiện tại – điều này sẽ đưa lại các kết quả
ing it, is a step by step approach which enables the design to lập tức. Dưới đây là một vài ví dụ mất mát tài nguyên khi làm
reach its goals more easily. Following the design process nông:-
Mất mát
helps with many decisions :- what to do first, which areas are · dưỡng chất trong đất bị
most important, how to use the available technologies and · Phân ủ bị nắng mất nếu không sử dụng
any other resources, how the design grows in a natural way, làm khô
and so on. A summary of the main steps in the design process Tất cả dưỡng
is given below :- Ni tơ
mất vào chất bị mất
sâu vào lòng
1. Gathering information about the people and the không
khí đất
land involved in the design.
· Collect information
about the people's
vision and goals, their
· dưỡng chất từ phân ủ bị rò rỉ · tốn thời gian lấy từ
resources, needs, con- rừng xa
straints, capacity, costs,
problems, skills, in-
Có thể mất · nước thải không
come, etc.
Chỗ đó rất tất cả dưỡng được sử dụng ở nhà
· Dùng cách tương tự gió Đất ngèo
để thu thập thông tin chất
về mảnh đất như đất,
nước, khí hậu, dốc, · mưa rửa trôi đất
thực vật, phương Bị xói · lửa phá hủy dưỡng chất
hướng, vi khí hậu, gia mòn
trong đất · gió làm mất độ
súc, vật gây hại và ·mất dưỡng chất trong rác quét ẩm trong đất
bệnh, xói mòn, lượng
gió thổi, và các thông Cỏ bị gặm Do vậy chúng ta phải tìm sớm những rò rỉ của hệ
quá mức thống trong giai đoạn lên thiết kế. Sau đó, có thể quyết
tin liên quan về các
vấn đề và tài nguyên. định công nghệ, khi nào và ở đâu để tìm ra giải pháp và
ngăn cản các tài nguyên bị mất đi
2. Xác định các chức năng cần thiết 4. Đặt chỗ
Tùy theo các thông tin chúng ta đã biết về con người và Các hệ thống cần được đặt ở đâu để mang lại lợi ích lớn
mảnh đất, chúng ta biết được gì về nhu cầu cho thiết kế? Ví nhất? Chúng cần được đặt ở nơi có liên quan đến hệ thống
dụ, tăng thức ăn cho gia súc, tăng sản xuất củi đun, trồng thêm khác, để nhu cầu của cái này là đầu ra của cái kia, thay vì đối
thức ăn dinh dưỡng, bảo vệ chúng khỏi gia súc, ngăn ngừa xói chọi nhau. Nguyên tắc của thiên nhiên có thể được áp dụng
mòn đất, bảo vệ khỏi gió, tăng chất dinh dưỡng cho đất, kiếm để thực hiện điều này. Ví dụ, vườn ương nên được để ở nơi
thêm tiền mặt, .. có thể là cá chức năng cần thiết có chỗ che chắn, gần nguồn nước và dễ chăm sóc. Tương tự,
3. Chọn công nghệ bạn chọn nơi thích hợp nhất cho phân ủ, vườn cây ăn trái,
cây cho thức ăn cho gia súc,..
Đâu là các phương pháp cần thiết để thực hiện các chức năng đã xác
định được ở 2? Ví dụ, rừng nông nghiệp, hàng rào sống, nuôi ong, trồng 5. Chọn loại cây
cây ăn trái, vườn sau bếp, làm phân ủ, làm lớp phủ, vườn ương tại nhà, cải Cuối cùng, các loại cây tốt nhất cần được chọn để đáp
tiến trong quản lý gia súc, sản xuất hạt giống, phân xanh, …là ứng nhu cầu của mảnh đất và và các chức năng yêu cầu, sau
các phương pháp để đáp ứng các nhu cầu của nông dân và khi bạn đã hiểu được đặc tính, năng suất và nhu cầu của cây.
của mảnh đất. Ví dụ, khi chọn cây cho vườn ăn trái, bạn hãy hỏi các câu hỏi
sau:
Vườn nhà Hàng rào Bạn có biết thời
bếp ở đó sống ở đó gian tôi ra hoa,
Làm sao để bảo kết trái không?
vệ tôi khỏi vật
Chuồng gây hại ?
gia súc ở Bạn có nơi tiêu
Rừng nông
đó thụ chưa?
nghiệp ở đó
Tôi cần bao nhiêu
không gian ?
Cây ăn Các vấn đề có
Kênh dẫn
trái ở đó thể gặp là gì?
nước tưới
Trồng cây
Đường ở gì dưới tôi
để làm bầu ở đâu có đất và
đó
Phân ủ bạn? khí hậu tốt nhất
24 The Farmers' Handbook, "Forest, Soil and Other Topics"
ở đó cho tôi?
Chapter 6 - Land Design 25
6. Thời khóa biểu Có hai loại địa điểm thực hiện thiết kế:-
Không thể cùng một lúc thực hiện hết thiết kế. Nên bạn 1. Nơi chưa có canh tác, sản xuất – ví dụ như một nơi đất
cần sắp xếp công việc theo thứ tự ưu tiên. Bạn có thể để vài trống, bị xuống cấp
hệ thống lại phía sau. Như vậy sẽ dễ thực hiện thiết kế hơn. 2. Nơi đang có sản xuất – ví dụ một trang trại đang hoạt động
Các hệ thống quan tọng nhất cần được thiết kế và thực hiện 1. Nơi chưa có canh tác (ví dụ đất đã xuống cấp), thiết
đầu tiên thường là để bảo vệ mảnh đất, ra vào, cải thiện nước kế sẽ tạo ra năng suất trên mảnh đất này. Thiết kế sẽ giúp đất
và đất, vì chúng cho phép phát triển tiếp các phần tiếp theo. tái sinh, sản xuất lại theo hướng tốt nhất, trong thời gian ngắn
nhất. Bạn hãy đọc thêm trong chương Bảo toàn và cải tạo đất.
Đánh giá 2. Nơi đang có sản xuất – ví dụ một trang trại đang hoạt
Khi đang thiết kế và thực hiện thiết kế, bạn cần bỏ thời động, khi thực hiện thiết kế và bắt đầu canh tác mới thì năng suất
gian để đánh giá tiến độ đối với các mục tiêu và nhu cầu của hiện có không được giảm xuống. Nếu không, nông dân hoặc
con người và mảnh đất. Thiết kế có thể được thay đổi và điều cộng đồng có thể gặp khó khăn đáp ứng nhu cầu cơ bản của
chỉnh nếu cần thiết. Các nguyên tắc đã được áp dụng chưa? Có họ trong thời gian ngắn. Thiết kế sẽ giúp cải thiện và tăng
gì đã thay đổi? Đã giải quyết được vấn đề nào? Có phát sinh cường các tài nguyên, giảm chi phí và làm đa dạng sản xuất.
thêm vấn đề khác không? Thiết kế này sẽ giúp con người đạt Làm sao biết là thiết kế đang có tác dụng?
được mục tiêu của họ không? Nên thường xuyên trả lời các câu
hỏi như trên và nhận tư vấn từ tất cả cá nhân liên quan đến thiết 1
kế. Đầu tiên sẽ tốn
Chu kỳ thiết kế nhiều công sức
Tương lai hơn và thu
Thay đổi, vững bền được ít hơn từ
Đánh giá cải tiến khoản đầu tư
2
Dần dần, công
Thay đổi, việc giảm xuống
cải thiện Quan sát và thu và năng suất
thiết kế thập thông tin Lập thiết tăng
kế 3
Sau đó ít việc
Đánh giá hơn nữa và thu
Thực hiện được năng suất
thiết kế cao, đa dạng
King
Far nghiệm
ers' Ông Govinda
nông dân Sharma
Experience
ica
Đến từ Nepal, quận
Kavrepalanchowk,
Patlekhet VDC, Ông
Govinda Sharma đã áp
dụng thiết kế nông nghiệp
bền vững trên trang trại của
mình. Ông chia sẻ.
Tôi tham dự một khóa học

thiết kế Nông nghiệp bền vững
vào năm 1991. Sau đó tôi bắt đầu
học từ bạn bè, rồi bắt đầu áp dụng tất
cả kinh nghiệm đó vào thực tiễn. Govinda Sharma
Hiện giờ tôi cũng giúp các tổ chức
khác lên thiết kế và thực hiện chúng. Một hệ thống làm nông
có kế hoạch theo phương pháp này cho năng suất cao, dễ sử
dụng. Thay vì chỉ có một loại hoa màu, bạn có thể trồng nhiều
loại. Thay vì trồng bắp, tôi thấy trồng lẫn các loại đậu, bí đỏ
sẽ tốt hơn. Tôi trồng thức ăn cho gia súc quanh ven trang trại
để có tổng sản lượng cao hơn. Đàu tiên các nông dân khác không
chấp nhận việc tôi làm, nhưng khi họ thấy các loại hoa màu tôi trồng chỉ
tốn ít chi phí và chủ yếu là dùng tài nguyên địa phương, họ quan tâm
hơn, rồi họ bắt đầu áp dụng vài phương pháp. Họ đã hiểu
rằng bạn có thể thu hoạch thành quả đầu tư, và đầu tư không
chỉ là sức lực và mồ hôi, mà còn là thiết kế nữa.
Nông nghiệp bền vững là gì? Địa chỉ liên lạc theo vùng của nhóm
er c lt re Nông nghiệp bền vững Nepal
Từ Nông nghiệp bền vững được Bill Mollison và Nhóm nông nghiệp bền vững Nepal NPG:- được đăng ký vào năm
1995 để thúc đẩy sự phát triển bền vững, NPG là một mạng lưới quốc
David Holmgren người Úc sử dụng lần đầu tiên vào năm gia gồm hơn 250 cá nhân và 8 tổ chức. Nó hoạt động trong giáo dục,
1973. Nông nghiệp bền vững là một từ tiếng Anh nghiên cứu, xây dựng khả năng và kết nối các hoạt động liên quan đến
(Permaculture), ghép từ hai từ là Permanent (bền vững) và nông nghiệp bền vững.
Agriculture (nông nghiệp). Vì nông nghiệp là nguồn sản xuất Nếu bạn đọc sổ tay quan tâm muốn tìm hiểu thêm về các mặt trên
thức ăn, vải, và nơi trú ẩn chính từ các tài nguyên tự nhiên, và hoặc các thông tin kỹ thuật khác, bạn có thể liên lạc với NPG qua bất
đây là nền móng vật chất và kinh tế cho toàn xã hội, tự bản thân cứ địa chỉ sau
thân nó cũng có thể hiểu là một sự bền vững trong culture (văn
Mạng lưới
hóa). Nông nghiệp bền vững là một hệ thống thiết kế. Các thiết
của Nepal
kế của nó đến từ sự quan sát sự ổn định, đa dạng, khả năng 1. Miền đông 2.
hồi phục và năng suất của các hệ thống tự nhiên, nhằm mang
lại lợi ích cho con người, các vật sống cũng như không sống
Miền trung
Durga Niroula, Basanta Ranabhat,
trong một cách bền vững. Các hệ thống
Nông nghiệp bền vững Women's Development Ecological Service Centre,
sử dụng các tài nguyên sinh tự nhiên Organisation, Biratnagar Chitwan
học một cách tuyêt vời nbs@brt.wlink.com.npc
3. Miền Tây Tel: 053-23663, 24574
để tạo ra các hệ thống Fax: 20135, 20482
tự nuôi dưỡng chính Thiết kế nông ecoce@mos.com.np
nó, qua nông nghiệp nghiệp bền Padya Kiran Rana, TOLI, 4. Miền Tây Trung
sinh thái, cân bằng vững Pokhora. Tel: 061-23370
Kinh nghiệm Himalayan Permaculture
với nền kinh tế và xã Kiến thức toli@mos.com.np
Group, P.O. Box 19121,
hội địa phương. hiện đại truyền thống Kathmandu, Nepal
Trong thực tế, c/o ATA (01) 5549774
nepal@atasia.org.uk
không có nhiều điều mới trong nông nghiệp sinh thái. Nó là
tổng hợp sự hiểu biết về các hệ thống tự nhiên, kinh nghiệm
truyền thống, kiến thức khoa học và ứng dụng hiện đại. Nó
thừa kế tất cả những tinh hoa của các điều trên để hỗ trợ con 4. 1.
5. 3. 2. Bản đồ
người tạo/sống một cuộc sống chất lượng hơn và có nhiều
Nepal
lựa. chọn hơn.
10 The Farmers' Handbook, "Forest, Soil and Other Topics" Chapter 7 - Glossary and Other Topics 11
12
34
56
78
12
90
34
12
56
34
78
56
12
90
34
78
12
90
56
34
12
78
12
56
34
90
78
34
56
12
56
90
34
78
12
78
90
56
12
34
90
34
12
78
12
56
90
56
12
78
34
78
34
12
56
12
90
56
34
90
34
12
78
12
78
56
90
56
12
Liên lạc
Grihasthi
78
34
90
34
12
78
12
90
56
56
34
90
78
34
12
56
12
78
56
12
90
56
34
90
78
12
78
34
90
56
12
56
34
90
34
12
78
12
78
56
90
56
12
78
34
90
78
34
12
78
56
12
90
56
56
34
90
34
12
78
34
12
78
56
12
90
56
12
90
78
34
90
34
12
78
12
90
56
56
34
90
12
78
34
12
56
12
34
78
56
12
90
56
34
90
78
56
34
12
78
34
1
90
56
12
78
12
56
34
90
34
12
78
90
12
78
56
34
56
90
56
12
78
34
56
90
78
34
12
78
56
12
90
78
56
90
56
34
12
12
78
34
90
12
78
56
34
12
78
90
56
12
90
34
78
34
90
56
34
12
78
34
56
12
90
78
56
12
90
56
34
12
78
78
34
12
3
90
56
34
12
78
90
12
90
56
9
78
90
56
34
12
78
34
12
90
56
12
78
34
12
90
56
34
12
90
78
56
3
12
78
34
90
56
12
78
56
34
90
34
12
78
90
12
78
56
90
56
12
Các tài liệu giáo dục hữu ích cho nông dân sau đây cũng
78
34
3
90
78
12
34
78
56
12
90
90
34
56
12
78
34
12
56
78
12
90
56
12
78
34
3
90
34
12
78
90
12
56
90
56
34
12
78
34
12
56
12
78
34
12
90
56
90
78
3
56
12
78
34
90
12
78
56
34
90
34
12
90
12
78
56
56
12
78
3
90
34
78
34
12
90
90
56
12
34
12
78
56
12
3
90
34
được phát hành ở Nepal và có trên Liên lạc Grihasthi

78
12
90
56
34
12
12
78
56
34
90
3
78
56
12
78
90
34
12
90
56
12
3
78
34
90
56
12
78
3
90
12
3
Các áp phích về Sức khỏe Sách về sức khỏe

· Rau thơm cho sức khỏe · Thảo dược phổ biến
· Rau thơm cho sức cho sức khỏe
khỏe phụ nữ · Thảo dược cho sức
· Hãy ngừng sử dụng hóa khỏe phụ nữ
chất độc hại
Video Video "Tương lai cổ xưa"

"Hạt giống, cuộc đời" Các ảnh hưởng của sự phát
Hội thảo nông dân về Sự triển hiện đại đối với các
mất đa dạng sinh học gien hệ thống truyền thống
và lưu trữ hạt giống ở Ladakh
Liên hệ
Nhà phân phối :-
Nepal Permaculture Group,
P.O. Box 8132, Kathmandu,
Nepal.
Tel: + 977 1 252597
npg@earthcare.wlink.com.np

Farmers Handbook Volume 5 VN

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Farmers Handbook Volume 5 VN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Forest, Soil, &

Sổ tay nông dân

Các chương tách nhau bằng một trang

Đánh giá, phản hồi

Thay mặt sổ tay Nông dân, Giới thiệu permaculture 10

Nepal Permaculture Group

Ở Nepal, rừng cộng đồng là một tài nguyên có tầm

rừng ở quận Kavre, miền trung Nepal

Những điều cần chú ý

Ở đây bạn thấy có

Các tài nguyên

Cùng một khu vực 1

Bảo tồn và cải tạo đất

Nông nghiệp rừng

Vườn ăn trái tổng hợp

Hàng rào sống

Đất màu mỡ cho Chất

Đất bị hư tổn như thế nào

Các vết nứt 2

bên ngoài tường, đất Rau muống trồng

Cải tạo đất – Ai được lợi?

Một vài cây sẽ mọc

Các vùng trũng

Rừng nông nghiệp 23 4 5678 901

không ảnh hưởng đến năng suất của đồng ruộng

Một cách dễ dàng để giữ đất và nước trên đất đồi

Làm phân ủ tốt nhanh hơn, dễ hơn

Lớp phủ 23 4 5678 901

Lớp phủ bảo vệ và cải tạo đất

Phân xanh 23 4 5678 901

Hố rác quét 23 4 5678 901

Làm phân ủ từ các tài nguyên bỏ đi trong nhà 23 4 5678 901

Hàng rào sống 23 4 5678 901

Không chỉ là một hàng rào, mà còn là một phần hiệu

Quản lý rừng 23 4 5678 901

Đào gấp đôi

Đào sâu 2 lần để tăng 4 lần năng suất rau

Nông dân làm

Tác giả chương này :

Các vật liệu cần thiết

3 cái đinh dây thừng

Những bức tranh này cho thấy cách lắp một

Giờ khung chữ A dùng được rồi

4 T h e F a r m er s ' Handbook, " F o re st , So il and O th er Top ic s"

1 Xếp các thanh

Dùng đinh hoặc dây

Không di chuyển các dấu ( ) trên mặt đất, nhấc

Có thể dùng khung chữ A

8 T h e F a r m er s ' Handbook, " F o re st , So il and O th er Top ic s"

Đánh dấu đường

Nếu dấu hơi

Vùng đất trũng

Chỗ trũng chứa nước giữ

Khi nông dân bắt đầu

10 T h e F a r m er s ' Handbook, " F o re st , So il and O th er Top ics

Những vật dụng cần thiết để lập quỹ

Ở đây là phần ghi chép của thành viên từ 16 đến 20

Năm 1994, tại làng Gauripara ở quận Bardiya, Tây

Khả năng và nhận thức của phụ nữ ngày

Chúng tôi đã học cách tạo

Mối quan hệ giữa

❁ Các chu kỳ và tái chế

✽ Dùng tài nguyên (sống) sinh học