Pagsususri ng Economic

Indicators ng Bansa
Economic
Performance
Ito ay matatanto kung
ang lahat ng sektor ng
ekonomiya ay lubusang
ginampanan ang kani-
kanilang responsibilidad
at gawain.
Gross National Gross National
product ( GNP )
o Income ( GNI )

ay ang kabuuang
pampamilihang
halaga ng mga
produkto at serbisyo
na nagawa ng isang
bansa sa loob ng
isang taon
MARKET VALUE

ang halaga ng
produkto at serbisyo
na umiiral sa
pamilihan - ito ang
ginagamit sa
pagsukat ng GNP
 FINAL GOODS
Ang mga produktong handa
nang ikonsumo ang
isinasama sa pagkuwenta
ng GNP/GNI.
Mga produktong tapos na at
hindi na kailangang
iproseso upang maging
yaring produkto, tulad
halimbawa ng mga damit,
de-lata, makinarya, asukal,
tinapay.
INTERMEDIATE
GOODS FABRIC
Ay mga produkto na
kailangang iproseso upang
maging yaring produkto,
FLOUR
tulad ng tubo, arina,
sariwang isda na gagawing
sardinas, at iba pa.
Ito ay hindi isinasama sa
pagkukuwenta upang
maiwasan ang double
counting sa GNP/GNI.
FISH
NOMINAL AT REAL
GNP/GNI
Ang REAL GNP/GNI na tinatawag ding
GNP/GNI at constant prices ay tumutukoy sa
halaga ng kabuuang produksiyon ng bansa na
ang batayan ay presyo ng base year o noong
mga nagdaang taon.

Nominal GNP/GNI o kilala bilang GNP/GNI at

current prices ay ang kabuuang produksiyon
ng bansa na nababatay sa kasalukuyang
presyo sa pamilihan.
 Sa pagsukat ng paglago ng Nominal at Real
GNP/GNI ay gagamitin ang pormulang:

GNP (Kasalukuyan na taon) – GNP (Nakalipas na taon)

GNP
Growth = GNP (Nakalipas na taon)
X 100

rate
 2013 - 2,150,555

2012 - 1,998,287
GNP
Growth 2,150,555 - 1,998,287
rate
= 1,998,287
152,268
=
1,998,287

GNP
= 0.07619 X 100

Growth
rate = 7.62%
GAWIN ITO!!!!
Tukuyin ang Growth Rate:

2011 5,682,944

2012 6,876,850
POTENTIAL AT ACTUAL
GNP/GNI
Ito ay ang kabuuang produksiyon ng bansa
na tinatantiya ayon sa kakayahan at
kapasidad ng mga salik na nabanggit. Ito ang
dapat matamo ng isang bansa sa loob ng
isang taon.
Pagkatapos ng isang taon ay sinusukat ang
kabuuang produksiyon na nagawa ng bansa
matapos gamitin ang ibat-ibang salik tulad ng
mga manggagawa, teknolohiya, at mga likas
na yaman. Ang produkskiyon na ito ay
tinatawag na Actual GNP/GNI.
 Pagkakaiba ng Gross
National product (GNP)/
Gross National income
(GNI)
at Gross Domestic
Product (GDP)
GNP/GNI at GDP
Industrial Origin Appoach
o Value Added Approach
Sa pagbuo at paggawa ng mga produkto at
serbisyo ay may inaambag na halaga ang
bawat sektor na pinagbabatayan ng presyo ng
produkto at serbisyo.
Ang bawat proseso ay nakapaloob sa tatlong
sektor ng ekonomiya, tulad ng agrikultura,
industriya, at serbisyo.
Ang paggamit ng Industrial Origin Approach
ay makikita kung anong sektor ang may
malaking ambag sa ating GDP at maging GNP.
Final Expenditure
Approach
Ang lahat ng dektor ay
tumatanggap ng kita na kanilang
ginagastos sa pagbili ng kaniling
pangangailangan. Ang mga
gastusing ito ay kailangang
malaman upang makuwenta ang
GNP/GNI. Hinahati ito batay sa
gumagastos.
Gastusin ng Gobyerno

Ito ang mga gastusin ng

gobyerno sa pagpapasahod sa
lahat ng empleyado at opisyal ng
pamahalaan; gastusin para sa
mga proyektong imprastraktura
at pagbibigay serbisyo ng
pamahalaan.
Gastusin ng Personal
na Sektor
Ito ang mga gastusin ng mga
empleyado, manggagawa, at
entreprenyur para sa kanilang
pangangailangan tulad ng
pagkain, damit, tirahan,
edukasyon, koryente, tubig at
ibang luho sa bahay.
Gastusin sa Kompanya

Ang gastusin ng kompanya na

may kinalaman sa pagbili ng
mga fixed capital tulad ng gusali
at makinarya, pagbili ng mga
lupain at bahay bilang earning
assets, at pagbili ng stocks.
Net Primary Income
From Abroad
Ito ang nagpapakita kung
magkano ang kinita ng mga
Pilipino na naghahanapbuhay sa
ibang bansa, kita mula sa mga
ibinentang ari-arian sa labas ng
bansa, at mga dayuhan na
nagtratrabaho rito sa loob ng
bansa.
Gastusin ng Personal
na Sektor
Ito ang mga gastusin ng mga
empleyado, manggagawa, at
entreprenyur para sa kanilang
pangangailangan tulad ng
pagkain, damit, tirahan,
edukasyon, koryente, tubig at
ibang luho sa bahay.
Statistical Discrepancy

Kapag di-maiiwasan na
magkaroon ng labis o kulang sa
pagkukuwenta ng GNP/GNI
sapagkat napakarami ng
produkto at serbisyo na
ginagawa ng isang bansa o di
dapat isama, ito ay itinuturing
na statistical discrepancy.
Pormula:
GNP = GP+GG+GK+X+M+NPIA+SD
GP = 272 milyon
GG = 165 milyon
GK = 121 milyon
X = 22 milyon
M = 24 milyon
NPIA= 105 milyon
SD = 3 milyon
GNP/GNI = 664 milyon
Factor Income
Approach
Ang mga salik ng produksiyon na
ginagamit sa paglikha ng produkto at
serbisyo ay tumatanggap ng
kabayaran na nagsisilbing kita ng
bawat salik. Ang pagsasamasama ng
lahat ng kita ng mga salik ng
produksiyon ay magbibigay saan sa
pag-alam ng pambansang kita o
National Income.
Kita ng Gobyerno

Ang mga ibinabayad na buwis,

mga interes sa pagpapautang, at
kita ng stocks ng mga
korporasyon at negosyo na pag-
aari ng gobyerno au itinuturing
na kita ng gobyerno
Kita ng Entreprenyur at
Ari-arian (KEA)
Ito ang kita ng isang entreprenyur
bilang salik ng produksiyon tulad ng
tubo. Ang mga ari-arian na
ginagamit sa produksiyon ay
tumatanggap ng kita tulad ng upa.
Dito rin nabibilang ang dibidendo na
tinatanggap ng mga tao na
naglalagay ng puhunan sa
pagnenegosyo
Kita ng mga Empleyado
at Manggagawa (KEM)
Ang mga sahod at benepisyo na
tinatanggap ng mga empleyado
at manggagawa na nakasaad sa
kanilang kontrata, tulad ng
clothing allowance,
transportation allowance,
komisyon, bonuses at mga
monetary benefits.
Kita ng Korporasyon o
Kompanya (KK)
Ito ang kita na tinaggap ng
korporasyon at kompanya mula sa
nilikhang produkto at serbisyo, pati
ang kinita sa pangangapital ng
kompanya.Kapag pinagsama-sama
ang lahat ng kita ng ibat-ibang
sektor ay makukuha ang national
income (NI).
Sa pagkuha ng pambansang kita o
National income (NI) ay gagamitin
ang paraang ito:

NI = KG+KEA+KEM+KK
Halimbawa:
KG= 168 milyon
KEA= 90 milyon
KEM=225 milyon
KK= 149 milyon
National Income= 632 milyon
Capital Consumption
Allowance ( CCA )
Itinuturing itong pondo na inilaan
para sa depresasyon. Kailangan ito
sa pambili ng bagong makina at
pagkumpuni ng mga gusali na unti-
unting nasisira at naluluma.
Indirect Business
Taxes ( IBT )
Ito ay di-tuwirang buwis na
ipinapataw sa mga produkto at
serbisyo na nilkha. Kaya ang
Pagkompyut ng GNP ay NI + CCA
+ IBT = GNP.
Kaya makukuwenta ang GNP sa
paraang ito:

GNP = NI + CCA + IBT

= 632M + 20M + 12M
= 664 milyon
Limitasyon sa
Pagkuwenta ng GNP
Ginagamit ng pamahalaan ang GNP sa
pagpapakita na umuunlad ang isang
bansa.Ang presyo ng Intermediate
goods ay hindi isinasama upang
maiwasan ang paglobo ng GNP, at higit
sa lahat ang mga negosyo at kita na
mula sa underground economy ay hindi
sinasama sa pagkukuwenta ng GNP.
Ang Pambansang
Kita
Ang pag-alam ng national income (NI) o
pambansang kita ay kailangang gawin
ng isang bansa upang mapag-aralan
ang kalagayan ng pamumuhay ng mga
mamamayan.
Sa pambansang kita ibinabatay ang per
capita income (PCI) ng mga
mamamayan ng bansa.
SA pagtantiya ng PCI ay mayroong
pormula na ginagamit tulad ng:

GNP
GNP PER CAPITA =
POPULASYON
Distribusyon ng Kita

Ang pamahalaan ay nagnanais na

matupad ang itinadhana ng
Konstitusyon ukol sa pantay na
distribusyon ng kita ng bansa. At
kailangang maipakita ang nasabing
distribusyon upang malaman kung ilang
porsiyento ng kita ng bansa ang
tinanggap ng maraming bilang ng
populasyon sa isang bansa.