Professional Documents
Culture Documents
2015
KURS MARKETING I REKLAMA
W SIECI
WPROWADZENIE DO
MARKETINGU I REKLAMY
CYKL ŻYCIA PRODUKTU MODUŁ 1
MARKETING MIX
CENTRUM SZKOLENIOWO-DORADCZE
P&M MANAGEMENT GROUP
Copyright © by P&M Management Group 2015
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Przedruk i reprodukcja w jakiejkolwiek postaci całości
www.pm-managementgroup.pl
lub części kursu bez pisemnej zgody właścicieli bądź
autorów są zabronione
Wprowadzenie do kursu
Nie od dziś wiadomo, że dźwignią handlu jest reklama. Jak jednak skutecznie
reklamować się w dobie najnowszych technologii? Eksperci nie mają wątpliwości –
tradycyjne działania marketingowe i reklama odchodzą do lamusa. Obecnie, jeżeli zależy nam
na dotarciu do jak największej rzeszy ludzi i zdobyciu nowych klientów, nie unikniemy
podejmowania działań w sieci. Niniejszy kurs ma na celu przybliżyć najważniejsze pojęcia i
opisać najważniejsze trendy w nowoczesnej reklamie, ale zarazem rozbudzić Państwa
kreatywność poprzez szereg prostych ćwiczeń.
Dla kogo jest przeznaczony ten kurs? Przede wszystkim dla osób zajmujących się
jakąkolwiek działalnością handlową, ale także usługami czy pracą w organizacjach
pozarządowych. Po przeczytaniu materiałów szkoleniowych, Państwa kampanie promocyjne
staną się bardziej nowoczesne, oryginalne i skuteczne. Z kursem mogą się jednak zapoznać
także blogerzy, którzy chcą zwiększyć zainteresowanie swoim blogiem, ale także wszyscy,
którzy chcieliby dowiedzieć się czegoś więcej na temat personal brandingu, czyli budowania
marki osobistej.
1
Następna część kursu będzie miała charakter praktyczny – wskażemy kilka prostych
porad, jak najlepiej wybierać materiały graficzne, jakiego używać języka i jak wystrzegać się
najczęstszych błędów. Zaproponujemy również Państwu także kilka prostych ćwiczeń,
rozwijających kreatywność i pomysłowość.
2
1. Wstęp
Nawet najlepszy produkt, towar czy usługa nie znajdą swoich nabywców, jeżeli nie będą
wspierane skutecznymi działaniami marketingowymi i reklamowymi. Te nieodzowne
elementy współczesnego biznesu, wbrew obiegowej opinii, nie są pojęciami tożsamymi. W
najprostszej definicji, możemy przyjąć, że reklama to zaledwie jeden z elementów
marketingu. W szerokim rozumieniu, marketing to wszystkie starannie zaplanowane,
rozpisane na długi okres czasu działania, mające na celu sprzedaż danego produktu, ale też
dalszy rozwój firmy, wzrost jej innowacyjności i umocnienie jej pozycji na rynku. W niemal
każdym podręczniku poświęconym problematyce marketingu, znajdziemy klasyczną
koncepcją, tzw. marketing mix. Pod tym tajemniczym hasłem kryją się:
a. Produkt, czyli wszystkie zagadnienia związane z samym towarem: jego opakowanie,
cechy, funkcjonalność, zdolność zaspokajania potrzeb i oczekiwań konsumentów.
b. Cena, czyli kwestie związane nie tylko z kosztem, jaki ponoszą konsumenci, ale też
nakładami producenta, ewentualnymi rabatami, zniżkami, popytem i podażą na rynku.
c. Dystrybucja, czyli kanał, którym gotowe już produkty trafiają do konsumentów.
d. Promocja, czyli wszystkie działania związane z uatrakcyjnieniem produktu w oczach
konsumentów. To także kroki podejmowane w ramach Public Relations i reklamy.
1
Marketing Mix, Encyklopedia Zarządzania, http://mfiles.pl/pl/index.php/Marketing_mix
3
Public
Relations Dystrybucja+
Cena+ Cechy
Reklama produktu
Marketing
4
• Znalezienie niszy to jednak dopiero początek.
Musimy dokładnie przeanalizować, czego
oczekiwaliby klienci, czyli jakie np. rodzaje ciast
byłyby dla nich interesujące.
• Następnie określamy naszą grupę docelową, a więc
grupę ludzi, które potencjalnie mogłyby być
zainteresowane naszą ofertą. To szalenie istotny
etap, ponieważ od niego zależy, jak zaplanujemy
kampanię marketingową. Musimy także zastanowić
się, jak dobierzemy próbę reprezentacyjną naszej
grupy docelowej. Próba to inaczej wycinek,
reprezentacja danej grupy społecznej. Tacy
przedstawiciele będą nam potrzebni, żebyśmy się
mogli upewnić, że odpowiednio dobraliśmy ofertę i
sposób przekazania naszej propozycji. Przykładowo,
możemy określić, że grupą docelową naszych budek
z kawałkami ciast będą studenci, którzy tęsknią za
domowymi wypiekami. Spróbujmy dotrzeć zatem
do kilkunastu studentów i podpytajmy, jakie ciasta z
chęcią by zjedli, gdzie powinna znajdować się taka
budka, ile byliby w stanie zapłacić za taki kawałek
domowego ciasta itp. Uważnie słuchajmy
wszystkich uwag i podpowiedzi, nawet pozornie
najmniej istotnych. Jeżeli np. usłyszymy od kilku
osób, że zniechęciłyby ich plastikowe opakowania
na ciasto, ponieważ dbają o ochronę środowiska,
powinniśmy to wziąć pod uwagę.
5
zniechęcić. Kluczowe jest, abyśmy dokładnie
wiedzieli, ile przedsiębiorstw oferuje podobne lub
takie same usługi bądź produkty, jakie
zaplanowaliśmy dla naszej firmy.
Kiedy już stworzymy bazę konkurencji,
uzupełniajmy ją o kolejne informacje. Sprawdźmy,
jak wygląda działalność każdej z firm, jakie są ich
plusy i minusy. Czytajmy opinie konsumentów na
ich temat i wyciągajmy wnioski. Śledźmy
podejmowane przez konkurencję działania
promocyjne. Zachowujmy w pamięci zarówno
dobre, jak i złe, w naszym odczuciu, kroki. Te dobre
mogą być cenną inspiracją dla naszych działań
(choć pamiętajmy, że nie możemy kopiować!), a te
złe – wskazówką, czego unikać.
Zastanówmy się, w czym nasza propozycja mogłaby
być lepsza. Jeżeli np. czytamy, że firma XYZ
sprzedająca słodkie bułki na kampusie
uniwersyteckim oferuje studentów produkty bardzo
drogie lub nieświeże, możemy skupić się przede
wszystkim na podkreśleniu, że nasze ciasta będą
zawsze świeże i chrupiące, a dodatkowo przyjazne
dla studenckiej kieszeni. W fachowym żargonie
mówimy w tym przypadku o USP, czyli unikalna na
tle konkurencji cechy.
Na tym etapie musimy także wziąć pod uwagę
kwestie logistyczne, praktyczne i prawne.
Zastanówmy się, jak przebiegałby codzienny proces
dystrybucji ciast. Skąd byśmy je brali? Pieklibyśmy
je we własnym domu czy zamawiali w piekarni?
Jeżeli we własnym domu, musielibyśmy sprawdzić,
jak kwestie tego typu reguluje polskie prawo. Jeżeli
w piekarni, to jakie ilości byśmy zamawiali? Która
6
piekarnia zaoferuje nam najkorzystniejsze warunki?
Jak wyglądałby transport zakupionych już ciast?
Na tym etapie musimy także wybrać nazwę firmy
lub produkty, jego opakowanie, kolorystykę, logo
itp.
Dysponując taką wiedzą, możemy skonstruować
zarys budżetu. Uwzględnijmy w nim wszystkie
możliwe koszty, jakie będziemy musieli ponieść.
Otrzymaną kwotę zwiększmy o jej 10 proc. To da
nam większy komfort.
3. PROMOCJA Kolejny etap to zaplanowanie działań
promocyjnych. Wbrew pozorom to szalenie istotny
poziom działania. Jeżeli go zaniedbamy, to nawet
najlepszy produkt bądź usługa przejdą
niezauważone przez konsumentów.
Jak to zwykle bywa, nasz budżet jest za pewne
niezwykle napięty i staramy się raczej szukać
oszczędności, niż kolejnych sposobów na wydanie
pieniędzy.
Działania promocyjne musimy dostosować do grupy
docelowej. Naszą grupą docelową stali się studenci,
a do nich bez wątpienia najlepiej dotrzeć drogą
internetową, przez ogłoszenia na kampusie
uniwersyteckim, nawiązanie współpracy z
samorządami itp. Jeżeli natomiast chcielibyśmy
dotrzeć do grupy 65+, najlepszym kanałem na
pewno nie byłby Internet, choć i w tym przypadku
warto byłoby go wykorzystać.
W czym tkwi magia Internetu? To za jego pomocą,
relatywnie niskim kosztem, możemy rozkręcić
pomysłowe kampanie reklamowe. Zaplanujmy,
jakimi kanałami chcemy dotrzeć do naszej grupy
docelowej i co chcemy osiągnąć. Równie ważny
7
jest sposób pomiaru skuteczności naszych działań –
może to być wskaźnik finansowy, przeprowadzenie
ankiety itp.
Działania promocyjne musimy zaplanować tak, by
rozpoczęły się jeszcze przed oficjalnym debiutem
naszego produktu. Nic tak nie wzbudza
zainteresowania konsumentów jak umiejętnie
dawkowana tajemnica!
Planując powyższe działania, należy dodatkowo wziąć pod uwagę znaczenie ceny i koloru
opakowania oraz tzw. cykl życia produktu. Jeżeli chodzi o ceny, możemy przyjąć jedną z
trzech strategii ich ustalania.
a. Wybieramy cenę penetracyjną, czyli niższą, niż cena podobnych produktów
oferowanych przez konkurencję. Jakie wynikają z tego korzyści? Zdobywamy szybko
nowych klientów, przyciąganych przez niską cenę. W dalszej perspektywie czasowej,
duży popyt umożliwi nam obniżenie kosztów produkcji i być może dalsze obniżanie cen
lub inwestowanie w najnowsze technologie. Warto jednak pamiętać, że tę strategię
najlepiej przyjąć, jeżeli nasza produkcja nie jest procesem skomplikowanym,
wymagającym dużych nakładów finansowych i nowoczesnych technologii. Świetnie
zatem sprawdzi się w branży spożywczej czy odzieżowej. Ale uwaga! Jeżeli chcemy
produkować np. luksusową odzież, obniżając jej cenę, nie przyciągniemy klientów, a
wręcz ich zniechęcimy.
b. Wybieramy cenę zbliżoną do ceny produktów konkurencji. To najbezpieczniejsza ze
strategii – nasza cena jest wynikiem analizy sytuacji na rynku. Cena dla naszego produktu
kształtują ceny towarów konkurencyjnych, najlepiej więc uplasować się w połowie
stawki. Jeżeli jednak produktu nie wyróżnia jego cena, uwagę konsumentów musimy
przyciągnąć w inny sposób. Ciekawe opakowanie, wyróżniająca kolorystyka, nietypowa
forma? Mamy ogromne pole do popisu.
c. Wybieramy cenę wyższą, niż cena podobnych produktów oferowanych przez
konkurencję. Na pozór metoda powinna się okazać zupełnie bez sensu, w praktyce może
być skuteczna w niektórych branżach. Warto rozważyć tę strategię w przypadku
8
luksusowych produktów, ponieważ wciąż pokutuje myślenie, że wysoką jakość warunkuje
wysoka cena.2
Równie istotna jak cena, jest również kolorystyka naszego produktu. Jak wynika z badań
prof. Henryka Mruka z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, kolory opakowania
mają ogromny wpływ na to, jak postrzegamy daną markę i jakie emocje z nią kojarzymy. 3
2
Strategie cenowe,
https://pl.wikipedia.org/wiki/Strategia_cen#Strategie_cenowe_przy_wprowadzaniu_na_rynek_nowych_produ
kt.C3.B3w
3
Henryk Kruk, Opakowanie jako element tożsamości marki
9
Bezpieczeństwo
Ambicja, zaradność
Ochrona zdrowia
Pokój
Niebieski Stabilizacja
Lojalność, uczciwość
Prawda, szczerość, otwartość
Woda, czystość
Powietrze
Tłumi apetyt!
Miękkość, zrozumienie
Wiedza, siła
Czarny Moc, elegancja, klasa
Zło, niepokój
Wysoka klasa
Przejrzystość
Jeżeli z kolei chodzi o cykl życia produktu, musimy pamiętać, że eksperci wyróżniają
jego cztery fazy. Każda z nich związana jest z koniecznością prowadzenia innych działań, bo
inne wówczas są potrzeby marki.
10
FAZA 3
FAZA 2 FAZA 4
FAZA 1
FAZA 2: faza wzrostu faza, w której działania promocyjne zaczynają odnosić sukces.
Konsumenci pozytywnie przyjęli produkt i przedsiębiorca zaczyna odnotowywać zyski. W tej
fazie powinien starać się utrzymać taką pozycję, dalej inwestować w swój produkt i jego
dalszą promocję. To także etap, kiedy konkurencja zaczyna deptać po piętach przedsiębiorcy.
Powinien zatem zrobić wszystko, aby wciąż pozostać krok przed nimi – obniżając cenę lub
intensyfikując promocję.
11
FAZA 3: faza dojrzałości faza, w której dochodzi do nasycenia rynku naszym produktem.
Przestaje już być innowacyjny i oryginalny dla konsumentów, a na rynku wciąż pojawia się
konkurencja. To czas, kiedy należy odświeżyć formułę naszego produktu, inwestować w
dalsze pobudzanie popytu. Nasz produkt ma już ugruntowaną pozycję i przynosi stałe,
stabilne dochody, wciąż jednak nie możemy osiąść na laurach. Powinniśmy umacniać nasz
pozytywny wizerunek i wciąż szukać nowych sposobów na promocję.
4
Cykl życia produktu, http://mfiles.pl/pl/index.php/Cykl_życia_produktu
12
potencjalnych konsumentów, ale także umocnić wizerunek naszej firmy jako nowoczesnej i
innowacyjnej. Z działań reklamowych i marketingowych nastawionych na Internet wynikają
same plusy, jak je jednak odpowiednio zaplanować i skutecznie zrealizować? Odpowiedzi na
te pytania będziemy szukać w kolejnych częściach niniejszego kursu.
Podsumowując, wprowadzenie własnego produktu na rynek to prawdziwe wyzwanie.
Początek jakichkolwiek działań w tym zakresie to naturalnie oryginalny i niebanalny pomysł.
To jednak dopiero początek. W dużym uproszczeniu, kolejne etapy możemy przedstawić w
następujący sposób:
Uregulowanie
Zauważenie niszy Wybór grupy
kwestii prawnych
rynkowej docelowej
i logistycznych
Podsumowanie:
Reklama to zaledwie jeden z elementów marketingu.
13
Marketing to wszystkie działania związane z produkcją, dystrybucją i promocją produktu
lub usługi, a reklama to po prostu czynności, które mają na celu uatrakcyjnić produkt w
oczach konsumentów.
Osobnym pojęciem jest również Public Relations (PR), czyli budowanie pozytywnego
wizerunku firmy lub przedsiębiorstwa w oczach konsumentów.
Elementy składowe koncepcji marketing mix to: produkt (jego cechy, opakowanie,
wyróżniki), promocja, dystrybucja oraz cena.
Cena ma niebanalne znaczenie, dlatego też istnieje kilka strategii jej kształtowania.
Przedsiębiorca może celowo ją zaniżyć lub zawyżyć albo dostosować do średniej ceny
podobnych towarów na rynku.
Nie bez znaczenia jest także opakowanie produktu. Jego kształt lub forma może
przyciągnąć uwagę konsumentów, z kolei kolorystyka wywołuje określone skojarzenia i
emocje.
Planując działania marketingowe, musimy także pamiętać o czterech fazach cyklu życia
produktu. W każdej z nich będziemy musieli podejmować inne działania, aby utrzymać
nasz produkt na rynku.
Punktem wyjścia każdego biznesu jest znalezienie niszy rynkowej i zaproponowanie
konsumentom sposobu jej zapełnienia. Należy dokładnie przeanalizować ich potrzeby i
oczekiwania, działania podejmowane przez konkurencję oraz przemyśleć kwestie
związane z logistyką i promocją. Po określeniu grupy docelowej, dostosujmy do niej
kanał dotarcia. Pamiętajmy, że działania promocyjne powinny nam towarzyszyć na
każdym etapie działań.
14