Εβδομάδα 4η

ΘΕΜΑ 4ο: Νοητική υστέρηση/νοητικές δυσκολίες και ψυχική ασθένεια: διαφοροδιάγνωση-

διάγνωση

Εισαγωγή-προοργάνωση

1. Σκοποί και αναμενόμενα αποτελέσματα

Επιδιώκεται ο φοιτητής )-τρια):

• Να εξοικειωθεί με την κλινική εικόνα της νοητικής υστέρησης/των νοητικών δυσκολιών

και της ψυχικής ασθένειας και να είναι σε θέση να διακρίνει τις διαφορές
(διαφοροδιάγνωση) μεταξύ τους σε επίπεδο ανάπτυξης και εκδήλωσης συμπεριφορών
αλλά και πρόγνωσης της καθεμιάς περίπτωσης.
• Να ενημερωθεί με παραδείγματα κλινικών περιπτώσεων για την προοπτική βελτίωσης της
καθεμιάς διαταραχής καθώς και για θέματα αναστρεψιμότητας των δυο διαταραχών αλλά
και πιθανής υποτροπής του φαινομένου της ψυχικής ασθένειας.
• Να κατανοήσει τη συσχέτιση της νοητικής υστέρησης και της ψυχικής ασθένειας με τη
σχολική επίδοση του παιδιού.
• Να εξοικειωθεί με θέματα ενδεχόμενης συννοσηρότητας.

2. Θεματική ύλη

Η θεματική ύλη συνυφαίνεται με επιμέρους οικεία κλινικά συμπτώματα των δυο διαταραχών
καθώς και με συγκρίσεις μεταξύ τους όπως:

• Διαφορική διάγνωση μεταξύ νοητικής υστέρησης/νοητικών δυσκολιών και ψυχικής

ασθένειας
• Συγκρίσεις και περιπτώσεις συννοσηρότητας μεταξύ των δυο διαταραχών
• Διαφορική διάγνωση και παιδικός αυτισμός

(Για περισσότερες πληροφορίες στην εν λόγω θεματική βλ. Ι Παρασκευοπούλου (1980-

ανατύπωση). Νοητική καθυστέρηση. Αθήνα: αυτοέκδοση (σσ. 24-26). Το σύγγραμμα
αυτό (μπορεί να) βρίσκεται στο βιβλιοπωλείο Γρηγόρη στη οδό Σόλωνος στην Αθήνα ή
και σε άλλα βιβλιοπωλεία καθώς και σε πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες της χώρας με
έμφαση στην Κεντρική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος επί της οδού Πανεπιστημίου στην
Αθήνα.. Αν υπάρξει το οποιοδήποτε πρόβλημα στην ανεύρεση και αγορά του, θα το δούμε
από κοινού σε εύθετο χρόνο. Ωστόσο απόσπασμα κειμένου του οικείου συγγράμματος
που αναφέρεται στην οικεία συγκριση είναι ανηρτημένο στην πλατφόρμα, στην εισαγωγή
της ύλης του μαθήματος.
2.1. Η κλινική εικόνα της νοητικής υστέρησης/των νοητικών δυσκολιών και της ψυχικής
ασθένειας: διαφοροδιάγνωση- διάγνωση

• Στη νοητική υστέρηση/νοητικές δυσκολίες οι παρατηρούμενες στη συμπεριφορά

διαταραχές είναι συναρτώμενες με τη χαμηλή νοημοσύνη του ατόμου, ενώ στην ψυχική
ασθένεια γίνεται λόγος για διαταραχές του θυμικού (συναισθηματικές διαταραχές,
εσωτερικές συγκρούσεις).
• Η νοητική υστέρηση/νοητικές δυσκολίες είναι παρούσα κατά τη γέννηση του παιδιού ή
νωρίς στην ατομική του ζωή (16ο -18ο έτος). Η ψυχική ασθένεια είναι πιθανό να
παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία του ατόμου ακόμη και στην ενήλικη ζωή του.
• Στις περιπτώσεις της νοητικής υστέρησης/των νοητικών δυσκολιών (όταν δεν οφείλεται
σε τραύματα, ατύχημα ή σοβαρές ασθένειες) δεν παρατηρούνται απότομες αλλαγές στις
(νοητικές) ικανότητες ή στην προσαρμοστική συμπεριφορά του ατόμου. Στις περιπτώσεις
ψυχικών ασθενειών συνήθως το άτομο στην ομαλά εξελισσόμενη ζωή του παρουσιάζει
απότομα παθολογικά συμπτώματα συμπεριφοράς.
• Η νοητική υστέρηση/νοητικές δυσκολίες συνυφαίνεται βασικά με την περιορισμένη
ικανότητα του ατόμου για μάθηση ενώ η ψυχική ασθένεια χαρακτηρίζεται για τις
διαταραγμένες διαπροσωπικές σχέσεις.
• Η νοητική υστέρηση/νοητικές δυσκολίες από τη στιγμή που εκδηλώνεται δεν είναι
αναστρέψιμη. Αντίθετα η ψυχική ασθένεια μπορεί να θεραπευτεί και το εμπλεκόμενο
άτομο, μετά από μια πετυχημένη θεραπευτική παρέμβαση, μπορεί να αποκατασταθεί
πλήρως και να ζει μια καθόλα ομαλή ζωή (μπορεί όμως και να υποτροπιάσει).