თორნიკე სიხარულიძე

1.დაპყრობილი ქვეყნები მდებარეობა

2.ქრონოლოგიური ჩარჩო
3.მართველობის სისტემა
4.ჯარი შეიარაღება
5.ეკონომიკა მეურნეობა
6.კულტურა ხელოვნება(დედაქალაქი)

ასურეთის იმპერია
1.ჩრდილო მესოპოტამია მდ,ტიგროსი შუა წელი/// არამ-
დამასკო ,ისრაელი ,ეგვიპტე ,ურარტუ ასევე დაიმორჩილეს
სავაჭრო სახელმწიფოს ფინიკიის ქალაქები
(ტიროსი ,სიდონი ,ბიბლოსი) და დაანგრიეს ბაბილონი.

2.დაარსება 2 ათასწლეული / განადგურება ძვ.წ. 612.

3.იმპერიული მოწყობის ასურული წესი ეფუძვნება

ცენტრისა(მეტროპოლიტის) და პერიფერიების მკაცრ
ბიუროკრატიულ გამგებლობას.იმპერიის ორივე დედაქალაქზე
და მათ მიმდებარე პროვინციებზე ვრცელდებოდა პირდაპირი
ცენტრალური მართველობა.პერიფერიულ ვასალურ ვასალურ
ქვეყნებს კი უნარჩუნდებოდათ შინა ავტონომია , მაგრამ
ეკისრბოდათ ხარკი და სახედრო ვალდებულება.

4.(ასევე შედის 6 კითხვაში)ასურელებმა გამოიგონეს :საალყო

მანქანები ,სამხედრო გზები და ხიდები ,ხეთებისგან შეთვისებული
რკინის იარაღი ასევე ჩვენ შეგვიძლია დავასკვნათ რომ ასურეთს ჰყავდა
აურაცხელი ჯარი მისი შეუჩერებელი ომების მიხედვით.

5.ეკონომიკის თვალსაზრისით ასურეთი ძირითადად სამხედრო

ნადავლსა და დაპყრობილი და დეპორტირებული
ხალხებისათვის დაკისრებული გადასახადების ხარჯზე
ცხოვრობდა.აქ ნაკლებად იყო განვიტარებული მეურნეოობა
გაუტავებელი ომების გამო ასე რომ შეგვიძლია ვთქვათ რომ
ასურეთი პარაზიტულ ეკონომიკაზე იყო აწყობილი რაც
შემდგომ მისი დასუსტების და დაცემის ერთერთი მიზეზი
გახდა .

6.ასურელები პირველები იყვნენ კაცობრიობის

ისტორიაში ,რომელთაც მათი სახელმწიფოს მილიტარისტული
და იმპერიალისტური მისწრაფებებიდან
გამომდინარე ,საიმედო ხერხის მოძებნა მოუხდათ
ტერიტორიის დასაპყრობად და შემდეგ შესანარჩუნებლად
ამიტომ ასურეთს ეკუთვნის პირველობა გამოგონებაში
როგორიცაა სამხედრო ხელოვნება და იმპერიის მართვის
სისტება.დედაქალაქები :აშური ,ნინევია.
გრანდიოზული მშენებლობები ( სარგონ II ის ქალაქი დურ
შარუქინი). ასევე ისინი თაყვანს სცემდნენ ღმერთ: აშურს.

საერთო ირანის იმპერია

1.მდებარეობა:ახლო ღმოსავლეთი/ცენტრალური აზიიდან

მაკედონიამდე/ აღმოსავლეთ ხმელთაშუა ზღვისპირეთიდან
ინდოეთის მისადგომებამდე. ძვ.წ. 550 წელს წელს დაამარცხა
მიდიელები და მალე შემოიერთა ახლო აღმოსავლეთში მანამდე
არსებული მიდიიის უარმაზარი სამეფოს ტერიტორიები შემდეგ
კი 539 წელს ბაბილონიც დაიპყრეს ,530-522 ეგვიპტე. მასში
შეოდიოდა(ელამი ,სირია ,ფინიკია ,არაბული სკვითური
ტომები)

2.წარმოიქნა ძვ.წ.558 განადგურდა ძვ.წ.330.

3.(მონარქია)სახელმწიფო დაყოფილი იყო ადმინისტრაციულ-

საგადამხდელო ოლქებად , რომლებსაც ეწოდებოდა
სატრაპიები.ახალ ადმინისტრაციულ პოსტებზე სპარსელები
ინიშნებოდნენ . დარიოს პირველმა ასევე გამიჯნა სატრაპების
და მხედარმთავრების ფუნქციები ფუნქციები .სატრაპებს
ეკისრებოდათ სამოქალაქო ფუნქციების შესრულება , ხოლო
მხედართმთავრები უშუალოდ მეფეს ემორჩილებოდნენ.
4. არმია ძირითადად დაკომპლექტებული იყო სპარსელებისა და
მიდიელებისგან. ის შედგებოდა კავალერიისა და ქვეითი
ჯარისგან. კავალერიის რეკრუტირება ხდებოდა
დიდგვაროვნებისგან, ქვეითებისა კი მიწათმოქმდთაგან. არმიის
ბირთვს შეადგენდა 10 ათასი უკვდავი მეომარი, რომლებიც
წარმოადგენდნენ უშუალოდ მეფის პირად დაცვას.

5.აღმოსავლეთის ხალხების აქტიური კულტურული

ურთიერთობას ხელს უწყობდა მრავალი
ფაქტორი .1.უზარმაზარი იმპერია 2.აქემენიანთა
ტოლერანტული პოლიტიკა ადგილობრივი კულტუის და
ტრადიციის მიმართ
ეს ყველაფერი ეკონომიკას რათქმაუნდა ადგებოდა რას
ვგულისხმობ?
იმას რომ ეკონომიკაის სხვადასხვა გზები ერთდროულად
ვითარდებოდა ყოველ ახალ ხალხს ახალი კულტურა და
შემოჰქონდა ამით კი რათქმაუნდა ვაჭრობაც ვითარდებოდა ანუ
კონტაქტები ახალ და ახალ
6.ეთნიკური კონტაქტების გამოცოცხლება ხელს უწყობდა
სამეცნიერო ცოდნის,ხელოვნების სინთეზს და დიდწილად
ახალი მატერიალური(სატახტო ქალაქი პერსეპოლისი
ხელოვნების ნიმუშია ასევე თეთრი ქალააქი მიწასა და ცას
შორის) და სულიერი კულტურის თანდათანობით
ჩამოყალიბებას,რომელმაც შემდგომში სასიკეთო გავლენა
მოახდინა ელინიზმის შექმნაზე.
აქემენიანთა სახელმწიფომ კულტურული თვაალსაზრისით
ბევრი რამ შეითვისა ბერძნული სამყაროდან.ამასთან,ბერძენთა
ფილოსოფიურ სისტემებზე გარკვეული გავლენა მოახდინა
ირანელ მოგვთა მოძრვრებებმა და ზოროასტრიზმმა-ახალმა
რელიგიამ,რომელიც ემყარებოდა სიკეთისა და ბოროტების
ძალების მარადიულ ბრძოლის იდეას და რომლის
საფუძვლების შექმნაც მიეწერება ზარათუშტრას.
ზოროასტრიზმი,რომელმაც თანდათანობით მოწინავე
პოზიციები მოიპოვა აქემენიანთა იმპერიაში,შემდგომ
ოფიციალურ სახელმწიფო რელიგიად იქცა ირანის
ტერიტორიაზე არსებულ პართიისა და სასანიანთა
სახელმწიფოებში.

საერთო
1.ირანის იმპერია სრულიად მოიცავდა მის წინამორბედ
ასურეთის იმპერიის ტერიტორიას
3.ორივე სახელმწიფოში იყო მონარქია რასაც იმპერიის
მართველის დახმარებით ვხვდებით ასევე ორივე სახელმწიფო
დიდ ყურადგებას აქცევდა ჯარს რითიც ვასკვნით რომ ორივე
მილიტარისტული სახელმწიფოა
4.როგორც ზემოთ ვახსენე ორივე სახელმწიფო გამოირჩეოდა
თავისი ჯარით