Magurski Park Narodowy

 Magurski Park Narodowy – jeden z 23

parków narodowych na terenie Polski,
utworzony w 1995 roku.
 Park leży na granicy województw
małopolskiego i podkarpackiego w
samym sercu Beskidu Niskiego. Swoim
zasięgiem obejmuje górne dorzecze
Wisłoki oraz pasmo Magury Wątkowskiej.
Tereny Magurskiego Parku Narodowego
pełnią kluczową rolę ekologiczną,
stanowiąc pomost pomiędzy innymi
chronionymi obszarami polskich Karpat
Zachodnich i Karpat Wschodnich.
W Beskidzie Niskim wschód styka się z
zachodem, a niziny z górami. W najniższym
fragmencie łuku Karpat, w
przeciwieństwie do innych górskich
parków narodowych w Polsce, wysokości
szczytów górskich są niewielkie i nie
przekraczają 850 m n.p.m. Magurski Park
Narodowy chroni m.in. zalesione pasmo
Magury Wątkowskiej, jako jedno z
najbardziej reprezentatywnych dla
Beskidu Niskiego. Zalesione pasma
łagodnych gór wyniesione są ponad
rozległe łąki i pola uprawne okolicznych,
niezbyt ludnych wsi , a także pozostałości
tych, które kilkadziesiąt lat temu przestały
istnieć. To sąsiedztwo parkowych lasów z
tradycyjnie zagospodarowanymi terenami
rolniczymi tworzy wyjątkowo korzystne
siedlisko dla orlików krzykliwych.
Największe zagęszczenie tych rzadkich,
majestatycznych ptaków występuje
właśnie w Magurskim Parku i w jego
rejonie. Beskid Niski to także miejsce
przenikania się różnych kultur. Ciekawe są
zwłaszcza zabytki kultury łemkowskiej, jak
choćby drewniane cerkwie, przydrożne
krzyże i kapliczki, a kwitnące wiosną
drzewa owocowe wskazują na miejsca,
gdzie kiedyś mieszkali ludzie.
 Flora
 Dla roślinności parku charakterystyczne jest przede wszystkim
występowanie dwóch pięter roślinnych. Jednym z nich jest
piętro pogórza. Jest to teren pagórkowaty lub górzysty, który
przecinają rzeczne doliny. Piętro to bywa pozostałością
dawnej powierzchni zrównanej przez denudację. Powyżej
pogórza występuje regiel dolny, czyli piętro lasów liściastych i
mieszanych w klimacie umiarkowanym chłodnym, które
znajduje się poniżej regla górnego. Na obszarach tego piętra
występują gleby brunatne górskie. Na obszarze MPN piętro to
porastają głównie naturalne lasy bukowe, a także jedliny, jak
również rzadko występujące jaworzyny.
 Flora tego parku liczy prawie 800 gatunków roślin, z czego 59
gatunków objętych jest ochroną ścisłą, czyli działaniami
polegającymi głównie na nieingerowaniu w naturalne
procesy danego obszaru oraz ochronie przez niepożądanymi
wpływami z zewnątrz. Oprócz tego 11 gatunków roślin
znajduje się pod ochroną częściową, natomiast 12 z nich
wpisano do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin.
 W księdze tej znajdują się gatunki roślin zagrożonych
wyginięciem, a także takie, które już wyginęły. Przykładowymi
roślinami, które występują na tych terenach, są m.in.: lila
złotogłów, róża francuska, modrzyk górski, języcznik zwyczajny,
kruszczyk błotny wraz z innymi roślinami z rodziny
storczykowatych, liczącymi około 20 innych gatunków, a
także wiele, wiele innych.
 Fauna Na terenie Magurskiego Parku Narodowego
występuje 137 gatunków ptaków, a wśród nich wiele
gatunków rzadkich i zagrożonych jak np.: orzeł
przedni, orlik krzykliwy, puchacz i trzmielojad oraz
ptaki, które mają liczne populacje: bocian czarny,
puszczyk uralski i dzięcioł białogrzbiety. Żyje tu 35
gatunków ssaków, a wśród nich duże ssaki drapieżne
jak niedźwiedź brunatny, (stale zachodzący ze
Słowacji i Bieszczadów), ryś, żbik, wilk i wydra. W faunie
wodnej na podkreślenie zasługują: pstrąg potokowy i
głowacz białopłetwy. Park i jego otulina obfitują w
liczne gatunki płazów i gadów: salamandra plamista,
traszki, kumak górski, żmija zygzakowata, gniewosz
plamisty i zaskroniec zwyczajny. W grupie
bezkręgowców dominują owady, wśród których na
Na zdjęciu widzimy rysia, uwagę zasługują gatunki rzadkie i zagrożone motyli:
który jest gatunkiem niepylak mnemozyna, paź żeglarz, paź królowej oraz
zagrożonym. chrząszcze: nadobnica alpejska i kozioróg bukowiec.
Do osobliwości należy występowanie skalnika
prozerpiny (gatunek południowoeuropejski). Szacuje
się, że na terenie parku występuje około 200
gatunków zwierząt objętych ścisłą ochroną
gatunkową.
Logo Magurskiego Parku Narodowego
Logo Magurskiego Parku Narodowego przedstawia lecącego
orlika krzykliwego na tle gór Beskidu Niskiego. Nie przypadkowo
ptak ten został zwierzęciem herbowym Parku. Zagęszczenie
występowania tego gatunku w rejonie MPN jest jednym z
najwyższych w całej Europie (ok. 15 par/100 km2), co umożliwia
obserwację orlików, od wiosny do jesieni. Wybór orlika i
wpisanie go w logo MPN podkreśla unikalność obszaru, który
jest miejscem życia dla niego, jak i wielu innych gatunków roślin
i zwierząt, co czyni Park miejscem szczególnym w skali całego
kontynentu. Niepowtarzalny charakter tych terenów wskazuje
również drugi element logo, czyli zarys krajobrazu Beskidu
Niskiego. Jest on charakterystyczny ze względu na łagodne
stoki gór i szerokie niecki dolin. Ze względu na niewielkie
wysokości tutejszych gór wytworzyły się tutaj jedynie dwa piętra
roślinne pogórza i regla dolnego. Bukowy i jodłowy las
opanował nie tylko doliny, ale również szczyty najwyższych
wzniesień. Właśnie w takich naturalnych lasach, głównie na
jodłach, herbowe ptaki Parku zakładają swoje gniazda, a na
otwartych przestrzeniach dolin zdobywają pokarm. Orliki
potrzebują do życia zarówno lasu, jak i łąk, co ilustruje logo
MPN.
Na terenie parku można uprawiać turystykę pieszą, rowerową i konną od
wschodu do zachodu słońca. Dla każdej z tych form jest przygotowana
odpowiednia infrastruktura turystyczna (szlaki, tablicy informacyjne, miejsca
widokowe, miejsca dla odpoczynku, pomosty, schody i td.) . Wprowadzone są
też zasady dotyczące poruszania się turystów.

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego jest 10 szlaków pieszych,

Szlak Architektury Drewnianej, 6 ścieżek przyrodniczych, 5 szlaków
rowerowych oraz szlak konny, który jest fragmentem
Transbeskidzkiego Szlaku Konnego Brenna – Wołosate.
Turystyka konna na terenie MPN
Szlak konny Nieznajowa - Olchowiec
Znakowany kolorem pomarańczowym.
Na odcinku z Nieznajowej przez Kotań do Olchowca
przebiega przez tereny Magurskiego Parku
Narodowego i jego otuliny.
Długość trasy na tym odcinku – 16 km.
Istniejący na dzień dzisiejszy szlak konny jest
fragmentem Transbeskidzkiego Szlaku Konnego
Brenna – Wołosate. Fragment tego szlaku na terenie
Parku zaczyna się w Nieznajowej i prowadzi przez
Rostajne, Świątkową Wielką i Małą, Kotań, Hutę
Krempską, Polany, Olchowiec w kierunku Tylawy i dalej
Bieszczad.
 Na terenie są 2 szlaki architektury drewnianej
Cerkiew w Chyrowej
Cerkiew w Krempnej
 Jeden z nich: Województwo Podkarpackie, trasa IV
sanocko-dukielska
Trasa o długości 113 km prowadzi z Sanoka na południe
do Rzepedzi i Komańczy, a następnie na zachód w
kierunku Jaślisk, Dukli do Krempnej i dalej na zachód
przez Nowy Żmigród do Pielgrzymki. Fragment tej trasy
biegnie przez Magurski Park Narodowy. Prawie w całości
przebiega ona przez obszary zamieszkiwane w
przeszłości przez ludność łemkowską i ukazuje dwa
zasadnicze typy łemkowskiego budownictwa
sakralnego: wschodnio- i zachodniołemkowskiego.
Pierwszy nurt reprezentowany jest przez świątynie w
Szczawnem, Rzepedzi, Turzańsku, Komańczy i Wisłoku
Wielkim, drugi przez cerkwie w Chyrowej, Krempnej,
Kotani, Świątkowej Małej i Wielkiej oraz w Pielgrzymce.
Ścieżki przyrodnicze MPN
Pracownicy MPN prowadzą zajęcia na ścieżkach
przyrodniczych. Na terenie Parku znajduje się 6
ścieżek przyrodniczych, najczęściej zajęcia
odbywają się na ścieżce „Kiczera’’.
Ścieżka rozpoczyna się w rejonie nieistniejącej wsi
Żydowskie, 5 kilometrów na południe od
Krempnej. Na jedenastu przystankach, które
położone są na 2,5 kilometrowej ścieżce,
zobaczyć można różnorodne siedliska i
zbiorowiska roślinne istniejące w Parku. Jest to
ścieżka interdyscyplinarna, w trakcie jej przejścia
poruszane są zagadnienia ogólnoprzyrodnicze
oraz dotyczące funkcjonowania Parku. Łagodny
przebieg stoków, po których biegnie trasa
sprawia, że jest ona przyjazna dla różnych
piechurów.
Dobowa struktura frekwencji
turystów w Magurskim Parku
Narodowym.

 Ogólna liczba turystów, którzy

odwiedzili Magurski Park Narodowy
w okresie badań, korzystając z
wejścia na Foluszu, wyniosła 7027
osób. Największą liczbę
odwiedzających zanotowano w
sierpniu (2688 osób), a najmniejszą w
październiku (328 osób).
 Magurski Park Narodowy jest parkiem o stosunkowo
niewielkim natężeniu ruchu turystycznego; jednak
ze względu na priorytety ochrony ruch ten może w
określonych miejscach powodować niekorzystne
skutki. Z tego względu sieć szlaków turystycznych w
obszarach objętych ochroną ścisła nie powinna
być gęsta; większość szlaków turystycznych
powinna być poprowadzona przez obszary
ochrony częściowej, co w przypadku Magurskiego
Parku Narodowego będzie wymagało weryfikacji
przebiegu istniejących szlaków turystycznych w
rejonie Magury Wątkowskiej i Kamienia, gdzie
obecnie zagęszczenie szlaków jest stosunkowo
duże.
Co warto zobaczyć w
Magurskim Parku
Narodowym i okolicach?
Na terenie MPN znajduje
się wiele zabytków,
atrakcji i miejsc, które są
bardzo chętnie
odwiedzane przez
turystów.
 Wieża widokowa na górze Ferdel
 Atrakcja znajdująca się na granicy Magurskiego Parku
Narodowego. Wieża widokowa na górze Ferdel od
niedawna stanowi miejsce, które warto zobaczyć,
zwiedzając Magurski Park Narodowy. Chociaż widoki są
ograniczone, to polecamy, żeby wdrapać się na szczyt.
 Rezerwat Skalny Kornuty
 Rezerwat Skalny Kornuty – rezerwat przyrody
nieożywionej, którego cechą charakterystyczną są m.in.
wychodnie skalne z gruboziarnistego piaskowca
magurskiego. Teren, pokryty przez blokowiska głazów i
fantazyjnie ukształtowanych skał, są wynikiem długiego
procesu wietrzenia skał. Jest to najstarszy rezerwat
przyrody w Beskidzie Niskim.
 Diabli Kamień w Foluszu
 Ciekawym elementem pod względem ukształtowania
terenu jest tu również tak zwany Diabli Kamień. Jest to
grupa skał, która stanowi pomnik przyrody, do którego
prowadzi czarny szlak. Pomnik ten tworzy grupa dużych
głazów, zbudowanych z gruboziarnistego piaskowca
magurskiego. Jego ukształtowanie jest niezwykle
ciekawe i przedzielone licznymi szczelinami. O pomniku
tym krążą również legendy, którym zawdzięcza on
między innymi swoją nazwę.
 Wodospad Magurski
 Obręb MPN i jego najbliższa okolica oferuje również
wiele innych typów atrakcji, powstałych zarówno dzięki
pracy człowieka, jak i tych stworzonych przez naturę.
Jednym z nich jest Wodospad Magurski. Znajduje się on
na terenie wsi Folusz, która leży w obrębie tego parku
narodowego. Można dojść do niego zielonym szlakiem.
Jest to największy wodospad w Beskidzie Niskim.
 Szlak Architektury Drewnianej – Cerkiew w
Chyrowej
 Charakterystycznymi budowlami w tym
obszarze są z pewnością cerkwie. Jedną z nich
jest Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Chyrowej,
będąca dawną łemkowską cerkwią
grekokatolicką.Obiekt ten został włączony do
podkarpackiego Szlaku Architektury
Drewnianej. Jest to świątynia orientowana,
trójdzielna, posiadająca półkoliste prezbiterium,
konstrukcję zrębową i wieżę słupową.
Charakterystycznymi elementami są również
barokowy ołtarz i rokokowy ikonostas.
 Magurski Park Narodowy to z pewnością
miejsce warte odwiedzenia i bliższego
poznania. Co prawda, nie jest jednym z
najbardziej znanych parków narodowych w
Polsce, ale jednak ma w sobie coś
wyjątkowego, coś, co może przyciągnąć
zarówno miłośników pięknej jak i dzikiej
natury, oraz również wszystkich tych, którzy
interesują się kulturą i architekturą, zwłaszcza
sakralną. Park ten leży na obszarze, który
stanowi swego rodzaju połączenie Karpat
Wschodnich i Karpat Zachodnich i jest na
swój sposób wyjątkowy. Występuje tu wiele
gatunków flory i fauny, charakterystyczne
piętra roślinne, jak również ciekawa rzeźba
terenu. To miejsce świetne na pewno dla
wszystkich miłośników górskich terenów, którzy
oprócz wspinaczek cenią sobie podziwiania
piękna natury i kultury.
Dziękujemy za uwagę!
  https://mynaszlaku.pl/magurski-park-narodowy-
najwazniejsze-
informacje/#Muzeum_Przemyslu_Naftowego_i_Etnog
Źródła rafii_w_Libuszyvol27_64_mroczka%20(1)
http://www.magurskipn.pl/
informacji  https://zpppn.pl/magurski-pl/park
 https://www.polska.travel/pl/poznaj-atrakcje-i-
zabytki/parki-narodowe/magurski-park-narodowy