Gorczański Park

Narodowy

Zuzanna Artwik
Klasa VII
Gorczański Park Narodowy, utworzony został w
1981 roku rozporządzeniem Rady Ministrów z
dnia 8 sierpnia 1980 r.

Jest jednym z 23 parków narodowych na terenie

Polski.
 Położenie

Gorczański Park Narodowy obejmuje centralne

pasmo Gorców, m.in. masywy Turbacza i Gorca.

Powierzchnia parku - ok. 7029,85 ha

Obszar ochrony ścisłej - 3611,07 ha

Dyrekcja Gorczańskiego Parku Narodowego

znajduje się w Porębie Wielkiej.
 Ukształtowanie terenu

Gorce mają bardzo charakterystyczny kształt określany

jako ROZRÓG. Jest to masyw górski, w którego obrębie
grzbiety rozchodzą się w formie ramion z najwyższego
wzniesienia - z Turbacza - w różnych kierunkach

Charakterystycznym elementem rzeźby terenu są

wychodnie skał piaskowcowych, występujących na
północnych stokach.

Na terenie parku znajduje się kilka niewielkich

jaskiń utworzonych na skutek przesunięć skał.
Ukształtowanie terenu

Podłoże geologiczne stanowią utwory fliszu

karpackiego płaszczowiny magurskiej, na które
składają się zespoły piaskowcowo-zlepieńcowe
(tworzące grzbiety) i łupkowo-piaskowcowe (w
obniżeniach i przełęczach).

W obszarze parku znalazły się poza Turbaczem,

najwyższe szczyty Gorców: Jaworzyna
Kamienicka (1288 m npm) , Kiczora (1282 m
npm), Kudłoń 1279 m npm), Gorc Kamienicki
(1228 m npm) i Czoło Turbacza
 Ukształtowanie terenu

Gorce są masywem górskim zasobnym w wodę.

Licznie występujące źródła i młaki dają
początek małym ciekom, które szybko stają się
rwącymi potokami zasilającymi największe w tym
rejonie rzeki: Dunajec i Rabę.

W okresie suszy potoki płyną leniwie, ale w czasie

wiosennych lub letnich wezbrań stają się
nieokiełznanym, gwałtownym żywiołem
Roślinność

W Gorcach występują tylko dwa piętra

roślinności. Partie dolne tworzą różne typy
lasów bukowych i bory jodłowe.
Partie górne pokrywa bór świerkowy.

Ponadto występują polany i hale utworzone

przez górali dla wypasu owiec
Roślinność

Podejźrzon Mieczyk
lancetowaty jski
Przetacznik dachówkowaty
alpejski Żywokost
sercowaty
 Zwierzęta

Fauna parku jest typowa dla Beskidów.

Licznie reprezentowane są ptaki górskie, borealno-alpejskie i puszczańskie. Spotyka się wśród nich gatunki
drapieżne (myszołów,
trzmielojad, kobuz, jastrząb), sowy oraz
Siwerniak Pluszcz
kuraki leśne (jarząbek, cietrzew, głuszec).

Myszołów Gniazdują tu także:

Kobuz bocian czarny,
orzechówka, kruk,
pluszcz i wiele
innych gatunków, w Orzechówka
tym siwerniak.
 Zwierzęta

W parku żyje ok. 30 gatunków ssaków, z których najcenniejsze są duże drapieżniki: wilk, ryś, niedźwiedź, a
najpospolitsze: jelenie, sarny i dziki. Do osobliwości zaliczyć należy przedstawicieli rodziny pilchowatych:
popielicę, orzesznicę i koszatkę.

Niedźwiedź brunatny Orzesznica

Ryś Koszatka
 Zwierzęta

Na obszarze parku występują płazy: salamandra plamista (uznana za symbol parku), traszki (4 gatunki), żaba
trawna, ropucha szara i kumak górski. Przedstawicielami gadów są: jaszczurka zwinka i żyworodna, padalec,
żmija zygzakowata i zaskroniec.
Najliczniejsze, ale i najmniej poznane są bezkręgowce.
Żmija
Salamandra zygzakowata
plamista Kumak górski
Traszka
karpacka
 Ciekawostki

Symbolem Gorczańskiego Parku

Narodowego jest salamandra plamista,
największy występujący w Polsce płaz
ogoniasty. Porusza się powoli, krocząc
ociężale, w przypadku zagrożenia
zatrzymuje się i nieruchomieje.

Symbol GPN został wybrany w

konkursie, ogłoszonym przez Dyrekcję
Gorczańskiego Parku Narodowego w
czasopiśmie "Przekrój" w 1984 roku.
 Ciekawostki

Najstarszym zabytkiem sakralnym Gorczańskiego Parku Narodowego

jest kapliczka na polanie Jaworzyna Kamienicka. Zbudował ją w 1904
roku sławny baca, znany ze swych zdolności czarodziejskich i
uzdrowicielskich - Tomasz Chlipała ze Szczawnicy zwany Bulandą. Nazwa GORCE wywodzi się
Kapliczka była darem starego bacy dla miejscowej ludności od słowa “gorzec” czyli palić.
Wypalając las, górale
pozyskiwali tereny pod
pastwiska dla bydła i owiec.

Nazwa TURBACZ pochodzi

od turbanu z mgły, który -
według legendy - zakładał król
Gorców, aby ochronić się
przed deszczem