ARICILIK

ARICILIK VE ARI ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ YATIRIM PROJESİ
Fizibilite Raporu ve Yatırımcı Rehberi
T.C.
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI
HAYVANCILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ARICILIK VE ARI ÜRÜNLERİ

ÜRETİMİ YATIRIM PROJESİ
FİZİBİLİTE RAPORU VE YATIRIMCI REHBERİ
1
ARICILIK VE ARI ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ YATIRIM PROJESİ ARICILIK VE ARI ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ YATIRIM PROJESİ
Fizibilite Raporu ve Yatırımcı Rehberi Fizibilite Raporu ve Yatırımcı Rehberi
T.C.
İÇİNDEKİLER
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI
Yönetici Özeti................................................................................................................................................9
HAYVANCILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
1. Giriş .........................................................................................................................................................11
ARI ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ ÇİFTLİĞİ PROJESİ FİZİBİLİTE RAPORU VE YATIRIMCI REHBERİ
2. Dünyada ve Türkiye’de Arıcılığın durumu............................................................................................12
2.1. Dünyada Arıcılık....................................................................................................................................................................... 12
HAZIRLAYAN
2.2 Türkiye’de Arıcılık...................................................................................................................................................................... 13
Gülten BULUT
Ziraat Yüksek Mühendisi 3. Ülkemizde Bulunan Bal Arısı Ekotipleri Ve Özellikleri.........................................................................14
4. Ülkemiz Ballı Bitkiler Florası Ve Göçer Arıcılık.....................................................................................17
BAKANLIK EDİTÖRÜ 4.1.Bölgeler, nektar ve Polen Kaynakları................................................................................................................................. 17
4.2.Göçer Arıcılık;............................................................................................................................................................................. 18
5. Arıcılıktan Elde Edilen Ürünler Ve Biyokimyasal Özellikleri, Kullanım Alanları................................19
GRAFİK TASARIM
5.1.Bal ................................................................................................................................................................................................ 19
Ebru IŞIK
5.2.Polen............................................................................................................................................................................................. 19
5.3 Arı sütü......................................................................................................................................................................................... 20
5.4.Propolis........................................................................................................................................................................................ 20
BASKI
T.C. 5.5. Arı zehiri...................................................................................................................................................................................... 21
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI 5.6. Arı ekmeği(Perga).................................................................................................................................................................... 26
Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı 6. Arı Ürünlerinin Pazarlanması................................................................................................................27
İvedik Caddesi Bankacılar Sokak No:10 Yenimahalle /ANKARA 7. Dijital Pazarlama....................................................................................................................................27
Telefon: 0312 315 65 55 Faks: 0312 344 81 40 8. 1. Tip Arıcılık Yatırımı Projesi.................................................................................................................29
8.1.Arılı kovanların konulacağı yerin (Arazi, tarla, mera, çiftlik) seçimi......................................................................... 29
ANKARA 2020
6 7
8.2. Projenin mali analizi ve fizibilitesi...................................................................................................................................... 30

YÖNETİCİ ÖZETİ
8.3. Projenin İlk Yatırım Giderleri................................................................................................................................................ 30
Ülkemiz bulunduğu coğrafik konumu ve topoğrafik olumlu sonuçlar vermesi kozmetik alanında da kulla-
8.4. Yıllar- İşletme Sabit giderleri................................................................................................................................................ 31 yapısı gereği dünya ballı bitkiler çeşidinin 3/4 üne sa- nımını etkinleştirmektedir. Bu projede aynı sayıda arılı
8.5. Proje gelirleri............................................................................................................................................................................. 31 hiptir. Arılı kovan bakımından dünyada 3. Sırada bulu- kovana sahip bir arıcılık yatırımından oluşan iki farklı
nan Türkiye’de arıcılar mevcut kolonilerden sadece bal işletmenin karlılık oranları karşılaştırılacaktır. Yerleşik
8.6. Projenin Net Nakit Akış.......................................................................................................................................................... 32 elde ederek geçimlerini idame ettirmektedirler. Balın düzende yapılacak yatırımda; sabit 5-10 dekar alana
8.7. Projenin Fayda/ yanında baldan katma değer ve içerik olarak daha kurulacak arılık; zirai mücadele yapılan tarım arazi-
Maliyet Masraf Analizi......................................................................................................................................................... 32 zengin olan diğer arı ürünlerinden polen, arı sütü, lerinden uzakta, bölgenin ikim ve florası dikkate alı-
propolis, arı zehiri, apilarnilin üretilmesi doğada akıp narak bölge arısından bir arılık oluşturulacaktır. Sabit
8.8.Projenin net bugünkü değeri............................................................................................................................................... 32
giden zenginlikten daha fazla faydalanılarak ülke eko- bir alan üzerine kendi kendine yeterli olacak şekilde
9. II. Tip –Arıcılık Yatırım Projesi................................................................................................................33 nomisine katkılar sağlanacaktır. Son yıllarda arı ürün- alet-ekipmanla donatılacak entegre bir arı çiftliğinde
lerinin gıda takviyesi olarak kullanıldığında bağışıklık üretilecek arı ürünlerinin üretimi yapılarak, hijyenik
9.1.Arı çiftliğinin kurulacağı bölge............................................................................................................................................ 34
sistemini güçlendirici etkilerin olduğu konusunda şartlarda paket ve ambalajlanarak muhafazası sağla-
9.2.Projenin Mali Analizi Ve Fizibilitesi..................................................................................................................................... 34 yapılan çalışmalar ve Apiterapinin gündemde olması nacak ve perakende fiyatına satışa sunulabilecek diji-
arı ürünlerine talebi artırmakta entegre tesislerin çok tal platformda rekabetçi bir sistemde kazanç elde edi-
9.3.Projenin ilk yatırım giderleri................................................................................................................................................. 34
az olduğu ve büyük bir yatırım fırsatlarının olduğu, bu lecektir. Yapılacak bu yatırımların her ikisinin de fizibil
9.4.Yıllara Göre İşletmenin Sabit Giderleri.............................................................................................................................. 36 ürünlerin doğal olması ve bir çok bilimsel çalışmanın olduğu anlaşılmaktadır.
9.5.Proje gelirleri.............................................................................................................................................................................. 38
Proje Fizibilite Sonuçları 1. Tip Yatırım İşletmesi 2. Tip Yatırım İşletmesi
9.6.Projenin Net Nakit Akışı......................................................................................................................................................... 39
9.7.Projenin Fayda/ Maliyet Masraf Analizi............................................................................................................................ 40 Uygulama Yılı 2020 2020
9.8.Projenin net bugünkü değeri............................................................................................................................................... 41 Tesis alanı Arazisiz 5-10 dekar arazi
10. Sonuç.....................................................................................................................................................42 Yatırım Tutarı 113.000 TL 201.130 TL
11. Kaynaklar.............................................................................................................................................43 Yıllık İşletme Giderleri 146.220 552.200
Yıllık İşletme Gelirleri 468.027 2.322.000
Net Nakit Akışları 321.800 1.769.800
Fayda / Masraf Oranı 2,7>1 5,6>1
Yatırım Geri Ödeme Süresi 4. YIL İLK YIL
Net Bugünkü Değer Gelir 1.028.480 7.709.610
8 9
1. GİRİŞ
Bal arıları (Apis mellifera L.); en önemli tarımsal diğer arı ürünleri olan polen, arı sütü, propolis, arı ek-
gıda ürünlerimizden bazılarının ve yabani bitkilerin meği(perga), arı zehiri ve apilarnil gibi ürünler katma
yüzde 90’ından fazlasının hayatta kalmasından so- değeri yüksek olup son zamanlarda gıda takviyesi
rumlu mucizevi canlılardır. Bal arıları olmadan badem, olarak kullanılmasının yaygınlaşması bu ürünlere olan
elma, çilek, kabak, brokoli, kavun, salatalık ve yonca talebi, güvenirliğe olan ihtiyacı arttırmaktadır.
gibi mahsuller yok olur. Birleşmiş Milletler Gıda ve Ta-
Bu nedenle her türlü doğal olan ve yasal zorunlu-
rım Örgütü (FAO), insan tüketimi için yetiştirilen tüm
luklara uygun üretim yapan sistemli, hijyen kuralları-
ürünlerin % 71’inin arılara ve diğer tozlayıcılara bağ-
na uyan yatırımcılara her zaman ihtiyaç vardır.
lı olduğunu tahmin etmektedir. Bal arılarından, gıda
zincirimizdeki muazzam önemlerinin yanı sıra, insan Yatırımcının ve işletmede çalışacak kişilerin daha
sağlığında gıda takviyesi olarak kullanılan çeşitli mad- önce arıcılık konusunda deneyime sahip olmaları pro-
deler de elde edilir. En çok bilinen dört tanesi bal, projenin başarılı olmasında ve maksimum kar sağlanabil-
polis, polen ve arı sütüdür. Ülkemiz ballı bitkiler florası mesinde çok önemlidir.
bakımından çok zengin olup monofloral ve polyfloral Bir arıcılık işletmesinin sürdürülebilirliği için yatı-
olmak üzere geniş bir bal çeşidi yelpazesine sahiptir. rımcı ve çalışanların bal arılarının davranış özellikle-
Bu zengin flora sayesinde Türkiye dünya bal üretimi rinden, onların bakım beslemesinden anlaması, ballı
bakımından Çin’den sonra 2. Sırada olup 114.000 ve polenli bitkileri tanıması, göçer arıcılık sisteminde
ton (FAO,2018) dur. Böylesine zengin florada yoğun arıların götürüleceği doğa şartlarına uyum sağlaya-
olarak yapılan arıcılıktan sadece bal üreterek ülke ve bilmeleri ve bunu gözlemlemeleri önem arz etmek-
aile ekonomisine katkı sağlanmaktadır. Balın dışında tedir.
10 11
2. DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE ARICILIĞIN DURUMU Tablo: Özel Gruplar ve Arılı Kovan sayısı
2.1. Dünyada Arıcılık Kendi Grubunda

Arılı Kovan Arılı Kovan
Özel Gruplar Arılı Kovan Sayısı En
sayısı sayısı
Günümüzde arıcılık kutup bölgeleri hariç dünyada Şekil: Ülkeler- km² düşen arılı kovan sayısı Fazla Olan Ülke
birçok ülkede yapılmaktadır. Dünya toplam arılı ko- Avrupa Birliği 13.733.317 İspanya 2.965.557
van sayısı 92.265.141 adet olup kıtalararası sıralamada
Az Gelişmiş Ülkeler 13.339.031 Etiyopya 6.018.223
43.049.855 adet kovan varlığı ve 835.643 ton bal üreti-
miyle Asya kıtası birinci sırada yer almaktadır. Ana kara Gelişmekte olan Ülkeler 10.190.408 Etiyopya 6.018.223
Tablo: Kıtalar Arılı kovan varlığı-Bal üretim miktarı
Gelişmekte olan küçük ada ülkeleri 437.151 Küba 191.500
Bal Üretimi
Kıtalar/Bölgeler Kovan sayısı
(ton) Düşük gelirli açlık sınırındaki ülkeler 28.635.638 Hindistan 13.048.275
Afrika 17.287.677 200.700
Gıda ithalatında gelişmekte olan ülkeler 17.749.815 Etiyopya 6.018.223
Amerika 11.680.119 355.835 FAO,2018
TOPLAM 84.085.360
Arıcılıkta söz sahibi ülkeler dikkate alındığında km² FAO; 2018
Asya 43.049.855 835.643 başına düşen kovan sayısı bakımından en yoğun Tür-
kiye ve Amerika Birleşik devletleri görülmektedir. Özel gruplar ve arılı kovan varlığı tablosunda düşük
Avrupa 18.960.465 426.380 gelirli açlık sınırındaki ülkeler grubunda arıcılık Hindis-
tan’ın en önemli geçim kaynağı olarak görülmektedir.
Okyanusya 1.287.025 32.310 2.2 Türkiye’de Arıcılık
Türkiye arılı kovan varlığı 7.947.687 adet ile (FAO;
Dünya 92.265.141 1.850.868 2018) dünya arıcılık konusunda söz sahibi ülkeler ara-
FAQ; 2018 sında 3. Sırada yer almaktadır. Dünya ülkeleri bal üreti-
mi sıralamasında ise 2. Sırada yer almaktadır.
Şekil: Avrupa kovan varlığı Tablo: Ülkeler Arılı Kovan varlığı- Bal Üretimi
Ülkeler Kovan sayısı Ülkeler Bal Üretimi
Hindistan 13.048.275 Çin 457.203
Çin 9.173.742 Türkiye 114.113

Türkiye 7.947.687 Arjantin 79.468
İran 6.601.394 İran 77.567
Etiyopya 6.018.223 Amerika 68.104
Hindistan 67.442
Rusya 3.182.399
Rusya 65.006
FAO;2018 Arjantin 3.020.370
Avrupa Arılı kovan varlığı: 18.960.465 adettir. Meksika 64.253
Amerika 2.803.000
Avrupa kıtasında yer alan Rusya 3.182.399 adet arılı Etiyopya 50.000
kovan sayısıyla ilk sırada, 2.965.557 adet arılı kovan Tanzanya 2.803.000
sayısıyla İspanya ikinci sırada yer almaktadır.Türkiye Tanzanya 30.584
Meksika 2.172.107
Arılı kovan varlığı: 7.947.687 adet ile tek başına Avru-
TOPLAM 1.073.740
pa kovan varlığının 1/3 ‘ne tekabül etmektedir. TOPLAM 56.770.197
FAO;2018
12 13
Grafik; Ülkeler ve kovan sayısı 3. ÜLKEMİZDE BULUNAN Tablo; Türkiye; Bal arısı ırk ve ekotipleri
BAL ARISI EKOTİPLERİ
VE ÖZELLİKLERİ
Türkiye; sahip olduğu coğrafik, topoğrafik yapısıyla
zengin bir flora ve faunaya ev sahipliği yapmaktadır.
Zengin biyoçeşitliliğin içerisinde bal arısı (Apis mel-
lifera L.) ırk ve ekotipler olmak üzere bunların fayda-
landıkları ballı ve polenli bitkilerden dolayı ülkemizi
arıcılık konusunda dünyada ilk sıralara taşımaktadır.
FAO,2018
Dünya gen merkezi sıralamasında 12. Sırada yer alan
Grafik; Ülkeler- Bal Üretimi Türkiye tanımlanmış 26 bal arısı ırkından 5 adedinin
(A. m. anatoliaca, caucasica, syriaca, carnica ve meda)
bunun yanında Muğla, Yığılca, Gökçeada vb. yerli eko-
tiplerin varlığı da yapılan bilimsel çalışmalarla ortaya
konulmuştur. Bölgelere adaptasyonu, morfolojik ve
fizyolojik özellikleri verim ve performanslarıyla ilgili
yapılan çalışmalarda yaşadıkları bölgeye adapte olan
FAO, 2018 arıların verimleriyle ilgili ıslah çalışmaları başlatılmış,
daha yüksek performansa sahip, hastalık ve parazitle-
Arılı kovan sayısın bakımından Ege bölgesi re dayanıklı hatlar elde edilmiş, yetiştirilen ana arılar
1.699.263 adet ile ilk sırada yer alırken, Karadeniz böl- arıcı şartlarında demostrasyon uygulamalarına baş-
gesi 1.588.647 adetle ikinci sırada yerini korumakta- lanmıştır. Kafkas arısı: (Apis mellifera caucasica
dır. İl bazında arılı kovan sayısı bakımından Muğla ili G); Kafkas arısı dünyada yaygın olarak ye-
918.116 adet arılı kovan ile ilk sırada yer alırken Ordu tiştiriciliği yapılan bal arısı ırklarından bi-
ili 573.358 adet arılı kovan ile ikinci sırada yer almak- risidir Ana vatanı Kafkasya olarak bilinir.
tadır(TÜİK;2019). Ülkemizde Kuzeydoğu Anadolu’da yaşam
Tablo: Türkiye arıcı-kovan sayısı dağılım grafiği alanı bulmuş ve Bakanlığımızca tescili alın-
mış ırklarımızdan birisidir. Ardahan, Artvin
ve Kars illerinde dağılım göstermektedir.
Doğu Karadeniz bölgesinde çeşitli varyas-
yonlara sahip Kafkas arısı geniş bir yayılım
göstermektedir. Saf ırk olarak Ardahan, Po-
sof, Camili, Borçka da muhafaza çalışmaları
yapılsa da Gürcistan bölgesi de dahil olma
üzere morfolojik, ve üreme özellikleri bakı- Kafkas arısı
mından çeşitlilik gösterirler.
HAYGEM-AKS; 2019
Anadolu arısı: (Apis mellifera anatoliaca
M.)Türkiye’nin iç Anadolu bölgesi ni doğu
batı istikametinde Eskişehir’den Sivas’a
kuzey güney istikametinde ise Çankırı’dan
Niğde ve Nevşehir’e kadar olan bölge içe-
risinde dağılım gösterir. Renk bakımından
İtalyan arısına benzer. Kışlama yeteneği
yüksektir. Anadolu bozkırına adapte olmuş
bal yapma düzeyi orta olup kendi içinde
birçok ekotipe sahiptir. Anadolu arısı
HAYGEM-AKS, 2019
14 15
Kıbrıs arısı: ( Apis mellifera cyp- 4. ÜLKEMİZ BALLI

ria): İtalyan arısına çok benzeme- BİTKİLER FLORASI VE
sine rağmen çok daha küçük ve GÖÇER ARICILIK
hırçındırlar. Çok çalışkan olan bu
arılar hırçın oldukları için İtalyan Ülkemizin bütün bölgelerinde arıcılık
arılarıyla melezleştirilerek değişi- mevsime bağlı yapılmakla birlikte bazı
me uğratılmışlardır. bölgelerimizde sezonun kısa geçmesi
elde edilen balın değerini oldukça ar-
tırmaktadır. Bölgelerimize has floral ol-
Karniyol arısı: (Apis mellifera Kıbrıs arısı duğu gibi bir çok ballı ve polenli bitkiyi
carnica) Trakya bölgesinde görü- bir çok bölgede görmek mümkündür.
len arılar için Karniyol arıları dense Arıcılık sezonu ülkemizin farklı bölge-
de Karniyol ırkından ayrılıklar bu- lerinde farklı tarihlerde başlamakla bir-
lunmuştur. Ruttner Trakya bölge- likte şubat ayından ekim ayına kadar Kestane bitkisi Kestane balı
sindeki arı ırkını Anadolu arısının ballı-polenli bitkiler arılar için hayati
bir ekotipi olarak belirtmiş olsa da öenme sahiptir.
yapılan genetik çalışmalar sonucu 4.1.Bölgeler, nektar ve
karniyola daha yakın olduğu göz- Polen Kaynakları
lenmiştir.
Karniyol arısı Ülkemizde birçok bölgede ballı ve
polenli bitkiler farklılık göstermekle
Muğla arısı: (muğla ekotip), Ege birlikte aynı bitkiyi her yerde görmek
bölgesinin kuzey Çanakkale’ den mümkündür. Arıcılık sezonuna bahar-
Güneyde Kaş’a kadar tüm sahili da Adana, Antalya, Mersin, Hatay illeri
içine alır. Davranış ve morfolojik açan narenciyeden arılarını geliştirmek
özellikler bakımından Anadolu isteyen farklı bölgelerden yoğun bir
arısından farklılık gösterir. Akde- şekilde gelen arıcılara ev sahipliği ya-
niz ve Çukurova bölgesinde per- parlar.
formansları iyidir. Hırçın, yavru Muğla arısı Aydın, Amasya Toroslarda ve birçok
üretimi fazla oğula meyilli bir arı- yerde rastlanan hayıt bitkisi arıların
dır. nektar kaynaklarından birisidir. Kültür
bitkilerinden elde edilen ballardan biri- Püren bitkisi Püren Balı
si de pamuktur. Ege, Akdeniz ve Güney-
Suriye arısı: (Apis mellifera syri- doğu Anadolu pamuk balı için önemli
aca) Suriye arısı hırçın, hastalık ve adreslerdir. Rengi açık sarı olan pamuk
parazitlere dayanıklı, yavru üreti- balı hasat edildikten kısa bir zaman zar-
mi yüksek sarı renkte bal arılarıdır. fında kristalleşerek ticari değerini kay-
Ülkemizde Hatay ve civarında ya- beder.
Suriye arısı
yılım gösteren Akdeniz arısıdır.
Marmara bölgesinde yoğun olmak-
la birlikte diğer bölgelerde de ekimi
İran arısı: (Apis mellifera meda) yapılan Ayçiçek ve kolza bitkisi nektar
Ülkemizin Doğu ve Güneydoğu ve polence çok zengindir. Ancak yine
Anadolu bölgesinde görülen Apis renginin açık olması ve kısa sürede kris-
mellifera meda İran’ın güney böl- talleşmesi istenmeyen özelliklerinden-
gesinde yaylım gösteren bir bal dir. Değerli bir bal olan ancak sofralık
arısıdır. Hırçın, oğul verimi orta kullanıldığında acımtırak ve damak Çam basra böceği
İran arısı tadımıza çok ağır gelen bir tad içeren (Marchalina hellenica)
düzeyde olan arılardır.
16 17
Kestane balı Bursa, Trabzon, Zonguldak, Çanakkale, Orman gülünden elde dilen ballar deli bal olarak ni- 5. ARICILIKTAN ELDE EDİLEN törler: hidrojen peroksit, uçucular, balmumu, nektar,
polen ve propolis. Antioksidan aktivitesi, glikoz oksi-
Balıkesir, Yalova ve İstanbul, Ordu illeri ve Akdeniz’in telendirilse de içerdiği toksin düzeyince tüketim dozu ÜRÜNLER VE BİYOKİMYASAL
daz, katalaz, askorbik asit, flavonoidler, fenolik asitler,
bazı kesimlerinde üretilir ve arıcıya iyi bir katma değer belirlemiş yöre halkı tarafından sevilerek tüketilmek- ÖZELLİKLERİ, KULLANIM karotenoid türevleri, organik asitler, Maillard reaksi-
kazandırır. tedir.
ALANLARI yon ürünleri, amino asitler ve proteinlere atfedilir. Bal,
Ege, Akdeniz, Karadeniz ve Marmara’da yaygın ola- Harita: Bölgeler ve nektarlı-polenli bitkiler peptik ülser, gastrit ve gastroenterit gibi gastrointesti-
rak görülen püren arıların rağbet gösterdiği bitkiler 5.1.Bal
nal hastalıkları önler ve tedavi eder. Ayrıca prebiyotik
arasındadır. Bal binlerce yıldır tıbbi olarak kullanılmaktadır ve
etkiler oluşturur ve gastrointestinal sistemin sağlığını
PubMed.gov’da bulunan Ulusal Sağlık Enstitüleri’nin
Ihlamur değerli ballar arasında olup bu ağaç daha destekler. Balın kullanım güvenliği kanıtlanmıştır. Gli-
(NIH) elektronik veritabanında arşivlenmiş 8.000’den
çok Batı Karadeniz, Çanakkale, Hatay ve Trakya’da ola- koz ve sükroz ile karşılaştırıldığında, tip I diyabetik
fazla dergi makale ile arı ürünleri üzerinde en çok kli-
rak yetişir. Bir ağaçtan 10-18 kg’a kadar bal elde edil- hastalarda daha düşük glisemik ve artımlı endekslere
nik olarak çalışılmış arı ürünüdür.
diği bilinmektedir. sahiptir. Basit şekerleri sindirim olmadan doğrudan
Uzun zamandır bal, önemli bir karbonhidrat ve do- kan dolaşımına emilir ve aktif bir rol oynar.
Kekik, adaçayından elde edilen ballar çok değerli
ğal tatlandırıcı kaynağı olarak kullanılmıştır. Bal; eser
olup, Karadeniz, Doğu Anadolu, İç Anadolu, Ege böl-
miktarda şeker, organik asitler, mineraller ve protein-
5.2.Polen
gesi ve Trakya bölgesinde yoğun olarak bulunmak-
ler, enzimler ve vitaminler içerir. Baldaki basit şekerler Polen, çiçeklerin anter(erkek organında) bulunan
tadır. Adana, Mersin, Antalya, Hatay illerinde yoğun
tatlılığından, higroskopisitesinden, enerji değerinden toz halinde bir maddedir. Dişi bitki parçalarını dölle-
görülen içeriği oldukça zengin Ökaliptus ağacının 4.2.Göçer Arıcılık; ve diğer fiziksel özelliklerinden sorumludur. En büyük mek için genetik materyal içerir, ancak varış noktasına
çiçeklerinden elde edilen bal koyu renkte olup yavaş
Ülkemizde havaların ısınmasıyla birlikte arıların tıbbi potansiyeli, yaralara ve cilt enfeksiyonlarına to- ulaşmak için böcekler tarafından taşınmak zorunda-
kristalleşen rayihası hoş ballar grubundadır.
nektar ve polen akışından maksimum derecede fay- pikal ajan olarak uygulanmasıdır. Balın anti-enflama- dır. Arılar çiçekten çiçeğe uçtukça, polen komşu bit-
Muğla ve Aydın yöresindeki çam ormanları, çok dalanabilmesi için arıcılar için yoğun bir göçer arıcılık tuar, bağışıklık arttırıcı özelliği vardır ve hem fiziksel kilere taşınır ve döllenme meydana gelir. Arıların arka
yüksek bal verimi ile Türkiye’nin ithalata konu olan sezonu başlar. Arı kovanlarını daha ılıman bölgelere faktörlere bağlı olan geniş spektrumlu antibakteriyel ayaklarındapolen sepeti (corbicula) adı verilen bir
çam balının ana kaynağı konumundadır. kızılçam, sa- taşıyarak bahara erken uyanmalarını ve geliştirmeyi aktivite gösterir: asitlik ve ozmolarite ve kimyasal fak- aparat bulunur.
rıçam ve fıstık çamı ağaçları üzerinde yaşayan basra umut ederler. Floranın canlandığı Şubat ve Mart ay-
böceği, çam pamuklu koşnili isimleriyle anılan, Mar- larında narenciyenin yoğun olduğu Adana, Mersin,
chalina hellenica isimli böceğin çam gövde ve dalları Antalya gibi iller arıcılara ev sahipliği yaparlar. Arıcılık
üzerinde konuşlanarak özsuyunu emmesi sonucu dı- sezonu boyunca göçer arıcılık sirkülasyonu devamlılık
şarı attığı karbonhidratça zengin salgıyı arıların top- gösterir. Son yıllarda arıcılar arılarını ikamet ettikleri
layarak işlemden geçirdikten sonra petek gözlerine bölgeler götürmek yerine ılıman bölgelerde kışlata-
bal olarak depoladığı değerli bir gıda maddesidir. Bu rak bahara erken başlamayı ve daha fazla yararlanma-
böcek Büyükada, Heybeliada, İzmir, Denizli, Edremit, yı hedeflemektedirler. Bu durum kullanılan arı ekoti-
Antalya ve Muğla yöresinde yaşam alanı bulmuştur. pi eğer bölgeye uyum gösteremeyecek özellikte ise
arılara ve arıcılığa yarardan çok zarar getirmektedir.
Son zamanlarda yetiştiriciliği yapılan ve başka ge-
Soğuk bölge arısını ılıman bölgede kışlatıldığında ba-
çim kaynağı olarak değerlendirilen Isparta ili başta
hara uyanmaları genetik olarak geç olmaktadır. Arıcı
olmak üzere ülkemizin birçok yerinde lavanta bitki-
kazançtan çok zararla karşı karşıya kalmaktadır.
sinden bal elde edilmektedir.
Geven balı damak tadımıza uygun ve değerli bal-
lar grubunda olup Bingöl, Van, Hakkari, Şanlı Urfa,
Diyarbakır illerinde üretilmektedir. Diyarbakır ve bazı
çevre illerde görülen sütleğen bitkisi nektar ve polen-
ce zengin olup elde edilen bal coğrafi işarete konu
olabilecek ballar grubundadır. Karadeniz bölgesinde
polen ve nektarca zengin Taflan çiçeği arılara baharda
önemli bir besin kaynağı sunar. Yine Karadeniz bölge-
sinin doğu ve batı kesiminde hakim bitki örtüsü olana
18 19
şehrin savunucusu anlamına gelir, arılar kovanı yarık ma için büyük umut vaat eden Streptococcus pyoge-
Arılar kovana getirmek için poleni bu bölümde to- Hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmada arı sütü-
ve çatlakları onarmak için, kovanı tehdit edebilecek nes, metisiline dirençli Stapylococcus aureus (MRSA)
parlarlar. Arı poleni vitaminler, mineraller, karbonhid- nün yaşlanma ile ilişkili kas ve güç kaybını yavaşlata-
mikropları öldürerek patojenik istiladan korumak için ve Candida albicans gibi patojenlere karşı etkili oldu-
ratlar, yağlar ve yüksek oranda protein ve arı enzimi bileceğini göstermiştir. Fareler üzerinde yapılan bir
kullanılır. ğunu bulunmuştur.
içerir. Arı poleni oldukça besleyici bir gıda olarak ka- periodontal hastalıklarda etkili olduğu belirtilmiştir.
bul edilir ve sağlıkla ilgili birçok alanda değerlendi- Fareler üzerinde yapılan başka bir çalışmada, otoim- Propolis ağaçlardan arılar tarafından toplanır ve 5.5. Arı zehiri
rilir. Polonya’da yapılan bir çalışmada arı poleninde mün, sistemik lupus eritematozus (SLE) için yararlı balmumu ile karıştırır. Ham propolisin yaklaşık üçte Bal arıları zehiri iki farklı zehir bezlerinden üreterek
bulunan bileşikler arasında tokoferol, niasin, tiamin, olabileceğini göstermiştir. ikisi mum ve üçte biri ise propolistir. Bir Alman şirketi, zehir keselerinde biriktirirler. Petek gözünden yeni
biyotin ve folik asit, polifenoller, karotenoid pigment- GH2002 adı verilen balmumunun çıkarıldığı saflaş- çıkmış arılar iğnelerini kullanarak sokamazlar. İki veya
5.4.Propolis
leri, fitosteroller ve bu doğal bileşiğe özgü enzimler tırılmış bir propolis elde etmiştir. Bu propolis formu, üç gün sonra zehir sentezlemeye başlarlar. Zehir üre-
ve koenzimler bulunur.“Antioksidan, antienflamatuar, Bal gibi Propolisin faydalarını gösteren büyük bir oral ve genital herpes lezyonları için klinikte topikal timi iki veya 3 hafta sonra maksimum düzeye ulaşır.
anti-karyojenik anti-bakteriyel, anti-fungisidal, he- bilimsel literatüre sahiptir. PubMed’de arşivlenen uygulanmış ve iyileşmeyi önemli ölçüde hızlandırdığı Yaşlı arılar daha az zehir üretirler. Bir kullanımlık sok-
patoprotektif, anti-aterosklerotik, bağışıklık arttırıcı 2.400’den fazla çalışmayla propolis, özellikle bağışık- ve ağrıyı azalttığı tespit edilmiştir. Ağız ve çevresinde ma eğiliminden ortalama 100µg kuru arı zehiri elde
potansiyel üzerine umut verici raporlar mevcut olup lık/ anti-patojenik yararları ve kanserde kullanımı ile oluşan uçuklarda erken uygulamaya başlandığında edilir. Erkek arıların iğneleri yoktur sokma eğilimi gös-
uzun vadeli ve klinik çalışmalar gerektirir.” İnsan dene- ilgili olarak çok sayıda validasyona sahiptir. “Propolis” tam kabuklanma aşaması zamanında yüzde 80’den teremezler. Ana arıların zehir keseleri vardır ve sokma
melerinde kullanımının zorluklarından biri, arı poleni- fazla önleyebilme özelliğine sahiptir. GH2002, reçeteli eğilimi gösterirler, yeni çıkmış ana arıda zehir maksi-
nin büyük miktarda değişkenliği ile ilgilidir. ilaç asiklovir ile olumlu bir şekilde karşılaştırılmıştır. mum düzeydedir ve kovanda olası bir rakip ana arı
5.3 Arı sütü GH2002 üzerinde yapılan son in vitro çalışmalar, do- varsa hayatta kalmak için onlara karşı kullanır.
Genç işçi arıların (5-15 günlük) çene altı bezlerinden ğal antibiyotik potansiyeli üzerine daha fazla araştır-
salgılamış oldukları kremimsi yapıda bir yavru besin Arı iğnesi Arı zehiri tuzağı
maddesidir. Spektral analizler, arı sütünün 185’e kadar
farklı organik bileşik içerdiğini göstermiştir. Arı sütü
ile ilgili klinik araştırmalar henüz yeterli olmamakla
birlikte sütünün etkin olduğu rahatsızlıklar arasında
karaciğer hastalığı, kırıklar, düşük bağışıklık ve çeşitli
otoimmün bozukluklar yer almaktadır
Ham propolis
Özellikleri ve Bileşimi Oksitleyici maddelerle kolayca yok edilebilir. Po-

tasyum permanganat, potasyum sülfat; halojen ele-
Su içeriği% 55 ile 70 arasında değişmektedir.
mentleri-klor ve brom çok hızlı bir şekilde yok eder.
Sarımsı parlak sıvı bazen neredeyse renksiz, İyotun etkisi çok daha yavaştır. Alkol, zehir üzerinde
Koku: bal benzeri; tat: aromatik, acı, asidik ve güçlü ve hızlı bir yıkıcı etkiye sahiptir. İyot tentürü ile
Arı sütü üretimi temas halinde, alkol çözünmüş iyottan daha yıkıcıdır.
Sıcak suda ve seyreltilmiş asitlerde çözünür,
Propolis tuzağı(trap) Arı Zehirinin İçeriği (Bee Venom)
Alkol pH: 4.5-5.5
Arı zehiri, proteinlerin, peptitlerin ve düşük molekü-
Özgül ağırlık: yaklaşık 1.13 ler bileşenlerin karmaşık bir karışımıdır. Günümüzde
Suda çözünür, yaklaşık% 10’u çözünmez, su çözelti- bileşenleri karakterize edilmiştir. Taze ve kurutulmuş
ler kararsızdır, etanolde çözünmez, BV’nin bileşimi esas olarak uçucu bileşenlere göre
farklılık gösterir; genel biyolojik aktivite benzerdir.
Toplanan zehir, normal oda sıcaklığında hızla kurur
ve sarı-kahverengimsi toz kristal kütleye dönüşür. BV, Proteinler (Enzimler)
nispeten kararlı, güneş ışığı ve daha yüksek sıcaklıklar Enzimler spesifik reaksiyonları katalize eden prote-
tarafından yok olur, düşük sıcaklıkta kararlıdır. inlerdir. BV’de 5 enzim vardır. Polipeptitler moleküler
Arı sütü elde edilen larvalar Propolis eksraktı
20 21
ağırlıkta 2 veya daha fazla amino asitten yapılan Tablo 1: Literatüre göre kuru arı zehiri için bir kalite standardı önerisi.
enzimlerden daha küçüktür. BV, çok sayıda poli- Kalite Kriteri Gereklilik
peptide sahiptir. BV’nin ana bileşeni olan melittin- Organoleptik özellikler tipik
dir. Melittin 2840 daltonluk bir MW’a sahiptir, ancak %2 BV çözeltisi 420nm’de yok olma 0,55’ten küçük
tetramerik bir formda da olabileceğinden 12.500
Su içerir 52’den az
daltona ulaşabilir, düşük moleküler bileşiklerdir.
Suda çözünmeyen maddeler %0,8’den daha az
BV, doğada farklı olan daha düşük miktarlarda Şekerler %6,5 den daha az
düşük moleküler bileşikler içerir: aminoasitler kate-
Mellitin HPLC ile
kolaminler, şekerler ve minerallerdir.
Hiylüronidazın biyolojik aktivitesi, fofolipaz, melit-
Bazı BV preparatlarında şekerler tanımlanmıştır, tatmin edici
tin, proteaz-inhibitörü
ancak BV polen ve nektar ile kontaminasyonu ön-
leyen bir toplayıcı ile toplanırsa, karbonhidrat içer- Rodyo-İmmüno testleri tatmin edici
mez. Toksisite LD 50 3,7±0,6mg/kg*
LD 50
Tablo; Kuru Arı Zehirinin Bileşenleri Farelerin hayatta kalmasının %50’ni üreten bir do-

zun inrovenöz enjeksiyonu
Kuru ağırlık
Madde Grubu Bileşen
yüzdesi %
Phospholipase A2 10-12 Tablo: Rusya Arı zehiri satandardı
Phospholipase B 1 Rus arı zehiri standardı ФС 42-2683-89
Hyaluronidase 1-2
Proteinler (Enzimler) Kalite kriteri Gereklilik
Phosphatase 1
Organoleptik özellikler: tipik
α - Glucosidase 0,6
Su içeriği %12 den daha az
Melittin 40-50
Suda çözünmeyen maddeler % 10 dan daha az
Apamine 2-3
MCD peptide 2-3 % katı oranı 5 2 den daha az
Secapine 0,5-2 Hemoliz zamanı 480 saniyeden daha az
Pamine 1-3 Fosfolipaz aktivite birimleri 100 den daha az

Hyaluronidaz aktivite birimleri 70 den daha fazla
Minimine 2
Adolapine 0,5-1
Peptitler
Procamine A, B 1-2
Arı Zehirinin Kalitesi Dondurularak kurutulmuş BV yüksek derecede iş-
Uygun şartlarda muhafaza edilmediğinde, oksi- lenmiş ve saflaştırılmış bir zehirdir. Hazırlama sırasın-
Protease inhibitor 0,1-0,8
dasyon rengi beyazdan kahverengimsi sarıya değiş- da nem içeriği ve diğer kirleticiler saflaştırmak ve ko-
Tertiapine,cardiopep,melittin F 1-2 tirir. Zehirin belirli bileşenlerinin oksidasyonundan rumak için çıkarılır.
Fosfolipidler 1-3 kaynaklanan değişiklikler iyileşme etkisini azaltabilir. Kontrolsüz bir saflaştırma yöntemi kullanılırsa aktif
Farklı formlarda zehir muhafaza edilir: saf olarak ku- bileşenlerin bazıları da çıkartılabilir. Kremlerde, astar-
Histamine 0,5-2
rutulmuş, işlemle bütün kurutulmuş ve dondurularak larda ve merhemlerde yaygın yaygın olarak kullanılır.
Biogenetikaminler Dopamine 0,2-1
kurutulmuş (liyofilize) BV. Bir tablet formunda, elektroforez veya fonoforez (ult-
Noradrenalin 0,1-0,5
Saf tamamen kurutulmuş BV en saf zehirdir. rason) uygulamaları için zehir çözeltisi hazırlamak için
Aminoasitler Aminobutyric acid, α-amino acids 1 Beyaz renklidir (genellikle kar beyazıdır), yabancı kullanılabilir. Şırınga filtrasyonu ile sterilize edilmesi
maddelerle kontamine değildir ve bir çözelti içinde kolaydır. BV nem ve ışıktan korunuyorsa, beş yıl veya
Şekerler Glucose, fructose 2-4
kullanıldığında renksizdir. Doğru hasat edildiğinde daha uzun süre saklanabilir. Toksisitesini kaybetmez,
Volatiles (pheromones) Complex ethers 4-8 ancak iyileşme etkileri depolama ile azalır. Dondu-
BV’nin optimum kalitesi elde edilebilir. Arı dışkısı, toz,
Mineraller P, Ca, Mg 3-4 polen, bal ve diğer arı kovanı bileşenleri ile kontami- rarak kurutma BV’yi korumanın en etkili yöntemidir.
nasyondan kaçınılmalıdır. Doğru hasat edildiğinde Melittin ve Apamin ayrıca
22 23
biyolojik olarak önemli bileşenlerdir bunların çalışma- özelliklerini belirler) onuncu günde salgılanır ve bö-
larla standartları belirlenmelidir. ceğin yaşamının 35-40. gününde histamin salgılanır.
Hyaluronidaz seviyesi 2-40 gün arasında önemli bir
İran’da yapılan çalışmalarda kuru ticari BV›de HPLC
değişiklik göstermez. Bu, biyolojik olarak aktif bile-
ile melittin tayini,% 8 ila 51 arasında bir değişim gös-
şenlerin ondan sonradan salınmasıyla ilişkili amaç ve
termiştir, yine İran›daki başka bir çalışmada arı kova-
hedeflere bağlı olarak, arı zehiri üretiminin teknolojik
nından toplanan BV›de 21.9 ila 66.4 arasında melittin
özelliklerini büyük ölçüde belirleyebilir. Arı zerresi-
ölçülmüştür.
nin alım fiyatının oldukça yüksek olması nedeniyle,
Üretim ve Ticaret çoğu deneyimsiz üreticilerden rastgele insanlar satın
BV, başta Doğu Avrupa, Güney Doğu Asya ve Ameri- alımlar söz konusudur. Arı zehiri toplama cihazlarının,
ka olmak üzere birçok ülkede üretilmektedir. prensip olarak teknik özelliklerinde, kütlelerin miktar-
larında sanayiye konu olacak şekilde formuna ve arıla-
İşlem gören BV miktarına ilişkin resmi bir rakam
ra zarar vermeden yüksek kalitede elde edilmesi çok
yoktur. BV›nin çoğu apiterapi ve hastanelerde duyar-
önemlidir.
sızlaştırma için kullanılır, ancak son zamanlarda koz-
metik endüstrisine talep vardır. Arı zehirinin elde edilmesinde en yaygın yöntem, za-
yıf akım ile arıların elektriksel olarak uyarılmasıdır. Bu
Tüm BV’nin iyi ticari kaynağı www.beevenom.com
böcek tahrişi yöntemi, 60’larda (SSCB, ABD, Bulgaris-
ve www.beevenomlab.com
tan, vb.) Birkaç ülkede aynı anda aynı anda kullanılma-
Bazı şirketler melittin ve apamin gibi arı zehiri bile- ya başlanmış, daha sonra, farklı başarılarla kullanılan mal olarak seçilen parametrelerle, bu tür bir tahrişin Zehir, kuru ve serin bir yerde, iyi paketlenmiş turun-
şenleri üretir ve sunar. çeşitli apistimülatör modifikasyonları geliştirilmiştir.+ yaşam beklentisini azaltmadığı gösterilmiştir. cu veya koyu renkli cam kutularda doğrudan güneş
ışığına maruz bırakmadan muhafaza edilmelidir. Ku-
Arı zehirinin kimyasal bileşimi arının yaşına göre 1980’den beri, elektrik kullanarak arı zehiri üretmek Kurutulmuş ürün mutlaka yaklaşık 0.3-0.5 mm hüc-
rutulmamış zehir (% 10’un üzerindeki nem) organo-
değişir. Bu nedenle, örneğin, en fazla miktarda olan için 30 yöntem önerilmiştir. Hepsi darbeli akımın bö- re boyutuna sahip bir naylon veya metal süzgeçten
leptik ve başka şekillerde değerlendirildiğinde bulu-
melittin (arı zehirinin ana polipeptidi, farmakolojik cekler üzerindeki sinir bozucu etkisine dayanır. Opti- geçirilir. Zehirdeki yabancı makromiksitör sayısı% 3’ü
nan aktivitesini yitirir ve kaybeder.
geçmemelidir.+
Bu arılardan elde edilen ürün numunelerinin test
Uzmanların çoğuna göre, zehir almak için en uygun
edilmesi ve kalite kontrolü tüm sürecin önemli bir par-
zaman sabahın erken saatlerinde (arıların çıkışından
çasıdır. Ne yazık ki, uluslararası standartları karşılayan
yaklaşık 2 saat önce). Stimülasyon süresi, hava koşul-
tek bir Birlik standardı yoktur, bu nedenle, farmakope
ları, arıların ırk/ekotipleri, fizyolojik durumları, koloni
ürünlerine odaklanmak gerekmektedir. Arı zehiri ör-
güçleri, kovandaki zehir alıcıların sayısı ve tasarımları
neklerinin biyolojik aktivitesi, kimyasal maddelere iliş-
dikkate alınarak seçilen tahriş parametreleri ile 0.5-2
kin modern fikirlere dayanarak, spesifik eylemi belir-
saattir. Arıların aktivitesini arttırmak için çeşitli orta
leyen biyolojik ve fizikokimyasal yöntemler kompleksi
tahriş edici kimyasal ve fiziksel faktörler kullanılır. En
temelinde değerlendirilmelidir. Zorunlu test, zehirin
yüksek verim, elektriksel alanın hareketi ile elektriksel
biyolojik aktivitesini yansıtan ayrılmaz bir özellik olan
stimülasyon koşullarında arıların tahrişiyle gösteril-
toplam toksisitenin belirlenmesi olmalıdır. Enzimatik
miştir. +
aktivitenin (fosfolipaz, hiyalüronidaz, vb.) belirlenme-
Her iki haftada bir (on günde bir defadan fazla ol- sinin zorunlu olduğu, ancak her zaman yeterli olmadı-
mamak üzere) elektrik akımına sahip arıların tahriş ğı, çünkü örneğin yüksek fosfolipaz aktivitesinin, ana
aralıklarında kuru sıcak havalarda bu ürünün alınma- polipeptid bileşenlerinin yüksek toplam toksisitesine
sı önerilir. Bal toplama döneminde (ana rüşvet) arılar ve yüksek içeriğine zorunlu olarak paralel olmadığı
zehirden alınmaz. Optimal koşullarda bir stimülasyon akılda bulundurulmalıdır. . Biyolojik testler (hemolitik,
için, koloniden arılara zarar vermeden ve bir sezon mikrobiyolojik vb.) Arı zehiri numunelerinin kalitatif ve
için 1g - 5 g’a ürün alınabilir.+ kantitatif özelliklerini önemli ölçüde tamamlayabilir.
Arı kovanlarında arı zehiri üretimine hazırlanırken Arı zehirinde ağır metaller, radyoaktif kirlenme, vb.
organizasyonel ve teknik önlemlere özel dikkat gös- Durumlar saflık oranını etkileyeceği içinbu kurallara
terilmelidir. uyulması gerekir.
24 25
5.6. Arı ekmeği(Perga) lirli bileşenlerin oranları nedeniyle, arı ekmeği, insan madde kaynağına sahiptir. Su (% 65-75), proteinler (% Arı ürünlerinin İthalat ve
Arı ekmeği, polenden daha yüksek bir besin organizmasındaki vitamin ve besin maddelerinin ek- 9-12), karbonhidratlar (% 6-12), yağ asitleri ve lipitler İhracat Durumu
sikliğini giderebilecek mükemmel bir gıda ürünüdür. (% 3.5-8), K, Na, Ca, Mg (1-1.5) %), esansiyel amino Gıda takviyesi olarak kullanılan balın dışındaki arı
değeri ile karakterize edilir, daha iyi sindirilebilir-
Tüm esansiyel amino asitlerin varlığı nedeniyle, arı asitler (treonin, lösin, izolösin, metiyonin) ve ayrıca ürünlerinden polen ve arı sütü önem arz etmektedir.
lik ve daha zengin kimyasal bileşime sahiptir. Arı
ekmeği, hayvansal proteinlere dayanarak elde edilen testosteron, prolaktin, progesteron ve östradiol gibi
ekmeği oldukça fazla miktarda peptit içerir ve
serbest amino asitler. Belirli bileşenlerin oranları ne- birçok değerli üründen daha iyi bileşim ile karakterize cinsiyet hormonları bakımından zengindir. Lipez kıs- 6. ARI ÜRÜNLERİNİN
edilir. Arı ekmeği ayrıca çeşitli toksinlerin organizma- mında tanımlanmış bazı kimyasallar ve Apilarnil’de PAZARLANMASI
deniyle, arı ekmeği mükemmel bir gıda ürünüdür. Be-
dan atılmasına yardımcı olan iyi özelliklere sahiptir. bulunan hormonlar androjenik etkiden sorumludur.
Bu nedenle, androjen eksikliği sendromu olan hasta- Arıcılık sektöründe emeğin karşılık bulması bakı-
İçerik Arı Poleni % Arı ekmeği RDI 15 gr. için lar için androjenik aktiviteyi artırabilir. mından ürünlerin toptan veya perakende satışı önem
arz etmektedir. Arıcık ürünlerinden balın pazarlanma-
Proteinler 7-40 14-37 5-22
sı genellikle süzme olarak toptan gerçekleşmektedir.
Karbonhidratlar 24-60 24-34 1-4,6 Toptan taban fiyat politikasını üreticiler bazında olu-
Laktikasit 0,56 3,00 - şan bir platforma gerçekleşme olup serbest piyasa
şeklindedir. Küçük ölçekli arıcılık işletmelerinde pera-
Lipitler 1-18 6-13 0,1-4 kende satış yapılmakta birlikler veya kooperatifler de
Selülöz 3,70 2,70 - bu satışlarda aktif rol oynamaktadırlar.
Flavanoidler 0,2-2,5 nd 0,03 7. DİJİTAL PAZARLAMA

Vitamin 0,02-07 nd 2-70 Günümüzde yaygınlaşan elektronik ağ sistemi her
Nükleik asit 0,6-4,8 nd - türlü ihtiyacımızı görebilecek kadar gelişmiş ve hızla
gelişmektedir. Pandemi dolayısıyla tüm dünya ülke-
pH 3,8-6,3 4,3 - ler tarafından dijital dönüşüm başlatılmıştır. E-mail,
Apilarnil (petek üzerinde)
sosyal medya, e-ticaret siteleri, blog siteleri, arama
Arı ekmeği(perga) Arı ekmeği(Perga) petek üzerinde
motorları, online mobil oyunlar, kurumsal web sitele-
ri, e-kitap siteleri aktif rol alırken radyo, billboard, ga-
zete gibi basın yayın araçları artık takip edilmesi güç
geri dönüşümü daha yavaş araçlar haline gelmiştir.
Apilarnil hasad edilmiş hali
Arı ekmeğinin kullanımı polene benzer. Bir yetiş- len taneleri ılık suda ezilir veya çözülür. Sulu ortamda,
kinin günlük dozu yaklaşık 20-40 g olmalıdır. Arı ek- polen taneleri 2-3 saat sonra çatlar, bu da besinlerin
meği doz aşımının mümkün olmadığı belirtilmelidir. salınmasına yol açar.
Bir organizmayı yenilemek ve güçlendirmek için her
5.7.Apilarnil
gün bir çorba kaşığı arı ekmeği yemek yeterlidir. Diğer
ilaçlarla birlikte ve kronik hastalıklarda daha düşük Apilarnil, erkek bal arısı (Apis mellifera) kuluçka ho-
bir polen dozu kullanılır. Arı ekmeği, polenden daha mojeni olup, ilk olarak yaşlılarda kullanılan ve 1980’de
güçlü bir aktivite ile karakterize edilen bir ürün olarak Nicola Iliesu tarafından Romanya’da psikotik, nöro- İşlenmiş formda apilarnil(lyofilize ve kapsül)
genellikle daha küçük miktarlarda veya kısa bir süre dejeneratif veya cinsel bozukluklarda kullanılmıştır.
boyunca uygulanır. Sindirilebilirliği arttırmak için po- Yüksek besin değeri ve ucuz bir biyolojik olarak aktif
26 27
ama daha satın almamış kullanıcıya çok daha yoğun Arıcılıkta Dijital Pazarlama:
Dijital pazarlamanın avantajları Günümüzde Milyarlarca aktif kullanıcıya ulaşan
sosyal medya ağları, belki de en iyi segmentasyonun bir reklam iletişimi yapabilirsiniz. Kullanıcının lokasyo-
Pazarlama Yöntemleri içerisinde paranızı ne- Arıcılıktan elde edilen ürünleri aracısız, yaklaşık
yapıldığı mecra denebilir. Bu mecralarda hem ücretli nu, ilgi alanı, yaşı, cinsiyeti, ilişki durumu gibi birçok
reye harcadınız ? Ne kadar dönüş aldınız? He- perakende fiyatına üretici ile tüketicinin buluştuğu
hem de ücretsiz bir şekilde gerçekleştireceğiniz kam- bilgiye göre hedefleme yapabilir ve sadece sizin pos-
deflerinizi neden tutturamadınız? gibi soruların platformda karşılıklı güvenle daha hızlı satışı yapıla-
panyalarda büyük bir kitleye ulaşmanız kaçınılmazdır. tansiyel müşteriniz olan kişilere reklamınızı gösterebi-
hepsinin cevabını bulabilir ve paranızı çok daha bilecektir. Tüketici üreticisinden ürünü satın alabilme
Doğru hedeflemeler veya doğru organik bağlar kurul- lirsiniz.
verimli reklam kampanyaları için harcayabilirsiniz. lüksünü tadarken üretici ürünü daha hızlı ve değerin-
Fiyat / Performans. artık günümüzde televizyon, gaze- madığı taktirde geri dönüşüm oranı daha az olan Sos- Ölçümleme : Dijital pazarlama reklamlarıyla yapı- de satışından memnun kalabilecektir. Tüketici ürün-
te reklamlarının veriminin düşüşü fazlasıyla aşikardır. yal Medya Pazarlaması, eğer iyi çalışılır ve doğru bir lan yatırımın getirisini görmek mümkün. Gösterim, deki her türlü olumsuzluğu direkt olarak üreticiye
Bunun nedeni gazete alan kişi sayısındaki azalma, te- hedef kitle veya organik bağ kurulursa sizler için paha tıklama ve gerçekleşen dönüşüm sayısı gibi daha ön- iletebilirken üretici eksikliği ve yanlışı kısa sürede dü-
levizyon izleyen insan sayısındaki ani düşüş diyebili- biçilemez bir pazarlama mecrası olacaktır. ceden belirlediğiniz performans göstergelerine göre zeltmeye çalışıp bir otokontrol sistemi kurabilecektir.
riz. Dijital Pazarlama süreçleri içerisinde hem çok fazla Teknolojinin gelişimi ile paralel olarak dijital pa- yaptığınız reklamın başarısını rahatlıkla ölçebilirsiniz.
Arıcılar ürünlerini daha çok kendi bölgelerinde sat-
platform içerisinde reklamlar dağıtılabilir hem de ge- zarlama da her geçen gün güçleniyor. Markalar da Maliyet : Geleneksel pazarlamada yapacağınız rek- maya çalışırken ülke genelinde hatta tüm dünya üze-
niş kitlelere adınızı duyurabilirsiniz. bu gücü kullanarak akıllı reklamlar sayesinde marka lamlarda yüksek bütçelerle geniş kitlelere ulaşmak yerinde kurulan ağlar üzerinden her ülkeye pazarlayabil-
Segmentasyon ve davranış, televizyon, gazete, Bil- mesajlarını hedef kitleye rahatça iletebiliyor. Çok hız- rine düşük bütçelerle hedeflediğiniz daha küçük kitle- me fırsatı bulabilecektir.
lboard vb... eski model pazarlama kampanyalarında lı gelişen bu dünyada dijital pazarlamanın gücünü lere ulaşabilirsiniz. Elbette ki bu “Dijital pazarlamada
insanların davranışlarını ölçemezken dijital pazarlama kullanan markalar rakipleriyle rekabetlerinde daha yapılan reklamlar daha ucuzdur” demek değildir. Çün- 8. 1. TİP ARICILIK YATIRIMI
süreçlerinde insanların davranışlarını ölçerek sizlere avantajlı bir konuma sahip oluyor. Bu rekabeti üstün kü geleneksel ve dijital medyada yapılan her reklamın PROJESİ
en uygun müşteri kitlesini ve bu müşteri kitlesinin bir şekilde sürdürmek için dijital pazarlamanın güçlü birim maliyeti birbirinden çok farklıdır. Fakat dijital
yanlarını doğru bilmek ve aktif şekilde kullanmak ge-
8.1.Arılı kovanların konulacağı yerin
karakteristik, ekonomik, yaş, cinsiyet vb...gibi birçok dünyada hedefleme yapabildiğimiz için istediğimiz
rekiyor.
(Arazi, tarla, mera, çiftlik) seçimi
özelliğine sahip olabilir ve doğru hedeflemeler ile çok kitleye çok daha doğru ulaşabiliyoruz. Bu nedenle di-
jital pazarlamadaki reklamların birim maliyetleri kul- Arıcılık yatırımlarının karlı olabilmesi için dikkat
daha net bir kitleye ulaşılabilir. Pazarlamanın Sağladığı Avantajlar
lanılan hedefleme teknolojisi ile beraber daha uygun edilmesi gereken hususlardan bazıları;
Arama Motoru Optimizasyonu; Hız: Dijital dünyanın hızlı gelişimi, içindeki dinamik- fiyatlara gelebilmektedir. Arıcılık konusunda deneyim sahibi olmak (arıları iyi
Arama motorlarında günde milyarlarca veri giriliyor lerin de hızlı olmasını sağlıyor. Google Ads ya da Face- bir şekilde sevk ve idare edebilmek her ne kadar eği-
book’ta istenilen reklamı saniyeler içinde aktif edebilir Optimizasyon : Dijital pazarlama dünyasında anlık
ve trilyonlarca arama gerçekleştiriliyor. Bu noktada karar verip tüm stratejiyi ve yapılan yatırımın yönünü tim alınsa da uygulama aşamasında birçok zorluklarla
arama motorları en büyük dönüşümü sağlayabilecek ya da durdurabilirsiniz. Hedef kitlenizin reklamlarınıza karşılaşılmaktadır),
verdiği tepkilere ya da markanızın verdiği acil karar- değiştirmek mümkün. Bu nedenle daha önceden be-
dijital pazarlama unsurlarından birisidir. Arama moto- lirlenen KPI’lara göre reklamların performansını anlık
lara göre reklamlarınızın stratejisini hızlıca değiştire- Bölge arısından oluşan bir arılık oluşturmak,
ru reklamlarının yanı sıra herhangi bir bütçe isteme- olarak takip etmek ve en iyi performansı sağlayan Flora akışını takip ederek yılda en az 2 kez kendi
diği için fiyat / performans yönünden daha verimli bilirsiniz.
reklama yatırım yapmak şirket verimliliği açısından bölgesi içerisinde yer değiştirmek(göçer arıcılık),
olan SEO, site içi ve dışında belirli anahtar kelimeler Etkileşim : Web 2.0 teknolojisi ile birlikte dijital önemlidir.
ile Google, Yandex gibi arama motorlarında kalıcı bir medyada hem markadan kullanıcıya hem de kullanı-
üstünlük yaratmanızı sağlayacaktır. cıdan markaya çift yönlü olarak bilgi akışı gerçekleşi-
yor. Geleneksel medyadaki iletişim ise televizyon ya
da gazete reklamları gibi sadece markadan kullanıcı-
ya tek yönlü olarak gerçekleşiyor. Çift yönlü iletişim di-
namiğine sahip dijital platformlarda kullanıcıların yo-
rum, beğeni ya da paylaşım gibi içerik ile etkileşimleri
kampanyaların performansını son derece yakından
etkiliyor.
Hedefleme : Dijital pazarlamada hem yerel hem
global ölçütte hedefleme yapabilirsiniz. Tüm kullanı-
cılara aynı marka mesajını vermek yerine her bir hedef
kitleye özel marka mesajı vermek kullanıcıların ilgisi-
ni çekecektir. Ürününüzün reklamını, o ürünü satın
almış kullanıcıya yapmazken; ürünü sepetine atmış
28 29
Bölge arısından üretilen ana arı kullanmak eğer üre- kuruluştaki maliyet olmayacağı için işletmedeki sabit Sabit Giderler
tebiliyorsa kendi ana arı ihtiyacını işletmede üretebil- giderler ve gelirler sonucunda bürüt gelir elde edile-
İlk yıl bakım besleme kuruluş masraflarına eklendiği için sabit giderlerden çıkarılmıştır.
mek, cektir. Arılı kovanlardan normal şartlardaki bir üretici
Hastalık ve zararlılarla zamanında ve uygun şekilde arı ürünlerinden yalnız bal ve bir miktar polen, gerek-
Malzeme/işin Maliyet
mücadele etmek işletmenin karlılığını sağlayacaktır. tiği kadar da propolis elde ederek geçimini sağlamaya Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım
adı TL
Tip- 1 projede arıcıların şartlarında sıradan bir işlet- çalıştığından projedeki yatırımcı profili böyle bir üre-
me örneği verilerek karlılık oranı ortaya konmaya ça- tici modeli olacaktır. İşletmede işçi çalıştırılmayacak Nakliye x x x 15.000
lışılacaktır. olup aile işletmesi olarak yürütülecektir. Beklenmeyen
5.000
8.2. Projenin mali analizi ve fizibilitesi 8.3. Projenin İlk Yatırım Giderleri masraflar
Arıcılık toprağa bağlı kalmaksızın yapılabilen ve İşletmenin kuruluş aşamasındaki en fazla yekûnu
Toplam 20.000
aynı yıl içerisinde %100 kara geçilebilen en önemli ta- boş kovan ve arılı çerçeveler ve göçer arıcılık yapacağı
rımsal iş kollarından birisidir. İşletme 150 arılı kovan- için baraka oluşturmaktadır. Koloniler baharda arıcılık İlk yıldan sonraki sabit giderler
dan kurulacak olup, ilk yıl kuruluş maliyetleri yüksek sezonu başında temin edilerek o yılın ana arıları ol-
olacağından karlılık oranı düşük olacaktır. Ancak 2. yıl Tablo; İşletme sabit giderleri
mak üzere bölge arısından arılık oluşturulacaktır.
Sıra No İşletmenin sabit giderleri TUTAR
Sıra Birim Adet/ Toplam 1 Nakliye giderleri 15.000
Malzeme Adı Özelliği
No Fiyat Sayı Fiyat 2 Bakım besleme giderleri 8.000
Ağaçtan İmal Edilmiş, Balıklı,15
1 Boş Kovan 180 150 27.000 3 Temel petek, tel makara, çerçeve, boş kovan, ambalaj malzemeleri vb. 5.000
adet Boş Çerçeveli, Polen Tuzaklı
2 Şurupluk Plastik vaya Paslanmaz Sacdan 5 170 750 4 Öngörülemeyen masraflar 5.000
3 Anlı Çerçeve 5 Arılı Çerçeveli, 4’ü Yavrulu 300 150 45.000 TOPLAM 33.000
Mondrin takımı 8.4. Yıllar- İşletme Sabit giderleri
Maske, El Demiri, Körük vb. mal-
4 ( Ana maskesi, Körük, El demiri, 100 2 Takım 200
zeme
Fırça) Yıllar İşletmenin sabit giderleri TUTAR TL
5 Bal Sağım Makinesi 4’lü Tam Otomatik Motorlu 3.500 1 3.500
1 Nakliye, bakım besleme, malzeme, öngörülemeyen masraflar 33.000
6 Bal Dinlendirme Kazanı Bal dinlendirme kazanı Krom) 1.500 1 1.500
2 Nakliye, bakım besleme, malzeme, öngörülemeyen masraflar 33.300
7 Dondurucu Çekmeceli 1.500 1 1.500
İzalasyonlu, Yağmur geçirmeyen, 3 Nakliye, bakım besleme, malzeme, öngörülemeyen masraflar 36.630
8 Bal Sağım Çadırı 2.500 1 2.500
Çift bantlı 4 Nakliye, bakım besleme, malzeme, öngörülemeyen masraflar 43.290
Dondurucu ve diger işleri kaldıra-
9 Elektrik Enerjisi için Solar Sistem 5.000 1 5.000 *Her yıl %10 masraflarda artış oranı hesap edilerek yazılmıştır.
cak güçte
10 Baraka-Konteyner Söküp takılabilen, dışı sacdan 10.000 1 10.000 8.5. Proje gelirleri
İlk Yıl İşletme Gelir Hesabı
11 Şurup Karıştırma Makinesi 275 lt kapasiteli (304 Kalite) 3.600 1 3.600
12 Tel Zımba Makinesi Elektirikli 500 1 500 Üretime
Birim Kovan Toplam miktar Toptan satış
13 Tel 200 gr. Krom tel 20 15 300 Ürün Adı dahil edilen Elde edilen gelir
başına kg kg/gr fiyatı TL
kovan sayısı
14 Temel Petek - 45 40 1.800
Bal 25kg 150 3.750 kg 20 75.000
Strafor veya herhangi bir malze-
15 Ana Arı Çiftleştirme Kutusu 25 30 750 Polen 1kg 150 150 kg 80 12.000
meden imal edilmiş
Beslenme için Toz Şeker (Şurup ve Şeker Pancarından elde edilmiş Propolis 100gr 150 15 kg 60 900
16 230 30 6.900
Kek Yapımı için) toz şeker Oğul kovan artışı %20 30 adet 300 9.000
17 Sağlık Giderleri Varroa mücadelesi vb. hast. 1.00 1 1.000 TOPLAM 96.900
Propolis Üretimi için Gerekli Mal- *Sezon iyi gittiğinde kuraklık ve aşırı yağışlar olmadığı durumda 2 kez göçer arıcılık yaptığı durumda elde edilebilecek tahmini gelirdir.
18 plastik 8 150 1.200
zemeler( Propolis Tuzağı)
TOPLAM 113.000
30 31
8.6. Projenin Net Nakit Akış Net bugünkü değer yönteminde, yatırımın her yıl
sağlayacağı nakit girişleri net nakit akışları, bileşik faiz
*Her yıl koloni artışı % 20 olarak alınmış olup, kıştan bahara çıkıştaki koloni kayıpları %10 olarak rakamlara
formülü ile günümüz de sağlayacağı nakit girişleri,
yansıtılmıştır.
belirli bir iskonto oranı üzerinden indirgenerek top-
Tablo; Yıllar ve net nakit akışı lanır. Yatırım için yapılacak harcamaların da belirli bir
Yıllar Sabit Giderler İşletme Gelirleri TL Bürüt kar TL iskonto haddi üzerinden şimdiki değeri bulunur. Baş-
ka bir deyişle gelecekteki net nakit akışları, bileşik faiz
1 33.000 96.900 63.900
faiz formülü ile günümüz değerlerine indirgenir. Tüm
2 33.300 106.590 73.290
projeler açısından elde edilen değerlerin karşılaştırıl-
3 36.630 125.970 89.340
ması yapılabilir.
4 43.290 138.567 95.277
TOPLAM 146.220 468.027 321.807 Tablo: Projenin bugünkü net değeri; Projenin kar-
lılığını ortaya koymak üzere, projenin gelir ve gider-
*Her yıl %10 kazanç ve gider artışı hesap edilerek rakamlara yansıtılmıştır. lerinin bugünkü değerlere indirgenmesi için %2’ lik
8.7. Projenin Fayda/ Projenin gider ve gelirlerinin bugünkü değerlere in- faiz oranı belirlenmiş ve bu çerçevede hesaplamalar
Maliyet Masraf Analizi dirgenmesinde %2 faiz oranı kullanılarak fayda/mas- yapılmıştır.
Projelerin değerlendirilmesinde kullanılan yöntem- raf analizi yapılmıştır. Fayda/masraf oranının 1’den bü- Proje aynı yıl sabit masrafları çıkarıldığında kara ge-
lerden birisi fayda masraf oranı yöntemi olup analizin yük olması yapılan masraflardan daha fazla gelir elde çebilecek bir durumda olup 4. Yılın sonunda işletme
özü, proje süresince sağlanacak toplam faydanın yapı- edildiği, 1’den küçük olması ise elde edilen gelirlerin yatırım maliyetini sıfırlamaktadır. Yatırımın yapmadan
lan masraflar ile karşılaştırılmasıdır. Bu çerçevede pro- yapılan masrafları karşılamadığı şeklinde yorumlanır. önce arıcılık sektörü konusunda fikir sahibi olmak ve
jenin ekonomik ömründe yapılacak bütün masraflar Fayda/masraf oranının 1’e eşit olması durumunda ya- sektörü, piyasayı tanımak yatırımdaki başarıya ve sür-
ile elde edilecek toplam gelirlerin belirlenen belli bir tırılan sermayenin maliyetinin ancak karşılandığı şek- dürülebilirliğe önemli derecede katkılar sağlayacaktır.
indirgeme oranı ile bugünkü değer toplamları hesap- linde yorumlanmaktadır.
lanır. Faydaların masraflara bölünmesi ile elde edilen Yapılan hesaplamalarda projenin fayda/masraf ora- 9. II. TİP –ARICILIK YATIRIM
fayda/masraf oranına göre değerlendirme yapılır. He- nı 3,21>1 şeklinde bulunmuş olup yapılan masrafların PROJESİ
saplanan oranın bire eşit olması fayda ile masrafların 5 katından fazla bir fayda sağlandığı ve projenin karlı Türkiye göçer arıcılığın en çok yapıldığı ülke konu-
tam karşılandığını gösterir ve oranın birden büyüklü- olduğu değerlendirilmiştir. mundadır. Bu nedenle arıcılar arıcılık sezonunda böl-
ğü yapılan masrafların üzerinde bir faydaya ulaşıldığı
gelerarası yoğun bir sirkülasyon oluştururlar. Ülkemiz-
şeklinde değerlendirilir.
de sabit konumda arı çiftliği yatırım modelleri çok az
Tablo; Projenin Fayda/Masraf Analiz Verileri olup arı profesyonelce yatırım ve işletme boşluğu gö-
İndirgeme İndirgenmiş rülmektedir. Göçer arıcıların bazıları nektar akımı için
Yıl Giderler Gelirler İndirgenmiş Gelir
Oranı Gider veya kışlatma yeri için arılı kovanlarını sürekli götür-
1 33.000 96.900 2,9 95.700 281.010 dükleri yerlerde artık arazi satın alarak arılarını ikamet
2 33.300 106.590 3,2 106.560 341.088 ettikleri ilden uzakta arıcılık yapmaya çalışmaktadırlar.
3 36.630 125.970 3,4 124.542 428.298
Her ne kadar ülkemizde göçer olarak yapılsa da sa-
4 43.290 138.567 3,2 138.528 443.414
bit bir arazi ihtiyacı duyulmaktadır. Bu tip projede ku-
TOPLAM 146.220 468.027 465.330 1.493.810 rulacak tesis ve ihtiyaçlar dikkate alındığında yatırım
sahibi ve tesisle ilgili şartlar doğrultusunda karlılık çok
8.8.Projenin net bugünkü değeri daha fazla olabilecektir.
Net Nakit Akışlar *Yatırımcının bal arılarının koloni sevk ve idarei ko-
Yıllar İndirgeme Oranı İndirgenmiş Değer
(Bürüt Kar) nusunda oldukça deneyimli olması
1 63.900 2,9 185.310
*Sabit arı çiftliği için 5-10 dekar alana sahip olması
2 73.290 3,2 234.528
3 89.340 3,4 303.756 *Bölge arılarından temin ettiği 150 adet arılı kovan-
lar
4 95.277 3,2 304.886
TOPLAM 321.807 1.028.480
32 33
Tablo; Projenin İlk Yatırım Mali Giderleri

*Bal dışında katma değeri yüksek ürünlerin üretil- aynı yıl mevsimin uygun koşullarda geçmesi duru- Birim Adet/ Toplam
Sıra No Malzemeler Adı Özelliği
fiyatı TL sayı fiyat TL
mesi munda zarar etmeden kara geçilebilmektedir. Diğer
yıllarda sabit giderler olan temel petek, tel, çerçeve- Ağaçtan imal edilmiş Ballıklı, 15 adet boş
*Üretilen ürünlerin hijyenik şartlarda üretimi ve de- 1 Boş kovan 180 150 27.000
çerçeveli, polen tuzaklı
ğişik formlarda hazırlanarak etiket, paketleme ve am- ler, boş kovan, nakliye, işçilik, gibi masrafların dışında
başka masraflar olmayacağından 2. yıl işletmedeki kar Şurupluk Plastik veya paslanmaz sacdan 5 150 750
balaj yapılması
marjı ilk yıla göre daha fazla olacaktır. 2 Arılı çerçeve 5 arılı çerçeveli, 4’ ü yavrulu 300 150 45.000
*Ürünleri perakende fiyatıyla piyasaya sunması
özellikle dijital platformda görünürlüğün olması İşletmenin ana hedefi; işletme içerisinde az masraf- Mondirin takımı(Arıcı mas-
3 Maske, el demiri, körük vb.malzeme 100 2 takım 200
la girdileri mümkün olduğunca kendi döngüsü içinde kesi, Körük, El demiri, Fırça
Profesyonel anlamda bir arı çiftliğinin yatırımı ve karşılamak ve ürünleri perakende satış fiyatıyla dijital 6’lı Tam Otomatik Yatarlı - Motorlu
sürdürülebilirliği için önem arz etmektedir. 4 Bal sağım makinesi 8.000 1 8.000
pazarlama sisteminde müşteriye direkt güvenilir bir
Bal Dinlendirme Kazanı (Krom) - 20 Te-
9.1.Arı çiftliğinin kurulacağı bölge şekilde ulaştırmak olacaktır. 5 Bal dinlendirme kazanı
nekelik (500 kg)
1.500 1 1.500
Arı ürünlerinden arı sütü, polen, propolis, arı ekme- 6 Dondurucu Çekmeceli 1.500 1 1.500
9.3.Projenin ilk yatırım giderleri İzolasyonlu, yağmur geçirmeyen, çift
ği, arı zehiri, apilarnil gibi değerli ürünlerin üretile- 7 Bal sağım çadırı 2.500 1 2.500
Arıcılık her ne kadar toprağa bağlı kalmaksızın tabanlı
bileceği, arıcılık sezonunun ve iklimin uzun olduğu, Elektrik enerjisi için solar Dondurucu ve diğer işleri kaldıracak
yapılabilecek bir tarımsal iş kolu olsa da entegre bir 8 5.000 1 5.000
floranın zengin olması iş yoğunluğunun büyük bir ço- sistem güçte
ğunluğunun işletmede yapılabildiği bölgelerde kurul- arıcılık ve arı ürünleri üretimi için zirai mücadeleden Baraka & prefabrik yapı(
9 Söküp takılabilen, dışı sacdan 15.000 1 15.000
uzak, arazi içinde arıların yaşamsal faaliyetlerini ida- sabit arıcılık için)
ması yatırımın ekonomik olmasına katkı sağlayacaktır.
me ettirebilecekleri çiçeklenme periyotları birbirini 10 Şurup karıştırma makinesi 275 Litre Kapasiteli (304 Kalite) 3.600 1 3.600
Arazinin konumu; Entegre bir arıcılık işletmesi/ takip eden ballı ve polenli bitkilerin ekim-dikiminin Saatte 50-100 kg öğütme kapasitesine
çiftlik kurulabilmesi için yerleşim alanından ve ilaçlı 11 Pudra şekeri makinesi 12.000 1 12.000
yapılması sürdürülebilir bir işletme için çok önemlidir. sahip
tarımsal faaliyetlerin yapıldığı alanlardan uzakta, se- Projede ilk yıl yatırım giderlerinin büyük bir kısmı alet- 12 Mum eritme kazanı Güneş Enerjili Mum Eritme 15.000 1 15.000
zon başlangıcında arıların yaşamsal faaliyetlerini sür- Paslanmaz çelik- 75 kg lık otomatik
ekipman ve ana materyal olan arılı kovanlar olacağın- 13 Kek yoğurma makinesi 7.000 1 7.000
dürebileceği doğal vegetasyonda nektarlı ve polenli
dan maliyet yüksek görünse de aynı yıl tüm masraflar Motorlu 200kg/saatte
bitkilerin periyodik olarak birbirini takip ettiği bir çi- 14 Mum Sıkma Presi 14.000 1 14.000
kazançtan sağlanabilmekte ve net kara dahi geçilebil-
çeklenme sürecine sahip bir alana kurulması verimli 15 Tel zımba makinesi Elektrikli 500 1 500
mektedir. 16 Tel germe aparatı manuel 60 2 120
olacaktır.
17 Tel 200 gr. Krom tel 14 15 210
İşletmenin sahip olacağı arıların ekotipi; 18 Temel petek - 45 40 1.800
Strafor veya herhangi bir malzemeden
19 Ana arı çiftleştirme kutusu 25 30 750
Bal arıları günümüzde kutup bölgeleri hariç dünya- imal edilmiş
nın birçok kıtasında yayılım göstermektedir. Bu durum Besleme için toz şeker(şu- Şeker pancarından elde edilmiş toz
20 230 30 6.900
bal arılarının adaptasyon yeteneklerinin ne kadar iyi rup ve kek yapımı için) şeker
olduğunun göstergesidir. Her ne kadar durum böyle 21 Sağlık giderleri Varroa mücadelesi vb. hast. 1.000 1 1.000
olsa da her bölge kendi içinde hastalık ve parazitlere Arı sütü üretimi için gerekli
dayanıklı, verimli, performansı yüksek bal arısı ırk ve malzemeler(kafa lambası, Larva transfer kaşığı, çerçeveler, mum
ekotiplerini muhafaza etmektedir. Arılık/Arı çiftliğinin 22 larva transfer kaşığı, çerçe- eritme kabı, yüksük kalıbı, plastik yüksük 500 1 500
kurulacağı bölgeye adapte olmuş arı ırk/ ekotipten ve ve çıtalar, yüksük kalıbı kalıbı vb.
arı kolonileri temin edilerek, arı kovanlarını yerden vb.)
temasını kesecek şekilde 0,50 cm yüksekliğinde profil 23 Arı sütü toplama makinesi Vakumlu 3.500 1 3.500
kovan altlığının üzerine konularak arılık oluşturula-
caktır. İlk yıl temin edilen kolonideki ana arılar 2. yılın 24 Arı zehiri toplama aparatı Değişik voltaja ayarlanabilen 3.500 2 7.000
sonunda, arıcılık sezonunda işletmede performansı Propolis üretimi için gerekli
yüksek kolonilerden seçilerek onlardan üretilen ana 25 malzemeler( Propolis tu- Plastik 8 100 800
arılar kullanılacak ve dışarıdan ticari üretim ana arıla- zağı)
rı kullanılmayacak işletme içinde seleksiyon yöntemi Yapı: 316 kalite paslanmaz çelik, Kapa-
Propolis Ayrıştırma Maki-
26 site: 25lt karıştırıcı ve 25lt dinlendirme 15.000 1 15.000
uygulanacaktır nesi,
tankı, Kontrol: M.
9.2.Projenin Mali Analizi Ve Fizibilitesi Arı ekmeği(perga) üretimi
27 Elektrikli otomatik 5.000 1 5.000
Entegre bir arıcılık tesisinin ilk kuruluş aşamasında için gerekli alet-ekipman
alet-ekipman masrafları bir kez yapılmasına rağmen TOPLAM 201.130
34 35
a. Nakliye ve diğer giderler(İlk Yıl için)

Malzeme/işin Maliyet
Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım
adı TL
Nakliye x x x 20.000
Beklenmeyen
10.000
masraflar
Toplam 30.000
b. Projede çalışacak işçi giderleri
İşletme entegre bir sistem üzerine kurulu olacağından ve üretimde ürün çeşitliliğine gidileceğinden iş hacmi-
nin büyüyecek daha fazla işçilik gerektireceğinden aile işgücünün de katkısıyla 2 adet işçi yeterli olabilecektir.
Bir işçi maaşı (20200)

Çalıştırılacak İşçi sayısı Çalışacağı süre Toplam gider
Aylık -bürüt maaş
2 2.943 12 ay 70.000
9.4.Yıllara Göre İşletmenin söz konusudur 4 aylık bir dinlenme sezonunda işçile-
Sabit Giderleri rin işten çıkarılması gelecek sezonda kalifiye eleman
İşletme giderleri; işletmenin kurulduğu ilk yıl bakım bulunması güçlüğü yaratacağından 12 ay süresince
ve besleme giderleri kuruluş masraflarına eklendiğin- çalıştırılarak işletmeyi aktif tutulması işletmeyi başa-
den 2. ve diğer yıllarda sabit giderlerde gösterilmiş- rılı kılacaktır. İşletme kapasitesi gün geçtikçe büyü-
tir. Arıcılık, arıcılığın yapıldığı bölgeye ve iklime göre yeceğinde ileriki yıllarda işçi sayısı artarak istihdama
değişmekle birlikte genellikle 8 aylık bir faal sezon önemli ölçüde katkılar sağlayacaktır.
İlk yıldan sonraki Yatırım yapılan işletmenin sabit giderleri:

Tablo; İşletme sabit giderleri
Sıra No İşletmenin sabit giderleri TUTAR
1 İşçilik Giderleri 70.000
2 Nakliye giderleri 20.000
3 Bakım besleme giderleri 8.000
4 Temel petek, tel makara, çerçeve, boş kovan, ambalaj malzemeleri vb. 15.000
5 Öngörülemeyen masraflar 20.000
TOPLAM 133.000
Tablo; Yıllar- İşletme Sabit giderleri
Yıllar İşletmenin sabit giderleri TUTAR TL
1 Nakliye, diğer masraflar 100.000
İşletme sabit giderleri(Bakım, besleme, Nakliye, işçilik,

2 133.000
malzeme, öngörülemeyen masraflar)
3 146.300
4 172.900
*Sabit masraflar her yıl aynı olacağından iş hacmi artacağından sabit gider artışı %10 civarında düşünülerek tutara yansıtılmıştır
36 37
Tablo ; 50 adedi ile yapılan üretimden elde edilen ürün çeşidi, miktarı ve kazanç
9.5.Proje gelirleri diş macunlar, şampuanlar gibi yüksek ama gizli talebi
karşılayacak kazançlar sağlanabilecektir. Bu ürünler Birim Kovan başına Üretime dahil Perakende
İşletme gelirleri projenin uygulamaya konuldu- Toplam miktar Elde edilen
görsel medya, reklam araçları kullanılarak tanıtılması, Ürün Adı elde dilen ürün edilen kovan satış fiyatı
ğu ilk yıldan itibaren 5 yıllık bir süreçteki arı ürünleri kg/gr gelir
miktarı kg sayısı TL
üretiminden( bal, polen, arı sütü, propolis, arı zehiri, fuar ve festivallerde kullanıcıyla buluşturulması işlet-
menin gelirini olumlu yönde etkileyecektir. Ürün satışı Arı sütü 300 gr 50 15 kg 5.000 75.000
apilarnil, suni oğul artışı vb.) elde edilen gelirleri içer-
mektedir. perakende veya dijital pazarlama platformundan ülke Bal 10 50 500 kg 60 30.000
ve dünya genelinde satış ağları oluşturulacaktır.
Ürün ambalajlaması paketlemesi şekilsel olarak do- 5 kg (1 kg dan 20
ğallık göstergeleri çerçevesinde değişik ambalaj kutu, Ürün bedeli içeriğinin kalitesi bakımından marka ml’lik şişelerden 5x60 x200
Propolis 100gr 50 60.000
kavanoz ve paketlerde işletme bünyesinde hijyenik değeri kazandırılacağından serbest piyasada ithal 200 adet elde edi- şişe
ürünlerle yarıştırılacak etiket fiyatı olarak güncel satış lebilmektedir)
şartlarda yapılacaktır. Ürünler piyasaya; ilk elde edildi-
ği haliyle olduğu gibi farklı formlarda( lyofilize, vakum- bedeli dikkate alınarak hesaplama yapılmıştır.
Oğul arı 10 adet 300 TL 3.000
lama, ekstraksiyon vb.) satışa sunulacaktır. Bir sonraki Arılıktaki kovanlar 100 adet ve 50 adet olmak üze-
yıllarda sistemin iyice oturmasıyla elde edilen ürün re 2 guruba ayrılmış ve ilk gruptaki kovanlardan bal, TOPLAM 168.000
miktarı artışlarında ürünleri apiterapik veya kozmetik polen, arı sütü, arı ekmeği, propolis ve arı zehiri gibi *Sezon iyi gittiğinde kuraklık ve aşırı yağışlar olmadığı durumda 2 göçer durumda elde edilebilecek tahmini gelirdir
endüstriyle buluşturarak propolisli sabunlar, kremler, ürünlerin üretilmesi sağlanacaktır. *Arı sütü üretilen kovanlardan üretilmeyen kovanlara oranla bal verimi daha düşük olacaktır buna dikkat edilerek 10 kg olarak ürün kısmına eklenmiştir.
İlk Yıl İşletme Gelir Hesabı
Propolisten elde edilen gelir; 1 kilo ham Propoli- bahara çıkamayan arı koloni yüzdesi %10 olarak de-
Tablo; 100 adedi ile yapılan üretimden elde edilen ürün çeşidi, miktarı ve kazanç
sin Ektraksiyonu sonucunda fire oranı çıktıktan sonra ğerlendirilecek olup 2. Yıl arılı kovan sayısı 162 adet
Birim Kovan Üretime dahil Toplam Perakende 20 ml’lik şişelerden 200 adet propolis solüsyonu elde olarak değerlendirilecektir.
Ürün Adı Elde edilen gelir
başına kg edilen kovan sayısı miktar kg/gr satış fiyatı TL edilebilmektedir. İşletmenin ilk yılında 150 adet arılı
Yıl İşletme gelir hesabı
Bal 25 kg 100 2.500 60 150.000 kovanlardan elde edilen 15 kg ham Propolis ekstrakte
Polen 1 kg 100 100 100 10.000 edip etiketli olarak perakende satışa sunulduğunda İlk yıl yapılan işletme kuruluş masrafı 2. yıl olmaya-
Arı ekmeği 0,5 kg 100 50 130 6.500 180.000 TL civarında gelir sağlanabilecektir. caktır. Sezon sonunda temin edilen arıcılık malzeme-
Arı zehiri 3 gr 100 300 gr 400/gr 120.000 leri ve %10 artışla arılı kovan sayısı 180 adet olacaktır.
10 kg1 kg Aynı yıl yapay oğul metoduyla 30 adet koloni artışı
Ertesi yıl işletmedeki arılarda %10 kış arı kayıpları dik-
dan 20 ml’lik sağlanacak olup, her birinin mali değeri alış fiyatından
şişelerden kate alındığında 16 adet arılı kovan kaybı sonucu 162
Propolis 100 gr 100 hesap edildiğinde
200 adet elde 10 x 60 x200 adet arılı kovanla ikinci yılki arıcılık sezonuna açılış ya-
120.000
edilebilmek- 60 TL x 1 arılı çerçeve x 5 adet= 300 x 30 adet arılı pabilecektir. Bu artışlar işletmenin gelir kısmına %10
tedir kovan= 9.000 TL. gelir elde edilecektir. Ancak ertesi yıl olarak gelir artışı içinde değerlendirilmiştir.
Oğul arı 20 adet 300 TL 6.000
TOPLAM GELİR 412.500 9.6.Projenin Net Nakit Akışı
*Sezon iyi gittiğinde kuraklık ve aşırı yağışlar olmadığı durumda 2 kez göçer arıcılık yaptığı durumda elde edilebilecek tahmini gelirdir. Tablo; Yıllar ve net nakit akışı
Yıllar Sabit Giderler İşletme Gelirleri TL Bürüt kar TL
1 100.000 580.500 480.500
2 133.000 580.500 447.500
3 146.300 580.500 434.200
4 172.900 580.500 407.600
TOPLAM 552.200 2.322.000 1.769.800
*Her yıl %10 sabit gider artışı ilave edilerek tahmini bürüt kar tespit edilmiştir. Ürün çeşitliliğinin üretiminde riskler olabileceğinden işletmenin gelirleri 4 yıl
süresinde sabit alınmıştır.
38 39
9.7.Projenin Fayda/ Projenin gider ve gelirlerinin bugünkü değerlere in- 9.8.Projenin net bugünkü değeri iskonto haddi üzerinden şimdiki değeri bulunur. Baş-
Maliyet Masraf Analizi dirgenmesinde %2 faiz oranı kullanılarak fayda/mas- Net bugünkü değer yönteminde, yatırımın her yıl ka bir deyişle gelecekteki net nakit akışları, bileşik faiz
Projelerin değerlendirilmesinde kullanılan yöntem- raf analizi yapılmıştır. Fayda/masraf oranının 1’den bü- sağlayacağı nakit girişleri net nakit akışları, bileşik faiz faiz formülü ile günümüz değerlerine indirgenir. Tüm
lerden birisi fayda masraf oranı yöntemi olup analizin yük olması yapılan masraflardan daha fazla gelir elde formülü ile günümüz de sağlayacağı nakit girişleri, projeler açısından elde edilen değerlerin karşılaştırıl-
özü, proje süresince sağlanacak toplam faydanın yapı- edildiği, 1’den küçük olması ise elde edilen gelirlerin belirli bir iskonto oranı üzerinden indirgenerek top- ması yapılabilir.
lan masraflar ile karşılaştırılmasıdır. Bu çerçevede pro- yapılan masrafları karşılamadığı şeklinde yorumlanır. lanır. Yatırım için yapılacak harcamaların da belirli bir
jenin ekonomik ömründe yapılacak bütün masraflar Fayda/masraf oranının 1’e eşit olması durumunda ya-
tırılan sermayenin maliyetinin ancak karşılandığı şek- Tablo; Projenin Net Bugünkü Değeri Verileri
ile elde edilecek toplam gelirlerin belirlenen belli bir
indirgeme oranı ile bugünkü değer toplamları hesap- linde yorumlanmaktadır. Net Nakit Akışlar
Yıllar İndirgeme Oranı İndirgenmiş Değer
lanır. Faydaların masraflara bölünmesi ile elde edilen Yapılan hesaplamalarda projenin fayda/masraf ora- (Bürüt Kar)
fayda/masraf oranına göre değerlendirme yapılır. He- nı 4,37>1 şeklinde bulunmuş olup yapılan masrafların
1 480.500 5,8 2.746.900
saplanan oranın bire eşit olması fayda ile masrafların 5 katından fazla bir fayda sağlandığı ve projenin karlı
tam karşılandığını gösterir ve oranın birden büyüklü- olduğu değerlendirilmiştir. 2 447.500 4,3 1.924.250
ğü yapılan masrafların üzerinde bir faydaya ulaşıldığı
şeklinde değerlendirilir. 3 434.200 3,9 1.693.380
4 407.600 3,3 1.345.080

Tablo; Projenin Fayda/Masraf Analiz Verileri
TOPLAM 1.769.800 7.709.610
Yıllar Sabit Giderler İşletme Gelirleri TL Bürüt kar TL
Projenin karlılığını ortaya koymak üzere, projenin için %2’ lik faiz oranı belirlenmiş ve bu çerçevede he-
1 100.000 580.500 480.500
gelir ve giderlerinin bugünkü değerlere indirgenmesi saplamalar yapılmıştır.
2 133.000 580.500 447.500
3 146.300 580.500 434.200
4 172.900 580.500 407.600
TOPLAM 552.200 2.322.000 1.769.800
40 41
10. SONUÇ rı, teknolojik ihtiyaçlar hakkında bilgi edinebilmeleri- 11. KAYNAKLAR
ne imkân sağlanacaktır.
Günümüzde sağlıklı gıdaya ulaşmak çok işlenmiş https://vitaminretailer.com/benefits-be-
ürünlerle büyülenen bir dönüş noktasında bir hayli Arıcılık yapılmaya başlandığı yıl kara geçebilen istis- e-products/
zor olmaktadır. Besin değeri içindekiler olarak onay- nai tarımsal iş kollarından birisidir. Nitekim kurulacak
arı ürünleri üretim Çiftliği entegre bir tesis olmasına The Bee Venom Book, Chapter 1, Bee Venom:
lanmış doğal gıdalara dönüş tüm dünyada gözlem-
rağmen yatırımın yapılacağı ilk yıl az da olsa kara ge- Production Composition Quality Stefan Bogda-
lenmektedir. Tüketicilerin gıdalarla ilgili beklentileri
çebileceği yapılan hesaplamalarla ortaya konulmuş- nov
giderek artmaktadır. Tüketicilerin talep ettiği gıda
piyasası sağlık odaklı karakterize edilmektedir. Kalite tur. İşletmenin kar marjı ve üretilen ürün çeşitliliği iş- HAGHI, G; HATAMI, A; SAFAEI, A; MEHRAN,
standartları doğrultusunda sağlıklı, bağışıklık siste- letmenin kurulacağı bölgenin coğrafik yapısına, iklim M (2012) Determination of melittin in several
mini güçlendirici yoğun çalışma temposunda zinde ve florasına bağlı olarak değişecektir. Maksimum kar- honeybee venom powder samples by HPLC. Res
kalıcı sağlıklı gıdalara ulaşmak tüketicinin vardığı son lılık için arıcılık sezonu uzun Ege, Akdeniz, İç Anadolu Pharm Sciences 7: S 747.
nokta olarak gözlenmektedir. kısmen Karadeniz bölgesi uygun olacaktır. Ancak her
HAGHI, G; HATAMI, A; MEHRAN, M (2013)
ne kadar işletme sabit işletme olarak tasarlanmış olsa
“Sen ne yersen O’ sun” prensibinden yola çıkılarak Qualitative and Quantitative Evaluation of Me-
da arı ekotipi bölge arısı ve bölge içinde göçer arıcılık
üreticiler gereksinimleri bilimsel önerilere ayarlanmış littin in Honeybee Venom and Drug Products
sistemi içerisinde faaliyetlerini yürütecektir.
çekici gıda ürünleri ararlar. Arı ürünleri bunun için vaz- Containing Honeybee Venom. Journal of Api-
geçilmez bir arı ürünüdür. Besinsel eksikliklerin des- cultural Science 57 (2): 37-44.
teklenmesine ve bir organizmanın olumsuz çevresel RYBAK-CHMIELEWSKA, H; SZCZESNA, T
koşullara daha iyi adaptasyonuna, fiziksel ve zihinsel (2004) HPLC study of chemical composition of
daha iyi duruma olumlu katkılar sağlar. Arı ürünlerinin honeybee (Apis mellifera) bee venom. Journal
gıda teknolojisinde denenmiş birçok biyolojik aktivi- of Apicultural Science 48 (2): 103-109.
telere sahiptir.
ZHOU, J H; ZHAO, J; ZHANG, S X; SHEN, J Z; QI,
Bu çalışmada, 150 arılı kovanlık bir işletmenin aile Y T; XUE, X F; LI, Y; WU, L M; ZHANG, J Z; CHEN, F;
işletmesi olarak yürütülmesiyle, entegre bir tesis dön- CHEN, L Z (2010) Quantification of melittin and
güsü içerisinde yürütülmesinin karşılaştırılması yapıl- apamin in bee venom lyophilized powder from
mıştır. Olası mevsim normallerindeki olumsuz deği- Apis mellifera by liquid chromatography-dio-
şiklikler sonucu nektar ve polen veriminde düşüşlerin de array detector-tandem mass spectrometry.
görülmesi, kış kayıpları, hastalık ve zararlılarla müca- Analytical Biochemistry 404 (2): 171-178.
delede etkin olamama sonucu yaşanabilecek koloni
kayıpları farazi olarak dikkate alınsa da her iki çalış- Trends in Food Science & Technology 71
ma karlı görünmektedir. Ancak balın yanında polen, (2018) 170–180
arı sütü, propolis, arı zehiri, arı ekmeği gibi ürünlerin B. Erdem and A. Özkök / Hacettepe J. Biol. &
üretimi, bu ürünlerin lyofilize(arı sütü, apilarnil vb), Chem., 2017, Apilarnil Gıda Takviyesi Testoste-
vakumlama(polen, arı ekmeği) ekstraksiyon(propolis) ron Yerine Koyma Tedavisine Alternatif Olabilir
gibi formlarda tüketiciye sunulması işletmeye artı bir mi? 45 (4), 635–63
katma değer kazandırdığı görülmektedir.
Motuma Adimasu Abeshu, and Bekesho
Arı ürünleri üretimi çiftliği tesis etmek üzere yapıla- Geleta, Medicinal Uses of Honey; Biology and
cak yatırımın ekonomik açıdan karlı olup olmadığını Medicine 8(2):279 · February 2016
belirlemeye yönelik bir analiz yapılmıştır. Bu analizler
https://ceotudent.com/dijital-pazarla-
neticesinde arı ürünleri üretimi çiftliği kurmak isteyen
ma-nedir-dijital-pazarlama-cesitleri-nelerdir
üreticiler için örnek bir çalışma ve proje uygulama sü-
reçlerini ortaya koyarak yatırım hakkında öngörüler
ortaya konmaya çalışılmıştır. Böylece üreticilerce yapı-
lacak benzer bir yatırımda tesisin öz sermaye ihtiyacı,
varsa kredi ihtiyacı finansman ihtiyacı, pazar olanakla-
42 43
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
44

ARICILIK

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ARICILIK

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ARICILIK VE ARI ÜRÜNLERİ ÜRETİMİ YATIRIM PROJESİ

Fizibilite Raporu ve Yatırımcı Rehberi

ARICILIK VE ARI ÜRÜNLERİ

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI 5.6. Arı ekmeği(Perga).................................................................................................................................................................... 26

Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı 6. Arı Ürünlerinin Pazarlanması................................................................................................................27

İvedik Caddesi Bankacılar Sokak No:10 Yenimahalle /ANKARA 7. Dijital Pazarlama....................................................................................................................................27

8.2. Projenin mali analizi ve fizibilitesi...................................................................................................................................... 30

Yatırım Geri Ödeme Süresi 4. YIL İLK YIL

Net Bugünkü Değer Gelir 1.028.480 7.709.610

2.1. Dünyada Arıcılık Kendi Grubunda

Çin 9.173.742 Türkiye 114.113

Etiyopya 6.018.223 Amerika 68.104

Kıbrıs arısı: ( Apis mellifera cyp- 4. ÜLKEMİZ BALLI

Özellikleri ve Bileşimi Oksitleyici maddelerle kolayca yok edilebilir. Po-

Flavanoidler 0,2-2,5 nd 0,03 7. DİJİTAL PAZARLAMA

Apilarnil hasad edilmiş hali

Tablo; Projenin İlk Yatırım Mali Giderleri

a. Nakliye ve diğer giderler(İlk Yıl için)

Bir işçi maaşı (20200)

İlk yıldan sonraki Yatırım yapılan işletmenin sabit giderleri:

Yıllar İşletmenin sabit giderleri TUTAR TL

1 Nakliye, diğer masraflar 100.000

İşletme sabit giderleri(Bakım, besleme, Nakliye, işçilik,

Yıllar Sabit Giderler İşletme Gelirleri TL Bürüt kar TL

1 100.000 580.500 480.500

2 133.000 580.500 447.500

3 146.300 580.500 434.200

4 172.900 580.500 407.600

TOPLAM 552.200 2.322.000 1.769.800

4 407.600 3,3 1.345.080

3 146.300 580.500 434.200

4 172.900 580.500 407.600

TOPLAM 552.200 2.322.000 1.769.800

You might also like