TURKCEKONUSANLAR IcIN

JAPONCA0IしBILGISI
ト Jレ コ 筈 苔 を 言 舌 す 一 ， 人 の た め の
日対丈言苔コ主ご主ま

A. Mete TUNCOKU HAYASI Tooru

AIi KAS'1n yard1m1 i1e

Bu kitap; The Japan Foundation， Assistance to Japanese Language
Teaching Materials Program1'n1n yard1ml ile yaYlnlanm15tlr.

Biblio Limited Yaylnlarl: 16

Birinci Baslm: Tem皿uz 1989

Baskl: K Print; Tokyo' printed i

n Japan
Word Processor: KOA-TechnoMate
Printer: Kyocera L-880S

Copyright ~ 1989
Bu kitabln yay1n haklar1
∞
A.Mete TUN KU ve HAYASl Tooru'nundur.

BiblioL imited
2-2-12 Misaki-cho，Chiyoda-ku
101 Tokyo
tel. 03-263-7189

ISBN4-8286-0016-7 C3081
 。 NSOZ

TUrkiye'de Japonya ve Japonca'ya duyulan i1gi oze11ik1e

son Ylllarda hlzla artmaktadlr. BUyUk sehirlerde Japonca kurs-
1arl dUzenlenirken，Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya
FakU1tesi bUnyesinde 1984 Ylllnda kurulan Japon Dili ve Edebiyatl
Anabilim Dall da egitim vermektedir. l ki Ulke araslnda giderek
yogunluk kazanan ekonomik， siyasal ve kUltUrel iliskiler bu
ilginin gelismesinde etkili olmaktadlr.

Ancak，Japonca'ya ilgi duyup bu dili ogrenmek isteyen

TUrkler icin TUrkce aclklamall sozlUk， ders kitabl veya Japon
dilinin yaplslnl ve te皿 e
1 ozelliklerini isleyen bilimsel callsma-
larln henUz bulunmaY1S1， uygulamada bUyUk slklntl yaratmakta，
duyulan ihtiyac artan ilgiyle birlikte her gecen gUn daha da
artmaktadlr. BugUn kullanllan kitaplar genelde !ngilizce veya
lngilizce'den cevrilmis olup， aclklamalar Japonca ve !ngilizce
karSllastlrllarak yapllmaktadlr. Boy1e olunca da dogaldlr k i， bu
kitaplar sadece lngilizce bilenlere yararll olabi1mektedir.

Callsmamlza baslarken hareket noktamlz bu oldu. Diger bir

deyisle amaCl血 lZ， Japonca ogrenmek veya b u dil hakklnda genel
bilgi edin皿 ek isteyen TUrklere， Japon di1inin teme1 kurallarlnl
ve ozelliklerini， TUrkce ile karSllastlrarak orneklerle aclklayan
bir kitap hazlrlamaktlr. Bu nedenledir k i callsmamlz ozUnde， ders
kitabl olmaktan cok， yardlmcl kitap olar旦k okuyucuya yararll
olacaktlr kanlslndaYlz.

Kitapla ilgili ca11sma1arlmlza 1987 Ylllnda Tokyo Yabancl

Diller Universitesi，Asya Afrika D il v e KUltUrlerini Arastlrma
EnstitUsU'nde baslaYlp， ilk tas1agl aynl Yl1 sonuna dogru hazlr-
ladlk. Docent Dr. Ali KAS callsma metninin gUnUmUz TUrkcesine
gore dUzgUn ve daha 並olay anlaSllabilmesi icin gerekli bUtUn
dUzeltmeleri yaptl. Docent Dr. Kaya CAN ve Docent Dr. Pulat
OTKAN，callsmanln geneli Uzerinde g口rUslerini bildirdi. Sonucta
metin， bu gorUs ve dUzeltmelerin lSlglnda yeniden yazllarak son
seklini aldl. Metnin son kontrolUnde Kamil TOPLAMA oCLU， indeksi
haZlrlamada SAWADA Sigeno buyUk yardlmda bulundular.

Yukarlda belirttigimiz gibi， kitablmlzln bir ozelligi，

Japonca'Yl TUrkce ile karSl1astlrarak aclklamaktlr. Bu yUzden，
sadece Japonca ile degil， Turkce ile ilgili saglam bilgilere de
ihtiyaclmlz vardl. Bu hususta， basta Prof. D r. Muharrem Ergin
olmak Uzere， !stanbul Universitesi TUrk Dili ve Edebiyatl BolUmU
hocalarlnln verdikleri bilgiler， kitabl皿lZln temelini olusturdu
diyebiliriz.
 Kuskusuz bu kitabln yaYlnlanmaSlnda da cesitli kurum ve
kisilerin buyUk yardl血 ve destegini gordUk. The Japan Foundatioπ
(Japon Vakfl)'nln bize yaptlgl 皿 a11 yardl~ ， slklSlk bUtcemizi son
derece rahatlattl. Biblio Kitabevi sahibi SaYln KAWAMU 止 M
札 itsuo
da， hiC kar getir皿 eyecek teklifimizi severek kabul etti. TUrkiye-
nin Japonya BuyUkelcisi sayln Umut ARIK basta olmak Uzere Turk
BUyUkelciligi menSuplarl da ilgi ve yardlmlarlnl esirgemediler.

Gosterdigimiz bUtUn titizlik ve dikkatlere ragmen. cal1S-

mamlzda genelde eks~klikler ve hatalar kalmlS olabilir. AmaclmlZ
ileride kitabl gelistirerek ve eksiklerini tamamlaYlp yeniden
hazlrlamaktlr. 11eteceginiz elestiriler ve gorUsler bize b u
gorevimizde cok yardlmcl olacaktlr.

Ankara-Tokyo. MaYls 1989

A
. Mete TUNCOKU HAYAS! Tooru

i
i
 GENEL A
CIK
LAM
ALA
R

1
. Japonca ornekleri， Japon harfleriyle
birlikte， TUrk Alfabesi'ne dayanan bir
transkripsiyon ile de gosterilmistir. Ancak
bu transkripsiyon， lngilizce yazllan
Japonca sozlUk ve dil bilgisi kitaplarlnda
yaygln 01an Hepourn sistemi i1e aynl
degildir. Ara!arlndaki farklar icin kitabln
4. ve 16. sayfaslna baklnlz.

2
. Kitapta bolUa ve klslmiarl g口steren lsaret-
ler， su sekilde kullanllml~tlr:

A
.， B
.， C
.， 0
.，
， 2
1
. .， 3.， 4
.，
a)， b)，巴).，d)

3
. Kitapta mUmkun oldugu kadar klsaltmalar
kullanmamaya cal1stlk. Kullanmak zorunda
kaldlglIDlZ klsaltmalar sunlardlr:

bk. Baklnlz.
vd. ve devaml (gosterilen sayfa ve
bir sonraki sayfa)
vdd. ve devamlnln devaml
(gosterilen sayfa ve sonraki
sayfalar)
vb. ve benzerleri

. Japonca'daki 5an eki，hem erkek hem kadln

4
isimlerden sonra kullanllabildigi icin，hem
de genellikle soyadlnln sonuna geldigi ioin，
TUrkce'ye .saYln. seklinde cevirdik. Ancak
san eki， kibarllk aClslndan TUrkce'deki
.saYln.dan cok ・ bey. ve ・hanl・
m
.a benzemek- •
tedir.
 lclNDEKILER

BIRINCI BOLUM: TELAPPUZ VE YAZl SJSTEMl

1.TELAFFUZ .................
...
......................
..... 3

A
. TURKCE VE JAPONCA'DA HECE YAPlLARI .................. 3
B
. JAPONCA HECE TABLOSU .................
..........
....
. 4
. KEL
c 1MEDEKl VURGU .
...................
....
.....
.....
.. 7
D
. /1/ VE /U/ UNLULER1NtN DUSMESt ............
...
....
... 8

2
.YA
ZI SiSTEMI 1
0

A
. JAPONCA'DA KULLANlLAN YAZI SlSTEMLER1 .
.....
...
....
.. 1
0
B
. H!RAGANA ..........
.............
....
....
....
....
...
.. 1
1
C
. KATAKANA .
............
...
.....
...............
....
.... 1
2
D
. C!FT UNSUZLER!N YAZILISI .......
..........
...
.....
... 1
3
E
. JAPONCA'DA BULl
lNMAYAN BAZI HECELER!N YAZILIS
I .
...
... 1
4
F
. KANct (Cin Yazl Sistemi) ...............
............. 1
4
G. !SARETLER ................
................
.....
...
.... 16
∞
. R MA-C/ (LATtN ALFABES!) .
H ...
...
............
...
...
.. 1
6

I
KIN
CI BOLUM: TEMEL JFADELER .•...•... . ..... .... .. ... .•.... 1
7

3
. FIIllER ..
...
...........................
...
...
.....
...
.. 1
9

A
. JAPONCA FllLLERLE tLG!Lt GENEL B!LG1LER ..........
... 1
9
B
. FllLLER1N ∞RTTEMEL CEK1M SEKL1 .
...
..• ..
.• • .
...
.• • . 20
C.Fl1LLER!N CEKtMLER!NE GORE UC GRUBU ..
...
............ 2
1
D
. FltLLER!N GRUPLARINI BULU町{EN D!KKAT ED!LMES! GER回{
EN
NOKTALAR . ......................................
..... 2
7
E
. FtlLLERtN VUKLEM (PRED!KAT) SEKILLERt ............... 27
1
. DUz ve kibar Konusma Sekilleri . .................. 2
7
2
. Fiillerin Simdiki ve Gecmis Zamanlarl (Olumlu ve
Olumsuz Sekilleri) . .............................. 2
8
a} Duz Konusma Sekilleri .... ..................... 2
8
b) Kibar Konusma Sekilleri . ...................... 2
8
c} Simdiki ve Gecmis Zaman Ekleri ve Ornek1eri '" 2
9

lV
 -". < _
_>-'..:.~'‘.→

。
' A ' i ' i n J n d q d。
d n d。
3
. Fii11erin Surek1ilik Kipi
a) Cekimi

d q d。
b) Japonca Surek1ilik Sek1inin Be1irttigi An1am
4
. Emir Kipi

d d n d n d。
a) Kibar ve Nazik Emir Sekli (Rica)

内
b) Kibar Ancak Zor1aYlcl Emir $ekli

da&zaaτEDRDFDnD t I n 口 門 司
c) Kaba Emir Sekli
d) Kibar ve Nazik Emrin Olumsuzu

d n d d。
e) Kibar Ancak ZorlaYlcl Emrin 01umsuzu
f) Kaba Emrin Olumsuzu

の
g) Fii11erin Emir Seki11eri (dzet)

o q d。
5
. lstek Kipi
a) lstek Kipinin DUz Soylenis Sek1i

a。d q u η d
内
b) lstek Kipinin Kibar Soylenis Sek1i

司
。) Japonca !stek Kipinin Ku11anlllS1
F
. FtlLLER!N SORU SEKL!
G
. ULACLAR (GERUND!UMLAR)
1
./ー (Y)ip/ Ulaclnln KarS111g1 01an Japonca U1ac Sek1i
(Te Sek1i
) ....................................... 39
2
. Te Seklinin 01umsuzu ............................. 41
3
./ー (Y)erek/ UlaclnlD KarS111g1 01an Japonca U1ac
Sek1i ............................................ 42
4
./ー (Y)e ...ー (y)e/Ulaclnln KarS111g1 01an Japonca
Ulac Sek1i ....................................... 43
5
. Fiillerin Sart Sekilleri ......................... 44
a) Birinci Sart Sek1i (Eba Sekli) ................ 44
b) lkinci Sart Sekli (Nara Sekli) ................ 45
c) UcUncU Sart Sek1i (Tara Sekli) ................ 47
. ORTACLAR (PART!S!PLER，SIFAT-FltLLER)
H ............... 48

4 FATLAR ...............................................
. SI 50

. 武双KCE VE JAPONCA SIFATLAR ..........................

A 50
1
. Benzer Nokta1ar .................................. 50
2
. Farkll dze11ik1er ................................ 50
. JAPONCA SIFATLARIN CEK1MLER1NE G
B dRE lKl AYRI TtPt
(t-SIFATLAR VE NA-SIFATLAR) ......................... 5
1
C
. SIFAT CEKtMLERtNtN TEMEL SEKILLERt 52

'
‘
 D. t-SIFATLAR 53
1. 1-S1fatlarln D UzK onusma Seklinde YUklemOlarak
KullanlllSl . .
........... .‘
.• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 53
a)S imdikiZ amanlnO lum1uD t
iz Konusma Sekli . . . . .. 5 3
b)S imdikiZ aman
lfl0 1umsu zD UzKOl1u s m a Sekli . . . .. 5 4
・ c) G ecmis Z amanlnO lumluD t
iz Konusma S e k l i . . . . . .. 5 4
d) Gecmis Z amanlnO lumsuzD t
iz Konusma Sek1i . . . . .. 5 5
2. !-Slfatlarw K ibarY uklemO larak KullanlllSl . . . .. 5 6
a)S imdikiZ amanlnO lumluK ibar Konusma S e k li . . .. 5 6
b)S imdikiZ amanlnO lumsuzK ibar Konusma S e k li . .. 5 6
c) G ecmis Zamanln K ibarK o nusmaS e kl i ............ 5 7
3. 1-S1fatlarln ! simleri Tamlamada KullanlllSl . . . .. . 5 7
E
. NA-SIFATLAR ......................................... 5 9
1. Na-slfatlarln D UzK onusmaS eklin d e YUklem01arak
Ku11a n111S1 ar1 . ........ .......................... 5 9
a)S imdikiZ amanlnD UzOlumlu S e k1 i .............. 5 9
b)S imdikiZ amanlnD Uz01umsuz S ek l i ............. 5 9
c) Gecmis Z amanlnD UzO lum 1u ve Olumsuz $ekilleri.・ 5 9
2
. Na-Slfatlarln K ibarK onusm a Seklinde YUklemOlarak
Kullaflllls~ .........・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・ ・ e ・ 60
a)S imdikiZ amanS eki11eri ....................... 6 0
b) Gecmis Z amanS eki11eri ........................ 6 1
3
. Na-Slfatlarln l simN etelemede KullanlllSl . . . .. . . . 6 2
F
.' !-SIFATLAR V ENA-SIFATLARINCEK1MSEKILLER! (dZET) . . . 6 3
. SIFATLARDAKARSILA$TIRMA .
G .. ...... . . . . .. . . . . . . . . . . ・.• 6 4
H
. SIFATLARIN Y 必; Y ANAK ULLAN1LMAS1 6
5

5
.IS
IML
ER VE ZAMIRLER 6
6

A
. !SlMLER .............................・・・・・・・・・・・・・・・・ 6
6
1
.l sim1e
rY k1
U: eminAnl amlnlT a皿amlamak 1cin Kullanlllr-
lar . .
...............
.... ................. ........ 66
2
.I sim
ler YUklemO larakKul1anlllrlar .............. 6 6
B
.S 必HSZ AM1RLERl . ........‘・
・・ ・ ・・・・
・・ ・・
・・ ・
a ・
・ ・・・・..
a e a 6
8
C
. lSARETKEL1MELERl ( ZAM1
R. SIFATVE ZARFLARI) . ....... 6
8
1
.l saret KelimelerininC esitleri ................... 6
8
2
.t saret Kelimelerinin Kul~anlllslarl ・・・・・・・・・・・・・ 6
9
.1
3 saretKelimelerininAyltlml ・・.."，...~ .• • ..・・・・・・ 7
1

.
.

v
i

s
 •
6
. aiLOIRME E
OAT
I:D
AVED
ESU 7
2

A
. BILD!RME EDATININ BASLICA CEKtM SEK!LLERl . .
....... .. 72
B
. B1LDIRME EDATININOLUMSUZ S EKLl . ................... . 7
3
1.D Uz Olumsuz Sekli ................................ 7
3
2. Kibar Olumsuz Sekli .............................. 7
4
C
. BtLDIRME EDATININKULLANILISI 7
4
1.Y UklemG orevl
i! simleraen Sonra KullanlllSl . .... . 7
4
2. YuklemG orevl
i Na-slfatlardan S onra KullanlllSl . . 7
5
3.Y ukle田 Gorevl
i 1-s1fatlardan S onra KullanlllSl . .. 7
5
4. Fiillerden Sonra KullanlllSl ・・・・・・・・・・・・・・・・・・ ・ 7
6
D
. NODESU ( NOD A) ..................................... 7
8
1. No desu (No da)'nlnKullanlllSl . .............
. ... 7
8
2. No desu (No da)'nlnS oru Zarflarlyla KullanlllSl. . 7
9
3.! simlerv e No desu (No d且) AraSlna Konulan INal
Hecesi ........................................... 8
0
4. No desu{No da)'
n lnKonusma Dilindeki k lsaltllmal包 rl 8
1

7
.Ol
EL FI
ILL
ER 82

66 D n o o o n白 内 白 内 目 白 目
ηLnLnLηJ4
.A
A RUVE l RUF I1LLE
Rl

。
1. Aru v e Iru Fiilleri
nin Onemi
2. Aru v e /ru Fiillerini
n Cekim Ozellikleri
3. Aru v e /ru Fiil
leri Araslndaki Farklar
4. lru F iiliY erin
e Aru Kullanllabilen Duruml
ar
5. Aru v el ru'nunK u
llanlllSl ・ RU ハ bnDPDnon600

.N
B ARUF llL
I
1. Naru F iilininCekimiv e Anlaml
nEnDno

2. Naru F iilini
nK ullanlllSl
C
. SUR
llF I
1L1
1. SU7・u fiili
nin CekimOzelligi
。
。

2. Suru F iili
ninK ullanlllSl

8
.HA
LED
ATL
ARIV
EAY
IRI
CIE
DAT
LAR
I 9
0

A
. EDATLARINTEMELFONK
S!Y
ON L
A RI . .
. ......
... .
.....
. .
... 9 0
B
. EDATLARIN C
ESIT
LER
l . ........................
........ 91

、
，
.H
C. HAL EDATLARI 93
1.0 Edatl .......................................... 93
a) Temel Fonksiyonlarl ... ........................ 93
b) Yer Degistirme Bildiren Fiil1er ve 0 Edatl .. .. 94
c) Bir Yerden ClklS Hareketini Be1ir1eyen 0 ..... . 95
d) 0 Edatlnln Japonca Yaz111S1 . ..............
.... 95
2
. De Edatl .
....
...
...
......
...
........
.....
........ 96
a) Yer Belir1emede Kullanl11Sl . .................. 96
b) Arac ve Gerec Belir1emede KullanlllSl .... ..... 96
c) Hareketin VaplllS Seklini Gostermede KullanlllSl 97
d) Sebep Belirtmede KullanlllSl .......... ........ 97
e) Zaman ve Deger Belirlemede Kul1anl1lSl ....... . 98
3
. Ni Edat1 ... .... ... ....... ..• • • • ..• ...• ........... 98
a) Fii1in Belirttigi Hareketin Yontinu Gostermede
Ku11anlllSl . .. ..... ..... ... .. .. ..
..... ... ..
... 98
b) Yer Be1irtmede KullanlllSl ........ .......... .
.. 99
c) Saat，Ay ve Haftanln GUnunu Be1irtmede KullanlllS l 99
d) Duygu ve DU$uncelerin Nedenini Be1irtmede
Kul1anlllSl . .... .
... ............. .... ......... 100
e) Amac Belirtmede Kul lanlllSl 100
4
. E Edatl 101
. To Edatl
5 102
. Kara Edatl
6 103
7. Yori Edatl 104
8. Made Edatl 104
9. No Edatl 105
10.Ga Edatl 109
II.Ha1 Edat1arlnln Kullanlllslarl (dzet) ..........
.. 111
o.AY1R1C1 EDATLAR .
...
....
....
......:.................. 112
1
. Wa Edat1 . ........................................ 113
a) Ana Konuyu Belirtmede Kullanl11Sl .. ........... 113
b) Karslla$tlrma Yaparken KullanlllSl ........ .... 115
c) Wa Edatlnln Vaz111S1 ................... ....... 116
. Mo Edatl ..
2 ....................................... 116
. Demo ve Sae Edatlarl .
3 ............................ 117
. Koso Edatl ........
4 ............................... 119
. Dake ve $ika Edatlarl .
5 ........................... 119
. 8
6 akari Edatl ......... ............................ 120
. Nado Edatl
7 .............................
.........
. 121
E. lSlMLERl BAGLAYAN EDATLAR ............
...
...
...
...
... 122
1. To Edatl 122
2.Ya Edatl 123
3
. Ka Edatl 123

V江 i
9
. SAYIしAR 124

. TEMEL SAYI SlSTEMl (Cince Koken!

A i Sayllar) .......... 124
. ASIL JAPONCA SAYlLAR " .
B .................、、.• • • • • • • • • 128
C
. SAYILARLA 81RLIKTE KULLANlLAN stRIMLER .............. 129
1
. 8irinci Gruptaki 8irimler .............‘・・・・・・・・・・ 129
a) Heya <oda> .................................... 129
b) Tsubu くzerre. tane. damla> .................... 130
c) Hako <kutu> ................................... 130
d) Kire くdili血> .................................. 130
e) Taba くdeste， demet> ................‘・・・・・・・・・・ 131
f) Sara くtabak> .................................. 131
g)M une <ev， bina> ........同・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・ 131
h) Kumi くtaklm， kUme， grup> ...................... 132
i) Tsubo (alan olcUsu birimi) .................... 132
j) Hukuro <torba> ................................ 132
k) 8an <gece> ......・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・ 132
. Ses Degismesine Ugramayan lkinci Grup Birimler .
2 ，
. 133
a) Dai (Makinalarl sayarken kullanlllr) .......... 133
b) Mai (Kaglt，mekdil gibi ince maddeleri sayarken
kullanlllr) ................................... 133
c) Do <defa> ..................................... 133
d) 8ai くkere， misli> ............................. 134
e) 8yoo くsaniye> ................................ . 134
f) Meetoru く皿 etre> ..................・・・・・ ・・・・・・・
a 134
g) Ban くnumara> .......................同・・・・・・・・ ・ 134
h) En (Japon paraslnln birimi) ................... 134
i) Cikan くsaat(zaman sUresi olarak)> .............
‘ 134
3
. Ses Degismesine Ugrayan lkinci Grup Birimler ..... 135
j) Ko くtane> ..........................‘・・・・・・・・・・ 135
k) Kai くkere. defa> .............................. 135
1) SalSu (Kitap. defter gibi 血 addeleri saymak icin
kul1anlllr) ................................... 136
血) Sai <yas> ..................................... 136
n) Too <bas (buyUk hayvanlarl sayarken kullanlllr)> 136
0) Caku (Elbise saYllarlnl belirtirken kullanlllr) 137
p) Hon (AgBC， kalem gibi uzun cisimleri saymak icin
ku11anlllr) ................................... 137
q) Hai (8ardak. fincan. tas. kova gibi bir kabl
dolduracak kadar miktar belirtirken kullanlllr) 137
r) Hiki (Kedi.kopek gibi kUcUk hayvanlarla ballklar
ve bOcekleri saymak icin kullanlllr) .......... 138
s) Hun くdakika> .................................. 138
t)W a (Kuslarln saYllarlnl belirtirken kullanlllr) 138
u) Soku (Ayakkabllarl sayarken kullanlllr) ....... 139
 、
一、
よー f

v) Ken (Evlerin saYllarlnlb elirtirken kullanlllr) 1

39
w)Kai( Ev veya binalarlnk atlarlOlb elirt
rnede
kullanlllr) .. ...
.. ........
.. .
.. ............... 13
9
4. Kurallara Uyrna
yanB irim1er ....................... 1
40
x)R iv eN iπ<kisi > .............................. 1
40
y)N ici，Ka くgUn> . ............................... 1
40
z) Tsuki，Kagetsu; Gatsu くa y> .................... 1
41
D
. SAYlLARIN KULLANILISLARI ............................ 1
42

UCUNCU BOLUM: KARlSIK lFADELER (Temel Ifadeleri Geni書tiren

Unsurlarl) ..................................143

1
0. YARDIMCI F
IIL
LERV
E SIFATLAR 1
45

A
. YARD!MCI F11L VE Y ARDIMCIS IFATI
NG どR:
:VじER1 . ........ 1
45
. MASU SEKL1N1N G
B oVDES1NE EKLENEN YARDIMCI FltLLER VE
SIFATLAR ............................................ 146
1. Taiくー回 e k istemek> ............................... 146
2. Yasui く- r
nesik o1 ay> . .....
.... .
. .................. 147
3. Nikui く- mesi zor> ................................ 147
4. Hacimeru <ーmeye b asla皿 a
k> . ....................... 148
5.o wαr u< -r
neyib itirrnek> ........................... 148
6. Tsuzukeru く-meye d evam etmek> .......目・・・・・・・・・・・・ 149
7. Sugiru くfazla . ..
> . . ............................. 149
8. Soo desu ( da) くー (y)ecegeb enzel且ek> . .............. 150
. Ft
C 1L!N TE SEKLINE EKLENEN YARDIMCI F 1
::"V E SIFATLAR.. 150
1. lru くー (i)yor> . ............... .
. .
.. ............... 15
1
2. Aru .............................................. 152
3. Oku .............................................. 15
3
4.S i7
lla
u く- mis o1mak> ............................... 15
4
5. Miru くー皿 eyi denemek> . ..
...... .................... 15
5
6. Kuru ............................................. 1
55
7.1 ku . .
........... ......・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・・ 1
56
8. Kudasai くl Utfen ...ー ( y)in> . . ....
.... ............ 1
57
9. HO$ii <-rnesini(-rn
en iziv b.)i sternek> . ............ 1
58
10:Wa i ke
nai (Wa ikemasen) v e Wa n a
r an
ai (narimasen)
<-mek yasak> . ........ .t...... .................... 1
58
11.Mo ii (Mo i i desu) く-rnekd em Umku n> . ...........
.. 1
59
12.Fiilin Te Sekline E klenenB askaY arcl
mcl Fiiller .. 1
60

•
x
 D.Fl!LLERlN BASKA CEK!
M SEK1
LLERI
NE EKLENEN ~~D I MC I
Fl!L VE SIFATLAR 1
60
. Kolo ga dekiru (dekimasu) <ー(y)ebi1mek>
1 160
. Tokoro da (desu) くー皿 ek Uzeredir
2 > 16
1

1
1. DUZ CUMLEYE EKLENEN YARDIMCI SIFATLAR 1
62

A
. DUZ CUMLELERIN TUMUNE 政治RUDAN EKLENEBILEN YARDIMCI
SIFAT:SOO DA (DESU) (-mis> ......... .........・
・・ ・・
・
・ 1
62
1. An1am ve KullanlllSl . .....・・・・・・
・ ・・・・・
・・ ・
・・ ・ ・ ・・ 1
・ a 62
2. GorUnUs Anlatan Soo da (desu) ve Rivayet Anl atan
Soo da (desu) ........... ................. ・・・・・・・ 1 63
B.CUMLE SONUND必¥1 DA'YI NA VEYA NO YAPTIKTAN S ON~~
EKLENEN YARDIMCI SIFATLAR . .........・ ・
e .... ... ...
... 164
1. Yoo da (desu) く...gibi， 一(
y)e benzer) .....
..ー
・・・ 1
64
. Hazu da (desu) く...
2 01sa gerek> .
...
...
....
....
...
. 1
66
3. Tsumori da (de，
su) (-mek niyetinde> .
....
....
...
... 1
67
C.CUMLE SONUNDAKt DA'YI KALDIRDIKTAN SONRA EKLENEN
YARDIMCI SIFATLAR . .................................
. 1
68
. Rasii (desu)
1 <.
.gibi gozukUyor) .
..目・・ ・・・
0 ・
・ ・・ 1
a 68
2. Mitai da (desu) くー (y)e benzemek， ，
..gibi> ........ 1 69
3. Dar00 (Des00)く herhalde... > 170

12.GECISLI VE GECISSIZ F
IILLER 172

A.TU悶くCE VE JAPONCA'DAKl F!lLLERDE GEC1SL!LIK VE

GEClss1ZL
!K . ........
... .......
... .........
..・・・
・ ・・
・
・ 172
. KoKLERl AYNI OLAN GEClsL
B 1 VE GECtsstZ F!
!LLE
R .
...
... 17
3

1
3. EDI
しGEN (PASiF) CUMLELER .
.....
.....
...・
・・
・・・ ・・
・・ ・・ー・
・
・ 1
78

A.FIILIN EDILGEN SEKL

1 .
...
...
....
....
...
...
...
....
...
. 178
1. TUrkce ve Japonca Edi1gen Fii11er . ..............
. 178
2. Japonca'daki Edilgen Fii11erin TUretilisi . .
.. ..
・・ 179
a) Birinci Grup Fii11erin Edi1gen Sekli ...... ...
. 179
b) Ikinci Grup Fiillerin EdilgQn Sekli ...... ...
.. 180
c) UcUn巴U Grup Fiil1erin Edilgen Sekli .. .
....・ ・・ 180
B
. EDILGEN FltLLERlN CEKtLlS1 .... ............・・・・・
・・ 181
. ETKEN (MALUM) VE ED!LGEN (PAS!F) 口jMLELER1N
C
KARS1
LASTIR1LMAS1 '
" ....
・
・ ・・・
・・・
・ ・・
・・・
・ ・・・・・・ ・
・・ ・ 1
・ 82

xl
 D
. O剖 EYl OLUMSUZ YoNDE ETKILEYEN EDILGEN ∞MLELER .
.... 183
1
. Normal Edilgen CUmlelerden Farkllllklar .........
. 183
. ASll ozne ve Olumsuz Y口nde Etkilenen ozne ........
2 183
. ozneyi Olumsuz Yonde Etkileyen Edilgen CU皿 lelerdek
3 i
Fiillerin ozel1igi .............
...
・・・ ・・
・・・
・ ・・・
・・
・ 184

14. ETIiRGEN (FAKTiTiF) CUMLELER .

..................
....... 186

A. TURKCE'
DE ETTtRGEN CUMLELER 186
1
. Gecissiz Fiilden TUretilen Ettirgen Fii
lli CU血 leler 186
2
. Gecisli Fiilden TUretilen Ettirgen Fiilli Cumleler 187
B
. JAPONCA'DA ETT!RGEN CUMLELER .
....
........
...
....
.... 187
C. JAPONCA'DA FttLLERtN ETTtRGEN SEKtLLERt ...
.....;.... 188
1
. Birinci Grup Fii
l1erin Ettirgen Sekilleri 188
2. !kinci Grup Fiil1erin Ettirgen Sekilleri ......... 1
89
3
. UcUncU Grup Fiillerin Ettirgen Sekiller
i .
........ 189
D. JAPONCA'DA ETTtRGEN FttLLERtN CEKtL
!S! .............. 190
1
. Ettirgen Fiillerin Temel Dort Sekli .............. 190
2
. Ettirgen Fiillerin Edilgen Sekilleri 190
. JAPONCA E
E 1寸 lRGENαIMLELERDE ASIL OZNENIN G
oSTER!L1Sl.. 191
1
. TUrkce'ye Benzer Noktalar ........................ 191
2
. TUrkce'de Bulunmayan Bir Ozellik .........
...
..... 192
F
. lZ!N VERME ANLAMINI TASIYAN ETT!RGEN CUMLELER! ..
.... 193

15. YETERLiLiK (iKTiOARLIK) BiLOiREN CUMLELER .

..........
.. 194

A. XOTOGA DEX1RU (DEX1MASU) • .. ... .... ..... . . .. . . .. . ... . 194

B. Ft!LLERIN YETERLtLIK SEKILLER! ...................
.・
・ 195
1
. Birinci Grup Fiil1erin Yeterlilik Sekilleri .....
. 195
2
. lkinci Grup Fiil1erin Yeterlilik Se註illeri ....... 196
3
. UcUncU Grup Fiillerin Yeterlilik Sekilleri .
....
.. 197
4
. Xiru ve Miru Fiillerinin Yeterlilik Sekil1eri ..
.. 198
C. FIILtN YETERLtLIK SEKLtYLE YAPlLAN YETERLtLtK
CUM
LELERt .
............・・
・・・
目・・
・・・
・・・
・・・
・・・
・ ・・・・・
・・・
・ 198

x
ii
1
6. SiRLESiK CUMLELER 2
00

A
. TURKCE'DE B!RLES!K CUMLELER . ...
.......
.. ..
..・
・ ・・・
・・・ 20
0
1. Esit Gorevli Basit Cumlelerin Bir
lest
irjl皿 e
Sl 2
00
2. Esit Gorevli Olmayan !ki Basit C
Umlenin
BirleStiri1mesi 2
01
B
. JAPONCA'DA B!RLES1K CUMLELER 202
1. Esit Gorevli Basit CUmlelerin B irlestiri lmes i . ... 2 02
a) SO$ite <ve> . ...................... ............ 2 02
b) Sorekαra くondan sonra> ... ......... ..... ....... 2 03
c) Suruto くδy1e olunca， 0 z aman，d e rken> . . ....... 2 03
d) $ika$i くfakat， ama> .. ........... .
..・ ・・・・・・ ・・・
・ 204
e) Tokoroga くama， ne var k i， ancakn ev ar ki> • ••• 204
f) Soretomo <yoksa> . ..........
・・・ ・・・・・ ・・・・
・・ ・・ ・ ・ 2
・ 05
2
. Esit Gorev1i 0 1皿 ayan !ki Basit CUmlenin
Bir1eStiri1mesi ..... .............φ.・ ・
・ ・・・・...... . 2 05
a) Masu Sek1indeki Fiil1eraen Y apllanU lacla r . ... 206
b) T巳 Sekli ( De Sekli) くー (y)ip) .................. 2 06
c) Te Sekli + Kara く一 dikten s onra> . ........ ...... 2 07
d) Te Sekli + 110 く-
. se de， -se bile) 目・・・・・・・・ ・ ・・ ・
・ 208
e) Tara く-diyse， -se，ー ( y)ince) ..，・.• • • • ....• • • 208
f) (No) πara <-se， •• . dogru ise> . .... ...... ...... 2 10
g) Eba く-se> ..... .............・・・
・・・ ・・・ ・・・ ・
・ ・・・・
・ 212
h) To くー (
y)ince， ••• ise > .... .....・ ・
... ... .. ・ ・ 21
.. 3
e

i) Nagara くー (y)erek> ..........・ ・・ ・・

・ ・・・・ ・ ・
・・ ・・ ・ 2
・ 13
j) Ga くama> ..... .................... .
.・・ ・・ ・
・・・・・・ 2 14
k) keredo(mo) くama> . ................... ... ....... 2 15
1) Noni くama，ー (y)e ragmen> . ..................... 2 16
皿) (Na) node <ーd igi (-digim， - diginizv b.)i cin>... 2 16
n) Kara く." yUzUnden> . .....
.... ................. 2 17
0) Toki <-digi (-digim， - diginizv b.) zaman> ... .. 2 17
p) Toki πi< ... iken> .. ........
.. ......... ....... 2 18
q) Aida く-digi (-digim， -diginiz v b.) surece) . ... 2 19
r) Zaman ve Sure Gosteren D igerB irlesikC u皿 leler.. 2 20
3
. Baglama Edatlarl v e Ulaclar( ozet) .. ....... ...... 2 2
1

1
7. CUMLE SONU EDATLARI 2
22

1. Ka Edatl 222
2. Ne Edatl 2
22
3. Wa Edatl 2
23
4. No Edat1 ••. . . . . . . . . .....• .• .....• ..........・ ・
・・・
・ 2
24
5. Yo Edat1 • • . . . • • • • • .• .....• • .• .
・・ ・・
・・ー・・・・
・・ ・
・・・
・ 2
24
6.Diger Cu皿 l
e Sonu Edatlan . .. ... ........
... .
...... 2
26
18
. SAYGI 0i
Li .......................
.................
...
. 2
28

A. JAPONCA'DA Y AKINCEVREVE Y ABANCIC EVRE . ............ 22

8
B. JAPONCA'DA ・ VERMEK" VE "ALMAK・FttLLERt . ............ 2
29
C. SAYGI DtLINDEKl UC AYRI l FADES EKLl ....・・・・・・・・・・・・・ 2
31
D. SAYGILI !FADELER .................................... 2
31
1. Fiillerin Sayglll Anlatlm S ekli . ................. 2
31
a) 0- . .n
. i narimasu (naru) . .................... 2
31
b) 0- . .k
. udαsaimasu (kudasaru) . ................ 2
32
c)K uralD 1S1 Sayglll Anlatlm Se killeri . ......
.目・ 2
33
d)S aygl11 Anlatlm S ekli Olarak Kullanllan E dilgen
Sekli ......................................... 2
34
2. lsimlerin Sayglll Anlatl血 S ek1i ..............目・・目 2
34
a)K isiler i Belirten Kelimelerin S ayglll Anlatl血
Sekil leri . ................. ................. .
. 23
4
b) 0-. Go- ...............................・・・・・・・・ 23
5
E
. ALCAKGδNULLUL凶< BtLD!REN tFADELER . ................. 2
36
1
. AlcakGonUIIUIUk Bildiren lfadelerin KullanlllSl . . 2
36
2
. Fiilin Alcak G onUll
tilUk Bildiren S ekilleri . ...... 2
36
F
. K!BAR KONUSMA SEKtLLERI ............................. 2
39
1. DUz veK ib ar Konusma Sekilleri . .................. 2
39
2
. DUz ~e Kibar Konusma Sekilleriyle S aygllll fadeler
AraSlndaki Fark .......・・・・・・・・.. ・
・・・
・ ・ ・・・・
・・・・・・ a 2
39
3
. DUz v e Kibar Konusma Sekilleriyle S ayglll! fadeler
AraSlndaki 1 1iski ................................ 2
40
4
. Bildir皿 eE datl Desu'nun Cok Kibar Konusma S ekli 2
41
G
.S AYGI D!LIN!N RENILMESl l ClNG EREKLl UNSUR . .....∞
.. 2
42

DORDUNCU B
OLU
U: KONU$MA METNl .....• ....•........ .
...
...
・・・ 2
43
MSMV
AIEAS
ABCDEF

凶胤一町一肌別
四百

胤⋮⋮回航

nノ 旬 。 4 n L n L n 4 n L
a - n O A U n 4 4・ nU
T“

44 ・
M n y﹄

44zphvphd'
M M崎 山 山 札

-mM
'HVTA

町
U
S

Fhd

iNDEKS .................................................... 2
59

x
iv
 1 _ TELAFFUZ

A
. TURKCE VE JAPONCA・
DA HECE YAPIしARI

Genel olarak her kelime cesitli seslerden 田 eydana gelir.

Bu sesler rastgele slralan囚 amlS olup， belli gruplardan olusur.
!ste bu ses gruplarlna dilbilgisinde hece denilmektedlr. Ornegin
TUrkce'deki baZl kelimelerin hecelerini klSa Cizgiyle aYlrlrSak
soyle g口sterebiliriz:

a-ra-ba
sa
π -dal-ye
va-tan
.ak
kalk-1
I
I

TUrkce'deki heceler， 'araba" kel‘mes::1ce注i/昌/ hecesi gibi sadece

tek bir sesten olustugu gibi， 'kal~ma~' ornegindeki /kalk/ hecesi
gibi dort sesten de olusabil皿 ektedir.
Japonca'daki hece yaplsl， TUrkc母 'ye g凸r e daha yallndlr.
Japonca kelimeler， coj
!u zaman b ir veya iki sesten olu5ur.

I-e くev>
o-o-ki-i くbUyUk>
sa-ka-na くballk>
ko-do-mo-ta-ci くcocuklar>

UC sesten olus昌 n hecel巴r ce v昌 rdlr. Bunlεr:n sonunda

/n/， /p/， /t/， /c/， /s/， /辛/ ve /k/ seslerinden biri yer alH.
Ancak， /n/ sesi dlSlnda kalan sesler hece sonuna geldigi zaman，
bir sonraki hecenin baSlna mutlaka 丑ynl ses gelmelidir.

Sap-po-ro く(Japonya'da bir sehir

.))
kat-ta くaldl(m)>
doc-ci <hangi (taraf)>
kis-sa-ten くkaf邑
， p astane， kahvehane>
I~-~o-nl くbirlikte>
sak-ka くyazar>

Buna karSl， /n/ sesinden sonra h

ero hangi bir ses gelebiー
l
ir.
nnn
gns
-
-
nn-
eee
・
n3S
1 l

<insan>
-
・ e

(yeni Yll>
くogretmen， hoca， Ustad>

3
 Görüldü~ü gibi Japonca' da heceler Turkce'ye oranla daha
basit bi . Bu nedenle， Japonca ogrenmeye
r sekilde slralan血 aktadIr
baslayan kisi， kelimelerin soyleyi s bicimi uzerinde callSlrken，
tek tek sesleri Clkarmok yerine， heceleri ogrenirse， daha kolay
ve tutarll bir yol izlemis olur.
lse heceleri ogrenmekle basl己manln bir yararl daha Vardlr.
Japonca'da temel iki alfabe kullon:llr : Hiragana ve Katakana. Bu
alfabelerde， harfler bir sesi degil， bir heceyi karSllamaktadlr.
Bu yuzden asa~lda aClklayacagl血 lZ hece tablosu son derece
onemlidir.

B. JAPONCA HECE TABLOSU

Japonca heceler， asagldaki こabloda g凸sterilmistir.

ga 5a za ta da na ha ba pa ma ya r
a

k
i g
l S
I C
I C
l n
l h
i bi p
l π11 r1

uI ku gu 5U zu t5U nu hu bu pu mu yu ru

eI ke ge se ze te de ne he be pe me re

。
I ko go 50 zo to do no ho bo po mo yo ro

kya gya sa ca ca -- nya hya bya pya mya -- rya

kyu 9Yu SU cu cu -- nyu hyu byu pyu myu -- ryu

kyo gyo 事o co co -- nyo hyo byo pyo myo -- ryo

Tablonun birinci sutununda yer alan /a/， /i/， lu/， /e/，

10/ hecelerinin hepsi UnlU(vokal)dur. Japonca' da baska unlU
yoktur. Uzun Unluler， klSa iki unlunun yan yana gelmesi olarak
dUsUnUlmelidir. Bunlardan sadece /u/ sesi， ozellikle Tokyo sive-
sinde， bazan TUrkce'nin /1/ sesine benzer bir sekilde telaffuz
edi1ebi1ir. Ancak， kitapta bu sesin te1affuzu dai ma 1U/ 01arak
gosterilecektir.

4
 PL
Kitaptaki YazlllS Anlam

cugyoo clgyoo くders>

karui karIi くhafif>

deguci deglci くClklS>

lkinci ve daha sonraki sutunlarda yer alan heceler，

UnsUz(konsonant) artl unlu yaplslndadlr. Aynl sUtundaki heceler，
aynl veya birbirlerine benzer UnsUz taSlr ve UnlUlerin slralanlSl
birinci sUtunda yer alan bes unlunun slralanlSlna gore olur.
Tablonun alt klSmlnda yer alan /kya/，/kyu/， /kyo/， /gya/， /gyu/，
/gyo/ gibi h白 celer ム 5e， inceltilmis (damak5111as皿 lS) unsUzler
taSlr. (!nceltilmiS un5uzler T江rkce'de bazan kendilerinden sonra
gelen unlulerin uzerine konulan (‘) incelt皿e isaretiyle
gosterilir. Bu tur TUrkce kelimeler yabancl kokenlidir.)
Tabloda da g 凸 rüldü~ü gibi， ayn1 sutunda yer alan hecelerin
Unsuzleri genellikle ayn1巴 l f. Ancak， Japonca'da /si/， /zi/， /ti/
ve /tu/ heceleri olm丘ylp， /sil yerine hi/， Izi/ yerine Ici/，
/ti/ yerine /ci/ ve Itu/ yerine de Itsu/ heceleri kullanlllr. Bu
yUzden，/sa/， /za/ ve Ita/ sütunla~lnda yer alan hecelerin
Unsuzleri，口 teki sutunlardaki unsuzlerden farkll olarak， degisik-
lik gostermektedir.
/Za/ sutunundaki oteki hecele:i /za/， /zu/， /ze/ ve /zo/
olarak gosterdik. Ancak， bunlann 5巴ylenisleri Turkce'dekinden
biraz farklldlr. Bu fark1n daha ko;ayca anlaSllabilmesi icin
soyle aClklayabiliriz: DiliI li
! Zi sanki Ida/， /du/， /de/ Ve /do/
hecelerini clkaracakIDlSlZ gibi ust dlS etinin arkaSlna getirelim.
Ancak， heceyi soylerk巴口， onu Iz/ ile baslayacak sekilde soyleye-
l i. Yani /da/， /du/， /de/ v
m e /do/ olarak degil， /dza/， /dzu/，
Idze/ v e /dzo/ 吾eklinde soyleyelim. Boylece Turkce'eeki /za/.
/zu/， /ze/ ve /zo/ hecelerine gore daha kuvvetli olan， /dza/，
/dzu/，/dze/ ve /dzo/ hecelerini eldp .e tmis oluruz. /tSU/ hecesi-
n i clkarmak icin de aynl yolu izleyebilirsiniz. Yan ，
i dilimizi
/tu/ hecesini soyleyecekmis gibi haZlrlaYlp， /SU/ seklinde soy-
lersek， /tSU/ hecesini ClkarmlS olur~z.
/ha/ sutununda /hu/ olarak gosterdigimiz hece， konusma
dilinde， cogunlukla /fu/'ya benzer bir sekilde telaffuz edilmek-
tedir .
/Wa/ sUtununda sadece Iwa/ hecesi yer almaktadlr. Bu
hecenin Japonca'daki soylenis sek~: ayn1 olmamakla birlikte，
Turkce'deki /va/ hecesinin sOyleni .S::
1e benzer. Ancak， Japonca'-
daki /wa/ sesini，Turkce'de注i/ugal sesini bir carplda Clkararak
elde edebiliriz.

s
 Hece sonunda kullanllan /n/ sesi，/na/，/ni/， /nu/， /ne/
ve /no/ hecelerinden ayrl olarak， tabloda tek baSlna baska bir
sUtunda yer almaktadlr. Bunun nedeni de， asaglda gosterildigi
gibi，/n/ hecesinin， yerine gore farkll sekillerde telaffuz
edilmesidir:

1- Kendinden hemen sonra gelen Unsuz /m/， /p/ veya /b/

ise，/m! sekline donusur.

yon-man --+ yom-man くklfk bin>

kan-pa-i ー→ kam-pa-i くkadeh kaldlfma， serefe!>
san-ba 一--+ sam-ba <ebe>

2- Kendinden hemen sonra gelen UnsUz /n/，/t/，/d/，/z/

veya /r/ ise， /n/ sesi， TUrkce'deki /n/ sesi gibi
soylenir.

son-na ー
ーーー
+ son-na り yle>
く
kan-tan ー
ーー-
-+ kan-tan くkolay)
on-do ー
ー・
-;
・ on-do くslcakllk derecesi>
sen-za-I ー
ー『ー
+ sen-za-I くdeterjan>
ken-ri -
ーー
ー・ ken-ri くhak>

3- Kendinden hemen sonra gelen unsuz /k/ veya /9/ ise， /n/
ri， sa1
se. llr kef. yani artdamak 口tumlu geniz unsuzU
olarak Clkarlllr. (Bu ses，Anadolu aglzlarlnda yaygln
bir ses olup， "de旦iz.， ・ba旦a・. "gidece 旦
・ (gideceksin)
α zal 7
kelimelerinde yer allr. N le de denir.)

son-ke-i ー→ so
旦-ke-i (Saygl>
man-ga 一一噌 ma
旦-9a くCizgi roman， Cizgi film.
karikatUr>

4- Yukarldaki Uc durum dlSlnda hece sonundaki /n/ sesi.

genellikle yumusak ve belirsiz bir sekilde telaffuz
edilir.

6
 寸一世-口
目喝
2
、
牛
•
C. KELIMEDEKI VURGU

TUrkce'de kelimelerin ccgunda son hece digerlerinden daha

basklll ve daha yUksek bir tonla soylenir. Daha basklll soylenen
heceleri bUyUk harflerle yazarsak， baZl kelimeler soyle gostere-
biliriz:

1-ZEL
gl
a-ra-BA
ek-I
J
.EK

BaZl kelimelerin ise， baSlndaki veya ortaslndaki heceler

yUksek tonla soylenmektedir:

!
JA-sa
san-DAL-ye
is-TAN-bul
AN-ka-ra

TUrkce'de vurgu， bazen de farkll anlaml belirtmekte 口nemli

bir rol oynar. G1T-me ve git-ME，YA-zln ve ya-ZlN 白rneklerinde
gorUldUgu gibi.
Japonca'da da vurgu ~nemlidir ve kelimeden keliロeye
degisir. Bazen， sesdes (aynl sesi taSlyan) iki kelimenin degisik
anlamlarl， ancak vurgu ya
rdlff
ilyla birbirinden ayrlllr:

a-ME くsekerleae>
A-me くyag皿 ur>
su-MI くkomur>
SU-mi <kenar， kdse>
ha-$I くkopru>
HA-~i くyemek cubuklarl>

Ancak，hemen belirtelim: Vurgu1u 01sa da o1masa da heceler aynl

basklyla ve aynl uzunlukta soylenir. Yani， vurgulu ve vurgusuz
heceler araslndaki fark， sadece yuksek tonla soylenip söylen~eIDe­
sine baUldlr.
Japonca kelimelerde vurgunun kaClnCl hecede olacagl konu-
sunda genel bir kural yoktur. Bunun icin， kelimeyi ve vurgusunu
sozlUkte aramak ger巴 k皿ektedir. Ancak，yukarlda belirtildigi gibi
sadece vurgu ile birbirinden eyrllan kelimelerin saylsl fazla
degildir. Biz de burada Japonce kelimelerdeki vurgularl ozel bir
sekilde gostermeyecek， hepsini duz yazacaglZ.

7
D
. /1/ V
EIUI U
NLU
LER
INI
NDU
SME
Si

Japonca'daki lil ve /ul tinlUleri， baZl durumlarda cok

yumusak telaffuz edilerek， flSlltl gibi， cok zaYlf bir sekilde
soylenirler. Ornegin， ~i-ken <SlnaV) kelimesindeki /i/ unlusU son
derec巴 yumusar ve /$-kenl gibi telaffuz edilir. Bununla birlikte，
SOZ konusu durumlarda li/ tinlUsUnUn dUsUrUl回 emes， i kelimenin
anlaSllmaSl baklmlndan bti
yuk sorun yaratmaz. Ornegin， I$-kenl
kelimesi， I$i-kenl olarak telaffuz edilse bile， anlaml kolayllkla
Clkarlllf.
lil ve lu/ unlulerinin dUsmesi， su iki durumda gerceklesir
( rneklerde， dUsen UnlU parantez icerisinde gosterilmektedir):
口

1
. !ki otUmsuz (sedaslz) unsUz araslndaki /i/ ve /ul UnlUsU
dUser:

k(i)ta くkuzey)
$(i)ka くgeyik>
h(u)tari くi
ki kisi>
ts(u)kemono くtursu>

2
. lil ve /u/ Unluleri， kelimenin sonunda yer aldlgl zaman，
kendilerinden once de sedaslz Unsuz gelirse， dUser:

kac(i) <deger>
ik(i) くnefes)
tats(u) <ayakta durmak>
soh(u) くbuyuk baba)

。 zellikle konusmada slk slk kullanllan desu (bildirme

edatl) ve masu (fiillere nezaket ve incelik anla皿 1 kazandlran
bir ek) da， bu kural geregince， konusma dilinde genellikle Su
seklde soylenir:

des(u) (bildirme edatl]

de$(i)ta [bildirme edatlnln gecmis zaman
sekli]
mas(u) [fiilin kabarllk ekiJ
ma事(i)ta [kibarllk ekinin gecmis zaman
sekliJ

8
 Yukarlda da klSaCa belirttigimiz gibi， bu un1u dusmesi.
asllnda kelime1erin anlaSllmaSl baklmlndan pek one皿 1i 8ay11皿 a.
z
.
Biz bu noktaYl， Japonca konusma slraSlnda， benzer ses dusmele-
riy1e karSllastlglnlzda，herhangi bir yanllmaya y01 acmamaSl icin
aClkla皿 ak gere~ini duyduk.

9
 2. YAZI SISTEMI

Onceki bolUmde aclldadlt!lmlZ gibi

. Japonca'daki kelimele-
rin okunus biCi皿 i，TUrkler icin oldukca kolayd1r. Ancak， yaz111S1，
di~er U zak Dogu dillerinde gorUldUgU gibi， Latin Alfabesi'ne
benzemez. Bu yUzden， baslanglcta Japonca'n1n yazI llS1 biraz zor
gelebilir. Biz b u kitapta Japonca yazl sisteminin ogrenilmesini
sart olarak dUsUnmeyecegiz. 8ununla birlikte， ilerideki ca11sma-
larlnlzda kolay11k saglamak ve sizi Japonca yazllara b畠 stan
allstlrmak amaclyla，burada， Japonca yazl sistemi hakklnda k1saca
bilgi vermek istiyoruz. Ayrlca， bundan sonra verecegimiz her
drnek cUmle， hem TUrk Alfabesi'ne dayanan fonetik harflerle， hem
de Japonca yazlllS sekliyle verilecektir.

. JAPONCA・
A DAKULLANILAN YAZI siSTEMLER1

Japonca'da Hiragana，Katakana ve Kaηci olmak Uzere tiC ayr1

yazl sistemi kullanlllr. Bunlardan Hiragana ve Katakana'da her
harf birer hece belirtir. Japonca'daki Hece Tablosu'nda gosteri-
len (bk. sayfa 4 ) her hece icin birer Hiragana ve Katakaπa harfi
vardlr. Ornegin，Hiragana か veKatakana カ harflerinin ikisi de
/ka/ okunur. Genellikle. Hiragana， Japonca kokenli keli- melerin
yazllmaslnda kullanlllr. K ata
kti.
na ile de yabancl diller- den
Japonca'ya giren kelimeler ve TUrkce'deki 'Cltlr Cltlr'，
・ vIZlr VlZlr・. 'cat pat・gibi ses veya durum taklit eden kelime-
l er gosterilirler.
}aηci， U
{ cUncU yUzYllda veya daha onceleri Cin'den
Japonya'ya getirilmis Cince harflerdir. Ancak， bin seneyi asan
bir sUredir kullanllagelen Kanci， Cince k口kenli kelimelerle
birlikte Japonca'nln temel bir bolUmUnU olu~turur. Artlk
Kanci'siz Japonca dUsUnUlemez. ðrne~in ， gUnUmUz Japoncaslndaki
kelimelerin hemen hemen yarlsl Kanci ile yazllmaktadlr.
Genelde Kanci ile kelimelerin kdkU， Hiragana ile de
孟elimelere t akllan ekler yazlllr. Cocuklar icin yazllmlS kitap-
larda daha cok Hiragana kullanlllr. Japonya'da ogrenciler， ilk
okulu bitirinceye kadar yaklaSlk 900 Kanci 目 ~ren~r. Ancak， gazete
gibi normal bir yaZ1Yl okuyabilmek icin 2000'e yakln Kanci bilmek
gerekmektedir.

10
 B
.HI
RAG
ANA

Hiragana， tek hece1i harf1erden 01usur. Sayfa 4te

aClk1anan Japonca'daki Hece Tab10su'nun Ust bolUmUnde gosterilen
her heceye denk dUsecek sekilde birer tane Hiragana harfi Vardlr.
Ornegin，Hiragana か， tek baSlna Ikal okunur.' Simdi Hiragana
harflerinin tUmUnU bir tabloda gosterelim:

2 3 4 5 6 7 8 9 1
0 1
1 1
2 1 4 1
3 1 5 1
6

あ か z
t
う さ t
ま ばざ l
ま ま
た や
だ りな わ ん
a ka ga s a da na ha ba pa ma ya r
a za t a wa n

b、き ぎ し じ ち(ぢ)に ひ ぴ ぴ み り
i g
k l 事l C1 c
i (ci) n
i h i p
i b l m
l ー
ー r1 ー
ー ー
ー

つ く ぐ す つ(づ)ぬ
ず ふ ぶ ぷ む ゆ る
gu su zu tsu (zu) nu hu bu pu mu yu ru ー
ー ー
ー

え t
;- げ せ ぜ て で ね ノ¥ ~ め ~・
れ
e ke ge se ze te de ne he be pe me ー
一 r
e ー
ー ー
一

，
、
5
主
司酬

」 そ ぞ と ど の ほ ぽ ぽ も よ ろ(を)
。
』

ko 90 so zo to do no ho bo po mo yo ro (
0) ーー

。tUmsUz (Sedaslz) UnsUz heceleri gdsteren harflere ( ・ ) isareti

ek1endiginde，karSlllgl olan， otUm1U (sedall) t i
nsUzl
ti hece1eri
gOsteren harf1er elde edi1ir. Ornegin， か (/ka/) harfine ( ・ )
isareti ek1enirse が (/9a/) harfi e1de edi1ir. Bu durum， UcUncU，
besinci，yedinci ve onuncu sUtunlarda gorulmektedir. Onbirinci
sUtundaki herfler ise，dokuzuncu sUtundaki harf1ere ( • ) isareti
eklenerek elde edilir. Ornegin， は (/ha/) harfine ( ・ ) isareti
eklenirse ぱ (/pa/) olur.
Parantez icine a1lnan ぢ (/ci /)，づ (/zu/) v e を (/0/)
harf1eri， sadece be1irli kelimeler veya ek1erde kullanl1lr. Diger
bUtUn kelime ve eklerde じ (/ci/)， ず (/zu/) v e お (/0/)
ku11anlllr.
Japonca・daki Hece Tablosu'nun a}t bo1UmUnde gosterilen
hece1eri be1irtmede や (/ya/)，ゆ (/yu/) ve よ (/yo/) harflerinin
kUcugu olan ゃ ， ゅ ve ょ kullanlllf.

1
1
画ーーー一
 きゃぎや しゃ じゃちゃにやひやぴゃぴやみや りや
kya gya 事a ca ca nya hya bya pya mya rya

きゅぎゅ しゅ じゅちゅにゆひゅぴゅぴゆみゆ りゅ
kyu gyu ~u cu cu nyu hyu byu pyu myu ryu

きょぎょ しょ じよちよ によひょびょ ぴよみよ りょ

kyo gyo 事。 co co nyo hyo byo pyo myo ryo

Bu tabloda da (・) ve ( ・ ) i~aretleri aynl fonksiyonlarl

Ustlenmektedir.

C
.KA
TAK
ANA

Katakana da，Hiragana gibi tek heceli harflerden olu~ur.

Hiragana'ya gore daha koseli ve sert sekilleri Vardlr. Japonca'-
daki her heceyi karSllayan birer tane Katakana h arfi de Vardlr.

l 2 3 4 5 6 7 8 g 10 1
1 12 1
3 1 5 16
4 1

ア カ ガ サ ザ タ ダ ナ ノ
、 ノ
て /
て マ ヤ フ ワ ン
a a za t
ka ga s a da na ha ba pa ma ya ra Ia
l n

イ キ ギ シ ジ チ{ヂ)ニ ピ ピ ヒ 町
、、
、
リ
k
i 9
1 事l CI i (
c c
:i)n
i h
i bi p
l ml ーー r1 ー
ー ー
ー

ウ ク グス ズ ツ(ヅ)ヌ フ プ プ ム こL )v
u ku gu su zu tsu (zu) nu hu bu pu mu yu ru ー
ー ー
ー

エ ケ ゲ セ ゼ ア T ネ ^ ' f屯 ~ メ レ
e ke ge se ze te de ne he be pe me ーー re ーー ー
ー

￨オ コ ゴ ソ ゾ ト ド ノ ホ モポ ヨ ロ(ヲ)
ポ
。 ko 90 so z 。to do no ho bo po mo yo ro (0) ーー

12
Hiragana sisteminde g口ruldUgU g ib，
i K atakana sisteminde d e
otUmsUz UnsUz heceleri gosteren harflere ( ・ ) isareti eklendi-
ginde， karSlllgl olan otUmlU UnsUz heceleri gosteren harfler elde
edilir. Bu dur‘um， UcUncU， besinci， yedinci ve onuncu sUtunlarda
gorUlmektedir. Onbirinci sUtundaki harfler i se， dokuzuncu
sUtundaki harflere ( ・ ) isareti eklenerek eld~ edilir.
Parantez icine allnan デ ( /
ci /)，ヅ ( /zu/) v e ヲ (/0/)
harfleri，sadece belirli kelimeler veya eklerde kullanlllr. Diger
bUtUn kelimeler ve eklerde ジ (/ci/)， ズ ( /zu
/) v e オ (/01)
kullanlllr.
Japonca'daki Hece Tablosu'nun alt bolumunde gosterilen
heceleri belirtmede ヤ (/ya/)，ユ ( /yu/)v eヨ ( /yo
/ ) harflerinin
kucugu olan ャ ， ュ ve ョ kullanlllr.

キャギャ シャ ジャチヤニヤ ヒャ ピャピャ ミャ リャ

kya gya ~a ca ca n
ya h
ya b
ya p
ya mya r
ya

キュギュ シュジュチュニュ ヒュ ピュピュ ミュ リュ

kyu gyu 事U cu c
u nyu hyu byu pyu myu ryu

キョ ギョ ショ ジョ チョ ニョ ヒョ ピョ ピョ 、
ミ ヨ リョ
kyo gyo 宰O co c
o nyo h
yo byo p
yo myo r
yo

O
. clFT UNSUZLERIN YAZILISI

TELAPFUZ BolUmunun A klSmlnda， Japonca kelimelerde bazen

aynl UnsUzUn yan yana gelebildigine degindik. B u t U
r cift
UnsUzleri gostermek icin /tsu/ harfinin kUcUgu kullanlllr. Bu
kural， hem Hiragana hemKatakana icin gecerlidir.

Sap.p
oro さっぽろ サッポロ
katta t
;、った カッタ
doc宣i どっち ドッチ
kissaten きっさてん キッサテン
t書軍onl いっしょに イッショニ
sakka さっ治、 サッカ

1
3
E
. JAPONCA'OA BULUNMAYAN BAZI HECELERIN YAZILISI

Yabanc1 dillerden， ozellikle lngilizce basta olmak Uzere

di~er Batl11 di11erden Japonca'ya giren ke1imelerde， /fa/. /va/.
/si/ ve /zi/ gibi aS11 Japonca kelimelerde ku11an11mayan heceler
bu1unabi1ir. Bu tUr heceler. kUCUk ァ (/a〆).ィ(/i/). ゥ (/u/)•
ェ (/e/) ve ォ (/0/) harfleri ku11anllarak. bazen su seki1de
yazl11r (Yabancl dillerden giren kelimeler sadece Katakana ile
yaz111r):

fa ファ va ヴァ
fi フィ W
I ウィ VI ヴィ
fu フ vu ヴ
fe フェ we ウェ ve ヴェ
10 フ ォ WO ウ~ vo グ才

t
i アイ di ア イ
J

t
u トゥ du ドゥ

S
I スィ Z
I ズィ

F
. KANCI (Cin Yazl Sistemi)

Kaπci'nin Hiragana ve Katakana'ya g口r e bambaska bir

sistemi Vardlr. CUn
kti. her bir Kanci bir ses de~il. basll baSlna
bir nesne veya kaVraml karSllamaktadlr. Simdi birkac basit ornek
gorelim:

木 (
ki)く a~ac>

称 (haya$i) <koru>

家 (mori) <orman>

"Agac" gosteren Kanci'y .

・
i yan yana yazarsanlZ "koru ona
bir tane daha ・ agac' Kanci' sini eklerseniz "orman ・ karSlll~l
Kanci'yi elde edersiniz.
Ancak. cogu zaman durum b u kadar basit de~ildir. Her
Kanci'nin yazlll$lnl，okunusunu v e anlamlnl tek tek ezberleme並
gerekmektedir. Yine de tamamen kuralslZ degildir. drnegin:

1
4
 金 (kin) くmaden. alt1n>

銀 (gin) くgUmUs>

鉄 (tetsu) くdemir>

鋼 (koo) <celik>

鉛 (namari) くkursun>

鋪 (suzu) <kalay)

Birinci sat1rdaki Kanci'nin "maden" anla囚 1 n1 taS1d1t.l

! nl
bilirseniz， ikinci sat1rdan sonraki Kanci'leri bilmeseniz de，
onlar1n icinde kUcUk "maden" Kanci' i bulundugundan， "maden・ i
s le
ilgili bir anlam taS1yabilecegini Clkarabilirsiniz.
Buraya kadar verdigimiz orneklerde bir tane Kanci bir
kelime olusturuyordu. Fakat cogu zaman i ki veya daha fazla
Kan巴 i bir kelime olusturur. Ornegin， 鉄 (tetsu) Kanci'sinin
anlam1 "demir" ve 道 (doo) Kanci'sinin anlam1 ・ yo1・0 1urken， b u
iki Kanci'den olusan 鉄 道 (tetsu-doo) kelimesi ・ demir yolu・
anlam1n1 taS1r.
Her bir Kanci'nin， genel1ik1e， iki veya aaha fazla okunusu
vard1r. Ornegin. yukarlda gosterilen 道 Kanci'sinin doo ve mici
o1mak Uzere iki ayrl okunusu Vardlr. Bunlardan doo， Cince
telaffuzunun JaponCa1asmlS1. mici ise，hemen hemen ayn1 anlaml

On-
yolll 。
，
taSlyan aSl1 Japonca kelimeye gore okunusudur. Birinci okunusa
l， ikincisine Kun-yomi denir. Baska bir deyisle π-yoll1i，
Kanci'nio Cince'de並i 8s11 te1affuzuna g口r e okunusu， K u
n-yo
llli ise
anla血 1n8 gore okunu$udur diyebiliriz.

Kanci E盟主氾旦i 旦主巴旦i

木 k
i boku. moku

林 haya宰 i fln

蓄
量 morl $In

On-yo.i ve Kun-yo.i'yi TUrkce'den ornek verere包 aC1k18maya

cal1sal1m. Ornegin. ・isim・kelimesi， asllnda Arapca kokenli bir
ke1imedir. Arap harfiyle rl sekllnde yazlltr. Kanci' ri
in
ku11anlllS1， "isim・kelimesini ~I olarak yazmaya benzemekt←
dir. Simdi bu yazlyl /isiml olarak telaffuz ederseniz. On- yo
lli
i1e okumus olursunuz. Buna karSlllk. ayn1 yaZlYl /ad/ seklinde
te1affuz ederseniz. Kun-yo.i ile okumu$ olursunuz.

1
5
L_
G. ISARETLER
Japonca'da cUmlenin sonu ( • ) isaretiyle belirtilir.
CUmle oldukca uzun i5e， icine ( 、 ) isareti de konulabi1ir
. Diger
bir deyisle， TUrkce'deki nokta ( .) isaretinin gorevini ( • )
isareti: virgUl (，) isaretinin gorevini ise ( 、 ) isareti gormek-
tedirler. Ayrlca， baska kisinin soyledikleini aynen aktarmak
icin， (r J ) isareti kullanlllr. Bunlar，TUrkce'deki ("・・)
isaretinin karSlll~ldlr.

H. RαフIMA
-Cl (LATIN ALFABES1)
Genellikle Japonca， yukanda aclkladlglmlz Hiragana，
Katakana ve Kanci ile yazlllr. Ancak， pek fazla olmamakla
birlikte， bazl durumlarda，ornegin p昌saport，harita veya yabancl-
lar icin Japonca gramer kitaplarlnda，Latin Alfabesi de kullanll-
maktadlr. Simdi asaglda gösterile~ uc ayrl sistem vardlr:

. Hebon-$iki (Hepburn Sistemi)

1

a ka g8 sa za t a da na ha ba pa ma ya ra wa n
ki gi shi ji chi ー
ー nl hi bi P1 ml ー
ー r1 ー
ー 『
ー
u ku 9u su zu tsu ー
ー nu fu bu pu mu yu ru ー
ー ー
ー
e ke ge se ze t e de ne he be pe me re
。 ko 90 so zo t o do no ho bo po mo
ーー
yo ro
ー
ー
ー
ー
ー
ー
ー
ー

kya 9ya sha ja cha ー- nya hya bya pya mya ー- rya ーー
kyu 9YU shu ju chu ー- nyu hyu byu pyu myu ーー ryu ーー
kyo gyo sho jo cho ー- nyo hyo byo pyo myo ー- ryo ーー

. Kunrei-$iki (E~ìtim Bakanll~1 Sistemi)

2

a ka 9a sa za ta da na ha ba pa ma ya ra wa n
ki 91 si Zl ti ー
ー nl hi bi pl ml ーー r1 ー
ー ー-
u ku gu su zu tu ー
ー nu hu bu pu mu yu ru 一
ー ー
一
ke ge se ze te de ne he be pe me re 四
ー
。
ー ko go so zo to do no ho bo po mo
ーー
yo ro ー
ー
ー
ー

kya gya sya zya tya ー- nya hya bya py置 mya ー- rya ーー
kyu gyu syu zyu tyu ー- nyu hyu byu pyu myu -- ryu ーー
kyo 9YO syo zyo tyo ー- nyo hyo byo pyo myo ー- ryo ーー

. Nihon-Siki (Japon Si5temi)

3

a ka ga sa za ta da na ha ba pa ma ya ra wa n
ki 91 51 ZI ti di nl hi bi pl ml ー
ー rI WJ ー
ー
u ku gu su zu tu du nu hu bu pu mu yu ru ーー ーー
e ke ge se ze te de ne he be pe me re we 一ー
。 ko go so 20 to do no ho bo po mo
ー
ー
yo ro wo ーー

kya gya sya zya tya dya nya hya bya pya mya ー- rya ーー
kyu 9YU 5yU zyu tyu dyu nyu hyu byu pyu myu ー- ryu ーー
kyo 9YO syo zyo tyo dyo nyo hyo byo pyo myo ー- ryo ーー

1
6
 IK IN CI B O L U M

T E M E L 1F A D E L E R
 :3 _ F IIL L E R

. JAPONCA F1
A 1しし ERLE ILGILI GENEL BILGILER

TUrkce'de oldugu gibi， Japonca'da da y ti

klem (predikat)
genellikle cUmlenin sonundadlr. Japonca'da， cUmleyi olusturan
unsurlardan ozne(fail)，nesne ve zarf atllsa bile，0 cUmle yine
de baglmslz bir cumle olarak kabul edilebilir. Ancak，yUklem icin
aynl seyi soyleyemeyiz. YUklem atlllrSa， 0 cUmle artlk cumle
saYllmaYlP， bir cUmlenin parcaSl ya da eksik cumle olarak kabul
edilir. Bunu bir ornekle aClklayallm:

しわたしは 毎日 新聞を 読みます.

Wata~i wa mainici 宰inbun 0 yomi旦主主旦・
<Ben her gUn gazete okurum. >

2
.毎 日 新聞を 読みます.
Nainici ~inbun 0 YQ 旦国主主旦・
くH er gUn gazete okurum. >

3
.新 聞 を 読みます.
Sinbun 0 Y_盟並些旦・
くG azete'okurum. >

4
.読 み ま す .
Yomimasu.
<Okurum. >
GorUldUgU gibi， 2 numarall cUmlede ozne wata~i 留 置 3
numarall cUmlede ozne wata~i w a ve zarf mainici， 4 numarall
cUmlede ise， slraslyla， ozne watasi wa， zarf mainici v e nesne
sinbun 0 atllsa bile， cUmlenin anlamlnda fazla bir degisiklik
olmamakta， ve belirtilmek istenilenin， hiC degilse bir b口lUmu
anlasllmaktadlr.
Oysa，aynl cUmlenin yUklemi 01an yomimasu kelimesi atlllr-
sa，cUmlede belirtilmek istenilen belirsizlesmekte， cUmle d e
anlamslzlasmaktadlr.
YUklemi teskil eden kelimelerden en cok kullanllanl，
kuskusuz fiildir. Bu nedenle， Japonca c! tmle yaplsl icinde yer
alan kelimelerin en onemlisi fiildir diyebiliriz. B u nedenle，
once fiiilleri ele allP incelemeyi uygun bulduk.
Bilindigi gibi，TUrkce bir sozlUkte fiiller I -meνveya
I-mak/'11 図 asdar 晶ekilleriyle g口sterilirler. Japonca b
ir sozlUkte

19
i
ise， bUtUn fiillerin sonu /u/ hecesiyle biter. Ba~ka bir deyisle，
TUrkce'de fiillerin sozlUk sekli /-mek/ veya /-mak/'la biterken，
Japonca'da /u/'yla biter:

kaku yazmak
taberu ye旦主主
iku gt
i!
_!
!全k

Hemen belirtelim ki，TUrkce'de sonu /-mek/ veya /-mak/'la

biten her kelime de fiil degildir (/ekmek/， /cakmak/， /tok皿ak/
gibi). Benzer bir durum Japonca'da da Vardlr. Japonca'da sonu
/ψI i1e biten bUtUn kelimeler fiil degildir:

ISU くsandalye>
au
sg
uu

くyarln>
s
u

u
くblbUl>

ffLLERIN OdRT TEMEL CEKfM SEKLI

B. F

k
Bilindigi gibi TUrkce bir cumlede sahlS ei fiilin
sonundadlr:

geldi豆
geldin
geldi

Oysa Japonca fiiller，TUrkce'deki gibi sahls eki almazlar.

DolaYlslyla，sadece fiile bakarak 0 fiilin kaclncl sahsa ait
oldugunu kolayca anlayamazslnlz. Bunu bir ornekle gorelim:
tw

F
fte
し引 E

き
番 k.L
わh
Lan

ま一一m
⋮u⋮J

す一剖⋮
hha

aEE
aa

⋮
z
q

-・
⋮
Fa.

あなたは 書きます.
Anata wa kakimasu.
<Siz(tekil) 友男.~.~.r.雪~.!l:.~.~.>

・
みちこは 書きます.
Miciko a kakimasu.
<Yiciko y..a..~.竺_r_.>

。 rnekten de anlasllabilecegi gibi， kaku くyazmd孟> fiil，

her Uc sahls icin de aynl sekilde kullanllmakta (kakimasu)，
i

Usiklige ugramamaktadlr.
6.ahulara gore de，

20
 Buna karSlllk， Japonca fiiller， cUmle icinde ustlendikleri
fonksiyonlara bagl1 olarak， seklini degistirir. drnek olarak
kaku fiilini ele allP cekim sekillerini gorelim.

1 kaku くyazar>
:
l kakanai くyazmaz)
.
3 kaita くyazdl)
ユ kakanakatta くyazmadl)
.
l kaite くyaZlp)
2 kakeba (yazsa，yazarsa)
1kake くyaz)
1
.kakoo くyazaylm，yazallm)
"
J. kakeru くyazabilir>
2
.kaketa くyazabil
di>
kakimasu くyazar(kibar konusma sekl
i)>
.
E
.
ekakimasen くyazmaz(kibar konusma sekli))
kakima~ita (yaZdl(kibar konusma sekli)>
kakimasende~ita くyaZmadl(kibar konusma sekli)>

Bu Orneklerden sonra， Japonca'daki fii

l cekimleri
nin cok
karmaSlk ve zor oldugu sonucuna vararak， "
Bunlarlnasll ezberle-
yecegiz?・diye korkuya kapllmaYln. Cunku bu cekimlerin tUmu，
fiillerin asaglda belirtilen d口rt temel cekilis seklinden
tUretilir:

1. Sozluk sekli: kaku

2. Nai sekli: kaka-nai
3. Masu 5ekli: kaki・-
masu
4.Te sekli: kai-te

Fiillerin bu d口r
t temel cekim durumunun TUrkce'deki karSl-
llklarl soyledir:

1
. SozlUk sekli: genis zamana benzer.
2
. Nai sekli: olumsuz genis zamana benzer.
3
. Masu sekli: anla皿ca sozlUk s ekli ile aynl olup， daha
kibar bir konusma seklidir.
4
. Te sekli: ー ip!，!-lp! ulac(gerundium) sekline benzer.
/

c
. FIILLERIN CEKluLERINE GORE Uc GRUBU

Simdi de， Japonca fiillerin， bu dOrt te皿el cekilis sekil-

lerini， bir tabloda basl1ca Ornekleri
yle gosterelim:

21
 TABlO 1

sozluk s
. nai s
. 血 asu s
. te s
.

itmek osu osanal oSlmasu osite

[osimasuJ [osite
]

satmak uru uranal urlmasu utte

vurmak utsu utanai ，

uc masu utte
[utu] [
utimasu]

acmak aku akanai akimasu aite

yUzmek oyogu oyoganal oyoglmasu oyoide

ucmak tobu tobanai tobimasu tonde

。rme註 amu amana ， 且 ，

m masu ande

l
gorUsmek， au awanal a.masu atte
karsllasmak [
a首 u
J [awimasu]

soylemek .
u .wanal iimasu itte
[
iwu] [i
首 imasu]

satlo almak kau kawanai kaimasu katte

[kawuJ [kawimasuJ

gitmek iku ikanai ikimasu itte

，
soylemek 。害事 aru 。事事 arana 。害事 a
.
.masu 。事事 atte

var olmak aru n

al ar.masu atte

22
 gormek mlru mlnal mlmasu mite
2

yemek taberu tabenai tabemasu tabete

etmek suru Enal 書Imasu 軍ite

3 yapmak [sinaiJ [simasuJ

ge1mek kuru konai kimasu kite

定 ( ] icinde fii1in 6s11 sekilleri g口steri1mektedir. Örne~in ，

suru f111inin nai sekli， aSllnda sinai olarak dUsUnUIUrken
Japonca'da /si/ hecesi o1maY1p yerine /
寄i/hecesi ku11an11dlgln-
dan sinai， ~ìnai olmustur.

Yukar1da. Tab10 l'de gosterilmeyen fiillerin cekilis1eri，

sozlUk seklinin son hecesine gore yapl1lr. Baska bir deyisle，
soz1Uk 6ekillerinin son hece1eri aynユ 01an fii11er， gene1lik1e
aynl seki1de ceki1ir. (Ancak，ileride de aclklayacaglmlz gibi，

。
sadece son hecesi /

Tablo 1'
ー ru/ 01an fiiller b
rnegin， sozlUk sek1i /
d
u kuralln dlSlndadlr.)
-sul i1e biten fii11erin tUmU，
e yer alan osu fiiliyle aynl ekleri alarak cekilir.

soz1Uk s
. nal S
. masu S
. t
es.

くitmek> osu osanal OSImasu 。立註豆

くkonusmak> hanasu hanasanai hanasimasu hana立L1豆
<odUnc vermek> kasu kasanai ka喜imasu kaゑU豆
くbozmak> kowasu kowasanai kOYlasimasu kowa上1
呈 主
くiade etmek> kaesu kaesanai kaesimasu kaeぇu金

Aynl seki1de，son hece1eri I tsul i1e biten katsu <yenmek>，

matsu <beklemek> ve tatsu <ayaga kalkmak> gibi fii11er de， Tablo
l'deki utsu <vurmak> fii1i gibi cekilirler.
Bu asamada，aynl seki1de cekime u~rayan fiilleri bir arada
soyle gosterebi1iriz.

主
23
 。三g_t ipi: hana豆・ ka
旦 三g. kowa
_ 宣
.!.s
! a主旦.v b.
u主主旦 t ipi: ka主主
旦・ ma 主主旦. mo~旦・ t a主主旦. vb.
a邑旦 t ipi: aruku目・ ka邑旦. 。長旦. saku. vb.
oyo.9! tipi: i
! so旦旦. ko .9
!.m
! Oj
l旦. sawa .
9!
!.v b.
tobu tipi: nara 恒 . sake 主旦. yobu. yorokobu. vb.
a!
!
!.旦 tipi: k
a!
!!
.・ n
旦 o!
!!
.旦. nusumu・ ya 旦
y_.h a
sa!
!!.
・ v
旦 b.
寄i nu tipi: sadece 事 i旦旦
a旦 tipi: i g
_. 。旦. ka 旦. hiro・ t
旦 suka旦. vb.

Tablo 1・ deki ornek fiiller incelendiginde， Japonca'da

sOzluk sekillerinin son hecesi /-ru/ ile biten Uc cesit fiil
oldugu gorUIUr:

-Birinci grupta yer alan fiillerden.， sadece 5 0n hecesi

/-ru/ ile biten fiil cesitleri;
yani， uru tipi fiilleri: 宰 ikaru. hairu. nemuru. keru，
inoru. vb.

-lkinci gruptaki fiillerin hepsi /

ーru/ i1 e biter:
yani. miru tipi: iru. niru. ikiru， tociru. vb.
ve taberu tipi: deru， hirogeru， yameru， v b.

ーUcUncU grup fiilleri:

yani， suru ve kuru.

KlsacaS， birinci grup fiillerde， /-ru/ hecesinden once

l
gelen /a/，/i/，/u/，/e/， /0/ Unlulerinden biri vardlr. Buna
註arSlllk，ikinci grup fiillerde i e，/-ru/ hecesinden 口nce sadece
s
/i/ veya /e/ UnlUsU vardlr. Baska bir deyisle， eger bir fiilin
sozlUk seklinin sonu /-aru/，/-uru/ veya /ー oru/ ile bitiyorsa， 0
fiil birinci grup bir fiildir ve de uru gibi cekilir.
Sorun yaratabilecek fiiller， sozluk sekli / ーi ru/ veya
/-eru/ ile biten fiillerdir. Bu durumda fiilin， birinci ya d a
ikinci gruba girip girmedigi， ancak sozluge bakarak anlaSlla-
ーi
bilir. Birinci gruptan / ru/veya /-eru/ ile biten fiillerin
basllcalarlnl soyle gosterebiliriz:

2
4
 本 ーi
SozlUk sekli / l
ru/ ie biten 1
. grup fii11erden
basllcalarl:

事i r
ru くbi1mek>. ha事 iu くkosmak>. nigiru くe11e tutmak>.
kugiru <parca1ara aYlrmak>. iru <lazlm. gerekmek> vb.
C'Var， var olmak" an1amll iru ise 2. grup bir fii1dir.)

. grup fiillerden
*SozlUk sekli /-eru/ ile biten 1
basl1ca1al'"l:

suberu <kaymak>. ~aberu くkonusmak> ， heru <aza1mak>，

kaeru <donmek>，aseru <telaslanmak> v b.

Bir de kiru fii1i vardlr ki， birinci gruba girdiginde

<kesmek>. ikinci gruba girdiginde ise (giyinmek> anlamlna gelir.
Fii1in hangi an1ama ge1digi vurgudan an1aS111r. SoY1e ki:

KI-ru sek1inde okundugunda <kesmek>:

ki-RU seklinde okundugunda i se くgiyinmek> anlam1na
gelir.

Son olarak da， birinci grup fiillerden olup t a， bir baklma

kural dlSl 01an i ku， o~saru ve aru fiilleri vardlr. Iku fiilinin
/-te/ sekli， yukarlda be1irtilen kural geregince aku fii1i gibi
cekilerek ikite olmasl gerekirken， kural1ara uymaylp itte seklini
a11r. O~ 辛 aru fiilinin /-masu/ sekli de， kural uyarlnca o~ 辛 arimasu
o1masl gerekirken 0 辛 ~aimasu olur: aru fiilinin /-nai/ sekli ise
aranai degi1， sadece n ai'dir.
UcUncU grup fii1lerin tUmU kural d1S1 fiillerdir. Suru ve
kuru gibi ceki1en fiil ornek1eri yoktur. Bu neden1e， daha once
be1irti1en i ku. ossaru ve aru ile birlikte. kura1 dlS1 bu bes
fiilin cekimini ezber1emek gerekir.
Dort teme1 cekim sekline gore，fiillerin sonundaki ek1eri
topluca soyle gosterebi1iriz:

25
 T
ABL
O2

sOzluk seklinin nai s

. 血 asu s
. t
es.
sonu

-su -sanal ー事 Imasu -~ it

e

-tsu -tanai -clmasu -tte

-ku 寧 -kanai -kimasu ーi

te

-gu -ganal -glmasu -ide

-bu -banai -bimasu -nde

-mu -manal ー冊 Imasu -nde

-nu -nanal -nlmasu -nde

ー(unlU)-u -wanal -Imasu -tte

-aru 草草 -aranal -arimasu -atte

-uru 車車窓 -uranal -urimasu -utte

-oru -oranai -orImasu -ott

e

-Iru anal
-Jr -I
・ rlmasu ーitte (1.g.)
-Inal -Imasu ーi
te (2.g.)

-eru -eranal 明 erlmasu -ette (1.g

.)
-enal -ema
stl -ete (2
..g
.)
」・一

寧 A noa孟 iku kural dlSldlr.

草草 oak aru ve 0害事 arukural dlSldlr.
An

寧草草Anoak suru ve kuru kural dlSldlr.

2
6
 D
.FI
IしLERINGRUPLARINI BULURKEN OIKKAT EDI
LMESIGEREKEN NOKTALAR

Buraya kadar yaptlg1mlz aClklamalardan da anlaSllacagl

gibi， Japonca'da fiiller karmaSlk gibi gdrUnse de， as11nda
oldukca dUzenli ve kurallara baglldlr. Bir baklma， TUrkce'nin
fiil cekimine benzemektedir. Fiillerin sdzlUk sekillerinin son
heceleri bilirseniz，yukarlda aClkladlglmlz kurallara gore hemen
tUm cekim sekillerini elde edebilirsiniz.
Ancak， sdzlUk seklinin son hecesi /-ru/ ile biten
fiillerin cekiminde biraz dikkatli olmak gerekir. CUnkU， bu
fiillerin sadece sdzlUk sekillerinin son hecesine bakarak hangi
gruba girdiklerini anlamak mUmkUn degildir. Bununla birlikte，
eger， bir fiilin sdzluk sekli dl$lndaki herhangi bir cekim sekli
bilinirse， 0 fiilin 1. ya da2 . gruba girip girmedigi kolayl1kla

。
anlaSllabilir.
rnegin，fiillerin n ai sekline baklldlglnda， 0 fiilin
hangi gruba girdigi aClkca belli olur. Bunu soyle anlayabiliriz:
Eger /-naU'den dnce /a/ g eli
yo!' ve /-anai/ oluyorsa， 0 fiiller
1. gruba: 口yle degil de，/ーi nai/ veya /-enai/ seklinde iseler 0
fiiller 2. gruba girerler.
Bunlar dlS1nda kalan bes kural dlS1 fiilin (suru， kuru，
iku， aru， ossaru) bulundugunu hiC unutmamak gerekir.

E
.FIILLERIN YUKLEM(PREDIKAT) SEKILLERI

1
. DUz ve Kibar Konu$ma $ekiIleri:

Japonca'daki dUz ve kibar konusma sekilleri， gUnluk

yasamda buyUk onem taSlr. Konusulan kisi (gonderilen)， eger，
aileden birisi，yakln arkadas， yaSlt， daha genc ya da sosyal
statU baklmlndan daha asagl bir konumda ise， konusan kisi
(gonderen)，genellikle，yUklemlerin d t
lz seklini kullanlr. Yazl
dilinde de yUklemlerin dUz sekli kullanlllr.
Samim! olunmayan (olunsa da konusmacldan yas ve statUce
daha Ust durumda bulunan) kisilerle konusurken kibar konusma
sekilleri kullanlllr.
Japonca ogrenen yabancllarln，ilke olarak， kibar konusma
sekillerini kullanmalarl， fazla yanllS yaplp pot klrmamalarl aC1-
slndan yararll olur. CUnkU， konusurken yUklemin d t
iz sekli yerine
Yanllsllkla kibar seklini kullanmak， kib~r sekli yerine yanllS-
hkla duz'seklini kullanmaktan daha iyidir. En aZlndan， daha az
yanllS yaplp pot klrmamaYl saglar.
Fiiller. yUklem olarak kullanlldlglnda，aynl kurala bagll
olur. Bu demektir ki，fiillerin de dUz ve kibar konusma sekilleri
vardlr.

ι 2
7
2
.F iillerin Simdiki ve Geçmi~ Zamanlarl (Olumlu v
e Olumsuz
Sekilleri):

a
) DUz Konusma Sekilleri:

Japonca'da， fiillerin simdiki zamanln dUz sekli， asllnda

daha cok，TUrkce'deki genis zamana benzer. Fiillerin dUz sekil-
leri icin， yukarlda gördU~UmUz sozlUk sekli kullanll1r.

simdiki zaman sekli ~ sozluk sekli: kaku

simdiki zaman olumsuz sekli ~ nai sekli: kakanai

Fiillerin gecmis zamanln dUz sekli icin d e.t e sek1indeki

fii1in son sesi olan lel sesi la/'ya cevrilir. (Japonca'da，di'li
gecmis ve mis'li gecmis zaman ayrlml yoktur.)

kaite (te sek1i) 一一→ kaita (gecmis zaman，dUz sek1i)

Gecmis zamanln olumsuz dUz sekli， fii1in nai seklinden

tUretilir. Bunun icin de， nai seklinin sonunda yer alan /-nai/，
j-nakatta/ olarak degistirilir.

kakanai (nai sekli

) 一一→ kakanakatta
. olumsuz， duz s
(gec. z .)

Buraya kadar aClkladlglmlz dUz sekilleri soyle gostere-

biliriz.

simdiki zaman olum1u s

. kaku
simdiki zaman olumsuz s
. kakanai
gecmlo zaman olumlu s. kail旦
gecmlS zaman olumsuz s. kakanakatta

b
) Kibar Konusma Sekilleri:

Kibar si血 diki zaman sekilleri，/-masul i1e yaplllr. Fiilin

simdiki zaman ml YOksa gecmis zaman ml oldu~u ， olu皿 l
u mu olumsuz
mu oldugu， masu seklinin son I-masul klsml degistirilerek
gosterilir.

simdiki zaman olumlu s

. kaki盟主主旦
oimdiki zaman olumsuz s
. kakì~主主主旦
gecmis zaman olumlu s. kaki盟主主よg

28
 Gecmis Zamanln olumsuz kibar sekliyse， yukarldaki kural-
lardan biraz ferklldlr. Simdiki zaman olumsuz sekli /-masen/'in
sonuna 6. bolUmde (sayfa 72 v.d.d.) gorecegimiz bildirme edaLr
desu'nun gecmis zaman sekli /de~ita/ eklenerek elde edilir:

gecmis zaman olumsuz s

. kakim
主主豆旦旦生三i1主

。
) Simdikl ve Geomis Zaman Ekleri ve drnekleri:

Buraya kadar aClkladlglmlz，fiillerin ceki皿 lerinde kulla-

nllan ekleri topar1ayarak bir kez de tab10 ha1inde gostereli皿.

TABLO 3

dUz sekil kibar sekil

simdiki z
. olumlu kaku kakimasu

gecmlS z
.01u
血1u kait
a kakimaSita

simdiki z
. o1umsuz kakan
ai kakimasen

gecmlS z
. olumsuz kakanakatta kakimasen de霊i
ta

Simdi de basllca fiillerin cekimini gore1im:

(itmek> くvurmak>

OSU 0事 Imasu utsu ucimasu

o~ìta osimasita utta ucima~ ita
osanal OSlmasen utanai ucimasen
osar可akatta 0事 imasen de寄 it
a utanakatta ucimasen de~ita

くacllmak> くyuzmek>
mm
u‘
oo

aa
・
--t
vzvJ

S 町
OO

aku akimasu oyogu

向 -n

・
‘
1
事

aita akima宰 ita oyoida

泊
目
ヨ

akanai akimasen oyoganai oyogimasen

akanakatta akimasen de宰 ita oyoganakatta oyogimasen de~ita

29
 くormek> <olmek>

amu amlmasu 事Inu 事Inlmasu

anda amima~ita 宰 inda 吾 inima~ita
amanal amlmasen 宰Inanal ~Inlmasen

amanakatta amimasen de~ita 事inanakatta ~inimasen de宰 ita

<uymak，karSllasmak> m ili-- くgitmek>

u-
u、

aaaa
aaaa
S 寄ss
iku ikimasu
..

tnn
mmm
t
a n2Un
‘ww

n
φ.

u
-ee
鎗

itta ikima事 ita

“u-2

.ilk
aa

ikanai ikimasen
-a

、
-

'
悼
日

邑 2

‘2

-
e
Au

t
"

e
白

d
&
ゐE

2'

2
y
冒
E ikanakatta ikimasen de~ it
a
‘
‘
也
目

嶋
日
巳嶋司

<gormek， bakmak> くyemek>

mlru mlmasu taberu tabemasu

mita mima~ita tabeta tabema~ita
mlnal mlmasen tabenai tabemasen
minakatta mimasen de~ita tabenakatta tabemasen de~ita

<etmek，yapmak> くgelmek>
u-
ssss
m
uaa

am
u
r-t

・
l
cdweve-Eev

evevevev

kuru kimasu
tnn
a
am
・t・--t
l・

kita kima辛 ita

nn

am
t・
iElk

e
、

konai kimasen
，、
-

e
a

a
'a

du
ev
a
'

L，

、
3
AV

畠E
A
a

konakatta kimasen de宰ita

-

BUtUn bu aClklamalardan sonra， Tablo 3'te belirtilen 8

sekil ile Japonca bazl kolay cUmleler yapabilmeniz gerekir.

30
&
3
. Fiillerin SUreklilik Kipi;

a
) Cekimi:

Buraya kadar belirtilen simdiki ve gecmis zaman sekil-

lerinden baska， Japonca'da fiillerin bir de sUreklilik ifade
edensekil1eri vardlr. Ancak bu sekil， tek bir ekle degil， fiilin
te sekli ile iru くvarolmak，bulunmak) fiili birlikte kullanllarak
elde edilir. Bu durumda iru fiili， yardlmcl fiil olarak kullanll-
maktadlr.
I
ru fiili， 2 . grup fiillerden olup， miru fiili gibi
cekilerek， simdiki ve gecmis zamanlarda sUreklilik durumunu
belirtmek icin kul1anll1r. Simdi kaku fiilini drnek alarak
sUreklilik sekillerini gosterelim:

dUz konusma s
. kibar konusma s
.

sim.z.olumlu: kai主主よ工旦 kaite imasu <yaz1yor)

gec.z.olumlu: kait主よ1
呈 kail
豆単位且旦 くyazlyordu)

sim.z.olumsuz: kaite i
nai kaite imasen <yazm1yor)

gec.z.olumsuz: kai生血豆主主主主主 k
a'i坐 i
m笠旦坐三弘主くyazm1yordu)

(Olumsuz seklin bir de kakanaide i

ru <yazmamakta direniyor)
sekli olup，anlamca fark11d1r.)

) Japonoa SUreklilik Seklinin Belirtti~i Anl

b am:

Japロnca sUreklilik sekli， anlamca TUrkce'deki / ー iyor/

sekline benzemekle birlikte，farkll oldugu durumlar da gdrUIUr.
Japonca sUreklilik seklinin basllca iki anlaml vardlr:

- Yukarldaki Orneklerde gOrUldUgU gibi， eylem devam

1
etmektedir. Tlpkl TUrkce'deki /喧血ektedir/， /-maktad1r/
gibi:

私は今手紙を 書いています.
WataGi .a ima tegami 0 ~豆u 竺.J1I1.a，雪 U.
くB >
en simdi mektup }.'.Il..~.1':f..().!:.~.':Il..J y.照明院り 1111) .

3
1
 ) ♂ - . _ ; : _ "" ~-ι
:二仁、~..: .
.q
: 、

2- Eylem bitmis，ancak etki ya da sonucu devam etmektedir:

窓が 開いています.
Iado ga 号 U.~."J~型 !;.IJ •
l
くPencere.éi_ç.t.~...d.見r..Il.y"()..r."
(Pencerenin aClk olmasl， gecmisteki
acllma eyleminin b
ir sonucudur.)">

アフメットは 日本へ 行っています.

Ahumetto wa Nihon e itte imasu.
くAhmet (su anda) Japonya'da .t.
I
_
.I
.
l.
.
I
l.
1切り.(Ahmed'in Japonya'da
bulunusu，gecmisteki gitmek eyleminin bir sonucudur.)>

SUreklilik kipinin， TUrkce'de olmayan 2

. anla皿 lna dikkat edil血 esi
gerekir.

32
. Emi
4 r Kipi:

a
) Kibar ve Nazik Emir Sekli (Rica):

TUrkce'de，・ Git• ，・ Gidin. ve ・ Gidiniz. gibi farkll

kibarllk derecesini gosteren degisik emir sekilleri oldugu gibi，
Japonca'da da benzer bir durum vardlr.
Japonca'da emir kipinin， genellikle， kibar ve nazik
soylenis sekli kul1anlllr. Bu sekil， aS}lnda emir degil， rica
belirtir. Emir kipinin baska 5oylenis sekilleri ise，oldukca kaba
ve 5ert olup，kullanlllSl slnlrl1dlr. Bu nedenle，kibar ve nazik
emir seklinden baslamaYl uygun bulduk.
Emir kipinin kibar ve nazik seklini elde etmek i cin.
ilgili fiilin te seklinin sonuna Ikudasail eklemek yeterlidir.
ー(
Bunun TUrkce'deki karSlllgl / y)in/ veya 1ー(y)iniz/'dir.

: くYiyin (lUtfen).>
tabete kudasai

) Kibar Ancak ZorlaYlcl Emi

b r Sekli:

Daha zorlaYlcl anlamda emir. masu seklindeki fiilin

ー masul klsml atlllp，yerine I-nasail getirilerek y
/ aPlllr.

tabe
盟主主旦 (masu s.)

旦主主主1 (
tabe zorlaYlCl emir s.)
くYe ( Y emelisin.)>

) Kaba Emir Sekli:

。

Daha kaba ve buyurgan bir emir sekli vardlr. Bu sekilse.

soyle elde edilir:

ーBirinci grup fiillerde，sozlUk seklinin en sonundaki lul

sesinin /e/'ye donUstUrUlmesi gere並ir
:

kaku (sdzlUk 5.)

kake (kaba emir 5

.) くYaz!>

33
 -tkinci grup fiillerde，sOzlUk seklinin sonundaki /u/ sesini
/0/ yapmakla olur:

taberu (sOz1Uk 5
.)

tabero (kaba emir 5.) くYe!>

-DUzensiz fiiller 01an UcUncU grup fii11erin kaba emir

sekilleri ise，50y1e yapllmaktadlr.

sur旦 (soz1
Uks
.)

主江旦 (kaba emir s

.) <Yap!>

kur
旦 (soz!Uk s
.)

koi (kaba emir s

.) くGel!
>

) K1bar ve Nazik E
d mrin Olumsuzu:

Fiillerin olumsuz emir sekli， fiilin olumsuz te sekli

(sayfa 41de aClklanacaktlr) kullanllarak yaplllr. dnce olumsuz te
scklini soyle elde ederiz:

主1
taben (
na1s
ekli
)

tabe
旦当豆 (olumsuz t
e sekli)

Bir fiilin o1umsuz t e seklinin sonuna， olum1u emir

seklinde孟igibi kudasai kelimesi getirilirse， 0 fiilin kibar
sekilde sOylenen olumsuz emir sekli elde edilmis olur.

担当豆 k
tabe udasai <(LUtfen) yemeyin.>

) Klbar Anoak ZorlaYlCl E

e mrin 01umsuzu:

Bir de，d08rudan ve zorlaYlCl emir se並r i， bunun

i vardlr k
olumsuz sekli yoktur. B
u olumsuz emrin yerine soyle sekiller
kullanllabilir:

34
 -te wa ikenai (dUz)

ya da

-te wa ikemasen (kibar)

Ancak. bu ifade， asllnda emir OlmaYlp， eylemin yapllmasl-

nln dogru olmadlglnl veya yasaklandlglnl belirten yardlmcl fiil-
dir
. Bunu sayfa 158de daha ayrlntll1 bir 6ekilde goreceksiniz.

tabete wa ikenai (dUz konu6ma 6ekli)

<Yemek yasak. Yemek dogr
・u degil
.>

tabete wa ikemasen (kibar konu6ma 6ekli)

くYemek yasak. Yemek dogru degil.>

) Kaba Em
f rin Olumsuzu:

Fiil1erin en sert ve ZOrlaYlCl emir 6eklinin olumsuzunu

elde etmek kolaydlr. Bunun icin bir fiilin sozlUk sekli sonuna
/-na/ eklemek yeterlidir.

taberu (sozluk sekli)

Taberuna. くYeme!>

Bu kural，daha once aclkladlglmlz， UcUncU grup fiiller

icin de gecerlidir:
s
uu
uu
・
v ・

(sozlUk 6ekli)
s
M
一
v

くYapma!>

kuru (sozlUk sekli)

Kuruna. <Gelme!>

3
5
 g) Fiillerin Emir $ekilleri (Ozet):

Buraya kadar aClkladlgl皿 l Z emir sekillerinin tUmU，

asagldaki tabloda toplu olarak gosterilmistir:

TABLO 4

i一
F
t-u
i
1
u-e
-

・ -a
η4-6t

-
--a
- ‘t

・- d
nuze

内
-e
OLUMLU . grup f
1 iil
'

-a
a
'・ 1
-Lk
-LU

司
S
kibar kaite kudasai
kibar zorlaYlCl kakinasai tabenasai
kaba zorlaYlcl kake tabero

TABLO 5

OLUMSUZ 1
. g，:up fiil 2
. grup fiil
kibar kakanaide kudasai tabenaide kudasai
kibar zorlaYlcl (
Y fi
D. (yok)
kaba zorlaYlcl kakuna taberuna

Ancak， yukarlda aClkla~dlgl gibi， zorlaYlcl emir sekilleri

kullanlldlgl zaman，konusma .fcnusuyla ilgili sartlara yeterince
白nem verilmesi gerekmekteair. Eu yUzden， 口 zellikle bu son iki

。
sekli，zorunlu kalmadlkca kじ llan回 amanlz gerekir.
nemli bir konuyu dahεbelirteli皿: Japonca'da， TUrkce'deki
"Yesin'， ・ Yazsln" gibi， e~:r kipinin UcuncU sahlslarlnln
karSlllgl yoktur.

5
. 1stek Ki
pi:

a) !stek Kipinin DUz Soylenis Sekli:

Bir eylemin olmasl istenirken ya da bir eylem onerilirken

istek kipi kullanlllr. Istek kipinin dUz s口ylenis sekli， fiil-
lerin sozluk sekillerinden elde edilir.

-8irinci grup fiillerin dUz istek sekl，i sozlUk seklinin

sonundaki /-ul yerine 1
-00
1getirilerek yaplllr:

kaku (sozlUk 5e!li) くyazmak>

kak (/-ul eki atlllyor)
kakoo (ー 00/ ekleniyor) くyazaYlm， yazallm>
/

36
 ーlkinci grup fiillerde ise， sozlUk seklinin sonundaki "
/-ru/
yerine /-yoo/ eklenir.

taberu (sozlUk sekli) <yemek>

tabe (/-ru/ eki at111yor)
tabeyoo (/-yoo/ ekleniyor) くyiyeyim，y
iyelim
>

一
UcUncU grup fiillerde ise durum soyledir:

suru 一一→ $iyoo <yapaYlm，yapallm>

kuru -
一一一
→ koyoo <geleyim，gelelim>

b
) !stek Kipinin Kibar Soylenis $ekli:

1stek kipinin kibar soylenis sekli ise， fiillerin masu

seklinin sonundaki /-u/ yerine /-00/ getiri lerek yaplllr. Bu
araaa /s/ sesi /$/ o1ur. Yani， kibar istek seklini elde etmek
ioin， masu seklinin sonundaki /-masu/'yu /-ma辛口 0 / yapmak
yeter1idir.

tabe
!!!
，主
主旦 く yemek> fii1inin masu sekli)
(
tabe
盟主主旦旦 (kibar istek sekli) <yiyeyim， yiyelim>

) Japonoa !stek Kipinin KullanlllSl:

。

Bilindigi gibi TUrkce，de， onerilen eylemin sadece oneren

kisice yapllmaSl durumunda ya da onerilen eylemin baska k isiyle
birlikte yapllmaSl istendiginde， istek kipinin degisik sekilleri
kullanlllr: .yiyeyim.，・ yiyelim. vb. gibi. Japonca，da boyle bir
ayrlm yoktur. Ornegin， tabema$oo， her iki durumu da belirtir.
Ayrlca， istek kipinin kibar soylenis s eklinin olumsuzu
yoktur: bunun yerine， duz sekil ioin no wa yameyoo， kibar sekil
icin ise no wa yamema$OO kelime grubu， fiilin sozlUk sekline
eklenir."Bu durumu TUrkoe'ye aynen cevirme註 gerekirse， ・ .• • -meyi
blrakallm (bHakaYlm). veya •.. .-mekten vazgeoelim (vazgeceyim)・
gibi anlama geldigini s口yleyebiliriz. Bunu orneklerle gOrelim:

Tabako 0 suu no wa yameyoo. (dUz sekil)

Tabako 0 suu no wa yamema宰00・ (kibar sekil)
くSigara icmeyelim(icmeyeyim)，Sigara icmeyi blrakallm
(blTakaYlm).>

37
F
.FIILLERIN SORU SEKLi

Bilindigi gibi， TUrkce'de soru eki I皿 i/'dir. Unlu uyumuna

gore Iml/，Imi/，Imu/，ImUI seklinde degisen b u ek，sadece cUmle
sonunda degil， cumlenin degisik un5urlarlndan sonra da gelebilir.
Bunu bir 口rnekle gorelim:

.A
1 li Japonya'ya gitti J
II
i?

. Ali Japonya'ya 1/11 gitti?

2

3
. Ali m
i Japonya'ya gitti?

Japonca'da soru eki ka'dlr: sadece cUmle sonunda kullanl-

llr. Bu nedenle， yukarldaki U c ornek cUmlenin Japonca karslllgl
tek olur. 2 ve 3 numarall 口rnek cUmlel
-erin anlamlan， Japonca'da
ancak vurguyla verilebilir:

アリは 日本へ行きましたか.
Ari wa Nihon e ikimasita ka?
くAli Japonya'ya gitti mi?>

Soru eki ka，fiil olmayan yUklemlerden sonra da gelip，onu

soru yapabilir:

この 花は きれいですか.
Kono hana wa kirei desu ka?
くBu cicek gUzel 田 iワ〉

TUrkce'de 50ru kelimeleri・(ne・ . "kim" "nasd・

0 . nere
vb.) ile yapllan soru cUmlelerine soru eki /mi/ eklenmez. Fakat
Japonca'da，cUmle icerisinde soru kelimesi bulunsa da bulunmasa
da. her soru cUmlesinin sonuna ka konur. Bu baklmdan Japonca soru
cUmlelerinin yaplllSl. TUrkce'ninkinden cok daha basittir.

これは 何ですか.
Kore wa nan desu ka?
<Bu nedir?>

Yukarlda gosterdigimiz orneklerden anlayacaglnlz gibi.

Japonca imlada soru isareti kullanllmaz: bir cUmle ister soru
olsun ister olmasln. aynen (
" ) isaretiyle biter.

38
 G
. ULACLAR (
GER
UNO
JUM
LAR
)

Buraya kadar yapllan aClklamalar， fiillerin cUmle sonuna

gelen sekilleriyle ilgiliydi. Simdi de cUmle icinde kullanllan，
fiilden tUremis kelime tUrlerinden， ulaclar Uzerinde duracaglZ.
TUrkce'de kullanllan baZl ulac ekleri soyle gosterebiliriz:

(1) -(y)ip: yiyip， gidip， yazlp v

b.

(2) -
(lI)
ere
k: yiyerek，giderek，yazarak v
b.

(
3) -
(lI)e...-(y)e: seve seve，gide gide，yaza yaza v
b.

(
4) -
se: yese，gitse，yazsa v
b. (Asllnda sart e
ki
。
lmakla birlikte， fonksiyonu ulaclnkine benzemektedir.)

TUrkce'deki ulaclara benzer sekiller Japonca'da da vardlr.

Asaglda onlarl tek tek goreli血 :

1
./ー (Y)ip/ Ulacln Kar寄 Illgl Olan Japonca Ulac $ekli (Te $ekli
):

TUrkce'de /
目 (y)ip/ ekiyle kurul皿 us baglama ulaclnln Japon-
ca'daki karSlllgl， fiilin te seklidir:

kai主 主 く yazlp) (kaku fiilinin te sekli)

tabe.1豆く yiyip) (taberu fiilinin te sekli)

i
t主主 <gidip> (iku fiilinin te sekli)

Bu sekil， TUrkce'deki /ー(y}ip/ ekinin karSlhU olmakla

birlikte， degisik fonksiyonlarl da oldugundan. biraz daha
aClklamakta yarar gorUyoruz. Bu seklin basllca Uc kullanlllS
sekli vardlr:

39
 、 丸

I' ~

a
-!k
i eylemi birbirine b
agl
amada kullanlllr. Genellikle，
so寄 i
te ...• <..
.v es o
nra. ..> sekline cevrilebilir:

私は ヌドを 買って 帰りました.

Wata~i w
a hon 0 katt里 k
aerir
阻害 i
ta.
~Ben k
it ap a)lp (
eve)dond
lim.>，

=私は 本を 買いました. そして 帰りました.

Wata喜iw ah on 0 kaima~ita. ~()~iJ.~ kaerima寄 i
ta.
くBen kitap aldlm v e ( eve) dondum.>

佐藤さんは庖にいってパンを買います.
Satoo-san wa mise n
ii tt
ep a
n0 k aimasu.
くS i
_d
aYln Satoo，dUkkana g jpekne
: k allr.>

=佐蟻さんは底に行きます. そしてパンを買います.
Satoo-san w
a mise n
iik
ima
su. $~吾.i.~.!l. pan 0 kaimasu.
くSaYlnSatoo， dUkkana g
iae
r，v
e ekmek allr.>

b
-!k
i eylemin a
ynla
ndam
eyd
ana geldigini gosterir.

私は本を読んで勉強をします.
Wata~i w
aho
n0 y~~~~ benk
yoo0 s imasu.
くBen kitap 1J~.u.Y.型 rak (
der
s) callSlyorUm.>

人々はだまって座っています.
Hito-bito wa damatte s
u冒att
ei masu.
<lnsanlar susarak (ses
siz
ce) oturuyor.>

c
- Ulac， neden-sonuc i
lis
kis
i belirten cumlede， nedeni
gosterlr:

仕事があって行けません.
Sigoto ga atte i kemasen.
<lsim ()J4~a~_~91~ gide皿em.
>

かぜをひいて勉強できませんでした.
Kaze 0 hiite benkyoo d e
kimasend esita.
くSoguk 里 ~.g}.g.l.!l1..j.9.Jll. d
ers callsamadlm.>

40
. Te $eklinin Olumsuzu:
2

Fiillerin belirttigimiz but e seklinin i i ayrl olumsuz

k
sekli vardlr. Bunlardan ilki. fiilin. daha once emir kipinin
kibar soylenis sekliyle ilgili bolUmde belirttigimiz. nai
sekline. /de/ eklenerek elde edilen sekildir:

nai sekli e sekli

. olumsuz t
1

kakanai kakanllide くyazmaylp. yazmadan>

tabenai tabenaide <yeoeyip. yemeden>

ikanai ikanaide くgitmeyip. gitmeden>

Te seklinin bir olumsuzu daha vardlr. Bu sekil i5e. fiilin

nai seklindeki I-nail yerine Iーnakute/ getirile~ek yaplllr:

Rai sekli e sekli

2.olumsuz t

kakanai kakanakute くyaz己aYlp. yazmadan>

tabenai tabenakute 皿e
<ye::Jeyip. ye den>

ikanai ikanakute く gi~meyip. gitmeden>

Bu iki olumsuz te seklinden ikincisi. genelde neden

belirtmede kullanlllr:

昼ごはんを食ペないで来ました。(1. clu
:ls
: e sekli)
UZ t
Hiru-gohan 0 J~~_~_Il.ili ß.e. kimasita.
りgle yemegini Y_~_ID..E3A~r，I geldim.>
く

友達がいなくてさびしいです. (. olucsuz te sekli)

2
Tomodaci 9坦 inakute sabisii desu.
くArkadas .()J!Il竺品主 g.~_.Jç..iI_l y n1z1
al issedi
1k h yoru:
m
ArkadaSlm (yanlmda) olmadlgl icin yalnlz:m.>

1
4
3
./ー (Y)erek/Ulaclnln Kar~11 I
gl Olan Japonca Ulac Sekli:

TUrkce'de /ー(y)erekl ekiyle kurulmus durum UlaClnln Japon-

ca'daki karSl11g1. fiilin masu seklinden ノ ーmasu/ eki at111P.
yerine /-nagara/ ekinin konulmaslyla elde edilir. Bu yontemi
soyle gosterebiliriz:

. Ma8u 5ek1i a1
1 1n1r
: tabemasu

. Bundan /masu/ kaldlr111r: tabe

2

3
. Sonuna /nagara/ ek1enir: tabe旦呈呈呈工旦

旦2
旦 .
.!!
J些l
i nuara sekli

tabemasu tabe
旦生皇主主主 <yiyerek>

kakimasu kakiI
l.
!.
.9
.旦
工主 <yazarak>

ikimasu ikin
呈皇主主主 <giderek>

Simdi nagara ulaclnl i

ki 口rnek cUmleae gorelim:

私はラジオを開きながら勉強します.
Wata宰iwa racio(radio) 0 < 1.
!
.!
(
_i
.，
s
.
n. 9
el
.r
ll benkyoo-~imasu.
くBen radyo 4..i.旦 1 空y..~.r..~~ ders callSlyorum.>

お茶を飲みながら話しましょう.
Q-ca 0 C'
I
()
.
I1.
1il
!
e
I.
.9豊里里 hana$ima$oo.
<Cay i史秀夫G与 k onusa11m.>

Bu ulacln olumsuz sekli yoktur diyebiliriz. Tabii.

kakanai-nagara. tabenai-nagara gibi olumsuz sekilleri zaman za血 an
kullanllmaktadlr. Ancak bunlar. anlam baklmlndan nagara ulaclnln
olumsuzu degildir. Ornegin. kakanai-nagara. 'yazmlyorSa da・veya
・yazmamaSlna ragmen' gibi anlaml taSlr. Bu d a. daha cok yazl
dilinde kullanllan bir ifade se孟lidir.

4
2
 .ノ
4 ー (Y}e 一(y)elUlaClnln Kar$1II~I Olan Japonca Ulac $ekli
:

Masu seklindeki fiilin I-masuノekiatlllr: fiilin geriye

kalan bolUmU，TUrkce'deki gibi， p es pese iki kez tekrarlamak
suretiyle elde edilir:

Masu sekli allnlr: tabemasu

2
. Bundan masu kaldlrlllr: tabe

3
. lki kez tekrarlanlr: t
abet
abe

盟主止五三kJ
j_ ulac sekli

tabemasu tabe tabe くyiyeyiye)

kakimasu kaki kaki <yaza yaza)

nakimasu naki naki <ag1aya aglaya>

。rnek:

後頭さんは 文句を言い言い出て行きました.
60too-5an wa monku 0 ii iidete i k i m a宰 ita.
くSaYln Gotoo， sikayet ede ede(!~yl 雪'Y.~.ß.~玄 l 竺y.~) clklP gitti.)

Ancak bu kural，bUtUn fiiller icin gecerli degildir. Bu

kurala uyan fiillerin saY1Sl Slnlfil olup， hemen hemen tUmU，
deYim olarak kullanlllr v
e olumsuz sekli yoktur.
e-r
、，、
一'一
，宅
j j込‘

.
u
5
. Fiillerin 5art 5ekilleri:

Japonca'da 8art bildiren u

c 8ekil vardlr.

a
) Blrinci 5art Sekli (Eba Sekli):

Bu sekil. TUrkce'deki dilek-sart seklinin veya sart

birlesik genis zaman seklinin karSlllgldlf. Fiilin sozlUk
seklinin sonundaki /-u/ atllarak. yerine /-eba/ ekinin getiril-
mesiyle elde edilir:

. SδzlUk sekli allnlf:

1 kaku

2
. Bundan /u/ kaldlrlllr: kak

3
. Sonuna /eba/ eklenir: kakeba

s口zlUk 担 kli 1
. 5art sekli(eba s
ekli
)

kaku kakeba くyezse， yazarsa)

taberu tabereba くyese， yerse)

iku ikeba <

git
se.g
ide
rsε〉

(*Japcnca fiillerde sahls belirtilmedigi icin， TUrkce'deki

/Y8zsam/. /Y8Zsan/. /yazsanlz/ vb. gibi cekimleri yoktur.)

Birinci sart seklinin olumsuzu， nai seklindeki fiilin

sonunda bulunan /-nai/ atllarak. yerine /-nakereba/ konulmaslyla
yaplllr:

1
. Nai sekli allnlr: kakanai

2
. Bundan /nai/ kaldlrlllr: kaka

3
. Sonuna /nakereba/ eklenir: kakanakereba

44
 nai sekli 1
. 6art seklinin olumsuzu

kakanai kakanakereba くyazmasa， yazmazsa)

tabenai tabenakereba くyemese，yemezse)

ikanai ikanakereba (gitmese，gitmezse)

凸rnek:

まっすぐ行けば駅に出ます.
Massugu ikeba eki n i demasu.
<Dosdogru g_i_ d. 竺 r.s. .~.flJ.:Z; istasyona ClkarSlnlZ.>

パスが すぐ 来れば いいのですが.

Basu ga sugu kureba ii no desu 9 a.
くOtobUs hemen 8
.
ElJS
.
.
El iyi olur ama...>

雨が降れば私は行きません.
Ame ga hlJ.r..f.l.Þ.~ wata~ iwa iki
masen.
くYagmur.
Y
..
l
e..t
S'
i 型
空 ben gitmem (gitmeyecegim).>

雨が降らなければ行きます.
Ame ga .
h
.
.l
J.a
.
r.r
I県
降雪
.
f.
.f
.l
.
I>
.. ikimasu.
4
i
<Yagmur Y.
eS
l 県Z
型 里里 gideri皿 (gidecegi皿).>

本を読まなければわかりません.
Hon 0 y
ω問1l
.4
i.
k
.e
.
.r
.
.f
.
lI
>
.I
l. wakari masen.
。
<itab 1 (
Kitap
) ().~.1l.1I1él..~空 anl 再 anlamazSlnlz.>

b
) lkinci Sart $ekll (Nara $ekli):

Bu sekil de，TUrkce'deki dilek-sart seklinin veya sart

birlesik genis zaman seklinin karSlllgldlr denebilirse de，
bunda TUrkce'deki birlesik genis Zamanln taSldlgl anlam daha
kuvvetlidir. SozlUk sekline I-naral ya da I-narabal e註lenerek
elde edilir:

45
 5ozlUk sekli 2
. sart sekli

kaku 旦旦並泣
kaku くyazarsa)

taberu 旦旦些註
taberu くyerse>

iku 旦旦些泣
iku くgiderse>

Bunun olumsuz sekli， nai seklindeki fiilin sonuna

/-naraba/ eklenerek elde edilir:

nai se孟1i . 5art seklinin olu田 suzu

2

kakanai kakanai 旦 旦 住 叫 くyazmazsa)

tabenai tabenai 旦 旦 些 泣 くyemezse)

ikanai ikanai 旦 旦 些 註 くgitmezse)

!kinci 6art 6eklinin birinciden ayrllan yonU i se， bunun

konusan tarafln niyetini belirten yUklem ile kullanllrnasldlr.
Asaglda gosterilen iki cUmledeki yUkle皿 leri (ikimasen くgit
rner
n>ve
narimasu くolur>) mukayese ediniz:

雨が 降るなら(ぱ)私は行きません. [dogru]
Iv
ne ga J
:l
.
l
J.
r
.
.I.F.I ~rll(.~.ël.J 闘 ta~i wa ikimasen.
J
.
.
くYa~mur .Y
..号
星空主員 里 b en gitmem (gitmeyecegi皿). >

雨が降るなら(ば) 寒くなります. [yanllsJ

Ane 9a J:l.lJ.r..lJ....F.I~:日 t~ëI.} samuku narimasu.
l
<Ya~皿ur .Y..
!i .聖t
.
S 空空 s oguk olur.>

Birinci cUmlede， nara seklindeki 5art ulacl， niyet

gosteren yUklemle birlikte kullanlldlgl icin， bu cUmle dogrudur.
Ancak， ikinci cumlede gOrUldugu gibi， aynl 6art ulacl， eger niyet
gOstermeyen ytiklemle birlikte kullanlllrsa， 0 cUml e yanl16
saylllr. tste， bu tUr yUklem bulunan cumlelerde， birinci 5art
ulaClnln kullanllmasl gerekmektedir:

雨が 降れば 要事くなります. [dogruJ

Ame ga I}lJ.r..~Þ.男 narimasu.
samuku
<Yagmur Y
.i
!.
S
.再竺黒 a soguk olur.>

46
-
 c
) UcuncU Sart Sekli (Tara Sekli):

TUrkce'deki "-mis olursa"'ya benzer bir anlam taS1r. T9

seklindeki fiilden gecmis Zamanln duz konusma sekli elde edilip，
bunun sonuna /
ー ra/ eki eklenir:

. Te sekli a11n1r
1 : kaite

. DUz gecmis z
2 .s. yaplllr: kaita

3
. Buna /ra/ eklenir: kaitara

主主主些よi 些五五三L z
. 呈ekli 3
. sart sek1i

kait
e kait
a kaitara くyazmlS olursa>

tabete tabeta tabetara くyemis olursa>

itte itta ittara くgitmis olursa>

。rnek:

この仕事が終わったら休みましょう.
got0 ga .~.Yt.哩 tt弓.r.
Kono 寄 i .
3 y
， asumima宰00.
くBuis bitince (bitmis olursa) dinlenelim.>

八時になったら起こしてください.
Haci-ci n
i ~;Il..tJ里仁望 oko寄 it
e kudasai.
くSaat sekiz olunca (olmus olursa) uyandlrln.>

Bunun olumsuz sekli ise，fiilin gecmis zamanln olumsuzuna

ーr
/ a/eklenerek yaplllr:

Nai sek1i
: kakanai

. DUz gec. z
2 . 01umsuz s.: kakanakatta
afja

3
. Buna /ra/ ek1enir: kakanakattara

47
H. ORTACLAR (PARTISlpLER: SIFAT-FIILLER)

TUrkce'de ortaclar， fiillerin slfat fonksiyonuyla

kullanllan， fakat fiilin zaman ve eyle血 kavramlarlnl da taSlyan
sekillerdir. Fiil koklerine / ー (y)en/， /-dik/， /-er ( -ir，
-r)/， /-mis/， /ー (y)ecek/ gibi ekleri getirilerek elde edilir.
Ortaclar， normal slfatlar gibi， cUmleler icerisinde isim
fonksiyonu da allrlar.
Japonca'da，TUrkce'den cok farkll olarak，ortac icin ozel
sekil yoktur. Yukarlda， E klSmlnln ikinci maddesinde aClkla-
dlglmlz， fiilin simdiki ve gecmis zaman sekilleri ロ ( 1umlu，
olumsuz sekilleri ve sUreklilik kipi dahil olmak Uzere)， ortac
olarak ta kullanlllrlar. Genelde bunlarln dUz konusma sekilleri
ortac olur. Kibar konusma sekilleri ise， sadece cok kiber ve
nazik konusmalarda kullanlllr.
TUrkce'de， 'yazan kisi"， 'yaZdlgl kitap' orneklerinde
oldugu gibi， /ー (y)en/ v e /-dik/ ekleriyle kurulmu$ ortaclar，
ayn ayrl fonksiyonlar Ustlenirler. Ancak， Japonca' da bu ayrl血
yoktur. Her i ki durumda da fiilin simdiki ve gecmis zaman
sekilleri aynen kullanll1r:

食べる子供
taberu kodomo くyiy号n cocuk>

食べない子供
tabenai kodomo くY~ !Il.~}'El.rt. cocuk>

食べた子供
tabeta kodomo くY~!Il.i11 cocuk>

食べなかった子供
tabenakatta kodomo <Y~!!l里IJlÜ cocuk>

貌む本
hon
y..().III~
く時1J.~lJ.g刃ー(()与u塑里民5 号 ..())ß lI g リ!.....().~IJ.y..~.~.a. g..l) k
itap>

読まない本
hon
Y..().III~!:!~.!.
<().~.l，I開~.l. .g} 知何ma里akt 員。 t~ lJ.g lJ. !一 .q.~IJIIla.'yll， c (i g~) k
itap>

4
8
 t

z o，
-
A"nko
犬
一
4AhHEM
量

f d u⋮
語
o
-tu
・ vt/¥

ad

n
o-

，
、u
e--

，
，
u

.
・

a
u

.
目

E
U

尚
LR品目
、・

AU

¥/
'B4
n

K
φL
nu

n
品
-

u
E

A
一

d'

r
読まなかった本
Y
_
()1lI男門型 katt号 hon
く oku明 _4_1._g_~_...( ().~.ll!ll(i里~.~....().l_4."!l.g l;l_) k
itap>

(Fiillerin cekiminde sahlS ekleri olmadlglndan， TUrkce'deki

/
0量udugum/. /okudugun/， /okudugu/ orneklerinde gorUlen sahlS
ayrlml， Japonca'da yoktur. Baska bir deyisle， yukarlda ・okudugu・
olarak tercUme ettigimiz sekiller， .okudugum・ .okudugun ，
・
・okudugumuz.， .okudugunuz，
・ .okuduklarl. anla皿 larlnl da taSlya-
bilir. )

TUrkce'de ortaclar cUmle icerisinde i si血 olarak da

kullanllabilir. Ancak， Japonca ortaclarln boyle kullanlllSl
yoktur. Benzer durumlarda， ortaclarln sonuna mutlaka hit
o くkisi>
veya koto <sey> keli皿 esi kOnmaSl gerekir:

読む人
yomu h
.
_
i.
J()
_
く白 kuyan
(kiSi)>

アイシェが本を読んだこと
Aise ga hon 0 yonda koto
くAyse'nin kitap okudugu (okumus OlmaSl)>

Yukarldaki aClklamaYl soyle ozetleyebiliriz: Japonca'da

ortac icin fiilin ozel sekli yoktur ve simdiki ve gecmis Zamanln
dUz konusma sekilleri ortac fonksiyonunu da Ustlenirler.

49
 4-_ S IF A T L A R

A. TURKCE VE JAPONCA SIFATLAR

1
. Benzer Noktalar:

Bir onceki bolU血 de aClk1adlglmlz fiiller gibi， slfatlar da

Japonca bir cUmlede yUklem (predikat) olarak kullanllabilen
onemli unsurlardandlr. Normalde fiiller cUmledeki eylemi
belirtirken， slfatlar durum belirtirler. Benzer durum， TUrkce'de
de gllrUI
Ur. Ornegin， .!stanbul gUzel.・cUmlesinde ・ gUzel・slfatl，
yUklem olarak kullanlllp oznesi olan .!stanbul.un bir durumunu
anlatlyor.
Slfatlarln bir baska onemli fonksiyonu da， kendisinden
sonra gelen isimleri nitelemektir. Bu 口zellik de， TUrkce slfat-
larda gorUlUr. Ornegin， . g
tizel lstanbul・ ifadesinde ・ gUze1.
slfatl， kendisinden sonra gelen "!stanbul"u nitelemektedir.
Diger bir degisle， slfatlarln fonksiyonu aClslndan TUrkce
ve Japonca birbirlerine benzemektedir1er.

2
. Far
kII OzeIIi
kIer:

Anoak， TUrkce ve Japonoa slfatlarln araslnda bir fark

vardlr. 0 da， Japonoa slfatlarln c
tim
le icerisindeki fonksiyona
g目re cekilmesidir:

暑い日
Atsui hi (tamamlaYlo1)
(slcak gUn>
、
-

bac-
‘
Eog
in +
暑eau⋮
A寸 町 仇 ロ

-s'E一
F

.t a
ouu

i ﹀
yu

u ・

(yUklem; simdiki zaman)

国-

・
u

-
/¥

昨日も暑かった.
Kinoo mo .~J~~~ 型 ~JIl.' (yUklem; gecmis zaman)
<DUn de sloaktl.>

明日も暑くなる，
AGita mo atsuku naru. ("olmak・fiilinin nesnesi)
<Yarln da slcak olaoak.>

50
Yukarldaki 口rneklerde (atsui，atsukatta，atsuku) gorUldUgU gibi，
Japonca'da slfatlar， cUmledeki fonksiyonlarlna gore degisik
sekillerde kullanlllrlar.

B. JAPONCA SIFATLARIN CEKIME GORE IKi AYRI Tlpl

(I-SIFATLAR VE NA-SIFATLAR)

Japonca'da slfatlar cekime gore i

ki gruba ayrllabilirler:

1- lsimleri tamlarken lil ile biten slfatlar:

atsui くslcak>
atara~ii く yeni>
takai くYUksek>

2- lsimleri ta~larken Ina/ ile biten slfatlar:

kirei!l旦く gUzel>
genki!l主く slhhatli>
kantan旦
呈 <kolay， basit>

Birinci grup slfatlar. i-slfαtlar ve ikinci grup slfatlar

担a-slfatlar olarak adlandrrllrrlar. Bu iki tUr slfat， hem isi血
tamladlklarl(niteledikleri) za血 an， hem de olumlu veya olumsuz
durum belirten yUkle~ olarak kullanlldlklarl zaman， birbirle-
rinden farkll cekic sekilleri gosterirler. Ancak. anlamca
aralarlnda kesin bir ayrlm yoktur.
Japonca'nln tarihsel gelisimi aCls1ndan bu iki tUr
slfatlar ele allndlglnda. lil ile biten slfatlarln cogunun
J昌 ponca kokenli kelimelerden. Inal ile biten slfatlarln cogunun
ise，yabancl kokenli kelimelerden tUretildigi gorUIUr. GUnUmUzde
de，ornegin，lngilizce kelimelerin sonuna Inal ekleyerek， yeni
slfatlar tUretilmektedir:

エレガントな
elegant -ーー→ ereganto-na
<zarif>

ソフトな
50ft 一一一一→ sohuto-na
くyumusak>
.
Buna karSlllk， /i/ ile biten yeni slfat hemen hemen hic
yoktur.

5
1
C
.SI
FATCEKIMLERININT
EME
LSE
KIL
lER
I

Bir onceki b口lUmde， fiil cekimlerini dort temel sekle，

yani S口zlUk sekli， nai sekli，masu sek1i ve te sek1ine dayanarak
aclkladlk.
Slfat1arln cekim1erini anlatmak icin de， slfatln temel
sekillerine dayanmak gerekir:

1- 1-s1fatln teme1 sekilleri:

k口k
: /i/ ile biten sekilden /i/'yi kaldlrlllp elde
edilen seki1

i sekli; i-slfatln /i/ i1e biten sek1i (buraya kadar

gosteri1en sekil)

ku sekli: i-Slfatln kokUne /ku/ eklenerek elde edilen

sekil

2-Na-Slfatln temel sekilleri:

kok: /na/ ile biten sekilden Ina/'Yl kaldlrlllp elde

edilen sekil

na sekli: na-slfatln Ina/ ile biten sekli (buraya kadar

gosterilen sekil)

i sekli: na-slfatln kokUne I

n nil eklenerek elde edilen
oekil

da sekli: na-slfatln kokune bildirme edatl Idal (

bk.
6.bo1Um) eklenerek elde edi1en sekil

de sekli: na-slfatln kokUne bildirme edatlnln bag sekli

olan /de/ (bk. 6.bolUm) eklenerek elde edilen
sekil

Simdi birkac ornek goreli皿:

52
 ー乞，

、
・
u

i-Slfat

ko
k : taka- くyUksek，pahall>
i sekli: taka-i
ku sekli: taka-ku

na-slfat

kok
: 号izuka- くsessiz，sakin>
na sekli: 寄izuka-na
n1 sekli: Ji
l zuka-ni
da sekli: Ji
l zuka da
de sekli: Ji
l zuka de

Na-Slfatln sadece da ve de sekilleri， k口kten ayrl

yazllmaktadlr. Bunun nedeni， buradaki /da/ ve /de/'nin bildirme
edatl olmalarldlr. BUtUn edatlarl baglmslz b ir kelime gibi
gostermeye karar verdik， ancak fonksiyon aclS1ndan eklerle
edatlar araslnda pek bUyUk fark yoktur.
SozlUklerde， i-Slfatlar i sekilleriyle， na-slfatlar ise
kokleriyle g口sterilirler.

D
. I-SIFATしAR

. I
1 -sIfatI
arIn DUz Konu宰ma $eklinde YUklem Olarak KullanlII~I

a
) Simdiki Zamanln Olumlu DUz Konusma Sekli:

!-slfatlarln bir temel aekli， sonu /i/ i1e biten i sek1i'

_
dir
. 1-slfat1annln i aekli， yUklem olarak simdiki zamanw olumlu
duz konusma seklinde kullanlllr.

l-Slfatln i sekli = i-Slfatln simdiki zaman

olumlu dUz sekli:

takai <yUksek>

5
3
 ，
ー
p ト，[

b
) Slmdlkl Zamanln 01umsuz DUz Konusma Sekll:

Bunun olumsuzunu elde etmek icin， i-Slfatlarln ku sekline，

fiillerin olumsuzunu yapmakta kullanllan I-nail ekinin getiril-
mesi gerekir:

. t-slfatln ku sekli:
1 takaku

. Buna I-nail eklenir:

2 takakunai くyUkse註 degi1>

Simdi， l-Slfatln olumlu ve olumsuz dUz sekillerini icine

alan birkac 口rnek cUmle gOrelim:

この本は おもしろい.
Kono hon wa <<:ll，
寄.
(
) ir
，:
:
-
.
(
) -
:.
i.
くBu kitap i)gL c.号 ~)()..i. >

日本では くだものは 高い。

Nihon de wa kudamono wa taka-i.
<Japonya'da meyva ~竺h.a， ll.>

最近の映爾は あまり おもしろくない.

Saikin no eiga wa amari omo 塁 iro 竺~tJ::-l1 él.i .
くSon zamanlardaki fil皿 l
er pek i，JgL9 (:l~_i(;i.‘ d 旦 gP..>

エルマ・ダーは それほど 高くない。

Eruma-daa wa sore hodo taka-ku-nai.
くElma Dagl 0 kadar y.日 ~s E3.~..A (:l.S. i). >

c
) Gecmis Zamanln Olumlu DUz Konusma Sekli:

Gecmis zamanln olumlu dUz konusma seklinde kullanllan

l-Slfatlarl elde etme瓦 icin. 0 slfatln kOkUne I-kattal eki
getirilir:

1
.t-
51fat1n koku: taka

2
. Buna /-kattal eklenir: takak~主主く y 'U k5ekti>

54
 d
) Gecmls Zamanln Olumsuz DUz Konusma Sekli:

Benzer sekilde kullanllan i-Slfatlarln olumsuzu d

a. slfa-
tln ku sekline /-nakatta/ eklenerek yaplllr:

. !-slfatln ku sekli:
1 takaku

2
. Buna /-nakatta/ eklenir: takakunakatta
くyUksek degildi>

。rnekleri:

今年の 冬は かなり 寒かった.

Koto~i no huyu wa kanari samu-katta.
くBu sene klS oldukca 宅竺g
ll与Eロ.>

その時 私も 若かった.
Sono toki wata~i mo waka-katta.
くoz aman(lar) ben de gep~~~~.>

日本詰は アイシェにとって すこしも 祭しくなかった。

Nihon-go wa Ai~e ni totte suko~i mo mリ~.lJk.号寄 j-ku-nak 担 tta.
くJaponca， Ayse icin hic zO I' A~gi)di.>

きのう 見た テレビ番組は おもしろくなかった.

ta
Kinoo mita terebi-bangumi wa omo寄 ir l)."7.~t，I ::-rl.li~ ê1 t .
くDUn seyretti~ìm televizyon programl !llj.~!~~~i A!ll~di.>

55
2
. I-Slfatlarln Kibar YUklem Olarak Kull
anl1I~I:

a
) Simdiki Zamanln Olum1u Klbar Konusma Sek1i:

Sayfa 28de be1irti1digi gibi. fii11erin kibar konus回 a1ard

kullanl1an sek1ini elde etmek icin /-masu/ e ki kullanlllyordu
Slfatlarln ve i1eride aClklanacak olan isimlerin kibar sekilleri
ni elde etmek icin ise. /desu/ ku11anlllr. Bu /desu/， bildirmt
edatlnln kibar konusma seklidir， ve onun icin. biz onUne getiri-
len kelimeler1e bitisik yazmlyoruz. Fakat fonksiyon aClslndar
baska ek1erle pek fark yoktur. (Bi1dirme edatl， 6 . bolUmdE
aClklanacaktlr.)
! sek1indeki i-slfat1arln sonuna /desu/ bildirme edatl
ek1enerek. simdiki zamanln kibar konus皿ada ku1lanllan olumlu
sekli elde edilir.

1
. !-slfatln i sekli: taka-i <yUksek>

. Sonuna /desu/ eklenir

2
. : taka-i desu くyUksektir)

b
) Simdiki Zamanln Olumsuz Kibar Konusma Sekli:

Benzer
・durumda ku1lanl1an i-slfatlarln i
ki ayrl olumsuzu
vardlr. t lki， aru fii1inin olu血 suz sek1inden yarar1anllarak
yaplllr:

1
. !-slfatln ku sekli: taka-ku

. Sonuna aru fii1inin taka-ku ari-masen

2
olumsuzu getirilir: くyUksek degildir)

tkincisi de， 1-s1fatln simdiki zaman dUz olumsuz sekline

/desu/ ek1enerek elde edi1ir:

1
. l-slfatln dUz olumsuz selki: taka-ku-nai

2
. Sonuna /desu/ eklenir: taka-ku-nai desu
くyUksek degi1dir)

56
 Her iki sekil esit oranda kullanllmakla birlikte. birinci
sekil tercih edilir.

) Geomis Zamanln Kibar Konusma Sekli:

。

Aynl tip slfatlarln kibar konusma sekillerinde kullanllan

gecmis Zamanlnl elde etmek icin. gecmis za皿anln duz konusma
seklinin sonuna /desu/ getirmek gerekir. Bu kural. hem olumlu.
hem olumsuz sekiller icin gecerlidir.

1
. Gecmis zamanln duz olumlusu: taka-katta
(yUksekti>

2
. Sonuna /desu/ eklenir: taka-katta desu
(yUksekti (kibar)>

1
. Gecmis z己血 anln dUz olumsuzu: taka-ku-nakatta
くy !
Uksek de，U1di>

2
. Sonuna /desu/ eklenir: taka-ku-nakatta desu
くyUksek degildi (kibar))

Ayrlca. kibar konusma seklinde kullanllan gecmis zamanln

olumsuzu. aru fiilinin olumsuz seklinden yararlanllarak da
yapllabilir:

1
. Simdiki zamanln kibar olumsuzu:
taka-ku ari-masen (yUksek degildir)

2
. Sonuna /desu/'nun gecmis zaman sekli /de$ita/ eklenir:
taka-ku ari・-
masen de$ita くyUksek de~ildi(kibar)>

3
. I-Slfatlarln Isimleri Tamlamada Kull
anl11事 1:

Duz konusma seklinde yUklem olarak kullanllan i-Slfatlarln

dort sekli，(taka-i. taka-ku-nai. taka-katta. taka-ku-nakatta gibi
sekilleri) isimleri tamlarken de kullanlllr:

57
高い木
taka-i k
i
<
y'1年
.
!
: 旦
男主 (bir) agac>

おいしくない 料理
()J~..t士件"三明 .i. ryoorI
く 1 里 ~~~.q.i.....9..l.!l!里Z里.11 (bir
) yemek>

..しかった 試験
!1.1.!-!.;.~~.~到 .::-.~.~JJ 聖書 iken
〈ヰ cu:....s竺9..~.11. ( b ir) SlnaV>

あまり はげしくなかった 嵐
amari 同忽骨軍i 水 u.ーIl.êl.k戸.~J~ ara~i
く pek 里 t4.4.~.tlJ....g 号 C lIlf:lJ'-~~ (bir) flrtlna>

5
8
E
. NA-SIFATLAR

1
. Na-Slfatlarln DUz Konu辛ma Seklinde YUklem Olarak
Kullanlll~larl :

) Simdi孟iZamanln DUz Olumlu Se註l

a i:

Na-Slfat1arln teme1 seki11erinden olan da sek1i. yani

kokUnden sonra bildirme edatl /da/ getirmekle elde edilen sekli.
simdiki zamanln dUz olum1u sekli olarak kul1anlllr. Bunu.
~izuka-na ( 穆 か な ) く sessiz. sakin> slfatl i1e gore1im:

f
flか だ .
Sizuka d. (Da sek1i，s
a i皿diki zaman dUz olu皿 lu sekli olarak
くSessiz.> kul1an! llr.)

b
) Simdiki Zamanln DUz Olumsuz Sekli:

DUz konusma sek1inde yUklem olarak ku11anl1an bir na-

slfatln simdiki zamanlnln olumsuzunu yapmak icin. 0 slfatln de
seklinin sonuna /-nai/ eklenir. Boy1e durumlarda. slfatln de
ー nai/'nin araSlna zaman zaman wa edatl (
seldi ile / bk. 6
. b口1Um
sayfa 73) da konur ve anlamca bir degisiklik olmaz:.

1
. Na-slfatln de sekli: 書izuka de

2
. Sonuna /nai/ eklenir: ~izuka de-nai <sessiz degi1>

3
. Bazan /de/ ve /nai/ araSlna
/wa/ 並onur: 事izuka de-wa-nai くsessiz de~il>

Konusma dilinde，~izuka de-wa-nai seklindeki /de-wa/ klS回 i

birleserek， /ca/ veya /caa/ olarak degisip， 宰 izuka-ca-nai veya
寄izuka caa-nai seklini alabilir.

。) Geomis Zamanln DUz Olumlu ve Olumsuz Sekilleri:

Si皿 diki zamanln dUz sekillerinde kullanllan /da/ ve /-nai/

ekleri yerine /datta/ ve /nakatta/ getirilirse. gecmis zamanln
dUz konusma seklinde kullanllan olumlu ve olumsuz sekilleri elde
edilir:

59
 1
. Simdiki z
. dUz olumlu s
.: 事izuka da
くsessiz>

2
. /-da/ yerine /-datta/ getirilir: ~izuka datta
くsessizai>

1
. Simdiki z
. dUz olumsuz s
.: 宰izuka de-nai
くsesssiz degil>

2
. /-nai/ yerine /-nakatta/ 寄izuka de-nakatta
getirilir: くsesssiz degildi>

Baska gecmis z
. dUz olumsuz sekilleri:
事izuka de-wa-nakatta
宰izuka ca-nakatta
~izuka caa-nakatta

/Datta/，/da/ bildirme edatlnln，/nakatta/ ise /nai/'nin

gecmis zaman sekliài~. (
bk. sayfa 73: sayfa 8
2)

2
. Na-Sl1atlarln Kibar Konu事ma $eklinde YUklem Olarak
anIII~ I:
KuII

a
) Simdiki Zaman $ekilleri:

Da seklindeki na-slfatlarln /da/ bildirme edatl yerine，

kibar konusma sekli clan /desu/ konursa， simdiki zamanln kibar
olumlu sekli elde edilir:

1
. Da sekli: ~izuka da

. /da/ yerine /desu/ 註onur: 寄 izuka desu

2
<sessizdir>

1-s1fatlarda oldugu gibi，na-slfatlarln da kibar konusma

seklinde kullanllan simdiki zamanln olumsuzunu yapmanln i
ki yolu
vardlr. Bunlardan biri， aru fiilinin olumsuz seklinden yararlan-
maktrr:

60
 1
. Na-slfatln de sekli: ~izuka de

2
. Sonuna /wa/ ek1enir: ~izuka de-官 a

3
. /wa/'dan sonra aru fii1inin olu皿 suz
sekli /arimasen/ eklenir: ~izuka de-wa-arimasen
<sessiz degildir)

Baska kibar olumsuz sekilleri: ~izuka ca-arimasen

$izuka caa-arimasen

Digeri ise， simdiki za皿anln dUz olumsuz seklinin sonuna

/desu/ getiri1erek yapl1lr:

1
. Na-slfatln de sekli: ~izuka de

. Sonuna /nail ek1enip

2
dUz olumsuzu yaplllr: ~izuka de-nai
くsessiz degil)

. /nai/'den sonra /desul ~izuka de-nai desu

3
eklenir: くsessiz degildir)

Simdiki zamanln baska kibar olumsuz sekilleri:

~izuka de-wa-arimasen
~izuka ca-arimasen
事izuka caa-arimasen

b) Gecmis Zaman Sekilleri:

Simdi孟i zamanln olu皿1u seklinde kul1anllan desu bildir回 e

edatl. gecmis zaman sekli olan Ide~ìta/ olarak de~istirilirse ，
geomis zamanln olum1u sekli elde edilir:

1
. Simdiki z
. kibar olu血 lu sekli: ~izuka desu

2
. /desu/ yerine /de宰 ita/ konur: 寄i
zuka de$jt
a
くsessizdi>

Simdiki zamanln olumsuz seklinde oldu~u gibi， gecmis

zamanln olu皿 suzu da i
ki sekilde yapllabilir. Bunlardan birinde，

6
1
aru fiilinin olumsuzu olan larimasen/ sekline Ide宰 ital eklenir:
Digeri ise. gecmis Zamanln dUz olumsuz seklihden sonra desu
eklenerek yaplllr:

. Simdiki z.kibar olumsuz: $izuka de-wa-arimasen

1

. Sonuna Ide~ital eklenir:

2 ~izuka de-wa-arimasen de寄 ita
くsessiz degildi>

Gecmis zamanln baska kibar olumsuz sekilleri:

事izuka ca-arimasen de~ita
~ìzuka caa-arimasen de~ìta

. Na-Slfatlarln Isim Nitelemede K

3 u a
llnlI
l I
S:

Hatlrlanacagl gibi. i-Slfatlarln duz konusma sekilleri .

hiC bir degisiklige ugramadan. isimlerin nitelenmesinde de kulla-
nllabiliyordu. Bu kural. na-sl;atlar icin de gecerlidir. Ancak .
bir istisna vardlr. Simdiki zdmdnln dUz olumlu sekli olan aa
3u
sek1i(ornek: 吾izuka-da). isimlerin nitelenmesinde ku11anllmaz. i
dur・ (r
lli 口
umda. da sekli yerine na se: nek: sizuka-na) kullanlllr:
、⋮⋮⋮
惨⋮・

夜
右u
a

t a一-l
unZ e

aω

〆
k⋮s
us

or
rz-
yi

、e
u

，
rw

﹃
HH
nHe

、
、l

e
山

。
σ
n
ん
.

u
⋮
白

動勉ではない 学生
.~J!l.!>.竺り.. A~.:-::堕聖:::~I:I:..i gakusei (kinben-na くcallskan>)
くç.~..1主革主号 n 0 1写1 里主 型n o grenci
>
-
た
罵ヨ ubhLP
'E，a
河
辺-.

h
‘ $a
4
・

H民 U⋮
つ一利
-
ム-
Za

ロ
-
・・
忌

z
u
m- --E- ・

d
tee-
t.C

a ・p
-

a>
2Env
‘
-

(taikutsu-na くslklcl>)
-⋮
/

El
、

e・
。
S
‘

n
.、
‘-

E
6

u
u

無駄ではなかった 努カ
~1J.g男 d更ア.智哩三n男k 型Jt~. doryoku (muda-na: くise yaramayan.
9.9.長聖 ..gH Dl.El.lII.i..~. caba> bosa giden>)

2
6
 F
. I-SIFATLAR VE NA-SIFATLARIN CEKlu SEKILLERI (OZET)

t-slfatlar ve na-slfatlarln cekimleriyle ilgili aClklama-

larln tamaml， asagldaki tabloda gosterilmistir:

t-Slfat Na-Slfat

TEMEL SEKtLLERt taka-i 寄izuka-na

taka-ku 事izuka-ni
号izuka da
1i
l zuka de

DUZ KONUSMA S
.

simdiki z
. olumlu -da

simdiki z
. olumsuz -ku n
ai -de(wa}nai

gecmis z
. olumlu -katta -datta

gecmis z
. olumsuz -ku nakatta -de(wa)nakatta

K1BAR KONUSMA S
.

simdiki z
. olumlu i desu
- -desu

simdiki z
. olumsuz -ku-nai desu -de-wa-nai desu
-ku-arimasen -de-wa-arimasen

gecmis z
. olumlu -katta desu -del
1it
a

gecmis z
. olumsuz -ku-nakatta desu -de-wa-nakatta desu
1i
-ku-arimasen del a -de-wa-arimasen
t
d 1i
el ta

63
 FATLARDA KARSI
G. SI RMA
LASTI

Cesitli Avrupa dillerinde gorUlen (ornegin， !ngilizce'deki

many， more. most; good， better， best gibi) slfatlarln cekimli
karSllastlrllmaSl， TUrkce ve Japonc己 ' daki slfatlarda yoktur.
TUrkce'de oldugu gibi， Japonca'da da ~lfatlarln karSllastlrllmaSl
onlerine getirilen ・daha・(yori. motto) ve "en" (mottomo. iciban)
gibi zarflarla yaplllr. Motto ve iciban zarflarl， daha cok
konusma dilinde kullanlllr:

より 安い (もっと 安い)のは ありませんか.

Yori yasui (motto yasui) no wa ari-masen ka?
<Daha ucuzu yok 皿u?>

これが 最も(いちばん) 安 い で τ.
Kore ga 1l1C)，~，t 9.1ll 0 (iciban) yasui desu.
くBu en ucuzudur.>

KarSllastlrllan nesne， ileride aclkょayacaglmlz hal edatl olan

yori ile belirtilir. Bu durumda，genel olarak slfattan once gelen
yori veya motto kaldlrlllr:

東京は 大阪より 大きい 町です.

Tookyoo wa Oosaka y
，
'，
)
(.
r
.i
. -imacidesu.
. ooki
ぐrokyo，Osaka'dan bUyUk bir sehi~dir.>

京都は 札幌より 暑かったです.

(
Kyooto wa Sapporo Y)rlatsu-katta desu.
.
<Kyoto， Sapporo'dan slcaktl.>

64
H
. SIFATLARIN YAN YANA KULLANILMASI

TUrkce'de oldugu gibi Japonca'da da， birden cok slfatln

tek bir yUklem olusturdugu veya， tek biri smi niteledigi duru皿 lar
vardlr. Bu durumda， en sonunda olmayan slfatlar sekil degistirir.
Yan yana kullanllan slfatlardan， sonda olmayan i-slfatlar， ku
seklini allr ve sonuna Itel eklenir. Na-Slfatlar ise，de seklini
allrlar:

新幹線は 速くて 安全です.

Sinkansen wa ~里波望三与只三J 里 anzen desu. (haya-i <hlZll))
<SUper ekspres trenleri hlZll ve gUvenli>

この仕事は 危険で 大変です。

Kono Si90to wa kiken de taihen desu. (kiken-na くtehlikeli>)
くBu i
s tehlikeli ve zah皿etli.>

安くて おいしい すいか

y 号:;1J :::k.lI -:-:-t~0i号i-i suika (yasu-i (ucuz>)
くucuz ve lezzetli karpuz)

元気で 動勉な 学生
9 竺".I<. L.cI~ kinben-na gakusei (genki-na (sagllkll，
hareketli>)
く!'.!l.SJ.~..k.J~. .Y.~. callskan (bir) ogrenci>

65
 5 _ Is IM L E R v e Z A MIR L E R

A. IslMLER

Fiillerin e百lem，slfatlarln nitelik veya durum belirt皿 e-

leri gibi. isimler de temelde bir cUmle icindekiηesneyi belir-
tirler. !simler， cisi1
l(・
l ev.，.bardak') veya canll varllk (.insan・.
.bitki・，
・ hayvan・) belirttikleri gibi，soyut kavramlarl(・ ozgUrlUk・.
.oaba.，.suo・) belirtmek icin de kullanl1lrlar. !simlerin， ba~llca
iki gorevi Vardlr:

1
. Isimler YUklemin Anlamlnl Tamamlamak lcin KullanlIIrlar:

!simler， bir cUmlede dzne (fail) olabileoegi gibi yalln ve

belirtme durumunda， yUklemin anlamlnl tamamlayan， nesηe veya
baska yer tamlaYlcl1αrl olarak kullanlllrlar:

$ofdr durαktα durarak yolcuyu aldl.

Bu cUmlede yalln haldeki 'sofor・kelimesi oznedir. De halindeki

.durak. kelimesi yer tamlaYlclsl，ve i halindeki 'yolcu' kelimesi
de. gecisli eylemin nesnesidir. Bu durum， Japonca'daki isimler
icin de gecerlidir. !simlerin buna benzer kullanlllslarlyla
ilgili ayrlntlll bilgi， Edatlar b口lUmUnde verilecektir.

2
. Isimler YUklem Olarak Kull
anl1Irlar:

lsimler. tlpkl fiiller ve slfatlar gibi，yUklem clarak da

kullanllabilirler. tsimlerin yUkle血 olarak kullanlllslarl， slfa-
tln yUklem olarak kullanlllSlna cok benzer. once TUrkce'deki
durumu klsaca gorelim:

(1) Mustafa bey ~'r 里~.IIl.Il.71'

(2) I
lustafa bey {j.I1r. 里 t. lIl•el7l d ir.

(3) Siz {j.I1.!.. 里~.IIl.Il.l1 S i

niz
.

。rnekte， isim 01an ・ ö~retmen. ke1imesi， yUklem o1arak kullan11-

mlstlr. TUrkce'de， eger ozne UcUncU sahlssa. birinci ornekte
gorUldUgU gibi. isim hic bir ek almadan da yUklem olabi1ir.

66
lkinci ornekte oldugu gibi. ismin sonuna /-dlr/ bildirme eki
getirilerek. yUklem olarak kullanllabilir. UcUncU ornekte
gorUldUgu gibi. oznenin UcUncU sahlS dlSlnda bir ozne olmasl
durumunda. yUklem olarak kullanllan ismin sonuna / ー( y)im/
，
ー(
/ y)iz/. /-sin/. /-siniz/ sahlS ekleri gelir.
Turkce'deki /-dir/ eki gibi. Japonca'da da. ismin sonuna
bildirme fonksiyonu olan /desu/ veya /da/ gibi edatlar getirile-
rek isimler yUklem olarak kullanllabilirler:

ムスタファさんは 先生です.
Musutafa-san wa sensei desu.
<Mustafa bey ogretmendir.>

Japonca'da isimlerin yUklemlerde yalln halde kullanlllSl.

sadece konusma dilinde ya da su 口rnekteki g ibi gazete haber
basllklarlnda gorulUr:

九州では 大雨、 東京では 水不足.

。
KyuU$uU de wa oo-ame， Tookyoo dew a mizu-busoku.
{yusu'da sel(sUrekli sagnak yagmur)，Tokyo'da susuzluk!>

Turkce'de， yUklem olarak kullanllan isimler， fl11 gibi，

sahlS eki aldlklarlndan，oznenin kaclnCl sahlS oldugu. cumlenin
yUkleminden anlaSlllr. Japonca'oa， fiillerde o:dugu gibi， yUklem
olarak kullanllan isimlerde de， sahlS belirtil~ez.

ムスタファさんは 先生です.
Musutafa-san wa sensei desu.
<Mustafa bey， ogretmendir.>

あなたは 先生です.
Anata wa sensei desu.
くSiz. ogretmensiniz.>
-・
tha n

44nr
---se
私

--dun
‘

4JSMU
-EeF0

で⋮.引回
，
れ

e
hq

s
u-
W
n

⋮a “
H
CV'

-¥/
c
v
e

・'AM

YUklemin sonuna getlrilen desu (

da) edat!， yukarlda birkac
kez aclklanmlstlk. Slfat !ann cekiminde gorulen /da/， /datta/.
/des防 I ve /de事 ita/ gibi sekiller， b u. desu edatlnln degisik
kullanlllS sekilleridir. Desu edatl， isim ya d a slfat olmayan
keli血 elere de eklenerek， cesitli sekillerde kullanllabilen，
onemli bir edattlr. Bu konuyu， 81LD1RUE E DT
II BolUmUnde ( 6.
b口lUmde) daha ayrlntlll bir sekilde aClklayacaglz.

67
B
. SAHIS ZAMIRLERI

TUrkce'de sahlS zamir1erinin oze1 yeri Vardlr. CUnkU，

cekim bak1mlndan isim1erden ayrl oze11iklere sahiptir. Örne~in ，
・ben・ zamirinin e ha1i (datif sekli)，聞 bene" de~i 1， "bana・ 。 1ur:
tamlayan hali de ・benin・yerine "benim" 'dir.
Buna karSlllk， Japonea'da sahls zamirleri ni isimlerden
ay1ran hicbir gramer özelli~i yoktur. Dahasl， TUrkce'deki her
sahlS zamiri icin， Japonca'da birden fazla kelime vardlr.
ornegin， ・ ben" sahls zamirinin karSlllgl， Japonca'da degisik
durumlarda kullanllan， degisik ke1ime1erle verilir. En notr 01an1
wata~i b asta olmak Uzere， wataku~i ， ata~i ， atai， boku， ore，
寄o osei vb. kelimelerin anlaml TUrkce'deki ・ ben" demektir. Bunlar-
dan ata~i ve atai kadlnlar taraflndan， boku， ore v e ~oosei ise
erkekler taraflndan kullanlllr. En kibarl 官 ataku~i'dir . Atai ve
ore oldukca kabadlr.
TUrkce'deki ・sen" sahls zamirinin Japonca'daki karSl11~1 ，
yine degisik kelimelerle verilebilir. Ornegin， kibar11k derecesi-
ne gore， anata-sama (cok kibar)，kiden (resmi )
， anata (en notr)，
anta，kimi， omae， temee (cok kaba) gibi cesitli k eli血 eler vardlr.
Ancak， kibar konus皿 ada bu tUr kelimeleri kull anma yerine，
dinleyen kisinin isimlerini (ornegin， Satoo-san <Satoo bey， Satoo
hanl血>， Hanako-can <Hanakocugum>) veya unvanlnl 口 ( rnegin， sen5ei
くhoca>，s acoo くpatron> vb.) kullanmak， ya da hicbir kelime
kullanmamak daha uygun gelir.

附 R，SIFAT VE ZARFLARf)
C. ISARET KELIYELERI (ISARET ZA

. I~aret Kelimelerinin Ce寄 itI

1 eri:

Japonca'da kore，50re ve are olmak Uzere U c tane isaret

zamiri vardlr. TUrkce'de 'bu'， 'su" ve "0' zamirlerinden，・ bura'
'sura・ ve 'ora': ・boyle・ ' 6凸yle・ ve 口 ・ yle・ gibi ke1i me1er
tUretilmiGtir. Japonca'da da durum aynldlf. !saret za
l目irlerinden
de~i6ik zamir， 51fat ve zarflar tUretilir. Bunlar1n hepsine
birden IGaret kelimeleri de回ek istiyoruz. Japonca'da， beGllca
isaret kelimeleri 6unlardlr:

68
 isaret lsaret isaret diger isaret kelimeleri
zamlrl slfatl zarfl (yer) (yon)

kore kono konna koo koko kocira

(kocci)
50re 50no 50nna 500 50ko 50CIra
(socci)
are ano anna aa asoko aclra
(acci)

2
. I
!)a
ret Kelimelerinin Kullanlll!)larl:

Tablodaki Japonca isaret kelimelerinin kullanlllslarlnl

anlamak icin，TUrkce isaret ke1imeleriyle klyaslayallm.
lsaret zamiri. kore， sore ve are'nin fonksiyonu， tek
baslarlna kullanlldlgl zamanki ・
bu，
・ '0・ve ・ su"nun fonksiyonu-
y1a aynldlr:

これは 本です。
Kore wa hon desu.
<Bu，kitap.>

lsaret slfatlarlndan kono， 50no ve ano'nun fonksiyonu，

isimden once getirilen "bu・ '0" ve 'su"nunkine benzer:

この本は おもしろいです.
Kono hon wa omo
!)iroi desu.
くBu kitap， ilgi cekici.>

Diger isaret slfatl olan konna， sonna ve anna'nln fonksi-

yonu，isimden once gelen ・ ，
b口yle・ 'oyle' ve ・ 3口yle・'nin fonksiyo-
nuna benzer:

こんな本は少しもおもしろくありません.
Konna hon wa suko!)imo omo!)iroku arimasen.
〈号 ~ll! kitap，hic ilgi cekici degil.>

69
 tsaret zamirleri olan koo，soo ve aa'nln fonksiyonu， tek
baslarlna kullanlldlgl zamanki ・boy1e'，
・ oyle' ve ・sOyle・'ninkine
benzer:

指示詞はこう使います.
Sici$I wa koo tsukai-masu.
くlsaret kelimesi，~.~.Y. J 里 ku11anlllr.>

Yer belirten koko， soko ve asoko， TUrkce'deki ・bura'，

'ora・ve 'sura"nln karSlllgldlr:

ここで待っていてください.
Koko de matte ite kudasai.
くBurada bekleyin (lUtfen).>

Kocira， socira ve acira ise，TUrkce'deki 'bu taraf"， '0

taraf・ve 'su taraf・ifadeleri gibi anlaml taSlr. Yon belirtmekle
birlikte，yer de belirtir. Ancak，koko， soko ve asoko ya gDre
daha genis ve muglak anlamlarl vardlr:

こちらへどうぞ.
.
t<.g.~..i. r.男 e doozo.
くBu tarafa buyurun.>

Kibar konusmalarda，kocira， socira ve acira kelimeleri，

daha nazik bir hava verebildigi icin， diger isaret keli皿eleri
yerine slk slk kullanlllr (isaret zarflarl haric):

こちらは伊獲さんです.
.
t
<
..
c
>.
I
i
..
L
r.
型 wa Itoo-san desu.
く只F (
B
..
l.Þ.今夜ー竺f.~.1l 4i..)，
l
. sayln ltoo'dur.>

こちらで待っていてください.
I
:
<.
c
>.
c.
i
.r
.
聖 de matte ite kudasai.
<Bu・
rada bekleYiniz.>

Bir de， kocira，socira ve acira，TUrkce'deki 'taraflmlz'，

"taraflnlz' ifadelerinde gorUldUgu gibi， zaman zamaD kibar sahls
zamiri olarak da kul1anlllr. Kibar konusma1arda kocira， 'biz'
veya ・ben' yerine: socira，・ siz・ yerine; ve acira i5e， '0・ veya
'onlar' yerine kullanlllr:

70
 あしたこちらからそちらへお電話いたします.
A事 it
a 1_
(.
C
?.c
.
.
i再r kara 里(
. )c.
Lr
.e eo
1 -der
・l
wa itasimasu.
くYarln taraflmlZdan taraflnlZa telefon edilecektir.
(biz sizi arayacaglZ.)>

あちらのお考え、はどうですか.
f
.
¥.
c.
.
i
..
r
.
哩 no o-kangae wa doo desu ka?
くD tarafln (Onlarln) fikri naslldlr?>

Tabloda， kocira，socira ve acira'nln altlnda parantez

icinde gosterilen kocci，socci ve acci ise， klsaltmalarldlr ve
sadece konusma dilinde kullanlllr.

3
. Isaret Kelimelerinin Aylrlml:

Japonca isaret kelimelerinin aylrlml konusunda ilim adam-

larl gorUs birligi sa~layamamlslardlr. GUnUmUze kadar yapllmlS
olan aClklamalardan en inandlrlcl olanlarl sunlardlr:

(
i) kore v
b.: konusana yakln nesneler icin
sorevb.: konusandan biraz uzak nesneler icin
are vb.: konusandan uzak nesneler icin

(
ii) kore vb.
: konusana yakln nesneler icin
sore v
b.: dinleyene yakln nesneler icin
arevb.: he皿 konusandan， hem de dinleyenden uzak
。lan nesneler icin

Bazl durumlarda， TUrkce'deki ・ bu' zamiri kore'ye， 'su・

sore'ye ve・ 0・a re'ye benzer anlamlarda kullanllsa da， bu kural
her zaman gecerli degildir. Bununla birlikte， ozellikle sore
isaret zamirinin anlamca TUrkce'deki ・ o' isaret zamirine daha
yakln oldugu soylenebilir.

.
6_ SILOIRME EOATI "OA" v e "OESU"

Bu bむ1Umde aClk1anacak olan da v e desu，TUrkce'de yUk1em

S isimlerden sonra gelen I
olarak ku1lanll血 1 -dirl bildirme ekine
oldukca benzemektedir. Oa duz konusma seklinde， desu ise kibar
konusma seklinde kullanlllr.
Japonca'daki da ve desu， TUrkce'deki I-dir/ ekinden daha
baglmslz oldugu icin，da ve desu'ya bi1dirme e ki demek yerine，
bildirme edatl demek，daha uygundur.

A. SILOIRME EDATININ BASLICA CEKlu SEKILLERI

Japonca'da bildirme edatl 01an dave desu edatl， fiiller

gibi cUmlenin Zamanlna， dUz ya da kibar konusma sekline bagll
01arak sekil degistirir. Bunun basllca yedi temel cekim sekli
vardlr:

duz kibar

simdiki zaman S
. da desu

gecmlS zaman S
. datt
a s
de:ita

ihtimal s
. daroo d
es:
oo

bag s
. de

Bu yedi cekim seklinden Idel dlSlnda kalan altlSl. cU血 1e

sonunda ve cU皿 leyi bitirmek icin kullanlllrlar. Ote yandan，
edatln bag sekli 01an Ide/，asaglda aClklanacagl g ib
i， bi1dirme
edatlnln olumsuz sekli yap111rken， ve birlesik cUm1e yap111rken
kullanlllr.
Simdi. Idel dlSlnda kalan bildirme edatlarlnln altl cekim
seklini drneklerle gdrelim:

彼は 学生だ.
Kare wa gakusei da. [dUz konusma sekli)
く0， ogrenci.>

72
 彼は 学生です，
Kare wa gakusei desu. [kibar konusma sekliJ
<0， ogrencidir.>

彼は 学生だった。
< tta.
l
Kare 町 a gakusei 里 (dUz konusma seklii
<0， ögrencir~i.>

彼は 学生でした.
Kare wa gakusei ~~書 ita. [kibar konus皿a seklil
<0， ogrenciyi
s..>

彼は 学生だろう.
Kare wa gakusei daroo.
く0， ogrenci o.1. s a....g Elr:-El~.> [dUz konusma seklil

彼は 学生でしょう e

Kare wa gakusei de軍00. [kibar konusma sekliJ

く0， ogrenci o)sager El.~tir.>
.

. BILOIRME EDATININ OLUMSUI SEKLI

B

. DUz Olumsuz Sekli:

1

Bildirme edatlnln 01umsuz sekli， bag sekli 01an /de/ i1e

aru fiilinin olumsuzu ni くyok> (
a bk. sayfa 82) kullan11arak
yaplllf:

. S. : de nai， de wa nai
oimdiki z
aiv
(Konusma di1inde ca n aide
e caa n
kullanlllr.)

. S.
gecmis z :de nakatta， de wa nakatta
(Konusma dilinde c a nakatta ve caa
nakatta da kullan111r.)

.
ihtimal s de nai daroo， de wa nai daroo
(Konusma dilinde ca ni daroo ve caa nai
a
daroo da kullanlllr.)

73
2
. Kibar Olumsuz Sekli
:

Benzer durumdaki kibar konu5ma sekilleri ise， n

ai yerine
arimasen， nakatta yerine arimasen de$ita ve daroo yerine desoo
kullanlllP elde edilir:

simdiki z
.S. : de (wa) arimasen
(Konusma dilinde c a arimasen ve caa
arimasen da kullanlllr.)

gecmlS z
.S. de (wa) arimasen de辛 i
ta
(Konusma dilinde ca arimasen de♀ it
a ve
caa arimasen de$ita da kullanlllr.)

ihtimal 5
. de (wa) nai desoo
(Konusma dilinde c an ai desoo v
e caa
nai de寄0 0 da kullanlllr.)

C. SILDIRNE EDATININ KULLANILISI

Japonca'da bi1dirme edatl olan da ve desu， isim， slfat ve

fii11erin sonuna getirilerek kullanlllr:

1
. YUklem G
tlr
evli Isimlerden Sonra Kull
anlII寄 1:

lsimlerle ilgili besinci bOlUmde aClklandlgl Uzere ( bk.

sayfa 67)， zaman zaman konusma dilinde， veya gazete basllklarln-
da isi血 ler tek baslarlna yUklem olarak kullanlllrsa da，genellik-
le cUmlede yUklem gOrevli isi皿 lerin sonunda bildirme edatl d
a ve
desu'nun gelmesi gerekir.
YU量lem gOrevli isimlerin sonuna. bildirme edatlnln bUtUn
cekim sekilleri getirilebilir. Yalnlz， simdiki zamanln dUz
konusma sOylenisinde kullanllan olumlu soru seklinde， bildirme
edatl kaldlrllarak， isimlerin sonuna dogrudan dogruya soru eki
ka getirilir:

1
4
 彼は 学生だ.
Kare wa gakusei da.
く0， ö~renci.>

・
，
彼は 学生だか. [yanlls]

‘
a
w

ki
sm
e・
gn
，

a
rn/¥

-
m

-
JU
a

aun-

aHnu

K
M

内
r
••

，
o

-
匂

.
，u
lH
h
¥/
λu

白h
w

彼は 学生か。 [do~ r
u]
a

e
ki
ar
ac
r'

司
e
w'O

，
:tnf
-
lk
vh/¥

S E⋮

.
nuanM

2M
o

-⋮
e

﹀
Mu

2
. YUklem GUrevli Na-slfatlardan Sonra KullanlII~I:

Na-Slfatln bildirme edatl da ve desu i

1e biriikte kul1a-
ollmaSl，tlpkl isimlerin kullaollmasl gibidir. ( bk. 4 . bolUm:
sayfa 59 v.d.d.)

. YUklem Gorevli I-sdatlardan Sonra Kullanlll~l:

3

Na-Slfatlardan farkll olarak， i-Slfatl昌 nn simdiki ve

gecmis zaman dUz olumlu sekilleri ile bag seklinde. bildirme
edatl kullanllmaz. Bunun yerine， i-slfatlarln ozel cekim
sekilleri kullanlllr. Ayrlca. gecmis zamanlO kibar olumlu
$cklinde de$ita'nln yerine desu da kullanl1abi1ir (
bk.4
. bolUm:
sayfa 56 v.d.):

dUz kibar

simdiki z
. s
. ooki-i 。
oki-i desu

gecmis z
. s
. ooki-katta ooki-katta desu
ooki-i de事ita

ihtimal s
. ooki-i daroo 。
oki-i de~oo

ba~ s
. ooki-kuト t
e}

t-slfatlarln tUm olumsuz sekilleri. bag sekli. yani ku

，
切
sekli kullanllarak yaplllr (bk. sayfa 56 v.d.).
4

7
5
4
. Fiillerden Sonra Kullanl11$1:

Daha once aClklandlgl gibi， kendilerine ozgU cekim

sekilleri oldugu icin， fiiller， bildirme edatl kullanllmadan
dUz-kibar， olumlu-olumsuz veya simdiki-gecmis zaman sekline
konulabilirler. Bu genel kuralln tek bir istisnaSl， ihtimal
seklidir.
Fii1ini htima1 sek1i，fii1in s口zlUk seklinin sonuna daroo，
de~oo getirilerek elde edilir:

行くだろう. (dUz s.)

Iku daroo.
<He
r・halde gidecek(tir}.>
、
、

一
っ
‘
行・一比

ょoe
5
'arRV14
J

'0 ・

(kibar s.)
-JU
ふ
dh
ea
HU

，
.・し
(

、、，，
，
m

--'A・
g

、
e
d

k
C
a
w

¥/
・
M
Fa
白

4
し

﹄
V

lhtimal seklinin o!umsuzu， fiilin s口zlUk sekli yerlne nal

sekli allnlp daroo veya desoo eklenerek elde edilir:

行かない だろう. (dUzs.)

Ikanai daroo.
くHerh d巳 gitme y'~.c: ~ktq .r.). >
型l

行かない で し ょ う . (kibars.)

。
Ikanai ~.~.so() .
ierhalde gitmey~~~~{~!~).>

Buraya kadar aClkladlklarlmlzl bir tablo halinde soyle

toparlayabiliriz:

76
 -
，
-
.
.
;
.t '
，
_.
."
!
.
.
プ.
'
¥
"
.，
. ' で日も
， 、，
ーザ喝 一

、 ー..! 、 、 ，
寸 ー i 剛一「

1S1m na-s1fat i-S1fat fiil

eimdiki z
. dUz olumlu 5
_ + +

gecmi5 z
. dUz olumlu S
. + +

ihtimal 5
. duz olumlu S
. + + +
/ー +

5
1血 diki z
. klbar 口lumlu S
. + + +

gec皿 i5 z
. kibar olumlu S
. + + +

ihtimal 5
. kibar 01um1u s
. + + + +

5imdiki z
. dUz olumsuz S
. + +

gecmis z
. dUz olumsuz S
. + +

ihtima1 s
. dUz olumsuz S
. + + + +

simdiki z
. kibar 口lumsuz 5
. + + +
/ー

gecmi5 z
. kibar 0
1umsuz S
. + + +

ihtimal s
. kibar 01umsuz S
. + + + +

bag s
. + +
l--

Ill
l
、 ム 'EA
aaa
nnn
e
mmm
、EE---A1A

eee
ロu ロunu

、4 2 a .、A
u
k“'H・
S‘

パ
‘ ee

lES
A U J u ・パU

晶-
34.

-L-L-L

Fh-mu

+
F且

免
・1 ・

TI
u ，バMJu
u
、

uu
nunu
ム

，
・・

、
RAF--

ヲ
h
-J/

-
“
-AU

-
-
+

.
、

a
-

a
a
a
L

•
-4

Au
U

n
l

a
a
a
M

Fl
u

・
u
E

史M
免
4

︼
'

7
7
D
. NO DHSU (NO DA)

1. NO DESU (NO DA)・

nln Kullanlll$l:

CUmle sonunda yer alan bildirme edatlnln 口nUne， bazan no

edatlnln konuldugu gorUlmektedir. Bu sekle， ozellikle konusma
dilinde slk rastlanlr. Amac. dinleyene her hangi bir durumu
口zellikle aClklamak， b elli bir fikri hatlrlatmak veya kabul
ettirmektir:

(Ornek: A ve B araslndaki bir konusma)

A
: 元気が ありませんね.
Genki ga arimasen ne.
くPek iy
i (sa~llkll) g口rUnmUyorsunuz.>

8
: ええ、 少し前から 気分が 惑いのです.
Ee， suko~i mae kara kibun ga warui no d里su.
くEvet， bir sUredir kendimi iyi hissetmiyorum da.>

Yukarldeki ornekte görUldU~U gibi， konusmacl B， dinleyici

A'ya kendisinin neden pek iyi gorunmedigini aClklamaktadlr. Aynl
durumu. su 口rnekte de gorebiliriz:

A
: この郡屋は とても 寒いですね.
Kono heya 国 a totemo samui desu ne‘
<Bu oda ne kadar soguk， degil mi.>

B
: 電気ストープが こわれて いるのです.
Denki-sutoobu 9a kowarete iru 11 <:l .A~~.1J ・
くElektrik sobasl bozuk da ondan.>

No desu (dUz konusma sekli no da) yukarlda da belirtildi~i

gibi. dinleyene belli bir fikri kabul ettirmek icin de kullanlla-
bi1ir:

今日 この宿題を 終らせるのです.
Kyoo kono sukudai 0 owaraseru no desu.
くBugUn bu ev ddevini bitireceksiniz. (AnlaSlldl ml?)>

78
2
. NOD
ESU(
NODA)'nln Soru Zarflarlyla Kullanlll~l:

Bunlardan baska，no desu (no d a) sekli， kesin bir kural

olmamakla beraber， icinde naze くnicin>，doo くnasll> ve doo~ite
<nicin> gibi soru zarflarl bulunan cumlelerin sonunda kullanl-
labilir:

どう したのですか.
Doo ~ita no desu ka?
<Ne oldu? (ne yaptlnlz?)>

どうして きのう がっこうを 休んだのですか.

000害 ite kinoo gakkoo 0 yasunda no desu ka?
<Neden dUn okula gelmediniz?>

なぜ 日本語を 勉強するのですか a

Naze Nihon-go 0 benkyoo-suru no desu ka?

くJaponca('Yl) nicin callSlyorsunuz?>

Bir cU皿 lede no desu (no da)'Yl hic kullanmadan da， anlam-
1arl yukarldakilerle aynl 01an cUmleler yapabiliriz. Ornegin.
yukarldaki birinci cUmle sOyle olabilir:

どう しましたか.
Doo ~ima~ita ka?
。~e oldu? (ne yaptlnlz?J>

Ancak， bu cUmle， no desu kullanllarak yapllan ilk cUmleye gore，

daha n口tr veya mesafeli bir anlam ifade eder. Ote yandan， icinde
no desu bulunan ・000 ~ita 旦旦 desu ka?・ cUmlesiyle， konusan，
Soz konusu durumla daha yaklndan ilgilendi~ini de belirtmek
ister. Bu durumu gUnluk hayattan bir 口rnekle gostermeye callsallm.
'000 ~ima$ita ka?・sorusu，muayene olmak icin gittigimiz
buyUk bir hastanedeki doktorun bize sordugu normal， slradan bir
sorudur. Her hangi bir ozel ilgi ifaae etmez. Oysa ki. ・ 000
sita 旦旦 desu ka?' sorusu. hasta halinizde yorgun argln yolda
YUrurken karSllastlglnlz bir arkadaSlnlzln durumunuzla ilginenip
merak ve endiseyle size sordu~u sorudur. Yaklnllk ve ozel ilgi
ifade eder.

7
9
 . Isimler ve NO D
3 ESU(
NOD
A)Araslna Konulan /Na/ Hecesi:

No desu(no da)'dan Once isim gelirse， isimlerin sonuna

/na/ getirilir. No desu (no da)'nln dnUne getirilen Na-slfatlar
ise na sekilleriyle kullanlllr. !sim ve na-slfatlar dlSlndaki
bUtUn kelimelerin dUz sekilleri， no desu(no da)'dan dnce ve
aralarlna /na/ hecesi konmadan kullanllabilir:

子供なのです.
Kodomo na no desu.
く(0) (daha) cocuk.>

子供だったのです.
Kodomo datta no desu.
く(0) (dahal cocuktu.>

簡単なのです.
Kantan-na no desu.
<Kolay (zor degil. merak etmeyin).>

簡単だったのです.
Kantan datta no desu.
くKolaydl (zor degildil.>

美しいのです.
Utsuku寄 iino desu.
くGUzel de (gUzel oldugu icinl.>

美しかったのです.
Utsuku~i-katta no desu.
くGUzeldi de (gUzel oldugu icin).>

読むのです.
Yomu no desu.
くOkuyacaglm (okuyacaglmdan).>

説んだのです.
Yonda no desu.
くOkudu
皿 ( okudugumdan).>
、
-
r

8
0
 4
. NODESU(
NOD
A)・
nln Konu~ma D
iIindeki KlsaltlImalarl:

No desu(no da). konusma dilinde /no/ klsmlnln klsaltllma-

Slyla /n desu/. /n da/ seklini de alabilir:

どう したんですか.
000 n desu ka?
~ita
<Ne oldu? (ne yaptlnlz?)>

少し前から 気分が 惑いんです.

Suko~i mae kara kibun 9a warui n desu.
くBir sUreden beri kendimi i yi hissetmiyorum.>
，
.
!EE--轟

8
1
 7 _ O Z E L F iiL L E R

A_ARU VE I
RJ FII
J LLERI

1 e lru Fiillerinin Onemi:

. Aru v

Bilindigi gibi，Ttirkce'de her hangi bir nesne， d tis

Unc
e
veya durumun var oldugunu belirtmek icin ku11anllan ve bir cesit
slfat 01an ・var・kelimesinin dil bilgisi kural1arl icinde ozel
bir yeri vardlr. Bu kelimenin Japonca karSlllgl olan aru ve iru
ise，fiil saYl1lr. Seki1 baklmlndan baska fiillerden pek farkll
olmamakla beraber，bazl ozelliklere sahiptir. Japonca'daki fiil-
ler icinde belki de en cok kullanllan bu i ki fiilin cekim ve
kullanlllslarlndaki ozellikleri klsaca aClklamaya callsallm.

. Aru ve Iru F
2 iillerinin Cekim ozellikleri:

Fl1LLER BolUmUndeki aClk1amalardan hatlrlanacagl gibi，

aru birinci grup， iru ise ikinci grup bir fiildir ve temel cekim
sekilleri s口yledir:

ARU
[birinci grup f
iill
1.
SozlUk Sekli: aru
2Nai Sekli
. : nal
3Masu Sekli:
. ar1ー骨l
asu
4
. Te Sekli: at-te

1m [ikinci grup fiill

. s口zlUk Sekli:
1 Iru
2
. Nai Sekli: I-nal
3
. Masu Sekli: l-masu
4
. Te Sekli: i-te

Burada dikkat edilmesi gereken nokta s u: aru fiilinin nai

se量linin (yani olumsuz dUz s e並linin) /ar-anai/ degil， sadece
/nai/'dir. Iru fiilinin cekimi ise，diger ikinci grup fiiller.
in
cekiminden hic bir fark gostermemektedir.

82
 iiIl
. Aru ve Jru F
3 eri Araslndaki Farklar:

Bu fiillerin ikisi de "var" anlaml taSlr. Ancak， genel

olarak aru fiili canSlZ dznelerle kullanlllrken iru， canll
oznelerle kullanlllr.

布の御に 日本語の辞書が あります.

i Nihon-go no ci$o 9a arimasu.
Migi no tana n
<Sagdaki rafta Japonca sdzlUk var.>

この道の先に 泡下鉄の駅が あります.

Kono mici no saki ni cika-tetsu no eki ga arimasu.
くBu yolun(caddenin) ilerisinde metro istasyonu var.>
、
n

公園に 子供遣が います.

i kodomo-taci 9a imasu.
Kooen n
<Parkta oocuklar var.>
、
‘ a

ヨ
、
E 一k

:ae
裏山山

す
e‘
に川

Lu E
4ノ‘

- m v一
・ le
gh
，

a a- 〆
lk
gp

、
nC
wb

l e
2uF -

ed'FE
HU-
門川
・
a
a

AU
AU

MU
hu

・
-

台所に ごきぶりが いました.

Oaidokoro n ia軍ita.
.
i gokiburi 9a 開
くMutfakta hamam bdcegi vardl.>

TUrkoe'de oldugu gibi， Japonca'da da， insan ve 口teki

varllklar (drnegin， hayvan， bitki veya herhangi bir madde) ioin，
ayrl ayrl soru zamiri kullanlllr. Bunlardan dare TUrkce'deki
'kim'in karSlllgldlr ve sadece insan ioin kullanlllr. Nani ise，
"ne'nin karSlllgl olup insan dlGlnda kalan bUtUn varllklar icin
i aru ve i
kullanlllr. Bu tUr soru zamirler， r r
u fiilleriyle berabe.
kullanllarak， su UO oesit soru cUmlesi yapllabilir:
、
，
ta
ヵ. a

‘
''oa

す⋮配日
ま

、
Jkr

、ヮ
-
・力 ・u・
'
・

劃釦-
て p

' - n uM
70O

1V2upa
十

m>
LAU

-LK 一
内
，
r.

.
'a
du-y-
a 〆又

3・
内ヨau
u
-

m
v
au

・
且

庭に 何が いますか.
Niwa ni nani 9a imasu ka?
<Bahcede ne var?>
7
ヵ
64ar
t

ま "Me﹀
-bnn
何一
箱

ed-
仁

1、 s・
'
・

⋮
h

-uu
aee
α

内
ia
ku

，
a

.e
m.
0t

ga

a.
・

LK
1
n
nAu

.
・
ヮ・
u

V-

83
8irinci ornekte insan. ikinci ornekte insan dlSlnda kalan bir
canll varllk. ve ucuncude ise CanSlZ bir varllk sorulmaktadlr.

4. l
ruF
iiliYerine Aru Kullanll
abil
en Durumlar:

ね1cak. aru fiil，

i b aZl durumlarda. yukarlaa aclkladl!pmlZ
genel kuraldan farkll olarak. canll varllklar icin de kullanlla-
bilir:

1-Aile fertlerinden bahseaerken aru da kullanllabilir:

私には むすこが あります.

Watasi ni wa musuko 9
a arimasu.
くBenim o~lum var.>

2-Genel bir kural veya e~ílim anlatlllrken. aru fiili canll

varl1klar icin de kullanllabilir:
t
HHana-y
Ias.・ 邑
t
t
世Ya ︿

晶
+
こl
nun-tHu
﹀ omen

幸せな人も あれば、不幸な人も あります.

orD

nm
・
a
lu
ku 日

wa siawasena hito mo areba. hukoona hito mo

l

v
H
a
n
-

、Auu
n

m
-
F
2

H
φら

HU

nu
a

mutsuz insan da (var).>

明
回

3- Tarih! bir konu veya hikaye anlatlmlnaa gecen canll

varllklar icin de aru kullanllabilir:

千年ほど前 アクシェヒルに ナスレッティン・ホジャという人が

ありました.
Sen-nen hodo mae Akusehiru n
i Nasurettin Hoca t
o iu hit
o 9a
lr
.
e.
.i
.
1
Il
明JJ
.e
l'
<Yaklaslk bin sene once Aksehir'de Nasrettin Hoca diye
birisi vardl (y..~.!ì.存"~~"~"p). >
、 !-am-v
-
む あnu

むた⋮刷!日
b
、
・t
.
しま⋮.引同一叫

・
-

、
'・

ある所に おじいさんとおばあさんが
S

・k a
U
・

an
'

••
・

1
K・
Ma⋮く
-

aru tokoro n
ioc
iisan to obaasan 9
a
v
t “Z
rE
v

し
・
‘

。JU
・
.

e
2q

L
n
・
n
l

v
u
・
a
v

M
Fa

bir dede ile nine varmlS.>

d
4
A

Sunu da belirtelim k
i. yukarldaki rneklerin her birinde 。
cUmlenin anlamlnl fazla degistirmeden. aru fiili yerine iru
da kullanllabilir.

84

A
 5. Aru ve l
r ・
u nun KullanlI1$1:

Yukandaki 口rneklerde，aru ve iru fiil1eri，gene1de su

sekilde kullanllmaktadlr:

ni (wa) 9a arlmasu.
ni (wa) 9a Imasu.

Yani， sonuna ni edatlnl alan ve yer belirten unsur once gelir.

Var olan kiSi veya nesneyi be1irten unsur ise， sonra ge1ir.
Bu ikinci unsura her za皿an 9a edatl eklenir; diger birco註
cum1ede oldugu gibi， 9a yerine wa konulmaz. Bu tUr cUm1e1erde
vurgu1anmak istenen husus，neyin var oldugudur.
Aru ve iru fii11eri， bazen su seki1de de kullanl1lr:
・

-ta
aa
ww

'

s ・
rm
nn

ms
u
••••
I・

u
m
--

笥M
--
-
E

Hu

Burada once， var olan kisi veya nesne， daha sonra yer
belirtilmekte， ga ed昌 t
l yerine de wa ku1lanllmaktadlr. Vurgulanan
nokta，neyin var oldugu degi1， bir nesnenin veya kisinin nerede
oldugudur. Bu iki farkll kullanlllSln orneklerini yanyana koyarak
daha aclk bir sekilde gostermeye callsallm:

机の上に 書類が あります.

Tsukue no ue ni 寄orui.9
.，a ，a r
i.l黒
空u.
<Masanln Uzerinde belge(ler) var.>

書類は 机の上に あります.

$orui wa tsukue no ue n
i arimasu.
くBelge(ler) 皿asanln Uzerindedir.>

公園に 子供達が います.

Kooen ~~ kodomo-taci ~型 im書写 u.
くParkta cocuklar var.>

子供達は 公園に います.

Kodomo-taci 曹 a kooen n
i imasu.
くCocuklar parktadlr.>

Buraya kadar，aru ve iru fiillerinin kullanlllS sekilleri-

ni gordUk. bu iki fiilin burada anlatmadltlmlz bir kullanlllS
seklini de hatlrlatallm: Aru veya iru fiilleri， kendilerinden
口nce gelen te seklindeki fiille kul1anlldlk1arl zaman， cUmlede
;
.
belirtilen bir hareket veya durumun sUrekli1igini gosterirler.
(Bu konuda ayrlntlll bi1gi icin bk. sayfa 3
1 v.d.)

85
. NARlJ F1
B 1しl

1
. Naru Fiilinin Cekimi ve Anlaml:

8irinci grup fiillerinden naru fiil

i. TUrkce'deki ・ o1mak"
fiilinin Japonca karslllt
!ldlr. Temel cekim sekilleri soyledir:

N
ARlJ [birinci grup fiil]
1
. SozlUk sek1i: naru
2
. Nai sekli: nara-nai
3
. Masu sekli: narl-masu
4
. Te sekli: nat-te

2
. Naru FiiIi
nin KuII
anII151 :

TUrkce'deki .olmak. fiilinde gorUldUgU gibi. naru fiilinin

onUne. slfat veya isi皿 gelir. Naru fii1inin onUne getiri1en
i-slfatlar ku sek1i. ve na-slfatlar ni sek1indedir:

これから寒くなります。
Kore kara samuku narimasu.
くBundan sonra soguk olur.>

手続きが簡単になりました.
Tetsuzuki ga kantanni ~~!.!~~主 i t
a.
くls1emler kolay oldu (kolaylastlflldl).>

Naru fiilinin onUne isim geldit

!in
de. isimden sonra /ni/
hecesi eklenir:

私は来年大学生になります.
Watasi wa rainen daigakusei n
i narimasu.
くBen g !rencisi (
elecek sene Universite ot )
J.
a.
C
.ll
g
..
11l
l'>

この虫は蝶になります.
Kono mU$i wa coo n
i narimasu.
<Bu bocek kelebek olur.>

Ayrlca， naru fii1i. TUrkce'deki .gibi・ edatlnlD Japonca

kars111t
!l yooni i16 birlikte •... yooni naru ・ ~eklinde de slk slk
kullanlllr:

8
6
 、
ごみがたまって、山のようになりました.
Gomi 9a tamatte， yama no y.().().~.!... .r:'l.~r..í.1II円í..~.~..
くC !
opler birikip， dag &T.
l. ι lι竺.>
私はやっと臼本語が話せるようになりました.
Wata~i ayatto Nihongo 9a hanaseru y.~竺り i n 塁[..i.!".~主ì..!号・
首

くB .
b
.
i
en nihayet Japonca konusabilecek g.i...(J
).1，l1Il')
4

lkinci ornekteki ・ yooni naru・ nun kullanlllSl， birinci

drnektekinden biraz farkl1dlr. Orada Soz konusu olan， kabiliyet
veya allskanllgln degismesidir. "Nihayet Japonca konusabilecek
hale geldim." seklinde tercUme edilirse， Japonca'daki anlamlna
daha yaklndlr. Bu tUr kullanlllsta，genelde .yooni"'den once fiil
bulunur.

87
.S
C J
JRU FII
LI

1
. Suru Fiilinin Cekim Özelli~i:

UcUncU grup fiillerinden suru fiili. TUrkce'deki ・etmek'，

'yapmak' fiil1erinin Japonca karSlllgldlr. Te血 e
l cekim sekil1eri
FllLLER B口lUmUnde (sayfa 2 3) aClklanml$sa d a. burada tekrar
gorelim:

SURU [UcUncU grup fiil]

1
. Sozluk sekli: suru
2
. Nai sekli: 宰i-nai
3
. Masu sekli: 事l-masu
4
. Te ~ekli: 宰i-te

Yukarlda gosterilen cekim sekilleri， sadece suru fiiline

ait olup. baska fiillerde gorUlmez. Bu yUzden. suru fiiline，
kuru fiiliyle birlikte Japonca'daki kural dlSl fiiller denir.

2
. Suru F
iiIinin Kullanlll$l:

Suru fiili. diger gecisli fiillerden pek farkllolmadan

nesneyle kullanlllr:

お母さんは毎朝婦除をします.
Okaasan wa mai-asa sooci 0 ~.i.Ii1.11!;.lJ'
くAnnemh er sabah temizlik y':~.p..a..r..>

Nesneden baska， naru fiili gibi i-slfatlarln ku sekli.

na-slfatlarln n1 sekli veya isimler artl /ni/'yi onUne allp， "bir
seyi baska bir sey veya durum yapmak" anlamlnda kullanlllr:

山田さんはクーラーで郷星を涼しく しました.
Yamada-san wa kuuraa de heya 0 SUZU$iku ~..i..lIlil..~.L~里・
くSaYln Yamada. havalandlrma makinesiyle odaYl serinlestirdi
(serin y与P.t
l..>
)

規則正しい生活はあなたを健康にします.
Kisoku-tada$ii seikatsu wa anata 0 kenkooni 景im
型号 u・
<DUzenli yasam (sekli). sizi sagllkll f
号E
. 骨骨.>

Bu fiilin baska one皿 l

i ozelligi i se. tlpkl TUrkce'deki
"etmek" fiili gibi. birlesik fiiller lUretmesidir. Suru fiiliyle
yapllan cok saYlda birlesik fiil vardlr. Onlardan bazllarlnl
gorelim:

8
8
 勉強する benkyoo-suru <ders callSmak>

研究する kenkyuu-suru くarastlrma yapmak>

休息する kyuusoku-suru <dinlenmek>

建設する kensetsu-suru <insa etmek>

旅行する ryokoo-suru くseyahat etmek>

参加する sanka-suru くistirak etmek>

Bu tUr birlesik fiillerin cekim sekillerini elde e t血ek

icin， sadece sonundaki suru fiili cekilirse yeterlidir. Bu durumu
.benkyoo-suru" birlesik fiiliyle gorelim:

SozlUk sekli: benkyoo suru

由

2
. Nai sekli
: benkyoo-~i-nai
. Masu sekli:
3 benkyooー辛 i-masu
4
. Te sekli: benkyoo-~i-te

Birlesik fiillerin birinci klsml，genellikle Cince kokenli

keli皿 elerdir.

89
 B _ H A L E D A T L A RI
、
，
電E
AVIRICI EDATLAR

A. EDAT
しARINTEMEL FONKSIVONLARI

Buraya kadarki bo1Umlerde， cUm1enin en 口nem1i unsuru 01ao

yUklemler konusunda ayrlntl1l bi1gi verdik. Biz burada， aClkca
soylenmis olsun ya da olmasln， yUk1emsiz cUmle olamayaca~lnl
belirt皿ek istiyoruz.
Oysa. bir cumlenin yUklemi dlSlndaki unsur1arl atl1sa da，
kalanl anlamll bir cumle saYllabilir. Ttirkce'de yUklemler ne
i olur1arsa olsunlar， bir dUsUnceyi， bir
kadar teme1 ve one皿 1
durumu cUm1enin ya1nlzca yUklemiy1e an1atmak mUmkUn degildir.
drnegin，karSlmlZa aniden Clkan bir adamln ・ Bekliyor!・ dedigini
dUsUne1im. Dilbi1gisi kurallarlna uygun ve an1am1l olan bu cUmle.
adamln anlatmak istedigini yeterince aclk bir seki1de belirt皿e-
皿ektedir. Bu yUzden， bUyUk bir ihtimalle， adama saSlrarak baklP，
bir dizi soru sormak ihtiyaclnl duyarlZ. Ancak aynl kisi，
gercekten be1irtmek istedigine uygun olan bir sekilde， 'Bir hanlm
salonda sizi bekliyor!・dese， durum farkll olacaktlr. Konusan
kisiyi hic tanlmasak bi1e soylediklerini tam olarak anlayabilir
ve baska bir sey sormaya gerek ka1madan tesekkur‘e der ve dogruca
salona gidebi1iriz.
Yukarldaki cUmlenin anlaml， b ir ozne (Bir hanl皿)， b ir
nesne (sizi). bir yer tam1aYIClSl (salonda) yardlmlyla daha
belirli duruma getirilmistir.
Japonca'da da benzer bir durum Vardlr. YUkarldaki TUrkce
cUmlenin Japonca'daki karSlllgl soyle olacaktlr:

ご婦人が サロンで あなたを 待っています.

Go-hucin 9a saron de anata 0 matte Imasu.
くBir hanlm. sa10nda sizi bek1iyor.>

Bu cumlede. isim ロ1an saron ve anata kelimelerinin sonundaki

de ve o . aynl TUrkce'deki /-da/ ve / ーi / gibi eklerin
孟 arSlll~ldlr. Japonca'da bunlara co~i (yardlmcl kelimeler)
denilir.
Japonca'daki co~i'1er. yukarlda d a be1irti1di~i gibi.
TUrkce'deki hal (durum) eklerine anlamca cok benzemektedir.
Ancak. Japonca'daki cO$i'ler ke1ime tUrU v e cUm1ede kullanl1lS
sek1i aClSlndan. TUrkce'deki ha1 eklerine pek benzemezler.

90
 11k olarak， TUrkce'deki hal ek1eriy1e Japonca'daki
co~i'ler k arSllastlrlldlglnda， co~i'lerin daha baglmslz oldugu
g口rUIUr. TUrkce'deki hal ekleri， ek1endikleri isimle UnlU uyumu
icinde olmak zorundadlr. Oysa， co~i'ler aClSlndan boyle bir uyum
sartl yoktur. Yani， de her zaman de (Turkce'deki gibi bazen
・d a' sekli almaz). 0 da，her zaman 0 seklinde kul -lanlllr.
!kinci olarak，Japonca'da bir co~i'den sonra ikinci bir
coSi gelebilir. drnegin， kara TUrkce'deki /-de九I Clkma
(ablatif) ekinin; no ise /-nin/ tamlayan (genitif) ekinin
karslllgl olan birer cosi'dir. Japonca'da， bu i ki coSi pes pese
(kara no) kullanl1abi1ir. Oysa TUrkce'de，i ki hal eki bir isimde
pes pese ku1lanllmaz.
UcUncU olarak， baZl co~i'ler ， fiil veya daha baska
kelimelerin sonlarlna da eklenebilir. Ornegin， Japonca'da soru
cumlesi yapmada kullanllan ka，bir tUr cosi'dir.
Bu aClklamalardan anlaSl1acagl gibi， cosi'nin Japonca'daki
durumu，TUrkce'deki hal eklerinden cok， edatlara ・ ( i1e，
・ . kadar，
・
.gibi.， .icin， ・ vh.) benzemektedir.
TUrkce'de edatlar， ("i1e" edatlnln son ek sek1i o1an
1-1e/，/ー1a/ i1e bag1ama ve kuvvetlendirme edatl /de/， Ida/
dlSlnda) Un1U uyumuna bag11 degildir. Ornegin， "gibi・ edatl，
Iglbl/，/gubul，/gUbU/昌 eklinde degisik1igine ugramaz.
Bundan baska，TUrkce'de iki edatln pes pese gelmesi de
mUmkUndUr (drnek: ・ .•• kadar gibi'， "• .. icin bi1e'). AYrlca，
"Gittim de..， .AnlaSlldl gibi.' cumlelerinde oldugu gibi， baZl
edat1ar， sadece isi血 lerin sonuna degil， yUklemlerin sonuna da
ge1ebil ir.
lste yukarldaki aClklama1ara dayanarak， Japonca'daki
cosi'lere ek yerine edat demeye karar verdik.

B
. EDATLARIN CESITLERI

Japonca'da edat1arl('cosi'leri)，dort gruba aYlrabiliriz:

1
. Hal edatlarz
. AYlrlCl edatlar
2
3
. CU現1e soηu edatla
rr
4
. Bildir.e edatl

Hal edat1arl，daha once belirtildigi gibi，TUrkce'deki hal

eklerine benzer bir islev Ustlenirler. Ancak，hal ekleri TUrkce-
de oznelere (faillere) ek1enmezken，Japonca'da ozneler de bir hal
edatl almak zorundadlr. Ayrlca，TUrkce'de， ・ Kitap aldl.'， 'Yemek
yedi." orneklerinde oldugu gibi， belirsiz nesneler yalln halinde-
高

9
1
dir. Buna karSlllk， Japonca'da nesneler，ya belirli ya belirsiz
01sun， bir edat( 0 を ) almak zorundadlr.
Japonca'da， 巴 Umledeki bir kelimeyi 0 cUmlenin konusu
olarak secmek， aynl veya baska cUmledeki diger kelimelerle
klyaslamak ya da 0 kelimenin anlamlnl gUclendirmek gerektigi
zaman， onu digerlerinden aylrmak icin aylrlcl edat1ar kul1anlllr.
Japonca'da aYlrlCl edatlar， hal edatlarlndan sonra gelebilir.
TUrkce'deki "ise ，
・ "dahi"，"bile・ ve "kadar" edatlarlnln fonksi-
yonlarl， Japonca'daki aylrlcl edatlnkine biraz benzemektedir.
CUmle sonu edatlarr， isminden de anlasllacagl fJzere， cUmle
sonunda yer allr ve konusmaclnln soru， sUphe ya da niyet gibi
cesitli duygularlnl belirtmek icin kullanl1lr. Bun1ar，TUrkce'de-
ki "mi.， "be"， "ya" ve "bari" edatlarrna benzer1er.
Bildirme edatl， desu (da)， bir tanedir (desu kibar ve d a
duz seklidir.) CUmlede yUklemin sonuna eklener ‘ek，anlatllmak
istenen fikri belirtir. Bu konuda， 6 . bolUmde genis bilgi vermis-
tik.
Bu klsa aCl孟lamalardan sonra，Japonca'da isimlerden sonra
kullanllan hal ve aYlrlCl edatlarlnl ayrlntlll olarak gorelim.
CUmle sonu edatlarl ise，ozellikleri nedeniyle， 1 7
. bolUmde e1e
allnacaktlr.

92
 ー
‘
・一・ .
、"・ーも
、、
，
一
ー

、
一
. HAL EDATLARI
C

Japonca'da te血 e
l olarak on cesit hal edatl vardlr. Bun1an
teker teker gOreli皿:

. 0 (を) Edat1:
1

oedatl， Japonca'da en slk kullanllan hal edatlanndan

biridir. Basl1ca su dzellikleri vardlr:

a
) Temel Fonksiyonlarl:

Belirli olsun belirsiz olsun， nesneyl belirtirler:

私たちは 今 日本語を 勉強しています a

Wata$i-taciwa i a ~.i .h.(). n..六 99.P benkyoo site I

m mas
u.
くbiz simdi .
Jé1.P.() 再開 (:Y~l callSlyoruz.>

私は この本を きのう 買いました.

Wata寄 iwa kono hon 0 kinoo kaima吾 it
a.
<Ben bu kitabl dUn aldlm.>

あなたは 井上さんを 知っていますか.

Anata wa inoue-san 0 $itte imasu ka?
くSiz 骨
骨Y.I
.
l1J
.l
l.
()
.¥
lE
!
.:
.
r.itanlyor musunuz?>
Bu orneklerden de aclkca görUlece~i gibi， 0 edatl. genellikle.
TUrkce'deki /-1/，/ーi/，/ーU/，/ー仏I belirtme(akuzatif) ekinin karSl-
ll~ldlr. Ancak yu註arlda açlkladl~lmlz (8 klsml) gibi. TUrkce'de
belirli nesnelerin ekli，belirsiz nesnelerin ise eksiz olmalarlna
karSlllk，Japonca'da nesnelerin belirli-belirsiz a yl
rlIDl yapll-
madan，hepsinin sonuna 0 edatl getirilir:

佐藤さんは タバコを やめました.

号h
Satoo-san wa t 罪
件 o 用 yamema$i ta
.
<SaYln Satoo，~ig 里.r: .li.Y..~. blrakt1.>

パンを 買ってきて ください.

Pan 0 katte kite kudasai.
くJ;:.~IIl.~.~. allp gelin lUtfen.>

，
.

93
 コーヒ ー を 飲 み ま せ ん か.
Koohii 0 nomimasen ka?
<Kahve icmez misiniz?>

何を 皇室していますか.
Nani 0 saga事 i
te imasuka?
く型企 C
N
.E
!
Y.
..
u arlyorsunuz?>
Ancak， sayllarl az ol
makla birlikte， TUrkce'de y口nelme
(datif) veya Clkma (ablatif) halli bir unsur (kelime veya kelime
grubu) ile kullanllan baZl fiil1erin Japonca' daki karSlllklarl，
nesneyle kullanlllr:

om iru く...
e bakmak>
o hacimeru く.
..e baslamak>
o osoreru く. ..den korkmak>

これを 見て ください .
Kore 0 mite kudasai.
くBuna bakln.>

さあ、 仕事 を 始めましょう.
Saa， !
l .
LSl
.
Ct.
9
..)h
.( acimema辛00.
<Haydi， ise baslayallm.>

私逮は事故を恐れています.
Watasi-taci wa ciko 0 osorete imasu.
くBiz k里号令4存
Il.korkuyoruz.>

b) Yer Degistirme Bildiren Fiiller ve 0 Edatl:

Japonca'da gecissiz fiiller 0 edatlnl almazken， yer

degistirme bildiren fiiller 0 edatl allrlar. Bu durumda 0 edatl
yer belirleyen ismin sonuna konur:

この道を 行け l
i ~に 出ます.
Kono ' !'.L c.
!...(.i
) keba eki nidemasu.
<Bu f.!>..l. .c;t与A(l!>.l~) giderseniz istasyona ClkarSlnlZ.>

廊下を まっすぐ 進んで ください.

R..().(J.~~… 竺 massugu susunde kudasai.
<K円説明白.J~().
.
~.i.d..()_r.ll) dog. ，
u i1er1eyin.
>

9
4
 /h'
E
区は '
*が 増えたので 川を 渡れませんでした.
Kuruma wa mizu ga hueta node kawa 0 wataremasen de$ita.
くAraba，s ular kabardlgl(cogaldlgl) icin nehri gecemedi.>

階段を 上がって 五階に 行って ください.

Kaidan 0 agatte go-kai n i itte kudasai
くMer 4: i_V:_El!liq，{~:吋 i.II El.Il 4ell) clklP besinci kata gidin.>

日本では恵は 道の 左を 通ります.
Nihon de wa kuruma wa mici no hidari 0 toorimasu.
くJaponya'da arabalar， yolun !
l
_C
?J
.l
_l
!4.
e
il
l gider.>

c
) Bir Yerden ClklS Hareketini Belirleyen 0
:

oedatl， deru <Clkmak>， ya da 宰uppatsu-suru くhareket

etmek> gibi fiillerle beraber kullanlldlglnda， clkaa， ayrllma
noktaslnl gosterir:

o deru <...den Clkmak(aYfllmak)>

;u
旦 :
j ppatsu-suru く.. .
昼皇旦 hareket etmek>

今朝私l
ま 八時に 家を 出ました.
Kesa wata:;iw
j a haci-ci ni ie 0 dema:
;i
j ta.
くBu sabah (ben) saat sekizde evden cl
k t
lff
i.>

この船は 十分後に 港を 出発します。

!ono hune wa cup-pun-go n
く i minato 0 :
;u
j ppatsu ，
im
asu
.
くBu gemi ，on dakika sonra li開
空 nd号n hareket edecek.>

Bu tUr fiillerle 0 edatl yerine kara edatl da kullanllabilir.

d
) 0 Edatlnln Japonca YazlllSl:

Kitabln baSlnda aClkladlglmlz gibi，Japonca'aa Hiragana ve

Katakana olmak Uzere， iki ayrl alfabe vardlr. Bu alfabelerde， her
ses veya hece bir harfle belirtilirken， sadece /01 sesi icin iki
alfabede de ayrl ayrl， iki 0 harfi vardlr. Soyle k :: Hiragana
alfabesinde /0/ sesi お ve を， Katakana alfabesinde ise aynl /0/
sesi オ ve ヲ ile gOsterilir. Bunlardan を v e ヲ harfleri sadece
o edatlnl gostermek icin 註ullanlllrken， お ve 万 diger bUtun /0/
seslerini gostermede kullanlllr. Japonca'nln Latin harfleriyle
yazlllSlnda.kullanllan ve 'Nihon-siki 日 本 式 ， yani， Japon Sistemi

95
denilen usulde 0 edatl，/wo/ seklinde g口sterilir. Bu yazlllSl，
gUnUmUz Japonca'slnda ses farkl belirlemeyip， sadece yukarlda
de~indi~imiz 0 edatlnln Hiragana ve Katakana alfabelerinde並i
yazlllS farklarlnl gostermek icin kullanlllr.

2. De (で) Edatl:

a) Yer Belirlemede KullanlllSl:

De edatlnln cesitli g口revleri vardlr. 8unlardan en onemli

olanl，yer belirleme fonksiyonudur. TUrkce'deki / ーd e/. /-aa/
kalma(lokatif) ekinde oldu~u gibi，hareketin veya durumun meydana
geldigi yeri belirtir.

私達は 東京で 生れました.

Wata与 i
-taci wa I.().().~.y..C'.~. .~.~ umarema~ it
a.
くBiz T()lt.~.().~A~
dogduk.>

兄は 銀行で 鋤いています.
Aniwa 9J.I1.~()()..~空 h ataraitei masu.
くAgabeyim ~号~~~4~ c allSlyor.>

その本を どこで 見つけましたか。

Sono hon 0 ~.c:>.k Cl A~. mitsukemasit
a ka?
くokitabl nerede buldunuz?>

b
) Arac ve Gerec Belirlemede Kul1anll1S1:

De edatl， arac-gerec veya malzeme belirtmek icin

kullanll1r. TUrkce'deki ・ile" (1ーle/./ーla/) edatlna ve bazen de
/-den/， /-dan/ hal ekine benzer islevi vardlr. Ancak. "beraber
olma. beraberlik" belirtmede kullanll皿a
z:

日本人は ごはんを はしで 食べます.

Nihon-cin wa gohan 0 ~黒星 i de tabemasu.
くJaponlar，yemegi Q~~旦~....p.!3. yer1e
r.>

先月 九州〈 新幹線で 行きました.

Sengetsu Kyuu$uU e Sinkansen de ikima事 it a.
くGecen ay Kyusu'ya ~!~~型月~.~.~ (里 11.P.~.r.....竺与空.P~ 今 s tr里
n.U iJ~
gittim.>

9
6
 ワインは ぶどうで 作ります。
Wain wa budoo d e tsukurimasu.
くSarap 1l~1l.lD.4.~!l yapl!lr.>

c
) Hareketin YaplllS Sekllni Gostermede KullanlllSl:

De edat1， cUmlede並i hareketin n a

sllv
e ne sekilde
yaplldlglnl belirtmek i
cind
e kullanlllr:

黒田さんは その仕事を ひとりで やりました.

Kuroda-san wa sono Sigoto 0.hiJ
()
r.i .~~ y
ari
mas
ita
.
くSaYln Kuroda，0 1 5
it ek baSlna yaptl.>

私遼は この本を ふたりで 書いています.

Watasi-taci wa kono hon 0 h u tarid ek aitei masu
.
くBiz buk itab
l i..~J!Il.i.z. ...HJ.r. U.~.~~) yazlyoruz.>
、
句
a-a

三
z-e

・つ。、 ・
し m凶
え吋
A
み⋮附⋮q

F
，-

，a

ょ
;
4司
・
仁 neDA

・血
---tn

O
kk
-JU

--ω
n-e-

sn
eHU

oe
，
.
一 ・・

d
，
、

内
.
.

e
・AU
“

i
1

¥/
a--
・
u

E
a

飛行機は およそ時速千キロの速さで 飛んでいます。

Hjkookiw a( ).
Y.竺空竺 -
. ci .so
ke
tJ. se
n-hirpn h型r
0. 型雪害 se tonde i
mas
u.
くUcak，.5空号 tt 竺 ...'1.里 kl 再 ~lLbJ[l ki
).
Cl
用E E.
lY .
l h
.l
..
ZJI
iu
: cuyor.>

d
) Sebep Belirtmede KullanlllSl:

Hal edatl de，cUmle icinde 凸zneniny

apt
lgl 1sin sebebini
gostermek icin de kullanlllr:

今日 病気で 学校を 休みました.

Kyoo b.y'.()()~.i_ s
.Eg
l akkoo 0 yasumima事 i ta.
くBugUn11 号s t..e pJ.~ Il.g lJ.1Il 4ß: !l o
l kula gitmedi皿.>

私の主人は 毎日 仕事で おそく 帰えります.

WataSI n
o $ucin wa mainici sJs~t~_.~ 里 osoku kaerimasu.
<Beyim，her gUn i 号 n 竺d 里 !ljy~! gec doner.>

-船は 台風で 港から 出られません.

Hune 官 a taihuu de minato kara deraremasen.
くGemi(ler )，民県S lr広an 里deniχl! limandan clkamlyor.>
ι

97
 ) Zaman ve De!er Belirlemede KullanlllSl:
e

Oe edatl， herhangi bir zaman stirei

sni ya da bir malln
degerini belirtmek istenildiginde kullanlllr:

あなたは この本を 一週間で 読ま，なければ なりません.

Anata wa kono hon 0 i.~:::.干IJ.U l< ll.~ .cI~ yomanakereba narimasen.
<Bu kitabl bir haftada (bir hafta icinde) okumak
zorundaSlnlz.>

私は このテレピを 三万円で 買いました.

Wata号 iwa kono terebi 0 san-man-en de kaima~ita.
く(Ben) bu televizyonu otuz bin Yen'e aldlm.>

. NJ (に) Edat1:
3

Ni edatlnln da， tlpkl de edatl gibi cesitli islevleri

vardlr. Ni edatlnln nasll kullanlldlglnl anlayabilmek icin， hangi
fiille kullanlldlglna dikkat etmek gerekir. N i edatlnln basllca
kullanlllS sekilleri sunlardlr:

) Flllin Belirttigi Hareketin YonUnU Gostermede Kullanlllsl:

.a

i edatlnln bu fonksiyonu， TUrkce'de

N ー(
/ y)e/， ー (y)a/
/
yonelme (datif) ekinin fonksiyonuna benzer:

あなたは いつ 日本に 来ましたか.

Anata wa itsu Nihon n i kima$ita ka?
く(Siz) .J.竺P.().~y.型.~.Y.(I ne zaman geldiniz?>

このみかんを 太郎に あげましょう.

Kono mikan 0 T型 r.Cl ()...~.i agema$oo.
くBu m .
andalinaYl Ie.
I!:'.)
(.(.
)..
'.
Y. verelim (vereyim).>
a
.

どろぼうは どちらに 逃げましたか.

gema寄 ita ka?
00roboo wa Ø.c:l.~.i..r..ll....~.i. ni
<lurS1z .~.~....!切.r.~.f..éI kact1?>

98
 b
) Yer 8ellrtmede KullanlllSl:

i edatln1n bu islevi， TUrkce'de isimlerin kalma(lokatif)

N
halinde kullanllan /-de/. /-da/ ekinin gordUgu isleve benzer:

テープルの上に バナナが あります.

Teeburu no ue ni banana 9a arimasu.
くMasanln UstUnde muz var.>

庭に 子供逮が います.
Niwa n
i kodomo-taci 9a imasu.
qゆ Ç~~! cocuklar var.>

私は イスタンプールに 住んでいました.
Watasi wa I 秀明t 型。rJ_Tl I
_l
I.
rl
J
..
...i s
r
J ma吾 jt
unde i a.
<(Ben) l. s.~.ë!..I1.Þ..ll_l '4.é! yasadlm.>

清水さんは このホテルに 泊っています.

Simizu-san wa ~9~~ り
竺 1e-r"-n1 toHEatte imast』.
くSaYln Simizu .þ..ll....()~.~. _l__d..e.
kal1yor.>

Yukarlda， 2. klsm1nda anlatllan de edatl da， yer belirtmek

icin kullan1labilir ve TUrkce'ye /-de/， /-da/ olarak cevrilebilir.
De ve ni edatlarlnln farkll yonlerini de soyle belirtebiliriz:
De edatl. hareket belirten fiillerle kullanlllr ve anllk，
gecici veya tesadUfi bir yer belirtir.
Ni edatl i5e， hareketten cok. sUreklilik veya durum
belirten fiillerle kullanlllr. Ozellikle iru ve aru fiilleriyle
ni edatl kullanlllr.

。) Saat. Ay ve Haftanln GUnUnU Belirtmede

Kullanl1
1lil:

N
i edatl， ctlmlede gUnUn belirli saatini，haftanln gUnleri-
n
i ya da Yllln herhangi bir aYlnl ve gt
lnUnU belirtmede kullanlllr:

あした 三時に 銀座で 会いましょうか.

Asita san-ci n i Ginza de aimasoo ka?
ぐYar1n .~.é!.央 t 日ç~~ Ginza'da bulusallm ml?>

私は 十一月の八日に 広島で 生れました.

Wata事 iwa cu 則三.!J;..i ァ..9.!I..t__~.l;I り
()_Y
. C:
)I:
I_
k.i ~.
< iHi r0宰 i m a de umaremasita.
<(8en) 911t
..F
.
i .Jn
. <!. .L...Ay.~. r.l... (1<;型空.~.IIl_~.~.L... 一里e..~J.~.~.1l:何 日irosima'da
dogdum.>

99
 今度の日曙日に 京都から 兄が 来ます.
l
I
.
Kondo no ~..tç. i_y'.c?'.c?'.~..i.. .. Kyooto kara ani ga kimasu.
i
.
くGelecek .P..!i.~.~t....ßロ.Il.t，t. Kyoto'dan agabeyim gelecek.>

) Duygu ve DUsUncelerin Nedenini Belirtmede Kullan111S1:

d

Tsukareru くyorul血 ak>. komaru くgUC durumda kalmak>. odoroku

<sasmak. saS1rmak>. kuru~imu <bunalmak. s1klntl-aCl cekmek>.
akiru くblkmak. Yllmak> gibi duygularl ve fizyolojik herhangi bir
durumu belirten fiillerle bir1ikte n i edatl ku11anlldlglnda. bu
duygu ve dUsUncelerin nedenini belirtir:

私は もう この仕事に 疲れました.
Wata a
siwa moo ~.().f).()...;?.i9 c:l.~.()...り i tsukarema~ it.
く(Ben) artlk bu isten yoruldum.>

友達は 金に 図っています.
Tomodaci wa kane ni komatte imasu.
くArkadaSlm para slklntlsl cekiyor.>

私は 日本の家の狭さに Jlきました.
Wata~i wa Nihon no i e れo semasa n i odorokjma~ita.
く(Ben) J.~.P'.()I);...~Y.J竺てJ!1...ß竺.~JH..l 旦 a sastlm.>

アイシェは 漢字の勉強に すぐ 飽きました.

Aise wa 1<.男 m 空i....f).()...þ. .~f~ k..Y.()()ni sugu akimasita.
くA e
¥
yse. ! lq
iIJ. .. C .e iJ HI 畦 kt厚n hemen blktl.>
l

皿a
ー) A c Belirtmede Kullanll1S1:

TUrkce' de， 'O・

rhan ekmek alma主主 gitti.・ cumlesinde oldugu
gibi. /ー( ー(
y)e/. / y)a/ yonelme (datif) eki. amac belirtmede de
kullanllabilir. Boyle bir durumda. ydnelme e k. isim-fiilden
i
(yani fiilin /-me/ ， /-ma/ seklinden) sonra gelir ve cUmle sonunda
ise，・ gel皿ek・ . 'gitmek・ .Clkmak. gibi yer degis血 eyle ilgili
，
fiiller yUklem olarak yer allr.
Benzer bir durum，Japonca'daki n i edatlnln kul1anl11S1nda
da gorU1Ur. Japonca'da bu tUr bir cUmlede. r ii edatlndan ön~e
ge1en fiil. bir isim-fii1 olup. masu seklindeki fiilin sonunda
yer alan /-masu/ ekinin C1kart11maslyla elde edilir. CUmle
sonunda da. gene TUrkce'de oldugu gibi. sadece i ku くgitmek)， kuru
<gelmek>. deru くClkmak> gibi yer degismeyle ilgi1i fiiller yer
a11r:

100
 次郎は すいかを 買いに 行きました.
Ciroo wa suika 0 k ain i ikima~ita.
くCiroo，karpuz 旦 1m里~êl: gitti.>

私逮は 花火を 見に 外へ出ました.

Wata辛 i-taci wa hanabi 0 m in i soto e dema~ija.
<(Biz) havai fisek g~ r.[!l e.ye dlsan clktlk.>

今晩 ピデオを 見に 来てください.
Konban bideo 0 min i kite kudasai.
<(Bu) aksam video 号竺~r..e..~黒e.y e. gelin.>

. E (へ) Edat1:
4

E edatl，cUmle icinde fiilin belirttigi hareketin yonUnU

goster皿esi baklmlndan，n i edatl.
ra benzer. Ancak. e edatlnln bu
fonksiyonu ni edatlnln fonksiyonuna gore daha slnlrlldlr. E edatl，
genel1ikle yer belirten isimlerle kullanlllrken. n i edatl icin
boyle sart yoktur:

あなたは いつ 日本に 来ましたか。 [dogru]

Anata wa itsu Nihon n
i kimasita ka?

あなたは いつ 日本へ 来ましたか。 (dogru]

Anata wa itsu Nihon e kimasita kaつ

く(
Siz
) J 骨 P().!J，Y..éI.~Y.éI ne zaman geldinizワ〉

ここに 来てください. [dogru)

Koko n
i kite k~dasai.
，1

さ
来州
こ⋮尚一
こ一初日

.•
、

h
、

.
ていは

1vnu
-e

令
.

[dogru]
. AU
u
e

LR

くBur型夜型 gelin.>

あなたに説明しましょう. [dogru]
Anata n
i setsumci-simasoo

あなたへ説明しましょう. [yanlls]
Anata e setsumei-simasoo

<Size anlatal1m.>
品
」

1
01
 Yukarldaki orneklerden an1aSl1acagl gibi. bir cum1ede e
edatlnln yerine. cUmlenin an1amlOl degistirmeden. n
i edatlnl
koymak. genellikle mUmkUndUr. Oysa. ni edatlnln yerine e edatlnl
koymak. be1irli durumlar dlSlnda mUmkUn degildir.
$unu da hemen belirtelim: Japooca'daki e edatlolO yazlll-
Slnda ozel bir durum Vardlr. Bu edat. /e/ (え、エ) harfiyle degil.
/he/ (へ、へ) harfiyle yazlllr.

5. TO (と ) Edat1:

To edatlnln bas1lca Uc teme1 fonksiyonu vardlr.

a) Fiilin belirttigi hareketin. bir kisi veya nesne araclll-

glyla ya da bir1ikte yapl1dlglnl gosterir. Bu yonUyle， bUyUk
。1cude. TUrkce'deki ・
ile・edatlna benzer:

きのう 回中さんと 会いました.

Kinoo Tanaka-san t o aimasita.
くDUn 1i~.Y..~旦 .Tap él. k él...i).e. bulustuID.>

花子は 太郎と れ、っしょに)庭で 遊んでいます m

Hanako wa Taroo t
o (iS50ni) niwa de asonde imasu.
<Hanako，Taroo i1e (beraber) bahcede oynuyor.>

トラックが 織の上で 馬車と ぶつかりました。

Torakku ga ha5i no ue de ~él.景él. .1~ butsukarimasita.
くKamyon，柱。 prUnUn Uzerinde a.~ ..l:I rll.~男 S
lyla Carp1St1• >

b) KarSllastlrmall cUm1elerde. karSilastlrmaya teme1 olan

nesneyi be1irtmede ku1lanlllr. To edatlnln Japonca'daki b u
fonksyonu，TUrkce'de bazen "116" edatl，bazen de /-denl. !-dan/
ekiyle gosterilir:

これは それと 遣います.

Kore wa sore to cigaimasu.
くBu，ondan farkll.>

怠は 山田さんと 閉じ臼に トルコに 来ました.

Wata5i wa 'l'él.IIl.ël.~.ll- 秀男f.l ..J <l onaci hini Toruko ni kimasita.
く(Ben)，堅持 E主n Y 号 mad 竺._~~~ a ynl gUn TUr註iye'ye geldim.>

102
 。) CUmle icinde iki ismi ba~lamada kullanlllr. Bu fonksiyo-
nuyla，TUrkce'deki ・ve"， veya ・
i1e・edatlna benzer:

先生と 学生遣は 教室に 集まりました.

Sensei t o gakusei-taci wa kyoo~itsu ni atsumarima~ita.
<Q~.r.e..~.~号 n 烹黒白 ~renciler Slnlfta toplandllar.>

机の上に 皿とコップを 置いてください.

Tsukue no ue n
i sara to koppu 0 oite kudasai.
くMasanln Uzerinetabak've bardak koyun (lUtfen).>

.K
6 .
脱 A (から) Edat1:

TUrkce'de孟i/-den ， /-dan/ Clkma (ablatif) ekiyle Japonca-

/
daki kara edatlnln fonksiyonlarl hemen hemen aynldlr. CUmlede
clklS noktasl， sebep， ya da bir nesnenin Uretildi~i maddeyi
belirtmek icin kullanlllr. Ancak， TUrkce'de karSllastlrmalarda
kullanllan /-den
/， /-daルI ekinin Japonca'daki karSlllgl kara
degil， yori edatlaH:

うちの子は まだ 学校から 帰りません.

Uci no ko wa mada 9.ë1. ~~.()() . ~.<I. r.ë!. kaerimasen.
くBizim cocuk，henUz okuldan donmedi.>

コンサートは 何時から 何時までですか.

Konsaato wa nan-ci kara nan-ci made desu ka?
<Konser saatkelctan kaca kadar?>

私は 日本語を 鈴木先生から 習いました.

Watasi wa Nihon-go 0 Suzuki-sensei kara naraimasita.
く(Ben) JaPonCa，Yl Suzuki hocadan ogrendim.>

日本酒は 米から 作 り ま す . (=米で 作ります.

Nihon-su wa kome kara tsukurimasu (=kome de tsukurimasu.)
くJapon iCkisi，.p.
t:
rJn虫t用n yaplllr.>

私は きのう 不注意から 事故を 起しました.

Wata~i wa kinoo .
h
..
1J
三 uui 典
守一 型r a ciko 0 oko事 ima喜 it
a.
く(Ben) dUn 4.
i)k
.り号 izlikta
e月 kaza yaptlm.>

103
7.Y
ORl ( よ り ) EdatI:

Japonca'da yori edat1n1n bas11ca s

uik
i fonksyonu vard1r:

) KarS11ast1r回 aya temel olan kisi veya nesneyi belirtir:

a

この腕時計は それより 安いです.

Kono ude-dokei wa ~~~~ y~[~ yasui desu
i s
<Bu kol saat， undan daha ucuzdur.>

吉田さんは たいてい 小松さんより 早く 起きます.

Y白書 ida-san wa taitei ~~~~ts~ 三S. lin i .
'.
)
(.
r.
ihayaku oki m
asu.
くSaY1n Yosida， genelde ~ .éiy. .l ll.. K
.
<:
l
!l
latsj
. ¥
..
:A
.an erken k
al.
kar.>

Kara edat1nl anlat1rken degindigimiz gibi， yori v e karo

edatlar1， TUrkce'deki /-den/， /-dan/ eki gibi kullan111r. Ancak，
yukar1daki iki ornekte. yori edatlnln yerine kara e
dat1 kul1an11-
maz.

b) CUmlede fiilin belirttigi hareketin baslang1C noktas1nl

gosterir.Bu durumda， yori v e kara edatlafl. yer degistirebilir.
Ancak.y ori edat1 kullan111rsa daha resml b ir ifade kullanllmlS
01ur:

私は イギリスから 来ました。
Wat
asiwa .
1
.9i
ri手ukara kimasita_

私は イギリスより 来ました.
Watasi wa I
.
S.i
rJs
.
l
J)'
(
).r
i kima手 i
ta_

く(Ben) 1~&~ . 1~~I~ ~ ~~ll.. geldim.>

8
.Il
.A
DE(まで) Edatl:

Japonca'daki made edat1n1n Turkce'deki kars111g1 "

...
ー(y)
e
kadar"dlr:

クズライから ウルスまで 歩いて 何分 かかりますか.

Kuzurai kara Urusu made aruite nan-pun~akarimasu ka?
<K1z11ay'dan Ulus'a kadar yUrUyerek kac dakika sUrer?>

ここで 三時まで 待ってください.

Kokode san-ci made matte kudasai_
くBurada ~~~~ . ~ç~ ~~~~r bekleyin (IUtfen).>

104
 着陸まで 禁煙です.
ç".~.u. r...il< ll 問号 de kin・
en desu.
く
{ロq
一時)i.Il~.1l:竺 ~~~~r sigara icmek yasaktlr.>

Ttirkce'de，口 nce isim y口nelme (datif) haline getirilip，

sonra ・kadar" edatl konurken，Japonca'da isme dQ~rudan dogruya
made edatlnln eklendigine dikkat edilmelidir.
Diger taraftan， bazen made edatlndan once veya sonra n i
edatl getirilir ve anlamlarl asagldaki orneklerdeki gibi degisir:

私は 五時ま主に 戻ります。
Watasiwa 9.0~ 竺 i mad里 n i modorimasu.
く(Ben) .S..a..a..L. Þ.~員 e. .~.aA 1i. r donecegi血.>

森さんは 子供にまで 丁寧に 挨拶します.

Mori-san wa kodomo n
i made teinei n
i aisatsu-simasu.
くSaYlnMori， .c
.旦 u与l
C
? ii
.t
1bilEo kibarca selamlar.>

. NO (の) Edat1
9 .
:
‘
二
一

No edatl，TUrkce'deki Iー(n)in/， /-(n)ln/ v.b. tamlayan

(genitif) ekine benzemekle birlikte，bazen daha genis ve yoruma
aClk bir fonksiyona sahiptir. Bu edatln temel fonksiyonu，aynl
kelime grubuna giren isimleri birbirine baglamaktlr. No edatlnln
basllca fonksiyonlarlnl orneklerle soyle gosterebiliriz:

a) No edatl， TUrkce'deki tamlayan ekinin fonksiyonuna

benzer bir fonksiyona sahiptir. TUrkce'deki tamlayan ekinin tUm
gorevleri， Japonca'daki no edatlyla karSllanabilir.
TUrkce'deki belirli isim ta回 lamaSl Japonca'da，

[isim] no [
isi
m)

seklinde yaplllr. TUrkce'de， belirli i51m tamlama51ndaki tamlanan

15im bir iyelik eki allr. Ancak， Japonca'da iyelik eki olmadlgln-
dan， tamlanan i5i血 yalln halde kallr:
私一町一 0

傘.引 -

.
.
}-a
nM‘ ゐk・

ks
a
ohe

ae
sy
-
nHqu
一n⋮

ρ
-
m
俗

m
-
、
，
、、 .

中
r e
量ヲ i
n
u
enH-44

n ・l
a>
ahv
LKgA
e︿

O・B・
-e
‘v
n
. ・

105
 私の友達の自転車
号t
山 a皐iり()..
tj
).
I
lI<
:
>.
dec
.
1 i
_.
.'
.
'
<:
> citensa
くbenimarkadaSlmln bisikleti>

b) No edatl，TUrkce'deki belirsiz isi皿 tamlamaSlnln karSl-

ll~l olan isim tamlamalarlnda da kullanll
lr:
A-ne
:
d
学 ・M

学
4J

iot
﹀-
.
ta ve
-d く
a-

ke

1c
u-m⋮
・ M⋮

se
en
a'M
-KE
n羽

HMFE-
u・

-
--

.
e

-
。

、A
U

1
e
¥/
花のか芯り o
-
hana no kaori
くcJ
_c竺k koku持u>
の 川一

全
安
理事
同E
日・LRe/¥
-
uu
一
n

zn
av
ne
0・凶

e1&
nH
比
一

・1

¥/
持品
-
Tム
一

c) TUrkce' aZl kelimelerin ("bugUn・

de zaman belirten b ，
'yarln' vb.) sonuna eklenebilen I-ki /
， l-kU/'ne benzer bir
fonksiyonu da Vardlr:
m oh
E

7 ha
l⋮0・E

関 iU
、

日 hA
1 ・n n
A bnu

傘務 a s
月以
寸⋮

・
u

bz
na
ue
nt
qv
0

t u
V之 -

M⋮ の m⋮

，
- HU
u
、

.
e
/

¥/
e
円
hue

o
A
昼 ho
し

飯山
九
*⋮川
3 a
王 寺

量
v
mu
・

-ael

F F
島圃

n.
hm
oe
a、
・ Ue

i
u

、
-

nudHJ
.V

・司﹄み
U⋮ ih冒t

g4
- nHE

e
e
く

f
、
の

鼠
膏

bs
23- e
崎 a 〆
司

⋮ d⋮

Z
i
し且
n

e
a

-
ug
OG

lk
O
--

-
J

一
eh

VJHU
-
-- e

u
"
M
a-

z
a

m
屯

¥/
d
、

H
F
-・
-

eb

d) No edatl， TUrkce'deki taklSlZ 1sim tamlamalarlnln

註arSlllgl olan tamlamalarda da kullaOlll r. Bdyle bir ta田 lama，
sekil baklmlndan diger tamlamalara benzemekle birlikte， tamla田 a-
nlO birinci unsuru， tamlayan degil， slfat n1teligini taSlma孟tadlr:
，
、男 M ・ムW

子 。⋮
d ・o
eLKMLE-

kc
n
o⋮
ou
ur-

-
c
d⋮

¥J
n

し
且
v

1
06
 木

籍。一同
﹀-
nuuau
町一川

ku
n⋮h

a-K
一

ot
KH
α

u
¥/
雨の臼
a
men oh i
<
Y.
.lg
l
ll
l'J
lI Jg
¥ Un>

e
) TUrkce'de ....01an.... gibi bir durumun belirtilisine
ben
zersekilde kullanllabilir. Bu durumlarda， bir kisinin meslegi-
n
iv ey
ag orevini gosterir:
-

、
40
3
⋮
の
，

屋 a⋮M
Favιn

長 m n・
toea
-

C
キ 0 1 J

aA'
胃

'-nH
J H V d h J︽、

z
aj

・
sy
m-(
v n 1 4・

al
o

nn

・
F﹃
Ee

・
・

w
m

o
o
m
a

¥/
Fa
4
凶
A
，
一
の

図、In-
.4aEn-K

:SO
- 1 0 a⋮

J11
'
告巨‘ cvhJK
l--'HU
訓創刊

・ Huaue
Cf
44

an

na
as
oe
0 M
CVτau

e
-1J
u
内
uenv

r
、

a
・

y
.

'l
Vゐ

¥/
n
b

Jq
⋮
-

u
e

伊
h
v
ゐ

生t
t: a の 先 生 の 小 林 さ ん
ike ba nan os e nsei no Kobayasi-san
く~.k..~þ.型男空 hoc 里 ~!._.(gl~~) sayln KobayaSi>

f)Noe datl， buraya kadar aClkladlglmlz edatlardan de， e，

t
o， kara， y
oriv e made edatlarlnln sonuna getirilerek， dahas onr
a
gel
enb irismi tamlayabilir. No edatl， 0 ven i edatlarlndan so
nra
g
eleme
z:

公園でのコンサート
k o o e nd en o konsaato
くp..Il..I:':~.~.a.主 i konser>
⋮
へ
一
の e
た
あ

紙吋)
一 a.e

己
ヨ
+ん匂

ヲ
‘
1 t ・ 一

tn
m“

me
1
a
・ k
'

mHJ⋮
一
a・・

対
，w
a・ん
'.

u
¥/
国

ny
'h
U り o'M
物叫出
d
﹀
'PP2uau

mnee-
、
居向

FKHn
.a.n-
h-e-
eeEe

re
uvw
m
o
hH・/、

n
H
1¥/

向
v
司

学生との話し合い
9il.~.目黒竺 i句、 J<?...~<>. hana事 i
ai
<~.g r:-明空iJ.~.!"J~ gorUsme)

'07
 イスタンプールからの列車
l.SU1anhqurouh 里~.a. .
1
1
.(
) reHa
<1~~~~~~l..A!~ (I~~~~) tren>

あなたよりの申し出
anata y~ri 1
10 moo$ide
くteklifiniz (sizd~n gE
!Jen teklif)>
'
コ

⋮
の
i
i.

スbr
ン・ .

で M⋮

︿ 01
斗

ノ n・
‘
'2MMmu・
.vιvv-
i

eh

ag
n

m
一q
hM

U2q
SJA
⋮m

⋮ev

・
，.

a
・d
a

e
-

--

LD
+

¥/
n

HU
a
d

u
u

u
門v

FAM
・

g
) TUrkce'deki /
ー (n)inki/ eklerine benzer anlamlarda kulla-
nlllr:

あなたのかぱんは 私のより 新しいです。

Anata no kaban wa wata事ino yori atara$ii desu.
くSizin cantanlZ， benimkinden daha yeni.>

アラピア諮の文法は 日本語のより 聖堂しいです。

Arabia-go no bunpoo wa ~ihon-go no yori muzuka$ii desu.
くArapca'n1n grameri， J
elPo1
lCa'fll.n.~Jnden daha zor.>

あなたの車が 綴れているなら、私のを 使ってください。

Anata no kuruma 9a kowarete iru nara. wata$i no 0 tsukatte
kudasai.
くSizin arabanlZ bozuk ise， benimkini kullanln (!Utfen).>

) Slfattan sonra gelerek belli bir isi皿 yerine kullanlllr:

h

そこにある 大きいのを 取ってください.

Soko ni aru ookii no 0 totte kudasai.
くSuradaki bllY.lI ~..())éinl (a11p) verin (lUtfen).>

その厚い本じゃなくて、薄いのを 読んでください.
Sono atsui hon ca nakute. usui no 0 yonde kudasai.
くok alln kitabl degil， ince 01an1 okuyun (lUtfen).>

もっと安いのは ありませんか.
wa arimasen ka?
Mott 常 ya.~.lJ..i...no
くDaha ucuzu yok mu?>

Yukarlda g) klSmlndaki drneklerde no edat1ndan once isim

gelirken，h ) k1Smlndaki drneklerde slfat gelmektedir. Aradaki bu

108
 ferka ra~men ， bu iki kullanlllSlnln ortak özelli~i Vardlr. yani，
heri ki kullanlllsta no edatl， bir tUr zamir gorevini gormektedir.
No edatlnln bu tUr kullanlllSlna， ozellikle konusma dilinde， slk
rastlanlr.

1
0. GA (が) EdatI:

Ga edatlnln cUmle icindeki temel fonksiyonu， ozneyi

gostermektir:

雪が 降っています.
Yuki ・__~_ë'I hutte i
masu.
<Ka
r ya~lyor.>

田中さんが 今日 会社へ 来ます.

kyoo kai$a e kimasu.
Tanak 県:::_l:õ _~11__9_~
<
Sel
Yl_I
:
lJ_
e
l_!
l
e
l
.
_l
t
，el bugun sirkete gelecek.>
-
fur一
.gn

- a L且
も

来
-¥ a
署 ha
' F 2n
う目出
49ul

寸
ま一川回
，
Dr-a-
ノ

-ed
au
o

me
UAU

qvg

U ﹀
H
聞く
v‘

-
・
-
h

・
u
・

!leride açlklanaca~l gibi. 9a edatlnln yanl Slra， wa edatl

da，cUmleqe ozneyi gostermek icin kullanlllr. Ga ve wa edatlndan
hangisinin ve ne zaman むzne olarak kullanllacagl， cUmlenin
kapsamlna ba~ll olarak degistiginden， dogru secimi yapmak，Japonca-
ya yeni baslayanlar icin zor olabilir.
Bu asamada kolayllk saglamak amaclyla， sadece 9 a edatlnln
cumle icinde kullanlldlgl Uc temel durumu aclklayallm. 8u Uc
kullanlllSln dlSlnda kalan durumlarda， 9a edatl yerine wa edatl-
nln kullanllmasl daha uygun olacaktlr.

a)C U且l
[ ede ozne olarak kullanllan soru zamirinin sonuna 9a
eaatl getirilir:
、u﹀
t

.a-K
来

•
韓

- D S ワ・
まい川町
M

寸ヲ
占
ee
a
e-
hq

つ
me

a
e

-
lk
門
r

u、
用
⋮
a
。
i
n
σ
ノ右h ha.
日
b ・nhe

し m
何

た引

•
ま
e，n u
⋮ h一

tud
1a

4HNe
φ
ι唱 し 匹 、 1

ミ
ao

内
・
，
nhu

.
K
‘
・
向車

2U
v"
一

a
L

ワ-
叩

﹀
a

_
r

109
 どれが もっとも 古いですか e

Dor.e9 里 mottomo hurui desu ka?

くtl~~gi~.~ en eski?>

b
) Ga edatl. yan cUmledeki. ozneyi gosterm巴 k icin kullanl-
lH:

雨が 降れば、 私は 行きません.
AJl:l~....9. é)， hureb
.a. wata~i wa ikimasen.
くr~I~~! ya~arsa. (ben) git皿e田.>

私が 帰った時、 家には 誰も いませんでした.

Wata黒i.9.
a kaetta toki. ieni ¥Ia d
I aremo imasen desita.
く(Ben) d口ndUgUm zaman， evde kimse(ler) yoktu.>

子供が 戸を 開けると、 猫が 入って来ました.

lく ().~omOjl.a to 0 akeru to. neko 9a haitte kima辛 it
a.
く Ç()()~k kaplYl aclnca. kedi (iceri) girdi.>

c) Ga edatlnln nesneyi gosterme fonksiyonu:

Yukarlda a) ve b) klsmlnda aOlkla口dlgl gibi， 9a edatl，

口zneyi gostermek icin kullanllmakla birlikte， bazen nesneyi de
gosterme主 ioin kullanlllr. 5口yle ki: cUmlede dekiru くyapabilmek.
yapabilecek gUcte olmak> gibi yeterlilik bildiren fiiller ya da
sukida くsevmex. hoslanmak>. kiraida くsevmemek， hOolanmamak> ve
ho~ii <arzu etmek> gibi slfatlar bulundugunda. 9a edatl cUmlenin
nesnesini gosterir:

あなたは 日本語が できますか。

Anata¥IIa ~.i~.<>.~:::.9.().. 9男 dekimasu kaっ
くSiz J~P~~()~ konusabilir misiniz?>

高橋さんは まだ パーラマが 弾けません.

Takahasi-san wa mada taarama 9a hikemasen.
く5aYln Takahasi. henUz b~llama calamlyor.>

下回さんは フランス映画が 好きです.

Simoda-san wa I
:
i.
l
J.
r
:号l
l
.
llj.
.1 .
e
.i.
9号 9a suki desu.
くSaYln 5
i皿oda. Franslz filmlerini sever.>

この赤ちゃんは ミルクが 僚いです.

Kono aka-can wa '
!
1.
iJ
.1
J.
1
.
<l.
1
: .
.
9.
i
l kirai desu.
<Bu bebek. sUt sevmiyor.>

110
 実は どうしても 新しい ドレスが 欲しいです.
Tsuma wa doo~itemo atara亭 i
i dore害lJ.
.
.
.9
.
ii
. hO$ii desu.
<Hanlmlm. ille de yeni (bir) elbise istiyor.>

Ancak. YUkarldaki cUmlelerde. a) ve b

) klSmlndaki Ornekler-
den farkll olarak 0 veya Wa'Yl kullanmak da mUmkUndUr.(Wa edatlnl
ga yerine kullanmak icin baZl sartlar var. bk. sayfa 113)

11. Hal Edatlarlnln Kullanlll$lan (

りzet)

Buraya kadar g口rdUgUmUz Japonca'daki on hal edatl ile

TUrkce'deki karSl11klarl olan ekleri ve edat1arl asag1daki tob10-
da toplu olarak gδsteri1mi6tir:

Japonca TUrkce

ga (yal1n hal (eksiz)]

。
ー(
y)i
Iー(y)1/ー(y)u/ー(y)U
no ー(
n)in/ー(
n)ln/ー(n)un/ー(n)un

e
ー(y)e/ー(y)a
nl
-de/-da/ーte/-ta
de

to ー(
i1e ( y
)1e/ー(y)1a)

kara
-den/-dan/-ten/-tan
yorI

made 一(y)e/ー(y)a kadar

Tablodaki aClklamalar lSlglnda Su i

ki noktaya dikkat
edilmesi gerekmektedir:

a) Japonca'daki dort aYrl edatln(e. ni， d e. t O) Ustlendigi

gorevi. TUrkce'de sadece Uc takl(ek ve edat) Ustlenmektedir.

b
) Japonca'daki kara Ve yori edatlarlnln gOrdUgu fonksiyonu.
TUrkce'de tek baS1na /-den ! (/-dan!， /-ten/， /-tan/) eki
gormektedir.

Bu nedenlerden， TUrkce ve Japonca'daki hal ek ve edatlarl，

bire bir sekalde karSllastlrllamazlar.

111
D. AYIRICI EDATLAR

Bir onceki bolUmde aC1klad1g1皿 1

Z hal edatlarl， cumledeki
bir unsuru baska bir unsurla，口 zel:ikle yUklemle baglamak icin
kullan11an kelimelerdi. Burad己 aClklayacagl血 1Z aYlrlCl edatlar，
cUmlenin bir unsuruna aglrllk vermek ya da cUmlenin bir unsurunu
ele allp digerleriyle karSllastlrmaya yarayan kelimelerdir.
Japonca'daki bu tUr edatlarln TUrkce'deki karSlllg1， her zaman
bulunmaz.
AYlrlCl edatlar， cUmlenin farkll unSUrlarlnln sonuna
gelebilirler. Tabii ki，hal edatlarlnln sonuna da getirilebilir-
ler. Ancak， 9a ve 0 hal edatlannd昌 n sonra geldiklerinde， g8 ve0
atlllp， sadece aYlrlCl edatlar kullanlllr. Ote yandan， eger
aylrlcl edatlar ni hal edatlndan s口nra gelirse， baz巴n n i edatl
atlllr， bazen de aYlrlCl edatla birlikte kullanlJlr.
Yukarlda belirtilen durumlar dlSlnda， genellikle aylrlcl
edatlar， hal edatlarlndan sonra gelir. Buraya kadar aClkladlklarl-
WIZl bir tabloda gOreliw:

Aylf1C1 E
dat1ar

wa mo demo sae koso sika

H ga wa n
l0 demo sae koso 吾 ika

a
。 wa mo demo sae koso sika
(
0 mo) (
0 sae) (
0 koso)

ni nl wa nl mo n
i demo n
l sae n
i koso n
i ~ika
E (wa) (mo)

d e e wa e mo e demo e sae e koso e sika

a
de de wa de mo de demo de sae de koso de 宰 ika
t

to to 官 a to mo t
o demo t
o sae to koso t
o $i
ka

a
kara kara wa kara mo kara demo kara sae kara koso kara 手ika
r

yor1 yorl wa yorl mo

1I (yok) (yok) (yok) yori sika

皿ade made wa made mo made demo made sae (yok) made ~ika

Simdi aYlrlCl edatlarl tek tek ele allp inceleyelim:

1
12
1
. WA (は) EdatI:

Wa edatr， cUmlede baslrca su Uc fonksiyonu yerine getirmek

icin kullanlllr:

a
) Ana Konuyu 8elirtmede KullanlllSl:

Wa edatl， herhangi bir cumlenin ana konusunu， yani 。

cumlede neden bahsedildigini gosterir. Buraya kadar verdigimiz
ornek cUmlelerin cogunda， oznenin wa ile gosterildigi dikkatini-
zi cekmis olmall. Ancak，口 zneyi gosteren wa edatl degil， asllnda
9a edatldlr. Cogunlukla ozne， cUmlenin ana konusu oldugu icin
ozneden sonra wa gelir.
CUmlenin ana konusu， konusmaYl dinleyen taraflnaan aa
bilinen (anlaSllabilen) bir nesne olmalldlr. Dinleyen aClslndan
tUmUyle yeni olan (bilinmeyen) cU皿 le unsuru， cUmlenin ana konusu
olamaz ve dolaYlslyla， wa edatl eklenemez. 8u nedenle， daha Once
aClklandlgl gibi (bk. sayfa 109)， wa edatl， soru keli皿 elerine
ve onlara cevap olan kelimelere ek1enmez.
s
o
m誰 h
te-
-D

来ますか。 [dogruJ
-r

a
.
e
n羽

kimasu ka?

誰は 来ますか [yan11s
J
Dare wa kimasu ka?

くKim ge1ecekワ
〉

cevαbl
島田さんが 来ます。 [dogruJ
$
.I_
1Il
黒外型
-s:
i
.
r1
...
9
.a ki
masu.

島田さんは 来ます. [yanllsJ

Simada-san wa kimasu.

.
く里争拡主l}..
.
H[I
l
Cl
.A
eige1ecek.>
CUmle icindeki herhangi bir unsur， wa edatlyla ana konu
olarak belirtildiginde， ona bagll olarak konusanln gorUsU veya
tutumu (dolayll o1arak 01sa da) aClklanmlS olmaktadlr. 3u durumda
cUmle， tarafSlZ (objektif) bir aClklamadan cok， konusanln baklS
aClSlndan， yani sUbjektif olarak bir durumun ifade edilmis
seklidir. Diまer yandan， ana konusu olmayan cUmle， konusanln baklS

113
aC1s1yla dogrudan ilgili 01maY1p， s
口z konusu durumun objektif bir
bicimde ifade edi1mis sek1idir.

、
が-
爾

ま貯山
降 hr

ていはむ

す叫﹀
LY
⋮ M⋮

つMm
e
gmn
e味

ID
aeU

目・
α
.

r
・
い

雨は まだ 降っています.
Ame wa mada hutte imasu.
く'(~.g.~空想.r. hala yaglyor.>

Yukar1daki birinci ornekte ana konu yoktur. Soz konusu

durum，oldu!u gibi din1eyene aktar11maktad1r. lkinci c t
iml
ede ise，
ame くya!mur> ana konudur. Burada konUsmaC1n1n ozellikle・ yagmur'-
dan bahsetmek istedigini anlaSlllr. lkinci cUmlenin anla皿 1n1
zorla TUrkce'ye cevirdigimizde， 'Yagmurdan behsedecek olursam，
(0) hala yag1yor.. gibi c timle
yle karSllaSlrlZ.
Japonca'da， fikirlerin 主onusmacln1n baklS aC1S1na gore
be1irtilmesi yayg1ndlr ve tercih olunur. Bu nedenledir k i， ga
edatlyla ilgili bolumde de aC1kland1g1 gibi(sayfa 109)，9a yerine
wa'n1n kullanllmas1 daha dogal hissedilir.
Yukar1daki aClk1amalardan an1aS11acagl gibi， wa edat1n1n
TUrkce'deki karSl11g1 yoktur. Ounun icin. bu tUr ctimle1eri.
Ttirkce'ye cevirmeye dayanmadan，Japonca'daki anlaml cercevesinde
anlamaya callsmak，daha dogru ve tutarll olaraktlr.
Simdi 町a edatln birkac tipik ornegini gorelim:

私は 大学生です.
里3杢
首 I..
i L
.
.
vt
.宇 d
司 aigaku-sei desu.
く(Ben) tiniversite ogrencisiyim.>

象は 4
毎が 畏いです.
Zoo w里 hana ga nagai desu.
くFilin hortumu uzundur (f~l 里ー星空 U~.(} 里 hortumu uzundur).>

日本酒は 米から 作ります.

Nihon. で霊u w a kome kara tsukurimasu.
くlll..P.9.P，..J.ç.~.~. l) .i pirincten yap1
11r
.>

Ucti
noU ornekte，eler nihon-事U くJapon iCkisi> ana konu degilse，
aynl c
timleyi su sekilde yazabiliriz:

日本語を 米から 作ります.

則i
"
吋 ho円土章"叱
…
. u

くJ 竺 P.9.P，..日J.ç.~J l) i l1，_i pirincten yaparlar.>

1
14
 Buraya kadar verdigimiz drneklerden anlaSllacagl gibi，ozne

・
veya nesne，cUmlenin ana konusu olursa，9a ve 0 ha1 edat1arl
kaldlrlllp yerine sadece a edatl konur. Ancak，eger cum1enin ana
konusu olan unsur，9a ve 0 dlSlndaki bir ha1 edatl ( ni， de， t o，
kara，yori gibi) almlSSa， yani ne ozne ne de nesne olursa，0
zaman ana konu olan unsurdan sonra gelen hal edatl ka1dlr11maz，
sadece bunun sonuna wa edatl eklenir:

この村には 病院が ありません.

Kono mura n i wa byooin 9a ajimasen.
く~.~....~仰向 hastane yok.>

払鰐i..~. 怯 もう 雪が 降っています.
与旦p..p.C>..r.2....~.~....!聖 moo yuki 9a hutte imasu.
く号貝P'PQ':!:.9..:'且~ artlk kar yaglyor.)

鈴木さんとは まだ 誰も 会っていません.
Suzuki-san to wa mada dare mo atte imasen.
〈与旦Y).~..ß旦~.!l.H. __iJ 今 henUz kimse karSl1a刊 1
6 degil.>

これからは もっと 暑くなるでしょう.

Kore kara wa motto atsuku naru de寄00.
く耳~!l:9.空~...号().~.t~ daha (da) SlCak olacak gibi.>

ペイオールまでは 道が とても 混んでいました.

~.~.Y 冶り.lJ..."!村竺...~.~ mici 9a totemo konde ima$ita.
く号~~.Y..9.，V..lJ.:'.~.~.点?:.Q.~.r yol cok kalaballktl.>

b
) KarSllastlrma Yaparken KullanlllSl:

Wa edat1， sadece ana konuyu belirtmek icin degi1， cUm1ede

yer alan iki unsuru birbiriyle karSllastlrmak icin de kullanlllr:

今日 パーティーに 太郎は 来ますが 花子は 来ません.

Kyoo paatiin i Taroo wa kimasu 9a
. Hanako 凶 akimasen.
<BugUn partiye Taroo gelecek ama，Hanako gelmeyecek.>

私は 知りませんが、 母は 知っています.
~.~.1型車.L.!'.~. $i
rimasen 9a. .~型り空.照型 $it~e i
mas
u.
<Ben bilmiyorum ama，annem biliyor.>

Bu cUmlede wa kullan11arak wata宰 i<ben> ile haha くanne(m)>

birbiriyle kar611astlrllmaktadlr. KarSllast1rmada ku11anl1an w a
・
4L

115
i1e ana konuyu be1irten wa， aynl cUm1ede ve birlikte ku11anlla-
bilir:

ムラトは フランス認は できますが、日本語は できません.

"
'
.
tJ
.
r
..a.
t竺.¥
1
1
..H
<
1 tj
.，:".e
l:'
:1
SI
j:
:90.wa dekimasu 9a， ~i_~0 1l.:::9~ W.<1 dekimasen.
-
く
M
..
¥
J.
r.，
.e
l
..
t fr.<iI1 ~.l 黒9~ biliyor ama，)~PO I1 ~él bilmiyor.>
(Birinci wa edatl， cUmlenin ana konusu olan "Murat"l
belirtirken， ikinci ve UcUncU wa edatl， "FranSlzca"y1a
・Japon巴a・yl karsllastlrmak icin ku11anllmaktadlr.)

私は 冬は 好きですが、 夏は 嫌いです.
Wat昇華 i
.
.
.
..I.
¥a hl
J)
'1
，l.
¥
l
i. suki de5u g
a a， n昇151，
l
..
¥Ia k
I irai desu.
<(B~n) ~lß~ severim a ma，yazl sevmem.>
(Yine aynl sekilde， birinci wa ana konuyu belirtirken，
ikinci ve UcUncU wa eaatlyla gosterilen "kls"la "yaz'，
birbirleriyle karSl1ast1rllmaktadlr.)

) Wa Edatlnln YazlllS1:
c

Wa edat1，Hiragana alfabesinde /ha/ は ve Katakan呈 'da

da /ha/ ハ i1e gosterilir. Asllnda bu i ki harf de /ha/ hecesini
belirtmektedir. Ancak，sadece bu wa edatlnl belirtirken /wa/ sek-
linde okunur. Wa edatlnl Hiragana'nlD /wa/ わ veya Katakana'nln
/wa/ ワ harfiy1e yazmak yan115 olur. Bu noktaya dikkat etmek
gerekir. Hatlr1anacagl gibi， asll okunusundan fark1l okunarak
yazllan bir baska edat da e edatldlr. Bu edat da /he/okunan へ
ve へ i1e yaz11lr ama /e/ OKunur.

2. 1
10 (も) Edat1:

Japonca'daki mo edatln1n TUrkce'deki karSl1lgl， .dahi"

anlamlna gelen /de/，/da/ bag1ama edat1dlr:

私も その本を 読みました.
Wata辛 imo sono hon 0 yomimasita.
くBen de 0 住itabl okudum.>

日本でも トルコでも 地震が 多いです.

Nihon de mo Toruko.de mo cisin 9 aooi desu.
く.
Ji
<P
(.f
) .
l
y'.
a' iA
d( e
l :r..\1.r.~)I'E)~<l e de deprem cok olur.>

116
 あなたにも コーヒ←を あげましょうか.
Anata ni mo koohii0 agema~oo ka?
く
与i z竺 d竺 kahve vereyi血 血 i?>

Soru kelimesinden sonra mo edatl kullanl11rsa， cUmlede

anlatllan olumsuz bir durum gUclendirilmis olur:

錐も その事故を 知りませんでした.
Dare mo sono ciko 0 ~iri 町lasen de~ it a
.
くokaZaYl Il.J虫...k.J里~.~. bilmiybrdu.>
私は 何も 食べたくありません。
Watasi wa り
e
!.D
.
.L
..
I1
1(
) tabetaku arimasen.
く(Ben) .
h
..
i
.
.c.t
.i
.r
..
..
高空y yemek istemiyorum.>

今年は 忙しくて、 どこへも 行けませんでした.

Kotosi wa isoga~ikute ， doko e mo'ikemasen de~ita.
くBu yd mesgul olup，l : i.
c..
ti
.I
..
.
" .
.
Y竺re gidemedim.>

Ayrlca mo edatl， cUmle icinde miktar belirten kelimeden

sonra geldiginde， belirtilen miktarl gUclendirir:

アルペルさんは 二十年も 長崎に 住んでいます.

Aruperu-san wa ni-cuu-nen mo Nagasaki n i sunde imasu.
くAlper Bey，y i
.ぞ里 i 男en竺 <.~.~.þ.i.....l!.z..'Y尺 ..þ..i. r....z.空~~~~!!) Nagasaki'de
yaSlyor.>

社長は 一日に タバコを 五絡も 吸います.

$acoo wa ici-nici n
i tabako 0 ~~プh..ll..I<.~...I11.() sui masu.
くPatron.(bir) gUnde b 明 .P !l.~.~.H ，ßJ.þ.L.J;.().~....f.é1.z.Jél..) sigara
iciyor.>

3
.DE
IIO(
でも) ve SAE (さ え ) EdatI
ar1:

Bu ii edat， bir cumlede belirtilmek istenen aSl1 hareket

k
veya durumu kuvvetlendirmek 101n kullanlllr:

この仕事は 子供でも できます.

Kono 事igoto 官 a .~.().~ ().II1'?....~空mo dekimasu.
くBu1 5i .Y..()~l!.主 ...þile yapahilir.>

Bu orne瓦te demo edatl kul1anllarak. sdz konusu i5in bir cocuk

taraflndan bile yapllabilecegi vurgulanmakta ve yetiskin bir
kisinin kolsyllkla yapmasl gereken. basit bir i
s oldugu anlatl1-

1
17
maktadlr. Bunun TUrkce'deki karSlllgl， "bile・dir. Japonca'
da，
demo genelde olumlu， sae ise， olu
皿suz bir fikri ifade etmede
kullanlllr:

それぐらい 私でも わかります .

Sore-gurai 喧黒 1望号 i り
竺 mo 凶 akari
masu.
<0 kadar(lnl) ben bile biliyorum'.>

エルズルムは 夏でも 涼しいはずです.

Eruzurumu wa natsu demo suzusii hazu desu.
<Erzurum Y..li れ ~ . bile serin olmall.>

電車が 混んでいて 新聞さえ 読めませんでした.

Den~a 9a konde ite ~.i. I1 .b. .ll.rl.. ~ 竺竺 yomemasen desita.
ぐTren kalaballk oldugu icin， g~ 写~~~ . Þ il ~ okuyamadlm. >

せっかく 傘を 持 っ て 来 た のに 雲さえ ありません.

Sekkaku kasa 0 motte kita noni kumo sae arimasen.
<Ozellikle semsiye de getirdim ama， bulut b
ile yok.>

Japonca'da demo edatl， bazen soru zamirleriyle birlikte de

kullanllabilir. Bu durumda，yukarldaki orneklerden farkll olarak，
"herkes"， "her sey・veya ・ hepsi" anlamlnda kullanlllr:

私は 和食ならば 何でも 食べます.

Wata辛 iwa wasoku naraba nan demo tabemasu.
く(Ben) Japon yemegi ne olsa yerim.>

この講演会には 維でも 入れます.

Kono kooen-kai ni wa dare demo hairemasu.
<Bu konferans8 kim olsa katllabilir.>

東京では どこにでも 喫茶庭が あります.

Tookyoo de wa .~ .o..~.o.. . ..f.l .i__ . ~emo kissaten 9
a arimasu.
くTokyo'da1l
.
E:
l.
r.
.y.. (!.r.
骨 竺 kahve(kafe) var.>

晴れた日には 東京のどこからでも 富士山が みえます.

Hareta hin
i wa Tookyoo no doko kara demo Huci-san ga
mlemasu
くAClk b nun Þ E:lz:-_ . ~a.r..liJ.~n.~型 n
ir gUnde Tokyo' Fuci Dagl
g口rUlebllir.>

1
18
. KOSO (こ そ ) Edatl:
4

Cumlede vurgu yapmak veya gene1de sanl1anln aksi olan bir

durumu an1atmak icin kullanlllr. .Diger seyden daha cok.... ve
.dUsUnUlenin aksine. anlamlna ge1ir. TUrkce'de koso edatlnln
karSlllgl 01an herhangi bir edat veya ek yoktur: .

あなたこそ その貧に ふさわしいです.

Anata koso sono 寄00 ni husawa~i i desu.
く(有罪政府 L 見，ti
竺 J.
L
..s
.
A
‘ Z 0 ddUle en laYlkslnlz.>

私は 今日こそ この仕事を 終わらせます.

Wata~ iwa ~.y..竺'l. ...k.()~() kono ~ i90to 0 owarasemasu.
く(Ben) bu isi (þ~ 作:.~ ..g lJ..n...A.~.g i1
).T
..l
J.
8
.'
-
:l bitiriri
i
f
. m.>

教師こそ 生徒から学ばなければなりません.
1<y..~.9. 主 iko害o seito kara manabanakereba narimasen.
く(Qt，l~l1.n..d..f:!.g.!1.!:l!:!.;.l1.n.....~.l~ßJ.n.~)....!，.g.竺貯里l:J.fl ogrenciden ders almall.>

.D
S A
KE (だけ) ve S
IKA (し か ) Edatlarl:

Bu iki edat ta， .sadece・ veya .ya1nlz. anlamlna ge1ir.

Dake gene1de olumlu， ~ika ise olumsuz yUklemlerle kullanlllr.
Ancak，her i ki durumda da anlamlarl aynldlr:

父は 午前中だけ 働きます.
ciciwa .9.~.芹 en 竺主 uu dak里 hatarakimasu.
くBabam sadece sabahlarl cal1s1r.>

あと 一日だけ 待ってください.
Ato i c.で!
i
. )
..
IJ，.
.L.~里 ke matte kudasai.
くS竺4男9. .~...~Jt...I~lJ..n. daha bekleyin (
lUtfen).>

ここには 子供しか いません.

Koko ni wa k 竺~'l.~.()....~..i_1<，男 imasen.
<Burada \ìg雪山.O..~.f.).9 l!.只 Þ..~.tl.~.~...主1月号号 yok.>

本織さんは 野菜しか 食べません.

Motoha辛 i
-san wa .Y..~竺号 i 軍 ik 号 tabemasen.
くSaYIO Motohasi ，日:b 明~1:J.1l....Þ.~.~..~~..ß~.Y yemiyor
.>

Oake'nin bir de su Ornekte gOrUldUgU gibi， deyim olarak

kullanlllSl vardlr:

1
19
 好きなだけ 取ってください.
Sukina dake totte kudasai.
く t持 t 刊 i.SJ.f1.Lz 民 ~Aéi.r. a1 >
1n.

食べられるだけ食べました.
Tabe-rareru dake tabema~ita.

<yì.y'竺.b..i..l.竺().~.g..ì.!Jl....~.éi4.l.l.J' yedi
m.>

6
. BAX.ARJ (
ば か り ) Edat1:

Bu edat，dake ve ~ika'ya benzemek1e bir1ikte，on1ardan su

noktalarda ayrlllr: dake ve ~ika'nln diger seyleri dlslamaslna
karS111k bakari， tek bir seyin diger sey1ere klyasla miktar ve
s1kllk baklmlndan ozellikle cok oldugunu vurgular. Bu edat
TUrkce'ye cevrilirken， 'sUrekli olarak・gibi ifade d e katlllrsa，
bakari'nin anlaml daha iy
i belirtilmis oldugu zamanlal
' da vardlr.
Bakari edatl， konusma sIraslnda， bazen bakkari ola~ak cift /k/
sesiyle soylenir:

うちの子は テレビばかり 見ています.

Uci no ko wa terebi bakari mite imasu.
くBizim cocuk， <.(!.~Y.l.l再 11) S 号 4.~9.~. ~.~)'~y .Lz.;v.()f1 seyrediior.>

今日は 甘い物ばかり 食べました.

1
くyoo wa a mai mono bakari tabemasita.
くBugUn， (s..tJ t~ l<; lL.()Jél..t.~ k.J saß 竺9.~ tatll seyler yedim.>

部屋には いらない物ばかりが たまりました.

Heya n
i wa i r型paimqmq.b型 ド1
!r
.i..
9型 tamarima~ita.
<Odada sa骨竺竺竺..
S
.雪 ek男iz 堅
E
! 守.Y
.Jl
E.
t y1g11d1.>

8akari， miktar veya saYlsal durum 'yaklaSlk' olarak

gosterilmek istendiginde de kullanlllr:

パスの停留所は 百メートルばかり先に あります.

Basu no teiryuuco wa ~Y.él.~ tJ:::IIl照明明.切切り saki n
i arimasu.
<OtobUs duragl，Y.tJ写皿etr魚..~él..~~t ileride var.>

1
20
 . NAlXJ (な ど ) Edat1
7 :

CUmlede herhangi bir sey ornek olarak gosterilmek istenil-

diginde，nado edatl kullanlllr. Asllnda， "bir Sey" veya ・ herhangi
bir sey・an1amlndaki nanika kelimesinin klsaltllmlS sekli olan
nanka，口 zellikle konusma dilinde bazen nado yerine de kullanlla-
bi1ir. Nado，TUrkce'deki ・ ve saire・veya ・ 1zerleri・anla田 lna
ve beI
gelir. CUm1ede nado'dan once birden fazla isim ge1irse， 0 isim1er
ya'y1a bag1anlr:

私は ひまな時 新聞や雑誌などを 読みます。

Wata~i wa hima-na t
oki ::ì i n. ~IJ.~... Y.竺 .]!CI.~ 塁 i r
.
e
1o.
o 0 yomimasu.
く(Ben) bos vaktimde g.a z..e~~.!..Ae.I'.g.L.Y.Þ.~. 里.E3.Y.JE! t okurum.>

映画なんかは 好きですか。
与i..9.竺門型肝ド昇 _~a suki desu ka?
くSinema fa1an sever misiniz?>

Ayrlca. nado ve nanka. bazl durum1arda konusmaya konu olan

seye faz1a onem verilmedigini de g口sterir:

車の運転など 簡単なことです.
Kuruma no unten nado kantan desu.
くAr空型 ・k
負 ロ11anmak falan ko1ay bir is.>
0

私など あなたのように うまく 踊れません.

Wata~i nado anata n
o yoo n
i umaku odoremasen.
く
I
3e
.ni!
l gJtj J.b.e.()e. r.iks.i z........yb ，)....Hr.J~_i sizin gibi iyi d昌 ns
edemez.>

.
.
'l
I

1
21
. IslMLERI B^~LAYAN EDATLAR
E

TUr孟ce'de birden cok isim， 've掴，・ ile ・ 'veya・ edatlanyla

，
ba~lanarak ， cUmlenin tek bir unsuru olarak kullanllabilir. 'Ayse
ile Hasan"，・ kitap ve kalem・ gibi. Japonca'da t o，ya，ka edatlarl
isimleri birbirine baglamak icin kullanlllr.

1. TO (と) Edatl:

Hal edatl 01an to， isim1eri baglamada da kullanlllr.

TUrkce'deki "ile" edatlnln karSlll~ldlr:

今日 八百屋で にんじんと さつまいもを 買いました.

Kyoo yaoya de nincin t o satsuma-imo 0 kaima喜 it
a.
くBugUn manavdan havuc ile tatll patates aldlm.>

Ancak，TUrkce'deki 'ile・den ayrllan su i

ki yonU Vardlr:

a) Birbirine baglanan isimlerin sonuncusundan sonra d a

bazen to edatl konur. Ancak， anlamca hic bir degisiklik yoktur:

今日 八百屋で にんじんと さつまいもとを 買いました.

Kyoo yaoya de nincin to satsuma-imo t o 0 kaima辛 i
ta.
<BugUn manavdan havuc ile tatll patates aldl回.>

b
) Birbirine baglanan Ucten fazla isim oldugu zaman. her
isimden sonra to'nun konmasl gerekir:

今日 八百屋で にんじんと さつまいもと きゅうり(と)を

買いました.
Kyoo yaoya de nincin t o satsuma-imo t o kyuuri ( t
o) 。
kaima~ it
a.
くBugUn manavdan havuc，tatll patates ve salatallk a
ldl
ID.>

YaZl dilinde bazen， to hic kullanllmadan， isimler birbiri-

ne sadece virgUlle baglanlr:

にんじん、さつまいも、きゅうりは 野菜です.
Nincin. satsuma i
喧mo. kyuuri wa yasai desu.
<Havuc. tatll patates， salatallk sebzedir.>

1
22
 2. YA (や) Edat1:

8irden cok varllk bir arada bulundugunda. onlardan sadece

gene1i te凪 8i1 edeni gostermek icin ya edatl kullanlllr:

私は 毎朝 チーズやオリーブを 食べます.
Wata宰 iwa mai-asa ciizu y型 oriibu 0 tabemasu.
く(8en) her sabah peynir. zeytin &~~~_Jeyl~~ yeri血.>

先週 佐藤さんや岡田さんや今井さんと 会いました.
Sen~uu Satoo-san y号 Okada-san y~ Imai-san t
o aima~ita.
くGecen hafta sayln Sato6[ sayln Okada ve saYln lmai &it!
~~Iil!!le karSllastlm (bulustum).>
今日 妻や友達から 手紙が 来ました。
Kyoo tsuma y! tomodaci kara tegami 9
a kimasita.
<BugUn esimden. arkadaSlmdan ve baskalarlndan mektup(lar)
geldi.>
Yukarldaki 目rneklerde gorUldUgu gibi. ya edatll cumled日，
birlikte bulunan kisi veya nesnenin hepsini tek tek slralamak
yerine. sadece basllcalarl belirtilip otekilerden soz edil皿 iyor.
Yani. isimler araSlna konulan ya edatl，cu血 lede belirtilenlerden
baska kisi veya nesnelerin de bulundugunu anlatwaktadlr.

3
.凡， (か) Edat1:
d

CUmle icinde birbirine baglanan birden cok isimden sadece

birinin secildigini b母 lirtmek istedigimiz zaaan. ka edatl kulla-
nlllr. Ka edatlnln TUrkce'deki karsdlgl， .ya d a・，・ veya・dlr:

万年筆かポールペンで 書いてください.
Mannenhitsu ka booru-pen de kaite kudasai.
く(Sadece) Dolma kalem .
.e
._
ya tukenmez kalemle yazln.>

あなたか私が 行かなければ なりません.

Anata ka wat証書 i g a ikanakereba narimasen.
く':(~_ siz_
Y
.
!i
_ ~_再 ben gitmeliyiz.>
佐久間さんは 今日かあした 来るでしょう.
Sakuma-san wa kyoo ka a辛 i
ta kuru de事00.
くS
aYl
fi Sakuma，bugUn y
'
I3
，_
，
__
d_
(
i_ yarln gelecek.>

18i皿 leri baglayan edatlarl topluca sDyle gosterebiliriz:

[
A) to [
8] [
A] ve [
8] (
[A) ve [
8)den baska nesne yok)

[
A] ya [
8] [
A]. [
8] vb. ([A]. [
8] ve baskalar:)

[
A] ka [
8] [
A] veya (
8) (
[A] ve [
8)den b
ir tanesi
)
ι

123
 9_ SAYILAR

A
. TEMEL S
AYI SISTEMI (Cince K~kenl iSaYllar)

Japonca'da iki cesit saYl sistemi var

dlr
. Once， .bunlardan
daha cok kullanllan temel sa
Y l sistemini g口r eli
m. B u sistemde
kullanllan sayllar， yon(4) ve nana(7) s a
yllar
l d ll
llnda， hepsi
Cince kokenli saYllardlr:

1 i
ci い ち (ー)

2 ni に ( 二 )

3 5an さん(三)

4 y
on， s
i よん， し(四)

5 g
o ご(五)

6 roku ろく(六)

7 nana， s
ici なな，しち(七)

8 h
aci はち(八)

9 kyuu， ku きゅう，く(九)

1
0 cuu じゅう(十)

2
0 ni-cuu にじゅう(二十)

3
0 san-cuu さ ん じ ゅ う . (三十)

4
0 yon-cuu，宰 i
-cu
u よんじゅう，しじゅう(四十)

5
0 go-cuu ごじゅう(五十)

6
0 roku-cuu ろくじゅう(六十)

7
0 nana-cuu， sici-cuu ななじゅう，しちじゅう(七十)

8
0 haci-cuu はちじゅう(八十)

9
0 kyuu-cuu きゅうじゅう(九十)

1
00 hyaku ひ ゃ く ( 百 )
1
000 sen せん(千)

1
000
0 man ま ん ( 万 )

10'1a 20 araslndaki saYllarl elde etmek i ci

n， 10 saY1Slna，
slraslyla 1， 2， 3， v
b. sayllarlnl eklemek y
ete
rlidi
r:

1
24
 1
1 cuu-i
ci じ ゅ う い ち ( 十 一 )
12 cuu-ni じゅうに(十二)

13 cuu-san じ ゅ う さ ん ( 十 三 )
14 cuu-yon， cuu-~i じゅうよん，じゅ，うし(十四)

15 cuu-go じ ゅ う ご ( 十 五 )
16 cuu-roku じ ゅ う ろ く (十六)

17 cuu-nana， cuu-~içi じゅうなな，じゅうしち(十七)

18 cuu-haci じゅうはち(十八)

19 cuu-kyuu， cuu-ku じ ゅ う き ゅ う ， じ ゅ う < (十九)

20'den 30'a， 30'dan 40'a，40'tan 50'ye vb. gibi saYllar da

aynl sekilde elde edilir.
!ki yUzden dokuz yUze kadar olan saYllar， TUrkce'de oldugu
gib，
i 2 ve 100， 3 ve 1 00， 4 ve 100 v b. ;;eklinde gosterilir.
Ancak，300， 600 ve 800 saYllarlnda bazl ses degisiklikleri vardlr.
(Hyaku くyUz) kelimesi， /byaku/ veya /pyaku/'ya degisir.)

100 hyaku ひ ゃ く ( 百 )
200 ni-hyaku に ひ ゃ く ( 二 百 )
300 san-byaku さ ん び ゃ く ( 三 百 )
400 yon-hyaku よ ん ひ ゃ く ( 四 百 )
500 go-hyaku ご ひ ゃ く ( 五 百 )
600 rop-pyaku ろ っ ぴ ゃ く ( 六 百 )
700 nana-hyaku な な ひ ゃ く (七百)

800 hap-pyaku は っ び ゃ く ( 八 百 )
900 kyuu-hyaku き ゅ う ひ ゃ く ( 九 百 )

Oaha once gosterdigimiz gibi， 4， 7 ve 9'un ikiser tane

sOylenis sekli vardlr. Ancak， 400， 700 ve 900 sayllarrndaki 4， 7
ve 9 icin yon， nana ve kyuu sekilleri kul1anll1r.
lki binden dokuz bine kadar olan sayllar da， yine
TUrkce'de oldugu gibi， 2 ve 1000， 3 ve 1000， 4 ve 1000 v b.
seklinde gosterilir. 3000 ve 8000 saYllarlnln s口yleniSinde de
baZl ses de~isiklikleri vardlr. 1000 saylsl icin sen ile birlikte
is-sen くbir bin) de kullanlllr.

125
 1000 sen. Is-sen せ ん ， い っ せ ん ( 千 ， 一 千 )
2000 nl-sen に せ ん ( 二 千 )
3000 san-zen さ ん ぜ ん ( 三 千 )
4000 yon-sen ょ ん せ ん ( 四 千 )
5000 go-sen ご せ ん ( 五 千 )
6000 roku-sen ろ く せ ん ( 六 千 )
7000 nana-sen な な せ ん ( 七 千 )
8000 has-sen は っ せ ん ( 八 千 )
9000 kyuu-sen き ゅ う せ ん ( 九 千 )

Japonca'da ・on bin" saylsl ioin tek ke1i皿 e man Vardlr.

Hyaku(100) ve sen(1000)'den farkll olarak，10000 saylslnl gost
er-
mek ioin， man'nln baSlna ici(l) konmasl gerekir:

10000 l ，
c -man い ち ま ん ( 一 万 )
20000 nl-man に ま ん ( 二 万 )
30000 san-man さ ん ま ん ( 三 万 )
40000 yon-man ょ ん ま ん ( 四 万 )
50000 go-man ご ま ん ( 五 万 )
60000 roku-man ろ く ま ん ( 六 万 )
70000 nana-man な な ま ん ( 七 万 )
80000 haci-man は ち ま ん ( 八 万 )
90000 kyuu-man き ゅ う ま ん ( 九 万 )

Yukarldakilerden daha bUyUk saYllar， cuu- man くyUz bin>，

hyaku-man く皿 ilyon>，sen-man <on milyon> seklinde gosterilir.YUz
milyon ve daha bUyUk saYllar iCio yeni bir birim oku (偉) kulla-
nlllr. Yani， ici-oku くyUz milyon>. cuu-oku くmilyar>， hyaku-oku
くon milyar>，sen-oku くyUz milyar> gibi. Bin milyar ioin gene yeni
bir birim 01an coo (兆) kullanllrr.
Simdi saYllara birkac ornek verelim:

36 san-cuu roku (三十六)

94 kyuu-cuu yon. kyuu-cuu s

i (九十四)

157 hyaku 90-CUU nana， hyaku 90-CUU sici (百五十七)

365 san-byaku roku-cuu 90 (三百六十五)

126
 1987 sen kyuu-hyaku haci-cuu nana veya
sen kyuu-hyaku haci-cuu 喜 i
ci ( 千 九 百 八 十 七 )
is-sen kyuu-hyaku haci-cuu nana veya
is-sen kyuu-hyaku haci-cuu ~içi ( 一 千 九 百 八 十 七 )

9801 kyuu-sen hap-pyaku i

ci ( 九 千 八 百 一 )

12345 ici-man ni-sen san-byaku yon-cuu 90

(一万二千三百四十五)

67890 roku-man nana-sen hap-pyaku kyuu-cuu

(六万七千八百九十)

副
ら

1
27
B. ASIし JAPONCASAY札.AR

Daha once， Japonca'da iki cesit SaYl sistemi oldu~unu

belirttik. Simdi aClklayacag1mlz 8aY11ar， a811 Japonca SaYl olmak-
1a birlikte， artlk gUnUmUzde sadece birden ona kadar rakamlar
icin ve "bir tane"， "iki tane"， "UC tane" v b
. gibi an1amlarda
ku11anlllr:

1 tane hitotsu ひ と つ ( 一 つ )
2 tane hutatsu ふ た つ ( 二 つ )
3 tane mittsu み つ つ ( 三 つ )
4 tane yottsu ょ っ つ ( 四 つ )
5 tane i
tsutsu い つ つ ( 五 つ )
6 tane muttsu む つ つ ( 六 つ )
7 tane nanatsu な な つ ( 七 つ )
8 tane yattsu ゃ っ つ ( 八 つ )
9 tane kokonotsu こ こ の つ ( 九 つ )
1
0 tane too と お ( 十 )

Bu saYl1arln sonundaki I-tsul eki ・tane・ anlamlnl taSlr. Kural

dlSl olan tek duru田， bu ekin too くon> saYlS1nln sonuna ge1meyisi-
dir.

128
C
. SAYILARLA 81RLIKTE KULLANILAN alRluLER

TUrkce'de nesne veya kisiler saYlldlglnda， "bir yudurn su"，

"，
"iki tane el皿 a 凋 Uc bardak cεy・. "dort paket sigara・ ve ・bes
kiSi insan・orneklerinde gorUlougu gibi. bazen saYl1ar1a bir1ikte
"yudum"， "tane，・ "bardak"，・ paket・ gibi birimler kullanl11r.
Japonca'da bu tUr birimlerin ku11anl11Sl daha yayglndlr. Genel-
likle saYllar birimlerle bir1ikte kullanlllr.
Japonca'da，nesneleri saymada kullanI lan birimler. sayllan
nesnelerin 口zelliklerine gore degisir. drnegin， insanlarln sayl-
slnl belitmek icin nin， kalem gibi uzun nesnelerin saYlslnda hon，
kaglt gibi ince nesnelerin saYls:nda ise mai kullanlllr.
Nesnelerin saYl1arlnln beiirtmede kullanllan birimler. iki
gruba ayrl11r. Birinci grupte .: t
k irimler. b
: ir. iki. Uc ve dort
gibi kUCuk miktardaki nesneleri jelirtiyorsa. aSl1 Japonca sayl-
，
lar1a， daha bUyUk miktarlardaki:e i belirtiyorsa， temel saYl1arla
birlikte kullantltr. !kinci guruptaki birim1er， hem kucuk hem de
bUyUk miktardaki nesnelerin say::arlnl belirtirken. temel saYl-
lar1a birlikte kullanlltr. Sime:. bui ki gruptaki birim1eri， εyrt
ayrl ve orneklerle gorelim:

1
. 8irinci Gruptaki 8irimler

Yukarlda aClkladlglmlz gi::. birinci gruptaki birim1erle

az saYldaki nesneler belirtilir .
reコ. aSl1 Japonca saYl1ar kullan~­
ltr. Bu birimler， 色 ski Japonca'aコ
.
e kalma birimler olabilirler.
SayIlarl bazen U C. bazen ::s~t ， bazen de besin Uzerindeki
nesneler be1irtilirken. bu bir:~ler1e birlikte， aSl1 Japonca
saYl1ar degil， temel saYl1ar . fullanl1lr. Ancak， genelde ~u
，
birimlerle bUyUk saYllarln goste ilmeleri nadirdir. Simdi bu
gruba giren basllca birimleri gostereli皿: (Altl cizili saYllar，
a811 Japonca saYllardlr.)

) Heya (室、部屋)く ode

e
. .>
:

hito-heya
2 huta-heya
3 mi-heya
4 旦-heya，yon-heya
工
5 go-heya
B roku-heya
7 nana-heya
8 haci-heya
s kyuu-heya
1
0 cuu-heya

129
b) Tsubu (粒)くzerre，tane，damla>:

hito-tsubu
2 huta-tsubu
3 mi-tsubu
4 ヱ旦ー tsubu，yon-ts~bu
5 go-tsubu
6 roku-tsubu
7 nana-tsubu
8 hat-tsubu
s ky'
uu-tsubu
1
0 cut-tsubu

c} Hako (籍)くkutU
>:

hito-hako
2 huta-hako
3 mi-hako
4 足ー hako
立
5 go-hako
6 rop-pako
7 nana-hako
8 hap-pako
9 kyuu-hako
1
0 cup-pako
え¥

d) Kire (切れ) <dilim>:

1 hito-kire
2 huta-kire
3 mi-kire
4 X旦-kire
5 go-kire
8 rok-kire
7 nana-kire
8 haci-kire
g kyuu-kire •
1
0 cuk-kire

130
 一
p ・ド一ーー，- ー

e) Taba {京)く deste，demet>:

hito
・・taba
2 huta-taba
3 mi-taba
4 ~-taba ， yon-taba
5 go-taba
6 roku-taba
7 nana-taba
8 haci-taba，hat-taba
9 kyuu-taba
10 cut-taba

f
) Sara (血) <tabak>:

l hito-sara
2 huta-sara
3 ml-sara
4 ヱ~-sara ， yon-sara
5 go-sara
6 roku-sara
7 nana-sara
8 has-sara
g kyuu-sara
-
10 cus-sara

lune (様)く ev，bina>:

g) A

l hito-mune
2 huta-mune
3 ml-mune
4 ヱ旦-mune，yon-mune
5 go-mune
6 roku-mune
7 nana-mune
8 haci-mune
9 kyuu-mune
10 cuu-mune

1
31
h) /
(ui (組) <taklm，kUme，grup>:
m

hito-kumi
2 huta-kumi
3 mi-kumi，san-kumi
4 yon-kumi
5 go-kumi
6 rok-kumi
7 nana-kumi
8 haci-ku
m'i
8 kyuu-kumi
10 cuk-kumi

i
)7・
subo (坪) <alan olcUsu birimi: Bir tsubo yaklaSlk 3，3
metre karedir.>:

hito-tsubo
2 huta-tsubo
3 mi-tsubo， san-tsubo
4 ~-tsubo ， yon-tsubo
5 go-tsubo
6 roku-tsubo
7 nana-tsubo
8 hat-tsubo
g kyuu-tsubo
1
0 cut-tsubo

) Hukuro (
j 袋 ) <torba>:
-
t一t-・m-zgb
o-a- l-o

oooooy
uuuuuK
uuuuus
rrrrra
iklKLKLklk
LHtnhHLHtnHU
LH-hH-n

----一
-BE-HM-
nιqua'Edvr-

‘
ou
J

-
-
eロ

-au
“
・

，
)
m
n
e

e
・

u
LA

EA
IA

b且
n

嘗
T﹄ ι

唱
u

-
-

'
H
F
'A

EA
晶M

先
・

ム
-

日
i

﹃
-

k) 8an (晩)くgece>:

1 hito-ban
2 huta-ban
3 mi-ban
(Ucten bUyUk 88Yllarla pe量 kullanllmaz.)

132
. Ses De~i~mesine U~ramayan Ikinci Grup 8irimler:
2

!kinci gruptaki birimler， sadece temel saYllarln sonuna

gelirler. Once， saYl1arla kullanlllrken hic ses degismesine
ugramayan birimleri gorelim:

)D
.
8 ai (台) <Makina1arl s8
.y .n
arken kull8 l1lr.>:

ici-dai
2 ni-dai
3 san-dai
4 yon-daI
5 go-dai
6 roku-dai
7 nana-dai， 辛 ici-dai
8 haci-dai
8 kyuu-dai
10 cuu-dai

b) ai
M (枚) C~aglt ， mendil gibi ince madd自 leri sayarken
18
注u1 1
.n11r• :
>

lcl-mal
2 nl-mal
3 san-mal
4 旦-mal
yon-ma1， Y
_
5 go-mal
6 roku-mai
7 nana-ma1， 宇 lcl-mal
8 haci-mai
g kyuu-mai
10 cuu-mal

o
。) D (
度 ) く defa>

ici-do <bir defa>

(Asllnda， yukar:da gdsterilen ornek1erden bUyUk degiSiklik

olmadlgl icin， bundan sonra sadece birer ornek vermek yeterli
olaca孟tlr.)

133
 ) Bai (倍) <kere，misli
d >:

ni-bai <iki misli>

e) Byoo (秒 ) <saniye):

san-byoo <Uc saniye)

f
)Jleetoru (メ ー ト ル ) 皿e
く tre):

yon-meetoru <dOrt metre>

g) Ba
.n (番 ) くnumara):

go-ban <bes numara，besinci>

h) En (円) <Japon para51nln birimi):

roku-en くaltl Japon Yeni>

) Cikan (時 間 )
i くz 1 olarak ・
aman sUr色5 saat"):

nana-cikan，~içi-cikan <yedi saat>

Yukarldaki bir1皿 lerden son i k

is，
i y ani en ve cikan，
o ile kullanlllr. Ban ise，hem
saY1Sl dHrt oldu~unda ， yon yerine y
yon. hem de yo ile kullanllabilir:

ヱ
旦-en くdort Japon Yeni>
立-cikan
足 くdOrt saat)
ヱ
旦-ban，yon-ban <dOrt numara)

134
3
. Ses De~i 事mesine Ugrayan Ikinci Grup 8irimler:

Simdi. saYllarla kullanlldlgl zaman ses degismesine ugra-

yan birimleri gorelim. Bu gruptaki birimler， ici(1)，haci (8) ve
cuu(10) saYllarlyla kullanlllrken her zaman: san(3) ve roku(6)
saYllarlyla kullanlllrken de za血 an zaman， ses degismesine ugrar-
lar:

) Ko (個) くtane>:
j

l ik-ko
2 ni-ko
3 san-ko
4 yon-ko
5 go-ko
6 rok-ko
7 nana-ko
8 hak-ko
/ 〆"
g kyuu-ko
10 cuk-ko

) Xai (回)
k くkere. defa>:

ik-kai
2 ni-kai
3 san-kai
4 yon-kai
5 go-kai
8 rok-kai
7 nana-kai
B haci-kai. hak-kai
g kyuu-kai
1
0 cuk-kai

135
) Satsu (冊 )αitap， defter gibi maddeleri saymak
1 ioin
kullanlllr.>:

is-satsu
2 ni-satsu
3 san-satsu
4 yon-satsu
5 go-satsu
6 roku satsu
司

7 nana-satsu
8 has-satsu
g kyuu-satsu
10 cus-satsu

m) Sai (怠) くyas):

1 /寸 s-sai
2 nl-sal
3 5an-sal
4 yon-sal
5 gO-5al
6 roku-sai
7 nana-sal
8 has-sai
g kyuu-sai
1
0 cus-sal

n) Too (頭 ) <bas; Buyuk hayvanlarl sayarken kullanlllr.>:

1 it-too
2 ni-too
3 5an-too
4 yon-too
5 90-too
6 roku-too
7 nana-too
8 haci-too，hat-too
g kyuu-too
10 cut-too

136
。) Caku (
着) <Elbise saYllarlnl belirtirken kullanlllr.>:

1 ic-caku
2 ni-caku
3 san-caku
4 yon-caku
5 go-caku
6 roku-caku
7 nana-caku
8 hac-caku
s kyuu-caku
10 cuc-caku

p
) Hon (本 ) くAgao，-t~lem gibi uzun cisimleri saymak ioin
ku11an11lr.>:

l Ip-pon
2 ni-hon
3 san-bon
4 yon-hon
5 go-hon
6 rop-pon
7 nana-hon
8 hap-pon
9 kyuu-hon
10 cup-pon

q
) Hai (杯 ) <Bardak， fincan， tas， kova g ibi bir kabl
dolduracak kadar mi孟tar belirtirken kullanlllr>:

l Ip-pal
2 ni-hai
s san-bai
4 yon-hai
5 go-hai
6 rop-pal
7 nana-hai
8 hap-pai
9 kyuu-hai
1
0 cup-pal

137
r
) Hiki (匹 ) <Hayvanlarln saYllarlnl belirtirken kullanllan
genel bir birim olmakla birlikte， ozellikle
kedi，kopek gibi kUOUk hayvanlarla ballklar
ve bocekleri saymak ioin kullanlllr.>:

ip-piki
2 ni-hiki
3 san-biki
4 yon-hiki
5 go-hiki
6 rop-piki
7 nana-hiki
8 hap piki
由

9 kyuu-hiki
1
0 cup-piki
¥
、y

s
) Hun (分 ) <dakika>:

Ip-pun
2 ni-hun
3 san-pun
4 yon-pun
5 go-hun
6 rop-pun
7 nana-hun
8 hap-pun
8 kyuu-hun
1
0 cup-pun

)I
t f
a (羽) <K
uslarln saYllarlnl belirtirken kullanlllr>:

1 ICl-町邑
2 nl-wa
s san-ba
4 yon-wa
5 go-wa
6 rop-pa
7 nana-wa
8 haci-wa
8 kyuu-wa
1
0 cup-pa

1
38
) Soku (足 ) く A yakkabllarl sayarken kullanlllr; is-soku 'bir
u
cift ayakkabl' demektir.>:

l is-soku
z ni-soku
s san-zoku
4 yon-soku
5 go-soku
B roku-soku
7 nana-soku
8 has-soku
g kyuu-soku
1
0 cus-soku

"
-
-
)K
v en ( 軒 ) くEvlerin saYllarlnl belirtirk印 刷 llanlllr.>:

l ik-ken
2 ni-ken
s san-gen
4 yon-ker
.
5 go-ken
6 rok-ken
7 nana-ken
8 haci-ken. hak-ken
自 kyuu-ken
10 cuk-ken

曹) Kai (階) <Ev veya binalarln katlarlnl belirtmede

kullanlllT.>:

1 ik-kai くbirinci kat>

z ni-kai
s san-gal
4 yon-kai，yon-gai
5 go-kai
6 rok-kai
7
8
nana-kai
haci-kai .
9 kyuu-kai
10 cuk-kai

139
4. Kurallara Uymayan 8irimler:

x) Ri ve Nin (人 ) <kisi
>;

!n8anlarln saYllar1n1 belirtilirken， bir v

ei注ik isi icin
a811 Japonca saYllarla ri，uc ve daha fazlasl icin d
e temel sayl-
larla nin kul1anlllr:

1 hito-ri
2 huta-ri
s san-nln
4 12
.-n1n
5 90-n1n
s roku-nin
7 nana-nin~
8 haci-nin
g kyuu-nin， ku-nin
1
0 cuu-nln

y) Ni
ciJ Ka; (日) <gUn>:

'Bir gUn'，'iki gUn' gibi，gUnlerin saYllar! ~elirtilirken.

nici ve ka diye iki ayrl birim kullanlllr:

l lcl-nlcl 11 cuu-Icl-nlcl
2 hutsu-ka 12 cuu-nl-nlcl
3 mik-ka 13 cuu-san-nlcl
4 yok-ka 14 cuu-yok-ka
5 itsu ka
司 15 cuu-go-nlcl
8 mui-ka 16 cuu-roku-nici
7 nano-ka 17 CUU-Slcl-nlcl
8 yoo-ka 18 cuu-haci-nici
g kokono-ka 19 cuu-ku-nici
10 too-ka 20 hatsu-ka

20 gUnden sonra，temel sayllar ve nici kullanlllr. Ancak 24，34.

44. 54 vb. gibi sonu d白rtle biten saYllar icin. ni-cuu-yok-ka <24
gUn>. san-cuu-yok-ka <34 gUn>，yon-cuu-yok-ka <44 gUn>. 90 cuu-
申

yok-ka <54 gUn> orneklerinde görUldU~u gibi. hep ka kullanlllr. .

AYln gUnlerini belirtirken d e. hemen hemen aynl yol
izlenir. Yalnlz. aYln birin巴igUnUne tsuitaci denir. Bu ozel
durum dlSlndaki gUnler icin，hem gUnleri sayarken. hem de ayln
gUnlerini belirtirken. soylenisleri aynldlf. Orne~in. hutsu-ka
kelimesi. hem 'iki gUn'. hem de ・aYln ikinci gUnU' demektir.

140
 i

z) Tsuki，Xagetsu: Gαtsu (月) <ay>:

irim kullanl-
Aylarln saYllarlnl belirtlrken de iki ayrl b
labilir. Bu birimlerden tsuki， sadece bir， i ki ve Uc ay 1C1n
gecerlidir:
-A9uqu4 'bmD t
ik-kagetsu. hito-tsuki
ni-kagetsu. !!
主主
主-tsuki
san-kagetsu. 旦i-tsuki
yon-kagetsu
命

『ー-戸-
go-kagetsu
・ rok-kagetsu '. ーョ司・，
勾 Euqunu

nana-kagetsu
haci-kagetsu. hak-kagetsu
kyuu-kagetsu
，
‘

cuk-kagetsu
hA'

Bilindigi gibi， TUrkce'de her aYln bir adl Vardlr. Oysa

Japonca'da aylarln ayrl ayrl adlarl yoktur. Aylarl belirtmek icin
slfaslyla 1'den 12'ye kadar bir sayl ve gatsu bi.
rimi kullanlllr:

Ocak ici-gatsu
Subat ni-gatsu
Mart san ョ
ーatsu
Nisan 事l-gatsu
MaYlS go-gatsu
トlaziran roku-gatsu
Temmuz $ici-gatsu
Agustos haci-gatsu
EylUl ku-gatsu
Ekim cuu-gatsu
KaSlm cuu-ici-gatsu
Arallk cuu-ni-gatsu

一 、 .. 、
ーベ '
ー-
." 、 今一・}ー.
・ ι

，ー.、
今 、 ー・- . 、 ・ ・一ー
、. 一 .
島 e A
号 一 .

.
.
..
:
1 久白一 ・ 一
ら

......・._-
‘ 白 昼 一

ー 守 ，'
J. ~・
戸
ー ・ ー.ー.・ー 、目 ・ ー
、
- ・
e

ー-.一‘ 一
. よ匂
ー匂
J 正.....二ー;:~
一
.
-
:
二
白、一、

・ .
、 . 、

・.-
・
.
， 宇ー
も
・

.・，
、
D
. SAYILARINK
ULL
ANI
LIS
LAR
I

TUrkce'de saYllar， belirttikleri isimlerin hemen onunde

kullanlllr. Genellikle birimle birlikte kullanllmaz. Oysa Japonca-
da saYllar， yukarlda ayrlntllarlyla aClkladlgl皿 lZ gibi，genellik-
1e， belirttikleri nesne1ere gOre degisen birer biri血 1e birlikte
kullanlllr. (AS1I Japonca saYllarln sonundaki /tsu/ da bir birim
sayllahilir.)
Japonca'da sayl ve belirtilen nesneyle i1gi1i birim，
isimden once geldiginde'， isim ve~ri 皿 araSlna 00 konur:
，
、
oo
znrr

z
幸
﹄
寸川-・
- n v・hu

ド
--1︿

四人の子供
n一n

da
a・
o一e
e，
nt

yo-nin no kodomo
a

﹀
i
q
1

くdort tane cocuk>

二台の車 五つの村
ni-dai no kuruma itsutsu no mura
くiki tane araba> くbes tane koy>

三俸の本
san-satsu no hon
くUc tane kitap>

Sayllar， belirttikleri isimlerden 50口r

a da kullanllahilir.
Bu'durumda，saYllarla belirtirilen isimler belirli degildir:

トマトを六つください.
Tomato 0 muttsu kudasai.
くAltl tane domates verin (Domatesten altl tane verin.)>

学生が二人ベンチに座っています.
Gakusei ga hutari benci ni suwatte imasu.
く!ki ogrenci bankta oturuyor.>

コンサートの切符が三枚あります.
Konsaato no kippu ga san-mai arimasu.
<KoDsere uc tane bilet var.>

私はあめを花子に五鋼、太郎に七個あげました.
Wata~i wa ame 0 Hanako n
i go-ko. Taroo ni ~ana-ko agema~ita:
くBen Hanako'ya bes tane，Taroo'ya yedi tane seker verdim.>

Yukarldaki orneklerde， saYllarla birimler. zarf gibi kullanlllr

da diyebiliriz.

1
42
 r'
UCUNCUBOLUM

KARI$IKfFADELER
(Temel lfadeleri Geni~tiren Gramer Unsurlarl)
 1 0 _ Y A R DIM Cr F IIL L E R
ve SIFATLAR

A
. YARDIMCI F
IIL VE YARDIMCI SIFATIN GOREVLERI

FllLLER BolUmUnde， Japonya'daki basllca fiil cekimleri

aClklamlstlk (bk. sayfa 19 v.d.d. ). Ancak，0，bolUmde gördU~umuz ， く

Japonca'daki fiillerin basit cekim sekilleriydi. 凸rnegin，

TUrkce'deki 'yaptl・，旬 yap.
er冊，・ yapmadl' gibi. Fiillerin bu basit
sekilleri ne kadar onemli olur1arsa olsunlar， bazen 'yapmak
istiyor"， 'yapmaya baslar'， 'yapmaya devam eder" gibi daha
karmaSlk dUsUnceleri de anlatmak gerekebilir. Benzer anlatlmlarda，
Turkce'deki gibi， Japonca'da da fiillerin sonuna yardlmcl fiiller
veya yardlmcl slfatlar eklenir:

山の雪は 三月に 溶けはじめます.

Yama no yuki wa san-gatsu ni toke-hacimemasu.
<Dagdaki kar 皿art aY1nda erimeye baslar.>

私は トルコへ 行きたいです.
Watasi wa Toruko e iki-tai desu.
く(Ben).TUrkiye'ye g
itmek i st
.iyoru.
Dl'
>

Birinci むrnekte hacimemasu (a511 v e dUz sekli hacimeru)

yardlmcl fiil olarak kuilanllmaktadlr. Cumledeki tokeru くerimek>
fiiline eklenen hacimemasu yardlmcl fiili， eklendigi tokeru
fiilinin anlamln1 "erimeye baslamak" sekline sokar.
lkinci ornekteki t ai ise， yard1mcl slfattlr. Eklendi~i iku
くgitmek> fiilinin anla回 101 "gitmek istemek・sekline sokar.
Eklendikleri fiillerin anlamlar1na yeni anlamlar katan bu
yardlmcl fiiller ve slfatlar， tek baslarlna kullan11mazlar.
Adlarlndan da anlaSllacagl gibi， yardlmcl fiiller， birer fiil，
yardlm巴1 s1fatlar da oirer slfattlr. Ornegin， hacimeru yardlmcl
fiili，kelimenin lu/ sesiyle bitmesinden de anlaSllacagl gibi，
bir tUr fiildir: daha dロce gdrdUgUmUz fliller gibi cekilir. Tai
yardlmcl slfatl da， kelimenin sonunda /i/ sesi bulundugundan. bir
tUr i-Slfattlr: diger i-Slfatlar gibi cekilir:
，
e
s
.
kesk
6aae

tttt
z--s
snmt

ua-a
--一一

mmmm
rn
cccc
ー:

eeee

eeee
Hucve
'iueO

LHU--l
-

D000

hH-hHLn'hH
しR - K H O U R - u k

完M 2
A
-
、
-i-ーKム・l:

-E--RM
一m
k

“ョ“，
n目 白 M 3 4

一
一e
一 HU-
t一
-
a

145
 i

i $ekli: iki-tai
ku sekli: iki-taku
govde: iki-ta

Bundan sonra， yardlmcl fiil ve slfatlarl tek tek

aClklarken. Onlarln yardlmcl fiil veya yardlmcl slfat oluslarlna
gdre degil de. kendilerinden once hangi fiil seklinin gelebilece-
gine gore Slnlflandlrarak anlatacaglZ. CUnkU. bir ke1imenin
yardlmcl fiil veya slfat oldugu. belirttigimiz gibi. sekil1erin-
den kolayca anlaSllabilmektedir. Baska，bir deyisle. kelime eger
lu/ sesiyle biterse fiil，/i/ sesiyle biterse i-Slfat， ve Ida/
sesiyle biterse na-slfat gibi cekilir.

B. MASU SEKLININ G
oVDESINE EKLENEN YARDI舵 IFIILLER VE SIFATLAR

Fiiller bolUmUnde aClklandlgl gibi， fiillerin masu sekli.

fiillerin temel cekim sekillerinden biridir. YardlWCl fiil ve
slfatlarln bir klSml d a. masu seklinden e!de edilen fiillerin
govdesine eklenir.
Masu seklindeki fiilin sonundaki /-masu/ e ki atlldlktan
sonra geriye kalan klSma. masu seklindeki fiilin govdesi denir.
drnegin， suru fiilinin masu sekli simasu'dur. Bunun sonundaki
/-masu/ ekini atarsak， geriye masu seklindeki b u fiilin govdesi
01an • Si. ka11r.
Simdi masu seklindeki fiillerin govdeieriyle bir1ikte
kullanllan yardlmcl fiil ve slfatlarl tek t ek aC1k1ayallm.
(Kullanlllslarlnln daha kolay anlaSllabilmesi i cin. suru (simasu)
くetmek，yapmak> fiiliyle birlikte kullanlllslarl. koseli parantez
icinde gosterilecektir):

1
. TAl (たい) 寄
[ i-taI (desu)] <-mek istemek>

Bir hareketin yapllmasl istendigi zaman kullanlllr.

TUrkce'deki istemek fiilinin karSlllgldlr. !-slfat gibi cekilir:

私は あした 休みたいです.
Watasi wa a宰 ita. '1.昇与iJ
.'II.I.:
:J里!“ 4
: 竺里 U.
<(Ben) yar1n ~.i..IlJ.~.I1.Jll竺 k i5再t '(
y).
.r
.
ll用.>

タごはんに 何を 食べたいですか.
Yuu-gohan ni nani 0 tabe-taI desu ka?
くAk~am yemeginde ne :f~IIl.~.~.}男 ter竺~.Il i ~?>

146
-
.
・
 何も 食べたくありません.
Nani mo tabe-taku arimasen.
<Hic bir sey y.空1ll.El~ _i stelll.~ y' o.r lJ.lIl' >

2
. yん匁J1 ( や す い ) [
si
: -
yas
ui(
des
u)] <~mesi kolay>
e"
Bu yardlmcl slfat， belirtilen hareketin kolayllk1a
yapl1abilece~ini gosterir. Turkce'deki' . ..mek kolay; ， . .
mesi
ko1ay・anlamlnda kullanl11r. Ancak， i cin
de b u yardlmcl slfat
bulunan c tlmle
deki 口z ne. anlamca f ii
iin nesnesi veya yer
tamlaYlClSldlr. Bu nedenle， sankif ii
l edilgenmis gibi TUrkce'ye
cevirilirse，daha uygun olacaktlr. B uy a
rdlmcl slfat da， t
ai gibi
i-slfat1ara benzer sekilde cekilir:

この薬は 飲みやすいです.
Kono kusuriwa n()m..i.~ :t.黒 sui de果u
.
<Bu ilaCln .
ic
i.
1uJJf :( )
.le iyd
lf( B
uil
ac kolay icilir).>

この説明は わかりやすくありません.
Kono setsumei wa wak男r
:i.-
::
ya
sl
lk
， u
..arima li. ~rl'
くBu aclk1amanln 号n1号車 1
1皿aSlk ol里.Ld号g i l( B
u aClk1ama ko1ay
anlasl)mlyor).>

イスタンプールは 住みやすかったです.
Isutanbuuru w
a s
umi竺yasukattad ei
!u.
くlstanbu1'
day
.
里担a
IJ
l
.
i3
.S1 koJ!
eydl (!stanbul'da rahat yasad1血).>

3
.N1
KUl ( に く い ) [si-nikui desul <~mesi zor>

Yukarlda aC1klanan y asui y ar

dlmc
l slfatln1n aksine，
hareketin gerceklestirilmesindeki gUClugu gosterir. An1aml
d1S1nda yasui'den farkll ozellikleri yo
ktu
r:

小川さんの話は わかりにくいです.
Ogawa-san n
o hanasi wa wak~rj~ り ikui .ßtl.~.u.
くSaYlnOgawa'n1n konusmasl zo
.
..
r...
.ei
ll
Jeりl
! .
.ly.()r (anlaS111r).>

その靴は 歩きにくくありませんか.
Sono kutsu wa aruki-nikuku arimasen ka?
くoa yakkablyla YJ
trUl
lesLz
I rA
o !S
E il，li
D ? ( 0 ayakkabl yUrUmeye
elverissiz degil mi?)>

147
 この本は とても 読みにくかったです.
Kono hon wa totemo Y.<l.IIl.i.-::."..i. l<lJ.~男 Pël.A~~ lJ .
くBu kitabln okunmaSl cok zordu (Bu， okunmaSl cok zor bir
kitaptl).>

4
. HACluE
双} (は じ め る ) 号 i-hacimemasu)]
(
[~i-h 置す imeru
<-meye ba辛 lamak>

Hareketin gerceklestirilmeye baslanmasln1 gosterir.

TUrkce'deki " ...meye bas1amak" ifadesinin karS1l1g1dlr. Ayr1ca
hacimeru， tek baSlna "baslamak" anlamlnda da kullanll1r.
Hacimeru， ikinci grup bir fii1 olup， hacimeru， hacimenai，
hacimemasu， hacimete seklinde cekilir:

北山さんは 毎朝九時に 働きはじめます。

Kitayama-san wa mai-asa ku-ci ni héltëlr a，l< i-h ll.t::.im~ma~ lI'
くSaYln Kitayama， her sabah dokuzda cal1S皿ay. e.
l ba
sl.
af.>

雨が 降りはじめる 前に 家に 帰りましょう。
Ame 9a huri 竺~a，t::~~![lI ~~e n i ien i kaerima~oo.
くYagmur Y.
l
e.gl
lla
.Ye
l.Þ él.ßl 型madan 口~~~ eve donelim.)

私は 三年前に 日本語を 勉強しはじめました。

Wata~i wa san-nen mae ni Nihon-go 0 b~D l<Y~<l.=軍 i-hacimema 寄 i t a
.
く(Ben) Uc sene once Japonca('Yl) ~.g. I.'.~~1ll空.Y..号 ..p.ll， s)aq} [ll.>

5
. C!NARlJ ( お わ る ) [ i-owaru (~i-owarimasu)l
事
< -meyi bitirmek>

Hare並etin tamamlanlp sona erdirildigini gosterir.

TUrkce'ye "...meyi tamamlamak: ...meyi bitirmek" seklinde cevri-
lebilir. Bu yard1皿C 1 fiille birlikte， genellikle， gecisli
fiiller kullanlllr. ornegin， taberu くyemek> ve kaku くyazmak>
gibi gecis1i fiiller owaru yardlmcl fiiliyle birlikte kullan1-
labilirken， yasumu くdinlenmek> ve asobu くoynamak> g1b1 gecissiz
fiiller owaru'yla birlikte kul1anllamaz. Ayrlca owaru，
tek baSlna

・ ・
"bitmek" anlamlnda da kullanlhr. Owaru birinc1 grup bir f1i1 ‘

olup， owaru，0 aranai， 0 arimasu， owatte seklinde cekilir:

いっ その本を 読みおわりますか.
Itsu sono hon 0 y .
.c
>.
".
'.
i.
三竺
苛型
r.
.i
.1
Il
型空 u k容。?
くokitabl (~~lI lll él.Y~) ne zaman Þi~lτír 男 i. 11 i..z?>

148
 昨晩 ようやく 論文を 書きおわりました.
Sakuban yooyaku ronbun 0 ~~~l~~ 守él r.
i
lIe
1
，宰ita.
くDUn gece nihayet makaleyi (tezi)χ! l
.Zl
.
: l
la
yl ~iti r.d~ Ill.. >

みんなが 食べおわらないうちに 席を 立つてはいけません.

Minna gat 号be三O植手r a
na J. l lc J .n i seki 0 tatte. wa ikemasen.
くHerkes ye
.I
ll
E
:
lSi
....b.i..Ur m.里.~.ElI1....(.Þ.i..~.i. r.里今胃 L~.~里.11) 血 asadan
kalkmamallSlnlZ.> ，/

6
.TぷJ
7JK
JE.
政J ( つ づ け る ) (~ì-tsuzukeru 辛i
( -tsuzukemasu)1
<
.
.
.
..
.
.meye devam etmek>

Gerceklestirilmekte olan b ir hareketi sUrdUrmeyi gosterir.

TUrkce'ye "..meye devaCl etmek" veya "durmakslzln，ara vermeden.."
seklinde cevrilebi1ir. Tsuzukeru， tek baSlna d a ku11anllabilir.
!kinci grup bir fiil olup， tsuzukeru， tsuzukenai， tsuzukemasu，
tsuzukete seklinde cekili r. Bircok fiille birlikte kullanllabi-
1ir
:

私達は もう 五湾問も 歩きつづけています.

Wata寄 i
-tac
iw am oo go-cikan mo 号rukir1qzuket里 im手su
.
<Biz artlk b
es saattir (saatten beri) .
hic dur
.
f
!ladan (A~v号旦 1 1)
yUrlly().rtl~;
Biz artlk b
ess
aa i，~1lr.lllél.~~.l..<:_l..l1...Y. ll r..U.:t. O.r. ll :z;.>
t oluyor k

雨が 一週間 降りつづけました.
Ame g
ais-~uukan hu r. .i~Jllll :z u.k~llI~寄 i t
一
男・
くY丑gmur b
ir hafta din里.e..k.者よ;:;)~..xélM}..>

まだ 飲みつづけますか.
Mada nomi-tsuzukemasu ka?
<Ha1a J9.1ll.~.r竺 d 空 ~.aln:...Ia.~~.c..e..~....Ill~主 ü~J.7:?>

.S
7 l
lGI
R1J (す ぎ る ) [~ì-sugiru / si-sugimasu1 <
faz
la.
...
...
>

Bir hareketin gereginden fazla， a

S1f
l b
ir sekilde
yaplldlglnl gosterir:

あなたは 将来のことを 心配しすぎます.

Anata wa ~oorai no k白 t o 0 号1りP里i 三で空.i
1 .:
:竺 ug 忽i m as
u.
<Siz gelecekten f 号完 ι-日.点~J..y..().r~閉.I1\l.~' >
μl 里..~~.d.且Ü~
弓

149
 私は きのう 少し 会ペーすぎ事ーした.
Wata~i wa kinoo suko~i tél~_~_~~ 1，I 9_im_CI 害 í t
a.
くBen dUn biraz f 号 ~__lii.. Y.里.~.i.II1.>

あまり 飲みすぎないで ください.

Amari り ()111.i..:::~ l;l .9 .
i
1ai
<!~ k lJ.~él 男聖 i ・
S
くPek f 望号 l旦).c.男.e..f..i..~. ( lUtfen).> .
<

8
.sl
.
.刃 DA(DESU) ( そ う だ / そ う で す ) 号
[ j-soo da ! $i-soo desu]
<-eceQe benzemek>

Fiilde belirtilen yarglya， konusan kisinin tanlk oldu~u

durumu gtlzlemleyerek vardl~lnl gOsterir. Turkce'ye ....ecege
benzemek: ... gibi gOzUkmek; ... gibi. seklinde cevrilebilir:

扇が 降りそうです.
Ame 9a 州 riフ 00 de刊・
くYagmur Yl
I.
S!
i型g
<
:
: llt e
ll.
ziyor; Yagmur Y. !l.s.<l，.<:号~. 8
.ip
.i
.>

その子供は もう少しで 泣きそうでした.

$ono kodomo wa moo suko$i de naki-soo de~ita.
くoc ocuk neredeyse i
!.
B.
l.
l
i
.Y.
I
lc
:.K
e
! t
.l; 0 cocuk 号 gJ é!..Y.型.c:.li.~....g..i.þ.i}'.d ~ .
>

パスは なかなか 来そうでは ありません.

Basu wa naka-naka ki-soo de wa arimasen.
(OtobUs pek g~l~~~1 号 þ~llz ElDl)Y t )r;
OtobUsUn pek ~.e._lEl C I:l SL.y' ()k 星 i bi.>

C
.FII
LINT
ESE
KLI
NEE
KLE
N印 Y
ARD
IMC
IFII
LVES
IFA
TLA
R

Fiilin te sekli， asllnda bir tUr ulac (gerundium) olup，

TUrkce'deki ノ
ー (y)ip! ekine benzeyen bir fonksiyonu vardlr. Fiilin
burada aClklanacak 01an te sekli ile yardlmcl fiil seklindeki
yapllarl，birlestirilen i ki fiil olarak da dUsunUlebilir. drnek
olarak kaite im畠su (yazlyor> cUmlesini ele alallm. Bu cUmle
Japonca'da sOylendigi gibi， kelimesi kelimesine "yazlp bulunuyor"
seklinde TUrkce'ye cevri1ebilir. Bu， asllnda ・yazmaYl sUrdUrUyor;
yazmaktadlr: yazlyor" demektir. •

・
Yu孟arlda aClklanan masu sekliyle birlikte kullanllan
tai， yasui， 0 aru gibi yardlmcl fiil ve slfatlara gOre. buradaki-
ler. asllnda iki baglmslz fiil olduklarl icin， kendilerinden Once
gelen fiillerle slklca baglanmazlar. Bu nedenle， diger yardlmcl

150
 } 守 司 ー { τ ;:~_t:; !-，ー'~;~i"~，.九 fι
ベ弓r1k: ぺ，~~:~一;ロ

fiillerden farkll olarak，fiilin t e sekliyle yε ・ニ ~:'Cl f ii1 veya

slfatl， araya bir (ー) isareti koyarak birlestir ニーニ~ l{.
Asllnda，i ki ba~lmslz fiil S 口zk onusu 0;こ二 2二 icin， bundan
sonra gosterilecek olan yardlmcl fiillerin tt=二 ' :.k baslarlna
e
kullanllabilir. Ancak，bu durumda zaman zaman 与三.~:: degisikligi
olabilir. Ornegin，miru <gdrmek，bakmak> fiili . : ;ardlmcl fiil
-
olarak kullanlldl~lnda ， "denemek" anlamlnl vr
e !ア
Fiilin te sekline eklenen i ki yardl乙__ slfat vardlr
(ho$ii ve mo ii). Digerleri yardlmcl :I:ldir.

. 1
1 RlJ (いる) m
[$ite iru (site iau
s) y
J <-io>
r

fru fiili，ikinci grup bir fi~:àiî. D. oi:二SlZ bir fiil

olarak ・var; var olmak" anlamlnda kullεnlllr. :.:~:~ te sekliyle
birlikte kullanlldlgl zaman yardlmcl fi!l olur ，~ !~la血 1 ayr1d1r.
YardlmCI fiil olarak iru'nun iki ayn k i
じ.-与三 :lSl Vardlr;

a- Bir hareketin 0 anda yapllmakta c _ニ. .

2ヨnu gosterir
TUrkce'deki Iー (i)yorl ekinin karSlllg二こ."

b Gerceklestirilen hareketin sona ermes:~~

四 ~agmen ， sonuc
veya etkilerinin devam ettigini gosterir

r
iu yardlmcl fiili， kowasu <boz皿a k>. k aku くyazmak>，
yomu くokumak> gibi gecisli fiillerle. y a da ar~ku (ytirUmek>，
oyogu くyUzme註， yasumu くdinlenmek> gibi a
> r s::旦SlZ yapllan
hareketleri g白st時 ren gecissiz fiillerle birlikte 三じ ilanlldl!lnda，
birinci anlamlnl taSlr. Yani， s Ur
‘eklilik ifade 号c :
e".
iru yardlmC l fiili， $inu <olmek>， ko曹司 reru くbozulmak>，
ociru くdUsmek> gibi cok klSa bir sUrede tamamla， -an hareketleri
gosteren gecissiz fiillerle de ikinci anlamlnda k~llanlllr.

sUrekli1ik 耳目 steren ornekler:

花子は 今 手紙を 書いています.

Hanako wa ima tegami 0 ~月 iJ.~....i.III !l.:;IJ'
くHanako simdi mektup l~ 明時開(明書~.Y..().r.) .>

私は きのう 一日中 小説を.，窮余..~..~~..ま L た.

Watasi wa kinoo ici-nici-cuu $oosetsu 0 yonde I .
I
I
Ia豆i t.
a
くBen dUn， bUtUn gUn roman oku里.a..k..~.él.Y.A.llll (
J
C :Y
k1
.. Or~u哩). >

5
11
 ー・'
" ー
，ー一
ー ー
一一'-、子
宮

私達が 道を 歩いている時地震が ありました.

W置 t
a害 i-taci 9a mici 0 aruite iru t oki cisin g a arimasita.
<Biz yolda (caddede) Y lJr..IJ.~~.k..t.竺Y..~.~ll. (y l，lr..lJ rk~n) depr
‘em oldu.>

Gerceklesmesine r
agm
ellI
IQn
u{l
_
la_
l'll
lUr
en hareketlere
Ernek1er:

道に 犬が 死んでいます.
Mici ni inu 9a 署ind里 im、u
型
号 .
<Yolda bir kopek 白1usU va. (Yolda bir kopek l
r :
l
.
l.
l
!
…h月1de
Y é! ~}.Y.~.r.・)>

そのテレビは 今 こわれています.
Sono terebi wa ima kowarete imasu.
くo televizyon simdi bo号
1I
.k
. (~9.戸1I.t. h..él..1A E! duruyor).>

ろうかに 帽子が 落ちていました.

Rooka ni boo事 iga o. ~U~ il
l
ld空ita.
<Koridorda sapka 4
防相長…. 4¥
l.
r
.I
:
ly
.
.(
)
.r
.
.d¥
l
.'>

2
. ARU (
ある) [
lJite aru (
宰it
e arimasu)]

i asllnda ・
Bu da， iru gib， var; var olmak" an1a: nl ロ1 an.
ba!lmS1Z bir fiildir. !kinci grup fii11erden biri olup， d ZEL
FIILLER bo1UmUnde (bk. sayfa 83) aClkladlglIDlz gibi. oznesi
(faili) canS1Z maddeleri gosteren cUmlelerde 託ullanlllr. Yardlmcl
fiil olarak kullanlldl!lnda，bir hareketin gercek1esmesi sonucu
ortaya Clkan durumun sUrdUgUnU g白sterir. Boy1ece. aru yardlmcl
fiilinin kullan111S1，iru yardlmcl fiilinin i ki kullanlll$lndan
birine benzemekle birlikte， biraz farkl1 an1am taSlr. Aru.
yardlmcl fiil olarak kullanl1dl!1 zaman， bir1ikte kul1anllantemel
fiilin anlamlnl edilgen sekline sokar. Baska bir de!lsle， temel
fii1in nesnesi dzne olur. Bu durumu hemen hemen aynl an1ama gelen
i註i ornekle aClk1ayallm:

惑が あいています.
Wado 9a 号J J.~. ..!.1Il.é1.~.!l.'
くPencere a似民...(仰I. r..~.f.!?r ). >

愈が あげであります.
Mado 9a 哩~.!!..~令里r:..i..~竺空閉・
くPencere .~.ç.λ.1.~.月 ..(~.fJ 明ElJ ..4.~..r.~;i.1吋.>

1
52
 トイ一、
，
rι 三A
~・『戸

一
ー 、
V 二~ '.-
.- ...._~・.
，-~- -~...-'
一

8irinci ornekte. iru yardlmcl fiili. temel fii1 olan aku

くaCllmak> fiilinden sonra getirilmektedir. Pencere biraz once
aCl1mlstlr ve hala aClktlr. lkinci ornekte i se. こemel f ii1 aku
くaCllmak> de~i1. akeru くacmak> oldu~u icin. mado くpencere> anlam-
ca cUmlede nesne olmasl gerekirken. aru ya~dlmcl fiilinin
etkisiyle mado 9a sek1inde ozne 0 1皿 aktadlr. Yan工，・ Pen巴ereyi daha
once birisi acmlS ve pencere ha1a oyle aClk dur~yor." anlamlnda
bir durum sdz konusudur.
Aru fiilinin kullanlllSlndaki genel kural geregi，ctimlenin
sonunda kullanllan aru yardl血 C1 fiilinin oznesi yalnlzca canSlZ
varllklar olabilir:

机の上に 新聞が 置いてあります.

Tsukue no ue ni ~inbun 9a oite arimasu.
<Masanln UstUne gazete 考on
男l1s (_~ U
rly
1<!r
).>

入り口の前に トラックが 止めであります.

Irigucino mae ni torakku g a tomete a
ri m asu.
くGirisin 口nUnde kamyon P
'
，
<iT
lt，
e.di)
.t号 (
叫 du引 ~yo~).>

その問題は もう 社長に 話してありますー

Sono mondai wa moo 辛ac00 nihana~ i
te ari
ma5u.
<0 sorun. artlk sirket mUdUrUne i1e: 南 :~iS (anlatllmlS)
~l，1J I1r.t.tlY().r.. >

3. OKU (お<.) [~ite oku (

宰it
e okimasu)]

Baglmslz bir fiil olarak 孟ullanlldlgl zaman，oku fiilinin

anla皿 1 ・koymak; yerlestirmek"'tir. 8irinci grup bir fiildir.
Oku. Yardlmcl fiil olarak kullanlldlglnda. t e seklindeki
temel fiilin gösterdi~i hareketin. ge1ecek:e ortaya Clkacagl
dUsUnUlen bir ihtiyacln karSllanmasl icin yap"ldl~lnl g目sterir:

あしたは 日曜日で 底が 休みです.

A~ita wa niciyoo-bi de mise 9a yasumi d esu.
<Yarln Pazar (gUnu) olup dUkkan(lar) kapaildlr.>

だから 私は 今日 パンを 買っておきます.

Oakara wata畢 iwa kyoo pan 0 ~.~.q里、..C?!t..!.!'!i1貝 U
くOnun icin ben (yarln'icin
) ekmelH bugUnden alacaglm (aJ~p
h里 ~J.r....対.匂:.~~.i.~). >

1
53
Ikinci cUmlenin yUkleminde belirtilen hareket. ileride do~acak
bir ihtiyacln karsllanmaSl iCio gerceklestirilmistir. Yani. ekmek.
hemen gerektigi ioln degil de. yarlo dukkAnlarln kapall olacagl
icin satln allnmlstlr.Simdi allnmaZSa yarln ekmeksiz kallnabile-
cektir. Birkac ornek daha verelim:

私は 日本へ 行く 前に 日本語を 勉強しておきます.

Wata辛 iwa Nihon e i
ku mae ni Nihon-go 0 ~.E!.Il.~.y.C'.C'. :::.~. i. . .t E!
okimasu.
く(Ben) Japonya'ya gitmeden once Japonca りg. r
. 竺r .l J .
P，
h罪主 !.rJ.~.Il号号県草主~.>

冷蔵庫に ジュースを 入れてまヨきましたか.

Reizooko n
i cuusu 0 i
re ちi
t里 o m
a害i
t男k里?.
くBuzdolablna meyva suyu kO}Upjl型Z
}..
r ~~qI1J:I:.. ~i?>

これから忙しくなるので 今昼ごはんを 食べておきましょう。

Kore kara isoga~iku naru node i ma hiru-gohan 0 t号bete
okima塁00・
くBundan sonra mesgul olacaglmlz ioin ogle yemegini simdiden
yiyip hazlr olallm (sonraki isimizi aksatmamak ioin).>

4. $
lIJ
NJ (しまう) [i
辛 te ~ i
mau (
site 寄imaimasu)] <
..
..
..
.m
is olmak>

Simau fiili tek beSlna kullanlldlgl zaman， .saklamak.

demektir. Birinci grup bir fii! olup，kau fiili gibi oekilir.
Yardlmlcl fiil olarak kullanl1dlglnda. te seklindeki temel
fiilin gosterdigi hareketin sonuolanmaslnl gosterir:

私は 今日中に この本を 読んでしまいます.

Watasiwa kyoo-cuu nikono hon 0 y~.~剤竺塁 im害 ima 果 u.
<BugUn (icinde) bu kitabl (
t組 組en) okumus oluru回.>

せんたく物が もう 乾いてしまいました.
Sentaku-mono 9a moo 旬開 ite 費抑J..~'!.~..!..t.型・
<CamaSlrlar (artlk) ~~t.ll里担畳一 b.t;~ü....Þ..iJ.e. .
>

子供遼は 眠ってしまいましたか.
Kodomo-taci wa n空白.り 1 里 .~.i. .IIl~..~~ll.軍 i 何 k 県?
<Cocuklar lJ.f~~~J 型里 町?>

Bazl durumlarda ~imau yardlmCl fiili. yukarlda aClklanan

anlamln yanlslra. konusmaclnln，yapllan hareketi hos veya uygun
karSllamadl!lnl da gosterir:

1
54
 友達が 交通事故で 死んでしまいました.
Tomodaci ga kootsuu-ciko de 軍 !ηde ー ~. .L~翌 ima 害 ita ・
<N..~....Y.I:I: .z..~.~.. .~. i. ， arkadaSlm trafik kazaSlnda ~J~!:I.>

雨i)
t 降りはじめてしまいました.
Ame ga .h..lJ.r..i.:::h売り_I11 ~J~ ..~i l1l型 .i..rllllß..i..~型 ・
>
くX.Il._~..l..k. ...H ， yagmur Y.é!. g型空耳空...Þ.éi..~) 型.~.l. (Þ.型車 l 型.~}.~. ...þ.~J.~.~.~.Y.()..r.) .

最終電車は 十分前に 行ってしまいました.

Sai畢uu-den辛a wa cup-pun mae ni. UJ竺 ..~J~.élJ..l1l.空軍 i t
型・
くM刊1. J.e..~..e..f son tren on dakika once s
. i (gJ~.I!l.t~....Þ..~)旦~~;y.o..~ ).>
iH.

5
.MI
RU(
みる) [~ite miru 吾
( it
e mimasu)J <-meyi denemek>

baSl
Miru fiili tek ・ na kullanlldlgl zaman， "gormek， bakmak"
demektir. lkinci grup bir fi
il olup，miru，mi-nai，mi-masu，mi-te
seklinde cekilir. Yardl mcl fiil oldugunda， ・ denemek・anlamlnda
kullanlllr:

あした 私は 新しい草を 一応 運転してみます.

Asita watasi wa atara~ii kuruma 0 icioo .lJ.~J. ~~竺空 i1- mIm型s
μ.
<Yarln ben yeni arabaYl bir kull 号~. :l.P .
A
.E
l.
f
l.
E
!:e
官
. c竺S.
i.I
Il
'>
これを 食べてみてください.
Kore 0 tabete mite kudasai
くB .
I
unu 古里里骨 Y..
A.
!f
E j
exi
fj (Bunun tadlna bakln).>

あの底に 入ってみましょう.
Ano mise nimaittE mlm型 空 00.
くod >
Ukkana Þ. i! . &~~~l! 血 (gJr i p. Þ.él.~.él)..~ I!l) .

6
.KU
R11 (くる) [i
事 t
e kuru (Jite kimasu)]

Kuru fiili，tek baSlna kullanlldlglnda，"gelmek" anlamlnl

taSlr. UcUncU grup bir fiil olup， kuru. ko-nai. k iー冊 asu. ki-te
seklinde cekilir.
YardlmCl fiil olarak kul1anlllSl tiC tUrlUdUr. 8irinci
kullenlllSlllde，temel olan "gelmek・anlaml pek degismez. Ancak，
kuru fiili bu anla回 da kullanll1rken. kendinden once baska bir
hereket gerceklesir. Bu durumda， kuru yardlmcl fiili " .
.. ve
geliyor/gelecek/geldi vb." seklinde TUrkce'ye cevrilebilir:
.
.
，
ー

155
 私は 鄭便局で 切手を 買ってきます.
Wata事 iwa yuubin-kyoku de kitte 0 katte kimasu.
<Ben postaneden pul ~l..l. P' ..g~J.~竺 e gJlII.>

山口さんは 去年 トルコヘ 行ってきました.

Yamaguci-san ha kyonen Toruko e ittikimasita.
<SaYln Yamaguci gecen sene TUrkiye'e sA~Jp...ß型~.~.~.>
y

あの書類を 持ってをてください.
Ano ~orui 0 motte kite kudasai.
く(LUtfen) 0 belgeyi 聖1ょ P 長 ~~~!i~ (gelin).>

!kinci kullanlllSlnda. kuru yardlmcl fiili. sdz konusu

durumun simdiye kadar aynen devam ettigin: ifade eder. Bu
kullanlllsta kuru yardlmcl fiilini~ sadece gecmis zaman sekli
kullanlllr:

私は 二十年間 この会社で 働いてきました.

Wata$i wa ni-cuu-nen-kan kono kaisa de h a .
r
t哩<
.1i
..t e ~.i.II1<1~_i Ja.
<Ben yirmi seneden beri ~.~\I.!l.lIl ll b u sirkette ç.~.1_l~}.y..()..I:':IlII
.
4
(ç失 11 草色._ç.!l..l.. ~ß 県 .~J.1II4J~ .i. _u. 4i
.
ruma ge1 理).>

菊地さんは ずっと 日本語を 研究してきた人です.

it
Kikuci-san wa zutto Nihon-go 0 ~E!.，， ~yuu:-:$i.t.~. !ç， iJ.a， h o desu.
くSaYln Kikuci. .Ülll~.Jy' e )ada~ ...~.evamll )理 PC?~c.a ara号tlran
>
(号r:~量失 l..r..ag.~ J.I!lI.l) kisidir.

UcuncU kullanl11S1nda. kuru yardlmcl flil1. daha onceki

durumun giderek de~ismeye basladlglnl ifade eder:

だんだん 寒くなってきました.
Oandan 号号.1I11，!~塑 natt 空...~.!.m.a，.~..U.~ .
く(Hava) giderek 雪 ~.e.~!!!~ ;t. ëi....þ.aß.l~.d..l .
>

物価が どんどん よってきました.

Bukka ga don-don 型開I.t
t.
e.
.
..
k
..i.ma費it a .
くFiyatlar gittikce l~~~りlIIEl ye ..~.a..sJé!Al. >

やっと 熱が 下ってきました.
Yatto n 司etsu 9a 害 型s 哩1り1 空kima宰 i
何t
早.
くN凶
< eta
hay杭
i 叫t崎 興9
es 仰側.号畳傾-R
時抑m
限
玄笠
空 .
e一一.“b

5
16
7
. IKU (いく) [
$ite i
ku 事
(it
e ikimasu)]

Iku fiili. tek baSlna kullanlldlBl zaman. .gitmek.

demektir. Birinci grup bir fiil olup， i k
u， ika-nai. iki-masu.
it-te seklinde cekilir.
Yardl血 C
l fiil olunca. i ki tUrlU kullanl1lSl vardlr .
Birinci kullanlllSlnda. temel olan .gitmek・anlaml pek degismez.
Ancak， kuru yardlmcl fiilinde oldu雪u gibi， iku fiilinden once
baska bir hareket gercek1estirilir. Bu durumda iku yardlmcl
fiili. TUrkce'ye •... ve gidiyor/gidecek/ gitti vb.. seklinde
cevrilebi1ir:

アダナまでは まだ遠いですから ここで休んでいきましょう.

Adana made wa mada tooi desu kara koko de χ里 mmqe i
再 .
ki-
m里
亭0 0.
くAdana'ya kadar yol daha uzun oldugu icin， burada ~i~l竺 rl~ p
gJA~ .l..i. ~. >
この小包みを 郵便局 へ 持ってい ，
ってください.
Kono kozutsumi 0 yuubin-kyoku e motte itte kudasai.
くBu paketi ~l!p postaneye g !~ i~ (paketi p05taneye I~~~! ~ ~ ). >

後蕗さんは 子供たちを 公密に 速れていきました.

Gotoo-san wa kodomo-taci 0 kooen ni里 !uf.e1e i
kim
a苦it
男・
くSaYlnGotoo. cocukl arl parka g~~旦 r.A~.>

lkinci kullanlllSlndョ. i ku yardlmcl fiili. daha onceki

durumun giderek kuvvetlenecegini veya siddet1enecegini， ya da
aynen devam edecegini ifade eder:

これから もっと 寒くなっていきます.

Kore kara motto samuku natte ikimasu.
<Bundan 50nra (hava) .~ahéi. . d él. .
.
s.ll
9
. J
!'.
骨良男 k.>

これからも 今までのように 包カしていきましょう.

Kore kara mo i
ma made no yoo n
i .1<.Y..~.().r..Y.空 kuて ~. Lt~.. .. i. .I<..i .1ll勇軍 00 ・
くBundan sonra da simdiye kadar oldugu gibi i長
T.
.
i.. rljþ.I1，~ .
: .
4 E
lJC
' i
D
l
edelim.>

8. KUDASAI ( く だ さ い ) [$ite kudasai] <IUtfen -(y)in>

Buraya kadar gosterdigimiz 口rneklerde slk slk gecen ve

rica etmek icin ku1lanl1an kudasai， asllnda kudasaruくlUtfetmek>
yardlmcl fiilinin e 皿ir seklidir. Ama a511 $eklinden daha slk
ku-
l1anllmaktadlr. Bu nedenle. burada bir yardlmcl fiil olarak ele

157
 '" ~，.二
- ー '屯 F
ー

almaYl uygun gorUyoruz. TUrkce'ye ・ .

.
1Utfen .ー (y)in・ seklinde
cevrilebilir:

もっと ゆっくり 話してください.

Motto yukkuri hanasite kudasai.
<(LUtfen) daha yavas 並onusun.>

どうぞ 中へ 入ってください.
Doozo naka e haitte kudasai.
くBuyurun， iceriye g
J.r
._
i_
I.
lJ
(y.V >
釘1).

僚かにしてください.
Sizuka-ni 軍it里 kuda里ai.
く(LUtfen) sessiz (sakin) olun.>

. 80$11 ( ほ し い )
9 [i
事 te ho寄 ii (desu))
< .
..
...
.ms
en
i .
i(..
..m
.ei
nzi vb.) istemek>

Bu yardlmcl slfat，yukarlda anlattlglmlz t

ai gibi， istek
ifade eder. Ancak， konusmaclnln degil de， baskaslnln bir sey
yap血 aSl istenildigi zaman kullanlllr:

私は 大野さんに この仕事を してほしいです.

i kono si9oto 0 主.
Wata$i wa Oono-san n 11e.f10辛 I desu.
.
s
<Ben sayln Oono'nln bu ii y.é!.p~.a~} I1}...J.里 ~ü'or 1，l~.>

あなたは 維に 来てほしいですか.
Anata wa dare n i ~j 開削.C).l.U..1白雪 u k竺?
くS .
iz kimin 広竺 1里村 Mi..iM竺 r~JIJ，_i_.z.....u.~ q .
友引用¥JTlU)?
Z >

早く 雨が やんでほしいです.
Hayaku ame 9a )'竺月司竺 h竺
軍 iid e空u .
<Yagmurun bir an once 4J~.I里り JI:t.L).H~ 芝町"黒U~. t..i.y..().r.l!.z.) .
>

0
1. WA JKENAJ (IXEUASBN) ( は い げ な い / は い け ま せ ん ) ve
WANARANAI (NAR1MASEN) ( は な ら な い / は な り ま せ ん )
<-mek yasak>

Bir hareketin yaplllrsa i yi olmayacaglnl， yapllmamas1

gerektilini gosterir. Kelimesi kelimesine ....edilirse olmaz.
seklinde TUrkce'ye cevrilebilir. Wa ikenai/ikemasen'la a naranai ・
/narimasen'in anlamlarl hemen hemen aynldlr. Ancak， ikincisi daha
cok resml konusmalarda ve yaZl dilinde kullanlllr:

158
 ここで タバコを 吸っては いけません.
Koko de tabako 0 sutte wa ikemasen.
<Burada sigara .i..c;.~.~.1_{...:i.型空里民主主!. 09
.u.~4:l~.El.u) .
>

病院で 大きな声で 話しては いけません.

8yooin de ookina koe de ~~~a 空 i t空 匂 a ikem型S竺
円・
<Hastanede yUksek sesle 与onu 量開空:k..
.Y
...
i
el
i.
竺
l.
t.
t.
l.
r (9
.年 .f
l.
1
，
1景ulma堕型 11).>

この道に 車を 止めては いけませんか.

Kono mici ni kuruma 0 tomete wa ikemaser ka? 、
くBu yolda 竺 rk 竺E
(caddede) arabaYl p
. 胃竺
男空J.
i....~~夜~.~?>

8u yardlmcl fiilin onUnde olumsuz sekil bulunursa，

yukarlda anlatllanln aksine， belirtilen hareketin yapllmaSl
gerekti~ini ifade eder. Bu durumda， konusma dilinde de，wa ikenai
/ikemasen yardlmcl fiilinden cok， wa naranai/narimasen yardlmcl
fiili kullanlllr:

私は あしたまでに この手紙を 寄かな くては なりません.

Wata~i wa asita made ni kono tegami 0 kakanakute wa
narlmasen.
く(Ben) yarlna kadar bu mektubu Y.éi.~.~éiJ. IXl.lIl'>

Hemen belirtelim: Bu ornekteki nakute wa klSmlnl nakereba yapsak

da yine aynldlr. Bu sekilde de slk slk kullanl1lr:

私は あしたまでに この手紙を 容かなければ なりません.

Watasi wa asita made ni kono tegami 0 kakanakereba
narlmasen.
くBen yerlna kadar bu mektubu 夜空 Z男号J. qll. ~. >

1
1.u
o11 (11 DESU) ( も い い / も い い で す ) <-mek mUmkUn>
Gosterilen hareketin yapllabilirligini veya yapll
maslna
izin verildigini ifade eder:

あなたは もう 帰っても いいです.

Anata wa moo kaette mo iidesu.
<Siz artlk donebilirsiniz (donseniz de olur).>

訟が 土弁さんを むかえに行っても いいです.

Watasi ga Doi-san 0 mukae n i itte mo iidesu.
くBen sayln Doi'yi karSllamaya g!~空 .b. ~. .U.r.. i..~ (Benim sayln
Doi'yi karsllamaya g .i.t.!'l.El.~.4.竺 ..S. éi :k..l..Il~.éi :
i
..
C
l.k
.).
>

159
 一一、← 一一一、
.~". "
"
!<"
: -.~
，"・司 ・E

今日は 働かなくても いいです.

Kyoo wa hatarakanakute mo iidesu.
くBugUn .ç.~J.l..~理全里.~.~.λ ~..A竺....o.J.\l.r... >

中に 入っても いいですか.
Naka ni haitte mo iidesu ka?
<!ceriye gJ.r..~.~J.u.r.....l11_Î友 i. IIl ?>

1e
ii1
n Te Sekline Eklenen Ba署ka Yardrmcr F
12. Fiili :
r

Yukarlda anlattlklar1m1zdan ba6ka， ageru，yaru，kureru v e

morau fiillerinin de yard1mc1 fiil olarak cok onemli kullanlllS-
lar1 Vardlr. Bu d口rt yard1mc1 fiilin kullan111S1nl anlayabilmek
icin，Japonca'daki sayg1 belirtme sekillerini bilmek gerekir. Bu
nedenle， soz konusu yardlmc1 fiilleri SAYGI DILI bolUmUnde (sayfa
228 v.d.d.) aClklamaYl uygun gordUk.

D. FIILLERIN BASKA CEKI舗 SEKILLERINE EKLENEN YARDI舵 1FIIL VE

SIFATLAR

1. KOTOGA DEKIRU (DEKIUASU) (こ と が で き る )

[suru koto ga dekiru(dekimasu)] <-(y)ebiImek>

a dekimasu，fii:-
Koto ga dekiru ve kibar sekli olan koto 9
lerin sdzlUk sekilleri ardlndan gelerek，hareketin yapllabilece-
gini gdsterir. Bu ifade，bir kac kelimeden olustugu i cin. seki:
aCls1ndan yardlmcl fiilden cok， bir deyi血 gibi gorUnse de，
fonksiyon aC1Slndan yine yardlmcl fiil olarak dUsUnlilebilir.
Yalnlz sonundaki dekiru cekime ugrar. Dekiru， tek baSlna
kabiliyete sahiptir" anlamll ikinci grup bir fiildir. Dekiru，
deki-nai，deki-masu ve deki-te seklinde cekilir:

烏は 飛ぶことができます.
Toriwa J~.魚!:'...~~.t~. 虫色.ß竺年 .i..~旦空 U.
lar) \l.ç.é!:.~.PJ.r.. (Kusun \l:9:堕型車.1.....I!:I.l:I鞍毎日~). >
<kus(

にわとりは 飛ぶことができません.
Niwatoriwa to隆弘ー.~.~J.~....9.型 d 竺竺im型空 E丹・
ぐravuk(lar) ~Q.型車魚害 (Tavu~un 閉Q.1Il.型~.1....~1J.里民.\1.Il..4 男 B.P).>

160
 -
'
.
"_一.
. ，
..
一、<-戸 J

ι.
~ - ト
l h
白
』
，
盆白
ゴ ・ 口
~
1

上回さんは やっと トルコへ 行くことができました.

Ueda-san wa yatto Toruko e iJ~.lJ...~.()..t 竺....9望日 4竺kim里.~.!J 号・
くS8YlnUeda，nihayet TUrkiye'ye .ß.i..~.~.I>..iJAJ (SaYln Ueda'n1n
TUrkiye'ye &!~!Æ~ nihayet 哩~~.k..li.~.・ ..!?JA I:l) .
>

2
.TO
KOR
ODA(
DEぷJ)(と こ ろ だ / と こ ろ で す )
事
[ uru tokoro da/desu; ~ita tokoro da/desuJ
<-mek Uzeredi
r>

Fii11erin s口z1Uk sek主llerinden veya dUz konusma seklindeki

gecmis zaman sekillerinden sonra gelir. Asllnda， tokoro keli血 esi
'yer' de血 ektir. Burada， daha cok， "dur
‘um" anla血 wda kullanll皿akta-
dlr. Bir fiilin sozluk seklinden sonra geldiginde， 0 fiilin
belirttigi hareketin tamamlanmak Uzere oldugunu veya biraz sonra
tamamlanacaglnl gosterir:

私は 市場に 行くところです.
Wata辛 iwa iciba ni i ku tokoro desu.
くBen pazara gitm~K..~~~!~Y~~.>

今紛が 出るところですから いそいでください.

Ima hune ga deru tokoro desu kara. isoide kudasai.
くSimdi gemi kalkm号k U 里.~.r..E!.. oJ~. _L1 S.tl..Jç} Il. acele edin.>

私が 花子の家に 行った時 花子は 出かけるところでした.

Watasi ga Hanako no ien i itta toki. Hanako wa dekakeru
tokoro desita.
くBen Hanako'nln evine gittigi皿 zaman，Hanako (dlsarl)
.>
9}.~ IIl~~. .~~er~Y :l i

。
Tokoro da (desu)'dan nce fii1in dUz konusma seklindeki
geo皿is zaman se註1i bulunuyorsa，hareketin yeni b ittigini， yani
hareketin cok klsa bir sUre once gerceklestigini gOsterir:

トプカプ行きのパスは 今 行ったところです.
Topukapu iki no basu wa i
ma itta tokoro desu.
ぐrOpkapl otobUsU si皿d
i gitti (~g里 ~JLA旦 ru里保) .
>

私は 今 帰ったところです.
Watasi wa ima kaetta tokoro desu.
くBen simdi (eve) dondUm (4~Il開照星 dqtuRd竺l
.;里).
>

やっと 今仕事が 終ったところです.

Yatto i ma sigoto ga owatta tokoro desu.
<Nihayet simdi isim bitti (1)..Lt.~i.~...þ l，JJ Il.l).IJY.().r.). >

161
 .
'.，
:‘ー-. .
. -'ー
-:..
，
ぜ
ヲー ー
._. .
-

，
.
，
. _o U z C U M L E V E E K L E N E N
V A R DIM CI S IF A T L A R

10. BolUmde anlatllan yardlmcl fiil ve slfatlar， fiillerin

sadece be1irli sekilleriyle bir1ikte kullanlllyorlardl. Örne~in ，
iru yardlmcl fiili，te sek1inden baska sekillerine eklenemiyordu.
Burada aClklanaoak olan yardlmcl slfatlar ise， fiillerin
belirli sekillerinden cok. hemen hemen bUtUn dUz sekillerine ve
hatta 161血 veya slfattan olusmus deRisik yUklemlere de eklenebi-
lir1er. Baska bir degisle，burada aClklayaca~lmlz yardlMcl slfat-
1ar. belir1i bir ke1imeye degi1 de cUmleye eklenir.

. OUZ CUMlElERIN TU凶 NEOo

A dRUOAN EKlENEBILEN YAROI齢 ISIFAT:
∞
s DA (DE却 ) (そうだ/そうです) < "'" imiP
1
. Anlam ve KullanlII~:

o
n-
b

u ・0
n'a
n ・o
u
n
500 da (desu) yardl血C1 s1fat. cUmlede belirtilen

s
baskaslndan dgrenildigini gosterir. TUrkce'ye ・

・﹄
Duydum ki，

q
"Duyduguma gore ..." veya . ... imis' gibi cevrilebilir.
dUz，soo desu ise kibar cUmle1erde kullanlllr.
Yukarlda da belirti1digi gibi. bu yardlmcl slfat， her
hangi bir dUz cUmlenin sonuna gelebilir. YUklemleri isim， slfat
ya da fi11in olumlu ve olumsuz sekillerinden olusmus dort cesit
dUz cUmleyi asaglda birer ornekle gosterelim:

新井さんは 小学校の先生だ.
Arai-san wa 畢oo-gakkoo no sensei da.
<SaYln Arai ilkoku1 ogretmeni.>

地君震は 青い.
Cikyuu wa aoi.
<DUnya mavi.>
toS

f-n
hh

来 kg
る UU
，
acol
zEOY

，‘，
4gRM/

-u ・1
苗圃 t a

daG
AS

M
'no
w ou

-Fa
、

¥/

•
内
.M

加藤さんは 来ない.
Katoo-san 曹 a konaj•
くSaYln Katoo ge1mez.>

1
62
 白 一 一

';~ ..
;
. ~:

Bun1arln her birinin sonuna 500 d

a (desu) eklenerek 5
U cUmleler
elde edilebilir:

新井さんは 小学校の先生だそうです.
Arai-san wa ~oo-gakkoo no 5 en
5 eid a5 00d e5U.
<(p.~玄~1，1.a.~.~免長型空空) sayln Arai ilkokul ö~ret血宮 niYIlli..~.'>

地球は 青いそうです.
Cikyuu w aa oi .~.'?'?.， ..ß竺空則・
く(ê，~_y l 月~，~，~，uu.IJ，空"， 15旦t里) D Unya mavi >
Y，ß.lJ，~， .

後援さんは 来るそうです.
Gotoo-53n wa kuru 500 de5U.
<(1:)1，1，夜d旦，a，tJ，~!i" 8.~，f~) say1n Got
oo ge1
eceklll.i.~ (
ge1
iyor~!l 号.). >

加獲さんは 来ないそうです.
Katoo-san wa konai 500 de5U.
く(P\lY~tlS，tJ黒里，g~t 空) SaYln Katoo gelmeyeceklllJ~， (gelmiyorlll1，1~).>

. GörUnU~ Anlatan S
2 ∞DA(DESU) ve Rivayet Anlatan ~刀 DA(DESU) :
10. BolUmde yardlmcl slfat olarak aClkladl~lmlz soo d a
(de
su). ~urada aClklanan 500 da(de5U)'ya seki
l baklmlndan benzese
d
e. fonksiyon Ve kullanlllslarl farklldlr. Bunlarl karlstlrmamak
ic
in. 1 0. BolUmde gordUgU皿 Uz yardlmcl s lfatl 9 δ rUnU~ aη latan
5
00d a( d邑 s
ti)
. b u bolUmdekini de rivayet anlatan 5 00d a( d e5U)
sekl
inde adlandlfmaYl uygun gordUk. Simdi.b ui ki c e sit 500 d a
(d
esu) slfatlnln kullanlllslarlnl birbiriyle karSllastlrallm:

外l
i 寒そうです.
50to wa 5amU-500 desu. [GorUnUs a n
lat
an]
くD1Sarl
Sl 骨 Q.! 照~t....gi..Þ..i. (15 煙害見ミ~f.9. r) .>

外は 寒いそうです.
50tow a5 a m u i 500 desu [Rivayet a n
lat
an]
く(D~Y~ 1:!ltJ_IIl!i_..患~.r.竺) d1Sar151 S.(J，~，\l~IIl.ll~' >

雨が 降りそうです. [
G白rUnUs a
nla
tan
]
Ame 9
a huri-soo desu.
く(
Hav
a) yagmur .'i空認空 ~....g.i__Þ.J...J創刊.~.~'y'_Q.r) >
.

蘭が 降るそうです. (
Rivayet"
anlat
an]
Ame 9
a huru $00 d
e5U
.
(p'l，If.~，\lt，ll.1Il里 ..g~ r.空) y.~鴻男1:!.r...X号車男~<l.k:ß.l}号.>
く

B
iri
nciv
e UcUncU cUmleler. gorUnUs anlatan 5
00d
a (desu)'ya.

163
ikinci ve dordUncU cUmleler de rivayet anlatan soo da (desu)'ya
birerδrnektir. Birinci ve UcUncU orneklerde konusan k isi，
edindigi bi1gilere dayanarak， bilmedigi veya kesin olmayan bir
durumdan sdz etmektedir. Oysa， ikinci ve ddrdUncU drneklerde
konu~an kisi， baskaSlndan edindigi bilgiyi sadece aktarmakla
yetinmektedir.

. CυMLE SONUNDAKI DA・

B YI NA VEYA NO YAPTlKTAN SONRA EKLENEN
YARDIMCI SIFATLAR

Burada anlatl1acak olan yardlmcl slfat1ar1， yukarlda

anlatt1Alm1Z 500 da (desu) yard1mcl slfat1ndan aYlra. r tek
oze11ik sudur: SOO da (desu)，her hangi bir dUz cUm1enin sonuna
gelebiliyordu. Oysa，buradaki yardlmc1 s1fatlar. d a bildirme
edatly1a biten dUz cUmle1erin sonuna ge1diginde， d a bildirme
edatl /na/ veya /no/'ya donusUr. Bu durumu yoo da slfatlna bir
ornekle an1atmaya ca11sa11血 :

この仕事は 簡単だ.
Kono 5i90to wa kantan da.
<Bu i
S kolay.>

この仕事は 簡単だようです. [yan115]

Kono 5igoto wa kantan 豆
主 yoo desu.
つ
・よ 同 ﹀
f
右
-aLRLU
創同 W

--nH
ga---A
凶

この仕事は です. [dogru]

ag
ai

n
問

Kono Sigoto yoo desu.

一
・

<Bu is kolay

Simdi SlnlflandlrdlA1mlZ bu yardlmcl slfat1arl tek tek

aclklaya11m:

.y
1 α
JDA (DEぷ1) { ょ う だ / ょ う で す } < -- 9ibi; - ye benzer>
，

Her hangi bir benzerligi gosteren yardlmcl &lfattlr.

TUrkce'ye •... gibi・veya . ...ye benzer・ seklinde cevrilebilir.
Ozellik1e konuSm8 dilinde，kesinlemelerden kaCln8rak daha k ib
a'r
ve 8n18Yls11 ifadelerde bu yardlmCl slfat slk slk kullanlllr:
.
ー
-

164
 :
'言、
:忌 4
ι 、
7，~_.~:.....

アフメットさんは 日本人のようです.
Ahumetto-san wa ~..i.h.().':1:::空 i丹 nι y.9..'?..ß 竺su.
くAhmet bey J.!:': P..~.ll..~.~....)?再開 Ü'.C?.t ..(J:I:\.P'.'?.~....gJ..b..i.) .
)

その工事は 簡単なようです.
Sono kooci wa ~型 nt 号り...':1.8. ..y..C?()....~竺空 u .
くoi nsaat lt.9.J空友男 ...Þ.~.~. :z. Jy.() r
.)

この本は おもしろいようです.
Kono hon wa ()~().'事.!..~.()..i.... 'i O
'
.l.
C..
.
c
l
.竺空u
.
<Bu kitap q_gJ一関与~.9..i.....Þ..(r.....lt.t~ 型.þ..1:\ ...Þ.~.~:z. Ü'().r. .
)

あしたは 今日より 暑くなるようです.

A事 i
ta wa kyoo yori at里uku n竺 r.
1，I.Y .o
. .
()..
.s竺 su .
くYarln bugUnden daha ~~~~lt..()J 竺 9男主里一)?E:lf.l.7:Jyo~ .
>

風が 吹いているようです.
Kaze 9a りuit竺
..
L
r:
刃 1qqdesu.
くRUzgar .
E
ll
lj

みんな 帰ったようです.
Minna k.ëI.~q ヨぷ竺 o d里烹 U.
くHerkes 4.~.I?:哩日長.El....Þ.~.~.~竺 r (Durum， herkesin dondUgtinU
gosteriyor).>

だれも 来なかったようです.
Dare mo kon 竺k:a. J.~.õl.. .
yC
). ~ El.~.lJ.'
(
)
<Kimse .
S
.E~哩emi 星空 .Þ.~.!1.:z. .iy.().
l r. >

Yoo da (desu) slfatlnln na ve ni seki11eri 01an yoo na ve

yoo n
i de sOy1e ku11anlllr:

ふろしきのような物は ありませんか.
Hurc空軍i_~.i. r
l
.C
).
.y
..(
9 )
.
..
.
rl
.
ei mono wa arimasen ka?
<Boh担
:
a..
.
.
.SJ
.t
J_ bir sey yok mu?>

オスマンさんは 日本人のように 日本語を 話します.

Osuman-san wa N.1..~.().n..:::~U 用 C
!
.(
).
.
..
y.
.
竺ι
竺9“
.刀
..
i.Nihon-go 0 hanasimasu. 、
くO .男!:':P.~!用
sman bey J 旦
R ll... i
.凡凡“….“.忍 T
.
句.
iJaponca koO¥れusuyor.>
あなたが 言うように これは むずかしい問題です.
Anata 9a i .日.
.Y
..
9 ..
.9 ...r
l...
i kore wa muzukasiimondai desu.
<$izin 望号.f.Jゑd主 .a.i. .ll.ι存…g!~J ， bu zor bir mesele.>

165
 Ayrlca， yoo n i sekli， fiilin simdiki zaman sekilleriyle
bir1ikte， amac belirtmede de ku1
1anl111":

わかるように ゆっくり 話してください.

yukkuri hanasite kudasai
W型It.~..r.閉ー.Y..o..o.....~..i. .
く初 .t!!:員~.~.J!I!:出•.!.....i.ç.!.~...J c;.~l..a， ~.~Ja c'i.~.章典~J4~) aglr konusur
musunuz?>

おくれないように 急ぎましょう.
q.!<.~.r. 竺り聖L...Y..~.!l..刀J. isogima寄00・
<G空旦』主E旦~.~.~...J9.J~ acele edelim.>

却) (はずだ/はずです)
2. HAZU DA (DE < - olsa gerek>

Bir durum veya hareketin gerceklesme ihtimalini belirtmek

amaclyla kullanll1r. TUrkce・ye，・.• .mesi gerek. veya •... olsa
gerek・seklinde cevrilebilir:

花子は もう 中学生のはずです.
Hanako wa moo .Ç.I，l.I，l.9.êI.~.1J.里 ei no h
里黒U d
l開閉・
<Hanako (artlk) ()rta c:J.~1，lJ og .r.~I1.(}J~..L....o..l.~~.摂 rek (Bildigim
kadarlyla Hanako'nun ortao~ul ogrencisi olmasl gerekiyor).>

この映画は おもしろいはずです.
Kono eiga 官a 竺!'!'.()苦.i..~() i..~.Ô!.~U de空u
.
<B
1J fi1m U.s..L..Qタ ~)ci. .01~.a. ger里年.>

今 四時ですから 銀行は しまっているはずです.

Ima yo-ci desu kara. ginkoo wa 署.i..m..êI..tt~....i r
IJ
.
.h.
.需
主明 de里u.
くSimdi saat dort oldugu icin， banka(lar) .~.a..P型l..~ ..o.J!Õ.再 .S.~.r.~.~
(bankalarln 孟apall olmasl gerek).>

アフメットさんは きのう 東京を 出発しましたから もう

アンカラに 着いたはずです.
Ahumetto-san wa kinoo Tookyoo 0 suppalsu-simasita kara. moo
Ankara ni tsuita hazu desu.
<Ahmet bey， dUn Tokyo'dan hareket ettiAi lcln， artlk Ankara-
ya 空空.r~H・...!?J 型免l..1..'>

UcuncU ve dOrdUncU orneklerde gorUldugU gibi， konusan kisinin

tahminlerlni gUc1endiren nedenler， bazen aynl cUmle icinde
bu1unabilir•

156
 ー~.<

'長 z
τ
白~ -
今

3
.TS
UMO
R/DA (
DES
U)(つもりだ/つもりです) <-mek ni
ye'
tinde>

Cumlede dzne olarak gdsteren kisinin niyetini belirtmeye

yarar. TUrkoe'ye '...meyi dUs
tin血ek"，....皿ek niyetinde ol~ak ・，
vb. seklinde oevrilebilir:

私は 来年 トルコ八行くつもりです.
Wata辛 iwa rainen Toruko e iku tsumori desu.
く(Ben) gelecek sene TUrkiye'ye gi~型13.~Jli _yり i.~ !l， ey~ 皿.>

あした 働くつもりですか.
A~ita hataraku tsumori desu ka?
<Y 旦 rlnç昇 11 豆興竺瓦!1J~晩Q.I.l.4魚界i...sj_旦 t~.?>

田口さんは 今日 どこへも 行かないつもりです.

Taguci-san wa kyoo doko e mo ikanai tsumori desu.
くSaYln Taguci bugUn hic bir yere Ii~里emタ与 1~i Y.竺 ~LI1.4e. >

Tsumori ga aru (arimasu) da， tsumori da (desu) i1e hemen

hemen aynl anlamda kullanllabilir. Bunun olumsuzu tsumori 9 a
nai (arimasen)'dir.
Yukandaki 目rneklerde gOrUldUgU gibi， tsumori desu，
fiillerin simdiki zaman sekillerinin sonuna ekienmektedir. 1 si回一
lere， slfatlara ve fiillerin gecmis zaman sekillerine eklendigin-
de， bu yardlmcl slfatln anlanu degisir. Bu durumda， c ;
jロlede
anlatllan dUsUnceye yalnlzca 口znenin inandlglnl veya bu dUs~~~eyi
yalnlzca oznenin kabul ettigini gosterir:

この子供は おとなのつもりです.
Kono kodomo wa otona no tsumori desu.
くBu cocuk kendini b只y'!，I~里.~.[l~I1.~A.Ly..().r. (ama gercekt
e Oy1
e d邑gil).>

永田さんは 自分が まだ 若いつもりです.

Nagata-san wa cibun 9a mada wakai tsumori desu.
くSaYln Nagata. kendisinin daha g El.!l~C .CJ. 14~.g.\1Il男 in 号 n.lyor (
ama
gercekte dyle degil).>

私は あなたの質問に 答えたつもりです.
Wata~i anata 00 $itsumon n
百a i kotaeta tsumori desu.
く( Ie
Parklnda degilsiniz galiba.) ben sorunuza ~13!型P... ve~rd iMl
i.rl.!i.p:主f._~.f.旦~・〉

1
67
 .
...
.- '，'"
宅 1

・、干で:'~ .
.
! 勺~・一戸

C. cU
lILE SONUNDAKIDA・
YI KAしDIRDIKTAN SONRA EKLENEN Y
ARD
III
CI
SIFATLAR

Bu bolUmUn A alt basllglnda aClklanan soo da (desu)，her

hangi bir dUz cUmlenin sonuna gelebi1iyordu. B ait basllg1nda
aclldanan yard1皿C1 slrat1ar ise， da bildirme edat1 i1e biten dUz
cUm1e1erin sonuna geldiginde， da bildirme edatl Inal veya Ino/'ya
donUstUrU1dUkten sonra 巴Um1eye ek1enebiliyordu.
Simdi aClklanacak olan yard1mcl slfatlar， da i1e biten dUz
cUmlelerin sonuna gelirse， daha once aClklanan iki tUr slfatlar1n
kul1anl11Slndan farkll olarak， slfatln eklenecegi cumlenin sonun-
daki da bildime edat: kalkar. Ra事ii slfatlyla bu durumu gorelim:

あの人は 高木さんだ.
Ano hito wa Takagi-san d
a.
くok isi sayln Takagi.>

あの人は 高木さんだらしいです. [yanllsJ

Ano hito wa Takagi-san 豆
豆 rasii desu.

あの人は 高木さんらしいです.
Ano hito wa Takagi-san ra事 ii desu. [dogru]
くok isi Takagi-san olabilir.>

Simdi， buraya Slnlf1andlrllan yardlmcl slfaelarl tek tek

gore
'li
m:

1.必4..S1
1(D
ESI
J) ( ら し い / ら し い で す ) <
.
.
..
.
.. 9i
bi g~zUkUyor>

Konusan kisinin tahmin ettigi dUsUnceler anlatlllrken

kullanlllr. TUrkce'ye ・ ・
herhalde ..
."， " ... imis・veya "... gibi
gozUkuyor" sek1inde cevrilebilir. Ra寄 ii (desu) bu kullanlllsta
olumsuz yapllmaz:

井上さんは 音楽家らしいです.
inoue-san wa 空り 9~.~.恒三件 a ra聾ii d 竺雪u .
<SaYlD lnoue h. e.r.h.!lJ.~男 mU 害 tll.f~f.I:.>

狩野さんは 今 アンタリアらしいです.
Kanoo-san wa i
ma Antaria..r..lll.U.....~ 舎害 u.
くSaYlnKanoo simdi A!:l ~a).y.a.:ø~玄1Il.1.!!.>

168
 -
"
-
;
: '-)ど二二J て-:~宍主主主"~"~~":'~';"
" ~"-"'--:==，::=;ー ら，;;， ;;"で主主ι
" - ィ
二三 r~江主￥干d正. よよ→‘

東京では 土地が たいへん 高いらしいです.

Tookyoo de wa toci 9a t
ai a塁
hen t"， ~.aJ. r i
.
i oesu.
ぐT 竺h
okyo'da arazi cok p
. 空Lq
'.l
I
l
.l長. >

神田さんは 毎日 歩いて 会社へ 行くらしいです.

Kanda-san wa mainici aruite kai
lia e i.~lJ....r..li.l?!.i.....~竺 su.
くSaYln Kanda hergt
in sirkete yUrUyerek g!~!YQ!里 u:号.>

渡辺さんは 彼について 何も 知らないらしいです.

Watanabe-san wa kare ni tsuite nani mo .~.Lr.空 R再 í ra寄i
.i.
.空
A.
eu.
くSaYln Watanabe onun hakklnda hiC bir sey T . Ll
.l
Il!
.Y
.
Cl
r._
gi
..
b
..
i.
g.~.~.g):t~Y..()雪・〉

私が 家に いない時 だれか 来たらしいです.

Watasi ga ien i inai toki dare-ka kita rasii desu.
くBen evee yokken birisi ge)l.
[
!iJ g~.þi.>
1

Rasii(desu) isimlerden sonra geldiginde. •. .

yit
.i
"
: ssettiri-
yor・veya "目. haVaSl var" gibi. yukarldakinden fark:ll anlam:
taSlyabilir. Bu kullanlllSlnda olumsuzu yapllabilir:

太郎は男らしいです。
Taroo 'IIa ()~.9.~.<>..Ja 号Ï_i. .
d
.
.e
.su.
ぐTaroo'己a erkek haVaSl var.>

竹下さんは政治家らしくありません.
Tak
eliita-san wa 害 ei 竺i.~.~.a... .r..号車 i 三陸 u 号r...i.IIl~s.空 n.
くSaYln Takesita .P.()J..~.ti.l.t理C.}.Y負.l.>.Ell}.~ElIll.~Y~.r. (politikaCl gibi
davranI
lllyor).>

2
.MI
TAlD
A(D
ESU
)(みたいだ/みたいです)
. g
<-ye benzemek; ， ibi 9δzUkmek; - gibi>

Yukarlda aClklanan yoo da(desu) slfatlna benzemekle birlik-

te. mitai da (desu) slfatlnda .gozUkmek，anlaSllmak・anlaml daha
kuvvetlidir. YaZl dilinde az kullanlllr:

彼の今度の小説は まヨもしろいみたいです.
Kare no kondo no $oosetsu wa <>.~~畳 i roi 用I.!..~.li..i....~里.与u.
<Onun son romanl U.g.L.c..El与 ~.~JY.竺..b..El.I1.~~.Y.<>'.r. .
>

ムスタファさんは 日本語を 話すみたいです.

Musutafa-san wa Nihon-go 0 ~型n黒字.lJ....m..i.~里 i d聖s
u.
くMustafa bey Japonca ~~~~，塑 r 聖 ben完~y' Qr.>

169
 、-

みんな もう 帰ったみたいです.
Minna moo kaetta mitai desu.
くHerk自 s artlk .~.ö..J}貝I，Iß 竺 b空型書 ~.f!?.~ <.~.ö..~司E附 ~.....8JÞJ...g~ z.lJ~.I，I Y()r) .
>

雌
∞
3. D， ぷ刃) ( だ ろ う / で し ょ う ) <herhaI
(DE de .
.
.
_>

P!!LLER BolUmUnde aClklandlgl gibi，daroo{de~oo) ， fiillerin

gelecek zaman sekillerini らlde etmede kullanllan bir ekti.
Daroo dUz cUmlelerde，de$oo ise kibar cUmlelerde kullanlllyorlar-
dl. Simdi， d担 roo{de$oo)'nun yardlmcl fiil olarak daha genis
kullanlllslarl oldugunu gorecegiz.
Daroo(desoo)，sadece fiilin sozluk sekline degil. fiilin
baska cekim sekillerine， hatta i si皿 lere ve slfatlara bile
eklenebilmektedir. Daroo(de辛oo)'nun P!!LLER BolUmunee gelecek
zaman eki olarak gosterilisinin nedeni， Japonca'daki fiil cekim-
lerini TUrkce'deki fiil .cekimlerine bagll olarak aClklayarak.
Japonca'daki fiil cekimlerinin ogrenilmesinde kolayllk saglamaktl.
Daroo(de事00) yardlmcl fiili. "gelecek zaman"dan cok. bir
olaslllk veya belirsizlik bildirir. TUrkce'ye "Her halde
"Muhtemelen .... veya "Galiba ..
.
・ seklinde cevrilebilir:
あしたも また 暑いでしょう.

。
A$ita mo mata 型~.~lJ.i. ß~$ 空 o ・
ierhalde yarln d a hava slcak olacak.>

今日の浸棄は たいへん 重量しかったでしょう.

Kyoo no cugyoo wa taihen ~~~~~~~!坐骨 tt 型 d~.S().() .
くBugUnkU ders herhalde cok zordu.>

今井さんは アンカラで 日本穏を 教えるでしょう.

Imai-san wa Ankara de Nihon-go 0 ~霊 !.~r.I，!...~号事 00.
くSaYln lmai her helde Ankara'da Japonca ö..s.r~..~竺~El k.~J~.. >

京都では もう 径が 咲いたでしょう.
Kyooto de 首 amoo sakura ga 杢 型it…d
竺 竺章竺9・
くP.~J.~.Þ.里 Kyoto'da kiraz cicekleri artlk ~.C里l昆.t..t r .>

Ayrlca，daroo(desoo)，soru cUmlelerinin anlamlnl yumusata-

rak，biraz daha kibar bir sekilde soru sormada ku.lanlllr:

大阪駅は どこですか.
Oosaka-eki 智 a doko desu ka?
<Osaka lstasyonu nerede?>

170
'
-
、
.)
.
E
.'

，
、
ー

Oosaka-l'母{j制御防御伽-ka?
くAcab
- tt
a，0旬並'
! 料 品 開 削 喝 さr
'eded
ir
- ?>

Yukarldaki i
ki soru c凶mlesinin de anlamlarl hemen hemen arnldlr.
Anc
ak. ikinci ornek ct
Jmle. birincisinden daha yumusak ve kibar
bir sekilde soru SOrmaYl gosterir.

171
 つ戸、わ-、 ~I-~ 二 τ
ぅ r:~-... :-~

12. GECISLI v e GECISSlz

F IILLER

Fl1LLER b口lUmUnde， fiil1eri. cekilislerine gore uc gruba

aYlrm1stlk. Fakat， bilindigi gibi，f iiile
. ri cekim sistemine gore
sln1flandlrmak， tek bir 口lCU degildir. Fii11er an1am1anna ve
fonksiyon1ar1na gore de gruplandlrl1abilir1er. Fii11erdeki
gecis1i/gecissiz ay1rl血 1，bu grup1andlrmalarln en onem1i1erinden
biridir.

A. TURKCE VE JAPONCA'OAKI F
iILLERDE GECiSLiLiK VE GEciSSizLiK

Bilindigi gibi， TUrkce'de nesne a1an fiiilere gecis1i，

nesne a1mayan fii11ere de gecissiz f ii1 aenir. Ornegin， 'yazmak"，
'okumak"， 'gormek・gibi fiiller gecisli: ・ oturmak"， 'uyumak"，
"gelmek" gibi fii11er gecissiz fiiilerdir. Gecisli fiillerde，
oznenin yaptlgl isten etkilenen b :ァ nesne Vardlr. Gecissiz
fiil1erde ise 口znenin yapt1g1 is ke r. èis:~den baska bir nesneye
gecip etki1emez.
Japonca'da aa TUrkce'deki gioi gecisli ve gecissiz fii11er
vardlr. Ornegin， kaku <yazmak>， yomu <okumak>， miru くgormek，
bakmak> gecis1i: suwaru <oturmak>. nemuru くuyumak>. kuru くgelmek>
gibi fii11er ise gecissiz fii11erdir.
TUrkce'deki gecis1i bir fiilin anlam1 Japonca'da da
genellikle gecisli bir fii11e veri1ir. Ancak， her zaman o1dugu
gibi， kural dlS1 durumlar vardlr. Ornegin，TUrkce'de， "baslamak"
fiili nesne almadlg1 ioin gecissiz b i r fii1 iken， ayn1 fii1in
Japonca'daki karSlllgl olan hacimeru fii1i nesne a1lr ve
gecis1i bir fiil saY111r:

私は あした 新しい仕事を 始めます.

Watasi wa asita atara空iiSigoto 0 hacimemasu.
<(8en) yann >.'erlJ..b..i. r...i..~.tl baslayacaglm.>

Japonca ornegindeki atarasii 事 igoto 0 nesnedir. Oysa， aynl

cUmlenin TUrkcesindeki "yeni bir i se" nesne 01maY1p bir yer'
tamlaYlClsldlr. Ancak，buna benzer durumlar aZdlr. Gene11ik1e
TUrkce'deki gecisli bir fiil Japonca'da da gecisli， TUrkce'deki
gecissiz bir fiil Japonca'da da gecissizdir.

172
 .、﹁

-F4
‘
⋮
t
，r
一F
t
‘
一
B
. KOKLERi AYNI OLAN GEclS
しIVE GEglsslZ FIILLER
-j ，ヨ面九 J

Turkce'deki 'sevmek" ve 'sevinme孟 ・ fiillerinde oldugu

gibi， Japonca'da da gecisli ve gecissiz baZl fiiller， sekil
baklmlndan birbirlerine cok benzerler. Bunun nedeni， b u tur
gecisli ve gecissiz fiillerin aynl kokten turetilmis olmalarldlr.
Ancak， Japonca'daki gecisli ve gecissiz fiillerin turetilis， i
Turkce'ninkine nazaran daha karmaSlktlr. Simdi Japonca'daki
gecisli ve gecissiz fiilleri gruplara aYlra~ak orneklerle
gorelim:

) Sonunda Iーr
1 ul bulunan gecissiz fiiller ve sonunda I-sul
bulunan gecisli fiillere ornekler:
i
e

-
G-3
-

l--
G

--一 p・
a

--一 u
-

2
z
1

1二 p
pLr
1

e一

e
ω

PA-FU
・-u

V4r
eLZ
一

1ム- p u
-
-

・ i
h

ti-VS

-
q
一"“‘，

FL
F
-
E-

v
U

一
-円 AT

-
.

-
凶 nu
B

一戸

a
U

判“

modo
工旦 <geri donmek> modosu くgeri vermek>

naoru <iyilesmek> naosu <iyilesti:-mek>

tooru <gecmek> toosu くgecirmek>

okoru 〈血 eydana gelmek> okosu 血e

く ydana getir:
nek>

o.
) Sonunda /-u/ bulunan gecissiz fiiller ve s
2 rund己 /-asu/
bulunan gecisli fiillere ornekler:
-
l--

，
a
-Li

.
-l-r
‘
e

1
pu RU

ELFU
・-u
?土
一

・
Ti-n
nuAT
-

0
-
に

豆盟主 siz
uz“

L
v
W
-

p
t
"

8irinci
しV

odoroku <saSlrmak> odorokasu くsaSlftmak>

tobu くucmak> tobasu <ucurmak>

kawaku くkurumak> kawakasu (kurutmak>

waku <kaynamak> wakasu くkaynatmak>

warau <gUlmek> warawasu (guldurmek>

、 (Warau， asllnda warawu'dc;.)
(Warawasu'dan baska warawaseru da
'gtildurmek・ anlam!!
la gelir
.)

1
73
 =
一 '主ー華字;
も
"
ー-

3) Sonunda /-aru/ bulunan gecissiz fiiller v

e sonunda /-u/
bulunan gecisli fiillere drnekler:

Gecissiz fiiller Gecisli Fiiller

Birinci Grup 8iriπci Grup

tsukamaru <tutuklanmak> tsukamu <tutmak>

sas
主主旦 く(igne) batmak> sas
旦 <(igneyi) sokmak>

主主旦く b
tsunag aglanmak> tsunag旦 <baglamak>
(Tsunagu'dan baska tsunageru da
・baglamak" anlamlna gelir.)

4) Sonunda /-u/ bu1unan geCissiz :iiller v

e sonunda /-eru/
bulunan gecisli fiillere ornekler:

Gecissiz Fiiller Gecisli Fiiller

Birinci Grup lkiπci Grup

tats
旦 (ayaga kalkmak. tat三工旦 (aikmek>
dikilmek>
旦 くk
cicim Uculmek> clclm主主旦 くkucultmek. klsaltmak>

tsuzuku <sUrmek> tsuzukeru (surdurmek>

aku くacllmak> akeru くacmak>

5) Sonunda /-aru/ bulunan gecissiz fiiller v

e sonunda /-eru/
bulunan gecisli fiillere drnekler:
-
-
-Li
-
g
G-B

z
s-c

l
-
e

・
pLr
1-p
-
・
.
-

且
・-

国
a
息
，
-

'﹄理由

v
FE-
且
.

Gecis1i Fliller
-
-

-FU
r

u
t
R

lkinci Grup

ataru くcarpmak> a
t全工旦 くcarptlrmak>

置 tsum
塁王旦 <toplanmak> 主E
atsum 旦 <tロplamak>

m
89.
塁工旦 くegilmek> mag
主主旦 .
<egmek>

kaW8ru <de!ismek> kaeru <degistirmek>

tomaru <durmak> tomeru <durdurmak>

174
6) Sonunda /
申 iru/ bulunan gecissiz fiiller ve sonunda /-asu/
bulunan gecisli fiillere ornekler:

l
一

--i
-

-
-
F-u

i-p
s-c
2・

e
e

-
・

-
e
a
1

nxr

i4r
・
1-P
一Fu

-
Ea FU
-

z
-

一
l
FU DU

e--"
-I

1A-Fu
A

FL

一
-
円

-
U

AMEat
-

F
-r
-

-
拘

-
-

-
η

畠E
-
-

u
K

-
t

a
“
t

nobiru くuzamak> nobasu くuzatmak>

ikiru くyasamak> ikasu くyasatmak>

toc
江 旦 く kapanmak> toz主主旦 <kapatmak>
(lc/ ve /z/ UnsUzleri. bazl
cekim ve tUretmelerde aynl
UnsUz saYll1r.)

ー iru/ b~luna r. gecissiz fiiller v

7) Sonunda / e sonunda /-osu/
bulunan gecisli fiillere ornekler:
:

e
-

，
l
，

，
.ccd.
G72

s
i

-
-
it

e
i
a
z
-

I
e-K

・ ・
リ

・
1
PA
・-

・-
-

・
一

FU

PLFU
14

1 4 -・
・
・ -P
一FU

nXT
PL

4
ム
-

F-
-R
G
一V

-
-v'
-

a
v-PLV
.
，

-
u
n

u
﹃
u

a
'

・
pu

okiru <kalkmak> okosu <kaldlr皿ak>

。
rlru <inmek> orosu くindirmek>

sU91
工旦 <gecmek> sug旦
呈.!
!く gecirmek>
、
-
-

-
u，

m n uar
一
0-
u-
s

U1 ‘
o f'

KH
Au /
3/l ，

¥/ヲ“， L
ahau
一/c

くdusmek>
-

oc土工旦
-
、 nvu

-
tey

i mv
r'i

ee
ue
一H u ' b
vmZ
/

AUJu
a
h
Le

，
ρv

baZl
-
r-K5

va

、
en
iu

p
白

aynl
慣

--
-
S

8) Sonunda /-eru/ bulunan gecissiz fiiller ve sonunda /-u/

bulunan gecisli fiillere örne~ler:
，

-
l

，
-

-
，
一

'i-c
g
E
.
s

-
.
ezc
z U
l

e
1

Fu-au
・-n
e-k

p・

-
-
・-p
，
-

E
'
EA-PU
-
E
u

eeE"

a
ム
n且‘
a
lA

田
.
-
-
円

FL

，
--

u
-

F--
h

i-nur
-a-HU
-u

.
-

-
-

T
A

，
-
-ve

‘
-
i

，
z
一戸

r
t
﹃

﹄
I

kudakeru くezilmek> kudaku くezmek>

wareru くklrllmak> waru <klrmak>

tokeru <CozUlmek> toku <cozmek>

175
 争 J
おと季 一、・当
「ョ，.，. l..~
.~
、
・ L
」 巴帽 → 一一
、角」

9) Sonunda /-reru/ bulunan gecissiz fiiller ve sonunda /-su/

bulunan gecisli fiillere ornekler;.，

'Ea・
ム
'
-1-n

-
'

-Li
-Li
-
・

F
1
s
z

4
a
2・

1
1-p

Er
e
e

e
p

r
a
一

一
皇官

・-
・-
f

-
- ・1
﹄

-t‘
-
-

-
'S
u RU
円
-

-
-r
eoZFhV

何﹄
・
-

-nF
L
-

-
G

u
一円
-βlu

r
E
K

F
t

U
U
一
⋮
naga主主E旦 く akmak> nagasu くakltmak>

noga1
:.豆
工旦 <kacmak> noga三
旦 <kaclrmak>

Tm
u

a
a
n
a
a

LA
bn
bR

/¥

、/
a
'EA
CM

kakusu <saklamak>

hanareru くayrllmak> hanasu <aYlrmak>

10) Sonunda /-eru/ bulunan gecissiz fi::ier v

e sonun~e /-asu/
bulunan gecisli fiillere ornekler:
l
-

:i
，
a

-LI
司
1
・

・
2

・jA-P
z

e
e

:'-γ
i-u
-
e

R-
pu nu

14-P-
l-P
E
一

一
p

-
1

一FU

-
一k

一
J4F

h
戸

-
nuιr
U 14

ph-
o

d
C J Z "九
-u
史

戸L

elu
一C
ベ

-
‘

-ve
，
MM
π

z
・

Fリ
1

sam
主.!
:J，
!<白 ogumak，
uyanmak> sam
主主
.!
:.<
! scgutr
:ak， ロ V 昌三 d~rmak>

ni9
豆.aく kacmak> nig呈
主.!
dく¥a
I clr!
la
l k>

nureru くlslanmak> nurasu <lslatmak>

tokeru くerimek> tokasu くeritmek>

moreru くslzmak> morasu <slzd:rm昌k>

11) Sonunda /-eru/ bulunan gecissiz fii:ler v

e sonunea /-yasu/
bulunan gecisli fiil1ere ornekler:
--，--
s

-
s
c

i-p
-
G

2
1

ET
2K

e
22

・
i--

i
e
n

e
-
・

・-u
一

pA-FU
34-nuz
一

﹄i
・-
-
m

-
ZG
官A
一u

lEr
・

円
-

FL
司

Il--Fw
1土
-

U一且
AE

FA-
l

-
-T
c

-
-
n

t
司
u

hi
;旦ru <sogumak> hiy
主主旦く sogutmak>

主主旦く cogalmak>
hu 芝主主旦 <
hu cogaltmak>

leru <iyilesmek> 主主主旦

1 <iyilestirmek>

全工旦く yanmak>
mo moy_主主旦く yakmak>

176
 Yukar:
tda gd'
st卑rilen orneklerden anlaSllacagl gibi. sadece
sekillerine bakarak fiillerin g-
ecisli veya gecissiz olduklarlnl
anlamak 皿UmkUn degildir. CUnkU，I-eru/ eki hem gecisli.he皿 de
gecissiz fiillerde kullanllabiliyor. Bu yUzden. bir fiilin
gecisli mi gecissiz mi oldugunu anlamak icin. sozltikte tek tek
aramak gerekir. Ancak. yukarldaki bilgiler de. kesin bir kural
olmamakla birlikte. bir fiilin gecisli veya gecissiz olup
01皿adlglnl anlamakta hic olmazsa ip uclarl verebilir.

.
・
8

177
 一 三五

・ 1";:"=' ー
ー し ‘ t

可 3. EOILGEN (PAsIF) CUMLELER

Japonca'daki edilgen cUmlelere gecmeden once， TUrkce'deki

edilgen (edilgen) cUmlelerin ozelliklerini klSaCa gore1im:

Hasan mektup yazdl.

I
fektup l
IaZlld .
，
!kinci ornek edi1gen cUmledir. 8irinci ve ikinci
cUmlelerde benzer bir durum an!atllmak istenmektedir. ねlcak，
birinci ornek ctimlenin oznesi "Hasan"， nesnesi de "mektup"tur.
Oysa. birinci ornekte nesne görevindeki ・ me~:: l1 p. i kiロci ornekte
凸zne gorevindedir.
Bil' de fii1in sek1inde degisiklik 。 lmustur. Birinci
巴U皿lede fiil "yazdl" seklindeyken， ikinci drnekte 'yazlldl"
olmustur.
Bu orneklerden an1aSl1acagl gibi， TUrkoe'deki cUmle1erin
edilgen yapl11Slnda onem1i olan i ki no且t.a ¥ 'a
rd"r: 1) Temel
cumledeki nesne edilgen cUmlede ozne o lu;-; 2j E，-ke: 1 c ll
U!
i edeki
fiil edilgen sek1ini allr.
Bu klSa aClk1amadan sonra， once japonca'dとk i fiillerin
edilgen sekillerini， daha sonra da cUmle yapllarlna bagll olan
ozne degiSikliklerini gorelim.

A. FIILIN ED!LGEN SEKLI

. TUrkce v
1 e Japonca EdiJgen FiiJJer:

TUrkce'de 'yazmak・fiilinin edilgen sekli ・ yazllmak・t1r.

Edilgen fiiller， tUretildikleri fiillerle an1amca i1iSkili oldu~u
gibi，digar fiiller gibi simdiki zaman， d i'li gecmis zaman，
mis'li gecmis zaman， gelecek zaman vb. gibi degisik bicimlerde
cekilebilirler. Baska bir deyisle， 'yazllmak'， anlamca ・ yazmak.
fiiline bagll olmakla birlikte. cekim SlraSlnda ba!lmS1Z bir fiil
gibi dUsUnUlebilir.
Benzer durum， Japonca'daki fiillerin edilgen sekilleri
icin de gecerlidir. Japonca'da da，fiillerin edilgen sekilleri，
tUretildikleri fiillerin anlamlarlna ba~ll kallr. Bir defa
tUretildikten sonra， artlk baglmslz bir fiil gibi cekilebilirler.

178
 。 rne~in ， kaku <yazmak> fiilinden， edilgen sek1i olan
kakareru <yaz11mak> tUreti1ir. Fakat bu iki fiilin cekimleri ayr1
aYrldlr: birbirlerine ben. zemezler. Kaku fiili， birinci grup
hir fiil oldugundan，kakanai，kakimasu，kaite vb. gibi cekilirken，
edilgen sekli olan kakareru， ikinci grup bir fiil oldugundan，
kakarenai，kakaremasu， kakarete v b. sek1inde ceki1ir.

2
. Japonca'daki Edilgen F
iillerin TUretiliGi:

Japonca'da edi1gen fiilleri， i1gi1i fiilin nai seklinden

ttlre
tilir. Ttlretilen edi1gen fii1lerin tUmU ikinci grup fii1dir.
Edilgen fiiller tUretilirken temel fiillerin sonlar1na ek getiri-
lir. Ancak. bu ek temel fiilin grubuna gore degisir:

a
) Birinci Grup Fii1lerin Edilgen Sekli:

Nai seklindeki fiili~ 50nunda bulunan /nai/ Clkarl11r:

Geriye kalan bolUme /ーr eru/ eki getirilerek. birinci grup fii1-
lerin edilgen sekli elde edilir:

Temel F
iil NaiS号 kli Edilgen Fii
l

yomu くokumak> y
orn
a(n
ai) yoma-reru くokunmak>

kal
<u くyezmak> kaka(nai} kaka-reru くyaz11mak>

~iru <bilme匙〉 号ira(nai) 亭ira-reru くbi1inmek>

n almak> kawa(nai}
kau く5at1 kawa-reru くsatln a11nmak>

matsu くbek1emek> mata(nai) mata-reru くbek1enmek>

179
 一一，_，，_.，_~ 1
.'、，.
-
:'
..
..
..
d. -
.
了l ー _
:
.
.
宇 町E

，
d
‘
・
笥
_'~~
ぃ
司
、
'
_
，

"
J 、一
一、
J. '
"
o

一γ 一
b
) !kinoi Grup Fiillerin Edilgen Sekli:

Nal seklindeki fii1in sonunda bu1unan Inail at111r: Geriye

kalan bolUme Iーrareru/ eki getirilerek yaplllr:

・
-L'a
'
.
e
n
，
i

e
p
A
.

-
-
-

-
u

一
u

a
Nai Sekli

-
Temel Fiil

-
-

aE
E圃
﹃
miru <gormek> m
i(nai
) mi-rareru くgorUlmek>

k
iru くgiymek> ki(nai) ki-rareru くgiyilmek>

tociru <kapamak> toci(nai) toci-rareru <kapanmak>

taberu <ye:
nek> tabe(nai) tabe-rareru <yenmek>

tomeru <durdurmak> tome(nai) tome-rareru <durdurula旦k>

akeru くacmak> ake(nai) ake-rareru くacllmak>

c) UoUnoU Grup Fiillerin Edilgen Sekli:

UcuncU grup fiiller i k

i tanedir: suru くyapmak. etmek> v e
kuru <gelmek>. Birinci ve ikinci grup fiillerden farkll olarak.
bu fiillerin edilgen tUretili6 kurall yoktur. Her i
ki fiilin ozei
edilgen sekli Vardlr:

Temel Fiil Edihen Sekli

suru <yapmak> sareru (yapllmak>

kuru (gelmek> korareru くgelinmek>

180
 ・一、ーー一
-，:士 ~-r~ ，.
一
百 円 一 、 」
_--..1:"'~モー
む

B. EOILGEN FIILLERIN CEKILlsl

Yukarlda da bahsettiRimiz gibi， edilgen fiil1er， baglmslz

birer fiil gibi cekilirler. Edilgen fiillerin tU血 U， ikinci grup
fiil oldugu icin， cekimleri miru， taberu gibi diger ikinci grup
fiillerle aynldlr:

edilp
;en sekil masu sekli nai sekli 主L 主主且よ

yomareru くokunmak> yomctremasu yomarenal yomarete

kakareru くyazllmak> kakaremasu kakarenai kakarete

~irareru <biliロmek> 事Iraremasu 事Irarenal sirarete

kawareru くsat!.
r al!~mak> kawaremasu kawarenai kawarete

matareru <beklenmek> mataremasu matarenai matarete

mirareru くgor江口 mek> miraremasu mirarenai mirarete

kirareru くgiy:lmek> kiraremasu kirarenai kirarete

tocirareru くk呈panmak> tociraremasu tocirarenai tocirarete

taberareru くy号nmek> taberaremasu taberarenai taberarete

tomerareru くdurduru!mak> tomeraremasu tomerarenai tomerarete

akerareru くaョ
!1mak> akeraremasu akerarenai akerarete

sareru くyaptlmak> saremasu sarenat sarete

korareru くge1inmek> koraremasu korarenai korarete

u
n
 -.
，
.
.-
. ETKEN (MALUU) VE EDILGEN (PASIF) C
C U枇 ELERINKARSILASTIRI
LMASI

Daha once belirtmistiH: Etken (malum) cUmleleri edilgen

(pasif) cumleler yaparken. etken cUmlenin nesnesini edilgen cUml←
nin oznesi yapmak gerekir . Simdi， etken ~'e edi1gen cUmlelere
ornek olarak gosterdigimiz yukarlrlaki TUrkce cUmlelerin Japonca-
daki karSlllklarlnl inceleyelim.

ハサンは 手紙を 書きました.

Hasan wa tegami 0 ka~ima 宰 i t
a.
ぐHasan mektup yazdl.>

手紙は 番かれました，
Tegami 留 a kakarema吾 it
a.
ぐMektup yezlldl.>

GorUldugu gibi， b irinGi cUmlede!d nesne tegami 0 ，edi1gen olan

ikinci cUmlede tegami ¥ Ia s
I eklindeki oznesi ol l
llus
tur. Birinci
oUmleain oz.
nesi olan Hasan wa. eai1gen cumlede artlk g凸sterilme-
mh!tir. Hemen belirtel~m: Eailgen bir cUmleni .n a sll ozr
.esini
belirtmek de mUmkUndUr:

手紙は ハサンによって 番かれました.

Tegami wa Hasan niyotte kakarema寄 It
o.
<Mektup HI
.
l s
an taraflndan yazlldl.>

Ancak， ni
yotte くtaraflndan> edatlnln kullanllmasl gerektiginden，
te・
rcUwe edilen metinler gibi b邑 Zl ozel durumlar dlSlnda pek
tullanllm1yor.
!
Simdi，Japonca edilgen cUmlelere bir kac ornek vereli田:

この小包みは トルコに 送られます.

Kono kozutsumi wa Toruko ni okurarema毒u
.
<Bu paket TUrkiye'ye gonderilecek.>

市場では 野菜が 安く 売られています.

lciba de 四a yasai ga yasuku urarete imasu.
くPazarda sebzeler ucuza satlJlyor.>

鈴木さんは 知事に 遺ばれました.

Suzuki-san wa cici ni erabarema事it
a.
<SaYID Suzuki valilige secildi.>

Orneklerden de anlaGllacagl gibi， bu tUr edilgen cUmleler.

8811 Dznelerinin belirli olmadlgl durumlarda kullanll1r.

182
;~
 .一、ー
"-

..
D i
IW:YiOLU~SUl γONDE Ef
KilrYEN εû! と告と~! CU;LeLER

.
l、
1.74二 h t E~:~;~n C
th
.白i
経 i
"!r
aen farldd Iドiar:

Yukarlda aClklanan edilg号 n cümle~erde ，邑 sll ozne belirsiz

vcya dneasiz oldugu icin， Dzne oiarak beiirtilmemi~ti.
Simdi anlataCajtlmlZ， edilgcn ciimlelerin Japonca'aaki
dせ
きi sik kulleOlmldlr. Bu tUr edilgen cUmleler， belirtilen durum
veya hareketten oZDPnin olumsuz bir sekilde etkilendi!ini
g口stermek ioin kullanlllr:

私の子供は 死にました.
Watasi no kodomo wa sinimasita.
くBenim cocu~um oldu.>

私;正 子供に 死なれました。

Wata辛 iwa kodomo n i sinaremasit a.
<Benim OOCu~U ü1 oldi
J (Ben çoc 1J gum 口 ld~günden (olumsuz)
etkilendim.>

8u i ki cumlede belirtilen dUsUnce， he巴er : he忠 告 n aynldlf. Ikisi

呂 r~sJnda~j f arKl soyle BGlklay司 nil:riz: 3irinci cu回 1ede， dUl'um
objektif bir sekild告 bildirilmistir. QYS3， iklnci cUmlcde，
v)('.~ ~主 un ょ
.
1 : Umunun ozneyi olumsu7. ~i~ ~ckilJê erhìl 空 dí~i anlatllmak
ム2
t!.
!11血 is
.:i!
'.

. .~弐! f O
2 2!"i雪、f告 Olumsuz Y
tin
de Etkilenen Ozn号 :

lkir，
ci ornektan anl 坦 ~llace:l glbi. bu tUr edilgen
cU: nl eler(!空. a&11 ozne (kodcmo <Cvcuk， cccuzum>) .e edilge. r cUmle-
n i'lI 'z1e
! :;
i (wata~i <ben>) o ll
T¥
6.h Uzere， il
-i t
; 也ne ozne gむsterir.
t'\nca!"~ ，号 ù;.~éen cumlenin ol.nesiyle aS11 oZ! 1e a:;;11 hal edat!nl
a ildarεb. hangisinin olumsuz yoぺde etkilonen nzne， hangisinin
1511 ~zne ~ldugu anla~ll&ma~. Bu karlSlklli! o! 11emek icln， bplir-
ttlen u u rじm veya hareketten olumsuz ; .
'on
de etkilel!軒 n o辛口 e W3 veya
2 <1.号 datl~'la ‘ asd e zne ise n i edatlyla gosterilir. Buuu sema
sekliade ~öyle gosterebiliriz:

IOlumsuz yonae
し
ヱ竺.
:1ener. ozne AI
' 臥 広 市 司 氏i EE

183
 ー
ヒ」そ
;
‘
ー一，
.
、

Simdi ozneyi olumsuz yonde etkileyen edi1gen cUm1e1erden

bir kac ornek gore1im:

そんなことばかり していると 子供に 笑われます.

。Sonna koto bakari 畢 ite iru t

ie
o
. kodomo n i warawaremasu.
p oy1e davranlrsanlz.(且 ize yazlk.) size cocuk(lar) bile
guler.>

佐久間さんは きのう 山で 雨に 降られました.

Sakuma-san wa kinod yama de ame n
i hurarema事 ita.
くS8Yln Sakuma dUn dagda yagmurun yagmaslndan kotu etkilendi.>

私は 電車の中で だれかに 足を ふまれました.

Wata宰 iwa den与a no naka de dare-ka nia $i 0 humarema$ita.
くBen trenin icinde ayaglmln birisi taraflndan baSllmaSlndan
kotU etkilendim.>

黒木さんは すりに 財布を すられたので、歩いて 家に

帰りました.
Kuroki-san wa suri ni saihu 0 surareta node. aruite i
en i
kaerima~ it
a.
くSaYln KurOKi，yankesici taraflndan CUZdanl callndlgl icin，
yUrUyerek eve dondU.>

太郎は おかあさんに 「勉強しなさい J と 言われて しぶしぶ

勉強しはじめました.
Taroo wa okaasan ni・ Benkyoo-事 inasai. t
o iware t
e， 辛 ibU-$ibu
benkyoo-$i-hacimema辛 ita.
ぐTaroo， annesinin ・ Ders ca11S. demesinden etkilenip，
istemeye istemeye ders ca11smaya bas1adl.>

3
. OzneYi Olumsuz YHnde Etkileyen Edilgen CUmlelerdeki
FiiIlerin Ozelli~i:

C klsmlnda aclkladlglmlz edilgen fiiller，yaln1zca gecisli

fiil1i etken fiillerden tUretilebilirdi. Oysa， burada aClk1a-
dlg1mlz，oznesini olumsuz yonde etki1eyen edilgen cUmlelerde. hem
gecisli hem gecissiz fiillerden tllretilen edilgen fii11er
kullanlllr. Baska bir deyisle， eger edi1gen bir fiilin k okt
i.
gecissiz ise， 0 cUmle normal edi1gen cUm1e degi1， burada
anlattlZ1mlz ozel edilgen cUmledir.
Yukarlda aclklanan nokta1arl daha i yi an1amak icin， bir
kac fiilin normal edilgen ve olumsuz etkili edilgen sekillerini
bir arada gOrelim:

184
 ー
¥a
l '
<
fU くya~Ull晶 R~ <
l
・'，
.量r
(
f r
t'.'
f
t a
K-kareru

y
kcwasu くtom
zu:
k;> - k習~a 事 a r_ 唖干 ij ・a
kowsr_
. r
eu

y
taberu <et
ae>
k a
t-berareru a
t erareru
b.

k
iu くgitmek> y
(o)
k k
iae
rru

suwaru くoturmak> y
(o)
k $uwarareru

yasumu <dinlenmek> y
(o)
k ya$umareru

"
包

'
:
i，
;
f

n
 」
、ι、
_
... ~・ 二
よ 、

一一一、
.
、 『
一ー
.
_
司
一
.一、
ー

14. ETTIRGEN(FAKTITIF) CUMLELER

Her dilde ettirgen (faktitif) cUmleler， edilgen cUmleler

gibi，cok onemli fonksiyona sahiptir. Ettirgen cUmlenin oznesi，
fiilin gosterdigi isi yapan degil， yaptlrandlr. TUm ettirgen
fiiller， bir nesneyle kullanl1dlklarlndan，gecisli fiillerdir.
Japonca'daki ettirgen cUmlelerin yaplslnl， kullanlslarlnl
anlayabilmek icin，TUrkee'deki ettirgen cUmleleri bilmek gerekir.
Bu sebeple. TUrkce'deki ettirgen cUmleler hakklnda klsaca bilgi
vermek yararll olacaktlr.

. TURKCE・
A DE ETTIRGEN CUMLELER

1
. Geci$siz F
iiIden TUretilen Ettirgen F
iil
liCUmleler:

TUrkce'de， hem gecissiz， hem de gecisli fiillerin ettirgen

sekillerl vardlr. Once，・ oturmak， ・ "dinlenmek・ gibi gecissiz
fiillerden tUretilen ettirgen fiilli (.oturt血 a
k"，"dinlendirmek・)
cUmlelerin ozelliklerini gOrelim:

F
at7
la s
l evi
ndi
.

Ay~e Fatma'yz seviπdirdi.

!kinci cUmlenin fiili ettirgendir. lki cUmlede de Fatma'nln

sevindigi anlatllmaktadlr. Ancak， ikinci cUmlede soz konusu olan
yalnlzca Fatma'nln sevinmesi deAildir: bu dU・
JumunAyse taraflndan
meydana getirildigi de anlatllmaktadlr.
Yukarlda ikinci ornek olarak gosterilen ettirgen cUmlenin
iki ozel1igi ortaya Clkmaktadlr:

) Ettirgen cUmlede， I
l -dir/，Iー(i)t/， /-ir/ gibi ettirgen
ekiyle yapllan fiilin ettirgen sekli kullanlllr.
(.sevinmek・: "sevin且irmek")

) CUmlenin yUklemi gecissiz bir fiilin ettirgen sekliyse，

2
asll Ozne ・
01ur.
( Fatma・) ettirgen cUmlede nesne ・(Fatma'Yl・)
.

186
2
. Geçj~1 i Fiilden TUretilen Ettirgen Fiilli CUmleler:

Simdi gecisli fiillerin ettirgen sekilleriyle kurulmus

cUmlelere bakallm:

Hasan mektup yazdl.

Iu
/
r st.
aJa Hasaη '0. mektup yazdlrdl.

ikinci cUmlede geCisli bir fiilin ・ ( yazmak・) ettirgen sek1i

('yazdlrmak") kullan11mlstlr. Gecissiz fiille yapllm1S bir dnceki
drne並te oldugu gibi， bu iki cUmlede de Hasan'nln mektup yazdlgl
belirtilme註tedir. Ancak. ettirgen bir cUmle olan ikinci cU血 1ede.
mektubun Mustafa taraflndan yazdlrl1dlg1 da an1at11maktadlr.
Yani. fii1in gdsterdigi i s
i yapanla yaptlran ayrl ayrl kisidir.
G口rU1dUgu gibi. gecis1i fiillerin ettirgen sekilleriy1e
gecissiz fiillerin ettirgen sekiller araslnda. 号 ttirgen seki1-
lerin tUretilisi aClslndan fark yo並tur. AYnl ekler1e (/-dir/，
ー(
/ i)t/，ー ir/)
/ ettirgen seki11er yapllmaktadlr ・ ( yazmak・:
'yazdtrmak").ρ¥Illa aS11 oznenin ettirgen cU血 1edeki g口revi aclS1n-
dan durum aynl degi1dir. ! ki tUr ettirgen cUmledeki as1 1
oznelerin durumlarl soyle ozet1enebilir:

1
) Gecissiz bir fiilin ettirgen sekliyle kurulmus cUmlede.
( Fatma'Yl・
aSll ozne nesne olarak gosterilir ・ )•

2
) Gecisli bir fiilin ettirgen sekliy1e kurulmus cUm1ede，
aS11 ozne ismin Ydnelme (datif) ha1inde yer tamlaYlc1s1
olarak gosterilir ( "Hasan'a').

B 寸I
. JAPONCA'OA El RGEN CUIILELER

Ettirgen fiil1erin kullanlllslarl aClslndan TUrkce ve

Japonca araslnda bUyUk bir benzerlik vardlr. diyebiliriz.
TUrkce'de oldugu gibi. Japonca'da da ettirgen seki!leri tUreten
e註ler vardlr. Ettirgen oUmlelerde. fiilin gecisli veya gecissiz

da
。
olusuna gore，aS11 ozne degisik sekilde gosterilir.
nce，Japonca'da fiillerin ettirgen sekillerini，daha sonra
. aSl1 oznelerin ettirgen oUmlelerde naSll gorev alacagln1
aC1klayallm.

187
 ーァ":!'~~会屯:ちÐ>
r 、
ー~'~:'
‘ ー雪、もご:ー
ー
.
ー
・ 7....~..r:も
、捕に
τ
もーー

C.JAPONCA・
DA FIILLERIN ETTIRGEN SEKILLERI

TUrkce'de，bir fiilin ettirgen sekli，0 fiilin kok veya

govdesine -Un1U uyumuna gore degisebilen- I-dir/，Iー(i)t/， Iーirl
eklerinden biri getirilerek yap111r. Japonca'da da， fiillerin
ettirgen sekli， a511 fiillerin sonuna'ettirgenlik eki getirilerek
yap111r.

1
. 8irinci Grup F
iiIIerin Ettirgen SekiIleri:

8irinci grup fiillerin ettirgen sekli，soyle yap111r:

. once，nai seklindeki fiil a11nlr: kakanai

1

. Sonra， n8I seklindeki fiilin

2
sonunda bulunan Inai/ atlllr: kaka

3
. Buna bir ettirgenlik eki 01an
/-seru/ eklenir: kaka-seru

Simdi， b
irkac ornek gorelim:

Temel Fiil Nai Sekli Ettirzen Sekli

yomu くokumak> yoma(nai) yoma-seru <okutmak>

kaku くyazmak> kaka(nai) .

kaka-seru くyazdlrmak>

si
ru <bilmek> 宰ira(nai) 事ira-seru <bildirmek>

kau くsatln almak> kawa(nai) kawa-seru くsatln aldtrmak>

matsu <beklemek> mata(nai) mata-seru <bekletmek>

188
 ぞ

2 Ikinci Grup Fiillerin Ettirgen Sekiller

lkinci grup fiillerin ettirgen sekli de soyle yaplllr:

1
. Once. nai seklindeki fiil allnlr: tabenai

2
. Sonra. nai seklindeki fiilin sonunda
hulunan /nail atlllr: tabe
•
3
. Buna bir ettirgenlik eki olan
/-saseru/ eklenir: tabe-saseru

Simdi birkac ornek gδreli

m:

Temel Fiil Nai Sek1i Ettir，

;e
l
! n Sekli

mi
ru <bakmak> mi(
nai) mi-saseru <baktlrmak>

ki
ru くgiymek> ki{nai
} ki-saseru くgiydirmek>

tociru くkapamak> toci{nai) toci-saseru くkapattlrmak>

taberu くyemek> tabe{nai) tabe-saseru くyedirmek>

tomeru くdurdurmak> tome(nai) tome-saseru くdurdurtmak>

akeru くacmak> ake(nai) ake-saseru くactlrmak>

. UcUncU Grup Fiillerin Ettirgen $ekiIleri:

3

Oaha once de belirttigimiz gibi. U Ctinc

ti grupta sadece
suru くyapmak， et血 ek> ve kuru くgelmek> fiilleri vardlr.
OUzensiz fiiller olan bu i
ki fiilin ettirgen sekilleri icin bir
kural yoktur:

Temel Fiil Ettirgen Sekli

suru <yapmak> saseru <yaptlrmak>

kuru くselmek> kosaseru <(kisiyi) getirtmek>

189
 、
ι， ミ
、
‘
句、"、一一』 戸
F‘守
v 一
- 一 司

. JAPONCA・
D DAETTIRGEN F
IILLERIN CEKILISI

1
. Ettirgen Fiillerin Temel D
ijr
t Sekli:

Ettirgen fiiller. ikinci grup fiil olarak kabul edilirler

ve miru くgdrmek. bakmak>. taberu くyeme~> gibi diger ikinci grup
fiillerle aynl sekilde cekilirler:

Ettirzen Sekli Masu5ekli NaiSekli Te Sekli

yomaseru <okutmak> yomasemasu yomasenal yomasete

kakaseru (yazdlrmak> kakasemasu kakasenai kakasete

~iraseru <bildirmek> Slrasemasu 事IrasenaI ~irasete

kawaseru <satln aldlrmak> kawasemasu kawasenai kawasete

mataseru くbekletmek> matasemasu matasenai matasete

misaseru くbaktlrmak> mlsasemasu mlsasenal misasete

kisaseru くgiydirmek> kisasemasu ki

sasenai kisasete

t9cisaseru <kapattlrmak> tocisasemasu tocisasenai tocisasete

tabesaseru くyedirmek> tabesasemasu tabesasenai tabesasete

tomesaseru くdurdurtmak> tomesasemasu tomesasenai tomesasete

akesaseru <actlrmak> akesasemasu akesasenai akesasete

saseru くyaptlrmak> sasemasu sasenal sasete

kosaseru <getirtmek> kosasemasu kosasenai kosasete

2
. Ettirgen Fiillerin Edilgen Sekilleri:

AyrlcB，ettirgen fiillerin edilgen sekilleri de， normal

ikinci grup fiillerin edilgen sekilleri gibi. ettirgen fiilin Dai
seklinden /nai/ atlllp，onun yerine / ー rareru/ getirilerek elde
edilir:

•，
_.、
.・
190
島
.，- ~ .
'
.~. ~- .ゐ
 4
.
.

ぷ
..
-
.- 令 1
一一 a
寸
.

♂【-一、~
，
・
J
.
.
げよー
.
ι
.
.
ー
弓寸，.円二斗、~..:
へ
-， --ーー

kakaseru くyazdlrmak> kakase-rareru くyazd1rllmak>

tabesaseru くyedirmek> 一
一
→ tabesase-rareru くyedirilmek>
saseru くyapt1rmak> sase-rareru (yaptlr11mak>

kosaseru くgetirtmek> 一
一 kosase-rareru く:
getirtilmek>

. JAPONCA ETTIRGEN CUULELERDE ASIL OlN

E ENIN GoSTERILISI

1
. Turkce'ye Benzer Noktalar:

Simdi， ettirgen fiille kurulmus ctimlelerde，yani ettirgen

cUmlelerde，aS11 oznenin yerini g口relim. TUrkce'deki ettirgen
fiil1eri aClklarken 187 sayfada verilen kural， Japonca'da da
aynen uygulanabilir:

1
) Gecissiz bir fiilin ettirgen sekliyle kurulmus cUmlede.
aS11 ozne. nesne olarak gosterilir.

2
) Gecisli bir fiilin ettirgen sekliyle kurulmus c tlm
lede.
aS11 ozne. ismin yonelme (datif) halinde yer ta血 laYlClsl
olarek gosterilir.

Si皿di bu durumu orneklerle gosterelim:

生徒たちは すわります.
与
ミ.竺
雪竺弓
.“i
，

く.
Q
g.r明
釘 旦9
e 旦i
l何 oturur.>

先生は 生徒たちを すわらせます.

Senseiwa ~.~..i__t.!?三JC1_ÇJ.... C? suwarasemasu.
り!retmen， ~.ßr空Q.~.q~.r.i oturtur.>
く

子供は 本を 説みます.
Kodomo wa hon 0 yomimasu_
kitap okur.>
くC<<>.旦~:k.

上回さんは 子供に 本を 読ませます.

Ueda-san wa kodomo n i hon 0 yomase巾asu.
<SaYln Ueda，.c..Q 空 ~_g.!!-_ kitap okutur.>

1
91
 をよ九 F 子
"~・:ミ~，

lkinci ve dorduncU cUmleler， birinci ve UcUncU cUmlelerdeki

yUklemlerin ettirgen sekilleriy1e kuru1mustur. Gecissiz fiilin
ettirgen sekliyle kUI・
ulmus 018n ikinci cUm1ede， aS11 口zne 0 eda-
tlyla nesne durumundayken (sei to-taci 0 くogrencileri >
)， gecisli
fii1in ettirgen sekliy1e kurul皿us dordUncU cUmlede，asll ozne， n i
edatlyla ve yer tamlaYlC1S1 olarak (k090mo ni くcocuga>) gosteril-
mektedir. Ettirgen cumlelerden birkac daha ornek gostereli皿:

私は まいばん 十時に 子供を ねかせます.

Wata$i wa mai-ba~ cuu-ci n
i kodomo 0 nekasemasu.
く(Ben) her aksam saat onda cocuk1arl yatlrlrlm.>

医者は 金子さんを いすに すわらせました.

I$a wa Kaneko-san 0 isu ni suwarasema$ita.
<Doktar sayln Kaneko'Yl sandalyeye okurttu.>

加E
返さんは ユスフさんに いつも 日本茶を のませます.
Katoo-san wa Yusuhu-san n
i itsumo Nihon-ca 0 nomasemasu.
くSaYln Katao Yusuf bey'e her zaman Japon cayl ici~i~.>

父は 私に トルコ語を 勉強させました.
Cici 官 a wata与 in
i Toruko-go 0 benkyoo-sasema$ita.
くBabam bana TUrkce callstlrdl.>

2
. Turkce'de Bulunmayan Bir OzelIi
k:

TUrkce ve Japonca ettirgen cUmleler araslnda bir fark

vardlr. Japonca'da gecissiz bir fii1in ettirgensekliyle kuru1mu&
cUmlenin asll oznesI ， fii1in nesnesi 01abilecelH gibi， yer
tamlaYlclsl da o1abi1ir:

先生は 生徒たちを すわらせます.

Sensei wa seito-taci 0 suwarasemasu.
くOgretmen，~B!~~~.t~r! oturtur.>

先生は 生徒たちに すわらせます.

Sensei wa 号P り~~=.~.~.ç..i....!:，_i suwarasemasu.
くOgretmen，t).It~ 竺.n.c;JJ.~.!'..i. 0turtur.>

Geoissiz fiilin (suwaru <oturmak>) ettirgen sekliyle kurulmus bu

iki ornek cUmlenin birincisinden， ogrencilerin oturmaYd zorlan 一
dl!l anlaSlllrken， ikincisinden de， ogrencilerin oturmalarlna
izin verildigi anlaSllmaktadlr.

1
92
F
.IZ
INV
ERM
EAN
LAM
INIT
ASI
YANE
TTI
RGE
NCU
MLE
LER
I

Yukarlda belirtildigi gibi， ettirgen cUmleler bazen

izin verme anlamlnl taSlr. dzellikle bu durum， ettirgen fiilin te
seklinin sonuna kudasai kelimesi getirilerek kurulmus olan.
fiilin kibar kor
γusma seklindeki emirlerde g口rUl.
ur:

行かせてください.
ikasete kudasai.
くGitmeme i
zin verin.>

ゆっくり 食べさせてください.
Yukkuri tabesasete kudasai.
くYavas yememe izin verin (Beni rahat yemeye blrakln).>

少 し 休 ま せ て ください。
Sukosi yasumasete kudasai.
くBiraz dinlenmeme izin verin.>

このへやを さ芝わせてください.
Kono heya 0 tsukawasete kudasai.
くBu odaYl kuょlanmama izin verin.>

193
 一
年
・
" 4、、主主
、
二一
τ-，
;
::
、
、 ー
三

‘ー一 一1
よ~ ~-"_一

1 5 _ V E T E R LIL IK ( 1K TID A R Lけく〉

B IL DIR E N C U M L E L E R

Yeterlilik(lktidarllk) cUmleleri，bir hareket veya durumun

gerceklestirilebilecegini belirten cUmlelerdir. Once TUrkce'deki
yeterlilik bildiren cUmleleri gorelim:

8uradan girmek mUmkUn.

Buradaπ girebilirsiniz.

Buradan girilir.

Birinci cUmlede yeterlilik anlaml， isim fiil (masdar) ve slfatla

ifade edilmistir. Aynl anlam， ikinci cUmlede fiilin yeterlilik
sekliyle， UcUncU cUmlede i se fiilin edilgen sekliyle ifade
edil皿 istir. Baska bir deyisle， TUrkce'de yeterlilik a .
rlaml
degisik sekillerde belirtilmektedir.
Japonca'da da durum pek farkll degildir. S
i[且d
i，yeterlilik
bildiren cUmielerin Japonca'daki yaplllSlnl orneklerle anlatmaya
callSallm.

A. KarOGADEK1R
lJ (DEX1MASU) ( こ と が で き る / こ と が で き ま す )

Yukarlda birinci ornek olarak gosterilen， isim f:il ve

"mU忠kUn" slfatlnl kullanllarak kurulmus TUrkce yeterlilik cumleye
benzer. Dekiru {dekimasu} kelimesi， asllnda suru <yapmak. etmek>
fiilinin yeterlilik seklidir: "mU皿kUn" veya ・yapabilme量. demektir:

私は 日本語を 言語すことが できます.

Wata事 iwa Nihon-go 0 ~型里恵里u k竺 t~....9.~..._c:!竺kima 男u.
<Benim Japonca konusmam mUmkUn (Japonca konusabilirim).>

このパスで チャンカヤヘ 行くことが できますか.

KO
llo basu de Cankaya e .iJ~.~....~.り竺ヨー d 里民 imasu 与実?
<Bu otobUsle Cankaya'ya .8.!.照時...~.~哩Ik担旦.~.tJ?)

谷村さんは やっと トルコ〈 来ることが できました.

Tanimura-san wa yatto Toruko e~旦仁史..~~.~(). .9~ ..~.~~.!..~~.~..Lta .
くS8YlnTanimura・
nln TUrkiye'ye 8対
照!
:o
..
I.
， nihayet ~.!抑制ローり.向.>

194
 Bu cUmleler olumsuz veya soru cUmlesi yaplldlgl zaman，
koto 9
a yerine koto wa kul1anmak ta mUmkUndUr:

私は 日本語を 話すことは できません.

Wata$i wa Nihon-go 0 hanasu koto wa dekimasen.
く(Benim) Japonca It.Cl.Il.堕員血望月早 . 哩l1.~~~.n. A~ t
.J
.(
i IC>.Il IJ一号'i.~.a..Ill) .
Jap0nca t >

このパスで チャンカヤヘ 行くことは できますか.

Kono basu de Cankaya e _i_.~.1J.. ..~.<>. .t.~. ...'IV.1l. .. .~.里民 1. I11.éi ~.lJ. . .~'l.?
<Bu otobUsle Cankaya'ya .gJ~.Þ:!~~...!1l.{1.I!'.~.!Þ)，.!!l.tJ (ε~A_i)J.r.. .. s .
1
_)?>
I
.

B
. FIILLERIN YETERLILIK SEKILLERI

Yukarldaki orneklerde yeterlilik anlamlarl dolayll sekilde

verilmekもeydi. Oysa，TUrkce'de o1dugu gibi Japonca'da da do~rudan
dogruya fiil1 erden yeter1ilik sekilleri tUretileblir. Ancak，
fiillerin yeterlilik sekil1erini e1de etmek icin izlenecek yo1，
fiillerin grubuna gore de~isir.

1
. Birinci Grup Fiillerin Yeterlilik $ekilleri:

Birioci grup fiil1erin yeterli1ik seki11eri sdy!e elde

edili
r:

. S口zlUk s
1 ekl
i allnlr: iku <gitmek>

2.Sonundaki /u/ atlllr: i

k

3
. Buna /-eru/ ek1enir: ikeru

Btl
y lec e， iku くgitmek> fiilinin yeterlilik sek1i 01an ikeru
くgidebilmek>. elde edilir. Ikeru yeterl.
i1ik fiilL ayn1 zamanda
bu fiilin sdzlUk seklidir ve ikinci grup fiiller gibi cekilir.
(iki!-剖 asu， ike-nai， ike-te gibi)

195
 Temel Sekli Yeterlilik Sekli

yomu くokumak> y
orn
-er
u <okuyabilmek>

kaku <yazmak> kak-eru <yazabilmek>

kau <Satln almak> ka-eru <satln alabilmek>

matsu くbeklemek> mat-eru くbekleyebilmek>

.Sonuncu ornekteki matsu fiilinin yeterlilik $ekli mats-eru

yerine mat-eru olmustur. Bunun nedeni. /ts/ sesinin cekil
ll
! erde
/t/ saYllmaSldlr.

. Ik;nci Grup F
2 iiIlerin Yeterlilik SekiIleri:

lkinci grup fiillerin yeterlilik sekilleri. edilgen

sekilleriyle aynldlr. Yani. b
u fiillerin yeterlilik sek:lleri
soyle elde edilir:
-
n
--m
mく
mu"a
-z

. Nai sekli allnlr:

1
o
k
e

bakmak>

. Sonundaki /nai/ atlllr: m

2 l
・
，
a
iz
mく

em
r・
u k
，

. Buna /-rareru/ eklenir:

3
-MU

E1A
u
e
，
FA

bakllmak>

Temel Sekli Yeterlilik Sekli

ikiru <yasamak> iki-rareru <yasayabilmek>

kiru <gIymek> i rareru<giyebilmek>

k司

taberu <yemek> tabe-rareru くyiyebilmek>

akeru くacmak> ake-rareru <acabl1mek>

1
96
 両副ー 乙
'<
;:
:.
.. ~-
~
，ζ
2.' .'. r
. 司、-

Japonca'da baZl durumlarda. fiilin yeterlilik sekil1eriyle

edilgen sekillerin ayn1 olmasl. oldukca ilgi cekicidir. CUnkU. bu
bolUmUn baSlnda gosterildigi gibi. TUrkce'de de yUklemleri
edilgen fiilli cUmleler. yeter1ilik an1a田 1n1 taSlmaktadlr.
("Bu kapldan girilir 。
・
rneginde oldugu gibi) Edilgenlik ve
yeterlilik anlamlarln1n arkas1nda. daha temel olan ortak anlaml
farz etmek. herhalde pek yanllS degi1dir.

3
. UcUncU Grup F
iiIlerin Yeterli
lik Sekilleri:

Daha once de belirttigimiz gibi. UcUncU grup fiiller

dUzensiz fiiller olduklarlndan. yeterli1ik seki11erini e1de etmek
icin de bir kural yoktur:
i
T

k-
m

'
e
e

e
'
一
-
14-

ι
-
-

-
a
-

Yeterlilik S告 kli

suru (yapmek. etmek> dekiru くyapabi1mek. edebilmek>

kuru (gelmek> korareru (gelebi1mek>

。zellikle suru fiilinin yeterlilik sekli. temel seklinden tamamen

ayr1 bir fiildir. Suru fiiliyle yapllan bircok birlesik fiil1er:n
yeterlilik sekillerinde de dekiru bulunur:
=
ρ
m
e

e
・
T4
-

h
ZA-
-

-
a
唱'ム-
t
司A

Yeterli1ik Sekli
﹃

benkyoo-suru くders ca11smak> benkyoo-dekiru <ders callsabilmek)

kenkyuu-suru くincelemek> kenkyuu-dekiru くinceleyebilmek>

kensa-suru くkontrol etmek> kensa-dekiru くkontrol edebilme孟〉

sanka-suru くkatll皿 ak> sanka-dekiru (kat11abilmek)

1
97
4
. KJXUve MJRUFiillerinin Yeterlilik Sekilleri:

Bu fiillerin yeterlilik sekilleri ikiser tanedir. Kiku

くduymak. linin yeterlilik sekillerinden birisi，
dinlemek> fii，
yukarlda gosterilen kurallara gOre yapllan kikeru. ikincisi de
kikoeru'dur. Miru くgOrmek. bakmak> f -iilinin de yeterlilik
sekillerinaen birincisi，kurallara gore yapllan mirareru，kural-
lara uymayan sekli de mieru'dur. Ancak， bu durum sade巴e b u i
ki
fiil icin gecer目idir.
-
l
Asllnda kikeru v e' kikoeru fiillerinin anlamlarl. aynl
degildir. Kikeru Tt1rkce'deki "dinleyebilmek" fiilinin. kikoeru
ise， "duyabilmek・veya ・ duyulmak" fiillerinin karSlll~ldlr. Aynl
sekilde， mirareru. "bakabilmek"， mieru ise "gOrebilmek" veya
"gorUlmek・fiilleriyleTUrkce'ye cevrilebilir. Ayrlca. kikoeru ve
mieru， "kendiliJ
tinden g白rUnmek" ve ・kendiliginden duyulmak・veya
・ses gelmek・anlamlarlnda da kullanll!r.

C
.FII
しINV
ETE
RLI
LIKS
EKL
lvL
EYAPILAN V
ETE
RLI
LIKC
UWしE
LER
I

Fiilin yeterlilik sekilleriyle kurulmus cUmlelere. yani

yeterlilik cUmlelerine bir kac ornek verelim. Burada dikkat
edilecek nokta， nesnelerin sadece 0 edatlyla degil. ga edatlyia
da gosterilebilmesidir:

私は 漢字が 説めます.
Wata~i wa Kanci 9 a y~~空ma長u.
<Ben Kanci ~J~)l.Y..~.Þ.JUr.J堅.>

私の~は 何でも 食べられます.

Wata亨 i n
o otooto w
a nan-demo taberaremasu.
くBenim kUCUk erkek kardesimh
e rs eyi f.J.Y..~.~..iJJ..r:. >

あなたは 自分の名前を 日本績で 書げますか.

Anata wa cibun no namae 0 Nihon-go de kakemasu ka?
くSiz kendi isminizi Japonca olarak l竺空空.b.J.U!'...魚i.~J.IlJ~. ?
>

このびんのふたは と℃もきっくて あけられません.

Kono bin no huta wa totemo kitsukute akeraremasen.
<Bu kavanozun(sisenin) kapaJl cok slkl oldu~u'icin ，
~.ç.!':IIl.~.;y.o..rY!坦・〉

私たちは 還よく 最終列車に 乗れました.

Wata辛 i-taci wa un yoku g
a ，
i uu-re害事 a n
i norem型受 i
te
l.
.
司 <Biz cok sUkUr・50n trene binebildik.>

198
 - .
.
了‘
.~~ ~:

- ~えれー I
k 二
一
， ・百
-
・
1 側一
r~

1ー

伊援さんは ラジオが 修理できます.

Itoo-5an w
a racio ga 車 uuri コ傾竺~.i.m.él 雪 u.
<SaYln lto
o radyo ~空里 ir ed 竺t.
.i)
..i
.r
..>

ここは たいへん うるさいので 勉強できません.

Koko wa taihen urusai n ode. b 空り~.y..<?<?士。.~.~.)..~書官 en.
<Burasl cok gurultUlU oldugu i c in . (~~.r..~.L_ç(l 11~.é!ll1 q'~rulll.>

そこから 何が 見えますか.
Soko kara na
ni9 a miemasu ka?
くOradann e
(l er
) .g.~.r.~.Þ. .U.J.f..魚 rs 明、開 (g.~~.nm.~.f.g.r) ?
>

怠には へんな音が きこえます.

Wata~i niwa henna oto 9 a kikoemasu.
くBen garip bir s
es ~y.玄空 bili 玄 ~!~m (
Ban
a garip b
irs
es
geliyor).>

Son ornekte gorUldUgU g

ibi
.baZ
l yeterlilik cU
cleler
ind
e.
oznenin sonuna. wa edatl yerine ni veya ni Vla edatlan d a
getirilebilir.

199
 、τ・、.'--_>-
'
F 、
戸
川

16. slRLESIK CUMLELER

$imdiye kadar aOlkladl~lmlz .konularda ornek olarak

verdai皿iz cumlelerin tUmU. ioinde sadece bir tane yUkle血 bulunan
basit cUmlelerdi. $imdi. TUrkoe ve Japonca'da. birden faz1a basit
cUmlenin degisik seki11erde birbirleriy1e bag1anls1arlnl
gorecegiz.

A. TURKCE・
DE SIRLESIK CUULELER

Japonca'daki birlesik cUmlelere gecmeden once，TUrkce'deki-

leri gorUp， bir1esik cUm1eler1e ilgi1i genel bi1gileri vermeys
callsallm.

1. Esit GorevliBasit CUmlelerin 8irle宰 t

iriI
mesi:

Bagl凪 SlZ iki basit cUmle， aralarlna virgUl konarak

baglanabilir. Bu tUr cUmle1ere Slra cUmle1er denir:

Mustafa buraya gelir，yardlm eder.

Arallkta kar yagar，hava daha so~uk olur.

Ayrlca， aralarlndaki iliskileri gostermek. nedenlerini

aClklamak ve anlatlml gUclendirmek amaclyla. baglmslz basit
cumleler .ve"，・ fakat・，・ ama"，
・ cUnku・ gibi bir baglama edatl
(baglac) 11e baglanabilir. Bu t
tlr cUmlelere de bagll cUmleler
denir:

Mustafa buraya gelir主

主 ，
.
yard，1 eder.

Tokyo en bUyUk ~ehirdir ， エ旦主主主 en gUzel ~ehir de~ildir.

okitabl okudu.，aaa anlaaadlm.

GUheπ bugUn okula gel濁 eyecek. 主主互主主 hasta.

Genelde bu sekilde i量i basit cUmle esit olarak birlestirildiginde，.

b早glanan cUm!elerin yUklem1eri pek sekil degistirmez.

200
2
. E書i
t G~revli Olmayan I
ki Basit CUmlenin Birle$tirilmesi:

Baglama edatlarlnln say1s1 s1n1rll oldu~undan. yukarldaki

orneklerde gordUgUmUz yontemle yap11m1S birlesik cU 血leler1e her
cesit dUsUnceyi anlatmak mUmkUn degi1dir. Bu nedenle， basta
ulaclar (gerundiumlar) olmak Uzere， cesitli kelimelerin
yardlmlyla，baglama edatlar1yla kurulmus birlesik cUmlelerden
daha karlSlk birlesik cumleler yap11abilmektedir:

YaD7
Iu
I r νdarsa 1
lil
!!!
盟主.

Kahveνe gidip 1avla O

lln
aya
l71
1，
.

生 lar konusarak 1
.elillorlar
.

Bu orneklerde， iki basit cUmle degisik sekillerde birbirine

ba~lanarak birlesik cUmleler elde edil血istir. CUmlede anlat11mak
ist~nen temel dUsunceleri belirleyen unsurlar1n alt1 cizilmistir.
Altl cizili olanlara temel cU皿le (temel oU皿leoik) den
i r. Ba~1ms1z
bir fikir bildir血 eyen ve temel cUmlenin anlamln1 de~isik
sekillerde tamlayan unsurlara da yan cUmle (yan cUmleci量) denir.
Yukarldaki orneklerde，yan cUmleler ulaclar1a yap11m1st1r.
Anoak，daha baska sekillerde de yan cUmleler t emel c t
i血leye
baglanarak birlesik oUmleler elde edilebilmektedir:

TuDrul gelditi za7

la
l n ~ Iz ye7
le
l k yiyordul
c
.

Lodos ge17
le
l den evvel 1
.eli
7
l ler l
i71a
l na ddndU.

ORer geldikten s
oη ra dlsan Clkall1Il.

BugUn tatil olduDu icinher taraf k

aJJ
al1•

C
olc callstrDI. halde 1u
iJJ
ut
tn ala
1ta
l dlIl.

Bu orneklerdeki yan oumleler， ortaclar (parti8ipler) v e i8im

fiiller yardlmlyla kurulmustur. Burada yan cumleler， t emel
cU皿lede belirtilen hareket veya durumun ne zaman， n a5
11， nicin
gerce且lestirildilini gostermeye yararlar. Bu tUr yan cUmlelerin
fonksiyonu. bir baklma. zarflarlnkine benzemektedir.
Yukarlda verilen orneklerden de ~nlaSllacagl g i
bi， yan
cUmlelerin kullanlmlnda onemli olan iki nokta vardlr:

a- Yan cumledeki yUklemin sekli.

b- Yan cUmlenin anlaml.

2
01
 Simdi. yukarlda klSaCa aClklamaya callstlBlmlZ birlesik
cumlelerin TUrkce'deki durumunu gOz onUnde tutarak. Japonca'daki
birlesik cUmleleri gOrelim.

B. JAPONCA・
DABIRLESIK CUMLELER.

1
. E$it GorevliBasit CUmlelerin 8irle$tiriImesi:

Japonca'da. her hangi bir baglama edatl kullanllmadan iki

baglmslz cUmle yan yana getirilerek birlesik cUmle kurulmaz.
Birlesik cUmle kurulabilmesi icin， mutlaka bir baglama edatl
kul1anllmasl gerekir.
Japonca'da， bir baglama edatlyla birlestirilmis i ki
baglmslz cUmle araslndaki baglantl，TUrkce'deki karSlllglna gore，
daha zaYlftlr. Baska bir deyisle， Japonca'da， bir batlama
edatlyla birlestirilmis.i ki baglmslz cU 血leye. birlesik cUmle
demek yerine，yine onlarl baglmslz iki cUmle olarak dUsUnmek，
herhalde daha dogru olacaktlr. Bu durumda， baglama edatlarl，
birinci cUmlenin degil de ikinci pUmlenin bir unsuru olurlar.
‘
.

ムスタファは
sO⋮v

ここに
，e⋮

来ます. そして てつだいます.

・
t，

a e・
s

m
ue
-
‘

Jusq
+

u
---

e
'a¥/
Musutafa wa koko n
i kimasu.

M
CUA

‘
uv

-
L

F
a
ee
日

E
.AU
u

・
p

くMustafa buraya gelir. •.

a
-
，

Yapl1an aClklamalara ve yukarldaki ornege baklllrsa， bir

baglama edatlyla baglanmlS i k
i baglmslz cU皿 leyi Japonca'daki
birlesik cUmlelere ornek vermek yanlltlcl olabilir. Ancak，
Japonca'da baglama edatlyla baglanmlS iki baglmslz cUmleler，
anlam ve fonksiyon baklmlndan TUrkce'deki baglama edatll birlesik
cUmlel暗 re benzeme註tedir. Bu yUzden. burada Japonca baglama
edatlarlnl gorelim. Japonca'da kullanllan basllca baglama
edatlarl 6unlardlr:

a) SOSITE (
そ し て ) <ve>

日糧自 私は +時に 起きます. そして 敏歩します.

i okimasu. .~.().お快 sanpo-$Îmasu.
Niciyoo-bi wata$i wa cuu-cI n
<Pazar gunleri ben saat onda 並alkarlm. Ve dolaSlrlm.>

2
02
 吉回さんは きのう 大学へ 行きました. そして 先生に
会いました.
YO$ida-san wa kinoo daigaku e ikima$ita. 与().~.iJ.e senseini
aima宰 it
a.
くSaYln YO$ida dUn Universiteye gitti. Ve hocayla gorUstU.>

私たちは 倉庫の戸を 関げました.そして 中へ 入りました.

Wata宰 i-taci wa sooko no to 0 akema$ita. 昇
。塁it里n aka e
hairima寄 ita.
くBiz d eponun kaplSlnl actik. 空.
y iceriye girdik.>

)S
b O
RE制 RA(ぞ れ か ら ) く ondan sonra>

今日 私は 銀行へ 行きます. それから 学校へ行きます.

Kyoo wata事 iwa ginkoo e ikimasu. Sorek里r 型 g akkoo e ikimasu.
<BugUn ben bankaya gidecegim. 。用d..él.[l ........s.():n..f..~. okula
gidece~im.>

最初に 花子が 来ました.それから 太郎が 来ました.

Sai$o ni Hanako ga kima$ita. Sorekara Taroo 9 a kima辛 i
ta.
く11k once Hanako geldi. Q.刊負担 ...~g.[lTI1 Taroo geldi
.>

とにかく やってみましょう.それから 考えましょう.

。
Tonikaku yatte mima$oo. l5.().r..竺年里.r..~ kangaema$oo.
ier heyse deneyelim. Q:n..~.~.~...ß.9.l}.tél dUsunelim.>

。 ・
)SlJRlJ7o( す る と ) <oyle olunca， 0 zaman，derken>

八時に なり志した. すると 電話が なりました.

Haci-ci ni narima$ita. Su
rut() denwa ga narima$ita.
<Saat sekiz oldu. 9_zaman telefon caldl.>

ひとりの人が 笑いはじめました.すると ほかの人も

笑いはじめました.
Hitori no hito ga warai-hacimema$ita. Suruto hoka no hito mo
warai-hacimema$ita.
<Bir kisi gUlmeye basladl・財投())開閉 digerleri de gUmeye
basladllar.>

先生が 教室に 入りました. すると 生徒たちは

立ちあがりました.
Sensei ga kyoo$itsu ni hairima署 ita. 里 ur 旦!~ seito-taci wa
ta写i-agarima事ita.
くogretmen Slnlfa girdi. 9... :1:聖~~:n. ogenciler ayaga kalktllar.>

203
 Suruto ballama edatl，.dyleyse・anlamlnda da kullanllabi-
lir. Bu durumda，baglanan i ki cUmlenin i
ki ayrl kisi taraflndan
soylenmis olmasl gerekmektedir. Baska bir deyisle， suruto
baglama edatlnln ・ oyleyse. anlamlnda kullanlllSl， ancak bir
diyalog icinde mUmkUndUr:

トルコと 日本の聞の時差は 七時間です.

Toruko t
o Nihon no aida no cisa wa 署 ici-cikan desu.
ぐTUrkiye ve Japonya araslndaki saat farkl yedi saattir.>

すると 日本では いま +時のはずですね.

Suruto Nihon de wa i ma cuu-ci no hazu desu ne.
<Q.Y...l.~y.s..~ simdi Japonya'da saat on olsa gerek，degil mi?>

) $JKA$I (し か し ) <fakat. ama>

d

物価は 上ります. しかし 給料は 上りません.

Bukka wa agarimasu. ~.!.~型車 l kyuuryoo wa agarimasen.
<Fiyatlar yUkseliyor. f llk at maaslar yUksel皿 iyor.>

私は 日本語を 勉強したいです. しかし 時聞が

ありません.
Watasiwa Ni hon-go 0 benkyoo-sitaidesu. .~J.~型車.i. cikan ga
arlmasen.
<Ben Japonca callsmak istiyorum. A里 v
興 akti血 yok.>

堤さんは 金持ちです. しかし しあわせではありません.

Tsutsumi-san wa kane-moci desu. $...i.拘~~.!. si
awase de wa
arlmasen.
<5aYln Tsutsumi zengindir. Fakat mutlu degildir.>

Daga. keredomo. keredo，demo ve dakedo baglama edatlarlnln

anlaml da 事i kasi edatlnlnkine benzer. Ancak. daga dlSlndaki bu
baglama edatlarl. daha cok konusma dilinde kullanlllr.

e) TOJ
<O庇 沼A ( と こ ろ が )
<ama (dUsUnUldUIUnUn akaine)，ne var ki，anoak ne var ki>

朝 はれていました. ところが 午後には 雨が 降りはじめ

ました.
Asa hare¥e imasita. I9.県~.r.旦S 里 9090 n
i wa ame ga huri-hacime-
masita.
<Sabahleyin bava aClktl. ~a ogleden sonra yalmur yalmaya
balladl.>

204
 .4‘~..: •.
-
._~←・
，
:

太郎は 花子が すきです. ところが 花子は それを

知りません.
Taroo wa Hanako ga s uki desu. T()~ 竺~~9~ Hanako wa sore 0
$IrImasen.
ぐTaroo Hanako'yu seviyor. Ancak ne var k i，Hanako ondan
habersiz.>

きのう 山下さんの家へ 行きました. ところが るすでした.

Kinoo Yama喜 ita-san no i
e e ikima吾 it
a. ア企.~.().r..!?9.型 rusu d e事it
a.
<DUn sayln Yamasita'ln，evine gittim. ~.~....Y:号!'....l.t i ， evinde
kimse yoktu.>

) SORET0
f 1J
.O ( そ れ と も ) <yoksa>

あなたが 行きますか.それとも わたしが 行きましょうか.

Anata ga ikimasu ka? Soretomo~ata 事 i ga ikima署00 ka?
くSiz gidecek misiniz? Yロksa ben mi gideyim?>

あの人は 阿部さんですか. それとも 福田さんですか.

Ano hito wa Abe-san desu ka? Soretomo Hukuda-san desu ka?
<0 (kiSi) sayln Abe mi? Yoksa sayln Fukuda ml?>

映画を 見ましょうか. それとも お茶を 欽みましょうか.

Ei9a 0 mimasoo ka? S( )retomo o-ca 0 nomima事00 ka?
<Film mi seyredelim? X~~ 号号 cay mi icelim?>

2
. E事i
t Gorevli Olmayan I
ki Basit CUmlenin Birle宰ti
riImesi:

TUrkce'de oldu~u gibi，Japonca'da da bu tUr birlesi量 cUmle

kurmak ioin ulaolar kullanlllr. Ancak，burada TUrkce'yle Japonca
araslndaki bir farkl belirtmek gerektir. TUrkce'de ulaolar sadece
fiillerden yaplllrken，Japonca'da ulaclar，hem fiillerden hem d e
slfatlardan yapllabilmektedir.
Ulaolar， temel cU皿lenin onUne getirilir ve temel cUmleye
degisik anlamlar kata~. Yani， ulaclarln zarflara benzer
ozellikleri vard1r. Simd， i Japonca'da f iil ve slfatlardan
tUretilmis degisik ulaclarl tek tek ele alallm.

205
 ー
守ー
、

a
) Uasu Seklindeki Fiillerden Yapllan Ulaclar:

Maau seklindeki fiilin sonunda bulunan/-masu/ atlldlktan

sonra geriye kalan k181m. ulac olarak kullanll1r. Bu durum sadece
fiiller icln gecerlidir. Bu tUr ulaclarln kullanll1S1 oldukca
Slnlrlldlr: genel1ikle de yazl dilinde ku11an111r. Aynl zamanda
yapllan iki hareketi gosterir:

畑では太郎が穏をかり、花子がそれを運んでいます.
Hatake de wa Taroo 9a i
ぜne 0 !5.実 ~.i.. Hanako 9
a 50re 0 hakonde
Imasu.
ぐrarhdaT aroo pirinc .TUi ・
J花or Hanako onu taSlyor.>

昨日私たちはピールを飲み、 寿司を食べました.
Kinoo wata事i-taci wa biiru 0 nomi. 5U事i0 tabema~ita.
<DUn biz bira J.ç.~.r.~.~. susi(Japon yemeklerinin bir cesidi)
yedik.>

外では風が吹き、 南も降っています.
Soto de wa kaze 9a 1_ l
1I
<I. ame mo hutte imasu.
<Duarlda rUzgar ~.再..i芝Qt. yaSmur da ya!lyor.>

) Te Sekli (De Sekli) (て、で) <-(y)ip>

b

Fiilin ve i-Slfatln te sek1i i1e na-slfatln ve ismin de

sekli. en slk ku11anllan u1ao seki11eridir. Anlam baklmlndan
ー(
TUrkce'deki / y)ip/ (ー(
/ y)lp/./ー( y)up/. /ー( y)Up/) u1ac ekine
benzemekle birlikte. bazen nedenleri belirtmede de kullanlllr.
l-Slfatln te sekli，ku sek1inin sonuna t e ek1enerek elde
edilir. ノ
ーTe/eki konmasa da. yani ku sekli d e. bazen ulac olarak
kullanllabilir:

.便局へ行って、 切手を買って来てください.
Yuubin-kyoku e itte. kitte 0 katte kite kudasai.
<Postaneye g HJ
.
p.
. pul ahp ge11n.>

彼は怒つて、 婦つてしまいました.
K
陶ar問ew a .~.~旬
ko
史Itt
口.町
.J!!
〈o主~H段免烈4担~. ddndU (ddnUp gitti).>
∞

私はあなたにまた会えて、 とてもうれしいです.
Wata事i冒 aanata ni mata aete. totemo ure宰 i i desu.
くBensizin1e tekrar &~.r..IJ.~.~.Þ.H..4.J.lJ!I!・ 1笠!~ cok sevincliyim.>

206
 このすいかは 冷たくて おいしいです.
Kono suika wa tsumetakute o i事 iid e su.
<Bu karpuz，I>.Q!旦き.竺~ 1ezzet1i (空 ~.8.\l~里 l 月.p'.1ezzet1 i).>

この間庖は むずかしくて 解けません.

Kono mondaiwa ~.~.~.担h空気ikut 竺 tokemasen.
<Bu mese1e ~Qr....QJ4旦8.~..J..c.J旦 cðzemiyorum.>

日本語は 閉県.支 おもしろいです.

Nihon-go wa kantan de omo~iroi d s
eu.
9i cekioi
<Japonoa .!QJ.畏友..y..~. i1 .>

饗は 病気で 寝ています.
Tsuma wa b χ竺qk!"Ede-nete i 11
1au
s.
。<ar1m .~.~.~.~ ~...旦1..4.11.8.11...J 良 in yatlyor.>

彼は 学生で 働いています.
Kare wa .9署長明主竺 id雪 hataraite i masu・
<0，~!.f..~nçJ.J.y..~.竺.f..~..;... ~i角田land 再} callSlyor.>

Te sek1inin dne皿1i oze11ik1erinden biri， baska u1ac1ar

icin teme1 teski1 etmesidir. Ornegin， /-tekara/ ve /-temo/
ulac1arl，as11nda，t e /-mo/ ek1eri getiri1erek
e sek1ine /-kara/ v
yapllan ulac1ardlr.

。) Te Sekli + KARA (
て か ら ) く--dikten sonra>

TUrkce'deki "..dikten sonra・anlamlnda kullanlllr. Te kara

ulaOl，sadeoe fiillerden yaplllr:

この仕事を終えてから帰りましょう.
Kono 事igoto 0 oete kara kaerima署00.
e
<Bu isi.Þ.J~J!A.i..k..~.'雪.~....~.Qg.r.号， (v) donelim.>
e

失敗してから濁ってもだめです.
. し-日……..…-日.訂1脅 h聖
~J..p..p.閉型 1ι 紅I空 a e
yamatte mo dame ds.
u
~~.~!L.Y.奴h恥明“ sonr 竺 ðzUr e olmaz.>
dileseniz d

..
:
t
そ の 作 家 は 死 ん で か ら 有 名 に な り ま し.
Sono sakka wa 軍1夙dek聖I里 yuumei ni narima~ita.
<0 yazar，oldUkten sonra meshur oldu.>

207
 白，・ー

d
) Te Sekli + MO (て も ) ( -se de，- se bile>

TUrkce'deki •.. .se d " veya ....se bile・ anlamlnda

e
kullanlllr. Hem fiillerden hem de slfatlardan yaPlllr:

急いでも、列車には間に合いませんよ.
I
ヰoid里 mo・re寄与 a n
i wa maniaimasen yo・
くAcele etseniz de， trene yetisemezsiniz galiba.>

この本は何度読んでもわかりません.
Kono hon wa nan-do y~~~ 空 mo wakarimasen.
くBukitabl kao defa okusam da anllyamlyorUm.>

加藤さんはどんなに忙しくても毎日七時間寝ます.
Katoo-san wa donna-nii..S.g.9.!l.~.i.~.，=，t~ 唱~q mai-nic; $ici-cikan
nemasu.
くSaYlnKatoo，ne kadar 里号 ~.g 1J).....~J.~呈 4聖" hergUn yedi saat
uyur，>

Na-81fatlardan ve "... 015a d a

"， "... 018a bile" anlamll
ulac yaplldl~l zaman， te mo yerine d
e mo seklini allr:

この魚は 生でも 食べられます.

Kono sakana wa nama de mo taberaremasu.
くBu ballk，空 t!....QJ~.生ーι型 yenebilir.>

日本語は 文法は簡単でも 文字はむずかしいです.

Nihon-go wa bunpoo wa kantan de mo m oci wa muzuka$ii desu.
くJaponca'nln grameri ~.o.J.<i.f..()J.与旦….4.<i yazls1 zor.>

Yukarldaki birinci ornekte oldu~u gibi， bazen de mo

ulaClnl demo aYlrtlcl edatlndan aYlrmak zor olur. (
bk. sayfa 117)

e
) T成 A (たら) <-diyse，- se，- (y}inoe>

Bu ulac，TUrkce'deki ...diyse・veya "..se・

ye benzer anla皿l
taSlr
.
Genellikle，dUz gecmis zaman seklindeki fiillerin，i-slfat
ve na-slfatlarln. ve bildirme edatlnln sonlarlna / ー ra/ e~i
getirilerek，bu ulac elde edilir:

208
 Kelime tUrU Temel sekli DUz gec. z
. Tara ulaCl sekli

fiil kaku .kaita kaitara

くyazmak> <yazdl> <yazdlysa>

i-Slfat yasa事ii yasa~ikatta yasa~ikat主主工主

くkolay> くkolaydl> <kolay olduysa>

na-slfat ~izukana 事i
zukadatt
a 事izukadat主主工呈
<sakin> くsa註ind-
i> くsakin olduysa>

bildirme da datta dattara

edatl

DUz gecmis zaman sekillE

lr
j inden tUretilmis tara ulaclarl
kaba saYllmaz，kibar konusma seklindeki cUmlelerde yan cUmle
olarak kullanlllr. 8aska bir deyisle. bu durumlarda， duz gecmis
za皿 andan tUretilen tara ulaCl. k ibarllk baklmlndan n口trdUr.
Ancak. cok kibar konusmalarda. kibar gecmis zaman sekillerinden
yapllmlS tara ulaclarl da kullanlllr:

Kelime tUrU Temel sekli Kibar gec. z

. Tara UlaCl sekli

f
iil kaku kakima寄i
ta kakima寄i
.
1主L主

i-Slfat yasa事 11 yasal

}iide~ i
ta yasa事ii
de事i
主主主主

na-slfat 事izukana $izukade$ita $izukade宰i

.1主
主主

bildirme da de宰i
ta de署i
主主工主
edatl

Gecmis zaman sekillerinin olumsuzlarlndan d a

. yine aynl
sekilde. yani sonuna /ー ra/ getirilerek. tara ulacl yapllabilir.

わからないことがあったら、 遠慮なく聞いてください.
Wakaranai koto 9a ~ttara. enryo naku kiite kudasai.
くAnlamadlglnlz sey varsa. cekinmeden sorun.>

雨がやんだら、 出かけましょう.
Ame 9a y
.りI
空 d
ar男
・ dekakema~oo.
くYagmur .M~ßJ夜空.E!' clkallm.>

2
09
 よかったら 家へどうぞ.
Yokattara u宰 ie doozo.
くbl 目安 e ve buyurun (16ter6eniz evimize buyurun).>

暇だったら 来てください.
Hima-dattara kitekudasai.
~_C?~.~..I:':~.!.~.， ge >
1in.

学生だったら 入揚料は 半分になったのですが.

。i!.~~.空空 !.....~.~.t~.呈r空 nyuucoo-ryoo 町a hanbun n
i natta no desu 9a.
<(Siz) 開:.r..~息宣.L..QJ 刊双9:.E~.~.~' giris Ucreti yar1ya inerdi ama..>

Tara ulacl， bazen TUrkce'deki • ...ince・ veya •.. .dH

ti
(...di~im. ...di~iniz vb.) zaman・anlamlnda da kullanlllr:

ドアを 開けたら 山中さんが 立っていました.

Doa 0 型免空J~.r 里 Yamanaka-san 9 a tatte ima~ita.
<(Ben) KaplYl 型S主.~.ç.担， (orada) sayln Yamanaka duruyordu.>

昨日映画を見に行ったら、 大変混んでいました.
Kinoo eiga 0 mini ittara， taihen konde i ma寄 it
a.
<DUn film seyretmeye gJgJ 星~.~聖書宇旦空思， cok kalaballktl.>

~) (NO) NARA (な ら ) <

.
.
..
.
.68
.- d
ojt
ru i8e>

Bu UlaCln anlaml， yukarldaki tara UlaClnlnkine yaklndlr.

TUrkce'ye •. ..se・veya •... dolru ise・seklinde cevrilebilir.
Fiillerin ve i-Slfatlarln dUz konusma sekillerine (dUz
sOyleyisteki simdiki ve gecmis zamanlarlna. sUreklili孟 kipine，
olumlu v e olumsuz sekillere) /-nara/ eklenerek elde edilir.
!simlerin sonuna do~rudan /-nar./ getirilerek，ve na seklindeki
na田昌 lfatlarln sonuna sadece /-ra/getirilerek elde edilir:

210
 ，
."
勿.
""，
，-一

J
与

DUz sekiller Nara.ulaCl

dszg， 曇 干 主 主iTea，

kaku くyazar> kaku nara くyazarsa>

kakanai <yazmaz>
kaiteiru (yazlyor>
kaiteinai <yazmlyor>
kaita <yazdl>
kakanakatta くyazmadl>
kakanai nara くyazmazsa>
kaiteiru nara くyazlyorsa)
kaiteinai nara <yazmlyorSa>
kaita nara <yazdlysa>
kakanakatta nara くyazmadlysa)

yasa~ii < kolay) yasa宰 ii nara <kolaysa>

yasa書 ikunai <kolay degil) yasa~ikunai n ara <kolay degilse>
yasa事 ikatta <kolaydl> yasa~ikatta n ara <
並 olay olduysa)
yasa~ikunakatta yasa事 ikunakatta nara
くkolay degildi> <kolay olmadlysa>

~izuka da <sakin> 宰izuka nara <sakinse>

吾izuka de n
ai くsakin degil) 寄 izuka de nai nara <sakin degilse>
事i
zuka datta くsakindi> ~izuka datta nara <sakin olsaydl)
~izuka de nakatta ~izuka de nakatta nara
<sakin degildi> <sakin 01皿asaydl)

gakusei da <dgrenci) gakusei nara くdgrenciyse)

gakusei de nai gakusei de nai nara
<dgrenci degi1> 〈也君 renci degilse)
gakusei datta <dgrenciydi> gakusei datta nara
くdgrenci olsaydl)
gakusei de nakatta gakusei de nakatta nara
<dgrenci degildi) くdgrenci olmasaydl)

Nara ulacl. bazen /no nara/ seklini de allr. Bu duru皿d a.

ulacln anlaml kuvvetlendirilir. (No hakklnda bk. sayfa 78). 1N0
nara/ da. fiillerin. i-slfatlarln ve na-slfatlarln dUz sekil1eri-
ne eklenir. Ancak. na-slfatln simdiki zaman olumlu sekline
eklenmez: yerine na sekli kul1anlllr:

DUz si皿 diki z

. Nara ulacl
kaku kaku nara
yasa~1 I yasa事 II nara
署izuka da ~izuka n ara

Simdi. bir kac ornek verelim:

2
11
 :
C
_， ~::~~:h- ..
明日ひまなら、 うちへ来てください.
A~ i
ta hi
ma nara• uci e kite kudasai.
くYarln bOSSanlZ. evime gelin.>

このニユースが本当なら、 大変です.
Kono nyuusu 9a hontoo nara. taihen desu.
くBu haber do星
.r
..
l
l
...
J
.空e. cok fena (zor bir durum var deme孟tir).>

急ぐのなら、 私は飛行機をすすめます .
i..~.().9.~....~.().. _rl.1l.明・ wata$i w
. a hikooki 0 susumemasu.
q明 1空…空 t黒eni 里.g_~.r..~.lt，.i}， 9 r..~.éI.' ben (size) ucak tavsiye ederim.>

g) EBA (えば) く ise>

Bu ulac. sartll yan cUmle yapmada kullanlllr. TUrkce'deki

/-se/. /-sa/ sart ekinin karSlllgldlr.
fiilin sozluk sekli sonundaki /u/' sesi 瓦aldlrlldlktan
sonra. geriye kalana /-eba/ eklenerek 0 fiilin sart sekli elde
edilir.

kaku <yazar> -
ー・-
ー司令 kak ー
ー・
ー司
ーー
・ kak-eba くyazarsa)
kiru くgiyer> -ー・・ー唱開~ kir -
-
・ kir-eba くgiyerse)
kuru くgelir> 岨園圃・ーー・~
kur kur-eba くgelirse>
suru くyapar> 9
明 胸 - ・
sur ー
ーーー
ーー→ sur-eba (yaparsa)

!-slfatlar ve fiilin olumsuz sekillerinaen b u ulac

yaplldlglnda. her iki seklin sonundaki li/ sesi atlllr. ka1ana
/-kereba/ e孟i eklenir.

samui くsoguk> -
園町園
園圃今 samu -・・-ー.
.
.. samu-kereba くsoguksa>
yasui <ucuz> ー
・ー
ー_
_，
・ yasu ・ ・_
，M
yasu-kereba <ucuzsa>
E

katai <katl> ~ kata -・・ -

・4 kata-kereba くkatlysa>
・
-
-・
E

kakanai <yazmaz> 4
kakana -ー→ kakana-kereba くyazmazsa>

その角を 曲がれば、 大学の正問が見えます.

50no kado o m型 S型r. .~.Þ Il.' dai
gaku no sei
-mon 9a m
iemasu.
くok Oseyi donerseniz. Universitenin ana kaplSlnl gorUrsunUz.>

あなたが今日忙しければ、 明日の午後 会いましょう.

Anata ga kyoo i 空.~.9.él. 聾 ik空r..~.b..il.. a$i
ta no 90go aI
ma事00.
<Siz bugUn me 結.~.l..~.~.f.l J 里. yarln ogleden s on
'rabul¥
lsall血.>

勉強しなげれば、 日本語はわかりません.
持附:.y..~~ヲ in竺~~.r:e..b..il.' Nihon-go wa wakarimasen.
<ç骨 t~.軍 maz芹éI.~..~..?i.!. Japonca anlamazslnlz.>

212
 ふ :#~~.'~，ら"，>'，よー~(::，_;..'
一
一、! 一 ..一 四 -"，. i
'
-.:
.:，
_町、
、::
-_-
.
，~.-- ー

.
:
x~--: -.ーも

h) TO (と ) <-(y)
ince，-
- i&e>

TUrkce'deki Iー(y)incelUlaClnln karSlllgldlr. Ayrlca，baZl

cU血lelerde sart belirtmede de kullanlllr. Cogu zaman， duz konusma
seklindeki fiillerin，slfatlarln ve isimlerin， dogrudan dogruya
sonuna eklenir. Ancak，gecmis zaman sekillerine ise eklenmez.

DUz sekli To ulaCl sekli

kaku くyazar) kaku 1旦 くyazlnca>
yasa辛 iiくkolay> yasasii 1旦 くkolaysa>
寄izuka da くsakin> sizuka da1 2<sakinse>
gakusei da <ogrenci) gakusei da 12くdlrenciyse>

Simdi，b
ir kac ornek goreli
m:

花子は本を読みはじめるとすぐ眠くなります.
Hanako wa hon 0 Y.l.
.
C r
n
i. h.a . c
:.i.
.I1
1.E
!.
!:"
1J.. . J
. l，
C sugu nemuku narimasu.
<Hanako kitap ok 明i3X il:....b..'吋 tli.y" .l. l1，~él hemen uyku&u gelir.>

肉は冷蔵庫にいれないとくさりますよ.
Niku wa reizooko ni irenait o，kusarimasu yo.
<Et buzdolablna konmaYlnca bozulur (kokar).>

あなたが学生だと、 列車の料金は二割引になります.
Anat a ga . s雪ku空空 id at 0， re害事 a no ryookin w
a ni-wari-biki ni
narlmasu.
くミ~.:Z;....!Utr.号n~jχ黒焦用 i 害. tren Ucreti yuzde yirmi indiri血 l
i olur.>

i
) NAGARA (ながら) <-(y)erek)

TUrkce'deki Iー(y)erekノ ulac ekinin karullgldlt. Sadece

fiillerden yaPlllr. Masu seklindeki fiilin. /masu/ klsml kaldlrll-
dlktan sonra geriye kalana / 申 nagara/ e klenerek. hu ulac sekli
elde edilir.

kakimasu - → kaki -→ kaki-nagara くyazarak)

hana畢 imasu ・
-
hanasi-ーー→ hana寄 i-nagara くkonusarak>
kimasu 一一→ ki ー→ ki-nagara <gelerek)

訟尾さんはテレビを見ながら仕事をします.
Matsuo-san wa terebiwo 1I_I.i.....r:t型 S里 ~a sigoto 0 署 imasu.
<SaYln Matsuo. televizyon &eyrederek i s yaplyor.>

213
 どこかで 8茶 を 欽 み な が ら 話 し ま し ょ う .
Doko-ka de o-ca 0 ~.~~.L._r!.~.9.11..r..聖 hana 事 ima~oo.
<Bir yerde cay icerek konu~allm.>

私は日本語をテープを聞きながら勉強しました.
Wata~i wa Nihon-go 0 t e e p u 0 15.L~J>....~_~.9.翌日 benkyoo-~ima 宰 i t
a.
<Ben Japonca'Y1 bant 9:J.l!l..~.f里 r里.~ call~tl 皿.>

Ayr1ca nagara，yukarldaki ornekler dlSlnda slfatlardan ve

fiillerln simdiki zaman olumsuz sekillerinden sonra da gelip，
・ama・veya - ral
t m
en・anlamlarlnl t aSlyabilir. Nagara. i-slfatlara
ve fiillerin olumsuzlarlna dogrudan d oltru
ya. na-Slfatlara ise
sonundaki /na/ atlld1ktan s
onra eklenir.
u
ra
-t-ta
e'e'UJ

事i
rinagara くb ilmesine ragmen)
Il
a-﹄
ra
n 事

ir
事anai nagara <bilmemesine ragmen)
s

yasa寄 iinagara <kolay olmaslna ragmen)

寄 izuk ト na → ~izuka →書 izuka nagara く s~kin olmaslna ragmen>

Simdi，bir kac ornek:

彼は若いながらこの分野では専門家です.
Kare wa w哩
与聖.
L.里.
刀 9
.
空r 担k ono bun'ya de wa senmon-ka desu.
<0，genc olmaSlna ragmen bu sahada uzmandlr.>

簡単ながら これで私のごあいさつといたします.
民容.~.!.聖 ~...n免9号 E聖 kore de 百ataku事 ino go-aisatsu t
o ita~imasu.
く~!.!~...Y..~....!?~.!!.H....~.!.g.~.l....~lll.!! b
eni
m konusmam bu kadar
.>

J) GA (が ) <ama>

Ga. ters anlamll i ki cUmleyi baglamaya yarar. TUrkce'deki

-ama- baAlama edatlna benzer. Ga eklense de yUklemin se孟linde bir
degi&iklik olmaz. Yani，ga，fiillerden，slfatlardan ve isimlerden
。lusanyUkle 皿lere dogrudan dogruya eklenebilir.
Ga'dan once hem duz he田 d e kibar konusma seklindeki
yUklemler gelebilir:

佐々木さんは病気でしたが、 会社に行きました.
Sasaki-san wa !?y.9..~.~..L.空e 空 iJa....9.~.. kai
~a ni i
kim
a事i
ta.
<5aY1n Sasaki ~旦叫旦~A~..!・...号!Il3l sirkete g it
ti..
>

そのレストランの科理は高いが おいしくありません.
Sono resutoran no ryoori w
a! 里失望. !
..
.
..
9
.
11
. 0i事iku arimasen.
<0 lokantanlD yemekleri l功 ~J.L. 聖典型 lezzetli deUl.>

2
14
 民臓は:単..締“主.支が退屈ではありません.

sc
m-K
-
a

al
el
n
・
-
F
Min'yoo wa .t里!:!.Ç，良性.A侵受~....9 号 taikutsu d
ew a

-AU
‘
.
-

¥/
A
•

'EA
局晶
g
<HalkmUziSi basit ama (OlmaSlna k arS1n
). •.

u"
Ayrlca ga. t emel cUmlenin on
tin
deb ulu
nup. teme
l cUmleye
eklenen bir not gibi fonksiyonu t
aSlyan. yan b
包glmslz cUmlenin
sonunda yer a
11r:

すみませんが、 ~へ行く道を教えてください.

l? ~.'."!!.!.!!!~_i毛空 n 虫垂・ e
kiei
ku mici 0 0宰 i
ete kudasai.
くA ffedersiniz. lstasyona giden yolu gosterin.>

きのう回中さんから開きましたが、 あなたは来年トルコへ行く
そうですね.
Kinoo Tanaka-san kar司 a! 5.l.
.I5.L'."!!竺
豊it
空豆
豆
U….
.
.
9.
Toruko e i kus oo desu n e .
匂 u
出ns日ay1
れ nTanaka'da 叩 n dιω
旦収~.y.収
芯凶以
z dβd明有
gidecek血 issiniz (degil mi?)> .

k) KEREDO(UO) ( け れ ど (も) ) <ama>

Keredo veya keredomo'nun fonksiyonu ve kullanlllS sek

li•
yukarlda anlatt1g1mlz ga'nlnkiyle hemen hemen a yn1d1
r. Anca
k.
kere~o vek eredomo. konusma dilinde daha s
lk kullanlllr:

佐々木さんは病気でしたけれど(も) 会社に行きました.
5asaki-san wa ÞY.空~.~..L...~竺主..i. J~..・.1明E竺内('."!!!?) kai宰an
i ikima~ita.
くSaYlnSasaki Þ..~.~.~.~.l!!.;“'_...~.J!I:里 sirkete g itti.>

そのレストランの料理は高いけれど(も)おいしくありません.
50no resutoran no ryoori wa 何ド弓.i.....~.~!...~.~.~.{照り oi 事 iku
arlmasen.
くol okantanln yemekleri .
p
.
.!
l.
h竺11 空里a l e z ze tl i degil.>

民韻は:墜.頼主 Tは..句.~.....(主) 退屈ではありません.

Ii
l n
'yo
o 町a t 里!:!~~月 A~.~日山長虫仁聖司~('!I.9) taikutsu d
ewa arimasen.
it'j

alkmuziSi. .~.~.~J
<H

•
ず

215
 、
.
、

、
ゐ
A

F
)N
1 O
NI (
のに) <8mB，- (
y)e r
Blmen>

Noni'nina n
laml， yukarlda aClkladlllmlz g a， k ere
dov e
keredomo'nlnkine b enzer. Ancak n oni， t a h
min e di
lemeyen，
beklenmeyen veyai sten皿eyenb ir durum anlatlllrken k ul
lanlld
lg l
icin.9 8，keredo v e keredomo'dan ayrllma~tadlr.
Cok kibar k onus皿alar dlSlnda， g enelli kl. d
e Uz k onus
m a
seklindeki fiillere ve slfatlara eklenir. Ancak， n a-
slfatln d a
seklined egi1. ~a sekline eklenir.1 s皿eeklendigi z a
man. i simle
noni araSlnaIn8/ k onur:

もう一時間も待っているのに、 パスはまだ来ません.
Moo ic
i-cik
an mo~貝 tt 空.!..r:.~....~竺Rt. b
asuw amadak
ima
sen・
<Art
lkb i
rs a
atti
r þ'~~.l..~血emiz竺..r..~.S里~~， ot
obU
shalagelme
di.
>

Bu ornekte， konusan kisinin b

uk ad
aru z
unsUreoto
bUsbek
ley
ece-
li
nih ict ahmine tm
edigiv e
yai s
temed
igian
laS
fll
r.B irk
acorne
k
daha 干ereli
m:

この子はまだ小さいのに、おとなといっしょに鋤いています.
(o
I n
okow
ama
da .ç.i..i:>.~.L..n().rl..i.. o t o n at oi s
soni hataraite
Imas
u.
くBuc o
cuk henUz.~.!.J.ç iJ.l:t...o.J~Ælß.l.!l~...r..Æl.g.III~!I. b
UyU
klerleb erab
er
cal
lsl y
or.>

春なのに、 まだ寒いです.
Haru-na n o n i .m adas a mu id es
u.
く耳貝h旦.r.....o.J.1!1!:手:.~..~.!1里 r 号星III~!I. hala soguk.>

)(
m N
A)N
ODE (
ので) <
.
.
..
.
.di
gi (-digim，diUniz v
b.)i
cin
>

Temel cUmlede belirtilen h

areke
t v eya durumu
n nede
nini
aclklamak i01nk ull
anlllr. Node isimve na-Slfat
lar d l
Sln
daki
yUklemlere eklendigi zaman， yUklemin seklinde bir de
gisik
lik
olmaz. 1 simv e na-ufatlardan s o
nra n ode yerine na n o
de
kullamhr:

8客 さ ん が い る の で 、 少しあとで来てください.
O-kyaku-san g
a.Lr..~....~!?~竺・ suk
o寄ia tod e kit~ k
uda
sai
.
<M isafir 叫ι蛾.~...JçJ!?: ， bir8Z so
nr8 8elin.>

少し寒かったので、 上着を着:tした.
S
ukos
i 空空~~.~.璽.t~~....rl竺司竺. u w ag
i0 k i
ma事 i
ta.
<B
iraz.~.Q.'.~昆.9..!.~.~，.I，I...JÇ..i..~， cek
etig i
ydi血.>

216
 木下さんは病気なのできょう来られません.
Kino~ita-san 町 a .~.y..~体 j n号 ~o.~~. kyoo koraremasen.
く5aYlnKinosita，り争再 E 空 ..()J4.~.g堕 ~91~ bugUn gelemiyor.>

) K此 A (か ら )
n <-mek yUzUnden)

Kara ba~la~a edatl d a node gibi，temel cUmlede belirtl1en

hareket veya durumun nedenini gOstermede kullanlllr. Ancak. node
ile kurulu birlesik cUmlelerde. neden-sonuc araSlnda do~al ve
objektif bir ba~ Vardlr. Oysa，kara ile kurulu birlesik cUmleler-
de neden-sonuc iliskisi，daha sUbjektif bir gdrUse dayanmaktadlr.
Baska bir deyisle， konusan kisinin sahsl dUsUncesine gOre neden
sonuca ba~latllmaktadlr. Bu yuzden， genelde node ile kurulu
birlesik cU皿 lelerde sonuc. kara ile kurulu birlesik cumlelerde
ise neden vurgUlanlr.
Kara'nln kullanlllS1na gelince: 1sim ve na-slfatlar dlSln-
daki yUklemlere do~rudan do~ruya eklenir. 1sim ve na-slfatlardan
sonra ise，kara yerine da kara. desu kara getirilir:

あなたは、注意しすぎるから かえってまちがえるのです.
Anata wa. ~.~.y..! 三~..i..::-.持\JJl i.r..lJ.. .~.~.f.聖 kaette macigaeru no desu・
<(Bence) siz f里.~J~...A~.k..k.里 t 里主堕.~~J.~日夜間票日~.g.~.~. hat a
yaplyorsunuz.>

木村さんは、たいへんいそがしかったから病気になったのです.
Kimura-san wa，taihen i l; ()9.il 軍i. k~.qa ...l<.ar a， byooki -ninatt a no
desu.
<(Bence) sayln Kimura. cok f型:l;J 型哩~.~.g1J. J.. .ClJ.'!I:~~_l yUzünd~I:l
hasta oldu.>

あしたは日曜日だから、 どこも混みますよ.
A署it 旦k
a wa n..!.臣.!.y..~.~三与 i d 空
型豆， d oko-mo komimasu yo.
く(Bence) yarln p..~完竺r..~JA.lJ.a.lJ_.Jc.J~ her taraf ka1aba11k
olacaktlr.>

)T
。 /
O(I (と き ) <-di~i (diUm，diUniz vb.) zaman>

Toki kelimesi， asllnda ・ zaman・ demektir. Ancak， zaman

gOsteren yan cUmleleri temel cUmleye bagla皿ada da kullanll1r.
TUrkce'ye ....diAi (di~i 血， diginiz ， dikleri vb.) zaman・，-
iken" seklinde cevrilebilir. 1 51皿 ve na-slfat dlSlnda， dUz
konusma seklinde kullanllan b Ut
tin yUklemlerin sonuna gelebilir.
1sim ve RI .-Slfatlardan sonra ise， t k
oi yerine na toki
getirilir:

7
史1
 ;
>
‘J

量毎回さんは、手紙を書〈とき.タイプライターを使います.
Iorita-san wa， t
l egami 0 .~.~.~.!:!....!9.!5.i.. taipuraitaa(typewriter)
o tsukaimasu.
<SaYln Morita，血 ektup f.型.;.~}長!.....~聖母I.~.~.. daktilo makinesi
kullamyor.>

私たちがホテルに着いたとき、雨が降りはじめました.
Wata事i-taci ga hoteru n i .~再開 it 型‘ ~~~J.. ame gah
uri
hacimema$ita .
くBiz otele y.県.r.~J!.~.!D，!.~...明~.~.~. ya~mur ya~maya basladl.>

私が子供のとき、日本はまだ貧しい国でした.
Wata事 iga ~.~.~9.~.~.刀旦J.9.~.J.. Nihon wa mada mazu事 i
i kuni de事 it
a.
く.
Ben 9..Q.ç.~.主~.~~
Japonya henUz fakir b ir Ulkeydi .>

p) TOKI Nl ( と き に ) <- iken>

Yukarlda aClkladl~lmlZ t
oki kelimesinden sonra n
i edatl
kullanlllrsa， TUrkce'deki •... iken・e benzer bir anlam elde
edilir:

東京から京都へ行くときに、 富士山が見えます.
Tookyoo kara Kyooto e i~~J~ki ~~i. Huci-san g a miemasu.
<Tokyo'dan Kyoto'ya 寂~~.e..!:.~.~.!}， Fuci Da~l g
OrU
ntir.>

節度をそうじしているときに、弁よさんが来ました.
Heya 空 。.0.
.0 .史1
. 士呈受JJ
. …τ
e
.
“ 町
i"
<OdaYl .~.'雪F男里i 員J.竺E与与‘雪旦， SaYln lnoue geldi.>

後は望号.主..の.主...煮 1
:
'
: 日本へ行きました.
Kare wa .9.~.~.~.竺生L...Il.o..・...~.9.~.l.・...C!J. Nihon e ikima$ita.
<0，型車.r..e..~.長!.玄与J明 Japonya'ya gitti.>

i edatl atlllp，
Hemen belirteli皿: YUkarldaki Orneklerdeki n
t
oki yapllsa da，colu zaman anlamda pek fazla degisiklik olmaz.

218
 q
) AJDA (あ い だ ) <-d181 (di8im. dUiniz vb.) sUrece>

Aida kelimesi. asllnda .ara・demektir. SUre bildiren yan

cUmleleri temel cumlelere ba81amada da kullanlllr. TUrkce'deki
....di~i(di~im. di~iniz vb.) &Urece.nin kar$lll~ldlr.
lsim ve na-slfatlar dlSlnda. dUz konusma seklindeki bUtUn
yUklemlerin sonuna gelebilir. Aida na-slfatlardan sonra geldi~in­
de. na-slfatlarln da sekli yerine s8 sekli kullanlllr:

Sizuka豆
皇・ くSakindir.>

事izuka-
旦呈 ai
da <sakin oldugu sUrece>

lsimlerden sonra aida geldi~inde. isimle aida araSlna /no/

konur:

Gakusei 昼
豆・ <ogrencidir>

gakusei 旦旦 aida くo!renci oldu8u sUrece>

Simdi bir kac Ornek gOrelim:

この道は、 工事をしているあいだ 通れません.

Kono mici wa. 民更o空:..\....~..章 !.J~.....Lr:.lI....~..i..~~. t
00remasen.
くBu yo1. J.l}.~旦!":.L.QJι~B 唄.里 q 雪 ~g.竺 geçilemez.>

私たちがいそがしいあいだ、 手伝いに来てください.
-t
Wata辛 i .ac ; ga .Llò.~.9.聖買 u.....~..i..~.~.. tetsudai n
i kite kudasai.
<Biz ~~量 .g.~)・-・目~J. ~~.g.~男型竺 s 型.r..~.竺竺. yardlma gelin.>

冬のあいだ、 熊は眠っています.
•~.~.y..~...~~. “司1 点争・ kuma 首a nemutte imasu.
<K~.~....叫収.8.g.3H!府県. aYl(lar) uyuyor.)

~Ayrlca. kono aida. bir 註a11p olarak. "gecen gUn・anlamlnda

kullandtr:

このあいだ、 私 は 初 め て 臼 本 の 8茶 を 飲 み ま し た .
Konoaict.a. wata$i wa hacimete Nihon"no o-ca 0 nomima$ita.
<G.~.ç.竺~....g.旦~ ben Ilk kez J8pon C8Y1 ictim.>

219
 同'.~:叫.
ー.，.、，_
f止じい!

r
) Zaman ve SUre Gosteren Diler Birlesik CUmleler:

Yukarlda aClklanan toki

. t okini ve aidadan baska. za皿 an
veya sUre gosteren kelimeler (to寄 i<sene>. t su
ki <ay>. h i <gun>
gibi) de. aynl sekilde kullanllarak. cesitli birlesik cU 血leler
kurulabilir. YalnlZ. bu tUr kelimeler.. genellikle n i edatlyla
beraber kullanll1r.
Zaman ve sUre gosteren basllca kelimeler sunlardlr:

to害i くsene>

tsuki <ay>

害uu くhafta>

h
i くgUn>

cikan くzaman. saat>

koro くcivar (zaman)>

Gunkan くan>

(Tsuki ve suu. baskalarlndan az kullanlllr.)

私は 閉本.Þ~..開:争 1: 負り...た.".年1:こ 生まれました.

Wata事 iwa ~J.!~~.~....9 号ー sen空~~.Il.i. maketa t osin i umarema~ita.
くBen. .J.旦 P.C?~.Y.聖 h豆r..ÞJ...~空Y..Þ.舎 ~.q. B._i黒.E!Il.E!d~ doadum.>

晴れた日に東京から富士山が見えます.
•t;.~.r..~J.!....~.!....DJ Tookyoo kara Huci-san 9a miemasu.
匂貯金一般~.~....9JA鴻"~.， .8.!J.~ Tokyo'dan Fuci Da!l gorUlebilir.>

和田さんは、会社が遣いので私が起きるころに家を
出ます
Wada-san 嘗 a
. kai$8 9a tooinode .!"~J~.主! •.9.
.1
1
..
.
.C
?
I.
<
. i
".
.r.閉...~.~.L~..."r.u. i
e0
demasu.
<SaYln Wada. sirketi uzak oldulu icin. Þ.E!"ll..~竺R型.~....k.IlJ与弓rken
evden Olkar.>

私が~に着いた瞬間に列車が出てしまいました.
?
烹里
.
IlJ里景設し i
"…
…-.
…
.
“
日 9a，
司 聖k 日.L..~.L.!.脅堕凶L~里旦.“...'.1.!.1l"~1I'-'. ..~J re帯宰 a 9
a dete 宰 i
l
m
町ai
lm
町a宰it
a.
く匂号照.“山.“ 主
M
i‘“旦.景型J.~.~.Y..!J.竺.閉 va旦叫A且呂県草恥3思久Q. t ren kalktl gitti.>

220
 ，
'
，'--，~t::<~， /.司 6 ・
芳 ‘，
~
<

3
. BaAlama Edatlarl v
e Ulaclar (Ozet):

Buraya kadar aClkladl~l~lZ cesitli birleJik cUmlelerde

kullanllan ba~lama edatlarlnl ve ulaclarl. TUrkce karSlllklarlyla
bir tabloda toplu olarak gorelim:

5
0宰i
te ve
50rekara ondan sonra
5uruto 。 yle olunca. 0 zaman
事 i
ka事i fakat. ama
tokoroga ama. ne var ki
5oretomo yoksa

- i(masu s
ekli
) I.
.
.
.(y)erek
-.te/de (te/de sekli) I
...
...
.(y
)ip
-t
e kara I，
. dikten sonra
.
..
..
.t
e/
de mo I-5e de，.
.
..
..
s
e bile
-
-tara - diyse. .
.
.se
-
-(no)nara .
.
.
.se
...
. do~ruysa

-eba - ise
.
.
.to -(y)100e

-
-nagara . (y)erek
，

-ga ， ama
品
、

-
-keredo(mo) 円， ama
内~nonl .
..
..
..
am
a..
.
.(y)e ra!men
-
-(na)node -dUi(vb.) lcin.
-kara '
"mek yUzUnden
-t
oki -dili(vb.) zaman

-
-to
kin
i '
" iken
-aida .
.
.
.dUi(vb.) sUrece

2
21
 可7 _ C U M L ES O N UEDAγLARI

Japonoa'daki ka，ne，wa，no，yo gibi oUmle sonu edatlarl，

adlndan da anlaSllaca!l gibi，cUmle sonunda yer a llr
. Prensip
itlbariyle， konusan kisinin cUmlede gosterilen duru皿 veya
harekete karSl hissetti!i duygularl， yorumlarl veya sUpheleri
belirtir~ TUrkce'de her birinin tam karSlll!l olmamakla birlikte，
bunlarlna benzeyen .yahu.，.ya.，. k
i.， ・ be"， .mi・ gibi edatlar
vardlr. Japonca'daki cUmle sonu edatlarlnl klSaCa aClklamaya
oaluahm:

. KA (か) EdatJ:
1

Her hangi bir cumlenin sonuna gelerek， 0 cUmleyi soru

ctim
lesi yapar. HatlrlanaCa!l gibi， fiillerin soru sekillerini
aClklarken，bu konuya klSaCa deginmistik. (
8註. sayfa 3
8) Ancak
ka. sadece yUklemi fiil olan cUmlelerden degil， her tUr
cUmlelerden soru cUmlesi 孟urabilir.

1 ・NE (ね) Edatl:

Ne edatl， 註onusan kisinin， cUmlede belirtilen kendi

aClklamaSlna veya gorUsUne dinleyen kislnin de katllmaslnl
istedi!ini gosterir. 8u edat，sadece konusma dilinde kullanlllr.
TUrkoe'ye，孟・abul edeceglniz gibi， ・ ・ ... degi1 mi・ seklinde
cevrilebilir:

，
横井さんは あした 学校へ 来ますね.
Yokoi-san wa a i
ta gakkoo e kimasu ne.
く5aYlnYokoi yarln okula gelecek，detil mi.>

あなたは オスマンさんですね.
Anata wa Osuman-san desu ne.
<Siz Osman Beysiniz. detil m1.>

DUz konuema eeklindeki yUkle 皿i taSlyan，

・ ve sonunda ne
cUmle sonu edatl bulunan c Um lel~r ， daha cok erkeklerin .
:onusma
k
dilinde kul1anlllr. Yukarldaki 1 k l cUmleyi erkeklerin konusma
dilinde kullandlll gibi so: yle yazabiliriz: (Ancak cumlelerin
anlamlarl delismez.)

222
 横井さんは あした 学位へ 来るね.
Yokoi-san wa a書 i
ta gakkoo e kuru n e.
<SaYln Yokoi yarln okula gelecek. degil 皿i.>

あなたは オスマンさんだね.
Anata wa Osuman-san dan e.
<Siz Osman Beysiniz. degil ml.>

Bu iki cUmle. cUmlenin sonuna dogru yUkselen bir tonla

(entonasyonla) soylenirse soru cUmlesi olur:

横井さんは あした 学校へ 来ますね.

Yokoi-san wa a畢 i
ta gakkoo e kimasu ne?
<SaY1n Yokoi yarln okula gelecek. degil mi?> ，
-2
、
‘
muB
ta
，

ztz

司
，
た

ン臼
さ nz
、

Lave
Jme
p--l
+21a 1
4哩

・
44S

ze m
可
ト

Je・
SEHM

-RH1a--
H

Adu

っ
on

M
叫

..•
ao
WS

nS
A円 / ¥
nqM

e
du
.

a
u

•. ，
d

，
n
h
・

¥J
皿

持品
w

•. •
縄場

3
. WA (わ) Edatl:

Bu edat. genel1ikle kad1nlar taraflndan ve konusma di!inde

kullan1l1r. Tek baS1na bir anlaml yoktur. Sadece konusmaYl
yumusatmak icin cUmlenin sonuna eklenir. Hem duz hem de kibar
konuema dilinde kullanlllr:

回中さんが 来たわ. [dUz konusma sekli]

Tanaka-san ga kita 嘗 a
.
<Say10 Tanaka geldi.>

回中さんが 来ましたわ. (kibar konusma sekliJ

Tanaka-san ga kimasita w
a.
くSaY1nTanaka geldi.>豆

この本は 怠もしろいわ. [dUz konusma sekli]

Kono hon wa omo宰iroi wa.
くBu kitap ilgi cekici.>

この本は おもしろいですわ. [kibai~onusma sekliJ

Kono hon wa omo$iroi desu w
a.
<Bu kitap ilgi cekici.>

223
 の ) Edatl:
4. NO ( _ . 、 町r
司
.

No edatl da. konusma dilinde kullanlllr ve cUmlenin

anlamlnl pek detistirmez. Daha cok kadlnlar kullanlr. Dinleyen
klsinin dikkatini sOz konusu olay veya duruma cekmeye yarar. Hem
kibar hem de dUz konusma dilinde kullanlllr. Eter cUmlenin sonuna
dotru yUkselen bir ton (entonasyon) cUmleyi soru cUmlesi yapar:

私は今忙しいの. [
dUz konusma sekli]
Watasi wa i
ma isogasiin
o.
<Ben si皿d
i mesgulUm.>

私は今忙しいですの. [kibar konusma sekli]

Wata事 iwa ima isogasiidesu n
o.
<Ben simdi cesgulUm.>

会訟は もうすぐ 始まるの. [

dUz konusma sekli)
Kaigi wa moo sugu hacimaru no(?)
<Toplantl birazdan basllyor (mu?)>

会識は もうすぐ 始まりますの. [kibar konus血a sekli)

Kaigi wa moo sugu hacimarimasu no(?)
ぐfoplantl birazdan basllyor (mu?)>

Cumle sonunda. no edatlndan sonra ne edatl gelirse. bir

konuda emin olma孟 icin lsrar ediliyor demektlr:

あした かならず 来てくれるのね.

A事 i
ta kanarazu kite kureru no ne?
<Yarln mutlaka gelecetinden emin misin?>

宿題が 終ったのね.
Sukudai g8 0冒 att
a no ne?
<Odevinin bittilinden emin misin?>

5
. YO (よ) Edatl:

noldu!u bir duru

Konusan kisinln 1yl bildili veya e皿 i 皿u.
bir konuyu， bu durum veya konu hakklnda hic veya yeterli bilgisi
。lmayan dinleyiciye anlatmak，bilgi vermek gerektili zaman， yo
edatl kullanlllr. Bu edat da，yazl dilinde kullanllmaz.
Yo edatl dUz konusma seklinde kullanlldltl zaman，
主onusan kisinin erkek veya kadln olusuna gore. cU 皿ledeki yo・ dan
once gelen klslmda detisiklik olur:

224
 小
: l ‘
._'
: :l:~訪;'_:='.，:‘
-
i

あなたは 知らないだろうが、かれは まだ 学生だよ.

Anata wa siranai daroo ga， kare wa mada gakusei da yo.
<Sen galiba bilmiyorsun ama， 0 henUz oRrenci.>
(dUz，erkek konusmaSl)

あなたは 知らないだろうけど、かれは まだ.学生よ.

Anata wa siranai daroo kedo， kare wa mada gakusei yo.
くSen galiba bilmiyorsun ama， 0 henUz oArenci.>
(dUz，kadln konusmaSl)

あなたは 知らないでしょうが、かれは まだ 学生ですよ.

Anata wa 事 iranai desoo ga， kare wa mada gakusei desu yo.
くSiz galiba bilmiyorsunuz ama，0 henUz ogrenci.>
[kibar konusma)

ここは とても 暖いが、外は 寒いよ.

Koko wa totemo atatakai ga， 50to wa samui y
o.
くBuraSl cok slcak ama，dlsarlSl soguk.>
[dUz，erkek konusmaSl)

ここは とても 暖いけれど、外は 寒いわよ.

Koko wa totemo atatakai keredo， 50to wa 5amui wa yo.
くBuraSl cok slcak ama， dlsarlSl soguk，>
[dUz，kadln konusmaSl)

ここは とても 硬いですが、外は 寒いですよ.

Koko wa totemo atatakai de5u 9a， soto wa samui desu yo.
くBuraSl cok slcak ama， dlsarlSl soguk.>
[kibar 孟onusma)

そんなに 一生懸命 働くと 病気になるよ.

Sonnani i号事 ookenmei hataraku t
o byookini naru yo.
くOylesine cok fazla callS1rsan hasta olursun.>
(dUz，erkek konusmaSl)

そんなに 一生懸命 働くと 病気になるわよ.

Sonnani i
害事 ookenmei hataraku to byookini naru wa yo.
りylesine cok fazla callSlrsan hasta olursun.>
く
[dUz，kadln konusmasl)

そんなに 一生懸命 鋤くと 病気になりますよ.

Sonnani i 害事。 okenmei hataraku t
o byookini narimasu yo.
くOylesine cok fazla caI1Slrsan hasta olursunuz.>
[k
ibar konulimaJ

2
25
 Bu durumlardan başka, e&er cUmlede fiilin emir şeklinden
sonra yo edatı kullanılırsa, dinleyen kisiye belirli bir konuda
ısrar edildiJi, dolaylı bir sekilde aniatılmak isteniyor,
demektir:

mıı.t. [düz, erkek konusmasıl

Suware yo.
<Otur,Otursana.>

~ 1) f;t ~ "' ot • [duz konusma seklinde: konusan klsi genel]

Suwarinasai yo.
<Otur,Otursana.>

~? "C < t=. ~ "' J:: • [ki bar konusma]

Suwatte kudasai yo.
<Otursanıza.>

6. DiOer CUmle Sonu Edatları:

Buraya kadar acıkladıJımız cUmle sonu edatlarından baska,

Japonca'da, ze, zo, mono, tomo, sa, gibi edatlar da vardır.
Bunları birer örnekle gösterelim:

;>t.. ~:&?-!!". [dUz, erkek konusmasıl

Sukoşi yasumoo ze.
<Biraz dinlensek ya!>

~;., fi<.:C. [dUz, erkek konusmasıl

Saa iku zo.
<Haydi, gidiyoruz.>

ft. ~ ~ ı;
tl fJ.. ? 'k. tı (J). [d Uz konusma]
Wataşi wa şiranakatta mono.
<Ben bilmiyordum ki.>

[dUz, erkek konusmasıl

lloçiron iku tomo.

(kibar konusma]
Moçiron ikimasu tomo.
<Elbette, mutlaka giderim.> •

Jl( .. ~ lv ~ ? it
}:! .:: t:t "' ~ • [düz, erkek konusmasıl
Kawaşima-san wa doose konai sa.
<Sayın Kawasima nasılsa gelmez.>

228
 Sa)'g~ .
gOatel'l
il
e ，
k 1010 dzel -
ekillerin kullaDllmaS1， yani
5
<< ，
，g Dfll'nin 01.a81，Japonca'nln zor tarafl olarak bi1inmekte-
dir. Ancak，)'ukarlda g d rd
UatimUz gibi， erkekle kadln1ar icin
，
farkll 01an dUz，kaba ekillerin ku11anlllSlnl dlrenmek de， hic
kolay deUl . diyebiliriz.

2
27
 18. SAYGI DILI

Japonca'da，dinleyen veya sdz konusu 01an ki~iye ba~ll

olarak degisen konusma sekilleri vardlr. Bu tUr se量illere Sa'l9J
1
Dili denir. Saygl Oi1i. Japonca'nln tipik bir ozelligi olmakla
birlikte，Korece gibi b aZl dillerde de bu1unur. Son olarak，
Japonoa konusurken dikkat edilmesi gereken bu Saygl 011i' n1
aQlklayaoaglZ. Hatlr1anacagl gibi， yUklem1er incelenirken，
yUklemlerin dUz konusma ve kibar konusma sekillerinin oldugundan
bahsetmistik. lste， bunlar da Saygl 011i'n1n bir bolU皿 UnU
01usturmaktadH .

. JAPONCA'OAYAKINCINREVE YAB
A M/CI CEVRE

Nezaket kurallarlna uyarak konusma sekli，birQok dillerde

vardlr. Ornegin TUrkce'de， tanlmadlglmlz kisilere ・ siz. diye
hitap ederken，yakln dostlarlmlza ・ sen. demeyi uygun buluruz.
Oysa Japonca'da，benzer durum oldukca karmaSlktlr. Japon
kUltUrUndeki belirgin ozellikler dile de yanslmlstlr. Baska bir
deyisle， kisiler araslndaki toplumsal iliskiler， Japonca'nln
kul1anlllSlnda dnemli bir yer t ut
ar. Bu durumun TUrkce'de karSl-
llg~ yoktur.
Japon toplumunun en onemli ozelliklerinden biri， kisiler
araslndaki iliskilerin y akJ71 ceVTe ve l IabaπCJ cevre・ye gore
degismesidir. Japonlar，karSllastlklarl kis11erin y akrn cevre・den
ya da y abancJ cevTe'den o1uslarlna cok dikkat ederler. YakJ7 l
cevre，genel1ikle，ai1e Uyeleri，akrabalar，arkadaslar ve benzer
kisi1erden olusur. Y abancr ceVTe 1se，yasca daha bUyUk olanlar，
hooalar，mUdUrler gibi i s veya toplumda daha yUksek seviyedekiler，
yabancl kisilerden olusur. Bireyin 町a kJn cevre'sindeki kisilerle
olan iliskileri， y aban
cr cevresindekilerle aynl degildir. Bu
ayrll1k，konusulan dilde de kendisini gOsterir.
Yakl7l ce
VTf
l ile yabancr cevre'nin Slnlrl kesin deltildir:
duruma gore degisebilir. Ornegin， bir sirkette Qallsan isOi kendi
sirketinde arkadaslarlyla konustugu zaman， patronunu yabancr
cevre・sine koyar. Oysa ayn1 kisi，herhangi bir nedenle baska bir
sirkete gidip oranln iScisiyle 量onustugunda， kendi patronunu bu
kez rakln cevre'sine koyabilir.
Saygl Olli，Japon toplumundaki kisiler araSl iliskilerin
dile yansl血aSldlr. Konusan kisi，dinleyen veya soz konusu olao
，
kisinin yak n c ev
re・den ; l4
ya da J banc1 cevre・ den olusuna gOre
delisen konusma sekillerini kullanll1r.

2
.
2.8
. JAPONCA・
B DA ・
VER
Jl
. ・VE ・
EK ALMAK・FIILLERI

Yakln cevre ve yabancI cevre aYlrlmlnln nasll dile yansl-

yaca~ln~ basit bir drnekle gdsterelim.
Japcnca'daki yaru ve kureru fiillerinin TUrkce'deki karSl-
h~l ・ vermek ・ tir. Bu i
ki fiilin araslndaki fark， anlamlannda
de~il ， k ul1anll1s1arlndadlr. Konusan kisi dahil olmak Uzere yakln
cevredeki bir insan，yabancl cevredeki bir insana bir sey verdigi
za皿an， yaru fiil1 kullanlllr. Bunun tersi olarak，yabancl cevre-
deki bir insan yakln cevredekine bir sey verdiU zaman， kureru
f1ili kul1anlllr. Bunu sema seklinde Sdyle gdsterebiliriz: (lnsan
figUrU veren kiSiyi，ok verilen nesneyi gdsteriyor.)

yaru

.~

Simdi bir kac ornek:

私は浅田さんにトルコ諮の本をやりました.
Wata寄 i町 a Asada-san n
i Toruko-go no hon 0 yarima事 i
ta.
くBen， saYln Asada'ya TUrkce bir kitap verdim.>
[単旦 (yakln cevre) ~ ~aYln Asad~(yabancl cevre)]

私の息子は毎朝犬にえさを主斗主主.
Wata$i 00 musuko wa mai-asa iou ni esa 0 yarimasu.
<Benim o~lum her sabah kope~e yel v
J
J erir.>
[benim oJUu~(yakln cevre) ー→ 主 主
主主 主 (yabancl cevre)]

浅図さんは私に日本籍の本をくれました.
Asada-sao wa 官 ata$i n
i Nihon-go no hon 0 kurema$ita.
く5aYlnAsada，bana Japonca bir kitap verdi.>
[~aYln Asad~(yabancl c evre) ー→ 主
豆旦 (yaklncevre)]

229
 メテさんは私の娘にトルコの怠もちゃを〈れました.
Mete-san wa wata事 ino musume n i Toruko no omoca 0
kurem1s
l ita.
<Mete 8ey，benim klZl皿aTUrk oyunCa!l verdi.>
[盟主担」主主 ( yabancl cevre) - - 0 Tenim klZlm(yakln cevre)]

TUrkoe'deki ・almak・fiilinin Japonca'daki karSlll!l morau-

dur. .Vermek・fiili gibi， i ki tane Japonca karelIl!l olmamakla
birlikte， bu fiil de 量ullan11d1!1 zaman yakln ve yabancl cevre
ay1rlmln1 unut血 amak zorUndaY1Z. CUnkU morau fiili，yak1n oevre-
.deki bir insan yabanc1 cevredekinden bir sey ald1!1 zaman，
kullan111r. Bunu 60y1e gOsterebiliriz:

morau

Yukandaki son i ki drnek cUmlenin anlamlannl deRistir-

meden，morau fiili kullanllarak，soyle yazabiliriz:

私は浅田さんから日本第の本をもらいました.
Wata$i wa Asada-san kara Nihon-go no hon 0 moraimasita.
<Ben，say1n Asada'dan Japonoa bir kitap aldlm.>
[1aY1n Asad~(yabancl cevre) ー→ 主主旦 (yakln cevre)J

私 の 娘 は メ テ さ ん か ら ト ル コ の 8も ち ゃ を も ら い ま し た .
Wata$i nomusume wa Mete-san kara Toruko no omoca 0
moraimasita.
<Benim k1Z1m，Mete Bey'denTUrk oyuncagl aldl.>
[匙主ゑ主主z(yabancl cevre) - - 0 ~enim klZ1~(yakln cevre)]

2
30
C. SAYGI OILINOEKI u
cAYRI IFADE SEKLI
Saygl di1inde. Uc ayrl ifade sekli Vardlr; Birin巴 isi saygl
gdstennek icin kullanlla71 ifadeler. ikincisi alcak gdnUIIUIUk
gdster混eki ci
71 kulla7 l1 1a百 ifadeler. ve UcUncUsU de kibarllk
gdstermede kulla7
l11a7
1 ifadeler. yani buraya 'kadar slk slk SOZ
edi1mis olan kibar k0 7l u~.a ~ekli ・ dir. Simdi. bun1arl tek tek
gorelim.

O. SAYGILI IFADELER:

Japonca'da. genellikle yabancl cevredeki kisilerin

davranls1arl ve durumlarl an1atlllrken sayglll anlatlm sekli
kul1anlllr. Ancak， bir ailede. anne ve babaya ne kadar saygl1l
olunulursa olunsun. yabancl cevrenin insanlarl onunde， yakln
cevredekilerden bahsedilirken saygl1l ifaaeler kullanllmaz. Yani，
konu$ulan kisiye gercekten saygl gosterip gostermemek1e，
konusmada saygl1l ifade1eri ku1lan皿ak araslnda her zaman dogrudan
bir i1iski yoktur.
Sayglll ifadelerde，fiiller ve isimler diger durumlardan
farkll sekillerde kullanlllr. Simdi. fiil ve isim1erin sayglll
anlatlw seki11erini aClklaya1lm.

1
. Fiillerin 5aY9.1. Anlat.m Sekli:

) 0- .
a ..NI NARIMA
却.0-.
.. NI NA
即:

Bir fii1in sayglll an1atlm sekli，0 fiilin masu sek1inden

ttiret
ilir. Once masu seklindeki fiilin /masu/ b ol
Umt
i atlllr.
Sonra. geriye kalan govdenin baSlna /ーI oneki， govdenin sonuna
。
da /ni narimasul eklenir:

1
. Masu seklindeki fiil: yomi盟主主旦

2
. /Masu/ klsml kaldlrlllr: yomi

3
. Ba61na /
。ーI eklenir: 金二yomi

4
. Sonuna /ni narimasul o-yomi ninarimasu
eklenir:

231
 .
、
v
~

Yukarlda gosterilen yolla elde edilen fiilin saygl11

anlatlm sekli. sonunda I masuloldulundan anlasllacall gibi. bir
tUr masu seklidir. Bunun i cin. diger masu sekilleriyle aynl
sekilde cekilir. YanI， f iilin saygl11. anlatlm sekli sonundaki
Imasul klSml，simdiye kadar gordUIUmuze benzer sekilde. Imasu/，
Ima畢 ita/. Imasen， Imasen d
/ esita/. Ima宰001 vb. gibi cekilir.
Fiilin sayglll anlatlm seklinden sonra. yardl凪 C1 fiil veya
Slfat gelirse. Inarimasul yerine I narul sekli getirilir.
(/Narimasul kibar konusma sekl， i I narul ise dUz konusma
seklidir.)

すみません.お待ちになりましたか.
Sumimasen. O-maci ni narima宰 i
ta ka?
〈白 zUr dilerim. Beklediniz mi?>

先生はこの本を去年お書きになりました.
Sensei wa kono hon 0 kyonen o-kaki ni nar)ma宰 i
ta.
<Hoca bu kitabl gecen sene yazdllar.>

お娘事撲は日本籍をお話になるそうですね.
O-coo-sama wa Nihon-go 0 o-hana宰 ini naru soo desu n
e.
<KUCUk han1m Japonca konusabiliyormus. degil mi.>

b) 0-.
..K
llDA
SAl
MA
Sl
.， 0- ... K
J UDA
SAR
U:

SayglIl anlatl皿 seklindeki fiillerin sonunda I

ni narimasul
veya Ini narul yerine. bazen Ikudasaimasul veya Ikudasarul bulu-
nur. Bu sekiller，yabancl cevredeki bir kisinin yakln cevredeki
birine iyi niyetle davrandlgln1 ya da yararll olmak istedigini
gOsterir. Bu durum en cok saygl Il ifadelerdeki fiillerin emir
sekillerinde gOrUIUr:

sOzlUk s
. saY~lll S
. saY~lll emir S
.

yomu <okumak> 旦-yomi ninarimaSI

』 旦-yomi 昆旦昼豆呈呈i
<okuyunuz>

kaku <yazmak> 旦-kaki ninarimasu 旦-kaki 主旦昼呈呈呈i

くyazlnlz>

i ninarimaat
matsu<beklemek> 皇-ma.c 』 旦 弔 問 i担 坐 盟i
くbekleyiniz>

2
32
 「

>

少し怠待ちください.
Suko辛 io-maci kudasai.
くBiraz bek1eyiniz.>

お気をつげください.
O-kiotsuke kudasai.
くDikkat ediniz.> .
:.~

先日はおいしいりんごをお送りくださり、ありがとうごさいます.
Sencitsu wa oi~i i ringo 0 o-okuri kudasari. arigatoo
gozalmasu
くGeceng Un (bize) nefis elmalarl gonderdiginiz icin，
tesekkUr ederi皿.>

。) Kural D1Sl Sayglll Anlatlm Sekillari:

Bazl fii11erin sayglll anlatlm sekli，yukarlda aClkladlgl-

mlz kurallara gore elde edilmez. Bu aCldan kural dlSl 01an
sayglll anlatlm sekilleri asaglda verilmistir:

SAYGILI ANLATIM SEKLt

SOZLUK SEKLl
dUz konusma sekli kibar konusma sekli

suru nasaru nas81masu

くetmek>

mlru goran n
l naru goran n
i narimasu
<gormek>

IU 。害事 aru 。害事 almasu

<demek>

sinu nakunaru nakunarimasu

くolmek> o-nakunari ni naru o-nakunari ni narimasu

taberu
<yemek>
me寄 lagaru me署 lagarlmasu
nomu
<icmek>

iku
<gitmek>

kuru I
ra事事 aru I
r8害事 almasu
くgelmek>

I
ru
くvar>
一一

233
Simdi bir kac ornek verelim:

何を召し上がりますか.
Nani 0mesiagarimasu ka?
<(Yemek olarak) ne allrSlnlZ (ne arzu edersiniz)?>

どうぞご覧ください.
Doozo goran kudasai.
<Buyurun. baklnlZ.>

今何とおっしゃいましたか.
Ima nan to 0害事 aima寄 i
ta ka?
<Simdi ne (diye) buyurdunuz?>

d
) Sayglll Anlatlm Sekli Olarak Kullanl1an Edilgen Sekli:

Fiillerin edilgen sekilleri de， saygl11 anlatlmlarda

kul1anl1abilir. Anc
ak. belirtilmek istenen saygl derecesi. 10-
ni narimasu/ se孟linde kullan11an fiillerin belirtti~inden
biraz daha azd1r:

すみ家せん.待たれましたか.
Sumimasen. Matarema事 ita ka?
<OzUr dilerim. Beklediniz mi?>

先生はこの本を去年寄かれました.
Sensei 冒 akono hon 0 kyonen kakarema宰 i
ta.
<Hoca bu kitabl gecen sene yazdllar.>

g娘 様 は 日 本 緩 を 醤 さ れ る そ う で す ね .
O-coo-sama wa Nihon-go 0 hanasareru soo desu ne.
<KUOUk hanlm Japonca konusabiliyormus. detil mi.>

2
. Isimlerin SaY9111 Anlatlm $ekli:

a
) Kisileri BelirtenKelimelerin 8aYI111 Anlat1m Sekilleri:

Konusulan veya soz konusu olan kisi yabancl ' ce

vreden
01urs8. ona sayg1 gostermenin de~isik yollarl vard1r. Bunlardan
en s1k kullanllanl，soyadlarl sonuna I -sa闘 1ekinin getirilmesi-
dir. Ki &llerin soyadlarl sonuna getirilen 1 -8.nl eki kibarhk
gosterirken，I-samal saygl gosterir.

234
 ヱ
ー .
.
..
.
.
-
・
-
.'，
;
.
..ィ'

BaZl kelimelerin，ozel 8aY8111 anlat1m sekilleri Vardlr.

ðrne~in ， oku-sama <hanlm (karl anlamlnda)>， o-coo-sama <klZ>，
gO-$isoku <coouk>， gO-$ucin <bey (kooa anlamlnda)> kelimeleri，
yabanol cevredeki kisilere saygl gostermek ioin kullanl1lr.

) 0- .
b .
.
， GO-
YabanCl oevredeki insanlara 8it nesneleri gosteren
kelimelerin de， saygl11 ifadelerde kullanllan Ozel sekilleri
vardlr. Bu durumda， isimlerin OnUne / 0ー/ veya /g。ー/ Oneki
getirilir. Genel olarak，/0-/ oneki， aSl1 Japonca kelimelerde，
/go-/ oneki ise，Cince'den odUnc kelimelerde kul1anlllr. drne!in，
署igoto <i8> kelimesi， sayglll ifadelerde 0一事 igoto， hon
<kitap> kelimesi de go-hon seklini al1r.

235
E
.AL
CAKG
ONU
LLU
LUKB
ILD
IRE
NIF
ADE
LER

1
. Alcak G也nU1
1U1 diren I
Uk Bi1 fade1
eri
n Ku1
1an1
11$
1:

Yukarlda aClkladl!lmlz saygll1 ifadelerle ilgili $ekiller.

yabancl cevredeki insanlarln daVranl$larlnl veya duru血 larlnl
belirten fiillerde ya da onlara 8it nesneleri gosteren isimlerde
kullanlllyordu. Japonca'da. saygl belirtmede kul1anllan ba$ka bir
yol da， alcak gonUIIUIUk bildiren anlatlmlardlr. Bu tip konusma
sekli， sayglll ifadelere Zlt bir bicimde. yak In cevredeki
insanlarln daVranl$larlnl veya durumlarlnl belirten fiillerde
gorUIUr.

2
.Fii
lin Alcak GtlnUllUIUk Bildiren Sekilleri:

Fiilin alcak gonUIIUluk bildiren 'sekil1eri， sayglll

anlatlm seklinde oldugu gibi， masu $eklinden tUretilir. Once.
masu $eklindeki fiilin I masul b ol
Umti atll1r. Geriye kalan
govdenin baSlna 10-1 oneki. sonuna da 1宰 imasul eklenerek. fiilin
alcak gonUIIUIUk bildiren $ekli elde edilir:

1
. Fiilin masu sekli: yomlmasu

2
. IMasul klsml kaldlrlllr: ，
yom

. BaSlna 1
3 0-1eklenir: ニy
旦 o
ml

4
. Sonuna I~imasul eklenir: o-yomlSImasu

Fiilin alcak gonUIIUIUk bildiren seklinin I masul klsml.

simdiye kadar gordugUmUze benzer $ekilde， I mas
u/ . Ima~ita/ ，
Imasen/，Imasen de事i ta/，Ima事。0 1vb. gibi cekilir.
Alcak gonUIIUIUk bildiren fiil1erden sonra yardlmcl fiil
veya slfat gelirse，0 fiilin 1事imasulbolUmU I surul olur. Baska
bir deyisle，yardlmcl fiil veya slfatln onUnde， kibar konusma
sekli olan I~imasul yerine dUz konusma sekli olan Isurul
kullanlllr.
E!er 1事imasul yerine l ih$imasul kul1anlllrsa. daha
sayglll bir anlatlm olur.

236
 -、ー，，":~..;.i...
ト j ・「
‘一
，主九三

私はここでお待ちします.
Wata$i wa koko de o-maci $imasu.
くBen burada bekleyecegim.>

むすこが臭織をお宅までお送りします.
Musuko 9a oku-sama 0 o-taku made o-okuri $1masu.
くOglumhanlmlnlZl evinize k adar gotUrecek.>

そのことについてお話しいたしましょう.
50no koto ni tsuite o-hana畢 i ita$ima$oo.
<0 konu hakklnda kOnUsaYlm.>

Fiilin saygl11 anlatlm sekilleri gibi， baZ1 fiillerin

alcak gonUIIUIUk bildiren sekilleri kural dlSldlr:

ALC
必{ G u
ONULLUL KB!LD!REN SEKLl
SOZLUK SEKLl
DUz Konusma Sekli Kibar Konusma Sekli

suru i
tasu ita宰imasu
<etmek>

miru haiken-suru haiken-~imasu

<gormek> haiken-itasu haiken-ita署 imasu

IU moosu moo宰 imasu

<demek> moo宰I-ageru moo$i-agemasu

taberu
<yemek>

nomu itadaku itadakimasu

くicmek>

morau
<almak>

iku
くgitmek>
malru maIrImasu
kuru
<gelmek>

iru 。
ru 。
rlmasu
<var>

au 。
ー
冊 e-ni-kakaru o-me-ni-kakarimasu
くgortlsmek>

yaru sa$l-ageru sa事I-agemasu

くvermek>

237
 =言~ -
:
~~.;，" ‘」

、 一 、 --
-
_- ・
て p
・
ー

そ舟:主、 ι弓，"-;'.ー
Simdi bir kac ornek: F ・_::，...~..ぞ
.....‘;{~-~~ :
'
- .;~:....;-'

t3読みになるなら、その本を s貸 し し ま し ょ う .
O-yomi ni naru n
ara
. sono h
on0 o-ka宰 i$ima$oo.
<Okuyacak isen
iz.0 kitab
lo dU
nc vereyim.>

f少 し 怠 待 ち く だ さ い o Jと母が申しています.
.Suko寄io -mac
i kudasai.- t oh aha9a moo宰 i
tei
mas
u.
くAnnem "Biraz bekleyiniz." diyor.>

こちらへいらっしゃいますか、 それとも私がそちらへ
参りましょうか.
Kocira e ira害事 aimasuka.s oretom
o wata事 i9a socira e
mairima$oo ka?
くSiz buraya ml buyurursunuz. y
oksab enm i oraya (taraflnlZa)
geleyim?>

238
 .KIBAR KONU$MA $EKILLERI

. DUz v
1 e Kibar Konu寄ma $ekiIIeri:

Daha once de belirtmiGtik. Japonca'daki sayglll ifadelerin，

alcak gonUllUlUk bildiren ifadelerin， kibar ya ' d
a dUz konuGma
sekillerinin TUrkce'de tam karSlll民larl yoktur. Oysa， Japonca'-
daki bu de~isik anlatlm sekillerinin ayn aYrl kullanlllslan
vardlr.
Hatlrlanacagl gibi，kitabln baSlndan beri，yUklemlerin dUz
konusma seklinde mi，yoksa kibar konusma seklinde m i kullanllaca-
alna gdre ayrl ayrl cekim sekilleri oldu~unu belirttik. Ornekle-
rimizde daha cok yUklemlerin kibar konusma seklindeki kullanlllS-
larlna a!lrllk verdik.

2.DUz ve Kibar Konu~ma $ekilleriyle Sayglll Ifadeler

Araslndaki Fark:

Yukarlda anlattlglmlz sayglll anlatlmlar ve alcak gonUllu-

lUk bildiren anlatlmlarla，kibar konusma sekli araslnda. kUSkusuz，
Sl並1 bir iliski vardrr. Kibar konuoma sekiller， i genellikle.
sayglll anlatlmlar ve alcak g口nullulUk bildiren anlatlmlarla
birlikte kullanlllr.
Ancak， konUsmanln kibar ml yoksa dUz 皿U olacaglnl kesin-
lestiren unsur，konUsmanln sayglll olup olmayaca~lnl ， ya da alcak
gonullUlUk bildirip bildirmerece~íni kesinlestiren unsurlardan
farklldlr. CUnkU. konUsmanln kibar m l yoksa dUz mU OlaCa!l，
konusmanln iceriginden hiC etkilenmez. YalnlZCa konUsmanln yapll-
dl!l ortama， ozellikle de konusan kisiyle dinleyen araSlndaki
iliskiye bagll olarak kesinlestirilir. Oysa. sayglIl ve alcak
gonUllUlUk bildiren anlatlmlarln 孟ullanllmasl. konUsmanln iceri-
gine baghda ve konusulan， 8oZ edilen kisiye gOre degisir. Bu
durumu orneklerle gostermeye callsallm:

[dUz konu~.a ~ekli]

私はきょう道で伊頭さんと会った.
Wata$i wa kyoo mici de itoo-san to atta.
<Ben bugUn yolda sayln ltoo'yla karSllastlm.>
•
[kibar konu~.a ~ekli]
私はきょう道で伊藤さんと会いました.
Wata事 iwa kyoo mici de Itoo-san to aima~ita.
<Ben bugun yolda SaYln 1too'yla karS11astlm.>

239
Bildijtiniz gibi
. birinci 巴Umle dUz，ikincisi ise kibar seklinde
kullanllan yUklemlerle kurulmustur. lkinci cUmlede，konusan kisi
dinleyen kisiye kibar bir sekilde konusmak istemektedir. Fakat，0
cUmlede sayglll veya alcak gonUllUlUk bildiren anlatl血 sekli
yoktur.

3
. OUz ve Kibar Konu寄ma $ekiIleriyle Sayglll Ifadeler Araslndaki
11i害ki:

5imdi，sayglll ve alcak go n
tllIUlt
lk bildiren anlatlmlarla
kibar konusma seklinin iliskini gorelim:

私はきょう道で伊藤さんとお会いした.
Wata辛 iwa kyoo mici de !too-san to o-a; sita.
くBen bugUn yolda saYln !too'Yla karSllastlm.>
(Dt
lz konusma seklinde alcak gonUllUlUk bil~irilmektedir.)

私はきょう道で伊藤さんとお会いしました.
Watasi wa kyoo mici de Itoo-san t
o o-ai simasita.
くBen bugUn yolda saYln !too'yla karSllastlm.>
(Kibar konusma seklinde alcak gonUIIUIUk bildirilmektedir.)

Birinci cUmlede konusan kisi， saYln ltoo'ya karSl. tevazu g目ste-

rerek， sayglll davranmak geregini duyarken. dinleyene dUz bir
ifadeyle konusmaktadlr. lkinci cUmlede ise， konusan kisi， sayln
!too'ya karSl sayglll davranmakta. ve aynl zamanda dinleyene
kibar bir.ifade kullanmaktadlr.
Sayglll ifadelerin kullanlmlnda da， buna benzer durum
gorUIUr:

きょう会社に伊腹さんがいらっしゃった.
Kyoo kaisa ni itoo-san ga ira害事 atta.
くBugUn sir孟ete saYln !too tesrif buyurdu.>
(DUz konusma seklinde sayglll ifadeler kullanlllr.)

きょう会社に伊藤さんがいらっしゃいました.
Kyoo ka
i寄a n i Itoo-5an ga ira害事 aimasita.
<BugUn sirkete sayln.ltoo tesrif buyurdu.>
(Kibar konusma se孟linde sayglll ifadeler kullanlllr.)

。 zet olarak soylemek gerekirse. sayglll veya aLcak gonUl-

IUIUk bildiren ifadelerin ve kibar konusma seklinin birbirine
benzeyen yOnleri olmakla b irlikte， sayglll ve alca並 gOnUllUlUk
bildiren ifadeler konusmanln iceritine， kibar konusma sekli i se
konus皿a ortamlna ba!ll olarak kullanlllr，diyebiliriz.

240
 ←__，匂- -
'
‘
F

~'-. .

. Bildirme Edatl DESU・

4 nunCok Kibar Konu事ma $ekli
:

Bildirme edatl desu，zaten kibar konusma seklidir. Ancak，

cUmlenin daha kibar yapllmasl istendigi zaman， de gozaimasu
kullanlllr. YUklemdeki isi血 veya na-slfatln sonuna desu yerine de
gozaimasu eklenirse， isim veya na-slfatll yUk lemlerin cok kibar
.
konusma sekli elde eailir:

Normal kibar konusma sekli Cok kibar konusma sekli

gakusei desu gakusei de gozaimasu

く白星 rencidir>

Hihon-cin desu Nihon-cin de gozaimasu

<Japon'dur>

kenkoo desu kenkoo de gozaimasu

，
<slhhatlidi:>

sizuka desu sizuka de gozaimasu

<sakindir>

!-slfatlaraan scnra，de gozaimasu yerine gozaimasu getiri-

lir ve i-slfatlarln son bolUmleri de biraz de~isir:

Normal kibar konusma sekli Cok kibar konusma sekli

takai desu tak

.旦 gozaimasu
Q
くyU孟sektir>

hutoi desu 旦 gozaimasu

hut旦
<kallndlr>

hikui desu hik

旦旦 gozaimasu
<alcaktlr>

。
okiidesu ook，
I旦 gozaimasu
旦
<bUyUktUr>

utsuku寄 iidesu utsuku事旦旦 gozaimasu

<gUzeldir>
，
-
-
-t

、
n

dl
t
ag
oi

-
ssa
u-I
事e
s
l

tano事
旦笠 90Z&imasu
e
n
e

e
︿

F
--

%41
G. SAYGI DILININ O邑RENI cI
ulesI I N GEREKLIUNSUR

Yukarlda gOrdUgumUz gibi， Japonca'daki s ayg1 dilinin

kullanlllSlan， oldukca karulktlr. Bu durum. saygl dilinin
sadece di1bi19isi kurallanna degil. konusmanln ortam1na ve
ioeriline de bagll olarak kullanllm8slndan 註8yn8孟lanmakt adl
r .
Dilbilgisi kurallan bu tUr kitaplarda da aclklanabilir. Oysa，
konusma ortamlarlnl. konusan kiSiyle konusmaya kat11an ve1 'a
konusmada konu olan diger kisilerin iliskilerini tam olarak
kitapta aClklamak mUmkUn delildir.
Saygl dilini ogrenmek icin ideal yol， kuskusuz. Japon
toplumunda yasamaktlr. Ancak. herkes bunu yapamaz. Onun icin b u
seviyede. konusmalarda. 司a1
'gl11 veya alcak gOnUIIUIUk bildiren
ifadeleri kul1anmaya kalkmadan. sadece kibar konusma seklindeki
cUmleler 並ullanmak，daha uygun bir yol olacakt1r.

242
DoRDUNCUBOLUM

KONV.$MA M E T NJ
 るぐ:~.:;;.宇・，二
一一-
.，l~

a
A
. SELAMLASMA "
、
， 『 ‘ ー 一

‘ 、 、官‘ 当日、 ~品
'
:
:
-;
:
-
-=
4
-~~'.I
..• ，，
-
.-
.
~-::

幡 、
~.~

Konniciwa.

. O
2 hayoo.

. O
3 hayoo gozaimasu.

. K
4 onbanwa.

. Y
5 ookoso.

. I
6 ra$
$ai
.

. i
7 ra$
$ai
mas
e.

8. Yoku i
ra害事 aima帯i
ta.

. M
9 o署 im
O$i
.

10. Go-kigen i
kag
a desu ka?

1.O
1 -genki desu ka?

1
2.H
ai. o-kage-sama d
e.

1
3. Hisa$iburi desu n
e.

1
4. Arigatoo.

1
5. Arigatoo gozaimasu.

1
6.S
umi町l
ase
n. (Suimasen.)

1
7. Moo事i
wak
.earimasen.

1
8. 000 i
ta事i
ma$
ite
.

1
9. Tondemo arimasen.

2
0. Ooozo.

2
"
"
. Merhaba.
1

2
. GUnaydln. [
Sam
i血 ikonusma seklindel

3
. GUnaydm. [
Kib
ar konusma seklindeJ

4
. l
Yi aksamlar.

5
. Hos geldiniz.

6
. Hos geldiniz.

7
. Hos geldiniz. [
Kib
ar konusma seklindeJ

. H
B os geldiniz，safalar getirdiniz.

9
. Alo. [Telefon konusmaslnda)

1
0. Nasllslnl
Z?

1
1.l
yi misiniz?

1
2. Evet，~ayenizde (iyiyim).

1
3. Ne zamandlr gorUsmedik，degil mi?

1
4. TesekkUrler.

1
5. TesekkUr ederim.

1
6 ・
. Affedersiniz.

1
7. OzUr dilerim.

1
8. Rica ederim'J bir sey delil.

1
9. HiO oyle bir sey yok. (HaYlr，dyle delil.)

2
0. Buyurun.

245
 J~ー， ‘ 、
ー
祖、
，，-~. ー 一
・ 、
ヒ ー
五区二 、

~'.【--，_..

こどぇ2
"1;% ι
- '.~ . 曹 が

(
'
"'
i

21.0-cama 事imasita.

2
2. Sitsurei 宰 imasita.

2
3. Go-mendoo 0 o-kake sima事 it
a.

2
4. Yoro署i
ku onegai simasu.

2
5. Oku sama n
畳 i yorosiku o-tsutae kudasai.

2
6. Ka~ikomarimasita.

2
7. $ooci simasita.

2
8. O-genki d
e.

2
9. Mata aima辛00.

3
0. Dewa mata.

. Sayoonara (Sayonara).
31

3
2. O-yasumi nasai.

3
3. Ittera害事 ai
.

3
4. itterassaimase.

3
5.α官呈 detoo gozaimasu.

3
6. Akema寄i
te omedetoo gozaimasu.

3
7.Y
oi o-tO$; 0
..

3
8. O-kuyami mOO$1 agemasu.

3
9. Sinpai sinaide kudasai.

40. Kanpai.

246
 F 、
nー

.
ょ 主 ぐ、・
I z

-~可.

.
-.
・-

. Rahatslz ettim.
21

2
2. Rahatslz ettim.

2
3. Size cok zahmetler verdim.

2
4. Bana yardlm Ve ilginizi rica ederim.

2
5. Hanlmlnlza selamlml iletiniz.

2
6. Bas UstUne.

2
7. Bas UstUne.

2
8. Hosca (Sagllcakla) kalln.

2
9. Gene gorUselim.

3
0. Tekrar gorUselim.

. Allaha lsmarladlk. (GUle gUle.)

31

3
2. tyi'uykular. (
1yi geceler.)

3
3. GUle gUle. (!yi yolculuklar.) [Samimi konusmadaJ

3
4. GUle gUle. (!yi yolculuklar.) [Kibar konusmadaJ

3
5. Tebrik ederim.

3
6. Yeni YlllnlZl kutlarlm.

3
7. lyi seneler (dileri血).

3
8. BaSlnlz sal olsun.

3
9. Merak etmeyin.

4
0. Serefe. (Serefenize kaldlrlyorU&.)

247
 一 甲 山
内~..;，.- ~I ，，_~.三 y 日 t
，一ー司 明、ど?
一一
I町 一 、
l 黒一式、'.宇. '
'-'
.'、
・日
.~ ，
:
_
;_-
_
.
.'s
. .
:
;:
:
"'
"
.イ
ー
B. TANISIIA .
一
M
:.
守二三
・.一
色~".

Wata事 i wa Yamada desu.

2
. Watasi wa Yamada to moosimasu.

3
. Kore wa wata事 i no kanai desu.

4. Kore wa wata事 i no sucin desu.

5
. Hacimema$ite.

6. Kore wa wata$i no mei$i desu.

7
. Mei$i 。itadakemasu ka?
8
. Sumimasen. Ainiku motte orimaseo.

9
. Kocira wa Satoo-san desu.

'
0. Tookyoo Gaikoku-go Daigaku de Toruko-go 0 0事 iete
Ira害事 almasu.

11
. Tonari nl ira害事 aru 00 9a Satoo-san no oku-sama desu.

1
2. Ano kata wa donata desu ka?

13. Kawamura-san desu.

14. GO-$ookai 事Ima$Oo.

2
48
 -
、
.
-ム~

3
、
語
I .~._
-~

~;" _
_
¥
I
:ーさ主可<
ー
<
'
，
.

. Ben Yamada. (lsmi皿 Yamada.)

1

. lsmim Yamada. [Daha kibar bir soylenis]

2

. Bu karl皿.
3

. Bu k
4 ooam.

5
. Tanlstl~lma memnun oldum.

. Bu kartlm (kart vizitim).

6

. KartlnlZl rica edebilir 皿 iyim?

7

8
. 。
zUr dilerim. Maalesef yanlmda de~il.

. Bu SaYln Satoo.
9

1
0. Tokyo YabanCl Diller Universitesi'
nde TUrkce ö~retiyor.

1
1. Yanlndaki hanlmefendi， sayln Satoo'nln hanlml.

1
2. 0 bey (hanl皿) kim?

1
3. 0 bey (hanlm) SaYln Kawamura.

1
4.Sizi tanlstlraYlm.

249
C. AILE

1
. Anata wa kazoku ga nan-nin imasu ka?

2. San-nin desu. Cici to haha to sore ni imooto 9a imasu.

3. O-taku 官 a nan-nin kazoku desu ka?

4. Ku-nin (kyuu-nin) kazoku desu.

5. Dai-kazoku desu ne.

6. Ee. sohu sobo. cici. haha. hani. ane. otooto. imooto.

官

sore n
i I
I
/ ata与 i desu.

7. O-cii-san. o-baa-san wa o-genki desu ka?

8. Hai. hutari tomo nana-cus-sai 0 koete imasu ga genki

desu.

9. Anata wa kyoodai 9a imasu ka?

1
0. Hai. hutari imasu. Ani to imooto desu.

. i
11 ie. 四 atasi wa hitorik-ko desu.

12. Anata wa nan-nin kyoodai desu ka?

13. San-nin kyoodai desu.

1
4. Ane to otooto 9a imasu.

1
5. Wata事 i wa san-nin kyoodai no man-naka desu.

1
6. Sitsurei desu ga. kekkon 喜 ite ira害事 aimasu ka?

17. Hai
. kekkon 事ite imasu.

18. Iie. doku$in desu.

19. O-ko-san wa imasu ka?

20. Hai. musume to musuko 9a imasu.

250
 ー句

1
. Ailenizde kac kisi var?

. Uo kisi. Babam，annem v
2 e kUoUk AIZ kardesIm v
ar.

3
. Sizin aileniz kao kisi?

4
. Dokuz kisi
. (Dokuz kisilik aileyiz.)

. BUyUk bir aile，de~il mi?

5

6
. Evet， bUyUk babam， bUyUk annem， b abam. annem， agabeyim.
ablam. kUcUk erkek kardesim. kUouk klZ kardesim v
e ben.

7
. BUyUk babanlz ve bUyUk anneniz iyiler mi?

8
. Evet， ikisi de yetmis yaSlnl gecmesine r
agm
en. Slhhatliler.

9
. Kardesiniz var ml?

1
0. Evet. i
ki kardesim var. ~abeyim v
e kUCUk klZ kardesi皿.

1
1. HaYlr. ben tek coculum.

1
2. Siz kac kardessiniz?

1
3. Uc kardesiz.

1
4. Ablam ve kUcUk erkek kardesim v
ar.

1
5. Ben Uc kardeein ortancaslYlm.

1
6. Affedersiniz，evli misiniz?

1
7. Evet，evliyim.

1
8. HaYlr，bekarlm.

1
9. Cocu~unuz var ml?

2
0. Evet，klzlm ve o~lum var.

251
 宇慣で・・ f
::
._• と
‘ー、 合 語

牛、
釘
戸主E 、込
D. I
S， MESLEK ー
ペ
一・
ヱ r
ぷ~:-:;'零 v

事
。 igoto wa nan desu ka?

2
. Sitsurei desu ga， nani o nasatte imasu ka?

3
. Go senmon wa nan desu ka?
申

4
. Kyoo$i desu.

5
. Gaigoku-cin no ryuugakusei ni Nihon-go 0 0事 i
ete imasu.

6
. Cidoo$a-gai$a ni tsutomete imasu.

7
. Kawasaki ni aru koocoo de hataraite imasu.

8
. Koomuin desu.

9
. Ankara n
i aru Nihon Tai$i-kan de hataraite imasu.

10. A$ita o-isoga$ii desu ka?

11. Hai. a事ita wa gogo daici-na yooci ga arlmasu.

12. ie
i. hima desu.

13. 0ー事 igoto wa ikaga desu ka?

14. Ee. okage-sama de， maa-maa desu.

15. Saikin keiki 9a yoku arimasen.

252
 ・
'
z ・
h ベ
:
__<
:;"
:恒
‘
'
r
L
'
-
『

ー竺ー 泊 、 守 よ ず

"
_
.-.
'""
.
'
，.
，
→
. .-
;" ，;_:-<.，.~.一-
.';.'-';ρ"";'.
、 、
) 巴 寸 会 - 一 、 マ
.
恥
一 :
..
1苅 L

.
. Ne i
1 & yaplyorsUnuz?

. Affedersiniz，ne i
2 &le ugraSlyorsUnuz?

. Uzmanl1k alanlnlZ ne?

3

. ogretmenim.
4

. YabanCl ogrencilere Japonca ogretiyorum.

5

. Otomobil sirketinde c
6 allSlyorUm.

. Kawasaki'deki bir fabrikada cal1S1yorUm.

7

. I
8 lemurum. (Kamu gorevlisiyim.)

. Ankara'daki Japon BUyUkelciligi'nde call&lyorum.

9

1
0. Yarln mesgul mUsUnUz?

. Evet，yarln ogleden sonra onemli bir i

11 si皿 var.

1
2. HaYlr，bO$um.

1
3. ls1eriniz nasll?

1
4. Evet，sagolun (sayenizde)，fena degil. (Sdyle boyle.)

1
5. Bu gUnlerde i
s durumum i
yi degil.

253
E
.HA
VAD
URU
MlARI

1. Kyoo wa taihen yoi tenki desu.

2. A宰 ita mo hareru de~oo.

3. Kumo 9a dete kima~ita .

4. Tenki 9a kuzureru kamo事 iremasen.

5. Ame 9a hutte imasu.

6. Kumotte imasu.

7. Tenki-yohoo ni yoruto. kyoo yuugat

a kara ame 9a huru soo
desu.

8
. Kasa 0 motte itta hoo 9a i
i desu yo.

9. Kyoo wa mu事i-atsui desu ne.

10. Ee. moo tsuyu desu kara.

1
1. Kaminari 9a natte imasu.

12. Taihuu 9a cikazuite imasu.

13. Tsuyoi kaze 9a huite imasu.

14. Samuku natte kima事 ita.

15. Sapporo de wa hyooten-ka go-do dasuga. Naha de wa ni-cuu-

do desu.

16. Mici 9a kootte imasu kara. ki 0 tsukete kudasai.

17. Yuki 9a huri - hacimema~ita.

254
 、也市・予青
い

一︾
d-
J
句-
. BugUn hava cok guzel.
1

. Yarln da hava gUzel olacak h

2 erhalde.
、

. Bulut clktl. (Hava bulutlandl.)

3

4
. Hava bozabilir.

5
. Ya~mur yatyor.

. Hava bulutlu.
6

. Hava raporuna gore，bugUn aksamdan itibaren yagmur yagacakmlS.

7

. Semsiyeyi (yanlnlza) allrsanlz i

8 yi olur.

. BugUn hava nemli ve slcak，degil mi?

9

1
0. Evet， artlk yagmur mevsimindeyiz.

1
1. Gok gUrlUyor.

1
2. Kaslrga yaklaSlyor.

1
3. Kuvvetli rUzgar esiyor.

1
4. Hava so~udu.

1
5. Sapporo'da slflrln altlnda bes derece ama， Naha'da yir皿i
derece.

1
6. Yol bozuk oldulu icin dikkat edin.

1
7. Kar ya~maya basladl.

2
55
 J ・、ょ
_
:
.
- .
-
、
-J~
-~.
‘

----:-- -_y 一
、
，
" ~ c .
，.
_，
;. I

長~:ëÃ~.._ 正《手.... .
.
.'
. ALISVERI
:
.1_
" -;
:
.

F S ‘ーペ対一?句
、 三二陣品
、、， で M
ー

ユ '~pき

Kore 0 kudasai. ー れ - ..

2
. Kono tomato 0 ni-kiro kudasai.

3
. Hai doozo.

4. ici-kiro san-byaku-en desu kara. rop-pyaku-en ni narlmasu.

5
. icigo wa arimasu ka?

6
. Ano hon wa ikura desuka?

7
. 50no huku wa o-ikura desuka?

Takai desu.

Yasui desu.

10 Tabako wa doko de utte imasu ka?

1
1.Tabako wa soko no mise de utte imasu.

12. Tabako wa cidoo-hanbai-ki de kaemasu.

13. Re事事 a no kippu 0 kaitai no desu ga.

14. Tookyoo kara Oosaka made ikura kakarimasu ka?

256
 、
，-
.

ー ー - 一 一 一
'[~j: .
Lミ;
:-.
...
，;二 4
旬
C訟、
、 ， -、 - ・ 一
日~'
、 -~.

一，~ . ー " 旦 一
. ‘ ・ ，

Bunu v
eri
n.

2
. Bu domateslerden i
ki kilo verin.

. B
3 uyurun.

. Kilosu U
4 c yUz yen oldu~u icin. (iki kilosu) altl yUz yen olur.

. Sizde cilek var ml?

5

6
. okitap ne kadar? [Fiyat sormak icin)

7
. oelbise ne kadar? [3.den daha kibar soylenis]

8
. Pahall.

9
. Ucuz.

1
0. Nereden sigara alabiliri皿? (Sigara nerede satlllr?)

. Sigara $uradaki dUkkanda satlllr.

11

1
2. SigaraYl otomatik satlS makinaslndan alabilirsiniz.

1
3. Tren bileti almak istiyorum.

1
4. Tokyo'dan Osaka'ya kadar (ucret) ne 孟adar tutar?

257
 INDEKS

..
1 Ek_
ve takllar g ibi. k elimelerin parcalarl
II icinde gosterilmistir.
2
. • • icinde gOsterilen. tercUme olarak kulh-
nllan TUrkce kelime ve ifadelerdir.
3
. Terimler dlSlnda Japonca kelimeler kalln
harflerle gosterilmistir.
. Japonca kelimelerin sonunda <>icinde g08-
4
terilen. 0 kelimelerin TUrkce karSlllklarl-
d
lr.
5
. Japonc8 kelime ve eklerle karlsabilen TUrkce
kelime ve eklerin sonuna. v e sadece TUrkce
ile ilgilenen terimlere ( T.) isareti eklen-
mistir.
6
. Sayfalar ara81nda gorUlebilen ( v
d) isareti.
gl
:sterilen sayfa ve bir sonraki s
ayf
a . (vdd)
ise. gosterilen sayfa v e sonraki sayfalar
anlamlna gelir.
 -9 d-d
屯除
司
-ム骨

4
aa，70 at-te，82
ab1atif eki ~ Clkma eki ay， 99
ab1atif ha1i -一→ Clk 血a hali aYlr1Cl edat， 91vd， 112vdd
acira， 70 bag1ac ー→ bag1ama edatl
ageru， 160 baglama edatl. 200， 202
aida く -digi (digim， diginiz vb.) bagll cumleler，200
sUrece>， 219， 221 b ai くkere，血 i sli， 1
> 34
aile， 250 ・ bakabilmek". 1 98
ai1e fert1eri，84 bakariedatl， 1 20
a i1e Uyeleri， 228 bakkari， 120
akiru くblkmak，Y11mak>， 100 "bak 皿a k 155 .
・
akraba， 228 ban くgece>，132
akuzatif eki ー→ be1irtme eki ban くnumara>，1 34
a1cak gdnUIIU1Uk bi1diren anlat1m， ・ bari"， 9 2
239vd basit cUmle， 200
alcak gdnti1lU1Uk gdstermek icin ・ baslac;ak"，1 48， 172
ku1lan1lan ifade1er， 231 bas1anglC noktasl. 104
alcak gonUIIUluk bildiren ifade， ・b e.， 9 2. 222
236 belirli isim tamlamasl， 105
allsveris， 256 belirii nesne，9 3
"a1mak"， 229vd be1irsiz i51m tamlamasl， 106
" ama" 200. 214 be1irslz nesne. 91 . 93
amac，100，166 belirsizlik， 1 70
anat a くsiz>，68 be1 1rtロeek， i 9 3
anata-sama <siz; cok kibar>，68 "ben.， 6 8
anna，69 bildirme edatl，72vdd， 91vd， 208vd，
ano，69 241
anta <sen>. 68 ・bile". 9 2， 118
"ara.，219 birim， 129vdd
are，68vdd birinc: grup fiil， 1 79， 188， 195
larimasen/， 61vd birlesik cUmle，200vdd
arimasen，74 birle~ik f iil. 88vd，197
arimasen de号 ita，74 ・ bir s ey"， 1 21
ari-masu， 82 "bitmek"， 148
arkadas， 228 boku <ben>， 68
aru <var>， 25， 2 7
; 56vd， 60vd， 73， "boyle"，6 8
82vdd，99 ・ bu"，6 8
I-aru/，174 "bugUn"， 1 06
aru (yardl皿 01 fiil)，152 ・ bura，固 6 8
aul ozne， 187， 191vd ・ bu taraf ，
・ 70
8S11 Japonoa kelime，235 Ibyaku/， 1 25
asd Japonca sayl， 128vd， 142 byoo <saniye>， 1 34
asoko，70 Ica/， 5 9
ノ-asu/， 173， 175vd ca arimasen，74
atai <ben>，68 ea ari m置 sen de$ita，74
ata事 i<ben>，68 ea nai，7 3

260
 ))~?~戸、，. -

ca na i daroo. 73 daga，204
ca na i de$oo. 74 'daha'. 64
ca nakatta. 73 "dahi"， 92， 116
/caa/. 5 9 dai くMakina1arl sayarken ku11anl-
caa arimasen，74 llr.>，1 33
caa arimasen de寄 ita. 74 da kara， 217
caa n ai. 73 dake edatl. 119
caa n a
i daroo. 73 dakedo，204
caa n ai de$oo， 74 damaks111asmlS UnsUz， 5
caa nakatta. 73 /-dan/ ( T.)， 96. 102vdd
canll ozne，83 dare，83
canSlz madde，152 daroo (de$oo) <herhalde ->， 72vd.
canSlz 白zne. 83 76， 170
canslZ varllk. 153 datif eki ---+ y口nelme eki
/ci/ hecesi，5 datif ha1i ---+ yonelme ba1i
cikan <zaman sUresi olarak 'saat聞>. /datta/， 59vd
134 'datta，72vd
cikan くzaman，saat>，220 /de/，4 1
cosi (edat)，90vdd de， 72vdd， 90， 1 07.1 11
cuu くon>， 124， 135 /-de/，9 6. 99
cuu- man くyUz bin>. 126 de edatl，96vdd
cuu-oku くmilyar>. 126 de sekli. 52. 59. 61 . 55. 206. 221
cUmlenin ana konusu. 113， 115 /-de/ ( T.)
.1 11
巴U mlenin sonuna dogru yUkselen /de/ (T.). 116
entonasyon (ton)，223vd de gozaimasu. 241
cumle sonu edatl，91vd，222 deger，98
caku くElbise saYllarlnl belirtirken ・
-
- degi1mi". 222
ku11an111r.>， 137 dekiru(dekimasu) くyapabi1mek. yapa-
Clkl& noktasl， 103 bilecek gUcte olmak>， 1 10. 1 94，
clkma e ki. 103 197
clkma hali，94 de mo. 208
'clkmak"，100 demo くama>，204
ノo i/ hecesi，5 demo edatl. 112. 117vd
cift UnsUz，13vd /-den/ (T.). 91. 96， 102vdd， 111
Cince. 1 0 "denemek". 155
Cince kOkenli saYl，124vdd deru <Clkmak>. 95. 100
Cince・ den odUnc keli皿e. 235 /desu/. 55vd. 50vd. 67
Cin yazl sistemi， 14vdd desu(bildirme edatl)，62. 72vdd，9 2
.
COO < bin mi1yar>，126 241
'cUnkU ，
・ 200 desu kara. 217
/da/，59vd，67 /desita/，5 7. 61vd
/-da/， 90， 9 6， 99 de事 ita，72vd
da(bildirme edatl)， 72vdd， 92， 1 64
. de$oo. 72vdd. 76
168 /de-wa/. 59
/da/ sesi，146 ・-digi (digim. diginiz vb.)zaman，・
da sekli， 52，'59vd， 62 210

2
61
 de (wa) arimasen. 74 en くJapon paraSlnln birimi>. 134
de (wa) arimasen de事it a
. 74 'en' (T.)， 64
de (wa) n ai. 73 /-er (-ir， -r)! ( T.)， 48
de (wa) n ai daroo. 73 erkek konusmas1，222， 225vdd
de (wa) naide宰00. 74 /-eru/， 174vdd， 1 95
de (wa) nakatt a. 73 etken cUm1e， 178， 182
!-dik! ( T.). 48 ‘etmek'， 88
di1ek-sart sek1i (T.) . 44vd ettirgen cUmle， 186vdd
・dinleyebilmek". 198 ettirgen fii1in edilgen sekli，
/-dir! (bildirme eki: T.). 6 7
. 72， 190vd
186vd ettirgen fii1in teme1 dort sek1i.
di・1i gecmis zaman ( T
.). 28 190
do くdefa>. 133 ettirgen1ik eki. 188vd
dco くnas11>. 79 fail ー→ ozne
doo~ite く ni Cin>. 79 "fakat"， 200
'durum'， 1 61 faktitif cumle ー→ ettirgen c lim
le
durum eki， 90vd f i
i，l 1 9vdd， 76vd， 87， 145vd， 206，
'auyabi1mek"， 198 211， 214
"duydu!!u
m a g口re-" 162 fii1in a1cak g凸nu11uluk bi1diren
'duydumki，_"， 162 sek1i， 236vdd
auygu， 222 fii1in dort t e皿e
1 cekim sekii，
'duyu1mak'， 198 20vdd
dUz cUm1e， 162vdd fii1in dUz gecmis zaman sekli，
dUz cUm1eye ek1enen yard1皿C l slfat， 208vd
162vdd fii1in dUz konusma sek1i. 210
dUz konusma sek1i. 214， 233. 236vd fiilin edi1gen sek1i， 178vdd， 19 4
duz konusma sekli ndeki gecmis zaman fiilin ettirgen sekli， 188
sek1i， 1 61 fii1in gecmis zaman sek1i， 167
dUz sekil， 162 fiilin gecmis zamanl，28vdd
dUz ve kibar konusma sekiller， i 27， fiilin gelecek zaman sek1i， 170
239. 240 fiilin olumsuz sekli， 212
!e!. 3 3 fiilin sayg111 anlat1m sekli，
e edatl. 101vd. 107， 111 231vdd
!e!harfi， 102 fii1in soru sek1i， 38
!-eba!，44 fii1in sUreklilik kipi， 31vd
eba く _ise>，212，221 fiilin sart sek1i， 44vdd， 212
eba l i
ek1，
i 44 fii11n simdiki zaman sekli， 166vd
edilgen， 147 fiilin l iimd
iki za皿an1，28vdd
edilgen cUmle， 178vdd fiilin yeter1i1ik l ie
kli， 194vdd
edilgen fiil， 178vdd fii1in yUklem sek1i， 27vdd
edilgenlik， 197 ga くama>，214vd， 2 21
edilgen sekli， 152， 196vd， 234 ga edatl， 85， 109vdd， 183， 198
._ edi1irse olmaz"， 158 'Galiba -'， 170
E!itim Bakanll~l Sistemi， 1 6 gatsu <ay>， 1 4
1
emir kipi， 33vdd "gecen gUn'， 219
emir sekli . 226， 232 gecilili fiil， 88. 172vdd， 186， 19
1

262
 .
.
"'

~li fiilden tUretilen ettirgen hece，3vdd

i1，1 87 hece tablosu，4
.sli fiilli etken f iil.1 84 Hepburn Sistemi. 1 6
ls s
i zf iil，9 4，1 72vdd.1 91 ・hep si，
圃 1 18
issi z fiilden tUretilen edilgen "herhalde _ "， 1 68.1 70
iil，1 84 " h
e rhangib ir.s ey..1 21
issi z fiilden tUretilen ettirgen ・her‘kes・. 118
iil.1 86 ・her s ey・. 118
mis z amans e
kl i， 156 heya くo da>.1 29
lmek・. 100，155 hi< gUn>.2 2
0
isz aman( T.)，2 1.2 8 hiki くhayvanlarln saYllarlnl belir-
it
. ife ki ー → tamlayane ki ti rken kullanllan genel b irbirim>
.
'cekles皿e ihtima1i .1 66 13 8
'undi um一一→ ulac Hiragana. 4 . 10vdd
.
bi" .8 6vd hitotsu<bir t ane
>.1 28
gibig oz
Uk tiy
o r・ 1
， 68 hon くA gac. kalem g ibi uzun cisim-
[
t mek・. 100. 157 leri saymak icin kullanlllr.>.
<bes>，1 24 137
-. ..
_.2 35 h O$iiくarzuetmek>. 1 10
ー事 isoku<cocuk>. 2 35 h O!
ii
， i (yardlmcl s lfat
).1 58
申書 ucin <bey ( koca a nl
amlnda)
>. I hulhecesi. 5
235 hukuro くt orba>.1 32
zaimasu，2 41 h un くdakika>. 1 3
8
orebilmek"，1 98 hutatsu < ikit ane>.1 28
，rev，1 07 hyaku < y ti
z>. 124vd
: or mek".1 5
5 hyaku- man くmilyon>. 1 26
: ortinmek".1 98 hyaku-oku <on milyar>， 1 26
l rUnilsa
. nlatan s ood a( d
esu，) 163 l srer.2 24.2 26
la/harfi.116 li Is esi .1 45vd
l cim eru <baslamak>， 1 7
2 is ekl，i 5 2vd.5 6
acimeru く-meye baslamak>(yardlmCl lil v e Iu/ Unlulerinin d Usmes
i， 8v
d
f iil).1 48 i ciくb ir >.1 24.1 35
a c i くs e註iz>• 1 24，1 3
5 i ciban <en， birinci>. 6 4
aftanln gUnleri，9 9 i ci-okuくyUzmilyon>. 1 26
ai くB ir k abl dolduracak kadar "__i ken ". 217vd
miktar 包elirtirken kullanll1r.>， i kinci grup fiil.179vdd. 1 8
9.1 9
5vd
1 37 iktidarllkー → yeterlilik
lak o <kutu>， 1 30 i ku <gitmek>. 2 5.2 7.1 00
l
ale dat l. 91vd i ku (yardlmcl fiil)， 1 57
l
ale ki，9 0vd " i.
・
le 9 6，1 02vd.1 11.1 2
2
lar eke tin yonU，9 8，1 01 i咽 a su，8 2
la V 8 durumlarl，2 54 ._ o i
m i
s ..1 62.1 68
..
.
.
..
.h ava Slv ar..1 69 i- n
ai . 82
Ia
l zu d a( desu) <- 016a g erek>.166 ._i nce..2 10
Ihelh arfi .1 02 inceltilmis U ns
tiz.5
Hebon-Siki，1 6 ーi
/ rl (T.L 186vd

2
63
 " .
.
一会 L

、~oi
白
、
、白
一〕

明
，
、

/ー iru/， 175 kagetsu <ay>. 1 41

iru < .
....
.(i)
yor> (yardlmcl fiil). 1
51 kai くkere， defa>， i 35
iru くvar>， 3 1，82vdd， 99 kai くEv veya binalarln katlar1nl
.ise"， 92 belirtmede kulla.rlilr.>， 139
i-Slfat. 51vdd， 75， 77， 86， 88， kalma eki. 96
145vdd， 206， 208vd， 211vd， 214， kalma hali， 99
241 Kanci， 1 0. 14vdd
i-slfatln duz konus皿a sekilleri， kara く. ..
..
.m
eky tiz
u nden >， 217， 2 21
53vdd， 210 kara edatl， 9 1.9 5， :03vd， 1 07， 1
11
i-slfatln kibar konusma sekilleri， karsllastlrma. 6 4， l03vd
56vd /-katta/. 54
i-Slfatln kokU， 5 2
. 54 Katakana， 4 . 1 0， 12 ve
i-slfatln tamlamada kullandlSl， ken くEvlerin saY11a~: belirtilirken
57vd kullanlllr.>，1 39
込
isim， 66vdd， 74， 77， 86， 8 8. 108， /-kereba/， 212
167， 170， 214， 216vd， 218， 241 keredo{mo) くa皿 a>，2 04，2 15，221
isim-fiil ~ masdar "ki"， 222
isimlerin sayglll anlatl皿 sekli， /-ki/(T.)， 106
234vd kibar konusma s ekli. 214， 231. 233，
i s-sen <bir bi n>， 125 236vd， 239vdd
istek. 158 kibarllk， 2 3，1 2 34
istek kipi， 36vd kiden くs iz， 68
.
>
i s， 252 kikeru <dinleyebil lD e:~) ， 198
i s veya toplumda daha yUksek kikoeru くduyulmak>， :3 8
seviyedekiler， 228 kiku <duymak， dinlel !e
: k>， 1 98
isaret，1 6 "kim" (T.)， 83
isaret kelimeleri. 68vdd kimi くsen)， 68
isaret kelimelerinin aYlrlml， 7 1 kiraida <sevmemek， hcs!anma皿ak)， 110
/ー(i) t/ (T.). 186vd ki re くdilim>， 130
/itasimasu/， 236 ko <tane>， 135
i-te. 82 kocira， 70
itsutsu <bes tane>. 128 koko. 70
iyelik eki，105 kokonotsu <dokuz ta~~) ， 1 28
/ーi yor/. 31 komaru <gUC durumda 並almak>， 100
/ー( i)yor/. 1 51 konna. 69
izin verme anlamls1 taSlyan ettir- kono， 69
gen cUmle. 193 kono aida. 219
Japon Sistemi . 16， 95 konsonant ー--+ t in
stiz
ka くgun>， 140 konusma dili， 215，2 22，2
. 24
ka (soru edat1). 3 8. 74.91.222 koo，70
ka <veya> ， 123 kore， 68vdd
kaba emir， 33 Korece， 228
kaba emrin olumsuzu， 35 koro くcivar (zaman)>， 220
.
・
"kabul edeceginiz gibi 222 koso edatl， 1 12.1 19
.kadar ，
・ 92. 105 koto ga， 1 95
kadln konus血 8S1. 223vdd

264
 ー
‘

koto ga dekiru(dekimasu)く-ebilir>， /-me/ ( T.)， 100

160， 194 meetoru く血 etre>. 134
koto 町a， 195 ・-mekten vazgece1im(va. zgeceyim)・'
"koymak"， 153 37
kok，173 meslek， 107， 252
ku くdokuz.
>， 124 "-血 e yi blrakall皿 (blrakaYlm)'. 3 7
ku sekl， 52， 54vdd， 65， 75， 88， 206
i
. .皿 i". 92，222
kudasai(yardlmcl fiil)，33vd， 157vd， /mi/ (soru eki; T .). 38
193 r nieru< go
rti1皿 e
k>. 198
事 Idasaru くlUtfetmek>， 157 r nirareru くbakabilmek>. 198
kumi <taklm， kUme， grup>， 132 rniru くgormek，bakmak>， 198
Kunrei-Siki，1 6 r
ni ru ( yard1mc1 fii1). 155
Kun-yo皿 ， 1
i 5 "-mis 01ursa・ .47
kura1 dlSl fii，l 25，27 /-mis/ ( T.)，48
kura1 dlSl sayglll an1atlm sek1i， mis 'li gec皿 iS zaman (T.). 28
233 r
nit aida (desu) く -ye oenzemek:
kureru くvermek>， 160， 229 gibi gozUk皿e k: - gibi ， 169
>
kuruくgelmek>， 2 4， 27， 8B， 100， 1BO， rn itts
u くUC tane>. 128
189 r
n o edatl. 1 12. 116vd
kuru (yardlmCl fii1)， 155vd mo i i (desu). 1 59
kuru事 imu <buna1mak， slklntl-aCl rnono (cUmle sonu edat1). 226
cekmek>， 100 rno r
au <almak>， 1 60. 230
/-kU/ (T.)， 106 r notto <daha>. 6 4
kUcUk /ya/ harfi， 1 1 mottomo <en>. 6 4
kUCUk /yo/ harfi， 1 1 "muhtemelen - ぺ 170
kUCUk /yu/ harfi， 1 1 r nune <ev. bina>. 1 31
kyuu くdokuz>，124 r nuttsu くa1t l tane>. 128
/-le/ (T.). 96 "m timk
U "，194
n
Latin A1fabesi， 16 /n/ sesi，3，6vd
10katif eki ~ ka1ma eki /-na/. 3 5
10katif ha1i ~ ka1皿a hali /na/. 8 0.1 64
. 216
"lutfen - (y) in
"， 158 na sekli. 5 2. 6 2. 8 0. 1 65. 210.
/ー皿 a/，1 00 211.216，219
made edatl， 104vd， 107， 111 nado edatl. 1 21
mai <Kaglt. mendi1 gibi maddeleri /-nagara/. 42
sayarken kullanlllr.>， 133 nagara く--(y)erek>. 213vd. 221
ma1um cUm1e -ー+ etken cUmle /-nai/，2 8.5 4. 59vdd
m.n <on bin>， 124， 126 nai，7 3. 82
masdar， 19vd， 194， 201 n ai sekli. 21vdd， 27vd. 4， 1 44.
/-masu/(fii1in kibarllk eki)， 8，2B， 46vd. 7 6. 179vd. 188vdd
100 /-nakatta/. 2 8 .5 5. 59vd
masu S~k1i ， 21vdd， 33， 37， 42vd， /-nakereba/. 44
100， 146， 206， 213， 231. 236 ノ
ーnakute/. 4 1
masu seklinin govdesi， 146， 206， nana <yedi>. 124
221 nanatsu くyedi tane>. 128
/-masoo/. 37 nani くne>. 83

265
 -
=
.
' --~、-Iõo- .~-'
.
一
← 、
‘・、
一一一 、
一" "三一一、-
i
コ 、

nanika.121 /ー (n)
inkil (T.). 108
nanka. 1 21 niyet， 167
/ーn ara/，45vd. 210 niyet gosteren y tikl
em. 46
(na) node く~ digi(aigim.diginiz vb.) niyotte くじ araf1ndan>. 182
iCin>. 216 . 221 /no/， 1 64. 219
nara sekli，45vd 00 edatl. 7 8. 91. 105vdd. 111. 211.
/-naraba/. 45vd 224
naru <olmak>. 86vd 00 da(desu)， 78vdd
na-s1fat. 51vdd， 58vdd. 7 .7
5 7. 86， nokta， 1 6
88. 146. 206. 208vdd. 2 14
. 216vd. /no nara/. 211
219. 24 1 • (oo) oara く-se. -dogr uysa>.210vdd，
‘
na-slfatln dUz konusma sekilleri. 221
59vd noni <ama， _ (y)e ragmen>. 216. 221
na-slfat:~ i sim nitelemede kullan1ー no wa yameyoo(yamema亭00)， 3 7
1151， 6 2 /0/. 34
na-s1fatln kibar konusma sekilleri， .0'. 6 8
60vdd /0-/. 23i. 236
na-slfatln kokU. 5 2 0- -. 235
na toki， 217 0- _ kudasaru(kudasaimasu). 232
naza1 ne， 6 ー-
0 0i oaru(narimasu). 231
naze <nicin>. 79 o edatl， 90. 92vdd， 107， 112， 192，
nazik ell
li，: ， 33 188
nazik emrin olumsuzu. 34 /0/ harfi. 85
/n da/. 8 1 ' .
・
0 taraf 70
/n desu/， 8 1 o-coo-sama くk1z>. 235
ne (cUmle sonu edat:). 222， 224 odoroku くsasmak. 昌arlrmak>. 100
"ne・( T
.，) 8 3 oku (yard1mc1 fii1) 1
， 53
neden. 1 00， 217 oku くyt
izulilyon>， 126
.

、
-'・ ・
dsllzil--

f‘作口

LEnan4va4a0

n4nu ，
--

f&1A'1
，
nnnJrnnJJn

SJEtna-lt
D 1・l ' ' 6

n v v n 口 。ιoD'ム ロuooSRJW

ea'
eeen

ew"100n
en4sa/
n e 司t i L a - - l ‘

u'n4'inι1Aa
nquEu'''

1
A''in
司
-

'n ，
-唱

oku-sama くhanlm (karl anlamlnda)>.

，
‘
目

‘
，

nan口
CDsqn60660nLrandUηι

n司 a E ' A a m w

nunO
n4nLnu-

'Anonu
Ru--E''i

，，

•.
---

235
_
.
，
・

・
・
1

・
iqu

哩
.nwu'

"_ olan 107

E
'aaτ
vekavaLa

01aslllk， 170
.01mak，
・ 86
._ olsa bile.. 208
・
く els

﹀ l'ii
t-tn-t

"_ 01s8 da"， 208

・
。
c
，
nu''A
'
・
，，， f， ，

a
G1Anue

勾
AU

'EA

t
i

01um1u yUklem. 118

・

。4
n

ι
lau
Erzi

2A
‘
司
﹄

内HM
田 町400

olumsuz etkili edilgen. 185

4e 司
血'

olumsuz genis zaman (T.)， 2 1

・
o

ロ
u
内 M

olumsuz t e sekli. 34.4 1

u-

ni wa， 199 olumsuz y白nde etki1enen 口zne. 183vd

nici <gUn>， 140 olumsuz yUklem. 119
Nihon-Siki. 16 omae <sen>， 68 •
nikui <~mesi zor>(yardlmcl Slfat). 'on bin.. 126
147vd On-yomi. 1 5
nin <kisi>. 140 ー 00/，36vd
/
/
ベ n)in/ (T.)， 91. 105.111 "ora"，68

266
 一
一
、島_，_ 11:-.: 長~:.ト_<;-s-
ー 山 垣
勺、←
ー"...一一、-ー
、 ヅ :
、
一
、".・‘
，(e <ben: kaba>. 68 saygl gostermek lCI0 kullaol1ao
ortac， 4Bvd， 201 Iifade!er， 23 1
/ーo su/. 175 s~ygl11 ifade， 231vdd， 239vd
0害事a ru<soylemek; kibar>， 25， 27 sayl， 124vdd
owaru <-皿eyi bitirmek> (yardlmCl saYllarla birlikte kullanl1an birim，
fiil). 148 129vdd
dtUmIU UosUz， 1 1， 13 I-sel (dilek-5art，T.)， 39， 212
dtUmsUz UosUz， 1 1， 13 sebep，97， 1 03
m目y le，
・ 68 sedall UnsUz 一一→ dtUmlu UosUz
・目y leyse'， 204 sedaslZ UosUz ー→ dtU 凪sUz UnsUz
ozne， 1 9， 66， 90vd 97， 109vd， 113， selamlasma，244
1 "， 152vd， 167， 172， 178， 182vd， 'seo'，68，228
186，199 sen <bin>，124
ozneyi olu皿 suz yoode etkileyen sen-man くonmilyon>，126
edilgen cUmle， 183vd sen-oku <yUz 皿 ilyar>，126
partisip ー→ ortac I-seru/，1
88
pasif cUmle ー→ edilgen c t
imle sesdes kelime，7
predikat --+ y ti
klem slfat， 50vdd， 108， 1 6
7. 170， 194，
ノpyaku/. 125 214
I-ra/，47，210 slfat-fiil ー→ ortac
"ra!men'; 214 slfatlo yao yaoa kullaollmasl，65
/ー rareru/，1 80，1 90. 196 Slra cUmleler， 200
ra畢i i (desu) く-gibi gozUkUyor>， 168 I si/ hecesi，23
I-reru/， 176，179 I-siol (T.)，67
riくk isi， 140
> I-sinizl ( T.). 67
rivayet anlatan soo da (desu)， 163 ・ siz'，228
roku<altl>，124，135 socira，70
Rooma-ci， 1 6 soko，7 0
/四r u/，173 soku くAyakkabllarl sayarken kulla-
S8 (cUmle sonu edatl)，226 oillr.>，139
saat，99 sonna，69
'sadece'，119 sono，69
s8e edatl，112， 117vd s oo. 70
sa.!!lr kef，6 soo da(desu) <-ece!e beozemek>， 150
s ai<yas>，136 soo da(desu) く -imis>，162vdd
'saklamak.， 164 sore，68vdd
司 sam
/ a
/， 2 34 sorekara くoodan sonra>. 203，221
san <UO>，124， 135 soretomo <yoksa>，205，221
I-sao/，234 soru cUmlesi，170，222vdd
s8ra <tabak>， 131 soru kelimesi，38
I-saseru/，189 soru zamiri. 1 09
satsu <Kitap，defter gibi maddeleri sf<ru zarfl. 79
saymak icio kulIanlllr.>. 136 so宰 i e <ve>，4
t 0. 202，221
saygl，234 soz!Uk sekli. 21vdd， 28， 33
'， 35vdd，
saygl dili，227vdd 44，76， 160vd， 170， 195vdd， 212

267
 、
司ι
"--
，
_ "
"子、土

sdz1uk sekli Iーi rul veya I-erul i1e -tane"， 128

biten fiil. 24vd tanlsma. 248
sdzlU註 sekli Iーr ul i1e biten fiil. tara く-diyse， -se， -(y)ince>.
24vd. 27 208vdd，221
sdz1Uk sek1inin son hecesi. 23 tara sek1i， 47
I -s u/. 173. 176 I te /..65
sugiru <faz1a . .
.
..
.> (yardlmCl fiil)， te sekli . 21vdd， 28. 31 . 33， 39，
148 47， 85， 150vdd， 193， 206， 2 21
sukida くsevmek. hoslanmak>， 110 te sek1i + kara く-dikten sonra>，
suru <yapmak， etmek>， 24， 27， 88vd， 207， 221
180， 189， 194， 187 te sekli + mo く-se de， -se bile>，
suruto<dyle'_unca， 0 zaman>， 203vd， 208. 221
221 temee <sen; cok kaba>， 68
sUre bi1diren yan cum1e， 219 temel cum1e， 205， 216vd
'sUrekli olarak'， 120 t e皿e1 cumle (te皿e 1 clim1ecik)， .201
sUreklilik， 85， 1 5
1 teme1 saYl， 128， 1 33
s a
rl lS eki (T.)， 20 teme1 saYl sls; temi， 124vdd
sart， 213 t o edatl. 102vd， 1 07， 1 1
1， i 22
5art birle5ik genis zaman sekli to (-(y)ince， - ise>， 213， 2 2 1
( T
.)，44vd toki く -dlgi (digim， diginiz vb.)
sart eki (T.)， 212 zaman>， 217vd， 2 21
sartll yan cUmle， 212 toki n i<.
..
.
.
. iken>， 218， 2 21
5ahls zamirleri，68 tokoro， 1 61
事 iくd ort>. 124 tokoro da (desu) <-mek uz邑 reair>，
/si/ hecesi， 5，23 1 61
liici くyedi>， 124 tokoroga くama，ne var k i， ancak ne
宰i ka edatl. 112， 119 var ki>， 204， 2 2
1
寄i ka事iくfakat， ama>， 204， 221 tomo (cumle sonu edatl)， 226
Isimasu/. 236 too くon>，128
寄i mau (yardlmCl fii1). 154 too くbas; BUyUk hayvan1arl sayarken
$oosei <ben>， 68 kullanllrr.>，136
' .
・
s口yle 68 to宰 iくsene>，220
'su'， 68 Itsl sesl， 196
寄u nkan <an>. 220 I-tsu/，128， 142
$uppatsu-suru くhareket etmek>. 95 Itsu/ harfi. 1 3
'sura'， 68 Itsul hecesl，5
'su taraf"， 70 tsubo くa1an o1cusu biri皿 i
>， i 32
寄u u <hafta>. 220 tsubu くzerre， tane， dam1a>， 1 30
sUphe， 222 tsuitaci (aYln birinci gunu>， 1 40
It/ sesi， 196 tsukareru くyorulmak>， 100
taba くdeste，demet>，1 31 tsuki <ay>. 1 41，2 .2
0
t ai <-皿ek Istemek>(yardlmcl slfat). tsumori da (desu) <-田 ek niyetinde
146 olmak>，167
taklSlz Islm tamlamasl，106 tsumori ga aru (arimasu)， 1 6
7
ta皿lanan Islm， 105 tsumori ga nai ( aril
llasen)， 1 67
tamlayan ekl， 105

268
 一 ，..
一ー.~ .
'
、
一 』 巴

tsuzukeru < -meye devam etmek> yardlmcl slfat，145vdd，162

(yard1mc1 fii1) 1
， 49 yarl ba~lmslz cum1e，215
TUrkAlfabesi，1 0 ・
yann"， 1 06
/ーu /，1 73vdd yaru くvermek>，1 60，229
/u/ s esi，4， 145vd /-yasu/， 1 76
u 1ac，3 9 vdd，1 50， 201，205vdd 抑制i <-回 si ko1ay>(yardlmcl slfat)，
u lac( T.)，2 1 147
uzun U nlU，4 yasca daha b U
ylik o1an1ar， 228
ucU.Ugrup fiil， 180，189，197 yattsu <sekiz t ane >. 128
UnlU，4vdd /ー( y)e/ ( T.
)， 9 8.1 00. 111

-
・
UnlU uyumu，9 1 /ー( y)e -ー (y)e/{ulac: T.)，39，43
UnsUz， 5 vdd (y)e kadar"，1 0 4. 111
・ va
r "，8 2vdd.1 52 ー (y)ecek/ (
ノ T.
)，48
' v.
・
e 1 03.1 22.2 00 ー(
/ y)en/ ( T
.)，48
・ ve benzerleri，
附 1 2
1 yer，9 9
・ v
es aire"，1 21 'yer'，1 61
' vermek'.2 29 '/ー( y)ere註/ ( u1ac; T.)， 39， 42， 213
・veya，・ 122vd ・yerlestirmek". 1 5 3
virg Ul，1 6，200 yer tam1aYlclsl，6 6， 90， 147. 187，
voka ・
-
l li
n1U 191vd
vurgu.7 yeterlilik， 1 10， 194vdd. 197
/wa/，6 1 yeterli1ik c tim1es，
i 1 98
wae datl，5 9.8 5， 10
9. 112vdd，18
3， yeterlilik s ek1 i. 197
19
9 . 223 ・-yi hissettiriyor'，169
/wa/ hecesi. 5 /ー( y )i/ (T.)，9 0
.1 1
1
wa <KuGlann.sayllarlOl belirtirken /ー( y)im ノ( T.)，6 7
kullanlllr.>， 138 /ー(y) in/ (e:
nir Sek1i ; T.)， 3 3
wa i kenai (ikemasen). 158vd ノ
ー (y)i nCe/， 213
wa naranai (narimasen)，158vd /ー( y)i niz/ (e血 ir sekli: T.). 33
wataku~i < ben>. 68 /ー( y)ip/ ( u1ao; T.)， 3 9
.1 50. 206
wata事i<ben>. 68 /ー (y)iz / (T.). 67
/wo/. 96 yo edatl，224vdd
'ya". 9 2. 222 /yo ノ harf，i 1 3
ya edatl，1 21. 123 yon < d
tlrt>.1 24
/ya/ harfi. 13 /-yoo/，3 7
yabancl cevre. 228vdd yoo da(desu) (-gibi: -ye benzer>，
.
・
'ya da 123 164vdd
'yahu・ . 222 yooni，86vd
yakln cevre. 228vdd yooni naru，86vd
'yaklaSlk '，120 yori edatl，6 4. 103vd， 107， 1 1
1
yalln haI . 91，105，111 yorum. 222
"yalnl Z・， 119 yottsu < d
tlrtt ane >
.1 28.
yan c timle (yan cUmlecik)，110，201 ydnelme e ki，9 8， 1 00
・yapabilmek ・ 194
， yonelme hali，9 4， 187， 191
• yapmak'，88 /yu/ harfi， 1 3
yardlmcl f111 .，3 1，145vdd yUklem， 1 9，5 0. 66vd

269
'
/ia/h
l c
eel i 5
i，
.
ZlI
UlaI
1. 98
.zaman・.217
'
z l
aia
ln gdsteren yan eU
.， ll
O e.
zamir-. 109
z arf.1 9. 205
ze (cUmle sonu edatl). 226
/ze/ hecesi. 5
zo (cUmle s onu edatl)， 226
-
/zo ゆ ecesi，5
zorlaYlcl emir，3 3
zorlaYlCl emrin olumsuzu. 3 v
4d
/zu/ hecesi，5

，z
、

-.
:
;
， .
.
.
.

270
， ，
.
、
語、
ι ・
A
f