Temat: Współczesne konflikty międzynarodowe.

Zagadnienia: konflikty zbroje w Afryce (Sudan, Rwanda, Tunezja, Libia, Egipt); konflikty
zbrojne w Azji (Syria, Jemen, Afganistan, pakistańsko-indyjski konflikt o Kaszmir, Tajwan
i Morze Południowochińskie, konflikt azersko-ormiański o Górny Karabach); konflikty zbrojne
w Europie (Cypr, Ukraina, była Jugosławia).

Afryka
Sudan
Przyczyny:

• zróżnicowanie etniczne i religijne – na północy dominuje islamska ludność arabska,

na południu czarnoskóra ludność chrześcijańska

• konflikt o surowce naturalne: ropę naftową , wodę i pastwiska w prowincji Darfur;

Przebieg konfliktu

Wojna domowa wybuchła pod koniec lat 50 – tych. Powodami buntu chrześcijańskiej,
czarnoskórej ludności były: próba islamizacji kraj przez rząd w Chartumie zdominowany
przez islamską ludność arabską oraz niesprawiedliwy podział zasobów naturalnych i
władzy. W latach 1955 – 1972 trwały regularne walki pomiędzy siłami rządowymi z
Północy, a armia rebeliantów. Podpisane w 1972 r. w Addis Abaaba porozumienie
przyznające Południu autonomię zapewniło Sudanowi 11 lat spokoju. Konflikt rozpoczął
się na nowo w 1983 r. po decyzji prezydenta Sudanu Dżafara Muhammada an-Numajri
ograniczającej samodzielność Południa. Wojnę zakończyło porozumienie pokojowe w
Nairobi z 2005 r. Na jego mocy w 2011r. odbył się plebiscyt, w rezultacie którego
Południe ogłosiło secesję – powstała Republika Sudanu Południowego. Nowe państwa
jest targane nowymi konfliktami etnicznymi. W latach 2013 - 2015 w Sudanie
Południowym toczyła się wojna domowa o władzę między prezydentem Salva Kiir z
grupy etnicznej Dinka a wiceprezydentem Riek Machar z grupy Nuer.

Rwanda
Przyczyny:

• konflikt etniczny miedzy plemionami Tutsi a Hutu. UWGA! Podział etniczny

społeczeństwa Rwandy miedzy Tutsi a Hutu (choć okazała się trwały) jest w nauce
dyskusyjny, ponieważ opiera się na sztucznej klasyfikacji dokonanej przez Belgów

1
 w 1933 r. na podstawie przypadkowych cech fizycznych – wzrostu, szerokości oczu,
kształty uszu, itp.

Przebieg konfliktu

W 1994 r. został zestrzelony samolot pochodzącym z Hutu prezydentem Juvenalem

Habyarimanem opowiadającym się za pokojowym rozwiązaniem konfliktu trwającym
miedzy Hutu a Tutsi. Hutu wykorzystali katastrofę do rozprawy ze swoimi
przeciwnikami i uzbrojeni w maczety ruszyli w poszukiwaniu ofiar. Zamordowali ok. 1
mln Tutsi. Kilka miesięcy później, ofensywa Tutsi z Rwandyjskiego Frontu
Patriotycznego (oddziałów paramilitarnych utworzonych w Ugadznie przez
rwandyjskich uchodźców) doprowadziła do zniszczenia sił Hutu. Miliony Hutu, w
obawie przed zemstą Tutsi, uciekło do sąsiednich krajów. Tysiące ludzi zginęło w
wyniku epidemii, jakie wybuchły w obozach dla uchodźców

Tunezja
Przyczyny:

• niezadowolenie z długoletnich rządów generała, prezydenta Zin al.-Abidina Ibn

Alego (Ben Ali).

• pogłębiający się kryzys gospodarczy i spowodowane nim problemy społeczne

(bezrobocie, ubóstwo, wykluczenie społeczne, itp.); brak swobód demokratycznych.

Przebieg konfliktu

Rewolucja w Tunezji („jaśminowa rewolucja”) rozpoczęła się w 2010 r. od masowych

protestów ludności w mieście Sidi Bu Zajd, które wkrótce rozlały się na cały kraj.
Prezydent Ben Ali zrezygnował z urzędu i wraz z rodziną uciekł z kraju. „Jaśminową
rewolucja” rozpoczęła falę podobnych wydarzeń w innych krajach regionu zwanych
„arabską wiosną” (m. in. w Libanie, Egipcie, Bahrajnie, Jemenie i Syrii)

Libia
Przyczyny:

• niezadowolenie z długoletnich, autorytarnych rządów prezydenta Muammara

Kaddafiego;

• nepotyzm, korupcja, brak swobód obywatelskich, działania tajnej policji (porwania,

tortury, zabójstwa rzeczywistych lub domniemanych przeciwników politycznych;

• kryzys gospodarczy i wywołany nim problemy społeczne; brutalne tłumienie

wszelkich protestów przez wojsko i policję;

Przebieg konfliktu

2
Pierwsze protesty wybuchły w styczniu 2011 r. i szybko objęły cały kraj. Konflikt
przerodził się w wojnę domowa między siłami rządowymi a opozycją skupioną wokół
założonej w Bengazi Narodowej Rady Tymczasowej i wspieranymi przez siły
powietrzne państw NATO. Walki zakończyły się zdobyciem stolicy (Trypolisu) przez
rebeliantów i śmiercią Kadafiego (październik 2011 r.).

Egipt
Przyczyny:

• niezadowolenie z długoletnich, autorytarnych rządów prezydenta Husi

Munbaraka;

• pogłębiający się kryzys gospodarczy i spowodowane nim problemy społeczne

(bezrobocie, ubóstwo, wykluczenie społeczne, itp.); brak swobód demokratycznych;

Przebieg konfliktu

Protesty społeczne rozpoczęły się 25 stycznia 2011 r. w Kairze („Dzień Gniewu”) i

trwały do 11 lutego. Ich kulminacja był „marsz miliona” (1 luty). Demonstracje
doprowadziły do ustąpienia prezydenta Hushi Mubaraka 11 lutego. Władzę w kraju
przejęło wojsko. W 2012 r. wybory wygrała Umiarkowana Partia Wolności i
Sprawiedliwości powiązana z fundamentalistami islamskimi ze Stowarzyszenia Braci
Muzułamańskich, a prezydentem został Muhammad Mursi. Rządy Mursiego,
oskarżanego o próbę islamizacji kraju, doprowadziły do kolejnych protestów i
wojskowego zamachu stanu. Nowym prezydentem został gen. Abdel Fattah el-Sisi.

Azja
Syria
Przyczyny:

• niezadowolenie z długoletnich autorytarnych rządów prezydenta Basara al-

Assada;

• nepotyzm, korupcja, brak swobód obywatelskich, działania tajnej policji (porwania,

tortury, zabójstwa rzeczywistych lub domniemanych przeciwników politycznych;

• kryzys gospodarczy (bezrobocie, złe warunki życia, wzrastające ceny żywności);

brutalne tłumienie wszelkich protestów przez wojsko i policję;

Przebieg konfliktu

Wybuch rebelii nastąpił w niewielkim mieście Deraa w 2011 r. po krwawym stłumieniu

demonstracji przeciwników autorytarnych rządów prezydenta Baszara al-Asada przez
siły rządowe. Fala protestów objęła cały kraj, a armia syryjska przystąpiła do pacyfikacji

3
zbuntowanych miast (Hims, Dara, Hama, Idlib). Po eskalacji konfliktu wielu syryjskich
żołnierzy zdezerterowało i przyłączyło się do powstańców. Wojna toczy się między
armią wierną reżimowi prezydenta Basara al-Assada wspieraną przez Rosję, Iran i
Hezbollah (szyicką milicję z Libanu), a demokratyczną opozycją z Wolnej Armii
Syryjskiej, Kurdami z Kurdyjskich Jednostek Samoobrony oraz umiarkowanymi i
fundamentalistycznymi organizacjami islamskimi, w tym bojownikami Państwa
Islamskiego i Frontu al-Nasura (syryjski odłam Al-Kaidy).

Jemen
Przyczyny:

• konflikt religijny między zamieszkującą północny Jemen mniejszością szyicką

skupioną wokół rodu Huti a większością sunnicką zamieszkującą południe kraju.
Sunnici dążą do secesji;

• konflikt miedzy szyitami a sunnitami podsycany jest przez ościenne państwa – Iran
wspierający szyitów i Arabię Saudyjską wspierającą sunnitów. Oba państwa
wykorzystują konflikt do wzmocnienia swojej pozycji politycznej w regionie i dążą
do przejęcia kontroli nad szlakami handlowymi w Zatoce Adeńskiej.

Przebieg konfliktu

W 2015 r. szyici z rodu Huti opanowali stolicę Jemenu Sanę zmuszając sunnickiego
prezydenta Abdul Mansura Hadi i jego rząd do ucieczki na południe. Siły prezydenta
Haidiego są wspierane przez sannicką Arabię Saudyjską i koalicję złożoną ze
Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Bahrajnu i Kuwejtu. Rebelię Huti wspiera szyicki
Iran. Ogarnięty chaosem kraj stał się doskonałym miejscem do rozwoju działalności
licznych grup terrorystycznych (m. in. Al-Kaidy i Państwa Islamskiego) oraz innych
niezależnych grup militarnych i etnicznych. Skutkiem trwającego konfliktu jest
całkowita destabilizacja kraju, głód i epidemie.

Afganistan
Przyczyny:

• zamach terrorystyczny na World Trade Center i Pentagon w nowym Yorku

zorganizowany przez Al-Kaidę i jej lidera Usamę Ibn Ladena (11 września 2001 r.);

• konflikty etniczne miedzy mieszkańcami Afganistanu (Pasztunami, Tadżykami,

Hazarami, Uzbekami);

Przebieg konfliktu

Afganistan był pogrążony w chaosie wojny domowej toczonej od końca lat 70-tych
miedzy komunistycznym rządem w Kabulu wspieranymi prze armię radziecką a
opozycją (mudżahedinami). W 1994 r. władzę w kraju przejęli Talibowie (uczniowie
fundamentalistycznych szkół koranicznych w północnym Pakistanie). W 1996 r.
udzielili oni schronienia liderowi terrorystycznej organizacji islamskiej Al-Kaidy

4
Usamie Jbn Ladenowi. Zamach przeprowadzony przez Al-Kiadę na World Trade
Center w Nowym Yorku doprowadził do zbrojnej interwencji USA wspieranej przez
tzw. Sojusz Północny. Konflikt po upadku Talibów nie został w pełni zakończony. Część
Talibów wspieranych przez członków Al-Kaidy ukrywa się w niedostępnych górach
Hindukuszu.

Konflikt miedzy Indiami a Pakistanem o Kaszmir i Dżammu

Przyczyny:

• spor terytorialny o Kaszmir i prowincję Dżammu (od 1858 r. Indie były kolonią
brytyjską. W 1947 r. Brytyjczycy podzielili byłą kolonię na dwa państwa –
muzułmański Pakistan i Indie w większości zamieszkane przez hindusów); Indie
stoją na stanowisku, że cały Kaszmir powinien być włączony do państwa
hinduskiego. Rząd w Islamabadzie uważa, że do Pakistanu.

• Konflikt religijny. Północną część Kaszmiru zajętą przez Pakistan zamieszkują

muzułmanie. W indyjskiej części (dolinie Kaszmiru) muzułmanie, a w prowincji
Dżammu hindusi, muzułmanie i buddyści. Muzułmanie z indyjskiej części
Kaszmiru oskarżają rząd w Delhi o dyskryminację i ograniczanie swobód
obywatelskich.

Przebieg konfliktu

4 wojny (1947 r., 1965 r., 1971 r., 1999 r.). Do incydentów zbrojnych w strefie
demarkacyjnej dochodzi cały czas. Oba państwa oskarżają się o wspieranie terroryzmu.
Sytuację konfliktu dodatkowo komplikowały i komplikują dążenia niektórych
mieszkańców spornych terenów do zmiany terytorialnej przynależności oraz do
niepodległości regionu. Najbardziej znaną organizacją, która domaga się niezależności
Kaszmiru zarówno od Indii, jak i od Pakistanu jest założony w 1977 r. w Wielkiej
Brytanii Front Wyzwolenia Dżammu i Kaszmiru. Mimo licznych walk i potyczek o
Kaszmir oraz prób rozwiązania konfliktu pakistańsko-indyjskiego na drodze
dyplomatycznej (także z udziałem ONZ), podział prowincji utrzymuje się w granicach
ustalonych w 1947 r. 2/3 regionu należy do Indii, a ok. 1/3 do Pakistanu.

Konflikt o Tajwan
Przyczyny:

• w 1949 r. komuniści przejęli władzę w Chinach. Przywódca chińskich nacjonalistów

Czang Kaj-Szek wraz z rządem Republiki Chińskiej i 2 mln obywateli ewakuowali
się na Formozę (Tajwan). Władze Tajwanu uważają się za jedyny legalny rząd Chin,
a komunistyczne władze Chińskiej Republiki Ludowej uważają wyspę za
zbuntowaną prowincję i grożą jej zbrojną interwencją;

• Chiny chcą zapewnić sobie kontrolę wód na Morzu Południowochińskim, przez

które biegną najważniejsze morskie szlaki transportowe świata. Planom Chin

5
 sprzeciwiają się Stany Zjednoczone i inne państwa regionu (Japonia, Filipiny,
Wietnam, Malezja). Tajwan stanowi strategicznie ważny obszar w wypadku
ewentualnego konfliktu zbrojnego miedzy Chinami a USA (patrz mapa).
Zapewniłby Chinom nieskrępowany dostęp do Pacyfiku (obecnie, aby chińskie
okręty dotarły do oceanu, muszą najpierw przedrzeć się pomiędzy sojusznikami
USA, takimi jak Japonia, Korea Południowa czy właśnie Tajwan).

Przebieg konfliktu

W 1955 r. armia Chińskiej Republiki Ludowej zajęła niespodziewanie należące do

Republiki Chińskiej wyspy archipelagu Dachen (I kryzys w Cieśninie Tajwańskiej).
Nie zaatakowała jednak (w obawie przed amerykańską interwencją w obronie wyspy)
Tajwanu. Trzy lata później (1958 r.) dokonała ostrzału wysp Kinmen i Mazu (II kryzys
w Cieśninie Tajwańskiej). Mimo niepowodzeń chińscy komuniście nie zrezygnowali z
zajęcia wyspy. Pekin uważa Tajwan za swoją zbuntowaną prowincję i izoluje na arenie
międzynarodowej. W tym celu prowadzi tzw. „politykę jednych Chin” głoszącą
istnienie jednego państwa chińskiego ze stolicą w Pekinie, a uznanie jej przez inne
państwa uważa za podstawowy warunek utrzymania jakichkolwiek wzajemnych relacji.

Konflikt arabsko – izraelski.

Przyczyny:

Przebieg konfliktu

Historia konfliktów miedzy Izraelczykami a Arbami sięga okresu międzywojennego.

Wzajemne animozje nasiliły się od chwili powstania państwa izraelskiego w 1948 r.
(wbrew rezolucji ONZ z 1947 r. o podziale Palestyny nie powstało arabskie państwo
palestyńskie). Od tego czasu doszło do czterech izraelsko-arabskich wojen – w 1948 r.,
w 1956 r., w 1967 r („wojna sześciodniowa”), w 1973 r. („wojna Jom Kipur”),
dwukrotnej okupacji południowego Libanu przez armię izraelską i dwóch palestyńskich
powstań (intifad) kierowanych przez Organizację Wyzwolenia Palestyny (OWP).
Dotychczasowe próby rozwiązania konfliktów nie przyniosły znaczących rezultatów
(jedyne, trwałe porozumienie pokojowe Izrael zawarł z Egiptem w Camp Dawid w 1978
r.). Tylko częściowym sukcesem zakończyły się rozmowy miedzy przywódcą OWP
Jaserem Arafatem a premierem Izraela Icchakiem Rabinem zakończone
porozumieniem w Oslo w 1993 r. o powstaniu Autonomii Palestyńskiej. Wzajemna
niechęć między mniejszością arabską a Izraelczykami jest podsycana przez istniejące
stereotypy , wzajemne oskarżenia o terroryzm, osadnictwo żydowskie na terenach które
ludność arabska uważa za swoje ( Zachodni Brzeg Jordanu i Strefa Gazy), budowę
muru oddzielającego osiedla arabskie od osad żydowskich (w murze jest kilkadziesiąt
bram, jednak Palestyńczycy, z których wielu mieszka po jednej, a pracuje po drugiej
stronie fortyfikacji mogą korzystać tylko z kilku z nich), nacjonalizm i syjonizm,
polityków po obu stronach konfliktu.

Irak
Przyczyny:

6
• konflikty religijne i etniczne między ludnością arabską – szyitami a sunnitami,
arabami a Kurdami;

• Irak jest i był jednym z głównych eksporterów ropy naftowej (udział ropy
bliskowschodniej w całości zasobów światowych stanowi ok. 48%, a w produkcji
ok. 32%). Stabilność dostaw i cen tego surowca ma kluczowe znaczenie dla
gospodarki Stanów Zjednoczonych i państw zachodnich

Przebieg konfliktu

Początki współczesnej, niestabilnej i pełnej konfliktów, historii Iraku sięgają 1979 r,

kiedy to prezydentem Iraku został jeden z prominentnych działaczy irackiego odłamu
partii Bass (lewicowa arabska partii apolityczna, której celem jest zjednoczenie
wszystkich państw arabskich) Saddam Husejn. W czasie swoich rządów doprowadził
do wojny z Iranem (1980–88) oraz aneksji Kuwejtu w 1990 r. co doprowadziło do
zbrojnej interwencji państw zachodnich (I wojna w Zatoce Perskiej) w 1991 r. 12 lat
później autorytarny reżim Husajna został obalony w wyniku ataku koalicji kierowanej
przez Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię (II wojna w Zatoce Perskiej). Wydarzenia
z 2003 r. doprowadziły do wybuchu starych, ukrytych, konfliktów religijnych w
społeczeństwie irackim, m. in. szyickiej rebelii Armii Mahdiego Muktady al-Sadra
(stłumionej przez koalicję i armię iracką w 2008 r.), a w konsekwencji powstania
Państwa Islamskiego w północnym Iraku założonego przez salafitów (zwolenników
salafzimu, czyli konserwatywnej odmiany sunnizmu wzywającej do odrodzenia islamu
poprzez powrót do jego pierwotnych źródeł i islamskiego prawa religijnego szariatu).
Państwo Islamskie zostało zlikwidowane w 2017 r. w wyniku ofensywy rządowej armii
irańskiej wspieranej przez międzynarodową koalicję kierowaną przez Stany Zjednoczone

Konflikt azersko-ormiański o Górny Karabach

Przyczyny:

• konflikt etniczny i terytorium Górnego Krabachu. Górny Karbach jest w większości

zamieszkany przez Ormian, którzy stanowią ok. 76% jego mieszkańców. W czasach
radzieckich był częścią Azerbejdżańskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, a
po rozpadzie ZSRR pozostał częścią Azerbejdżanu.

Przebieg konfliktu

Konflikt rozpoczął sie w 1991 r. Po upadku ZSRR Ormianie zaczęli domagać się
włączenia Górnego Karabachu do Armenii. W odpowiedzi Azerbejdżan zlikwidował
jego autonomię. W 1992 r. wybuchła wojna domowa. W ciągu dwóch lat ormiańscy
partyzanci wspierani przez Rosję (Rosja przekazała Armenii broń o wartości miliarda
dolarów) zajęli sporny obszar i utworzyli Republikę Górskiego Karabachu – quasi
państwo pod wojskowym i politycznym patronatem Armenii (przez społeczność
międzynarodową uznawane jest za terytorium Azerbejdżanu pod armeńską okupacją).
Rozejm podpisany w 1994 r. zapewnił względny pokój przez 26 lat. W 2020 r. w wyniku
zbrojnej ofensywy Azerbejdżan odzyskał kontrolę nad większością utraconego

7
terytorium Górskiego Krabachu. Na mocy układu pokojowego gwarantem porozumień
mają być rosyjskie siły pokojowe.

Europa
Cypr
Przyczyny:
• konflikt etniczn-religijny między Grekami a Turkami (od XVI w. do 1914 r. Cypr
był częścią Imperium Osmańskiego, a do 1960 r. znajdował się pod kontrolą
brytyjską).

Przebieg konfliktu

W 1960 r. wyspa uzyskała niepodległość. Zamach stanu przeprowadzony przez tajną

militarną organizację Greków EOKA wywołała zbrojną interwencję Turcji (1974 r.). Rok
później na zajętym obszarze powstało Tureckie Federacyjne Państwo Cypru, a w 1983 r.
Turecka Republika Cypru Północnego (państwo uznawane tylko przez Turcję). Pod
kontrolą turecką znalazło się 36% powierzchni Cypru. Linia podziału, zwana Zieloną
Linią, jest strefą zdemilitaryzowaną kontrolowaną przez siły pokojowe ONZ.

Konflikt na wschodniej Ukrainie

Przyczyny:

• nacjonalizm rosyjski oparty o względy historyczne, religijne i kulturowe (od XVI w.

Rosja przypisywała sobie prawo do panowania nad wszystkimi ziemiami
zamieszkanymi przez Rusinów i ludność wyznania prawosławnego);

• Rosja traktuje Ukrainę jak swoją strefę wpływów. Polityka w Moskwie jest
prowadzona przez dawne radzieckie elity (także oficerów dawnego KGB) i w dużej
mierze jest oparta na sowieckich kodach kulturowych uznających Zachód na
głównego wroga, a wszelkie wydarzenia mające naruszyć rosyjską strefę wpływów sa
traktowane jako ingerencje Zachodu w wewnętrzne sprawy i egzystencjalne
zagrożenie.

• dążenia separatystyczne części rosyjskojęzycznej ludności Donbasu; zła sytuacja

gospodarcza;

Przebieg konfliktu

W czasie trzeciego szczytu Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej w Wilnie w listopadzie

2013 r. Ukraina miała podpisać umowę stowarzyszeniową z Unią Europejską. Jednak ówczesny
prezydent Ukrainy Wiktor Janukowycz zrezygnował z jej podpisania. Decyzja prezydenta
Ukrainy o niepodpisaniu umowy stowarzyszeniowej spowodowała wybuch gwałtownych
protestów społecznych w Kijowie, a później w innych miastach Ukrainy, które, w konsekwencji
doprowadziły do ucieczki Janukowycza do Rosji. Upadek prorosyjskiego prezydenta zostały
potraktowane w Moskwie jako naruszenie rosyjskiej strefy wpływów obejmującej byłe republiki

8
 radzieckiej, a w szczególności Ukrainy. Obawa przed utratą politycznej kontroli nad tym
obszarem doprowadziły Rosję do aneksji Krymu i destabilizacji sytuacji w południowo-
wschodniej jego części. W wyniku walk toczonych przez donieckich separatystów wspieranych
przez nieoznakowane oddziały regularnej armii rosyjskiej Ukraina straciła kontrolę nad
większością obwodu donieckiego i częścią obwodu ługańskiego na których rosyjscy rebelianci
ogłosili powstanie quasi-państw (nie uznawanych przez społeczność międzynarodową)
Donieckiej i Ługańskiej Republiki Ludowej (będących pod całkowita kontrolą Moskwy).
Dotychczasowe próby rozwiązani konfliktu przez państwa tzw. formatu normandzkiego
(Ukrainy, Rosji, Francji, Niemiec) nie przyniosły rozwiązania konfliktu. Rosja w dalszym ciągu
wykorzystuje „zamrożony” konflikt w Donbasie w celu uniemożliwienia Ukrainie głębszej
integracji z Zachodem.

Wojna w byłej Jugosławii

Przyczyny:

• konflikty etniczne i religijne (Jugosławię zamieszkują Bosacy, Czarnogórcy,

Albańczycy, Chorwaci, Słoweńcy, Macedończycy, Serbowie; muzułmanie, katolicy
i wyznawcy prawosławia)

• rozpad Jugosławii (państwa w którym główną rolę odgrywali Serbowie) w 1991 r.

doprowadził do nasilenia się uśpionych nacjonalizmów i konfliktów religijnych;

• konflikt o terytorium, np. między Serbami a Albańczykami o Kosowo (obszar

będący kolebką państwowości serbskiej ale w większości zamieszkany przez
Albańczyków);

Przebieg konfliktu

Gdy w 1991 roku nastąpił rozpad Jugosławii, nacjonalistyczne i etniczne napięcia

w byłych republikach kraju doprowadziły do wybuchu wielu krwawych konfliktów.
Niepodległość ogłosiły Chorwacja, Słowenia, a później Macedonia (próba pacyfikacji
dążeń niepodległościowych przez armię zdominowaną przez Serbów zakończyła się
niepowodzeniem). Nie mogąc zmusić zbuntowanych prowincji do uległości Serbia
utworzyła zrazem z Czarnogórą Nową Jugosławię. Wówczas niepodległość ogłosiła
także Bośnia i Hercegowina (1992 r.). Doprowadziło do zbrojnej interwencji armii
serbskiej próbującej zapobiec dalszemu rozpadowi państwa. Wojna trwała aż do 1995 r.
i była bardzo brutalna. Obie strony, tzn. muzułmańscy Bośniacy, zamieszkujący Bośnię
Chorwaci i Serbowie dopuszczali się czystek etnicznych (np. w Srebrenicy Serbowie
wymordowali wszystkich mężczyzn w wieku od 12 do 77 roku życia). Kres konfliktowi
położyła interwencja NATO. Na mocy porozumienia z Dayton powołano
międzynarodowe siły IFOR, które miały rozdzielić walczące strony, a Bośnię
i Hercegowinę przekształcono w federację złożoną z Federacji Muzułmańsko-
Chorwackiej i Republiki Serbskiej ze stolicą w Sarajewie. Utworzono wspólny,
wieloetniczny rząd (złożony z Bośniaków, Chorwatów i Serbów).