KONFLIKTY

ZBROJNE.
TERRORYZM

Natalia Kwiatkowska,
Julia Małysa
Czym są konflikty zbrojne?
Konflikt zbrojny to sytuacja, w której doszło do
użycia siły zbrojnej między stronami. Oznacza to, że
do konfliktów zaliczymy wszelkie przejawy walki
zbrojnej.
Od konfliktu zbrojnego należy odróżniać spór
międzynarodowy, w którym konfrontacja między
stronami prowadzona jest innymi metodami niż
walka zbrojna, np: przy użyciu środków
ekonomicznych, dyplomatycznych, informacyjnych.
Jakie są źródła
konfliktów? Źródeł konfliktów zbrojnych możemy poszukiwać w
czynnikach ekonomicznych, politycznych lub
społecznych.. Zazwyczaj konflikty mają złożony
charakter, a przyczyn ich wybuchu jest wiele.
Najczęściej wybuchają one z powodów:
• religijnych,
• ekonomicznych (m.in. o zasoby naturalne),
• politycznych i historycznych,
• etnicznych.
 ekonomiczne
Dostęp m.in. do zasobów
naturalnych (np. wody), ale
przede wszystkim do
surowców mineralnych (np.
ropy naftowej, rud metali)
Główne przyczyny Dostęp do terenów lepiej
konfliktów zbrojnych
uprzemysłowionych
Długotrwały kryzys
gospodarczy
Sprzeczne interesy
gospodarcze
polityczne społeczne
Różnice religijne między
Zajęcie terytorium
społecznościami
Rozpad imperium Różnice i spory między
kolonialnego grupami etnicznymi
Ruchy separatystyczne
Dążenia różnych organizacji związane z dążeniem
(np. plemiennych) do określonych grup społecznych
sprawowania władzy do samostanowienia i
uzyskania niepodległości
Dążenia społeczeństw do
niepodległości
 Konflikty religijne
Konflikty religijne są najczęściej uwarunkowane historycznie,
wywołuje je często ingerencja ’osób trzecich’, lub też powodem
są stare waśnie między sąsiadującymi narodami – wyznawcami
różnych religii.
Konflikty te są rozpatrywane na dwóch płaszczyznach:
• Konflikt między religiami światowymi, takimi jak islam,
chrześcijaństwo, judaizm czy buddyzm,
• Konflikty w ramach religii między ich odłamami (katolicy-
protestanci, katolicy-prawosławni, sunnici-szyici).
 Konflikty o zasoby naturalne
(ekonomiczne)
Konflikty o zasoby naturalne to konflikty
bardzo częste na świecie. Powodem może być
dostęp państwa do cennego zasobu, takiego
jak woda czy ropa naftowa. Przykładowo,
niektóre państwa posiadające deficyt wodny
budują tamy które zatrzymują część wody -
czym zmniejszają jej dostęp dla krajów
położonych obok. Konflikt
o wodę toczy m.in. Turcja
z Syrią i Irakiem (Eufrat),Sudan
z Egiptem (Nil).
Konflikty
polityczne

Podłożem wielu konfliktów na świecie są

kwestie polityczne i ideologiczne. Wojna
polityczna wybucha najczęściej wtedy, gdy jeden
kraj chce narzucić drugiemu ustrój lub ideologię
albo przejąć kontrolę nad określonym
terytorium, najczęściej ważnym strategicznie.
Za najtragiczniejszą w skutkach wojnę
polityczną uznaje się II wojnę światową.
Konflikty
etniczne
(społeczne)

Najwięcej konfliktów na tle

narodowościowym
i plemiennym wybucha
w Afryce. Jest tak, ponieważ
wiele granic wytyczono tam
bez uwzględnienia podziałów
etnicznych.
Konflikty na świecie
 Konflikt iracki Saddam Husajn

(1990-1991)
Irak i obszar Zatoki Perskiej stały się terenem konfliktu, od kiedy
władzę przejął tam w 1979 r. Saddam Husajn.
• Dążył on do budowy imperium arabskiego w regionie.
Efektem ambicji imperialistycznych Husajna była:
• wojna iracko-irańska w latach 1980-1988;
• atak na Kuwejt w 1990 r.
Konflikt w Sudanie (1991-2005)
Przyczyną wojen domowych w Sudanie są
antagonizmy między muzułmańską ludnością
arabską, zamieszkującą głównie północ kraju, a
ludnością murzyńską, wyznającą chrześcijaństwo
i wierzenia animistyczne, zamieszkującą południe
kraju i zachodnią prowincję Darfur.
• Konflikt oficjalnie zakończył się wraz z
podpisaniem traktatu pokojowego dnia 9
stycznia 2005 r. w Nairobi.
• W wyniku referendum powstał w 2011 roku
Sudan Południowy
Konflikt w Rwandzie (1994)
Konflikt rwandyjski jest najlepszym przykładem konfliktu
etnicznego.
W ciągu kilku miesięcy zostało zabitych około 1 mln osób.
Konflikt rozpoczął się poprzez zestrzelenie samolotu, w którym
przebywał prezydent ludu Hutu przez Hutu.
• Jego stronami są plemiona Hutu (rolnicy) i Tutsi (lud pasterski,
rządzący Rwandą od XVI wieku do lat 60. XX wieku).
• Większość mieszkańców Rwandy stanowią Hutu (85% ludności),
• Jednak to Tutsi stanowili plemię dominujące – popierane przez
państwa do których należała kolonia Rwandy
Afganistan
(2001-2021)
Strony konfliktu:
• Talibowie i Al-Kaida – USA i wojska koalicji
Przyczyny:
• przejęcie władzy przez fundamentalistów
islamskich i utworzenie państwa wyznaniowego;
• umiejscowienie baz terrorystycznych na obszarze
kraju;
• rywalizacja między grupami narodowościowymi
oraz lokalnymi watażkami o władzę.
 Kryzys kubański
Strony konfliktu: Kuba i ZSRR – Stany Zjednoczone.
Przyczyny:
• zbliżenie kubańsko – radzieckie:
• obecność na wyspie rakiet ZSRR,
• dojście do władzy dyktatora Fidela Castro w 1959 r.
Kryzys kubański miał miejsce w dniach 15-28 października 1962 roku na
Kubie.
• Spowodowany on był tajnym rozmieszczeniem przez ZSRR na Kubie
pocisków balistycznych średniego zasięgu, bezpośrednio zagrażających
terytorium USA.
• Konflikt został rozwiązany przez obiecanie wycofania w zamian rakiet USA
z Turcji.
Konflikt palestyńsko-
izraelski (od 2000)
Konflikt w Palestynie ma podłoże etniczne, religijne oraz
terytorialne. Jego początki sięgają lat 40., kiedy doszło do
wzrostu napięcia pomiędzy żyjącymi w Palestynie Arabami
i Żydami. W celu rozwiązania problemu, ONZ uchwaliło
rezolucję o podziale Palestyny na dwie części: żydowską i
arabską.
• Sprzeciwiła się temu strona arabska.

Główną siłą palestyńską była powołana jeszcze

w 1964 r. Organizacja Wyzwolenia Palestyny (OWP), na
której czele od 1969 r. stał Jaser Arafat.
Konflikt w Jugosławii (1991-1995)
Jako pierwsze w 1991 r. niepodległość ogłosiły Słowenia,
Chorwacja i Macedonia, które odparły kontr interwencję
armii jugosłowiańskiej. W marcu 1992 r. niepodległość
ogłosiła Bośnia i Hercegowina.
• Serbowie walczyli też z Chorwatami,
a muzułmanie z Serbami i Chorwatami.
Kres temu konfliktowi położył układ z Dayton podpisany w
listopadzie 1995 r., dzielący Bośnię
i Hercegowinę na strefy etniczne:
• serbską i muzułmańsko-chorwacką.
 Konflikt w Syrii ( od 2011)
W 2011 w Syrii rozpoczęło się
antyrządowe powstanie. Jego
przyczyną były autorytarne rządy
Baszszara al-Asada. Inspiracją dla
Syryjczyków do protestów,
a następnie zbrojnego wystąpienia były
udane rewolucje w Tunezji, Egipcie
oraz wojna domowa
w Libii (tzw. arabska wiosna).
 Konflikt na Ukrainie
(od 2022)

Inwazja na Ukrainę rozpoczęta 24 lutego 2022

roku przez Federację Rosyjską, stanowiąca
eskalację wojny trwającej od 2014 roku. Została
poprzedzona rosyjskim żądaniem wykluczenia
możliwości dalszego poszerzania NATO i redukcji
potencjału militarnego sojuszu w Europie
Środkowo-Wschodniej do stanu sprzed 1997 roku.
 Konflikt w Górskim Karabachu
Konflikt etniczny, trwający od 40 lat. Konflikt o Górski Karabach trwa od 1988
roku, wybuchł jeszcze w ZSRR. Karabach był wtedy ormiańskim terytorium
autonomicznym w Azerbejdżanie. Po pierwszej wojnie w 1992–1994 zerwał
z Baku i utworzył niezależne państwo, przez nikogo nie uznane, nawet przez
Armenię.

Kolejna wojna wybuchła jesienią 2020 roku. Azerbejdżan odbił wtedy swoje
terytoria okupowane przez Ormian (głównie tworzące lądowe połączenie
Karabachu z Armenią) oraz prawie połowę samej autonomii. Na mocy zawartego
porozumienia do Karabachu weszły oddziały rosyjskie, jako siły pokojowe.

Kilka dni temu można było usłyszeć o nawróceniu tego konfliktu

i ostrzałach na tamtym terenie.
 Czym jest terroryzm?
Terroryzm to forma walki zbrojnej, która poprzez
przemoc i zastraszenie ma prowadzić do osiągnięcia
określonych celów politycznych, społecznych lub
religijnych. Najczęstszymi metodami działania
terrorystów są zamachy bombowe, porwania
samolotów, przetrzymywanie zakładników oraz
zabójstwa osób pełniących ważne funkcje.
Cechy charakterystyczne terroryzmu

Przemoc jako narzędzie wywierania nacisku

Działanie w sposób bezwzględny – zastraszanie społeczeństwa i podtrzymywanie w nim poczucia zagrożenia

Uzyskiwanie rozgłosu dla propagowanych idei poprzez spektakularne akcje i ataki nagłaśniane w mediach

Nielegalne źródła finansowania (np. zyski z handlu narkotykami oraz bronią)

Współpraca z grupami przestępczymi

Mapa ataków
terrorystycznych
 11.09.2011 – Nowy Jork i
Waszyngton, USA
Atak został przeprowadzony przy użyciu
kursowych samolotów pasażerskich na
budynki World Trade Center w Nowym
Jorku, Pentagon (siedzibę Departamentu
Obrony USA) i Departament Stanu
w Waszyngtonie.
Liczba ofiar śmiertelnych: 3000
Liczba rannych: 6300
Podłoże ataku: walka islamistów przeciw
działaniom USA na terenie islamskim
 23-26.10.2002 – Moskwa,
Rosja
Czeczeńscy terroryści zaatakowali
Centrum Teatralne na Dubrowce.
Liczba ofiar śmiertelnych: 170
Podłoże ataku: elementy walki
Czeczeńców z Rosją
 11.03.2004 – Madryt,
Hiszpania
Doprowadzono do czterech eksplozji
na stacjach kolejowych
w godzinach porannego szczytu.
Liczba ofiar śmiertelnych: 198
Liczba rannych: ponad 1500
Podłoże ataku: święta wojna
islamistów przeciwko światowi
zachodniemu
 07.07.2005 – Londyn,
Wielka Brytania
Zdetonowano bomby w metrze oraz
autobusach w godzinach porannego
szczytu. Zamachowcami byli młodzi
Brytyjczycy pochodzenia
pakistańskiego.
Liczba ofiar śmiertelnych: 56
Liczba rannych: ok.740
Podłoże ataku: święta wojna islamistów
przeciwko światowi zachodniemu
 11.07.2006 – Mumbaj,
Indie
Zdetonowano siedem bomb
w pociągach i na peronach stacji
kolejowych.
Liczba ofiar śmiertelnych: 200
Liczba rannych: 700
Podłoże ataku: konflikt między
Pakistanem a Indiami
 22.07.2011 – Oslo i wyspa Utoya,
Norwegia
Jeden zamachowiec przeprowadził dwa ataki.
Zdetonował bomby w budynkach rządowych
w Oslo i na wyspie Utoya zastrzelił wielu młodych
ludzi przebywających na obozie organizowanym
przez socjaldemokratów.
Liczba ofiar śmiertelnych: 77
Liczba rannych: 319
Podłoże ataku: względy ideologiczne
 14.07.2016 – Nicea,
Francja
Zamachowiec wjechał ciężarówką w tłum na
Promenadzie Anglików w Nicei, gdzie
turyści podziwiali pokaz sztucznych ogni
z okazji święta narodowego Francji. Sprawca
ataku został zastrzelony przez policję.
Liczba ofiar śmiertelnych: 86
Liczba rannych: ponad 200
Podłoże ataku: święta wojna islamistów
przeciwko światowi zachodniemu – do
zamachu przyznało się Państwo Islamskie
 Skutki konfliktów
Konflikty zbrojne i akty terroryzmu mają ogromny wpływ na życie
ludzi. Bez względu na to gdzie występują, wywołują wiele
podobnych, negatywnych skutków. Najważniejsze z nich to:
• Wyniszczenie społeczeństw,
• Fale uchodźców, rozpad rodzin,
• Postępujące ubożenie społeczeństwa,
• Głód, niedożywienie, choroby,
• Osłabienie gospodarki,
• Izolacja gospodarcza i polityczna od reszty świata,
• Niszczenie dorobku kulturowego i dewastacja środowiska
przyrodniczego.
DZIĘKUJEMY ZA
UWAGĘ!