10.

rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme

10.2 KÜTLE EYLEMSİZLİK MOMENTLERİ

Rijit cismin dinamiği

CİSİM
• Kütlesi m
• kütle yoğunluğu r
• hacmi V
• z ekseni etrafında
α açısal ivmesiyle
dönüyor

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 1/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …

KÜTLE EYLEMSİZLİK
Rijit cismin dinamiği

MOMENTİ
DÖNME
EKSENi
kütlenin dönme eksenine göre
ikinci dereceden momenti

KÜTLE

moment kolu r
kütle elemanı dm ile
dönme ekseni arasındaki
dik uzaklıktır
© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 2/16
 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …

KÜTLE EYLEMSİZLİK
Rijit cismin dinamiği

MOMENTİ

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 3/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
EKSENLER GÖRE
Rijit cismin dinamiği

KÜTLE
EYLEMSİZLİK MOMENTİ

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 4/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
diferansiyel hacim elemanı dV
Rijit cismin dinamiği

cismin geometrisine göre seçilen koordinat takımına bağlıdır

KARTEZYEN SİLİNDİRİK
TAKIM TAKIM

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 5/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
diferansiyel hacim elemanı dV
Rijit cismin dinamiği

cismin geometrisine göre seçilen koordinat takımına bağlıdır

KÜRESEL
TAKIM

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 6/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
diferansiyel hacim elemanı dV
Rijit cismin dinamiği

cismin geometrisine göre seçilen koordinat takımına bağlıdır

DÖNEL SİMETRİK CİSİMLER

disk kabuk
elemanı elemanı

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 7/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
Rijit cismin dinamiği

EYLEMSİZLİK YARIÇAPI
Dönme eksenine göre
cismin kütlesinin DÖNME
EKSENİ
nasıl dağıldığı
hakkında bilgi verir

KÜTLE

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 8/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
EKSENLERİN PARALEL KAYDIRILMASI
Rijit cismin dinamiği

Eğer cismin kütle merkezi M den

geçen bir eksene göre kütle
eylemsizlik momenti belli ise,

bu eksene paralel bir başka

eksene göre de kütle eylemsizlik
momenti kolayca hesaplanır.

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 9/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
EKSENLERİN PARALEL KAYDIRILMASI
Rijit cismin dinamiği

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 10/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
EKSENLERİN PARALEL KAYDIRILMASI
Rijit cismin dinamiği

Steiner bağıntısı

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 11/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
DÖNEL SİMETRİK GEOMETRİLER
Rijit cismin dinamiği

Hacimsel geometrisi iki düzleme göre simetrik

olan bir cismin kütle merkezi M
bu iki düzlemin ara kesiti
üstünde yer alır.

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 12/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
DÖNEL SİMETRİK GEOMETRİLER
Rijit cismin dinamiği

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 13/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
LEVHADA EKSENKERE GÖRE EYLEMSİZLİK MOMENTİ
Rijit cismin dinamiği

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 14/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
LEVHADA EKSENKERE GÖRE EYLEMSİZLİK MOMENTİ
Rijit cismin dinamiği

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 15/16

 10. rijit cismin düzlemde kinetiği : kuvvet, kütle ve ivme
10.2 kütle eylemsizlik momentleri …
BİLEŞİK CİSİMLER
Rijit cismin dinamiği

Eğer cisimde bir delik varsa,

o zaman bu delik çıkartılacak bir cisim gibi
düşünülüp,
tüm parçanın kütle eylemsizlik momentinden
bu deliğin kütle eylemsizlik momenti çıkartılır

© 2011 Birsen Yayınevi, tüm hakları saklıdır 16/16