1. Rodzaje tektokrzemianów.

2. Formy strukturalne dwutlenku krzemu.

3. Naturalne odmiany SiO2.
4. Wysokociśnieniowe odmiany SiO2.
5. Krzemionka klatratowej i mezoporowata
6. Tektoaniony krzemotlenowe
 Tektokrzemiany Wzór Parametr P Stosunek
Koordynacyjny rodzaj pierścieni T : O

Krzemionka – SiO2
- trydymit, [2Si2O4]0 P = 2, [ 6 ] 1:2
krystobalit
- kwarc, keatyt [3Si3O6]0 P = 3, [ 6, 8 ] 1:2
- coesyt [4Si4O8]0 P = 4, [4, 8] 1:2

Klatrasile (silikality)

Tektopolianiony [Si4O9]2- 1 : 2,25

[Si10O23]6- 1 : 2,3
[Si6O15]6- 1 : 2,5
[SinO2n+x]2x-
Tektoglinokrzemiany
- skalenie [4(AlSi3)O8]- P = 4, [4, 8] 1:2
- zeolity [3(AlSi2)O6]- P = 3, [ 4,6,8 ] 1:2
- skaleniowce [2AlSiO4]- P = 2, [ 6 ] 1:2
: :
[AlXSiyO2(X+Y)]X- P ≤ 6, [4,6,8,12] 1:2
X≤Y
1. naturalnie występujące formy SiO2
- kwarc,
- trydymit,
- krystobalit,
2. wysokociśnieniowe formy SiO2 ,
3. krzemionka klatratowa – klatrasile (silikality).
4. krzemionka mezoporowata.
 Rodzaj Gęstość
Odmiana Struktura ZSiO2 Referencja
pierścieni [g/cm3]
Krystobalit _
- wysokotemp. regul. Fd3m lub I42d 8 [6] 2.19 Peacor 1973
(pseudoregul. [ 6] Peacor 1973
- niskotemp. domeny) 4 [ 6] 2.32 Peacor 1973
tetragonalny P41212
Trydymit
- wysokotemp. heksag. P63/mmc 4 [6] 2.18 Kihara 1986

- średniotemp. rombowy Cc2m 8 [6] 2.18 Kihara 1981

rombowy C2221 8 [6] 2.20 Dollase 1967
rombowy P212121 24 [6] 2.24 Graetsh 2001
- niskotemp. jednoskośny C21 8 [6] 2.21 Graetsh 2001
jednoskośny Cc 4 [6] 2.25 Dollase 1967
jednoskośny Cc 144 [6] 2.27 Kato 1976
Kwarc
- wysokotemp. heksagonalny P6222 3 [ 6, 8 ] 2.52 Kihara 1998

- niskotemp. trygonalny P3221 3 [ 6, 8 ] 2.65 Kihara 1990

Moganit
- wysokotemp. rombowy Imab 12 [ 4, 8 ] 2.62 Graetsh 1992
- niskotemp. jednoskośny I2/a [ 4, 8] 2. Florke 1984
Wysokotemperaturowy Fd3m Niskotemperaturowy P41212
Wysokotemperaturowy i niskotemperaturowy krystobalit
wzdłuż płaszczyzny (111) oraz (110)
krystobalitu regularnego trydymitu heksagonalnego
heksagonalny rombowy trójskośny
Wysokotemperaturowym niskotemperaturowym
P6222 P3221
Seifertyt >40 GPa
 Symetria
Forma komórki Opis Struktura
Keatyt Tetragonalny Pierścienie: Si5O10, Si4O14, Si8O16,
P41212 powstaje w 600-900 K i 40-400MPa

d = 3.011 g/cm3

Coesyt Jednoskośny Pierścienie Si4O8 i Si8O16 ;

C2/c 900 K oraz 3–3.5 Gpa

d = 2.911 g/cm3

Stiszowit Tetragonalny Struktura rutylu, LKSi = 6

P42/mmm 7.5–8.5 Gpa

d = 4.287 g/cm3
Seifertyt Ortorombowy LKSi = 6,
Pbcn Powstaje z v-SiO2 przy 40 Gpa

d = 4.287 g/cm3
równolegle do (010) równolegle do (100)
szkielet SiO2 komora z pierścieni 5-członowych
szkielet SiO2 szkielet z molekułami organicznymi
 Krzemionka mezoporowata

Mezoporowate nacząstki krzemionki po raz pierwszy otrzymano

w 1992 r w laboratoriach Mobil Corporation. Otrzymano je przez
reakcję polikondensacji czteroetoksysilanu (ortokrzemianu) z
cząsteczkami templatu lub/i surfaktantami. Rezultat to
organokrzemionka w formie nanorurek bądź kulek o regularnie
rozmieszczonych porach o rozmiarach 1.5 do 10 nanometrów.
 H2O
NR+4OH-

(C2H5)4OSi

Hydrolysis Surfactant
Condensation Extraction
Precipitation

Supramolekularna struktura Mezoskopowy kompozyt Periodycznie mezoporowata

surfaktantu krzemionka
Kondensacja oktahydridosilseskwioksanów
 TEM
Przy małym powiększeniu widoczny
konglomerat cząstek proszku.

Mikrostruktura amorficzna
Widoczna budowa warstwowa
Pomiędzy warstwami widoczne nanopory
 TEM

Mikrostruktura amorficzna
Widoczna budowa warstwowa
 TEM

Mikrostruktura amorficzna

Mikrostruktura amorficzna
Widoczna budowa warstwowa
Pomiędzy warstwami widoczne
nanopory
Otrzymaliśmy mezoporowata organo-krzemionkę i nieorganiczną
krzemionkę bez użycia templatów i surfaktantów. Mezopory
powstały dzięki specyficznej strukturze wyjściowych reagentów
cyklosiloksanu oraz sisleskwioksanu oraz specyficznej reakcji z
zastosowaniem ukladu katalizator/rozpuszczalnik.
s = 4 i s = 2 w [Si10O23]6-, s = 4 i s = 3 w [Si24O52]8-
Rb6[Si10O23] Na6Be2[Si24O52](OH)2