6.

1- Belirli İntegral Kavramı 1

6.1− BELİRLİ İNTEGRAL KAVRAMI

3
1. x2 dx belirli integralini hesaplayınız.
−2

3  3
1
Çözüm: (a) x2 dx = 3 x3 = 9 − (− 83 ) = 35
3
−2 −2
––––––––––––––––—


3 
2. 3x2 − 2x − 1 dx belirli integralini hesaplayınız.
0

3  3

Çözüm: 3x2 − 2x − 1 dx = x3 − x2 − x = (27 − 9 − 3) − 0 = 15
0 0
––––––––––––––––—


9
√
3. 3 x dx belirli integralini hesaplayınız.
1

9  9
√  
Çözüm: 3 x dx = 2x3/2 = 2 93/2 − 1 = 54 − 2 = 52
1 1
––––––––––––––––—


2π
4. sin2 x dx belirli integralini hesaplayınız.
0

2π
2π  2π
2 1 1 1
Çözüm: sin x dx = 2 (1 − cos 2x) dx = 2 x− 2 sin 2x =π
0 0 0

2π
5. cos2 x dx belirli integralini hesaplayınız.
0
Cevap: π ––––––––––––––––—


1
1
6. dx belirli integralini hesaplayınız.
0 2x + 1

1  1
1
Çözüm: dx = 12 ln |2x + 1| = 12 (ln 3 − ln 1) = 12 ln 3
0 2x + 1 0
––––––––––––––––—

2 6. Çalışma Soruları (mat 104)

9 √
1− x
7. dx belirli integralini hesaplayınız.
1 x
Çözüm:

9 √
9  
1− x 1 1 √ 9
dx = −√ dx = ln |x| − 2 x = (ln 9 − 6) − (ln 1 − 2) = 2 ln 3 − 4
1 x 1 x x 1
––––––––––––––––—


2
 √ 
8. x 4 − x2 dx belirli integralini hesaplayınız.
0


 √ 
Çözüm: x 4 − x2 dx integralinde, 4 − x2 = t2 diyelim. −2xdx = 2tdt olur. Buna
göre


 √  √ 3
x 4 − x dx = − t2 dt = − 13 t3 = − 13
2 4 − x2 + C

elde edilir.

2  √
 √  3 2 √ 3 √ 3
x 4 − x2 dx = − 13 4 − x2 = − 13 4−4 − 4 = 8
3
0 0

tür. ––––––––––––––––—


3π
9. sin x dx belirli integralini hesaplayınız.
−3π

Cevap: 0 ––––––––––––––––—


3π
10. cos x dx belirli integralini hesaplayınız.
−3π

Cevap: 0 ––––––––––––––––—


5π
11. sin 3x dx belirli integralini hesaplayınız.
−5π

Cevap: 0 ––––––––––––––––—


5π
12. cos 3x dx belirli integralini hesaplayınız.
−5π

Cevap: 0 ––––––––––––––––—

 6.1- Belirli İntegral Kavramı 3

π/2
13. cos3 x dx belirli integralini hesaplayınız.
−π/2

4
Cevap: 3 ––––––––––––––––—


π/2
13. sin3 x dx belirli integralini hesaplayınız.
−π/2

Cevap: 0 ––––––––––––––––—

14. Bir şirketin ayda x adet televizyon üretimine karşılık aylık marjinal kârı
P  (x) = 150 − (0,1) x, 0 ≤ x ≤ 3000
eşitliğiyle verilmiştir. Bu şirket şu anda ayda 1000 adet üretim yapmaktadır. Üretimini ayda
1200 adet olacak biçimde arttırırsa aylık kârındaki değişim ne olur?
Çözüm:

1200  1200
P (1200) − P (1000) = (150 − 0,1x) dx = 150x − (0,05) x2
1000 1000
 
= 150 · 1200 − (0,05) (1200)2 − 150 · 100 − (0,05) (1000)2

= 108000 − 100000 = 8000

olur. ––––––––––––––––—

Kaynaklar:
“İşletme, İktisat, Yaşam Bilimleri ve Sosyal Bilimler İçin Genel Matematik”
Barnett, Siegler, Byleen (12. Basımdan Çeviri), Nobel Yayıncılık (Türkçe Çeviri Editörü: Arif
Sabuncuoğlu).
Thomas’ Calculus- Early Transcendentals (11th Ed.-Media Upgrade); G.B. Thomas,
M.D. Weir, J. Hass, F.R. Giordano; Pearson, 2008. ISBN: 0-321-51165-4
“Calculus (Sixth Ed.); Robert A. Adams; Pearson, 2006. ISBN: 0-321-27000-2
“Matematik Cilt 1 ve 2, (Calculus)” Dennis G. Zill, Warren S. Wright (4. Basımdan
Çeviri), Nobel Yayıncılık (Türkçe Çeviri Editörü: İsmail Naci Cangül).