Mat 102 - Matematik II / Calculus II

Çalışma Soruları

Çok Değişkenli Fonksiyonlar:

Çok Katlı İntegraller ve Uygulamaları
1) Aşağıdaki
Z 1 Z x iki katlı integralleri hesaplayınız.
a) xy 2 dydx ( 401
)
Z0 4 Zx22
1
b) 2
dxdy (ln 25
24
)
3 1
Z 2 Z y+2 (x + y)
c) x + 2y 2 dxdy (36)
−1 −y
Z 1 Z √1−x2 p
d) 1 − x2 − y 2 dydx ( π6 )
0 0 ZZ
e) R = {(x, y); |x| + |y| ≤ 1} → x3 y 5 dxdy =? (0)
R
ZZ
2
2) x-ekseni, x = 1 doğrusu ve y = x doğrusu ile sınırlı bölge R olduğuna göre e−x dA
R
e−1
integralini hesaplayınız. Cevap 2e

3) x-ekseni, x = 1 doğrusu ve y = x2 parabolü ile sınırlı bölge R dir. x + y − z = 0 düzleminin

7
altında ve R bölgesinin üzerindeki hacmi bulunuz. Cevap 20 birim küp

4) x2 + y 2 + z 2 ≤ a2 katı küresinden x2 + y 2 = ax (a > 0) dairesel silindiri ile kesilen bölgenin

hacmini bulunuz.(ipucu:kutupsal koordinatlar kullanınız.)Cevap 34 a2 ( π2 − 23 )birim küp
ZZ 2
x
5) a) R bölgesi; x = 2, y = x doğruları ve xy = 1 hiperbolü ile sınırlı bölge ise 2
dA integralini
R y
hesaplayınız.( −9
4
) ZZ
(x2 + y)dA =? ( 140
b) R bölgesi; y = x2 ve x = y 2 eğrileri ile sınırlı bölge ise 133
)
R
√
ZZ
√
c) R bölgesi;koordinat eksenleri ve x + y = 1 parabolü ile sınırlı bölge ise xydA =?
R
1
( 280 ) ZZ
d) R bölgesi; x ekseni ve 0 ≤ x ≤ π olmak üzere y = sin x eğrisi ile sınırlı bölge ise xdA =?
R
(π) ZZ
e) R bölgesi;köşeleri (0, 0), (1, 1) ve (−2, 1) olan üçgen bölgesi ise (1 − x)dA =? (2)
R

6) Aşağıdaki
Z 1 Z 2y integrallerin sırasını değiştiriniz.
a) f (x, y)dxdy
0 −2y

1
 √
Z 2 Z 2x−x2
b) f (x, y)dydx
Z 1e Z 2−x
ln x
c) f (x, y)dydx
Z1 1 Z0 x Z 3 Z 1
d) f (x, y)dydx + f (x, y)dydx
x2 x2
0 9
1 9

7) Kutupsal
ZZ koordinatları kullanarak aşağıdaki integralleri hesaplayınız.
a) (x2 + y 2 )dA; R = {(x, y); x2 + (y + 2)2 ≤ 4} (24π)
Z ZR
y 2
b) arctan dA; R = {(x, y); x2 + y 2 ≤ 1, x ≥ 0, y ≥ 0} ( π16 )
ZZR x
c) sin(x2 + y 2 )dA; R = {(x, y); π 2 ≤ x2 + y 2 ≤ 4π} (−6π 2 )
R

Z 1 Z 1
3
8) I = √
ey dydx tekrarlı integralinin sırasını değiştirerek hesap ediniz. Cevap: e−1
3
0 x

9) Aşağıdaki bölgelerin alanlarını çift katlı integral kullanarak hesaplayınız.

a) Alttan R bölgesi (R : y = x2 ve y = 1 ile sınırlı )nın ve üstten z = 4−x−y eğrisini sınırladığı
68
cismin hacmini bulunuz.( 15 )
b) R bölgesi xy = 1, y = x ve x = e doğrularının sınırladığı sınırlı bölge ( 23 )
c) R bölgesi; x = y 2 ve x = 4 − 3y 2 eğrilerinin sınırladığı bölge ( 16 )
√ 3 √
d) x2 + 2y 2 = 1 ve 2x2 + y 2 = 1 elipslerinin sınırladığı bölge ( 2 arcsin 2 3 2 )
√ √ √
e) x2 + y 2 = 4 ve y 2 − 2x2 = 1 eğrilerinin sınırladığı bölge ( 2 ln( 2 + 3))
√
10) R, düzlemin birinci bölgesinde 1 ≤ x2 + y 2 ≤ 4, √x3 ≤ y ≤ 3x eşitsizlikleri ile tanımlanıyor.
ZZ y
I= arctan dxdy iki katlı integralini kartezyen koordinatlardan kutupsal koordinatlara
R x
Z πZ 2
3 π2
dönüştürerek hesap ediniz. Cevap:I = θrdrdθ =
π
6
1 16
p
11) Kutupsal koordinatlar kullanarak z = x2 + y 2 konisinin üstünde ve x2 +y 2 +z 2 = 1 küresinin
altında kalan cismin hacmini bulunuz. Cevap: 2π 3
(1 − √12 ) birim küp

12) İki katlı interal kullanarak aşağıda verilen cisimlerin hacimlerini bulunuz.
a) S cismi; koordinat düzlemleri,x = 1 ve y = 2 düzlemleri ile z = x + 2y + 1 düzleminin
sınırladığı cisim,(7)
b) Koordinat düzlemleri ile x+2y = 2 ve x+4y +2z = 8 düzlemlerinin 1. kuadrantta sınırladığı
cisim, ( 23
3
)
c) x = 0, z = 0, x + 3y = 6, 2x + 3 = 12 ve x + y + z = 6 düzleminin sınırladığı cisim, (12)
d) x2 + y 2 = 1 dik silindiri ile z = 0 ve 2x + 2y + 3z = 6 düzleminin sınırladığı cisim, ( 13 )
Z πZ π
sin y
13) I = dydx tekrarlı integrali D bölgesi üzerinde iki katlı integrale karşılık gelmek-
0 x y
tedir. D bölgesini çizdikten sonra integralin sırasını değiştirin ve integrali hesaplayın.
Cevap:2

2
 Z 4 Z 2
y 4
14) √ dxdy =? (dydx e çevrilirse sonuç 5
bulunur.)
√ 4 + x5
0 y
ZZ
2 2 2 2
15) R = {(x, y) : (x + y ) ≤ x − y , 0 ≤ x} olmak üzere 2
(1 + x2 + y 2 )dxdy =? ((x, y) =
R
1 π
(r cos θ, r sin θ) → sonuç + )
2 16
16) R = {(x, y) : x2 + y 2 ≤ 1, y ≤ 2x} (veya x2 + y 2 = 1 çemberi içerisinde ve y = 2x doğrusu
altında kalan bölge) olmak üzere
ZZ
−3 3
2e 5 x +x ydA =?
R

−2
√ − −2
√
(Cevap: e 3 5 9 5 )

17) C1 : (x − 1)2 + y 2 = 1 ve C2 : (x − 2)2 + y 2 = 1 olarak tanımlanıyor.R, C2 nin içinde ve C1 in

dışındaki noktaların kümesi olmak üzere
ZZ
y 2 dA
R

integralini
a) dxdy in integrali olarak
b) dydx in integrali olarak
c) Kutupsal koordinatlarda integral olarak ifade ediniz.
(Cevap: √
Z 3 Z 2+√1−y2 Z 1 Z 2+√1−y2
2
a) 2 √ y 2 dxdy + 2 √ √ y 2 dxdy
2 3 2
0 1+ 1−y 2− 1−y
Z Z √ Z Z √
2
2
2 1−(x−2) 2 3 1−(x−2)
b) 2 √ y 2 dydx + 2 y 2 dydx
3
2
1−(x−1)2 2 0
Z π Z 2 cos θ+√4 cos2 θ−3
6
c) 2 r2 sin2 θrdrdθ
0 2 cos θ

2π ln y ∞ ln y
1 + sin(x2 + y)
Z Z Z Z
18) f (x, y) = olmak üzere f (x, y)dxdy+ f (x, y)dxdy değerini
1 + x2 0 −∞ 2π ln(y−2π)
bulunuz. (Cevap:2π 2 )

19) Aşağıdaki üç katlı integralleri hesaplayınız.

Z 3 Z √9−x2 Z √9−x2
a) dzdxdy (18)
0 0
Z πZ π Z 2 0
2
b) x cos y sin zdxdydz (3)
0 0 1
Z 2 Z ln z Z ln y  
x+y 7
c) e dxdydz 2 ln 2 −
1 0 0 √ 4
√
Z 1 Z 1−x2 Z 1−x2 −y2
π2
 
dz
d) p dydx
0 0 0 1 − x2 − y 2 − z 2 8

3
 Z 1 Z 2 Z x+z
e) x2 yz 2 dydxdz (0)
Z −1 0 0
2π Z 1 Z √ 1
√
2−r 2
f) (π(6 2 − 8))
3dzrdrdθ
Z0 2 Z0 θ r Z 3+24r2  
2π 17π
g) π dzrdrdθ
0 0 0 5
20) z = 8 − x2 − y 2 ve z = x2 + y 2 paraboloidleri tarafından sınırlanan bölgenin hacmini katlı
integral ile hesaplayınız. (16π)