Digitized by Google

Digitized by Google
Digitized by Google
Digitized by Google
Digitized by Google
f- Digitized by Google
i
 IOAKSIS DANIELIS MTLll
,

liturant Hap, M. C.

HF.RME5 R.LVLLI
RIVM MED1CO-CHYMI
cvm Reformatvm:
CONTINENS QVATrOR Ll
bmdtjltnttos.

10 nucum «(juidu explicat

1 f.y t-CTat dc f“
quibufdam exoticis ia aoftris
Ba-
ulicis omiffis.
Tradit praecepta Ga]caic.«c
I I I.
Chymicorum
at,onemedi «n>eotonim.
i v
IV. D /f*p
Refolmt ^
formas Sc diuidie
medicamenta
tam Galea, quam Chymioorum.

IviVX Fumcofviti ROCiBACH

mor en 9
f .

PARACELS*.

Digitized by
 : ,

Dedicatio Carminica,

AMPLISSIMIS, NO
BILISSIMIS.7CL ARISSI-
M1S, CONSVLTISSIMIS ET PRVDfcNTIS-
limis, Inclytae Imperialis Mceno-Francofartenfis Rei-
.publicae Confulibus, Doloribus ac Senatoribus, PatrizTu-
turibus & Confcruatoribus,
Dominis, Mcecenatibus, Fautoribus & Affinibus, omni
animi obferuantia humiliter in xternum mihi colendis.

M
% . <

Uesvt emeritus, multum terraq? mariq ,

Inter iaftatus M auortia prslia,pacem
{

Expetit,(frequi em, virtutispramia digna.

Poli exantlatos duros varios labores:
Vtque mifer pelagi ventis agitatus (fvndis
Nauita depofitispott mille pericula remis,
Inportufejfus conaturfiftere nauem
Sic qui do Urinamfyaciojo tempore (fortes
Effrani infudit Medicinam ornando, cohorti,
Quiqftulitpondusgraue, Sijyphium^ laborem,
- vv : .
(?) 2 '
Viribus
 q !
* J*, . V** '

Viribus mi
fis, demum ingrediente ftne&ai
f
^Mollia tran quilis de derat ocia vits.
O mihifitantum blandofortunafecunda
e^Jfttret vultu, poft tsdia longa laborum
<sA t vosydottrind rerum qui excellitis
vfu,
rPr&flantes pietate
viri,fapient ia &arte,
Confdioquegrauesydarts virtutibus autti,
T) f(picere extremum precor hunc nolite laborem,
V fer erit laborhic ,yeftrsque ,vt fero, cohorti
e
V tilis, inprimis quibus efl diuina medela

Cura,gemmato quouis preciofior auro .

Nam qui long&uam valido t in corpore[ano

Ment e cupitfana conflantem ducere vitam 3
Huc it er intendat, celeres huc dirigat ipfe
Cjrejfus, hucque pedes rebus fimulacriter addat.

Quid iuuat immenfos Cr&fi glomeraffe the-

fauros.
Et tamen ad tumidosfc ingemui(fepedesque ?
&
Quidgenere vanaprodeH turgeferefama,
Delituijfe thoro obfcuro (resvanafit
) agrum ?
!

M ensfana infano qusrendaeft. corporeprimum,

CAtera cunila bonisfuccedent robora votis.
Hoc docet illuftriprsfens ratione Libellus 9i

Digitized by Google
 ,, ,

Triflinaforte dabantfimilem cui tempora nulla*

Non opus eft hedera generojoflipite vino
Nec Liber ipfus eget virtutum lampada luci:
'Phoebus Acerfecomes » Podalirius atque *Ma-
chaon
Hippocrates , fheiron* Faracelfus, Duxcp (jale-
nus,
Hic habitantflores Medici, lux Chy mica. Odo-
res,

Vraniesty thymi.Natura hicfulguris halant.

Plura Liber monflrans morborum examina
mille
. Qua cum mortegerunt vicina pralia Auerni,
Omnis namgeneris Q^xCedicinas continet hicce
&
Donafalut is habet^fat honoris aris habebit,
Quicquid & hic vfut (^Medicina pofcit (Sfejus:
Quin & Alexicaci, quin mon/lrat Apollinis ar-
tenu,
Ipflus hocftudiu, decus hocjabor hocce meretur.
Phillyridis breuis efl Liber, Antidotonq pro -
s
fatur ^
Dum morbi hiccaufts[crutado inquirit, &apte
Certa manu dolia commifietpharmaca,tandem
(?) 3 Hoc

Digitized by Google
 q , ,

Hoc duce let hiferum morborum proruit agmen,

Auxilium optatum , dufiore hoc , percipit ager.
Ofelix igituryfemel, &bis, terque beatus ,

Quiprimum potuit rerum cognojcere caufas

Cui fuit in que domos[iiperas benefcandere cura /
Aonidum vere hic decus immortale fororum f
Luminapompofo qui haud tollit turgidafaflu,
Namqf a terrigenis alienafuperbiareseft,
eApprobat humanos homines vt majfa lutofa.
Ceu rvincit reliquos Aurora prauius ignes
Phofphorus ,atherio cum iam iubarore refulget:
Sic interdo fios tdhCedicus [plendefcit honores ,
Clarior at viros claros re, (fnomine vincit.
f
Nunc redeo, vndeabq: Vos magnos oro Pa-
tronos,
Quos cDeus ad tantos demens e nexit honores,
'Ut Nutritoresfitisfacra lumina rerum
Gxcipite has aquis animis,vultuquefereno.
Scit Deus ip[e3 nihil quodnunc ardentius opto, '

Quam requtem , at emam pacem finem que ma-

lorum , ( [lus
Et qua promeruit mihi [anguine pramia
Nojlra Deus mercesyccelofy repofta corona.
Quam

"Digitized by GoogI
 1 I A

INDEX CAPITVM,
QVvE IN ANTIDOTARIO
hoc Medico-Chymico continentur.
LIBER PRIMVS HABET LAPIT
fequentU.
(Cap.I. De Pharmacia & Pharmacopceo. pag.*.
II. De lnltrumentis ad o fficinam neceirariis. u
II I. De Mineralibus &Mctallis in officina necelTariis. il
IV. De Medicamenti DcfinitionOjDiuiiionc ac facul -

tate. *
y
V. De Facultatibus Medicamentorum, qua: ab effc&is
'
& lignaturis defumuntur. 46
V I. De amuletis fiue pentaculis & morborum lignatu-
ris. ,4o.
VI ~ Dc ycoenis,corumiIgnaturis , fic venenofotu mor-
.

5 orum pcrpropriaAntidotacuratione. 79 •

VIII. DcEleftjone& Colle^ioneMedicamencorum. 84

LIBRI SECrNDl
Cap.L DeExoticisealidis,vtZingibcre;Galanga,Zcdoa-
ria& Cinnamomo. pag.jrj
1 . De Caryophy Ilo, nuce Mofchata,Cardamomo,I>an-
ulo & Pipere,
*
— .

*
tjrtT)
——
*
105
ittfir * ;

Digitized by Google
 INDEX CAPITVM.
111 .
~DeChyna,SaiTafras, Sarfaparilla,Bchcnfccachul>
Cubebis,&: Carpobalfamo. ut
1 V* De Afpalatho, A gallocho,CoftQ>Siliquaftrp, granis
Paradifi,&:Kcrmcs. ia» .

V. .
m
De A baro, Succino, G umroi Arabico & Ammo-,

niaco. ij7
VT. De Lacca, Sanguine Draconis, Afa fcetida.Sagapc-
no,Galbano 70 poponaceacSarcocolla. ijy
VII. De Gummi, Hedera, Kelina,Picc, Bitumine,Bei> -

zoino ac Thure. 168

VIII. De Terebinthina, Euphorbio ac Styrace. 179»
IX. De Maftichc,Camphora, Myrrha/ Bdellio, Opio ac
~Laudana. z 03

LIBRI TERTII
Cap.I. Dc Corruptione. pag.217
II. DeLimatione&rafura. 220
III. De Pulucrifationefeu Triturantem Cotufionc,Fria-
bilicate&Lxqigacione. •
, ari
IV. De lncifione,Fra&ione,&: Granulatione. a?» .

V. DcLamiaatione.Toftione&Cincfaftione. aj,7
VI. DcExtinftione,Co&ionc,Eltxatione,& Aflationc.
'
.

VII. De Lotione, Infufione, & Hume&atioue. aj*

VIII. De Maceratione, Diflolutione, Liquatione>Fufione
& Deliquio. 266
IX. DeMollitioneJndaratione&Exficcatione. 2pi
X. De ExpieiTione,CribrAtione,Fllcra6ionc,Calfa&ia-
ne, Refrigeratione, & Infolatione. . a 97
XI: De Dcfpumatione,Euaporatione,Exhalatione>Coar
gulationc, Clarificatione, &: Aromatifatione.
'

XIl.Dc
I

Digitized by Google
 f '

INDEX CAPlTVMv
XN. De Coloratione, £onditura>Confe£tione>N utriiio-
ne,Confcruatione&MiItione. '
$\6
XIII. Dc PutrefaCtione, Fermentarione & Cohobatione.
0 3 2. .

XIV. De Calcinatione & Praecipitatione. 31 *

X V. De Fumigatione > Stratificationc, &Emplafticatio-
ne.
XVI. De AmaIgamationc,&Separatione 4
34 ^
XV De Deftillatione & Rc&ificatione.
1 1. $14
XVIII. De Sublimatione, Extractione &Expreffione. 36 $
XIX. DcDigeftione. 377
X X. De Coagulatione. - 3*4
XXI. De Cjementatione& fulminatione. 3$9
XXII.De Generatione. 39*
XXIII.Dc Inceratione & Circulatione. 401
XXlV. De Fixatione. 4 or
LIBRI &VAIL71
Cap.I. De prasludiis quibufdam Mcdico-CHyitfico necek
fariis. pag.409
1 1. De A quis & Spiritibus deftillatis. 4 19
J II. DeTiR<auris,ExtraCtisfiucElTcntiis. 579
IV. DcSyrupis. 6*3
V*- De Antidotis liquidis roborantibus , & ad multos
morbos curandos.necnonad pcfte conducentibus. 714 -

VI. DcTheriacis& Alcxiteriis. 7H

VII. DeEIcCfoariis&Miftuns. 714-
VIII. DeDccoftis. •
810
IX.* Dc Vinis. 832 .

X. De Oxymelitum & Hydromelirnm medicatorum..

varia compoEtione. 848:

1 am * XI, De

1
I

Digitized by Google
 INDEX CAPITVM.
XI. De Ele&uariis purgantibus. $6r
XII. De Pilulis. 8tf8
X 1 1 1. Dc Pulucribus purgantibus, confortantibus, &c.
922
XIV. DeEclcgmatis&Loch. .944
XV. DeTrochifcis. 913
XVI. DeConfcruis. 962 .

XVII. DeConditis. 966

XIIX. DcConfedionibus. 97 *
XIX. De Iulebiis,emuIfionibus,&fuccis medicatis. 981
XX. De Antidotis Opiaticis. 986
XXI. Dc Salibus, Magifteriis, Crocis, Floribus &Pracci-
piratis. 99 i
XXII. Dc Oleis & Balfamis. IOIO
XXIII.De Vomitoriis. 1020
XXIV. Dc Collutionibus oris,& Gargalifmis. I02.4'
XXV. De Apophlegmaufmis. 102 y
XXVI. De Dentifriciis. J017
XXVII. DeGlandibus&Clyfteribus. 1028
XXVIII. DcErrhinis& Ptarmicis. io*4~
XXIX. Deinie&ioneinyterum&pclfis. ioj8
XXX. Deiis,quxpe.ni& vefica: immittuntur. 1040
XXXI. De iis.qux auribus immittuntur. 1041
XXXII. De Collyriis. 1042

ANTI-

Digitized by Google
 Ve Pbarmtci* dr ?hxrm&cofoco*

S
V a Natura, Summi Dei Miniftra, rerum
omnium-, genetrix ac procreatrix gibbo
Terr$ ex gratia &finu Altiifimivelexpo-
fuic , vel adhuc dum vifceribus incluiit,
eorum major pars homogeneaque por-
tio homini Microcofmo inferuit,non_»
tam alendo quam medicando ; Nec fem-
per, aut quavis hora, loco aut tempore dumreinecelfitas
,

exigit, illius penetralia fubire, aut cis maria confeilim per-

quirere licet: fedjuftis ad artem rationibus ac fapientia,Me-

dicinae Proceres ac Parentes Antiqui (latuerunt, vt inPhar-
raacopolijs ad futuros vfus ici c&a E (Tenii fi cata, Homoge-
nea, arte fapientte perfera ac concinnata Medicamenta,
A tanquam

Digitized by Google
Z ANTIDOrTAB.il
tanquam in penu & fcrimo pro Microcafmi vfu neccflaria
aflcruarcntur, pcrindeac olim in ./Efculapi; templo eorun-
dem Formulxa pericioribus magis probatar, & experrx dc-
fcribebantur.Plin.cap.i.lib. a8. Hip. Epiftol. ad Abdcric,
Hcrophd. &c.
Tunc vero Deiuonum fummum fit Medicina & Deo- ,

rum manus Medicamenta officina Pharmaceutica, non

, fi

diuitiis, faltem dignitate gynxeeoquouis cd praftantior,

in qua, quicquid totus complebitur orbis , quod (anitati
tuendx aut refarcrendx conferre poteft, tanquam in facra
,

pixid? coarbatur. Nihil enim Medicum c peiagi (inu, auc

aby ffi profundo eruitur , nec ab aere quicquam ad ima nu-
quo non luxuriet Pharmacopolium Me-
tat delabiturquc,
dicochymicum. Ex eo fiquidem tot Medicamenta depro-
muntur, quibus humani corporis hofte^ Moi bi cau(x& ,

fymptomata dimicantur, expugnanturque fcu a Dietx ,

vitio exoriantur, (i uc Aftraliter ,fcu cxtrinfecus adueni-

ant&c.
Verum quid obdat cur magno Euchomio pharmacia
Medicochymicanon ficcclcbranda? An non Medicinxln-
ftrumenta atque Medicamenta fuggerit ac minidrat? Vide
de hoc Bafilicam noftram Medicam hb. 3. cap. 1. Dicimus
hanc i primordio mundi nonfolum extitifle fed &ab Al- ,

tiffimo orcam, tede facra pagina Ecclef. 58. Animantia

:

ivamque, dirpes, vniucrfamquc materiem Medicam Deu*

creauit ( Genef. b. 1. ) qua prioris fxculi magnates fux fa-
,
1 1

ti tau felici texprofpiciendo multos ad annos xratem duxe-

i

runt- Rex Ezechias lib 4. Reg. c. io. xgrotauitvfq; ad Mor-

tem, SiEfaixprxfcripto MaJagmateex ficubus iuper afte-
baparreadmotoconualuir. Mithridatcsab omnipcfteA:
vcnenokfevindicauit,fGaUib.a,dp£nydJ Antidoto quas
abi-

f
Digiti^ed by GooglJ
 Me dico-Chymici Lib* I* I

abipfonomenhabct.cuicum ceffiflettoxicu fuit) ptum,fer-

ro in vifccraadadlo fibi mortem confciuir. imperatores o-
bra Regium putarunt parare Medicamcnca,vei parata fecu
ferre, & his offerre quorum gratiam aucupabantur.Eam ob
rem vnguenta&aromatamifitCambyfcsi€gyptiorum Re-
gi, quib.fuam optime tueretur faniratem.Pr*ftat enim Re-
gem, vel ducem militum in caftr is efle fine clypeo &caifide,
qua fine Medicamentis. Hinc fapieter multi pluris faciunt
aliquod falutare Medicamentum, quamThcfaurum.Danfi
aiunt tanti fecitfc quoddam Balfamum vt non modo inter ,

pretiofiffimam fiippelledilem reponerer, fed eundis opib.

praeponerer. Idem Tyberio Imperatore , qui
feribitur de
TrochifcosadHcrperasapudfepefpetuofcruabar. Nunc
Reges ad caftra non modo pixidem, aut paruulam lagenam
oleo , Edentia aut Balfamo plenam, fed officinam Medico-
chymicam circumferri iubent, prarfidiorum omnigenere.
refertam.quib. & fcSc totum exercitum ab ingentibus ma-
lis & morte fxpe liberant.

Medici olim Dii vocabanturtutelares,& apudGalenum

Deorum filii : Herophiius Medicamenta Deorum manus
vocabat, quod praefentiquafinumineA: fanandi celeritate
segros ab interitu vindicarent. > > .

Sic Antidotus quzdam appellatur , quod parem

Deo vim obtinet? •• -
' . ts: •»

Sic eft Antidotus ab Antiquis dida, eo, quod ip fi

digna gratia referri non poffit. i .
'

Antidotus ^«^«Tftabipfisdida.quafiDiuinum munus

conferens Internis, & EmplaflrumDiuinum Externis.
Antidotus fic appellata ob immenfam cius effi-
caciam , quod vrdcacur propemodumfuovfu homines red-
dere immortales. ,
'•
. .o? • ''1-:*? »:
.

A ** Anti-
 ' .

4 ANTIDOfARri
Ancidocm » admultos alfedus accom-

modata. •< ....

Antidorts <roV a co «cordi &r conuenicmi efficaci»

ad affedus, quibus eftdcftinata, curandos.
Antidotus e**o*»*qua(ifdeda. v vnv
- Antidotus • »*«©»«, id cft ,faiutatis.
•
Antidotus *'*»•»•« , fic nuncupataab omni medelx effi-
(MQ8*- w*'.*

Antidotusaprt/po^jpiJradidaobcius prxfhntiam ,qucd

fciiicet fit fumptuoia. , nec mediocccm pecunia; colicdio-
irem exigar. . i
'

Antidotus (aititas, 8r Antidotus Myfteriurn.iranomina’-

txabadmirabihvtriusqpefFe&u in fani tace perdita reftitu-
endaj&integracofcruandailnfinitapeneacmirandf virnn
tis e fuo penu Medicamina prouMtars Pharmaceutica, qui-

bus nulla domus aut Ciuitas, fine magna ciuium iadura &
Reipub. detrimento carerepoteft. Hao fiquidemarfetto-
luit Deus carere Tabernaeulu tcftimoni^quod vnxit Mop-
fes vnguento fando, Exod.cap.30Ex inyrrha^innamamo
calamo,cafia & oleo, opere vhgucntttriycompofito. Et Io-
feph magni duxit Pharmacia, qui mortuo patre lacob, Ge-
nef.cap. 50. pr*cepitfcruisfuis&pharinacopceis,vt corpus
eiusaromatis condirent. Nonrigitutvulgaridignaeftcom-
mendatione pharmacia , quarfano corpori confcruatio-
»em, segro tanti (alutettr.mortttohonoremprarftat..
Pharmacopceus nominatur qui fcit & docet legitima ,

inethodopharmaeacxarteprsfcpatarej facere, componere

ic difponerej Hinc Pharmacopola dicitur, qui rudes tatum
AmagnacxparrehmplieesitiedicamentorunTmateriasjA
praefertim Exoticas vendito; A pothecarhis dici tur ab Apo-
theca, id eft aio co, in quo Medicameta reconduntur Ave.
f
1 * / , ncuntj.

Digitized by Googlel
 :

Me d i c ©-Citymici Lib. I. £
neunc.olim feplafiarius , aScplafia foro Capua:, in quo Vn-
gucn ca optima conficiebantur.
Cum yero idem fubicdum Pharmaci* & Medicina:,
nempe corpus humanum, quatenus fanitatiscft vclmoibi
fufceptiuum>multahabent intcefecommuniaMcdicus &
Pharmacopccus,vt prudentiam, probitatem, diligentiam,
$C medicamentorum cognitionem.Scd cura Pharmacia in-
ieruiat,mini ftret atq* Medicinas fit fubieda ,habeatq} tan-
,

tum pro obic&o Medicamentum, & pro fcopo& fine for-

mam debitam Medicamenti, dum vlcertus progredi Phar-
macop crus audet, pro Pharmacopcco veneficus circula- &
tor habendus cft. Verum vitas probitas non tam in Philofo-
phv>,quaminPharmacopceo,quivcltuendat,velrefarcien*
d* fimitatis Medicamenta parat & porrigit, expetitur, in
,

eius enim manibus morbus &fanitas, vira & mors. Aeque

illi cum mala mens eft, vei nefeia redi, libera patet nocendi

& necandi potcftas :Sicq*pracftat Pharmacopceum eflc vi-

rum bonum quam Socratrem:
Medicus deferibendus edab ingcnio,dodrina,moribus'
& c. eiufquer officium non folum a bonis animi, verumet*
iam corporis & fortunas petendum eft. Quo ad bona animi
inprimis Dei & veritatis critamans, Pius, Logicus, Philofo-
phus naturalis & moralis, fimulac totius Medicina; peritus,
ac chymi* artifex: Cuiufmodierit quireminifccntia fue-
rit facili, redo iudicio, tenaci memoria^ folers & promptus
in remediis inueniendis, qui fimplicium’ mineralium ac
metalloram effedus fumma cura tenuerit r Dexter in ope-
ribus, comis & affabilis erga argroranres,nuHo modo nau-
foabundus in quamitate medicamfiti, mifericors erga pau-
peres: manfuctus ac facilis erga fuz facultatis homines:
Aad ax & animo intrepidus in rebus tutis ac neceftariis
*
A 3 Prudens-
( Anti»otarii
Prudens ac circumfpc&us in prxfagicndo: Bona auguria
denuntiare debet, ac fi quid mali minatur infirmitas , ami-
cisvel aftantibus tantum fignificare fas eft. Cxterum Me-
dicus multa experientia exercitatus in iis prxfertim, que
certa ratione excogitata funt, &
frequenti vfu confirmata
eflfedebet. Nam peregrina remedia (emper q u<jrcre,& pre-
tiofaduntaxat, imprudentis cftoftentationis: Incurandis
xgrotis non multos fufeipiae: Variisenim morbis &
mens
opprimitur, & corpus fatigatione languet. Infanabiles &
defperatos morbos, nili habeat catholica, &
vniuerfalia,
non curet, nc hominem occidifle exiftimetur. Ad aegros
veniens manum nonprotinusapprxhendcc, fcd primum
hilari vultu refideat , 1'ermone leui follicitudincm fubmo-
ucat, nam & Medici confpe&us, acalia multa, facile pul-
fuum rationem turbat. Bis die patientes conueniat: Tute,
celeriter, &iucunde curet, citra tamen nimiam feftinatio*
nem & voluptatem. Vidus norma &remediis,quoadeius
fieri potcrir,pro virili parte non ad vilam aegrotantium of-
,

fenfioncm, iniuriamue, led ad eorum duntaxat commo-

dum accplalutemvratur: Qux noxia funt &bcdunr,remo-
ucat. Nemini rogatus potionem mortiferam, vel mulieri
medicamentum abortum faciens neq; cxhibeat,ncq> etiam
manifeftet. Famofi namque veneni vires aut abortiendi
,

modum, vel qua: conceptum inhibeant, indicare fceius eft.

Officinas bis vel femel faltem in anno, vna cum iis a magi-
ftratu ordinatis, vificet,inutiliafegrcgando,cxtcrosq5 erro-
res fideliter magiftratui indicando.Cum Pharmacopceis
pactum, aut contra&um vllumin vendendis remediis ne
ineat, confulentefquecum filis receptis,quo velintirc, pa-
randis, permittar. Porro quo ad Medici corpus attinet, fit
temperatus St caftus: nonebriofus, non crapulxdeditus,
c non

Digitized by Google
 Me d rc o-Chymxc i Liu. I. 7
non Iuxuriofus & libidinofus: Quoad fortunam , fitlibe-
ralis
,
pecuniae non nimis cupidus &
auarus. Carnificis
namque eft, vel inter ipfos cruciatus ingens pretium ex-
ponere. Dabit igitur operam Medicus, qui vir bonus efle
volet, vt& moribus & medicamentorum vfu, quoad eius
fieri potcrit.Mcdicinae dignitatem tueatur De his pluries
;

vide praefationem noftram Bafilicae Medica?, &c.

Praeterea funt requifita Pharmacopcri, vt Latina? lin-
gua: fit peritus, quo non modo Medicorum Recepta, de-
icripriones, item Diofcoridcm, Galenum, Mcfuamreli-
quofque herbarios rede legere , verum etiam Chymico-
rum 1 1 bros.de praeparatione Hflentiarum , Bczoarticorum,
Magifteriorum.Tindurarum, Diaphoreticorum ac Diu-
reticorum, &c. exadcintelligerepoflu.Neq; etiam Arith-
metica; imperitus efle debet, vt pondera fimplicium & pro-
portiones inter fe rede computare queat, vt quando Anti-
doti alicuius tertia, quarta vel odaua pars tantum requiri-
tur, quantum cuiufque fit accipiendum. Simplicium co-
gnitionem rite teneat, quarum deferiptiones ex pra:ftan.
tiflimis authoribus petat. Herbas, Flores, Frudus, Semi-
na, Radices, & reliqua fimplicia debito influentia? tempo-
re colligat fc!ediflima,probeque fine ardore folisexiccet,
ordine difponar, mineralia gemmas, ac Metalla fciat ab im-
puritatibus fcq ueftrare& purgare, Scq^JO genere vaforum
&inftrumcntorumvnaqua?quc Medicinafic praeparanda,
tradanda, conferuanda,diftillanda, extrahenda, fubliman-
da, putrefacienda, concoquenda, c* &
Recepta ac proceflus abfque Medici nomine fubfcripto
aur iuflu non recipiat : iis nec addar, neque demat.fed pure
ac prarcisc, ficut ipfe Dodor ordmauit, componat, ncc
medicamenti akcuius valentis quantitatem augear. Nec
temere
 . AnTIDOTAR.1!
temere etiam conficiat recepta nen incellc&a, nccfuppafi-
titia £eu quid pro quo accipiat, fed Medicum confulat.
Alium modum, quam Do&or dedit Tumendi Medicinas
hominibus non pctfuadeat,-vtmultifalfiacgloriofi Phar-
macopcei faciunt, dicentes, iumat duplum ipfius medica-
menti, aut triplum, quia nimis dcbilecft, aut fumat medie-
tatem, quia fortiffiraumcft. Dcpra&ica nullo modo Te in-
tromittat, fed confulentesadMedicosapprobatos dirigar,
vel conducat. Taxationem communem vel afummofibi
Magiftratu ordinatam, fideliter obleruet.
Officina in loco falubri fit fita, quam nec venti perflent,
nec fol permeet, nec fumus, necterer odor vllusmoleftet:
variis praeterea reponendis conferuandifque accommo-
dam .-Nonnulla fiquidem locis fubtcrraneisjpleraq; editio-
ribus praeparanda & conferuandaiunt. Laboratorium et-
iam idoneum fit in promptu, quod contineat vafa vitrea
& cer rea:I n flrumenta,Furni,&c.q uo fingula.quae ad Medi-
cinam fpe&ant,deftillari,exprimi,refolui ,eflcnfificari, co-
hobari,abftrahi & corrigi poffint. Hartum infuper habear,
vdemperin promptu fint recentes piant*, quarum fucco
fubinde indigemus vt herbas rariores in eo alantur.' Edo- *
:

cum aliquem foli aut aeri expofitum, in quo Scficcare (fu*

ficcanda func,autpuluerifareea, quae indigent, poffit,&c.In
his omnibus ex Medicorum pr^feripto viuere neceffarium
cft. &
Pharmacopoeus erit vigilans circumfpeftus in Me-
dicamentis compofitis difpenfandis nec fecundum pro-
:

priam Phancafiam , aut ex difpenlatoriis non authenticis

conficiat, fed ex approbatis :Difpenfata Medico perito of-
ferat, vt fimplicia videat, fi quid de Mineralibus, fiue Ani-
&
malibus continent examiner, fi quae nihil profunt,vcl in-
.ualidae,abijciat.
r
Pharraa-

Digitized by Googlc
 Me bico-Chtmici Lib. I. 9
Pharmacopoem non fit ale^,autfimilibus ludis deditus,
necopotationibus gaudeat,autalioqui vinolus, velebtio-
fus,neque foedis amoribus implicatus teneatur. Alea enim
negiigentiam parir, ebrietas errores, obliuionem&ftupo-
rem inducit: Turpis etiam amor veneficia illi extorquere
po/Tet. Quare omnino , fi fieri poteft, maritus fit , cui cum
vxorc rede conucniat. Munditiei fit ftudtofiflimus & bo*
naconfcientia proditus, vtnihilin fuaprofoffioneccmcfo
Deus aur homines offendantur:
aut negligenter agat, quo
pius, humanus, placidus, affabilis, benignas, al- ens ,in-
fit

primisautem mitis erga pauperes, & commodus ergaim-

peritos: non etiam in eorum ineptias ,fed in neceflitatem
atgroti refpiciat, ac Deumommum infpedorem ac iudi-
cem prx oculis habeat, qui rede agenti longe maiora &:
beatiora pr^mia largietur quam ab vllo mortalium perfolui
pollint. Adulterata Medicamenta non vendat: Medicinas
inueteratas oftendat ac manifeftet, ncc quicquam ex his
Phyfieum celet vel fingulis menfibus aut fxpius etiam o-
: ,

mnia perluftret.&diligentcrconfideret.vt corrupta, putri-

da, mucofa, exoleta, & quouis modo inutilia,vcl mefiicacia
reddita, reiiciat bona fide, nec in iis quxratlucrum, quibus
argroto crearetur vitx periculum, fedfitanimo liberali 6c
magno, cogi tetq; patuum illud damnum, fide fuaiam per-
fpeda, maioris fibi lucri caukmfore. Vcncnoia vt Aricni-
cum, Mcrcuriusfublimatus, item Narcotica indodis Em-
piricis, aut Tonforibus>Hiflrionibus, Monachis, Sacerdo-
tibus, Moniahbus,ludxis,feplafiariiS,circul itoribus, nui Io
modovcdat,fiue fimplicia fiuecompofitafucrinr, n fi Me-
Nec vllo modo \ etulis , aut obftetrici-
dici approbati iuffu:
bus Medicinas abortu, aut mcnftrua prouocantes mfi pro-
pter nccdfitatem a Dodorealiquo fuerint oidmatx:mhil
B vel

Digitized by Google
 io Antidota», ii
vet amore, vel odio,vcl metu,vel pretio, vel ignorantia pec-
cet. Medicamentorum compofitorum nimiam quantita-
tem non conficiat ad euitandum expenfas, & cum hoc ne
longo temporis curfu.vetuftare virtutes amitrant. Diuitias
Ciltem mediocres ade fle oportet .inprimis aurem animum
liberalem ab auaricia fordibufque alienum, Diuitixenim'
hoc prxftare poterunt, vtcomraode habet, & Medicinas
quae emenda: funt, fiio tempore quam optimas coemar»
Animus autem liberalis, minimeq; auaruscauebit,nc com-
pendii aut lucri fit caufa, deteriores vili pretio libentius »
quam prxftantiflimas paulolargiore, comparet.
Miniftros habeat do&os fux artis,ite in Chymia vcr&to*
quivfum non vulgarem componendorum medicamento-
rum habeant, no errones, hiftrioncs, bibulos, fodnliciis aut
aliis Omnino indigni funtPhar-
rebus inhoneftis deditos.
macopcei nomine &
dignitate fcurrx,mimi, garruli, im-
poftores , tenebriones , & circulatores , qui nugis»
agyrtac, 1

fraude , ia&ationi bus promiflis vanis , adularione

,
& men-
dacio plebeculam decipientes, ipfius crumenam exhau-
riunt: nihil enim Reipub. magis infenfumid genus homi-
nibus cane quouis peioribus & angue. Sunt etiam qui
verborum lenocinio ( vt Galliaj ditiores mulierculas deci-
piunt, quas argento non tantum emungunt, fed fucos &
purgantia gratifiima, vt temere loquuntur, exhibedo mor-
bidas in pofterum relinquunt. Sunt & horum nonnulli,
qui viros etiam prudentiores vt fenatores quofdam fuis te-
,

chnis circumueniant Medicos enim fimulanr, pullum

:

contrc&ant, vrinam infpiciunt, ac de morborum caufis,

fymptomatis, prognofi & curatione differentes, ridicula
multafingunr& dicunt: ficqueunpie fuam falcem immit-
tunt in Medicorum meffem, &
iniquiffime pharmaciam
r exergeat

Digitized by GoogI
 -

Medico-Chymici Lib* I. ji

exercent maximo mortalium damno. Ncc fciolis qui-

bufdam fidendum qui medicamenta quasuis, modo be-
,

nigna, quouis tempore fine coniilio, pofiTe tuto exhiberi

pronuntiant. La&uca enim non oportune,& nimia quan-
titate fumpta interficere poteft, vt cicuta; Et vino licet fa-
miliariffimo plures faspe pereunt,
,
quam gladio ; licet enim
fitvalde cardiacum &: veluti fenum lac , ac principiorum
vitas rcftauratiuum, datum tamen non apto tempore, val-
de nocet. Pharmacopceieftmedicamcta folummodo tra-
ftare,atq; ad vfum lalurarem medici probati iufiu adhibe-
re. Quod vt fcelicitcr cofequatur, primo debet feligere, fe-

cundo ex arce & methodo homogenea prasparare , alko-

holifare abi uere, purum ab impuro fequeftrare , &c. T er-
,

tio componere, eflenfificare comifccre, & abfoluerc &c.

, ,

Sed antequam feiigatur medicamentum, quodnam & quid

illudfitartisingcnio dignofeendum eft. Saspiffime ex ne-
gligentia Pharmacopoeorum fit , vt asgri in maximum dis-
crimen vit^ incurrere /oleant, quare magiftratus, qui po-
tertatem gerit, vel qui prouincias ac ciuitates regit non io ,

lum magnam falutis fubditorum rationem habebit, verum

etiam prauos errores corrigere, atque in eos, qui perperam
medicinam faditant.animaduerceredebet. Quaremedi-
cos peritos & approbatos pharmacopoeosque exercitatos,
atq; diligentes fummo ftudio habere, ac iurametum ab eis
accipere procurer, quo fuum quifip officium proprium me-
lius ac fidelius excqui valeat peragatq;.Nullipraxim exer-
cere permittat, mfi medicus fuerit peritus, graduatus ap- &
probatus: caeteris vero vt circulatoribus, hiftrionibus, erro-
nibus, exorciftis,tonforibus, aniculis, & his fimilibus empi-
ricis imperitis tanquam carnificibus , & nulla ratione mor-
bos curantibus, omnibus modis prohibere nitatur & in-
B x terdicat:
 ,

12 ANT IDOXARI!
terdicat: officinas non plurcs permittat , quam pro praxis;
magnitudine neceflarix videbuntur »atquevt ante diflum.
eft, ex quotannis bis, vel faltemfemel a Medicis» & ad id.
ordinatis vifitatoiibus perfuflrcntur, prxeipiat, malaque &
corrupta, vtpote ad humani generis perniciem feruientia
femout-antur pubUceque effundantur, vel igneconfuman-
tur. Medicos incfiymra fimul eruditos bc Pharmaeojpocas.
Chymicos approbatos , donare nongrauctur>ne
libertate
communi ciuium onere minus
grauati fuo fungi officio
poffint: Communem medicamentorum taxationem nc
Pharmacopcei tranfeendant, animum adhibeant: neque
Aromatariis, aldsque omnibus Pharmacopceis exceptis
Medicinas componere, neque etiam vendere permittat:
Et vt omnia fummadm comprehendam in omnes eos,,
quos a refla via aberrare deprehenderit prudens Magi-
,

ft ratus animaduertat. Ec ne curationes interrumpantur , vt

aliquando vel ab xgns aut allantibus fieri folct, paucis ad-

monendum eft, quo & fuo munere perfungi cogantur.
Quod ad ^Egrotosattinet, debent ii parere Medicis non.
fecusacferui Dominis fuis, & in nullo proprio indulgerc
voluptati; patienterferreomnia,qux fiunt a Medico, nec
timere, nec de falutedcfpcrarc, verum omnibus manda-
tis Medici obtemperare. Aftantes feu Affidentcs ido-
neos cfle decet , cuiufmodi funt periti » exercitati diu»
prudentes & patientes, vtfciantoccafioncm,& patienter
xgroinferuiant, fciantque recitare ea Medico, qux circa^
xgrum contigerint. Sint prxterea diligentes & fideles,
ytea,quxdec bi &: potus vel medicamentorum qualitate
&quantitare Medius mandauerit.poirmtfiiielitcradmb-
niftrare.atquc vn nullo delinquere.

IVS1V-

Digitized by Google
 <

Mewco-Chymic t llB. I.
V
IVSIVRANDVM MEDICORVM SE*
cundtmi Hippo cratterti.

A Pollirtcm medicum, ^.tf!fcu!apium,Hygeamqueac

Panaceam iuro, deosque omnes itemque deas cedes
facio, me hoc iusjurandum ,&hanccontcftatronemcon-
feriptam pco viribus Sc iudicio meo integro feruaturum
e fle.
Praeceptorem fane qui me hancedocuit^rtem, paren-
tum foco habiturum vitam communicaturum caque qui-
,

bus opus habuefitrimpertituru, cos item qui cx eo nati funt

pro fratribus mafcuris udicaturam arremq, hanc (I difcere
i

voluerint, abfq^icmercede & pado cdoduru mrprsceptio-

num, acauditionnm rdiquxqiie totius difciplinae partici-
pes fadurum, tum meo» tum praeceptoris mei filios imo & ,

difcipulosquimihifcriptoeauerint.&medtcoiurciurando
addidi fuerint, alij vefro praeter hos nufli.
Caeccrum quod ad aegros attinet fanandos, diaetam ipfis
conihtuam pro facultate &: iudicio meo commodam, ora-
neque detrimentum &iniuriamrab eis probi bebo.
Neque vero vilius preces apud mc adieo valida: fuerint*
vt cuipiam venenum fim propinaturus, neque etiam ad h&
rem con filium dabo
Similiter nequemulieri talum vuluxfubdititium,ad cor-
rumpendum conceptum vclfaetumdWbo.
Porro prxterea & fande vitanvflt artem meam confcr-
nabo.
Nec verocal^ulo laborantes fecabo , fcdverischif Qtgiae
ope ranis eius rei facienda: locum dabo.
- B 5 .In

Djgitized by Google
14 .ANTIDOT ARII
In quafcunq; aute domos ingrediar , ob vtilitatem argro-
rantium intrabo, ab omniquciniuiia voluntaria inferenda»
& corruptione cum alia tum pra^fertim operum Venereo-
,

rum abftinebo,fiuc muliebria, fiue virilia, liberorumueho-

minum aut feruorum corpora mihi contigerint curanda.
Quacumque vero inter curandum videro aut audiero,
imo etiam ad medicandum non adhibitus, in communi ho-
minum vita cognoucro, ea fi quidem offerre non contule-
rit,tacebo:& tanquam arcana apud me contincbosHocigi-
tur iufiurandum mihi integre feruanti , &
non confunden-
ti, cotingat & vita & arte feliciter frui,& apud omnes homi-
nes in perpetuum gloriam meam celebrari.
Tranfgrcdienti aute &pcieranti,his contrariaeucniant.

IVSIVRANDVM PHARMACO'
pceoium»

R Erum creatorem, vnum in Trinitate Deum, quem pia

mente colo, palam teftor,ha:c omnia me praftitutum.
In Chriftianafidevi&urum fiemoriturum.
Parentibus debitum honorem perfoluturum.
Medicis & praeceptoribus quibus operam dedi , obfe-
quium omneredditurum.
N
ullum cx antiquiorib. ordinis noftri , vt nec alsum qui ?
dem.conuitiis laccfftturum.
Artis dignitatem pro virili exornaturum.
Eius arcana non eliminaturum.
Nihil inconfulto,aut fpe tantum lucri fa&urum.
In acutis fine Medicorum confenfu purgantia non da-
turum.

Nullius

Digitized by Google
 ,

MidicoChymici Lib, I. ry
Nullius illicite verenda, nifi caufa medicandi, contreda-
turum.
Secreta nullius detc&urum.
Venena nulli vnquam exhibiturum.
Nec danda etiam hofti,fuafurum.
,

Conceptui perdendo medicamentum nequaquam pro-

pinaturum.
Nec foetui excludendo, nifiMcdicis imperantibus.para-
tnrum.
Medicorum praeferipeiones non immutaturum.
Succedanea fine confilio non adhibiturum.
Empiricorum exitiofam praxim improbaturum.
Opem licite concedendamnemini negaturum.
Exoleta, improbataq; Medicamenta in pharmacopolii»
non feruaturum. ( Haec vouenti & facienti Diuinum faucat
auxilium.,/

C A V V T II.

De inflrumentis ad officinam neceffariis.

Vdicamus fuppelle&ilem officina: , vtilem ac neceffa-

Iriam : Vtilis aut raro poteft inferuire , vel in apparatum-,
maiorem , ornatumueexpeti , argenteum
eius generis eft
vel deauratum. Neceffariafuppellex inferuit medicametis
vel reponendis , vel parandis Vafa repoficoria multa funt
;

terrea, vitrea, argentea, ftannea, plumbea

cuprea, arnea, ,

marmorea, aurea Vtprofyrupis,Opiatis,Eleduariis,

:

oleis, EiTentiis, Antidotis, Anodynis, pulueribus.fpit itibus,

aquis, ceratis vnguetifue &cc. deftinita.Inftrumcraac vafa
prsparatoria fime var ia,vt pdx,mottaria, p ft illa, fpathulx, i

3> cacabi.
 ,

-jtf ! . AN T I O O t A* I I
*
r •

cactbi, Lebetes, p$luct ,

patinat, patella: , Frixoria, lartagi-
nes, limae, mallea, fcalpra. Cribra, cobtoria, torcularia, ma-
nica:, trutinar. Forfices, culiri, marmorea: tabellz, Alembi-
ci,cucurbiCK, retorta:, receptacula, infundibula, feparato-
ria , canales refrigeratorii , vefi^a: & id genus aliamuha,
quibus aut raro , aut frequenter vel femcl etiam tantum in

annoPharmacopoeum vticontmgir. Cultrorum in phar-

macopceiaeft quasdam varietas : Alii alus maiores funt , a-
lii oblongi alii breuiores.alii aliter formati. Iu frequentio-
,

re vfu funt oblongi & mucronati 3 his raduntur ac purgan-

turRadiccSjiimuiaciindunt ur rami minutiores lignorum,
item fcinduntur herbarum cauliculi. Breuiores quidam
funt non acuminati, fcdobtufi, & dorfo fuh parte aciei op-
pofita valde craffi , his facc harum in frufta fecatur. A iii bre-
uesfunt.fed lattflimi,6guraiunari,achisfirnilcsquibus co-
ria futoresdiuidunt his lemina quardam oleagina, 8r corti-
,

ces codira: qua: piftilloin puluerem attenuari non queunt

minutiffimc fecantur. Eft &
aliu*.cuker omnibus longior,
cuius mucro ita rcfle&i tur yt hamulum efficiat, qui alio ha-
moin tabuUdefixoinuncatus,mira vilignaautradicesdi-
uidit,dumaitecamanu illius manubrium premitur. Nul-
lum aque defideratuc inftrumctuum in cfficina nccefli-
fium, nec in vfu etiam adeo frequens cft, atq; mortarium,
vix enim qutequam apparatur autapparatumin vfum ve- ,

nitabsquciibusope , .«niJucmm in mortario tritura diui-

dendafunt, ifem ducenddjaruiganda&cum.aliisadmifcc-
disfubigenda- Cumautem Materia vniufrnodi non fit fed
varia ac multiplex , idcirco pil«r feu mortaria ex varia mate-
fiaficri confuctjerunixVt ex Marmore, Achate, ALbaftro,
aut alto Iapide, ex ftaimo ,
plumbo, ferro, a:re fiuc cupro,
itent cx vitro, bborc» Argento & Auro, intcthaxmuka
" *
funt

Digitized by Google
 ,

Medico Chymici Lib. I. 17

funt multiplicis magnitudinis, vt alia potioni, alia clyftcrib.
diifolucndis aut Elcduariis magna quantitate parandis: A*
lia etiam funt minora pro mofcho, ambra,ribetho, Bezoar-
ticiSjMagiftcriiSjDiaphoreticis & aromatis laeuigandis &c.
Totidemctiampiftilla, quot mortaria &
cx confimili Ma-
teria folent haberi. Mortaria etiam fua habent opercula
fiue tegmenta ne puluis tenuior cuolet ac pereat vclmo- ,

lefte nares tundentis feriat: Qua: teruntur minuciffime Scin

Alkohol rediguntur , indigent marmorea tabula, aut por-
phyrio lapide a nobis fic di&o.
His infequuntur fpatula: & cochlearia, quas veluti fecun-
das funt manus Pharmacopceorum, quando enimPharma-
ca in mortario teruntur, vel patinis incoquuntur, hifccin-
ftrumenris vertentur , vtmedicamentorum fiat adasqualis
commixtio ,
puluerifatio arque conco&io deinde cum iif-
,

dem etiam apte in vafa fua recondunt , ac viciffim vfus tem-

pore eximunt : Dicuntur fpatulae quod altera parte latiffi-
ma: fint, indar ofiium fcapularum , a Barbaris dicuntur fpa-
tulac;Omnium figura ferme eadem cft, triquetra nempe &
oblonga, fed materiadiuerfa ; Quasdam fiunt ex argento,
vtparuas,hisvtumurex parte chirurgi, alia; ex ligno, vt pal-
mas ramo , cuiufmodi ea eft rudicula , qua Emplaftrum pal-
meum vertetur, inter coquendum; aliae ex ferro , vt reliquae
fere omnes , vel magnae vel minores quibus pharmacopeei
,

medicamenta molliufcula &EJe&uaria mollia &fimiles co-

fediones attingunt. Cochlearia qua: ad officinam excudun-
tur plurimum funt cx ferro &: Orichalco: Ligneatamen&
argentea meliora funt in noftra Pharmacopccia ; paruula
adhuc fiunt ex Ebore & Cornu , vt quae minutis fpcciebui
ScquibufuispulucribusinfcruiuntaiTumendis , ad truti- &
nam committendis ; requiruntur etiam interdumforami-
C nulcn-
18 Aktidotarii
nulcntapro defpumado facharo, meile, fyrupis & aliis Hic :

officinae miniflri fedulo caucrc debent , ne ferrea fiue aerea

aeruginem contrahant,&fordidadiutiusaflTcruetur,fed fta-
timvbi inquinata fuerediiigentcr abftergantur. Ahenum
proprie eft vas, cx aeredudum,profundu,opcrculatum,atq5
altera parte tantum anfam habens quaraambustenerifo-
,

let, & pro arbitrio claudi vel aperiri.

Patina eft vas aliud aeneum , multolatiu* & amplius in ,

quo Medicamenta fimplicia coquuntur compofita paran-

,

tur, & fru&uscoquutur.Huic confixae funt velut aures duae,

feuanfa* vtrinquevna, vt igni adhiberi, & ab eo remoueri
,

facilius poffit.Super ferreo inftrumcnto tripode ad ignem ,

apponitur fuppofitis prunis ardentibus, vt incalcfcat,& co-

tentus liquor ferueat. Patina: vas aliud eft affine, xncum&
paruum, attamen patulum, quod patella dicitur , cui velut
caudex longus,feu manubrium ferreum configitur, vt com-
modius imponatur igni,& alterutra manu absq-, noxa fcu
, ,

vftione teneatur. Inieruiuntautcm patina: quado paruum

,

aliquod medicamentum, ex vna vel duabus dofibu$,defide-

ratur, vt pro paruo aliquo tleduario tabulato coquendo r
vel zulapio rofaceo &c.
Sartagoaliud patella: genus eft, valde patulu, ferreum ,ac
in longum appedice protenfa caudatum, quo fem ina,vt co-
riandru cum aceto, velroilium cuvino autalio liquoreca-
ftigatur &c.Cacabus, Graecis lebes, Barbaris caldariu.cft vas
aeneum,quod crematurae vnco prxhcnfum fupra focu pen-
det, vt quicquid in eius cocauo retinetur ebulliat & coquat.
Requiruntur etiam in officmaTorculariaparuafcu prae-
la, eaqi conflant ex duabus breuibus trabiculis magnitudi-
,

ne Stforma fimilibus, quarum fingulac duo habent foramina

ita affabre cxcauata.vc intro fint velut infculpti circuli in fe-

c ipfos

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. I.
ipfos non recurrentes inftaripirarum,quib. introducuntur
dua: cochlear, quae dum extrorfum vertuntur trabeculas ab-
ducunt, aperiunt^, cum introrfum,adducut& claudur,atq;
materia interpofitam premunt, &fuccum exprimunt, vel a-
queu,vcl oleofum, propterea duo femper in officinis haberi
debent, pro aqueis & fru&ib. ac virentibus , alteru pro oleis
&pinguibus:hicetiamin expreffione notandum, quxdam
indigere co&ione vel tritura antequam exprimantur : De-
inde etiam pro validiori compreffione quardam inuoluun-
tur panno, vel eanabino,aut fetaceo.vt praxis docet. Cribra
funtinftrumenta,quib. purior ac tenuior tritorum Medica-
mentorum portio a craffiore feparatur, aliis dicuntur incer-
nicula: funt vero ea varia, &: prxterrufticorum,aliaecrinib.
equorum in tel? modum cotexta , farinat a furfuribus fecer-
nendar gratia, excogitata, ob id a piftoribus Farinaria d.&a,
hisvtunturaromatarii , ad pulueres cernendos, &medul-
lam prunorum vel caffia: fifiularis ab acinis repurgandam,
atque ab ipfis fubcernicula fetacea vocantur &aliquando ,

excufloria incernicula, quod inter manus agitata, polline,

feu puluerem tenuem excutiant. Fiunt etiaminterdum ex
ligno, vt cortice tileacco , in fibras tenues & longasdifcer-
pto,& cancellatim conexo, ad puluerumcraffiufcule trito-
ru m cribrationem. Eft eius generis aliquod induftrio con-
textum artificio, hocTamifium vocant: Fiunt vel ex tela e-
quina,fa?pe ex iyndone,fcu linteo tenui vel panno fericeo,
,

& inferne, ac fuperne operculo exemptili , ex pelle arietina

claufo,vtpuluisfuperiore capfula exceptus arceatur , nec
inter excutiendueuolet,fed per intermedia tela traiiciatur,
& fine vllaia&ura defeendat in inferiore : Aliaaliis funt mi-
nora,pretiofis puluerib.cernedis magis idonea , har manib.
jGnc violentia inolliffimc verfantur. A lia non nifi percuflu
. C z inAba-

PiQitized bv Coogle
J.0 ANT IDOXARII
in Abacum pharmacariumfuccuflantur. In vfuquoq; fre-
quenti eft aliud, forma pixidis ligneas grandiufculsc in cuius
medio cela quaedam intenditur, perquam excepti pulueres
fupernetranfmittuntur inferius fuperpoflto cumpulueri-
bus pondere quodam ftanneo, aut argenteo, vt id fuo motu
&grauitatc,dumcxcufTorium Incerniculum vnarantum ,

manu incorpusaliquod folidum, vt abacu impellitur , pul-

uerum traie&ionem breuiorem reddat ac faciliorem ; Om •

nia porro cribra &incernicula,quaeflccis rebus cerncdis in-

feruiunt, naouencur & agitantur i humidis quae accedunt»
quieicunt,ac immota manent, fedruuatur rerum cerneda-
rumtraie&io, cochleari autfpatula&c. Opus etiam habet
officina colatoriis multis, fetaceis, lineis» cannabinis, laneis
fidlamineis vocatis, quorum alia rara funt alia denfa, alia in-
ter ambo media ; quasdam noua.atiapene detrita : Illa in vfu
funt frequendore, quod compreifu validiore, totus fuccus
rei colandae, abiq; telx crepatura traijciatur ; At veto pro di-
ucrfa fiiccoru conflftentia»modo hasc, modo illa fumuntur.
Quae ex fe tenuia funt , denfo colo egent , vt quicquid inefl
fordium non tranfmcct/cd tantum iucci pars tenuior.Quq
crafla funtaclenta,vixnifl coloraro traiici poflunt: Qux
Media funt. Mediocris texturx colatorium poftulant. T ria
v. poflulant crafla & vifeida vtprobecolentur, vt humore

ampliorediluantUT.vr colorariore,acnouo traiiciantur,8c

ante colaturam calefiant diutius fle enim iliorum denfita-
:

te magis rarefa&a.ne patulum habent , vt commodius ipfe

liquor affundatur : Multis coloribus variegatis diuerflsque
Figuris exornantur , & fyrupis reponendis, ac tuto confer-
uandis defli nantur. Praeter ifta vafa » alia quasdam admo-
dum parua , vrceoiorum inftar habentur, vitreaacfi&ilia»
in quibus pulueres cordi ales didi cuftodiuntur^hxcfivi-
# trea

Digitized by Google
 Msdic «-Chymici Lib. I. *j
sreavel argentea ab incus deau rata eflenc, non folum orna-
tiora, verute virtutis confcruandx gratiora diceretur. Alia
etiamhabent parua ftannea, operculata, in quibus varix pi-
lularum roaflx corio fingulx fingulo inuolu tx reponuntur:
funt etiam lignea vafit ad medicamentorum repofitiones»
vtfportx,arculx,pixides.Sportxex ramulis vimineis , vel
juncis contcxtx, frudibus multis reponendis dicanturife-
reque in taberna reconduntur pofteriore, aut altero offi-
cinas angulo: Cum tamen parux funt ad huius contigna-
tionem iaepius fufpenduntur. Arculx quadrilaterx.iunc
exquinque tenuibus & breuibusaflcrculis prxtcr opercu-
lum affabre iun&isconfku£tx, his reponuntur corcices, li- \
gna, Fungi, flores, tabellx, o fla, cornua , vngues te ficcatx
partes animalium^ Pixidcs rotundxfuittatqueprofundx,
atque vel torno, vtolim, vel lajroactenuiaflerculoin circu-
lum addu&o,vt nunc formam teretem affequucx,in quibus
fucci flcci,lacrymx,gummi, mineralia, radicesqj exficcatx
includuntur, &c. Alia prxterca etiam vafa requirunt offi-
cinx, qualia funt primo Lagenx, qux aut vitrex aut fi&iles,
in his reponuntur liquoresautaquxdeffiiratx, flue fyrupi,
tec. Deinde funt Lecythi, hi funt vel figulini, aut ftannei,
operculo obdu&i, vcad nutum claudi valeant &aperiri,in
ipfis olea per infuflonem commodiflime rcponuntiir te
feruantur. Requiruntur etiam ollx, quarum maior por-
tio ex ftanno,nonnullx ex terra figuhna, paucx vero cx
plumbo: Hx mferuiunt variis vnguentis fecute conferuan-
dis. Capruncula fi&iliafuntomnia,intus candore, Ixuorc-
qecnicentia, altera tantum parte aufam, quum manu re-
neri queant,airera tubum habentia, quoliquorem admif-
fum effundant. Os ver& admodum Fupcrmtilto facilius
tranfmeant. Et multa vix nili cahdiflima percolantur, alia
C j
facili

Digitized by Google
n Antidotaji.ii
facile etiam frigida, quxdam tepida tantum: Et nonnulla
colatura tantum egent vnica, quxdam duabus, alia pluri-
bus , vt perfc&e clarcfcant. Prima quidem in colo raro; fe-
cunda, in denfo, tertia in magis compa&o, vt fordes omnis
tranfitu prohibeatur. Quae confluentiam habent valde
liquidam, etiam ii bis, autter colanda fint, eodem panno
traduci queunt, &c. Colatoria inter numerantur lanea
quaedam cola oblonga, ac figura pyramidis vel potius cu-
culli formata, qux caligas , vel manicas Hippocratis appel-
lant, quibus vinum Hippocraticum vulgo duftum ter qua- ,

terque colatur, donec clarum euaferit: Infcruiunt adhuc

Melicrato, gclatinis&deco&is pluribus percolandis, vt res
quaedam extranea, fi quaeforfan admixta fit, pcriftamtra-
ie&ioncm feparctur , ac liquor tantum fyncerus rema-
neat.
Praeter hxc Chymica etiam inflrumenta in officina re-
quiruntur, vtcucurbitx, retortx.phiolx, alembici roftra-
ti vel cxci, veficx, matratia, vafa item digeftofia &
putrefa-
&oria,item prottn&uris, efTentiis,filtrationibus,coagula-
tionibus, abftra&ionibus, deftillationibus, per balneum
per arenam, per cineres.per defcenfum , per afcenfum,pcr
latus, & id genus aliis, &cc. de his vide lib. 2. Bafilicx no-
firx philofophicx. Item & Fornaces in officinis necefia-
rix, alix pro deco&ionibus qux excipiunt cacabos, pa-
tinas , ah ena &alia vafa in quibus fimplicia vel coquun-
turvel componuntur.- Alix deftillationibus qux cucurbi-
tas, retortas, veficas, ollas & alia vafa excipiunt , his ac-
commodata deftillationibus, qux vel pqr afcenfum vel
per defcenfum fufeipiuntur Qux deftillationibus in-
:

feruiunt , feu materiam ex qua fiunc/ feu formam fpe&e-

jmus , multifariam extruuntur. Alix ex ferro, alix ex cu-

. .. . P ro
 Medic o-CHyMici Lib. I. 131

pro, alixex terra figulina,alixexargilla vulgari, lateribus

& reliquis quxftru&uram conne&unt & firmant: Elegans
fornacum conflru&io depi&a efl in lib. di&o i. Bafilicx
noftrxphi!ofophicx,in quem librum pharmacopceum tc-
commendamus.

Capvt ni.

De mineralibus & metallis in officina necejfariis.

T Onge non folnm errant qui a medicamentorum cenfu

-^mineralia & metalla prorfus excomunicant& ablegat,
verum etiam qui fola ad morborum omnium expugnan-
tiam vfurpant & adhibent: Morbis enim vt omnibus vix
conferre,fic multis aliquando prodefle tertum efl. Nam ex
'
mineralibus & metallis omne medicamentorum genus
habemus veluti teftantur aliquot libri noftrx Bafilicx
,

Chymicx: Ex iis facimus confortantia,diaphoretica, ca-

thartica, alterantia, diuretica, narcotica, anodyna, ma-
gifteria, mclanagoga, cholagoga,phlegmagoga, panchy-
magoga,elixiria, &c. in y. part. prxfationis Bafilicx multa
egregia ab antiquis tradita medicamenta pofuimus qux
capiunt aurum: lib. 2.. &
3. Bafilic. Chymicx tradidimus

antiquoru vfum argenti, Mercurii , Veneris , louis ac Mar-

tis, lib. 4. eiufdem Bafil. tradidimus virtutes lapidum ac
gemmarum, lib, y. tra&auimus vfum egregium minera-
lium,&c.
Sed qua fronte hodie damnantur eiufmodi remedia ex
metallis fiue mineralibus parata, prgfcrtim fi ea folertis me-
dici induftria, fecundum artis & naturxlcges,non perigna-
rum quemdam empiricum aut fophiftam prxparcntur?
cum

Digitized by Google
24 Antidotarii
cum eorundem vfus apud antiquos ,& quidem citra vllanv
praeparatione paflim occurrat? Sicut videre eft ex veterum
lcriptis, quae nos aliegauimus in aliquot libris noftrxBafili-
cx Chy micae /imulae in S. parte prxfat. noftrx in Bafilicam
Chymicam.
Nicolaus Myrepfus inter Graecos celeberrimus au&or,
praeclaram narrauit operam in locupletanda pharmacia, 6c
colledis felc&ioribus antece/Torum Tuorum remediis, lib.
de Antidotis confcripfit, in quo plus quam centum repe-
ries Antidotos, vel fele&i/fimas etiam, ia quarum compoTU
tione metallica TiuemineraIia,hodie a multis damnata, cru-
dainfuper &fine praeparatione ingrediuntur. In Antidort
Tripherxeferro,(MyrepfideAntid.cap. aar.) Compofi-
tione, additur libra vna ftomacidis ferri, vt vocat, quod in-
grediens reliquorum omnium dofinfuperat. Crediturilla
conducere ad frigidos atfe&us, & ftomachi cruditates. Pa-
ratur hodie ex chalybe, fine aceto & ignc,puIuis,exquo
cum fpeciebus quibufdam corroborantibus tabellae confi-
ciuntur, quxinCachexiismirandos edunt cfte&us. Ho-
rum, inquam, remediorum ingredienda praecipua funtex
mineralium familia defumpta: pr^paratio vero eorundem,
plane chymicaeft.Cum igitur tanta exmineralibus efflo-
refeat vtiiitas >quis,quxfo,illatemcre flocci faciet aut viru-
perabit .^Sulphur, quia facile inflammatur, a multis cahdif-
fimum & prorfusigncumiudicatur,&idcirco e remedio-
rum ordine excluditur: fed quomodo id fcquatur, non fa-
tis pcrfpicio. Camphora enim qua: vel in aqua ardet,com-
muni omnium confcnfu frigida potius quam calida cenfc-
tur. Accedit, quod & eadem fapore fatis acri ftipetur.ful-
phur autem omnis acrimoniae expers fit. Cur vero hodie
.abrogatur & damnatur id, quod veteres olim vno ore com-
r proba-

Digitized by Google
 Med ic o-Chymici Lib. I. 15
•probarunt ? In eodem enim Myrepfo viginti plus minus
i«fe offerunt antidota , quorum alia fpccifica putantur re-
&
media contra febres inflammationes internas, in quibus
tamen fulphur viuum& plane crudum, tanquaprarcipuum
non prastermittitur. V ide lib. f B afil.
inter alia ingredieris .

Chymicxdemineralibus cap.3. dcfulphurc. Nimis vero

longum foret,fingula minutim hic recenfere,prarcipua igi-
tur tantum pro afTertionis noftrx confirmatione, in me-
dium hic adferam. ,

In Antidoto Pauli, quamMyrepfus ad Aphoniam, fpi-

randi difficulfatem, afthma,dyfenteriam,& cholicos dolo-
res conferre feribit, fulphur non omittitur. Sic in antido-
to, panacea appellata, cui adferibit
vim, febres, ahaq; infini-
ta mala fanandi, fulphur ingredientis locum habet. Idem
fulphur ingreditur compoficionem Perficae antidoti, quae
infigne creditur remedium e/Te contra omnis generis mor-
bos, contra cephalalgiam, i&erum,&febresinrermitcentes
omnes. Imoincademeompofitioneranri abilloaeftimata,
addutur etiam Arfenicicrudidrach.quinqi.Sicin Antido-
to cap. jo3.Mufae Appollonioadfcripta, idem Arfcnicum
ingreditur, quam tamen Antidotum omnibus hepatis affe-
dibiis vtihlfimamefTeaffirmat: fedabfitvteius vfum com-
probare poflim. In aliis antidotis, eide Appollonio, c.301.
jot.joj.adfcriptis, quantum vltimaaphraftos nominatur
(tanquam res pretiofiffima,nec temere cuiuis communi-
canda, fed perauremtantumclaminfufurrandafitXuIphur
quoque additur. Sed optarem inter alia huius antidoti in-
gredienda maiufculis confignari literis, ftercusbouillum.
Ecquid enim lautius aut iucundius excogitari poflk pro
dclicatulis ? in quorum fcilicet gratiam folum id forfan ad-
ditum eft. Denique fulphur in tanto olim rfu pretioque
' D fuit,
 16 Antidotarii
fuit, vt Myrepfus plures antidotos a fulphure tanquam illa-
rum praecipuo ingredicntc appellarit , vt eft antidotus dc

fulphure vel lexopyretos,&:alix,vti videre eft cap. ^39. 3^8.

& 3 yp.Quxiuxta eundem authoretn, omnes conferunt ad
tuflim inueteratam, febrem tertianam &quart.inam, cotra
ipfumquoaimorbiicaducu. Cum igitur fulphur crudum,
ic multis adhuc impuritatibus inquinatum, veteribus olim
adeovfitatu fuerit, qui fit, quod hodie eius vfus damnetur
in iis, qui fingulan artis induftria eius cruditatem & impu-
,

ritatem tollunt, ex coqjfumma & optima praeparant reme-

dia fFlores enim albi nec non lac iiuc butyrmn dulce, arte
praeparatum, multo funtpracftatiora remedia cotra tuifim,
afthma,phtifin & ceteros thoracis affe&us, quam fulphur,
crudumexhibitum.Sicbalfamumrubicundiifimum,inftac
rubinijphilofophiceextradum, & ad guttas aliquot cum
jufculoautalio conuenicnti liquore exhibitum, iifdemaf-
feflibus,& imprimis pulmonu vlceribus prodeft, cuius viri-
bus longe impar eft fulphur vulgare. Aciditas praeterea fui-
phuris cxtradta,&:abolcaginofaiIla&aduftibili Qualitate
feparara, febrilem calorem pcnitusexringuir, tantum ab-
eft.vt eundem foueat,augeat, &c.
Ex vitriolo quoq, optima praeparari poliunt etiam inter-
na medicamina, quia vero id veteribus non fatis cognitum
fuit, ex remediorum c£fu immerito hodie expungitur. Ga-
'
lenus lib. 9. fimpl. vbi de vitriolo traftat non fatis demirari
,

poteft quod fub tam infigni eius adftridione, tata cal iditas
,

dclitefcat ob quam cauiam carnibus tantu humidioribus,

:

a corruptione vindicandis, vtiliifimumefleftatuit. Paulus

&Oribafius eiufdefuntopinioniscum Galeno. Sedhuius
admirationis nodu foluit interna vitrioli Anatomia. Quo i
enim interius in eius occulto continetur, id exhibetur per ’

r artem

Digitized by Google
 ,

Medi c o-Ch ymic i Lib. I. 27

artem fpagyricam cuius beneficio ex eodem extrahuntur
:

tria: phlegma fubdulce, fpiritus acidus, & oleum acerri-

mum. Praiter hjec etiam , per artificiofam hanc difle&ione,
feparari ex eo poliunt fal, citra molcftiam vomitum ciens,
perq? fudores & vrinas purgans, &fulphurdulcc fcuNar-
coticum, quod verum Anodynum eft ad quofuis dolores
mitigandos, citra iluporem , qui alias vulgaria illa opiata &:
narcotica plerumque comitari folet. vide pra:par. varias ex
vitriololib. y.Bafil.Chymicaecap. 2.

Hanc internam rerum anatomiam fi calluiflet Galenus

duas praiterea qualitates plane cotrarias, fubeadem vitrioli
acidicatc, deprehendifict, (q, periti norunt artifices^ quaru
vna corpora folida& dura, veluti lapides, &aliahuius gene-
ris diflToluit: altera contra, fpiritus volatiles, vtaquam vitae
fiue fpiritum vini, & fpiritales fub(lantias,quae nullo frigore
externo vel violentiflimocoftringi aut condcnfari poflunt,
coagulat. Vndeliquido conftat, eadem vi, ab eo in corpore
humano diflolui arenulas &r calculum, & contra fpiritales
fumofosq, vapores coagulari a quibus alias varia producu-
:

tur fymptomatum genera, nifi coagulationis frarno, tan-

quam fummo illorum remedio , compefcantur. Quod
fi vir illcfummus reuiuifeeret hodie, quanta haud dubie ad-

miratione, quantoque defiderio& amore complc&eretur

tam fublimem ac raram philofophiam,qua: non confidit m
friuolis difputatiunculis, nec indubiaopinionu fallacium
flu&uationc ; fed certiflimo potius & tutiifimo experien-
tia: fundamento inconcufia nititur, & iis tandem acquie-
fcit, quae oculi vident, & manus tenent. Diofcoridesvi-
triolo crudo no» tantum ad externos, fed internos etiam
affedus vtitur: cuius drachmam vnam cum meile exhibet
contra afeatides & vermes, & ad ciendum vomitum iis
,
qui
D 2 ex ni-
 Aktidotarii
cx nimio fungorum efu torquentur. N. Myrcpfus,libro ci-
tato, inter varii generis antidotos, quarum compofitioncm
ingrediuntur chalcitis, Miiy & Alumen, qux naturam vi-
trioli obtinent, vnamcap. IJ7. Chryfippoattributam: alte-
ram eclogam, hoc eft.fele&iffimam didam, dcfcribinHanc
inprimis prodefle doceccruetx Ipuitioni, &: hxmorrhagix.
Chalcitisitemcopofitioni Theriacx additur. Qux omnia
eum in finem a nobis dicuntur, vcconftec.veluti&anobis
in BafilicaChymicanoftra fatis probatum, veteres quoque
mineralia eiufmodi , vel cruda, vel impura , imo plumbum
ipfum,folummodo vftum, (vcinMithridatiicdpoficionea
Myrepfoc.4U,defcripta, videre eftjvfurpafie, cantu abeft,.
vt illacontempferint aur odioaddudi,ex remediorum aluo
deleucrint: ficut nonnullos hodie faditare videmus , fcd vt
libere dicamus, eoruvfum in medicina probare non poflu-
mus , priufqua fecundum artem optime prxparata fuerint.-
Oleum vitrioli,cuius tata eft acrimonia, vt coriu &pannum
Matthiplustaquamfummurcmediumad calculi
corrodat,
cominutionem &: vrinx fuppreflionem ad afthma item &
,

fpirandi difficultati, cu couenienti liquore exhibet: & quo-

rundam admixtione vim ipfius acerrima corrigit
, , fcd vul-
gares funt eiufmodi corrediones:veru$philofophus,perni«
tiofam illam acrimoniam omnino tollitf vide Bafil.noftram
Chymicac. z. de vitriolo^eamq;cumliquore falis Tartari,
quantumuis acriori, fubdulce reddit, vt no lecus ac fyrupus
limonum, perosexhiberipoffit. Pauci his fidem adhibent:
fed veritate didis inefle norunt illi , qui in perueftigadis na-
tut^ fecretis,dies nodesq; cSfumunt. Antimonium,cancfua
lethalevenenuhodieamultisproclamaturriuxtaDiofcori-
&
dem tamc veteres facultate habetadfiringendi & refrige-
randi; ob qua caufam vfus eius cfi: in collyriis oculoru.Galc- .

i r nus.

Diqifeed by Google
 Medicq Chymic Lib. i I. zy
& adftringendi attribuit
ttus ipfi vim exficcandi : ira vt neq;
a Diofcoridc , neque ab ipfo Galeno, aliisve ex veteribus, in-
rer venena fimpliciter recenfeatur.Sed demus, id efle vene-
num, numproprereaipfiusvfus in Medicina prorfus inter-
dicendus f Lapis enim lazuli,&: lapis Armenius, licet ambo
inrcrvcnena annumerentur, ex remediorum tamen purga-
rium numero, nullo modo excluduntur. Difplicetmultis
in Antimonio nimia purgandi vis & violcntia,tam per vo-
mitum, quam per feceflfum quam ipfcmet non laudo. V e-
:

runtamen eius vis tam vehemens & pernitiofa noneft ac ti-

thymali, thapfiae.hcllcborialbi, & aliorum violentiflimo-
rum remediorum , quae conuulfiones excitant , ad vene- &
norum cIaflTcm,fub quibus Antimonium non continetur,-
iam relata funt. Scias in vitrificatione non confiftere eius
veram praeparationem, fcd hanc omnes veriPhilofophi im-
probant. Attamen infinita remediorum genera ex Anti-
monio prxparanrur,tcfte Bafilica noftra chy mica lib. j c. i. .

Hodie quidem multi celebriores Mediciin Germania exi-

ftunt, qui vittificato Antimonio, ad vomitum ciendum, fe-
lici cum fucceflu vtuntur. Verum ab illis interdum ita prae-

paratur, vt vomitum citra vllam moleftiam interdum fo-

;

lamfaluationcnrprouocct. Ncquccontemnenda eft illa

purgandi ratio, olim Hippocratis rempore admodum fre-
quens & vfitata. Ex eoporro varia purgantia praeparantur,
quae morbum ciusqj caufam , citra vehementem corporis
perturbationem, radicitus tollunr.. Varia quoque hydro-
tica, Diuretica, imo roborantia &Bczoartica, magnsevirtu-
ris-remedia,ex eo coficiuntur. Nec mirum id videri debet,
totcamque contrarias facultates vnicofubio&oinefle.No-
tum enim cft omnibus, in Guaiaco tres diuerfas inefie pro-
prietates: Diureticam nempe in Ipiritu acido: fudoriferam
„ D$
ino-
 ,

30 Antidotarii
in oleo: cuius guttae aliquot cum vino aut iufculo infufx ex-
&
hibentur: vim purgantem in fale: cuius vnus vel duo feru-
puli, cum aqua propria, feu liquore acido, pro dofi iufficiut.
Quod fi antiqui&Antcccfldres noftri non fatis comprc-
hendcrint,tot diuerfas naturarum proprietates invnico co*
tineri fubie&o: num propterea rei veritas tollitur ? Veteres
ne per fomnium quidem cogitarunt, ipftim Antimonium,
cum tam nigri coloris, tamq; terrena: & craflx fit fubftatix
in vitrum candidum & pellucidum, inftar cryftalli, & rubru
inftar &
Rubini , folacalcinationc fufione tranfmutari pof-
fe: neq; , opinor , fufpicati funt vnquam,in eo tam infignem
latere purgandi vim:ficuti certo confiat, illud in exigua do-
fi, 4. tantum aut j. granorum,in vino vel aqua maceratum,

& fumptum, tanta vehemetia corpus turbare, vt tam fuper-

ne quam inferne, valentiflime purget : ponderis virtutis&
quantitate non imminuta. Quoties enim idem denuo in-
funditur,toties nouam purgandi vim liquori impartitur,ci
xra virium ponderisq; imminutionem. Hinc liquet eiufmo-
di operationes plane contrarias efic adftri&ion iquam pfi
,
i

attribuerunt vetercs:quia ab externa Anatomia eius fuper- -

ficietenus depinxerunt qualitates. Sed valeat vitrum iftud,

quamuis Empirici inMcdicorum fxpe numero opprobriu,
grauiflimos& dcfpcratos plane morbos eodem (ancntMe-
dicinxenimvirtus,vtidiximus,nonconfiftitinvitrificatio-
ne,fed in vera eius prxparatione.quam docet Bafilius Valc-
tinus, Monachus ordinis S.Bencdi&i.fummus philofophus
& Medicus: quiin libris fuis, longe ante natum Paracelfum,
Germanico Idiomate confcriptis , quinquagintr remedio-
rum genera ex Antimonio edocet. Vndeconftat quantam
indufiriamolimhicvir , nec non alii politiori ingenio prx-
diti adhibuerint , in optimorum remediorum perueftiga-
# tionc.

Digitized by Google
 Medico Chymici Lib. I. )i

tionc: quxconfccutLmagnifccrrunt.&rprectofi locothc-

"fauri habuerunt.
Sedquxrimus cur nunc Antimonium , tanquamlctha-
,

levenenumreijciatur, cum cereum fic , eius v fumi n praeci-

puis veterum Antidotis non fuiffc improbatum? vide Anti-
dotum c Zingiberc,a Myrepfo defcriptam,quae, iuxtaeun-
demauthorem, confert plurimum Apoplexix maniae ,

quartanae febri In hac lapidis Lazuli & Iapidis Armcntj

:

drach.trcs, & tantundem lapidis Antimonii .omnia tamen

cruda, & impuritatum adhuc plena ingrediuntur. Sed au-
,

dimus nonnullos hic inferre, pro Antiinonio Artimonium

effe legendum Artimonium autem idem fignificare ac py-
:

rethrum. Sed quam prxpoflera&finiftra haec fit interpreta-

tio, Lconhardus Fuchfius virdo&iflimus&celeberrimus,
confpicue demonftrat in verfione Myrcpfi vltima: qui prae-
terquam quod Antimonium ,exfententu Serapionis, La-
pidem appellet, nominatim iniitpcr (limium id effe , in co-
mentariis addit. Pyrethrum aute quantum differat a lapide,
&abipfo ftimio nemo nonnouit. Taceant ergoinpofte-
,

rum illi , qui vocabulum hoc in alium torquere fenfum co-

nantur.quam Fuchfius, fummus ille vir, id acceperit cum :

quo hic errare malumus, quam cum nonullis inferioris no-

tasbcncfcnrirc. Hisnoobfcurefuffragari videtur Mathio-
lus, magnum illud Medicorum Lumen ,
qui do Antimonii
vitro, ciufque virtutibus, comment. inDiofcorid. cap.^.
in haec feribit verba :
Quo fit vt non polfim non mirari non-
nullorum Medicorum ingenium qui (libium venenum cf-
,

fe mortiferum contendunt. Siquidem fe Medicos effe pro-

fitentur, miror quidem eosha&cnus nonobfcruaffc, rara
admodu,vel fortaffe nulla reperiri medicameta aluum ele- ,

diue exoluetia,ta prifeis, q recentiorib. Medicis vfurpata.q

venenofam vim no fortianci* r.Ellcborum.n. vtruq;, Tithy-
fl Antidotarii
malorum omne genus , Pityufa.Elaterium, Colocynthis*

Turpetum,Thapfia,Bryonia,Scarnmoniu,Thyracla? Cha-'~ l

melaca,Cyclaminus , & inter foflilia Armenius atque cacru-

leus Iapis , quin etiam acris fquama qua paflim vfi funt anti-
,

qui ad cutem fubeuntes aquas , vcnenoluacis haud funt ex-

pertia. Atqui quid dicent de fandaracaatrociffimo veneno?
An non tandem propinat cum meile, aut in catapotiis Dio-
fcorides afthmacicis,&alm in difcriminc laborantibusfNo-
ne& Auicenna Arfenicum quoque propinat ? Hoc mihi
dixiflefateft.vtillorumncgligentiam , ne dicam infeitiatn
palam faciam, qui fuis opinionibus (profe&o ridendis ) in-
haerentes,non vident, dum ftibium vituperant interim ra-
,

men a praferiptis Medicametis non abftinent, imo iis quo-

tidie vtuntur, quorum nonulla longe magis Tumentibus no-
cent, qua ftibium: cuius vfus(vbiredc in morbis coueniat)
fx pe miraculi fpeciem affert, &pra:fcrtim vbi propinetur ex
catapotiis cxGal.hiera paratis.Quam rem optime ij dicunt
ac intelligunr,qui indeploratis feremorbis diuturnis, ipfis-
quepituitofis &c Melancholicis curandis ftibium Dei ma-
num appellant. Vclfolatami viri autoritasfufficcrc debe-
ret, ad redarguendam illorum opinionem, qui Antimonii
vitrum adeo dcleterium efle opinantur. Addit infuper au-
torduas hiftoriolas, ad maiorem veritatis confirmatione:
quarum altera cft de Gcorgio Hantfchio, percelebri Me-
dico, qui pcfte cofii&atus vitriillius vfu coualuit. A Itera eft
dcAndrca Gallo Tridentino infigniquoqucMedico,qui,
cum in grauiflfimum incidifletmorbum.&morti proximus,
nihil prorfum opis a vulgaribus fentiret pharmacis , exde-
fpcrationequafi ad Antimonium confugit, &autoritate
Georgti Hantfchii, qui no Empiricus, fedcelebris erat Me-
ndicus, &: propria experientia edodus, Antimonii vfumiam
' antea

Digitized by Google
 ,

Me d i c o Ch ymici Lib. I.
^
antea fatis comprobarat, fretus, fumtis tribus eius vitri gra-
nis, ftatim per vomitum , vitra 4. vncias pura: puta: cholerae
cuomuit: ex quovno adutumlcuatus, paulo poftintegra:
fanitati reftitutusfuit.Nouimus infignes aliquot Medicos
Hippocratic* Medicinae addidos, &neutiquamParacel-
fiftas,vtvocant,quiAntimoniovtebantur:nontameinfub-
ftantiafuacrafla,fed perinfufionem , aut fingulari quodam
artificio praeparato.lnter hos occurritTheodorusZwinge-
rus , fclicismcmoriae,fingularcfecuIinoftrilumen, quem
praeceptoris aeparentis inftarfcmpcr coluimus : Nec non
lummus ille vir Felix Platerus.in inclyta Scantiqua illaRau- -
racoru Academia , primarii Medicina: ProfefToris fiuc Ar-
chiatri officium, maxima cum laude &: dignitate hadenus
geflit : Hicinteralia fuaarcana media Antimonio non po-
ftremum locum tribuit: quod ad peculiarem quendam mo-
dum, non cuiuis cognitum, ab ipfo praeparatum,&tempore
opportuno exhibitum , nullam omnino noxam aut perni-
ciem corpori inferr.nec malam in partibus diathcfin, vt fal-
foquidam cauillantur,poftferelinquit. Hunc, de Antimo-
nii vfu vel abufuloquentem caetcri audiant qui ab experi-
, :

entia propria, non ex auditu qui ex fcientia, non opinione,

,

de huius generis pneftantiflimis remediis fincerum poteft

profcrreiudicium , non corruptam , vtquidam harum re-
rum Apirici& inexperti facere folent. Fatemur quidem
eius in corpore humano turbando magnam efleadionem
& violentiam, interim tamen huius generis remedia non
plane reiicienda, imo vulgaribus plerifquc ( analogia vtro-
bique feruata)anteponenda efie exiftimamus. Sin vero nc-
ceflkatevrgente, ad huiufmodi remediorum vfumconfu-
giendum fit: praeparatione pernitiofa illorum qualitas vtiqj
xollenda prius cft.
" E Sic

Digitized by Coogle
 ,

J4'
AN T I D O T A K I r
SIe Hellcborus rite prxparatusfquem &
Hippocrates &
poft illum Mefuxus non folum vfurpabant, fcd fummis etia-
laudibus euehcbant)in affedibus deploratis, in qurb. ccco-
protica nimis languida comperiuntur, fummum 8e falutare
eft remedium. Venenata enim & maligna eius qualitas prx;
paratione prorfusfecernitur.qucmadmuditmud mBaliltca
noftra chymica, vna cum aliorum plurium remedioru pra?:
parationibus, copiofius docuimus. Atvero,ii tanta mali fit
pernities ac contumacia, vt neque Hcllcboriftno,ncqt H mi-
libus remediis , e vegetabiliu familia petitis expugnari pof-
iiticur aegri in tantis morborum anguftiis collituri , ad ther-
mas, Icu balneas metallicas & naturalesablegancuriNonnc
quiaillarum admirandi &potentiirimieffedtus , in perfa-
nandis morbis, fefe indies lnamfdte produnriScd vi.dcmus)
virtutem ciufmodi aquarum mineralium , non continuo
vigere, fed certis tantum ftatisq; temporibus cum magno e-
molumenro efflorcfcerc. Ne igitur interea temporis aeger
ex morbi vehementia forte pereat,, nonne ipfimagis con-;
fultum foret, remediis quibufdam metallicis fiuc minerali-
bus, a do&o Medico praeparatis, vtvifua fpecificaprxlena
morboprofligandoconuenientibusvti? In cachexia enim
ad Hydropilin inclinante, thermx Forgenfcs ,xjux ferri na*
turam participant pro remedio fpecifico praslcribi folent
,
>

fi v.a-ger vel temporis iniuria velmorbi magnitudine im-

,

peditus, illasadire nequcaticurquaefo non liceat huic exhi-

bere vinum chaly beatum tata artis induftria praeparatum
:

vt pocenriflimam prarfencis maliexfcindendi & prorfus tol-

lendi vim obtineat 'ficuti in huiufmodi affc&ibusjhoc con-
ringere, felici cum fucceflu quotidie experimur. Ex qui-
,

bus omnibus meridiana luce patet clarius, Metallica eiuf-

modi remedia non clle repudianda, fiprxfenimaMedics»
r. dodio*

Digitized by Googl
 ZJE " '

:
'

Mbdtco-Chymici llB. I. Sf
do&o &r perito riteprxparata &adminiftrata fuerint. Sed
plena nunc omniaagyrtarum & circulatorum, qui Medici-
nam profcffi non nili mpofturam faciunt.
, i Exculationei-
gitur aliqua digni mihi videntur, qui tam acerrime Antimo-
nii vitrum, voce & fcripto oppugnant. Hocenim vnicofu-
cato remedio impoftores illi , incognitis prorfus aegrorum
temperamentis, morborum caulis, aliisvccircumltantiis,
promifcue& perperam vtuntur Imo neque vim & effica- :

ciam proprii remedii agnofcut audaculi ifti, qui folacopio-

forum excrementorum vomitione&: deie&ione,morbi cu-
rationi fatisfa&um putant in quo tamen turpiter fallunt &c
:

filluntur.Nihilominus& hi odio funrperfequendi, qui fine

• ratione & experientia: finelegitimavocatione&do&rina,
cx Hippocratis & Galeni fontibus haufta , Medicinam ex- ,

ercendam temerario fufcipiuntaufu&c. hacc paucis di&a

fufficiant de Metallorum ac mineralium vfu, multa fanc ad-
Jbuc proferri poflcnt,led ea fuo loco applicabimus»

C a p v x IV»
t

De Medicamenti Definitione , Diuifione^j , ac Fa-

cultate.
\

Ayf Edicamentum cft omne id quod naturam fiue corpus

^•'-^noftrum immurare & quocunque licet modo vincere
poteft, fiue id intro fit fumpeum vel foris admotu vt piper,
, :

Pyrethrum, Nymphea,Cichorium,Euphorbium &c. Medicamen-

tovelutc Diametro cft oppofitum Alimentum quodin- ,

tro fumptum corpus noftrum nutrit, & auget: vt Panis, vinu,

caro animalium volatilium &quadrupedu, non v.rapaciu.Qu.x enim
viuunt ex rapto, prauijuntfacci, priuumq; fanguinem generat , & tan-
” E a quam

Digitized by Google
 ,,

3<J Antidot ARII

quam immunda reijcicnda. Propcerca diuinalan&ioneprohi*
bitum eft filiis Ifrael , ne comederent aquilam vulturem gry-
,
,

hem, coruum, accipitrem & fimilia: Et prudenter nunc iuxta diui num
E oc decretum abftinemus a carne vulpium, luporu,Lconu,&fitniIiura
rapacium.
Inter vtrumqs medium eft alimentum medicametofum
quod fc.vtriufqicftparticepsjpartim enim nurrit.partim »1-
terat & immutat, «ia&uca, raphanus, cucurbita, alliti, & i nfini-

caalia.De medicamento hoc opere propofitum eft, agere (tue proprie

fiucImproprie (umpto, non autem de alimento.Placutr tamen haec ita
diftinguere , iuxta illud accuratum in Topicis Ariftotelicis decretum,
contcplatio differentiaru vtilis eft,& ad indu&iuas rationes , &
ad fyl-
logifmos,& ad definitionum a (lignationem ,3c ad claritatem fecudum
eam rem faciendam .
Medicamentum omne aut fimplex eft, aut compofitum:
fimplex dicitur q>talecft vti natura produxit, vtcaffia , rha-
baibarum,polypodmm, colocynthis, &infinita alia , quz naturalem
tantum compofirionem.cx quaruor videlicetElementis funt cofecuta.
Compofitumcftomneid , quod ex multis virtute diuerfis
arte & induftria fimul vnitisconftar.
Medicamentorum fimpliciumdiffcrentixfumutur, vel
ab eorum materia, vel a facultarib. Ex materia cum triplex
fit Diofcoridi & Galeno , T res ftatuuntur M
cdicamentoru
generales differenti*. Aut enim ex plantis fumuntur,aut ex
mineralibus , aut ex animalibus.
In primo genere continentur omnium ftirpium genera,
carum partes,&qu* ab ipfisproueniunt;Radices, ligna, cor-
rices.rami, folia, fiores, fru&us.femina, gummi.rcfinae.fucri, fungi
liquores, vifci,aquz,mufcus,lanugo,nucamenta&c.
In fecundo continentur feptem metalla, mmeraJiadapides fiuc
gemmx.omnia genera falium, Item & fucci ex terra.
In tertio genere continentur Animalia, vel integra, vel eorum
partes. Integra funr,vt gallus gallinaceus annofus in iufcuio adeien-
r dani

Digitized by Google
 Medico-Chy mici Lib, f,
37
dam aluum 8c corporis nutricatum , hirundo in paftu ad oculo-
rum aciem, Galerita a fla ad colicum dolorem, cancri fluuiatiles rabidis,
feorpiones triti ad ipfotumpun&tiras acmorfus,cantharidesad rupto-
r ia. Animalium parces funt» cerebellum paderis ad ilimulum vene-
ris,cerebellum leporis ad odonralgiam infantulorum, pulmo vulpis
ad phrifin, hepar lupi ad vicia iccoris, hepar afini ad epilepfiam, intefti-
na lupi,ad colicum dolorem, fcincoruro renes ad mentula: tentiginem,
(anguis hirci ad frangendum calculum, fel perdicis 8c miluiad vifus
claritatem, offa cranii ad morbum caducum, os de corde ceruiad animi
deliquium , demes apri adplenricimnafcentem, pudendum ceruiad
natam &. progreflam , dentes elephanti ad cordis robur , cornu cerni,
cornu vmcornu ad infringenda venena, vnguis alces ad morbum fa-
ctum (rue comitialem. Praeterea fune &
parce» animalium, medullae,
feuum, pinguedo, lac, caicus^uryrura, ferum, coagulum, oua,tcft*,pi-
Jfcxcremenra, Scc.
Hxc, inquam, omnia naturalia fimplicia in offici» appellantur, qu*
nullam adhuc pratparationem funt experta. Sunr namque & alia et-
umnum in pharmacopoeorum officinis di&afimplicia, non tamen i
natura, fed arte parata» vt aquae ftillaritiatfimplices, olea, firoplicia/yru-
& nis fimilia que collatione cum magis compofitis eiuf-
pi ftmplices, ,

dem formas medicamenti talia dicuntur, viceque veria compotita dici

merentur. Horum omnium exa&a cognitio medico non tantum vti-
lts eft,fcd etiam BCCcfTaria,vel ipfo Galeno medicorum corypb$o mul-
tis in locis illud atteftanre, com./. in aph i, fe&. 3 &c 6. Epid. Idem Ga-
. .

lenus hanc methodum medicamenta praeparandi atque componendi

fufe ac dode tradidit infuoopcrede compofitione medicamentorum
fecundum genera.
Porro medicamentorum omnium tam fimplicium, tum
mpofitorum materia vel ex mineraHum,vcl ex vegetabi-
lium, vcldeniq; cx animalium familia depromitur, veiam
dittumeft.. Quorum omnium perfcdla cognitio confiftit
in dele&u, praeparatione, mixtione, compofitione,quan-
titate
,
proportione atqj forma, & praeterea in omnium tam
fimplidum.quamcompoficorumadroiniftrationcatqi vfu
1- E I
legitimo.
 :

38 AHTIDdtiRM
legitimo! Ele&io ex arte, indicatione fumptaafubftam
fit

tia vt nuperi quidam profundius philo-

medicamenti, vei,
fophantes voluerunt, a totius fubftantix proprietate, a qua-
litatibus omnis generis, earumq; gradibus primis, fecfidis,
tertiis, quartis horumque latitudinibus , a quantitate, nu-
,

mero, & poftrcmo a tempore tum dura-

figura, firu, loco,
tionis,tum colleftionis, qua: omnia breuitariscaufafufius
hic non exponuntur fed de his veteres funt confulendi
,

Praeparationem vero ,mixtioncm,compoGtioncm, quan-

titatem feu Dolin, proportionem atque formam in fequen-
tibus Deo dante docebimus. Quando fimplicia medica-
menta, duas habent facultates &: aliquando tres fimul:
,

tum prima dicitur fimplex & elementaris , quaeex elemen-

torum quatuor permixtione confurgit, Alccra materialis,
ac fecunda, quae ex commoderacione, &c confidentia ma-
teria:, cui di ueria proportione quatuor.qualitates inh^rent,
emergit. Praeter has nonnunquam tertia confpicirur,
nempe purgatoria.quam Fernelius occultam nominat.Syl-
uius cum aliis non vulgarioris do&rinae quatuor fimpli-
cium medicamentorum facultates in vniuerfum conftituit
fed tertiam parum notam, & quartam adhuc incognitam
eiTeaflerit, verum vtraque pro vnicapartimvfurpatur.

Facultas prima medicamentorum communis eft, & ran-

quam bafis re!iquaru,ex ipfis elementis prodiens. Eaq; confi-
ftitmaxiroe in calefaciendo, refrigerando, hume&ando, ficcando: In
cum primo gradu agit , vel ma.
qutbusfingulis obfcur 2 confpicitur , vt
vehementer, vt tertio, vel fumme vt quarto:At-
nifcftc.vt fecundo, vel
uein horum fingulorum,aut principio,aur medio,aut fine :Ita vt rac-
&
3 icamentorum calidorum, frigidorum, & humidorum,& ficcorum
ordines duodecim cocftituantur.
Hoc etiam in his locum habet, quaeconitigatas fortiuntur quali-
tates qus fcilicet vires habent calefaciendi & hume^andi,vel calefit--
i r ciendi

Digitized by Google
 Me d i c o-Ch y m i c i £, i ». ! 35*
ciendi & ficcandi, vel refrigerandi & humedtandi, vel refrigerandi &c
Has fiquidemnon exerunt tantum obfcure, mamfeftc, ve-
ficcandi.-
hementer aut Cumme, fed in finguligradus principio tantum, aut me--
dio, aut tine.
Qualitates fecundae primas, feu dementares acfimpli-
ccs comitantur, carumquc adiutu vt fine, vires fuaspa- &
tefaciant >opus habent Nam aperiendi facultas, rarefaciendi, at-
:

trahendi, tenuandi calefactionem (equitur : Cra(Iandi,denfandi, clau-

dendi, repellendi, refrigerationem Molliendi, hume&acioncm In-
;
:

durandi, ficcationem. Vires & qualitates fecundae in au(leris,acei bis,,

actibus, atnaris, aperientibus, tenuantibus, re diluentibus, contrahen-

tibus, emollientibus, (Vupefacientibus & dolorem lenientibus funt
mamfeftiflimae , atque euidenti ratione quod poflunt prsftant , perin-
de ac prima: feu dementares.
Tertia facultas magnam habet latitudinem , comple&i-
curque fuhfepurgantia, morbos occulta 6c magnctica vi'
curantia, partem quandam refpictentia, amuleta, pcntacu-
Ta, venena, &CC. Verum medicamcntorti purgantiu facultatis difqui
1-

fitiomultorum exercuit ingeniumilnilla enim dignofeenda tot capita,

ror fere fenfus, quare in alium locum, hancde cadidertationcm, repo-
nemus-
Praeter purgantia innumera & mira etiam funt medicamenta fimpli-
da, qux per os fumpta, auc exterius tantum adhibita, exci vi, ac (pecifi •
ca proprietate morbos futuros arcent, & fa&os perfede fanant, aut'
mirabiles alios cffe&us proferunt Et illa occulta ficultas,non in plan-
:

tismodo, verum in animalibus & mineralibus cernitur. Monumen-

t alitcrarum fidem faciunt,
Chriftianiflimumacpotentiflimum*
Galliarum Regem folius manus atta&u ftrumas ad perfe-
ftamreduxiflefanitatem.
Quarta: occulta: qualitates apparent, intribus naturali-
bus rauniis,quarum vna in corporibus demortuis , alteram
fuffocatis& tertia in fufpenfiscernitur.
Gallorum vetulorum jus ventrem mouct , carofiftit;
* ldcmi
40 Antidotarii
Idem Galenus de oftreis & cochleis marinis: Hb.de
aflerit
Ther. cap. 6. Hinc videmus quafdam res contrarias ha-
bere facultates, ita laftis pars ferofa ac butyrofa fubducit
ventrem, cafcofa cohibet & ficcat.
Miraculo etiam tribuit Galenus, quod trifolii deco&um
morfibus phalangii aut viperx pro fotu adhibitum, ftatim
dolores fcdet& virus adimat: Parti veri fanx idem admo-
dum dolores fimiles his quos inuehit,excitat.
Idem cernitur in plantis : nam flores chamxmeli olfa-
ctu profunt capitis dolori, folia fumme nocent, fi Galeno
fcap.t.lib.a.comp.Med.)fidcs non denegatur.
Lapathi folia aluumfubducunt, femen aflumptum reti-
nent.
Braflicx dcco&um alu um foluir, ipfa brafficacommefta,
vel comprimit vel pigriorem reddit.
Prxtcrea occultam facultatem habet viperx exuuium,
pulueratum & impofitum Alopeciis mirum inmodum pi-
los regenerat: Idem pollicentur murium capita partibus
glabris ex meile illita.
&
Caroleporis v fta, trita pota calculos atterit &
expellit.
Hepar lupi hepaticos proprietate fpecifica muare feri-
pfit Gal. lib.S.c. comp. local.
Galerita feu Alauda criftataaflata, vel elixa fxpe comc-
fla colicis afte&ibus obnoxios, vel detentos efficaciflime
juuat: Gal.hb.de Theriac.
Vngula caprx aut eius vefica vel etiam ouilla, cremata,
&ex pofca fumpta, medetur qui no&u ftragulas permin-
gunt.
Afpidis fcnc&a puluerata cx meile illita vifum facit acu-
tiflimum.
Renes fcincorum triti 6c cum vino poti, aut cum horao-
r .
genca

Digitized by Google i
 Medico*Chymici Lib, 1. 41
'genea confcrua fuba&i &fumpti veretri tentiginem exci-
tan t & ad Veneris ludibria potenter mouent.
Priapus cerui ficcatus , in puluerem contritus cum, &
aqua cardui aut tuflilaginis fumptus, pleuriticos valdcju-
uat: Idem efficit dens apri in feobem tenuem rcdadus&
hauftus, maxime in huius morbi principio.
Cornu monocerotis mirabiliter cor tuetur a venenis 8c
peftilentibus morbis omnibus fuccurrit: EfFedus vero fi-
milcs experiuntur qui cornu cctui fiue Rhinocerotis fu-
;munt,
Bouis aftragalus cum oxymelite potus lienem minuit.
Hanc proprietatem occultam in multis ftirpibus admi-
ratione dignam obferuamus,falfapariIIa,quajacum, fafa-
fras.itcm radix chyna, an non fpcciali &occulta proprieta-
te luem veneream perfede curant ?
Satyrium & eruca penem erigunt, venerem accendunt,
,&t frequentiores congreflus efficiunt: Vitex ti nymphea

contra,libidinis ardores corrigunt, mitigant, femen extin-

guunt & tertium accretionem impediunr.
V fcus q uernus tritus &: potus epilcpGa feliciter curat.
i

V ua palla familiaritate quadam fubftantiashcpati bene-

facit.
Braffica & hedera ebrietati reludantur.
Ptarmica & elleborus fternutationem mouent.
Vt conyfa puliccs,Gc ftaphy fagria pediculos enecat.
Opium phreneticos & delirantes juuat, placidum etiam
fomnum conciliat.
Fraxinus ferpentesfugatj&eorum medetur venenis.
Didamus facultate fua abdita fpicula eucllit.
Lithofpermon, faxifraga, &fanguis hirci calculos pel-
lunt.
**
F Sabina
4* AWTIDOTARir
Sabina mcnfcs & foetum fcu mortuum feu viuumcdu-
cit.
Vcronica Ylcera maligna corrigit, & ad fanitatem acce-
lerat.
Symphitum maius ficuti &therebimina,balfarnameft
optimum, quod faedirae & citiffimc omnia vulnera fa-
nat.
Atquiddicendumeritde mineralibus vrantimonio, vi-
triolo, fulphure,Mercurio, fale, arfcnico, item gemmis,
&:c. annon horum facultates, virtutesque occultxacfcre.
diuinx,vtiteftancurlibri noftri Baiilicx Chytuieae, de his
fpcciatim aefufiusinfequentibus Deo dante tra&abimus,
&difputabimus.
Sunt edam quxdam fimplicia medicamenta, qux certis panibus
tanra amicitia coniunguntur, vc eas vclfumpta.vcl admota, vel fxpe
folo odore iuuent, r#fici;uir, &
a morbis multis liberent, non tamen vc
omnes earum afFe&us toilanr, aut aliis quoque partibus non confe-
rant, fed ipeciali dote, quxdam hanc potius quam iLlam partem relpi-
ciant& tueantur, alia aliam.
Sic cephalica dicuntur ,
qux tora fua fubftantia capiti'
funt amica & conferentia, idque probat longa comprobata
authoritas & vfus do diorum virorum vt inter aromata mo-
,

fchus,ambra, zibethu, caryophilli, macis, calamus aroma-

ticus, camphora,fchoenanthum, inter alia fimplicia vulga-
tiora, rofmarinus, faluia, maiorana, betonica, ftcrchas.me-
lifla, viteus quercinus, myrthus, fiores arandorum lilior. co-
arboris, anthos caryophiilatx, betonica:, radix
uall. tiliae
hcllcbori, fcm. poconix, papaueris,caftoreum tormicx,. ,

argentum, nitrum, cryftallus/maragdus, lapis Armenius &:

cyaneus, vitrioJum, cranium hominis, &c.Ophthalmica
funt, cuphraba, chelidonium, foeniculum,hormium, rura,
ViCr;olu,fu!phur,rutia,,Sacurnus, cadmia,fpodtum,htharg,-
r lapis

Digitized by Google
 Medico-Chymi ci Lib. 1. 45
2apis ca1aminaris,odontica, qua: dentes roborant & niti-
diores reddunt, fune laurus, faluia,lentilcus, mirtus, cam-
phora,cariophylli,&:c. Auribus conueniunt calamintha,
abfynthium, fol. capparis, allium, amygdai. amara, vrina
antiqua, mcl, ariftolochia,&c.
Naribus appropriantur, veronica, foenumgrxcum,fatu-
r eia,pulegium,burfa paftoris ,polionon , proferpinaca, co-
hematites,judaicus,vitriolum,arfcnicum,cera,
tallia, lapis
ferrum, antimonium, Mercurius, &Cc.
Faciem refpiciuni.hcbenum.fraxinumjquaiacutnjum-
perus,brairate!la,ferpentaria,pcriicaria,lithargyrium,fal.
lac focmina:, acetum, &c.
Linguam ac fauces curare pofliint>pulegium, origanum,
mentaftrum.prunella, pyrctrum, vrtica, iris, rofa, viola,
morus, fa! uia, thus,myrrha,maftix, nitrum,cancri,&c.
Pulmonibus conueniunt palfar, piftacia, da&yli, jujubar,
pulmonaria, abfynthium, iris, praflium,hyflbpus,vitriolum
therebintina, mcl , fulphur, facharum rad. Aronis acori ,
, ,
-

pimpinclla; , fuccinum, ambra, antimonium oculi can- ,

cri, &c.
Thoracem in genere reftituunt melifla, betonica, cicla-
men, femen carduibened. fulphur, nitrum, therebintina,
c.cerui,&c.
Cardiaca funt, borrago, chelidonia, melifTa.bugloflum,
fcabiofa, carduus bcnedi&us, vlmaria, viola, rofa, oxytri-
phillum,crocus,cinnamomum,macis,perlx,coralli,fma-
ragdus, terra figillata, aurum, lapis bezoar, fuccinum, vi-
triolum,Bartarus,fuIphur;&c.
Stomachica funt abfynthium, mentha, anethum, cala-
mus aromatic. rad. Aronis, betonica, zingi bcr, cubeb?, ga-
langa, macis,cydonia,piper, anifum,maftix,nux mofchara,
' F z antimo-

Digitized by Google
44 Antidota*, ix:

antimonium»vitriolum Romanum,vitriolum Veneris, fi~

phirus, peri*, fahgemm*, fal marinum, falfufum, vinum,,
fynapi.Pc-
Hepatica funt,agrimonium , cichoria, fumaria, rhabar-
barum,cupatorium, cichorea, menthafylueftris,amaran-
thus, vir riolum, anrimonium, lapis ahus, ferru Mercurius,.
,

ftannum,vitriolum,myrrha, curcuma, lapis cabratcs ,fan-

talum, Po-
pellis accidentia curant mentharubea, flores h er bx tri-
nitatis , chelidonia, rhabarbarum,veronica, faturcia,fpica,
cichorea, endiuia, arantia, lantala, pellicula flaua de pedi-
P
bus ventriculis gallinarum, centaurea minor, fal vrin*,.
tartarus , antimonium, coelum vero fellis cft Mars.
Spleneticafunttamarifcus,fcolopendria,capparis, epi-
thym us, ceruicaria, china, ceterach, tartarus, ferrum vi- P
triolum. Melentcrioappropriantur tartarus, antimoniumi
& Mercurius..
lntellinarcfpiciunr,therebintina,hirundinaria, centau-
rea, pirola lyluatica,vinum, pinguedo taxi, chamomilla, ju-
niperus, imperatoria, angelica, pimpineila, burfapaftoris,.
plantago, biftorta,acorus luteus, flores Perfici amaranthi,
lolia betulas, Aaechas, abfynthium. Lapilli qui in capitibus
pifeiumreperifitur, corallia, terra flgillata,Lemnia, lignum
fraxinum, thus, fuccinum,ma(Ux,audulcis,camphora, ce-
ra, bolus Armcnus, h armantes, ferrum, maftix fantala, fel
,

tauri, vermes terreftres,ftannum, Venus, vitriolum, amyg-

dala amara, Pc..
Ani curam gerunt therebintina, chamomillae, oua, vi-
triolum, fulphur, fccnumgr*cum,veronica, condrysjcuf-
cuta,lunariaj melifla, bolus Armenus,maftix, balauftia, co-
pular glandi urn,(aluia, corallia P ferrum..
r* Renibus.

Digitized by CoogI
 WTed ic o-Chymici Lib. I.

Renibus profpiciut,faxifragia, Betonica, verbcna, faluia,.

fcordiu, Baccar laureae, Betonica, pulegium, Arthemifia , ci-
nis fabarum, pecrofelinu,pemaphyllum,fal Tanari,vitrio-
lum,Vinu, Lapis Iudaicus,Lyncis,Ncphricicus, MicrocoC-
m
micus, cicer fatiuu nigrum ac rubrum, Rad.Ononidis , E-
ringii, graminis, Afparagi, Refina.arictis,Rad. ?rticf,pimpi-
nellae minoris , fanguis hirci, puluis leporis combufti , lapis,,
exveficaapri officulume leporis articulo pofteriore , ofla
,

Mefpilorum, lithofpermon^gummi prunorum coralii , la- ,

pilli aftacorum, tcftxouorum , lapilli cx capitibus pifcium

fitc.. * .• .. .,•••: .. .

Veficx opitulantur cryftallus, Tartarus, cancri fluuiati-

le», fanguis leporis cum pelle cius corobuftu5,faxi£ragia,fce*
niculum , pctrofelinuai,piper. Apium, milium folis , Afpa-
ragus.hedera terrcftris, (alprune)lae,fal Tartari, fal Antimo-
nii, corallia, perlx,canthandcs , Helenium , Mercurius , vi-

rriolum,fal marinum, commune &fal gemmae.

Scroto coucniunt.Herniaric, EnulaCampana,Ruta,fa-
lia,oppoponacum , Vitriolum,vinum,Thercbintina&c.
Vterumrcfpe&anc, Hirundinaria , plantago , Centau-
rea, pyrolafyluaticajiippoglofla.mumia, Mercurius, Refi-
na folis, corallia > vitriolu V eneris , fulphur, chamomilla, A -
marathus,oua,fplen bouis cafbrati, ferrum, vi triolum, coral-
lia, terra fi gillara, Hematites, Galcniciin fiftendis meflruis

prxfcribunt vegetabilia hxc.vt, limonium, folanum, fym-

phicum , femper viuum , Burfam paftoris , Myrtum Nym- ,

phxam,Fragariam, Hyofciamum,Lyfimachiam , Flores

Nymphex,fru&usberberis,vuam pallam cum nucleis , fe-
mina Amonai,Afparagi> Anili, Dauci, Apij,Foeniculi, petro-
felini»fefcleos,cicerisLiguftici&c. Admenfes prouocan-
dos Hypericon, flores cecaurii,chamomiIlar,iunci odorati,
j F 3 Lcuco-
 4<f Antidota *ir
Leucorii,Melifl*,poconia: , viticis, (alui ac ,Rorifmarini, nu-
clei perficorum,Baccx hederae, capparis, piper, (emina pce-
oniae,Anthcram, cuminum Rad. Valeriana:, Afari, acori,
,

Ariftolochiac longae. Menftrua mouet Gagates Gonor- ,

rhacam vero curant periar, & Radix Bryonia:.

Sunt etiam prxfcnranea Medicamenta inatfedibusMa-
tricisvitrioIumVcncris,Item crocus cum falearmoniaco,!-
tem cornu cerui& Vinum fpecificumfuifocationiscurat
:

fuffitus de ficu cutis. Ad proctdcntiam matricis applicatur

& inferitur pila cum cera, obduda & confecta ad cl auden-
,

dam vuluam , clauftris pudendorum applicatur (acculus ex

Mcli(ra,cumino,mcnthacrifpa,Arthemifiarubea, Abfyn-
thio,ex rofis rubeis, omnibus in aceto codis: Intcrnacura
fit per Myrrham , Therebintinam , Nicotianam vel Taba-

cum.
Articulos ac neruos proprietate roborant ac curant Iu-
nipcrus,faluia,Rofmarinus,primulaveris,camxpithys, Vi-
triolum mumia, fal vitrioli , Mercurius (olaris , vmcornu
,

minerale fiue Antimonium.

Qux reliquas partes fpeciatim ac morbos refpiciunt, no-
lumus huc reterre, cura his ledor facile contentus e(Te po-
terit, nunc nos conuerremus adMedicamentorum faculta-
tes, qux ab cffcdis & fignaturis denominantur.

C a r v t •
V.

De Facultatibus Medicamentorum qua ab effeciis &ft-

gnaturis denominantur.

TTA&enus Medicamenta, quzfpecifica virtute quafdam parte* re-

A A fpiciut ac roborat vt cephalica caput ophthalmica oculoi,odon-
,

C tica

Digitized by Google
 Midic ©Chymici Li». T.
47
tica demes 8cc. Nunc de iis qux ab EfFe&is fuam habent Nomencla-
turambreui d'cemus,vttn promptu fi nt Medicinam fa&uro , ad pro*'
pofitos & confequendos efFe&us Medicamentorum qualitate requi-
,

fica dignotio& appellatio. Vetbaenimcum fint notae tcrum , fi ipfis

conuenienriffime , vt decet , aptentur, aptius docent , &
artificem me-
lius regunt 6c dirigunt. Medicamenta autem pene omnia Idioma Grar-
cotum.a quibus primo impofitum fuit,retinent: Nonnulla ex Arabum
balbutie profeda vix ad antiquam Eupheniam redierunt annorum
, &
lapfu quandam gratiam compararunt : Ab cficiftu igitur Medicamenta
ile adafiicisauthoribus appellantur.

Catharticum Medicamen dicitur quodmodo quouis i

,

corpore noxios humores feu per vomitumdeu per feceflum

educat.
Cholagogon Medici vocant, quod Biliofumhumoretn
dacir.
Phlegmagogon quod apprchcditpituirofum humorem
c corpore educendum.
Mclanagogon fic Melancholicum^ humorem expur-
gat.
Hydragogum dicitur, quod aquas Icu ferofos humores»
purgat.
Panchymagogon eft quod omnes educit humores.
,

Polychreftum fic nominatur quod multos exhibet

, v-
fus.
Eccoprotieon inter benigna Medicamenta numeratury
atque id dicitur, quod tantum feces deturbat.
Hypercathartica, hoceft.fuperpurgantiafunt, quae pri-
mum humorem fibi familiare purgant , dein alios ad feque-

dum paratiores,poftremofanguincm,adeovr Dyfcnteriam

fufeitent.
Emetica vocantur, qux vomitum excitant & , foras hu-
more» per os excludunt, & dicuntur vomitoria.
Allio ti*
+f
/ AN T I D O T AR I I

A lliotica, hoc eft, alterantia, qu^ intemperiem quandam

emendant , vt calida frigidam ,
frigida calidam , humida
ficcam.
Euchyma & Cacochyma ad alimenta fpe&ant ; Illa qua:
fanguinem optimum-* , barequarparuum gignunt, dicun-
tur.
Epiceraftica, quxfuccum optimum fufSciuntpaulatira
in locum praui paulatim vacuati, vnde Epicrafis.
Hypnoticumj> quod fomnum potius >
quamfoporcm
conciliat.
Narcoticum, quodnon modo foporem fed ftuporem t£ ,

fa:penecrofim,fiuc mortificationem adducit; quale efto-

pium,hyofciamus,mandragora &c. Vreticum quod vias ,

diducendo , laxando & pellendo vrinas&arcnasmouet&

faepe expellit, dici turetiam diureticum.
A nodynum dicitur, quod moderato calore dolorem ali-
quem delinit &fcdat. Vocatur quo^i Paregoricum, & ali-
quando Lyfiponium,hoccft, laborem folucns.feu dolorem
fedans.
Lithontripticafcu Saxifraga , qua: lapides feu calculos
frangunt, (eu atterunt &: foras cijciunt.
C halaft icu m Medicamentum generali fignificato voca-
tur, quod partem quamdam cui adhibetur lenit , & tempe-
rato calore folatur; ftri&ius vero fumptum, quod relaxat S£
tenfionimedetur , finequalitatis cxceflu vtadeps , buty-
rum Scc.
Anaftomoticon dicitur quod venarum
,
orificia diducit
&
ac referat, fanguinem ad exitum fuo calore , & acrimonia
excitaricuiufmodieftallium.porrum, labina , ciclamcn&
.alia plurima.

Kcpcrcufliuum Medicamentum Graeci no-

, minant

Digitized by Google
 Medico Chymic i Lib. I. 4P
minant, quod qualitate refrigerante &aftringente humo-
res in membra irruentes repcllit,vtplantago, pilofella,for-
bx, Quxdam tamen fola qualitate refrigerante repellunt,
vt aqua& aha fimpliciarepcrcufliua. Galenus cap. 50. lib.
de art.& lib.14. method.Omnia autem repellentia Medica-
menta tantum admouenda funt in principio fluxionis , cx
Gal. & Oribafio. Helfticu, feu rupipafticuro vocatur quod ,

humores ex alto euocat, contrariumq; eft repelletibus;Ca-

lidum.n.cft>& partium tenuiu,Rcpercuffiuafrigida craf- &
farum. Etquodcumq; calidum trahit; frigidum quoduis re-
pellit. Quod gradu (ecu ndo calidum eft , mamfefte trahit:
quod tertio, partim trahit, partim digerit, vocaturq; a**S *«'/'-

HpP.uif. Attrahentium autem Medicamentorum tres funt

diiferentix. Quxdam enim qualitate E lem en tari tra-

hunt, vt qux calida funt fecundo rccdTu; Alia cafu vt putre-
fa<ftionc , eoque modo fermentum eft validiftimum tra-
.&orium. Alia quadam fimilitudine , vt venena venenum;
aliaocculta proprietate,vt Di&amnus (picula, Magnes fer-
rum-*.
Diaphoreticum eft, quod feu intro fumptu feu foris ad-
,

hibitum , attenuando & detergedo non folum meatus ape-

rit, fedobuios humores incidit, digerit,ac fudorc vel habitu
refoluir. Eorum duo traduntur diferimina, quxdam debi-
liora funt,«p di&a>hoc eft relaxantia, quxcalidaquide
funt ac tenuium partium, fed non deficcant, magis hu-&
mores ad refolutionem apparant, quam refoluant. Mate-
ria refoluentium multa eft : nam qux a medio fecundi gra-
dus ad finem tertii calefaciunt, & funt tenuium partium, re-
ioluunt.
s7 »W]i.w»fcu 9-ui>**1i«eer, hoc eft , ftipans feu obftruens, ana-
Jftomxtico contrarium cft:Vaforum enim ofcula claudit, 8c
, G vacua-
fa Ahtidotarii
vacuationes fidit: Eorum fiquidem fubdatia crafla ed,pro
inde facile occludens»
n«K»»1<*e»-fcucondenfans, vim quidem habet occluden-
di, fed imbecilliorem, atque cutis tantum meatus dipar.de-
gnocicum orificia venarum.
E’/4(e>aw*o»fcuglutinofum vocatur.quod parti cuipiam il-
litum tenaciter adhxrefcit,& cutis meatus obftruit,multo-
que imfar&u implet vt Rcfinx & Gummi. Mulra eadem
,

funt Emphra&ica, qua fcilicct poros fuo lentore obdruunt

& vifciditateopplent. Incraflans Grarcis di&um
fuccos confidentia tenues &
liquidiores muito crafiiores
,
*
reddit:Illius vis firacd in materia crafia &
terrcdri,acrimo-
nix omnis experte.
Huic contrarium eftAiVmn.M, quod nempe craiTos &c
eompa&os humores attenuat, varieqj diflolui t. Valde tenui
fubdancia condat,feu frigidum fit, vt acetum i fcu calidum,
vt aqua vini, quam vulgus aquam vitx nominant.
e rppaitliiti», id edinfar&u liberans , quod humore viicido
&lentovias expedit. Eius autem facultas variacd , prova-
riahumoris obdru&ionem committentis ratione. Nam
quxaglutinofo fucconafcitur, Ecphraftic® attenuante
incidente opus habet; Qux firnul duritiem coardar emol-,

liente qualitate firnul eget.

quod durum corpus,-
MaXctJnev feu emolliens appellatur,
vt Scirrhum emollit, & in ftatum naturalem reducit, cdque
gradu faltem fecundo calidum, & in humiditate Sc ficcitatc
temperatum. Quod in calore temperatius cd, potius fup-
puratoriuexidit.At.quod duritiei ex ficcitatenatx adhibe-
tur , ede debet humidius, & in calore moderatius,vtoleum,
&medullxmultx.
Ajxxr£hiu> £eu fuppuratorium vocatur, quod nodrx natu-
ra: fimi-

Digitizectby GoogI
 Medic o Chymic i Lib. I. ji

r;efimilimumeft , atque calore &humiditatequafifymme-

crumjvndc manus admota cuipiam parti , in qua materiam
in pus vertere cupimus, fi in eadiutiusdetineatur, facilem
&
fuppuratum efficiet tnouebit.Remollicntia vero calidio-
ra funr,non ita tamen vt ea qualitate humidi tatem exupe-
,

ranrem difeutiant. I taq; fuppurantia potius quantitate , re-

mollientia qualitateidipfum quod polliccntur,prsftarc di-
cuntur.
nur«*ieo»fimillimam eft, fed peculiariter id dicitur, quod
humorem concoquit, Diapyeticum quod in pus mutat,
mundificatiuum humores quof-
pWliitirfeu detergens ac
uiscraflbs&tcnues , &furdes omnes expurgat vndepur- ,

gatiuum quoq; dicitur: Sapore id fere amarum eft,auc falfu-

ginofo & aliquantum exiccantc.
v
E r««^»» diciturquod cruentis vulneribus adhibetur 5 vo-
catur hoc eft, ianguinem (iftens.
EapxwT tuor, quafiIncarnatiuum,feuMedicamentum,quod
vim regeneranda: carnis habet, dicitur. Eftqueficcum pri-
mo gradu & modice ac fine morfu detergens.
K 3 XArixo',hoceft,glutinatotium Medicamentum appel-
latur , quod agglutinat &: coniungit folutas partes , vt in na-
turalem vnitatemredeanr. Dum cruentis vulneribus adhi-
betur e 'r*ifAor & tfoM^cPiKor t a quibufdam fymphitirum & ag-
gregatiuum dicitur.
qu od fra ftis ofli bus fol idan d s &: p oro farco i-
i

dc citius meliusq-, ferruminandis conuenit.

velfynuloticum , quod vlccri cicatricem in-
ducit, hocqucpraeftatefficaciflima ficcitate & aftridione
moderata; ficcitat enim tertio receflu , Colleticum fecun-
do, Sarcoticum primotantum.
K*3*/p»WrMedicarncntumcft, quod fuperfluam carne,
- * G z Cui

Digitized by Google
 .

ANTIDOT ARII
cui adhibetur abfumit, &adnatiuam fuperficiemreducitj.
Vndeaquibufdamf*p*<4*>«nominatur: Calidum eftinj. -

gradu.
ExtrmTiHot , quafi cruftificum quod vehementifflmo ac i-
gneo calore partem adurendo ei cruftam relinquit cuiuf- ,

modi eftfublimatum & pyrotica.

ZinrlMer,.ideft putrefaciens, maligna? qualitatis efl: parti-
& partem quam attingit faetorem &: prauam qualita-
ceps ,
tem inducendo deftruit ac putrefacit, vt fandarach aconi- ,

tum Scali a. QuxdamMtTiXAwT *ttdicuntur quxeallumab-

4

fumunt , quxvereCatharreticafunt, aut hxc facile in illo-

rum locum fubftituuntur, &c. Nunc de lignaturis plan-
tarum.. , humana membra fimilitudine reprarfentan-
tiurru.
Medicamenta fimplicia qua? habent capitis fignaturam
ha?c funt,vt Papauer , quod corona fua rcprxfentat caput &
cerebrum , & ideo in multis afte&ibus capitis vtiliter adhi-
betur.
Iuglandes habent integram capitis fignatura: Cortex ce-
terior feu herbaceum inuolucrun^pericranii qua de caufa ,

fal corticum ad vulnerapericraniifingularccfl:: Cortex in-

terior durior,fcu ligneum putame,cranir.Pcllicula circum-
dans nucleum meningum & membranarum cerebri. Nu-
cleus ipfius cerebri figuram habet; ideo etiam ad cerebrum
coducir,& venena hebetar. Nam nucleus tritus fi cu quin-
ta edentia vini hume&atus vertici capitis imponatur, con-
fortat cerebrum & caput potenter.
Folliculus floris poeonixconclufus adhuc, habet figna-
turam & analogiam quandam capitis cum futuris, item ve-
nulis cerebrum confortantibus Flores mox excludendi
:

aperiunt excernam pelliculam cranium reprxfenrancem,.

?> r &hac

Digitized by Google
 :

Medico Chymic: Lib. y/I.

& hac via ficuti ctia femen poftea exiliendo fulminis infhr
epilepfiam feu fyderatum morbum expcllunr.
Agaricum excrcfcentia eftlaricis arboris vcluti fungus,
& caput purgat.
Sic fcylla ad epilepfiam mirum in modum comendatur.
Capillorum fignaturam habent Lanugo malorum Cy-
:

doniorum refcrtaliquo modo capillos: ideo decottum cius

in rcftituendis capillis a lue venerea defluxis efficacifli-
mumcft.
Mufcus oblongus arboribus adhxrefces pilorum inftar
cius dcco&um fimiliter commendatur in defluuiofiue cafu
capillorum.
Herba quxdam in paluftribus crefcir, pilos oblongos'
formapenitus referens, aquis innatat, &flofculo albocon-
Ipicitur: cuius deco&um etiam conducit, ab cxtraadhibi-
tum,ad cafum capillorum.
Adiantum, trichomanes & polytrichon Apuleii , funt
etiam capillares plantx qux rigidiufculis cincinnis, exili,
,

busqi fibrillis capillorum faciem exprimunt, & crines den-

fos.crifpos & pulchriores reddunr.-
Thapfia folio fceniculaceo feucapillaceo : Auicennadi-
parem non habere in operiendo capillis capite in
cit illam
Alopecia.
Aurium fignaturamtenent, folia Afari, ideo ex floribus
conferua paratur, qux comefla 8c auditum memoriam> &
plurimum confortat.
Deinde notandum cochleas auriculis prxlongis figna^
ras coqui in aqua & fale & dcfpumari,poftexiccationem
maceranturinoleofuccini.&deindedcftillatioinftituitur;
promanans inde oleunv mirificum eft ad recuperandum
auditum.
' G 3
'
Oculo-

Digitized by Google
/4 Aktidotar.ii
Oculorum Agnatura: funt: Grana nigra herba? Paris feu
Aconici falutifcri, habent pupillae lignaturam: Oleum inde
Chymica arte prolc&um velexprelfum ad oculorum afifc-
&us efficacilfimum cft medicamentum, a nonnullis anima
oculorum vocatum.
Flos euphraAx habet anatomiam omnium vitiorum
oculi ideo oculis mire conducit.
:

Anthcmis , caltha , hieracium (qua herba accipiter ocu-

lis hebetudinem argemone, anemone, fcabiofa,
difcutit^
flos arteris attici: Harc omnia propter Agnaturam oculis
conducunt.
Flos potcntillae pupillam in oculo reprxfcntat : Aqua
eiusdeftillataeft Angularis.
Lapis Beloculus,quiain albo orbiculo, circinata nigra
pupilla confpicitur, vnde nomen adeptus, manibus gelta-
tus claritatem vifus conciliat.idem faciet cry ftallus.
Nart formam refert folium mentaftri aquatici herba :

illa eft quae folia angufta hirfuta habet , flore e puniceo

albicante extrarium eius Ipccificum in amiflionc odo-

:

ratus.
Sedum minus muris adhxrcnshabctgingiuarum Agna-
turam Ideo fuccus cius expreflus in fcorbuto feu ftoma-
:

cace plurimum commendatur.

In Hyofciamo receptaculum feu Aliqua: feminis habent
dentis maxillaris figuram Ideo oleum eius leu liquor per
:

fe exprcfTus, vel deco&um radicis cum herba Perflcaria

in aceto, elotione calida , dentium dolores efficacirtime
Artit.
Acini mali punici dentes reprxfentanc , ad gingiua-
rum vitia Sedentium Armitatem valet decottum.

, , Pinei

Digitized by Google
 M i D CO. Ch Y M 1 C I LlB. f.

Pinei nuclei inciforios optime dentes mentiuntur: Ideo

pini foliacum aceto deco&a, dolores dentium mulcent.
Dentaria herba , cuius Radix miro naturae artificio com-
parili fquammarum feric confpicitur.
Gutturis lignaturam habent pyrola, ideo vtimur in gar-
gariimis, deinde vuularia & ceruicaria.
Iecoris fignata funt: hepatica, lichen , fungus betulinus
& quercinus habent etiam peculiarem jecinoris (angui-
,

quo nomine puluis vtriufque ad

nis officina: lignaturam :

miraculum vfque fanguinem e naribus ac vulneribus erum-

pentem infperfionc lilht.
Iecoraria parietibus fontium adhxrens, quas contra he-
patis affe&us & fcirrhos peculiariter valet.
Pira habent quodammodo lignaturam jecoris, ideo ad
jecur etiam conducunt.
Citrium fuifru&us effigie cor repraslenjar.
Anthorx radices dux quali corcula offendunt.
Alleluia in cauliculorum fummo profert folia cordis fi-
guram.
MchfTophyllon cordis fpecici fert folium.
Cardiaca leumolucca folia meliflx profert.
Nardus, myrobalanum, mala cydoniaj omnium eximia:
funt dotes ad cor.
Pulmonis fignaturaclf ipfa pulmonaria tam faxisquam
arboribus adhxrens Item pulmonaris quxdam fpccics
:

pulmonis maculas fubalbicantes referunt: ideo omnium

deco&um in variis pulmonum affe&ibus conducit.
Specula pennarum pauonis, habent mammillarum &
v berum formam ideo haulta fanant vbera muliernm male
:

affefta.
Herbar-

Digitized by Google
 AMTIDOT ARII
Herbaceum viride inuolucrum iuglandis , fi fuccus eme
exprimitur viridis, affimilatur fucco fellis colore & faporc,
& conducit ad fellis expurgationem.
Lienis fignata fune, fcolopcndrium verum, afplenum,
cetetach, lingua ceruina &
vulgaris phyllitis.
Lupinus fua effigie lienem demonftrat: ideo ciusdcco-
&um prodeft lienofis.
Ventriculum fignant folia cyclaminis faltem: radicem
enim membra paralytica reddere tradunt. Deinde Zingi.
bcr, & Galar.ga , cft externus ventriculus , per quam inter-
nus feruatur.
Vmbilici fignatura cft, vmbilicus Veneris feu cotyle-
don concauum adfert folium rotundum, lxue/ccmincum,
vmbilicum imitatum, craffium,carnofum &fucculentum.
Ad amatoria valere affirmat Diofcoridcs , quia Medici vm-
bilicum luxuriae fcdern dicunt.
Inteftinafignnt calamus aromaticus, &caffiafiftula.
Veficxfignaturxfunt,alkekengi,haliacacabum,vefica-
humanis fimiles intus acinum inclu-
xia veficulas referens ,

fum gerit, cuius celeberrimus vfus ad calculos lotiumque

ciendum.
Item veficaria repens, ftaphylodendros ; colutea, &fo!a-
num.
Pudenda referunt: Aron prxterpiftillum exefli ferege-
nitalis effigie,. integrum generationis inftrumentum de-
monftrat. Sunt qui putent fatyrion crythroncum feu ve-
rum Paracelfi fatytion effis Aron feu omnes dracontiilpe-
cies,quzhabentfignaturam totius pudendi &poftmatu-
rationem in gramine fupra terram inftar ferpentis incurua-
taciacent.
JFabx etiam habent integram pudendorum & colis glan-
• dis

Digitized by Google
 ,

Mbdico-Chtmici Lib, I. S7
dis anatomiam: ideb a Pythagora damnatae: Farina illarum
ad inflationem pudendorum commode ^pioprictatefimi-
litudinis adhiberi (olet. Cichorii piihllum eredum , vere-
trum oftenrat cuius decodum intra Sc extra adhibitum fin-
gulare pro malcficiatis ex incantatione. Hieracii caulis
concauus: Deco&ieius cum aqua communi quotidianus
hauftus calidus , fpecificum cft in inflam mirione pujulen-
ta penis. In Cicere &maxime in Lupino mcnrulx forma
apparet. Vt tc eandem Pini fruftus repratfentant ; Ideo nu.
clei eius &Piftach iorum efus, Veneris exercitiis condu-
cunt. Sic glans fummam colis partem oftcndit,quam prx-
pueium tegit.
Teftium (eu genitali um fignata funt c Bulbaceo genero
:

omnes orchidum fpecies a fimiiitudinctcfliculorum Ve-

neris (unt i ncentiuz , fi cui defit facultas : alter alterius po-
&
tu rcfoluitur,fuperior, maior plenior ad ftimulandoscoi*
rus , mollior ac rugofior ad inhibendos valet: Natura ho-
minum generationi fatagenshac tefticulorum imagine ad
vires venereas , conceptum &r prolem eos valere fignifica-
uit,fiquidcm etiam feminis odorem habent, ideofatyrii
cftcncia in reftituenda amiiTa virilitate viris frigi dis effica-
ciflima cft: fiquidem hominum &
animalium luxuriolo-
rusn refles ita affabre mentiuntur, vt nemo fit qui videat,
qui (e eoscognofixrenoa fateatur.
Tragorchis hircinus tefticulus hircum olet , &
fpirillis

aruncis capdllam barbam ementiens ad Venerem inflam-

mat, omnium bulborum valentifiimus , vt hircus anima-
lium luxuriofiflimus.
Saty rium cry chronium, id cft rubrum , p feudoh ermoda-
flylus Matthioli & Italorum , cortice radicis gracili ruflo
intus albo non fccus atque fc incus libidinem excitat et-
: ,

H iamfi

Digitized by Google
£$ Amtidotarii
iamfi mana & magis bibatur e vino, teftcpoflr
teneatur, fi

Diofcoridem Lobelio. Dracunculus maior radice bulbo-

fa donatus rotundai,infl:artefticuH,in vinofumptus Vene-
rem proritat; Porrum adeo feroto fimtle vt proucrbiumt
abierit: etiam Venerem excitat.
Florea Cynoforchi homines ad facunditatem & lafci-
uiamipuitant, fenerem conciliantes, irritantes, augentes,.
& fopitam vellicantes.
Boletus ceruinus pudendorum frabet lignaturam, ide&
non folumabintra confortando conducit, verum etiam ab
extra, inflaturis tefticulorum vtiliter imponitur. Phallus ab
Adriano lanio peculiari fcripto in hunc eundem vfunv
co mmendat us. V triuiq-, fexus genitalium lignaturam ha-
bent vuarum acini: Ideo veteres non line caula dixerunt fi-
ne Baccho frigere Venerem Zach. 9 v. 17.. Anftolochia
rotunda hr minei vteri formam imitatur, & optime puer-
peris opitulatur; Sic & Pifa.. Item interior cortex betulae
viridis habet lignaturam Matricis cum venulis fanguincis:.
Ideo decorium eius purgat Matricem. Sabina etiam habet;
lignaturam venarum Matricis r Ideo dilfoluit Tartarum in
venis muliebribus.
Malum granatum fcu punicum glabrum cft membrana
,
1

tegitur, malicorium di&a ,. fole hiat corte* aperiturque le-

uillima vel aeris iniuria: Sic etiam infans maturationis
temporeexitum e matriceparat. Cyclaminus fuo cincin-
nato Radicis Bulbo muliebrem vtcrutn affabre demon-
ftrat effigiatum t Theophraftus eius bulbum ad amatoria
valere dixit.
Leonropetalon cuius Radix focmin* pubem lanugi-
,

nofo mollique flocco pubefecntem fuo interitu & fimi-

litudine perbelle dcmonftratDiofcorides tradit appen.
, farat

Digitized by Google
 Me dico-Chymici Lib. I. 59
fam ad amorem Valero. Macis matricis lignaturam etiam
enim nucem myrifticam (fetusinvterofi-
refert: Includit
gnaturam) maris, vt matrix embryonem.
Portulaca fuam fignaturam habet ad Renes.
Nymphxa habet fignaturam fccundinae: & ideo eam
etiam expellit.
Spinam Dorii repraefentat equiferum, item filix femi-
na, ideo cius dceo&um ( in ifchudc &
doloribus fpmar) Sc
fomentatio e vino &
aqua permultos dies prarftantiffimum ,

eft ex arte fignata remedium: Spinae dorii enim effigiem

nonobfcure reprsfentat.
Gratia Dei feugeranium habet fignaturam offis Tibiae
ideo puiuisoius finguiaris in offibus fra&is. Sic Offifana fcu
Lapis fabulofus prope Spiram &
Darmftadium repertus,
miraculofus in conglutinandis offibus ruptis, idque pro-
pter fignaturam eius Magicam,
Plantago habet fignaturam integram nemorum, imo &:
manuum fiepedum Chiromanticam figuram, fiquidem ma-
nus herbarum funt folia. Sauma venarum habet figna-
turam.
Pororum cutis fignaturam habent folia perforata Hy-
jjericonis; Tollunt enim eorumobftru&ionem& pellunt
fudorera. Manum dcmonftrant. Palma Chrifii: Item
folia ficus : Ideo articulorum doloribus
conferunt, &c.ha:cde figna-
turis.
60 Ah T f D OT AH 11

C A P Y T VI.

De emutetisJtuepenterulu e^merberum'Jtgneturit,

Nter medicamenta occa!» tc magnetica vi rgritudines fo luentia

I referuntor pentacula, fiuc amuleta Jioceft, qu* alligata 6c fufpenfe
remedia vocantur. Ea duam pacantur ede gene» : Alt» folii charade-
tibttf 6c verbis confiam ;alu collo, aut alteri membro appenduntur.
Fernelius fiimmus ille Medicus &
Philofophus , noftra artate inter
clariifimoa maximus magnam vim verbis 8c omnibus amuletis tribuit
&
tc certe fi Hebraeos virtutis omnium difciplinaram optimos autho>
res (equi velimus, maiorem in verbis, quam rebus vim inueniemos.
Qmcquid enim, aiunt, eftmmente,mvoce4overbo,to oratione, to-
tum hoc in feriptura eft, ciiui liter* myfteriorum ccelcftium pleniffi»
iss funr, te m fiderum politionem exarat* t Vade rerum altilfimua
creator (ei pfum nomine duarum lite rarum aScq vocare voluit»
Praeterea iccreriores Hebraeorum Mechubales ex literarum figura,
& (implicitate, compofitione,tortuofitate, defc&u, abundantia,coro-
atione, apertura, ordine, tranfmuurione, colligantia , 8c reuolutione
literarum , pun diorum 6c apicum omnia explicare promittunt. Verba
igitur & chaxaderes vim habere dicuntur ad multorum morborum
profiigationern.hancqiie curandi viam Trallianus non omilit circa fi-
nem lib. n. Ad podagram, inquit, curandam, effodito ante folia occa-
fum,cam Luna efl in Aquatio.aot ptfdbus altercnm hetbam.dicalqoe:
Adiuro te herba (aera per fanda nominalaoth, Sabaoth, Adonai, EI oi.
Deos qui terram formauit,& fixit mare fluuii* abundans Anentibus, tc
qui exuccauir vxorem Loibki damam fidinaiiam. Adiuro, inquam te,
»t (illas fluxionem pedum.
Ad dentium dolorem ridiculum hoc 4 nonnullis appenditur, Gal-
bcs,Galbat,Galde,Galda.
Ad fluxum fanguinis fidendum quidam hzc vetba obmurmurant,
Charat,Cara,Satite,Confirma,Con(bna,lmaholite.
Ad Canis tabidi rootfum, pani comedendo haec verba 4 quibuf-
dam inferibumur. Irioni, Rhiciori, Es leta, Rhudcr, fere, vel pomi fiu-
ftulo,Hax,Pax,MaxX)eu<yidimax, deinde voutur.
e Vulgare

Digitized by CoogI
 :

Midico Chymici llt. I. Il

Valgareeft illudQuint. Sereni Saraonid aduerfus Hemitriueum
Abracadabra,quod ira depingitor , vt in conum ad extremam vfque li-
teram dcfinat,ficque collo appenditur.
Lamella aurea,in qua voces hae fculpr* funt »»/».collo fubn t-
ja lippientem fanat , ex Marcello.
Profluentem fanguincmvtfiftas, digito annulari panem tanges, 8c
vicies fepties dices, quoties volueris repetes, donec fluorem peruin-
&
cas, fbcnon,focnon,mire prodeft.
Ad paronichiam digito parietem continges , inquit Marcellus , &
rurfum digitum ducens , dices ter Pu, pu, pu. Nunquam ego te videam
per pariete m reperi.
Inepte fic mederi fuadet lippitudini Marcellus cap. 8.1ib.deMed.
De manu finiftra, inquit, mufeam capies & dum capies, dicere debe-
,

bis nomen eius, cui remedium iadulrus e», te ad curandos oculos eiu»
mufeam prendere tum viuam eam ligabis in linteo ,
: & fufpendcs col-
lo dolentis, nec retro refpides. Qmmplurima farinx fimilis exempla

leguntur apud Mercurium, Marcellum, Trallianum, Alberram.Villa-

nouanum, 8c inter recendores apud Fttnelium, qui omnes grauiiGmi
viri verbis tantam incile vim , pronuntiant. Apulejus vir perdo&us
afferit magico fiifurramine omnes amnes agiles reuetti, mare pigram
colligari, ventos inanimes expirari.folem inhiberi , fteUasauclli,diem
tolli, nodem teneri,dc quibus fic ait Poeta
Carmine vel coelo poliunt deducere Lunam,
Carminibus Circe foetos mutauirVlyffis.
Frigidus in pratis cantando rumpitur Anguis»
Atque latas alio vidi traducere mefles.
CtOuid.
Cum volui, ripis ip fis mirantibus, amne*
In fontes rediere luos, concufiaque fiftosr
Item Lucanos,
CefTaoere vicaueram, dilaraqoe longa
Hzfit node dTCT,legi non paruit sether,
&
Torpui t przceps audito carmine mundosJ
Vis autem verborum maxime paret in morborum profligatione. Ula
enim prolata & inferipta ac gefla multos affedus mira celeritate fot-
ynr.
H |
QucxJ

Digitized by Google
 6% AKTlDflTAUli
Quod Medici
cuiufdara talia demirandi non parum exercuitinge-
,
Pomponadus quum enim duorum puerorum curam
niurn vt refert ;

fufcepifTej.quorum aicer morbo Teluc Ety fipciace laborabat , alter ve-

to in ignem inciderat , quidam fuperuenit , qui bos pueros folis verbis
,& carminibus liberauit Addicque alium fuifle,cui ferrum infixum e*
:

rat,quod nulla arce Medicorum pocerar cuelli , abeodcm tamen ea-

dem curandi methodo euulfum. v
Qirdam afferere non erubuit fe i febre Uberatum ex Amuleto» cui
hxc erant infcripta,fan£ti Petre Sc Paule ftultum hunc perfanate. Alius
hoc Amuleto couualutt, Rapiat eum Daemon» Sc fi miles eius. Haecex
parte *gre feiuntur , dealiisex fundamento nature probabilioribus
nunc nofter fermo infti tuetur. -Quae amuleta fimplicibus medicamen-
tis fufpen fis Sc alligatis conflant non omnino a Medicis improbari , ve-
ta enim vi occulta Sc magneticaeffe&usfaepefalutares proterunt.
Radix paconix collo appenfa Epdcpflam fanat, fecudum
Experientiam: idem prxftat vifcus quercinus, vti etiam vn-
guia Aloesannulo tantuminclufa.
Stercus lupi ad Ilia geftum,inftar amuleti, inquit Actius
cap.ji.tet.j.fer. 4. colicos dolores fedatrfimilisefFc&us tri-
buitur ipfius mtcftims ficcatis,Sc ventri adhibitis.
Radix Cynogloffi circa collum alligata lingux nigredi-
nem quamvulgusimpciitecancrumnominat.delctr Res
,

enim parux molis folota&u non nunquam maximas indu-

cunt alterationes, aitGalen.lib. tf.cap.y deloc.aff.
Di&amnus adhibit incredibili .pprietate fpicula trahit.
5'

Hydra rgyrusfeu ^Mercurius viuusgeftatus a morbispe-,

ftilentibusrueturrfingulari etiam artificio gcflatur alligatus
cum cingulo corpori & omnis lues
, venerea qux intra ge-

‘
ftantemiiint
cftcingulum.
, appareptcurabilcsinilloiqco.vbi cingulum
” -

itites Lapis inter mammas, aut ventriculo alligatus foe-

tum retinet.fcemori adnexus, prxeipitat:' quod deradit» &
Hyofciami traditur.
„ Selettt- -

Digitized by Google
 ,

» M E DIC O^ChY MIC t Ll B.- f.- 6$

Selcnites annulo inclufus nudae carnis contaftufangui-
nem e parte quauis manantem fiftit.
Viridis lalpis quadam proprietate auxiliatur ftomacha
&oriventris appenfus.ait Actius cap.3j.tet. r.ferm. 1.
Hcraclius Lapis,magncs vulgo di&us.prxtcr miram vim
quam habet ad trahendum ferrum, manu tantum detentus
Chiragricorum & podagricorum dolores Ieuat.
Qui geftabit pedes Sc chelidas anteriores cancri, apro-
rum incurfum vitabit. Democritus in Geopon.
S -d quid prxtcrea dicemus de chara&erib. aflignatis metallis item ,

vircutibus Aftralibus metallorum per varias inter ie mixturas combina-

tis Sc vmtis-Hic audiendus cft Theophraftus Paracclfus in Archidoxia

lib.t.tomi.foLiii. vbific inquit.

Dubium mihi non eft quin ii fer/pta hxc nofha in lucem profcren»
tur.quaplunmi oppido admiraturi iint infignes has & abfeonditas vir-
tutes, in metallis.attificio manuali praeparatis, latentes. Pars namque
alia illas prodii perftniolis,magicisde Tupernaturalib. habitura eft: Pars
alia inter abominanda Sc idololatrica media , illas recenlebit ,
quali
coniuratiombus Diabolicis ad illarum rerum confcdioncm opusef.
fet. Sic enim illi inflabunt Qui quxfo fieri poiTec , vt metalla cum
:

fuis aflignatis charadferibtis', literis Sc nominibuseiufmodi virtutes o-

peratentur, niii magica & Diabolica opera interuenienteprxparar£tur
& conficerentur ? Sed his refponfo tali occurro. Credis ergo vt au-
dio, quod ii Diaboli ope talia conficiantur, fuas virtutes operatio- &
nes habeant? Quin’ igitur hoc credis quod Creator quo-
r
que naturae, D e v s in ccelis habitans, adeo potens fit.vt vir-
tutes Sc operationes illiufmodi metallis , radicibus , herbis
lapidibus &
fimilibus aliis fimiliterindereacconfcrrc pof-
fit Quallvero Diabolus fortior , ingenioffor , o m n ipoten-
?
tior& valentior fit vnico, aeterno, omnnipotcntcacmife-
ricordeDco , qui di&a hxc metalla , lapides, herbas, ra-
dices , gc Gmilia omnia qux fupra &intra terram inac-
, ,

aquis viuunt , vigeneque in falutem & commoditas

,

icm

t Digitized by Google
$4 Antidotarii
tem Hominis creauit,8t gradibus fuis exegit ^prarter ea cer-
tum omnino , ac per ipfam experientiam euidens eft, muta-
tione temporis Angulares vires & operationes habere, ma-
xime fi metalla quqdampeculiarib. temporib. mutuo con-
fundantur, & elaborentur. Nam hoc multis modis per experien-
tiam conflat , Sc in propatulo eft. Porro edam nemo demonflrare po-
tcft, metalla ipfamortua , & vitae expertia efle. Illorum namque

olea,falia>fulphura, quintxquc eflencix,qux Refcruaoua

fummafunt , ad vitam humanam foucndam Sc fuftentan-
dam vim maximam habent , & in hoc exteris omnibusfim-
plicibus praepollent, ficuti innoftris Remediis euidens eft.
Quid fi illa vite quidem expertiaeffent, quo quatfo pa&o in argris , Sc
jam prope emortuis horoinnm membris ac corporibus recentem, viui-
damq; vira re(ufcitare,6c quafi poftliminio redimere pollent ? Notura
enim eft hoc de relolutisjc contradis , decalculofis , de gallicis , de
Hydropicis, de Epilepticis, de Maniacis Sc Podagribos , Sc exteris om-
nibus quos breuitatiscaufa hoc loco omitto. Auda&er ergo alle-
ro, metalla ac lapides zque ac Radices, herbas , & fru&us
exteros vira fua pollere, diferimine tamen intcrucnicnte il-
lo, prout metalla fecundum tempus praeparantur & elabo-
rantur.
Tempus enim notoriam efficaciam ac vim habet : quod multis qui-
dem doceri argumentis poftet, niH illa , ceu publice iam nota , omitti
hic latius efler.Qux enim comunia, &
publice notafunthoc loco tra-
dere minime dccreuimus : Cei tantum illa, qux difficilia Sc fenfibus in*
coroprehenftbilia & propemodum aduerfa occurrunt.
Porro fuas vires & efficacias habent etiam ligna & Cha-
ra&ercs,& literz» Iam li metalli natura ac proprietas , coeli
item ac planetarum influentia & operatio, charaftcrum de-
nique, fignorumque & litcrarumfignificatio& conditio»
vnacum ebfcruatione temporum , dierum ac horarum c6-
fentiunt ac concordant , quid obftarcc obfecro , cur confe-
, dua

Digitized by Googli
 Medico-Chymici Lib. I, «j
&um huiufmodi fignum aut figillum fuam vim & operatio-
« nem non haberer ? Cur hoc fuo tempore non prodcflct ca-
piti, aut fuo tempore illud non commodaret vifui?aut iftud
fuo tempore non vfui eflet renibus ic calculo ? Et iis qui-
dem cumprimis , qui intro in corpus afTumere remedia alia
faftidiunt ? Nihil tamen horum fieri aut fpcrari de£ct fine
addita ope aut auxilio ipfius Medicina: paretiiffcsv Chri-
s r t, veri & vnici Medici.
Infurgunt hic illi, & obijciunt , verba fiuechara&e res vim nullam
habere, & Nullam (ceu vocant )
xqueefficacemefle , ac eft crux,
cum mera figoafeu figurat fint. Obtendunt prxterea ofl e^v^po^ *n
Grxca lingua plus non fonare quam in Latina , ferpentes occidere.
Sic apud Germanos .£<(]}/ idem cile quod apud Latinos Ardear. Sed
reiponde tu mihi , vndenam fit hoc , quod fe rpens in Heluetia Aigo- ,

uia , autSueuia Idioma Grxcum , Ofy , Oiya,Ofy, &c. intelligat,

cum tamen nec apud Heluetios. nec Algouios, necSueuoshoc (ecu-
loadeo vulgatis lingua Grxca fit > vt venenofi vermes eam addifeere
queatu ? Dic , inquam mihi , qui , aut vbi , quibusvc ex caufis , fer-
,

pentes verba hxcintelligunt, autquibusin Academijs ea didicerunt,

vt ad primum mico iliorum auditum cauda retorta aures fibi obftru-
anr, ne iterato verba illa audire cogantur f Quamprimum enim illa au-
diunt, prxterfuaranaturam&ingeiiium^vcftigioimmoti iacent , Sc
niorfu venenato nullum hominem infe&antur lxduntque , cum ta-
men alias ad quemlibet ingrefium hominis auditum derepente au-
fugiant , &ad cauernas fuas diuertant. Sirefponderis mihi, id qui-
dem facete nataram ; Bene eft. Hoc vnum abs te exfpe&o. Si ergo
natura id faert in ferpentibus, cur fimilianon faciat etiam in aliis ? Si

refpondes aliud , in caufaefle terrorem , quo (erpentes perculfi , ho-

minis afpcdhim vereantur, obmutefeant ,& quieti iaceant : Iam mi-
hi refpondebis etiam, cur, fi magno cum tumultu, vel clamitans, vel
tormentum elidens, vel aliter altecrepidans, homo incedat , nonfi-
mili quoque modo ferpens immotus iaccat?
Vnde euinciturcha-
ra&eres, verba, &
figilla reconditam latentemqucinfefc
vim habere, qua: natura: ipfi minime aduerfetur , nec cum
I fuper-

Digitized by Google
66 Antidotarii
fuperftitioneconiun&a fit. Quod fi tu vrgeas , non ipfii per (!e

verba, fcd concurrentem hominis clamorem, talia prieftare, iam aper-

te cibi contradico. Nam etfi verba haec tantum in membranam fcu
pergamenum aut chartam idoneo tempore dclcrib 2 $,& illam ferpen-
tiimponas tamen non minus immobilis ille iacebit ,• ac ii alea voce
,

verba cjdcm ingeminares. Piartcrca mirum admodum S: incredibi- ,

le tibi videri non debet, a Medicina iuuati polle hominem , ctiiinrro

illam in corpdfcaon affirmat , fed figilli modo &
more de collo tantum
fufpenlam geflet. Vides enim iimilcm operationem fieri in vefica a
Cantharidibus. Nam vrinalanguinolenta fit , fi cantharides
falcem manu contineas cum tamen vcfica qux conce-
,
,

ptaculum vrinx cfi: interius in imo corpore canfi fiat ma-

, ,

nus vero , extra corpus pofita a vefica quam longifiimc ab-

,

iit.

Quod fi mortuis etiam rebus vis aliqua infit Alcedinis addufto ex-
,

emplo probo. Illius enim mortui cutem fi diftr ingas, &c fufpendas vi- :

debis, ipfirm etiam reficcatamquotannisplumai veteres excutere, &C

eiufdem coloris alias recentes producere : Nec vno tantum id anno 9
verum continuis aliquot fieri obferuabis. Hic fi tu porro quaeras, apud
quemnam feriptorem au&oremue illa legerim , &c r.if%reuera fieri co-
pererim , Sophiftx tibi, 8c Diurnorum opcrun»conte mtori ilh relpon-
deo. Dic, amabo, mihi, quifiiam vrfoinfpirarit,vt, quoties
ex immoderata fanguinis copia hebetari libi vifumintelli-
gir>adapumalueosfcftinct, & ab apibus venas turgidas li-
bi pungi tundique.expetat, donec humorum & fanguinis
copia extrafra, vifum acutiorem recipiat ? Quis ceruo , Di-
pramum fibi Medicinam efie, prodidit ? Quis angui fer-
pentariam ,quis cani gramen, thcriacamfibi ac purgatio-
nem efle, oftendit? Quis Ardeamdocuit, vtaquamarina
roftro haufta, & in anum profufa
veluti clyfterc anum fibi
,

proluat i qux lingula lin-

Etanimalium quidem iftorum ,

gulas fuorum morborum curas norunt & moliuntur, nullus

plane numerus cfi. Qu* vbinam illas haufilTe artes dices Sidi- ?

xcris.

Digitized by Google
 ,

Me d ico Ch y m i c i Lib. I. 6y
xeris, iftosinftin&us effenaturz:Laudo proboquc. Interire fi in ani-
malibus ifta natura prseilat.quantomag-sm homine, qui fecundum i-
maginem rerum vniuetfarum creatoris ta&us, cerebrum etiam infupet
rationale ad hzc omnia confideranda & effingenda accepit Ceterum, ?

res quidem extra corpus politas pro fanandis morbis nihil facere, id
,

ero falfum & temerarium eft.

Sol enim fplendorcm & lucem nobis afferens res occul- ,

tas quoque ita penetrat,vt velintimas quasque fedes & ca- .

uernas calore fuolatp feriat. Nemo

eniminficiaripoccft,
verno tempore penitiffimas etiam terrx partes vndiquaq;
incalefcercrcum tamen fupernas &extimas tantum fol col-
luftret. Vndecrefcentiaomnia vim fuam , fuccumque ac
veluti vitam nouam fufeipiunt. A n non igitur naturx quo-
quever,&influentiacxleftium Aftrorum ac planctarum,
vnacum remediis aliis, qua; ex metallis , herbisjapidibus
& fimilibus aliis depromimus, intro in corpus fulgere que-
at, ad abdita fcilicet membra neruos venas ,
, ipfos mor-
, &
bos,qui in carne Sc fanguine hominis vndecumq, progreffu
temporis ex caulis variis colliguntur & fiunt ? V t enim mor-
bi & accidentia funt varia: ira varix quoque funt curationes
& auxilia, qux ipfis opponuntur fecundum qualitates,&:pe-
culiaria tempora, &dtes.
Quas morbis funt contraria , veluti metalla alia funt alio tempore
,

quoad praeparationem vfumque. Quod Ii lepram auro expugno, quid

obllarer que minus Sc oleo , ex auro praeparato ac lepra: illito , malum
,

id emendari pollet/ Aut fi oleum Mcrcurij lui Gallica: illinerem, piua£

neillameo remedio fanatum iri /Haud dubie, ifto tamen di ferimi nc,
vt debitum tempus diligenter obferuetur&zftimetur. Sine hac enim
cautela, inunCtio omnis inira foret. Et licet totus quidem in oleo Mer-
curii lauiflem, alia tamen remedia quz viribus Mcrcurij in nonnullis
,
calibus aduerfarentur,adhibenda elTcnr. Quod Ii non fieret: no faltem
©bferuatio temporij.fed omnis etiam inunChonis labor & opera irrita
eiTct,& zger plus fubinde infirmaretur.

I i Abfo
 k

68 Antidotak.ii
Abfoluteenim verum cft, quod ab aftris fuperioribus, Se
horum viribus maxima morborum pars hominibus infli-
gatur & in corpora illorum penetret. Hi tamen nec adeo*
,

violenter,nec tam fenfibiliter irruunt, vtconfeftim fentian-

tur, veiutiapercuiTroneaut horrore Epilcpfia concitatur r
, circa manifeftum fenfum , do-
fcd colliguntur illi ienflm
nec collcda labes inualefcat , ficut oleum , quod guttatim
ftillar »& tandem iullamolccolledumfentitur. Sic enim

Sc nomo tandem malum fuum perferftifeit, nempe vclpa-

ralyfinmembrorum, vel inappercntiamcibi , velaucriio-
nem potus , vel quemcunque alium affedum > pro cuiusli-

bet morbi natura &

conditioney prout longo temporis pro-
traduaftraopcrata fuerint adiuta aliis accidentibus, perat-
tradum aerem praeparatis. Hadenus Paracclfus Theophraftus-
ex quo videmus & charadercs cum penraculis in Medicina habere
luo* neccflario* vfus abique fuperfiicrone ^vide in fu per etiam Crollir
noltri Bafilicam fo!. 157. In fpecic quidem maha huc proferre pof-
fem in exemplum, fed noftri in hoc libro non eft infti t uri.ideoque per-
gimus ad Anacomiam plantarum , ex quibus morbos pofTumus li-
gnare.
Hadenus decharaderibus penraculis diximus , qui-
&
bus morbi in microcofmo felidmmc poliunt curari, nunc
videnda flint Medicame n ta quae ab extra fignant , quod ab*
intra curant.
Apoplexiam defignant FTosliriiconuafl. habens figna’.
:

& ideo in hoc mor-

tura gutta:, quia flos quaG gutta pendet:
bo magnus eius clivius. Deindcell carpronis lapis femilu-
nari forma lupra oculos exidens, commendatur in illa A-
poplexia quz cum commotione Sc contradionc mufculo-
rum fu pra oculos inua di t.
Epilepfiam defignant r Vrlcus quercinus cum fuo glu-
tine, maturat morbum. Sic Grana paeonia: circularia ac
" aigt

Digitized Joy Google

 MedIco-Chymici Lib. I„ 6?
nigricantia, prarfertim qux a prima emergunt fcetura (qoia
maturae capitibus fponteexiIiunt)expelIunt.
, In cpilepfia crux feu oificulum ifttrd eft prarftantiffimun»
medicamentum, quod alii volunt in craniis epileptica-
rum, alii vero in ftrangulatorum, vbi iun&urar committun-
tur : quia quilibet fere ftrangulandus epilepfra in agone
corripitur, dumfpiritus vitae interclufus exitum quaerens,
fuftocatur: Tunccommifluras capitis hac vehementia fe-
parari necefle eft: In principio paroxyfmi fub exaltatione
Lunae datur. Item pafter in caduco peftis aParacelfo com-
r
mendatur,
Phantafiam prarfc ferunt .-Fibrae fuperfolia Hypericonfs
habent fignaturam.-quod perforata certo tempore &debi-
romodo collega omnia phantafmata, & fpiritus phanta-
fticos iine fuperftidone ab homine & extra hominem pel-
lit, qui fpiritus etiam vermium fpiritum in aliam phantsr-

fiam adigit, vt illorum fpirit.isanimalis ab hoc fpiritu fu-

giat. Nomen Graecum denotar, quod fuper ima.
gines & fpedra dominiumhabeat, fuga Daemonum voca-
tur : Ideo fumigatio femini» cruss vt dicit experti ffimus Phi-
lofophus Lullius , fugat omnem Damonem a proprietate
corporis, vel a domo: Portus Neapolitanus affirmat obfcf-
fos nec odorari nec fupra fe ferre valere Vr enim fol ccele-
:

ftis fualuce fugatomnes malignos fpiritus in tenebris gau-

dentes: fic Hypencon fin ter herbas fofares numeratur pr$-

cipua/ a Pacacelfo folis terreftris nomine infignitum, ciuf-
dem efficaciar deprehenditur. .
Sic Ruta,proptcrcrucis fignum femini irapreflum, item
crux baccis luniperinis innata, prarfertim magnis granis,
nucis auellanar quantitatem xquan tibus, qualia i nter pere-
grinandum in copia proucnirc vidit Crolliusnofter in agro
„ I j Neapoli-
70 Antidotarii
Neapolitano ad littus maris Tyrrheni : Ideo experientia
demonftrat,quod profint maximoperc a fpiritibus mali-
gnis obfeffis. Deinde & Antirrhinum contra phantafma- •
ta &: incantationes: Semen enim quafi/celctonrcprxfcn-
tar,defundique hominis caluariam offendit.
Hxmorrhagiamfignant: fantalum rubrum, cuius dcco-
dum in vino rubro ftyptico mire compcfcit Haemorrha-
giam. Ide & radix tormentillx. Sic hxmatitcs, corneolus
lapis maxime, farda, corallium, qua: omnia fanguinem fi-

fiunt, ex anatomia, manibus fi includantur.

Sextum geranii genus didum fanguinarium radice ru-
bra, tantopere in fifiendo /anguinis profluuio prxdicatum.
lmb & chalcanthum combuftum,fanguinei coloris euadit,
erumpentem fanguinem c cerebri vena, &c pedore mira-
bilitercohibet.
Deinde & Anagallis Mas, /anguineo flore, manibus de-
tenta, vbiincaluit, impedire ferunt /anguinis effluxum ex
incifavena. ,

Ad Hydropcm:Radixpceoni£ habet lignaturam pedum

Hydropicorum: Ideo extradum aquas ducit: Item radiX'
Mirchoacx: Item dentaria feu AneBlattum cordi habet et-
iam fignaturam inflationis Hydropica:,
Deinde medulla ligni fambuci .preffura etiam relinquit
cauum veftigium, quale videmus in pedibus Hydropico-
rum: Ideofuccus arboris conducit, ficuti etiam fungorum
fambucinorum dcfiillataaqua. "
, ,

Et mala Perfica habent ptiam fignaturam Ideo flores

:

Perfici & folia cum nucleo ficcata & puluerifata omnia de-
bita quantitate leuiterpurgant in tumoribus & Hydrope.
Ideritix fignaturam tenent: Chelidonia, crocus, quae
duo a fimi htudinc flaui coloris juuant. Item radix curcum.
, mx,ccn-

Digitized by Google
 Med (co-Chtmici Lib. I. yi
m x, centaurea, fcarabxi flaui, pediculi cutisinteriorflaua
:

oxyacanthx: Item medianus flauus cortex fambuci. Item

lapis in fcllc bouis repertus flauus.
Sic Anchufaearuenfls radix colore rubro &
fa poreama-

ro :Horum decoda juuant. Tenea viua fupra vmbilicuni

ponitur,donec moriatur, prxfertim in idero peftis. Anthos
rofarum peculiariter confert. Dofis drachma femis.
Leprae Agnaturae Fraga habent Agnaturam: ideo illo-
:

rum deftillacaaqua palliat rubicudam leproforum faciem,

li bibatur & liniantur maculae: quo nomineetia Raymun-

dus Lullius. Fragorum in fpiritu vini maceratorurp vfum

in pallianda lepra plurimum commendat in libro de Quin-
taEflenria. Ita &: viperx: quoniam illarum caropracpara-
taleproAs cum commodo offertur.
Prunellx; Sal Armoniacum :Ideoliquorciusdeftillatus
cum fucco Aizoi eft Euporillon medicamentum ; Extrahit
cnimTartaricum fublimarum Realgar, gutturi feu collo
adhaerens,& linguam nigredine afficiens. Item Flores Bru-
nellxfua forma guttur reprxfentantes, commendantur ct-
iam vt plurimum hoc morbo.
Pundurx:Laterum Carduus benedidus fuis pundioni-
bus curam plcurefls indicat vt & Carduus Mariae vtriufq-,
, :

ftillacitius liquor vel decodum plurimum confert. Item

Hippogteflum alterum folium gerit maxime acutum, non
Ane maximo afpi cienti u miraculo , & natur^ raritate ad la-
.•

terum punduras valere neotcricoru conftat experimento.

Punduris in corpore maxilla feu crux Lucii Pifcis con-
trita &c potui data fubuenit. Item Confolida Regalis , cuius
tres vel nouem flores comedantur.
Lumbricorum Agnaturam habent vitix, ideo dccoduna
illarum conducit in expellendis lumbricis. Item in caui-
 :

7t Antidotarii
tace Rofx caninas interiore tineas quasdam candidas inter-
dum occluduntur,qutbus puluerifaris ad expellendos ver-
mes inteftinorum,multifcliciter vtuntur.
Menftruum rubeum fignant; Artcmifia rubra: ideo effi-
caciflimis vircutibus prasdica herba, in/iftendis & corrigen-
dis mcnfibus fuperfluis. Membrorum tabidorum fignaca
Salix non fert femen , fed virgula abfeiflaeriam fere emarci-
da fola infixionc in terram crefcir; ideo balneum e dcco&o
/alicis prasftantiflimum ad membra tabida.
Calculi: Omnia quas calculum pellunt funt Magice li-

gnata a fimilitudine, & morbum /ignificanc fuis imagini-

bus. Cryftallus,filex,lapiscitrinus Judaicus, lyncis: Lyn-
cis vrina coit in lapidem : ideo eius vrina ad veficz ftillici-
dia peropcima cft. Item calculus microco/mi: Radices fa-
xifragiz Lithofpermon /eu milium /olis calculos cando-
:

re & rotunditate Margaritarum ferens, duritia lapidea cum

aliisfeminibus faxeis ad comminuendos calculos valet.
Sic fru&us & liliquas Ononidis, item lachryma lobbea
ad deturbandos calculos nunquam fatis laudata. Sic fru-
dus Alkekcngi, nuclei ceraforum, pcrficorum, mcfpilo-
rum. Item frudusRoferi rubei; Item plurimi aliiinienti-
cetis rubro colorein autumno ad maturitatem prouenien-
tes fic caspas etiam habent lignaturam calculi.
:

Cancrum (ignant Dadyletus , ideo fecundum Paracel-

:

fum hauftus cancrum curat: alii putant ede Hcrmodady-

lum exoticum officinarum cum radice rocunda fefe in cen-
trum contrahente, non aliter v* cancer facere confueuir.
Item Lunaria quas lignaturam habet cancri, cum qua Car-
richter affirmat fe omnes mammillarum cancros curaffc,
Aie Sc Ros folis fiue Rofella.
Coliczfignatura:Conuoluulusinfcgctibusproueniens
n
inte/lina

<

Digitized by Google
 Medico Chymici Lib. I.
71
intcftina repra?lcnrat: ideo dcco&um eius in Colica fingu-
lare : fic Anguilla in Colica peflis.
(Cicatricum fignara 01ca,vltaus,rcfiniferar omnes, qua:
:

.caudicis fcifluras fuftinent , ad cicatrices &

vulnera cer [illi-
mo experimento vtiliflima:.
Dyienterix: Acori aquatici lutei radix in Maioeffofla,
&collc£ta, lingulare amuletum cotra Dyfcnteriamappen-
fum ad ventriculi regionem habet enim colorem 8c ligna-
:

turam excrementorum, Ita baccarfambuci conferunt.

Eryfipelatis: femen oxy lapathi, quod fempercarneum
colorem, non plane rubrum habet: decottum eius hauftum
efficacilfirnumeft: fic cholcothar vitrioli fortilfimc calci-
natum: Ideo exterius in aquaplantaginis folutum vtilitcr
imponitur.
Et acorus paluftris quo nomine decollo geftatur.
:

Exctcfcentix: Agaricum &rcliquxarborum cxcrefccn-

tix, qus fupra Ramos & frondes contra natura: ordinem
cxcrefcuntjhumajuorum.artuum excrefccntibus partibus
medentur.
Exanthemata fignant: femen raparum, ac lentes ideo
dcco&um illorum expellit.
Ficus Ani: Scrophularia maior & minor, habent inte-
gram fignaturam:ideo deco&um in exterendis ficubus ma-
non folum vtiliter bibitur, verum etiam pro amule-
rifcisvc
ro de colload orificium ftomachi virtuofe appenditur.
Fiftulx: Iunci Aquatici habent lignaturam; ideo fal ar-
tificiose intra & extra corpus cum juuamento
extra&um,
offertur: Sic rapunculus herba Carrichtcri flore caeruleo
eandem habet lignaturam & efficaciam. ,

Fcetus in vtero ^Etitcs lapis veluti prargnans,cum qua-

:

.titur alio in vtero fonante, grauidiscontinetpartus, cum

' K vterus
74 Antidotarii
vterus parum tenax llniftro brachio mulierum alligatur,
donec partus horainftet,tuncfimftrx coxx imponitur, vt
feliciter fine labore & periculo enitatur, poft fa tum exelu-
fuin tollitur confeftim.ne vterus fubfequatur.
Fatus vteroadnati Conferunt a limilitudinc grana flo-
:

rum Tilix, fupra pedunculum dimidia ex parte folio adna-

torum. Dantur infantibus adnatis illorum granorum quin-
que vel fex vna vice, vel etiam mulieri grauidx, cui fatus
adnatus; Colliguntur in fello decapitationis lohannis &
cortex exterior abiicitur.
Fafcini: Conferunt herbxquxuis qux fcillurum aut fo-
ramen faxi, aut lapidis alicuius enafeuntur.
Hernix & rupturx.- Radix Aronis, perfoliata, hernia-
ria,Telcphii Radix Folia fraxini,idco oleum c ligno deftil-
:

latum illitum, efhcaciflimc medetur.

In foliis vlmi folliculi quidam fcuvcficulx erumpunt &
innafeuntur menfe Maio humore plenx admodum vulne-
rario, ad Enterocela valent. Poma foliis quercinis adna-
fcentia in Maio colligantur, &: in vitris fufpenfa per fe in
fole inliquorem redigantur: Hic liquor inun&ione pluri-
mum confert. A lignatura Magica obferuentur anima-
lia qux fe extendunt & contrahunt: Ita Elephas probofei-
dem extendit & retrahit: Ideo fpodium calcinatum hic
prodeft.
Similiter teftudo fe contrahit, cuius calcinatx puluis
etiam conducit. Item hirudo fpinofafc contrahit, cuius
aquadeftillatavclciniicombuftus, miras habet in hoc af-
fe&u vires : Sola olei ciufdcm inundione herniofi curati
funt.
Hxmorrhoidum fignaturx.* Omnes villofx plantx,&
mollia herbarum lanuginofa, qux lanofiore flocco, qua-
- ’

licanc-

Digitized by Google
 Midi co-Cht mic i Lib. !. 77
ficancfcunt, conducunt etiam ex fympathia hzmorrhoi-
dibus,afperumta&umhorrefcentibus. Sic folia verbafei,
ux cana dcnfaque lanugine ,bombaccoquc tomento ve-
iuntur, cuius deco&um conducit.
Oculi populi arboris, oleo oliuarum macerati Scinfolati,
mire vtiles femen eoioris fanguinei plane rcprxfentat
:

nares. Item pes leporis herba etiam lanuginofa cft,& dc-

,

co&umvtilc.
item fcrophularia,quz tuberculis & papillofis capitulis
fcatcr. Sic Aron minus, tonfillas & haemorrhoides mul-
cet. Inter verbafei Nomenclaturas eft lupina cauda, a pi-
lorum molli lanugine, quam imitatur. cius deco&um etiam

Lentiginum: Betula? cortex albis interlitus maculis, vt

videatur imitari, lentigines & faciei maculas ab-
Aurnum
ftergir. fam buci etiam maculati funt Ideo fotus
Sic flores :

ex decodo florum in aqua commendatur.

Macularum : vt Allium, Arum, Arifarum, Dracontium,
Perficaria, Hirundinaria minor. Omnes item maculofac
planta: maculas corporis noftri abftergunr.
Nodorum in carne Mercurialis cum nodis ideo deco-
: :

ftuni eius cum Marchoaca, nodos cutis tollit.

Panaricii: Archangelica feu vrtica alba habet fignatu-
ram>contufa& impofitaconfeftim necat.
Pedis lignatura? funt: Bufo, Cochlea, Rana- Idcovtili-
ter ab extra imponuntur, fiquidem venenum attrahunt:
Futurz autem inflantis pcftis iigna in linguis ranarum
maculatis apparent , ac vbi eateruatim Celc mutuo con-
fcendunt, tot funera (imul fepelienda przdicere folent.
Anthracis & carbunculi lignatura efl in fapphiro, in
, K a quo
76 Antidotarii
quo cft peculiaris virtus anthracem fine corrofiuo tollendi
& in Efcharam promouendi. Similis eft edam in lacerta,-
ideo extrahit Efcharam. r
Gamandrasa cum rotundo pomo etiam pellis lignatu-
ram habet: Ideo infedi herbam hanc fcd fub fiioclimate'
produdam magno juuamine macerant in quotidiano po-
tu: Ita tubercula rotunda quercubus adnafcentia fiuc re-
centia fiue puluerifata feliciter imponuntur pelli: Sic &
puluis nucillarum maceratarum applicatus extrahit ve-
nenum.
Seminis profluuiifeu gonorrhoea:; vrtica mortua, galeo-
pfis : ideo Carrichter decodum eius in vino plurimum
commendat.
Scrofulas: Scrofularia mas &faemina: Itcmfcrofularia
minor feu chelidonium minus, cuius llrumofa radix c mul-
frumenti videtur coaluifie.
tis granis

Squinanthiz.Frudusmorihabentfquinanthizfignatu-
ram: ideo fuccus eius &foliagargarifandoconducuntper-
quam optime»
Scabiei corporis & pedum.* Arbutafcu pice? coni Iquam - -

mulis loricati ; decodum illorum cum

mortuo vi-
capite
trioliprasllantilfimum medicamentum externum eft. De-
inde fcabiofa in fummis caulium capitulis florum calices
promit compad:ili fquammarum ordine llrudos Ideo fca- .*

bieimedetur.Polypodiumindorfofcabricicm habet; Ideo

aproprictatefuadccodum cius pellit fcabiem.
Squammarum cutis : Vitis & refiniferas quas corticem
abiiciunt, ad cutem deglubendam & fquammarum vitia
conducunt. Sic ad fquammas capitis herba filicis vel filicu-
las conducit.
Squammolorumpedum; Scoriafcrri habet lignaturam 1

* — ollraco-

Digitized by Google
 ,

Medico-Chymi ci Lin. I. 77-

ofiracoforum labiorum viceris Ve enim fcoria haec inter
:

fundendum a ferro ad fuperficiem cijcitur Ita etiam ab in-

:

terno hominis Archaeo leu Arte natur* fit feparatio mine-

ralium & excrementorum in corpore microcofmo Ideo :
1

Crocus Martis &

oleum eius- in tali cafu plurimum-, pro*
funt.
Spafmi Limaces vix commoti contrahunt fe
: : ofliculunv
exiguum in Limacibus albis per medium fcifli? , in papyri
reconditur , &in fpafmoefficaciffime exhibetur. Poples
Lepotisanimalis velociflimiincurfu, itidem prodeft.
Strumarum: Gladiolus radice geniculata conftat.paruo-
rum Bulborum modo fuper alium infidente, inferior graci*
lis, fuperior vegetior, ft rumis ccrtomedetur. Scrophuia-

ria radicem habet tuberculis afpcram &papil!ofis capitu-

lis donatam, ftrumofofubtus porre&o cefpite: Vlceribus

ftrumofis & tuberculis ab humore frigido glaciatis emolli-

endo opitulatur:
Ficus fixum* modo tument, valent ad cafdem. Sic fpon-
ftrumofa delet ftrumas. Eft&fcro-
gia: marinae. Iris radix
phularia minor dicta herbula foliis hederae , habet radices
quodam callo pendentes paruas,complures,vtgranatridci
in acerui modum colledas.quarum tres vel quatuor in lon-
gius protenduntur. Hacrecentiores in eximendis ftrumi*
ficubus & Marifcis magna vi & experimento vtuntur.
,

Sal Vngaricumfcu Tranfyluamcum natiuu multas gru-

mas ftrumae inftar habet, cuius frequentem vfum vt & (alis
gemma: Paracelfus in depellendis ftrumis ftudiofe com-
menda r. (

• Sugillationum Perficariae folium litura maculae modo

:

confcripcum qu* cornicularis Lunae imaginem refert fu-

,
,

gillatadelcc. Chelidonium minus, etiam propter foliorum!

* K 3 Magi-
'78 Antidotarii
Magicam lignaturam in hoc cafu fpecificum eft nec folum :

ab extra vnguentis admixtis iliinitione delet maculas exter,

nas , fed etiam in vino macerata & quotidie ter vel quater
haufta, ab intra fanguinem concretum e corpore ad mira-
culum expellit. Tartari ventriculi Caflutha feu Cufcuta
:

lignaturam habet Eius deco&um maximoperc commen-

:

datur.
Vrinx retent* : Medulla in Calami anferini concauita-
te contenta: Siccata & tufa mire in vino remoratam vrinam
pellit. Item anima Halccis ( vt vulgus nuncupat) coloris
argentei reprxfcntat edam cauum penisdu&um puiueri- :

fata & exhibita efficaciflime vrinam ciere folet.

Verrucarum Culmorum nodi habent verrucarum li-
:

gnaturam ideo etiam Magnetica cura per illos tollun-

:

tur.
Vulnerum lignatur* Sapena Riparum feu Hydropiper
:

in aquis pigro lapfu repentibus nafccns propter maculas

fanguineasin foliis medetur vulnerum recentium fuper-
,

uenientibus fymptomatibus iiquidem fluxus fanguinisin

:

(anguineo perlicari* pedunculo , foli obie&o apparet.Hxc

pcrficana a Paracelfo vocatur Mercurius terreftris di- , &
cit in illa cfle influentiam carnalem feu attra&iuum influc-
tiale non aliter, vt fol & omnia fyderaab inferioribus actra-
&
hunt inferiora vioilGm afuis fupcrioribus:Gutrx in foliis
habent Agnaturam. .

Hypericonis folia innumeris foraminulis quali acutra;

ic&is perforata videntur : Ideo ad omnes externas & inter-
nas cutis lzfiones prolunt Et quia flores etiam poft putre-
:

factionem in formam (anguinis abcunr.lignant vfum pecu-

liarem ad vulnera. Sic millefolium, &Betonica lancinatis &
incilis foliis.
r v
Item

Digitized by Google
 Medico-Chymici L t b. I.
jp
Item Gencianella fcu Cruciata cuius radix in modum
crucis cransfolfa eft. Item Afcyrum. Et vlmus etiam perfo-
rata folia habet: 1 1 ficomncs plantae perforatis foliis ad vul-
nera corporis valent.

C A P V T VI.

,
De Vtnenit, eorum/ignoturis ef venenoforum morbo-
,

rum per proprio Antidoto Curatione,

T 7 Enena quoque habent fuas occultas & iragneticas facultates Sc ,

V defumuntur tam a plantis item animalibus Sc mineralibus. De

,

illisloquetur Medicus, vt logicus de fophifmate &

fallaciis, quas decec

aduertere &
auertere , Theologus dc vitiis quae monet fugere : Nec
,

mala fuadet , vt inde bona contingant; in quo iane diferepat a Medico,

qui nefarios quidem veneficos damnat, de venenis tamen loquitur,
quatenus tn corporibus noftris vel generantur, vel mala forte ingerun-
tur , vel ad malignorum morborum curationem expetuntur, alioquin
eorum cra datio pernitiofa : &
reuera eos damnat Gal. cap 41. lib. 2. de
Antid. qui venenorum compoficionem tradidcrunt,vt Horum Men-
dolium, Aratum , Heliodorum Athenienfem , &
Orpheum. De fira-
plicibus autem venenatis libere feribit , vc ante hunc Diofcorides 8c ,

poftvtrumque Nicander, vtdignofcantur, vitentur, &in quibufdam

morbis foelicitet a do&o Medico vfurpentur. Adcarnem enim vice-
ram cadauerofam arfenicum aliquando adhibetur; oleum viperarum
ad luis Indicat ftigmata, puftulas &duriratesgummofat.- Oleumfcor-
>ionum ad ipfbrumi&us; Pilus canis rabidi ad vulnus ex ipfiusdemor-
!uinfli&um:Trochifcidc vipera intus& exrra ad venenatos quofdam
affe&u*.
In corpus veronon folum ingeruntur, fedaliquandoeenerantur.fi-
milesq; producit &affedus &
effc&us his, qui pernirioio epoto vene-
no contingunr.tefte Galeno lib.6.c.f .loc.a ff. Nam peftis venenum cft,
quae interdum Iponte fine caufa manifefh ( nos dicimus per influen-
tiarr^incorpore generarur,arq; in mulieribus hiflericis retentum ferre
venenati qualitatis cft particeps. Et canes peraeftatemferuidiflimam
facile rabie percelluntur. Haec autem Medicis prxfcienda funt , vt fani-
tatem ab omni labe tueantur & morbos quofuis profligent.
Inter
$o Antidotarii
Inter plantis venenatas Galenici numerat papauerum genera Hy- ,

ofeiamum Mandragoran) horumque venenatam perhibent qualita-

, ,

tem cum tamen eorum vfifs ad morborum curationem feliciter ab

,

eis in multis locis celebretur :fcdaddunr,qux hominibus ac bclluisa-

liquando funt prxfentiflimum venenum, fxpe funt (ecurum auxilium,
fi rite tradentur & dentur, Ergo fpagyrica arte opus cft, qux fcit impu-

rum a puro fcqucfttarc.

Aconitum pharmacum quidem toxicum eft, oculorum tamen Me-
dicamentis leuandi doloris gratia adiicitur: Et cicuta facros ignes vl- &
cera ferpentia illitu reftingtut Nerium quoq; ferpentium morfus prx-
:

lidium eft e vino potum. Sedum majus Erylipelara& herperasextin-

guir. Solanum omne adhibitum dolores quosvis mitigat. Diofcoridi
omnia hxc funt venena vt Ranunculus Efula, Hermodady lus , quo-
, ,

rum vt quotidianus, ficfaluberrimuseftVfus. Prxterea Napellus, her-

ba Paris, T axus, (libium, & dlia multa variaque funt & Medicamenta &c
venena, interficiunt enim &medentur. Sic Fungi dicuntur Medica-
menta, aliquando alimenta, aliquado venena Horum enim vfu quin-
:

que ingenui Adolefcentes Luretix literis operam dantes interierunt:

Aulici tamen talium eduliorum auidifTimi funt liguritores.
;Sed hic mirum occurrit , quod aliquando venena deletem, confue-
rudinefiunt alimenta. Eft enim nota Hiftoria.de puella quadam, cuius
Auicenna,Rutfus& Gentilis meminerunt, quxa primis annisfolo ve-
neno educata, halitum peltiferum, &
proxime altantibus deleterium
infpiraret.Alia Agrippinx vixit, referente Alberto , qux araneas in de-
litiis haberet cum tamen pauco.vino epoto in quo futfocara fit aranea
,

multi perire podint. Porus quidam Rex Indorum (crpentibus&vene- * -

nis quotidie vefccbatur , hocque alimenti genere diutiflime alitus ad- ,

eo venenofusfadus eft, vt exteros homines vel tadu, vel halitu, vel

fereatu perinde ac (erpentes alii perimerer.
In Hellefpontoeft quoddam genus hominum, qui venenis folum
a’utur, ophiogenes propterea didi. Marfi &
Pfillii fimili vidu delcda-

bantur , nec ferpentum morfus &

venena reformidabanecuius rei cer-
rumdedit experimentum vnusex illa familia Exagon vocatus, quico-
fuium Roman juffii in dolium ferpentibus plenum iniedus, inradus
euafit.Plinius cap.29.hb. 6 . Athenagoras Argiuus dicitur a fcorpionib.
.nunquam lxdi potuiirc,v t neq; itthiopes Hydafpidis Huuij incolx.

Digitized by Google
 I

*l :

Medico Chymici Lib. I. 81

'Galenus refert lib.3. fimpo. cap. 17. Anum quandam Athenienfem
innoxie magnam fzpe cicut^ quantitatem efirafle.Idem nattat fex.Em-
piric. de a!ia.vetuia. De Lifide ferunt hidoriz, qaod opii vnciam dimi-
diam fine fanitatis ia&ura vorabar. Ncmoxij ruit mulier, quae quoti-
die femidrach. fumebat. Familia quaedam in Creta (blo afpe&u fafei-
nabat & pueros in tabemdeduccbat. Quid plura? Venenis aflucti ab
. tandem funt immunes-
his
Ex animalibus quoque venenatis Medicamenta quotidie parantur :
•

'Nam caro fcincorum pigrioribus maritis ad ciendum libidinis aedrum

fzpe datur. ViperzElcphanticis &
venenatis affe&ibus detentis quafi
miraculo profunt. Irem &
colubri, quorum, vt decet, apparata caro
multa ad venenafecuriIGmum ed Alcxipharraacum,dc quo vide Bafil.
: noftrichym.lib.7.
Narrant Hidoriz de Drachone Matino: Is enim aculeum oticum in
nifi ma.
dorfogeri t , adeo homini infenfum, vt quacumque punxetit ,
ture iuccurratur, autem carofalubriter
ad interitum prxeipiter. 1’iius
& fuauiflime hominem alit, vulgus Gallorum viuamnominat, ficque
mirum videtur, quodanimaliaqtizdamfimul & alimentum & Medi-
camentum , Sc nonnunquam hominivenenum fuggerant. In ipforum
enim parte quadam vitaed,, in aliainreritus. Hoc vildeadliucmira-
ri venir, animalia venenata.cum fuis corporibus nodroprorfus inimica
fint fubitoque nos interimant , morfibus acpun&uris afe illatis fecu-
,

re mederi , &
fere fola ab eiufmodi vulneribus Sc periculis liberaret
quia nempe , (i mile (ibi dmile allicit , 5c quafi fuam lubftantiam reuo-
cans, partem lzfam a veneno &
damno vindicar. SicaCrocodilo Il-
los ipfius adeps impolitus fanar, Sc a fcorpionibus i&i , abiifdem tri-
tis admotis conualefcunt. Sic&admirationcdignum, venenanon
Sc
folum venena traiicre, (ed plurima etiam (picuia Sc aculeos c corpori-
bus nodtisfine dolore foras educere, quzante vix vi, autarte vllaex-
trahi potuerant. Multa animalcula homini venefica funt , vt cantha-
rides, Bupredis,pinotumerucz,lalamandra,Lepusmarinus,Rube-
ta, rana piludris muta, non tamen (emper inutilia & fanitati incom-
moda : Nam
Cantharidibus , Lacertis, fcorpionibus,formicis&fi-
milibus animalibus extra auda&er vtimur , interius vero non ita libe-
re :
,
quzque vel motfu vel indratu Ix-
fed nonnulla et(i malefica
. iunr, abexpcitisartificibus veluti nodris Spagyricisprzparata&do-
-• > * L didirxv:

Digitized by Google
 :

ga, Antidotarii
ftiffimc prxfcripta ,
opportune etiam data, non modo non nocent, (ed
mirabiles & falutares prxftant effe&us. Vinum enim in quo vipera
quodam cafuextin&a ruit , Elcphanticum iamdiua communi ciuium
focietate fciundum perfefte fanauir. Idem polliceri &praeftarepoteft
coluber de quo vide noftrz Bafil. chy m.
: Iib. 7 dc animalibus.
Venenorum lignatura: etiam funt : vt fydcrica ,
Dracon-
tium maius in quolibet folio habet lignaturam ferpcnris:
,

Inde magico indicio confirmamur,quod deco&um contra

i&us ferpentum lit efficaciffimum.
Sic Dracunculus minor ludentis naturi miraculum ad
primos ferpentum vernationes exerit fe terra & cum iis in ,

terram coditur , nec omnino occultato eo apparet ferpens

officiofonaturimunerc remedium demonftrantis & for-
midinis tempus prarmonentis.
Biftorra, ferpentaria, colubrina,ad viperarum & ferper.-
tum morfus. Ophiogloflum.vt & pncedens herba figuram
habet ferpentinar lingua: cupientis lxdcre. Item intet allii
genera ophiofeorodo fignatum eft. Omnes autem plantat,
quaeferpentisexuuium maculofumexprimunt, & verfico-
lores viperarum maculas oftendunt imo ferpentum effi- ,

giem ex omni fua parte cofpicuam reddunt» conrra eorum

morfus valent.
Sic venenofi morbi plerumquepropriis fanantur Anti-
dotis Aconitum medetur morfui viperarum & fcorpio-
:

num.
Araneus mus qui morfum intulit difTe&us fi appona-
tur, iftus fui maleficia luit.
Apum aculeos fixos mei fanat.
Bufonio lapide in capite bufonis reperto eius morbi cu-
rantur.
Bufonius puluis morfui venenato impolitus venenum
attrahit. r
r A Bufo-

Digitized by Google
 Medico Chymic i Lib. I. 8$
A' Bufone permidi , Bufone licco cum iuuamento fc de-
mulcent. Canis rabidi morfui eiufdem canis primo pili im-
ponuntur abextra vulneri fiquidem venenum attrahunt,
,

fimilitercxufti propinantur deinde iecur rabioli toftum,

,

demorfumficomeditliberat & tuetur, ne tetetur aqua: me-

tu, quo nomine etiam eiufdem canis dentem exemptum, 8c
pellicula: inditum pro amuleto, brachio annedunr.
Crocodili adeps vt ante didum fuos morfus fanat.
Murium morius murium combuftus puluis fanat.
,

A Muribus permidi,eorundem cinerem infpergunt an-

tequam carnem exedat.
Os cordi6 cerui venenata: cauda: ceruinx depaftatx fuc-
currit. SerpentuaxungiaetiamcSmendatur aduerfus fuos
morfua.Contra idus lerpentum, capita ferpentum trita, vel
exta illorum, prxeipue rcl impolitum.
Scorpiusipfe,quiidum vibrauitjtritusj&perculToloco
impofitus.fux plagx remedium cft.ob exeam quandam na-
turaru difeordiam vnde profcdu malum, inde emanat re-
,

medium. Sic etiam oleum Icorpionis aduerfus fuos idus.

Sic aliquando gemi nata, commixtaqjcontrarixfaculta- .

tisvenena remedio fu nr non exitio:Fueruntqui Bubone

,

peftiferumexcifum&cxiccatum puluenfarunt, &infedis

exhibuerunt, non ablimili modo , vt fcorpionis oleum con-
tra venenum fcorpionisadminiftratur, atq>lic venenum li-
bi congeneris veneni exterminium molitur.
Qucmadmodu ab ouo frigore congelato perimpolitio-
nem in aquam frigidillimam ad tempus, frigus inftar glaci-
ei extrahitur, & in inrcgru rcftituitur,ita et membrafrigorc
vitiatafanatur.perimpolitioneaquxfrigidx niualis: Ira fri-
gus extrahit frigus. Simili modo,mcbrafupramoduinca-
lelcctiarcftauratur,pcrappofitioncfpiritus vinircdiHcatif-
,4. =*. " L z limi,
 .

8* Antidotar.ii'
fimi, (quimerusefiignisvclfulphurisquintaEflcntiaj fic’

calor vi magnctica extrahit calorem;.

Notandum Ex chiromanticis
: lineis Remedia homini :

eonuenientta fciri pofiunt i Ita qui Lineam Archite&am

in manu habet, ille obnoxius efi colicar, Sc ex
illa moritur r

Ideo Linea Architetta in Herbarum foliis* Medicina in co-

licaeft. Sic Linea Anchoracft Linea Apoplexia:: Ideo li-
nea Anchorain Acoro efi Medicina Apople&ica &c-

C A P '
V T VII-

De EUMtone & collettionc.; (Jttcdic Amen-

torum,

T)Harmacopaeu*, artis fu* qui vult effeperitiffimus, triabenenofle'

A debet, primo fimplicianempe Medicamenta rite feligere, fe-
cundo eadem prarparare , Tertio componere- Eledio prx—
nuntiat cognitionem , vix enim a malo bonum iecernet , illudque feli-

gct.nitt vtrumque noucrir. Praeparatio quoque fupponit induftrium

artificem qui in arte diu exercitatus , multis modis, aqua igne , manu
, ,
<

fimplicia maligna caffigar, bona roeliorareddit, impura depurat, imbe-

cilla valentiora&efficaciora efficit. Compofitio autem fine ele&ione*

& praeparatione nulla-fimplicium namq, cumulus confufio, non com-

pofitioeft. Deledus Medicamentorum, primum pharma--
copceoru-TOofliicium,definiturquodfitboniamalodlfcre-
tio ac diftin<fiio,noxiiab innoxio, malefici a benigno. Be-
nignum Medicamentum purgas, quod clementerpurgat,.
dicitur, fimulac placide aluum fubducit, talis efi mana , caf-
fia,Thamarindi,Rhabarb.&c.Malignum &infalubre,quod
violenter trahendo purgat,noftraq; corpora cocurbat. Me-
dicamentum malignum diciturduplex Vnum quodtoto’ :

genere tale , alterum vero quod Ipecicaliqua tatuui tale efi.

Defixi.

Digitized by Google
 Me D ICO-C H Y MICI Lib, I. //«

Defumicur autem cle&io purgantis medicamenti, ex-

ipfius EfTentia: feu natura &facultatibw Bonam velma- .

lam medicamenti purgantis Eflentiam, oftendunt illius

fubftantia, qualitates primje.feu temperamentum, qualita-
tes fecunda:, temperamentum fequentes , & difpoiitio ex-
trinfecusacquifita.
Subftantix nomine intclligitur materis commoderatio confi- &
ftentia.qux ab clementis certa inter fe proportione miftis.nafcitur, vn-
tle alia grauia,vel leuia, alia denfa, vel rara, alia crafla vel tenaia.aira len-

ta vel fiiabilia dicuntur. Ex quibus differentiis difpofttio quzdam na-

fcitur & virtus ipfi medicamento, per quam in eodem genere bonum
a malo diftingni poteft.-
Secundo fumitur dclcffus a primis qualiratibus hoc eft ,

a temperamento, cuius odo conftituunturdifferentix, calidum,

frigidum, humidum & ficcum
,
qjxfimpliccs qualitates vocantur, &
totidem com pofui\ calidum humidum,calidum ficcum, frigidum hu-
midum, frigidum ficcum quibus adiungitur medium tetnperamen-
,

rumfeutemperatum, in quoconfiftit hominis natura a qua cum varie

recedant alixtcmpcraturs,quxdam vno, qtixdara duobus, quzdam
tribus &
quzdam quatuor gradibus, ob eam caufam gradus varii ex-
cefTus diltinguuntur. •

Medicamentorum ele&io tertio fumitur a fecundis qua-

litatibus, quarquatuorpotillimu generibus diftinguuntur.-
Etenimaliztadilesfunt.aliz odoratiles.alixgufhtiles.alixvifibilcs:
Audibiles omittuntur, quoniam ab his cerrus non poteft dcfnmi me-
dicamentorum dele&us : TadHcs dicuntur, qux tadus ludicro difccr-
nuntur, q turum alixlunt elementorum proprix, quibus fcilicet quali-
tates primz, calidum , frigidum humidum , ficcum ta&u dijudican-
, ,

tur. Alis temperamentum (equuncur,& dicuntur fecundz, quarum

ratione medicamentum grane dicitur, acleue, durum vel molle, len-
tum velff ubile,afperum autlcue,&c.-
Qiiarto fehgunrur medicamenta ab odore, quivaporofa
quzdam cfl fubftantia, quxarc odorabili expirans, ad nares delata &
iicnfumtnouet odoratus. Eiusautemtotfunrfpecies,quotfaporum;
L }
Odores
 ,

Antidotarii
Odore* enim faporibus proportione refpondent.abhifque denomi-
narionem plerumque mutuantur. Non ita tamen funt diftinCjc
fpe-
cic* odorum atque Caporum, quia fcnfiis odoratusin hominibus eft ad-
modum obtufus, hinc fit, vt mille fine odorum fpeciet.qui propriis no-
minibuscarcant: Generaliter tamen omnia odorabilia in
beneolen-
tia Sc graueolentia diftmguuntur.

Quinto a fapore de medicamentorum deletu fumi-

tur indicium certius quidem quam ab odore, quiafapo-
,

.rum quam odorum magis fintfpecicsdifcreta:. Eft enim fa-

por qualitas guftu perceptibilis, cuius noucm conftituuntur differen-
ti*, quarum tres a vincenti caliditate , a fubftantia vel craffa vel tenui
ortum habent, acer nempe, amarus, falliis, tres ab exuperante frigidi-
tate, acidus leuacetofus, aufteru*, acerbus, & tres a moderato calore,
dulcis, pinguis, infipidus, horum poftremus ad frigiditarem, dulcis Sc
pinguis ad calorem magis inclinant.

Medicamenta fexto (eliguntur a dilpoficionc cxtrinlc-

cus aequi lira, quae oritur a tempore aut loco. Mefueaddit
magnitudinem, paruitatem Sc numerum, hisenim medicamenti
qua-
litas validior aut imbecillior redditur, de temperiei
deledhi medica-
mentorum a colore Sc fono certa latis & vniuerfalis regula ftatui
non
poccft, perquam maligna a benignis difeerni queant. Cumenimpo-
tiflimum a fubftantia, temperamento &: facuitatibus
benigniras vel
malitia medicamenti pcr.dear, in lingulis coloribus
frigida dulmida,
calida ac ficcarepcriuntur, nec colores ipfi medicamentorum
tempe-
ramenta infinuaot poteft enim facilimc calor medicamenti extrin-
:

fecus immutari. A fonoctiam vtacolorcinccrtillima cftbc-

nigniratis vel malignitatis medicamentorum
indicatio.*
V niucrfalis n.non eft illa dignorio.fed particularistantu Sc exacciden-
tiin quibuidam,vt in ca(Iia,carihamo,& paucis
quibufdam.H^cin ge-
nere dufta funto de cle&ionc medicamcrorum
,
quomodo autc inlpe-
cic & parci culatiter id fiat, hoc perquirere poteft
le<fto 4 apud varios
de his dicantibus medicos , nunc de rempore colligedi
medicamenta.
De tempore colligendi medicamenra,inquiunt Galeni-
«‘tria fcitu dignilliroa fint
:
primum quando funt colligen-
• da.Sc-

\
Digitized by Google
 Me djco-Chymici Lib. I. /7
da.Secundum, ad quod vfque tempus vis eorum integra
perduret. Tertium, quo tempore melior acvtilior exiftat.
Quidam enim recentia meliora funt.quatn vetera Alia contra, ve-
:

tera, quam recentia: medio tempore. Primum quod attinet, me-

Alia
dicamenta poiTunt colligi, quando eorum vismeliotacvtiliorcft. Ve-
rum cnimuero non xque ac vno Sc eodem tempore omnium ftirpiuin
partes cflicaccs funt & falutares. Nam alio tempore radices, alio cirfi
(eu caules, alio folia, alio flore s Sc frudus, (emina, fucci, lachry mz col-
ligi debent (icque radices lingulis anni confticutionibus pofTunt col-
:

ligi Sc non autumno tantum vt placuit Diofcoridi, Auicennx Sc aliis

multis .-Neque etiam vere (olo,vt voluit SaUdinus;fed nonnulli quo-
uis tempore effodi queunt & colligi , qux fcilicet femper vegeti lunc
Sc fucculcnrx, licet caulis aruerit, cuiufmodi funt radices buglofli acc- ,

tofi, Glycirrh. Apii,rufci, Cyperi, cyclam: liliorum, althez &

aliorum
quamplurium. Nonnulli cum ptimumfuis foliis exuuntur, quo vide-
licet tempore vis plantxconfug t ad radicem, tuncq; magis perco&us
;

cfl humor, quam alio tempore vt Enula Campana, Angelica, paeonia,

brionia,buglo(Tum. Qoidam veroeuellendi ac colltgendzantcqua
in dolones, folia, flores & femen tota pianti vis abeat, vtpolypodium,
iris, figi Ilum Beati Marii, gentiana, fatyrium-.quxdam tamen verefic

autumno collegi optimi funt, vt radix ait hei. liliorum, acori, erin-
giorum,oxalidis, raphani Sc multorum, qui copiolum naturalem fuc-
cum continent.Stipites autc Sc caules colligendi funt cum perfedti fue-
rint:folia& flores antequam fponte decidant, femina cum ficcari coe-
n. magna ex parte perfe&afunt.-fruttus
perint &antequ i excidant, tunc
vbi maturuerint fucci herbarum & foliorum germinantibus adhuc
:

cauliculis.Laehrimx veio eliciendi Sc exprimendi incilo caule per

adolefcentiam, vtverenouo, ancillatis initio, duminlbpitem luctus
afccndit. Omnia veio,fi heri poffit, caeli conftitutione ferena colligen-
da funt.confilio Oiofcoridis.
Quamdiu autem vis medicamenti non modo purgantis,
fed etiam alterantis &c roborantis perduret, nen definite
flatui poteftaciudicari. Cum enim fuafit cuiufq; itas, &fuum
ac lingiilisveruftumacrecens.noidemeft omnium durationis tempus.
Nam Rhabarbarum trium annorum adhuc recens eft ac mafculum,
hoceft
i85 Antidotarii
Jhoceftpotensac validum. Alia citius exolefcunt,vt ex radidbnsqtli:
itenuesfunt fubftantix rarx,veluti radix Afari.fatyrionis.phu, quae effi-
caces &: valentes anno tantum durant. Nonnullx quinque velicxjvt
Ariftolochia, Cypcrus.Rufcus: Alix decem vteentaurium minus. JEt
vt placet Theophrafto , alix triginta annos durant vt veratrum, alix
quadraginta, vt Chair.xleo niger, &
quxdam centum, y t elateriuro,&
fi veranarratidemauthor.clatcrium repertum eft ducentorum.ann.o-
rum.quod optimum erat ac pretiofum.
T crtium fupereft inueftigandum
quo fcilicet tempore
,

vis medicamentorum purgantium fitmelior, cum alia recen-

ti» fine meliora, qttam vetera, alia contra, alia xtare media. Atque vt
hxedignotio certalit.&eledio optima fiat, defumidebet ex quibuf-
dam faporum differentiis &C ex fubftantix varictare, quibus iudican-
dum, recentia quxdam vetuftis eflemciiDra,vtftvptica : vtamara;Qux
cum propter inficam ficcitatcm mala fint, vetuftate fiunt deteriora,
quia liccitas in his tempore augetur. Recentia vero humiditatem ob-
tinent, qux in ipfisexceiTum tum caloris tum ficciratis temperat. Quae
etiam virture imbecilla funt, vtdorcsviolaruro,borraginis,hyacintho-
rura,buglofli,rorifmarini,velqp»rum in fuperficie virtuseft-oofita.ob
idque faci'e rcfolubilis, propter fubftantix rariratem,ea recentia vetu-
ftts funt meliora, vt flores pene omnes, quorum prxferrim odor citd

perir. Contra vero verufta quxdam recentibus meliora funt, primum

quidem acria , qux tenuium funr partium , quia igneus calor in fuperfi-
cie pofirus ,a quo mordent & vrunr, vctuftare expirar. Qux vero acri-
monia intus remanet, tempore mitefeirae frangitur, vtdeE phorbto
narrat Galenus. De allio Zc cepa non eft eadem ratio, quoniamacri-
monia a calore eft cum humidirate multa cotuun&o.quaaflumpta,
redduntur acriora: proinde recentia funt meliora. Secundo qux va-
lidam habent a temperamento virtutem, &
difficile refolubilem,ob
fubftantixdenfitatem, nec in fuperficie pofitam,fed intus reconditam,
ea vetera recentibus funt mcliora. Qux enim in his eftexcrementitia
humiditas, ac fuperflua.rempore abluuntur, manente naturali, obfub-
flantixdenfitatem. Media vero xtate multa meliora 1'unr. Primo dul-
cia: Secundo infipida; Tertio falfa. Dulciaquidem, quia recens colle-
ga ob hunaiditatem multam indigeftamfiatulenta funr, vetuftate veto
amare-
\

’
Digitized by Coogle
 :

Medico-Chymici Lib. I. 8?
amarefcunt. Infipida etiam recentia humore fuperfluo abundant a
quo naufeabunda, antiqua vero exanimata funt.
flatulenta funt Sc
debent efle Hzcenim
Salia denique nec valde recentia, nec vetufta :

propter au&am &

abfumptam humidiratem propriam
ficcitatem
&
amara fiunt acria, proinde deteriora, illa vero propter fiiperfiuam
humidiratem ventriculum turbant ac fubuertunt. Antiqua aurem
& recentia pro cuiufque natura, non ex dierum, menfium, vel anno-
rum pari numero funt intelligenda; Vndevetuftum ac recenj in om-
nibus zque ftatui non poteft, cum non eodem dierum numero omnia
perdurent omnino.fed alia citius,alia tardius fenefeant.
Nec parui momenti erit medicamentorum purgantium dele&um
obferuare ex loco, quare paucis abfoluemus.
Locus in quo planta Sc medicamenta a plantis defumpta proue-
niunr, vel eft congeftitius, & fimo, coeno , terrifque halitibus confpur-
catus, vel liber ab omnibus olidis inquinamentis , vel calidus aut £rigi-
dus , humidus aut ficcus. In loco libero, cloacarum fentinam Sc fordea
non admittente.plant; medicamcntolar.atque etiam alimentares pro-
prietatem acquirunt fuo generi &propriznaturz debitam ac conue-
nientem , dum naturali iua facultate attra&ricc humorem ex terra
libi familiarem attrahunt, &
in fui nutricatum conuerrunr, vt quz dul-
ci gaudent humore, dulcem, quz amaro,amarum,quz falfo Sc nitrofo,
falfura Sc nitrofum. In loco vero no libero Sc coa&o, vt funthorti fub-
urbani, qui magis fimum quam terram redolent , alioqui melones, cu-
cumerefque alere minus idonei, non fuo generi, vel naturz debitam,
fcd rei admixtz.vt fimi vel alterius rei acquirunt proprietatem.Proinde
melones, la&ucz, aliaq^ olera, quz in eiufmodi locisputidisaluntur,
inlalubriores: Et omnia medicamenta quz in loco libero nafcunrur,
meliora, &
potius eligenda: Qnx vero immoderate calida funt, in lo-
co calidiore nata, deteriora funt, frigida in frigidiore. Loci enim ad
plantas fimilirudoqualitatem&malitiamintendit auget, diffimi- &
litudo temperat ac reprimit : V nde quz bumido abundant excremen-
titio, vt turpethum, hermodadyli, polypodium in loco humidiore

nata 8c educata quia propter humiditatem terrz decitas Sc acrimo-

,
nia retunditur, vt ex pyrethro, hydropipere Sc aliis quam multis eft
notum. Vicinia autem Sc focietas plantx vnius ad alteram qualita-
,
tem aliquando meliorem , Sc fzpc deteriorem efficit Proinde nec
' M
eft ad

Dfigitized by Google
go Aktidoiar ir
eftad medicamentorum dele&um afpcrmnda. Lupini enim vitent
meliorem reddunt, quod racemos ferat dulciores, fiiuxtaeamferan-
tur, Raphanus HermodadtylosiEpichymus exThy mo laudatur .-Im-
probatur qui ex ocymo: Polypodium quernum optimum eft: Quod
cx muris & pat ietibiis vetdftis colligi foler, damnatur. Calliaquoque
arborin agro fola, vel eiuldem arboris vnica liliq ia melior. Contra-
rium vcio de colocynthide.
A
loco autem fubfolari,fcu foli,vc! aftris quibufdam ma-
gis propinquo aut remoto, quxdam meliora exiftunr ,aut
deteriora. Sic fena Orientalis, Iris Illyrica & Florentina,
Angelica Hifpanica, Thymus Creticus, bitumen ludai-
cum, cuminum z£thyopicura, Petrofclinum Macedoni-
cum, capillus Veneris Mompellicnfis ftccchas Arabica,
,

opium Thcbaicum, amomum Scythicum, MafticheChia,

Pruna Damafccna, Manna Calabrienfis, Rhabarbarum,
hoceft, radix Barbanar,Arantiaexagro Narbonenfi aduc-
&a meliora, quam aliunde creduntur, ob terra» proprieta-
tem, &: caufae efficietis nempe caclcftis virtutem. Sed quan-
tum faciat coi leftio plantarum &mcdicametorum fecun-
dum aftra colle&arum , norunt omnes Medici , fano iudi-
cio praediti, de quibus vide Herbarium Do&oris Bartholo-
mei Carrichtcri, item & eius tra&atum dequatuor fpiriti-
bus mundi: lncoronam huius libri, quam hoccapite abfol-
uere volumus, dabimus Galenicis varia adhucmedicameta
a fimiluudine juuantia deprehendimus enim ex hac Ana-
,

tomia,fimiliacuraii iimihbus.
Arfenicusvlceribusarfcnicalibusfubuenitrintcromnes
fru&usaqux, non eft maius venenum, quam in materia Rc-
finorum, &omnisvcnenofitas, Refinorum, confirmante-
Paracclfo, confluxit in Atfenico, tanquam in vnum cor-
pus.
Aconitum ex vino tepido datum perculfis a vipera aut
r fc orpion

Digitized by Google
 Medico-Ch ymici Lib. I.

Icorpione falutiferum ede expertum cA a nonnullis medi-

cisperitiffimis,adeo venena plerumque venenatis feu ve-
nena.
Boletus ceruinus fungus eft, quem ad res vencreas adhi-
bende femine eius genitali oritur.
Cancer, quia corpus ipGus tumet, ideo carcinomata &
perniunculos,cumdecodo meile lenit; fluuiatilium Can-
crorum cinis vtiliter etiam infpergitur.
Cancer item viuus, ligatis chelis cancro imponitur,
donec moriatur: Ita cancer cancrum interficit, qui fide
exulceratus, pofteaquoduis opodcltoch curatur.
Cardiacam tollit puluis cordis perdicis.
Capilli hominum fi dcftillentur, egreditur fuccus, qui
capillis prolongandis inunftione prodeft.

Cerebrum fuilhim, phreneticis prodeft: Ideo etiam ii,

quiroemoriam amiferunt,cum juuamento vcfcunturcc-

rebro porcino, cum myriftica & cinamomo aromatifato.
Cor motacillae cum fucceftu appenditur in congela-
tione,vbi cor riget.
Cor hominis in cardiaca &fyncopc corroborat edentia
praeparata de cordis ccrui ofiibus.

Coli cruciatus demulcet particula de vmbilico infantis

recenter nati, in argentea capfula, vel annulo inclufa,&
itagcftata vt carnem attingat, ccrtiflimo experimento ac-
ceptum.
Cranium & cerebrum hominis epilepfiar fubucnit, fu-
matur aurem pars anterior, nonpoftcrior,&fceminsefoc-
mineummarimafculum accommodetur.

N
M a Cucu-
 a

9t Antidotarii
Cucumeris fru&us maturi, Ieuitercontre&an-
fylueftris
tem maculant, dum de fc folo ta&u fuccum eiaculantur:
fic huius coagulati fucci feu elaccrii vfus , hoc Magico indi-
cio, ferofos numores corporis humani vehementer cx-
purgat.
In dyfcntcria maximo cum juuamine adhibetur rubra
illa medulla , quar in lapicidinarum junduris repericur &
eruitur, vulgusjecur lapideum vocat.
Epilepfia, Alcis & Hirundines corripiuntur .-ita etiam
contra eundem morbum fpccifice inftar Amuleti condu-
cunt Alcis pofterioris pedis dextra vngula, quam auriculas
finiftrae ingruente paroxyfmo immittunt, feq; hoc pa&o

paroxyfmo liberant: Ex hirundinibus aqua AntiEpileptica

fipgularis paratur.
Fcetum excludit exuuii ferpentis cingulum, quo fi in-
ftante partu nudum grauidae corpus cingatur, feliciter eni-
titur. Flauam bilem expurgat Rhabaibarumciufdem co-
loris.
Fungi in agro Neapolitano prope vrbem Sanam, quo-
tannis e lapidibus terra faltem obrutis cnafcuntur, qui
ficcati &
puluerifati pondere drachmae femis, inaqua ap-
propriata mane & vefperi exhibiti, ad miraculum om-
nem calculum comminuunt, & inftar farinae expellunt.
Gladiolus tufus & impofitus, fpicula Sc fpinasextrahit
afimilitudine.
Globus feu pila a fcarabaeo conglomerata fuppofita , ex-
trahit globos plumbeos e corpore.

Haemorrhoides in locis obfcaenis fe manifeftant fanan-,

tur a fcarabaeis inexcrementis equorumlatitantibus, inci-

nerem prius rcda&is & infpcrfis.

Hydro-

Digitized by GoogI
 Med ICO Ch Y M IC I Lib. I. 55
Hydrophobiam tollit inopinatas , fubitusque impulfus
inaquas: Ita metus metu difcutitur.
lecur lupinum confert lecinoris infirmitatibus. .

Lingua: Hircina: femen , Echium , viperinis capitulis fi-

milcrldeo viperarum , cecerorumque fcrpentum moriibus
medetur, & prophyladicum eft Medicamentum.
Lumbrici maioris &
minoris mundi lumbricis hominis
medentur: Eiufmodiautem vermes exficcati, 8£inpulucre
redadi , propinati ac in ladecaprillo cxhibitilumbricosin
ventriculo & intcilmis morantes incerficiunc > & e corpore
cijciunt ac expellunt.
Lubricus viuus per viginti quatuor horas Panaricio cir-
cumligatus,donec moriatur interficit ipfum.
,

Lupus corporis humani curatur beneficio vnguetorum

,

& cataplafmatumc came & pinguedine lupina prxparato-

rum.
Matricis Gallina: puluis in collum matricis iniedus.eiuf-
dem fiuorem exiccat.&ftcrilicatemfceminisinde cauLcaiu
tollit, & conceptionemiuuat.
Mammarum muliebrium fifluris medetur inundio Glu-
ex vberibus vaccinis prxparari.
tinis
Nafcuntur in podice veluti frudus mori cruenti, molles,.
&infcroto, quiex fruduummori frondiumque puluere
,

*
fanantur.
Oculi bouis humor cry ftallinus deftillatus * omnibus os-
culorum vitiis medetur.
Pedum anferinorum abfirada cutis pedibus refrigera-
tis(vt & Panaricio) fuccurrit,cum Artemifia fiat decodum r
quod vtiliter imponitur.
Priapus tauri aut ccrui penis
,
aufert , & Venerem
fufcitac: Horum enim animalium natura luxuriofa.
M 3 Pro-
£4 Antidotas.ii
Profluuium menftruiimmodicum.dum purus fanguisfi-
mul effluere incipit, fiftunt tres vel quatuor gutta: purilflmi
illius fanguinis vltimo effluentis, feminae patienti infeia: in
vini vel cereuifiae potu exhibiti.
Pulmo vulpis afflido pulmoni prodeft.
&
Renouat noftra corpora iuuentutem reflituunt,qux-
cunque animalia habent in fe virtutem renouatiuam , vt de
Vipera & lerpentibus traditur.
Sanguis e naribus & venis profluenstorrendo friabilis
,

fadus,narium &vcnarum H^morrhagiaminfufflatus &in-

fiittt. Datur etiam intra corpus.
fperfus
Similiter fanguis e vulneribus effluxus calide vulneri i-

tetum immittitur , vt nimiam Haemorrhagiam cius fi-

ftat.
Sagittas extrahitherba fagittalis in pratis ad ripas cref
cens,&: fagittam reprxfentans.
Scorzonerx radix ad ferpentis cuiufdam Scorzonc didi
formam efflgiata, contra ciufdemmorfumvnicum Antido-
tum.
Serpens fi filo lineo fufpendatur & fuffocctur funiculus
,

ille in angina & Apoflematib. faucium valet plurimum.

Contra Synouiam offertur ipfipatieti aliquid fupra par-
ticulam panis prxfentaneo fucccuu.
Secundinam fecundina lota ac in fidili torrefada,& dra-
chmx femis pondere in iufculo gallinarum exhibita , miri-
flceeducit.
Stomachi lupi corium gcftatu ftomachi iuuat digeftio-
nem: Ita etiam vulturis & oloris pelles ab alutario praepa-
ratae.
SpiritusTartarifcetor, fcetorem humorum putridorum
inpcftee corpore humano expellit.
' Tartt-

Digitized by Go.ogle
 MedTco-Chtmici Lib. I.. 99
Tartarus fcu fal vrinar hominis , contra Tartarum & cal-
culum Angularis eft.
T or mentilla: radix nodofa, tufa & impofita nodos in cu-
te tollit.
Torfionibus inteftinorum in colica conducit intefti-
nilupi exiccatum cinguluHU , vc & excrementa eius gc-
ftata.
Tumori feuGummt, quod noftris membris innafeicur,
difloluendo medetur Gummi illud e C erafo dcfudans,acc-
todiffolutum & appohtuna-
Variolis infantum , feminis Raparum Lentiumdcco-&
dum medetur a fimilitudine.
Vertigine non corripiuntur Dam* Sc ferpentes locain-
uia accedentes rideo illarum pinguedo fi de illa tantillum
temporibus illinatur, conrra vertiginem maximopere con-
fert: Vt& Ciconiarum eflcntiaQninta, fiqutdem ciconiae
longo tempore in aere in gyrum cucumuolitare confucuc-
runc.
Vitalis fpiritusfeu vitain mufculisformarefertanimam
argentum argentoviuofuper-
haleris, vtitaloqountur,feu
indu&umrvbi in fanguine refrixit, euanefeit, pundlim ve-
ro vel cacfim vulnerato , vbi in fanguine profluente apparet
fine mora patienti in potu exhibetur , non fine manifeito
iuuamento.
. Vefica Bouis omnibus veficar morbis medetur.
Vcficam fuis,quae terram non attigit,pubi impolitam r- ,

rinam ciere dicit Plinius.

Vcfica ouilla vel caprina cremata & expofea bibita, iis,
,

quivrinaminuiti reddunt, benefacit.

Vcfica Carpionis ficcata & puiuerilata , fingulariter
prodeflt
0
$6 A K T I DOT, MiDIC6-ChYM. LlB. I/
prodeft parturientibus inipfo enixu adeo Ixfis , vt aquam
continere non poflint,& vrinam inuitx reddant.
Cum veficis nigris in pedibus fubortis , vux verfx, fcu a-
coniti falutiferi folia nigra cum baccis lignaturam habent.
Cum hac herba Phaedro magnetice , vt & Paracelfus cum
perficaria , admiranda in deploratis vlceribus curandis fo
prxftitiflc affirmat.
VentriculusGallinxfiueCiconix,malcaffc&o ventricu-
lo fubuenit. .

Z ibetta Colicx ftercora expellit , &c. Sequitur liber fe-

cundus.

Digitized by Google
 97

ANTIDOTARII MEDI-
CO-CHYMICI
LIBER II.

DE QVIBVSDAM VEGET ABILIBVS.

C A P V T I.

De Exoticis CAlidis,vt Zingibere, Ca/angs, ZedoarU,dr

Cinnamomo.

Vpra in libris noftris Bafilicae Chy-

micar cxaminauimus quaedam tantum
vegetabilia , & mine ralia,fed nulla feci-
mus mentionem de Exoticis gummi 8c
refinis & c. Quod ergo pro fperc cadat,
initium fumemus a zingibere.
Zingiber vel Gingiber , Graecis TiPyl*

fites Germ.3tt3&<r. radix nemini hodie incognita. Nafcitur

in Arabia, &Troglodytica: inlndiatamencopiofiflime,
montibus vallibufque folo rubro. Radix illius rcpitgenicu-
iatis internodiis, folia arundinacea proferens,qux bis tcrue

in anno rcuircfcunt.Nafcitur in multis Indix regionibus fc-

' N mine.

Digitized by Google
98 Awtidot arti
mine, aut radice fatum. Opeimum cenfcrurquod exMala-
uar defertur, vbtfcequeiuuiimu elT&cura mulca coirrur, a-
lioquin minine bonu. Cum eruitur internodium radicis in
ferobe defoffo relinqui folet ad planrar perennirarem; T er-
ra namq; opertum anno fequentigerminar, & radices alias,
ac folia noua profert. Tenella radix in taleolas ft da eunt a* ,

ceto.oleo&faleinacecariisfuauitercdirut ; Adnostamcn
nonnilificcaaduehitur,autfaccharocondita : nullaenim
arte in noftro folo potell cicurari, quid vero lit diferiminis
inter Zinziber,2cdo3riatn & zerumbectm xapcrietur.
Calidum cftGingiber in tertio ordine, humidum vero iti
primo, qua: caufaeUcuccarieimifiprobeficcaium fuerit, lic
obnoxium. Arabia & Troglodycica: regionis populi foliis
gingiberis contra venena aliaq-, noxia in cibo &potu vtutur.
Radixipfavimhabetaperiendi,&cibariaconcoquedi. Ve-
nerem ftimulat. Ventos difeutit. Hebetudini vilus, qua: ab
humiditateprouen it. prodeft:aciemqj oculorum acuit. Ve-
triculi & iecocis humiditati eft vtilerglutinofis itemlcntisq*
humoribus, li duaru drachmaru pondere, cum pari facetiari
quatitarcin aqua calida bibatur, vt Conftantinuseftautor.
Portis Hippocraticus, Auguftani: Recipe Cinnamomi vnc.j.£. Zin-
giberis vncJ.Caryophyldrach.lS. Cardamomi, maris, Gran.ParadiH,
Galangx drach. j. 6. Se m. Anili drach. 6. vini lib.x. Sacchari albi lib.j.6.
potus fecundum acrem.
fiat

Alivs, Recipe Cinnamomi ele&i vnc.j.6. Zingiberis vnc. 6. Caryo-

phyl.drachJj.Gran.paradifi, Piperis longi an^drach j.mellisHb.j.6.Sac-
ij. Mifcc & fiat Hippocraticum.
charilib.'j vini rubri menfuras

Species pro clareto: Recipe Zingiberis vnc.vij. Cinnamomi 1.6.

Caryophyl Piperis iongi, nucis mofchatx ana vnc.6 Cardamomi ,Mc-
legetxanadrach.j.vini menfij Sacchari lib.j.fiat rlarerum.
Alix fpecies pro clareto: Recipe Zingiberis vnc.i;. Cinnamomi
nc.j.6.Caryophyl.nucismofchatxana vnc.j.Gran paradili dr.H.Gali-
6. vini opt.l.ij.6 Mifce &c Hat Clarerum.
gps fcrup.y.Sacchari lib
j

I
Digitized by Google
t
 Midico-Chymici Lib. II. 99
Diazingiber Nicolai.-RccipcZing bcm, Galang*, Caryophyl.
Cinnamomi, nucis mofchatx.Granorunvparadifi, Piperis longi, macis,
Cardamomi, fpic* Indicar.Rhabarbari Rofarum rubrarum ana G. xv.
,

Pinearum mundatarum vnc.fi. Pittaciorum drach.ijlcm. Anifi, fxnicu-

ii fem.Glycyr^iixx rafx, croci ana drach.fi.Sacchari albi quantum fufti-

cit. Fiatele&uarium. Conferuatur per annum. Stomachum confor-

tat.digeftiuamvirtutemadiuuar, vitiopciftoriscxfrigiditate valcr, re-

nes confortat.libidinem.potentcr incitat.
Confc&um Zingiberis eodem modo fit, vt Cinnamomi.
Morfellataalba: Recipe Sacchari clariHcati,& cocionis noper-
fcftxhb.j-agitetur optime cum bacillo, &poft longam eius du&ionem
addantuiZingiberis mioutim inciCdrach.ij. Deinde Sacchatum perfe-
re coquitur, &in raorfellis incidatur /
Galanga: Duorum eftgencrunvmaior ac minor, &vtraq>
in eodem folo prouenir.verum minor quae odoratior eft,lx-
tius&vbenusin Sinar u regione fruticat, maior in Iauarfc
Malabar. Eftq; duorum cubicoru alta, &fepc amplior, prx
fertim in pingui folo fara. Folia ei longa funt duorum fere
cubitorum.fupernemultu, inferne minus virentia. Caulis
ex eorumdem inuolucris vcftitur, vt in Orchidum generib.
videturjflos candidus &: inodorus:fcmcnparuu.radixiuxta
caput crafla,bulbofa& arundinis modo nodofa. In reliquis
partib.zinziberiadmodu fimilis,fimiliterq; propagatur, ra*
diccncpenonfemine'.fataq;mirum inmodum luxuriat, ac
folobcicitriridi tamen videtur fimilior, no modo radice fcd
folijs& facie. Minor galaga palmos tantu duos alta eft,folifs
myrtheis,radicc nodofa & vitro faepius nafces Male nonulli
cahmu aromaticu & acorum cu galanga confundunt.Chy-
nenfes & Malabarefcsfrequetcr vtuntur galanga in cibis Sc
mcdicameris.Calcfacit &(iccat ordine tertio: ventriculu ro.
borat, colicos dolores fanat, flatus difeutit & frigidis morbis
fuccurrit. Seligenda vero minor, vtpr^ftatior.Comanduca-
.
lafcccentc oris halitu corrigi^ Coco&ioncftoroachiiuuat,
' N z & do-
ioo Antidotakii
& dolores eiufdcex frigida caufa natos fedat, acvniuerfunrt
denique corpus recreat & confortat, vcntofitatesdifcutit»
renum obftrud ioni & frigiditati confert matricis item in- :

flationibus,finguhus& rudus fedat. Eadem prarflat in vino

decoda & calida pota. Ventriculum enim iuuat, & eius fla-
tus didipat: Ex fucco plantaginis datur iis, quibus cor palpi#
tans micat: Bonum fanguinem quocunque modo fampra
fanat , naribus indita cerebrum corroborat
, ore detentum

naturamalacrem reddit.
Diagalanga Mefuasi Rcdpe galangx, ligni aloes ana drach. vj.
:

caryoph.macis.ligufticianadrach.ij zingib.Macropip. leucopi. calami

aromat.dnnam:anadrach j i?.calamint:ficcx,menthxficcx,cacdamo-
mi maioris, fpicx Indica fem. Apii, Foeniculi
, , Anifi , carui ana drachj.

Sachari albi vnc. x. mellis defpumati q. f F. Eleduatium. Valet aducr-

fuscrafliores flatus, acidos rudus, prauamqucconcodionem Item : a-
diones ventriculi & iecotis a frigiditate impeditas robuftiores reddit r
eafdemque emenda r.
Vinum Hippocraticum .-Recipe Galangx drach.iij cinnam. c~
ledi vnc.j zingib. drach. j.Caryophy 1. ferup. ij. N. M ofeha. fcrup.j.Sa-
chari lib.j. vini menfuram j F. vinum Hippocraticum.vt artis eft.
Vel : Recipe Galangx drach. ij. Zingib. vnc. i?, cinnam. vnc.j.Gra-
noram paradifidrach.ij Caryophyl.drach.j. Sachari albi vnc. viij.Vinr
optimi q f. mifce,cola , &
cum ladeamygdal. dulcium clarifica £
a. vel R. Galangx vnc.q Zingib.vnc. ij. Cinnam, vnc. iv. Caryophr

ync. ij.

Singula trita ac cribrata M. Deinde croci orientalis vnciara be-

ne tritam fcorfim feruabis. Claretum fadurus,mellis lib.ij.ad ignem 4iir
fidilinouoferuefacies:&cumfeullirccoeperit,auferabigne, parua &
mora interpofitadefpumato. Deinde menfuras ij.vini opt-accipies , &
admifcebi*eidefpeciebusv]BC.ij.Crocidrach.j. auramplius. Deinde .

perfacculuro colabit, cui pars fuperior line» fir,inferiorIanea per vnam

tertiam totius facci,aut paulo plus. Cum
vinum fatis colatum fuerit, fx-
ce» infundere poteris in hydromeli aut apomeli.vt vulgo paratur , vt
reliquum virium eft, in id deponat. Hocvino fi mulier vri debeat , aut
f dclica-

Digitized by Google
 MedicoChymiciLib. II. ior
delicatus aliquis, pro meile facharum pones : Alias galanga etiam feu
fpccics eiusin colica maximum funt medicamentum 8cc.
Zcdoaria vulgo & officinis, alias zador, zeduar, geiduar
& zadurx dicitur Arabibus. Mefue hanc radice rocundam
efleferibit, quaeque zinziberis faciem refert odoratiorta- :

me eft,vtcumq; amara, nec adeo, vtzinziber acris &: calida.

Deuehitur e Sinarum regione & ab extremis Indiae fini-
bus. Affinis eftZerumbetho.fed vulgatior Sc notior; verum
vtraq; planta Europ^is integra fere inuifa. Cyperozcdoa-
riam fimilem eflelcripfit Auicennas, aliicofto.de quo ali-
bi. Omnia vero aromatica, &: viribus, quam vultu limilio-

zcdoaria ordine fecundo, flatus difeu-

ra. Calefacit, ficcatq;
tit.animaliuvenenatorum morflbus medetur, colicis dolo-
ribus opitulatur, alui tineas enecat, &c antidotis optime
mifcetur.
Vinum Zedoarticum : Recipe Zedoarix, Cinnam : ana vnc. 6.

Galangx drach.ij. M. F. puluis in facculo ligandus, atque in doliolo

mufti co&i pleno fufpendcndus.
Species pro vino zedoartico: Recipe zedoarix drach. vj. Cinnam,
vnc.iij. Caryophyll. N. Mofcha.Gran.Paradifi, Cardam. ana vnc. £.
Cubebarum, piperis longi ana drach. ij. contunde ctailiufcule, mifce

pro facculo.
Vel: Recipe Zedoarix drach. j. Cinnam, vnc. ij. Zingib. vnc.0.
Caryophyl. Pipetis longi, Cardamomi, Cubebarum, Galangx gran.
Paradyflanadiach. 1?. Trita M. Crafs. pro facculo. Oleum ad capitis
dolorem a caufa frigida. Recipe Zedoanc, Ladani ana vnc. j 1$. Caryo-
phyll. Galangx tantundem, Mafticis, Cinnamomi, N. Mofch. ana
drach.j.ReiinxTerebint.lib j.fucci Ebuli, fucci cucum, fylueft. ana
vnc. j.Terenda terantur , & vitreis organis dcftillentur (ecundu artem.
Zerumbet, flue zurumbet, zcdoaria & zinzibcr plantas
funt peregrinx& cognatx, fedvix cognitxomnibus om-
nes. Nam ex Arabibus Serapio, ex authoritate fua aflerit
zerumbet radices efle rotundas, ariftolochix fimiles, colo-
N N 3 re Sc
io i Antidotarii
re Sc fapore zinziberis. Et alibi fcribit arborem eflc ma-
gnam inmontibus Indiarum Orientalium. Auicennalib.
2 ait Zerumbct dTe lignumcypero (imile.
. Nonnulli pu-
tant efle Arnabo, cuius meminit Paulus JE.g in. falluntur
tamen, nam Arnabo multorum opinione, arbor procera
eft, fuauiffime fragrans, vel vtaliisplacet, planta quidam
nunc illo nomine incognita. Zerumbct vero graminacea
ftirps eft:, quae partim feritur in prouincia Malauar, partim
fponteprouenit quibufdam fyluofishuiufceregio-
in locis
nis, ibique zinzibcr fylueftre vocatur. Eiusfiquidem vul-
tus vt & radices cum zinzibere magnam habent affinita-
tem : n Zurumbet tamen omnia maiora, nam folia longio-
I

ra fun t & latiora, Sc radices craffiores, qua? erutJt concidun-

tur & ficcantur, deinde in Pcrfiam & Arabiam deuehuntur,
vnde poli inEuropam. Zerumbct inopia, zedoaria rotun-
da poni re&epotcft, nam planta vt nominis, fic virtutis 6c
forfan generis eiufdem non male putatur, non fecus quam
cyperus longus & rotundus. Commendatur plurimum
Zei umbet aduerfus venena, & ad cor exhilarandum, atque
ad partes interiores roborandas & confcruandas.
Cinnamomum Grarci & Latini appellant , officina:
Canellam. German. <£atuO Arbufcula eft fui generis, cu-
ius cortex eiufdem nominis ad nos adfertur. Arbufcu-
la hic deferibitur breuis, reprefta & humilis, furculofa,
duum cubitum altitudine, nec amplius, afpe&u arida,
folio origani,quum viret parum odorata, fterilefcens
imbre. Cortex detra&us reponitur, vt arefeat, ante enim
gignitur, torridus, nigricans, varius,lcuibus internodiis, qui
nullaei vis nec gratia. Probatur cortex qui in planis ru-

ptus puluifc.ulum odoratum exhalet. Ac ccrtiffima eft

probatio &
xftimatio, nc (it fcabcr, atque inuicem tritus
r con-

Digitized by Qoogle
 Medico Chtmici Lib. II. joj
contumaciter hietur & inhorrefcar,gultumordax,&Uum
falledineferuens.Reprobatur mollis vel albus, bu nt aurem
multxcius fpecics.vt Diofcorides quoque tellatur: Prxfcr-
tur Mofyleticum, quod cafix, cui Molyliti nomen elf, limi-
lirudineaccedit.quodnoshodiehabemus. Reliquaquinqj
genera, vide apud Diofcoridem. Elf enim motanum.afpe-
riuscralfiufque,colorefubrufo. Tertium nigricans, odore
vehementer jucundo, quicaliamxmuletur: furculofum,
paucioribus geniculis interlfin&um. Quartum fungo-
fum, candicans, alpeftu tuberofo vilique protinus fra-
,

gdc, radice grandi, cadam redolente. Quintum corti-

ce rufum, cafix colore aemulum, folidum firmumque, ta-
&u neruofum, odore calix rubrx, Itirpibus craflis. Sex-
tum in Syria nafcitur , quod caryopon vocanr, multum
a veri Cinnamomi furculo differens
,
gratia tamen vici-
num. Septem a locorum differentia numerat fpecies Ac-
tius.
Cinnamomum omne, ait Diofcorides, excalfacit, emol-
lit, concoquit, eftque diureticon. Optimum vero Cinna-
momum calidum eft & fi ccum in gradu tertio, tenuiumq;
partium.
Cinnamomum, quocunque modo fumptum fuerit,ca-
piti confert, delfillationes eius exiccando. Ventriculum
calfacit &c confortat, phlegmaticos humores difeurir.
Hydropicis & jecoris obftru&ionieft falutare. Vrinam
&menfes, potum vel ex myrrha impolitum, pellit. Contra
venena & morfus venenatorum fumptum confert. Magni
eft ad omnia vfus. AHeruatur autem commode hunc in
modum, vt docet Diofcorides : T ritum vino mifcetur, & in
palfillos digeritur, vmbraque Occatum reconditur.
\
•
Ad
io4 AntidotaUii
Ad vnguenta prctiofa expetitur oleum & eodem con-
ficitur.Caliginem oculorum, &craflitiemdifcutit. Lentigi-
nes Secutis vitia in facie extergit. Ad collyria vtiliter addi-
tur. Cum aceto quoque cutem purgat.
Ex eodem conficitur confedio, Dia Cinnamomum ap-
pellata, cujus compoficionem docet Mefue. Confert ea ad
abundantes ventriculi humores, & in eo putrefa&ionem.
Phlegma digerit, & digeftionemadiuuat.
Oleum Cinamomi.
Oleum Cinamomi legitime praq^aratum, inter efficacifi
fima confortantia fpagyrica referri poteft.
Etlicet eius prxparandi modus cuiuis in Chymicis ex-
ercitato fit tamen obiter admoneo , aromata
obuius.- hic
deftillanda in puluerem non efle redigenda, vt quidam
prarpoftere facere folent , fed tantum in rrufta confringen-
da, modicumque contundenda, alioquin dimidio minus
tibi olei fuppeditabunt, vtpericulo fa&o aliquoties fum
expertus.
Hac via maior olei copia haberi poteft, quam vulgaribus
deftillationibus. Confra&um felc&iflimum Cinampmum
in retortam vitream immittas , Se in balneo vaporofo deftil-
les, tunc erit aqua & oleum firaul: illam aquam recenti li-
gno affunde & perge in deftiliatione,quam ii continuaueris
aliquoties dido modo, habebis magnam copiam aqux-&
olei, faeces in fundo omnin6 aridas fubnigras Scinfipidas.
*
Vires Scyfus,
1. Omnia principalia membra corporis confortat, inpri-
mis ventriculum frigidam, cor Sc cerebrum, anhclitusque
fcetorem abigit,eiufquefuauitatem inducit.
2 , In vniuerfum Balfamo naturali fficuti etiam oleuti}
Caryophyllorum ) rcfpon^ict, intus putrefadionem ar-
' cet:

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib» II. ioy
cet: Extrinlecus omnia recentia vulnera feu vlcera con-
folidat.
3. Tollit tulfimfrigidam,& capitis dolorem.
4. Cor exhilarat & omnia membra confortat fiillo in-
ungantur.
j. Prouocatmenfcs.
6 Partum promouct.
.

7. In deliquiis animi lingulare eft medicamentum: ficu-

ti etiam croci eflentia, per aquam vitis extra&a,furamaeft
medicina vbi aliquis quafi ad dcfperationcm e nimia trifti-
xia venir.
Dolis.
a.velj.gutt*evino,aqua melilTx, vel alia fpecifica.
Hac via vere ex omnibus aromatibus olea elicere poteris
longe efficaciora & fubtiliori quam vulgari via prarparata:
c caryophyllis fcilicet,nuce mufeata, macere, &c.
Hatc olea 11 in vfum medicum adhibere volueris, fiat hoc
aluo aperta, &grauidis vitra guttam non offerenda: vfus
olei cinamomi conuenientior hyeme quam aeftate.
Fuerunt qui mediantibus hilce oleis aromaticis calci au-
ri peculiariter przparato extraxerunt elfentiam coloratam

magno xgrotantium iuuaminc in vfum medicum adhi-

bitam.
Claretum: Recipe Cinamomi vnc. ij. Zingiberi», Galangx ana
vnc. j. Caryophyll. drach. ij. Granorum Paradili, Piperi* longi ana
drach. j. Mellis lib.j. 5. Sacharilib. ij. vinialbi menfuras IV. Alii cum
folo meile parant, & aliquid /pica: & N.Mofchacxaddunt,& cum al-
bumine oui clarificant.
Species pro clareto : Recipe Cinnam. Ele&i vnc. ij. Zingiberis
drach. ij. Caryophyll. Galangx ana drach. j.gran. Paradili drach. iS.Sa-

.chari lib.j.d, vini Mcnf.ij fiat claretum.

N O Claretum
tot Amtidotas.ii
Claretumfiuene&ar optimum: Rccipc Cinnam, lib. j. Ga-
langi.Zingib.Cardamomi gran.paiadili.Caryophyll. cnbcbatu, ma- *

cis ana vnc.ij. piperis iongj, nigri ana vnc. li. fpicx nardi, N.mofchatx
anavnc.iij.lquinanthi, croci drach. j. Tcranturomnia minuuflimc Sc
M Ne&ar ficfacies. Pone vinum totum in valis. Deinde fpecies pone
in aliquo panno lineo faris amplo & in barili quo nedtar tacere volo»
:

eris, pannum intromitte cum fpeciebus, ita quod laterapanni luper-

emineant aliquantulum fupra os barilis. Poltea in aliquo vafe pone
lib.av. mellis & fortiter cura vino mifce, ita vt totum fatis clarum- iit.

Tum vinum & polbemo vinum currv

fupra fpecies colando infunde
mcllc. Demum reiinqueeumpanno per bi-
claufa barili fpeciesineo
duum. Tandem aufer fortiter comprimendo :& habebis nedtar opti-
mum. Si vero pro principe aut diuite aliquo parare volucris, adde fra-

folii ana vnc. fr. mofchi drach.fi. &Ioco>

pra didtis, ligni aloes optimi,
mellis pone Ucharum minuti (Eme tritum in mortario.deinde folutura
in vino.
Syrupus de cinnamomo: Recipe mina coroneorum vel fyr-
cort. mali citri lib. fi.Qujntje eflentix cinnam. vnc. 6 . vel olei cinnam.
druch. ij. tindhnx auri drach.ij. M. optime vel; Recipe fyr.corr. mali
citri vnc. iv. Q.eflentiz cinnamomi circulatx vnc.fi. tindlurxauri vitae
drach. ij. M. pro lembus.
Aquaad pr^caucndam peftem ac venena : Recipe Cinna-
mom. Flauedinem citreorum, fummitates meliflx, femen Ange-
lib.).

li; Extilla ex 4. lib. maluatici, Sc rhodoftagmatis tantundem.

Aquaadcanuulliones; Recipe aqux cinnam. aqux flor, tili®

’
ana vnc. j. olei juniperi per ebullitionem aqux extra&i gutt.iv. olei
fuccini ferup. fi. fpiritus vitrioli gutt. ij. mifce & potui exhibe.
Aqua rartarea Paracclfi : Recipe cinnam. eledfci contuli lib. ji

aqux rofar.lib. iv. Liquoris tarrari corredti vnc j. M. Sc macerentur in.

B. M. perhora$24 Sc dcftjllentur: propria ei facultas ineftabftergen-
di, ventriculum roborandi & jecur, atque eorum compundlioncs fe-
dandi.
Diacinnamomum :
Recipe cinnam. drach. xv. cafiix lignex,
cymini, rad.cnulx ana vnc.fi.galangx drach. vi), caiyophyll. piperis -

longi, cardamomimaions,.minons,macis, zingib. N. Mofcha. ligni-

aloes, .

Digitized by Go
 :

Me d ico-Ch tmici "Lib. II. 107

aloes an. drach. iij. croci drach. j. facharivnc.v. mofchi fcrup. i), exce-
pta mellis dcfpumati lib. ij. drach. nx. coque, F. cle&uarium. Dofit
drach. j. ad drach. ij.
Confedum cinnamomi : Recipe cinnamomum a fuperiori
cortice excorticatum, quantum volucri*. Per parua fila inciditur
, in &
vafe xneo penfili fuper carbones ponitur, fuperinfundendo facharum

J cum cochleari ferreo paruo foramine forato. Et in principio, videli-

,

facharum fit lcuis conco&ionis.poftmodum vfquc

cet per tres vices,
in finem fortis, vas hinc inde
bene agitando, hoc tantifper continue-
tur,quoufquc fatis crafii reddantur. Quidam poft primam fachari
proiedionem, afpergunt zinziber puluenzatum, vt fiant fortiores»
acriorefque.
Syrupus cinnamomi cx propria aqua: Recipe cinnamomi
craflo modo contufi vnc. iij. vel iv. inijeiatur in alembicumfiiperaf-
fundendo aqux fontanae q. f. maceretur in loco frigido per biduum
vel triduum, deinde ftilletur.Huiusaquxdeftillatxaccipclib.j.fach.li.
P. &
coque in confidentiam ly rupi, qui cotum cinnamomi odorem ac
fap orem refert.
Ad hunc modum fieri poflTunc fyrupi ex qualibet aroma- comak
tum fpecie,ex omnibus feminibus herbis & floribus calefa
ciendi proprietatibus praediti.
Syrupus fimplex cinnamomi cum vino: Recipe cinnamo-
mi crafio modo contufi vnc. iv. Maceretur in vini Maluacici lib. ij. per
triduum, idque in vafe vitreo ad lentum ignis calorem: coletur, co-
latur® adde fachari lib. j. fi. lente omnia coquantur, & fiat fyrupus f.a.

fi vinum Maluaticum forte dcfidcrctur, ciusloco vinum album opti-

mum fubflituendum erit. Hic fyrupus ob fap oris fuauitatem aevei- '

litatem przftat cundlis aquis cinnamomi, quxcotdi funt appropria-

tx, muhifque aliis affc&ibus congrux.
Sic fyrupus N.Mofchatx confert ventriculo: fyrupus piperis quar-
tanis prodeft febribus. Syrupus caryophyllorum conducit ad lipo-
thy m iam, cordis deliquia, affc&us lethargicos , tormina ventris co- &
licam pafiionem.
Syrupus fimplex, alio modo paratus cum aqua vita:
Recipe Cinnamomi (aut alteriu| aromatis) vnc. ij. vel iij. Crafio
O 2 modo

Digitized by le
 io8 - Antidotarii
modo con tufam indatur in matraciuna, capax aut in vitrum aliquod
fimilc ac aptum, fuperaifundendo fpiritum vini fortiffimum, vt mate-
ria tres vel iv. digitos fuperemineat: Vafc optime claufo macerentur
omnia per triduum, aut quatriduum, in loco frigido, ne fpiritus vini
exhalet, &interca temporis aqua dotes ac virtutes cinnamomi extra-
het, iisq; tingetur & imprxgnabitur Tunc id, quod rindhim eft Sc cla-
:

refa&um, effunde; &vncns o&o liquoris adde tres vel iv. vnciasfa-
_
chari candidi puluerifati, dem fubic dto igne facharti in liquore illo dif-
foluatur: Sc accenfa charta ignis transferatur Sc admoueatur fpiritui
vini flue aqux vitz, qux li fuerit bona, Sc ab omni phlegmate feparata,
ficuroptima eius conditio poftulat in momento Hammam concipiet:
omnia inrerim continuo agitentur longiori fpatula, donccaqua vitx
exuftione illa tota coniumpta fuerit, & (yrupus in tundo remaneat,
cuius vtiqueguftus gratiflimuscft: vircfque ac proprietates eius adeo
funtefhcaces Sc prxftantcs, vt vel optimas cinnamomi aquas multis
poli fe ftadiis relinquat. Si eius vires fortiores reddere velis, aqua vitx
paulo ante, quam tota exuratur, fuffocanda erit patina argentea: vel
euaporatio fieri poterit orbe aut quadra argentea, &interclufoaere,.
aqua vitx in momento fuffocabitur: &itamulto fortiorerir fyrupus,
faporemque cinnamomi redolebit. Sufficit pro Doli fcmicochlcare
inomni cordis deliquio fipothymia, imbecillitatibus, cruditatibus Sc
,

quos huiufmodi remedium illico reftituit. Hoc

flatibus ventriculi,
medicamentum fingularcquoqueeftadaccelerandum partum in gra-
uidis mulieribus: fiex fimplicihoc fyrupocompofitum,&: ad certum
morbum, vt ad epilepfiam expugnandam, aptum reddere velis, cum
di&o cinnamomo fimul maceranda, adde lemen poeonix, flores tiliae
arboris exficcatos, &fi milia, procedendo in exteris, vtfupra. Dentur
dehocfyrupo cochlearia duo infanti veladultiori in infultu epilepti-
co, & mira prxftabuntur. Ad Apoplexiam Sc Paralyfin macerentur.
cum cinnamomo caryophylli, flores rorifmarini, faluix, Scci-
lendulxexficcati,& procedatur, vtfupra. Iraconfequen-
ter varii fyrupi ad varii generis a ffc&us
componi poterunt.

CAPVr

Qigitized by Google
 ‘
I

Medico-Chymici Lib. II. xoy

/ ^
*

C A P V T II.

DtCtryophyl. nuce Mofchatd, , C&rdnmoTno,ftntAh,

& pipere^.
C Aryophyllon quafi dicas Folium nucis, aut nucifoliu
,

Caryophilli funtgrana, quar Germanis vocantur SRe»

0(irt , hoceft.clauia forma , quod nimirum claui figuram

frudus referat; Nafcitur in Infulis Moluccis, lauri forma Se

magnitudine, foliisperficx , vel magis falicis, aliquantum
anguftis; furculis multis : florccopiofo, primum albo, dein
vircfcente,tum ruffefeete ; qui vbi folis xftu induruit nigri-
cat, & rudimetum quoddam frudus feu imperfedum fru-
,

dum & exficcatum refert, tanquam clauum quatuor velut ,

exertis apicibus in extremo cxafperatum. Frudus hic ad-

huc virens fuauitateomnesaliosfuperat erumpit in extre- :

mis furculis , claui modo , vnde vulgus clauum gyrofleum

vocitat. Redius enim claui cuiufdam refert effigiem quam
nucis aut nuci- folij , vt recepta videtur notare nomeclatio.
Nam Caryophyllumdicerc,nuci folium dicere eft. Calefa-
cit&ficcat vitra fecundum ordinem. Plurimus eft eius ad
efculenta condienda, &
ad medicamina vfus. Cordi ce- &
rebro benefacit ;Iecori& ftomacho auxiliatur: oris feto-
rem emendat , & halitumgratiorem reddit: codionemiu-
uat :oculorum aufert caligines, &
vifum acuit, Venerem fti-
mulat& obftrudiones tollit. Confedum ex caryophyllis
maximarum eft virtutum. Aerem peftilentem &: infedum
purgant. VndeTrochifcisproaerepurgandoconfedisad-
mifcentur.Suffitus eorum naribus exceptus catarrhum dif-
cutit, & cerebri obftrudiones aperit.
N O Clare»
3

Digitized by Google
no Antidotarii
Claretum: Recipe catyophyl.vnc.ij. Zingiberis vnc. ij. Cinnam,
vnc. iv.Galangx vnc. ij. fingula fubtiliter tritacribracaque M. Deinde
crcfci orientalis vnciam bene rriram feorfim feruabis. Claretum fa&u-
rus, mellis lib. ii. ad ignem, infi&ilinouofcruefacies: bullire &cum •

cacperic, aufer ab igne ; Deinde menluras ij. vini optimi accipies, ad- &
raiicebis ei de fpecicbus vt arcis eft.
Aqua ad morbum gallicum : Recipe Caryophyll. cinnamomi
ana vnc ij. N.Mofch. mnn.j. Eaqucomniainpulucremreda&a.raro-
que linteo inuolura bulliant in vini albi opeim. vnc. vm.aqux fontanx
vnc. iv. ad medietatis confumptionem , elautis optime rimis , forami-
ne in fummooperculircclufo, quofpirarepoflir. Vbi refrixit, expref-
fo in vinum linteo adde ligni guaiaci incifi lib. 6. macerenrurque ho-
ris xxiv. mox deftillet, igne lcui, aqua , qua Tumores a I.ue gallica

madefcanr purgato prius corpore Et fi robore virium valido xgro-

:

tus fuerit, fumac mane ad vnc ij. fin infirmus vnc.j. Hoc eodem mo-
do vtere ad Hydropem, &
ad venena. Diaphoretica eft aqua. Exca-
ryophyllisetiamdeftillaturoleum , veluti oleum gran. Iunipcri, item
Sc 1. artis ex ftonbus eiufdem acetum prxftantiflimum. Cum oleo fic
procede , R. Caryophyll. puluerat. lib. j. Aqux fimplicis vel quod
tnelius aqux vitx lib.vj. digere in fimo equino per 4. dies pofteadeftilla
peralcmbicum cum refrigerio.
Ballamus Recipe Caryophyll.N. Mofchatxanavncj. Cerxfla-
:

uxlib j. Terebinr. Clarie lib. j. iV deftillentur per retortam.-rcdiftilla

cum ctitisiateribus & habebis oleum Balfamicum.
Aromat. Caryophyllatum Recipe Caryophyl.drach. vij.ma- :

cis , Zedoarix , Galangx . fantal. citr. T rochifc. Diarrhodon cinna-

,

mom. ligni aloes, fpicxlndicx. Piperis longi, cardamomi major. ana

drach.j Rofar.drach.iv.GIycirthi: rafe, Galli, mofch. verxanadrach.
ij. folij , cubebarum ana ferup. ij.gr. v. Ambrx drach.j. mofchi fcrupJ.
Histcnuifl. tricis & cuna fyr.c citro, fachari albi an.q.f.pcrmiftis.fiat
ele&uarium.
Nux Mofchata nux , myriftica & Myrepfica ab odoris
Mofchocaryon Mofchocarydion caryon aro-
fuauitate , ,

maticum & nux vngucntariadiftaa pingui &oleofo, quo

0 madet.

Digitized by Google
 :

Me dic o Ch y mic i Ltb. II. iif

madet , fucco adeo vtin vnguentum exteri poflic Ger-

,
:

manis CU?ufcatcn. Nafcitur in Indiae partibus in Infula ,

Banda, vbi palla , & mag.s Buna palla nominatur. Arbo»

Pcrfico vulgari fimilis fertur , flore rofeo & nuce quae ,

membranolo primum vcfticur calyce , foliato, fiflili

,
per
extrema fimbriato flauefcente mox lignofo tegitur pu-
, :

tamine fragili cui comparilis fubeft globus nuclei vice,

, , ,

abvmbilicolaeuibus quafiftriiscxcrorfumvirgatus, fungo-

fo corpore , caeterarum nucum modo minime cauernofb
fed coalitu intus rariore, intercurfantibus venis rubris, can-
dicancibus intcrucnijs. Recens fucco madet pingui & o-
leofo, ita vcinvnguentumexprimi poflic, vndenomen et-
iam accepit : Odorem fpirat gratiflimum. Probatur re-
cens, quae cariem nonfenfle ponderofa, praepinguis, quae
,

acuta&a oleaginum ftatim humore remittat, colore in ru-

brum inclinato. Reprobatur leuis exucca, nigricans. ,

Porro duobus vcftira corticibus ad nos defertur quorum, ,

is qui nucem propius ambit, vt durus lignofus & inu- ,

tilis abijeitur, alter vero qui hunccircundat .-macis cftfcu

macer, hodicquc eo nomine officinis dittus fed noneft ,

hic extremus nucis cortex vt multi putant. Namprxter

,

huncadhucccrtius eft.vtfevidillc Valerius Cordus tefta-"

tur qui hunc in modum nucem myrifticam_. depingit:
,

Eftnux mofchara iuglandi adhuc m arbore cum omni-

bus corticibus haerenti magnitudine & fotma omnia fi-
,

milis corticem^ habens exteriorem carnofum craflum-

,,

que quale eft viride & carnofum illud hocmacereft, quod

deindelignofum corticem, nucleum ipfum, quem nucem
mofchatam vocant in fe continentem., ambit. Quales
, ,

fuerunt qui anno a Chrifto nato 1538. Francofordianx,

ex India ab Hifpano quodam afferebantur. Fuit haec
nux

Digitized by Google
 ,

tu Antidotarii
nux eiufqs cortex Diofcoridis tempore res adhuc noua , va-
de velut corticem alicuius arboris exiftimatum , macin in-
ter arbores deferibit corticem. Nux myriftica,fimilirer&
macis.ccmpcramccofuntcalido&ficco.Nuxmyriftica.fto-
macho , iecori frigido, & fplcni prodeft : in cibo vel per fe
fumpea, halitum oris commendat , conco&ionem adiuuat
ventofitatesdifcucitjlienemminuitaluiquefluxus coftipat.
E xdem vires maci tribuuntur eft tamen in operatione ali-
:

quanto fubtilius. Dvfenterix& matricis adfe&ioni mede-

tur. Sanguinem recentem gignit. Vcntofitates difcutit.Suf-
fitus aut puluis eius dolorem capitis fedat, ventosq; Phleg-
maticoshumorcs educit.
i
(

Oleum nucis mofcharx eodem modo fit.vt oleum macis. Ven-

triculum frigidum calefaciendo roborat, fuperfluosque eius humores
confumit, & inflationem tumoremque prohibet: flatas difeutit: coli-
cos dolores fedat : orishalitum commcndar,veficxaffc&ibusfuccur-
rit, trium autqnatuor guttatuminftar cx primo cochleari iufculi aur ,

vino cretico aflumptum.

Oleum nucis Mofch. al i ter. Recipe Tertiam vel quartam par-
&
tem aqux vitx deftillatz , nuces mofcharas minutim confcinde im- :

ponantur bocix omnia, ira vt per tres digitos aqux vitx, nucis mofcha-
rx partes cooperiantur : relinquatur in infulione horis vigintiqn atuor,
& aqua vitx colorem flauum acquiret, quam in aliud vitrum effunde,
vt prius, idque repetito toties, quoad colore non inficiar aquam vitx.
Quo facio aquam vitxHc coloratam omnem, in bocia , in balneo Ma-
rix fecundum artem deflilla , vr afeendae aqua vitx , & ofeum nucis
mofcharx remanear, in priore bocia in fiindo:& fic habebis oleum nu-
cis mofchatxpararum. Eodem penitus modo poceft cx omnibus aro-

matibus oleum diftillari.

Aliter Recipe nuces mofchatas quot voles , pulueriza,& affunde
:

dnasmenfurasaquxfimplicis pone in cucurbita vitrea , lutofapien-

:

tixoptime perlutata,vt (olent ij cucurbitas perlutare, qui aquam for-

tem parant poftea capitello imppfito, eodem luto perluta , fimilicer
:

Sc re-
J

Digifized by Gobgle
_ , __ v
 Medico-Chymici Lib. II. rrj

Sc recipientem tantum in iun&ura ) ne fpiritus euanefcant. Tum ita

(

ad ignem pone , Sc primo fac ignem lentum , fecundo maiorem tertio ,

fottem co modo,quofolent aquam forte diftillare :8c habebis oleum

,

optimum , fupernatans aquae in recipiente quod collige, & cft magna: ,

virtutis.

Puluis Magiftralis: Recipe Stxchadis,nucisraolchatx, Betoni-

cae,Rad. Betonicae, Scfeleos, maioranx, Ligni aloes, Caryophyliorum
ana drach. j. Mofchi , Arabrae Gr. ij.fiat putuis.
Puluis acfrcalfaciendum caput Recipe nacis Mofchatae, ma- :

cis,Galangx ana drach. ij. Granorum tin&orum, cinnamomi ana dr.

j. flor. Staechadis,
Rofarum , Rorifmarini Chamomillae ana drach. fi.
, j

cort. citri fcrup.j. Schxnanrhi, fpicx Geltiex ana ferup. fi. fiat puluis te-
nuiflimuj:quovtendum in declinatione lethargi , aut in fomno pro-
fundo, maximeA addatur caftoreuro, vel collus.
Morfclliad impinguanda corpora emaciata; Recipe Pul-
px caponum elixorum, pupxPerdicis ana vnc fi. Nucleorum pini, pi-
ilaceorumin vinomaluatico maceratorum ana vn. fi. Amygdal. dul-
cium vnc. j. Cinnamomi , Caryophyliorum, nucis Molchatx ana vnc.
j . fi. Sacchari fini. q. f. fiant f. a. morfelli.
Nuces mofchatx Indicx recentes condit^ ad nos Lufiranoram naui-
gationibus ex lndiaconuehuntur,noflrisiugtandibus amplioribus per-
limiles , cortice viridi , earnofo , Sc alio lignofo, inter quoseftmacis, Sc
fub lignofo ipfa nux mofchata. V alet ad cordis Sc ventriculi robur, Sc
intemperiem frigidam.
Cardamomum , Graecis, Latinis ^officinis communi
nomine appellatur. Germanis QfarDamomlin &c. Peregri-
na planta dt,nafcitur in India.eiufqueduotradunturgenc-
ra, maius vnu, quod Arabes Cacolaa quebir,& Cacula que-
bir, minus alterum, quod hayl feu Kakolahil appellant. V-
trumque ex planta cubitali & filiquofa nafcens,nonex ar-
bore procera^t quidam autumarunt. Leguminofa vero cft
illa,& vbiadoleuit, filiquas multas profert, Scfingulxfili-
• qua: mulca grana , cacolaa barbaris nominata quibufdam
,
' P grana
 & ,

114 A N T 1D0 T A Kfl

grana paradifi, tamen huius nominis dignitate infigni-
alia
ta circunferuntur, malagctara pr oumcia Mclegueta vnde ,

aduehuntur, di£a.Cardamomum,nuncnoiilIimumeft
vulgare, licet peregrinum atque medicis vfibus vtrumque
,

optati (limum: Sed minus,vtodoratiuscft, lic praltanuus,

Sr magis expetitum j maius, minus. Vtrumque cardamo-
mom calefacit, partes quae principatum tenent recreat, ca-
lorem natiuum roborat, flatus difcutit, & co&iqnctn iuuat.
De Santalis: arboris cuiufdam peregrina & procerxiu-
glandis ritu lignum ad nosdefertur,quod in InfulaTymor,
vbi frequens cft chandama, in Arabia Santal *,4n Europa
,

Sancalum vocatur: cuius tria dignofcunturgenera album, ,

pallidum vtrumq; in Infuladifita vberrimeluxurians & ru-

,

brum, q> alibi, nepein Infula Tanafarim proueni^vt ex Gar-

cia ab horto narratur, qui tantam affinitate eflcfcribit inter
arbores fanraloru,vtvix pallida a candida queat difccrni, ni*
fiforteabipfis incolis, qui eas arbores caedunncaefasmerca-
torib. vendunt. Facies, n.vtriufq, fimilis, folia cade, admodu
virentia, lfcntifci amula, flores exceruleo nigricates fru&us
,

ceraforum magnitudine, primum virides, tum nigri, fere in-

fipidi &facile dccidentcs.Pallida fcu citrina lantalorum ar-
bor, in locis apricis Ixtior proucnit.odot atior & pratftatior
eiufqj lignum albo, album rubrolongeprxftat. Rubrum ve-
ro inodorum eft,bctfilio valde fimile, fed non dulce eft, nec
inficit vr brafilium.nec ita durum ac ponderofum. Vires au-
tem eximias veteres fantalis dedere:Cor.n.& partes vitales
exhilarant& roborant, ait Auicenna: Calidis morbis, vt fe-
bribus aduerfantur.obftru&ioncs liberat, &: hepar valde re-
creant. Album frigidum eft&ficcuminfecudogradu. Ru-
beumaccitrinumfrigidafuntingradutcrtio , ficcaveroin
lecundo.Santalum eurinum fluxus fift it,&ventriculum co-
r fortat:.

Digitized by Google
 Medico Chymici Lib. II. nj
fortat.-Tricum ex ftillatitiorofarum liquore cordis calorem
impolita mitigat: Camphora admixta temporibus illitum,
dolorem capitis ex calore natumcompefcit. Sitim cum fac-
charocompefcit.fanguinem bonumgenerat,corc6fortat.
Santalum rubeum cumfolani fucco mixtum , podagram
adiuuat. Cum La&ucas fylueftris liquore ftillatitio applica-
tum iecoris arftum reprimit.
Oiatrion fantalon: W Sanrali albi.Tubri.citrini, Rofaru, Saccha-
ri candi.ana drach.iij. Rabat bari, Spodtj fucci,GIycyrrhizx,fem.Portu-
lacxanafcrup vj J5. Amyli, gummiarabid,Traeacathx, melonis, cucu-
mccis, ci trull i,cu curbi tx.fcariolx ana drach.j. p.
Caphurx icrup. j. Sac-
chari quantum fufhcit.Fiat eledhiarium. Aducrfus hepatis & ventricu-
li calorem vtilisefhprxterea mirum in modum tabidis
& regio morbo
correptis prodeft.
Puluis capitalis temperatus.-Rccipe Santalialbi,Rofarura,L*-
brufcx 3etonicx,flaechadis,Rad.Pfomx (aliiix,maioranx,caryophyl-
>

lorum.fandaracx ana drachj.Terantur tenuiflime.

T ragema hepar refrigeras, corrohoransque : Recipe fpec. Diarrhod.
Abb triafantali ana drach.j.fi.fem. Endiulx: cichorij ana drach.j.melo-
.

num , citrulli, cucurbitxanadrach jARofarumrubraiudrach.l'.San-

talorum omnium ana fcrup.j.Sacchari albiffimi vncv.mifcc, Sc fiat tra-
gema.
Puluis pro epithemate cordis refrigerans Recipe Satali al- :

ana vnc.fi.BeenaIbi,rubri,ferici grano tin&orioinfe&i,

bi, rubri, citrini
odis de corde cerui ana vnc.;. Sericum rainutim incidatur reliqua per
,
fe terantur:mifce,conferua in pyxide vitrea.

Puluis pro epithemate hepatis refrigerans: Recipe Santali

ana vnc.fi.Rofarum, coralii, (podii aua drach.j. caphu-
albi, rubri, citrini
rx fcrup.j.Terantur vt fupra.
Ele&uariumcor calidum aherans & refrigerans Recipe :

Diarrhodonis Abbatis fine mofcodrach. iij. fpec. trium fandalorum

vnc.j. fi.
confer.rofatat/yrupi violati anavnc.j.fi.fiarele<2uarium.
Conditum ad calorem iecoris: Recipe fpec. Triafantali drac
iy fpccicrum Diamarg. frig. Diarrhod. Abb. ana. ferup. ij. Conferux
P x Cichorij,
u6 Anttdotarii
Cichorij, violarum ana drach. ji. Sacchari albilfimi ex qua intybi , vel
cichorij difloluti quantum fatiseft, nempe ad vnc.iij J.fingun cur hinc
teflell* , qua: drachmas duas aut tres penderint. «

Tabui* Triafantali :
Recipe Spec. Triafantali vnc. fl. vel drach.
vj. Sacchari albi, in qua cichorii difloluti lib. &. liant tabui* fecundum
auem;poilcnt aduetfus iccoris & ventriculi calorem mirum in mo-
dum tabidis & regio morbo correptis profunt.
:

Tabui* & Hepatis refrigerationem Recipe :

conferu* flor.

Cichorij, Nenupharisanadrach.j Spec. Triafantali, Diatrag.frig. ana

vncij. Sacchari albi, in qua endiui* difloluti vnc. iv. fiant Tabui* fe-
cundum artem.
Trochifci fanralorum: Recipe Santalorum cirrinorum drach.
i). Gummi arabici, fem.Cirrulli ana drach. La&uc*, Portulae*, Tra- j.

gacanthi, fucci Glycyrrhiz*ana dtach. fac trochifcos : vtcre , vr

prius.

Cholagogum Qucrcetani :
Recipe fuccorum petfc&e depu-
ratorum, centauri minoris, rofarum rubrarum, pallidarum ana lib. j.
Succi Rad. Oxylapathi identidem depurati lib. fi. In quibus maceraad
ignem Baln.Mar.pcrtriduum. Rhabarbarielcd. vncij. Folicul.fenar
vnc. iiij. Cinnamomi , Santali rubri , Anili ana vnc. fs. H*c omnia in
vas vitreum indita maecrenrur& digerantur per tres dies r dein fiat
expreflio& colatura, cui adde Pups prunorumdulc.hb.fi. Sacchari
lib.j. Syrupi ex nouem infufionibus viol. &c muccag. fcm. pfyll.ana
vnc. iiij. coquantur lento igne ad mellitam confiftcnriam , cui adde
Scammonij pr*parati , vnc. j. Pulueris Rhabarbari Sc fol. fcn* ana
vnc. j. fi. fpec. Diatriafantali & trochifc.de Bcrber. ar.a drach. iij..
fcm. Scariolae, Portulae*, La&uc* ana drachm. ij. Fiat ele&ua-
rinm.

Puluischolagogus R.Rhabarb.Elc&i vnc.

.- iij. flor, violarum- -
drach. ij. Rofi pallid. Hyperici ana drach. j. fpec. Diatriafantali , ma-
ftiches , cinnamom. anafcrup.fi. Scammonii prxpar. ferup. j. facha-
ri violati vnc. fs. M. Fiat puluis r Dolis dracnm. j. fumatur ex iu~
fculo.
~
r Puluis

Digitized by Google
 Me D ICO-C H Y M I C I Lib. II. lly
Pulais purgans hydropicorum aquas: Recipe Afari, Me-
choacx, ana drach. Efulxprxpar. foldanellx anadrach.j.Spe.Diacar-
thamidr&ch.j.fi.fcamon. prxpar.foeculxbryonix &
ircos ana ferup.
i v. Trochif. dc Rhabarb. ac Euparorio ana ferup. j. fpecicrum trium-
i

fancal.Cinnam, macis ana ferup. j. Croci Martis drach. 1$. Sachari rofa-
tiad pondus omnium. Mifce F. puluis dofis drach. j. cum jufculoaut
vinojuniperino.
Extra&umcholagogumfolutiuum: Recipe, Rhabar.vnc j.

fcammon. prxpar. vnc.j.Spicx Nardi, lantali Citr-

Folior. fenx vnc. i v.
Cinnam. an. vnc.fi.Trochif Bcrbcruvncij. Hi* affunde fucciRofa:pal-
lidaiuopr. depurati q.f. digere, cola. Se exprime omnia calide per cor*
cular,fac extradum in confiftentia fapx .-cui addes xquali pondere cx-
trad: fiuc Efs. Aloes (eorfim paratam, M. & decoque omnia ad ignem
lentum, vfque ad eam confiflentiam, vt pilulam inde magnam, vel
duos minores inde formare poilis. Purgat fufficicnteromnes humo-
res ierofos, calidos 5c biliofos. Dofis ferup. j. i?. Si voles addes huic cx-
trado (loco aloes) extradi cafiixtamarind.&piuno. dulcium ana x-
quale pondus oxeradi ponderi reipondens, coquantur omnia in for-
mam opiatx. Dofis drach. i), ad iij.in forma boli vel fyr. violaceo.
Piper, Grxcis *%**&. Planta varie ab aucoribils frutlus
nomini non eft notus, eftque in triplici differentia. Aliud
enim eft album, aliud nigrum, aliud longum, fru&ushxc
diuerfitas colledionis ratione. Fru&us enim initio, vcluti
betularum groftulis non diffimilis dependet, quem
filiqua,
longum piper vocant. Habethxc filiquaintusparua gra-
na ceu mihi, qu^ in pcrfedu eandem piper euadunt,qu^au-
fta &: immatura adhuc collc&a piper albu appellantur. So-
le tandem affata &ficcatapiperapellanturnigrum. Deipfa
planta inter feriptores no conftat,quafivariqdiuerfis regio-
nibus piperiferx arbores nafcantur.ln India plurimx pro-
neniunr , Iocifque calidis , crepidinibus potilfinaum,locifq;
hominibus inacceffis , vbi fimix caucrnas montium & cu-
Aiculos incolunt. Plinius junipero fimilem piperi feram
* P 3 defcnbit
11$ Antidotarii
coparatcum fructu,
defcribic arborem, Philoftratus vitici
tum rchquo arboris habitu. De frudu vero Diofeorides,
Theophraftus & Plinius confcntiunt, vt initio deferiptus
eft. Decollc&ione piperis hzc traduntur: Accedctes ad ra-

dicem montis lndi,fa£tis fubarboribns areis, decerpentes

baccas arboribus interdiu adrepunr, &le<dum inibi piper
congerunt in accruos, quali rem negleftui datam zlrima- ,

tamque minimi eo proficiant: circumdantes vero fimiar,

atque inauiis abdita: vindemiam hanc eminus intuentur:
quum aducfperafcit,lndorum opus imiratx, bacciferos ar-
borum termites magno mentiendi ftudioin arcas acerua-
tim conferunt: ac vbi illuxit dies, piperis magnos cumulos
afportant.quos nullo labore, fednoftu partosconquifiuc-
runt. Tradunt qui nouum orbem dcfcripferunc.fruticem
piper producere, alba: viti infepibus proreprati fi milimum
vicinas arbores fcandentem, quiracemofum fruduoften-
dat , primum viridem necaliter quam in Liguftro coacer-
,

uatum. Hunc antequam legitima maturitarenigrefcat,lc-

«dum, fub fole palmeis tegetibus expandunt:fic baccas folis
aeftu corrugari:vcl pafiTos nigrefcerc. In eodem frutice lon-
gum aut album piper offendi negant, (ed alias e/Tc arbores,
quzfaporc piperis nonnihil ferant oblongum, comparili-
bus callis racematim cohaerentibus, vcluti Pontica: nucis
Iulum, quod inibi longu piper ineo Iznominant.Radix eius
cofto fimilis guftu magis acris
,
quam piper. Inanes piperis
fandus &rcalfi Brafma, Diofcoridc Excal-
refte, appellatur.
factoria omnibus cft facultas. Longum tamcefthumidius,
qua de caufa cito perforatur, & tarde, fed diu linguam mor-
deret Arus. Nigrum quoq; albo eft acrius, & fuauius,adque
condi mera vtilius. Exiccant item & digerunt. Eligitur gra-
uiffimum, plenum, nigrum.finc multis rugis, rcc£s, minime

Oigitized by Google
 Me dic o Ch t m ic i Lib. II. >r?
furfurofum. Radix in viribus eftfru&u fortior. Cum vrn»
ante febris acccffionem potum piper vehementer febrium
concuiKones prohibet. Prodeftquoqjmorfrs afcrpctibus,
frigidis, item icc»norofis,pituitoiis , &: crebro tuffientibus.
Quinq; aut fex eius grana ad horam vnam duafvc anre ci-
bum commaducata,aur integra ftomacho ingefta, eundem
paulatim calfaciunr,conco&ionemq; iuuanr.ventortcates
quoq; ex malis natas humoribus difeutiunt. Cum recenti-
bus lauri baccis potum tormina difcutit.Vnlecft pr$lcrtitfi
fenibus & frigidis hominibus. Cum vua parta manducatum
pituitae capitc,vtautoreftDiofcorides,elicit. Decoitum
detentum, idem efficit. Cum meile ru-
piperis calidum ore
fum anginarinungitur.Cum nitro illitum vtiligines exterit,
& fcabiem malam fanat. Cum pice ftrumas difcucit. Ad
condituras item,cle6fuariatriturasq;addi(ur>
Diatrion pipercon Galeni: Recipe piperis nigri .albijongt ana
drachX.anifi>tnyrai,zingib.ana vnc.j raelliiq. Cfiatelediuarium. Re-
cipit etia vniufcuiufq; generis piperu vnc.iij.ventriculi refiigerationib..
acido rudfcui, quartanis, refolutis, .hepaticis, &
inflationibus auxiliatur.
Alivd: v.T rium piperum ana drach. v. zingib. thymi, anifi, ana
drach.ij Spicz Indicx.aromi, amomi, cinnam. ana drac. j. caflixlignrx»
fem.apii,(cfeleoj,afari,rad. Enulxanadrac. fi.mellisq.f.fiatcle&uariu.-
Hoc magis fluxionibus,quz a capite ad thorace defeendunt, conuenit-
Athanafia Mithridatis: piperis albi gr.xL.cofti, mei, acori,.
agarici,fcordii,dauci,pctrofclinianadrach.iv.croci,myrrhxan.drach.
viij.cinnam. cafliz, fchxnan thi ana drach. xij. mellis q. f. compone vc
a.cft. Facit ad venena, Scomnium venenatorum morius, quibufque ci-
busin ventriculo accfcit,ianguinemque teiiciunt; antiquas tuifes, he-
patis, lienis, vertex, &c vteri morbos fanat.
Elc&uanuru ad libidinem augmentandam ^ :
piperis, py-
rethri,(em. fclelcos,crucx,anirt,lini,felami purgati, taiinz Ciceium an.
drach. ij.Tere, & confice cum oleo lefaraino recenti: Adde penidio-
rumad pondus omnium. Mellis q. f. fiat ele&uarium.
Pilulae:
 Tilo Antidotarii
Pilulx Anodynx: piperis Indici in aceto macerati per no&ea
.depulucrifati drach.j. Croci fcrup.ij. Myrihx
Thebaici
fetup. j. opii
diligcnullimc tuli cum piftillo ferreo calido, diflbiutique in
vinoge-
nerofo drach. ij.Molchi gr. iij. mifce, & hantpilulx, ad.quamitaccm
pifz. Danturiij. vel v. adlummumante fumnum cum vino. Colicos
fomnumque inducunt.
dolores mitigant ;

PilulxbcchicxcumTherebinc. ik- piperis, caffi*,cinnamo-

miana drach. ij. Galbani,Theiebirit. ana drach. j. mellis defpumati q.G
.fiant pilulae.
Speciesfortcs finx: Rt. piperis nigri vnc. ij. Zingiberis vnc.j.
Croti Orientalis drach.j, Caiyophyll. Galangx ana drach. ij.Pulueri-
femur omnia tenuiter.
Oleum piperis eodem modo fit, quo oleum tnacis ac Caryo*
phyll. omnibus facultatibus , quibus &ipfum piper przditumelhnifi
quod ignea la vis quam lingux im primir piper , in oleo eiufmodi no
i 1
,

ientitur. Eli enim oleum pipetis nihil aliud, quam elementum xreum,
fepararum a reliquis elementis quemadmodum etiam in oleo vicrioii
& fulphuris deftillato, inquit Euonymus. In colicis & panibus , mulca
tenaci pituica&lenta repletis, danturdux vel tres eius gutrx cum juf*
culo, ad incidendam eam &dilTlpandam. Exhibiiifinquitidemille)
in tertiana febre, poft purgationem & venx fe&ionem, dando huius
olei guttas tres, cum fcrup.j. Myrrhx duabus horis anteparoxyfmum,
frigus & tremorem, ipfamque etiam febrem prohibuit inuadere, fi

non prima vicc,at (altem fecunda, lib. j. piperis dat drach.j. olei.
Oleum de piperibus Mefuei »*• piperis longi, nigri.albi ana
:

vnc.iij.Myrobal Chebul.BclIeric.Emblicorum, Indorum ana drach.

v.Rad. Apii. Focniculi an. drach. iii. 1$. Sagapcni,opoponacis,Hyo-
fciami albi ana drach. ij. 6. Turbit drach. ij. Zingiberis drach. iij. fur-

culorum Hyflbpi, rutx viridis ana M. j coquantur f. a. in aqux quan-

titate fufficienti ad tertias. Colaturx adde olei de cherua lib. ij.de ite-
rum coque ad confumptionem. Iuuat neruofum morbos frigi-
dos , vt paralyfin, fpafmum, fpafroum cynicum, tremo-
rem, epilcpfiam,affe&usvreri,coli, renum,
vcficx,&c.
r *Capvt

Digitized by Google
 Midico-Chymici Lib. II. III

Capvt III.
De Chyn*yfdJfafr<u,(arfapariIU,behenfecacbul,cubebu,
(jrcarpebalfamo.

Hyna Indica: luis eft antidotus* radix nempe qu*dam

^mfignis qua: vt & tou planta a Chyna nomen apud
nos habet In folo vero patrio patrium nomen retines lam-
:

patan vocatur. Nafcirurin Chinaru vaftiffima regione In-

di* Orientalis Scy thi*cotermina, nec in montibus 5c fun-
do Gcciore, vt arbitrati funt quidam, fcd locis vdis, paluftri-
bus & aquofis, arundinum more vr juxta maris litus,
,
cu- &
iufdamLybi*fluuiioras. Radix ei crafla eft &nodo(a,vt a-
rundinibus dura & tuberola,vt rubo, rubea &tortuofa,vt
biftort*. E radice tenues cauliculi erumpunt & imbecilli,
,
foliis admodu raris cin&i, qui licet humiles, vt re&ius ftent,

fulcro indigent , quo nitamur. V

ulgaris nunc eft ifta radix,
quam antiq uior arcas aut non vidit, a ut ofeitanter prxrermi-
fit.Nunc vero lippis &tonforibus notiflima, neque datur
tyrunculusvllusquide Chyna radice noff garriat, qua tan-
quam medicamento polychreftovtunturlndiadomnium
morborum, atq; eoru m maxime qui alia remedia illis con-
,

fueta temnunt, curationem. Valet aurem plurimum Chyna

ad venere* curationem. Vertigini quoqjprodcft,fto-
luis
machi dolorem fanat, hydropi coucnit ex Cardano, colicis
doloribus &affc&ionib. vteriprodeft.obftru&iones tollit,
meatus aperit, vrinam mouct, fudores elicit, conuulfioni &
& articulorum dolores leuat.Carolus enim
paralyfi cofert,
Imperator huius nominis quintus, ab aliis medicamentis
nullum, aChyna maximum Ieuamc,aduerfus arthritidem,
qu* Cxdc eum male exercebat, percepit. Suntquitabidis
prodefle cotcndunt, calidiorem tamen puto, quam vt atro-
"•
Q_ phiam

Digitized by Google
 I2£ Antidotarit
phiam tollere intemperie ficciorem emendare &t habitu
, ,

opcimurclarcirepolht.Garciasn.ob eius vfum in tantos ar-

dores hepatis incidic,vr totu pene corpus inflamatione ob-
fefsu fuerif,&re vera nunc rarior folito cius incipi tellevfus.
Dccottii Rad.ChynX: ^ Radicucinxopt.vnc.j aquzfontanx
Radices incidatur minutatim,& in przdidta aqua tepida per horas
li.xij

11. infundantur invale terreo vitreato: deinde igne lento coquantur

vfque ad confumptioncm tertis partis. poftea cola,& ferua pro Ijrrupo-
Aliqui vfq;adlib.8. aliqui ad medietatis confumptioncm coqunnr.
Decoftum Radicis Chyna.*: Ri Alia ratione curatur morbus

Gallicus, qu* non eftprsccdcti admodum diffimilis. Fica.dcco6tio ra-

dicis Chinarum , quzapios dicitur. Itaq; poft vniuerfalcs purgationes,,
prsfcribimus vidum tenuem, non tamen vfq; adeo ficcum atqjcum
deco&oguaiaci.Siquidc decoctum radicis CKmarum vehemenus fic-
cat.quam guaiaci, quod ex t facile deprehenditur. S ic autem parabi-
fi i

rui -.Radicum Chinarum, in tenues orbiculos fedtarum vnc j. vel vnc.j.

- fi. Aquspuciffimzlib. x. Coquantur in vafe terreo vitreato ad medias.

Vas vero tam exa&e cooperiatur, vt nihil exhalet. Deinde coletur de-
codtum,ac fuper cineres cotinuo calidum feruecur.Huius decotti den-
tur vnc. vrij; vel ix. pro viribuszgrotantis , ac fudet tres horas: fudor
diligenter abftergatur:prandcat hora nona, vel decima& rorfum hora-
tertia a meridie oande mdecodti dofin fumac.-Iedtum ingrediatur ,& lu-
det :csnabit autem hora fexra:ac frugalior erit caena quam prandium.
Deco&um radicis Chinae ,
pro potu ordinario: Recipe f*_
ccsfuperioris deco&i.aqnzpurilfimshb.xij.coquanturadtertias.Po-
tefttertiumdc quartum fieri deco6tum.fi addideris radicis Chinqdrac..
ij.Si ramen vino abftineie non poflit eo falrem dcco6to vinii diluatur.
,

Deco&nmChinajQuercerani: Recipe: Rafuratrad.Chin*

vnc.j aqua* fomans lib. vj. 1'ucci limonum vnc. ii
j
macerentur, per 14.
horas, deinde coquantur ad tertiat partis confumptioncm ,actandcm
transcolcntur per manicam Hippocratis. Dofis vnc.vj.
SafTafros Hifpanis dicitur, Indis paccame, florida qux-
dam arbor prtjgrandis, caudice procero, cortice cinereo.ac
senui vellico: camis in cacumine expanfis: foliis ficulneis,
intres angulos diremptis: radicibuanunccraflis, nunc te-
nuibus.

Digitized by Google
 Men ico-C h y m c i Lib. IT.
i i*j
nuibus , pro arboris xtate, per fummosterrxcefpites expa-
fis, aliquantum aromaticis, &f<rniculumipirantibus. Ar-

bos haec ixta fruticat in locis maritimis & temperatis. Ra-

dix eius omnibus aliis partibus prxfertur, prxlertimq; eius
cortex , qui calidus & ficcus eft initio tertii ordinis. Cxterx
cius partes gradu tantum fecundo qualitatem vtramqjfor-
tiuntur. Praeter qualitates iftas elemetares alix quxdam pe-
culiares agnofeuntur ad mulca perutiles & expetit^.Sed ob
raritate circulatoresinterdum buxi (cobc & fceniculi femc
fimul terunt & pro puluere faiTafras vedunt Sat n. efle pu-
, :

tant fallend^ plebeculx,fi pro vero faflafras,q, fuluo colore

& fceniculi odore comm6datur,puluerem flauefccntem &
foeniculumcxhalatcmexhibeant.Deco&ufairafras>inquic
Clufius, commcdatur in omni morborum genere, prxfer-
tim in obftru&ionibus tollendis^partibus internis roboran-
dis, fhorbis mulierum multis, &vencrexluicurandx.
Sarfapanlla:ex Infulis occiduis & maxime exPeru,& pro-
uincia Honduras, radix quxdam prxlonga & vniformis de-
fertur, qux nunc Sarfaparilla,nunc Salfaparilla, & Sarzapa-
riglia vocatur, quam Matthiolus & Dodonaeus putant efle
eandem cum fmilace noftraci.diflident tamen inter fc mul-
tum, nam fmilacis afperx radix nodofaefl, & geniculata,
graminis ricu, multoq; breuior& mollior. Enodis vero eft
Sarlaparillx radix, nullis geniculis afperata,dura, fibrofa,
rugoia,& aliquando viginti pedes longa, atq; viminis inflar
facile finditur, exterx cius partes fmilaci fimiles fune, & fi-
mili modo frutices vicinos fcandunt & amplexantur. Sar-
faparilla primis qualitatibus calefacit, fed moderate cali-
dis aperit & fudorem ptolicit, tertiis venereum virus cxcin-
guit. Eiuscremore vtuntur Indi ad venerex luis, qux illis
vernacula & Endemialis eft, curationem.
Deco&umSarfxparillx: Recipe Rad. Zarzx Parili* vnc. tv.
4 Aqu x
 Z24 Antidotarii
Aquz fontanz lib. xij. radices primo vino albo lauentur, deinde mi-
*
&
nutarim incidantur, in fupradi&a aqua, per horas duodecim infun-
dantur in vale figulino bene operculo & pannis obflru&o:mox co-
quantur igne lento vfque ad confumptionem librarum odo: poftea
coletur, atque in vafe vitreo optimecoopertopro Tyrupofe ruetur. Se-
cundum decodum pro potu ordinario fir.vc hgniguaiaci potus.
Aliyp: Recipe zaizx parillxvnc.nj. corr.ligni vnc.j rad.Chine
drac. ij.hermodadylorum vnc.j. polypodii, rapotici, turbirh.cap. ven.
liliorum alb. apii, aIparagi,f(injculi>petrofclini,glycyrrhicx ana drac.
ij.fol. fcnxvnc.fi. decoquantur omnia f a. in lib. xx. aquxadhb.v.&

&
hoc pro (yrupo, capiat bis in die mane velperi vnc.vi.calidr.Inrdi-
duo infundo lib. xx. aquae, & decoquantur ad lib.xij. Et iftam aquam
bibat loco vini, & de odo in odo dies purget humorem peccantem;
& debet fumi per dies xv. ad minus.
Behcn vel ben vox eft Arabica, atborem quamdam in
jfLthiopia nafccnrcm tk camarifci dmilem defignans, cuius
granum dicitur Abclban, cxquo oleum manat Mufcilli-
numdi&um: Qua voce ipfa etiam planca indgnitur! Nam,
Ben fecundum Rhadm & Arabes Mufcillinum dicitur.
Quxnam vero fit illa planta dilucidius non explicar, vt nec
etiam Auicenna, qui dum quxrit.quid eft Ben ? Refpondet
ede corradas, cx decitate ha-
ipfc, frufta lignea, aut radices
bentes rugas, feu lineationes, ac duplici fub fpccic con-
tentas, quarum vna alba eft, altera rubra, vtraque calida &
dcca in gradu fecundo. Alibi tamen vrrumque Bera dc-
cum primo recellii fcripdc, & rubeum albo calidius ede.-
Contrarium tamen videmus in illis duabus radicibus in
ofHcinisBennomine celebratis: Namquxalbicac.calidif-
dma efl,& acriter fauces & linguam ferit: Rubra id folum-
modo prxflat languide ficignauc. Serapio plantam vtram-
quenon clarius depingit r Ben, ait, fpecies funr dux, &
ambae magnitudine radicis paftinacx parux, & quxdam
tortuofx. Deferuntur ab Armenia: edor earum bonus &

*
arobx.
. \

Digitized by Google
 Mb DICO Ch Y M ! 6 1 LlB. H. Ilf

ambae vifcidz, calidae humidae. Cum igitur Arabes anti-

qui de planta indigena folum nominetenus conucmant,
quid ii noftrares in ea dcfcribenda , autobmutefcanc, aut
pauca quaedam & probabilia cantum enuntient } Nullis fi-
ne Pharmacopolijs non cognitae funt duae radices, quae paf-
fim Behcn nomincalbi&rubricelebrantunlllatamendi-
gnotio penes tantum fuperheiem eft necdum veram quis ,

iplius effigiem dedit.Ex Arabum autem fcntcnria, Bcncor-

roborat, corpus impinguat , femen auget, confert tremori
& alia mulra commoda praeftat, quae vix in noftro vulgari al-
bo agnoicuntur. ObidSyluius radicem Eryngiifubftituit,
ego angelicam noftratem vel Hifpanicam praetulerim vt
magis cardiacam, aut tormencillam. Sunt qui polemoniam
opinentur ben album c(Te & biftortam rubrum, fed leuio-
, ,

ri coniedtura, quam vt pluribus (it opus improbare.

Confe&io pomi ambrae: Recipe cerarvirgincxvnc.rv. olei oli-

aaram, Terebinthinxanavnc. 5. Been albi ac rubrimadrach.j. Lada-
Myrrhx ftv racis calamuje
ni drach. iij.Olibani, mafticis ana drach-
j
fi.

ana drach. ij. Rofarum rubr. mcnthxficcx,maioranx caryophyllo- ,

rum Cardamomi, fantaiis albi & rubri cinnamomi nucis Mofchacc

, , ,

ana drach. j. Ligni aloes, caphurx ana drach. j. Ambrz , moichi tini ana
drach. fi. Pulueriza,& fac pomum prout decet.
,

Scecachul varie nominari ab Arabibus compcrio, vtfo-

chachium Lichimum habet, alithimum , apud quos illius
, ,

femen, feu potius granum cuicui dicitur , & folium, inqui-

unt, eftfimile folio Albena, fcululbcn. Haec (Iquidcm vo-
cabula apud Serapionem Sc authoremPande&arum viden-
tur confundi & pro Scecachul vfurpari , fecundu quos cau-
la eftbrcuicaulis,venofae&nodo(i radicis , ecuiusfingulis
geniculis folia cmergut balfami, Serapio dicit bafai,fimilia.
in illius fummitate circa veris initium flores erumpunt vio-
» Q 3 ‘lacei*
 :

126 Antidotarii
licci, violis tame maiores, nec fimiles , quorum occafum fe-
quunturgranamgracicerismagnitudinc,humiditatedulci
latura, qux grana cuicui barbaragens nominat. Rhalis tame
fuo idiomateKilkilmauultappellarc, cuius qualitates rcce-
fet lib. 2 3 calidumque & humidum fecundo reoeflu tenet
.

Scrapioinvtraque qualitate tantum primo. Ambo autem

plurimum valere ad rem vendream excitandam feribunt:
Auget enim lemen.credionem veretri facit, & ad congref-
fum pigros alacres tcddit.nafcitur Scecach ufleuSccacul in
locisvmbrofis,atq-> iuxta radices arborum.Neque a. radices»
neq; grana Secacul ad nos deteruntur: Et cum e piata pror- ,
fus exotica &: herbariis recentiorib. incognita defumantur,
a formulis remediorum debent expungi. Abfurdumenim
eftaBarbans ea mendicare, quibus facile carere poflimus,
vel forfan ipfi carent, cum illorum nullus adhuc Secacul ac-
curate defcripferit,aut ad nos mitti curarit,vcl faltcm vena-
le in fuis emporiis, perinde ac reliqua fimplicia rariora o-
ilenderit.Cum rebus Venereis inferuiat.quoties dida plan-
ta opus erit, vel fatyriumpraeferibendum , aut iam prxfcri-
ptum augendum, aurpifiacia, aut nuclei pinei , aut orni-
thogloflum,aut alia illius quq ludibria mouentfubftitueda.
Cubebas Auiccna,carpefium,ferapia,myrtufylueftrem
nominat. Planta ex quacolliguntur fylucftriseft,acfpon-
te nafcens imbecilla Sc fruticibus fmilacis , aut piperis mo-
,

do adhxrefcens, foliis myrtheis frudibus racematim con-

,

geftis, fedfingulis granis cohaerentibus pediculis longiori-

bus.Frudushicinlaoafit aliis regionibus in quibus proue-
nit, tanti fit,vtabincolisdccoquatur,anrequam venalis de-
turinftitoribus. Verentur enim ne alieno in folo fatus radi-
ces agat &luxuriet.Turpitcrerrantquicubebas .viticis fe-
men, aurufei frudum e (Te contendunt, oum inter ftirpeshas
• omnes

Digitized by Google
 d

Me ico Ch y m ic i Ltb. II. 117

omnes nihilfit cognationis & Similitudinis. Actuarius ma-
gis colerandus,qui A uiccnnam fcquutus combebas fic e-
, ,

nim loquitur, carpefium affirmat ede .nam aromatica & ca-

lefa&oriaeft in ambobus qualitas v verum effigies diuerfa:
Nam carpefiaex Galeno, feftuca: funt tenues , furculis cin-
namomi, facultate ic odore fimiles vocati Phu , (cd validio-
re, &nonnihilaromatico, quem guttus percipit. Quia ta-
men funt tenuiora, vifcerum obftru&ioncs expeditius tol-
lunt, &: vrinammouent, & calculum pellunt. Non tamen
adeo tcnmafunt»vt cinnamomum. Cubcba: admodum ra-
ra: funt : ventriculum calefaciunt & roborant , hepar infar-
dkuliberant,flatusdifcutiunt, intemperiem vterifrigidam
emendant, & Veneris lopitam vim excitant.
Sacculusbdorat us: Recipe cubcbarura drach. &. Caryophyllo-
rum ferup. j.Nigellac coftx vnc.j.6 maceris fcrup.ij. Concuia Sc trita di-
ligenter ferico induntur ad odorandum.
Decarpobalfamo.Balfamum arbufculaeft peregrina, o-
Iim in ludia, ffigypto & in valle Syriacae maxime Hieri- m
cho nafcens,afpe&u no valde grata, colore cinericia ramis ,

tenuibus, foliis iampfuchi,qua: quotanis Decembri labun-

tur, medio vere repullulant; floribus ad paruu lafminum lu-
teum accedentibus, quos paruum confcquitur femen aro* ,

maticu,ttauefcens,plcnu,guftu mordax, &acre,atq; modice

opobalfamu redolens, q,carpobalfamunominatut. Planta
haec ad radicem vfq; farmen tofa, cuius furculi tenues admo-
«lu funt, fului, odorati, frequentib. nodis afperati , balfamc-
heum nonnihil fpirante. Vbi adoleuerut farmdhta prxfcin-
duntur,emunturq; ab inftitoribus, qui in aduenas regiones
deferut.quiftus magni gratia.vbiq; n expetutur, & magno
femper vmeunt obinfignesquib. pollent facultates :Xy-
,

lobalfamum Medici nominant. Nonnunqua fruticis huius

abfcinduturfurculi,quib.appcnduturlagenul£ceraoblux r
in quas-
 &

iz8 Antidotarii
in quas guttati m olcofus eximiae fragrantiae liquor ftillat*

Saepius tamcincuntcautumno cultellis vitreis,autoflcis,vt

eburneis truncus , aut rami craffiores vulnerantur: nam ae-
gerrime ferrum ferfit, quorum fcarificatu fuccus craffior o-
leo perquam fimilis & fuauiter fpirans emanat, qui Balfa-
,

melaeon &opobalfamum nominatur. Inter olea quaeuis

balfama omnia laudatiffimum hocefl:, prarftantiflimum &
toto orbe maxime celebratum , vtquod vires habeat abi-
gendismorbis nulli medicamento lecundas, fiue interius
alTumatur,vtaIiquando, fiue exterius adhibeatur, vtfaepo
fit, vel aliis commilceacur medicamentis. Laudatur Sy-

riacum tenue & pcrfpicuum, quale in vafis aqua pleni fun-

dum delabi ac fubfidcrefolet, quod omnibus balfamis legi-
timis commune elt, atque ei maxime ,
quod ex horto cele-
briT urcarum imperatoris habetur, in quo magnafedulita-
teparuulach&a arbos colitur & cuftoditur ex qua nempe ,

tres partesexcerpuntur ad multorum morborum expu-

,

gnationcm vtiles,lignum,hquor,fcmen.XylobaIfamum,o-
pobalfam um,& carpobalfamum propriis & vfitatis vocibus
medici dciignant ; qux quod rariffima fint , & in paucis re-
gionibus larte proucniemia, a regibus tantum vel folis ma- ,

gnatibus polfidentur. Nam vulgare carpobalfamum , legi-

timum non eft.tanquam viribus ignauum fere inodorum,:

victum, tancidum, exoletum, nec fuauiter fpirans. Idem di-

cendum de ligno quod Xylobalfamum nominant, nam fur-
culi funt len^fci ,
plerumque cariofi, aut ita vetufiti , vt &in-
fipidi fint , inodori & inefficaces. His tribus medicifuccc-
danea analoga, prout materiarmedic^ conccdir vbertas.ad-
inuenerunt,vtcarpobalfamocubebas,Xylobalfamolentif
cum recentem .opobalfamo oleum caryophyllorum & nu-
cis m ofehat x, vt etiam lacrymam limpidiffimam terebinthi
inftar

Digitized by GoogI
 ,,

Me d i co-Chymic Lib. IT.* n*

t

indar olei tenuem. Nam cerebinthinaipfabalfamum ed, 3c

omnium balfamorum artificialium vcluti mater, cuius om-
nes partes optime refpondcnt vero & naturali balfamo. A-
lianunc aut Balfamaincipiuntcircunferri,vnum Peruuia-
num, quod ex nouo orbe aduehitur ex frudtu quodam me-
diocris magnitudinis in Peru nafcente elicitum cuius mc- ,

minitClufius. Alterum aregionc quadam Indica balfamum

de Tolu vocatur. Stillat hoc ex aiborc fauciata pumillis pi-
nis fimili.Vtrumque vires habet eximias, & in fyriacilocum
poterit optime fubditui.
Pilulae alephatlgina:: Recipe Carpobalfami.cinnamomi.cube-
barum,lignialoes,calamiaromatici,macis.nucismofchatx,cardamo-
roi.caryophyllorum, Rad.Afari.mallicis.fchcnanthi, nardi Indicxana
vnc.j. Ablinihii,rofar.rubr.ana drach. v.Terantur crafTius,& in lib.xu.
aqux communi* diem macerata, coquatur ad dimidii cofumptionem
deinde friccntur, &colentur : &
in colaturx lib. ii.iniice. Aloes fxpius

lotx fecundum arrem , &

in puluerem redadx lib. j. Infolabis donec

ficcentur fxpius agitando : 5c addes my rrhx.mafticis ana drach. v.croci

drach.iii. Terecuriofeiprxdidti deco&i reliquum ipfis affunde, agita
in fole, donec ficccntur, 3c in iftam crairitiera reducanrur.vt fieri polline
pilulx fecundum artem. Seruentur ad annum dimidium, vel integrum.
Dofis adrach.j.vfq; ad drach. ij. confici debent hx pilulx menfe lunio
vel Iulio. Ventriculum, cerebrum,& fenforia humoribus crafGs , putri-
bus, pituitofis purgant Scinde natum dolorem diflipant, ventriculum
,

roborant, 8c conco&ionem cius iuuanr.

C A P V t IV.

De AJpiUtb», Agatlochoycojloy Siliquajlro ,granie

pandyfi & formes •

A Spalathus vel Afphalthus

fcoridi. Officinis
,
alias
lignum Rhodium, Gcrma.
Eryfifceptrum Dio-

R
Dvfccfcie*

§0(9.
no. Avttdotak»t
*
Frutex eft ex deferiprione Diofeoridis, furculofus*
multis Ipinis horrc >,in lftro,Ni lyra, Syria & Rhodo na fccs*
i

quo vnguentarijad (piflandaolcavtuntur. Eligitur grauis,

detra&o cortice rubens, aut in purpura inclinans, radtu prq.
duro.od ->re fuaui,guftu amaro A tq; videtur hic, cum Rucl-
lro.i Ile id quod Officina: hgnu Rhodium vocant q, alii vo-
,

lunt ede Agallocluim,feu lignum Aloes. Defcripttonc fru-

ticis!. gni Rhodq a negotiatoub. Rhodiis acceptam tradit
Ruchus:Fruticeeirchumilemcrehris Ipinis aculeatum Ho-
re rofx:Qua:ad defetiptionem Diolcondislane accedunt.
Alterum quoq; genus facit Diofcorides,candidum, ligno-
ium.line odore, quod deterius habetur. A liud vero longe &
diuerfumeft A fphalton,q, libro quoq; primo c. iSf. Diolco-
ridesdcfcribir,quod Bitumen dicirur.Germ.^rDbecf/quod
fubftantia &virib.pici rcfpondcar,&: in terra nafcatur,quod
propter nominis umilitudine indicare libuit. Calfa&orian»
vim cum adftri&ioncDiofcorides attribuit.Diffimilib.aure
coflanrur partibus.\icribus,quib. excalfacit: & aufteris, qui-
bus refrigerat:idcoq;rcficcac. Vide RucII. Deco&um ei 9 al-
uum (i (fit. Sanguinis reieftiones cohibet. V rinx difficultate
& inflationes difcutit.Deco&us cum vino,rerracris hulce-
racollutioneadiuuat. Adgenitalium nomas &r fordidahul-
ccrainfundicur.In peflofubditus.parcum extrahit.
Agallochum officinis, hodieXyloaloc fecundum G rare,
Lignum Aloes &:Lignum Paradffi: Auicenna: Agalugen
ite
didum. Arbor eftolcxinftar, interdum maior.non cure vc ,

fcribit Diofcoridesded cortice craflb vcftira. Lignum ciuf-

dcmodoratumcft.nigricans.cinereis venis difeurrentib. & ‘

vclut pun&is macularum, ponderofum,crairum,c6p.'.£lum,

fu cculct u m, igni adhibi tum, &accenfum(;rgre aure flagrat)
liquoris plurimum cxudans.Eiusaute odor non pervniuer- .

r ’ S* fana

V
-Digitlzed by Google
 Me d i c o-Ch y mic i L i b. II. ijr

lam ligni materia diffufus percipitur, fed in mcditulliofra-

grantioreft & vegetior.-atq-, in ficciorequa in virefeete, auc
recens fe&o.Ranllima eftarbor.in Indiafolu nafcens,&ma-
ximein his regionib &promontorijs,inquib. Tigres & fe-
roci flimx bel lue vi&itant &comorantur: Vnde no nifi fum-
mo cum periculo arbor grandiufculacxdi poteft.autiunior
euclli,&fine vitx difcriminetranfportari.Hincantiquioris
«tatis fimplicillima gens inepte credidit eam in folo terre-
,

ftri paradyfo nafei. Huius plures fu ntfpecies,fumma tamen

quatuor numerantur genera: Vidclicec, Indicum, q> notius,

Sapphicum, Speon & Hygro cuius quatuor alixlpecics re-
,

cenlentur.Ex harum quocp ordine faciunt aliqui, quod ofifi-

cmx lignum Rhodium vocantded negat Ruel. afferes illud
cfie Afphalatufeu Afpalathum.de quo mox dicetur. Offi-
cinx fxpe pro Agallocho A fphalathum fubftituunt,fcd de-
prehenditur facile error: Nam Agallochummaculisinrer-
flin&umacpun&isquibufdamcft variatum Afphalathus :

vero fubrubefeit, fubquecorticeatra quadam purpura ruti-

lat, vnicocolore.Prxterea Afpalathusfpims vertitur, Agal-

lochum veroert glabrum. Vtrumqueiucundum Ppiratodo-

rem/ed Agallochum fragrantiorem. Omnia Agallochige-
nera, vt Actius autoreft.calfaciendi vim habent, ventrem
firtunt, fed maxime Aygron proximo loco Indicum, reli-
,

qua longe minus. Radix Agallochi Diofcoridis teftimo-

,

mojdrachmx vnius pondere epota, h umida ftomachi vitia

corrigit. Ventriculum corroborat eiusque illum miti-
,

gat. Intranca roborat. Iccoris vitijs prodell inteftino- :

rumcxulcerationib. &: torminibus ex aquamedetur.Com-

manducatum aut fuffitum commendatoris halitum. Suf-
fimentis thuris vice additur. Corpori afperfum fudores
arcet.
R z Aqua
 Iji Antidotarii
Aqua ad melancholiam : Recipe Rotarum drach. xv. Glycyr*
rhicxmundxdrach.vij. Agallochi, Santalorumanadrach. iij. Cinna-
momi drach.v. Macis, caryophyllorum ana drach.ij. fi. Gummi arabici #
Tragacanthae anadrach.ij.icrup.ij. nucis morcharjc.cardamomi, Gaia-
gxanadrach j.Spicxfcrup ij.Ambrxfcrup.ij.mofchifaup.j. Aquxro-
iarum ftillatiti*,vini optimi an.q. f.eft. Macerentur omnia,deinde len-
to igne excipiatur vitreis vafi» aqua. Que ftoir.aciio ieiuno, ob frigidi-
tatem, ac hurmditatc languenti egregietat, cordique mirifice opitula-
tur. Qui tamen calidiori (unc temperamento, cordis prxfcrtim aut ali-
,

quarum mefenterio, exteris vel loci* patrium inflammatione laborant,

ea temere non vtantur.
Balfamumleonelli RecipeLignialoesvnc.j.Opoponacis.Re-
:

finxpinex.Bdcllij,Galbani,mynhx, maftkis.farcocollxanavnc.fi. O-
lei benednftt vnc. j. fi.Ladani vnc.j. Carpobalfami, Xyiobalfami opo- ,

balfami ana vnc. fi. 01ibani,Daphnelxi , (anguinis drach.Coftorei, fpi-

cx nardi, Galangx,cubebarum, maceris, cinnamomi,cardamomi,me-
licetorum, corticum citri ana vnc.fi. Olei terebinthinxad pondus om-
nium olei veteris Iibj.fi. Piftentur omnium fubtilitcr : deinde fiipcrm-
funde tantum vini adufti , vt alia obruat,aut obtegat.-poftea ponatur in
balneo Marixper triduum ad digerendumipoft reliqua adde pulueri- ,

zandapuluerizentun&addito oleo tcrebinthinx,& oleo communi, i-

terum digerantur in balneo , velfimo equino per dies quatuordecim:
demum deftillentur in cineribus igne lento, fecundam artem. Precio*
fiflimumeftadparalyfim,& alia permulta.
Coftus planta peregrina cft , a veteribus quidem celebra-
ta, fed fuis lineamentis non fatis accurate fignata , ac defert-
pta: vndevera illius dignotio perfere nondum recentio-

r ibus patuit. Omncs-quidem vno ore radicem cfle pronun-

tiant.fed ea quanam ftirpe,& an ex vnica tantum, vel diuer-

fis, nullus adhuc indubitanter afleruit. Quodfi antiquis fi-

des non denegctur(vt certe in his potiflimum , qua: probe

norunt, celebrarunt, & longo comprobarunt vfu , non nili
dcnegabituriniuftc) triacofti genera agnofccmus , Arabi-
cum, Indicum & Syriacum. Arabicus candidus cft, Ieuis , &
" odoris
i

Digitized by Google
 I

Me d ico-C ii y mici Lib. IT. 133-

ocioris fuauitate exteris prxllans, recens, abundcplenus,

denfus, non cariofus. Indicus leuis quidem , fed niger & a-
maricans. Syriacus Haucfcens , tuberofus, guftu acer, odo-
ratuSjacfuauiter fragrans. Arabes vero tantum eius duo ge-
nera cottftituunr, amarum & dulce: Credit tamen Cluiius
genus colli duntaxat vnicumeiTc nccnifi collatione qua-
?

dam cum amariore, vel acriore collo dulcem nominari:

quam faporisdiuerfitatem in plantis omnibus agnofeimus
quotidie, qux recentes
dulciores funt ac fuauiorcs, vetu-
crofx
fliores, teredinibus &
corruptx, acriores , amariores
&infuauiores. Collus au tcmvfibus medicis nunc receptus
& vulgaris, radix fere e(l zinzibcris effigie, intus albida, lx-
uis, parum grauis, exterius c pallido flauefccns, fubamara,
fuauiilime fragrans, acfxpe tam odorata, maxime cum ad-
- huc recens ell.vt importune caput feriat. Nafcirurinmul-
tra&ibus.vt in Guz irate, & circa Amadabat vrbem
tis Indiae

illiusregionis percelebrem. Grxci Latini Arabum no-

menclaturam retinuerunt, omnefq; vnoore Coit, aut Go-
llum efferunt. In Pharmacopoliis nonnulli pro collo radi-
cem quandam aromaticam planta: nunc vulgaris vfurpanr,
qux e Selele»' genere deprompta videtur: Ad jtihiopi-
cumenimMathiolodi&um proxime accedit, radice, foliis,
caule, magnitudine, facie, viribus. A quibufdam pfeudoco-
ftus, ab alus Collus Belgarum, abaliis Collus officinarum
folet appellari. Qui hunc provero fubllituere verebitur,
angelicam illi fumere licebit. Collus cum fubamarus fit,
modice allringit, & quia acer, calefacit infigniter, fuaque
odoriseximii gratia cor &fpiritus reficit & exhilarat. Co-
llus vrinam menfes ciet vulux vitiis & fotu & fuffitu
&: :

prodell.Contra viperarum morfus bibitur.Cum mulfo V c-

nerem excitat. Exaqualatas ventris tineas pellit. Antelc-
•
R 3
**
brium

Digitized by Google
IJ4 AnTIDOT ARII
briumaccdfioncs, & in neruorum vitiis inungitur. Cum
aqua vel meile, vitia cutis in facie extergit: Mifceturanci-
dotis& malagmatis. 'UjX* .
f

Oleum collinum :»t.cofti amari vnc.ij.eafli;t lignez ver* vnc.j,

fnm miratum fampfuchi vnc.iij. vini,q.f.oIci oliuarum.vei fefamini lib.

iij. Trita macerentur biduo deinde coquantur in duplici vafc, ad con-

:

limiptionc vini.Calfacir, obftru&a aperit, neruofum genus roborat, vt

neruos.mufculorjtcndones.ligamcntajventriculu prxterhxc, hepar &
capillos : canitie ob id morat", & corporis colorem ac odore comendar.
Acharillum: i^.cofti.ga bani.epii.phxnicilndijhyffbpi.fern.lini

ana drac. j fpicx, croci, coralii, xylobtlfami caflix fift. xy locaffix , ca-
,

lam.arom. rhapotici, myrrhx,ftyraciscalamitx, opoponacis, bdellii,

ammoniaci, olibani, cicidon, fp:cxcelricx,abrotani, acori, afari, bra-
thyos, roris fyriaci, fcillx, diaphiridon, pyrethri, amomi , anifr, pfyllii,

ocymi, dauci, leuidici, marachii, meconis, melanopiperis,macropipe-

ris, leucopiperis floris fyriaci ar.a drac. ij. elenii ferup. j f. Hellebori ni-

gri, zinziberis, ana lcrup.j. mellis q.f. fumatur cum vino calido in fero.

Datur contra catarthum,& omne vitium pecfloris.

Diacoftum:^. Cofticandtdi.aromatici, amari, caflixlignexver^.
cinnamomi ana drac. v.lem.apii,anifi,fchsnanrhi,ihabarbarian.drac.
ii) Afari drac. iv. croci, ariftoiochix rotundx, mytrhx ana drac. ij.Sac-

ch ari vel mellis q.f Fiat de&uarium.Seructur per annum. Valet ad do-
lorem vifcerum 8c oppilationem in eis,& ad principium hydropis.
Siliqua llrum, Germanicum piper appellatur.guftu vi- &
ribus piperi nonimpar.Eiusmemmitl1.10.cap.17. Plinius»
ipfa forma &fa,cultasmanifefte oftcndunr. Auicennazin-
ziber appellat caninum. Siliquaftrum aurem ditium eft a.
magnis oblongisq; filiquis. Alias a gullu piperis piperitis
nominatur, diueria tameaLepidio.qu^piperitidis nomine
venit. Alias piper Hifpanicum & Indicum & piper c Cale- ,

chut. Gcrman. ^nbwmfdjrr 'Pfcffrr.Duo-

bus diftinguitur generibus maiore fcilicet & minore.Cau-
:

lcnafciturrubro & longo, geniculis frequentibus, floribus

candidis

Digitized by Google
 Me d ico-C h ymici Lib. II. xjf
& magnis, albo vel po-
candidis, femine, in filiquis oblongis
tius dauefccme, tenui ,guftu piperis acerrimi : Radice vna,
fubalba.capillamccisfibraca. In maiore autem Hliqux funt
maiores & fubmgrac, in minore vero minores & punicea: q
jcftatepofl: flore (tanm ^pdcunr.Naturxcft vehemeter cali-
9
da: & Ciccx perinde atq* piper,cuiusIoco pleriq; hui fcmi-
,

nevtuntur. Adcofdeergocum pipere e ifc&us umi poterir. f

Grana paradiii.Gallis malagrcta,&: melligrcta Hifpanis.

Germ. ParatJi^fornrr.Oflicina: pro amomo maiore harc ex-
hibet. Sed diuerfaefle fapor & odor monftrat Frudus qui-
dem ipfi& in eo mclufagranaCardamomu referunt. Auel-
lanacenim magnitudine con (pici tur, granis intus angulofis
refertus: Veru.n Iaporepiperreferunt,quoacardamomo
recedunt. Vulfam granorum paradyfi herbam fe vidi fle, re-
It tur Ruellius, hac deferibens forma. Scapo nafcitur flria-
i

culminccaputemicat.papaucrino
to, foliis longis, in cuius
longius, ugofum, in
t formam pyri turbinatum, & ex vmbi-
hco fummatim foliatum, in quo femina Ciceris obnigri fi-
iruha jacent, intus candidiflima. tenuibus membranulis dif-
crcta.intercurfanteper inanitatem fepto duriore, quadri-
fariam digefto: Atq; hac etiam rationegrana qu^ ad nos ad-
fcruntur,confpiciuntur.Calfaciunt&cxiccant (icutcarda-
momum, roborant, difeutiunt, ventriculum formant Vires
cumcardamomo non diflimiles obtinet. Cum
Serapio ro-
facco bilem vomentibus funt laluberrima.
Species pro clareto: Granoru paradyfi vnc.ij.Cinnam.elc&i
z ngibcris albi ana vnc. caryophyli.N. Mofchat$anadrac.iij.maci$,
;

).

cardam. an. drac.fi. Galags, coriandri prxparati ana (crup.j. fiat pulu>s.
Alia: fpecies pro clareto fy- Cinnamomi cle&idrac.vj. zingi-
:

beris drac.iij Granorum Paradyfi, caryophyllorum, N. Mofcbatxana

drac.ij.Calami aromatici m rcis.cardamomi an.dra.fiar puluis. de quo
drac. vj. lib.*?. vini boni lib. ii Per manicam Hippocratis fiat clarmim.
Nettas

Digitized by Google
 .

Astidotaiui
Nectar: Recipe cinnamom.drac. ix. zingiberis deae. iv. Nu-
cis Mofchars, piperis longi ana drac.iij. galangx, granorum paradifi,
macis,cubebarum anadrac. ij. caryophyllorum drac.ij. Spicae Nardi
fcrup.j. croci ferup. K. faccharilib.j. vel mellis pintam, j. quod bullie-
rit in pauca aqua, aliud ad confumptionemaqux.bcncdeipumati.Mi-
fce in fefquilotiim vini.
Kermcs.fcuKarmas.vtaliquando loquitur Serapio, no-
men fuftruticis ex ilicum genere, granicuiufdameiad-
nafcentis.quodcoccusbaphica, feu granum infe&orium
vulgo nominatur. Nafcitur tum in didis regionibus pere-
grinis, tum in multis Gallo-prouincix Arelatenfis & Italiae
locis calidioribus, atque his maxime qux ad mediterra-
neum mare vergunt, reponiturque inter aculeatas ilices.
Multiplex enim agnofcicur ilicum varietas, alixfitjuidem
glandifer* funt, quxin proceras arbores adolefcunt, aliae
coccigerx perpetuo humiles quaedam bacciferx inter am-
j

bas medi* vt aquifolia , in (eprencrionali folo frequens

,
&
viuax. Nonnulli tamen ab ilicum excludunt numero, licet
dux priores tantam inter fenon habeant affinitatem,quan-
ta pofteriori cum illis intercedit fimilitudo. Eft ergo planta
cui adnafeitur Kermes ,
pufilla qu*damilex, plures f*pc
furculos.pr*duros a radice proferens, foliis obtenebratos,
pcrpetu6 virentibus, oblongis, in ambitu crenatis,denfis,
finuofisangulofis, fpinofis, aculeatis, horridis, qux ima fui
parce, vere primogranumquoddam,tanquamouumpar-
&
uulum cocipiunr, fuperne reflexis fpinis obuallant, quod
pofteaaugcfcens, ex albido cinereum, tadem maturefeens
purpureum, ac perelegantem colorem acquirit.T otu enim
granum id faturae prxgnans eft fanguineocruore, qui pcft
maturitatem perfc&am diutius in membranula coa&us in
vermiculos abir, vcflcula tenui vacua penercli&a, quivbi
adoleueruu, nonnunquam, fiunt alati , Sc volati aufugi unr.
'V4irsV<'>
‘
Ante
 Mi dic o-Ch itmic i Lib. II. 157
Ante tamen ipforum procreationem ftudiosc liquor di-
Cius elici folet ad fyrupi de kermes apparatum, vel fericum
,

tingendum antequam accedat ad nobilem huius nominis

confcCtionem. Impeditur didorumanimalculorum gene-
ratio,vel interitus cito citatur/ola aceti afpergine,qua exa-
minata cadauerula colligutur.in maflam miniatam, cogun-
tur, Scoletium dictam, Plinius Cufculium dicit, ad tin&u-
ram purpurei coloris, quem vulgus Scarlatu nominat. Non
eft Coccus,feu granum illudkermes fruCtus ilicis, fed potius
excrementum & tanquamfaliua rubens & lucida in parua
kifti conclufa qux circa foliorum exortum nafeitur, hxc

enim illex pumilla non tantum coccigcra,fcdgIandigera

quoq; eft, in cuius nempe prxfertira vetuftx furculis glan-
i

des quernis longiores &

nigriores adnnfcuntur: Verum
tunc definit coccum eruCtare propterea eius prxfcind un-
,

tur furculi , vt ex nouorum regeneratione,noua fiat cocco-

rum produCtio.Kermes vim habet eximiam, cor & faculta-
tes omnes roborandi. Neruis quoque prxeifis vtiliter ad-
hibetur, vt & vulneribus, quibus coalcfcendis fua vi aftriCto-
riaprodeft. Alkermcs confectionem defcripfimus fuprain
parte 5. Chymicx,vbi videre eft.
prxfat. Bafilicx

Capvt V.

De Amburo, Succino, Cummi Arabico dr Ammoniaco.

A Mbarum grifeum bituminis quoddam eft genus ex

maris fontibus & alneis , procellarum vi in Intus eru-
ctatum , quodacricxpofitum illico denfatur vt folent ple-
,

raque alia in mari orta, qux fub aquis adhuc tenella, mollia-
quefunt; Aqua vero eruta, exficcantur & induramur, vt
*
S electrum,
138 A.ntid o t A Ri r f

eledrum ,fcu fuccinum. Forfan, vt narratur, in ventre cu-

iufdam Balena: quatirasambrae multa reperta eft.fed quam
viua mediis in fludibusattigcrat&ingefTerat; Namabfur-
dum edarbitrari illius cxcremeta, ac prauam illuuicm am-
bram tfTe.euin ea etiam optima a quouisccte ac p hydere re
deuorata, ftanm bonitatem ac 1'uauitatem anmtat. Qupd
fubolfecit Simcon Sethi, qui ambram bituminis modo c
fontibus quibufdam manare afferuit, pcflimamqicam ede,
qua: a pifeibusdeuoratur. Garcias ab horto quamdam odo-
rata terra: fpcciem effe annuere videtur, cum non folu fra-
gmentum trium fercmillium pondo repertumfic, fed in- &
fula:ex puroambaro vifafint.hocq; probabileaft uit, cum.
terra: fint infinita: varietates & in colore & qualitatibus: At-
que ea generali acceptione, cum bitumen poflit etiam dici,
terrae fpecies, non ilbus vcrifimilitudincm impugno. Etre-
vera nonnulli terra pretiofum nec improprievocanc. bic.
breuiter ambra hifloriam refero: variam enim eorum qui.
de ea fcripferunc lententia difcutere,necfufcepi, nec breues-
noftra prxferrepolfunrannotationes. Probatur ambarum>
quod odoratiflimu efl a fordibus repurgatum, quodq-, acu-
,

perfoflum multum fucci pinguis refudae, ao cineri, non ni-

grieft coloris. Improbaturenim nigrum & valde cadidum.
Excalfacit, refolu ;
t cor,cerebru & partes principes recreat,-
medetur, vires erigit, mentem*
fpiritus reficit, lipothymia
exhilarat,& palmoconducit. Calidum eft& ficcum in pri-
mo gradi). Digerendi vim potfidcc. Membris paralyticis^
medetur. Cor &cerebrum confortat. Pedus purgat. Me-
moriam cuftodireaiunt. Contra vertiginem capitis, & ver-
tiginem ex ea proueni&cm Recipe Ambari 3 >. g n aloes^
: 1
1
i

y Ortis de corde ceru didi 5 .DifToluacur cum aquaro-

i ij

lacca,funtq; pilulae. Fumus ambrae &coinucerui,a:quali-

'*
quanti--

/
Digitized by Google
 M E DIC o Ch y m i c i X i b. IX !59
quantitate prunis impolitorum, comitiales, ore excipia- fi

tur, recreat. Procidentem matricem, per inferna fuffitus

idem admiflus&cafa foetida, naribus admota, retrahit. Seni-
bus natura frigidis vfus Ambarieftfalutaris. Rationem ex
.frigore debilitatam confortat. Melancholiam pellit.
Pomum odoriferum Ladani.ftyraciscalam.artavnc.fi. cin-
:

namomi fcrup.j. macis, catyophyll.anafcrup. corundanrur Stcum B>.

mucilaginetragacanthi:fiat mada, adde mofchi ziberi ana gr.iiij.ambrq

gr. ij.mifce.

Pomum ambraf: 15i.Sem.N gel. nigr. caryophyllorum N. Mo.

Tchats cinnam. opr. rofarum rubearum anadrac. j. Laudani drac. i<j.
Benzoi drac. fi. Succini albi fcrup.j. mofchi gr. v. zibeti gr. iij. ambrxgr.
ij. camphorzgran. j. cum aquarum rofarum,maioranz> mcliflz dift.

ana q.f. mifce. Fiat pomum, adde olei cinnamomi gran. ij.
Trochilci pro fumo : fe-pul. ligni aloes drac. j. fi. fantali citrTnt
drac.j.fcru.ij.Benzoivnc.j.faccharicandidi rubei vnc. v. mofch. gr. v.

-zibctgran. iiij. ambrx gr.ij. fi. cuminfulione tragacanthi & aquarum

rotarum, fiat malla.
Sacculus cordialis : florum mrfiflxm.j. anthosm.fi flor.bor-
rag.bugloflz, violarum, betonica:, lauendulz ana p. iij.fcm.ocymi, ca-
ryophyllorum , macis ana drac. j. ambrz gr. ij. qux omnia includantur
facculo ex (crico panno interfutoquipofteamaluatico vino vel aqua
melilDc irroretur & applicetur cordi.
Aqua deftillaraad palpationem cordis: Spiritum vini
a 6 . menfuris vini maluarici per M. B. dcftillati , huic nodulum impen-
de ex fpeciebus recipe fi. ceti, rhabarb. fcl. an. vnc.fperma ambrx dra.j.
mofchi fcrup.j. inSyndone colligantur jfic fufpendantur in (pirrtu vi-
ni hoc.
Diambra Mefuei: y- cinnamomi, doronici, feu zedoariz, ca-
ryophyllorum, macis, nucis mofchatz, folii, aut fucccdanei.galang^ an.
drac. iij.SpiczIndicz,cardamomiraaioris,minoris anadrac i.zii.gibe-
xis drach.j. fi. ligni aloes,lantali citrini piperis longi anadrac. ij. ambr;
,
drac. j. mofchi drac. fi. excipiantur fyrupi rolari^aqu* rofacez, lacchari
albi ana q. C Confcruatur in vale fi&ili vittato, ad annos duos. Dantur
S z ' drac.iij.
 &

140 Anttdotarii
drac.iij.veliv. Cerebrum, cor, ventriculum, ac ventrem reliquum in-
feriori calefacit & roborat, cxhilarat,codlionem juuat ,
affe&ibus vre-
omnib. aliis frigidis prode ft , lenibus ob id ac mulierib. falubre.
rinii, &c

Orbiculi diambrae: Recipe fpec. diambrx vnc.vj.faccharialbi

'm qua facniculi vel maioranz dilfoluti lib. j. faccharum ad exaftum
perfectione coquitur.deinde ab igne remotu, ligneo pidillo agitatur,
*
fpecies inijeiuntur, ac probi mifcentunpoftea per plicam lebetis in ta-
,

bula, farina vel putuere aliquo, vt cinnam. liratam , fpatula allidue fac-
charfi pari Iczquali quantitate extrahaturiq» dccidens.placentulz mo-
do in orbe concrefcit.Si quid vero remanet in lebete, durefeit itetu, led
pauca aqua affufa liquefeit; deinde extrahatur vt prius, rot ulz cocretz
digitis fingillatim auferStur, & farina fiipficici inferiori adhaerete peni-
cillo aut panno abfterfa.in cribrum conuciantur, & vlterius in calido
loco exiccentur in ligneis arculis ex tilia aut limili materia inodoracon-
dantur. Pofteainftcco &calido loco reponantur. Cerebrum, cor, &
Aomachum confortant.
Succinum,GrxciseIe&rum,aPerfis&Mauritanis Cha-
rabe, hoceft, rapiens paleas , a Germanis 0U{um/id eft, vi-
trum.quod vitri modo fplendefcat,2fi$tff«n/&c. Nonnullis
ambracirrina. A Romanis vocatur fuccinu,quodvitri mo-
do fplcndefcat ex fuccoacvelut bitumine marino cocreto
proueniat,non autem ex fuccopinexarboris,auc populi ni-
grae, vt multi dixerunt.Nam inter vada & in ipfo maris licto-
re repericur ex fucco pingui rerrx,marilqvconcreto. Illaau-
temmateriacumicntafic, vifeida &
pinguis, ante deficca-
tienem,&duriticm multa animalia, vt mulcas, pulices, for-
micas & fimiliainfcftainuifcat&includir,quxilHcc6mo-
riuntur, exficcantur,& fimul cum fuccinoindurantur. Eft
vero fuccinum vel eandidum,vel fuluum. Candidum quod
leuius fit & odoratius,oprimu cenfetur. Optimum quoq; &

fuluum quod pellucidum &

attritu calefaftum rorifmari-
ni refert odorem paleafq; trahit. Succmum pufueratum 8c
kquore idoneo datum, valecad album vtenfiuorem,vifcera
roborati-

Digitized by Google
 Medico Chymic i Lib. IT. i4r
roboranda fanguinem fluentem cohibendum. Profluuio
feminis drachm$ vnius pondere ex ouoforbilli datum con-
ucnit.vt & tabidis intedinorum difficultatibus, hxmoptoi-
cis & a longo tempore tu Aientibus.
Oleum Succini: Recipe, Succinum modice conteritur,
& ampulla: incuruatx(Retorram vocant ) luto probe obdu-
ftximponitur, filicibus paruulisintcrim comixris: hxede-
inde in fornace locatur deorfum vergens, &oleum igne me*
diocri extrutto elicitur , hoc podea aceto calido perfundi-
tur^ ex cineribus calidis,vel arena per rctotulum rurfus e-
uocatur. Alii panis cibarij crudam veficx primum indunt:
deinde fuccinoinie&o acetum affundat: podea ex ignedi-
dillant, & afxcibus feiungunr. Alii Succinum in pulucrem
reda&umex vinodillatirio macerant in cineribus calidis,
moxcxtillant;dumrurfusfundunt:idq;tandiu repetur, do-
nec in fundo oleum appareat. AI ii, licet nunc per defcefum,
nunchis,nunca!iis indrumentis eliciant tutamen fi dili-
:

gentem ignis curam habueris, iuxta illum quam antea re-

citauimus modum, oleum odore (aporc &: coloreprxdan-
,

tiflimura parare potueris, quod ipfum fuccinum longe viri-

bus fiipcrar. Vncixfedecimfuccinidantvnc.x. olei. Capi-
tis afFc&ibus , neruorum refolutioni.morbo attonito & co-

mitiali occurrit, guttx vnius indar mane ex qua Betonicx,

Laucndulx,vel T ilix potui fumptu:ab omni veneno &'aere
pedilentiprxfcfuat, naribus inun&um, vetmedicamentis
inid idoneis comixtum r fingulareed remedium in renum
&vefic$ morbis difcutiendis ? calculis educendis, vrinariisq;
meatibus referandis , ex vinoMaluatico, aquapetrofclini,
vel fimili humore exhibitum:colico morbo medetur: vteri
ftrangulatuiproded,naturahb.iiritum.f(rturaeuocar,par-
tumqj facilcrcddit , fi gutta cius ex aqua verbenx parturicti
S 3 propi-

D
 :

r
141 Avtidotami
propinetur.-omnes corporis facultates imbecilles reficit, rol

boratqj. humores confumit,&r cerebrum confirmat, aperit-

que,vnde oleum hoc,medicinisad capitis defluxiones feli-
citer, ficut &c aliis corporis partibus in(criptis,mifcetur.
Piluiarad vrinam: ^ carabe drach.j.gum. prunoiu, velceraforfi
A fari, fcfcli ana fcr.j. fcm.apii.pctrofclini.fpicx celticxana fcrupA
(cr.j.

cG fucco apii, vel Brafli x mannx, fiant pilu '^,q«x fumantur ventriculo
purgato Sc oxymelite fupeibibito,cum aqua Graminis,afparagi Sc apii.
,

rrochifci de Chara be: ^ Charabedrach.ix. cornu ceruivfti,*

gummi arabiciaffiti.coraUi rubri vfli,Tragacanthx,Acaci$,Hypocifli-
dis, Balaudioru matbchcs.baci x.papaucris, nigri affati ana dr. iij. Thu-
ris, croci.opu ana drach.ij.gr. xv.mucilagmis plyllij q. C Formentur tro-
chifci. Scruantur in charta cera: liquatxincindU. Durant annos duos.
Vtilcs funt ad conftringendufangutnc vndccunq, fluentem, menflrua.
fpurum, fluxum fanguineum,& hxmorihoidaleou&cofolidant vlccra
pe&oris Sc pulmonis.
Oleum fuccini iuxta Ofaraldum noflru Crolliu Vetrera*
num:in hocparando diligentia no vulgari opus efl, requirit
cmm conuenicntc & debitum ignem. Albo fuccino epurif-
fimo & mero Bitumine in mari generato, in medicina vti-
mur.nonflauo.
k ergo Fragmetorum fuccini albifcxepli gratia duas vel 5.
hbras)& cralto modo tundas, non in puluerem tenue teras
eluantur prius fi opus fit aqua communi fordes , deinde po-
naturin cucurbita vel alebico non minus alto, Sc jftundatur -

bona quantiras aquxRofaccs & Betonicx(quod fit ne oleu

comburatur, &vt harum aquarum vchicuio facilius ftillaro
incipiat^ imponatur capitellum capax cum roftro fatis am-
plo, fit vas recipiens adaptetur , Sc in arena, claufis vrrobique
pro more vitroru iun&uris,feruaro ignis gradu oouenicnti,
Sc continuo ne refrigefeat ( alioquin inftar picis nigrefeit Sc
vitru fragitJdcftillatioabfoluatur.Caue et ne ignis nimium
jnualefcat, alioquin recipiens periclitatur,
„• * Primo

Digitized by Google
 Medico Chymic i £,ib. IT. 14$'

Primo egreditur aqua &oleum album cum fpiritibus nu-

biu inftar, deinde nonmplius fpiritusegrcditur vifibilis, fcd
ftria: apparer vt in deftillarione fpiritus vini v i-
in capitello ,

dcreeft.tandemvcnitoleuflauum.hicceflandumadcftilla-
tione, vel mutato recipiere excipe feorfim oleum rubeo ni-
grum rubfecuturum: vltirnoafccnditfairublimatione. Ca-
put mortuum in fundo manet, ftriabile, nigrum & leuc.
Antequam oleum fuccini albi rc<ftificetur,benc abluatur
prius in aquacommuni, volucdofa:pius,poftcarcftificctur
lente in B.M per aquam Rofarum vel M.iiorana?.Poftre&i-
cum noua Rofaru vel maioranas
ficacione poteft cc vltcrius
aqua aliquoties rnifceri.fcmperpoftrefidentia&feparatio-
- nem olei abaqua, rcnouandoaq'uam. Sic fcctor perire folct.
A libr/vna fuccini pvsflreftificationem vix tresvelq.ua-
cuorlotoncs veri olei albi haberi poliunt.
Sal fuccini!
Sale fublimationevi ignis afccfum collige &
folue in aqua-
Maiorjna; &
filtra.aquain B. paulatimablhahe: iteru foluc,-
filrra & coagula:hoc aliquoties reiteretur: tunc habetur Sal
Diureticum efficaciftimum, cuius fuperius farta eft mentio.
Vires olei Succini.
Efficaciftimum opoballamum Furop.xum merito ocari'
poteft, quia fua facultate omnia
al. a remedia fuperatin A-

poplcxia& Epilepfia curanda: olim facrum appellabatur,

proprer vires cius nimirum admirandas & arcanas,
i. In Pcftc vna gutta mane&rvefpcri naribus affricatur fic' ,

nullum venenum cor inficere pot eft correptodaturafcru-

:

puloj ad duos in aqua cardui bencdidfi.

i. Vehcmcterprodeft illis, qui periculofoscapitis morbos
umet, qualis eft Apoplexia, Paraly lis, E pdeplia. Na fi quis in
aquis appropnatis, putaBetonioar, Filii, Lauedular,ceraforu
nigro--
144 Amtidotah.ii .
nigrorum &c. vnam atque alteram guttulam olei illius ic*
iuno ftomacho aflumat > nil periculi erit ab (lis morbis :i-
i

dem prxftant placcntulas feu Rotula: ex Saccharo con-

ferat , quibus aliquot gutta: olei immixtx fune. Etfi Apo-
plexia .Epilepfia, Paralyfi quis corripiatur , vix eft prxftan-
tius remedium , quam olei ex Succino albo dcftillati guttae
aliquot in fpiritum Epilepticum infuGe & exhibita:. Prodcft
etiam ceruicem &c nares vngere dido oleo & certo pellitur
,

morbus, &recipicntcsfe, ienfum&motumrecupcratcor-

rcpti,no aliter ac fuffitus ciufdcmSuccinialbifupracarbo-
nes naribus Epileptici admotus» paroxyfmum ipfi fedat.
3. Nerui, vena: aut partes -neruofseSpafmo aut fimilibus
contrad uris infed atx, vngan tur hoc oleo: ita vtere, vt pau-
xillumimroifccatur,vngucntis, quibus nerui refocillarifo-
lent. ^ 1 / * .
. v
4. Vpaatq; altera guttula aqux Petrofclini immixta af- &
&
lumpta calculos alias fuperfluitates meatuum vrinalium
pellit.

y. Scrupulus femis vel integer fi aqux verbenxvel Artemi-

fix,vclMaIuiatico'infundatur,mulieri parturienti propine-
tur, partum promouer.
6 . Prodeftfrigidisdefluxionib. capitis , -qui huius vfu con-
futuuntur , & cerebrum reficitur.
7. Guttula aliquot naribus & cordis fofiulis feu pedorisfi
illiniantur, illis mulieribus, qux fulfocationes, prxcipitatio-
nes & ftrangulationes vtcri habent fedat matricis motum.
,

Similis efficaci* funt Rotulx ex oleo Succini cum Saccha-

ro confcdx.fi vna atq; alteraafiumarur.
8. Confert quoque in deliquio animi, languore & palpita-
tione cordis.
C onfor tat non folum facultatem Virtutis vitalis cordis, ,

verum

Digitized by Google
 J

• \
Medico-Chy MIC I Lib. II.
14
verum etiam animalis cerebri ac naturalis hepatis , ideo*
que inconcodionc & digcftione magnas vcihtatcs ciero
folet.
10. InFebribustresgutt^inaquacarduibenedidiantepa-
roxyfmumj expedato fudore aflumuntur, fic Febres pel-
luntur.
11. In Retentione vrinae tres vel quatuor guttar , in aqua

Fragariae vel vino fumantur, mirabiliter promouet illam,

i». In exiccatione catharri conducit.
1 3;Dolores dentium e defluxionibus exortos curat, ficum
aqua Plantaginis mifccatur&indegargarifmus fiat.
14. 1 n ideruia datum cum aquaeodiuiar , cufcutx, cichor.
chelidon.
if. In Colica fcrupulus vnus vel drachmafemis exhibetur
incereuifia.
16. In Suffocatione matricis feptem vel odo gutta: in aqua
Pulegii.
17. in Expulfionefcetus&fecundina: feptem vel odo gut-
aqua Sauinx, A rtemifix.
ta: in
18. In menfium retentione 7, vel 8. guttae in aqua Me-
li ffx.

19. In contradura quidam contradus in manibus & pedi-

bus fuit reftitutus ope illius olei fuccini.
io. In Vomitu fanguinis tres guttaein aquaTufliiaginis,
Tormentillx,prunorumfylueftrium.
mi. Vertiginem &Scotomiam curat.
xi. Cerebri ftuporemmiraculoferemouet.
13. Vifum cum aqua facniculi confortat.
24. In pundura lateris efficaciter adhibetur.
Dofis.
A guttis 4. 6 . 7. 10. vfquead fcrupulum vnum-. , ratio-
T . nemor-
 '
/

ANTIDOTAUir
nc morbi & complexionis.
Balfamum ApopleSicum. Recipe olei nuci fla» ejcprefi
fi vnciasduas. Ambrargrifcx drachm. vnam,nigrxdrach*
j.&fcmis. Mofchidrachm ). & femis Zibertx drachm. :

duas & femis. Oleorum ftillatitiorum Laucndulx, in quo-

Lilii conuallii flores maduerint drachm. femis Cinnamo-
mi fcrupulum femis. Maioranx drachm. femis. Caryophyl-
lorumgutt.6. Succini drachm. j. Rurxdrachmam femis-
Ex his omnibus fecundum arrem mixtis fiat in iufta con-
fidentia Balfamum :
qui volet aliquid de Balfamo Peruuia-
no odorifero addere , ei erit integrum.

Vires & Vfus.

i.Apople&icis Epilepticis , & vertiginofis mire con-
>

fert, extremitates narium tempora , vertex interius et-

fi , ,

iam palatum, exigente neccffitatc inungantur nodu & dic ,

prrinterualkt. ,

Proprxfcruatione finguHs feptimanis tantillo , alat na-

rium mixta hac pulpa modice pollice inun&o , vna cum
vertice ferael atque iterum inungantur»
a. Contra malignam & pcftiferam auram.
5. Omnes animales & vitales fpiritus recreat.
4. Arcanum
in colica, fi vmbiHcus eo inungatur.
j. xgntudmibus mire confert , fi inungatur
Matricis
/-ventriculus &
vmbilicus , etiam naturalia mulieris iuflb-
cationem patientis , tunc confeflimrecreatur: ad nares au-
tem illarum eo remporc£rtidaadhibcantur,qnaliafuntca-
ftoreum, Aflafxtida.
Vfusab extra faltemeft : tantillum extremitatibus na-
rium adirouetur pro libitu: per vnum aut alterum diem fua*
uis ille odor vix cuanefcit.
Magi-

Digitized by GoogI
 Medico-Chtmici Lib. II. 147
Magifterium fuccini Recipe fuccini flaui vel albi q. v.
:

contere minutiflime in marmore cum aqua lilii conirall.

finepoftcacxficcare , acruperfundefpiritus vinireftifica-
ci ad eminentiam aliquot digitorum fine digerat in leni
,

calore arenaz aut 6. &c intra dies aliquot apparet fpiritus

vini aurei coloris,
quem effundes , rurfusque alium fuper-
fundes hoc toties reiterabis quoties fpiritum videbis tin-
,

ftum poftea totum mcnftruum coniunge &in B. Maria:

,

abftrahe , vt remaneat inftar fucci alicuius. Et Magiftcrium

feuiuccinieffentiaeftprarparata , quam exhibebis tali mo-
do prout oleum. Dolis gran. x. ad xv. In colica , verti-
gine, Apoplexia &c. Alij &ficdeffillantfuccinum: Recipi-
unt fuccinilib. j. filicum contuforum lib. ij. Deffillanta-
perto igne per retortam duplexroleum vnum album, alte-
rumflauum, fcparant& album re&ificant. Hicvfumolei
fuccini commendare placet , ex probato authore , tali
modo.
1. In Apoplexia: Recipe olei fuccini guttas v. aquz laucndulz

gm.xx.aqux Beton.gur. x.
1. InEpilepfia: Recipe olei fuccini, cinnam. ana gut.iij. olei vi-
ttioligutt.iij.M. •
j. In cancro &
fiftulis : Recipe olei fuccini gurt. vj. olei Anti-
mon.gutt.x. Turbit fblisgran. iv. cum oleo oliuaiurn & cera F.Vn*
guentum,
4- Ad confort. neruorum in contra&uris : Recipe olei
fuccini Iuniperi ex granis anavnc. fenus, olei madi cis vnc. j. Mifce-
antur.

f . In fpafmo : Recipe olei fiiccinidrach. iij. olei de ceruo ,

pifei*

lupi ana vnc. j.M.pro Vnguento.

6 In Anorexia: Recipe olei fuccini gutt. iy. Auri potab.gutr.
.

ij. olei vicxioli gutt. vj. Detur cum vino ad duas vices.
„
" T x 7. In
 i,|8 Antidotar.ii
7 In calculo
. & Arena :
Recipe olei fuacini gutt. iv. olei de

vitro ,
tantundem ,olci Rad. peteof. gutt.x. cum aquapetrof ad duas
vice*.
fc. Ad purgandam matricem & expellcdum faecum mor-
tuum: Recipe olei fuccinigutt. iv. olei Macis tantum , olei verbenas

gat.vxum a qua liliorum.

9 A d dolores matricis : Recipe olei fuccioi gut.v.olei caftorei.
.

Anethi ana gutt.iij. cum aqua meliflx.

10. AdTrcmorem& palpitatione cordis : Recipe olei fuc-
tantundem, olei perlarum in oleo N.Mofchatx
cini gut.ij.E flenti* auri
folur.gut.vxum aqua lil. conuall-Mifccanrur.
ii Ad purgationem capids:Recipe olei fuccini.gutjij.olcifos,
niculi gut.v.oleimaior.gutjij. Cum aqua EndiuiiM.
iz. Ad confortationem ftomachi: Recipe olei fucrini gutt-
'
ij. olei de Abfinth.gur.iv.olei de caflla gutt.iij. in aqua galangx.
ij. In Paraly HiRecipe olei fuccini gutt.iij. Rutx.gut.v.olei Rorif-
marinr,gut.vxum Tin^ura Amethyilorum.
£4. Ad conciliandum fomnum Recipe oleifuccini gutt.iij- :

paeonias gutt. iv. olei florum Marinigutr. v. vel viii. cum aqua papa-
neris.
- Ij. In fputo fanguinis: Recipe olei fu crini, Rofmarini, meliflx»

ana gutt.iij- cum cochleari de fucco Vel fyr. Cydoniorum.

• 1 6 Ad amiffionem olfa&us : Reripe olei fucrini gutrasduas>
.

Helenii , olei cinnamomi ana gur. iij. cum aqua Rofmarini.

17. Ad Ficus: Recipeolei fuccinidrach. & Hermodariylor. AL
thexanadrach.iij. M. fiatlnunriio. > „
18. In pulmonis exculerationc: Recipe oleifuccini, gutr-
« j. olei fulphuris gutt. ij, olei, myrrhx gutt. iv. cum aqua Rorifma-
rini.

ip. Inmelancholia&Mania : Recipe olei fucrini, Mcliflar,.

Thymi ana gutt.iij. In cochleari pleno EflcntixZedoarix.
zo- Ad phthifin membrorum :
*.olci fucrini vnc. fLolcifui-
phuru,vnc j-olei adipis humani dnteh. ij, F-Vngr
" Zi-Adl
c. - *

Digitized by Google
 Me dico-Ch ymici Lib. IL 149
11. Ad infc&ionem aeris: Recipe olei fuccini gutt. $. olei cam-
.
phorx gur. ij. olei de cupreflis gut. v. fanguinis ciconias cflenfificatse
gutt. vj. M. detur mane jejuno ftomacho.
zz. Inlienteria>dyfenteria8<:diarrha:a: Turbith Solis, vel
Mattis appropriabis cum olei fuccini gutt. ij. coriandii gutt. iij. ole*
thuris t?ntundem,cumaqua chalybeata.
zj. In colica fiue iliaca: Recipe olei fuccini gutt. rv.oleirha-
batb gutr.vj. olei anili gut. vj.turpeti mineralis q. perfonx conuenir.
M. cum violarum.
Z4. Inpun&uriscordialibus: y- olei fuccini gur. ij. olei croci
gut. iij. olei nor. Borrag.M.cum aqua cinnam.
zj. In cancro matricis: y- olei fuccini vnc.j.olei Saturni drac.
vj. oleiantimonii vnc. j. M. cum butyro non falfo.
26„ Ad fiftcntlum menftruum : y- olei fuccini gutt.viij tra-
gacanr.gut. vx. myrrhx albxgut . \'\\y cum aquafcyllx.
17. Ad confirmat, dentium : y- olei fuccini, olei vitrioli ana
gutt. 1 v. olei ex nucleis vuarum gutt. vj. M. pro vng.

z8. In Gonorrhara: olei fuccini gutt. iij. olei perla. in oleo

cinnam. folut. gutt. viij. olei viol.flau .gutt. x. cum guttis vj.oleicam-
pho. mifce.
19- In deliquio animi y olei fuedni,
:
gutt. iij, olei Garyophyl.
gut. iv. N. Mofch. gut. vj. cum aqua vitae.
30. Ad promonendam concodtionem : y- olei fuccini, olei
vitrioliana gut. iij.olei zingib.gur. vj.in aqua ab/inthii.
51. Tempore peftis : y- olei luccini.tormentillac.ana gur. iij.Ht'
lenii gut. 4. cum aqua gerani j.
$2. Ad inquietudinem matricis: olei fuccini, gur. v. olei
de caltoreo gut. iij. olei dc matricaria gut. vj. cum aqua Hyflopi.
Ad purificandum fanguinem : y olei fuccini , thereb. ana
gott.iij. olei piperis gut. i v. tin& corall.gut. x. mifce.
34. Adtumores frigidos: olei fuccini gut. iij.olei tartari gut.
v. thercbint.gur. iv. cum vino adufto.
3 S- In narium obftr unionibus * polypo &c. ¥ olei fuccini r
T j gutt.
 ijo Antidotarii
gt>ct. j. cerx guttas iv. olei andra. gutt. iij. tin£t. perlatum guttas x.
auCce.
j6. A d inflammationem & rubedinem oculorum.Recipe
olei fuccini giu. ). olei violacei, gutt. ij. olei fceniculi gutt.vj M. pro
externo curatiuo poftraodum ablue cum vrina.
:
Hic funt egregia Cu
ne fuccini appropriara.
Trochi fci de Charabe: Recipe Charabe drac. ix. cornu cerui
vfti,gummi A rabiei aflaci, coralii rubri vfti,rragacanrhx, acacii, hypo-
ciftiais,balauiliorum maftichcs,lacc*,papaucris nigri aflati an. drac.iij.
thuns, croci,opu ana drac.ijgran. xv. aiucilagini*plyUii«l.f. formentur
trochifci.feruantur in charta, cer* liquat* intinda-Durantannos duos.
Vtiles funt ad conflringendum fanguinem vndecunque fluentem,
menflrua, fputum, fluxum fanguineum , & hxmorrhoidalem : con- &
&
folidant viccra pedoris pulmonis. ,

Gummi Arabicum, hoc nome depromptum eftab Ara-

bibus,&abfolutedum ponitur, idipfumellintelligcndum,
quod officina: priuilcgio quoda Arabicum Galenus Thc- ,
v
baicum nonnuili Babylonicum, alii Acanchinum nomi-
,

nant. Exarbufculaquadammanat, qua Diofcoridcs Aca-

ciam nominat, cuius duas fpecies conft icuit, prior reda a f-
furgens virgulta profert Iignofa,fpinis exercis,& duris,hinc
inde ftipaca folia longa , quafi ex
: niultis foliolis cohxren-
Cibus compotita, flores albidos: tiliquasbrcucs.planas, lu-
pinorum ritu,femcn glabrum &c fplendens. Male depidatn
eius iconem tradit Matchiolus. Altera Acacia in Cappado-
cia &: Ponro prouenit,aic Diofcor. priore minor, tenerior,
'
humilior, foliahabensrutx,&virgultaquibufdamaculeis
fpinofa, & hac fuccus quidam cducuur, qui arbufculxno-
mencctincns, Acaciadicitur,fedobeius raritatem fubfti-
tui folct,fuccus fylueftrispruni, quam Dodon. Germani-
cam nominat. Ex illa gummi profluit Arabicum, quod lau-
datur viirimodo pellucidum, fyncerum, in vermiculorum
fpcciem contradum,dciu candidum: fordidumac refino-
fum
 Medico Chtmici Lib. II. ri x

fuminutilc. & humidum in primogradu. Tuf-

Calidum eft
fi & hulceribus pulmonis medetur. Potus eius hebetudi-
nem oculorum corrigit. Laxatiuis praeterea medicamentis
additur. Cum cinnamomo tritum ex vino fumptum, vo-
mitiones afliduas fedet. Cum rofacea, aut pluuia aqua fan-
gui nem excreantibus auxiliatur.
Balfamum artificiale Fiorauanti: Recipe rerebinthinxpurilfi-
matlib ). olei laurini vnc.iiij. galbani ync. ii). gummi Arabici drac. iv.
olibani myrrh$ gummi hederae, ligni aloes ana vnc.iij.galanga*,caryo-
,

phyllorum,confolidjr min. cinnamomi, N. mofchatx, zedoariz, zin-

giberis. didhmm albi ana vnc. j.mofchi.ambr* ana dra. j. Aquz arden-
tis optimae lib. vj Terenda terantur,milceantur,& macerentur perdie*

nouf inde calore cincru eliciatur liquor: primo igni mediocri, deinde
:

audo quoufq; omnis liquor emanauerit oleum ab aqua leparerur.Sc

,
:

fcructur ad vfum. Ad vulnera capitis potiffimum valet, aliaq; infinita.

Gummi tragacanthum efl: gummi pellucidum, album,
fubdulcc, lcue ac fy ncerum, quod a radice cuiufdam planta:
fpinoCe vulnerata, nominis ciufdcin manat. Ea radix lum-
mo ccfpite nititur, & humiles, rigidofq; fui culos cmirtit.iti
quibus minuta folia, multa &tenuia,quac fub fe fpinas occu-
lunr, albas, redas &
firmas. A rbulculaharc tragacantha grx-
cc.fpina hirci larincdicirur.Nalciturin Creta 8:multis A fias
locis.lachrymamq; non incifura. fcd fponte profluere con-
tra Diofcoridemaircruit Thcophraflus, hac enim exdere,
inquit, opus nequaquam eft. Licet auccm omnino pere-
grina fit, &
a noftranbus herbariis raro vifa,cicuratam ta-
men & fatis lxrc virentem inhortoloan. Goneru rei me-
dicamentaria: peruiflimi vidimus. Illius vero coagulatus
fticcus.fcugummigentilirionomine.tragacanthum &:offi-
cinis Dragaganthum didum , ipfis etiam tyronibus notilli-.
mum eft, quod non faci]£> vc obiter dicam Jxuigatur, nili
pilis & piftillo calidis.
* Frigidam
15*- Antidotarii
Frigidam in fecundo &humidain primo gradu faciunt.
Alba integrum dccenniu incorrupta afleruari valet, medi-
camentisq-» refrigerantibus admifcctur. Cum gummi Ara-
bico pari pondere aduerfus pedoris obftruftioncs bibitur.
Pilula: aduerfus tuflim ea conficiuntur eiufmodi; Recipe
fuccum glycyrrhizr, mifce cum tragacantha Sc per nodis
fpacium imbue, hinc colato, & admixto puluere tragacan-
tha: fiant catapotia,qua: fub lingua difloluta tuflim mitigant
&fitim eadem fedant. Cum aquarofaceadiflbluta, admix-
to amylo, labiis propedentibus illinitur. Cum rofaceaaqua,
& camphorafacici cutem emendat.
Diatragacanthum calidum ty Gummi tragacanthx.hyflbpi
: -

an. vnc.iv. Pinearum nucleorum mundatorum, amygdalarum amara-

rum purgatarum ana drac.vj. (em. lini, faenogrxei, cinnamomi an. vnc.
f.glycyrrhjcz rafx, fucci glycyrrhicx, zingiberis drac. ij. lacchari q.C
fiateleduarium perannum conferuandum.Vakttuflientibusexfrigi-
dophlegraate.Sc non valentibus eiicere,aftmaticis,eropycis,anhelofif,
&
penpneum oniris , phthificrs , ad omnem coaidaxioncra.-
lufpirious,
pedoris ftomachum confortat,digeftionem procurat.
:

Diatragacanthum frigidum V Tragacanthxalbiflimx vnc.

.* -

ij. gummi Arabici vnc. j. dtac. lj. amyli drac. fi.glycirrhycx, fero, cirrul-
li,inclonisanadrac.ij.vrticxpapaueris albi ana drac.iij.caphurxfcrup.
penidiorum vnc. iij. (acchar. albi q C fiat cleduarium.conferuarur
fi.

per annum. Medetur omnibus pulmonum& thoracis vitiis aridis, ma-

xime rabidis, macie confedis: inflammatione lateris laborantibus, o-
mnibufq; tu ilibus calidis &ficcis, cxafperationilingux& faucium: de-
uoracum ramdiu ^grotans in ore contmeat,quod liquefadumperfcdc
erugatur. _ -i -j,

Diacurcuma magna :^-Tragacanth*drac.i. croci, afari, (ero.

petrofelini,apii,dauci,anifi ana drac. rv. rhabarbari optimi, meufpic*
nardi, i.e.Indicx ana.drac. vi. cofti feu zedoarix,mynhx,caflix lignex,
fchxnanthi , carpobalfa mi (cti cardamomi, rubix cinctorum , fucci ab-
finrhii,iucci Eupatorii Mcfu ar, olei caryophy Horum ana drac. ij. calami
aromatici, cinnamomi ana drac.j.fcordii,cctcrach, id cft,afpleni, fucci
gtycyr-

_ Digitizecfby Google
 MedICO-ChyMICI LiB. II. fj}
glycyrrhicxanadrac.ij.fi. Trita,& meile dcfpumato,quanrum fufficir,
excepta, fiat cle&uarium. V entriculi,iecoris,Iienis morbo* frigidos,
ob
idq diuturnos fanat:
{ &
hine orta fymptomata, vt hydropem .cache-
xiam, colorem corporis ftrdum, humorum in ventriculo corruptelam,
renum 6c veficx vitia frigida vrinamque euocat.
Cly fler dolores dyflentericos fedans Recipe tragagathi dra.:

ij. in rofarumdcco&ivnc. iv. fbluuntur. His cremoris, Oryzx tantun-

dem per clyftcrcm infundatur.
Pilulz ad fluxiones renues,in articulos, & vlcera pulmo-
num : Recipe tragacanthi, gummi Arabici anadrac.j. Amyli drac.fi.
cort. thuris (lyracisanafcrup.j. myrthx,fucciglycyrrhizxanafcrup.j.
opii fcrup.j.fapa excipiantur, formenturq; carapotiax.quxdrac.pen-
deant. Ex his duo vel tria longiflime i cibo dormituris exhibentur.
.Alizeiufdem: Recipe tragacanthi, gummi Arabiciana drac.ij.
cinnamomi craflidrac. fi.balauftiuin con-
acacix.balauftii anadrac.j.
tundatur.ficcatum mortario teratur. Cxtera poftridie ex aqua mace-
rentur , deinde omnia ex fyrupo rofarum ficcarum redigantur in pilu-
las fabx magnitudinis quxfub lingua tenendx exhibentur.
:

Pilulz bcchiczemplafticae: Recipe gummi, tragacanthxana

vnc. fi. fucci glycy rrhizx vnc. j. fapx q.f. fiant pilulx.

Tabulz diatragacanthi frigidi: R-Spec. diatragacSthi frigidi,

vnc. fi. vel drac.vr.faccharialbi in qua violarum difibl.hb.fi. fiant tabu-
Ix fecundum artem. Omnibus pulmonum & thoracis viriis aridis, ma-
xime tabidis, macie confe&is, medentur inflammatione : lateris labo-
rant ibus, omnibufq; tuilibus calidis &ficcis,&c.

Ammoniacum gummi Grxcis \/u/uiu*xot &c a /At/onano* 8ir

^«/“•'Latinis Hammoniacum, Hammoniacum thymiama,
Ammoniacum & Ammoniacum thymiama ltcrn gutta :

Armoniaca, Plinius Amraoniacumthymiarum: vulgares

medici vocant Armoniacum: Apud Serapionem Arabice
Raxach: Auicennz Altarhur: apud Andream Bellunen-
fem Alaflach, Aflegi & AlTach: Apudgloflograj hum Aui-
^cennzAlafceau: Aliis Arabibus Medicis curfia:, vafac.ho-*
*
V dic
i«4 Antidotarii
dicArabibus V(ach:lralis Armomaco&r Ammoniaca,Hi£.
panis Aguaxaquc& Armoniaque:Ga!Iis Armonia: Gcrnt.
Armoniac. Herbarii vocant Ferulam Ammoniaciferam.
Herba ex qua hoc gutnmicolligitur Grzcis dicitur Af«Vv\-
*/(, Se Arctii/XAst ,& K f ui$<9<: Latinis Agafyilus.Agafyilis.Crio-

theum, Hcliuftrum Sc. fcliuflrum Serapioni dciimpl. cap.

:

Arabice vocatur Alios, Auicennalib i.tra&.t. AUod-

cut & Turfis: apud Authores Arabes AUharthut. JDifcti-
men autem faciunt inter illud gummi; vnum vocant A-
rabes, Plinius ac Diofcorides &f*uro , &c e^avr^*, Latinis
'

Thrauftrum & Thraufma : Serapioni carnifima hoc in

odore xquipollet Thuri Alterum genus dicunt efTe im-
:

purum , Grarcis vt Diofcoridi <P i»?*/** Latinis Phyrama:

Serapioni Chironia. Probatur quod nullis arenis, terra,
aut aliis rebus extraneis fordefeie, in thuri* mafeuii (itaili-
tudinem effigiatur, odore caftorcum vtcumque refert, &
fapore amaricat. Calidum eft in tertio, ficcumverA in pri-
mo gradu. Tuffim ex humiditatenatam pellit, difpnaeam
in ouo fumptum tollit: Pedus purgat. 6 vel 7 pilalzcon-
. .

fedxex Armoniaco,contrapcdoris latcrumqi hulceracx

iorbili ouo fumunrur. Conficitur cx eo vnguentum aduer-
fus carnis excrcfcentias .verrucas & tubercula efficax. Con-
tra (plenis duritiem fimftro lateri illinitur, nodem vnam in
aceto maceratum, admixto galbano puluereabfiathii, ori-
gani,^ modica cera.Fumus cx Afa foetida, Galbano & Am-
moniacoperinfcrnaadrni(Tus,rncn(es muliebres ciet. Ver-
mes verris cum fuccoabliothiijeiuno fumptum ftomacho
interimit. Idem efficit fi dilTolutumin aceto extrinfecus
ventri illinatur. Dentem Amtnoniaco&fucc® Hyofciami
perundum excidere aiunt.
Oleum Ammoniaci. Gummi Anamoniaci quantum fnfiicir.
Didui ue

Digitized by Google
 Me d rco-C ht mici Li». IT. ijy
DilTbUte ex vino ftillatitio, vel cx aceto: deinde lapillis inie&is per cine-
re$,aut arenam diAilla:poAea corrige. Valet ad tophos podagricos dif-
cuticndos Sic etiam paratur ex colophonia, vel pice.
Pilul* dc Am
moniaco Qucrcctani: Aloes vt fupra prspa-
ratzvnc.iiij.Gummiammoniaci in aceto fcylli[icodilTbluti& per leta-
ceum traiedti^riyrrhzprarparatz ana vnc. maftiches fpec.dutrir.lan-
fi.

tali.ana drac j. fi. croci fcrup.ij. falis fraxini, vel abfynthti fcrup.iii}. cum
iyrupo de ftzchade.vel de fucco rofarum fiat pilularum malTa.

Cifv t VL
De Ldcca.fingunte draconu, A fa. foetidi, fagapent^albiitOt
«poponace acfarcocelU.

Acca Serapio, Paulus, & inter recentiorcs Matchiolus

L :

Laccam, Cancamum Diofcoridis efle firmiter credunt.

Brafauolus, Garcias ab horto, &Clufius rem diuerfam te-
nent. Qui veritatis perdifccndx cupidi varios orbis tra-
&us luftrarunt, Cancamum Diofcoridis non modo a Lacca
varium, fcd incognitum putant.* nam cum ad fuffimenta
prxfcrtim vfurpetur,alia.que multo fragrantiora & fuauiora
thymiamata habeamus, negligitur. Adde quod cx arbore
peregrina, Arabica nempe profluere perhibeatur, neca re-
gionibus tam loginquis mercatores hanc ad nosdeueherc
lachrymam dignatur. Vturfir.gummi quoddam eft,faporc
virofum, odore probatum 6c valde rarum. Lacca autem
,

vtraque qualitate deftituitur, freques inuenitur, nec Chcr-

mes Arabum cxiftit.neq; ex forbi, aut mefpili.aut myrti ta-
n
mis colligitur, nonnulli putant, neqjmyrrhx fimiliscft,
vt fcnpfit Auic£nas,cui fiorfan ignota ruit. Sed fi vera loqui*
turGarcias ab horto, qu^da vel uti fauago eft, & liquor in ar-
boris vaibe ramis concretus & formicarum alatarum fu&u
& ope coaftus. Harc autem arbor in Arabia no nafcitur,fed
&
in India, maxime io prouincia Pcgu,vbi Lacca, Trec,vo-
V » catur,
i$6 Aktidotarii
oatur, vt etiam in Bengala&Malauar,vbi,loc,& lac, vnde
Lacca, dicitur. Hanc opinionem & ratione & enarratione
multa tueri conatur Garcias,&r ex Amato Lufitano efficere
cotcnditcancamum,idaromaefle,quod alio nomine Any-
me vocat, cuius duo facit diferimina, vnumalbum, quod
Diofcoridis cancamum eft.fuadente Briffoto Medico Pa-
fubnigrum, quod cft my rrha , feu potius My
rifienfi, alceru -

nca,aut Amynea. Sicreicuiufdam obfcuritas cogit ad vo-

cum affinitatem confugere, perquirendx veritatis gratia.
Vt tamc libere dicam, credo Anyme, feuamyneam, vt qui-
dam loquuntur, myrrham &: cancamum res plane diuerfas
ede: Laccam autem officinarum quadavfurpatione, can-
camum veterum incuria vocitari, qui vocularum aliquot e
gente Barbara depromptarum ignari, qux minus fideliter
audiere, crediderunt. Sicquelongo vfu laccam cancamum
nominantes, hanc velutiprarfcriptioncm^loquendiliber-
tate xtati pofteriori reliquerunt. Sunt qui illorum fenten-
tiam tuentur, dicuntq; , tres laccx varietates affignari Pri- :

ma eff Cancamum Diofcoridis , nulli fere vifum. Secunda

Lacca vulgaris. Tertia fa&itiaeft, quainfedores vtuntur;
cuius adhuc plures differentia: notantur, quas breuitatis
gratiaomitto. Vulgaris dura, pellucida &: rufa cft,myrrhx
admodum fimilis, furculos arboris exotica: circularim in-
noluens, quam fu&u a formicis Indis ex arbore elicitam,
elaboratam &
ramis cohi bitam efTc.vtafferuitGarcias, vix
credibile eft.fed potius lachrymarum & reliquorum gum-
ini modo,fponte exudaffe & concreuifle.Nam cum anima-
lia ex Philofopho laborent & pugnent pro vi&u & coi-
tu, qua: in hyemem futuram tota xftatc panem illis fami-
liarem quxritant, aut panificium quoddam elaborandum
&
fufcipiunt,non ramis arborum , autloco acris coeli iniu-
riis

Digitized by Google
 Me d i c o-Chy m i c i Lib. II. iJ7
riis obuio exponunt, fed in latibulis recondunt. Formicas
autem Indicas Laccam fruftra , nec pro cibo congerere &:
- cogere,feddefcrere, perpauci credunt. Quxadnosadfer-
tur, baccillos arboris circumueftit , eftqucdura Sc pelluci-
da, & facile aqueis difToluitur hxcquccrochifcosdccara-
;

be & Dialaccam ingreditur,non fa&itia vt perperam igna- ,

riquidam putant. Non tantum ad medicos fed aliosplures

mechanicos vfus celebratur , vt ad ceram, qux litteris obfi-
gnandis inferuit , inficiendam, &: ad tinduras ,
quxligncis
fuppelle&ilibus inficiendis dicantur, parandas atque ad eos
colores excipiendos qui Laccx commixti elegantius mi-
,

cant. Cauchamum feu Laccam obefa corpora extenuare, fi

ternum obolorum pondereexaquaautmulfoaccto per ali-
quot dies bibatur, feribit Diofcoridcs. Prodeftlicnofis, co-
mitialibus, &fufpiriofis.Cum aqua mulfamenfcstrahit.O-
culorum cicatrices emendat. Lx vino hebetudinibus eo-
rundem opitulatur. Gingiuis humore prxgnatibus,& den-
tium doloriefficacillimumprxbet remedium. Additurad
fuffimenta. Vcftcs eodem, & ex ftyrace & myrrha fuffi-
untur.
Dialacca maior : Recipe Laccx lotx Rhabar. ana drach. iij. fpi-
,

cx nardi, id eft.Indicx, rnafticis.fem. Apij,fucciabfin.fucciEupar. Me-

fux, id eft,ageratifem. omnia, Sabinx, Amygdal.amar. coftifeu Ze-
doarix.Myrrhx, Rad. Rubix, faenic. anifi. Afari, Rad. Anftolo.rot.
Gentia. Croci, cinnam. Hyflbpi, caflixlignex vcrx,fchxnanthi,BJellij
ana drach. j. fi. piperi* Zingib. ana drach. j. Myrrham &bdell. in vino
infunde , extera tenuiflime tere, & meile defpumato quantum fatis cft,
excipe: fiateleftuarium. Ventriculum, & hepar roborat, hepatis ob-
ftru&iones aperit : eius fcirrhum difloluit &ex hisnafcentem cache-
xiam &hydropem fanat, vrinasmouet, lapidemquc renum veficx &
frangit.

Dialacca minor ; Recipe Laccx lotx, croci , cofti, fchxnanthos,

V 5
Rubix,
ij8 Antidotarit
Rubi*, Ariftol.long*. Glycir. piperis ana drach.j. Rhab.dfachro.iy.
Myrrhae, Bdellii anadrach.j confice.
Dialacca lfaac: Recipe Laccxmunds drach. xx.cofti dulcis, fpi-

cac nardi, Xylobalfami,caflixlig. Afari, cinnam. flor, fchcrnan. Rha-

barb. m afficis ana drach.j.
fi. Rubi* tindh myrrh*,Genrian*,marathri,

apii mont. cymini caryophyll. ablinthii rccent. Eupacorij , N. mofch.

,

cardamomi, cubcbarumana Aur.ij. mcllisdcfpumatilib.iij.perbien-

^lium feruaturin pyxide ex ligno Tamarifci. Dofis eius drach. ij. vel iij.

cum Apozeniatcradicum.Rcfpicitpropricvirtuteronaturalem.lecun-
dariohumidicates facientes oppilationes hepatis ex frigida caufarme-
lius etiam ifto , quam cum alio aliquo curantur fcirrhi , apoftemata he-
patis ftomachi Sc fplcnis 8c ftomacho confert infrigidato ,& omni fii-
:

(pedioni hydropifisfubuenit.
Tabui* Dialacc*: Recipe fpecierum Dialaccc dr. vj. lachari al-
bi, in aqua Eupator. Tabui* f.a. Lienis & hepatis ob-
diiful. lib. 3. F.
ftru&iones, inflationes & renum durities fanant: aqux intercutem cau-
iasomnesdifcutiunr,menfcsmouent,&&
T rochifci dc Lacca.Recipe laccc, facci glycirrh: Eupatorii, ab-
finthii,Berberis,Rhab. Ariftolo: long*,coffi> Afari, amygdal.amar. ru-
bi*, fem.aniii, apii, fchcnnanthi anadrach.j. vini q.C Formentur tro-
chifci. Siccantur in vmbra,& reponuntur in charta munda, cerc liqua-

te intin&a.Dutant annum vnum. Valentad obftru&iones hepatisfic

lienisj Et
inde natas febres varia$*ntiquas , &afcitem per vrinas mo-
nent.
Sanguinis Draconis perueftigatio iamdiu multorum ex-
ercuit ingenium. Quidam eniru Plinii erroneam opinione
iecuti , draconis animalis ab Elephante collifi fanguine efle
credidcrunt.Quemerrorem nomodofequitur Solinus.fed
cinnabann fanguinem draconis officinarum tenct.Serapio
feribit efle luccum piant* cuiufdam , illi Sidrichis & Egilos
did*,quam herbarii nofrrates quartam fy dentis fpecieexi-
ftimant. Ignari quidam pharmacopxi pro fanguine draco-
nis, rem quamdam e terra fy riopica, rubia tind»rum & qui-
buidam aliis faditiam, in rotylas couoluum ,»bimpoftori-

\ Digitized by Google
 M E DI c o Ch y mi c i Lib. II. If*
bus eruunr. Brafauolus inepte tria fanguinis draconis facit
difcrimina,primumexpfeudobolof,idfc tium, fecundum la-
chry mam cuiufdam arboris dicit,tertiu gummi. Sed vc fan-
guis draconis adulteratus verus nocft.fic improprie duplex
eius coftiruiturfpccics,vna qua: lachryma, altera quxgum-
mi fit eiuidem arboris omne fiquide gummi quod lacht y-
:
,

matimexarborcftillat , generali liguwicaro lachryma dici

porefl. Aloyfius Cadamuftus.patriuus Venetus, fic melius
originem illius expreffit.Eft.inquir.infufr, cui nome portus
fandus,(e Canariis vnaeft.)Sanguis draconis qui lachryma
c(t arboris: nam ilatoanm tempore, arbores ferro faucianc,
qux vbi incili iunr,anno fequente , gummi per incifiones
emittunt, idahems coftum ,defecatunq; fanguis efficitur,
<]ucm draconis nominant. Eius arbor frudum inftarccrafi
proferr,mcnfe Martio, guftu eximium, coloris veneri. Nic.
Monardus huic opinioni videtur aflcntiri.&fanguine Dra*
conis, non alicuius animantis famem, ied arboris lacrymam
tlTic.ficailcric. Attulit, inquit, ante paucos dies, ex nouiorbis

continenti cpifcopusCarthagineiis trudium arboris, ex qua

manat lachryma illa, quam fanguinem draconis vocant. Eli
autem hic fru&us admirandus, nam fublata qua integitur ,

pelle, ilico dracunculus apparet tanto artificioa natura ta-

brefadus , vtaperitiflimo aliquo artificec marmorcfcul-
ptus videatur, collo oblongo,ore hiante , fpina aculeis hor-
rida, cauda oblonga, &pedibusconfpicuus. Abeo fru&u no-
me arbor fumpiit & cius lacryma, quie vulnere illato eflluit.
Etlaudatiffimaex Carthagine peruana defertur, Arbos illa
procera elt, cortice fatis tenui, &facilis vulneratu, cuius no-
men cum veteres ignorarent dc fanguinis draconis natu-
,

ra & originemhil certi tradiderut. Clufius illam vidir & ac-

curate dcfcripfic. Sanguis igitur Draconis & arboris ctiiuC
dam
 ::

i 6o Antidotarii
dam exoticar,gummi in ipfius rami concreti, duri, purpurei
nomen eft. V im habet colle&iuam & agglutinatoriam.*ob
id vulneribus coalefcendis conucnir, partibus laxioribus
ftri ngendis
•fic &roborandis. A nte vfum tacile aqueis dififol- 1
uitur. Frigidus &
ficcus cft ingradu tertio, fanguinis na-
rium impetum, puluiscius infperfus &affri&us , quod ad*
haefcritjfiftit. Cum albumine oui & aqua tofacea tempori-
bus illitus , idem praftat. Sanguinem mingentibus cum
gurutni 4 rabico ex aqua roiacca vtiliter bibitur.
T
rochifci ad ptnhifim, & vlcera pulmonis : Recipe Balau-
ftiarum.Rofiiccarum ana vrc.fi. fanguinis drach. medulix critici , oli-
bani ana drach.ij.Gum mi Arabici, TragacaruhijMaflicis ana dracb.iij.
Acacix, Crocianadtacb.il. Carabi, Myrthxanadrach. j. Anarcinx
drach. v. Terantur Si conficiantur cum miua cy doniotum.dcindc fiant
trochifciaur.t pendentes, exicccntut in vmbra, Sedentur in potu.
Dentifricium ad candorem dentibus conciliandum..
Recipe coralii rubri vnc.j. Tcrrx maioricxvnc. fi- offis (epix, pumicis
ana drach. ij. Caryopbyllorum , cinnamomi, mgftiches ana ferup. j. v«
nionum elegorum drach. j. fanguinis draconis drach. ij. mofchigran.
j.Inpulueremreda&a , cxTragacantho aqua Rofacea macerato , in
marfam redigantur, vnde fingantur dentifricia, feu penicilla.
A fa foetida Multi cx veteru m quorumdam opinione A-
:

fam duplicem conftituunt, dulcem feu odoratam & fceti-' ,

dam:hanc Altit Arabum efle illam Bclzoinum officinaru

,

atque vtrumque c Lafcre,feu Laferpitio prouenire conten-

dunt. Verum quid (it Afa dulcis , nondum compertum cft
Etforfan tam cft ignota recentioribus ,
quam vix per fetta
veteribus foetida; cuius haud fcio fi meminerint. Nunc ve-
ro tam frequens eft in Pharmacopoiiis, vt importune tyro-
num nares feriar. Innafcitur ferulaceae ftiepi, vt Bcniuinum
arbori procerae, cui Afae nomen nufpiam inditum inucni-
mus, V t igitur fingulorum diucrfus odor,fapor, & origo, fic
diucrfa

Digitized by Google
 Me d i c o-Ch y mi c i Lib. II. \6\
diuerfa nomenclatio. Eli autem A fa fcrtida excrementum,
fcu gummi Laferis feu Laferpi tii , quod Silphion Diofcori-
des,Auicennas altit,fiueantit,Indi, Aniuden, OfficinarAf-
fam,fedmagispropricAfam, quafi Laferexquo depromi-
tur, nominant:namLaferIachrymaeft,Lafcrpitium planta,
ex qua elicitur Lafcr,feu A fa, non Aira.quariecundumRha-
Cm,herbaeft quibufdam yfopus,aliis thymum dida. Lafcr-
pitium vero ferulacea cft flirps , caule annuo, quem Mafpe-
tumvocitanr,foliisapiofimilibus,fedflauefccntibus, femi-
ne lato, foliaceo, radice nigra, crafTa, longaac interdum cu-
bitali. Auda&er quidem Garcias Afam lacry mam efle lafer-
pitiicontendir/cdrimideac iciunc nimis cius deferiptione
exhibet : tantum enim de foliis breuiter loquitur, quae co-
ryli fimilia credit. Peculiare huius culta fugere loca quam-
:

obrem G colatur.mitefcatq; folum, deuiat, atq; omnino de-

generat, vrpote natura cultura: afpcrnas, inquit Thcophra-
Rus, ferocitatisque conflans vernaculum. Singulas aute hu-
ius plantx partes fpeciali nomenclatura defignari compe-
rior namradicemnonnulliMagudarimvocantscaulem,Sil-
phion:foliamafpctum:femcn/olium:namfolium id,fcme
cfl,ait Theophr.Magydarim tamen a laferpi tia differre an-
nuit. Seu autem pars fit eiufdcm vel planta affinis, A fa lafcr-
pitij lachrymacfl, feu gummi quoddam quod vel c radice,
,

vel c caule carpitur: illud Radicarium hocfcaparium ex

;

Theophraflo vocatur. In Armenia, Media, Lybia, Syria na-

fcitur vnde aliquando fuccus vocatur Lybicus, interdum
;

Medicus Sc Syriacus olim Cyrenaicus, quod ex Cyrenen-

,

fiumagro copiofus & laudatiffimus haberetur; fedisnunc

plane defecit Barbarorum nequitia qui odio quodamin
,

Cyrenenfesdu&i radices lafcrpitii pene omnes eruerunt,

,

,vt ex Strabone docetur. Poft Cyrcniacum, Syriaco magna

'
X autho-
i6 i Antidotaui
authoritas datur, deinde medico» quinem pe e Media deue#
hitur.Traduntur autem afz dux varietates, vn.i pura, ac fyn-
cera&transluccns , alteraturbida , & impu.a , eui nempe
farina, autforfur , & fecundum quoldanVfaga penum per-
mifcecur, cuius halitum apprime refert limulque virorem
,

quemdam ac odorem teterrimum. Hinc Germani diaboli

ftercus nominant. VtraqueodoratilTimaeft,grauis tamen;
nec in eorum facile dcfccndofententiam qui priorem A-
,

fam dulcem, ad fcetidx diferimen vocant ; eius namque ha-

litusno nifi cum faftidio toleratur. Vndc mirari fubic, quod
fcribitGarcias ab horto, nullum medicamentum fimplex
pertotam Indiam maiore efle in vfu, quam Alamricrtida,
cum in medicamentis, tum in condiendis cibis. Eam autem
(olent Indi fuisiufculis & oleribus commifcere confricato
primum exealebete, nccalio condimento vtunturomnibs
in cibi$,ipfamq; fumunt vt appetitus deiefti faftidia tollat.
>

V erum fi hoc fabula non fit, ex duobus alterum coie&o , aut

Afam fcetidam in India no fxtere,aut Indos xncum guttur,
t vulgo fertur,habere. Adeo autem nobis eft ingratus illius
odor (aporque, vt venia quadam dignu ccnfemus Matthxu
(Yluaticum.quiiniervcnenarepofiicrit. A' Diolcoride ta-
men commedatur cibis, aut (ali permifta. A fx vires tot tan*
tasq;agnouitDiofcoridcs , vteasrccenfueritadfaftidiumj
recentiores cfficacilfimasquidem credunt , ad paucos ra-
me affcdus,ncc frequen tifiime vfurpant, nifi in vteri afeen-
fum , aut aberratione, &c paucis quibufdam morbis mulie-
bribus.
Sagapenum,& Officinis ferapinum liquor eft concretos.*
qui in media ex ferulaccx fiirpis radice fauciata manauit.E-
tus autem plarxdcfcriptioneml'ubticuitDiofcoridcs,quod
casa for tallis minus souerir>quam fuccum. Illam vero non-
* dum

r
Digitizetfby Google
 MiDICO Chymici Lib. II. ifj
dum videre, nec illius hiftoriam a probatis authorib. enar-
raram legere mihi totigic. Exotica enim planta cum fit , vix
cicuratur, aut cicurata ftcrilis cft, exucca & marcida. Ideo-
que tantum ad nos eius fuccus concretus aduehitur , & co-
piofiflimus & optimus. Laudatur translucidus, foris colore
fuluo,incus albido, guftu acri, odore graui,fubftantiacrafla.
Sagapcnum calefacit ordine tertio uccat fecundo : purgat
, ,

pituitam crailam & alios humores lentos Mefuxi teftimo- ,

nio.Ignaua tamen cft multum illius purgatoria facultas, fcd

alias multo potetiores vires habet. Potum enirnautfuppo-
fitum menfes cuocat, fcetum enecat, dolori & praefocationi
vtcriprodeft.Rcfoloit, attenuat, diflipat.mouet.foluit. Vide
fupra inter herbas calidas fagapenum,ibi pluribus.
Pilula: Scribonij. RecipeSagapeni, Ivlyrrhxanadrach.ij. Opij,
cardamomi.caftorij ana vnc.tf. Piperis albi ferup. j.&Sapxq.f. fiat maf-
{a.Exiccecur,& papyro cerxiiquarzincin<Sh,(cructurad annos tres.
,

Dofis,a(crup.j.addiach.j.Phthi(icis,fanguincm reie&antibus , (uppu-

raris educunt pcllicujas.&rcpurgant fufficicteriverum immorari phar-
maco oportet.
Pilulxfaetidz maiores: Recipe Sagapeni,Ammoniaci,Opopanacis,
Bd:Hij,coIocynthidis,Rucx agreftis. Aloes, Epithymi ana drac. v.Her-
moda&yloruni.EfuIxanadrath.ij.rcammonijprzparacidrach.iij Tur-
bith. vnc.lS cinnamom. Nardi Indicar.Croqcaftoreianadrach.j. Zin-
giberis drach j.l? Euphorbij fcr.ij.DiiToIuanturlacrymxinfuccoporri,
Hc fiat mafta.Siccetur.&feruetur in charta,cerx liquarx incin£b,pcr an-
num. Dofi* a ferup. ij. ad drach.j. vacuam pituitam, crafiam, crudam; ob
id conferunt affedibus inde natis,arthritidi,podagrx,gonagrx, dolori
fpinc,& aliarum iun&uratum, ventriculi, colico, alphis, elephatix,alus-
que cutis vitiis. •

Pilulae fxtidx minores: Recipe Sagapeni Ammoniaci,opopa- ,

nacis , Bdcllij.myirhx ana drach.v.Turbith drach. x. colocynthidis dr.

. vj. fiant vtpriorcs.Idcm pollent.
PilulxexSagapcno:R>ecipeSagapeni,Ammoniaci.Bdellij,opo-
X z panacis.
1^4 Amtidotarii'
panacis, Aloes.coftorij, rura agrcftis ana drach. ij.colocy n thidis dradR.
.

iij. falis gemma drach .j, fucci porri q. f. fiat maflxSiccetur.fcrueturque

in papyro, cera liqaateintin&a.per annos duos. Dofis ifcrup. i j. ad dr.
Pituitam lemam purgant: ob id iuuant paralyfim.ipafmum, dolorem
j.

iun durarum dorii, podagram que frigidam.

,

Aqua ad oculorum nebulas & fufFufiones : Recipe fucci fm-

ana vnc.ij. mellis rofacei vnc* x. Ruta p.j. Eu-
nieuli.fiicri chelidoni;
phragie m.ij.fcllisverueeis vnc.iv.Sarcocollxdr.ij.$.Sagapeni vnc. j,
Caphurcfcruij.mifce.ac dcftilla.
B .lfamum ad articulorum dolores: Recipe refin* terebin-
thine lib.j. opopanacis , Galbani , Sagapeni ana vnc. £. Granorum iu-
niperi M. ij. Thymiamatis lib.j. Igne primam lcui:moxau6kiore: tan-
dem vehementi deftiflemur.
Vnguentum fu fcum: Recipe olei lib.j A cera nouz vnc,iv.picis
Graea nigreana vnc. ij.maftids, Galbani, Thurisana vnc. j. Sagapeni „
nc.ij. Terebinthine vnc.j. fiat vngpentum^Sanandi vim habet, & ex-
trahendi.
Emplaftrum ceronreum Recipe picisnaualis bene colata, ce-
:

re,anavnc.).drach.iij^agapcni vncij.Hammoniad.TerebinthinejCo-
lophoniz, croci ana vnc.j dracH.iij. Aloes»Thuris,Myrrhzanavrtc.j.
.

opopanacis, fty racis calamitx,galb.nnaflicis, Aluminis, fxnigreciana

drachm.vj. fxcis ftyracis liquide. Bdclli j*na drachm. iij. Lichargyrii
drach .j A.
Galbanum quoq$ ferulae Syriacae in Amano monte luxu-
riantis fuccus concretus.quem aliqui Metopium nominar*
Deipfius aurem plantae dignotionenihil Diofcorides feri-
pto rcliquir, vt qui gummeum illius fuccunu , magis quam
plantam agnofeeret. Vt vero funt ferula: , Gc earu m liquores
& fucci.no modo c6Gftentia,fedcoIore,odore,fapore,viri-
busjnamGalbanuafpe&u A fari non male refert, odore O-
poponace. Laudaturcartilaginofum.fynceru.adfimilitu-
d inc A mmoniaci.minimeq; lignosu,& in quo nonihil femi-
nis ferulae Gcimmiftu, odorcgraui.neq; valdehumidu, neqj
fquah-

Digitized by Google
J
 Medico Chymic i Lib. II. i sy
fqualidu. A qua, aceto vino facile dilui potcft,vtomniagu-
mi.Vim habecexcalfud )riam, extra&oria&difcufloriam.
Mcnftrua &c partus accelerat, &appofuu & fuffltu. Aceto
dilutu& pauco nitro mixtum lentigines delet: furunculis
quoque difcuticndisprodefl:, ftrumis & iun&urarum no-
dis aduerfatur venenis & ferpentes fugat. Vide fupra inter
:

herbas Galbanifera.
Balfamum : Recipe Galbani lib. j.gummi hedera vnc.iij. minue-
rim conterantur, &nnifceanrur terendo iimul demittantur in bociam-
vitreatam cum fuoalembico.diftillenturin balneo Marisrhoc diftilla-
tum commifce cum olei laurini vnc. j. terebinthinae lib. j. Diftillentur,
& aqua ab oleo feparetur. Mirabili ffim* virruti^cft in tremoribus, pa-
ralyu,vfuscft vt collocetur patiens paralyfim.cotradionem/pafroum,
& tremorem, refupinuf, & infunde de hoc oleo calido temperate in
fundo vmbilici fui & videbis mirabiliflimam operationem, potius di-
uinam quam naturalem;-
Opoponax fuccus eft panacis , nomen enim ipfum indi-
% cat,& Diofcorides prodidit, fed cummulta fintpanacisge-
ncra, ex quonam illorum profluat, nonfatis aperte liquet,
ob variam eorum, qui ea de re ftatuerut, opinionem. Mefuc
ex ferulaceo Panace manare feribit: Diofcorides ex He-
racleo, nonulli ex Chironio; Dodoneus ex peregrino quo-
dam,vt pote Syriaco, quod foliis eft amplis, ex aliis pluribus
commiffis, aliquantum afperis & hirfutis,longislatifque.
Caulis ei geniculatus ferulaceus , tres aut quatuor cubitos
,

altus, fupernaparte plurcs in ramulos diremptus flofculi :

examplis vmbellis exeunt lutei.quosfequiturfcmc latum,

planum & fubflauum Radix albicans & longa, fucculcn-
:

ta & odorata- Ex vulnerato caule i maxime circa radicem

afflate, gummeus fuccus, fponte concrefcens effluit, qui
Plinii,multorumqucaliorumjudicioopoponaxeft,advfus
plurimos commendaiiffimus quod indicare videtur plan-
,
’
X } ta,ex:
1 66 Ant idotauii
ta,ex qua eruitur nomenclatio ,nam Panax feu Panaces di-
citor, quod omnem morbum & dolore abigar, vel omnibus
remedia promittat: hinc multi Agyrtae & Pfeudo medici,
medicamenta quaedam, (^pe morbis ipfispcriculofiora, Pa-
naceas nominat. Sic fsepeaum viueret aulicos & nimis cre-
dulos fefellit medicus quidam, hominum mendaciflimus,
bibaciflimus.vaniflimus, laUciflimus. Opopanax inter gu-
mi locum habet & aqueis facile difloluitur.Excalfacit ordi-
ne tertio, ficcat fecundo: Emollit, digerit, attenuat, flatus
dilfipat, lenit, expurgat. Probatur valde amatus , interne ai*
bus,aut fubfuluus,pinguis, tener, friabilis.flatim liquefeens,
odoregraui. Niger ac mollis improbatur, vide fupra Panax.
Baliamum pro vulneribus neruorum &tufli;R.ecipe Tere-
binthinae lib.ij.oiei communis iib.iij. olei laurini vnc.vj.cinnam. vnc.fj.
cuphorbii,caryophy Horum, baccarum lauri, gummi hederx,fagapcni,
amraoniaci, opopanacis galbani ana vnc.j. thuris, maftiches ana drac.
ij. Fntvc deftillatio: neruorum prodeft vulneribus, vt cuiH pedori il-
'

' f *
litum. • •
-d' J..

Vnguentum ex panno lineo : V- Opopanacis vnc. j. Rafurss

panni linei tenuis, puri, antiqui vnc.fi. vini,roellis, olei rofatiana vnc. v.
Lcargyrii, aloes, farcocollz, myrrhx ana drac/ j. fi. Tere paulatim.affun-
dendo nunc vinum, nunc mei, nunc oleum, mirabile ad vlcera mali-
gna, fiftulofa.carnc implenda. > j
Pilulae ex opopanace: ^ Opopanacis, hcrmoda&ylorum, Ik-
gapeni, bdellii, ammoniaci, colocynthidis ana drac. v. croci cailorii,
myrrhx, zi ngibcrii , piperis nigri, longi.caifiz ligncx.my robalanoi um
cicrinarum, Indarum cllicarum, emblicarumana drac ). fcammonii
prxparari drac. ij.turbith.vnc. fi. aloes vnc.j.F. faeci brailiczq.C fiat
maflTa: ficcerur delenietur in ch*rta, cerz liquati intindh, loco ficcio-
re, per annum. Dolis fcrup.ij. vfq; ad drac. j.
Sarcocolla cuiufdam aiboris peregrinae & gumiabipfa
manantis nomen eft. Nafcitur in Perfide fruticofa fpi- &
nofa, ramis nodofis & arbori appreflis
, ex quibus fauciatis

&in-

Digitized by Google
 Med ico-Chymici Lib. IT, uj
& interdum fponte profluit Iachryma thuris, pollini fimi-
hs,co!oie fubrufa,amarafapoic. Calefacit ordine lecundo,
ficcat minus coquit, tergit , carne implet Sc glutinar, vr.de
:

Sarcocoflir nomen: nam cruentis vulneribus, acdiucurnis

vlccribus mirifice medetur. Ea quippe propria dote a for-
dibus mundat, carne noua replet &i cicatrice obducit. A ra-
bes non tantum farcocollam ventrem fubducerc, fcd hu-
mores craflos & glutinofos e partibus diflitis, vt articulo-
rum cauitatibus educere Ratio tamen id vi-
feriptitarunt.
detur denegare, nec effe&us comprobare. Efficaciter au-
tem vulnera conglutinat, oculorum fluxiones inhibet Sc ,

ex Galeno digerit, (ed minus quam galbanum: ladcaflnv-

no quinque dies macerata in vafe vitreo, quotidie la&e mu-
tato mirifice prodeft oculorum albugim>nubeculis & cica-
tricibus,
Balfamum : Tcrebinthinafclarae lib. ij. olei lini lib.j. Rcfinarr
pini vnc.vj. thuris, myrrhae, aloes, mafticis, fatcocollaeana vnc.iij.ma-
cis, ligni aloes ana vnc. ij. croci v,nc. fi. Ponantur haec omnia in re-
tortam, diftillencur primo lemiffimo ign;,& exibit aqua clara :paul»
poft vero fcquetur oleum rubicundum : tum augmenta ignem femper
magis magiique intendendo ad finem diftillationis. Quo fa&o fepa» ,

raoleum ab aqua, &c vtrumque feorftm ierua. Aqua fuccedentc tem-

pore rubefiat, & oleum acquirftrubini colorem. Oleum valet vulne-
ribus, praecipue vero partium neruofarum.offium, venarum: cito enim
& fine dolore confolidac.
Pilulaede Sarcocolla: iv- Sarcocollae drac. iij. rurbith. vnc.
colocynthidis, zingiberis ana drac.j. 8. falis gemmei drac. j. aquae rofau

sum q.f.fiat malla quae vt praecedens feruanda.Dofis drac.j.

Pituitam vacuantjob id pituitofis affecti-
bus commodant.
* *•

* i

Cami

Digitized by Google
IfB ANTXDOT ARII
CAJ V T VII.

Ve Cummi heder^refmt, fice, bitumine, bcnzoi-

notc thure.

G Vmmi hcdcr*:c maioris hederas' trunco vulncrato-&

interdum fpote iachryma quasdam» feu gummcus fuc-
cus exit ex flauorubcfcens, odore grauis, fapore multum
acer,quem gummi hederae nominant. Eft vero hedera , ar-
bor fcanforia , quas muros interdum veftit , interdum arbo-
res ricinas quas fuo multiplici complexu &
virore interi-
mit. Suntautem eius prima genera duo, vna maior, quas m
altitudinem fefc erigi t, altera minor, qu;vitunculis tenuio-
ribus & obfequiofis ,
humi defixa repit, nec florem, aut fru-
ftutu vllum profert. Maior triplici notatur varietate, quas-
dam enim dicitur alba ,
qua; frudum gerit album, alia nigra,
quas nigrum, tertia Helix, quas nullum, & a nullis pro mino-
re hedera fumitur. Alba nonnunquam corymbos, feu fru-
dus aliquando foliaalba exhibet
, & intermedia folia emit-
titvelut brachia, feu capreolos, quibus ramardccomple-
ditur arbores , vt torum humorem lugendo enecer, inopia
enim fucci marcefcetes facile emoriuntur,vel tam pertina-
citer parietibus ha.’ret,vt vix poflitfeiungi. Nam tot initia
& radicum rudimenta effert, quot brachia, quibus muris
obrepit, &c ita viuax permanet, vt pluribus locis interdia,
non tabefeat. Nigra & magis vulgaris,quam Dionyfiam vo-
cant, ait Diofcor. vbique per parietes &
macerias reptat, Sc
arbores etiam proceras radicofisvelutdigitisampleditur;
folia promit angulofa,in principio vero triangula, dein ma-
gis rotunda, dura &
perpetue virore nitentia flores exiles, :

baccas primum hcrbaceas,piox nigras, oblongis pediculis

quali

Digitized by Google ,
 G

M E Dl.CO-tC HYMICI Lib. II. Itfp

quafi racemacim adhattetes. Cartera ad genus hederaceum

fpe&antia notiora funt, quam vt longioredifcurfu & cxpli-
canone indigeant. Hcdcraomnis.calidacft.raroq; medicis
inlcruit vfibus, folia fi exccperis,qu* fonticulis, ex pyrotico
relndis,Sparadrapilocononnunquamadhibentur,vticho-
res & fcrofoshumoresadpariealliciant Eius gummilcn-
te^ntcrimit,infignitcr calefaciendo fenfum aduftionis im-
»rimit,& pilos dcftrucndo caput nudar,illitu enim elt pfy-
fothron efficax.
Balfamu m Recipe Galbani vnc.
: fi. Gummi hederae vnc. v. terito
&alembico diftillato -Sccumlib. j. febeften commifta dcnuod.flilla-
to. Expertum cft ad neruorummolUficationem,reuparalyfin,& ipfo-
rum contra <5tionem,(pafmumve, morbum comitialem,vcl epilepham,
tremorem, omnemque morbum frigidum memoriam eri5 auger.atq; :

intelledum, (i occiput, ceruixq fomni t£porc, eius momento liniatur.

;

Balfamum pro vulneribus conglutinandis Terebinth. :

lib.j. Galbani vnc. gummi elemi vnc.ij. gummi hederae vnc. ij. thuris,
ij.

maiticis , myrrhae ana vnc.ij. aloes, xyloaioes, galangx, cinnamomi ca-

ryophyllorum, nucis mofchatx, cubcbarum ana vnc.j. aqux vitx vnc.
ii
j
Simul per diem macerent &
nodem poftea bis didillcntur & olcu:
:

illud ftilladtium tanquam balfamum pretiofum feruabis.

Oleum ad paraly fin : Recipe galbani, gummi hederae ana lib. fi.

olei laurini vnc. ij. terebinthinae lib. ij. Dcftilla : 8c rertio liquore vtcre.
Refina a ra:cisdida,lacryma, feuliquoreft, pin-
guis ac olcaginofus.fponte farpius ex arbore, interdum ea &
vulnerata defluens. Qui nullo vulnere profiht«Wpp#1sr,&:a
quibufdam dicitur. Omnis refina cum partium
tenuitate fubftantiam habet olcofam, obidin oleofis, vt-
pote cognatis prompte folubiIem,atqueineoagummidif-
fidentem, quod cum aqueamagisfubftantiac6ftet,aqueis,
expeditius &c accuratius permifcctur. Sunt autem refina
rum, fi confidentiam /pe&emus, duar generales difieren-
'
Y tiar,
 c
, '

*7» A NriD-aT ar rr
tix,vna dicitur liquida, Grxcis hoc-eft,humida, fcu
fluxilis, vt terebinthina, aha durior &iiccior, quam Qpoitlit,
id e ft, frigidam, fcutoftam fubinde vocant, cuiufmodieft
Colophonia, fic dida, quod cx Colophone olim advehcba-
cur, qux omnium flcciflima, flauiflimaque.in puluercm ta-
men rcdadaalbaeft. Hxcprxceceris nuncupatur $?»*!*, & *

aliquando ruyxofxKr», quafi confufa, quod cx multis fimul

congeftis in m affla m induruerit. Contingit enim fxpcvc
primiflua refina negligentius collc&a arenas, fihees, ligno-
fas quifquilias aut alias fordes contrahat &
retinear, a qui-
bus vt repurgetur, igni liquatur, extranea rciiciumur,&: pu-
rior redditur, iicque durior bc ficcior. Eft alia cx fe cito cor-
refeens abfque ignis ope, Grxcis, ficca Latinis dida, "

qux minus quod iit pinguedinis particeps, arefeit

, , Qut*/**
VUTuifOV, quafi germinatio picea, a Galeno nuncupatur.
Qux vcnalisproftatinoflicinis,dura,flauefccns6<:friabihs r
confufa quxdam eft refina, ex abiete nempe Strobilina,
& Pitynia conflans , fumum qux reddit , dum accenditur
thuris xmulum.Strobihnxpaflim meminit Galenus.quam
alii cxpinu,aliiex picea, alucx pineis nucibus, quasStro-
bilos vocant, manare dicunt. Hxc refinarum cahdiflima.
eft, terebinthina ambabus qualitatibus omnium modera-
tiflima, omnes fiquidem reflnxcalefaciunt & exficcant, fed
hx magis, ilix minus: Omnium ficciflimaeft, quam non-
nullifridam, alii vt & omnis qux
Colophoniam vocant,
ignepurgatur &
infri&amutaturcxGalcn. Abietina vtra-
que qualitate media eft inter calidiflimam & ficciflimam
qux male a quibufdam dicitur Colophonia, nam liquida
diudurar, parum flccat, & nafeitur admodum modica,
ob id pretiofior. Omnibus refinis prxfertur terebinthi-
na, deinde lentifttna.qux etiam gummi reflnaeft,tum qux
dcAbic-

Dicjitized by Google
 Medico-Chy mici Lib. II. ljt
de Abiete colligitur, poftea qux de pinu & picea. Vfus refi-
narum multus eft, non tantum in arte Pharmacaria, fed in
rebus aliis plurimis. Emolliunt, caifaciunr, digerunt, &
con^modiflimc emplaftris & vnguentis ad vlccrum& vul-
nerum curationem dicatis, admilcentur.
Pix dicitur reCnz combufae fluxus fic tame melius, pin-
:

guiseft &rcGnofusIiquor,ex accenfatedacolliquatus &c-

dudus.Eft vero teda non arboris genus, vtfalfo putauit Pli-
nius, fed morbus arboris, pini videlicet per fenedute nimia
pinguitudine veluti ftrangulata:. Vbertas n. refinofarmarc-
ri*,qua totu pinilignumrefertur,ilii interitus eft,& fere co-
ra in redamabit, quae artificiofo fedulirate accenfa pice fim-
dir,quam Piftam Grscinominanr. Palimpiflaquafl iterata
pix, ac fecundo coda dicitur quado fc. e liquida codionc
&c elaboratione craflcfcir,purgacur,atq; durior &ficcior e-
uadit,£»fi »/«* quoque, id eft, ficca pix dicitur. Zopiflaeft
pix a nauibus maritimis derafa, qux propter falfuginem
quamdam ab aqua maris contradam , omni picead exfle-
candum & difeutiendum eft efticacior. A nonnullis Apo-
chyma npminacur. Pixnaualis proprie in pharmacopoliis
dicicura nauibus picandis,non iam diu picatis, vt zopilla Et
quum abfolutepix naualis ponitur illa fumeda, vt haec dum
zopiffe defignatio notatur. Diflaphaltum eft bitumen Pici
commixtum, quod ad mortuorum codituram olim vfurpa-
batur.Diofcondi ramen no videtur mixruraartificiofc para-
ta, fed naturaliter talis:Nafcirur, inquit, in Apolloniacarua-
gro circa Epidaurum, q,piflaphaJtu nuncupatur. Differt a.
pix a refina.quod illa per ignem tranflerir, hxcfponte efflu-
xeritrvtraq; arborum earumdem foboles,verum pix eft ve-
lurircfina coda & ignisadiutu eduda. lnpiceautem edu-
cenda fle fere proceditur, vt in carbonis faciendi modo.
' Y i lnloco
 »

17 i Antidotarii
ln loco lapidibus aut lateribus arcificiofc lirato tedx in ha-
,

mulas concifx aggeruntur: Superponuntur rami abietum

& picearum: Omnia ita contegunturtcrra,autluto,autalia
materia non vftibili.vtncrimulaquidemcircumquaq-, pa-
teat, fcd in vertice tantum, aut alia parte magis idonea fora-
men relinquatur, perquodignisimmirti fiiflama primum
emitriqucat.-acccnfistcdis,omniaar&;llimeoccludcda,ne
flamaerupat.&picisexpe&atiopereat.Quod firimulaqu^-
dam hiarir, & Hamam aut fumu admiferit, terra aut luto ob-
ftruenda. Tum alTulx teda* vi ignis xftuanrescopiofumli-
quorem exprimunt in canales aflabreconllru&os, per quos
& ipfe deducitur in ferobes ac vafa idonea, fluenti pici exci-
piendx dicata. Nigredinem aute acquirit a fumo & calore
vnde pix nigra folct efle, nam qux flaua ell refina potius di-
ccnda.Qux primu extillat.fluxior cll, humidiorq ,& pix li-
;

quida officinis, Cedria Plinio, PiflelxonDiofcor. dicitur, <£

maxime talceuadir.feparato, qui fupernatatp-ici.licutilafli
ferUjaquofohumore.SeparaturverodumpixcoquiturjVcl-
leriblmundis fupra halicueius expafis,&cum eo pr^madue-
rint expreflis. Verius tame Piflclxon mcdicamentu ex oleo
frpicc copofltum,quam (implex dicirur.Qu^ fecunda fluir,
cralfior, licciorm.v^iixvitima,crairiflima&rduriflima,&ad
cxliccadum eflicaciflima. Ad liquida refertur alia quadam
grauisodoris,quamSepIafiariinuncolcumcadinum,nunc
cakinum vocitant cuius vfus ad pecudum, genus transfer-
,

tur. Cum pix vniucrfavcl liquida, vel ficcior.vtraq; fyncera,

lcuis&fplcndenslaudatur.lllacmollit»digerit,dolorem le-
nit, coquit pus mouet, fcabros vngues extricar, impetigi-
nes emendat, & duritias vulux& fcdisdilcutir. Siccior hxc
omnia proflat, fcd im bccillius, potentius vero ficcat,& coa-
leicendis vulneribus magis cpnuenir.
Bitumen,

Digitized by Google
 •
Medico Chymic i Lib. II, 173*

Bitumen, Afphalcos Grxeis di&um , eft veluti terrar pin-

guitudo aquis fupernatans qua? ad lirtus difledta concrefcir,
denfatur.ac dura, tcnaciflimaque redditur , Sc facilcflara-
mam concipit. Quamdiu bitumen innatat aquis molle eft;
vbi exemptum eft, fpiflatur, fitquepiceeriamficcadurius i

fed facile adhibitum igni liquatur. Bituminofi vero funt la-

cus multi: fed maxime infignis&bituminofuseft,qui in Iu,
dxacernitur obid Afphaltitcsdittus. Vocatur & mare
:

mortuum, tumob vaftitarem, tum quia ipflus aquafere ma-

net immota, no procelIofa,grauis,falfa>crafl'a, fxtida.in qua
necplantx, nec animalia nafcuntur nec iniedta nutrit, nec
,

inipfiusfinum admittit. Inter bitumina folida numeratur

a quibufdam aliud folfile ficterrenum , nonnullis male terra
ampelitis, aliismelius, carbo petrxdidlum: Guiusgeneris
efl& videtur Gagates , feu obfidianus lapis , exquoglobuli
precarii & imagunculae fxpe fiunt ,
quae peregrinorum pi-
leisgeftancur. Non cft verobitumeomnedeniumaeduru,
fedquoddam datur liquidum perpetuo ac fluidum, Naphta
nominatum, qiiodBicuminisBaby Ionii eftcolamen, colore
candidum, ignis rapaciflimum. Tantacnim cft huic cum i-
gne cognatio, vt protinus tranfiliat in ipfum,vndecunque
vifum.lnuenituretiam quoddam nigrum. Vt vero bitumen
IudaicumacSodomxum ad nos minimedeferturverum &
natiuum, fed eius loco piflaphalcum , autquid fadtitium
cx petrolco , pice aliis quibufdam, fic neque etiam naph-

ta:cu us loco cognatum quoddam liquamen aflumipoteft,

i

exagro Mutinenfl deciduum, quodSaxoiarum,feuPetrole-

um, quafl oleum e petra deduftum nominat. Vtriusq; enim
eadem confiftentia, color, virtus. Eft vero piflaphaltos picis
& bituminis comixcio,vt nomen ipfum indicat, quam non-
nulli pro mumia vfurpant. Bitymcn omne difcutir, emollit,
V 3 gluti-

i Digitized by Google
 ,

T74 AKTIDOTAHII
glutinat,ab inflammatione tuetur, proptofimvteri, &ftran-
gulationcs,olfadu,fuffitu &
impofitu emcndafcfed raro nifi
adulterinuminuenitur. Naphtacxtenuat, incidit, digerit» -

penetrat, frigidos &crafTos humores ex quauis parte corpo-

ris abfumit: Neruorum refolutioni, tremori , & articulorum
morbis a caufa frigida medetur. Inter bitumina recenfctur
adhucquardam velut pinguitudo furfurofa,qux a nonnullis
fpcrmaccti,abaliisambrafub'albida, amultisflosmarisdi-
citur:colligiturenim in mari cuius cftaliqua pinguis fpuma
& tanquam flos innatans, &ra quibufdam putatur efle *»-
S-^Diofcoridis.
Beniuinum officinis Belzoinum di&um nec Laferpitii
,

feuCircnaici fucci,nec myrrh^ fpccies eft,vt nonnulli con-

'
tendunt, nec Angelic* vulgo didar, aut Imperatori* fuccus
refinofus.vt innuere videtur R.uellius.Lafer enim feuAfa ex
Syria, Cyrene , &Indiain alias rcgiones.-Beniuinum in In-
diam ex aliis regionib. vtSamatra& Sianaduehitur,nafci-
rurque non in ferulacea ftirpe, fed in arbore prxcelfa , cuius
caudex cralTus & durus eft, multis ramis brachiatus , ordine
pulcherrimo difpofitis,&in latum extenfis: folia oblonga,
citri armula, mucronata, tc non vfqucadeo viretia, fed auer-
fa parte candicatiaXigni materia dura cft.odorataq;. Spon-
te fxpenafeitur in multis fyluis,tumMalacc tum aliarum re-
gionum, quas ob Tygridum frequentiam fsrpe periculofum
cftadire. In quib.hxcanimaliaferociffimararius vifuntur,
vulneraturarborcs,quxhuiusodoratiflimxrefinxcopiam
effundunt, quam ChinciesCominhan, Arabes Louaniaoy, .

&
Guzaratx Decan incolar Vdo vocant.Tria autem notan-
tur Bcniuini difcrimina,vnum dicitur A mygdaloides, quod
maculas candidas amygdalarum delibratarum inftar refert,
quod maxime ab inftitoribus expetitur. Alia duo admodfi
* nigra

.Digitizi
 Meoico-Chymici -Lib. II. IJf
nigra funt , quoru alterum parum fragrat , & vilioris eft pre-
tiijalccrumfuauiffimefpirat , &cnoucilis arborib. exudart
& Samatrae incolis Benini dc Boninas nuncupatur. mniu O
ccnfctur optimum , pellucidum , globuliscandidis refer»
tutrix, thuris aemulum & fuauillime fpirans. Beniuinum
cor.fpiritus & facultates omnes roborat & thymiamatis, an-
tidotis &: medicamentis, ornatui dicatis vtilirer permifccr-
tur.O leaginofis autem perindeac reilnxaliz facile difToL
uicur.

Oleum Belzoinum :
Recipe Aqux vite, Belzomrpulueriaati a»
na parces zquales. Ponantur in retortam latam, & vna cum fuo capitcl-
loin iun&ura claufam , dtftjllcntur in cinenbuj lento igne , quoad ex»
tra&a fuerit aqua quereferuanda eft ad fuos vfus. Poftea fortificetur
:

igni paulatira.vbi oleum apparaeric, magis magifqae,vfque quo totum

oleum extraxeris. Tandem in fine fcquetur gummi quoddam, indas
manna : quod valet ad faciendam aquam odoriferam , vna cum aqua
puccali,autrofarum.
Aliter: Recipe Belzoini lib. j. puluerizafubtiliter.poncinalcm»
bicum addiftillandun» tunc affunde pulueri, aqux rofarum lib. i), ob-
:

tura diligenter alembicum, & lento igne fu btus acccnio pnm o, quoad
aqua ceperit diftillare, deinde augmenterur paulatim,vfque dum oie»
conlpexeVis. Quo apparente mutetur recipiens, & fortiori igne elice o-
leum,quodinlolere&ificandum. Eodem penitus modo diftillcturo-
icum ftyracis calamirz & liquide.
Aliter: Recipe Beniouini contuli vnc. vj. ftyracis calamit* vnc.j.
Ladani vnc.fi. nucis myrifticatvncJj, mofchigr. iv. Aqux vicx vnc.ij,
fimo macera, ac diftilla oleum omnes vires firmat.
:

TrochifctdcBenzoi: Recipe Benzoivnc. vj. Ligni aloes vnc.

ux. Styracis calamicx vnc. iij. mofchidrachrn.fi. Ircos vnc. ij. Saccha-
ri candi. lib .ii j Pulucrizaris omnibus fianc trochifci cum aqua rofar.
Delicati funt &fumptuofi , ad delicias maxime fuo odore accommo»
dati, fuffitufic vaporatione grati. &
Cor cerebrum roborant.^
Trochifciprofurao comitiflk Arnsburgenfis: Rofarualb;
viridium*
 ,:

\ iy 6 Antidota r ii vy'

iviridium contulatum vnc.iv.Be!zoiniin aqua Rofacea per diem Eno-

dem macerac.vnc.ij.AmbrxGr.iij.mofchigr. ;
j. Zibetti gi.j.Trita con-
tunde cum Rcrfts. Omnibusadde Sacchari opr.vnc.lf Atque incita
contrita per biduum in mortario bene obturato linat. Pofteammodu
rnallx forma, atqueinde effinge trochifcos. Admifccre autem oportet
gummiTragacanthje.inaquaRofar. macerati , fingulosque trochif-
cos ponere m cochlearium gummi draconis , vt tanto firmius coale-
fcant.
Trochifci pro fumo S.V. Recipe Ligni aloes, ladani ana drach.
ij. Belzoinidracn.
ij. ftyracis calamirxdrach.ff Sacchari candi.vnc.iij.
mofchi gr.ij.mifce cu aqua Rofacea , & ex palla fuba6he fac trochifcos
qui tempore vfus rrag s redolebunt, iiirroradoafpergas eis pauxillum
aquxrofaccx. Pelius ad vreri praecipitationem: Recipe Bcniouini,lly-
racis,caryophyUorumanadrach.j:Gallixmofchat;dtachJ.mofchigr.
vj.hat puluis exceptus bombace.imponatur in vteuim.
Thus arbuSculae cuiufdam in A tabia nafcentis lachryma
eft reOnofa,quz ab incolis vernacula lingua modo condcr,
modo Louan appellatur. Eius duo traduntur genera, vnum
diciturolibanuro,fcuthusmafculum , quod exalbo flaue-
fcic,limpidumquc>pellucidum,pingueacliccum eft, &rc-
fina:cedria:puritatem,atq;fuccininitoremaemulacur. For-
fan Oliban um dicitur prxpoiico & adnexo articulo G rarco,
c, cum fatis e fler thus libanum enuntiare, quod e monte Li-
bano deferatur. Alterum dicitur foetnininum, quod rdfino-
fum magis eft, ac molle & ciroardens quodq; bonitate ma-
,

fculo cedit. V trumque ex planta manat vix dum cognita ,

nifi de paucis notis , quia arbor eft peregrina, A rabi* indi-

gena, pufilia, foliis lcntifcinis cuius dux traduntur diffe-
:

rcnti*:vna dicitur montana, qua: tantum in montibuscon-

fragofis & afpcris fruticat,optimumque thus profert. Alte-
ra in locis tantum planis viretlxtius ex qua copiofum qui-
,

dem thus promanat,fcd multo minus bonum. V trumq, fa-

.cileolcaginofis diluitur. Thuris cortex eft pinguis, odora-
'
OUj

Digitized by
 M E D I C O-Ch Y M IC I LlB. II. 177
tt%1xuis, minime fcabcr & fine membranis. Vis ei cade qua:
thuri, fcd calidior, aflringentiorq; & craffiorum cft partium
quam thus. Mannam thuris vocant, micas ipfiusconcuflu
eidas, quod duconuehitureucnit.vr alibi dcmonftrauimus.
Incus &foris thus vfurpatur , & aduerfus morbos multos
magnae eft vtilitatis. Vires fiquidem habet pene innu meras,
q-uaerccenferc longum nimis foret. In primis qualitatibus
calefacit ordine fecundo, ficcat tertio, & puris mouendi fa-
cultatem habet, fcd non valde efficacem. Manna thuris vim
habetmagisaftringcntemaportioncthuris , quam habet
admixtam in eoque differt a thure.quod minus aftringit te
,

coquit.Thus calidum eft in fecundo, te ficcum in primo or-

dineiadftringit &
tergit modice. Manna thuris eadem cum
thure vim habet, fcd aliquando imbecilliorem. Cortex thu-
ris vehementius quam thus ipfum adftringit & ficcat. Thus

ad vulneraglutinanda.&purrcdincsarcendas prodeft. In
vino fanguinem excreantibus bibitur , ornnesq; ad fluxus ta
virorum , quam fccminarura. Cum meile manfeis illinitur.
Cum aceto te oleo impetiginem fanar, tecutisvitiacmcn-
dat.Cum vino dulci aurium tinnitui inftillatur. Oculorum
hulceribus fufficus cius confert. Cor confortat , fanguinem
bonum generat. Manna: thuris earundem cum thure fune
virium. Fuligo thuris oculorum inflammationibus, & flu-
xionibus eft auxilio. Vlccrapurgat.caua explet, carcinoma-
ta curat.Cortex fanguinem excreatibus in potu vtiliter da-
tur.Inpeffo vulux fluxionib. fubuenit. Ad oculorum cica-
trices, & cauafordcsq; pollet. Toftus lippitudinibus fcabris
fert opem.
Oleum Thuris: Recipe Thuris in puluerem reda&i libA
Ampullx orificio magno prxditx indatur Deinde vitrum :

calicis modo formatum, quali «n potu quotidiano vti coi ue-

Z /
uimus
178 Antidotarii
uimus imponatur, vtinmedioampull* confiftat, idcmqae
aqua calida impicatur poftea opcrcul um in vertic e peiro-
ratum applicetur cuius foramini Infundibulum coaptc-
,
*
tur,& oleum commifluris oblitis euocetur. Inter deftillaik
dumv. aqua calida perilludin vitrum, quod dixi, guttarin|
ftilletunita tamen, nehocrepIetoitaefllu.it, atq; (iccuma..
quaevaporeoleumfimulaficenditfuauiflimum Scodorife- ,

rum, odore Thuris quod alioquin fine hoc vapore peflimo

,

det.
Puluis ad omnem Haemorrhagiam RecipeThuris vnc.j.A-
:

ioesvnc.fi. F. puluis, qnicumoui albumine fuba&us ad mellis craC-

*iem, pilis melliilimis Leporis excipietur.
Puluis Incarnans; Recipe olibani, Aloes, farcocolla*, fang: Drst-
conis.Rad.Ireos ana q/.
*
Terantur &
F. puluis.
•

Vel: Thuris, maftichis, Foenugrxci ana q.f Mifce fiat puluis, m

Pul uis ad cicatricem ; Recipe cort. Thuris, Myrrh*, lithargyri.
cort.raali granati ana part.xqualesj&atpuluis tenuiffimusj&modicefn»
'
Iperg.uur. -J.
Trypherum Gal.RecipeThuris.amyli ana drach.nx. cadraiaelo-
t.tdrach.xvjceruffxdrach.XLrix. opii drach. vj.Gummi drach. xvj A-
quae qf. fiat collyrium. Siccator &
per ij-. annos fcruatnr.
Sict dcThure:RccipeThunsdrachm.x.Ammoniaci,farcoconas
ana drach.v. Croci drach. ij. mucilag. focnugrseci q.f. F. coli yiium. Sic-
cat ur& per armos duos (ematur.
Puluiscephalicus.RecipeIridisdrachm.iv.polIinis Thtiris, A-
riftoloch. rotundae ana drach. ij. Redocanturinpollinem tenuem cun»
*
cort.Rad panacis vn.ii
Bal farnum Roma? fa&um:R«ipe Terebint. vnc .fi.olibani vnc»
X) Aloes iuccocitrini, mafticis , GaJangas , cinnam. croei,N. roofch. ca-
ryophy ILcubebanim ana vnc.j.gummi hederae vnc. ij. Puluerilenturfit
rniiccantuccamTerebim. exponantur in Alerabicovirreo:&addan-
rarcaphnrcr,Ambr®grifexanavnc.ij. & deftillencor lento igne: prima,
aqua e ftalbaSc clara, & vinum Balfami : (econdactocca,& vocator o-
ieuma ertia magis croccaa & cft 3a) 'amum veram» '

S Puluis

Digitized by GoSgle
 Medico-Chymici Lia. II. 17 9
'
Puluis cephalicus; Recipe Thuri* , Iridi* , Ariftolo. rot. Erui ana
drach j Reducantur in pollinem tenuem nonnulli addunt Rad.Pana-
:

cis,& cadmiam lotam.cum rayrrha &

aloe &c.
\ . I

C A P V T VUI.

De Terebintbind, Evphorhieraeftyrace.

T Erebinthinavcraex Terebintho feu Termintho vt ,

Gnecidicuntjiabccur. Eftcnim liquorpinguiscxcius

trunco & ramis defluens. Optima cft clara, perlucida, alba,
,

acris & odorata, quar prardidtis dotibus fubflauefcit , no im-

probada. Laudatur qua* cx Chio Infula defertur Chia obid ,

nucupata, qu* odore &guftuca:tcris antecellit, & plus Te-

rebinthi referr. Poft: hanc Lybica probatur, etia Androma-
chiteftimonio.dein Pontica. Mmus celebratur Cypria, Sy-
riaca, Iudaica, Arabica. Eftautcm Terebinthus arbor con-
torta, fruticofaac mediocrimagmtudine , caudice craffo,
ramis multis, oblongis, foliis frax ni modo longis ex multis
1
,

ad vnam coftam cohaerentibus, fed craflioribu* & pinguio-

ribus.quorum lingula laurinis flmilia cernuntur: flores ad-
modum parui funt,mufcofi & purpurafeentes: frudus exi-
gui baccarum ritu racematim coh$rcntes,rotundi,oblongi,
duri, pingues ac refinofi &c manus contredantium inficien-
tes. Fert pneterea,veluti quamdam filiquam oblongam in- ,

ftar corniculi incuruam.in qua vermiculi fimiles culicibus

reperiuntur. Aliquando etiam humor quidam, vt in vlmo-
ru veficulis cotinetur.Materia ligmlenta.neo valde dura eft,
radices validarinprofundo.Terebinth.qu^damafcula dici-
tur, quae Herilis cfi;alia farmina, quat frud 9 gerit.Ha:cadhuc
pro frudus vario colore duplici differentia fignatur.vna cui
frudus lentis magnitudinecubct ; altera cui grandior & &
Z z pallidus
180 Antidotuii
pallidus eft,&fuauiusfragrat.Nalciturcopiola in regionib.
calidis, atque his^otiffimum laeta viret a quibus eius liquor
;

nomen & laudem aflumit.vtin Infula Chio.in Cypro, Syria

& circa Idam & Macedoniam. Sunt qui perhibent ad nos
deuehi terebinthinam duram (iccamque, fic ignis opeco-
cretam,quae pro refina venditur: vix tamen fufpicor nonul-
los adeo efle mentis inopes, vt terebinthinam coquedo de-
teriorem & viliore reddant , & e longinquis region ibus ad-
ferant. Terebinthina enim qualifcunq; ruerit, fcmperplu-
ris emitur, quam ea pia refina , indu Aria qualibet concreta-
i

E larice quaedam rcfinahumidiffimahabeturjqu^Tcrcbin-

thina quod fit valde fimilis , pro ea farpe abinftitorib. exhi-
betur & venditur ignorantibus cas difcernere , inquit Gal.
Sed larin^a odore, guftu , & facultate, quam T erebinthina
acrior,atq; tenuioribus partibus & maiori dtfcutiendi virtu-
omnibu* principatus debetur Te-
te prjedita eft.Ex refinis ,

rebinthinae, poft eam Lentifcinz fecundum Diofcor. tum ei

quae de picea educitur & abiete*. poft quas Pinea, flrobilina-
que numeratur. Galenus tamen lcntifcinam terebinthinae
praefc rf. Terebinthina refinarum mitiifima eft , vulneru fa-
miliare balfamu:moderate calfacir, mollit, expurgat, difen-
purgar.vrinam mouct , atq; optimum eft in multi,
tit, renes

pliccsvfusaccomodatum praefidium.Quibus polleat virib.

eximiis.norunt fatis, qui virulenta gonorrhoea laborarunt.
Pilulae ex Terebinthina ; Recipe Terebinthinae codae vne.jL
Rhabarb. elediff. drach.iij.fuccini albi , fucci Glycirrhi.ana drachm. $.
cin nam.elcdi drachm j. mifce & F.mafla,de qua formentur pilolae me-
diocres. Accipiuntur autem de his 9. ante cernam; deinde mfialuuro
rubduxerinrplures.DifticuItari & iuppreffionivrinae conferunt.
Spiritus Terebinthinar:RetipeTercbinthinat clara? q.p.
Inde in vefica ;neam cu refrigeratorio aqua propemodu re-
1
pictam.

Digitized by Googlc
 :

Medico Chy MIC I Lib. II. l8l

pleta. Sic elicietur fpiritus qui aqua? innatabit,& per B M.

,

rc&ificari poterit. Vfus eius in medicina multiplex cft.T u£

fim,pleuriun curat: venenis pcftilcntialibus rcfiftit: ventri-
culum abilluuie fordida &vifcida mundat ,vrinamprouo-
cat odoram, indar violaru m
: calculu &
arenas pellit ftran-
:

guriam & vlcera veficz fanat: Neruofas partes aperir, &

conforrat : vafa fpermatica calefacit, &
libidini ftimulos
addit , fanguinem coagulatum diffoluit V rerum purificat
:

ac propterea fuffocationi matricis valde vrilis cft. Extrinfc-

cus in con tufionibus maximus eius vfus &c vtilitas.
DcTerpentina audiendus & Theophraftus,quificait:
Confultum mihivifum eft, prxca:ceris commentari de
Natura & proprietate terpentinx, Eft enim hoc crefcens
peculiare pr$ ceteris omnibus arboribus Germanicis. Sicuc
balfamus fux regionis arbores, ita Germani* arbores tcr-
pentina fuperar.
Fas ergo cft deferibi horam & tempus, colligendi & car-
pendi ca, qux de terpentina in vfus ncceflarios collaturi fu-
mus: nec enim quauis promifeue hora conucniens cft: fed
obferuanda cft conftellatio & influentia coeleftis. Medi-
cum ergo ante omnia.decetefle Aftronomum, quiexprx-
ceptis Aftronomrcx inclinationis difeat idoneam horam,
citra quam nihil incipiendum eft. T am potens enim eft o-
peratio cxleftis, vt medicus citra illius coniunftionis ob-
feruationem feliciternihilexfequi poffit. Hacnegle&a, fit
interdum, vt medicina vna efficax fit, altera minus, cum ta-
m
men vtraque eodem horto natafit. Sed exemplum pro
illuftrandareafFcremus.
V idetis, varia ac diuerfa a natura crefcere, quorum vnum
quodlibctconftitutumcrefccndi terminum habet. Eo ter-
mino cxafto,opcratiocxlcftisjpompleraeft:fir tum demum
Z j
crefcens
 Me DIC O-Chy MIC I Lib./
II. l8;

per naturam profpexit , ve haec exemplo fine medico,

quod eadem ratione remedia praeparare debeat, vtnimi-
rum prudens Medicus videatur fuaque , lapientia ipfam
imitetur naturam omnium prxftantiflimam.ad
, artificem
quam fi omnem fuam fcientiam homo conferat vix di- ,

gnuserir,'veeivincula calceorum foluat.

Loci ratio poftulare videtur vt etiam de cle&ionc ,

Tcrpentina: aliquiddicatur: Sed de hac cur fileam,cauf-

fae gemina: funt. Prima eft quod oculi,
ipfi cognitionem
optimam praebeant. Qui ergo eius cognofccndicrefcen-
tis ftudio cenetur , is eo peregrinetur cefcens na-
, vbi
1

fcicur ,
fuifque oculis fpe&cc ,
quomodo Deo con- id d
ditum ftec , nec fperet , fe .puluinar premendo , opera
De i addifeere , aut ex pi&uris literis aflequi facis pof-
(e. Talia in fudore vultus fdi cognofcat ita duplex te- :

ftimonium viuum habiturus eft &pro Medico verace» ,

prudente, proboque habebitur fecus quam profugi Lu- ,

dimoderatores auc defperati alii cornuti iudicare foli-

tanc. CaulTa fecunda haec eft, quod, etfi quidem omnia
feripta de his docentia legantur colorefque omnes & li-
neamenta exprefta facie addantur Per haec tamen om- :

nia ex vero fundamento folide addifei minime queant.

Scripturaenimpantimaginationem, vt de rebus veluti ,

de coloribus cceco diifcrendum fic ac homines meros ,

•aureos montes in Hifpania fomnient. Infupcr & Phar-

macopcei adeo dolofi & fraudulenti funt,vc fendatarios
*
illos Do&ores ludos faciant, dicentes : Domine Doftor,
hoc eft id , iftudefthoc. Ira Afinifibi mutuo fcabunt,&
Apothecarius Medicus Quid pro Quo fubdit ciquc mer- ,

dam pro Balfamooftendit. Vx his agrotis, qui talium cu-

ra: fcfubicccrunt-'
Praeterea
184 Antidotami
Prattcrea videtur etiam «quum efle, vt pro veterum Au-
dorum methodo de terpentina: complexione aliquid et-
iam dicamus, fed omitti id, nihil refert. Nihilcmmquic-
quam in terpentina operatur, aut humiditas,autiiccitas, -

aut calor, aut frigus, aut temperies* De his enim omnibus

nulla in medicina difputatio mouetur.
Ea funt magnalia Dei, adeo vt mera arcana, in quibus ter-
pentinx vimites confidunt, negledis omnibus quatuor
complexionibus , merito confideranda fmc. Fatuitas eHr»
quxrere aliquid in eo, in quo nihil eft. De fubftantia ta-
men terpentinx dicendum aliquid, cur terpentina fit pro-
duda in forma Refinali,non Mercuriali, Metallica, &c. Sed
caufla hxc eft. Quicquid Deus creauit,ci addidit lubftan-
tiam fimilem ei, ad quod fpe&at, vt fubftantia& arcanum
libi iuuicem in operatione correfpondeant, velut vir ficc- &
mina (ibi mutuo aflimilantur.
Dixi in priore capite , debere Medicum Aftronomix pe-
&
ritum efle, vt fciat tempus carpendi colligendi fimplicia,
nec temere imperitorum confuctudinem (edetur, qui col-
ligunt, vbi & quando offertur. Sed ex arte quodlibet perfc
feorflm colligi debet, vtinnatiua fua virtute, quam Deus
ipfl indidit , confiftat Sc vigeat. Hoc non de terpentina tan-
tum, fed quolibet crefcentc alio verum eft. SicHypcricon
jufto tempore carptum,pro conftellatione & influentia fua,
vermes ex corpore expellir. Quod (i non fit, iam medici
vermes ex hominis corpore exigere minime poflfunr. Sio
ergo cum dedecore Dodores illi ac Pharmacopceiargros
tradant. Medicinam quidem porrigunt, fed non fecun-
dum influentiam. Sic & in terpentina vires eximia: funr.
Quam fimedicus conuenienti tempore colligit» iam ma-
gnalia eiufdem in effe dun\ proferentur.
Notan-

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib, II. i8j
Notandum autem primo, ipfam verum &: naturalem ef-
fc balfamum. Que cadauera co inunguntur, nunquam pu-
trefcunt. Nec de carne faltem dico hominum aut bruto-
rum: verumeciamdelignis & herbis. Noncrgoimrocrito
tcrpentina pro excellenti balfamo habita eft. Multa enim
Romanorum, &c. corpora tcrpentina condita delibu- &
ta, poft aliquot centenos annos incorrupta reperta funt,
ipfis etiam veftibus illefis. Quod fi ergo Aftronomie, vt
fas eft in Medicina, attendatur Arcana eiufinodi fuas ope-
:

rationes habent. Nullumque arcanum , perfe naturaliter

praeparatum, viuum eft nifi iufto tempore colle-
aut efficax,
ctum fit. Alias enim idem fit, ac fi animaa corpore fuo fe pa-
retur. Hec que vobis indico , molefte non feretis. Eo enim
fine id facio, vt deinceps ex integra medicina operemini,
nec rufticos fe&emini, qui fccnu fecant, quando fibi & vac-
cis opus eft. Ventrem enim fatiarc & morbos lanare, duo
fune. Oculos quefo conuertitead folertiam figulorum &: li-
gnariorum. Hi argillum effodiunt, &: ligna cedunt fub con-
ftellatione certa, vtne grylli aut vermes alii illis innafean-
tur. Sunt etiam conftellationescerte,quibus,fi arbores ce-
dantur, tunc ligna ea nec augefeunt nec minuuntur. Hu-
,

lufmodi vires & impreffiones plures funt in Aftronomia

docende. Horaea linonobfeructur, virtus fcilla minime
exferet. Ideo multa paffim conficiunt remedia, que nec
Do&ores, nec Apothccarii intelligunt, cum tantum fune
Catonifiie, aut GramtDatift£,&c. quorum in libris fcientie
Aftronomiceminimecontincntur.
Pro his jam ergofeiendum eft, virtutem in terpentina
latentem, & in ccelo cum Aftrali influentia conjun&am,
infignem& eximiam effe. Eft enim terpentina verus & na- .

turalis ballamus, ipfo Indico non inferior, qui diuturnitate

Aa tempo-
 1 'JTir As t id otar ri
temporis aliam infuperin balfamatione Etfentiam conci-
pit, vc alteri omnino fimUis fiat. In probatione ramen con-
ditionem tcrpcntin® recipit, quo ab Indico Balfamo du-
ftat. Sicergoduo nominahabet. Sifccundum balfameam.
influentiam colligatur, vocatur ballamus de Botin.Sinon:
yocacur terpentina, feu refina laricis.
In terpentina ergo virrures gemmx deferibendx funr;
Alteraeft conflans, afeifeens naturam balfami; Altera e(t
inconftans, balfameam virtutem non participans. Ideo*,
que exemplum nqrate. Ballamus dc Botin purgat. Itafi
terpentina. Balfamus autem purgat forma fpecihca tcr^ :

pentina purgat conditione feu natura fluxili. In his opera*

tionibus iam difr.rimcn eft. Quicquid more balfameoopei
ratur, idpcrfe&c aufert, ita vtnulla corruptio fequatur,fa*
ciendo membra incorruptibilia , ne a putredine inuadi
queant. Idem altera terpentinx vis perficere non poteft;
Sed attendite, ne ex hoc meo indicio fors dccipiaminiata-
li,qui dicere poflu fe balfam um habere, cum catum habeat
,

terpentinam. Eovfqueenim hodierni Medici impietatis-

' progrefll funt, vt obvde lucrum impudcntiflime mentiri»
aufinr, corpus & animam Diabolo oppignorando, faltent-
vt fidem impetrent Quilibet fibi ipfi caucat. In hisenim-
magifttatus nulla cenfura & peenaanimaduertitur.
Pr^tcrjam di&a fciendum etiam eft>terpentinam quoq;-.
extraballamcam impreflionem jufto tempore confcruan-
dam efle. Si enim immatura, nec virtutibus-fuis fat isdotat*
fumatur, ciet diarrhxam, colicam, dy furiam, tenefmum, &5
alia plura infligit, per imperitiam dolorum Stpharmaco-
pccorum Sicutemmlac grumefeit, corrumpitur, acefeit, -

fec. ita idem etiam patitur in corpore terpentina.

Ethzc medianx fccrcta funt, medico prxeipue raquam*
* gunef*

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. II. 187
principale in philofophia notanda Qui enim philofophix
cognitione (non loquor de morali aut Ethica, aut Philolo-
gia, in quoErafmus fefc exercuit) caret, ac quomodo natu-
rales vires elcuentur, ignorat, is ad medicinam penitus in-
eptus eft. Debetcnim Medicus callere fundamentum id,
quod ipfamedicinadignumeft.
Quo philolophiam de terpentina,vndenam&qu» gene-
hxc hadenus ad vos ita prxfari vo-
retur redius intclligatis:
lui, vt ex cognofcatur morbufq; ac philofophia in
illis ipfa ,

vnacocordantiaconueniant, quovnumalrcrum declaret,

& medicina genuina conftituatur. Etfi veroveterum qui-
dem feriptorum methodum (qua: nauci eftjnon obferuem:
tamen id hacfaitemde cauflafadum efl, quia libri eorum
merxRhapfodixIunt. Rhapfodusenimeft,qui,qua:audit,
annotat, nec an vera vel falla Gnc, curat, rei de fuo colorem
&: fucum addens, veluti Titus Liuius.Saluftius &ahi. Hinc
eorum ftultitia patet, qui mei Genttanxinungunt. Eiuf-
modi vero deferiptio cum fundamento careat,in medicina
nimis fordida eft, quales funt etiam dodores, qui ex libris
artes fuas difeunt ad verum tamen medicina: fundamen-
,

tum nunquam penetranc.

Dido modo rem quamlibet a fe creatam, e v s , ma- D
xime vero crefcentia naturalia in femen fuum digeflit. In
illo femine eft vltima materia. Et femen illud ita craflum,

eft materia prima. Iam vero materia prima homini nihil

prodeft , fed materia vltima. Semen fimile eft infanti.
Infans vt infans loquitur. Sigrandefcit, loquitur pro fux
astatis decentia. Quod bonum, indolem mature exferit,
id fecundum naturae lumen finem bonum attingit. Hxc
jam eft materia vltima. Difcrimen tamen aliquod eft,
cx fequenii exemplo nofcendum. Semen extra fe agit ac
41 ,
'
* Aa z pellit.
188 Antidotarii
pcllir,quicquid Intra ipfumeft. Infans autem expulforem
alium no habet , quam vagos fcnfus. Id enim femen fi fcmi-
rtatur, excrefci: in vltimam materiam, &r quodiibetineo
contentum, fcparatur ab alio. Itaquodiibctincrcfcenteil-
Io, peculiarem naturam adipifcitur, aliam quidem in radi-
ce, aliarainfioribus, &c. Hociamterpentimcaccomodan-
dumeft,acfciendum,quodipfavndicumq; confluat, &ab
omnibusarboribus membris comportetur. Et licet fub vna
fubilantia appareat fubftantia tamen vna non cft fed cor-
:
,

pora multa. Sicut in generatione ferri corpus vnum prjcfto

no cft.fcd plura, vclut chalybs & ferrum, &c. ita & hic balfa-
mus terpcntinae permixtus eft. Vna cft impre(Iio,ipfam au-
ferendi & Nondum tamen fcparatio adeft,
colligendi.
quam columna, nempe Alchimia docet.
tertia medicina:
Non autem ea Alchimia, qua: aurum & argentum facere
docet, cuius profeflorum jam paffim plena Lerna eft, fed ea
qua: cuiuslibet my fterii feparationem in peculiare referua-
culum docet: nec eo quidem modo, vrpcrdeftillationeid
fed citra ignem & fui corporis diflolutionem. Sic enim
fiat,

feparantur balfamus*&r terpetina, vclut argentum & fcoria.

Ceterum cum de femine prius dixerim, quomodo hsec
ex ipfo cnafeantur: fciendumcft,rcsquatuorcfle, qua: fe-
men perficiant. Primum funt Jftra Ite I»Jluentix, co quod (c-
mcnaftra attrahat, velut magnes ferrum. Et ficut peculiaris
dos ineft magneti, quafolumfcrrum.necquicquamaliud
attrahit : ita fua quoque femin: proprietas cft folaaftra
,

baliamea attrahendi.
Hinc balfamus qui in terpentina latet , ficut nucleusi n
:

nuce: & tantum operantur aftraintcrpcntinam. Quod fi

plantanda eft, fub eandem influentiam plantari debet.
Secunda virtus terpeacinam proferens eft Liquor terr*y
'
qui

r
Digitizod by Google
 MedicoChymici Lie. II. 189
qui &ipfeaterpentinaattrahitur loco cibi potusq-,. Is cibus
quoque ab Influentia confcruatur. Ex hoc Terpentina cor-
pus fuum &
fubftantiam>inquarcperitur,affumit. Sic cor-
pus Scanimain vnumcoagmcntatafunt.
Tertio, concurrit etiam Operstio folii, nontanquamaftri
alicuius , led tanquam ignis , qui naturalem iuper fluitat em
confumit,qu*nulia^iautarteignis confumi poteft. Om-
nia enim con tumerentur, nec quicquam remaneret.
Quario, accedit etiam eius at as feu terminus , qui hora ea
eft.qua Deus ipfam pcrficit,dcinccps eandem non amplius
tradaturus ,fcd homini lplam traditurus , vtearn conuertat
in id, quod ei opus eft.yeluti piftor qui pane tuum ante fur-
,

num vendit. Hxcita Terpentina: origo eft.-dequaconftac,

Balfamum eius in ramis potius quam arboris caudicclate-
re, & plus quidem feu vberiusin locuftis,quam partibus ce-
teris. Hxcmfcpararioneomnia euidcncia fiunt.Terpentu
na ergo in fuis prxparationibus omnium cthcaciflima eft,fi
fecundum cadeftem influentiam plantetur, & adhuceffica-
cior, fi Nam influentia feminauit ipfam in
tranfplantctur.
locumcommodum. Etfiablnfiuentiain locumcommo-
dumfeminatur, ibi terreftreitas eius omnium optimacft.
Et fi inde iterum trantplantetur in idem folum,aducrfus vc-
tum Borealem dirc&um , hineque porro iterum rranfplan-
tcturinauftralcm ventum , fecundum definitam xtatem:
tunc Balfami dititfima eft. Ita fe mundi machina in fua ope-
ratione habet quam fcire debet Medicus , nifi vagans aut
,
,

Balneator aut Agyrtaaudire malit.

His de ortu T erpentina: pra:memoratis,vt deinceps etia
aliquid de feparatione Balfami & Terpetinae dicamus , pro-
ceflus iam triplex fcquitur : triplex ad Balfamum, triplex ad
T erpentinam & tamen proccflus faltem vnicus erit- Hoc
.-

•*
Aa 3 modo
ipo Antidota*, n
modo vires ex Balfamovelut &: Terpen tina in (uam grada-
tionem afeendunt, vt nimirum quxlibcc virtus in peculiari
Tuo corpore inconfufa confiftat.
Multi haud dubie funt, qui u6tanr ac gloriantur, fe hanc
meam informationem attemque iam pridem ad vnguem
callere. Hos quiuis frugi homo caueat. Mentiri ipfispro-
chuius,quam panem edere. Horum nonnulli funt Do&o-
resjtonlores, &ahaMedicinarmonftra. Curant fibicon-
ftrui fornaces, Vulcanum ad opus accommodant* alunt La-
boratores conftruunt Athanar , altum quid crepant de
,
'

Realgare.-deniqiquicquiddequacunque arte audiunt, id

omne iam tritum &c familiare ipfis cft. Interim nec Magi-
fter nec minifter fungo digni funt ac tum fibi , tum aliis
,

otiofe mentiuntur. Hi digni non funt, vt vel maximum

vel minimum in Receptis prxfcribatur ipfis , ne quid fors
difeant ,
quo fraudes fuas ad medicinam accommodent*
& fic mea feri pta irreprchcnfa relinquant. Et tamen ego
propter geminos Medicos , & aegrorum vtilitatem haec
tanti momenti fupprimere minime volui : fperans fo-
re, vt a queuis fano mendacium» a veritate facile digno*
fcatur.
Prima ergo feparatio BalfamiaTerpentinaitafehabet.
Qua hora colle&a Terpentina fuerit, in vafculumfcu do-
liolum illic© inijeiatur & ad fummum vfquc impleatur*
,

& confeftim infimum digeftum imponatur vique ad me-

dietatem. Ita ebulliendo luas fordes cijciet, vclut murtum,
Poft hanc operationem , ita calida in Flaccum effundi de-
bet per infundibulum» , ita duo colores fe mutuo fepara-
bunt * vnus clarus in fublime , alter turbidus in dediue.
Hunc horis 60 . fine digeri per primum gradum caloris , &
4iftnbutum fecundum gradus duodecim Supernus co-
*•
lorefl

Digitized by Google
 •

Medico Chtmtci Lib. II.

loreft Diaphanus: eftqutBalfamus, quousque quidem per-

fpicuitas illa panditur vel proditur. Alterum in decliuifcu
imo,eft T erpentina pura. Ita fc habet duorum iftorum cor-
porum a fe inuiccm ra&a fequcftratio,vcluti chalybis & fer-
ri. In h oc Balfamo fccreta admiranda latenr & longe plura, ,

quam-mcamihi xtarc experiri licuir. Poflet tamen expe-

rientia plena ftabiliri,fi Mcdrci tanto ftudio expugnandis q-
grocorum morbis operam darent, quando expilandis cru-
menis inhiant, aut fi vi coercerentur, vt fierent tales, quales
fc ia&ant & profitentur. Suam experientiam requirit futor,

quo tamen carere polTumus. Imperito autem Medico

committitur corpus quod is per infeitiam conficit & iu-
,

gulat. Hinc enata funt illa prouerbia Vitulo Medicus ,> ,

Do&or Grallatorius, Magifter Gimpelius, &c. quxqui

demruftici ex illorum medicorum iplis operibus confin-
xerunt.
Repetite hic vobifeum, quam triplicem initio dtftribu*.
tionem feci, triplicem panem edendiin Tcrpentina: tripli-
cem in Balfamo , itatriplicem in Terpentina: edendi pa-
nem vnum &vnam laborationem fed duas tamen in dc-
, ,

feriptione hoc eft aliud Receptum eft ad conditionem

, ,

balfameam aliud ad Terpentinx proprietates. Quibus

,

prodeft Terpentina , iifdem multo magis prodeft Bal fa-

rnus. Ballamus tamen illo diferimine quodimpreflis mor-
,

bis &rex carlcrti Influentia natis aduerfetur. Quod enim

,

coelum imprimitac generat, id impreflionc fua facit & qui- ,

dempoft dium tempus& exaltationem. Sic fi fedee in fo-

lio peftilentialigraffatur pcftis. Si eft vernalis domi-
,
,

namur plcurefes &c Sicut hxc ex facultate Medica fci-

,

re quoslibet Medicos fas eft. Qui vero morbi alii funt, mi-
nime aftralcs cos Terpentina latis abigit.
,

.
" Scquum
 jjt Ahtidotami
Sequuntur iam deinceps Recepta qui quotue modis ,

Balfamus & Terpentina in vfum venire poffint , v na cum

fuis Defcriptionibus & peculiaribus nominibus ex quibus ,

vtrumqueperfecognofcipoiffiti Podea explicatio illorum J

virtutum ,&duo illa genera feu fpccies , deferiptioqueae »
explicatio fub duobus nominibus comprehenfa. Primo de-
feriptio fubnomine Lumen Apo tbecartorum m nitrum , a u t Ls~ >.
'

men Alchimiflarum praparationum Secundo explicatio fub no-

.

mine DecUratto. Quod tamen ratione primi nominisaddi- !

tum cft vocabulum ideo fa&umeft vtiurulentiilli,

v

Apothecarii quibus iam omnes officina: fcatent , cogno^

, ^ >

icantur &difccrnantura Maioribus, quibus nomen Alchi-

miftarum a feparationibus, longo vfu probatis, vere debe- .V
tur&conuenit*
Sicgemini& adulterini Pharmacopcei inuicem difeer-
nur.tur & nomen hoc , Lumen Apttbecartorum (non addico
,

A/4wr«iw)iurulentis illis imponitur. Maiorum aute defertur

Maioribm, propter folidam & confirmata experientiam JEtfi
n. multis centenis annis Lumen iurulentorum illoru duro* 'Z-:
uit, tamenprobro id & ignominix eo maiori eft Medicis ii- r.. f
Jis,quod(vtproucrbio dicitur) loanncs in eodem iemper i* ^1
maneant.
Lumen Apothecariorum Spapyrorum. 1 •.

Defiriptio Tripoliton Botini fiftulaci. m- Supradttti Salfami '

librae quadrantem , Colcothar.farrephthi vnciam j. Caphuru

drach. ij. Mifce & digere donec vernicis conditionem adi-<^
Cola & referua.
pifcatur.
Tripoliton Cancrenum ita
...

paratur: KccipcBalfamii*-
timvnctM duas & femis. Olei\JMartit,\ nc.j. ZuccanSaturmm«
J,
&
.'•*
>.

vnc.femis.Digere diebus nouem.

Receptum aliud. Traxenum magnum vacatum : Recipe £ alia- >
r
milibd.
 Medico-Chymici Lib. II. 19 }
inilib.j. Olei de Arfenico vnc. ij. Digerantur ad aequalitatem
fubftantia:. Referua. Ha&enus Paracclfus. Sequuntur nunc
varia ex Terebinthina medicamenta.
Oleum Terebinthina:: Recipe oleum terebinthinas per cineres
cxampullaere&anon ahanimis , vel exincuruata potius optime di*
ftillatur, addita arena lota, nc ebulliar. Ali) Terebinthinx libras tres,

falismanipulum, & vini ftillatitij modicum prius macerant deinde di- :

ncruorum 3 tfe&ibus, ac omnibusxgritudimbus frigi-

ftillant. Frigidis

dis ac Hatuoiis conuenit in adhmate & anhelitus difficultate mirifici»

: ,

eft , fi dux dracbmx fingulo mane fumantur. Eft Sc in empyemate pro-

ficuum , & inomnipratiathoracis a tfcdionc ex pituita
colicisetiam :

. doloribus Sc omnibus flatuofis conuenit, cicatrices decorat, &corn-

it. Penna illitum naribus valet ad fcabiem , &rinaasearum:cercbrurn
oc modo calefacit Sc pituitam abfque fternutamentis detrahit fanac :

& rimas vberum in mulieribus. Ad memoriam/urditarem Sc fpafmum

principatum obtinet.Vt vulnera citiftimeconfolidcntutirecipc oleum
Terebinthinx, &
calefactum iuxta ignem commifceci viridis ziis par-
tem xqualem, & ferua vfui.
Aliter: Recipe Terebinthinx lib. xij. Aquxfontanx, lib.xxx.(ne
vranturfpiritus) cx organis Aquxvitx eliquetur oleum. Lente exar-
defeat primo ignis ; vnam olei libram prxbentlibrxquatuor: Etenim
iuod reli&um fuerit , ilico antequam refrixerir, in aquam frigidam ef-
Junditur.acincolophoniamabit. Hxcin oleum vertitur hac arte. Li-
bra eius rcmifcctur vnciis duabus butyri ac tenui igne liquantur , indi-
taqae recortx exti liantur , efferetur oleum rubrum , ac parum fxcis re-
flabile erir.
Oleum Terebinthinx : Recipe Terebinthinx clarx, quantum
videbitur: Sc pro qualibet libra accipe cinerisi ligno duro vnc iij &in
retorta fornaci accommoda. A principio fiat ignis lentus, ad humidita-
tis diftillationem:poftea augeatur ignis ad olei deftillationem. V ulnera
fimplicia intra horas 14. fanat. Valet nctuis contradis a frigiditate , ac-
cipiendo drach.j. cum vino: vrinammou«t,& omnes diftoluit corpo-
ris ventofitatcs.Pundiones lateris curat:mirabiliter febribus peftilen-

tibus confert eodem pondere, per os accipiendo: &vngendoftoma-

,chi orificium, digeftionempromouct.
BJ> Aliter:

V V
194 Ahtidotarxi V -
'II

Aliter: Recipe Terebinthinxlib.ij. inde retortx, ac qaartam (al-

tem parem eius impleat : arena: ficciffimx vnc. nx. fenflmfococale-

fcant,ncc etferucfcan t. Primo, limpidus ac acidus liquor ll uer. Secun
do, oleum limpidum ,aqueo candore. Tertio, fulutim manabit, ma-
iori vi ignistollendum. Quarto, xftu foci, fallar craflum rim!ans,plu*
rimum olei Terebinthina fundit. Sed vfui interno melius id , quod ab
affufaaqua elicitur. Similiter ex qualibet reflna elici potell.
Aliter :
Recipe, Maximum lecretumcfl apud quofdam oleum ex
TcrebinthinaextrahereabfquepcriculocfFulionis abtffdior.e enim, :

ingentis incendijeft mctus.Dcfalletut itaque in velicaxnca , femiple

na aqua, vt aromata exftillantur: album fundit oleum ; lid cinis vnde
(apo coquitur , vocant Vveafche remifccri debet. Huius er.im duo<
,

vel tres manipuli aquae iniici debent , inqua defaliari debet Terebin-
thina. *

Aliter Quercennus: Oleum Terebinthina elicitur leuiASmo 1

etiam calore ,praefcrtim per balneum vaporofum quem egodifailan- ,

di modum magnopere probo. Hoc oleum cftcaliduin, ac tenue altc-

que penetrans.plu quam ipfaterebinthina frigidilq; ncruorum
: ar- &
ticulorum affcdtibus medetur.
BaHamum rm^ifhale.-RecipcTerebinthin* lib. ij. Olei vete-
ris vnc. vj olei laurini vnc. iv. Cinnamomi , fpicx nardi vnc. ij. Tegu-
larum recentium bene codhrum vnc. viij. Tritis triturandis pcralcm-
bicumdifalla. Vrinammouct , lapidem frangit , vcrmesenecar, au-
rium tinnitui flatu ernflo , paralyfi , fpafmo cynico, ifchiadigona-
.i

grx,podagrx, & exterarum iundhiracum doloribus prodeft potum ,

aut inundtum fed parua cius pottio aqux affc&ui apts mifta bi-
:
,

batur.
Oleum balfami : Recipe Myrrhx , Aloes fpicxnardi. Sangui- ,

nis draconis, Thuris, mumix, Opopanacis,Carpoballjmi , Bdellii*

Ammoniaci.Sarcocollx, Croci ,mafacis,gummiarabici, Styracis li-
quidx ar.a drach. ij I.adam , ciflorci anadrachm.ij.l?. mofchi drach.&.
Tercbinthinxad pondus omnium.Tritis conterendis, mifceantur om-
nia, & alembico diftiliciuur fecundum artem. Eadem potcfaquxprx-
fbriptum,& efficacius-
 Medico-Chy MIC l Lib. II. 19 S
Balfamum aliud: Recipe Terebinthinx lib. j. mellis puri lib. S.
Aqux vitxlib.ij. Ligni aloes triti, Santalorum omnium ana drach.iij.
olibani.gummihcderat, ©Ifisdc corde cerui,Zedoarix, piperis longi
ana drachm.iij. gummi arabici vnc. j. nucis moichacx, Galauga,cube-
barum Cinnamomi
, , carui , maflicis , Caryophyllorum , Spicae nar-
di,Croci,Zing;berisanadrachm.i fcrup.j- mofchi fini, pondus dena-
j

rij. Deftillentur.vt lento igne elicias primam aquam, qux clara cft,vc

aqua fontis fecunda erit ignita, vt carbo:

: &
tum auge ignem , Sc tertia
elicitur nigra. Reuiuifcere &c iuuenefcere facit.
Balfamum aliud: Recipe Tercbinthinxabiegnxvnc.xviij. Ce-
rx optimae vnc. vij. cinctum vitis vnc.vj. Ponantur iingula in retortam
lutatam, diftillentut in cineribus, donec nihil amplius icquatur. Vbi
dillillatio fuerit finita, videbis ceram circa retorta: collum:& hoc ipfum
fignum efl finirx diftillacionis. Quodfi didillauit, (eruetur in vitro di-
ligentiilimedaufo. Iuuen tutem conferuat.fi quis bis in menfc hoco-
leo fuerit inun&us : omnia impofira a corruptione aut putredine cu-
ftodir. Vulnera qualiacunque, ter quaterque eo illita fanat. Cuivri-
na fuerit retenta, drachmx dux datxper os, vrinam prouocant fitni- &
modo datur contra vermes , pundturas lateris,cuflim, cacarrhum , fe-
li

bres peftilenccs,& fimilia.

Balfamum aliud : Recipe Terebinthinx vnc. iv. Thuris vnc. 15.

Ligni aloes drachm.ij. mafticis , Caryophyllorum, Galangx, Cinna-

momi, Zedoarix, nucis molchatx,cubebarum drachm.ij. Gummi e-
lemi vnc. j.ifmifce.ic aiflilla fecundum artem. Lepram curat intra&
extra fumprum : & multos morbos incurabiles , vt cancrum
alios &
fiftulas,&c.
BaHamum aliud: Recipe Terebinthinx lib. ij.myrrhx, caftorei,
mafticisanavnc.iij. olibani. Aloes fuccocitrinianavnc.iv.Rad. confo-
lidx minor. vnc. j Tormentillx, Gummi hederx, nucis Indicx, Zedo-
arixanavnc. fi. cubebarum drachm.j. Macerentur ad ignem lentum
per biduum:deinde diftillentur. Vulnera rurat, cum linteo impolitum,
febres, ventriculum infra coftas tumentem, aithmaricos ,
phthificos
tumores, conruliones fcdat.fpafmum & paralyfim exfrigore, moribu-
dos data gutta recreat.
Balfamum (eu oleum Benedi&uro:RecipeTcrebinchinxli. j.
Bb i Thuris,

£
 ,

i$6 An T IDOTAR II
Thuris, Myrrhx,mafticis,farcocollxana vnc. j. Aquxvitxvnc.nx.
Ponantur omniain retortam lutatam,& diftillentur in cinctibus : 8e o-
leum ab aqua fepara. Curat &: confolidat breuiffimo tempore fine do-
lore omnia vulnera, pneferrim capitis, claudendo eo vulnus, &infu~
perfide imponendo &c.

Aliud: Recipe Terebinthinae lib.j. Euphorbij.lulphurisanavnc.

fi. Salis vnc. j. Olei lib. j. coquantur per horas duas lento igni,colentur,
& eo oleo calenti vulnus fouebis, vulnera glutinat.
Ballamum aliud: Recipe Refinx terebinthinx lib.j. Thuris, ma-
fticis,myrrhxanavnc.fi. Ladani, nucis mofchatx, caryophyllorum
Galangx, Zedoarix, carpefij ana vnc. fi. fol. Daphnoidis p. j. fucci ebu-
li, fuccicucumeris agreftisanavnc.iij. Redigunturinpuluercm , qux
redigi apta funt, omnibus deinde mixtis , dcftillationc excipitur aqua.
Apum, vcfparum, canum rabidorum, vt plurimum conducens: ma-
gna autem vtilitate Hydropicorum ventres inungi tradunt.
Aliud Recipe Terebinthinx lib.j. fi. cerxHauxlib.j.nucismyri-
:

fticx, caryophyl.anavnc.j.Retortalcntccxtillentur; diftillatoaddc la-

t
erum vnc. iv.& iterum diftilla.
Oleum philofophorum .RecipcTerebinchinxclarx vnc.xnx.
cerxflaux vnc.xij. cineris vitium vnc. vj. mifce& calore cinerum per
retortam deflillenrur.confcrt vulneribus, tufii,catarrho, vermibus , la-
terum punfturis.
Aqua m irabilis rRecipe Terebinthinx vnc.j Thuris mafculi vnc.
ij. Aloes hepatix , Caryophyllorum, Galange .Cinnamo-
mafticis,
mi , Croci , , cubcbarum ana vnc. j.
nucis mofchatx Gummi hederx
vnc. v. Omnia fubtiliflime puluerizentur : deinde in alembicobcne
hitaro diftillentur lentoigne. Primaaquaerit clara & alba, donecin-
cipiat erocearidcinfpiflari: tuncremoueipfara, &
collige fecundam,
qux erit crocea , fpiifa , & priori fupernatar. Cum autem color ille
croceus magis intenditur .rcmoucatur fecunda quia venit tertia:
,

qux eftficuc mei clarum, Sc proprie balfamuro vocabitur, & eius fa-
cultates quoque obtinet. Si cius guttam cum cufpidc cultelli in fun-
do cyathi aqua pleni pofueris, non dilToluitur , quemadmodum ve-
rum balfamum poftquamftcrerirper vnam horam, venitinfuperfi
:

Digitized by Google
 Me d rco-C h y mici Lib* II. 1^7
cie aqua fine dilTolutione. Ardet quoque. Deinde congelat lac fi in
vna libra la&is ponatur vna gutta tepida, ftatim congelat illud, ficuc
bal farnum.
Balfamumartificialc:^ ccl peTerebinthinaf finiffimaslib.j.Olei
Gummi arabici vnc. 1 v. Thuris myr-
laurini vnc. 1 v.Galbani vnc.iij. fi.

rhx.Gummihxdcrz, Ligni aloes ana vnc: iij Galangx, Caryophyllo-

rum,Confolidx minoris, Nucis mofchatx, Cinnamomi, Zedoarix,
Zingiberis,Di&amni albi ana vnc:j.Mofchi,ambr* ana drac:j.contun-
dantur omnia fimul, &retortx imponantur, quibus adde Aquxvitx
optimxlib. vi. Inaqua virz madefiat pannus, qui acccnfus impona-
tur retortas, vt aqua ardeat, commifcendo r. aeriam, ficque relin-
quantur omniaininfufionenouem diebus, ac tandem cineribus m
fiat diftillatio: ita diltillabit aqua candida vna cum oleo femper
,

procedendo cum igne lento, donec colorem olei mutatum animad-

uerteris ad nigredinem quandam. Quo vifo mutetur recipiens Sc ,

adau&o igne diftiilatio perficiatur. Finita diftillarione , aqua ab o-

leo feparanda , & lingula feorfim feruanda id quod etiam de pri-
:

ma aqua eft intelligendum. Aqua prima candida , vocarur aqua

balfami ; &c oleum primum feparatum, dicitur oleum balfami. Se-
cunda aqua nigricans, vocatur mater balfami: liquor vero feparatus
ab aqua nigra, eft id quod balfamumartificiofuru vocant: quod ceu
prcciofilfimum , eft diligenter cuftodiendum.
Balfamum artificiale: Recipe Refinx Tercbinthinx , Abieg-
nz, ana lib.j. Thuris albi, Laudaniana vnc: vi. Nardi Indicxdrac:ij.
Rad. Valcrhnx, Indis, A cori, Alari, Cyperi ana drac.j Malticis, Galarr-
gx,Caryophyllorum, Calix odoratz.Zedoarizanadrach. vj. Nucis
mofchatx vnc. iv. Macis vnc.j. Achallochi vnc.ij.Laciymz Olez Ac-
thiopiczdrac.vj. Aloeshepaticz,Myrrhz anavnc.j.fi,Caftorcidrac.x.
olfium cariotaru, Styracis calamitq.Lafcris odorati ana vnc.j Lacry mx
lang.draconis vnc.ij.fi.Florum lauendulx vnc. iv.Olei glandis vnguen-
tariz vnc.vj. Arida in puluerem teruntur, liquoribufq; mifccr,tur,& di-
I
ligentiilimc vi ignis commenfurati diftillantur. Primum aqua clarifli-
maeilluit, admodum fubtilis ,qur igni admota, admirabili quodam
modo flagrat, atque balfami aqua vocatur: mox oleum coloris aurei
cmanar,quod ballamum appellant deinde profluit rufio colore prz-
:
,

ditum. Aqua, qux prius cxtillauit haufta ventriculi imbecillitatem

* Bb 3 minfi-
i<>$ Antidotarm
mirifice itiuat: nam tum pituitam, tum flatus valenter confumic: quia
vero acerrima exiftit/ola per fc dari nequit, nifi ex vino,aut iufculoali-
quo.liquor qui fecundo d iftillauir, exteris prxfcrtur: nctuorum vulne-
ribus, articulorum cruciatibus, c6uulfis,refolutis,comitialibusq; mira-
bili modo fuccurrit. Oleum poftremo lixcomniafimiliterprxftat, fed
imbecillius.
F.uphorbium : Ab Euphorbo lubx Regis Mauritania:
Medico Eupnorbium primum nomen acccpir, & hucuf-
que leruauit.Eflaute EupharbiumDiofcoridi, arbor feru!$
fpeciem gerens, acerrimo fucco praegnans cuius eximium,

feruorem cxpauefccnrcs incolae, ouillas pelles arbori cir-

cumligantA' eminus contho ramos eius vulnerant:c plaga
tum copiofus fuccus in pelles defluit, qui poftea concretus
Dodones vero no arbor, fed herba potius eft,fo-
colligitur.
1 iisobl5gis,craffi$&virentibus,in rotunda figura angulofis,
multis albicatibus /pinis, ordine duplici armatis, ex quibus
fauciatisliquoracerrimus, mordacifflmus,facilcq; concre-
fcens effluit. Eli n. vt fcripflt Galenus, caufticx,& exulcera-
tis facultatis, & vfq; adeo calefacit extenuatq;,vt in hoc cae-

teraliq uorum concretorum genera fuperet. O

b tam vehe-
mente acrimoniam & fummam tenuitatem non nifi magna
cum moleftiapulueratur, cuius rei gnari pharmacopola ru-
fticis quibufdam, ac coditionis infima viris terendu comit-
tunt monetq; vt a pila, in qua teritur, vultum auertant.-nu-
,

quam ramenabeius feritate inta&i redeunt, nam eius polli-

ne & vapore fut fum elato tam importune feriuntur, nares
ficcerebru, vt fternutatio, acrimonia,calor dolor cofeftim
,

aefimui ingruant. Euphorbii piata primum videtur herba,

fed qua acate arborefcit. Prater calore eximi um acrimo- &
niam infignem,purgmdi quamdam facultatem habet, qua
non tantum pituitam, fed aquam ducitrper fe tame nunqua
datur per os,nec cum aliis nifi rara & parua quati tate. Datur
ex aqua

Digitized by Google
 Me d ico-Ch ymici Lib. II. 199
exaqna mulfa trioboli pSdere ad pituita feu potius aquam
fubducendam. Eftautem celerrimu & maxime igneavi fla-
grans: vndccolicis & aluum frigidiorem habentibus datur.
Oeteros vehementer conturbat, aluum cict. Nonnihil et-
iam exodoratis fcminibus.anifo.rnaflichc.&fpicanardi mi-
fcedurn. Adduntalii. cum oleo mixtum hydropicis vtilitcr
illinirjecotis item &r fplenisdoloribus pari illitu fubuenirc:
cum oleo fpiCi fronti & vertici illitum, capitis h ulcera pel-
lere, &: fenfus corroborare collo vero : toniillas fana e.
PilulxdeEuphorbio Quercctani; Primo omnium optime
mundetur ab omni fxcerpoftca in exigua redig.tturfruftuia.ex quibus
eum Iimonibus fiue citriis , in orbiculos fiue rotulas difledtis vna cum
filiscorticibus fiat S.S.S. adeo vt primum & v'timum liratum conflet
ex limonum orbiculis & totum hoc paftxinuolucro includatur in pa-
,

nis formam qui in furno mediocriter calefado c aquatur, idq-, in mo-

,

dii bifcoCfi hoc clt.nanis ille fcmcJ co&us remittatur in furnum, & co-
quatur lecunda vice. Quo fadlo, aperi pane, & Euphorbium inde per-
quam accuratiflimc fcpara,(imul cum orbiculis limonum, quibus illud
adhxrebir.&albillimum fimul apparebir,feparata abolita omni cius
vi venenata. Huic euphorbii praeparationi, quam aliunde acceptam fe-
ro.nondum acquiefco,fcd illud ira prxparacumin marracium aut vi-
trum aptum & capax iniicio, fuperaffundenda fucci limonum vel gra-
natorum acidorum optime depurati tantum, vt fupernatet tribus vel
quaruor digitis: dein omnia ceiloco in bal.Mar. fcrucntifUmum ad di-
gerendum, doneccuphorbiumdiflbluaturadidlisfuccis, quibus om-
nibus per linteum traiedlis, fucci poftea per euaporationem fi paretur,.
&euphorbium remanebit in fundo depuratifiimum, vtpote aquoo-
mnis calor exuperans & qualitas venenata penitus fit feparata. Sed vt
ad chymicos fermonem noftrum conuertamus.cum phlegmate vitrio-
li totali & integro fuo fpiritu imptxgnato.vei cum cidoniorum aut po-

morum cortipendulorum aquis, acido fulphuris vel ipfius vitrioli fpiri-

tutin&is& acidulis redditis, multo adhuc prxftantiot fiet eiufdem eu-
phorbii prxparatio, quod licet alibi iam dixerimus, non tamen hic pi-
get idem adnuc fcmel obiter tantu repetere. V t igitur ex euphot bio c 5 -
cinnentur pilulae aduerfus pellem Uficacillim* , hocfeqnenti modo
procedendum erit- Pilulae

Digitized by GoogI
iOO Aniidotarii
Pilulae de cuphorbio contra pellem Quercerani Recipe :

Euphorbii vt fupra prxparaci vnc.j.Exrracii nucis vomicx.extra&i cro-

ci orientalis ana drac. ij. excra&i rad.
angelicx &
tormentillx ana vnc. j.
fs,extradi theriaces vnc.j.confe&.a!kcrrnes,& dc hyacintho ana vnc.j.
Eflentix coraliorum vnc.j. fi. Terrxfigillarxverxq.Cvt reducantur in
pilularum confidentiam tdofisfcrup.j fi. Qui pelle correpti funt.vten-
turiismanc indofi prxfcripra.confcdiml iperbibendo aqux benedi-
ttxvnc.ij.&ftragulis tedit multum fiidabunr: quomodo venenum i
centro ad circumferentiam prouocabitur, &
admirandum percipietur
remedium.
Oleum mirae potentix polychrefton fy- olei communi»,
:

tercbinthinftolei laurini ana hb.j.mikc.&cucurbitximmittantur.lcn-

toqi igne didillentur qux prima emanat aqua inutilis edrredibili ma-
:

tetixadde Cinnamomi, Caryophyllorum ana vncj.fi. Euphorbii, Gal-

bani , Ammoniaci , Gummi hedcrx.Opopanaci», Thuris albi , mafti-
cis, Baccarum lauri detrufis corticibus anadrach.iij.Caftorci, Ligni
aloes, Ladani , Olei fpicx, vel drftillati ex laucndula.ana dracli. ij. Mi-
fccantur cun&a ac digerantur. Hinc lapidem latcrinum in fabaceas
partes confringens, &
in prunis vrito , donec excanduerint, ac Oleo

redinguito, &pauiatimau<doigne deftillentur.

Oleum de Euphorbio : Recipe Euphorbiivnc.fi. Olei Chcyri-
ni vnc. v. Vini odoriferi vnc.v.Coque (ccundum arrem , vfque ad con-
fumpeionemvini. Iuuat maxime frigidos cerebri &ncruorum affe-
dus,cephalalgiam,hcraicraniam, lethargum, naribusimmifium. arti-
&
culorum quoque, hepatis, &fplenisdolores illitumiuuar.
Extradum Euphorbii Euphorbium vtprxparctur.refolui de-
:

bet prius in aceto rofaroalbo, inBal.vaporofodiftillato,& per fera-

ceum tranfmitti hocque ter faciendum quo terredreitas ornnis (epa-
:
,

retur,& purior remaneat hxc lachryma:abdraharuracetum,vtipuuc

emendetur acrimonia reirerata ablutione in aqua tofarum. Itaque
Euphorbio per acetum refoturo, vt iamdirfrum.&abluro.sfFunde vini
fpiritum, quo cfientiam extrahes, fxcibus, ac impuritatibus (epofiti*,
omnia circulato cum nouo alcoole faebarinoper x. dies .-deinde fepa-
rato mendruo, coagula igne lenti (fimo, addendo fub finem olei madi-
chini fcrup.ij.Olci anifi fcrup.j.effcntix coraliorum fcrup.fi.Fiat mixtu-
ra .Do-

Digitized by Google
 Medico Chymic i Lib. II. 101
ra.Dofiscftfcrap.j.cumdeco&ocompetcnti.-paralyfi.arthridi.fpafrno,
hydropi valde conducit, &
pituitam quancumuis lentam, eradam , 8c
impadiam nexui* ipfis,&:inun<5luris, fine aliqua perturbatione euacuar.
.Pilulae de Etlphor bio : ty- Euphorbii , colocynthidis agarici, ,

bdellii,‘»agapcni anadra.’j. aloesdrac. v. Succi porri q.f. fiat mada Sic-

cetur leuiter,& in charta munda cerae liquat* intin&a, fcructur per an-
num. Datur a drac.j. ad fcrup.jv. Ad emittendam hydropicorumila-
uam aquam, & materiam tumoris difeutiendam valent, opem quocp,
afferunt lumborum doloribus, &podagr*humida caula concitat*.
.Styrax Syriacae cuiufdam arboris, gummeusrefinofufq;
cft:fuccus,concrecus,aridus,nullushuiusnominis,liquidus,
humidus,fluxilis,vtimperitemuIcoruminhafiranimisqui
&: liquidum & ficcumffyraccmnon modo confticucrunt,
fcdcxeadearborcvtrumq; manare profitencur.Sed reucra
. arbor ftyraciflua iacrymam canrum extillat coagulabilem,
%
quae fcilicet mox tora concrefcit inmolem denfam, pin-
guem &tefinofam: nullaqieiusporrio in liquore fluxilem
abit, vtjampridemfalla,vetusq; Arabum increbuit opinio:
quam qui fettantur, vocum affinitate decepti ftyracem pro
ftatte nimis ofeitanter vfurpanr. Vtriufqicnim vc diueila
confidentia, odor, fapor, qualitas, fle origo &
natura, nam
ftade cft pinguitudo myrrhx recentis, cum paucaaqua ru-
fx&cxpreflx,acq;invngucnciliquidioris forma redattx:
amlimauis,pinguiflimus eft myrrhiflos, vel eiufdcm re- MI
centis tufx &
expreflae perpingue ferum, vel cortiuumius
machinisquibufdam edu&ura. Melior judicatur fta£le,quae
olei miftionemadmiferic. Qualitatem myrrhx non modo
calefadtoriam habet, fed virium quoq; eff compos plurima-
rum. Storax vero, vt cum Scplaflariis loquar, vel pocius fly-
rax , quia ffiriatim ex arbore extillat, vbi ex arbore profllit,
mox concrefcit in glebam denfam ,fol dam, reflnofam.ali-
,quot grumis albicantem, fuauiflime fragrantem. Laudatif
Cc fimus
zo» Antidotarti
fimus catamita, quod in calamis e Pamphilia ferebatur,*
nuncupatus, pinguis, lentus, fragmentisalbicantibus, odo-
rcperfeucranti.lmprobatur furfurofus,canofituobdu&us*
inodorus. Optimus quoq, ex Cypro, Sidone, &Pifidia ad
nosaduchitur. Ex arbore malo cotonea: fimili manat, cuius
tamen folia minora funt, minufq; rigida, &auerfa parte ca-
na flos albidus Arantia: magnitudine, no odore: baccx ad-
:

modum parux ternis vngulis exceptx, ac pediculis longis

hxrenres furculis adnafeuntur. Eius autem arboris concre-
tus liquor plurimum iaudatur^qui praeter dotes fupenus di-
£fcas,diutiflimein fua odoris fuauitate permaner. Styrax o-
mnis calefacit, emollit, cocoquit,t ulli medetur, grauedini,
raucedini, vulux prxclufx & menfibus ciendis extra & in- ,

tradatus conuenir, vtiluer adhibetur antidotis cardiacis Sc

Ixtificantibus adueifatur venenis qux vi refrigeratoria
:

nocent &
interimunt, &: illitu ftrumas &: neruorura nodos
difeutit.
ex flyrace:R^ flyraci*vnc.iij dei communis lib.j. vini
Oleum
q coque in duplici vafe ad vini confumptionem.Calcficir.ob id cotv-
f.

ferr dolentibus a frigore renibus, vefiar,vtero,ncruis,roufculi$, tendo-

nibuSjiun&uris.
Pilulxde flyrace : ik. ftyracisliquida:,thuris,myrrhaE,fuccigly-
cyrrhictr, opii ana drac.j.fht m - flj. Durae annos duos vel tres. Dofis ea-
dem cum fuperioribus. Ad eadem cfli caces, ad quxfequcnces.
Pilulxflyracisr^.ftyracisdrac.ix.opinmyrrhxana vnc. f . fapax
q.Cfiat mafla.Seruarur ad annos tres.Datur a fcru.j.vfq-, ad dra.j. faciune
ad tuflim recentc, & hxmoproicos,dolorc !euant,ac fomnu inducunt.
Alix,cjuidem : ty. mynhx, piperis, opii. ftyracij, caftorii, galbani
anadrac.ij. fapa: quantum fuflicit.-fiatmaila. Seruatur perannostres.
Dofis eadem cum fupcrioiibus.Facinntaddcftillationem doloiem ca-
pitis, aegre fpiranres.pei ipnr umonicosad veficac & vteri affe&ioncs.
Pomum Ambrx: ik.ftyracis drac.iij.catyophyllorum, cinnam.
ana drach . i i . maceris N.Mofchatx ana drach. i. f. ligni aloes dracbA
Mofchi,

Digitized by Gooole
 Ms DICO Chy MIC I Lib. II. 203
Mofchi, Ambrx anaGr.iij. maftiches drach. j.fi. trita & cribrata, li-
quore ftillaritio maioranz, Scfta&c quod latis cft excipiantur, fingan-
turque orbiculi odorati.
Vel: ^.ftyraciscaUmitzvnc.j.caryophyllorumdra.ij. Beniovini
vnc.fi. Ambrzdrac.fi. mofchi gr. xv. pulucris violarum prxdi&iq. C
aquzrofarum q.f ad cogendum.

CA P V T IX*
De Ma/liche, Camphora, Myrrha , Bdellio ,0pio, ac
Laudano.

M Aftiche, gummi,rcfinaeftomnium optima, e Lenti-

fco exudans. Prxftantior cenfetur,qua: in Infula Chio
proucnit, odorata, candida, fplendens, friabilis, adulta re- &
torrida. Deterior virefces& nigra, yf.gyptiadida, aut Pon-
tica, & bitumini Gmilis.Maftichcm adhuc fpinam Ixinam
reddere Theophraftus authoreft, fed Lentifcinam qua-
uis alia (fi qua: detur) prxftantiorcm artis medie* proceres
ftatuunc. Eft autem Lcntifcus maftichem erugans, arbor
admodum procera, Grxcisdi&a, ex cuius radice multi fto-
loncs coryli modo concrefcunt, ramis lentis & flexilibus
brachiati. Folia ab vno pediculo fere o&ona coh*renr,
foliis glycyrrhic* non multum diflimilia, fed duriora flo' :

res mufeofi plurimi, pediculis longis adhcrent.quibus bac-

cx fuccedunt erui magnitudine, initio virides, & vbi matu-
ruerint nignfcfubftantiaquadam pingui nucleo intus ni-
gro & duro turgidx Prxtcr folia, flores & fru&us letifeo ad-
nafcuntur,velut vtriculi intorti, corniculoru ritu, in quibus
initio liquor continetur, exquoinfeda quxdam culicibus
fimiliavelutin vlmiyeflcis nafcuntur. Ex cius ligno denti-
fcalpia fiunt optima, quibus non modo repurgantur dentes,
/ed roboratur, gingiu^ coftringuntur , ori (uauitas conci-
Cc a liatur.
 404 A N T I D o T 4 *. I I

liatur. Ob vires eius eximias no male fubfti tuitur pro xylo-

balfamo. itgre lentifci fruticant. Lutetia: duas tamen vidi
in horto Ioan. Gonerii rei herbariae (tudiofiflimi, fedquar
fieuiciam hyemis aegre perferunt. Maftiche ad multa com.
• mendatur,fedmaxjmeadftomachi &: ventriculi afle&us:
namfumpta, vcladmota, dolores illius fedar,naufeam & ci-
bi faftidium tollit, retinendi potentia roborat & co&ionem
juuat. Prodeft&hemoptoicisintin&u cumfyrupoconue-
tufli: commanducata oris halitum
niente,vr etiam veteri
emendat&pituitamccerebro blande attrahit. Vt optime
pulueretur, debet & folet parum aqux commifccri. DifTol-
uitur autem facile & aqueis &: oleaginofis.
Apophlegmatifmus ad dolores dentium ex materia: in-
fluxu: 3*. Maftiches vnc.j. piperis, pyrethri ana dtach.j.K. melli* q.C
fiant paftilli inftar lupinorum. Mane ante cibum in ore per horam cir-
citer dimidiam contineantur.
Apophlegmattfmusad dolorem capitis exbile: Mafti-
cis contrirx» vnc.f?. mellis q.f fiant paftilli.
Apophlegmatifmus ad dcftillationem capitis.- *.Mafti-
ches vnc.; cort. cappari* drach.ij. Pyrethri drach.iij. piperis nigri drac.j,
f vuarum pallarum vnc. ft.mixta.pannoq; lineo raro inuoluta,ad horx
.

dimidium anre cibum mandantur.

Apophlegmatifmus ad morbum comitialem ^pyrethri, :

maftiches ana vnc. j. cerae q. f. fiant paftilli auellanx magnitudi-

nis,manducenturque ad horx dimidium , ita vt pituita, femper ex-
ponar. 0
Balfamum : Maftids,tburis, ana vnc. ij. ligni aloes vnc.j.ca-
ryophyllorum, galangr, cinnam. zedoariz , nucis mofchatx , cubeba-
rum ana drach.vj myrrhot, aloes, ladani, f»rcoco!l®,caftorci ana vnc. 1*.
Bacc. Lauri, nudeor. pini ana vnc.j.gummiclemi, opoponacis, bel-
zoioi ana vnc. ij. fucci lux, herbx paralyfis ana vnc. ii;, terebinthinx
ad pondus omnium. Exibit primo aqua,fccundo oleofum quid, tertio
quafimel.
" Vngucn

Digitized by Google
 Medico-Chy* i Lib. II. iof
Vnguentum ad Lienteriam frigidam: Recipe olei Mafli-
chini,de Abfinchio,anavnc. j. Cyperi, caryophyllor. N.mofch. vini
maluacici , Limaturae corc. thuris drachm. j. Cerae albae q.f. fiat vn-
guentutn.

Camphora nec bituminis genus, nec medulIacft.necMe-

dicamencum compofitum,fed Gummi refina quardam pel-
lucida, Diofcoridi &gra?cis veteribus incognita , ex arbore
peregrina manans , quam Garcias ab horto iuglandi nuci
limitem dicit, fed foliis magis candicantibus. Ligni materia
cinericii eft coloris, Sdnterdum nigrioris, necleuis, aut fun-
gofa multum, fed mediocriter dcnfa&folida. Procera eft
hzc arbos, ramos quaqua verfum fundens , &afpe<ftu per-
pulchra; quae non lacry mas vberius exudac co:lo corufcan-
te, aut crebro tonitru crepidance, quam placido ac fereno,
vcinfcictcrputarunrmulti. Eifluitautem iftalachtymaper
arborisrimas reliquorum gummi ritu, fynceraac candida,
nec cottioncad conciliandum candorem egens. Sinamq;
puluerem,fordcs,aut lapidum vel ligni fragmenta fimul ha-
buerit admifta, id fit eorum qui colligunt ofeitantia erro- &
re. Seligenda autem cry Halii modo fplendens/ynccra, odo-
ra. Praecipua: v.dux cius agnofeuntur differentia:, prima di-
citur caphura de Burneo,quae prsHatifTima cfl apud nos , &
nunquam r aut raro defertur. Altcracognomena Chyna,
vndcfbIctaduehi,nunquainpharmacopoliisferuatur.Ma-
gnus cfl; eius vius in his regionibus , in quibus prouenit , ad-
eo vt inter cibos interdum admittatur. Calidam multi aflc-
rucrut. A lii frigidam Sc ficcam in tertio abfccffuxapitis do-
lores ex calore natos mulcet. Inflammationes incandcfcc-
tcs,praefertim qua: occupant iecur.rcftinguit. Renes &va-
fafeminaria refrigerat, fanguinemque cogit. Actius maxi-
mismorbis, & prarcipitibus praefertim auxiliari eflautor.
*Cc 5 Somnum
t%6 Ani» ioTAA.ii
Somnum prxterea conciliare nonnulli aiunt.
Sed nimius
eius vfus cauendus quoniam peruigilta tandem adferer.
,

Sanguinem narium fiftit Veneris ftimulos arcet & conce-

,

ptum ac coitum impedit: &cum vux acerbo ventrem fup-

primit: cum cineribus fiue (ale Abfinthij & Bolo redigitur
infummumfecretum, arcanum fiue oleum ad multos affe-
ctus praeftantiflimum.
Q^cffcntiaCaphura : * caphurain aqua calida diflbluitur, 6c
quod (u perna tat, feiungitur: hoc vitro imponitur, vinoque ftillatitio

perfufum in balneo digeritur tandem igne di ftillatur. Ali) oua ad du-

:

ritiem vlque percoquunt , &

vitellis exemptis, caphuram non adulte-

&
ratam includunt, reconduntque , in cella vinaria fulpendunt filo, vt
oleum in vas fubie&um defluar. Datur exhumore idoneo ad febres ar-
dentes , continuas, peftilctelque Bc laterum inflammationc$:cxtrinfe-
,

cus expurgandis curandifque vlceribus malignis cum oleo catyophyl-

lorum.auc baccarum lunipetivtiiiter adhibetur.
ALiTER:RecipeOleumamygdalarumduIcium cuimifcecam-
,

phoram, & in malum cogc,fole digeratur: hinc exprime oleum, cui

quaternum digitum alcitudinem 5f ododiesa-
fpirirus vini affundes ,

lembico caeco digeratur. Hinc fauillis furrigatur fpirirus vini: etenim

fundus retinet oleum Amygdalorum.Tandcm tum eliquatum vini fpi-
ritum, repente balneo auferesinam fundus tenuiffimu oleum habebic.
Vnguentum caphuratum album.-Recipe oleirofati libj.ccr*
albxvnc.iij.ceruflx vnc.xij.Albiouorum num.vj.CaphuraedilTolurae
cum aqua rof ex arte drach.iij.fiatvnguentum fecundum artem.
Vnguentum rubeum, caphuratum: Recipcolei rofatilib.5.
Lithargyri vnc.ij. minii vnc.ii;.ceru(Txvnc.j.£. Turhix,Caphurxana
drath.iij cerxvnc.ij. inxftate: fedin hyemevnc.j. fiat vnguentum in
pila plumbea cum piftilio plumbeo.
Myrrha Grxcis Smyrna dida concretus cftgummeus ,

fuccus cuiufdam arboris , qux in multis Arabiae regionibus

& montofis & planis, vt circa Sabe, A dramyta C itibaena & ,

Mamalinafcitur.Eftautemarbosh^cmyrrhiflua, mediocri
* magni-

Digitized by Google
 Me D I C O-Ch Y MI C I Lib. II. 207
magnitudine, caudicx duro contortoquciuxtaterrarrL,,
,

corticel£uiad portulacam accedente, folioaculeato,vhiiCai

fundi. Diofcorides.<£gyptixfpinxnondiilimilemfacit,a-
lii Terebintho, Diodorus LentifcoxquatiSiccamenvt fpi-

nofiorfit& humilior. Nam quinis cubitis raro eftaltior.

Nafciturfxpe &lxtc in locis fabulofis arefccntibus.atq;
vtplurimum incultis.vberius tamen, & laetius viret ac fruti-
ramos adhuc fatis
cat in culto folo. Incidi foleta radice ad
confpicuos, &ex illato vulnere extillatmyrrha : Sedante
corticem ferro folutuin,fpontc& fine pl.iga.fed veluti cutis
hiantibusporis quafifaliuam quamdam exudat&c ftillati-
,

tium rorem,quem ftadern nominant, quam imperite multi

ftyracem liquidum dicunt.vtrumqueex eadem arbore ma-
nare mentientes. Verumexarboribusdiuerfiseflluere,
flyracem liquidum dari nullum aut fi detur, Sta&em non
, ,

eife nuper fuliilimedemonftrauimus. Redeo igitur ad myr-

rham & arbufculam e qua manat, quae prorfus exotica eftac
peregri;ia, fcabra, fpinofa, foliis afperis &c aculeatis faporc ,

eodemque folo & carlo, vbi thus nafeitur dele-

Juniperi : in ,

datur & abunde fruticat. Ex cius vulnere lacryma coagula-

ta, ipfiulmctnomincdonatur laudaturque; fragilis, lxuis,
vndiqueconcolor, minutisglebis amara, acris, odorata, ,

& quae confrada venas vnguium modo candidas & Iseucs

oftendit. Qux ex fatiua arbore colligitur, femper praefer-
turciquaeex fylueftri ; Sed omnibus antefertur quxa lo- ,

co , vnde conuehitur nomen trahens Troglodycica

,

nuncupatur.* qux colore fubuiridis eft fplcndens ac mor- , JL

dax. Qmedam adhuc dicitur Pediafimos alia Gabi v- , :

traque quoque bona & copiofam ftadem emittens Dua: :

funtalixmalx, Caucalis, qux nigra &retorridacft & er- ,

gafima, omnium deterrima, macra &: cano fitu obduda.Efl:

' *
&qux-

«
i©8 Antidotarii
&quafdammynacadi6ta, peffima. Tanta cft myrrhac cura
bdellioaffinitas,vtmultinon differre contenderint Male :

tamen,vt mox videbimus. Operofacft,nec accurata vtrius

que cum in oleis, tum in aqueis diffolurio. Myrrha calefacit
& ficcatgradu fecundo vuluam prarclufam aperit , menfes
:

ciet,& partus celeriter extrahit comanducata grauesoris

:

halitus emendat. Sta&emira fuauitate & efficacia comme

pro.opobalfamo veruta hocil
dabilis, fubftituique poteft :

larariorefbStomachum&partesprqcipuas roborat, putre-

dinem arcet (piritus recreat , .morbis ab vtero.&ccrebr
,

multis conducit.
Trochifci de myrrha: Recipe myrrhxdrachm.iij. Lupinorum
drachm.v.FoliorumRutx, mentaftri, pulegii, cumini,R.ubi*,Ar* fjeri-
dx,(agapcni,opopanacisanadrach. ij. Difloluunrurgummi in aceto,
formanturque trochifci curo fucco Abfinthij. Siccantur invmbra , &
in charta munda cerzliquarxintin&a , leniantur annum. Prcuo-
,

eant mcnftrua , & (edant dolores ,

qui.ez retentis mcnfftuis proue-
niunr.

Vnguentum Apoftolicum: Recipe Cerzalbx.Terebinthinx,

Refinx. Hammoniaci ana drach.xi v. Ariftolochix longz,Thuris,Bdel-
lij anadrachm.vj Myrrha:, Galbani ana vnc. i v. Lithargyri drachm.ir.j

Opopanacis, Aetuginisanadrach ij.Oleicommunislib.ij. Hycnxve-

ro lib.iij Gummiinaceto.albofolura,coquecum.oleo,cera,refina,re-
rebinthina& lithargyro ad aceti confumprionem; deinde reliqua ad-
de tenuiffime trita. Efficax eft contra vulnera &vlcera difficilia, &fi-
ftulas confumit carnem mortuam , Sc confumptam reffaurat , duram
,

mollit, & plagas fanat.

Oleum bcnedi&um Fiorauanti: Recipe Albuminum ouo-
rumadduritiemco&orumvnc.xij.Terebinthinxclarx vnc.xiv. myr-
rhxele&zvnc.iij mifcc.&deftillcnturinretorta primo calore leui,
,
deinde audto.quoufquc omnis liquor manauerit. Oleum ab aquaie-
paretur.ficferueturin vafcvitreo,optime obturato.
Vnguentum ad hzmorrhoidas ; Recipe Thuris drachm. £.
w.
& 9 ± 7
 .

Lycij,myrrhs, Croci ana drach. iij. opii drach. j. Dccoquanturinla-

dis caprini vnc. iv. ad consumptionem tertiae parcis, cui adde mucila-
ginis, Pfy ilij vnc. &. olei rofati vnc. j. vitellum oui num. j. mifcc , & fiat
vnguentum.
Vnguentum Gleucinum AndromachiiRecipe myrihx lib.
i j. nardi Indicae lib. ij. cofti lib. iij. Styracis hb j. Bdelli j, fampfuchi, Xy-
loballami , Lenrifci, Cardamomi, Spathx, Iridis illyricae, mifyos, A (ari
analib.ij. meliloti lib.j nardi Gallicz lib.j. Afpdathi , calami ana lib. 1?
Ariftolochiat longae lib.fi.Sem.Rorifmarin.Iextar.ij. Sphagni, Amomi
lib.ij. cort. Thuris lib.j. Rofarumficcarum lib.ij Brathyosvnc.vj. Fx-
niculi lib.ij. Frudtus balfamilib.ij. Croci vnc. iij.al. vnc.vj. Baccarum
lauri lib.j. piperis albi lib.j. opobalfami , vafcula iij. malabathri fol. lib.

ij. Pinearum lib.ij. Ruis viridis vnc. ij Salis ammoniaci Denar.i v. ni-
tri Denar.rv. vini veteris fextar.ij. mufti boni fidhliaij 15. olei veteris lib,
v. Prsparato diebus xl. Addolorem laflitudincmquc longe cft accom-
modariflimura.
Peflusmenftruamouens : Redpe myrrhs lem. Nugellsana
Saluix drach.ij. caftorei drach.l5. cum fucco mercurialis , vel
drach.iij.
pauca terebinthina, vel meile fiat pedarium. Aut puluisponatur in fac-
culo.conicdo ex panno raro,addito pauco bombaccifiat ad craflitudi*
nem digiti maioris , indarurque.

Bdelliu:InBadris arbor quxdameft nigra, magnitudine

olea:, folio roboris , fruttu caprifici, ncc infuaui, ex qua ma-
natlacrycon,& officina: Bdelliunominant.Id probatur gu-
ftu amarum, translucidum cum frangitur, pingue cum fri-
catur & incenditur, odoratum, facile liquefeens
, fimile ce-

ra:, vel taurinoglutini.mollefcens.fordibus exutum. Gale-

nuslaudatScythicum, Plinius Ba&ryanum , Diofcorides
Sarracenicum,quod fcilicet e Saraca felicis Arabiae ciuitate
deuehitur.Eft & quoddam Indicum, fordidum, nigrum, in
oifasconuolutum , omnium peffimum quodadrobolon ,

nuncupatur.Laudatur quod in Media nafcitur, Parthicum

medicamentariae materiei feriprores nominant. Porro ex
s Dd quanara
 :

xro Anti dotar it

quanam ftirpe Bdellium habeatur, non fatis inter viros grs&- ‘Ai
ues& probatos conftat: Alii enim exudare dicunt ex arbo-
re ei valde fimili, qua: myrrham profert; (“ilii ex multumdifi
fimili. De hac autem dodorum tam ancipiti opinione non
habeo, quod fatis audatter poflim afferet e: forian habetur
vtrumq; ex plantis parum diffimihbus fcd alterum ex agre- ,

fti, alterum ex fatiua depromptum: Perinde ac varia pomo-

rum, pyrorum,& prunorum, in facie,colorc, odore fapore ,

dtferiminaex arboribus parum diffentancis excerpuncur.

Vtvt fir, Bdellium Officinarum minimerarurn eft,& his co-
ditionibus infignitum.quas illi veteres dcderunt.Calefacic,,
emollit, refoluit: Duritias &tumorcsgutturofis & herniaS-
humidas difeutit Vulua* fpiracula laxat appofitu & fuffitu
:

menfes.pcllit vrinam: Atque vtiliter malagmatis inferitura .

qua: contra duritates & neruorum nodos profunr.

Pilula: ex Bdellio:Recipe Bdellii vnc.j. i?. Myrobalanorum Chc-
bularum, Indarum Bcllincaium , Emblicarum , Concharum venerea-
,

rum vftarum,Charabx ana drach.i j.fi. Ammi drach.iij. Succi porri qua-
rum fufficic.Excipiantur. Annum durant. AdHuxumhxmorrhoidatn’
& vlcerum in eis ad menfes immodicos.
Vnguentum ad fcirrhum fplenis: Recipe Bdellii, Ammonia-
ci opopanacis difTol. in areto fcyilitico ana vnc. ij.Rad. Liliorum, vel
, ,

Bifmalux decodlx in axungia Porci, vel oleo Amygdalarum dulcium „

vel amararum vnc. ij. ftyracis , myrrhx, Iridis ana drach.iij. mucilaginis
fem. rxnugrxciexcra&xin vinoalbovnc.ij.Tcrcbinthinx, Propoleos’
ana vnc.ii j. iem. viticis, Apii, Pctrofclini drach.j. milcc Sc fiat vnguen-
,

tum:quod non nifi poft fotum adhibeatur.

Aliud.quandoexa&ecduruitlien: Recipe Rad. Mandrago-
r* quai t j. Diuif* in partes decoquantur in oleo feminis Lini
, vel fefa-
mini.vcl amygdalarum, addito pauco aceto contundantur, per cri- &
brum palleniur:quibus adde opopanacis in aceto fcyilitico diftoluti.
vnc. ij. ftyracis, myrrhx, bdcllij, (cm. Alchechengi ana vnc.fi. Prop©*-
leos,yel ccrx nauar,Ierebinthinxana f. croci drach.ij. fpicx Celtic*,
q
fchsnariT
.4

r '
Z- Z 'Z.

«a** z -* •* ' ~ •

f ** '
, !/* -i!

Jt -k. f
A:'iti *
t */
 &

Me d ico-Ch ymici Lib. IT. llf

fchznanthi,Azari > velTiticisanavnc.j mifcc,&fiatvngucntam ,
quo
inungatur fplcn.
Opium Latinis: Graecis a dignitate »»«, ex nigri papauc.
ris tantum capitulis vulneratis, aut fponteeffluenslachry-

ma,fcu fuccus.Ex latiuis contulis expreflus fuccus & cocre-

tus,Neconium dicitur. Opij varis differentia: agnofcutur,
pro regionum in quib.colligitur varietate. Quod Thebai-
cum eft &ex Cairo aduehi folitum, albicat, Sc prxftatiflimu
,

eft.Ex Syria, Alexandria,&: aliis rcgionib.allatum,nigrum&

minusbonum.Exalboquoq;papauere vulnerato , optimu
haberi opium rccctiores alfeuerant. Quod ex Cambaia ad-
fertur.ex pregradi papauere.Caxcax inibi di&o,manat.Cu-
ius fcil.capita lingula ouiftruthiocameli magnitudinem s-
quat.-vnde minime mirum, fi ex his cultello Iasiis fuccidima-
nct vbertas. Deopij qualitatib.nonvnuscftomniu confcn-
fus.Diofcoridcs &alii pleriqjnon modafrigidu, fed quarto
receflu elTe tale fcripferut. Mathiol 9 illis opponit odorem &
acrimonia.Prsterqualitates dementares alias habet, qusi-
pfum c6mendant,fi opportune & iuftadofi exhibeatur ; Et
&
improbant, li indebite deturjT remorem .n. paralylim no
tantum inducit, fedadfomnu perpetuum, h.c.interitum du-
cit. Bene paratu & datu, bene prodeft: vigiliis namq; perpe-

tuis medetur, fomnum cociliando,doloru immanitatem fe-

dat & fallit, fenfum magis hebete reddedo. Magnus eius eft
vfus per vniucrfam Mauritaniam &: Aliam, vbi Amfium&
Ofium.quafi opium dicitur,ad animi, quod valde mirum,
corporis erigendas vires & facultates exhilarandas: Siqui-
dem iplius efuiadeoafTueuerunt,vt fi prorfus abftineanr, vi-
tae diferimen incurrant ac farpe moriantur. Eofolcntvti
,

T urex caftra fcquentes,vt ad pugnam lint alacriores &: tan-

q ua ebrii & amentes, ad pericula quxuis minus formidolofe
'
Dd z feTe
 :

ili Antidotarii
fefepraicipitent.PutaruntnonnulU Venerem quoqj excita-
re: Ratio tamen id negat, &experientiadocuitlibidiniscc-
ftrum potius arcere , atque ignauos carnis reddere motus
Medicamentaex opio caliafuntapudmcdicos.
Eleduarium ad vteri dolores: Recipe (pcc.Dumofchi.Diam-
brxana drach. ij. caftorij fcrup.j.opii drach & cum fyrupo dc Arrcmifia,
fiat opiata. Sumatur drach. j. vt fupra.

Tryphera magna: Recipe opii drach. ij. Cinnam. Caryophyl-

losum,Galangx, nardi Indicar, Zedoarix, Zingiberi», cofti, fty racis ca-
lamitx calami aromatici , calaminthx, Rad. Iridis, peucedani, Acori,
,

cort. mandragorx, nardi Cclticx,rofar.rubr. piperis, Anifi, Apii, Petro-

(clini , Fzniculi, Dauci, Hyofcyami, cymini, fcm. ocymi ana drachm.j.
mellis defpumati q.f. confice vt artis eft, Sc ferua ad annos tres. Auxilia-

tur dolori ftomachi ex frigidi taterfumpta namque ftatim fudorem pro-

Hocat , phreniticis mulieribus ex vteridolore infomnibus, rheuma-
ticis, pcripneumonicis, Sc qui excrementa cum (anguine excernunt,
vtiliflimaeft.
Vnguentumfomniferum: Rccipeolei nymphes, violarum,
vnguent-populeonis anavnc.S. opii, gr.iij. croci gr.tv. fiat vnguentum,
quo nares Sc tempora inungantur.
Pilula: addolorcm calculi mitigandum: Recipe opii fcrup.j.
myrrhx, caftoriianafcrup. S. Cum vino maluatico for-
fty racis, croci,
mentur pilula:, Sc cum piftillo calido , in mortario calido diupermi-
fceantnr. His deinde addatur pilularum ad vrinam prxfcripratum,
drach. j.
Alia: Recipe myrrhx Troglodytidis drach. ij. Alterci drachm.j.
opii drach. cynoglolTx herbx corricis ferup. ij. cortex prius in fole ex-
fi.

iccetur: deinde in puluerem tenuem redigatur , aliisque admifeeatur.

Omnibus fic mixtis ,ex aqua rofacea fingantur ciceris magnitudine ca-
tapotia, dentur quinque aut feptem dormituris.
Pilula: ex opio magiftrales : Recipe Opii, Croci, caflix ana
vnc. fi. vini albi quantum fu fficic. Mifce. Faciunt ad tuflira , & tenues
fluxionesinfpiflanc.
Glans dolorem fedans-: Recipe Opii fcrup.j. Croci, Caftorei
ana

Digitized by Google
 Medico Chymici x-iB. i!, ar$
ana fcrup. fi. T ufa &c cribrata cum meile co <fto
, aut cera oleo nym- &
phzx in vinum coeant ,formenturque glandes, quibus filum appcn-
fumeft.
Adrianum: opiiThebaici drac.iij.caffix Jignex, hyofcyami
anadraa.ij.icrup.ij.euphorbii.leucopiperisanadrach.ij gr.vj. fefclcos,

lem. apii anadrac. j. fcrup.fi. gr. ij. folii origani , traga canthx ana drac. j.
opobalfami, petrofelini, macis, ftyracis cal. zing'beris,xyIobalfami, cy-
peri, carpobalfami Maced. ana drac.j.minus gr.vj. fcm. marathri fcru. ij.
gr. itx.calamiaromat.fcrup.ij.gr.ij. cinnamomi, croci, cofti.rhcuponri-
ci, pyrethri, acori,dauci Cretici, anili ana dra.fi. gr.vj. caftotii dra.j. iS. le-
rapini.myrrhz.rofarum.cardamomijamomittutzagreftis.fem.ameos
ana fer. j.gr.iv.caflixfiftulzfcrup.j. mellis q.ffiat opiata.in vafe fi dfili ci- JS
trato feruandum, annis leprem. Valet proprie ad omne vitium capitis ii

ex frigidi tate,& ad grauedinemocuiorum,&obfcuritatem, contra he-

micraniam datur,cum vino calido, vbi co&a fit faluia cum fero, in mo-
dumaucllanz: datur etiam quartanariis, cum dcco&ogentianx, vol
origani ante horam accelfionis. Cum vino data,in quo faxifragia fit de-
cola, vel milium (olis, lapidem frangit. Eius prxparationes & vfum vi-
deapudlofeph. Quercctanum in Pharmacop. Dogmat.reftrtutahb. i;,
cap. 13.pag.12S. &c cap. 24. pag. 2 i 3.

Laudanum (iue ladunu liquor eft ex foliis cifti in Cypro'

nafcctis,cui Ledor nomen cft,exudans. Laudatur maxime
Cyprium, odoratum, fubviride, facile moilefcens, quod
arenas & fordes non collegit.nec fqualidum eft. Arabicum
viliuseft&minusbonu. Vimhabeccalefaciedi &c mollien-
di: venatum orificia aperit, capillum Hucntcm concinet,
addico vinonigro,myrrha&oIeomyrtino. Habecurno ex
Ciffo, hoc eft, hedera vc putauit Plinius, fed ex Cifto, qux
,

paruus eft frutex, furculofus, Iignofus, folia emittens lon-

giora,nigricantia,taftu glutinofa,quxpinguc quoddam, o-
doratum &: refinofum, vere exudant, quod arte qualibet
colle&um, Ladanum dicitur.Flores exiguos, 'albicantes &
paruis rofis fimiles gecitln/jre detentum detium dolorem,
& gingiuas firmat. Matrici propondencifuffitu peri nferio-
Dd 3 raopitu-
2T4 iOoT AHII
raopitulatur pilulas exLaudano vefpcrifumptxventricH-
lum calfaciunt, conco&tonemadjuuant. Idem prodcftm
ventriculo illitum.
Oleum Ladani: ly. Ladani pulucrizati quantum fufficie.Pone in
vas cupreum inftagnatum: cui admifee aqux rof.li.j.vel lib Apro qi
litate Ladani, fic olei ahiygdalarum dulcium medietatem. Poftea capi-

tello eiufdem materx cooperi vas, fic claude junduram:8c fic in forna-
ce ebulliat aliquandiu; id quod tuo relinquendum judicio eft: prout
enim multa fuerit materia, ira etiam diutius erit coquendum. Anrequa
auferas materiam, refrigerare permittito, ac tandem fcrua. Quo autem
melius confetuctur,adde aliquid aluminis vlti,aut ambrx.
Trochifci aliptae mofchata:: Ladani vnc.iij. ftyracijvnc-j.fi.
fty racis rubrx vnc.j. ligni aloes vnc.ij. ambrx dra.j.caphorx fcru.jAmo-
fchifcr.fi. aqux rof. quantum fufficit. Formentur trochifci fecundum
artem. Valcntpueris laborantibusafthmate, Sciis, qui anguftofunt
thorace , nec lac hauftum retinent , prxftatque vfum optimi fic odori-
feri (ufiitus.

Pilulx Alhandal:»r-Trochifcorum Alhandaldra.xij (pecHier*

gemmei drac.j. Ladani vnc.j. Lada-
limpl. vnc.vij.mafticis vnc.ij. falis fi.

num fic maftiche inunda oleo nucum , tundatur piftillo calido in mor-
tario xneo ; deinde reliqua trita addant ,
fic fiat mafla.in charta, cerxli-
quatxintinda.feruanda per annum, vel per dimidium.

Pomum ambra: :
pulueris violarum dra.jA rofarura.maiora-
nx.ftyracis calamitx.Ladani ana drac.j.caryophyl.drac.ij.Bcnzoini, N.
Mofchatx, ana ferup. j. ambrx ferup. fi. malTa fiat ex aqua rofarum ,
in qua maduerit tragicanthum fic gummi Arabicum hxc momen- :

toolei vel cinnamomi, vel caryophyllorum, vel nucis molchat* im-

buatur.
Alivd: ^.ftyraciscalamitxvnc.j.fi.Beniovinivnc.ij.Ladanivnc.
ana dra.iij.deinde in puluerem redigitur, adii-
fi.cary ophyl. fantali albi
cjanrurq; caryophylLrofarum, cinnam. craflfi ana vnc. iij. mixtis dentes

confricentur ;fel ex cremore tragacathi formentur penicilla oblonga.

Alivd: }t. ftyraciscalamitx,ftyracisliquidx,Benzoi,Gallixmo-
fchatx, Aliptc mofcha t x, Ladani ana vnc. j. cinnamomi cledi , caryo-
 fSRj!

Medico Chym ici Lib. 11.

pnyllorum , fan tali albi ana vnc. 6 rofar. rubr. nucis mofcharx.macis,
ligni aloes cardamomi.maioranx, gummi elemi,fem. Nigellx, zodoa--
rias ana drac. j. & terebinthinx q. £ cum modica infulienc tragacanthx
-

fa&a in aquarofarum.fiat maffa.

Aliv d : San tali citrini drac.vj. vel fcrup. j ligni aloes vnc Aro-
i .

far. rubr. Bafiiiconis, lauendulx, anthos, maioranx an. drac. fcrup.j. i

j
cortcitri drac.vij.cinnamomi, N.Mofchatx, macis, caryophyl. corian-
drorum prxparatomm,cardamomi ana dra iij.fctnp.j. Ladani puri vnc.
3*c7 m. Oyracis cahmitx dra.vj.fcru.ij.ftyracisliquidxvnc.iij. AlLe dulcis»
drac. x- cerx citrinx vnc.j. fi. terebinthinx vnc. tv. aqux rofarum vnc.ij,-
fi.
Mofchi Alexandrini, Ambrxgrilex ana fcrup. ij. fiat mafla.

m V nguentum capillos conlcruans: iy. Ladani in vino auftero-

& triti quantum fufficit. Olei myrciniq.f. mifce.&futvn--
macerati,
guentum.quo pilos ante balneum fubline.
Al
i v d Lada, part.ij. olsi myrtini, vini ana q. C Adianti part.j,-
:

fiatvnguentum.
Al
i v d : Biccarum mytti Ladani ana vnc.iij. cum decodlo aca-
,

cixadipiffiiudinera coque: deinde adde olei nardini, vel myrtmiq.f,

fiat vnguentum.

Pomum ambr* ad acrem pcftilcncem: iv Ladani, (lyracis

calamitx ana drach. j. Bcnioini vnc. Ii. caryopbyllorum drachm. iij.
rofar. rubr.drac ij.ligni aloes, iantalialbi ana drac. j tnaioranx, lauen-
dulx, fem. Nigellx an3rdrach.fi. camphorxgra. iij. ftyracis liquidas
vnc. fi. cum infufionc gummi tragacanthx in aqua rofarum, fiat po-
mum, quodgr3tiodoris: pro diuitrpus addi poliunt mofchi Scambrts j,

grana ahquot.
>
- *
Aliud contra peftem : nymphxx, bugloflx,vioLi ii ro-
Flor. ,

far. ana dra.j.corr. mali eitri dra.j. maceris dra.li.fantalorum omnium an.

dra.j,|i.papaueris cadidifcr.j.caphurxfcALadanidr.ij.ambrxgr.iv.tri-

H.
ta excipiant' liquore llillatino ladlucx &
Badie: fiantq; orbiculi odorati.- f*
•
Aiivd: i$A.flyraciscalamitx,Aflxdulcisana vnc. j. Ladani, mafti-
f- isanavnc.fi.
CIS caryopbyllorum, xyloaloes, fantalicirrim ana drnc.j.fem.-
Nigellx dra.ij. cum modico relinx terebinthinx Vcnetx: frit pila odo- 35BT1
rifera, qux aiomatizetur mofchi, ambrxdifTolUroiumcx oleo caryo-
phyl. orura anagr.vj,

i*:
Candela-
wm
V * •
oHr

IS -
 v

.«5Hk

21* Antidota rii V4i

Candela pro fumo :^t. Ad* dulcis, fty racis calamirzanavnc.jr.
Thymiamatis, olibani ana vnc.xfj. Ladani vnc. xi ix. Caryophyllorurn
vnc.j. fi. Nigcllxvnc.j. Coriandri prxparati. Grana funipcr anavnc.K.
ftyracis liquidae vnc. vj. Terebinthini vnc. fi. Catbonum Tiliae, vclfili-
cis vnc. xxx. cum infufione Tragacanthae fida jn aqua tofar. tiant
candelz.
Candelas odorifera: contra venena & pellem: Ladani
vnc. iij. fty racis calamitxdrac. x. Aflx dulcis drac. vj. Thuris vnc. j. fi.
t ftxchadis vnc.ij.rofar. rubr.Caryophyl.ana vnc. iij. cort. mali citri, (an-
tali citrini ana drac. ij. Granorum iuniperi vnc. Ambix Mofchi ana.
fi.
,

fcrup.fi.CarbonumTilixIib.j.fi. HxcomniacumgurumiTragacanthae
& aqua rofacca tepida mixta pila teran tur,& in maflam redigantur : in-
de parux candelx lingantur, & lente licccntur.
Globuli contra acrem peflilentem: Ladani drac. iij. pul-
ueris Rofar.Calami aromat. Iridis, Didamni veri, Angelicx , Cinnam.
Santali mofchatcl.N.Mofchatx an. feru. ij. Denivini drac. ij. Ambrae fi .

fcrup.j. Mofchi gr.xx.fty racis calamitx vnc. f.cumGummi Arabici, vel

Tragacanthi vnc. vj. infufiin vnc. j. aqux Rofar. fiantglobuli fecun-
-
-4> . &
dum artem , inungantur oleo de Bcnioinuet.

A Laudano fit Laus Dco,Triuno, Aivitcrno in omnia

fcculaA.A.A. Sequitur IibcrTertius An.

cidotarii Medicochy mici.
( : )

il<r *

• - .

-
: i,
fa >. ^ X -
,

yQ i J)f
*# ' Cfrf
 ii 7

.ANTIDOTAR.il MEDI-
v CO-CHYMICI
LIBER III.

iDE PRAEPARATIONE MEDICA-

mentorum.

C a p v t I.

De Corruptione.

'Vi m a d m o d ym materia ex qua me-

dicamemacxtrahuntur&prafparanturj^^f*
duobus modis peccat, impuritate, eaquefA«'«>7ff-
'**'
vel fubftantia? vet qualitatis: vel duritie
& corporiscontumacia: totidem vicifi
fim modis huic malo occurrunt Chymi-
ci.feparationenimirumquaimpuritates
auferunt &
alteratione, qua non tantum fubftantiam tra>
&abilem,vtcalorinatiuo cedat, reddunt, fcd etiam quali-
tates immutant.
Cum autem malignitates & impuritates plerumque per
ito tum corpus fine difperfie, omnino necefiarium effc fub-
Ee ftan-

Diqiti: '
Googlc
 il8 Antid«taui
ftanciam ipfam fepararc eiufdcmque conrinuiratem cor-
rumpere , fiquidem haud aliter fubftantix impuritates pur-
gare &
qualitates per totum corpus dtfperfas alterare, aut
denique infanabilestollere licet. Quod cum fit magnum
hoceffe&um dare &c natura: potius quam artis
artificium,
opus efle videatur: non immerito magnis ftudiis & longa
experientia philofophi multum & ferme infinitas opera-
tiones naturam omnes imitantes inuenerc.
eftrmti»- Quia vero hic campus longe cft vberrimus, artifices
q U oquc nouas fuo
ntsphrfife- propofito inieruientes operationes in-
uenirc videmus, nouas dico numero non fpecie fiquidem :

philofophi tam diligentes Natura ferutatores, vt nullum

ferme opusfpeciale pofteritati inueniendum reliquerint,
cuius tnuentione laudem fibi ac gloriam compararent. Ni-
hilominus tamen vt dixi ab induftriis artificibus iftaquo*-
tidie inueniuntur qux facile Tyronibus imponere polTunc,.
canquam ars perfe&a adhuc non eifet, nec prxceptisfui*
fatis ornata: Vnde facile animum defpondcre pofluntim-
polfibile efieopinantes eos ad imperfe&as artis perfe&am;
cognitionem peruenire pofife, fcilicct vt omnis fcrupulus

& dubitatioexuacur, omnes huius artis operationes, quse

funt, aurqusEeffepofiunt, ad duo reuocantur, corruptio-
nem fcilicet & generationem itaque vtvtraque latiflima»
,

fignificarione accipiantur. Sub corruptione, quaecum-

q uea ^ continuitatis corruptionem tendant, comprxhen-

timygtni- dunt. Sub generatione, quxcumqueadfubie&i vnionfili*
nuo fir- gr regenerationem nouas formx vel qualitatis indu&ionem

trQit mdit pcrtinenc. •

;

citrMftu Corruptio, Iatrochymix noftrz, eft operatio Chymi-

1

aiftmi-
ca compagem corporis Sc continuiiatem quibulcunque
>

wr. modis difloluens 8c corrumpens, impuriratcfquc omncs :

fisparansy

Digitized by Google
 1

Midico Chymtci Lib. III, ztj>

feparans, donec ad eum

gradum & puritatis
perfeftionis
deuentum fuerit, quam
(ibi tanquam materiatum &: no-

ui operis fundamentum propofuerit artifex. At cur gra-

d-um, quia diuerfi funt gradus chemiae, vt extra&um, o-
leum, fublimatum ,
flores, qui omnes certe non requi-
runt eundem gradum perfe&ionis. Quandoquidem et-
iam corruptio lege naturae praecedit generationem, vt il-
li puram &
idoneam manum praeferret necefle omnino ha-
buit duobus inftrumentisornari, quibus hocefficeret. Noa
enim fatis erat corpus corrumpere, fi non etiam impurita-
tes ac alienitates auferret ac fepararct. Tum enimpriori
Medicina prae (Un dor ac puriorgeneratur.
Corruptio ftri&c fumpta, continet fub fe folumoperai
tiones quibus corporis compagis folurio cantum quaeri-
,

tur. Harum operationum duo funt genera, quorum pri-

mum continet operationes, quae fpccialiter tantum cor-
rumpunt, vel potius prarparant& magis aptum ad veram &£
vltimam corruptionem reddunt: Huiufmodt operationes
funr limario, rafio, puluenfacto, contufio, friabilitas,Ixui-
gatio, incifio, fragio granulatio, lammatio, toftio, vftio,li-
,

nefadio,extindio,coitio,elixatio,a{ratio,lotio,infufio,hu-
mc&atio, maceratio, diflblutio,fufio,liquatio, deliquium,
modificatio, induratio, exficcatio, expreflio , cribratio, co-
lariofiuefiltrario,calfa£ho,extin£Ho>mfolario,defpu-
matio,exhalatio, coagulatio, clarificatio, aroma-
tifatio , coloratio , condi tora, nutri-
tio, miftio & confer-
uatio.
:
•
.
- : t:

Ee 1 Capvt

Digitized by Google
 •

llO Antidqtarii
CA P Y T I r.

De Limaticne & JUftone.

. . L
T Imatio.finquitlatrochymianoftra^eilcdtinuitatiscor-
•l-^orisfoiutio per limam ferream,corpu$mmitHinas par-
tes corrumpentem- Corpus ita limatum dicitur, feu limatu-
ra. Vfum habet in metallis, vegetabilibus quibufdam vtli-
gnis» in animalibus etiam vt cornibus Sedentibus.
A pud antiquos lapientes , nec non recentiores medicos
Galcnicos, h»«c operatio in magno habita eft vfu, vti vi-
dere eft inter magifteria. illa quaecxtantinparr. yv pr*fac,-
Bafilicx Chyraicar..
loan. RcnodxusMcd. Parilienfisaitinfuis inftit. Phar-i
macop.Iib. 2^ cap. 10. Limantur aurum & argentum, vt il-
lorum minutula citra przparationera aliam exhibeatur.
Chalybs, ferrum, xsplumbum fere limant ur, vt v rantur, at-
que poftea teruntur, vt rei exigenti inferuianr. Limantur
& dentes, vel verius cornua elephanti, offaCaluarix hu-
manor, quadam ligna perdura.. Sic enim minucius quam
&
raftonediuiduntur:Namhmatur£Tamenusfunttenuiores.
Do&ilk Senncrtuslib. y. pare. j. fed. r.cap.j. detritura*
inquit: ftmt quxdam qux nec feflione, ncc tritura com-
minui poliunt: Er lima atteruntur & comminuuntur, qua-
lia funr pleraque metalla , vt ferrum & alia: poliunt ta-
men cornua atque olla animalium, & ligna eodem modo-
comm/nui.
itfit. Rallo, ('mquitBomettusnofter) huius affinis corpus im
minores partes diuidit , per tale etiam inftrumentum fer-
reum,& prxparatum corpus rafuna dicitur.
Raduntur aliaj fcu torno (inquit Sennertus, loco citare^
'
commi-

Digitized by Google
 .'

MV d reo Ch y mic i L b. IIT. rai i

comminuuntur, vtligna, cornua, vngulae, Dentes anima-

lium Scc.
Htcobferuandura, rationem plerumque inferuire puluerilationi in*
animalibus &vegetabiiibus,rard in mineralibus,- Nulla enim minera-
lia cruda, vel imninimas partes redu&a puluerifationicedunt , quam-
uis aliquando lxuigationi , non tamen tine additamento, vt in calcula-
tione audietis.-
Raduntur multa; Radices ('inquit Do&ifT. Renoda;us)‘
tum ad corticem eximendam, tum ad inutilia expurganda.
Eigna vero feu duriora, vtbuxus, quaiacum; feu minus compa&a,vt
xytoaloe, fanta l a , dentes apri , cornua ccrui , vmcornis & Rhinocero-
tis, Vngular alces , priapi animalium ficcati , &
pleraque alia, vt faci-
lius pofteapuluerentur ,, vel cocione luas- vires in humorem tranti
mittant.
_ Rheun^Agaricus.Zingiber.nurmofchara ,
& Zucharum farpe \*--
mitra ferrea, incurua.multisexafperataforaniinibus abradunrurNon-
nunquam 8c mala cydonia, vrexhistnaior fucci quantitas eliciatur,
quam fi in mortario terantur,inquit Syluius.
'

C A P V T III.

Vt Puluerifatio»e,fcu Tritura Item ContuJione,Friabi-

,

Utate &
Uuigattone -

/”VV m Medicamenta ( inquiunt Praeceptores Galenici) per fe dura ic

V>foIidaa(Tumi, vel conuenientcr adhiberi non queam,aPharmaco--
ptris tanta induftria (olent praeparari &
immutari , vr eotum vfus fit
potiea facilis &faluuris.Eaeainrip(apercu(ruvelfriatucomminuunt,
& in puluerem reducunt, aut tenuiorem, aut crafliorcm, pro vario Me-
dicorum propofiro.
JiUmMhi
Sum autem tres prfeipui terendorum Medicamentorum fcopi.vt a^ „„
liisnempe M*dicament»sexadkecomrnifceantur,-vel vt ipfis nouafa- c»U»um.
cultas conquiratur, velvt malefica corrigatur. Modus vero terendi plu-
rimum vanus i naulta namque in merrario lapideo , vt marmoreo i alia

metallico, vt feneo, *nco,plumbeo, &c aliquando vitreo: alia in ligneo

Ee 3 vt Buxeo,

Digitized by Google
 , ,

tzt Amtidotarii
tcBuxeo , cam piftillo, Gmili fere materia concinnaro, teruntur.Piftfl-
lusfiquidem ferreus mortario ferreo aptior cft, ligneus ligneo, plum-
beus plumbeo vitreus vitreou
,

Nonnullaminime pofTunt itaexa&cpuluerari percultu, atque fria-

, ac marmoreum, fcu potphyrium
tu, qui fit fuper lapidem planum

cui piftilit loco apponitur parua mola Marmorea , quz manu conce-
pta , hacillac circumducitur , vtnihilinta&um ex medicamento te-
rendo relinquatur.
Gemmari Hocquemodogcmmx, & lapides pretiofi felem ea Medicamenta
apud Gal. lsuigari, donec amplius nulla digitis inxqualitas percipiatur. Sic Ise-
tritura. uigacum tum puluetem vulgus porphyratum vocitat j quomodo fo-
lent ea Medicamenta attenuari, quae vel tabellas cordialcs,vel vnguen-
ta ophthalmica ingrediuntur.
Quaedam molis verfatilibus colliduntur feu moluntur, perinde
ac triticum aut hordeum in pidrino. Sic enim magna feminum du-
riorum quantitas facile &
pauco tempore colliditur , &
in pollinera
abit
Pauca autem debet efle T ufio eorum Mcdicamentoram,qu* adeo.
Itionem tantum apparamus , atque eorum quz raram habent textu-
ram , & virtutem facile dififipabilem ,
quz nimirum multatrituracxol-
uuntur prompte, cuiufmodi funt flores pene omnes.
Qut mul- Multam vero trituram patiuntur Medicamenta dura , crafla , foiida,
tam rtejui-
neruofa , & fraftu contumacia , quzque maligna qualitate partici-
rmnt trUH m
panr , vtcolocyntis , quxeum Ixuicer trita fumitur, eius portio erat-
r*m.
fior gyris in tcftinotuminhxrens, partem eam exulcerat , acDyiente-
riam mouer.
§)ut ttnuif Qu* mediocri lubftanriaconftanr,vtaromata multa, moderate te-
[imt laui- renda (iint, ne tenuior eorum portio ac magis odorata exhalet , atque
janda. diflipetur. Si quando tamen ad ele&uarii alicuius confc&ionem tra-
henda iint, tunc tenuifllmehruiganda.
Quxpartesremotiflimaspeterevolumus, inpollincm reducenda»
fi eadem in ventriculo, inteftinis & primis venis diutius immorari, nec

prompte vaforum ora fubire cupimus, crafliufculepulueranda modo ,

nulla finrpizdica maligna qualitate. Nonnulla quoque Ixuiflime te-

ranttir.vt citius id adhi iint,quod poteftate efle dicuntur, hoc cft, vt ce-
lerius fias vires exttant. r
• Radi-

Digitized by Google
 4

Mbdico-Chymici Lib. III. tll

Radices & Herbat nunc teruntur virides, nunc ficcx, nunc crudae,
nunc codz in varios vfus. Semper vero mediocriter teruntur , dum
concoqui debent. Maior tamen trirura radicibus quamfoliisfempec ,

debetur, frudibus minor, feminib. mediocris. Medio fiquidem modo

inter herbas, Sc radices (emina teri deftderanr.
Porro multa vix poffiint inpuluerem reduci , nifi quidadmifeea-
tar , vr pomum colocynthidos , fericum crudum, caphura , Sc alia mub-
taquae terendo latefcunt , fiquid ex oleaginofis non fuperaddacur,
Nonnunquam vino quaedam irrorantur, vt etiam aquae tantillo, tum
vr commodius teri poflint , ac puluerari.tum vr fasticius intentioni no*
ftrat rnferuiant.
Partes animalium duriores, vtofTa, cornua, dcvngues: fiadatione,
vel vftione, vel atio modo torrida fint ,
pnluerantur facilhis.
Sunt qui fericum crudum lanam , & pilos animalium ante trituram
adurunt, fcd vires amittunt priores ,
Proinde
Sc nouas conquirunt.
minutim prxflat, eadem (ccare , dein valenter retere, & inpuluerem
minutulum reducere.
Semina qmedam oleofa vt quatuor frigida maiora, quia fub idu pi-
,

ftillipercutientis latefcunt ac pinguefeunt , minutim crebro cultelli

verberatu incidtmrur,cortice tamen antea fpoliata.
Multa gumtnir lacrymaram & fu ccorum genera ftbrofa , Scvelut
,

coriacea, ac fradu Sc folutu conmmacifTima r atque per (e (icca minus,

quam vt fola puluerari queant , minutim inciduntur , dein cum aliis
dccionbus rerunrur. Tragacanthum maftiche gummi Arabicum, , ,

thus , (arcocolia , &fucci qui lentum retinent humorem non faci- ,

le tundendo puluerantur , nifi pftillis velut friando per fundum ad

hrera mortarii ducatur , 8c in quibufdam prius affufis aliquot aquas
gurtis
*>'**'£*•
Quxdam adeo (unt friabilia, vt etiam dig tis fummit attrita cito 1*-
uigencur,vt amylum, Agaricusaibiflimus, & multi terrarum fpccies.
Alia Sc valide 5cdiuci(Iime contundenda ac terenda antequam in vfum
Veniant, quifeilicet eradam, duram , accompadam habent fubftan-
riamfic virtutem profundam, ac validam , &xgre vanefeemem vt me-
tallica, ligna, ofla, cornua : Hxc enim omnia tundendo vix puluc-
satitur.
In genere autem quxcunqj validam concodione portulam eadem ,

Sc raaio*

Digitized by Google
 2.24 Antidotarii
maiorem trituram fic qux minui aut mediocriter coquenda , minue
fic :

quoque vel mediocritertcrenda.

Debet vero inter terendum corio quodam aut cbarta mortarium o-
pctiri.ne dumaromacaautgemmx teruntur , pars fubcilior exhalet,
aut fragmenta foras euolent 8c peteant; vel dum Euphotbium fic vera*
trumpulucrantur tenue pollen nare* atomacarijmolcfte feriat, fiefter--
nutationem moueat importunam. Is vero feruandus eft ordo,inquic
Syluius.inmedicamcntispuluerandis.vtprimuminijrianturinmorta-
rium craffa , dura , lenta , dcin minus (olida, tandem qux piftilio minus
reludantur.
Prtftratii
;PlumbumficprxparaturapudFcrneh'um cap. i<>. lib. 6 Method.
.

plumbi. primum ducitur, qux roinuti(fimeconci(x, aceto

In Laminas tenellas
quam acerrimo immerguntur, macerantut-que triduo, permutato quo-
tidie, fi videtur, aceto, poftcacxemptx, fic igni ficcat* citra vftionero,
in mortario laboriofc teruntur fic tandem in tenuiflimum puluerem
,

rediguntur, cuius ad maligna vlcera blande corrigenda,

vis «urimia cfl
expurganda, fic ad Cicatricem perducenda Ha&enusin genere Ga-
:

lenici praeceptores. Nunc fic. Chymicos de ratione puluerandi au-

diemus.
Spccicsx*fuV««»Tcudiftra&ioniim &
puluerationu quod
fpe&at, varia: funt , ( ait Libauius in commcnt. Alch.part.i.
hb. j.dediftrad cap. 9 .) fic quxdam cx his in artem Chymi-
cam redadx, quxdam vulgo rclidx,vnde tamen petuntur,
fi iis opus habeamus.
Differunt vulgares finibusformifque detritorum : alias enim fit Al-
cool, alias fabulum modo glarea, modo ramenta Deinde difcercun-
, :

-Qurdam enim Machinis fiangun-

tur fic contritionis procuratione.
tur, quxdam leui digitorum manmimque detritu vel friatu , aut con-
frifitu. Illius generis (unt molxpiftilli mallei, dentes , radulx , limx,
,
,

pila prxfcrraca Etpotiffimum in mctallurgiavenatum atterenda-

fic c.

rum ratio eft ingeniola vtrobique additamenta aliqaando requirun-

:

tur. Nam metallici molunt aut contundunrpilis fuis venas, adhibita

aqua , 8c immiffa tum contra difperfionem pulueris fubtilis, fic metalli
, tum vttula propellantur. Rutius qui amylum conficiunt,
iafiluram
.nictatione in aqua vtuntur, quopa&o fic coqui , fic phariracopoei
r
fxpe

Digitized by Google
 ,,

Midico Cmr mici Lib. II. ity

fiepe per coAiones eliciunt medullas, quas poftea reficcaus friare pof-
fint. Ita Ia Aes exfeminibus conficiuntur inter terendum .additis liquo-
ribus. Chymieum falcem nonalienum cfTc oportet a modis talibus nec ,

«orum ignarum.
Ita enim conficiuntur ExtraAa nonnulla. Deinde fi chy mici eft, me-
talloru renas (crutari .explorare, coAioneque fepararc ; fcire conuenit
modum contufioniseatum.Notum enim eft,fi ad fubcili (fimum dedu-
cantur venae, ptzfertim illae .quibus durus filex eftconiunAus , vtau-
reis, in elutione per alueolum ,
aut praeparatione per aquas, metalli a-
toma corpufcula natare , & profundi cum aquis: aut fi licce terantur,in
auras euanefeere.
HincLazarusEtkenmnfuodocimafiico » lib. 4. non infeire mo-
nuit de vena plumbi maiote opere praeparanda, cundendaque.efTc qui-
dem graue metallum, fed quod facile abeat in pollinem tenuiffimum
ajuilcuitate ex tenuitate &rarefaAioneacqutfita innarer aqux ( vtpo-
te adquamfe partes plumbi habent leuiter aqua ipia grauiore alia ta-
, ;

men ratione laminae & braAex notant , quia nimirum latitudine fua
multam comprehenderunt ,d quo fuftinenrur,: Et efi hicquoque mul-
ta aqua comprxhenfagtauior &c. ) &ficperear , prxfertim fi venx fi-
lex immiftu* fit Vnde cernatur non raro czruleus puluisriuis innata-
xe, vel canalibus, ripis, murisque aflidere, quitamenfit medulla me-
• '
talli.

Docet ibidem etiam , quomodo illa venarum comminutio per pila

debeat inftitui , ne quid detrimenti eueniat metallo . V n-
in capfis fuis
de paret, non fine arte &
ingenio hanc quidem tritionem , licet vul-
gariseirecredatur,peragendumcfle , nec nimis attenuanda ramenta,
fcdglarcx vel fabuli forma relinquenda, pilaqucpr^ferrata ordine mo-
uenda.ne impediatur granorumderiuario.
Idem author cum de Callitero agit , notat, non tantum metallo ex-
coqui, quantum explorator feu Docimaftes indic pronuntiauir , re-
fertque culpam in contufionem vitiofam: quod iterum argumento cft,
referre quo quid modo Scdiligcntia conteratur.
, In pharmacopolio eadem negligentiafxpeanimaduertitur, vti&a-
qmd aromaticos Chymicus Tyro qui ad extraAiones przparare vult
M&dicarocnta prxfertim purgantia non femper deterere ea in pilis
,
,

autmohsin pu lucrem fubuliffimumdebct , fedex Magiftro difeere

Ff quo
 AuTirrar ARir
quo quidque modo fitcomminuendum. Nam quia Chymicus fcirtn
connato, qui tamen forma coagulata eft , inmifto
fpiricu fuecoefle &
potiffimam vim edentia:; ille vero liberatus a fuo corpore, fuccufque
attenuatus exhalare folet , &
Cx pe tenuiflimorum ramentorum pol-
linis vel atomorum forma per officinam' volitare , qitin 8c prxter-
,

euntium nares offendere mouereque non raro cx notabili diftanruu

praecipit, ne nimium comminuanturaromara ncfacci poti (fima par- ,

te perdita , corpus mortuum fine ftu&u cogatur macerare. Habent Sc

Medici , quod annotent in contufionis artificio ,de quibus fic bre-
uibus.
Ante contufionem Mfctallarii vulgo cremant , torrent, vrunt venar
metallicas : aliqua ante tritionera funt candefacienda reftinguenda-^
que. Si molere quis iiliquas & ftramina velit , is cogetur eaaceto mac
oerare& arefacere. Qui cornua pilis in calcem redigere quaemnc , aut

Aiper marmore Ixuigare ,

pertinaciam eonun frangunt aceto velli-
xiuio.. - . «

Olficinxfericum rufur», torrent non raro, vrcarbo potias reliquus

fir,quam fericum. Qui vero circumfpe&ius laborant, vftulant parum*
per, deinde forficibus minutim concidunt , additifque duris, vt mar-
garitis, vna in pollinem redigunt. In tanta varietate non oportet cxr
cu ireTyronem Alchymiaeftudiofum aut exiftimare, aliis manibus fic
ourx exotericorum iftaclle commendanda. Imo ipfe opus aggredi de-
bet, Sc cum fit vulgaristritio poflitque viuisaut non viuisinftrumcn-
,

tis, vel etiam ruflicicrailiflimilacertis peragi, non tamen vulgariter^

imperite eft traefonda. Multa facit vulgus fine arte, quibus modum
iufium ptaefcribit fapiens &c peritus.
Non ideo negligendadialr&icado&iseft qaiaetiam argumenta-
>

tur, &
c aeteris rationis muniis vtitur ex plebe quiuis.Cum filicis grumus -

in glaream eft red igendus, vt fit auxilio o’eis deftillandts ; candcfa&us

aquis reitinguitur aliquoties, poftea teritur. Hoc eft vulgi quoquc,fcd
cle&io & modus glaic® non inrelligitur a quouis. Redige in polli-
nem, & n-ifccfuccmo pici, vel fimilibus, damnumeritprafto: At fi
,

fabuligranorumquepauiocrafliurim.nectamennimis , forma adhi-

beatur, &
fi quid pollinis vna eft, prius elurum feparetur , tunc confert

operi. Rutfiis fi exfilice liquorem prole&are, vel cura refoluere velis,,

nonfubfiftcsinghreaautfabulo (. arenarum fune fpccies ,
v -—
quidem &
fabulum.

Digitized by Google
 MiDiCO-CH YMIC I X* I'B. II. 117
fabulum ponderofiuseft .quamglarea , qualis cemiturin rhiisclimi-
bus , iclittoribus maris, item qualiseftafcna vitraria :vocant
Germani, Screfpondet metallorum ramentis, per afueoium elutis &fe-
gregatis ) fed fubtiliflimum Izuorem facies. Huicreiinietuiunr cribra,
manicae, & fimilia inftrumenra vna cum tabulis marmoreis. Nam de-
tritus pollen aquis diluitur copiolis dc traij cicur per lintea angufta vel ;

etiam ficcus. decuti turpuluis, vt in Molendinis. Sed horum artificia

varia.

Antiquos Chymicos Tricionemfrequentiffime incul- Triliefie!lm

cafleapparctex Turba Philofophorum ; Ec Rogcrius Ba- Jn*> Anti.

ohon fcptiesiubettercre lapidem. CuicorrefpondetDo-

dtitfimus Rex ^EgyptiCalid,( qui a Moricno Lapidis fcien-
tiam edidicit ^ dum ait , mfi conuerteritis corpora in fubri-
litatem, vt fintTa&u impalpabilia , non aflequamini quod
quxritis EtRnontrira fuerint , reuertaminiad operatio-
:

ncm.quoufque terantur, & fiant fubtilia.Diuifio cftfepara-

re parces compofiti:&cumiam corpus fuerit attenuatum,
&fubtilc redditum, exieritque a fuadenfitate & fpiifitudi-
ne ad tenuitatem a cralfitie & corpulentia ad fpirttualera
:

naturam. Spiritus commifccbitur fubtilihus & imbi- ,

betur ab eis , vtrumque euadet vnum , nec feparari pote-

runt.
Sed vtfenfumaflcquamur Philofophorum antiquorum,
idinteliigerc oportet ,tritionemefreduplicem',vnamfim-
plicem fcu plebeiam alteram Myfticam feu arcanam fim-
, :

plex non multum indiget prxeeptis cftque plus in experi-

,

entia, rerum notitia,cautelis&c. de Arcana ipfifpeciacim

loquuntur in artificio lapidis, & perficitur calcinationeper
ignes , vel aquas cxlcftes , non cnimfruftra dicunt, Ignis
&c Azoth fufficiunt. Calcinari , &
teri inquiunt Mercu-
rium, cum igne exiccatur, vtinpulueremfathifcat, quo-
Ff 2 modo

Digitized by Google
 ,

zi $ Amtidotarii
modo fit artificiofc praecipitatus : Deinde cum progrcflfu
co&ionis , & addita Medicina ex humido frigido , in cali-
dum ficcumtranfic,8c fit Tin&ura. Sed hxc intelligcntur
re&ius ex artificio ipfo.
Cxrcrum monendus cft Tyro., cui terenda chymicacomrnitttinrar»
ne fit nimii temerarius aut confidens, vel etiam ofeitamex opere.Nam
metallica halare folenrfpiritus fabriles , atque etiam ramenta tenuifli-
ma vna diffundere, qux fi nui ia alia ratione vim afferre pofient , tamen
in finuando fe in partesfpmcales, poros.rugafque, ic ah os receffus , fic-
citatefua&corpulentia.quam tandem acquirunt , acceffionefemper
f*fb, nocumentum prxbent. Sin autem fulphurea, Atfenicalia, fty-
biata , Hydrargyro fnblita , vel etiam illa ipfa , vcHydrargyrusfub-
limatus , Cadmia venenata , galena vel vera plumbi , fiefimilia , fine
terenda , non fimplex inde cxtftere folet noxa &c. Nunc de conto-
fione.

cnuujit.
Contufioeft partium contundendo conquaffatio Vfun»
prxeipue habet in herbis recentibus , pinguibus fimilib. &
Noftralatrochymiadiftinguit.vt vides, puluerifationem , acontu-
fione :dicit enim puluerifatio adhuc in minores partes deducens, qux
prxeipue cft tritura corporis in puberem in mortario, cui frequentes
infetuiunt, Rafio &
limatio Scc. Nunc dc Friabilitate, quam fic deferi-
bit Do&iffimus Andreas Libauius in comment. Alch part.i.iib.j.dc di-
fftaftionibus.cap.8de ratione puiuerandi.
Philofopho,(inquit)nrviftorum affe&iones enarranti , in-
TrUtiliim
ter alios cft S?suJ««
,
quam interpretes Latini friabilitatem,
nominant , ficut 1« d-pavs* .friabilia. Sed oportet hanc vo-
cem latius extendere, quam alias apud Latinos fonat.S?**-
tor enim Ariftoteli omninocft quod in parces continui-
,

tatis deteritur , vt Chryftallus lapis ile hoc cft quod

, ,
,

comminui in puluerem glaream fabulumue poteft por-

,
, ,

tionibus maioribus , minoribus ,

prout eucneric , & re»
lequifiaeTit. $p*Ztn tb ( hxc enim iptfus verba funt ) x u-
tAtpiii It Sfeifitti tis 7« nXtm /uw‘> ^ M*f* : HoC cft ;
Jfriab

Digilized by Google
 Me dic o-Chy mic i Lib. III..

mplures dua-
Friabilitas feufriario, cftdiuifio fepacatiove
&
bus partes, quas contigerit fieri. cum vo-
cat, confirmat diftributionem noftram ,
qua diftra&ioni
fubiecimus diuifiones in membra, feu partes concretionis^
continux.
Cumplurcs, &quafuis fieri ftiatione ifta docet, di ftin-
guit affc&ionem a cognatis in quibus nec quxlibet,nec plu-
res fiunt,vt in fra&ione,fiffione, fc&ioneque,in quibus cer-
non indefinita, ficut in rricionc,currv
ta ratio eft diuifionis,&
re&um, obliquum furfum, deorfum,& ad la^
lapis diffidit in ,

tera,id quod indicaturperadie&am vocem «« Exeo'

genere,qu$ facile id patiuntur,L£/>«vr* dicuntur..
(Diofcorid. Lapis armenius eft friabilis)quxetianv
in fubtilifllmurn puluerem faccflerc poliunt, quem *otrefia»
Grxci, Arabes Alkohol,appellareconfueuerunCi(HincLi*
bauio Alko!ifmus,puluis ad fenfum fubtiliffimusj
Cum enim, inquit comment. Alch.part.i.lib.j. de diftra&. cap. io.
Nihil afpredinis&c corpulentis occurrit ta&ui, frdrotum pulucratum*
eft,vt tenerrima farina ,Alcohol vocatur impalpabile, Gr*cis «V/as-e»,
«\»7rot, itanf ov. Subterfugit enim fenfum, &nihiiduri occurrit, &cc.)
Quas veto ratio confidenti* & concretionis, facir Spmvr*, explicat
idem philofophus,cum feribie, iG. U*» * T * -n *?-• araAAwc »** ir
aa%c\>elr1oTl*(*dpitc&peiura pti^iyS oleti. cG.Jt «c tui**.**,
&cc. Quz fic conctcuerunt, vt multos habeant alterni s variantes, vicif-
fimquedifpofitos potos, friabiliafunr,&c. Caufa itaque in modo con-
cretionis potis feu meatibus huc illuc tendentibus , alternarim ipfo ju-
dice erit qu*r£da , vt alia fint fragilia, quorum pori feu meatus ad mul-
tum diftanr,vt non in patuas.fed magnas portiones difitliant.vt lignum
&fi&ilc, quod tamen etiam friabile. Meatuum autem ratioexmodo-
terminationis dependet. Cum enim ab humido compr*henfum eft'
terreum multum pauco, ita vt ficcitasdominetur,illudq; non fit te-
nax, quale aqueuro non pingue , aut eriaqi tortione fra&um pori exi-
,
Aunt alcecnantcs , propter ficcicatctn terream. Itaque talia facili con-
Ff } i «cri
 ajo AN T I D © T A m f
teri poflunt. Eius rei argumentum
eft in hi*, quas ante «rtionem
torreri necefle eft. Nam
abfumitur humidum, lentor eius fian- &
gicur, efticiturque res terrea &
magis ficcior, vri fciunt omnes aro-
matarit Atqui teruntur etiam fucci concreti, vtfal, Cryftallinus, ni-
trum gemma:, alumen, facharum, gummi, Sc lachrymx cum fimili-
,

bus: Er funt iftorqm quzdam pinguia, vt fuiphuf, elc&rum, pix Sc

fimiiia, vtnechumidi aduftionem, nec defe&um,necaquofitatcm,
ncc terre (iccitatilque abundantiam poliis prztendere. Quae ergo
friationis horum caufa ? Glacies teritur, at humidum potennale to-
ta eft. Vbi hic meatus, & eorum viciflltudinaria difpofitio? Rident
nempe phiiofophi argutias aliqui propter di&as caufas Sc exempla.
$ed cum talia non ignoraret Produxit enim K^acWa* (glaciem )
:

vi a/3-at Sc fortalfe nouit etiam Adamantem quem tota vetu-

:
,

ftas indomite firmitatis cfle dixit, eiquecx argumento nomen impo-

fuit, in fcobem deteri Sc fiiari polle, non foium przha&um hirci-

no fanguine , Ibd & per fe. Q^mcirca fi oculi in glacie non vident
meatus aliquos tamen e (Te , Ariftotelesex concretione coniecir, qti*
,

nonpoteft heri intus, &pcr totam fubftantiam,nifi calore educen-

te humidum, flue fotis fiigus agat, fiue calor. Humidum, quod ex-
pirar, neccfTe eft aliqua euaaere, Sc fic ficeum relinqui, analogo tamen
humido terminatum. Deinde fubefle tales meatui inuifrbilesipfa fra-
gio contritioque teftatur. Ideo enim in partes multas diffilit concre-
tum, eafque indefinitas, quia potos ira difpofitos habet, Sc cum foris
percutitur, fpirirus in illis imptilfus concufliisqufc continuitatem per <*
vim rumpit. In glacie effe inclufum fpiricum tant* conuincunt ru-
ptura. Solidaitaqucadhuccft phiiofophido&rina. Curvetdlachry-
mac,pix, &limilia teri queant, licet multum habeant humidi, idque
fatis tenax, vt docet folutio, caufa eft, quia Hlud non atftu domina-
tur, fed comprehenfum definitumque eft partibus terreis. Quocir-
ca etiam facile aduruntur.
Sales & alumina & atramentum facharumque terrae multum obti-
nere, qui non nouit, periculum faciat per aflarionescalcinationefque,
conuincetur natura ipfa&experiroenro. Ita fe reshabet in vitro. Sa-
ne tendines funtadmodum tenaces. Attamen cura humido confiim-
ptum exarefeunt, difliliunt vt gluten aridum. Ita arcfa&a pituita,
iperma ranarum, fimiliaquemu|fa, comminui poliunt, ne quia de pi-
lis &

Digitized by Google
 M EDICO C H YfllC I LlB. IIT. t}T
fij Scoriis dicamus, qtixcumhumido abundanc, nort teruntur qui-
dem, fcd poft exiccationem bene, vti Sc plancarum partes, folia, fi ores,
femina, radices & reliquz. Ex didis facile colligere cft, que une
ttS-pMUfei, nimirum qui mearusnon habent ira dilpofitos, autfi ha-
bent, tamen humoris copiofioris prxfcntia remittuntur, flc&untur-
que, aut extenduntur potius, vt fit in cera, auro, argento, plum-
bo K linteis, & quxeumque fuccum in (c recentem habent, vt carnes,,
folia viridia, fucculenta plantarum, & his fimilra.
Cur vero ferrum non poteft in puluerem comminui? cur lapides
quidem i ccrlo lapfi nulhsi&ibus pofTunr frangi ? Cardanus memi-
,

nit globi vitrei qui in pauimentum lapideum incufTus, ad redtum

,

integer refiluerir. Qax iltius firmitatis caufar Putant aliqui, et-

iam Adamantes veros probarofque non pofle comminui, iuxtafen-
rentiam vetcijum: &
qui friantur, illos negant optimxnotxefic.
Ad ferrum quod attinet, quia fuccum habet Mercurialem me-
rallicnm, dilatatur, non frangitur. Sin autem ille per crebram com-
buftioncm abfumpttis fuerir, fragile &c ipfum, friabileque fcu ad
conterendum aptum euadit, vt tcflantur flridurx fquamxque pro-
pter adultum fnlphur abfilientes. Sunt &
filices quidam nodi me- &
tallici adeo duri, vt omnes i&us malleorum refpuanr, cum adhucco-

hxtenc monti. Id ideo fit, quia tam vaftam foliditatem non habent,
quo euadant inclufi habitus. Cum veto auulfxparces quatiuntur, dif-
filiunr.
Alia caufa eft in hnmotis tcnaci/fimi exad flima cum ficco fimili
miflione. Videmus enim pulucrcs aqua fimplici commi(to$,& in glo-
bos coadtos, non diu cohxrere, fcd fi v.fcidtim fit, & tenax humi-
dum, folidefeunt. Cum mifcetur xreus nodus fetro, tam firma fit
compages, vt vix vilis malleis comminui queat. Itaque illis ccsle-
ftibus lapidibus dicimus tales fuccos primordium dedifle, concre-
tionemque fjdkam nullo caloris excellu, vt htimidum non fit ab-
fiimprumfi&umveaduftione.Ied coagulatum firmilfime.integrifque
viribus, & potis (Iridis, vt nulli dici poffinr. Sane cu fupetficies externa
tamfolidaeft, vtfpiriuisincuirosrepcllat ad idum fcu verius idu non
facile conteritur compadum. SiChymicoopusciicc5minutione per
deuitionera confiderata cocretionis & humidi ratione, tx fundametis
- - talibus
.
ijt Antidotar.ii
talibus confilmm inueniet. Quadam in aquis comminuuntur,quxno»
debere licti videtur, propeerhumidi abundantiam. Sed de externo hu-
mido foliciti non fumus.
Quxdigitis friari detetique poliunt, vtglcba,debilihumido, & vt
m dixerimus, in aliquibus putrido cobcrent, quemadmodum vide-
mus deteri etiam & diffluere illa ,
qua: computrucrant.quxque validis
jgnibus funtreuetberata, vt lapides calcarii, molares, pyrites, magnes,
bicumen,carbone$,cornua& huiufmodi. Vifcofitascmmhumidicui-
<ftaeft, & vinculi ratio diftoluta, ex quo patet quod firmitas compa-
dtionis eidem humido debeatur, nimirum tenaci &
diuifibili fimul,

.& quod perminima comprehendere ficcum, cumque eoeoaiefeere

aocepto ab agente calore termino queat,cuiii$ rei exemplum eft in glu-
tine cenacitfimo cam fubuhiTiinis pulucribus, etiam in fediuifibili-
,

tatem fummam obtinentibus exa&ecommifccntur, caloreq; nec de-

ficiente,nec nimio coalefcunt. Ira metalla perfe&iora cohxrent. Sed
obiici ex pifttino argumentum farinarum poteft. Qu* enim grana
molis franguntur, inquepollinemrediguntur. prius folent madefieri.
Humiditatcm hic efie, qux etiam ferro candefa&o agnofei elici &
queat, non poteft negati. Non itaque nccefle eft humidum itaarcfa-
ftam efle,vt concretum dilfiliar, & in quafuis partes comminuatur. Sic
farinarum nodi tanquam creta tenerrima digitis deteruntur, humorq;
etiam deprehendi poteft, necrninusmdetritisfeminibu$,lini,canna-
bis, raparum, amygdalarum, &c. Vitellorum quoque igne co&orum
comminutio non tantum humidum exh.bet, fed &
pingue. Verum
enimuero gradus ede copa&ionum cerros pro cuiusq; rei natura , ma-
nifeftumeft. In quibus itaque humidum non penitius eft arefadhmi,
ad eum tamen modum reda&um , vt terminet ficcum , Sc contineat,
quanquam leuiufculc &
facile diffipantur. Terrex enim partes do-
minantur, nec ab humidirarc coercentur ar&e, quin &
laxitas poto-
rum multum admittit aeris. Quocirca confiftcntia eft debilior, Seco-
hxfio conglutinatioque impetfe&a. Talium tamen quxdam fi exie-
centur modo competente, tandem acquirunt duritiamlapideam, Sc
incuflu corporis duri folidique comminuuntur, attritio autem femi-
num, fiue molis, fiue pilis raortariifque fiat,friatio quxdam eft, Sc
^definitioni fubeft. Sed dc his fatis multa, nunc de lzuigatione di-
cendum.
*'
Lzuigatio

>

Digitized by Google
 Medico Chy Mic i Lib. III. sj)
Laruigatio rcuera nihil cxa&iflima triturat io, qua
eft, nifi

medicamentum aliquod in marmore, porphyride, vel alio

lapide polito, affufo liquore conuenienti , vel ctiamfineli-

quore,molaparualapidea,manu verfatili,tamdiuveriatur,
vtin pollinis pulucrifque pene impalpabilis formam ( Al-
cohol vocant) redigatur, & eo modo quo pi&ores colores
praeparare folent. Quod in iis qui durioris funt fubftan-
tiat,tum ob alios vfus facereopuscft,tuminnonnullisca
de caufa, ne partes , quibus applicantur, afperitate offen- ,

dantur, quod in oculis fieri folet: Vndeea, equibus oph-

thalmica medicamenta parahtur.fubtihlfime terenda funt.
Haec Do&ifs. Senncrti eft definitio.
Bornettus fi c ait in Iatrochymia noftra Laeuigatio vl-
:

timus gradus in fubtilifllmum puluerem ducendi, eftcolli-

fio corporis fuper marmore cum lapide.
Libauius lib. i. de Eucheria cap. 29. fic definit Laeuiga- :

tio eft qua res fuper tabula folidaprxduraquedu&ucorpo-

ris duri & per leniflimam farinam laruigatur.
In comment. Alchym. part. 1. libr. 5. cap. 10. de diftra-
ftionibusait: Laeuigatio vna fimplex eft.vt quae terendo in
marmore, cum velTine humore peragitur, fuftinetquevt-
ccmmolae: Aliaeftlaboriofior, Scconiunftasfociafq; ope-
ras habet, modo pilas requirens, modo molas, modoace-
tum, cum cribris, (acculis, & aliis colatoriis. Ideo vero lar-
juigantur res, vt commodioris fint in medicina vfus,nec of-
fendant duritia &afpcritate: Deinde praemittitur hxc
operario aliis fucccdentibus, vt miftionibus,de-
liquiis/ublimationibus & huius gene-
ris aliis, &c.

Gg Capvt

Digitized by Google
 2J4 An tido t A«.tr
C a p v t IV.

"Dttncifionc-frAthone & granulatione.

Ncifio (inquit Bornettus) eft corporis in minutas par-
I tes certo inftrumcnro vel cultello fa&a dtuifio.
httifitnit Vfum habet proprieinherbis, radicibus, fru&ibus & hu-
vfm. iufmodi.
sta»». Do&iffimus D.Scnnertus vocat fe&ionem, Inquit, for-
cipibus aut cultellis, folia, caules ,radicefquc plantarum fe-
cantur, & hocmodoad cocionem velinfufioncm, autad
trituram praeparantur. Nonnulli vocant cocifionem. Ga-
lenici fe&ionem vocantdum aiunt: Ex arboribus radices
& ligna primum ferra aut fecuri praefeinduntur, dein ad.
pharmacopolium adue&a minutius fecantur, vtinpixidi-
bus aut folio commodius queant afferuari tandem minu- ,

tuli fiunt pulueres vfibus noftris inferuiendi. Offa , vngulx,

cornua, iifdem ferramentis diuidi folent, vt fruftulatim ve-
neant: vfus tamen fcalproraforio&tufione affuefeunt lar-
uigari. Hic aurem apparatus qui per fc&ioncm fitabinfti-
tuendo pha r m acopceo non parum remotus ccnfetur , cum’
ponus ad rrledicamcnti venditorem quam emptorem fpe-
det proxime tamen ad cum fpeftat fubtilior illa fe&io, per
:

\ quam feni inaoleofa,vt cucumeris, citrulx, melonis, pepo-

num pittaciorum & fimilium , fcalpro futorio huc illueve
, ,

identidem inclinato , vel frequcntiilimo cultelli verberata

in tenuiffimas partes inciduntur, pro medici inffituto. Se-
cantur craffiufcule forcipibus aut cultello radices multae,
caules &
folia plantarum, antequam terantur, vtelixentur
admedicinalesvfus.
E (E

Digitized by Google
 Medico Chymici Lib. IIT. 2 jy
Eft & prarterea cius vfusin confcindendis laminis me- s,auaii
exempli gratia: Lamella: folis fiue argenti, ante-
tallicis, '*'/**•

quam tradantur aquis fortibus, prius forcipe confcindun-

tur,quo habitiores fiant ad foluedum fic aurifaber idem fa-
:

citficupit Amalgamarc aurum vel argentum cum Mercu-

rio, prius lamellas tenuiflimas confcindit pro mifcedo cum
Mercurio: Sic confcinduntur artificiofiflime lamella: me-
tallorum ad catmentationes &: gradationes, &c.
Fraftio, franguntur herba: tenella^finquiunt Galenici) f,*bu.
dum manibus prathenfae intorquendo trahuntur: partes
vero iilarumficoiores non nili extremis adfcfc addu&is per
medium quafi crepitando abrumpuntur. Mineralia ftepe
cafu franguntur, fspiflimcinduftrio percuflu.
Apud philofophos fapientes, vox harc eft myftica, & Fr*ai»
idem mihi videtur efle apud eos, quod putrefadio, talia
cnimfunt eorum verba : lam natura imitatores materiam ™m ‘

hanc inftar feminis in terra ad fuum tempus putrefecerunt,

cum ante fra&ionemhanc nihil exeo fiat, neque vllum ar-
canum poffit prodire. Libauius lubintclligi putat vel rc-
du&ionem fublimati: velfolutionem fermenti: vel folu-
tionem Mercurii corporalis, vel folutionem coagulati ely-
xiris,&c. vHecommetu. eiuspart.i.lib. 4, de lapide philo-
fophorum.
Sicartificiofcfrangunturvitranimis oblonga, ferro can-
dente quo habiliora lint ad fupponcndr capitella, &c. hoc
itidem fit fic cum filis fulphure immerfis, fed minus arti-
fici ofc.

Granulatio eftcorporis in granula comminatio: Ei in gt^u-

feruit fufio, eft enim proprie metallorum, &: variis modis •••
perficitur. Uadivmii
U Metallafufaguttatim in aguam mittuntur, cuius vi nHU,i"
re- *£
Gg i pcrcufi

Digitized by Google
25* Antidotab.ii
percufla in grana diffiliunt: Funduntur autem in catino vt
artis cft*
i. Nonnunquam aquz fcopz e viminibus exilibus im-
ponuntur, vel tabella aut colatorium anguftilfimc pertu-
fum , perque metallum fufum aut liqucfa&um perfun-
ditur.
3. Vel in pila lapidea ignito piftilloindefinenter agitan-
tur granula»
4. Raro cribro feparantura puluere,& opus reiteratur.
f.
Vel falcem inter manus in olla angufti orificii & be-
ne operta fufum metallum in granula conuertitur, vc in
plumbo»
6 Macerantur aliquando aceto, aut ignita in eo extin-
.

guuntur.vrunturve in cxmento, vt fragilia euadant poftea :

adie&o (ale, vel alumine funduntur»

7. Quardam fufa in alueolum pingui oblitum imponun-
tur, cumque coocrefcere incipiunt, euentilanturautgra-
nulcfcunt. Notandum & hic quod Libauius ait part.i.com-
ment. Alch. lib. 3. diftra&.cap, n. Interdum inftitui etiam
granulationem per falem arefa&um tritumque, quifufo,
non tamen nimis feruenti metallo, celeri manu ingeritur,
& pofl concretionem aqua eluitur. Hoc modi quis etiam
picem, & fimilia comminuere poffet inque granula redi-
gere, non minus ac per etfufionem in aquam ficut plum-
bum & reliqua metalla. Ita de fulphure, & bitumine fii-
filibufque lapidibus. Imo & Hydrargyrus tali modo
granulcfcit fupra etiam diximus de granula-
:

tione cap. 7. Bafil. Chyra.

libr. i.

Cabvt

Digitized by Google
 Me d ico-C»ymici
•
Lib, III. ij7
* i
, .

C A P V T V.

Z)e LAminatieneJ'oJhone,drCinef<tttion€.

Arninariocft corporis in paruas& tenues Laminas per-

L Ju&io. Eius vfusdemonftraturin Calcinatione. Liba- I*?atl,tM r
<***'**'*
uius du&ilitatcm & excenfionem vocat. Dilatantur autem
araplilfitne,ait , qux Mercurialem habent Temperiem cum fulphuris
analogi exa&iflima millione coa&ionequedenfiffima partium mini-
,

marum , Sc ob humidum vnituofum tcnaciflima. Haec enim quia non

deferunt fe mutuo , ; nec admittunt ob cclfionem
Sc cedere poliunt
quicquam pororum , &, aeris alteriufue peregrini; Extenduntur cum
magis continua produ&ione fui corporis vfque ad terminum compe-
tentem Inexternis videmus tale quid pati vilcida lenta.
: &
Itaque quanquam in metallisnihilefttalislcntoris.mhil vifeiditatis
aut ojeofi; tamen vt iimile firnili explicatum intelligeretui manifeltius,
illis vfi fune vocabulis Philofophi in Explicatione metallicae naturae , Sc

fulphuri. Mercurioque vn&uofitatem tribuerunt, vnde fit ifta affe&io.

Mirum v. elt metallici Mercurij eam vim effe , in congelatione metalli-
ca; neque tamen argentum viuumab arte extenfile facile polle effici»
Videri poteft hoc argumento metalla ex Mercurio non conllare. Sed
metallorum naturam qui confiderat,& videt in Hydrargyro limi lia fie-
rifi non vulgari arte ; occulta tamen , Sc artificibus prxftanribus nota;
,

minus mirabitur. Sulphur licet teri polfir , tamen in le habet humidum

tenax.
Et Hydrargyrusquam diffluat facile ob grauitatem Sc humidita-
tem, tamen etiam in fe redit facile, Sc digitis tum crudus tum prxei- ,
<

pitatus aqua madefa&us, aliquid exhibet lene vadluofum. Videmus

certe metalla quoque facile mittere extenfionis potentiam, atque eam
interdum recupetate.pl trmbum in itthargyrum ab igni redigitur, fit ce-
roffa, quin Sc liquor Non extendi amplias poteft fed teritur more
.*
,

friabilium. Atmhilominustcdueipoteft , vt fiatttialleabiievr prius,

^aanquam non pinitlttitamoile. Cuprum in xruglocm& vitri olam
fclaiair, vade icejnrcduatur. Argentum aquis fortibus corrumpitur
•» . . <?g J,
»n pulue-

Digitized by Google
 138 '
Antidotami
inpuluerem caeruleum , plane alienum a confidentia metallica. Sed &
redit Fere finr omniia&ura. Hydrargyrus vitam amittit & recuperat
multis modis. Qui modo fluebat,iam teritur. Qiu iam teritur, mox ite-
rum fluit. V itrefeit argentum viuum > vitrefeunt Sc metalla,vt fatis vul-
gata an figulorum in ferro, in aere & plumbo docet.
Cauta cur recipiatur bumiditas dilatatoriaed , quod Hydrargyrus
fit plane vniformis , neceiuspartesab ignibus (bluantur
,
quanquam
excerno (ub vultu aliquando delitefcat , propter comtm&am terram.
Itaque nifi ditftpetur vehementia ignium in metallis, ira vt terra ful-
phurea vitriolata remaneat copiofior,facile eis reftituitur fluxus. Difli-
patur autem minime in auro; in Argento aliquantulum,in reliquis ma-
gis. Itaque aurum &
argentum vehementes mutationes fudinere pofi-
funt, reliqua nequeunt. Addunt &hocauthores , obfulphurcombu-
ftiira,& fic terreum redditum impcrfc&a dura minus dilatari, friantur
itaque fi comburitur magis,&c.
Toflif- Toftio perficitur, inquit Sennertuschymicusexperien-
tifT in patella vel iartagine ferrea inprimis igni fuppofita,
atque Medicamenta nijciuntur,ac crebro
i agita n tur, v« hu-
miditas illorum maximaex parte abfumatur. Torrentur au-
tem & affantur Medicamenta vtqualitatem>qux in Medicamento fu-
perfluaed.amittant.
Ita vbiRhabarbaro vim purgatoriam adimere cupimus , vt folavis
.addri&oria maneat, illud torremus. Velini &
fal Rhabaib. adringit,

cxtra&um laxar, mirum. Interdum torrentur Medicamenta, vt fuper-

fluahumiditas abfumatur atque exficcetur: quo modo etiam prxpa-
(" vcluti crocus ficc.) inque puluerem
rantur.vt facilius poftcacomcri,
redigi poffint. ,,, .
r „ .

Habet Sc lane maximum vfum in Metallicis, nam multrc funt mine-

re, quibus piius per ignem accidit Toftio , antequam pofiint fundi in
metallum, cuius rcifin Fcorfim condant furni, apudLibauium, crema-
torii nuncupati, vt videre ed in fuis comment. Alch.part.i .lib .l. dc fcc-
uadicaarriscag.1z.fbl.109.
Vftiomaipre perficitur igne: Vt enim intpftione res po-
tius ficcatur.&digeritur metallum, quam aduritur, extrema
falte fuperficies aduritur.• Itain vftionepartes tam internaf,
quam in fuperficie politae aduruntur. Vrun-

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. III. '
159
Vruntur,aiunrnoftrifapientiff. Galcnici, (olidiora prxfertim Medi-
camenta, vt mineralia, vel quae malignam habent qualitati, priufquaiiv
veniant in vfus humanos.
Vranturetiam nonnulla,vt citius puluerari queant.vt offa, cornua
vngues,&: pili animalium. Alia vtmutent colorem: Aliavtnouamta-
cultatem Sc idoneam nancifcantur.
,

Multa actia interdum vruntur, vtmicefcant , Sc. acrimoniam amit-

tant^ quxdam non acria, vteamdem acquirant Sicquc acria, vtnota-
nit fapicns Prxceptor Galenus in procera, lib. 9. fimpl. multum calori»
amittunt vfta; At quxeiufmodi non funr, aflumunt.Hoc probat cxcm-
per vftioncm. Non-
p o calchanti, quod mitius,moderatiusq; redditur
nulla vero non acria.vrendo redduntur calidiora, &magfs erodentia, vr
fex vini.Hydrargyrus.calx cruda, & alia multa.
Qua autem
ratione idem efficiens effc&us tam oppofitos promat,
fic Medicina proceres. Acrimonia acquiritur , au&o caloread
lentrunt
certum gradum, quem dum per aduffionem excedant acria, fuam acri-
moniam araiitunr.Qux vero acria non erant, cum ad iftum caloris gra-
dum/eufecundum aut tertium peruenerunt, eandem acquit at, quo-
rum vfus a Galenoimprobatur. Laudat enim xsvfttim rubrum , reijcit
nigrum quod nimis fit vflium. Spagyrici tamen malunr acrimoniam a-
mitti vftione, propter diffipationem fulphuris& filis volatilis; aequi-

tiveroin no n acribus , difcufib fulphure volatili, cui nulla aut exigua c-

ratacrimonia, ac remanente fide fixo, cuius acrimonia hebes erat Sc ob-
fcurata a fulphure ante vftionem.
Confideremus varios vrendi modos, diuerfosque huius operationis
gradui,perpendamus&diueriavftionifubie<£h , fic amborum vera&
homogeneaconftabitfententia .-locus mihi difputandihicnonefttc-
li&us.quoniam amiciri* concordixque vinculo ligatus teneor. Porro-
Galenici noftridicuntivrendi modus varius. Quxdam enim in clibano
vruntur;alia in patina,alia in olla fi& ili cruda, alia in vrccolo xnec, alia
in catino cuprco,& quxdam in lotnace atirifabrotum , ve! in reueibe-
riochymiftarum;Ecceconfcffioeft vera hxc perge. i

Vritut lepus in clibano, quo vfq; poflit in puluerem Ixuigari , ad cal •

culos atterendos &

faburratn renum pellendam vtiliffimum. Vruntur
viperx , confiliodiuini Galeni cap. 1. lib. 11. Simpl. inollanouaad
fidem Thcriacum , Lepris Sc impetigini agrefti difeutiendis ma-
xime
 :

14<5 Antidotarii
xiroe idoneum.Scd inter vrendum caucndum eft, ne vapor reterge ve-
nenatus cerebrum laccflat.
Vtuntur animalia pleraque integra fi pufillafinr ; vel parte* gran-
diorum ve olla, cornua, pili,pcnnar, corium , vngues. Excipiuntur vero
fi&ili nouo,(GaJ. rap.j j. lib.de theria ;) Se in furno , vei fornace , in- &
terdum folis circumcirca prunis fubdm* vruntur, donec facili negotio
puluerari queant.
Rami Aiborumjaibufta.larmenta, & multa fimpliciaperleacccn-
(a, interdum &c vafc quodam terreo aut metallico concepta, folent vri
vtdeTiliisconRit,qui cai bones egregium funtMedicamemum contra
fanguinem coagulatum Sc cafum.
Cancri nonnunquam vrunturin fartaginesrea quandoque in olla,
,

fcpcintei Catbones ignitos donec cinefiant; vel laltem quoufquecx

his torridis heri queat puluis tenuiflimus ,
qui commendatur ad cance-
rofos aftc&us , &
cos quia rabido cane infliguntur,
Lapidesintcr prunasatdentesafollibuscxcicatas vruntur. Cyaneus
ramen& Phrygius , Sc alii pretiofi in partes exiguas , ante vftionem

frangi debenr,&ollafi<5tili, noua , operculo tc&a perforato , excipi,

vt facilior exhalationi pateat exitus, dein tamdiu vri, donec igniantur.
Vftionis enim terminus ( re&iflime) in quibufdam eftlgnitio ; in
aliis dum nihil fumidum amplius expirat. Multi tamen Iapides ter aut

quater igniuntur, &

toties humore quodam fuftunduntur ante tritu-
ram.
Fex vini rorretur tamdiu donec albefcat, atque tantam acrimoniam
acquirat, vt linguam Sc palatum quali vrendo mordicer.
Ouorum putamina, oftreorum , Sc limacum teftar, cornua Sc dentes
&
animalium ta debent accendi, vt conflagrent, albcfcant,& fiant pul-
i

ucrabilia. (H.c vifioabitin caltinacionem.J

&
Accenduntur vruntur nonnunquam rcfinse,ftyrax,Thus,pix,the-
rebinthina &c multa fimilia, vt ex his acccnlafuligo quasdam rnedica-
menrofa excipiatur ad futurosvfus.
Alumen in patina ignita vritur
,
quoufque bullas excitare defierir.
( nobis harc operatio eft& dicitur dephiegmatio.huraiditacis nimirum
exhalatio &priuatio)5ccalchantumdoneccoloremmutau«rit.(Nobis
dicitur calcinatio vitrioli ad rubedinem.)
Sal vritur olla exceptus & opertus neexiliat. Jtxilit vero 8c flrepii
* vrendo.

Digitized by Google
 )

Me d ic o-Ch y mic i Lib. III. 141 !

‘

rendo donec perfc&e crematus fuerit.(Nobi$ cft falis decrepidatio*,

,

inde dicitur (al decrepidatum. j Nirrum quoque eodem modovten-

dum ( nulla vftio in nitrum caderepoteft, nifi cxficcatio, tandem fu- -

fio,niii velis fugarein auras &c.)Cerufla inquit Diofcor. cap. toj. lib. /.
trita in fi&ili nouo, flagrantibus igni carbonibus , aflidue verfando vri-
tur ( genus eft calcinationis ) donec cinereum colorem traxerit Tunc
exime, re frigerato.vtitor. Velin patinis nouis fuper prunas vrito,& fe-
rulacea rude moueto, donec colore fiat fimilis fandarachae.
Auripigmentum torretur in ceflanoua, viuis carbonibus fubic&is,
aflidueque vetfatur, donec igne flagret, &
mutet colorem. Et (andara-
cha eodem modo vritur , &
dos vtriusq; eadem vt Diofcor. cap. 80. 8c
81. lib. j.Cruftasenim cum vredine vehementer excitant, capilloseuel-

lum.excrefcentia reprimunt &

tubercula difeutiunt.
Cadraia crematur carbonibus obruta, donec translucida fpe&etur
3c (corix, ferri modo bullet, mox extinguitur Diofcor. cap.45.hb. 5.
Nonnulli exuftam terunt in vino, rurlumque fi&ili crudo vrunt, donec
pumicok videatur: Iterumquc tritam ex vino tertio vrunt.donecprer-
ius in cinerem redigatur. ( Hoc genus cincfa&ioniseft .

•
Pumex crematur Hagrantiflimis carbonibus obrutus , & vbi candu-
erit , cxtra&us vino reftinguitur odorato: Iterumquc inccnfusreftin-
guitut Sc tertia vftione exemptus , 6c pet Ce refrigeratus ad vfus condi-
,

tur. Diofcor.cap.uy.lib.5.
ALrugo vritur minutiflime fra&a 8c comminuta infi&ili patina fla-
grantibus prunis fuperpofita , verfaturque donec ie mutet , & colorem
cinereum concipiar.
Cal citis vritur fi&ili nouo viuis carbonibus fuperpofito. Finis autem
vftionis in humidioribus cfl.vbi ipfa chalcitis bullas excitare deiierit,&
perfedeinarduetit. In reliquis vero dum mutata in floridum colorem
fuerit, & fanguineumaut miniatum colorem conttaxcrit , tura demum
eximendaeft.
Chry focolla patinis fiipra carbones vritur Et ochra Cadmis modo.
:

Dos chryfocollsad purgandas cicatrices Excrefcentem carnem coer-

:

cenaftringit, excalfacit, modice corpus mordeudoexeft Ochra vero

aflringit , erodit, colle&iones& tubercula diflipar.Diofcoridcs.
Quemadmodum Aflatio finicimaeft vftioni , imo quoddam ve-
Iut iter ad vflionem , iic vflio ad cinejaftionem , cincfadiio ad calci-
Hh natio-

Digitized by Google
14* AHTIDOT ARII
nationem. Sufficiat amica citatio &
collatio terminorum Galenico-
rum cum chy mi eorum operationibus,nifi quod aliquando latiu$,apud
nos vero ftci&ius fumatur vftio, vti ex his videre eft, verum hoc nullam
gignit controuerfiam , fed aliqualem collationem fratemamque de-
monftrandi concordandam.
Cinefa&io feu in cineres redu&io fit , cum humidum,
quod m combuftibili erae, & quod per parces cohxrebat ig-
ni abfumitur.
Fic aurem hoc duobus modis : i. Aperto igni ipfa res nuda obrjcitur
& in cinerem redigitur.
a. Qtir combuftio i priori in eo differt , quod ibi, qmequid eft vola-

tile, in auras cuancfcit j hic vero qutedara volatilia cum fixis retinentur
& figuntur.
Sed necefle eft, vt ignis hic vchementtor,&non folum vas, feJ
fit

& ipfa materia tota igniatur. Alias enim folum toftiofit, noncinefa-
&io & hac de caufa opus eft nonnunquam repetere hanc vftionem.
;

Sunt vtro.qu* in cineres rediguntur, imprimis p’antae& animalia r

& quaeruntur cineres plerumque fatis gratia. Incinenbus enim nihil

relinquitur, nifi fal, &

terra mortua quzdam, vt appellant atque inuti- ,

lisueiiqua omnia igne abfumuntur.

Si tamen Incineratio nondu perfeda eft, resque nondum in cineres
plane redada, combuftio faltem appellatur ifta operatio , res tales &
commodius generali nomine combuft* , quam incineres reda#* di-
cuntur.
Quando felicius fuccedere debet harc operatio, tum chymicinoa»
nunquam addunt ciudum fulphur , aut fal nicrum.-ficbfeuiterhzcci-
nefa&io perficirur,& ad opus quod tendir abfoluitur.
Cinefa&io ('inquit Iatrochymia noftra) eft operatio, qua corpus
incinerem cum humidi iadura redigitur , in qua falfugorequiritur.
Eius duplex eft apparatus: primus aptus , in qua materia vuia flamma
comburitur, ira vc fiat flamm* qtiafi pabulum , vfquequoinalbiffi-
mum & perfeci flimum cinerem redigatur, quo fal Elementaris tan-
&
tum extrahitur.
Ocdufus apparatus eft, cum m olla appofito operculo vndiquaque
lutoagglutinatisconimifTunsinciuctem comburitur, atque hacraria-
ne volatilia cura fixis figuntur, r
_

<

Digitized by Google
 ,

Mbdico-Chvmi ci Lib. III. z 4j

Cincfa&io, aitLibauius , eft qua fiunt cineres: Itaque li-
cet nonnunquam & fuligo metallica 6c A!ka!i nominentur cineres,
,

proprie tamen cremabilibu feu in flammabihbus compedr. Horum

enim combuftorum reliquiae funt cineres proprie.
Adminiflrado eius eft duplex : Occlufa Sc aperta. Oaclufa fit cum
Tegmenta rei cremix in olla rorti ponuntur , agglutinatoque operculo
Sccommifluris oblitis, igni reuerberii tamdiu comburuntur, dum in
cinerem album abierint. In nonnulks item relinquitur refptraculum,
ficu t in calcitutionefpeciali& deco&ione claufa.In hac autem feruan-
tureum fixis volatilia. Aperta fit viua flamma , eftquetunc res ipfafi-
mulflamm* pabulum. Sicut autem illa inferuit edendis qux Alkali

vocantur, ita hxc Magifterio (alis e flenda lis. Nam tenuiores volatiles*
que partes eleuantur a flamma , vt relinquatur cinis dunraxat corpu-
lentus.qui tandem vberius vftus arcncfcic,auc edam in folidam coagu-
•“
latur fic in vitrum fundi poteft.

c a p v t vi:

Ve exfinitione , coctione, elixitione , & ajji-

tisne^j,

Xtin&io cft ignit* materi* in aliquo humore fuffoca-

E uo. Illa vero materia extinguitur fxpius vfta , f*pe &
ignita tantum : vtcumgemm* & multa , mctallica.priuf-
quam perfere calcincntur, vino, aceto aqua fimplici, , vel
ftillatitia, velfucco quodam, aut liquore cxtinguuntur,do-
nec plane refrixerint.
Auri , laminx fxpius ignit* nonnunquam extinguun-
tur aqua communi, vino vel aiiis.qu* vtiliter dantur Dyfen-
tcricis , ad occludenda vaforum ofcula, ( vide partem quin-
tam Prxfationis Bafilicx Chymicx noftrx) & Elephan-
tias ad robur , partium principum & exhilarandos (pi-
ritus.
Hh z Ita
144 Antidotarii
Ita aqua faiutaris eft ad multorum affe&uum profliga-
tionem, in qua pluries chalybs fuerit exftm&us fic chalybs •,

ipfcinfcobemreda&us, ignitus & extin&us aceto, eximius

cfl: ad multos vfus.vide Rcfolutionem Martisli.j.Bafil.chy-

micx: & in fequentibus reftin&ioncm.

Extiodio , fecundum latrochymiam noftram, efteum
metallum ignitum extinguitur in liquore aliquo forti fiuc
corrofiuo,vt in aceto deftillato, muria coda velflmili,in ,

quo liquore non modo fquamas reponit, quxealx dicun-

tur nam in fubrilem puluerem redigi poliunt , fed etiam
,

multoties faturatiflimamTinduram in menftruo relinquit,

vnde viam parat ad magnas operationes.
Codio, vt Medicamenta gratiora , falubriora & vfui ac
compofitioni magis idonea reddantur, folentconcodione
conuenienti commutari: Hic primo audiemus Galenicos,
deinde chymicos.
Codio,inquitGaIen.prob!.7.fed,n.efl:rciconcoquen-
daealteracio, vel commutatio.

Eius autem tres ab eis confticuutitur differentiae, Matu-

ratio,elixatio,&aflatio;Gal.cap.j.lib.4.Meteor.Sed quia Matura-
dida , naturalis quzdam eft codio ab illis omitti-
tio wiwmvris Grzcis ,

tur, & folummodo de artificiali, vt vocant, agere volunt , ad quam Eli-

xationem,vftionem,calfadioncro,fridioneni,defpumauonem,&quaE
calore mutationem qnandam acquirant , tanquam ad getius (oleat re-
ferri.

Pro rerum autem coquendarum fubftaria, & viribus, fit codio Icuts
aut validabat medioctis.Quzdam n.lcuem tantum codione fuftinfr,
quorum fcilicct virtus longiore codione facile refoluitur ;
vel quia im-
becilla eft , aut in fuperficie pofira , aut quia rara (ubftantiz textura
conflant, vt femina quzdam , Aromata multa , & flores pene omnes.
Alia eodionem longiorem defiderant , vr que contrario modo affe-
da fuere

Digitized by Google
 M i di c o-C h ym i c : Lib. III. z4f
£ti iunt ,
quorum ncm-pc virtus nonfacilc rcfoluitur aut quia valida
,

eft, ac firma: aut quia in fubftantia craffi acdcnfarcfidct ,autquiain

&
profudo eft fitaxuiufniodi funr radices, ligna, gummi, lapides acria,
vtcepe &
allium, qux co&ione nitefeunt. Quaedam mediocrem co-
cionem patiuntur, quz inter di&a extrema media funt, in fubftantia
Sc viribus, vt fantalaomnia jnjubx,pa(l'uls tamarindi, molliufculifru-
dius & femina multa.
Co&io autem quae ficinhumido a calore moderato, elixatio ab il-
lis At humidutn illud, cui medicamenta incoquuntur, magna
dicitur.
ex parte aqua eft , eaque ver£ fimplex vt communii, vel medicam^n-
,

tofa & compofita, ad quam reducuntur lixiuium, hydromel.lac, fe-

,

tum, vinum, a cetum, fiicci plantarum, aqua: fulfae, vel fulphnrez, Sc li-
quor omnis in quo medicamenta excipiuntur Sc incoquuntur.
Eft vero multiplex elixadonis vfus, primo fiquidem hu-
morem medicamen excremcntidum coquendo refoluit,
vnde colocynthis & clleboruscoquunrur.ncmoleftevcn-
trem perturbent, & torminibus exerceant. Contrarium
tamen accidit his medicamentis, quz leniendo & lubri-
cando purgant, quarque cum plena funt, eadem meliora, vc
Caflia &
tamarindi Co&ioncnamq; deceriora fiunt, quia
:

humidicas illorum naduadmminuitur, & vis purgadua de-

perditur.
Secundo clixado flatus craflos & mordaces, ad naufeatn
ventriculum laccflemcs , ab eodem medicamento diffipar,
vt in fcnna,polypodio,carchamo>ebulo.
Tertio acrimoniam, violentiam & qualitatem vlceran-
tem frangit, vrdefcammonio feribit Mefue, quod illitus
julfu in maloauftero, vteitonio, vel fucco rofarum coqui-
tur, & pratftantius redditur, vt omnia acria coftione fiunt
meliora.
Quarto, vehementiorem medicamendattra&ionem &
maligniorem ©btuRditrproindcclleborum album, &r medi-
camentavalentioraincoquimus,vtillor«m violentia fra&a
Hk 3
manear.
 )

i\6 Antidotar II
maneat, ficque omnia medicamenta reciduntur benignio-
ra, dum in aqua vel fuccis herbarum feminum aut fru- ,

duum coquuntur.
Denique elixatio facultates medicamentorum diuer-
fas optime permifeet, vt ex his omnibus vna refultet vc-
luti concreta facultas :
qua; (i fuerit imbecilla in planta
quadam , leuius coquenda cft , (1 potentior ac validior,
validius, eoque magis qub fubftantia illius craflior, foli-
diorque primum ligna dein radices, tertio
fuerit. Idcirco ,

femina, podea lignorum cortices, tum frudus,poftrem6

flores igne lento, tetri fumi experte concoquuntur, dum
aTida, duraq-, mollefcan t, c arce ra con tabefean t & in aquam ,

aut liquorem fuas vires deferant.

Hic elixationis ordo femper tenendus in omni medi-
camentorum & maxime apozematum apparatu, quae fiunt
cx decodo radicum, foliorum, feminum & florum facha-
ro aut fyrupis quibufdam dulcorato. Tempus autem co-
itionis, non vna hora, aut aliquo temporis certo fpatio,
vc quidam arbitrantur, fed vno artificis periti judicio de-
finitur. C^uzdam enim ad elixationem multum tempo-
ris, alia parum exigunt Hadcnus dodiffimi Galenici.
:

Codionem in arte Chymica accipimus Icti

miuHxmi- t quamquam eam explicemus ad exemplum natu-

ulTxnM-
ra ^ um * 7® Jfy*PbH » (inquit Ariftoteles 4. Met. 5. »»
«r
MtrU. T,^n»o7{ ii' Qum*o7c il» ytTtCaq. Sfg. yi) iiw tuuiCuu «ji/ctr irrntlm

**<•* Et rurfus : t* *<*$iA* pvrn. 2/mi* yS id

yifti/jS/J* •**$», ctAA* areliu/ua. T*j y$ M i iyj* tluu (pumv hoC
:

eft , nihil refert, naturalibus an artificialibus mflrumen-

risperagatur codio. Omnia enim quae coquuntur ab
eadem caufa cuadent coda. Species in vniuerfum eat_
&
dem funt in natura arte. Similes enim funt. quz cuc_
niunc

Digitized by Google
r «
 Medic o-Chymici Lib. III* 147
niunt affe&ioncs licet nomine careant. Imitaturenim ars
naturam.
Sed vc inrclligarrui*
,
quomodo in natura fiat co&io, vtque artis

praecepta co facilius aftequamur paucis illam concemplemur. Con-

iequens erit, non omnem co&ionemeflcextra&oriam, &fimul lux
accedet philofophemacis Atiftotclicis. Ita definitur co&io:
J>£» ti> ti jens Cnri rv $utn<v ^ -5- puv i« t up i*\i* •» -

•S-4TII'wr. txoS 0 «
! ««rs» u>»: quod eft: Co&ioflo-
quiturde naturali, qua: fit in mixtis ) eft perfe&ioexoppo-
ftus paflfiuis, qua: funt materia vnicuiquc ( hoc eft, hu-
more & terra) fa&a per calorem naturalem inGtum cui-
libet.
Co&ioncm fieri dicit, cum ex materia fubieda potentia eius pro- &
ducitur forma peife&a per calorem infitum, qui eft principum natura-
le, a quo motus internus, qui tamen potcftpromoucri adiumentofo-
mentifque externis, vr Balneis.

Finis itaque co&ionis eft natura, feu forma &fubftantia, f/»«<#-

in his, qua: (impliciter coquuntur: in aliisad quandam for- &***"•
mam quantitatis aut qualitatis humidiper calorem reda-
ftio. Caufa principaliter agens calor internus: adjuuans
, \

fomentum externum. Materialis humidum potiftimum,

idque non quoduis, fcd determinatam rationem habens
ad fufeipiendam certa: codionis perfedionem & formam,
Confequens eft codione materiam hiimidam ex fupei flu.
ad modum quendam perduci, & craflefcere rem codam
Id enim fignam eft, quod calor humidum vicerit, &termi-
nauerir,vnde ficcius quoque fimul codnm euafit. Ha?c ge.
neraliter de codione pi nta in tres codiontsfpecies, nem
pc maturationem ,clixationem & a (lationem.
Neque enim extrahirurid, quod craffiusficcinfque findit: fed po-
tius in re ip(a, quod inerat, peificirur.vi
ficco&ioneiadevalrationede-
bcanc referri, quam extra&ionem. Sed haec facili explicantur aris pro-
prietate

Digitized by Google
 ,

14* Antidotarii
pr ictatc Sc motu, De interna codione naturali que i fta dida e (Ic patet.
Sed ars externum principium eft,& fimiliter in re agit motu foris intro-
dudo. Cum ergo extrahere quid per codionem volumus, & codio-
ne Chymica perfedionis aliquam formam producere, iam in natura
codum afTumendum eft. Natura enim arti materiam praebet. Illud co-
dum artis refpedu poteft clle crudum. Non enim habet formam
quam ars quxrit. Atii (Impliciter coquere volumus.non fiet extradio:
fed exaltatio, vt in lapidis magifterio, in quo (ludent rem plus quam
perfedam coquendo reddere. Coquemu s itaque ex hypotnefi Sc obi-
ter,donec adequamur quod volumus. Quocirca patet extradioni in-
(cruire codionem pofle non per (e, fed ex accidente veruntamen fimi-
:

le quid moliendum eft.

Quia enim codio eft rei indefinitas, & abundantis humiditate in-
terminata: qux per codionem extrahere volumus oportet redigere
exterminato ficco, ad humiduminrcrrmnaturn, hoc eft, certo liquore
dilloluerc, vel diluere penitus , ita vt ex arte comm inuta plane videan-
tur humori immiftaede. Verumtamcn iuxta rationem (peciei, qtiara
imitari volumus extrahendo, nempeclixarionis. Hxcenimcommo-
diffima eft huic operi: poftea etiam toftio. Humidum autem dcbtt
difpofitum efle Sc aptum extrahendxeflentix. Poftea procurabiturin
hoc calor artificiolus, quifacit, vt adumaturex panibus contriti fuc-
cus familiaris, fiatque aliquod miftionis rudimentum. Vnacumhoc
fimulcucnietfcgrcgarioheterogeneomrn. Nihil enim fit cx toto, fed
vt in naturali codionein planris Scanimalibus reliqua funt excremen-
ta, ira & inartificiali. H®c(cparanda(unt,& deinde codio abfoluen-

da ad vltimum vfque finem au t formam, quam volumus : fanc harc

, &
ficinextradione fuccorum arrificiofaper modum elixa tionis(fiue
fieri

exprefTum penitus,(iuc adumbratum duntaxat ) notum eft.

Illud (altem ingeniofus attendere debet, vt ftudeat tali humori , qui
coquendo polii: denuo feparari , aut (I maneat aliquid, id confilio Sc
a.

vfuinon afferat aliquid detrimenti. Inde poftea per codionem extra-

di iudicia dependent. Si enim totum Homogeneum eftextradum
fimilareque vndiquaque, fi craffius ficciufque fadum, Sc perfediu*
ad vfum medendi, quam prius in natura.tede perada erit extradio per
codionem ;fin minus, dicendum eft impeifedam ellc vel confilio ali-
quo, vel errato, qux eft *vi4/«^.vcl iuxta oppoficai codiombus fpe-
cie».

Digitized by GoogI
 Mstofc o Ch y mic i Lib. III. 14^
cies, pollutio vclquidfimilc. Sed curanoftro inftituto mag's faueae
- «4 »<nt , feu elixatio,& aflatio, cum fua (eu toflionc, dc his quo-
qucinfpecic dicendum eft. v v. *

Elixationem philorophus vocat co&ioncm indefiniti Uxmiu

inexiftentisinhumido per calorem humidum, hoc eft ma- Ph'^f»t h >-
f<
teriae, cuius humidum fluit indeterminate & fine cctta for-
ma, quod humidum ad modum formamque redigitur per
calorem humidum. Exempli loco producitur codio cibi in
animaihbus. Corpus eft nutriendum fuam habet calidita-
;tem, cuius motu cibus h umidus & calidus cocoquitur & ex
jnformi, fluidoq; & indeterminato fucco redigitur ad mo-
dum certae natura: definitaeq; fubftantiae, veluti offis, carnis
aut fimilium. Hutnidumetiam, quod terminaridebet, pu-
tat cflew*u» u*"««JV,
/
* w/trraS^o.lpirituofum vel aquofum,qua-
quam in arte fors nemo tetauerit fpiricus ipfos clixare. Ca
loragens humidus dicitur. Siccus enim non elixat,fcda£
fat. Iscftinhumidoexterno.
Nam inelixatione duplex requiriturhumidum: vnum,
quod -eft in tcipfa , -quod item eft calidum natura^alterum , M l,x rt -

quod foris eft& calori agenti fiibfternitur. Et illud talcc^XtmUbm.

fedebet, vtab externopoffit fuperari & elici. Itaquequae
humore funtdeftituta, aut qua:tam firmum habent, vt non
poffit vinci aut produci, non funtclixibilia. Ergo inelixa-
tione fit feparatioquxdam feu extrattio (Si**pi<nr »Vp«n» w
vocat philofophas J fuccus intus in re exiftentis per hu-
morem externum agente calore, fiuc ea res a&uficca fit,
fiue humida vt lac Et illa quidem adjuuanda eft comrai-
:

nutione & maceratione, donec humidum internum obfc-

quatur. Confequens eft elixata fieri intus ficciora, quia
proprio humorerfpoliantur, foris humidiora: Deinde in-
aequales effie eliXationes pro materiae difparitate,icem fieri
li ^m-

Digitized by Google
2fO AnTIDOTUI!
temporibus imparibus pro firmitate vel imbecillitate ne-
xus , qui eft rcfoluendus >vc hunudum exeat. Mt taphoriga
tamen eftelixatio liquorum, vti & auri, ficut indicat philo-
fophus, quia fuccus, qui eft in humore, in aliquam formam
tranfit vi ignis, qui foris circumflat ambirque & calefacit.
Differunt clixationes finibus. Fiunt enim gratia cibi vel
potus vel medicamenti. Neque vero etiam omnia hiccon-
crcfcunr,quanquam genutco&ionis ,cuius prxeeptum ca- v

tholicum crat,codum crailius & ficcius fieri, id requirebat:

Sed quxdamfpifTantur,quxdamtenuiamanent,vel etiam
fiuntiiquidiora.
Non fit elixatio, fed pollutiopotiu^cumcalorinhumi^
do ambiente non dominatur, vel quia nimium eft humi»
dum, vel duBpatur ille,& expellitur. H*c pbilofopku* de elix»*
tionc.quat artificibus Chymicis admodum iiint grata, praeleram quod
attincc declarationem per codbonem naturalem in ventrkuloanima-
enim Chymicusfuamcxrra&ionempcrelixationcm per-
lis. tnteliigir

inde fieri ac cum naturalis calor ex materia cibi elicit chylum &fuc-
cum alimentarium. Ibi primum eftmateriaelixabi'is, nm.irum,quar
talem habet fuccum tali compage conclulum.v t &c nuttire & per elixa-
tionem extrahi poffir.
Con/cquens eft aurum lapider ,arenas, &fi mtlia inepta effc ad co-
,

itionem ventriculi. Prae nilU aurem natura molitores demes quibus

frangitur cibus, vc fuccum eo faciliusreddar. Deinde addendus eft hu-
mor externus qui ftum cibum circumftet , & intro quoque penetrer.
,

Non enim potcftfinehoc fieri ehxaiio 8c fucci prouocatio. Is calidus

efle debet atftt eogradu caloris, vtdominetur cibo. Potentia quoque
calidus melior eft: Sed ramen calor etiam foris fuppedicatur a ventri-
colo.cotde & epate : Nonounquam is roboratur f iracnt». Peragun-
tur omnia v ,fedcfttnato n quo fe tangere mutuo poftiut agens
li.ee i

& patiens. Poftquam ergo perara eftelixatio tfta humor externus

fuccum interiorem adumphe, Sc tunc inftitumirfeparatioreh&s fe-
cu, a fueeo, qui cum humore vehitur ad alias officinas, vbi fit dige-
ftio,aJlim;latio leu maturatio, fcparationcfquenouse, vt abundantia
'
hunaidr-

Digitized by Google
 .

Medico-Ch Y MIC I Lib. III. Ifl

humiditatis tollatur, id quod duplici accidit beneficio. Praeterquam
enim quod idem liquor extraftorius & clixatorius.diftnbinoriufque
etiam dedu&orius eft excrementorum acrium bilioforum falfo-
fuit,
rumque. In hunc modum omnino Chymicusfuas quoque cxtra&io-
nes perelixationem aut macerationem inftituir, vt non videatur ipfe
excogiraffi-, fed a natura fumpfille
Primum materiam extrahendam , eamque praeparat vt co-
eligit
quus & mafticatio aliena detrahit, optima aflumit, eaque commi-
:

nuit, & fi iudicat difficiliorem fore compagem, eam frangit edam plu-
sibus laboribus, vt vaporatione, macerattoneque in fuo mcnftruo,
fi quidem propre fucco abundat, fi non addit fuum, quod ex artis
przfcripto tk vfu fcit e fle conuenientiflimum. Nec raro id paulo acrius
eft & penetranrius, vt referare noxiis foluereque potenter ligaturas
naturz poffir. Hinc includit cucurbitae elixatoris, cauetque, ne quid
per orificium exeat.
Vtenim natura Stomachum, ita &ipfc vitrum claudit:
fed tamen hac addita cautione, vt fi venenati fufpe&ive fpi-
ritusvnafinr, hoc finat prius fecedcrc: Deinde fuo liquori
calorem addit foris pra:bito foco vel balneo.
Attificiofiores enim fiuncextra&iones per diplomata balnea feu &
vapida, feu merforia imo , &
tutiores, quam per ignem nudum modo
finat materia. In eo aliquando verfacur ing*niofius,vt quidam putant.
Nam elixar non tantum per humorem circumftantem, ita vt ei reslir
immerfa, fed etiam per vaporem.
Portiones a filis fufpendit, ex operculo fuper liquorem in imo bul-
lientem, vaporantemque, qui vapor infinuatfein maceriam concre-
fcenfque in aquam ftillat, &
fimul deducit fuccum. Sednonin mul-
^ ,iis, nec omni confilio id valet. Fortior eft iinmerforia elixariofipras-
ceflcric cornminutio. Pera&o opere, fi totos fuccus exhauftus eft.re&e
eft : fin minus , repetitur opus contufione noua, menftruoque mutata.
Nonnunquam prior fuccus malitis quid habet. Itaque modica elixa-
tioneeuocatui &c profunditur.
Scquensvcroaccurareextrahiturproptervtiliratem. Negat Arifto-
telcslae &muftuin elixari, nifi metaphorice, &fane Chymicus quo-
que ifla alio fine decoquit , nimirum vt coagulet, vel feparet qua: ,

lit res
 * ,

ijt Aktidotarii
res rameafimilis eft elixationi. Negat &
aurum, Iapides Sc ligna cli-
xari: fed chymici iouenerunt certa menftrua, quorurn beneficio Sc
ifta queant elixando extrahi, tametfi macerationi dcbitx potius fo-
leantfubiici, fed quam facile in elixationem mutes. In lignis non eft
hxfitanJurn. Nam apertum eft horum fcobes extrahi per elixatio-
nem poffe. Co&one abfoluta infticuitur feparatio cftentix d reli-
quiis, vt in natura, Sc ea itidem duplex. Aliquando tamen men-
ftruumcumfucco relinquimus, vel totum, vel aliqua ex parte Scr-
uilem hic operam habet expreflio Sc colatura:: Interdum &deftiUa-
tio&alix. De codione exaltatoria vide Dodifs. Libauium in cora-
ment. Alchym. part. i. lib. 6. de exaltationibus cap. j. De exaltatione
porro naturali vide eundem in comment. Akb. patt.t.lib.z.depyro-
technia & affinibus cap. zz.
AJftth. AlTatio Galenicis efl: medicamentorum cum fuccotarr-
tum proprio conco&io: Quo praeparationis modo carnes
radices &fru&us fi ne aliquo humore aductitio coquuntur.
Midi *jf*- Ea autem aflacio fit modis pluribus carnes enim veru cransfixx
:

titnu.
ad ignem coquuntur, vel catino figulinoexceptaein clibano,
verfatili
vel (uprapofite crati fuppofitis prunis ardentibus aflantut. Radix quo-
que betae Romanae nigrae fiib cinenbui aftatur, vt & caftanex in pertu-
m farragine : fed haec eunda magis ad popinam quam pbarmaciam per-
tinere creduntur.
Affantur ver& medicamenta multa, vt qualitatem inntilem depo-
nant & retineant falutarem: alia vt fiant mitiora:
nonnulla vt facilius
Sc citius puluerentur, fed rheum minus fir pur-
aftatur aliquando, vt
gatorium, Sc valentius adftringat: (vtinToftione didum) quemad-
modum Sc fcyl la, vt illius vehementia obtundatur qua interanea Ixdir,
ex Diofcoride. Sic Sc Cerebella paflerum affantur, vt ficciora fine Sc
magis puiucrabilia,vt commodius hispermifceantnr qux Venerem lu-
fcitant. Multa quoque praeparanruraflando, vt copiofa Sc crcremen-
titia illotum humiditasaffumatur. Dum veri fuper regulam ignitam,,
vel in furno, aut fartagine affantur , cochleari aut rudicula quadam fer-
Difernti tca debent verfati, ne vrantur, atque amoueriantequamnigrefcant.
ntrr Hoc autem diferimine dirimuntur inter fc Affatio&fri-

jrtxumm.
xio,quodillafiatcurafucco proprio, hoc vero cum aducn-
r - Otio

Digitized by Google
 ' ,

M*dico ChITMIC! Lib. II. if*

cum oleo , butyro vino, acero aut alio fucco vel li-
titio, vt , ,

quore, QiL° m °do mulca alimcntafriguntur.vt fabx Sc cicera, tum vt

(uauiora finr , tum vt flatum magis deponant, ex Galeno cap. i j.lib.i.de
alimentis.
Coriandrum frigitur, hoceft, praeparatur cnm aceta, vt illius quali-
tas cerebro noxia obtundatur. Frigitur &
viticis femen, vt flatus magis
difeuriat, &venereos appetitus inhibear. Nonnulla vero friguntur in
oleo amygdalarum dulcium, vt myrobalani ritrini v chcbuii& nigri in
compoficione Trypherx Perficx. Aliain Oraphacio quxdarn vi- ; & m
no, auc alio fucco,pto vatio medici fcopo, vt qualiutem meliorem ac-
quirant, vel deteriorem amittant:Ha&enus Galenici. #
De Aflatione ea fertbit Philofophus , (Libau. commeat. Affati* /*<
Alch.part.c. lib. 4 .de exrradfc cap t.) »*%<ns vo» d-tpuir»^ £»-
pyf w Aflatio eft codlio acalore ficco alieno.Dif- phnl&
tere cnimab elixationc ficcitacc caloris ignei &cxterni,cum
in illa adhiberetur calor per humorem , &infita humiditas
euocaretur; fed maflatione potius refumicur,ita,vt affatum
intus fit hu midiu& r qt*amelixatum. Eoris; enim ficciuseft
incus hunudita^concrataclncataforis humiditas, intus fic-
citas. 'USi-j
Eft&inartificiofis maioris operis aflare , quam elixare , quia plus
negotii &c cure requirit calorem affando intus forisque xqualem adhi-
bete, cum qus propiora fuat igni, citius ficcenmt, quam remotiora:
Et maxime hoc pugnat cu extra<5kione,quofll dicit twjjiiflm
pur u’ cfuWdp^or oSr wtpu
Coeuntibus externis poris humor infmisnonporeftfccerni,
/uvtrvtrif.
cum connruerint meatus. Quocirca chymicus
fed incus concluditur
* hincfperareextraf£ionesnonpotef{:quiaeinonconueniunt , fed po-
tius aduerfantur. V \\
'77' i,t "‘

Ecquid ergo in (leutafi, feuimperfe&amurtaqneaffatione aliquid

prxfidii ? Vftulatio ( fdjmcf<$m Germanici vocant aut fen§<n/) inquit,
deficiens a (facio eft propter Caloris penuriam, quxeuenit, veiquia
ignis externus iufto minoreft, vel quia aqua interior copiofiorexi-
&t, quam vt viofci a calore externo poffit, hoceft,y rrobique color non
^ .‘4 oTTin
.
*.• ..
jj fofgv

Digitized by Google
iy4 Aktidotarii
quidem motum incipere poteft, fed non perducere ad fi-
fufficiens, qui
nem & aditionem complere. Vitulatur ergo res, non affatur. Cum ira-
que hic mentionem faciat Philofophus internae aquae, Sc aftiuionis im-
perfectae, quanon necefle cft claudi poros.fc humidum, quod fertur
ad extremitate* teforberi videndum arti non exeat ftillerquc
, iic fuc- &
cum fecum deferat. Vt eo amficiofius res peragatur, neque aflabimus
rem neque aduremur (quod fit uwipjtbi» nt d-tpuo-n^^ fypat) fcd im-
perfecte ta coquemus , vt modica toftione non abfumaruraquofitas,
fed calefadka refoluat fuccum infitum fecumque per meatu* parentes
educat. Quid fi anguitiores fiat ,
quam ve ienorem polline emittere,
jcor . fodiemur rem veruculis. Infuperfiaquaifta ,
qua mediante edu-
cere volumus cflencialem humarem minor fit .Audebimus eam auge-
,

re arrc,id quod fier.fi factae intus cauirati inclufcrimus res aquofas , quae
paulatim diffiuanc : aut falcem , fi pingue bumidum quaerimus farcie-
mus eam pinguedinibus. Sane ita folemus adipes efTenriales elicere ex
catulis.anienbus Sc aliis, etiam carnibus folis. Hunc ergo
fartis felibus,
vnum modum exira&ionisex afiationc annotabimus. EA Sc alter lon-
ge conducibilior.
Non omnis aiTatio fit fine humore externo, quomodo
coqui folent in verutus torrere Sed cft quaedam elixationi
:

fimilis.quam etiam attigit Philofophus, cum fcripfit, t5-

$ Irf w»il A> «» ^

* iwltjjtu vav '>«#')« m>p*( 3-tpjuortJet S~
fcy rtAtcdj SwlS* >/«5» x&i ** «f
. , &c. Aflum fieri dick, non eli*

xatum.fi quid coquitur igneacaliditate;&: tamen is qui co-

quit, elixan6 nominatur.
Non poflumus intelligere aduftionem illam qua inter elixandum
humido confumpto carnes &
olera aduruntur. Cum enim elixarum
priuatumfitpropriahumiditatc: Et elixatio peragatur calore in humo-
re, non potclt idem poftea vere aflatum,cuiinfitus humor reftat.appel-
lari.necfipoilea combuftum quid cft non fuitelixatum. Solent co-
,

iui veteres gallinas aut capos allaturi, eo* prxmoliireelixatione imper-

Je&a.Sed nec talis afiatiointelbgitur. cum quielixat , dicatur vti calo-
re fit co.vt a flet tandem, vtpote propofitum libi hunc fcopum ab initio
habens. Jaque differentem uobisaflationem voluit proponere, que
dixationu formam habens nihilominus calore ficco peragatur , & fi-
nem

Digitized by Google
 Mfdico Chtmici Lib. III. tcf
nem alTitionis allcquatur. Huiufmodi cft illa, quae in faitagineadic&a
pinguedine, vcluti oleo, butyro, liquaminibus &c. perficitur, veino-
uis fixis, placentis, &: iunilibus. De hac monuerat etiam ante in decla-
ratione clixationis, Ia (inquitj vamyS ix «£«-
Sur $,puv it i%ri. e» ti<Tj'£sinjyei>, Xotsi CMff a kaAXn £*r i>,tu u)it ar«-
AaM.fijn . Hmtlianxnn & e. Quein farraginibus coquii-
tur, ea a flantur. Patiuntur enim ab externo cJorc.In quo vcroefl lui-
mido, facit illud magis ficcum in ipfiim reaffiimens. Contrarium fitin
eo, quodebxatur. Nam ex ipfohumidum excernitur a caliditare ex-
terni humoris. Senfuselt, tamaffitiones
, quam elixationes
polle addito foris aliquo liquore.- fed diferimen ellc,
fieri

quod quar airanrurin farraginibus id patiantura calore in ,

liquore naturajficcar, vtolco&butyro, &c. Vndeeueniar.vt

h umidum fcu liquor rali* calorem qui ante per fe ficcns eft in afFatio-
,
,

ne.magis faciat liccum.dum ab ip ro aftiimirur. Nam in aflatione, qtue

in pinguedine per farraginem internus calor dominatur exufeitatus
fit ,

ab externo. fcaq; non dimittir propria humorem,fed retiner:Eum quo-

que,qui eft fons limilis natur* in ie foi bet.firque tali modo a flatum in»
tus pinguius «Schumidius.Sed in elixa tione calor externi humoris qui ,

non habet pot chriam ficcam/ed aquofam humiditaterr ,pi qualer,8c e-

licir calorem internum cum humore infiro.ficm in purrefadtione (vn-

dc elixa facilius putrefcunr affatis JItaq; elixata fiunt inrus ficciota H$c
effaflario fecunda in liquore pingui calido ficco potentia.
At quid hinc vtiliratis ad chymtcum accedere poffit.fi fludeat exrra-
herc.Qu d enim ficafrarur.fcribiturpotius foibcre & in fe trahere li- ,

quorcmcxrc'nu.n,qua 2 liquid ex le reddere. Atqui expeticnriacuincir,

multas tes oleo inc (1 is in id deponere vim fuam,&(uccos.Vndc tanta
.

farrago oleorum compofirorum in pharmacopoliis. Necelfc itaque cft

’
aliter fenrirePhilofophum, aut falli. Ve.um notanda funt apud eum
primum h*c vetbarl* ‘ wt f,V aZ-r* r • vyi npfu
'
. » «£*-
&»»9- puiimc \ ce « ir*puT& » tU C au-
la. n cur non aiTjmanr forbeantque humorem externum, di-
elixata
cit tlTe fuperiurem vim caloris rn hnmidoexterno,q'i*euocant in-
ternum & non trahirur. Potentius autem rrahk id , quodeftimbe-
cillios. Quod Ii inter clixandum eueniat vt non externus calor fcd
, ,

internus domiuetur,docet futuram tunc non extradhonem , fcd arrra-

*
«loacna N»
 .! 1 < [A N T I D O T ARII i
-

£tionem , ficut qux affantur. Quocirca fi artifex velit affando

in hi* ,

quoque extrahere, feu coquendo res in pinguedine per farraginem,

ftudercdebctjVtinternu* calor non crclr at, fcd minuatur; Externus ve-
to fitpotentior;vtrumq; vero certa proportionc.Ncq; enim fiet extra-
ctio, fi quis violento igneafict. Prolubeaitautf interniDomimum d f-
perfione feu c6minudonc,qux ipfa non vetat , ne externus liquor afiu-
mipoffit.Deindeopera danda eft, ne pinguedo externa fit minor iufto.
'infuper.fi familiaritate quadam iungirur cu mhumido interno, ei-
quemifeetur, cum non pofiit intus hxrere propterea quia corpulenta
compages dcfttudaeft.neccfiarioobfequetur externo &fic facile ex-
trahccur. Prxtcrcacum Philoiopho duntaxat.de hisfermofit , qux per
fe fine violentia ailancur: & doceat tali modo, qux in farragine fu nt,
afiumerecxtcrius:Humiduin,ficriqueimushumicliora;benc agiedam
AcChymicus arbitrabitur. Nam iftam voracem, bibulamque maceriam
.pofteaxQgetreuomere offam tota m,cum eam torcularibus expreflerit,
,£cfictam ab forptum liquorem prolicuerir.quanvcomitemlncernura.
,Ac»inquiej ,ita infeparabile entab exrra&o MenAruum. Sciendum,

inquimus.eA, has operationes fxpenumero tunc rentari.,cum apto

sncnAruovim quxrimus non tantum ex alteratione,verumetiamex
alfumto fucco. Itaque in principio quoque non femper eft animus diui-
dere ifta &
feparare dcnuo.Quod fi etiam curxfuerit hoc,non dccA ar-
tificium pet vini fpiritum,& alia. JEA& tertium, quod obfcruarecon*
uenit in tali excraaiene. Cum enim certum fit elixationem extrahete,
& macerationem; aflationes tales quam maxime Audebimus elixatip-
ni &
macerationi fimiles facere. Iamautem cognitum eA elixationem
peragi calore in humore externo tam a&uali, quam potendalidomi-
nantur. Quocirca tales pinguedines eligemus quxaerex & aquofx po-
tius fint, quam ignex; Et co.Ctionem inArtucmus in diplomarc,feu.bal-
neo, non immediato igne fucco. Sic fiet Elixacio magis^quam Alfa tio.
Hoc confiliojprifci Medici in confeCtione aleoriuncompofitorum
aquofos liquores addiderut olcis.vt aAatio impediretur, &
tamen pin-
guedo fuccum in fe hauriret. Conueniendores iifuntfifimul pene-
trant, & clauAra compagemque laxant, vt acetum, vinum,aquaplu-
uia, &
fimiles, qui feperantur tandem per expiradonem feudiuapora-
donem co&ionc continuata. His accedit colatura , expre Aio, clarifica-
tio &fimiles opellx feruiles , Cbymici animaducrteiunc ex aceto vi- &
no plu-

Digitized by Google
 . ,?

Medico-Chymici Lib. III.

no pluuiaque aqua aliquid relinqui cum oleis.Iraque huiufmodi dcftil-

lata malunt,auc raro admodum hoc modo vtuntur. Nam olea fua ftu-
ducruntingeniofiore methodo conficere,vti fuo locoexponerur. Ve-
runtamen etiam ille modus eft extractorius. Si nolumus dehccie at'
tcm,& aliquid homogenei prxtcrire non omittendus et.
Quanquam ergo vulgati artifices valde fupcrciliofe rideant olea ve-
terum, tamen fi extractiones c Herniarum funt chymicx artis, hoc autem
pato ibidem extrahuntur nonnulla artificiofe, fuo fine profunt Mc- &
dicinx, neque quicquam edentule in traditione difciplinarum eft ne-
&
gligcndum cogimur de his operationibus verba facere, Sc prxcepta
:

onere. Qux per allationcs extrahi queant, vfus docet. Quxrcfudarc

E umorem fcu congenitum , fcu impactum vna cum fuo fucco poftunc
maximeque pinguia , ita extrahentur. In aliis elixatione vtemur com-
modius,velalTationeelixacoria.
Quaeritur, cum Philofophusinnuar,co&ionem in farragine cum hu-
more , potentia calido & ficco, igncoquc calore , aditionem clfe num ,

aflatio ii r, cum quid coquitur vini fpiritu, vel lixiuio,mutia,mclle & fi-
milibuspoteftare calidis ficcis ? Non ed'c, refpondetur, quodfpiritus
vini aereus fit potius, aut fi igneus fit, citius fubterfugiat, quam aifet, v-
biftabilisimpreftiorequititur , & contactus : Lixiumm vero & extera
aquofitate abundent, nec fintficca ignea potentia , fed potius terre*.
At aqux fottes ignem habenr caufticum f Num ergo allatu t his aliquid
Ne his quidem.Eft enim in illis caloris exuperantia, vnde hr combuftio
potius in his qux apta fiint ad patiendum. Deinde confiftcntia harum
,

quoque eft aquofior fcu dilutior, quam pro aftatione.Eftne a datio, cum
candens oleo perfunditur , aut in eo extinguicur ? Sorbe-
filex, vel later

, vt ab his qux in farragine friguntur. V nde fiunt intus

tur ab eis oleum ,

humidiora. Sed dccft ignis ex ternus fcu calor igneus, quo inftrumento
• peragitur adatio.
Sciendum veroeft, qux fartaginibusadantur ab aliis potius torreri,

& frigi dici.

Celfusmanifcftediftinguirintcrclixara.ada&frixa. Ga-
lenus quoque in i.dealiment. facult.pancm fcu placentam Tcganitem
defcribens.ficmazx.expolenta frixa mentionem faciens , d.ftcrre in-
nuit. Italib. 3. eiusdem argumenti,ea qux adartes homines mandunt,
aut in fartag ne frigentes corpori ficcius date alimentum docet, qux
;

.in aqua prxcoquunt humidius ,

quwin patinis condiunt Medium.
Kk Diftanc
 Antidotarif
Diftant itaque aflatio &frixio. Exilishxceft contrcuerfia.

ceSttnU Ariftoteles co&ioais tres fpccics facit.Elixationem, ma-

fiieiti tutationcm &aflationem. Huicfubiiciifrixioncm fiacifi- r
-
^ nem artati peruenerit. Tortionem ( $-«**««') vocauit.fi non.
Maniftfta funtverba.^^iWrwMwiaT^ Ec eftV*
jfaTtfcriii’. Tafnfct vel T»fxtor fartagincm & patinam fnxoriar»

appellant, &<w%tT9T*««» deducunt quart 1 »**™» ditium a ci-

bis liquefaciendis, contra ac res habet. Nara cibi potius con-
crefcunt in frixorio. Cancrum ne pluribus rem perfequaraur , pofuit
elixationemextra&ionibus accomraodatifllraamclle inter omnia gc-
neracodionum.quotT&Galenusindicauit.curain i. de alimcnt.fa-
cult. fcripfit: Nihil quod accurate coquitur, proprium fuccum firuare
omnino potefi,(cdnecdTeeft,vt torum abijeut , fi cotium diutius fu-
erit. Item,in i. omnibus,quz in humore coquuntur.vfu venit, vt quid-

dam ab eius facul rate in Ce deriuent.acde fua viciflim portione aliquam

ipfi impartiantur,&c.
Quoniam vero nonnulla bis funt elixanda vt genuinam adipifea-
murjors non erit inconueniens non ignorare illud Magiricum.cauen-
dum cfle , ne id quod recoquimus aerem frigidum, aut aquam frigida mu
attingat aliasnon obedirurum co&ioni , & redditurum fuccum refo-
lutum,fed oportere calidam prxftocffe quodidem Galenus admo-
nuit. .

Meminerimus etiam aquarum frigidarum crudarumque Sc legumi-

num, qttx» lipxfx»* Grarcis dicuntur. Non enimquoduisinquouu li-
quore elixatur. Afiatiqnis extractoria exemplain eflentiis ponuntur.
Ne tamen quis nos frurtra de ea verba fccifie arbitretur , cum iubemus.
confiderare extractiones pinguedinum ex lignis &animalibus}& prx-
ferrim oleum ex vitellis ouorum affando feu torrendo concinnatum.
Imo & v ftione fiunt nonnulla,cuius documentum erit in fitcco frurae-
ri & fimilibus.Theophraftus in arte picis facicnd* docet vrendo fccer-
»i liquorem acrem vna cum pice. Pliniusdecedria idem monet, &in>
arte carbonaria, quos modos licet chymicusaccommodauerit deftilla-
iionidefcenforiz,ramen indicant, torrendo, affandoque,quin &
comburendo poffc itidem peragi extradio-
nes fimpliciores.
Caf.

Digitized by Google
 »;

Mbdico-Chymici Lib. III. tf9

•
* * *

C A P V T VII.

De Lttiontjnfufuint dr humcttitionc.
\

Otio,vt Galcnicis placct,duplex cft, medicamentorum tttu *h

L vnafupcrficiaria cantam, qua: fordcs io fuperficic,radi-
&
aliorum Medicamentorum Cmplicium
cibus herbarum
inhaerentes detrahit Eftquecommuniscum exteris rebus,
:

qux luto.auc aliis inquinamentis confpurcaue abluuntur.

Altera vere magis intima , quas fctlicet foris & intro, Sc per totam rei
abluendae fubftanttam;FitqueeaMcdicamentorumpr*paratioin aqua
vel alio liquore ad noxiam quandam qualitatem remouendam,vel vti-
lem aliquam introducendam, prout morbus, vel aegri natura , veloc-
cafiopoftulat. \
Res autem abluenda vel duraeft,& lapidofa, qualis eft teftarum.of-
fium, lapidum, fuccorum concretorum, lachrymarum ficcarum,& me-
tallorum-, vel per fe liquida, vtThercbinthina.rt oleum ; autfacile li-
quabilis, vtcera.ptXjrefinajbutyrura ; aut diilblubilis, vt calx.bolus at-
rnena,lithargyrium.
Qux dura funt & folida, ante lotione tenuifEme pulueriianda fimt
aut vrenda, deinde rcrcnda.fi citra vftionem teri non queant vtebut
,

autcommficquehuraoraurliquorpartemquaralibet attingit , abluit >

& purgat.
Qua: facile liquantur,vt cera.prias liquefacieda funr,vt liquata faci-
lius cedant,& permeabilia fiant. Si per fe prompte difToluuntur aqua ,

vel fucco quodam perfundenda funt, deinde cauanda. Si per fe liquida

4anr,talialunt ab luenda: qualia ipfa funt.
Lotio autem in quo fit lotio.aut aqua pura eft.vt fontana vel pluuia-
Medicamentofa, qualis fulphurea,marina,bituminofa, vel alius
lis-,aut

humor, vt lac, vinum, acetum, fuccus plantarum, aquxftillatitiae,&de-

co£ka fimplicium Mcdicaminu. Eli veto Lotio vel multa vel fortis, vel
pauca &leuis, vel mediocris.Res enim quz lauanrur ad fordium derra-
&ionem,vcliortitervcl leuicer ablui poftulanr, toties aqua mntata, do-
nec pura remaneat, & omnis impurica» fuerit fegregata de cic&a.
Kk i Qua:

Digitized by Google
Xfo - Ant.idotarii
Qu_r vero Medicamentolb liquore lauantur, ea in ipfo per nodem
aut horas aliquot relidere debept , vtex liquore maiorem vim attra-
hant, aut malignam a fe qualitatem magis abijeiant. Abufiue tamen
lotio dicitur Syluio,quod lit potius infuno aut maceratio,vel vt ipfe lo-
quitur, Imbutio.Liquor enim Medicamento facultates vel non, vel ra-
ro adfert.fxpius aufert, vt in infufoRheo videmus, cuius vis purgatrix
io facco, aut liquore remanet. fc

Medicamenta autem non tam lauantur, vt eorum facul-

tas abolcarurjquamvtaugcatur.Sicaloelauatar.Mefuei iudicio,
cum aqua fperierum aromaticarum vtmsgis roborer & aHquando
, ;

curo decodo purgante, vraluum magis fubducar. Non tamen lemper

Lauacur , vt eius purgatrix facultas intendatur , fed calor illius obtunda.
tur, vt cum aqua Endiuix, vel cichorii ,aut limiti abluitur, nciecur illius
vfu nimium exxftaet;frequenterautem nutritur, quam lauarur.
Itaque lotio Medicamentis veladfert,vel aufert, efficirqj
non modo,vt fordes detergeantur , fcd veacrimonia quoru-
dam hebefeat, malignitas pereat, violentia obtundatur, &
felicius aflumantur, vel admoueantur.
Adipum & Medullarum talis eft ablutio; Adipes, & Medullx liqua-
tur, deinde percolantur, vt eximatur fibra, vcnufx& membran*; Tum
in aqua fuccufantur.qux poftea e ffundkur,&turfusaluaffunditur, do-
nec pura remaneat, •,

lecoris Lupi praeparatio, illius lotio eft,& cxficcatio .Lauatur vino o-

dortto fimplici, farpe & in eo in quo abfynthium fuerit incodum. Pro-
be lotum exhccatur in clibano, dieinde cum abfyntbio ficco aut menta
reconditur in loco ficco.
A' quibufdam commendatur ad Hepatis atomam & irobecillita-
tenMliius tamen faporis&: odoris infuauitas quibufdam di/gUcet , vt;

apud eos non commendetur/cd omnino reijciatur.

Eodem modolauatur &C feruatur inteftinum Lupi, fed in aere tan-
tum aquilonio exficcatur. Laudatur a quibufdam proprietate Ipeciali
ad colicum dolorem.
Oleum duro in aqua Iauatur,n6 eft multum verberandum , ne aquae
adpomifeeatur.vtpoft ablutionem vix poflit ab aqua feparari , fed ita
vt paalifpcr quiefeere fincres/acile queas innatans detrahere, ait Gale-
uuscap.15.l1ba.hmpi. Rcfinx

Digitized by GoogI
 Me d ico Ch y m i c i Lib. III. jtfi

Re fi nx,cera, pix, liquantur prius ad ignem,deiode in aquam pura m

fontis demerguntur, vbi-permouentur& expurgantur ex Gal.cap. 14.
lib.i.compoiimed.gene.cap.j8.1ib.p. dcnmpl.med.fac.cap.3.1i. 6.
Method.
Calx quoque vehementer vrar, abluta tamen bis, terque, mor-
licet
dacitatis eft expers, 8c neruo punito exquifitiflimo fenfu prxdito falu-
briter admouetur. Melius nonnulli fcpties vel etiam pluries aqua no-
ua abluunt, & poftea cogunt in offas, quz liceantur & (eruantur.
Metallica vc commode laucntur, debent tenuiffimclxuigari.dcin-
de in aquam puram, aut aliam mcdicamentofam immiffa, totum diem
in feruido fole rudicula commoueri, &
per nollem relidere Mane ve- :

ro aqua effunditur, &

alia denuo affunditur, at que limiti omnia, vc
prius agitantur donec aqua tandem etfufa pura remaneat ac limpida:
,

hocquc pallo mordacitatem & acrimoniam, fi qux fit, deponunt.

Pompholix enim ficlota, mordacitatis omniscffexper$,atqucobid
ea vtimur ad tenues & acres fluxiones oculorum, ait Galenus cap. a.lib.
4. de compof medie, local. Idem fenciendum de calcidice, mjfy Sc
pluribus aliis metallis, qux vfta& lota acredinem muhutn remittunt,
vtpluribus docet idem 4. comp.med. gcn.c. 2.
Veteres cadmiara vflam lalte afinino mitigabant: fecundo ter- &
tiovrebant &
extinguebanr, tum in mortario diutillimeaqua etfufa
ducebant, ficcatam rudus bisaurter in mortario cumaquaducebant:
Tandem ficcabanr, 8c ad vlccra oculorum ficcanda,& arcendas fluxio-
nes feruabanr.
Ccrufa fxpe inlaUe Iauatur, nonnunquam in aqua pluuia,& ali-
quando in ffillatitia pro vario med cifcopo.

Vulgus pharmacopoeorum chalibisfcopem in aceto lauat, Arabum

confilio , deinde ficcat in latere calido , vel feruente fole; ficcam rurfus
exacetoterit, ficcat vtance: idquefeptiesrepetir. Ifte tamen appara-
tus fimplex non efl lotio, fcd multiplex prxpararionis modus.
Plumbum dicitur ablui quando aqua pluuia in mortario plumbeo
tamdiu piffillo plumbeo agitatur ac ducitur,done aqua inftar limi cu-
,

iufdam nigricantis crafTcfcat: Tunc liuens ille liquor colatur, exfic-

catur, in paftillos formatur &feruatur.
Haec de lotione Galenici ambigue, quibus primus eft modus prxpa-
rationis, nonnullis medius, Syluio vicimus: Nunc&noftram fenten-
*
liam inferemus. Kk 3
Notan-
'
i6% Antidota rii
Notandum eft, multa non folum cruda medicamenta,
verum & metalla ac mineralia, indigere ablutione, ante-
quam in corpus aflumantur, vel exterius applicentur, aut
ad prasparationem folutionemvc infticuantunidque ratio-
ne corrofionis accidentalis , ab Archaeo naturas in ter-
ras vifceribus communicatas pauca enim pura puta quas
: ,

non impuritatis alicuius fune participabtlia, & fi quas

funtiliaex clafie vegetabilium, raro &animalium peti
poliunt. Nihil eft fane quo vtimur, vei pro alimento,
fiue medicamine, quod non indigeat Tua ablutione cum
aqua, vel fua concoctione fiue digefiione, ideft igne, fi
non dementari, aeramen coelefii, fydereo, interno, in-
comprashenfibili atque diuino. Microcofmus (ane exter-
ne in multis confiat, afi quoad incernam eiTentialemque
conftitutionem, ignis & lumen, radiorum cceleftium, fi-
mulac humidum radicalenatiuum,Idcaquecceleftis, ma-
xima & ineffabili ac caliginofa obfcuritate in nobis ob-
fufeatur: Vah triftcm&lachrymofum hominis ftacum: de
hisfupra.
Ablutio, inquit Iatrochy mia nofira, fi puluerifationiin-
feruit, tuncefi impalpabilis & leuioris pulucris agrofTofic
graui per aquam feparatio. Si fumigationi inferuiat,cfi
calcis a corpore per diflolutionem in aquaabfira&io.
Quando autem hic de lotione agimus, nobis primus mo-
dus praeparationis , eodem modo dicitur ablutio fiue lotio,
vt exempli gratia, Tartarus vini, antequam in cremore vei
cry fiallos , icu falem redigitur, tamdiu abluitur , quoufq; o-
mnis ab eo impuritas fit fublata,idqae mediante folaaqua
fontana vel pluuialipura tali modo lotus Tartarus ficeft
:

praeparatus ad coquendos ex eo cry fiallos: Lauatur & de-

puratur

Djgitized by Google
 Medico-Chymici Lib. III. Jf)
puratur Mercurius viuui, verum cum aceto,aut aqua falfa,
ad praeparandas medicinas cx eo vel folo , vel cum aliis me-
tallis Amalgamandoauc commifcendo.Tali modo multa

in Chymicis abluuntur praeparantur.

Deinde & notandum flfolutis metallis, gemmis, mine-
ralibus, &c. calces a menftruisrurfus liberantur, illam ope-
rationem vocamus cdulcorationem.non ablutionem, calx
enim a menftruo acris & falli reddita, aquapluuiali dc-
ftillata, vel alio liquore redditur viciffim dulcis, aut elicien- G
do per deftillationftn vel fimplicioii modo aliquoties
,

fuperinfundendo melius tamen ex Balneo M.indcab-

,

ftrahendo,&c. Exempli gratia, confe&o magifterio coral-

iorum vel perlarum aceti acrimoniam tollimus cumaqua
pluuialideftillata, deinde quojucundius euadat abftrahi-
mus aquam rofaceam vel cinnamomi, (ic magi fleri um
,

eftconie&um: a quibufdam prateipitatis etiam, corrofio-

nem a menftruis contra&am, fpiritum vini dcftillamus,
&c. itidem de aliis multis intelligendum.
Sic liberantur gemmarum calces a fpiritu falis
,
pr.xci-
pitati Mercuriales ab aquis fortibus, calx folis ab aqua Re-
metallorum a m cnftruis corrofiuis , item calces
gis, calces
mineralium a lixiuiis fallis, &c. SicHunt ablutiones vfto-
rum,comm. Alch. part.i. lib. z. de pyrotcch. Sc affinibus
fol. 194.
Philofophis fapientioribus,tblutio cft nigredinis termi-
natio vel mundatio, donec album fiat perfc&e album , &c.
Libau. comment. Alch.part. 2. lib. 2. De Azotho&aqua
permanente,fol.44.
.
Infufio & praeparatio medicamentorum, quain humo-
re aliquo noftta: intentioni conuenientc medicamenta
minu-

Digitized by Google
 i*4 Antidotai.ii
minutim incifa aut trita infunduntur, idquc per horam
tantum aut plures, vel dies, vel etiam hebdomadas, pro va-
ria medicamenti natura, & medicorum fcopis. Qu® enim
duram habent fubftantiam compa&am, Sc qualitatem firmiter fub-
,

ftantiat inhxrentem, diutius terenda 8c infundenda funt: Qux raram

Se imbecillem,minus.

lufujiinit
Infufionis autem apud Galenicos, tres potiflimum tra-
mtJifitiw- duntur vfus: f. vt malefica vis medicamentorumemende-
dum Gstt-
tur, aut penitusabfumatur: i. vtbonamelior reddatur. 5.
nues.
vt eorum qualitas inhumorem aut fuc«umvtendum tranf
feratur.
Infunditur turpethum in la&c recens mul&o , deinde ficcarur, vt
miniis ventrem, dum aflumitur, torminibus exerceat. Mezereon Sc
Laureola, quibus conueniunr, antequam dentur, in vino albo folene
infund',dein ficcari,vt eorum visjninns effrena magis hebefeat.
Radices quinque aperientes in aceto fxpe macerantur, vt viicidam
pituitam magis incidant, Sc viam excernedo lotio dicaram citius didu-
cant. Semen vrcicxinfufurr. in deco&o tragacanthi, Sc affumptum ad
vitia thoracis (tufliculofis enim ,8c ailhmaticisprodcft) guttur, & alias
partes quas permcar.vrcre definit-

Maxime veto purgantia medicamenta Sc aromata infunduntursn

vino aut aqua fimplici, vel indcco&o conueniente aut aqua ftillaritia,
vel fucco ex plantis extra&o.pro vatiis medicorum fcopis.vt qualitates
proprias amittant, Sc infuccum aut liquorem tranimittat. Sic Rheum,
Agaticus, Sc radix Mechoacanafolent infundi, non modo, vt illorum
virtus in liquorem idoneum abeat,fed vt melior reddatur.

Ex vino fimplici componitur Hypocraticum,reli&is in illo per infu-

ftonem cinnamomi viribus , aut dtffoluto Zucharo. Saepe tamen caute
aliquid ex zinziberepermifcctut a pharmacopolis, vt bibulorum pa-
lato magis arrideat.
Infunduntur in aceto, Sc interdum invinogummi ammoniacum.
Galbanum, opo'ponax,Sc Sagapenum, antequam vel accedantad mix-
tutam emplaitri de mucilaginibus,veldiffoluantur ad alios vfus. Flores
Nymphcx, rofarum, Sc violarum infunduntur in aqua fimplici ca-
r
lente.

Digitized by GoogI
4 _
 Medjco-Chymici Lib. III, iCf
lente, vciode colamrafada.flc addito (acharo.fyrupi coquendo confi-
ciantur.
Sic metallorum calces infunduntur, proextrahendis il-
lorum principiis, tinduris, eftentiis,&: Talibus, &c. ad quod
varia vfurpanc philofophi mcnftrua, prout videre eft in lib.
Bafilicx Chymicx i. i.j.&c. Item &inlibro de Anatomia
Mineralium. Quxdam menftrua funt, vt fpiritus vel Al-
kohol vini, fpiritus aceti, fpiritustherebinthinx, aqua mel-
lis, edentia fachari, fpiritus falis, &c. Plura de infufione vide
apud Libauiuro corament. Alchcm. part. i. lib. 4. de excra&ionibus
cap. ,j.

,'Humeftario: hxcvtilis eft ad exotica medicamenta, HumiS*-

aiunt Galcnici: qux ad nos e longioribus plagis adue<5ta,fic-
ciora funt, & minus fucculenta Proinde natiuam humidicatcm
:

refarcimus, vclfouemus immerfionelcui, vel irrigatione: fxpeenim

fola repofitione & aflcruatibne in vdo loco , vt cum cailiain cella vina-
ria afleruatur, vel thcriaca in pixide plumbea reponitur ne vis illorum
,

tam cito exhalet.

.Aromata etiam multa, vtcatyophylli,ambra,tnofthus folent hti-
medari, fi terenda fint, ne fubtiliores partesac magis odorats difli-
pentur.
Vtiliffima vero eft hurtiettatio ad condiendos fruftus, vfMh«-
4,M '
atqueacorticibus repurgandos. Amygdahe enim ficcas, vtia-T*
cile exuantur, aqua repente prius humedandx iun t. Et nuclei pinei , &
nuces virides.ante condituram pluricsin aqua funt infundendi.humc-
dandi & macerandi, vt illorum acrimonia, & amaritudo retundatur.
Mitefcuntenim omnia, quaeinfignem habent qualitaccm,Gin aquam,
aut alium liquorem fxpe immergantur.
Camphora, colocynthis, euphotbium, de alia pleraque pulue-
tanda ante trituram, pauco oleo amygdalino aut alio hurnedan-
tur, vt comminuantur facilius, &
eorum vis difficilius expiret, autfi
.debeant dcflillari in oleum veluti camphora &euphorbium.
JEft Sc hurae&acio frequens mctallurgis, qui ex mineris
* L1 norunc

Digitized by Google
xC6 Antidotarii
norunt praeparare calccs, vel fundere metalla. Itetnfiquae
putrefad ioni mandantur prius fuis menftruis hurnc&an-
tur. Dehacridecormneat.Alch.Libav.pan. i.lib.a.dcPyrorcchnia
fcaftinibuscap.il.

Ca»tt VIII.

Ve metentiene, d<ftlatione , Hquetiene, furone

& deliquio.

A / A c e a a t o hume&ationi tam finitima eft, ve pr»

i

-*"*‘*
vno codemq; praeparationis modo vfurpentur ad eof-
-
:

dem enim vfus,& eodem artificio medicamenta intundun*

tur, hume&antur & macerantur:
Longiori tamen fpa-
tio temporis eft opus ad macerationem, flores enim po-
puli & femen abietis, Galeni confilio: macerantur oleo*
f* pe tres aut quatuor, vel plures etiam menfes: poftea
oleum exprimitur, ad omnem laffitudinem fblucndam a-
ptifiimum.
Zinzibcr, radices duriore», amygdalae viride* & durifru&us ante
condituram tanto tempore macerantur donec mollefcant, vel inuti-
lem aut ingratam qualitatem amittant.
In fyrupo de papauere fimplici macerantur capita papaueri* in aqua
diem integrum aut alteram, fcfxpc triduum, donec tencrefcanr,& il-
lotum qualitas ad aquam tranfmitratur.
Lignum pali fan&i, 8c illa radix peregrina quam Orientales Indi
Lampatam vocant, fuas qualitate* vix fuggerunt,nifilonga maceratio-
ne prius maduerint ante eonca&ionem.
Idem fit in czteri* lignis ac radicibus , qux diuti (Time macerantur in
apto liquore, vt viret eorum, qualefcunq*, fin t,in deco&um aut aquam
nanfimttamuf.
Da&yli tre* dies integros aceto macerantur, Mefitei decreto, ante-
quam ad Diaphtcnici mixturam trahantur. Macerantur quoque ta-
. ;
r autmdi

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. III. •
1*7
raarindi Scmirobalani in fero la&is capras, aut aqua, vel fucco con-
ueniente, ne laedant Stomachum, ait Mcfue, & nocumentum emen-
detur.
Maceratio, Libauio, potius eft prarpara tio quardam in
putrefa&ioneaddifloluendam compagem contincnciam-
que partium , vt facilius extrahatur edentia , vel etiam
infcruic deliquio» puluerarioni amalgamationi & aliis.
,

Quod maceratur, proprie tabe refoluitur, fcu cxtabe-

fcit, fitque exile &: tenue, confutuitur, attenuatur. Com-
rocnt. Alchym. partcprima, hbrofexto, De exaltationibus
'
cap.7. v

Maceratio , vt ex Iatrochymia noftraconftat, eft corpo-

ris in aliquo menftruo in fu fio ad juftum tempus, id eft, do-
nec mcnftruum corpus reddiderit fatis molle actra&abile
vt penetrationem menftrui admitut, tin&uramque per
mcnftruum educi concedat.
Quare huius operationis non eft determinandum tem-
pus, fcd exfpe&an dum, donec farurate tin&ura in menftruo
appareat, tunc enim fuccedit feparatio. •

Huius apparatus talis eft: Res maceranda prius trita Munctn-

in paruas partes vafi fuo indenda, vndique ftipatis (pira- ** •}(**+
tm '
mentis, atque feponendum, in juftum tempus, farpius
interim agitanda, vel fi requiratur, tepido calori impo-
nenda, fi fuerit res vegetabilis , balneum pneftat fi mi- :

neralis, eget calore ficco cum mediocri penetratione, ni-

mirum, nifi alius ab authore prarferibatur peculiariter, fie-
pius interim indies agitanda & commouenda.
Eius vfus eft in eifentiis &
in cxtra&is: Qua inrehsec
tota cura eft, vt idoneum mcnftruum eligatur. Non c-
nim omnis tin&ura per quodlibet menftruum extrahi-
tur.
L 1 1 Ergo

Digitized by Google
 1 6% Amtxdotauii
Ia mattra- Ergo hic confidcranda venit i. Corporis compages, (i
tua* da*
tonfidtrait- folida fuerit firma vel rara & mollis. Non enim idem men-
ia. ftruum (eruit cxtra&ioni coraliorum & aliorum vegetabi-
lium>vt florum, baccarum, &c.
a. Confidcranda quatis fit edentia extrahenda, oleo/a

an aquofa, vero oleofa fuerit» certe opus habet mcit-

fi

t ftruoolcofo» fiquidem per aliud mcnftruum nunquam ex-

trahetur, vt videlicet in tin&ura fulphuris, qua: nullo ali»>
menftruoexcedi t,nifi oleo thcrebintinac.
Difibtti*. Difiotutio: Galcmcos, cum rciicere non poflumus,
muttis &
fufficiencibus de caufis , hic &c primo audiemus.
Medicamenta varie fofent immutari priufquara exhibeantur: Vt
plurimam vero cum integra difpliceant tritura quadam & diflblutio-
ne in fucco quodam apparantur. Eft autem diflblutio vclut tri-
tura quzdarn per quam medicamenta tam
quam, fi triplicia,

compofita diluuntur in humore quopiamidoneo, ad con-

fidentiam mediocrem & aliquando liquidiorem», vel crafi
:

fiufculam pro variis medicorum (copi».

JHJftlttti»
Ob varios aatemvfus medicamenta diilbluunrar, primo vt facilior-
mtditamf . afiumantur. Dein vr promptius aliis mifceantur ad compofitionem.-
trrum va- Teniovt citius di ftribuancur. Quarto,vt in afFe&am partem penetra*
ria.
re valeant, & illic fi fuerit opus diutius immorari, vr cum in vterum.ve-
ficam, inteftinaaut vicus nnuofum liquida medicamenta iniiciuntnr.
Quinto medicamenta difioluunrar, vtpoflea queant percollari, atq;,
vt illorum virtus ab excrementis repurgata, citius panes fu beat inte-
riores.
Sic medicamenta quae calculos anerant.diflbruontur interdum in
vino atbo^diquando in fucco limonum 8c aqua parietarie, raphano-
rum, aut fimilLvt facilius renum cuniculos ficvrecerum du&us poflint
peraadere. Contra qux fputo monendo imperantur, fn liquore quo-
dam fpiffiore, vt fyrupo bechico difloiuenaa, vt potiar eclegma vel
lindus,quam potus apparetor.
Vt vero dilutioni mferuit tritura, fic&infufio, &
fiepe calcfa&o.
Qu*

Digitized by Google
 Mi dic o-Chym i ci Lib. III. 169 -

Quae enim dura furit , aut lenta* velvifcida, vix poliunt diffidui , nifi
>nus terantur aut infundantur , & faepe calefiant ad ignem aut fo-
{em.-
Medicamenta ftatim diluuntur trita , vt multae terrarum-
Sic multa
differende; Alianon nifi diu agitata, vtblattx Bizantiat, conchx,-o-
pinm Thebaicum & infinita alia. Quaedam maceratione & calefa-
,

ctione egent, vt gumroi multx quam difTbluan t ur, debent prius aceto*
forti, velaqua vini, aut vino genetofo macerari.
Non autem in qyouis fucco autiiquore metallica atque etiam mine-
ralia facile diiToluuntur/ed veliniuccolmionum, velacecodcftiliaro,.
aut aquisillis, quas Spagycicivalcntcs-nominani.Ideoque nonomnia

inonmi liquore diflolunntur, led in idoneo& quafi determinato.

Infumma liquanturigneaxungix, Medulie, pinguedines vc-diflbl-
uanrur, ^ingrediantur facilius vnguentorum &c Emplaftrorum com-
pofitionem. Diluuntur fpeciesatomaricxinaquitcatdiacis , velalte-
tantibus pro Epithematis> Soliiuntur catapotia,velalia purgantia tam
fimplicia quam mixtaan aqua vitx , vel alia conucnienti , adextraCto-
rumeliciendbrumartihciofamfedulitacetn' Denique, folidaqtiarfunr,.
cum ea forma non polGnt aut debeant exhiberi , prius funt atteren-
da , & idoneo fucco aut humore diiToluenda , vt facilius vtilius a Hu- &
mantur.
Poliunt quidem omnia didolur prius vt decerapparata , led pauca li-
quari.- Vruntur namque lapides ,accenduntur ligna, concreta tamen
cum lint a frigprr, haud qoaquam liquantur.
Liquario,aic Ariftotclescap. tf. lib.7. Meteor.eff eorum, .

’
quas a frigido concreuerunt in liquidiorem confiftentiam
ac fluxilem-, a calore fafta folutio, vt adeps, medulla, oleum
hybernum.&fimilia.quaecumJeui frigore coeant, leui quo-
que calore funduntur.
Sed qux vehementi ac diuturno frigore obriguerant xgerrime li-
qaefcnnt.vt aurum, xs &
ferrum , quorum (ane fullo ad eos potius qui-
metallica quam qui Pharmaceutica tradant, pertinet. .
Differt autem liquatio a diffolutione , quod liquatio d./wmm
femper fiat a calore, & line aut raro cum humore, dilutio ve
ro femper cura humore, & raro cum calore.
9
L1 j A'calore

Digitized by Google
 17® Antidotarii
A' calore folo facile liquatur plumbum, facilius fulphur , pix 8c refi-
n*. In aqua calida nonnunquam liquantur fai, manna, (acharum,gum-

ddToluantur.
,
"
mi hederat,pruni,iuniperi,dc pleraque alia quae fi c faepe funduntur , vt

Chymicipyrotecbniamilluftrarunt, multaque adinuenerunt ,

qui-
bus ars fuforiaditatur.vt cum iliorii do&rina, fal ammonius femel fub-
limatus cum (ale communi , poftea bis per fe , ftati m fidere facit dura
metalla. Aliter quoque breui cuprum funditur , fi inter liquandum ali-
quid vngulae’cabaUin*iniiciatur.
Vfutlnjwo-
t tortu.
Porro magnus cft liquationis in pharmaci a vfus. Efficite-
nim vt Medicamenta formam mutent , & aliam nancifcanrur ; tum vt ,

purgentur, decorum pars impurior dfynceradc puriore feparetur: Haec

Galcniridediflblutione de liquatione. Nuncaudiernus 8c Chymicos:
EcinprimisLibauium, tunenoftram (uccin&am fatrochymiam Dun-
cani Bornetti.
ZJdbcrstio. Elaboratio , ( inquit Libauius in Alchem. lib.i. de Encheria cap. 16.)
cft operatio manuaria, qua res in fubftantia , caquepotifli-
mum materiali mutataelaboratur-
Id enim nunc elaborare appellamus , cum remoris ignobilibusma-
teri* partibus, quae fcu obiter adharrent, feuquouis modo adminicu-
lum praebent e flentis, pracftan tiffimam elicimus. Itaque dc maxime hic
viget impuri i puro fegregatio.
Elaboratio eft folutio,aut coadunatio.
Solutu.
Solutio Jfeoptms eft.qux continuitatem &compagcm cor-
porum foluic.
Solutio Jit-
fJtx.
Solutio cft duplex: Liquatio & fegrega tio. Liquatio cft cu
quod in vnum coaluerat, loluitur liquando, vt pofllt fluere
Liquatum enim quod eft, confidendam diffluentem inftarvndofio-
ruro accepit. Haecibi Libauius: In commem. Alchero.par.i.lib.}. ded-*
I ftradio nibus cap. j .fic ait.
Quoniam autem fiiperflua detrahit Chymicos, deficientia fupplere
fludctde qualitates qualitatibus aptioribus permutat, edu&is ex poten-
tia naturx infitis , vel introdu&is aliquibus , vt tota ratio elaborationis
conftet alteratione.augmeto, decremento: Ideodiuiditur in folurionc
& coadunationem, qmedccoiun&io dici poteft aut in vnum collc&io.
Solue-

•r

Digitized by Google j
 ,

Midic o-Chtmt ci Lib. III. 171

Soluere eft conftri&um ligatumque libertati fu* refti tuere, demtifque
vinculis a iugo immune facere. Ita foluuntur iun&i boues, ita nodi diC-
fipantur,& mcltifa liberantur In natura loluuncur concreta compa&a-
que ablato termino, glutine, quo cohaerebant.
&
Conftat autem ex fuperioribiu terminatum efie humidoficcum,&
vicilTim alterum alterius efficacia, retineri fub certa corporis forma o-
perantibus adimis. ra evtiya» Formx quidem alfcribiturjfed inftrum£-
taliter etiam glutini. Termino ergofublaro vel remiflo , ita vt conten-
&
tam dominetur in continens id, quod terminatum fuerat exuperet
terminans: folutiocueniet. Diximus remitti terminum , vel tolli. Re-
miffio fit per calidum vel humidum in trodudl im. Nam frigore , Sc fic-
citate erat fadfca conftri&io. Inde dux folutionum formx exiftere debe-
bant principaliter.rcmilTio,&deftrud>io.ScdChymicus quoque analo-
gas operationes no prxterit, & multa foluit fimilitudine quaaarmMul-
taimperfcdlanexudifturbatdiftrahitque. Ita folutionis vox am-
pliatur. Graecis eft vel Avj.r.Vtraque voxeft
apudphilofophumin i.deortu & inter. rex. j &6.&aliis.
opponitur tuhelefi-, &illa corruptiones aliqui confecetut
has generationes ^
: mutiUm* yS JfaXuofjS/jvv » •ftntH tunUmtet i ^
4>S- pee, vt eft in textu primo.Scd alibi foluuntur xnigmata,& paralogif-

mi,& debita, cum aliis. In 3 met. 6

. t&uu ru^ti* t!w ifyOv t

quod eft diflipare & difiicere. «/quoque dicitur cum aqua ,

expafla didu&aquc in vaporem foluitur cum in putrefa-

; &
ctione vel generatione per codtionem fccedentibus ineptis
confiftuntapta. Nouimusiftasxquiuocariones;fed fi has veriti ab-
ftinereab vfu vocabulorum volumus, iam docendi mnnctieft valedi-
cendum. Cur autem folutionem hancdiacrifi conciliemus , & pro ela-
borationis prima fpecie ponamus, ratio eft ex vfuseuidentia.
Si enim <j^ <eb«‘ £<> qux in pu trcdine.dum codta a crudis fecedunt
<iifFociantur:& qux cum aquadrdudta in amplitudinem & raritate pu-
utur,fic in aerem vel vapore abire, quib.vtrilqjtaris comodum c ft voca,
bulu^o.elfiM^Itaqi&nosaiiquoHirevtemu^tumdehiSjq dilfundu-
tur liquan turq;,tum a. vocii expolitio re ipfam.
q fegregan t ur.Illu ftret
Solutioni tribuimus duas formas methodi facilioris gt*-
tia,ncmpcliquationis&fcparationis.Vidcmi;sm.qu£dafolui,vt
2.JI Antidotarii
vel cera in (ole, aut fal in aere humido, vel aqua ; quidam diffluxu
•oix ,

quodam membrorum, vtii.quosfcps ferpen* momordir.vcl vc cinis

difpergitur vcllapis continuitate foluta in puluerem fathiicit ,
,
& fimi-
liter. Exempla omnia colle&a cognationi* metito , in ifta duo genera
concelTetunr. Philofophi fapientes fic definiunt folutionem,(ed my-
modo Fundamentu artis eft redudio corporis in Mer-
ftico ••

curium, quxeftphilofophorumfolutio. Solutum, eft aqua

permanens qux abfque fuo corporecui eft coniunda, & v-
,

mta,non poteftefle permanens, &c. Vide Libam commcnt. Al-

chem. part. a. lib. 4. de lapide Philofophorum foL 11. 6C77.&76.
Solutio inquit Richatdusvniuerfalis operis fitperputrcfa-
&
dionem corporis fpiritus invalido humido. Putrefadio
enim eft folutia&fepatatiaomnium rerum naturaliter in-
ter fe colligatarum ,-pcrque eam partes diflaciantur. Fit per
folutionem elementorum terra: & aqua:, qua: in generatio-
ne funt connexa. Ipfaleparacio incorporibusficrlnonpo-
per fpiritum.
.tcft, rufi

. .Liquatio in commentariis Graecorum philofophorum

•plerumquevN^t vel <^T»5/{dicitur,aut etiam «%f^mni.Liquc-
icereveiliquaridicuntutmetalla qua: phiiofopho etiam
,

Item lapides ( ° o*ueJ/u*zes in 4. met. d. ita

‘

mella & fales (1* <f]i * ibidem. )Et lanc liquor tribui-
, tur ign i,aeri,aqua:lLiquidus enim ignis eft Virgilio, liquidus aer , li-
quida aqua. Interdum tabe liquefiunt corpora , eftque huius verbi v-
{us fatis amplus: fedquxexconfiftentiafolida cenctctaque fluida effi-
. ciuntur , (iuc fuo humore refoluto , fiuc alieno recepto* ex aere potiili-
mum & aqua,; ignispotius propriam refoluitreamsigis virrrexpriraur
huius verbi, &ficliquatioeritconcretomminfluuunfoiutio. Pate
autem iifdcm exemplis duplex liquationis ratio. Nam c i» . ..

cxpotentiainfitusvel inexiftens humor in adum educitur

per calorem , qui frigori coftringcnci contrariam infert dif-
poficioncro,vnaefttorma; altcracum humor foris ingre-
ditur. , . Liqua-

Digitized by Google
 ,,

MlDICO Ch YMIC1 LlB. III. tjf

Liquatio, duplex eft.Fufto, aut deliquium. Liquati»
Fufio,Libauio,eftliquatiopcrcalorem. Eius adminiftratio W'*-
eft,vtrcsfulilis.nonnunquam io' partes fra&ainvafefuoadmoueacur
calori tanto, quantus ad foluendam confidentiam fundendumqueeft
fatis Itaque facile fluentia leni calori ficco,vel humido pro natura rei &
fcopo > exponuntur. Qua: diflicuiter fluunt, fuforium 8c catinos requi-
runt, 8c vrgentur igni rcucibcni , aut etiam in fornace aneraia , vel ante
folles funduntur.

Eft autem rerum diucrlamm diucrfus fundendi modus , MtJm fu~

veluti quaidam funduntur praecedente ignitionc , quatdam f,eni* A*
fineeai&nonnullavifcide aut tenaciter, nonnulla prxei-
pitanter ,quxdam mediocriter , &c. Ita alia cum bullis &
ftrepitu , alia quiete, &Cc. Interdum quae fundere volumus
nec tanxeniuftinent fuiionem quam requirimus ,ob molli-
cicm figimus prius &C induramus. Itaquehinciudiciumquod-
dambonitatisfolet fumi interdum veluti in genere metallico, fi quod
pro auro exponitur , fufionem auri veri habes quantum in hoc cft,
,

pronunciatur autum. Eft opera danda , v t res liquide fluar , & compen-
diofc.Huiusgratiaexcogitarafuncaddiramenta, & aiix bene funden-
di rationes quse etiam inlcruiunt ferruminationi.
Sicfacilefluit quod parti fufa:irnmittitur,vr plumbum frigidum fu-
fo. Alias adduntur fluxu»,feu fluores, vt appellant , quos oportet tales
e fle, ne res fundenda detrimentum capiat » quod fit 6 acres fluxus vola-
tilibusadijciunmr,&c. Hinc vfusexcogitauit peculiares fluxus ad maf-
fasparuasexa&eqiprob' jdas, peculiares ad magnas ; alios ad nobiles
alios ad ignobiles^xmaa,!nfirmas,maruras venas,immaturas Scc
Fluxusauremplxrumquecomminurus»aut vna imponitur igni, aut
nfpergitutreiiam candenti, (cutoti/eu qua opus eft. Fluxuum materia
ft tiulmotli lenium quidem, fluore* metallicifeu potius minerales, qui
ipseie gemmarum eruuntutex fodinis, coloris modo aurei modo pur-
>

purei, viudis 3ibi,cransiucidi,rmfti8cc.

)

Hoscraifeaifoafufotesmetalloruravenismifccnt , additoqtie car-

bonum puluere infundunt fornaci: poftea metallorum recrementa tri-
.
.ta elotaque, prxfertim autem eorum quoiu venx fuerunt mites , n 6 ra-

bi m paces

Digitized by Google
 •

»74 Amtidotarit
pacet in igni,& corrofiux, quanquam vishxc cum rpiricu Arfenicalii-
gnium poteftate inter excoquendum plerumq; cft difflata, & in realga-
re redit: inde lythargyrum elotum Sc plumbago: filicum tranfparctium
fpecieachryftaUinx' chryfocolU.feu borax: Fel vitri: lapidet vitrei, are-
nx vitreae, vitra tufa, & his affinia alia. Ita cuprum breui funditur, fi in-
ter liquandum aliquid vngulxcaballinxinijciatur. Stannum & pium-
bik facile eliquatur febo,cera,aiiatte pinguedine foluta inir fi tenerx
auri venxfunduntur.aliquidlimaturxierrexadditur.ne fluxus diflipee
metallum. Quedam etiam ante aliquotiesigniendx lunr,& vrina pue* .

rorum reftinguends-
Acrium vero fluxuum materiaeft,quxcunqiiulphurea, falfa» arfeni—
calis, Scc.fulphur ftibiurn.realgar ^Arfcnicum, auripigmentum, fal fnfut».
tartarum,vitrioIum,falpetrar, nitrum, falgemmx.alkalifcu foda,&c.
Qutdam fuos fecum habent fiuxus:& cum vident artifices, vnius ge-
neris metalla diuerfaefie fluendi potetia,plerumq; dura eliquant prius,
mollia vero fub finem fubijciunt.vt quafi rranfcurrant fornacem, qux-
dam etiam faltetnmerguntur in prefurnio atq; ita in eo quod e forna-
.

ce efHuxit,eliquantuf.Hoc autem fic-in puriorib. metailisvcnifque, vc

argenti, cudit plumbi, vel iubci &c. Nonnunquamprxmittiturfufio^
fcoriarum.qua fimul incalcfcit fornax, &c. Fluxus additi , ( fi quid de iit
reftat)auferuntursl fcoriis, aut deriuantur.aliouc fegregantur modo per
decuflionem.efFufionem, Scc.
Magna Fuforum copia poft conftuxum in pnefarnio , folet exhauriri
& transfundi in foueat,aur etiam deriuari. Vnde poftea fiunt placent*
&paftilii : roaximeautem hoc fit in venit argenti vel cupro, cuiargen—
tum eftadmiftum addito plumbo.
Alia* ficubi copia minor eft , vel etiam cum placet , in longos cana—
!esinfunditur,vtnantvirgxmetallicx.Nonnunquamccrtis matricibus,
feu formis inficitur.
Eft 8c cum in carinis obundis mallei incuftu quod graoe eft , depel-
li tur ad fundum ,&c.
ihmmftfi».
p inis fofionis cft, vt vel pura res fit , fepareturque ab im-
puritate» vel vt certam formam accipiat, feu ad elaboradura
plenius , feu ad vfumaliurrL. : Nonnunquam etiam fiepe.
fundimusideo ,, vt figatur quod fit in metallis , & iapidi-
r
bus,&c. Kedu-

Digitized by GoogI
 MiDICO-Ch TMICI LlB. III. *7f
Reducitur fufum ad foliditatem priftinam reftin&oaftu
colliquando > per refrigerationem fcucoagulationem quas
,

confidentiam refticuit & vnir. In quolibet enim Fufili, hu. '

midum quoddam Golliquatiie cft quod diffluens

,
a calore
terreaspartesvnainuo)uit:&cum tenax fit.cocrcfcit fimul
coiliquante principio repreflb : Hscc Libauiuslib.i.Alch. de En-
chiria cap.t6. Incommenr.parT.r.lib. j.de Diftra&, cap. <J. ficinquic.
Prima forma liquationis Fufio eft; fiquidem re&c dicun-
tur fundi , qua; cum frigore ex liquidoconftitcrunt , calore
fubeunte,& quod reliquum cft congeniti humidi refoluen-
te remittenteque liquantur, &in confidentiam fluidam re-
deunt» T«**<3^quidcm & hsec dicuntur, fed gene-
raliore, qua pro fpccieiproprietate,vocabulo. Philofophus
x« T *dixit metalla ex halituvaporofo in 5 meter. vlt. Plato in
.

Timxot^'*Sx<'l*; X *»• Proprie

dicitur metallum ,
quod ftatuae velfimiiis rei caufa
fimditur:& Res iplafufura,vel a motu auxiliantisinftru me-
ti conflatura. enim conflatorcs.quorum officina fu-
foria x ufiVJ ^o\ fi id de metallis & lapidibus condat , quid
prohibet etiamceram fundere. &liquamina, &fales, igne
violetiore ?Nec refert, etiamf» alicubi legamus, liquefa&io-
nem vulgarem igni fieri, philofophicam aqua quali non fu- :

fio,fedliquefadiofitappellanda.
Imo & fu fio eadem Chymicis in Rofario philo-
dicitur a
sophorum, cum coagulatum mediante igni fluit. Illa vero
altera ceratio nuncupatur , fa;peque loquuntur iftimyftici
philolophi per metaphoras & arnigmata Patet ergo fufio-
mem cfle liquationis (pcciem primam , quia fufilia calore
cliqucfcunt.
Fufilia a. funt quorum humor ad mediocritatem reda&us,
.calore fubdu&ocoftitit potedate fupuemetis frigoris anai.
Mm t Non
 ,

lj6 Au rlDOTAM!
Non nimis diminutus debet c(Tc humor , vr in a&uro fubeunte iterum
calore exufcitatiqucat.quanquamid (emperfi.it cum iadhira. Calore-
nimillca&uansrefoluithurmdum.&poftea idpopulatur, fccumque
educit. Frequente ergo fufioneresleipfa fit confumitur.
ficcior, aut
Hoc quidem accidir.cum excellit elementum hunicliim.vtinoleoco-
creto, glacie, liquambubus.&c. illud cum per fe eft parcum , vt in ferro,
proinde vei fc habent gradus, ita pallio euenit. Calor ille modoficcus
eft.modo humidus.Illo funduntur dura.quoiM parcior humiditas con-
cretione terminumqiaccepitfirmiorerHocIeumscocreta.&abundatia
humore, vt butyrum,nix,& fimilia, qux tam* 8c calore ficco fundiit ur.
Omnino anis eft,cuilibet calorem competentem dare , & cum fu (a
res eft ad arbitriu,non amplius vrgere.Palam enim eft.tunc detrimem u
afferri huroiditaii.ita vt tadem etiam in calcem redigi & terram respofi-
fit.Sed qui ignes.quibus debeantur, concretionis docebit modus.tllud
notandum, quaedam non fundi,nifi a fflatu fupra , infra ad latus , vel et-
,

iam vndiquaq*, igni reflexo adhibito.

Qurdamante fufionem igniuntur, quaedam mollefcunt.Nihi I itaq;
audimus de ignitione Sc mnllefa&ione in Oiagraphe operationis , quia
, / cohxrcnt alus. Maioris quoq; caurelzgratia in iir^uroijadhibctur me-
dia,vt aqu», cinis, &
& fimilia Sed haec in pro cuiusq; modo 8c
circumdandis famulantur Eft enim liquefacere per arenam. Plerumq;
tamen nudo igni vafa fuforia committuntur,!! vafa vfurpamus.
Aliqua enim fufio fine va fe continfte in folo farno roforio vel foco
peragi rur.Praetcrea cum fuftlia difficulter liquefeunt, vel ecia concreta
cum his funt, quotum refolutio damnum afferret fufioni,&c6fumeret
dilliparetq; expirationibus,&acrimoniafetuoreq; eflentiam, vt in me*
tallurgia,& vitraria, gemmariaq-, , experientia inuenit additam era, quos
fluxus dicunt, qui non tantum ptomouent fufionem , fed & defendunt
fuCum. Quaedam impetum in fe vertant familiaritate quada nature vt ,

ferru prxfcnte ftibio.vt licear intetim fubtecfugere liquori. Quaeda fu

fcipiunt,fuoq;ampIexu fouent metalla, vt pyrimachus,carbonu pului.
& fitnilia. Fuforia ars magnu vfura olim habuit in ftatuatia,fucruntq -

adrnodu ingeniola mifturae, de quib.in colliquarione. Hodie ex ferro ,

orichalco, ftanno.fimilibufq; varia funduntur vtenfiiia, vt mortaria , fi-
phoncs.cannKtormetaria:, rabulae fornaci*, candelabra &c. Chymicus
fufionis ope excoquit & purificat mctalla,vitra Ifgemmas coflat, calces
&pul-

Digitized by Google
 Me dic o-Chy mic i Lib. IIT. 2.77
&puluercs reducit,bonitates explorat &c ab adulteriis (eccrnit,mifccc
multa, vmt etiam fragmenta, alia feparar,& plura peragir. Ars fundendi
fuccini nondum reperta creditur. Aliquid cornua liquefa&a fundere
tentarunt, fed temerario conatu.
Num fufione tranfmutacio fieri quear, quaeritur. Coniun&am qui-
demefle pofle , non dubiramus , fed mutatio alterius fit prxfidio. Nec
folafufio ferrum petficir.vr chalybs fiar. Imo, quo faepius funditur, eo
fit intra&abilius, ficut &cumxsmifcetur, ex quo genere fortaflefuit
illud, quod in Perfia ex aere ddapfum au tumanr,nuilis ignibus fufile,
veruntamen & defe&us humidi refolubilis idem efficir.
Notandum,nonomnefufumftatim redire ad confidentiam, cum
refrixit.Exemplo func.qux Chymici vocant Solut4. Veruntamen eis ad-
di folct medicamen, vtlulphur.pix.fuccinum, terra arapet itis, fperma
ceti, dcfimilia mulca, oleo inco&afoluuntur, & eadem forma foluta
manent, quamdiu oleum eftvna. Grxci vocant y aufay ouuanbai,
refolui, folui, remitti. &c, Redige tamen ad confidentiam poteft folu-
tum,reraoto humore remittente.
Quxdam ita mollefiuntcantum.fiuequia humor oleo fus cerro gra-
du immifihs eft ,fiue quia cera vel aliquod tale ex mollibus, quomodo
aurun^xs.ferrun^fi plumbum eliquatis addatur, mollefcunt. Metal-
la tale quid patiuntur etiam ab hydrargyro, fi eorum calces cum eo
jungantur, feparenturque denuo per dcftillarionero. Valent hic 3cre-
ftin&ionesin oleo, fimilibufqueluccis,vt dicetur inter magifteria.
Nam molfefa&io eft gradus ad confufioncm, quanquam
hxc non in omnibus fuccedar. Hac arte multa per Ce non fufilia,fii- s '*-
fionem recipiunt, &
fit perinde his addiumentis, vt cum metallis ve-

nifque adduntur fluxus. Vt ergo in fummam colligamus docu-

menta fufionis, duplicem dicimus e(Tc fufionem vnam per :

fe, alteram cum additamentis. Verique generi varia fubfunt hifi-

fia. qux per fe funduntur, plerumq; flatim redeunt ad duri*
Rurfiim
:..n, frigoris analogi (uperuencu quxdam nen redeunt facile, & hu-
'

ius generis ambramefle ammaduertimus, & quxeumque vna habent

aeteos fpiritus coagulatos, qui redudJi leui calore, ampliufque rarefa&i
oleofam induunt naturam. Talia imitantur extra&orum naturam, de
quibus alius eft (crino. Fufa cum addiumentis partim concrefcunc
m $ M denuo.
 178 * An ticotarm
&
denuo, partim in eorum naturam fe diffundunt, vna liquida manet»
aliud tamen alio facilius. Nam fulphur etiam oleo inco&um principio
coalefcit nonnihil, &
aliqua deponit ramenta. Tandem tamen etiam
totum in oleo manet. Quaedam deinde redeunt eadem coniiftentia,
quaedam debiliore,vt lapides fiifi, &c. Nonnulla a fufione fi unr,& per-
fpicua propter continuitatem, vtfal,arenxvirrari*,&c. Caetcras diffe-
rentias colligat quifqueex antedi&is,6c rerum proprietate.
Fluxuum variorum defcriptiones vide apud eundem Libauium in
commeor. Alchem.part.i.lib. 3 .de diftta&iombus cap.6. Si & de fufio-
ne metallorum qui plura legere cupit videat eundem in comm. part. z.
lib.i .de natura metalloram, cap.z De metallorum a ffc<ff ionibus com-
.

munibus, &cc. Nunc & audiamus noftrum Do&ifi. Bornettum, qui

quam Do&ifi. Libauius
rribus verbis plus inducit artis ac veritatis,
feptcm. Noftralatrochymiafic inquit: Si corpus fluidum red-
ditur, diflbluciodiciturgeneralis.
viflMtu. Diflolutio.eft operatio, qua corpus prius folidum&: co-
haerens fluidum rcdditur,idque vel cum calore vel fine.
pijftfoth Si cum calore,tum vel nudo igne vel cum medio.
Si nudo igneeft metallorum, &fufio dicitur proprie, gra-
nulationifaepeinfcruit,vdmecallorumpurgationi.
Vel efl: mediorum mineralium, vt fulphuris, Antimonii,
&c. tunc vel incorporationi inferuit, vel purgationi, vt ni-
mirum cobuftibile & volatile fulphur in halitum difcedat.
Tunc folent artifices» falem petrae, ammoniaci vel ful-
&
phur fimilialeuia volatu, quarqi nihil operi obfinr,adde-
*e,vt purgationem accelerent.
Vei eft falium mineralium vt falis petrae,& tunc purgatio
& fixio quaedam quaeritur.
Vel eft animalium vt pinguedinum &c adipum,tuncc,c
puratio quaeritur per colorationem vel ablutionem, vel nu-
tem vt cum aliisincorporentur.
Vel eft vegetabilium vt gummi, lachrymx, arborum,
runcfolcQtaddcrcaliquidliquotisnccomburaniur,&pur-
- gatio

Digilized by Coogle
 Medico-Chymic r Lr». HT. 179 '

gatio per colum vel incorporatio cum aliis quxritut'.

Inhis omnibus liquatio proprie vocatur.
Si fucric cum calore mediato, tunc hoc medium plerum-
que cft B.M. &eft oleorum mineralium, autfalium minera-
lium, vt fahs, aluminis, &c. qua: nudo igni fine periculo adu-
ftionis non admouentur.
H?c difiblutio in B.M.iftis propria cft,quamuisqua:dam
ex prardi&isitadiffoluantur, non tamen necefiario. Eft et-
ia lue peculiaris diftin&io amalgamatio Mercurii &
Solis.
In balneo enim fluit Mercurius inftar aquae, quod philo-
fophi difiolutionem vocant in cineribus coagulatam, ita vt
redeatad propriam confiftentiam.
Atque ifta: diflblutiones tenduntad fixionem, vtaquo-
(iras vel nimia corporis humidirasdilhperur&euaporetur,
ipfaque mareria craffior & magis fixa euadat.
Si fine calore diilblutio fuerit, tunc vel crit-cum men-
ftruovel fine.
Si cum menftruo, vfum habet in fuccis infpifiatis & (ali-
bus impuris vel prarparatisiVt (eparentur impuritates, vel vc
&
cum aliis melior mixtio incorporatio fiat,& dicitur difio-
lutio in tali & tali menftruo.
Si fine menftruo fiat difiblutio, deliquium vocatur,quod
eft concren difiblutio perhuraidum aerem (efe in corpus
infinuantem, vfumq; habet in falibus, calcibus, fidiiscor-
ooribus, qua: aliquid falis admixtum habent.
Si in falibus tunc totalis erit diftolutio.
,

Si in calcibus, erit totalis falis k terra mortua inaquam

difiblutio.
Inferuit tunepurgationi (alium. Frequens enim euapo-
ratio vel deftillatio & per vices difiblutio fcquatur, donec
liberatur fal ab omni terreftreitate & cryftallinus fiat.
Vel
2.8 o Antidotarii
Vel oleum quaeritur, vt in diffolutione fiilis, fulphuris&
mineralium Talium.
Si in iis fuerit, quae aliquid Talis in Te habent:
Vel vnius tantum naturas, qua: interna Tua fubftantia
eft
aliquid falis habet, quodin p reparatione vel comp ofitionc
aliquando acquifiuit.vtin Mercurio fublimato.
Eius vfus eft,vt diffoluens fecu vnadifloluat trahat ali-&
quid de natura & edentia corporis, vt in butyro vel oleo
Mercurii fublimati apparet.
Vel eft plurium, aut vnius corporis quod extrinfecus ad-
icdum aut admiftu habet velialcm , vel aliud corpus quod ,

Talem in Te continet , & tunc non tantum.TaldiiToluitur,Tcd

fecum vnacorpus.diflbluit & corrumpit, cui admifcctur.
Magnus 8c creberrimus eft vfus Tue operationis in pre-
parationibus mineralium, eum eorum corporacorrumpit,
& viam parat adextraftionem oleorum.&tin<fturarum>vcl
effentiarum , quamuis Tepe vtamur pro cflentiis aquis for-
tibus.
Forma procefTus in operationibus prxdi&is , quaru pro-
ccffiis Tuis operationibus rclpondent, per proprias figuras
ordine talis eft.
i« Infahbus Sr.calcibus leuigantur fuper marmore, i. vi-

tro lato induntur fnam fi&ilc penetratote incclla locantur

ad diflolutioncm vel vitrum cum materia locatur in aqua
:

frigida, vel guttule aliquot aqux ad oj>us accelerandum jn-

iperguntur.
Solent etiam in vellca inclufe Tufpendlin va/e aqua ple-
no, vel puteo vel adhuccumpreparant finire opus, vefica
hec ad calorem bullientis balnei Tuipenditur.
Si vnius rei aliquid falis ininterna Tua fubftantia haben-
tis, tunc prius lacvigata infpergitur marmori vel vitreis pati-
nis

\ Digitized by Google
 Medico- Chymici Lib. IU. /g f
nis &: locatur in colo, ita vtguttatim deftillatio
afccndat in
receptaculum infralocatum, vnde deftillatio per tabulam
vocatur.
Si pl urium vel vnius rei tantum habentis
extrinfecus ad-
iettum huiufmodi corpus, vel aliquid falis, tunc prius
lzvi-
gatur &: idoneis vafis infpergitur ficque in cella locatur,
, vf-
quead diflolutionem in craflamSc pinguem formam iuftar
pultis, & tunc deftillatur vel fublimatur, de quo in fequen-
*
tibusDeodante.
In ifta operatione hoc primum obferuandum
eft, quod
nullum deliquium effe polfit fine fale: Deinde, quod
vafa
qua: (alium dillolutioni inleruiunt talia fint qua:
penetrare
non poflint. De deliquio audiamus &Libauium.
Deliquium, ait, eft liquatio concreti, qua: fit
infinuante
le humiditate externa, 8c ficcitatcra
rciolucnte, vt fluat.
Itarcfolurum quod eft, liquor vocatur, & confidentiam
habet aqueam. (quanquamenim & lapide* calcarii diflipentur ab
humiditate aerea vd aquea, tamen hoc liquatio
eft, necliquor quod
*
inde exiftit appellatur.)
Nonnunquam autem totum coagulatum ita deliquefcir.nonnun-
quam falcem quod in eo eft folubile.in humorc:& tunc feruit
hsc ope-
r
ratiopro abftra&ione.feu fegregatione aliqua.
Reducitur liquor per abftratfionem humiditati*
qux eft inercfta,
dmaporatione, aut quaiiis alia ratione, maxime coagulatione.
Deliquium eft: duplex, vaporofum&embapticum.
ntiquium
Deliquium vaporofum eft, cum res in fubtilem
pulue- ‘‘"A-
em redafta aeri vapido exponitur, & humefecndo in It.
oremfoluitur.
Ille vero aer vapidus modo calidior eft modo frigidior, qualis eft
fubcctraneorum irriguorum, Seres foluenda.nifipcrlcfirapta.ad
falis
poulfiraum.vcl fimilium naturam elaborando
adducitur.quod fit ma-
xime calcinando,autad cam ficcitatem redigendo,
quxhumidiratcm
Nn externam
 xZx Antidota Rir
externam auide combibat, & diffluat prompte. Neceffe enim efttena-
ccm compagem folui,Scfnabilitatcm quandam Ctlis induci.
Jlimtni- Adminiftrario huius deliquii cft multiplex.Naminterdum
ftr»notU. quod dcliquefccre in aere volumus tabulq marmotis crenis luis diftin-
Itqttl! mnl
tic, (cu lacunis corriuatis fulcatx: aut imbricibusl zuibus, vitreifq; aut
sifltx.
cucurbit*anguftioiisimponimus,caq;inftrumcnca eo locamus iitu,vc
ex fuperiore parte, vbi polita reseff,indecliuiaad vnum exitum liquor
decurrat,-&cxcipiatuiadmoto vafculo: quodlicurn Itgregadonc li-
muleft,dcftillatio etiam per tabulam nuncupatur. Plet..mqpchocfit
in cellis Humidis.aut cryptis vapidis.
Interdum materia includitur vafculis, & fufpenditur alicubi ad va--
porem,fciiinpticeo,.fcucrYptis&-fcrobibus, (eu balneo roris. Et hic
modus adhibetur cum dehqucfccre totam volumus , quanquarn di-
ftinguiid vafculumpofliidmctficate regionum. Debet autem liquor
tunc in eo contineri, Nonnunquam vaiculum eiufmodi inareniscty *
ptarumdilponitur, vclfepcliturinfimotepido,velfcrobe terrae humi*
dx.idque tunc maxime cum longo tempore opus eft ad liquefeendum:
&occlul'am cffetunc, (atifque Armum oportet ede valculum, qualo
foret ex vitro.vel figul ina denfa, Sic.
Siinputeosaquatumdemiccerevolumus, per funem id fiat qui fu*
ftineat fulcellani cum vafe, & pene attingat aquam , ita tamen vt lxlicr
ab haurientibus caueatur; vel in pariete iuxta aquam loculamentum
quo reponatur vafctil u, obferuato crcfcentisaquxfpatio.
excidatur, in
Ad vaporem balnei fcrobium.&c. etiam velica bubula, vel olla vti-
,

mur. Ad dtfpofitionem in arenaecumulis vfitatum eft accrabula.dimt-

diaque ouotum induratorum legmenta vitellis remotis adhibete :&
haec relinquuntur aperta Cum aliquid delicuit, exhauritur humor, 8c
materia renouatur. Aliqui vtriufquefegmenticaua explent, &
mutuo
applicant colliganrque,& ita linunt in vafevicreo. Pto albumine inali-
quibus excauatx radices raparum vel raphani,& (imilium, vtihter ia-
feruiunr. Cauicaticnimimmiffa materiafalfa facile colliquefcit.
Sxpius autem etiam liquor non in eodem fubfiltit valculo , led de-
currit, deftillatve in aliud fubie&um. Et tunc modo albi ouorum Te-
gmenta tribus locis filo tTaie&a,inq; alia pacte infra perforata fufpen--
dimus ad vaporem cellx, fubic&oque infundibulo & excipulo colligi-
mus liquorem. Ita vero fiifpendenda funr, vt capatte vbi materia loca-
r tur,.

Digitized by Google
 Medico Chymtc i Lib. IIT, jif
tur.fintaltiora, fiatque defluxus ad foramen. Hocipfum etiam poteft
procurari per vrrumque Tegmentum intus materia pofita, coiun&um,
& in.commifluram parumper hiantem inclinatum, vt inde decurrat in
vas Tuum.
Alias vfurparur manica Hippocratis, vel e lino globofusfacculus,
vel cruda cutis: Non nunquam linteum (uperollaexpanlum idem pry*
ftat: vel cucurbita pertufa, olla perforata, cribrum anguftum,craticuiz

ligneae, & omnino pro materixrationevarierasmagnaeftSicfitcucu- mm

luscx charta emporetica quilocaturfiiperinfundibuloinexcipulum
,
immitto, idquepocittimum fi liquoreftacurusTcuacris. Pinguis enim :
non penetrat. Inuerfz quoque cucurbirzprzmuniuntur linteo raro,
•velpergamenta perforata, per quz liquor percolatur.
Si liquorem iimul alterarum cupimus tin&umque (eu odore vel alia
qualitate, rem liquidam exponimus deco&o herbarum conuemen-
jtium,.vcl mufto ferucfcenti& fimilibus.
Deliquium cmbapticum eft cum res in humorem de-
jnerfa eo vfquedecinetur, donec delicuerit.
Hoc fic dupli citer. Nam res aurvafculo contenta immergitur, d eliquium

Ytipfa humoris fubftantia non accedat, vclfalrem tenuiflimus fudor^

'
permeet, veluti cum in vafc cereo, vclvefica bubula, &c. imponitur,
lir-
1

at oum delicuit, extrahitur, quz res fi humoreft calidus (quod fit ple-
rumqj) fimulachrum balneieft.-autinipfumhumoremfinirurdimm-
di,(eunude, feulinteapotiainteruenienre, quafimul (egregenturfor-
des. Ec hicquoquevel fTigidusliquorcft,quopadkogummi,fiicciin-
fpilTati, vt facharum, &c. lolui poffunt vel indiget calefa&ione, vt in
,

manna, & fimilibus pinguedincm.fuccumve tenacem habetihus Hu-

morille, qui eft medium (olutionis, talis ette debet, vt. fi eum fcgrr ga-
rum cupimus, facile poflit denuo feparari, nec peregrinam qualirarem
inuehacfoluto,nifi ft' dio quzramus fimul alterat ioncmciufmodi.
Plerumque autem hzc operatio inferuit aliis
, eftq; praeparatoria

^purificatoria. Itaenimfoluta filtranturfzpius,&tandcmrcdu-

cuntur. Gummi folent acero vel vino folui vt plurimum: aliaenim
aqua fontana, pluuia vel deftillata quauis, vtfacharum.&c.fulphur
fpiritu rherebinthinzjfuccinum oleo, vel liquata cera.Scc. fo!uitur:flos
falis tantum oleo.
Nn z Affinis

jm
 2$4 AtfTlDOTAR.tr
Affinis eftimmerfioni irrigatio. Solent enim folubilia quae-
dam interdum confpcrgi aliquo humore, vt poflea eo facilius deliques-
cant. Sed ille media diuaporationetadem ad mediocritatem reuocan-
dus eft, ne nimis diluta vis fit liquoris , quo pado Tartari Calcinati de-
liquium fc (linamus. &c. In commenr. l.ibauius (icair.
Deliquium • Apud Ariftotelem , Deliquium vocatur ( «ak AcS*
fecundum Cypp.) & Chymicos folutio , nimirum appellationegcnetis
fp ec i a |j adhibita. Alias deliquefeere eft in liquorem abiro,
fathifcere,refolui,&c. quafi cum nix aut glacies diffluit va-
pido aere.
Sed operx precium eft, varietate exemplorum tan-
quam per induttionem, deliquii naturam rationemqjoftcn-
dere& explicare.
Deliquio diffluunt fries, alumina, atramenta, nitrum, &quxcunque
horum naturam parti cipanr,quxomnia ex liquido ad ficci ratem reda-

cta concreuerunt. Deinde alio modo liquefcunr, corpora validis igni-

bus calcinata, adeo vt plurimum in falis naturam conuerfa intelligan-
tur, prout tamen calcinata fuerint, &rarcfa£ta penitus, vnovelpluri-
bus laboribus, aut (altem quadantenus.
Itaq;& foluuntur quzdam calces totae, qtuedaduntaxar ex parte te-
nuiore: quidam tantummodo humefcunr,feuremittuniur,quibus, 6
volumus vberiorem eorum refolutionem , addere nonihi! liquoris ne-
ce (Ieeft,idq; faepe acrimoniam habet, qua attenuat, fuoqi igni poten-
tiali amplius rarefaciat confidentiam cohxrenremq; compagem. Qui-

bufdam non a dualis humiditas additur, (ed potentialis.vt c um liqua-

tilia conterimus, vel jungimus difficulter fluxi bilibus, vt fales, &c.

&
Nonnulla reuerberata liquefcunt,& per (e,fed alio modo,vt Tar-
tarum cuius calx facile diffluit (ed ipfum aqua diffolui poted.Non hoc
:

euenit atramento, & congeneribus pote ftq; etiam fal tandem iliiqnt-
,
“
bilis reddi. Deliquio fluunt lachrymsequoq; in puluerem redad*.
qux vapore,aliqu£aqua, aceto, &(imilibus.
Camphora aqua forti deliquefeir, fcd num huc refercdusille liquor
fit, poflea videbimus. His exemplis patet, deliquium fuo am-

plexu comprehendere folurionis vel liquationis modos

f
aliquot.

Digitized by Google
 , .

MedicoChymici Lib. IIT. 1 8f

EVei aliquot, quorum primus cft refolutio in vapido acre.feu hu-
midojiincis iiccalidus, fiuefrigidus ; magis tamen frigido,
qualis eftin fubterraneis , & puteis fimilibusquc: fecundus,
refolutio cum calcinatione pro firmitate compagis , vbi mi- 1

rabile quid euenit, non folui in humorem rem, nifi humore

in totum fit priuata: Id autem ideo quia illud humidum e-
,

ratglutinofum compaftumque tenacius quam vt dimitte- ,

ret coniun&um ficcum: &quidemhorum quaedam falisli-

quefeentis naturae funr propiora quaedam vero videntur
;

potius rarefa&ainuifibilibus atomis humorem ingredi , &

eius continuitate occultari, vt potius dicenda fint in liquo-
re latitare, quam in eum rcfolutaeflc. reuerberatio ifta

ignearerrea fecit maxime : terra vero vel non, vcldifHculrerfolubili*

elt. Idem arguit & hoc quod rales calces interdum poflinrreduciia
,
r^lr
metallum quod non fieret fi (alium conditionem plane fubiillcnt. Sa-
,

les enim metallicaenaturxfuntexpcrtcs. Eodem pertinet & hydrargy-

ri fublimati folutio.
“V. V
Modus tertius efl remiffio magis, quam verafolutio. Di-
lutionem itaque aliqui vocant, veluticum lutum exiccatum refoluirur
affufa aqua; Item mcl,lachrym«T,gummi,&c. qux ex liquido coatta
infpiflataque fuerant. Patet &
hoc, quadam fuo humore liquefeere,
faltem adiutaaeris humiditate vapida; quaedam alieno admiflb:item o-
rone refolutum deliquio coagulari denuo poffe.

Genera ergo & fpecies Ceu potius modi ita fe habent , vt

,
». d /•»/•
Si
deliquium fit vel per fe,vel cum additamento:vtrobique vel
ftatim , vel praecedente praeparatione. Additamenta lunt vel
aquales liquores , velpotentiales , ita tamen, vtfacilcdeliqucfcant, t.Exambi-
duur
onales funt falci fublimati & vel conteruntur vna, vel per fublimatio- tntu
;

nem , aliofue modos vniuntur. Cum item non poflint deliquefeere fi1 * 11
-

dominante ficcitare, fiue frigus coniun&um fit , fiuc calor, patet requi-
ri commercium dominantis humoris qui quo minus fubit fua fubftan-
:

tia,eofynceriorem relinquit liquorem. Hinc colligitur , artificiofam

folutionem eam efle , in qua non fubltantia humidi , fcd qualitas agit
.1 % vi_
'
Nn .
3
aut (al-

‘IK"
 ,,

2/86 Awtiootartt
aut faltem, fi fpiritus humidas vel vapor vna fubit cum qualitate , nihil
tamen incommoder nacurae. Quocirca fimilitudinem quandam folu-
tionis per deliquium habent ea.qu? copiofa aqua vel aqucis diluuntur,
non autemformam deliquii veram -, &
fic ex numero verarum fpecie-

rum hunc modum excludendum efle , & vel (ibi relinquendum , vel ia
pofterioribus aliquid fimile habentibus, reponendum.
Porro humor natura ineft vapido aeri&aquse: per (ocietatem ifto-
tum etiam terrs, fimo madido, Scfimilibu*. Deliquium itaque Chy-
xnicum omne in illis peragendum •, &
cum differentia etiam ex illis fu-
mi queat , aliud dici poteft vapidum.ieu aereum , aliud merforium, fcu
Embapticum ,
quod vicilfimeftinhumationisinhumidaiterra, fimo,
vel (i milibus , & immer(ionis,quos modos cum aliis facisexplicauirmu
in Alchymia.
Iam apparatum oculis fubijcercquadantenus & de .finibus dicere,

tempeftiuumerat. Sed cum commentatoris munus fuftineamus, vi-

deamus primum Philofophemata nonnulla Ariftotelica, poftcafufio-
ni & deliquio terminos ponamus manifeftioribus argumentis, & qu*-
ftionibus nonnullis haud iniucundis.
Quae a calido ficco concrefcuntf inquit Phtlofo-
phus, eorum quzdam irrefolubilia/untC**^ vtfi&ilc, Se
lapides quidam, qui ab igni fiunt, vnaconctemata terra ( t»c
y»(rur«<tu^«<r»(:)quaedam (olubiliahumoreC^vlai^^dum di-
cit, fufiliafadaefle per concretionem agente calido ficco,
indicat, liquidafume prius habuifleque humorem fecum
,

ejuem refoluerit cduxeritq} calor ficcitas autem etiam par-

,

turi forpferit,partim rerminauerit.

Nam terminum acceperunt humidaperficcitatem agentibus adi-
uis.Terrninatioifta&a&ioeftinasqualis.Nam in aliquibus ignis humi-
dumita diminuit, vtterraetiam combuftionemfitpa(Ta,firmi(fimeqae
reliquo humori, quieftpaucilTimus, conglutinata. Ideo hccdicuntux
ax «S. Non enim admittunt humorem in profundo fubftantiar quan- ,

quam pulucrata madefieri qucant.vel etiam humor per poros recipi.

Intelligimus ergo vero deliquio folutionem fieri debere fluente humo-
re domeftico , idque ope contrarii eius , quod coagulationem fececar,
hoc cft, humidi frigidi. Sicut enim agens externum calidum ficcum
r
termi-

Digitized by Google
 *

Med ico-Chymic i Lib. III. 187

cerminaucrat, ira contrarium humidum frigidum determinans , termi-
num remiteere debet, fiquidem difpofirio ad Cie patiendum ineft no , &
totus humor fit exhauftus. Ex ternus humor remittit internum. Subefle
ergo aliquis debe t, vt fit nulla folutio, vbi humor in potentia nullus, vel
parcifllmuSjCumque terra aduftus.
Ex hac Do&tinaPhilofophi ratio elucefcit,quam fxpc mirati fumus.
Curo enim frequentifllme ex calcinatisextraxiflemiisfalcs , eosque li-
quefactos multa aqua per filtrum Chymicumtraieci(Temus,adeo vt ni-
hil nec oculis appareret , nec ta£tu perciperetur ; tamen poft coagula*4
tionem cum denuodilueremus filem, alicjuam partem inlolubilcm de-
irehendimus, qux prius tota deliquio diffluxerat. Ratio patet ex Phi-
tofopho, quia calor iiccus terminauit portiones quafdam amplius, &C
priuatas humore flcciores reddidit, quin & hunudum remanens cum
terra nonnihil adnffir.
Sed folutionein in humido frigido fieri debere , non tantum de-
monftratut axiomate ; t* <£7 'tjf *<*!/«» : & vice verfa;'
Idem eidem fecundum idem non crt: caufa contrarij: verum etiam ex-
emplodocctur. Nitrumenim & fales inquit folubilia funi hurai-
, ,

dononomni, fedfrigido. Quocirca liquelcuntin aqua & ipeciebus*

bmmMI
aquar, non autem oleo, quia iiccum calidum ,
quo erant coagulata.
Sed his obiici potefl , quod fal etiam oleo (cluatur vt docet experien- ,

tia, veceresqueoliuumfuum, vr duraret, non fine fale fecerunt. Re-

fpondetur id fieri oleo non puro fed aliquid fucci aquei fecum haben-
,

te: deinde non eflefolurionem veram, fcd tantum occultationem , fi

falaffimiturab oleo. Verum enim vero potior caufa eft in humido.-
Nam hoc tollit terminum ficci. Oleum quidem ab aliquibus etiam'
humidum vocatut; fed potentiam ficci obtinet , eftque etiam aliquan-
do igneum. At aer calidus & humiduS item foluit: foluit & aqua ferues,
vt in Lixiuio. Non, inquam, caloris merito: Itaque & Muliercula: cum
lix iuium facere volunt, initio non affundunt feruentem dicunt enim •,

•mJbft leu terminari falem, aeque ira fieri, vt lixiuium non euadatacte. I-
gitu' iiumotis auxilio maxime peragitur deliquii folutio. Id cernereet—
iam hinc eft, quod apparatus deliquii potiffimum earequirat media in
quibus aer vapidus facile concrefcit , & humiditatem rotidam relin-
quit, vt tabulas vitreas, plumb;as,marmoreas,ouorum durorum aceta-
bula.Inde &c vapor fimi, & Balnei foluit.-
" f*;. Sed'-
: ,

$3
iw
 , J

188 Antidotarii
Sed quomodo diftatfufioadcliquio?Negatphilo(bphu$, molarem
lapidem folui deliquio, (eu ruriusait
: Sip/ua, vti
& ferrum ; licet alias a* veruntamen tixto» i>»ip£s«AAttjit 3-ip/ad-riPi,
Apparet primum diferimen ede in efficientibus folutioms , quod eft in
fulione calidum, in deliquio humidurr. Deinde qua: funduntur, con-
creuerant calidi exitum, feddeliquefccntiahuniidi, non tamen totali
velnimio.MultafufiliaIbluunturoleo-,deIiquefcentia nonfoluuntur,
vel aegre faltem : Illa a calore ficco non excedente modum, non torren-
tur vrunturue haec facile calcinantur adurunturque.
;

Liqucfccntia coagulantur a calido ficco proportionali:

fufilia in humore frigido concr efcunt,tantum abeft , vt dif-
fluant. Atqui videmus etiam (ales & atramenta, aluminequc a calore
ficco cfFcruefcere; &quid faciliusfluitfalepetr*o,etiam paruoigne
Dici poted quseda ambigere , proprerea, quod fufihbus &
deliquio fo-
hibilibus &
condent partibus , tanquam glacies nix. Itaque quadante-
nus calore conditcuint, quadantenusficcitate. Ita comperimus atra-
menta quoque Ac alumen auxilio calidi iicci fuperuacuum humorem
didipantis, ind gcre , & confidere paulatim vapore diluto : fed quia ca-
loride no ed immodicus, comprehenditur multum humidi inter con-
credendum cum terra. Ratione ergo idiushumidi concreti, redituto
humore vberiore foluuntur; fed ratione terrae fufilis ( habere vero talia
terram , & nonnihil pinguedinis manifedum cd ) non adudae fed hu-
more competente definit®, funduntur. Ariftoteles dicit, eiufmo-
di res caloris exceflu fundi, alias non fufilia, qui cxceffus de-
finiendus eft ex difpofitionc patientis.
Olea concreta, glacies & fimiliacum foluuntur aqua calida, deli-
quium cd an fulio : Hxcfcilicec Aridoreli videturefle. Nam non hu-
more fed calore, etiam ficco fit tefolutio.
, Glacies tamen ambigit , vt
di<dumeft,quiamultumhumidiobtinetinpotentia; quia vero infri-
gida aqua non foluicur , (ed remifia, vt hyemalia (lumina tcftantur,roa-
gis ad rufionem pertinet cius folutio. Quando calces foluuntur p.*
les additos, & alia acria; Fufione potius an deliquium > videtur enim
perinde fieri, ac in aquis caudicis, quse funt ignes potentiales. Num er-
gofunduntur? imo corroduntur, (edquiaulisnaturamquandamad-
eptxreuerberii ignem pafl*,idco ad deliquium traducuntur, licet con-
.currat aliqua corrodo. « Cum

Digitiz-ed by Google
 ) ,

M*dic o Chym i ci Lib. IIT. z8*

Cum cera in aqua co&a foluitur , fufio fit potiui , vti & cum oleo re-
foluutur fulphura,& fimilia At cum halofanthos in oleu fachifcir abit-
que totum, quia ab humore videtur fieri, num deliquium cft ? Nulla ca-
mollior aqua frigida liqurfeit tabefei tque. Il-
loris vis adhibctur.Ita nix
lud oleum ed proxima potentia, hxc aqua.Itaq-, confufio potius diccda
ed:& fane vetera halofanthos liquidu erat maiore ex parte. Si nix aqua
frigidiflimaitem liquefceret-, calore veroficco adureretur, merepofiet
ad deliquium rcferri.Nunc autem ambigue fe habet Qujd de caphura
•per aquam caudicam in oleum folutarFufio cft ex igne fubtili , qui ed in
aqua ida , quem ta&u in ferro percipimus. Quod fi cuaporauerit aqua
. cau dica, redit caphurst fua natura: Nec deliquefeit in aqua fimplici, vd
aerctlmorales humores repellit.Lutum concretum foluitur aqua. Dc-
liquefcitne/Philofopho funditur ( r *'*» £« ignibus. Aqua non lique-
fcit j fed diluitur. Apparatus deliquii varius cd,vt fupta didkum. Quicu-
quefit plerumq; ita indituitur, vt quod delicuit , profluat fepareturque
. a nondum liquefa<do,cxcipiaturque vel vafculofingulati , velrcceflu
aliquo eiufdem. Interdum vna relinquuntur, vt partes citius fluentes ad
fluxum perducant morantes, quas fi necfic quidem refoluuntur , atte-
. nuandz funt nouo labore , aut potentiori hurordo committenda.
.Humidum enimhic no n eft mere paffiuum , fed ic a&iuum
. &farpe eligitur iuxta naturam refoluendi. Calx viua quofic-
cioted, eoauidiusaercmhumidumfocbet,&dilabitur. Hocobfetua-
tum a Chymicis ed,8c in artem translatum,vbi item dcprachafum, quo
fubtiliores funt fales,eo citius eos fluere, ficutial petras elaboratus. Yn-
dc notum cd, multa coagulata, quz humeficri nolumus.in calore ficco,
vel aere tali eflereferuanda, qualem naturam &facharum habet. Inde
podea colligitur, quo apparatu quodque indigeat.
Vocamus Deliquium Crypticum^cum rem occultamus, j) e i;1uimm
inqueeriptas deponimus , qu® eft fpecies inhumationis,<7/»«<iw».
quae fiem terra h umida, cellis, fpecubus humidis , puteis , fi-
tno&c. Aliud edmanifedi acris, & fubdialeaudriniscondirutionib.
vel humidis frigidis ab fque vento Scpluuia, potiflimum filcnteno&e.
. Abutimur & Balneo tam merforio,quam vaporario ad rem eandem : I-
&
mo immerfione in aquam frigidam,vafe daufo. Alios modos idis a-
,aalogosmondrabit experientia. Edq;(acpenon operola ratio deliquij.
Oo Vnde

Digilized by Google
 -

zea' A s t i d o-r a x. rr
Vnde&Tuipenduntcalcescteftcdinibus celiarum fuper vaporem fix-
ucntii mufti.item vinaceorum & (imilium.
Ttmfut Tempus deliquii definitur cx natura rei foluendar. Soli-
dilijmi. dius compa&a eradi oraque, & quae remoriora funt a falis Tubulis natu*
raHuunt tardius. Qu-damcaiccsmctallcrum etiam in annum defodi*
unt.vel in puteos condunt longo Tpario, donec dcl qudeant. Sed dili*
gens pratparatio.per attenuationem , Ixuigationem , eucibcrationem, t

vel additamenta conucnientia tempus pote ft decurtare.

Finit dtli Fines deliquii principales funt, vt liquor exidat vatiis vfibu»
fniifrinti- accommodandus: Isqueintetdum eflcntiis comparandtis.-ite vr vnian-
fnltt.
minima quam exadfciflime, quomodo Geoerus Tua metalla con-
tur per
iungir,caIcinando .rcToluendo. rcducendoque: voli.ntenim ficdifH-
cilime fepatari : &
expediatur hinc quoque traniinutatio.
Alius finis eft rerum depuratio, &vt quam (ubtilidim* ena*
dant : & hic interdum alius fnbordinatus eft , feruitque eflcntiis per de-
ftillationcm& alios modo» perficiendis ,
quanquam fa'is deliquium
ampliusattenuat & purificat, repetitis operibus, &: multis colaturis.
Peragitur & extraftio quaedam ope Deliquii.Subdlis enim
eflentia defluit, fubfi(tentecramtie& (ordibus. Apparet itaque , Deli-
quium Magiftcria&eflcntias conficere polle-, Magifteria , vt potabiles
liquores, tranimutaiiones,commiftioncs,&c. Eflencias.vtaikalieflen-
tiale apprime elaboratum, Tinduras liquidas &c. Quod aurem tran£
mutatoriam fit, facile oftenditur, quia ex terreo corpore facit aqueu,
propter fymbolum quod cftvtrobique. Et eft reciproca via ex aqueo in
terream viciflim, quam redu&ionem vocant. Sed videndum eft, vbi a-
liena humiditas Tubiit , &
vbi propria resdelicuit , &
que vna fun t cor-
refa. Inde enim tranfmutatiovelalterario.autmiftioccnfebirur. Tollit
seduftiohumiditatem dominantem, terminumqj pro curato ficcoadij-
«i, agente calido ficco. Notandum igitur, quod vbi nihil deperiit reda-
cto, aliena humiditas tantum remiferir: vbwero diminuta eft quanti-
tas, propria deliquium fecerit. Cauenda in redu&ione aduftio eft. Itaq*
alicubifaltem tepor vel ficcus aer latis eft.Nominatut id coagulatio, di»
qua Tao k»co.
Dehisquacdiffiduntur, veldiluuntur multo humore, nihil attineo
&cere verba. Nonenimcftattis,Tacharum perfundere multa aqua , 6C-
* ficTol-

Digitized by Google
 JMt Dl c o Chymi c i Lib. 111.
fic foluereraut aceto coquere lachrymas.au t aqua pluuia aloem , indeq*
reco&ione ad ficcum reducere, modo aduftionc colbonerr.q; nimiam
Yites in recoquendo, &vt purgentur ita foluta , fxpiusperfikrum tra-
ijcias, &ob(eruesgradumignis»proaqu3erefoluentis copia & natu- ,

ra rei. Sed dehis pra^ ipic coagulatio. Addeiiqaium nulla alia ratione
percinenr, nili quia limile quid habenr. non quidem limpHciter^nad-’
eA«; (cd tantum eorum refpe&u , quseper fediflicilime aur plane non
liquefcunt,requimntqaeobhocadditametumhumoris,fiueeiuldem,
fiue proportionalis , aut quem vfus demonftrauerit. Nam interdum
quod tardius liquefeit, irrigamus fuo humore , qui prius profluxit, aut
uem defliliatio expreflit, veluti in T anari calce non latis elaborata fi ,

Suxura maturare yelis , affunditur liquor eiufdcm pridem exceptus fi :

ialem abfynthii cito rcfoluerc placer , additur nonmhii de aquaabfyn-

thii,&ficinc*teris,Propnacnim conueniunc magis , nili vbi vfus re-
quirit diuerfa,& firmitas compagis poftulat humorem penetrantem rc,
ferantemque potenter ligaturas natur^, in quo ftudendum.vrquamura
fieri poteft,acre Medicamen iterum fubtrahatur.&liquorcdulcoretur, •

fiuein calce, liue alio modo. Miniftrarc enim debet, &

pera&o mini-
.flcrio decedere, non dominari, ni fi aliud fit conlilium.

C A P V T IX.
De mollittonc jndurttiene & exficutione.
Ollitio.fiue Mollificacio : multae (aiunt Galenici ) Mc-
^“^dicaracntorum praeparationes tantam inter fehabeat
\
affinitatem , vt eardenvtere iudiccncur , vt liquatio & molli-
tio,quae tantum fecundum magis &
minus videntur diferi-
minari,itavtmollitiofitliquacionis principium. Cun&ae-
nim quae liquantur, prius mollefcunt, & multa poftqua fuc- \

xint emollita,fi diutius calefiant, liquefeunt, non tamen o-

mnia. Ebur enim.vngucs & cornua poliunt emollirij non li-

-quart.
Fitautemollitio duobus modis, vel folocalore ignis.fohs MoUitimk
animalisjvcl rei cuiufdapucrcfcentis:vclaftufo humore , *• m ' d> ‘

" Oo a ytcum

Digitized by Google
192 Au TIDOTAR II
vtcum ceraemolliturinaquacalente auccum ; maflaqua:-
dam medicamentofa durior in aliquo fyrupo aut fucco ido-
nco malaxatur, vrmollefcat,&ta&ui cedat. Arbiter enim
duri corporis & mollis ta&us cft, ait Galenus cap. vlc lib. j.
dc differ, pulf.
Vniones cochx& ouoram putamina.aceto dcftilfaro macerata ad-
eo mollefcunt.vt ad libitum tra&entur, & ducantur.Ebur quoq; zytho
creditur emolliri atque etiam dum (ex horas cum radice Mandragorae
,

percoquitur.
Cornua mollefcunt igne rarefa&a,aut aqua diutius co&a,vel fub fi-
mo per feptem dies (epulta. Et corallia fucco Berberum , Se margaritae
fucco limonum, & lapides multis certis liquoribus ,vtdecet,apparati»
creduntur emolliri vel folui.
Chymicinoftrific fcribunc de mollitione ;
Libauius dicit m comr-
menr. Alch.part.i.lib. j. de diftta&ionib. cap.6. Mollcfa£lio gra-
dus efl ad fufionem, qua n quam hxc no in omnib. fuccedarv
Ferrum mollefcereconfpicimus vt
( ita fcilicet du&ilc & tra£bbilc )
fit

fi oleis Se aquis dulcibus,pinguedinem & lentorem quendam habenti-

bus, re (Unguatur fsepe. Prxterea mollefcit maceretur perdimidiu mf-
fi

fem in lixiuio ex cinere clauellato Se calce viua ; (quale lixiuium etiam it

calcinatismarcafitis. confici rur plumbeis, quib.etiam in pultem redigi-
tur^ alii extinguunt in deco&o chamomeli , geranij Se maluse : vel febo
&butyro >veloleo,cera&afafxtida , velfulphure , argilla oleo Sec. &
Emollire lapides &vitra,ait ideiib.i Alch.tra<ft.i.deMagift.cap.8.Hoc
alias fufilibus congruit, fitq; ignea virtute colliquate. Sed ad fragii itatff
duritiemq; mox redeunt frigore. Itaque fi fingendi funteiufmodi lapi,
des ad modiolos, typofue. Seducenda virra, vrgeantur flammis quo
ad mollefcant , fed intra fluxum. Sint vero Se typi candentes aur a-
lias feruidi. Nonnunquam mollitiem appellant , cum tenuiora fiunt»

Se ad fundendum promptiora , ita vt etiam in filamenta duci poflint,

^ quibus fiunt cirrhi, Se criftat pilorum, non rigentes (ed nutabundi,
nihilominus tamen retenta fragilitate. Id aflequitaur maceratione.
Se co&ione in liquoribus conuenientibus , vt lixiuio ex cinere cla-
uellato , vel fod* Sec. Promittunt aliqui mollitiem lapidum e vif-
eidis humoribus natorum Se vitrorum , fi efferuefeant in fucco (ene-
doui*

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib, III* *j>j
donis &c (anguine hirci: vel fi macerentur per no&em aceto radicato,
cui raiftus fit (anguis tauri 8c adeps veruecis: Vel fy (anguinis hirci, ci-
nerum vitri, anamitteinacctum, &deftilla. In deftillaro raacera vi-
trum, fictque plicatile, vtainnt. Vel: fanguis anferis, (angui* apri, fic-
centur,aganturqucin puluerem^fFunde lixiuium cineris claucllad vel
fodx, coque bene. Addeparumaeeti fortis. Impone lapidem, calcfac
8c mollefcet. ( Fiunt aquae fortes fatis, quz fat diu (eruantur organis vi-
treis citra eorum mollitiem calem. Etfiftntfortiffimx, corroduntur
frangunturque citius, quam plicatilia euadant. Diligenter itaque in-
quirendum miftas artificum sententias. Vitra adeo mollefcere, vt fra-
gilitate amifia, duci malleo queanr,femel dicunt compertum, artemqv
cum (uo authoreinteriifle, quanquam aliquid virtutis ii adferibant
lapidi philofophico, (ed fine (pecimine. In manuferipto libro Herde-
nii dicituridem fieri, admi fto quodam puluere, 8c vn a fufo, cuius com-
pofitio paulo ante eft pofita.) Affines lapidibus (imtconchx& teftjr
ouorum, quxque funt irmilia ex lentore animaliuconcreta T qu*aceto
macerata in pulli cuiam aut fimilcm lentorem difccdunt iterum. Ne-
que in acetorantum, (ed Sc cognatis liquoribus, vtlixiuiis.vrinis.&c,
& certis rebns, cenoque paratis modo. Ita Cleopatra aceto foluit fua*
margaritas in cernam, quod pecu liare aceti genus, aut (altem quam te-
nerrimos vniones fuifleneceffeeft, cum nobis experimentum tam fa-
cile non refpondcat. Vtilesinhunc finem ftmtvrinx acearunxdeftil-
Iatx, & acetum exafpesatum per alicalf cryftalli, vel fide (anguini» hir-
cini^ Irarum que rerum (axifr?. garum: ( ita enim aut (imili modo przpa-
rare oportetr cum abfiirdum fit tam grauesaurores mendacii accufare)
pedunt & fpiritu fuiphutisv fpiritu falis ammonii, aut gemmei, falis fo-
dx, Schniufmodi faxifragi liquores intendi, vt ab ignea natura parum
abfinr. Corallia fiicco berberum ita mollefieri dicuntur, vt fingi poffint
ad libitum. Sic confenraneum eff vim tabefacientem ita difpofitam
fnam quxdam etiam alicubi in mare demerfa Iapidefcunt) effe mari-
nis aquis, cum intra (e mollia enutriant coraIlia,quz foris indurefeunt.
Et obferuatum eft nonnunquara abaffumtis (axi fragis procedi (Te vi-
fciditates coUiquefa&oram lapidum, nifi eludere Amentiam velis ma-
concretionem expalfa,&c.)
teria ante
Ad ignem affando molle fcunt cornua , vt poffint in trnfa in modio-
Ium ferreum, dirigi, &
prelis, formari. Alitu modus eft macerationis;
" Oo 5
fucci
±94 An t idota r i a
faeci nurrhubii albi , fucci apii, myriophilli, raphani , ch rlidonix ma-
ioris, aceti fortiflimi q.f. mifce, in liquore macera cornu fub fimo per
dies feptem. Vel: coquatur ex lixiuio cinerum papaueris. Scobsm
partam redigitur hac arte. Salis alkaii, calcis viuaefingulxlibrx: aquz
libras tres, coquantur ad tertias refiduas. Explora acrimoniam per pen-
nam plumatam, quz plumas ponit inrinirta,faeafperaeft,alias coque
fi

amplius. Fa&ofedimento clarum effunde, immitte fcobem cornu per

biduum. Exemrara fubige manibus oleo madefa&it, vt fit mada,
quam formis ferreis finges ad libitum velalkalideanthylide,calxvi-
:

ua:fiatexhislixiuium,in quo fcobs macerata tra&abiliseuadit. Pote-

ris addere liquorem tingentem pro atbitrio. Ebur emolliunt coquen-
do cum radice mandragoras per fex horas. ('Cura magna diuerfitas
fit odium Sc cornuum memitfetisde difpofiris fcrmoncm.cfle, cum in
,

hac parte natur* multum haliucinetut ingenium artificum. Eft Sc ali-

quid prodire tenus, &c. Molle (cere autem &
flexilia fieri offa etiam

hirtoriis morboru notum eft, fed infinuante fe penitus humore , Sc hu-

me «ftante compagem laxanteque.) Cera liquata, aut etiam oleo afle-
*
quimurfuccinum mollitum. Sirnilcjudiciumdefimilibus eft, vt pice.,
bitumine, fulphure,&c. Sed aduertendus eft animus, ne anticipet fu-
fio. Admifttone vero cerjfifta mollire, vulgaris eft notiti*. Infuccino
emolli t io tum ad alixfacit, tum ad/erruminadas minutias &
fragmen-
ta vnienda.
Duratio locum habet in pharmacia, in medicamentis
compofitis, qusc ad confetuationem & vfum, plus minus
lidca folidaque efle debent, cuiufmodi funt cle&uaria,
conferuac ficcx, cmplaftra.pilular, trochifci & miuarum ge-
nera.
Indurantur rero medicamenta frigore, calore &
rerum ficcarura
admiftione. Frigore, quando qu* liquata funt, aut tantum emollita,
& &
ab igne rernouentur , aeri expofita refrigerantur coalefcunt. Ca-
lore, dura ad jtiftam confidentiam medicamenta coquuntur pa... &
humidior abfumitur. Tunc enim ficciora reddita indurantur. Ad-
mixrione quoque rerum ficcarum medicamenta durefeunt , fiue
vr diutius afleruentur , fiue vt confidentia facilius Sc felicius exhi-
JbcantuD

Digitized by Google
 ) i

Me dic o-CiTYKrici Lib. IIT. 19 f

Durario etiam in Chymia locum habet, vt quando Mcr- Dunai*
curius induratur per fultum Saturni.quificconftatexLi-
bauio; In eliquato plumborum iam concrcfcereincipit.foucapcr
Iapidem impreffuna efFotmetur: in hac difpone linreolum, cui immitte
hydrat gyrum, & colloca in cinere calido quoadindurefcar.Induratuin
io minutas partes confinge. Coque ex aceto acerrimo per horxqna-
drantem ( velin fucco bugloffi cum accrofauco& oleo: vel oleo &c
:

aceto dcftiliato,flrpe muratis aquis, & foret uleu (ulphuris conuenicti-

tiusaut oleumMartis, &c.Jco£him iniice in aceti feiquilibram ,in qux
dlut* dux vncis falis ammonii. Digerantur per odfcduum , vt
fint
extrahatur cruditas. Exemptum in catino pone ad prunas, in fornace
anetnia. Ita vtlcnilmaugeaugnem, quo incipiat candefcere& crepa-
re. Prxtcrca inclufum facculo linteo (ufpendc fuper fumo fulphuris irt
olla locata in cineribus calidis , vt paulatim lento igni incalefcar, & fu-
mus Mercurium afffr. Repete hoc tertribus diebus (quam tricies
malleo exccndirur, funditur,
Finis cltfi & cum cupro miftcripoteftt
Huius enim deaiband' gratia qiixritur,&c.
Ad indurandum artificiofe ferrum, genus carbonum in Halita in-
uenitur, qui mifti cum calce viua tale efficiunt. Sic & induratur tu-
tia fa&icia, (
quam hodierno die pro Alexandrina ventilant) ai
ignem, illita mixtura ferro, cuiusproceflum alibi inuenies.

Siccatio: Quae in hycroem funr afTcruanda fimplicia , ^euatu

vel acinos e percgrinisregionibusaduehcnda,priuIquam-
in arculis, aut pixidibus &
faeculis reponantur, debent
accurate ficcari. Excrementofa enim illorum humidiras
coa&a, nec cLfflata ciro corrumpitur , peritque tunc faluca-
ris cuiushbetmedicamcnti qualitas.
Neque vero conferuationisgratiatantommedicamenta ficcantur,-
fedfxpe vtpuluerentur, vel vt viribus polleant inflgnioribus. Quic-
uidvcro humidiusefl Sc aridum expetitur, idipfiim vel igne,vellole
Jccandum, velin vmbra relinquendum perflatili, pluma: putueris&
experte, donec wbefcat, illiufque fuperflfta humiditas penitus difli-
getur.
Ignis'-

Digitized by Google
 x ?6 Antidotarii
UnificcA». Ignis calore ficcantur ad puluerationem, qux in fornace, vel
tUT. clinabo vtuntur , vel m
carbonibus accaafif , vt orta, vngues cornua, ,

conchx, vel in olla fi&ili, vr pili animalium, & qux farragini calidx
imponuntur, vel catino, aut calatho excepta, fupra, aut intra furnum, a
quo panis de nouo excra&us cft, reconduntur. Sic enim pruna, pira,
.cerata folent defic cari, fru&ufque alii humidiores.
SolU tsUr* Solis calore liceantur xftate &autumno potirtimum folia &
fttAntur-
q Uorum color in his aridis cxpctitur,vt etiam femina, qux colle-
fl orcJ>

da ante perfe&am matutitatem vel coelo pluuiofo, vt necefficas rei co-

git,aliquando vix nififole.aut igne portuntexatrtefictari. Radices quo-

que cr artiores &

magis iitcculem^, nifi minutius diuidantur, melius in
loco foli expolito, vel acri petflasih& aquilonio, quam in vmbra ven-
tis non agirara Occantur, eftque multorum minus idonea deficcatio,

nili prxee ifetit infolatio; parux tamen radteesin vmbra facile arefcunr,
vt al x maiores, quxperfrurtula.auttalleolos incifx &transfixxfilo,
vmbrofo aeri,ac ventofo & m inime pluuiali exponuntur. Facilius vero
.-folia qux manipulis ligata, in folio penfa.partim aeri externo, partim

calori ignis fere iugisorticinarura exponuntur: omnium facilimcflo-

res: papyro enim aut catino excepti&fubindeverfati cito ficceftunt.
Exficcara vero folia lacculiscanabinis, aut papyraceis reponuntur,
radices, rtores & femina, vafis vitratis aut ligneis. Flores Nenupharis
quiacrartiones &c humidiores funt, filo transfiguntur, vt (ic aeri expo-
liti, commodius arefeant. Eodem modo & cortices arantiorum.limo-
num granatorum Seligoofx radices in officinis folent deliccari. Pul-
,

mones vulpium in vino loti ficcantur in clibanoparumcalido.priapi

ceruorum in aere libero, lien bouis caftrati , ficut &
hepar microcof-
mi ,in fornace pi florio inteft ina lupi in vmbra ficus & partulx info la-
, ,

tu, vt & cooft&ionesfblidx, qux poft condituram in (achatc ,Gue fy-

rupis debent afleruari.

Exficcatione fuperflua humiditas abfumitur , ('inquit

DottilfirousSennercus) id quod duas ob caufasfaccrcnc
ceflfariumeft, Radiccs,folia& flores plantatum ficcantur, vtrc&iiu
afleruari portint, neque obfupetfluamhumiduatem ficum corrahanr,
putrefeant aut corrumpantur. Exficcatio autem illa in vmbra commo-
diffimefie: fi tamen ob nimiam H^miditatetnquxdam, antequam cx-
. ficcantur;

Digitized by Google
 Me dic o Ch y Mic i Lib. III. t9j
ficcanrur, invmbracorrumpifolent: infoleficcandafunt Sicquxra-
dices funt crafliorcs &
plus humidi habent, te ffelatim, vel alio modo
prius concidantur, &
in loco magis perflatili ficcentur: Folia & flores
inprimis , vt commodius exficcentur, ficca, non pluuia madida colligi
debent, (de eolle&ionefupradi&um.) Deinde exflccantur quaedam,
vt facilius conteri, &c in pufuerem redigi poflinr. Id quod in furno, for-
nace, vel fupra carbones in fartagine commodi flime petfici poteft.

CAPV T X.
jVt exprtfunt, cribrat'me,filtr4tient,caJfa(l'me, ufrigtutient
j& mfolationt.
"CXpreflionis beneficio (inquit Do&ifi. Sennertus,)va!ido Sxfuf».
•^connatu vel manu folum, vel per torcular liquidum &
humidum a ficco & terreftri feparamus. Hac oleum amygda-
larum dulcium, ouorum,nucismofchatx,conficitur,eadcmquein alio-
rum etiam oleorum in fuccorumquc prxparatione,in infuns,in deco-
,

ris parandis eft neceflaria. Vt putior tenuiorque medicamentorum

fubftancia, (inquiunt GaleniciJ a terreftri .& crailiore feparetur , valido
ffpe copreflu opus eft, que cum fol? manus exequi minime valeant, pre-
lum quoddam flue torcular a Mefuxo eft inuentum , quo medicamen-
t ta facculo excepta , aut pannoiorti, v t canabino , aut (etaceo inuol ura,
: tam valide comprimantur, vt tenuis fubftantia tota exilire cogatur, re-
manente craftiore & magis compara. Sic in torculari ab vuis attritis
vinum expreflum io dolia aut cupas delabicur. Sic pomorum educitur
fuccusad Pomacei ad fyrupi Regis Saborisconfcdionem. Eodemque
modo Septafiarii plantx frumentacex nondum adolefcentisfuccum
extrahunt, ad condimentum illud cum pauco aceto, pane tofto &fpe-
debus aliquot parandum, quod intin&um viridem nominant.Quibuf- I

dam Grxcis, iJtcS far vinum .ex herbis vocatur. Pleraque tela
excipiuntur, dcin manibus premendoconrorta,fufticicnterexprimun-
ar.vt fuccus aereftx,portulacx & plantaginis, pro aqua aluminofa.ad-
ditisouorum albuminibus & alumine: fimili modo expreffio Rha- fit

barbari.velagarici, aliorumq; medicamentorum in decodbo, aut aqua

conuenienti infuforum ,vt ex his quod profuturum eft habeatur,eiicia-
turquod nociturum, Acac ; '*
e* fi- feminisfpinx zEgyptix expri-
1
.
.
Pp mitur

Digitizecfby Google
 258 AntIdOTAKI!
oiicur, qui fic catus in vmbra, niger, fi ex maturo femine, fubrufus,ff ex
viridi eliciatur,apparet.
Fit igitur expreflio aliquando fucci ranrurn fimphcisalictriusmedr-
camenu, nonnunquam eiufdem in decodione vel aqua macerati, v(
cum exprimitur infli lio oleorum ,& decorio fyruporum dc apozem»-
tum. Mei Anacardinum exprimitur ex Anacaidiucx^gnisacrccetibiK
diuti us codis.Exhisenimlk tabefadis, Liquor aliquis enatat £er£ mu-
Hat An»- cilaginofus, quem mei Anacardinum appcllanr.Quod vt probe fiat fe-
cardinum cundum Arnoldum de Vilia noua debent Anacardi teri dr diebus fe-
,

facundum ptem in aceto maccrari>o£Uuo coqui lento igne ad duaru partium dif-
Arneldum
iipationem. Colatura autem cum meile codt a multis perhibetur met
da Villam
UA.
Anacardinum. Infula medicamenta & fucci nunc leui, nunc forti ex-
prdlkme extrahuntur : olea vero fimplicia rvixnifivaliditfiinocdptef-
fu extrahi queunt, liuc cum, fiue fine igne vrroque enim modo cdtt-
:

citur Amygdalinum, flequod ex nucibus, piftaciis fle frudibus multum

oleoficelidcur.
ExprelfiofinqiHtLibauitisjcfl: extra&iopcr prxfum quo
coada res fubftantiam forma liquidacfFundic.Eiusvfusexcel-
litinfuccis, de oleis quibufdam extrahendis: Et praecedit eam praepa-
ratio peculiaris vt profluere edenda pofliulcaq^quzdam que proprii
,

fiiccicoptam habent, comminuuntur, inq; eo macerantur, quzdam io

alio conuementeinfundontut:NonnuUa putrefiunt, aliqua eiixancur,
torrentur & fimilib. apparantur modis^Si numidica» copiofa eft,fiicr£-
tur, pofteaq; praelo vtgenrur, quoad (uccus exceptus eft omnis, qui pce
fiios canales profluit in di (pofita ceceptacula.Si parcum eft h umidum,
filtrationc omifla comminuta exilius, decolo firmo inclufa, prelo fubii—
ciunrur cogunturq-,. Quibus humor tenax fle pinguis eft,quiq, concte-
feitfacile.capre calefacienda ftint in fertagine velaheno: ha fluxilis Ei-

da offa, dum caler, implicata filtro fortiter prelo comprimitur, fle non
aro etiam cuneis malleo adadis vrgetur. Magna autem inftrumennt
concinnari felent, fle validiifima, (icubi violentia requiritur magna,
uo pado fieri foietin vulgatis oleariis molis. In reliquis fi quideC
Sntie reftst, e f irrigantur nouohumoee, cale fiunt fle denuo exprimun-
tur, quan qui m aliquibus no eft opus calefiidione, fcd duutaxat afper-
fione,fle maceratione aliqua. Si expre (fio extrahere cotum nequit, fuc-
ccdic ci operatio alia exttadon» ^Aanuidem nihil cflcntiale »e-
glcdum

Digitized by Google
 Me
dic o-Ch y mi c i Lib. III. 199
glc&um cupimus: Et fic fuccedit ei deftillatio, calcinatio cum filtratio-
ne.coagularione &
fimilibus.Cseterumprsli compendiafuntplnrima:
Quae leuius exprimi debent, linteo inclufa vtrinqj obtorquentur di-
gitis;vt intetquadras tabulafve alias cogunrur.ln hunc vfum etii tabn-
Tarlzues.metallicar, igne*, lapideae: Itero forcipes cum dimidiaris glo-
1

bulis,£tnHiaq; comparantur: Nonnunquam in cupas conie&ares mo-

laribus oneratur lapidibus»&c.
Cribrario eft fubrilium partium i cra/Tioribuspex cribrum fcraceum
elfericum tranfmiflio & feparatio, puluerifetioni jnferuit. DehacLI-
hauius fic differir. Cribrario : veluti agricola paleas & acus a tritico ex-
cutit vanno, ficab optimis marcida Aecernit femina cribro, ipfifqj po-
tius quam pharmacopceo cribrario copetir, fed vrerq; illo vtitur inftru-
metoadfarinam a furfure fecernendam,q>Tarnifium vulgus nominat,
nonnulli incerniculu,& aliquando fetaceum, quod ex feta eqna cociiv
neturjnterduex tela canabina, Sc aliquando ex fericea. Cribi u vero fir
ex pergamena mulrisforaminibus rotundis aut longis peraia,p quae lo-
lium &
femina minutula facile defeendunt, remanetibus fucculetis, ac
melioribus. Vfurpaturiraq; cribrario^ eo medicamentotu apparatu

q crihro.aut incerniculo peragitur. Eft a. multiplex huius pr^parationis Crihrsti$~

vfus.per eam n. Hos feminum moli torum, feu farina a futfure fepararur: nk vjm.
radices codtz a corticibus mundantur,& fru&us ab acinisxepurgantur.
Pulpa quoqj fiftularis cann* cribro eqna tela cocinnato tranfmittitur,
vt medulla fica filiquisconfradis &
feminibus ppurgatafolaextraha-
tur. Eodcmodo&tamarindi & da&yti macerati aceto vel alio liquo-
re per fetaceum ad definitos vlus.Semina multa roquuntur
traiici folct

ad crepatura, vt radices & folia ad puti ilagmc. deinde rranfmittun rurp

fetaceum crimb. equinis concinnat u ad cataplafmat u vel aliorum di-
,

uerfie formare medioru confcdlion£.Pulucres cardiaci, vt etiam alii qui

medicametorum compofitiones ingrediuntur ramifio funt renuifiimo
oernedi.Sc maxime qobftru&ionibus libcradis,vriii*&menfibus mo-
nendis dscarur. Quo n. tenuiores funr,eo citius ad partes attingedas de-
ferantur. Inquibuldapulueribus cernedistamifia fetaceaexqruntur,
in aliis mulriria, vel qu* ex linteo fiunt renui &
raro. In fuma cribratio
fit ad mixtione commodiorem rerum puluerararu, vel certe iam mole

minimarum, &ad tenuioris portionis ixpemelioris.acraiTioreffpe de-

teriore feparatio nAui. Vt autem «ariafum qu* cribrationi inferuiunt
PP x lniitu-

Digitized by Google
 r

joo ~ Antidotar.ii
-^^ inftmmentajfievariuieribradi modus; nam proprie cerealia, vt&Ie»
tmtribr«-
gumina cribro excepta fufpenfamanu agitantur,
*
&
hac illae ver (ando
tionm. lemina, qux mala lunt ablegantur, retinentur qux bona. Eodem rae-
do cardiaci pulueres cernuntur,cribro incer manus verGtco, nec violen-
ter fuccuflato, vt cantum pulueris pars tenuior tranfmittatur, reli£fco
crafliore. Nonnulla vero vt optimctranrmirtantur,debet incernicu-
lum numerofo percuflu in abacum aur aliud corpus (olidum fuccuftari
ne partes crafliufculx cribro impingantur.Proinde terenda fere funto-
rnnia antequam cribro volutentur. Er qux cribtum vix permearunt ob
cralEcudinc,denuo terenda, donec ad tenuitatem tota tranfmittaniur.
CtUtio. Colatio: quod in ficcis &c in puluerem rcda&is eft cribra-
tio,idfcrein liquidis cft colatio, qua humida per colu tranf.
miira,reltdiscrallioribus partibus & fecibus incolo, purio-
ra redduntur. Coliautem cft quzdam varietas, inprimis fecundum

raritatem & denfitatem ,

qux omnino ob materiz colandx varietatem
eft neceflatia. Tenuis enim per edum rarum tranfmifla fordium ali-
quid fecum trahit, neq; pura redditur: Cra fla fi per cralfum colum traii-
citur, facile colum obftruir, 8c materix trafitum procludit. Conueniens
itaque materix cuique columeligendir. Peculiare coli genus eft,’quod
manicam Hippocratis vocant, faccus laneus, oblongur, acuminatus,
per quem fine omni expreffione,ea,qux clariora cupimus, traiiciuntur,,
vc vina fa&itia & fimilia.
CtUiunU Deinde colatio non vno modo inftituitur. Alia n.funt craftlora vik- &
vtftnmt».
cjjjofji vtcolum tranfeanr, prius calefacienda funt:alia etia prius in
liquore diftoluenda. Ita msiia vt colari poftit,in jure aliquo vel liquore
qux minus cratlafunr, faltem tepida,imo etiam
difloluitur. Alia vero
Quaedam colantur cum exprelfione,quxdam fi-
frigida colari poliunt.
ne cxprelTIone. Qux fine expre(Eone colamur, fiunt clariora: quxeum
expre fiione, tui bidiora. Quidam non (ernei, fed fxpius , vt darefean r
colanda funticum autem colatione fola omnis impuritas raro tolli pof-
adhuc modis liquida clariora reddi folent, quod fit per defpu-
fit, aliis

mationem de qua iam paulo poft.

TtU tnt+-
y t rc $ e co } enrar crafla& vifcida.finquiunt Galenicijrriacxpoftu-
i uncis ait-
lanr, vt ampliore humore diluantur, vt colo trajiciantur rariore aeno.
Unitu . uo,& diutius calefiant ante coUturrm. Sic enim illorum denfitateroa-
gisra-

Digitized by GoogI
 Midico Chymici Lib. III. 301
gis rarefa&a facilius tranfmeant.Myua fca gclatina catniu & fructuum,
lic prius calefa&a colatur: Et mellis genus omne, & manna per os ex li-

quore quodam fumenda, vt res quxdam extranea ac fordida , fi qu* fic

admixta, per colaturam feparetur. Qux tenuia fune , vtfucc s herba-
rum, Limonum & multorum fru&uum , tepida colari folent, & fxpe
fngida fic namque terreftrior pars ac craiEor remanct,traie&a puriore
ac magis fyncera , veluti dcfccata. Lac tamen colatur frigidum,necnon
aqua turbida, vt ab illo, pilifiquifintallapfi , abhacvcrovtconfpur-
camentafecernantur. Sxpe tamen per relidendam ab aqua id omne
(eparatur, a quo turbida reddita eft, vt in cifternis videri poteft. Vi-
num quoque Hippocraticurn ter aut pluries colatur frigidum per ma-
nicam laneam oblongam ic acuminaram, ad fachari , vini & aroma-
tum.quibus conficitur, mixturam &confifteru am iucundiorcm.Qus-
;

dam tamen nonnifi calidiifima percolanda funt , alia frigida , quadam

tepida. Et multa vnica tantum colatura egent, quxdam duabus, no* &
nulla tribus, donec clarefcant.
Apozemata percolantur flamine vulga-
riextcnfo i Interdum &facculo laneo , aut lineo: fyrupiv, qui ob fa-
chari vermellis admixtionem &
longiorem coitionem crafliores funt,
nec tam facile tranfmeare queunt , linteo raro dum percolantur egent.
Simili modo decolla colantur quibus vnguenta parantur, vt etiam ipfa
vngueta liquefi&a, dum quid craffiufculum quod vim piflilli aut ignis
effugerir,fecemendumefb Multorum Medicamentorum tenuior por-
tio a craffiore fegregatur peraltam colationis fpecicm.qux Filrratio nu-
cupatut; I>e qua ficait Sennertur Si feculen t um
no exalte iquo- I

F dirui».
ripermiftum,fcdconfufumtantum fit.Filtraciofufficit: fi
vero exaltius permiftum fic, ita vc etiam forfanvna cum li-
quore per filtrumrranfirepoflit, Digeftionc opus eft per ,

quam feces tandem a reliquo liquore puro fegregantur, &c

infundumdeponuntur. Diftinguunt nonnulli inter filtra-
tionem&deftillationem perlacinias,- Sed Sennertus putat
huius diftin&ionis nullam efte neceffitatem : quia vnus fi-
nis vtriusque operationis , atque potius pro duobus modis
vnius operationis, quam diftin&is operationibus habendae
iunt Nam in genere ner fikrationeracraflum &fccuictum
Pp 3
liquori
 3»t Antidotah.ii
liquori alicuius fufum feparatur , dum liquor purus per fil-

trum in vas fubie&um defeendit & relinquitur impuritas.

,

Caufacnim inuentionis deftiliationis per filtrum eftaquas

vel liquoris rcrcnicasfcu puritas vthabetGcbcr.lib.i.part.4.
Iumm.perfe6l.cap.50.
Sunt autem duo modi deftiliationis per filtrum: Prior eft
fiitftttnu. cum filtrum feu pannum laneum ad linguxBubulx formant
fere fc6tum& formatum parte latiore in vas , quod liquo-
rem purificandum continct,imponimus $ Alteraautem, fi-
uein vnam, aut duas, aut tres extremitates acuminatas de-
linente , in vas fubic&um , vel lati orificii , vel fi angufti ori-
ficii eftinfundrbulo addito propendere finimus , ita vt li-
,
,

quor purus guttatim per filtrum in id defeendat fecibus in ,

filtro vel altero vafe remanentibus. Primo autem made-

faciendus eft pannus : ita enim liquor facilius per eum de-
fcendit: Nonnunquampro pannis laneis vtimur filis laneis
fimplicibus vel complicatis , vt dum olea deftillataab aquis
feparare animus eft.
Alter modus filtrationis eft, cum cucurbita; vel alteri vaft
amplioris orificii imponitur charta bibula, vel pannus line9
rarus, cui prius adaptatur charta bibula , atqj ita in illam de-
preffam panni & charta: cauitatem infunditurliquor. Po-
teft &h^c d eftillatio fieri per manicam Hippocratis diftam»
pr^cipue fi charta bibula inftar cuculi imponatur, vel etiam
per fetaceu cribrum, fuperpofita charta bibula; Inquomo-
dohoceft notandum: fi farces multa: adharrent papyro, vei
liquori iamtranfitus denegetur, mutandam cflcchartam,
Ccobferuandum etiam, vtprimochartafumaturrarior, de-
inde , li opus eft , denfior. In vtroque autem modo obfer-
ua ca , qua: funt vifeidiora aut qua: , vbi refrigerantur,
,

concrefcunt ;& coagulanur calida ad filcrandum adhi-

benda

Digitized by Google
 Midico-Cht MIC I Lib. III. 505
benda efTc.-Ita enim citius rranfeunt, & nifi calida, non fa-
cile transfluunt , aut partes fal fir eoncrefeunt , & faltem in-
utilis humor deftillat : Porro (i prima vico non fatis depu-
returliquor, repetatur filtratio.
Quam rem compendifacerelicetrtroquemodo ; rnprimofi plure
filtragradatimitadifponanrur , vt vas primum, in quo liquor eft , al-
tiore gradu iit collocatum , fecundum inferiore atque ita deinceps; Et
ex primo vafe dependeat filcrum in fecundum , ex fecundo in tertium ;
Vltimum rerofblum liquorem excipiat, & nullum filtrum , per quod
liquor extillarepoflit, habeat. Lacinizautcm feu panni ita funt com-
parati , enim maxime li-
vt inferiores fint denfiores fuperioribus. Ita
quor depuratur. Figuram habet Andr. Libau. commenr. Alchemic.
Idem compendium
parr. l.lib. j. c*p. 14. &
in altero modopoteft v-
furpari , fi nimirum manicz Hippocratis plures ita fufpendanrur , aut
alia vafa cum charta bibula ita difponantur, vt ex fuperiore in medium,
exhisininfimum Jiquordeftillee. In filtratione tandem omnitf«/4ai&
probe notandum , ne partes nobiliores exhalent, itaque •*#***"
fi resfpirituofa fit , & qua; facile exhalet , filtratio in loco
frigido fieri debet; imoitainftituipoteft , vtvas vrrumque
tegatur , ne aeri liber pateat aditus. Quod fi res pretiofa

& plane fpirituofa atque exhalabitis fit : commodiffimc

fiet filtratio per duplicem retortam^, quem modum tra-
dit Vlftadius , capita 7 6 . ita fcilicec vt in retortam ,
quae
liquorem continet , imponatur filtrum vel lacinia; , at-
que orificium huius retorta; cum laciniis propendentibus
in aliam retortam vel etiam cucurbitam^ inferatur , &
commiflurx bene claudantur. Ita enim liquor per fil-
trum in fubie&am retortam vel cucurbicam deftillabit Sc
,

nihil exfpirabir. Poteft criam fieri fi orificium^ retor- ,

ix gofTypio vel fpongia obturerur , vt per eam_. liquor

deflillet: qui modus in aliis &
filtrationibus adhiberi
poteft, Verum cum fxpe fcculcntum illud craflimL» &
adeo

V
V \

Digitized by Google
3©4 Ant IDOT ARII
adeo permiftum fit liquori vt filtratione feparari non pof-
,

fit, vt videmus in mufto, & cercuifia, quae fola filtratione no

clarificantur,alia opus eft feparacione.quqperdigeftioncm
fit; de qua paulo poft.
Filtratio,(vt confiat ex Iatrochy mia ) eft per colum Chy#
micum (quod filtrumdicitur, nonnulli vocantlinguambo-
uinamob formam ) deftillatio , componitur ex panno la-
neo, aliquando etiam linteo, & nonnunquam ex papyro»
tum dicere folent autoresfiltrum per papyrum.
Filtratio, (inquit Libauius) eftfubdu&ioperfiltrum: id
autem colum Chymicum eft, itaque &r colatura , feu perco-
latio appellari poteft fitque potifiimum in h timidis c qui-
:

bus aquofitas tenuis tranfit refifientibus, fpiflis & oleofis.

Procurationem eius fictradit : chartaemporeiicaconuoluitur, aut
complicatur, vel loco eius pannus villofus confuiturinfaccl formam
aut vafi applicatur, veluti infundibulo,&c. Liquor infufus finitur pau-
,

latim in excipulum deftillari, vnde & haec operatio dt ftillatio per filtru
dicitur. Quod fcmeltradudkum eft , nififat putum eft, iterum perco-
latur. Quod rcfiftitfpiflamentum,abraditurfi vtileeft, vclcluitur. In
aliquibus adhibenda eft expreflio : Aliquando crailitieshjercnsdifcu-
titur fpatha, vel alio inftrumcnro, vt fit locus percolationi. Si lenti funt
iucci, etiam calor admouetur. Calefit autem res colanda, autfeorfim
in fuo foco, autadmouendo ad filtrum farragine calente, &c. Proex-
preffione in aliquibus valet emulfio , cumdeccrfionc fic derafioneper

cultrum eburneum vel ligneum, &c. vtcuramucilagincsc feminibus

vel radicibus vifeidis ftnngtmus , vbi calor adhibendus eft , & mace-
ratio.
Hac operatione maxime fegregant purum ab impuro fa&is putrefa-
«ftionibus fed &
eadem vrimur ad olea ab aquis leparanda Olea enim :

pinguiafubfiftuntinchattapermeanteaquofitate. Caeterum profiltro

roultaexcogitauitinduftria. Sunt enim qui per manicam Hippocratis
percolant alii per pannum cotoneum , vclalium laneum aut lineum:
:

Nonnunquaperfetaccum: Aliquando cribrum, vel loco huius pertufa

.dolia ftratr.inc fternuncur, vel Herf«conuenicnribus His imponite» :

Digitized by Google
 Mbdico Ch ymic i Lib. III,

.calx, vel tinis, affuft que aqua ita fit percolatio, £c Lixiuium. Intercedit
aliquando.&lineus pannus inter ftramen&tineres. Cum a Vino aqua
fegregare volumus, hederaceo vale vtimur; quibufdam placet arun- &
do, vel fambuci ramus, autiuncus. Cumaquascvifcidisfuccis,lutofc-
cibufquedepurare:ineolatoriuraaeneum,velquodcumque ad manum
eft, filices fra&i,vel fabulum, glarea, argilla, arenaue pura locatur , affu-

faque fatpius aqua tranfigitur.Idem tamen etiam fieri potrilintegro,ita

\Vt lubtus fit decurrendi fpacium, accommodato tubulo Bcc.

Calcfa&io eft medicamentorum tam fimplicium quam c* uf4*u ‘

.compofitorum praeparationis quidammodus , quo ea ipla

non quidem coquuntur, aut vruntur , fed moderatecalcfi-
unt,velinrole,vcligne vel rerum putridarum calore, vt
,

commodius percolentur, vel inelaxentur vclmifceantur, ,

vel facilius & felicius exhibeantur. Sic Medicamentum infu-

fum antequam percoletur, calefit, vt illius qualitas non modotoca in
liquorem tranfmitcatur,fed vt liquorpromptiuspermeet,& totus eli-
ciatur. Clyftercscolicodolorelaboranttbusprefcripti.folent felici-
ter i phar macopcei* paulo calidiores iniici, modo non fi t a bile ; fcbri-
entibus veto tepidiores , ne feruor «magis incandefcat , fed mitefcat:

. Et vomiturientibuj aqua tepida deftillata bibenda datur , vt naturas

< raotumadiuact .hnmoritqueiutiiiriurnperesiaciiiorcxclufio. Cum
vix quidpiam a diu frigidumdcbeat exhiberi , fiue topi cum fit reme-
dium , vel intro (umendum , vt&balnex , & ipfa linteamina priuf-
quamsgrotisinleruiant debent modice calefieri ; multa quoque me-
dicamenta calfa&ione indigent vt facilius terantur , vt caro ficca
ferpentum, vclmifceantur,difToluantur, vtgummi cumpulueribus
& aliis , vel percolentur , vt in conficiendis fidibus aromatum aut vege-
, tab ilium, &c.

InfolatiocaJfa&ioni tam eft finitima , vt altera alterius^"/»^'*»-

vicem facile queat fubire. Vtraquc enim eundem effc&um
pollicetur, & inftar cuiufdam co&ionis eft , vtcum circa
caniculam , aut vigentibus caeli fqualoribus , dies circia
iter quadraginta infolatur Hvdromcl , vtfic magis conco-
•
,
&um

Digitized by Google
 -

jcd Antidotarh
Ilum vinofiim reddatur. Non tamen ex arce fofa fit vino--
fum, fedquod paratur ex libris quatuor aqua: fluuiatilisfie
vna mellis, tam diuquc coquitur ante infolationem , donec
ouum crudum fupernatet. Confcrir* recentes infolantur , vt o-
mnes earum partes ftmul fermententur &humidior quasdam materi*
,

difeutiatur : maxime vero quae ex foliis aut floribus frigidis paratae, ad

multum tempus debent afleruat i. Scylla fuccus,.conGuo Galeni »elici-
curinfolationerobfcuro tamen coelo, igne extrahitur. Et qua Medica-
menta infolari hyemis conftitutio denegat , eadem igne calefiunt per
hyemcm,vrzftateperfolem. Olea multa ex infufione floram, vel re-
rum aliatum permixtione parantur, infolancurqucdiebiUTelplurjbui,
vel paucioribus pto infula rei quantitate& viribus. Calidiora namque
& iicciora aut nulla autpauca egent infolatione, frigida & humida diu-
turniore. Par eft ratio de aceto, variis floribus alterato. Rotarum enim
diutiusdebetinfolati.fambucinumminusj&c.
Mufrigtr»- Refrigeratio quoque Medicamentorum ad Apothecarium foe-
ut.
dat. Qua enimpoft codHonem cogi defiderat,ea ipfa refrigerat, vt
Gelarinam ; Qua etiam calore praparata in pharmacopolio reponit»,
vteleduariafolida,conferuam hccam&emplaftra. In hoc vero differt
refrigeratio abextindione » quod qua extinguuntur , refrigerantur»
non contra.
*
X

C A P V T XX
Dt drjpumtuiene , tuapmuune , txhdUtunt , ceaguUtwnt ,cUf+
fiedtunt & dnnuutfttunt.

m. D Efpumatio dicitur cum fpuma innatans detrahitur ve£

cochleari folo, vel penna fi pauca fuerit , vei colatura.
Nam cum fpuma fit firccu» quidam lentus includens flatum ;
generatio-
enim omnis fpuma duarum fubftantiarum mixtura perficitur , inquit
Galenus-, quarum fpirituofa vna eft; altera humida , proinde varia agi-
tatione raouerur ac difiicicur Ideoque fpuma fbcemenda ouorum ad'
*,

duntuc albumina »qmo fuo lentore 8c vifridicacc eam ipfam cogant»

iccolr

Digitized by Google
 Mbdico-Cmymici Lib. III. 5®7
ac colligent, vt quando gelatina, fyrupi multi Sc apozcmara coquen-
do defpomanrur. Cura autem motus fc calor finr efficientes caufz
fpumc . nihilque crudum 6c immotum fpumefcac , defpumari tan-
tum debent,quae agitatione vel coftione ipumam edunt. Vt roel aut
iachanam delpumetur , humoris aequa portio , Bc Cxpe dupla adiiti-
tur , dein coquendo , fpuma cochleari pertufo deraditur , ne Gmui
cum ea ipfe humor in quo fuconco&io abiiciatur. Qupd G hac arte
amperfe&a videatur dtfpumatio.finguli* libris lingula ouorum albu-
mina adiunguntur , quae continuata ducatione fimul vt indurantur,
ipumam colligant , vnde poitea fpumat facilis eft a liquore fecretio,
vt quae per colaturam vna cum albuminibus in colo (eu flamine re-
linquantur, humore folum fyncero tranfmiilo. Si mei valde impu-
rum cft , cum triplo humore coquitur addimidias, vt optime defpu-
metut. Idem judicium dc caeceris rebus defpamandis valde impuris.
Perfc autem mdaliquando dcfpuraatur &
purgatur , (i modo cuiuf-
dam alienae qualitatis expers fit , vel cum tam longam coitionem fu-
ftinere non poteft viribus integris , vt ea qu* cum illo admifcentur.
T unccuini pcaeftaret nondcfpumatura mifccre ,
quam cum mifcendis
defpumare.
Sacharum defpumandum tamdiu coquendum elt . vr poft defpu-
mationcm, admixti liquoris vnciz dux aut tres folum , profacharili- _•

brafuperfint. Condiendi fra&us dum coquuntur cumfacharo, aut

mellis portione, vt nonnulli faciunt, folo cochleari defpumantur vt
deco&a & fiicci laneo colatoxio- Solent enim traiid per pannum ex-
tcnfum dauis affixum , vt fpuma & feces defuper relinquantur.
Euaporatiofteftelacrochymianoftra)cftleparatio,qua
_ h umida in aerem feu vaporem difcedunt. Vfum habet prx-
cipueinaduhuraidiSjVtextradionib.& aquofis oleis* qua-
qua nonnunquam et inferuiat fublimationi fimilib quan-
do nimiru aliquid humoris materia fublimanda coiundum
n in fehabet.Eiusapparatus talis dbmenftruu euaporandu in
cxtradis,vt tindurz mellis feu pilui$ confidentia vel aliseq-
libct fccundu anim u operatis relinquantu r(extradu voc&x)
violento ignedi fortes & fubtiles habuerit fp iri tus,operculo
x aliquot

Digitized by Google
|o3 Antidotarit V

aliquot laltcm foraminibus per tufo appofico,perquz vapty-

ri pateat cxicus»n e vna fpecies perdantur > abfoluitur. Sed
confulriuseftcmfinodi lento igne deftillare , minus enim
damnlaccipient,. Tunactiam fi menftruum (vt fpiritus vi-
,

ni aut huiufmodi ) pretiofum fuerit, &

quod feruare cupi-
mus, fubftituere huiefolemus deftillationcm. Verum fi mc-
ftruum aqua fuerit, longe fatius erit euaporarc.qpia aqua fi -

ne forti igne non afeendit , quo f*pe extra&um comburi-

tur.
Exhalatio & Euaparatio vulgo difiinguuntur: QuodEx'*-
halatioeft.cumficci halitus per calorem eleuantur: Euapc*
rario vero eft cum aqucahumiditasexfpirat. Verique hocpro-
politura eftvVt fi quid in re eft fuperfluam.in vapore* vel haJitusrrefolu-
tumexfpirer,relinquaturq; folumparsvtilior: cuius rei apparatus pro»-
lixa explicatione non indiget.Res cum fuo vafe fcrlicet vel patenti igni*
vel Balneo, cineribus , arenae imponi tur.vt quod exhalabile vel euapo-
rabileefMn vapores & halitus refoJurum exhalct.Et fi res fixior eftjra-
midumque ipfum non magni momenri r apertovafe , in auras fupluum-
exfpirer. Verum fi materia non adeo fixa ut ,& ipfum humidum etiam
&
non inutile: maiore cura opus cft , calor plane lentus adhibendus, ne
vna etiamid.quodferuare cupimus, in vapores refolu tum exhaler ; ac
in vafe claufc haec feparatio perficienda, &c proinde cororaodifllmea-
Iembicoiropofito humidum per deftillationetn fepararrrnr. Sed in re
planaimmorandum non eftrHocfaltem raonemusdatius efte.in p Ierit-
que aliquid humidi relinquere , quam nimia exficcatione rem perdere*
& corrumpere. Multacnim funr, que etfi dum adhuc calenr,vtin mei-
le & fele hoc videmus videntur effc liquidiora : tamen vbi refrigeran-
,

tur, fponte magis craftefcunt,& diuturnitate temporis vt plurimum ali-

quid adhuc halituum exfpirat r tesque tale$,vt in exrra&is patet ficcio- ,

res redduntur. Libauius vocat Diuaporationem , vrcem dicit DillX- : -

poratiovct*$«TjMir<c, in Ciccis humidis fcu halabilibus, exha-

latio:Naro Spiritu chymici eam hutnidu habent, qua fircum Uiuapo*-.

catio inftituirur in aliquo vafe, veluti prerrei conditione, olla, farragine*

cucurbita ,&c- fit que gradibus caloris diuerfis- Qujc lenta eft , ad
felem*

Digitized by Google
 Medico-Chymicc Lib. IIT. 307
fbfem.vel balneum,vcl fimum,&c. aut etiam vaporarium tricliniorum
nonnunquam aperto vafe, alias te&o, ita tamen, vt
leniter abfoluitur,
operculum vnoatqv altero foramine iit peruium. Violentior etiam
cum elixatione& ebullitione elt. Nonnunquam cura ad (iccumdiua-
p orare volumus, prxcedit violentior vfque ad craflitiemlucculcntam:
Reliquum humorisvapidi lente abfumitur. Non femper autem ad iic-
citatem peruenimus, fufhcitq; diuaporalTe adabfumptionemaquoli.
ratis, vt in oleis, fuccis, & limilibus. Ea nonnunquam corre&oria lunt,
vtin his quibus fpiritusfuntvenenati.velfoetentcsjvt viperis, oleooG-
(ium,&c. Miniftrat & fublimationi Nam res (ublimandq quandoque
:

humidos fpiritus habent coniun&os: Eos ab (trahimus diuaporando,

quod vel in fartagine per toftionem fit, vel aperta cacutbita fublima-
rotia, quoufquc tranfierit humor: vel etiam in eius alcmbicorcli&o
foramine r Sc tunc difccflus humiditatis exploratur lamina ferrea poli-
ta. Cauendum vero-cft, ne dum diuaporamin, aliquid tenuioris efien-

rix perdamus: &: tunc confultiusfitabftra&iopcrdcftillationem. Hoc

fit in (eparatione cllcntiarum a mcnftruis oleoiis per vini (piritum, qui
commaceratus eflentiam attrahit,vtargenrum a plumbo fufeipitur:
Ita & confultiot c(l dellillatio, cum mcnftruum diuaporandum eft
nobile-
Exhalatio (inquit noftralatrochymia) parum differt ab
cuaporationc, quod nimlru illa (it humidorum hqc ficco- ,

rum. Eft igitur exhalatio fpiritusvclhalitusficci>inaerern

prercaforem refoluti feparatror
Eius apparatus talis eft: mareriapuluerifetur, fi Heri po£
fit, inque tigillo vel alio idoneo vafe fuppofiro igne exhala-

re permittitur adhibita in pferifque continua verfatione li-

gno vel ferco al.quo ne comburatur, vtftibiovelarfenico r
folenr enim addere, qua: exhalationem adioucnr,fal petra:,,
ammoniacum,&cv
Exhalatio (fecundum LibauiumJ eft,cumfpirirusHcci
percaloremin aerem eleuati difcedunr. Et fu poti (fimum in
fieri s tritis pofitifque fuper tabulis ferreis , vel carinis plani fundi, vel
,

etiam clibanorum pauimentif. fgp ifuocenfo, vel circum, fuprauead-

Qjq 3, hibito

r
I
 •

jto
‘
T
. Ah t idot AHif^ • *

hibito torrentur, donec halitus fint abfumtt, vt in Venis metallicis

euenit: Aliquibus adhibetur veriatio continua, vt ftibio, Arfcnico,
&c. Qua; difficokcr exhalant, adiuuantur admiftione facile halabi-
lium, veluti fale petr*,falearmoniaco,8c aliis. Difceflui per exhalatio-

DiffUtit. nem affinis eft di fflatio qu^ fit in latus per folles, vel etiam fub-
tus admotis follibus. Solet res poni in ventricoto vafe , a cuius al-
tera parte intrat follis, altera exit tubus in proximam cameram, vel do-
lium : Venter vero fuper fornace anemia proftratas eft. Igni adhibi-
to cum iam fnirims procedunt, follibus difflantur in aduerfam came-
ram, ibiq-, coagulari inueniuntur. In officinis fuforiismetailicoru fol-
les rales Iphitus furiam in caminum vel praefurnium agunr, vbi concre-
ti fumum illum feu fauillam exhibent, quae realgar dicitur, fi quidem

naturam A denicalem habet.

Cum hifce operationibus coniunfta eft coagulat io, aut potius eas
infequitur, adeo vt peculiari haede re prxeeptadare vix opus fit. Si
&
enim corpus aliquod fit liquidum fluidum, atq; id ad formam ficcio-
rem & confidentia reducere velimus: pereuaporatioaem aut exhala-
tione, feparatis iis, quae id fl uidum reddebant , cdfiftenriam adipifeitur.
ctMguU- Coagulatio(fecundum noftram Iatrochymiam)eftcoa-
gulatio corporis e confidentia tcoui &
fluida ad folidam rc-
du<ftio,fiuc id refolutione aquea, aerea auc ignea diflolurum
fuerit. Abfoluirura. illa duobus modis alia fic feparatione
,

& fegrega t ione.alia vero fi ne vlla fegregacione, qua: totalis

aut totius coagulatio cft>& proprie ad generatione fpe&ar.
c*st*Uti* Coagulatio per feparacionem eft , cum feparatis iis, qux
fluidum corpus reddebat, ad priore confidentia reducitur.
4
m. *- Ex quibus liquet, coagulatione femper fcqui difTolutionem
iJfimft- fiuc illa fuerit in menftruo aliquo, vtinMercurio,fiucfinc
mcn ftruo,vtin deliquio falium. Huius coagulationis inges
vfus eft in corporum depuratione tc purgatione, quo fre-
qucntidiftolutionc&coagulationcfinterpoficis nimirufe-
parationibus fuperficialibus fecundum rei neceflitatej om-
nes impuritates deponunt. Coagulatio alia perficitur vtfu-
pra.

Digitized by Google
 MsDrco-CHYMidt Lib. 1 IT. jii

humoris vel coriu s, quod fit in cuapo ratione

pra, abi atione
extra&orum, & nonnunqiram etia /alium fcd tunc minus :

proprie, & rar ius coagulatio dicitur. Alia fit feparatione ta-
tum, maxime humoris prxfenris vel quemadmodu ad coa-
gulationem perfefine vlteriore eiiaporatione, vel aha qua-
dam cuaporacionc humorem feparante fiepius in frigido, a-
Iiquando tamen in calido loco ,breui lecuturam lumcic.
Eius apparatus talis eft.fal vitrioli,facharum,alume, eum App*r»tm
inaqua pura diflbluuntur.difiblutiofilcracur.admediasvel
tertias partes ^put diluta eft,coquitnr,in cella deinde frigida
locatur (fi fuerint coagulabilia,vcvitriolu,facharu:inirciun-
tur bacilli lignei quibus coagulatumadhiret: fi vero non vc
in falibus.baciHos ligneos imponere non cft opus)vfq; dum
toru coagulatum fuerit. Si veroaliquidin mcnftruofelc&u
fit, euaporatur vt ante, inq; cclFa locatur vtprius. Ratio hu-
ius coagulationis in frigore eft q, menftruum euaporatione
diminutum corporis q, fuftinebat facile calore, qniamen-
ftruifufficientisad fuamcofiftetiam redeuntisftanq onus)
podere grauatu deponit. Si vero coagulatio in calore fuerit
tunc cft taliu corpora, quae frigore diflbluuntur, calore cq-
crcfcuc. A tq; ex his apparer, quadoeuaporatio&deftillatio
coagulationi inferuiut.Exhalatiovcro illi ofliciu fuum prij-
ftatinamalgamis nimia Mercurii copia fluidis. Sublimatia
in iis praecipue mineralibus ,qua: cum Mercurio cella dif- m
foluuntur, cuius fiiblimationead ftccacofiftcntiarcducua-
cur.Qjia.uis in hac fixblimatione vna requiratur cuaporatio,
vel falce deftillatiofalioquincoagulationunq fequeretur)»
nihilominus per (ublimationcm fieri dicitur , quemadmo-
dum fubhnratoriar fieri dicunturrEtfublimatiopr^cipue in-
oeulosoccurric Mercurii fublimati nimirum, qui prsripqa«
diilolunonis cauia 1' :u
cj ticerar.

Geborv

Digitized by GoogI
 jit Ah.T !DOT ARII
Giitr. fit Geber.lib.i.part.^Gimm.perfe&.c.jj. definit coagulationem,
-quod fit rei liquidae adfolidam fubftantiam per huraidi pri-
•
nationem rcdu&io. Hoc modo kl,facharum,vitriolum,& alia coa-
gulantor. Sed invicriolo, nitro ficfimiUbus vbi aqua pura fuerint difc
ioluta, &
fikrationepurificaca,oon cft opus totam aquam euaporatio-
ne feparare, fed fotis
eft, fi falcem dimidia pars euaporer, reliquum in
cellam vel alium locum ponitur frigidum, vbifponte in fuigeneris cty-
ftallos tales fales concrefcunt, idque coram odiflirae, fi virgae vel bacu-
li ligtiei,quiba$adh£refcanc, iniiciantur.
Coagulatio ('inquit Libauius ) cft rerum eiufdem naturas
c confi Itent ia tenui fluidaque ad folidara coa&io. Itaque que
refolurione aquea, aerea, ignea, funt attenuata, per hanc in corpus ho"
mogeneum reducuntur. Et fic coagulatio comitatur .multas operas»
veluti diaaparationc,exhaUcioncm,(ublimationc,dcftillationem,&c.
Fit duobus omnino modis
fegregatione vel coprehefione,
:

Coagulatio,pcriegregationcmclc,oum quibuidam fegre-

gatis reliquum concrefcit. Itaque .& concretio , »«J/uar»§it
appellari principaliter poterat. Peragitur calore , quo diuaporat
/ feu exhalat paulatim humor,, quierat caufofiuoris. Et quidem fi hu-
mor multus vna fuit, coitione diifipatur vfque^d confidentiam ctafi
fiorem : Reliquumfinitartempore leui expirare: Inftrumenca funt
olir,ahena,fortagtnes, labra, pro cuiufquc rei conditione.-infeniit fie
deftillatio. Nonnunquam vbi grauia funt concrerilia, Sc fubfidencin-
narante humore, depictio famulatur aut dcpfjrdria si latete. Eft Sc
cum coquuntur quzdam ad medias vei tertias,prout diluta funt. In re-
liquo confiftunt.quxfunt coagulabiiia , inftar glaciei , vnde conge- &
latio hoc odus vocatur. Confidunt autcm.vclper (c,vel cirfafunjoi-
los&bacillos. Quod fi a prima confidentia itfm nimium bumorisre-
ftat: irerum coquendo diuanorare finitur, ad fpiYfirudinem iuftam:
Iterumqlieexpeiftarurcongelario. Plerumq; hic vas cft ligneum vel fi- \
gulinuro quadratum, cum tranftris feu for» tabulatis abanguftofiin-
d o inaequaliter dilatatis, & collocantur quedam in frigore vapido*ei*-
lwum : qu*<tyn f«ri#fl ad vaporarii fi In nonnjjlU idem,
.efficitur per vitreas conchas abfquc badlfis. Qiucdamfimofiicludun-

/
7W*i . -. .
.
^

Digitized by Google
 Me d c o-Ch y mic i Lib. ITT.
i jij
rar ad fuam menfcm. Attendendum omnino cft,vr liquor piius fit pu-
re filtratus. Quod fi aliquid impuritatis re!i£kum cft.idque coagulo ad-
hzret, abluitur celeri manu. Succi extracti coagulanrur expiratione ad
firiflicudinem juftam, &
vocantur nominarim inlpiflati, peragitur ad
lolem vel ignem, &c.
Nonnullis, vt facilius coagulent, adiicitur facharum Sc fimiles fuc-
ci: Ita infpifiatur mcl,gummi,rcfinz, 3cc. Aliquibus opus eft feparatio-

nc per co&ionem, vel inic&am medicinam, vt pofiit coagulum ab hu-

morczqualitcrmiftofecedere. Ea autem varia eft, vt in nonnullis ace-
tum, coagulum vituliaum,aquadulcis,aquaralfa, &c.Etinladecum
cogitur pinguedo, peculiariter denfatio infticuiturpcr piftillum fora-
minulentum. Quasdam coagulare feu confiftere non poliunt, nifi cor-
pus, in quo figintur,accipiant,idque in aquis aluminofis, nitrofis, vi-
triolat is, fallis, fulphureis,&c.
Spiritualioribus euenit: vcluti chalcanthinz aquz adiicitur ali-
fi

quid ferri vel cupri, vt in Hilpania &

Italia coagulat in vitriolum quo
,

tamen in corpulentioribus non eft opus, vt in Hungatia ; Similiter fta-

tuendum eft de reliquis.
Coagulatio per comprchenfionem eft, cum totum fimul ctaguU-
comprehenfum remiftumque.ad vniformem fubftantiam noperrcm.
coagulat. Fit & hocvariis modis: Quzdam confiftunt frigore folo,?"^'"-^'
quz reducuntur a calore, vt gelatinz, vnde glaciatz, olea quzdam
condenlata, veiutioliuarum , anili, &c. Eodem pertinent pinguedi-
num.&fuforum aferuore concretiones, quanquam eam comitetur
exilis quzdam expiratio. Nonnullisaddirur aliquid vifeidi &fixato-
rii,vt eo celerius gelafcant, vtichthyocolla, alumen Sc fimilia,coinci-
dirque glutinatio. Coagulant &
halitus vaporefque in fublimatione Sc
deftillatione.item per frigus analogum. Aer ramen vaporofus etiam
foris concrefcitadquoduis frigidum, quod alluit, adeo vt in valde fri-
gidis lapidibus etiam in pruinam congelafcat,vtglaciem.
, Alia coagulatio cftpcr co&ionem elixationcmque,vt in c>*guU-
ouis,albooculoru,quibufdamrcfinis,&:c. Aliapcrfumum
Arcorrofionem, quomodo coagulatur hydrargyrus ab aquis
fortibus A: fumo metallorum, cum quafi incidit fixio philo- »tm.
Xophica, arcanum completur.
v Rr Clarifica*

Digitized by Google
 ji4 AntidotariS
cUrifieMi» Clarificatiofordium crafiiorum a medicam en ris li-
cfl:

quidis expurgatio, fic enim gratiora palato redduntur & fa-

cilius difteibuuntur. Clarificantur autem multa per fe fola dum
portio magis feculcntafubfider, vt fiiccus pomorum arandorum, ci"
trinorum, buglolli, acetofa :Quxdam dcfpumatione,aliacolatione»
nonnulla co&ionc additis fxpius albuminibus ouorum,aliquando et-
iam fine his, vt cum fucci plantarum &
fru&uum coquuntur ad tertiae
partis confumptionem, deinde biduum finuntur donec clarefcanr.

cUri/Udti» Vnde clarificatiomodisquinquefieridicitur.quiete, cola-

ifiimtdu. cione,defpumatione, aceti vel acida: rei mixtione, &albu-.
minumouorum,cum reclarificadaagitatione &co&ione.
Deco&aenim & fyrupi fi acerum recipiant, per fe magis ac magis ace-
ti vi purgantur. Ouorum autem albumina fcopulis agitanda funt do-
, nec tota ipumefcant , tum fytupis ad mifcenda vel decoris, qua poftea
recoquuntur. Et vbi co&ione perfe&a perfc&e, albuminibus fpuma
colligata ed, attificiofe deradenda ac feparanda vel traie&ioae cont-
muni , qux fit per pannum quatuor angulis totidem clauis fionatum»-
cl colatura magis particulari, qux fit per manicam Hippocratis. De-
bet vero ter aut quater iterari colatio donec lyrupus aut decochim.
,

plane claruerit. Recrndores qiufdam potiones forma Zulapii con-

ficiunt, quae cum (Inc confidentia valde clara, claret* nancupan-
curj&c.
Anniti- Aromatifatio eftartificiofus prarparationis modus, quo
medicamenta magis odorata ac fuaucolentia redduntur, ad .

gratiam palati, cordisac facultatis vitalis, & animalis robur

& oble&ationem. Medicamenta fiquidem ventriculum fubuer-
tcnda,ficaryophyliisaut cinnamomo, aut aliis aromatis condianmr,
minus in fenfafiwt, acmoleda partibus praecipuis, & (alubrius humo-
res excrfcmentidos per feccflum , aur etiam vomitum.fi condgerir,
educant. Licet autem aromata omina finr calida ( tede Galeno cap. 1 5.
dealim.) facultatemque exhilarent, quxdam tamen magis refpi-
lib. x.

ciunt cerebrum, vtcaryophylli, quadam cotvita fontem, vtcinnamo-

r
mum, alia ventriculum, vt nux mofchata,aIiaiecur, vt fantali&qua-
dam vterum.vt roofchus^mbra.z bethum, non quod £mc his dcle&e-
"V tur
'
1

Digitized by Google
 MedIC O-ChY MIC I LlB. III. " $Ij
tur vteras fub odoris fpedc, organum enim non eft odoratus, fcd
afficitur tantum odoribus ratione materie tenuiffimae, feu vaporis
aerei, quo recreantur fpiritus, quibus genitalia turgere omnibus eft
in confcfTo. Multas confectiones aromaticas defcripfit Mefue, vt
tiiarinnamomum aromaticum rofatum , diamofchum verum que,
,

&
dumbram , eleCtuariura de gemmis, pleraque alia, quorum reli*
cillimus eft vfus ad robur principibus membris conciliandum Sc
confemandum , putredinem arcendam aut corruendam Sc reficien-
dos fpiritus. Qui ex morbo conualefcunt, vt valde funt fe nes, fatifque
valen copibus ad ia&urara virium refarciendam, confilio medicorum,
conditis folent vti paratis ex conferuis, (y rupis St pulueribui Car-
diacis , quorum eximia vis aromatum odori fuauiffimo maxime tri-
buitur. Similem ob caufam fyrupi multi aromatifantur confeCtione
alkermes, aut trochifcis galli* mofchatae, vel mofcho, ambra, zi-
betho & aliis fuaueolentibus nodulo inclufis, ita vafi, quodfyrupum
aut liquorem continet, alligato, vt circa illius medium fulpenfus ma-
neat. Sicenim aromatica vis zque diftribuitnr ad totum numorem,
uod etiam norunt Ocnopol*, qui vinum fragrantius & fuauius red-
2unt,fufp:nfis in dolio zingibere, cinnamomo & fimilibus. Qui in-
magis defidiofi, vt belluarura
ter aulicos ditiores fiint, ufaciores Sc
more potentius ruant in Venerem, adilliufque ludibriafint vegetio-
res exercenda , ouis interdum vefcuntut fbrbilibus, vel frixis cum mul-
to mofcho aut zibetho, ita vt naturam magis deftruant, quam refi-
ciant.Multi vero ftu&us, vt nuces &
pira, ante condituram cinna-
momo aut cary ophy His configuntur cum vt palato, tum vt cordi gra-
,

riora fint Sc magis amica. Iulepi Ixpius aromatifantur aqua rofacea,

apozemata cinnamomo, aut fantalo citrino, opiatae & condita
confc&ionibus aromaticis, pomatac ambra vel mofcho,
v t Sc alia medicamenta ftyrace,belzoin,
caphura,&c,

¥
Rr i Caftt

Digitized by Google
 6

i
1 Antidota mi
Camt XII.
T)ti$hrAti«n(S6Hditkrj,c9nft3tont,nmitunt i ctn{trH*t'unt,&miJftotif.

ctL-TAti*- Oloratio medicamenti facultatem non oftendit,teftis

Galenus, quia qualitas eft corporis viii bilis, quae
quod vel obfit, vel profit, magis aut minus expetitur: vt
enim nigredo videndi vires bcdit.vt etiam albedorfic viridts
color exhilarat. Ex medicamentis tamen nonnulla magis expetun-
turalba,quxdatn rubra alia nigra, vel alius coloris. Color illis acquiii-
tur multis modis, lotione, agitatione, codione, mixtione. Lctione
multa fiunt candida, vtthercbinthina,cera,olcum,&:c.Quxdam cum
agitatione talia euadunc,xr penidia, vnguentum albumRhafis,emp la-
ticum diachylon, &
ceratum refrigerans Galeni: Ea enim omnia quo
diutius tradantur Sc fubiguntur.eo magis albefcunt,vt pilulae albe, be-
chirx confedioncs,& facharata omnia. Motus fiquidemfcu agitatio
colorem expetitum medicamentis conciliat. Hoc non tantum in enu-
meratis cernitur, fcd manifeftdlime in vngueeo crudo, quod ex lithar-
yro, oleo &
aceto paratur: Hxc enim tamdiu in mortario agitantur,
fonec formam vnguenti albefcentis acquirant. Codione adhuc me-
dicamenta magis colorata fiunt, aut albiora aut nigriora, prout conco-
dio validior ac diuturnior, velimbecilliorerit. Sic emplafttumexce-
rufii crudaparatum calidum eft.cx eadem vftarubruro,& ceratu qued
xruginem crudam recipit viride eft,quod vftam , album ac melinum.
Demq; pro rerum admixtaru vario colore; varius cft medicametotum
color. Qu* n.crocu tccip!unt,rtaue(cunr,qux cinnabarim, rubent,qu-x
eerufam, albc(lunt,q cafix medulla,nigrefcunt,&:c.Nuncde co di rura.
Ad popinam potius quam pharmacopolium (pedare vj-
Cenjimr4. dentur falttura & fartura, fic conditura ad artem aromata
riam.Medicamenta tamen hifcc interdum egent : (alitu ra
plurimum facit adeonferuationem, fartura ad gratiam fa-
poris.condituraadvtrumqs. Condiunturenim non ratum
frudus,& flores, fed etiam cauliculi , cortices &: radices re-
ncll$,cum vt diutius aflcrucntur.tum vtiucundius edantur.
Sic

Digitized by Google
 ,

Midic o-Chymici L;i. III. J17

Sic radix zingiberis tenella , filiqux caflixfiftularis qux nonmultum
adoleuerunt. Nuces mofchatx, myrobalani, alii multus exotici re-&
centes condiuntur, vt felicius ad nos fine magna virium iadfurac lon-
ginquis regionibus aduehantur.Noftrates fructus dulces fubacidis, aut
alius faporisiucundi palato, flarim atque feledti fuerunt , & a cortice
nudati, fi fit opus (multi enim non decorticantur, vt ribes , berberis, a-
grcfta ) cum facharo,aut meile vel vtroqae coquuntur. Amari vel aci.
diflimi & acres tandiu in aqua macerantur, donec vehementem quali-
tatem depofuerint. Solent vero potiflimum Pharmacopcri condi cu-
vocant, humidas parare, fi cut dum cum facharo 8c aqua, vel cum
ras, vt
fyrupofru&usautradicestamdiuconcoquunt , vt humiditarem om-
nem aqueam amittant, & cum fyrupo peifrdtc co&o conditi ac recon-
diti afleruentur. Aromatarii vero non folum condituras eiufmodi con-
ficiunt , fed etiam ficcas , vc loquuntur ,
qux fiunt ex frudlibus vel fa-
charoextrinfecusincruflatis ,
vt trage* omnes lpecies, velintrinfecus
coquendo facharatis ac poflca infolatu exficcatis. Fructus veromulti
vel fale condiuntur fo!o,vt cappares , vel addito aceto, vt cucumeres in
fruflula fe&i, vt portulaca, la&ucx , & multa olera , vt fine putredine
ad hyemem vfq; afieruari poffint: falenim miram habet vim deficcan-
di & ennferuandi: vnde carnes & pifces falitiin plures no tantum men-
fes-,frdannos , fine corruptela reconduntur. Salisnaruramfuprade-
fcripfimusin libro noftro j. Bafilicx Chymicar , vbi de eo vide latius.

Confert prxrereavt Medicamcta qualitatem aliam przterpeculiarem

nancifcantur , propterea carnes multorum animalium fale marino aut
foflili infperguntureoquc pauco, fi faporis^el copiofiore, fi conditur*

gratia adhibeatur. Que autem alimenta Medicamentofa defideran-

tur, fi cauitatcm habeant manifeflam, frudlibusaut herbis farciuntur,
aut radicibus, quibus etiam fxpe configuntur. Nunc multa animaha
farciunturante afiarionem vel elixationem, vt palaro magis arrideant
6c aliquando fanitati rcfarciend* aut confcruand* magis conuenianr,
vt cum polypodium, cappares, pafiulx , hordeum , vel ali* plantarum
partes ventri exenterati caponis vel anferis includuntur. Gallinaceus
annofus hordeo fotcr farciri vt fimul cum facultate aluum fubducen-
,

diquapollecex Galeno &Oribafio detergeat nutriar. Cucuf* fxpe &

fjrciuntur c cephalicis pulueribus, exceptis Bombace.fyndone dupli-
ci interfuro , vel vt vulgus loquitur interbaflito. Simili modo paratur
R.r y Topicurn
 ,

'318 Aut^dotariI ‘

T opicam Remediu forma fcuri,qaod regioni ftomachi adhibetur, Scc.

Excipit vero pulucrcsroborantcs&ftomachicos ,
quales pracfcribi lo-
Tartur* lcnt in ventriculi debilitate. Proprie tamen fartura dicitur , per
frtfru. quam exenterataanimalia,vcl cxcauati fru&us Medicamc-
tofis rebus, vel alimcncofis, & aliquando aromaticis tantum
ad iueundicatem farciuntur.
CtnfiBi*. Ad condituram pertinet &c confe&io,quam vulgo nomi-
nant, qua fru&us radices, femina, aromata, facharo induu-
,

tur.&incruftacurjmagisfaporis^uam vinum augendarum

aut conferuandarum gratia. Adhibeturque ad eum finem
no folum facharum vulgare, fed 8c candidum, quod aliquam
confe&orumparit differentiam. u! ^
Nutriti*.
His accedit illa vfitata operatio, quam pharmacopcei nu-
tri tionem appellant
,
quod Medicamentum liquoris alicu-
ius acceflione incrementum aliquod accipiar.Eftha:c(cefte
Sennerco ) Medicametorum qusedam hume&at io, fed calis,
qua res faltem irrigatur,moxque fole vel igne exficca tur ; i-
terumque irrigatur & humc&atur.Qui labor ter,quater,vel
toties repetitur, donec Medicamentum humoris illius, que
cupi mus, iatis imbiberit. Iiafarcocolla la&e nutriri folct ; fic Aloe
aro matum deco6to,vel aliquo liquore fcopo Medici conuenience , vel
Rofarum,Endiuiz,auta!iofucconutritur , ideft , aloe pura in liquore
vel fucco conuenience difloluirur, poftea exficca tur ; idque toties repe-
titur, donec fu Sidentem liquoris quantitatem imbiberit. Sic Uthai gy-
rus ii paulatim oleo nutriatur, & pifttllo pet horam vnara aeque alte-

ram in mortario ducarur.eius tauram copiam imbibit, vt vna vocia plu-

rimum corporiJ.Emplaftrumque etiam line cera conficere ,& varie c-
iusquatuor olei lib.j. & aceti quarcaria quinque ad vnguenrum com-
ponendam imbibere podinr. Si vero plurimum olei initio affundatur, <-

mergit ir , vt nunquam corpus { fecundum mentem authoris ) affequa-

tur. De his vide authores & inprimisSy luium libro fecundo pharma-
copola:.
Ad c r mpofitionem Medicamenti requiruntur etiam ea
.

quae

Digitized by Google
 Midico-ChyMi ci Li». IIT. $r 9

quz illud ab iniuria & corruptione prsferuant.eiq} formam

acconfiftcntiam certam tribuunt. Hinc alia melle,aliafacharo,
•lia oleo conferuantur, atqi ab iifdcm vc eled ;arii, vel fyrupi,vel con- _
1

ferux, vel rotularum formam accipiunt. Quadam tamen fola praepara-

tione ad durationem magis idonea redduntur, atq; ab eadem peculia-
rem formam nancifcuutur,qualiafuntaqu*&oleadeftillata,cxtrada, '

(ales & fimi lia. . * \

Sic miftio requiritur inartcnoftraquarnLibauius definit,
quod fit cfipofitio per minima vndiquaque:Et huius 4.fpe-
cies annumerat, inccratione, incorporatione, colliquatio-
&
nem confufionem de his fupra a&um eft. Commifcentur
:

aurem non fijlumficca,fed etiam res liquidxper artificia varie:Ex liqui-

dis prxdarafuntqut ex meile, facharo,aceto,vino, aqua muria &c.fiut:
vnae apud veteret i atque etiamnutn hodie pleraque oenomeli, meli-
cratum, cx,ymcIi,oxyfacchara,oxalme& his affinia.

,
Ocnomafi ita Diofcoridesdcfcripfit: Duabus vini veteris aufterique
metretis midetur vna mellis, vel fex murti,mellis vna. Confunduntur,
coquuntur.dcfpumantur.Cognatum huic eft melititescx quina; parti-
bus murti, vna mellis,& falis cyatho.qui paulatim inter coquendum in-
fpergitnr. Si vinumiitexvuisacetbis, &
triplo addatur mei fimplum,
Omphacomeliappellanr.Melicratum fit ex vna mellis, duabus, vel &
odo aqux.Coquuntur fete ad abfumtam tertiam. Melicratum vocanc
quida recentem miftuti quae vero cum fermento aromatis confc&a
,
&
eft,& feruefcendoinftarmufti repurgata, rnnlfum.feuHydromeli Oxy-
meli ficeft.quinq-,hcminxaceti, pondo falis marini, decem mellis, aqu?

lexrariiquinq; coquuntur vt deciesebullianr.&defpumentur.Vchmcl-

lis q^Uor,acet vna: aqua cum meile coquitur
duar, fontanae i dcfpu- &
matur,inde addito aceto coquatur ad perte&ionem. Eft&aliapropor-
ciomifturx , fi mellis hbrxquatnor, aceti c vino&aquabinx; acetum
fcyditicum.quod oxymel appellant fcylliticum, ita ht-fefcuplum mellis
» coquitur cum aceto fcyllitico Porta talem dedit defciiptionem : Nouc
aquxdolia.viginti librae mcllis.coquuntur in ahenis ftarnatis.finuntur
diu fcruere,& agitantur ligneis rudiculis.Spurr. x tollun tur fcopis, ad j-
ciuntur dux librx tattari rubri, coquuntur donec foluantur poftt a ad-
,

mifccturparso&auadoliiaccti.&undcmduo vini optimi doba.Sunm-

cui rcfidcrc& tandem colantur. L^bm
• -
’*
V *.',•# i
’

Digitized by Google
 ,

jio Antidotarii
Libra aceti,besfucci granati, triens aceri , coda ad fpiffirudinenrfy*-
rupi, oxylacharum conftituunr ,ficut acetofum fimplicera facit miftu*
ra aceti libraram triura Sc quinque fachari per cocionem vnitorum,
&c. Ita tres aquar, dux fachari Hydrofacchar prxbcnt lcui codionc.de-
biteinfpiflata. Tales tniftar* non raro aromatibus alterantur, &pro
aquis fimplicibus (umuntur dcftillatx , vt in Iulepis. Illo modo fiunt
potiones Hippocraticae, clareta&c. maceratis codifuearomatis in vi-
no, cui poftea additur facharum^t incoquitur filcraturque.
Acidam muriam feu ozalmen faciunt ex folurione falis Sc aceto, co-
da ad iuftam fpifEtadinem,d«putarur per filtrum^Si mei accedit, Mei*
lacida muria vocatur.
ThalaiTbmeli veteres ex arquo meile, aqua marina &
pluuia, vel du-
pla marina, meile fimpio conficiebant , &c. Chymici noftri non funt
frequentesin ciufmodi compofitionibus , nifi cum eflentias fuas pro v-
fumifcentliquoribusintegris,veletiamcxtradi$.Seruitinterdumhxc
confufio eflentiarum extradionibus , &c. Affinia his funt qux ignibus
aut humoribus folutaconfundunture genere vegetalium maxime, vt
pinguedines, pices, &fimilia;ita cum fales quoque Raphano foluti, &
in muriam redadi commilcentur, &c.

C A P V T XIII.

DcTitirtftttwHt iVermtnttfumt) &coko-

T T Adenus prima inflrumentacorruptionis tradidimus, nane ad eas

AA operationes, quas fecundum Genus corrupti As
continet, nos ac-
cingemus Tales funr variae, veluriiam ex ordine patebunt ; initium
;

faduri aputrefadione.
Putrcfadi onem ab externo femper oriri calore , in materia humida
*
ex Atiftotele docuit Galenus cap.p.lib.i.dedifF.feb.&comm.adparr.
i.lib. j.Epid. Vt enim internus calor coquir,non corrumpit-, fic quod o-

mni ex parte ficcum eft, nunquam manifefteputrefeit: Fermentat io no

tantum ad Medicamenta, fed potulenta Sc cfculcnta pertinet; Fermen-
tatur enim matta triticea fub«da,vt ex ea panis conficiatur & fuauior Sc
falubrior.

Digitized by Google
 ,

M E DIC O Ctf V M IC I Lib. III. I

laliriJrior.Fcrmchtatuur vinum &zithum dum efFcruefcunfr, fitq;tunc

ncerifuccia fecibus fcgregatioi Fermentantur quoq*,(yrupi, conferuz
fi

&ele&uaria, dum recens parata in vafisefferueicunt : Hxc Galenicij

. Noftri fic definiunt ; Sc inprimis noftra Iatrochy mia.
fPutrefa&ioeftmiftidiiTblutioperputredinem naturalem p*'r 'A

in calore humido fubftantiam ipfam corrumpente, ciusque

in terna clauftra referante.
i Putredinem dicimus naturalem, in hac enim natura pr<j-

cipuc opcratur.Calor enim naturalis &fubftanti£E innatus,

excitatus &
adi utusa calore externo fibi vires acquirens o- ,

mnium partium feparationem molitur , eamqj tandem ab-

foluit,adiuuantehumorc &c corpus fupcrameficcum. Res
enim omnis putrefacienda humore abunde nece fle cft,quo
pa&o calor innatus, cum fu o humido fubftatiali ruptis clau-
flris corporis fegregatur vel difloluitur potius a comro iftis

vnde facilior fequitur operacioahartificc. In qua operatio-

ne haccfuntobfcruanda.
r 4 Quod cum ha:c operatio 'fit natura: opus adiuta: arte
oi n**-
f'

( calor enim naturalis excitatus ab. externo calore opus ab

(
p u n‘,faai.
•
foluit ) non debemus intuli operatione nimium properare, «*«.

(ed natura: opus obferuare.

-
z. Cauendum eft.ne refol utio fiat toralis quod n 5 reqtri-
•
ritur,plus enim laboris facdTcret,& periculum fubcft, nea-
liquid cius quodrclinquitur, pereat.
3. Diligenter prouidendumeft , ne fccteat putrefa&io,
quod hac ratione prqcauebitur,fi bene muniatur vas putre-
fa&orium, ne aer intret autexeat.
4. Quodomnis putrefa&io in humido calore perficia-
•

tur,eoquc vel B.M- vel ventris equini.

j. Quatenus omnis putrefa&io fit in humore materiae
iintrinfecu$adiun&o,quo mediantq difceflus fiue partium
Sf fepara-

Digitized by Google
 31* Antidotarti
,
feparatio efficitur rfciendusn eft, quod hic humor fitantrer
congenuus.vt in herbis recentibus, aut extrinfecus addictis,
vt in ficcis: & tunc dandaeft opera, vt talis Hat , quar fubftan-
tix non noceat, fed tantum , vtcoclufacorporis clauftra re-
feret , vt fic in apertura perducantur, qua: antea in abftruib
naturae finu latitabant.
6 : Putrcfa&ionis tempus generaliter eft menfis.fednoir
femper obfcruandus,cum res omnes putrefaciendae no frat
eiuidem natura, quare plerumque relinquitur tempus iudt-
cio artificis, qui obferuare debet iuftamputrefaftionenv.
Apt*»-- 7 A ppararus putrefa&ionis talis eft: Res putrefacienda
.
q
& humore abundet, vt recentes herbae & flores, incifa vel co-
1f"a,“nu
tufa, in oliam vel ampullam putrefa&orum in eum vfumco-
cinnacam, imponitur , & fimo vel Balneo tepido ad putrefa-
ciendum locetur, fed vas diligenter obturandum , non tan-
tum, vtcaueatur,neaer*ntrcr,fcd ne fpiritus fugiant Sivero'
res humoris parum aut nihil in fe habuerit, humoris inqua
adualis tunc terenda & fufficienter humore confpergen-
,

da. Solent in putrefadione herbarum vel florum pro olet»

stratum addere Talem vitrioli aut alumen S.S. S. vt hac ratione putre-
»•»
^ Tadionem accelerent, referationemqueadiuuent, ac mate-
riam a putrefadione fectida liberennvel alioquin in eum fi-
nem parum fermenti acris addunt , & tunc hrrmcnutio di-
ut,0. cicur.
Paracelfus dicit:Putrefadro eft virtutis feparatio,& tamer
iuxtaconfcruatio-rom. 8. fol. 174. Irem toro, 6. fol. 100.
Putrefadio eft, mutatio &: mors omnium rerum , &dcftru-
dio ptimxeflcntix omnium rerum naturalium, vnde nobis
prodit regeneratio &r noua generatio millies melior &c. bc
paulo pofhSut autem multiplices putrefa&iones.&Vnage-
nctationemfuam aliter quam altera profert, vnaquoqict-
> tius

Digitized by Google
 Midico-Chymici Lib. III. 51$
tias quam altera. Diximus etiam humidum &:ca!iduiheire
primumgradum,& initium adputrefadionem, quae omnes
re* procreat, vt gallina fuaoua&c. Eodem como tol. 230.
ait: Putrefacio cft quartus gradus fiib qua & coprzhendun-
turdigcftio&circulatio.Eftautcm putrefadio valdeprinoi-
palis gradus, qui &
mento primus efle debebat, nifi contra
iuftum ordinem, & contra my fterium, quod hic latet pau- &
ciffimis patet, id fieret: Illi enim gradus ita Ce in uicem,v t di-
dumeft,fcqui debent, ficutarticuli in catenaaut gradus in
,
fcala. Nam h vnus articulorum tolleretur, catena eflct inter-
rupta, fifcaptiuus liberatus aufugeret; ita &dc fcala, fi vllus
gradus ex medio tolleretur , &
in fupremo vel infimo loco
poneretur , fcala quoque fraCacfler, & multi in caput per
eam deciderent, non finecorporis ac vitae fuz damno &
periculo. Ita etiam hic intclligatis , quod illi gradus iufto
ordine fefequantur , alias totum opus noftri myftcrii eiTct
peruerfum,& omnis labor ac opera fruftranea &c inanis. Pu-
trefadio autem cantaeeft efficacia:, vt veterem naturam abo-
leat.&tranfmutec omnes res in aliam nouam naturam , &
alium nouum frudum afferat. Omnia viua in eo moriun-
turjomnia mortua putrefiunt in ea , &
omnia mortua recu*
perant vitam in ea : Pueri faCio omnibus corrofiuis fpiri-
tibus falis acredmcmadimit, & lenes ac dulces facit, tranf-
mutat colores , purum ab impuro purum-, fupe-
feparat
,

rius, impurum inferius vtrumque fegregatim locar. Vi-

,

de praeterea eundem dido romofol. tj8. joo.& <£4. tom./.

i9i.ii.z.jo.d>c \i$. Ite to.j.fol. 167.133. 69.106.t61- 248. &c.
* D.Scnncrtusait Pucrefadionerh nonnulli etiam dige-
:

ftionem, nonnulli macerationem, alii fermentationem no-

minant, per hf nc incelligimus hic eam operationem, qua in
calore humido miitum ali quo modo didoluitur, vel copage
Sf 2 natura-

Digitized by Google
314 Antidotarii
narural folina ad artificialem fcparationem aptior redi£f-
i

tur. Cum enim partium, quas natura iunxit, fcparationem qu*iimuj r

putrefadkio ad eam optima via eft. Atque hinenon raro antedeftilla-
tionem hanc feufcrmentationem, (eu putrefa&ionem praemittimus. I-
ta enim ea deftillatione partes olrofo&fpirituolx facile cliciutur qur,
,

negledki putrcfa&ione, vix elici pofiunr.

Hier. Rjubeus.de dediti, fect j. c. 8 reprehendit quidem haneputre-
fa&ionem,feque non poli: fentire cum Raymundo Lullio, loan.a Ru-
pcfciflj, Guacinetio & pletifque viris Do&ilfimis, fir/bit, qui re bus dc-
ftillandisputrcfa&ionem prxmirtum i cum ex putrefa&ione plus de-
trimenti, quam commodi rebus accidar, resque corrumpatur re autem :

non poftint. Imonefcrmcntationem qui-

corrupta, vires integrae elici
dem diuturniore .nconcedir,
fed vix horarum aliquot, de non nili cum
pluramifcentur. Verum enim vero facile eftadhxc refpondere. Nam
alio modo fe habet putredonaturalis;aliohxc artificialis. Etfienim v-
traque ob externum calorem ad corruptionem milUtendit : Tamen in
hoc differunt, quod in (implicitet naturali putredine , vbi femcl ab ex-
ternocaloreadimerirumviafufta eft ,.rcs fponte ad integram corru—
ptionem tendit.-In hac vero ( qux quidem &ipfa, quatenus per media
naturalia fit , naturalis eft; fed quiaab ane fumitinitium,artincialis no-
minatur) ctiamli quoque a calore externo quxdam corruptio fiat : ta-
men in artis pote ftate eft.progrcftum tegere, atque integram illam cor-
ruptionem prohibere. Itaque hac putrefa&io non ad vltimam rei cor-
ruptionem tendi t,fcd ad aliquam fcparationem, eo fine.vr partes a Na-
tura aliquo modo feparatx ah arte facilius feparari poflinr. Imofxpc
Fermentatio potius quxdam videtur quam corruptio hxc Chymicora.
,

putrefa&io.Nam vbi res conrunduntur,diuerfx eius partes mifcentur

devis quxdam interna ab externo- calore adiutaper totum corpus fefe
extendit, atque in illudagit, ficut fermentum in farina ; qua a&ione fit
quxdam re folut io partium , deadinftituendam poftea faciliorem de-
fkillacionem prxparatio.Cum aurem hxcputtcfaftio fiat per media na-
eo plane illam naturalem imitatur. Icaque requiritur hic calor
turalia: -

externus, &
is quidem blandus, delenis ac humidus:cum id, quod nimis,

calet de fenter, putrefeere non polfit. Qui calor diuerfix modis admi-
niftrari poteft: Alii vtuntur Balneo maris,aln Balneo roris de c. cuius ap-
paratos in fequenabusfcquetur. -* -

Putre-

Digitized by Google
 Mt DICO Chy MIC I LlB. III. }’f-
Purrefa&io(fecundum Ltbauiumjeftmiftirefblutioper
putredinem naturalem in calido humido.
Humorem enim ncceflecft vincere terminans ficcum, agente calo- *

re externo:quo fa&o calor connatus cum humido fuo fubilantiali fe-

gregatur a commiftis, Schomogeniam fiiam feruat confidens feorlim.
Itaque fi res putrefacienda humore abundet, comminuta in illo ipfo

&ponituraddgeftioncm fimi vel balnei calidam, foris fcilicec

finitur,
adhibito calore humido: fin tpfa per fe humoris parum aut nihil ha-
bet (humoris autem a&ualis) teritur, &
proportionali humore con-
fpergitur, inq; fuo vafe ad putrefeendum locatur. Solet forisin libero
aere, cum quid putrdeie, expirare calor cum i no humido, nifi qua exci-
piatur, &confiftaK At ars maxime illum feruatum cupit. Itaque vas *

claudendum cft.catenusfaltcm ne fugiat dTentia, quod cuitatur faci-

lius, fi calor externus bene regatur, ne excedat. Huius gratia peculiares •

ampulla: putrefa&oris concinnantur, qua: cum fepultatfinrin fimo, ,

excrunt tamen fiftulam, quae tecludi occludiquc polTic pro re exigente.

Tempu^putrefa&fonis feu periodus, vocatur Menfis, Tifmfu-
quod Luna: motum imitetur,qui in aliquibus eft triginta, in ^
aliquibus 40. dierum qui peculiariter appellatur philofo-
phicus, quod in artificio philofophici lapidis vfurpetur.
Sed & pauciores dtes menfem iltum conficiunt, qui definiti folent fe-
cundum naturam reif fic abfohitionem operis. Non enim certas fem-
pernumerus eft, cum 8c res , &
artifex, & minifterium, &c. fint aequa- •

iia. Itaque &induftti* arti ficis relinquitur & experienti*. Nonnun-

quam non plenaria expediatur puttefa&io, fed tanta quanta fulficit; :

fiibftantiae vero fcgrcgatioadiuuaturaccefTu aliarum operarum.

A menfe liquor pucrefa&ionis mcnftruum riuncupacur, \

eftquevtJ proprius humorcuiufque, vel aliusanalogus fe rr*f-mr-
- fipenumeroaqua. Admonendus, Tyro eft, ne decipiatur *xupo\o-
t }/'<*& Carat hrcfi autorum, qui fifpeputrefadlionem nominant, cum
intelligunt macerationem vel digeftionem:& faepe mcnftruum, cum
liquore macerationis. Eft alia putrcfa&io ambigens inter calcinario-
nem corrofiuam &puttefe Aionem,vocaturq; purrefadiio ficca,3c phi-
'
iofcphica. Imo a quibuslibet nomen habet, cumquibus aliqua ratro-
Ss ) nccon- •

Digitized by Google
 $1 6 Awtiootami
neconfenrit.vtfublimauo.fcparacio elemencoram,codio,folutio,&c
Fit autem in aqua philofophorum Gcca, feu aceto acerrimo, neccft
alius rei nili Solis & Lunat. Hzc procuratur interno duntaxat igni in
loco conclufo , & ab externo calore minuto neque tamen frigido
:

nimis. Nonnunquam & vaporofus calor, ifque tenerrimus admo-

uetur. Huius putrefa&ionis tempus ed dierum 40. figoum vero, ater
color.
Cohobacio ( fecundum latrochymiam noftram ) eft fre-
quenti vehiculi affufione corporis pardum foiucio & cor-
ruptio ac feparatio. Cognationem quandam habet cum
maceratione: Vt enim maceratio continua menftruiprat-
fentia materiam mollificae, &
ad feparationem cogit, ira
cohobatio ex multiplici affufione idemprarftac. Eius vfus
fcmpereftindcftilladone.
Finis duplex. 1. Vt ex frequenti affufione & deftillado*
ni* finit dlf
ne lento calore tandem deponat effentum & virtutem in
fUx.
materiam fqux plerumque eft putris, vel extra&um, vel
fimilequid) cui affundatur, & toties repetitur, donec tan-
dera menftruum infipidum exeat. 2 . Vt oleum producat,
idquevel totam materiam mutando in oleum, vt fit in cal-
cibus mineralium , vel vt frequenti affufione racnftrumn
penetrans corpus ac referans, tandem vafa fecum educat,
oleum ex interno finu natura:, vt in deft illatione olei aro-
matum, feminum, &c. Ac iufta operatione menftruum
cum diferetione artificis ad corpus elaborandum recipien-
tis eligendum eft.
lofephus Quercetanus dicit efle deftillationis repeti-
tionem, qua liquor deftiliatusrurfus foecibus affunditur &
denuo deftii latur, vt fit in arcano vitrioli.
Do&or Scnncrtus dicit. Eft repetita deftillado, qua li-
quor, quideftillauit, reliftx materia: in vafc affunditur, &
iterum atque iterum de ea abftrahitur & deftillatur qua :

Digitized by Google
 Midico-Ch YMICI LlB. III. J2.7
fit, vt vel liquor dcftillacus aliquid, quod prima deftilla-
tione acquifiuir, & quod ab eo fcpararum cupimus, in capi-
te mortuo relinquat, vel vt aliquid ex materia in vafc de ftil-
latorio reli&a, quod prima deftillationc non exftillauit, re-
petita deftillatione, vel vehiculo quali liquoris, qui primo
cxftillauit,educatur.
Cohobitio ( fecundum Paracelfum tom. 6 pag. 2} t.) eft,
.

vt caput mortuum faepius fua propria aqua imbibatur, eaq»

per deftiilationem iterum inde abftrahatur. Porto in deftil-
lacione multa amara, acerba & acria dulciflima vrmel.faccarum vet
manna fiunt, & contra multa dulcia, vt faccarum, mei vel manna,aufte-
ra fiunt, vt oleum vitrioli vel acetum,
aut amara vtfcl, aut gentiana,
acria vt corrofiuum. Multae rcsvndofiefuum nimium faetorem in de-
amittunt, qui quidem in aqua egredtur: Multa aromatica
ftillatione
perdunt bonum fuum odorem. Etficutfublimatioresin fua qualitate
& natura alterat, ita etiam defttllatio facit.&c.haec de cohobitione fiue
cohobadone. Placet przterea fic fermentationem huc definite fecu»-
dum Andream Libauium in fua Alchem.lib.r.cap. j9.f0l.ij.
Fermcntatio cft rei in fubftancia, per admiftionem fer- fermtnt^
menti, quod virtute per fpiritum diftnbura totam penetrat '**•
nullam Si in fuam naturam immutat, exaltatio.
Ideoenim inuenraeft, vtexfymbolico ignobiliore efficacia medi-
cinae fermentantis , nobiiilfi na fiat fubftan na ad quam peruenire na.
,

tura finit. Pct:flimum autem in metallis, quorum natura ad rr.utua eft

prodiuis,locum habet, & ab imitatione malli fermentatae nomen in-
uenit.
Apparatus operis eft.vt medicina peculiariter exalrata,& lecundum
r '”**f*-
fubftantiam familiaris malfe (aliena enim repudiatur, ficut etiam vul-f‘
t,eT,u'

go fermentum fit e farina ad maifam farinaceam} virtute quide valens ,

"*
qulticatc vero patua.mifeeaturvndiquaq; cum re fermentanda, quod
vtprobe fiat, fluxilis, aut faltemdiuilibilis per minima vtraque debet
efle. Subatione & ingreflu fa&o, addigeftionem poniturotumdo-

ner .gens exuperauedt.inq; fiiam natura verterir patiens Hac fermert-

m
utio arcano philofophko fir p corpus puru, & cementatutdicini rqj
viuifi-

Digitized by Google
 ? jlS- ANTIDOT A R I I

r
viuificatio,velrefu citatio. Nam vcluccxmonuis reuocaturdeftru&a
•materia, virefqucaquiritnouas. Agit quidem fermentum przftdio ca-
loris interni maxime, fed ab externo & aSuandus ille cft&fouendus,
neque tamen gradu tanto qui fpiritum queat diflipare, cum hic ipfc in-
tusinmafla fit continendus, vnaque comprehendendus. Vtemmlo-
,
quunturphilofophi.animaeftinillo.
.Pofteafunt etiam fermenrationes in vegetabilibus Et primumqui-
:

. dem in viirati (fima illa maifa frumentacea per fermentum acidum, cu-
ius naturam imitatur,vel etiam fuperat fpiritus ardens ex frumentis ex-
. tra&as , vel fecibus potionum inebriantium , ficut &
ipfie feces vini vdt

. cercuifi* fermentant. Deinde ell fermentatio potuum, qua feruefeunt

& fecelTu fa&o repuegautur. Ea itcmjfit per rcees valentes e vino vel
cereuifiafumpcas. Ita cum e polenta aquam ardentem elicere volunt,
eam fermentant. Mutatur enim illa mifkuxa ad maturam fermenti, &
, maxime fi bisBat.
, Pxsterca eft fermentatio in medicinis fuccifque commiftis, quzfic
. cum dige ftiooc ad vnam mifticrafin. Ita Brpenumcro totam miftina-
i turamad vnum quoddam reducere volentes, fermentamus illud va-
lente medicina..,Cumiucci per fcciferuefcerc linuntur, digeftio dunta-
:
xatfit, quxtamen ob fimilitudirem etiam nominatur interdum fer-
mentario.Eadem transfertur etiam ad alteranda corpora p medicinam
hauftam; quod ipfum‘& renouari dicunt. Tandem fi fermentumfi-
xum eft, figit fecum remfermentandam,atque ita fixatio interdum fer-
. mentarionieftconiun&a.

'Cajvt XIV.
Dtultmttiont & prtciptunm.
CtltinM-
tiem
1 4 furit.
C Alcinatio propriedi&a ( inquit D. Sennertus ) locum
praecipue habet in metallis& mineralibus,
fune cognata, vt qux per fe non ardent, &
&
qua: his
duriorem habent
com pagem. In animalibus folum ea calcinantur, quxlapideam fe-
re habent duritiem , vt teftz ouorum & concharum , & lapides L ni ' -

malibus quibufdam nati ; in vegetabilibus corallia.

( Gebet.

Digitized by
 Me dico Ch v Mic i Lib. III. 119
Gcber.lib.i.fum.perfe&. cap.j 1. definit caldfc>ationem, Drfnhu
quod fit rei per ignem pulueriiatio,per priuationcm humi* *«&»*/»>-
diratispauesconiungcncis, Vbinoncoulcm omnis hymidicaiis
ptiuationem incclligic.

Nam metalla» quse calcinantur, fatpe reduci pofiunc, nihilque

aut parum fubftantix metallis calcinatiune deperit. Magnum au-
tem habet vfum calcinatio in metaliis& Primo quaedam
fimilibus.
calcinantur, vt ad folutionem liant aptiora. Cum enim compages cor-
porum talium fit durior: aliter eflentix inde extrahi non potfBnt.nifiui
minimas partes & atomos quafi redigantur. Deinde fitcalcinatio ,vc
acrimoniam medicamenta deponant: Alia contra calcinatione fiunt
acriora. Cum enim quorundam acrimonia humore aqueo diluaturdi
illa aquea hum id itas igne abrumarur,calx loge acrior redditur, id quod
invitriolocalcinaro videre eft, quod longe acrius eft, maiorcmq;coi*
Rodendi vim habet, quam no ddcinatum. Ita tarrarum calcinat u acrius
redditur : vbi vero acrimonia in tenui fubftantia confiitir, feu a fale vo-
dependeneo ignis vi diflipato medicamentum roitiuseuadir.
latili

Calcinantur autem vc Gcbcr habet lib. 1. fum. perfed.

par.# cap. $ i*corpora,id eft, metalla, & fpiritus,idcft, ea mi-
neralia,qu£ ex igne aufugiunt. fiiritm.
<

Calcinationis metallorum, vt ex Gebro allegato loco, &:

fummacap.7o.feuvtinaliisdiftinguiturIib. a.fumm. per-
fe&part.a cap./*. videre eft, finis duplex eft,primo,vt illud Ftn "
quod eft inflammabile, atq; impurum & crudum, tollatur,
alteretur, vtcalcinatafacilius in liquorem abeant, tenuio- G*br»-

raeuadant, & naturam corpoream & torpentem cum fpi-

rituali commutent. Spirituum autem calcinationis finem
Gcber lib. 1. fumm. perfe&.cap. 51. cfiedocet, vt facilius

figantur, &lbluantur in aquam. Quoniam omnccalcina-

1
ti genus fixius eft, quam non calcinatum , & facilioris folu-
tionis, quia partes calcinati magis fubtiliatx perignem fa-
cilius cum aquis cpmmifcentur, & inaquamconuenun-
.;.ur: pergit cxcellentifs. DominusD.Sennertqs. Fitporro

Tt calci-

Digilized by Google
 JJO Awtidotarii
calcinaticfliuobus modis : vel rgne aftuali vel potentfali.
Igne aduali fit calcinatio» cum vinculum continuitatis
attuali igne abfiimitur. Cum
vero per aquas fortes ero- &
dentes , atq; alia caufttca corroditur calcinatio per ignem
,

potentialem appellatur, eft tamen, vbivtraq.coniungitur.

ctUiiMtic Calcinationcm per ignem a&ualem quod attinet, fic
t*r tgntm caetiam non vno modo. Alia enim per fe fine vlloaddita-
mcnto calcinantur. Alia vero cum additamentis, quae vel
fufionem prohibent, vel fimul corrodunt & comburunt,
vt funt falium genera. Nonnunquam antequam calci»
nantur, prius aquis quibufdam extinguuntur Nonnulla :

prius corroduntur per fuas aquas, poftea reuerberantur.

Quaedam enim ita tenacitercoh«rcnt & (olida funt, vtnid
prius corroda ntur, vix iis vim aliquam inferre poftit.
Ignis vero in ea, qu* iam ancc diuifa funr, facilius agir,quam in inte»
gra. Conrra quadam prius reuerberan tur.po ftea corroduntur.
in genere adhuc monendum eft, in omni cal-
Hoe
einationecaucndum ne vfque ad extremam procedat
,

~ -
corruptionem qua omnis rei forma, fubftantia & virtus
,

pereat.
Cum autem fir rerum calculandarum magna diuerfitas: Hincvs-
fi>
forum , ign», 6t aliarum fubftantiarum diuerfitas oritur- Plurimam
fornace calcinantur: dia in libero aere: Asque alia in vaiis claufis,
alia in apertis : In vafis claufis fi materia fit volacilis, (pira cula tamen re-
linquuntur, ne marrria vas rumpat. Vide praeterea de calcinatio-
ne Gebrum in libro fonucum. Rofar. minor. Alchem. Alberri Ma-
gni, &c.

Calcinatio
Paracelfus inquit tom. 6. Iib. 8 fol. 119. Primus gradus
.

ficunJum eft calcinatio, fubqua & comprehenduntur reuerberatio

faratti.
Jam.
C a;mcntacio. Nam inter hate tria parua eft differentia
quantum ad calcinationcm attinet. Quare calcinatio hic
prascipuus eft gradus-Nam per reuerberacionem & c$mei*-
utio-

Digitized by Google
 Medico-Ch ymici Lib. III. i)t

tationem etiam multae res corporales calcinantur &: in ci-

nerem rediguntur feu reducuntur, & praecipue metalla.
Quodautem calcinatumeft,nonproptcreareuerberatum
•eft&csmentatum. Per calcinationem igitur omniametal-
la ,
mineralia, lapides, vitra Scc. , &
omnes res corporales
fiuntearbo & cinis, & hocfit nudo, forti ac aerem habente
igne, per quemomnis tenax mollis & pinguis terra in lapi-
,

dem induratur.Omnes verolapidesincalcem rediguntur,

jficut videmus in furno figulorum, calcis & laterum.
Di&urus de calcinationc(inquitlatrochymianoftra) prius quid fit
calx, explicare expedit, quandoquidem per eam calcinationem defini-
re oportet.
Calx proprie fignificat corpus aliquod redu&um vi ignis c * 1*-
in puluerem fubtilem, vel in materiam talem, quae pro ne-
gotio vel fola lxuigationein puluerem impalpabilem redi-
gi poteft. Eft igitur calcinatio violenraper ignem corporis
in calccm redu&io. Eftque duplex refpcdu calcis duplicis,
calcinatio vera Bc proprie di&a &
cinefa&io.
Calcinatio vera eft, quacorpusfinevlla eflentia: iaftura
Kduro & contumaci rraftabile &: friabile redditur, ita vt
' propofitis operationibus aliis facile cedat. In omni enim
yerachymica caicinatione calor innatus intenditur & hu-
mor congenitus conferuatur.
Magnus eft eius vfus in praeparatione medicamentorum
nu
alterabilium ,
quae per alterationem tantum fiue (epaiatio-
nem perficiuntur, vt diiTolutio pcrlarum.qu^ a nobis etiam
magifteriavocantur,&extra£l:onesdTcntiarum. Vndeva D,"'r/HW-
* rii &:diuerfimodi operandi muenii funt: omnes tamen in TaUil*.
hunc finem , vt idoneum corpus mutationem accipiat, ita /»»«. ,

tamen nc quid de eden tia pereat.

Primo igitur in medicamentis praeparandis, qua? cor-
Tt z poris

Digitized by Google
 33
1 antidotarii
ft*pAr»»Ju poris alterationem requirunt tantum , vt funt folutiones
«ujicimt- margaritarum.corallorum: & hoc obferuandumcft,Gcor-
pus calcin3dum fubtiles & leues habuerit fpiritus, vt fecun-
dumnonnulios calcinetur in vafeclaufo, vt volatilia cum
fixis fcruentur.- vel fecundum alios, quia vident ex omni
nifi nimium inredatur ignis
calcinatione clau fa vel aperta,
(quod fieri non poteftabfumptionehumidi)calcem emer-
gere nigram , quas ad omnem operationem inepta eft,
aperto igne reuerberetur, fed temperato gradato, ne&
tin&ura &
eflentia ignis vehementia exhalet. Verunta-
men in aliis, qua; fpiritus fatis fixos habent , hoc adeo cura-
re nihil expedit, vt ferro croco Martis.
C4 In eflentiis U tinfturis extrahendis, in quibus fepara-
ti° fp ,r » tuu,T> queritur, alia eft confidcratio , fiquidem
txtrib**. neceflarium eft corpus pcrfc&e &
penitus mutare, ita ta-
dtt -
men ne quid de efFcntia amittat. Omne enim phlegma
& Ieuiores fpiritus feparandi funt, qui edentia; extra&io-
nem impedire poliunt. Et denique cum eflentiale fem-
per, quod ex hac calcinatione requiratur, vfus multos
operandi modos inuenit : (emper tamen refjpiciendum
ad id quod quxritur, &
ad id quod feparare neceflum •
eft. Si enim id quod feparare expedit, tantum refecare
cupimus, tunc eft autdeftillabileautfublimabife,
cmUinxii»- Si defttllatione , tunc pro calcinatione aperra ( talem
mtopmba- cn j m apertam effe omnino neceflarium eft) deftillatione
JtfilLZ- P crlatus vtimur igne fatis forti, fed tamen gradato, vt in
»*. oleo vitrioli feparando, fpiritum omnem & phlegma fepa-
rare oportet prius.deinde oleum (equitur.
c*lei**ti* tunc fublimatione feparatio perfiei-
Si fublimabile ,
""w«*f«*tur, vt jnantimoniopriufquam eius albos flores per f*ib-
^mituli* limationem inuenimus, cogimur prius fulphurcombafti-
bilc

Digitized by Google
 m

Medico Chvmici Lih. III. 555

bile & floresci trinos praeparare. vero non hxccuramus
Si
rcferuarc.tunc aperto rcuerberatorio calcinamus. Verum
tunc diligenter animaduertereoporter,& igne regere, ne v-
na abfumatur.quod qu^ritur.Si enim beneregatur ignis, ni-
hil de edentia perit quamdiu enim aliquid phlegmatis vel
,

aquofl fpiritus ineft.elTentianon mouetur. Quare huius ab-

fumptionem obferuare decet > quod dignofeiturexfumo,
vel vapore afccndente , vel ex ipfo corpore: sequaliterenim
apparebit. Vel fi talis materia inutilis facile fepararipoterie
vtin Antimonio, tuncfufficitexhalatiofuper carbones, fae-
pe tamen mouendum fpatula ferrea, donec fatis purgatum
. fuent. Solent in tali operatione addere fulphur , vitriol um,
vel huiufmodilcue quid, vt accelerent opus. Quare nihil
refert, quibus modis efficiatur , modo Medicamenta nihil
detrimenti inde accipianr, & vera calx emergat. De cinefa-
dionefupra diximus. Ex his iam patet qua: diximus quotu.
plex fi t calci natio refpedu calcis nunc reliquum cft, vt fcia-
:

mus quotuplex fit operatio fecundum operandi modum:

Eft igitur duplex: A&ualis & potentialis.
Calcinatioa&ualiseft , quandoviignis materialis res CMtuti*
calcem rcdigitur.Eius apparatus talis eft:res calcinanda co-
4<w"'
minuitur, vel fecundum naturam &rcxiftentiam in minimas
partes redigitur , &vafi fuoapponrtur,velocclufovelaper-
to vt res exigit, cum additamentis , fi opus fuerit quas calci- ,

nationempromoueant : Vel fine additamentis, fi facilis fit

calcinationrs. Additamenta ifta funt, fulphur , vitriolum ,a-
cetum,& falia multa.
Si cum additamentis, idqueinvafeclaufo , relinquenda
fpiracula pro vapore &fumoexcunte, qui plerumque co-
piofr 'xpirar, alioquin vas rumpitur.Si fine additamentis,&
nutcria pretiofa fucrit,forccsque habuerit fpiritus , tunc no
Tt } - requiri-

Digitized by Google
 :

334 Astidotami
requiritur tantum, vt firmum vas accipiatur, fed etiam vtfir-
miflimolutomuniacur,&: ferramcntisconftringatur, ignis-
que dandus eft per gradus. Quzdam panno tamen inuol-

uuntur, &poftcaluto obducuntur. In quibus hoc fpecia-

liter obferuandum eft, vtprius quam igni admoueantur,lu-
tum optime Cccetur.In calcinationc obferuandum ei (x pe ,

inferuuercftindtonem in aceto auttaiialiquofortiliquo*

,

re,vclcorundemafperfionem ; Acquehatc apparatiogcnc-

raliter omni calcinationi aduali inferuic.

Ignit ptttn-
Potentialis ignis eft, quo materia igni cflentialifqui etiam
ttmlit . potentialis feu Philofophicus dicitur ) in calcem veram,
numqua vero in cinerem redigitur. Quare cum fit praftan-
tiflimacalcinandi forma , & inprimisad quintas eflcntias
metallorum vtilis, fine qua fere extrahi non poliunt nec ,

non ad Tinduras cflentiales vegetabilium & animalium,.

( vt & lapidefcentium)artifices varios modos inuencre, qui-
bus hanccalcinationem abfoluerent qui tamen omnes ad
,

hos referri pofle videtur, prjecipitationem fumigationem,

,

ftratificationem Emplaftrationcm
, & Amalgamationem
,

de quibus ordine iam paulo poft tranabimus.

Calcinatio (inquit Libauius) eft in calcem folutio. Calx
autem generali fignificatu eft puluis quilibet in partes im-
palpabiles comminutus, quem Sc Alcool nuncupare cofue-
uerunt. Itaq; fubfecomprehendit calcem proprie didam,
Alcool quod eft c lamigatione, cinere &c corrofionis atoma,
Calcinatio feruat homogeniam omnium partium ad (o
mutuo quod no fiebat in feparatione , quanquam interdum
eueniatvtramquccoinciderc. r

Calcinati o,fccundum Libauium, eft duplex reuerberatio,

UtutrhtM . aut alcolifmus. Reuerberatio eft calcinatio per ignem re-
lu. uerberij, quo comburitur res ad foluendum in calcem.
'
u
nifiratei nonnunquamrcftindio, lzuigatio , dilutio & finales opellae.

Digitized by Google
 <
Midic o Chymi ci Lib. III.
quo quod calcinatum quidem eft , nondum tamen cofiftentiam puluu-
team h abet, plane eam adipifcatur. Fit communiter in Furno reuerberif,
in catinoglobouc firmo, vndiq-, obfti u&o,nifi quod vehemecerimpcl-
lentib.nonnunquam fit patuum dandum fpiraculu. Eft 8ccu fine vale in
nudo furno peragitur,obftru&o tamen. Permutati poteftreuerberium
camino, anemia 6c (imilibmodocalcinandum vndiq-, fit prunis concln-
fum. Vas aure muniri luto crafTo deber.aut etiam totum includi pro per-
tinacia rei& diuturnitate magnitudineq-, ignis. Qujeda mitia et dunsx-
xat panno inuoluuntur,& poft luto armantur. Quxdam 6t aperte calct-
nanrur,!cd prunis nihilominus tunc in ollafuo tempore inie&is vt Rc- ,

uerberatioabfoluatur.Tepuscalcinationiseft,donecxqualicer,& vndi-
quaq; res fit calcinata.Quod fi inxquaiicas obleniatur , redeundu eft ad
igni. Calci natione hac abutimur nonnunqua ad colores aliaq; facif da,
quibtamc calcinationis a <ftus eft coiundkus, veluti cu funes in olla clau-
fa reuerberat ur,doncc fomes niger igniti concipiendoru fiar, q> ipfum ct
effi cirur in lignis faligni$,fungisatboru&fimil>b.& nominatur cobuftio
potius qua ca!cinatio;quemadmodum et toftio , &c vftio quidam gradus
iunt calcination u.1 ta cu e ccrufia per fc calcis fpecies eft, fit minium code
labore. Appellatur afit tunc ducaxarreueiberatio (impliciter, denotatqj
igni* gradu adhibitum operi exaltatorio. Et ibi fubfiftitur intra fine cat-
cinationisverxjhrc proceditur etiam vlterius. CalcinatioperReucrbe- c*ltin»tip
nu eft duplex fccundueundemLibauiuicalcinatiorpecialrerdi&a&ei- p,rr,uir-
nefadlio.Calcinatio fpecialis eft, qua principaliter ai&a calx in cobufti- imum dn-
one reuerberante edicitur Iraq; & Grxcis aptius appellari poterat t < t*- f k**
»&r«r t quod efficiar, cuius fpeues qu;dam eft, Asbe ftos, quam irre-
ftindlam fen viuame calcario lapide confe&am nominant.In hac vel res
foliraria calcinatur.vclcuadditamentiscobuftionempenitusadinuiri-
bus,vt fune fuiphur, nitrum &c. quxtunc adiicimus.cu valida admodu
eftindomitaq;rei compages.Al!oquin volatilia citius diffiparentur.qua
a fiama vincerentur fixa. Sed Ipiraculu debetur nitrofis, vr vas fk turum.
In nuda quidc fornace calci nantur lapidu farragines, fed vbi preriofa eft
fnareria & pauca/ortesq^rpitktis.non rantu vas firmu adhibemus Jed 8c
id firmiffimo loricamus luco,& ferrarodtis coftringimus.Qurda et inter
excauatos lapides ite ferro coar&atos catcinatur.5ingijlarisquorudacal.
Hnat : . vftperdifflitionc,vtcadmixglebofx,marcafiraru,ftibii& fimi.
fiu.v^uod fi calcis fpecies no flarim cmergir.aqua vel accio cxufti lapides
refpct-

Digitized by Google
 :

354 Antidotarii
requiritur tantum.vc firmum vas accipiatur, fed etiam vt fir-
miifimo luto muniatur, &ferramcntisconftringatur, ignis-
que dandus cft per gradus. Quxdam panno tamen inuol-

uuntur, &poftcaluto obducuntur. In quibus hoc fpecia-

literobferuandumeft,vtpriusquam igntadmoueantur,lu- ..

tum optime ficcetur.In calcinatione obferuandum , ei fepe

inferuuercftin&ioneminaccto auttalialiquoforti liquo#
,

re,vcieorundemafperfionem ; Atque hic apparatio gene-

raliter omni calcinationi aduali inferuit.
Irniiptttn-
Potentialis ignis cft, quo materia igni efientiali(qui etiam
umiH. potentialis feu Philofophicus dicitur ) in calcem veram,
numqua vero in cinerem redigitur. Quare cum fit praftan-
tiflimacalcinandi forma , & inprimisad quintas eflentias
metallorum vcihs, fine qua fere extrahi nonpoflunt nec ,

non ad Tinduras cirentialcs vegetabilium & animalium^

( vt & lapidcfcentium)artifices varios modos inuencre.qui-
bushanccalcinationem abfoluerent ,
qui tamenomnesad
hosreferripoflevidctur,pra:cipitationem, fumigationem,
ftratificationcm , Emplaftrationem , & Amalgamationem
de quibus ordineiam paulo poft tranabimus.
Calcinatio (inquit Libauius) eft in calcem folutio. Calx
autem generali fignificatu cft puluis quilibet in partes im-
palpabiles comminutus, quem & Alcool nuncupare cofuc-
uerunt. Itaq;fublccotnprehendit calcem proprie didam,
i Alcool quod efte Ixuigatione, cinere & corrofionis atoma,
Calcinatio feruat homogeniam omnium partium ad fc
mutuo quod no fiebat in feparatione quanquam interdum
,

eueniatvtramquecoinciderc. r

Calcinatio, fecundumLibauium,eft duplex reuerberatio,

ktutritrs- aut alcohfmus. Reuerberatio cft calcinatio per ignem re-
' 4S
uerberij, quo comburitur res ad foluendum in calcem.
nifluteinonnunquamrcftindio, lxuigatio, dilutio& fimiles ope lix.

Digitized by Google
 1

Midico Chymi ci Lib. III.

quo quod calcinattim quidem eft , nondum tamen cofiftemtam puluu-
ream habet, plane eam adipifeatur. Fit communirer in Furno renerberii,
in catino globoue firmo.vndiq; obftiudto,nili quod vchcmecerimpel-
lentib.nonnunquam (it patuum dandum fpiraculu. Eft &c u fine vale in
nudo furno peragitur, obftrndto tamen. Permutari poteft reuerbetium
camino, anemia Se (imilib. modo calcinandnm vndiq; fit prunis conclu-
fum.Vas ante muniri luto cratio debet, aut etiam totum includi pro per-
tinaciatei& diuturnitate magnitudineq*, ignis. Qujeda mitia et dunta-
xat panno inuoluuntur,& poft luto armantur. Quaedam £t aperte calci-
nant ur,icd prunis nihilominus tunc in oliafuo tempore inie&is , vt Re-
uetberatio abfoluatur.Tcpus calcinationis eft,doncczqualiter,& vndi-
quaq-, res fit calcinata.Quod fi inzqualitas obferuatur , redeundu eft ad
igne. Calcinatione hac abutimur nonminqua ad eoiores aliaq; facidda,
quib tamc calcinationis aditis eft coiundlus, veluti cu funes in olla clau-
fa reuerberatur,donec fomes niger igniu concipiendo! ii fiat, q> ipfura ec
efficirur in ignis (idignis>fungi$arbotu&firniltb.& nominatur cobuftio
i

potius qua caIcinatio;quemadmodum et toftio , &

vftio quidam gradus
lunt calcinarionudca cu e cerufla per fc calcis fpecies eft,fit minium eode
labore. Appellatur afic tunc dutaxatreuetberatio (impliciter, denotatq;
ignisgradu adhibitum operi cxaltatocio. Et ibi fubfiftitur intra fine cat-
cinationis verx, hic proceditur etiam viterius. CalcinatioperReuerbe- c*lein*ri*
1 u eft duplex fccundu eundem Libauiutcalcinatio fpeciali'er didla &ei- p„ r,U tr-

nefadkio.Calcinat io (pedalis eft qua principaliter didia calx in cobufti- binum dm-
,

one reuctberante efiicitut Icaq; & Gt aecis aptius appellari poterat ti nj-
»6fK,quodTi'5»si efficiar, cuius fpedes quadam eft, Asbeftos,quamirre-

ftindtam (eu viuam e calcario lapide confe diam nominant. In hacvel res
folitaria calcinatur, ve! cu additamentiscobuftionem penitus adruuari-
bus,vt funt fulphur, nitrum 8cc. qux tunc adiicimus cu valida admodu
,

eft mdomitaq; rei compages. Ahoquin volatilia citius difliparentur.qua

a Hama vincerentur fixa. Sed ipiraculu debetur nitrofis, vt vas fit tutum.
In nuda quidc fornace calci nantur lapidu farragines, fed vbi pretiofa eft
Tmateria Sc pauca,foctesq-,(j>iri{us,non tantu vas firmu adhibemus,fed Sc
id firmiffimo loricamus luto,& ferraraStiscoftringimus.Qurdact inter
excauatos lapides it e ferro coardfcatos calcinirui:.Singulan* quotuda cal.
Hnat ; . cftperdifflationc,vrcadraixglebofae,marcaficaru,ftibii& fimi.
bu.Quod (i calcis fpedes no ftatim emergit, aqua vel aceto exufti lapides
rclpct-

Digitized by Google
 ,

Astidotarii
rcfpergunrur. Nonnunqnam & in aere huraido diffluunt. Plerumque
enim (i ccius extrema, quia auida eft compen faiionis,3c actra&oria, re-
tinet vicinas partes, donec humore exaturatz fatifcant. Quod ii no dil-
filiant vna reftin&ione.igniutur denuo,reftinguun tur fxpius. Nonnul*
lanon integra/cu maioribus mafflsimponuntur.fed prius trita. Officio
huius calcinationis interdum fungitur caementario , fublimatio Sc fimi-
les.

P ruifild- Praecipitatio cft calcinatio per aquas feu fpiritus fortes.

tl*.
Praecipitatio eft di&a ,
quia aqua fortis per aquam perfi-
citur.
1. DifToluitmetallum,quodprxcipitandum eft inaqua,
&furfuminferapitintam perfe&am liquoris vel aquxfpe-
cicm,vtvbiquc appareat aqua homogenea ac perfpicua , ac
fi puriflima effer aqua abfqu c vlla comnuft ione.

2 . Vel pondere grauara metalli , vel in opere diffipatis

fpiritibus ad fbndumvafis cadere metallum permittit, vnde
prxcipitatumdicicur&opusprxcipitatio. Eius apparatus
talis eft: Materia fic calcinanda (quod plerumque eft metai-
lum,vel alia res lapidea ) limatur, & in tenues laminas duci,
tur, vt facilius opcricedat,vitrodeindc imponitur forti, &
aqua fortis affunditur vt materiam tres vel quatuor digitos
emineat, quz protinus incipit bullire, corpufquc corrodere
indcfinenter.donecopusabfolucrir. Siverotardaucritaut
metusaliquisfubfitdeimbecillitateaqux, tunc (olent vicru
admoucre cineribus modice calidis, vt extremo calore po-
tentialis in adum redigatur, vt aliquando , cum aqua adeo
debilis eft, vt non vereantur vas claudere, quod alias non fa-
ciunt, tunc bene obturatum eft in ftercore equino aliquot
dies, velnonnunquamad aliquot feprimanas locant, SecT
plus tunc fxpius quaeritur, quam calx. Nam in naturali di«
gcftionehuiufmodi,non tantum aqua corpus in calr^m re-
.ducit, fcd etiam prorfus metallicam naturam corrumpi.
in olco-

Digitized by Google
 c

Med ico-Chymici Lib. III. $j7

in oleofamfubftantiamconuertic, quod plerumque in tali
proceffu quaeritur.Si vero poftdiflolutionem corporis aqua
calcem non dimittat, folent artifices addere, quas feparatio-
nem faciunt, videlicet aut in aquam comunem infundat , vc
hac ratione obtufa vis aquae fortis calcem amplius non reti-
neat, quo fa&o tota aqua protinus congelatur inftar glaciei
puriifimx & al biffi mz: vnde quidam calce ift am glaciemdi-
cunt.Pofteafcquiturperfedafeparatio,glacies cnimfundu
petit, &
aqua fupernatat. Alii falcm addunt , vel aqua falfam
calidam, fed diuer fae materiae diucrfas faepe habet reparatio-
nes Vt pro argeto folent inijeere laminas cupri , ad quas na-
:

turali inclioationeLunxcalxfediiroluit. Pro Mercurio cu-

ius proptiepraecipitatio dicitur,quando cupiunt albam cal-
* cem, aquae dulcis infufio fufficit: fi vero calx rubra quaeratur,
.qui praecipitatus dicitur, tunceffunduntdifiblutionem tota
in ollam vitreati lari orificii & fuper calidos cineres euapo-
rare aquam fortem finunt.fub fine augendo ignem, vt inten-
vdatur calor, vclvtelegantiorem adhuc inducant colorem,
tum vt Mercurius magis fixatus quod maxime in hoc opere
fpe&atur per latus deftillcnt aquam cum multis cohobiis.
,

Aqua quoquo modo feparatapoteftre&ificari, vtiterumv-

fui inferuiat,ne quid perdatur.
.Hociniuftacalcinationeinprimisobferuandumeft.vtv-
nicuiquexorporiiuam paret aquam artifex , nefruftraope-
retur;Non enim eadem aqua foluit aurum argentum. L>e- &
indcefthabcndaratiofinis,cuiusgratiacalxquaeritur. Alia
enim aqua opus eft , cum calx paratur in vfum humani cor-
poris; Alia cum pro Medicina.tranfmutatoria,
Longe D.Do&orSenner-
efficacior videturilla calcinatio,( inquit
•^1$ ... qua nimirum per ea qua:
tn per ignem pocentialem appellant
, ,

.b^jiem ignem que, aut fu balem fpiricuminiitum habent, metalla & fi-
Vu milia

* \

Digitized by Google
 ftjb ANriDOTARrr
milia foluunturfcu corroduntur. Inter qua* calcinariones praecipue elf
ea, qu* fit per aquas fcufpiritu» acutos, omnemqi liquore qui mcral)a&
aliadtirioracotpora corrodendi Sc foluendi vim habet ;qua nonnulli in
genere prascipitarione vocant. Verum melius in genere videtur appellari
folutio vel corrofio per aquas &fpiritus acutos.Pe r aquas. n. Sc liquores
tales, rescalcinanda foluirur, v t in liquorem abir,adeo, vt nihil nifi aqua
limpida videatur. Vbi vero metallum in forma calcis in fundum defeen-
dit,& ab aquafbluente feparatur , tunc feparatio Sc defcenfio, Sftirfctt*
fitla$(n/nommatur.Imo nonnulli prxcipitanoncm folumMercurio trio
nuunt.
Aquarum Suntaucem aquarum & liquoru foluentium varia genera: Aeetii de-
fflrntumm ftrllatu, fpiritus falis.fpiritus falis nitri, fpiritus v.itrioli,lpiritusaccti,olcu‘
v»nag,nt fulphurrs.olcum vjrriol i,a qu,e fortes, qua:, quonia metalla ftparant, val-
ra.
go feparatori», nominantur, Aquzregis,quz regem me-
/

tallorum, aurum videlicet 1'oluunt. De quibt hoc in genere obferuanduV

diligenter cflc inucftigandum,qjj*cuiq; rei conueniat. Multa n. foluir-
fpiricusnitri,quxnon foluit fpiritus vitrioli Sc contra Qrys lunam folr
uuntaqux.folem inta&um relinquunt: Acq; ita de reliquis.
Atitumdi Primo acerum dfcftillarum infoluendis & extrahendis rebus magnui
§rLUtum.
habet vfum.De(hll 3 turautaba!iisaliter;Hzcprimum comunis via eft..
Acetum fortidimu ponatur in cucurbitam vitrea Sc inflalneo vel cineri-
bus lento calore deftiilecur.Ptimo adfccndit phlegma infipidu, deinde*
acctuni.Libau.ramen.com.chym.p.i. I.4. c. 8. cosreprchendic, qui phle-
gma primum, deindeacetum (equi cxiftimanr, ftatui tque primo fpiiitfi.:
frigidum prodire, vt ex caphura, inde fequiaquofirate, tertio acctoium»
liquorem,quattoigneu (uccuirt.Qupdcunqjaute primo locoexierit.vbi;
iam ariditatem odore Sc fapore deprehenderis,mutareripiens,& conti-
nua atq* auge igne gradacim, donccacetifpiritusomnesdefcendann Si'
tamen ad extra&a&vfusMedicosvfurpare veli* acetum,ne nimium vc-
geatur,ne iu-xupiv/u* aceto concilietur. Sed qui ad mctallicoslabores v-
tihoc aceto volunt, vfq-, dum rubri fpiritus attolluntur, nihilq*, amplius,
fpirituumexear, continuant au&o igne deftillationem. Sine tamen Em- 1

pyreumate alii fortificant acerum. dum illud fecibus iterum affundunr ^

atqueiterum deftillant,idqvtertiofaciunt.Hincgartemaliquarn pldeg-
matiS Jento Balnei calore abdrahunt.
Anwn4r’
duafHjtj.
Accium, quod Radicatum appellant, anonnullisitaconfiatuf. re-
cura

Digitized by Google
 Med IC O-ChYMICI LlB. III.
cum reli&arum fufficientem fumur quantiratem,al quot fcflicet libras,
has in retorta, vel in patente aliquo vafe ad iteritati vfq; calcinanr. Cal-
cinatse materis affundunt acetum deftilla tum,& per arenam deftillant,
idqueeoufq; faciunt, donec omnis fal cumacetoadfcenderir&exftilla-
nerit.Licet&acuereacetam.fi vi triolu addatur, &per retortam deftille-
tur.Si magis acre optetur,in deftillaro fal ammoniacus foluatur, Alii per
falem, ilii per Tartarum acuunt, addantq} librs aceti vnc.j.Tartari.No -

nulli acetum radicatum, quo lapides duriores fbluunr,cum Terebinthi-

na parant. Addunt nimirum terebinthinslib.ij. vel iij.aceti deftiil. lib. ij.
.deftillantq; in arena primo lento igne , poftea fortiori , &pcr feparatori-
um hsc fcparant,acetumq; fupra zingiberred fi eant. i

Spiritus (alis etiam pluribus modis paratur Nonnulli hoc modo pa-
;

rant:falis communis q.v.folue &coagula,fi libet, aliquoties falem hunc»

«vel in loco humido foturum, vel afpera aqua , mifcecum terra figulina
ficea squali quantitate,exepli gratia ana l.Hj & forma indepaftillos nu-
cis magnitudine,quiexficcentur.Exficcatoxrctort®jnde,aptetiirq; Re-
cipiens amplii, 8eclaufts commifluris admoueaturignisgradatim.Primo
exftillabit humor aqueus: Hinc fcquenrurlpiritus albi. Augeatur ignis»
fic inde eodem gradu feruetur.ne fpiritus remittant^idque coufque do- ,

nec nihil fpiricuu amplius egrediatur.Refrige rato vafe, inuenierur fpiri-

tus falis, qui vel filtrarione, ne etiam repetita deftiflarione per alemoicu
re&ificetur.Si fpiritus hicpotenrior reqmritur,aliquid phlegmatis fepa-
parant.Rcripe-boli communis ( nonnulli bolum igne for-
•retur. Alii ita

ti prius torren ,&ex(iccant ) vel lapidis cala minar is , vel tripels partes
r

iij.cxgr. Iib.vj. falis part jxx gr.lib.i j.trita mifce. I»dc in retortam bene
luto obdu&am, drftilla,vtd;&um,dor.ec fpiritus ccfTent, &Rccipieo*
clarum fiat. Nonnulli Iib.vj. falisretorrsindunt , 8c igoeapcrrodcflil-
. lant:illud quod defhllauir fupra eundem falem affundunt, idque ter vel
- quater repetunt.
Spiritusfalisnitrieodemmodo redii ffi me paratur , fi
nimirum cum sptritmfi-
iV " rfc
triplo boli vel tripels mifceatur.dc per retortam, vr fpiritus falis, dr ftille-^
tar.Facit quoq;folucntis menftrui mentionem frater Bafilius,t'n repetit.
p.ioj.quod nonnulli aquam temperatam appellant, Separatur ex fpiri-

tufalisSefpirituvinijterfiroulperalembicumdcflillatis. Nonnulli hoc

feli* .itsnirifice commendant, atq*, acetum acerrimum appellant, quod
^reparatur ex viridi sris & fulphure,per retorta aperto igne deftilla ris.

Vu z Aqua-

Digitized by Google
 j4P Antidotarii
DjfertMi4
Aquarum fortium, quas appellant, &rfg’s, magna eft varietas, &pafi-
atjt a ?{im apud autotesmagna copia. Ne adum
inter
agamus, vnam atque alteram
fortem exempli loco proponemus. Simpliciflima componitur cxaiuminis&
mqu* rui* nitri partibus xqual. qui Lunam &
Mercurium foluic. Velexvitrioli
lib.tj.5c lib.j. Nitri, qux foluit lunam &
Venerem : vel piuribusetiam v-
triulquc libris. Gebcr dcinucnt.verit.p.ij fumit lib.j. vittiol.lib. Ni-
tri 6c partem quartam aluminis. Quibus pofteaalnaliaaddunt. Paratur

autem hoc modo: Recipe did as ipecics.Sc reple cucurbiue fortis.tcr vel
quater bene luto indu£fcr,dtmidiam vel tertiam partem, pone in capel-
la , quam cineribus vel arena imple Recipiens amplum apponerin quo
:

fint aqux in lingulas libras vnc. ij. commiduras claude luco bono,
quod Erkerusex duabus partibus luti vulgaris , 5e vna parte calcis vi-
use, cum oleo lini miftis, conficit ignem admoue , & pet lex horas
;

gradatim auge , 5c videvt gutta vna alteram laltcmlpatio quinque mi-

nutorum inlequatut , ne vitrum rumpatur. Nonnulli exiguum fora-
men, vtfpiritibuscraflioribus detur exitus, relinquunt. Cumlpiritus
in Recipiente apparet , &
rubere incipit, nonnulli linteamina madida
recipienti apponunt, nelpiritus vitrum rumpant, led a frigore cogan-
tur. Vbi albi iamfpiritus apparent , non amplius tantum imminet pe-

riculum, 5cpropterea ignis augeri poteft, dum iam nihil exeat, reci- &
piens cl are fcat. Alii pro cucurbita vitrea fidilem fumunt,5c in ignem pa-
tentem ponunt , &
circa collum tabulis lapideis vel lateribus fornacem
claudunt, folum fpiraculis relidis. Alii cucurbitas ferreas vfurpanr.
Perficitur hic labor plerumque 24. horis. Si materia fit copiofior, etiam
duo vel tres dies requiruntur. Alii vtuntur loco cucurbitxrerorta, ad-
dunrque nonnulli calcem viuam materix, ne ebulliar. A quae vero regis
, vel etiam communis
parantur, fiinterdedillandumlalammoniacus
adiiciatur: vel fi in aqua forti pura fal ammoniacus dido luatur,atque ite- .
tum dcftilletur. Formulas habet Erckeruslib. 2. Solutio fic hoc modo:
Materia calcinanda vel laminara, vel limata, vel fi apta fit, in puiuerem
trita.iniiciturin vitru fatis capax, &
affundituraque conuenientis qua-
litas S.vt forte tribus vel quatuor digitis eminear. Pleruque.vt citius ic 1

felicius loluat ponitur vitrum in cineres calidos , vel aliu locum calidu,
vt ille calor adualis vim aqux adiuuet. Vbi folutum eft corpus, calcis &
ab aqua peritur feparatio , in aquam fortem vel aquam regis aqu- -ali-
dafidia vel communis infpergitur. In Lanx foluttonc, folent Aurifabri
lami- „

Digitized by Google
 '

Me d i c o-Ch y mic i Lib. IIT.

laminas cupreas fubiicere, quibus calxinfidet: Aqua feparatur,& calx
cluitur. Nonnunquam metalla faltcm intinguntur in aquas acutas, aut
liquore acuto perlinuntur. Exempli gtatia iit hoc: Recipe laminam Intingit
Manis vel chalybis mundam, illinatur oleo fulphuris per campanam
fa&o, feu acido,ponatur in cellam, extrahitur fa , vel crocus , vr non-
1

nulli appellant, albus inftar lanz, quem

penna feparato hocrepctatur :

ter vel quater.Ha&cnusD.Sennertus.nuncLibauium audiemus.

Corroiio per aquas fortes (inquit ) duplici potifllmumadminiftra- Corrojitji-
turmodo. Quod enim ita calcinatnm volumus, filamentis nc&imus,"* cmUwm-
&c aquis acribus demergimus-.demerfum rnadcfa&umque extrahimus,
& ad aerem fufpendimus, finenres ibi, donec paulatim fuperficies cor- ju^hx.
rodatur.Qiod calcinatnm cft, abradimus, & cum reliquo opus reuo-
camus. Nonnunquam tamen (altem rore acues aquae con (pergimus
lamellas, & alicubi reponimus etiam in olla vel concha. Alter modus,
8c quidem frequentioreft, vtmetallum difeerptumin particulas fcu
cmftulas inflexas, vel etiam fcobem elimatum, penitus infundatuc
aqus foluenti qus debec tribus vel quatuor digitis vitra corpus emi-
nere in cucurbita fepatatoria, vclalia, fatis tamen capace, ne li clauda-
tur, a (pirituum vehe metiadifrumparur. Vas illud cum materia vel lla-
tim prunis, cineribus calentibus modice adhibetur, vt efFerbelcat,&
vbi defcibuit, purum effunditur, reliquiis adie&a nou a aqua, donec
totum fit corrofum.-vcl aqua au&a locatur in cineribus modice calidis,
aut fimo ad digeftionem diuturnam, vfqueadfolutionis finem, idque
fit maxime tamen non procedit folutio exfententi3,
claufo vafe. Si
mutacuraqua foluensindiesquinque. Solent autem raeralla fortibus
infula, etiam abfque externo calore efferuelcere &
folui. Fada folutio-
ne,calxdefcenditur leu praecipitatur ad fundum, atqilc ita fepara tura
cxa&e ideo eftpermifla plerumque, vt vhique appareat ho-
forti, cui
mogenia perfpicua. Separatur autem infula aqua dulci,aut etiam falfa,
vel primum dulcis calida immittitur,poftea fal, & coagulat amillaper-
fpicuitate. Inde per quietem fubfidet coagulum. In argenti folutione
hoc peculiare cft, vt vel laminz cuprez in patina iocatz infundatur to-
ta millbra, defertur enim ad eam calx, & ranquam nebula incumbit
velfkrna: vel etiam m vas cupreum transfundatur. Fafto ledimento
#
.a defunditur,caix cluirurdulci,&: diligenter ficcatur. Aqua vero il-
la vel ad medicinam in arthriticis doloribus foris adhibetur, vel fepa-
Vu 3 tatut

Digitized by Google
 541 _ AvTIDOTARI!
tarar deftillan do,& fortis procedit reli&a dulci. Eft &
alia feparatiotro

ratio per deftillationcm ex atembico , vel diuaporacionem lentam qua

<pa.6fco coagulatio folet fieri. Illa vfurpatur cum Ictuare aquam volu-
mus^ denuo ad opus accommodare. In hydrargyro ea res nominatur
potiffimum prarcipiratio & fixio. Porro non omne omni (oluituraqua
vt autum.quod duntaxat Regiam requirit vel S tygiam , quae omnia ira
folubiliarefoluit. Et habet locum nonin metallis tantum ,fed& in la-
pidibus, gemmis,marcafitis,5£fimiltbus. Eft&atrendendus vfiis illius
.calcis. Alia enim aqua fit folutio,cum calx corpori pro medicina inge-
menda eft, alia cum foris ad quxuis alia vfurpanda;Ibi fugitur ftygia Sc ,

quxcumque venenis eft fufpe&a.Nota tamen in toto hoc negotio.noa

meram fieri corrofionem, praeterquam in auro puro,fed vna etiam ali-
quam corruptionem, aut alterationem faltcm cuident iorcm,v t videte
in/crro,cupro,&c. eft.
V
Capvt XV.
Defumig4t'»ne,ftrdtificdti«nt & tmfUfttuuom.

N On
cum
immerito pr*cipitationcm fequirur fumigatio,
verum diucrlo mo-
vtraq; perficiatur corrofiuis,
enim eft rotalis diftolutio in aqua foluente & cor-
do. In illa
poris immerfio: ln hac vero tantum extremarum partium
corporis corrofio per fumigationem, id eft, aqux corroden-
tis vaporem, vel mineralium exhalationem afccndentem,

feque in corpus fupra pofitum infinuancem,ipfumque pau-

latim corrumpentem fic corrodentem donec in calcem re-
ducatur.
.
Eft iraque fumigatio calcinatio in ficco vapore (qui pro-
prie exhalatio vocatur, & eft tantum mineralium) perfi-
citur, alia in humido,qua: eft aquarum vel fpirituum. *

Fitmigdii» S h umido vapore perficitur

i , cum talis eft proccfTu:. La •

JnfUultr vno
mellas pertufas foramine filo fulpcnduncur, intra o.-
fi,.
lam

Digitized by Google
 .

*
r~
Medico Chty mic i Lib. HT. j+j.

fam angufti orificii, aceto dcft;ll.ito, vel alio limili liquoro ,

acri plenam, vndiquaque bene tcdam&ropcrtam in calidi*

cineribus vel fimo equino collocanr, vt vapor afeendens le-
fc corpori in fmuet & corrodar. Tamdiu illic relinquitur,
donec fuperficicm corporis corrofcric, &calcem induxe-
rit, calx abraditur, & opus iteratur. Prohaccaleinatione

farpe inferuir extin&io &

raadcfa&ie. De extin&iencfii-
pra di&um cft. Madefacio eflr, quando metallum made-
facimus, vel immittimus in corrofiuam aliquam aquam,
aut muriam , atque deinde aeri exponimus, donec corro-
fiim fuerit, calcem poftea abluimus aqua plerumque dulcia
vtin vitriolo Veneris,.
Huc referri quoque poliunt immerfio maceratio, in-&
qua non cft di Ablutio, vt quando corpus contumax cft, vel
facile non cedit vili praedidtorum vel tempus non patitur
tam longam praeparationem: runc Ibletnus corpus lima#
tumimmcrgcrcaquxillicqi macerare, donec fuericcorro-
fiim inftarlimi feparara deinde aqua per inclinationem le-
:

uem corpus ficcatur,l3euigatur,&:aquadulci dulcoratur, vc

fit in praeparatione chalybis apud phatmacopceos. Sic ficco

vapore Saturni vel Mercurii, qua: naturali luo halitu omnia*

nobiliora metalla fragilia reddunt, vepoftea terendo cum>
lalc in puluerem redigatur» nec non Mercurius Sarurnum,-
icSaturnus Mercurium calcrnanr.
A pparatus talis eft‘.i. Fufum plumbum vel Mercurius ca-
lens ollaranguftat orificio imponitur& fuppolito igne len
to,acappofitalamina Solis vel Luna:, quibus proprie in ler- i,«ntm.
uitillacalcinatiof quamuisnonnunquam &aliis metallis )
ic alcehdens halitus fe corpoti infinuat, & fragile reddit,,
pofte- fucccdit la:uigatio cum fale fuper marmore & falis
ttu.aem ablutio aqua pura a calce.
Calcina*

Digitized by Google
 :

• 344 Antidotarii
cum Saturno talis eft: Plumbum
Calcinatio Mercurii
Mfrwii^iffoluitur.pofteafunditurinfoueam tcrrq,vel vas aliquod
Saturru.
idoneum, & cum tam fluidum fuerit, vtimpreflionem ro-
tundi lapilli capere &feruarepofllt, protinus formetur fo-
uca, in quam dum calet immittitur Mercurius frigidus
poftrefrigerationemitcrum Mercurius extrahatur, Satur-
nus viciflitn fundatur, ac opus reiteretur, & vlterius progre-
diendo friabilis redditur, vt Ixuigationc cum fale admittat*
Hoc viciflimfiio fumo Mercuriusplumboprxftat.
Ad calcinarionem (inquit Dcu&ifs. D. Sennertui) ea pertinet, qua&
per fumum feuvaporem,(eu fumigationem nominat, quando nimirum
per exhalationem feu vaporem rei corrodentis corpus aliquod corro-
ditur, Sc in calcem redigitur. Taiesautetn funtaquz& liquores acu-
ti vel mineralia, quzfuis halitibus alia corpora corrodendi vim habet.
Inter qus inpritnis Saturnus, Mercurius, & fulphur, & quae cum his
Calcinatio participant. Exempli aquam fortem , infunde in cucnr-
gratia, recipe
tUrtH f" bitam,in quam fufpende laminas fetri,ne duorum digitorum altitudi-
« jji*jor .

nea q Uaracan ganc> Claude vitrum, dent per 24. hocas in are na calida,
&inuenies crocum adhaerere laminis, quem pede leporino vel penna
Caleinati* fcpsras, idque aliquoties repete. Eodem modo optime, ad facnarum
Saturni, quod nominant, &cryftallos Saturni conficiendos.Saturnumlamina-
tum atque in alembico inditum vapore achalitu aceti, fale communi
adie&o fortificati.calcinamr.
Fumigati* Fumigatio, inquit Libauius,eft petfumura acrem corrodentem que
f, eundum calcinatio. Etfitdiucrfo modo. Metalla nobiliora afflatu plumbimfi
Ubattium. velhydrargyri fragilia redduntur, &
poftea comminuunrur torrendo
cum fale. Locantur autem plumbum# hydrargyru*in.cucurbita, vel
fifnili vale colli anguftiori* , lamina auri vel argenti imponitur orificio:
fubicdf o igni afeendens halitus feinfmuar,# fragilem reddit laminam:
vni remotae fucccdit alia, quoad fatis. Alius modus eft, cum lamellae
quadantenus pertufae a filo fufpenduntur intra ollam fuper aceto,
vel fimilibus acrem halitum emittentibus ; olla redta locatur mrne-
ribus calidis vel fimo,vt fufpiret vapor continue, itacorroditur uperfi-
.cies paulatim inde abraditur calx,
:
& quod integrum cft,denuo expo-
nitur

Digitized by Google
 Medico-Chymic i Lib. III. 34y
nitur vapori, quoad totum eft corrofum. Eft& cum fine vafc lamella*
fufpendumu (uper cumulos recrementorum vuarum expreflarum feu
gigartorum^duminfefuccenfifcrucfcunt. Par ratio eft cum muftifer-
uori traduntur : vel aeri acri aut etiam vapori dcco&s murix limi- &
dium.
'Stratificatio & emplafticatio, verae calcinaciones dici
strufr*--
non debenr,fiquidemfola& per fe operationem nunquam tu.

lbfoluunt, fed fxpe in vfum aflumuntur,vt eandem adiu-

uent &
accelerent, vtquando S.S-S. Talium vel aliorum fi-
milium parces lamillis vel etiam pulueribusmeralloru ad-
mifcentur, &paftxformaeroplaftrantur. Tum materia ira
praeparata igni calcinationis femperimponitur. Corrode-
do enim & corpus penetrans calcinationem accelerant, &
quandoqjin vnoeodcmq; opere coniunguntur.Nihilomi-
nus quamuis verae calcinaciones non Tunc, fiquidem tamen
apud quofdamitacapiuntur. Attamencmplaftracioniset- vfmmpu
iam eflealiu vfum prxter, calcinationis ficito, vtnirniruhac^' 4,W8,, •

;ratione artifices aurum argeteis vafis obdu&um fepararet,

uod alias perderent. Apparatus talis eft : vafa deaurata ob-
3 ucuntur aliquo cmplaftro corrod£tium ad tempus repo- ,

nuntur, poftea emplaftrum aqua abluitur , quod vna fecum

aurum aufert,quoddcindeablutionibus multis, vt vel Mer-
curio viuo, qui auri voraciifimus eft ,a Talibus facile fepara-
tur.Propterea ftratificatio nihil videtur difterrcacementa-
, tione vt poftea audiemus. Libauius talia refert.
•
'Corrofio per ptilueres (e u ftratificatio eft calcinatio, & fit cum id Strstife*-
quod corrodendum eft, vicifiim in vafe aliquo fternitur cumpulueii- thtfi e»r.
r<
buscorrofiuis. Eft autem id vel in lamellas ducendum frangcndumqj, ^; f tr
£’

u,ueret
vel in particulas conuenicntes comminuendum, veluti limaturam, & c.
•
»

Fit ftra'um primo de Tale cortofiuo, poftea de illa materia, & fic quoad
(acis. Strata claufa locantur alicubi ad Tuum menfem , veluti in gigat to-

rum cumulo,vel fimo, &c. Interdum limatura metallica aceto vrinauc

pnus irrigatur, poftea (aladmifcetur. Cum corrofio fa<ftacft,in aquam
Xx dulcem

NX

Digitized by Google
 .

$>4* AiTTIDOTAItir
dulcem praxipitamus rotum,eluimufqur per modum dilutionis ter^
rarum.QupdnondQcortofumeft.repiramr.&offtcin^ rcdditur.Non*
nunquam accedit rritio&lscuigacio.Interdum & caementario mreuer»
berio, laminis viciffim cum puluere ftratis in pyxide fua, &c.

StTMlificM-
Corrofio perpaftam fit , cum lamina: metallorum vel lapidum, &c.
tutft torro inducuntur pulticula coibti tii,& veluti emplaft tantur. V nde opus hoc
fioftr pajl* cmplafkatiopotell appellari. Illita lamina reponitur alicubi, donec fit
corrofa. Oportet autem pulticulam efie ex ioparabilibus, vt (alibus,
calcamho,aceto,vrina,horumqicryfbllis, vteluipoflrntdenuo acal.
ce fa£ka:vcl ob volatiliratem per fublimationcm vel expirationem tol-
li vtammonius.&c. Huicnonnunquam cementatio lubfti tuitur. Et li

non tantum fimul vna illinone cotrofameft, repetitur, opera abrafit

calcopriorc.

Catyt XYT.
Dt amalgatttdtiont &fepar*tiont.

Jmalga- A M-algamatio, fecundumLibauium.cftcalcinatiotne-

mttit.
-^^•callorum familiarium per hydrargyrum.
Secudum noftta latrochymiam amalgamatio,operati»
:

nobdilfima, eftcalcinatio metallorupropria, qua ip calcerrv

velpuluercmfubtihliimunaperhydrargyrum rediguntur* .

Vftu *m*l- Eiusvfus-in Alchymia multiplex eft. i. Ex Sole & Lunat

mationu artifices per eam alieni iates tollunt. 2. Inferuitpraxipitatio-
jmdwplox
ni Solis cum Mercurio pro turpeto aureo & alus vti viderr. ,

cfbinhb.i.Bafilicx Chymicas.}. Mu’tos in Sole & Luna vius*

habet, vtferme in omni operatione occurrit in Saturnofi*
Ioue(aliacnim metalla non amalgamantur ob prorfus alie-
nam! Mercurio naturam) pro oleo ex eis parando. 4 Auri- .

fabris pro deauratione, iinehacemm deaurare nequeunt.

Modi*' *- Forma procedendi talis eft: primum Mcrcuriur ^mit- .

mullam* titur ardenti tigillo, cum incipitexhalare, additur argetum

UonU.
limatum, vel in folia du&um( quemadmodum pecuiiares
habet operationes, in quibus referuatur Mercurius , ac cci-
tam
r

Digitized by Google
 Medico Chy mic i Lib. III. 347
tam vtriufque quantitatem ohferuant, atpro fola calcula-
tione» in qua iterum feparatur omnis Mercurius, nihil re-
fert quantitatem rcfpicerc^agitatur bacillo ligneo(nunqua
vcroadmouerurMercurio metallum) donec optime incor-
poretur, tune fubitoextingurtur amaJgama proliciendo in
vas aqua pura plcnum,in quo abluitur, vfqj dum depofuerit
omnem nigredinem quam exligno vfto contraxerat. T unc
C nuda calx quxritur, abundantem Mercurium per corium
feparamuSjglobu vero in corio reli&om admouemus igni
in tigillo continuo baculo ligneo agitando, donec totus
Mercurius exhalauerit,tunc abluitur: fed tamen magna cu-
ra ignis eft habenda, ne iterum fluat metallum, quodvt me-
lius pracaueant, nonnulli foient adiicere parum falis, quod
poflea ablutione collunt. Si vero fubtilimmumpuluercm
cupiunt, tuoc foient priusamalgama fuper marmore terere
cum faie.poft Mercurium euaporare, calcemq; abluere. Si
vetoprxcipitatit^quxratur/iuc vt inferuiat turpetoaureo>
tunctoties reiteretur amalgamatiocu globo relido & Mer-
curio recenti , donec inftar butyri tocaxranfierir p corium.
Qiunquam enim, pergit Libauius, non femper eodem modo ad fi-
nem calcis contendarous,fatifquc eft foiutum ita metallum efte, vt dici
poflEc, inftar pultis ieu malagmatis aurifabroru tamen corrofiofir per
:

eam in puluerc minutiflimum quemicem calce nominat. Eius procu- M»dm »•

,

,
Metallum in bradeas tenues vel folia, aut fcobem.elima- »*/i<*m«»-
ratio talis eft.
tamdudum.commifceturcumduplo, vel o&oplo plus minus argenti dl
viui puri.vt fiat pulticula vndiq; fui fimilis fcu homogenea. Nonnunq
,

tamen non comifcentur frigida, fed metallumincaleiadum argentum

v mu mergitur: appellant iftud nurifabri molere. Ainalgama in catinu
* triquetru fere ardtntCjinms cera oblitu imm!tuf,agitaturq;cu bacillo
lignee aonecfumu exhalet , feu fufpirare incipiat hydratgyrus. Poftea
efrundmir in conchafrigidae.&Iauatur donec (ccedatnigrities.Hocfa-
Aoexiccatut ad cineres calidos , vt aquea humidstasablcedat. Ttaiiet-
t:.i
^ corium vcfpannu denfura, viabundas hy dr.irgyras feparetur. Ira
Xx x amalga-

Digitized by Google
 4

J48 Antidotarii
amalgamaeft quo vruntur aurifices. Corpus porro ipfum quod raanfir
intra corium, quodq; adhuc aliquid argenti viui habet, reponitur in ca-
tinum,& prunis admouetur.Dumq; fumigare incipitf cauendum fibi a
&
famoeft) agitatur continuo celeriter cum bacillo, vtexpiranteby-
drargyro , puluis relinquatur fubtilifiimusjgneus vero is debet efle.ne
&
fundatur metallum, denuo confluat. Quod fi cauere volumus/alcm
pulticula ingerimus multum,vna conterendo. Ita hydrargyros euanc-
lcit,& fal reli&usprohibetconfluxura. Pofteafal tollitur elutione: &
puluis puri (Iimus caute exiccatur.Porro ifta potilfimu obferuanfin au-
ro & argento. In plumbo & fianno etiS facilior opera eft, qu? tn potius
alio calcinatut modo, qanalgamatione. Quanti a. habita fit analgama-
do eiufmodi/atisdeclarat artifices, du multu boni in ea e fle cotendunr-
Separalie. Separatio cft operatio, qua partes corporis foluti& cor-
rupti diftrahuntur&fcparantur,
Srparatie
Eftque duplex, fubftantialis & fuperficialis: feparatio fu-
fuptrfiiis-
i*. pcrficialis cft.quae partes corporis integrantes folutas,& ta-
men a fuohomogeno manentes diuidit &fe parat tantum
ab inuicem , fine vlla interna aut fubftantiali penetratione,
Cirta iri Circa tria verfatur, velinfeparationcficcorum r aficcis,.
verfatur fi •
vel humidiorum ahumidis, vel h umidorum a ficcis.
pararie fu-
ferfitialk.
Sificcorum a ficcis fiat feparatio, tuncpuluerifationite'
lafuigationi inferuit, cribratioq; dicitur, vel nonnunqua ab*
latio dicitur, cum adhuc fubtiliorem feparationem requiri-
mus, vt in praparationefuccini, margaritarum, coraliorum-
apud pharmacoperos: velfumigationiinferuit, vt feparet
leniter adhaerentem calccm.vt in facharo Saturni: &deter-
fio dicitur, pede leporino vel pl urna perficitur/ vel vt tenace
adhaerentem calcem auferar, ficablutiodicitur, vtincalce
Veneris, vel amalgationi inferuit, vt nimiu abundans Mer-
curius a metallo calcinato feparctur , & expreffio di^rur.
Sihumidiorum a ficcis feparatio fuerit (vr in tindfcrae fit
fpiritibus vel olei acraffis feparationc)tunc fit feparat*o,aut
a gummi,aut ab aliis quibufuis,
Siigun»-

Digitized by Google
 Mi dic o-Ch vmic t Lib. III. 54^'
Si^gummijturtc folo fedimento cum inclinatione fa&a
reuicfFufioneTinduraacrafra materia in fundo feparatur,a-
liam vero non admittic.Tindura namque gummi percolari
autfilrrari non poteft.
Si aliorum, tunc efFufione,colatione,expreflione , aut fil-
rratio ne aut vna harum duabus, vel omnibus pro rei nccefli-
tate perficitur. Si humidorumfeparatio fuerit ab humidis>>
tunc funt vel eiufdem natura: & generis vel diuerfx, Si eiuf-
dem natur* fuerint , lunc ex huraida natura vel arte red-
duntur;.
Si natura humidafuerin», vtfyrupi, iulapia & c. tunc dc-
fpumatto inferuit cum ouoagitato prius in patina, cui fucce*
dic etiam colatio leuis fine expredione.
Si arte vero humida reddantur, vt funtgummi & pinguia,
tunc inferuit defpumatio & colatiocum forti expredione.
Si Liquores fuerint diucrfi generis, vt oleum, aqua , tunc
pro fcparationeoleiab aqua vel fpiritu inferuit aliquado dc-
flillatioveleuaporatio: fm minus laboris infumerccupianr,
tuncinfcruirfubdudio aqux vel olei per inferius foramen,
infundibuli, & tunc vitrum feparationis vocatur, vel exhau-
ftio aqu^ cum vitro angulfi orificii.quod attra&orium voca-
tur; &folum obferuatur in oleisgrautbus, quibus aqua inna-
tat, vt oleum cinnamomi: Vel vltimocumabomnicraditie
purum, limpidum & tenue cupimus, tucfolemuslinreo fub-
tilifiltrare oleum. Caterum notandum nullam ex iftisprar-
terdcftillationem fpirittbus feparandisconucnirc, funt au-
tem iftx omnes fuperficialis feparationis form^.vt cribratio,
ablutio deterfio , exprdfio effulto, colatio, filtratio.defpu-
• ,

matit /ubdudio,dcftiIlatio,cxhauftio: De quibufdam con-

flat er praecedentibus, de reliquis vero ex fequentibus. Huc
laiidem referri pofluntpurgationes metallorum , oleorum,.
Xx i &COO--

Digitized by Google
 3SO Antidotarii
8ccongenitorum, quibus inferuiunt&fri&iones, ablutione®
& agitationes inaqua deftillataaccto & fimilibus.
Sepxrxlit Separatio fubftantialis eft operatio chymica non folum
fuifixnti*
Mt.
externas & apparentes impuritates tollens, tum abditas
difpcrfas per totum corpus feparansi fed etiam homogeneas
partes ab heterogeneis, vt fpiritum a phlegmate , olcu a fpi-
ritu &
aquam ab vtroque,tum deniq; eftentiam a terra (alina
fegregas. Eftque duplex, quarum prima eiTcntiam & purum
illud, q uod ab impuro feparatum cupimus , a magmate vel a
capite mortuo in vafc relido feparat & educit partesque c- ,

iu Idem naturx fimul coniungit , «c in vnum corpus cogit &

heterogeneasfeiungic. Huuis quinq;funt operationes, de-
ftillatio, redificatio,extradio, fublimatio &cxprcffio, de
quibus ex ordine paulo poft.
Separatio, Libauio eft, qua partes diftradx feparatur lin-
gulis exiftentrbusinfequtdem fimilaribus , ad mutuas rame
heterogeneis veluti cum totum commiftum eft ex elemen-
:

tis duobus, fi in hxcrefoluitur denuo , feparatio eft vnoquo-

quein fuofimilari, ad alterum tamen naturx alterius. Et fit

feparatio per abftradionemautperabfcclTum.
Stp*r*ti* Separatio per abftradioncm eft, cum aliquo inftrumento
pir tbflr*
fiienim.
partes diuerfx a fe mutuo difclufie, altera ab alteraabftrahiw
tur. Et fit hoc quoque dupliciter: Ablatione, & fubdudione:
fiue fint res liquida:, fiue ficcr.
JbUtta.
Ablatio eft abftradio per partem fuperiorem. Perficitur
variis modis, in ficcis,quxleuius adhxrcnr, deterfio fieri po-
teft per pedem leporinum , vel fimilia. Quidam penna .cultel-
li».fpathis&c.auferimus, quaedam detergemus atfri&o panno, vel fco- r
p s. >i quefcraceii, ferreis, ligneis Src. Validius coniun&ad.rtn. 'imus, -v

ulnnusvaiifsinfttumcncis, vt radula, lima, forcipe , runcina*

dia dccufili in aduerlam partem abfiiiunt , vt flo*
1 ’
;o,&c. Farnuiacurhicnonnunquam ignitio, &ex-
rindicu

Digitized by Google
 M* dico-Ch r mic i Lib. IIT.
rfn&io, item fufio Se fimiles opers. Eft Sccum Amalgamatio ablationi
Ifcruit.vt in venis auri puhierulenrM vcianro impuro, Scc. Eft cum res
,

attrahentes Vt magnes terri fcobem cx cumulo arcnxieparat fiicci ni

: ;

medullam, fulphurmonetas difiungit. Ablauo

paleas; cinabarrs argenti
inhumidisncm minus variat. Tollitur hic quod cminetmodoperdt*-
pIetionefeudcfufione,inclinaro modice vafc: modo exhauritur liquor
per fpongias,velleraipannos>, lanam &c. qusepoftea exprimatur in vas
,

ilium. Eli Si cxhauftio per fiphunculos, fiftulas , antlia , Si fimi Ita inftru-
menta, qui b us vel totus lacus poreftsexiccari.Qupd fi terrea fubfidentia
fiint inliquore,fa£l:Ddereiru,perlaciniasabftrahicurliquorpuriH,quain
vocant deftillationem per lacinias vel per linguam bouis. Eius procu*.
,

ratio eft, vt gradibus dmerlisdifponamnr concha: cum materia. Inhas

immittuntur ab altera parte laciniae madentesial tera difcerpta plerumq;
&acuminara, dependente in vasin gradu inferiore ftante : Vhdefipla-
cct,iterum exhauriri per alias lacinias humor poteft. Si recipiens efto-
rificio anguftiore.infundibuliMn imponitur. Quas in fummo natant, fa-
eiletollunturperforato cochleari, fiquidcm haerere poftunr , vel etiam
integro,fi liquida fiintvtolear&c.Nonmmquam & pennis vcimur cau-
lis refciifis.velinclinarione & fimilib; Aflinis his eft ablatio aquoiarutn
partium alroleofis per panem toftum,iuncos,medullam fambuci, char-
tam bibulam,&c. quae oleum vifi:idumpr*fertira non admittunt. Hjre-
me oleum ab aqua tollitur comode congelatione procurata, Quibufdir
additur oui album, quod (copis diucrberaiumin humore alienitates af-
fiimir,&abftradum vna duci t.Serurt hic interdum diuaporatio«deftilla~
tio,fublimado,& aliaeoperationes congrues*
Subdu&io eft ablfraftioperrnferna. Et eft duplex, Fdrra-
tio Sc clepfydria: de filtrarione fuperius egimus videbimus ,

elepfydriam. Clepfydria eft lubdu&io liquoris per vafis foli- cbpfyjruu

di fubtus perforati ocukim. E* resolimfieoatiivhorariu machinis.
V nde nomen transferre placuit quanquamnoaqua tantum ita (ubdu-
,

eatur,fed &.qieu & fufio nes mctallori» &c. Oculu autem nominat me-
lallurgis -tod in fuo fornace fbramen.per cp riuus fubducitur. Vnde huc
appofit. vocabulu eft,quan q in eius locum et tubuli , epiftomiola cre—
.
,

nx.canaies &c. veniant. Variatadminiftratiovt&in aliis. Potiilimurrv

ficubi liquidum totum tft,ex diuerfarura tamen naturarum partibus , vt;
cum*

Digitized by Google
315 Antjdotarii
cum vna pari cft oieofa, altera aquca: imponitur infundibulo, vel aicw-
bitulae angufti orificii, vt phiolar,vel fimili vaii cuius orificium vel exitus
,

inferior fic occlufus cera, id quod in infundibulo ante iuf ufionem fit , in
reliquis poft: & tunc interuertuntur locantur que in orificium. I ca lini-
tur totum quicTccrc, donec in diucrfas regjoncs feccifcrint diuerfr par-
tes. Poffca oculo pcrtufo emittitur ille liquor qui proxime incumbiuO*
leum cum adcft,vel obftruitur oppofito digito, vel fi foiidumintegtum-
que cft ,vas (fatim inuertitur 6c poffca alio vafe excipitur : potefl tamen
,

hoc etiam fieri per celerem translationem ad receptaculum vicinum.

Si nihilominus aliquid aqucircmanfit cum oleo,alris id modis abftrahi-
tur,vt diuaporatione &c. In metallurgia oculus in fornace per canalem
ad catinum in fuo furno penetrat. Itaque cum fufzroaterixplenuseft,
finitur totum vnodecurfu exire inprafurnium, lbiquefeparatiohtper
pyragras & alia ioftrumenta. Remanet autem id, quod nondum cft fu-
fum. Foramini ifti in aliis nonnunqaam iungitur epiftomium , nec fini-
tur decurrere continue liquor, fcd item cum cft colic&us j
vt fitinlixi-
uiis , nitrariis , &
fimilibus. .Aliquando doliavel labra ita
aluminariis
concinnanturivt in obfcrueturfcdimencialmudo,qua hoc pertingit:
iis

ibi ad latusponiturcpiftomium;cumquerequieuir,emittiturliquorin>
fiftens,tanquampcrdcpletionem..Ethocopusambigitinterclepfydria
& depletionem; Id obferuariconfueuit in muria, aquis folutionis nitri,
vitrioli, aluminis &c. Tantum infunditurdoliis , quantum videtur fa-
tis fore ad excipiendum intetuallum a fundo ad epiftomiu perfedimcn-

cumcrafTum. Ea res procuratur &aliafolertia«inoleomiftoaquz , fub-

duciturque non quod vicinum cft exitu fcd quod innatat. Metimur
quandamdiftantiam a fundo inucrfivafisvt occupare pofEt aqua vfq;
ad oleum,tantz longitudinis eligimus culmum, vel calamum, aut alium
canalero,& circa imum inuoluimus cerae; poftea inferimus in vas fecun-
dum longitudinem, ceramque applicamus vndiquc.ne quid exeat. Oc-
cludimus & foramc culmi; deinde vitro inuerfo linimus quiefce re.dum
feccdat oleum ab aqua , quo fado perredaperrum culmum decurrit o-
leum. Solent idem procurare per culmum geminum , quorum vnus ae- r
rem fubuehit, alter furripit liquorem : Et cum nihil amplius pn currere
volumus, obftruimusaerisingreirum.&fiftiturdecurfu*. Nonnulli vi-
trea infundibula cum epiftomiolis fibt fieri curant &c. Eft ic cum imum
foramen, cum cera, vel charta , vel coa&a lana vel fimilibus obftruitur,,
poftca-

Digitized by Google
 ,,

MtDic o Chymi ci Lib. III..

pofteaque dato foram inc fubducimr humor , qui oleum cft , fi id fubfi-
det, vcluti Caryophyllaceum , &c. aqua vero fi innatat , e. &
Hoc
Paracclfo eft feparare pertritorium, quod vulgo feribitur pro ttaie-
ftorio.
s, tT ti
•Separatio per abfceflum cft, cum partes naturarum diuer- P * * w
p,r4
farumccomnaiftioneabfcedimcafemutuo &c ad regiones ,

diftin&as feruntur , abfiftentes mutuo. £ft duplex; Difcefius

& dilutio: Difcefius fit cumpenitus vnita calori* foluentis potiffimum
efficacia fep aramur, difcedtinrque. Hoc perficitur expiratione , & re-
folutione commiftorum. Difcefius per euaporationem cft, cum par* in
fpiritum attenuata difcedit. Et expiratiorunc nominatur principaliter
cum in aerem Uberum eleuatut dimittiturque.Quindo enim excipitur,
deftillatio vel fublimatio nuncupatur, qux operationes, nonnunquam
etiam proexpiratione famulantur. Eft autem expiratioinhumidis vapi.
disque:de quibus fupra di&um.
.Separatio per dilutionem cft, cum terrea humore copio- stp*r»ti*
ibdiiutaitafeparantur,vt grautbusfubfidencibu$,leuiacmi f ,T
j •
j •

neant, medium occupent media.

i

iEtquoniaroeiufmodi lotio in lutofisterreiique, vel ad hanc confi-

dentiam reda&is per puluerationem,calcinationem,8c alia, locum ha-
bet potiffimum , veteribus hoirXuolm rc<fte cft di&a. Mtniftrat autem ei
abftra&io, depletio, nonnunquam & Filcratio, &firoilesfun&iones.
Solutacnimturbataq;& ad fuafpatia delata, mox funt deplenda tranf-
fundendaque per filtrum fetaceum,alioquin confunduntur denuo.Du-
plex autem modus potiffimum huius fepararionis eft, primus cft, in quo
grauia fundum petunt} fecundus in quo ad latus incuftii pelluntur.
,

In primores ( veluti terra Lemnia, crocus Martis abrafus.talcu calcina-

tum trirumque ) fi per fe friabilis, inque aqua foiubi lis cft , -vt lutum ex-
iccatum.ftatim in aqua foluitur diuerberatutque alias in puluerf prius
:

<ft comminuenda: Aquaautem in carino, vel patina, aucconcha fundi

ftu plani feu modice rotundi, continetur. Conrorbaturagirando.do-
,

necma „na cum aqua exa&e fit permifta. Poftea fa&o fedimento gra-
uium, imiam minus turbida eft aqua/irtfunditur in vas aliud , &fio-
pus eft, per colum craiicitur. Reliquo fedimentoadiicitur aqua noua
iccrumque turbatur & difeutitur , deplcturquevt prius, donec tenuifli-
Yy mam

Digitizpd by Google
 p. :

* 344 Antidotarii
Cmiiinatt* Calcinatio Mercurii cum Saturno talis eft: Plumbum
Af*«*«i<«flifl~oluicur,poftcafunditur in foueam terr^,vel vas aliquod
Saturni.
idoneum, & cum tam fluidum fuerit, vtimpreflionem ro-
tundi lapilli capere &feruarcpoflit, protinus formetur fo-
uea, in quam dum calet immittitur Mercurius frigidus
poft refrigerationem iterum Mercurius extrahatur, Satur-
nus viciflim fundatur, ac opus reiteretur, & vlterius progre-
diendo friabilis redditur, vt lxuigatione cum fale admittat.
Hoc viciflim luo fumo Mcrcuriusplumbopracftat.
&
Ad calcinarionem (inquit Doriis. D.Scnnertus) ea pertinet, qua
per fumum feuvaporem,(eufamigationcmnominat, quando nimirum
per exhalationem feu vaporem rei corrodentis corpus aliquod corro-
ditur , & in calcem redigitur. Tales autem funt aqux & liquores acu-
ti vel mineralia, quzfuishalitibus alia corpora corrodendi vim habet.
Inter qux inpritnis Saturnus, Mercurius , & fulphur, & qux cum his
Calcmati» parricipaat. Exempli gratia, recipe aquam fortem , infunde in cucur-
M *r
if nitara,io quam fufpende laminas ferri,nc duorum digitorum altitudi-
a quajort
nca q Uaracan ant# Claude vitrum, ftent per 24. horas in arena calida,
g
&iuuenie$ crocum adhaerere laminis, quem pede leporino vel penna
CnUinuti feparas,idque aliquoties repete. Eodem modo optime, ad facnarum
Saturni, quod nominanr,.& cryftallos Saturni conficiendos.Saturnum lamina-
rum atque in alembico inditum vapore ac halitu aceti, fale communi
adie&o fortificari, calcinatur.
Fumigatu Fumigatio, inquit Libauius, eft per fumum acrem corrodentem que
fecundum calcinatio. Etfitdiuerfo modo. Metalla nobiliora afflatu plumbi rufi
Ltbautum.
V elhydrargyri fragilia.redduntur, &poftca comminuuntur torrendo
cum fale. Locantur autem plumbum# hydrargyrusin.cucurbita, vel
fimili vaie colli anguftioris , lamina auri vel argenti imponitur orificio:
fubie&o igni afeendens halitus feinfinuar,# fragilem reddit laminam:
vni remotz fuccedit alia, quoad fatis. Alius modus eff, cum lamellz
quadancenus pertufx d filo fufpenduntur intra ollam fu|Ter^aceto,
vel fimilibus acrem halitum emittentibus : olla reda locatur mrne-
ribus calidis vel fimo, vtfufpiret vapor continue, ita corroditur feperfi-
.cies paula tim inde abraditur calx,
:
#
quod integrum eft,denuo expo-
.nitur

Digitized by Google
 MeDICO-ChY MIC I LlB. Iir. 3 4f
nitur vapori, quoad totum eftcorrofum. & cum finevafe lamella*
Eft
fufpendimu* (upcr cumulos recrementorum vuarum expreflarum feu
gigartorumjduminfefucceniifcrucfcunt. Par ratio eft cum muftifer-
uori traduntur : vel aeri acri aut etiam vapori dcco&x murix 6c ftmi-
4ium.
'Stratificatio & emplafticatio, vera: calcinationes dici
non debenr,fiquidcmfoIa& per Te operationem nunquam «*.

abfoluunt, fed fa:pe in vfum aflumuncur,vc eandem adiu-

uent &
accelerent, vtquando S.S.S. faliumvelaliorumfi-
milium parces lamillis vel eciam pulueribusmetalloru ad-
mifcentur , &
pafta: forraaemplaftrantur. um materia ita T
praeparata igni calcinationis femperimponitur. Corrode-
do enim & corpus penetrans calcinadonem accelerant, &
quandoq; in vno eodemqs opereconiunguntur.Nihilomi-
nus quamuis verae calcinationes non funt, fiquidem tamen
apud quofdamicacapiuntur. Attamen emplaftracionis ct- rfmempu
iam efl'ealiuvfumpra:tcr.calcinationis fcito, vtnimiruhacA** ««- ,

:ratione artifices aurum argeteis vafis obdu&um Tepararet,

quodalias perderent. Apparatus talis eft vafadeaurata ob-
:

ducuntur aliquo emplaftro corrod6cium , ad tempus repo-

nuntur, pofteaemplaftrum aqua abluitur, quod vna fecum
aurum aufert, quoddeinde ablutionibus multis, vt vel Mer-
curio viuo, quiauri voraciifimus eft, a Talibus facile fepara-
tur.Propterea ftratificatio nihil videturdifFerreacementa-
.rionevt poftea audiemus. Libauius talia refert.
•
<Corrofio per ptilueres ftu ftratificatio eft calcinatio, &fir cum id StrstijfeM-

quod corrodendum eft, victifim in vale aliquo fternitur cum pulueii-

buscorrofiuis. Eft autem id vel in lamellas ducendum frangendumq; Ttf,t ttr ,
kUtres *
» vel in particulas conuenientes comminuendum, veluti limaruram, &c. •

Fit ftr»'um' primo de Tale corrofiuo, poftea de illa materia & (ic quoad
,

Strata claufa locantur alicubi ad fuum meniem , velu ti in gigarto-

latis.

ram-eumulo,vel fimo, &c. Interdum limatura metallica aceto vhnane

pnus irrigatur, poftea faladmifeetur. Cum corrofiofa&acft,in aquam
Xx dulcem

Digitized by Google
 -

AKTIDoTARir
dulcem praxipitamus totum, eluirnufquepcrrnodum dilutionis ter^
rarum.Qupdnond&corrofumeiV,feparatur,&officin$ rcdditur.Non*
nunquam accedit tritio & lxuigatio.lntcrdum Se esementario in reucr»
berio, lamims viciflira cum puluerc fttatis in pyxide fua, &c.

Stratifita-
Corrofio per paftam fit, cum laminx metallorum vel lapidum, &c.
tUtfiterr» inducuntur pulticula colbrmi,& velutiemplafttantur.Vnde opushoc
fio (tr f»Jl* emplartratiopotellappcllati. Illita lamina reponitur alicubi, donec fit
corrofa. Oportet autem pulticulam efie ex ieparab ilibus, vt talibus.
calcantho,aceto,vrina,Jiorumq; cry ftallis , vtelui poffint denuo acaU
ce fadatvelob volatiliratem per fublimationcm vel expirationem col-
vtammonius.&c. Huicnonnunquam cementadoiubftmiitor. Etll
li

non tantum fitnul vna illitionccotrofiimeft, repetitur, opera abtafir

«alcopriorc. •
;

C A P V r XVT.
De malgam*tiont &ftparatmt.
jnaiga. \
M-algamatio, fecundum Libauium,cftcaIcinariome->
muit.
XA-tallorum familiarium per hydrargyrum.
Sccudum noltraJatrochymiam: amalgamatio,operati<>
nobililfima, eft calcinatio metallorupropria. qua ip calcerrv
vel pulueremfubtilillimum per hydrargyrum rediguntur» *

vfmumAi- Eiusvfus-in Alchymia multiplex eft. i. Ex Sole & Luna;

t am*u»nu artifices per eam alienitates tollurvt. 2. Inferuit pra:cipit.itio-
qnadruf x
n j g 0 ij s cum Mercurio pro turpetoaureo & alus vti videre. ,

cft-inJib.i.Bafilica: Chymic*. $.Mu’tos in Sole & Luna vfus<

habet, vtferme in omni operatione occurrit in Sarurnoto
Ioue(aliacnim metalla nom amalgamantur ob prorfus aUe-
nama Mercurio naturam) pro oleo ex eis parando. 4 Auri- .

fabrispro deauratione. finehacemm deaurare nequeunt.

» Forma procedendi talis eft: primum Mercuriur irrrnit-
titur ardenti tigtllo. cum incipitexhalare, additur argetum
limatum, vel in foliadu&um(quemadmodutn peculiares
habet operationes» in quibus refer uatur Mercurius, ac cer-
tam
r

Digitized by Google
 N
Medico C«t Mic i Lib. III. J47
tam vtriufque quantitatem dbfcmant, at pro fola calcina-
tione in qua iterum (eparatur omnis Mercurius, nihil re-
,

fert quantitatem refpicere^agiratur bacillo lignco(nunqua

vero admouerur Mercurio metallum) donec optime incor-
poretur, tunc fubitoextinguitur amalgama proficiendo in
vas aqua pura plcnum,in quo abluitur, vfqj dum depofuerit
omnem nigredinem quam ex ligno vfto contraxerat. T unc
fi nudacalxquzritur.abundantem Mercurium per corium

feparamus,globu vero in corio rcli&um admouemus igni

in tigillo continuo baculo ligneo agitando, <donec totus
Mercurius exhalauerit,tunc abluitur: fcd tamen magna cu-
ra ignis eft habenda, ne iterum fluat metallum, quod vtme-
lius prarcaucant, nonnulli folent adiicere parum falis, quod
poftea ablutione tollunt. Si vero fubtiliflimumpuluerem
cupiunt, tunc folent prius amalgama fuper marmere terere
cum fale.poft Mercurium cuaporare, calcem q; abluere. Si
veropraecipitatio queratur, fiuevtinferuiat turpetoaureo,
tunctoties reiteretur amalgamatio cu globo reli&o & Mer-
curio recenti , donec inftar butyri totatranfierit p corium.
Quanquam enim, pergit Libauius, non femper eodem modoadfi-
nem calcis cantcndarnus.iaufquc cft folutum ita metallum elTe, vt dici
poffit.inftarpultislcu malagmatis aurifabroru : tamen corrofio fit per
eam in puluerc minutinimum quemirem calce nominat. Eius procu- MP dm
, «.
.ratio talis cft. Metallum in bra&eas tenues vel aut fcobem elima-
folia,

tam du&um,commifcetur cum duplo, vel oduplo plus minusargenti d f"* d"m '

L,L * U!Um
feu homogenea. Nonnunq
-

viui puri.vt fiat pulticula vndiq; fui fimilit ,

tamen non comifcenturfngida,fe<l metallum in caleta&um argentum
viuu metgitur:& appellant iftud aurifabri molere. Amalgama in catinu
•> triquetru fere ardente, intus cera oblitu immittit", agitaturq; cu bacillo
lignee uonecfurnu exhalet feu fufpitare incipiat hydraegyrus. Poftea
,

effunditur in conchafrigidx,& lauatur donec (ecedat nigritics.Hoc fa-

, vt aquea humiditas abicedat. T raiici-
&o exiccatut ad cineres calidos
corium velpannu denfum,vt abundas hydrargyrus fepaietur. Ita
• Xx x amalga-

Digitized by Google
 548 Antidotarii
amalgama eft quo vtuntur aurifices. Corpus porro ipfum quod manfic
intra corium, quodqi adhuc aliquid argenti viui habet, reponirur in ca-
tinum,& prunis admouetur.Dumq; fumigare incipitfcauendum fibi a
fumo eft) agitatur continuo Se celeriter cum bacillo, vrexpirantehy-
drargyro , puluis relinquatur fubtili/fimus.Igneus vero is debet eflc.ne
fundatur metallum, Scdenuo confluar. Quod ii cauere volumus, falcm
mlticulx ingerimus multum,vna conterendo. Ita hydrargyroseuanc-
Scit,& fal rcli&us prohibet confluxum. Pofteafal tollitur elutione: 8c
puluis puriiliraus caute exiccatur.Porroiftapottflimuobferuanfin au-
ro & argento. In plumbo Sc ftanno etiS facilior opera eft, qu$ tn potius
alio calcinatut modo, qanalgamatione. Quanti a. habita firanalgama-
tio eiufmodi.fatisdeclaratartifices.dumultuboniin ea e fle cotendunt.-

Separatio. Separatio eft operatio, qua partes corporis foluti&cor»

rupti diftrahuntur & feparantur.
Separatio
Eftque duplex, fubftantialis &fuperficialis.‘ feparatio fu-
fuptrficia-
iu. perficialis cft,qu® partes corporis integrantes folutas,& ta-
men a fuohomogeno manentes diuidit Sefeparat tantum
ab inuicem , fine vlia internaautfubflantiali penetratione;
Cirta tria Circa tria verfatur, velinfeparationeficcorum,aficcis,.
•Vtrfatur fi •
velhumidiorum ahumidis, vel humidorum a ficcis..
paratio fu-
ftrfinalu.
Sificcorum a ficcis fiat feparatio, tuncpuluerifationi&:
laeuigationi inferuit, cribratioq; dicitur, vel nonnunqua ab-
latio dicitur, cum adhuc fubtiliorcmfeparationem requiri-
mus, vt in pra’parationefuccini, margaritarum, coraliorum;
apud pharmacopeeos: vel fumigationi inferuit, vt feparet
leniteradhzrcntcm calcem, vt in facharo Saturni: & deter-
leporino vel pluma perficitur/ vel vt tenace
fio dicitur, pede
adhzrentem calcem auferar, ficablutio dicitur, vt in calce
Veneris, vel amalgationi inferuit, vt nimiu abundans Mer-
curius a metallo calcinato feparetur , & expreffio di^rur.
Sihumidiorum a ficcis feparatio fuerit (vr in tinlfcrz fit
fpiritibus vel olei acraflis feparatione) tunc fit feparatio,aut
agummi,autabaliisquibufuis,
Siagurn-
 MiDicoGHrMiciLiB.lII. $4 y
Si^gummi, turic Tolo fedimento cum inclinatione fa&a
feuieffufioncTin&uraacrafla materia in fundo feparatur,#-
liam vero non adraitcic.Tin&ura namque gummi percolari
aucfilcrari non poteft.
Si aliorum, tunc efFufione,colationc,expreffione , aut fil-

rratione aut vna harum duabus, vel omnibus pro rei nccefli-
humidorumfcparacio fuerit ab humidis,.
rate perficitur. Si
tunc funt veleiufdcm natura; & generis vel diuerfae. Si eiuf-
dem natur* fuerint , tunc ex humida natura vel arte red-
duntur;.
Si natura Humida fuerint, vtfyrupi , iulapia &c. tunc de-
fpumatio inferuiteum ouo agitato prius in patina, cui fucce*
dit etiam colatio lenis fine exprcflionc.
Si arte vero humida reddantur,vt funtgummi & pinguia,
tunc inferuit defpumatio & colatio cum forti expreflione.
Si Liquores fuerint diucrfi generis, vt oleum , aqua , tunc
pro feparatione oleiab aqua vel fpiritu inferuit aliquado dc-
ftillatiovcleuaporacio: fin minus laboris infumere cupiant,
runc inferuit fubdutho aquas vel olei per inferius foramctl
infundibuli, & tunc vitrum feparationis vocatur, vel exhau-
ftio aqu^ cum vitro angufli orificii,quod attradorium voca-
tur; & folumobferuatur in oleisgrauibus, quibus aqua inna-
tat, vt oleum cinnamomi: Vel vltimocumabomnicraflitie
purum, limpidum & tenue cupimus, tucfolemuslinreo fub-
tilifiltrare oleum. C*rerunrnotandum nullam ex iftispr*-
ter deftillacionem fpiritrhus feparandis conuenirc , funt au-
tem iftz omnes fuperficialis feparationis form$,vt cribrario,
* ablutio deterfio , expreffio effufio , colatio, filtratio,defpu-
-
,

matit^fubdu&iojdcftillatio.cxhauftio: De quibufdam con-

vero ex fequentibus. Huc
flat er praecedentibus, de reliquis
«andera referri poflunt purgationes metallorum , oleorum,.
Xx i & con*-
 350 Ahtidotarii
& congenitorum, quibus inferuiunt&rfri&iones, ablutione*
& agitationes inaquadcftillataaceto & firmlibus.
Ssptmth Separatio fubftancialis eft operatio chymica non folum
fubJUnti*
i*.
externas &
apparentes impuritates tollens, tum abditas ic
dilperfas per totum corpus feparans; fed etiam homogeneas
partes ab heterogencis, vt fpiritum a phlegmate , olcu a fpi-
ritu &
aquam ab vtroque,tum deniq; dfen tiam a terra falina
fegregas, Eftque duplex, quarum prima eflentiam & purum
illud, quod ab impuro feparatutn cupimus , a magmate vel a
capite mortuo in vafe reli&o feparat & educit , partesque e-
iufdem naturx fimul co niungit , «c in vnum corpus cogit 8c
hcterogcneasfeiungtt. Huius quinq;funt operationes, de-
fhllatio, rc&ificatio, extrario, fublimatio &exprcflio, de
quibus ex ordine paulo poft.
Separatio, Libauio eft , qua partes diftra&x feparatur lin-
gulis exiftenttbusin Ce quidem fimilaribus ad mutuas rame ,

heterogeneis veluti cum totum commiftum cil ex elemen-

:

tis duobus, ii in hxcrefoluitur denuo , feparatio eft vnoquo-

quein fuofnnilari, ad alterum tamen natur* alterius. Et£t

feparatio per abftra&ionem autper abfccftum.
Separatio per abftra&ioncm eft, cum aliquo inftrumento
ptr mbflrM'
partes diuerfx a fe mutuo difclufx, altera ab altcraabftrahu*
fiamm.
tur. Et fit hoc quoque dupliciter: Ablatione, & fubdu&ionc;
fiue fint res liquida fiue fieex.
1
,

JbUtia-
Ablatio eft abftra&io per partem fuperiorem. Perficitur
variis modis, n ficcis>qtixleuiusadhxrcnr,deteriio fieri po-
i

teft per pedem leporinum , vel fimilia. Qu*dam penna, cuitel-

lis ,(pat his &c. auferimus, quaedam detergemus affrico panno, vel ico- r
s.'i qjcfctaccis,fcrrcis,ligneis&c. Valuiiusconiiin&ad<ttn. 'imus, x
p
ulimu? varii* inftrumentis , vt radula, lima, forcipe , runcina,
lia dcci.fiu m.:!!ei inaduerfam partem abfiliunt, vt flos
'
•
’
io,&c. F»rnuiacurfiicnonnunquam ignitio, &ex-
rinftio.

Digitized by Google
. c
 s ;

M* Dico-CHrMic i Lib. III jyr

(fodio, item fu fio SC fi miles o per*. E fi & cum Amalgamatio ablationi
vchinro impuro ,ACc. Eft cum re*
feruit.vc in venis auri puhierulenri' ,

attrahentes : Vt magnes ferri fcobem ex cumulo arenarfeparat filccinu. ;

paleas; cinabaris argenti medullam, fulphurmonetasdifiungit. Ablatio

inhumidisnon minus variat. Tollitur hrequod eminet modo perdes
pletionc feu dcfufione,inclinaro modice vafe : modo exhauritur liquor
per fpongias,vellera,pannoss lanam , &c. qixr poftea exprim u tu r in vas
fuu m. Eft &
exhauftio per fiphunculos, fiftu Ia , antlia , Sc firniha inftru*
menta, quibus vel totus lacus potefbexiccart.Quod fi terrea fubfidemia.
fiint in liquore, fkdtodcfeflti,perlaciniasab(hahi(urliquorpuruf, quam
vocant deftillationem per lacinias , vel pet linguam bonis. Eius procut
racioeft, vtgradibusdruerliidtfponanrurconchzcum materia. Inhas
immittuntur ab altera parte laciniz madcntes:al cera difeerpta plerumq; 1

& acum inara, dependentem vasingraduinfcrioreftante : Vndcfipla-

cer,iterum exhauriri per alias lacinias humor poteft. Si recipiens eft o-
rificio angaftiore.infundibulumimponitur.Qux in fummo natant, fa-
cile tolluntur perforaro coch!eari,fiqiiidem haerere poflunr , vel etiam
integro, (i liquida ftintv-c olea.&c Nonmmquam pennis vtimur cau-
&
lis refcillit.velmclinatione 6c fnrdhb. Aftini* his eft ablatio aquofkrunr

partium abolcofis per panem tolium, iunccs, medullam fambuci, char-

ta m bibuUm,&c.qu* oleum vifcidumprcfrstim non admittunt. Hye*
tne oleum ab aqua tollitur comodecongelatione procurata. QuibufdS-
additur ouialbum, quod (copis diuerberasuminhumote alienitates af>
fu m ir,&ab ftta&um v na duci t. Seruit hic interdum diuaporatio,deftilla-
tio,fublimatio,& ali* operationes congrua
Subduftio cftabfttafhoperfnfcrna.EtcltdupIcx, Filrra-
rio & cleplydria.; de filtratione fuperius egimus , videbimus
elepfydriam.Clcpfydriaefffubdu&ioliquoris per vafis foli- cupfyiri*.
di fubcusporforati ocukirn. Eiresolim fiebat inhorariis machinis.
V nde nomen transferre placuit quanquamno aqua tantum ita fubdu-
,

caturded&.olcu&fuftonesmetal ioru &c. Ocuiu autem nominat me*

rallurgi» tud in fuo fornace fdramen,per riuus fubducitur. Vndehuc
appofic vocabulo eft, quanq in eius locum et tubuli , epiftomiola cre— ,

nsr,canalcs Scc. veniam. Variat admmiftratiovt& in aliis. Potiifimum

Scabi liquidum totum e ft,cx diuerfa rura tamen naturarum partibus vc ,
 ,,

Midico-Chymi ci Lib. III.. jjj

pofteaque dato foramine fubducitur humor , qui oleam eft , fi id fab fi-
det, velati Caryophyllaceum , 6cc. aqua vero fi innatat , Scc. Hoc
Paracelfo eft feparareper tritorium , quod vulgo feribitur pro traic-
&orio.
"Separatio per abfceflum eft.cutn partes naturarum diuer-
-
farumccommiftioneabfceduntalemutuo & ad regiones^ ,

diftin&as feruntur abfiftentes mutuo. Eft duplex :Difceflu*

,

dilutio : Difceflusficcumpenitus vnita caloris foluentis poriifimum

efficacia feparantut,difceduntque. Hoc perficitur expiratione , &re-
folutione commiftorum. Difceflus per euaporarionem eft, cum pars in
fpirirum attenuata difcedit.£texpiratiotunc nominatur principaliter
cum in acrem liberumcleuamrdimirtkurque.Qutndo enim excipitur,
deftillatio vel fublimatio nuncupatur, qua: operationes, nonnunquam
etiam pro expiratione famulantur. Eft autem expiratio inhumidis vapi.
disquc:de quibus fupra di&um.
.Separatio per dilutionem eft, cum terrea h umore copio- sanati*
.fodiiutaitafeparantur,vt grauLbusfublidcncibusdeuiacrai f"
neant, medium occupent media.
iEt quoniam eiufmodi lotio in lutofisterreisque, vel ad hanc confi-
ftentiam reda&is per pulucrationemjcalcinationem.Sc alia, locum ha-
bet potiffimum , veteribus fio wXvaim rc&c eft di&a. Mmiftrat autem ei
abftra&io, depletio, nonnunquam & Filttatio,&fimilesfunftiones.
Soluta enim turbataq; Sc ad fuafpaua delata, mox funt deplenda tranf-
fundendaque pet Elcrum fetaceura.alioquin confunduntur denuo.Du-
plex autem modus potiffimum huius feparationii eft, primus eft, in quo
grauia fundum petunt i fecundus in quo ad latus incuifii pelluntur.
,

In primotes ( vel uti terra Lemnia , crocus Martis abrafus.talcu calcina-

tum tritumque ) fi per fe friabilis, inque aqua folubilis eft , -vt lutum ex-
iccatum.ftatim in aqua foluitur diuerberaturque : alias in puluer£ prius
eft comminuenda; Aqua autem in catino , vel patina , aut concha fundi
ieu plani feu modice rotundi, continetur. Contutbaturagitando.do-
,

nccma „ua cum aqua exa&e fit permlfta. Poftea fa&o fcdimento gra-
uium, imiam minus turbida eft aqua/infunditur in vas aliud , &fio-
pus eft, pet colum traiicitur. Reliquo fedimentoadiicicur aqua noua
icerumque turbatur & difeutitur , deple turquevt prius, donec tenuiffi-
Yy mam

Digitized by Google
 3J4 AnDITOTARII
mani fubtiliffimamque fubftantiam ab arenis feiunxerimtis. InaGquib.
(cdimetum reficcarar.com minuiturque amplius & poftea denuo elui-
:

tur. Sed id fit tunc potiffimum, cum tere tota fubftantia pura eft, cunaq;
plus innatantia tollere rolumus quam fubfidentia : cum item abutimur
dilutioneadexa&amcomminutionem leuigationemq;. Quod deple-
tum eft, fi quid innatat fordiam,ab his repurgatur per ab(lrattionem,fa-
&o tamen prius fedimento per quietem. Quod fi aliquid craffius vna ef-
fufum eft, repetitur dilutio, donec puram omnino medullam ieparando
effecerimus.
Separatio per dilatatione adlatus perficiturperlintrem,

humili margine oblongum, fic altera parte in acutum ccnde-

tem, qui manibus verfari, Schine inde agitari poflit.alteraq?
parte latiore impelli. In hunc cum mediocri aqua imponiturrei elu-
endae pufuis pei mifcetur , & iropulfu manus aqua fecedens fecum abri-
,

pit leuia relidis grauibus. Mutanda autem aqua eft , donec fatispura Gt
res eloca. Vfus huius feparationis maxime eft in venis metallicis explo-
tandis.Getmaniseftftcfctm/ & linter , ftiwrftoq/ vcnacluta, fdjlid) ) vbi
maior copia eft, per canales trita vena difponitur, immifiaque aqua ,lc-
uia abripiuntur in latus, refiftentibus grauibus. Aut etiam pofito plane
dechui, quod eft vel ccfpes.vel vellus, vel pannus,vel afferes &c. Lucum
merallicuminilciturdmmifroq;defuperaquacriuo,itemlcuiaabftrahu-
turfubfiftentegraui vena, quae poftea in cupas certas decutitur. Fititaq;
bic contra ac in priore modo quandoquidem {etuatur hicgrauefedt-
,
mentum, ibi quod in medio natat: T antum de leparatione.

C a V V r XVII.

DtdtplUtione & rtUificutme.

DtjhiUto. 'TSEftillatio eft operatio, quaquod in corporeeft humoris
totum illud vaporis fpecieabco feparatur, q** ; oofteaa
frigido ambiente congelatus in liquorem ab excipi, oreci-
pitur. Quare tantum humidacorpora (quae talia natu rafunt
fiuea£tu,fiue potentia vel per artem taliarcdduntur) dcftil-

.
r?

Digitized by Google
 Medico-Chymi ci Lib, III. 3fj
laripoflunt.Huius operationis tantus eft vfus, vt omnibus a*
liisopcrationibus inieruiat, vel menftrua praeparando & ea-
dem iterum ab eflentiis feparando, nec non eflentiarum ex-
trahendarum gratia inprimis inuenta cflovidetur. Eflcntiap
veco vt exaltetur , &fubtiliores ac ad penetrationem prom-
ptiores reddantur, debent deftillari.Deftillatio, inquit Para-
cclfus,eft quintus gradus ad tranfmutationem omnium reru
naturalium. Sub autem inteiliguntiir afcenfio , lauatio, & fi-
xatio. Per deftillationem om nes aquae, liquores & olea fubtl-
liantur.cx omnibus pinguibus oleum extrahitur , ex omnib.
liquoribus aqua,&ex omnibus phlegmaticisrebus oleum U
aqua fepara tur. Prztcrea multae res in deftiliatione fixantur per co-
hobitionem.&praefertimfircs fixanda* aquam in fe contineant , vt vi-
triolum. Quod fi Alumen fi propria fixetur a-
fixctur.colcotar vacatur.
qua, vocatur alumen zucchari , quod &c in liquorem refoluitur quod fi ,

pucrcfiatper menfero,aquam parit dulcedine faccari , quxquidcm ma-

gnae virtutis eft,& prxftans Arcanum inMedicina ad reftinguendum ig-
nem microcofmicum in hominibus metallariis, ficut in libris de morbis
metallicis latius defer ibimus.Et ficut audiuiftis de virriolo & aluroine,i-
ra etiam (alnitrum.Etaliaaquofa mineralia fixari pofluntpercohobitio-
nem:decohobitione fupra audiuiftis. Deftillatiodnquiunt Galenici,eft
humoris aquei vel olcofi ex re quapiam vi caloris edu&io.
Querceunus fic definit. Deftii latio eft liquoris aquei fcu
partis humidioris in halitus a calore extenuatio atqs ‘eleua-
«io,& ob frigiditatem acris in aquam conucrfio. V el eft pu-
ra: & liquidq fu b flanti a: a difpolitis adhaec corporibus extra-

rio per calo rem.

Deftillatio, inquit D. Do&orSennertus , Gra:cis*<*8it<«P-
/uer&«*^*rA4e'{, inter operaciones Chymicas ferefrequentiflu
ma& maxime neceftaria, ac pharmacopoeo inprimis vtilis
cft.t :fi vero nomine deftillationis alii aliter vtantur,atqjno-
nulii deftillationis vocabulo totam arte Chy mica inccIJ igat,
Yy 2 & Chy-
 -

35$ Anditotarii
& Chymicum nomine dcftillatorisindigircnt i nonnunqua
etiam per filtrum,fpongiam, chartam bibulam deftiilatio fi-
eri dicatur : hictamen magis proprie dcftillationis nomen
fumimus. Nonnulli, veluti Arabes > fublitnationem vocanti
fed minus proprie : Cum C.hymicis fublimatio fit quidem
deftillationi cognita, fed tamen ab ea diuerfa , vrpofteadi-
cctur.
Dcftillationcm autc alii aliter definiunt. Albertusde AI
chim. eam hoc modo definit. Dcftillatio eil vaporum aquo-
lorum in fuo vafceleuatio. Langius lib.i. Epift.i Deftilla-
tionem definit humoris per calorem in vaporem refoluti,
ac frigore rurfus infpiflati eliquationem, loann. Baptifta
Porta deftillationem efle dicit humidarum partium, vi calo'-
ris in vaporem refolutioncm, quae a frigore &conftipatio-
neoccurfantibusin liquorem vertuntur. D. SenncrtohanG
placet proponere : Dcftillatio eft halituum ere exhalabili
per calorem eleuatorumobieduvafis rcccptaculiquc denfi
& frigidiorisinliquorem collegio. DcftiHari enim poflunt
omnia , quae caloris vi in halitum & vapores conuerri poC
funt. Nam halitus illi a vafc obie&o retenti fenfim in guttas
colliguntur , & hinc in liquorem confluunt. Libauius hanc
definitionem proponit. Dcftilfatio eft prole&atio , qua c£
fentia extrahitur forma liquoris, &
coagulata defertur per
ftillicidium, translata a vafc materi aein excipulum deo fiiro
locatu. Quod itaq; deftillandumcft,refolubiIc in confiflentia h umi-

dam efle necefle eft,aut cum humore efle, flue is connatus fit , flue foris
adic&usrfunt autem talia maxime vaporofa, &qu*fpiritusoleofosha-
bent.Vndefidcftillanda per naturam non flint talia, per artem eoTunt
deducenda.Etefl muentadeftillarioeflentixextrahendargiatu minci-
paliter,quanquam &famuleturabftra&ionibu$,depurationib.& Imi li-
bus.Cumitem non (aris pura prodit feparataq; c flentia, repetitur illa f«-
ius,fedcumdiftin&oregimine;&vocaturearcsrc&ificatiopcr deftil-
E rionem,dequainfequentibus. Eadem

Digitized by Google
 Medico-Ch ymici Lib. IIT. jj7
Eadem poteftfic fablimationis officio fungi.fi alias fublimabile cnm
hamoreeleuante toUatur,a quo pofteafecernirardenuo. Caulae exter-
nz, quibus artificium p romouc tur.eft principaliter calor attenuans,in-
de frigus coagulant. Sed ex accidente dcftillatio a frigore procuratur
loco caloris externi. Sunt enim quidam , quz externo frigore glaciei,
&c. adhibito, in feincalefcunt & eleuantur. Fit ftillicidium etiam in
circulatione, fed differt extra&ione &vaforumdifpofitione. Materia
debet comminui prius, antequam imponaturadde(lillandum,itata~
men ,vt cuiufque deftillatiorus modus requirit. Nec eft excedendt^jp-
ftus modus ,autvas nimis implendum. Itaquzdam fola imponitur,
quzdam cum additamentis.quz deflillationem faciliorem faciunt,aut
laudabiliorem. Nonnulla fingularircr prarparantur digeftionibus, ma-
cerationibus, circulatione, puircfuSUone &
fimilibus. RcsHatulentx
magnis vafis funt deftillandz. Varizquidcm funt dellillandi forms^ta
vt vix omncsprzceptis pofTint comprehendi hadenus Li bauius-
:

Cum autem rerum harum magnafitdiuerfitas,aliaque

In halitus & vapores ac fpiricus facile conuerti poffint, ex
aliis non nifi maiore ignis vi halitus eliciantur, atq; halitus
illi caloris beneficio vel eleuati, vel facile in fublime fei atur
& furfum tendant, vel ob grauitatem deorfum ferantur vel ,

mediomodo fefe habeant, &infublime quidem nonnihil

deurntur, fed' tamen in locum nimis altum non afeendant r
Varia hinc ortum habet deftillandi ratio, varietate forna;-
cum mediorumque differens: per aliam fornacem &vafo-
rum conftitutionem vapores in altum eleuantur; per alia
ad latus aguntur: per alia ad fundum deprimuntur. Ignis
patens dat maiorem calorem, minorem arena, adhucmi-
norctn cineres, adhuc minorem aqua. Dequo GebeDlib.i.
fum.perfedq>ar.^.cap. 50. Cum cineribus deftillatro maio-
re petf '- tur igne qua: autem cum aqua, manfueto igne
:
&
aequa - Subtilior ergo fitfeparatioper eamqu* aqua perfi-
citur, quam quz cineribus elicitur. Vcruntamen na: diffe-
rentiae omnes ad tria genera non incommode redigi pof-
Yy 3 funt
 3$8 Antidotarii
funr,&:triplexconftuuiturdeftillatio,perafcenfuro,adla-
tus,& perdefcenfum.
Difl<n»tw Deftillatio per afcenfum eft, cum humor vrgentecaforo
inferiore afcederccx corpore cogitur (pecic acria inalcm-
bicum, vbi congelatur perque roftrum deftillat, alias ple-
rumquedicitur deftillatioper balneum Mari$, per cineres,
per arenam.* quo referuntur etiam dcftillatio pcrcampa-
i^n,quaoleum fulphuris przparatur, & dcftillatio per pa-
tinam, qua: vna cum floribus odoriferis (quibus przcipuc
infcruitjfuperfornacem cum lentiflimo igne collocatur 8c
fupponicur alia patina per quandam inclinationem ctim
interpofito linteo, quod recipiens vapores afeendentesper
linteum in oleum fuppofltum guttati m demittit.
Per afcenfum nominatur deftillatio, f inquit D. D. Sen-
nertus ) quando halitus St vapores in altum afeendentes ab
alembico feu capitello cucurbita?, veficzqjfeuvafis, quod
maceriam deftillandam comi net, impolito excipitur, atque
in eo in liquorem , qui guttatim per roftrum vel nafum ( ita
enim appellant canalem ab alembico in vas recipiens ten-
dentem) in recipiens deftillat, acqjin eo colligitur; Liba-
uius hanc deftillarionen fic definit.
Deftillatio per afcenfum cft.cum antequam deftillet cx-
tradum.fublimaturfpecieaerea. Debetque eaelle continua ab
initio ad finem , cum opere interrupto vix afeendat , id quod reliquum
eft. In vafis peragitur variis , pro artificis induftria,fcopo ac natura reru.
Vas maceri^ ita locatum £ir,vt fubrus adminiftretur calor, firq; via fp i ri-

tibus furfumtvnde itera in decliuia, fa<2a plurimu coagulatione in hu-

morem, ivranrur , cxcipiaturq; liquor conceptaculo luo. Et hcc inter-
dum per Weuefpatium fit, & vnicum excipulum: Interdum ner longos
gyros, qui ferpeorinis di&uabloluitur: vbiconfultum eft, vc quoties
ierpenrin# ab alto decurrunt ( non au rem nimis extolli deben « ab ini-
tio vafis. ne delabatur coagulatum) reditur* furfum , toties fit recepta-
culum , a quo continuo du&umiteromafceudcnt gyri , donec perne-
aiaaS

Digitized by Google
 Med ico-Ch ymici Lib. III.
nianrad vlumumexcipulum.Et hic diftinftisloc ii etiam fiufuntrefri-
geria, quibus aqua frigidam cominentib ;$ fpiritus tenuiores, feruidio-
rcfqj coagulent citius, nonnunq tamen line anfra&u lapfuq; multiplici
ftatimi principio decurrunt anguina: per dolium refrigerans in excipu-
lum. Sublimatoria deftillatio dupliciter fitrper alembicum & per incli-
nationem. Qusperalembicum, redam habent cucurbitam vel vefi-
cam,ctii imponiturale mbicus rollratus, ifqv vel (implex vel multiplex,
cum totidem roftris ad diuerfos liquores vna opera excipiendos. Eft &
roftrum vnum vel plura in vnoalcmbico, fi ferpentinae anfra&uofe
applicandae funt,plerumq; pro roftro fiftula e vertice alTurgit , & com-
mittitur ferpentinis. Nonnunquam alembico accommodaturvasre-
frigcratorium.in quo quia aqua facile incalelcit fijpeeftmutanda.Sire*
renuit eft, collum cucurbitae debet die exilius & prolixius : alias fi craf-
fa, capacius. Ita fi faepius res eximenda ,& alia reponenda, macula vtU
rour. Quae facile ebulliunt , vel ad fummum exundant, minore impo-
nuntur quantitate, & cum additamentis,veluci arena, fale,& fimilibue.
Nonnunquam &fpongis, fuber,pergamena, interponitur interalern-
&
bicum materiam cucurbitae, quod ita penetret fpiritus fubtilillimux,
& prohibeatur afcenfus materis. Sed Sc tunc calot moderandus eft,3c
nonnunquam fpumspercochleardiifipandsrete&o vafe.-quanquam
in talibus etiam non folet claudi, antequam difpulfs fint bulls. Inter-
dum res non in cucurbita tantum ponitur, Xcd& in alembico, ita ta-
men vt vel in limbo difponarur, vel interuentu lignes crariculsdc- ,
tineatur in alto, vt fit tranfitus fpiritibus. Euadunt tunc dtftillata va-
lidiora, 6c non raro etiam ita aromatizantur. Eli &cum liquida
tes in imo ponitur, ficca in alembico , vt vapor permeans vim
trahat : id quod tunc fir potiffimuro, cum prius deftillatum volu-
mus roborare. Opere deftillatorio etiam iunguntur fpiritus ficci hu-
midiJ, deforma olei cumaqua prodeunt,peralembicum.Tuncinfum-
mo cucurbit* collo calix cum aqua difponituriin fundo collocatur tet
halabilis. Dato igni itaque fufpirantes halitus vaporibus copulantur,
6c vna coagulati defcendunr. Qaod metus eft, ne aqua calicis ante
fi

finem >pers deficiat, per fummum foramen in vertice alembici ca-

Csrerum a fornacibus Sc cati-
lida fu ficitur demifio infitndibulo.
nis aliifque nonnunquam hzc deftillatio nomina accipit varia. Di-
citur deftillatio pet balneum Matis, vel maris, cum fit in fornace
 Antidotarii
cum ahcno balnei, cuius calor plerumque eft primi gradus EteiuH
:

modi deftillatiocongruit rebus (euioris compagis, vt herbis &c fimili-

bus,quxprxmacerara oportet in fuo, vel proportionali (ucco,&minu-
timconcifa. Deftillantutita Sc fucci, ficque feparatio tenuium fpiti-
tuum a craflioribus partibus.
DtjiUUtio Deftillatio per balneum roris eft.cumtion aqua vas con-
l nens tangit, fed cius duntaxat vapor, quopa&o flores po-
‘

tifllmum dcftillantur. Sed caucndum efl:, ne nimis leni ca-

lore vramur, &
non tam eflentiam, quam phlegma inmile
eleuemus.
DijhiUtit Deftillatio per cineres vel arenam eft, cum fit in catinis
pnuurts.
cinereis vc i arenariis, qui conueniunt rebus confidentia:
firmioris, cum ignem probent fortiorem.
DijhUatiO" Peftillacionem per balneumficcum, feuftufamficcam
ptrB ficcu.
11uncU p ant t cum (i ne cat ino res imponuntur vefic* ampla:
ex cupro ftannato, cuius operculum eft alembicus inftar
campana: turrita e ftanno, vel etiam vitreus rotundus ro-
ftratus. Fit in furno acefix cum -minore moleftiat alias
etiam infimplici deftillatoria: quanquam plebs cius com-
pendium faciat per figulinam compagem coniun&o fo-
co & ergaftulo, cui imponitur pileus coniformis cumro-
ftro.
^ cr ve ^ cam autem non tantum deftillantur tenuia, fed
f>r
& firmiora, praemacerata tamen in fuo menftruo.
DtjiiUttit Deftillatio per cacabos eft, cum fit in fornace cacabaria,
fat*m es.
^ a jjj s> j nte rdum deftillationes plures afcenforia:
concurrunt, veluti cum eodem opereper balneum maris &c
Bttnium ror i s dcftillamus, eodem per balneum & arenam , fiq uidem

rtr j,'
duo catini diuerlas res continentes fibi inierunt"*: r^ucuo:
vel in eodem catino aqua eft &
arena fimul & tunc etiam
,

Dejiuut «#
ca l° rau getur. Sunt &
vicaria: huius dcftillationis aLenfo-
sdftim. ri*. Namcumprofornacefoliscalorevtimur,deftillatioad
folem

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. III. }6t
folcm icitur, vbi attendendum eft, vt calor vas mate-
fieri

ria: verberet eogradu ,qui requiritur, non autem tangat re-

ceptaculum. Vocatur deftillatio per parabolam, cum fpe-

*
culo collc&i radii repercutiuntur ad conceptaculum vel uJ*™ :

deftillatio per cryftallos, cum a globis c ryftallinis radii ii- T),

.dem ad vas diriguntur.
tr

^
Eft ac deftillatio perpatinam, quxfuper fornace fit, vel Dtjhi
adfolcm. Si ad folem, res conci Ge hume&xque in patina
vel concha collocantur, & furfum alia patina difponitur,
-quae vapores fufeipit, & coagulatos per quandam inclina-
tionem demittitin ollam vel aliud vas commode applica-
tum. Si fuper fornace aut foco , perinde fit ac in balneo,
vel ftufa ficca. Nam vas continens in aqua locatur, vtin-
dc vapores affingant in imminentem patinam vel Campa-
nam, vel immediate igni adniouetur,idemque peragitur.
Nonnunquam coniungitur deftillatio per patinam bal &
meum fcu maris, feu roris : ( nifi duplex balneum fieri ve-
lis, humidum Cc ficcum) operculum enim balnei ita in-
formatur , vt fit inftarpatinx , a qua procedit roftrum. Si
itaquerres immerguntur aqu® aheni, & poftea cucurbi-
ta cum alia materia imponatur^duplexvnoopcreperagitur
deftillatio. Eft Sc cum vafa dcftillatoiia fimo, doliis aqu* calidar,
vel labris, &c.infcrantur, & ficmultipficibus alcmbicisfimu! d ftilla-
repoflfunaus. Quaedam oll* indufa infodiuntur terr*. Collam pro-
minens muniraralembico.datoqueignUirculatorio per gturdeftil-
latio afcenforia, inqua tamen interpofito quodam caucnd trr.cft.ne
alembicum feriat fpiritus ignis. Iradeftillan poflunt fpirituofa & tena-
cia, quse facile exundant. Sed& opus tunc eft canalibus ferpeutiuis Sc
re frige 'i in >
D .ftillatio per latus eft , cum vafe inlatus inclinato de- Dtjun^i»
ftillacio perficitur, cumq; illud vas plerumq; retorta fit, de-
p ‘r T‘

.ftillatio per retortam vocatur. Haec pr®cipucvfum habet ]0U m

, Zz inmine-

Digitized by Coogle
 V

Antidotarit
in mineralibus, nonnunquam etiam in vegetabilibus qui-
bufdam, vt inlachrymis atborum & gummi & eiufmodi,
quat quia grauia fu nt, aegre afeendunt: Harcdeftillatio tam
humido quam ficco calore perficitur. H xc latrochymia
noftra.
Do&ifiimus Dominus D. Sennertus ait: Aliud genus
deftillationis ad latus vel per inclinationem vocant, quod
fcilicet halitus & fpiritus non furfum rcfta in alembicum
afeendunt, fed per latus atq*. oblique in recipiens tendunt.
Vas per quod haec dcftillatio peragitur fcu vicreum feu terreum fir, re-
,

tortam vulgo fettCiicurbitamincuruam,afiiBociamc6cra Bociam no-

minant. Nonnulli loco retortxvtuntureria cucurbita re<fta,verum illa
oblique infornace ftatuunt.vt alcmbicus dcoxfum inclinet. Habet hoc
deftillationis genus locum praecipue in iis, qux aegre in altum attollun-
tur.Ponitur autem retorta plerumque in ignem parenremdnrerdum in
cineres, fsrpius in arenam: vnde fere fecundo, tertio ,aut quarto calori*
gradui hxc dcftillatio apra eft Aliquando etiam in balneo roris retor-
:

tam locant.de qua dcftillatione vide Baptift. Portam lib. i o.Mag. Nat.
cap.^.Audianaus&Libauium de hac deftillationis methodo.
Dcftillatio, inquit, per inclinationem eft, quae fit vafe
"4
tww». continente materia n latus inclinato , roftrodcorfum ver-
gente. Ulud vas cum plerumque fu retona, etiam deftillatio per re-
tortam opus nominatur. Nonnunquam & dcftillarioperdefcenfum
dicitur, quod parua iit elcuatioaudeq; mox deorfum rcficxio,veI quod*
/pxritus mox deorfum reuocentur, & fine alembtco in curuatura coa-
gulantes defccndant.Ifiuenta propter ea eft, qux firma: fimt compagi
& fpiritus grauiotes difficulter in altum fcandentes reddunt. Poftca
vero accommodata etiam tenuioribus eft. Difpofitiovariat. Retona
fiuealcmbico probo fcide vltimaiungiturinfctius locato receptaculo,
idque velimmediate, &tunc (impliciter deorfum fpc&at cornu, vel
per ferpentinas: 8c tunc rcuocatur extremius roftri furfum, vt in al-
tum elatis canalibusre&e refpoodear, ipfeque venter retortx ifnpe»
riore parte fornacis decumbit fcpultus in carino cinereo vel arenario.
Hoc tunc pociffimuin fit, cum oleofa tenuia deftillantur. Ibi vero in
medio
•

r
" {

Digitized by Google
 Med jco-Chymici Lib. 111. jfj
medio fornacis reuerberatoriz venter ponitur, ita vt a latere promit-
tat collum perrimam,qux obturanda cftexerto eo. Et hoc modo fir-
mammeralia deflillantur fine catino, retorta tamen cratio luto, coque
duplici vel triplicinonnunquam obdudfa & probe tcficcata. Quod
£ catino cinereo vel arenario libet vti, quod fieri poteft in minus (oli-
dis, etiam hoc locum habet nonnunquam tamen faltem pafta ci-
:

jieria pro catino & luto eft, tuneque minot datur ignis. Cum dcftii-
ianturca, que fpiritus acres fundunr, in receptaculo fonranaad ter-
tias plena elTe debet, quam poftea rc6tificando auferre denuo poliis,
£ placet (non enim femper
id fit) Interdum idem mergitur in vale
aqux ad partem tertiam, vel quarti digiti altitudinem ,&de-
frigidae
fuper admouentur lintea madida, vt fpiritus eo citius coagulentur.
Ignis datur per gradus, vt primus plerumque duas horas dutet, re.
liqui pro rei modo. Eft & rc&ificatio per retortam , fed igni leni.
.Si res impolita facile eleuatur (piri cibus eradis, quales lunt in fubli-
matione, adiicimus falem vel fatinam filicum, aut laterum, vel quod
potius eft, fragmenta horum inftar (eminis canabini. Cum retorta lo-
canturinahenobalnei,etiiimbeciliia polluntp inclinatione deftillari.
Scd& tunc coniungi poteft deftillatio per alembicumcmedioahcni
adurgente cucurbita & per inclinationem ad marginem difpofitis tri-
,

bus vel quatuor retortis pro capacitate aheni, quarum colla per plicas
,

prodeant. Aftinisdeftillationi inclinatonaccft deftillatio per lacinias,

quam feparationibusaccenfuimus, cum peream tum abftra&ioaquo-
fitatum a pulucnbus elocjs fiat, tum feparatio fuccorum.in quibus a fe-
cibus & parte crafla fubtiliotfegtcgatur. Nominatur autem deftilla-
tio, cum nat pet ftiilicidium.
Deftillatio per dcicenfumeft, quando vi ignis fuppofiti
humor cogitur defcenderc. Potiflimum vfurpatur in
quae calor afcenforius corrumperet, quorum fortis fpi-&
ritus nimio calore in afcenfu aiifiparetur: Hunc modum
Libauius fic deferibit.
Dc&ilfatio per defcenfum eft, cum abfque eleuatione
prolctiatus humor deorfum deftillat. Itaque & ficeftappara-
tus eius, vt non detur furtum afeendendi via , fed feu refolutus & colli-
qucfa&uspoccntialishumor, feu prolc&atus, aur etiS vaporis quidem
Zz a forma

Digitized by Google
 5^4 Antidotar.ii
forma produdus, atdumdeorfum reuocatur coagulatus, per inferti»
proditmote ftillicidii. Poti ilim u vfurpatur in his quae calor afcenforius
porrumperer,aut qu* fortibus fpiritib us diffiparentur prius, qua confi-
ftere pollent. Vnde metallicis ftatim a liquatione fubducendis, dcc. &
alias imbecillibus, quibus feruatas vires cupimus , congruit.
Ea ell duplex: Defcen fio &dcfudatio.Defccnfio eft,cuni
eliquatus e re fuccus eflcntialis per fuffurnium fubducitur
&defcendit. Hr huius modi fumatio: Vnusper fufioncra, alter
per deliquium. (Eft& tertius modus per diuaporationem , cum fcili-
cet venc fulphurofie aut bitumino!* in perforatam laminam ferream
ftratx, &(upraincenfis lignis vtuntur, quo fado fpiritut in ficcum fo-
lum delatus concrefcit inftar pompholygis. Sed artifices eius loca
vtuntur lublimarione.) Ille vntatuseftin futilibus mineralium, potifi-
fimum vero metallorum venis, poftea etiam in adipibus, relinis, &fi-
milibus: Et a Gebro tunc maxime vocat urdefcenuo, cum calces rae^
tallorum fufione reducuntur , conucniens excodioni metallorum
per canales, vel iuper ligno, (ita enim appellant) in qua £furnopro>
dit canalis obliquus, Screnditfub furnum m
peculiarem catinum .-nec
expedatur fufio totius , fed vt primum quid fluxit, mora marcria per
lignum incuruum, (vnde alterum operi nomen ) dcfcendirur in luf-
furnium, ne ab igni iaduram patiatur. Ira eliquari &
ar borum ramen-

ta pellunt, alia que pinguia, quae tamen etiam in cortinis, lebetibus,

ahenii,6ce. elaborantur. Loco liquoris dcfcenditnonnunqnm vapor
vnduofus deorfum compnlfus, qui excipiendus eft aqua lebetibus
tomenta , vbi coagolat. Solet autem plerumque tunc ftrrea lamina
perforata pro fundo vafis cfle. Famulatur eiufinodi delcenfio cum co-
nditionibus metalliris exadis, quibus tum metalla noaa artificiofa
producuntur, ruminle tranfmutanturcxtrinfccuj, tum etiam gemma:
conficiuntur nonnullx.

-Dtftnfio Dcfccnfio per deliquium eft,cuimpurarcalces>fale$, ve!

ftr dthqHiS per fe,fcu in facculo,fimiliuc coccpra-
fimilia liquabilia,fcu
culo inclinata: crenarqq; tabellq imponutur»vc in aere vapi-
Difha*ti» do tabefeentes purum fuccum emittant. Apud vetr res &
fnuimU. h*c operario fudoris nomine explicata eft Sed nunc aeftilkt-
:

tioper tabulam vocatur. Perficitur etiam per ouorum acetabula fu-

fpeafa,

r
r

Digitized by Google
 Medico-Ch ymic i Lib. III*

fpenfa.vel fuper bacillis difpofira, dato foramine fubtcrlabcndi,autm

rimam recompofita ilia collocantur. Solent bacillos fuper farragine ex-
ceptura liquorem collocare, &per fifccilam in puteum demittere.vt per.
agatur deftillatio prope aquam. Nonnunquam calces (acculo include
coquuntur in aqua,vt diffluat, quodfolubile eft. Aqua coagulatur.Coa-
gulam tritum cucurbitxiniicitur,quzinuerfa ponitur fupcrinfundibu-
lo.quod intus filtro charraceo (it ftratura, &locatum fuper redpiente.
Ita in aere vapido paulatimdefccnditur, quod purum cft.Cztcrum hxc
operatio vidna valde eft folurionipcc deliquium, & coagulationi. Ita-
&
que illa femper concurrit, hxc nonnunquam. Didat tamen deliquiu
fimplex a dcftillarionc per formam propriam quod hicexcra&io effin-
,

daris partis fit ab impuritatibus, foluta edentia dcftillante, manentibus

vero illis, qux funt infolubilia jibivero intelligitur folutio per diffluxum
duntaxar,due flat fegregatio vrra , flue non. Abutimur etiam hac dcftd-
lationc conrra fcopum,cum relicta edentia , dedillamus per dcfccnfio-
nem aquofitatem proic&ilero..
Tianfudariocfhcumin deftillarionedefcenfbriaeflentia
proIe#aracranfudat3 guciatimq>in receptaculum, defertur,
calore fupra admoto*
Focus enim fupraefl circa Ergaftulum-,vndc Scigne circulari agi dici-
tur.Furno fit dcfccnforio , Balneo defcenforio , arena defcenforia&fl-

mili arte. Modis fle pluribus, ex quibus primus fle fe habet Res vegeta-
:

Ls & animalis, non admodum firmz compagis, tufa & cradiufcule con-
cifa,iniiciturphiolx fphxricxcolliangufti aliquantum prominetis. De-
bet illa ede ex vitro duplo, vel argilla tenaci, aut luto armata. Et cum in-
uerfa , venire furfum (pe&antc, orificio deorfum fit locanda, ne excidat
materia , conglomerata ferrea filamenta intruduntur, vel fi latius paulo
efl orificium etiam opponitur craticula vel lamina foraminulenta , quae
diligenter affigatur. Sit aurem illa in medio concaua indar lancis , & c 6-
erehendac vrriusquevafis colla exafte. Fabricetur fornax cum camera
•n imo, in quo podir fine impedimento intrare recepraculum. Huic in-
cumbat patlimentum in medio tantum peruiumforamine,vttranfmit-
tipofft canalisrubxinuerfx.in quem inferatur collum phiolar. Munia-
tur polteapauimf tum iftud pariete ex omni latere , ita tamen, vt ante-
rior fit humilior, quo fit aditus ad ventrem vafis,& ignem. Iam demit-
Zz }
tatur

Digitized by Google
 ^66 Antidotar.i1
tacur collum phiolx fi que explet tubam fatis ed fi non, luto infarci *
, , ,

antur inanitaccs. Promineat autem collum infra pauimentum , vt pof-

fit excipulus adaptari , &pro libitu remoueti. Itaque &
lapidi mobili
debet imponi receptaculum cum committitur collo phiolz , quofub-
dudo queat extrahi, demutari. Inde omnibus ficcis, ignis accenditur
circularis, primumeminus,podea cominus, donec fuificiens &
perada
fit deftillatio. Plerumq-, prius exit aqua podfequitur oleofus liquor,
,
qux permutatis receptaculis funt excipienda. Pro fornace illa coficitur
etiam fcamnum cum xrea concha, vel ferrea lamella reclinata a margi-
ne indar difei patinarii, vel cum patina terrea. Per medium demittitur
canalis ad caualoca fub Icamno , vbieft receptaculum. Omnibus rite
iundis,ignis circa has circularis accenditur,vt ante. Pro hoc igni etiam
feruor vel calor folis minidrare poted. Sed tuncopponendx funt val-
uz, ne radii receptaculum tangant : Et hoc ipfum dare in frigida debet.
Poted Sc pro fcabello tabula lapidea concinnari ad didum modum.
In imbecillioribus folet calor folis adhiberi, in firmioribus ignispruna-
tum.Pro calore tamen folis etiam vas tegimus cineribus, podea pru- &
nas apponimus,quz refpondeant folari temperiei. Qujn &
ficubi bal-
neum dcfcenforium in promptucd, hoc vtimurfecutius.
inbumatii Secundus modus tranfudationis dcftillatoria:,cftInhu-
tfcutfris- matiodefcenforia. Scrobsvelfouea in terram demittitur,
latera cius incruftantur argilla.
In hanc ponitur olla firma , quz quidem , fioleum excipere vola-
mus, tertia pacte fit iidplera frigida aqua alias vacua. Hzc fu pro rece-
,

ptaculo.Orificio eius annedaturfundus alius ollz pertufus mtnutis fo-

raminibus, &
adaptetur, agglutinemrque probe. In hac fit materia
dedillanda.daufo orificio per operculum commodum.Nonnunquam
tamen a figulo hzduz oll* foliae iunguntur , rei. da fidula laterali in
excipiente. Sed&inuerfa alia imponitur intercedente patina ferrea,
vel cuprea pertufa, cuius margo limbum reclinatum habeat , vt fupe*
rioris ollz collum excipere ritepoffit
:
quz fi deed , lamina perfora-
ta, vel craticula lignea, &c. iocumexplet. Vafis ita compofitis, teri
ra aggeritur vfquc ad ventrem fuperioris , vt commiflura fub terra fu,
vel etiam altius interdum. Ignis datur circularis per gradus , donec
etiam obruatur venter fuperioris. Si res folidiores funt , augetur ca-
lor.

Digitized by Google
 Medico-Chtmici Lib. III. 367
lor, donec etiam cxcandefcat olla externa. In telina ex Icapis ferula-
ceis prolicienda, variat apparatus nonnunquara. Sunt enim qui vale
vitreo cuius forma fit inftar tubuli amplitudine palmari.fundo fora-
, ,

minuienro includunt materiam. Fundo accommodatur infundrbu-

,

Ium,cuius fiftula in excipulum definit. Ignis e palmari diftantia lentus

datur. Quidam duas ollas compingunt, &mferiorem collocant in aqua
fcrucntc.vt vaporferiensfupcriorem.profocofir.
T ranfudacio tertia per fartaginem.perficitur ope (artagi- Trmfiut»-
nis.in qua contineantur prunae. Adminiftratioefthuiufrnodi : fit

ampli orificii. Super hoc extendatur plaga, fcu linteum

olla vel catinus
inmedio quodammodo depcodens,vt firvcluti patella ad capefienda
materiam. Alligetur per funiculum ollae collo. Locetur in aqua frigida
fere vfq; ad collu.Linteo immittatur liratum materia; deftillandae, qux
plerumqveftfiigidxqualitaris&imberillis fugacisq;faporis& odoris,
quale* funt herbx quxda& flores recentes depurati, in vmbra aliquan-
Hxc materia tegitur charta, qua
tulum reficcati, vt flaccefcan t,tufi &c.
afpergedneribus,velarenarara. Hispera&s (artagine cura prunis ad-
moue, opera dans, necalidiorfitiufto, nec diutius immorctur, Ducito
hinc indc,& humor per lintcu trafudans deftillat^ctinens odore & co-
lorem fui floris. Ne vero nimis multa impone, vt pertudere color pof:
fit. Vbi exolcuit virtus, muta eam, quoad fatis. Per vittam fit hxc deftil-

Iario-.fi pro linteo vitta muliebris crinalis accipitur , & demittitur m vi-

trum, poftea operculo vitreofupraaccomodatocxponiturradiisfolari-

bus,Sc fimiliter fit dcibllatio-Efl &per patinas fimilis elaboratio.Sit pa-
tinaahenea,in qua ponanrurrestenerx.vtiolx , violx &c. Supereas,
extendunt linteum, &ailigeturJnucrtarurvr res dependear, fubikiatur
patina alia altior paulo,collocata m aqua frigida Ira adaptata vafr ex-
ponantur foli,& dedi liabit liquor. Eft alius modus in vafe eodem Hy- :

drochoum, feu vitriiangufti orrficii, impletur materia tenera,obftruitur

jc apricatur.Liquor ad fundum vafis colligitur : vel duo eiufmodi vitra
oniung tntur,ita tamen vt inferius iit amplios. Agglutinantur luto.fi*-
que deltillaiio perinde , vt vini afcenfio feu fublimatio per aquam.
Quercus modus eft deftillatio defccnforia per lignum E- Dtjfitttti»
ligiturlignumporofum, & torno excauatur in formam va-
fis > cuius fundus fit rarus>& pene pcrfpicuus. Rcfertautera e*.
^ x" *

quo

Digitized by Google
 -

3*8 Antidotaui
quo fit ligno : Nam tranficnsliquomusvim aflumit. Fundo fubiicitur
olla recipiens & agglutinatur. &
Calor lentus fupra ad latera acco no-
datur. Liquor tranfudatperlignum : Si ollam ittam ligneam illcuerisa-

lumine, non facile ab igne corrumpetur. Loco ollat globum philofo*

phicumcomplicatilcmvfurpa.veletiamfigulinamfunm , qualu infc-
paratione aquarum falfarum autluroi. rum vfurpatur. Efl: Sc cum cera
atella orificio olla: lignea: obiicitur , atque ua inuerfa ilia pr r ceram fit

SeftiUatio,quztuncfu(cipiturporifilmum cum aliquid , alte rationis fi-

mul i ceraquzrimus. Poflfe vero tranfudarc liquorem. arguit modus fe-

parationis aquae dulcis a falfa marina ,
per capfulam ceream vndique
cladfam.
rinuitjiti. Finem deftillationis Gebcr habet fum.perfe&.cap.jo.Iib.
i- part.4.Caufa vero quare inuenra fit dcftillatio, caufa gc- &
fliiUnenu . neralis inuentionis cuiuslibet deftillationis, eft purificatio
hquorofia fece turbida, &conferuatiaillius a pu trefa&ionc.
Videmus enim rem deftilla tam quocunq; deftillationis ge-
nere purioteeffici,&meliusi putrcfa&ionccuftodiri. Quid
veroinfpccic pratftet,{uo debitoloco in fequentib. dicetur.
MtaijuMtu
Addcftillarioncm pertmet,feu potius vfus quidam deftilla-
tionis eft redifi catio ,
qua; nihil aliud eft , quam repetita rei
deftillatio, qua materiapunorrcdditur,fecibusin:rundo re-
lidis; aut phlegma aboleo , vel fpiritus a phlegmate fepara-
turraudiamus noftra Latrochymiam.Re&jficatio nihil aliud
eft, quam repetita deftillatio,vt perfed um reddatur opus. V
fumhabettantumiriliquoribus (quanquam nunquam rei-
teratio fublimationis re&ificatio-nuncupatur ) nimirum vt
alienitates feparcnturivt phlegma a fpiritu vel oleo, vel e co-
tra.Eft tam neccftariaopcratio vtfinecararo perfedum ,
•

vfm rtSi- Medicametum a deftillatione producatur. Magnum etiair

jUttUnk. in feparandis fpiritibus ab eflenti js & exrradis deftillatis , vt
iterum nferuire poflint^vfum habet. Vcruntamen pihila-
i

mera deftillatio, alia appellationeab artificibus

liudeft,nifi
donata, refpe&u cffc&us , quem producit. Quare eundem
omnino

Digitized by Google
 •

Mi dic o Ch r Mic i Lib. III. 5 69

omninoinftrumcntorum& operationis habet apparatum,
quem deftillatio tam per afcenfum quam per latus , nun-
,

quam vero per dcfccnfum.

C A P v t XVIII.
De fubltmtUttnt , tx ere Hient <jr txpre/unt.
T xEHri! Utioni pec adfcefum aftinis eft fublimatio , & in eo falcem dif-
I^fctc ab ea, quod ficuc in deftillatione vapores, qui in altum coliun
tur.in liquorem concrefcunt:Ita in fublimationecxhalationcsficcsr ad.
fcendunc,& in altum fublacz, alembici lateribus inftar atomorum ad-
hzrcfcunt. VndcGcberlib.a.rum.perfcd part.4.c.4o.fubli-
tuUlsttr»
mationcmelTc dicit, rei ficcz per ignem eleuacionem cum
adhxrcntiain fuovafe. Quapropter & in eodem fornacis genere
& in iifdem fere vafis.in quibus deftillatio per adfccnfum fic,etiam fub-
limatio perficitur, quae funt vel cucurbitx vitrea:, vel terrea vafa , quae in
fpeciefubliraatoriaappellanfo!eot,& vbi vehementiore igne opus eft,
tutius adh:bcncur, quam vitrea, quaeigne maiore liquefcunc. In nocfo-
lum differunt, quod alcmbico non roilrato (eu exeo vtendum cft m fi
in principio aliquid humoris quod m fubli matione fu iphuns fieri fo-
,

ler,exftillec.Tuncn.roftrato vtimur,& poftea vbi humidi vapores ccf-

faru.cum exeo permutamus.aut roftiu claudimus.lnterdum in verti.e
alembicus 8c perforatus, v t vapores humidi exhalent quo fado , fora-
,

men clauditur.
Sublimatio, ex latrochy mia, «ft operatio, qua corpus
Bl,rn * m -
halitus fpecievj ignis in fubljme propellitur, ibiqueabara
biente frigido congelatum fubfiftit , &c aformaoperationis
&
fublimatum vocatur praecipitationi opponitur, V t fubli-
matio fiat, duo plerumqi requiruntur. i.Vt corpus cum alia ln pnf, aa
materia graui fuper marmore incorporetur, qux ipfum tar fMmmti*-
krcpoffit.ne igne nimis cito effugiat, &: ante iullam &pura ?**;”*"**
fcparationcra , tum qux feces fiuccorporis impuritates fe-
cum quadam affinitate retineat : Velvt fuxacrimonia cor-
poris mutationem corruptione & tandem feparatione ad-
,

duuetjq tamen talisefle debet, quxnullaalienam qualitate

Aaa corpo-

Digilized by Google
 , .

37O ANTlDOTAUir
corpori fublimando imprimat. z. Requiritur, vt leto prius
igne humor omnis tollatur, modo talis materia quz in vtili
,

humore abundet ( vtinfublimatiocfulpburisphlegmafalis

& vitrioli feparandum cft)alioquin nulla erit deftillatio.vel
Sulhmatit faltemimpurior.Sublimatioautceftaut vnius materia: fub-
eftunius
tnAteru
Irmande, aut pluriu. Si vnius, tu duplex eft intentio. 1. Quae-
suet
f hirti. ritur corporis tantum a fordibus purgatio, vt corpus purum
rcddatur.vt in fublimationc falis Antim. 2. Au t vna cu pur-
gatione requiritur corporis mutatio in aliena forma opera-
tionibus magis obnoxiam, vt in Mercurii fublimatione.
Si plurium.tunc requiritur incorporatio in vnam fubfti-
tiam.vt inde fublimatum copofitum emergat, &: nouu Me-
dicamentum,vt in cinnabari. Vel requiritur cflentijecxtra-
dio,& tunc alterum corpus q> fublimatur, pro vehiculo tan-
SmShmilit tum inferuit.ad quod opus petfcdu iterum feparatur. Tale
ais -vehicu-
lum fml Ar
corpus q> vehiculum hic dicitur, fai Armoniacutn plerumq;
msnuuum eft, vt in extradione tindura: ex calce auri cu aquila volate.
Hicnotadum quod imftisduabuspofteriorib.fublimatio-
nis formis nullum requiratur addi tametum,pr^teripfa cor.
pora fublimanda, vt in prioribus qua: txccs (ccum retinent.
Ttufhx fub Sublimatioeftduplex: vnaqua fublimatum adaliquam
Bmutie.
diftantiaa capite mortuo feparatur. Eftqjtum ficcorii tum
mineraliu.CQuamuis Libauius defcribataliadcftillationeaqux.qux
mera re&ificatio.aut circulatio, aut faltem nullus eft
nihil aliud eft, qua
eius vfus, cum
multo melius iicaquamdcftiilarequamfublimare :ci a-
mus quidem frequenter Libauium , fed ideo non conlentiunt omnia
noftris,fed vt ftudiofus verum st hsfirante poffit fecemerc.J
Apparatus fublimationis eft: Res fublimanda cum mare
jtfpmmtm
fuhlimatit- riaedpetente freesq; retinente, vel cum calce cuius tindu-

ra expetitur, et optime conteratur,& fuper marmore^ncor-

porctur,oll£ deftillatoriarvel vitro, q> Aludel vocacur,impo-
&
natur poft cuaporatione aquofitacis , lenro igne appoftro
operculo ycI a!ebico,nc quid expirct,augcatur ignis grada-

Digitized by Google
 •
Medico- Chitmici Lib. III. 571
tim, donec totuafcederir,poftca per fc refrigerari permitta-
tur, deinde exeplum fublimatu fi opus fuerit, iteru l^uigetur
fubtilifli me, Scdeflilletur cum noua materia faeces feparante

& retinente, ectusq; proccflus hic repetatur, donec purum

&tis&perfcdum reddatur fublimatu. Aliafublimatiocfl:,
qua fublimatu ad vitri fuperficie tantum afeendir, eiq; infi-
det,qua: efllorcfcetia potius cft: Imftafublimationclblcnt
qfubhmarioneadiuuantaddere. Celebris eft ha?c
artifices
fublimatio philofophicain Arbore Hcrmetis. Hic addit Li- u».
bauius fublimationc in humidis, quz cerre nihil aliud eft , qua digeftio
auc maceratio quzda per quas feparatio parriupcrficirur,vt in dige itio-
ne oleofi corporis, cu menitruo illi adie&o leparatur oleum ex corpore
mcitruoq; innatat, quz illi fublimatio dicitur. Et viciflim tindtura cor-
poris p menitruu extrada fublimatio apud cum vocatur fed nimis lata
,

fignificatione: illaambiguirasincaufacft, curLibauiii hocloco nolim

citare, que tamen fuperiusfrpiilime adduxi in probatu teitimoniu, qui
volet legar cu li.i. Alchym.dc Encheria c.38. 39.Sc 40.fol.i4.i5.2tf.&c.
Vafalublimatoria q, attinet, nuncaltiora, nunc humilio-
ra funt, prout maceria lublimanda magis vel minus volatilis yA rM ruilu
eft.Sin. volatilis^dhibendumcftfublimatoriualtius.fin
fit

minus alte afccndar.humiliusiEt cum interdu mox latenb.

cucurbit$ adhatrefeere foleat materia fublimata aliquo mo-
do, fzpc ad collum vfq; cucurbita cincrib. tegi debet. Vide-
dum tame vt collu fatis exftec ne calore collc&i flores itero
,

Jiquctur,fifint liquabiles. Nonunquamplures Alcmbicivcl

olla: in hunc vfum parata: adhibetur,& alteraaltcriimponi-

tur,q omnes in parte fuperiorc funt pforarx,fuperiorfolum

claufa cft, vel roftrata,vt fi quid humidi adfit, exftillare quo-
ac.fh^c fublimatio occurrit cu florib. Antimonij per fc fa&i,
vel florib.Iouis cum nitro pfc&i)adhibcntur n. eo fine tot a-
lembi,ci vel olla: vt materia illa fublimata diftingui poffit.* AUm^i
,

Qu* enim leuior & volatilis magis cft, in fupremum afccn-

dit Alembicum:qu*grauioreft,inimofubfider.
nim '

Aaa a Porro

Digitized
 372. Antidotarii
Porro propter diucrfitatem fpirituum fublimandoruiTL,
diucrfificatur , vt loquitur Geber , fublimatio, Quardam
enim fit cum igne forti , quaedam cum mediocri , quaedam
curo igne remiflo : idcoquefublimatorium nuncfupraig-
nem patentem ponitur > nunc in cineres nunc in arenam
,

clfcobcm ferri.
Quomodo fublimatio inftitui debeat, in genere praecipit
Geber lib.i.part.4.fumm.perfc6tcap.4i. Primo ignis len-
“*** ,#
tus cftadhibendus,& talis folum,qui aqueum & humidum,
quodineft cuocarc poflir. Si quid iam per illum gradum
,

(ublimatur ignis non augeatur, vt ita fubtiliflima pars ad-

:

fcendat igne dcbili,qux feorfim,fi placet, colligi poteft. Cu

iam nihil vel parum adfcendit.quodexturunda vel Elych-
nio in foramenalembici immiffo deprehendi poteft , ignis
augeatur tantum quantu opus ede ex lana deprehenditur.
,

Si enim parum adfcendere deprehendes,augeatur:fi multfi

& immundum adfcendat,nimius cft ignis:fi mundu &mul-
tum,iuftus cft ignis gradus. Accidit etiam interdum,vt Ale-
bicus totam materiam fublimatam capere non poflir. unt T
itaq; vel cum nouo permutari debet , vel euacuari materia,
vt nouis floribus fuccedentibus locus detur.vt ne prius cof-
le&i ex alebico in cucurbitam decidant. Si qux aliain gene-
re de his fublimationib. dici pofliint > de iis confulatur G c-
ber.allegatoloco cap.fequentk
Habet autem fublimatio varias vtifitates: Primo n.ftpa-
mmfom. rat partes fubtiles, puriores & volatiles acraffiorib.impuris?
&fixis:Deindeadeflcntix,&Tinftura: cxtra&ionemvriln
cft fublimatio. Atqjvbi finis hierft propofitus, volatileali-
quid.q, rer fublimandx vehiculi loco fit.mifcctur quo fub-
,

limatione pera&a iterufeparaturper refolu tione inaqua»

cum talia vehicula plcrumq>c volatilium faliu genere unr*
Tertio
'

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. II T. }7 j
Tertio interdu eo fine adhibetur fublimatio vt no fixum fi-

;atur.Quarto fublimatio alia qtufi forma aliafq; qualitates

Jiiblimatar rei confert, vt in Mercurio fublimato apparer.
Denique & per fublimationem res di uerfae iungunfur, vni-
untur & incorporantur,vt vnum compofitum fiat. Plerum-
que autem fxpius repetenda cft operatio, vt finem illum,
quem cupimu$,ailequamur. Neque enim primafublima-
tione res mox fatis depuratur.feparatur & eo, que cupimus,
modo elaboratur: Audiamus SiTheophra-ftu Paracelfum.
Sublimatio,inquitParacelfus,eftfecundusgradusctiam Smitimtti*

valde principalis ad tranfmutationem multarum rerum na*

ruralium, fubquointelligitur exaltatio, clcuatio,& fixatio,
eftque non adeo diflimilisdeftillationi. Nam ficutabom- ««»•
nibus phlegmaticis &aqueis rebus aqua in dcftillatione
afccndit, & a fuo corpore feparatur,ita in fublimationefpi-
rituale a corporali, volatile afixo, &in rebus ficcis, vtfunt
omnia mineralia, attollitur &fubtiliatur, flepurumab im-
puro feparatur. Prxter fublimationem enim multa bonx
virtutes & mirabiles res reperiunturin nwncralibus, multa-
que res fixantur & conflantes fiunt, itavt igni permaneant
hoc modo: fublimatum cum fuis fcecibus iterum teratur
& mifceatur & vt antea fublimetur, quod toties fiat donec
,

nSampIius fublimetur, fcdomniafimul in fundo maneant

&fixafint. Ita poftea fiet Iapis &oleumquando&quoties F,*4 '""M -
Telis,ncpcfiinfrigidatuminaere vel vitro ponas , ibienim
refoluitur ftatim in oleum. Si autem iterum in ignem po-jk/.
nas, iterum coagulatur in lapidem, qui mirabilis magna: &
virtutis cft. Hoc autem habeas pro magno fecreto & myfte- Myjttrium
lio naturx, ne fophiftis manifeftes. Porro vt in fublimatio- **'»'*•
Bemultacorrofiua dulcia fiunt in coiundione duarum ma-
teriarum, ita cotramultadulcia corrofiua fiunt: Multa dul-
Aaa 3 eia.

Digitized by Google
 574 Antidot ARII
cia fiunt acerba &aufi:eravcl amara, & contra multa amara
dulcia, vt facturum. Notandum quoq; hic eft:, quod quod-
Jibet metallum , quod per fal armoniacum in lubliraatio-
ncm perducitur, poftea in frigore velinaercfoluatur in o-
Nttils dt leum.&cotrajin igni coaguletur in Iapidem. Quas quidem
pdturmo-
vnaefi: ex maximis & fummistranfmutationibusin omni-
nuco.
b lis rebus naturalibus, nempe metailuminlapidemtranf*
mutare :hxc de fubtimarione, fequiturextradio.
ZxtrtQiO. O mnis exprclIio( inquiunt praeceptores Galcnici)quxdlcxtra<3;i0
eft.lcdnon contra:Nam multacxtrahuntarfineexprellione.vtlucciSc
refinxex piatis incilis vel percullts : lic enim euphorbium ex Lybica ar-
bore conto vulnerata extrahitur, nam fuccns c plaga cote ftim Uiiiat in
pelles ouinas arbori circumligatas.Tanta liquide eft eius acrimonia, vt
gaftu 8c olfa&um molcftiflime feriat, & ardorem ori naribulq; maxi-
mum excitet-Propterea ruftici quidam vocanfad huius fuccieollc&io-
nc,qui fpe mercedis aile&i cortice arboris feriunrc longinquo, vt min’
ab acerrimo euphorbii feruore laedantur , nunq tamen tuti ac flxfi dif
MUterii cedunt. Ex fruftu cucumcrisagreftis Eltttnum extrahitur confilio Dio-
fr»far*tio fcoridis 0.148.11.4. hoc modo.Decerpri cucumeres qtadli protinusexi-
tnxt*Die- liunr, (eruantur vnano&e. Poftridie impolito fupra crateri aut peluim
fcmda». rariore cribro,vtrifq;apnib.phenfi,figiliatimfupino cultro, fur lus ver-
fus aciem habete findutur, atq; p cribrum humorin vas fubie&u expri-
mitur, &q> carnofum cribro hxfit.vt facilius exudar.eliditur.Humorin
pelui agitatut.dein refidere finitur. Tura linteo opertus foli exponitur;
& cum ftereritjfupernatas aqua identidem effunditur, qua partim effu-
la,partim exhati fta,q> remanet fcdimentu in mortario teritur, ficcogitur
in paftillos. Ex plantis in tegris.vcl earu partibus extrahuntur no modo
(ucci,vt hypociftisex germinib.adnatis cifti radicib. fuccus glycyrrhiz^
&laferpiriiieuCyrenaic*,ledaliiquoqi varii liquoresex incilis arbotu
& fiutreu cortice,& ftipitibus,vtgummi,relin£,lacrymx.Ingimiierafu
numerantur ammoniacuro,lagapenu,opoponax,galbanum7bdelliuru,
mynha.ftyrax, thus, &
alia multa, qux pro varia cuiufq; natura faciliu*
aut difficilius extrahumur.Nonnulla fineatbotis vulnere, dehifcentep
calores $ftiuo* cortice fponte deflunnr.Refinx extrahatur facilius quia
&
magii fluxiles, fere fine manuum auxilio deciduas, vt quas ex terebin-
tho la-

Digitized by Google
 Medico Chymici Lib. IIT. 37f
tho lachrymatur.qti^refinisomnibusantecenir.aitDiofcoridcs.Proxi-
tnale ;tifcina,dcinqox*d pinu &
abiete ex rrahitur.Intcrlacry mas mul-
ta locum habent, vt aqua e vite refc&.idcHucns,lactithymaletum om-
nium, &C papaucrum fuccus ille crallior , qui dum plene coaluit, Opium
nominatur. Sauciaturergo in plantis multis tantu cortex, inde dcflillat
pi/ 0^1 Hoc di, acr) ina in pelui m aut aliud v as appe n fu m
I In m u 1 is . 1

radix vulneratur, vel fecatur omnino: Interdum 6c rami. Ita balfamum

extrahiturcorcicefruticisprxcifo.ciiltclloquodam eburneo.Ferrum n.
fine magno fui difpcndio tolerare minime poteft. Fit adhuc oleor u ex-
trario, fcdmodo multifariamartificiofo. Vel n. extrahuntur deftilla-
rione,quxfitper afcenfum velderccnfum.vclcxpre/rione.velinftifio-
ne.&c. Pergunt nunc Galenici. Non parnumdldifcrimen inter extra- Galtnid
dtionem pharmacopceorum & chymicorum Illi enim liquorem tantu:

quenda.vtlachryrna.refinam&gumi.velqd finiileacfluiducxtrahunr, x
(ecernuntq-, a fub flantia craffiore ac folidiore. Hi vero no modo corpus ^ 4 4r . ^
illud craflum deferunt fed , & tenuiore fub flantia exhalant , rclidla eius macopa >•
portione craffiufrula ac paucula, cui, vt fubiedlo virtus vnira adhqrefcit. 6“b'
VndeexrradtuquafiefTcnriam a corpore feparata appellant. E.ufmodi
muoTum -

enim extratflum partta mole vires habeteximias.illiufq‘,drachmanon

minoris cft efficaci* q vnica medicamenti tota cum fuafubflatia crafi-
,

fiore exhibita. Solent vero his cxtraCladari quotu naufeat ventriculus

,

fup pharmacoptEoru medicinis, &qbus maxima cft rei familiaris vber-

tas. Extra dl u n. thei aut vnionu pauperi prxfcribere, vita illi eripere cft.
Fiunt a. extraria ex medicamentis tam li mplicibusq cora politis fiepius ExtraB •
hoc modo. Immctgitur medicamentum minuciminciftim, velli fuerit
mafracatapotioiuautelcdlarii,difToiuitL. rinaqua vitxoptima, vel alio
liquore idoneo ita vt ad duos digitos emineat, in vafc bene obturaro,
^ ^
f(4
, cempefit».
tu relinquitur duos aut tres dies in loco calido,dein valida fit expreffio,

q poftea in B. M. ponitur, vt feparatur aqua vita* a facultate medicame-

ti, q» exigua quantitate craffiufculii remanet in fundo vafis, tucq; colli-

gitur, & reponitur in vafc vitreo, aur fidtili, fed vitrato.Cum validus quis
extradlu parare voluerit, in priore expreffionc aliud eiufdc genetis me*
dicamctu macerabit, &pofldiutinaacpfedlam,infufionc exprimer, vt
ante.Idq-, ter.aut quater.fi extradfcum potetius experierit, tandeq; faCta
expreffionc vltima.vcl ignis calore blado, vel B. M. (egregabit aqua vi-
tx,vcl infolatu diffipabit.folo remanete cxrradlo,q> exiguo corpore vi-
ribus

igitized by Google
 J7* Antidot atui
ribus eft eximium. Rhabarbarum & alia medicamenta pretii maiori*,
poft primam macerationem & expreflionem abiicicnda non funt.vt
vulgwia.fed bis, aut ter, vel etiam quater, in alia aqua vitat infundenda,
donec eoiorem &
faporem prorius amiferint, &quicquid illis incrk
virtutis in aquis ipfis reliquerint: Tunc enim fieri debet vitimaexpref-
(io,qute aliis mifcetur, a quibus omnibus aqua vitae (eparaturper B.M.
quoufq;fubfidcntia, (eu excra&um relinquatur. Non vero femper ex-
rra&a fiunt per aquam vi tx.fed multoties per herbarum decoda, aquas
ftillatitias,& aliquando per aquam pluuiamvclfontanam.Maffatcnim
ilularum nonnunquam macerantur in aqua pluuia per o&iduum, ad-
E ibitis, fi videtur idoneum fuccis buglofii, vel betonicae, vel alterius
,

proexigentiarei. Poftea igni lcmiflimocoquuntur, filtrantur &coa-

g ilantur. Hoc modo rhei optimi minutim concifi libra j. maceratur

per diem integrum in lib. ij. fuccorumdepuratorum borraginis&fu-
nuriz, deinde igne lcntiilimo coquitur, donec fucci abfumantur: tunc
fit expreflio fortis, quz denuo coquitur igne lento imdiplomate ad

mellis craflitudinem. Sunt qui fachari duas vnciasadiiciant, fed auge-

tur moles, hebefeitextradi facultas. Multis aliis modis extra&a pa-
quos pluribus perfrqui Galenicorumnoncftinftituti, quando-
rantur,
quidem pharmacopcei inilituendi methodum, non artificiofi thymici
ac fpagyrici meditamur.
ExtrtBt* . Extradio Libauio cftfcgrcgatio eflentiae, quae corpore
JP»iyritM
fuo extrahitur.
mrtlficltf*
iit. Nobis extradio eft eflenti*;ex corpore per menftruum
feparatio, vnde oritur tindura & poftea feparato menftruo
vcleuaporationc vcldcftillationecorporis cfTentiainfun-
do reli nquitur qu je «xtradum vocatur. Huic peculiariter
,

inferuit maccratio,quarouis non femper quibuldam etiam

exrindo idonea menftruo, vt in calcinationc didum eft.
Menftruum vel eft corpus connatum vel afeititium, fiuo
extrinfecus corpori adiedum. Si connatum, tunc inferuic
herbis recentibus, quarum fuccus.pratlocxprcflus vna ef-
fentiam herba: fecfi defert , poftea depuratur 8c fuperfluus
dh um o r (quem ad fimilitudindm veri menftruum dicunt, ali-
quando

Digitized by Google
 Mbdico-Chymici Lib. III. j77
quando etiam vehiculum vocant) nuncupari foler, quod
impurior crudior iit cxcradio,quam qua: cx (Iccis. Si afei-
&:

titium fuerit menftruum omnibus /iccis vegetabilibus &c

,

mineralium calcibus nec non animalibus praeparatis, vc

funt cornua, inferuit. In quo opere, vnicuiq; corpori fuum
menftruum eft eligendum. Extra&um etiam confiften- D ftmtia
tiam recipit vel fluidam, & tunc tindura tantum dicitur, vel
conflantem &c firmaminducir, idquecxfententiaartificis extractum .

vel medici praderibentis & tunc fpecialiter extrarium voca-

tur vel fuccus infpiflatus. Nunc de expreflione dicemus,
fupracap.io. audiuimusfcncenciam D.Scnncrti &c Libauii:
nuncaudiemus mentem Bornecti.
xExprclliofinquitlatrochymianoftra) quaehictra&atur,
longe diuerfaeftab illa, quam in (eparatione fu perficialiex-
plicauimus. Illa enim exprellio fuperficialiter tantum Ce-
parabat partes a fe inuicem hadenus drftradas & diuifas,
purum ab impurof nihilominus integro minimeq; fubftan •
tialitcr corrupto medicamento) fegrcgabat&menftruum
tindum a faecibus corpus fluidum ab impuritatibus inna-
tantibus, velad fundum pra:cipitatis.
Hxcvero ab omni parte corporis tam interna quam externa ( non
autem fordes) feparat, corpufque mortuum relinquit. Eius duplex eft
vfus: alius vtfucci herbarum expreflione extrahantur, & tunc extra-
«fiioni, vt fupra didum eft, inferuit,
alius eft oleorum feparatio qua
,

olea ex feminibus &

nucleis exprimuntur per praelum. Eius proccdcn*
. di modus melius explicabitur i n praeparationibus.

CA P V T XIX.
. Di digejiiont.

& macerationem eftaffinitas.vtplerumq;

T Anta inter digeftionera
maceratio fxpe ab autoribusdigeftio dicatur, eam omnino expe-
Bbb dic
inurdut-
 AuTi-BCTAuri
flisntmfr dic enucleare» cum tStafirdigcflionis vis 5c efficacia rvt corpora alioqni
mtuiMUf- duriffima, quae nulio modo macerari pofliinc. mollia, vr fi hoc non ad-
*<*- mictanr,ad penetrationem falcem cogat, vt tin&ura per menftruu edu-
catur. Quando igitur eiufmodi corpora contumacia occurrunt,vel cal-
ces mineralium exuberans, tunc maceratio adic&a digeflione femper
abfoluitur.Digeiltoctiim coniun&a cum maceratione admoto com-
petente calore, vt ventriculus concoquitad vim luam veleflenriaexer*
cenda difpomr.comumaccm materia mitiorem & tra dabilcad opera-
tione aptam reddendo.vtabundantioceffentixmcfiisfequauK. Atq^
io digtflt» hxc ex bis cuiuis facile ell videre, quando digfftio pro maceratione fu.
macur > Tt quando liquida cum ficcis duris conjunguntur , quar ibit ma-
Klnon*'
cerationi non cedunt. Quare additur d geftio in calore, & tufte maxi-
me apparer, curdigefiio iic plerumque vocetur, eum cantum (copuj-
operattonis fit maceratio & corruptio, vt eflentix extradio fequatur.
Verum dige/bo proprie dida verfarur tantum circa li-
quore vel fi circa ficcum corpus, liquoreramen acRedonoti
Di£tjih(a expedatui eflentix alicuius extradio fed vt digeftione ab*
,

luatur alienaaliqua qualitas ex corpore prxparando,vriam

d» tonum, audiemus.. Prxtei ea digeftio non minorem etiam cum cir-
culatione habet cognationem, dcqua.vide generationem
Htfimui» Iatroch.ymia no (Ira. Digeftio vt hic capitur, alieniram tan-
fytjitoou.
tumfcparationiquxritj & hic definitur operatio quaalic» ,

nitates tum fubftancixtum qualicatis tolluntur. Humorem

enim fpiflos fubtiliat , aquofitates & cruditates in fuccis co-
coquit,opacai!luftratiomncfquefxces &: impuritates qux
in-interioribus occulte ante latebant, feparar, ad fundum
grauiores & terreftrcs pr^cipitac,leuiores, vt fpumafuper.-
ficiei innatare cogit, idque vi & efficacia externi caloris
concoquentis, continuitatem totius penetrantiscalidunr
innatura/ cuius virtute prxeipue opus abfoluiturj in adum
redigentis facit. Vndeaiia apparet inteream & maceratio-
nem differentia, quod nimirum maceratio proprie &ftride
fcimpta corpus ad feparationem tantum parat, digeftionis,
'

vcro •

Digitized by Google
 Medico-Ch ymici Lib. III. 579
Tero proprium non tantum corpusadhancparaic, fed et-
iam in parato feparatione facere, quod etiam pr^cipuc quq-
quanquam & alterum ncceffario faciat.
ritur in digeftione,
Eiujvfuseftduplex: vel vt impuritates graoiores, terre. ryw»*#-
ftres & fubftantiales feparentur, vel vt aliena? qualitates tol- /}, ° nu

lantur Si primum tuncvfum habet rn comparandis luctis'''*

& menftruis laturatis ac oleis per expreflioneinfadis fi fe-:

cundum, tunc vel verfatur circa prorfus liquida & quidem

,

qua: atcrreftrcitatehadenus funtdepurata, vt nimirum di-

geftione cum menftruo idoneo empyreuma oleorum tol-
latur, vel vt fecundum nonnullos ignea qualitas fpirituum,
aquarum & aliquanJo oleorum digeftione in loco frigido
vt in fou ea fubterranea cellae frigida: tollatur.
Vel circa ftc -
cacum liquidis admixta, qualia funtrurpeta mineralia vel
calces feu olea mineralium in pulucrem praecipitata, vt ni-
mirum digeftione cum aliquo menftruo appoftto digera-
tur,donec tandem irrfipidum exeat, quod cft fignum bene
m
dulcoratum effe medicamentum.
Eft& alia digcftio,qux eandem operationem cum dida,
quoad vafa& manualem operationem, requirit, parum et- ,

iam in igne differt nifi quod iri iam dida ftridiorem curam''"
,

in ignis regimine adhibereoporteat, fiquidem hicerrorin

igne operationem multum impedit. Per digeftionem il.
lamfolaoperatioquxritur.
i. V t noua qualitas introducatur, &r prioris
medicamen-
tiforma feu confiftentiaferuata.
a. Vt confiftentia corporis mutetur, & qualitates noux
introducantur vna vel alterentur antiqua:. Si noua tantum
qualitas introducenda expedatur, tuncinprimis vfumha-
betinextradis corrigendis & fortificandis,cuiinferuiunt
frequentes cohobationes & coagulationes.
Bbb x Eiufquc
r

Digitized by Google
 3go Antidotarii
jippitMiut Eiufque apparatus talis eft: Si corrigere cuperct artifex
difflunit. nimiam frigiditatem & facultatam narcoticam, qualabo-
rctextradum opii, hyofeiami aut papaueris, aut tollere, le-
nire vel fupprimerc venenofam qualitatem extradi Hcl-
lebori albi , vt malitiam fuam in corpore non tantum non
exerat, fed bonum, quod poteft potenter efficiat, fiepto-
xtrtoiict- cedet: Tin&uras cordialium qus vi partes vitales corro-
r ctTTt'
jf™ borandi valent, venenofos fumos &: qualitates infcftas fup-
primere,velfopire poffum, compararet, quas effunderet
extra&o fupradido, vafc digedorio optime elaufo fecun-
dum artem: Et in fornace digedoria locaret diesaliquor,
donec vrgente calore externo humor afcendens& defccn-
dens,ficque omnes partes penetrans,tinduram extrado, &
cxtradumtindurxcommifccret.vtadminimaspartes fvt
itadicam) fefe inuicem tangant, corpufque prorfus homo-
geneum appareat, ita vt ne vel minima pars extradi fit, qux
tinduram non abunde lapiar.
#
Quare hicobferuandum ed,fi materia: fuerit magna qua-
.
litas&grauis, vt facile fundum petat, vtquotidie bis terue
vafc digeftorio e fornace exempto diligenter coagitetur.ad
meliorem comraiftionem, poftea mcnftruum lento balneo
fundo ficcctur , fiue vt aiunt,
feparetur, materiaq; relida in
ad iudam confidentiam coaguletur, huneque procefium
toties repete, vfquequo omni faporc & odore priuatum icr-
fipidum mendruum exeat, ficqueopusabfoluidi: Eodem
prorfus modo potes acuere & vires purgantibus extradis
addere,
ctrriOio Hac ratione folent corrigere mineralia turpeta folo fpi-
fcpein his accedere fo-
rituvitrioli redificato fiepuro, cui
fpirituum iuper rurpecis combudio: hac vero ratione
iet
non tantum vis fpirkus illas imprimitur,fcd etiam volantes
turpeto-

f
Digitized by Google
 Midico Chymi ci Lib. III. 381
turpetorum mineralium fpiritus figuntur, vel falcem nox*
cuaporantur,vnde minusanimalibus partibus nocent, vo-
mitumque prouocant. Si formae & qualitatis etiam muta-
tio quasratur.tumvfum hunc habet vc calces mineralium
,

in oleum redigantur. Apparatuscius taliseft: Liquor ali-

mi -
quis inflitutoinfcruiens affunditur
, d'geritur , feparatur,

coagulatur, cohobatur.&ficutin priori proceditur, donec^rX^»-

&
tandem calx a mcnftruo feparata attenuata in oleum ce- turinolt*.
dat, quod ficcognofcitur, cum coagulationem amplius no
admittit huic operationi plerumque inferuic aqua fortis
:

vel oleum vitrioli , acetum &: alia huiufmodi diffoluentia

menftrua. Denique fcquitur Medicamenti prcdu&i fre-
quens digeftio cum fpiriru vitrioli vel aliquo dulcorante
menftruo vr liberetur a corrofiuitate menftrui foluentis &: i

fio opus eftabfolutum. Siantiquaequali atisalreratio tan-

tirm quaeritur, tunc vfum habet in generatione non vera,vt
nimium imperfe&x qualitates eius-ad perfe&ionem alte-
rentur & perducantur quod conco&ione partium cruda-
,

rum in digeftiuo calore quamuisidem praeftarc

abfoluirur,
folent artifices perinfolationes, vt apud omnes videmus in
prxparationeaquarum ftillatiriarumrHa&cnusnoftci Borner-
& D. Do&or Sennertu j lib. j part.j. fe&.cap. i4.de dige-
tus , audiarur
ftione,vbificair:Digerere Medicisidero cile quod coquere, Sc drge-
ftionem fignificare omnem co&ionem, quae lenro &
tali calore fere,

qualicodbones in animalibus, perficirur. V ide eunde lib. y. Med.inftir.

part.j.fedtz cap.10.de dcftillarionepag.rciS^.
Cum autem (pergit cap.i 4. J talis digeftionij latiflime accepta: tri- .

plexprxcipue inchymia iit fini* , tribus etiam operationibus nomen

digeftionisattribuituraChymiciT.Primo enim blanda illa co&io, quae„* JunnUi
feces a liquore, qua: alias nullo ingenio ab eo (eparari poffunr,feparan- Stnmtrtum.
tur,digcftioappfllatur;cuiii$ exemplum haberurin vinonouo.ccreui-
& fimi hbus.dc qua vide cap.di&um 10.
fia.oleo
piuHis
Deinde digeftio etiam uderuit rei djffolutioni , lentoque caloreex-
Bbb 3 terno, n/nmi.

Digitized by Google
 itl A WDITOT A*IT
temo inintemum agente, rei vincula,quibus cohzret, diflToluuntuf , fle

ad reparationes alias res przparatur;vnde & putrefacio fle fermentacio

digcft o nominatur.de qua cap.7.aCum. Tandem eft digcftio de qua
;
,

hic agimus, quz inter reliquas eft nobili flima, qua rei iam elaborata: fle
, & noua quafi forma inducitur , ita vt fi quid
Digtfli» n »• przparat* noua qualitas

alieni aut vitiofi res obtinet vel contraxit, illud deponat, aut li quid ei
" *'
deeft,illudnancifcarur,fBmmamqucomninoperieCtonemacquirat;
ficut videmus vinum diururnitatetemporis, vt & Theriacam, atque a-
lia Medicamenta, ctfin:hil ab eis amplius leparetur, mhiiquciisadda-

tuc,rcddi przftantiora.,
Oigeftione fci licet hac cruda concoquuntur , amara dulcia reddun-
tur,acida & acria temperantur, cralTa attenuantur, malignz qualitates
® ig/JUt ^"“rolluntur. Nonnuquam tamen vna eadem digeftione (eparamusin-
m '
ntilia,&
fle

rem exaltamus: fedplerumqi rcsiamancepunhcat* d.geiun-

tur.lta alia Medicamenta przparantur.fle purgantia etiam cum Tin-
fle

Curis corrigentium Medicamentorum drgeruntur.vr cum illis per mi-

nima mifceantur,qualitatesq; noxias deponant.
Agens in hoc opere primarium eft virtus alrcratrix , atque calor infi-
CmUt digi- tusipfirei. Etproptereavafain hac operatione exadliffime claudenda
funt,necquiscalorautlpiritus,totiushuiusoperationisartifex , exha-
fitumtntu.
j eft Calorivero interno, eumfouendo fle excitando , infr ruit calor ex-
ternus, qui propterea,fi quo alio in opere,hic blandus, vc fpirims rei in-
(tcoslaltem exciter, non vero expellar fle abigar, perpetuus, & zqualk
efle,fiCpropterea accuratiflime regi debet.Quapropter fle fornax tali ca-
lonfouendo conueniens flepeiuharis requiritur Et licer fzpius balneu
maris,rons,veletiamcinercsaddigclHonem adhibereliccat.: tamen fi
opus, quod tradamus, fit nobilius flexqualemomnino calorem re-
,

quirat, accommodatidimum cil fornacis genus quod Athanorem,, ,

fornacem aut furnum Philofophorum feu Pnyficorum nomi*

in-
firMunt
nant.
v*f» digt- Vafa huic operi inleruienria funt vel cucurbirz duplices , cucurbitz
fttTM. cumalembicoczco.velouaphilofophica, vel ea etiam, quzinfpccie
circulationi inferuire dicutur Sc pelicani nominaturiHa&enus D. Scn-
nertus,audiatur fle chaos D.Libauihqui fic aitrDigeftio eft atura- m
Digeftit tfi ciofimplex, qua in calore digeftorio res inconco&xdigo-
inaicClio.
runtur> Id enim eft digerere, ad modum digeftionianaturalisxibori»
inven-

Digitized by Google
 Medic o-Chymi ci Lib. IIT. )8f
in ventriculo, competente cuiuis calore, concoquere,& difpofitum a <£
vimexcrendam reddere. ItactianTtntradhibiliadigcreRdoeuadunro--
peribusaptaSc mitioca:&fiquidincflricmico<ftum,pcrducitur ad par-
tiumabfo utaium condicionem , vepofteaeoabundanriorfiteftenri*
meifis.Hicnominein(cruirnonnunquadigeftioelaborationibuj.&a-
lio vocabulo et maceratio appellatur. ApudMcfuen erianutririo(velut -Libani» ve-
d, ‘
cu fcoria dicitur din aceto nutriri, pro macerati, vt exponit Manardus .)
Immitis n. patsicu fuceus quafi edomatur, vt micis fiat &
non tantu c(-
,

fen: ia augeat, fed & facile abftrahi a fecibus incrtib.poflrt. Nam mace-
ratio quatidam vim habet penetrandi,referidi, & ab impuritarib. libe-
randi.Porro digeftio fpiftos humore* fubriliar r aquofitatem reftanterrv
io fuccis concoquitraceibitatem mitigat(vt videre cft in vino)opacail—
luftrat.Et tunc famulatur ei etiam feparacio. Quando n. feces fubfede-
runt.aut aliquid impuri enarauir, q> antea in interiorib. erat occultatu:
idtollendumeftpcr modos ieparacionu. Ita digeftio pro re&ificationc
non rantuvr modo diifta tollantur, fed ii quid empyreumaris con-
eft,

rradtum eft. Eadem miniftratinrcrdum coagulationi & fixationi, 6cc.

Adminiftratiocius tali* eft:Res digerenda vali tanquam venrriculo in- Modm
<*-
,tH
eluditur, vndiq; ftip-.tis acccifibus, rvificum diuaporatio cft coniun&a
vcinempyreum«tiscorre&ione,coagularione,5c fimiltb. Tuncn.exi-
guumforamenin operculo relinquitur &iuftii tempus obleniatur, ne
quid de fubftansia perrear. Quod fi cftmerus fuccus aut liquor,rcs pla-
na eft. Sin minutal herbarum Sc iimilium, vel proprius fuccus rdinquee
duseil.vcl foris analogus bumoraddendus, quod tamen nonunquam
fit etiam diucrfi gcnerisl/quorib.f veluri cum olea digeruntur, cum vi-
ni fpiritu&c.jVbi procliuitas cft ad putredine, nec adicctum meftruum
eilatucaucrepotelV. Non cmm debet fieri cum quid di-
putr< fa£bo
gerimus, licer digeftio poilit eiTc ad eam via: ial adijtiendum eft. Ita ap-
paracum vascolioceturinloeodigcftoriocaloriscomperentis , ibique
finaturvfque ad qusefitum finem quidiuerfuseft pro multiplici viu
,
:

digsftionis. Exemplig;acia:herbx.reccntcsluofucco madidx, cquib. Ditnrfutp-

deitilla tionc elicienda eiIcnriaeft,inaccranturtriduo:fircq vino refpcr-
fx,lepccndio:fcmina & aromata dimidium menitrr Radices per men-
:
nu.

fem,fiquid£ funt liccxiMineralia p mcrifcin philofophic&.qm cftdicru

40 aut er diutius, pro firnfitate &c ratione mendi ui. Quxda.bis mace-
,

rantur afpetfo vino gneco, vcaromaualiquado,qu; irrigata vfq-, ad fica

citatera
 384 AndITOT ARII
citatem digerantur:pofteapuluerata,& denuo confperfa , macerantur
Dtgtftia in-
ftrutt rrfti- fecundo, lea foliditas &
raritas etiam difcrimf facit. Aqux dcftillatx di-

finUciu gerendo ad folem.rcdificanturper medium menfcm,vafe claufo, ita vt

dux parces fine plenae, tertia vacua: &nonnunquam arenx infodiatur
parte vitri tertia, id quod in frigidis potilfimum (pedare iubet artifices.
Calidx vero aqux & olea tedificantur in arena frigida , item parte ter-
tia fepulta, &c.in cella vapida pcc menicm.Si humor alienus eft adden-
dus, talis ello, qui digeftionem iuuet citra corruptionem fubftamix.
&
Et hic fi eft alienior , feparatur oflicio perado: fin paucus, familiaris,
aut etiam alccrabilis in naturam digefti , relinquitur. Indenfisiscfta-
crior, & non nunquam etiam erofiuus,vr acetum, aqua mellis, vini fpi-
ritus,vinum forte &c.In aliis miti#, VLaquadeftillatapiuuia,rofacea&c.
N on nunquam oieum certi generis. In terim qux alienx naturx fuoc,Sc
'Digtfiit
per digeftionem feccilum fecerunt , feparantur. Digeftio etiam elutio-
faccurrit t-
dulcerat tt- ni &
dulcoratioai fuccurrit. Itaque per vini fpiritum piius acredinem
mL eluimutc pulueribus fcu calcibus.peraquas foluentes ptxparatisrPoft-
eaper dulcem ftilIatitiamedulcoramus,vtrcbiquefadisdigeftionibus
&repetitionibusquotopus£ft. Semper autem vbinaenftiuumacrefa-
dum eft, abfUahmu repofico alio , donecnon amplius mutetur noxia

qualitate. Digeftio concurrit &cumiocerationc&extradionccflen-

Digtfli» te-
curru tum tix. Nam
percara a menftruoafl'umiturcflentia,&vnafcgregatur,vt in
inarui io - his qux per oleum funt cx trada.qux exceptam elfentiam reddunt vini
ni&txtr* fpiutui , a quo poftea iterum feparttur ; Ita in fuccis & aliis &c.
Hient,

c a p v t ;xx.
t

. Dc CoAguUtunt.
I

CVm hifce operationibus coiunda eft coagulatio, inquit D. Dodor

Scnncrtus aut potius eas infequitur , adeo vtpcculiaria haede re
,

prxeepea dare vix opus fit. Si enim corpus aliquod fi r liquidum flui- &
dum
atque id ad formam ficciorem 6c confidentiam reducere veli-
,

mus: percuaporationemauicxhalationem.feparatisiis, quxidflui-

CteguUtie dum reddebant, confiftcntiam adipifeitur. Vnde &
Gcber lib. 1.
Jt i unium
part,4.futnm.pcrfcd.cap./j. definit coagulationem, quod
Gtbrutn.
; fit rei

Digitized by Google
 j 4

Me d ico Ch y m i c i Lib. III. 38

fitrciliquidxad folidam fubftantiam perhumidi priuaiio-
Xicm redu&io. Hoc modo fal.facharum vitriolum&aliacoagulan-,

t ur/Sedin vitriolo, nitro & fimilibus,vbi aqua pura fuerint diflaluta, &c
iiltratione purificata, non eft opus totam aquam euaporatione fcpara-
rc.fed (atis eft.tr dimidia faltem pars euaporcr.-teliquum in cellam vel a-
iium locum frigidum ponitur, vbi fponte in fui generis cryftallos tales

falesconcrcfcuntjidqicommodillrme.fi virga vel baculi lignei, quibus . .

^
*
adhxrcfcanr.iniiciatur.Coagulatio fccundu Paracelfum, efl fextus gra-y; £j(
dus.Et eft duplex coagu!atio,vna pcrfrigus,altera per calorem, hoceft, rkn»hr*~
vnaaeris,altcra ignis:3charum qualibet iter u eft duplex,'tavtfint qua- /?«"»•
drupliccs coagulationes, dua frigoris, &duxignis. Ignis quidc coagu-
J
lationes fixa (unr.R.eliquz frigoris non.V na quidem Tolummodo a co-
1 /JruUx
1H
muni acre fir,vcl extra ignem.-Altera fit a fuperiori firmamento ftcllaru
hyeraalium,qua omnes aquas in niues &c glacies coagulant. Ignis vero
coagulatio ,qus hic fola notanda eft , fit per artificiofum & graduatum
ignem Alchymiftx.eftqi fixa &pcrmancns.Na quicquid talis ignis eoa-
gulat,id ita permanet. Altera coagulatio fit ab ^€tnao & minerali igne C»»gttUu*
mi '
in montibus, quem quidd Archxus terra regit &graduat haud abfimi-
liter AIchymiftx,& quicquid per talem ignem coagulatur , £t fixum eft

& conftans.vt videtis in mineralib.& metallis , qua quidc initio muci-

laginofa materia func.Sc ab /Etnzo igne in montib. per Archxum terra
& laboratote natura coagulantur in metalla, lapidcs,filices, falia , a- &
14 non
lia corpora.S ciendum vero etiaeft,ignem nullam aquam neqj humidi- 'l"
*
tatem coagulare , fcd folu liquores & fuccos omniu rerum naturalium.
1

7
Proptercaetiam nullum phlegma coagulari poteft,nifi in principio fu-
erit materia corporea, in quam quidc induftria periti Alchymiftx redire
poteft. Ita qualibet mucilaginola materia , vel fpermaticus lentor per
calore ignis &c in corpus& in corporale materiam coagulari, fed nunq Ex uo
in aquam de coagulatione audiuiftis,ita et- <j U :d/bjl*t
iteru refolui poteft. Et licut
iam friatis de folutione , ncjpc quod nulla corporalis materia in aquam m idpenfi
refolui poftit,nifi ab initio fuerit aqua, ita fc res habet in omnibus rebus

mineralibus.
CoaguIationi,inquitIatrochymianoftra,inferuiunteua-
poratio &
& exhalatio > ficut ipfx digeftioni.nec non pro e-
. uaporatione &c exhalatione ixpius coagulatio accipitur.
Ccc Eft i-

Digitized by Google
 j8 6 Antidotarii
Definiti»
ttegulntte-
Eft igitur coagulatio corporis e confiftentia tenui& flui-
da ad folidam redu&io , flue id rcfolutionc aquea, aerea aut
ignea diflolutum fuerit. Vnde euaporatio, exhalatio, deftil-
latio Sc fublimatio coagulationi latiore fignificationcacce-
ptar inferuiunt,vt poftea perfpicuum crir.
CeaguUti»
elttobui *b-
Coagulatio duob. modis abfoluitur Alia fit feparatione
:

ft lutiter & fcgrcgationc»alia vero fine vlla fegregatione qux totalis

,
medie.
aut totius coagulatio dicitur & proprie ad generationem
,

fpcftant.
CotguUitt Coagulatio per feparationem eft, cum fcparatis iis quar
,

fer/epuru- fluidum corpus reddebat ad priore confiftcntia reducitur.

,
twttm.
Ex quib. liquet, coagulatione (emper fequi diiTolutione f
flue illa fuerit in mcnftruoaliquo, vtin Mercurio, flue fine
menftruo.vt in deliquio falium.Huiuscoagulationisingens
vfus in corporum depuratione & purgatione, quo frequen-
ti diflolutione& coagulatione (interpofitisnimirufepara-

tionib.fuperficialibus fecundum rei ncccilirate) omnes im-

puritates deponunt. Cum idcirco quod fupra didum eft de
euaporationc,nonnunqua coagulatio dicitur, tum artifices
fine pro via ad fineaccipiuntifcd omifla varietate vocabuli,
quarationedepurationi &corporu purgationi inferuiatde-
uiterdica. Coagulatioalia perficitur vtiupra,ablatione hu-
moris vel totius, q> fit in euaporationeextra&oru.&nonunij
ctiafaliuifedtuncminus jpprie,& rarius coagulatio dicitur.
Alia fitfeparatione tantu, maxime humoris prxfentis, vel
queadmodum ad coagulatione per fc finevltcriore cuapo-
rationc vel alia quada cuaporatione humore feparante fae-
pius in frigido, aliquando tame in calido loco, breui fecutu-
rafquat vere eft coagulatiojcum naturae fit opus ad vltimam
formam praeparantis folum arte adiutaejfufficit.
jtfpnrntm
eomguUtt» * Eius Apparatus talis eftdal vitrioli/achar um,alume,cum
inaqua

Digitized by GoogI
 Medico-Chy MIC i Lib. III* 387
in aqua pura diflbluunturjdiflolutio fil tratur.ad medias vel
cercias parces proutdilutaed, coquicurin cella, deindefri-
gidalocatur(fi fuerint coagulabilia,vt vitriolu, facharu,i nii-
ciuntur bacilli lignei quib.coagulacum adh^ret: fi vero non
vt in fahbus bacillos ligneos imponcrenon eft opus)vfq; du
tocumcoagula tum fuerit. Si vero aliquid in Mcndruo 1'ele-

&um fir,euaporetur vt anre,inq; cella locatur vt prius. Ra-

tio huius coagulationis in frigore ed,quod mendruum eua-
poracione diminutum corporis quod fuftinebat facile ca-
Jore(quia mendrui fufficicniis ad fuam confidentiam rede-
untis tanquam onus ) pondere grauacum deponit.
Si vero coagulatio in calore fuerit, tunc efl talium corpo-
rum qux frigore dififoluuntur, calore concrefcunt. A ttp, ex
his apparet quando euaporario & dedillatio coagulationi
,

inferuiunt. Exhalatio vero illi officium fuum pra:datin A-

malgamis nimia Mercurii copia fluidis. Sublimatio iniis
pr^cipuemincrahbus,qu^cumMcrcurioincclladiflbluu-
tur,cuiusfublimationcadficcamc6fiftentiamreducuntur.
Quamuis inhacfublimacionc vna requiratur euaporatio,
vel (altem dedillatio ( alioquin coagulatio nunquam (eque-
retur ) nihilominus per fubhmationem fieri dicitur quem-
,

admodum fublimacorizfieri dicuntur:Et fublimatio pr^ri-

puein oculos occurrit Mercurii fublimatinimiru, qui prar-
cipuadiflolutionis caufaextiterar:Ha<denusBorncttus,au-
diatur &
Libauius,qui fic ait: Coagulatio ed rerum eiufdem
naturi c confidentia tenui fluidaquead folidam coadio.
Itaque quxrefolu ioneaquea, aerea, ignea.funt attenuata, per hanc '

in cotpus homogeneum reducuntur. Et lic coagulatio comitatur mul-

tas operas, veluti diuaporationem.exhalationem.fublimatione, deftiU

lationem &c.Fit duobus omnino modis.Tegregatione vel comprchcn-
fione. Coagulatio per fegrcgationemed, cum quibufdamfe-
gregatis reliquum concreicit.
Ccc 2 Itaque

Digitized by Google
 3$8 Antidotarii
Itaque & concretio» ru/uir»Z« appellari principaliter poterat.
Pera-
humor , qui erat caufa
gitur calore, quo diuaporat feu ex halat paulatiro
quidc fi humor multus vna fuir,co&ione difljpatur vfque ad
fluoris. Et
confidentiam crafliorc:Reliquum finitur tempore leuicxpirare.Indra-
menta funt ollx,ahcna,faitagincs,labra,pro cuiufq; rei conditione. In-
feruit8cdeftillafio.Nonnunquavbigrauiafuntconcretilia,&fubfidce
innatante humore, depletio famulatur,aut clepfydria a latere. Ed Bc cd
coquuntur quxdam ad medias vel tertias prout diiura funt.In reliquo
,

c6fiftunr,quxfunt coagulabiliainftarglacici, vnde& congelatio hoc

opus vocatur.Cofiftunt aut per fe.vel circa funiculos 8cbacillor. Quod
fia prima confidentia item nimium humoris redat: iter u coquendo di-
uaporare finitur , ad fpiflitudinc iuda:itcrumqi expediatur congelatio.
Plcrumq; hic vaseft ligneu vel figulinum quadratum.xum tranlhis.feu
foris tabulatis ab angudo fundo inaequaliter dilatatis, & collocantur
quidam in frigore vapido cellarii ;
quxdam etia ad teporem vaporarii
ficci.In nonnullis ide efficitur per vitreas conchas abfq; bacillis.Quxda
fimoincludunturadfuummenfem.Attcndenduomninoed,vt liquor
jprius fit pure filrratus.Quod fi aliquid impuritatis rtli&u ed, idq; coa-
gulo adh^ret, abluitur celeri manu Succi extta&i coagulatur expiratio-
ne ad fpiflitudino iudam,& vocatur nominatim infpidatio.Pcragicur p
folcm vel igne &c.Nonnullis vt facilius coagulent, adijciturfachatu.&
fimilcsfucci.Irainfpiflaturmel,gummi,refinx5cc,Aliquib opused fe-
paratione per codliona.vel iniedramMcdicina.vt poffit coagulu ab hu-
more xqualiter midofecedere. Ea autem varia ed,vt in nonnullis ace-
tum, coagulum vitulinum, aqua dulcis,aqua falfa Scc. Et in la&e cu co-
gitur pinguedo peculiariter denlatio indi tuitur per piftillu foraminu-
,

lertum.Quxda coagulare fcu confidere no pcfliinr.nifi corpus.in quo

figantur, accipiant, idq; in aquis aluminofis ,nitrofis,vitrioIaris,falfis,
fulphureis &c.fpiritualiofib.euenir. velati fi chalcat hinx aqux adiicia-
turaliquid ferri vel cupri,vt in Hifpania& Italia coagulat in virriolum,
quo tamen in corpulentiorib. non ed opus, vtin Hur-garia. Similiter
ftatuendum de reliquis.Inieruit hic aliquando putrcfa&io,& alii feccf-
fus.Ita ttanfudatio per ollam coagulationis caufa ed in aliquibus.

ctafuUtit Coagulatio per comprehenfioncm eft, cum totum fimul

comprehenfum remiftumque , ad vniformem fubftantiam
coagulat. Fit ic

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. III, ' 389
Fit & hoc variis modis Quzdam confidunt frigore folo.quxredu-
:
*
cun tura calore, vrgelatinx.vndeglaeiatx, olcaquzdanicondenfata,, lflS{ w.
velutioliuarum,anifi,&c. Eodem pcltincnt pinguedinum &fuforura
a feruore concretiones, quanquameam comitetur exilis quxdara ex-
piratio: Nonnullis additur aliquid vifeidi &
fixatorii, vt eo celerius gc-
lafcant.vt Ichthyocolla, alumen & fimilia,coinciditq; glutinatio. Coa-
gulant & halitus vaporefque in fublimationc & delhllatione, item per
frigus analogum.Aer tamen vaporofus etiam foris concrefcicadquod-
uis frigidu ,quod alluic, adeo vt in valde frigidis lapidibus etia in prui-
nam congelafcat, vel glaciem. Alia coagulatio eft per codtioncm elixa-
tionemque, vtinouis,alboouorum, quibufdamrcfinis, &c. Alia per
&
fumum corrofionem, quomodo coagularurhydrargyrus ab aqui*
fortibus & fumo metailorum,cum qua fi incidit fixio philofophica,ar.
canum completur. Fit idem etiam a medicina proic&a. Cum vero oc-
ciditur hydrargyrus per remiftionemcumficcis, apparens coagulatio
eft, concurrens cum coglutinatione. Itaque cum coagulatione eft fixio
ea, quam poflls coagulatoriam dicere, cuius nomen in hydrargyro aqua
forticoagulato eft prxeipitatio, quaitaindurcfcitpercohobia.prxler-
tim aquis fixatoriis ex alumine, talco,oui albo, teftarum calce, fice, ad-
dicis, vt etiam igniri queat.

C A P V T XXI.

Dtcmtnutune &fulniittdtint.

C& jEmentatio cft operatio metallorum propria, qua vitia ctmntt-

impuritates metallorum auferuntur, quo nomine
praecipue huc pertinent, quamuis (quatenus ftratificatione
,u '

perficiturcorpufque vna friabile recidit, quod plerumque

iemper facit, fi talis fic)adcalcinationcm referri pofiit.
Eius vfus duplex eft: vnus vt metallorum vitia feparen-^/**"^
tur,quo aliis feparationibus inferuire queant , alius vt adul-
tera metalla &: fucatae tin&ura: difeernantur. Namleues &
fupcrficiales tin&uras facile tollit, fucumque aperit, quan-
Ccc 3 quam,

•x

Digitized by Google
 $?o Antidotar.ii
quam, (eadem etiam) quidam vtuntur ad fucatas tin&u-
ras reducendas, vt cum metallum alioquin ignobile cum
aliis crementant, qux in metallum cxmentandum tin&u-
ram deponere folen t, quod nihilominus poftea alia purga-
toria cxmentatione facile feparatur, vt prius. Materiz qui-
ttmtnt 4- bus perficitur cgmentatio.funt metalla quzdam f ugacia,x-
tbnm.
rugo, cbalcantum , varii fales .farina laterum, flores aris, &
multa alia, quz ab autoribusin fingulis operationibus dc-
fcribuntur,fiue metallum purgare, fiuetin&uram induce-
re velint.
Apparatus talis elbpixis feu olla cementatoria circa fun-
ttm .
dumcxmento fternitur vel fpargitur digiti vel calami alti-
tudine, prout durities, vel impuritas metalli czmenrandi
requirit, ftrato deinde imponitur aliud ftratum metalli la-
minati, vel limaci (cum exa&acxmentatioquxritur) inter-
dum cum alioczmcnto commifti velpafla cxmentatoria
,

emplaftratumfiucfniun&umilhviciflim aliud flratum cx-

meti adiiciunt, & fic per vices vfqi duro ea impleatur, hoc
,

tamen obferuato,vt fupenorcm & inferiorem locum occu-

pet caementum.
Pyxis deinde armatur luto & operculo tegitur.reli&is ta-
men fpiramentis quibufdam, fi fales fugaces in czmento
fuerint, alias vas difrumpcretur, poftea, omnibus rite fic-
catisimponitur furno reuerberii ad iuftum tempus quod
femper nominatur , vel fi opus fuerit czmentatio priori
proceflu reiteratur. Ex quibus mamfefte apparet ad cx-
mentationem, ftratificationem & emplaftrationempcrci-
- nere, quia nihil aliud fune, quam forma & apparatus cz-
mentationis. Nam neque emplaftratio, neque ftrarifica-
tio per le calcinationes funt, fed eam
tamen adiuuant.fi-
quidem etiam igne reuerberatorioopus nccdTario abfol-
uitur :

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. III* 391
uitur: Nihilominus tamen cscmentatio, cum peream tan-
tum metallorum purgatio, non autem calcinacio requira-
tur, ad feparationem referri poteft.
- Cxmcntatio inquit Libauius, cft gradatio per cemctum. ctmmta.
Caementum autem cft materia mineralis acuta & penetrans, cum ti» fuma.
qua ftrata metalla,ad caemcntandum reuerberantur.
Ea vel fimplex eft.vel mi fta,&: forma pulueris vel paftx.Materi^ fim-
plicesfunrprimum metalla fugacia, quxilliquarieriafolent perfe&is,
vt cuprum,&c. Poftea zrugo.chalcanthum, varii fales,ex quibus fi am-
moniacus (eu in pafta fcu puluere praecipuas tenet, cemetum dicitur re-
& congruit auro nominarim, tanquam regia auis(vocant n. aqui-
gale,
lam)regi : inde farina laterum, vel puluis etiam erafiior : Hos aeris, bolus
armenus, caput mortuu aqu^ fortis, crocus Martis, cinabaris, fublima-
tus Sc praecipitatus hydrargyrus, calx viua,Iimatura chalybis ,arfenicfi,
tarcarum, &c. & omnino qux variis fcopis inferuire varie poliant: &
funt in cf mentis etiam liquores,vt muria, vrina, acetum, olcofitates mi-
neralium, aqux & fpiritus eorundem, &c.
Qui caemento fine fuco vtuntur,potiflimum hoc fpe&ant.vt metal-
lorum vitia obiter adhaerentia tollantur, ipfaque per (e optima in fuo
genere euadat. Deinde vt eadem opera etiam adulterata a veris difeer-
nantur. Verum enim vero cum magna fit varietas fophifticationum per
medicinas varias, etiam hoc quzfitumeftperczmenca.vt condiciones
nobilium metallorum inurantur ignobilibus, Scfichxc pro illis fege-
ranr,quod quidem fi ornatus &
oble&eraenti fcu ingenii gratia fit, non
elt culpandum. Fines itaq icczmenrandi dependent ab artificis confi-
lio, qui eodem etiam dirigit cementum, vt (cilicet depuretur metal-
lum, colore &conftantia exaltetur, itaque de exteris.
Inferuit nonnunquam czmentum etiam prsparationibut.Nam per
idvenximmarurx &
volatiles poliunt figi, vt igni facile reddant me-
tallum, iraetiamauferumurcxmcntando corroliua mineralia & rapa-
quxalioquin cum venis, vr poftea inde opus fuum magnum poftit
cia,

rc&e inftitucre cxco&or, ficc. Nec raro confuia metalla cxmento iepa- '

rantur.led altero pixrumqne perdit e.

Porro c^mentationis ratio n;c eft,pixis (vel olla, catinus, ouum,8cc.
prout res eft) cxmccatoriacxmcnco circa fundu ftcrnifalcitudine con-
ucniente

/ %

Digitized by Google
 &

392 Antidotarii
uenicntc (vt culmi Scc ) imponitur ei ftratu metalli laminati Sc ad mo-
,

dum groflorum fradi: interdum etiam limati.quod nonnunquam alio

etiam eft con fufum, vt aurum cupro pari poft metallum iterum poni-
.*

tur, &fic fit (Iratam fuperftraturn, vc loquuntur artifices, v(q; ad furn-

mum vel circiter, pixis luto armatur, regitur operculo &agglufinacur,
ferroque reuincitur, dato tamen Ipiraculo in fummo, vel etiam pluri-
bus, fifales fugaces, vtammonius , (alpetrx.&c. funtincemenro.alias
opus difrumpitur. Siccata omnia immittuntur in furnum reueeberii,
aut etiam in anemia/gni per gradus exercentur quoufquc res exigit.
In hoc opere nonnunquam duplex ed. cementum, palla fdlicct &
puluis, ita vtcumacerrimccxadillimeque (pedare alicuius fincerita-
tem bonitatemque volumus,vnutn metalli (iratum permutetur dupli-
ci cemento. Idem etiam fit, cum tingere penitiur volumus. Intcrdu me-
taliicx bradex, meile, albumine, aut fimtli liquore tenaci illinuntur,
afpergitur puluis ccmcntatorius. Nonnunquam cementi forma abuti-
murad coliiquationes,veluti cum lit orichalcum ex Cadmia toflili.vbi
infummo operculo latius foramen ad vedandamroarcriatncft.. Finem
vt in orichalco luteus, Scc. Aurum diutifit-
inducit fumi (pecies certa ,

me in cemento maner. Vndc & eo perfedius indicatur. Poft argenrum

extera in fauillam rediguntur cementis acribus, mitibus vero etiidu-
rantadfuum tempus, vltimoetiam aurum corrumpi(impetf-dum)po-
teft. Plerumque ex furni cellatione argumentum peifedionisfumitur.

Inquibufdam is modus eftcxmenti, vt intra fluxum fubfiftamus, (eu

caueamus ne HuantJtaquc igni paulatim vcuntur. Qjxdam poftquam
leni igni funtagitata.poftcaftrenuefundutur, vtregulumin pixidere-
linquanr. Eft Sc cum. caementum repetitur fxpius in metallo vno.vt
cum aurum adducere ad dignitatem fermenti volumus, 6cc. vel opti-
mumargentum auri bonitati fimile facere. Cementationis alius mo-
dus eft per tegulas lateritias excauatas,.& poftquam inclufum metal-
lum cum cemento eft, ferro reuindas lutoque armatas. Huius vfus eft
etiam ad torrendum, vrendumque quo conteri in puluerem pollir.
More metallorum nonnunquam etiam alia apparantur, nominatim &
. colores ad tingendum,& (irailia.
Tuimini Fulminatio eft in cinericio purgatio metalli, qua non fo-
tu.
lum fordes & alienitates metallo adhaerentes ad vafis extre-
. mitatem feparamur a metallo, fed etiam omnia volatilia Sc
imper»

Digitized by Google
 :

Medico Chtmici Lib. III. 39$

imperfe&ametalIa(Toloauro&argenco,qua:perfc&afunt
exceptoJin fumum feu halitum difcedunt ipmm vexo me-:

talium, quod fulminandum erat, nebula; punfljmzinftar in

medio corufcat,vnde nomen accepit.
JEius vfus magnus eft in purgatione Solis & Luna: ( vnde vfmfmUu.
probationi inferuit) quod omnia alia metalla, praeter illa a *•'*•*"
cincritio confumantur & in fumum didipentur.
Sed de ea mulca dicere non opus habeo, cum vfum prae-
cipue habeatin tranfmutatione metallorum, & plena cius
explicatio habetur apud Libauium,qui fic ait
.Fulminatio eft gradatio metallica, cum excodfionc ad purum in ci-
netitio, cuius perfe&io veluti effulgente indicatur fplendore. Inde et-
iam nomen operi eft, quod cotufcatio, veluti in fulmine apparente ful-
gure, fiat,
.Nam poflquam abfumpt* fegregatxq; funt alienitates, (veluti fluo-
res adie&i, plumbum, mioeraliaq; coniun&a) nubecula quaedam ful-
phurca obequitat per fiipetficiem,vndepoftea purpureus elucet fplen-
dorquem fulgur vel fulmen , aut edam Jlorem nuncupare (olent, qui
cum difparet,regulus reli&us refrigeratur. «.

Variat autem nonnihil adminiftrauoin-magnis&paraismaffis. In

magnis, per officinas metallurgicas metallum nobile (nam ad aurum &
argentum podffimum vfurpaturJiun&umplumbo,vnde etiam exco-
dlio per plumbum nominatur, formapaftillorum fuper furno anerido
reuerbecante ponitur, afpcrfitnonnunquam pulueribus fltxuum con-
uenientium(p)crumq; cineridum vitro trito, vei fcoriis,vel plumbagi-
ne, aut lithargyro pulueratoconfpergitur) igniqueper folles fuffiato
funditur, excoquiturqj fubfidentcynetailo humogeneo, fulmen appa-
ret, i quo paulopoft ne diflipeturlfiquiddeeffcntia.quod in argento

&
viigmum fumationis ficrifacilepocert, remoto igni.cereuifia vel et-
iam aqua, in focum per canalem immittitur, i qua pau latim reft igefeit,
induracurque regulus. I* poftea excrahitur,& ferreis (copis repurgatur.
Grana quae in ciDeritiumdefederunr, effodiuntur: &cum adhuc ali-
quid impuri coniundum fit, (nam magnae mafTz citra ia&uraminci-
.pcritio non pofTuntpenidus depurari) vtitut, donec volatilia plane dif-
Ddd ccffcrint.

1 Digitized by Google
$$4 Avtidotarti
ccflc rint. (In auro pro hoc opere incerdum leniit ama!gama*io,f«d ah
artificibus induftriis non plane probatur.-)
In parua copia, veiuti cum venarum valor exploratur, &
e. additur

plerumq; plumbum granulatum, vel etiam laminatum, cum fluxibus,

pro natura mineri. Non enim omnes parf plumbi copiam defideranr,
neq, etiam omnescoldem fluxus. Nonnunquam fic per folos fluxus fi-
ne plumbo fit fulminatio. Peragitur in fornacula probatoria in ctufi-
bulo, in cuius dc fc&u, vtimur eciam catinis triangularibus, aurifabro-
rum more ante folles in fornace fua, vel etiam anemia : vbi cum pellere
ftrenue volumus, non fiibtus tantum, vel ad latus fuflhmus, (cd & fu-
pra. Cum apparuit fulgur, paulum adhuc finimus: poftea in aquam
coniicimus .fedpis mundamus, fluores adhaerentes decutimus, fiq; firi-
phnrei halitus funtrefidui»eos tollimus vrendo, vel in aqua tartaii co-
quendo.
Quod fi primo plumbo, aut fluxu, tron fat pure funditor, iniicinsr
nonus, quoad faris. Si veni funt rapaces, plumbu augetur, fi refra&o>
rii, fluxus copiofior & (ipius adiici tur,fi teneri, mitis eftfluxus, vt bo-
rax.fel vitri.&c.Itaetia mlhruitur ignis regime. Carbones folidi eligun-
tur, vel quilibet immifli in aquam lalfam,pofteaq;rcficcari coducunt.
Eiufmodi probatoria fulminatio adhiberi poteft in omni genere ve-
narum &metallorumconfuforum.Viimar item fulminationem redu-
Aiombus calcium metallicarum.Per eam emundamus, nobditamufq;.
Per eande etiam incerdum hgimus.abfumpta humidirate volatili. Ead£
(equitur non taro sementationes. Inferuit item ad cdfundendum me-
talla, vt ita aduerfis operationibus congruar.Na aurum &argentu per
fulminationem cum fluxibus ita siliquari poliunt cum vtrumq; fit cc-
,

ftans in igni fulroisiatocio. Quin & adulto ia metallorum per eam iu-
dicantur. (Cum magni induftrii fit bene fulminare quilibet genera
venar u&metalIoiu,iain in magni^perib.qnain probatione, illnftra-
tionis maioris gratia apponam, quzFuchfius de probatiomb. reliquit
«ce*ybftItaveroilie:Quomodoagnofcendufic,fri’gidiufneaaferue-
tiusiulto /pcedat,opusinexaraine /pbatoiio, multa poflentdici.Sed re-
Aius exercitio & vfuiftadifcuntur, qua literis.Scito tamen & attende,
cum vei voles crufibuiisea debere ante in fornacula per dimidium ho-
ri aut circiter, prout magna funt vel parua, calefieri, quod num dextre
peta&um fit, ita explora.Calcfaft; copells impone maflulam plumbi,
&cx-

Digitized by Googl
 MBDICO-CHYMicr LlB. III* }9f
te excoque.Quod fi ftrepit,& refilit : nond u fatis calent. Itaque diutius
in igni eas detineto.Id vocant Germani dfgtaNmpf vel akg<t(t}t!Ut/qua-
£ vapore vel habitu calido vaporatum afflacumque diceres.
Cu examinas venas foecudas obferua modum cxco&ionis. Cum n.
incipit feruere&fumigarejrefrtgerandaefunr, mitigantufque calor. A-
lioquin hoc ncgle&o vel przcermiflo, vix pure excoquentur :&c quan-
quam id aliquando euenit, non tamen eft certi & infallibilis iudicii.
Nam calot nimius aliquid argento adimit, praefertim fi venae funt diu i-
'
tes. Eft & in venarum probationibus attendendum, num, cumiara
coqui incipiunt flotes per fuperficiem difeurrant.
Inde enim coniicere poflumus quznam mineralia -fine venis con-
iun&a. Colores enimillifeufloresarguuntplumbum cinerum, arfeni-
cure,fulphur,hydrargyrum, velftibium venis commiftacfte, quateu-
iufmodi iinr, aliascognofces porro induftria.vtfufores certiores fadki
in magno opere abfque damno laborent ,& re dic excoquant torreant*
que minctas.
Paftillo in crufibulo pofito fufoque, fi fumus in altum confurgit-*
feruet opusifin reftedki t ur cadit q, friget. Si materia incipit nitere, ignem
intende, ne corrumpatur caloris dcfc&u, praefertim ficubi diues eft,
quanquam interdum niteat etiam propter impuritates adhuc in ipfa
refiduas.
Si tarde excoquitur, calorem intende , vna atque altera pruna pofita
inoftiolofuperiorc. Icacrufibulum nigredine fufeatur, plumbo com-
augendus eft. Praeterea fi veiut circulus obfcurus, nitens
bibito, calor
tamen quodammodo opus ambit: refrigefeet plane. Recreandum ita-
que eft aperto oftiolo inferiore , & prunis admotis. Quod fi refrixit,
particulam plumbi adiice,& iterum coquiincipier. Hoc itaque fa&o,
debkeiterum refrigera, & fine fulgurare, inucnifqueexco&um granum
propter additura plumbum aliquanto leuius. Cuminftatfulmcn.au^
gecalorem, ne quid alluuieculae & halituum e plumbo remaneat, &
grauius iufto exhibeat granum.
Fulmine fadto, relinque materiam parumper in fornacula: remoue
autem prunas e fuperiore oftiolo. Ita fit vt granum redte
poffis crufibulo expedire, & a fcoriisliberare:
Ha&cnus Fuchflus.
Ddd a Capvt
 196 ANTIDOT ARII
Capvt XXIL
9( gener4t ion t.

Vandoquidem rationem & modum corpora corrum-

Q pendi carundemque partes diuidendi alienitatefque-
feparandi,hincdeniq; ad eam perfettionem deducendi , vt
naturaidonea fiat, quo generationi fubiiciatur,demonftra-
uimus. Tempus eft, vt inde quomodo nouum corpus inftl-
tuatur, pura noua medicina producatu^declaremus, fcd
prius cumduplexfitomnino medicamentorum generatio,
vel potius produ&io , camquc diftinguerc, & in qua figni fi-

GtntfAli » catione bicaccipiatur» oftendere volumus* Generatio in

tn Utmfi-
fntficout-
lata fignificatione eft ex impuro &
crudo corpore noui ac
nt. propofiti medicamenti produ&io.

Gtntrttit Quod duobus modis perficitur vel mediate velimme-

Jutbm pn- diate , fic enim manifeftioris do&rinx gratia diftinguerc
oportet.
Si immediate, nihil aliud eft, quam fru&us & finis corru-
ptionis & feparationis ,
qui illis ccflantibus citra praeterea
laborem necefiario relinquitur.
Cxterum generatio eft quidem fecundum priorem &r
generaliorem definitionem > fed non vera: fiquidem gene-
ratio proprie di&a non tantum corporis feparationem re-
quirit, fed materix etiam inde produ&x praeparationem in
aliam formam, alterationem,& fi opus fuerit, cum aliis com-
pofitionem,vt poftea apparebit*
Prxtereah^c potius eft vera generationis materia, quam
ipfa generatio, cum ab ilia fempervera generatio initium
fumat.

, Quod

Digitized by Google
 ,

Midico-Chtmici Lib. IU. $97

Quod reliquum ed, quam uis negari non poflit hanccfle
medicamenti naturam quam propolin produ&ionem,tum
quo in eadem forma citra aliquam praeparationem medici
vcuncur r Cumtame ita produ&a mcdicameta rudiora fine,
quam vtlocum in vera generatione hic mereantur » fiqui-
dem non facile in vfum fumuntur,vel falcem ad vfum diu rc-
fcruari non poHunc,fine vlreriore aliqua praeparatione , nu-
quan» ea pro perfe&is &: abfolucis medicamentis haben-
tur-
Vndcfacile liquet, ex illis medicamentis imperfectis ve-
ram generationenuvt medicamentum perficiatur, fuas ha-
bere necedario operationes. Quare non immerito hoc to-
co hxcgcncratio improprie diCta excluditur:attamen quia
pro medicamcnro vfurpatur inde produdum , &
proinde
gcneratioJUcet non vera, quae finis &fcopusomnium ope-
rationum veraegenerationis odcndanr,quib. modis exalte-
tur medicamentum iiliufmodi , ac quomodo ad pcrfc&ifli*
mam in fuogradu praedandam perducatur-
Si veroquibufdam mediis inter veram corruptionem &
generationem interpofitis fcquatur medicamentum, tunc
proprie & vcrediciturgeneratio.de qua hic prxcipue(cum
al tera vt di&um ed p rxceptis non egeat qua? fic definitur,,
)
noux forma? vel qualitatis cun\ virtutis
, exaltacione in ma-
teriam praeparatam incrodu&icn
,
Quare cum nouaformxvel qualitas in materiam quam-
uispuram fine altcratione introduci non queat , omnino
ncccflariumedfcire.quibusoperationibusddcfficiatur , &
quomodo a leparatione,qux idem non minus prxdat, eae-
dem didinguantur.
Quinque igitur fu ntidx operationes, qux generationi
ieunoui mcdicamcntiprodudioni inferuiunt, vt digedio,
Ddd coagu-

Digitized by Google
 ,

39$ ANDITOT ARII

coagulatio, inceratio, circulatio &fixatio, quarum quaedam
corruptioni non minus inferuiunt,quam generationi, veru
diucrfo modo.ln hoo igitur primo conucniunt,quod vtraq;
corpus diuidunc , in minimas partes fecant, acetiam dit-
foluunt.
Differunt vero quod illa id in illas diuidant, vt fequatur
feparatio, corporifque purgatio.ad hasc vt vel corporis in a-
liim formam fiueconfiftenciam altcratio, aut multorum &
praeparatorum incorporatio & miftio,vt pcrfc&a poftea fe-
quiturvnio.
Prastereacum indefinitione materiaequoq; mentionem
fecerim,quid per formam intelligi velim, bteuiter explica-
bo, deinde ad operationes idas accedam , vt huic fecundas
partifinemimponam. Permateriam igitur intelligerede-
betis non fubftantiam adeo puram, vt nullis amplius impu-
ritatibus fcateat:hoc enim ad fummum &vlrimum medica-
mentum tantum requiritur ,fed cum diuerii fint gradus libi
materiam competente & idoneam requirere, quae eius me-
dicamenti gradus produftionem fine vlla feparatione aut
purgatione facileadmtttat, alias enim non ciret vera gene-
ratio.
Atque haec eft illa quam in lingulis gradibus intelligere
,

debetis materiam E. G. Mercurius prxparatus a nigredi-

ne purgatus eft, apta materia ad recipiendam formamMer-
non eft vera generatio
curij fublimati vel praecipitati, quas
viciffimMcrcunus fablimatus non fine vlla prasterca impu-
abftra&ione formam olei vel butyri induet. Quare
ritatis
nondu eft illa pura materia, q huicgeneracioni fubijcitur. '

Paracelfus de generatione fic ait;tom. 6. lib. i. de generationibus re-

N 4 iur*tU rum naturalium cap.i.pag.ioo.
Generatio omnium rerum naturalium eft duplcxs Vna
‘ quae

Digitized by Googl
 Midico-Chtmici Lib. III. $99
quar natura fir^nearte,altenqu^fitarte,nempcpcr Alchy-
m
miam. Quinquam genere dici pollet, natura omnia ex terra gene-
rari auxilio putrefaCionis.Nam putrefaCio eftfupremusgradus Oc pri-
num initium ad generationem. Putrefacio autem initium fuum fumit
ex humido calore. Nam perpetuus humidus calor parit putrcfaCio-
nem & tranfmutat omnes res naturales d prima fua forma &e{Tentia,fi-
militer &vit ibus &
efficacia, in aliud. Nam ficut putrefaCioin ventri-
culo omnes cibos in itcrcus tranfmutat &
redigit , ita etiam extra ven-
triculum putrefaCio in vitro, omnes res tranfmutat ab vna proprietate
in aliam,ab vnaefTentiain aliam, ab vnaformain aliam, ab vnaeflcnria
in aliam ab vno colore in alium, ab vno odore in alium , ab vna virtute
in aliam, ab vna vi in aliim,ab vno odore in alium , ab vna proprietate
in aliam & prorfus ab vna qualitate in aliam. Nam euider.s cft, quo- &
tidiana experientia probatur multas bonas res qu*funtfalubrcs&
,
,

medicina, poft putrefaCionem malas , inlalubres & merum vene-

num fieri. multz funt mal«e,mfalubres,verienofar,& nociuae
Ita contra
rea, quae poft putrefaCionem fuam fiunt bonz , perdunt omnem fuam
malitiam, & fiunt nobiles medicina*. Quia purrefaCio res magnas
parit, ficut huiuspulcrum exemplum in (aero Euangelio habemus
rei

vbiChriftusdiciitNili granum tritici in agrum proiiciatur,& putrefiat,

nonpoceft ce ituplum fruCum ferre. Ex hoc fciendumcft , multas
res- in putrefaCionc multiplicari , ita vt nobilem fiuCum pariant.

Putrefa&io enim cft mutatio & mors omnium rerum, &de- mutatio
Putnfiflia
O*
ftru&io prima: eflentije omnium reruin naturalium , vnde mori o mmi
nobis prodit regeneratio & noua generatio millies me- rorum.

lior, &c.
Cum igitur purrefaCio fic primus gradus & initium ad generatio-
nem: fummeneceflariumeft, vt putrefaCionem bene cognofcamut.
Sunt autem multiplices putrefaCiones & vna generationem fuam ali-
,

quam altera proferr,vna quoque citius quam altera. Diximus etiam

ter
humidum & calidum efte primum gradum & initium ad putrefaCio- ,

nem, qua: omnes res procreat vt gallina fua oua. Quapropter per &
,

ioputrcfa&ioneomne mucilaginofum phlegma & materia viua fit,

quideunque tandem id fit. Exemplum videris in ouis in quibus
,
elt humiditas mucihginofa qux quolibet perpetuo calore putrefit
,

&ani-

>

Digitized by Google
400 ANTIBOTARIt
& animatur in pullum viuum nonfolum calore gallinae, led quolibet
,

talicalore.Namintali gradu ignis poliunt oua in vitro & cineribus

maturari,& viua auieulaficruetiam quilibet homo fub fua axilla ouura
maturare poteft, & pullum procreare tam bene ac gallina. Echicno-
tandumeft aliquid maius , nempe, fiiftaauis viua in figillata cucurbi-
ta inpulueeem vel cinerem comburatur teitiogradu ignis, poftea ita
claufa putrificctur putrcfa&ione (umma ventris equini in phlegma
mucilaginofum , tunc iterum illud phlegma maturari poteft , atque ita
renouata Sc reftauraca auisfteri: nempe ii illud phlegmarurfum in pri-
orem fuam teftam vel receptaculum includatur. Hoceft mortuum re-
uiuificarc per regenerationem &c clarificationem quod quidem ma-
gnum & profundum mi raculum natureefl. Hoc proce /Iu po/Tunt o-
mnesaues occidi , Sc iterum viuificari , renouari &
reftaurari,& hoc eft
fummum Sc maximum miraculum & myftcnum Dei>qnod Deus mor-
homini patefecit. Sciendum etiam eft-hoc modo pofle.gencrari
tali

homines fine naturali patre & matre, hoc eft , non ex muliere naturali
modo ,fed per artem & induftriam periti Spagyrici poteft homo na-
,

fci & crefcere,ficuti apudParaceifum dicitur.

Po/fibile etiam eft naturz homines nafei ex animalibus, & hoc ha-
bet caufas naturales, (edtameafine impietate &hxrcfiid fieri nequit:
nempe fi homo commilceatur animali, & illud animal vtfasminalper-
ma viri cum appetitu & libidine in fuam matricem receperit concepe- ,

tunc fpcrmancccllariopurrefcit, Sc pet continuum

rit, ficconclulerit:

calorem coiporis rutfum homo& non animal inde nalcitur.Nam fem-

er quale eft femen' /crainatu m , talis edam frudtus inde naicitur,& nifi
E oc neret ,
contra naturalem lucem , & contra Philofophiam fiercr.

Quare quale femen eft, talis herba nafdrur inde. Ita ex femine cep*
rurium gignitur cepa, non rofa, non nux, non la&ucae.&c. Ita fit Sc cum
omnibus aliis fru&ibus.qui femen habent & feminan ur,&c. t

Similirer etiam eft polfibile , & nontontra -naturam y ex muliere Sc

viro nafei animal irrationale. Neque eft hic dcmuliere iudicandumvc
de viro, hoc eft, non propeerea debet haberi pro fueretica,quafi contra
naturam egiftet , fed imaginationi ipfius id eft tribuendum. Nami-
maginatio ipfius eft laepifftme in.caufa.Et przgnantis mulieris imagina-
tio eft tam efticax,vt in concipiendo femen in corpus fuum , fxtum va-
riis viis tranfmutare pollic: quoniam aftta ipfius interiora tam fortiter
dirigun-

Digitized by Coogle
 &

MEDrcoCmr mici Lib. III. 401

diriganturinf*turn,Yt pariant impreffionem&influentiam. Quare
infans in vrero materno in formatione fuapofitus cftin manu vo- &
luntate matris fu®, ficut argilla in mana figuli . qui inde format &
facit quod vuit , & ipfi liber : ita mulier praegnans format fru&um
in corpore fuo iuxta imaginationem , prout a (Ira ipfius funt. Ergo
Izpc accidit, vt ex femine virili pecudes aut alia horrenda monftra
gignantur ,
prout imaginatio matris fortiter in embeionem dirigi-
’
rur.de c.
,‘Sicot autem iamaudiuiftis per putrefactionem mulcas & varias res
generati & viuificari , ita etiam fciendumeft, quod ex multishetbis per
putrefadionem varia nafcantur animalia, quod harum rerum peri-
ti fciunt. Hic quoque fciendumcft, quod talia animalia qui in 8c ex

putrefaftionenafcuntur defiunt, omnia aliquid veneni contineant,

\venenofa.fmt, attamen vnum longe plns &
efficacius altero, vnum &
in alia forma quam alterum vt videtis in ferpentibus .viperis, bufoni-
,

bus, ranis, fcorpionibus, balilifeis, araneis, apibus fylucftribus, for-

micis , multiplicibus vermibus ,vc erucis , mufeis , bruchis, &c. Qux o -
mnia in &c ex piitrefa&ione nafcunt ur.Nafcuntur etiam multa monftra
interanimalia. Sunt autem & monftra illa, qux non per fe ex putrefk-
(ftione nafcuntur,(ed per artem fiunt in vitro, vt di&um eft.quia illx fz-
piTfime in valde mirabili fpecie & horrenda afpedhiforma apparent, vt
fcpe cummultis capitibus , multis pedibus multis caudis.multis colo-
,

ribus, faepe vermes cum caudis pifdum , vel pennis prxditi, alia in* &
ufitata forma, ita vt fimiles vifi non finr. Propcerea non folum om nia a-
nimalia,qux parentes non habent £c ex fibi fimilibus nonnafeuntur
monftra funt, led etiam qux ex aliis rebus nafcuntur. Ita videtis de ba-
filifco , qui etiam eft monftrum , &
quidem monftcumfupcr omnia
monftra, & quonullum eft magis metuendum, propterca quod quern-
uis hominemfolo afpe&u & vifu occidere polfit quia habet venenum :

fuper omnia venena, cui in toto mundo nihil comparari poteft: &hoc
venenum occulto modo gerit menftruofx, qux etiam occultura vene-
num gerit in oculis, ita vtfoloalpe&u ipfius fpeculum maculas acqui-
rat & inficiatur.Iraeciam fi vulnus vel vlcusinfpictat , inficitillud fimili
modo,& curam eius prohibetiitaetiarafixo afflatu, vt vifu, multas res
inficir.corrumpit&inualidas reddit, &fictadu. Nam videtis fi tradet
vinum tempore menftrai,qnod illud cito mutetur & pendulum fiat: a-
Eee cetum
 402 . Antidotaaii
cetum quod tradat, perit & nihii valettira etiam viou ardens Tuam vim
amittit.-fimilitcr zibetta,ambra,mufcut,& fimilia bene olentia ab ipfa-
rum mulierum geftatione & atta&u fuum odorem amittunt; ita etiam
&
aurum, coralii fuum colo rem, etiam multa gemmae.vt fpecula, inde
maculantur, &c. Vt autem ad propofitum meum redeam feribendide
Bafililco » qua ratione & quomodo venenum in fuo afpe&u & oculis
gerat, fciendum eft,quod illam proprietatem & iftud venenum habeat
ab impuris mulieribus, vtlupradidumeft. Bafilifcus enim nafcitur&
crefcitexmaxiraairopuritatcmuJicbri,nempeexmenftruo,& ex fan*
guine fpcrmaris,Gilludin cucurbita vitreaponatnr , fle in ventre equi-
no putrefiat, n qua purrefa&ione bafilifcus nafeitur. Quis aute eft tam
i

alacer &audax,qui velit eum facere, vel eximere, &rurium interficere,

qui no prius fc fpeculis veftiat 6c muniat/Ncmini fuafiriim, imo om nes
hie monitos velim vt libi caueant ficc. Plura apud eundem dido fupe.
rieri citato loco.

C A P V T XXIII.
DeinccrMitnt, & ( inuLttiont „

hutrtU. TNccratio eft humoris miftio cum materia ftcca per Tetr-
icam i mbibitio nem, adconfiftentiam vfqj cera: era oi Utar,
vnde incerat io alias imbibitio dicitur.
Vfus item cumdigcftioac , fcd hic femper requiritur tO'-
talis coagulatio.
jtfpvMtui Apparatus hic eft.Rcsincerandaeft fpeciaHterpulueri-
mttrvun* fanda fuper marmore & guttulis aliquot liquoris maceran-
diafpergenda, qui vel proprius cft f&tunc folent philofo-
phi dicere ferpen tc vorare fuam caudam propriam) veiim-
proprius,concerunturq; ac per fe&e incorporatur, tunc vali
digeftorio diligenter includunt urdentiffimo igne coagula.
tur,quoulq> ficcata materia apparear, tunc referato vale ex-
empta materia iterum teritur vellaeuigacur, vt prius inlera-
tur & coaguletur, is proceflus eoufq; reiteratur , donec plus
imbibere nequeat, quod lic cognofcitur.
Sifuc-

Digitized by Google
 Medxco-Chymici Lib. III. 4«j
Si fuerit puluis, in quo tantum requiritur virtutis exalta-
tio aut corre&io > cum qualitatis alicuius vt volatilicatisal-
terationein eoincinerandofiftendumcft, cum ignedige-
ftorio (fortior enim huic operationi non conuenit ) Occari
non poterit.
Quare hxcvltimainceratio humoris , videlicet quas fic-
cari non poteft lentiflimo calore eft feparada , ne vna fecum
ha&enus inceratos fpiritus vel liquores auferat.
Si mutatio corporis quaeratur vt in calcibus mineralium
,

opus abfolutum (mutatio corporis in oleum ) Gftcndi tem-

pus indicabit: Deinde poftcxa&amincerationem in vtrifqj
digeritur materia ad maiorem operis perfc&ionera , tum
etiam, vteertum fuit, opus abfolutum cfle conflat.
Eft praeterea alia quaedam inceratio metallis propria, qu^
Meraurio incerantur, quo fluxibilia reddantur, lftaincera-
tio incipit ab amalgamatiorie, a qua fpiritus per dcftillacio-
nem cum multis cohobiis feparatur , donec metallum raol-
lefcat,vtad candelae calorem inftar cerae fluere poilit.
lnceracio>fec«nalum Libauium.cft miftio humori* cum refice*, per
combibitioncm lentam ad conti ftetiaraccrxretnollitac. Inde enim vo-
catur «f npuei Alias eriatn imbibitio qux fit per irrigationem , re ficca
:
,

potante humidam.Necaliacftnutritio medi eorum, qua farcocolla.li-

rhargyrut , &aliapaulatitnfucco quodam potantur , &advfumcua-
dunt commoda-
Apparatus efthuiufmodi: Resincerandain puluerem comminata
quantum fieri poteft, ponitur fuper marmore Ixui , vel in concha pla-

more. Irroratur confpergiturqigutris paucis Iui, quid udum inde eft ab-
ftta&us aut prolici>us,vel altetius,qui habeat familiaritate &ingreiTum
liquoris-Totum vna teritur, vtexa<ftafiarcommiftio,&vndique appa-
reat homogenia,Poftea concluditur vaiedigeflorio,lentilTimoqueigni
paulatim fit vnio,dum res appareat pene ficca. Vafcreferato,exemptse
materi» ttitzque nouus darur potus , quantum in prxfens queat
combibere. Digeritur iterum , Sc repetitur idem donec vel totum
,

Eee £ abfum-
 404 • Antidotar.ii
abfumpferit , vel nihil amplius fufcipere feruata confidentia duriufca-
Upomt,fcumripiarftjer&TancmafracoaIque digeritur, donec figa-
turtotum.
Ita incentio via clt ad fixationem : &
fi proprius liquor redditur vt

combibatur.quod plerumque fic in cohobiisfiipercapira mortua: aifit

fuam cauda votari a ferpente,maxime fi eftcolcotar.vel fim ile aliquod.
In Iapidis coagulatione etiam laftatio appellatur cum lade virgineo
,

pafciturinfansphilofophorum.feu terra poraturimbrecaticfti.vcl rore

matutino, quod eft, Mercurio philofophico, qui cxrra&useftexcorpo'
re eodem.
In metallis quxeum hydrargyro incerantur, ratio paulo eft diuei Ct.
Soluuntorenimea peramalgamatexprirounturpercorium.-hydratgy-
rus deftillatur inde &
redditur, donec emoiLefcant illa pofiintquc ad
,

calorem candelae fluere.vtcera.

Quidam per fumum hydrargyri incerantur, quo pa&o & nonnulla
vegetalia vapore aquatu calentium fiunt irrigua.( Vulgus Gallica fcabie
laborarium olla ira incerat odore cinabatis, vel hydrargyriinun&ione,
quo pa&o&deftillationibus flexilia fiunt :&c.) Vtcinaeftincerationi
*
mollefa&io.

Crwlrti»- Circulatio, vt irv feparatione di&um eft, tantam cum dt-

gcftione affinitate habet, vtvnafxpe pro altera promifeue
lumatur. Verunramen circulatio hxc a digeftionediffert
quod digeftio femper feparatione quatrrat(vel vtimpurira-
tes &alienitates feparentur , &
tunc corruptionis eft opera-
tio.-ve! vt feparatx facilius in c6iun&ione iterum aliam for-
mam & confiften tiam admittant, &
tunc generationis pro-
pria eft, vti fupra,)eirculatio vero nunquam.
Eft igitur circulat» liquoris puri per circularem deftiFlar-
tionem exaltatio. Dico.liquoris puri quia circulatiovcrfa-
,

turcircaaquasfpirirus&oleadeftillata(& tuncinfcruirge-
nerationi improprie di&ae ) vtvidclicct adfummamperfe-
&ionc& fubtilitatem perducantur, vel circa quintas eflen-
«ias fcutin&uras eftenciales,& tuc przcedit digeftio, vt om-
nes impuritates , q vel hmduptfere, vel fuperficici innatare
folent,

Digitized by Google
 Me dic o Ch y m ic i L*b. III. 409
folcnt, tollat,tum demum tin&uram puram excipit circum-
latio, qua: abfoluit& perficit. Afcend£doenim tanta mem-
ftruicum tinftura,&:cm&urxcummenftruofit vnio.vr non
amplius diuerfis virib.polleanr,fcd ranqua nouum &: vnum
corpus,vnum & communehabeant temperamentum , per
quod no diuerras,fed vnas eafdemqj vires in corpore huma-
no exerant,tantamq-, fubtilitatc acquirunt,vtfinc vllo im-
pedimento per rotumcorpustranfeant. Circulatio etiaad
figendum vlurpatur.vt in circulatione quintae cflentix vini
apudDornxu,quod etiain circulatoria lublimatione obfer-
uatur,in qua toties vertendo.fublimatoriu circulariter fub-
Iimarur Mercurius vel metallorum flores fiuc mediorum ,

mineralium vt A ntimonii , &:c,donec tandem figantur.

Circulationis apparatus omnino idem cftcum digeftio- cheuUtit
ne,inPellecanovidchcct, vel alio quopiam vafe, quod pro
eo fubftituitur.
In circulatione hxc requiruntur, corporis nimirum ad
naturale temperametum redu&io, quod fortafle vitia tum
habet in prarparatione, vel eiufde exaltatio & per totu cor-
pus xquatio. Calor enim naturalis ab extremo exciratus.cx
quo totum corpus pertranfit, tingit, ac perficit Vndeaqux :

deftillarxcirculatx diutius a putrefa&ioncfcruari poflunr,

vel vctin&urx, quibus praecipue inferuir, fublimiorcs.le-
uiores &
penctrantiorcs reddantur. Libauius de circulatio-
ne fic ait: Circulatio eftliquorispuri, per eircularem folutionem, &
coagulationem in Pelicano,agente calore, exaltatio.
Liquidarum enim rerum qu* attenuari,fcu refolui in aerem, indeq;
liquorem redire po(Tunt,eft tantum: & fequirur potillimum
viciflim in
extra&iones, quibus fiuntefientix. Iraq; &
re&ificationis officio non
raro fungitur, cum peream non tenuiores duntaxateuadant liquores,
fcd & puriores, efficaciores.magifque perfpicui.
Concurrunt in cius adminiftrationes plurcs , veluti digeftio : f vnde
Eec j
interdum

Digitized by Coogle
406 Antidotarii
interdum digcftio in pelicano &
circulatio funt proeodc ) fublimatio,
deftillatioq; vicario. Nam quodfpecie vaporis vel aeris in vafeeleua-
tu eft.poftquam frigore loci coagulauit,& c6ftitit,defertur iterum, de-
ftillatquc, 5c lic etiam coagulatio qurda vna fit, &
refolurio rarefa&o-
ria. Hincintelligitur qua; (it erus procuratio. Pelicanus feu vas Herme-
tis, aut quodcunq; ad eius imitationem fa&u ad manum eft, impletur

liquore excradt o atcen uabili.ad tertias. Ponit ur in fimo , vel huius vica-
rio.admediu aut etia ad tertiam cxtantem, vrdux tersi* fint in foco,
vbi calor eft, vna vero extra focum in acre frigidiore, vt ibi fiat attenua-
tio, hic coagulatio. Ita finitur per menfem fuum.hoc eft, donec qu*fita
exaltatio refpondeat voto.Si quid impuri aut feculenti adhuc in liquo*
refuk,idplcrumq;folet ad fundum fubfidere. Quod vbi euenit, refri-
gerato opere effunditur puritas in aliud circulatorium mundu.iterum-
que imponitur ad exaltandu. Calor debet efle moderat us,& cotinum.
Summaeiut excellentia eft in quintis eflentiis faciendis. Abutimur
tamen eadem etiam ad figendum. R.es enim volatiles cum feupelica-
no,fcu matrici, qu* fuftinct vicem illius, includuntur, eleuari linuntur
iterum deferri quoufq; figantur, &
totxin imo maneant.id quod et-
iam per lublimationem nonnunquam procuratur.
Quodfi adhxretinfummo, veletiamin fuperficie fixorum mora-
tur, inuerritur vitrum. Et hic pro rei natura calor etiam intenfior quam
progradu primo eile potell; Nunc audiatur D.Sennerrus. Inter ipc-
cies fcu modos digeftionis eft inprimis circulatio, quam nonnulli et-
iam Pclicanatione a va(e,in quo perficitur, nominant. Hac, adhibito*
externo calore blando, materia, qu* circulatur, continuo forma vapo-
rum attollitur, iterumq; condenfarur.arq} ita percodfionfillam conti-
& &
nuam , circulare hunc refolutionis condenfarionis motu adlum.
mura perfectionis in fuo genere gradu peruenir. V llladius.cap.t». ditfe-
renriam inter digeftioncro &
circulationem confticuit, quod nimirum
digeftio requirat vafa amplioris orificii, perquod etia cralfior materia
immitti poftir, cum in circulatione anguftius orificium fufticiat.p quod
liquor (altem infundi poillt: quodin digeftione totum vastegatur, in
circulatione fuperior pars emineat. Verucx illo ipfo accipit Vlftadiut
digeftionem pro fermentatione & putre tadtione, non pro hac digpftio-
ne,qu*advltimam rei perfc&ionc tendit. Adhibetur aurem circulatio
iis liquoribus, qui iam ab omnibus fecibus funt depurati, quorum fum-

mafal-

Digitized by Google
 d

Me ic o-Cht mic i Lib. Ilf. 407

ma falrem qn*ritur fubtiliatio. Ira (piri rus vini iam redificatus circula*
tione in optimam , quam quintam nominat eflcntiam,tranGre dicitur*
Inftrumcnta autem, in quibus fit circulatio, funt vatia, pelicanus, ge-
ranium,& his fimilia, quzpailim depida cxftanr. In hxc ncluditur res i

circulanda, adhibeturq; calor circa vafij fundum & latera, in paitc ve-
ro fiiperiorc aeri frigidiori patet. Atque ita femper a calore furfum ali-
quis vapor attollitur in altum ,
& d frigore & vitri denfitate coagulatum
er canales vel «V <£««•«<, vel latera defcendir, qui motus cum in or-
em feu circulum redeat, dicitor circulatio.
C A P V T XXIV.
Dt fixdtunt.
"Oxatio cft quo volatilia fixa redduntur.
Eftque duplex: alia eft,quq volatile quid corpori fixo af- Ti**ti*.

figit, alia qu$ totum corpus volatile figit, & permanens con- *>***"*"-
flut'
ftanfque reddit.
Vtraq; per caementationes, cum rebus fixantibus, mace-
rationem aut extin&ione cum aquis fixatoriis, vel alias hu-
iufmodi incorporationes, tandem in nonnullisperleuem
& alliduam calcinationem perficitur. Vfus eius eft, ne ob ni-
miam leuitacem partes animales feriat, vt ly mptoma indu-
cat, vel vt quintas eiTentias perficiat, & tunc circulatione
abfoluitur.
HuicafEmse(ta!iaoperatio,qi)£fixavoratiIiareddir,qu;
nomine caret, cuius tamen nonminorfermecft vfus, quam
alterius.
Nifienimmedicamctaacalorenoftromoueantur(quod
nullo modo fiet, fi prorfus fixa fuerint ) corpus nunq muta-

bunt. Vndeinuet$ funt omnes operationes, quaehuiufraodi

fixa medicam6ca,vt funt aurum, argcntu,gcmmx, margari-
tae, corallia etia in minutiffimas partes redigeret, quo facili*

calori natiuo cederent, tanqua caulae fine qua non. Quanto

igitur magis efficacia erunt, fileuia reddantur & fluxibilia» (
* mollu

Digitized by Google
408 Aktidotarh
& tractabilia quae enim eadem funt claflfe cum his*
mollia, (

quemadmodum & induratum cumfixisj efficiantur, non

tantum vt facilca calore noftro vincantur.fed etiam vt cum
eo tanquam vehiculoper torum corpus fluant, vircfquc cx-
erant.
lifdem fere operationibus abfoluitur, quibus fixatio.qu*
funt extinttiones,macerationes, fublimationes, folutioncs
& fimi lia.

Verum diuerfa medicamenta fiue media promouenria

ad has operationes perficiendas ab illis, qua: ad fixationem
requiruntur, adhibere oportet, cum contrarium prorfus in
hacfuperiorcquarracur. Hicenim rcftauratiohumorisab-
fumptiveldeficiensautafperitatisfublaiionccdTariaeffiin
illa vero contraria.
Nlhilominustamon iftae operationes-merito recenfcn-
turin generatione, cum fcparationesiftx infenfibilcsfint,
ac potius alteratione,quam feparatione perficiantur.
Caetetum omnes pradiftx operationestamcorruptio-
n^quam feparationis generationi inferuiut, verum diuer-
forefpedu. Nihilominus tamen ingencratione omnes ex-
plicare fuperuacuumeflct.fiquidem nullam operationem
diuerfam ab eo omnes habent, quas antea in corruptione
& feparatione dcclaraui.
His tertium Librum Antidotarii Medicochymiciabfolutum volumui,
quod igitur profpere cadar,accingimus nos Dei auxilio ad quar-
tum, qui agit de formis & diuifionibus medica-
mentorum, &c.

Anti-

Digitized by Google
 U

ANTIDOTARII MEDI-
C O-C H Y M I C I

j7

I
L I B E R IV.
vC A P V T I.

Veprxludiis quibufdtm Medico-Chymico necrjftriis.

Bsolvtis & enumeratis plcrifque aut cer-
te prxcipuis, &pharmacopceo& medico co-
gnitu vtilibus operationibus: proximum cft,

vttjam ad ip&m medicamentorum, quae illis

operationibus perficiuntur, przparationes ac-

cedamus. Qua in re,quod in operationibus fe- - j
cimus^ chymicas,& vulgares medicamento-
rum formas coniungemus, vtpote qux omnes
eundem finem fpc&ent, & xque medico neccfiarix fint. Sxpe enim ii
affe&us incidunt, in quibus clyfteres velilmilia medicamenta non
minus funt neceflaria, quam fpiritus aliquis, tin&ura,extradhim, vel fi-
mi le quid fubtiliflime paratum.
Medicamentorum diuifio cft interna & externa: Inter. m«avw-
norum medicamentorum formae funt vari*,aliafuntflui-
da , alia non fluida , quidem hxc rurfum duplicia, vel
lia & liquida, vel plane ficca. Fluida funt, aquae dcftillatae, umiitm.
xx floribus, herbis, radicibus, corticibus, feminibus & li-
Fff gnis,

Digitized by Google
 4io> AnTiDoTAinr /

gnis, &c. fpiritus, deco&a.infufiones, vina medicata, meli-

cratum ,mui(um,oxymel, fyrupi, aqua hordei, olea, julebi,
cmulfione* Mollia fcd non fluida funt,rin&urx,balfaroa>
,

extrada v aria.fucci medicat i.confcruac, codita , ele&uaria,

opiac*, antidota, eciegmata, boli, mifturx,&c. Non fluida
& plane (iceafunt : Pulucrcs diaphoretici, diuretica, croci»
tragex, (ales, calces, flores, prxeipitara, confe&a, rotular»

Mtdittmt
mot ^*»n ^ cl
P anes > iroc hilci,pilul*,&c.
14 txurns. Externa vero vel quibufda corporis partibus immittun-
tur, vel corporis fupcrficiei faltem applicantur & adhiben-
tur. Alno inficiuntur & immittuntur glandes, & clyfteresi
vteroclyfteres&pefli: peni 6c vcficas etiam quidam liquo-
res iniiciuntur : ori adhibentur gargarifmi , apophlcgmati-
fmi, dentifricia maribus errhina, ptarmica, odoramenta»
fuffltus: auribus inie&ioncs peculiares: oculis adbibentur
collyria.
Corporis fuperftciei (altem adhibentur &
applicantur
elea,balfama, linimenta, vnguenta, cerata, emplaftra.cata-
plafmata, dropaces, finapifmi, phanigmi, epithemata, fo^
menta, (acculi,embrochas, lotiones extremorum, balnea»
'
fmegmata,cauteria:qu<£ omnia iamordinc,quantum com-
pendii ratio patitur, videbimus , ordiemur autem abopera-
tionibus vulgarioribus, fleapud ipfosmet pharmacopoeos
communibus, initium Tumentes a deflillarione, ex cuius re-
formatione benignus Ie&or , fummam tum iucunditatem ,
tum vtilitatem percipiet.
Superius fatis fufticicnterq; diximus quid fit deflillatio eiufq; ope-
chymia& medicina, fcd cum ddtillationis modi tam fine di-
xario in
uerfipro diuecfis rationibus , modis atque fubie&is .vnde etiam tot
diuerlat deftillationis differenti* exurgunt , paucis prius admonendi
nedicinafiudiofi veniunt.

Ss. Qnin<iue fune obferuandz differenti* in rebus quxde-

ftillare
%

Digitized by Google
 ,

Midico-Chtmici JLib. IV. 4 ? 1

quibus humorem vel liquo-

ftillare volumus. i.Eft a rebus, c lAJiftrm-

rem elicimus. Nam alio modo mcl. alio fulphur, alio.vi-

num, alio cera, alio terebinthina, gummi,vt maftiche , eu- tm%
»horbium,ftyrax, & reliquaeiufmodi, alioherbaE,alio fa-

fes, alio radices» alio flores, alio denique femina dcftil-

J
lantur. r. r

i . Exdifferentialiquorisftillatitii defumitur: Nam ali-

ter aquae feu ftillatitii liquoresdonge autem diuerfo modo
olea ipfa eliciuntur. Exempli caufa ex herbis floribus ,

radicibus U feminibus non ficcis fed virentibus aquae

,

per fimplicem dcftillationcm eliciuntur fine admixtione

alicuius liquoris. At ex radicibus, herbis, floribus, & fe-
minibus ficcis, & odoratis praefertim, mediante aqua aut
quouis aliquo alio liquore admixto, olcafupernatantia eli-
ciuntur.
3. Differenti a a materia & figura vafis dependet.
A materia: Nam aliud cft terreum, aliud plumbeum, «"«»«**« &
A figura alius narnq, modus de-
aliud aeneum, aliud vitreu. :

ftillationis per alembicum, alius per cornutam, alius per

mat ratium filius per Pellicanum,&c.
0*7*? *
4. A vafis fltu: fit n.vel reda cucurbita, vel incurua aut in- V * J

clinata, cuiufmodi deftillationes per afeinfum dicimus, feu

cum vnius matracii feu cucurbit$ collu in alterius collu im-
mittitur, q, bociam contra bociam^ut botum barbatum de-
ftillatores chymici nuncupant. Nimiru quando per cocur-
fum vafa itaiunguntur, vt alterum alterius os excipiat, idq;
diuerfo pofitu & fitu redo, obliquo, procumbenteAc. At-
que his Iere deflillantur, quae difficile afeendunt, fucci-
que minus habent. Multa etiam per dcfccnfumdeftillan-
tur, vafe eo quod materiam continet, inuerfim alteri im-
,

polito, qui modus per defcenfum vocatur, & contrarius

Fff a
'
cft ei.

Digitized by Google
 4**- Antidotar.it
cftci, quifitperafcenfiim. Perdcfcenfum deftillantur ga~
gates,8trariigcnerisligna,vtGuaiaGum,juniperusrcfina?r
&c. Quod fi vero latius deftillationis nomen, vt fit humidi
edu&io a calore, ad hanc edam referri poterit ea, qua; per
defccnfum fit inuer fo cucurbitae ore.
guints a j. A gradibus ignis,qui funt quatuor: primus, fecundus,
traitbm tertius, quartus. Primus eft lentus, qualis eft ignis balnei aut
**“'
vaporis : Secundus cinerum: Tertius arena; vel fcobis ferri:
Quartus eft ignis nudus, vt vocamus. Cum primo aut fe-
cundo ignis gradu dcftillatus per afcenfum cum tertio : &
quarto, perconcurfum &dcicenfum. Sicdeftillanturolea
ex fahbus, vt faie communi , vitriolo & reliquis huiufmodi.
curati*- Verum cum non folum fufficit pharmacopceo fimpli-
mts thymi-
cem tenuiffe deftillationis modum, dcquoiamegimus,fed
‘diluam opus habet in fuper, vt praeparationes fibi inlcruicntcsexa-
ftecognofcat, fi vt induftrius pharmacopoeus debet, fuas
fkarmatt-
fceurgnt-
rcsexartc parare velir.Eiufmodi funt fermentatio, conco-
tmntctjja
ntfmn.
in „
&c. Quas operationes fi rite intellexe-
etio atque digeftio,
rit,naturam quodammodo imitatus, varias pulchras atque
Htm mt- vtiles praparationes efficere poterit-Nec pharmacopceum
iit*. tantum eadem nouiffe par eft, (edipfum etiam medicum
pharmacopccis prafciptentem, fi fuo honori & aegrotan-
tium faluti confultum velit..
Sed talia hodie ita in defpe&um abierunt, vt vel neglf-
gant ifta multi, vel certe fuperciliofi: contemnant,nefeienr-
tes nimirum quid vtilitatis eiufmodi pr^parationesdnre-
,

ceflu habeant.
v Et certe non videmus, cui potius caufij eiufmodi perti-
naciftimum defpe&um tribuamus , nifi mer$ ignoranti^»
cum fatis notum fit, non contemni aliquid, nifi ab igno-
rante. . ,

Necefli-

Digitized by Google
f
0

Msdico Chyuici Lib. IV. 41$.

Neceflitatem afpiciant vita; noflrx , vt difcans eam coe-

giflenosquxrcre prxparationcs ciborum ad alimenta cor-
poris neceffariorum, in quibus tame prxparandis tanta ne-
ceflitas forte no fuit.quanta debereflein pr^paratione Me-
dicamentorum fani tatis caufa generatorum.
Refpiciant frumenta , qux non cruda, qualia exterrae-
merferunt.ftatim pro cibis offerutur, fed feparata prius pa-
lea & furfure in farinam rediguntur, quae ctiamnum no cru-
da, fed fermentata rite probcque fuba&i pinfitur&coqui-
tur,vt fiat panis aptus nutritioni. Non itaq-,vnica tantum 6c p4
„,^
fimplcx praeparatio eft panificium, fed multiplex, artificio*
fa,&infigne Magifterium.
Nam tcrmenrationemconfidera , qua panis leuis& ad
nutritioncmaptilfimusfit,tantoq; leuior&falubrior, quan-
to m3gis fuerit fermenratus.Ponderofior vero tanto, nutri-
rioni ineptior & inlalubrior, quantomagis fermentatus fu-
erit. Quae fane praeparatio fi non praecedat, fed farinae fi tri-
plici aqua affufa,& ita co£ta,pro pane glutinum naturx no-
,

xium parabis..
Nunquid vi cTes, vt Amylum,restenacilfima,folaaqua:in-
fufionc parctur?aut panis non fermentatus, fi cum modico
aqux irroretur, digitisque fubigatur.in tenacem, ceream ,&c
prorfusglutinofam fubftantiaabeat ? Quid igitur putas fu-
turum inftomacho atque vifceribus prxlcrtim, debiliori-
bus, fi ciufinodi offeratur? nempetalisnihil aliud, quam ob-
ftru&ioncs, materiam calculolam, &plurimorum morbo-
rum feminaria procreare poreft. Quapropter in Regimine
Therapeutico ciufinodi vfum cui ulmodi funt placentx fa-
,

rinaceae piftae.piftoria opera & fimilium partarum non pro-

be fermentatarum curiofe interdicere folent. Nec tamen,
quod mirum cft, fatis attente ad caulas, cur id faciant, aduer-
Fff 3 tunt.

•»

Digiti. ed by Google
 414 AhdITOT ARII
tunc. At fcianr.eam folam ob caufam fieri potiffimu, quod
paftz.ex quibus eiufmodi panes fiunt,non rite fint fermen-
Tantum piodefthzc praeparatio, vtpharmacopoeo
tatae.
omnino cognitu (it necefiaria.
Kttijptri» Haec quippe attenuat omnem fubftantiam hancfolait a ,

^uo corpore & mpuritate tcrrcftri vt aptafiac poftea ad

i
,

tt*. ducendum verum Balfamum Radicalem atque fpiritum vi-

uiticum.Huius foiius fermentationis beneficio , vc infra et-
iam patebit, eliciuntur aquz vitae ex omnib, feminibus fari-
naceis atq; adeo ex ipfis etiam rofis , deniq; ex omnibus fio-
ribus,her bis,& in vmuerfum vegetabilibus cuneis*
Per hanc fermentationera feu fermentum hoc naturae
pari modo omnes corporis noftri humores attenuatur fub-
tilianturqi. Hinc cognofcas licet, quemadmodum vel mo-
dicum acidi fermenti, & panem lcuiflimum , atq^concodu
facilitnum reddit, quialioqui futurus erat grauis,& ad dige-
ftionem ineptus: Ita etiam per eandem viam fermentauo-
nis ,quae cofiftit in liquore quodam acetofo naturae noftros ,

humores atrenuari,atqueadexcretionemdifponi,ideoqua
funt quaedam acida, quae fudor es mouet,quamuis 8c ex Me-
'

dicorum vulgari fentcnciafint frigida.

£t fane qui eiufmodi praeparationem quae per fermenta-
tionemfit, panificio non adhiberet, fed tantum grana fru-
menti, ficut a natura produda funt,aqux incoqueret quid ,

quzfo grati? tam nobili alimento conciliarctjQuid vtilita-

tis adferret naturae ? Imo quid no moleftiae eidem cx realio-

uin nobiliifima vtiliffimaquc crearet i At paratur hoc mo-

a o, atque hucufque Medicamenta in officinis. Non dicam
homines abfque panificio etiam fermentato viucre non
pofic:Notum enim eil,& tradunt hiftorix , plurcs nationes
magna exparte fimplici hordei , aut leguminum relRa-
. , Y> j
dicum
i

Digitized by Google
 Medico Chymic i LIb. IV. 4rf
dicum (vthodiefolentlndi Americanijdecodto viuere. At
noftros hominesabfqueeoxque commode atque falubri-
^
^ - ter viduare pofifc , illud vero pernego. Digni funtprofe-
fto,qui alliacomedant, qui nolut meliora. Nimis crafla her-
cle illa medicatio & fuis cultoribus tantum digna. Retera-
mus, exempli gratia, quod omnib.notu cft,quid agatur cum
vino Huius pulchra praparatione qui non attento &phi-
lofophico animo contemplatur, non meretur fane vt bibat.
Primum fepaiatur racemi, vinacea,pe liculx, tum exprimi-
!

tur fuccus,hic rurfus in doliis fuamet natura eft'erucfcit,fpu AJvinit*-

maineiicit, faeces deponitatqvtartarcam materiam, donec
depuretur perfefte.Quxprofe&o prxparatio, licet natura-
lisquodammodo Ii t,i uuatur tamen ab arre.Fruftra namque r*tun«i.
vinum a natura prxltoleris.fi non exprimas fuccum, &rite
prxparatum in dolia infundas. Nec fimilisvtilius ex vuis, q
exvmo. Helueticos milites nouimus, ceu ftragequada, vi-
neta obruidc.vuafq; magna voracitate depauifle. At quid ac-
cidic? Nimiru crudum no codtu nec rite fermentatu vinum,
quod vorarc.quam bibere maluerunt voracitatis mcofide-
,

rat^flicet forte ob lamem vtrumq, ncceflarix)dederut pce-

nas. Namdyfcnteria paulo poli maxima eoru parsinteriit.
Salubrius & laetius egi fient, fi quo vnicegaudenr,merum p-
fedum & rirefermetatum fuillentprxftolati. Qu^id dicam
de reliquis cibis?Carnes non crudx.feddebiteco&x atque
eo nditar comeduntur. Eadem quoqi ratio elt in aliis cibis.
Nunquid vides, vtinduftrixpcrcupidxmulierculxnon
nullx,fuis xgrotantibus ex carmb. & volatilibus.parare no- ",t*r
rint colaturas, gelatinas.cofummata? At h^c extra sut.Scpa- •* tr* a ° ,a
n~
rantur quippe terrefiriaalaudatiori fubftatia,& xgro codu-
^rum. -

cibiliora.Cur non idc facimus de medicametis .^yEgri certe

naturaui pl 9 latis ^pltraca, crudos illos cibos fulhncre neqt,
fcdat>

/
 4i£ A n t i d o r a r ir .

fedabhspatitarautetiam fuccumbit. Quando iftud magis

hatamedicaraentis nonritcprzparatis,& ab impuriori fua
fubftantiafeiun&is ? Nihil proie&oaliud, quamimpeditc-
iufmodi impuritas, quo minusincdicamcti vis geminacum
hofte fuo.mor bodnquam,eiuiq; cauia congrcdiatur,eumq}
vincat commode atque peflundct.
Quid igitur fiet de iis medicinis, qua: non tantumerudi-
tatem in fe continent fed malignam quoque qualitatem a>
,

liquam:& talem nonfeparaum autritopreparatam,velca-

ftigaram etiam porro exhibere audebimus? Solent, &(proh
dolorjfolenrac nimis vere farpc, inquam, folent, ciufmodi
decola ,puluerata, mixta, nec alio vllo artificio parata mc-
Cruiomm dicamenta zgris plus molcftiajfnc quid grauius dicam Jad-
fbvmuc- ferre, quam folatii atque auxilii. Non itaque fpernendxaut
1 negligenda: funtciufmodiprxparationes.cocoftiones , in-
iiftornm quam^igeftiones&fermcntationes. Namhzcfi fiant, ad
quziifdem vtitur operationibus
Vmmi» ‘ndtationemiient natura?,
ad perfe&e maturandos fru&us,refquc, quas producit, vni-
oierfas. Sed pergamus.

cenctau- Arlftotciesin quarto Meteor«fri tres conftitutr

nudiffntn- ueconcoftionisfpecies. Prima cft*i**»« qua: cft humoris
*“• in humido femine exiftentis &indefiniti a calore naturali
fada conco&io. Modus autem liic concoquendi, maturadi
atque perficiendi plantarum & reliquarum rerum femina,
vt germinent, & fru&us vberrimos producere poflint, cft o-
pus folius naturz,quar pro inftrumcnto vtitur ilio calorcvi-
uifico, qui elemento ftellarum proportione refpondit, vt i-
demmetait Ariftotcles. Hunc ars non imitari ipfius ta-
fi ,

men fequi veftigia poteft. Secunda conco&ionis fpecies cft

i4>9Tt»i{fcuElixatto, qua: eftindefinitiin humore exiftentis
conco&io,ab humido calore fa&a.Tcrtia & vltimacft ,

fcu

Digitized by Google
 Me d iCo-Ch ym ic i Lib. IV. 417
fcu aflatio, qua: elt ciufdcm interminati a calore arido , & a-
licno fafta concoltio.
Ha:du;cvltima:c6co£tioncsabartepra:fertim fiunt, cir-
Lt
ca quarum moderationem diligentes pharmacopceoscru* r tn jh*t.
diemus, diligentes, inquam, & verorum Medicorum artisq;
obfcruantcs,no nugiuendulos,qui candelas, faces & nefeio
quid ridiculi conficere, atque diuendere malunt ,
& merca-
toriamerce officinas fuas opplere quam veris artis operi-
,

bus incumbere luamque&artis quam temere profiten-

, ,

tur, dignitatem tueri. Sint igitur liberalibus Mercenarij

& fordidi, non artifices artisque ( quotquot funt huma-
nogeneri fumme neceflaria: , &
alma: Medicina: famular )
cultores, fed mercatores mechanici, fpem in pompa col-
locantes , atque lucro. Hoftem in v.rbe malim videre
quam hos nebulones. Ab illo enim caucre norunt fibi ci-
ues: arabiliorum perfidia, quam vel ignorantia, vel mali-
tia,veLfanenegIigcntiafuapra:ftant, quisfibicauebit, nifi
1 qui eofdemextra vtbium pomeriaeijciet atque extermina-
bit/* De impoftoribus hoc dico, &pharmacopaei titulum
fallo vfurpantibus mercatoriam auaritiz caufa cum ea con-
fundenti bus, non de candidis, bonis atque diligentibus.ad
quos hic nofter labor pertinet, quibufque hxc noftra ftudia
&admonitiones in falutem plurimorum, ipforumquc lau-
dem & emolumentum dicata funto.
Sed latius digrefli fumus ac forte extra ipfa etiam infti-
,

tuti pomeria: placuittamen in renon parui momenti v- ,

trumque hoc loco arrepta occafiono & noftram fenteriam

proferre. Nunc vero ad propofitum redeamus addige- ,

Itiones, inquam tantopere operibus pharmaceuticis ne-

,

cellarias, quarum vtilitates ad purificationes & exaltas at-

que veras omnium rerum conco&iones facile percipient,
Ggg qui

Digitized (
41* AtfTlOOTAH.il '

qui eas rite adhibebunt. Opus eft tantum vel Valeo Balneo
Marfa,vel falcem cacabo pleno aqua, quas vel tepida, vel ca~
lida ad ignem.fiopusfic, reddi poffit. Nam differentias &
earum regimen poftea trademus. Hoc medio apozemara
atque decola pura & clatificata parabuntur , non vt illa,
qu«e vulgo oui albumine repurgata , hoc eft ,craffo illo mo-
do parata, vel vnius quarta: horae fpatio omnem facem in
fundum deponunt quam tamen iterata agitatione cum
,

liquore perfufam mifero agro obtrudere non erubefeunt.

Has faces paucis aliquot horulis reparabimus per digeflio-
nem, viribus nihilominus integris feruatis, aut certe eriam
longe valentioribus redditis , dempto nimirum eo quod ,

laudaciodseffentfa vim atque a&iones obtundere obfu- ,

fcare , aut penitus impedire poffet. Sic folatio erimus ae-

gris , fic naturam eiustuebimur morboque minore eius

,

moleftia fratna iniiciemus donec a natura fpecifici me-

,

dicamenti ope adiuta penitus extirpetur exterminetur-

que.
Eadem porro digeftione pcrfe&e depurantur fucci ra-
dicum, foliorum, florum, vti docebitur in progreflu. Et
quod magis etiam eft, dum digeruntur, ccquuntur etiam *
hoc eft, dulcorantur, atqueper Balneum Mariz,humido li-
quore feu vapore feparato in fyrupi confiftcntiamj redi-
guntur quem diu feruabis abfque mcllc vel faccharo. Vt
,

vclhinc confler veriflime ab Ariftotele prolatum , omnia

concottionedulccfccre, id quod experientia vere confit-
tnat. Autnequidnoui introducere videar in officinas , &
aPharmacopacorum communi methodo duas ,
tertias ta-
men facchari minus quam ,
folcnt, in rite digefto atque
conco&o fucco addendas fuadeo , vt palato magis defer-
uiara. Exempli gratia, in quo fyrupo antea pofuerunc fac-
chari

Digitized by Google
 Medico-Chtmici I. mu IV, 4f?
chari lib.iij. iam vnam tantum adiicicnt , eritquetalis fy ru-
pus minoribus paratus fumptibus, nihilominus longe vti-
lior,&qui longe minori poflit exhiberi dofi, quae tamen
communibus illis longe fit efficacior. Nam Cochlear vni-
cumfytupi de fucco rofarum pallidarum hoc modo parati
fufficictadeuacuationemfufficientem moliendam. C-um
interimfyruporum, vt vulgo folent confici , vix pluresvn-
ciae fuffician t. Nec mirum, quid enim aliud fere in iis, quam
faccharum cum minima fucci quantitate ? At notum eft
facchar um nec purgare nec refrigerare , q uod tamen con-
,

ditio fyrupf Rofarum-. pallidarum maxime requirit Sed .

dehis prolixiusfuo loco agemus adrcmacccdamuspro- ;

pius.

C A P V T It,
* . *

De Aquis &[p 'tritibus dcjl illutis. '

V
-quae
T feparatorum Medicamentorum
mianoftra) praeparationes inueoiamus: feireexpedit,
&quot Medicinae ipecies arte extrahi poffint quae
( inquit latrochy-

duo omnino funt, aut enim quod extrahitur natura foa fic-
cumfit folidum eft , interueniente tamen aliquo corpore
fluido , vt Menftruo fluidum redditur & fic nonnunquam ,

ad vfum rcfcruatur.vt in Tin&uris apparet, aut fluidum &

humidum eft (humida enim & folida fubftancia omnia Me-
dicamentorum corpora conftituunt ) fluidum eft tum fi

humoris confiftentiaacorporefcparatur,quiinomnicor-
pore duplex eft, & fub duplici forma ab eodem feparatur,
Aquofus&oleofus:Aqueusrurfuseft,aut dementaris aut
alimentarius.

Ggg , Elemcn-
 ,

420» Antidotarii
Elementaris humor, cft elementum aquae omnibus mix-
tistam animatis quam inanimatis, commune folidicatis
vinculum , cuius folius beneficio tanquam vifcocorporis
firmitas & continuitas manet, & cohaeret.
Hiccum exiguus eft, inomni corpore & non nifi prius
confumpta omni corporcque ad
aliroentari humiditate ,

cineres redadofeparetur, raro aut nunquam ab artificibus

experientia: fubiicicur.
Alimentarius verohumoreftaduentitius & extrinfecus
ex alimentis extra&us & comparatus , qui fucceflu tem-
poris poft fa&am concoctionem in fubftantiam corpo-
ris cellurus cft atque hic eft ille humor , qui communi
deftillandi ratione a pharmacopolis prxparatur, vnde non
adeo efficax cft cum parum de virtute corporis fapiar,.
,

quandoquidem nondum fit veracius pars licet, artificia- ,

fi

liter dcftilletur aliquidde eflentia ex corpore fecum por-

tet, vndemagis minufue efficaces praeparationes refpe&m
huiufmodiaquarinucniuntur.
Verum quando poffit corrigi , vt plus de eflentia fecum»
deferat aqua: dcftiliatx,poftea dicetur.
Caeterum hic aqueus humor , quamuis nondum fit ex
eflentia corporis > hic quatenus fpiritus & caloris vinculum

per quod & cuius minifterio calor influens defertur per

cft,

totum corpus vegetabilium, nonlonge aliter quam fangni-

nis vehiculo in animatis corpore quodam modo aliqua eius
pars, de eflentia corporis participat, vnde duplex cius dtf-
. ferentia oritur , in omni corpore diuerfis nominib. donata,
alius enim fpiritus eft , alius aqua quae adhuc comparata
phlegma dicitur, de quarum praeparatione initio fa&o ab>
aqua agam.
qltu“
Eft igitur aqua alimentaria & phlegmatica corporis hu-
midi-

Digitized by Google
 Mime o-Chymi ci Lib. IV. 4zr
midicas , caloris vi in vapores extenuata &
deftillatione per
aiembicum reparata, eftquc duplex ; fimplex &
compo-
rta.
Simplexeft,quaeexvnarcfimplicifeparatur fcfolutaex jqUM fim-
recentibus extrahi poreft, cum in ficcis abfumpta fit. Ex iis t l,x
tamen qua: femper humiditate fcatent,nec quamdiu fpeci-
ficam fuam differentiam feruant. ficcari poflfunt, quouis
tepore copiofa fatis elicitur, vt ex meile, vrma, butyro, fan-
guine,illa ex herbis recentibus, itaque deftillata aqua.
Hoc folumobferuandumcft, ne nimis crafle in (pergan-
tur cucurbitae propter aduftionem, alias forma dcftillandi
omnibus fatis eft nota,& ex prioribus pater..
Verum quod antea pollicitus fum, ita folent hanc aquam
deftillare,vt aliquid de eftentia fecum deferat.
Quidam in aqua deftillata ex herbis alias eiufdem fpe-
eiei herbas macerare folent, hoc faepius repetere interpofi-
tis deftillationibus multifquc cohobiis , fed hocpraecipue

obferuatur in calidis vt rore marino, maiorana, &c. quae

cum calida fint, facilius in iis feparaturfpiritus, quam in fri-
gidis, & fiquieimmifcetur.
Alii folent herbas recens colle&as vafi putrefa&orio pro-
tinus immittere & putrefacere ad iuftum tempus, deinde
ad ficcitatem deftillare.idque fine refrigeratorio alembico,.
& aliquando cohobarc.
Hac enim ratiotreomnes fpiritus&eflentiam herbarum-
cumaquarecipiunt..
Humor enim ille aquofus tanquam menftruum extrin-
fecus adie&um corpus ipfum feparat eiufqueeficntiamin
fe haurit, fed haec illuftratione pet exempla opus non ha-
bent.
- Huic aqpaeanalogum ex aliis ficcis per macerationem in'
Ggg j men-

Digitized by Google
 e

Ahtidotami
menftruoextrinfecusadicdo elicere folcnr.eaderp proflat
m
procedendi mcthodo,qur fuperioribus obfcruata.
Ex animalibus etiam, vc ladc, vrina butyro & (anguine,
,

tum etiam ex mineralibus haud diffimili modo aqux eli-

ciuntur. Verum in mineralibus quaedam diuerfitas in fon-
madcftillatioms obferuatur, per latus enim pleraque pro-
pter grauitatem deftillada funt,nec enim in regimine ignis,
propter rationes iequetes, maior cura eft adhibenda. Nara
mineralia multum in hoc diffcruntab animalibus 6c vege-
tabilibus: quod pauco phlegmate fcateanr praecipue me>
talla, nam tot annorum fpatio,quo metalla in vifceribus ter-
ix perficit & abfoluit natura, vnde ratum omnes tenuiorei
partes aquae exhalant (vnde illa phlegmatis inopia in illis)

fed etiam propter diuturnam & tam logam infpiflationera

& remperatiilimam in minera dccodionem forti flimx &
duriffimx, euadunt compoficiones, vnde difficilimx fune
refolutionis , &
propter continuam &
longam dcco&io-
nem, tam perfera corporis copoficio, & partium omniura
connexio oritur, vt egre & non fine magno negotio diftrahi
lepararique poflint, inde fit, quodquxdam mineralia tota
fundantur, vt metalla fere omnia, alta cum humore coopc-
rantefimul tota fiiblimcntur, vtin marcafica videre cit, 8
fic de exteris.
Secus vero fe res habet in animalibus & vegetabilibus, vt
puta qux tam ardo commixtionis vinculo noncohxrenc,
fed facile patiuntur partium refolutionf. Metalla vero pro-
pter longam dccodionem , in qua vt fupratenuiores partes
exhalant, parumq; veri aut puri phlegmatis reddunt , id que
lentifiimo calore, alias phlegma cum perfede propter fu-
pradidam commixtionem non poifit feparari, femper ali-
quid de edentia corporis defert, & Ipirit us plcrunq; admix-
tos

Digitized by Googl
 Medico-Chtmici Lib. IV* ,

Cos habet, vnde refpe&u aquarum > animalium &

vegetabi-
lium fpiritus dici poflet,& fi conferatur cum fpiritibus pro-
priis, merito pblegraa vocatur, triplici ratione, i. Refpedu
debilkatis,cum fpiritus multo fint fortiores. Leuicatismam
longealiterfe habent, quain animalibus & vegetabilibus,
inquibus maxime fpiritus leuiores exiftunt, contra vero in
mineralibus, in quibus propter optimam partium com-
mixtionem, quo minus de eifentia corporis participant,
eo cuius a corpore feparantur, vnde fere exit phlegma,
deinde fpiritus & vlusno oleum, quod partis rationem
habet , vt in aqua aluminis apparet , quae fio praepara-
tur*
Recipe : Alumen rupeum pu lucri fatura, rerortz lutat* indatur, ad-
ditomagno rectpienteaundluris etiam vadiquaque bene fiiparis nam:

aqua mineralium cft fortior aqua vegetabilium, fubiiciatus lentifli-

mus calor, vt vixalumendiflbhiat, lento ignefubmittatur, ifque gra-
dus ignis continuetur, vel paulatim augeatur, vr opus exigere videtur,
donec omnis aqua deftillata fuerit, quod dfgnofcitur a mutato fumo-
('namioquibufaara, qu* fottes habent aquas, egrediuntur fumi for-
ma) vel maxime quando eo vel paululum au&iori ignis gradu nonam-
pliusexir,atque ita habebis aquam falis.

Spiritus cft igneus feu vitalis corporis calor haliruofb Dtfimti»

vapore &tenuiore aqux parte ad confiftentiam redu-^'"""*
&us, vnde quemadmodum humor in arteriis animan-
dum concentus propter admixtum calorem naturalem
& viralem fanguts fpirirualis dicitur, fic eadem ratione-
hic humor in aliis corporibus aqua fpiricuofa nuncu-
pari poteft, cum fic vehiculum &c proprium inftrumen-
cum vicaJis caloris, c flendam corporis femper fecum de-
fert.

Quate fpiritus dign ofeitur calo re & fragrante corporis,

exqua

Digitized by Google
 .414. - Antidotarit
cx quo extrahitur, odore & fapore vel etiam cum firpr©.
,

pter affinitatem quam habent cum olcoio humorc.in quo

,

tanquam proprio fuo loco vel pabulo referuatur calor ve l

fpiritus naturalis: in quibufdam prxterea leuitacc.vt in vi-
no & vegetabilibus fere omnibus, in aliis graurtate vtin ,

aceto &c mineralibus. Omnia enim illa figna vclfaltem plu-

rima ad veros fpiritus requiruntur.
Spiritui
Spiritus iimplexeft, quiexvnare fimplicifeparatur,vel
Jimptix Compoficus,quiex multis, &c. ha:c latrochymia.
&ctm- Dominus D. Sennercus ficait Deftillata variorum fiirrt
:

pefitut
genera, qua: tamen omnia ad duas claifcs referri poterunt.
Vel enim deftillata formam aqua:, vel olei referunt. Quae
aquae formam referunt, duplicia ruxfumfunt. Velcnimad
naturam aquae propius accedun t,& aqu$ fimplicirer appel-
lantur. Vel fpirituofaplanc funt, & fpiritus nominantur.
Atque ita fpiritus inter aquam &r olcum.ficut aer inter aqua
& ignem quodammodo ambigit. Verum haac nominafa:pe
.confunduntur. Non raroenim quod fpirituofumeft.aqua
nominatur. Sic fpiritus vini aqua ardens nuncuparur, Cic
fpiritus nitri, aqua nitri : fic aquas fortes dicimus.Nimirum
fpirituola eflentia vix ita feparari & purificari poteff.vc ni-
fecum retineat. Ita enim in corporibus plantarum
hil aqua:
& animalium hxcmifcentur,vtaquaquafi fpirituum illo-
rum vehiculurafit, fpintufque toti aquxpermifti funt, vc
a:gre & non fine magno labore feparari queant. Quod in
fpiritu vini videre eft, quietiamfioptimere&ificatusfit,vt
accenfus totus difflagret, & nihil omnino aqua: continere
videatut Tamen fi artificiofe illud fpirituofum , quod in eo
:

eft, quodque falem vini ammoniacum nonnulli nominant,

feparetur, quod fit, cum fali Tartari affunditur, multum ad-
jhuc aquae ipfi 1 ne ile deprehenditur. Ita etiamfi Ipiritum vi-
trioli

Digitized by Google
 :

Midico-Chymi ci Lib. IV. 4iy

trioli & a quo omne phlegma fepara- r>,jui*tu
optime rc&ificatum,
tum putes, fumas, eumque cum terra figillata Silcfiaca ali

.quoties per retorta vitream deftilles : Tandem fal illudaci-

&
dum vitrioli totum cum terra relinquetur, nihil mfi aqua, Uu.
cuius maxima parseft.exftillabit. Contra aqua: dcftillata:
.aliquid fpirituum continent: aliasinutiles eflcnt&nullius
efficacia:. Ita etiam in mineralibus & metallicis faepe olea
appellantur, qua: potius funtfpiritus,vt oleum lalis, nitri, vi-
trioli. Magis tamen proprie fi quis loqui velit, aquam deftil-

latam illud appellet, quod quidem de eflentia medicamenti

aliquid continet, verum illud aqueahumiditatedilutum &c
miftum: fpiritum verum nominet illum liquorem qui fpi- ,

rituofis,&efl'entiam medicamenti continentibuspartibus

abundat, atq; a quo humiditas aquea maxima ex parte fepa-
rataert.-oleum vero illud,quod pinguem olcofamq; natura
participat.Dehis tribus deftillationugeneribusprimohoc
libroagemus: vbi fi femper hanc nominum proprietatem
non obferuauerimus , vulgi confuetudinem nos fequi mo-
nemus inprimis vero antequam ad ipforum liquorum for-
:

mas qua: dcftillatione fiuntparandas, nos accingamus, ge-

nerales chymicorum canones, prxmittendi videntur, quo-
rumprimusiam fequitur.
ti. Vafain quibus deftillatiofir,non firplumbea. c*n»nn
Hxc enimqualitatemaligna liquores inficiunt, fapores'*^"*
1

immutant natiuos, & nonnunquam ipfunet a vaporibus Utnnm dt~

n *‘
acribus ex re defiillanda exfpirannbus, corroduntur.
Et fi Galenus, aliiq; medici fa pientiorcs, aquam, qua: per
canales plumbeos fluit, improbant, propter malignitatem,
vifceribus internis valde infertam, quam inde contrahunt
deaquisin vafisplumbeis deftillandisquid fentiendum fir,
cum non raro,quado per aliquot dies.ciuf-
pater,pra:fertim
Hhh modi

Digitized by Google
4 tS AHTlDOTARIf
modi ftillaritii liquores immoti fteterunt^infundoceruffif
ex plumbeo atembico abrala,inprimts fi expcriundi gratia,
guttam vnam aut alteram fpiritus vitrioli infundas, repcria-
tur. Quodautem de plumbeis vafisdi&um cft:pari ratio-
ne & de ftanneis.ameis, ferreifque intclligi debet: rufi fiat
deftillacio in vefica a:nea, vbi quae dcftiIiantur,cico effluunt.
i. Vitra, quo alciora, eo meliora in Ipirituofisdeftillandis:
fio enim vna dcftillatio plus praedat, quam tres re&ificatio-
nes:fintautem inhacdeftillationeeucurbitae vtplurimum
alrxduos cubitus. Sed notabis fixa non libenter afcendere
magnas cucurbitas, fpiritus vin vero libenter. Deinde gra
i •

uiaac dcnfa non omnia per aLembicum colli longioris, fed

breuioris deftillancur,&c.
3. In omni deftillatione,vaia non nimis rcfarcienda-Tu-
tius operaberis : fi cucurbitas ex quarta parte: te retortas ex
inedia aut circiter : (vel uti vitriolum) vclicam vero «neam,
ex tertia parte replcueris.
Res ftatulcntae, vtcera, refina & fimi lia, ficut te ca,
quae facile ebulliunt, minore imponantur quantitate, te
amplis vafis deftillentur, quidem fale, arena, cinere, ar-
&
gilla, filicibus, pulucre laterum, bolo, fcobibus ferri , aut fi.
milibus additis.
5. baIneum,conu«nit rebus leuioris comv
Dcftillatio per
pagis. Cauendum tamen in herbis maxime calidis: vt in ab-
fin th io.faluia, rore marino te fimilibus, ne nimis leui calore
vtamur, & no tam edentia quam phlegma inutile prol icia-
:

mus. Sed in-4 aduca,endiuia, & fimilibus tenuioris fubftan-

tias, calor moderatus adhibendus; te fufficit interdum bal-

ncum roris, quod ncqueempyreumaimpnmic,neq; partes

aereas tenuiores dtlfipac,
6. Deftillatio per cineres vel arenam, competit rebus
. conii-

Digitized by GoogI
 Midico-Chymi ci Lib. IV. 447
confiftentiacfolidioris, vcfcminibus,lignis, radicibus, &c.
7. Per veficam non cantum tenuia deftillantur, fed &c
alia, qua: firmioris textura:, in fuo mcnftruo tamen pratma-
cerata. (Abfinthium,faluia,quxdam femina.^
8. Deftillatio per retortam, non cantu fpiritus grauiores
«mineralibus elicit, velutinicro, alumine, tartaro,vitriolo,
falc,&c. Sed etiam e tenuioribus , vt lignis, feminibus, radi*
cibus, gummis, relinis, &c. aquas & olea extrahit. Sic eden-
tia aloes per retortam dcftillacur igne fuppreffionis*

9 .Herbz recentes fucculenrae cu dcftilladx funt, tundan-

tur, fuccufq; exprimatur, ( putrefaciendo p tres dies ac no-
&cs)& poftea per calore balnei in cucurbita alta dcftillerur.
to. Herba:, vel fua temperie, vel tempore ficca:, tundan-
tur: Et aqua communi, vel propria, vel roris Maij, vel vino ir-
rorentur. Copia autem mepflrui tanta dc,qux macerationi
fufHciat:linplusaffundacur,toraquantitas nonabftrahcn-
da. Fa&a maceratione ad placitum, per balneum deftille-
tur: auc fi per veficam deftillationeminftituis; adde ad li-
bram quamlibet herbarum, libras fex aquae,ficdeftilla vt ar-
»'
tes cft.

11. Eodem modo per vcficamquicquid eft aromaticum,

Eue fint radices, fiuecorticcsdiue ligna, fine femina, Eue fo-
lia, fiue flores, deftillantur: & oleum flmulcum aqua elici-

tur. (ad libram j. cinnamomi, foenicuii vel piperis accipe li-

bras fex aquat.^
ix. Sunt quasdam qua: vehementem ignem poftulant:
,

fed tamen ea non nimis violente vrgenda funt: ne natur»

eorum prorfus corrumpatur. ..

j.i.ij.Detur opera: nelutumquovafadeftillatoria conglu-

tinantur, expiret, & liquorem aliena qualitate inquinetr
prarfertim cum ignis violentior adhibendus.
Hhh 2 14. Ad-
 4.
418 Antidot AR.lt
1 Aci'dorum dcftillatio hoc peculiare habetrquod igno-
bilior pars femper prius egreditur & nobilior vltirao. Vnde
in eorum re&ificatione,quod primo elicitur, tanqua phleg-
ma feparadum. ( Nota fpiritus quaiaci acidus cft,id em buxi
fpiritus berberum,&fuccuslimonum,fuccu$deribcs,fih£c
rc&ificantur,primo phlegma, poftea fpiritus.,;
15. Si aquae empyreumafeu fomite quendamigneu val-
deq-, calidum, per exiguas partes difperfum.redoleant: cor-
rigitur illud: fi vitru in locum frigidum humidu collocetur,
vel in arena humidam frigidam in cella per aeftate, apertu.
16. Cum liquores in B. M.dcfhllati infolatione fponedo
in fole)re£hficandi funtrtum vitra ex duabus, vel ad fummu.
tribus panibus repleantur, &
membrana, qua ea claudi con-
fucuerunt, acu pertundatur, ne vitrum rumpatur:
17. Deftillatio tam diu continuetur , deneoliquoregre-
diens non amplius lapiat rem impofitam : Hi funt canones
a nobis allati generaliores, non lolumdeaquis deftillandis
- intelligendi.verum de omnibus, advfum dcftillatorium me-
dicum homogeneis. . -

Primum autem fibivendicant locum aquar, quare has itr

fimplices & compofiras diuidemus.
Ex fimplicibus aliz fu nr calidae, aliae frigidae, aliae deniq*
mediae in ter vtrafquc qualitatem retinent.
Cahdisad humoris pituitofiacmelaflcbolici(quos frigi-
dos putamus)przparationemvtuntur.*frigidzvero ad bilis
•mnes fpecies,fqu; calidzignifquein homine naturam re-
tinerc exilbmantur, quemadmodum. piruitaaquz,& me-
lancholia terrae^prxparandas vfurpancur.
Aquar aurem pharmaco pceus in officina fua
calidae, quas
paratas adferuare, omnique tempore dcfhUare debet, fune
hae fequentes.
aqv>e

Digitized by Googk
 ,, , . . ‘ , ,

Msdico-Chymici
A QViE CALIDAE.
Lib. IV. W
Abrotoni, lut Artbedca,
Allijy lunipcri,

Anethi, LautnduU,
Abfyntbij, Mutonn*,
Ambrofians, Mjrrubt),
Arttmifia Matrttaru,
Pafiliconis, Meliloti,

Burdone, Mtltjfd,

Betente* , Nucum Viridium,

Calamenti florum Nucum,
Chamomilla, Ortgani,
CardutbentdUH, Pttroftlini,

Centaurij Paeoni*,

Ceparum, Tultgij,

Chelidonia,. Raphani,
Ebuli, Rorifmarim,
ifuU minoris RDM .

E nuLe Campana, Sabina

Eupbragjf,. .
Suisti*

Taemuli, Suturei*

HjJfops, Serfilli&t.-
Indit y, . ;ii1

HERBit FRIGIDA:
Acttofu Latiuca
Torragtnit Liminum
Buglofi Melonum
Ctrafortm acidorum Nimpbea,
Ctraferum nigrorum Papauerit albi
Cicbortj Papauerit rubri,
Succi citri Tlautagtn»,
1.1 Cucumerk fortuitus,.
Cucurbita , .
Pyrarum ugrepium
Endiut* Usturum aut fotim [pernotu il-
Brutius Fragaru larum.
Ubh f tifarumi,

Digitized by Google
430 Antidotauii •

R ofarum. Sorbtntm,
Semptrutui , Violarum.
Solani,

A Qy JE TEMPERAT /£.

Adianti. Lupuli.
Agrimonia. \ Malua.
Alcbimilla. Mercurialis.
Alkiktngi. MslijfoUt.
Althu. Sucum viridtum.
Argentaria. ?arietaria.
AfptrMgi. Trimula ver is.
Barba hircina. Paljtrubt. »

Burfa Paftoris. Pomorum Rtdo lentium

CdUnduU, Prunella.
Capnfolij. Sambuci.
Caftt recentis. Scabtofa.
Cerefolej. Scolopendnj.
Ctteracb. Senecionis.
Citonierum. Tamaricis.
Confoltda vtriusfy. Tapfi Barbati.
Ebuli, Tufilagmis.
EupatortiAuictnna. Valeriana.
Filicis. Verbafa. •

Fraxini. Vtrbena.
Fumaria, Vermium terreflriuM.
Cenijid, Verenica.
Halicacabi. Vlmarta.
ludar tbetica. . Vrtica.
Laputbi acuti. Vtrrucaria.
» *
' V*

Lilij conualUum.

Inter enumeratas aquas alixfuntGephalix,& cerebri af-

fectibus accommodat*, fiuc hi generales fint , fiue particu-
lares & proprii, & aurium, oculorum ,& reliquarum capitis
'
partium morbi. .

r.

Digitized by Google
 Midico-Chtmici Lib. IV» 451
ctbhdic*fiu* cerebralesf*nt.
Aqua Bafiliconis^cronicx.calendulxjCalamentUuniperi, lilii con- r
oall.maioianx,meli(Ij:,pxoni;* primulx veris, R.orifmarini,latureix, Aqu**n-
,

ferpilli,florum tilix arboris, vifciquerni. Omnes hxaquz frigidorum upopUSlu*

humorum, qui irv cerebro exiftunc,pi cuitx nempe,ac me lancholij prx-
paracioni inferuiunt ,.ac pocilli mura quidem aqux bafiliconis beroni-
,

cx,faluix, rorifmari ni , itxchados , ferpiiii , Apoplexiae , reliquilque e-

iufmodi {bponferisaffetfcibu$expuuica& humore crudo naris dicatae
fijnt»
Aqux calcndulx, granorum iunipcri,prirnuix veris(qux& herba pa* Cantr* p*-
ralylis dicitur jmire ac fpecifice ad paralyfim conducunt. ulyfin.

Aqua poeonix.lilii conuall

florum Tilix arboris, vifciquerni Ante-
F
pi[epticxnomimncur,vtipfa etiam ccraforum nigrorum aqua.
Aqua fraxini cum luo fale mixta fpeciEcum eft ad furditatem non in- cantr*fm-
«eteratam remedium. ituum.
Aqua chelidoniicuphraftx.fccnicuU Rofamm&peculirofarum,
,
°P th *bn*~
ft '
capriroliiophtalmicaumt, ac alia quidem oculorum luftammationib.
alia reliquis eorum aftect.bus,
imo de acuenda iprorum aciei confer-
uandaque accommodatafunt.
Aqu$ batdanx,chamomillat,enulx eampanx, Iridis, Hyflbpi.vrcicx, f*Str»ltu

peti, adianti.fcabiofz, cunilaginis, b ugloili.borraginii.violaru, papaue-

ris conducant, ex qmb. quidc aliae humori
rubri, pedi oris viciis mirifice
craiTovifcidoq^bconchiis pulmonum contento attenuando, &iuuan-
dxexpe&orationi ; aliz vero tenuiori ac fabriliori inctailando perfe,
aut fy rupo conuenienti immixtz mirum in modum conferunt.
Aquapapaueris rubri, fpecificurnfingulareeftinintenfilfirno rubo- ftmnfitki
re notum, ad peripneumenaam pleuuam exterasque pulmonum in-
,
,

flammationes remedium eft.

Aqua peti generofiflSmum eft ad Afthma , vt& ipfe tti*xa(ytwp\is,
qui ex illo conficitur,de quo fuo loco; Aqua purgat etiam. eum.

Aqua granorum ebuli 8clambucifcrolosnumotes deturbant, &af-

ciri conueniunt.
Aqua deftillata ex foliis &floribus tapfi barbati, prius in vino per tri-
duum maceraris, eft aqua valde efficax ad fcdandos arthriticos dolo-
res ex quacunque caufa fuborr os.
Aqua barbx hirci feu candelarix ad idem mirifice prodeft. Ad Antri.
delens
-v. Aqua Uett

Digitized by Google
 ,

AM TIDOTAKH
MJ**£ 432
AquaVermium
utmcontrt
terrcftrium contra fanguinem ex cala concretum con-
tum. fert.
Cordutitt. Aquas mclilTx,fcabiofs acctolx, fucci citri , fucci limonom , Grana-
torum, Carduibenedi dii , Rofarum &
violarum corroborationi cordis
fant faluberrims , peltilenubufquc febribus, fyncopis , palpitationi-
bus, tum aflampt* forma Epithematis extrinfccusadmor* medentur.
Sttmuch* AquxAblinthii,Memhx,Ambrolunz,Cotoncorumftomachale*
Ut. funt.
Htfuiie 4. Aquxcichorij,Endiui*,adianti,hepatics, Agrimonis,Eupator>j,
Auicenn*, lapathi acuti. Hepaticae iunt , inrcmperiefqueiecinori* hu-
mores prxparando.ipfumq; corroborando corrigunr.
SfUnttit Spleneticxfuntaquz cetcrach,fcolopendrii,genift$,Tamaricis,po-
morum redolentium.
AtnuUi. Aqua: Raphani.Halicacabi,granorum iuniperi.I.im onum, parieta-
rix,miiiifolis,eful*minoris,verrucari*calculumcomminuunt, are-
nulafqueSc materias Tartareas in renibus -accumulatas di Abluunt.
JDmritut.
Aqus mala*, Bifmalus, cucurbita:, melonum, cucumeris, Nym-
phes , renes ipfos leniunt , vrinxque ardorem Sc acrimoniam comctn-
,
perant.
Aqus pyrorum agreftium Sc forborum alui fluoribus omnibus con-
ducunt.
VubmurU. Aqus plantaginis, Buris palloris, Alchimills,veronicx,pyrol*,cau-
dzequins.confolids vtriufque renum vlceiibus ac excoriationi con-
ferunt, funtque aqus vulneraris.

Dufbtrt-
Aqus.Carduibcnedidli &vlmarix, petafites funt aqus ludoriferx
tUM. ac pcflilentibus affcdlibus conducunt.
JitfttTUt. Aqus Artemifi* , ma trica ris , marrubii, Mercurialis hiftericsfunt,
vterumque iuuant.Sc afFedlibus ipiis profunt.
E: hs quidem funt aqus qus lingulas coloris
,
noftri panes relpi-
ciunt.fingulifqucipfarumparhematisfmeaffedlionibusmcdenrur. Et
inter eas quidem funr,qusdiuetfis,tam in temis,quamextemis,pra ter
fupra enumeratas, morbis fpecifica quadam qualitate accommodan-
tur, videlicet aqus anethi, florum chamomilla, fambuci, Horum nucu,
Ai Colit*. rursque
colicis doloribusex vento profcdlis,leuamen tribuunt.

Aimttfum Aqua ceparum ad morfus rabidi canisper os exhibita multum con-

jimu rtbidi duci tjprodcft edam ad calculum.
Aqua

Digitized by Google
 . ,M edico >Chy mic i Lib. IV. 455
A qua ex fucco corticum viridium nucum extra&a ad calculum ram
renum , tura veficae comminuendum pcllendumque expertiflima. Al-
liorum aqua ad idem confert.
AquaHyperici & portulacae puerorum lumbricos enecant. AJlumbi-
, Aquae ceraforum acidulorum, fru&us fragorum, papaueris albi, flo- tor-
rum ccmauriiTerrianisicbiibus Sc riiliofis non mediocre ferunt fota- AJTtnU-
nMtn,
s tiura.

Aqux ebuli, Iu* artheticae , verbafei arthriticos (edant , fi partibus

dolentibus linteamina, fupradi&is aquis imbuta, tepide apponantur.
.Aqua ex foliis &
radice filicis dcftiiiata omnibus aduftionibus
linteaminibus eaimbutis tepide applicata, lingulari virtute confert.
AquaTpermatisranarum menlc Martio dcftillata .antequam exclu- jfiphUt-
dantur, excellens eft ad omnes oculorum, faciei , totiusq; corporis par- manutor-
. tium phlegmonas,eo,quodidum, modo admota, Remedium. foru.

^Eccehicaquarumftillaticiarum, quibus nullo tempore

carere debent pharmacopoci,cataiogum:Ecce inquam fpe-
• cificasverasquevniufcuiusquc proprietates. Neclancla-
. tis eft illud nofie, verum & ipfas deftillandi, feruatis integris
•virtutibus, atqueproprietatibus,modus tenendus eft, qui
.
quidem alia longe ratione perficitur, quam vulgari illa de-
ftillatione, qua phlegma folum & inutilis quardam aqua
,

cito putrefeens extrahitur. Primo itaque varios deflillandi mo-

dos fecundum authores adducemus , deinde nonam vtilioremque to-utru'
methodum deftillandi aquas introducemus.
Aquae primo deftillatxex variis rebus dcftiilantur Sc paranrur. Ex
herbis Sc floribus omnes fere per adfccnlum dcftiilantur. Atque ex
virentibus floribus inprimis, aliisquetencrioribus ,
quarum vis facile
euanefeit , & frigidioribus plerumque per Baln. Mar. in cucurbita vi-
bonae deftiliantur. >Ita Ioanncs Baptifta Porta ex Rcfis
trea aquae fatis
incarnatis , quas vocant , fcu rubentibus feledis &
mundis aquam e-
licir. Quam fi nobiliorem reddere cupis, aquam deftiliaram fuperre-

cetues alias Rofas affundito, Sc iterum deftillaro, idque tertio facito.

.T iim emm aqua tantum odorem acquirit , vt vna pats decem fontanx
.aqax partes odorati IGmas reddat. Quam,vc & aliorum florum bene o-
Iii lentium.

Digitized by Google
 434 Amditotarii
lentium , fi adhuc odorati orem cupis , in Alcmbici canali, vel extre-
mitate roftri granum mofchi ponatur , per quod aqua cxftillans mo-
fchi odorem imbibat. Ita & aquam ex violis purpureis dcftillat fle inre-
Diflillalie ftis nouis floribus eandem deftillationem repetit ; Cuius odorem non-
a juu com- nulli augent appenla roftro alcmbici pottiuncula radicis Iieos. In qua
parare odi-
e dotibus caryophyllorum dclhliata fi odorem augere velis , aliquid
um.
pulueris caryophyllorum aromaticorum in alcmbici canalem ponito.
In quibus omnibus id obferuandum > quo ex hciba facilius odor cx-
Ipirat fle euanefeit, eo tepidiore balneo vtcndutn.flc interdum tantum
lolum calorem admouendum , vt flores vix contabuiflc videantur.

Jfqut (alo-
Hoc cniip modo fle calore ita moderato, ita etiam ex floribus liliorum
,

re re tinia alborum aquam odoratam idem promittit Porta. Vt vero etiam color
Ut. florum qui&ipfc plerumque cuanefeit facile retineatur, alembicus
,

quoque floribus flcipfe replendus eft. Itaenim aqua tranfiensper flo-

resinalembico colorem fecum trahit. Verum talesaquz nondiudu-
rant,ob crudum illud , quod fecum ex floribus in alembicopofnisra-
piunt.
Secundo alii flores heibasque deflillandas contundunt , atque ex iis
fuccum exprimunt , ex illo verofuccodeftillatione peralcmbicum in
Aqua eum Balneo Mariataquam eliciunt. Quod fi & odotem & colorem inaqua
tdore o» co-
retinere cupiunr.florcs integ; os > vt didtum tft.in alembicum ponunr.
lere.
Feces calcitrant atqueexus peraquam deflibatam (ai eliciunt, fcufale
aquam deftillatam imbuunt. Ita enim a corruptione integra ferimur,
fle vires falis in fe continet. Verum, Vt didlum, herbae frigtdiotcs,& qua-

rum vis facile cuanefeit, in B. M. re&iusdellillanturikd calidiores, aro-

mati ere, fle quarum vis non ita facile euanelcit Sc ptohtndius hz et, non
jta vtiliter & commode per B.M. deftillantur. Neque enim aliquid olei
cum ii$cxftillac,neq; etiam eam vim habent, ac fi in veficadcftillcnturj
inptimis fi redi fu entur,vt dicetur.
Uertarum In hac aurem per veficam dcfhllatione etiam quzdam obferuatur
deftiUatio
dtuerfitas.Ali: herbas ipfas contundunt aut minutim concidunt Sc
eum aqua
communi quartam partem veficae praeter propter iis replent ; indeaffundunta-
f'>i'da. quam putam, vtterria pars vefic* iis impleatur , fle vna quarta fere va-
cua maneat, adhibitoque refrigeratorio vale, fl£ ferpentims etiam, fi fpi-
rituofa planeaqua quaeritur, vel luo alembico cum fuo refrigeratorio,
& comnufluris claufis , igneque acccnfo , fle conucniente adhibito
fub

Digitized by Google
 Medico Chymici Lib. IV. 4 J5
deftillanr. Nonnulli affufaaqua
tub vcfica , lente ac guttarira aquam
calida, vafe bene claufo, priusperdiem
ac noveni maceram herba*, "j™*
&
PleriquecommodifTimumcenfent , fi herbae non folum aquacali-
per diem ac nodem macerentur , fed contuis in
fimo equmo , vel
da
balneo roris , prscipue illo , quod in vafculo illo cum fceno
apparatur,

perdie* io. vel 14. indigeftione dcputrefa&ioneftent, pofteadeftil-

lcntur. Aquaqus primoexftillar, optimatft , quae vero vltimo loco
exftillat, pura puta aqua fere eft; Quapropter cauendum, nenimium

aqusexftillet, &ita aqua ipfa ineflicaciorreddatur , herbaeque adu-

contrahunt
rantur, &veficx fundo adh*rcanr,vnde aqua: e/4»vp*v^
affundas fatiscft ,fi duo ,aur
Itaque exempl. gr. fi fex aquse cantharos ,
^ Mq „ 4rS
minor etiam adhuc quantitas exftillet. In hac dcftillatione plerumque
vna oleum elicitur , de quo poftea. Aqua deftillnta fi libet ,nouis her-
bis affundi potcil, digeri, atque
iterum deftillarL Eodem modo
ex

herbis ficcis aqu* deftillantur , affufa prius aqua

calida , inquaali-/'““
&
quandiu macerentur. Et plerumque ex herbis calidis odoratis me-
liores aqu* olea deftillantur ex ficcis, quam ex viridibus; cum ex vi-
&
ribus obhumiditatemaqueam , qua
adhuc fcatent , non facile fpiri-
tus & olea feparari poflunt. Vtile &hic eft macerationem fcufcrmen- F^«ro-
btrivM.
tationem adhibere -.qusvt felicius fiat &
,
panes inuicem re&ius dtf-
folis vel T artari , vel fermenti admifcenr.
fol nantur , nonnulli aliquid
fpiritusinprimisadfcendanr: tamen
Ecfi vero fi ignis re&e gubernetur,
cum fpiritus etiam aquam fecum vehant , & calore alias aqua adfccn-

derc facile vna poffit Illa per rc&ificr.tionem , quanrum fieri

;
poteft, *qu*rum

fe paranda eft i quod

commodiflime fit per balneum. Aqua nimirum diJlUUurU
tota in cucurbitam vitream infundenda , &
lento calore folum fpiri-
tupfior pars deftillanda. Qua defbllatione fi calor rede
gubernetur,

vnica forfan opera feparatio fieri poteft Tamen fi id

: prima vice non
fuccedat,rcpetendaeftredificatio,&c. Nunc ad nobiliorem metho-
dum deftillandi aquas accedemus.
Itaq-, vteam methodum plane cum D.Quercetano
refti-

tuamus aliamque longe vtiliorem introducamus, herbas ,

>
Ef-
4
aut reliqua eiufmodi integra in Alembicum con-M^'
*
flores ,
1
ijciantur , deftillandi loco , flores dcftillandos contere
-

Iii z mus,

Digitized by Google
 43* Ahditotah.ii
mus,eorumq; iure torculari exprcflb & in commune Alcm-
bicuminfufo, virrutcm cius integram fubftantiamquc mo-
re folito extrahemus.
Quaequidemvtcfficacioreuadat,vegetiorquc,excipieir-
&
dx funtfxces,& quae poli fuccum expreflum, quxin A-
lembici fundo remanferunr, quas in vas rerreum impolitas,,
igni ardentiflimo calcinabis, donec omnino in cinerem ab*
cant.His peradis cineres idos in manicam Hippocratis in-
iicies: quibus infundes prxdidam aquam delliUacam , vt o-
mnem talem recipiat, rea ffufione fxpius repetita;Et ira qui-
dem habebis aquam fuo fale imbutam, prxeipuisque ftirpis-
ex quibus emanauit, virtutibus praeditam,.
jtqu* hu- Aquam,inquam,qux multos roenles, imo ficannos inte-
fti$m
gramcorruptaquc confcruanpotelr, cuius etiam vclvncia
vnicaplusprxftabit quam plures illius, qux communi via,
,

extrahitur.
Necfanelabori parcendum , autabeaoperationeabffi-
nendum,cumtantxreitamquepretiofx , fa nitaris nempe
humani corporis, gratia fiat.
okrtco. Quod fi prxdidxaqu^ colorem & odorem proprium in--
dtrfc com primere fit animus, ingentem eorummet florum copiam in
rV‘
far 4. roftroalembici impones , vt inter deftillandum aqua fur-
fum alcedens ex illis,vt fupra didum eft, alliciat & odorem
ac colorem retinear.fNonadeovideturncacflarium ,
quia
iftxaqux fic dcllillara’ facilepcreunt J
Atverofivnico pharmacopceo omnes fupra enarratas
aquas praeparare per ocium ac commoditatem non liceat,
plureseiufdcm vrbis inter fe conucnire deberent ( vti fit
pierisque in locis ac potilfimum in Italia ) vt vnusquifq; fibi
partem earu pr^parandaaflumeret.aliifqifi opus fuerit,mu-
tuo fuppeditaret.Et ita quide artis medicx dignitasconler-
uarctur

0 Digitized by Google
 Mi dic o Ch r m ic i Lib. IV. 437'
uarctur, illorumqucgloria &honos non fine ingenti popu-^^"^‘
li vtilitatc augeretur. pharmace-

Porro non nobis fatiselTe duco primam illam & fimpli-.p* ,

r /^r, *•

cem, aquas cum inregris virtualibusq-, qualitatibus defttl-

landi reftituram methodum inflituifle:quaquidcmethodo
(prxter iplius aquae bonitatem) ii furni vafaquepropria&
commoda fuppetant , plus vno die, quam alias pluribus, 8r
faciliori longe negotio dcftillabis, vtcuiuis experto facile
patebit.
Quinimo etiam eadenr ratione, fi per balneum vaporo-
. fum aquam extrahere in mentem veniat, totum pene fuc- r4<i( r B
^
cum,praedi&um deftillabis, ita tamen, vt aqua ne minimum vapnofem.
quidem fumum aut vftionemfubolcat: Nequehocfolum
verum etiam eadem methodo ex omnibus plantis calidis
acodoriferisprxfertim(quasfulphureac oleo ex odore il-
vna cum aquis olea puriflima, clanfli-
lo abundare conflat J
maque elicies, quae quidem quod aquis fupernatare per-
cipiantur, facili negotio feparabis. Sed &
vitra progredi»
ac certam facilemque aquas vitar, &
fpiritus ex plantis, flo-
ribus feminibufque, cuiufcunquc generis lint, extrahendi
modum tradereeft animus. Er id quidem per digeftionis &
fermentationrs viam, qua fane cuiuis candidi lincerique in- fer
genii. viro iudicare perfacile erit, nosnon perperam fupra
&
omnes operationes illas tantis laudibus encomiis extu-”"^"^
liflc.

At ipfe quidem altius penetrare fnili ftupendo prorfus,

ac hebeti fit ingenio) philofophariq; poterit & percipere
quamfeite , quamque commode alibi de lignaturis inter-
nis rerum, fanguinis noflri analogiam cum vino, ipfiufque
aqux vitae cum necare vira: noflra:, balfamoque radicali
contulerimus, Cum ex omnibus rebus, ac iiypotiffim um,
lii y qua:

Digitized by Google
 438 Antidotarii
mlimintojit quae inalimentum veniunt, folaprardi&arum digeftionum
aqui viti &: fermentationum ope, imo etiam & in iis,qua: frigid^ exi-
(iutffirttu*
llictfitrjl
(limantur , aqua vitae elici poflit, quae fit vera rei quinta ef-
fentia.
Aqua, inquam, vitae, quxdenaturacccleftixthereapar-
ticipat.flammamquenonfecusac ea, quae ex vitro elicitur,
concipiet Experientia etiaipfa latis planum faciet, quomo-
do non tatum vinum fed & triticum, onmiaque cerealia &
,

femina alimenrofa multo plus nc&aris illius viuifici, quam

,

reliqua vegetabilia alendo corpori noftro inepta conti-

neant.
Hanc autem methodum, vt tandem aperiamus, ordie-
mur primo a rofis, qua: frigidae elTc exiftimantur, ex quibus
tamen odoratiflima aqua vita: &
fpiritus extrahitur adeo
excellens, vc vnica eius guttula ingenti fatis aqua: copix
odoremfuum communicare, eamq; vtililfimamiucundif-
fimamq; reddere poflit.
'Rofarum Rofa: igitur tcmpcftate, nec ea quidem pluuiofa rorida-
Jpirami- que, cum fcilicet piata: madido rorehumeicunt, fed exfpc-
ftandum, donec (ol radiorum fuorum viomnem illam ro-
ridam humiditatem diflipaueric, copiofa fatis quantitate
JRoft quo- colligi debent. Rofas itaque co!ledas,& quam fieri poteft
medo colli-

findi. diligenti (lime tritas,in vafe terreo vitreato.autparuo dolio

querno includes & quam optime manibus premes , quo
,

Terminta-
vas prxditfum pene impleatur. Quod quidem vas clau-
tio rofarum
futp obturatumque , vt facilius fiat digeftio, repones in cel-
lam vinariam, per menfem vnum, aut diutius, fi opus fuerit
donec materiam pr^diitam vinum acetatum fubolcrc odo-
ratu percipias, quo argumento iam abfolutam fermenta-
tionemeflecognofccs.&co quidem protelanda eft, donec
prxdi&um fignum appareat.

Digitized by Google
 Midico-Chtmici Lib. IV. 439
His pcraftis, aflumetibi quartam quintamue rofarum
,

fcrmcncatarum partem pro vafis tui magnitudine.quod fa-

neneceflario talcefle debet, qualia eafunt, quibus deflil- DtJhiLu*.
latores chymici olea fua & aquas vitx eliciunt, quae qui-
dem ampla, aeneaque potius quam plumbea funt, refrige- emmv»/u
ratornfque fuis initru&a ,
quibus aqua plenis fpiritibus &•£»•*
frigore condenfati facilius commodiufque eliciuntur, af-
fumptam illam rofarum fermentatarum portionem, more
folito deftdla:quo faiio, feces refiduas in fundo alembi-
cifubfidentes fepara, &:tanturidem praediftarum rofarum
fermentatarum eidem vafi repone , hiique prius exrra&am
aquam affunde,omnia rurfus vafe Hermetice claufo ad fic-
citatem vfque deftdlando.
Collige iterum reficcatas feces & alembico eandem- R<aifieM-
met praedi&arum rofarum quantitatem, quam prius iniice,
quibus denuo totam aquam deftillatam rcafFundes >&to- pZfZn.
cies iterabis, donec omnes prxdittas rofas fermentatas de-
ftillaueris.
His rite, vt decet, abfolutis, vniuerfam, quamelicueris
aquam aflumes, & lento igni in vafe colli oblongi flue ma-
,

tratio,fiue quoaqux vitx extrahi folent duodecimam tan-

,

tum cius partemf qu^ omnium pene fpiritualium quantitas

eft)deftillabis.
Itavt, fi verbi gratia, duodecim aquae libras habueris,
vnicam tantum aquae, odorifer® tamen & iucundiflimae,
fpiritualifque, atque flamma coque, ac ea, quae ex vi-
no cft, concipientes elicies. Quam etiam, vt magis vir-
tualis reddatur, adhuc reftificari potent. Reliqua vero a-
qua, quae in fundo alembici fubfidebic, odorifera, Ionge-
que fuauior & melior exiftet, quam ea, quae communi &
vulgari modo dcftdlatur: cui etia fal fuum imprimere pote-
ris,

Digitized by Google
 .440 Antibot ARII
<ris,fi prardi&is fqcibus in pulucrcm redaSis,&r manice Hip-
cS pocratisimpoficis,eamfaepiusafFundas,quoi'alem fuumia-
cilius alliciar, retineatque.
Eadem plane ratione cx violis aliifque floribus , ac iis po-
tiflimum, qui calidi odoriferiqueexiftunt, vtrorifmamii,
fa!uiae,beconica\ceterifq; eiufmodi aquas vitaeeiicies ,quae
multo praeftantiores efficaciorcfque funt ad morbos pro-
pulfandos,quam fi communi illo vulgarique tramiteid per-
ficiatur.
Adde quod vel minima quidem quantirate exhiberi
poliunt, vel admirandos prorfus &c incredibiles affe&us pa-
ji^uA *x riant. Ira etiam ex flirpibus (cuiufcunq; generis fint, fed vt
jhrptkmdt- plurimum calidisJtritis,acdi£to modo praeparatis, priedi&g
JiUaU 9 .

a q Uaev i tae facilimeextrahuntur. Idem fit ex fruttibus opti-

me fermentatis, vt fatis abundeteftatur. experientia in po-
maceo,pyraceoquc qua: ex pomis pyrifque invafeproprio
(non fecus ac vinum)pra:paratur, quodammodo virefeunt,
ac tunc ex iifdemmet aqua vitat extrahitur.
Aqut viu Eademmetaquavitx ex tritico. granisjuniperi, lauri, fe-
1*4*!!'./i’ minibufquefarinaceiscalidisomnisgeneriselicipoteft. At
minibu quoniam iifdcm feminibus nontantainefl:,quata floribus,
foliifque liquoris Mercurialis, feu aquae copia,trita,craflbqi
modopuluerilata, in paruuludolium.quodexlignoquer-
no fitconfc&um, iniich&aqua tepida, donecinliquidio-
rem quandam confiftcnuam abeant, imbibi debent. Qui-
bus etiam addigeftionem accderadam tantillum fermen-
ti communis, aquam vulgari diftemperati, adiicerc po-

teris. r

Hispera£tis,vafeque optime claufo, in loco frigidiflimo

reponantur, do^ec acefcerc, vinumque redolere prxfen-
tias. Tunc eadem methodo, deftillandiquc rationepro-
cedcs,

f
Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. IV* 44.1
cedes, quam fupra in extraVione aquae vira: rofarum docui-
mus.
Suar etiam alii cx d o Vi fli mis viris, qui in fequentem modum ex flo-
ribus, herbis, radicibus, corticibus, feminibus, &lignis,&c, parant a-
quas & fpirirus
pergamusin deftillatione aqu* rofaecz.
:
..

Aqua rofarum variis pratoaratar modis : Alii fumunt rofarum q .(.

eafq; pertriduum in balneo digeftas.vaporc aquzcalidz deftillant-Alii aqua m ra.
abfqi digcfhone prasccdanca, aquam, ex iis in alembicum conic Vis.eli* f»um.
ciunt.
Alii per cineres deflillant: vbi tamen maxima opus cft cautione ic
circumfpcVione.neempyrenmatc liquor ftillatitius inficiatur.
Alii lucto magis quam valetudini hominum intenti, eas integras, vt
decerpta funt.cum magna aqu^ copia.per veficam aneam dcftillant-.ac
ex triginta rofarum libris , centumaqux odorata venalis extrahunt.
Alii flores fufos,abfq; menftruo.auteofaltem tam pauco, vt ad irri-
gationem fufficiat, modico balnei calore deflillant : &c ad vim refrige.
rantem, tanto expeditius euocandam, vna dcftillatione , quam prsce-
dit irrigatio, ex aqua communi vel rofacea yeteri, aut ad virtutem con-
fortantem & fragrantem prolevandam, pluribus in de flillara aqua in-
fufionibus vruntur.
Beguinus ait: nos ita eam parandam ducimus: Diftin- HtflinUi»
guendo inter rofas albas Ex illis enim vc plu- Tcf*rum
& incarnatas. -

rimum vis refrigerans petitur: ac propterea pauca aqua r »/4 Mt.

pluuiali irroratx in mortario marmoreo contundendx
lunt: Inde torculari fuccus exprimendus &defhliandus.
Incarnatx abfque irrigatione contufx, reponuntur in ma- R»}*i»c»r-

gno vafe vitreo in collum: poft triduum fuccus exprimitur, ”Mtt '

qui per balneum dcftillatur. Hxcaqua cftfragrantiffima,

quxq, vel multos an nos odoris fui fragrantiam conferuac.
Nonnulli recrementis eiusaquam puram fuperfundunr,
& ita per o Viduum maceratam, vel balneo, vel vefica deftil-
lant, quae communi venali viribus & efficacia non cedit.
Nonnulli ferrnentationem laudant rofarum cum pau-
,co fale corrcVo, vel facharo, prius obferuarc vidi, pofte-
Kkk rius

Digitized by Google
 44 i Antidotarii
rius vero magis placet fi non fumatur quantitas nimia,
r &c.
Idem Beguinus fic facit aquam ardentem ex rofis, quan-
do ait: ficut ex aliis rebus omnibus pratfertim autem ali-
&
mentofis , aqua flagrans fragrans, fomen tarionis benefi-
cio, educi poteft: Ita etiam ex rofis, qua: vulgo ftatuuntur
frigidae.

Spiritu* te- Porro recipe rofas incarnatas, ccdo fereno, cum ro»
(*rum*r. fjjo madore deftituuntur, colleflas: eas tere accuratif-
*'
fime, & cucurbitam vitream, qua: poftea bene clau-
in
fa, in cellam reponatur, vt ibi fiat carum fermentatio im-

mitte. Cum lam acidum quiddam redolere videantur:

fume de floribus tritis quantum vis & per balneum de-
ftilla: aquam inde extra&am fuperaffunde parti rofarum

alii: & rurfus deftilla, fimilem in modum pergendo, do-

nec omnis rofarum fermentatarum quantitas, per alcm-
bicum tranficrit, fecibus , quas in fundo remanere fo-
lent, femper fegregatis. Tandem omnem aquam ex rofis
elicitam, per balneum deftilla: &: duodecimam faltem
partem autcirciter abftrahe, eamque fi vis, re&ifica. Sic
aquam habebis gratiflimam & odoratiflimam ,
quaeque
non minus prompte, quam fpiritusvini, flammam conci-
piet.

spiritut »i- Sicfpiritus fitabfinthiifecundum D.Sennertum, Acci-

p C fummitates abfinthii quantum vis, affunde aqua: f q,
finikf.

ftent in digeftione per dies aliquot, poteft quid & ad fer-

mentandum adiici. Deftilietur per vcficam. Exibitaqua
olei quippiam continens. Oleum per filtrum vel per fepa-
ratorium diligenter feparetur. Aqua tota cucurbita: vi-
treae indatur, atque in B. femel atque iterum rcd,ficerur,
& faltem pars (pirituofior abftrahatur, qux odorem &fa-
porena

r
Digitized by Google
 Medigo-Chymici Lib. IV* 44$
porcm abfinthii retinet. Si libet, poflunt in rcdificatio-
nc flores abfinthii noui ficci in alcmbicum poni, (vel adhuc
femel defuper rcdificari & praeferam perphiolam vtartis
eft,quod ego cum reliquis floribus etiam laudarem ) fcd vc
didum,ifta: aqua: non diu durant.
Ex feminibus aqua & fpiritus eodem modo per vcCi-sphiim &
cam deftillantur, ficut ex herbis ficcis. Macerantur ni- *»«« «/*•
mm m '

mirum, addita ad lingulas lib. vnc. j. vel vnc.j. fem. lalis:

deftillantur:oleum ab aqua feparatur, & poftea per bal-
neum vix duodecima, vel decima fextapars, quae fpiritus
loco eft, aut aqua certe efficaciflima, dcftillatur. Non-
nulli in anifo , & fceniculo peculiariter per primam in
vefica deftillationcm fecibus feu omni illi, quod in vefi-
carelidumeft, addunt in vafe ligneo feces vini vel cercui-
fiae, Angulis libris feminum dimidiam vel quartam partem
canthari, & linunt fermentari, deftillantpcr veficam, & dc-
ftilIatum,addito M.j.lklis rcdificanr*
Ex granis & frudibus, vt hordeo,tritico, auena, bac-
cisjuniperi,fambuci& limilibus eodem modo Ipiritus eli-
ci poteft*
Spiritus fambuci ita paratur : Recipe baccas fambuci spkhm
puras & maturas, exprimatur fuccus, vel conquadrentur^'”*""*
laltem, ftcntque in vale ligneo, donec incipiant fermen-
tare:; adde fecum vini vel cercuifiae partem duodecimam
vel odauam vel quantum lubet, & linito fermentari poft* :

ca deftillentur per veficam & redificentur. Vulgo no-

ftri homines hac polentam fumunt ex hor-
via vtuntur :

deo vel tritico, affunduntque aquam calidam, qua: vbi

tepida eu.afit, aliquid fecum ccreuifia: addunt, fermenta-
tique finuint, & poftea per veficam deftillant & redifi-
canr.
Kkk z Exbac-
1

Digitized by Google
 444 Antidotarii
Spiritu» Ex baccis juniperi talis fit fpiritus Recipe :b|£cas jir-
baccarum niperi , contundantur, affundatur aqua, flent in vafe clau-
jmuptri.
fo per quatuor dies. Poftea affundantur feces cereuifiae;.
*
Iterum flent in digcftione per quatuor vel quinque dies.
Poftea deftillentur perveficam, extillat aqua cum oleo,,
feparentur. Aqua iterum baccis in veiica rcliduis affun-
ditur ic re<ftificatur. Quidam materiae poft primam de-
flillationem reh&ae in vafe fatis capaci, cuius latera prius
fermento oblinunt, affundunt feces vini vel cereuifiae»
nimirum in decimam fexram partem modii vnum cantha-
rum, & fermentari finunt dies quatuor vel quinque. Poft-
eadeflillant per veficam,& re&ificant.
Eliciuntur & fpiritus ex lignis, vt ligno Guaiaco, vifco
,m
querno, junipero , G uaiaco,buxi & fimilibus: per retortam
*

Uink!
inprimis: vt rccipc ferraturam quercus ,aut fcobem junipe-
ri, Guaiaci, aut particulas buxi : deftillain retorta vfquead
ficcitatem: Separa poftea oleum abaqua per chartam em-
poreticam: aquam retlifica in arena, fuper colchotar, aut
falem marinum, aut proprios cineres: poftea phlegma de-
illatione fepara, tertiam faltem eius partem aut circirer
vltimo afieruando. V fus cius cft in coraliis & perlis diffol#
uendis.adtinfturas extrahendas.
Poteft etiam deftillatio & per balneum roris, vel vapo-
rem aqua: calidae ad vegetabilia adhiberi mirumque in mo-
dum a nonnullis commendatur, inprimis ea, quxperrc-
tortam ad latus fit, vtpote cuius beneficio exaromatibus,
atque omnis generis plantis ficcisefficaciffimus liquor eli-
ci poftit.

Aqtutx Sicex aromatibus cum aqua communi vel men ftruo ido-
arematt-
neo maceratis aqua extrahitur. Vulgatiffima irnter illas efl
aquacinamomi. Cinamomumcrafiiufculccoi .ltufumma-
ceratur

Digitized by Google
 ,

Medico Chy mic i Lib. IV. 44 f

ceraturvinifafficicncc quantitate per dies aliquot,8rdeftil-
cinnamomi adj*
latur per veficam. Nonnullifingulis libris
ciunt vnc.j. falis communis, affundunt aquam tepidam, vas
bene claudunt, & in loco frigido per o&iduum macerari fi-
nunt. Hinc pro fingulis libris cinamomi affundunt dimi-
dium cantharum vini boni,& deftillat per veficam. Ex qua-
libet libra potefl elici lib.j. aquas bonas; reliqua eft ignobi-
lior, quavhimolocoexftillatiad castera eft inutilis ,
potefl:
tamen afferuari, pro noni cinamomi infufione.
Sunt qui recipiunt vini dulcis & aqua: partes aequales. AjuMtin-
Nonnulli fumunt dimidium aquaru deftillatarum cordia- nummi.
lium,& dimidium generofi vini. Quidam hunc modum v-
furpant: Recipiunt cin namomi lib. j. falis communis Tar-
,

tatiana vnc.j. f quo plus Tartari adieceris , eo plus olei pro-

uenire creditur aqua autem ira non prodeft ) fascum cere-
,

uifias cochlearia iv. aquae q.f.deftillant per veficam. Non-

non per veficam fed per cineres eandem aquam deftil-
nulli
lanthocmodo. Recipiunrcinnam. opt. lib.j. contundunt
craffiufcule, indunt cucurbita: vitrea: , & affundunt aquae
Rof lib.v.adglutinantque Alembicum caecum, & in capel-
la fuper cineres calidos per 4. dies digerunt:poftea pro cae-
1

co roftratum Alembicum imponunt, & per arenam lento

igne deftillat. Vbi aquas Rofarum dimidia exftillauit,cffun-
diturdeftillatuminfepararorium,&oleumfeparatur,Aqua
iterum in cucurbitam funditur, &
iterum deftillatur. Aquas
quae in quauis fete deftillatione cinamomi primo deftillat
fere la&eaeft , ideoque recipiens mutandum, cum color la-
ftcus definit, quas poftea deftillat aqua.vtignobiliorfeor-
&
fim excipienda. Si oleum quis feorfim habere cupiat , aqua
deftillata per dies 14. in cellamponatur, &
oleum fubfidct,
quod ab aqua fcparctur.
Kkfc } Aquam
 ,

44* Antidotai.ii
Aquam cinnamomi fic prarparat Qucrcetanua Recipe :

cinamomi vnc.iv. quod craffiufculc conquaflatum, & in x-

quis vini albi generofi, & aquae rofarum partibus duorum
^
vel trium dierum fpatio infufum in alembico deftillant at- ,

que fic aquam la&eam quae fimul in fe partem fulphuream

,

&olcaginofam cinamomi continet , eliciunt accuratcquo

adferuant. Quod fi magnam eius quantitatem componere
velis , vcere aeneo vafe maiufculo , cui refrigeratorium an-
nexum fit. Vulgo pro fingulis cinamomi libris vini albi
Quia vero non
aqua: Rofarum, ana librzduaeadiiciuntur.
ex cinnamomo extrahi poteft propter par-
multum olei
tium illius tenuitatem, vndefit, vt cum aquacommifcea-
tur,propterea vinum album & aqua rofarum peculiariter &
prxeipue vfurpantur , quorum loco in aliorum aromatum
herbarum, florum & feminum deftillationibus aquam dun-
taxat communem aflumimus. Exempli gratia.
AfWM- Recipecaryophyllorumconquaflatorumlibj.autij. A-
qua: fontana: tepefa&a: quadruplum, imo plus, fivifumfue-
vuifri. Hxc recipiantur vafc xneo commemorato , cui vafcu-
rit:

lum refrigerans adhxret, macerentur vnum duosauttres ,

dies: poft mediocris ignis fupponatur ita,vt aqua bulliat , tu

„ cuaporantcm confpicics , fecumq; oleum caryophyllorum

deferentem quod quia quouisaliograuiuseft, totum vero
,

imumperit. Ab aqua vero fcccrniturcum infundibulo, &

lagenula rite occlufa reconditur. Aqua, qua: remanet poft
olei fui fcparationcm.turbidaeft&roleaginofa: Odor& fa-
por caryophylloru imprefli tam vegeti exiftunt,vt fi eahau-
riatur,aut naribus admoueatur, qualitates caryophyllorum
•
.
quam maxime indicabitur. ^ -i

Beguinus fic dcftillare iubet oleum cinnamomi Recipe :

cinamomi optiini crafle triti libram vnam : cui affunde a-

t- -
” qua:

Digitized by Google
 Msdico-Chymici Lib. IV* 447
iquaerofaceae & vini albi ana libras tres : Macera in calore
congruo fimi vel eius vicarii q.C demde deftilla per balne-
um , feparando
aquam primam qua: eft optima: tecundam
,

itemfeorfim vt& tertiam colligendo. Secundae vfus po-*

,

teftcfle ad macerationes pro menftruo. Tertia, eftphlcg-

ma inutile. i

Aquaciurdemcinamomicompofita Macera &dcftilla :

cinamomum vr fupra addendo radicum di&amni Ange

, : ,

licae,ana vncias duas. In hac aqua diflojue iacharum album,

quantum poteft,& digere per diem naturale: pofteaaquam
fuperfluatn dcftillacione fegrega : donec fyrupus placeat»
cui adde aqua: vita: re&ificara: vncias duas , probe mifce*&
Eft virtutis admiranda: in pefte & paratu difficili.
Hic praeterire no poflum egregiam illam deftillationem Aquaftr-
virtuofam ferpilli cum vino : ierpillum integrum cum vino P*u*-
maceratum poftea per alembicum deftillatum liquorem
producunt omnibus fluxionibus in corpore humano tolle-
dis&exficcandisperquam vtiliflime. Dofis cochlear f. fin-
gulo die maneieiuno ftomacho catharrofis tutiflimum eft
,

remedium, vbi paralyrcs,conuulfioncs, Apoplexia &c. pra:-

caucndafunt.
Hoc modo ad Tuos afFe<ftus ex omnib. herbis poteft aqua
ac fpiri tus elici. Supradcdimus modum deftillandi cinna-
momum & Caryophyllos, fecundum quam artem ex quali-
betaromatum fpecie.vt pipere, nuce mofchata, Zingibere,
mace.cubebis.&huiufmodi c^teris.vt etiam ex omnibus fe-
minibus, &baccis calidis, lauri fcilicet,cumini, dauci, paeo-
nia: 8tc. item herbis & floribus calore pollentibus & fimili-
bus poflunt deftillari aqua: , cum quibus aquis poftea fyrupi
componi poterunt , qui longe melius vires fimplicium , cx
quib. concinnantur, libi concreditas fctuant,genuinafque^
4T I w
'

facul-

Digitized by Google
 1

44 8 ANT I D0T AR 1

multo efficacius referunt , quam eorum aquz

facultates &
dcco&ioncs gregariavia parata?, vtpaulopoft dicemus.
Prsecerea &gummata fuppeditant aquas ac fpiritus,vclu-
^
Sfirim tiD.Senncrtus fpiritum maftichesdcfcribitlib. inftitut. y.
mmflukts- part .^.fe&.$. cap.y.deaquis&fpiritiousdeftillatis. Recipe
raafticheslib. j.talisvnc-iv. mifce. Adde filicum vftorum
•
&contuforum libram j.fS. Aliifumuntcinercsvclarenam,
dequorum proportione poftea in oleis dicetur. Imponan-
tur retortae vel cucurbitae vitreae , collocentur in arenam
vel cineres, accedatur ignis, & primo cxftillabitliquor cum
oleo flauo, quae vbi cxfhliarc celfarint feparcturfpiritus &
,

oleum & fpiritus rc&ificetur. Ex animalium partibus, &

,

iis, quxab animalibus defumuntur,paraaturquoq; aqua: Sc

fpiritus pcrdeftillationenj.
jiqu»iccr- .E' cornu cerui recenti aut recenter nato per retortam a-
nuc mu. qua deftillatur,vt ex lignis quo modo etiam ex aliis offibus
:

fpiritus& oleum deftillari poteft. Siccxfphxra microcof-

mi,offibus hominis, mandibulis equorum deftillatur aqua,
fpiritus & oleum , de quibus videBafilicaenoftra: chymicae
lib.7.dc animalibus.
Attut mil- Mei fic deftillatur: Recipe mellis Iib. j. adde falis com-
toffiniMof* munis vel filicum mundorum contuforum vnc. iij. (alii ad-
duntfegmenta ligni iuniperinimagnitudinedimidii digi-
ti ) impone retortx,& ignem gradatim admoue & exita-,

qua& fpiritus quxaliquoties redificantur. Alii hoc mo-

,

dodeftillant. Primoper balneum aquam in cucurbita dc-

ftillant. Remanenti in cucurbitamelliadduntarenam fub-
tilem vel filices calcinatos contufos & vitrex retortae im-
, ,

ponunt, atquegradatim ignem admouent, atque exftillat

aquaflaoacumoleo. HxcinB.M. vcilocoaliascalidopcr
y.vel 6. dies digerunt, iteruraque deftillant, tandem oleum
ab aqua

Digitized by Google
 ,

r
Mbdico-Chymici Lib. IV. 449
abaquafeparant. Vide noftrasdefcriptionesineadcmd-
tataBafilicachymicalib. 7. de animalibus.
Dant fuos fpiritus &Rcfinae. Ex Terebinthina fpirituw
hoc modo elicitur. RecipeTerebinth.lib.ij. inde cucunlJUwT*-
bicaeterre* vel vitrea: humiliori , affunde duplum vel tri-*'*'«*«»-
pium aquae purae. Nonnulli iniiciunt filicum contuforum
vel arenae lotae M.ij. veliij, impone alembicum,&deftilla
per cineres vel arenam atque exftillabit aqua & liquor pu-
,

.riffimus ac limpidiffimus aquae innatans. Eundcmignem

continua, donec fpiritus omnis adfcendit quod viludig-,

nofei poteft,& fiet forfan per horas /a. Tum mata recipi-
ens , & exftillabit oleum flauum ; aut fifimulexcipecepla-
cct , poftea feparentur. Et fpiritus &
oleum abaqua per in-
fundibulum vel feparacorium feparantur. RcfinafcuCo-
lophonia reliqua adhuc fluens effunditur ex cucurbita &:
afferuatur pro oleo rubro parando. Nonnulli Terebinthi-
nam prima vice fine additamento * affufafaltem aqua,de-
ftillant. Vbi fpiritus albus exftillauit,omne,quod reliquum. * •

eft , effundunt in ollam , & refrigerari finunt : poftea pro

«qualibet libra addunt vnc.iv.falis.arcn* vel farinae laterum
lib.j. & iniiciunt per retortam & per arenam gradatimo-
,

leum deftillant, vulneribus conglutinandis commodifli-

mum. PlurainnoftraBafiU Chym. Beguinus eiusdeftilla-
tionem fiedeferibit : Recipe Terebinthinae clar* q. p. Inde
inveficam aeneam cum refrigeratorio aqua propemodum
repletam. Sic elicitur fpiritus , qui aquaeinnatabit, &per
B M. re&ificari poterit.
.

Vfus eius in Medicina multiplex eft. Tuffim,phtifincu vfM Sfiri-

rat; Ventriculum ab illuuie fordida& vifeida mundat;

.rinam prouocat odoratam ,inftar violarum Calculum : &
.arenas pellit : ftranguriam & vlccravcfic* fanat ; Ncruo-
Lll fas par-

Digitized by Google
 ,

4*0 Antidot AM!

fas partes aperit & confortat Vafafpcrmatlca calefacit, Sc
:

libidini ftimulos addit, iangui nemcoagulatum difloluit: V-

terum purificat, ac propterea fuffocationi matricis valde v-
^tiliscft.Extrinfecusin contufionibus maximus cius vfusfc
vtilitas.
Sfhitm b - SpiritusexLignoquaiacoficfic.-Rccipefcobemdcligno
imqwHMct.
q Ua j aco>2C deftjUa ex retorta, prirho igne lento, deinde for-
tiori & deftillabit oleum ac fpiritus haec ab inuiccm fepara
,

fpiritum vero cum phlegmate regifica fuper falem tarcari,

vel per fe,& egregium habebis atq-,cfficaciflimum liquore.
Diaphoreticum, purificat fanguinem,vtilis in pcfte,conue-
" nit febribus ardentibus, omntbufqiputrefadionib. corpo-
ris, cum vino fumptus, quod erit vehiculum. Eodem modo

deftillatu fpiritus ex ligno quercino , ad omnes fluxiones &

Diarrheas corporis humani perquam vtilis , confolidans .

vulnera & adfiringens membra l^fa. Pari & modo deftillan-

turciprdTus,fantalum,&c. quarum deflillationes no folum
* etiam ab intra , fed etiam ab extra in vnguentis applicantur
&appropriantur.
AquafMnit Sic fitaquaardens expane: Recipe Medullam panis rc-
QtrtiHef*.
ccnt s £ furno extra&i, adhuc calentis, atque vitreis organis
j

deftilla.HuiusaquaevnC.iv.Epilepticis magno vfu praeben-

tur Eius etiam vfusefl; ad furditatem, refiituit etiam vires
:

eerebri ac cordis, fi nonnihil croci addatur.

Poteft &
panis calens, vtidi&um eft , generofo vino vel
Maluatico aut Rhenano antiquo infundi , inde flatim vi-
treis organis , tepente balneo, rimis optime glutinatis de-,

ftillari liquor
,
quem plerique denuo eiufdem calore b li-
afleruntque opportunum huius aqua: v-
nei defiillant :

fum, ftomachum roborare, putredinem arcere, fanitatem

tueri, &c.
Spiri-

Digitized by Google
 Msdico-Ch YMICI I/I B. IV. 4JI
Spiritus & aqua fanguinis humani Recipe fanguinis spiritm £
:

humani puriffimiiuuenis fani quantum vis vel lib.j. Dige- *i*»f*n-

re cum aequali pondere fpiritus viniad menfem, deinde dc-
ftillarcde procedendo & accipies aquam, fpiritum, falem~
ac oleum. Nonnulli dcdillant cum zqualiponderemedul-
\x bouis. Alii dcdillant cum falis decima parte, macerant
per 40. dies: deinde dellillant, cum fecibus rcdificant,
fic per multas cohobationes fit laudabilis fpiritus & no-
bileolcumdchocvido 1. cap. lib .7. BafilicaeChymic».
Spiritus vrins fic fit.- Recipe vrinam vel eius feces in ma- spiritm ti-

tula appofito pileo roflrato, ponatur in balneo , deftilletur rW4 '

lento igne , vtpaulatim a phlegmate relido fpiritus fepa-

rentur, quodhinedignofeitur , quam diu per latera alem-
bici indar linearum continuarum vel venarum defeendit,
tamdiufpirituscxit , quando vero guttula: tanquam roris
*
dependent, phlegma egreditur. Hoc in vrina & in aliis qua:
fpiritus leuiores habent , obferuandum ed. Tunc remo-
ueaturrccipiens&optimeobturetur. Alias enim fpiritus
relido vaporofo halitu ex quo confidentiam habuit.cuane-
fcentin auram. Hic fpiritus toties redificandused, donec
purus fuerit , quoddignofeitur in iis quae inflammari pof-
lunr.fi omnes comburantur , relidanulla humiditate in co-
chleari.Nonnullicumvitriolo vrinam dedillant: Alii vero
cum fpiritu vinf, &c. vide defuper etiam Crollii Bafilicam
fol. 114. & ilf.
R. Tartari albi puri libras quinq*, pone in retorta vitrea spiritm
,
T* r, *n '

ciqs in ignem cinerum collocata: recipietem fatis capacem

adapta. Dato igne per gradus, primo fpiritus cgredief.pod-
ca oleu, qua; redificari dtfbcnt , addito fale tartari ,& poft ab
inuice feparari.Edegregiu aperies, vndein medruis retetis,
inparalyfi, idero & umilib.affcdib. mirapdat. Vtuntur|etia
Lll 2 '
inhy-

Digitized by Google
 4ft Antidotarii
in hydrope » cum aliis hydragogjs
aquis inlepraj morbo
:

Indico: pleuriride: angina: &cxhibenc a fcrupulo vno ad

^ duos, in aquis conueniencibus.
spiritu* Crollii dcftillatio haec cft : Recipe lib. ij. Tartari albi cru-
TArtsri di,affundero en furam Spiritus vini, claufovafis orificio in
croUnnm.
j^iiJohypocaufto, per quatuodecim dies vna digerantur:
pofteadeftilla in lento cinerum igne, donec incipiant gutt£
nauaeoleofae egredi , vbi certandum. Egreflum fpiritumfe-
orfim ferua, caput mortuum permitte, ve igne forti tam diu-
euaporet, donec Tartarus mediocriter calcinatus fit >non'
tamen ad albedinem,fed in colore nigro definendum:fupra
hunc Tartarum affunde priorem fpiritu egreflum , ftetper-
trasdies in balnei putrefa&ione,pofteadeftillctur primo in>
arena, deindein aperto igne fortiflimo, per alembicumlw
tatum non nimis altum , ficrequifitusTartarifpirituselici*
tur. Nonnull i per multa cohobia hunc fpiri tum a colcotha-
re redi fi eant.
sphitfu [*- Spiritus falis eiufdem : Recipe falis Cracouienfisnatiui,.
vel falis marini exiccati vel calcinati lib. 4. affundendo a-
quam pluuialem .impaft a vel malaxa cum albae argillae figu-
linae recentis & per fetaceu cribratae libris duabus(vel quod
melius, argilla loco fumatur matrix fi haberi poilit, feu cor-
tex terra figillatam i nuoluens &
proxime ambiens , e qua- &
terra figillata tanquanucieus eruitur, ficenim efficaciorenu
liquorem ad vfus medicos habebis)inde facias orbiculos ro-
tundos feu oblogos, quos retro fornacem ad duritiem exic-
catos impones retortae terreae Iutcobdudae, vir ad dimidie-
tatem impletae r Iungarur recipiens fatis capax , &feruatis
ignis gradib. donec phlegma egreflum eft, vltiroo pelle for-
ti &indefincnti igne aperto cotinuando,donec fpiri tus albi
omnes egreffi funt, Dcflillario eadem quas in parandaaqua;.
fore»

Digitized by Google
!?•

Midic o-Chym r ci Lib. IV. 455:

& dofis. Dux vel tres guttx in aqua
forti adhiberi foler. Vfus
cardui benedi&i & parierarix fubico remoratam pellunt
vrinam, ficutr etiam aqua vitx per fcoptimeaphlegmatc #
re&ificata facit. Eiusvfumac vires vide apud Crolliumin
fua Bafilica Chymica fol. 1yo.1jT.15 t.&c.Si plurade fale ex-
y.noftrxBafilicxChymicx cap.de fale, Spiri-
petis, vide li.
Nitrum fiuefal pctrxmifceatur s^iVw/*i-
tus falis nitri ficdeftillacur:
cum tribus partibus bolicommunis: & dcftilletur per re
tortam.fpatio 10. vel 12. horarum. E x libra j. falis petras, ac-
cipies libram vnam fpiritus ; fi bene operatus fueris. Spiri-
tushic cft verus ignis natura Balfamicus: Etprodeft in co-
lica, pleurifi,angina,&c. Sic vult Crollius Spiritus
: falis ni-
tri eodem planemodo ex fimili ignis regimine deftillatur,.
,

qui per fumum rubicundum egreditur. Hoc faltem notan-

dum quod adj. partcmfalisperrxpurificati,trespartesar-
gillxngulinxadmifccri folent, pro efformandis globis ob-
longis, poftexiccatienem demumadopusadhibedis. Vfus
ac dofis in colica Et hoc nemini videatur mirum, fiquidem
:

in fimili affe&u crudum nitrum nonnulli offerunt Nam- :

microcofmi efferuefeentia & malignitas ex-

fpiritus- falis t

huius debito vfu mire inhibetur & reprimitur. In pleurefi,-

prunclla mifcetur cum ana fpiritus vini, & de illa mixtura
dantur fcrupuli duo vel drachma integra in hauftu aqux -

fontanx repidx. Siin colica vtimur,tuncabcxrravmbili«

cus olex nuciftx cxprcffiyeum tantillo zibeti admixtoun-
ungiturr intolerabiles cruciatus & dolores confeftim non
folumfedar, fcd & difcutir& refoluitmalignos, crudos, ni-
rrofos humores, qui nifi impediatur, ne ad partes neruofas
& articulos repanr, quod non raro fit per certam fympa-
thiam, qua cum talibus membris habent illi humores ali-
tyiid admixti, condolenda fcquitur articulorum impoten-
Lll y tia»>

Digitized by Google
 454 Awtidotauii
tia, laxatio, & rcfolutio, circa finem enulz campan* vfus fa-
lem rcfolurum efficaciter expellit. Porro nitri feu falis fu.

,
filis recondit* a
vires filiis Hctmetisfcmpcr in magno pre-
tio fuerunt habit*.

spbhmf*L Spiritus fulphuris fic fit a Beguino.*Ponatur fub caropana

fbmk. vitrea, vas terreum cum fulphure,quod accendatur. Ita ve-
ro vas fubieSutn ad campanam adaptetur: Nefumiegre-
dientes fiam mam fuffoccn t,fcd libere in illam fubic&i in li-
quorem dcnfentur,qui in fcutellam appofitam deftillct Ex
libraj. elici poteft vnciaj.( non (emper) tapt* efficaci* vt
Lconhardus Fiorauant. eius intra corpus affiimti vires non
fatis admirari poffir. Dari vero poteft cum aquis appropria-
tis vt fyrupis,ad guttas quatuor, quinque, fex: commifce- &
ti cum ele&uariis & pilulis , tam in morbis calidis quam fri-
gidis. Exterius etiam prodeft ad dentium
dealbationem, vis
cera luis venere*, gingiuarum verrucas : ani : exte- U
rorum membrorum fiftulas. Appellatur etiam oleum: fcd
*e^pc£p»s-<«r<. Dcftillatur etiam fulphur cum xte viridi ad externa;
Etiam cum fale nitri, fed hae deftilladoncs funt corrofiuar, &c.
spmtmvi - Vini fpiritus deftillatio h*c eft fecundum D. Senncr-
*“ tum Ex vino vel etiam
: fecibus vini per veficam pars opti-
ma, quod guftus&iapor indicabit, abftrahitur: quodexftil-
lauit,aliquotics per B.redificatur,& falcem dimidia vel ter-
tia, aut quarta pars dcftillatur, idque eo vfque , dum accen-
fus fpiritus vini nihil relinquat aquofitatis. Subtilius ad-
huc ita re&ificari poteft. Cucurbit* orificium tegatur qua-
druplici ter charta fubtili, imponatur alcmbicus, lento B. &
calore tertia vel quarta pars leparctur. Ita enim (altem fpi-
rituofiifima& fubtiliffima pars per papyrum penetrat, aquo-
fior & phlegmatica iterum decidit, idem fieri poteft per
phiolamlongi colli, cuius tertia aut ad fummum dimidiam
falcem

S
Digitized by GoogI
 Me dico-Chymici Lib. IV. 4?f
faltem partem replent* Sic enim fubtiiiffima faltem p-rs
adfcendit, aquci vero vapores ad lacera colli phiolae coa- •

denfantur &C. delabantur. Nonnulli cucurbita: vel phiolae

orificium fpogia oleo imbuta obftruun t. Ita enim aqua ha:-
ret,tranfit Vero per eam folus fpiritus. Licet quoque per vas
ferpentinum fpiritum vini redificare. Per anfradus enim
illos canalium folum fubtilifiimus fpiritus pcnetrat,phlcg-
ma vero in vafe inferiore fubfidet.
Alii panem criticeum recetem calidum iniiciunt in fpiri-
tumvini ter regificarum, fic coniungunt per aliqualem cir-
culatione, deinde fubtilifiimum fpiritum exinde dcftillanr»
Bornettus fic vult Digere vinum generofum in fimo vel
:

eius vicario, in vafis circulatoriis iultx amplitudinis, per

odo vel decem dies:poftea vafe refrigerato,effunde illud in
cucurbitas altas, quibus fuperpene alebicos roftratos iun- ,

duris cu veficis porcinis vel bouinis bene munitis, deftilla,

vt artis eft,pcr B M. primo egredietur fpiritus, quem fepara,
mutato recipiente: deinde vrge phlegma vfq; ad mellis li-
quidi fpiflitudincm: feces per retorta deftilla, dando ignem
pergradus:& accipies oleum pingue.Ex capite mortuo (ale
elicies, phlegma fuperfundedo, digerendo, filtrando & coa-
gulado. Quod fi praeftantiorem fpiritu vmi defideras redi-
:

ficaeum,deftillationib.fa:pius repetitis. Optimum huncju-

dico fpiritum vini, qui fimulac artificiofa fpargyrica manu p
phioladeftiliacur.&illefirede proceiTeris nulla indigebit
corredione: Vide lib. 2 .Bafil.philofophicxcap.de vafis fub-
limatoriis.* eo in loco videbis fingulare artificium ad S. vini
rede deftillandum. Nonnulli macerant vuas cum vmo, vel
aqua & fermeto , deinde deftillant fpiritum exinde dulcem
&c. Vide fi placet plurainlibro 6. Bafilicat Chymic. cap. de
vino: vbi etiam de fpiritu vini tartarifato.
Spiritus
 455 Antidotakit
fybitM i.
Spiritus vitrioli fic paratur: Rccipc vitriolum Hunga-
ittitli. ricum,feu Cyprum vel Romanu, perinde eft foluein aqua
,

deftillata vel rore majali, & folutum cola , poftea collocetur

indigeftionem cinerum fcuarenar vel fimi, in alcmbicofal-
temnegligenter (altem obturato, quia nileuaporat: fterper
menfem , tunc ad fuperficic eiicitfcces feparandas iterum :

ponatur in digeftionc tamdiu donec nullas feces amplius

rciiciat, poftea coletur, &q, clarum eft in lento igne balnei
vel arcnardeftilletur , fpatio aliquothoraru duarum vel triu
phlegma egreditur, quod auferendam eft, poftea fequun* .

xurfpiritus7vbihiincipiuntafcendcre,quodguftando po-
teris deprehedere, fenties enim aciditatem, &
videbis vt in
deftillationeaquxvitxHerifolet,ftriaruminftarinalembi-
,cum afcendere)qui murato vafe rccipientcifeorfimcolli-
gendifunt. Hic fpiritus vitrioli adodorisfuauitatcm& dul-
cis aciditatis gratiam reductus , in quoxiec lenfibilis corro-
fio in lingua apparer, nectarda auftcritas,fed fpiritualis ad-
ditas, vtile eft medicametum & curationibusneceftarium»
Qui volet vlterius petfequideftillacionem,auftiotiigneo-
Jeum profluens, ad fuosvfusfcorfim colliger, &huiusredi-
ficatiolci partem vnam cum quatuorvcl fex partibus fpiri-
tus vini alcoholifati in balneo rorido, per aliquot menfes di-
geret, &
poftea deftillabir, habebit oleum vitrioli fuperda-
tans aqu$ fuauiflimi odor is& iucundi faporis/fcparatur per
tritor um ivfu in medico maxi mae eft efficac ix.
:

Vel recipe vitrioli crudi ac purificati , duas faltem libras»

deftilla 8c pelle fortiftimo igne, vt fpiritus & oleu egredian-
turdiquori egreflo adde duas partes aquar pluuialis deftilla-
rac,& inB.M nouadeftillatioinftituatur,tuncfubtiliflimus
fpiritus vitrioli cum aquapluuiali eleuaturinhacreftifica-
xione & egreditur , relido acidiflimo oleo in fundo. IUe
egref-

Digitized by Google
 Midic o Chymi ci Lib. IV. 457
egreflus fpiritus aqua pluuiali immixtus fumme penetrans
eft, &in febri Vngarica & aliis febribus ardentibus cffica-
ciflimc operari folctrHa&cnus propinquus nofterCrollius. -

Beguini pra:paratio Recipe vi-

fpiritus vitrioli hxccft:
crioii libras iz. calcina in vafe terreo, igne moderato: Do-
nec omnis humiditas abfcedat. V aic refrigerato, mafsa qu?
erit feptera circiter librarum, reduc in puluerem fubtilem,
cum libra vna circiter particularum eiufilem tcftx.-& im-
pone retortae firmxlutatx: ita tamen vttertia ad minimum
ars fit vacua. Eam in fornacem colloca reuerberii : ad-
E ibito receptaculo amplo, colliquebreuisdcfuperlutato,
& commmuris retortae cum recipiente, luto falio diligen-
ter munitis.Deinde paropfidcm terream latam, pedem
vnum altam, & in fundo quadrangulariter perforatam, re-
tortas , vtxqualitcr os fornacis claudat , fuperftruc: atq; ad
extremitates fornacis, cuiufisunque illa fit formx,quadratx
rotundxuc,lateresaltitudineparopfidemadxquantes ada-
pta: fpatiumq; inter lateres &paropfidcm,quod intercedit,
cineribus vfqi ad fummum obruc-T uncfac caminu ex qua-
tuor laterum particulis, fuper rcftx forame quadrangulare,
vt flamma, mediante tali vchiculo,liberius, cum tempus fue-
rit,queatcuolare. Orificium camini, ficut & cineritiioftio-
lum ira claudantur, primis quatuor horis, vt carbones fur-
no impofid faltcmardoanr,&nonextinguantur:quopau-
latim& fuccefliue retorta calefiat. Exinde fequetibus qua-
tuor horis vt carbones furno impofiti faltem ardeant , no &
extinguatur quo paulatim&fuccefliueretortacalefiat. Ex-
inde iequentibus quatuor horis , calor augeatur , foramina
mfingulis,fupra&infra paulatim aperiendo; doneeflam-
ma per fuperiora incipiat erumpere, & retorta vndique
candeat. Quod cum fit.* cineritio & camino omnino aper-
Mmm tis:

*. Digitized by Google
 45$ AMTIDOTAR.lt
tis pero&odecim & viginti horas ignis intendi debet : do-’
:

. necomnes fpiritus egrefli fuerint. Poft biduum lutum fal-

fum & valde induratum quod retorta: collu cum recipien-
,

te colligatum linteo madido, per horam donec recipiens,

,

abfque vitri fra&ione,abftrahi poifit, hume&a: & poftmo-

dum phlegma a fpiritu, deftillatione per balneum, aut blan-
da cinerum, fepara. Sunt qui poft: ph legmat is feparationem
fpiritus fuper Corallos tritos ex arena re&ificant.
Spiritus hic in febribus ardetibus , cum aquis appropria-
tismiftus& hauftus refrigerat: Gtirnextinguit: humorum
putredini rcfiftit: per vrinas & poros cutaneos operatur:
phlegma confumit, craflos &c vifeofos humores incidtt:
languentem appetitum excitat: & fuccos rofarum, viola-
rum, aliorumque florum pulcherrime tingit.
Alii hoc modo fpiritum vitrioli dcftillant vitriolum ali- :

quot coagulationi bus & folutionibus optimum purificant.*

purificatum imponunt cucurbitae vitrea: luto obdu&a:,af-
funduntq; Sp. vini:hanc imponunt in ignem apertu aptato
recipiente amplo, &primo lento igne deftillant fpiritum vi-
ni, moxaufto igne cxftillat phlegma, tandem curo fpiritus
apparere incipiunt.augeturfenfim ignis, donec vitru quod
forte fit,liquefcere incipiat, tandem in B. M. fpiritus vini fc-
parctur a phlegmate & fpiritu vitrioli :
per cineres. vero
1
phlegma a fpiritu.
spiritui vi- Spiritus vitrioli Querccrani: Accipe vitrioli optimi fiue

fijhm”*'
Vngarici fiue Romani, q. v. ex eo phlegma educito dum
fpiritus deftillatione egredi incipiant :tum mutetur reci-
picns.&aliudrecens fubftituatur, in quod fpiritus omnes
traducantur. Qm> peratfto nouum accipe vitriolum, ex
quo phlegma rurfum fpiritufqj feorfim prolicito, qui fepo-
nanturfcparatim,tantamque vitrioli quantitatem extilla-
1
to^quat phlegmatis &fpintuum copia;, quam defideras,ia-

r V

\
Digitized by Google
 Midic o-ChyM i ci Lib. IV. «4j$
riseflepoflit.hocefl:, exvtrifq; lib. ij. aut etiam amplius. In
phlegmate maceretur in B. M. adquatuorautquinqjdies,
femina hyperici & poeonix, vifcus quernus, flores lilii con-
uall.tilix, calendulx rofmarini, hyperici, & rafurx cboris,
,

cornu cerui>& cranii humani prolibitu;quorum pofteafiat

expreflio , qux deftilletur. Hac dcftillatione tres aut qua-
tuor recetis vitrioli Vngarici libras imbuito,quas prxter aut
quinquies fxcibus reaflundito.finguhs vicibus liquorem in
B. M.feruente extillando.vt fic vitrioli corpus melius refe-
tandem fpiritu ipfum afTcruatum adiicics, copo-
retur cui
:

nendo omnia in macratio latis capace, tubis vitreis logis in-

ftru&oquoruvltimicxtrcmitasin latu diffundatur, in for-
ma infundibuli, cui alembicus adaptetur, firmiflimeiu&us.
vafe in B . M feruete locato: fic fi bene opereris, 1'olus fpirit*
cum virore elicietur, vfq; adeo fubti lis ac penetrans , vt vini
Cuius
fpiritu potetia xquet. folius fi gutt. xv. vel xx. ex-
hibeantur, tutiflimumcopcriaturcflecpilcpfiarurcmediu,
fiuc in fuit us ipfe epilepfix fuerit expugnandus , fiue ventu-
rus arcendus. Spiritus vitrioli antepilcpticus eiufdem: ^.
Recipe vitrioli Romani vel Vngaricilib.xv. liquoris paco- tr»u *„u-
^^
nix>camphorx,rafurx eboris.fpodiiana Vnc.f.DeftillaperP'7'?''""
retortam in colchotar. Recipe huius liquoris lib. iij. Alcoo
vini correpi, aquarum meliflx, Valerianx ana lib /.colcho-
taris lib j. reduc denuo per retortam Recipe huius liquoris
:

lib.j.colchotaris recentis lib. ij. Deftilla demum pcrcornu-

tam totam diem ac nottem, & exibit phlegma, fpiritus & o-
leum: pofteain B. M. leparabitur phlegma & per cineres li-
quor feu Mercurialis fpiritus per arena vero, fortiori igne,
:

oleum extrahetur. Phlegmatis dofis infantibus cft drach. j.

anteparoxyfmum. Spiritusin adultiseftfcrup.j.iis qui 40.
annum luperant, dantur olcigranaaurguttxiij.cum aqua
chelidonia:, vclmaioranx.
*
Mram De ,

1
Digitized by Google
 4 6o Antidotarii
De fpiritu vicrioli ,
qui cum vrinadcftillatur , vide Badii-
ex Chy micae librum de mineralibus capito de vitriolo vbi :

etiam mentio fit fpiritus vitrioli philofophici, & fpiritus vi-

trioli Paracclfi qui cum aqua forti pr^paraf, item &
fpiritus
vitrioli,quidcftilIatur per phiolam,&c. nunc addere placctt
nonnulla de his,qui fpiritus vitrioli vfum plane improbant.
Inter eosqui fpiritu vitrioli improbant, eftlo. Bapt. Syl-
uaticus.qui controuerf *,S.o\en vitrioli reiicit, eorumq au- ;

daciam illa cotroucrfia fe damnatur u promittit, qui oleum

echalcanto peftilentc febre laborantibus propinare nove-
^f»j^iri«wrentur.Cura. hoc medicamentum vereatur, ac timeat, cau-
fw has affcrt.Cum, ait, Galenus & Diofcorideserodentisac
iignu vun- fepticq facultatis particeps vitriolu efle didit : In morbo ca-
1

lido & pernitiofo line periculo exhiberi no pofic videt Dc- .

indccu maxime moleftu & efficax medicamentu fit,& eius

minima quoq; portiucula rfl^nas corporis perturbationes
faciat: fi eiufm odi febre correpto offeratur, & natura? mole-
ftia afferet, & eam ab opere fuo diftrahct.eiufq; cum morbo
pugnaimpediet:inprimiscumraetallicu fitmedicamctum
&ea decaufa venenofi quippia in fe habear, & tefle Diofcor.
vomitu cieat. Prastereacu medici antiqui plurimi calidiffi-
mu ede affirment remedium; In ea febre, q uae veh emes ad-
modum eft, nullo pado conucnirepoteft. Augeret n.caiidi-
tatcfcbrilcm.Difcrtequoq; Galenus lib, ii. Meth.medcdi
c.5>.Aquarum vitriolatarum vfum reiicit in febribus putri-
dis.Ettande toti antiquitati hoc medicamentum incogni-
tu eft.Et funt alia medicamenta, quibus tuto ac fine pericu-
lo excell£ti huic putredini occurrere eamq; emedare licet»
Verum enimuero fi autoriratib-certare liceret, Syluatico,
cui fpiricum vitrioli incognitu tuifle non fine caufa fufpica-
mur, multorum Dodiis, Medicorum, Gefncri, Matthioli,
m Cratonir,

Digitized by Google
w
MsDICO-ChY MIC I LlB. IV. 4<I
Cratonis,Donzellini,Zvringeri,Hor. Augcnii,Heurnu,a-
liorumquc plurimorum aucoritacem opponcro poffemus,
qui omnes Cummis laudibus fpiritura vitrioli efferunt , &
&
cum in aliis morbis , tum in malignis peftilcntibus febri»
bus fummopere commendant, vtqui in iis fanandis parem
Medicinam vix habeat; verum ratiooes eius potius pcnfitc-
mus. Atque hocingenere monemus, male Syluaticumea
omnia fpirituivitrioli tribuere , qua: antiqui chalcanto ad-
fcripferunt, Prarparatione enim illa multa? partes vitrioli
*
videre eft, qui inintegroconfpiciuntur, &aiii in fpiricu c5-
prehenduntur, quos in vitriolo vix animaduertere licet.
Quod enim primo fepticam vim ipfi a Galeno & Diofcori-
de attribui dicit, falfum id eft. Et neque crudum vitriolum,
neque (piritus eius e fcpticorum proprie di&orum numero
ftint. Acrimoniam quidem aliquam habet fpiritus vitrioli:
Verum eo nomine reiici non debet.Nam quamuis alias res
externas erodat : Corporibus tamen viuenribus rettc exhi-
bitus nullam noxam infert,fcd illud (altem , quod vitiofum
eft, aggreditur: quod in aliis etiam Medicamentis plurimis
videre eft. Annonenimfuceuscitr>,Limonum,Berbcroru,
&
acetum alia gemmas foluunt , & ipfa etiam metalla arro-
dunt, quibus tamen fatis copiofe tum in Medicametis , tum
in cibis condiendis vtimur? Quid igitur fpiritum vitrioli ta-
tt^erc timeamusiprxfertim fi diluatur? Id faciendum non
effe vel acidula: docen t,& thermae nonnulla: , qu x acidi tate
fuam&effe<ftusillos,obquos commendantur,&apluribus
cum magno commodo (at copiofe bibuntur, ex vitriolo ob-
tincnt.Neque etiam molcftum eftMedicamentumfedfino
moleftia , imo (ipermifceaturrebusconuenientibu$,cum
grata acidi tate fumitur ; neque vllam in corpore perturba-
tionem efficit, aut vomitus excitat, quod de crudo fcnbitur.
Mmm $ Vnde

Digitized by Google
 4^1 Akditotarii
Vndeopus non eft metuere ne naturam in opere fuo, &pu-
gna cum morbo» impediat. Si enim Medicus naturam
non impedit in fuo opere » fed potius adiuuat dum ea Me-,

dicamenta exhibet qux putredinem tollunt & vitio hu-

, ,

morum occurruntrquid peccabit, dum id Medicamentum

exhibct,quod maxime putredini refiftic,& ad eundem fco-
pumcum naturarcnditrNecciuscaliditaspcrmifcendacft.
Nequeenim faciieinflammatur,autputrcdinem ,vndeca-
Sed putredini refiftendo fir effici -
lor febrilis oritur , auget :

• endo, ne humores inflammentur &: incendantur, calorem

febrilem exftinguit, nullumque damnum affert. Vitriola-
rum vero aquarum quas Galenus improbat, longealia ra-
,

tio cft. Externum enim eorum vfum Galcnusreycit,quod

poros cutis coftringant,& retentis fuliginib. calidis,putre-
i d nem ac calore augeant, Etfi quoq; antiquis no perfpe&us
fuerit & cognitus fpiritus vitrioli/nihil id refert. O b hanc tr
caufam fi reficiendus cflet : plura alia etiam prxftantiffima
medicamenta, qux nunc in vfufunt.eflent reficienda. Et
quamuis alia etiam Medicamenta dentur, qux febribus his
vtiliter adhiberi poflunt non tamen hoc ideo ncgligcdum
:

& reiicicndum eft Prxfertim cum fummi etiam Medici ei

;

in hoc genere primas facile tribuam, de his fupra in Bafilica

Chymica & lib.i. A ntidot.huius di&um fatis eft.
spiritm $4 . Spiritus ardens e Saturno: Calx Saturni flue miniu m,ace-
tmm. io deftillato, vel eius faltem phlegmate perfunditur: poftea
per diem naturalem fxpius agitando, ne in fundo vafis con-
crefcar, digeritur: Mcnftruumdetrahitur:aliudquc, donec
omnis falfedo abft raha t u r,fu bftitui tur. Depletiones filtran-
tur.&cx duabus circiter partibus euaporantur; Cryftallilo-
co frigido exfpe&antur,icparantur;in nouo aceto difioluu-
tur:filtrantur.-& toties vt fupra, coagulantur; doneciufficie-
terfa-
*
, \

Digitized by Google
 Mbdico-Ch YMIC I Ltb. iy. 46 »
ter fale aceti Armoniaci canquam proprio fermento
, inx-
prxgnentur.Tali corpore balnei , permenfem digeruntur i
vt perpetuo inftar olei inliquoremrefoluantur. Dcftillecur
per retortam, in arenarferuatis ignis gradibus, adhibitoque
recipienti amplo, qui nifi diligenflime cum retorta lutetur:
tanta fragrantia totum laboratorium replens dcperit:vt no>
dubitem.quin ea omnium vegetabilium odoratorum fimul ;

congeftorum & miftorum odores loge fuperct.Poft deftil-

Iationem,omnib. frigefa&is.* Caput mortuum reperies ni-
gerrimum, nullius momenti. E liquore cgrcflb,feparabis o-
leum flauumfupcrnatans,&: oleum fanguinis inftar rubicu-
dum,fundumpetens. Phlegmate per reiteratas deftillatio-
nes.ab aqua ardete feparato: feruabis fpiritum Saturni odo-
rariflimum,tanquabalfamum pretiofiilimu ad varios mor-
bos, tam intra, quaextra corpus vtiliteradhibendum. Cere-
rum non e Saturno tantum arte chymica, fpiritus eiufmodi
fragrans elici poteft : verum etiam ex omnibus aliis metal-
lis, medianteaqua illa vifeofa minerali, qua: folius Vulcani

beneficio, abfq; vilius rei extern* additione brcuiflimotc-

,

poris fpatio, educitur , & de qua Rhodianus in tra&atu triu

verborum: Mutatur iftcfpiritus fumofus,aquofus & adufti-
uusinNobiliflimum corpus , & non fugit amplius abigne,
fed currit, vt oleum &c. Recipit enim omnes qualitates me-
talli, cui induftria fagacis artificis immifcctur , odore , colo-

rcm,faporem,cumconferuationefacultatis vegetantis Er :

ficut Rhafes dicit: Proutmutatur, mutat. Vndecoftat: qua

turpiter rerum Phy ficarum ignari funt vulgares Mifochy-
mici , qui odores , lapores & reliquas virtutes Medicas Co-
lis vegetabilibus vendicant , & metallica tanquam huma-

no corporiinfru&uola , cane peius ac angucfugiendacxU

ftimant.
Spiritus
 464 Antidotarii
ttirkiu £*-
SpirituscorailiorumGcfitperdeftillationem : Acetum
iturum, radicatum fiat cum aceto vini deftillato per Tartaru &fale
petra: pra:parat*,hoc eft, quater Tartaro cum nouo Tale pe-
tra: vfto,vt moris eft,& deinceps aceto vini deftillato probe
impracgnato& tandem igne violeto deftillato. Deinde cum
hoc aceto corallia optima & rubicudiffima in balneo diflol-
uatur.Diflblutio filtretur per chartam emporeticam, vtfo*
la lolutio tranfeat relidis necibus, poftea acetum indeaufe-
ratur vel exhalando vel deftillando.remanebitin fundo co-
raliorum fubftatiaalbicans.-fupraquamfiatcxhalatioaquae
rofarum vel al teri us, ita vt t.digitos fupernatet:Demum fio-
centurad ignem; Hxdiflolutioncs &euaporationespcra-
quam rofarum fxpius inft tu atur, vt habeatur puluis omni-
i

no niucus.Huncpuluerem fine additamento iniiceretorrs

loricatae & igne nudo deft illa in recipiens: Totus puluis de-
ftillabit, nec quicquamin fundo vafis manebit. Aqua haec
eft limpida & fpirituola, vrit inftar aquae vitae feu fpiri t us vi-
spiritu* p*r ni,inquefe continet veram coraliorum effentiam. Tali Sc
Unum & modo cum margaritis & aliis gemmis prius folutis proce-
,
jummari.
dere poieft fpagyricus.
Spiritu*
ttti.
A- &
Acetum etiam deftillatur vt inde exeat fpiritus , quidc
fine digeftione eodemque modo vt vinum ; nifi quod phle-
gma vt in omnibusaliisacetofisaliis primo egrediatur ; Ipi-
ritus autem vlrimo.
Spiritu* Spiritus Mercurii: AccipeMcrcuriiviuilib.j.folueper a-
Mutuni
quam fortem, deinde praecipita: prccipitatu deinde coque
in deftillato aceto per quatuor horas, vt foluatur, aceto latis
foluto , affundo recens acetum , coque viciflim vt ante hoc
tantifpcr continua, donec praecipitatus ab acetoomnisfit
lolutus,tuncdeftillaindeacetum per B. Maria: puriffimc,&:
refidebit maftain fundo inftar falis, cui affundes aquam plu-
uialem

Digitized by Google
 MedicoChymici Lib. IV.
uialcm quater deftillatam, coqui permitte in vitro obturato
icr dimidium diem, poftea fac fuofideat,&: quando inclare-
Jicit, effunde & deftilla inde omne phlegma per balneum,
fic reperies in fundo infigniter claram maffam.quam ficcaSc
fuperfundefpiritum vini, digere per odiduum, deinde per
retortam in cineribus deftilla, & tranfibit primo fpiritus vi-
ni, deinde fpiricus Mercurii jn fundo vero remanet terra ni-
gra:poftdcftillationemabfolutam,relinquevafaneaperia-
tur, inter 1 v. horas vitrum aperi,
1 . &
S. V. in balneo abftra-
he leniter, fic remanebit fpiritus Mercurii inftar olei cineri- .

tiijContinenseffentiam Mercurialem.
VebRecipefalcm armoniacum viuam,in ea qua-
&: calce
titateq.p.verumanaiconterendo tenuiter mifce,inquc olla
calida: aquae plena vitroue foluatur.vc bis vel ter ebullire in-
cipiant poftea vt
,
a. eftfiltra : Filtratum & clarum coagu-
la in vitro in calce, qua: in crucibulo per quadrantem hora:
fluctieffunde in calidum mortarium .contunde tenuiter du
calet.pone in tabula vitrea, aut fiifpcndc cum manica ad fol-
uedum in cella, quo in oleum euadat. R. Huius olei falis p.j.
Mercurii a fua mincra fexies fublimati p.ij tere Mercurium
tenuiftime,& funde poftea in oleum impofito vitro in cali-
,

da arena autcincres.foIueturMercuriiisinoleumclarum.
Hoc oleum adhuc calidum mifcccu papyro, vt omne ab il-
lo abforbeatur, & fiat mafia copa&arQua poftea per cucur-
bitamappofitoalembicodeftillain cineribus aurarena pri-
mum lcmflime, &rdcftillabir primo aqua dulcis,h$c quando
tranfiitguttx dcftillantur acida: , tum muta recipies &: auge
igne vt totalis deftillatioabfoluatur, hunc liquore aliquoti-
es reftifica in B.M. propter feces a papyro attradas, tandem
fpiritus cftpcrfeftus, qui foluit calcem auri,
&
geritetiam
adhuc fecum effentiam Mcrcurii/cd eft corrofiuus.
Nnn Spiri-
 . )

4 £& AstriDOTARH
spi,nm m Spiritus aqux Thcriacalis camphoratx hocmodoprat-
9 u*Th*i*~ paratur: Recipe fpiritus vini optime re&ificati, inque tenu-
iffcmamcfrcntiamreda&i vnc.ij.fi. Theriac* Andromachi
veteris vnc.v. Mirrhae rubea:, Croci oricntalisana vnc.fi. O-
znnia indantur cucurbita: ere&ae apponatur alcmbicus ( in
,

quo drach.q. Camphorx fint pofit x & vas recipiens, iun-

ponatur in B.M.dando ignem quantu fieri po-
ftutis claufis
teft,letiffimum &c uli calore tepidiflimo, dent fpatio trium
velquatuordteruro,it»vtex toto tempore exiguum quidda
tantum dcftillet, tandem igne lento, vr in ter fingulas guttas
in recipiens vas illabetesad fepte minimum numerarcpoC-
fis.extillaturliquor, donec nihil amplius cxgradu ignisex-
tillauerit undeaugetiuignisadebullicioneaquxin B.M.
,

curnq; etia hoc ignis gradu nihil amplius extillauerit,finun-

turvafa refrigerari, refrigeratis vafis &
apertis ciaufuris exi-
mitur liquor cxftillatus.&rcaffunduur materiae aqua euo-
catus fuerat , claufisqj iun&uris , prior labor tam digerendo
quadeft illando repetitur, idque ccr.ita accipies fpintum a-
quacTheriacaJisomnium prxftatillimumcumaliquorguc-
tulis olei Theriacalis penetrat tffiroi fit optimi , quod petin-
fundibulumfccernitur& referuatur ranquapredofifsimus
balfam us, contra omnis generis venena & pellem. Spiritus
vero fcorfim referuatur- ^
spiritui vi- Spiritus vini cum auro Diaphoreticus ralirer dcftillatur:
accipe (exaginta velfepruaginta aureos florenos V ngaricos
m m. hos flratifica cum panno hnco cociffo fecundum arte tan- ,

dem eteum panno cooperi; fuperfundedeinde Alcoholvi-

ni.feu fpiritum re&ificatum vini huncdemumfortitcrde-
,

ffillandoindeabffrahe.idqucterrcpetendocum nouo Al-

kohole,& habes quod petis: Alii aurum ffratificanc cum fa-
le & deinde eliciunt cum v. fpititu eilcntiam, fcd prior mo-

Digitized by Google
 MbdIco-Ch ymic i Lib. IV. 4*7
d us melior eft. Aurum fit molle inde inflar Saturni, h oc vi-
cifsimindurcfcit,fi inter Laminas plumbi fuerit repofitum,
& cum malleo Saturnus fuerit tranatus vel percultus.
Corpus folis etiam fit volatile per aquam regis qux re-
,

fplendet de tindura antimonii.&abftrada eft ab oleo eo, ex

quo Mercurium vita:, item Bezoarticum minerale &c. con-
ficimus.fuperhocauricorpusfublimatfiinftarrubini , fun-
de Alkohol vini redificati, & deflillalento igne, aliquoties
nouo repetendo & habebis eodem modo fpiricum ex auro
cum cflcntia: Sin vero fpiritus vini cflcnfificatusfueritcum
nobililsimo fpiritucflcnfificato fachari,arcanu certe in na-
turaad curandum morbos habebis ineffabile
, , dequo ple-
nius vide noftram Bafilicam Chymicam.
Sic extrahitur ex floribus vel calce argenti perfpiritum &
Therebintinxattenuata,TinduraLuna:,ha:cfeparaco me
ftruo , per Alkohol redificaturn dcftillatur in fpiricum cum
cflcntia impraegnatum. Tali modo fiunt fpiritus, cflentia:
& olea ex vitriolo Veneris vel vitrolo Veneris & Mr r tis,t-
temloue, Saturno, Mercurio, gemmis, cryftallo &c.
Spiritus cflcnfificatus Antimonii fiefit Flores albi per
:

fublimationem ex regulo induntuf vitro oblongo , quod

hermetice clauditur,claufo vitro tamdiu reuerberatur da- ,

do ignem per gradus, donec fiant rubini inftar rubicundif-

fimi,quibus affunditur acetum deftillatum,vt fupernateto-
do digitisifimul finuntur flare, dum acetum colore rubrum
contraxerit, quod demu effunditur: AfFufo nouo aceto per-
dum omnis tin-
agitur vtpriusiifqj labor tamdiu repetitur,
dura euacuata fucritrT unc totum coloratum acetum inci-
neribus vel arena a Tindura abftrahitur: ea edulcoratura-
qua communi flillatitia Dulcorata digeritur Alkolevini
:

per menfem,deinde de Aillatur igne fortifsimo ac graduato.

Nnn t Sinon

Digitized by Googlt'
 46 8 Antidotarm
Si non placet ex floribus hanc operationem conficere,tum
recipe iulphur Antimonii Eodem modo ex fulphure vi-
:

elegans fpiritus cffcnfificatus cum fpiritu vini, qui

trioli fle
maximarum etiam fane cft efficacix ac virtutis.
spuimur. Spiritus etiam fit virtuofus ex terra figillata Accipe ter-
:

ra /*»£*«. ra»figilIatxodovclno*uem libras , has proiiccin retortam

cx modo, artificio fpagyrico , applicato fimul recipiente St
perlutatis vafis,deftilla primo leto igne, fle phlegmata prius
prodibunt,tum ignem adauge, vfquc dum retorta incande-
fcat, & deftillabitur fpiritusalbus intra <f. horas, deindeo-
pus perfccifti.poftea vafa fac refrigefeant deinde exime li-
:

quorem deftillatum&in balneo leni igne phlegma ad ter-

tiam partem abftrahito , & remanebit piritus flauusgene-
f

rofusc6traomniavenena,epilepfiam,peftem,dyfcntcriam
etiam male vulneratis &c.Dofis drach.j.ad j. i

spiram *a- Spiritus Antimonii purgans Mifce Andmoniumcum

.*

tumoaii
falemarinoealcinato,vclfalegemmx,dcftilIaexindc ffla-
W*‘- uuni}Cj c quo aliquot guttulas hauftulo vini inftillentur, & vi-
num ladefcet , pernodem vt fubfidcatpului-
relinquatur
fculusalbus:Hoc vinum mane fequenti bibatur &feptics ,

fine naufea vel etiam odies aluum mouebi t. In hydrope c 6.

fert. Puluis albus fi cum fpiritu nitri corrigatur , fit cittinus
& diureticus.
Vel Recipe antimonii florum p. iij. Sachari clarificati o-
ptim. albifTp j. Hac coque cum aqua florum ebuli in fyru-
pumbenecraflum : cui poftea affunde fpiritum vini optime
redi ficatum, & digere per S.
vel 14. dies ac nodes, deinde
per retortam vitream,&exibit fpiritus cum oleo ru-
deftilla
bicundo purpureo.
spiritui *
- SpiritusaquxTheriacalisamultisficprobatur: R. The-.
tatitjh«T * a cx Alexadrinx Jviij.Myrrhx, Aloes ana
r Spiritus vini
lib,*.

Digitized by Google
 *

M e dic o-Ch y m i c i Lib. IV. , 4 69 -

lib. fi. mifceantur ac ponantur in retorta vitrea ad

croci fi

digeftionem cinerum, deinde applicato recipiente & orifi-

ciis vaforum probe lutatis, continuo ignedeftilletur aqua
fpirituofa theriacalis praftantiffima.
Vel fic etiam Recipe theriacesopt. lib. j.fi. myrrhar
fiet:

lib /. croci \) /. zedoariaslib. j. diptamnialbi vnc.jv.cam-

phora^./.caftoreigij.olei caryophyllorum 3 /.oleifucci-

ni 3j, olei tcrcbmthinxrantundem, commifceantur omnia
aedefuper fundatur fpiricus vini optimus ad eminentiam ,

duorum digitorum , poftea adaptato alembico fiat deftilla-

tio.fic aqua theriacalis fit Ipirituofa, eflcnrialis ac pra:gnans
cum multis virtutibus. Datur in peftc, &: omnibus morbis
venenatis ac contagiofis. Nonnulli loco fpiritus vini acci-
piunt acetum vini optimum , dcftillant vtiam difhim, hoc
dcftillatum fummopere commendant in omnibus febri-
bus venenatis, peftilcntialibus ac contagiofis.
&
Ha&cnus de aquis fpiritibus, reftatnunc vtdecom-
pofitis verba faciamus, vtilefque quarundam deferiptiones
tradamus,quas pharmacopcei non modo fcire, verum quaf-
dam ex parte femper habere, aliifque quam plurimis aquis,
nullius aut parui momenti przferre debent.

i^iquA Bezeartica >feu alexiphsrmACA contrA pejlem

Ucobi Theedor.

Rtttpi RaJ. AngeUc ,

FimptnelU
ValtruntAnA^ tv. ArtJlol.rot.An.fy).
Gran. luntperi , EnuU,
Dtttammalbi Afileptadit Ati.

TormtntilU, Cort. citri

StrptntartA* Boli Armtni Ati.
GenttAM, Crtci

tftw s ZtdoA
47® Ahtidot AH.lt
Zedoaria Cihmin. Uilka,
"
Doronici SCabiofo,

Sigilli Lemni/ an. Bafilua

$ fi.

Coralli albi & rubri Verante*

Stm. ihlafpi Majorana an. M. q.
OXdluluAH.lj. Fumaria
Mjrrbaele#.%q. Stardtj in.M.j.fu

Cornu C.vjhdq. Tlor.Borragmk

Siluit, Buglofilt

Ruti, Violarum
Pultgf Rofmarinian. P. j.
Terantur omnia io pulaerem craffiufculum , 3c ponantur in vafcvi-
;treo mundo, addendo
Tberiaca Androm. |jv. Mitbridat. \lq.
Mifceanturprobe, & affunde
Vini fublsmati,redifUati Itb. iix.
Aqua oxalidu, Cardutbened. ana Itb. iv.

Mifce & pone ad fblemper*die* xiv. Deinde deftillcntur pcr.vcfi-

dearn magna diligentia,vel in Balneo M. poftea
%i. Cinnam. tleSi^S. carjophjUornm ,

Sptc. Bumrg.frigid. Ligni aloes an3\.

Mac k Spe.latitia Gal.

N. Mofchitd an.%q. laetitia Rbafis,

Santiit rubei Spt. Dugemmaan. 9j.

Sint ilicmini Mofcbt
Zedoaria an.Sj. dmbraan.G.ij.
Terenda terantur craifiuicule , & probe cum reliquis miiceanrur, Sc
in iindone nubea colligat a, cum filo in przdi&am aquam dimittantur.
Dofiseius giij per fe. Mucetur etiam cum aliis medicamentis.

yjiqmt Bezoartica hinnis Lingi),

jjc. Chelidonia eum radit tbw lotis M.iijS».
Ruta M.j. Rid. Angelica an. y
sii

Didam nt Crttid, Cert.malicitri

Cirduibtned.an.Mj. Scordi/ M.jj.

Ztdtiri* CoTt.lmommm.ty). fu
Flsr.

Digitized by Google
 .

MltHOO-CHTMICr Lib. IV. 47*

F !«r. Tunica Cinnamomi gij. 5.
Rufarum an. $j. CaryopbyUontm Jj.
&
Incidenda incidantur triduum macerentur in lib. Iij,
Vmifublimatifortiftmi ,
Fini Maluatut, Aceti Fler. Tunica m. lib. 6.
Tandem lento igne perB.M.dtftillentur,cui adde
Tbtruca Altxtnd. §iij. Caryopbjd. $)-8-
Mitbridatiil j.fi. Conf. Flor. Tunica £?ji

Capburadip Carduiktntd. §j.

Troibif.dtvtptraly Spttt libtrantu 9v.
Matii). Vnicornu vtlccruini
Cinnamomis ii j. Cor»« ;j.5.
Macerentur in priore deflillatione per biduum, &Ienti(Hmoigne
per B. M.deftillentur bis vel ter. Approbata contra Pellem.

Ksfqua Imperiali* lofephi f$*ercetani.

tfL. Cort. arant iorum Maior ana
Umonumtxficc.an. Thymi
%.&. HyJfopian.M,].
Hufumofcbata * Saluta
Garyopbyllorum Anthot
Cinnamomi Caler, dula

Tlor.MtliJpt Bttomcaatt, P.j.

omnibus, qu* incidi accontundi,autimminuii

Incilis ac contuli*
quoquo modo debent, ponantur in alembicum affundendo.
csfquar. rofarum , VlmarU a. q.f
Vt fiipemarent materiam duobus tribufvc digitis, digerantur vafe
optime ciaulbadcaloremB.M. per odtiduum:dein per emerer deftil-
lentur.vc arcis eft,& fiat aqua Imperialis; cui fi proprium faLem addide-
ris, validior cfEcaciorq; reddetur. Haec aqua cerebrum , cor. Horna*

chumq; imbecillum roborat ; Si guttulz aliquor per (e vel cum juicu—

lo exhibeantur. Specifica queq; prxfcmm e It adjuuandammileriii.
bus conceptionem, hu.cadiedL prius copiofa fatis rcfticulorum lepo-
rum quantitate, exquibus prxdi&a aqua per viam digeftionis falemal-
liccxe poterit &c pracllan cioxrcddi.
llixirr
 47 1 Astiootarii
Elixir vita, Leon. Eiorauantu

Recipe CaryopbyUorum Ligni aloes

Nucit mofcbau Cardamomi
Zedoarta Cinnamomi
Zingiber* Calaim aromatici
Galanga Steccbados,
Piperis albi Cbamadryos
JPiperis nigri an %ij. Cbamapityos
Bacc. luniperi. Granorum paradifi
.
^
Cert. mali citri Macie
Cort.jjpliaurant. Tburiemafculi
Saluta Aloes Hepatica
Bofiliconb Sem.Artbtmfit r-
Rortfmarini /Matorum* an*£i'\.
Mentha Ticutem
UdiorAn* Pajfularum
Bacc. Lauri Datfylorum ,
Pulegij Amygdalarum
Calamintb* Pinearum an. ^vj. -
Tlor.famluci Medie albi lib. j.
Rofarum Rub. &«lb. Mofcbi 3j
Spicanardi Sacbari albifi. lib iv.
.Cubtbarum Spiritus vinictrculatilib.xv.

Terendaterantur, mifceamur 8c macerentur per dies io. in

vitrea
cucurbita optime claufa Inde calore B.
:
deftillenrur: demum per men-
lesduos circuletur aqua : &
habebi* elixir. Quo f*£ko materia in cu-
curbita relidla eximatur; ac denuo
deftilletur calore cinerum vehe- -
mentiuimo, &emanabitaquarubea,ficutlanguis foetida,
turbidaiquat etiam circulanda cft.vtprima.
fumoia, &
Eftenim par*ignea,&ran-
t* visuris, vtquafi mortuos refufciret^
Atq;hsduaaqu* feorGmfer-
uanda fune in vafis y>trci* optime obturatis.
Prima a multi» morbis ho-
minem prxfcrua<-, hebdomada gj.fumpta fuerit. Valetad vul-
li bis in
nera Vifum confortat: Venerem
:
excitat; Mulierum fteriiitatem re-
.mouet. Secundavero quae rubra cft, conuenit
dolori matricis, pleuri-
'

'
«di.

Digitized by Google
 4 K :

Medico-Chymici Lib. IV* 47 $

tidi, doloribus colicis,dentium carat & fanat omnia genera febrium
.

loquelam amilTam reftituit,fidrach. j. huius aqux fumatur.

\_Aqm Impcrults Mtnjpelunjbim. «1.

Recipe Cmndmtmt JI4MM

CgrjophjUorum Ldutniuld
N«f« mofch. Mthjf*
C;periM.%j. Rof. ruburum
y
Refnurm F»l. Lauri

Rtjftpi Ctrt, grantitrum tn. M. tj.

ConqualTentur omnia &
infundantur diebus quinque cumaqux
Rof. lib. ij. Vini albi optimi lib. vj. dcftillentur omnia in alerobico vi-
treo lento igni.

Fltxir viuThitUt Florentini.

Utcipt CgryopbjUtTum Cubtbdtum

K- Mtfchdts CdrtUmomi
Udcu Ctntutmomi
Zldodfid Mtnthd
Gdltflgd LdutnduU v

Ttpttit longi Cefti

Tjrttbri Pultgij

Cflrr.fi/ri OTtgdtii

Matoran* CdUmnthd
Sdlui CdUmiodordti
Amni Statbddes
Ndrdi indici Cbdmtdrjts
XjltdlHt Cbdmtpjttesdn. P. M.
In puluerem reda&a, vino optimo macerentur, inde leuiflimo igne,
aqua excipiatur. Primus liquor perfpicuus,optimu(que
vitreis organis
erit: &
quemadmodum fecundus: Tertius abiicitur. Pote fl & nonni-
hil mofchi lineo panno inuoluti, addi, aflidue autem in ipfa aqua mo-
fchi nodulus appenfus maneat. Cochlearis menfura bibitur jeiuno fto-
macho confert autem tremori, paralyfi, coli dolori, quem frigus hu-
:

mor, aut (piritus genuerit. Tardat canitiem f juuentutis robur confer-

uar, calculum in renibus minuit*
099 tlixir
 k, a

474 Antidotarii
Etixir Ioftfhi guercetani Mdm.
Ud.Ztdoaria Sahu
Angelica Fceonta
Gentiana Stacbados
Valeriana Calendula
TermtntHla Lauendula
Scorxantra Gran. Lauri
Galanga Juniperi

Ligni alott Cm.Limenum,

Santalt citrinian. l'dj. Arantitrum fictorum
Jltr.Mthfa Sem.peunia
Mintha rubea Seftlees
\
Maitrana Anethi
BafiUconk Tanicuti

*7fa* y Anifi
Tbpmt Citrij
Cbamadrios CaTdMibentd.an.li,
Cbamtpjtwati.M.ti. CaryopbjUonm
Macie Cinnamomi
Zingiber JJjperiei

Cubebarum '
Centauri/ materie
Cariammi Betonica
Viperis longi Lilij conualL

& retundi TUta arboris an. p. ij.

Spicanardi ana m- -j.fi»
HoT.titborij.
Myrrha Rof rubearum.
Benitmi Buglojftan.p.f.
Olibani MeUkgranati
Succini Satbanalbtaniib.j.
Maftiibesan.%vj. Aqua vita optima rtSificata
Itor. Rofmartni Itb.x.

Incidenda incidantur, contundenda contundantur. Omnia hec in

&
mattarium capax, Hermcrice claufum ,ne quid exhalet, inie&a in A.
mo equino mediocriter calido per 8. autio. dies putrefiant: putrefa-
dU fortiter exprimantur; expteflio vero per cornutum,vclalcmbicuai
. tdeon

Digitized by Google
 Midic o-Chymi ci Lib. IV. 47j
ad conueniencem ignem deftillentunponendo in limbo alembici nso-
fchi 3iS.ambraegri(eae, croci ana 3j. Aquam quseprimum ab cxpreffione
illa effluet clariffima pretiofa, leorfim affcruabis.cum vero recipies ob-
fcurari , fpiriribufq; fubalbidis offerdri peipies , aliud eius loco aut ide-
met repones , nifi prius extiliatu illum primum liquorem feorlim affer-
uandu feparaucrii.Iun&oq; dsnuo optime, vt prius, cum collo cornuta
•
recipiente, igne p gradus vt artis eft, pedetentim augebis, quo prsedidi
fpiritus fubalbidi no amplius appareant. Dein aufer tuum recipiens, vt
eam qus fecundo elicita eft, aquam fcorfim eti 5 fepares, adferucfq; Sc
,

v hxc quidc tum ad plures morbos extirpados , tum ad ccHetuanda fani-

tate mirabili ^pfe£ku conducit.Accommodarurfumprxdi&um recipi-
ens, (icut fecilti antea, p gradus auge, donec dcAillato primo oleo fub-
flauo, deinde rubicundo,materi$ in fiindo ficcae remaneanr,nec tamen
pctfc&e aridx, ne qui extillarit liquor aduftione fuboleauQuibus per-
a<ftis a ilume tibi aquam illam clari dimana,
q primo fatis copiolc elicui-
fti, affunde refiduis fecibus, & fac vtfflnul per tJ.aut7.dies digeiaturad
calore B.M. donec aqua coloretur, & flauefcat, attra&a magis (c. ignea
& oleaginofa materi* portione.Fxces refidentes,cum fc. omne tin&u-
ramfnam przdidtzaquximprcfferinr,feorlimaddicendos vlusailer-
uentur.Poft omnes przdi&os liquores 5c curo quoq; ipfuro liquorem,
q ex fecibus tin<fturamattraxerir,fimulmifcebis,vt inaepi«tiofiflimfi,
longeq; przdi&is cxcclletiorem elixir vitae elicias , vt fequitur ^pceden-
do.T res itaq-, pr^di&os liquores fimul mixtos per cornuta, aut alembi-
cum vitreum ( nulla tamen przmiffa digeftionc praeter mixtione illam)
deftillabis.eademq; planeratione qua prius elemeta principiaq; liquo-
. tum feparabis. Elicicsnamq; prima aquam clariftimam qfeorfim re- ,

feruabis,cutn fcilicet recipiens fumo nubilofo obfcurari percipies: De-

inmutato recipiente, accommodatoq; vt prius, ignem eocontinuabis,
donec liquorem fubHauum effluere percipias, quem etiam feorfim.vt
priorem adleruabis. Intcrim dum prxdi&x deftillationes, aut elemen-
torum fiue principiorum duorufeparationes fibnt,referuatasfuperius
fzccsad ignem reuerbcriicalcinabis,ex quibus in cinere redaftis,fal,vt
artis eft, cum prima tua aqua clanfflma. allicies, qux quidem aqua fale
fuo imbuta, cum duobus reliqs adferuatis liquoribus permifeeatur , vt
tande ex triangulo facias ctrculu,v t loquuntur philofophi, nempe vt ex
tribus illis diftin&isaquts per circulationem in Pellicano, ea qua decet,
Ooo a arte.
 *u * * M
47 * An TIDOTAMI
am,fa&am.vnaeffcntia erumpat. Fiatque ea ratione magnum illud
elixirvit* , arcanum admirandum. Eius virtutes vide apucTloiephuu»
Quercetanum in Pharmac. Dogmat. Rcftit Jib.i, cap.7 De Aquis. .

Etixtr vitet Colomenjmm.

Recipe Ceryeptylltntm MdfiUie
Hucn mefcbdte. Thuri/
Zingiber Alets Hepdtun
GdUng Mirrbty
Tiperitlengi Florum chmmiB*
Zedtnrid Anethi
Gum. luruperi Arttmifi*
Ctrl. Arant torum Betente* <01 .
5«/,
Citrmum Tlor.Berrtgmif
Udior en d Bttglejf*

Refinarini MeUJJ*
Mentbd Stm. Anifi
Bdcurum Ldutt, Ttmicult
Tnltgu c*nuAn.fyj.
Arifiolecbidrtt. Sptc.tUQ. dtgtmm*
Sttechudts Dierrboden
Sigilli BtdtdMdri* Trutftntdli
CerduibtnediSi Armet, ref. en.
Tbr. fbeiri Diemefibidulc it
PrimuUvtr Dumhe
Referum rub. C*rd*memi
Tkr.flmbuti Cinnemttni tlefti
SpictHerdi Cekmiermetici
Ligni *i*et SdlMt
C Merum Bdfihci
HifffU Genti***
Cornu cetum C*I*mmi
Refkr*tbm* S**tdierum emnixm
Cbemedryn Red. Aceri
Chemeptijos Teemi*
idtbgtt* Gren.pctm*
Udcu

Qigitized by Googie
 Me dico-Chy mic i Lir. IV. 477
• Macie Tilicuan.
Diagemma Chelidonia maitria cum radiculir
Theruca durrejln immunditia repur-
Ducori gatu , & reftSufoliu marci-
Diantbosan.$.$J
Tlor. Ijcbmdu altilu rub. "RhabarbaritltHi
CaUniuIa OltiTtrtbimbinaltbj.
Rad. Bardana
Omnia fupradi&a bene puluerilata ponatur quzlibct & lingula fucr
tempore (incipiendo a vere continuando que per zftatem ) in qua aqua
it* optima qu* fa&a fit e* vino generofi (limo, per alembicum vitreu,
ferracnteturquc in ea toto Angulorum przlcrtim florum &
herbarum
colligendorum tempore, obturando quam exquifitiflime vas vitreum»
operculo vitreo circumlutato. Aqua autem vitae, in qua macerabun-
tur di dtz fpecies, (it ad pondus librarii a 6 .plus minus .Si in tres diuerfas
botias diuideres aquam, fimiliter fpecies, &
res ad ratam diuide: quia
fecurius deftillabis tribus in vicibus,quim in vna.Et pone botiam cum
(iiperimpoflto Alembico in B.M.fub moderato igne. Primumexibit
eUxir vitz Et ferua illud per (e , bene ob turando vas vitreum , ne refpi-
:

ret. Deinde deftillabitaquagroflior, quzfolum ad viliores vfus valet,

Foe ces vero quz remanebunt in Alembico , cucurbita vel veflca , zqui-
aalentTheriacz,&(eruiunt pauperibus ad plures infirmitates.
Etixir vita mi mu Icf, Quercetum.
Ead. gentiana in taleolaefeclarum & txficcatarum.
Centaurii minor, an riij. Flor.ftluia
Calanga hjptrici
Cinnamomi R tfmarmian p.ij.
Macia Vini albi gener ojifimi
CaojopbjfUoTUm an.$j. • Ub.vj.

Macerentur in matracio vitreo bene claufo per odio dies ad ignem

B.M.lentum. Deinde fortirer exprimantur, &
per alembicum vitreum
deftillentur per cineres ad (iccitatem. Aquam deftillatam fzeibus reaf*
funde, vt ex his in B. M. tepido totam tindhiram elicias : Fzces poft
rinftur* extra&ionem reducantur in cineres, ex quibus falem elicies
' aqua carduibcncdi&i vel vlmariz,falemque illum ex artis pr*fcripto>
- oo } O optime

Digitized by Google
 a .

'47® _ Antidotauii
optime depuratum praedioli fu* proprie aqu* iara tin Stat addes. £z
hoc elixire quarta cochlearis pars aut per fe , aut ex liquoteccmuenien-
ci diu exhibeatur. Specificum eft remedium ad omnes Cachexias, fto-
machiimbecillitatef } quem a viicidis& mucilaginofis humoribus, huic
adhxrefcentibus tartarum expurgat , mundificatquc, vermium genera-
tionem prohiber,corpusque fanum cofetuat,& ab iniuriis tuetur. Hoc
autc bis tantum in hebdomade , fed rame longo tempore vtendum eft.
Elixir vita Fiorouanti.
R. Coryophyllorum Calamentbi '
Fucis mofebet* Fol.Sambuci,
Zedtaria Rufarum albarum
Zmgiberit Rtfarumrub.
Galanga Spica turdi
Piper» albi Cubebarum
Piperi» nigri Alces Hepatica
Mocc, lumptri Stm. Arthemifia
Cort. Citri Matorauaan. $j.
Cert. Arantiarum ficuum
Salui* Paffularum
Bafiliconu DaSjlerum
Ronfmariui Amygdalarum
Mentb Pinearum *n $vj.
:

M iteratu Medis albi lib ).

Bacc. Lauri Mofthuptimi%j.
Pulegii Sacbaripimlib.lv.
Gentiana
Mifce.contufis omnibus contudendis,&in aqu* vite lik.xv. infun-
•dantur.Srenc ita in bocia bene obturata i o.diebusaut amplius : poftea
in B.deftillentuc ad fecum vfquc exiccationem. Poftea aquam extrahe
c recipiente ponaturque in pefficano & circuletur in fimocquino per
,

duos menfes continuos. Poft circulationem tuum Elixir habebis para-

tum. Pofthec accipe bociam cum reliquiis fecum &dcftilicntur in ci-
neribus fortilfirno igne, &iamexftillabit aqua rubra inftar fanguinis,
que adm odii feret & turbida eft:que&ip(a circuletur, vt prior: & haec
mtmonuos fufeitare poteft. Dc priore a-
eft ignea fubftantia,que etia fc
jqua,que pcc B.cft ex tra&*,G tertio quoq; die per osjj. accipiatur,cor-
poris

Digitized by Googl
 .

Medico-Chymic i Lib^ IV. 47«r

porisintegritarem conferuat,& a morbis tuetur. Si vulnera ea madefiat
bis terue ad fummum curantur: Oculorum morbis omnibus apprime
conuenit,& gutta vnainftillata vifum conferuat. Facies &pe&us hac
aqua fatpius lota iuuenturem coni eruar. Per os aflu mp ta, V cnerem fti-
mulat,5c mulieres infeeeundas ad conceptum difponit. Pofterior aqua
rufo colore praedita, dolorib. matricis mcdetur.-per os fumpta gij.pleu.
riridem foluit, colicos dolores inun&ione curat,fimiliter & Lienis du-
ritiem, dentium dolorem, faetorem anhelitus , 6c alia huiufmodi fanar.
Omnis generis febres tollit » quia potenter omnes humores difeutit &
dilfipat.Si cui aegroto vocis accident priuatio, dabit huius gj. cum alte-
ra g prioris aquae intra os,5c ioque tur : quod millies, inquit author^x-
pertus fum.

Elixir aliud Iofefhi guercetani

X. tigni afots Cardtmomi,
Rjtd.GtUnga Dtftdmni,
Zeduru Certku atri
Scar^ontr* anu |j. Ctridtutriprdpdrdti
Mdcu Granorum Alkermu
CdrjopbjUorum Iawiprri4».gtij.
Cmndmomi
CralTo modo comula, in vas vitreum cum collo oblongo,quod mi-
tratiutHnuncupamus,ponantur:fuperinfundaturaqitavit?fortiflTima,
ex vino canariae deftillatavt materiam 4 aut 5 digitos fupernatet, ma-
.

cerentur omnia in loco frigido per fpatium 8 .dicrum agitando vas bis
,

vel cer in die : Aqua interea temporis cun&as fimplicium virentes er-
ttahet.ac iifdcm imprxgnabitur &
tingetur : Tunc id quod clarcfa&u ,
eorundemque ingrediendum proprietatibus tindum &c impraegnatum
fuerit, leparabis per Inclinationem, ftudiofeque in phialis probe claufi»
feruabis , ac tempore nece Oitatis eiuldem exhibebis, cochleare dimi-
dium, vel vnum integrum ad fummum. Ex refidua materia fine fpifla-
mentoillo formari poteruntlinimentaad Apoplexiam, paralyfin , co-
ronali luturae, fpinz ceruicis,& partibus ex caufa aliqua frigida dolenti-
bus applicata in forma cataplafmatis fiuc Linimenti, addendo olea co-
uenientia. Vel ex his omnibus etiam aquam in modum aliarum aqua-
rum modo deferiptarum componere kcct,fi libet.
llixvr
 a .

4&0 Antidot ahii

Elixir mtgnum ad Phthijtn. -

R. Limtcum.feu coiblurum mundttdrum & inciftrMj.

Cum» ctponis incift lib.j.
Ctudtrum cdHcTomm mundatorum
Pf nurum mundat:
Amjgdtltr. dulcium tn.\tq.
Scm. Melonum
Cucurbitd
Citrulli
Cucumeris dn.$.R.
Stm.Pdp tueris tibi Jjf.
Ttjfultrum
Ficuum
Sebejlen
Red. confol. mtiorJib. 5.
Htrbt Nicotitut M- jr.
ConferuStoltrum
Tultrum
Borrtgink
Irttt
EHUltt».$j.
Pulmonis vulpis gr/.
Stng.Drtconis gy. Maluattto injuft q.jf
Contundenda contunde, tnifce,& in B. M. vel cineribus lento iene
«ddhlla,ac conierua.
& 'mifnJifj.
Spec. Dttgtmmse
luiubarum
Gljetrrhie.ttn.^.R.
Cummi Tragacanthi
Artbicitnt gy.
Thuris
Mafttcis tn.%j.
Boli Arment
XerrdJigilLetttn.fyj.
Diamargtrit.frig.
Leti tu an.
Ops de corde cerui 9j
Rof.rub.Qij.
Aqut ctnfohdt tutioris
Tuplaginis , Kicotttna
Mebjfe, Bugloftn. hb.R.
Capillorum Petieris tantundem
Medulla panis tibi in vino
°

Elixir vitet confortans maximum.

X. Ligni tloes Meutn.fyj.
Co/U dulcis Valeriana
Stnttlttlbi Dtdamnialbi
Stnt. Curuii an. giy, Paeonise
Rdd. Angelica Vtfciquemi
Leuiftid TomentiUd
PtmpuuSa Ctrt.Curi
Imperant* Artutiorum
Ctrlin

Sem

Digitized by Google
 •

Msdico-Chymici Lib. IV. 481

Stm. Curi Juniperi
Carduiientdifti Paeonia

, Bacarum Lami l Ijtd.pet*Jit.*n%) v\.

OmmapuluerifatainfundanturinviniGrzcibonilib.ij.veliij. per
menfem , deinde coquantur paucis in diplomate per dimidium diem,
poftea vero
R, N«f « Mofthata iStbananthi
Motu Rtfmarm
piptruUngi Bttenica
Galanga Bugloffk
m Ztdoaria B otrtgmb
Gajopbylhrum 4n. |v. Htrb.maioraJUt
Stm. Amomi Bajilici

Maior ana Pultgii

.OcymianXy. . Mentha
. Cmi 5j. K . Salmaan. Mj.
,'Fltr.fdJjti*

Aromata primo infundantur , cum feminibus concifis ac contufis ia

! fufHcifte S. V .& relinquitur in digeftione tepida,pe 1 1 o .dies ac nodes,
poftea cola atq; exprime * in liquore macerentur reliqua item com mi-
nuta per quinqi dies ,-rurfiiacoia &: exprime.coni undis iam cxpreiTio-
. nibus adde hxc fequrntia
R. Mithridati 5 ). GaUi a mofibau
Tbtriaca . ConfeSJegr4n.Ttniloriit4n.iv1.
Aurea Altxand.an .
^
A
Macerentur triduo, poftea deftillentar.intcrim feces colledas rcuer-
bera in cinerem;&cum aqua Betonicx falem elice, quem deftillato mi-
fce,fimulqueadde C '

Sacbari in aqt’4 rtfacu dijfoluti lib.j.

> Ol.CaryofbjfUorum, Cinnamomi
Mac* Cert. Cirri s»3j. <

Ambragrifu quantum vit.

Mifceantur omnia &
digerantur, Ambram vero cum panno ferica
-fufpendes tantum in elixinhc habes Thefaurum,
Elixir vita aliud.
R. Pula.Moribani Jij. Sm.Pttrtfilini
Ppp Pimpi
 . . •

4U Antid^tarii
TimpintUa Anijian.^.
Tomituli s cor Fu putimifati 3 v j
&
Digerantur omnia cum aqua cinnamomi, Angelicae an.lib.fi. Dr*
geftione pera da , deftillenrur , cx fecibus fiat alkali iiue fal cum aqua
jEcordii,in deftillato foluantur haec fequentia.
R, Stiti Abjintbit Tmliura 1 roci 9 fi.
S. Scordii finguli Sicilici Liquor u ftlti 9j.
Ligni Qtuiati%j. l£tnttafiuban |iij. m aquaflor*
liquor u coralliorum tuntia ItbA dijfoluta
Margaritarum an g .
8
Stentincirculationedonccvnianrurin Elixir perfc&um &arcantr.
Elixir confortans aliud
S. aq-Dtfhll.captnti Liquorti ftlti Bj.
SdnguintiJi1jrii4n.hb.jA Sprritut vim ^ij. ‘

Ejftntia carnugaUmacta Aq. Cinnamomi j.

3
Lffpantian.pij. Saibart depurati optimi quantum
Liquorti Margaritarum ^ fi. fujficit.

Fiat digeftioneartifidofa acfpagyrica Elixir magnum mftaurans.

Elixir vita confortans aliud Banijleri.

R. vini Maluatut /ibJj. Salti Cinnamomi 5
8.
Spiritui vini H/Jpan. libA Extuli. Ligni altu
Aq. Cinnamomini ij. Zingibirti

Theriacolti $i\. Caryoply Horum an.fat*.

Eofacta tibi.
Commifta digerantur per 7. diesacno&es.indiesque agitentur r in-
de fiat defhllatiOjVt cflentiz fimulper Alembicum deftiUemur.Dcftil»
lato adde
TinSura coraS. SantaLrulurum q. p.
ifftnt.facbati au.$j. aq. Jltr.ltLitnuall.q.v.

Circulcnturprius vt bene vniantur, deinde deftillcntur vt artis fp a

gjrricx requirit Fundamentum.
Elixir dejlillatum virtuofum adphthifin Fiorauanti.
R. Ctnf.Botragtnti Diarrhodon Abb.
Violarum Tritfantalt abfycamphora
Rofarum an.}} A Diamarg.fngidi an. 3ip
EtiUdcgtmmtiJineJJt : MArg4Titatu Coral -

Digitized by GoogI
 .

Mbdico-Chymici Lib.' IV.

tra&erum
Coraliorum Vtpautru adn anS).
Succini an-ij. Sigilli Lemnii

TaJfuUrum Boli Armini

lituum Fpfmmjicc*rum>t fl.3 1 v.
Myxarum Aquar.fmpmthar
GlycyrrhUian. 3 rj. Tufdaginuan.liv.
Pinearum mundatarum Decoci .hmiuuni, { xnererumt
Amjgialdulcmman.l ii Gallinarum an.Ub .j.
Gummt Tragacanthi Cantu nrimtapi iuutnit.
Arabici an. 3 i\. Camarum perdicii
Stm.Anifi Micapanum ritu ederat» injvfi
Funiculi a. q.fi

Frtica Sacban albifimi lib.j.

a-Sm.frmdacem.
fiat ituta Methodum fpagyricam & lege artis Deftillario.
Aqua Theriacalis cordialu ac Btzjartica Ufiphi £>ufreetoni
tLRed.Angtlite Dtptamni alki
Ztdanrte Scahwfa
Mentha rui.
Barba Hirci cbehdenia
Termtntida Scantii.

Tetafites Buta
Enula campana an. ?ij. i. Meliffa
Baftort. Itgni indici Ivij. Scaraaneraan. m.y
Santali a trini Fler. ttntateru min.

Cmamami Hyptriti
Macis Genifla
Gran.bmiptri caltndula
Sem.Carduibtnti. Berragmia
Ciftii Buglajfaan.p,y
&cert.mfim an. \ j

Macerentur per quatriduum ad ignem balnei Maris in

ymimaluaticilib.iij. Mtlijfa

Succi Liminum ylmaria

Aq. nucum viridium « Carduibened-analibA
Ppp 1 Deinde

Digitized by Google
 . ,.

4 84 Akditotarii
Deinde exprimantur artificiofe. Expreflioniadde
T baritui §iij. Dumargmt.frigidi
Ctnftft.de Hyacintho ;j. Di ac tradi ana 5<>j>
Diambr* Cnei
%iam»fbian 5 'i- Mynbaan.% R
Cenftft.Alktrmts'i) \). Saiharuandtlb.fi..
Macerentur denuo per duos trefue dies ad etwdemtnet igne balnei.
Dein defttlienrur per cincresad ficcicatc.fiaraquaTheriacalis. Vrprae-
ftantior & efficacior fiawxttahendu* eft £al ex necibus reddentibus, ea,
qua decet,artc,atqi cum aqua prxdi&a comifcendus, Si velis, n on opus
«rit deftillarione;fcd de fecuda infufione exhibebis ^ij. Validius namqj
IC przftantios erit remedium, Se prouocandis fudortbus magis idoneu.
Aqua 7 beriacalu Crollij.
Hiberiaca Veneta miae quinque,
Myrrha rubea Alexandrina mias duae &fimis.
Cinnamomiftltfti,
Cmi Or entalu integri ana miam dimidiam,
Camphora drachmas duas.
Affunde optimum vini (piritumdiiigeter re&ificatum, vel ii ad ma-
nus fit e femine vet radicibus Angelice prxparatus qui efficacior eft,ad
eminentia trium vel quatuor digitorum,ac in vitro claufo in leni calore
cincrom Tincturam extrahe Per inclinatione tin&utn fpiritum aufer,
:

&affunderecetemfpiritumtamdiu,donecnon amplius tingatur; Spi-

ritum vini tinftumpoftea ad medietatem (altem abftrahc , reliquum
maneat cum edentia extraifta, cui addes vncias fex fpiritus Tartari, fie-
que fimul per o&iduum veli 4.dies circulabis d geres. & i

Vires, vfus ac Dofis. i. In pefte eius maximuseft vfus,& talis, vt in-

ferus intra a horas fumat cochl.j.in tribus cochlearibus vini optimi
i

fudet horis tribus,& ab hac potione ad cibum ac potum capiendum ad

minimum fex horx interponantur.
i. Purgat caput, pe£tus,& omnia corporis membra principalia, illa»

que confortat, 6c fi quz labes illis afperfa, delet, &inpriftinum natura*

&
lemque (fatum ea reducit, przcauet, ne in pofterum facile lzdanrur.
3. Iilisbeneconfcrr.quiHydrargyrofueruntinun&i, fua enim pe-

netratione omnes neruos , mufeuios, medullam penetrat , tc quicquid

noxium repe rit, corrigit ac expellit.
4 Ia
.

Digitized by Google
 *.

Medico-Chymici Lib. IV* 485»

4. In re&ificatione fanguinis : Lue Venerea, putredine, vermibus,
pungaris laterum: Tremore cordis: Febribus Scidero. Poteil etiam
cum aliis diaphoreticis raifceri. Dofis a cochleari femis ad cochlear in- -

tegruminaqua approptiata, in haoftu vini, aqua raeliiTx, caiduibc-

nedi di, Scc..

Aqua thcrhc&Us cephalica aha Iejepht ^ufreetam.

Recipe Rad. paeoni* Ca(lorei j./.
Vifiiqutmi Flor.ftmbados
At ori vulgat it an. 1'tij. CalenduU
Gran. Juniperi nuturo- Betonica.

nem ,. Antbot
Sem. paeonia an. *j. Soluta
CarjtpbjpUorum Lilij conuall.

hLtcuan.lrj, Telia arbor u in. p.ij.

Incidenda incidantur contundenda contundantur

',
& per triduum t

macerentur ad ignem balnei calidi,in

Vini albigenaofpmi ac dultit lib. ij.

Aquapxoni*,falui*
Caleniula ana Ub.ji-
Deinde exprimantur fortiter Huic expreffioni adde
:
‘

T beritets A lexandnna ytiij.

Ctnfeftionu Anaeordina Mtf. y/.
Diomofibi, Aromatici GabritUtan. &.
Macerentur denuo per duos tresve dies ad ignem lenrum B.M.De-*
in exprimantur Se deftillentur per cineres ad hecitatcm, fiat aqua the-
riacalis. Datur ex paruo cochleari argenteo, ad infultus epilepticos,
apopledicofque Se morbosmultos mirifice conducens.
t^Aqtta Thmacalis Syluij; ^

.Scobis ebeni li. i/, vino maluatico macera. Et vino albo ana lib./. •

per duos dies in lococalido,claufo vafe/aepe agitando, adde

Cinnamomi: ftperuon.lj.&.
Granorum Poradijt, Rad.poeonia
Carni Nigella
Catjopbylhrum .
temperi an. gj./.

Ppp 3 Zingiberi

Digitized by Google
 Aktidotarii
imgibtrit Gentiana
Rad. Angelica anjij. Polypodij

Afari Lapathi
Crociam $ij. Cort. RatL fraxini,
Vifci rtcenttaana 3ij. Lpitbymi
Cort. Rad. Cappararum. Cettracb. an. q.f.
Tamarum Theriaca AUxand.ltb.fi.
Enula
Oeftilla Do fu jj. cum (ero Ia£kis caprini, purgato prius corpore.
Valereriamplarimumin morbo Gallico.

Aqua Theriacalu lofcphi guercetani alia.

-fy..
Tbtriacts Alexandrina |iij.

Myrrha l j.
0. Aqua vita.
Vini odorifer i ana lib. (5 .

Mifceanturac digerantur, dcftillentur etiam ad Cecitatem in balneo

vaporofo. De hac aqua exhibe vnc.J?. cum aqua rutx vel fumari*, po-
tenter fudores mouet, valet ad peftilemes omnes afFedhis.
Sic fit aqua peftilentialis D. Hartmannh R.. Spiritus vini alkoholifa-
tiq.v. camphorx tritx quantum in ea folui poteft, ( fpiritus vini \.fi.
camphorx dj. impone & croci integri, in petia ligati, tantum quantum
fufficit vt aureo colore tingatur. Dolis cochlear integrum, adeo*
chlear j .fi. cum appropriatis.

Aqua Theriacalu Andernaci.

. Rad. Angtlica Sant alatum omnium an.
Carlina Theriaca optima
Gentiana Mithridati an. |iij.

Tormtntidt Camphura 9ij.

Z daaria Mefcbidj.
Genualia cerui an. |ij.

Radiccsinciduntur, mifcenturqj reliquis: Deinde vitro impolita,

vini generali optime deftillati lib. ii), perfunduntur, vale diligenter &
obferato , macerantur per menfem, hc vt quotidie commoueantur:
poftea colantur per linteum triplicatum, Sc vafi conduntur ad vfum.
Przleruandi gratia fumunturguttx ij. mane cumpanealbo: curandi
vero

Digitized by Googl
 )

Medico-Chymici Lib. IV, 4

erodatur vncia cxaquacarduibcncdi&i, Hirundinai», fcsrdii, vel
firaili.

Aqu& Diaphoretici eiufdcm;

ft. PimpintUa Galangaan.lv,
TortmntiHa Piperit longi

Diftamni Aii CatyopfoUarum, macia an $j,

Serptntaris Tbtrtaca Alexandrina 3 ij.
Gentiana .
Captura dj.
Ztieatia Cornu ceruipjhZfS.

Triduo ex vini generofi,& aquae fcabiofx xquis partibus macera is .

duplici vafe deftilkntur. Ex hac vncix iij. aut plurespro xgri viribus
& natura dantur. /

AquaTheriacalis Medicorum Bajilienjtum.

ft. Calendula Sinta , faluiaan.M. j.

Verbena Rad ptrfonat. rectnt. |ij.
Se* biofaftl.reeent.an. M.ij . Inula tamp. ite. Ij.
Incidentur omnia, affunde vini optimi antiqui ffimi fuiuilib. ij. Eli*
ciatur aqua B. M. ve! igne cinerum Seructur ad vfum.
:

. H&i ut liqueris lib. ij.

Ei*3.ptJhlenUalit (
Med. Safilienjium Jij.

Tberiaea optima rue. j.

Stent in vafe diligenter obturato vitreo , in loco tepido per dies ali-
quot, quotidie agitando, donec aqua aureo colore rinda» vim omnem
medicamenti jn fe traxerit , tunc feufim a fecibus fub fident ibus effun-
datur in aliud vas vitreum , in quo obrurato diligenter ad vfum ferue-
tur. Vel materiam fupra didam moxpoft commiftionemin B-M. vel
cineribus deftillato, & aqua lenietur vfui. Dantur viris Sc mulieribus
vnc. ij. & pueris vnc )- ad iudoretn eliciendum.

Aqua Diaphoretica i n Pefle lotn , Bxuhini

junioris,

ft. Ligni Guaiaeilib.S. Imperatoria

Rad. Angtliea Ztdeatia
Ztdoat ia
m Jrid»
/488 JLntidotauii
I tdk • Rjd. pttafrtidu \vj.
Gentiana an. 5. 1*. Herb. viridium fctrdij
Ctr.nammil). Ruts.PuIegij,
Bmc. lumptrt ? ij . MeliJfe,ocimi an. M. j.

rol.Dtftdmnivtril). G«rdutbtntdUli
Hie in vi** macerati/ addt Borragini,fcabio/a,
Bad. CaryephyBata, He- Acttift an. M. iiij.
kmj Luntnum, malorum cit, an»
Valeriana viridium an. Ij. p.iij.

• Omnia minutira incita mifccantur ac acfl-illenturinB.M.

kgAUa eiufdem Batbini.
m , Rad. Buglojfa Herb. Scabiofa
Bardaua, Carlina, TimpineBa, Refamm
. Cyperi, Angelica Oxaldu,fiordtj
Gentiana an. fij. Cortici/ nucleifraxini,
Sem. Carduibtntdtiti Morftu DixboB cum tota
Qxalidi;Citri .Florum vetbafri an. M. j.

iTortulacaan. %.fr.
Contundantur, omnia fle macerentur in vino albo & aqua rofarum
pernotem, addendo
• Coralli rubri 'Crtcilj.
Cornu C. praparati . Santah (Urini \.fr.
Rafuraebork vftian. iij.

Deftillentur vt deinde exponatur aguafoli per aliquot

artis eft,

diei. Haec cftGeneuenfium aqua.

• KjiquaPeJlileniialuHkron, Rubei.
Nucum recentium nu. xxxv. • cinnamomi
RadHelenij TormentiUa Macie ana %. 8.
Chamaleoniealbi Calendula
Ztdnrixan.fyj. Dtilamnian.p.j.
Cariuilentd. Ub.fr. Red. Boirjgmit
Scabie/a, Hyperici Bugltfr. txaUiii m. lj.fr.
Rjttaan.M.fr. Aqua Ardenti lib. tix.
yCarjophj Utrum Vmcrttidfib.
'Terantur,

Digitized by Google
 .

Mi Dico-CnrMicj Lib. IV. 4^9

Terantur ,,qua terenda funt, macerentur, vafe diligenter claufo.per
dies 10. inde aqua igne leui extillet , repetita ter de ftillatione, facibus
femper extillatam aquam affundendo: quarta vice,reie&is fascibus, ca-
rum loco ponantur.
Theruca optima lib. 8. Confertu Borrtgmh,
Mithridati/ optimilii). e Njmpbaa
Conferat Rofarum .VioUrumanai, j.
, Inde dcftillct liquor; cuius aftate £ij. .vel |tv. aquae oxalidis: Hyc-
me vero Jiij. cum $ t v. juris pulli praberi poflunt: Sic tamen, vt ne ara-
ris, temperamenti, ac caterarum huiufmodi rerum rado pratermit-

utur.

o ‘fqttA Fejlikntialu Gefneri

y.. Ruta recenti/ Btneditta

Saluit, Lauendula, CarjophpUata
Libanotidi/, Enula
Rortfmarini Gentiana
Rad. TormentiHa Rhapontici
Pimpinella Zurumbtt an. liij. fi.

Valeriana, Coriandri praparati

Bftortaan.yj. Acttofa,Bafihca,
Baccarum Lauri PimpinelUan.dij.il.
Juniperi an. %j. Triumfantalorum an. 3j.
Terra Sigillata Pior. Borragmi/
Boli arment an. 2#v. Buglojfa, Rojar. rub. ana
Rad. P/eudodiUamni p.ij.
Stm.SanSt . Bttn albi, rubri an. gj.

Contufis.Sc incifis crailomodo, deftillentur fecundum artem pet

alembicum in vino fublimato fic rc&ificatoad fufficicn tiam quantita-
tis lib. viij.poftea
tu . Piperii albi Croci 3 ij.
Cinnamomi GaUnga
Granorum paradifi Cubtbtrum
Macerii CarjopbjUorum
jSucitmofcbau Calami aromatici an. d. it.
Cardamomtan. §. i. d. ty. Spec. Uberanti/

Qgq Ordia-
49 ° AnTIDOT ARI*
Coi diti tum Spec. Dtamofchi dulci'0

Contra ptftem an. 3iij, Dtagtmma 3j . il

Incilis& conrufis, infundantur in prxfcripro dcftillato vino, flent in-

loco tepido pet horas 48. Deinde deftillcntur fimul per alcmbicum
fepicntiailutoprxlutatunn. Aromatizentur, pollea
AmbrdgrifsdG.xii.Cmidv.
Mofiki Alexandrini G. XV ir.
In rubra findone ligata , projiciantur in vas, & bene obturentur; a«f
vfumque feruentur.
J

Aqua FefliUntudis Guaineri.

Bt. Tormenti!}* rtctntit l tb. y Aqua circulata ardenti lib. ij>
Rad. Herba Tunica StgiUt Lemni}

Btdamni ana lib.fi. Bolt Armem an. ^iy

BnuU Campana 31 V. Santalialbi,rubn
Qxaltducumfcmintb. lib.ij. Spodij, Been albi

FlOr. & Fel. Berragmity Been rubri

Bugloffa Margaritarum an. |). $.
Rofarumrub.fjl. an. lib.}. Ofiit de corde cerui jj.

T heriaca optima lib.fi. 'RafuratboTul.fi.

Fmpintlla.fcabiof.on. lib fi. Croci 3iij.

Succi Limonum lib. j. Caphura 3i j. Fol. Auri 1. 8.

Folia auri cum nacllc in porphyride lapide diligenter diuq; agitan^-

tur.Margaritxinfucco limonum maceratfcbr.Radicesgenerofo vino-
abluuntur, inde ficcatz in vmbra, in mortario teruntur, funditer &
herbz, flores Sc femina: Omnia tamen in vafe vitreo mifceas.addaff-
que ardentem aquam cum aurifolits & fuccum limonum cum patiis^
Mox fofla tribus pedibus profunda fa&a: in cuius Iit fundo, ad dimi-
dium pedem, calx viua, in cuius medio vas optime daufum, ncrelpi-
ret, equino fimo circumdatum , & conte&um locato affunditoque :

duasaquz ficulas maneat ibidem per xij dies, lingulis tribus quaruot-
:

vc diebus, mutato fimo» Poftea omnibus in vitream cucurbitam

transfu iis, appofitoroftratapiieo »ftipatilque accuratd rimis, igni leui»
aquam elicias p quam denuo fecibus affundas &deftilles : tertio vero
abfque fecibus in cucurbita collocer rurfus tepente balneo deftdla-

Digitized by Google
i . , y .

Midico-Cht MIC I Lib. IV. 4*1

to, (eruatoque vitreo vafe optime claufam. Huius fochlear latis par-

uum exhibetur, cum guttis aliquot auri potabilis.

K^fqud PeJHUntialis alis*

CarjophyUtrum l.fi. Tlor. Bugloffa, Ambos

Cmnmomiy Ztioatia C. Cerutvjh,Ruto
Rad. Voler Una Coriandri praparati an. 3;.
TomentiUa Sptc. Diagemma, liberantia,
Pimpintlla Diacameron, LatitU Almonfnk
Tlor. Rofarum on. 3j. Spe. Diarrbodon Abbatia
SdHtoli citrmi
Spodi/, cort. citri,
Doronici.Ditlamni
& rubri
r
Smaragdi
y
argaritonia ,
ntbi

Terrafigi liato MargoritarufplenditUrman. 3j.

Stftleos.Mthjfa Mithridati
Maiorana, Macie Theriaca veruta
Sim. Stfiltts BoliAmtnianad.fi.
Carabe, Rhaborbari, Fol. Auri
Nucit Mofchat* •Fol. Argenti an. N. vij.

Scobiofiton. fc. Vini ardentia optimi Oh. rii j

&
Contundantur optime omnia , mifceantur cum vino fublimato,
ponantur in vas vitreatum obturetur eius orificium optime, ne quid
:

exhalet. Stent in infufione tribus diebus,deinde deftillentur lento igne

fecundum artem in B.M. Detur de ea in pede cum elc&uario appro-
priato.

cjdqua PeJHlentialit Iofcphi gaeercetani.

tc Rad. Tormentilla Aquar. Fumaria

Bugloffa, Storsantra Vtmaria, CarduibtntcL
Acttofa ana 3;. Ctntaurij mutorit an. $1 v.
Tberuces Alexandrina', ij. Diamargartt.frig. %-fi.
Succi Ltmonum depurati Extrafli Scordi 5ii j.

Macerentur per quatriduum: dein exprimantur & deftillentur, de

qua «ger -febricitans capiat £iiij. &
coopertus paulo plus folito fu-
jdabit.
Aqua
SJ1

Digitized by Google
 .

4 91 Antidota rii
o/f ua PeJhlentiaUsfudortfera alu.
y. AqutThtrucalu caphurata Olei Terebinthina G- v.
Olei Bacc.lunip eri G.iii.

Liquoris Tartari cerreBi Jj ijfent. Chelidonie IV.

Spiritui Chahanthim J. 15. Aq Rad.Tl/fiilaginu

Olei Margaritarum G. vj. Emgijan.ij.
Olei Coraliorum rubeorum Elor.fambuci, vitier, an. 6.

3j- Vini rubri dulctfi.l ij./.

.

Omnia raifceantur, deinde paretur digeftione Potio Sudorifera.

Vcllic:
Theruca optima §ij. C innamomi
Myrrha %\j. Eupberbtj
Caryophylltrum Croci ana 5 j.
Zingibera Viniflillatitij 5 x.
Viperis ana 5./. Liquoris Tartari 3ij.

Mifcentur.macerantur.colaoturque.Huius liquoris cochlear ex co-

ralliorum fucci 9j. datur.

yAqua adpraesuendam peftem Heurnij.

< y. Cinnamomi Ub. j. Summitatis melica
Medullam citreorum, Semen Angelica.
Extillaex quatuor libris Maluarici,&rhodoftagmacis tanrandem.

y. Angelica Ztdoaria an. |ij.

Car lina,gentuna. Trium Santalorum $ j.

TormemilU Caphuradj. Mofibidj.
Boleti Ceruini Spiritus vini circulati hb. iij.

Mifce & maceremur per menfem: coletur & feruetur aqua ad vfum.
Aqua PeJlUentialu Camphorata Andernsci.
I
y. Aqua Tbtriacalisftquentis vnc. v.
Spiritus vitriolt reBificati optimi vnc.j.

1 Spiritus Tartari correfti vnc. iij.

'
Mifcenrur.digerunturq-, inB.calidoper menfem. Datur^j.ex vino
generofo,vel alio liquore idoneo. Aqua Theriacalis hzccft.
k y. The *

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. IV. 49$
R.TlxrractAlextindriru 3 v. Mjfnbtrubulij.
Croci Oritnulu

Mixta ampullxvitrcxinduntur.perfundunturqueeflenrix.fiuefpi--
ritusvini optimi |x. operculo diligenter fuperimpofito : firaul raace-

ranturiparaturque aqua,quxvitro probe reconditur.

^Aqud TherUcslii Rondcktij.

K. Scolit Ligni qudidci lib.j. Bcrraginu
TheTiau Alexandriridopt.fy). Conftrut, Heleni), AnthiS4n.£j.
Confer ,RoJdrum,Buglojfd Spe. Diagem.Utit. Gdljm.% 1
j.

Fiatinfufio in vale oppleto vini albi & aquxbonx ana quartanis iij.

Fuper cineres calidos dcmllenturin vafe duplici cum cinnamomo. Di-

lue in eo qtfod deftillatum fuerit, fachari q. faris cft: Cola per manicam
Hippocratis : Dato bibendum his ,
qui conualefcunt a morbo Gal-
lico. *
kAUa tiufdeimuthorii.
K. TheruCd veteris ftb.j. Tultgtj

AcettfdM.ilj. arduibenediUi
Flor. CamomtlU Gruminu »n. M.ij.
Temperentur in vino a!bo,deftillenrurque : Aquaferuetur vfuirCa-
piatxger ^ij.cum §ij aquxacetofx.bugloflx: &
hoc cum ingreditur le—
dium vel ftupham. Hxc aqua curat dolore» morbi Gallici , aper fc de-
tur, vel cum decodlo milij folis,vel bardanx.Ego, inquit author , opti-
mo fucceflu curaui multos pueros.fcnes & debiles hac potione, vel ad-
dedo guttas aliquot decodkioni communi Guaiaci.-propter tenuitatem
partium cito penetrar,&ad extra propeliir. Hxc aqua cum aqua extin-
tflionis auri omne vitium argenti viui emundat caftigat. &
Vclfic;
R.lignt qudidci ItbS. Aqvi:Fumru
Vini albi hb. ij. C icborij
••
Aqtuhb.viij. Chamomilla an.
Macerentur fimul per nodkem fuper cineres calidos : Adde
Folj/podtf qu ercini Itbfi, Conferu. Rofarum
Spithymiiif. Ciebor j
AJpdfdgi^vj. Conferu. Bonaginir
4*4 A KDITOT AUtl .

'Bugkflaana qturt. ij. Conftru.EnuUana efiurt.fi

Tbertacaoptont.
Dcftillentur vafe dupli cibcne obturato.Dofis vnc.ij. vel iij. Quod fi
velis, poteris vnc.iij.aqu* Theriacalis addere faehari jj.Cinnamomi Zj.
j&rurfuj per manicam Hippocratis deftillare. Datur in raorbogallico
mane in le&o ad fudores prouocandos.
Aqua cardiaca contra, venena, acpejlern Iofephi £ uercetant.
R. R ad. Angelica, carlina Violarum, Mithridati},
Tormentilla , ConfiU.de Hyacintho an.^ij.
Cort . citri Sem.Carduebencdifti
&olibani an.^ij. A cetofit Vlmaria
Santa Urunt omnium an. ? h. Spec.Diamargatiti'fygtdt
ConfiB uglcffa, Rofarum , Campboraana gij.

Terenda terantur Craffiufcule, & incidantur omnia in Alembicum

vitreum, fupcrafFundcndo aqux vir* re&ificarxlib.iv. Digerantur va-
fe optime claufo; Dein per cineres aut balneum vaporofum deftillen-
tur.Eft aqua mirabilis aa lipothymiam,(yncopen & peftilentes omnes
.affe &us:Dofis femicochleare argenteum, vel paulo plus.

Alia eiufdem Authorie.

R.Lignialoti jj. Bacc.luniperi
Rad. CaryophyUata Sim. CarduibenediSi
Gentiana Cort.citrii & ftm. eiufdem an. ytfi
Angelica DiSamni Cretenfiejicci
Tormentitiaau.jjij. Mtliffa
Cinnamomi hyfopian. mfi
Macie ,
JUfiira cornu cerni
Santali rubri Eboree ana
Macerentur ad ignem lentum per lex o&ouediesinrueconxn de-
auratorum rutx,fcordii,&vlmarixana|viij.dcinfortiter prxlocxpri-
jnantunhis adde
Theridces SpeC.Diambrafy j.
Mitbridatii optimi an. ^ij. Croci ij.

C onfeft. de Hyacintho Campbora %5.

Alkemtsana 1 8. Vini Maluatici
& aqua

Digitized by Google
 Me d ico-Ch ymici Lib. IV. 49 jr
& aqua vita circulat a opcimaana>ltb.\.f.

Infundantur dentfo per fex dici ad ignem lentum vale optime clau-^
fo,vt nihil expirct:Dein fortiter cxprimantur:de quo expreifo , fi velis T
exhibere poteris >pefte iam correpto %ij. Eft magnum fudonficum. Vel
&
expreflum illud deftiiletur per cineres, fier aqua: Dolis ^ijA hisad-
dendo fyrupiacetohtatiscitrii', vellimonum Jfi. Fiat potio: fudorem
mirum in modum prouocat peftc correptis primo etiam die c»hibc~
:

tur, etiam prxtermifla purgatione, & fanguinis miflionc, quam euacua-

tionem in multis pcftilcntibus affe&ibus improbamus: reiteretur po-
tio, fi opus fucrit,(cquenti die. Confert etiam ad omnes affe&usvene-
natos.li cum aliqua aqua vel fyrupo conuenienti coromifceatur.Ad pe*-
Ais prxfcruationem fufficiunt quatuor fexuc huius aqua: guttulx,in vi-
no vel iufculb conuenienti, & mane propinat£,ex guttulis aliquot eiuf-
'
dem aquz labra , nares aures iUiniri etiam poterunt , finguhs matutinis.
gralfantc moibo.

Aqua peJHientialis^forinbergica.
R.Rofantm rubearum m. i f.
Meltfaan.m.j.
Htrb.& fiorJBorragmit Corneum curi
Florum Bugloffa Torminalia an |j.
Been albi ac rubei Zedoaria
Sem.Bafilkonu^tutofo Garjophjllorum
Indit an.tj ij. Cinnamomi an. 3j.
Violarum R ad. Doronic rjiij.
Diflecentur& contundantur vt artis eft omnia , deinde (uperfun-
danturaquxflor. Tunicae,cinnamomi communis an. q.v.dcftilla inde- 1

duas tantum menfurastad menfj.cum dimidia adde

Vinimaluatui velgtntrofijlimi ac dulcis menf liji
Aceti v ini optimi ac pure filtrati menfA.
Rofarum raburumfiut proutncutlmm m.if
Radicum TormentiUapuluiri fatarum ijj.
Deftillentur in balneo per alembicum in quo (it nodulus fufpenfur
cum fpec.Diambrz jl?. Croci, Rofarum rubea: an. 3 j.Balneum ebullire
ermitte, ficdeftillabitur liquor preriofiflimus. Superius referuatam
E bS\ aquseab extra pro epithemate cordis, narium & capitis adhiberii
poteft.
 % , ,

Amditotarit *

AqmTheriacatis fuderifera alia.

R. Ridpejfonat.ffi. Herbarum Calttidiila,

Petafites Verbent, Cardui,

Mjrrbiiuana jj. Scabn/a ana mj.

t
Rad.Enulal^, Rutd,fal:uaan.m.p>.
Thetiaca P. Vimgtntrofi Rhenani optimi
\
Diafiordeicordiulislj. aut S. vmltb.\.$.
Deftillcnturper balneum iemel aurbis cohobando,fic prodibita-
qua egregia , quxfi proprio falc impraegnetur forciot&cfticacior red-
detur. Dolis dt 5J.ad Jj. Exhibemus autem hancaquam, inquit au-
tbor,vt piomoueamus macula* delitefcentes.&vt copiofus fudor pro-
ucniat , Sc lic a corde abigatur. quod ei cft contrarium venefica qua-
litate.

Aqua Theriacatis dejlillatd cum aceto

R.Herb.ac Rad.CaryophjUata 5^. A ngtlica $ij.
Chelidonia m.iij. Zedoaria^j.
Xuciimofihatdlfi. Corticum citri $
fi.
Rad.Elenijlj. Saluta tn.ij.
Granorum luniperi |j. Aceti pini opt. m.iij .

Coquantur omnia, probe in olla vd.vitro munito, hoc deco&uin

poftmodumexprimaturacdeililleturperalembicumjdeindereftifice-
turfuperTheriacaeoptimxvnc.iij. fic liquor erit pretiofiffimu*.

Alta cum Aceto tatis etiamfit.

R.Rad. Ariflolochiavtriuj Saluit, Abfinthij
Aronit.Diptamni, TormentiBa
Gcnttdna,o(lrutij, Blenij, Raphani ,
Chelidonia, Bacc. Lauri
Vetafit is, paleriarta, luniperi ana $ij.
Morfus Diaboli, TberiaCff Andromachi pij.
rimpinella ! eu fi ici, Aceti ad eminentiam t. digito-
Zedoaria ,Ruta rum.
Deftilla prius digerendo, per alembicum,per trinam cohobationem,
huius dofis &
ad |j.l\cx fiecibus Talem elice fortifica deftillatura, fic
^j.
promptius erit ad venena expellenda Medicamentum.
Aqua

Digitized by Googli
 .

Midico Chymic i Lib. IV. 497

eliqua Therise D. Sennerti. alis

r.RU. Morfie Diaboli Mjtnbarubu^x.

Fimpinella Croci $ j.

Tormenti Ii* Stm. citri £f>.

Vnltria.ru Theriaca optima lib.

. Dtp tamni albi Campbora l &

Angelica an. $j.&. Spiritu vmiq.f.

Scentin inrufioncaliquandiu’,poftea fecundum artemdeftillcntur.

Lsiqtut contra venena lethalia drpeftem Matthtoli.

F. Antidoti Uattbioli contra venena lethalia lib.j.
Sjrupi de corticibu citri depurati lib.).
jtqua vite optime reBificata ac dejlillate lib.v.
Mifce in vafe vitreo optime claufo , magna cum dexteritate aquam
cum ele&uario tamdiu agita, donec totum difloluatur. Tum in
in vafe
menfem integrum reponito, bis tamen in hebdomada agitando. Exa-
&o denique mcnfeclaram aquam aureoque colore nitentem, eledua-
rio fupernatare inuenies & qux iam omnem illius vim in fc cotraxerir.
,

.Tum itaque vas ipfum apcrias.&in vas aliud vitreum limpidam aquam
paulatim effundas , cuius oscumcera&membranaaccuratiflimeob-
tures.Tanta hxc aqua virture pollet vt quatuot drachmarum pondere
pota, vel per fe, vel cum pari odorati vini quantitate , vel cuiufuis aquae
cordialis,vbi quis i&u»,vel demorfus a quocunq; venenato animali, in
ranto mortis diferimine verfaretur yvt vocc,vifum , ac reliquos fete fen-
fusamififlct.xgrum ingenti adftantium admiratione, a longo veluti fo-
&
mno excitet. Quin vomitione plurimam infodlorum humorum co-
piam exhaurit. Valet etiam cotra venena qux peros furauntur,& peftf.
Aqua Theriacalis ad Venena erodentia rubei.
R. Tberiaca ^ij. Florum 'Sjmpbea
Succi Baccarum Lauri $iij. Flor. Violarum

. cond. Ireos Helenii an. y. cort.Rad.maudragora

Succi iuniperi, Betonica Sem. alteret albi ana Jj.
Ctntaurit minorit \ Opii $ij.

. Succi verbafei , marubij an. |iij. \

Excepta -alembico, artificio refoluuntur , fed melius in diplomatis.
Neq folu prodeft veneno lxfis,quod vrit corpus, fed internis dolorib.
;

.qui cum febre cruciant. Krr Aqua

Digitized by Google
 . :

498 Amtidotakii
i^Aqua Thcrisctlu Antontj Chdmeteiin morbo gallica
Aqua cbamam.ana lib.j.
URaJurd ligni qUAitui Ub.fi.
Vmi albi hb.ij. Aqu * Fonuna lib.nx.
Aqua fumari*, cichorif Polypodii Qiitrcmlib.fi.'
Macerencurhxcinuicemindigeftioncper horas ii.deindeadde
Fpitbymi 51 j. Coufiru a cichorii
Jjpienu %vij. Borraginu
Vaccarum iuniptri §ij. ana lib.fi.
Cortu u citri § j. Ctnf. Enula
Confer. Rofarum Tbtriaca vtterit an.£ ir.
De ftillc n t ur in diplomate: poftea addes facharum 6c cinnamomum
ad faporis fnauiratenuDabisque huiufmodi aqua: |iij.vel ^1 v.aut v.pro
viribus xgtotantis^c morbi magnitudinc,purgaro prius corpore, ioxta
humoris peccantis naturam. Nam ea lua tenuitate humores tenuat, po*
ros aperit,fudores moue t , ac recondita facultate huic motbo aduerla-
tur. Cui addere poteris cofcruam acori,iridera, aut alia, quae magis tua:
intentioni accomoda videbuntur. Liberam quoque erit longe a oena
cum ibit cubitum,totidem vncias illius aquae furacre.Interea vero dum
ea vtcturycubiculo non egredietur, nili i prandio, caeloque fereno, 8c
aere calido: vi&u vtetur tenui &
c xiccante: vinum bibet oligophorum
menfemqueintegrum ita viuet cum huiufmodiaqua, vel etiam diutius
pro virium & affc&us magnitudineacumquealuus fuerit adftti&a, dy-
fterc molliente fubducetur. Nonnulli in Principio paftusgiij. huius a-
quae exhibent, cum tanta vini quantitatemec eam vcfpeti propinant.

Aqua ctfhatica D, Sennerti.

MSaluiagvj. LaHtnduU,Maioranaan. Jvj.
Cinnamomi Mentha,
Caryophylleruman. 3v j. Hysopi,pulegii.
GaUnga, Made, Horum Tunica
Kueumofcbata MtUJfaan.l .

Zedoaria, Zingiberis Scm.Fctmculi 5 v j.

Granorum iuniptri an.5ij. Pomum citri y
torifmariui Vmi optimi mcnf.iy
ContufisSc miftii,ftcntper aliquot dies in infufion* poftea deftilla.
Alia ciufdemfic fit.
JL Kucit

Digitized by Google
 Midic o-Chymi ci Lib. IV. 49 >
X. Mucis mofcbata $j. CarjepbjUorum ats.lj.
Zedoaria, Galangt, Florum lauendttla w.j.B.
Calami aromatici an. $6. ViniRbtuamm. \i.
Macis, Cinnamomi Spiritui vim IsbA
M. ftcn t m infufione poftea dcftillcntuc.
Tertiaficeft:
R. Cinnamomi §tj. Faenieuli

Zingiberis Coriandri praparati

Caryophj/lloram Spee.A r ornatu i rtfati.
Santalt rubri an.\fi. Spe. Diambra
Mucis mofcbata Diam bos, Bafilici
Mae is. Piperit Matorana
Galanga,Antfi Florum Lauendula an. 5ij.
Cubebaruman. 3'j. Vinimaluaticilib. ij.

Rofarum Rubearum m. j. Spiritus viniltbfi.

Cardamomi Aquarofmofhata^viij.
Stent in infufione 4 (eptimanas,poftea deftillentur. Si libet , poteft
.

infufoaddi aq.deftillat.Caryophyll. cinnam. an. 5 j. facharijvj. &per

Manicam Hippocratis colariatque inde clarerum fieri.
^sfqua cephalica dicta dorsum gratia ad memoriam D, \MitlUri.
,

R. Rofarum Rubearum, Aq.FlorumTilia

Antb os, Maior ana Betonica
Florum Bugloffaan.m.j. Bugloffaan.lib.].

Spcuonfett.Alkermes §ij. A q. Ardentis opt. Hb.fi,

Infunde flores aliquantum contufos in aquis prjcdi&is eo tempore
quo colliguntur,tnfolenturper menfem,poft deftillcnturper B. M. fu-
me omni mane cochlear j.eadcmque vnge nucham, tempora &c.
Aqua Cephalica Langti.
R. Florum Antbes Aquarum Buglojfa
Rofarum rubearum Betonica
Maior ana an. m. ij. Florum Til a an.hb.f
Flor.Bvgloffa m.j. Lauendulahb.fi.
Spec.confefl sonis Anacardi- A quaardentuopt.ltb.yfi.
na |ij.

Infundantur & digerantur per rnenfem poftea deftillentur.

Aqua

Digitized by^ioogle
 . -

foo '
Antidotauii
Ksiqui capitalit Apopldlica D, Scnnerti.
- R. florum BUonualLq.v. VimoptimiMtnf.iy
Stent in digeifione raiftapcr 14. dies ,poftca dcftillentut & vfui ier-
uenrur.deinde
R. Florum lautniula/ufficienttm ac bonum quantitatm
Cubtbarum Galanga an.^.
Surit mftbata , Vtfctqutmi
Mac* RatLpaeoniaan. 3 v j*

Stent in infufionedbperfiindendo deftill.aq. fuperiorem per 14. ad«-

huc dici, deinde dcftiila: fi placet adde florei Tilix.
Aqua confortans cavutae reliqua membri.
Hittipt Citmamtmi ^x. Nucit Moftbata
Ligmalots 5v. Mari ana 3
1

Cxriaoumiycubtbartm MoJtbi3j.
CarjopbyUommana 3iij.fi. AmbraG.x 1.
GaLmgdQj. Aqua ritarirculatalikxij.
Santaticurmi Q j
A Sjr.dt ttrt.moli titri
Riftuburumfiu. 3iij. k Miua adoniorum «*,
ana up
Itb.j. ,
Jn
Pulaetifandapuluerifentur.acmiTceanturin vitro optime obturato,'
agitando quotidie bis vel rer. Et cum per menfem fic fteterint, coletur
& feruetur ad vfum. Aroiflam memoriam reftituit fenfu*,cor,ftoma- ,

ehum,& cerebrum corroborat.Mxftiriam fugar.Prxfcruat a pefte &A-

poplexia.omnibus denique morbis frigidi* fubucnit.
i^Aqua contra ApopUxUm,vertiginem & EptUpfum D.Sennerti.
R. Flor. Lilii conuall. Ji.viij. Tlor.pamiaM. ijj. -
Vmi Rbtnerfii ftu Aquapitamtnfaj.
Stent in infufionead digerendum per duas fep timanas
, deinde adde
Florum Lautndula Surit moftbata $). fi,
Rorifmartni Cubebarum £j.
Stcecbddts Aulica ttt. mj. Vtfa qutrni l fi.

Carjopby Horum drach.ij. Ctfioreiq.r

Stent in infufione per aliquot die* : fi placet.adde de aqua cerafo-
*um,deinde ddUlkmur.

<-AUa

Digitized by Google
 .

Midico-Chymi ci Lib. IV. jor

t^Aliaeiufdem contra, vertiginem .
.Ceraforum nigrorum fjlutftrium cum nucltit contuforum Mettf j
¥ iorum Lautndula M. iij. Sinapi albi \.Jf.

Dcftillc ntur in Balneo Mari* fecundum artem.

Aqua Antapoplettica maior Iofephi guercetani.

1/. R ai. Angelica
.
Semin. Carduil/entdtQi ,
Ztdoaria.Bardana Citri), paonia,
Scorz.ontra Stftleos

Tormenttllx, Biflortd, Gran.Iuniptrian.l.f,

Fnula comparia Cuhcbarum
GtntianaaHdIj.fi. Nuci* Mofhata
F cion: a vtrtufa ]ufto tem- Cinnamomi
pore coli. Macitana 3iij.
RafuraligniBuxi F lorum Gcnijld
Vifciqutrnt Ctnt aun) mintrit
Vtfci coryli an. ?j. Tilia arbori*

DiftammalbiSvj. Lilqconuall.

Htrb. Mtltjfa Hj/pcrtci-

Scabioft , Atttoft LauenduU

F urnaria. Agi imonia Caltndulaan.p.ij..
Ruta, Anag Mi* Florum Cubori)
Matncatia, mtniba Buglojfa

Ab finthi) pontici Rofar. Rubearum ana

Hjjffipiana M. j. p.j.
i

Omnia hxc mixra f opportuno tamen tempore fingula collega f

ollx indantur vitreatse fatis capaci , vt tota mixtio libere ea continea-
tur; cui fuperinfundantur
Aq jl. Halitu primula rtria, Aq. Mtlifia, WjrJftpi

Ltli) Conuallium Rtfmxrtni

Florum Tilia Gcnifaanaltb.S. »
,

Caendulaanaib.j. f. Vmialbiopt.bb.ii.

Inuicem hxc optime macerentur in digeftione & fermententur:

Deinde torculari commendentur pio exprelfione ad ariditatem De :

extra&o dedilla aquam: Ex fxcibus elice falcm, quem ci> culando &
deftillando redde aqux proprix pro maiori fortificatione: Dofis \JS.

Rrr 3
Verun--
 .

yoi Antidota* it ,
-

Veruntamen vt hxc aqua nobilior, pcrfedior & maioris virtutis ftj

Adde lib. iv. iftiusaqu*
Theriaca Veneta aut Monfiejfulana optima 5iij.
Confeci tortu dt Hyacmtbo, Latific. Galeni an. 3 ij.

lj.fi. Dtacdftorti \.fi. aut am-

Conftft. Alhermet Ifi. pinu.
Puto. Diamargartt. Ctfitrti (impliciti ij.
'
Diacorallq. Campboraij.
Mixtis omnibus & vaft longioris col'i firroiflime claufi impolitis, in
B. M. Fiat digeftio per 4. dies. Deinde igne cinerum deftillatio per
alembicum extrahatur, deftillatam aquam ter aut quacer fuper fuas'
fxces cohobando, ea cautione tamen, ne nimia fxcum exficcatione
liquor extra&us aduftionem redoleat. Quae tamen non eft metuenda,
fiex Balneo Marix vaporofo, vel ad ficcitatem vfque fiat deftillatio.
Hac ratione prxftantiflima clicituraqua, non tantum in omnes Apo-
plexias,Epilepfias& Paralyfes. AtfifecundxhuiusdeftiParionisfxces
in cineres redigatis, &exiii(alem,aquaMeliflx, -juxta artem extraha-
tis.dumque ter aut quater, ad maiorem puritatem fubtilitatem, fol- &
uatis, filtretisdc coaguletis, eumque fux aqux commifceatis.inqua
confcftim foluetur , ausiores longe vires, &
ptotentiorem multo ener-
giam eiufmodi aqua habitura eft.
eliqua Antapoplccfica dr Ant epileptica Cajpari Bartht-
liniDani.
fy. Fol. acfil. Saluia N ucit Mofcbata, Galonga
Maior ana, byjfopi Cinnamomi lj.
Lautndula Granorum Iuniperi$iij.
Meltjfa an.M . j. Sem. Carui
Rmfmarini Smap. albifjrlutft. ana 3 .J?.
VobenaanM.fi. Vini albi apt.a.v
Contufa omnia infundantur per dies aliquor,aut ftent infimo equi-
tio perdici aliquot, aut ftent in fimo equino per dies 14 poftea deftilk
in B. M.Hxc aqua c ftmirx virtutis in confortando cerebro Senensis.
Memoriam admodum juuat, ingenium acuit. Prxferuat ab Apoplexia,
Epilepfia, Faralyfi & aliis periculofis capitis affe&ibus
,
quia humores
infignirerdifeutit 8c attenuat. In Apoplexia prxlertirn apprime con-
fert.

Digitized by Google.,
 a .

Medic o-Chymici Lib. IV. yo?

fot,fiueinrrinfecusatTumatur,fiue membrum affe&um foueat.Pro di-
tioribus addantur iolut. perlatum, tindara coraliorum. QuiotaEfienr
tiaauri& fi milia.
s^Aqua Apoplettica D. A*
m. Cinnamomi tpt. |ij. FUr. Tilia atbtru M. ii.
ZmgAtrit*). Rofdrum tuburum
Caryopbjllorum H ofmariniyibtiri
Kucu Mofihau Primula v tria
Gran. Paradiji an. |j. Staibadei
Ligni aloes Mthjfa
Piperu Ungi Betonica an. M.j
Macuatu 3ij. Maiarans,
Cardamomi Sdlut*, RuUM.bl.j-/.
M*ftitis,cdl*mi CdftortiljS.
Cubtbarum SpicalndualiV).
Bacc.Laurt gvj.
Florum LauendulaM, iij. tyitf. Degemmis 3iij.
Batc.luniptrilij. Diacafiorei 3ij.

Comufts& mixtis omnibus infundantur cumxrino optimo, in quo

M. xij. conuallium prius per fex dies infun fuerint: cum
Flor, liliorum
hacinfulione probe omnia fermentata per o&iduum,pofteadcftilU
fi

&feruaadviura. N

cyiqua AntifopUftic4 Iofephi Quercetini Minor.

ig.. Aquar. Salui* Stm. Paconia
Flor. Tilia ai horis DiUamnian. lj.6.
Ctraforum nigrorum Baccarum limtptri
Lilij Conuall. ai.hb.j .JS. Flor.Antbos
Vifti Qutrni Tilia , Salui
Dtftamni, Macis Betonica
CaryaphyUnum Stachados
Nucis Msfcbata Calendula
Cinnamomi.
Cu btbarum Lauendulaan.p. j.

Zmgibtrisan. Campboraiiij.
5 ).
Digeras-
 4 , .

J04 Antidotarii
Digerantur per aliquot dies, deindeiUllenturpctbalneunfcvapoto-
funi ad ficcitatem Dofis cochleare j.
:

Aque Apoplecfice mLid.

\l. flor.Ulif conuell. lib. j /. Rad. Paeoni* 4 tt. |ij.

L4UinduUhb.fi. Artflolocbie
Tilie.Paeom * Ftl. Betontce^j.

.Kifi i querni , Lun 4 dtcref- Piperi nigri en* \.fi.

cento colle# 1 § i j. Cubtberum Jj.
•
Cefloru optimi .Vini generofi M. ij.

Incidantur omnia minutiinme& contundantur groflo modo, de-

/inde infundantur Sc digerantur per menfem.in loco calido vel fole,
pofleadeftillcntur. Dolis i cochlear, v. ad vj.
Aliafic:
51 . Florum Tilie, Liliorum Conudll'
Primule viti R trtfmarini
Cbtyrm, SeluU, Sem.Carui
Betonic Fcenicult,en. M- j.
Meiorene Flor. LeutnduU M. iij.
Flor, ed Red. Paeonis . Htrb. LeutnduU H. fj .
Puluerifanda puluerifentur,-contundenda contundantur,fupcrfun-
dantur omnia vino Maluatico deftillato, vt dimidium emineat , dein-
.dc dcftilla, nonnulli infufione folafunt contenti.

^yfque Cephelue ApoplettUa elu Longi)*

p/l. Florum Primule perit Felicum Acori, lrtot
Rorifmertni, Metoren * Arfiolochidrot.4H.lj.fi'
Jv44rthetic44n.il j. Sone. Sileri Montem
* Sptcicrum Diemofcbi Paeonie
Diepliri, Diembr4 en. \.fi. Famiculiendij.
Spec. Confttl. Anecerdi §j, Aq.HerbePereljfir,
* Cubtberum, Ligni elot* Seluie.Beroniceen. lib.].

Nuci Mofibete Aq.FlontmTilielib.j.jF,

CeryopbjUortm Sereptni, Mjrrbe,
Mecroptperu Opoponeci,
.Cerpoba!fetui en. ^j. Cummt itouptri en. Jj
Stent

Digitized by Google
 ,

PR*-

MedICO-ChYMICI LiB. IV. yoj

Stent omnia firaul mixta in infufioneperdiesofto: Pofteaextra-
hantur per alembicum ter, in cineribus calidis , vel vapore fiue balneo
ficco. Eft mirabilis juuam enti in prxferuatione ab Apoplexia, om- &
nibus argritudinibus nemorum frigidis, curans paraly un , torturam
fpafmum,& mirabiliter rcftituens loquelam,
yclfic:
•y..F lorum liliorum conuallJbonampartem-.lnfundantur in vino vt-

ttri optimo ftr ollo dits, dtindt deJlillenturptrB. M. Untifimio

*
igni pojlca
:

y. Aqua deJhlUu ceraforum nigrorum lib. j .fi.

.'Mifce fimul Quibus aquis infunde
:

Florum Lauendala M.j.fi. Scilla praparata

J 'j ./•
Flor.A nr bos M. j. Dtp tamni albi jij.
Ca rjophjllornm ?j. vtl Bij. Cubtbarumi.fi.
Mackl.fi. vtldij. Vifciquminii ij.
iCubtbarum^j. Rad. paeonia ^ij.

Incidenda incidantur , conquadanda conquaflcntur, &c in vapore

aqux calentis ter dcftillentur: aquaq; in vafc vitreo ©ptimcclaufo con-
gemetur.
i^4qua aurea Auguflani.

t,L. Cinnamomi Elthily fi. Florum Rof. rubearum 5ij.

Carjophy Horum Citrariai.fi.

Nutu Mofihata Corticum citri 3vj.
Granorum Paradifian.l.f. Baccarumlaurii.fi.
Zingtbtrk optimi Jj. Rori/marini
Lgnialots, mack, Majorana
Piperk longi ana 3ij. Lautndula , Utlijfe,
Flor, falusa odorata Itb. j. Betonica ana 3vj.
C ardamomi, Majhck < Ruta$. fi.

Cubebarum, Galanga Caflorei

Calami aromatici ana Vyfi. Spica Indica ana ij.

Puluerifenrur omniagrolTbmodo,& infundantur per io.diestn

li. iix. Alkohol vini re&if.lib.ij.
vini maluatici deflillati
Ambrxgrifex, Mofchi Alexandrini an. J. 15.
Seruetur optimc,ne eius fiatexhalatio,eft enim pretioiifiima.
S st Aqua

'a

Diq =d by Google
 B •

J06 ANTIDOTARir*
Aqua Cafur k Aurea & Nohiliffima.
'
*l. Lilij Convallium Maior an* •
Salva Syluejlru
Violarum tn Martio colle flf.

Sont hi a (peri ana | iij.

Borraginu ana l v j .
Flar. Lauendula Mentba rubea 311].
Incidantur omnia groflo 8c fuperfundantur S. vini tc&ificatoopti~
mo,facdigerantadtempusdebiuim deinde Jl

m Nucu Mtfihata
.
Granorum paeonia excorticat.
Macti, cubtbarum Cornu cerut rajpattjtc jufio ftm-
Zwgtbtriialbt fore colltcli ana jj f .

Caryopbjllorum ‘ VngulaAlt
* •
Cinnamomi > Ofiit de corde cerut .

Granorum Paradtfi <

Lapidum tx capiibut pifcittm
Vtfci quercini Per larum ana 3./.
Contufis omnibus fimili modo infunde cum vino optimo, putre-
fiant cumfuperioribusper menfern, deinde commffceantur acdeftil-
lentur, fufpenfainaiembico aurea cathcna, aquam poftcarc&ificafit-
pra faeces probe calcinatas 5c aqua Nobilis eft parata.

t^Aqua Apoplctticaalia.
m.Rofmarini,Jaluia Radicum puoniaty*
Betonica, Maior ana an.M.fi Fifct Qutntnt i.fi.

flor. Anthot.surcbadot Scida

Bo/raginu, primula veru Cubtbarum
florum Lauendula an.p.j. Hucii Mofcb. an. si
fi
Stm. Sinapi paonia ana §j. Macu %j.
Stm. F amiculi ana $ij. Spec. D/ambra, Diamof.an.lfi.
Uucleorum ptrficorum Confilt. Anacardt 3j.'

Aqutvitacitculataltb. tv.
'i .

Pulueriianda puluerifentur, macerentur, & pet ve iicam»vt artis cll,

tlefttilentur. -\ .

Aqua ad Apoplexiam, Epilepfiam & Paralyfin alia

,
lofephi Qui nttani.
t

m.Rad. utentium Angelica Ztdoariaanoifii ( :

. LnuUCmpaxa . af.liffuBuxtSvfi
.
*4
,
***•

'
Digitized by Google
 a j

Medico-Chymici Li*. IV* S°7

Rii. petorita fuoftgnocolleft a Citrij,

Vifaqutrnt recent.a».lij. Acetofa,

Diftamnialbilf Tortulae
Sem. Carduibenedifti PaoHtaana jj.jf.

Omnia haec, Luna fi dccrefcente fuerint collega Scdecprticata, ea

.meliora crunr.
Nutu Mofluta Sambuci ana p. ii j.
Macia ana 3iij. Florum Saluia,Stachados
Flor. Cotula foetida Uiij ConuaD. att.p. ij.

Puluerilandapuluerifenturcraflm(cule,& corundenda contundan-

tur ac macerentur per triduum ad ignem Balnei Marixin apuarum
Ctrafoxum nigrorum Genifta
F!or.Tilia > Ruta y Hjptruianalib.) j.
Dein fortiter per torcularexprimantur. Huic exprcilioniadde
Diamefilii Conftft.de Hyacintho,
Diamargaritifrigidi Confeft. A kennes,
Riacoralltt ana l. R. Tbena ts veter u ana R.

R afura Cornu Ceruini jj. Campbora 3).

Denuo per duos dies in Bal. Marix digerantur, ac tandem dcftillen-
tur per cinerei. Huius aqux exhibeatur prodofi?./.vel jj. in ipfopa-
roxyfmo. Vt prxftantius euadat remedium, falem ex camte mortuo
aut fecibus in cinerem rcda&is.vt artis eft, cxtri&um addes, reaffula
nepe ea ip(a aqua fuper cineres toties , dum virtute falis imprxgnata fit.
Aqtu vita Cephalica Cordialit. &
Sp. Radicum ojh ut ij Tetrofelini A
Chamaltonit Foeniculi

Valeriana Glqcitrhi^a J) «>r Si)-»

Rofarum Aptj ana ?,JJ.

Rapontici Rad. inula

Angelica Leuifltci

Chelidonia Priamta Indica $

Rbabarbari Rad. Rubia tinftorum
'
Morfm Diaboli Acori analj.
Paeonia . ,
\° Mithridati o?*H
SdtjTij w Agarician.$vj.

4
rolJfodj Suum albipul. 3tj. nso.i-o*
Sis 2 Tjrttlni
j©8 Antidota* ii
. P/rethri$vj. Galanga
Been albi ac rubri Calami Armatui
Nue* MofibdU Zedoaria'
Macie an. 3yj. Htrmodafljlorum
Caryophjllorum g.Jf. Turbithan-lj.
Spiuli. Alii 3vj.

Cntiftj, Scm-Aniji 5vj.

Cinnamomi Fannuti, Aqutlegia.ana $ vj.
Flor. Cartbemi 3ij. Stm. Florum Titia, |j.
Gran. Juniperi}). Carpobalfami
Baccarum Laurt Santah rub. an. %vj.
Cumini Romani Ligni aloes l/.
Stm. Cinaan. 5vj. Lap. Cancrorum crudorum
§ j..
Stm. Apq$j. Cornu ceruiprapar.
Ranunculi Ibtriiy Margaritarum an.
Didamni 3vij.
Pimpintlla Corallorum rubeorum 5vj.
Pttafitts, Irtos Vnicornu ?./.
Petula, Gentiana Ops de corde eerui Jiif.
Anethi ana ?j. Flor. Frumenti, Trttiaan. Zj.
Sim. Perorna ilofcbiq.v.
Anethi an, |j. Aqua vita ter deftiUataq.f.

Ponantur omnia in vitreis organis indig5 ftioncmper.40 .dies, de-

inde cola,exprime & deftilla,& ex fxcibus elice falem,qucm redde de-
ftillato. Medetur pefti; valet ad omnia venena:
mundificat pe&us,
eonuenitplcuritidi, Scc. capiturjper fe, vel cum appropriaris,
mifcerur
etiam cum facharo.vel cum aliis iyrupis,ele<ftuariis,&c.

Aqua vita Ra nxjvij*

Cinnamomi Eledi Nucis Mofibata
Cubtbarum,Galanga Zmgibtru ana |iij.
CaryopbjUorum Saluta lib.j.pj, . u
Haec omnia macera in lib.ij. & |iv. Aqua: vi tx optimae a e circulate -

deinde de ft ilia. Hac aqu* M. Gallo» Caroli V. lap. Medicus»

vixit
annos 129. i>'. -
.

Aqsuo
 .

Mbdico-ChymiciLib.1V. jo*
AquavitaGefneri.
E. Cuhebarum Saluta feti Athanajla , tut Amhro -
fia quadruplum.
Suci/ Mofcbata Aqua ardenti optima ac circula-
Galanga ta, quantum ettpondm em.
Zingibera an* p aquales tuum.
Mifce ac deftilla.Huiui aqux dicitur quendam vixi fle annos 124.
Aqua vita Theophrajlt Varacelft.
X. Pofarum .
Garyaphyilorum
MtHJJa Granorum parad^i •

Rorifmarini Piperum omnium

Antbos Gibbarum ,maci ana $ij.
Chtiri Succi chelidonia
Pol. lUeborivtmfqut Mtliffa
Maiorana an. m.j. Tapfi ana lib. 6.
Cinnamomi Cinerum fatarum |r.
Sucie mofcbata Vini ardenti Ub.x.
Mfeta fimul omnia per duodecim diesinPfellicano digerantur , de-
inde per deftillationem purum ab impuro iepara.

Aqua vita alia eiufdtm Paraeelfi.

X. Aquarum miliffa Cinnamomi
Rofarum Mafticu
Cbciriyftluu, Myrrha rubea
Balfamianalib.j. Macerie
Piperum omnium - CaryophyUorum 4/r.^ij.

Cubebarum Succi meUu lib. K

Zmgiberk, Aqua vitartfttficotahb. v.
Digerantur omnia fimul per nouem dies, & poftea feparentur, & in»
pellicanodeftillentur ad fpititum. Tandem ad liquorem hucadde po-
i

mum toftum, & ftadhim & fimul vnacumfubfequentibusaromati-

,

busdigeranturfflpercinere$periij.dies:de quafumantur v. grana fiu-

gulis diebus.
KCmnamomt Macis ana Jij.
CaryophyUorum Anthot
Ssr 3; cbttrii

Digitized b‘y Google

 fio Ahtidotauii
Chtirian-l Cubebarum
Ambra^i}. Nucii mofcbataatl.^j.S.
blufii gra.v. Amomi 5i|.
Zibtt*. 3 ^ Ztdoarta^ijfi.
Zingiberi/ Gran.p*radift%) fi.

Pofthorum omnium digeftionem fepara purum ab impuro, 6c fer-

,tia vafis vitrcisobftrudifilmis.

Alit eiufdem Miraculofa tales et tam .

R.AqueviteVb.v. Piperum omnium

SucdmtUk Cubtbarum
Vitrioli Zngtbtritan. $ij.

Antimonif Aqua.MdiJJk
Tartari ana 25
vj. Rofarum m
Cinnamomi Balfamtta
' Majiicu Cheiri
Myrrha, macio Saluit
Garyophj/Uorum Mtntbtan.lib.].

Hsec omnia digeres fex diebus , poftea fepara &c deflilla perpcllica-
•num ad fpiritu.Deinde Recipe aqux quantum eius clt : Caponem pr®-
paracum, difle&umque. Hxc vna cum (peciebus fequencibus in vefi-
cam iniicc; digere per cuduum in cineribus, poftea vccre gcv.pro.dofi
vna.

R. Cinnamomi Ambre Jij.

Matie Mufitgr. v.
CaryphjUorum an.\\j. Zibett 3
Amomi Ztngibirit
Zethanaliifi. Cubtbarum
Aut bos Rtufihataan.fy.fi.
Chttriana Camphora 3 vj.
Poftdigeftionem iterum fepara , re&e procedendo habebisaqtum
balfamicam.quam in vittis bonis aflerusu

Aqtu

Digitized by Google
 „I .

MedICo ChyMICI Ll{B. iy. JTfi

Aqua vitx adiuuentutem conferuandam drftnetfutem

retardandam Jriorusanti
R. Ijgni alo tt Granorum paradifi
Caryophyllorum Cardamomtanah),
Zingiberis Rori/marini
Gaiangt ni4(tf. Chelidonia
pouci/mofchau Carduibeneditti
Piper u longi Mercuriali/
Calami aromatici Imperatoris
Rhai>arl>ari tltfli DUlamnialbian.lj.
Cubebawm Aqua vita optima hb.y j

Macercnrurper dies o&o: Deinde deftilientur. Aquxdcniqjadder

proqualibet libra fachari albifliroi in aquarof.diilbiuti Jsj. Mofchi gr.
11*. 8c feruain va Ce vitreo optime obturato.

Aqua vitx pretiofijjima talis etiamfit*

R. Piperi/ albi Florum Aut hos
Cardamomi Ajparagt
Piper u longi an. jR. Rofarum Rubrarum an. m. K
Galanga Sem.CuminifylutJl § 1 '.

Macis j Aritfi

CaryopbjfUorum Taenuulianalj.
Gran.Paradifi ani Oj. Coriandri
Ligni aloes j: Sinapi an. ij.
$
Zingiberi/ 3uj, Sem. paeonia ij.

Cinnamomi Seni. Cummi Rom. %ij..

Cubtboxuman.l G. Rad. tnuU catnpana
Maiorana Iriduan.lj.
Rorifrnarini Rj/d.Angthcal^.
Mentha Timptntlla
Ruleoii Pacorus
. . Ruta Doronuian gK.
Saluit Diflamntalbi jiij.
tlardigallics Sacbari condi albi /ib.if.
Singula inciduntur modiceque conteruntur, &c ex vmogenerofo'
quinqiuq dcUuiato , couctfoq, uu cerantur infimo yciaqua calente,.
diebus
 $!t AtfTIDOTAlt.il
.diebus i4.ampuUadiligenti(nmcobferata. Deinde operculum roltre-
t um uperira pon itur, &co m mifluris luto obliti>,ex balneo cum modi-
(

co igne de ftillanturiPoftea ampulla a petitur,&: liquor qui effluxir,rar-

fus iuperfxces fundirat.iteruraq-, euocatur,vt antea, isque labor quin-
quies tepccitur. Tandem aqua ardens deftillaca vitreo condi tur Sc a d~
. ie&is
. Crtci Orientali/ Bi. Amhra 4*4 §j.
Mofihi Tol.Aurtlb.
'Optime clauditur , fini turque dum oratus vis extra 6b fuerit. Valet
ad morbum attonitum , comitialem.vcrtiginem, paraly fin tum praeca-
uendam tum curandam m emoriam confirmat: robora t omnes faciil-;
.•

tates.re ficir.iuuac &.auger. Dolis gutte 5 v e L 4. £x aqua Tilix , mciiffaq,

.

.bc[onicx,ceraforum } autfimiliappropriato.

Jqua vita artificiofa alta.

R.Rai. T or mentiS t Stm.Amfi
Valeriana Cor i Andri
DittamniaH.£j.K. Cimini
Cichorei ij. FloT.lAutnduU
g
Ltuipici BttonicA
FitnpintUt Meltjfa
Angtltca Chelidonia
ArantitrumanAjf'. Chamtpitbjet
Enule \\\. Cmairrn t

MtrfmDiaboBlj.fl. Ruta
Gentianapij. Vtrbtna
Arifloloth.rettmialj. AbfiubH
Pjretljfify). iiMOTAHAAtl. 5 v j«
Cafiorti $j. SpiCAceltUAp. fi.
Liquiritia |ij. Stm. Raphani Jjj.
Stm.Fceniculi tant undem .Sulphuri vmiluj.
Barcarum Lauri
Mifceantut hxc omnia vt a. eft & fuperfundanrur cum vino Malua-
tico ad aliquo tdigitos , deinde digerant : Digcftioncpera&adcftillen-
.tur.

Vel fic:
R. Cinna-

Digitized by Google
 a -

Medico-Chymici Lib. IV. Vi

R. cinnamomi t,). MtUk
Carjopbjlltrml&. Saebarianalib. j.

Anifibb. j. Rbabarbari
Ztdtart Dtdamni an.fi.
Ga'anga Piperit Ituri

Angelica an. lj. Cafltrti^fi.

Mofcbigr j. RibettdgrdH.il.
Ambragr.iy Campbera g fi.
Crtciq.V. Vinimaluaticiq.f. -

Digerantur,circulentur & per cohobia dcftillen tur.

j4qua confortatma Cephalica aha.

R. Suci Mtf beta Calami Armatui

Zingberi Maiit
C*btbarum anali]. Scm.& Rad.fctiHia
Gelanga Amomi
Cajha ligata Arari
Piperi longi MyrtiBtntmanl).
Amcosan-ij. Flor.Borraginu '

Ruta BugUft, Antbot

Tjrtthrion.% ii). LautntWa
Spt. Damha,Diapliti*n. HjperunianmA.
jij. spiram yrmopt.ltbvj.
Infundantur omnia acdigerantui, deinde F.deftillatiodiligecs.
Velfic:
R. CarjtpbjRcrum lautndnla
Suci mofcbota Mentha,
'
Galanga Pulegii,

Piper* longi Origam Betonica

Corticum citri CaldMtnta ,

fff/*!**
StttibaAos Arabica

Mamana Cbamairiot
Rorifmaritu Spua noJlra fMt.\ fi.

Amets Lgnialoet gfi.

Cinnamomi an. f fi. Mefhigr.xi j.
Mifcc fiat •*'
pului* '
omnium djbcilii!. infundantur pernotem vino
‘
'

Xti MaJua-

0 .

Digitized by Google
 AntidotAum
Maluatic o,mane deflilla per balneum igne lento.
iniqui vtrtutis Tiobilijpma.
K SuntaU cirrmiii), Bien albi at Rubri
Hof.ru6.lu). Utut
Strincr >M Jj. Stm.oz.jmi
C innamcmi Spica Indica an.diii).
Cayopbjllcrum A qut rofirum lib.iij.

N ucit mofibata Asttivinihb j.

Cubtbarum Ligni alots
GnSumofbata Croci ana 9 j.
Succini Camphoragr.xvj.
Zedoaria Ztbttttgr. i v.mofchi grMif
Mifce ac fecundum artem fiat deflillatio methodica.
iniqua vita Microcdfmica.
IL Sanguini mkrot tfmi Itb. fi. a phlegmatt mttBigt ftparati
Succi chelidonia, Rofmarmi,mellu ana hb.il.
Mifcean tur haec inuicem optime, adde deinde
Zmgibtrm CareUmomi
KmUmofihata Gran.paradtfi
Catyopbyllorum luniperi,cinnam.an.l'p
Cubebamm Xiloaloa j fi.

Majhcu Mtfchi 5 j.
Galanga Ambra i fi.
Mifceantut ac formentur probe in cella fubtus tcrram,deinde dcftil-
Iando feparaclemenra.
Vtljic etiam paratur kquibufdam. R- Sanguini* humani lib.j. fepa»
ravt ante di&um a phlegmate, huic adde tantundemfeli* Tartari pro-
be defteati ac deputati , fuperfunde etiam vini circulari vt eminear ad
duos digitos:fac digerant per menfem.deinde deftilla per Alembicum,
& exibit liquor fiauu* cum pauco oleo.fublimabirur etiam fel quae tria ;

feorfim feparabi*:Liquorem folum modo recipies &

cum fol. Hellebo-
ri mgri ac melitfz, macerabis ac vicifiim re&ificando deftilfabi* fic co- ,

ftabit pretiofus liquor ac fimur.Eius odorem fi placer, promoucbi* cum

gr. j. Ambra: & ij gr.mofchi.H^c aqua nobis dicitur vehiculum efle, qua
aurum potabile.anrum vitae, Mercurium vitz,foluriones gemmarii, ac
mineralium metallorumque appropriamus &c. Diaphorefin przftac
maxunam, curat interna & externa. Aqua

Digitized by Google
 ,

Midico-Chymi ci Lib. IV. jif

Acjua Prqferuatiua. Catholica.
R.Foltorum ACRAd.Htlltbort nigri juflo tunporttollttti Itb. j.
Tol. ac RAd. Bcnedtttt cjryoplyllatA § iiij.
FoLac florum mtliff , it Itb R.

TAttAripurtltb. fi. Vttrtolt^iuj. MicApanis de duobus integrit.

Mifceantar »c contundantur hace optime.deinde diuidantur in dua*
partes&duo vitra, pucrefiantin fimoequino per tres leptimanas.poft-
ea deftillentur per alembicum non nimisaltum: fic deftillationc ai ti fi-
ciofaexibit liquor flauus qui cft circulandus cum his Ipcctebu*.
R. R»furum rube Arum CArjophyUorum
'Florum Jp.cA aha f fi. Macu gn.% 'j.
AmbrAgrAn.ij. Mo/ibtgr.uj.
Mifce, digere, circula ac regifica: ex fuperioribus fecibus referuatis
cum aqua feniculi poft calcinationetn elice faletn,huius 3 fi.ad Jj.datur
cum vehiculo proprio.vel alio, &c purgabir. Circulatus v. liquor,maxi-
mumellconfortatiuium memoriae, purificat fanguinem, prarferuatab
omnibus morbis canquam fummum catholicum, femcl in menle exhi-
bitum. '

viu ApoplttticA R.KV.

R.AqttA vitA rtSificAt* ac circuUtA Itb. xi j.
Stm.finAptACtmmt hb. fi. GulungA
Florum LAuenduU iiij. GArjophjUtrum An. 3vj.
.Infundantur in vale vitreo diiigentiilime.e tc&o per dies tres.poftea
deftillcntundcihllationi adde medietatem fupralcriprae iam materiar,
iterum infundantur, ficrepetc tenio i8c cumpauxillo croci coloretur,
dolis cochlear j.in Paroxy frao fsepius infulum: fequuntur aqux Thcna.
cales Sc alix Galenicorum.

Aqttu Theri&calis RhenocUi.

E. Radicum genti** a IrettFlortntimAH. jvj.
Enitia cAtupunA ZtdtAi 4
TtrmmttUs Ctrt. citrificci
AngtltcA Arunt torum, cinnAmomi
ImpcrAttttAAn. |j. CAtjophjUorum
Cjptri Stm CAriutbtncdUh
'
Ttt i Cttjnh
 ,

yi 6 Amditotarii
Ctrjmlnum Utiirt Ditiarum,fcordii.
Granorum iunip.ri an Mtlifa,caUudulaan.m.P.
'

Macerentur diem integrum luper cineres calidos , in vale oris non

&
multum patuli rite obturari, cum vini albi lib.vj. Die fequenti adde
dcco&ionis Ylmari*, betonicae &
nenupharis lib.ij. Deinde bulliant
parum, ac lento igne:Tumfiatexprcffio,in qua dilTolue & infande pec
nodem Theriacs bonae |iiij. Poftea ponacur in alembico vitreo, nat &
deftillacioin B.M.Aqua hinc deftiliata ftruetur. Inter aquas Theriaca*
les &Alexi terias nulla eft prxfhntior &
cfficacior. Faculcatesenina no
modorecrear.fed qualitatem omnem pcflilctem, $c venenatam oppu-
gnar,&extinguit. Syncope, palmo,ac animi deliquio prodeft,vertigini.
Lethargo, Epilepiix, Apoplexia: Sc paralyli.
^Acjna Thcriacalit alta GaUnuorumfacilior.
R.Rad Enula campana . Betonica _
Angtlicaan.l iiij. Mdiouna
Sem. Ctrdui^tntdiBi Mthjft
Carjopbj/Uorum Vlmaria
Gran.iunif eri an. x j. Scordti.cibij an. m. j.
Fiat decodio.in qua collata adlib. x v. Infunde diem integrum , vel
etiam biduum,
Mithriddtii & Thtriactana §ij.

Ponanturin Alembico &dcftillentur,vt artis eft. Vireshabetfupe-

rioriaffines,fed imbecilliores. Parari facile poteftno foium in pharma-
copoliis,fed etiam in lingulis ciuium aedibus : Paucis enim condat, quas
vbique feteiepetiuntur.
Ksdtjui 'vitdti^idolfht Occonis.
JL Ckmtmmithih § K "Mafhebtt
Zingiberi* |j. Ctbebarum
Caryifb} Utrum Calami trimatui
Vtcumofbjta Galauga a>i.%\A
Gran.par*iifian. rUr.Rof.Kub^j.
Ligni Alat* Citratialb.
Matw, Coruicr Jvj.
FiprrukngidH. $j. tactarum Lauri l
Flor, [alma idautatib j. StKibad.Aral.fyu).
Qariamim Lortfmaaru* Mato-

Digitized by Google
 s

- Medico-Chtmici Lib. IV. 5

X
7
Uritrana VMUl.fi.
UutndaU Cdfitrtt -

Mcltjft, Beton. an. Jrj . Spica Indica an. sj.

Pulaerifentu r omnia eroflo modo, & infundamur per io. di« in vi-
dcftillati lib. viij. Spiritu* vini lib. ij. Deftillentur lento
ni maluatici
igne in alcmbico bene obturato, & infundantur in petia
Ambra (inerit ia Mofibi Alexandrini 4». 3.»;
Seruetur optime ne euaporet aqua praeclara ac pracftam.

i^SqudvitddlU.

Calami Armatutliy Florum Lattendula

m .

Cinnamomi Saluiaanap.ij.
Ligni altes Tlor.Stanbadosp.Uj.
Zingiberis an. $j. Fol. Lauri

CjTjsphylltrum SuluiajnaM.fi.
Cardsmomi, Muris* Nardi Bj.
Cm.ritrian. i. fi. CrociS-fi.
Florum Roriftnarinip. ij. Mofibi opt. ombraan.gr. vij.

Omnia inciduntur, cotcrumurque, &ex vini ftillatitii optimi lib.j.S-

maceranrur diebus ofto poflea dcftillantur exceptis croco Mofcho
,
,

6e ambra, bzcenim in findone ligata orificio operculi, aut vitro in quo

feruaturaqaa ValetadApoplexiam,pa-
deftillata, imponere przftar.
ralyfin.alioiqifjgidoscapitismorbos: padagt^&aniculorom dolori-
bus faJubrir.

Vtljic: ^i.Rad. Angelicx.Tormentillx, Zcdoarix, Pimpinellx,

EndlxCampanx, Ddhmnian. gij. Cinnamomi ^j.fi.Santali rubri 5C
eurini, cott.mah citri ana gj. Hzcper biduum macerantur ex vinifpi»
ritus, vel aquzfonranx calentis libri* duabus: Deinde in duplici vale
deftillantur, condunt utque. Ex hac mane cochleare dimidium, vel
per (e, vel ex alio liquore iiimi poteft : Ih curationeintegnim.
parili*,
Aliafacilis: V- Angelica*, Galangr, Ligni Guajaci, farfai
8c
cinnamomi, baccarubi juniperi contufana Ji j. In vini generofi,
aquat fambuci lib. j. f. macerantur: Deinde in B. M. deftillantur.
Abactum ftccjl Recipe Cium oimlix, Meliloti, flor. Lauendul*
Ttt |
Sabin*
 :

5»S Amtidotirm
Sabinae, AnthosanaM.j.Haeeinaquavitaelib. jv. macerentur perho-^
ra* r+Deindc ex B. dcftQcntur, feparccur q; ica.vc fi libra extillarit,h*c
peculiari vafe oondatur : atque fic rcliquaedeincepsexcipiancur.rcicr-
uonturquc. Prima omnium cft praftantiffima: Secunda hinc.-poftea
tertiat Multi felicidime hac vfifunt in prxcauenda Apoplexia
&Para-
lyfi hoc pado fi quisin balneum defcendcns, aquae huiut
:
guttas tre*
’ex aqua ruaioranae velfaluizhiroar, hic a nr.orbishifce per menlem in-
tegrum totus erit; Quinetiam eadem naribus admota, tutiorem reddit.
Secure quoq; ftngulismcnfib. fcroel guttx tre*, vel i v. ex vino Cretico
•mane potni fumuntur.
Aliacumjlcrtbm liliorum talis V- Cinnamomi, nuciftx, Galan-
gz,macit,cardamomi ana drac. iij.GaryepbyUoram’, cubcbarum, ana-
catdijgran. Paradj(iana;j. Flat. Lauendulae, Liliorum contuli. an. p.iij.
vini optimi hb.iij«DcftIlentur.l
Alt* contra venena : V- Rati- A ngclicae, carlinar, tormcntillae, cott.
olibani ana vj- candmb.nedi&i, Vlmari*, fantaiornmomnium an.|.fi.
Mithridati, Theriacx , con&& de hyacintho an. jij. Spec. Diamargar.
frigidi, camphorcana |i).
terantur cratfiufcuie ,& indantur in alembi-
cum vitreum , fuperaffundendo aquzvitz re&ificataelib.iij.Digeran-
tur vafe optime claufo,deindcper cineres aut B. Vaporofum deftillen-
tur. Dolii cochleare S. Aqua eft mirabilis ad venena & omnes affe&u* >

pcftdentes.
Aqua Cephalica alia: Flor. Lilior. conualL Iib, j/, Lauenduix,
Peeoniz^Beronicx ana lib.;. Tiliae>vcrbafci odorari ana ^tij.Herbar&o-
tryos M. \.fi. Rad. Paeoniae, fem. eiufdem an. §ij. 5. Rad. Arift. long*
veue^./.Di(3tamni,cubebarumana lj. vifei quercini *j /. corylorum
Siy piperis lopgi, caftorei an. 3 ./. macerentur in vino gencroiofufi- -
cienti per feptimana**. iri !oco,calidoac deinde deftillentur.
* * * 1 ,
* >
-
'\ • * \

o/fu* Diaphoretica Nobiltfimahacejl. '

i

V-Siin/m vini rtMficati fibjt, R*fmarmanaM,y

OUi vitTtohjiutJptruM CarytphjUorm .

Spjritm T artart ana j. Zmgtbcru

jy
JUtfa.Cbtlulonia Vifttualbi
\ ,

;
. Salmt, Hatg; as* Fiperanigri
;

Digitized by Google
 ,

Medico-Chymic r Lib. IT. fXs»

Piper it longi biyrrb&rubta
Cinnamomi Macu.Xlafiuu anali).
Cubtbarum Cinerum fabarum |v.
Aromata leuiter conteruntur, herbx incidunr,r,omniaq;mifcen--
cur.&ampullxvitrez induntur, ipfaqucobferata diebus n. in B. ma-
cerantur: poft lentilTimo ignecx eodem deftillantur,lcparanturq-,. Def-
inde Pulutruzjngibetk ij.fi. NucuMofibataij.&.
Ztioaria},\).fi. Cinnamomi, macia ana |ij.
Caryophy llorum ?ij. Florum fulpburu corrtS .
Cubebarum jj. 6. Piorum fotu opt. an. 5ij.
Granorum Paradtfibv). Zibttta, amor a an. 3ij-jf.
Amomi £ j. Mofchigr.r.
Hxcin puluerem rediguntur, &pomofub cineribus co&oimpo-
nuntur : poitca hoc aquz vi tx fupra dcfti liatx iniici tur, macerat urq; in
calido foco per dies tres,aut quatuor : tum iterum feparatur,& ex aqua
vafe optime recondita (eruatur: dantur gutte quinque. Corpus pene-
trar,roborat &4renouar.
i_yfqua prtttofa. proflans contra venena : Et - Vini maluatici optimi
M. vj. ponatur in Bocia, & dcftilletur fuaui igne per cineres (eprem vel •

nouem vicibus Aquam vire fic bene re&ificata pone in vitro cum fc*
:

quentibus. yi.Sperrnaceti , Rhabarban optimi ana 3» j.

Ambra tlifla> Mofibi fini 3 ).
Pone huiufmodiresin (acculum vel pilam de panno raro fubtili&
bene mundo. Huiufmodiiacculuspofteaponaturad vinum fupra re-
gificarum, & bene claudatur orificium vitri Hfficierurtale vinum au-
:

rei coloris. Pollet & cinnamomi aliquid addi,& erit magis dele&abile.
Virtutes huius aquae venena curat & expellit. Ad prxferuandum con-
:

tra pefbem datur gutta vna mane cum modica medulla panis, fadlis-
prius aliis purgationibus & phlebotomia. Infe&o vero da teftam Nu-
cis Mofchatx plenam cum mica panis albi deglutiendo curar.
:

Ksiqusprophthificts £r hefttcis : V- Carnis gallinxjuuenis incili ,

Sc cum o/fibus concufi q. f eft. Medullae panis tantundcm,fcabiof* vi-
ridis M.j.fol. auri Aquxftillatitix Myrti ad pondus omnium. Om-
3j.

nibuscontufis & mixtis balneo calentisaquzdeltillentur; proquali-

bet libra aquz adde aquz fiue quintz eflentix mellis jj. (eruentur in
vale vitreo
Ur.
optime obturato ad vfum.
‘
^
 :

jio Antidota rii

Alis squsad vires deperdit as Recipe Confcr.Rofarum, Corno»
rum.confolidi maioris ana $ij Spec. Darrhod.Abb.Spec.Diamarga-
ririfiigid.Trialantali, Aromac. rofatianagj Sp'car, Cornu cerui, co-
ralii rubri ana5jfi. Trochifei c terra Lemma, £fuccino,£ (podio ana

9 tv. Sem. Acetofar, purtulacz, plantaginis, vini granatorum an ^iv.

'Decoftionis duarum turturum, Sc vnius perdicis, qua'uventtesaftiin-
gente materia infi.&i (ir.t lib.iv. Cum mica panis albidum infufi in
vino granatorum, &
cum tarne vnius capi, E*idcftillaiio,qui coletur
&fiicrctur.

Aqus mirabilis Balfsrnics Birtspali*.

m Ttrelir.tlnntputtjj. Na .* Mofiluu
Thurit Msfculi jij* Ctnrummi
Jloesllrpjtu a CuieldruntyiTtci and *j.
Msfticit, Guljtgd Gummi Heiaa |v.
Omnia fubtiliTime puluerfcntur Deinde inaicmbjfl^bene
: luta-
to dcftillentur lento igne. Prima aqua erit clara &
alba, nonec incipiat
croceari & infpiflari.: tunc removeiplaro &
collige fecundam, que erit
crocea, fpida./Sc priori fupernatar. Cum autem color ille croceus ma-
gis intenditur, remoiiearur fccunda.quia venit tertia ;
quxeftficutmel
clarum , & proprie balfarnum vocabitur, & eius facultates quoq; obti-
net. Si eius guttam cum,cufpide cultelli infundo cyathi aqua pleni
pofueris, nondidblnitur.-quemadrnoduro veru balfamum poftquam
:

-ftererir per heram vnam, venu in fupetficie aqua fincdiffolupone. Aj>»

det quoque: Deinde coagulat lac* fi in vna libra Lu5Hs ponatur vna
gutta tepida, ilatim congelat illud, ficui balfaraum. Primaaquabaifa-
mum dicitur, & hic cu tat hdulajn,fonitum aurium, fi de ea duas ve}
tpes guttas impofueris. Secunda aqua vocatur oleum ballaminuna;
qus curat oculos expalprbraros, leptofos & lachrymofos fubito, fi
cum ea mane & fero laueris. Tertiavocaturbalfaminum oleum arti-
ficiale, quod >n facultatibus idem cft, quod naturale. Curat 6c ftringit
omnem tineam, fcabiem & fupei fluitarem, in quacunque parte hu-
mani corporisaccidcrit: Omnia ApoRcmata, 6c omnia vlcerarecen-
teteuenientia.omnemque tumorem oculorum, fi cum ea laueris. Re-
fercuifiua cft magis frigidorum humorum, quam vlla alia Medicina.
Omnem

Digitized by Google
 MeDICO-ChT MIC I LlB. IV. fil
Omnem dolorem dentium,velcx verme(hoc multi ncganr)vel ex hu-
more fluente, li cum ea laueris, curar, reftringit & interficit. Et in omni-
bus venenis frigidis, ficut bufonis, araneas, ferpentis,fcorpionis, optime
valet: nec eft poffibile,vt hominem lzdant, fi aliqui* ab illispun&us,
guttam tepidam huius appofuerit. Ompia vlcera, quantumcunque
profunda lint, fiue in carne , fiue in neruis ofle , & &
apoftemata fanio-
cum ea laueris, fine aliqua tenta curat intra 9. dies quantumcun-
fa, fi ,

que terribilia.feu immuda,fiue fiftulata 8c cancrola fuerint, etiam No-

li me tangere, & morbum Algidij: habet etiam mirabiles effcdtusin
dulcificatione corporum metallicorum. Omnem guttam frigidam, fi
cum ea laueris ,& cu panno lineo fupra locum doloni cmplaftraueris ,
curat & percufliones lapide, vel cafu, Izfione loci fadta, panno lineo in
eointindto&fuperpofitodeficcar & reftringit, ncruofq; fortificat, &
confortat. Et fidas, quod eft calidiflima fupra omnem gradum, & nul-
la res calidior repeririporeft: Et eft tanta: penetrationis ficcalidiraris,
iuod fi vnam guttam tepidam pofueris fuper manum, ftatim penetrat
Jinelxfione, 6c non fentiet. Tumorem pedum, tibiarum, & dolorem
juncturarum Izfione ibi faifta, fu perpofita, curat ex frigida caufa,vel ex
fanguine corrupto. Dicitur hic liquor mater balfami quem fi probare :

volueris, accipias pullum deplumatum, &

mudatum i vifceribus: poft-
ea calfac eum ad ignem ramdiu quod vix pollit teneriin manu: poltea
,

illine eum cum difto oleo, &

expone foliperduashorasadexiccan-
dum,& iterum iteretur vngendo cum didto oleo Scdefiecetur: poftea
vbi vis repone, quia nunquam putrefiet , & huius generis plures habec
facultates.
Aqua/udori/eraBaniJleri-.^ccipcKid. alrhez, fumari*, lapathi
acuti, enulzanalib.j contundantur &
infundantur perdies2.inlib.
vij.vini Maluatici optimi, deinde adde theriacaeoptimzjiiij. Dcftil-
lcntur S. A. Dofis Jvj. cum aquz Bugloflx ^ij.
Aqua Bcz,OATticxtiufdem Recipe Rad. Angelicz, calfiz ligneae,
cinnamomiana^J fcordii|.t5
J j.Di&amnicretiti,tormenrill$ana5ij.
& Gcntianz J zedoariz
ij. /• calami odorati J j. galangz Jiij zc-
doaiiz, pipetis longi ana 3j. Anltolochiz ror.9 j. gni aloes 3 j./.cort.
I

citri 9n j. croci 3j. baccarum lauri, juniperi, giry< phylloruin, nucis

nrolkhatz, macis an.

Jj. rafurz ebous$.fl corall. rub.pizpar.ana 3.j.
cornu eexui 3 j/. Boli armcni3jyr.Tcu*Lcmnix3j. luccimaibivnc./.
Vuu M.thri-
)il AnTIOOtARI!
Mithridati! ^ij. Theriaca: optime Puluerilata infundantur eam 1

lib.x. Spiritus vini redificati in vitro optime claufo loco

conucnicntc
per dies odo: Deinde deftillentur B.M. Dcftiliationipoftmcdum vi-
ci/Iirnadde Boii armeni $/. Terr* Lemni* sii}. Succini albi Jj./. Rafu-
rxeboris, Cornu cerui, vngulx alcis ana 3ijGran. Alkermes jiij. folur.
perlarum 3ij coraliorum vtriufq; an.gj C.vnicornu,olTis dc corde cer-
ui an.Jj.lapidis Bezoar j.fi.cort. &
fem.cirri an. 9 j Santali citrini al- &
bian.3.fi. AmbrxgrifexJ./.Mofchigr. xij.LaudanicordialisBij. Pul-
uerifatamifceantur cum Mitluidat. &Thcria, opt.ana Juj.Stenrinfu-
fa per dies x. agitando (e mei quotidie. Tuncadde aquzRolacexiib.j.
Spiritus vini tenuioris lib.j.in quo dilidi. fachari crvftallini lib.j./.
M.Sc
ftent adhuc per x. dies. Deinde effundcclarum.filtra&referua. Feces d.
prima deftillatione &
fecunda extradionc mifcecumlib.fi. Diafcor-
deicordialis.faognelento ebulliant ad confidentiam eleduarii, quod,
feruavafe claufo pro morbis contagiofis. Notabisautem vr antequam
omnia mandentur dcftillationi Sccxtradioni, prius omnia in pulue*
rem impalpabilem fint redada , alias eleduarium hoc foret crudum.
Aqua eiufdem Bez,otrtiat talu esi Recipe faluixnobiiift.
: Abfin-
thii Romani, ruta:, melilTx, fcabiolje,calcndulx,mcthxfarracenicx,an.
M.ij. fcordii jiij. rad. Angelicae, didamni, tormentillx, gentianx, cala-
mi aromatici an. |). croci siij. cinnamomi, nucis mofchat*,garyophyl-
lorum,macis, an. 3./. Baccar. Lauri jj. Baccarum Iuniperi jij. Therc-
bint.opt.lib.fi. Puluerifatamifceanturomnia fimulcumlib.xij. fpiri-
tus vini, ftent per horas 48. tunc deftilla f a. Qnod fortius eft (eruetur
per fe,cui adde pulv. cordialis lj- finaragdi przpar. granati.rubini, lap-
phiri ana przpar. 3 ij. fachari lib. ij. Aqua: Rofar. lib.j. Mifceantur om.
nia in vale conueniente. Dolis §ij. cum aquis appropriatis. Fecibus
addantur pulv. cordialis ?j. Diafcordci cordial. ^iv. Meliis defpuraati
eptimiq.f Fiat lege artis Eleduariumcuiusdofis3 /. adBiv.
Aquaeitfdemaliacordialisinpefte. Recipe Rad. Angelicz.Pera-
fir: Gentianz,T orraentiilz.Zcdoariz, Didamni albi ana |j. Santali al-
biac rubei, croci ana 5./. Extrad. Carduibened. 3i/. Mithridatii ope.
Camphorx gra. viij. Ambrz grifezgra. x. vini Rhenenlis Sc aqux
3 iij.
cucum ana libra/, contufa crailiufcule M. 8c digerantur per diesia..
Tunc deftilla. Dolis 3./. ad 3/.
K^dquaThemcAlvFcrnelg: Scordii M.i/. calcndulx, morfu? dia-
boli,

Digitized by Google
 Medico Chymic i Lib. IV.
Doii,pimpinellx,hyperici,betonics,maioranx, bugloflx,fcabiolx, (al-
lii* ungulorum manipulus, hyflbpi.mehflxanafelquimanipul. Aqux
quan t u fatis, vt immergantur. Stent ad folem per dies fepte. Expriman-
turviolcnter. Infunde liquori materia nouam, &: repete digeftioncin-
dies agitando. Liquorem immitte in cucurbita. Adde rad. tunicis, tor-
mcntillx fcm. carduibcned. lingulas lemuncias,zedoariz, N.Mofeha-
t*,caryophyllorum lingulas drachmas, macis fcmidrachmam.pimpi-
ncllzfefquidrachmam.crocidrach. Mithridatii optimi libram, theria-
c* veteri^ trigtem. Digere per dies fepre.vitro caufo. Deftilla in balneo.
Aqua. BezoarticaBeyeri: R.fol.fcordii,rutx,artemifix, rad. cheli-
doni* maioris, angelic*,zedoari*, quaternas vncias, liceatis incilis ac ,

tulis, adde fermenti acris vncias quatuor,aquxcarduibenedidi vncias

odo, aceti BezoarticiBeyeri lib. iiij. macerentur loco calido, vafc clau-
fo per dies 14. Deftilla in B. M.adiiccum. Aquam cohoba.
qua Theriacalis Pontani : Caryophyllorum, piperis longi gran.
paradiu.fcnxdrachmx, N. Mofchatx femuncia , ligni aloes drach. iij.
Digeranturin vinifpiritu quinrxdeftillationispcr odiduum. Dcftil-
lenturinB.Deftillatoadderxdicisfraxinellx zedoarix gctianx.fantali
citrini &
albi lingula didrachma. Theiiacxoptimx, mithridatii fenas
drach. mofchigr.v. macera biduo,&deftilla.Fortior fit a cohobatione.
Aqua Theriac ais Parai: Rafurxquaiaci interioris lib.ij. vini albi
ftyptici hbra,aqu*fontanx lib. tv.aqu* cichorii, fumari* vnc.binz.In-
fundanturperhorasrz.comifta. Seorfim etiam infundantur hxc : po-
lypodit vnc. 1 v. fcm. Iuniperi, heder*, baccarum lauri vncix binx, ca-
ryophyllorum,macis,corticu citri, facharo condit. confer.rofarum,an-
thos, cichorii, buglolTx.borraginisfingulx femunci*, confer, enulx,
theriac* veteris , mithridatii vnciz binx, vini albi libra, aqu* fontanx
lib. 4. Aqux cichorii, fumaris vnciz bin;. Stent in infufione fex horis,
' & coquanturin diplomate. Duo infufa commifce. Coque in diploma-
te per horas fex. Deftilla per alembicum. Danrurvnci^.cumfcmun-
cia.fachari,cinnamomi drachma & Diamargarit. 9 j.
Aqua Thcriacalisalia : V Spiritus vini lib.ij Theriac* felibra, myr-
rh^vnc.ij.gctian9vnc.iij.fpermatis ceti,terr^lig>llat; lingulas femun-
vnciam, didamni albi,pimpinell; valctian^ lingula
cias,rad. afeiepi* ,

didrachma, caphur? drachmam. Mifce,inlola, deftilla.

Vuu 2 /ha

Digitized by Google
fi 4 ASTIDOtARII
Alia: Calcii cancrorum fluuiatilium.pulueris Saxonfci.Comu C.
teneri rafi, fcobisquajaci elimatx, pulucris farfx parilia: iingulx qua-
drante*, aquarum, pcronix.fcordii, carduibenedi&i.vini maluacici Cin-
gulorum quantum facis, vt liquor fex digitis eruperet. Macerentur per
triduum ad calorem. Exprimantur. Reliquis affundatur fpiriras vini
tantum, vtmadefcant, digerantur per diem naturalem. Exprimantur
denuo. Exprcfliones confunde, & iniice Aurex Alexandrinx.Elcdtua-
riide Ovo.Thcriacx Andromachi, Mithridatii Cingulorum yncias
duas. Digere per menfem. DcftilJa in cineribus.

Aqua vita, tpopletfica Crollij.

%i. F larum Lilij Ccnua Ilium
Tilia, Paonia, Maior ana
Trimula veri/, Laucndula,
Saluia,Betonica,RoriJmaf/ni.
Ceraforum fylutftrium nigrorum & dulcium, Luna dtcrtfctntt it -

(trf torum attaq.f.mfufficienti quantitate.

Tritis omnibus & mixtisf vel feorlim Hores,feorfim cerafa deflillen-

tur jadde finapi feminis triti libram j. vel duas, pone ad putrefa&ionem
affufaconuenienti aquxeomunisquantitate, in qua tantillum lupuli
& fermenti inco&um fit, vt omnia poffin t fermentare, poftea fecunda

artem deftilla,& inde elicies fpirituminflaramabilem, quem circula

cumanafpiritus vitrioliprxcedentis.&in Apoplexia, pro morbi Sc x-
gri ratione cochleare femis exhibe , addita vna atque altera gutta olei
luccini. Ab extra etiam tempora Sc vertex capitis vtiliter illo liquore in-
unguntur.
Aqua Epileptica Rubei.
1/. . Tlor.fol. faluia minori/ Ub. j . Ruta l j . caftorti 3 j.
Tlor.LauendulalV). Cinnamomi 3 vj.
NucuMofihata Spicanardt J*
Caryopbjllerum Grati. Paradifi.ol. lauri an. * j.

Zmgibtru ana s| j. Cort.titri mali Sii).

,

Contundantur omnia optime, vinoque albo generolo macerentur

aliquot diebus, cucurbita accurate claufa : Inde igne lento ftillatitius

liquor excipiatur.
Alia
r
/

Digitized by Goo
 j

Medico-Chymici Lib; IV. jt

Kjiliaciufdemauthorit.
R. Hirundinum Num. LX. eranorum pemia
v Caftmil). A qua ardentit hb. xv»
Macerentur cucurbita optime claufa,dcindc adde
liquoru primi i Chalcantbo eduSi
Acen albi aterrimi ana libram j.
Macerentur i/, diebus omnia : mox igne cinerum moderato deftil-
Ientur,du liquor perfpicuus manauerit cuius mane ac vefperi cochlear
:

exhibeatur,dum totum fumatur. Quod A caftorei odor fapor ingra- &

tus fitgr.xij.mofchi adjungantur, & totidem camphorar,& fachari cari-
di lib.fi.
t^fqua Epileptica D. D.Semterti
R, vitrioli Vngarici ad Rubedinem calcinati libj.
Ajfundejpiritm vtm tantum,quantum inter calcinandum phlegma*
1

tu exhalautt,M. Addi deinde Cranij humani morte violentaper-

empti,
Vifc i Querni,vngula aku,granpteonia an. |j.
Contundantur omnia ac deftiilcntur S.A.per retortam.
i^Aqua Anteptleptica lofggrcctant.
R. Hirundinum adhue in nidotxi/ltntium vuj aut x. paria.
Tlor.lihfCorMaUpij.CaTjophyll.mafu anal&.
Coquantur oroniain duabus tribufue heminis vinialbi optimi.-deiu
exprimantur fortiter, &dcftillentur: Huius aquae cochlearia duo hoc
morbo correptis exhibeantur prompte enim a praefenti patoxyfmo li-
:

beratjfuturumque prohibet.
Aliaeiufdem lof.Quercetani.
Accipe (uo tempore fex aut feptem, vel plures , fi velis , hirundinum
nidos, cum ipfae lanugine cooperiri indpiunt. Has integra* in Alembi-
&
cum proprium coniiee,deftilla aquam inde effluerem aflerua. Dein*
de faeces refiduas in fiindo fubfidentes in cinerem,qut dccct^xte, ted*
gc,cx quo fume lib.fi.
Cinerum cranij humani non humati §iij.
Cqftortii)d\ Vrfciquernipulutr.l j.
Succi Rad.&fol.paeonu |vj.
Aquagiorum HjJfipt, Thr.Tthaarboru
ruu $
<$l6 Antidotarh'
ii f ij conuaUium ana libum integram
Aceti fallit ia ltb£. quibus infunde
Aquam omnem, quam cx Hirundinibus elicuifti: Macerentur om-
nia per aliquot dies ad ignembalnci,dein per cineres aut faltem per B.
,

"Vaporofum ad integram ficcitarem deftillentur Ea enim ratione aqua

:

{/uvtIpiuMa non redolebit, fedeum omnibus fuis qualitatibus integris

&requifitisrftluer.Hxcaqua per fefola/ale proprio imbuta ( prsemif-
tamen per menfem integrum generalibus remediis conuenicntibus)
fis

ad medium cochleare fumpta mirabiles efferus prodic.

Aqua Epileptici Litngtj.
R Florum Liltj conuallium m. lix.
Superfundatur menfura vini Crecici,autMofcate!li, aut alias genero>
fi, in coque pcrdiesj.infufi maneant, mox vitreis organis tepentis aquae

balneo deftillct. mox ,

R. Cinnamomi Jvj. Florum flachados Jfi.

Nucumefih*ta\$. Cubcbarum 31J.
Piperu longi $j. Pifci Quercini
Tltr.ijtuendultii. Radicum paonia
Flor. R ori fmartni\ I?. Rad.DittammnoJlratb an.£t.
Omnia craffiufcule contrita , rurfus in fuperiore vino per dies odo
macerentur Joco aprico poftmodum deftillentur. Haufta aqua com-
mendat author hos Trocnifcos.
R.fem.pceonixexcort.^.Margarirarumprxparat.3 fi.maris9j.FoI.
aurinum.vj.Sacharialbiflimi aquae iam dide diiToluti Jv. Fiam Tro-
chi fd.
Aqua Epileptici Erafli. •

RJlor. lilii (enualUum Itb.jB. Vifci Quercini $xtv.

Paonia,LauenduU Pi/ci corylorum $iij.
Flor. Btroniu ana lib. j. Cube harum 3 j.
Tilia , Vtrbafci odorati <rw.31j.fi. Piperi nigri,
R ad. Anjloloc bia longa |j. fi. Cajloreipontici an.$ fi.

Inadenda inddantur,rrifceantur,infundanturin vini vel Maluati-

ci, vel alterius generofiflimimifuris duabus Germanis, per tres hebdo-
madas, manearque loco calido,velfoliexpofito,& quotidie agitentur,
demu B.M.dcfti lientur. V fus eft vt in paroxylmo didudo ore, cochlear
plenum infundatur, fauces, tempora & nares conficiemur. Deinde, vt
quo

Digitized by Google
 * '

Medic o-Chym r ci Lib. IV. fij

quo tempore infulcus timetur, fiue dum poft breuia interualla acccffio-
ncs repetunt, verperi & mane tantundem aegroto offeratur vna cum
duob. trochifcisquorum mentio fiet.Si mandere xgrotusnequear, in
aqua difToluti exhibentur. Poftrcmo vt tempore ptxferuationisfingu-
1« feptimanii,eum Luna vel quadra, vel plena vel noua efficitur, coch-
lear vnum fumatur, cum duob. trochifcis mane &vefperi; morbo re- &
mittente mane tancum:Deinccpstnetuplcnefublato,bis in menfe.ple-
nilunii & nouilunii tempore accepiflc fufficit. Trochifcorum aucemi
deferiptio huiufmodi cft:
R. Cihh amomi Diambrd
Rsd. & fcm.pcnnu ah. 3ij. Didmoftbidtidgr.v.
Zingibtru Cubebarum Uucu mtfihdtdcondiu Jj.
Cdryopbjrllorum Sem. Citri txcortkdti d >j >
Mdtiidn.dj. Ambrd
Spee. cordulium , Mofchi dH.gr. j.
Sptc.Aromdt.rofati Sdcharialbif.lnx.irtdqtu fupnr
Sptc.Cdrpophpllarum an3&. duladijfoluti.
Ex his F. iuxta artem Trochifci,inftar eorum, qu* manus Chrifti vo-
cantur.Pro ditioribus inaurari, & oleo ftillatitio,vel aniforum, vel nu-
cis, vel allofimili afpergi poterunt.cum funduntur fupra lapidem.
Aqux EpiUpticd IofJgjtlia.
R. fuo tempore vij. aut viij.pullorum hirundinum nidos, (olatantiL
lanugine hirfutorum, nec dum pcrfe&is plumis vcftitoru Hos in ter- :

reo vitreato vafc,firmiffimeobftru£to,ad reuerberandum componito,

dum toti pulli in cinerem cum vifceribus & plumis reda&i fint. Ex hoc
cinere accipe |iij ('cuius fi tanta non fit copia, de reliquis tantum detra-
hes, quantum fuerit defectus pulucris) cineris cranii humani $'j.
Tu luerit Rii.Vifei quernt sueti Rad.&fol.pceomd
AngelitdZtdoariddn. Jj.il Acetifitihttci d»a hb.j
Stmpaoni AqudTumhjj/fopi,
Grdiulunipcri puluer.an.5 v
j
TltrumTtUt,faluid
Cdftorti 3j . Rofmdr.ulij conu.dnM.j.
Macerentur fimul omnia in vafe fortiter obftru£to ad aliquot dies in
B.M. Deinde fiat deftillatio in cineribus mediocri igne adficcitate.Ca* -

uendum nedeftillatum aduftionisfaporerefcrat.Vtautc hjcaqua cor--

jfoborctur,& cius vis augcatur,uidas faccci accipe, cafqi in calce vi ignis •

albiffimami
 , a

f zt
Akditotar.ii
albi (limam redige, quibus in manica aut filrro Hippocratis impofiti»,
fuperfundatutaeftillatus liquor ,
qui crebra repetitio ne fax calci reaf-
funditur , &
identidem traiiciatur, dum totum falem , in quo pofitaeft
&
fumroa remedii virtus, fecum eduxerit aipor tarit. Atq; uc aquam, no
(impliciter &cra(Te ftillatf.qualesfunc vulgares ,
quxftarim mucidi ta-
tem & corruptionem contrahunt , fed omnium (impliciumdotibus ac
virtutibusimprxgnatara,acdiucurnxconferuationis habebitis. Ex qua
admirandoscde<2u*(ex arte Ipagyrica manantes ) ficis vbiq;&femper
experturi.
Alwdeiufdem kuthoru.
R.iv.autv. hirundinum nidos ,
quos in frufta cum plumis ca'anu-
gine, 8c vifceribus,di(Tecabis : coquantur in v.aut vi. Hydromelius fex-
tariis.eo modo, quo alix carnes in olla elixanrur. His adde
Bai.&fim.pmoHU RifurMcrdntt bumtni,
Angilu 4 Ctmuitruim
Gran. iuniperi («nqudfdtfrum Melijfdjhjmi
Fol.DitUmni Bttoniu
Vtfttquerni, Hyjfopiand q.f.
Iufculumprxlo fortiter exprimatur ac percoletur, expreffioni aut
colaturx fequentia adiiciantur.
M*cu,H.mofchdtd t Rorifmdrini.ftlui
Ctryopbjllwrum ftctontiddndp.j.dut ij.

Cinnamomi Creti 3 fi.

Cafiont ^
fi. •
Cdtnpbordfyj.
Tlorpurpurtorum AnagdUidu Aquarum Flor.prmuld vtri
Liliorum conudUtum Et (dltnduld dn.ltb.f.

7tUd Arbori Spiritus vini /ii. fi.

Micerenturfimul omnia ad aliquot dies, deinde fiat liquoris exar-

te deftillatio:cuius &
in ipfoparoxyfmo,& extra ipfiim, prout morbus
cxigit,exhibearur fem ico ch Icare.
EpiUpticum Medicamentum Ofvvaldinolbi Crolliu
Primo Vituolum ad flauedinem calcinatum imbibere conucnit fpl-
titu vini, vt fiat mafia;
Acapt huius cdUindtivitrklilibrdmj. tjrfsmi
K furacram hominis iuftijiidti
Vijd qutrn , Vugula AUi
Granorum

Digitized by Google
 u .

Medico-Chymici Lib. IV.

Guttorum peroni a ana rnc.j.
&
Omnia fcindan tur tundantur, poftea mixta deftillcn tur per retor-
tam feruatii gradibus, vltimo violento igne pellantur.
Huius egrefli liquoris libra j.re&ificetur in B.M.fupra
CdJlorei.Jprc.Diamofibi dulcis ana vnc.fimu,
Specierum Anae at d: drdib.ftx.
Pofteaadde Spiritmvinihb.lv. Salti pceoniadracb).

Liquoris petlarum & coraliorum ana draib.j.

< Olet Antfi.fucuni anafirupulos duos.
M. & digere in balneo per menfem. Vfus ac dofis. Datur de aquofo
'liquore didto cochleare femjs vel integrum noueir. dies continuando,
poft exhibitum Medicamentum per tres horas maneat iciunus.
^Epilepticum Tbeophrajli Paracelft.
Recipe fphseram microcofmi, hanc deftilla in igne aperto per retor-
tam vfque adaquoGtatem , hanc quater a faecibus rc&ifica vt artis cft:
Liquore re&ificato adde ei.Rad-& fol.pceoniae q.v. de ftill acionem rei-
tera, deinde faeces calcina &cam aqua alia paeoniae falem elice,& redde
liquori compofito di&ttaddendo caftorei recentis foce. Diamofchi ,

dulcis an.Jj.mellisoptimi^j. Ar.acatdini Putrefadisfumma dili-

gentia rediftilla per M. B. Huic deilillato adde viciilim e flentia: periar,
gut.x. olei vitrioligut. v. olei A ni fi guttas x. De hac aqua iam propina
cochlear femisiunioribus, adultis v.cochlearintegru , &c radicitusmor-
bum roller;(fiin paroxyfmo exhibueris, &nouem per dies continuaue-
risjfemper v. a fumpro mcdicamineper ^.vel 4.horasieiunabis, eo me-
lius efFc&us fui vim perfequerar.

cyiepua picarum compojita ad epilepfiamfpecifica Iof. Jj> uercetani

R. pullos picarum num. xij. fruftatim vna cum inteftinisfic pennis

,
incidantur, & ponantur in vas terreum virteatum, addendo
Radicum Perorna Florum tilia arbor

Zedoaria LiliuonuaUtum
Vifii qutrni ana.ri j. HjJfopian.p.ij.

Coquatur in oxymelitis anchofati & aquz melillse an. lib.iiij. ad me-

, conGimprionem:Deinexprimantur.Huicexprein©niadde
dictatis
Gran.luniptri Cayopbjllorum
Stm.paonitM.l fi. JSucumofiluta
Xxx Cmna-
 . n i

ANTI D OT AR T f.

CmtUKOWiiCi cci Stocthados Arabica

Cubtbaruman o"j- Primula veru
Cajlorei 3 ij.fi. Citri/ mahattdp.ij.

Flor.Bttomca ,, Aitagdllf urpufl.rf. ii j,

Contufis contundendis digerantur per 4.dics:Dein dciliilentur per

balneum Vaporofum ad ficcitatcra. Dolis huius aquae cftcochleai r-
ruimvcl alterum.
t^fqua Anteptleptica vulgaris.
R. Hirundinum pana x. Lauendulaandp.y
TloT.Uk] contull-p.i i j. Carjophj/ 'lorum
_ Bnglojfd Cirnidmomi, macis,
Borraginis , Cubtbartim an.Siij.
Coquanturdaufo vafe in vino fublimato vcldmplici, deinde dcftU-
lentur per cohobationem,cum proprii falis corre&ione.*
A qua Epileptica Langq. aliis Carbuncularis
R m. iij.
Flor. Tilia Sctn.potonia cenquajf.g fi.
Florum lilij conuaSium manipulos quinque
Infula in quinq; libris vini albi opthni.pcr diei quinque; ddliUcmus
lento igne balnei. In deftillaco macera
FlorumRori/marim Caflorti 3 j.
LdUcnduUm j. • Kucismofcbata
Htrb. Ruta tantundm Rafura vngulaAk
Flor. Betonica tn.f. Cardamomi
Sioecbados Arabica pq. Macis ana 9j.
Rad.paoma 3ij.fi. Ctanti bommit anteriori 3j,
FraxinelU ;ij. CoraU.rubtor.caltin. 9j.
ScjlUpraparata 5 vj. Calcisfinaragdi9$.
Tjreihnsft. Mitbriddtii giij,
Vifciqutrni 3ij. CampboradR.
Carjophjilorum 9 ij.
Mifta&digefta omnia ex arte Ipagyrica deftillentur.
Vcllic: R. Scobis ligni cuprtjis ^ij. Stm.poconia tj.
Vifci quetnt |iij. Cornu c.opt.^vj.
Rafisracranu bum.Svj . Aqua Plorumpceon.q. r.
Infundantur ad tres digiros.digerant , deinde cum aqua cinnamomi
deftilla per fecundum cohobium. Dcftiilatura milccatur cum faebaro
vitriolato ad acQicm, aqua

Digitized by Google
 Mbdico-ChyMi ci Lib. IV. jjf
Kejua Epileptica Zvvin^eri
Stibii libra, Tartari cx vino albo. Salis vlhiinguhe trientes. Tenuifli-
me trica pone in magno catino, & adhibe ignein rcuciberii circumqua-
que vccuadat placenta argentea, feu regulus Hirtihc tere fubnl.fllmc. :

Calcinain patina no vitrcata,vcrfandolemper,nc<Uhdatur,idquedo-*

nec auri petfc&i colorem acquirat. Lauando extrahe calcem iubtilcm,
cuius cape vncias duas, vini aJbi ftomachalis lib.duas, cinamomi femu-
cia. Mrice.Digere in balneo per dies viginti vafe clauio. Dcftilla aquam
lento igni. Dolis drachma cum fachari 6c mofchi momento.
Acjut hirundwum etiamficdejlilla ur . ’

R. pullorum hirundinum num. 41. contundantur *na cum pennis,

infundantur per nodtem cum ipirir. vini lib. ij.poftca adde
Caji 01 {i jj. -C oral dium rubeorum
Flor. Ani hos jii j.
:
Suani albi ana »j.

Stm.pcttnia 3j.lS. XjrloMots | fi.

Eruid Ra/. Paconia

Cardui Mari* an.%j. Vifd qutrniana ? j .
Cranii humani 5 1'. m
V Iniorum eonuallium
Cornu cerui Jh 1 Saluta, UuenduU ana lib. j.
lj.

Mifta Scdigefta fecundum artem deftillentur.

A!>] fu paranti R. pullorum hirundinum q.v.Caflorei Jjj.GalbanijAGe

faetidx, Anifi an Jj. Mixta contunde optime ac fuperfunde aceti vini o-

ptimi ad eminentiam, digerant per 3. dies .deinde dcftillcncur lento ig-
nis graduJDofis cft cochleare femisad integrum.

Asjua ad Melancholiam Rubei.

fi. Ro/arum 3 xv. Kuiumofcb.cardawomi
Gljcjrrhtz.t munda 3 vij. Galargt dn.$\.
Agalloc In ,fdtttaloru m ana 3 iij. Spica, A ubraan.dij.
Cinnamomi 3v. Mofc bt dj.
Ma ityCarj yphjUorum an.Sij. fi. Aqua ro/arum dejhllata
Gummt Arabici , Tragacan- . Vmoptimtqf.tft.
. f,
tbaan y)di\.
Maceritur omnia, deinde lento igne excipiatur vitreis va(isaqua,q fto-
macho iciuno^b frigiditati , ac humiditatc,langucti egregie ihccurrir,
& co&ionc iuuat,appetcntiacxcitat,cord'q; mirifice opitulat". Quj tri

Xxx 1 calidiori

Digitized by Google
 ,

rrrt

5*
'
1
*
An r id o t arii
calidiori funt temperamento, cordis prxfectim
i•1
, aut aliquarum in me--
fenterio , cactetime locis partium inflammatione laborant , ea temere-
iionvtantur.
Aquafomitum inducens Guainerij.
• H. Mufii arborei • Nucu mofchata
T lorum Nymphe* Cinnamomi
Tapautrif alii at nigri Zingtberk
Laqueorum ana m.j. Caryophylloruman. §(?.

C ort. mandragora Ligni alots

Stm. Lattuca Mac ii ana 3ij.

Stm.rapaueru nigri an. §fi. Myrrha

Stm. Lolii |ij. Thurii ana 3ij.fi-
Stm.Papauer ii albidij. Cr«»3iij.
Stm. 4 fr 1gd.ii jA Opii

Aquaer omnibus eliciatur: Cuius vfus fuerit ab vnc.fi. ad vnc.j.vri

ires ac vigilis sgrotantis tulerint.
'
Aqualia [omnifera Rubei.
t.Opj Galliamofbati
Stm. Hyofiiami an.tf. Agallothi ana dj.
s

Nutu mofchata 9j. Sufcttoriandn virentis |it.

Macerenturomniafimulij.diebus,po(lea addantur
'Nucit metella 3 fi.coit.Mandragor* recentS fi.
Lafluca per horas vino albo gener ofo infuft m.iiy
Seminii Laftuca 9 fi.

Vitreis organis aqua dcllillctur ex arte.

Velficeiufdem:
jR. Succi Faba inuerfa Sene.Endiuia
Succi Lolii Latluca
Solan i ana |vj. Violarum
Stm. Hyofciami toforum ana § fi.

Stm.Tabaria Opii Thebaici 3'jfi.

Qusteti poflunr, terantur infandamurq-, in |ux. viniardentisrraox
tepentis aqux balneo pluribus vicibus liquor deftillct: cuius exhibent
£'j. Velficeiufdem:
R Lotii Tortulaea ana lib. fi.
Sem.Hyofciami Mandragora liij-&>
Tapmrk

Digitized by Google
 '

Medico-Chymici Lib. IV* 533*

Papautri* nigri, Cicuta y Papauer'u rubri

CrafiitU matoru HalicacaUanaluj.
Vnumquodq; feorfim in pollinern redigatur, inde in cucurbita dic-
bus quinq-, aut fex macerentur pollea adde :

Suat crajfula maiori* Succi fol. Papan. rubri 4n.lib.fi.

Succtfol.&rad.Hyofeiami Opij\\.
Mifceantur omnia fimul, Sc deftillet deinde aqua: cuiui vfuscftvt
fuperiori*.-

Aqua FumaneB adproducendumfomnum.

Ri. Succo: papaueru vtriujque Rad. Fabainuerfaan. gij.

an t lib.j fi. Sem. lolij lib.fi.

JJyofciami albi & nigri an. Scm. Hj/ofi, vtriufqut an. gij.
|ij. • - Xyloalots,
Portulaca , laftuca an. Jiij. Nuci* methtl an. gj. 6.
Faba mutrfa hb. fi. PortuUca^LaUuca an 3).
Stn. N enupbari* giij. Scariola 5j.fi.
Sem. Papaueru cuiufqut Endiuta g j.
Contundantur & reponantur perdie* tres in vafe vitreo, & deftil-
Ientur. Dolis 3j. cum vino & aqua. •

Alia Rubei;
, fy.Sem. papaueru albi Stm.papav.nigri 31'j:.

Nuci* metella LaSucatantundem

hyofetami albi an. i.fi. Sacbari opt. 3iiij.

Sem. Lolij 5. fi. ~ Ofq G. j.

Fiat lege artis dclldiatori* aqua ad producendum fomnum. -

Aqua Epileptica optima .

np . Liliorum Conuall. q.v. infundantur vino generolo veteri per in
8 die», deinde dettillentur lentiflxmo igne in B.
. M. deinde R. aquae ce-
raforurn nigr. lib.j. mifcc cum adde florum Lauen-
fuperiori infufo Sc
dulae M.j.jTAnthosM. j.Caryophyllorumg/.Macis3./.fcilI*pr*par.
gij .fi. Diptamnialbi 3ij. cubebarum 3 Bl vifei querm gij. Rad.Paeoni*
.
_

31 j Aqu* Theriacalis f j. aqux Hirundinum cum vino deftillatxliiij.

Incifis incidendi* conquaflanda conquaffencur, lent illimo igne deltil*

,
lentur, deinde in vafe vitreo referuentur.
Xxx j Aqua

Digitized by Google
/Sj 4 v Amditotarii
Aqua Picarum D. I. Cratonit.

R Picarum Iuuenumri.x. fcindantur in fruftula& infundantur in

aqiuparalylis&pcronixaD.cj.f. Fiatqueputrcfa&iopcraiiquot dies,
poftcaadde
Florum cordialium Stm. erucam. 5 j.

Peniti* Caftom piper u longiy

Pol. Ruta Flor. Lautndulaan. Siij.

Hjtfepi Cinnamomi, zingiber»,

Ai t bos R afttra eboruzedo*r:dy
Saluta Cornu C. vftian. 31;«
Fptthjmi Succini albi
Fler, lilia Cranij humani
Liliorum conuatl. an. M.j. Lip.prttitforum omnium
Pad. paeonia Margarit. praparat.
Irus 'Corallorum vtriufqat
Vifii quercini an. \.fi, Ligni aloes an. 3j.
Rai. TormtntiUa Stercoris pauonio
Dittamnian.&j. Spec.clettde gemmis
Stm. ptronia Diam, dulcis, aromat. rof sm.Zij.
•Contundantur omnia groflo modo addendo
'dendo
Aquar. Florum Ttlta, Florum Lauendula,
Florum Meli a an.f q.f. Fel.aunN.xx.infacelini diffsL
fiat omnium dcftillatio per Balneum M.
Aqua Epileptica eiufdem.
Recipe Ftor.Liliorum ConuaB. Arijlolocb longa V). 5.
hb.yft.
Vifii qu:rc'm%xiiij.
Paroma,
Coralfirsbti 5iij.
'Bctor.icaanalib.j.
Primula vtrk Cubebarum jj.

lilia ana\ii\). Piperis nigri

Rtd. & ftm.poconiaana C fi oret ana l~/.

Infundantur per tres fcptimanas.foli vel calori quot&ie agitando,

deinde dcihilcntur in B. Mariz fecundum artem.
•
rti

Digitized by Google
 Medico Chymlic t Lis. IV. jj;;

Velftcetixm: Recipe picaram juucnum Num.vj.Herb.primul*-

•raris, melifTac, betonica, faluiae,lauendulae an. M.j.aruhos, hyflopi ,,

jnaioranas an. M.fi. Infundantur in aquafaluixfylucftris q.f. Fiatdc-

ftillatio per Balneum Maris fecundum artem.
yd: Recipe Liliorum Conuallium M. vj. Vini albi opt.Iib. viij..

Stent in infufione per dies io. Deinde deftillentur S. A. in B. M. De*

ftillationi adde
Aqua Florum Tilia hk ij .fi.
: Suciini albi prapar.
'

P rimuUvetit Vtfciqutruni
Ceraforum nigrorum an. Cranii Hum. praparuti ana
libj.fi. 3ij./.

Florum Lauendula M. ij. fi. Cinnamomi Eletti Sj. /.

Paonia, Antbot an. M.j. Cubebarum
Radicum Pocontt Cardamomi } Maci*t
Sem. Eructari. 5 i?. Galanga
Catppbjllorum. Hutu Mefihata t

Zmgtbtrts Ztdoariaan. 3vj.

Squilla praparata ana £vj. Mof hi Ambra an.gr. v.
>

Saihari optimi * iiij. CamphoraSj.

Stem in infufione per 24. horas, deinde deftillentur per tria coho-
bia in Balneo Maris. Refcructur ad vfum.
^Aqua confortans omnia membra principalia.
ji. Rad. Serpentarta Ligni aloes
Valeriana Amfi
TormentiUa Tceniculi •

Dictamni Coriandri prapar mi. 3 ij.fi.

ofiruttj Kucit Mofthata
Gentiana Zmgibtriean . 3 ij.

Morfm Diaboli anali]. Angelica

Carduibentdifti ^ij. fi, Ztdoaria
'

GarjfopbjUata
'•
VmetoxUi
Croci integri 3/. EnuU Campana an. ij.
Cort. citri l\. luniptrilij.fi.

SantaltCitrini%i). liquiritia ix.

Tomorum
 AxriDOTAR.II
1 j lij conuaUiun: ana libram inttgram
Aceti fcillitici hb.lc. quibtu infund*
Aquam omnem, quam ex Hirundinibus elicuifti: Macerentur om-
nia per aliquot dies ad ignembalnei,dein per cineres, aut faltem per B.
Vaporofum ad integram ficcitatemdeftillentur: Ea enim ratione aqua
ifxwtipujua non redolebit , fed cum omnibus filis qualitatibus integris
&requifitis e ffluet.Hiec aqua per fefola/alc proprio imbuta ( prxmifi.
tamen per menfem integrum generalibus remediis conuenicmibus)
fis

ad medium cochleare fumpta mirabiles cftedus prodic.

Aqua Epileptica Langtj.
R. Florum LiUjconudtUum m. lix.
Superfundatur menfura vini Ctetici,autMofcateIIi,aur alias genero-
fi, in eoqueper dies j.infufi maneant, mox vitreis organis tepentis aquse

balneo deftillet. mox

R. Cinnamomi $vj. Florum florebddoi |ls.
Rucumefiluta l R. Cubebarumyj.
Piperit longi $j. Vifii Quercini
FUr. Lauendult lj. Radium perorna
Fler.Rortfmdrcn>l fi. Jtid.Dittamnt nofiuthan.^R.
Omnia crafliufculc contrita , rurfus in fuperiore vino per dies odo
tnacerentur.loco aprico poftmodum dcftillcntur. Haufta aqua com-
mendat author hos Trocnifcos.
R. fem.pceonixexcort .26 Margaritarum prarparat .3 ('.maris 9j Fol.
. .

aurinum. vj.Sacharialbifiimi aquziam di&x diftbluti 2 v. Fiant Tro-

ehifci.

Aqua Epileptica Eraflt.

P.Flor.litiiconuaWum bb.j&. Vifci Qutrcmilxlv.
Peeonid , LautnduU Vifii corylorum 31'ij.

Tlor.BtroniCd ana /it . j. Cubtbarum 5 j.

Tilia , Vtrbdfci odorati 4w.3ij.fi. Piptru nigri,
Rad. Anjlotoc bia longa |j.fi. Caftorttponthian.l fi.

Incidenda incidantur,rri(ceantur, infundantur in vini vel Maluati-

d,velalceriusgenerofi/fimimcfurisduabus Germanis, per tres hebdo-
madas, maneatque loco calido,velfoliexpofito,& quotidie agitentur,
demu B.M. dcftillcntur. V fus eft vt in paroxyfmo didudo ore, cochlear
f lenam infundatur, fauces, tempora Sc nares conficiemur. Deinde, vt
quo

Digitized by Google
 .

Midic o-Chymi ci Lib. IV. ftj

quo tempore infultus timetur, fiue dum poft breuia interualla acccffio-
nes repetunt, vefpcri & mane tantundem aegroto offeratur vna cum
duob. rrochifcis.quorum mentio fiet.Si mandere aegrotus nequear, in:

aquadiffolati exhibentur. Poftremo vt tempore prxferuationis fingu-

li*feptimanii.eum Luna vel quadra, vel plena vel noua efficitur, coch-
lear vnum fumatur, cum duob.trochifcis mane vefperi: 8c morbo re- &
mittente mane tantum:Dcinceps metuplenefublato,bi* in menfe,plc-
nilunii &
nouilunii tempore accepiffe fufficic. Trochifcorum autem*
deferiptio huiufmodieffi
R. Cinnamomi Diambra
Rad. & fem.ponuia au. 3ij. Diamofcbi ana gr.v.
Zingibtru Cubtbarum Uu(u mofthatacondiu%).
Carjopbpllorum ' Stm Citri txcoTttcttidi).
.

Matii an. '$). Ambra

Spec. cordulium , Mofcbi *n.gr. }
Sptc.Aromat.rofati Saskari albirf. lux. in aqua fupr#
Sptc. Cirpopbj/llorum an. 9 6. dici a dijfoluti.

ExhiiF.iuxta artem Trochifci,inftareorum,qux manus Chriftivo-

cantur.Pro ditioribus inaurari, &
oleo ftillatitio,vel aniforum, vel nu-
cis, vel aliofimili afpergi poterunt.cum funduntur fupra lapidem.
Aqua Epileptica lof JH^jtltx.
R. fuo tempore vij.aut viij. pullorum hirundinum nidos , fola tantu
lanugine hirfutorum, nec dum perfe&is plumis vcftitoru Hos in cer- :

reo vitreato vafc,firmiffime obftru&o,ad reuerberandum componito,

dum toti pulli in cinerem cum vifceribus plumis reda&i (int. Ex hoc
&
cinere accipe |iij ( cuius fi tanta non fit copia, de reliquis tantum detra-
hes, quantum fuerit defe&us putueris) cineris cranii humani £'j.
Paluetu Rxd.Vifci qutmi succi Rad.&fol.patoma
Angelica Zedoanaan. |j.0. Acen fitlhtui ana hb. j.
S em paeonia Aquarum bjffopi,
Gramluniperi pulutr.au. 3 vj . Florum Tilia,faluia
Caftorei 5 j. Rofmar.lilij conu.an.lib.j.
Macerentur fimul omnia in vafe fortiter obftru&o ad aliquot dies In •

B.M. Deinde fiat deftillatio in cineribus mediocri igne ad ficcicatc.Ca- •

uendum ne deffillatum aduftionis fapore referat. Vc aure h^c aqua cor—

,
Roboretur, &: cius vu augcacur,aridai facccs accipc,cafq; in calce vi ignis.
albiffimami

Digitized by Google
p? Amditotarii
albiifimam redige, quibus in manica aut filcro Hippocrati» impolitis,
fupcrfundaturdcftillatusliquor , qui crebra repetitione fax calci reaf-
fundirur , &
identidem traiiciatur, dum totum falem , in quo pofitaeft
fumma remedii virtus, fecum eduxerit &aiportaru.Atqj uc aquam, no
(impliciter 8c craflc ftillatS, quales fun t vulgares ,
quae ftatim mucidi ta-
te m & corruptionem contrahunt , fed omnium (implicium dotibus ac
virtutibus impraegnatam, ac diuturnz confcruationis habebitis. Ex qua
admirandoscfFe&us(cxartcfpagyricamanantes ) fitis vbiqi&fcmpcr
experturi.
Aliudeiufdem Authoris.
R.iv.autv. hirundinum nidos , quos
in frufta cum plumis ca'anu-
gine ,8c vifceribus.diiTecabis : coquantur in v.aut vi. Hy dromelitis fex-
cariis,eo modo, quo aliae carnes in oiiaeiixantur. His adde
Rad.&jtm. patenta Rafura cranii bumamr
Angtlua Cernuctrutni
Gran. iuniperi conquajfitorum Mthfajlymi
Fol.Diflamni Bttonica,
Viftiquerni, . hjtjfopiana q.v.
Iufculumprzlo fortiter exprimatur ac percoletur, expreffioni aut
colatur* fequcntiaadiidantur.
MAcit,H.mof(h4t4, Rorifmarini.faluia
•
Ctrjfopbjlltntm Betonicaanap.j.aut ij.

Cinnamomi an. $j. Croti 3

Chorti 5 •
Camphoufy).
Tltrpurpurcirum A nagallidu Aquarum Flor, primula Vtrit
Liliorum conualltum Et caltndulaan.ltb.j.
Tilta Arborii Spiritui vini Itb. fi.

Macerentur fimul omnia ad aliquot dies, deinde fiat liquoris exar-

te deftillatio:cuius& in ipfoparoxyfmo,& extra ipfiim, prout morbus
cxigit.exhibeatur fem icochleare.
Epilepticum Medicamentum Ojvvaldinoflri Crollit.
Primo V iu lolum ad flauedinem calcinatum imbibere conucnit Ipi-
titU vini, vt Eae maiTa;
Acapt butw e ah irtd!' vitroli libram j &{mu .

K furtcran.t bommii wflijkatl

Vt/ci qutrm , Vu^uU AU u
Granorum
 Medico-Chymici Lib. IV.
GrAnorum pceoniaana vnc.j.
Omnia fcindantur Secundantur, pofteamixtadeftillenturper retor-
tam feruatis gradibus, vltimo violento igne pellantur. v
Huius egrefli liquoris libraj.re&ificctur in B.M.fupra
Cafiorei .Jpcc. Diamofibt dulcis ana vnc.fcmis,
Specitrum Anacatdi dracb./ix.
.Pofteaaddc SpiritMvinilib.iv. Salis paeonia dracb. \.

. liquoris per Istrum & coraliorum ana drat b.j.

• Olei Aniji.fuccini anaftrupulos duos.

M. & digere in balneo per menfem.
VTus ac dolis. Datur de aquofo
‘liquore dido cochleare lemis vel integrum nouern dies continuando,
poft exhibitum Medicamentum per tres horas maneat ieiunUs.
^EpilcpttcumTheophraJli Paracelji.
Recipe fph*rammicrocofmi, hanc deftilla in igne aperto per retor-
'

tam vfque adaquofitatem , hanc quater a fecibus redi fica vr artis eft:

Liquore re&ificato adde ei Rad.& fol.pceoni* q.v. deftillationem rei-

tera, deinde faeces calcina &cam aqua alia poeonis falem elice,& redde
liquori compofito di&Cfcaddendo caftotei recentis foec. Diamofchi ,

dulcis an.^j.mellisoptimi^j. Anacardini Putrefa&isfumma dili-

gentia rediftilla per M. B. Huic deftillato adde viciflim c flenti* periar,
gut.x. olei vitrioli gut. v. olei Anifi guttas x. De hacaqua iam propina
cochlear femisiunioribus,adultisv.cochlearintegru radicitus mor-
bum roller^fi in paroxy fmo exhibueris, fienouem per dies continuaue-
risjfcmperv.afumptomcdicaminejpcr^.vel ^.horasieiunabis, eo me-
lius effe&us fui vim perfequerur.

ejiepux picarum compojita adepilepftamjpecifica Iof guerettani.

R. pullos picarum num. xij. fruftatim vna cum intcflinisSc pennis

,
incidantur ,& ponantur in vas terreum vitfeatum, addendo
Radicum Paconia Florum Tilia arboris
Zedoaria Lilti convallium
Vifciquerniana.\\\. HjJ[opian.p.iq.

Coquatur in oxvmclitis anchofati & aqu* melifl* an.Iib.iiij. ad me«

.dictatis confumptioncm:Deinexprimantur.Huicexprcflioniadde
Gran.luntptri Cayopbjtlorum
Stm.pcconnanl fi. Hucumofihau
Xxx Cm»d'
 ,

I'

5P AlTTIDOT ARrf-
Ci nnatt:o’t:i, Croci Stocritados Arabica

CubtbaruMMi.y. t j. Primula veru

Caftorti 5ij.lv. Citrijmaltanap.ij.

Flor.Ettonua „ * nagallpurpu.fi >r.p. ii

j

Contufis contundendis digerantur per 4.diti:Dein deibllentur p»r

balneum Vaporofum ad ficcitatero. Dofu huius aqux efUochlear v-
nutn vel alterum.
eliqua Antepileptica vulgaris.
R. Hirundinum paria x.
uuendulaanap.y
Flor. Lilij contull.p. ii j. Caryophflorum
Brglojfa Cinnamomi acu y ,

Borr aginis , Cubtbaruman. 3 iij..

Coquantur claufo vafc in vino fublitnato vel fimplici, deinde dcftil-
•
lentur per cohobationem.eum proprii falis corre&ione.
A qua Epileptica Langtj^ltis Carbuncularis
R Flor.Tiliam.it}. Sem.patma conquaJf.$K.
Florum lilij conuaHium manipulos quinque.
Infufain quinq; libris vini albi optimi, per dies quinque; dcilillcntu*
knto igne balnei. In deftillato macera
Florum Rorifmarini m.f. Capni 5j.
hutendulam.j. Kuiutnofthata
Utrb. Ruta t an t undem Rapa vngula Aleio
Flor.Bttonicam.f. Cardamomi
Stcccbados Arabica pq. Macis ana 9j.
Rad.pctonia Sij.h* Cranei hominis anteriorit 5j.

Fraxmella 5« j. Corall. rubeor. calcin. 3j.

Sijfllapraparata 5 vj. Calcis fmaragdi3P>.

Tj/reibri 5 R. Mithridati 1 Jiij.

Vtfciqutrnisij. Campboradfi.
Carjophflorum 9ij.
Mifta& digefta 'omniaex arte fpagyrica deftillentur.
Yclfic: R. Scobis ligntcuprtjir gij. Sem.pacniat).
Vtfiiquernt^v.j. Cornu c.opt.^vj.
Rapa cranei hum.lvj. Aqua Florum paeon.q. r.
cum aqua cinnamomi
Infundantur ad rres digiros.digerant, deinde
deftilla per fecundum cohobium. DclliUatummifceatur cum faebaro
viuiolatoadacQrcm, Aqua

Digitized by Google
 a .

Medico Chymi ci Lib. IV. jji

f'
Aqua Epileptici Zwinjeri
Stibii libra, Tartari cx vino albo. Salis vlti/ingulxrrienres. Tenui/fi-
me trita pone in magno catino. & adhibe ignem reueiberii circumqua-
que vccuadatplacentaargentea./eu regulo* Hulk tere fubril./lime. :

Calcinam patina no viucata,vcri'andolcmper,nefundatiir,idqncdo- %

nec auri perfc&i colorem acquirat. Lauando extrahe calcem fubrilem,
cuius cape vncias duas, vini albi ftomachalis hb.duas, cinamomi femu-
cia. Milce. Digere in balneo per dies viginti vafe clau/o. Deftilla aquam
lento igni. Dolis drachma cum fachari& mofchi momento.
Aqua hirundinum etiamfic dejlilla ur '

R.pullotum hirundinum num. 41. contundantur vnacum pennis,

infundantur per no&cm cura /pine, vini lib. ij. poflea adde
Cafloiti jj. Coral 01 um rubeorum
Flor. Ambos >ii’j. Suttnialbiana ij.
Stm.pamt Jj.fi. XyloMoes 3 (?.
Eruu „ Ral. Paconia
Cardui Maria an. |j. Vifci qutrniana l j.
Cranii humani § fc. V. m liliorum conualhum
Cornu ctrui vfli Saluia, laucndula ana lib. j.
Mifta Scdigefta fecundum artem deftillcncur.
A!ij fu p4f4»/:R..p'il lorum hirundinum q.v.Caftorei"^j.GaIbani,A(*
fcrtid*,Ani/i an 5|. Mixta contunde optime aefuperfunde aceti vini o-
ptimi ad emiiientiam.digeranrper 3. dies deinde dellillentut lento , ig-
nisgradu JDo/ii c/l cochleare femisad integrum.

Aqua ad Melancholiam Rubei.

R. Rofarum 3 xv- Nuiitmofch.cardainomi
Gljcyrrhit.tmundaWi). Gala'gtan.i j.
Agallocbifantalorum ana 3 iij. Sptu, A nbraan.dij.
Cinnamomi 3v. Mofi hi 9j.
Ma u, Cary ipbjUorum 4».5ij. fi. A qua rofarum defiillata
Gummt Arabici , Tragacan- . 1'tnt optimi qf.cfl.

, r
,
4
'
tbaan iij 9 i|. . ..
_ ^
MaccrStur omnia, deinde lento igne excipiatur vitreis vafi» aqua,q fto-
machoieiuno,ob frigiditati, ac liumiditate, langueri egregie (uccurrir,
& cocione iuuat,appetcnuaexcitat,cord’q; mirifice epitulaf. Qui th
Xxx x calidiori

Digitized by Google
 Antidotarii
calidiori funt temperamento, cordis praefetrim , autaliquaruminme--
fenterio , extetime locis partium inflammatione Laborant , ea temere
«onvtantur.
Aquafomnum inducens Guainerij.
It. Mufci arborei Nucis mofebata
florum Nymphes Cinnamomi
Papam u alii ac nigri, Zingiberis

Lafluctrumanam). Caryopbyllorum 4U.%£.

Cort. mandragora Lignt aloes

Stm . Lactuca Macis ana 3ij.

Setn.Papauerk nigri an. Myrrha

Stm. Lolii |ij. Thuris ana 3ij.fi-
Stm.Papaueri/ albi |i i). Cmiiiij.
Stm.4 frigd/q.f>. Opii 5j.fi.

Aqua ex omnibus eliciatur Cuius vfus fuerit ab vnc. fi. ad vnc. j. vti
:
i

vires ac vigilis sgtotantis tulerint.

'
Aqua aliafomnifera Rubei.
P.Opj Calliamofibati

Stm. nytfciami an.tf. Agalloibianadj.

v

Nucis mofebata 9j. Succi coriandri virentis

% iv.
Macerenturomniafimul ij. diebus, poftea addantur
/Nucis mtttlla 3 [Icoit.Mandragorareceni.d A.
Lafluca per 1 4. horas vino albogtntrofo infuft m.iij.
.

Seminis Laflucadls.
Vitreis organis aqua de tolletur ex arte.
Velfic eiufdem:
R. Succi Faba tnutrfa Stm.Endiuia
Succi Lolii Lafluca
Solani ana $vj. Violarum
Stm.iyof.umi lofarum ana 5
Stm. Talaria OpiiTbebaiciVjA
Quateripo(fi*nr,teranturinfandanturqiin|iix.viniardentismiox
tepentis aqus balneo pluribus vicibus liquor deftillct; cuius exhibent
Velfic eiufdem;
K Lolii Portulaca ana lib .fi,
Sem.Hrofiiami ilandragoraliij.k
Papautria

Digitized by Google
 - '

Me d i c o-Ch ymic i Lib. IV. 553'

Pjpautrii nigri, Ci(ttU,Pjpatttru rubri

-
CraJfuU maioris Haltcacabiarid jiij.

Vnumquodq; fcorfim in pollinem redigatur,indcin cucurbitadic-

bus quinq; aut lex macerentur : poftea adde
Succi crajfuU m*mu Succi fol. Papav. rubri un.Iib.J!.
Succifol.& rai.Hjfofctami Optj lj.
Mifceantur omnia firaul, Sc dcftillet deinde aqua: cuius vfuscftvt
Asperioris.

Aqua FumaneBi idproducendumfomnum .

*f..
Succo :
papaucrit vtriufque Rad. Faba inuerfaan.lt).
ana Itb.j fi. Sem. lolij lib.fi.
Hjafciams albi & nigri an. Stm. Hqofc, vtriufque 4n. |ij.
|ij. • Xyloaloet,
PortuIdCd , Laliucd an. Jiij. Nucis mttbtl an. £j. 15.
Taba mutrfa hb.fi. PtrtuUcd>La8uca an 3 ^.
Stn. Nenupbatu Jiij. ScarttU sj.fi.
Stm. Papaucr u cuiufqut Endiuia $j.
Contundantur & reponantur perdie* tres in vafe vitreo, &deftil--
lentur. Dofu 3j. cum vino & aqua. •

Alia Rubei :
fy. Sem. papaueru albi Sem. papav. nigri si).
Nucu metella Latiucauntundem
Jijtftumi albi an. 5.fi. Sacbariopt. 3iiij.

Stm.Lolij$.fi.. OpqG. j.
Fiat lege artis deftiliatoriae aqua ad producendum fomnum. -

Aqua Epileptica optima .

Liliorum Conuall.q.v. infundantur invinogenerofo veteri per

i. dies, deinde deftillenturlentifllmo igne in B.M. deinde R. aquae ce-

raforum nier. lib. j. mifcc cum fuperiori infufo adde florum Lauen- &
dulx M. ).6. Anthos M. j. Caryophyllorum §j. Macis 3 .fi. fcill* praepar.
§ij .fi. Diptamni albi 3ij. cubcbarum 3. vifei querni j. Rad. Paeoni*

31 ) Aquae Theriacalis lj. aqux Hirundinum cum vino dcftillataejiiij.

Incifis incidendis conqualkndaconquaflenturjlemiflimoignedeftil-
Icm.ur, deinde in vafe vitreo referuentur.

Xxx j Aqua

Digitizpd by Google
 .

MEDica-CHYKuctLrB.IV. sir
Velftc etiam: Recipe picarum juucnum Num.vj.Herb. primule:
•ysris, melifTar, betonica:, faluiae, lauendulx an. M.j.anthos, hyfTopi ,,
maioranx an. lA.fi. Infundantur in aquafaluiefylueftris q.f. Fiat do»
ftillatio Balneum Mari* fecundum artem.
per
Veli Recipe Liliorum Conuallium M. vj. Vini albi opt.Iib. viij..
Stent in infufione per dies io. DcindedcftillentutS.A.in B.M. De.
ftillationiadde

Aqitt : Florum Tilia lib. i}./. Succ ini albi prapar.

'
PrimuU vctit Vtfii quercini
Ceraforum nigrorum an. Cranti Hum. properati ana
lib.yfi. Zij.fi.
Florum LautnduU M. ij . 1>. Cinnamomi Electi lj.fi.
Pceonid, Antbot an. M.j. Cubebarum
Radicum Paconia CardamomiyMaCif,
Stm. Eruca an. %.&. Galanga
CaryophyUorum Hucit Mtfihata
Zingiberit Zedoariaan. 3 vj.
Squilla praparata ana £vj. Mof. htyAmbra att.gr. v.
Sachari optimi CampboraBj.

Stent in infufione per 24. horas, deinde deftillen turper tria cohoi-
hia in Balneo Maris. Referuetur ad vfum.

Kyiqua confortans omnia membra Principalia.

i^.Rad. Serpent oria Ligni aloes %).$.
Valeriana Anifi
Tormenuda Faeniculi .

Dictamni Coriandri pra.par.an. 3ij. jS.

Ofiruttj KucitMofibdU
Gentiana Zingibera an. 3ij.

Morfm Diaboli ana vj. Angelica

Cardutbentdtttt ?ij. 1$. Zedoaria s

GaryopbyBata 'i Vmcetoxui

Crociintegri 3;. Enula Campana an.
i).
Cort.citrtfj. luniptrilij.fi.
SantaliCttmi$ij. liqumtid 3*.
Tomorum
 a

:U* Antidotarii
Pomorum arantior.num.iij Grdti. Paradiji an* 5iiij.

Baccarum Lauri ;iij. Maiorana

Cinnamomi §j.6. Abfimhtj
Nuc. vomica 3 ij. Salui
Florum fulphutis |j./, Tei. Lauri an. M.j.

CanephyLrum F lorum violarum ,

Macis an. 5ij. Borraginis
Piperis longi Bugiejfaan.M-Jf.
Incidenda incidantur, contundcndacontundantur & infundantur
. in aqua vit * bis dcftillatat,deinde dcftiila lento igne, cui adde
T beriaca.& Mithridati) Elett.an.
Trochifcorum dt Camphora 3ij. t$.

Viciifimdeftdlentur lento igne vt artis eft,poftea adde

Spec.Eleft.degemmis .Amirad fi.
Diam bra Foliorum auri num. t.
Diurnof bi dulcis Rbabartari Elcttt §ij
Diarrhodon Abbatis - Spica
Dumargariton an. %). Squinanthi an. d.f.
Mofcbtgran.lv. SacbariCandtli).
Infundantur viciffim cum przdi&o liquore ftillaritio,denique&
• vltimo vt artis cftdcftillainaquam prctiofiilimarn.

Jqtu ad 7, membra principaliora praflans.

Of..Fad. Chelidonia Ireosan* yfi.
Tormcntilla, Valeriana Rad. paeonia
Verbena,ejlrutij PimpineUa
Valti lana, Dtttamni, R hapontui
Gentiana, Serpmtaria Vifci quercini

Morfss Diaboli, t»
Stcechados Arabica

Cyperi Romani, Rjfura Ehoris

Ariflolochi a munda, Alletjylobalfami

Polypoiq, Angelica, Sem.Bafihconis ana gj.

Boleti Canito Croci Orientalis %-fi.
Vtncettxui Ligni alo e i di).gr.XV.
Ztdoatta , Ertula, Piperis Ungi

Boli Orientalis Granorum Paradtfian. di).

Htrb.

Digitized by Google
 u

Medico-Chtmici Lib. IV. JJ7

Hcrb.Maiorai Cinnamoni Elefti
Saluta, Scaburfa, Sulphuric fublmati an. 3vj.
Abjtnthii, origani Nucis Mofihata
VerontUyRuu Vomica,
RofnurtniyMelijpe. Zingiberis an. jj.
Acettfaan. M.fi. Arthtmifia
Abrotoni, Betonica, Centaura minoris
Balfamita Hyffopi
Bafiluonis Cersfslii
Tortulae* Buphragia ,

Cardam orni Mentha Saractn.

Cubcbarum Taraxiconit
Galanga Fumaria
Calamt Aromatici an. $i f Fol.Lduri
Cort.Arantmum Agrimonia
Ctrt.Citri. Chamadrios
Santalt Cttrini Chamepyteosan.p.j.
Nucis Indica Flor. Borragmii
Aloes Citrina Buglojfa
Amygdalarum Rofarum
Terra SigiUdtadHiij. Tunica
Rad. Liquiritia 5v. Saluta
Tomorum Aurant. hjperUonis anp.f.
LimonumdH.num.uf. Rsd.PktUpcnduU
Baccarum Lauri Zingiberis
Cajlorei Macisan. 3 j.
Car.Tamarifcian. *j./. Granorum paradift 3 /?.
Fiat omnium infufio lege A. in vino deftillato bis re&ificato,pcr
quatuordies deinde de&llain Balneo Maria: fub; finem adde
Spec.Dtambra Fol.Aurin.xx.
De Gemmis TrochifM Campbora 3j.jr.xr.
Diamofcbi dul. Spe.Diamargantonss
Diarrhodon Abbatis 1atitia Galeni
liberantis an. 3jf Diatrion Santaiorum
Ml-i Ambragr. v. Cor dt altum
Mufcigrij. CtHtrapepman.lf.
Yyy Rha-

Digitized by Google
 .

^3 $
Antidotah.ii
Rhabarbari Eleffi SdcbariCandialbilj.

Squinantbi *».$&. Thcriau Andromatbi Jx.

Fiat L. A. Dcftillatio Aqu* vinuofe.
Aqua (omnifera
R.Opti Tbebaiti 3i j. Capit.papduerisnum.x.

Florum Ximpbul). Aqualdftuultb.iy.

v
Fiat omnium Dcftillacio per Alembicum. .

Aqua magnanimitatis ad confortationem memoria.

R. Formicarum q.v. menfc Maio aut Iunio captarum , Alkoholis vfc-
ni puriffimi ad eminentiam trium digitorum,
Digeftis adde:
Florum Antbos Spec.Didmofcbi dukhl\.
Rajarum Rubearum Confttt. A nacardim |ij
Buglojfa, Mtlijfa, Aqua.Buglojfo
Mdiorattddn.m j. Bttanita

Cafiortii iiij. Ttlueandlib.).

Mifceantur &confundantur, puluerifatis v.pulucri(andis,ftent ad-

ii uc ad menfem in digeftione, deinde ex Balneo deftillentur,&cum
proprio fale fi fieri poteft inftituatur re&ificatio. Plura vide dchaca-
qualib.idJafiiicxcny micae cap 7 .fol. 7 p. *

Aqua cephalica ex cerebro Microcofmi.

R. Cerebrum integrum cum fpiritu re&ificato, (per Lilia canali.
ElTcnfificato ) putrcfa&um.huic adde
Fjftntta per larum cum Magtjltrto *n.5j.
• •

Magifiern & Efi'tutid Corallorttman.yfi.

“
Spet.Ducafterei , Dtamofcbtan^f
Ejfentta pbtmia,an. 3ii j- Spec.Confeft.A naeard. yjj.fi

Mixtis omnibus,digcrc cum vino maluatico q.fatis cft, deinde acti-

fidofe de (Hia , & proprio cu (ale exacue. V ide Bafilicxnoftrx chy mi-
cx lib 7 .cap.i,fol.n.
Vel fic agito:
R. Cerebrum recens integrum nondum putrefa&um huic adde ,

Spiritus vini lib.j. Spiritus Lauendula& Liliorum '

Spiritus Rofarum hb.fi. - ComtaUtum an .lyiif.

Cimr«-

Digitized by Google
 .

MedicG Chymici Lib. IV.

Cinnamomilii). Benzoi
Carjophjdorum. Jij Stj/rdcis CdUm. an. 3 j
CartLimmi jj. Rad.Ireos 1/.
Ambradv j. Sdntalt eurini
Macis Corticum Citri ati.jvj.

Mixta.
& putrefa&a per mcnlem defti lientur per cohobia addendo
infecunda cohobatione recentis fpiritus vini lib.j.inTcrtiacohoba-
tione lib j./.Tandcm omnis vis prodibit Fxces vero calcinadc pera-
:

quam Lauendulx elice lalem, nunc cum aqua adde deftillato,& ad

quartam vicem cum MofchiGr.vj.redliL»^. ii* -aqua Nobilis eft&
mitaculofa. Si velis aquam fortiorem, adde languitu. rnicrocofmi.vt
firaul putrefiat, deinde deftilla.

Aqua ophthalmici Tofiphi Quercetani.

R.Succi Eufragii,Chelidonixan.lib /. La&is Caprini lib. j.Mifce-
antur omnia fimul , addendo
Zingiberis
Matu dn.groffb modo ctntttfan.r j
. Vitrult dlbi $ii j
Macerentur quatuor aut quinque dierum fpatio , deftillenrarque
per Balneum Vaporofum. Aquxdeftillarxadde tucixfirufhila, non ta-
men puluerifata.qux prius in cochleari ferreo nouo ignita fuerint.no-
uicscxdnguantur, Sc tandem cum aqua pracdi&a continuo refidere fi-
nantur, cuius guttula vna oculo etiam inflammato admoucatur Nec :

refpiciendum ad calida illa.qux prxdi&am illam aquam ingrediun-

tur , etiamfi initio dolor ingraucfcat , ferucatque per tempus aliquod:
miros enim effe&us prodet, Tartarum illud oculis adhxrelcens.pun-
gens acerrimumque dolorem inferens. &
fallas mouens lachrymas

dilToluendo. Singulare cft remedium ad omnes ophthalmias , prxfe-

rendumque fime omnibus illis fimplicibus aquis refrigerantibus, vt
rofarum,plantaginis ,chxrefol.& fimilibus.collyriifque oculorum re-
frigerationi dicatis, vtipfa etiam experientia prxter allatam fupra ra-
tionem fidem faciet. Confert etiam ad amblyopiam &amaurofim, fi
huic crocus metallorum admifceatur,quem credo bafim,& funda-
mentum aqux ophthalmice Martini Rulandi , do&ilfimi celeberri-
mique medici Germani, cuius ipfc admirandos effe&us miro fuccelfii
«apertus cft, vt videre eftinillius centuriis iam diu in lucem editis.
Yyy - 1 Aqua
 u

54 ° AnTJDOT AR II
Aqua ophthalmica alia etufdtm authoru.
R. Rad. Valeriana Rofarum albarum an.p i).

Inula Campana Suchados

Feentculian.r j. Saluia
Hcrb.Cbthdonia Antbot
Euphragiaan.m.j. Sambuci
Betomta Cakndula
pulcgiun.mj. Sibanantbttanpj.
Seni.Famculi Zingiber
Sileris montani an.5\ j. Ptprris longi

Baccar.Iunipcrt '/. Cubebarutu

Flcr.Capftfoliip.j Cardamomi an.iyfi.
Puluerifandapuiuerifentur,& contundenda contundantur, &in-
fufain Hydromelitis maluatici vel canaria; vini hb. iij. ponantur ad
ignem lentum vel folcm per quatuor (exue dies:dein omnia prarlo for-
titer exprimamur ,cuiexpre(fioniadde
Aquarum peculi Rofarum Funiculi
Euphraguan .
lib. i j. Chelidonia anJtbj.fi.
Mifceanrur, dolis 3j
vel fi. pto iunioribus (umarur bis terue in (cpti-
manaieiuno ventriculo. Ex eademmet aquapoteft inftiUari vnaaut
altera guttain oculos quotidie mane.
jdha aqua ophthalmica. .
Componituretiam alia aqua ophthalmica ex lib.ijvrin^ pueri opti-
me purificata: additis $iii j : vitrioli, totidem vnciis tuthiar.cx quibus o-
mnibus per diesaliquot maceratis,dem per emeres adlicciratem de-
aqua ophthalmica, cuius guttula aliquot inflammato oot-
ftillatis fit

lo , aut debilitato admoueantur.

Ophthalmicum D .W ctffii Cafft liant.
R. Chelidonia, Abfjntbii Horttnfis M.fi.
Euphrafia Florum Cyani
Ruta, Maior ana ' Rofarum an.Myfi.
Verbena Thuris
Betonica an Mij. Altes
Sem.fanttult Myrrbaan.Sij.
Sileriimontanian. ifi. AquaRcfarumtib.ii.
Rad.Calatnjtromat. 5vj. Vim Maluatici
Aqua

Digitized by Google
 Medico-ChyMici Lib. IV* J4*
AquaRutaanM). ~ Vrindputrilib.fi.

Infundantur omnia per$.dies,pofteal.a.deftillcntur in vafe vitreo,

deftillatum vafc cooperto optime referuetur.

\^yicj»a ophthalmica alia.

r.Smcco-. Chelidonia r Campbora [

Toeniculi Creti

Nitri «xJj. Mjfrrbd

MtUulib. ij. Tiperii an.l).
v

Ponantur omniain phiola Vitrea, detineantur ad folem vel in ftufa

per. 4. dies ac nodes -.poftea pone in Alembicum,& deftilia aquam
pretiofifltmam ac pratftantiffimam.
• ’•
Velfie.
R.succt. Apii Gtntumnodii
TccHuult Buta
Cbamddritt Morfnt GdU.
Vtrbttid CdTjnphlltrum
TimptntUa Farina Volat, an.lj.
.

Saluia ' TiperuCrafii triti

GarjophyUata M.Mofchata
Cbtlidtnu Ltgni aloes an* sii).

Immergantur omniain Vrina pueri incorrupti, & fcxta pane vini

Maluatiei , bulliant bicui tempore , exprime & cola, poftea deftilia a-
quam.
Aliactiamficeft.
R.Rtferum RalBiflortd
Violarum Chelidonia, Ruta

Tolypodti Salutaanp x.
Incidantur minuti flime , infundantur vino rubeo , macerenturque
in eo per diem ac nodem , deftiilentur deinde.
Vel. t % _ ..

X.Tutia praptrata Sachart candtan.H).

Campbtrd AquaBofactavnc.%\\).
Margaritarum Aq.Ettpbrafia

Baphyri Vtrbtnt,ToenicAn.iij

Smaragdi - Boli Armttli 5vj.

Yyy 3
Mixta

Digitized by Google
 Antidotaru .

Mixta & putrefadtadeftillemur vt artis eft,

Aquamtrabtluad vifum Io annis eU Vige,

g. Succi Foeniculi F(Ilii Cdponum ,
Chelidonii Gallorum,
'

Mupbrdgis '
,
’
Gallinarum an. 3ij.
Rutddn.y^. N ucuMofihdtd
Medis 1%. . Croci i

Sdrcocolld Cdriopbjftl.dn.V).
Antimond Sdchan canit de(jr*of.%v\.
Thutta Hepatis Hircini (diti 1'ij.fi.
Alotsan.Sfi. . .
•
AntbosM.fi,
Contundenda contundantur fubtiliflime , &c Hepar fruftarim inci-
datur. Deindeomniamifceantur,&ponanturin Alembico vitreo
fecundum artem bis diftilientur. Vifum caliginofum mirabiliter clari-
ficat, & furnacem oculorum conferuat intra oculos pofira.

Aqua ophthalmica Rubei.

R.Zingiberu "] Mafticis
Cinnamomi Galanga
Carjopbjllorum Rori [marini
JSucu Mofchdtd Uawrana
Gra.Paradiftan.l j. Lauendula
Tol.Saluialib j. Melijfa ,
Cardamomi Rttomcaan. 3ij.
Cubtbarum vini optimi aut ardentis lib.ix.
Omnia bene tula macerentur per dies io .mox deftillct aqua , cuiuf
dux trefue gutrx oculis fuffufione laborantibus inftillcntur.
Alia eiufdem,
R.Pilofellxpart.x. Chclidonij par.iij.Fcrniculi part. ij. menfe Maio
colle dt.dum rore adhuc roadent.Deftilla calore cinerum. Supt qui A-
loen addant.
i^Aqua ophthalmica Auguftdni.
R. Altes Hepatica Camphora
SdrctcoUddu.ij. croci Orientalis an.?fi.
Puluerifcntur omnia per fe minutiffime , adde vini Maluatici,aqux
Roiarum an.|vj. Bulliam in duplici vaic.
''Aqv*

Digitized by Googlc
 Medico-Chymici Lib. M 3

Aqua ophthalmica Ranzotsij.

R. Aquarum verbena SacbaricandiUy,
Betonica Alots Hepatica^.
Vinialbi Laftis Mulieris

Tuthu propinata 3j. Camphoredfl. '

Puluerifanda pulucrifentur, Sc 14. horis in mfufione permaneant,

deinde coletur, &
colatur* oculi claufi abluantur.
Aqua ophthalmica Rhea te/di.
R. Succorum chelidonie Ftttis Caponum
Igniculi Gallinarum an. Ifi.
' '
Ruta, Apii Aloes svj.

HarminiaaJib.fi. CarjepbjUarum-
Mt Ilis $ 11 ). Sucis Mofchata
FtUis Hircini 1). Sanocolltan.$ij.
Ponantur omnia fimul in Alembico : dedillentur vale vitreo exci- :

piantur & aqua deftjllata fcructur. Multis oculorum affe&ibus pro-

dcftjVt ambliopixj caligini, vifus debilitati & hebetudini.
Aqua communitatis etufdem.
M.EupbrafiaM.iij. Summit. Homtnr
Chelidonii. V .« ‘.
i. AnagaMisflort ratito
Vtrbena ... r Amios
Betonica CaijepbjUata an.M j.
Anethi AnthosM.fi.
Camapitheot Piperis longi 31j;

,
Macerentur in vini albi fufhcienti quantitate per diem integrum,
icdcftjllentur.Plurimum valet ad omnem vifus imbecillitatcm,(brdes 1

oculorum detergendas, maculas auferendas, vlcerafananda/uffufio-*

nem impediendam,claritatc oculis augendam , & robur condliandu.
Aqua eiufdem ad epiphoram oculorum ruborem. &
RwVini albi ,aqu*Rofarum an. lib /.Tuthi*pracparataf?j. Macis
pulueracx.i/. Omnia mifceantur in phiola bene obturata j&infolen-
tur per tres hebdomadas. Efficaciffima cft‘ad oculorum ruborem de-
lendum, lachry mas ipfocum exficcandas, tunicas roborandas, & vlce-
ra fananda. . „

Aqua ad oculorum nebulas & fujfufibms.

‘
* - R. Succi.

Digitized by Google
/44 . \ Ahtidotami ’

R.Suui cbeliitnia Ictos Vtrwitl iv.

Succi Feniculi 4 ».|ij. SmecoJU jij /.
MtUit Roftctil *• S4gapt»i.;j. %

Ruup-j. Capburadi).
Fupbragit JLf.ij. M.atdeJhlU.
Alutftima Altomari.
R.Faniculi o&itrubi
RitU Anagadidit
Euphragia Timptntia
Vtrbtru .
CbeluUnii
TcrmentiJU Tapjri
Mtitniu Tatonid .. ^
induti*fjlutfirit Tol. Vttu.Apii

Roftrum _ Agrtmon. CaprlfoluMUp.a.

Terantur &
prima die ponantur in vino atbo:fe eunda in vrina pue-
ri.Vencrcm noncxperti:Tcrtiain lade nnilicrjsiQjiartain meile opti-
mo Quo tempore deftillentur
: ,
quod elicitur, y lui fcructur. H»c au-
tem omnia purgato corpore exhibere oportet.
Ad vifus imbecillitatem acjtu Mulieri.
R.Stm. Feniculi Ubjfi. Stm Ani/i, Apii
SileritmntjmLb.fi. Tttnftlmtjn.^fi.
lupbragu untundttn. . Tidcgn , Htfilpi,
Cbamcdrtos 5j. Florum Borrdg.ftxtfra.
Rjd.Cbdidomtc \fi. Gran. luniptn jn.ljfi.
Pulucriiata omnia excipiantur meile dcfpuraaco , deinde deftillen-
tur ,vtatur raanc Sc Iero Hoc remedio Ca:cu$ quidam 9 annorum . cu-
ratus fuit. j *-

Vel (iceiufdem.
R. Vini albi maturi & optimi lib.xij. panis recentis diligenter Ioci
s
llb.iv. Chelidoniae, tormculi , bulbi lquillxan.| iii j.Caryophy llatx ?/.
MifceinBociamcum capitello, dclhlia in B. Mans , & extrahe lib.v.
aqux , quam referua fcorum.
Vel. R. Succi Apii , Foeniculi, Verbenas Chamedrios.Pimpinellx,
,

Gariophyl.Saluix, Ruic,Ccntinodix,Morfus Gallinae an. Piperis»

N.Mofciutse, ligui aloes ana3itj. Omnia macerentur m vinoMal-
uatico

Digitized by Google
 •

MedICO-Ch YMICI LlB. IV.

uatico Sc vrina pueri pura.bulliant , coquantur & exprimantur, tande
*•
fi placet filtrentur.
VelfiC. R. Spiritus vitrioli?ij.Criftallor. Saturni?/. Vitrioli albi 5ij.

Camphor^ 5 Aq.Rolarum,Fa:niculi, Anthos an.5j M.Fiat aqua oph-

j.

thalmica.
Aqua ad oculorum vlcerdlaannu de Vigo.
E- Aquarum Rofacu Sitffe Thure xf.
Mirtillorum Aloe Hepatica 9f.
Equiferi ana 3/. Mjrrobalanorum citrosorum 5j ./.

Sacbari candt eJjrr.R0f. 3 ij Albumin.ouorum N. iij.

Sitfalbi abfque opio Tutu

Sujfe plumbo an.3 j. Campboraan.Bj.
&mifceantur omnia inde vitreis orga-
Tritis terendis, quatientur
nis,ftipatis accurate rimis,aqua dcftillct quse vlcera purgat,
:
ad cica- &
tricem perducit.
Vel in materiafrigida.
R.SicffeThurt ?j. Mirobal.Citrin. 5ij.
Sitjfe plumbo y.f. f cadmu
Mjrrrbadf. Stibii ana
3j/.
' Sarcocolla Aqua.Plantaginu
Alces Hepatica an.*,}. Rofarum an.3).f. *

Terantur,quae terenda funt,omnibutque mixtis,cliciatur aqua vafc

vitreo , qua perinde ac collyrio vtatur.

Aqua vifu confer uans Viorauanti.

R.V ini albi libx ij. C belidonia
Panis albi recentis lib. iv. Scilla an. 3 iv.

Paniculi 3 1 v. CarjopbjUorum ?/.

Mifce in Alembico,& Bxalore dcftillcntur, donec libra 5. exierint,
deinde terua ad vfura.

Ophthalmicum Ofiraldi Crollij .

R. Aquae ftillatitiae albuminum ouorum coitione induratoru lib j

Vini Maluaricilib.j. Aqux fanguinis Humani jj.

Apuse Rotarum albarum, rubearum an-iiij.
Aq.Chelidoniae>Rutx Valcrian*, pulegii.
. Z*.x. lupina-
 3 ,. . J

Antidotailii
tuphTafii,Faniculi,an.pj. Fumi ttrr<t,ana lij.
MtUuvtrgtntKocbLj.fi. Salis lupbrafta

Aluminis rotha lanicuti

Sacbari catuli Saturni an ;j.
Vitrtoli albtanJfi. Salis Margaritarum
Camphorasii'}. Corallorum an. ij.

Carj/ophjHorum Aloes 'fi,

Zingiberis albi <».3 j. Mafiubis 5 j.

Tuttapraparatst ( td efi, in aqua Rofarum vel vino Cretico ana ftxtts
txnnguatur at tenuifitma teratur) vnciam \.&ftmis.
Terenda terantur &milccantur,ftemin vitro claufoaut in caloris
digeftione per menfem, vel quod melius fubdio, foli (k rori expona-
tur per 40. dies quotidie moucndo aliquoties, fiedemum infolaca pro-
menda vfui. Qui in vale Aurichalcino vult parare & exponere « faciat
pro libitu. Nota Aloen in mortario cum aquis didis prius remifeendi.
moucndo quatenus in aquam abcat,& ft rigmenti modo coeat , idque
donec aquae remifceatur,poftca reliquis addatur. Vfuse:u»eftad om-
nes oculorum affc&iones, inflammationes, Lippwud'ncs, Nebulas,
Fiftulis & ciufmodi. Modus applicandi talis eftilaccat in ic&o aeger
,

lupinus & iniedta intra apertos oculos aqus lachiyma , vel gutta cum
plumagallinx nig' x indatur, claudatque & referet oculos infirmus, vt *
peroculoru cauitatcs intrufaaqua pexoculumdifFundatur.id bistcr-
veindie,& curabitur.Si nebulae fuerint fupra vel infra corneam , con-
ficito puluerem e facharo candido , alumine combufto & fepiae olle, ,

fcd tcnuiifimc contufum &

fuccretum incerniculo, vt ta&um effu-
giat, & quum cubitura pergitex canaliculo penna parum de hoc pul-
ucrc infufficttir.moxq; aquae guttam inftijlabis, oculos claudat ac dor-
miat, nam citi lfnue diluetur. Vel fifintmaculx,mifqeantur cum vnica
lemis illius liquoris ophthalmici, olei latcrini quater redi ficati, olei &
Fa-nicuh femel rcdtificati ,ana gutta; 4. Item duae guttae olei fueeini re-
hoc liquore bene mixto bis,mane & vefpcri,fem-
dificati ,ac in die dc
pervna atque altera gurtuia oculo indantur Mi.unr&: ftupenduoph*
thalmicum fit c cancris & chelidonia, quod fi artificio debito & tem-
pore praeparetur, oculos ad defperationc laefos vjrruofillimereftiruir,

ficotnuia vulnera ipat)o.t4. horarum conglutinat»

Aqma:
>
**

bigitized by GooqIc
 Mkdico-Chymici Lib.IV. ^47
t
Aqua adhamoptojimfeufungum itf}>utum lofephi
Qucrcetani.
R.Rad.Bijlorta Lentifci an. M.f
Sjmpbyti maioris Gran.Sumach.
Tormenttllaan.lf. Mjrttllorum
Herb. Cenimodta Sem. Plantaginis
Millefolii Berberorum
Veronica Papau.albian.3vf.
Sanicula flor. Nympbea /

Pjrrola Cucurbitarum
Burfapaforiscum R ai. an. M.y dromorum
Summitatum Rubi Rtf.Rub.anap.iy
Contufis &commixtis omnibus macerentur per quatriduum ad
ignem Balnei in fuccorum depuratorum
Plantaginis Acttoft
Portulaca Agrimonia ana hb.ij.
Dcin fortiter exprimantur: his adde
Succorum acacia Terrafigillata
Hipocijiidos ana ?ij. Boli armem veri ana I/f.

E lecluarii Diatragacanthi frigidi 3ii.

Macerentur denuoper qnatriduum, dcin per cineres ad ficcitatcdc-
ftillcntur. Huius aquxquilaboratHaemoptofi capiat cochlearia duo
aut tria, vel per fe , vel addito Syrupo Myrtillorum , de rofis ficcis , aut
fymphitidefeript. Fernelii. Quod li ab immodico (anguinis fluxu cx-
oluantur vires, adde 9j.Tin&urac coraliorum , vel para dcftillatum,
quod cum morbo pugnet, & refe&ioniin(eruiac.
Aqua ad cruentam fruitionem.
R .Boli Arment Gummi Arabici
Terrafigillata Tragacanthi an.3ij.fi.

Spodu Sem. Papa u er ts albi

Hamatitis Portulaca
Pof.rub.an.3v. Plantaginis
Corallorum rub. Malus an. 3 j i

Succini Cornu Cerutv(li3ij.

Margaritarum an. 3ij. Suet. Acacia
Zzz i

Digitized by Google
 ( 4^ ANTIDOT ARII
Liquiritia Sjr.MjrnUorum
TUntagtnit DeRojuftuis
Acetofa Sjmphjftt tridui j.
Tortulaca Oltbant 3 ij.
Mipociftidu an. lib.fi. Mafticu Ifi.

Amyli lomfatti iiij. Diatrdgacdn fiigtdilyfi.

Mifccantur fic putrcfiantjdcindcdcftillenrurjaquadabiturcum ap-
propriatis, Faces vero feu remanentia milcebitur cum conferua Rof.
anriq.Betonica,confolida,accrola,lymphytianaq placat:Dofisaqu$
cft cochlear j.ad iij.Elc&uarii vero DoOs draxh ij.ad drach.ij./.

&
Aqua id[puta cruenta phthifin Hicrony -

mi Rubei.
R.Carnium Limacum in vini aufteri & aquae plancag.co&.Iib.ij.
Conlerua confolida maioris
Rofarumanalib.j.
Cum limacum dclhllarione fiatdeflillatioin AlcmbicO.Hacaqua
coletur ac filrretur,& cum iachan diflblud in aqua plantag. jij. Santa-
li,(picx an dfi. exhibeatur.

Aqua etufdem ad oris halitum , ac narium.

R.Aqud.Rofarumhb.jfi. Cinnamomi
Violatum hb.\. Agallochi
Mauram hb.fi. Galanga
Nucis Mofhara *ij. Zcdoarta an. oij.
In pulucrem redigantur, qua poliunt redigi, & cum aquis mifcean-
tur.dcftillctquc aqua , cui additoMofchi G.ux.Nam purgato capitc,lt
ipfaaqua quotidie ftomacho iciuno, emundhfque naribus trahatur,
mirifice confert , dum e cerebro ortum habuerit malum.
Aqua adphthtfm & vlcera pulmonum Iojephi

Qucrcet ant.
R.Sptc.lUttud.rcfumptiui DeTerrdSigiUdtddti. 5v;.
Dupenidii Conf.Symplyti maior-
Dtdtragacant hi frigidi Rof.rubear.dn. 5).
Diacorull.anffi. Florum virbafit Jj.

Trochif defiodio Scm.Tlanuginu.

Melo.

Digitized by
 .

Medico-Chymici Ltb.IV. 549

Melonum Papauerisalbi
Berber. Ct tornor um an. $x.
Cufcuta Pulueris cancrorum fiuuiatUSuj.

Contufiscra(IiufcuIeomnibusmaccrenturpcr 4 .diesin
Aquarum verovica Plantaginis

Scabtoft,Bugloff'e "
,
Symphyti maioris an.lib. j.

Dcin fortiter exprimantur & dcftillcntur per cinerc$:Huic aqux de-

ftillatxadde
Tinctura coraliorum ,
M -giflerii ptrlarttm an.$ iij.
Butyri ftu Lac tu Sulphuris Vnc.fi.
Mifce. Dolis $j.fi. Vel per fe, vel admixta \f. Syrupi Myrtillorum,
aut de rofis ficcis: de qua vtendum ad plufculos dies.
Aquaadpbihtjin Alia.
R. Rad.lrtos Tlortntin. Agrimonia
'
Liquiritia Fol.fcohpendrii
Tjjfularum minor. Dactylorum an.lj.fi.
Ruta Muraria Abfynthtt 3 vj.
Mentha croci
Mehjfa Caryopbyllorum
Saluta Syluefirit Cinnamomi an.Sj.
Scabioft Coriandri 3ij.

Incifis offunde menfuras iiij.La&is Caprini .indantur duobus vi-

rris.benc obturentur ad putrefaciendum per menfem , deinde dcflil la
<>!«?> .
per B.Marix, quod exit probe cuftodi ac referua.

Hcrmeticum tr> empyemate

R. Carnium Caponis Carduibtn. Scabioft
Aqua.Borraginis Saluta Syluejirisan. quart.].

Mehjfa Pinearum mundatarum

Tufiilagtnis an.lib.fi. Amygdal.dul.excort.an.lfi.
Contundantur pinex , cum amygdalis in aquis prxdi&is , vt F.Lac,
huicadde
Sptc.Diathamaron Sptc.Cordial.temptr. 9ij.
Eleit.de gemmis Croci, Majhcis an.dfi.
Latitia Galeni an. 3ij. Cinnamomi 3j.
Mifceantur omniaS-A.dcindc dcftillentur receptaculo munito.
Zzz 3
Aqux
tjfo AhT I
1

® 0TAR.1I’ '-T

Aqua anttpleurtttca lofepht guercetanu r

-

l Florum papaueris Rbeadis exfucatorum.p. vj.

Coralli rubi tentnfitme puluertfati
Pulueru corticum autUanarum rubrarum
Seminis CarduibenediUiana ;j.
Macercnturper triduum ad ignem Balnei Mariae in
Aquarum papaueris Rbeadislib. ij.
CurdutbtntdUh, Vlmaruan.Ub.).
Dcin per cineres deftillcnrur. De hacaqna exhibe §iij.addendo Sj*
xupi Papau. Rheadis |j. Idqueante tomnum reiteretur, fi opus fuerit.
:

Non praetermittendaerit prius (anguinis rniflio:cum hac aqua multo*

pleuriticos etiam delperatos fanicatibreuireftitutos fsepe vidimus.

Aqua mirabilis ad collapfas virts i a corpore humano re(laurtn~

das lof Jjhsercetant.

Fac deftfllari vinum Candiq (lue vinum Maluaticum optimum quin-

quies vel fcxies ,in vnaquaque vice re&tficado.vt artis cft. In hac aqua
vitsepoft primam vel fecundam dcdillationcm, phlcgmaeifque (epa-
rationem^macera
Florum exficcatorum Cort. Cttri/hci
Buglojft Ligni aloes
Borragtnif Cinnamomi an.q.v.
*

Habita femper quantitatis conficiendae ratione : Multoties hanc a-

quare cohobando &
reducendo.In cuius optime re&ificataelib.j.dif-
(olue
Confcft. Alkermts $/. Ambra Grijftt jij.
De hac exhibe cochleare dimidium in cordis deliquio, melancho-
licis & aliis deploratis affe&ionibus.
Aqua confortans caponis Iofephi gucrcetdni.
R. Caponem vnum ( aut plures ) antiquum & pinguem exenteratu
&in Phialam vitream capacem iniice , addendo
infruftaaifcinde,
SamaUcitrim Macis an. $ j.
Ugnt aloes Galanga
GaryopbjIUrum Corticis Citri
Nucu Mofcbata Zedoaria . •

Cmnamomi Croci an.\f.

Flor.

Di^itized by Google
 Medico-Ch ymici Lib. iy.
tlor.Rofmarini Rof.Rab.an.p.j.
Saluti , B Itonie* Coralli prap arati ?j.
LtunduU Gfan. Alkermesyij.
Borraginu Vini Canaria Mtnf.j.
Buglojft Sachan albifiimi hb.fi.
Vas bene claudi m, vt nihil euaporet , colloceturin B.M. feruidum,
per odio velio.dies, donec capo vi bullientis aquxin minutiflimas
particulas deco&us fuerit, exprimantur poftea omnia per torcular, &
in alcmbico deftillcntur. Dofis eft cochlear vnum atque alterum.
Aqua caponu Andria a Lacuna. Capo gencrofus in aqua pura decoqui-
tur cum foliis Borraginis,buglo(Tx an.Mj.Conferuseviolarum Rofa- ,

tum Borraginis, Bugloflxanajij. Addito modico ex pulueribusCor-

diahbus. Deftillcntur omnia in Balneo M
Deinde aromatiza cum put-
uere triafantali, &
propina creberrime.
Aqua Caponu Gefneri. PuLpa vnius capi, detradh pinguedine & pelle,
minutun incidatur , & cum aqua Bugloftxabluatnr. Deinde addita
Conferua Violarum Conferu.Rofarumyy.
Borraginu,Borrag.an.\j.fi. Fol.Auri Num. vj.
Mifceantur omnia diligenter deinde in duplici vafe reportantur St
,

Huiusliquorisfrcqucnterfochlcarvnum exhibitum
f.a. deftillcntur.

per fc.aut cum iufculis diftblutum , collapfas vires reftaurat.

Aliattufdtm. Pulpam vnius capi curfu fatigati& venari antequam'
,

higuletur,pcllc 6c pinguedine detradkis, & in aquis Nenupharis flcLa-

dtucae abluatur, addendo
Confertu violarum ?j. Sm. Papatteru albi <

Borragtnit,BugloJftan. lj.fi. Laflucadn.*j. K

Conf.Kcnupharii !j. Spec.Diamarg.trfrig.5j.fi.
Mifceantur omnia fimul St cum (ucci pomorum odorat, $ij in vale
duplici reponantur: Dcftillentur fecundum artem. Conucnicns eft ex-
treme diflblutis viribus a febre.
Alia Augufiam.R. Caponem euifceratum.atq; in fruftaincifnm.de-
pofua pinguedine, decoquatur in fufficicnte quantitate aquae feeundb
artem r. Brodu colati ltb.ij.fi, florum violarum
Aqu.Borrag.Bitglojjin.lib.yfi. Florum Buglufft 4».3iij s
Florum Rofarum vj. Cinnamo.lj.
Dcftillentur in alcmbico vitreo fecundum artem-.
 .

/
w-
591 Amtidotarii
Aqua Caponis Colonunfium.
Caponi plurimuma nobis defatigato & occifo pennae ficcx cucl-
aquximmerfionem fcu macerationem cumque ca-
lantur citra vllam ;

ponem ita deplumatum, & exinde cuifceratum.minutim vna cum o fe-

libus, ftomacho, hepate tk corde confcindc , atque ad macerandum
affunde
Aquar. Rofamtt hb.j.JL UucisMofchaU
Bugloffklib.j. Zingiberis, Macis

MehJfthb.Js. Santals Ct trini 4n.$j.

Vtm maluatici lib. j Jn . j Cor.Citri5).fi.
Cinnam. Eldti uj. flor. Cordtdsuman.i).
Croci 3j. Coriandri praparati
Sem.Endiuialu). Stm. Melonum an. 3 ij.
Galanga 3 ij. Pinearum }j.
Carjopbql3fi. Florum Ar armorum condit, 3/.
Stcnthxc omnia ininfufione per horas 14. fuper fornacem, vel in
alio loco calido exinde fuper impofito adaptato alembico dcftilla
:

per B. Mariae, Sc in deftillato liquore extingue aurum candens, prxfcr-

tim tempore vfurpacionis.
Aqua Caponis Florentini.
Capones duos gcncrofos famito, quorum vnum tamdiu,donec ab
o ilibus carnes feparentur , coquito exprimito atque ius ad vfum fer-
: ,

uato: Alterum v. Caponem vna faltem bullitionc coquito,deindc mi-

nutimfeindito, quo fatfo,in veiicx, feucucurbitxvitrex fundo folio-
rum Borraginis M. lij ponito Mox fupra hxc tantum medullx panis,
.
:

in fupra didto iure madefaftx, quantum ad lorbcndum totum ius fuf-

ficiat,collocato.Dcmum Caponem indito,atquc in cineribus, vel are-
nacei balneo ficco , lcui calore deffillato ac confcruato.
Aqua Caponis Langii.
R.Caponcm & perdicem cimceratum & minutim diffc&um, &c cu.
aqua rolarum ac vino lotum Cinnamomi 5 j. Caryophyl.Bij. Manus
Chrifti cum perlis 3/. Succi arandorum jij. Acetofitatis citri Jiij. pona-
turin vitrum aut cantharum in duplici vafe continuo feruorc coquan-
tur^ exempta per linteuexprimantur. Hxc cft aqua caponis fi mplex.
Vel R.Caponein prxparatuvt iamdi&um ,addc Flor.Bortag.M.j/.
Violarum, Rofaru.Bugloflxan.Mj.fcm.Melonu 3ij /.cucurbitarii 3iij.
Cinna-

Digitfced by Google
 Medico Chymici Lib. IV.
Cinnamomi 3ij Caryophylloru 3j. Cubebarum 3jLZingib. 5 ij.grof-
fo modo incila atq; coqualTata dccoqucin lib.iij
, .fi.
aqux cornutus , 8c
prope finS decodlionis cu capo fcmico&us, addatur Flor.Deindc bro-
dium coletur vna cum capone in mortario cotufo, ponatur in Alcm-
bicum addendo manusChriftipcrlat.^ij./.Succiacetof.citri ^iij.Folio-
rum auri Num.x.deflillcntur lento igne in B. M. fufpendcndo in fupe-
riorc parte alcmbici Cin nam 3Jf. Cary ophyl. 9j. lapetia fcrici albi &C
.
,

hic modus probatur optimus.

Alidi talis eji Cominjfd. R. Caponem dcplumatu,euifceratu& fine pin-

guedine prxparatu,aquxTulItlaginis,Borrng.Blugoir. ana lib.j. coque

inuicem donec caro ab o Ilibus feparetur , caro cum iure contundatur,
cotufo adde Conf. Borrag.Rofaru,Bugloflx, Flor. tunicx ana 5j.j5.Spc.
Diamargar.frigidi,Cordial.Temperat.an.?j.J?. Sccundua.dcllillctur.
Tales funt varia em prap arationes. R. Caponem euifceracum in firuila
incifum, depofitapinguedineinf.q.aqux. Huius Brodii accipe colati
lib ij.J?. Aqua. Borrag. Buglollx ana lib. j ./. Florum Rofarum, violarii,
Borraginis, Bugloflxan 3ij. Cinnamomi acerrimi 5 j.dcltillentur in A-
lcmbico. Dolis cochl. iiij.ad v. cum manus Cluilii 5j.
Modus altus. R.Conf.Borrag.Bugloflx.Rofarum, Violarum, Nym-
phex ana \j.fl. Anthos,Meliirx ana § j Cort.citri condiri 3 vj. Spe. Dia-
margar.frigidi.Diarrhodon abbatis, Trianlantalorum , LxtitixGale.
an. 3 ij. Aquar. Endiui^,Borraginis,BuglolT Cichorii, acetolxan.lib
J?.
Dccodli duarum perdicum, cum acetof.Lr.dhi Lupul. lib.j /. vclq.f.
Scm. 4 .Frig.maior.an.^j.Dcllillcnrur cum carnibus caponis,intereain
B. M.liquordcftillatioms dulcoretur 3 vj.fachari.confcdk.manusClui-
d' ;
j.aroniatifetur3vj.Cinnam.colcturac filrrcrur in vitro oris angu-
fto c ooperro.
Jhaetttfdem aqtudfliUario.K. Pulpx Caponis Ca.prxparatx.Conler.
Rof.'j /Bug'o(Tx,Flor.Tunicx ana 5j. Cort.citri condiri, Flo. Arantio.

conditoij.Spcc.Cordial.tcraper.Diamargar.frigidi,Elc<5l.degemmis
frig.an 3ij. Cinnam. 5ij. C.cerui vili prxpar.ana r?j. Deftillentnr fecun-
dum arte huius dcftdlarionis R lib /.Cinnam.^ manus Chrilli 3ijJ?.
-

,
j

Tali modo aromatiferur.cum reliquo deftillato etia taliter procedes.

Buglof an.; j Violarum 5j.Nymphexlj.Corr.
1'el/r.R.Flor.Borrag.
citri ?vj. Cinnam.Elcd.?j.Santal. citrin.jj./. Ligni aloes
Macis 9ij.
Garyophyllorunuantundcm.Hcrb.MchflxMij.Croci Orientalis 9jf.
Aaaa Pomo*
 ..

JJ4-
Antidotaku
Pomorum Cydoniorum Nunviv. Inci(a &con tufa mifcc cum capo-
ne, dcindt coque Scdefli lientur peralembicum...
Altus medus. R. Caponem fuffocatum exenteratum &
cum vino Iot
tum , incide carnem, offa contundendo in mortario cui poftea adde
florum Duglo£Tas:,Mclifl«analib.C vini maluaticilib.j.Amy^dal.CQnr
tuiarum > pmcarumcontur.analib.j Spec.Duthiinaron,lxnti^Gal.an.
jij.Margarit. contuf. jj. Offis dc corae C. gcxxDcftdlapcr B.M valet
inphthili.
Altus. R. Capone praeparatu.vt iam di&u,aqua Rofvini optimi an.
Lb.f.couferuaj Borrag.Buglofan.Jj.$pec,dc gcmis,Diamofchi dul.Di?
arrhodo abbatis an 3j.Pulu.Diamargarit.cordialis,Margant. an .gr.xr...
Cinnamomi 3iij.Pol.auri numero viij. Deftilla per alcmbicum.
Vel. R Pulpam carnium vnius caponis, ConfRofarum, Borrag.Bu-
.

gloflx violarum an.yi/. pinearum piftac.y/ Cort. citri oij.Spe.Diamar.

nigid.Diarrhodon abbatis an.3j.pulu.Rad.Ireos9j./.Aqu.Borrag.Bu-j
glol.analib.ij-Rofaium hb.f Tufulagtnis ^viij.Deftiilentur fecundum
artem,in dcftillato dilToluantur manus Chnlti perlati , fachari albian.
|i;.Terrxligillatxnoux3i).
Aliter etiamJit, R. Caponem mediocris xtatis.coquc &
redige in pul.
pam,vteft artis, pulpa: adde Cinnam. lib.j.Spec.Diambrx. Aromatici*.
Diacinnamomi ana 3ij. Coral. rub.prxparatorum , margam prxpar.
ana 3 f. Macis
. Redige fpecics in pulucrcm gioflum,&mi{ceantur.
cum pulpa , affunde vini veteris optimi lib. vj. Aqux Cinnamomi lib..
1 v.addc fol auri q.v. deftilla,
Sicttiam.R. Caponem euifccratum cum carne & oflibuscontufunv
«tque prarparatum: Aftandc huic aquarum Fcrniculi,Rofarum,Borra-
ginis,Meliflx, Bugloflx,EndiuiKana*ij.AbfinrhiiSymphinan.§j.Spc^
de gemmis frigid. Dian bodoAbbatis.Diamargant. frigidi, Cinnamo-
mi, Granorum paradifi ana 9j-Deftillcntur omnia fecundum artem. .

Kyiqua antifibnttca I. Quercei ani.

R.MclifTx,Betonicx*Argcntinxanapartem vnam.Vt ex illis omni-
nibus fimul tritis dc exprcftrslib. iiij. ad minus fucci extrahi poflint.
Succi foliorum &R ad. centaurii minoris ( quod tebrifugam vocant^
libij. Aqux arta eorum Icu cancrorum fluuiatihum cu eruitis conquaf-

fatorum lib.j. Aqux cx fuccocapjtupapau. albieliatxlib.fi Aquxfru-

$uumfragarixjib././.
Mifccaa-i -

Digitized by Google
 Medtco-Chy mici Lra. IV. m
Mifceatl tur & per alembicum vitreum per cineres deftillentur: Spe-
cificum eft remediu ad omnis generis febres , ac intermittentes potifli-
mum,fcd maxime tertianas nothas & exquifitas. Huius a.vfus eft ciufi-
modi.vt ix. horis ante paroxyfmu clyfteremollics Sc refrigeras miicia-
tur-.dein quinq; ante pdi&u paroxyfmu horis iufculu optimcconfum-
matuexhibcatur.Acccfllonisv.initiOjppinand^aegrofunt $iij.predidt£
aqu^.cui fi guttulas aliquot fpiritus vitrioh addideris, pftantioreuadec.

Aqua alsa contra omnis generisfebres pneipueque contra

,
inter-
mittentes eiufdem «ut h oris.
R.Aquarumfragorutn,centauriiana lib.tj. Mellis ij. vel. ii). Omni-
businuicem mixtis indantur in alembicum, quodfine pileo in formi-
carum aceruum fcpcliatur,vbiformic* a melbs dulcedine pcile&^.ca-
teruatim irruencin hanc aquam: poftquam harum fumciente colle-
geris quantitatem , exime vas , omnia inuiccm optime agitando; Dein
capitello fuper alembicum reponito, omnium hatdiftillatio per cine-
res. Dofis eft lcmicochleare,aut paulo plus,fi vires panantiu.lmtiopa-
•roxyfmi fatis vehementemprouocat vomitum Infimtitx huius aqux
:

vlupriftm a valetudinem recuperarunt.Sed medtcieft } deltberare prius

quameandem porrigat, num argerad vomitum proclmisfit , nec n$?
num materia, qui febrem efficit, idoneafit vacuauom per vomitum,
aut contra ? Numque atgri vires validiores ac debiliores cxiftant? His
omnibus exquifitoiudimohbratis, intrepide vomitiuura hoc exhibe-
bitur, cuius effe&usprzftantiilimifc indies in plunb.a:grotis prodent.
Aqua confortans in febribus.
R.Galangi vtrtufqut confttu. Borragmu
Carjopbplitnm Bugloffo
Sem. Bajtltconit Rofaruntan.lv j.
Bombaiu ViniMaluami ltbq.fi.
Macu an.5i j . Aqua B orragtnts
florum Buglaffa Buglofft
Borragmu Rofaruman.lv}. m
Ambos . Camphoradfi.
Tunica an.^}. N.Mofcbata 9j.
M.ftentininfufionep no£fc,tuR.Corvnius tauri culib.f.pulmonis
cosdi^pinquiorisrincidatur minutimfic cu fpecieb.mifccafexade.imr-
Aaaa a . muta-
 jytf Anti dotarii
mittatur in vnam & applicato alembicodcftille-
aut duas cucurbitas
turvta.eft.In huius deftillatilib.j.dilfolue manus Chnftipctlat.3j.vcl
§j./.fcrueturvfui.
Aqua TfjCfhritict.
p.Saxifragia Rad.punitlfi.
P etrofelini an.M.j fi. Erirgii
Afparagi Mfi. An.ios an. Ij.
Scordn M.j. Ireosyj.
lledtratantundem Vim albi Itb ij.fi.

Scoloptndr.M fi. Aqu.fdxtfr4g1alib.ij.

Mihi felit Pellit Boutt^ij.
Sem.gtnifit Infundantw&deJIillmur.Dofisi ij.

Bacc. Lauri an.lij.

Alia Aqtid Tfrphritica.

R.Contarum Raphani contuf.lib.iv. Cinnam. incifi ?ij.

Rad.Raph.inciplib.ij. Vinigenerofi lib. iij.

Sempetroftl.liv. U.& dtfiidentur.fia.
Aqua Antintphritict Icfguercctani.
R.Rad. Refla Bouit Argentaria M.j.fi.
Pttreftlmi Sentiorum |iij.
T rjngiorum analjfi. Mtlii folis
Parietaria Paniculi dulcit an.lij.
Htrniaria B aecarum Alkekcngt tenquaffat. |iij.
Saxifraga cum M. ij.
toto ana

Conquaflcntur & macerentur in vini albi generoft fuffic. quanti-

tate per quatriduum :dcin fortiter exprimantur &dcftillentur: de hac
aquafumat cochlear vnumautaltetum fingulis matutinis, aflumpto
prius bolo ex Caffia vel ex Ele&uario lcnittuo , vel Dialebcftcn.
Alta etujdem.
R. Succor. Argentaria Parietaria lib.jfi.

• Sentiorum an. lib.jfi. Ujdromtl.fiylittJ.ib.j.

In his liquoribus (imul mixtis macera per j.aut <>. dies ad ignem len-
tum Balnei Maria;.
Gran.lunipericontufor. |iij At: bea
Milii felit Bardantan.l ij.
Saxifragis Paniculi |ij. Pul-

Digitized by Google
 Medico-Chymic I Lib. IV. J$7*
Puta. Herniaria Cinnamomi anj j.
Rad. R tfl* bouit Campbtra $ij.
Dein dcftillcntur per cineres. De hac aqua exhibe ad $i j.cui aqux 11
fal proprium ex arte paratum, &
conuenicnti quantitate acidas, longe
potentius erit remedium.
i Alta pradtfla aquapraparatio.
R. Succorum Raphani Argentaria, faxifragia,
Limonuman.ltb.j.f. Ferbena analtb.j.
Aquar. Betonica Hydromtlitii Maluaticilib. ij.
In h is liquoribus firaul mixtis macera per quatuor aut quinque dies
ad ignem lentum B.M.
Gran. Juniperi matur. Jii j 4 Sem.TrigMaier. Mundat.
Mihi Solii Sem.Althuan.5vj.
Sem.Bardan4 ,
Extrattiltthontrib.
Raphani maiorit llttt. Ducit lufhm,
Saxifragi* Nicolaianalfi.
Vrttca,Cepa , Calcit teftarum ouerum ;ii j.

Anili, Fctnuuli an.lj.S. Camphora 3ij. Cinnam. 311 j.

.
Dein forriterexprimantur &
dcftillcntur per cineres : De hac aqua .

exhibe ad }ij. cui aquae ii fal proprium ex arte paratum 8c conuenienti

quantitate addas, prxftantior multo euadet aqua.
Vtlfic.
R.Rad. Helenii Vrtica 3vj.
Ptmptnella spec.Diatrionpiper.
Tetroftlini Lithontrtb.an.nj.
TyreibtianJj.fi. Baccarum Lauri
Sem. Milii folit lunipirt anjj.
Saxifragi a Sangum u hirci feu ccrui jiiij.
Tocntcuh H 'alicacabi

Aniftan.lv j. Sem. genifiaanjfi.

Contundenda contundantur & macerentur in fuft. quantitate fpi-
ritus vini per 4 -dies, dein dcftillcntur. De hac aqua exhibe jj.vel \jfi.
Aqua adcalculum , colicam &
/feburtam. *«*.

• R.Parietarit,faxifragu, Apii, Thymi an. Mij.

Rad.Pttrofchm Tceniculi
hhpttiduU Baph.mian.liij.
Ad 44 3
Eringti

. Digitized by Google
 8 ANTl 0 ©TARn
Eriffgii^iv. Sem.geniftali j.fi.
F/cr. AltbuM. j. Alktkengi lj.fi.
Sem.Petroftlitu Malus untundem
Foentcult . cinnamomi
Saxifraguan.rj.fi. Suas Mofchata
Mtlti folu |ij. GaUngaon.ij.
Cantufa omnu& infufit in itb. vii j. vincmaluatuiiDtftillentur.deinsk
ft placet adde fachari q.v.

Aqua ad comminuendum calculum etiam in vefica.

JL Succerumporri Limonum v

Cepa Parietaria
Raphani an. hir. ij. ,
Auricula murie ana lib.f.
Omnibus hisdiccisiimul comixtis fiat primum digeftio fermen- &
Addiquoq; potcft cry ftallus caicmatus , nec no
ratio,dcin deftillatio.
fimus columbinus, qui torus eft mtrolus , fingulorum quantu latis eft.
Hxc aqua pec os exhibeti,vel in ipfam etiam vclicam iniici potcft. Cal-
culum comtninuit,& fenfim in puluerem c6terit,muciiaginofam prx-
tcrca & tartarea omnem fubftamiam, vnde lapis generari folet, tum in
renibus, tum in vcficaiucidit& didbluit.idque firve vllo periculo fic
dojore. Eft denique remedium potcntifliraum&fuminurn , noftroq;
artificio inuentum (Querccrani intcllige) Sc dekriptum.
Adidem. R. Succi elulx minoris verrucarix , ccntunodii ana Ub.j.In
his macera Borracis J j. de in de ftillen tur.
Adidem. R..Aquarum ftillatiriarum Alkekcngi &
Fol. Querq. ana
lib.ij./. In quibus macera per 4. dies ad ignem B.M.

Rad. fjrttbri crafiiujculc contufa Sem.gentfia

GalangaanaVnc.fi. Mjlii felit an. 3iij.

Aloes ex vefica Ivf. Lapidis Iudaici

Stm. Paniculi jiij. Lineis ana 5ij.
Dcftillenturpcrcineres lento igne.Dolis ^ii.vel ^iij.

- Adidem. R. Rad. Raphani in otbiculos difle&x, tk in Alcmbicum

inicdx bonam partem.
Huic adde Cinnamomi, Nucis Mofchatx^j. Pyrethri ?vj Bacc.Matur.
iuniperi lj.fi Foeniculi dulcis lj.fi. vini albi opti mi tantum.vt duos rre(-
ue digitos materiam fiiperemineat : omnia digerantur in loco frigido,
'vel per 10. vdi 1. dies, fic poftea dcftillcntur per cineres. Dofis huius

aquae

Digitized by Google
 Medico Chymici Lib. IV. 559
aquae cft ab |).ad |ij. vel omifla dcft illa tionc.poftquam macerata Sc di-
gefta fuerint, traiiciantur per manicam Hippo craris,ac fi voles.faccha-
rum addes ad conficiendum claretum,de quo capies |j. vel Jij. hic no-
ana jiiij. iniicc pede-
tela incidit-.Recipe antimonii, falis nitri, fulphuris
dcntim in rctorram fuperiuspcrforaum,pixfcppofito in recipiente a-
qux Fccmculi, vel vinigencrofi/piritus a tribus his fpeciebus artiffcio-
&
menftruum pelle , filtra propina cum appropriatis vel per fe, 8e
fe in
habebis egregium ad calculum medicamentum.Dofis jj.ad jij.vel per
fe vel cum aliis.
Aqua contra calculum Rlxnodai.
R.Rad. Apii,oiones, eringii 6c Raphanorum per taleolas incHa-
ruman.Jij.filiq.viridiufab 5»ij.faxifrag.omnium,criftxrnarinx,Pim-
pinelix,amcos,fummisat.althts an AI. ij.gian.Alkek egi, cicerum rub.
fcm. milii folis an.jij. mala citna in oibiculos fe&a. M. ii). Macerentur,
diem integrum in vino albo poftea deftiHentur. Aquareponatur va-
:

fc idoneo , addendo olei vitrioli guttas aliquot , fic acefcct St vires ha.-
bebit efficaci ores.

Aqua. adpr&firuationem calculi.

T.fUi.Tryngiorum Kapbanimamu
Btfltbouu Bardana
5 FUd.Aptrtiujrum an.$j. Gran.luniptri rtctnt. an.lv).
Er
) .

Utrb.Htmuria.M.ij. Truil.Alkektngiitum.xx.
Cort. Ltmonum lj.fi. Imularum paria yj.
4Stm.frig.m4MT. Dictamni M.f. .

Sm.Malaa P.or.Genifta.
Althea an. liij. Hipcrui.
Saxifragia Betonica
Mihifelu Ualuaarbertfcutn.p.iy
Lapillorum Mtjpillorum Liqutrit.li) fi.cafiu ltg.% j.

Contundenda contundantur, puluerifanda puberi fentur St mace-

rentur in aquarum Argem'ma,parietaria aa lib/.
Sintiorum >Vmi albi gmerofi libi).

Idque per quatriduum in B.M. calido, dcin fortiter exprimantur.

Exprcifioniaddc
Spei JDiatrag.f/igidi, Tmbifcorum alktl^ngi fint epio an.\j.
Denu a
 •j^o Antidotarii -.

Dcnao digerantur ad ignem B.M.per vnum diem vel alterura,&

deftdlcntur per alcmbicum vitreum, vt arris eft.

isJqut H/fterica /.
R. Succorum depuratorum manicari* Macislj.
Mercurial.anJib.j. Flor. Salitu, Anthos.an p.\j.
Uuiis Mofcbdta Cdjioret jvj.
Cinnamomi Facula Bryonia Ifi.
Ligni alots an.$j. Vimalbtgtntroft lib. jr.fi.
Digeranturpertrcs vel 4.dies, dcin deftillenturper Balneum vapof-
rofumferuennflimum.-f^itaquapro hiftericis omnibus affc&ibusido-
iiscochiear vnum mane.Vtcrum ab impuritatibus detergit , muliebri
fluori confert, hiftcricifq; omnibus affc&ibus conducit.
Aquabyjltrica ofaaldi Crollii nojlri.
R. Rad.Dtptami Melijfaan. 3ij.
Sem.Daucian.ij. Croit Orientalis 3 j.
Cinnamomi Litti, Cafioret rectnt.jj fi.
Cafiu lignea
Exomnibus mixtis fiat puluis& affundantur aquae Ruts lib.ij./.
fient per u.dies in infufione, deftilla in B.M. 6c Icrua ad vium. In huius
aquar cochleari j. offer. Gran.j. fatis cxlouc praiparati tepide, tribus
vel quatuor diluculis ieiuno ventriculo per tres horas , & iuffocationi
medebitur matricis.
A
quaeen ira colicam I.Jt^
Defiilla aquam ex floribus Nucum Chamomillae , de quibus fingu-
lis cape lib. iiij, mifceantur in iifque infunde per quatriduum, florum
,

&
Chamomillae verae fambuci ana p. vj. dcin nat expreilio colatura, &
inquanirfusinfundevtprius,per 4. dies prqdi&orum florum, an. p.vj.
tandem denuo colentur, & praelo fortiter exprimantur , cui opprcilio-
ni addo •

Stm.Feenuuli Lauri Ifi.

Amtfian.lj. Cinnam.Eletti5.vj.
Bacc.Iuniperi ij. Mentha rubrajicca q.f.
Stent in infufione B. M. per duos dies: dem dcfiillcntur per cineres.
Hcc aqua eft tum ventriculi,tum intefiinorum anodynum remedium:
dolores omnes a flatibus, Sc a quauis alia frigida cauia fub ortos fedat,
flatufque ipfos difeutit Dofis ab jij .ad tres. Aqua

Digitized by. Qoogle

 : .

Midico-Cht MIC I Lib. IV. $*i

Aqua, Scorbutica & hydropica.

$t. Cort. Capparim Chamcrpit.an.M.ij.
Fraxini, Tamarifci Stm. Foeniculi

Tolypodtj quernt an. $ij. Cardutbenedifli

Herb. cochlearia Aniftaiutl\.&.
Naflurtij aquatici Flor.gtnifia
~
Summitatum melifa Centaurii mineri/
Eupatorij iltfua ,
Hyperici
Ctttrach Sambuci
Cbamadrjtt Fpitbymian.pA).
O rania macerentur per tres dies in
Aquafumarut Vini albi gener ofi lib. j r»
Seri lolii/ ana lib. ii\j. Oxjmlitu fijfdtm Ub. j.
Dein colantur & exprimantur Expreffioni adde :

Trtcbifcorum de capparibm Dialacu an. ; vj

Pofteadeftillentur per cineres ad ficcitatcm. Dofis |ij. mane tribu»
horis ante cibum , continuando per aliquot dies fecundum morbi ma-
gnitudinem. H*c aqua tartareos craflbfquc humores melancholicos
tum in liene, tum in mefenrerio, aliifque nutririoni famulantibus par-
tibus colle&os ac infarftos praeparat, incidit, digerit, emollit fclique-
facit, futurseque euacuationi aptos reddit, melancholia; hypochon-
driaca .quartan* febri, fcirrho tum hepatis, tum lienis conducit^ed
confert proprie ad fcorbutum ,
malum quidem maritimis aquiloniifq;
przfertim regionibus familiare iCendemicum. Si praedi&x compou-
tioni herbas cichoraceas, radices vincetoxici, rubias tin&orum, vale-
rianx, feminaque fambuci 6c ebuli addideris, cum trochifcis de eupa-
torio ,de rofis Hc de rhabarbaro,concinnabis aquam ad hydropem per*
oulem.
Aqua adHydropem»
. Eupatoria Sambuci an. p.).
Stolopenirij Rad. Ajparagi
Endiuuan.M.j. Fraxini
Herba peti M.iij. TormentiUa
Flor. Irtosnojlrat, Rubia .

I
Ubbb Arni
 ** \ ...

Aceri C ort. Ebuli

Aptjdtul.jT. Sambuci an. $ij.

Fjiuli Ilepatif Lupini tantundm

heu an. |j.$. Vtntrtcul. r allinifice.
S<7». Melonum / Scylla ana f.jf.
Cumbit* Acinorum fambuci M. ij.
CitruUi Cantharidum gj.
Cucumeri/ Succi btrbepttthb.).
Ittdivi* Aq. Florum fambuci
Stanola. Irtos
Lacluc Kad. Ebuli
Portulae Cort.fatnbui i ana lib.fl.
Ualiacacabian.$ij. A cti Qj.Mellif 5 iv.
Cort.Tamarifi Cinnam. tltUi |j.
Cappararum an. Spica Induo 3ij.

Contundenda Contundantur bene, mifccantur & macerenturpet^

horas 14. Deinde in cineribus igne perquam lento deftillentur. Aquas,
addatur falis abfinrhii|./.& feruetur. Dofis |j.J?.ad |ij.mane iciuno*
ftomaebo. Hac etiam vinum hydropicorum dilui poteft.

Aqua Hydrofica,.
y. Aquaflorumfambuci hb.jv.
Acinorum fambui i immatur : (entuf. lib. jv.\
Macerentur perhoras z 4 & deftillcntur. Huic pofteaaddeacino#.
rum fambuci maturorum contuforumlib.lv. Macerentur iterum vt.
prius,& deftillcntur. Demum
. * • H«/w aqualib. i). Liquori tortari cerrtHi libi).
Aqua Tbtrucali/ ftb. j. Oleifalis tbulmiftu lumptrtni Jij..
Dentur |j. vel |ij. ftomacho vacuo ad fiidotem eliciendum.

Aqua adHydropem aliae

liquerie^Tartati Aqua Tbetiacalkan.
Aqu* gentiana Spiritus vitriofigut. xv.
Mifce cum olei fulphurisgut, xv. Dofis 3 ij. ad |,/. cum vino ante
ingtefiumledit fiidct. &

Digitized by Google
 ® Medic o-Chymici Lib. IVt • J
5J

Aqua Tartare* Paracelji.

Vt . Cnnamomi cU8 i contufilbram j.
Aq. Ro/arum Itb. i v. UquoritTartari carrtSi
& macerentur in B. M. per horas 24. & deftillentur.
t^Aqua ad Ajlhma & Orthopnaxm.
3 Y Pulmonem vituli laftef concifi ac integri.
.

Pulmonaria Cinnamomity.fi.
Byjfopi Sem. funiculi
Salute an. M. ij. Cjrui an. fifi.

Puluertfenturac contundendo mifceantur,demdc dcftillcntur.Dc-

iis aqus eft cochlear j. ad iij. bis vel ter in die.

i^Aqtta in Empyemate dr Pbtijt. *

t/..Vulpacaponu Saluu
Pinearum an hb.fi. Diftamni Cretici albi
Plantaginitlib.fi Betonica,violaruman.
Confohda maioris Cinnamomi lj.fi.
Hyperici Lt 8 iiCaprintq.fi
Fiat infuuo per biduum, deinde deftilletuc.

rasilia ad Empyema aqua.

fy.
Rad.gramittis lil}. Liquiritia fifi.
ActtofaM.ij. Anifi 5j.
Gardutbened. Lituum N. iij.
Scabtofa 4.Sem.fiig.maj, an.fifi
Capillorum J an.M.fi Tlot. Cordi al.

Paffui. mundat. Xj. hypericiatt. M.fi.

Ftr menti pani* cibat 9 \iij. Coagul.ljfi.

Sjiupt ex fucto papav.lvfi. AquaBorrag.q.f.
M.acdeftilla.

i^fqua ad corroborandum ventriculum*

MjrobaUmrum cbtbuUrum CaryvpbyUatum
Bbbb a tthabar -
5*4 Antidotarii
Kbabdtbari opt. Vini MMuatici M. j.
lUflicu m, |j. Cert.citri
§
.6.

Dcftilla fecundum artem in Balneo Maris.

Alia in confortando ventricnlo,(orcU } htpAtc>&cJtem

infebribus mdigni*.
Succorum Borugmit Citri ^vj.
Fuglojf* ptmptmlid
Mehffi Sixifragtj
BijiiTit P>ntdptyU.Att.?ii).
TormtntiU* Aceti vtnidlbilib.j.
VerbtitUi Settt. PoituldCd
OxjUpithi Tlor.tymphtidn.fyfi
Actfofi S tm. Citri |./.
BUU CipTitU Terre Lemni a
Jdjrrbuk SUefua
Cjdmmi).&m'm. Sdmidan.yj.&
Xofdrum Trium fdntdl. 3 V j.
Ctltndula UargiritdTumcum-
ljmtmman. |vj. SutcttckripTdpAT, 3iij

Infundantur fpeciesinfuccos, &

femper maceratio F.pertresdies
l*co tepido. Deftillaalembico vitreo. Deftillatus liquor conferuetur
ia vafe vitreo. Dofis ab |./. ad |iij. Duabus aut vna horis ante tibifum-
tiancm.

Aqua ilia in Ajlhmate & Dijpnss.

jji . Htrb. Tulmensri* Stm.vrtictRm.
Cdttkubtntdifti Irus nn. $vj.
Vqfoi Bdd. Fanuuli
ttptritis VtncfilmtAn. |ij.
CiUmintb* LsHjcenua&.
Subiefit Enuli c AtnpAtu |viij.
lUmH) Sm. Simpit
c VAfiurtfAfi^j*
Tu/TtU-

Digitized by GoogI
 .

Mbdico-Chymici Lib. IYi S*j

TufiUagmit an.m.j, Cofti $v.
Polypod.quercini$vj » Spica 3x.
Ariftol.ror.$jt Baccarum lauri liiij.
Vini Mj luat ici m. vj.
Macerentur & fermententur diebus fex, dcftillentur deinde.
esiquaDyfentcrical SI-.

R. Rad. Acttofa Papautrkalbi

Pentaphylli Pfydii
Ttrmcntilld Citenionim
Biflortd Coriandri praparati
Burfapafloru Cran. myrti an Jvj,
Sympbyti vtriufqutan. jj.P. Flor.Tapfi Barbati
Cort. citrifiat
l).
Malua arboreflentia
Ligni aloes Chamomilla
Ligni Rhodi/ Rofar.Eub.anap.i j.;
Myrolalomnium an.l P. Matia
Sim. Melonum N.Mofch*taan.%iij<
Cucumeri/ C .Cerui praparati
Acttofa Troehifldejpodto
Citri Dt Ttrrafigillata
Portulaca Lap.Hamat.prapar.
IndiuiaanXv). Ataci*
Contundenda contundantur, puluerifanda pulucrifcnturac mace*
xentur per fex dies ad ignem B.M.in
Aquar. Py rorum Agrtfttum , Aq. flor. Maka arbortfl
Sorborum, plantagini* Chamomilla
Tornent illa an. libi). Vtrbafti ana lib.jt
Dcin colentur Sc quamoptime exprimantur Huic expreffioni adde
;

Opi) Tbebaiei prapar. 3p P. Croci Martii an. gij.

Ixtraftt dyftnterieilof.Q. gij. Crotiorient $j.
Sptc. Diai ragacanthsfrigtds drath. vj.
. Dcin ex artis pratferipto
deftilltntur, vt fiat aqua, qux non tantum
mirabilis eft in dyfcntenacommuni vel peftilentiali,fed& in omni al-
ni fluore omnique Hamorrhagia (anguinea quacunqucpaitedcfiuat<
aut fub oriatur..

*bbb y Aqtta

Digitized by Google
 •

5** Antidota*!!
y^dquaHpnotica hfephi Quercetum.
R. Qi^tuorfem.frigid.mautr.cxcorticMwmiM.^i’].
Sem.papau.albtUbA Papau.Rheadu ana.p.ir. *

Lafluu giiij. Flor.fambuii

Vjofiiami | >j. summitatum ruta an.p. ij.
Nymphe4
Flor. Mmu
VioUrum Nucumofibata
Rof.rubearum Pennini an^vj.
Conrundan tut & infundantur per quatridu u m in
Aqud: Reftrum Ntnupharb,
Lactuca Pdpjtt. Rljiadii diid W.fj,
Dein colentur Sc fortiter exprimantur:Hiucexprcfnoni-dde
Requr.NuoUil^. Canipbors
Croce, Mumia an. fyij. Cdjitraan .jj.
Deftillentur ex artis prxceptotDofis huius aqua: ^tj.tcmporc fomni.
In omnibus diuturnis vigiliis , a febribus ardentibus prxfcrtiro excita-
tis plurimum conducit prxferendaquecft , vt longe tutior aliis vulga-
,

ribus narcoticis, fimplici nempe requici Nicolai.Philonio , iplisqtte pi-

Iulis de Cynoglofla,& aliiseiusgeneris.Hxc aqua dolorem etiam o-
mnem obtundit, demitigat, atque inflammationibus omnibus internis
t onferr,viresq; zmulaturalicuius laudani.
Aqua, ad Conorrhaam .
S. Filiorum Acanthi Florum Nenuphar.m.iif.
LapatiHortenfu conci/. Sem.Luei \

Summitatum AUhtaan.m.\). Sentiorum ansjfi.

Seminum quatuorfrigidorum maiorum an.l j.
Macerentur per diem in la&e aflnino, aut vaccino, poftea deftillen-
turin B. Facultatem habet leniendi, acrimoniam auferendi , fordesre-
& &
numde partium per quas lotium, femen excernuntur, expurgan-
di 8e intemperiem corrigendi.

Aqua ad Gonorrhaamfoetidam dr virulentam atque in -

ueteratam,IofQuercetani:
Ji-Pulu.mtnthaficca Rdd. I reoi Florent. an.
Pi fiam ni PulufemAgnica/h
taSucu

Digitized by Google
 '.

Medico Chvmic i Lib. IV. j^7

Lafttus Ttrdmtb. Veneta
Rttuan.% }. Vinidbe$xx.
Hxcomnia injiciamur in alembicum , & pet B. Vaporofumdeftil-
Ienrur.de hac aqua exhibe mane duo cochlearia per aliquot dies ,
prx-
ntiHa conucnicnti fett Mercuriali aliqua purgatione: hanc ccntiesCdicit
author)cxpcrtus fam. Conducit etiam ?.d vlccra Renum.
Aqua ad morbum Gallicum Hier. Rubei.
8 . Caryopbj/Uorvm Colccjmthidu.lj.
Cinnamomi /tu Nucu neafbata num.j.
Eaq>ie omnia in ptilueremredadbtraroque linteo inuoluta, bulli-
,

ant in vini albi optimi aqua: fontis £iv. ad lonfomptionem me-

dietatis, clauHs oprime rimis, foramine in lummo operculi reclufo.quo
fpirare pofllt. Vbi refrixit, expreiTo in vinum linteo , adde ligni Guaiaci.
incifi lib. fi. macerenturque horis xxiv. mox deftillct igncleui aqua ,

qua tumores a Gallica lue,m?dcfcant, purgato prius corpore : Sc (iro-

bore virium valido igrotns fuerit , fumat mane ad §ij. (in infirmus
Hoc eodem modo vtere ad hydropem.dc ad vene na:fudorcm enim ci«-
et,ncquc admodum cxquifitampoftulatvidbjs rationem.

Alia, eiufdem ad idem.

F.Sem.EbuR Fonticuli cum Rei.

Ollifilpfnrii vel vitrioli a - Vctrofdmt cum R ed. ana.p. jg.
ua |j; Ajp irugoruni uctnt, cum Rud»
Aqua *r dentit jSiij, '
dupl.
Virreis organis lentiflirao igne deftillet aqua: in cuius libra dilTolue'
ficcharicandi ^iij. mane quantum capere cortex nucis poteft, ex hac a-
qua , £c tantundem fuperioris ardentis , fumitur , Sc per horam in
le&o quiefccndu m ; idque odio dit bus admirabiles celebrant buius :

remedii laudes.Quod fi ad viginti dies accipiatur, lapidem in vefica Sc.

renibus frangerqaireruntilieni item prodeft , & induratis Gallici mor-
bitumodbus,fi dolentia aut tumentia loca madefeant.

Aqua ad i&us felopetariorum. I.j$.

&.Ariftoloihur$t. fjrok in v:i,bra tifucator. %ij.
Baccarum lauripuluan.^, Affatorum in plenilunio capto-
FMlu.Htrb.Vtranica r«w exfucator. & pulntrif. 3 vj<
Omnes >
$69 Akditot AUtt
O mnes hi pulueres inter (e mixti lineo facco includantur. Quibus
nouum terream, vitreatumque , 8c fatis ea-
pera<5tis,accipiedum eft vas
pax , cui infundende funt heminx tres vini optimi , mifccdo fimul Per-
uinex recens colle&x m.j.dein edam facculum prxdido puluere refer*
&
cum, optime deligatum. Qux omnia ita difpofita macerentur pgr
dies aliquot, expriraaniurforriter&deftillenturadmedixaucduamna
partium confumptionem. Tum referuata feorfim aqua deilillata fxces
refiduxper manicam Hippocratis tranfcolentur &
feorfim afleruea-
tur. Huius autem vfus eftciufmodi , vt faucius vncias circiter duas a-
qux deftillatx fin gulis matutinis per dies 14. continuos capiat, vt ex eo,
quod in vafis fundo remanferic, optime, vt didum, colato vulnus lauee,
& turundam ( quxparuaeife debet, etiamfi cauum &C profundum vul-
nus fuerit ) illinat, cui tandem folium caulis rubri fuperimponat , atque
itamirabilesaquxcffe&us experietur. Vulneraria quoque eftprxdida
aqua, miroque progreiluvlcerainueterata tam interna , quam externa
fanat. Confert etiam ad cancrum, ficum ea decoquas vermiculos , qui
multipedes dicuntur.

Aqua balfemica edspoflentita, •vicem interne & exter-

ne Iefephi guercetant.
Ex xquis partibus foliorum ac florum Rofmar ini, foliorum flegra.
norumLauri, fani culx,veronic$,peri,myrti, plantaginis, deftilla aquam,
cuius lib.vj. adde
Terebinthi» 4 Ventu lib.j.
Gummi Hedera Altes fuceocttrhu |iij.
Ceraforum an. £iij. Mac», piper»,
Tburit mafculi Cetyophjllorum an.ij.
Mumuvtra Crni | fi.

Omnibus cum faebari lib. inuicero mixtis fiat in retorta deftilla-

fi. .

00 per cineres, vt artis eft,donec recipiens fua fponte refrigeretur. Hic

aquam, qux tota oleaginea eft , citra vllam rei alicuius feparationem,
ferua in phialis bene claufis. Nam cxcellentiffima eft & pretiofifliraa,
•x ealauabis fiftulas, admotis folummodo eius aliquor guttulis : item
vlceracancrofa, phagxdenica &
fordida , qux vicina fuht malo mor-
tuo, 6c mira videbis. Prxftantiffimi quoque eft ad carbunculum an- &
thttccmpcftiictcra, ad vomicas, abfccflus,apoftcmau,& interna vlce-
ra.Ofi

r t

Digitized by Google
 .

Medico-Chymic i Lib. IV.

ra. Offerenda funt tantum aliquot guttula cum vino albo aut cuma*
lio quodam iufculo, vel aqua vulneraria.

Aqua Podagrica.
R. Aqua dijhll. frematis Rana- A lumini* an.liiij.
rum, Tapfibarbati lib.ij. 6.

T ilicis ana lib.ij A Vnna pueri vmum bibent it lib. iij

T heri aces rtcent.fyj 3. Salui tv.
Vitrioli

Dcftillentur ad fi cciratem per cineres: Huic adde

Salii vitrioli,id eR,e fuo cohbotart txtr. j$3.

Camphora Croci an.$ij .

Mifce. Cum hac aqua foueantur partes dolentes tepide, fiepenoua

immerfionerenouandolintcola.Vclcum muriafalis vrina pueri an. &
.fimul mixta dcftilletur aqua ad eofdemmet dolores pacandos.
,

lAlia aqua anttpcdagnca .

R. Spiritus vini n8‘ficati lib.ij. Mellis purifiimilib.j.
Deftillenturin balneo vaporofo:ficduosdcftiIlabisliquores:primui
eft aqueus , fecundus multo fortior &
fulphurcus , quem feorfim refer-
ua: magmati fiue remanentis adde
Croii orientalis integri^j. fi. Caftorei£vj.
Terebinthina Peneia sj- Salis fufi $j.

Tartari allujf. calcinati It. <\ Lixiuif [arment .vitis lib.ij.

Thlegmatu vitrioli d fuofriritu nonfeparati |iiij-

Macerenturpcr 24 horas, dein dcftillentur ad fiedratem, liquor,

.

quiinde cmanabitferueturetiamfcorfim.Fscib.remanentib. aflunde

priorem aquam referuatam:macerentur 8c dcftillentur. T andem om-
nes liquores deftillatos mifce.&denuo per balneum vaporofum dcftil-
la:fic habebis aquam antipodagricam mirz facultatis.

Aqua alia podagrica .

R. Foliorum & florum fambuci viridium an. lib. j. autplusminusj

prout libuerit,maiorem vel minorem quantitatem conficere.Contun-
dantur omnia, & optime macerentur in aqua vits, idque per dies duos
vel tres in Baln. Mar. dein deftillcntur per vas vitreum vel cupreum ad
ficcitatcm , deque hac aqua bis in dic foucatur pars dolens, caquefi-
Cccc denter
 570 ANT I £rO TA R I f
denter& intrepide vtere,vel etiam incaPodagixfpc de , <]us*i calidi*
humoribus promanauh. •
.

i.Aqua Antipodsgrica Thonut Tantinr.

X.CmnamemiijA Ptrl. properatarum
" Nucinte/ibJj. CorJl.pr<tp.ari.o).-

Mauru g-j. Oltifuc.%).

GiUngt l
Ii Aqtu Lauend. cinrum.
Garupb.ciwam.tn Olet ft>u* Nardt
Cr^'2). lumptritn.l).
MofJngr.xv. Aquar efl ij..
Contundantur con tund.in puluerem, conficiantur in lagirtanneam
4. menf. capacem. Affunde S. V.mentj. In cinere leni inhniulparrc-
Icancad 5. hebdomad. Deinde raenftruum coletur per linteolum. Atr
fxcesfpecicrumexoilula ad ignem in cineres vrantur,& cinis eidem
priori menftruo iniiciatur,& digerantur atque immacerentur.Tandcm-
fine fascibus per linteum tranfraitres,& ediUillabis in M. B..

\_s4qu* ad(lrumas.
Jl. Oki Laurini lib A Gummi Arabici'
Olibani, maflici, Terebinthina an.$iij.
Deftillet vitreisorganis aqua, in qua cineres quercus ponas, denuo-
que omnibus re&e commixtis, dcftillatione liquor eliciatur, quo vcete:
prodeft etiam acrochordonibus , & huiufmodi morbis, fi cx arce adhi-
beatur.

Aquafordidis dr corrodentibus vlc eribus conferens.

K. Succi- Mubi, Succt fetant
Succi- Sumacb. Succt Acttefe an. qua.'].
Succi- Vhge pafteri, Albumina tuor, vj.
Succi Plantagini. Alumini mt liv-
DeftiUentur omnia in alerabico plumbeo.

AquaadAmbujla 1.
JL Aqua :¥oLfiiicilib.ji & Alnminian.Bb.Si
Phlegmati ritmb Flor. Tapfi barbati
' '
ItU

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. IV. 57 l
Fol. Utdtra nigra an. m.j
. Afiracorum
Limacum Rufrarum Vtl cancrorum fluuiatilium. Nu-
Ranarum mtr. x.
Deftiilcntur in alcmbico plumbeo, fatis magno igne, ex hacaqua fo-
ueaduftum locum quinquies «mtfexies in die. Aqua quoque (perma-
ris ranarum mixta cum (olo vitrioli phlegmate
multum confert, An-
te multos iam annos defcripfi aquam quandam in meo fdopetario , ex

Filicis tantum additione prxparatam , quae (ola in ambuftis

przfenrifli-

mum&fummumcft remedium , (i linteolain ea imbutaloco afflidto

apponantur. Aqua fequens in eodem libro noftro deferipta ad eofdem
fiis valet, poteftque omni tempore parari.

Aqua cancrorum ad idem.

Cancriaut gammari bulliant cum aqua femperuiui maioris in vafe
duplici accurate occlulb per diem integrum: poft deftillenturigne fub-
ie&o. Aqua ter affundatur capiti moicuo abftrahatur , tum demum
&
referuetur. Inflammationi, ambuftis.&carcinomati multum confert.
mortui falem cumpropria aquaelicies prarftan-
Si ex cineribus capitis ,

i tius euadet remedium ad curanda carcinomata phagxdenica omnia

&
ulcera.

Aqua purgans
Accipiantur femina fambuci & ebuli, luo perfe&x maturitatis tem-
pore, quod-erit circiter Autumni initium , ex his praelo exprimaturvi-
numfiuefuccus , conqualfatisfimul vinaceis fiuc nuclcisluisintcrnis:
mixtis fimul omnibus fiat deftillatio- Haecaqua fuper fxces fuas coho-
batainiignem purgandi efficaciam habet, praecipucque ferofos humo-
res trahit, aromatizetur cinnamomo , cotiandro cum fuccocitonio-
rum praeparato, & fimilibus. Hydropicis dari poteft ab jj. ad J*j.
Vt ex iifdem,ad cofdemmet vfus.aqua fiat compofita , quz nobilio-
res ac validiores purgandi vires obtinear.
R. Aquar.fcm. Eiulr & fambuci ana lib. j.

succ.peti, Florum perfica arborii ana lib.fi.

His adde fuo tempore

Florum Ebuli Bjptrici
Sambuci Coutaurij anam.ij.

Cccc i Florej

/ *

Digitized by Google
 - T1
5 j\ Antidotarii
Flotespnas contundamur, dein omnia fimul deftillentur per retor-
tam au liccitatcm vfquc, idquc virtute caloris balnei vaporofi. A quas
huic adde
Aloes fuccotrina giiij. cinnamomi
'
' Scammonij.Qj. Sem Janiculi dulci*
Mjfrtba$ j.K. Anifidn.lj.
Omniaiterum dcftillenturper retortam, cum fuorecipicnte , vtni-
hilcxpirarcpoflu , idque in eodem balneo vaporofordigcftionis tem-

pus duret aa diei vnius fpatium , poftea inferuefeat balneum adfum-

mum,vt ad decitarem omnia deftillentur.nec vllum adu itionis pericu-
lum hic timendum erit aquse enim feruentis vapores, vafc vndiqua-
:

que accurati (Time occlufo,aduftioncm prohibent. Quae deilillandi ra-

tio omnium cft optima, tutilfimaSc facillima ,
qualola, citra alterius
rei additionem, ex omnibus herbis & floribus calefaciendi vi praeditis,
aquae &c olea flmui &
vna elici pofliint.Di&a aqua omnes humores cle-
&
menter purgar,infantibus,qui lumbricis corruptionibus internis in-
feftantur, conducit, nec non iis , qui alia remedia vulgari modo parata
protfus abhorrent. Dolis elt ab |). ad |ij. habita xgeotamis nature vi-

riumque ratione. • • »<

Jqui purgans Rubei.

R. Tlorum Perfi orum. Si ammonij,
Turpttt y tna pari aquales.
Deftillentur in balncoMarix & feruetur in vafe vitreoad vfumimo-
dice admodumfoluit.

i_sfqua purgans alia .

R.Rad. Hellebori nigri, purpureos flores habentis, q. f. elt. Has re-

primum leui,mox auctiore, dum
centes arden te aqua macera:inde igne
liquor afeenderit omnis.dcftilla. Aquam ardentem deinde abellebori
fubltantiafepara igne leuiflimo balnei : in eo quodremanet.diflolue
facchati candi
,
quod fatis ede videbitur datur epilepticis, an grana tria
cum aqua mulfa, vel communi, in qua hippogloffum fuerit deco&um.
purgatoria eiufdem .

R. Ligni aloes Turpet i

“
Cinnamomi • Alou Hepatica
Ctlocjn-

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. IV* j7j,
Colo jntbdiian. 3j. Mofcbitpt.%).
Ctryophjllorum 9j. '
luh;ij violat i Iit. j.

Croti t an tundent Aqua ardentia ctrc. lib. ij.

Macera iz. dierum fpatio,cola&ad vfum vafe vitreo optime claufo>
ferua. Datur ad Jii j..
\

Aqua beneditta ex croco metallorum fecundum

Irfpbum Qutnttanum.
y.. Magnefix faturninx opalinx Sc pellucidx,& lapidis vel falis pru-
nellx ana, mifceantur, igniantur Sc calcinentur calcinationephiloio-
phica: Magneiiam inuenies calcinaram &
coloratam inftar hepatis,
quam dulcorabis 8c vfibus refcruabis.
Puluis hic erit inftar alicuius croci, eique nomen croci metallorum croemmt'-
vere competit, fiquidctn magnefia, a qua originem traxit, eft metallo* tallarum.
rum radix, & primum ens.
Recipe eius |j; aqux carduibenedi&i lib. ij. vel iij. cinnamomi |.jf.
macera omnia per biduum fiue triduum, dein tranfcola ferua vitii &
hanc aquam, quciureoprimo meretur nuncupari aqua benedidb:In-^ M
fignes enim Sc mirandos efferus cdir.de hac fume Ij.J?. aut amplius ntitUa*»-
horis matutinis non eft ingrati faporis .-Blande prouocat vomitum, Sc trata *>*-
:

quatuor aut quinque fedes ,euacuando per fuperiora & inferiora fi- faBmm
-

mul, quod vix przftabicaliudremedium^Vfurpatur feliciifimead o-

mnes generis febres etiam peltiferas, pleuritides item , alio (que deplo-
ratiflimosaffc&us ,
quiob radices profundius validiufque infixas vix
fubigi Stt domari pofiunr.-

Kjiqua ophthalmica ex croco metallorum »

Si huius croci ex di&a Magnefia patari,5cprorfusinfipidi accipias
^j. vel ij. Sc infundas cum aquarum euphragi*, foenicuh aut fimilium,.
qux oculorum affectibus idonex funcfic falutares,|v. vel |jv. aquam
conficies ophthalmicam ,mirxadmodum virtutis coiraamblyopiam.
amaurofim Sc fuffufionem oculorum. Potcft gutcatim in oculumin-
vllum dolons fenfum : cuiufvis enim acrimonia: expers eft.
ftillari citra

Ex ea etiam oculus fingulis matutinis, idque ad plufculos dies irrigari

debet. Hxc tantx virtutis eft Scenergix plena, vt etiam exreriusocu-
loapplicata aluum ipfum Pollicitare poiut, Hinc idcirco Nubccula-
Cccc } rumi

Digitized by Google
p
Wedico-Chymici Ltb. IV'* 77T
nfter purgat per inferiora: Idcoque pro vomitoria recipimus vinum' x

album) Doliscius^j. ad |ij. in vehiculis appropriatis exhibita, mirifi*-

cas virtutes in tota bene medendi ratione habet: Puerulis exhibetur
vix 9 ./. Interdum etiam tantum xv. grana.
Vfuseius i.In omnibus ventriculiaffeftibus, datur cum aquis Carw-
duibened. &
Menthx, vel etiam cum aqua Pulegii Menthae. &
2. In febribus omnibus, prxfcrtim v. quotidiana cum aqua Centau-

rii minoris Sc menrh v exhibitum:

,

In pleuritide tam fpuria quam exquifita, in aqua Cardui Mae-

ciae.

4. In tufliinueterata,afthmate,peripneumonia,orihopn*a, angina»,
inaqua tuflilagini«,hy ffopi, violarum &fimilium.
5. In capitis doloribus fx pe ab impuritatibus ventriculi cerebrum)

lancinantibus cum aqua betonicae.

6 In pelle, vbi ab initio vomitus iunt accerfcndi,in aqua Carduibe^-
.

nedidi velVImariar.
7. In Melancholia Hypochondriaca cum aqua capillorum Vene-
ris.aucdeco&ocetcrach velcufcuuc. Hic notabis quod non facile vo-
mitum cieatin Melancholia Hypochondriaca, fcd feccllus ponit intra,
horas 14. vel etiam plures.
8. In przferuatione apodagra in aqua lerpilli aut h ordei.

9. In epilepliaqualicumque in aqua pcconix vel Horum tiliae.

10. In coagulatione fanguinis, vbicumque in corpore humaner
fuerit, cam aquis cerefolii aut bellidis minoris: ('ante fuppurationciu»
vero.)

Liquor mouens vomitum Heurnq.

Recipe Bryoniae, cyclaminis an.

giij. Ellebori albi gvj. Purgentur

accurate ac redigantur in puluerera : leniter iiccentur in aere ; Hia:

affunde aquam vite, dum duobus digitis fuperemineat: Digera-
tur aliquot diebusin balneo, hinc lente deflilletur, dum nil vitra e~
labatur: Quod polaeremred ge, achuicex*
reflibile fuerit iterum in
:

tradam aquam iterum committe .* Piumx api-

id repetatur ter.
cem huic liquori immerges, ac vino maluatico elues, quod propina-
rum illico vomitum irrirabir. Do&or Iohannes Hartmanni in fuis di-
datis fupei Cxollium dicit,, hoc vonuciuum cllc Balthaf. Cunradini
Mcdicii

Digitized by Google
 <

ANTIDOT ARII
MediciinStyria: verum pro ellebori albi jvj. docuit fumere|j. iu reli-
quis conueniunt.
Sicebalum,cum flores profert, legito, cotundiro, ac in B.Marise vi-
creis organis deftillato & conferua per annum. Ventrem laxat pota
:

ad jiij. quantitatem: curat hydropem, & tollit febrem quotidianam.

Aqua cott.fambuci venrrcm laxat, hydropem curat, &c. Aqua folio-
rum fambuci re frigerat, capitis dolorem mulcet. Aqua vero Horufam*
buci pc&us dilatat, hydropicis confert,hepatis,lienis,ac renum obltru-
dliones aperit : T ertianamJfcbrem curatj ventriculum roborat, (angui-
.nem mundifkat.Scc.

Aqua Spernatis Ranarum.

In Martio deftilleturfpermaranarumper fe in balneo triduum ance
'Nouilunium collectum: fle enim non foetet. Habita hac aquae;grc-
gium fit inde medicamentum cum fequenribus.
y.. Myrrha [tltfta, .Croci triti }./.
Thuri/ ana Sij . <Camphora 3»j.
Tere omnia ac raifce: Hunc puluercmin vitro aqua fperniol* de-
vel trigefles imbibere coucnit , ita tamc vt feraper prius
ftillata vigefies

fponte exiccetur , poftea ad vfus fu os fetuanduseft. Intra corpus datur

quantitas auellanzfcmis in aqua plantaginis in hzmorrhagia interna,
vbi omnia funt irrita.
Vfus ac vires: i.fua frigiditate fitnguinem coagulat : nam ad fiden-
dam haemorrhagiam internam e natibus 3c gutture, vbi omnia defpe-
rata funt, tria vel 4. grana intra corpus inaqua burfie palloris tuto ex-
hibentur. 2. fi refoluatur cum aceto & eryfipelati leu doloribus poda-
gricis calidis exterius applicetur, plurimum confert. 3. Haemorrha-
giam vulnerum excernam impofitione fidit. 4. Si Paneritio per duas
imponatur horas, necat illum, vel imponatur digitale c corio multo-
ties prius intus madefa&o & exiccato. 5. Mortificat etiam cancrum*
fedefficacius folaaquafpcrniol*. 6 In profluuio muliebri contuma-
.

ci (limo, duo vel tria grana intra corpus in aqua arcemifiae offerantur.
’.In aqua fperniolac per fe deltiilata,fi tantillum aluminis foluatur, do-
Joribus podagricis linteis madefacis commode &cum fuccclTu ap-
plicatur.
Aqua

Digitized by Google
 .

Mbdico-Chtmici Lib. IV. S77

Aqua Sachari de(liliat a Rubei.
y . Subari lib. j v. Rhabarbari lj.
Rbapontici lib. j. florum Mercurialis Itb.j.
Vini generoGflimi tantum, vt ad digitum emineat, contundantur
&
'omnia macerentur fiinul fex diebus tepentis aqux balneo, vel fimo:
deinde eodem balneo vitreis organis deftillentur : inde faces diligen-
ter exprimantur, illifque aqu* ftillatitiz,fi.abio(z,
fumi terrae, borragi-
nisana §vj.affundantur: inde przlodenuo exprimantur : ftillatitiaeque
huiufm odi aqua: filtro excolentur, tum perfpicuxfint: cumpriorique
aqua coniungantur. Ad multa morborum genera valet, ftomachiprz-
iertim& lienis imbecillitati dolori bufque dcntium,& capitis. Haec au-
tem eo efficaciora reddencur/i ad huius aqux libram 9 6. Olei vitrioli
•adieceris.

Aqua Sachari eiufdem.

y . Sachari lib.fi. fragorum maturorum lib.) fi.
Mifceantur & terantur fimul, deinde oGto diebus tepentis aquz
balneo macerentur: inde eodem tepente balneo aqua extillctur:exi*
bit aquaad facieii&us cum inflammatione, ad lacrymantcs oculos, ad
vifus imbecillitatem admodum vtilis.
xyfqua Abfimhtjcompofita egregia,
y. Abjintbijhb.j.fi. Tarrari Ptm albi lib. S.
Seminis Amfi j j. Nucis Mofibata lj.fi.
Tetroftlmi fij. Zingiberis $j.
Liquiritia lib. j. CalendulaM.j.
Maioranalj.fi. Confoltda maior. . U.
£j
Cinnamomi tant undem Carut l-fi.
Sem. foenuuli\S. Vmi generofi q.y.
M. ac contundantur, tandem vt a. e. deftillentur
Aqua Cinnamomi compofita adpejlem,
y. Cinnam, opt.contufi lib.j. Vini Cretici odorati,
\
Rad. Btflamnt Aqua Rofactafiillat itii ana
Angelica anaq.fi hb.nj.

Dddd Mace

->
*

Digitized by Google
 . . .. ,

• pt Andi tot ami

Macerentur, (Upatis optime rimis; Aqua Balneo M vitrei» organi*
eliciatur. Hzpaqua peftilenti* prxcauendac.aduerfus, item venena, ac
Venenatorum i&us,& ftomachi cruditates maxime laudatur.

cAquu dcftUUfa odorstau virtuofa Hitron .

Rubei.

Jjt. Aqua refatumftiUat.Ub.vj. Cort, mali titritxficc.

5
Refurum Damafcen.recent. CaryopbyU. t,yfi.
hbJij. Cinnamomi
Flor.lautndulartctnt. Ireos optimi

Flor.Jpica rtctnt. ana v. Sijracucalam.

$j
Flor. pmilymmi, lafmini, Bdx.oinian.dij
FI0r.liguftriAn4 lib.yfi. NucuMofchatady
Flor. tidi aurantqftu.pij^

Omnia in puluerem redigantur, & cum vini Ctetici cyatho j. redii-

cantur omnia in pollinem perque dies aliquot macerentur, deinde •
,

M-B. educatur aqua, cui adde mo(chi,ambrx an 3 j. f. (eruetur ad vfum.

Aii» addant (antalos .prodeft cordi, «crebro, ac ftomacho.

Aqua addolorem dentium.

)t-SaUtammoniaci Afuminitftiub4riniij.fi.'
S4litgmm44n,iiij. Sdtvconimunv*).
Trita deftillentur in alembico vitreo. Extra&o inde liquore dente* ,

cum peda fticentur Deinde abluatur os medico vino albo*.

:

Aqtu vitAAd dentium dolorem Mulkri.

v^PhHonu Romani Piptru longi
Cort. Radicum Papav. Stm.byofcumian.^iij.
F*d. Pyrethri Opii ibtbaici 5 15.

FoI.Nuot. IndicAon. |iij. Spiritui vini lib.j.fi.

Macerentur omnia (pario 24. horarum deinde per balneum dcftil--
,
lentur.hzc aqua teneatur in ore.
Sed hxc de aquis tra&atiq hucufque fufficiat. Temporii nunc ratio -

poftulat,vt vela contrahamus, ne force longiori

mora in vertices inex- .

tricabUcs abrep|i, benigno Ic&ori molefliam creare

videamur. Plures
•qua

Digitized by Google
 WlDTCO ChYMIC I LlB. IV. 57 9
'aquas fragrantes & odoratasad faciei dccorxtionem , puftulas, impe-
tigine*, lentes, maculas, aliofque externos affedus coferentes.in alium
libram nobis referuabimus defcribendas.quai in humanigencris vfura
an mediam proferte non recolabimus.

£ A P. III.

De Tiftft»rii,extr*£tufivttjftntiu.

T Indhira, inquit Libauius, eft arcanum fpecificum,curft

efTentia qudlitatibufque formalibus edam colorem rei
habens, vt in fui fimilem naturam cingere poflic. Hac fi opti-
me elaborata eft, in valde tenui •& perfpicua fubftantia apparer, tan-
quam elTet aer perfpicuus quidam, &purus, at coloratus cerro modo,
colore pcrfpicunatera non prohibente. Itaque & line fedimento lon-
go tepore durare poreft. Neq; vero tam colorandi gratia petitur, quam
naturam immutandi, quantum difpofitio rei patitur.
efficaciter ad fui
Itaque in medicina plurimum ad valetudinis reftauracionem & tan ita-
rem firmandam adhibetur, ita vtob validam' virtutem etiam renouan-
dipoteftatem habere dicatur, cum omnia membra, fanguinem, fpiri-
tus ic calorem reddit vfui vegetum ac valentem. Modus extradto-
nitfrequentilfi nus eft per digeftionem in ccrtoaiiquo mcnftruo,in
quo infunduntur ea, quxtin&uram habent: Quod fi tin&um eft Co-
lore rei,Sc virtutem cum c(T ntialiparte attraxit, depletur, (caper incli-
nationem vafisefFunditur tindus liquor, reponirurq; aliud, quod item
manet in digellione, vfqj ad colorem imbibitu ,&fic proceditur, quo-
ufque totatinduraeft extrada , relido corpore decolore, 8c vlq; ad fa-
lem, mortuo. Depletiones poftea circttlanturdebito modo- jr coagu-
lantur menfhuo abftrado,quoufq; placet. Quaedam enim ad ficcu re-
•ducuntur,quxdamoleiformic6fiftcncia relinquuntur.-Interdum, vbi
mcnftruum eft acre, requiritur ablutio per aquas deftillatas, Nun-
nunquam edulcorationc fada , affundimus aquam cinnamomi, ro-
saceam aut fimiles, &
tindurara ita liquidam conferuamus. Qjx-
dam etiam vberius elaborando, induunt naturam quin tarum effirn-
tiamm,&c. Quotum tindura eft firmior, eaetiam iuftinent deftilla-
tionem flccodionem. Notandumeft, mcnftruum cum tindura ob-
fcuriorc, fiquidem clarefcerepoteft, cfie fxpiffime filtrandum donec ,

Dddd -t ab
N
j*o Antidotarii
ab omni crafla fece liberet, ita erit tinAura purior. In aliquibus tamen*
atque etiam certo confilio,perfpicuitas negligitur : Hxc Libauius,Do-
Ai (Iimus D. DoAor Scnnertut fic infert.
TinAuras Sc extraAaconiungimus , quod non mulrum differre vi-
THjftrtnu m deanmr. ExtraAum enim nihil aliud eft, quam oprimarei cftentiaa

cra ^* orccor orc peridoneum menftruum feparata: quod cum adhuc

X* fub forma liquidiore
P
eft, & cum menftruo coniunAum.etiam colorem
t!n8Hr»m.
rei habet, & proptetea tin Aura appellatur quamuis nonunquam tin-
:

Aurx quoque dicantur, cum iam afuo menftruo extrahet c rei effentia
feparata eft. Itaque etiam quxingenerehacdercdicipoffiint.tinAu-
ris & ex tra Ais fere funt communia. Non autem hiede iis medicamen-
tis agemus, qux erjam a nonnullis inrer extra Aa numerantur , c fuc- &
cis viridium herbarum expreftis &
depuratis conficiuntur.' fed de iis,
qux ex rebus ficcioribus, raen-
interueniente aliquo liquore, quem
ftruum vocant, praeparantur. Niftenimres, ex quibus extraAa parare
cupimus, prius exficcemurjuimidumilludaiienum impedimento eft
fpiritui extrahenti,nein penitiora fefeinfinuarepoffir..
Menftrua autem (ita enim liquorem, qui ad eliciendam rei eflen-
tiam adhibetur, nominamus ) varia, pro diuerfitate marerix &
vfus, ad-
hibentur, fpiritus vini , acetum deftillatum aqux deftillatx ardentes,
Sp. vitrioli,aqua mcllisjhydromel vinofum, vinum canarix , ferum la-
Ais,aqua laAis.aqux pomorum redolentium, Vlmarix, Carduibened.
fumiternx,agrimomx filicis Scfimilium: velaquxex fimplicibus iit-
dem, e quibus extraAa fiue efTentias prxparare animus eft, deftillatx:
velalix qualitatibus &
proprietatibus extra Ai conficiendi congruxfiC
appropriatx. Hxc omnia iudicio periti de experti medici confignantur.
Neqi enim idem liquor quamcunq; tinAuram ad fe trahir , fed certus
,
certam. Nbtandum in menftruo duas inprimiscoditionesrequirirvna
eft, vt fua fubri lirare materiam penetrare & familiaritate finceriorem
partem ex ea extrahere poffit.- Altera eft, vt citra iaAuram ^
corruptio-
nem extra Ai ab eo feparari iterum poffit. Inter qux facile fpiritus vini
optime prxparatus primum locum retinet, vtpote qui &c optime pene-
trat &
rei puri (limam fabftantiamad fc allicir, ac leuiffimo etiam calca-

re poftea feparari poteft..

Patet hinc vulgo non
parum errari in extra Ais compotitis parandis,
vbires,quxdiuerfxfuntnaturx, Scdiuerfa menftrua requirunt, ex. gra-
tia

t r

Digitized by Google
 r

Midico-Chymici Lib. IV. j8i

&
da Margaritae, corallia, gemmae, Aromata, Radices alia in vnum mc-
ftruum infundutur; quod tamen eam vim non habet, vt omnia pene-
trare poftir. Quapropter obferuandum , vbi extradta compotita parare
animus eft,& limplicia funt diuerfx naturx, vt fingula feoifim , vel qux
cognata funt fimul , pct fuum menftruum extrahanrur,& poftea cxtra-
dta mifceantur.
Tota autem haec operatio nota eft, nec prolixa defcriptione indiget, Mtitu
& pleraque in fuo loco in extra&is exp'icabuntur.Rcs plerumque con- »"»!*?/,-
trita aut puluerifata in conuenicntem liquorem , feu menftruum con-
,r4 ^4 '

ucnieni.conijcitur. In materiam enim in minimas partes comminutam

liquor fefe facilius inlinuare , & ex eo panem illam optimam extrahere
potcft.. Ea de caufa etiam maceratione per calorem fxpe opus eft. Ma-
ceratione enim vis illa rei in liquorem feu mcnftruum deponitur, facit-
que ad hoc multum calor, qui vt liquor rc&ius fefe infinuet & penetrer,
efticir. Fit autem illa maceratio m balneo, in cineribus, in folc, aut fimo,

aut alio loco calido.Cum mcnftruum fatis coloratum eft, liquor effun-
ditur. Interdum vnicomcnftruo tota vis extrahitur; Nonnunquam fx-
pius ter, quater &c. nouum menftruum affundere oportet, antequam
vistotaextrahatur. Vbivisomnis extrafta eft , liquorem omnem ef-
fundimus & coniungimus , & puriorem vel filtrarione , vel digeftione
efficimus.Nonnunquam radices & herbas nouas Ixpius in eodem li-
quore maceramus, vtextra&um fiat potentius. I.iquorem illum Me-
dicamenti vi imbutum, &puriffimam eius partem continentem, Tin-
dkuramappellarclicet.Quamfiitaliquidam,&formafere iulcb/aflcr-
talfc fir,quod non facile corrumpatur,
uare velis, requiritur, menftruum
aut fi tale non fit,vt fuo,hoc e ft,ex materia extradli parato , fale a corru-
ptione prxferuetur.
Diuidi autem pofTunt hx extra&ioncsin fimplices &compofiras; Exltta
It
qualicunque tandem opera, (copo medico inferuianr <iue prima flue nts/!mfU-
, ,

fecunda qualitate , fiue alteratione , euacuatione robora tione,deriua- tts & t ,m-
,

tione.fiue aliis diuerfis curationis intenfionibus particularibus, tam ad

morborum curationem;quam fymptomatum , qux morbos indiuidua
focietate comitantur,correddonem aptentur..
Sxpiftime per balneum, vel lenta co&ione atque euaporatione me ExfrA aum
ftruum feparatur,atquctunccxtraftum nominatur; quod quidem va- ?««*<&> it-
tiis modis afferuati poterit, vel mellis confidentia, vel fuccicxprefli,vel f4, “r -

Dddd 3 etiam

r
Digitized by Google
 ) :

5S1 Antidotarii
etiam fi piactt.in forma pilularum. Io quibus omnibus hocfpe&arar,'
vc vis Medicamenti non in corpore crafliori Sc cerrcdri,fcd in fucco no-
biliore & fpiricuofafubdacia plerumque confidat Extra&ione illapu-
:

nor Si cfticacior pars fepacaturSc vis ,quac antea in|ij. vel fuit» abit
fcu contrahitur in gj.
Quia v. in quibufdam confidentiaeft folidior Sc compa&ior prius ,

ad folucionem Se extra&ionem praeparetur. Quod in mineralibus Sc

metallis, hifquc cognatis per calcinationem inprimis perficitur, qua
compages illa corporis ar&ior referatur. Si corpus durum in minutiflt-
mas partes refolutcur,vt poftea liquor affufus re<flius in eas agere poifit:
fed antequam ad examen extra&orum tam fimplicium quam compo-
firorum procedimus, prius rin&uras quafilam in exemplum traducere
volumus.fic verum ab impuro abibitin claram lucem.
Tinclar* Ttnciura Rofmtmficcgrum ficfit fecundum Btguinum Impone vnciam v- '

Rc
>nam to farum nibcamm exficcatarum in libras aqu* tepida: , quibus
,
'

adde drachmas duas aut circiter fpirirus vitnoli vel fulphurisfalti vtun-
tur etiam oleo falis Tartari ) Intra tres vel4.horas , aqua fiet colora-
tiflima, que filcrari debet : in qua fi dtflblucris vncias 1 1, fachari: verum
licpatisrefrrgeratiuum habes.

TinHurs Tinflur* vioUrum eiufdtm : Flores conrufi macerentur in propria aqua,

vitUmm. vel oleo fachari : ( vticap.de oleis ex tat pod exprimantur , exprelfura
coletur , donec tinftura votorcfpondeat. Vel pone flores ad alembi-
ci rodrum: vt propria aqua dedtilata prxcerlabcndo t in&uram fecum
,
abdrahar, de qua methodo Scfupra in cap.deaquis cd dichim, fed nul-
lius videtur momenti.
Tin&ura Rofarum etiam fic fir. Folia rofar. rubearum in minutas
partes forficibus concinde : proijcein aquam vita:, colore pofico poft
tres hora* exprime : repone alias in eandem aquam , quoufque fiat co-
loratiffima.SicSc fit tin&un ex flotibus arant amaranthi punic. item
;

Garyophyll.coronar. 5cc.

Unetur» Sic fit Tindhira Buglofli, borrag. &c. Hxc contufa macerentur in
Buglcft v«/propria aqua, vel liquore fachari , qui fit ex facharo puro clarificato,,
BtrrMiink.fapct quo fpiritus vini non diu arferit , Sc exprimantur. Exprefium
coletur frequenter , Sc podea ad calorem leni (limum q. v. coa-
gula. Hxc Tin&urx extrario cadcra ed cum tin&. violarum Be-
*
,
' gumi.

Digitized by Google
 : :

JJTed ico Chtm ici Lib. 1\C jSj

gnini ,
ille enim liquorem lachari vocat oleum , fcd non eft perfe»
<ftum..
Tin&uralerici grano tinftorioinfedli fic fit : Cape ferici fuccogra- 7
norum tin&oriorutn recenter infe&i lib.j.fueci pomorum dulcium, a-
qux rof lingulas fesquihbras. Macera hoiis 24 . Deinde paulifper co-
que, dpncc liquores rubeant. Exprime & cum fucco redige adeonfi-
ftentia.ni. Ex Mefuac antidotario.fit alia ex panno purpureo, quam tor-
nam folis vocant.
TinRwafucctni Recipe fuccini optimi albi q. vis, contere minu- i, K gurM
tilfime in marmore cum aqua liliorum conuall. finito poftea cxficcare
f„c c ,ni.
,
acluperfandelpinrus vini alcoholi lati ad eminentiam aliquot digito-
&
rum, permitte digerat in leni calore cinerum aut balneo, intra die* &
aliquot apparebit lpiritus vini aurei coloris , quem elFundes , rurlus-
que alium fuperfundes , hoc toties reiterabis , quoties fpiritum vide-
bistin&um , poftea totum menftruum coniunge , &c in B. Marisad
medietatem abftrahe,& habes tinfturamprctiofam fuccini, quae datur
in colica, apoplexia, paraly fi, epilepliamultifque morbis vel perfe vel'
cum vehiculis: Eius vfumprxtereain Bafilica habes Ofv^aldi Crollti,
deinde vide &C noftram Bafilicam Chymicam ; lib. de vegetabili-
bus, &c.
TinSura mtlli< ficjit Mifce rncl arenis bene mundatis : vt fiat quali TinOmr» f

malla, fuperfunde vini fpiritum, vt emineat duobus digitis : Digere per ***“*•
j, vel <5. Horas, colatum fpititum effunde, aliumque affunde : donec

non amplius coloretur. Tin&ura fpiritum filrra& coagula. Mirum in

modum nutrit phthificos.
r*
Tinftura Croci fircum fpiritu vini quifuper ipfum infundi debet to-£'”^[*
,

ties, donec totam tin&uram attraxerit; & remanear terra fubalba. Tin-
dfura filtratur &
fi v. leui balnei calore abftcahirur. Varias
: egreg as &
habet facultates: Et fpiritu* imprimis in fyncopticis recreat rcftau- &
rat mirabiliter; fi vnicalaltem eius gutta ,.in iufculoaut vino albo ex-,
hibeatur.
Tinttur* fiechari: Recipefachari albi puhierifari lib. ^poneincucur- xin fhtrm
bitam,vel matracium cum duobus cochlearibus aceti deftillati.Digere f*cb*n.
fuper cineres ealidos per lex horas: Deinde fuperfunde aquz vitx re£ki-
ficatz,vtfupematetadduosdigitos: Digere, donec coloretur, poftea
aquam .

Digitized by Google
 :

^84 , Antidotarii
aquam Tindara effunde, & aliam toties reaffunde, donec vlterios nem
colotetur.Tum mendruumper balneum euoca. Tindura fiue edentia
rubra manebit in fundo , qux circulari debet cum aquis cordialibus.
Prodcd in fyncope& deliquiis animi, cum aqua cinnamomi &Rofa-
sum exhibita.
TinSurs
Tincturneorilli: Diflolue coraliorum vncias duas, in libra vnafuc-
ctt*lh. cilimonum, digerendo perodiduum.&podeafiltrando. InhacTin-
dlura diffolue fachari albi vncias odo , Sc digere euapotando ad fyrupi
con fi dentiam. Dofis cochlear vnum in omnifluxu Hepatico, dy fente-
cia,& fluxu fanguinis.
Alu: R.. coralii triti q.v. infunde in aqua acida , vel quercus, vel Iu-
niperi,vel quaiaci, vel Buxi redificata vt medtuum ad tres vel quatuor
digitos emineat. Digerein fimo equino, vel eius vicario, ad odiduura.
Qupddifrolutummerit:effunde,& aliud acidum toties reaffunde: Di.
gere Sc decanta doncc coralii diflbluti fuerint. Diflolutiones per char-
tam emporeticam cola , veLfiltra , Sc ad ficciratem dedilla. Materiae ia
fundo vafisrelidx affunde optimum vinifpiticuraJs tingetur per dige-
dionem odo dierum, indar unguinis fepara liquorem tindum a feci-
:

bus, alium reaffunde fpirirum: Digere &c decanta, donec omnem Tin-
duram exrtaxetis Tandem fpirirum undumfiltra:& coagula ad fy-
rupi confidentiam: fi placet, circulabis cum aqua cordiali , vel adde fa-
charum in aqua rofacea diffolutum,8c reduc in fyrupum.
Aliter Coralli calcinantur cum ana fulphuris & Tindura per ace-
tum (vel fpirirum vini ) dcdillatum elicitur, digerendo per j. vel 6 .
dies.
Calcinantur etiam coralii triti cum ana falis petrx per horam, igne
, vt nitrum non liquefcat.
ita moderato Podea calide imponuntur ia
matracium,& (piri tus vimfupertunditur.digerantur per x4.horas. Spi.
ritus Tindus edunditur,& alius reaffunditur: donec omnem Tin du-
ram ateraxent.
TinSur* Tinttunfulphuritficjtt: Liquefac fal Tartari in tigillo : flores item
fHlfhnrtt. fulphutis ia alio tigillo:podeafimulmifce, 5cfponte infrigidari permit-
te. Maffam tere.cui fpirirum vini fuperfunde , ad eminendam quatuor
digitorum. Digere: aoncc colore rubicundiflimodngarur.mendruum
(eparatum per balneum euoca. Hxc TinduiacA verus Pulmonis Bal-
lamus.
Tiudtb

\ 0
r

Digitized by Google
 ,

Medico-Chy mici Lib. IV.

Tirtciurt fulphuru alia: Recipe florum fulphuris ter fublimatorum,
quibus affunde fpiritus thercbintinz ad eminentiam trium digitorum
pone ad digeftionem in calore mediocri,arena vel cinctibus.
Ita tingetur fpiritus therebinthinx in rubrum colorem. Hunc fpiri-
&
tum tindum effunde , vitro claufo referua, floribus relidis affunda-
tur nouus fpiritus thercbinthinx,extrahatur tindura , ifq ue labor tan-
tifper reiteretur , dum tota tindura ex floribus euacuata fuerit, ^ni-
hil prxter feces infundo remanear i fpiritus omnes tindi roifccantur
in balneo a tindura abftrahantur ad craffiufculam confidendam. Tin-
durx relidx a ffandatur fpiritus vini optimus ad eminentiam trium di.
girorum.
itemexcrahatur tindura, tindus fpiritus effundatur, vt prius, affu-
fo noud , dum iterum tota tindura euacuata fuerit : tunc demum » ite-
rum per balneum fpiritus vini cuacuetur ; ita remanet in fundo tin-
dura fulphuris, medicina nobilis abfque fetore quz fl per alcmbi-
cum vel retortam inarena agatur, prodic prarflanuifimum fulphuris
oleum.
&
Hzc tindura oleum fulphuris maxime conuenit thoracis , Sc o-
mnibus hepatisac putridis morbis Sc affedihus:Huiusguttulz tres aut
quatuorcxhibentur.cumaqua hyfTopi, fufpiriofis 8c purulenta expu-
entibus. Habet hoc oleum peculiarem vim &
facultatem attrahen-
di fi ffliras ani, fiftulaj,apoftemata,pruritum,procidcntiam,marifcas, a-
contadu vclillitafanat. Item ventriculum, hepar, lie-
liaque vicia leui
nem, matricem , velicam , inteflina , & articulos ex humorum abun-
dantia laborantes , vel putrefadione affeda membra curat. In dolote
ventriculi aut coli ex flatu datur cum aquachamomillz Item in ano-
:

rexia vel orexi, quz a redundantia phlegmatis exiflit , cum aqua abfin-
thij : In hepatis frigiditate & hydrope cum aqua agrimonix. In dolore
matricis cum vino decodionis betonic$ &raatricari$ In vrinz fupprefi
fione cum vino alii dccodi; In morbo Gallico exhibetur cum aqua fu-
mi terrz, contra vermes cum aqua graminis vel abfinthii In fplenis vi-
;

tiis cum aqua tamarifei aut capillorum Veneris.

Curat peftem ac febrem peftilcncem cum aqua pimpinellz vel fale

eius:icem cum vino raphani decodi , cui admiftum fit parum theriac*
i aut michndatii. In fumraahzc tindura & hoc oleum fulphuris adeo
efficax cft , vt neque viuum corpus neque mortuum ad putredinem
Eece tranfirc

Digitized by Google
 53<y AjftiDor ARrf
ttanfire fihat ; fed adeo integra ruetur, vtnulla vnquam czleftis ftn£
preflio.vel ab elementi* profc&a corruptio ei adefle poffir.
Tinctura Anttmontj Flores albi per fublimationem ex regulo indun-
TmBur*
jLntinunii. fur vitro oblongo, quod hermetice clauditur, claufo vitro camdiure-
uerberatur, dando ignem per gradus, donec fiant tubini inftarrubicun-
diffimi, quibus affunditur acetum deftiilatum , vt fupematet o&o di-
gitis i fimui linuntur ftare, dum acetum rubrum colorem contraxerit»
quod demum effunditur affufonouo aceto peragitur
: vt prius : ifque
labor tantifper repetitur dum omnis tindura euacuata ruerit tunc
,
:

totum coloratum acetum in cineribus vel arena a nndtura abftrahitur r

ca edulcoratur aqua communi ibllatitia , dulcorata tin&uraeluitur o-
ptimofpirituvini, digeritur per dies XL.vafe optime claufo: tandera*
lenta deft illatione fpititus vinubftrahitur a tin&ura ad olei formam:Sc
pcrfc&umefthoc prsftannlfimum , Se nunquam fatis laudatum me-
dicamentum ad reffaurationem Se renouationem corporis humani-
Tin&ura enim ilia expurgat atrum fanguinem Se vitiofos quofque hu-
mores, idquclinccuacuationcmamfcft a , fed fola prauorum humo-
rum corre<9tione. Hepati* obftru&ionibus opitulatur , hydropem*
difcutic, i&emiamcuratvlxtictam generat , leprofisfanitaremreffituit.
JMaximumcnim pro lepra arcanum eft ,
qoo nihil fere inhocmorbo>
przffantius inuentripoteft: lienem redffcar, matricis dolorem fedac».
menfesmouet,eiufq;vigoi£conferuat,morpha;am curat.fcorbutome-
detur r bilem vtramq; expellit c roro eoipore, calculos frangit, caput Sc
cercbruexpurgar,cu exrra&o hellebori nigri couuiiioru medetur, Se vc
breuibus dicam , in deplorauffimis fere moibisTumrou eft remedium»
Tinfturam gemmarum fit faciunt Spagjri Dofttflmri : Gemmas feu iapi-
TitiO
Itmmarum
deapretiofos conterunt, contrito» admodum laboriofe cum fale nitro*
vel gemmeo in Anemio ante folles calcinanr.idquebis faciunt, poftea*
eluunturfexiesaqnacmnamomi : deinde femcl phlegmate aceri ftil-
tandem puluerem exiccatum perfundunt optimo aceto ftillati-
latitii j

acetum lupernatet quinque digitis fpario o£to dierum , dige-

tio, v?
runturin calidis cineribus dum acetum coloratum fuerit. Hoc colo-
ratum acetum effundatur in aliud vas vitreum , pulueri in fundo reli-
do nouum ftillaritiura acetum fuperfundacurj hicquclabortoticsre-
petendur.dumnonampliuscolereturaeetum. ^
Omnes fulutioncs confindunt in ynara cucurbitam 6e in arena a-
-
k ' - . cetuffii

Digitized by Google
 &

M 6 Dlfc O C H YM I CI Ll B. IV.
cetum deftillarioneeuocatsd ficcitatem vfque: maflaein fundo re!i£b*
affundunt aquam communem ftil!*iciam .loluiic folurum per Hlcrunt
colant, colaturam coagulant, e nnporara per dcftillatione in arena aqua:
tum maffij rurfus affundunt nonam aquam ftillatitiamjfolnut lolutum,
prrhltrum colant, colaturam coagulant vt prius , hunc laborem repe-
tunt, dum omnis aceti acrimonia euanuerit, nutlzquc amplius faeces in
filtratione appareant ; tum fali affundunt aquas vegetabilium appro-
priatas cum quibus digerunt, & tandem aquas etiam abftrahunt Ita fal :

gemmarum peife&umeft. Huic fali prsparato, affunditur f. vini opti-

mus ad eminentiam trium digitorum, digeriturin B. tum-fpiritus vim i
Tin& ira abftrahitur paucis, vc maneat conliftentia Tin&urar.
T, ur4
TintturaptrlAtum. Sal Margaritarum indatur vitro , fupcraffundams- 'f
'*
quefpiritus vini cptimus ad eminentiam trium digitorum, appofito^
caeco alembico.claufifquc optime iun&uris digeratur in calore lenti ffi-
mo,donec vini fpiritus tingatur hunc tindlum fpiritum aperto vafc le-
:

niter affundat, nonum fali in fundo tcli&o affundendo & procedendo,

vtprius:totiefq; repetendo, donec vini fpiritus non amplius tingatur,
tota rin&uraeuocara fuerit tunc omnem fpiritum tin&umin balneo
:

lentiflimo calore a tin&ura per deftlllationem abftrahcs,dum ctalliu-

fculi liquoris inflar in fundo tindturaremanferit.
Tinftura lutu, vtUrgtntt. Extrahitur ex eius floribus vel calcelatis at-
* ,£enu '

tenuata per fpiritum vini therebintinatum , feparatoque more tin&u-

rarum mcftruo, manet in fundo tinduta, quz dcftillatiombus in quin-
tam efTentiam exaltari poteft. >- i-,*

Medicamentum diaphoreticum eft: in morbis cerebri.inflammatio-

neneruorum,conuulfione, morbo artonito, mania vel infania &dcli-
rio,hcparis, lienis, menftruorumqtie vitiis &obftrudionibusobortis,
fingularecft remedium. Exprllitcmm prauas huiufmodi coiporisqua-
litares per poros,abfque omni timore, periculo,debilitatione,rcfolu-
tione aut imbecillate virium ; confortat membra principalia & fpiritus
vitales ac animales.
T tnciurofolu hoc modo prjparatur. Recipe Auri partem vnam , antimo- Tin3w4
nii partes tres , immitte in tigillum fuforium& accenfo forti igne fun-/^**
dantur , cumque bene fufa fuerint , infundas in crucibulum acumi-
natum , quod malleo percutiatur , dum refrixerit, & ita aurum fun-
rium crucibuli petierit , quod a reliquo ftibio decutiatur : ite-
£ecc z ruar

Digitized by Google
^88 ' Awtidotarix
rum tigillo fufoiio indatur , fundatur & dum deterit fufuminiidamt
parum falis nitri fpiritus ftibii tanto facilius foiem deferant cumque hl :

omnes euaporauerint , iniieiatur parum chry focollas » cum quo funda-

tur aurum, quod deinde effundatur in canaliculam, cera virgincaob-
litam , exemptum igniatur , igni: um reftmguatur , $c abluatur fpiritu
tartati: deinde hoc aurum denuo fundatur, cum duabus partibus An-
timonii.proceflufupcriore repet jto , cum adic&a ignitionc ablu- &
tione fpirituum tartari : tertio denique fundatur cumzqualiponde.
re reguli Antimonij,ilentque in leuiorefuitone, dum
regulus totus e-
uaporaueric, iniero aliquoties falis nitri, euaporatoque regulo , inij-
ciatur parum chryfocollx , efFundaturdenuo in canaliculam cera vir-
ginea oblitam vt prius
, , adi e Cia tum ignirione tum ablutione. Hac
enim ratione aurum euadit admodum nobile, & ab omni externa fub-
ftantia ad litmmum depuratum. Hocaurum deducetur in tenuidimax
bra&eolas, qux oleo (alis foluantur folutio deftilletur , donec totum
:

oleum abftra&um fuerit t paftx in fundo reltfte denuo nouum oleum

affundatur , idque toties repetatur, donec calx aurea fatis attenuata
fuerit acredo reli&a abluatur aqua communi dedillaia , calx ficce-
:

tur, reuetberctur cum (ale armeniaco praeparato chymico mote fubli-

mato.
luter reuerberandum haec cautio adhibenda , ne reuerberatoriunt

vi fpitiruum falis armoniaci rumpatur, quocirca a reuerl.erat one ab-

di nendum , cum in foramine , quod in pyxide caemcntatoria cd , alio-
quin vndique lutata, (piritus paniceus exurgit. Peraea reuctbcratio-
ne refrigeretur fua fponre , exemptus puluis ixuigandusexa&c, vt fiat
quali taClu impalbabili$,rluendisdeinde in concha pura quam putidi-
me, vt ial decedat totus Calx reii&i cxiccanda fuper cineribus calenti-
bus, cui exiccatz affunditur fpiritos vini thercbinthiaci ad eminentiam
duorum vel trium digitorum. Digerarur denuo & coletur fpiritus vt fit-
fcipiat tin&uram , quam effunde repolito alio fpiritu, quo pera&o tin-
&urx folent elici, folutiones in vnumcolle&as j deftillaper retortam
cumcobobiis, donec tin&ura exeat, menftruum feparain balneo leni;
Eflentiam circula cum quinta edentia vir, i ad nobilitatem fummiha*
ius tin&urc gj. mifta cum vncia vna aqux theriacalts optims ad feru-
pulum vnum maneieiuno domachofumitur,continuandumq; decem
dictu (patio. Hocmedicamentu Diaphoreticu cft p fudoresfupeiduos
noxios

<

Digitized by Google
 . 3 .

{tv

Midico-Chymici Lib. IV. jSp

noxios expurgans vniuerfi corporis humores. Mineralium , metallo-

rum-gemmarum.&c. exrradiones ac tinduras fatis in noftra Bafilica
Chymica tradidimus, in quam ledorem remittimus , placet nuncre-
cenfcre multorum dodiflimorum virorum tinduras compofitas,ad
diuerfos genetis humani morbos
Tinctura externa ia dolore capitii d frigiditati: R. Lauendulx maioranar,
faluix.rutx, rorifmarini an.M.j.StcschadosJuj.Baftliconis, Betonic*
an. M/.fol.camomil.M.j/. vini generofi ad eminentia ij.digitorumrli
fortiorem velis reddere tinctura adde caryophyll.piperis.maeeris aut
plus rorifmarini q. f. Haec tindura vtirur externe ad ablutionem ca-
pitis..

Tinflura in dolore capitii d caliditate. R. Rolarum* nympheae, ^olatri »

florum cordialium, laducz, papaucris, portulacae an. quantum vis, fu-
perfunde aceto, ad eminentiam , fle fi nimiam externe fenferis acrita- -
tem.adde parum aqua: rofaeex.-
Tintlura ad incubum : R. Coriandri przpar. 3 <j. Ipec. Diamarg. Diar--
rhodon Abb.an. 3j. fcm. paeoni* 9ij.corallor.rub. 3.15. rafurx cboris
olli*de corde ccrui,an.9j. Anili, aromatici rofati lapid. lazuli armeni
an. dij.fi. Macis, cinnamomi an. 9j.vinimaluatici deftillati q.vis ad
eminentiam. Vius fit cum facharoroiaceo, vel fyrupo betonicae.
Tinflura in vertigine: R.Stcechados Arab. euphralix ana M.j. thymi,
tnaioranx,brtonicz,an. M./.flor.anchos,lauendulx,ana p.j.fcm.anili,
faeniculian.9 iij. rad. paeoni*, peucedani an. 9iv. cort.fquill* Jjij.ga-
ryophyll.9ij.cinnam.3-l5. Ligni aloes 9j„ Fiat tnfulio cum £v. Dolis
|.j?.ad|.j.cumfyrupoappropriatisvelconfcruir..
Twftu r a in vertigine dtgiji tu. R.Flor. Borrag.buglolT violarum , an-
thos an.M fi. herb. faluix,puiegti,ferpilli,mciillx, abfin thii an. M.j. fa-
chari lib.j. Fiat I. a. cum vino veteri infuflo pro tindura. S fortiorem i

appetis, quia debilis hxc eft & magis confortatiua videtur, adde agari-
ci.fle diagridii an. dj.fi. Mallie pili, line quibus 3j. M. vt didum.
Tmflurapretiofifiima tnboc afieflutaluefi: R. Flor. Lauenduix, falui*,
hyflbpian.p. ij.rutzp.ycorr. citii anifi an . /- ieininis citri, lerici cru-
de corde cerui, ana 9ij. rad. buglofliesiij.corall.rub.prxpar.
di, oflis

Margaritarum prxpar an.3j.fpec.dianthos, dis mbrar,diamofchi dul-

cis, confed Anacard.an.sj.lachari anthofatiiib. $. F.l. artis cum Idi-
ritu vini infufio pro tindura.
Eeee $
Tinctura

Digitized by Google
 : : .

5 S>o AtfDITOTAUtl
Tinnurddlumhocaftctu R. Gran. peroni*, conandriinacfto ma-
cerati ,N.Mofeharx,vifci quercini an. tf.cubebarurrqgatangx, piperis
£
longi, zingiberis, rad. tbrmcntillxan. 3). heib.rortlmarini 3j. fachari
^viij.cum V. Fiat tin&ura.
Vel: R. Scm. fceniculi.carui, anifi ana 3./. ameos 5 j. zingiberis, cin-
namomi galangx,caryophyIlorum,maci$,cardamomian.gr.xv.facha-
cum vino pro rtn&ura. Si adhuc for-
rialbifi.lib.j.ve'/,Fiat infufio,
tiorem manis adde fpec.diagalarg.e,aromat.rof. De ligno aloes an
coriandri prxpar. (antal. rub.an. 9 ij ctimini 3j &c.
Tintturjinpl)rene(idtgefliu 4 : R. Fo!.endiuix,fcabiofx.rcariolx,accto-
fx,Hor. 3. cordialium.polypodii quercini \.fi. fem. acctofx, malorum»
cucurbit. an. Rhabarb. y. fantali cirrini gij. fachari
q p. Fiat cum
vin.o tin&ura, qux datur cum aquis frigidis & fyr. confortantibus
caput.
1 in ftura ali* in hoc morbo extern* R Florum rofarum,nymphex, bu-
glodx an. jiij. fanral. omnium, corallor. rub. an. 3j. Diamarg. fiigidi
3 ./. croci 3./. opii 9j. camphorx gran. ij. Spiritusrofarum prohume-
&ationc q. v. vini recentis fimplicis atque optimi ad eminentiam, fi

mifcere volueris pro maiori refrigeratione' adde aquas cephalicas frigi-

dx complexioni deftinatas : A pplica ab extra
Tinflurafwmum producens: R.Cort. Mandrae. Rad. Papaueris.
fem. hyofeiami, papaueris nigri ana 5'j- fcm. nalicacabi 3. 1?. opii 33.
flor.camomiFx, violarum an. M-Ji. F. tin<2 ura,raifcendapoftcaaqua
lolatri , applicetur calida.

TinSurd Apoplettic4 : R. Rafurx vngulx alcis, cranii humani ana ;ij.

Spec. Diamofchi dulcis 3iv. cotallor. vtriufque, Margarit. prxpar. 5.
lap. pretiof. fiilphurecalcinar. ana 3./. Rad.Di&amni albi , fem. &
Rad. Rhabar. elc&i an. 3 j. vifei quercini, cubebarum, cardamomi,
anasj if Flor, faluix, anthos , calcndulx, ana 3iv. Nucis Mofcha-
tx, Galangx, Piperis longi, coriandri prxpar. zingib. an. 3v. fem.
Citri excort. 5 j.zedoarix, doronici ,bcen vtriufque ana 3}, flor.bor-
rag.buglofs. menthx,meliflx, nymphex, violarum ana 3 .&.ofiis de
corde cerui num. tv. vnicornu gran. xv. terre Iigill. 3./. rof. rub. 3ij.
Spec. Dramargaritifrig. De gemmis ana gran. xv.Mofchi,ambrxgri-
fex ana gr. x. M. Fiat cum ipintu vini tin&ura.
'
. AlU

* v
•
7

Digitized by Google
 3 : :

Me dic o Ch y mic i Lib. IV. sv*

Afuin Apoplexia R..Spec.dtanin,diacaftorei,diantho$plircs archonte
:

diamofchi amari ana 3 ./. diatrion pipcreon 5 j..caftorci, zedoarix, ca-

ryophyllorum. Nucis Mofclutx, cinnam. ana 3ij.zingib. 3j. gran.
pcronix, xyloalocs, rafurx vnicornu ana tyfi. Rhabarbari. Fiat tindu-
ra cum vino lauendulato: vfuspcr fevel cum aqua ccraiorum nigro-
rum cum vino per ferment. dcftill.&c.
Vtl fit (implicior eft R. fcm.pcconix , Nucis mofchatx, coriandri
prxparari.vifci quercini, an. gij. galangx,cubcbarum, cinnamomi, ma-
cropip. ana 3 j. flor, anthos, tormentillx, zingibi ana i. fi. fachari
q. p. Fiat infufio cum vino maluatico fuper Lilium Conualiium de-
ftillaro.
Tuifhirdin Paralffi R. Spec. diaxyloaloes 3j. diamofchi dulcis, diV
:

gilangxan. .fi. vifci quercini, Rad.pasonix an.grv. Ircos, galangx,.

calami aromat. an.3ij. Nucis mofchatx 3j. Ligni aloes 3/. (achaiial-
bifs-li v. cum vino gcncrofo F; lege arris digeftoria tin&ura.
Uncturam Paralfii Dtgfitua. Recipe Rad. Pceonix, rufei, afparagi an*
jvj. fummir. hyflupi, betonix, lux artheticx
,
primulx venis ana
McnL j. 4. (era. frigid. maior, ana 31‘j. flor, ftoechados, anthos, car-
diaex ana p. j. cinnam. 3 j. padul. conci!" $|. Fiat infuiio pro tindura
cum vino maluatico. Datur cum fyr. dea. Radicibus , daechados vel
de bizanth.&c.
Tmftura praparans humores ia Lethargo R. Cort. citri, betonicx, faluix,
maioranxana M. j. cort. rad. capp. Jij.j?. Nucis Mofchatx,pulv. ca-
ryopbyll. ana. 3). melifTx, bugloflx, epithymi anaM .fi. Fiat infufio
cum vino pro tin&ura.qux dabitur mifcendo cum fyr.beton.ftcechad..
meile rofato an. Item hydrom. fquillitico.&c^
Tincturam caro: R. Specicrumdiambrx.diamof.dulcisaromar.rof.- ,

ana £j./. diacinnam. plires archont. ana Jj. Nucis mofchatx , macis*
cubcbarum,ana 9 ij. cinnam. ^j.jf.garyopi.yll. calami aromat.pipcris
longi an. Jj. Ligni aloes 9 j. mafticis gj. iem. zingib. 3 ij.cardamomi.
2J
/.fachart ^xvj. Fiat cura lpiritu vini tindura,qux dabuutcumfucco*
maioranx vel faluix.
• Ttnfluraadmtmoriaminobliuiont: R. Myrobal, chebulorum, eurino-
rum, Indorura.belliricorum ana |jgalangx,caryophyll.gran.parady fi.
cardam omi an. 3j. Nucis Mofchatx, amfi,fceniculi,an. 5.fi. Rof. Rub-
«x£cc. florum anthos jlaucndul* aa. $ij. CaftorciilJ. Canfedv.
:•
. anacaicL.
 :

591 Antidotarii
anacard. pallularum filubct vel fa.htri lib./. Fiat lege artis tin-
|ij.

dkura cuin vino maluatico anthofaco. Datur per fe vel cuna aqua ma-
gnanimitatis, 8cc.
T mftura epileptica : R. Rad. poconix mafculi crefcente luna efFofs.
Vilci quercini ana 5«j- vnguIxalcis,fem.pceonix,ana jj.rafutsebori»,
Cornu C. prxparati, cinnamomi, fuccinialbianas /.croci orientalis
9.1?. Cranii humani licciSj.M. Fiat cum S. vini tin&uxa qux dabitur
cum tin&ura coraliorum lubeorum.
R. Coriandri prxparati Bij.Rad.&fem.pceo-
Tinfluraepilepticaalia:
niar, an. ^'j- Vifci querni £j. vngulx alcis 9j./ Cornu cerui vfti, co-

rall rub. Maigarit..an. 9ij. Spcc Aromat. Rofati, Garyophyllorum

an. Jj. 1?. Ligniaiocs, Macis, Galangx, Cinnamomi, an. 3j.Spcc.Dia-

molchi dul. 9 ij. fcm. Citri 3j. Anifi jiij.Sachari quantum vis.Fiatcum
S. V.tin&ura.
Titittura autepileptica alia: R. Rad Fragarix lib. iij. pu). Rad. pceo-
nizeum fem.an. 3j.fein.Anili3 /. fclelcos coriandri przparati , vifei
quercini an.9j Spiritu* vini Digereinfolc vtF.tindura: cuius
lib. iv.

cothear cumgr. ij. falis e Cranio Microcofmieftperfc&a.curainepi-

j

lepfia. Alii etiam ditias fpecics deftiilanr.

Tintlura purgans in hoc «ff 8* R. Abfynthii,Carduibened. verbenx,
betonic;, ag:imonix,alplcni,tamarilct: Rad. Cappar.an. M. j.cinna-
mom.macis, galangx, zingiberis ana $ij. Rad. Flor.paeonix ,fem. &
pceonixan. 3j /. fcm. Citri 3. 1?. Fol. fenz lij.turpeti incili, agarici ana
3.1?. vini gencrofi fortis Menf. ij. vel iij. Fiat lege digeftionis tin&ure
egregia.
Tmtlura confortans in hoc malo: R.Dianchos Diamofchi dulcis, Dia-
calamint.plires archont. an.3j. macis, cubebarum, catyophyll.gran.
poconix an. 3./ falis cranii microcofmi.magift. corall. perlatum an.9j.
piperis longi, cami, zingiberisan. 9 /. facharilib.j. F. cum vino fuper
lilia conuall. corrc&o, tin&ura artificiofa.

Ttnfluradigefliuain ConuulfionJm. Recipe Rutz, hyfTopi, falux, bc-

tonicx,n<£chad. calamint. rofmar..ana M.j. Rad. Acori, poconix. an.
3iij. Rad. Apii, petrolclini, fceniculi, rufei, afparagi ana $./. fcm.

anili, fceniculi, Nucis Mofchacz, Cinnamomi ana

3 ( >j. Mediis jvj.
F. lege a.tis digeftio &
tin&urz cxtra&io, qux datur cum appro-
priatis. .

Tmclura

Digitized by Google
 :

MlDlCO-CHrMlCI Lib. IV. $9 i

Tirilura confortans pro confortatione vifiu : Recipe betonicx, verbenae,

euphrafix, chelidoni*, hyflopi, pulegii, faluis, ana \.fi. fem. feniculi,
filerismontani, coriandri pr*p. fem. maioran*, bafiliconi» ana ;j. zin-
giberis, acori, caryophyll. cubcbarum,anthos, cort. citri an. dj. fachari
q.p. Fiat infufio pro tin&ura cum vino generofo. Eiusvfuscft cumfy-
rupis facharatis,vt euphrafi^, betonicx, feniculi, &c.
T initura pr iparans humores, 'infurittate a caufa calida: Recipe fol. en-
diuix, cufcutx, borraginis, lupuli ana M. j. rofarum M. ij ./. rhabar-
barijiij. caftorci, fquinanthi, calami, garyophyll. an.gran. v. fi for-
tior erit adde agarici dj. M. F.infufio cum vino fimplicipro tin&ura.

Alia tinctura in fur ditate d materia melancholica: Recipe fol. betonicx,

lupuli, fumarix, borraginis an. M. j.Spec.lxtit.gal.Bj. fenx?j.zingib.
s/.hellcboris/. lapidis lazuliprxpar.Bj. Fiatinfufio cum fpii itu vini
pro tin dura, datur cum fyrupo de fumi terra.
linitura in catalepfi : Recipe fpec. Ixtif.Gal.diambrx, diacinnamo-
•
mi.aromac. rof plircsarchont.an. 3j. caryophyll. piperis longi, nucis
mofch. an. ;.fi.rorifmarini |j, fachari fi placet q.v. Fiat tin&ura cum vi-
no maluatico.
f
Tinctura ad omnes a cihu melancholicos Recipe Florum rorifmarini
M. ij./. cinnamomi $. &.
nuciimofchatx,macis,zingib.garyophyll.an.
;j./.Rad. angelicx, galangx ana 3ij fl. ofiis de corde cerui, vnicor-
nujapid. bezoarr. cornu cerui, fuccini albi an. d.fi. folut. perlarum
jij.ambrxgrifcx 9 ./.mofchi gran. viij. fachari lib. j. fpiritus rofarum
lib.&fpiritusvini lib. viij. flent per zo. dies in digeftione pro tin&ura
quam nltrabis & referuabis.
Tinitur a egregia digejhua m hoc afftUu : Recipe fumarix, M. j. borrag.'
fcolopend.tamarifcian. M./. Flor. cordial.M.j.fol.mcliflx, maiora-
nx an. gj. abfinthii ?j. /. rad. buglofs. gj. cichorii, feniculi an. 3ij.
rad.garyophyllatx,polypodiian.^j. helleb. verisj. florum thymi Jj.
myrob. cheb. si). calami aromatici;./, liquiritixjvj. fol.fenx;j. rha-
barb. galangx dj. cinnamomi ;ij./. vini ad eminentiam duorum
digitorum,fi placet adde de 4 . confer, cordialibus ana \.f. Defis mane
ac vefpcri |j. vel jj./.cura vehiculisappropriatis.

Tinituraalia m melancholicis affe it ibus. Recipe rhabarb. fele Ai 3j. fqui-

nanthigr.v. flor, bugloflx, borraginis, violarum, an.3j, fumarix, fca-

. "
0 -
c Ffff biofar,
 : :

5** AN T It) 0 T A R If
biofz,charn*drio«,cort.tamarifci, fcolopcnd.cufcutz, veronicz, me-
lilTzan.M.t Rad. apii faeniculi,rhapomiri,cappar.petrofel. Ircos, ci-
!

chorii, polypodii, liquiritiae arr. drac.j. C. epithymi vnc f commyrob.

eitrin.an.dr»c.ij fem.apii,carchami,pecrofel.f<rniculi,vrric*an.drac.j.
confed. hamech.vnc. (.cinnamomi vnc. iij.Fiatinfufio cum vino mal-
uatico pro tindura egregta.
Vei: Recipe flor- roriGmnni.bugloflse.borraginistanavnc. iv. croci
drach. f. carnijcydon.vnc.iv. vini maluacici optimi lib. ij. Digere in
fortiori calore pro cindura,vel li placet, deitilla.
Alta melum ptrtuofatn melanJioha Recipe epithymi, polypodii ana
vnc. j. diagridii, veratri nigri, falis gemmx triti an. tkae. ij. agarici vnc. j.
caryophyll.anifian.drach.iij. Horum bugloflx, violarum anavnc.ij-
lapidis Iazuliprxpar. arte fpagyrica drach. vj. Fiat tindura cum Spir.
vinibugloflat».
Tinctura digcfUuaalia in hoc affeflu Recipe rad. polypodii drach. vj.
cort. capp. tamarifei an. vnc. f. rad. borrag. buglofe. anadrac.iij. cicho-
rii, helenii an. fcru.ij. 4. fem.frig.maj.fem. citri, anili, faeniculi an.dra.ij.
cort.myrob. Indorum, chcbnlorum anadrach.iij herb.chamzdryos»
chamzpit. rneliflx.fummit.betonicx, thymi an. M.C flor.cord. an. p. ij.
cubcbarum, cinnamomi, fontali albi, eitrini an. ferup. j. f. M. F. tindu-
ra cum vino mcliflx: Dat urcumfyr.de pomis redolentibus veldeepi-
thymo.
Tinflur4 ftgeftitu in ittefancbofa frjpochondriaca: Recipe rad.pceoniar,
herb.pulegii.betonicz.paralyfij.lerpillijrorifmarini.maioran*, faluiae
«n. piij. Floram camomillz, rofarum, fpicx an. p.ij. fem. faeniculi,
. anili, liquiritix ana drach. j. cry (lallorum turtaricorred. vnc.j. M.fiat
cum vino^menrhxtindura.
TmflumconfinamwmelatKkaticuaffiflibm : RecipeSpee.dianiG, dian-
thos, plires archon t. diacaftorci,diamofchiamar. Iztif.Galcn .diatrion
pipereon , diaca florei, ana drac. f. nucis mofch, zcdoariz T garyophyll.
cinnamomi an. ferup. ij. zingiberis ferup. j. gran.paoniz, xyloaloes,
rafurz vnicornu an. drac.f rhabarb.vnc. f. ceraforum nigrorum contu-

forumq.p. vini mofchatcllini ad eminentiam 2. digitorum F. tindura.

Tinctura in angina: R. Corticum ligni berberis,ligntacaciz,nafturtii
aquatici, fionis an.M.iij. cancrorumviuorum contulorum nu.iij. mcl-
us vnc. i j.f. aluminis vnc.j.f Mifcc&htur &c digerant jio vino forti calone»
hzc tindura tcnc»tqr in ore pro gargarifmo. rMut*

Digitized by Google
 :

Me d i c o-Chy mic i Lib. IV. J9/

Tindura digerens ac confortans in tu/i: R. rad. Ireosdrac.ij.enulxdra.f.
thymi p.j.liquiritixdrac.j.f.cirmam.fcru. iv. violarum. M.j.fcm. fccni-
culi>fcabiofx hyflopi an. M.j. f daryophyll. fcru. j. vini de hyflopo cor-
re&o q.v. Fiat tin&tira.qux mflccrur inter lyrupos &confcruas vclfuc-
cos&aquis,&c. *»'

Vel fit fortior tfl R. Pulm onarix, hyflopi, (alui* an.M. j.polypodii.li-
:

quiritix, enuixan. vnc.j. cinnamomi vnc.j. f. pallularum concifarum

q.v. Fiat infufio cum hydromelit c vinofo pro tin&ura pe&orali.
Tindura tu tufit pro Pnnapt Hafiaco aliquando ordinat4 R.Fol.betonicx,
:

hyflopi ana M. f. Flor, ftccchad Asabicx, violarum, borragims,an. p .].

papaueris albi drach. C 4. iem. fng. maj. an. drach.j. anifi, Amniculi ana
drachj.fi rad. glycirrhizxvnc.fi Iieos florent. drach. tj. paflu!. minor,
drach. vj.facharicandiaibifs. vnc.j. F. omnium infufio cum vino fal-
uiato pro rin&ura. V fus cum fyrupis appropriatis.
T indura purgans m r«/i:R. rad. cnulx,hquiritix, feniculi, polypodri
an. vnc. f. hcrb.mcliflx.eupatorii, cichorii an. M j
thymi, epithymian.
M.fifem.anifi.carui.feniculian.drach.hj.myrobal.cttrin.cneb.an.vn-
cix f.fpicx drach. j.fol. fenx vnc. ij.rhabarb. drach ij.agar. trochifcati
drach.v. cinnamomi vnc. ij.fi paflular. mundat. vnc.j. vinigcnerofiad
eminentiam cum fyrupis appropriatis.
Tindura dtgtfliua ut tufft R. rad. polypodii quercini, gfycirrhizx ana
:

drach. vj.cichorii,enulx,lreos, pctroIeiini,an. drach.iij.herb. fcabiofic,

hyflbpfberonicx, marrubii albi, endiuix, adianthi, tuffilaglnis.fcolo-
pendrix, capillorum Veneris, an. M.j. Florum trium cordialium ana
M.fifcm. anifi, vrticx, feniculi, melonum, an.drac.j.fipafliitarumq.v.
agarici trochifcati vnc.f. cinnam. vnc.ij. M. fiat cum vino hy flopite tin-
dural. artis colata ac fi!t raca, appropriaturcu vehiculis homogeneif.
V elfic etiam fieri poteft lenior. R..Uquiritix tarfarx,ameos,peucedani
>

ana vnc. i. rad.ferpcnt. Helenii, an. drach.j.f.ar;Aoloch.longx drach. ij.

hyflopi, borraginis, fcabiofir,praflii,capiIlorumVeneris, agrimoni^,ve-
ronicxjfummit. vrticx, calamenti, meliloti, meliflxan. M.j.fcm. anifi,
feniculi, hordei an.vnc. j.pap. albi vnc.f. 4. fem.frig. maior, an. drac.i j.
dragacanthi drach. ij. fachari lib. j. Fiat cum hydromelite vinofo tin-
dura.
Tinftura aha in pulmonitaffeflibut R. cinnam.vnc.j. caryophyll. dta. j.
f. anifi, feniculi ana dxac. j.macis, cardamorai.iridis ana drac.ij. herb.
F fff 2 carduib.
.

Digitized by Google
 -

< 9 <> An TIDOTAR.lt

carduib.fcabiof$, capillorum Vcncris,ana M.j. Hepatica:, pulmonariar,
agrimoni«,laluix,ana M./.rad. ferpent.oiij. ariltuloch. longx 5'i- fem.
vrticz aj/f.prailii M./. Florum violarum, malux.borrag, ana p. ij. mel-
lisdcfpumati libr.j. fachari penid. $. 15. pulmonis vulpini $j. pulmonis
microcofmici prxparati « &. Vini fpiritus ad eminentiam F. lege dige-
.

ftionis tindura excellens.

Tmttura in crutntu fpuitiont Recipe boli armeni, terrx Hgillatx , fpo-
:

dii.hxmatir. rofirub. ana gv.corali. rub. carabe, margarir.an. Jij. fem.

papaucris albi, portulacae, malux, plantaginis, cornu C. vili ana £<j.
acacix,liquiritix,gummi Arabici, tragacanthi an. Jij.olibani Jiij. Mi*
fceaatur & infundantur cum vino deftiliato rubeo pro cin&ura.
TinUura m tali afftcht alia : Recipe Liquiritix, tragacanthi. gummi A-
rabiei, amygdal. pinearum allatarum an. £x. fem. cydoniorum, portu-
lacxan .2 £fero. malux, la&ucx, fantalorum alborum, rub. rofarum
an. giij. (podii, fpienis vulturis ana £i>j. cirmamomi jj. fang. draconis,
boli armeni, cancrorum fluuiatilium vitorum. Mtfceantur optime Sc
infundantur vino rubcopro tindlura : vel deftilla.
Ttnftura inmpjematt : Recipe Herb.Cariiibenedidt:. marrubii albi,
xneliirae,abfmthii ana M. j. r&d. ellebori r^jri agarici Jij. fem. al-
the*,malu*,citrulli, melonum, cucurbit. an.Jij.flor. violarum, me-
liloti ana Jiij. fachari albils.lib. j. Fiat 1. artis cum hydromclite vinolo
tin&ura.
Tinftura in dolore aurium ab impuro fanguint Recipe borrag. bugloilar,
:

capillorum Veneris,lupuli,furaarix,cufcutx,endiuixan. M./.iuiuba-

tum, febeften an. N. x. fenz §j. zingiberis 3j. fachari lib./. F. cum vino
tinftura.
Tindura ixtema in tinnitu aurium Recipe maioranar, rutx, ftoechador
:

Arabicx,mentaftri,camonu'llx, meliloti ana M./. Bulliant in vino pa-

rum.daufo vale tamen vt eft artis, deinde fac appareat tinftura qux te-
pida teneatur in ore.
TinSuraai pbtbifin: Recipe fem. papav. albi jvj. acetofx, endiuix,
ana gj./. cydon. mundat, jij. 4 fem. frig. maf. ana jiij.f.gummi Arabi
.

d.tragacanthi, amyli an. sf.glyzirrhizx, pulmonis vulpis an.fj. fpec.

Diamargatit.frig. 3 iij. Fiat mfulio pro tinftura eordiali cum aqua cin-
namomi ardente.
m
n

Digitized by Google
 Medico-Ch YMIC I Lib. IV. J97*
'
Veljtc : Recipe fem.portulacx,raalux , Althex, Borabicisan.'3iv.
cucurbirx.citrulli.cucum. Cydoniorum ana 3'ij. fi. /podii» corall.alb. ac

rub. Liquiritix , rofi rub.an. 3J.

fi. Boli orientalia prarparati , terrae figill.

an. 9j-papauerisalbi jv.gummi Arabici, tragacanthi, amyli an. 3j. fpcc.

Diatragacanthi frigidi , diaireos fimplicis an.3iij.elcd. c gemmis, cin-

nam. acerrimi |ij. fachari penidii 1/. fiatinfufioprotinduraadphthi-

fin cum vino maluatico.
Tinclurapro tremore cordi Recipe Mithridar. optimi 3j. Theria. opr.
:
-

rad. Angelicx an. 9i j. Zedoarix 9 F. Diambrar , diamofchi ana gran. v j.

Ixtitixboli gran. v. , corall. rub. prspar. folur. perlatum
fuccini albi
ana gran. viij. fachari gfiij. olei cinnamom. guttul. viij. vini albi
Rhencnfis optimi lib. j. Fiat Tinctura ,
quxdabitur cum fpirituRo-
/arum.
Tmftiira cordiali ad conciliandum fomnum , fiflendum fluxus , omnis ge- &
ntristujfts Rccipegran. A)kermes3vj. croci
: cinnamom. caryo-
phyllor. Nucis mofcharar,macisann 36. Galangx.rad. Angelicx, Zin-
giberis, ana 3iij. florum rofmarinisj fc.Borrag.bugloffie, violarum ana

3 j. fiat harum proTindura cum fpiritu vini redificato extradio. Dein-

de Recipe opii in fpiritu vini difloluti &
extradi f. a. lib.j. DifToluatur
etiam in didatindura& viciifim fiat extradio : deinde adde corallor.
vrriufqueprxpar.ana 3j. fuccini albi przparati Jiij. Solur. perlarum,
fmaragdi prxpar.an.3M5 . granatorum, rubinorumana9iiij. cornu v-
nicornu 9ij. lap. bezoart. 3j. 9j. ligni aloes 3*J- boli armeni, terrx
lemnixana 3;. fi. Arobrx grifexgran. xiv, mofchi gran.xij. Fiat om-
nium cum Alcohole vini extradio pro tindura lauaatiffima 6c Ano. •

dyna.
Tinttura cordiali ad crapulam , ripothj/miam & cordi palpitationem : Re- -

cipemelifTxm. iiij.fcnxficcatx, cornu vnicornu , Bezoarana9j. cor-

nu cerui, rafurxcboris ana 3iij. fantal. cittin. & albor, corall. rub. prxp.
terrx famix, fuccini , tormentillx,vngulz alcis ana 9 ij. Zedoariz 9 j,
fcolcpendrii , capillorum Veneris , thymi ana m. j. Dadyli contufi
?xij. Nucis mofchatxjfi. macis tantundem piperis longi 5i j. Carda-
,

momi, offis dc corde cerni, ligni aloes , ambrxgrifex, ana gran. xvj.

fachari in aqu.rof. di(loluti;lib. j. infundantur cum vinofimplici ,fi

fit acceleratio ad tinduram , infunde infufo l fi. (piritus viniTattari-
Ffff j
fati&
595 ANTID*OTARIt
carduib.lcabioF$,capillorum Veneris, ana M.j.Hepaticar, pulmonanx,
agrimonide,faluias,ana M./.rad. fcrpent.Siij. ariftoloch. longx 3>i- Fem.
vrticxSj/.prafluM./. Florum violarum,malux,borrag. ana p. ij. mel-
lis defpumati libr.j. lachatipenid.g.tf. pulmonis vulpini $j. pulmonis

microcofmici prxparati r.ff Vini Ipiritus ad eminentiam F. lege dige-

Itionistin&ura excellens.
Tinflura in cruenta [punient Recipe boli armeni, terrx figillatx , Fpo-
:

diijhxmatit.ronrub. ana gv.corall. tub. carabe, margaric.an. Jij. fem.

papaueris albi, portulacae, malux, plantaginis, cornu C. vili ana £'j.
acacix,liquiritix,gummi Arabici, tragacanthi an. 3'j-olibani Jiij. Mi-
fceamur & infundantur cum vino dcftillato rubeo pro tin&ura.
Tinflura 'm teli affectu alia : Recipe Liquiritix, tragacanthi. gummi A-
rabici,amygdal. pinearum affatarum an. %x. Fem. Cydoniorum, portu-
lacxan. 3 tf.Fem. malux, la&ucx, ianralorum alborum, rub. rofarum
an.giij.fpodii, fplenis vulturisana 3'ij* cinnamomiy.lang.draconifr
boli armeni, cancrorum fluuiarilium vitorum. Mjfceantur optime Sc
infundantur vino rubeo pro tin&ura : vel deftilla.
Tinflura in empyemate: Recipe Herb.Car(£pibenedi&. marrubii albi,
meliflx,abfmthii ana M. j.
rad. ellebori r#gri §j. agarici 3»j. Fem. al-
thex, malux, citrulli» melonum, cucurbit. an.3ij.fl0r. violarum, me-
1 . artis cum hydromelite vinoFo
lilotianagiij. Fachari albils.lib.j. Fiat
tin&ura.
Tinflura in delere aurium ab impure [anguine Recipe borrag. bugloflar,
:

capillorum Vencris,lupuli, fumarix, cufcutx.endiuix an. M./. iuiuba-

ium,Febeltenan.N. x. lcnx|j. zingiberis 3j.lachari lib./.F.cumvim>
cin&ura.
Tinflura externa in tinnitu auriumRecipe maioranx, rurx, ftoechad os
:

Arabicx,raentaftri,camonaillx, meliloti ana M./. Bulliant in vino pa-

rum, clauFo vale tamen vt eft artis, deinde fac appareat tin&ura qux te-
pida teneatur in ore.
Tinflura ad pbtbifin: Recipe Fero, papav. albi jvj. acetolx, endiuix,
ana gj./. cydon. mundat. ;ij. 4.1em.frig.raaj. ana jiij.F.gummi Arabi-
ci, tragacanthi, amyli an. 5 j. glyzirrhizx, pulmonis vulpis an.|j. Ipec.

Diamargatit. frig. jiij. Fiat infulio pro tinctura cordiali cura aqua cin-
namomi ardente.
vel

n v

Digitized by Google
 :

Medico-Chymici Lib. IV. J97*

'
Velfic : Recipe lem. portulacae, malux , Althex, Bombicisan.'3iv.
cucurbitx,citruili,cucum. cydoniorum ana £iij. fi. fpodii, corall.alb. ac
rub. Liquiritix,rof. rub.an.3j. fi.Boli orientalis praeparari , terrae llgiil.

an. dj.papaueris albi $v. gumini Arabici.rragacanthiyamyli an. 3j-ipcc.

Diacragacanchi frigidi , diaireos fimplicis an.3iij.dcd. e gemmis, cin-
nam. acerrimi |ij. facharipenidii 1/. fiatinfufioprotinduraadphthi-
fin cum vino maluatico.
Tinftura pro tremor t cordi/ : Recipe Mithridar. optimi 3j. Theria. opr.
rad. Angelicae an. Bij. Zedoarix 3 fi. Diambrx , diamofchi ana gran. vj.

lxcicixboli gran. v. fuccini albi , corall. rub. przpar. folur. perlatum

ana gran. viij. fachari ^iiij. olei cinnamom. guttul. vi:j. vini albi
Rhenenils optimi lib. j. Fiat Tindura , quxdabitur cum fpiritu Ro-
farum.
Ttntftirdxordidtit ad concilundum fornnum , fijltndum flttxut , & omnit ge-
netis tujfts Recipegran. A!kermes3vj. croci ijj. cinnamom. caryo-
phyllor. Nucis molchatx,macis ana ijfi. Galar.gx.rad, Angelicx, Zin-
buglolTx.vioIarumana
giberis, ana jiiy. florum rofinarinisj .fi. Borrag.
harum pro Tindura cum fpiritu vini redi ficato extradio. Dein-
3;. fiat

de Recipe opii in fpiritu vini diftoluti& extradi f.a. lib.;. DifToluatur

etiam in didatindura& viciifimfiatextradio : deinde adde cotallor.
vtriufque prxpar.ana 3j. fuccini albi prxparati Jiij. Solur. perlarum,
fmaragdi przpar.an.3J.fi. granatorum, rubinorumanaBiiij. cornu v-
nicornu 9ij. lap. bezoarr. 5). ligni aloes 3ij. boli armeni, terra
lemniaana 3f. fi. Arabrxgrifexgran.xrv. mofchi gran.xij. Fiat om-
nium cum Alcohole vini exrradio pro tindura laudat illima 6c Ano. *
dyna.
Tintturdcordidl'b ad crdpuLtm , Cpothymim & cordi pdlpitdtiontm : Re- •

cipemeliflaem. iiij.fenxficcatx, cornu vnicornu, Bezoar ana 9j. cor-

nu cerui.rafurxeboris ana Jiij.fantal. citrin.&albor.corall.rub. przp.
terrae famix, fuccini
, tormentil]ar,vngulae alcis ana Bij. Zedoarix Bj.
fcolcpendrii , capillorum Veneris , thymi ana m. j. Dadyli contufi
?xij. Nucis mofchatx^fi.raacistantundcrn , piperis longi 3ij. Carda-
momi, olfis de corde cerui, ligni aloes arabrxgrifex, ana gran. xvj.
,

fachari in aqu.rof. difloluti^lib. f. infundantur cum vinofimplici , fi

fit acceleratio ad cinduram
, infunde infufo Jfi. fpiritu* viniTartari-

F fff ) fati&

Digitized by Google
 : ,

798 Antidotarii
foti <5c confcffim ,
genuine procedendo habebis quod praferibi-
:iruts.

Vdficfit Tinctura purgans . Recipe Abrynthii.cnrdaibencd.an. m.j.rof-

n.arini,maioranx,lingux cerni ana m. j. fi. rad. pol y podii , jiij. fol. (er.*
mxchoac.^j. kturpeti drachm.fem.caryophyll. macis, Zingibe-
lij.rad.
ris, cinnamomi an.vncix (em. F.Infufio cum vino pro tin&ura.
Tin&ttracordulk externa : Recipe Herb. menthx crifpar, calamin. ori-
gani,beron:cx,abfynthii an. m. j. maioran.rof.rub.an.m.f.camomil.
Roman.p.j. rad. calami aromatici drachm. iij. Nucis mofcharx num. j.
baccarum lauri drach j. f. fetr. Anifi drach ij.ficarui , cymini an. drachm.

j. Infundantur cum vino roaluauco& F. tinctura, qux applicatur ca-

lida.

Aliattiamfic tfl R. Ruforum p.f. florum borrag.bugloflx, anthos*

meliflxan.p.j.fol. meiillxm j.Bafiliconis.carduibcned.an. m.f. fontali
citrini,drach,ij co.t. arandorum citri drac.j fi fol. lauri drach.j. cinnam,
Galangx ,N.mufchatx,caiyophyll.an. fcrup.j. offis de corde cerui,fcr.C
croci integri gi .v j.camphorx in aqua rofo. diilolutx gr. vij. ligni aloes
fem.citd,(ern.meliflxan.drach.f. Margaritarum prxpar.gr. vj. Fiat in-
fufio cum vino malnatico pro tin&ura externa, in vfu fi confentaneuro
erit addere poteris aceti florum tunicxvnc.fiautvnc.j.
Tinctura* xternain fjncopt: Recipe ipec.cordial. drach.). C Ixtificanrit
drach.fi cinnam.Garyophyll.an.lcrup j.offis de corde cerui drachm. j.
coit. mali citri.ligni aloes an. ferup.' j.Roforum,mcliflx,borrag.buglof-
fx, violarum an.p. (. corall.vtriulquc an. ferup. fi camphorx , croci ana

drach.fi mofchigr.iij. fontali ferup j.vini maluaticiad eminentiam j.di-

gitorum.fiat !. arcis & dige Itionis dnftura. ^
Tmflura cordi dis confortant R_gran.Kermes vnc. iij. folliculorum
: feri-

riinciforumexcradlis bombycibus vnc iiij. fonral. rub. citrinorumac

flauorum,nenupharis , violarum, roforum,Margaritarum prxpar. rafu-
rx eboris,offis de corde cerui,fragmcntorum Hyacinrhi,fm3ragdi,fop-
phiri prxpar.coral]. rub. ana drach.j. fem. oxalidis drach. ij. diarrhodon
abbatis, diamargarid frigidi, cinnamomi, gran.paradyfi ana ferup. j.mo-
fchi tantundem,ambrxgdfex drachm.j.nat extraftio dncturx cum fi v.
qux dabitur vel cum aqua caponis, aut (piritu roforum. Siplacet adde
f flent, auri, Iunx, vel gemmarum &c.
Tinflur*

r-

Digitized by Google
 M
* DI C 0-C H YM I C I LlB. IV. f$9'
Tinttur* adfanguinem concretum Recipe Boli armeni orientalis prxp.
:

fanguinisdracon^imimixanadrach.f.Rhab.cle&irubixtin&oruni,,
Garyophy Horum ana fcrup.j.fachari penidii vnc.C fperma ccti, fuccini,
tcrrxligillatx,myrrhx,coagulileporis,rad.Angclicx,falis abfynthii, o-
cnlorum cancri, caftorci,corall.rub.ana drach.f.fiat cum oxy melice tin-
dtura, danda cum appropriaf S.
AbataUs tfi: Recipe mumix drachm.ij. fang. Hirci , fpermatis ceti an.
vnc.j.Rhapontici,mechoacannx,anadach.'j. oculorum cancri draeb.
j.f.cetrxfigillatxdrach.j.carduibened.fcriip.iij. fem.nafturtii, aquile*
git ana drach.ij.fi Nucis mofcharx, cinnamomi ana drachm. j. f faebati
vnc.iij. mifce fiat cum vino rindtura.
Recipe pul.corallorum rub.margar,prx-
Tinctura ad dolorem dentium:
par.oculorum cancri ,o Ilium da&ylorum anavnc.f. pulu. cornu cerur
vfti, offis fepix ana vncj.Pumicis.thuris.mafticis, ana drach.iij. cinna-

momi, caryophyll.N.mofch. Zingiberis ana drach. j. ligni aloes vnc. fi

i

camphorxfcrup.fifem.ftaphtfaerixdrach.j. cum aceto vel vino fiat ex-

tra&io tindlurx.qux continenda calida in ore. Si fortior erit adde rad.
vrticx.tormentiUx, piperis longi, Zingiberis, pimpincllx an.q.v.
TinSuraad dolorem dentium Crolltana : R. ferpilb,origani,faluix,mcn-
taftri,Pcrficarix,rafurxguaiaci,Tamarifci,buxianara.j.afFundc fpiri-
rum viniopiaticumad eminentiam aliquot digicorum , digere in ca-
lore, donec cingatur fpiritus. Hxc tin&ura egregia efl m dolore den-
tium.
Ttnftura ad cafum vmlai Recipe cinnamomi, Zingiberis , pyrethri pi- ,

, boli armeni ,
peris, cort.citri.Gallarum.tofitrun^femi.linapi aluminis
ana drach.j. mellis rofivnc.ij.cum vino firrpliciindigcftior.c fiat tindbu-
ra renenda in ore.
Tintlura externa pro /lomacho ad nauftam vomitus Recipe menthxcrik
:

px.origani, abfynthii, calamenthx,fem.fccniculi, anethi an.m.j f.mafti-

cis.galangx, Nucis mofchatx.fquinanthi, myrtillorum , fcm. coriandri
ana vnc.ffior.labrufci m.j.digcrant in vino pro tin&ura ,
qua foueatur
regio ftomachi.
Ttnftura txttrna in vomitu [anguinis : Recipe balauftiorum, pfidix gal-
,

larum, rhoisobfoniorum, baccarum myrti.Rofarum rubearum , boli

armeni, corall.rub.Hypociftidis,mafticis, ana drach.j.fi fiacinfufiocum
acecopro cinctura. Ab intra fume hanc exria&ioncm ; Recipe lapid..
Hama-4

Digitized by Google
 : ,

i € oo Antidotab.ii
H «maritis sij. c0rall.rpb.3j.fi. Acacia: , equiferi ana 9iv. Boliarmeni
Rofarum rub. m. j.fi. cadi* 3 fi. Baccarum myrti 3). iS.mifcc fiat cum
3ij.
v ino rubeo tinclura ab intra , danda cum conferua fymphiti vel a-
liis,&c.
Ttnduraflomacbtlu inttm*: Recipe Galangx , Zedoarix, piperis lon-
gi, calami aromatici ,Nucis mofchatx macis , cinnamomi , Zingiber
,

ris,cubebarum,Garyophyllorum ana|fi. Rorilmar. §ij. fi. Fol. fenx,

pimpmeilx,faluizana 3 fi.facharicandi,Glyzirrhizxana|iij. (em. Ani-
li , fmniculr, coriandri, cinnamomi ana fi. cum aceto vini contufa ac
fyj.
mixta ac vicidimexiiccata, demum affundantur vini fpiritu ad extra,
hendam tin&uraro.
Tinflur* ftemubdlutlia : Recipe fpec. Aromat. rof. dianifi , diambrz,
Diagalangx , Diamofchi dulcis ana 3j. cinnamomi elc&i 3j. fi. Xyloa- •

loes, macis , Nucis mofchatx, fquinanthi , cubcbarum anadfi.fem.

ameos 31'. corf. arant. 31;. corall.rub. przpar . fuccinialbi, cornu c. vfti
an.3j.ficharialbiflimi lib.fi. vini maiuatici ad eminentiam omnium:
fiat tin&ura.
Aliter: Recipe calami Aromatici , corr. Arant, citri, Zingiberis, cin-
namomi, Garyophyllorum, macis, Nucis mofch. diaireosana 3j. Ze-
doarix Jij. mcliflx, Rofarum.fem, Anifi , faeniculi ana m. j. Diatraga.
K
fiig.
3 .mofchi, Ambracanagran.iij.fachari^vuj.M.Fiatextra&io cum
f.
v. ex maluatico deflili. vt euadat in tin&uram.

TinStira Antipoiigrkapurgtns Recipe herb. Betonica:, lux arther. ca-

pillorum Veneris an. m.j.ftGrchados Arabiae, fitluiz ana p. j. Myrobal.
citrin. ^vj.Polypod. quercini, Iiquiritix ana fj. Agarici albifTI
^ fi. corr.
ellebori nigri 5j.fi. fem, citri ,Garyophyll. Galangx, fem. Anifi ana 3^
epith. Cretici , fol.fcnxan.3j.(v.Rhabarb.5j.fpicx3fi.fachari$ij. mi-
fcc & infunde cum vino gencrofo , ftillatitio ac Tartarifato,facin dige-
ftione fiat rin&ura, qux dabitur cum fuis vehiculis.
T initura A ntipoddgrica digerent : Recipe Betonicx , melifTx, fcolopen*
dtii, c-»p : !lorum Veneris, Iuxarthcticx ana m. fi. Florum Borrag. viola-
rum ana p.j. Galangx5j.tort.myrobal.citrin.5j.fi. Rhabarbari 9ii i;.
Agarici albifT 5j- fol. fenx clc&z |fi. cryftalloru Tartari albiffi § fi.man-
nx 3/. fachari |ii j. fiat omnium miftura , deinde infufio cum vino Ab-
fynthico q.fi Tjnduiaracola.filtra vt artis cft.

T inflnr*

Digitized by Google
 >

Medico-Chymici Lib.IV. gert

Tinftura ab extra in poi/igra.R.Myrtillorurn gallarum, abfynthii,nu-
,
J<iscuprelfi,RofjrumRub camomillx.ialis communis an.Mj.acacix,
camphors 9j.MiiUdigerant cum vi-
hypociftults anai/.theriacx5ij
no nigro, deinde exua&ann&uracolaj cum hac firiccnturSc colluan-
tur pedes. i. t •
i

1inaura externa infcynho lieni/. R. Abfynthn.origani.hyflbpi.hyperi-

conis. calamenti, Rutxan.Mj. Spics,Tamariici,cufcutx, malux,
Meliflx, pulegii. Anili cami fceuiculi an.M.f. A (x dulcis
3j.J?. vel
,

3iij. cinnamomi 3/. M. Fiat infufio cum vino fquillitico.pra Tin-

• .1 1 >! . ..... , . . 1 .

Tinttur x in Diabate egregia ac pr/fians. R. R a (arum , fpodii ana 3*. ^

Sem.PortuLicx, Liquiritix,Bolifuuiachsna 3ij.Sem.La&ucs,Co-
jiandrRfandaliana 3j. Tragacanthi, Gummi Arabici, Balauftiorum
anaSij.Camphorxjj.Cort maiigranati 3ij. MellisRorati §ij. Caflias
ji). Myrobal. Cheb Emblicorum,aiv3u*
. & infundantur
“
cum vino M *

«mpUcivr fiat Tinctura. ‘ ’

Tinctura in Ginarihta. R. Corall. rub/prxparatoram f/.Sem.papatK

albi s/.Rad.cichoni.endiuix,acctpfx,fuc<;inipuluerifati 3 j.Spec.Dia-
marg.frigidi sj.Camphorx 3/.Sadhariatbi lib.j.vini maluatici ad emi-
nentiam fiat tindbura.
TmlUtra impotentia/ &
incantationes autruns. R. Caftorci genita-
,

dis ccrui piperis longi tfna i). Smy^iotois , edami aromatici , aronis,
,
•gnlingx,1em.v«ics,mfliflx>boferagitM$,betOnfcsana?jf.Spec.lxtitiae
Galeni, diambrne.diamofchi dulcis arl.3j Tlieriac^Venetx5j.fccudinie
prarpararx 9ij.fai:harthb..f. Infunde omnia cum vino anulo ,digeratac
vt fiat tin&ura. Si fortior ent adde feroti taurini iuuenis puluerifa-
ri, formicarum, caudxftlnc»mairn«,tefticiil6¥nmgttlli3cc^quantutft

placuerit. wvi:- boo ry.«ir •

..•*

Trntlu a tn fupprrft'tie wn/iflm.R. Cinnamomi , Myrrhx ana^j.Sabt-

m ?J?.fctn.apii,petrofelini , (pic^natdi ,

bati ^).macis'ij.croci 3 j.fcnx,rubixtindor;nitxmurarix,cichorii,be-

tquinamhi afari an.5).Rhabar-

nediti.abfynthii, Gihinx an. M.fpimpineHx.centaurii, pulegii, fpicx

Celdic^, agrimonii,artbenufix an JAj.fenbvstrcx 3^mebll«3ij,M.fiat
infufio cum vino, quxfietTin&ura. ;*: <Jt 1

Tintlura in morbo virgineo &

menfium retentitmtJk, Capillorum V eneris
fvl.j.f.cufcurxMj.Didamaictctcaiis,thymi an.M.f.Fol.feM|e5vj-/.Po-
Gggg lypodi»
 . R ... .

fOl AmTIBOTARII*
lypodii?/. Agarici 9 v. Zingiberis 9 ij. Flor .Rofmarini,fquinanthi ana»
p.j fcm.Fa:niculi 9
ij.Rhabarb.Cinnarnomian.drach.j.i ac carum lau- ;

ri drach. j. Fiatrin&uracUm vino , quap dabitur cura lyrupo de 5. Radi-

cibus aperientibus. . t >

Tinftura adfoedum virginum color em. Hcrb.carduibenedi&i, meli fla,

ab/ynthii.cardiacaean. Mj.Flor.centaurii,hypericonis,an.p.ij.Rad. El-
lebori nigri 5} /. galangx jij. cichorii 9ij. Myrrh® ,
mythraiat. an.
Fiat Tinilura cum vino meliflato.
Tindura pro confortando Hepate. R.fpec. Diarrhodon Abbatis,aroma--
rici rofati an .9ij.de gemmis drach .j.coral.rub .prxpar.fpodii .an .drach .

jj.mumi^ drach/nucis mofcharx,maceris, caiyophyll6rum,margaric.

ana 3/. florum anrimon.fixi 3 /f.offis de corde ccrui nnm.iij.Xyloalocs .

?/. croci Marris 3 j fac h ari albiiF. q. placet. Fiat cum vino menth® Tin-
diurxextra&io..

Tinftura Digerens Hepatica. R/Rad.cichorii,oxaIidis graminis, a(pa-

,

ragi an. ?/.endiuiXjfcariol®, agrimoniae , epati c® poly trichl , adiantHi

,
albian.Mj.fem.mcJonum,cucurbitx,citrullian.5ij.fcm.cH:ris/.cinna.-
momi.fantali citrini ana ?j. carduibcncd.Mf. fpicx p. j. florum cordial.
an. p.f.incifa M.& in fundantur cuna vino odorato pro Tin&ura, fi pla-
cet adde (achari.

Tinftura ad Hepar obfiruMum. R . Rad-fcenicu]i,pctrofcI.afparagj , apii,

graminis ar>a $j.origani,£onfm<tfini,arthemifix,chamxdr.anaMj.cen-
taurii.cufcutx, agrimon. cimtnaspit.lupuli » (alicarii , fumari® an. M.C
fem.dauci,fa;mculi,paftinacx ana dradim.j fol lcnx \j. agarici fcemin.
drachmy./.rhabaib.fcWrachm.j,icha!tiamhi,cyperi,caIamiaromat.
xingib.albi ana drachm.j£plyckihizx pallaro mconcil. jj.infunr
dancur omnia cum vino odorifero ad TindhiramrTin&urxaddcfyt,
de bizam.oxy mei (knpl.de duabus radi cibus, de arthemifla , de cupa-
torio,de ^.Radicibus an. J/f, Mac digerantur colentur q^, in B.fiplacet
ad dimidium abftraherc poteris.
Ttnftura ad ifttrum ttnfentam dr alterans. R : Rad.ru (ci,afparagt, cicho-
ana i/, Iero, endmix , fcanolx, anifi, caru1an.3iij.me-
rii,foeniaili,apii
lon.j/.herb. endiuix, heparicx, ruras, fcolopendrix* fearioJxan.Mj.
capillorum Veft.J/frlupuliM. j. marrubii albi M.C chelidonis M.j.f
hyflbpi MjKrnnamomi, zingiberis an//.fol.fcnx 3 i /.croci drachm/
j.

Digitized by Google
*
c
 “

XI £ DI C O-C HYMIC1 L I B. IV.

fpodii,(anral citrini ana fcrup.
i
iiij. Rad. ireos drachm, ij. limat, ebofis
9ij. fpec.diamfi ^fachari lib. j. mifa: & infunde cum vinohellcbora-
to, defiet TinAura.

Tinffura *b txtr* infcinho llepatit. R. Rad. vlmi, mandragorsana

VUc.ij.Rad.ireos,atiftolochisanavnc'j.folior.iblatri,malus?bifmal-
us.com Rad ana Mj violarum .doronici an. M. florum
chamomil- fi

ls, meliloti, fambucianp.ij.fiatinfufio

cum vino optimo fimplici pro
tin&ura ad fcirrhum bepatis.fi metuis efTe fortem
tinduram ab extra
pro fotu ,adde aqus abfy n thii q.v.
Tinftura Hidropua.R.htfx parilis vnc.ij
fol.fens.epfthimi.an.vnc/.
hcrmadaayl.vnc.ij.fummit.ianipen,genifts,volubil.mag.reftsbouis
ana Mj.ficalam. arom. vnc./. pulu. Rad. lili cceleft.
drachm. vj. Rad.
afari.bryonisanavnc.jlf.cyperidrachm.iij.dnnamomivnc./.fquinan-
tni cingib. an.drachm. j. croci 9j.Cinerumabfinthii
combufti vnc ij ci-
nctum genifts M. fiat infofio cum vino ad extrahendam tin Auram
indigeftione.

* k * 19 oculorum caftcri , milii folis . fem. pe-

trofelim Rad. helenii, nucleorum mefpikmim
,
, (em. faxifraeix
Ra-
phani, tiquiitris.fpanhi ana drachm.ij cardamomiapii,{
rum .vnc./.diarrhodon Abbatis drachm.ij. confcA. P elincifa-
anifi, fcenicu-
hana drachm. ij. Fiatinfufio cum vino fimplici prorinAura
Unetur* ih cMluilo umpore bjtHuh vfurpantL.
R. fp C c. eleA. ducis
lithontnbon.Iuftin.anadrachm.j.diambrs.diarrhodon
Abbatis dia’
mon pipereonanafcrupiv la p .ludaici,lynciS
anafcrup.ij.zineiberis
gnfl difi ’ carda momi N
S7l!h ff r
drach./.iachan albiffimi vnc.vj. Fiat
> mofchats, macis ana
-

omnium pulucrif. ac miftorum

0 CUm Vm ° anif‘1C ° * fic in di eftion c debita
6 optima Tin-
Aula'

;?
R cc d
«^brs,diapliriscum mo-
-

fcho.diarrhodon Abbatis.diatrioniantal.anadrachm.ii.laoid
fnd, «
drach.i;.jtcleA.dBds.fpec.Bartholdi,an.fc r
up.j.fpodii,ani?,zin e ibc

G Sgg * Tinfo.
 , >
.

a Antido-tarit -

TinOurd diuretuM in cnltulo felum. R; Polytrichi M.j. cufcutx, adian--

thi ana M.f. Fol fenae 3 vj. polyp.qucrc.
Rhabarb. 31'j. fpicar 9/. Flor,
prunorum fylucft. perlicorum an. 3ij. cinnamomi 3 )./. Garyophyll..
inci larum Num.xx. fcm.
Btv. Cort. Rad. ononidis 3iij. Alkekengi
Damafonii 9iv. faxrfragix. 9ij. fiat omnium lege Digcftoria extra-
rio cum maluatico pro, tinaura,, quam appropriabis tuo U--
vino, ,

traga-.
^Tinfiurd intxulttrdttMtrtnum. R. Tcrrxfigillatxpulu.amyli ,
Sarcocoll3e,Boliar-
canthi an 3j.Corall.rub.Mafticis,fang.Pra?Qnis >
menian. -/ Rofarum rub. '/.conica. Alkermcs 3j./.
magifteriipcrl.

Corallorum an.*ijXachariaibiffi. libXfiatU.Tinaura

cum vino, F<r-.
niculocorre&o... . >•
•
V 1 ,

R. Florum bellidis, min. Rofarum , fii-

Tinftura in eruent* nricliont.
plantaginis, thuris,
mach ,
myrti Horum , balauftiorum , Boli armeni,
mafticis,mcnthsan.3j.mumix,fang.Dcaconis,Rolian.3/Jachanhb.i..
fiat Tinaura cum vino..
rittuaruro» V aieriln , x Tinilo-
Titulum ad lfthurum. R. Rad. 5. ap?
-

Venexichom,cham ? dnos,,
rum 'cringii ana |j. hepaticx, capillorum
abfynthii,hy(Topi an. Mj. lcm.apn,.
chamxpit. fcanolx, agrimonix,
rub^j;florumgcnift*,fambuci
petroS halicababiana 3j. cinerum
;ij,fiat omnium infufio cum vino
mal-
an p j. pallularum conchatum
curo fy rupo capillorum \ eneris Sc.
uatico v t fiat .tinaura qux datur
,

Bizantino.. *
muUerum vtlfceminantm. R.iang..
Tinctura ad tnenfet immoderate fluentes
Corall. rub. fenuportulacxana 3j.
Draconis fuccini, Lap. Hxmatitis ,
Spcc.Diara.fng.9j.
Balauft.Boliarmcnian.Sij fpodii,tcrrxfigil.an.5/
|iijXacfihgri rofacci a P au * albl 5u F vmiq.i..
carnis cydomorum P
fiattindura..
flfaitguUtionemtuu^R. lem.
Tinaura *d fufftiationtm-matricu fimulac
excort. pxonix , l.gulba fcm.
Daucii^aftin (Vlncft. 3ij Rad gran. .

anterioris cranerhumam cx futuracoionali ftf,

cvmmi; ana 31 /. ortis
zedoarix.ana 31 V. Fol ' Bcr ° n ‘ t*’
cinnamomi clcdi an 3 j./i.Bacc.lauri
amomi fefclcos an.*/.ferojt
Rad B.ftorte ana 3i. fucci ai albi,ameos ,Abb.DiatnonfantaU ana ;ij.
Diarrhodon
«nicafti rutx anai/.Spcc.
IchanlibXvinimaluanci cum vuis dcftiUatiq.v.fiattindhira.
^

Digitized by Googlej
 .

Medico Chymici Lib. IV. . 6 oj~

TihttitrA(du(emfottummrttium. R. pului fabinx, catemtnthx-mont..
dnnamomi, dittamni cretici, myrrhx,caftorei an.B/. crocfgran.v.'
farinx cicerum rub.i/?.capill.Vencris3j- Baccarum lauri decorticat.
falis vrinx ?ij. fiat omnium infufio cum vino , &
legea.tindhira.
Vtlfic. R.Scm. iuniperimj.rubix tin&orum, cinnamomi, myrrhx
ana 3 ij arthemifixitnaioranxan. p. f. croci ?/. macis5j. triphcrxmaio-
ris ^/.digerant omnia in vino vt fiat tin&ura,qu$ dabitur calida vel per

fevcl cum vehiculo homogeneo..

Tindura 4d expellendos vtrmts infanlum. R. Coriandri prxpar.? j /fcm.
portulac^.citrijlimonuman.jij.zcdoarixjj.C.ccrui vfti'j. aloes rofa-
tx.S/. Myrrh^eleft^ *j rhabarb. ?/?. theriaexopt. sj.Mitluidat.^jfdcm.
cinxdrach.ij.vini maluaticiad eminentiam trium digitorum fiattin- :

dturaqux datur extr.efulxpro adultis, pro iunioribus datur cumfyr.

conucniennbus..
Tmttura in dolore coxenduo. R.faluix.laucndulx, Kofmariniana f/.
maioranx,hyfi’opi,rucx,pulegii, mcnthxcrifpx.mcliflxan.drach.iij.
abrotanidrach j./.garyoph. (em. fcemculi ana drach.iij. cinnamomi,
macis,galangx, zedoarix, «.ingiberis, Cort. citri, gran. iuniperian.
drach j /. N. molchatx N.j. puluerifatis omnibus luperfundantur
cum vino odorifero * digerant poft fornacem vel loco tepido appa- &
rebit tindlura, qux vfurpatut ab intra &
extra;
ji/iffryfr.R.Sarfxparillx.petrofclinijfccniculianadrach.j j?.fol.‘ve-
romex, pilolcllx ,
Betonicx, Artcmifixrubcxanadrach.J?. Flor. Bor-
rag. Bugloir violarum ana p.j. Fol. fenx jj. agarici drach.ii j.thabarbari
drach./.fcrn.anifi,fceniculianadrach.ij.fpec.mcifarurndrach.iij.vini
gxx.digerant vt emineat tindhira, fi rite facis in 54. vel 4 0.horisade(l:
Iamobferua modum appropriandi.R. huius tindhirx filtratx |iij. vel
plus mannx Calabrinx drachm. vj.aqux cinnamomi drach.ij.mifce.
fic habes hauftum fpagyTicum. Hic habes artificium fpagyricum quo-

modo debeant tin€kurx appropriari , verum plures lunt, verum hic

modus poteft iimilia fimilibus comparare.-
Siff;;4W^7)propruirimiMprinri/>iiw.R.Rad.Cichor.graminis,foenicu-
lr,petrofclinianadrach.;.Fol. Betonicx ,Rorifmarini. Carduibcn. an.
p.;. FlorumCordialiumanap.f.Fol.fcnxfj.agaricidrachm.ij./.Rha-
Darb.draeh./.Hermodadlyl.drach.r.lem.anifijfaniculianadrachm.ii.
fcec, incifarum §/. fiat cum vino l.digeftionis tinftura in cuius jiuf dif-
Gggg 5 folir
£o* Antidota*!!
foluc purgans vel extra&um purgans, adde aquae cordialis q.v.vcl fyr.
cordialcm & deinde propina.
Tinftttrd in obflrtift. Miarum mefarauarum. R. Rad. foe niculi , apii,pe-
trofelini,agrim©nix,abfynchii comm.capillorum Vencris,polytrichi,
mentha: ana Mj.fem.anifidrach. j./. Fiat l.a.tin&ura vino. Tin&urx
partem mifce cum fyr.de duabus Radicibus , mellis rof.colari,oxyme-
bt.f1mpl.ana5j. Fiat Dofisj.dux tres vel quatuor fecundum metho-
dum medendi.
Tinttura purgans fortior. R. abfynthii vtriufque , agrimoniae , capil-
lorum Veneris,anaMj flor.cordial.p j. vuafum cum arillis vnc./. fero,
anili drach.j./.myrobal.chebul.drach./.agarici opt.drach.j rhabarb.
fel.drach.jLzingibcrisalbi,fchxnanthian. 3/.F.Tin£hira cum vino
fimplici.vfuscum fyrupode Bizantiis.
Ttnftura in diarrbad. R.antidotiathanafix drachm.j./. piftillorum i
fiiccino , c terra lemma,lap.hxmatitis, corall.rub.olfium da&ylorum,
an. drachm.j. fmaragdiorienral.fcrup.j.mafticis.thuris ana drachm.ij.
nucis mofchatx drachm.j ./.croci Martis, fem.p’antaginis,caryophyl!.
an. l/f. fpec.diambr£e,drachm/. theriaex, mithridatii, Rad.tormentil-
Ix,zedoarixana drachm.j. fanguiforb.drachm./.conl.rofacexanti-
quxmiux cydon. fine fpeciebus anavnc.ij. Fiat lege a.cura vinomal-
uatico tindiura, qux datur cum appropriatis.
Tindurain colica. R. fpecdianifi , diacymini , diacalamcnthx ana
fcrup.ij.fcm.anifi, carui.fcenicu.dauci an fcrup.j. carpcfiorum, caryo-
phyllor.an.lcrup.ij. zingiberis Icrup. j. piperis drachm^.con^irant. ci-
eri vnc.iij. M.fiat cum vino maluatico vc! f.v. tin&ura.
Aliterfu.K. Baccarum lauri vnc./.N. mofch.drach./. aloes drach.J?.
zcdoanx drachm.j. mumix,ariftol.ror.an. drachm.j. caftorei drach /.
fol.fcnxl/. fem.anifi,ameos,foenkuli afia drachm./f. piperis , maceris,
cinnamomi, catyophyl. an. 3 ij. lacharilib.f. M.cum vino maluatico
1'mdura.
Tinctura ad durrbaam. R. cinnamom. ^ii./. nucis mofchatx jq/g**
ryophyll.3ij.rof.rub.5j Rad.fymphitidrachm.ij.diarrhodon Abbatis
drachm.j. fantal.omniuman.lcrup.j.mafticisfcrup lj. terrxlemnix9j.
fcmi.plantag.5ij / conferux cydon. |iij. vini nigri lib.vj. aquxvitxlib
iij.ambrxgnfexgran.iij.raofchi.gran.ij.corall.rub.3nj.alb.drachm.17.
marga-

•
\

Digitized by Google
 .

Midtco-Ch ymic i Lib. IV*

mu rgaritamm. drachm. j.fachari lib. j. fac liari rofiuidib. fex trahatur
cin&ura.
Tinftura alia ad diarrhsam. R. rof rub. flor, papaueris erratici an.^/f.
Rad. fymphiti |iij fantal, omnium an. ferup. j. Boli armeni drachm./f.*
.

terrs lemnix.corall.vtriufque prxp.ana drachm.;. nucis

mofch.vnc.;.
caryophyll.^?.macisdrachm.vj.rnani>xprarp.fcrup.i;.conIcr.eidoniar.
plaudam gran.x.ambrxgrifcx mofchi ana gran.iii;. vini hb.vj.aqux
;

cinnamomi lib. j. Fiat l.a.tin&ura. ^

Ttnttura ad colicam & calculum. R. baccarum iuniperi lib.;. macia, nu-

cis mofchatx ana drachm. ;. ligni aloes drachm. J?. cort. citri
5j .fuccir.i
albi drachm.vj.corall.rub.prxp.drachm.ii;.rafurxeborisvnc.;.foh»t.
perlaram dtach. vj dc corde ctrui ferup. iiiji cornu vnicornu 9i;.
oflls
lapid.bezoar.drach.;. ambrx grifex9j. mofchi. 9/. Fol. auri Nurn. i *.
Fachari in aqua roii diflol. lib. j*. fpiritus vini lib. viij. Fiat Tin- M?
&ura..

TinSura ad morbum Gaflkww.R.Flor.violarum, Bugloflx,Borrag. ana

M.f.fumarrxjfcabioix, ccterach , cufcutx , eupatorii , cichorii ana Mj;
fol. fenx drachm jj.J?dem. amfidccniculi.rufci ana drachm. ijivuarum
paff.glycirrh.ana drachm.j.corr. myrob.cheb.flauorum ana drachm,;.
polypodti drachm. vj. thymi, epithymi , elc6b Indi drachm. iij.aga-
riei trochifcati Icrup. j,.diagridii ferup. /. Fiat tin&uca cum vino tu-
marix..
Tinftura corrigens pracipiidtum adluem G<iiT<f4«.R.rhabarb.drachm.i;.
diagrid.drachm.iij.turbith albi & gummofi.Iennx, cort. Rad.cucum.
afini,hermodaftyl. ellebori nigri, polypodii, elaterii , epithymi ana
drach.J?. Fiat infufio cum vino pro tin&ura.

Aliafueft. Recipe Rad.angelicxvnc/.Radtormentillx.biftortx,

aedoarix, gentianx , enulx, imperatorix cofti,ebuli , galangx , cala-
,

mi arom.an.fcrup.ij.Jlor.anthos,croci, cinnamomi, di &amni,Baccar.

iuniperi, piperis albi,caryophyll. ana ferup.;. euphorbii ferup.# M.
Fiat infimo cum vino pro tin&ura.Hxc tin&ura aliquoties combu-
ritur a prxeipitato rite prxeipitato. In quem modum omnia corro-
flua fpagyrica debebant prxparari , ne dc corio luderent incauti
Humano.. _

Tinllu-

Digitized by Google
<6e8 Antidotarii
Tinttura ad tumorem tefliculerum tx frigiditate. R.
faenugtxci , ireos an*.

drachm j.icm.agni cafti drachm. v. farinae fab.drachro. x. cymini lon.

Napi ana drachm. iij. vuarum pallarum y. farinae cicerum drachm.vj.
f.viniqf.F.tindura.
Vdacaliditate. R.-fol. hyofeiami M. f. Hor-
bdellii ?i/. Farina: fab.

dei ana Mj. virgae palloris ,

ruta:, folatriana Mj.Rad. alchex,malux,
camomdlx ana drachm. ij. M.hat infufio cura vino pro
calamint :

t indura.
*
Tinctura ad brrHMW.R. oculorum cancri, rormentillx ,caryophyllo-
coniolidx iarrac. laniculx ,
matn fylux, fi agarix equi leti
,

anadtachm.j.Rad.Aaronis, parietariae, pcntaphylli.camomillx.ltfn.

topodiis chamxdr.an.p.j.fem.perloliatxdrach.tj.vimmaluaticiq.i.
fiarl.a.tindura.

Tmftitra aha ad herniam. R. Pyrolx, fymphiti,faniculx , veronicx.ar-

rhemififr,hirundin.eringii,raaiuarum^nuidqucrnianMj.viniq.Cfiait
undura ab extra vfurpanda.
Tintturapraftam m herma. R. Herniarix.pcrfoliatx, pyrolx ana Mij.
fummit.arth.albi,herb.alchiroill?,herb.acRad.Confol.farraccnice,
faniculq,agrimoni<j,piunellq,auricul^ muris ana Mj. Flor. Lauend.
Mij. naftuttii hortenhs exiiccati , cumini , faenicuit Rom. ana vnc.j.
Rad Conlol. maioris ana vnc. iij. vimrubriq. f. fiar l.Digcftionis rin-
.

dura.
Mia adhuc ahextra.R. Rad. Confol. maior, ana M.iiij hcrb.acRad.
alchy millae , pcrioliacx , pyrol^ , auriculx muris Cmicul§ ana Miij. cu*
mini Romam |ij.Fol.& ana p. x. mifcehat tindura.
Tinttura contra ajfumpta venena. R. Vnicornu, vngul^ alcis, pulueris
de came & fpinis (erpencum Florum BugloiF^ ana drachm. j.magift.
,

pcrIarum,Coriand.ptxpar.Trochifdc viperis, cornu C.vftianafcrup.

ij. Lap.Bezoard. drachm./. vifei quercini , odis dc corde cerui, auri li-

&
mati ana ferup. j. M. infunde cum fpiritu vini fuper hepata Sc corda
ferpentum rcdificato. Vide antidota in fequentibus.
T indura peJiiUntialu. R. Thcriacx androm.vnc.iiij. pulu. fcordii,
carduibcncd. tcrrxfigillatq,camphorx, Florum fulpliuris anadrach. ,

j.fpec.hbcrantis fcrup.j.elcd.dcouofcrup.ij. croci Icrup.j.f.v. ad emi-

jicntiam F. tindura.
Ma '«

Digitized by Google
 Medico-Chy mic i Lib. IV. 60 $
erit. R. Florum fulphuris .Thcriac» Andro. Ele&. dcout*
Ali4 fi(
ana vnc.j.Mirrhz drach.iij.Aue fuccocitrin. vnc./.fcordii fcrup.ij.Ter-
rz figill.fcrup.y. Rafuras vnicornufcrup. ij.Lap. Bczoar.fcrup. j. Croci
fcrup.j.CCamphorz drachm.j.Cort. citri drach.j.ftat cum S. vini re£to
Tindtura.
Tinttura Diaphoretica in pefie alia. R. Thcriacx vnc. vj. Myrrha vnc.ij.
peta(it.vnc.iij.fpcrmaceri, terra; figillatz ana vnc/.Rad.Hirund.vnc.j.
aipcami,pimpinellz,valcrianzana drachru.ij.campborzdrach.j S.V.
quantum fumcic.F.Tin&ura.
Tinttura pro vulgaribtu. R.fenpentariz, oftrutii, pimpinellzjvalena-
nz,tormencillz,gentianx, (uccifzanavnc.j.incifaiBfundanturcum
V.proTin&ura.
Tinttura pefiilentialis talis etiam fit. R. Rad. pimpinellx , tormentilla»
diptamni albi, pctafites, gentiana, valeriana anadrachm.ij. fcordii’
dictamni cretici, (em. Bafilicon. carduibcnedid. ana drachm.j.j?. Boli
armeni prapar.Terra figillataanadrachm.j./. Core, citri , ligni aloes,
iantali albi , rubei , c trini , croci > corall. vtriufque , vnicornu , fuccini
i

albitIimi,oflis de corde cerui, cboris , margaru.prapar. Fior.fulphu-

risanadrachm. j. camphora , fmaragdorum , (aphyr. hyacinth. ana
(crup.j.molchi , ambra ana ferup./. S.V quantum fufficit , F.Tin-
.

6tura.

Tinttura t n omnibus morhu pefliltntiahbusBamfitri.

R. Caflix lignea,
Rad.angelicx, cinnamoniiana vnc./?. fcordii vnc.j./.di&amnicrctici,
tormentilla ar.a drachm.vj gentiana vnc.j. zedoaria rnc.fi. calami o-
doratidrachn- .vj. ga langa rnc.fi. zingiberis piperis longi,anadrach.
,

vj.arift rot.drac ..n.:ij. ligni aloes,cort.citrianadrach.ij.crocidrach.iij.

mofch. macis anadrach.ij./. ra-

Bacc.lauri. iunip;:i garyophyll.nucis
.

furx eborisdrachm.j. Cornu cerui vnc.fi. Boli armeni drachm. ij.ter-

rzlemniavnc/.vngulzalcistantundemjfucci albivnc.ij.Corall.vtri-
ufqueanadrachm.iii.thcriacaopt.lib.f.mithridatvnc.iiij.S.V. quan-
tum fufficit protrr.cuira extrahenda.
Tmttura-in ftbrujuetidiana intermittente. R. Rad. poly p. querc petro-
fel.afparagi, cichoai lem.carthami, pa(rul.mundat.anavnc.j.cufcut$
£umaria,agrimon!i-,hy(ropi,bctonic?,pulcgii,capil.Ven.anaM.j.thy-
tnijalplenijadiantiii auaM.£(em.anifi , fceniculi, melonu,cucum.ana
Hhhh drachm»
 ,„

r» -

410 AnTIBOTARII:
drach.ij/.flor.j.cordial andhosan.p.j.glyzirrhi.vnc./.zingib.ftxup*
j./. Agarici trochifcati drachm.ij. vmi albi quantum lufiLitptotitvr
Aura.
R. cort. Rad capparam rnc.f.
Tinftura in Quartana intermitttntepura. .

j.Rad.apcrit.ana vnc ./. Buglofix cum Radice fumarix , Ciifii.meliflse

an. Mj. herbarum capillorum ana M.f.vuarum paflfvnc.j. florum gcni-
ft? 3.cordial.ana p.j f. Polyp. quercini vnc. j. fol.fenae vnc./. epithymi
drachm.i). cinnamomi vnc./. confedt. Hamcch. drachm ij tol. lenae
vnc./. Ipec. diarrhod. Abb. TnufanraLana 1'c up.ij.diamofchi dulcis,
pulu. laetitias gal.anadtachm.j./. facharihb.j. Fiat cum hydromclitc
vinofo tindlura.
Tinctura vulneraria. R. confolidx laraccnicx pyrclx, faniculx , fra-
,

garix,arthemifixrub.an.M.j.alchimillx,agrimonix,plantag. ana M.fl

oculorum cancri,mumix ana vnc./.vinunaluauci, quantum lufficitad
. extrahendam tin&uram.
Tindutacatholtca.R.M.knx fel. vnc.j/.turbitclc&i drachm.vj dia-
gridii.Rhabarb.lpcc. diagalangx ana dracb m. j. Fiat cum S. V. ex tra?
i

dfcio tin&urx,qux mixta conuenientibus omnes euacuat humores.

Tinftura tholagoga. R. Rhabarb» eledb. diachm. vj. mechoacanx

ele&x,turpeti,diagridiianadrach.ij. cinamom.opt. liquiritix rafx*.
macis , lem .citri an 3 j. F. tinftura cum S. V. l

R. fcm. ebuli drach. vj. carthami vnc./,diagridti

Tinftura Hydragoga.
drach. j. cinnamom. macis zingtb.anifi ana drachm./'. Fiat cum S. V.
i ,

tinftura.
Tinftura Fblegmagoga. R-.turpeti cleftidrach.vj fcnaeeleftx ;/.diagri-
dii 3ij.cinnam gatyophylk>rum,zingib galangx.an. 3 j.F.l.artis cum S*
V.tinftura.
Tinftura Mtlanagoga R.fol.fenx 3 vj.cryftal tartari q.diagridii drach.
ij.cin namom. garyophyilorum,galangx., anili ana 3) JM.cum S. V . Fiax
tinftura.
Tinftura Hyfierica. R . cum fa-
fcm.leuiftici elefti Jj.agarici rrochifcari
le gemmx galangx,zedoarix,myrthx fabinxan. jj. S. V. quantum
,
1

fufficit, fiat tinftura.

Tinitura adfluus Hypochondriacos. R. cort.arant. ficc. drachm. iij. fpeo.

«jiafcnx laxatiux bralTauolx drachm. j./. lcm. anih , carui , fosmculi
ana

Digitized by Google
 \

Medico-Chyhici Lib. IV. tS»

ana drachm. j. fnacit drachm ./|fachari vnc. iij. 5. V. mifce,fiat rin-
-dhira.
Tinftura Nephritica. R. Rad. faxifragisvnc.j. Lapid. Iudaici vnc/.
-fem.apii,ameos ana drachm. ij.afparagi,fcordii ana M.fihederx.ge-
«i(to:,Baccar. lauri ana drachm.ij. liquiritiae rafaevnc^.Fiatcum vino
•
extradtio. .
•

Tinitura purgantes lUuftrifitmii principibus aliquando ordinata. R. Fol. fc-

nae^inc ftipit. vnc. ij. Rhabarbari , Rad. mar-
agatici crochifcati vnc./.
«hoacanns,anadrachm.ij.fol.meliirx,abfynthH,origani ana M.f. Flo-
xum anchos.lbechados Arab.faluixan.p-j.lpcc.incilarum 3 vj.aftunda-
tur vinum pro extrahenda tin&ura.
Tinftura purgans alia. R. 3 Flor, cordialium an. p. j Herb. fcariolx,
.

endiuixana M.f.liquiritisralxdrachm.j.Tamarind. enucleat. vnc/. ,

myrob.citr.drachm j.fem. citri , anili ana drach.j.rhabarb.ele&i9ij/.
fol. (en® jij/. cinnam. cle£ti3j/. Fiat cum vino tinctura quae dabitur
cum lyruporol& aqua cinnamom.fiqueplacet adde adDofisfpir.vi-
trioligut. vj. '

T/»<J«r 4 iwd«/if 4rif.R.prun.Damafccnorurnvnc.j.violarumdrach.j.

/.Tamarind.caflixanavnc/. mamm® vnc. j. Florum Cordialium ana y
p.l.facharicandi&pcnidiianavnc.j. Fiat cum vino tin&ura,appro-
prianda &
aromatilanda fuis conuenientibus vehiculis ac homoge-
neis.
Tinfturain Podagricis. Rad.turpcti clepti ,pulu. feni, diagridii ,her-
raodadtyl. ana drachm. j. C. cerui vfti , fpodii ana drachm./. cinna-
momi drachm.j. fachari drachm. iij. M. infundantur pro tinduracum
vino. ’

Tinftura alia Digeftiua. R. Foliorum fcolopendrii, origani, chamedr.

ana M.f. Florum Fumaris , Borragi. Buglolf violarum ana.p.ij.Lupuli
p. j.anthos , mcliflx , ana p. f. Fol. fens ana vnc. j. agarici rafpari
drachm.ij Rhabatb.drachm./.myrob.chebul.dtachm.j.hermoda&yh
drachm/ (em. fccrriculi, anifi ana drach j/. fpec. incifarum vnc/.aro-
mat.rof drach./. mannsdrach. yj.caryophyll. drach.ij. F. in (u lio cum
vino optimo pro tin&ura.
1

Tinftura alsa R.fol.fensj/f.Rhab.Biij mechoacan.agarician.3j.fpec.

incifarujij.dianthos.^/.fcm. anifi, fccniculian. 3 ij.flor.Borrag.BugIof
«na p.j.centaurii p. j.cinnam ^lj.Fiat tin&ura cum vino gencrolo-.
r Hhhh x Tinftu -

.
1

\
3

s v
^
'
Digitized by Google
 <

6 it ^ Antidotarii
Tinctura oli m pro Abbate Hirtftldinfi. R.Rad.acetofe,graminis,afpara-
gi, cichoriiana drachm. {artae panllx ferup. juFol.fcolopendi i* adi- ,

anthi capillorum Ven.anap.ij Florum cichorii, betonicae, violarm

,

ana p.j. Fol.fenx vnc. j. aganci rafpati , rhabarbari ana drachm. j. fpre.
aromac. rofati fcrup.J?. (pcc.incifarum drachm.iij.facniculi drachm .j./.
manni calab.vnc.ij. fiat infufio cum vino vt fiat Tindura.
Tinctura tnfufionu ohm proexcellcnnfimo D D. Vultiuvvetttrano. R. fol.
fenx drach.ij fi ihabarb. fctup.ij./.agarici drach.j. florum anrhos , vio-
larum, Bugiofix, ana p f.fi. ftoechados arab.p. j.fcm.anifi,toeniculi
ana drachm j. carui ferup. ij. fpcc.diarrhodon Abbatis , trium fanta-
lorum ana ferup. j. mannae vnc. ij. cinnamomi, vini quantum iufficit:
fiat Tindura, qua: venit aromatifanda.

- Alia pro perfona lllujbifiima. R. Rad.fceniculi, cichorii, polypodii,

cnulx ana vnc./.herb.cichorii , betonica, faluix, marrubii albi, hyfTo-

pi , Veronicxana Mj. pafTul. min. vnc. j. caricarum num.x. fcm. anifi,
fccniculi 4.fem.frig maior.anadrachm.ij. fol.fenx vnc.) /.agarici tro-
chifcati drachm. v. rhabarbari drachm. ij. confcr.anthos ,bethonicx,
Bugloflx, Borraginis,pxonixana drachm. iij. vini optimi quantum
fufhcit pro tindura. Datur cum lyrupo cinnamomi, &c.

Hadcnus varias tradidimus Tindurarum formulas in quarum ,

methodum quilibet alias parare fibi facile poteft funt enim ad vfum
,

medicum magis idonex quam varia dccoda cum aquis hinc inde
maceratis & vexatis , hacenim norma, per extiadionCm videlicet ani-
msenihil de c flentia herba:, gemrax, metalli, Scc. amittitur, quod alias
indecodione cuaporabit Nunc faslici cum fucceflu ad extrada
:

procedimus, a Tindura nonnihil propter mfpilTationcm differen-

tia.,

XxtriRum Extraftum ligni quaiafi . Recipe ligni quaiaci partes duas,ciufdem

Hn ' q M -
corticis panem vnam. Omnia in Rafuramredada (lib.7. vel8.)in-
yui.
dan tur in plura alembica fiue vafa vitrea magna, capacia & oblongi
colli: Affundendo aquam optimam vitas vel vini, vel hydromclitis
vinoli. Claufis vafis, ne quid expiret, fiat digeftio in Baln.vaporofo
calidiori per 11. vel if. dies: quo tanto temporis fpatio aqua virx me-
lius tHbelcat&imprxgnctur ligni tinduris; Omnem liquorem calen-
tem adhuc cola Fxces autem prxlo fortiffime cxprimc:T um egredie-
:

tur

Digitized by Google
 Medico Chymici Lib. IV. tfij*

«ur liquor fpi(Tus , rubicundus, & olcaginofus quem cum priore con -
:
'

iunge:Omnibusfimulinalcmbicum vel cornutam cum fuo recipien-

te inditis, fiat dc dillatio , donec materia in fundo maneat in confidcn-
tiamcllis ,&bullicndobullas emittat, non fccusacmcl ipfum. Tunc
calentem materiam effunde in patinam terream vitrearam,aquam fri-
gidam continentem , &
datim coagulabitur inflat aloes aut gummi
rubei quam manu exemptam abfterges
:
&
feruabis tanquam reme-
dium praniofifTimum , vt pote quod praecipuis quaiaci viribus tam ful-
phureis, quam falinis abunde dotatum cft.
Exeo fingas duas pilulas exiguas, &habebis praedantiffimum fu-
datiuum & remedium bezoardicum quod nullas corruptiones relin-
,

quit in corpore, fudores & vrinam mirifice prouocat ipfamque fimul

,

aluum deiicit. Sunt qui hoc cxtradlum ficmifccnt. R. Huius extra-

dh$J?.ambrxgran.x.antimoniidiaphoreticiacfixi 3j.mifccnt.Dofis9j.
Alii addunt eflcntiaeiunipcri &c.
Praedat autem conficiendis huiufmodi cxtradlis , loco aqu* vitae,
accipere hydromel quoddam vinofumiaut aquas vlmariae , cardui
benedi&i & fumi terrae, acidulas fadlas, cum fuccolimonumauta-
ceto montano. Dc hac aqua , quam poft extra&ionem didillando fc-
parabis, & dudiofe tanquam rem ingentis pretii feruabis , exhibe duo
vel tria cochlearia datim pod aflumptam pilulam, & fingulare reme-
dium aduerfus luem venercam,quantumuis inueteraram comperics,
cius vfurn ,prxmiffis tamen remediis vniuerfalibus, & imperata xgro
vidbus ratione fiuedixta, qualem huiufmodi affcdlusfibi cxpofcit,ad
plui culos dies continuabis..

Pro varia argri natura & temperamento variari quoque poted dif-
foluens in extradlo quaiacino parando. Nam qui corpore funt ma-
cilento, & hepate feruidiore, eligant aquas fumiterrx & agrimoniae
acidulas redditas, vt fupra, quae aqux dcdillatx pod exrradtioncm
iam per(e , vt fupra, exhibitx ad vnciam vnam aut duas plurimum

conferunt ad fudores potentes prouocandos ccterifque vulgaribus

dcco&iombuslongeanreceliunr.
Gummi e ligno fafafras ad eundem modum extradlum conducit ExtruSam
quoque eidem malo: Elici poted vel fcorfim per fe vel cum quaiaco fi- l'g n » /<•-
'•

'
muliun&um.
Hlihh $ Sic

y
Digitized by Google
 AnTIDOT ARII
TLxira&um Sic educes Gummi ex ligno
Buxi : vnde infigne parabis fudori-
t>l*i Buxi, ficum &(peci ficum contra omnes cpilepfias , vermes &c putredi-
nes , de quo cantum exiguam pilulam , vc dc quaiacino , pro dofi pr*-
bebis.
MxtrMSum Gummi tam exligno,quam cortice iunipcri.confimili methodo ac
ligw&ctrt.
yii eduflum , excellens quoque eft ludorificum & Bczoardicum
aduerfiis eafdem cpilepfias , peftes , 8c affe&us contagiofos Sc vene-
natos. .

ExtruSum Eadem via elicies gummi ex ligno aloes, ligno Rhodio & fantalo,
hgnt*lo*i. quae fummefunt cardiaca & Bczoardica. lllismcnftruafiuedillolucn-
^^hibebis adeo commoda Scconucnientia, vc fimplicia ea, quibus
vt v °l cs » 1'copo tuo accommodentur. Verbi caufa , gummic ligno
*
^'fxntAlr
aloes peculiariter prodeft vermibus &
putredinibus arcendis , illius
extra&ione congruae erunt aquae ftillaritiae hyperici centaurcae. &
Sic gummi e Tantalo, quod hepaticum eft, extrahi poreft ex aquaa-
grimoni*.
ExitjUum Eodem modo gummi c cortice fraxini, quod eft diureticum, dif-
cert.fr*xi • foluens, & contra ipfius lienis durities fpecificum fingularc extrahes,
**• vel cum Tua propria aqua defttllata ex tenerioribus eiufdem arbo-
ris foliis ,
aut fimili quadam aqua fplenitica idonea ad aperien-
dum,& ad tenaciftimum corporis noftritartarum gummiq-,diflolucn-
dum.
ExtnHum Ita etiam parabis gummi e cortice tamariTci capparorum con-&
tort. t*m* - tra eoldem affc&us cum aqua florum gcniftae , fcolopendrix,3£c.
nfei Gummi ex radicibus arboris pomi, Irudlus acidos guftu 8c vehe-
menteradftringentes proferentis, cxrradtum cum aqua ex iildem po-
lUt/icS at- mis acidis defttllata , fummum eft medicamen contra omnia ven-
ior*#». trisprofluuia,dy lienteriam, lienteriam, diarihxam, fluxum hepati-
cum,& fimiles.
Quae hactenus ditia funt, exemplaris loco in pofterum erunt, ad
varia & infinita gummi extrahendaex omnis generis arboribus, qu*
vel cx librorum lc<ftione , aut propria experientia diuerforum morbo-
rum curationi conucnire noueris.
Notandum eft, cxtia&a qu* magis gummofii
,
& fulphurea exi-
ftunt,

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. r\T. 6rf
ftunt ,
qnxque ex ligho plu«.oleaginofa, veluri e quaiacinio, lauri-
no, iunipcrino & fimilibus educuntur ,
poft mcnftruorum filorum
feparacionem (feparantur autem veldcftillationc.vcl euaporatione,)
in aquam imicienda elTc , vbi ftatim coagulabuntur, vtiam diximus
de quaiacino.
Sed plura alia exrra&a, qux non adeo oleaginofa funt^noncoa- ^

gulabunturt.vnde hxc tantum coquenda funt ad fapx confidentiam,

aut paulo amplius ,vtmde, fi velis, pilulas formare poliis. Etquopcr-
fcdtius& diutius coques extraftum humiditatem luam inde magis
,

magifque feparando ( abipfisetiam ,qux fine aqua vitx gixparafti,)

eo aptius diutui nx conferuationi conficies.
In radicum cxtra&ionibus multa confideranda funt: num videli- E
****'*•*
cct eaedem recenter colledx fint nec nc:num viridcs,an ficcx &C mar-
,

cidx , num abunde fucculcntX', necne ? Videndum praeterea, num

fuccusfit liquidior, facilionlqueexprelTionis, an vero vifeofior, tena-
cior Se difficilioris exprclfionis ? Quibus piobe confideratis omni-
bus , cxtra&a componenda lunt , vel cum diiloluentibus vel fine ,

eifdcm ; in his vltimis parandis fulficier radices tantum coquere

& digerere cum Tuo proprio &c fimplici fucco, fi liquidior fit, Scfic
deinceps poR pcrfc&am huius depurationem inde extra&um effi-
cere.
Hxc igitur omnia inprimis obferuanda funt. Dabimus autem ho-
rumquxdam exempla, quibus artificem operarium ad pra&icumo-
pus quafi manu deducemus idque tam facilivia,vt vel minimus tyro
,

non poflir.
in eo errare
Exordium autem fumemus a radice angelicx , qux prx exteris
commendatior, & magis bczoardica eft: cuius rccenfis copiam non
quouis tempore & loco habere licet. Fingamus igitur eam exficcatam
adextra&icompofitioncm lumcndam, vbi fuxta fcquentem raetho*
dum fic progredietur.
R. Radicisangehcxcraflbmodoconquaflatxlib.j.afFundeaquam "ExtrnSum
vitaiuniperinam , vel aquam vitx vini, vel hyilromcl vinofum,aut vi-
‘
numipfum vttres quatuoruedtgjtosfuperemineat: colloca vas tuum
probe daufum in Baln. Mar. calido per qu.ttuoraut quinque dies;
dein materiam cola &c fxces prxlo quam fortilfime exprime 8c
MprcJtfionem coniungc cum colatura txccfquc iterum iniice in vas
:

vitreum.

Digitized by Google
 .

6\6 Antidotarii
vitreum affundendo nouam aquam vitx,vttrcs vel quatuor digitos
fupernatet, digere vt antea, cola& exprime, &fuccum hunc expref-
fum prioribus adde.
Omnibus fimul in alembicum inditis , liquor inde deftillerur,
quem feruabis fcorfim , quod autem in fundo inftar fapx remanferit,
tuum erit extradum: cuiad virtutes fuas augendas aducias fuum fa-
lem:calcmando videlicet fxces poft fecundam cxpreftioncm in fur-
no reuerbeni , vt artis eft indeque eliciendo faiem cum aqua vl-
,

marix Sc petalitidis: qux aqua addatur extrado , omniaque inui-

cem probe mifccantur Sc digerantur in B.M.pcrvnum atque alterum
diem.
Poftea liquor inde dcftilletur per alembicum in Baln. vaporofo
ad liccitatcm vfquc feruabis hanc aquam , qux bezoardica & iudori-
ficaeft fcorfim , Sc in fundo reflabit extradum talis confiflcntix,vt
Difu 4 ( V- facile in pilulas efformari poffit ex quo vna formata in pifi magnitu-
:

Jm. dine, aut xv. vel xx. granorum pondere, lingulare Sc potentilhmum
erit fudatiuumbetoardicumfuperbibendoftatimproprix aquas vlti-
mo referuatx vnc. j. vel duas : illud remedium eft aduerfus peftem po-
tiftimum , Sc contra omnis generis effedus contagiofos cum maligna
Si venenata qualitate coniundos. Si huic pilulx addideris 7. vel 8.
nranalulphuris noftri Aurati Diaphoretici, quod infra deferibemus
Judatiuum parabis prorfus admirabile, eiufque virtutes longeeffica-
ciorcSvaUdiorefque ad prxdida mala contagiofa Sc venenata facilius
Extra8um fubigenda & extirpanda prxftabis.
Rad. Ttr*
Eodem modo confi.cies extrada exRad. Imperialis , Zcdoariar,
mtnt.
ImptrUlu
Tormentillx, gentiana:, Ariftologix, EnulxCampanx,quxiifdcm
ZtdtMTU. fere intentionibus mcd«:nti inferuiunt. Efficaciter autem omnes cor-
Gtntiant poris corruptiones 8c ucrcdines auferunt Sc corrigunt : Vermefq*, fi-
p
Artflelo-
ne lumbricos in corpot e nafccntcs , variofquc morbos excitantes ene-
thtt Tinnit
tampant.
cant & e medio tollunt
Extr Atium. Similiter quoque a- Emirandum erit fudatiuum ad febres quarta-
Qnithrtt
Judatiuum,
nas & omnes morbos excraflo Sc fceculento humorum Tartaro pro-

Extrudam gteffos , extradum zin- giberis

,
quod fpiritu vinicliciesicuius Dofiseft
Radicum pilula pifi magnitudine 1

, Sc admirabiles animaduertes effedus.

patinaO» Sic etiam extrada fuuit ex Rad. pceonix viico querno Sc vifco co-
viftittrjli.
ryli

Digitized by Google
 4 Medico-Chy MIC i Lib. IV.
tuantur aquxpceonix,
'ryliadEpilepfiam. Sedloco aqu* vitae lubfti
conficienda. Et fic parabis
florum tiliae, aut lilii conuall. ad extrada
radicibus, pro diuerfa nempe ac varia
vaiiaextrada exomnis generis
earundemnaturaac proprietate, qua variis morbis expugnandis ac-
commodantur.
Sienimomniafigillatim deferibere animuseflet, opus excrcfceret
in infinitum nullufque daretur finis. Vc igitur fupra . ita Sc hic
,

exemplaris vicem fuftinebunc haec ,

quae modo expofuimus , iuxea

quae omnis generis extra&a alia fabricare & componere concede-

mur.
NateU at
'Si radices, ex quibus extra&a
concinnare voles, fuerint fucculen-
Rat/. fui -

tz, plurimoque liquore abundauerint ,

folummodo ex iis optime mltniu.
mundatis &c contufis przlo fuccus exprimendus erit : quifuccus ci-
tra additionem alterius liquoris
immittatur in vas vitreum cumcol-
lo oblongo quantitatis conficicndz capax, omnia digerantur in
, &
Baln. Mar. calido per aliquot dies, donec fuccus tuus , quantumuis
rubeum conuertatur colorem^inftar vini rubicundiflirai aut
albus, in
languinis quod citra dubium pec folam digeftionem accidit , non fe-
,

cus ac vinum album , & panis albus, aliaque poculenta & efculenta
coloris albi, nec non fac amygdalarum, hordeatum mundum, &fi-
milia ,{* quibus altmetita haurifnus,opera digeftionisin Baln. M. calo'-
ris animalis fa&x conUertuntur in iuccum rubicundum , nempe iit

ianguinem.
Qui ficut optime temperatus , dulcifque guftu cft , ita omnia extra-
£ka aitificio noftro edu&a cum rubcdi ne fua , qux illorum perfc&io-
nis fignum eft , coniun&am fimulhaberit inngneni dulcedinem , cu-
ius opcipfadiutiflimc fine facharo Sc melle'conferuantur , cum vide-
licet pcuc&e depurata fuetmt, ficut fufiusCc dilucidius capite de fy-
rupis declarabimus.

Materia lgfiurin rubedinem conuerla omniaque hypoftafi fiuc

eruflamcntofcp arato liquor feparanduseft,qui colore albo inde dc-
ftUlabitur zextradum autem in fundo remanebit in forma fapx ru-
bicundz. Vtlongifiimoconfeructur tempore, euaporacio fiat in Bai.
vaporofo ad omnem fiedtatem > donecmacet ta in pilulas reduci pof-

Iiii - Sit;

V
Digitized by Google
 «

(Jlfr Anti dotari i “ _

'

ixtriRum Sic extra fturo compones ex radice hyofcyami , cuius vfus erit ada*-
b.*ittum nodyni cuiufdam & laudani compofitionem. Sic etiam cxtra&um-
hyefeiami. purgans e radicibus efulae , vr mox dicemus, Sc ex infinitis aliis radici-

bus faeculentis, diucrfis fcopiscuratiuis accommodaris elicies.

U ' m ratio eftextradum coficiendiex radicibus multo fac-
*M* Alia fi
uoc uc
[

co abundantibus. Hoc extradri genus faeculae nomine infignitumeft,

ac fi exiguam ftue minimam faecem feparandam & vfui adaptandam
,
pronunciares. c

Vt igitur fiat faecula bryoniae , qu*,vr ante diximus , fingulare eft

zldu uTi mundatiuum matricis, & rerum
hyftericum medicamentum contr»
*ult Sryo - quafcunqoe vterifaftocationes^tocefius operationis in curo» qui fc-
***. quitur, modum inftituatur.
R.Rafuraro radicis bryoniae, quamminutim concifam & contur
fatn indas infuccum linteum , c quo fub praelo extrahas ac exprimas
quam fortiflime fuccum , qui faecus in vitto conleruis adferuandis
deftinato detineatur in loco frigido , non cabdo & pauco» dierum ,

qui-
fpacio videbis in fundo, colligi faeces albiffimas inftar amylii
bus fupernatat aqua turbida , &
alba inftar feri laftis , quam fepara-r
bisperinclinationem: Amylum autem i» fundo refidcns,in pluribus
vafisparuis vitreis aut teneis virreatis pones , vt
optime dcficcetur in
mbra , non
in. loco calid» , &
paucis horis materia exficcabitur ia
amyli quod faeculam bryonia appellant,, cx qu^ fingitur pi-
forma ,

lula dcccm vel duodecim granor. pondere , admifeendo paucum ca,-

afiarp. fetidam , fummuqv &.praecipuum
remedium eft ,
ftoreum,vcl
contra omnes matricis faffocationes.
Quidam corrigunt extraflum
anifi,fceniculi cin-
hoc curo cxtra&o Rad.Ueos ,ewra#o fkleii.olco '

namomi* caryophyllotumq.yv
ixtTMamm Sic faecula, fxtadice iridis praeparatur, qu® lingulare remedium cit
» a(j ucv ( us hydropifim.
quae efficax cft ad humores cor*- -
Ita etiam fitf«cula ex radice aronis,
quia-
*!Zul ponsnoftri tartaveos, gummofos ac renaciflimosdiflbluendos ,
•wir. fias durities obftrudbonesvifcerum pi ogignunt,& fcmmaria , rad^
* -
t pluri triorum diuturnordm
dcdeploratorom raot ,

ccs & fores exi ftun

borum ,
quales funt febres quartan® , cachexi®, &
fimilfes: fedhuic

exficcat* afftlnde aqu* filicis vd fcolopendri®, quantum ..

feculxiam
vnum aut alterum diem » a-
fufficit.digetAWUr ad igncmBaln.Mar.per

Digitized by Google
 Mf/DICO-Ch YMip i Lib. IVV 6/$

quadein per inclinationem fcparctur , & materia tandem denuo in

probra exficce:ur,vtfiat-fxcula.
Notandam eftautcm, praeter enarrata radicum extrada quaedam
-effeinquibas praeparandi ratio a priore longe differt, h^qucipfa funt,
&
«us vires naturales inftaurant , corroborant, aut infigniter contoli- V-
^ant, vbi vini parlifquc additione opus cft , qux duo naturam
maxime
nutriunt ac fuftentant, & reliquis limplicibus , cum quibus
miicen-

eur,vehiculiinftar funt, vt eorum virtutes promptius in venas pto- &

fandiffimaquaequeloca transferantur.
Exempli caufa ad herniam quAntumuis completam compendio-
,

fiuscitiuique Curandam , extradum educes cxfymphyto ,

figillo Sa-

lomonis quale mox defcnbcndum aggrediemur , &C ad haturam

,

debilem & encruatam calefaciendam ,'fuoquc vigori reftituendam

vterique fcecui.ditatcm excitandam ,
parabis extradum Satyrio-
• * -
J-v
nis.
Sic paratur etiam exrraddfn huc {anguis fymphyti. Sanguini*

•R. Rad. fymphyti maioris & minoris fimul optime mundatae hanc fympbytud ,

in mortario mafinorco probe contunde cUmpiftillo ligneo, donec Hirnutm.

formam pttlpx iortiatur. Adiij.Hbraspulpx adiice medulla; panis (e-
an.iib./. Omnia inuicem probe
calini , Se panis (iligHici li«e triticei
'mixta & tantillo vini albi iriigata iniiciantur in matracium vitreum
,

cum collo longo ,fubcre vel cera Hifpanica optime obruratum,vt ni-
hil tranfpirct.

Hoc matracium collocetur infimo calido ,

quem chymici ventreiri
equinum vocant.fiucin balneo vaporofo , donec materia in chyli faft-
guinci ac rubicundi colorem co nuertatur.
Tunc illam fortiter prselo exprime, & cxprellionem hanc chylo*
fam&fanguipeamponein balneo vaporofo , illud in hac fecunda di-
geftionc maiorem acquiret rubedinem & fzces aliquot in fun-
,

do relinquet, quas feparabis, continuando hancjdigeftioncm 8c de-

purarionem , donec materia clariifima Sc rubicundiifima apparue-
rit. Scparaab illatanc liquorem clariorem
per alembicum aa ignem
Balnei vaporofi, &
remanebit infundo extradum rubicundiffimum,
quod nominant (anguinem fymphyti, ad hernias omnia vlcerain- &
«crnaprsefti^uflimu.Doiis eft 3j.mane, diffoluendu in fua ^ppria aqua D§ ^
Iiii i defttl-

Digitized by Google
 .

6iO Anti dot Arii

dcftillata , vel in vino albo , vel alio liquore congruo, conrimtandoad'
plufculos dies , & egregios mirofque efte&us inde produci com-.
pcries.

ixtruOum Eodem modo extra&um fure fanguinem ex latyrione extrahes,.

Jatyrionm. quod fingulare matricis corroborans , 8c Ipecificutn eft remedium ad
conceptionem, prolifque generationem luuandam, fteriliffimifque
quantumlibet mulieribus iaecunditatis donum impertit, virique im-
potentiam adpriftmum vigorem reducit, cujus imitatione alia plura
effingere licebit. Sed verus philoiophus vlterius adhuc progredie-
tur, & per eandem, viam tum ex frumento tum ex vino educet fub-
ftantiam quandam (anguineam , alendi ac viuificandi facultate po-
tentem : qua caufam generationis camis iq corpore noftro inda-
gabit. Sequuntur nunc extra&a baccarum , granorum femi- &
num.
ZxtrxHum Accipientur 4. vel f.
librae baccarum iuniperi felc£iirtlmarum,&:
tuni. modice conqua flatarum: hisimple ad medium vfquc matracium vi-
}f
ri -
treum capax , fuperaffundendo fuam propriam aquam vitx veyt- ,

quam earundem dcftillaum,(cum fcilicet oleumex iifdem deftilla-

ueris per alembicum magnum cupreum , in modum aliorum oleo-
rum ) vt vna ex alterutra hafpm. aquarum, 4. aut, 5- digitos fupernatec,
licetaqua vitxalteri prxftet, vale rite claulo ftcritin digeftione Baln.
Mar per 5-aut tf.dies , donec didh aqua intenfe coloretur & virtuti- ,

bus baccarum illarum impugnetur. Effunde aquam hanc tin&am

pet inclinationem, &fsces adhuc calentes fortiter exprime per tor-
cular: hanc expreffionemadde eidem aqux coloratae omnibus in a- :

lembicum vitreum inditis, liqiioritideaaficcitatem vfquedeftilletur

, in quo materia tua ab omni aduffionc immunis erit:
in B. vaporofo
aquam inde deftillatam lerua feorlim , & extra&um etiamJeorfim,
quod inftar fapx crit.longoque conferuabiruc tempore. Dehocex-
trado exhibe icrup.j. vel duos , vel aqnx proprix deftillarx cochlea-
ria triade habebis fummum fudorificum bczoardicum contra omnes,
pelles de venena.
Txtrafl Hm Eadem viaprocedes in extra&ione Baccarum lauri cum fua pro*
£ tuarum pria aqua virx , aut aqua ab iifdem dcftillata , vbi lemel illarum oleum
(rutri.
paraucris per magnum alembicum quod : fit iniiciendo lib. j. bacca-
rum conquaffatarum inquinqueaut fex libris aqux communis* cuius
ope

Digitized by Google
4
 . . »

Mfdico Chymici Lib. IV. fTll

ope oleam iftud afcendir,facilequc ab aqua feparatur : Nam ipfi a-

quxinnatat,
Aquavcrointcrim attrahit & confcruat adcoexa&e Scperfcdleo-
dorem, (aporem aliafque virtutes priedidlarum Baccarum , vt longe
fit prsftantiqr& melior ad compoutionem fui proprii extradi, quam

quiuis alius liquor extraneus &

peregrinus.

Eodcmartificio conficies extradla ex omnibus aliis baccis, granis,

'*
& feminibus velurextradlum purgans ex.hxdcra,cxtradlumantepi-
lepticum ex femmibus paeoniae extradhim carminatiuum &
Hatibus
di llipandis aptum , ex feminibus fcrniculi , anifi , cumini , dauci , fi- &
milibus.
eundem modum fieri poterunt infinita alia extradla diuerfisiif-
In
demque morbis appropriata quibus fimplicia e quibus educuntur,,
, ,

conferunt. •
Sunt ex granis quxdam fucculentiora & magis vinofa, quorum g^trM aUm
extradla alitercomponuntur; veluti ell fuccus vuarum , qui expref- vuumm.
fus reducitur infapam:quxvna ratio dtcxrradlaconcinnandiicuque
fapa hxcaptaad varia in tindluum genera componenda.
Sic quoque ex granis maturisiarobuci &c ebuli fitcxtradli genus , H- ExtraOm
ue lapa quxdam hydropifi congrua Scfalutaris. .
granorum

Ex iifdem granis (amburi probe maturis, ad vmbram per ali-

ic
^
quod temporis fpacium exficcatis , aliud extradti genus ettorma- Extradum
bis , quodeft fpecificum hyftericum , idque chymici vocant extra- granorum
dium granor adles cuius praeparatio fcqucntibus verbis contine-
.-
,

tur.

Collige magnam copiam granorum lambuci optime ad vmbram

exficcacorum , vt diximus : cxterifque omnibus abiedlis , fola grana
accipe, quibus ad mediam partem imple matracium magnum cum
longo collo, fuperaffundendo fortiflimum fpiritumvini, acidulum
redditum cum liquore acido, vel virrioli,velfulph'utis,vt materiam
tres quatuorue digitos fnpernatet. Vafeclaulb,vt nihil expiret,fiat
digcflioin Bal. Mar. per quinque aut fex dies donec fpiritus vini in
colorem nibini tindlus apparuerit , quem (eparabis per inclinatio-
nem, cauendo,ne quid exrxeibus aut turbulenta materia fimul tranr
itat.
Iiii t De

Digitized by Google
 . i

6 iz Am Tl» OT Aft II
Dequatinduraiam, non etiam fcparato prius menftruo ,hoceft,
aqua vitx.quxfmc corruptione autaltcratione vlla diutifiimeadfer-
uabitur(& cui, (i voles,addes parum fachan.gratiorisguftus caufa) ex-
hibebis femicochlcar argenteum, aut cochlear plenum, mulieribus,
qux exvtcri prxfocationemifcrismodisexcrurianrar,&fubitoefFe-
VftM.
dus fequeturcxoptatillimus.Ex improuifoenim , & quafi miraculoic
expergefient prillinxque valetudinis integritati rcllitucntur.

Rurfus fi velis , fepara inde aqua vitas per Alembicum in balneo va-
porofo , donec in fundo remaneat extradum rubicundifiimum , de
quo exhibebis 9j. pro dofi , idque diflblues in fua propria aqua deftil-
lata, aut in quibuidam aliis conuenicntibus , aut vmo albo, quod inde
rubcfccrc incipiet.

ExtmeUr+ Ad eundem modum parabis eleduarium ex granis ebuli maturis,

gr Anorum &ad vmbram exficcatis hocquc extradum fpecificum eftrcmediutn
.

tbuli.
contrahydropem & cachexiam.
ExtTMchtrn Sic quoque extrada conficientur ex pluribus aliis frudibus,veluti
ttrxfvrum ex cerahs nigris agrcflibus, & exficcatis contracpilepfiam , in cuius ex-
nigrorum.
tradicompofmonepotcft loco aquae vitx fubftitui quxdam aqua an-
tcpileptica,dc pxonia, Scc.
Extr Atium Ex floribus pxonix rubeis & exficcatis eodem modo elicies tindu-
flirum p to- tam cum fiiapropriaaqtia,qux aciditate vitrioli aridula reddetur.
rtu.
Extrudam Cum aqua alkekengi acidula quoque fada,vtfupa, extradum
frud. Al- frudibus eius rubicundis , &
modice exficcatis contra calculum com-
ktktngi.
parabis.

Extrudam Cum aqua fenelorum quoque acidula, elicies ex fenclorum eorun-

/tutiorum dem frudibus exficcatis extradum accommodatiilimum ad prxfcr-
uationem & curationem calculi.
Extradum Sic&exfloribus papaucris rubei exficcatis, cum fua propria aqua,
/Urum f *- eodem modo acidula rcddka, cum liquore acido fulphuris educes ex-
p*H. mbtt- tradumpracftaimllimuin
™m '
&
fpecificum ad omnes plcurifcs, quod v-
nius fcrupuli pondere diflolutum exhibebis in vnciavnafux proprie
aquxdeuillatx poft tindurx imprxgtiationem. Aut fi voles, omifla
D»fis tx- feparationc eafdem aquas tindas feruabis , &
de ns prxbcbis Ifi.vcl j;.
trxStrum. vcfpcn arca horam fomni, 8c miros producet effedus.

•
Ad '

Digitized by GoogI
 .

MbDI-CO-Ch YMICl LlB. IV. 6^'

Ad hanc norma tn extrariorum , diuerforum lignorum , corticum,
radicum, baccarum,granorum,fcrninurn, fruciuum , florum , verus&
& pedtus jnedicus infinita alia ad diuetfos & plurimos affc&us effin-
get remedia.
Reflat vt breuiter exponamus extraria herbarum , quae, fiunt tribus Extrsclum,
modis, vt {equitur. btrhsmm.

Primus modus eft,vt contundatur herba, &C praelo eius exprimatur g

fuccus , dum adhuc viridis eft Sc fucculcnta : poftea fuccus hic depure-
curin Baln. Mar.calido. tamdiufeparando purum ab impuro , donec
nullae amplius faeces in fundo refideant.*
Ab hoc fucco perferte ita depurato, abftrahe aqueum liquorem per
balneum vaporofura, donec in confiftemktm fapx.aut paulo fictio-
rem, fi diu conferuari debeat, redigatur.
Secundus eft, vt incidatur herba, cum florefeit, qua impleatur A- t Moit*.
lembicum (cucurbita magna ) magnum terreum vel cupreum ftanno ,

interius obdudtum, quale eftillud, quo plerumque olea deftillarrfo-

lent,deprcffe optime matetia hydromelfte vmofo imbuatur: claufo
poftea vafc cum quodam operculo omnia macerentur in calore folis,
fizftas fit , aut in quodam nypocaufto per quatuoc aut quinque dies:
poft fcxprimantur omnia prelo, & faecibus affunde nouura hydromel,
velaquam vire, digerendo & exprimendo omnia, aedenuoidemte»
petendo, donec faeces omni virtute fpoliare videantur. Omnes hx
exprefliones fimul colle&x indantur in Alembicum vt liquor in- ,

de deftilletur , & in fundo remaneat cxtra&um in forma mellis vel

fapz. .
'
t * ..

Tertius & vltimus modus edueendi' extra tia ex predi&is herbis j.Modm.
eft i vt earum magna copia fimul colligatur «.quae minutim incidan-
tur aut contundantur : his impleatur magnum aliquod , aut plura
minora Alembica ( cucurbitas) terrea aut vitrea , per quae aquae il-
latum ad ficeitatem dcftillenmr , idque in- balneo vaporofo , fxci-
b]is omnino ficcis , nihil tamen aduftionis redolentibus , & in pulue-
rem erado modo rcda&is, affunde aquam fiiara propriam deftiUatam,
&dum fit omnium in balneo digeftio,aqua alliciet omnem herbarum
tiftdUra,iljarumq; qualiutib. eflcntialib, fubftarificis impugnabitur:
conti-.

Digitized by Google
% -
 614 Antidotarii
continenter affundendo nouam aquam, & omnia digerendo , fepa-
randoque aquam tinCtam per inclinationem , ac fingula denuo re-
petendo , donec aqua amplius non tingatur, dein omnes ha: aqua: tin-
Ctx, fimul mixtae ac in vnum aut plura alembica apta inditxdeftillcn-
turvfquc ad confidentiam lapse fiuc extraCti. Aquasdcftdlatasfcor-
fim(cruabis,vtineiusvnc.j.vclij diffoluatur3/. vel 5/. Etfichocex-
ttaCtum praebebitur iniifdem affeCtibus, quibus ipfafimplicia,vnde
compofitumeft,conueniunt.
Si ex fxcibus illarum calcinatis extraxeris falem , cum earundem
proprio liquore, 5c hunc liquorem cum fuo (ale fimul , &
femel dcftil-
laueris , vt (al enumeratus cum extraCtionibus iftis exquifitius mifcea-
multo efficaciorem reddes facultatem extractorum multiplicem,
tur,
quam habent , nempe purgatoriam.fudorificam , diureticam , aperiti-
tiuam &c deoppilatiuam.
ExtraSui» Ex prsefcriptis itaque his tribus modis elige qucmcunquc volueris,
tbiudenu- Scfacex herba, radice , &c tota reliqua fubftantia chelidonis extra-
ctum , quod prxftanulfimum & fpecificum eft medicamen contra fe-
bres tertianas , iCtcrum , cachcxias , colores pallidos , & obftruCtiones
vifcerum,cftque prxterca remedium vniuerfalc, plutibusque expu-
gnandis affcCtibus prodeft : item diureticum &
fudonficum fimul exi-
Ibt, fi eius fciupulum vnuminproprixaqux cochleari vno, aut duo-
bus infufum exhibueris.

ExtrtSum Sic extraCtum e meli ffa paratum eft fumroum cardiacum.

ExtraCtum CarduibcncdiCti,& extraCtum vlmarix funt fudorifica,
Cmrdutht- •& fingularutremedia aduerfus pcftem.
mtdtSi.vl-
m*ru. Ex omnibus prztcrca herbis iuxta hanc methodum fimplicia eftot-
reabis extraCta , ita vt nobis fatis fit . in quinque aut fex fimplicibus (e-
leCtioribus Sc prxftantioribus dotibus , tantum prxparatioms nor-

mam Sc rationem oftendifle. / .

Ad eandem normam compones etiam extraCta compofita. Cepha-

Cordiaha.. & alia tam maiora, quam minora, de qui-
lica, Thoracica, ,

bus iam in fequenubus.

'Extra-

Digjtized by Conglg.
 Mbdico-Chymici Lib. IV.
'Extratlum Cephalicum.

X tuditum Aceri Tlorum Antbot

Saluta
Toeonia
yijci querni Trimula veru
Ligni aloes faonta
Jiaccarum luntptrian.l iij. Caltndula
Sem.pceonuliuj. Betonica

Cinnamomi Lauendula
Caryophj/Uorum Stacbados Arabica
M1J '.+Jv
Lilt. Conuall.

Nucis Mofibata luphragia

Cardamomi Tilia Arboris an. p.j.

Truttuum Anatariorum an*j.

Incidenda incidantur, &

contundenda contundantur, indan- &
turinmatracium vitreum, fuperaffimdendo aquarum vicx,faluix&
granorum Iuniperi,quantum fufticir.vt aqua quatuor digitos lupcrna-
tet materiam. Digerantur omnia ad ignem BalnciM. per vj. aut odo
dies, fiar colatura fieexpreffio per Torcular, indeque feparctur liquor
aqueus per euaporationem , donec maceria infapx fiue cxtra&i forma
refterin fundo. Dofiseftdrach.J?. in omnibus frigidis affe^ibus cere-
bri. Hic notabis quod omnes Tin&urx fupra denominat* poifunc
fieri extrada.fi ex methodo noftrafuperius prsfcripta procelleris, res
eft facilis vt iam ante dcraonftrauimus ,ideoquc omnimodas remoni-
tiones non neccflarias intermittimus. Huius vero extradi vfum fic
appropriamus cum Iofepho Qucrcecano.

R. Extrafti huius cephalici $ij.

jtntiJdm
Magijlerii Cranii humani 5j./. Ciphalit*.
SaUs Cranii 3ij.

Iffentia Caftorei 9 1 v.
Spec.Dtambra
?Diamofchi dulcis ana 3/.
'
OIsi Caiyopbjllorum
Nuci MofchatdjJpagjtrice dejlillusnagut.x.
Syrupi conferut citri quantum fufficit.
Kkkk Fiat

Digitized by Google
 , . .. .

Antid«tarii
Fiat inde Antidotus vel Elc&uarium mollis confidenti* :Dofis9j.
Hsce eft appropriatio extra&i fecundum Quercetanum.aliialiterin-
formarc poterunt: Mii aliud poflunt parare e x traftum compofoum
cephalicum, exinde parare mifturaro vel mifcere cum fyrupis.com
&
conferuis & aliis prout lubet appropriatis cephalicis.
Extrusum Cephali tum aliud.
R. Herbarum &florum Mfhjfa, Btttnk*ipdonu , Saluta , Rtrifiuarpu-
an. quantum vk.
mixtis liquot
Omnibus recenter colle&is,ritecontuGs,inuicemque
rite fepararetur
perB.vaporofum,rurfufque idem liquor fecibus af-
fundatur , vttipaura inde eliciatur , fiatque
omnium multoues reite-
vt in afus cxtradis. Eius appropnaao.
ratio , procedaturque vltcrius ,
talis eft. .......
Dtacort 31 )..
R. ExtraBt huius cephalut |nf .
Conflit. Anacardina sij.
Okt it SUCt Moftb.df.
Mifcc.Dofis j/.ad if.

Extrallum Thoracicum.
R.Kaltnuk Campana Stm. Carduibtnedifti,
lridii.
Bomback
TufitUgink. Vrtica

Poljfpodii Anifi

Liquiritia 4«.?iij. Tanuuli

Intuborum Papautrkalbidn.liif.

Stbtfttn
CtnnamX).
Plor.fuc.Borragi»k
V utrum Cormtb.Mtluiy
Buglofft ,
Hgrb.fcabitfa
TrajSti
TujhUgink
Ffipautru rubti anap. ii).
Hjjfopi
Capillorum Vtnerk

Omnia comula probe iquicem mixta, in vas aptum indant»,

& cardui benedieb,
iffundcndo aceti fcylhtici lib.j./< Aquar, tcabiofa,
Hyflopi , Tuffilaginis anahb.j. Digerantur
omnia ad lentum ignem
ferdies aliquot poftea
,
fiat expreffio c &
vaporatio fubftanti* aque*:

Digitized by Googte
 \

Medico-Chymici Life. IV.

Doftcc materiain fapq confiftentiam reducatur, & habebis ex«ra&um*

Quod autper fe in pupillae forma , velappropriato alio dare poteris.i*
Qucrcetanus fi c appropriat.
R.buwtxtraRi Thoracici 3iij.
Extr aci t pulmonum vulpis
&\Ltporit inUcem praparati
,

Rutjnftu Uftufulpburu Ifi.

'

Rumi fulphwru Thtrebintbsnati 3f.

Sjrupi Htdtra ttneflru , quantum fatis.
Fiat Antidotus. Dofis dj. k

Exlratttsm Tboroticum aliud. -

RHerb.Tufidaginis - Ujjfopi rumis,

Scabiofa cum toto] 4 Sem.frigidorum
. , .
Prafiti, .
Stm.Vrtica
Calamenti, CarduibenediSi

Omnia fubtiliffime contufa deftilientur B. Vaoorofo vfque ai m

ficcitatem, cum propria aqua deftillataSc ficcis fecibus iterum affu-
in exteris eandem obferua methodum , vt dc-
fe extrahe tinfturam ,
clarauimus , Sc habebis extra&um perorale aliud : cuius talis eft
vfu». „
R. Huim txtratti Thoranct
Florum fulpburit optimefublimat.Zij.
SpecierumDiaireosfimplic.ij.
Dintrdgacunthifrigidi5j.fi.
Pulmonis vulpis vulgari modo parat*
tUStuarii rtfumpmt,
Diapapautris ana 9iiij.

Sjrupi violati quantum fuficit

Mifce,fiat Antidotus. Dofis 3j fi.
ad 3ij.

Extrtflum Cordiale.

R.Rafuralignialou Stm.Ocjmi
Ligni Rhodii una lij.fi. Citrii

Rad. Angelica Melifa

Kkkk Scof-
 . . .

6i8 Antidotami
SrertMWri -
Acttofa
Ztdoaruaua^iij. Gran. A Ihtrnts 4». j /.
j
Cor t.citrificca £ij. Caryophyllorum
Di&amni Cinnamomi ana lj.
Bun vtmfqut Croti yL
Domiti •
Rtfrui.ptaj,

Omnibus conquaflatis fuperaffundantur fucci Limonom lib.j./f,.

Aquar.fcordiijMclilTa^flor.Rorifmarimanalib.j.vel quantum fu fficit,

ad materiam bene irrigandam. Omniadigerantur ad lentum ignem,
exprimantur ,
fiantque reliqua operationes , vt in fijpradi&is : Eius,
vius talis.

R. Huius extrdfti Cardiaci jiij.

Magifttrii Corallorum,
Magtfltrtt Hyacinthorum an* 31'j.

Ijfentt* fruihtum Anacard.lf.

ijftntia Croci 9ij.
I (falli* Campbora d\
Lapidis Btzoartict vtri
Vnitorm ana 3j.

Ambragrift* 3/.
Olei Cortici citri
Oltt Cinnamomi jpagrittextraft. 4n.gr an.xij.
JtqiuTbert*(4lK,vel
Uixiris vita quantum fufficit.
Fiat AntidotusJ)ofis9/..

Exfratfum Cardiale altui.

B. Herb.fcordii Sctrfonerartcent.an. M.iiij.
TormtntHla Cimorum cum cortice diffitiorum-
Mtltjfa cum toto N um.vatutvj.
Omnibus tam herbis, quam citriisrc&econtufis in mortario mar-
moreo ,& probe fimul mixtis adiice Cinnamomtlj, Croci ?/. Galliae
Mofchatx, Elcduarii de gemmis ana 3ij. Camphor^ ij. Fiat ex his lege
methodica fpagyrica di£h extractum nobile Cordiale , quod fic ap-
propriatur.
X.E*-

Digitized by Google
 t

r Medico Chymici Lib* IV.

, R. Extrafti buim Cardiaci giij.
ConfeHunis de Hyacintho
ConfcSionu Alternes ana 5iij.
,
EUHuariidegemmi
Diantbos ana iij.
Diambra,Oiamofdulcis and jf.
Margaritarum prjparatarum
Cfu de corde cerui ana ij.fi.
Trochifcorum Durrhodon
De C amphora and 3/.
Syrupi confer Ud citrn, quantum fufficit.

Fiat Antidotus.Dofis 3j.J?.ad 3ij..

ExtraRumflomachicum.
R. Calami ar ornat.futegalanga Menthaficca
Ligni alots Ambrofficcaan. M.ij-
Cjptri ana liij. Sem.Anifi
Cort.Arantiorum Toeni culi
Cydon.txjiccdtan.lj. Liguflici

Cinnamomi Gran.Myrlian.\\„
jSucu Mofcbata Myrob omnium ana\fi.
Macis anali).. Rof.rub.p.iij.

Contundenda contundamur , & incidenda incidantur, M. & in-

dantur in magnum matracium capax , fuperaffundendo fuccigrana-
torum acidorum lib.j./. AquxCinnamomilib.f. Aqux Menthae & ab-
fynthii ana lib.j. vel quantum fufficit, ad materiam irrigandam: cum
his enumeratis liquoribus fiat tandem digeftio in B. procede vtfupra.
Eius vfus talis cft..

R.Extrafli buim ftomachici ?ij.

Extrafti tunicarum interiorum ventriculi gallina t

Extrafti Baccarum luniptri
Et Myrobalanortim omnium an.\ft.
Rofata nouella ?).

Olei i N uct Mofcbata deflilldti

Oleorum Caryopbyllorum
Et Corticum citrit dejltll. an.dj.
Kkkk }
Cum

Jt&.-L

Digitized by Google
*$jo Antidotarii
Cum Sjrupo Cornilorum quantum fuffuit.
Fiat Antidotus. Dotis 3/S.

Ext rufiumflomachicum aliud.

S. Mentha, Ambroftanaan.M.r.
Cydoniorum decorticatorum & tn orbiculos tenues dtp-
ftorumN.iiij. •
^
Contundantur herbz cum cytoniis &in pulpae formam redigan-
tur: huic pulpae adde
Macis, Nucis Mofchauan.
ij.fi.
Specierum Aromatici rofatt 3j.
Mixtis omnibus & in Alembicum inieris, fiat deftillatio
per Bal-
neum vaporoium ad ficcitatcm: Aquam inde elicitam iteru affunde
fecibus, in czteris fcqucre methodum noftram ,eius vfusficcft:
JR. Extraftibutwjlomachtcil ij.
Specierum Aromatici rofatiliq.
' Diagalanga
Flettuarii

Diacinnamomi,
Dianifi ana3ij.fi.
Ambragrtfudj.
Sjrupi confisionis citrii vel de mentha,
quantumfufikis.
Fiat Antidotus. Dofis 3fvcl
3j fi.

Extrafium Hepaticum.
X . Ligni Cafiia Hepatici an.Mij.
Sant alorum omnium an.Jrf. S em. Apii
Rad.RubiaTinftorum Fetroftlini
Filicis vtriufque Schanantesan.^.
Oxylapathi Spica nardi
Rhabarbari Flor. Cichorii
Acet ofe ana lj. Centauris minoris
EupatoriiMefaa cbehdonia
Comarum Abfmtlm P'ontici Rof Rub.an.p.iij.
y
Contundantur & indantur in vas vitreum Hjs adde :

Acetipajfulatt lib.j.fi, Acetofa

Aquar. Agrimonia Cichorii ana hb.j.
' Macc-

Digitized by Google
 Medtco-Chymici Lib. IT. 6fr
Macerentur, &deftillcntur , cumque aqua rurfum affundatur ma-
teriae,&ficeducatur£xtrad:umiuxta methodum reliquorum : Eiusv-
fumtajpm dicimus appropriatum.
K. E xtrafli huius Hepatici ? iij.
- LxtTJch Sant alorum omnium 3vj.
Extraffi Chelidonia^
Extracli Hepatis vituli jj.

ArcaniTartari jij fi.

Magifterit Cor alitorum 3iij.
Olei jitlpburis in Crocum conutrfi 5/.
Sjrupi Corallorum quantum jufficit.

Fiat antidotus : Dofis 9j.pet fe vel cum iufculo,vino,aut liquore ali.

quo conuenienti.

Extrattum Hepaticum aliud.

& Rad.OxjrUpathi Herb. Agrimonia

Vincitoxtci Hepatica
Acetoft Centaurti minoris
i
Filicir Chelidon, an. M.tv.
Cieboreafylutftri Fructuum Berberorum maturorum
Cumtoto analiij i lib.fi.

Omnia contundantur optime fcoifim., Se. probe fimul mifceantur:

t quibus deinde adiiciantur
Spec.Diarbodon, Diatria fatali ana ?fi.

Omnibus rite inuicem mixtis&in Alembicum inditis, Iiquorinde

ad ficcitatcmdeftillctur, qui iterum affundatur faecibus ad extra&um
elicicndum,velu ti in aliis fa&itatum cft.Eius appropriatio hscc cft: *

R.Extrafti huius Hepatici ?iiij.

Trocbifcorum Diarrhodon
Corallipraparotianalfi.
Trocbifcorum de Eupatoria.
Trocbifcorum de Rbabarbaro an. 3ij.<
Spee. Dialacca maioris

Vuaatrcumo minori ana dmh

Cmi

Digitized by Google
 .

*)l Antidotarii
Croci Murtu optime praparati 3ij.

Tinttura violarum,quantum fufficst.

Lege artis Fiat antidotus. Do fis 3j./.ad 3ij.

Extraflum ([leniticum.
R. Rad. Strpentariamaioris Cubtbarum
Filicu Piperis ana 3vj.
VultTUM, 4«4|ij. Florum gemjla
Cort. F raxini Hyptrici
Capparorum Euglojfaanap.ij.
Tamaricis ana liij. Rafura iborit
Ctttracb Mij. Cmnamomi.xjt.
Sem. Cumini Limatura chalybis cum fulphun
Carduibtnedifii calcmatalx
Coftianal).

Indantur in Matracium vitreum fuperafFundcndo

Aceti ScjUitici lib.j. Aceti Buglofati.
Aquar. Florum Ebuli Sambucini ana kb.fi.
Scoloptndriaanaquantumfufficit.F.Extrattumjuiui
Appropriatio ejl talis.
R.Extrafli huius Jpltnitici $ij.
Extracti Lienis Bouis.^j fi-
Extrafti [tufacula Rad. Aronis $if.
Salis ceterach

SalisFraxiniana3j.fi.
Croci Martis cum fulpbure praparati 9iv.
Vim Cbaljbtati quantum fufficit.
,

Fiat Antidotus,cuius Do fis cft 3/T.ad ij.

Extrafium[[Uniticum aliud.
R, Scolopendria TimpintUa
fumaria Summitatumfraxtnian.M.iv.
Florum genijlarecentiump.vj.vel amplius.
Contundantur in mortario marmoreo , his adde
'
Sptc.Utificantis GaL Zingiberis anAfi.

Digitized by Google
 . ’

Medico-Ch ymici Lib. IV.

MyrobaUnorum amnium
Succi pomorum redolent-Mb .j.

Indanturinalembicum.&deftillcntur: Deinceps fiat proccfliis

eius vt i n aliis extra diis fadtum
Vius cius eft,
:

R. Extratti huiusfiltnitici giij. pe/|ir.

Elcftuarii Diacapparislfi.

Eleil.efcoria feni §vj.

Diacofii 3ij.

^ Diatnonptptrton 9iiij. t

Syrupi de pomis redolentibus q.fufficit.

Fiat lege methodica noftraprxfcripta antidotus.
Extraflum Tfjphriticum.
F.Rdi. Refla bouis Tamculi
Eryngtorum Anifi
BardanaandlHj. Petrofelini an.l ij.
Hermariaficca AI. ij. Bacc.lumptn
Sm.Ctpd Mihifilis
Vrtica Nucl.Mtfpiljcndlj.fi.
Raphani Oculorum Cancri
Sdxtfragid Cdlcis tefiarum ouorum an. 3 j.
Contufis Sc mixtis omnibus adde
Succi Umonumlib.j fi. Argentaria .

Aquar.fiiU. Raphani & Alktktng14ndq.fi

Maceratis & mixtis cum expreffione fiatcxtradhxm ad modum
«xrerorum.cuius vfus talis eft.
R. Extratti huius Nephritici Jij.
Extutti oculorum cancri. ,

Extracti tefiarum ouorum ana 3ij

'
Sidgifieru Lapidis Iudaici
Magifierii lapidis Lyncis an.dj.
Olei Therebinthinegutt. xx.
MifceF. Antidotus. Dofis dfi. ad5j. cum aqua Antmcphritica,
tcI vino albo.
:t >

Extrafium 2{ethriticum aliud.

LUI A.FoL
 . .

#34 Amtibotarii
R. Fe!. Argentarii Frutluum Alke^engi'
Saxifragi* . Sentiorum ana lib. /.
j
Granorum luntpert maturorum jiiij..
Limoniorum m orbiculos dtffeflorum N.iiij
Contundantur omnia & indantur in matracium His affunde viov :

albi lib.j.deftillentur omnia in

B.Vaporofo ad ItccitacemzDein eadem
aqua extrahes rinduram exdi&a materia quam tandem exprime$,&l
,
reduces in cxtradu,cuius hic vfus:
R. Extraflt buiut Nephritici $iij.
Tulu.ptUituluinttmateflarum ouorum.
Fellicula interna ventriculi gallinarum an. 3 i *
j
Salii refla Bouis

Salit prunetta ana

$\.f.
Succi Limantem
q.f.
fiat lege artis A ntidoty s :Dofis Xfl. ad 3 j .

Extratium Mjflcricum.
JLRad.Brj/onialiif Sem.Ameos,
Afarilyfl.. Ruta,Carui
Fol.Matr icaria Anethi an. 31' j.
Arthtmfu Nucis Mtfcba.
Keptthaflccorum an.MM). Cardammian.lfl.
Baccarum Iuniper . Karabtsljy
Sem.Stftleot. Caflortiy/).
&
Contundantur mifceantur addendo Hydromcliris vinofi lib.j*.
Aquar.rutx,matricarixana q.fulficit vt macerari poflint : Dcin fiat ex-?
peefllo 5( extra dum vt ars expoftular.
Extrufium Hyfltrtcum altui.

RMatricarea Mdijfa
Arthemtfia RuuanaMLin^
Sabina My.
Hisadhuc recentibus contufis adde
Caflorci- Croci an*l\.
Myrrha Cardamomi Iff .. ...

Aqua Cinnammiltb.f.

Flart

Digitized by Google
 Medico-Ch ymjci Lib. IV.
TFiat exrraftum cuius Dofis 9j. Appropriatio horum duorumextradt
iiftcricorumcft.
R. Extratti fuperioriicum hoc inferiori an.l iij.
Extradi vultufeti nutricis leporit }j
.

Extrafti [eufacul* Brjronia \fi.

ExtrscH Cafioreiilj.
Olei Riguis cum colcbotartrtftifiMti 5/.
’
OUifminiflaui sj. .

lauJamopt4ttfoltfiutity.fi. -
Sj/rupt Cinnamomi q.fujficit
Fiat Antidotus. Dofis 9j. vel 3/. cum iufculo vel alio liquore coB-
iicmcnti.
Extrattumpejlilentialt.
K. Rad. Angelica TormenttUa
Ztdoaria Tetafitidu.
Scorzbnera Santahrubei
Ligni aloes ana $iij.rW uiij.
Ex his omnibus cralfo modo contufis , fiat cum fucco limonum cf-
«adhim.vt artis eft,hoc refcrua , dcin
-0
R. C ort. citri 3 iiij . Tlor. Rosmarini
a
Seni. Ruta Buglojfa
Carduibentdi&i Hypertci unp.ij.

Acetofa Sptc.degemm it
Baccarum lumptri Diambra
Fol.Diftamni , ' Dtamofchi
Cinnamomi Dtanthos an.tyj. /
Macie ana *ij.

Omnibus contufis &inuicemmixris,inYafc quodam apto fiat ex- ,

tra£tum,cum aqua vitae iuniperi,aut aqua vitae communi iuxta artem.

Haec duo extra<St» fortiter praelo exprimantur, qua: ob diflblucntium
in ipfis contentorum naturam liquidiffima erunt. Ex ambobus fiat
imftura, &abftrahatur liquor fiue aqua per alembicum ad ignem B.
vaporofi,donec materia in fundo confiftcntiam clctlsarii acquirat: a-
qua exinde deftillata leorfim feruetur cuius vfus erit in aliis extrahis
,

componendis , &
per fe iam cft fummum cardiacum. Eius vfus ta-
bscfi.
 Amtibotarii
X. Huius txtrafiiprjhlcntulu giiij.

Magifttrii periar um
Magifitrtt Corallorum
Ijftntu Crocian.yi).
* Iffmta Campbora 3 J.
Sulphuris aurati Diaphoretici
Balfamt laitet fulphttrit
Salis Pruntllt and ?j.

Ex quibus omnibus fiat Antidotos admirandae virtutis ad prz-

feruationcm &
curationem peftis: Dofis SJf.ad Sj.cum fij.vel aquas
Theriacalis,Carduibenedi6ri,vlrnari*&c fudorem mirifice prouocar,
& cor corroborat aduerfusquoduis venenum, id a centro euocans ad
circumferendam.

Extrattumpe[hienttale aliud.
R.SuccoScordtt Suc.carduibentdiiH,
Ruta , Mentha crijpa
Ylmaria Saluia ana $iiij.

Omnes hi fucci in Alembicum vel mattarium vitreum & ca-

pax inditi, digerantur in B. & depurentur, feparando multoties ter-
reum craflamentum 8c fxces ,
quas in fundo refidebunt , vt de Sy-
rupis docebimus: Ad vncias x. horum fuccorura optime depurato-
rum adde
Bad.Angtlua Cort. citri an.}/.
Ztdoariaan.\\,. Cinnam. 3 vj.
Dtftamni Myrrha $ij.
Scm.Cardutbtntdtfti Cwrjiij.
Campbrra ? j.
Omnibus contufis & fimul cum praedi&is fuccis mixtis » fiat

Oigeftio in B. per biduum vel triduum. , dcin omnia adhuc calen-

tia per torcular fordter exprimantur , cujus expre Humis talis eft

vjfus:,

K. Theriacaoptima lj.fi.

Confectionis Hyacinthi
Confeitmu Alktrmtsanalj.
Ttrlarum prseparatarum
Cora

Digitized by Google
 . ..

Medico Chymic i L1b.IV. 657

'

Corallorum properatorum
Cornu (erui properati
Spederum Diambra ,
De gemmis ana yj. \

Vnicorttu
1fi.
Lapidis Be*.oerdid 3j.
Omnia adhuc femel digeramur in B. M. per duos vel tres dies,
dein per Alembicum,ad ignem Baln. vaporou deftilletur omnis li-
quor.donec infundo remanear confiftentiainftarAntidotijCuiusDo-
fis cft 3j.ad 5j.fi per fe vel cum appropriatis.

Extraflum compofitum poftilentialeal ud.

Accipe Granorum iuniperi maturorum lib. vii j. vel z. Hsec infu—
£a.& macerata in vinoalbo generoib, vel|Hydromelite vinofo , ad
ignem parum bulliant , dein conquaflentur per feraccum in mo- &
dum cailuc traiiciantur 6c fiat extra&um: cuius talis eft vfus:
T.PMluerkRad.Angeluaivj.
Putueris dictamni'
Cinnamomi ana Ifi.
Terra SigiUata
-n V ''svfi+r.
1
Corallorum properatorum M ,
- . ' 5*i :

•
.
- . rr j Tertarum properatarum
,
Cornu (erui properatione 3ij.

Sptderum EJett.de gemmis

Diambraana 3j fi..
Cmi ij.Campboradij.
Reducendo omnia cumaqua quadam Theriacali in formam E-
leftuarii mellis fiue antidoti, quoderit fummura przfcruatiuum & cu-
ratiuum contra pcftera .Exhibetur ad 3i).
*-
• >

Extraftum Carmtnatiuum
T.Baccarum Lauri lib.j. Summit. AnetbiM.ij.
Tostarum iuniperi hb.f. Elor.CamomilU vena
Sm. Deuti, Cumini, Tlor. Nucum
Faenituli Sambucianap.iv.
Anifi anali iij. Cinnamomi
tUib. Calamentifitt. Nutis Moftbota
Llli Origa-
 .

^38 An TIDOTATR.il
OrigdtU Piperis

Pulegii dtt.Mi j. Cardummi arta -j

Omnia craffo modo cotufa & fimul mixta indanturin alembicum
capaxfnperatfundcndohydromclvinofum, autvinum album genc-
rofum,aonecmateriabene irrigetur. Vafe obturato fuooperculo fiat
digeftioin Baln.mediocri ter calido per^ aut 5 dies,- qmbusclapfis ex-
primes materiam, vel per torcular tandem,omncmque liquorem inde
cxpreflumreleruabis. Ficibus aftundenouum vinum albumgenero-
fum,vel aquam viti, vtdenuo fiat digeftio Sc exprcffio,vthoc mode
omnis vinus Uibftannfica praedicti materii exquifitius extrahatur.
Omnibuscxprcllionibusinuicemmixris,&in Alembicum inditis, in-
de totus feparatur liquor , quem accurare feruabis fcorfim: fi cur & ex-
tra6tum carroinariuum,quod in fundo remanebit in confiftentia inter
&
durum roollc media quodque ad xo. vliis grana exhibebis ns , qui
:

colicis torquentur cruciatibus,vel vitium habent in ventriculo,aut iu-

teftinis , vel in forma pilularum vei dilfoluttun cum fua propria aqua,
,

vt Clyftcremcomponas, de eo accipere oportet 3 j ./ vel lj. idq; prom-

pte difioluere vel in quodam iufculo velinlade,vclinvino,&ficdi-
€to citius paratura habebis cnema carminatiuum, cum quo extra&o fi
voles, addere poteris extra&a laxatiua ad deturbandam Sc euacuan-
damfentinam.Ha£kcnus tra&auimuscxtra&afimplicia&compofita,
qui alterationi, corroborationi aliifque pluribus medendi indicatio-
nibus inieruiunt, nunc dicendum reftat de extra&ionibus compofitis
Sefimplicibus. >

Ext rufium Cuiholkum lojephi gutr -

<eunu ,

X. F ibdtum Hellebori nigri cum sum prsp. l).f _

Turbitb dlbi & Gummofi ,

Hermodatljlorumdna |ij.

Aftri ,grdtu>Uand\).
Trechifcorum dlbdnddli 3vj.

Omnia conquafiata indantur ra matracium addendo ,

Sptc.Durrbodttei &Utificdr)tisgdl.dn.T>\j
AquAT.Pumstru Sutft Itmmtrum.
pQtpt-

Digitized by Google
 Kf E D I C O C
H Y M I C 1 LlB IV* 6fr>
Pomorum redolentium anu lih.j. Gianatvrumaridoruman.lib.fi.
Vt liquores materiam duos digitos upernarem : ftent omnia in dige-
(

ftionc B.calidi per 6 aut 7.dies:poftea colcnrur & exprimantur omnia

.

per torcular fortiilime, &. feriretur lixccxpredio : Seorfim a. hocfc.-

quens facies extradium:.
R. Rhabarbariliy Agarici trochif. $x*
Polior. Sena liiy. Gmnamomii ij.
Caryopbyllorum Aquar. Agrimonia
Anifianaly Cubant acidularum
redditarum fucco limoniontm quanturn fufficir , vel potius liquori 1
hus acidulis fulphuris aut vitrioli imbuantur , qui promptiflime al-
licient tindluras &
virtutes purgatiuas : Hat extradhim digerendo,
curando, &
exprimendo omnia, vtiupra. Haeexpreflio addatur ad
£Hcciratem per Baln. vaporofum , &
infando refidcbitextradlum Car
tholicum, de quo exhibebis drachm fi. vel ad fummum drachm. j.il-
lumque in Tuo proprio liquore difTolues, quemadhosvfusferuabis»,
. vel in forma pilularum exhibitum purgans vniuerfale habebis prxe (

ftantiflimum.

Extraflum pane bymagogo»purgans OforuU

dt Crollijf.

R. Sptrierum Diarrbodon Abbatit

Dtambraanalfi

Exhistin&urain digeftione per 14. dies , vt dicet, quotidie aliquo-

ties moucndo ,
per (piritum vim extrahitur , & ieorfim cuftoditur.
Deinde
R Pulpa Colocjntb. Jvi j. TUrpetigummofiiv. "
Agarici opimi ?j« Rad. Ellebori nigri J j;
Scammoniiftl. 3 vj* . .
FoLfcnal iiij,
Rbabarbarifel.lii}. Elaterii drach.ij.

Sm. Ebuli turi Jii j. HtrmodattyL drach.iij.

Incidenda incidantur,&terenda tcrantur,ac (piri tus vini fpeciebus

rin&us,his purgantibus medicamens fuperfundatur, ficq; in lento M.
BLcalore p dies 8.vel 1 4, macerentur ("cajae neS, V.vitrfirupat^ Tinftfi
— poftea
<?40 Antidotaru
poftca fpiritum aufer per inclinationem, &
recentem affunde, tandiu,
donec omnis tin&ura &
vis purgatrix cxtradla fit : V lcimo fpiritum vi-

ni tindum fimul mixtum abfirahe in lento B. calore, donec crafla-

mentum inftar mellis infundo relinquatur : Circa finem adde Olei
Cinnamomi, CarjophjHorum, Nuctfla anagutt. x.falu perlarum Corallorum &
ana Jij. faleme ficibus calcinatis ane cxua&umcum rafuraeCranei
lotoncvno maioris efficaciae ergo admifeere poteris. Dofis 9j. ad.9ij.
cu vinogencrofofimplici, vel maluatico,aut iuiculo vel aliis catapo-
tiis aggregatiuis ad mixtis. Addunt quidam olei vitrioli guttas aliquot.
Cum vino maluatico diflolutum optimum: alii fumunt puluerc liqui-
ritiae.

Aliud eiufdem dejerationis cxtrdlum.

R. Pulpa Colocjnth. 5 vj.
Agaruijtna ftlecla an.
Htllebtri nigri, (ptc. Diarrhod.Abb.

Aloesfucco cunni ana xj.

Extrahatur ex omnibus per fpiritum vini eflentit, a qua poftca

in B.fpiritusvini feparandus. Et quia in extra&ione purgantium fae-
pe foletvis purgatrix debilitari, ideoquidam folent adj. panem cx-
tra&orum addere crudorum purgantium partem alteram adde er- :

go fuperioribus , antequam cxtra&um infundo remanens plane in-

lp i fletur,
Tbrochifcorum Albar.dali 5vj.
Diagridit properati:
Agarici Trochifcatiana
Alati Epatici ;j.

Omnia fint puluerifata, & redigantur in maflam iufhe Confiden-

tis. Dofis a granis x.ad xx. in forma pilulari.

Ext ratium panchymagogon purgans Beguirti,

R. Pulpa Colocjnthtdos Aloes 5 j.

Ellebori nigri Tol.fena Orientali/

Dtagrtditanali'f.J. Kfxi<>M|iiij.
4
Turbttb. Agant 1 Specurum Diarrbeden
Hermdatlj lorum an al). Abbatu jj.
Fiat

Digitized by Google
 .

'Medico-Chymici Lib. 'IV. 6 41

Fiat extra&um cum aqua cinnamomi, addcndolal ex faecibus.Dofis
9j.adg./.
Extraflum Panthymagfgon aUudpurgans.
^C. Pulpa colacjnthidosfeu tmhtfc.alhandalt j.

'Turpetigummijt £j. Rbabarbari gij.

Cort.hdleb.ntgn uri Sjiij. Tei. fena. mundata %x.
Diagridii AgariciTrochifcati
Elateris ana g.jf. Mtcboacanna an.% fi.
Fiat extra&um addendo fpec.dianibrae |j. f.cui deinde admifcebal-
Kami alocs,extrahcndo nempe aloen aqua Endiuia: gx.olcixingiberis,
macis,garyophyliorum an.9.f.Dofis 9.j. ad £.f.
Extractum Panchymagogen Phadrenu
yC.SpecJiambraQ.L Spiritui vinicirculatilib.ii.C.

Affundatur fpiritus vini fpecicbus, &

macerentur diebus 14.com-
mifluris vafis optime obiitis,materia bis quaterue quotidie mora. De-
inde fpiritus a fpecicbus defundendus eftj&fequentibus purgatoriis
iuperfundendus.
If. Scammonii 2 fi. Turpeti^hermoiaSylan^ix fi.
Rbabarbari tIcili, Sem.tbuli tufi giij.
Coloqnxbiik %fi, Hcttebori nigri Jii.
Agarui optttm pfin fi/ Tol.ftna 31 .
"Hatcpoftquamcrita,maccrataquefucrint,(acculo lineo iniiciantut;
exjprimanturqjinexprefrojdifroluealoesfucco ciuini Jx.atquc in bal-
neoMariaceuaporentur.ad mellis vfque craffitudincm.Datur9j.exvi-
no,vel iure.vel catapotiis admixtis. 'His adde etiam aliquotguttas olei
.ehalcanthini<
Extrc&umPanchymagcgon aliud
%£ Hiera phra$ii. ,
Diagridii.
Coebi arum, Troibif.Albandali ,
Myrrba,majftcu, .EStben prdparuttt.$j.
' FiatextratUoaddcndocroci9 f.
Extractum cholagcgumfoluttuum*
3C.R habarbarigrj. Fol.fena |jiij.
Spica nardi, Scanemnprapar.fy,
Santalicitrini Tmbsfcorum berbtrii^H.
Ummm Cwww-
 .' .. .

N 1

6+1 Amtidqta.ru.
Cinnammi an.vnc.f. ,
SuccirofpalLq.p
Digcrc,cola,6c exprime omnia calide per torcular,& fac extradunv
ir> confidentia fapa:: cui addes aequali pondere extradum fiueeflentia
aloes feorfim paratam: Mifce&dccoqueomnia ad ignem lcntumad
indam confidentiam. Dofis 9 j.f. fi placet adde loco aloes ,extr3di
cadis tamarindorum & prunorum dulcium ana squale pondus ex-
tradi ponderi refpondens, coquantur omnia m formam apiatae. Dolis.
drach.ii.addrach.iii, -

Extractum PhUgmsgtgon.
R.Agaricitrtchifcativnc.^, Rad.efultprtpar.vnc.j:
Hermodaftjrlorum Trochifutlhandali vncf
Turbub Salu gemma
Sina Macis an.drtib.if.
MtdulUcdTtbamian.vHc.in. Spe.arom.rofdracb.iK
Cum aqua cinuamomi fiarextradum j dofisB.i.L.

Extractum MeUnagogon. *

R-Fol. ferte mt.vi, Rofarum rubrarum

fibra htdtb.prtp.vnc ,ij. fpitbjmi an.p.rj.
Turbith Spt.Utifgal.dracb.ij.
Myrobal. omnium an.vttc. if Sttcc.fum itent ,
Trtebifetrum alhandalt dracb.vi. Pomorum redolentium;
florum vularum Seri lati is
.
an.q.f
Fiat cnumcratorumfimplicium omnium crafio modo conqnafla--
torum , maceratio & digedio in B. per 8. dies podea colentur, expri-
:
mantur &r depurentur & rcducanturinextradum,ficutcsetcra: nunc,
ad quxdam extrada Galenicorum praeceptorum.

Extractum exfemine- Cnici compsfitum.

R .Medullafem. Cnici vnc.ir., Agarici troebif.dracb.vi.
Turpttialbi ManntgraH.vnc.ijf.
Ttlfent Alexandrina an.drach. Mrrobal.Cbcb.pnc.uj.
jf. Rad.polypod.
Diagridii dracb.v. Zingiberi/ albi drachaj.
Rbaburbari cletti vnc.K Didtrlbradrachj.

VLIa»

Digitized-JBy Goook
 .

Midico-Ch ymici Lib. IV. 6 41

M.Inctfa&contufa extrahantur cum fpirituvini,deindc expriman-
tur^ vinum inde euoce tur donec cxtra&utniit indar mellis cuius do*
fis drach.f.cum fuis appropriacis.

Extrattum fo lutortum compofttum aliud.

R.Ctlocyntbtdkdrach.vq. Rofurum rubrarum
Agtrtci vnc.f. Mtjluu
Rb abarbandracb.i. Xyloalots an.dracbj.
Cinnamomid ir. Styracis liquida dir.

Afitrt, Nardidn.^L Vini bUluam mtnfi.

Jiat mfulio & extra&io.
Extrdium aliudpurgans.
R. Pulpa ctlocjnthidu drach.rrj. Cinnamomid r.
Turptti albi &gummsfidrach.x.Rad. Afari
StachadLAr ab. vnc.f Spica nardi
Diagridii dracb.iij. vel vi. Rafarum rubearum
Agarici optimi vnc.f. MaJUck
Rhab. Elicit dracb.iij. Ungui aloes and ir.
Styraci* liquida fcrupjj.f. Aloes Hepat.vnc.ij. ,

Incifis ac contufis infundantur cum vino fublimato re&ificetutdc

:

F.fccundum artem cxtra&um.

Extractum purgans Norimbtrga in njju.
R. Colocynthidi* dracbdtq. Turbith
Veratri nigri Stacbad.Arabica an.vnc.ij.f.
Sena A Uxand.an.vnc.f. Rofarumrub
Agarics optimi vnc. C Ligni aloes, •

Diagridii drach.xiv. Mafiicu

Cinnam.drach.ij.f. Ligniparadi/i ^
Myrrha Spica nardi

Afari and v. Storacis ItqiHdxandv.

Fiat infufio & putrefacio per aliquot dies cum edentia vini calida;
£c fuccus deinde cxpccdus v niatur cum aloes praeparatae vnjuii.
Extraffum purgans omnes humores.
R .Spec Dtambra vnc.f.
.

Aqiucimamomidtjhllatalib.i.
6 •
idmmm i spiritui
 4 . .
. . , . . .. .. .. . .
'

644, Antidotarii
Spiritui pini iii.ij.f.. StiUdia lib.j.

Maceratur perdies aliquot vafe probe oblico, ne quidexpirenquo—

tidie vero vas vitreumaeitaridcber,quoadliquorrubcfcat:dcindcfu«-
ger haec quxfequunturjrunditur^elidhs faecibus in fundo vafis:
^..Colocj/nthidit drach.x i . . Eupatorii Mi fu i
Turpetialbt dracb,\ ii. Eol.fena ana duc b:v.f.
Agariti optimi , dracb.iv. . Didgijdii , drdtb.v.
Veratri nigri, drach.iij. Rbab,tL3i,draib.vtj..
Fiat lege artis expreffio & inipiflatiain formam excu&i : Dofis 3.(..
ad9.i,.
Extractum valenterpurgans.
Spiritm rini t lib.if. Spec. Diambra,vnc.j.
At]UdctnHdmemM,\. . Aromat.Garpph.vne.f,
Hac per dies 1 on temperato calore macerantur deinde liquor fae~ :

«husreli&is^effunditurfupcr haec quai fequuntur::

Uiag>yiti,vni.f. . Stmin.citri.drach j.

Rbabdrb.elefti.vnc.j. Cor t, citri, dratb.f.

Trocbifc. Diacolotjn.Qij. . Inula campam, vm. j.
Aga>ici tro(btfcdU,S$.vj. Rad.cuborti,dracb.vj.
Turptti ix vino (otontorii Scoloptndriivtri ,
nidctrdti,vnc.f. Tlorumftachddoiy
Vtrdtri ntgrt tu fapa, dau- Mdfluu,myrrbdt
co & cinnam. prsp.l.v) Rofrub.fem.foenic,
Tol.ftnd Alexand.vnc.j.f . Sem.amfit an.dracb.j.f.
Aloes, dracb.xtf ,

Fiat cum vino l.'a.extradl:urn,quod veniet aromatifendum cumol«&>

cinnamomi &<;aryophyllorum:daturcum vehiculis.
Extrattum folut ortum Heurnii.
%C.Tol.ftna,ltb.j, c inndmomi,vnc.iij.
Colocjntbidu trocbif.vnc,ifV. Amfi,
AlotKvn.if. Mafticb ,
AodriciyTurbit albi, Spica an. dracb.j.
Rbabarbari,an.vnc.ir. .
Rofarum rub.Mjf..
Rad. Ellebori nigri, Sptc.Diambra ,
tfuU minorii ydtut yntJj.. Vimhtdoni(jn.vnt.\;.
AqtUU

Digitized by Google
 . . . . .. , . . .

Medico-Ch YMXCI Lib. IV.

Aqua vita quantum fufluitpro Infufiont,
Macerentur, exprimantur# redigamur I.a.infcxtradum..
Ext melumftlutarium aliud.
%CColocynthidit,vm.v}. Agarut optimi
HtOderi nigri, . Aloeselefta.rne.f.
Diagruinan.dracb.v. Ilttt.Diatrbodon Abb.mt.f.
Cinn*mmi,vnc.\ .. Zingtbtris.vw.f.
Aqua vita ardentu reSificata lib. aliquot.
Mifce: Fiat, lege artiscxtradumcatholicum..
Extraftia capitalia purgans
^C.Spec.pili. Altpbanginajint aloe, drach.j.
Myrrha, * •
Rbabarbari,
UaftuitanJracb.). Agarici 3a».%.j.. '

HtUtbori nigri vmjtyriaci,vnc.

f.
Fiat cum fpintu vini infufio & digcftioj deinde expreffio ic deftilla--
tioin extra dum,.

Extractum purgans aliudi

%ClSarfaporilU 3 vnc.ivf. . Tlor.&fol.Eupatorii,. ,

Agrimonia Furnaria,
Rufii an.vnc.it/. lunet odtrati,an.drachJj..
Cbamadrtos,dracb.q , . aloesfuccoeitr.vnc.f
Mifcc:Fiat cum libu v. {piri tus vihi extradum.

Extratium in Iclcritia.
IC.Herb. Agrimonia,, Abfyntb .
Betonica, Ctttratb >
Turnaria 3 an,M.iq. Lingua ctrui,an.U.q,
Cbamapit.M.j. Rad.cuboTii,vnc.j.
Cort.Tamarifii y vnt.f. inula campan.vnc
Hepatia lupi, vnc.iij. Utilia q.v.
Marrubii albi,U.\. . Spiritut vini q
fi
Fiat lege artis extradum contrai Iderum diutius duraram. •

Extractum Ajlhmaticum *
^'.Rad.&fol. ArtJl0lo(bta,U.iif. . Rad. Annia.
Hyffopi.Hyptriconu / Helenii..

Uabifaan.Mjf,. Glyzinbiza,
V- Ummm jj Akoas

Digitized by Google
 i A

i 4, <5 . Amtidot ltli

Aloes dracb.vi. PimpineUaan.vn.f.

Myrrha drath.ij. Saitbarirof.vn.tj.
Cum fpiricu vini Hat extra&um.
Extrxttu m digerens humores in hepate & liene.
K.Rad.cubmi vnc.viij. Truh3mamsaH.drdih.ij.
j
Jjpdrapsvfcit Melijfa
Grdmnuan.vni.iv, Mentha
Cort.rad.cappar. Mtemifid
SarfapariBa Pulegia
Tamantu an. vnc. Furnarie an m.f.
Spitbymi vnc.f. Rad.Unome vnc. i.
Ebuli tantundem Scm.caltdorum an.drecb.i.
Fol.Adiantbi
Omnia incila mifceanrur & cum f.v.extrahantur.
Extraftum oliudin obftrutttone Itenie.
yC.Rad.cichorii Cort. inter, tamarifti
Famuli Poljpod.quatini
Petrofelini ana vnc, i. lol.ftna
'
Anifi CrjftdUorumTdrtdri -
.

Famuli Confcfl.hamecb
Cummi ana vnc.f. Catholiconi/an.^.iij.
Scolopendna Didfinnamomivnc.j. , .

Violarum Croti Marti/ vnc. j.

Adiantbian.m.f. OxymolfquiSituivn.iij.
M.Fiat lege artis cum fpiriru vini cxtra&um.
Reflat nunc vt adhuc limnlicia quxdam extra&a purgantia exami-
txtraSum ncmus, initium fomentes d Caflia^Caflia &
Manna calabrifca artificio-
effli. & fe extrahuntur cum aqua pomorum aut fero ladtis , vel fi placet con-
manna. iungi poflunt , abeunt in rindhiram claram &
pellucidam ,ex qua citra
$» rufut fachari additionem parari potcftfyrupus cafli® cum mana quo mitifli-
eajjia.
mo remedio purgati poflunt praegnantes mulieres,infantes aliique qui
ventriculo laporant imbecilliori. Si appetis extra&um purgas fortius,
adde vnciis duabus pulpz calli af & man na .folliculorum fena raun-
,
Xxtralhim darorum.facextra&um fecundum attero : ex quo cum additione njo-
manni eS
dici (achaci.componitur fyrupds, cuius dofis 5i.f1 eius humiditatem per

faa. B.cuaporaucns , elc&uauum habcbis,cuius dofis 5 u; .ad drach iv. .

^ prsepa-

Digitized by Google
 Mbdico-Ch^tmtci Lib. IV. ^47
"

Prajiaratro extradi cx confcdione Hamech ^.Confedionis Ha-

:

mcch ^iij.vcl 5iv,poncinTnatraciumvitrcufupcrinfnndeaqna:diftil- Hamttb.

lat<j cx 1'ucco pomoru cuiupenduloiu aut fumiterr* tanta, vt 4 .digitos
fupcremincnr, actdulu redde mcnftruu camfucco limonu fiuegtana-
totu,^ fortim cmtHuiufmddi enim fticci vitriolatimalignitateiM pur-
gantium corrigut. Vas probe claufumponaturin B.M mediocriter ca- .

lido, vbi intra tnduu autquatriduu aqua rubicundilTlma inftar fangui-

nis, &linipidifiima apparebit,quafcnlim per inclinanonc transfundas
in alcmbicum vitreum, 8c caueas ne turbidi quid fimul tranfeat, aliam
aquammouam affunde fecibus, & pone in digeffione B.M.pcr l.trefue
dics,fcparando aquam puram, toriefq; id reirerado,quoufq > aqua am- ,

plius non tingatur,aut coi oreturiaquar tota humiditasinde per exhala-

tionem fcparerur in cineribusaut B.M.vaporofo: in fundo alcmbici'
duriufculaquxdafubfidccfubltantia,exqua,poftquamrefrixerit,for-
mari pedunt pilulae, quam duxfemidrach. vel amplius purgando cor-
pori lufHciunr, citra aliquam noxam aut offenfam.
Tuxracundem modum extradum paraturex Hiera Pachii, cuius co-
pofitionisingrcdientiafunr,ftaechas,marrubium,chamardris,agaricus, f ^ J(
eo!ocynthis,oprponax.fagapenttm. Rad.Ariftolochixrotudx.pctro-
album, cinnamomum, fpicanardi,myrrha,ferpillum, cro-
fclini, piper
cus, omnia hxc contrita quorum pondus facit 95. drach. inuicem mi-
fcentur cum mellis crudi, folummodo dcfpumati, triplo, hoc cft lib.iij.
minus ^ if.au r circiter.
Extradum aurem cirra mellis additionem ex folis fpecieb. fiat qui-
,
busin vitrum politisaffundaturaquadeflillata, vclexfero ladis, vel
cx fumo terrxaut pomisTcdolenribus, quibus aquis permifcenturfuc-
ci aciduli limonum & granatorum, vt diximus, ficque deinceps tindu-
rx fecundum artem , vel eandem in confedionc Hamcch methodum

extrahentur.
Eiufdem extradi prxparatio
fit adhuc alio modo cradiori quidem,'

fcdbrcuiori via.Poftprimamenim digeftionem 4.aut j.dieru, mate-

riaomnis per fetaccum rraiiciatur & denuo in vitro nouo in digeftio-
,

nc ponatur, addendo fuccorii pomorum & cydonioru optime depu-

,
ratorum, ana lefquilibram, poft luflicicrem digeffione per l.aur j.dics,
omnis humtditas peralembicumeuaporetur, quoad materia infun-
do , in deduariiaut opiatxconhlicntja fubfidcar cui non opus eff,
,

rodi

Digitized by Google
V.
 A N TI D O T A R. I r
meladmilcerci fufficicntem enim dulcedinem &fuauirarcfupperutit,
addici illi (uccirpcr le dulces &
melli Rui: fin vero eandem in eximiam
dulcedinem conucrccre velis adde Mannae eledix vne. vj.
, fimul &
cum fuccis illis digeratur. Dolis Hierx hoc modo prxparatx , fes-
quidrachma aut drachmx dux ad fummum in forma boli 6c femi- ,

uncia in dyftcre. Vfusciusin magnis

& grauibus morbis , vbiccco-
protica tanquam nimis languida , altius quam ad primam corporis re-
gionem probarenequeunt. «r :

Extrattum Rbabarbari , Paracelfi.

Rhabaibari cle&i, crafliulcule
Aquxrartarexlib. v. macerentur in Baln.Mar.pcrdiesqua-
tritilib.j. i

tuor,deindcJcnco igne decoquatur, donec fupcrcmineatihabarbaru:

tum per lancum cribrum nouum coletur accurate, & valide exprima-
tur, poftrcmo colatum euaporercum fyrupoc floribus perficorum no-
uiesinfufi,ad iuflam fpillitudincm& in Vitro .recondatur diligenter:
dofisaBj.ad J.j.cum iurc aliquo.
Extrattum Rbabarbari aliter, Euonymi. Rbabarbari elc&ifi agmen toru
libram minutim incide, &crafliufculetere: &
affunde fucci depura*
tiborrag. &: buglofli , vtriufquc libras duas: relinque per horas viginti
quatuor: Poftca coque adlentumigncm.doneccxtet&emincarrha-
barbarum. Exprime deinde fortiter, &cxprcflam deco&ionem per
laneum colatorium tranfmitte&exprime, vt fubftantia incolatorio
maneat. Colaturam coque ad mellis conflftcntiam, adiedi facchad
optimi vncia.Qiiidam in Baln.Mar.ad fpiflirudinem coquunc,ncadu-
ratur:quodprxllat, quemadmodum &
in duplici vafe.
Extractum Rbabarbari aliter, Quenuam. ^.Rhabarbar. pulucriza, il-
lud include vale vitrco,oblongo collo , affundendo vini alcool, vt lu-
pernatet quatuor digitis:obturatovafc,fac digerantur in Baln.Mar.pec
tres aut quatuor dies.doncctandcm mcnftruum coloretur: coloratum
transfunde feorfim,quodrcfcruabis*.nouum menftruum denuofxci-
bus affundcndo.doncc non amplius illud tingatur, magma,fiuc fxx &
Rhabarbarilubalda remanet. Circulatis riteomnibuc ex artc.fcparc-
tur menftruum per Bal.Mar.& remanebit in fundo Rhabaibari clTcn-
tia:cui adde olei.cinnamomiBij.Cuius fi exhibeas Bj.cu cochleari vini
albi, potentius purgabit,quam ^.f.in infufione: idque minori cum per-
turbatione.Potcfl exhiberi hoc medicamentum infantibus, prxgnan-
.ubus,fcmbus,8c cxmorbo iam imbecillis: purgat &educit flauam bile,
Txx

Digitized by "Gx)©gle
 MEntco-Crt ymici Lra. IV. £49
Fxxfioctcrra.quarremanct.cftaftringcntis facultatis, quj ratione licn-
Quod fi quis potentius
tcria:,dyfenten*, &: alui fluoribus przfcribitur.
purgare cupiat, faecem calcinet in reuctbcrio , tu.m per aquas alkali ex-
trahat ipfumque reiteratis filrrationibus purificer cryftalliinftar.Eflen-
tiam extra&am fuo alkali luperiiciat , digerat, Se Acinum diftillct hoc :

enim modo visomnium medicamentorum augetur.

VtlHeurntt Rhabarbaripulucreinhjndcaquzvitae.ita vtaquahzc
:

lupetnatet quatuor digitis: balneo tepefeat dies quatuor; coloratum

vinum effunde&nouuminfundend repete, dumcolornullusrcdcka-
tur:adiicc aliquid cinnamomitdcrur cum vino h*c aqua vitz. Al.ii ex-
ftillant aquam vitae, &re ftibiliin fundo fucco addunt olei cinn amomi
fcrupulos duos.ad vnciam fiucci. Dofis eft ficrupuli pondus cujn vini al-
bi cochleari:infanri Sc praegnanti innoxium.
Btguimufic extrahit Rhabarbarum Recens minurim.concifumRha-
:

barbarum digere inaqua endiuiar, vel alia odorifera, donec coloretur.

Quod tin&um eft , deple : nouamq-, aquam toti.es reaffunde:donec ea
non tingaturamplius. Depletiouesfilrraxircuia.&menftruumadcx-
tra&i confidendam per balneum euocarfale prius ex fzeibus addito.
Extrattum Rhabarbarialtifiepraferibunt :
If.. Rhabarbari giij. Agarici,
aloe ana ^f.fcammon.^.iv.Spicz Indic zg.j. croci J.ij.cpithymi |.C
Angelic. g.j. i. zingiberis j.anifi vnc.j. f camphorae drach. if. M.& fu-
5
perrundefpirirus vini optimi ad «minenriam,vafeprobemunito dige-
rant per o<fto dies, deinde effunde Si recens fuperfunde, hoc toties co-
tinua vfquc omnis tin&ura extra&a fit-, deinde omnes folutionescon-
fundc,&in B.leniterabftraheinfermamconfiftenti*inftarmcllis:cui
in fine abftra&ionis addes olei cinnamomi , caryophyllorum , nucis
mofchatz.anifian.q.v.coagulentur vt artis eft.Dofisadgr.x. Qucrce-
tanus talem tradit in Phatmacopsia, modum extrahendi Rhaharba-
tum.
3£.Rhabarb.clc£fci lib.f.vel quant.volesrhuic craffo modo conquafc
fato affunde aquam cndiuiae,(ucco limoniorum vel eurinorum acidu-
lam redditam , Rhabarbaro fupematet ad lib.f. His corfe&iui loco
adiice
Cinnamomi vnc.f. Sant alirubri iracb.\.
Omniaftentindigeftione Baln.Mar. donec aqua cichorcz inrubi-
ni tingatur colorem. Hanc aquam tin&am fepara per inclinationem:
Nnnn fzpius
 . -

(jo AhTidotami
f^pius affundendo no aa;n aquam, continuandoq; jianc operationenr,
donccaquaamplius. non coloretur tandem expreflis fortiter omnib,
:

& cum priori aqua tincta permixtis , inde feparabisaqucum liquorem

pcrbaln.vaporofum.-.&cxrradtumfublidcbii in funde informa goni-
on vel fapa:pcrfcftc co&x&: rubi eundi flimx.
IxirtUt Eodem modo cxrra&um parabis ex omnibus radicibus modica
Itnti4 >«. purgandi facujtatc prxditis , quales funtgcutiana,mechoaca,lanicula
Dodonaii,&c.
Mttbo-hct Sicqiioqucextra&umfcnxfict:fcdloco aqua cichorcx accipien-
fumcuU
da c^it aqua pomorum redolentium ,qux acidula fitfadla (loco fucet
fon.
limori'iorujliqaoribusacidulis»vel falis pctrx,yel fulphuris,vclvitrio-
li.qui tu.'duris foiiorum & Horum quanrumuisiamemarcidorum, cx-
ficcatoruuodiuquc in arculis rcicruatorum extrahendis aptifllme con»
ueniunt: corrS&iui vicem 1’ubibicamfum aut caryophylli, in paucaj
quantitate addita.-
Zxtraltnm Sic eodem methodo exrra&a conficies ex omnibus floribus pur-
ref*rum ibus,cxrofispallidis»violis, floribus Perficx arboris, floribus pru—
gant
norum , tam fylucfttium quam hortcnfiura , floribus ccntauri , furaw
,

florum* tr tcrrx,& hypericii.

fleo, florum Sic cxagatico,ex feminibus ebuli, fileris montani, & fimilibus, prx? -

prunorum,
c j ara quoque extrada educes purgantia.

‘fumuorrt
Proponamus modum extrada pacandiex fimplicibus violentiorib,

Mgviti
’
initium fumentes ab illorum radicibus ex quibus alia modo, quam in.
fim. Ebuli prxcedentibus,cxtrada concinnantur.
SiUrit Exordicmurautemabextradoefulxomni hydropifi, aliifq; mor+-
n,n, *‘
bis, in quibus feroforum humorum expurgatione opus cft , aptoflC
congruo.
Extrusum ^.Radices folia , hoccft, totam fubflantiam cfulx minoris, ex his-
HhU. inquifitiflime contufis exprimatur fuccus per torcular: hoc fuccoin
matracium 'vitreum cum collo longo indito Hat digctfioin Baln. Mar. -

fxcibus, in quibus adhuc plurimum virtutis purgantis ineft, affundo

ferum lfdlis clarum , aut aquam ladisdeftillatam, adfxccs site&sex-
quifiteirrigandas.quxinaliud vas inicdx digerantur per idem Baln.
Mar.tribusquaruoiuedicbus,dein omnia prxlo fortiter cxprime:hxc-
que vltima expreflio addatur alteri priori omnia digerendo in eodem'
:

Baln.Macfcmpcrque feparando fxces aclaro, fiuc purum ab impuro,

*
• donec

I.

I
 Medico-Ghtmic.i Lib. IV. €^x
donecmateriatua amplias eraffamemLdeponar , fed clariffi-
nihil
ma, colore rubicundiffima, guftuqncdulciflima io fundo fubfidcar,
que verae perfcdequc digefttonij ligna fune , ficut iam alibi dixi-

mus.
Hec materia transfundatur in aliud alembicum, vt liquor omnis
indcdcftilleturad ficeitatemperBaln. Mar. vaporofum ^infundo
remanebit extradum efule in fprma fapz rubicundilTims , &guftu
diilcilTim*i Sequo extrado exhibe dracn.f. idque vel in forma pilula-
rum.veldiffblutumin fua propria aqua,quamrcferuafti. Summum, £c
excellens purgans eft,& omnibus hydropifibus.cachcxiis &c vermibus
apriffimum remedium.
Idem extradum parabis etiam alia methodo , contundenda, vt fu-
praefulam ,& deftillando aquam luam vfquead ficcitatem,rurfumq;
affundendo aquam fuam propriis fuis fecibus ficris , fed nequaquam
tamen cxuftis. Nam balneum vaporofum impedit omnem vftionem.
&
Hac aqua alliciet extrahet tinduram efulx,&impenfc colorabitur:
&
quam deftillabis extradum fiue fapa remanebit in fundo alcmbici:
& eandem aquam de (lillatam affundes denuo fecibus prioribus* cx
quibusparafti extradum , idque toties reiterando , donec aqua noa
amplius tingatur, & vlrimo poft macerationem exprimendo didas fae-
ces per torcular^addcdojcnarratamexpreffioncmtinduris reliquis,
vt ex omnibus fiat vnum extradum. Si ex fecibus vtriufquc praepara-
tionis combufUs, falcm cum fua propria aqua, eamque excrado pro-
prio addideris , eius purgandi vim &c efficaciam validiorem reddes.
Sunt multi,qui in praeparandis huiufmodicxtradis.tumefule, tum a-
liorum quorumuis purgantium fola aqua vice vtuntur, quod nobis
non adeo difpliccticftenimignisnatureille qui digerit concoquit &
horum fimplicium cruditates, in quo plurimum fitum eft. Prartercaea-
dem tam tenuium & aerearum exiftitpartuim, vt hoc nomineprom-
ptius,quam cetera quxuis di (foliicntia alliciat rerum cAentias, quibus
extradis facile indefepaiatur. Sed plus mihi arridet ratio illa, quam
modo dedarauimus de quibus tamen omnibus liberum cuiuis relin-
:

quimus iudicium.
,
Ad hunc igitur fupra commemoratum modum extra&aprepsua-
 6$t Antidotarii
ex thy mclea,chamslea,mezereo, Stteliquis omnibus tithymalifpe-

U» ST cic ^ us > &

cx 'pf° quoque hcllcboro nigro,fi in loco eo habiraueris,vbi
mtltm Ut recens colligi poteft. Sed cum non omnes montibusfimus vicini qui-
,
{««#, Tt bus haec herba copiofc crefcere lolet , neq; eius copia,nifi cum iam cx-
tbjm*l», ficcata fit, facile detur,ciufdcm extraftumin hunc lequenrcm modum
0‘ r' prxparandum docebimus.
•

IxtnBum ^•R-ad.&c fibrar.hcllcbari nigri vcri(cauencadultorinum accipias)

HtlUbori lib.j. omnem forditiem prius aqua ablue : dein ea macera perintegrum
uipi. diem in aceto rofatoihoccnim tollet nimiam illorum acrimonia & ve-
nenatam qualitatem ; effunde acetum:radices autem mediocriter ad i-
gnem lentum exficcarx & crafTo modo conrulx , indantur in matraciu
capax, fuperaffundendo fucci limoniorum partem vnam & fucci po-
,

morum redolentium partes duas (fiiccis his prius optime depuratis &
clarificatis) vt materiam duos trefuc digitos fupernatenr : omnia ftent
indigeftione B. M. donec fucci in colorem rubicundum tingantur, &
exattcimprxgncnturtotahellcborifubftantu. Cola pofleaorania,&
fxccsprxlo exprimeivltimo haneexpreffionem commifcecum prima
colatura:&iteruraaffundcfxcibusnouumfuccumrofarum pallidam
optime clari ficatum, indequedenuo extrahe omnem fubftantiam,vir-
&
tutem in B. M. colando exprimendo iterum omnia , &mifcehanc
colaturam &
expreflionem cumpriorihusillisiomnibusinmatracium
capax inie&is,fiat digeftio in Baln.puruque ab imp tft feparetur. Tan-
dem fcpara ad calorem lentum humiditatem, donec in fundo maneat
extra&um in fpiffiori paulo forma, quam fapaeft; dcquomifccbis9i.
cum9Ccxtrafti confedfc. Hamcch, cuius deferiptio habetur fuperiusi
er qua mixtione formabis duas pilulas, &
habebis cxcellentiflimum
remedium purgans contra omnes manias, epilepfias, melancholias,fe-
, & alios morbos qui altiores radices agunt, & occulta
bres quartanas
,

habcntfcminariatcffcdhisprxtereademonftrabit eximios, citra vllam

tamen moleftiam aut perturbationem.
Nota, poftquam enumerato hellcboro addiderisextra&u confe&.
Hamech purgans, iis infuper adde extradhim trochifcorum alhandal
vel diagridii rite prxparatum.aut fimile aliquod purgans, quod purga-
tionem perinfcrnapromoucatj&vomitiuam hellebori vim cohibear',
quod imprimis notandum eftin careris omnibus violentis porgandb.
vomitoria facultate fimulpollecibusdixccnim vomitoria vis perad-
ditionem
 :

Medico-Chymici Lib. IV. 6jj

ditionem remedii purgantis quod facultatem habet per inferiora tra-
hendi.aceducendi.omnino retunditur inhibetur. &
Alti eius txtr ditionemfit parare commendant: Cortices radicis Hcilebori

nigri,medulla exempta, infundanturin aqua anifi, de qua fit oleum fe-

aratum, & ftet in infufione per horas 14 .VCI quandiu libuerit-, deinde

E ulliant fimul , quoufquc extern radices ad aquae fc. fere confumptio-

nem-, coletur poftea cum forti cxpreffione.Vltimo decoquatur expref-
fumeum fyruporofatofolutiuo ad fufticiSntem fpiffitudinem : repo-
natur in vafculo terreo vitreato,& vtcre Dofis eft 5j.vel 9 i.f.
Hturnimficvult: Succi feniculi vel aquae qux reliqua fuit ab olei
anifi deflillauonc lib.iii. infunde cinnamomi Jii.Scm, anifi jiii. Ma-
ftiches f.Flaucdinis cort.citrior.^iii. Macerentur tepide per plures di-
J
es.dum omnis tranfiifle in liquorem videatur ; hinc nat colatura, qua:
effundatur fuper cortices rad. Ellebori nigri,cxempta prius medulla:&
iterum quam diutiflime macerentur, quo eorum vis tota fere fuerit cli- .

quata.-deinde bulliant dum fuccus fere confutuatur-, ficcorticesiam cu

fortiterprxlo exprimentur , &
colatura iterum coquatur, adie&o pau-
co fyrupo rofati lolutiuo,dum Opiat* ideam inducat. Vel priufquam
itacoquatur , noux contufz radices iniid poterunt , eum manipulo
ro fatum rubrarum, &
quid vini rubri, ac repeti eadem hiftoria. Datur
cum vinoalboautexiurealiquoa9i.addrachj, „
Extrailiem aliud. ^.Rad. veratri nigri effofTarum fub ortum Solis,in-
crementa ducente Luna, aeperagrante dodiatemorion Capricorni,
'
Leoni$,autSagittarii,in pulpam contundantur, fkdiftillcutur, dum nil
amplius liquoris fundant; hoc fiet vi validi caloris in arena. Hic cinis
cum vinoliquefcarinlixiuium-, mox balneo exhaufto liquore , falem
fundus dabit.qui omne vitium humani corporis antiquatum in caufa-
riis abigit, ac in floridam i uuentam effetum corpus reuocat:foluitur

cum vino,croco&ambra:dofisefta9i.addrach.i.
Extrailum Hellcbm nigri compefitum contra Eptlepfiam ^C.Hellebori ni-
gri veri lib. j. Turperi vnc.f, drach.ij. agarici drach.f .zingiberis vnc.iii.
croci drach. i f. angclicxlib, f. vifei querni vnc. vf . fcm. paeonia: vnc. iii.
iad.pconiz vnc av.caftorei vnc.i.rad.pyrethri vnc.ii.calamivnc.iv. O-
mniahxc mixta &qetra&a cum fpiritu vini,vr arris eft , corrigantur irt
congelatione cum falis abfynthiivnc.f.falisperlarum, falis coraliorum
an. drach.i.o!ci nucis mofai.drach.f.alii etiam addunt fpcacrum dia-
^ Nnnn 3 brae
 •n*-» *

654 Antidota.&ii
bra?
$
f. Dolis cius ad gr.xii.cum phlegmate vitrioli di Abluto &appro-
priato.In aliis morbis fuademus etiam addcrecryftall.Tartari.
Extractum bellebon nigri compofitum aliud in apoplexia & hydrope. R.Hcl-
lcborinigri veri lib.f.Rhabarbari Rad.caryophyllatx | iv. Calami
^ij.

ij ij. Piperis longi jj. Nucis molch. ^ii;.Spicx Roman*

iij.Zingibcris
3
jf. Fiatextrattum cumfpiritu vim in. coagulatione lalis coraliorum,

olei nucis molch. ijij gu tt. v j.olci cinnamo mi grjcij.

.
F. Alii cxtradlum
fol.hcllebori corrigunt cum lacharo laudi &c lolo oleo nucis molch.
Extraftum fcammonn.Elc&umfcammonium fpagyrice foluatur m
TxtraRum
Scimonii. oleo maflicis chy mice cxtradlo cum fpiritu vini: quo fa<do,digcrantur
peroro dies inbaln. calido, in vale optime claufo:quod vel clarum e-
rit,& pellucidum, transfunde, affundendo rurfus nouum mcnllruum,
donec totamjclTentiam attraxcris.intcrim tamen omnes faeces feponi-
to.Tum feparato toto mcnftruo , affunde denuo vini (piri tum coralli-
fatum , vt lupcrnatet quatuor digitis circulentur omnia in baln. per x.
:

Demum mcnllruum extrahe, & pro vnc.cdcntix re-

dies, aut amplius.
lidtxinfundo vafis, adde edentix verx coraliorum , & margaritarum
ana9j.cdcntixcr©ci9j.l.Fiatmixturaadblandum ignem & conii den-
tiam debitam.Milceaturhxc edentia ficprxparata cum edentia aloes,
Scmyrobalanorum, &fiat mixtum medicamentum ad bilem expur-
gandam perutile,item ferofa excrementa e capite educenda. Per le ex-
hiberi potcllS.f.cum ^ifiolciamygdal.dulcium: dnevlla perturbatio-
ne, aur lxfione cordis, ventriculi, & hepatis , c vads ipdsbiiem educit.
££ 4m)N 0 niimr4 ^i 0 />/i 4 :!^.Scammoniifelc 6linonadulteratilib.f.tc-
ratur &
cribretur podea affundatur parum lucci rolarum pallidarum,
,

vel quod melius cft lyluedrium,(vitrioli fpiritu exacer. )exprcdi& co-

lati, ac in foleleu retro fornacem cxiccatioindituatur. Hxcimbibitio
Sccxiccatio vigedes feu trigefies renouctur,dcenim icta, vifcolaac te-
nax malignitas fcammonn' di dipatur, qux alioquin adhxdone luaiu
ventriculi tunicis tormina & cruciatus excitare confucuit. Qui voler,
oterit priori fucco ad libitum fucci cidoniorum cx prodi 6c depurati
S imidiamparremadiungcrc:fic efficacius ficroinorimoledia purgabit:
Etcum hoclcammonio prxpararo poteris omnium catharticoru vim
purgantem excitare & acuere.Dods huius gr.xv.ad xx. lam ad manus
fit bonu Alkohol vini fine phlegmate(in quo per £ 4 hor.prius in bal-
.

neo maduerit tantillu fem, anifi , fxniculi, cinnamomine lpicx nardi)

quanti*

Digitized by Google
 : j

•
t»

Medico-Cm^tmioi- Eib. IV. ^jj

quanritate tanta qu* fufficiatpro extrahenda t in dura (eu feammo-

nii effentia, affundatur ad eminentiam j. vel 4. digitorum fcaromonio
mediocriter triro , & in B.M.per j.vel 4. dies ftent, quotidie aliqnorie»
tnouendo fic fpiritus vini rinduram extrahet: rindum fpiritum purum
per inclinationem aufer, & affunde no uti fpiritum, reiterando labore,
donec nullum alkohol ampliustingatur-Poftea ommsfpiritus tindus
mixtus ab (trahatur in B.M.remancbit fcamonium inftar mellis in fun-
do quod vlterius exiccctur calore leni in vale coftuenienti. Dc hoc ex-
trado adhuc molli inftarpanis recenstodi fumatur |i.fucci cidonioru
depurari ^iv.lucci depurati rofarum robearum ^ j.mi(c«*omnia in vafe
eonuenienti vitreo lento calore effundatunextradum in fuccuro,
mouendo paulacim fpatulaargentea, vtfucci exhalent, fieextraduer»
priorem acquirat confiftentiam proefformandi* pilulis. Antequam
planeomnis humor cxhaletad ^j.fcammonii adde falis feu magi ftcrii
p«i larum &coraU.an.^i.Dofis 4 gr.x.xv.adxx.informapilul*.
ExtrafiumiLirtrii: hx fuccoecucumetisagreftis frudibus aurunali Extr»3um
*

tempore extradh>,dumprzmaturitatepallente ,
firprxftantiflimum
medicamentum , ii debite pramaretur ,ad ferofa & biliofa excrementa
euacuanda, ElatcriumGrxcisnocmedieamcntum dicitur, quod effi-
cacius multo redde rur,& tine periculo exhiberi poterit , (i ita prapare-
tur.Hjcfuccus clementer per expreflionem extradus perfilamcmadi-
ftilletur ita vtfxx omnino abipfo feparetur* deinde indatur vati vi-
,

treo , oblongocolio: cuiaffunde fpiritus vini an. aeqnal.part. omnia

poftea digerantur in bal tepido per aliquot dies; donec faex
. tota im- &
puritas fecernatun fepararo priori menftrtro,blando igne, alium vini
fpiritum , infufioms fpecierum diamarg. frig. affunde , & circulentur
omnia in pcllicano decem dierum (patio, vt vis medicamenti augea*
tur, & ab ipfo omnis malignitas auferatur : fepararo denique vlciroo
roenfltuo coagufemr ignelentiffimo,quod fiet intTa paucos dies. Hu-
ius cape on.j. cui adde olei nucis mofcharx', Sc cinnamomi anBj.fiet
mixtura; & fic obtinebis praeparationem Elaterii fpagyricor.tiue ipfius
eflenuam , mirifice ferofa excrementa etiam e iunduris trahentem ,&
«cerebro euocatem arthritich.hydropi.cephalalgise veteri, epileptice &
valdcconducemcm. f .
;
'
:

ExtTdftum scjlU Ex rad, Scyllae fuccum extrahes, quem eodem mo-

do praeparabis vt extraduro Elaterii. Vel , quod mcliuseft,cum mallo
malua^

Digitized by Google
6<>G
)
Anti dot a rii
maluatico id facies. Humores craffos lentos, Sc thoraci inhaerentes in*
,

ridendo .tenuando , tergendo .refoluendo ,& coquendo euacuat.fiC

hepatis ac lienis obftruriiones tollit .Exhibentur 9ii. pro dofi cum de*
corio periorali, aut cum aqua cinnamomi.
Extr48*mTurptti: T urpetum albi (limum gummolum Sc mediocri-
,
ter recens . in puluerem tenui (fimum reducatur
.
quod indas matrario
vitreo . oblongo collo, Sc Her meticc claufo , affundendo illi fpiritum
vini, qui fupernatet materia: tribus aut quatuot digitis, & fic omnia flet
in B.M.tepidoper z.aut $.dies,quo edendam totam, mcnftruum attra-
hat.illud leorfim feruato ,deinde nouum affunde denuo , donec nihil
amplius ex materia elici poffit, fasces femperfepone, Sc quod purius
eft,cligc,vt artis eft. Quo firio.circulcn tur omnia , vt fummum acqui-
rant perferiionis gradum :feparato omnino menftruo.medicamentu
perferius reddetur, fi in correriione addideris pro vnc.i.cflcnriae.olei
nucis mufchatse , Sc zingiberis an.fcrup.i.Iftis enim fic eius ariio inten-
dirur.vt proprietate quadam mirabili, etiam fine naufea , Sc aliqua per-
&
turbatione, iunriuris,8c remoriffimis.ac profundi (fimis his panibus
pituitam vifeidam , Sc eradam euacuet; quum ali is tenuem (olummo-
do ,id que tarde per (e adduceret. Exhibetur huius edentia: 9 i. cum vi-
no rubro, aut decorio periorali. Hydropicis etiam & pituitofis omni-
bus afferiibus confert.
ExirdSum CtlKjnthdir. Colocynthis puluetizetur tenui (fime: cui a&
funde vini alcool optime prxparati.vtlupernatct fex digitis: digeran-
tur in Baln. Mar.vafe claufo hermedee tribus feptimanis. Amittet e*
nim illo temporis (patio tota acrimoniam. Quod fi diutius digeratur,
extrarium dulccfcet: ficque reddetur optimum medicamentum ad pi-
tuitam , SC ad alios hum ores cra(Tos,& glutinofos a profundi orib .par-
tibus attrahendos: idque fine noxa. Quare vertiginofis, hemicranicis,
epilepticis,apoplcriicis exhibetur, cu lyruporolato fimplid.velmyr-
tilloru. Corrigi tur autem cfi oleo lnaftiris, nucis mo fch .& cinnamomi.
ExtrdBum Euphorbii: Euphorbiu,vt praeparetur, xefolui debet prius in
aceto rofato albo, in Bal.vaporofo diftillato ,& per fetaceu tranfmitti;
hocq*, ter faciendu , quo terreftreitas omnis feparctur ,dc purior rema»
ncathzclachryma:abftrahatoracetum,vtipfiusemcdctur acrimonia,
reiteratis ablutionib.in aqua rotarum. Itaq; cuphorbio peracctu refo-

luto,Yt ia dirium,8c abluto, affunde vini ipiritu , quo edenda extrahes

fxci-

Digitized by Google
 Me d ico-Ch y mic i Lib. IV. £j7
faecibus ac impuritatibus fepofitis , omnia circulato cum nouo alcoolc
faccharino per x.dies : deinde (eparato menftruo, coagula igne lentidi-
mo, addendo fub finem olei maftichini9ij. Olei anili 9;. edentia: co-
raliorum 9i$. Fiat mixtura. Dodseft 9j. cum deco&o competenti Pa- ,

ralyfi,arthritidi, fpafmo Hydropi valde conducit, &pituitamquan-

,

tumuis lentam, cradam,&impa&amneruisipfis,&iunituris , lineali*

qua perturbatione euacuat.
Extrdtttm epopAiuiiiipigdptni
‘
&
ftnocolk. Eodem modo , quo extra,
dium euphorbii j ex opopanaco, (arcocolla,5c fagapeno medicamenta
prxparantur, ad eofdem affe&us vrilidima , quorum vim purgatricem
per inferiora Graeci reticuerunt, fed ab Arabibus inuenta fuit. Purgant
autem illa dementius., quam Euphorbium ex omnibus fit mixtum
:

&
medicamentum, purgans eradam pituitam , viicidam etiam a remo-
. tis partibus, cerebro J neruis,iunduris,& thorace.
ExtrtSum Htmoddfljlorum. Ex radice Hcrmoda#. ab 8c eledh eo-
.

. dem modovtexElleboro edentia elicitur,quaepiruitam craflam& Ic-

tam a hindurispratfertimtnihit ob id arthritidi multum confert , cor-
:

rigi tamen debet cum oleo cumini & caryophyllorum , ne fuo humo-

re flatulcnto^Yentriculum laedat, 6c in ipfonaufeam excitet. Exhibe-

tur per(evelcum,deco&ocompetcnri,pondcre9}. plus vel minus pro
; fumentis viribus.
&
Extrdttum Upidu Armeni l cyjtnei.Lapis Armenus 8e cyaneus canden-
• tesextinguanturfexiesin aqua ardenti , poftea reducanturintenuifli-
mum puluerem: quo fa&o,puluishicabluatur aqua fontana, eiicicn-
do terram, quod aquz fupernatabit,hocque facpluries: demum ab-
&
luereli&um puluerem prius exiccatum aqua melice aut buglofli ; eua-
pora aquam d putuere igne lentiflimotquoexiccato, cum czleftinoftro
menftruo &fpiritu vini digeranturinB.M.&circulenrarperxx.dies ad
fummam gradationenr.feparato mcftruo, coagulentur igne lenriffirao;
adde pro corredione edendam margaritarum,coralIorum,&Crori,cu
&
oleo cinnamomi, caryphyllorum. Melancholicis omnib. affedibus,
nunir.vertigini.epilepfiae, cephalalgia:, quartan ariis Sc cancro conda-
cunt.DofiscftBj.P.cam aqua meliflat, aut buglodsr. Purgat enim atram
bilem, quicquid craddm
& & tenax (anguini eft immixtum. Lapis cya-
neus fic pt (jparatus, poterit commodius multo exhiberi in confe&ione
Alkcrmcs, ad cordis tremorem, fyncopcn,mzftitiam , ad fpiritus o-
' r ” .... Oooo ‘ ronc»
 8 Antidota*.!»
mnes roborandos, & ad arcendum quotfuis venenum,
Extractum radicum cucumtiu ajinint. Cucumeris afininfradixmenfe
inaio colligi debet , deinde contundi , denique exipla fuccus optime'-
exprimi. Quiquidem filtranduseltbi*,vcltcr , donec clarus
diftille-

tur,&bene depuratus fu : cuiaffunde vini fpiritmn lantalarum , deo-

ptime przparatum , collocando
omnia in Baln. Mar. per tres aut quar
tuor dies:quod purum eft transfunde, denuo vinifpirituafFundendo,
donec null* feces amplius feponantur. Tum circulentur omnia fimul
ad maiorem graduarionem per aliquot dies. Qupfa&o,feparacomcn-
ftruo,congcletur eflentiaignc lentiifimocmescra donccinfpi lietur cui
adde pro vnc.j. olei cinnamomi 9j;.eflenti*croci9l' .Hoc autem- medi-
camentum ferofa excrementa potenter euacuat: qua ratione hydropi-
cis:itemi&cro& oblhu&ionibus tum epatis, tum lienis fiimmoperc
confert, fi 3ls. autpluspro xgroranusviubuscxhibcascumvinoalbo,.
idque mancieiunoftomacho,
Exnaflumg, anorum Lathjndu. Ex granis Lathyridis con tufis extranea
eodem modoellcnciam,quoexhcllcboronigro: cui addes oleum ma.-
ftici$,& nucis mofchatxad corre&ionem.
Extractum agana,,fena, Volypadic,& muboata.&c. Agaricuseodetn mo-
do paratur,vt Rhabarbarum eradam: pituitam maxime i ventriculo»
tnefcnterio.iccore, liene, & pulmonibus expurgat . a cerebro, & neruia
debilius trahit, qued via ipfius fit imbecillior,exhibeiuur cius di j.ctiam.
impuberibus, &
fenibus. Sed quoniam aliquantum ventriculum of-
fendit, cum oleo Zingiberis>& fpicx corrigitur. Sic ex fena,P
olypodio»
mechoaca,myrobaUnis,8c reliquis huiufmodi elicies extrada , fiueef-
fentia*:qux omnia «xhibebis.quando &quibuaconferenr,additis pro-
priis corre&iuis pro morbi exigentia,& xgrotantium viribus.
Zxtraflum agarui (tmpefitum talttil. Recipe Agarici albiCdrach Jt.Tur-
eti dcacJj. Ellebori nigri drach.j. fcraioUenx vnc. j,calfix vnc-iij. ca-
i|. myr-
S oreidrach.j.opiitantundcm. Zingiberi* vnc.f. piper» longi 3
hxvnc.C polypodii vnc.j. fcm,anifi, foeniculiana vnc,fcm. cumini
gvj. hetb.carduibencd. m. j. omnia prius cradomodocontufa conco-
quantur in aqua,deinde humuiitateomnimodapriuenmr»vcfiatinftar
clcduarii,cui deinde fuptrfuude C vini ad eminentiam trium digito-
rum, extrahe vt atnseft excradu omnibus, coagulaadconfiftentiam
:

cui podmodumadde ole roiarum ,m aioranx an.guc v j. vel viij.olci cin-

i

»a^o.gataij.c7lULwt'5>d«fi*gr.x-& fupra. Extra-

Digitized bjTC^poglc.
 #

Me dico-Ch ymici Lib. IV. 6f 9

'Extuftum Mecl>cM*conyofitum Recipe rad. Mechoacx
: ?iij. agarici jj.
Turpeti, polypodij ana 3j.cinnam.3iij.diarriafantali baccarum Iu*
niperi A
Aiiftolochix,rad. ireos,calami,Zedoari* , gentiana: galan- ,

gse, Heleniiana 3ij.Tormentill*,carduibenedi&i,ana?fA Nucis mo-

fchatz,raacis,caryophyllorum,eubebarum ana Bij. Ex his omnibus La.
fiatextra&um cum (. vini: In fine inipiffationis adde lucci granatorum,
aranriorum, citri ana jj.fv.Croci jiij.doGs 3J.
Fiunt etiam extra&aex fpeciebus hier* pier* Galeni, hier* colocyn-
thidos,diaturbith,diacarthami,diaph*niciacfereexomnibus pilulis,
aliisque purgantibus cum mcnftruw congruis nimirum cum aquis fu-
:

miterrx, filicis, agrimoni*, pomorum redolentium , fero la&is&fjtni-

libus, acidulis redditis cum fucco limoniorum , aut cum quodam ace-
rofcyllitico,vel alio, in exterit procedendo vtfupra.
Sed proprium dif-
omnium purgantium in genere radicum n e m pe n erb aru m, fe-
foluen*
minum&florum,eft aqua vitzTartariiara, omnibus veris phrlofophic
•dvnguem notus.
omnia enarrata extra&afimplicia&compofita , alterantia,
Praeter
corroborantia, &
purgan tia,qu*que omnia e vegetabilium ordine de-
fumpta funt quzdam adhucfupcrfunttra&anda, qu*ex animalium
:

' partibus educuntur.

Extradum mumi* R. mumiz ele<5hr, contui*
:
, & in fruftula difTe&z
lib. j.fpiri tus vini alcoolifati,therebinthioati clari menftrui an. vt fuper-
natet 4 . digitos. Indantur omnia conuenienti marratio hermetice clau-
fo.&putreBant in calore primi gradus per quindecim flies, donec men-
ftruuminftarrubinitingatur;{eparabisper balneum men Atuum, quod
referuabis ad eofdem vius, 5c in fundo rem anebit tibi mumi* ficc* ve.
ra cindura,quam circulare potcris,fi voles, cum vini fpiritu per aliauot
dies ,& hac ratione puriorem ex ipfa mumiaeflentiam elfcics: quo lum-
mopere coducit ad curationem omnium venenorum per fe : aut fi cum
theriacaperrtiifceatur in pefteprzftanriffimum eft remedium, quod fa-
ti*laudari non poteft. A corruptione omnia corpora tuetur : commode
etiam ad curationem phthifis,& Aflhmatis exhibetur, fi cum conferua
helenii, &
violatum permifceatunprodeftetiam pluribus aliis affe&ib.
Fzces vero qu* rem ane nt^dfedandosdolorespro topicisin vnguen-
cisapponuntur. Plura vide de mumiain Banlicx noftr* Chyraic*
lib. 7 .

Oooo x Ixirt-

Digitized by Google
( (Zo - Antidotarii
Extrarium erani) humani: R.Rafliram cramj homini*, non humari, cui
affunde fpiritum vini faiuiati , vt fupernatet fex digicos, digeratur fimul
in balneo per die* 14 vafe claufo.dcindc deflillentur per retortam,dan-
do ignem per gradus, more aqux fligis , rurfusinfundcdiftillationem
capiti mortuo prius contufo, putrebant per dies 8. & deflillentur , vt
prius idque ter facias. Demum circulentur omnia fimul per aliquoc
dies feparatoque tuo faluiato menftruo, in fundo remanere cranii ef-
fencia, coaguli inflar : cuius exhibeas 96 . cum aqua Horum tilix in paro-
xy fmo,& ante paroxyfmum epilepticum.
Extrattum cranii komink,aUttr: Recipe Rafuram non humari cranii:
decoque cum meliflx fpiritu * Sc betonicx deco&o , effunde feorfira
aquam, iterumquenouam affunde ..donec nulla vis cranii amplius re-
maneat. Tum aquas omne» in B.M.euapora. Remanet in fundo coa-
gulum, quod iterum refolue.euapora Sc coagula .tantifper dum igne
,

lentiflimo materia in fundo remanens, fublimaripoflit. Hocfublima- .

tum multum confert epilepticis , & aluum fine perturbatione ( quara-

uis c opi ofejmouer-
Extrailum cornu ttruini,monKtrotu ofium dt errde ctrui , & elutu. Ofla
vel comburuntur , vel decoquuntur cum vehiculis conuenientibus, vt
ex ipds tandem elici poffit purior efTentia cum vini fpiritu , quod fiet
eadem methodo , qua cranium humanum, fuoloco, prxparandum
eflefcripfimus. Igitur fic extrahes cflentiam ex oflecordis cerui , quod
hominis cor quadam fubflant is fimilitudine roborat & ad cardiacam
,

affe&ionera, fyncopenque in ptimis vtile effc In eodiffert eius prxpa-

ratioafuperioribus, quod cum alcolifato chelidoni* fpiritu fiat , tan-
quam cumproptiomenflruo. Pro illooflc in eofdemvfus cornu cerui
cum Hypericomsalcoole cxtra&a, infantu-
fubflituitur, cuius eflentia
lis, lumbricis laborancibl exhibetur cornu monocerotis, omniuprxfla-
mum, eodem modo p rsparabis: tuetur enim cor & omnem veneni
tiffi

vim obtundit peflilentibusque morbis conferc.Proprium ipfius men-

:

ftruum eftalcoolmelifTs. Ebur etiam fle prxparatur, cuius vires funt

cordis robur tueri,& conceptionem iuuare.
ixtradum viperarum. Mcnfeluniocapequatuor, aut fex viperas, er
quibus & &
caudam, caput abijcies,cutc inteflinaq; de trahes: carne ve-
ro minutim ptxcifam,indas cucurbita vitrex,per tces,aut quatuor di: r ,'

vt in calore balnei vaporofi , vel Emi calidrffimi fudorcra ipfarum

'/ ' pcHav

Digitized bv Gooqle
 p

, Medico Chy mic i Lib. IV.

tamen , ne fumi huius aerem c viperarum exhalatu vitia-
pellas: (caue
*

tum.Sr venenofum infpires.,) Quo lado, lupeifunde fpiritus vinialco-

lifati,& therebinthinati folutiui an. vt fupernatet odo digitisidigeran-
cur vale occlufo hermetice in B. M. vel fimo calidiflimo xij. dierum
(patio, donec tota caroviperarum dillbluaturin prardido menftruo : :

abiedij facibus feparetur mcnftruum in calore B. fiet coagulum, &

cui denuo affunde caryophyliatum: fac circulentur in
foirituin vini
Pellicanox.dierumfpatio;&(eparatomcnftruo,rcmancbit caro vipe-
rarum optime praeparata, aceffcnhticata, cui mifce fubbladum ignem, .

olei anet bini, &

cinnamomi an. ferup. f. effentiae croci, demargarita-
j

ruman, feru .j cu m mucilagine gummi trachacanthi finge pilulas:vcl

.

fi vis,cum pane trititioarido, & trito, more vecerumpaftiilos. Huius

medicamenti exhibetur fcrup.j. ad lepram,pefl;em,& ad omnes vene-
natos affedus. Ex viperarum cute, autetiam ferpentium fpoliis exic- -

caris, &
praeparatis fecundum artem, puluis vulneribus ferpcnturo,& -

beftiarum virulentarum appofitur multum confert. ‘Item vulneri* •

buscancrofis,& malignis curandis.

Extraftum Jpltnii bouu unguit td duritiem. &
obflrufiionim lienu>&Jptcifica «

ti men(ium fupprtjfionem. -
» > .n ,

Splenem bouis integrum, hunc in frufta incifiim in phialam vi- -

«ream capacem iniice,ita vt ad medietatem vfque impleatur, addendo >

Cinnamomi crajfo modo contufily Croci §ij. i

~
CaryofbjUorum j.d. Vmt albi canar uyfm vini nfaluatici Mtttf.
'•
Parijienf.j.pttt.
Ad humadandam folummodo materiam , vas probe claufum po- *

naturin aheno aqua repleto, vel in B.M.fcruentiflimo, adeo vtebul- -

liat per 24, horas, donec didus fplen in particulas

minutiflimas co&us
&confumptus fuerit, magnaqueiuris exquifuiffime co&i fragran- &
tiifimi copia reflet : dequo aegra mane capiat vnc. iiij. continuando 1

per quatuor aur quinque dies tum,cum menfes fluere debent.

Ad cuius imitationem quoque parabitur extradum hepatis vituli : 1

quod omnibus hepatis affedibus,ipfiufque imbecillitatibus condu.

cet,in fluxu praefertim hepatico , & h ydropifi. Sed hepati ifti vitulino 1

addenda erunt
Santali rubri Spica nardi
CmnmQiMtn.l,&. Refarrn rubrarum an.p.y
Osss j
Ctnfiru'.

Digitized by Google
 AHTlrftfAR.lt
'Cenferu.fltr. cicborijfy
Tratbifcvrum rhjbarbm Et tUfdtonj 4 n.
J vj.
Tandemque omnia coquendain magna phiala capaci , Sc beneoc-

donec hepar fere totum in k-

cluia,inJ3 al u.fcrucnti per 7.velS. horas:
uorem redarum fuerit: quem ad perfc&ionem decoques,addendo,
2 velis,£accharum : *gro ex hepaus imbecillitate laboranti exhibebis
huiufmodi extra&ura vefperi &
mane, & eximios percipies eifedhix
cxtra&um pulmonum non folum vulpis, Ced &c vituli, &c agni,fit confi-
tnili plano methodo, addedopc&oraliaaife&ibus pulmonu congrua.
JBodem modo ex teneris oeruorum cornibus, vel exeorundem et-
iam cornibus induratis.fcciadhuc reccntihjus , admirabile conficies cx-
&
rradum,e6trapeftem,venena rvcrmes,corsuptiones diuerfa alia ma-
la & fymp tornata , qure inde fuboriri fokrnt : fed loco aquae vitae iunipe-
rinx.dillolucnris perfungetur officio (ua propriaaquadi fieri poflit, vd
quzdam aqua bexoardica aut theriacalis, cuius varias deferiptiones (u-
pta dedimus, qux aqu* prius acidulae reddantur cum liquore fulphu-
xisacidulo.
Exttatfium caftorei.fiteadem ratione , in cuiusprsparationediflTol-
aentis vicem fubminiftrabunt aqu*meliflar,calendulz, paeoni*, aue
fimilium antepilepticarum aut cephalicarum : Et fufficier h*c omnia
macerare in -B. per 4. aut j. dies , &
poftea colare, exprimere , li- &
quorem cuaporatione inde feparare, .vt omnia reducantur in extra-
.&um,quod conferet oranib. cpilepfiis , paraly fibus, apoplexiii&fimi-
libus cerebri affe&ibus.
Extraria fiue magifteria oculorum cancrorum , vt appellant, terta-
rum otiorum, limacum, & fimiliura qu* omnia falis naturitm patrici,
,

pane, fiant cum mcftruo acido, cum aceto nempe vini vel hydromeli-
,

tis vinofi.vel cum fucco liroonum, berberorum, & fimilib. Si igitur ab

ciufmodt teftis, &c membranulis fiuc pelliculis ouorum gallinaceorum

& fimiiium rerum diflblutis,ftat um eorundem difloluens inde fepara-
xe velis (quod elegans &
magnum vrique myfterium haud contemne-
dueft ) aliquot guttulc liquoris fiue falis tartari dUTolurifiiperiniicien-
dzfunr, Sciicmagjfterium parabis excellenriffimum ad calculos diC-
foluendos, ftrangurias,dyiurias,ifchurias, difficultates 6c fuppre fiiones
vrinx,pro dofi offetantur paucula tantum grana.tanta enim efficacia Sc
«energia pollent ciufmodi remedia in his affc&ibos medendis.
Vtcx--* •

Digitized by Google
 Mfc DIC o Cht MIC I Lib. IV. f(f
Vt extra&um fiat e matrice leporina , & fecundina mulierisfkcan-
dx, oportet has partes probe prius lzuare& abluere vino albo, podex
deficcare ,& in pulueretn reducere & difloluendo vtiaqua quadam
,

it* A)kolifera,quxipfas fubito diflbluet Sc in edendam reducet, quae w

effcntia,iepafatofuodiirolHente,efhcaciilimaflt prxftantilfimaeft ad
matrices fteriles£ecundandas,& concepti oniidonca* reddendas; H*c
deextra&s.
* \

C a r. IV.
DtSyrupU.
Yrupu* (nuHo in vfii tempore Hippocratis, Aretxi, Galeni Sc Actii) Syrufm
S nihil aliuded, quam medicamentum confidentia liquidiore pras- qmd.
ditum, compofitunvvel ftillatitia aqua, vel ex fuceo,.infulione Sc deco-
&
&o radicurrijfoliorumiJiurutnjfru^iuum feminum, plancarum, que
omnia fint coda conuenienter Sc ad amuilim ,cum facharoaur meile
adeonferuationem longiorem Sc gufiumiu cundiorem.
Syrupi fecundum Mcluacum funr fimplices &
compofiti. Syraftrmm
Syrupus fimplex duobus modis dicitur ,aut compofitionis aut edi- *&*•**•+
«acia ratione. - .

Qui fimplex dicitur propter compofkronem ,pararurex fucco.roa-

ceratione aut deco&ione partium vnius tantum piant*, admifeendo rufmspr*-
^
tantum fachari quantum facis fuerit, Sc ad legitimam confidentiam de- t,tT ttm~
coquendo. Componitur etiam ex folis aqois dillaririi* plantarum ;
kuiufmodi autem remidio nem flr minorem co Aioncra poftulat, v ten-
di tempore etiam plerumque conficitur v &
ab Arabibuapcculiaritet
lolep nominator.
Syrupusfimpiex rarioneeffc&us is dicitor , quod quamuisexpldri- Synpm
mis fimplicibus concinnatus fit , tamen vnico defanatus ed tantum JimpU*
'***<>**
operi: aut enim arcenuar,aucapcrir, aut infpiffiit, aut calefacit, autre-
frigerat^rut fimili cuidamindicationis fcopo operam Sc opem fuam
M '

dedicat.
Copofitusfyrnpus nuncupatur ratione diuerforum medicamento- Syimfmm
xumipfum conftituentiu.fmefaAusfitcx fuccis variis fimul commidit, tomP&:
quemadmodum fyrupus Bizantinus Mefuzi paratur ex folis fuccis * tm' en
<huigc»apuJiupulorum,buglofl*jdaicfiiitu Sc codis cum idonea facha-
-
,v ;
“ - ii copi*

V
Digitized by Google
 i

t 664 .
A N tidotar t

ri copia componatur ex iifdcm fuccatiunculis, quibus alia multa

, fiue
incoquantur , Huc cx felo radicum , cotticum, foliorum, Horum , ftu-
&uum& feminum plantarum deco&o vtcftlyrupus B.z.intinus coni-
pofttuseiufdem Mefuz, fyrupus acetofusdiarihodonis Mcf. fyrupus
de arthemifia, de praflio.de hyflopo , &c. qui cx aqua communi fiunr,
velpluuia,velflillatitia; Aliquando vinum etiam additur, vtin fyru-
podeabfynthio: Alias acetum, vtin fyrupoBizantinocompofltoMc-
lusei:inacctofo diarrhodon ex eiufdem aut horis defcriptione; quin
. etiam fyrupus acetofus.cx folo aceto fachato componitur. &
Vfus fyruporum maxima ex parteeftin praeparandis mitigandi* &
humoribus, vtattenuati.dcterfi, liquati & domiti, faciliusccdantca-
tharticis medicamentis, quorum v(um prxparantiaillaprxcedcrede*
bcnr, vttcftiseft Galenus comment. in Aphor. 14.I.1.& i. Aphor. 9.
Propterea numerofls fyrupis praeparatoriis, fingulis eorum fcopis &
flatim fubiungunt fyrupostam limpliccs, quam compolitos, purgato-
ria dote inflgnitos: quales cxiftuntfyrupi cx nouem infufl violarum &
rofarumfimpl. Sccompof. cumagatico fyr. de cichorea cum theo,&
fyrupus fabor cum fenna paratus, &c. Hinc etiam colligere licet fyru-
porum diuilionem, qua alii dicuntur purgantes, alii non. Sic funt alii
. calefacientes, alii refrigerantes , aliitemperati, alii prxparantcspitui-
1 tam,alii digerentes melancholiam , alii concoquentes bilem, &c.

Syrufi caUfacientesfunt.

I DeAbfintbie Mentbd minere

Arttmifid Mentbd mune
‘ Betonica Jimpl. Tufi*
Betonica compef. Quinque Raduibm
CaUmtnid Stceibadosfimpl.
Cerr. C itrti Stachados ctmpof.
fpitbyme . Thyme.
VjfJope
• l

Syrufi Refrigerantes.
Acetofmfimpltx
'ex Vtagufld
. T> tfw.it atetofd _ Ivbemm
 Medico-Chymici Lib. IV. 66$
Acttofit. tkri De Ntmttpber.fimpf,
Dtfucet euhorij Dt Xltttupber. compof.
De cetorum Dt Paper.fimpl.
Detndiv.fimpl. DtPepev. compof.
Dt fucco ccre/irum DtpmkfimpU
De granet.ec*i.futit Dt portulae4
Degrumet* dulcibm ytelarum.
*
DtLimtnibm
Syrupi temperati.
Acttofue compof. lumbum
Actttfm dtarrhodon Lupularum
Defucco borragtnk Myrtum
Dtbugloffe Ex Mercuriale
ByzMtinmfimpL Deduabm &$. Radiii-
Byzantinm compof bm.
Dt trtdtv. compof. Sebor compof.
Fumarufimpl. Dtfcoloptndm
Fumer u compof. Dtftabiofe
JDtglycihbkA DefucceVtrmca.

Syrttpi praeparantes pituitam.

'Dt dtubm &$. radicibm Dthyjfope

Detncmb4tnmoT.ec maior. Dt paeonia
Dt fioccbedt fimpltx & Dtartbmifia
compof. Dcebfyntbie
Dt Betonica fimpltx & De cert. Citri
emptf De eupatoria
.Dtpr^/Sit Dtrubte tinSerum.

Cum «quii: ‘
•
.

Fccni{uh, 4pi),abfinthif,ffluid, neptta, mtntba,ptttoftlmt,

mamtneyBafiUcenk &fimlAm.

Syrupi digerentesfuccnm melanchetiatm.

Dtfumaria Vtficca borrag.
DtLupulit Dtfucco buglofe
tfft

Digitized by Google
 wi Ahtidotarit
ZX [coloftnltU Dt Epitbjm*
Ctpiiisrum Vmeru, DtPmit
Bjztnunm Dt Tbjmt.
Cum aquis:
PomruMTtdolivtvOK,buglt>fit,krnginii,hipulirum>fm**
rUtmhpfetltpendruh

Syrttpt digerentet Bilemflutem .

Vtelerum ityrtmm
Ex mfufiene vioUrum Dt limombm
Dt fucco VioUrum Attttfiutic citri

dcttoft fimplex et umpt* De Agreftd.

fitm Btrber*
Defucco dtttoft Detornem
MflllfHft* Dt NympbtufimpUxeu tmpef
Dtfucco tuburi] Atttafm
Dtfucco ctrdftrum Dtgrurutu
Dtfucto portuldtA DtPdfiUtrt.
Cam aquis:
Ltiiuid-i nmupberu, rofkrum , vioUrum, pertulmu, uetttft,
cttontorum,truUuu,tucUTbtU,tichmi,foUtn,&c.

Inter iam enumeratos (yrupoi, alii in prxparandis humoribus mi'

tiusagunt,alii vehementius, prout videlicet humor alius alioeft erat
fior, vifcofior, tenacior , aut prxparationi,actenuationi &
1 iquefa&io»

ni minus idoneus, quodexperto Medico probe obferuandum. •

tyrapi tt- Deinde notandum fyrupos illos omnes cerris quibufdam corporis
partibus, «(Te appropriaros Nonnulli enim dicuntur cephalici, qui ce-
:

rebri affe&ibus appropriantur.velut iyrupi betonix, ftoechados, pato-

nix,meli(Tx,&c.
SyrMti ft- Pedorales furu rfyrupiju jubarum , papaueris, rheadis.de fucco fea.
BirnUt. biofx, tu (Glaginis, capillorum Veneris, de liquiritio^ie piadio, de hyf.
'
fopo Sc limiles. •

CtfAni. Cardiaci funt; Sy rupi acctofuatis citri, Iimonum, de fucco aranti o-

rum

Digitized by Googli
 : :

M E D«C O Ck v M C Lib. IV. I I cgf

turo acidorum, ceraforum t granatorum, dciuceo b ugloflie, borragi*
nis,&c.
Stomachici: Syrupi mcnth*maior.& minor, deabfinthio, defuc, Sitmstki-
"*
co ace tofae.de r ofi s iiccis.de ag efta,myrt inus.&c.
Hepatici funt: Syrupi de lacco cichorii, de fucco endiuiae, byxanti-
nusfimplex& compofituc,acetoiusDiarrhodon. < •

Lieni conferunt Syrupi lupulorura,deceterach fiue fcolopendri*, SfUmtui.

:

fumari*, de pomis.&c.
Renum affedionibus prefunt iyrupi de ahhea Sc iruduuna alke- ntfbritki.
Jcengi.
Matrici vero Accurrunt : Syrupi de .Atthemifia & Mercuria- Htfmti,
li,dcc.

Apud
Galenicos noftros prxceptores varii multiplicia .generis &
inueniuarur ac tradantur iyxupi, &
ne forfirn putent nos in noftro An»
cidorario hoc Medicochymico illos velle cauillari, contemnere aut
vilipendere, ecce hi funt illorum ad varios ac infinitos morbos appria»
ti fyrupi : & modos noftros etiam apponemus, exindepate»
his didis
bit noftraconiundio, & quid? quod tamen diihcileerit.cxamina-
fi

bimos & bina coniun&a vnione reformabimus.

Gtknutrum ruhtm fmpltx: Recipe floram violarum recenr.
Syrupxt
ac mundat, lib. s. macerentur horis odo in lib. v. aqua: tepidae in vafe
vitreo ftridi otis, & operculato :
poftca colentur : Eidem aqua calefit»
dseraatundem violarum horis adhuc odo maceretur & percoletur,
id que quinquies reiteretur. Tum fumantur colaturae clarificat* dc fit*

chari partes squales, fiat fyrupiisperfede codtts,

Almdtfutto vuUrum : Recipeexpreffionu fucalib.ij.fitcharilib. iv.
Dofis vnc. j.ad vnc ij.
Synpm vmUtm cmpvfitm Mtfu* Recipe florum violaram vnc.il. fera.
Cydoniorum , maluaeana vnc. j. Iujubarum, fcbeften, an. num. xx. co-
quantur omniain lib. v) aquzcucurbit*, (vel aqy* violarum ) dome-
fticx , ad cafum terti* partis , colatura cum fachari iib.j. fiin fyrupum
*
percoquatur. .

Sjrnpm rtftrum fimpUx Recipe rofarum pallidarum recentium lib.

v^iachari clarificari lib.i.C F.lege a.fyrupus.
Pppp a Sjrtfw
 :

ddS Antidotarii
Sjrupat rofuttu folutiuu eempofittu Mtittdni : R. Cort. Myrobalanorum
omnium an. vnc. iii;. contundantur erade, & fricentur manibus oleo
amygdal. dulcium, deinde infundantur inlib. u. infufionis rofarum
fupra feripta: per horas 24. addendo
epithymi, polypodii
fol. (ens,
anavnc.vj.(em.Citri,glydrrhizaeana vnc. jv. caryophylh vnc. j. corr.
rad.hellebori nigii veri drachm.vj. Decoquantur omnia fimullenta
igne, ad quartz partis confumptionem.adde poftea fachari clarific.
lib. v. rhabarbari elc&i in nodulo ligati vnc. xvj. Fiat fyrupus f, ar-
tem.
Afmjlnththlnro: Recipe Myrobalanorum omnium anavnc. j.con#- :

tundantur craflomodo& fricentur oleo amygdal. dulcium.lnfundan-

rur in libris 12. Infufionis rofarum pallidarum, cui adde : Rad. Polypc-
dii vnc j.f. fem.cartami vnc.j.f. anifi.faeniculi ana drac. v; fol.
i follic. &
lenae, epithymi ana vncf.Ccort.Citri vnc.j.caryophyllorum vnc. f. Nu-
cis Mofchatz drach.iij. Fiat rurfusinfiifio horis 24.quibuselapfisfor-
tifltmafiatexpreflio, 8c adde ad liquoris lingulas libras duas, fachari
lib.j. Fiat fyrupus.

Sjrupm rofttns folutium (ampofitmcumtbtbarburo: R. Syrupirolatilo-

lutiui lib.ij. Infufionis rhabarbari ( vnacum fpica in infufione rofarum
folutiua,& vino maluatico horas xij. macerati) ita calcfafbe. vt feruere
incipiar, ac fortiter exprcfls lib.ij. Antequam autem colatum hocfy-
ropopermifceatur, fyrupus fam ante ferbuerit.ncccfleeft, nediutina
co&ione, qua rhabarbari vires cxfoluuntur, egear.
Sjruptu rafa TumJIccarum, Ttrntlij : R. Rofarum ficcarum lib. j. infunde
horis 24. in aqua: tepida: lib. i v. infunderes (pirirus vitrioli guuas
(fi

aliquor,nonmalcageres) in expreffo dilue fachari albifiimihb. i}. co-

quantur ex arte in lyrupum.
Sjruput Rtgm Alextninnm Recipe aqnx rofitram
: odoratiflirax lib.
iij, fachari Tarbazet libr. ij. Mifce & coque igne lento, vt fiat fyru-
pus.
Sjruptu dt tndiuia (trnpltx Recipe fiicci endiuias depurati & clarifica-
ri lib. viij. facharialbiffimilib. v. Mifce, & exarte coque inconfiften-
tiam fy 1 upi.

Syruptts dt tndiuia compofitiu R. Endiuix recentis, borraginis, Icario-

:

ls,hepaticx, mcliflae, bugloffx, la&ucs,eupatorii ana M.j. fcm. frig.

maior
 : : 1

Midico-Chyaii cj Lib. IV. 669

3 j. florum cor dialium ana Siij.co-
raajor.an. vnc.j. fantali rub. albi; ana .

quaiuurf.a. in fufticienti quantitate aquz:Deiudecola:& colatur* ad-

d e fucci Endiuiz depurati Iib.v.viaigranaconun §iij. fackaii albi lib.m
fiat iyrapus fecundum artem. .. ,

Syruptu de Endiutd compcjiiutedimtGtnttHr. R.fucci Endiuiz, fucci Hcpa -

tkaeanabb.iij.ckrifice»tarpr<£didifyrupiadignem vteicpedit:addan-
(

turrofarutn,viaiarum,lenticulxaqax,polytrichi,fol.nyrophczana iji'.

capillorum Venetis, hordei mundaci,fem.frig.maior.ana vnc.j. contuli»

& pet horas i a.in didis fuccis macerata coquuntur,& colaturae addun-
tur fachari lib Jij. vel q. f.fiat fan talis , qui aromatizetur cutn fan talis al-
bis & rubtis.berberis, fem. cotoneorum ligni aloes, cinnamomi , corr.
,

citri ana 9 j. tunde &aromatifa f. artem.

Syrupm de fantorufimpltx Recipe lucci fumaris depurati

: &
clarifica-
ti Iib.ij. fcm. fachan uberzct lib. ij. coquantur fimul in fyrupum vcar-

tiscft.

Syrupm defiaturi* Utfu*: Recipe tnyrobal. citrin. chebu. an.gxx. flor.'-

borrag.buglodx, violarum, abfynth. cufcurx ana vncj.GIycirrhiz.rof
rub.ana vnc.fera .Epnhymi.poly podii ana drach.vij. prun. nura.C.paf-
fui arum enucleatarum lib. fs. tamartndorum , pulpzcaffix fiftulzana
vnc.ij. coquamur mimum coquenda in lib.x.aquxad feptem librarum
dtffipacionem.ColatuT* adde fucci furnariae deputati , fachari albi ana
lib.iij.fiatexartcfyrupus. ' “
Syrupmfumari* mutor tiufiUm: Recipe myrobalan. flaoarum vnc.ij vi-
olarom,catfuth*,abfinthii ana vnc j.aqux iib. vi j. fucci fumari* codifie
purgati , fachari ana lib ij. coquantur omnia vfqile ad tertiam partem.
1

ErprcfTum cuna focco fumari* 8c facharo percoque.Quidam fcammo-

nii vnc.f. panno lineo raro ligatarodn eo fufpendunt.
Syrupm dt futebugltfi Recipe fucci buglo di depurati lib. vj. florum
eiuldem lib. jJsullianr parutnrOeindc colentur 8c clarificentur, & cum
fachari lib.rv . coquantur in confidentiam fytupi.
Syrupm dt Tufitlagme Recipe T u flil aginis recentis m.v j. capilli Vene-
mvcrim.ij.Hyfibpim. j Gjycirtbizarafcvnc.ij.coquar.turcumaqua
apptopriata ad quartae partis confumptionem. Decodlio coletur 8c
«arificetur ; cui adde fachari aibiffimi lib. iij. Fiat fyrupus petfede
codas.
Syrupmflorum Ptrfiimm recentium Recipe florum Perficarum recen-
:

Pppp 5
tium
 :

t7 0 AmtIDOT A*.I*
rhimlib.j. maceretur in libris tribu* aqux rori* naaialis deftlll. tepide
horas xij.deinde bulliat parum, exprimatur.& Tum
par Horum quan-
titas infundatur 8c expnmatuxiidque quater,aut quinquies iteretur vel
etiam fexies, fi Horum (appetat vberras. Polirem* colatuiead ltb. ii j.
adde facharilib.rj.fs.iuc ly rupus, v t artis cft.
Syruptu e Lupulo Recipe lucci depurati Lupulilib. ir. lucci fumari*
depurati lib.q. fachad albiflimi Iib.v). coquantur Omni ex arte Sc fiat fy-

rapus.
Sj/rupw de Betentes : Recipe iuccibetoniccp. iij. fachari optimi p.ij.
coquantur iimul , 6c dclp umemur , quoad fynipi confidentiam acqui-
rant.
Sjruftu e Bttimu cmpefttm nugifirdlir. Recipe Betonicxm. j. rutxfra-
garix,cheIidonix,euphralix,liguftic»,pulcgii origani,rorifrnanni,cba-
)

mxdryos,fol.lauri,fiuuix,hyflbpi,glycyrtni:rubi*tin&oruni , caryo-
phyl.an. rn.fs.iem .'anili , anethi , pe trofeiin i , laducx ana Jj A rofarum,
Ao. botraginis ana vntj.fS. fiat omnium decodio^c facharo addito fy-
rupus.
Sjvtpm de betentes ctmptfitm AugufisniiKcdpe betonicxm. ii;. maiora-
nx m.j.fs. thymi, rofarum ana m.j. violarix, 11 orchadis ana m.f. fem. fa-
rriculi, anili, ameos ana vnc.& rad. paeonix,poiy podii, radioeniculi ana
dracb.v. fiatdecodioin L q. aqux ad medietatis confumptionem: co-
laturx adde fucci betonicxjib.i j. fachari q. fatis eil. fiat l.a.tyrupus.
Sjrupm dtflcecbsdt. Recipe florum ilorchadis^xxx. thymi , calamin-
anifi 3vt; «pallularum purgatarum 3rv. aqux quod
the, origani ana 3x.
Coquamur C artem colaturx adde mellis aut fachari lib.i v.fi.
fatiseft.
condiatur cum cinnamomijCalarniaromaucuZmgiberisan.JjAligcn-
turinfindone,& in lyrupo lufpendantur.
Syntfutdt (ia: bddt Utfud itmpcfim : Recipe florum ftcechadis gxxx.
Thy mi, calamtnthx, origani ana 5*. anili, pyrethri ana drachm.vi;. pipe-
ris longi drach.iij. Zingiberis drachm.i j. pallularum enucleatarum. Ji r,
aquae q.Cinellisaut fachari opt.lib.v.coquantur fecundum artem lento
igne : & cum reponis tum condias fequentibus Ipeciebus in findons
, ,

rara & munda iuipenfis. R.cinnamotm,chalami aroma tici,fpicx nardi

Indicx, Croci, Z'ngibcris,pipcris nigri, piperis longi ana dracb.j.^xon-
rundancurgroflo modo.
Jjrupm dtftwhsdt Fernttij R. florum ilcechados vncaiq. Thymi, cala.
:

minthes.

Digitized by Google
 .»

Medico-Chymici Lib. IV. tf/fr

minrber.onganianavnc.j.ft. bctonicx , floram rorifmariniana

faluiae ,

vncAfcm. rurx,pcconiz,f<xniculr,anadrach.iij. coquantur inaqua lib.

x. ad dimidias. Ia colatura adde fachari&mellisanalib.ij. fiatfyrupus
aromatizatus dnnamomi, Zingiberis, fle calami odorati anadrachm.ij.
*aro linteo illigatis.fic in fyrupuos appenfls.
Sjrufrw de tbfjntbi» Mcftt*: Recipe ab fynthii ficci lib.R. roiaram vnc. i j.
mrdi Indic* vne.iij.vinialbrflcantiqui, (ucci dtoniorum ana lib.ij.tU
macerentur iimui per diem naturalem fuper cineres calidos. Deinde
coquantur ad dimidias. Colatur* darificac* adde mellis- defputnati
lib.ij.bat fyrupus-
Sjruptu tx ArtemiJU trugijlrtlk Recipe Artemiliz rn.ij.calamenthi.fo-
:

lii.fatureiz.origam. Thymi.tamarifci, ftoechadis ana ra.j. chamomilla,

mehloti > maiotan*,flor.rorifmar.blatt*bizantix, calami aromatici a-

Badrach.iij.fpic*celdczdrachd.cham*dryos,nratcieati*min.bcconi-
cs.abrotaniana mX
acori, pra(ui,fol.rabiamaioro, fileris montani ana/
vncj .alati, fchaenanchi.fcm.apii.ameos, amfi.focniculi ana dracfa vj. F. .

cnintum dcco&io in aqua pura fle fy rupus cum mellis quantitate fufo-
cienti.
Spufm di Arttmifia Ferne fn: Recipe Artemifi* m. j.rad. Iridis , Hcle- i

nii,rabiar.pamnix,librftici, feniculi ana vnc. R. pulegii, origani, cala-

mmthesmepetz.roelilTophylli.fabin* , fampl‘uchi,hylU>pi,pra(Tij , cha-
mxdryo»,chamxpnyoi,hypcrict> parthenii > betonicx fanani.j.fem.ani-
fi.petrofelim.fceniculi, ozymi,dauci,rutz,nigellx anadrach.iij.contu-
famacetcnturhorir14.inhydromel1tisl1b.vii j.coquantur adlib. v. Et
cum fachari lib.v. percoquantur in fyrupum ^conditum cinnamomi $),
fle fpicx 3iij.

SjritpwdtArtemfofimphcior.Kccipc Rad. cenones , rubi* tin dorum

graminis, rufei ana drach.vj.fem.dauci,nigellzRom. ana m.j. at temifi*
m.ij. fabinx, maioranz,nepetz, hyflbpianam.f. coquantur in fyru-
pum.
Spupae de Arttmtfu Mettlui de Gredtbm : Recipe Arthemilix menf.iy.
pulegii > calaminthz,origani,melifljr,di6hmniCretici,perGcariz,fabi*
nx. Amaraci, ideft, maioranx,cham*diios, Iuxarthcticx ,
hyperi-
conis, comarum matricari*,. cenraur: minoris, rutae, betonicae, bu-
gloffie, rad.apii , feni«uls,petrofclini , afparagi , brufei , faxifragi*
vel pimpinellx ,
enulc camnanx ,
cypprri , ruo. tin&orum , Ircos
paeoni*
 :

f>JL Antidotarii
ioeonix ana m.j. baccar. Iuniperi, fcm. Ligaftsd,apit,anifi,petrofe-
Iini, nigell*, carpobalfami, cofti, rad. afari, rad. pyrethri , cafltx ligneae
aromat. calami aromatici, cardamomi , rad.phu ana vnc. fcm. aquae q.f.
fachari lib.iv. coquantur omnia tnagnadiligentia, fecundam artem ne
plus quam ncccflc /it ceromata bulliant.
Mtfut Recipcrad. apii, feniculi, Endiuiar ana
Sjfrupui deTupatorio D. :

vnc.ij.Glycirrhizx,fichttnanthi,cufcurx,abnmhii,rofarum,anadracb.
vj. bedeguaris, capilli Venerit, fpmx Arabie*, flor. aut rad. buglof!*,
anifi,fem, feniculi, Eupatorii ana drachm.v. Rhabarb.maftichesana
drach.iij.fpicx nardi Indicar, Afari.fpicxRom.anadrach.ij. aquxq. fi
vellib. viij.coqaanturad ceu.* partis confttmptionem, exprefltoni ad-
de fucci aprijEndiuiaranalib.'^. fachari lib. iv. coquantur fecundum
artem.
Syrupui dt Njmpbtd fimpltx : Flores Nymphe* q. vir macerato , actee
mutato Horum infofionis accipies lib.iv. fachari quod fufficit. Mifee-
:

antur &coquantur vfque ad fyrupi confidentiam, deinde in vafe virreo

velfigulinovitrcatoferuerot per annum: Can non ex noftri* modisan-
*
nosaliquoc,) •

Sj/rupw de tfympfnu compofitw TrancifirPedemontani Recipe floru Nym-

phzzalbxvnc. ij. Florum nymph**lutc*,fem.Pfyl»iihtegri, fem. A-
cctofz ana vnc. j. fem. cucurbita:, citrulii, cucumeris , melonum , la6hi-
cxanavnc.fi fem.Endiuixfat.Endiuixfylucft. portulae* ana dracb.ij.
rad. feniculi vnc. j. coquuntur in aqua hordei fuffidenti, Ac colaturae

adduntur lachari lib. j. vini granar. Acidorum, Aceti albi an» vnc.i;.
Fiat fyrupus qui aromatizetur cum Indic* ana
fanrai. cirrin. fpicx
drach.j.fem.
Syrupm dt 'uiubk Recipe Iuiubarum num.C. aqn* ( proprie ) libra*
:

iiij. coque ad dimidiastfachari adde lib. j. coque iterum ad iyrupi conii*

'
dentiam. * •

Syrupm deluiubit Mtfu* : Recipe Iuiubarum num. lx. violarum , fem.

Maluarumanadrach.v.caprllorum Veneris vne.j. fem. coroneorum.
fem.papaueris albi, melonum, la&ucx, traga carnh* ana thraeb.iij.liqui-
rTti*, hordei mandari ana vnc. j. decoquantur in lib. 4. aur vf.aqux
fonrarr* { propri* vel aqtizpluuialis fi a. ad confumptionem mcdie-
)
tatn.Dcinde colentur, Acin colatura addantur fachari clarificari lib. iij.
fiat fyrupus modo debito concoquendus.

Sjruput

Digitized by Google
 Medico-Chy mic i Lib. IV.
Sjruput it Papautrefimplex Recipe capitum papaueris albi Sc nigri re-
:

centium, 8c cum feminibus ana drach.Lx.Aquspluuialislib.viij.Deco-

quantur ad remanendam librae j. fe m.cui adde penidiotum,i&chari ana
Jiiij.F. fyrupusvt artis eft.

Sjruput dtpapauertcompofitm Recipe capitum cum feminibus papa-

:

ueris albide nigri ana 51-capiil. Veneris 3xv. Glycirrhizaejv. Iuiuba-

rum N. xxx. fcm. la&uczdrach.xL. maluz, cydomorumanadrach vj.
coquamur inaqua ( apptoptiatx) vitra medietatis confumptionem:
R. colaturae libj.peniaiorum,fichati ana Jviij. F. fynipus.
Sjruput dtpapauert Nicolai contra omnem ventrk folutiontm Recipe capi- :

ta papaueris recent. num. ct. plantagini?» balauft ae , gallarum pnmel-

,

larum immaturarum ana drach.j. aquar pluuite q.f coque ad medieta-

tis confumptionem.poftea cola; colatur* admitee tertiam partem mel-

lis , iterumque decoque , donec incraflefear ad ipiflituainem indar

mellis.
Syrupus Papaueris erratici : Recipe Infufionis florum papaueris bis, aut
ter iterat* lib. ij.fachai i albilt lib.j.tf. (achari rofati ^inj. fiatlyrupus
perfc&c codus vt artis cft,
Sjruput Granatorum dukium amarorum & Recipe fucci granatorum
:

lib.ii j. coquantur lecundum artem.

dul. vel acidor. lib.v. fachari albilfi
Nonnulli dulcia cum acidis mifcenr , quod multis nec mihi perplacet»
fi enim acecolitas , fpedatur : hxc melius corrigitur facharo , fi mor-

bus fpc&etur nullum cft argumentum » quia diucrfis morbis conue-

niunr.
Sjruput it GlynrrbiauaUtfua .-Recipe Glycyrrhiz* vncij.capill. Ve-
netis vnc.j. Hyflopi vnc. fem.aqux lib. t v. feruefinft* , macerentur ho-
tis 14. deinde coquantur ad dimidi ts , colaturae adde Mellis defpuma-
ti, penidiorum , fachari, ana vne.viij. aquae roiarum vnc. vj. fiat fyrupus
fecundum artem.
Syrupus dt HjfopoD. Mefua: Recipe Hyflopi mediocriter ficci,rad.api),
fxniculi, Glyzirrhizx ana drach.x. Hordei excorticari vnc. fem.Traga-
canthi.fem. Maius, Cydoniorum ana drach.iij.capill. J drach.vj.Iuiu-
barum febeften ana N. xxx. paftularum enucleatarum vnc.j. fem. cari-
;

carum , da&ylorum ping. ana Num. x. aqux lib. viij. coquanrurad

lib. v.confumptionem , expreffionem coque cum penidiorum albo-

rum hb.i;.in fyrupum.

Qqq q Sjruput
 . : : : : ..

#74 J^NTIDOT ARII-

Syrflpwi myrtinut fimplex Recipe fucci Myrtillorum depunti lib. vttjl
:

fachari clariHcat lib.i v.

i coquantur f, a. fiat fyrupus.
Syrupm myrtinmeompofitm D. Uefxd Recipebaccarum myrti Jxx.Ro- ?
farum rub.lantali albi &rubei, fumach,balauftkmim, berberorum ana
^xv.mefpiloruin^L fucci pomorum agreftium, Cydoniorum vel gra?
natorum ana lib. fi. omniaexceptis fuccis coquantur in aquzfontis lib.
vii j.ad medias, cole tur & fiat fyrupus cum facharj lib. ii), additis in fiuc

fuccis.

Syrupm compofitm myrtinut fecundam Rhene Uum Recipe baccaru myr-

6 Tantali albi,Rhois culinariae, balauftiorum, berberis rofar. rub.
ti ?i ). ,

ana|j.fi. mefp.ilorum lib. contufa omnia coquantur inaquzlib.vii).

fi.

&
ad tertias.Exprcffioni adde fucci cydoniorum granatorum ana lib.i).
fachari Iib.v. ex arte coquanturin fyrupum.
Syrupm myri tutu (ompa/iius mugtfiralu R.bacc. myrti, carnium cydo-
nior.fumach.Acacix.rofrub.anasj. fpodii.hvpociftid.ana 5i'j. gummi
*
Arabici 3'j.maftiches 3 fi. coquantur fimuj in Iib.iij.aquz ad tertias,co-
laturz adde fachari clarificati lib. ii j. fiat fyrupus
Syrupm dc rneuth * wtntr d. Utfut R. fucci menthae depurati , granato-
rum dul. acidorum ana.lib ). fachari aut mellis tantundem. Coquantur
paulatimf. artem.
Syrupm de mentbdtndior, D. M. Recipe fucci cydoniorum, acido-dul-
cium.cydon.dulcium, granatorum acidorum, gran.dulcium.granat v
cido-dulcium ana lib.jA in fuccis macerentur horis 24 menthzficcst-
lib.). ac f. rofarum rub. ^ij.vini antiqui menf.ij.feu lib.i v. coquantur le-

to igne ad dimidias,colentur,addendo colatur* , mellis aut fachari lib.

coquantur ad perfe&ionem
ij. &
cum repofueris aromatiza cum gallic
mofchatzverxtritz, &
in findone ligat* atque orificio vafis fufpcnfie.
drach.ii).

Syrupm de prufto D.M. Recipe prafCjfiue marrubii vnc.if.glycyrrhbut

nc.j. parum ficci ana dtach.vj.calaminthes, a-
capill. Veneris, hyfTopi

ana $iij,
nifi, rad.apij, f*niculianadrach.v.lreos,fem.maluc, fenugraeci

lini, cydoniorum»ana drach. ij. pafTularum enucleatarum vnc.v. cari-

cas pingues numero xvi. coquantur in- aqu* purz lib. x. ad dimi-
dias, expreffioniaddepenidiorumj wHisdpfpumatiana lib. ij. fiatfjr-
rupur.

Digitized by Google
 : :
r

KIedico-Chy MIC 1 Lib. IV. v

Sjrupm capillorum Vtntrufimpltx: R.aquxdeco&ioniscapilL Venerie

lib.nj.iachan lib.ij. F.Iege a. fy rupus.

Sjrupm cepillorum Venerit compojitm magtflrelu : Reci-pecapill. Veneris

-vnc. r. Glycirrhizx vnc. ij.afplenifeu ceterach m. j. macerentur in f. q.
aquxfeulib.vj.horis 14 deinde coquantur ad medietatis confumptio-
nem colar.lib.iij.addclachariclarificati,pcnidiorum,aquxcapill. Ve- .

ana |viij. fiat fecundum artem fy rupui.

•ne-tis

Sjrupm capillorum Veneru cempefitm eitm Recipe capill. Veneris, m.ij,

:

'adianthi.polytrichi.fcolopendrix.anam.j luiubarum, Glycirrhizx ana

vnc. tj. fiat decodio addendo fachari lib. ii j. fiat i. a. lyrupus.
Sjrupm cap Merum Venerit ex dtfcupmnt Rbenodet Recipe capillorum
Veneris veri, adianthi communis , politrichi , ceterach , faluic vitae ana
*n.j. Gly zirrhizae ralae &
contuis vnc.ij, Infunde ix. horis in aqux cali-
dx quantitate fuflicienti Dein bulliant (e mei atque iterum. Colaturafc
:

clarificat® ad lib. v. adde lachari albi fli lib. 1 v. fiat fy rupus.

Sjrupm cepilit Recipe capilli Venetis veri recent.
Venerit Monjptlttnfis:
tc parum incili m.ij. Infunde 11. horas vel diem integrum , in aqux ca-
iidx f. quantitate: Deinde bulliant parum. Colaturx clarificat® ad lib.
v. adde facharilib. iiij.fiar fyrupus,vt decer.co&u*.
Sjrupm dehijp duls/eu pede cuti: Recipe fummitatum floridarum Sc re-
centium sluropifeuhiipidulx, lib. j. Infunde per no&em,aut diem in-
tegram in aqux calentis lib. v. aut fuflicienti q. deinde bulliant lento
igne. In colaturx ad lib. iv. addefacharilibr.iij. coquantur ex arte in
fyrupum.
Sjrupm dec*’4tnintlxtD.M. R.calaminthxmontanx , domefticieana
~vnc.ij.lem.ligu(lici, dauci, fchxnanthosanadrach.v.vuarum pallarum
lib.lem. aqux lib. vj. primo coqua nturvuxpallx , dein reliqua ad me.
dias, in fine addatur fchxnanthos , expreflum percoquatur cum mellis
defpumatilib.ij.fiat fy rupus.

Sjrupm Biz.entim Mefiutt: Recipe fucci Endiuis, apii ana lib.ij. lupu-
li.buglolfisanalib.j.ferueantlimul , depurentur fpuma ablata. Eius
fucci lib. ivignelentopercoquein fyrupum cum fachari clarificari lib.
ij.lem.

Sjrupm BizJtttinut comptfitut Mefite R. fucci endiuix, apii ana lib.ij. lu-
;puli,buglolT(janabb.j.Inhisfuccisdccoquanturrof.tub.vnc.ij.G!yzir-
1 rhizx
Q^q q

Digitized by Google
 : ,)

€j 6 Antidotarii
rhizx vr.c.fcm.fpicx Indici drach.ij.fem.fxniculi, a: ifi,apii,ana dracfc.
colaturx adde aceti lib i), faebari aibiflimi lib. iij coquantur vt artis
fi j.

eilin fyrupu;Interdu ad fingulas fucci clarificat! libras addunt aceti

Sjrupus cfutiofiabitft R. fucci fcabiofx lib. v j. fachari , mellis Hiipa-
nici purilT. i na lib. i
j. coquatur initio cum fucco media pars vtriusque
mellis fciljcet & fachari, atq; cola.Demde reliqua pars mellis & fachari
addatur.pcrficiaturque co&io ad fyrupi formam.
Sjrupus efuuo berrdgininK.fucci borraginis depurati hb.'ij .fachari cla-
rificari lib.ij fecundum a. decoquantutinfyrupum.
Sjrupus de pomis,fimpltx: R. fucci pomorum dulcium lucri pomorum ,

acetofotum ana Itb.v. coquantur ad medietatem & relidere permitti- ,

tur.vtclarefcanr.Dein percolentur, & cum lachaiilib iij. fiatfycupus

fecundum 3 rrcm. ... •

Sj'Upus}pim* tegis Stborir,D.M. Rec. fucci pomorum dulcium lib. iij,

fuccot um depurat, buglolfi & borrag. ana lib.ij. fol.fcnx mundatorum
vnc.iiij fcm.anifi vnc. (em. croci drach.ij.facharilib.iij.percoque omnia
ex arrevt abeant in fyrupum;HuncficdefcribitRhenodxusiaudiamus.
flcdefcriptionem Aitgirftaiii.. J •- "
Sjrupus} pernis compofitus: Recipe adianti,rad.& flor.bugloffi.polypo-.
dii.epithymi ana vnc j. ien*, fornari^chamomillx.ftcechadis ana 5 vij.
chamxdryos, fehxnanthos,ellebori nigri ana drach.iij. eupatorii 3'iij.
fucci pomorum dulcium vnc.viij. fiat omnium , (epithymo & pomoiu
fucco exceptis,qnx fub finem adiiriunrur vt femcl tantum ebulliant
,

deco&io in lib.vj.aquxad cafum tertixpartis. Colatura cum lib. ij. fa-

chari in fyrupum percoquatur,.
Sjrupus e pontis Mtfuuulius: R. fucci pomorum dulciu.borrag.buglofT.
analib.j.fcm.foliorum fens vnc. ij. croci drach.j. lena contrita horis 24.
fuccis maceretur, femel aut bis feruefiar, cole tur,exprclfum cum facha-
ri lib.ij.percoquator in fyrupum , Crocuspanno lineo ligatus inter co-
quendum in fucetur.
VVeiktrusfii. hxbet.-R fucci .
pomorum dulciu lib.ij. borraginis,buglof-
fz ana lib.j.f. fol.fcnx tij.croci gj.fena contrita horis 24. fuccis macere-
tur, (emcl aut bis feruefiat,colctur,cxprcirum cum fachari lib.ij. perco-
quatur in fyrupum.Crocus ligetur panno vc decet.
Sjtuput epamit Rondilettv.K. capill. Veneris, cererach , bugloff.borrag..
a,na menfj. flor, borrag. buglofT. fumarii , fumraitatum Tbymi ana
p.ijf«^-
 Me DIC O Ch Y MIC I Lib. iy. 6fT
.ij. fenz.chani, ftcrchadosan. vnc j. fqiiinamhi,charned.e!lcb.albi,
Sor.amaranthi,fcfamoidis,ana vnc. f.fucciagrimoniz,fumirerrzana
vnc iij fucci pomorum dulcium lib.j.pafniIarum,polypodiianavnc.i/.
croci drach. j. Fiat decorio in aqua & aceto q. f. in quadifloluc fachari
q.f. Fiacfyrupus pcrfe&e co&ionis. Dofts vnc j.ad vnc. iij.

Syrupm de dtubw radiabiu : R. Rad. petrofelini, focniculi ana vnc. iiij.

*
Aquz q.f. fachari clarficati lib.tj coqnan ut fecundum artem.
Syruputdt 5 , Uefud: Recipe Rad. apii, focniculi, petrofelini,
Rdduibtu
afpatagi, tulci, ana vnc. ij. Aquz fortia lib. vj. coquantur ad tertix par-
tis confuroprionem, exprenurn coquatur denuo cum fachari lib. ii).

Addendo ad finem aceti albi vnc.viij.

Sy ruptu it /coleptndno Pttn dt Tufignano Recipe fcolopendtii verifeu :

ceterach, phillittdjs.i.e.lingux ceruinz, endiutx, hepatica:, cichorii,ab-

fynthiiana M. culcurxp. f.
f. feudrach.j. vr alii volunt, fcm. commun.
frigid.maior.ana drach. ij. florum botrag. buglofC capiti. Vcnerisana
M.j. rad. focniculi, perrofclini.rufci, ana M. f cum fumcicnte quanti*
cate aquz & fachari fiatfyrupus Ca. qui aromatizetur cum fpicz Indi-
cx.laccx caffixligncxj maccnsau. drach. ij. ligentur in panno raro &
bulliant infyrupo.
Syruput-diatfitdtk Citri: R. Succi acidi mali Cirrii per pannum rarum
colati lib-vf.iaeharialbiflimihb. ii}, coquantur fecundum artem : alii'

facharHumunthb.iy,, . , f

tmu tbm cur t;R. Cort.Citr. recentium lib. granorum fin-

Syruptu e j.

itorum fcu kermes drach. ij. Aquz fontis lib. v. coquantur ad duarum
partium confqmptioncm, adde colato fachari optimilib.j.hiatfytu-
-pusaromatizetur cum Mofchi orientalis granis iv.
Syrupm de Limombut: R. Succi Limonutn maturorum per pannum
feraceum colati lib.vj.fachartalbifs.hb.iij. coquantur f artem.
Syruptu deftuttdtetofit : R.Succiacetaf.inl'oledepuratihb.iij. fachari
albifs. lib. ij. coquan rut fimul vt fiat fyrupus.
Syruputdtet>fw fimpltx Mefud: R. Sachari clari ficati lib. v. Aquz fon-
tis lib. t v.Aceti vini iib.uj. coquantur f. artem in fyrupum.
> Syruput deetefus cmptfitus Mefud ; Recipe Rad. fceuiculi, endiuiz,
apiiana vnc. iij.fcm.anifi. focniculi, apii an. vnc. j.fcm. endiuiz vnc. f.
coquantur lento igne in lib. x. aquzaddimidium. Colaturz adde fa-
fthari optdib.iij. Aceti acerrimi lib.ij. coquantur ad fyrupi coGftentiam.
Xjh r sJ ruP,ts

Digitized by Google
'‘<>7*
"
’
A ICD I T O T AH II
M. Recipe faeci endiuix, apii ana lib. ij. t
Syrupus acttrfu diirrbadon
Rad. apii,f<rn!Culi,endiuix,ana vnc.ij. Rolar. vnc.j. glycirrhiz® vnc. C
fpicx drach.ij.fem. anili, fceniculi, apii, ana drac.vij.aqux fontis lib. vj.
aceci lib. fachari lib. iij. coquantur arida in aquam confe&a.addua-
ij.

rum partium confumprionetmdcindc cum fuccis, aceto & lacharo fiat

fyrupus.
Syruptu dCtlofm dt fuccit herbarum cum aromettbmD. Utfut R. Succorum \

apii, fceniculi, Intybi, lupuii coci. Sc purg. ana lib. ij. buglelfi lib. i{. C
rufarum vhc.j.fpicxnardi drach.iij.glyzirrh.vnc.j.lem. apii. anili, fceni-
culi, thabaib. eupatorii, ablinthii, ciifcur* ana drach. v. fachari iib.ij. f.
aceri Iib.ij. condiatui' Gallis aromaticx drach. j.
Syiupusdt*grtJ}a:&. Agreftxlib.v.Iacharidarificatilib.iij.Ccoqaair-
tur fecundum attem.
Syruptu de Ahbta D:f. Ferne'ij : Recipe rad. Alrhex vnc.ij. cicerum ru-
beorum vnc. j. glycirrhiz* rafie pallularum
rad. graminis, afparagi
, ,
mundat, an. vnc.f. comatum
alrhex, maiux, helxines, pimpinellx,
plantagis, adianti vrriirlquc ana M.j. fem. 4. frig. maior, ic minor, ana
drarh. iij. coquantur in lib. v j. aqux, dum 4. fuperlint, & cum lib. iij. C
fachari fiat fyrupus.
R. Epitbymi drach.xx. myrobal.citrino-
Syrupus de epilbjmo Uefiu:
rum,lndorum, ana drach. xv.culcutz, fumiterreana drach.x. thymi,
buglofTx, calaminthcs, myrobaL emblicorum, belliticor. polypodii,
glyZKrhizx,agarici,{laEchadosan.drach.vj.rofarum,f<Qenkuli,aniii,an.
drach.ij.f prunorum num.xx.pafTuiarum enuclear.vnc.iv. ramarindo-
rum vnc.ij. f. aqux lib. x. bulliant fecundum artem , colatur* adde la-
chari lib.iiij fapx Iib.ij. coquantur lecundum artem.
Syruptu projptene Mtcb.SauenaroU: R. Scolopcndrii.fruft. ramarifei,
capparam, falicis, epitbymi an. p. xq. macerentur
rad. Iridis, corr. rad.
iuda quantirate aceri boni hora» 14. dein ad ea lum terti* partis coqua-
tur, & F. fyrupus acetofus,de quo per dies nouem, tempore matutino
propinari folct vnc.j.ex aquis appropriaris,mirificocum fucccflu.
SyrupusJp lentum Franc. Pedemontam : R. Epi thymi, cort. capparorura,
lingux ceminx.cort.med. fraxini, cort. med. rad. falicil , rad. rubi* tia-
dorum.Ireo* riotcntinx.rad. acori vulgaris, rad. alati, fem. anili, funi-
culi, cymini ana vnc. j. Macerentur firaul omnia in lib.iv.aqux & libJj.

aceti, horis 24. deinde coquantur omnia ad confumptienc certi* par-

as»
 : M . ,

Medico Chy ic i Lia. IV. 67 ^

w, reducendo fcilicet ad lib.iv. expreffioni datx adde mellis Hifpanici
defputnati lib.ij f.coquantur fecundum artem ad fyrupi confidentiam.
Syrufw e cubtrio VVtldmi PUuntinv. Recipe Fol.Cichorii M.j.fol.bor-
taginis,la£hicx, fcariolx.bugloflx, violarix,acetofx,batti(bcerx an. M.
C t haba r b. drac.i}. herba: concilx decoq. in lib.ii j aquae ad cafu m tertia
.

partis, atq; adie&is lib.ij. fachari , fir fyrupus. Rhabarb. in linteolo ra»
ro ligatur atque iu dcca&o fufpenfum, ixpc inter coquendum expri-
mitur.
Sjrupw dt ckboru cum rbjktrbdro , UtcoUi Tltrtni.m : Recipe Rad. apif,
fceniculi, afparag. hordei integri ana vncias duas , cichorii erratici
Intybi latifolii, (eu endiuix facioae , Intybi angtiftifolii, feu fcariolx
an. M.ij. taraxaconis, cicerbicx, la&ucx vtriufquc, hepaticx, furna-
lupuli ana M. j. capilli Veneris veri, adianti communis, poly-
riae,

trici.ccterach.glyzurhizxrafx.alkekcngi, fem.cufcutx anadrachm.

vj coquantur in aqux aut quantitate fu Hi cienti ad tertis
libr. xij,
partis jconfotr.ptioncm. In colatura clatificara dilue fachari optimi
Ii. vj. coquantur in fyrupum, cui perfc&e.aut paulo plus co&o,adac ad
lingulas libr. rhabar. vnc. f. & naedi Indica: ferup. iiij. F. fyrupus.
Syrupas dt olibano Rbifa: Recipe aceti veteria IT. iij.fucci mal. gTanar.
acer. Acetofitatis citri,agredx,acidulx , mororum in quo fumach fue-
rit dccodi. Berberisan. iib.j. La&ucx, endiuix fyluelt. ana vncias irj.

Deco&iouis Iniubarum , infufionis lentium ana Iib.j. f. fachari lib. iij.

Fiat fyrupus. Deinde R. Spodii lib. C caphurx vnc.j.Teranturiu mor-
tario, &incorporentur cum fyrupo, donec fiat vnum corpus, & con-
fpergatur ter cum frudo cucumeris. ,

SyrupmtxBrytnu Ridicam ftuct: Recipe fucci rad. bryonix, mellis,

Hifpanici , vino generofo defputnati ana partes xquales. Coquan-
tur leniter in vafc terreo vitreato, donec fluxilis fyrupi confiden-
tiam habeant, continenter defpumando. Exprimatur a^fuccus tem-
pore Maij.
Synipm dt Bryonia compofitm Mefuct Recipe fucci Biyonix vnc.v. aqux
:

deco&tonis origani, hyflbpi fieri , libydiri fefcleos, cardamomi, ftce-

,

chadasan.dracn.fipx,vuarum pallaram ana lib.C Mellis lib.ij. F Lartis.

Dolis vnc.ij.
sy raptu de Cydon ii R. Succi Cydoniorum acidorum depurati cla-. &
rjficati lib. ij.fSachari albi lib. j
f.F. fyrupus fanem.
Mitra

Digitized by Google
 ,

«80 Anoitotarii
MiuaCjdoworum fimpltx Mtfut: Recipe fucci cydoniorum depurat-
coquantur ad medietatem, adde vini albi veteris lib. v.coquan-
lib. xij.

tur lento igne, ciebro defpumandoad tertias partis confumpcionem

poftquam refcdcrit,cola, & adde fachari lib. iij. coquantur ad iuftam
•'
conmlentiam.
Mma cydoniorum acidorum
Cydoniorum aromatica NtcoUi: R. Succi
Medis opt. dclpumati lib.vj.
lib. xx. vini albi petentis veteris lib. x.
aut fachari tantundem, coquantur ad pcrfc&ionem, poftea impone
(equentiaaromata in fyndone ligata, cinnam. elc&i, cardamonlima-
iorisana drach.'ij. caryophyll. drach. ij. zingiberis, roaftiches, Igni
aloes, macis ana drach. j. f. croci drach. ij. Omnia excepto croco pai um
terantur ,& nodulo ligata fufpendantur.identidem confricando in iplo
medicamento donec cradcicat, dein fublatoab igne aromatiza cum
MofchiBj.Trochifcorum Galli? Mofchat? verae drac.ij.Fiatvt artis eft.
Sjrupus Ril/ts vel Btrbcrit : R.SuccivclRibes, vel Bcrberis lib. iv. Ia»
chati lib.ij.f. coquantur vt artis eft in confiftcntiam fyrupi.
Sjrupus de Moris: R. Succi mororum dumefticoiura non omnino
maturorum lib. f. (ucci mororum rubi fylucftris, mellis albi, defpumati
ana lib.j. fapx vnc. ii: coquantur vr artis eft, in (y rupum.
j

Sjrupus Lunonum & Granatorum R. Succi Limonum, vel Granato-

:

rum acidorum fole depurati, &!endmcololaneofineexpteflione tra-

ie&i lib.v. fachari albiillmi lib. lij lcnce coquantur in vale fidbli ad con-
fiftcntiam fyrupi.
Sjrupus de Portula a Mtfut : R.Sctn. Pbrtulacx lib. f. fucci endiuixeo*
Ai Sc depurati lib. j. fachari lib. j. aceri lib. f. vel fucci granat. acidotum
vnc. ix. Tritum iemen in fucco endiuix macera 24 horis poftea lento ,

igne coque ad dimidias, demum cum facharo percoque in iyrupum.

Sjrupus de Tbjmo D.Mefut: R. Comarumthymi vnc.ij. calaminthes,
mentha: fieexana drach. v.fem. aniii, apii, fasniculi, dauci ana vnc. f.
Vuarum padarum purgatarum vnc.iiij.f Mellis hb.ij. Gallix Mofcha*
tx drach. ij.Mifcc,fiat (yrupus fecundum artem.
fiut de Jpina wf.fttria: R. Baccatam fruticis illius
Sjrupus domcjl.uu ,

quem fpinam cc. mnam vocant, circa finem Septembris aut O&obris
initio collc&arum quantitatem fufficicnrem contundantur in pila :

lapidea , deinde exprimendo colentur. Succus cxpreHus coquaturlen-

toigne, donec quarta pats abfumatur, atque iterum coletut* R. Huius
celati

Digitized by Coogle
 Me d i c o-Ch y mci Lib. IV. e8i
colati libr.ij.Mellisdefpumati vnc. xvj. coquantur itmul donec fyrupi
bene codi confidentiam acquirant adiiciendo in fineMafticlics,Anih,
ana drachm.iij. Zingiberis, Cinnamomi,Caryophyllorum ana rnc.j .f.
Sj/rupus de Rhabarbdto foluttutu : R.Rhab.opt.foliorum fenaeana vnc.
ij./lFlor.violarumM.j. Cinnamomi dtachmj. f, Aqua: Betonicx, Ci-
chorii, Bugloflx ana Fiat omnium infufio per nodem, mane E-
lib.j./I

bullitione& expreffionc fada colaruradccoquaturin Syrupumcum

fachari albi libra aut q. fatis. Adde fyrupi Rofati folutiui compofiti
vnc.iiij.
Syruput HtrmodaBy lorum UitoUhR.s, Rad.ana vnc.j.fcm. 4 .frig.Ma-
ior.anavnc.j./Hyffbpi, Capillorum Vcneiis, Afpleni ana M. C Viola-
rum Mj.f.Flor. Rofmarini,Borraginisana Mj.f. Cyperi drachm. iij.
Chamomillx drachm, ij. Pallularum vnc. j. lenae vnc.ij. Hermoda-
dylorum,Cufcutxanavnc.f. Anili, Foenicult,caruiana drachm. ij.f.
Polypodii vnc.iij.Agaricidrachm.ij. coquantur in aqux lib, iij. Cola-
tur* adde lachari lib. j. f, Rofarum vnc.j.Rhabatb drachm. iv. 1. Tur-
bith drachm.iij. Hxc tenuillimc trita inque panno ligato fufpendes ia
lyrupocodo fecundum artem.
SyrupwDuenicui Andernaci R.Adianthi , HylTopi,Thymi,origa-
:

ai,Chamxd.Chamxpit.fcolopendrii,Buglofli ana M. f Cufcutae , Ve-

ficarixanavnc.f.Rad, Angclicx.Glycirrhi. Foeniculi, Apii , Afparagi
ana vnc.j.cort.Tamaricis vnc. f. Polypodii vnc. j. f fem. Anili , Dauci,
Foeniculi, Ameos anavnc.j.fcm. Cnicicontulivnc.iv.f. Pallularum
enucleatarum vnc.ii.Decoquantur in aqua, ad tertias coIcntur:Dcindc
adde fenx Alexandrinae vnc.i.f. In iurc accodi maceretur: Ad haecA-
garici trochifcativnc.f.Zingiberisdrachm.i.Rhabarb.drachm.vi.Haec
lequenti die colentur, valideque exprimantur, poflea lachari albilGmi
lib.i.fyr.rof. folutiui, fyiupi violacei folutiui ana vnc.ii. fyrupiacetof.
fimpl.vnc.ii.M.atque iterum modice coquantur, dum latis Ipillcfcant:
Dolis vnc.i.ad vnc.ij.
Syruput e Mtlijfophjillo Ttrntlij. R. Rad. Didamni , Pentaphylli, Vc-
ronicx,DoroniciRom.an.vnc.f.Fol.melifIophylli,Seabio(x,prxmor-
fx,Flor. Buglof.vttiufque Rofraar. an. M.i. feni. oxalidis,citrii mali,
Foeniculi, Carduibened. Ocymi ana drachm.iij.coquanturinlib.lv.
aquae ad dimidias. -Exprcllioni adde lachari lib. iii.fucci meliUae, aquae
Rof.analib.l.coquamurinSyrupum,aromatifandocinnamom.&un-
tal.citri.an.vn<;.l. .'
Rtrr Syruput
 AktidotaUh
5jrr«/i*tffA:poi;fffiMH«<r«ii:R.polypodijrc^cnrislib i.cort.HHcto-
prxpar. vnc.f.Fol. fcnx lib.l.Ep thymi ,Rad. Bugluffi ,Floc.
ri nigri

Borrag. ftachad. pallidarum prunorum an.vnc<j. Liquiritiae talx,iera.

fxniculi , T urbi th , Agarici an. vn c. f. Furnariae , Mclifls , Betomcx an.
M j. cinnamomi Nucis , Myrifticct an. vnc.j. Crocifcrup.,j. Fiat deco-
ctio cxaquaunacercntur horis ia. Colaturae adde fuccifumarixlib-x.
Lupulorum , Betonicae an.lib. f. pomocum lib-j.F. fyrupus, bic valide
purgat Melancholiam.Dolis vuc.iiij.
Gentili* fu v#/i.R.polypodii recentis vnc.iij.Huglo(Tx,Mcliflx an.
Mj. Cyperi, Acori, Alari^:ort.Cappar.an.vnc.f. lenae, Epithymian.vnc.
ij.fem.Endiuix,La&ucx,fcariaisan.vnc.j.f. Terenda groflo modo
conterantur, & cumcxtcnsdecoquetnlib. v. aquse purx adeonfum-
ptionemiib.lj.dein additis Mellis roiatilib.ij.Fiar fyrupus. fub finem
a.dcco&ionisiniiciantur Epithymus Scientia, vtquateraut quinquies
tantum crterucfcant.
Syrupus ex lua NicoAci.R.Iux M
.i'j. faluix, Maioranx, Rorifmarini,

polii montani, origani,Calamenthi,Mcntailri, pulegii, HyiTopi, Thy-

mi, Rutae hortcnfiSjfylucftris, Bctonicx fcrpillian.l.j. Acori, Ariftolo-
chix longx ac rot.peucedarri,Valerianx}Bryonix, Gentianx , Di&am-
jiian.vnc.f.Rad.fceniculijpetrofelini, Apii , Afparagi ,Rufci an. vnc.j.
ftxchadis,fem. Anifi,Leuimci,ameos,faeniculi,carui, fileris motani an.
drac.iij.pyrethrivnc.j.C Vuarum pallarum vnc.rj. AquxMcllisqXaro-
matizentur cum cinnamomo, Nacc mofchata, Cubebis,Fiar iyrtt-
pus.
Syrupus e Cucurbita Mefua: R. Cucurbitam fatiuam magnam num t.
pafta ©buolutam in clibano.Ex calente adhuc fiiccumcxprime cuius li.
v.cum facchari lib.iij.in iyrupum percoque.
Syrupus e[aluta R. fucci faluix deputati
: lib. iiij. facharilib.iij. Fiat

iyrupos.
Symput i Ttftuiint Guainmi. R. Teftudines nemoralesN. tj. vel ii j.
prxcihs extrcmiratib.probc larrenrur aqul feruenti, cxaCtc coquan- &
tur.Pulpsin mortario lapideo contufx.Sc in vas vitreticonieCtx, adde
fucciGlycirrhizx,GurtT.Arabici,Tragacanthi,(em.Papauer.albi,la£tu-
cx,portulacx,Malux,(em. 4 .frigicLan. vncXfem.Cydoniorum , Bom-
bacisfcn.drac.vi.Paflul.purgataru Berber.an.vncf.(cbcften,(podiian.
•drach.iij.Roiarum,violarum,Hordeicxconicad,capill. Veneris, Bor-
«aginis»

Digitized by Google
 Medico-Chtmicj Lib. IV. <58;

taginis, Bugloflxan. M.j. contufa omnia pulpx admifceantur, at-

que aifufis aquae puraeMenfurisiij.vcliiii.&clauro orificio, fic vt nihil

exfpirare queat , in vafc duplici coquantur, ad tertiae partis con-
fumptionem, fadtaquc forti cxpreflione^additifquc fachati lib.iiij. Fiat
fyrupusv
Sjruptu Rtfumpttum : R. Carnis telhidinum vnc. iiif. Hordei
mundati vnc. ij. Carnis Da&ylorum vnc. j. Pallularum Daraafce-
nar.Glycyrrhizx,rafx an.drach..vj.lcbcften,iuiubas an. N.xij. fem.
Bombacis , Melonum , Cucumeris , Citrulli an. vnc. 1. fem. La-
6cncx ,
papaueris albi an. drach.ij. Vngulx caballinae. Pulmonariae
an. M. j. nor. violarum Nenupharis an. vnc.f. Fiat Deco&io vt de-

cet. In colatura clarificata ad lib. iiif. adde lacchari atbiffimi lib. ij.
{athariro{at.& Diatragacanthi frigidi an.lib.fi Fiat fyrupus perfere
co&us.
Sjrupm exhiUratts D. Dom. laurtnt. R. fuccorum Borrag. 8c Bu-
pomorum redolentium lib. j. fucci mclillx vnc. fi
glolfi lib. j.f. fucci
granorum Kcrmesdrach.iij.Crocidrach.CPuluerisDiamargariti fri-

gid.drach. fiDiarobrx lcrupul. iiij. fachati tabarzet lib. ij. fiat ex atte
fyrupus.
Sjrupm Duftrtoi kndevuui R. Intybi, Latifolii leu Endiuix , Ci-
:

chorii an.M.j. Adian thi albi, nigri, Agrimonix , ceterach , Lupuli , fu-
marixan.M.figranJh!alicacabi,cufcut£an.drcah.iij.Rad.Apii,fcenicu-
li,Afparagian.vnc.fipolypodii quercini vnc.j.glycyrrhizxdrac.vjdem.
Cnici vnc.j. fi fem. 4 . frig. maior. an.drac.ij .Hordei crudi p.ij. fem. En-
diuix, Cichorii an Jrach.j.fi Vuarura pallarum vnc.j.prun. Dama-
fccn. Numer. xx. Flor.Borragin-Buglolfie, violarum an. p.i. Myro-
bal. Citrinorum,chebulorum an. vnc.l.Omnia inaquaad tertiasde-
coquantur,& in huius deco&iiure colati lL.j.f.macerenrurfcorhm per
nodtem.Rhabarbaricle&i vnc.ij.fi AgariciTrochiicativnc.j.fol.fcnx
vnc.j.f.CinnamomijZingiberisan.drach.j.cxprellis colatifq-, iterum ad-
de fachari optimi lib.j.fyrupi Rofifolutiuivnc.iii. Mixta omnia rurfus
modice coquantur ad iullam fpilfitudinem.
'
Sjrrupus dt Elleboro liturem. Recipe Ellebori nigri vnc. fi fucci
pomorum dulcium vnc. x. Rad. Buglofli , Borragin. Polypodii , E-
pithymi an,vnc. i. Fol. fcnx, ft«chados , chamspithyos ,an.drach.vi.
Rrrr x Flor»

Digitized by Google
 :

684 Antidotarii
Flor.Borrag.Buglofl*, Furnariae, Lupulorum anap.i.Agrimoni*,Ca«
pillorum V cneris,Chamxdryos an.Mi.fchxnanthi ana vnc.f. Fiat de-
coctio ad libras dua$:Huic deco&oaddefucci pomorum .fachari albi
anahb.ii.FiatfyrupUs.Doiisvnc.if. y
Syrupus tliertns bilem jl4M4m:RecipeScariolx, Ladhicx,Roftri por-
cini, Bugl©ilse,BorraginisanaMj. Prunorum, febeften ana paria v.lem,
4.frig.maior.anadrachm.ii.fern.Anifidrachm.i.Flor.Borraginis,Vio-
larum,Buglofl*an.p.j .Fiat dccodtio,& in lib.i. diflolue facchari q. C &
fiat fyrupus.
Syruput contrtpUurtfm & ptritntumonum ,
Reci-
phi bifices & bttticos :

pe Aquae lib.i v. Violarum vnc.ii.f.Glyzyrrhizx,papaucris albi an. vnc.

l.fem. Citoneorum.fcm.Maiuae, medullae rem.bombacis, medullae fem.
Citoneonum, Melonum , Cucumeris,Cucurbit*, Portulacae, Traga-
cantha , Portulaca, Gumrai Arabici ana drahm.iij. Omnia in facculo
bene trita ponantur, &facculus in pradiCb aqua ponatur, bulliat &
&
ad medietatem, facculo obftrudto ab aqua lib.ii.Sacchari ponantur,
&fiat fyrupus clarificatus.
Syruput Ambrofii proutetmfudorem &fitim txtinguem , vitii* infebribm:
Recipe Milij excorticati quantitatem conuenientem, decoquatur, do-
nec crepet.Deinde R. vnc. v. vel circa eius iufculi bullientis infunde &
vini albini odoriferi vnc.ij.& fic calidum da patienti, ac bene eum coo-
perias, tunc mirum in modum fudabit.
Sjrupus contrd tetius &pertcutti pupones R . Succi portulae* , Melo-
num an .lib.t.V el cum aqua dceoCtionis citrul.Melon.cncurb. vel cap.
Ven. herb*hepatic* , polytrichi adianti,Cetcrach. In aquaifta, vel m
fuccoprsdi&o fac bullire Liquiritix mundat* &trits, Tragacanthae,
Violarum an. vnc.i. Prunorum num.v. femperviu* aut Cotyledonis
vnc.i.Dcindc coletur 6c colatur* adde Sacchari lib. i. &
fiat fyrupus &
clarificctur:deinde pfyllium & fcm.Citren.an.fcrup.i. In facculo mitte
fantalialbi&rub.fpodij,bcrbcris*rof.portul.laCt.fcariol.an.vnc.f.pul-
& horum pulucrem in eodem facculo pone, & ibidem Rha-
uerifato
barb.puluer.dracnm.j. H*c fimul bullire facias vfqueaddeco&io-
ncm.
SyrupMscmrttnmm fluxum vtntrii. R.Sachari lib.i. Aqu*Rofar. vel
pluuialislib.i.f.Myrtivilc.i.Rolar.Sumachi,Acacix,Balauftix, Spodii,
Hypodftidis an .vnc.fiSorbarum munda t:num. x. mclpilorum viridi-
diura

Digitized by GoogI
 :

Medico-Chymci Lib. IV, <$5

diam nam.v.Gornarum , vef prunorum immatur num.x. : T ragacan-
th*,Glycyrrhiz*,Gunimi Arabici,ana drachm. f. Terenda terantur, &
bulliant in fupradi&aaqua, donec ad quantitatem vniuslibrxdeue-
niant,& colatur* ponatur faccharum przdi&um, fiat fyrupus:& &
clarificetur.
Sjrupus td Epilepfum R. Succi cardui bcnedi&i depurati, & ad
fpiffitudinem co&i vnc. iv. Decoquantur (. a. De quo niraat in fepti-
mana bis vel ter cochlearium vnum vel cum fcrup.j. Theriacz , vel
:

fine.
SjrupwdlterdnspituitdmiK.Rzd.Apij, Petrolelini, Fzniculi.Afpa-
ragian.vnc.j.HylTopijBctonicxan.M.i.Sem.Anifidrachm.iij.Paflula-
rum, Ficuum an. paria xx. Flor. Antkos,St*chados, Borraginis.Buglof-
&
lxan.p. j.Glyzyrrhiza. vnc.j. Fiat decorio, in libra vna&fcnriflc,
drlTolue mellis defpumati vclRof.q. fatis eft.
Sjritpm ex quintd tffentid TiardVdttti: R. Aquz vitae optim* circu- &
lat* vnc.xii. Olei fulphuris drachm.v 1 .Olei vitrioli vnc.f.OleiTartarei
vnc.v 1 .Zulapii rolacei lib.i v.Mofchi fcrup.f.Mifcc & fiat fyrupu s .Ma-
gnarum virium eft,
Sjruput SdubdYdtM R.Vini optimi lib.ni.Sacchari albiftilib.i.co-
:

quatur ad lentum ignem more (yrupi : ferua &

vtere cum duabus par-
tibus aqu* decottx .Senibus frigidis &
debilibus conuenit,& quibus
humor nariuus ,& calor naturalis minuuntur. Nutrit enim Bclangui-
nem generat &c replet partes principales fpiritibus.
Sjruput drfi»»4»»«mp:R.Miu*Cotoneorum, vel Syrupidc cort.mali
citriHb.f. Quint* eflenti* Cinnamomi vnc. f. vel Olei Cinnamomi
drachm.ii.Tindhir*auridrachm.ii. Mifccoptime.Ad eadem valet, vt
fupradi&us. >

Sjrupus it Cinna mswa,</i«j:R.Syrupl de cort.mali citri , vel mia* co-

•
toneorum vnc.i v. Quint* clienti*Cinnamomi , circulat* drachm.
iii. vel vnc.f. Tiri&urs auri vitx drachm. ij. Mifce fenibus debilibus
confert.
Sjruput di mtnfetprouocdnios: R. Rad. Apii, Foeniculi , Pcrrofelini,
Afparagi.Rufcivnc.iij. Radie. Rubi* maior. vnc.ij. Radic.Quinque
folij,Eryngijan.vnc.j. Pulegij vtriulque , calaminth*, Orig.an.M.j.
femm.4.frig.maior.an.drachm.j.FlorumAntbos,Lcucoian.p.ij. Flor,
geniftxp.j. Fiat dccodio in aqua & vino,in quibus per no&em radices
Rrrr j
maccren-

Digitized by Google
 '
1
Antidcttarii
aiacctcnrat:8c in colatura: hb.ij.diflolue Acllis dcfpumati vrrc.iv. Sac-
chari quantum latis efl: :fiat fyrupus aromaticum Cioamomi vnc. j.
Datur paulo ante quam fluant menfes, aut cum inflat tempus purgas
uonis.
Syrupm iterans bilem atMm.R.Endiuix, Scariolae , Bugloflx , Bor-
taginis, Violarum ,Lackucs, Portulacae, an. M.j. Pallularum vnc.ij_
Ccni.4.frig.maior:an.drachm»iij FLorJBorragmis, BugloflaeanqM. Vio-
larum paj. Fiat dcco£tio > & in colatura diflolue facluci quantum fatis

eft:& nat fyrupus.

Rad. Bugloflx, Enulx,Glycyrrhicx an. drachm.j, Rad.
Alius, R.

graminis, Aiparagj, Apii an.vncX Rad. Satynonis drachm. vi. Paflula-

rum vnc.j. Capsllorura Veneris, Violarum, Meliflx, Ckhorijan. M. j.
Calamint.Cbamxdryos^Chamapiryosan. M. f. fero.4.frig. maionan.
drach.i.fem. Bombac.drach.iij.fem. Apii,Pctrofelinian. drach.ij.flor.
Buglofls,Borragin.Anthos,Violaru an. p. j.Fiatdeco&io.In colatura,
diflolue lacchariquant.lat.cft:& fiat fyrupus.
Syrupus ad arram bilem 4/j«;R,Flor.Borraginis, flor. Bugloflx, flor.
Mclifl? flor. Violarum, CapillorumVen.Endiuix,Cufcut*,Polypodij,
fenx.Epithymi an. M. j. Prunorum Damafc.num. xx. Pomorum O-
deratorum ruHn.x.Paflularum vnc.j.Glyzytrhixxdrachm.f. Coquan-
aqua omnia prxtcr Epithymum & aromata , donec pars tertia.
tur in
coofumatur.Dcco&io expreflapoftea cum faccharo iterum BcEpithy-
mo moderate coquatur.poftremoinfundanturaramata, lcilicetcinna-
moraumatq; ctocUs.Huius fyrupi aurora caiia&i vnc.iij. bibantur fi-

mulque vnc. iimit vnc.iij.aqux Bugloflx.

Syrupm ad MtLmrfao/MW.R.AquarumFumiterrx.Iupulorum , Ab-
flnthij,Capill.Ven.an.lib. v.Polypodij Quercini lib.j.Fol.Senx,Epi-
thymian.vn.tv.Flor.Borrag.Buglofli M.ij Capill.Ven.M.j.Glycyrrni-
zx,Paflulatu,Cinnamomian.vnc.jj.Quamorfem.fng. vnc. ij.Fiat de-
codiofa.de colatura Rdib.iv.quib.addc fucciborragducci Bugloflx,
fucci Lupulorum an.vnc.ij. Mellis vnc.vj. Sacchari atbiq.l.eft. Fiat fy-
rupus fecundum artemiaromatizerur cum mofcho ambra. &
Syrupm purgans bilem : R. Rad.Cichonj vnc. j. Glycyrrhizx raCe
drachm.ij.Cicborij.Scariolx, Bugloflx, Borrag. Roftri porcini, id eft,
fonchi, Dentis leonis an. M.j, PruQprum, febeften an. paria xx.Paf-
filiarum paria x. Anili drachm.ii.Thamarindorum vnc.i.oenx Orienr.
•Medulis

Digitized by Google
 Medico-Ch ymic i Lib.TV.
"Medullae fcm.canliamian.(iiachm.iij.Flor.Borraginis,B l, g^o^> Vio-
larum an.p. j.Fiat dcco&io.In colatura diflolue faccliari q. fatis eft ; fiat
fyrupus, addendo poft clarificationem, vel in clarificatione ipfa , fucci
rofarum drachm. ij. vel fyrupi rofati laxatiui vnc.iv. cinnamomi drach.
i).M ifce > & fiat fyrupus. r
•

S:rupuspurg4nsp:tuiumexthorac(:R.Rad. Apii, Fxniculi, Apii, vel

Afparagian.vnc.i.Hyflbpi, Beton.an. M.j.MarrubiiM.f. fem. Anifi
drachm.iij. Paflulamm , Ficuum an. paria xx. Flor. Anthos , Stxados,
Borraginis,Bugloffiean.p.i.Glycyrrhizxvnc.i. Fiat deco&io. In co-
latmxlib.ij.addc Polypodii vnc. j. Medulis (em. Carthami contuli
vnc.ij.Agaricitrochifcati drachm.ij. Anifi, Fxniculian.drachm.i. Con-
coquantur: colatur* adde mellis violari , vel rofiicci , q. fat. eft & fiat
lyrupus.

Syrupus purgans mtUmboUdm:K.Kzd‘\cum Bugloftx, Glyeyrrhiz*

, Borraginis , Bugloftx , Fumiccrrx»

•rafxan. vnc.i. Cichorii ,Scariolx
Violarum, Mcrcurialisan.M.i.PaCfularum vnc. ii. feminis Cucurbitx, .

Mclonum,Citculli Cucumeris, Anifi an. drachm. iij. Scnx Orientalis»

Polypodij,Origani, Epithy mi an. vnc.ii. Thatnarindorum vnc. C Flor.
Botra£inis,Bugloflz,Violaroman.p.u. Mifce & fiat decodtio. In cola-
tura diftoluc lacchari quant.fat.cft:& liat fyrupus. Addantur fyrupi ro-
farum laxatiui vnc.tv.Bilcm &
melancholiam purgat.
•OxymtlEUtboratum mtitu iulum , purgans phUgma & mtlancboliam.
R.Rutx,Thymi,Di&amni Cretici, Hyflopi, Pulegii, Marrubii, Car-
duibcnedidi,Spicx Celt- Cort. Sambuci interior, an. M.i. Calami
montanip.ii. fem. Anifi, Ocymi.vrric* Rom. anethi an. drachm. ii.
RacLangelicx , althex , ari fdilx , Ariftolochix longx , rotundx. Cle-
matitidis, Turbith an. vnc. i. Iridis noftrx, Cofti , Polypodii an. vned.
Ellebori nigri,Efulc an, drachm. ii. Cort. Rad. Ellebori albi drachm. ii.
Agarici drach.ii.Omnia trita infunde in aceti acerrimi lib.vi. vel quant.
fuff.triduo in folc, vel ad fornacem, in vitreo vafc obturaro. Tumde-
coquanturin olla vitreata ad dimidium fere, tura colabis modice ex-
primendo, addefq; mellis defpumati,Sacchari an.li.i.&ad confumptio-
nemaceti decoques ad lyrupi cdfiftenriam.Dofis,ad mouendam aluu,
. jrb vncd.vfqucad 5vi.cumdecocbonclenx &
polypodii, vel fyrupo
violato,.
688 f Antidotami
violato, alioue folutiuo. Confert Epilepfix , afthmati & omnibus mor-
bis,a materia frigida, crada, tenaci, a phlegmate & melancholia depen-
dente.
Oxjmtl EfltW4f«w,»»»»:R.Calamenthi, Thymi , Pulegii , Cardui
benedidi , Rofar. rubr. Menthxcrifpxan. p. j. fem. anid,Ocymi,fem.
Vrtic* Romana, fem, Ancthian.drachm.j.Rad. Angcl. rad. Foeniculi,
Althxx, Scilla, Iridis nodrx,Turbub> an. vnc.f. Ellebori albi, Elulx
prxparatxan.drachm.ij.Rad.Afaridrachm.j.f.Galangx, Cinnamomi,
Calami aromatici an.drachm.j. Infunde in aceti fortidimilib-ii. f.uc
prxdidum cft Sc cum media pars bulliendo fuerit abfumpta, adde
Sacchari,Mcllisdefpumatian.vnc.v. Fiat fyrupus, qui aromatizetur,
cum Croci Cinnamomi Macis
, , , Zingiberis an. fcrup.j. in facculo in-
tus fufpcnfis. Dolis ac vires, vt in maiore.
Oxjmtl compofitum Gefntrt , valide MeUncholtum purgans : R. Epithymi
drachm.x.Polypodiidrachm.vt.Buglodldrachm.xv. Thymi, Hydo-
pi,Chamxpiryosan. vnc.f. Capillorum Veneris drachm. v.Turbith.
drachm.vi. Ocimi , Melilfx, Caryophyllorum ,Spicxnardi , Malaba-
thri Cardamomi an. drachm. iii. Radicis Sc feminis Endtuix, feminis
,

cadathxandrachm.xii.Confcruxrofatx ad pondus omnium. Infun-

de hxc in aceto puro, horis 14. (fu copia aceti, qua obruantur eunda)
podtidic adde aqux libras quinquedeniter excoquantur , dum redeac
ad Aceti primam copiarrudat colatura, Sc adiedo (accharo coquatur.
Datur vt vnc.ii.cum femide. Gcfnems , cuius defetiptio epidolis eius
annexaed.
Sjruftuad <*/t»««:R.Paflularum v«c. ii. Fol. Brafficx marinx M.i.
Thymelxx vel Chamela» M.f.fcminisHedcrx.fem.fcfeleos an.drach.
iii.Fiatdcco&io. In libra vnadiflolve, Syrupi Endiuixllmplicislib.r.
vclfyrupiEndiuixcomp.hb.f. Fiat fyrupus aromizarus cum Cinna-
momi drachm.ii.vel fpicx celticx drachm.i. Loco fyrupi poni podune
(jecics cichorii Sc. herbx capil. atque fyrupus inde conhci hoc mo-

Alim ad idtm :R. Rad. V alerianx , rad Rubix maior. Cyclaminis an.
vnc.ii.Rad.Apii,Petrofelinian.vnc.(.Endiuix,Scariols,Capili.Venc-
ris,Agrimonixan.M.i.Chamelxx,Thymelxxan.vnc.i.Padular:mun-
dar.vnc.iv. Anili drachro jiefiatdecodio.& in lib.i.f. didolue faccha-
ri quantdat cft,hatquc fyrupus aromaticum fpicx cclucx drachm. iii.

Digitized by Google
 :

w
Medico Chtmici Lfs.IV.
vel Cinnamomi. Dentur vnc iv. perfe, fi fit medix coitionis : vel cum
aquis endivix Sc cichorij.fi Iit coitus ad perfcitionem.
Sjrupus ddandfarcAm. Si fit anafarca,prxdi&isadiungenda erunt
medicamenta magis incidentia, attenuantia, &
alterantia vt Enulx :

camp.rad. Apii,Petrofclini,Rubix maioris.in maiori quantitate pi- :

&
tuitam purgantia:vt Agaricus , lemen Carthanu ,Scna, Polypodium
aut prxdidfamcdicamcntatrahentiaaquas, decoquenda in lyrupisad
pituitam purgandam prxfcriptis.
Syrupmddrjmpsmttm.lC Paflularum vnc.if.fem.Petrofclini,A-
pij,fcfclcosan.diachm.i).RadicumAfari,Valerianxan.vnc.f.mcnthx.
A blinchi),Bctomcx an.M.f. Marrubii M.j. Mercurialis , Braflicxmari-
nxan.M.CSenxOncntalis,fcm.Carthamian.drachmvj Flor. Anthos
Geniltxan.p.j.Fiat dccoitio. In lib. j. f. diflolue facchari quant. fat. eft:

Fiat fyrupus aromaticum diagalangx drachm.ij.vcl aro m at.ro f.drach.j.

De alternis diebus.
Sjrupui Htpattcui ad humor tsmxt«s:K . Hepatici n ob ilis, A cidulx, Ci-
chorii, Dentis bonis,Endiuix, Sonchi lxuis an. M.j. Capillorum Vcne-
•
ris , Euparoriivulgi, Lingux ccruinx,Lupulorum,Fumiterrxaii. Mf.
(addipoteftCafiutha, Afarum,Anifuni)Flor.Cord.ftudentiuman.p.
j.Rad. aperitiuarum an.vnc.f. FruiluumalKeKengi vnc.f. Polypoaii
quercini recentis vnc.f Glyzyrrhizx rafie drachm.vj. feminis cartuami
vnc.ij fcm. quatuor frigidorum malorum an. drachm. ij. Hordei p.ij.
fcm.EndiuiXjCichoriian.drachm j.f.Pa{Tularumvnc.j.CPrunaNum.
xij.Myrobalanorumcitrinorum &
Chcbulorum an.vnc.f. Coque ex
aqua ad tertias,in colati iuris felquilibra, macerentur. Agarici recenter
trochifzativnc.j. Foliorum fenx mundatorum i pulucre 8c ftipitibus
vncj.f Zingiberis, Cinnamomi an.vnc.j.Iterum expreffis,addcSaccha-
hlib.i Syrupirofatifolutorijvnc.iij. Iterum igni reddantur, dum len-
tefcatfuccus. Datur vnc.f.pucris cum Aqua hordei cui cinnamomum
incoxit, in i&cro 5c vifccrum infar&u ac eorum duritie prouc&iori-
busproponiturvnc cum vnc.ij.Syrupi violati, aut rofatifolutorij ad»
j
:

ie&o liquore Intybi aut Aqua hordei robuftioribus vnc.ij. cum an.Sy-
rupi rofati.-quod fi febri implicitus xger non fit, cum vnc.j. Aqux cin-
namomi fumi poterit.
Syrupuifoluttuta fmnuantt : R. Saluix, Rurx, Rorifmarini, Abfin-
thij.Cichorii, Cardui bencdi&i, Vrticx, Origanian.M.j. Ficuum, Pa£>
«i ; Sfff fularum.

>ogIe
 .

/
*SP An t id ota r rr
lulannn, Dactylorum, Amygdal.dul an.vnc.iij.Salisgemmsevnc.lv..
Colocynthidis, Aloes hepaticae, cinnamomi, Myrobal. citrinorum
an.vnc.ij.melliscommunishb.ij.Aqusefontanxlib.xiix.Concundcn- -

da contundantur cra fle, rnifceantur,& macerentur per no &em:dcinde

coquantur vlquc ad medietatis confumptionem: coletur, &aromati-
zcturcum Mofchi fcrup.f,aquaerof.lib.j.& fcruerurinva(evitreo,o-
ptimeclaulo. Dofls vnc.iv. vfqucad vnc.vj. Purgat humores craflos.
Confert h bi ibus,morbo Gallico podagrx, arthritidi , catarrho, tu IU
,

capitis dolori, & omnibus- infirmitatibus, ab humoribus corruptis &

putri Jisgcncratis,pra:iertim H quis eo per x v.dies vratur.
vl//Ms/e/um'(*4.R.Fol.fenzviic.ij.iumiterri > capil.Ven.Soolopcn-
drij. Hcpnric.T,Epithymi,Polypod; quercini, Flor.borraginis, Flor. Bu-
glollar.Glyzyrrhizx ralie an. vnc.iij. Colocynthidis, Ellebori nigri *
AlocshcpjtKx, Myrob. Indorum an. vnc.j. Prunor.Damafc num.xtv
Scbcftcn num.xij. Tamaricis vnc.j. Aquae Fumitcrrae lib.x. Contum-
dendaccnitundantur,milccantur,^ichnquanturin mfulioneperno-
£tcm,dcinde coquantur vfquc ad t^nia partis confumptioncm bacqj :

colatura. cui adde fyrupi de llxjudc lib.j. mellis rofiticol.vnc.vj.Cro*

ci fcrup.j.fcrueturin vale vitreo obturato. Dolis vnc.ij. vlqj ad vnc iv.

Purgar.Sccuratmorbum Gallicum.
Ahut tnfibreBi!iof4(umpHHtta:R.En<\imxnoux,Cichom, Adianthi,
Scolopcndrizan.M.j.Quatuorleminuhigid.malor.an.giij.lem. Car*
thanu 5* l.Polypodu quercini Jij.Tamanndoium pinguium vnc.j.f:
Icmin.Endiuix, Cichorii, Liquiritia: ralac an.drachm.ij. Pallularum
mundatarum vnc.j. f.Pruna num.xv.Trium florum corduliuman.p.j;
Fiatco&oad libram cui iufunde Foliorum fcnae vnc.j. £ Agaricire*
:

ccntertrochifzati vnc.j. In expreflione colata dilTohie,fympi violari 8a

capill. Veneris an. vnc.iij. facchari albiflimi vnc.ij.Fiarfynipuscoftus
lcntilfimo foco expreflioni inde Rhabaiban cle&i f. vj. Fiarlcra-
:

&
pion perfede codkum &c aroma illi affletur cinnamomi drachm.j;
l.&Sanulor.drachm.j. Vtilceft illud lcrapion febribus omnibus qux
citus fui ptincipium agnolcunt bilem pituita remixtam.. Accipiant
binas vncias cum fero la&is , vel cum aqua aut dcco&o endivise li :

fegnius-aluum cuocarit , adiicics diluti Rbabacbari, vel Agarici

diachmq.
Sjrupm diurttiiw. R. Apii , Pctrolclini, Fceniculi , Anili , Amcos*
Dauci,

Digitized by Google
 MeDICD-CmYMCI LlB. IV. (fpt

T?auci,Baucix, Pentaphylli Alexandrini an. drachm.iij. Afparagi, Bru-

ici, Pcnccdani, mcu, Scolopendriae , capil.Ven. Adianti , Polytrkhi,
.fplendilidon,capparis,Tamarifci,fefcleos, Fimcrinae, Grana Tolis, fcm.
Mclon.fem.Citrull.fem.Cucum.fem.Cucurb.cretamijfaxifiagix.fcm.
Cieri, Lapidis fpongix,Pul. Cicadarum, Amomi , Thymi.Ghamxpi-
tyos,Offium ccraforara,Poraorum,Offiilm perficorum, Cardamomi,
Ircos, Spicz Naidi , Caryophyllorum , Cofti , Nucis mofchatx an.
drachm.iij. Galangx, Thymi , Epithymi , Philipendulx , Pimpinellx,
ciceris nigri an. drachm.j, C Aquzfacchari an. q. T. Fiat Syrupus L ar-
tem.
Sjrupmcompofitut aquat ducens: R.Rad. Valerianx , Quinque rad. ape-
ri tiuarutn an. vnc.ij. Endiuiae , Cichorii, Adianthi , Eupatoriian. M.j.

feminis Hederx vnc.j.Braflk* marine M

j. Foliorum daphnoidis rede

prxparator: vnc. j. Pallularum mundatarum vnc. iij, Anifi Tnc.T.Fiar

decodio ad lib. j. f. afpcrgc facchari q. opus erit vt fiat fyrupus: aroma-
tifetur Spicz cclticxdrachm.iij.velcinnamomidrachrn.f.Propinantur
vnc.iiij. huius fyrupi. Papaueres coquant Tuccum baccarum nigrarum

famburi cum facchato vt fiat fyrupus v& in finecodionisadiiciant ali-

quid cinnamomi, zingiberis, vel nucis myrifticx, fumant duovcl tria
cochlearia ex decodo grati ols,anifi &
caryphy Horum.
Sjruput ai calculum: R. Succi fol. &
flor. anthemidis,mellis colati
an qXMifcc fle coquantur ad fyrupi confiftentiam.
Hadcnus Galenici praeceptores, nunc Sc Chymici audiantur.
Sjruput Vielatm Violacem Qutrtetani. Accipe flores Violarii fuo repore
virentes, quibus foliatim ftudiofe examinatis, quicquid album viride-
y^Uum.
que ipfis adfuerit, diligenter admodum fecernendum , adeo vt nihil
aliud przterquam quod violaceum fit relinquatur neque hic in re
:

pulchra Ac vtili labori parcendum erit ; colleda florum optime mun-

datorum fatis bona quantitateinmortariomarmorco,piftillo ligneo
contundantur veluti in conferuarum praeparatione vfii venire folct.
R.borum florum itaetntuforum vnc Mi.
Socbori inflor fachari rofex orte perft&e cotti lib.i.
Infunde faccharum illud ita codum, & adhuc feruens in mortario
J
quo didi flores continentur, & omnia probe inuiccm mifce,ac ita in
Infufione fine per 14. Dein modice calefada per Torcular expriman-
tur.Etita habenis fyrupum violatura violaceum.
*
> Sfff x Uodm
 . . . .-

C *) i. Anti dot Arii

khdm. Modus alius huius fyrupi: V el (i voles ex floribus illis contufis, prxlor •

cucfuppolicis,fuccuivi educes j cuius

Recipe vnc.iiij.facbari albifimi vnc. vi.
Mixtis omnibus &
in .Cucurbita vitrea pofitis,ftentin Balnco>
M.ferucnti perhoras duas, vlquc dum lachanun optime folutum, Se
in fyrupi confidentiamdccottum fuerit iSpumam li quxadfitfpatula
feparabis,& elegantem eximiumque habebis fyrupum.
Mtdm , }. Tertim Modus:We\ Accipe Horum optime, vt fupra, mundatorum,
lib.j.Aqux violarum lib.ij. Macerentur per 14. horas, dein prxloex—
primanturiExprcffioniaddc eandem quantitatem nempe lib.j.eorum-
mei florum rcccntiuro,& per idem tcroporis .fpatium denuo maceren-
tur, ac tandem exprimamur reiteretur eadem operatio. quater vel
:

quinquies quo pluricsi, eo melius. Vltimx Expreffioni addfclib.iij.

,

aut iv.circitcrrcfla&x.adihpoiruntfachari lib.xti. Sc inditis omnibus

in vas vitreum ,finantur in M.B. calido vfquc ad iuftam lyrupi deco-
ctionem. Huius fyrupi vim ac facultatem li reddere cupis praillantio-
rem & eflicaciorem,adco,vt clementer Se benigne purgcr,aqux viola-
rum loco infulio fiat duabus libris fucci violarum, iiuc cxtra&ionis
eundem fyrupum in minori quantitate prxparare fle
eius, atque fle in
animus, de prxfcriptis doflbus tantum .detrahes , quantum videbi-
tur.
Hic triplices habesmodos,iuxta quos non tantum violarum led o— ,

mnes etiam omnium aliorum florum fyrupos conficies.qutimprxgna-

ti line ac tindiproprio .fuolapore& odore, inqi^ibus qualitatibus re-*
rum omnium virtus ac Edentia prxeipua conflftit.
Sympmln- Syruptu Infufunis Rofarum Qutreeum :R. fucci Rolarum pallida-
fnfisnm
rum,vel fucci Rofarum rubrarum lib.vi. inhis infunde rofarum palli-
Mjftru
darum mediocriter contufarum lib. ii Se in B. tepido flnantu r per
j .
M .

24..horas:Dein omnium flat Exprelfloiaddendonouarum Rofarum

pallidarum lib.ii j. reiteratis omnibus lnfufiombusjdigellionibus ex- &
prelflonibus vfquc ad nouenam vicem aur pluries , fl vim in eo laxandi
efficaciorcm reddere, voles. VltimaExprcflioin vno vel pluribus vi-
.

tris reponatur ad digerendum in B.M.. tepido per 24. horas aut am-

plius,donec in fundo vafls appareat hypoftafls quxdamfmc. ledimen-

tumfpidumcradumqueiceliquum clarcficri Sc.nubelcere incipiat ru-
tini mltar, aut vini rubicundiflimi. . Purum ab Impuro leparabis per
/ indinj-
 Mebico-Ch ymici Lib.IV. *9J
inclinatione ,
hoc eft, clarum a turbido fcu fxcibus.quas feorfim refer-
uabisircpofito eo, quod clarcfa&um dcpuratumque tibi videtur, in a-
lio vale nouo Se capaci , iterum digeri permittas
in B. M. tepido horis
i4.gcdenu6fediraentum in fundo fubfidere animaducrtcs,fed non
prorfus idem cum priori. Itcrumquc fepara purum ab impuro Se craf-,

lamcntumin fundo remanens transfundendo, priori adde Se exquili- :

tms depuratum priori infunderrurfus vafe mundo cloto j&iugitcr con-

tinuabis eandem operationem, donec faeces amplius nullx in fundo
eonl'piciantur,quodperfe&x depurarionis fignum eft. Ex perfc&e hac
depurata edentia in alembicum,cui collum cum recipiente adaptatum
fit.indita, elicies liquorem Mercurialem, fiuc aquamRofarum prxftan-
tiflimam. Refiduum decottione infpiflabitur, &
dulcorabitur in fyru-
pum.qui ad vnc.f. vel drachm. vj. ad fummum cum propria aqua fum-
tus,bcnignevtiliterquepurgabit. Hic fyrupusfi diu durare debet,ad- .

S tvncxvj.facharialBiffimivnc.iiij.vcivnc.vj.pone in DieeftioneB.M.
feruentis per i4.horas Schabebis lyrupumad iuftam confidentiam de-
coftum,prxclarisdotibusprxditum.Sin laborem nimium fubterfuce-
re maui$,poft primas nouem infufiones Se exprcfliones,& vnicam lal-

tem aut alteram in B.' calido digeftionem atq, depuranonemaderaf-

feparandas.quod nulla vnquam clarificatio cum oui albu-
fiorcs fxces
minefaftaprxftabit,huiusmaterixcraflbmodololummododcpurat$
vnc.xvj.ad fachari vnc.viijrvcl x.dein more communi decoque , Se ex-
cellentem habebis fyrupum,qui ad vnc.j.tantum exhibitas plus opera-
bitur.quarn vulgari modo paratus,licet ad vnc.ii.vel vnc.iii.exhibeatur.
Nota-.SpiritusVitriolivel fulphuris addendus eftfyrupisinfinedige-
ftionis, hincn.no tantum color fyruporum pulchrior ac rubicundior,
(edguftum etiam (uauiorera , .vinumque prxftantiaro longe maiorem,
vel ad ipfum corpus purgandum acquiret.
Sic per digeftionem, depurationem, 8: (eparationemfxcum,fi- Sj/mpm Cj »
ne ptrri ab impuro.fyrupus excellens ex fucco cytoniorum, cuius virtus
mirabilis paratur, cauc a.ne aduftionem redoleat, fi addere velis ad lib. -

idachari vnc.ii.vcl vnc.iii.fyrupus erit gratior guftu.

SyrupM de pomis cum fen* Quercttim.

R
. Sucetp morum ndtltntium lib
Jfi.
Suuorumtriri vtl Umnmummtnter txtr . -

Sfff 3 . Ttl.
 &

(?94 Antidota.rij , .

FolScna eltcla v»cjf.f.vtl vnc.ti/.

Cinnamomi cenquaffati dracbm.i.
Flor. Violarum mundatarum p.ii. ,

Flor.BugloJfap.i.vtl eiufdem conferuaiiratbm. fi.

Macerentur omnia in Balneo tepido per duos dies continuos,

aqua ifta tingetur in clcgantiffimum colorem purpureum , imprae- &
gnabitur vircutib. limpliciumadduorurardcinnac omnium colaturade
_ cxpreilio, addendo
Succi pomorum redolentium recenter ext. vnc.vi.
Sachari Violati rnc.x.

Agitata clarificentur cum albuminibus ouorum , dcin coquanterin

conliltcntiam fyrupi.qui &
vifu iucundilfimus Scguftu gratiilim^cae-

tcra quaruis purgantia &fyrupos huius ordinis, natuiar&qualitatis prx-

.ftantiadcvniiratcfua facile fuperdbir.ad-huius normam plurcs alios
componere licebit.
Sjrnyui Vt fiat fyrupus calcndulx.cius fucci accipienda erit lib.f.quem in
CaitnduU.
5 M.pcr3.vcl 4.aics depurabis, (eparando femper purumab impuro.
Huic fucco ita prxparato adde faChari albiflimi Iib.i. decoque in fyru-
• pumili B. M. vtcftartis. Aut fi eundem conficere velis per infufionis
modum,paradigmatis lqco ribiprxponas fyrupum violatum, per in -
fufionem paratum, cuius deferiptio data eft.

F /e . Syrupi florum Lauendulx» florum Tilis arboris, bc Liliorum

*
tvLauldu. conuall. iuxta eundem modum prxparati, fpecifica pollent pocefta-
Uflor.Ti- .tc: prior aduerfus Apoplexiam ,
pofterioresduo ad omnis generis JB-
luvborie. pjlcpgaj,
Liliorum
connati.-
Syruput de petoftmplex Quercetum-

,
R.Suctipttilib.iiii.
hjdromlttiifimplt cilliba.
OxymelitiifimplUu rnc.itu.

Omnibus fimul mixtis in matratio vitreo capaci , fiat Digeftio in B.

M.pcr 1. aut 3. dies-.interea craflior portio fcdimentiin fundo vafis ap-
parebit.Tunc per inclinationem magna induftria , ne turbida fiat ma-
teria, feparabis purum ab impuro >hac eft
craflum illud fedimentum a
claro & pellucido liquore: quo iterum in oouaDigcftioncpofito, in
exteris

Digitized by Google
 d > ,

Me i co^C tt r mi c i Lib.IV.
facteris progredieris vt fupra: donec materia ab omni farculentia de-
purata fuerit, adde poftea facchari lib.ij. & in fyrupi confidentiam de-
coque ac perfice, Dofis eius cft dimidiam cochleare tantum.

Syrupus depeto empojitue*

R. Suet t peti vt fupra depurati lib.ij.f.

Hjdromelituftmplicis liba.

Ifi quibus macera per ij.aut ii j. dies ad ignem B.M.

Fol. Hyjfopi Stm Bombacu .

Polytrubi . Carduibcncdicli .

Adianti Vrttcaan.vnc.t.
Fle.TuftUgina- Folfena vncaif.
Stttibadot Agarici recenter trtth PflcJ. -

Violarum Cinnamomi, Macie,

Bugl<ijfxajup.if. • CaryopbyUorttm an.dracbm.i.

Dein fortiter exprimantur,digerantur,denuoadperfe&amfx-

enm dcpurationetu.inlib.j.Ccolaturae adde facchari Ub.j.f. coquantur
in fyrupum.- , , .. .
•

Adanhelofosdc afthmaticos,aliofque affectus omnes pulmo-

num i frigidis &
eradis humoribus fubortos, qui pulmonum bron-
chiis inhjerentes, vel tuffitn antiquam vel ipfam difpnacam pariunt,
excellentiflimum rcmcdiura.Dofis vnc.j.Cvcl vnc.ij.ad fummum.
- - » ,

Syrupus defuco hedirst tertefris.

R. Succi hedera terrtjltu Itb.ii.f.
Digeratur &
purificetur ad ignem Bal.Mar.vt fupra,cui fucco ita ’•

perfe&c depurato adde-

SauhariRofatilib.i. Ptridunum vncdiii. -
Coquantur in fyrupum. Singulare prxfidium ad phtoam feu vlcera
pulmonum ,de hoc vtendum exhibeex cochleari,
Syruptu defucco papautrisrheadie.R.Succi papaueris rubei, quo menfe
campis fegetes rubefeere confpiciuntur,lib.iiij. digeratur &de»
Iuli» in

puretur per fe in B. M. vt fuccus violarum fupra, additis poftea

&
duabus libris facchari, tantundem penidiorum, in fyrupum redigan-
tur omnia.
Eundem
 '

, f$>6 Antidotarm
Eundem quoque praeparare licet (fi libet) per infiifionem florum
cum ipforum propria aqua, quae deinde equis partibus facchari candi
ac penidiorum in fyrupumdecoquacur.
• omnibus thoracis inflam-
Hic fyrupus lingulare praefidium cft in
mationibus,inperipneuraoniis,&ipfisctiam plcurilibus:dctur ex co-
chleari aliquot vicibus, idque vel per fc , vel cum aqua fcabiofx & car-
duibcnedi£ti,& mirandos videbis effc&us.
Syrupi fimplicis fuccorum fcordij,& fcorzonerxad eundem rao-
dum,ut fupra.prxparati funt cordialcs , &
fuccurrunt pcftilcntibus af-
fc&ibus.lipothymiisj&omnis generis venenis.
Symfm Sirupuc for du corripefituc ctnm admirandis prasditus virtutibus
« hunc modum conficitur.
Rtcipt fucet fcordii depurati lil>. iii. fucet Linarium depurati ltb.L

fucti fioizjtttra lAf.

in quibus macerentur
Rad. Angelica ( Confertu flor.BugloJfa
Zedoaruan.vnc.i . Bofmarini 'X1
Ftl.DiptamniM.f. E nuU c4mp4.dJrachm.yL
Carduilrenedifli vnc.i. Cinnamomi drachma.
Gran.A Ikjmet vnc.f. Crocidracbm.f
Compturaferup i.
Omnibus in Mattarium inditis fiat digeftioin B.M. feruidoper
Z4.horasautamplkis: dein exprimantur & cum .albumine oui clarifi-
centur. Hxc digeftio adhuc fcmel-xepcd poteft & Expreflio fiet nobi-
lior. Huic fucco Ita depurato addatur faccharum ad pondus quartx
quintaeuc partis ad fummum,& fiat fyrupus, de quo datur cochleare

vnum cum aqua Vlmarix ad praeTeruationem & curationem contra o-

mnis generis venenatos & peltiferos a ffc&us:prouocat fudorem.
Syruptu In talem modum poteft parari fyrupus Hyperi ScCcntaurii mi-
Hyptriei noris conaa corruptionem ventriculi &
aliorum vrfcerum, fpedheum
Ctntaurij
Medicamentum contratermes & febres biliofas Item fyrupus Ebuli,
:

min. Ebuli.
Hidtuje & hederx contra Hydropem '
: Item Florum geniftx ad Lienis obftru-
mfit. dioncs. '

•'
Syruptu Fbrttmgenifio compefittu*!.*^
**
- A. Succorum Florumgeniflaltbjii.
summita-

Digitizeb by Googl
 Medico-Chymici Lib. IV, Cyj
Summitatumfraxini
Fultorum fumaria an. lib. i.
?His adde:
Fol. Hepatica Epithimian.p.ii.
Ceterachan.M.i. ftm.feniculi
Flor.Btrraginit Carduikentdtch
Bugloffe Anifian.drachm.vi.
Violarum Cinnamomi drachm.ii.
Macerentur ad ignem B.M.fcruidum , deinde fortiter expriman-
tur.in qua expreflione denuoadde 8c maccra'vtprius , per triduum ad
• eundcmmctignem Balnei
Voljpodii querni contuft vnc.i.f.

FuipaTamarindorum vnc.ut.
Ftl.ftna vnc.Hii.
Tandemfortitercxprimantur,5c cum oui albumine clarifieen-
tur, addendo fachari albiflimilib.it. 5c fyrupi de pomis redolentibus
(implicis lib. i. fiat fyrupus vt artis cft mirx virtutis. Dofisvnc. i. ad
VRC.li.

Syrupus fenelorumftmplex J.J^

R.Aqu*fenclorum autumno, flue fu* maturitatis tempore de-
ftiUatx lib.iiti.huic infunde fpiritus Vitrioli vel fulphuris liquorem ad
iuftam ariditatem; huic fucco iufta grataque acid itate perfufo ad-
dantur fru&uum fenelorum vnc.vi .5c macerentur in B.M.feruewi per
biduum:aqua interea temporis colorabitur,5c Tin&m is virrutibufque
fenelorum imprxgnabitur Dcin fortiter exprimantur omnia per lin-
:

teum, in qua expreflione denuo infundantur eorundem fructuum

vnc.vi.idquctcrvclquattrrciterando:Ira liquor infignitus miris eft
dotibus,quc digere in B.M.per 14. horas. Deinde feparapurum ab im-
puro, materi* depurat* adde faccharutn albiflimum ad pondus me-
di* partisiDcin coquantur omnia mfyrupum , qui efficax eft contra
Calculum.
Syrupmfenelorum Compofittu.I.Jj^
R. Di fla aqua ferularum, Tin&urit &
proprtctattbmproprti fruclut iam impra-
gnata,vtfupraltb.ii.
Succorum fruttuum alktkengi drlimonum an. lib
fi.
Scm.Facniculidulcit, Bardanaan.vnc.i.
T tu saxifragm

Digitized by Google
 , , ^ k

tfp8 Antijotaiut
Saxifragi* Milii foluvnc.ii.
Raphani - Ctnnam.vnc.f.
Digerantur omnia in B.M.fcrucntiperbiduumautrriduum,dein
clarificentur, tandemque cum facharifuft.q.decaquantur in fyrupum.
Dofis vnc.i. ad vfic. ij.

Syrupm i* Eodem modo fiet fyrupus de luccoalchymills, de fucco planta-

jmee* Al- ginis&faniculxadvlcerarcnumac vefuse.
tky milia
Item fyrupi de fucco Mercurialis,8c Rad. Bryonia: curo meile veL
n u,f*nicH- kcharo ad Matricis impuritatem.
U,Mercm- Syruptu Helleborattu tnor.
timIu, Bry -
R. Fibrarum llmbort nigrifeUftifittnt drach.x
MI*.
Agarici recenter trochifcati vnc. it

Fol.ftna Mundatorum vnc.iii.

Turbtth.vnc.i.llnmodattjflorum an. vnc. i..
Antfi. Femicuit vnc. f.
Cort. Cttrtan. vnc.f Mac i/
Caryopbyllorum drach.ii. Cinnamomi an. drach.it:
Macerentur in (. Vini Mal~
q. xquis partib.Oxymclids fimplicis
uatici,& aquarum meliila: ac fumitettae,vafe vitreo optime claufoitt
B.M. moderate calido per quatriduum tandem au&o calore fiat leuis.
:

Ebullitio &expreffio: omnia denu» macerentur ad idemmet B.M. te-

pidum per biduum ad maiorem co&ianem & fxcum depueationem:
Huicdepurataeacclarificatae materia: adde fyrupi de pomis redolenti-
bus folutiui
, &
fyrupi de fucco Rof. pallid. lachati rofati & violatian-..
vnc.iiij.vtFdyrupuslenteomniaeoagulaiido.
Syruptu Hellcboraltu Maior I.
R.Rad.HelUbori nigri veri &tUSi vnc.i/.
Tolypodiiqutrc. Citri an. vnc.f.
fm.Cartbatnian.vnc.u. . Cardutbencdttti
Vifctqutmi Acttofa an. vnc.f.
Coryli an. vnc.i. Diptatnni Cretenfh
Turbith gummofi Flor. Itita Arbor»
Agarici trochifcati Caltndula
Afariandrach.fi. Ctntaurii minor
[tm.pionta H'ypirician.p.ii.
Aaifii mr.Violarum

Digitized by Google
 ,

Medico-Chymici Lib. IV, * 90

'Bugloft Uympbeaan.p.i.f.
Maccrcnturinfuff. q. oxymelitis fcyllitici & aqus fumaris, id-
aque in vafc vitreo optime claufo, ad ignem B.M.per duos diesad mini-
mumidetn fortiter exprimantur Sc clarificentur.In li. ii. huius colatur*
macera deinceps, 8c digere ad cundemmct ignem B. per 4 . dies.
Rad.HclUbtn nigri veri & eltUivncJL
foliorum fem vnc.tti. * IAacu
Cdryopbyllorum drach.i. Cinnamomi an.irach.t.
Denuo fortiter exprimantur & per vnum aut alterum diem in eo-
,

demmetB.M.quam optime purificentur, vt a.eft & vti fupra di dum

etbpurum ab impuro (eparatis adde facchari violari q. (.& coquantur
inlyrupum.addendofub finem codionis Rhabarbari fcorfimin fucco
Rotarum pallidarum maccrati&exprdli vnc.i.f.Mifce fiat fyrupus mc-
diocritercodus.Dofis vnc.i.advnc.ii.velperfc»vcl cum appropriatis.
Syrupuscinnamomi ex propria aqua. R. Cinnamomi cratfo modo con-
alembicnm fuperafiiindendo aquae fon-
rufi vnc.iij.vel iiij.iniiciatur in
tans,q.futf.& maceteturinloco frigido per biduum vel triduum, dcin
deiblletur .Huius aquar dcftillats accipe lib.i Sacchari hb.f.Et coque i»
confidentiam fyrupi.qui totum cinnamomi odorem 6c faporem refe-
ret. Ad hunc fieri po fiunt fy rupi cx qualibet aromatum fpecic.cx omni-

bus temimbus, herbis 6c floribus calefaciendi proprietate przditis, vti

fupra in capite deaquis iam didum eft.
Sy ruptufimplex cinnamomi cum vine. R. Cinnamomi craffo modo
contuli vnc.iiii.maccrcturin vini maluaticilib.ii.pertriduum,idquein
vafc vitreoad lentum ignis calorcm-.coletur , colaturx adde facchari li.
omnia coquantur, 8c fiat fyrupus fecundum artem. Si vinum
i.f.Lcnto
Maluancum forte defideretur, eius loco vinum album optimum fub“
ftituendumerit. Hic fyrupus obfaporis iuauitatcmacvnlixatcmpr*-
ftat eundis aquis cinnamomi , qux cordifunt approptiatae, multifque
aliis affedibus congrus.
Syruput nuiu mofchau confert ventriculo .
Syrupuipiperk quartann prodeflfebribui.
Syrupus caryophyBorum conducit adljpothymtam
Cordis deliquia, &ajf(ftut letbarguos.
Ad tormina ventris & «olicam paflionem fiat fyrupus anifi fimplex *»
ia hunc modum. _
Amp
Tttt » Syrupue

Digitized by Google
 . . '
.;.
. i

joo . Antidotarii.
^rH^«iWiy?j;*^«fumpiHo.R.Anificonquaflati vnc.iiii.maccrc--
ii. per tres dies , coletur
cur in vini albi generofi lib. colature adde fac-
:

coque in fyrupum. Syrupus feniculi eadem via praepara-

chari lib .i.& .

tus guftu gratus eft:ventos& flatus in corpore quofeunque dilcutit , ac

viluminlupermirificcacuit.Sicconcinnari poterunt fyrupi cxaliisfe-
minibus,y cluticxicmine pxonix. contra cpalcpfiam »ex haccis lauri &c
iuniperi centra flatus &.calculum,eodem..plane modo concinnabis •

fyrupos rad.angelkx,Zedoarix,hy llopi,thymi&florum calidorum ad.

varios affc&us..
SynpM SjrupusflorHmrofmamiJimpUxcumvino.R. Florum Rofmarinivnc.
*^®4WM 'ii.vini Stfaccharididam quanutatcm.&: fequercin exteris methodum
modo prxfcriptaro , & hat iyrupus. . Parabuntur etiam fy rupi &iulcpi
cum vinis medicatis,multis aegri tudinibusaptisiexetupli caufa. R. vini
abfynthiaci vnc.ii.huic adde facchari li.iX& fac fyrupum vel iulepum,
decoquendo in Bal. Mar. vt de exteris didum eft. Exmcthodacon-
.

ficipoterunt diuerfi generis fyrupi, qui iifdem. afEedibus > quibus vina,
vnde componuntur , accoramodabnmur.Quinetiam cum vinis pur*

gantibus,additaiufta facchari quantitate, vt fupra,condnnabu»tut va--

riifyrupi purgantes.
Syntfm-tx Syruptu tx dquis & vinufimul. R. Aquxcommuuis (veLcuiufuis al-
terius,pomotumredolentium,fumitertx,bugloHx,cichorii,&c.)Vini.
L
generofi albi an. lib. ii. Bulliant firoul ad ignem lentidunum ,
quo me-
lius defpurnan queant. Pcradadelp^rBationepafcda,addcltb.i. mel-
optimi Narbonenfis velHifpanici granula», Sc adime fctnel dcco-
lis
-

&
que omnia defpumavfquead per fc Ciam depueationem 8c medieta-
conlumptioncm.Huic hydtomclitivinofo,jta ptaparato &
tis in phia-
lam vitream capacem indito, adde.
F0lu.fcndmund4t0r.vnc.wt. . Cort .raf ligni guttuu ,vnc.t.
Turbitbgummfi Ctntucmmivnc.f..
Htrmod4 (lyhr:*n.vncj.f. C 4 nopbyH.fcm.Antfian.dT4 .hm.it.
V as occlufum , nec ad fummum repletum , quo materixeommo-
uendxfpatium locufque maneat, flet in hypocaufto aut tepido quo-
dam loco,£cintrabiduum vel triduum, materia bullire insipiet, fiefua
fpotedccoquetur.Cefrantc ebullitione quod dic fexro vel odauopoft
accidere folet, omnia traiiciatur per manicamHippocratisficreferucn-
tur,Dcrur ad vnc.il vel vnc.iii.Hocfyrupi genus guftu haud iniucundu
cft:

Digitized by GoogleJ
 ,

Mebico-Ch YMtC I Lib.IV. 701

quoque eius tantaexiftit,vt mira prxftetin omnibus mor-
«ftlvrilitas

bis chronicis , quorum caufx in profundo validius inhxrent, quales

funt febres quarcanx,caehexix , paralyfes & lues Venerea nondum in-
veterata.
Sjrupuiftmpltx cinnamtmi ytliirmtdt paratus cum aqua vita .
R. Cin-
namonu(aucaltcriusarornatiscaiufdam,prouctibivifum fuerit) vnc.
ii.veliij.vel iv. digitis lupcremineartvafe optime claufo macerentur
om nia per triduum aut quatrid uum in loco frigido , ne fpiritus vini ex-
halct,&intetea>tempons aquae dotes atque virrntes cinnamomi extra-
he ,iifque- tingetur 6c prxgnabitur tunc id , quodtindum
: durefa-&
dum fuerit,cftiinde : 8c vnciis odo liquoris adde tres vel quatuor vnc:
facchan candi puluerizart , dein lubicdo igne, faccharum in liquore
illo di(Toluatur:&accenfachartaignis tran$feratur& admoueaturfpi-
ritui vini fiueaqux.vitx.qux fi fuerit bona ,& ab 'omni phlegmate fe-
parata, ficut optima eius coditio poftulat^n momento flammam con-
crpiet.'or»nia interim continuo agitentur longiori fpatula, d onec aqua
vitx cxuftione illa. tota confumpta fuerit; &
fyrupus in fundo rema-
neat, cuius vtiqueguftus gratiflimus efttvirefque acproprietates eius
adeo lunt efficaces &
prxftantes , vt vel opthnas cinnamomi aquas,
multis poftfe ftadiis relinquat. -Siciusvires fortiores reddere velis, a-
qua vitx paulo ante, quam tota exuratur , fuifocanda erit patina argen-
ica,&mtei;cluf<&acre,aquaYitxin'momenr» (offocabitur : ira mul- &
to fortior erit fyrupu$,faporemque cinnamomi redolebit. Sufficit pro
dofi femi cochleari in omni cordis deliquio, lipothymia, imbecillitati-
fius,cruditatibus & flatibus ventriculi ,
quos huiufinodi remedium il-
Hoc medicamentum fingulare quoqueeft ad acceleran-
lico reftituit;
dum partum in grauidis mulieribus fiex firaplici hoc fyrupo compo-
:
,

fitam,& ad certum morbum, vr ad epiicpfiairr expugnandam , aptum,

reddere velis, cum dido cinnamomo umul maceranda; adde femen
j^eonix,flotC 5 ulix arboris exficcatos,& funilia, procedendo in exteris
vtfupra. Dentur de hoc (yrupoduocochleariainfantiveladultioriin •

rnfultu epilepueo &C mira prae itabuntur. Ad Apoplexiam flcparalyfin

, 1

. macerentur cum cinnamomo, caryophylli, flores rofmarini

faluix, & calendulxcxficcati,& procedarur,vt fupra.
Ita confequcntet varii fyrupi ad varii generis a ffc-
dus componi poterunt.
Tttt 3, Syrupuss
 701 Antidotarii
Syrupm anteftlepticttf. l.j£.

R. Rad. Paonia Lilii conuall.

Vtfaquernian.vncf. Ttluarborit
Cinnam. optimi drach. vi. LautnduU an.p.i.
Flor, Calendula R0f.rubr.p4i.

Sicca autem & arida,non recentia, omnia iAafumantunradix pro-

ni x in fru Aula fcc«ur:at reliqua vt fc habent, citra conquaflationem in
marraciu m, vt vocant, iufis capacitatis iniiciantur quibus abunde fa-
,

tis,aquae vitae, faluiae &

iuniperi (uperfundantur. Qu* fidefiderentur,
fumatur aqua vitat ex optimo vino prole&a, quae quatuor digitos ma-
teriae fuperemineat. Vas vero optime claufum , nc quid expirct , in Bal.

Mar. collocetur, aut radiis lolaribus ad tres quatuorue diesexponatur,-

vbi aqua per leucm inclinationem a fxcibus erit feparanda ,ad cuius
vnc.x.facchari candidi in puluerera reda&t vnc.iii. vcliiif. adiiciendae
erunt.omniaque argenteo cochleari agitanda, vt foluatur faccharum
inpatinaargentea,dcindc ignis ex inccnfa charta aquae vitae imponen-'
dus, vt ardcatjvctiando feu commouendo femper materiam cochleari
argenteo, tamdiuque exuretur aquarum lyrupus latis codtus , aut plus

minufue fortis videatur. Tum enim cum tempus erit,exringuenaunv

,

incendium , quadra aut orbe fianneo vel argenteo fuf-

erit aquae vitae
focatum.
Atquehicfyrupus in modum Hermcticorum paratus antepile-
pticus praeAantiflimus luturus cA, cuius, fiue in prxeautionem , (iue
curationem morbi femicochlearis menfura exhibita faris futura eA.
Ad idem prode A maceratio Aorum catcrtdulx,laucndulx, lilii conuall.
inhydromclite maluaticonoAro per meniem fa<Aa , cuius maceratio-
niscxhibenturvnc,i.velvnc.ij.prodofimane. Tali modo ex (peci-
ficis variis , fiunt varia ad Membra fyrupi appropriati varii ac fpeci-
fid.
Syruput de ctrallu Quercttani. Oportet perfedbe fuz maturitatis
tempore exprimere,filcrare & depurare perquam accuratifiime fuc-
cum berberis auclimonum. Nam acetofi ciulmodi 5c acidi fucci, quo
pcrfc&ius fuerint depurati,& i craflafua terrea fubfiantia, quafcatent,
exquifitius legregati.co aptiores erunt & efHcaciorcs addilfoluendum
corallium

f*

Digitized by Google
 Mebtco-Cn ymici Ltb.IV. 703
Corallium craflo nvodo puluerizatum ,ex cuius genere ad hunc fyru-
pum conficiendum feligas omnium rubicundiflimum Se elcgantifll-
mum. Hoc iniiciaturin matracium vitreum & idoneum, affundatur
aliquis prardidtorum fuccomm optime depuratorum vt materiam ,

quatuor digitos aut paulo plus fupernatet : collum fubcrc vel cera Hi-
lpanica occludatur, &
in balneum vaporofum feruidum collocetur,
hoc elt^natracium aquam non attingar, fed vapores ex aqua bulliente
afeendentes circumquaque illud feriant vbi necefle eft,vt vas aquam
,

continens ex omnibus partibus probe muniatur atque claudatur, ne

vapores exhalent: minimus autem chymiftarum nouit,quid fit bal-
neum vaporofum , quod hic feorfim in gratiam eorum , qui in hoc ne-
gotio ty tones funt,cxplicare volui. Huius balnei calore qui diesno-
,

dclque per triduum integrum continuabitur, totum corallium in ille

liquore fere dilfolutum apparebit, idque colore fuhrubro &c lapore
dukiiEftunde perindinarionem quicquid diflolutum fuerit , ficinus,
fi ita videbitur, nouum fticcum depuratum rurfus affundendo, Se in

caucrisproccdatur.vt fupra. Ad lib.j. dicti fucci , cotallina elfcntia opti-

me imprfgnabitur/ufficictfacchari candidi vnc.vi.adiicere,& ad ly-
rupi confidentiam decoquere, in ipfo quidem Baln. vaporofo, non
tamen claufo,fcd aperto: Se vafis loco accipere oportet alembicum aut
fimile vas, cuius collum Scorificimn fit fatis amplum. Artificio & dex-
teritate lingulari opuselt.ad eiufinodi fyrupos rite conficiendos ,n«
corall.eflentia a fuccis illis lepatetur , qua in re vigilantia Scexperiencia-
fumma requiritur-
Notandum venit, quando fupra ubi omnis generis Tindturas
tradidimus, hoc modo iam di&o,cas omnes ad vlum Medicum ad-
hibere poteris & fane quid hac methodo nobilius HabirisTindtu-
ris,elTeiitiis fiuc extradtis, facile adeft fyrupus : fed fi inferret quis,.
Tindturas confidcrare multum temporis , refpondemus tibi , nos
vias ad edendas Sc Tindturas extrahendas habere peibreues, Sc fi

nos menftruum quoddam vniuetfale denomina-

inrellexifti.fupra tibi
nimus,quod eft philofophicum & vnu ex Iceretis fccrerorumta multis
vocatur Alkohol vini Tartaro aromatifa tum, hinc inde vides &fentis,
nos intima edam tibi patefacere Naturaumodo tu pio animo accipe
atque vtcre..
 .

714 Antibotar.ii
Ad eundem modum paratur fyrupus perlarum.quiprxftantiffi-
mumeft remedium in omni cordis deliquio , phthifi & omnibus ema-
ciatis corporibus.
Syrupi etiam tali modo fiunt de gcmmis,vt de Hyacintho, Smarag-
do ,Saphyro &c.qui rcfpiciunt & conferunt ad in (taurandos fpiritus
naturales,vitalesatq; animales:primus opitulatur contracturis & con-
uullioni,fccundus prodeft Epilepfiis,T crtiusveraomnibus a^cdioni-
bus Melancholicis 6c atrabihariis.
Fiuntctiam fyrupiex omnibus Antidotis,Elcduariis,Trochifcis,
,& hxc eft eflennalis propria viroru
piliilis,Trag*is,Extradis videlicet
Magnatum, Rcgum,atqucprincipum. .Ethadenusdc i'y rupis, perge-
mus ad Antidota.

C a p v t V.
De Antidoti* liquidi* roborantibus (jr ad multos morbos curandos , nec non
non adpejlem conducentibm.

A Ntidoti vocabulum Graecum eft, &

perquam generale , idemque
fignificat.quodapud Latinos Elcduaria,quali dicas, feledioradc
ir*ftantioraremedia,quibus confcruatur valetudo profpcra,& depcl-
fituraduerta. Hocrcmcdiorum genere comprehenduntur cleduaria
mollia purgamia,& contectiones iiue trage® aromaticae, ac cordiales,
dcquib.iatnegimus;nuncergo dicendum tantum reftat dc ris.qurm
conliftentiamolliaddmerlosvlhsluntaccommodata. Galenus defi-
nit (i.dc Antidot.cap.t.|A nudorum , Medicamentum quod non ex-
,

tunlecus impolitum, fcd intus aliumtum malas corporis affedioncs

ianat.Enimvero ad omnis generis venena profirat.Huiufinodi antido-
torum in genere Hc didarum numero contincntur
spurca Alexandrina.
R. Afari Anacardu •i

Carpobalfami Maftuba
fem.Hyofciamialbiatt.^ji.f. Sulphuri* Vita
Caryophyllorum Rad.pt.onu
OpitThtbaici Emgti
Myrrha Rofarum
Cyperi rotMs.drachm.ii, Thymi
Opobalfami

Digitized by Google
 i

Medico-Chy mici Lib.IV. 707

Dpobalfami Aconvtrijeu calami artm.
Cinnamomi Pulegii

Euphorbii Artftolocbta longa

Toti Gentiana
Ztdoaria Cort.r ad. Mandragora
Zingiberi C bamedrjos
Coftiveri Rad. Phu.
'
Cdfiulignt&vtra Baccarum lauri
CordUii Ammtos
Tragdcantho Dauci creticiyVtlfeftlicrteid
Thurii mafculi Piper ii longi
Mtu Albi
Stjrack Cdlomiu Xjlobalfomi
Salvia Cani
Cardamtmi mintrit Amtmi
Sem.ftftleet Petroftlini Macedonici .

Sinapit Sem.Liguftici
NapianJracbmo. Ruta
Saxifragta Sinoni ana dracbm.f.
Aniji., Auri cofti ,
Anttbianadracbm.L Argentipuri
Ligni altet Margaritarum alborum
Rhabarbari BlaitaBUantia
Aliptamfihata O/it de corde cerui an.fcrup. i.gr.xiij.
Cajlorei Limatura eborit
Spica Indita Calami aromatici
Galanga
Opopanacii anJracbm .f.Pjretbri angr.tx.aUi xx.
Mcllu triplam >id tjl lib.ii.dlii trts.
Haec Antidotus Aurea , Galenicis dicitur vel ab Auro , quod recipit)
vel i pretio&virium prxftantia. Eius vfum vides apud Galcnicos»

Confeftio Anaeordina Mejit*.

R.Mjfrobalan.cbtbul«rum Cofti
1

E mblutrum Anacardii
Btllir utrum Sacchari albi
VUHH Indorum
 ' ,

6?6 Antidotakm
Eandem quoque przparatc licet (fi libet} per infufioncm florum
cum ipfotum propria aqua quae deinde aequis partibus facchari candi
,

ac penidiorum in (yrupumdccoquatur.
* Hic fyrupus Angulare ptxfidram eft in omnibns thoracis inflam-
mationibus,inperipneuraonus,&ipfis etiam pleurifibusidetur ex co-
chleari aliquot vicibus, idque vel per fc , vel cum aqua fcabiofz & car-
duibenedifti t & mirandos videbis cffe&us.
Syrupifimplicisfuccoramfcotdij,5cfcorzoner*ad eundem mo-
dum,ut fupra.przparati funt cordiales , &
fuccurrunc pelUlcntibus af-
fe&ibus,lipotnymiis,8comnis generis venenis.
Sjrupm fcordtj compefitm etianj.admirandis praditus virtutibus
»#&*»!*** in hunc modum conficitur.
r
Rcctpe fucet fcordii depurati lib. iis. fucci Limenum depurati likA.

fuccifctrvenera Itbf.
in quibus macerentur '* *-

IUi.Angefica (Confertu flor.Bugloftis

V Zedoariaanvnc.i. Bofmartni
n:jj
fi? foLWpeamniM.f. Enula cempdut.drachm.rL r*
r; '*-./! !>'
Carduibenedidi rncJ. Cinnamomi drdtbm.i.
Gran.Alkjmti vnc.f. Creti dracbm.f.
Campheraftmp i.
Omnibus in Matratium inditis fiat digeflioin B.M. feruidopet
i 4 .horas autampiius dein exprimantur Sc
: cum albumine oui clarifi-
centur. Hxc digeftio adhuc fcmeltcpccirpoteft & Exprcflio fiet nobi-
lior. Huic fucco
depurato addatur (accharum ad pondus quartae
ita

quintzue partis ad fummum ,&

fiatfynipus.de quo datur cochleare
v num cum aqua VI mari* ad prscferuationem curationem contra o- &
&
mnis generis venenatos peiliferos affe€his:prouocat fndotem.
Syrupm In talcra modum poteft parari fyrupus Hyperi Centaurii mi- &
Hyptrid noriscontracorruptiojiem ventriculific aUorumvtfcerum, fpedficum
C Medicamentum contra vermes &: febres btliofas Itemfyrupus Ebuli, :
‘e*lblu.
& hedene contra Hydropem : Item Floram geniibe ad Licais obftru-
“
i •’ •
nifit. itiones.

‘‘
^
Sympue Floram gertifla compefitus>I.
*. succorum FlerHmgcniJ}dlib.uj.
^
Smmita-

Digitized by Googkj
 t

Medico-Chymici Lib. IV. C <p 7

Summitatumfr axini
Foltorumfumaria anjtb.i.
!Hisadde:
Fol.Hepattc I pithjmian.p.ii.
Ceterochan.M.i. fem.peniculi
Flor.Borraginio Carduibmdicli
Bugloffa Anifi an.dracbm. vi.
Violarum Cinnamomi drachm. ii.
Macerentur ad ignem B.M.feruidum , deinde fortiter expriman*
tur.in qua expreffione denuoadde &maccravt prius , per triduum ad
> eundemmetignem Balnei
Polypedti querni contufi vnc.i.f.
PulpaTamarindorum vncjii.
Fol/tnamcMi.
Tandem fortiter exprimantur, & cum oui albumine clarificen-
tur, addendo fachari albilfimilib.ii.& fyrupi de pomis redolentibus
(implicis lib. i. fiat fyrupus vt artis cft mirx i. ad
virtutis. Dofisvnc.
ync-ii.

Syruptu ferularumftmplex /.j^

R.Aquzfenclorum autumno, fiue fu* maturitatis tempore de-
ftiUat* infunde fpiritus Vitrioli vel fulphuris liquorem ad
lib.iiii. huic

iuftam aciditatcm ; huic fucco iufta grataque aciditatc perfufo ad-

dantur fru£hiumfencIorumvnc.vi.& macerentur in B.M.feruend per
&
biduum:aqua interea temporis colorabitur, Tin&uris virtutibufque
fenelorumimpr*gnabitur ;Dein fortiter exprimantur omnia per lin-
teum, in qua expreflionc denuo infundantur eorundem fructuum
vnc. vi.idquctet vel quater reiterando :Ita liquor infignitus miris cft
dotibus, que digere in B.M.per 14. horas. Deinde feparapurum ab im-
puro, materizdepurat* adde faccharum albiifimum ad pondus me-
di* partis-.Dcin coquantur omnia in fyrupum , qui efficax eft contra
Calculum.
Syruptufenelorum Ctmpofittts.I.g^
R. Ditta aqua (tutiorum , Tin&urh & proputtatibm proprii fruchu iam imprtt-
gnato, vtfupra lib. ii.
Succorum fruttuum Alkektngi & hmonum an. lib/.
Stm.Fxniculi dulcet, Bardanoan.vnc.i.
T ttt 'Saxifragin
 •m
c

6$i Antibotarit
Sdxifrugia Mihi fotu VHC.it.
Raphani • Cinnam.vnc.f.
Digerantur omnia in B.M.feruenti per biduum aut triduum.dein
clarificentur, tandemque cum facharifufT.q.decaquanturinfyrupum.
Do fis vnc.i. ad vhc. ij.
Syrnput i$ Eodem modo net fyrupus de fucco alchymillae , de fucco planta-
jmcc » Al- ginis & fanicular ad vlcera renum ac vcfica:.
thymiUi,
Item fyrupi de iucco Mercurialis, Sc RacL Bryonia: cura raellc vcL
tUntMgi-
facharo ad Matricis impuritatem.
nk,fini cu-
la, M er cu- Syrupua Helleboratus I .JjfMinor.
rti Iit, Bry.
R.F ibraruni HtUebori nigri ftUHifimi drucb.x..
•Sii.
Avarici rteenter trochifcati vnc. iu
Yol.ftna Mundatorum vnc.iii.
Turbtth.vnc.i.Uemodattylorum an. vnc.L
Amfi. Tamcuhvnc. f.
Cort.Citrian. vnc.f. Macir,
Cantphylhrum drach.ii. Cinnamomi an. drach.ii:
Macerentur in i.q.xquis partib.OxymelitislimplicisViniMa&-
uatici,6c aquarum raelill® ac fumiteri;a£,vafe vitreo optime claufoirv.
B.M.moderate calido per quatriduum : tandem au&o calore fiat leuis
Ebullitio &expreffio: omnia denuo macerentur ad idem met B.M. te-
pidum perbiduumad maiorem codlionem & faecum depurationem:
Huicdepurataeacclarificatae materiae adde fyrupi de pomis redolenti-
bus folutiui
, &
fyrupi de fucco Rof. pallid. facnati rofati & violatiani
vnc.iiij.vtF.(yrupuslenteomniaeoagulando.-
Syrupus Hellcboralus Maior L -^_ i

R.Rad.Uellebori nigri veri &tlt8i vnc.i f.

Polypodii querc. Citri an.vnc.f.
fm.Cartbatnidn.vnc.il. CarduibentdtSi
Vifciquerni Acttofa. an.vnc.f.

Coryli an. vnc.i. » Diptamni crttinjlt

Turbithgummo/i Flor. Tilia Arbor*
Agarici trochifcati Caltndula
Afanandrath.vi. centaurii minor
ftm.psoma Hrpiricianp.ii.
Aoifii Flor. Violarum

tughjf*

Digitized by Google
 Medico-Chymtci Lib. IV. *9D
'Bitglojft Hympbeaan.p.i.f.
MacercnturinfufF.q. oxymelitis fcyllitici &
aquxfumarix, id-
;quc in vafe vitreo optime daufo, ad ignem B.M.per duos diesad mini-
&
mum;dein fortiterexprimantur clarificcntur.In li. ii. huius colatur*
macera deinceps &c digere ad eundemmet ignem B.per 4. dies.
,

Rad.Htlltbm nigri vert&eledumc.i.

Tohorum ftm vnc.itt. Mucii
Caryophyllorum drach.i. Cinnamomi an.drdch.i.
Denuo formet exprimantur Sc per vnum aut alterum diem in eo-
,

demmet B.M.quam optime purificentur, vt a.cft & vti fupra dictum

elbpunimab impuro feparatis adde facchari violati q. (.& coquantur
in fyrupum,addendo fub finem co&ion is Rhabarbari feorfim in fucco
Rolarum pallidarum maccrati&exprcfli vne.i.f.Mifce fiat fyrupus me-
diocriter co£tus.Dofis vnc.i.advnc.ii. vel per fe,vel cum appropriads.
Syrupue cinnamomi rx propria aqua. R. Cinnamomi crafio modo con-
“**4W * r

atembicum fuperaftundendo aqux fon-

tufi vnc.iij.vel iiij.iniiciacurin
tanx,q.fuff.& maceretur in loco frigido per biduum vel triduum, dcin
deib lietur. Hujus aqux deftillatx accipe lib.i Sacchari hb.f.Et coque ia
confidentiam fyrupi,qui totum cinnamomi odorem &
faporem refe-
ret. Ad hunc fieri poflurrt fyrupi ex qualibet aromatum fpecie,ex omni-
&
bus (cmimbus, herbis floribus calefaciendi proprietate praeditis, vti
fupra in capite deaquis iam di dum cft.
Syrupuefimplex cinnamomi cum vino. R. Cinnamomi craflo modo
contuli vnc.nii.maceretur in vinimaluatici lib.ii.per triduum, idquein
vafe virreo ad lentum ignis caloremtcoletur , colatur* adde facchari li.
i.f.Lento omnia coquantur, & fiat fyrupus fecundum artem. Si vinum
Maluaticum forte defideretur , eius loco vinum album optimum fub*
ftituendum erit. 'Hicfyrupusob faporis fuauicatcmac vrilitatemprx-
ftat eundis aquis cinnamomi qux cordifuntappropriatx, muldfque
,
aliis affedibus congru*.
Syruput nuctt mofchau confert ventriculo.
Syrupuipiperii quartanit prodefl febribus.
Syruput caryophyllorum conducit adlypothymidm ,

Cordis deliquia, &a]fe8us lethargicos.

Ad tormi na ventris & «olicam paffionem fiat fyrupus anifi fimplex Syrmpm
ia hunc modum. _
AmJ*-
Tttt a Syruput

Digitized by Google
 . . . ...
.. .

JOO , Antidotarii.
cum pino.R Anili conquafliui vnc.iiii. macere—
Sprupus anififimplex .

tur in vini albi generofi libii. pct ttes dies > coletur
. colaturae adde fac-:

chari lib.i.& coque in fyrupum. Syrupus fxniculi eadem viaprxpara-

.

tus guflu gratus cft: ventos & flatus in corpore quofcunq^e diicutit , ac
'

viluminfupcrmirificeacuit.Sicconcinnari poterunt fyrupi exaliis fe-

minibus, vel utiexiemine pxonix. contra cpilepliam y exbaccis lauri &C
iuniperi contra flatus &. calculum, eodem, plane modo concinnabis •

fyrupos radcangelicx,Zcdoarix,hyflbpi,thymi&flonim calidorum ad

varios afledus..
Syrmpm Sjrupiu florum rofmariniJtmpltxcum ri«o.R. Florum Rofmarinivnc.
Mafvumni
&facchati didam quantiratem:& fequcrc in exteris methodum
ii.vini

modo prxfcriptam , & hat fyrupus. Parabuntur etiam fyrupi &£ iulepi
.

cum vinis meaicatis,multis sgritudinibusaptistexempli caufa. R. vini

abfynthiaci vnc.ii.huic adde iacchanli.i.f.& fac fyrupum vel iulcpum,
decoquendo in Bal. Mar. vc de. exteris didumeft. Ea.mcthodo.con- .

fici poteruncdiuerfi generis fyrupi,quiiifdcm a Aedibus* quibus vina,

vn.de componuntur , accommodabuntur.Quinetiam. cum vinis pur-
ganribus,addira iu fta facchari quantitate ,vt fupra,concinnabu»tur va-
rii fyrupi purgantes.
tjrttp nux Sjrupusex aquis &
vtnisfimul. R. Aquxcommnnis (velcuiufuisal-
-a &• terius,pomorum redolentium, fumiterrx,buglo(Ix, ci chorii, ini
•vmu.
generoftalbi an.hb.ii~ Bulliant (iraul ad ignem lentiflimum ,quo me-
lius defpumanqueant.Pcradadclpuraatione pcrfcda.addehb.i. mel-
lis optimi NarbonenflsvelHifpanici granulau, fie adliucXerocl dcco-
-

que omnia &defpumaVfque ad perfedam depurationem medieta- &

tis conlumptionetn.Huic hydromeliti vinofopta ptxparato & in phia-
-

lam vitream capacem indito, adde

Tolu.ftnamundatgr.vmM. Cortjaf.ligniguaiac.vmJ.
Turbith gummefi Cinnamomi vru.f.
HtTmodttlylor-.tn.vnc.if. Carjoplyll.ftm.Anft an.droi hm.ii.
Vasocdufum nec adfummum repletura, quo roaterixeommo-
,

uendx (patium locufquc maneat , flet in hypocaufto aut tepido quo-

dam loco,8dntrabiduum vel triduum materia bulhre insipiet, &fua
fpotedccoquetut.Ceflante cbulluione quod die lexto.velodauopoft
accidere folctjomnia.traiiciatur per manicam Hippocratis flereferuen-
tur,Derur ad vnc.ii.vel vncaii.Hocfyrupi genus guflu haud iniucundii
cft:

Digitized by Coogle
 »

MEB I co-C H y M l C I Lib.IV. 701

quoque eius tanta exiftit,vt mira prxftetin omnibus mor-
•ftivrilitas
bis chronicis, quorum caufx in profundo validius inhxrent, quales
funt febres quarcanx.cachcxix ,paralyfes& lues Venerea aondum in-
veterata.
SjruputftmpUx cinnamomi y *lia mod»p4Tdtw cum dqu* vit*. R. Cin-
namomi (aut alccrius aromatis caiufdam,prouc tibi vifum fuerit) vnc.
fupcreminear.vafe optime claufo macerentur
ii.veliij.vel iv. digitis
omnia per triduum autquatriduum in loco frigido , ne fpiritus vini ex-
halet, & interc&temporis aqux dotes atque virtutes cinnamomi extra-
he, iifquetingetur &
prxgnabitur tunc ul, quod tinduro
: durefa- &
ftum fuerit, etriinde : & vnciis odo quatuor vnc:
liquoris adderres vel
facchan candi puluerixaji , dcin fubicdo igne faccharum in liquore,

illo diiToluatur.&accenfacbartaignistransferatur&admoueaturfpi-
ritui vini fiucaquxvitz,quxfi fuerit bona ,& ab omni phlcgmate fe-
parata.ftcut optima eiusc6ditiopoftulat;in momento flammam con-
cipiet-omma nterimcontinuo agitentur longiori fpatula, donec aqua
i

vitx exuftione illa tota confumpta fuerit, &

fyrupus in fundo rema-
neat, cuius vtiqueguftus gtanflunus eftt virefque acproprietatcs eius
adeo lunt efficaces &
prxftantes, vt vel optimas cinnamomi aquas,
multispoftfeftadiisrclinquat.Si eius vires fortiores reddere velis, a-
qua vitx paulo ante,quam tota exuratur^ furfocanda erit patina argen-
iea,£c mtcicluloacre,aqua vitxin momento (uffocabitur & ita mul- :

to fortior erit fyrupus,faporemque cinnamomi redolebit. Sufficitpro

dofifcmicochlean in omni cordis deliquio, lipothymia, imbecillitati-
bus .cruditatibus & flatibus ventriculi ,
quos huiufmodi remedium il-
Hoc medicamentum fingulare quoquceft ad acceleran-
licoreftituit.
dum partum in grauidis mulieribus fi ex fimplici hoc fyrupo compo-
:
,

fitnm,& ad certum morbum, vt ad epilepfum expugnandam , aptum,

reddere velis, cum dido cinnamomo umulmaceranda; adde femen
psonix, flores ulix arboris exficcatos,& fimilia, procedendo in c arteris
vtfupra. Dentur de hoc fyrupo duo cochleariainfanti vel adultioriin *

infultuepilcptico.&miraprxftabuntur. Ad Apoplexiam Sfparalyfm

macerentur cum cinnamomo, caryophylU, flores rofmarini,
faluix, &
calendulx exficcati,& procedatur, vt fupra.
Ita coniequcnter varii fyrupi ad varii generis afre-
dus componi poterunt.
T«t 3, Syrupuss
 yai Antidotarji
Syrupusanteplrpticu*. I J*.

R. Rad. Patnia Lilii conuall.

Vtfci qutrni an.vncf. Tilu arbor it

Cinnam. opttmi drach. vi. LautnduUan.pJ.
Ilor. Calcndula Ref.rubr.p4i.

Sicca autem & arida, non recentia

omnia ifta fumanrunradix p xo~
,

nix in fruAula fccctur:at reliqua vt fc habent, citra conquaflacioncm in.

marracium,vtvocant,iufix capacitatis inudamur, quibus abunde fa-
tis,aqux vitx, faluix & iuniperi fuperfundantur. Qux lidcfidercBrur,
fumatur aqua vitx ex optimo vino prolc&a,qux quatuor digitos ma-
teris fupcrcmincat. Vas vero optime claufum , nc quid expiret in Bal. ,

Mar. collocetur, aut radiis iolaribus ad tres quatuorue dies exponatur,-

vbi aqua per leucm inclinationem a faecibus erit feparanda,ad cuius
vnc.x.facthari candidi in puluercro reda&i vnc-jii. vcliiif. adiidendx
erunt.omniaque argenteo cochleari agitanda, vt loluacur faccharutn
inpatma argentea, deinde ignis ex incenfa charta aqux vitx imponen-
dus, vtardcatjvctlandofcucommouendofemper materiam cochleari
argentco.tamdiuque exuretur aqua,dum lyrnpus laus codhis , aut plus
minufue fortis videatur. Tum enim, cum tempus erit, extinguendurrr
erit aqux vitx incendium , quadra aut orbe Aanneo vel argenteo fuf-

focatum.
Atquehicfyrupus in modum Hcrmcticorum paratus antepile-
pticus prxftantiffimus luturuseA , cuius , fiue in prxeautionem , Aue
curationem morbi fcmicochlearis menfura exhibita fatis futura eA.
Ad idem prodeA maceratio florum caiertdulx.lauendulx, lilii conuall.
in hydromelice maluatico no Aro per menlem fa&a , cuiu s maceratio-
niscxhibenturvnc.i.velvnc.ij.prodofimane. Tali modo ex (peci-
ficis variis , fiunt varia ad Membra fyrupi appropriati varii ac Ipeci-
fici.

Syruput de corallii Querceum. Oportet perfe&x fux maturitatis

tempore exprimere,filtrare & depurare perquam accurati (fime fuc-
cum berberis aut limonum. Nam acctofi ciulmodi& acidi fucci, quo
perfc£tius luerint depurati>& a craflafua terrea fub Aantia, qua fcatenc,
exquifitius fegregati,co aptiores erunt & cfEcaciores ad difloluendum
corallium

Digitized by Googlc
 MeDICO-Ch YMICI Lib.IV. 703
modo puluerizatum,ex cuius gcncrc ad hunc fyru-
ebrallium craflo
pam conficiendum feligas omnium rubicundinimum & eleganti fli-
mum. Hoc iniiciacurin macracium vitreum & idoneum, affundatur
aliquisprididorum {'uccorum optime depuratorum , vt materiam
quatuor digitos aut paulo plus fupernatet : collum fnbere vel ccra Hi-
fpanica occludatur ,& in balneum vaporofum feruidum collocetur,
hoc eli^narracium aquam non attingat, fed vapores ex aqua bulliente
afccndentes circumquaque illud feriant vbi necefle eft,vt vas aquam
,

continens ex omnibus partibus probe muniamr atque claudatur, nc

vapores cxhalcnr: minimus autem chymiftarutn nouit,quid fit bal-
neum vaporofum, quod hic feorftm in gratiam eorum , qui in hoc ne-
gotio tyrones funt, explicare volui. Huius balnei calore quidiesno-
,

delque per triduum integrum continuabitur, totum corallium in illo

liquore fere dilfolutum apparebit, idque colore fuhrubro & fapore
dukiiEftunde perindinanonem quicquid diflolutum fuerit , ficibus,
ita videbitur, nouum fiiccum depuratum rurfus atfundendo, &in
fi

citcrisproccdatur,vt fupra. Ad lib.j.didifucci,corallina edentia opti-

me impraegnabitur, fufticietfacchori candidi vnc.vi.adiicere,& ad fy-
rupi confidentiam decoquere, in ipfo quidem Baln. vaporofo, non
tamen daufo/cd aperto: & vafis loco accipere oportetalembicum aut
fimilcvns,cuiuscoUurn6c.orificiumfirfatisarnplum. Artificio & dex-
teritate fingulari opus ed, ad eiufmodi fyrupostiteconficicndos,n«
corall. cfTentia a fuccis illis (eparetur , qua in re vigilantia &cxpcrientia.
fumma requiritur.
Notandum venit, quando fupra tibi omnis generis Tinduras
tradidimus , hoc modo iam dido , eas omnes ad v(um Medicum ad-

hibere poteris & fane quid hac methodo nobilius : Habitis Tindu-
ris,edcntiis fiuc extradis, facileaded fyrupus fed fi inferret quis,.
:

Tinduras confiderare multum temporis , rcfpondemus tibi , nos

vias ad efientias Sc Tinduras extrahendas habere peibreues, & fi 1 !

nos inrellcxifti.fupra tibimenftruum quoddam vniuerfalc denomina-

nimus,quod eft philofbphicum 3c vnu ex (ceretis (ccretorumia inultis
vocatur Alkohol vini T artaro aromatifatum,hinc inde vides & fentis,
nos intima etiam tibi patefacere Naturarimodo tu pio animo accipe
atque vtcre..

Ad!

\ Digitized by Google j
 i

Me d ic o-Ch y m ici Lib.1V. yof

Dpobalfami Acoriverijeu calami arorru
Cinnamomi Pulegii

Euphorbii Arijlolochia longa

Tolli Gentiana
Zedoaria '
Cor t.rad. Mandragora
Zingiberi/ Chamadryos
CojUveri Rad. Phu.
Cdpa lignea vtra Baccarum lauri
Cordlhi Ammeos
Tragacanthi Dauci cretici t vel'fefeli cretici
Thuri/m afculi Piperi/ Ungi
Mtu Albi
Styracii calamita Xylobalfami
Salvia Cani
Cardamomi minori/ Amomi
Sem.fefeleos Petroftlini Macedonici .

Sinapi Sem.Liguflui
NapianJracbmJ. Ruta
Saxifragi a Sinoni ana dracbm.f.
Anifty AuricoUi ,
Anttlnanadrachm.i. Argenti puri
Ligni abes Margaritarum albarum
Rhabarbari BlattaBUantta
Alipta mofchata Ofii/ de corde ctrui an.fcrup. i.gr.xiij.
Cajlorei Limatura ebori/
Spiu Indica Calam i aromatici
Galanga
Opopanaci/ anJracbm.f.Pyrethri an gr.ix.alii xx.
Mciiu triplum >id tjlhb.ii.dlu trts.
Haec Antidotus Aurea , Galenicis dicirar vel ab Auro , quod recipit,’
vel i pretio&virium prxftantia. Eius vfum vides apud Galcmcos,

Conftttio Anacardina Mtfux.

R.Myrobalan.chtbulorum Cojii
T
Embhctrum Antcardii
BtUtncmm Sacchari albi
,
‘
V»un Indorm

Digitized by Google
 , . ,.. : . . .

yo<K An x 1 n o ta r r i

Indorum •
fem. nigella, aut eruca.
Piptru nigri longi Baccar. lauri anJtacb.vi.
Caftorei drath. ii. Cyperi dracb.iiii.
Anacardii per fc tcrantur,demum aliis tritis admifceaBtur , dcinde.-
omnia incorporentur cum butyri recentis non faliti &mellis dcfpuraa* -
tiana quantum fatis eft,fiat EleCtuarium.

Confettio Anaatrdtna Nicolai. 4

K.Alotsvncj.f. . Myrob. beUirko :

Iridi! ,
Imbluorum
C4ftu4n.dratb.vii. . Ppithymi-
Zingiberi/ Mti an.dracb . iii.fcrup.u.
Anatariii CaryopbyUtttan
Carpobalfami an.drathap.ft Squinanthi
Tolti Rheipontki,
Spica Nardi Maftuuan.draibai.
Myrobal.Citrinorum Cort. Rad. fienituli laterum >
'
Chebulorum Itb.i.

Indorum an.^iii.fcrup.i. Aceti optimi lib. ib

Contulit &
macerata in prsdi&o aceto dies icptetn coquantur 5C'
ccldntur.Colaturxbcneexpreflie,adde mollisdclpumati libui.Fiatele- •

Suarium vt artis eft, Confiruatur perannosduos* Doftsdrach.

dfaclim.ii.

Diomofchum amarum Me/i*..

R .Crocii , Bten Rubri,

Doromti, Ttia,
Zedoaria Spica Indica,
Ligni Aloes, Garyophy Horum an. drath b
Matie an.drathii. . Zingtbtrii,
Margaritarum albor. . Cubebarum
Seta cruda tofta, ,
Piperi! longi an. drath. i.f.
Cbaraba, -
-
MoftbifcrupJi.
Coralli rubri an.drath.if. Abftnthii,
Galliamofchata, Rtfarum rubrumJrdtbM v
Oty mi citrati drath Jti f. . .
Aloes lota ducb.it. -

\ IIMv

Digitized by Google
_ _
 , , , , ,

'Medico-Chymici XtB. IV. 707

Beett albi ,
drach.i. Caflorei

Cinnamomi dracb.i.f. ligujlici an. drach.i.

Excipiuntur mellis quantitate fuffi cienti: Eius vium acDofm vi-

de apud Galenicos prxeeptores.
DUmofchum dulce Mejit*.
R, Croti, Gallia mofebata an. draeb. i.f.

Dorcnici, ,
Btenalbi,
v.
Zedoaria, Rubri,
Ligni aloes, lolii, aut Cinnamomi,
Macuan.drach.il. Spica Indica,
Margaritarum albarum Carjophjdorum an. drach.i.
Serici crudi vfii Zingiberis
Charaba, Cubebarum
Coralli rub.anJrach. ii.f. Piperis longi anJrachi.f.

Baflici citrati. Mofcbifcrup.il.

Excipe cum mellis crudi liba. vnc. vi. coque,fut eie&uarium, ia
'vafe vitreo confcruandum.Darur i drach-Lad dcacluii.
Diae orum.
R.Rad.Secacul.fcu fileris , Acori veri , id cft , Calami aromatici.
Pinearum an.lib.i.f. Radicesfecacul. mundata: Scincife coquantur in
aqua clara.donec aqua confumatur: poftea optime piftentur , 8c in mi-
•nutiflimas partes conterantur, donec pulti fimiles fiant. Deinde affun-
-de eis, mellis odorati &
optime defpumatilib.x. coquantur lento igne,
•donec tota aqua.quam radices fecacul imbiberunt,in vaporem relolu-
ta fitjdiligenter agitando , ne ad vafis fundum adurantur radices cuna :

autem iuftas fpiflitudinis confiftcntiatn acquifiuerit , ab igne deponito,

Sc adde radicis Acori tenuiffime tritas -,&c Pineas minutiflimc incifas;
cum fequenti puluere optime mixtas:
R .Piperis vnc.i. Macis an.vncf
I
Piperis longi, Vucis mofbata, 1

CaryopbjUor. Galanga,
Zingiberis , cardamomi an.drach.iii.
Omnia fimul cum meile & radicibus fecacul mifceto , vnito,
diligenter agitando,nc gummi aliqui relinquantur.
Vuuu % J5lettuariuM

Digitized by Google
 . ,, . .

jwm
7 o8 Ahtidotami
EleftuariumDiapccnias.
R.Rad.Pmia vnc. i. cape lignea,
Macis,. Piperi* longi.

Spice indica,. Cardamomi

Croci, Gran.ParadanJracbm.ij..
' Coralli rubri, Glycynbuadrachm.v.
Marg. non perforat. Anacardit dracbm.i.f.

Mafticis ao drachm.f. Mofcbi, .

Mjrttllorum veror. dracbmxf.Ambrean. G.vi.

Cinnamomi, Sdcharialbiff.q.fuff..

. Nucis Mof bata, ,

inHyeme adde triplum medi/,.
Caryophyllorum,
Fiat Elie&uariuin quod plurimum confert Epilepfist.
Elefluarium rcfumptruum.
R.Rofarum,. Zedoaria,.
Gljcyrrhice, Zingiberi/,

Saccharian.dracbm.ii.G- j. Styraci/ calamitaan. dratb.ti..

Gummi Arabici, .
Croci G^..

Tragacantha an.%.ii.fcrupau Pentdiorumvnc.f.

Santali albi,. s em. Cucurbita mundat.
rvbrianJraibm.i.fcrupJ. Stm.Citrulli,

papauerit albi, Sem. Cucumeri/,

Succi Glycyrrbica, .
sem. Melonis an.dracbmJii..
Amyli, Sem. Crt ornorum fcrup.ii.
Sem. Portulaca,. AmygLl. dulcium,
Sem. Laftuca, .
Pineorum nucleorum,^
Sem.Scariola> an.dracbm.iii..perberis,
CaryophyUorum , Sem. Malua
Spodii, vel hboru rfti Sem. Cotijiue Bombdeir,
Cinnamomi an.dracbm. i. Sem.Violarum,
Syrupi violati q.fufficit Sebejlenpulpaan. draihm.iii*

Fiat Elc&uariura.
Confeftio de Hyacinthe*

R.fljdcintberum, Rafuratboris >

|

Stm.

Digitized by Googlej
 , , .

Medico-Cbymici Lib.IV. 7®9

coraBii rubrii, fem.Acetofa,
terra lemma Portulaca an. dracbm. i.
boli armen.an.vnef. Sapbjrorum,-
Granorum Kermes Smaragdorum,
Rad.tormenttlla, Lapid. Topatii
diftamni, Margaritarum ,

fim. Citri mund.- Striet crudi,

Crocit Brafteolarum auri&'
Mjrrha, argentian.fcrup.it.-
Rofar.rub. Capbura,
SantaL omnium' mofebi,
ofis de corde cerui,. Ambragrifta an.gr.V.
cornu certti vjli, t Cum fjrupo lunonum fat ctnftUio.

Cdnfcftio Alkermes.
R. Succipomorumfragrantium,Kqua rofaran.ltb.if.
Infande per diem naturalem integrum ferici crudi libram inte- •

gram; ,

In expreffione forti adde

Succigran.Ktrmtslib.ifachariUb.ii.
Coque ad confidentiam mellis, aut paulo minu*. Mixturae ab i--
gne fepofitae,& adhuc calenti addico
Ambra cruda minutim incifa dracbm di.
quibus op time liquatis iaiicito >

Pulverem cinnamomi y
ligni aloes an.drachm.vi.
Lapidis laaMli,vJh & lori, .

Margaritarum pellucidarum an. %.a. •

Foliorum auri draebj. mofebi fcrup.i.

;
Fiat elcftuariumroolle.vaie vitreo rite obturato fcruandum. -

Eleftuarium ex libro Mefae.

R . Corticum Citri aurxx. Galdnga an.dracbm.ii.
Caryophj/llorum , , Cariamomi,
Ligni Aloes , Zingiberis an.dracbmJ.
Cinnamomi, Mofebi vnc.f.
' Vuuu 5, Macis,,
 7X0 Antidota Rti
Macis, Mellis quant.fujf.

Fiatele&uarium.Daturad vncX
Dtacitonium Galeat,
pomorum comtorumfirutburum
Mellis dtjpumati optimi an. Itb.ti.

Actii candidi lib. i.

< Codis fuper prunis modice & fpuma detra&aadde

Ztngibtris rnci.f. Piperis albi vncJ.
Deinde ruifuslcnro igne decoquantur, donec mellis craflinidi-
nemconlequantur.PofTunt&aliaaromatamiicijaut laltem in minori
quantitate addi pro rei exigentia. Et quando vt aluum foluat conficere
volucris,in vnamquamque libram adde Scamrooniivnc.Cquod bene
tritum compofito lubigatur , pedunt &
plura aromata pro iubicoad-
di.

Miu* CydoniorumJimplcx,Mcfosc ,

R.Succi Cydoniorum depurati li.xii coquantur ad medietatem,

.

adde Vini albi veteris lib. v. Coquantur lento igne , crebro defpuman-
. do terti* partis confumptionem.poftquam refedcritcola,& adde
ad
facchari hb.iii.Coquantur ad iuflam confidentiam.

Mim KsfromaticaWcolAi.
R.Succi Cydoniorum at Horum lib. xx.
Vini albt potent is veteris hb.x.
Miliis opt dtjpumati aut faccbarilib.vi.

Coquantur ad pcrfedionem,poftca impone fequentia aromata

in fyndone ligata.
Cinnamomi (itfti Maftiches
Cardamomi maioris an.drach.Ligni aloes
Hi. Macis an Jratb.t.f.
CaryophyU.dratb.ii. Crocidracb.ii.
Zingiberis
Omnia excepto croco parum terantur, Sc nodulo ligata fiifpcn-
:dantur,idcntidem confricando in ipfb medicamento donec craflefcat,
deiniublatoab igne aromatiza cum
Mofcb.fi. rupi. Tmhifc.gall.Mofcbate vnc.ti.Tiat.
Ducojhm

Digitized by Google
JL
 . . , ,: ', , . ,, . ,

Medico-Chymici Lib.IV. 7«
Diacojium CMeJua,
R.Cojli candidt^aman Rhabarbari an.drach.iti,
Cafulignu Afaridrach.iv,
C mnammian.viu.v. Croci
fim. Apii Arijlolocbia rotunda
A"‘fi Myrrha an.dracbii.
Schanantbi SaccbartvtlmtUuquant.fujf.
Hatelcdhiarium.5eruetur per annum.

D amo rufi
i 'a Mefua.
R .Crhci, Schacnu anthos,
Acori an.drach.it. ftm. Apii,Anif,
Myrrha drach.iti. Cardamomi,
Bacc.lauridracbJi.f. Spicanardi
Dauci , '
Mtnthaficca ,
Cymini, Marrubii
Cinnamomi, Amtosan.dracb.i.
O/m, cofii ,
Carpobalfami, Trium piperum an. dracbJ.
Meile ddpumaro excipitur,
Gcnfettit Rauedfeni Mefua.

R. Rhabarbari, Cafia lignea,

Succi Eupatorii Mefua, Schanantbi ,
SUcci Abfmbii an Jracb.v. Turnaria, .

Myrrha, fm.Anifi,
Cocian.dractJ. fm.Apir,
Spicanardi, A mygdaljtmararu an . drac.f.
Afari, Mt&udtfrumatiquAnt.fujf.
Hatcle&uariam
Eltftuariumefimaferri Rhajis.

R .Mynbalan. Indorum. Zingiberi

BtUtricorum Hperk
Imbite orum an.dracb.i. Ammtot
Spica Indica Thuri an.vnef.
Scbanafkhie
‘ m
i

Digitized by Google
 , , , ,, , . ,,

7 n
Si lunent bos Scoria ferri prap4r.vnc.iii.
Cyperi Mellis decedi cum apozjtmete Emblice-
rumvnc.xvi.
M.Fiat Elc&uarium.
DiecapperisCilbertidc Angli4.
R. Capparis vnc.iv. Piperis nigri.
' Scylla, Thymi
4m ,

C tntauria.
Apti,
Agrimonia radicis en.vnc> i.
Pyrethri Mellis quantum fugiat.
Fiat Ele&uarium.
Triemphylhn Nicolai,
R.Piperu elbi vnc.f. Deuri,
Piperis nigri drachm. ii. Spice,
Zingiberis, • Cyperi,
Ultri, Apii,
Pyrethri 4n.dr4chm.ii. Sefeleos,
Piperis longi drachm.i. Coftien.vncf.
fem. Petrofelini, Ceryophy Horum ift. G.vii.f
Ameos, Detty lorum mundet. nujxn.
Anifi, Jol.rute viridis vnc. i.f.
Helenii, Mellis q.fefi.
Confice.
T.leEhtirutm ducit
R. hnifidr eth.it. Gjcvi. Corpobelfemi
Glycyrrhice Cerdemomi,
Magicis en.jcrup.ii.G.f. fem.Ligufici I

Chamadryos fem. Olufetri,

Cinnamomi, Baccar. Juniperi, I

Zingiberis fem.Sefeleos,
GeUnge, Red. Pentaphylli,
fem. Peniculi fem.Ajperegt,
fem.cerui en.fcrup.i.G. xv. fem.Citri,
Jylocefie, Acori,
Calamm -

Dig<tized by Google
 , , , , , . ,

Me d i c o-Ch y m ijci Lib.IV. 7 l)

Calamintha, fem.Ammios,
ftm. Dauci Rhabarbari.
Pyrethri Nucitmofchata,
Piperis albi, longi, Ligni alots,
Cjptri, Bafilici caryophyllati,

Schananthi, Militfolis,

rad. Irus, ftm. Saxifragia,

ftm. Amomi , Nudiorum ftm. Citrudi
Folii, Nucltor.ftm Cucumtrit
.

Afari an. ferup. i. Nucleor.fem. Mtlonit

fptet nardi, firup.f. Nuclur.feminis Cucurbita.
Gummi Arabici, ftm.ScarioU,
Tragacantha Pttroftlini Macedonici,

ftm. Anethi, Beenalbi,

Calami aromatici, Stjracis calamita

Cubtbarum Been Rubri,an.fcrtip.f.gr. r.

CarjopbyUorum , an/crup.f. pentdtorum vnc.iv.fcrup.ti.f.

Sacchari vtl Mellis quantum fujf.deJJ>umati.Y.Elc&ua.

Eleft narium ex c^ifa.
R.Liquoris Cyrenaici,piperis,Myrrhs,fol.Rutx an.vnc.f.
Mellis defpumati quantum fufEcir.
Ele£hiarium:Dous drach.j.cum oxymclite contra febrem, con-
Fiat
tra venena vero cum vino.
Diafstyrium Nicolai.
R .Tcjltculorum fatjrii recentium Dtnforum,
Radicum pafiinacafatiua recentium
Rad.fecacul, id ejljiftris,
Nucis Indice,pintarum,piflaciorum an.drach.vii.
CsrrjophjUorum, Zingiberis , hnifi
fm.£ruu,fem. Fraxini an drach.v.
Cinnamomi , Caudarum fancorum
ftm.Bulbi an.drach.ii.f. Mofhigrcfii
Meliis defpumati optimflsbjiL,
Fiat Elcdluarium inii&in va^evitrcatoconferuandum per Annum (ri-
tum) vnum. '
,.'\t -v; ,>
.
..

X iz x R.Rati.

Digitized by Google
 f i

714 ANTlnOTARII
R.Rad.fccacul al&i Sc mundi,& elixati in deco&o Cicerum quoru
,
prima aqua, in quadccoquebancur,(iteffufa,lib.i.
Tepculorum vulpis vru.viti. Rad. Raphani vnc.iii.
Radicum Vuph plani vnc.ii.

Terantur hx tres Radices pofl:criorcs,& infundamur fuper casla-

&is Bubuli aut ouilli tantum, vt lac duos digitos emineat, adiicicndo
Olei fefamini, Butyri reccnris non (alittan.vnciv.coquantuccum faci-
litate vfque ad confumptioncm I'a£fcis, &
donec omnino remollitx fint
radices &c habeant iuftam fpiditudinem inftar pultis craffions : Nam
fiaqueum quid in la&e 8c radicibus eft, non confirmatur .(irum con-
trahit hocMcdicam.Poftea affunde omnib.hifcc prxe i&isRadicibus-
Medis djpimatioptimilib.vi.. Succi ceparum recentium UbJ.fi

Coque omnia fimul ad perfc&am dcco&ionem; Deinde ab igne

deponcj&infpcrgcfubfequentium fpecicrum minutiflimurapuluere.
&
Caudarum [imi cum Renibus femine vncJ.
Zingiberis , Bten albi ac rubn

fem. Fraxini, fem. Uafiurtii

Cinnamomi, Piperis longi
ftm Baucis, fem Jfapi
.

Pulpa fem. Aj}aragi, maxime recentis an.dracb.rn

fem. Eruca drach mi.
Pinearum mundatarum lib.if.
Pijlactorum vnc.x:
Confice &: mifce optime, & aromatiza cum Mofci boni drach.i.-
Diafttyrion Mt/us aliud.
&
R. Rad.fatyrit plenarum recentium lib.i.
Tere,coqucexa <Ste in la&e Ouino q.f.eftad la&is confumptioncm.
Poflca tere piftillo ligneo cum vnc.iii.Olei recentis amygdal. dulcium.
Deinde fyrupum ex lucri Bugloffi coSi 6c defpumati li. ii. fucci pomo-
rum dulcium vnc.xii. cumfachari optimi lib.iii. corium fuperfunde»,
mifce percoquendo. Poftrcmoab igne depofito adde
Cinnamomi dracb.v . Ligni aloes drach. iii..
Bten albi subii an.drsc.il. Croci. '[ "
Santali Citrim Gmmikraltd .
^
7 . r
Tragacanthi OtymiCaryophyHJti
Cubebarum an. drach. i.f. Macis an. drach. i.
Confice&poneinvafcntreo. Defis ab Aur.uudv.
Tripbora

Digitized by Google
 * ,

Mibico-Chtmici 1ib.IV. 7H
Trifhtra Magna.
K. Cinnamomi Rofarum Rubrarum
t
Caryopbyllorum Piper»
Galanga Anifi
Ndrdi Indit* Apii
Ztdoarta Petrofilm
Zingiber Paniculi
Cofti Dauci
Styracis Calamita Hyofciami
Rad. Indis Cymini
Peucedani fim Ocymi an. drathi.
.

Acori Opiidracb.ii.
Cort. Mandragora MtHii Optimi ac dejfumati
qj.
Nardi Celtica an.drac.i.
F.Conferuatio huius ad annos rrcs.
Triphera CMinor Phenonu.
K.Mjrobal.Chebularum, Indarum,
Myrobal.BeHiricarum,Emblicaruman.p. aquales.
Hjc Butyro vaccino in uoluuc frigeatur, meile EmbJLicamm
excipi-
entur, aromatizetur Mofcho. Addunc alii
Cyperi, Afari, Thuris,
ftm.Apii/em.Nafturtiian.fcrup.i.
Scoritferri nutrita dracbjj.

Tryphera Pbensnis minorproflantur.

K.Myrobal.chebulorum Ammtos
Bellintorum Zingiber»
Indorum Pruitm Tamarifci fatiua
Emb litorum Nardi Indica
Nuts Mof.anJracb.v. Scbananthi
fem.Nafiurtu CyptriaaMracb.it.
Afari Scoria ferri in acet»
Origani perfici macerata &ficc. drach.xx.
Piperis
Mofchidracb.t.
O libani Mellis dejpumattq.v.
Dolis drach.i.ad drach. vi.
/

Xxxx z Trypbera

Digitized by Google
 : . . . .

yi 6 Antidotar^i v
Trypbera S araeenica.
R.Myrobal.Embltcorum Cardamomi vtriufa
Indorum CsfiiMignu
Chebulorum Ltptdii
BtlUricorum cypm
eurinorum an. dracb.v. Apti
Cinnamomi Lingua auu
Leucopiptru Caryophylltrum •

Macropiperii Bien albi ac rubri

Mtlanopiperit . Zingiberis an.draih.ii.
Stcacul Nucis Mofchata
Toliiideflmactris Macit
SpicaSardi tndkian.drac.i}.Sefamiexcort.an.dracb.iii .

AmygdaiduLamar.an. drac. vLigni altus

Rhabarbari vnc.tij. Majlicit
Ocymt Caryophyllati ftm.fankotnjrach.iii.
Menthaficcaan.draib.i.f. Origaniperjicidrachj.f.
Confice cum mellis defpumati optimi triplo :Sc feruainvaiefi&ili 1

vttreato ad annos duos. Dofis drach.ihaddraclic.iii. Alii addunt

Turbitbdrach.v. Mofchi drachd.gr.xv.
Tryphera Perfica loannis Damafceni-
R.fucc.folant Apxi.
,

Endiuuvera Lupuhruman.lib.ii .

proficiantur defuper
Violarum Myrobalanorum
Rofartim an.drach.iii. . eurinorum
Fol.fetu vnc.ii. Chebulorum
Agattci vnc.i. Indorum in oleo amygdal. dul.

Trun.Damaf.N.L. frkat.an.rnc.ii.
Cufcutavnc.f. Spica Indica drach.it].
Bulliant molliufculo igne, donccfuperfinr lib.ii. & inficiantur
Epithymt drac h.XL'.
Bulliant leuitcr,dcindc ab igne deponantur &
percolentur ,atqi ,

diflbluaruur in vna patte iftius percolati

Tamaundorum recentium litj. Pulpa cafiia vnc.iv.
MannxeUtix vnc.f. Sacchari viol. hb.i.. I
Pcrcolca--

Digitized by Google
 ' ' '

Medtco-Ch YMICI Lib.IV. 717

Percolentur &mundentur d granis & Cordibus , atque in aliama-
quas partem proliciantur
Sachari albifiimi lib.iij. Aceti Vini lib.i.

Coquantur leniufculo ignc:dcinde proiiciatur fuper illud quod di£

folutum eft in fuccis,& aggregentur fimul in vnum , atque coquantur,
donec irielliscrailuiem obtineat tpoftremo in pulucrcm redaebe, fc-
quente&fpeciesinfpcrgantur:
Rhabarbanoptinu vnc.ij. Cubebarum
Mjrobal. Citri netum vnc. i.fi {podii autEboris vfii
Chtbulorum Santali Citrini an.drachJj.
Indorum an.vncJ. . Kucleor.fcm. CitruUi.
Btliincorum ftm. Cucurbita
Emblicoruman.vnc.fi. fem. Cucumeris
ftm. Fumiterra ftm. Melonis dn.drac.ii.f.
Trochifcorum Diarrhodon Anifi vnc.f.
Mucis iMafiicu Spica indica drac. ii.

timoluantur in oleo violato , Sc reponantur in vafc vitreo. Dofis vn c.j.

Diacodion Attuarii.
R.Capitfapduerit bumid acfictorum N jciii. -
Rofarumrub.drach.ii.fi- Ujfpocifiidis ,
Croci orientalis Balauftiorum an.dracb.i. •

' Acatia -
CoraUiivtriufque
Gf.jrrhita an.dracb.i. Sumacb
Boli armem vnc.f. [anguinis Draconis
cinnawomitlttti Flor.Althtaan.drach.it.
R.iJ. cor.folida maioris fem.portulaca dracb.fi
Capita papaueris in aqua fonranaduobus diebus macerato po- ,

ftridie ad tertias coquito , &

dcco&um expreflum cum 1. q. fachari de-
coquiro .accipiendo ad lib.i. facchari lpecicrum ingrediendum vnc. i. •

F.Cordc&io. •

Vucodtonftmplex Mejisa.
R Sac hari optimi lib.i. • Penidtorum alb vnc. vi.
DitToluc in Lirco,aur dcco&o.fa&o cum.lib.i.cap.papav.albi & ni- -

gji.vtin Diacodio fimplici proceditur.

cMicleta Nicolai.
R. Mjr.b.Citrmorum > fm.tfdfiurtii -

Xxxx 3
chtbulorum’

Digitized by Google
V
~7 l *
Ani iooTARti
Cbebulorum fem. Hafturtii
Indorum - Cumtnt
Btllincorum Amfoanum
E mblicorum toforum anpi.f.Foenuuh.Ammeos an.dracbj.f
Omnia cruda terantur &
macerentur in aceto vini modico horif
*4.exiccentur cum infperfo aceto , poftea torreatur fupra prunas :t odis
addantur
Spodii Mafticit
Balaufionm GummiarabutanJrac.t.gjev
Sumacb SyrupiMirtini triplum
Omnia cum oleo rotato fricentur , deinde commifceantut.
E Irilnarium e Bteris Lauri-
R.Fol.Rutadracbje . Amygdal.amararum
fem.Ammi Piptrit nigri

Cjmini piptrit longi

ftm.Kigella Mtntbafri >

Ltgujhct Bacc. Lauri

Carui Cafont an.draeh.iu
Dauci Sagaptni vnc.f
Origani Opopanatit dracbMi.
Metlu lib.i.vnc.Mi.droch.i.
Tritis diligenter quae trituranda funt, F.Ele&uariumradditis circa
finem lachryrais in vino diilolutis.
Elerinarium lujliuum Nicolai.

R.C innamom Pentaphylli

Polii fem. Ortbi
Cofi Pttrofelini
Spica nardi Indica Ltutfttci

Cafia lignea Olufatri

Ariflolocb.lenga Vrtica
Artftol.rot. Milii [olit
Enula Campana Saxifragia
Hyffopi Baccarum juniperi
Pulegii fm. A(patagi
Arttmijit Siler it Montani
ftm.

Digitized by Google
 Mbxmco-Ch ymici Lib. IV, 7 «P
fm.Apii feniculi
Anethi '
Anifi
Ruta Bacc. Lauri
Citri mali Sacharialbtff.q.f.

FiatElc&uariurn quod conferaaror per annos duo*.

Lithontribon Nico hi-
R.Spicanardi Zingiber» dratbai.f
Xylobalfami Made
Calami aromatici Croci
Cinnamomi Schananthi
Peucedani Cafi*
Meu Bdellii

Melanopiptr» Maftick
Macroptperu Ireot

Leucopiperu fem. Amomi

Saxifragia a;i .drach .ii.f. Uguftici
Opobalfami Miltt folio

CarjophjUorum' Pctrofd.Maccdenie*
CcjU Sefeleos

Rluupontici Sinoni
Gtycyrrhtur Cardamomi
Cyperi Anethi
Tragacantha Euphorbii

fem.Olufatri lap.Lync»
Cbamadryoi Olei Nardini

fim.Apii Olei MofcbeUini an.fcrup.i. -

Ammtts grjcv.
Ajparagi Sacbarialbif-

Oiymi an. drach i .gxv. fimiq.fuffictt

- y . _ r r.
,

Fiat Ele&uarium,in vafe fi&ili vitieato

conferuandum.

Ntfhrocatharticum t^dmeldi Villanonam.

RjLapidit Lyncii drotM.gr.xvSaxifragia

Croci drac.gr: xv.* Gummibtdera
Zingiber» Cupularum cyprtfi
Euphorbii

Digitized by Google
 a

7io Antidotaru
Tuphorbu Baccarum lauti
Myrrha Piperi* nigri, albi,
Olibani fem. Rnudomtjlica
Vefita aprifuca fem.luniperi an.drach.f.
Lap.in hepate vel vtficaponi. 4 grana Balfami
,
.1 1
fem.Hyofciamialbt Styraci* CaUmit
fem . Petrofelmi fanguini* H ini
fem. Maca Nafturtii
fem.citrian.drdcA.gr. vi. Afart
Spicanardt Fad. Acori
Cop Rad. Valeriana
Schananthi Rad.Meu.
Pyrethri Rad. AnjLrotundi ac longa
Caji ta lignea Betonica
Rbeupomia fem.Saxifragia
Prafu fem.Dauci an.gr.v.
Inula Campana fem. Petrofelini
Matorane fucet Afparagi
Calamtntbi regali* Succi Brufct an.gr.v.
Florum Rorifn.anni ftm.Vrrica fcrup.f.gr.ui.f.
Gentianaan.drach.f. Melli* d Jpumatiltb.i.
Incorporentur.Dofis drach.i.ad draduij.

Elechtarium Guidanis contra fcjlem.

K.gran.luniperiJracb.u.f. fem. citri
Caryopbyllorum fem. Ocyrni
Motu Majlici*
Uucit Mofchata Thuri*
Zingiberi* albt Boli armtni
Zedoaruan.draih.it. Terra lemnia
Gtntuna Spodii praparati
Forment illa Ofsiidc corde Catti
Herba tunica Rafnra Iborts
Dictamni albi Margatu-prapar.
Rad. Arpi. rotunda Cora!l. rubeorum
AnjloUonga frag. Saphyrt
Salma

Digitized by Google
 \

Med ico-Chymici Lib.IV. 7H

Saluit Ligni abes
Ruta Santalicitrini
Balfamita Santah Rubri
MentbtCrifpa Santali Mufcel.anJrach.f.
Rad.chtltdon.anJrach.i. Conftr.Rofarum
Baccarum Lauri Bugbjfa
Doronici Vympbta
Croci OritntalU T heruca tlttta
femuuetofa dn.ducb.f. Sachariin aqua
Campbarafcrup.i. Scabiofadijf.hb.iy.
Smaragdi
'Mifceantur omnia vt artis eft.

Elefluariunt contra peflem Verdinandt Imperatoris.

K.Boh A rmtni prapar.vnc.f. gran.luniperi
Rafura Cornu Cerui Ofiu dt Corde Cerui
ftm Arantiorum ftm. Anifi
Limomman.drac.iii. Ptrfoliata
Citri,

Diptamnialbi Rad.Tormentilld

s
Cinnamomi EU3tan.draib.ij. Rad.fcabiofa
Caijopbjfllorum Buglofit
Rofaruni Rubearum Sant alorum omniuan. dracf
Coriandri praparati Sapbjrri

fem.perforata Hyacinthi
Rafura Eboruandrath.i.f. Smaragdi
Xjloaloes Rubtm
Nutu Mofchata Granatiprapar.an.fcrup.i.M.
Maior anaan.drac.f.

Diteajlortum Hieronymi Frtetjlorii*

J
R. Cinnamomi ftm. aettofa dracb.i.f
Cafisa lignta an.vnc.f. Bolitrmtnivnc.i.f.
Scorditverivncj. gentiana vnc.f.
Diftmni cretici TerraUmniavncf.
TormcntilU Ptperu longi y
Bijlortaan.vncf. Zingiberii an. drteh. y.
Galbani M(Uualbilib.ii.f.

w
r Cummi

Digitized by Google
 . . . ’

yXic. ANTIDOTAlur
Gummi Arabici an.vnc.f. Mellit alii hb.ii.fi'

Opii dracb. i.fi. Confer.Ro/M.L

ftjracis calamita dracb. iv.f. Vtru aromatici Ub.fi
fiktElcttuariumcomrapeftcrn,.

Ele fluar tum de Nucibus Antonii.

R. Nuces communes xp. Scabioft
Caneat pingues xv. Afarian.M.i.
Rtd. Anflol. vtriufique an.%i.fi.Baccarum Lauri drac.ii.fi
• Tormtntilla Cort.Citri
Rad.Diftamnialbi Galastga
p impinella an. dracbji.fi. Macit an .drac.i.
Abfintbii Tlor.Borrag.pji.
RiiUjtn.M.L Ofiitdt corde cerui -

Boli Armeni dracb.h Myrrha drac.i.-

Mellit dcjpumatilib.iii. '

Wifccantur,fiatquc Eicctuarium de quo detur inftar lupini.

EleBttartum prxferuattuum Vrifdani.

R.Cimam.Eldli dracb. f. Rad.Ptmpinelit dracfi '.

Zedoariadracb.i. RafuraEburit
Boli armeni prapar.drac.iii: Ofiit de Cord. C.an. drac.it
Caphuragr.vii. Fil. Auri

ferti, citri excorticati' Tol.Argentian.fcrup.fi'.

fem, acetofa Trag. fiphyri

Cort. Mali citri an.draed.fi R tibini
and. Dictamni Smaragdi
Tormtntilla andrac.fi granati an.firupx-
Mifce, fiat puluis, cui adde
Confer. Rcforum, Acetofa, BugloJfaan.dracb.ii.
Sacbahalbijsimitn aqua Buplojf.& Endiui&dijfoluti Mi.
.

fiatEle&uatium.Dofisdrachji.ad vnc.f.

Elefiumum Nicolai de CraJJh- -

R.Tormentilla caphiiradrach.it .
Rubia Tinilorm . - Mofcbi
 ,

Medico-Chymici Ltb. IV.. 7^

'Cardutbenedtftj <tn.vnt.iu. Ambr.' an.fcrup.f.
Carhtudraclj.11. Theiiac. Veterii
TtrrafigUlatavtra Mtt hrtdatiian. drac.iti.f.
Beli armenian.vnc-u lpe.DMmar.Sic , irae. ii.f.
Aqua vit a optima atque Ctrculata liba.
Puluerifanda puluerizeatur optime 8c ponamur in bocia vitream
cum di&a aqua vitx,& claudatur os Bods, ne exhalet ,& ibi ftent in-
fula per 14. horas.pofteadeftillcnturpet Alcmbicum, quoufqucfsece*
rcmancant.runc abiice,& aquam fetua, in qua dUTolue
Sachari Tabtrzttlib.i.f. Croci draih.ii.

Bulliant omaia vfque ad fpiflltudincm ly rupi, cui addantur

Zedoaria drach.ii .
Soli Armtni vnc.f,
Terra figillata veradrac.iii.
Carlma vnc. i.
Vnt cornu
Lapidu ferpentini an. vnc. i.
Frag. Hyacinthi
< Smaragdi
Sapbyri
Granate an.drkta.
Margaritarum
Bertllorum an. drach.ii.
Coralli vtrimqutan.dracba.
Mifcc & fiat Elc&uanurnjfccunduni artem.
SantaLommum an. irae .i,
Cort anali citri
Ofiit de corde ctruian.fcrup.il
Bttn vtnufque an.dracd.
Fol.AuriH.xxx.
FoL Argenti N.xxxvL
fyr.acetof. citri
Delimonibut
De Rtbes an.vnc.ii.
fyr.acet.fimpl.vnc.if.
confer. Borrag.
Buglofft
Rofaruman. vnc.iif.

Ektfuariumpejltlentiale Medicorum Baftlienjium .

R.Rad. Angelica fem.carduibeneditti

Imperatoria Baccarum Lauri
Zedoarta Fol.Sabma
ftm. Angehca Fol.Cardutbentd.
Gran.Iuniperi Flor.Lauendula
Ruta Rof. rubrarum
Boli optimi Croci
Cinnamomi Eltfti an. drac.ii.Opii
r W * Angelica
 . . . . . . ; , , . .

7*4 An TIJXOTAR.il
Angelice fjlutfir is Mjrr Iu opt ima .

Rad.Tormentilla Thuris
Chamaleontis RafuraC.Cerui anjrackj..
C bcltdcnu Rad.Anftol.noftra
Timpinella Rdd gentiana.
Morfw Diaboli Auri.
Phuvert Dtmtjlici. Cort. laureola-
Actttfia cum acete prapdrdt.
fitm. Citri. fiummit.Centauni M inormi
VtlLtmonum: Piperis longi, Maceris

Vel Aurantmumiin.dracbj.Jutpliotbii an.drac.f.

Fiatpuluisad Elcctuaritim conficiendum exeo, adde.
Nucum iuglandium nonrancidarum
Pulpa ficuum optimarum an.vnc.f.
Succi acetofia, Vini preftanttjf. an. vncj.f.
Sdcbari finifimivnc.it]. MtUupurijf. vnc.xpi..
Mifce.Fiar Elc 6tuarium prseftans.

Eleffuarium prafertsatwum i»pcfieAdami Loniceri;.

R.Rjd. Angelica, Granor.iunip. drac.an.drac.pt <

Gentiana, Creti dratbji.
Ztdoaria, Cinnamomi vnc.i.

TomtntiUa, Mirrbd,.
PimpineUa, fler. Sulphuris an.drac.fi. .

Valeriana, Thuris ,
Galanga, Mafiitisan.drath.ii).
Zingiberis, Beli armtni.
Htrb.Scordit, TerrafigtUataan.dracb.i.
Ruta, Capburavnc.fi .

Saluit, CenfiertuRofiarum,
Maitrana, Cenfitr. Borr aginis,
Carduibenedifti, Confer. Ambos an.vnc.iii.
Fltr. ' alendula,an.dracb vi ;.TbtridCd Andromatbi.
ThmacaDtauJfitrinvnc.vi.Mithriddtctdn.vncj.
Cum mtlic vtlfyrupo dtttof.citri F.Elc&uarium.
UeBuarium

C
Digitized by
 . . ,

Medi co-C h y mi c i Lib.IV. 7*5

Eleftuarium contra flejlem loh Bauhini.
R\Confer.Rofar.& Acetofaan. dracb. t. fem. Citri drach.i.
Confer. Flor, borrag. buglojft, ftm. Portulaca,
Cichorii,. Fol. Dittamnivcri,
Rcb.de Ribts, Cinnamomi
Dt Berberitan.vnc.f. Zedoaria ,
Corttc.citri conditi faccba.vnc.it. • Angelica,
Rafuratboru,, Santali rubri an. dracb.f.
Cornu ceruian.dr4ch.iii. . RAd.TormentiUd Irach.tii.
i

Cor ador. rubeor.dtacb. ii. Saccbanroftti tabulati lux.

Syrupi de limonibus, dc acicofitate citri an: q.f. Mifce.ftat clc&uauum
fecundum artem .
Elcfluarium sltudctufdem contra fejlem.
R. Rad. Pentaphylli, . Cortuu Citri,
TormentilU,. Afantiorum an.vnc.i.
Angelica vel Car lina, . Baccarum iuniperidratb. iij.
Gentiana an.vnc.iv. . Confer flor. Rofar. & borrag.an.vnc.ii.
Zedoanavnc .q. Htrb.ruta,Card.bentdtSt.acetofa,portu~
Indit vnc.fl Boli abluti aqua rofar.lji.(lauan.Mjii
Cum fucco acetofae & facharo Eat Ele ftuarium. •

Antidotus Regis cMithridat is contra omne venenum dr

fejlilentiam.-
R. Nucum iuglandtum<ftccar.vnc.vi. Tol.ruta ftcc.vnc.f.
Ficuum ficcarum vnc.t V,- Salit drach. ii.

Omnia hsc in minutas partes concifa,aqua rofar.imbuantur, neque

vt quidam volunt terantur. Aliqui hsecmifcent fucco acetof® aut ace-
to rofacco.Nonnulli etiam addunt gran.iuniperi vnc.LHocantidotum
ieiunoftomacho fumatur ad quantitatem nucis caftanc*,eftque ad-
utrfus venenum praferuatiuum. •
Antidotus Nicomedis regis contra venena.
R. Baccar. luniperidracb.it. Terra Lemnia draeb. ii ebulos ii. &
Hxcvbiin puluerem redegeris oleo aut meile commifcebis repo-
nefque, atque cum opus fuerit, ex aquas mullas cyathis duobus in ma-
gnitudinem auellanx dabis. •

K^fntidotum contra venena Utha lia dr peftem. M.

T 3 R .Rhaboz-
 7 16 Anti DCTARII
R.Rbabarbari,Rbapontiei , Rad. Imperatoria.
Pbu, Acori, Galange, Angelica^
Cjptri,TomenttUa t Dictamni albi ,
Quinquefolii I iltpendula, Doronici,
Rad. Paonia,cofti, Millefolii, Ztdoaria
Iridis , Helenii Zingiberis an.drach.ii.
Cbamaleontis albi an. drac.ii .Agancidrac.iii.
Libanotis mar.it Foliorum fordta
Morfus Diaboli Cbamadrioc,
Genti, na an.drac.u.f. Chain xpj/tios,
feni. Mali citri Centauru minor»
Vitititjrraxini Statbados
Colli infdhoni Nardi celti ca
Pafhnecs fylueftrit Calamwtha
Acet ofa, Napi Fol.Rutaan.drac.i.f.
I Nigella, psenia, Menthajetonica,
Ocjmi, Irionis Verbenact,fcabiofa,
Thiasus, Amwi Carduibenedidi
Fcentctdian. drac.ii. Fol.meltjfa an.drac.i.f.
Baccarum lauri Dittamni CrtttnfisdracM.
Juniperi Hedera, Sampfuchi
Smilacis, Cubeb. an. drac. i.f. Hypertct
Nucum mglandtum lunet Odorati
Caricarum Marubii
Ptjlacioruman.vnc.iii. Galanga
Mfrobal.Emblicorum vnc.f Sabina
Tltrttm Borragin» timpineda an.dracb.ii.
J}ugloffa,Rofarum Ramentorum Eboris.
lauenduls. Saluta VtrgtCeruina
florum Rortfmarinian. 9 .i i.Caftorcian.firttp.tv.
Croci dr ac. iii. Tirra Lemnia drac.uL
Cafi a odorata dracac. Opii dr ac. i.f.

CaryopbjUorum Margarit.OrientaL
Nucis Mofchata Rament. Smaragdi
Macis an.drac.it.f. Hjae.ntbi
Piperis nigri Coralli rubri

Piperis

Digitized by Google
 , .

r; -•
#

Medico-Chtmici Lib.IV- 7*7

Piperis longr Caphnra dracb.ii.
Sant alorum omnium Majhcis, Thuris,
Agallochi an.dracb.t.J Myrrha
Styracis,
/
Cornu certti vnc.f. GummiArabici
Vnicornudrac.i. Tberebinthwa
Ojiu cordis cerutni fcrup.w. Sagapeni.
Mofcbi Odorati Opopanacis
Ambra an.drac.i. Laftrpitiian . drac. ii.fi

OlttVitriolivnc.f. Succorum Acetofa

fpec Cordialium Sonchi, Ecbtt,
Diam areantarum Scordii
Diamofchi Buglolfa,
Distmbra . Melijfa,an.lib.f.

Diagtmma Hyptcijlidis drach.it.

Trocbifc. Caphuraan drac.ii.f.Theriaca tlttta

De Vipera rnc. ii. - Mithridatiiopt.an.drac.vt,
DefciUadrach.iif. Vini odorati ltb.iii.
*
Cttmfacharialbifiimilib.viii.FiatElc&iiMmmprxfteins.
Antidotus contra peftem L.
Angelica Hirb. Ruta
Gentiana- Cardttibtnedifti,
Zedoaria Galanga,
TormentiHa Piorum caltndulae •

PimpintUa fim. citri .

Dutamni cretici Acetofe

Valeriana Baccarum Lauri
oflrutii Ofiis de corde cerui

Morfus Diaboli , Cornu cerui prap.an.drac.ii :

A riftol.rot. Croci,Tburir
Afari Majiicis
Serpentaria * Santalorum omnium an.%i.
Leutjltci Cinnamomi
Cardopatii Myrrha .

Vetafittdis an. drac.it. Boli arment prseparati

Jpe. Dlagemma vtriufqttt Piorum Sulphuris

Diamar. vtrtufque Terra Sigillata
Cordialium Campbora Diam*
V
\

. \

Digitized by Google
718 Antidotaru
Diambraan.drach i. Succorum Jlordii
Tbenaca Androni, vnc.vi. Caltndula
Electu arti de Ouo Baccarum Ebulian.vnc.i.
Mttbridatiian.vnc.ii. AquaviucontrapiJlcmvnc.it.
Commifceantur omnia cura fyrupo acctofitatis citri, vel cura m^Uc
defpumato optimo q.f.incorporencurf.artemadfotmamOpiatx.Do-
fis a drach. i. ad §ij pro acearis ratione.
Durccathtdon Damocratis,Gxlem.
R. Buccarum luniperi vnc.f. Terra Lemnia drach. ii.
trita excipiantur olei dulcis quantitate iufficicnti. Alii Butyrum.re-
ccnsloco olcifumunt.
Eleffu urium de Oue.
R.Ouumgallinxrecensin altera angulorum parte aperiatur, vt al-
bumen extrahi qucatrvitcllo addatur croci contuli, quatum ad implen-
dum otium fufticit: foramen luo operculo &oui albumine claudatut»
atque in cineribus calidis ad perfc&am vique co&ionem afletur: dein-
de ablato coi tice teratur, adaanturqae
fem:BruHt, TormentiRs an. irach.it.
Ditiarum albi, Trocbifcorum bechicorum drach. i.
Theriaca optima ad pondm omnium.
Contundantur fimul optime, &
diutiflime, fiatque ele&uarium,
quodin vale fidkili vitreatofeructur ad annos 30. Datura drach. f. ad
drach.i.Contrapeftemprarfentaneumeft remedium.
JElectuxrium de oho, aliter, \JMsxim.
R.Ouura gallinx recens, & edu&o per apicem albumine , id quod
vacuum cft Croco Orientali non puiucrizato imple, vitellum non au-
fercndo } po(leacum alio putamine iterum occlude ,ne,quid tranfpiret,
& lento igne vel pofl: fornacem tamdiu alfa in ollul a,donec tota oui te-
ftaad nigredinem deueniat. Exempta a tefta materia, exiccetur,vt in
mortario exquilitiflime contundi & in puluerem redigi queat, adden-
do pulueris fmapis albi quantum prxdida omnia ponderant. Poftea
R.Pul ditiamnialbi, Pul. Angelica,
Pul.TormenttUaan.drach.ii. Pul.Pimptnella,
Pul. Myrrha, Pul. Graner. luniperi ,
Pul.Cornuctrui , PuLzedoarta ,
'Tui.
 , ,. .

Medico-Chymici Lib. 1 V. 719

Pul.Nucit Vomica an. drachma. Pul.Capbura an. vnc.f.
Mifcc omnia fimulin mortario , & tandem adponc Theriacz opri-
mxadpondu$omnium,& iterum piftillo fortitet contunde &com-
mifcc per tres quafi integras horas agitando: fiat elo&uarium , vt artis
tft.

Elettuarium dtotso, aliter.

Albumen per acutiorem oui partem educitur :ouum croco re-
pletur, pulte poftea circumlinitur,fub cincribus.donec in pulaerctn re-
digi po discoquitur .eiuspulucrifcquentiaadduntur:
R.Rad.Tormentilla ,
Rad. Pimptnella ,
Rad. Morfus diaboli , Rad. Dictamni,
Rad. Angelica, Rad.Zedoarta,an.vnc. iij.
Tberiaca reteris an. vnc. iij.
Aquxfcabiofxvclrofarum diluuntur: pukiis ouiprrdi&istm-
fcetur: 5c eius mixtionis quotidieauanc drachm. i.velfcrup.ii. (innua-
tur. Pcfti medetur

Athanafia Mithridatis
_ R . Piperis albi G.xl. Petroftltni an .drachm .ir.

Cofti. Croci,
Mei, Myrrha an. drachm. vitj.
Acori, Cinnamomi
Agarici Capta,
Scordii, Scbananthi an.drachm.xij.
Dauci, Mellis quam.fuff.

Compone, vx artis eft.

Theriaca dutefiaron.
R .Gentiana, Artftolochurottindaan.vnc.ij
Baccar. Lauri, Mellis dtjpumatt itb.ii.

Myrrha,
Mifce & icrua vt fupra.Datur ab auro dimidio ad aureum vnurn.
Elettuartum deouo\JMaius I.
Accipe vnum aut plura ouareccntiagallinx.-dcquorumvno,api-
cem teftx tam fabtiliamficio aufer, vt poftquam edudta fuerit illate-
fta ,rurfus in priftinum locum commode reponi, & glutino fcu luto
uodam tam mduftrie agglutinari poftit.vt nihil refpirct.Abie&o itaq;
S bumine, vitello oui reiiduo admifee. Zzlz Tuti*
 &

75 ® Antidota -nm
Ludisfine Butyri fulpburu dra bm.i.fi.
Sulphuris AurdtiDiaphoretiii
Effentit croci an.drdtbtru.
Tulucrts Anodyni Minerulis, id (fi,falis pruntUt drabm.fi.

Ambrstgrifieaficrup.i.
Lapidis Btxjmrtuifi.rup.fi.
Omnia cum dido vitello Oui fimul mifcc, vt optime incorporem*-
tur;dein Apexputaminis perquam aptiffime fuo apponatur ioco, cum
tenuiffimo ligamento lineo fupcrpoltto vel glutmoex Oui albumine
& polline fado ,
fuperindudo , adeo vt Ouocxquifiuffimc claufo ^nil
tranfpirarcpoffic.
Ad eundem modum plura Oua apparari & accommodari queunt,
outmagnam huius Eleduarii quantitatem fimul componere vo-
C eris.

Alias vel vno.vel pluribus Ouis.a quibus eodem artificio apertis, al-
bumen feparauim eit,addcs theriacx,confcd.alkcrmes,& hyacinthi
an.vel ex nis omnibus fimul Eat miftura.de qua adde ouo vel otws,
quantum capere poliunt probe claufo foraminulo cum fua propria
.
•

tefta,fuperindudo glutine, vt ante, ita vt mlul refpiret.

Enarrata hsc Oua ita praeparata apte fimul imponantur vafi terreo*
capaci, quod operculo claufumin furnum mittatur, in quo panificia
modo coda,& ex eodem recens exempta fuennt,& fecunda aut tertia
vice in eodem reponantur, donecomnia in vnammaflam, quaepulue-
rari quear,reda&afmt.
ouum vnum iuxtaprimam methodum praeparatum,
Accipiatur
vnum iuxtaaltcram:vclouaduoaut triavtriufqaeprxparationis, pro-
ut animuscft maiorem & minorem eleduanj quantitatem fimul con-
ficcrciomnia quann didis ouis continentur, terantur , & optime inui-
cem mifccanturin mortario marmoreo, eadem paulo poft humedan-
do pauca aqua thei iacali contra pe(lem,aut clixire quodam vita’, cuius
plure s deferiptionum formulas luprp dedimus , ita vt omnia reducan-
tur in formam eleduarii , quod multorum annorum fpatio reictuabi-
tur.pp dofifurticitfcrup.j. tum ad curationem peftis^

Ekttuanum de ouojlitsd /.
R.Rad. Angelica : , CarUntdn.drdcbm.iy.

Digitized by Google
 Medico-Ch YMIC7 LlB.IV. /i 1
Ztdoaria Granorum t umpert vnfJ.
Cinnamomi an.vnc.i.f. Croci
Caryopbyllorum Campbor*
Macti an.vnc.f. jpic.Diambra
Myrrha Dtgtmmtian. dracb. «jf,
Sucti vomica Tbcriacts Alexandrina an. vnc.iif.
Contundenda contundam tur,& omnia fimiii mixta, indantur in
mattarium vitreum, fuperaffundendo forti (fimum fpiritum Vmi: vafe
claufo.ne quid euaporarc po flic, digerantur inBal.Mar.per 4. vel j.dics.
Dcin omnia adhuc calentia fortiter cxprimantur.Haec expreflio denuo
indatur in alerabicum cum fuo capitello & recipiente, & inde adi-
gnem Baln. Mar. deftillctur liquor, qui fcorfim (eruetur ouamvnum,
vel plura,fi velis, & optime mifceatur cum vitello oui:dein occludan-
tur lingula oua cum (uo proprio putamine, vt (upra diximus. Poftca
coquantur in farno, poli exempta fcilicct panificia , idque continuan-
do & repetendo, fine calore intenfo,donec materia ita exficcara fuerit,
vt puluerilari fere poffit.quac dein irroranda eft fua propria aqua, vt lu-
prareferuata,&ficpcrficiatureleri. molle, fiue antidotum pretioiura
ad prxfcruationcm & curationem pcftis.Exhibendum de eo eft ,
pcfti-
fero vfque ad fcrup.ij. vd drachm.j. difloluendo cum vnc.ij. vel tribus
aqux, tneriacalis, cardmbenedirii, vlmarix. Prxftantiffimum fudati-
uum eft, quod omne venenum ab internis Sc profundis partibus in ex-
teriorem corporis fuperficicm propellit.-corroborat cor, ipfumque ab
omni veneno vindicat ac tuctunfi plura ddideras ex noftra intentione
Antidota , potes videre caput noftrum de Extrariis.

C A p v t VL
De Theriacis & cAlexiteriit.

T Hcriaces tam veterum quam

rccentiorura duoftatuunrur genera,
queru vnu in copolitione recipit carnes viperinas, Alteru vero non.
funt a.aduerfu$ ors generis vcnena,&ipfas et beftias virus eiaculatcs &c.

Th erlaca ^Andromachi Caleni.

R.TrocbifcorutnfciUititorii 5.48. Zingikrti
Trochtfcorum T bcruuorum, Rad.pentaphyit an.iraih- vi.
Htdycroi Fhu pontici
Ftptru longi Ztcc 1 opa

Digitized by Google
 . . i , , ;

73 * An ti d o t a r.ii
Opii an. vnc.xxiv. feni, Chamtdryts Cretica.
Rofarum Rubearum Polior. melebatbri,
Indit Illyrica Cbalcitidit vfta, _
Succiglycirrhiz.t Terre lemma
fem. Napi fylutjlris. Radie it gentiana,
:
Scordii fem.Anifi,
Opobalfami Sutcihypocifiidis,,
Cinnamomi Carpobalfami,.
Agarici an. drachm.xii.. Gummi Arabici,.
Myrrha,. fem.Paniculi,
Cojliodorati Cardamomi ida».
Croci Corycii St[eleos,.

Cafialtgneaverf Thlajpi,.
nardi Indica Amineos,.
Schanantbi •
Comarum byperici ,.
ThuriteleSi Acacia ,.

Piperis nigri, albi, Sagaptni, an. dracb. m,-

Dittamni Cretici Caftorii,.
Comarum Marrubii ; Radie it Arifioloc.tenuit,.
Rhapontici fem. Dauci Cretici,
Stoethadoi Bituminie Judaici ,.
fem. Petrofelini Coma centaurii min.opopanacit,
Colam int ha montana Galbam opttmi,an Jrathm.it.
Terebinthina an. dracb. ti Vimgeiiertft , quantfuff. fucat liquorib.
Polii Crttenfis. &gumm.dilutnd.mellu Narbon-.aut
Cbamepityos alius optimi triplum, feu Itb. 1 4. f. vel
Styracit calamita , q.ffi. Opuetaexarte 1 n rafe. idoneo
Ueu Atbamantici- reponenda &ferv.adfuturosvfus.
Nardi Celtica-
Amomi an.drachm.iii.
Theriaca Andromachi,a Medicis Romanis 5i Bononienfibus
corrcifb, 6c prxparata.
R.Trochifcorumfa Uittcorum vnc.fi. c hamadryos
Trochifcorum de viperis Succi Hypoctjlidn
Trochifcorum Hedycori Succi Lentifi
Piptrit mgri an. rnc.iii. Poliorum
Ttocbifco-

Digitized by Google
 , , i

Mi bzco-Chi mici Lib.IV. 7»

Trtchifmumde Capburd iddCU,
OpiiTbtbdici Nardi Celtice, feuJpica Rem.

Sueti Infufmk R•[ inflijf. Seminii Anifi.

S cardu Cretici & nofiri Seminii Focniculi,-

fem.NapifylucJlru Radie» meu,vtl

Iridu Vlartnttna _ Imperatoria
Succi glj/cyrrbixA Terra lemnia vera ,
Agarict Cbalcitid» femidjfttd
Cinnamomi Amoni,vtl
lol.CarduthtntdicH CaryaphyUarum,vtl
Salfami Indici Calami adorati,
Creti Oritntdlisd». VHt*[. Radtcupbu minarit,
Mjrrbd Carpobalfamijiu
Zingtbtrk GramrJuniptri,
Khaponticiveri Cubebarum,
RadpentaphjUi Comarum Hyptriti,
TtrmtntiBd AXacit,vti
Calamintba montana,, Succi Ltntifti,
ComdTUtn Marrubii Cummi Arabici,
Steecbadoi Vtlluniperi ,
Radie» Ctfii - Cardamomi maitrit
Ztdodrid Radit» Angelica opt.
Piper» albi Rad.lmperatoria,
Piper» lingi Rad.Vincttoxici
Hiaamni Cretici Rad. Atiftolocbia rotunda^
Tburit Mafculi Rad.Afari,
ftm. Pttroftlini Mdttd.- Rad.fuccifa,
Tlor/cbanantbei Rad.ferptntaria,
Myrobal.Emblit. Rad.Diftamialbi,
Terebinthina Cypria Rofmarini,
Cafithgnu Satuia mintrit,
Sptcd Indita dn . dracbm.vi, Seal tofe ,
Gtntiana Cornu cerui ufti.
Comaptlti Montani' Inula campana
jfyrdiit taldmitd PimpintOa ,
HUru montani- Origani cretici dn.vntf. -
Abrotoni

Digitized by Google
 , , ,, ,

Antio OT ARII
Abrotani ftm. Dauci Cretici, vil
fem.TblaJpiesftu ftm. PimpintBa
Ibmduftu Galbam,
Nafturtiialbi Ariftolocbia longa

fm.Ammiosan.vnc.f. Baccarum lauri ana draebm.

H
Opopanack *•
Sagaptni MeUk duplum.
Ajphaltivel VtniCrttuiqf.
Succini albi I.S.A.Tberiaca.
t
Rad. Cruciata
Caftoman.irach.if.
Therucacommunis Aucuftani.
R. Kad.EnuUdrach.xv. Rad.Pbu,
Rad.Ariftolocb.rotS4adracx.Rad.Pimpinella,
Granor. Juniperi, Rad.Ammios,
Ztitaru, fem.Carui,
Scordti, Macu ,

Chamadrjosan.draih.f. SantaH rubei.

Arijlolochia longa Succini citrint
Comarum hyperici. plor.Meltjfa
Scabtofa, Mentha,
ftm. Ruta, Rubuan.drachm.i
Sauina an. draebm .itj. Cafiorei,
Betonica, Abfimhii,
Salvtadomtfiica, Prapi, Calamentiit montani.
Spica Romana, Zingiber k.
Baccar. lauri. Ttptrkmgri an. draebm.f.
Gentiana, Nucum lughmdium nu.x.
Ditlamialbi, Olei Terebinthina vnc.i.
Tormentilla, OxymtUk Scyllitici vnc.ir.
Calami aromatici an. irae. ii.Mellu diJpumari triplum.
\'S . :
Rad.Mtu,

Tberiaca ex Libo Ptult ab Armttb.

K.Piperk albi Stjrack calamita
 , . ,

KIe D I C O-Chy M ICI Lib.1V. n y

ftm.Rjoftjami albi an. drach.Myrrbaruiiea,

xx. Anifi,
Opudracb.x. Carui ,
Croci dracb.f Cafita lignea
Euphorbii, Mentafiri ,

Amomi, Cardamomi,
Pjrtthri, Baccarum Lauri an. dracb. i.
Cafiorei, Spica nardi,
Pol. Dauci, fem. Apii,
ftm.Rutafilu. Balfami,
Rofar.rub. Olei rofacti.
Serapint; Cyperi an Jracbmji.
Rbabarbgri,- Mtllx dcjpumati quafi lib.ii.
Ccftiy

Theriac&Vemocratis.
R. Iridis lMricd fem. Ruta fylutftrit vnc.if.
Zingiberis Rad. Bryonia arda albijf. vnc.
Opopanaca
Opit Serpilli

Htrb. rofmarm Cafimi,Rad.Eryngii:

Myrrha ftm.Apii
fem. trifolii bitumen- olentis cumini AEtbiopUi ruentis
an vnc i. an.dracb.vi.-
A rtftolocbia dracbjci. Earina erui ru f.vnc.iii.
Omnia hzccontundit»& cribrato, opopanaca vero cum vino dif.' •

foluito, cique arida infpergito,& in paftillos reducito ,& cx ijs dradni.

cum vino veteri meraco bibendum prabeto.
Tferiae a ex Bryonia Ortbafii.
R . Rad. Bryonia Arijtoloc bia dracb, v.

Opopanaca Thuris
Iridis fem. Rutafylutjlritan. dracb.
Rofmarm vi.

Opii Cumini dracb. uj.

Myrrha an. vnt.f. Earina Erui vnc ii.

Cam vino pailillos informato, atque ter cum vino exhibeto.''

T beriaea

Digitized by Google
73 « Antidota mi
Thertaca o-/ndromacbi vulgaris defcripu».
R.Trochif.fcyl!iticorum vnc.viSty racis calamita
Troclnf.dt vipera Mea
Opii Theaici Angelica
Magmatis hedychoian. rnc.it) Amomi feucal. arem.
Piperis longi Nardiceltica
Rof.rub.exficcat: Terra Lemnia vera
Iridis Florentina Phu pontici feu Valeriana-no-
SucciglycyrrbUa :ftra.

fem.Naptagreftis Comarum chamtdryos crttic.

&fatiui Fol.Molabathri
Comarvmfcordq cretici Macis
Opobalfami feu olei exSttcc Caryophyll. an.vnc.f.
Mofhataexprtft Chalcitis tofi a
Cinnamomi Rad. gentiana
Agarician.vnc.i.f Amft ter refodi
Myrrha .Succi bjpectfiidss

Cofii odoratifeu udoaria Carpebatfami

Croci orientalis cubeba
Capta lignea vera , Gumm i Arabici
Nardi Indica femfccniculi
Schananthosfcuiunciodor. Cardarmmi maioris
Thuris Mafculi pellucidi Sefeleot
Piperis nigri & albi Acacia
Fol. Dtdamtu cretici Thlafpios
Comarum Marrubii Comarum Hyperici cretici
RhabarbariRhei Ameot
fiachados Arab. Sae apem an.vnc.f
fem.pttroftlint Mactdon. Caftcrei
Nepeta,feu Calamintha AnftoLlonga
Terebinthina fem. Dauci Cretici
Zingiberis Bituminis ludatci
Rad. Pentaphylli <Bi drach.vi. Opopanacis
Polii cretici Comarum cnt. minoris.
Ramorum camapityos ana Galbani recentis an. dracb.ij.

vnc.f.

Mellis

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. IV. 7)7
Medu dejpumdti triplum, id ir.&miat quinque,
drachmas duas.

Mfdrx Antiektusjecundum Attium.

ty, Ammidxif. Iuphorbij3rj.
Squinantbi^ix. Piperis mgrtBxxx.

Pyrethri 3 vf. Roffictorumdix.

Cr$ti 3 xxx\j. Pijtlliidxij

Ciunamemidrj. Opobalfianiftu
Myrrha frogltdytild 3 xij. Olei caryopbyQ. jjxxit,
Styracit uUmit* 9 xii x. Ventrk Mergi 3vj.
P tbofelmi Lu(*
Stm. Dauci an. 9iij. Lycii Indici
Tragdcanthadvj. CaryophyILdx ij.
Succi Hypeoifiidk 9 xx. Stertor u reperti malui Mergi
lrtos 3vj.
Abretmdtv. Tler.Nerjj3ir.fi.
Sem.firnkulixvj. Rbaborbaridtij.
Bdellii 3ix. Mei Athouuruicidiv.
TimrkZ).
'
Terrucimeliddxij.
SulfhuTuvtm 9vj. Succi Artbemif.dxx.
Sem.hyifiiami albi 9xxvij. Fol. Cichorea

Cdpdlignta 3 ix. Spica Celtic* 9xij.

Sem.Papaueri 3 xxx. Confoti. Htdytbroi 311.
Spica Nardi 3xij.
Sim. Rutu Sifmudx iix.
Sm.OcymiuH.ij. TbymidMdtil Hammu*
Rhtit CulinArf/dlv. nuci. y

Stm. Anet bt^vj. Fel.Cilridxjj.

Afm$j. Finiret- q.fi odorati

Cardamomidrj. MeUuitjpumati
CpjBxxvij. optimi itlr.r, pf/M.vJ.

EfdraAttkarij.
Mamera . Squmanthi $3.
Jj
Amomi fij. _ fjmbridux.
• Ow
 ,

7J* Antidota mi
Croci $j. Rhabarbari
Myrrha giv. Rofarumfictarum '

Styracis 9ij. G lyzyrrbty

fotrofilmi 9 1 v. Tol.filmft. punica
Tragacantha lj. Cinnamomi an. $iij.
Sucti Hypoctftidu 5 1 v. Harii ethica.},).
Irtos 3.P-9ij- MtUi dejpumatt Ub. yj.
funiculi 3j. Zvii.

Adrtonum Nicolai,
C4/M /gWM gij. 9i).g. Calami Arom.3j.gr. j. i

Opii Thtbaict^iij. Cinnamomi

hyofeiami gij 9ij.& Croci
Euphorbit Cofti
Ltucopiperian.^ij.gr.vj. fbtupontici i

StfiUot fyretbri
Stm. Apii an. ‘Zj-d -fi.gr. ij. Acori
lolii Dauci Cretiti
Origani Anifi an.'Z) .8.gr. vi.
Tragacantha an. £j. Cafiortt $.$!.
Opobalfami Serapini,
Tetrofilini Myrrha,
Matia EofitTum,
Styraci calamita Cardamomi
Zingiberi Amomi,
Xyhbalfami Xutaagrefli,
Cj:tri S(m. Ameoi an.3j.tr. i y.
Carptbalfami Mace4.an.ij. Cafiia fifiula 3j.
T-vj Melli quant.fujfi cit.
Stm. Marathri3 ij.gr. nx.
K*t opiata,in vafc fi&ili vitrato feruandum, annis feptem.
Reformatio nojlra Theruca,fecundum lofephum
Qutrtttanum.
V-Tmbifi. facula ftyia
Trocbi/i.

Digitized by Google
 a

MBDlCO-CtfYMICI LiB. IV. 7Jf

T roihifc. conftUviperma armatu
Trocbifc. bedjcbnt an. §itf.
Ej[entuOpiil'ij’
CTfci, Terra Lemnia ana 5rj.
Kyputfttdv, Acae id.
Cummi Arabili and
Succi liquiritiddrulj.fi. '
.

Myrrha, Thurii Ma/culi,

Styraeu calamita
Terebmt hirta Veneta ana^vf.

Puluerifanda fubtiliffime pulucrifentur,& per cribrum traikiantur,

hique pulueres omne* inuicem probe mixtis inudamur in morta-
rium marmoreum addendo efs. opii , in mellitam confidentiam reda-
£tam, terebinthinam , hypocid. Et acaciam, qua: omnia cum pul-
ueribus permixtx in vnum corpus redigantur, 6c paulatim peifun-
.

dantur hydromclite vinofo , aut vino maluatico optime terendo :

in mortario cum piftillo ligneo , donec omnia in liquidiorem fina-

pi confidentiam reda&a fucfmr. His in matracium /iucvasaliud ca-
pax impoiiti*, inque mortario perquam exadte cum eodem hydro-
melite vinofo eloto.ne quid materi* in eo remancat^ontuiis adde
Sdgapeni,Opopanaiu,GJ Ibani ana g i
j.
Ca/larei,Bituminu ludant ana 5 ij.

Quz didbluta prius in aceto rofato, rranfmittenda funtpcr feta-

ceumiuxta communem ritum. Quia vero feparata terredri impurita-
te, pondus imminuitur , paulo plus de iis addes.doneceundcm ponde-
ris gradum attigeris. Cadoreum &
Bitumen Iudaicnm didoluenda
funt in vino albo, &traiicicnda perfctaceum.dc quibu*fiDgulisarcd-
piendz erunt duz drachmx. Hxc omnia in vas vitreum, quo extern
continentur, indantur, addendo olei, vel fpiritus vitrioli vnc.f. olei
mofcharx vnc. j.f quo promptius procedat omnium fermentatio : Va-
f
feclaufo cum fubcre vel cetaHilpanica, omnia digerantur in B.M. ca-
lido per/. aut 4. dies .-Interea hxc, quae icquuntur fcorfimin puluerem
redigenda funt,nempe > r t

lriduflorcntmalj.6.
Cafi.a lignea vera
a 1 Zedoaria ,
 .

74 ® Akthjotarii
Zedoarit, Junii odorati,
PentdpbjUi, valiriana
Cahmi aromatici ana $ vj.
GtMtidHdl.S.
Ariftolochid rttundd £ i
j

Puluerifcncur radices feorfun , & feorfim quoque fiat puluerifatio»

foliorum,comarum > & florum; vcluti
Diftdmni, Marrubii ,
Cdlamtntbd montana
PoltfCrtn.iana^vj.
Comarum Hj/ptrut \.f.
Comarum Cetitaut minori #j.
i)

Flor. Rof.rubrarum\j.fl.
Stacbados Arabica
Nardi Indic a an. gvj.
Ex his omnibus io prxdi&a dofi fimul mixtis Hat puluis fubtilifli*

mus. Sic etiam feorflm puluerifabis

Stm. E uni ad u duhu,feu napi agrtjli jj.il.
Sem. Fttrofduu Macedonici
AmfttorrtfaHi
Paniculi dulci,
Stftltor, Thldfpiot

Amtttatt. j.ft
Stm. Dauci Crttict j.

Et vt fatisfiat nimis forte curiofo Ci fcrupulofo.addc fi placer

4gaririH.lS.
Rbabarbari Jvj.

Omnes enumeratos Pulueres, &Rad. foliis, comis, feminibus fa-

Aos, optime inuicrm mifce, &
per cribrum tranfmitte: adde mellis
Hifpanici, vel Narbonenfis albi fic granulari lib.vj. FiatThcriaeano-
ftra reformata, in hunc modum.
Melinfundetrdum eft & liquefaciendum in fufF.quantitate Hydro-
defpumetur fit depuretur. PolV
fnelitu vinofi vel vini cretici, vr optime
perfe&am eius deco&ionc,ea omnia, quar in djflolutionc flante in vafe
virrcojfenfim adiicies,probeinuicem omnia comifcendo cum fpatula,
vafq; feroper igni moderato adhibendo, qua mixtione prima pera dia,
paulatim

Digitized by Gooole
 Midic o-Chym i ci Lib. IV. 74*
paulatim mifcebis omnes prxdi&os pulucres(vastuum nunquam ab
Igne demouMo ) donec perfe&e mixn fint omnia , 6c materia fpatulx
adh^refcere incipiat : Tunc vas ab igne remouendu ed , cotinuo tamen
agitando.vfque dum refrigerata fuerit, tum enim facile agnofcei , nunr
clcdiuarii iuftam adepta fit confidentiam , nec ne. Quibus autem veri
ii. aducient, materia
baliami Orientalis habendi datur copia, illius

iam ab igne remota, & refrigefeere incipiente. Vel eius loco addipof-
funt aliquot drachmxolcorum aromaticorum,cinnamomi, nucis mo-
fchat* deftillatorum. Ad matcrix.ex vafe nondum exemptx fermen- ,

tationem 7 .vel 8. dierum (patium (ufficiet:Opium enim iam redJc prx-

paratum longiori tempore non opus habet. Qir j temporis (patio ma-
vel
tetia tua indar pad? eleuabitur.quam bene commonere oporret bis
ter in die,&podeaeamadfcruandam ponere in vafis mundis
argentei*

vel terreis expolitis, &vitreatis Et ficcitra omne dubium Thctiacam

:

habebis excellemidimam.Vulgaris illa Theriaca pro dofi, ad auellanx

nucis magnitudinem prxfcribicur : at vero nodrxm pili tantum magni-
tudineexhiberefudiciet. Diligentem nauabisope'aminmatciixtux
decoftione,ne podquam refrixerit , plus xquo dura aut mollis apparc-
at.quod peritus &
folers attifex facile prxcauebic.

Theriaca Ben editis I*Q_,

Accipe eilenciz opii rite prxparatx ^iij. Hxc edentia in mellitam
confidentiam reda&adidoluarurin fucci limoniorum optime depu-
rati lib.f. omniaquepoddidolutionem ina ponantur vafixneo, vel pol-

lubro argenteo capaci : Opium ita diiTolutum indar bafis erit ad faci-
liorem omnium mixtionem procurandam. Huic didolutioni in vafe
xneo inditxadde confe&ionis viperinx Jiij.Adiicc quoque
Ijftntu croiiprtpjrsttij.
0
TtmfigtU-tu jvj.
Acacia, Hypoufltd*
GummtArdbict aha vnc.ftm.
LtquoTUMuiultvuTioh vnc.fertu
His adiiciam ur etiam in oleo T crcbinthinx difloln to runs
. . *r : lifjrrhe
• i -tbmUiAfcuh 4 ru dr4(k*v j.
StjrMi UUmm vnc.ftm.
a $ Nunc

Digitized by Google
 , \

741 'Aktid&tarti
Nunc paratum habe bis extta&um ex omnibus radicibus.hetbii, fe-
minibus &
floribus Theriacam ingrediendum , cum aqua vit* vim vel
vjno Maluatico flue canariz:cxcmpli gratia fune
Rttd.ZcdojTU,du>h.\}. Cinnana, vnc.ftm.
•Ptntapbjii, Vahrtana ana draeb. \\.
Indu flortntma vnc.yftm. Anflolochia rot. draeb. ij.
.1 unci odoratt,caJiia lignta ver* Ati* draeb. y). nt Ai tfit

Comar. &flor. diti Amni tf h

Mari ubif,polii trttiti xztrfd:-
C t Ument hi montAnt anu draeb. vj.
Coni. Hjperiti vnc.ftm. l MJlCtC
*
•
Com.eentauriiminoriidrAcb.il . _• ; . ; fiiiUll?
Flor. Rof.rub. VH(.).fcm.

Stotebadoi Arato*
FI at di Indu a aha druch vj.

Stm. Napi fjlutfltit vnc.yftm.

3 Pttroftlini Macedonici id < -
d

Amfi torrtfatli.fanic. duliit,

•
Seftleos,Tblajpioi,A meos an a vnc.ftm. i iiijypyV
Stm. dauci critici draeb. j.

Ex his tota extrario iuxta Angulorum dofes addatur in eodem vafe

xneo. Deinde adde&extra£hun ex his Aromatis paratum cum aqua
cmnamomi,aut hydromclitc optime vmolo
> caijophjlionm * " et
Cinnamomi $).fim.
j Malit Cubtbarumanam./em.
. Zingibetit Jvj. piper m albe - » .

PiperUmgri Piperit longi ana drach.vj. tac

Opsbalfami fcu olti nucii rnofibata ync.j fim. .

Hocextra&um quoque reliquis admifee Tandem adiice gummi ;

opopanax & Galbanum ia aceto d.floluta , & per fetaceum more com-
muni traictfta Item efleotiam florei & bituminis Iudaici parata fpa-
:

gyrice. Et fle omnes omnium ingrediendum virtuceslubflamiHcas flue

cflentiales cum fuis liquoribus Sc propriis diilbluentibus pariter mixtas
habebis in vafe fuozneo. Quz omnia flmulvno codemque tempore
fleri poliunt, ac tanta cum facilitatf,, vt plane crafib&ftupido fit cere-
bro,quih*c capere non poflir. . . Vi» e *.

. - '
Hxfz-

Digifeed by Googli
 ,

Medigo-Ch y mic r Lib. IV. 74$.

Ex faecibus horum enarraturum Bezuarticorum fimplftitim & aro-
matum omnib.calcinatis,& in cineres reda Ais, extrahatur ial , qui in a-
[ua communialiquoricsddfolutus,fi!tr.iCus&coagulatus,tandcindi£-
SoluaturaquacarduibenediAiaut vlmariz hxcque polteaaqua com-
memorati ialis viribus fufhiienter imprxgnata addatur compofuioni
,

in prxdiAo vafe xnco.

Tota hxemixturaex magna idadiuerfortim liquorum dilfolucntiu
quantitate cocinna;a,& in vnuin vel plura alcmbica cum fuis recipien-
tibus indita,ponatunnll.vaporofutn , vt liquor exhalet, ficm-rciicin
melliscoidiitrntiaaut paulo duriori in fundo fublideat. H?nc aquam
diligenteradferuabis: Edeuim Thcriacali* ScpiciiofaiextraAumauce-
fnic mellita conddencia,qux in fundo vafiscenianlit.in vaie aliquo mi-
nus profundo ad ignem moderatum ponatur, vtmiudamcleAuarii
,

liquidi confidentiam redigatur ; Nequeopus hieedtriplx illismcllis

quantitatis additione.qux f.uftranea plane &C nullius momati ed.Et lic
Theriacam habebis, quam propter mirabiles cius effe Aus benedi Aam
appellamus ; de qua pro dod exigui pili magnitudine tantum exhibe*
bis & mira percipies. * , •

Patebit etiam cuiuis ex effe Ais huius Theriacx no fine caufa fi Atun
cur benedi Ax nomine eandem infignin voluerimusrfacileque proinde
videre erit, quantum bxc ipfa a vulgari differat, tum bonitatis tum ma*
ioris efficaci* rationeiquatn tamen efficaciam & vim in ca amplificare
Sc intendere nitemuuquemadmodum extera quxuis remedia virtute
& aAionis potedatem validiorem &potentiorem fottiri,& in quintam
cxlcdemqueefTentiamexaltaripoflunt.: quorum poftcaeffcAuseua-.
dunr prorfus admirandi dcdiuini.idque beneficio &
opera lolius artis
fpagiricx, fiue verx & legitimx Chymix.

Theruca in arUJlem (jrfuilimiorem redacta ejfentiam.

Aecipe huius Theriacx benediAx lib. j. Huic in matratium vi*
tteum inditx affande aquz vitx Iunipetinx , vel aqux dedillatx ex
cornibus ccruorum mollibus adhuc &
teneris , vel elixiris nodri ma-
gni , vel quamcunque aliam ex nodris aquis Theriacalibus, fumme bc-
zoanicis & cardiacis, vt materiam 4.aut
5. digitos fupercmineat , vafs
accuratiffime claufo,ne quid expiret.fiat digeflio omniuin B.M.vapo-
tpfoper 6 , aut 7, &c*. dwncc caumata aqua colore claro,diaphano
derubh
 ,

7** Aktidotarii
& rubicundi (fimo tindb, &cun&is prtrdi Qlx Theriacx virtutibusac
proprietatibus impraegnata fuerit.
•
Hancaquamitatindfam , & imprxgnaram effunde perinclinario-
nem,& cauc.nc quid foeculentiaur turbidi cum ipfa fimul mixti c fflu-
,

ar.Huncliquoremdepurattjmferua , &
materi* infundo remanenti
adhucnouasaffunde aquas, ad virtutes &
proprietates penitus inde
extrahendas procedendo vt fupra idque toties reiterando , donec a-
,
,

qua, quam affundis, non amplius tingatur, quod cerrum fignumerit,

materiam illam omni cdentiali & fubdantidea virtute fpoliatam ede.
Materiam in fundo vafis refiduam eradam nec in e dentiam reda&am
feorfim ferua,3c in patinam vitream, optime lutatam^mpofitam, in re-
uerbetio Aihanoris calcina vbi continuo exigua Hamma in gyrum (e
:

circumagens tamdiu apparet it , donec di&a materia in cineres prorfus

conucrfa fuerit Ex qua elicies falem pretiofum cum aqua carduibene-
:

dudi.aut quadam alia cardiaca, in qua hunc falem folues,filtrabis 6c co-

agulabis toties.donec in fummam albedinem & diaphani tatem depu-
retur. Hicfalfeorfimfeructur. Interim dum circa hanc falis confectio-
nem verfaris,omnes tuos liquores tin&os cum fale hocvno eodemque
tempore in alembicum iniicies,& applicatis alembici capitello reci-&
piente, inde per B.M. vaporofum , omnem dedillabis liquorem, qui a-
qux Theriacalis & Bezoartic* longe pratdantid! vicem fubminiftra-
bit.Et in fundo refidebit vera Theriscs edentia ( quz antea folummo-
doextrafti gradum adapta fuerat ) in confidentia mellis, mir aeque &
dupend* virtutis acenergix, cui addere poteris ad lentum ignem, vt
.reducantur in bonam opiatae confidentiam.
ijfentu (oruUtorumy&ptrUrum ana drach.ij.
PulueruBczoarrici vtrt
Ttrra figi liat a y vnicornu,
Oftii dc corde terui a na draeb. j .fem.
Ambuduuh.).

Ther'uua«rleJUs ditia.
Accipe quintsr edentis prsdiffae Therucae vnc.iiij.His adde
Magifitrij Coralliorum

Mtgftnif Perlarum
Magifltrif Hjatintfotum
Uagifierij

Digitized by Google
 , *

Medico Chymici Lib. IV. 74 ;

Magtjinij Gran.it orum
Magijferii Smaragdorum ana Jiij.
Magijitrii Bt^oartici animalis

.Magifleru Be^oartiti mineralis arta% j.

Supradi&a quinta ellentia, patina: argenteae impofita , & calidis ci-

neribus admota «datim liquefeit huicitaliquefa&r poflcapr*rdicU
:
,

illa Magideria &e dentias pedetentim adde, continuo agitando omnia

cum /patula argentea , omnia ad continuum ignem relinquendo ; do-
nec materia eam aflecura fit confidentiam.vt inde pilula , fi v/us requi-
rar.formari po/fint. Haec Thcriaca confcruabitur longo tempore, ita vt
durationis diuturnitate excedat ternam , vel cuiuslibet viuaciffimi ho-
minis aetatem, hoc ed , fine corruptione aut altcrationc vlla , perpetuo
integris valentibusque viribus vigeat: dofis grana ij. ad gr.iij. Magiftc-
riorura compofitionis mentio fadlaedin noftra Bafilicacbymica,(ed vt
omnia clare pateant, capite fcquenti de majlftcriis Sc Talibus, ea redde*
mus apertiora.

Thertaca Diafrjfaron regia I.guercetam

R. Tinttur a auri , tinHuracor alliorum,

Tinftura omnium lapidum pretioforum
Tinttura Viperarum ana £j.
.Nepentbes Quercttani matorisli].

Enumeratum modo nepenthes adhuc manens in molli confidentia

imponatur in patina argentea, vtigne lento liquefeat : Huicirafoluto
admifee primum tin&uram aurirdein tin&uram coralliorum: tum tin-
dturam lapidum prctioforum,& tandem tin&uram viperarum, modice
agitando & incorporando continuo materiam ad ignem lenti/fimum,
donec in iudam confidentiam redigatur, cx qua formare podii pilulam
grani piperis magnitudine, aut paulo maiori cuius admirandi e/Fe&us
:

fe prodent in omni pede, & Venenis, aliisque morbis deploratis: potif-

fimum aurem in proliciendis fudoribus przterea reparat reficit col-

:
&
lapfas & prodratas vires , & duplo robudius efficit bal/araum nodrum
radicale.cui foli vis medicatrix morborum debetur. Vndc fiepenumero
contingit, vtidem remedium tottamque admirabiles effc&us etiam
per inlenfilem tranfpirationcm exercrc confpiciatu t.
b Sal Tkt:
 An YJDOT Afc!>»
Sal Theriacum Galeni.
X Viperee artificiofi modo c*ptJt,num.ii<j.
Salis,Ammontaci, vel communii tuodium y
Gentiana concifi, Arifiol.rotundaanalib.j.5.
Cardamomi, Marrubii ana ltb.fi.
Centaurii mtnoru lib.ij. Sem.Rut a hb.\.
Scordii montani, Cbamadryos ana lib.j.
Sem.Ruulib.y
Haec omnia meile attico commifcebis. Harum rerum mediam por -
donem inollamnouan^ex argilla confe&am, coniice, poftea viperas
quatuor viuasfuperimmitte, & cum eis fcillas quinque recentes ..con-
cifas.-inreliquum aliarum rerum dimidium, poftremo lutum ollae dili.
gcnterinducito , vbi prius operculum
impofueris, quod foraminibus
quatuor aperies, vt per eam vapor egrediens a dationis menfuram figni-
ficet.Nam furnos,qniprimurncxibit,obfcurus admodum 3c valde tur.
bidui, denotabit ignem ad viperas iam petucnifteiquo tempore dilige»
ter aduertas moneo.vt refpirando.no aerem attrahas inferum hoc ru-
mo.qui a viperis exhalat. His pera&is, cum fumus deGftct , ic tenuem
quandam flammam e foraminibus alcendere videbis, tunc optime ro-
fta cundta iudicato, itaque transfer ollam ab igne in locum , vbi per in-
tegrum diem & no&cm ffigcfcat :indc vafe adaperto,combuft;as res ex»
ime, quibus con tufis at q-, cribratis adde
Stm. Ruta /jrtutftrv lux. Hjfopi lix.
Sem.Fomiculifvj. Uardi gallica %vj. \
Petrofclmi Macedonici £ iv. Stacbfosfcjihicalv').
Racemorum Amomi giij.
; Summit. Thjrmi atticitix.
Organi hirac leone ici ijtx. Fol. Malabathri Indici ^iv.
Stm.bormmuom/alliliiji Sein.Corijndrihb.fi.
Carnium baccarum Inmptri- Laconici hb.ij.
Piperu albi lib.ij. Piperu nigri lib.ij.

Xad. filphif £x. Xmgiberu lib.ij.

Pad.Satnnhb.fi. Pulegii montani lib. fi.

Stm.fifrkotlvy Stm Tordilu montani
Mtntaan^j. Caflia optima vnc. ij.

Cinnamomi mu. j.
H*c vbi fcmckontudj,& cxcuffi , denuo contundere 6c excutere
i.
,
“ melio^

Digitized by Googla
 ,

/
MsDICO-Ch YM1CI .
LlB. IV. 14J
melior, quo fxpenumero cribrata in tcnuifllmum puluerem redigatur
uem in vafls vitreis politum, non ftatim.fed i quadrageflmo dic vten-
3um trado.
Reformatio rtoftra huiusfalis, eft hxc:
R.Rad. A ngtlica, Gentuna, Imperatoria,
Ztioari*,TormmilU rtc.an.lij.herb. diflamni,
Scirdii,fcor^omra,/cabio/x,
Ruta,melifancent,an.p.ij.gran.lunip.recent.^iiij.
Sun. Ruttjardm-btntdfti, coriandri,
Janiculi dulcu an.y.&.Flor.cinrauriiniin, bjpcrician p.y.
CardaJNomi, Piper» longi, &
albtan.^j.
"Contufis Sc fimul mixtisomnibus.adde
Succ.Limonumlib.) fucc.fiordn,
ylmartaan.ltb.j.b. vini canaria ^vi ij.
Macerentur omnia per 24.horas in magno alembico cupreo cu Tuo ,

refrigerio, quo dediliari folent oleadeinde deftilleturaqua fiuc totus

:

liquor ad ficcit atem vfque:caue tamen, ne ex nimia ignis violentia -ma~

retia aduratur :
quod periculum facile prxcaucturdeftillationcinbal.
neo vaporofo f'a£h: nam ea tutiffima cil & optima dedillandi ratio li- :

quor inde deftillatus accurate ferueturicorfim.-fjecesficcx redigitur in

puluerem, & leorfim etiam ad vfum feruentur,vt infra dicemus.
Interim dum hxc dcftillitio fit, accipe falis marini, puri & pellucidi
lib.iiij.ad fiimmum :fi forte impurus fit, aqua lauandus& repurgandus

ed,dein ad ignem probe exficcandus:cuipodeapuluerizatoadijcc v

Corall.rubr.pulutTifat.l iiij . Perlar.tantundtm.
Omnia cum falc permixta injiciantur in crufibulum capax, vrgendo
ignem fufionis.ita vtprxdi&usfal ignis violentia fundatur, qui indar
metalli fluet. His quatuor libris (alis fiifi , fimul cum coraliis & gem-
mis in dicta proporrionc calcinatis& puluerifatis , adiice libras duas
farcum ficcarum iimplicium bezoarticorum& aromatum , ex quibus
extraxidi aquam vt (upra,referuatam : Ex media parte horum omnium
inuicc mixtoi u fac drat u in olla terrea apta
in qua appofite collocabis
carnes 4.viperatuinfruflaincifarura: His fuperiniice refiduam omnifi
materialium partc.manu omnia bene premendo &
claudendo diftam
ollacum fuo operculo, ramq; exquifite lutado , vt nihil tran fpirare pof-
fit.Di£U olla ponatur ad igne calcinationis flue reuetberi)peri4. ho-
b x '
ias,da«4
 ^w*p»

748
'
•
Antidotarii
ras,donec materia reducatur in cinerem album ; quo iam vtipoterir
multo cum maiori emolumento,quam cineribus fiue faljbus illis Thc-
riacalibus vulgari modo paratis.
Sed huic operi hucufque elaborato nondum acquicfcendum erit,*,
adhucenim materiale nimisell,craflum &imperfe&um. Vlrerius igi-
tur pergendu m to tusque ille cinis in manicam hippocratis inficiendus,
& cum aqua fimpliciumdeftillata, Sc vtfupra,referuata, & ad ignem
rurfus calefadla,inde eliciendus eft (al fecundum artemireiteratis toties
di(Iblutionibus,filtrarionib. & coagulationibus , donec fal£ allidas cx-
a&ifilme repurgatum Severe Theriacalem.qui impraegnatus erit virtu-
&
tibus (alium viperarum, rerum bezoardicarum Sc aromaticarum , &
falium gemmarum & coraliorum , quorum copiam etiam augebit ad-
ditio librarum 4.(alis marini, qui iam per fe fpiritu fuo balfamico con-
tra motfus tum ferpenrum , tum aliarum bediarum venenatarum con-
ditas (alitasque omnes carnes aptidlmas reddit. Loco trium cochlea-
rium, quaeprodofide vulgaribus dantur, nos de noftris exhibemus ta-
tum 1 o.vcl rr. grana, fiuc 9j.ad fummum,& mirabiles exerunt virtutes.
V t centuplo adhuc efficaciores reddantur r verus Philotophus loco fa-
lis communis accipiet falem fulphureum St balfamicum naturae nitri»

&
cum quo fundet calcinabit philofopbice r non tantum corallia &
gemmas. (edetiam fragmenta nyacinchorom,rubinoruft] , fmaragdo-
&
rum , aliorum lapidum pretioforum in quanta copia libuerit , quae
virtutes fuas fpirituales, qua: potenti (lima Sc e fficaciifimae funt , imper-
> tient didis falibus, opciulphurisnaturs., quod c(l illorum proprium*
Sc verum difloluens- ,

T
rechijct de vipera. Galeni.
Recipe Viperas numjex /umendae funt autem, non quaequotm tem-
pore capc* fant,fed a medio potilfimum Aprile,in finem vfqj Maij.aut
paulo tardius locisqae procul a mari diffitis. Eligendae funt feminae,
quaeque colore fubnauofint , non praegnantes: quum caputlatius ha-
&
beant, depreilum: collum longius, gtaciiiusque quam mares : ventre
valliores , cauda minore , quae non inuoluca eft, fed potius contorta Se
diftenlafinccflu quieti proximo, quaetamen poftremas partes in inceffii
&
magis moueauafpedu ferino inuerecundo.oculisfubrubentibus &c ,

reccs capte.Capita primuSc caudas amputabis, 4 digitorum longitudi-

n« vttinqi his amputatis, cofidcrandum eft, fi motum quendam in ipfis
v refiduunx

Digitized by Google
 i

Medico Chymic i Lib. IV. 7491

rcfiduum confpicie$,fanguinemq; multum fundent: nam hx ceu pr^-
ftantiflimxfumcndx funt: deinde pelle detrada, interanea cum adipe
abiicicnda erunt: reliquum corpus in ollam nouambene codlam im-
mittendum, &
coquendum inaqua fontana, additis anethi comis, &
fub finem pauxillo falis, f ignis autem edo c carbonibus accenfu, aut
farmentis vitium)donec carnes a fpinislcparentur.Cum co&x fuerint,
ollam ab igne depones, &
carnes diligenter a fpinisexcmptas.per fe
contundes, nulla iufculi addita parte & addito puluerc panft bifeodi
:

maxime puri, quantum paftillis formandis fuffidar,quxcrir fecundum

Galenum tertia aut quarta pars,admifceto. Formabis in paflillos pon-
deris drach.ij.& ficcabis in fuperiori xdium parte, in celia ad meridiem
cduerla, a putuere diligenter mundata. S^peautcconuertcndi funt. per
quindecim dies, aureo amplius, donec probe exiccati fuerint deinde :

inpyxidem vitream, aut figulinam vitratam bene obturatam reponen-

di. Annum vnum integri perfcuerant,quanqua longemclius fit, haud
multo poft, quam ipfos confeceris, theriacam conhccre. Qui autem
diutius conferuarcvolet.fubindeabdergendi funt a puluifculo quo-
dam ,
qui illis obnafei confueuit ;
qui ii diutius inhxreat, paflillos per-
forabit. Hoc itaque modo conferuari poliunt integri ad tcrtiii annum..

Reformatio Trochifcorum de viperirhtec efl fecun-

dum /. £1^
9

Confcttio viperina Aromatica.

Kecipe carnem dequatuor viperis recens captis, gregaria via prae-

paratam, hoc eft, capitibus, caudis &vifceribusinternisabie&is, opti-
me lotam cum vino , &
in frufla incifam : hanc indes in matraciutn vi-
treum capax.fupcraffundendoaqu? cinnamomi excellentis,& vini ca-
narixvcl hydromelitisvinofian. vnc. v. velvi. vel tantum, quantum,
ad irrigandam folummodo didam carnem fufficiet : his adde
Cinnamomi Cardamomian. 3 ./.
CarjtphjHor. Summit. Anttbi
Macts HjJfopi
Piperit nigri Tbjrmian.p.j.
Zingiberi Salit communit p.f.
Cubtba Sp.tlitt.iigemmit
b 3 , Pulutr
7*0 AfJTID0TAR.lt
Pulutrudrcnut.rofati Diambraau.^.
Dein vafc claufo,vt nihil expirare poflit,ponein B. Mar.ad bullien-
dum, & omnia decoque ad ignem luculcntifiimumper 7. vel 8. hora-
rum fparium, aut donec viperarum carnes in liquorem reda&x videa-
tur. Aperto vafe omnia effundantur in patinam argentearo.autvaster-
rcum vitrearum m undum, ac inde (eparatis omnibus oflibus colen-
tur Bc exprimantur omnia per qua optime, quxeum iufculoriue liquo-
te fere qtpnia per fctaceum trafmittun tur. Et hoc modo habebis eflen-
tiam.feu integram ac fubftantificam viperarum virtutem ;qux odoris
erit fragtantiflimi, vtpore virtutibus rerum aromaricaru i mp regnata,
qu^ballami liue opobalfiuni(ab antiquis additiJlocumtenentAlaterm
excipiatur alembico apto &
capaci cum fuo capitello &
recipiente, vt
ad ignem baln. vaj>orofi exquirite feparctur omnis liquor, quem feor-
.. fim feruabis, &
erit fummum alexiterium , &aqua theriacalis praedan-
ti (lima in forma eflentix fiue excra&i viperarum ,
: &
in confidentia in-
ter molle & durum media: quxiam, vclnulla, accedente alia praepa-
ratione, vfui apta erit. Haeccum exteris theriaex ingredtentibus per- ,

unifccatur: vel etiam ( ne omninocommunem prxparandi formulam

videamur)inde formabuntur trochilci, addendo tarum quin-
faftidire
tam partem amyli probe puluerifati. Etriccandodi&osrrochifcosad
ignem Jentunvhypocaufti,fictK>chifcos habebis excellentiflirrios, qui
viperarum virtutem fublhntificamin fc peifc&econrinebunt,&lon-
g-flimo tempore, fi opus fit, adferuabunrur: fiquidem fpirituum aro-
&
matum balUmicorum viribus armis indu&i lunt, locoq; communis
theriaex vfurpabuntur. Imo vfus illorum erit quoque ad alias nouas
theriacarum formulas fabricandas, prout mali, quod expugnandum
eft,natura& conditio poftulauerit. St loco aqux cinnamomi, vini Ca-
narixfiue bydromcliris vinofi ad enarratam' carnium viperatumco-
frionem accipies, Alcxirerium longe prarihnriusj>rxparabi«,iravr,noa
fit opusaddrrc omnia d; 3 a matcrialia>dcc.

iZcnftclio Viperina Sacharin

Accipe carnem de quatuor viperis fruftatim incifam vtfuprarhanc

impone parinxmagnxargcntex, fuperaffundendo aquam vitxfortik
&
rimam, perfere dephlcgmatam.vt fupernatet 4 au tj. digitos: admo-
.

to igne cum charta acccnla, aquavitx flammam concipiet, ficquear-

aendo

Digitized by Google
 *

MlDICO-CHTMrCI Lib. IV. 7 /*

dcndo viperas coq ict: affande deinceps nonam aquam vita:, quoties
priorem Himmi abfumptam perfpexeris affufio vero h*c fiat per am-
;

plii fuperfhs occlufam cum collo 'perquam anguffoiahas h^c aqua vi-
tae ignis Hamma apprehcnfa ardere incipiet. Hxcco&iocontinuand»

eft.donec carnes uixfufficienterco&x appareant :aquxvitz quantitas

pro vniui aurei pretico huic viperarum decodrioni fatiserit. Tanden»
fac, vt tota aqua vita: fubftantia inardefeat, &
confumatur , ceu in ea>
quxoptimxnor^eft.probcq; redkificata,accidercfolct.Si quidincom-
buflibilss fuperfit liquoris, viperarum adfcsibendus eft carni, quam
isr

( feparatisfpinxoffibus)tundasin mortario marmoreo, admifccndo-

fenfim proprium liquorem, donec huius opera redigatur in pultem tc-
& fiat apta.vt per cribrum fimul tranfmirti queat , eamq; poflad
igWn lentum reducas in extra&um. Hxc caro ira prxparata.omnique
fua fubftantihca virtute dotata, iam idonea eft, vt recipiatur in theriacas
compofitionem: neque opus e ft.eam prius transformaram trochifcos,
aut aliud quid addere. Smvero libeat forte trochifcos inde effingere,
qui longiori temporis fpatio citra corruptionis metum adferuadifinr,
eos parabis cum duabus drachmis gummi diatrachacanthi, in mucagi
siemreda&i cum fufficicntc quantitate aqua cinnamomi, mucilagini
6\£tx adiicies carnis huius ita prxparatz vnc.jv.& vnc.ij. vel ii j.facchaii
candi puluerifati: omnibus limul mixtis, cofice inde trochifeosfiue ta-
bellas, qua ad lentum calorem eriiccarxdiunfiimeadferuari poterunt*
Commifcebis etiam cumdidamafla ante trochifcor. confedionern r
oleorum Nucis Mufcatx Sc Cary ophyllor.an fcrup.jJXiue finguloruro
guttas xxx.

Confi tfu> vtperinajuniperina^

Tertia przparario carnium viperarum , qazfirtrulfa prorfus viriun*

abolitione, fcd potius earundem confcruatione fleaugmentatione , fe
habeteo.qui fcquitur.modo.
Commemorata caro viperina fuflfcienrer imbibatur fpiritu falis
balfamici & rerum omnium conferaatoris, idqoe vel materiali & craf-
fo tantummodo carnem didam fale afpergendo marino, vt vulgo fo-
,

Ient: vel formaliter&philofophiaeeandem imbibendo vero illo nitro

folphurco fiue fpiritu acido fous philofophis cognito
,
qux vltima mc*
thodus gajnium jjjrslUfltiflinWjpqvudulpngc pncfccndacft.
Hco.
 Amditotarii
Hzc caro fummo 8c principali natur* ballarao fic condit?, appofite
cribrum ex ferico fadum,
.'locetur in &
quodam inftrumento, lruecx
annoxerato inclufum, ita vt fada fuifumigadone, per praedidum cri-
E rum penetrare poilit fiimut: fit que idem cribrum vndiquaque probe
munitum, ad prohibendam vel quantulamcunquc euaporationero, &c
ad fumum tranfuetfim id ferientem excipiendum, iiocautcm fudi*
mento ita parato
Recipe Bjcc. Iuniperi lib. j ,l5. Guriorum ulkertnct
B-tcc. Lturi piy. Succini *ut kjtrabts

MprUlg. BtnioiniMI.J.0.
Cdij/eptyll.p.
Omnibus craiTo modo conqua flatis & ignitis carbonibus inicds,
loco conueniend ,
fiat fuffitus in &
carnibus ter vel quater in dic Iwu*
migandisapto, ipfumquc continua ad 4 . vel j. diec, dortcc fuifumiga-
tionis perfcdMonem odorapprobauerir. Quo fado, carnes prxdidas
inter duas ollulas terreas vitreat as.exquifi tillime iu tata* , ne quid expi-
ret,inclufas, mitte in furnum , e quo recens exempta fint panificia.auc
quifimili moderato regatur calore, ibiquefine continenter ftare, do-
nec tota harum carnium fubftantia fimulcum officulis fuis inpuluerc
redigi poffit tenuiilimum &
fubdliffimum, qui fubftandfica carnium
virtute nequaquam fpoiiatuserit,vt incommuni decodicne vfu veni-
feci mulco audior
re folet, &
potentior cuadet, fpirituum baifamico-
rum,falis,& prrdidi fuffitus ingrediendum acceffionc.
Hic preciofifiimus puluis ex ram venenatiffima animali edudus
fuperatquxuisaliaalexucria&alexipharraaca, fiueeovtatis adeom-
pofitionem theriac*, citra rrochifcorum cofedionem cum pane, quod
opus nullius cft pretii,(hic enim puluis poteft perpetuo conlcruari)Guc
exhibeas eundemc6ttaomnisgenerisvenena,veIin nobis progenita,
-*el ex quodam id u aut raotfu animalis, vel fircus cxcitat*,fiueper fe ad
fcrup.j.porrigas.fiueinde varia alexiphatmaca, quorum is pta^ipuum
tc primarium fundamentum femper crir,componcrc velis. -<>

J
TrochiJHdcScylU Cxlent.
.
Scyllam initio Iulii colUdatn,|Pcdi?: magnitudinis,plenam,cafidi-
dam, cortice primo dctraGo, &
parte duriore cui rodiculz adhaerent,
. abieda, farina fubada ixmolucs>& co vfijj in c^bago cbquc*,doiie^fa-
nna

Digitized by Google
 ,

Medico-Chymtci Lib. IV. 7JJ

tina ptobe ficcata fit 8c ea perforata, ftylo ligneo tentabii ,nura fcylla
vndiq; tenera fit. Ea exempta , partem inceriorera diligenter teres.- cui
admifcebis farina: e tui tenuiflime cribrat* vnc. viij. ad finguUs libras,
& formabis in trochifcos ponderis duarum drachmarum, de ficcabis in
fuperiore parte aedium, in cella probe mundata, meridiem (pedante,
ficpius obuertendo donec probe ficcati
, fint, deinde repones : vt fupra
didum eft de paftillis viperinis.
Reformatio horum troebifeorum talis eft /, ,

In horum trochifcorum corredione fequenti progrediemur Me-

thodo. Accipieda eft fcylLat pars media, optima dc tenerrima, quam cor
vocant, ea minutim incidenda foliq; exponenda eft, donec mollefce-
re,& fere in liquore redigi incipiat : ea videl. ratione, qua Galenus fcyl-
las praeparare, &viribus ipfcrum integris feruatis: ad folc aeftiualem co-
quere (olebar. Quibus vero tantum otii non fupereft, vt aeftatia tempus
huic codioni ob inccnfiffimum folia ardorem dicatum expe&ent,
hanc fequan tur formulam.
ty. Eandem fcyllar partem oprimaro, cor vocatam, hanc minutim in-
cifaminiice in matracium aut vas vitreum cum collo longo, ita vt ad
mediam impleatur partem.
Hoc vas minime vel leuicertantum, fi velis, ctaufiun , nullo aftuio
alio liquore ponaru r in Baln. Mar. fe ruens per vnum aut duos dies tan-
tum , aut donec fcylla redigatur in pultis formam aut liquorem fpif,
fism,edulcaturo, omnibufq-, filis viribus infignitum, qui folus fine qua-
dis alia admixtione idoneus eft, vt recipiatur in theriaex compofitio-
nem.vel fi placet poft temporis aliquod fparium eundem adhuc calen-
tem tranfcola per (etaceum, de exficca ,aur ad ignem lentum cinerum
dc erit inftar fxculx,aut amyli ficci, quod (eruabitur diu omnibus fuis
Virtutibus dotatum. Adde, fi velis, tantillum gummi tragacanthi, aut
amyli, & inde forma trochifcosttanrillu, inquam, gummi &
amyli ad-
ditum, incidendi, detergendi fcylhe vires minime obtundet; h*cq; ea-
&
dem magis familiaria amica fum naturas noftrar, qua farina erui. Sed
hanc deiaduftriaaddi quidam contendunt, ad fcyllx nimirum vim in-
cidentem de detergentem a&uofiorem reddendam.fed hoc (impliciter
negatur. Farina enim in tanta quantitate addita potius obftruendi &
oppilandi vimexeret. Adhasc cum elufdemvi detergendi, vt de fupra
c notaui-

Digitized by Google
 V

7J4
1
Anditotarh
notauimus, perniciofa (imulatque adeo noxia coniun&aeft facultas
vt (anguinis fluxum prouocer»ram per vetrem, quam per vcfica. Quod;
fi velis fcyliam paftainuoluramduxra eradam comuncq; viam,in furno-

quodam coqueredca.vt nullas in ipfa nocedi vires remaneant» licet mi-

nus co&a Iri, & incidendi vi acrique qualitate abunde vigeat .-Scylla
probe trita per fetaceu traiiciendaeft.cuius vnc.iv.iniice in o&.veldec.
vnc.facchari.in tantillo aceti fcvllitici diflbluti Scad-perfe&ionemco-
&i:recoquendo totum adhuc fupraignem , agitando Sc probe mifcen-
docum (patula, donec amplius non adhereat vafculi fundo: ita facies-
faccharum fcylliticum excellenti (limum, ex quoformare poteris tro*
' chifcos, rotulas, feu cuiufcunque format aliae; tum adtheriacs,<um ad
quofuis alios vfus , quibus (cylia deftinata eft, cuius venenum per hanc
&
vltimam coctionem, facchari admixtionem penitus fecernitur.
Opuma,craendatior,certior Sc (ecurior praeparatio fcyllseft, fi ea in.
extrahi formam redigatur.vt (equitur.
*i- Optimam eius partem fiue cor, vt fupra, hanc erado modo inci-

fam iniice in vas vitreum aptum , fuperaffundendo acetum rofatum, vt

duos digitos materia fupernater.omnia in infufione ftet in loco frigido
per 24, horas: deinde effunde acetum per inclinationem, quo cepa*
fermentata , omne venenum deponet : dein adde lac vaccinum vel-
ouinum optimum,& recens mul&nrn ; omnia finanturin Bal. M. bul-
liente, donec liqnefa&afinr.colcnturpedinteum : dein ad ignem leni-
tum cinerum fiat euaporatio Sc rcdu&io in extra&u ficcum, cuius v (ua
erit , fi velis, loco trochifcorura in di&a theriaca, Sc in dofi debita. Ha--
dlcnus illa qu$ thcriacam attinent. Sequitur nunc caput 7. de elcdkuar-
rjis&mifturis.

Capvt VII.

De Elettturtis drMiJiuris.
J~\Edu«Hum potius Sc corruptum eft hoc vocabulum a Graccorun*
nomine V el qu© nomine ipfi medicamentum ap«
pellant.qnod lingendo quafi abfumi poteft, enim Sc *»«•*«*» eft
lingere &
lingendo abfumere. Ele&uarii nomen iis pueeipue medica-
mentis tribuendum cen(em«s, quas meile, vel (yrupo (acharifimplici*
-
*cl alio conucnicnteexcepta, ad confidentiam, (yrupo craffiorera Sc
‘
minue.

Digitized by Google
 d .

Med ic o-Ch ymici Lib.*IV»

•minus fluidam, liquidam tamen, adhuc redigantur. Qnandofolidx
Confe&iones Eiedhiarii nomine infigniuntur, exeofa&umeft, quod
•confe&iones illx.qux plerumque hodie cum facharo in tabulas, vrgu-
ftui confulatur, concinnantur , olira cum meile, vel aliquo fyrupo ma-
ioti proculdubio efficacia parabantur, &
vercEle&uariaeranr,vcpaf-
fim ex Mefue videre eft.lta confc&ionem diambrx,qux hodie in rotu-
las redigitur.Mefues cum fytupo rofar.& aqua rotarum in Ele&uarium
redigere iubet. Et confed. Diaxyloaloes cummclle emblicorum Ele-
dluarii forma parare decet. Et fic plerafque ali as confe&ioncs aroma ti-
cas.qux hodie in tabulis habentur, cum melleauc fytupis conurnien-
tibus in Ele&uarii formam redigit. Atque ita retenta eft appeliatio,
forma mutata. Sedre&ius rotulx, vel morfuli, aut alio nomine appel-
lantur. Nonnullis parum apte opiatxnominantur, non quod opium
recipiant, fed quod medicamentis illis antiquorum quxopium reci- ,

piunt, quale theriaca,& opiatx hinc appellati pofiim t, confiifcentia fint

fimilia.
Elc&uariorum autem protimplictum c quibus componuntur, na- ,

tura, varii vfuseflepofTunt. Alia enim ad alterandum

&confortadum,
alia contra venena
fhec nosreferemos inter Antidota)alta ad purga n-
dumaprafunt, dequibus etiam fingulariter a&uri farnus; Nonnulli
mifturai vocant.de his etiam, verum in hoc capite feoriiro Deo dantfc
agemus quod profpcre-cadat initium fumemus ab Eledb calefacienti
:

bus caput.
Elcfludru capHtCdUfdcienttdfunt : Dum brd
Mtfud.
•y. CinHdttiomi Cdrddmomivtriufqutdn. $f,
Ztdoarid Zingiber» ij.fi.
Cdrjophj iorum Ligni dlott
Udtis Sdntdli Citrini
Nue» Mofibdtd ? tpir is longi dn. 3 ij.
Toti} Ambtd 3).
Gdlangddn. 511'f Mofcbi i.
fi.
Spicd Indic 3j. Sjrupirofdti
Sdfbdridibi1.fi Aqut TtfiiUddn.tj.fi
Dotis 3iif> ad 3iv.
 *
Amtidotarii
Dticajlorcum Nicolai.
, Cdfitrti Origam
Mjrobdl. citrinornan. 5iij Balfamitd
Aloes %\. 6. Ocymi
Pyrethri JUsL Brantba Vrfina
Tolij Dittamni Crtttnfis
GtycjrrbXU Sm. Ruta
Tragdtantba Arifiol longa atrtt.

Calami armatui Mabatbmotktn

Vitri, Galbini, Astari
Spua Indita, Zmgibtrk
Stbanantbi Cinnamomi an, %j.gr. ij.
Opoponat» Afifcetida
Capi hgnea Myrrha
Uutopeptrk. Eupborlij an.if.gr. xvij.
iSatnpiptrit Stapbfagria
Mtlanopiptrn Danti
XjUbalfami Facnuuli
Corpobalfomi Pttroftlini

Cobuynthidnr Apij
Sagaptnt Sileri montani

Rbcurtmtid: Batcammlam
Styrai* ctUmita P ttrtoli
Styracis cilamitarub. Sem.firmi an. dy.gr. ij.
Sangum* drattnu MtU* dtfpumati triplam.
CartUmemi Saluit mmtrn
TInerit i Roforum
Agarui Bdellii anogr. xvij.

Maftki. Epitbymi
Salit AmmoHiaci Poljpodifqutrtm
Ztdoaria Opobalfami an.gr, xnr.
AnifiiH.dj.gr. Alpiados
Thymbra Rad. Cipparomman.gr. xj.
Brfbpi Peucedani
Tttltgij Abfintbifon.gr.yif.,
Cbamadrjos Anacardj.
Sabina.

Digitized by Google
 , ,. , . , ,, .

Midico-Chymici Lib. IV. 7 yr

Sabina Ctrt.mandragAugxj.
Gentiana Irusgr.iij.

Fiat cie duariam in vale vitreo feruandum.

Pleres Archonticon Nicolai.

R.Cinnamomi, Mtntbt aquatica,

CaryophjHertm vtlsifimbrii

Ligni aloes, eordatnom, -

Galanga, Fiptr is longi,

tyu* Indica, Albi,

Nueu mefcbatd. Sem.BdfiUei,
Zingiberis, Baccarum myrti
Spodi), Cort. citrian3i}.g.r.

Sfbanantbi Margaritarum
Cyperi, BttnaJbt,
Rajarum, Rubri
Violarum a»%j-gJtte. Coralli rubri,

Teli), Serici rfti an.d\.g.lj -f •

5»
Gtycynbiacs, Cdphurag. v.
Maflkit, Syrupt Refoti,
Styracis, Sacchari albi an .\ i ix
Maiorana
liat clcftaarinm.Setttator in vafe fi&ili vitratoper anno* duos.

Ofofyra Cofim drDtmiam.

RHtrbaparalyfett, Ztdoaria,
Saluta, Xylebalfami,
Rafuratbaris aut *>).g. xiij. Rhtupontici,

Opii Tbtbaid jij I. iv3i j. tyrttbri,

Cinnamomi elefti. Coralli rui.

Spica nardi, Caryophyllorum',

Galanga, Tragacanthi,

Cmi,. Myrrha,
Cofh, Cafttrd,
Zingiberis,, Opopanacv,
t g Viperk

Digitized by Google
 ,

75* Autidota^m
P iperie longi, Gentiana ,

Piperi nigri ana dr4th.iyg.vj. Cbamedrjos,

Belfami, Pulegii,

Mofchi, Centaurii maior. & mi*.

ligni dites, Spica Celtica,

S rimant hi, Capillorum Venerie rtctnt.

Medulii cafujjR. Abfintbiirtctnt.

Styraci calamita, SponfafoUt,

Styraci rubea, Hyptriii,
Tormenttlld,
hUfluit,
Galbani, Troji» vtndu.milltfoitt,

Serapini, StmRutafji.
Affafatida,
Calamenti»,
Meliloti, Paniculi,

Ariftolochu longa&rttunda, Sem. hyojlyjtmi albi,

Dragontea,ana vnc.6. Cardamomi,
Afari, CUrpobalfami,
Vtlloborinigri, Ltutflici,

Mete, Paritu orobi,

Rad.Paowa, Sem.Petrofeltniy

Btd.Rdphani domtfiid, Baccar. Lauri,

Sileri/ montani,
Rad.Acort,
Cort. Peucedani, Lupinorum,
Cort. mandragora ,
Marathri an.$ Rg.xilt.
Betonica, Melli dejpumdtilsb.ijli).'

Ia cuias pane foluatur ca (Tu fift. poft pulucrcs exterarum fpede-

&
rum,& vlcimo imponatur balfamui in modico mcllc vetvinodiffoltt-
tus,incorporcntur> & tefcrucncur,vt decet.
Hygua Graea.
R.Sem.Uyofcyami iraeb. i j 9i j. StVrdii, ,

Opiidrach i)3j. Origdni%).g.x.

Cofiidrachj.g.xv. Styraci calamita.
Myrrha, Galbani,
Opopanaci Agarru,
Geietia'

Digitized by Google
 , .

Medico-Chymici Eib. IV. 7&'

Gentiana, Pigani, Mandragora,
Stachados, Rad.Eryngij t .

frafii. Rofirum ,
Cardamomi andJcrup.ij.f , Eupdtorij , •

Balfami, Euphorbi),

Nardi, MeUnopiperi/,
Groci,dH. gij. Ltuiftici,

Scbanantbt Dauci ,

Thymiamati/, FMicuit,
Ammoniati, Trifohjfem.ttH.dip
Ttrebintbindt Mtlluq.f.tfh
Cafia lignea,
tricar usconditw, vulgaris.
R, Conferua rad. acori lib.j.fi.
Mellis defpumati ( vel eius loco, brodij Zingiberis conditi j Iib.jj
Amygdalarum mciftrum lib.fi. Z ngiberis albion.vn(.&.
Piperi/ nigri, nucis moftbau ».

Mifce ,& fiat conditum.

1
EUffuarid calefdcienitayxttut.
Diaireosfimplex cMagifl rdlis

RJrswwic.fi. Sptc.DiatrdgdcaHtbifrig.an.Qj. .

Saccbartcandi, Saflbart albifimt,quant.fuff.

fiat confc&io. y
Diaireos Salomonis.

Tulrtosvnt.p Zingiberis,

PuUgu, piperis ana drath.iij

. Bjjfopbt
1
Cdnearum,
Glycyrrbi^aan. Jvj. Paffularum enm Itat arum,
Tragac atuba ,
Carnium daHylorum a n.Q j.fi.

Amyli . Styracis calamita rubea Q)3}A

Amygdal. amaror. and Qij. Pinearum an. Sii j.

Cinnamomi , Mtllu quant fu
Hatde&uarium.Gon&ruatur per annum..
Drairtoe
 , ,

7 ^o
Antidotar.ii
Vmreesvjiuu.
R.Sptc.Diatragacantbifrig.lj. Gutmi Arabici,
Rad.lreos lij. Tragacantha an.%*.
Hacc compbfitio magis grata cft , quam diaircos Salomonis,proinde
frequentius in vfu cfle foier.

Diafcnidion TiiceUi.

KftmdiarmliysP. cummi Arabki

Pinearum, Amyli
Amjgialmundatar. Stm.tuctnbita

Sem.Papaueru albi a». giij-3j* Sem. titruUi

Cinnamomi, Cucumeres
Canaliorum, MelonumonaZj.lt.
Zingiberie, Caphuragr. vij.

Succi Glyijrrbita,
- Syruptrtolati q.f
TragacanthaAn.ij.lt.
Fiatele&uarium in vafc fi dfcili vitreato conferaandum.
Viatragacanthum calidum. *

tLGummi, Sem. Tanagraei,

Tragacantha, cinnamomi ana vnc.f.
Hlfopian-liv. Gtycynbixorafa,
tinearum nncleor. mundator. Succi Glycyrrbica,

AmygdaUrjimbaTfHrgat.an.5vj. Zingiberis ana drath. ij.

Son. Lini, Sacchari quantfuff.

Fiat ele&uarium per annum confer nandum.

Diahyjfopum.
P..VjJfopi, Comium dafljloruM,
Ireos. Tragacantbe,au4droch.x.
Thymi, Giytynbizjt
Melanopiptru ana dracb.xxx. Cantarum pinguium,
rultgts, Pdjfu/ar. enucleator.

Thymbra (em lotofume fatureiam) Paniculi an. $.x.

Ruta, Zingiber*,?

Cstmimanadrach.xx. Sem.Antfi
Carui,

Digitized by Google
 ,, , , , , ,

Midic o-Chym i ci Lib. IV. 761

Carui, Mellis rcl faccbari
q.f.
Sm.Liguflicianafyjf.

JFiateIe£uariura,in vafefi&ilivitrato confcruandum.

Diaprajsium.

Jt. Prafii ^v. fi. SemPotniculi

Tragacantha, Sem. Anethi,
pinearum mundatarum Sem, Apij,

Amygdalarum dulcium, Sem. Petrofelini Macedonici,

P^atiorum Sem. faxifr agit ana 5ij.

Carnium daflylorum, Hirmodadylorum,

/ Cantarum pinguium, Origani
Pafulxrum enucleatur. ana 3»j. fi. Peucedani
Cinnamomi, - Cardamomi,
Caryoyhyllorum, Leucopiperis,

:Huckmofcbata, Carur,
Macie, Sc lunant hi

Ligni Aloes, Liguftici,

Galanga Vtn atoxici ana 3j fi.g.jJ.

Spica Indica, Balfamita,vel

Zingiberis Mentha aquatica,

Zedoaria, Tulegij,

Gljzjnb;zJt, Dittamni,
Rhapontict, Cretici
\
Anacardt, Cofii,

Soracis calamit a, Pyrethri,

Galbani Satureia,

Terebinthina , Bajihctnis,

Mafticbes, Paoniaradicum,
Myrrha Velfeminis macropiperis
Pad. Ireos, Amomi,
Anftolochta rotunda, Sinoni,

Cort.rad. Capparis, piperis Longi

Gentiana, Or0biana5j.gr. i}.

Melanopiperis, Xjlobalfami

^ mjl. Cajita lignea

*
^
Cerat'
 ,

7*1 Antidotarii
Coralli rubri Mifcbi
Rafuraebork A mbrt -
Cxrpobalfami vti ofiudtcerdt ctman.g.xii.
Stm. Baljamt Melludijpumatiq f
D**(i erotici an. 3*. , F. Ele&uarium.
Diacalaminthon Galeni.
^.Calammtha montana, stm. Aptj,
Calamintba < ampcflru , Comar. Thymi an.yj.
SefUos ( vel, fileru montani)
Ltguftkify).
Pitrofilint mactitnki ana%vj. Pipem nigri fixi}.
Zingiberi* 3 ii j.
Meliuquant.fujf.
Flat elc&uarium.Seruatur per annum.

Diacalaminthon ahudT'
KCalatnintba montana. Cacuminum Thymi an. riL
Tulegit,
libyfhaft minuri «,
Stm Pttrofelim, P.ptru gxxtv.
Stftlwan §j. M<lluquant.fu$cit.
Stm.Apij , Fiat ele duaiium.
Diacalamtnthum Nicolai.
BCalamenthi, Semin-ApUdi.
Pultgii,
Amecs
Thymi,
Meldnoprperi/, Ane thi,
Stftltti, - cinnamomi,
Petroftlini an.
tp ij
3 j, Zingibtri* an. 3ir.
'

Ltwjtici 3j'3j.
Confice.

Diathamaron .
B-AntophyUorum Corall.rtibti
Zingiberi an.sv.R. Spica Celtica,
Cinnamomi, Tragacantha,
Carni m daflylorum, Aaacardti,
Caryophyl an. 3iv.3j-g.xvj,
OJhum dadylorum.
Galanga,
Margaritarum integrarum
r
Blatta

Digitized by Google
 , , , . .

Midic o-Chymi ci Lib. IV. 7*j

B latta bibentia an. 3ij. Anifi
Limatura atm puri. Baccarum luniptri,
Limat. argenti an. 3ij, fi. Trium piperum an. jj. 9ij.£. ut.
Spica indita, Oflis de corde c.dij. Ii. ,

Zedoarta Rafnra choris

Cojlt albi & aromatici. Mofchiartadj.g.vij.
Pyrethri, Ambradj.
Rbabarbari Mellis q. fuff.
Carpobalfamifeti cubebar. Piat eltlhtarium doflt giif

Diafulphur, Mejisa.
R.Piperis albi & longi an.$vj . Cardamomi an.#.
Sulphurisflasti. Ruta,
Thuris Coftian.\ f.
Mei, Cafltayr.
Vytfcymialbi, Opii,
Myrrha,
Styracis, an3,\.
^ Mandragora an.iiiy.
0 -afi 3 ij.fi.
Melie defpumato excipe.
Eletttsaritsmfnlphttratssm Vior astanti.
R.Sulphurisflaui triti Itb.j, Croci fcrup.\.
Olei Tartari gij. Zingiberis 3ij.
Cinnamomi * fi.
Mofebi in aqua rofldtjfoluti 9 S.
Mellis albi & crudi J t v.
Mifcc abfque igne,ac ferua in loco ficco.Dofis a giv. ad 3vij.
gutdrimeron Arnoldi Vilknouani
R.Enula campana jj.3iij. Cymini Qij. am
Piperiti ^•Maratbri,mellitdtjpumatiue,).^\.
Incorporentur. Dofis a 5'j.ad giij.

Acharijium Nicolai.
R.Qoflt, Opii, Croci, olibani,
Galbani, Coralli
Phoenici Indici, " lobalfami
hyjfopi, -
2 tflia Fiflla
Stm.Unian. 3 ). Xyhcaflia
Spica, Myrrha, Calat», aromatici
i a Rhapon*

Digitized by Google
7*4 Ahtidotarii
R baponttci Pfyllii, dauci
Styracis calamit t Ocym, Icuijlici
Opopanacis ana drach.ij. Marathri
Bdellii, Cicidon, Meconis
Ammoniaci, Mdanopiptri ana drach.ij.
Spice celtii* Ma. ropiptris
Abrotani Leucopiperis
Af ei i, acori, Floris Syriaci ana dracb. ij..
Bratbyos Zing.beris 9;'.

Roris syriaci Eltnudj.fi.

Scylla,pyretbri, Hellebottdj.
Diaplmtdon
i Mellis q.f.
Amomi, anifi

EleCiuaria cor calefacienti*.

Aromaticum rofatum Gabrielu
JLRof.rub.drach.xv. Nucismoftoata
Glycirrhiza raft drach.vij. Curdaniotm minoris
Ligni aloes Galangaana 3j.
Santali cirrini ana dracb. ii j. Sp.ct Indica
Cinnam Aedi drach.v. Ambra grifea ana 9ij.
CaryrphylloTum M ofibi 9 j.
Macis ana dracb. ij. fi. Syr rofati
Gummi Arabici eCort. litri
trmg*(amoxan*y)
Tragacantha ana gfj ?i}.
9ij sat oan albi
Sa. bari aw, ana arach.
drach.tx.
tx.
Trita prius omnia qua: fu nt terenda,cfeindc mifceantur cum
fyrupir
& coquantur in ele&u^um iuftacconiiftontiar»
oAromaticum Rofatum cjfttefuc.
R. Rof.rub.drachj.fi. GatlU mofhate
j ana drach.ij. fi.
-

Ligni aloes Gljctrthifa rafa vnc.j .

Macis Cinnamomi $iij,
Galanga Car damam
Caryophyllorum Spica nardi ana dracb. j.
Z ngtleris *
Syr upi rofati
'
Trot hif. Dianhod. Syrupi corticum
Nucis moftbat* Citri ana fuff.
q.
Fiat

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. IVI 7*Z
Flat Eltfluarium Defis #i }.ad$v.

Aromaticum Rofatum Mefua minus.

if.. Rof. rubrarum 3x. Mafiicidiy.
Ligni altes Ambra 9 ij.
Santali C i trini an. 5 >j. Mofi bi3j»
Cinnamomi 3. Syrupt rofq.fi <

Aromaticum Mofhatum Mtfu.

y. Ligni aloes ^i j. Mofchidij.
Cinnamomi crafii gx. Syrupi rofati q.f.

Ambra#'}.- ... .
•
...
Aromaticum Nardinum Meftu.
jp.Spka Nardi $ij. Trocbif. Diarrbodonan. 9iy..

Eoforum Bjib.
3 3 . GaHiafebeHina$ iv.
Cubebarum Vinearum mundatarum
Lgni aloes Amygdal. purgat. an. v.
5
Mafiitia Gtimmi Arabici

CaryophjUorum Tragacanthi an. |ij.

Cinnamomi Mofcbi d f.
Foli} Indi Syrupi rof. q.f.

Anifi F. Elecluartum..

Cort.mali Citri,

Arornatuum Caryophyllatum Meftu

y..Caryopby ll. svij. Rofaruir.^iv.
Maiu G'yyrrbiz.a rafa
Zedoaria _ Gallia Mofibat a vera an #).
Galanga '
Cinnam3iu.fi.
Santali Citrini . Cubebarumd\).gr.v.
Trocbif Diarrhodon, Ambra#.
Cinnamomi Mofchi 3 fi.
Ligni aloes •
Tritis adde fyr. e citro.
Spica Indita * Sacluri albi ana q.f.
Piper u longi' Ptrmifiu F. Eleiluamm'..
C ordamomi maiori an. $j.

3 Dian-

Digitized by Google
766 Antidotarii-
Dtantbon.
qt. Florum Rtrifmarmi |j. Zingiberis an. dir,
Violarum Ztdoaria
Rofaritm ' Macts
Glycyrrbi^aan. 5 vj. > Ligni aloes
Caryopbyllorum Cardimona
Spica Indica Srn. Anifi >
Nitcis Mofcbata ;
Anethi an. d iv.
Galanga Mellis q./uflicit.

Cinnamomi F. Elc&uarium.
Diaxyloaloes Mefu*.
fy. ligni aloes Coralli rubei

Rofaruman.ly Carabe
Caryopbyllorum ToLCitri
Spica Indica Cort. Citri mali
Macis Ocymi CaryophyUati
mucis Mofcbata Stfymbrii
GaduMofcbataMtf. Menthaficca
Cubtbarum Sampfuci
C ardamomi vtriu/qut Tiperis longi

Mafiicit Zingiberis an. giv.

Cinnamomi Mofihibtnidj.
Cyperi rotundi Ambra 3 j.yr.
Ststnantbi Mellis Embltcorum
Ztdoaria Miva aromatica ana
Beta vtriu/qut an. S.jf. q.fufficit.
Matis Fiat Ele&uariiun.-Doitfsj.
Serici crudi ttfli adgiij.
Margaritarum an. 5iv.

Diam argaritarum Calidum Anicennst.

Morgaritaion perferat. Ztdoaria . [

Tyrttbtian.l\j. Doronici
Zingiber» Srn. Apii ,

Mqfiichtt an.^ty. Cardamorni vjriufque

Mucii
% *

•
/
t

Digitized by Google
 i
,

Midico-Chy mic i Lib. IV. 7*5

Nucis Mofchata Macrepiperie an. giij.
’
Macie an. 3jj. Cinnamomi Jv.
Been vtriufque Sachariq.f.
Ttpcrie nigri F.Elc&uarium.

Elefiuarium degemmit calidum.

31 . Margarit .albarum Jiij. Sem. Ocymian. gif.

Saphyri Coralliorum rub.
Hyacinthi Succi albi
Sarda Limatura eborie an. Jj. 9iJ.
Granatorum Ftl. auri &argentian. 9ij.
Bctnalbiacrub. Spica Indica
Caryophjllorum Folii

Zingiberi Cardamomi maior, an. Jj*

Tiperk longi TrocbifDutrrbodon
Croci Ligni aloes a», ty.
Smaragdi an. %).£. .
Cinnamomi
Zedoana Galanga
Galanga Zedfarurot.an.^./.
Cort Citri mali
. Mofchi J./.
Matie .. v i;, Ambra 3ij. :

Confice cum meile Emblicoram & colato meile roiatoanaq.fi

Elccluarium laetificans Galeni.

pp. Flor. Oymi caryopbjUati.

%
Bafura E borie,
Croci Thymi,
Zedoatia Lpitbymtan. 3j.
Ligni aloes, Campbora,
Caryophjllorum, Mifibi,
Cort. Citrei nwft, Ambra
Galanga, Marg.irtt. perforat.
Macie Ofltum de corde cerui an. $.fi.
mucis mofchata, Aer)foliati meri,
Styracis calamita an.% ij,/. A rgentifoliati mtri an. 9jv
Amjt, 3j. Sa,bm*ibfimi.

Fiat
 , , , '

75 * AtfTlDOTAK.lt
Piperi longi. Gentiana,
Piper* mgri ana drathij.g.vj. Cbanudrjot,
Belfami, Pulegii,

Mofcbi, Ctntaurii maior. & mi*.

Ligni aloes, Spica Celtica,
Scbenanthi, Capillorum Venerie recent.
Meduiit cafiafifl. Abfintbii retent.
Styraci calamit 4, Sponfafoli
Styraci rubea, Wyperiti,

Maftici, Tormeneilla,
Galbani, P rafii vindie, millefolu,
Serapini, StmRutafyL
Afft fitidt, Qalamentbi,
Meliloti, Paniculi,
Ariftolocbu longe & rotundi, Sem. hyofiyamialbi,
t>ragontea,ana vneS. Cardamomi
Aferi, COrpobalfami,
Vtlleborinigri, Leuiftici,

MtU, Farina orobi,

Rad.?*on'4 , Sem.Petrofelini,
Rtd.Riphtni dmeftid, Baccar. Lauri,
Rii. Acori, Silerie moneant.

C ort. Peucedani, Lupinorum,

Core. mandragora. Marathri an.$ bg.xnt.
.
Betonica, Melli deftumatt lib. ij .$ij
In cuiui parte foluatur caffia fift. &
poft puluerc* aeterarum fpeaV
rum,& vltimo imponatur ballamur in modico meile vel vino <uublu«
tus4 ncorporenmr,& referuentur,vt decet.

Hygiia Graea.

R. Sem.Hyofcyami drach.i jdij. SCor dii, ,

Opiidraih ij.9j. OriganiZigx.

Cojlt dracbj.g.xv. Styraci calamit a.
Myrrha Galbani,
Opapanacu. Agarki,

Gentia-

Digitized by Google
 , , , ,

Medico-Chymici Eib. IV. 7P>

Genttana, Ptgani, Mandragora,
Stacbados, RalErjngj,
Yrajlu. Roftrum
Cardamomi ana/crup.ij.f. Eupatory, •

Balfami, Eupfailtj,

Vadi, MeUnopiperi/
Groci,an. gij. Latifha,
ScbdUdUt/tt Dauci,
Thymiamati/, Paniculi,

Ammoniati, Tnfohjfemjtn.dij.
Ttrebintbindi ]Melli/ q.f.ell.

Cafiia lignea,

Kjfeort* conditi*, vulgaris»

S. CtnfcrMd rad. acori /li.j.fi.
Mellis defpumati ( vel eius loco.brodij Zingiberis conditi ) lib.jj
Amygdalarum incifarum Zngtberi/ albian.vncS.
Ytptri/ nigri , nuck mofebata »

Mifce,& fiat conditum. i

EUftuaria c/deficienti* pffti*i

DiaireosjimflexcMagiftralis.

R.lrusvncfi. spH.Deatragacautbifrig.an.Qj..

Sacchari canS, safibariatbifiMhfuaut.fuff.

Matconfc&io. /
Ditireos Salomonis.

X.Ireotvnc.). ZingiUrk,
Pultgij, Piptris Ana drackiij^
. Bjjfopi,
;
Caricarum,
G/jcjrrbi^aa*. 5vj. Pajfu larum enucleat arum.

Tragacantha, Cantum daSjlotum an. gijA

Amyli • Styracrstalamita rttbta 5'J-^J-l

kmjgial.amaror.ana Jiij. Pinearum an. 3i»j.

Cinnamomi, Mellis quant.fu f. , ,
/

Batelc&uarium.Conlcruatur per annum.

Linire*

Digitized by Google
 ,

7 6o Aktidotajlii
Duureosvjiuu .
R. spec.Dutrogocontki frig.lj. GummiArobki,
Rod.lrees $ij. Trogoconthoon^fi.
Hxc compbfirio magis grata cft, quam diaircosSalomonu.proinde ,

frequentius in vfueflc folet.

Viapenidion TfteoUi.
fLPtmdiArmZij.$t. Gurnmi Arabici
Pintarum, Amyli
A rnygioL mundat4T. Sem. cucurbita
Sem. Papaueru albi 4ts. giij 3j. Stm. citrulli

cinnamomi, Qucumtrit
Carytpbyllerum, Melonum 4tta
Zingiberii. Caphuro gr. vi;.

Succi Glyyrrbica, - Syrupi violati q.f

Tr4g4C4nth4An.ty.fi.
Fiat cte&uarium in vafe fidili vitreato confcruandum.
Diatragactnthum coitdum.
R. Gummi, Sem.Fanograci,
Tragacanthr , Ctnnamomtana vnt.fi
HyjfopiAn.l iv. Gljcjrrbtzj. rufe,

fmurum multor, mundator. Succi Glycyrrbiu,

Amygd4UrAmb4rpurg4t.4n.hvj. Zingiberi1 aha dracb. ij.
Stm. Lini, Sacchari quantfiuff.

Fiat ele&uarium per annum confer uandura.

Diahyfifopum.
R. Byfftpi, Comium daBylorm,
Irett, Tragacantht,ona dracb. x.
Thymi, Giycynhtzjt
MtUnopiptru ono drtcb.xxx. Conearum pinguium,
Pulegit, PajfuUr. amicator.
Tbymbu (tim locefume ftwtiom) Torutultou.^x.
Puto, Zmgibtrit,
Cummi ono droch. xx, Stm.An tfi ',

Cstrui.

Digitizedby Googie
 , , , , , , ,

Medxc o-Chym i ci Lib. IV. 761

Carui, MeUitvtlfacibariq.f.
Sem.Ligufiiciana^i).^.

Fiatele&uarium.in vafefi&ilivitrato confcruandum.

Diaprafltum.
P rafiity, fi. Sem. Paniculi,
Tragacantha, Sem. Anethi,
Pinearum mundatarum Sem. Apij,

Amygdalarum dulcium Sem. Petrofelini Macedonici

Piilatiorum ,
Sem.faxifragiaana 3 ij.
Carnium dafly lorum, Hirmodadylorum,
Caricarum pinguium, Origani
Pajfularum enucleatur, ana 3»j. fi. Peucedani
Cinnamomi, •
Cardamomi,
CarjofhyUorum, Leucopiperis,

tfucumofcbata, Carur,
Mac», Schanantbi
Ligni Aloes, Liguftici,

GaUnga, Vtn atoxici anaij fi.g.j.S.

Spica Indica, Balfamita,vel

Zingiberis Mentha aquatica,

Ztdoaria, Pultgij,

Glyzjrih:**, Dittamni,

'
Rbapontici, Cretici

Anaeardi, Cofii,

S'yraciscalamita, Pyrethri,

Galbani , Sature ia,

Tirebinthina Raftlictnis,

Maftiches, Patniaradicum,
Myrrha Velfyminis macropiperis
Rad. Ireos, Amomi,
Arijlolocbia rotunda, Sinoni,

Cort.rad. Capparis, piperis Longi

Gentiana, Orobianay.grd).
MelanopTptris, Xylobalfami

v» A »'A Cafiia lignea

Cerat-
 .
‘
i?r/

7 6t Antidotarii
Coralli rubri Mo/cbi
Rafuratboris Am \, rA
Csrpobalfamivel Ofiisdecordtctruian.gxn.
Stm. Balfami Mellis dtfpumati
q.f.
Dostctcrstuian.^. , F. Elc&uarium.
Didcalaminthon Galeni.
KCalamintha montana, Stm.Apij,
Calammtba e ampejlris , comar. Thymi an.yj.
Sefilios ( vel, fileris montani) Ligtfitci^vj.
Pttrojiltni mactdonhiana g vj . Piperis nigri Jxij.
Zingiberis 31’jj. Mellis quant.fujf.
Fiat clcduarium . Scruatur per annnm

VtacaUminthon alludi
P.Calamintbt montana, Cacuminum Thymi an. vi.
Pulegii,
Ubyfhti feminis 31 ut,
Stm Petre/elini, P. peris gxxtv.
Sefthos an. Mtllu quartt.[afficit.
|j.
Stm.Apij , Fiatele&uatium.
Dmalamenthum Nicolai.
H Calamenti#, SemnuApUBu
Pulegii,
Amtos,
hm* Thymi,
Mtlanopiperis,
Anethi,
*
#
' Cinnamomi,
Petre/elini an.XiijS).
Zingiberis an.Bii.
0
Lruijiici 5j3j.
Confice.

Diathamaron.
P.AntophyHorum Corall.ruhti
Zingiberis <0j.3v.fl.
Spica Celtica,
Cinnamomi, Tragacantha,
Carni: m
daflylorum, Anacardti,
Caryophyl an.5iv3j.g.xvf,
ofimm dallylorum.
Galanga,
Margaritarum integrarum
a
Blatta

Digitized by Google
 , , ,

Medic o-Chymi ci Lib. IV. 7 6j

Glatti libantia an. 3ij. Anifi
Limatura auri puri. Baccarum Juniperi,
Limat. argenti «fl. 3 ij.ft. Trium piperum an. 3j. 9 ij.g. ux.
Spica Indica Oflis de corde c.dij. is.

Zedoaria , Rafura. eboris

Cofti albi & aromatici. Mofcbi anadj.g.\i\.

Pyrethri, Ambrad). x

Bbabarbari Mellis q. jfuff.

Carpobalfamifeu cubtbar. Fiat tleiluarium dofls^W).

Diafulphur, Mefust.
R. Piperis albi & longi an.^vj. Cardamomian .Jj.
Sulphuris flasti. Ruta
'
Thuris , t
Coftian.il.
Mei, Cafttayr.
Hysfcy apti albi. Opii,
Mandragora an. iiij.
Myrrha,
^
Styracis, an!oj.
v
Croti 3ij.fi.

Melie defpumato excipe.

EUftstarwmfislphuratram Fior asternti.
R.Sulphurisflasti triti lib.). Croci ferup .j.
Olei Tartari lif. Zingiberis 3ij.
Cinnamomi | ft. Mofcbi in aquar of.diflblutid^.
Mellis albi & crudi liv.
Mifcc abfque igne,ac ferua in loco ficco.Dofisa^tv.adSvij.
Quadrimeron Arnoldi VilUnouani.
R.Enula Campana Ij.siij. Cymini
Piperis 3 ft.
Jiij.

Marathri, mellis deflumati uo.j.%).

0
Incorporentur- DoGs a g' j.ad %ii).

Acharijium Nicolai.
R.Cofli, Opii, Croci, olibani.
Galbani , Coralli
Phoenici Indici, Xylobalfami
Hyjfopi, - C afliaPiftla
Sem.Unian. jj. Xytocaflia

Spica, Myrrha, Calam. aromatici

i i Rhapon-

Digitized by Google
7*4 An ti do t arii
Rhapontici Pfjllii, ituci
Styracu calamita Ocymi, Leuiflici
Opop anteit anadrach.ij Marti b; i
Bdellii, cicidtn, Meconii
Ammontaci, Melanepiperi anadrach.ij.
Spica ctltica Ma. roptptrit
Abrotani Ltucopiptris
Afui, acori, tlorii Syriaci ana dracb.i).-
B rathyos Zingiberi dj.
Rorit ijrUli Elenitdj.fi.
ScylU,pyrttbri, Htlltbotidj.
Diapbtndon Mellis qf
Amomi, amfi

EleSiutrU cor culefacient'uc.

Aromaticum rofatum Gabrielu.
RRof.rub.irach.xv. Sucumo0ata
GljctrrhiZjt raft drai h.vij. Cardamonu minoris
Ligni aloes GtlangatnaSj.
Santali citmianaitacb.il]. Sptct Indica
Cinnam Melli irae b. y. A mbra grtftd ana 9ij.
Carjr.pbjUotum Mofibtdj.
M acis ana drtch.ij. fi. Syr rofati
Gummi Arabici eCort. citri

_ #
Tragacantha
M ana %'j
V / 9ij.
/ —
— drach. ix.
Sai hari albi ana
Trita prius omnia quae funtterendajdcindemifceanturcumfyrupir
& coquantur in elc&u^um iuftx confiftomiar.
c Aromaticum Rofatum cJMefua.
.

R.Rofrub.dracb j.K. Gallia mof bata ana dracb.i j. fi.

Ligni aloes Glycirrbi^a rafa rnc.j.

Macis Cinnamomi iiij.
Galanga Cardamomi
CaryophyUorttm Spica nardi ana drach. j.
Z ngi/eru %
Syrupi rofati
Troi hif D’arrbod. Sjrupi corticum
Hucis mofbata Citri ana q. fu
ff.

Fiat

Bigitized by Google
 , 1*

Mbdico-Chymici Lib. IV^ 76*

Fiat Elcfluarium Defis gii \.ad 3 v.

Aromaticum Rojatum Mefi* minus.

Rof.rubraruml*. Mafiiciidiv.
Ligni aloes Ambra 9 if.
Santali Citrini an. 3 ij. Mof. hi 3j.
Cinnamomi 5 . 15. Syrupirofiq.fi.
i

Aromaticum Mofchatum Mtfu*

y. Ligni aloes $vij. Mofchidij.
Cinnamomi crafii ty. Syrupi rofiati q.fi.

AmbuQ').. ... ,
•

Aromaticum Nardinum Mejit*.

Tji.SpiuUardili]. Trocbif. Diarrhodon an. 9iv„

Rofarum Rub. 38 . GaOiafiebellina 31V.

Cubebarum P mearum mundatarum

Lgni aloes Amygdal. purgat. an.
5 V.
M aflui/ Gummi Arabici
CaryophjUorum Tragacanthi an. gij.

Cinnamomi Mofichi 3 fi.

Folijlndi Syrupirof.q.f.
Antfl F. Elecluartum..

Cort. mali Citri,

Aromaticum Caryophyllatum Mefi*;,

jfi. Carytpbyll. jvij. Rofarum 3 v
Maiit G!yyrrbiz.a rafa
—
.

Zedoaria Gallia Mofitbata vera an 3'j--

Galanga *
Cmrum.div.fi.
Santali Citrini . Cubtbarum3\).gr.v.
Trochif. Diarrhodon Ambra ^j.
Cinnamomi M0fchi 3 .fi.
Ligni aloes Tritu adde fyr.e citro.
Spica Indica Sachari albi ana
qfi.
Piper it longi Ptrmiftu F. Elefiuariuml
Cardatmmi maioris an. 3j.
5 Dian-

Digitized by Google
 e ,

r
MedicoChy mic i Lib. IV. 7 6f
Nuci/ Mef hala Macropiperi an. ff\\.
Macis an. 3jj. Cinnamomi %y.
Been vtriufqut Sathariq.f.
Tipiritntgri F. Ele&uarium.

Eleftuarium de gemmis calidum.

* , Margarit, albarum %i ij. Sim. Ocymi an. Jif.

Sapbyri Coralliorum rub.
Hyacinthi Succi albi
Sarda Limatura eborit an. gj. 9 i).
„ Granatorum Tol. auri & argenti an. 9 i
j.

'
Been albi ac rub. Spica Indica
Caryophyllorum folii

Zingiberi» CarAmomi maior, an. JJ.

Ttptrit longi Trochi/. Diatrbodon
Croci Ligni aloes an. £v.
Smaragdi an^yjt. < Cinnamomi '
Ztdoaria Galanga
Galangt ;j'si 3 J.u > . Zedoaria rot.an.Zj-J?.
Cort. Citri mali Mofchi $./.
Maci Ambra 5ij.
Confice cum meile Emblicoram & colato meile tofato ana q. C
Eleciuarium Lgtifcans Ga'eni.

t)i. Flor. Ocymi caryopbyUati. Bafura Eboris,

Croci Tbymi,
Ztdoaria, Epttbymian.3/
Ligni aloes, Campbora
Caryophyllorum, Mifibi,
Cort. Citrei «mB, Ambra
Galanga, Margarit. perforat.
Maca O/iurn de corde /erui an. $./.
Muci mofcbota, Atrifoliati meri.
Styraci calamita an.% ij./. Argentifoliati meri an. 9j.
Anif, 3). Sa,bmalbif:mi. •

'
i
i
Fta>
4

X '

/
0

Digitized by Google
 , ,

~?(»3
v % • • *
Antidotjirii
** • /

fiat.confe&iofolida. Si vero volueris facere in forma liquida, fiue

<opiat.T, tunc adde ,

Succi Cydoniorum, pomorum odoratorum dulcium , Borraginis,

vini veteris optimi an. part. aequal. in tanta menfura quanta de/pu-
mando Sc decoquendo laccharo fatis fuerit.
Elcctuarium Utificans Rhafis.
iu Sentinis mtliffd ,
. Caidmmi maioris, an, %.fi.
Cttrcitnah, Sem. Paconia,
Caryophyllorum, Beenallirubei,
Galla Mofibata Ztdoarit,
Maftichts, Doroii. /,
Croci Stm.Qiym.garyophyllau an.
f
Cinnamomi, Mofihigj.gr.iv.
Nucis Mofibata, .Sacbarialbif. quant.fuff.

Fiat confc&io in tabulis. Si vero volueris forma elc&uarii, ea lyrtqpo

fequenti excipies,
y. Myrobal.
. Chebalatum vum. xx.
Myrobal. Emblitarum num. xxx.
Trita, & in lib.iij.aquas communis, ad duar.tertrar. confumptionem
• coda percolabis. Colaturas addes mellis dcfpumatilib. ij. Coque, fiat
fyrupus.quo prasdi&a excipies, & fiat ele&uarium.
'•

Elcctuarium Utificans, aliud.

K Rofarum, Croti an. ii j.
Ligni aloes an. 5vj. Cyperi 3v.
Macis, Caryophyllorum,
Nucis Moftbata Maftuhes,
Galla Mofibata, Spica Nardi,
Cardamomi vrriufqut Afarian. 3 tif.
an. 5 i
j. Melie emblicarnm excipe,
Cir.n tmomi, Mofcbigr.xv.
.Aromatiza. Datur d 3 j. ad 3ifj.

Elcctuarium Uttficans Mefust.

H . Rofarum 3 tj. Caryophyllorum
Cyperi giij /. . MaJlKie,
Ligni
I

Digitized by Google
 Midico-Chtuic I Lib. IV. 7 tf»
lipadm, Ctrddmmi,
Hr;A
Vntn Mafibata,
,
Cmnammi, Cart.Ckri,
Crati, Gallto MtfikatS,
'

Htltfa, Ztdoaria,
'
AlftUngemfih, Dtronui,
Margaritorum an. jj. Ocjmi matari an. Jj.
Ialtar. Indar.
Mjfit
Confice cum meile biliiricorura ic meile crablicorum, quod fit
Quadruplum Ipccicrum.

Confcttii liberant*.

jp tad.TamtntiBa, Eniti,
Stm. Actttfo, Succini alii,
Snn.Endtuto, Eafitra Eborit,
Coriandri praparati, Ebtrnvfli,
Sm.cari mali an.fy.f. Ojtiam da tarda etrui,
Santoltr.omnium, Bunalbi,
Dtftamm albi an. 3 j. Reta,
Wali Amani praparati, Angtlka,
an.iij. CartUmomiydn.Z)/.
Cinnamomi, Granati,
Mati, Striti tmtfafti & mcifian. gj.
ligni altu, tmi*,
Cofialtgnta, Satthari condi an. 3ij.
Cridi Ikr.Nampbarn,
Ztd$Mri44*.yJt. flerJBugUjfa,
SmSTMgS. Refar. an. Bj.
Hjacmtbt, **% (Zopbteragr.rij.

JiTTdJfglttAtt Jlj. Mafit»,

MorgoTtorum, Ambraan.gr. iij.
Car adii albi, Sacchari aUt gnant.fnf.

FiuelcAuenum*
CanfiB*
 '

77 ®
*1
ConfftHo cordiAlit Alexandri Benedttli.
y.. Margaritarum, Dtflamniati.Jj.,
H ..

Ztdoaria
.....
Granatorum morum. Ligni alotranaij.
Cinnamomi, TerrafigiB.3ij.gifc \i

TormtntiUa, Serici torrefahiBij. .

Boli Armeni an. %iij. Ops de cordo certa 3;./.
Sant alorum omnium Bttnalbi
Kafuralboru Bem rubei an3 ij. .

VnUornuana jif. ,
Fol. Auri Nirw. v.
: I^r4:in;{wrum
;JI> *
Mofibi ...
(

Sapbjri Ambra an.gr.x.

Coralit rubri . '»«»
Sacbarialb i q.f.
Charabtolbi Fiat ele&uariura.
•
• -
Valeriana vera
11 * -hin*. .

^kthtarium Regium Mejit*. r ^c <*„

fi PiflMrww mundat, ix. Ambra$j. t

AmjgdaLmuniat.lv}. hiofcbivtp***"
Cinnamomi |j. albiltb. Tti *

CarjopbjBorum AqOjt rofata lib.

f.fi.'
H
Santali Citrim «a.jiif. t . F.Ele&twtriuro. !
Ligni aleti an. ip
' ,».«• 'W»8i
EkttuarutmRegwm alterum. ,* *m
ft. pinearum mundat. §vj.
AmjgdaL iuU.$iv«- Uofihi
Aquarofitrum iib.jfii Sacbari lib. iv. «»»0
BofarumtUb.lj.fi. * F.Ele&tmJmri.’'
**' *
Santait citrim giij./.
i
’
• «• >
‘
‘ w*
t
*’
Elcciuma ventriculum excalefacientia ,
( -*
•r 'DiagalangaMefiu.

fi. Galanga CarjophjBorum, <M ,f ;»•>; t

ligni alway.$vj Motu,
LiguJTtci

Digitized by Google
 Medico-Chymjci L i b, I V. Vi
P&ujtuian, 3ij. CvdammiwuMrM,*'
Z¥R^ .>t. . .‘Sptalnduty i

Mdcroptptrk, A% , Stm. Apti, ,

LtHttpipnu, '
j Stm.Fanitnli,
:
C*Umiarw 4 tiri. k(
- .

Ctnnmom *n. Jj /. Stm. C*rui*n. jj. ,

.

..
i, CdUmmibdJiujy Lm -
Sdubdrt tibi Jx. ^
*
Menthdfict, UtIH dtjiumti q. f
FntEIe&uaxiura.
* * *<
VUniJitm Mefu*.
y.Sem. Cafuhgnunrd,
Gljcmbtyfa,
*
K ?jr,tknt
Cdldmimtbddn.
. ^ 51’J.
.

Sm.Cdtw, CdTd/mmmaiorvtm. ij.Jt,

Stm. Fccnkulif CaTrophjllorum,
iAdrit, \ "ma «v. ««*.-!. Cubebdtitm,

Z ngibtrw,
fw*..
( Spiulndicdjn.fyfL ,
CtntumomiM. %y. n Saffctri §ij.

v, UtlkdtfpumdtiqudV.fuf.

DUcuminttm Mefiut.
ip. CyminiprMe in iret t> GdUngd
mdcerdti, dttndt Jicfdti 3*.
ZmgiM * <f“M* ‘ ^ Tmtrkltnn
lfc
'

' J<r "

C miummi tn. %.f, llnCfo 9 g.
CdrjopbjUotum *>' 4* iAtUts dtfptntdti
Ligni dltts qu*ntumfu§(tt.
^ 1 *.
Mund». $ij.& '

Fiat Ele&uarium forma coguenientL . *

, .v
-
^gtClwwi^a/f^war. gixi/. CmummK * * i
77* Am r IftOTARIf
Ugu/kisi.$}.^.xtn,
Ttf€rknigriM t\\.p. t. *'
Fmrkbmi ZL > V
GsUtgd, "
/ Sftunalr
Tbjmbrt, CartUmotni, •

CtUmtHtbtiM. $j3ij. N««ar rnofibdUm. 3 i)./.

Omnibus tritit & in polutrem rcdadii

,

<Kcpdj,fit f loflairinm.
,
—
mcllifquc dcfpumarf q. f,
1

VUcywdtmm tUttd.
3«.

Ttymia-iiij. Wlm.mufuu
•bA•

DUcimttmmt m Mefud.
Mt. CtMtummt^zr,
C4f*bSM' zing&trk,
Crmim, ***,
M4d.ManUst.lpi Kmkmpb**;
GtlMgtWij. Ligni J$s an. jiij.
CspfMUnm, Cneiij.
Smbmlr.
Csdammimssb, MxemamtBkdiAmmtiBk iL
Mtpbidij. iitx.
Coguc.fiatcicOiurhira. Dofia eiui cft i },.
vfy ad }
ij.

DU*mgkcr NicpUi.
jt.Zsgtitrit,
tfftrkhagk
Gdstgn, MLutfym.grxt:
Csjtfbylsum, Kbdsisi,
jr.tr.
ttmi mtfikss,
Qrsm.rmsitPt

Digitized by Google
 IIioico-Chtiiic» Lib. IV.
9m. Jnifi, cadsmmi,
m
ImlmMO&i Spiet lndu4y4M.gr xr.
cytyrbi^d
CreciM. 5.0.
rdfit > Smtb m dk fuwjkf
- Fiatele&iarium. Confenurar ptrannam.

DuAikticmn Gdeni.
'i i
*. cumini m scftt n*nm & rfltfftri hHgj/mawmnU rn.fi. Nh
Tgttnmr crafliiu A aini m*Uiifk<p«miti
riaraiaboaafbrma. ,

8» DutriMfrrmGiM.
JL ttftrh nitri, Tbjmi, )»:?*• nn
iiK z»x*r*«*g:
’
UnptM.it4tkl. UtllMtpmt/MJjT
J * •

fkccle&wiunnRetipitctum vma/auafyicgcacibpipcfBttf iij. -

Dutritn-fifcrton Nefis.
tiTrim piptmm «u 3r. CmummidrMbj.
c*fulignt4
rbjmt ‘ -
1 «*' Stm. Afi
•
dmfidiudrsfb.ij. Stftltet
Sfkdlnikt '
* Aperi
dmmi Ksd.EmUmir«b.$>. :

dmmieiudrAfb.j.
- Uttliq.f.
Ftatelc&uadua>. .

Rtftu NmtU 2(if$Ui,

I. tsftrxmlMM, Nki mofhtt4
Gljryrrbixjetu fj.9ij.fl. Ztdeeris,
StjuciaxLmtXi*
CtrjtfbjlUrm, Cor/Umtmi,
Sptccc Inisctf 3
Sm.Apij 4n j.fjiX,
Zmgibtr», SAdbmMifimtq.f. : ^ .

rm«lcttaarium,Sctuacurpcraonami
f I ib&t*: -

Digitized by Google
 :

77A, .v
'EfeRturium dt Aromatibut. ; ;i mt
R.LignidUts ai* ‘-at Mdftici »1 h-.it

Rofarum d»d aur.Xty .» Ciwnawwwi v » W‘V »

Calami Aromatici mt.it. CarjtpbjUmm • m '

Gallumofcbata .< ,..r . a vA^rfMMT.iif. 11» i- ..

'
i

<***
Cardamomtmaur. Cojh
,f
F *• ‘ 1 1
''cirtimiimiHotis
Tnumfant alorum . Zmibttu
--
.

'Uluk ""^ ' '

'?«*
Stitf. Anifi '

Piptr* longi *^TV gip/hti an. aut. ij.

Nuih mofbits •
-U. T Sdihari ^vj.
Mentbdfiffti tv ^ Miudaromatud rjVi* \
SpuaNdrfc \$r. v' v|f M tllisittyutHiUq.f.
Cdjlid F.EIe&uaiium. *

; r-uufc 9 !ri«*
*i c'
R.Pofrubrantm %ij. “• ^(pnMdomm
^»//i • -*
r. 1 Cttlll-UHOltH . 11
Marathri * , Trodnf. Dianbodtm *h\
Mafiitu m*?, Cuftutd ;cr4I
Sibomantbi j»»ty *iu
4r<* 4jt wv » V*
C 4/w/l^«W 4 »l.?5 »j.
yK Croridj, fc iS»1 kxH

Gljctrrhfy mundd C</>b«r* 9 & •

.fc

Sptcanardt 4| :
Sd(hartLb.uj.
Afarian.drdcb.\.f>. F. Ele&uaritun cqjn ^iu tlwo*
StmAn >runu
J
ScarioLe jL/u<£. Iiv.
)VU -'\- )V »^4 J
Nenuphartt . ,
T.{.0
BtfUtartdfUun
Dolis gij. ad 3tiJ.

..$.,v iUcchunitam <JWefn*. ,1 -VtU*-’.

RAigniahtr „
• W^c. Spica nardi «**’

GdUUmfcbdU Crttti. C-* 1 •*;.*' >

.nsOiU ;7v 1 aawa: *-ri i cnlatnt

'JI » *
,y

Digitized by Google
 ; ' ,

M EDIC i > IV % 77
* '
Calami arthiaVttt <$. l^f.' Xem.MjrtiiritcT!<iu drach. xx
liultufiis

Stm.pom tomfaMi £fft* •

C/nfldarilm vfitrutU
ST* 1 ^
Wjrobal.e>ftblu4tiuu ‘
ri>«r«
#
BillifUarHm,/ktfiUtyi>i prap . Frulb* TanuAmi/aha draih. ij

t-
•**-
S«n. tijjhmii toJMracbcVjl ' ,CK fmedowi q.f ad tnendum &
Sem.Vudrumdrnb.v. »*' 4rt ttrt

Sicca deinde, &werum frige curi aqua cvdofiiorum,arfrbaceariim ir yr-

ti,{k iicca:It erum tere fetjtfMirne
j excipe mi ua^rottJitica/DofuSuj.
.t C' n>> 3>>*^”^
l

cuinfyr.cvdoniuriii-Dautmyrtinu-
v >-xk rji tat a nodaiA. t u nti • ?«it
•

Elccfnanum epufucm aliud.

, . ,v*.v\tuor- 1 -
ii *n»Aw>ji*-
R.hudiorum myrti tritorum rj. fi. Gum.Ajiatia drach.]
Biforum'* Gun.<i r.wat.afftrumr\ ij.
l' 1 ''*-*
Spodu.rhu, Coriandri prtpl&^Ki ^ ft.
'
1

Trxf/H» ^pterwW».' Sttit.Rofdrum .

*
’
-M '
Sem.Acttofa
Santali t

" ~ *
Plantaginis anadracb.ij.
Balauflii '

^
Trita probe ^iqn^ frig4iupr ex Omphado vel fucco njyrti,& aceto?
ficcenturqueifiidpiab tqr df^nde mies^i^q^-Po6*§i;, ad drach. iij.
cumiyrupocyc^iuOrutn, y (
* *
. r . ;uv.;;
v
.«i EkcJuarium c^kanzj ’ .
*
.
-

K. Ft/irum e. vi u':.v* va' Zingiber udrach.if.

Cofti ,».-«T>ivf,svx'.V.' fcv M}robJ.lndeTum
Spicaanavnc. ij. .... Builjduwm 7 »t .

Fltr.granatifjlutflrulj, Btlliruorumana dracLo f.

Utuumofihata v , > Gran.mrrti bb.y i>‘,i

Calami Aromatici z Balauftii

CarjcpbjIlorUM,, rjJ Thuri/ ’. 1 t«
Cotr. d/ri
C4 r<f4 W#twi>jidfrf«A.uj. 5 . Truil.Jamtricuana%^.
feruefiant Gmu! omnia in vino generofo^rntiquo : poftficcenrur:
fiwucfiant deinde iemd in fucco cyaoneoram , exiccenturque in vafif
TWeovitrearo:tetaiitui5cmMi»cxdpiawa£, Do(Udt*«hjij.cum fyru-
pocydooigiutn. ' E/rftW;

Digitized by Google
 Medico-Chymi ci Lib. IV. 777
CdUmi aromdtui Succi Pyrrhi*.* 4». dr4 (b. ij .&•
Cirwdmomt trt. drdch )
6. Melli defputnuti q.f
Scordi] Fiateleftuarium.
JCtttTMb
DUcttrcum* minor eiufdem.
H.SpiuVirH Sfhcctwubi
Mjrrbt Ctjli

Cajiu ligni<e Cinnamomi an* $j.

Cruci 494 |j. Melli dtjpmntt q-f

DuUcca Maior Mtfit*. t«*. v.

K. Rbibjtrbdri Faniculi
L4Culot44n. 5iij. Afari
Spic&Nardi R4d.Arifhl.nt.
MdJUcit Gentiana
Stm. Api) Croci
Cinnamomi f >
Succi dbfinlbii i
EupAt.Mefiu V Hjjfopi
' Stm.Amtm <• Caflit lignea verx
Sabina Sihananthi

. , Amjgdal.amar. . Bdellii 49.%]$.

Zrdoarin Tiptru
Myrrha Zingiberis an.%j.

Rtd. Rubia an. Syb. Melli q.f F.

Sim.Anifi

Dialtcca Minor ei»fdem'.'

l

R. Croci - GljcjrrbixA -

Cofli Tiperbau.Z).K
14cc4 FJrabarbar* 3«ij.

Schcenantbos Myrrha
Suba _
Bdtllsian.Q.
6
ArifioLlonga A F.vtmmor.
J
Cyphou/es Andromacbi.

A Pulpo pdjfdrnmpinguium |iij. Calami erometicl

Croci S.*’?.*
CoJftA

Digitized by Google
 .

77 * Amidotauu-
CaJGa lignea Rad. A(palat hi dracb. ij.
Cinnamomi an. 3) .i- Terebinthina dracb. iv»

.
Spica nardi dracb.uj. Me Ilia

Schcenanthi^i).f>. Vini odorati onaq.f

Hjrrbadratb.lv. Fiat elcdhiariutn.

Elecluarium excolefaciens Matricem

K.Gr«i$ij.3j.£. Sem.Lini
OpiiTbtbaicidrath.v. VMtajjl.
Sefeltos dratb.iy. Marathri ana dif.
Calami aromatici Mardi
C4(lorei Pyrethri
Carpobalfamt Mm
Eupberbii
TetrofeUni ano dmb.j 3). anifi
Zmmtru Trfbliiacuti
Cdfi* Dana Ctauian.dj.ftr
Sogopem HtUkq.fitff.
Seperitalbi Dofo elt cum Tino-
Bjoftiam

Eleftnarmm imperiale, Fierattonti adeundem affetlnm.

R. CmnamMtfti l). Santali rubri drath.iy.
Matie Aqua vita ^iij.
Zingiberis Mofebidb.
Carjepbjll.ana dracb. j. Mallie c$Hi & defamati 1'tb.y

Cafta drath.vy 14, F. Eleftuarium.

Diacpomilxi).
ligni aloes

Elettuarium refrigerans caput.

Diacodio» compofitum Mefite.
R. Capfopau.flaccid.num.x. Aqua caltftit lib.j .6*.

Coquantur ad tertias:colaturx expreflz adde

Sapa optima ad tertiat cofla jii j.
Mellis optimi vnc.j.
Coquantur ad p«rfc&ionem:dcindc addantur Acaciae, Croci,
njpatr

Digitized by Google
'c*
 .

Medico-Chymici Lib. IV. 779

Yiypotifiidit, Beleu /Iterum etLZj.Remicb^iy.
FiatElcdtuarium : con feruatur per annos tres.
Ducodion Aliud.
X. Capitamf4pdu.num.xiii. Btleufiterum en.$).
Xof.rubtarum drecb.ijj. Myrti,
Crea Deaei ena 1j.
Aeetie Cerat/i Condidi
Glycyrrhi <.t e». 5j. Cerelli rubri
Beli Arment ^f,. Sumecb
C tnnemem. Seng. Dretonu
R Ad. Cenfoliis msitfr. Fler.Altbu en. dretkSf.
Hjpoctflide Sem.pertulete $j.&.
Gapirapapaneris in coele fti imbre fufiicienci duos dies macerato:
poftridie ad tenias coquito , &
deco&um ezprc/Tum ad iuftam confi-
ftentiamcum fufF.q. fachari vel mellis coquito: poftremo depolito ab
igne vafc.fpccics fiibciliffime tritas adijciro,& bene vnito.

Eletinarium refrigerem petita.

Dispepeucr Nicolai.
X .Suai liquiritia Semportulece drecb.r
Tregecentbi Sm.MtUtm
Gumrm Atebiti endretb.x, Cumbite
Sem.pepeu.elbi Cucumcrit
Ptnidierum en.ixx. LeRuta
Amygdeldul.it. Melueen.snx.
Amyli SyrupivtoLq.f
Stm.Cytemerum ee.Zv. Fiatelc&uarium.
Dietregecenthumfrigidum Nicolai
X. T regetentbe elbijt l ij. stmMtlotruen.dretb. ij.
Gummi Arabia }j-3 ij. Stm.Vrtite
Amyli dretbfi. Repetierit elbi en. gi ij.

GlytynbUe Cephured
Stm.Cucurbit.mund. P erudierunt pij.
'
cucumtrk Set heri elbi q,f.
Citrulli FiatEle&uauura.
/ a Dieptm-

Digitized by Google
 i t

AHTlDOTAB.lt
Diafenidiortjinejj>cciebtu calidis Nicolai.

r. ptnUiorum |ij.3 fi, Gummi Arabici an Jwb.j.R.

Pintarum Amyli
Amygdal.duL Sim. Cucurbita
Sm.papauerk albi an giij'3;. Cttrulli
Cinnamomi Cucumeri/
C arjopbjllorm Melon u an.drachffi.
Zingiberi Caphuragr. vij.

SUtcigljcjrrbiaA Sacharialbif.fi
Tragacantha Fiatelc&uarium.
Eleftuaria cor rcfrigeratotia*
Diarrhodon Abbatis Nicolai.
R.Santali albi Rhabarbaritledi
Rubri ana 5ij fi. ' Perierit

Tragacantha Sem.Anifi
Gumini Arabici Fotniculi

Spodii anadij» Pafiliconie

Afari Cucurbita
Uafiick Citrulli

Spice Indica Cucumeri/

Cardamomi Meloni
Succi gljcjrrbiza Papauerualbi
Croit, ligni alots, Scariola

CaryopbjUorum Portulaca
Cinnamomi la£lucaan3y
Gallia mofcbate ana 3j. MoJ cbigr. iij.fi.
Margaritarum Satbari canit
O/a de corde ceruiana 9fi. R0fimb.an. 3yii.
Capburegr.xr. Smtpirofatiq.f.
Sacbariaibif.fi F.Elc&uariuno.
Diarrhodo» commune Mejito.
R.Rof.rub.ixxx. Caryopkrllorum
Gtjcyrrbiza$ fi. Trium fantalorum
Trochi/. Dtarrbodon Gallia mpfchata an. $iij.
i j} odio an I*. Spodii
Croti

.Digitized by Google
 e i «

Medico-Chtmic i Li». IV. 781

Creci Cucumtru
Majlicbis Meltni*

Lgnialotten. 3'j. Mergant. tlb.

Aferi Ocymi CaryophyS.
Spice indic Ktfureebar*

Mac» Treguenthi
Cerdemomien.fi. Gummi Arabici an. fi *

Sern. PortuUce Cephurefi.fi.

Latluco Mofchid i>.
Scerioiesn. fi. Sjrupirofeti

Sem. cucurbita Aque Roftcte en.qfi.

Citrulli Fiat.

Viatrienfantalon Nicolai.
m.SentelieM Amyli
Rubri Gummi Arabici
Cttrini Tragacantha
Rofarwn Stm. Milonio
Sederi condi en.^ii). Cucumeri
*

Rbebarberi CuraBi
Spodii Cucurbita
Succiglytyrrbi^a Scariolean.ij.fi.

S em. portulaca an.dvjfi- Caphuredj.

Secheriq.fi
F.Eleduarium.

Viamargarilonfrigidum Nicolai.
stm. Citrudi Rof. rub.
tf.

Cucurbita Pior, Kymphee

Melonum Bmegmit
Cucumtrit Baccarum Myrti en. zj.
Portulaca Coralli rubri

Tapaueritalbi Albi ana fi fi.

Sentait Mofcbattllini Margaritarum fiij.

Cttrini Sethari q.fi

Ltgm alott F.Ele&uariijjn.

Zingiber io en. $j.
llttlmium
3
 •4

Antidota*»*
EL Eluartum ex acetofi Galeni.
Tjloaloei Buglcfii an. dracb. uj-Jbs
Cubtharum anavnc.fi. Spodti
Rof.rub. Ckarabt
Margaritarum Gummi Arabici
Santah atrini Tragacanthi an. drach. iij.

Avellanarum Indicarum ana Boii Armeni dracb. j.fi.

draib. ij. Capbura dracb. j.
Bttbtrtnm Excipefiuco citri
Sem. cutumerit aut ompbocii.
Cucurbita ,
F. EUSuaram
C itruUtan. \.fi. Dojit dracbJj. adm.fi.
Stm.Oxalriit tum aquafrigida.
Portulaca

ElcEluariaJlomacbum refrigerantia.

EleEluarium defirbic Mefita.

Of.. C arnit fetbtrumproptmodvm maturorum, nilorum in ajU4,cuim-
fa prim uiceflafuerint, & tortius granatorum lib. it.
Meliis aut Sachariiib.ij.fi.
Coque ad crafluudimem,& reconde va Ce. Dofisjj.
Elecluarium de Baccit Myrti Mefita.
m.<3accarum Mjrti ttnuifi. tritarum lib.j.
Myrobal nigrarum Jitlliricarum,
Embiuarum in asjua Coloneorum & vmtcoG F. an. 3 vi j.
Sem. Anifi,Cymni,Apv aceto horis 24 Macerat. &ficcataa.Zpr.
Conficitur cum miuaaromatizata. Datur cum fyrupo dcco&ionii
.«ydoniorura.

Eldluarium.Confilida maiorit ajlringens.

ty.Rad. Confoltdamaioruemufa&crib. lib.j.
Cen.gravat. Ij. Sarcoceda an. $ij.
Jjgnialots^vj. sang. Draconis iij.
Myrrha Mellis communis £xvj.
Maftkit M.E. Elc&uaiiom f. o+
'
Eletfosa-

Digitized by Goqgle
 i

M edico-Chymicx Lia. IV.

Elettu&ria calculumfrungenti*.

Zlettuarium Regina, magiflrale & vfuaU.

y. Sem.fdxifragia Rad. Acori veri
Miliifolu Pulegii
Succi liquiritia anXS. Rad. Pentaphylli an. gij*
Stm. Cetui Spica Indica
Anifi Squtnanthi
Paniculi Peucedani
Apii Valeriana
FetrofeliniMaced. Caraba \
Dauci Lapidk Lynch an. 3 j./.
Brufci Galanga
Afforagi Zingthcru
Ltuiftia Turbitban.ii).
Cumini Sena Altxand. 1 j.

luniftrr Sang. Hirci prapar.lf*

Ruta Satbarivtl
Sileri montani Melluq.f.
Buccarum Lauri F. Ele&uarmin.

Ele fluarium de CitterH>m Amerina.

. Cinerum vitri GummilugUndh
Scorpionum Acorian.sj.

Rad. Brajfcd Pctroftlini

Lepor u Dauci
Fusam, tuorum ,
Pulegii

Up. Spongia Gummi Arabici

Sang.Hmtprap. Stm. ait bea an. jj. f.
U p. ludaician. %f. Millu q.f.
ptftrienigri Jj./. Fiat Elc&uariuna.

Elefluarium Diureticum Eart. Montagnaua.

.Ctneru Putaminum ovorum, txquihmpulli/kntexclMfi
dracbf.&. Lap. Spongia
Vitri (omlmfti Up. ludatiiM, 5j./.
Sim

Digitized by Coogle
 .

Midico-C«ymici Lib. IV. 7\<

'Semi. Ajparagi,an. Fiat Ele&uariam.

Mufctlmianagr. xv. Dofts 3ii j.

Mellis dtjpumati q.f.

Elettuaria Venerem (HmulantU.

\
T lyphe^fialeni
tfL. Myrob.emmman. J.x Apti

1‘afttcis Amtoian.\.fi.
Zingtbtris _ Cofii
Cinnamomi Piperis nigri dr longi
Caryophyll- em. jviij C afiuan zitj.

Galanga Nucis Mifibata ^

Spica nardi Cardam, vtnufqut
Afari Macis
C mi Calami aromatici
Stm. Paniculi Ligni aloes an. V\.

Anifian. \.fi. Ambra sj.

B ten albi ac rubei Mofcbi 9j.
Piperis Mellis defpumatiq.fi

Cyperi an. Jiij./. Fiat elc&uariura.

Trypbera Mufiata Mejieet
Myrobal.cbtbul. Stm. Dauci
Nigrarum Rofi rub.
Enibluarum Cinnamomi
Btdtruarum Nucis Mofhata
Piperis nigri & longi Caryopbyllorum an. 5 j fi.
Zingibtrit Macis
Cafiid Cardamomimaitris
Spica nardt an. 5v. Galanga
Se m. Anethi Ligni aloes
porrian. Jij. Mofcbi an. 5j.
V
Naflurtii £x. Mdlu q.f.Yizt.
Eleciuanum ad morbos cupitufrigidos.
'IjL Ctnferua captU. Vtn.}j. Conferua anthtt Zmgih. condi, an. drach.iif
Cineris Hirundinis, Cafiortian.vnc.fi Coralli rubri vfti iracb. j.

Ytptrit ttmfiitnepulutnfiui drach. j Syrupiftcechados q. fi

. fi
Eieftua-
g

Digitized by Google
 » .

78 <£ Antidotarii.
Elettuarium opticum Adelphi Occo» is. .

y., Sptc. Plirifarcotici lapbrugul.fi.

% Sem. Farmc. en.drach.j. Succi fiilu st
Mac» Succi tutu
Cubibarum, \ 4 Succi CbtlideniiM.tyfi.
Cinnamomi S'tcbiriclurifl).
Tipirit longi Mcllu rojittlv.
Carjopbjllorum an. 90 . MtMsq.fi

Eleclmrium ad memoriam Araoldi ViUanouam.

. Matounse, Piperis longi

Saluiuana giij. Cardamomi

Marathri an. 3 j. Citnnerscm .

Antfi '* Polti

Sinapis Rubri
Tortu enti lia Sachari pf.
Cinnamomi Bttonua
Ztdtana Squmanthi
Coriandri acttt pajfulatt Sem. paeonia'
prapar-l-fi. Sem. Oijmi
Mjrobal. Cbtbul. Cyperi
g iij.
Bell morum an. 3if. Urnis Mofcbata
Bttnalbs - - Caryopbyllorum
' Ma{cb i9j. Ztng beris an. Jrf.

Mtitjfa, Gjtjri b:zjt rapa

Baljamita Iruiorum.
Bacc. Lauri Mafiic
Anthosana 3iiJ. Cos alit ana%).
SVeru montani an.%j, F.puiuis. .

C uicbatum
y.. Huius pulv.p. Carnis Citontorttm,-
Confer ud Atubos, V surum pujfarum an. }i }»:•

Citri an.lj.
Cava aqua mchffit 6c maiorana, Hat Ele&uarium
 D . , ,

'Me ie o-Chymic i Lib.IV» 7 *>

•. Aliud eiufdem.
ly.Myrobat.omnium, Piperie longi an. 3ij* .

0/7» Butyri vaccini

Ar.acardi Satharianalv).
Baccarum Lauri Cyptrisij.
Cum mtlU & butyro. F.
Ekfluarium ad corfrigidum Heurnij.
vy.Ztdosia > 'Stceihadosan.p.y
Carabe Tomenta .

• .
Coralli rubri Sem.BafilUi
Macie Spodii ..

• Cinnamomi Pipera longi anaBj.

Cardamomi Mofihi pirum
Caryofby Horum Sachariq.f.
Rad. Acori ana $(. Fiat EleSuarium.
Margaritarum
Elcfluartum pro palpitatione cordis.

pji, Spec. Aromatici rofl j. Conferva Buglojfa

(
Dtartbodon Abb. Ahtbcsan.
Conftcl. Alktrmes i
Syrupiconftruat.
Cort. Citri facharo conditi . Citriq.f.
vni. j. Fiat.

Elcfludrium Cordiale altud.

/
iji.Corati. rub. . Flor.lilifragi
• Amtos
Ambra
AuruocU Croci Oritnt.*>.J!
Sapbyri Sachariq.f.
Balfami 3 ij. OJivdecordtctrui,
Spodii Margaritarum
Galanga Argenti meri
Spica Indica, Bubini
Cardamomi Mofchi l.fl.

Pyrethri ana^uj. Santa lorum

Myrrha C ubebarum
Cort.

. I

Jiifliljzed.by Google
 . .

8? AN T I D OT ARII
Cort.phiJlicoTUm, Antbes ,
piperi1 longi Carjop Lydorum
Styracis calam. Calami aromatici.
Opii Tbtbaici an. i]. Sem. Rafihconit
Maiorana Baccarum Lauri
Ambos Magnetis
ligni aloes Sem. Paonia
Macis Balfsrnita

CryfiaUi Art/loLan.Siij. f
0 su eboffs Tapau.<lb'ana vjL'
Hyacinthi sm. 3v. Fiat EJcdluarium Dofis
:
5 iij..
E 'etfuarium confortans ArnoldiVillanouani.
iy . Roni May Iu diftillati hb. ij . Sacban |i ix.
Coquatuurad confumptionem roris Maialis.adde dein
AtjUtdejhU. Aquamehfa anal).
Fb>r. vel cort. citri,

Incorpora ad folem fortiflime, bene agitando cum fpatula: &fic

permitte flare in vafe panno fubtili cooperto, per tres dies, donec in-
lpifletur.-podex
iu Aquaftillatuia Sanguinis humamliy x
Sang. Dracon. y
f.
Diftempera totum mifcendo cum iarafupradi&o facharo, & forti-
ter incorporentur ad folem:Deinde.
fy. Croti orientalis Biv. Ligni nlotsty.

Mofihid.6- Coralli rubrid./.

Auri foliati 9j. Rtfar umficc arum
Balfami tltflifmi 3j. . Margarit. 3./.
jM.Fiateic&uarium confortans minerara omnium virtutum.

Elettusrium CordiaU Marfiltj.

Jfi. Amygdalarum duL$iv. Pinearum mundat. Sm.cucum.an |ij.

Sacb iri candi 5 iv. Sacharialbifimiltb.j. fi.

Funde cunila ha:c aquaRof atque limonis&citri inquaextin-

dum fuerit ignitum aurum, & argentum , fimul coque fuauiter, de-
mum adde v <
•
.
' s.
.
1

Ci nmomi Smaragdi
Margaritarum Ambra
Tol. Argenti B»n rubri
Croci

Digitized
 j . . .

Mbdico-Chymici Lib. IV. 78?

Croci Strici niti ana dracb. S'.
Fol.Auri4n4gr.xij. Hyacinthi
S*phrrt Carbunculi ana 9 j
Me/cbi anagr.ij. M. F. ele&uarium
Coralli rubri ana dracb j.

Elcctuarium peftorale Adolphc Occonis.,

It Succi gljcyrrb *.t jf5 . Sem.Naflurtij
Irtot A mjgdal.dul.anl% *>,
Piperis Nigri Capillorum Veneri 't

Auellanarum AriflolrotatnatfA
'
Melliti* iv. R4d.enul4un.Qi.
tyjfipiy Pintarum Q.
Stm. Vrtica M.F. ele&uarium.
Elettuarium adTujiim Viorauanti.
R.lnula campam, R ad. Alt ha 4W4 * u x . Cotontot . vnc. xrj
'
'
Mtllitalb /ifr.iij.

Gontufa mifccan tur cum meile, & coquantur : in fine deco&ionis au-
feratur ab igne,addanturque pro qualibet libra
Cr«i9j. Mofcbidf).
Gljcjrrhuatdj. Sulphuri* triti •
$ iv.
Cinnamomi 3 j. M.F.Eledtuariura.

Elcfiuartumpro refrigerato Ventriculo.

R. Spec.Arom.rof.drach.j. Diagalanga Diarthodon abb.
Vtl RofttanoutUaanaQij. . Safh triparum.
Syrnpicort. citri M.F.eledhiarturo.
q.f
Eleclnarium confortans
R. Conferua Enula catnp.
& confringens,
Confer. Anthos an 31’) .Ruta,

Stm. Viticis anadrac h. :

j. . Pul.lridu Ventu dracb iij.

-
Rad.Biftorta -
Sem. vitarum ana dracb.).
Rad. Cyperi dracb. fi. . Syrupi Mentha
q.f.
FiatEle&uarium.
‘Eletfuarium confortans Digeflionem,
R.Rofarumrub. spodii
Stm Cucum.ana dracb.
.
. fi.
spica Nardi

i. J Tiaga-
 .

79 ° Ant id o T ARII
Tragacanthi Gijrtynhtyraji
Ambr4 Catjropbj Horum
Sacbarihb.iij. Sim.\UliJftan.%j.
'Nucis mofib. Rubri ana
Flor. Violarum Margaritarum
Amyli „ Argentiana drath.j ,
Sint ait albi M Fiat.
Sem.Citrullian.5ij.ft. Dofisjfi.
Limat, auri

EUttmnum aliudfomachale Fiorauanti.

R.Com.inciforum, Mellis albtan.pj. Aquarofp.b.
Coquantur omniaadconiumprionemaqux pcrfctaccum pellan- ,

tur omnia:& pro qualibet libra adde Melli* |vj. E>cnuo coquantur : in
fine adde
Zingiberis albi 3j. . Olei Tartari,
, Nuas mofcbata Majiicis §•>.
piperis mgfian.d j. CarjophjUorum
5 Ejfentta noftra
. Calami aromatici
Olet yitrioli arta 3}. M ofhigr.v.
’
Cinnamp-^j. OUifulpburit
Ligpt aloes M. F. Elcdhiarium.
Croci ^j.

Elettuarium ad Iclerum.
R. ConfcrudwncapilL Vtntrit , Rad.Apijanal j fi.

Horum calendula ?j. Spe. Triafandali gij.

Spec. Diarrbod. abb‘5j. 4 .fem.frig. maior, incifatt. $ 5»
Sjrupi Endtuia q.f. Fiat.

Elccluarwm adaquar» intercutem.

< R. Confer. Flor, cichorii, Capilltrum venerit
Spec.Dimhod.abb. Aromat.roftti.5j. Hepatis lupiQ.
Spec. Triafantali «; ij . Cineris tntejhnorum lupiQ j
Sjrupi Lupator ij vel Abfmthijq.f. Fiar. •
* ,

Ekctuarturnfrofplene.
R. Confer. Rad.tpii Jj. Confctteracb, cap'tl.rtn.an.1 6.
 .

MedICo-Chymici Lib.1V.
Spe. Diorrhod.abb. Troibtfcor.dt capptr.an. 5}

.SjrHptacttofiq.fi I FiatEleauaiiura. '

Eidinarium ad cor calidum Hcurnij.

D'um*rg. frig.dT tck\ £. Margarit.prapar.3fi

TtOi.btf.de catnpbora 3j. Rad.diftarr.m ,

Cort.citiianadfi. Cenfr/. Bugloffa, . .

Tormentilla, J Mtnupbatk r

Rofiarum a.q.r . facbari i» aqua Borrag. dtjfiq.fi .

E /diu trium rejlauratutum Ranz.euii .

R. Confer. Rofiarum Sfodij

Rad. Cichorii condit. Vitiarunt ana p.

Spe.Dianhodon abb.ficrup.\\. Diambradracb.fi.
Margarit.prapar .tn.firup f.
Coralli rub.prap.

Borrag.Violarum ana 3 fi. Syrupicitriconditiq.fi Fiat.

Cort.cttri conditi an. dracb. i’).

Ekftuirtum ad humiditatem re/lattrandam Atnoldi V

Wl.Rofatum rub. l.acluca an.l fi.

Sacbarialbian.droib. i;. Amygd.

Santdhalbt Cinnamomi
SuccigljtcjrrbUa Stm. M
alua

Sem.fitariola Eerberu ana dracb, ij.

Stmaydon, mundat. fctMp.i\. Anifi
Stbeflen Tragacanthi ana dracb. iij
Styracucalamita Sem.papau.albi
Menupbarit Sim.portulaca
*
Gljcjrrbixjtrafa ^.Sem.fng.mundat.. -

Gummt Arabici, Pinearum ,

Santalt rub. an.fcrup.lv. BOmbacu
Amyli Violarum
Cum fjrupo dtcoB.gunmi Arabici, Tragacanthi & Rofi
Fiat Ele&aariufn.Dofis 3’j-ad 5$.
Eidiuartum pro ventriculo Uxatiuo.
R. Mjrobal.anditor.num.fi Carnium ciioniorum,citri conditi
Zjngiberu conditi ana ^j. ,
Spe. Arom.rof.fij. Rafuracboru
Coralli Tub.vfti.Utiin aqua mentha an.fij.
Cim
 . .

yp t AnIDOTAKII
Cineri/ inttflinorumgaUina, Ctn. inteft. lupi an«% i
jjj

Conferua corticum atri qf. Fiat clcduatiutu. .

Elecluariumpro Lienteria.
R.Myrobal.Emblicor.num.j. - Carni/ ut murum
l\.
Corti, citri conditi | j. Puluei it divitemus 3i j.

Spec.Diartbod. abb- Rofata neutlU an. 3j.

Coralii rubri vfti 3j. B. C onfrua ac ori dracb.s j.
Miua cydomorum q.f. Fiat Eleauarium.

Elettuarium pro Dyfenteria.

H. Carni/ cy tonitrum condita *j. Conf.Rof.antiqua |jj.

Coralli rubri. Boli Armem Spe- Diamar. ftig.

~ F.Elc&uanum.
Mittit cy tomorum q f.

Elecluariumadvrinam & Menfesmoucndos.

R, Conftrtueringii, conj.Rad.paJUnacaagrtfi/ ana H
Trtchif. de Myrrha %<ij. Cinnamomi 5ij.
Syrupi Arttthifit q.f. Fiatclc&uariutn.

Electarium ad Calculum.
R. Succi portulaca, Feeniculi Marini ana %B.
* Sem.pafyuri% j. afart,ocbraan. 5iij.

Cinnamomi Sftli an.5j./yraltj.Rad. q.fEtt,

s Elettuartum ad Venerem

R. Conftrua rad. Er ingij. Zingiberi/ conditi ana ^j.

a .

Conferua fatyrioni/ jij. Ttficularum galli in lacie dteod.^B.

pinearum m undat. laht maceratarum $j.
t
Amygdalarum dulcium , Auillan.in mtllt macerat. ana §6.
St m. bulbi 3j. Sytupi conferua cert, citri q.f.

Electarium, quibusfterma esi acre.

R. Pinearum conditarum cumfachari §rj. Rad.pafiinacaagr.\).

Caulium lacluce,t armum cucurbita fatbaroiondtta an-

Carni/ tifludni/ colla cum Orj^a jiij.

Syrupi conferuationi/fatyrioni/ qf F. Ele&uarium.

J -
'EltUtuc-

Digitized by* G
 , ,

Mbdxco-C»ymtci Lt». IV. 19\ _

Elcttturmm ad Verterem Amcenna.
Caudafcinci vnc.i,f. Cepa muri/ affa vnc.f.
Cepa alba Ungiu.auudracb.vL
Brucaan.vnc.i. ButjridrmcUicq.fi
Macroptperi/ an.drach.v. Baucia
Pyrethri vnc.f. Vrtua .

Tefliculorum gaUivncj. Leucopiptri/

Sem.napi Uncarum vnc.ij.f.

Aleft . CCrcbtl.paJftrum vncf.

Mclanopipcric
Fiat Eleciuarium ad coitum augmeutandum JJaad,
Satjrioni/dracb.v.
'2C. Sileri/ montani,
Zingiberi/ drach.xv. - Sm.vrtica an.dracbj/.
pinearum mundatarum $xx, Anifidrach.vi.

Cymini > Frica cum butjn.

Fiat elettuartum ad libidinem jugendam Arnoldi T+

uam partam, daucum domcfticum.abiicc interiora, tere diutip-
lime conicesi&adiunge gummi Arabici lib.j,
Ponein frixorium hanneum,& fuperadde olcifefamini |j.frica»
Sepone mellis lib.iij,
Dimittcvlqucquocondcnlcntur : admifcc vitellos ouiNum.Y,
4tb igne remoue:& adde
Galangadracb.ij. Dauci an. dracbJp.
Cinnamomi Piperi/ longi

Ceparum < Sm.rapa

Sm.vrtica .
Croci dracb.if. fiac
' > ‘
CarjopbjUorum
cAlit/d eiufdem ad Verterem
yC.SmutJparagi Zingiberii an.draib.iq.

Been albi Ceparum.

Sm.Sruca ~Vrticaan.dracbJj.
Satjrionitan.vncX. Sem.fileri/ mont.afi,

Rubri Vmbilic.fcincorum an.vnc.fi

Dauci Cardattumi an.drach.iij.
3 tdeguar .. . Unguaoui/^. facbariq.f.
BkfttUh
 a

'+
Antidotar.ii
Etettu*rium centrafimlitatem Arnaldi yidan^
Of.VtUll.outr^ N.Fj. Dactylorum.
Friapi tauri Mmurialit
Zingibtr is conditi. Zingiberis

Tcjlu-gaiarum Sem.lingua oais

i • .
Cncbtliorum pajftnott ajfntoru Stuicapraan.quart.u. M*
Fsntarum Ztdoarta- 1 *

H-
AmygdalJuL TeJUc. vulpium
Sem.malM Fejlic. verris an.vnc.i.

CaryopbyUorum Medulla nucis Indica

Fiperu albi & nigri - Fsftuerum
ButyrirtctutU' Autlian.cofdar Jtn.vnc.\.fi

Satyrion*> Eruca
Metuba Ftperk longi
Tejlic.mutoni*. cimam an. vnc.ij.
Fsftactorum an.vnd.fi.
Mundifieenturifta omnia, temperentur Si coquantur in Ia&coui»-
&
ovel vaccino, poftfortitcr terantur,® addantur
Caudarum (Uncorum vnc.fi. MeiisnfiMcf.
Fanisfaebari lib.vij; M.Fiar.

£lett /sartum pro dolore colico.

yc.opiidraebjj Stmutpii .
n
Styracis Esspbtrbii

Ftptris nigri an.fcrupj. Fiperis longi

Stm.cummfinnamM.d.ij. Fttrofidsm ,

Gaflerti MtHudefiumatiq.fi.
Myrrha \ ^

KiAUssiadtmtdim afieflum,
JLOpiiin vmomaluatuodijfiol. vtldiambra ,
vnc.fi vel diamtfebi dracbfi

Caftorti syrupistacbadosqfi.
Crocian.ficrup.fi REle&uaiium.
GaUngavtlaromatirofati
Ektluamm pro dolare nephritico.
ICiGljcjtTbtxA . styratm
. J

Digitize<j by Gyygje.
 MedicoObtuici Lib. IV. 7 jij
'Sm.paliuri Apttdracb.ip.
<Bifmaluaan.t,). Myrrha
Jiubia maiorkanJrMb.f. Spicaccltica

Koftrum Sem.haluacabi \

Afart Fttroftlm .

Scbananthi Croci fcrup.i.

Stm.Apii
Cum fyrupo capilloru Veneris & pauca Terebinthinaiotoia aqua
-graminis, vino albo F.clcftuariumjDofis9j. ad gf.

Eleffnarium ad dolorem vejiuttum vicere.

^CSuccigljcjrrbUa dracb.i. Ccrt.Mandrag.dracbj.
Myrrha Stm.Endiuia
Ibttru Stm.papaucru.
Styraci Stm.Alkckengi
Mafiicu an.drachd. Btfmaluaan.fcrupjJ
Cummi Arabici Sjrupi lumborum
q.f.
Gummi Tragacantha an. 3 ij,
FiacElc&uarium.
Eletttoriumxd eundem dobreml
^C.Succiglycyrrhizo Beli Armem dracb.ij.
StjrtcM Opiivnc.jf.
Tragacantha Sjrupi tumbarum quantum
Cummi Arabici /iFiar.
A mjli an.drach.it/. '

Elcftuartxtmfrodohre in fluxuventrk.
Jf. Acacia Opii dracb.j.
Hypociftidi Cmnamorm
Carnu cyt iniorum Cyperi an.draeb f.
Sumacb Sjrupi derofisjiccuqf. FiatEIe-'
Gallaruman. dracb.j. dtuanum.
Coralli rub.prtp. draebf.

Eletluarwm advteri dolaret,

Of.. Cafiorti, Myrrha, - Crociflyracuan.^. Bad.trm -
Spica turdi , Folii Malabathri Afari ana dracb.j.
Opitdrtch.if. Sjrupi ArtmtfaqfExt elc&.dofis
$j.
b a Aliud
 AtrriDOTAx.tr
. >
Aliudadeundem ajfetfum.
J^.Spe.Diamofcbi, OpiidracbJ.
Diambraanadracb.if. Sjrupiarttmifuqf.
Cajlortiftrup.j.. riat:.

cAliud addolores cum vicere.

IjC.Badellii Styracis ana dracb.y
MyrrbaanJracb.i., Smandiuia
Cort.Tburis Tapau.albi
SarcocolU StmfUntdg.4nJr4ch.iJl
Majlicu anadracb.ijl Sjrupi iuiubini qJ.Viat,
Amyli. ....... Opii adde dracluij..
Si dotor non fcdetur fcd augeatur,.
Ha «ftenus dc&uaria>fequuntur mixturae..
DE MI XTVRIS.
Mixtura noftris e(t medicamentum ex pluribus liquidis debita pren-
portione commiftis in fama liquida concinnatum..
Eacft vel fimplex, velcompofita fimptex dicitur, non quod rener*
:

fimplex ic vnicum fit medicam en tu m.fcdrefpc&u mixturae noftrai co-

poftr*confiderara,&quodexvniUsform*fimplicibusfit comparata.
Vera autem Arcana & Philoiophica mixtura conftabit ex tribusfpiri-
tibus ad triplices noftros fpiritus, nempe naturalem, vitalem, & anima-
lem accominodatis:&vt videat noftri praeceptores Galenici,chymicos
etiam in penetralioribus natur; ver&tos,tres ordinabimus, videl.fpiri-
tum aquae theriacalis camphoratx, fpiritum vitrioli optime re&ificatu
ac phitofophicum,&deniquc fpiritumTartari vini optime corrcdhmu
Praeparatio fpiriruum haeceritt-
Spiritus aqua theriacalis camphoratx
O/L.Alksbolit vinitptimtrtStficatiy&in ttnmfmam omniaptruadenttm-.
ejfentiam rtdafti vnc.ij.p
Tberiaca A ndromachi veteris vnc.
y Myrrha rubea,,
Croci Orientalis an.vnc.fi.
Indanturomniacucurbirxerc£be, apponaturq; alembicusfin quo
dracb.ij.camphotx ponantur )& vas recipiens, clauda turque iundhirae
&
optime in B. M. igne quantum fieri poteu lentiflimo, calore tepidif-
fcmo, ftent fpatio j. vel .dierum, ita vt ex toto tempore exiguum quid-
4
daitt

Digitized by Google
 Mbdico-Chymi ei Lib. IV. 7 97
dam tanwm exdiller, tandem Icntiffim o igne , ita vt inter fingulas gut-
tasin vas recipiens illabentes ad 7.minimum nutnerarepoflis, exftille-
tui liquor, donec nihil amplius ex gradu ignis cxtillauerit,tadcm ignis
augeatur ad ebullitionem aqux in B.M.cumquc etiam hoc ignis gradit
nihil amplius extiliauerit , fmuntur vafa refrigerari, refrigeratis vafis &
apertisclaufuris,exiraiturliquorcxtillatus& refunditur materiat a qua
euocatusfuerat, claufifque iun<duris,prior labor tam digerendo quam
dedillando rdpetitur , idq; ter , ira accipies fpiritum aquae theriacalis o-
rnniumprxftanriffimumcumaliquorguttulisoleitheriacalispenetra-
tiffimi& optimi, quod per infundibulum fecernitur& referuaturtan-
quam pretiofiflIrmisbal(amus,contraomnisgcneris vcnenaSc pedem:
fpiritus vero feorfim referuatur.
Quod ad fpiritum Tartari attiner, cura eiusprxparatio fat nobis co- S* n' ,ut .

4f 4 *'
det ex bafilica noftra chymica,& prxeedenti cap. i. huius libri, de cius
prxparatione hic dicere fuperfedcbo, hoc folum admoneo, vt toties i
colchotare eleuetur Sccoriigatur , donec omnem fxtorem arniferir,
planeq; infTpidus fa£his fuerit , aliquado enim miduram tam fimplite,
quam alias compofitas reddet guftui ingratas. Quod vero attinet fpiri-
tum vitrioli, licet etiam eius prxparatio ex nodrisbafilicis omnib.no-
fit & fatis obuia , tamen cum eius diuerfx fint prxparatione$,in
tiflima
uarum aliquibus tamen fic fpiritus corroiiua qualiratenon omnino
3 eftitui tur , nece fla rium putaui peculiarem cius fpiritus tradere prxpa-
ratiohem, fn qua eius omnis &vifcofitas& corroliuitas tollitur, citra
quarum ablationem hic fpiritus inutilis redditur humano corpori, pr$-
paratieciushxcefL
Virriolum optimum in aqua communi ftiiiatitia diflolue , folutum spirittu
per filttum cola, cblatum ad tertias igne lento finito euaporarc, dum vuri»ti.
pelliculam contraxeric,tunc inde vaii oblongum baculum, vtejfal vi-
trioliin loco frigido adhxrefcar, falemhuncexficcatum, fi non fatis
depuratus fuerit.item fotue,cola,depuraque fuperiori modo.Hunc fa-
lem fatis depuratum inefe cocurbirx vitrex faris ampliori ficii lutoob-
dudx, fuperaffunde fpiritus vinioptimi, vt fiat pada,appofitoque a-
» lembico , claufisque iunfluris immirte furno apertiignis,applicaYeci-
piens fatis amplum claufifque rite omnibus iunduris indituededilla-
tionem, primo lcntiflimoigne,vtfpititus vini euocetur, moxaugei-
gnem , vt phlegma quoque afccndat, tandem incipientibus prouentre
h 3 fpid-

Digitized by Coogle
 •

798 AtfTIOOTAJttf
fpiritibas (LccisfenGm ignis augeatur, dum fiat fortiffiffltt* j fta rtvt-
trum liquefcere incipiat , prx nimio calote,quo perago fine ignem ex-
tingui.vafaque refrigerari , refqgcratifque vafis, exime liquorcm,in B.
fepara fpititum vini a phlegmate & (piritu virrioli: deinde quoque ab-
ftrahe phlegma a fpiiiru virrioli.dum incipiant acefcere guttae, tum ap-
puli to nouo recipienti pellatur quoque fpiritus per arenam: hac ratio-
ne attenuabitur vifcofitas.quemadmodum&corrofiuitas.fpiritustol-
litur affufione fpiritus vini. Porro hifce tribus enumeratis fpirittbusbe-
ne praeparatis & corredhs fit artificiali s &c philofophica commixtio
(fpiritusaquaetheriacalis camphoratxpart. 5. fpiritus Tartari corre&i
par. j, fpiritus vitrioli opt.rc&incarip.j.)in vitro angufhoris,quod opti-
me clauditur, ponunturque ad digeftionem in calore hypocauftUen-
tilfimo fpatio trium 6c quatuor feptimanarum.
Virtus mi- Eticaelaborataeftnoftramixturafimplex fpirituofa, medicamen- -

*turt fim Qim nunquam (aris laudatum :Epilepfia enim vix medicamentum ali-
flitu.
hac mixtura praedandus exoptari poteft. Pleuriticis praefen* cft re-
medium. ,

Omnes obftru&iones vifcerum mirifice referat.

Omne venenum i corde ad exteriores partes per fudores expel-
lit.

, Inflammationes &
febrium aefbisfedar ac compefcit , carumq; et-
iam materiam confumit.
\
Melancholicis prodeft, cum aquabuglofTaut Borrag.Matricemfri-
dam calcfacir,alcenfumquc eius curat. Menflruaprouocat , fuper-
Suaqueftftit.
Jn fumma in infinitis grauiffimis morbis eft diaphoreticum proflan-
(limum partium enimtenuitate citilThnc abfque vllamolcftia vni-
ti :

. nerfum corpus penetrat.

j
Dofis huius mixturae fimpliciscfl drach.j.couenienti liquo re aut ve-
1 hiculo , pro perfonarura vel aifcdluum vanctate adminiftrata. Ex hac
roixrurafimplki tanquambafi fiunt multzcompofitxmixtur^exiim-
|
plicibus exttaftis & fy rupis diuerfis ; E.G.

Mtxtvrtcompoftu ArttUpopletfic**
i

Tjf.
.Mtxturdftmpltcis e tribusJptritibus pnc.ix.
i

j
Uywu artiti tenti vm.p
EXtTdft.

Digitized by Google
 Medico-Chyxtci Lib. IV. yyy,
lxtraft.tr anorum lnmpert Lautndula draclr,f..
pnc.f, Ambrafcrup.i.
Rtrifmarini Mofcbifcrupj;
Salui a Syr.dt betonica vnc.iij.
Betonica an Jraih.j. Syrup.floT.Uuendula
Serpilli an. drath.j. Depaomaan.vne.tif.
Mifceantur omnia exade , detur in cucutbica vitrea, appofitoqile a-
lembicoSc recipiente, claufilqueiunduris ftcntindigeftione ignis lert-
wfT.fpaciaa.vel }.dicru y donecin fundo^afis appareat hypoftafis qux - 1

dam fiiicfedimcntum fpifTum, craflumque , reliquum clareberiAcro

belcere incipiat tubini indar, aut vini rubicundiflimi, purum ab impu-
ro feparabis per inclinatione * hoc clarum a turbido feu fascibus , quod
fiquidindigcftione extillauerit, illud adde colaturae, qua: iterum pec
filtrum coletur.Colatttrademr in vitro bene claudendo, vitrum inda--
turcapfuls Hgnex ex ligtrodicco fignetor mixtura Anciapoplcdicaj
:

Dofis 5;*ad3iip
Mixturi compoftta dHtepileptica.
Tf.. Mixture fimpltcis cx trtbiuJpi- Cinnam. an Jrac b.j.
ritibus vnc.tx. ixtraft.mofch
Ltqaorucornuceruivnc.i. Ambraan.di.
Extraft.granoi um tuntptri Ejfentta quinta antbts drtth

vncif. syrup.de paonta, •

Vifti qutrni Syr.fltr. tilia vnc.iij.

Furnia - " V LUiiconual.an.vnc.tij.

Cornu cerui an. draeb.). DtctraUis rub vnc.i.
M.om nia cxadc.de tur ia cucurbita vitrea, appofitoque alembico &
recipiente , claufifquc iunduris ftenr in digeftione ignis lentillimi fpa-
tio 2 . vel j. dierum, donec infundo vafis appareat hypoftafis quxdara
ime fcdimentum fpifTum, era llumque,reliquum clarefieri Sc rubefeere
ineipiattubmiinftar Ac vinirubicundilTimi:purum abimpurertepara-
bisperinclinationcm, hoccft, turbido fJufxcibtis, quod ii quid in di-
geftione extillauerit, illud adde colaturae, quxiretum per filtrum cole-
iur:colatura dc tur in vitrum bene claudendum : lignet ur vt iupra mix-
tura anccpileptica.
Mixturaantiparalytica ccmpcjtia.
^C.MtxturancJlrada tribusJpirmbm rncjx. Liquoris cornu centinify.
' - fyct..
too Antxdotar.ii
txt.grdn.iunsptrivnc.f. T rimula vtrk
Calendula, Calami aromatici ana dracbi.
Maiorana an, dracbi. Mafcbi
iffent, [aluta draib.f. Ambraan.fcrup.i.
Sjr. calendula Sjr.cinnam.vnc.iij.
Swbidasdn.vni.uj.
Mifccantur omnia exa&e , digerantur, clarificentur, colentur vt fu*
, colatura detur in vitrum bene claudendum , capfulae lignezex
tenus
{igno ficco indendum, C mixtura antiparalytica. Dofis drach.i, ad
«uach.uj.

Uliixtura AntiUthargka compofita.

Spiritus aqua Tberiac.camphor.vnc. v.

Spiritus Tdrtdri corredi Mofcbi

,
Spiritus ntrsohrtcl ficati and Ambraan.fcrup,).
'
vnc.Hj. CarjopbjU. an.dracbi^
liquaris cornu ceruisti vnc.i. Sjrup.it dtttofititt
JExr. Betonica Citri £r cor t.eiufdm

Pffent.tbjmidracb.f. Piperi/,

MebJfxanJracb.ij, GarjopbjUorjtnjncJj.
Piperiir
M.omniacxa£le,digerantur, clarificentur, colentur mundi (limen
fupra, colatura detur in vitrum bene claudendum capfulae ligneae ex li-
gno ficco:fignetur mixtura antilcthargica, dofis vt fupra , fiepius iapa-
l oxyfrno reitcrandOf

OMixturd compojitd anodyns cupitdiis Je* antinephriti-

c* t & contra fupcrfiuas vtgiUns.

3/Z. Mixturamfiradttrtbusjpiritibm vneix,

liquarii cornu emi vnc.i. Croci OritntdUt optimi drdcb.f.
lxtrdH.grantrum iumperi Mofcbi
pnef. Pjfent.fbr.fmbud
Ruta Ambrxanxdj.
, Rad.laftuci Rof.rubotn.3ij.
Cornu cerni dnJrdcbj. Sjrupiefucco violarum,
tejmpbuanJraeb.L #

Jrw-

Digitized by Cooglc
 .

Mbdico-Ch TM tCI Lib. IV. Sol'

dtrtfisficcuvru.tif. dtpapauererubroan.vncjq. t

Mifccomnia-vt arris eft, digere , clanfica<cola: colatura retentetur

cum vitroin caplulaltgnificci.Dofisdrach.iij.
cJM/xtura ophthalmica & auditui confertus cono- .

•
pofita.

cbelidon.dn.dratb.fi
If. Mixtura nofirajitnjiluu \ ix.

Extr.rad. Valeriana Cyani cerulttanJrdih.fi.

ExtJceni(uhdrach.i). Mofitbtfitiup.i.

Cuboritan.dratb.if. Syr. maiorana

Effi.rofi.rub.
Sir.nutu mofitb.vnc.iq.^

Ejftnt.filorum tuphrafta
derojispaUiduan vncjq.

Mitccanrurinuiccra oraniaperquam optime , digerantur, colentur

.ac clarificentur, colatura deturinvitrum bene claudendum, capfulx
lignee ex ligno ficcoindcndum.f.mixrura ophthalmica, qwrcriam au-
ditui confertrDofis^.j.ad J.iii.

Mixtura Antiajlhmatica compofita.

yC.btixturafimplitunoflra vnux. Iridi/ an.drath .q.

Spiritut ligni faffafrai vnc. i. Ejftnt. thymi

ExtraH.tnula camparta drach.i/. Saluia an.drath. fi.

liquiritia E futtt violarum an.vnc.iq.

Croti Oritntali/3L SyrJtptto.rnc.i.

Mifceantur, digerantur, clarificentur ac colcntuncolatura detur

ad vitrum mundum claudendum referuandumque in capfula ligni

£cci.Fiat Mixtura Antiafthmatica.Dofijdrach.j4iddrach;ii|.

CMtxtura compofita Autiflcuritica & contra Teri- 1

pneumoniam
Spiritui aqua thtriatalk IjqumtidiratbJj.
Spiritui turturi vinicmtdi Ejfint.papauerufu b.fcrup.
an.vnc.ir.
Spiritui vitrieli rtSifitati 'florum tupikgmkfitrrtpSfi
rne.j. Syrup.papaueri/ rubei rue.
Liquori/ cornu ctrui vnc.i. M-
Ex troB.prunarum tunipm Efueeo violarum liq.
vuf.
M.omnia

Digitized by Google
 . . . .

Io* V AnX.IDOTA.MIi
M.omnia exa&e , degerantur , clarificentur , colemurque ttwndifT
oolaturadetur & referuetur vt rcliqux.Dofis gj.ad §iij . fxpius in paro-
xyifmorepctendo-.figncturmixturaantiplcuimca.
tJMtx tura contra Ttsffimcempojits.
Spiritus aqua nojlu tbtnact - Betonica and drach.tj.
lisvnc.v. Sjr.utiubtnivncjij..
SpiritusTartari torrefti 'ijij. Effent.fbr.vioLrum
Spiritus fulphurisacidivnc.f. Hymphc* 4tta drtdr.i.
Spiritus vitriolt rtftificati jri, .
Sjr.ltqmritu
Extraft.pohpodii. Efuccoviol.andrnc.iqT
Liquiritia' •'

M.omnia,di'gcrantur,clarificcntur & colentur, colatura detur ittri»

trum bene claudendum &capfulx tignexex ligno ficco indcndum.L
,

mixturacontra Tuffira. Dolis d tach.Lad drach.iit.

'
' i. .

CMixturacontraHameptojt*. ,

R Spiritm oquotbtrioulss |.r.

. . toforum rub.
Sptritus TdrtdncorretU vnc.uj. Kjmpbta anaJirupfj,.. . .

Spiritus fulpbur is dctdi • Sjr.jjmpbittmoior.

Spiriturroforum rubeorum torfaptftoris
*
Liquoris e <.ornu arui ana vnc.i. flantaginis an. drach. i. •

LxtraS. rad.fympbiti motoris Sjr.de tofis fictis

irocbjj. MjrtiUorumonovnc.iij.
Bijlorta.. Defuccohed.terr.vnc.ij.
LtrmtnttUddnodrdtbjj. Dtfcript.fernelu vnc.tij.
Ejf.flor.cjdomorum. —
M.digerantur>ctarificcntttr&colentuncola*arademrin »itrum be^
neclaudcndura. Dolis vtfupra , fod pro diucrfitate perfonarum va-.
’
'

nanda. * •
. .

DE MIXTVRJS CORDTALIBVS:'.
" v

> Mixtura contra, deliquium omm fasfyncoptm. .

* > K. Spiritus oquitheriscdlu campb.vnc.v. •

*
SpiritusTortdricmeUii •

,
Spiritus vitiorum

Spiritus miohopuUlificoti
* Liquoris

I
(

Digitized by Google
 Medico-Ch ymici Lib. IV, . So>'
liquoris cornu cerui an.vn.ifl. F.jfent. violarum

Fxtrad.cowu cerui Florum Tunica

Meltjfa An.drdcb.ij. Rortsmarini ana fcrup.ij.

Fflent. cinnamomi dracb.i. Sy> up.Garyop by 11 . Induor.

Croci O rient alit dratbfl. De acetofltate curi aha vnc.iij.
Mofbi, De corticibus citri
Ambre De cerufiscum g4ryopbyU.4n.vnc.
Ligni alo es *n fer upi. iij.

M.omnia exadfce, digerantur , clarificentur , colenturque mundifli-

me.vt fupra: Colatura detur in vitrum bene claudendum capTulx li- &
gnexcx ligno ficcoindcndum:Dc>fisdrach.j. ad drach.iij. pro mulieri-
bus dematur exrr.molchi, eiufquelocofubfti tuatur cxr.caftorct vel pi-
peris.Hatc mixtura quoque prodeft Lethargicis, quemadmodum au»
xuu a antilcchargica vtiliter exhibetur in deliquio animi.
Mixtura compojita Antii> ypochondrtaco contra nteUn- .

choltam.
y.. Mixturi noflia /ihnplicis 5 i*. Syr.de pomis redolentibus
Liquoris cornu ceruini vnc.ij. De Melijfa
Fxtratt.granor.iuniperivncfl Decoruitri.
TimpineUa -«Wv. vDebugloffa sm.vnCJj.
TormentsUa Croci Orientalis
Cornu cerui an.fcrupAv. Cinnam.anafcrup.j.
Melijftanafcrssp.iv. Fjjent. flor. tunica

Calami arom At. Fflentflor.calendula andfcrup.ij.

Liquiritia an.dracb

Mifce omnia cxa&c,digerantur, clarificentur colentur: colatur» &

.adhibetur &
ap propriatur vel per fc vel cum conuenienti vehiculo ad
,•

-affe&us melancholicos.
Mixtura contraTartarum cordi».
yL. Mixtura noftrafimpluu £ tx.
Liquoris e cornu cerui vnc.ij.
Spiritus violar.vncA.
Fxtrad.granorAanipm vnc.f.
Aquiltgiijpinofi
Bcnedsfla caryophyll. '
sCarduibencdtfli
"
Cornu ceruini ana fcrupJrv.
•
ligni aloes
Ambra an .fcrup.j.
- Fjfent florum antbot
Buglojftt ana fcrup.ij.
Syr. (io acetojitate citri
De cerafis[eu garyopbylli»
i x DeU-
'$04 Antidota*, ii
Dt Bugloffaana vtu.tr.
Momniaexa&e, digerantur, clarificentur, colenturque mundifll-
me vtfupra.Colatura detur in viteum bene claudendum, & capfulx li-
gneas ligno liceo indendum..

Mixturi contrx morbumf.FitL

Tf. Mixturi nofira ftmplicu Mofebian fcrup.j.
vnc.ix. Fjjent.florum verbafei

Extrito popinarie rubri,. ChamomiHinobtlie.

Lolii Sambuci ana^tj.
Vtrbdfti Syr.papaveri* rubei
C himmtJU nobili m.dracb. FlorihamomiUinob..

f- Uucumofcb..
Croci OrimiUoimb.1 Florum fambuci. in,
\ .y..
Lauianiopjati.
Mifc.omnia,digerantur , clarificentur &
colentur: colatura detur
iin vitrum bene claudendum, indendumque capfulae lignex ex ligno

liceo. Dolis drach.j.addrachjij.- In aliis morbis etiam lummis dolo-

sibus crudati$,anodynum fpccificum.cft lummum..
\JMtxtura Bomichum confortans.
lf>. Mixturi tuflnfimpluu ^ ix. Syr.it mentbi miitr.viu.iij.
Extratoi calami Aromatui dric. Mentbi
*y.\ - Cortjtrant.an.irachij.
Carduibtmditoi ' Syr. cinnamomi.
Tiptrit an.iracb.ij. Garyophyll.Utdtcor.in.vn.uj..
Cinnamomi dracbfl.
M.omniacxadbjin exteris procedatur vtifupradidum cft: Dolis^
ij.pro fummaconfortationc.
Mixturi contrtTarrarumflemachi.
%C.Mixturinofirafitnplicklix. Macts feruptj.
Extrito pranor.iuniptri £,[. Smtp.ex fucco CarduibtnedUti
BentdttoagaryophylUti Dt acetofitattlmenum
Carduibtneiitoi > De abfymbio ana vnc.uj..
Atpnlegiifpmofl in.incb.ij.
Mfcra.omnia Fiant vt rcliquz di&x mixturx f.varuandauunus cum
:

aliquis.. _ „

Mixtu-

Digitized by Google
 Midico-Chymici Li*. IV, 8oj ,

Mixturt anodymJi ornat hilis.

If.Mixturenoflre fimplici ^ ix. Mofchi ana ferup. j.
Sptrttusjkrum verbafci Ffftnt. florum violarum
Viobrum an.vnc. j. Vabafci
Extnft.gr anor.iuntperi %f. Rofrub.4n .Jy.
C bamemilla nobili Syr.e fucto violarum
Cornu ctrui De rofisficti*
Mni/ an.dracb.ij. Nwx mofch. dn.rnc, ii).

Croci Orientaliferup -j . Tlor.cbamomtUanobili vncaj,

Ambre
Mifceantur omoia Scexa&e digeramur, clarificentur.colenturmu-
claudendum, vicrum
diffime vtfupra: colaturadcturin vitrum bene
indatur caplulzlignexexligno ficco.Hsec mixtura eft fpecificum ano-
dym ura Severum fudatiuum omnium dolorum, tam a flatibus, quam
aliunde profectorum ,cum in ventriculo, tum in ventre exiftentium.

Mixturi ftomachalu contra vomitum.

K .Mixtura noflra (implui %ix. Fffent.florum aquilegii drath.iij.
Extra ft.cabm t dronidtict Syrupt e fucco tydonioru m.
Mentha Dtnbtt
Mati an.drdcb.ij .. De haberi an.vnc.iij.
Cmnamomifcrup.j.
M.omniaexadc & in omnibus vtfupra procedatur. Haec mixtura
omnes biliolos vomitus , quemadmodum & ex laxitate ventriculi, aut
ex affumpto venenatomcdicamenroiortos vomitus fiftit,fi cochlearis
men fura bis tcrue ad Gimmum fumatur, f-mixt ura ftomachalis contra
vomitum. #
Mixtun canine colicam pajjioncm
^C. Mixture nofit e fimplici lix.. Cinnamomiferup. j.
Liquori cornu eerui vnc.f. Caji orte
ExtraS Jptcierum dtacjmm Mofchi an.ferup.f.
Abrotoni Efftnt.florum i bamomiUe fcntp.tr.
Tanacttt dn.drdch.ij, Sjrup. conicum arantrorum
chamomilla nobtlu CoralUorumrubtorum
Cornu eerui an.ferup. ir. De corticibus citri
Corticum aranctorum gj. . Florum cbamomiSU an.rnt.ijf.
' " '
i j Mifce

Digitized by Google
'8o 4 Antidotarii
Dt Buglojfaana vnc.iv.
M omnia cxadte, digerantur, clarificentur, colenturqucmundifli-
me vtfupra.Colatura detur in vitrum bene claudendum, &capfuls li-
enes ligno fitco indendum ..

Mixtun contra morbumf.FitL

Mixtura nojira ftmplici/ Mofcbian fcrup.j.
vnc.ix. fjjcnt.fltrum vtrbafci
ExtraH.papautrit rubri,. Chamomilla nobtlit.
Lolii Sambuc i ana 3 tj.
Vtrbafci Sjr.papautru rubei
Chamomilla nobili* an.drach.. TlorubatnomiUanob.
Nucu ntofeb..
Croci Orttutalu dracb.f,. florum fambuci. an.^.ij..
Laudaniopiati.
Mifc.omnia,digcrantur , clarificentur
& colentur: colatura detur
in vitrum bene claudendum, indendumquc capfulx ligncz ex ligno
ficco. Dofisdrach.j.addrach.iij. In aliis morbis etiam lummis dolo-
ribus cruciatis, anodynum fpecificum.eft iummum-

txtura fto m ochum confortans.

Tf. Mixtura noflrafimplicu ^ ix. Sjr.it mtntha maior. ynt.iij.
Extrafli calami Aromatici drac. Mtntha .

pj: - Cortucrant.an.drach y.
CardutbentdifH '
Sjr. cinnamomi.
Ftptru an.drach, ij. GarjophjLlmUcor.an.vn.iij..
Cinnamomi dracb/. v* •

M.omniacxa&e,in exteris pro cedatur vtifupradi&um eft: Dofis^

ij.pro fummaconforrationc..
Mixtura centraTartarum ftomacht.
^C. Mixtura noflra (impii c it 1 ix. Macis ferup tj.

Extrall.gr anor .iuniperi Sjrup.tx fucco CarduibtnediHi

£ .f.
Bentdtftagarjophjllata Dt aettofitatt limonum
CarduibtnidiHi Dt abfjmbto ana vnc.itf..
AquiltgiiJpinofi an.dracb.ij..
Mixraomnia:Fianr vt reliquae didis mixtura f.va mandauim us cum<
reliquis.. .
\ „
Mixm-

Digilized by Google
 Midico-Ch ymici Lib. IV. 8oj
Mixtura anodynafiomachalit.
Of.Uixturanoflra fimplicit § ix. Mofchi ana frup.j.
Spiritusflorum vtrbafti Lfftnt. florum violarum
Violarum an.vnc.j. Vtrbafti
Extratt.granor.tumperi Rtfrub.an.2j.
C hamonullanobilit Syr.efucto violarum
Cornu ctrui Dt rofisfictu
Matie an. dratb.j. Nucumofch. an.vru.iij.

Croti Orientalisftrup.f . Ilor.chamomtUanobilu vnt.fi

Ambra
Mifceanturomnia&cxa&e digerantur, clarificentur, colentur mfi-
dilfimcvtlupra: colatura detur in vitrum bene claudendum, vitrum
indatur caplulxlignexexligno ficco.Hxc mixtura eft fjpecificum ano-
dymuro &
verum fuda tiuum omnium dolorum , tam a flat ibus, quam
aliunde profetto nun, tura in. ventriculo, tum in ventre exiftentium.

Mixtura ftomachalis contra vomitum.

RMixtura nofira fimpluit fyx. Ijfent,florum aquiltgii dracb.ij.

Extraii. calami aromatici Syruptefutto cydomorum.

Mentha Dtrtbti
Matie an.draih.ij„ Deberbtruan.vnt.tif.
Cinnamomifirupfi.
M.oroniaexa&e&in omnibus vdupra procedatur. Haec mixtura
omnes bilioios vomitus quemadmodum & ex laxitate ventriculi, aut
,

ex aflumptovenenatomedicamenroiortos vomitus fidit, fi cochlearis

menfura bis terue ad (ummumiumaoir.f. mixtura ftomachalis contra
vomitum. #
Mixtura coniru colicam pajponem.
Ofi. Mixtura nofit a fimpluit
%ix.. Cinnamomi ferup, j.
Liquerit cornu tenti vnt.j. Cafiorti
ExtraS ftxcitrum dtacymini Mofcbi an.ftrup.fi
Abrotoni Ifftnt.florum ibamomiJUfcrupav.

Tanattti an.dratb.fi Sjrup aorticum arantiorum

C b amomi lia nobila Coralliorum rubeorum
Cernuccrman.fcrup.lv. De corticibus atri
Corticum orant torum fo. flontmtbamomiOa an.rntfij.fi
* ' i Mifce
j

Digitized by Google
 8o£ '
Antidotajui
~Mifcc omnia exa&c, digerantur, clarificentur» colenturmundifll-
me,in colatura diftuluaturzibettaijlaudaiiiopiatian.fcrup.ij. Colatu-
ra datur in vitrum bene claudendum. Hz&mixtura eft verum fudati-
uum omnium dolorum colicorum,fopitis a.doloribus , peccans mate-
ria educenda cft conucnicnti aliquo putante, vel cxtra&o rhabarbasi
& fimilj, ,

tMixtura contra vermes. »

^C.Mixturanoftrt fimpluis 5 ix. Abfjnthi’ dn.drach.%.

Liquori1 cornu cerni t Cornu cerni an.dracbj.
Spirtemguaiacini an.vnc.i, Sjr. florum bjpcriconis
Lxtr.centaurii minoris Centduru minoris
iljperuonit, . Zedoarra
Zedodru Abfjntbnan.vnc.iij.
'
Dictamni albi, Ruta ,

Omnia exa&emifcendo, digerantur, clarificetur , colentur mun-

difiime, vttupra, colatura detur in vitrum bene claudendum. Dotis

. drach.;ad drach. iij.in aqua graminis vel abfynthii.

Mixtura contra dyfenteriam.

Mixtura noftra[impluis vnc.tx. Plantaginis an.dracb .q.
Spiritm Tifdrjubtdrum Cornu cerui dracbS.
Liquoris cornu cerui an. vnc.j, Croci Orientalis,
Extraft.rad.tormmtlld £iy. Nkcm mofcb.an.fcrupq.
TtntapbjlU Sjr.de coraliis rubeis
Btftorta De rofisfucis
BurftpdftoT.ii Mjrtillorum
Sjmphiti % Ptucismofch.tn.vnc.tif.
Miftadigerantur&pr$parentur:f.mixruradyfcnrcrica.Dofisdrac
i .ad drach.ii j.curc aqua plantaginis , vel dyfcnterica noftra qua meri-
,

to omnes pharmacopaei femperin promptu paratam habere debent.

Mixtura ad ftftendaa Hamorrhotdes,

Mixtura noftra fimphc is 3 ix. Sjr.de coraliis rubeis ,
Liquoris cornu cerui vnc, u De rofis fucis
Extr.rad.chelidoniaminoris Mjrtillorum ana vnc.iij. . •

Vtrbafcian.fcrup.iv. \
.Momnjacxa<ftc digerendo, ckuficando,&colando.'Colatura de-
tur ia

Digitized by Google
 a ,

Mf.dico-Chymici Inv. IV. 807

cur in vitrum bene claudendum, capfulx lignea ex licco ligno inden-
,
dum. Fiat mixtura ad liftcndashsrmorrhoidcs. Dolis aji.adgiij.in •

aqua p!antaginis,chclidonix minoris.vcl per lc.

Mixtura hepatica compojita.
^C.Spirittu aqua thtriac.vnc.i.f. Eupaunidt-adracb.i.f.
Spinm tortari cortem vnc.i. Lxtr.troihif.dtrhtbarb.drath,if.:
Spiritus vitriolireffificatilvi. Diarrbodonis
Liquori1 cornu cerut vnt j. Dialacca maiori*
Ljfent.rofar.rubeatumvntjf. Diacurcuma minoris an. fcrap.ij.f. -

Ljfent.creci Mattis drachjj. Sjrup.rofaruin rubearum r

Ejftn:. coralliorum rubeor. Defuuotndma

Mehjja Dt fuuo cichorea an.vnc.iii.f.
Miftadigeranrnr &
clarificentur, colatis cuftodiantur vt reliqua:'
Fiat mixtura nobiliflirnain confortando hepate Dolis ^i.adjii.cum «

appropriatis hepaticis, vel vino chalybeatOi

Mixtura hepatica alia.

Spiritus aqua tbtriu.£.tf.f Iffnt. chelidoni >

Spiritus tortari co/rtih vnc.i.f. Qfjfcnt. Martis an.dracb.ij'^

SptrMtrittihptmmntjkaii %f. Tartari vitriolati drach.tj.
Extr.grartcr.iviiipnidraib.if . , Extr. hepatis lupi. tc vituli an. vnc.f.
Liquoris de cornu cttui vnc.i. Sati talorum omnium dracb.iij.
Efent.coraUjulecrum Sjrup.iorallwrum rubeor. vnc.iv.
Spir.fulphuris acidi an.vncf. Tinctura violarum vnc.vtitj.
M. omnia probe ac colentur colarura in vitro claufo mundetur ad
:
'

cnftodicndum in capfulara ligneam , vt ante di&um lic conftat gene- ,

^
rofa mixtura arcana.ae chy mica.

. 1. Mixtura Jplenitica compijita»

ILMixturanoflrafiiuplicis^ix. to follitorum anadrach.i./'
L iquoris dt cornu ctrui vnca. Extr. Diacojh
Extr. lunis bouit vnc.ij. L tatrionpipereon
EJfcnt. croci Martis drach.ij.f. Diacapparis latit. Galeni an.t^.i.f.

Extr.facula r ad. Ar otiis Qf. Sjrup.de pomis redolentibsnc.vi. -

Salis fraxini, * • •
Ve fucco fumaria
Salis citerat b in vino cbaljbea •* De fuccofcoloptndria an.vnc.iv.
F.lcgea.tnixtiua ,quxnobilis cft&bona ad omnes durities &op-
pilauoncs henis , & tonas Metentem , Scad quxuis vitia ac fympto-
'
-
, . mata,

Digitized by Google
 .

808 Antidotarii
mata , quae inde promanare queunt , veluti funt cachexiae, febres quar-
tanae, i&crus niger, fupprefliones menfium &: fitnilia. Dofis obferuatur
ex perfona de morbo i^i-ad Jii.cum vehiculis appropriatis.
Mixturt. nephritici compojita.
yC.MixturiHoftufimpluu %tx. Ludi murocojmici dracb.f.
Liquor u cornu ctrut vnc.f. Salit rcfltbouit

ExtraHi oculorum aneri Salit prunclla anJracb.j

.f,

Solut.cryjldlU Oltt Thmbintuu^uttJex.

Ttjlarum ouorum an.ty. Sjrupt it aUbaa
iffent.Upidu luddici Lruhuum alk^kjngi
Lapidu Ijncn in .dncb.j Succi limonum ana %ir.
Mida digerant , darefiant accolentur, colatura ad vfum probe rc-
feruetur. Haec mixtura magnam habet vim & pote datem penetrandi*,
ita vt nulla ifchuria aut vrinafuppredio tam tortis iit
,
quin praedicta
mixtura folui & cuinci queat.
Mixtura hjflerica compojita.
Mixtura noftnftmplicit %ix. Spiritui nulift an. vuef.

liquori i cornu ctrut Ji . Extraftjwrrhd

EffcntUcaJlorti drtchij. ExtrtH.irocitn.drii b.j.
Succini tibi clarificati %ij.[ Aqua cinnamomi rnc.j.
Matricu lepor it vnc.f. Sjrup.de artbimtfit
ExtraHi facula brjonia Mtnurialu
Spiritui rofarum Cinnamomi tnt vncAv.
Mifc. omnia , lege anis digerantur , clarificentur tranficolcntur, &
inque vfutnmcdicumreferucntur. Haec mixtura medeturomniprse-
focationi fmeepilcpricae fiuealteriusgencrisialbisitcmmcnfium fluo-
&
doloribus inde excitatis confert: Acrilibu
ribus, cruditatibus,flatibus
etiam prodedad conceptionem &
pretiis facunditatem.

Mixtura ad ifttritum compofitx. •

R.Mixtura uojhaJintr licii %ix. Fraxini

Liquorii cornu cerui vnc.j. Tamarifd
Efftnt.ro[xr. rubearum Ebuli
Coralliorum ruburum Ctrdutbtntdifli,
Spodii, Cbtlidonia
CM-

'
Digitized by Google
 Medico-Ch ymici Li*. IV. Soj
Cinnamomi Sjr. Atfuccofurnaria

Croci De pomit redolentibus

Centaurii minorit anJracbj. De fucco rofarum montani ati.fyijf.
Mifceantur omnia . digeftione fa&a clarificentur , poft clarefa&io-
netn colentur, colata feruentur, vtante-diximus. Dofiscftvdnc*-
tcris.

CMixtura peJHUntialu compofita*

R.Mixtura noftra/impluit 5 ix. Croci an.dracb.j.f.
Liquerit urnu cerni Bffent.campboradracb.i.
Extratt.granor.iuniperi an.$i. Salit abfintbii
Extrad.Ztdoaria Salit pruntUa aqua tbtriacal.foUu. mu
CarduibentdiSi 'AracbJjf.
Angelica Balfami fulpburit drach.ij.
TormentiHa 1/fent.anttmonii fixi vnef.
Sant ali rubei Sjrupi margaritarum vnef.
Cinnam.an.drach.ij. Sjrupi acetofit. citri vnc.iij.

E/ftnt. cora!l. rubeorum Tinftnra coraliorum vnex.

- Margaritarum
M.omnia &c f.lege arris mixtura generofiflima.digefta, clarefa&a Sc
colata reicruata detur ad fuosvfus. Dofis drach.j.ad drac.j.l.cum vehi-
culis appropriatis.

Mixtura peftiientiajis alia.

R . Mixtura noftra/impluit vnc. Corallorum rubeorum
viti}. Specierumdtgtmmit
Liquorit cornu cerui vnc. i. Diambraana drach.ij.
Lxtratt.theriaces _ Ttntlura vnicornudracbi.
Granorum tuntperi an.$ q. Sjrupi dtfucco ruta
I/fentia lapidit Bexaarttct Cardutbtnt&idi
vnef. Vlmariafaluta ana vncJitj.
EjfentiaperUrum
Mifta omnia digcranturjclarificentur &c colentur, colatura detur
feruanda ad vitrum bonum, in pixidc lignea de ficco ligno referuan-
dum. Datur cum aquaThcriacali vel alia aquaappropriatapeftileo'-

Mixfk-
 . .

8ro Antidota*, ii
Mixtura ad lepram (omptfta.
^C. Spiritu/ aqua tbtriacalis nojlra EJf.gnmnar. omnium an. (7
v nc tj.
ijf, Antimonnfixixncf.
Spiritu/ 1 artari correcti Extrait.jpsc.dmmb. vnc.i.
Spin t tu vitriolt reltifuatt i i Ejjcntu croci draih.ij.
Spiritut mali.rubtor.vncJ. Syrupi coralliorum vnc.iij.
Liquori/ cornu ctruini vnc.i. Syrcmargariteruit» vnc.i.
Tinctura auri drach.ij. Syrupi gemmarum an.drach.i.
Ttnciura a 'gt nti vm.f. Syrupi ue ttrra figill.it a vm.f.
Effxonfat tonis viperina nofira Tiuiiur a:\uTUi aq.v.
vnc.i.

Mifccanturomniaacdigerantur, clarificentur colenturque : cola*-

tura ad vfus referuerur. Dofisdrach.j.perle, vel cum aqua Theiia-
cali.

Hadenus cleduaria & mifturje/cquirui nunc capuc8.dc decedis.

Capvt VIII.

DE DECOCTIS.

>•
D Ecoda, Gcxcis^ibn^nua^a, medicamenta funtpoculenta expias-
tis carumque partibus elixatione in liquoribus conuenientib. pa-

rata.Notanda autem funt praecipua duo indecodionibus: Primo, ne

- 0 "9 ,n t
omnimodx corruptioni fint obnoxia, poftqnam pc-rfede decodafic
,^

vtftrman- P er manicam tranlcelart , cumque oui albumine clariftcata , debent

4U. digcftioni&fcrmcntaticni mandan,quarum ope & vi paucis poft ho-
ris (epataripercipies materiam quandam eradam ac terream in ds, quae*
corruptionis cau(a exiftant: Vei & mandauimus in praeparatione iy ru-
porumiDigeftis,fenncntatis & perfede depuratis ,
exinde citra facha-
ri additionem vel mellis, in longiffimum rempus rderuari poflunt.

Secundo, decodiones non debenr fieri in aperto vafe , fed in vitris cir-
cularoriis,fiue fint vitrea,(rue ftannea.fiue cuprea, Galcnici vocant va-
faduplicia:apcrtis enim vafis vircntesSt proprietates vegetabiltum&c.
pereunti&Mercuriales.aeidxjfulphurexvdoleofxenergix.in multis
ftudiofe.defidciatas.imminuunturautproHuscuolantveleuaporatio-
fic exhalant in auras , fi &
bailanuci,aclubciliflimi quxliti Bezoarrici
5
aliquan*

Digitized by Google
 .

Mf.dicq-Ch YMIC i JLib. IV. in

aliquando fpiritus amittantur. Fitetiamdeco&ia multarum planta-
rum accuratius balneo vapocofo.quam quouis alio calore : fi vius fue-
ris cornuta vel alembico, ea , qua: ciefttllauens , faecibus fuis rurfus ad-
dendacrtint.Sc dein totum dcco&um per manicam traiiciendum,cla-
rihcandum,digcrendum fiue fermentandum ac depurandum.
Deco Olx varia funr apud Galenicos,Sc ne ordo nos confundat, pri-
mo reformata fecundum IofephuQsierccranurn introduccmus,dein-
de& antiquorum praeceptorum Galcnicorum proferemus falubcrri-
ma atque mcdicamcntofa.
Decoftto lenitiha aperittua refrigerans.

yC.Rad.Taraxaci Acttofa
Graminis Lactuca'
Atttofa Fumaria
Oxjlapatbian.vnc.i. CapiU.Ven. omnium att.m.i.
Tajfularum Stm.A.frig.maior
Liquiritia an.drach.vi. Altbeaan.vnc.f.
Cichorii Prun.Damaf.S.x.
tndiuia luiubarum pariari.
ScarioU Flor. violarum
Agrimonia Buglaffa
Portulaca an.nt. i. Rsf.rub.an p.i. >

Fiatdccodhim,aromatizetur,fi placuerit, pauco cinnamomo, Sce-

dulcoreturfacbaro , vel addatur fyrupus violaceus, vel acctofu$,limo-
tnum,&fimiles.

Dccotlio lenitina aperittua calefaciens.

yC.Cort.fraxini Liquiritia ana vnc.f.

Tamarifciana vnc.f, Herb. lupuli
Rad.pctroftltni Agrimonia
Faniculi Betonica
Poljpodiian.vnc.i. Primula veris
Prunorum Damafc. Fumaria
luiubarum an.par. vi. Ctttrai h

tajfu larum Poljtrriki

\ * Ab-
 , . . ,. . • . ,

8x1. Amtiootak.ii-
Abfyntbii Sm.malua
TttrofeUnian.m.i. Altbtd
Afmdnub.il. Cimiorum an.dracb.u.f.
Smaitrii Flor.genijla
Cdtduibentdifti Buglofla
Cort. citri dn.dracb.iy. Borragmuan.p.i.
Fiat dcco&io, coletur, clarificctuijarDmacilctur ficdu 1 coretur facha-
ro , vcladde fyrup. de duabus vcly.nulidbus & capillorum Veneris q..
fufncit.

Decoctio carminatiud.
K.Rai.fankuli Antfi
Fol.thymi Dauci
Fulegrt Cumini an.irachjq.
Serpilli an.mf. Cinnam. vncf. •
TdftUm^mcJu Flor. an t hos
Sem.fanicuh dulcit CamomiUaan.p.if.
Decoquantur iu hydrornclitc maluatico. Dolis v nc.i j.vcl iij

Decottit diuretica.
R.Rad.rincetexici Feniculi
Rubia tuitorum >
Mibifolit
Valeriana Antfi
Fimptnilaan.vne.i . Cufcuta :

liquiritia vncf. Bdtc.iuntptriandArdtb.iij;.

fol. betonica •
Fruftuum Alkektttgi n.x.
Capii.Ventriran.mi. Florum gemfia p. ij.
Sem.Bardauadracb.iil. .

Coquantur fiC aromatizentur cinnamomo, tc dulcorentur meile r

anthouto.
Dccottteprapirans bilem. ».
R Rad.Tarjxaci i Stantia -

Gramini» Agrimonia
fttrojclmi vnt.i. Cufcuta
Pdjful.cortnthJracb.ri. Fumaria
Ltquiritidvnt.fi lupularum .

Fel. Cichorii cum tit» Atttofa.

Mryn-

't

Digitized by Google
 4

Med i c o-C h ymi ci Lib. IV.

Sem.^.frig.maior.& mtn.
E rjngtorum an ,vnc.i.in d(tt$
maceratorum Stm .& wr( i

Hepatica Florumgenift

Polytrichi VuUrum , B orragtnu

Adianrhian.mJ. Buglojftan.p.i.

Coquantur in fero la&is:huic deco&o addc,fi velis,

Oxymehlisfimpltcis Dtlimonibus.

Syr.acetoficompofiti Dtfuccoacetofaq.Juffictt.
Dccottum id bilit tenuitit em emendandam.
R.RidMttofi Melonum an.vnc.f.
Cuhorii Lattuca :

Buglojfa an.vn.i. ffiB" *

luiubarump.vi. C Itoniorum
papauMlbi an.vnc.f. -
Folandiuia
Portuliu Florum violarum
Acttofaan.m.i. .
Ktmtpbaruan.p.ij. .

Stm.cufcuta Gummi Arabici

Cucumeris Fragacantbtan.dracb.iy.

Fiat deco£io,in colatura diflolui

poterunt
Syrup.depapaueit : VuUrum, derefisftccis
DeUenufbare Diacodtifinejpeciebusq.f

Detortum praparans pituitam.

R.Rad .acori : Hyjfoptmi.
Cyperi Sem.amfi
paniculi Paniculi .

Pttrofelini Cert.cilriiartJridhHl-

jpiian.vncJ. . Florum ambos - •*

Polypodii ' PrimuU veris

PajfuUrum anJri b.vi. St aibidos >

FoLbttonica Betonica an p. i. .

Cbamadr. .
Zingiberis

Cbamapit. Cinnamomi *

•
Thymian.m.i
*
Coquantur in hydtomelite,in colatura diflolue
Syr.de calamini ha a De Betonica vtrimfy ,
Dteort. citri

fyunt.eompof. . Deprafio,&C. -

•
 a a

814 Antidot ARII

"Decoctio adparandum fitccum melancholicum.
I
'^C.Cort.cappar. Agrimonia
Tamanfci hlefijfa
fraxini an. vnc.f. Thymi
Rad.Enulacampan Epi thymi
Oxylapathi Capill.Vtn.an.m.i.
telypodii Svn.tufiuu
Grammu Carduibintd.an.vnc.f.
dpragi Elor. gemfla
Finicuhan.rtic.i. Tamanfci
Htrb.buglojfa vtrtufjj Viol/rum
fumari Borragmii
LupuU Bugloffaan.ps.
Coquantur inferola&is, addenda (ub finem deca&ionis fiicco-
mm depuratorum pomorum redolentium
fumaria, Bugloffaanavnc.uj.
Dein colentur & aromatizentur cinnamomo: his adde
Syryp. Fumaria Scoloptndrta
Sabor, BugUjft q.fuff.

<w. Dccottum Catholicum.

yZ.Polypodiiquerni Cbamad.
Sem.Cartbamicontufianfax. Cbamtptt.
Pajfularum Capillor.om.an.m.i,
Liquiritia an.dracb.vi. Tlor.centaur.min,
Cort.Fraxtm Hyperici
Tamanfci ^tki.f. Gentfia
Prunorum Damafc.par.x. Tamarifcian.p.if.
ftl.F urnaria Trium cardialium
Melijfa isymphuan.p.i.
Eupatorii Mefua Rad.Helleb.vtri
Luputi Hcrmodafiylorum
Agrimonia Agat ici trocb.in nodulo an. vnc.f.
Coquantur in aequis partibus (eri ladis,$aqu*pomorum redolen-
tium vel furnariae, in colatura darificata, infunde, ac tandem parum
-decoque,
,

Sol.

Digitized by Google
 .

Mebico-Chymici Lib. IV. 8ry

1fi.Fol.ftnd vncsfi. Caryophyllorum an.drach.i.

ghabarbaritUft.drach.iv. Epithymip.i.
Cinnamomi
Fa &a tandem expreiTione,8c colatura redo&a ad vnc.xvi.difloRic
Sir. violati ex nouem infufionibut
Oxymilitis Maior u lulianidn.vnc.ijr
Fiat apozema i n 4 .dofes

Dccoffum hydroticum .
Ifi.Rafttrahgniguaiaii vric.vi. Corticis tiufdem vnc.iv
Salja parilia Rafura Eboris dracb.vi.
Radpetafdu an.vnc.ij. Sem.Carduibtnedifti vncj.
Rad. ligni Rhodii draih. vi.
Macerentur per 14. horas , deinde coquantur ,addendo fub finem
decoctionis
Karabisconquaffatd Stach.ulos
Summitatum Ltipuli Antbosati.p.i,
Fumaria anp.i. c mnabru in nodulo lineo ligati rnc.i.
Tlor.buglojfap.i.
Hocdcco&umtranfcoleturper Manicam Hippocratis, Dofisvnc. -

iiii.

Hydrotiacm aliud.

'fi. Rafura corticis ligni ftnHi^.vi. Sajfufrxs vtic.q.

Rad.ChinaftSavnc.i. Huttsmofih.
Htrb. [tuarum V Imant Cinnam. an. ^.f.
Carduibencd.an.mj , Eptthymip.f.
Fol.ftnavm.tj. Aqtia.Mtltjfa
H.rmodatiylorwn Fumaria an. lib.i.
Turbtth aK.dratbj.fi Vini albi opt.lib.iv.
Macerenturad ignem BahMar.tepidum,vafeoptime<laufb,per
vel 4.dics ,
dcin fiat c-prcflio , & colatura dulcoretur, fi velis ) facnaro:
Dofisvnc.iy;
Dccoffur' fudorificum contra luem Veneream »
'fi.Ligni [anfh vellndtct hb iij. Graticiani.f. \
Sdlfd parilia Carduibcnedifti m.iij,
Stsubadoi Arab.aHdtb.f. Stm.ttufri.MC.vi..
Auri’
U6 /htibotaiii
Auricula murit cum rdd. Rhdb4rb.ir4 cb.ij.
Scabioft . Ptlypvdii drdchj.
Ttrmentslla vnc.i.

Contufa infundantur per (cxdics in aqux fontana lib. jo.vcl 40«

Dein omnia buliiandn vafe magno, oleorum cxtra&ioni apto coque
claufo.vel in alembico cceco , v t nihil rcfpirarc poffit per j .vel 6.hora$.
Adde huic deco&ionifruftulorum ferri 6c chalybis an. lib. ii. quibus
peraftis.denuo in vini mcnf.iv.fcorfim macera:
Ccrtku ligni guaiacs Ub.f. Turbith
HtrmtcLUtfltrum Gran .paradifi an.^.iv.
Omnibus contufis per horam integram adhuc coquantur deinde :

confundantur deco&ones „ 6c denuo bulliant, aciimul per manicam

tranfiiciantur.
Hydreticum aducrftsefiUpJtjm.
K.Rdfura ligni buxi vnc.iff. Rafcornu ctrui druch.vs.

Ligni iuniptri Raf.tboru

Rdiptonia Rad.cbtnaan vnc.f.
Vifciqutrnian.mc.i.f. Sem.cardutbtntdiclt
R4f.lsgntRhodndr4cb.vi. C«rt, citri anavnc.j.
Macerentur per viginti quatuor horas in lib. viij. aqux fontana te-
pidxtdein coquantur ad vnius terti* confumptioncm, addendo fub fi-
nemdece&ionis,
Flor.TUuarbcrit, Lilii ccnual.an.p ij.

Fiat colatura per manicam Hippocratis , cuius dolis vnc. v. ad vi. in

potu.
HydreticumJfecificum adparalyftm.
K. Aquar.fumaria Vol.fslutalsb.f
Vlmaria, Acsdttdtufulpburiiq.f.
IlorxaltnduUan.Ub.i. F.remcdium acidulurmDofis g.ij.
Suddtiuumfpccificum ad Hydropem.
R.Fumdria 34cc.usmptrivnc.ij.
Eupdtorii Mtfan.m.j. Raf.tboru dracb.vi.
Rad. Afari Nucis mtfeb.
Uirundsnarta an. m i. SdntalscstTJtrsa vnc.f.
Mace-

Digitized by Google
 ‘Medico-Chymici Lib. IV. F17
Macerenturper 24.horas in f.q. aquarum florum ebuli &genift*
& vini albi:dchocdeco&o traie&o per colatorium vini aromatici x-
ger capiat vnc.v.
Sudorificum contra. lapfiim & concujjhnem. •

yC.Buglojfa Sptrmatiscetivnef,
Carduibcnjn.vnc.ij. Mumraveradracb.if
Sem. Carduiben. vnc.f crmf.Tup.ii
Rurjr.rtcenii/ vnc.f.
Bulliantinlib.i.f.vinialbi lento igne , ad confiimptionem terti*
partu :de colatura exhibe vnc.iv.vel vnc, vi.calidc.

TSecottio hydro fica aduerfusfebres intermittentes.

'df..Milii a fuperiore cortice mi^datilib. i. coquaturiniuffiquanti-

rateaquae fumari* ad crepatura, cape huius decod. colat* g.ir.
vini albi vnc. ii. exhibe *grotanti calide, qui exipedabit fud*-
rem in ledo.
Potio vulneraria
y.Rad.TormcntiUa Vincapervinca
Ccnfolida vtriusqutan.vnc.i. Herba Robertian.mf.
Herb. limonii vtr.Mfy Flor.verbafci
Sanicula , .. Hypefui ..
.

Pjrola Cent /urii minori/ an.p,ij,

Vcrbtna ..
, - \ afacerum purgatorum & exficcatorum
Alchymilla Kum.vt.
* Pcrftcariaan.m.i. Mumia vnc.f.
Macerentur per duos dies in vini albi & aqu*veronic*an.lib.iif.
in vafe circulatorio ad calorem
B.M.vaporofumtPein fiatcxprefllo 8c
colatura per Manicam Hippocratis , aromatizata pauco cinnamomo,
vel coriandro in {uccocironiorumprxparato. Dofis cochlear iaij.vel
iii.mane ac vefpcri.
Potio vulnerarii alia.
0£. Oculorum cancri vnc.f. Ophiogltfit
Mumiadraih.tj. Vtromca
Bolt armeni veri draih.i.f Cyclaminii an.m.i.
Herb. agrimonia Sper matis ceti vnc.i.
Macerentur in vino albo per r.aut j.dies : Dcin fiat expreflio 8c co-
1 laturae
8*5 Ahtidotab.ii
Auricula muria cum rdi. Rhabarb.drach.ij.
Scabiofaan.m i. Polj/podiidrachj.
TtrmtnttlLt vnc.i.

Contuia infundantur per icidies in aquz fontan* lib. jo.vcl 40 .

Dein omnia bulliant in vafe magno, oleorum extra&ioni apto coque
claufo.vel in alembico caeco , vt nihil refpirare portit per j.vcl 5-horas.
Adde huic dcco&ioniffuftulorum ferri &
chalybi* an. Ub.it. quibus
pcra&is.denuo in vini mcnf.iv.feorfim macera:
Cortuu ligni guaiaci lib.f Turbtih
Hermodattj torum _ Gran.paradifi rfu.g.ir.

Omnibus contufisper horam integram adhuc coquantur deinde :

confundantur deco&iones, Scdenuo bulliant, aciimul per manicam

tranfiidantur.
Hydrtticum aduerftsefilepfnm.
R.Rafuralignibuxivnc.qf. Rjf.cornu ctrui druch.vi.
Ligni tumptri Raf.tboru
Radytonu Rdd.cbinaanvncf.
Vifci quernt an. vnc.i f. Sm.cardutbtnidihi
RafUgniRbodn dracb.vi. Cart, citri ana vnc.\.
Macerentur per viginti quatuor horas in lib. viij. aquz fontanz te-
pidz:dcin coquantur ad v mus tertiz confumptioncm.addcndo fub fi-
nem decedi ionis,
Tbr.Tiliddrbtru, Lilii conual. an. ij.
p
Fiat colatura per manicam Hippocratis , cuius dofis vnc. v. ad vi. in

potu.
Hydrctxumfpecijtcum adparalyfim.
R. Aquar.fumaria Tol.faluta lib.f.
Vlmaru, Aciditatu fulphuru q.f
fUrxaltnduUanlibA. F.rcmcdium acidulum:Dofis jj.ij.

Sudatmumfptcificum ad Hydroftm.
R.Fumarid 3dcc.iumptrivnc.q.
Eupdterit Mtf.an.rn.). Rdf.tboru dracb.vi.
Rad.Afart Nurtr tntfcb.
Htrundtnaruan.vncJ. Sdntdli citr.and rnc.f.
Mace-

Digitized by Google
 ‘Medico-Chymicj Lib, IV. ?I7
Maceren tur per 24. horas in f.q. aquarum florum ebuli Sc geni flas
& vinialbiidehocdeco&otraie&o per colarorium vini aromatici x-
ger capiat vnc.v.
Sudorificum contra. lapfum & concttfftonem .
•

3C.BugloJf* Spermatu ceti vnc.f. .

Carduibeti4H.vnc.ij. Munia veradracbMf

Sem.Carduiben. vnc.f croitfrup.i.
Butyr.rtcentii vnc.f.
Bulliantinlib. i.f. vini albi lento igne , ad confumptioncm tertia
partu :de colatura exhibe vnc.iv. vel vnc, vi.calide.

Txcoftio hydrotica aduerfusfebres intermittentes.

Milii a fuperiore cortice mi^datilib. i. coquatur in (uff,quanti-

tate aquae fumari* ad qrepatura , cape huius dccod. colat* |.iv.

vinialbivnc. ij. exhibe *grotanti calide, qui exlpc&abit fud*-

rem in ledo. '• . . . t . . j,
• , %

Potio vulneraria / , ,

yC.Rad.TomintWa Vincapervinca
.

Confoltda vtrmqut an.vnc.i. Herba Robertian.mf

Herb. Umenti vtr.ntty Flor.verbafti
Sanicula ,
Hjpeftci ,

Pyrela Centuurii minori/ anjpj,

Verbtna - ; t aflaectum purgatorum & txficcatnum
Alcbymtlla Hum.vi.
* Perjicariaan.m.i. Munm vnc.f.
Macerentur per duos dies in vini albi &
aqu*veconic*an.lib,if.
in vafe circulatorio ad calorem B.M.vaporofuroiDeinfiatexprefllo
Sc
colatura per Manicam Hippocratis , aromatizara pauco cinnamomo,
vel coriandro in fucco citoniorumpr*parato. Doiis
cochlearia i i .vd
iij.mane ac vefpcri.
(. r •
t
Potio vulneraria alia.
Jf.Oculorum cancri vnc.f Ophioglofi
Mumiadracb.ij. Vtronica
Boh arment veridracb.i.f Cjdaminit an.m.i.
Herb. agrimonia Spermatu ceti vnc.i.
Macerentur in vino albo per 2 .aut 5 .dies : Dein fiat expreffio & co-
J laturx
 : . .

818 A.NriuotARii
latura: clarificatio:Dofis cochlearia ii.vel.iij. Vel: R.Zedoarix, galan*
gx ana drach. iij.herb. virgxaurex pvrolxana ra.j. cochlearum A flac-
corum conqualiGcarum N iv. coquantur in vino & aqua.
Vel pro vuhitribut fUopetarur. R.Rad.Angelicx.galangx, zcdoarixana
vnc.Cflor.Vincx pervincat, lilii conual.an.p.j.Mumix, boli armeni ve-
ri ana drach. j.f.fjpcrmatis ceti drach. i/. Digetanturdc circulentur in M.
B.per 4. die s in (Tq.vini albi &
aqux vlmarix.
Velmfra&o ojfub tftu R. Anftolochix,cyclaminis, lerpcmarixma-
ioris.confolidx vtriiifquc,Gcramiana m.j.taniculxm .limacis, zcdoa-
rix, oculorum cancri ana Ync.£.Mumjx,ga langxminoris ana drach j.
f. conquaflarx &
minutim concifx herbx , &
reliqua in puluerem.
crafllufculum reda dia, circulcnturin vale duplici horis 4. cum mcnlu-
ravnavinil '
%
Velpotto vulneraria cephalica :-R. Acori vulgaris vnc.f.herb. limonii
fylucftris ) mehflx,vincxpervincx,Perficari^,Chclidonix,Pyrol?,Ve-
ronicx, Verbenx an. m. i. flor, verbafei , lilii conuall; betoniexana p.i.
macerentur vt (upra.
Velpeti» fangutnent i vulntrtbm erumpentem prohibent: R.Cinerum cella-
rum Allacorum-dc Ranarum an.vnc.f.Coraltirubri.fpodiiana drach.
iii. Mumix
drach. ij.maccrenturinlib.i. aqux fpermatis ranarum ad
calorcmM.B.perz4. horas.dein fiat exprcflioik colatura; Dolis co-
chlearia ii.
’
. r.+\*

Pohtud renum &vefica r/rerx.* R.Rad.confolidx maioris, figilh Salo-

monis an. vnc. i. fol.Polygoni , alchymillx plantaginis ana m.j; Croci
Martis opt.prxparativnc.i- macerentur in xquis partibus hydromelF-
tisfimpuci*& tindlurx rotarum prxparatx;
AdGonmbaamvirulehtamfeufxticUm.K.Uerb.vemicvhvismi.Ctm.
cytoniorum,rutx,Agnida(li, plantaginis ana vnc.i.Rad.tormentillx
vne.l.flor.rof.Tub.p ij.verbalci p.Lfucci limoniorum vnc.vi.aqux flor,
malux aiborefcentis lib.i.li macerentur per tres quatuorue dies ad
calorem Mar.Baln. lentum; Dcin tranfcolcntur : Dolis cochlearia j, i

ftdiiiv ’

.
.
Vecoftumfurguns ad quartanam *
&.Folkul.ftna Vlor.bugloffa

ifttbjmana vnc.t/. ... Centaura minor it .

r

: MJrt-

Digitized by Google
 Medico-Ch vmici Lm. IV. .

Jtyobal.cminonimvnc.f. Uyperutan.p.i.

F.omnium decodioinf.q. feri ladis , incutuseolacura macera per

•n.horas. <

. r habarbari tltfrt vnc.f. Cinnamomi dmh.f.

Rad.efulapraparata dra(h i.

'Dein exprimantur,addendo fyropidcpcmrisredolermbiiscompoC

wnc.iij.Fiatapozema in tres dofes.

Deeotium adprouocandos menfis.

n- TiftiquminUn.duih.iij.
KMilii Solii, amfi
Diftamnidrach.j . 1
Croci ferup. j.
Contufa macerentur per horas in vino albo generofo;deiabul*
!iiant:dofis decadi vncdv.

Ad.fijlcncfitmenjlrua.
.^C.Rad.TormtntiUa Gummi Arabici - ,

ConfeluU maior it ana vntJ. Tragacanthi ana dracb.ij.

Sm.Btrberit Suctiplantagtnis depurati libd.f
Acttofa ana vnc.f.
Macerentur per a^horas , deinde coquantur, exprimantur, cale**^
*ur, addendo fyrupi ciconiorum vel myrtillorum q. f. Fiatapozerrtain
-duas dofes.
Vel ad pracipitationtm wmi^.Fol.lauri .myrtillorum ana vnc.Cpafti-
uacxdomelticxdrach.iii.macerentur.poftea coquantur cum vino gc-
ncrofo.Dofis vnc.iij.
Ad iuuandanuonceptionm : R. Tefliculorum verueeis prxparatorum
in vino &exficcatorum,vulux leporis identidem prxpar.& cxficca-
tx,macis,cinnamomi rcatyophy 11. zingiberis albi , ameosanadrach.ij.
crocidrach .i.f.medullx vel carius nucum communium auellanarum,
pittaciorum ana drach. vi. Contufaac macerata decoquantur inlib.ij.
Vini maluatici ad tertiae partis confumptienem Dofis vnc.iij. ad vnc. :

i»ij-

Admorfum canis vtlfapentis: yL. Rad.Genrianse,Yalerianx ana vnci.’

Mumix, cancro-
f.Fol.confolidx minoris, rutx iiccx, pulegii ana m.i.
xum calcinatorum ana vnc.j. coquantur cum vino:Do(is vnc.ij. vel iii.
-4d/rir«r^M»iotf;R.Fol.fcolopendri£,abfyntbii,centaux*rnin.an.m.
f.yua£umCorinth.Hordcian.vnc.j,aiari 5>ij«coquaturin qquisparrib.
- 1 x feri
 : . . . . . »-
:.
.

8ib. ’
Anti dotar. 1 i:

feria&is & vini albi, in colatura diiToluelachari & cinnamomi quan-

tum fuif.ad dulcorandum &aromarifandum.Fiant doles i j.

Sin febres a verminatione R. Vermium terredrium in vino albo loto--

rum Scexficcatorum vnc.f. Florum hypcrici p.ij. Fiat dcco&to cum vi-
no albo:dolis v nc.iij.
Adfebres intermittentes If. Rad.& con. fambuciaua vnc.j. Alari Jiij.
:

cinnamomi drach i.f.coquanturcx la&c.

Adhjdropetr&purgandae aquae-.^C.Kzd.itcos reccntiumvnc.j.flolda-
nellae» Alari, fpc.Diacarthami anadrach.iij.fcm.cbuli, cinnamomi ana i

drach.i. fachari vnc.j. f. vini albi &C aquae fambuci au.q.f. & F, macera- -

do & deco&io ia tte&doles.

Ad tfttrum expertum: ^.Chelidoniae cum toto m.j.foL&flol.Hype-
rician. m. f. Raf.eboris pulu. dermis Anlerini ana drach. iij.. Croci
,

drach. f. Puluis ftercoris &C crocus parantur in linteolo linteo •, deinde

coquantur omnia zquispartibusvinialbi & aqua: ('coJopendtiz, co-
lentur & facharo dulcorenturJiat deco&um pro iij.dolibus.
AddttritumfpUnu:^C Rafuraeligni fan&ivnc.iv.cort.eiufdcm, corti-
cis fraxini ana vnc.if. A fari drach. vi.. Liquiritia:, polypodii quercini ana .

vnc.i^Ceterach,adianti,polytrichr,chamzdr.chamxpit.an.m.j.flor.
gf niftae^acercntur &
decoquamur in aqu« fcolopcndnae vini ana & -

hb.nj. dulcorentur &atomaufemurfacharo cinnamomo: Dolis. &

vnc.iv. .

Decorum galli ad varios affeftm ^C.Polypod.querc.fem.carthamiana >

vnc.j.f,thymi,cpithymianap.i lem.cumini, anethi, anili, faeniculi.ca-

rui,carduibenedi£ti an. drach. ij.fol. lenae vnc.j. turbith gummofi vnc. -

f.cinnamarni drach. i.l. criftalloruTartarialbivnc.ii.falisgemm^vnc. .

f.contundantur&mifceanrurfnnul , ex qua miftura venter galli eui-

fcerati impleatur, dein coquantur tribus aquae partibus,&vna vini al-
bi, quoulque galli caro ab olfibus leparetur.
Decoctum ad comminuendum ra/a/S. R.Rad.rclbcbouis ^j.fol.faxifrag. .
virgae palloris ana m.i.ffudblenclorum ,alkekcngi ana par. xx. Milii i

Solis vnc.j. cinnamom.fem. Bardam, faxifragix, anili, feniculi ana

drach. iij.gran.hederx vnc.f.ftraminis vel dipitum fabarum exficcaro-
rum vnc. f. coquantur in aequis panibus aquarum parietariae , argenra-
riae i & vini albi advnius ccrtise confumptioncm exhibe pro dod i :

wnc.iii.
Veli

Digitized by Google
 . ff

Medico-Chymici Lib, IV. 8«

Vel ^.Ciner.rad.rcftaebouis, cineri sftipitum fabarum ana vnc.i.C
indantur in nodulo lineo Sc aquarum parictariar/enclorum , Sc Beto-
nicae ana lib. i. coquantur, donec fiat lixiuium fatis forre,quod tranfeo-
lctur&aromatifeturcum cinnam, Dofis vnc.ij.veliij.f.cumdrach.vi.
fyrupi limonum.
Decedunt feriluftir.yC.Sevila.&is lib.iv.huic adde fucet limonum vnc.
pomorum redolentium recens extia&i vnc. vi. clarificentur
iv.fucci
cum ouo,adde fachari Dofis vnc.vi.vel adde huic clarificationi flor.
:
,
-

violarum, buglollx q.v .deinde adde fachari.

&
Decodum ad djfenteriam lunter am : R. Rad.tormentillx, a ce tofi»,
fantali rubri ana vnc.i.fem.berbcris, plantaginis portulacae, gran.myr-
thi ana vnc. f. coriandri pratpar. cinnam.macis ana drach. ii. Been albi
acrubtiana drach. i. flor, thapfi fefrrbatr, rof.rub fpicae nardi an.p.j.a-
quarum plantaginis, acetofae , agrimo> ahfynrhii ana lib. i. (.coquant ur
ad medium, dcin fiat expreffio, colaturae adde fyrupi de granatis aci-
dis, citoniorum , & de rofisficcisana vnc.ij. Fiat apozemainquatuor
dofes.
Decodum China R. Rad.chinxvnc.i.aqux fontanae lib.vi.fuccili-
:

monum vnc. decoquantur ac percolentur Dofis vnc.vi. Hadfccnus

i. :
-

Spagytorum deco&a, nunc Galenicorum infequuntur. -

Decedito aperituta leni tuta maior. -

R .Herbarum endtuia 5 Rad.oetrofeltni

Cichorea TajfuUrum an. vnc.
Tumitena an.m.f. Sem anifi
Herbarum eupatoni Tanuultan.drach.ij. -

Borragtnu Comarum thymi <

Buglofa Iptthjmt ana drach. i.

Cufcuta Corr.rad.taniartfa drach. ij.
SColopendrhverianam.f. '
- Cert.rad.capparorum drach. ij.
djijrrhma rara Tol.fenavnc.ij.
K d.ftmculi ?olypodiKjuercmvnc.i.
Rad.apii t Aganct eletli vr.c
.f.

Incidenda incidanror,& qux contundi debent, conterantur, & mi- -

fdrantur omnia fimul,fcruemurque pro vfu. •

l 3; De- -

Digitized by Google
 e •

% ii An t do i t aa i i
I

DecoTUo aperitiua lenitiua minor.

'^.Herbarum agrimonia Afxri vnc.i.
Lupulorum Sem.anijt
Cichorea feniculi an. vnc.i.
Cufcuta folypodii quercini vncjcij.
Betonu Prunorum Damafen.
Ceteracb ficuum pinguium an.num.xxxif.
fndiuie Pajfularumvnc.iv.
fumiterrean.vnc.y. Sene Alexandrine vncJ.
Bad.apn florum Borraginis
Feniculi Buglojft
Bttrofelini Violarum
Aco; i y&>ferum rubrarum an. vnc.i.
Ghz.yrrhUa an.vnc.iv.
.Incidantur & contundantur, & mifccantur omnia fimuL
Deco&io aperitiua maior cum rhabarbaro .
Specierum deco&ionis aperitiua maioris , fpccicrum deco&ie-
nis lenitiua: minoris ana vnc.iij.
Decoquantur in aquae lib.r i.adde confumprionem duar.lib. Cola-
tura feruidx infunde ^

Pbabarb.ele£t\vnc.f Spica Indice fcrup.ij.

Cinnam Jracb.if. Speciei durrbodon abbatitfcrup.iy.
Salit gemma ferupa. Sacchari vnc.xif
Mifccantur pj:o vfu,
Decottum laxxtiuum in CWaio*
T/L. fumiterrem.tif. Abfmtbiim.L
Lupulorum Senavnca.f.
hyffopi Polypodii vnc.u
Rad.ctcboriiana m.ij. Seri caprini menf.ij.
Bulliant ad conlumprionem tertixpartis prodcftfcabiofis& deli-
:

catis.

Dccottum bilem educens.

‘JC.lntjbi, . Buglojft,

Ciebo

Digitized by Google
 ,

Medico-Chymici Lib. IV. 82$

Cichorii Violarum an.p.f.
'
TamarindorumvnC.i.
Agrimoniam. f. Prunorum Damafc.nunt.v.
Tltr. Borr aginis Gljcjrrbiza rafavnc.i.f.
Decoquantur, vt fupra,in aqua ad tertias. -
Deeocium in ftbriTertiana Heurnii.
Jf.P.ad. cichorii Sem. 4 .frig.maior vnc.f.
.

Acetofa Rad.graminit
Endiuiaan.m.i; Ajpardgicumactttmtctratidn.dr4C.iii.
Fiat deco&io ex aqjia ad hb.j.Colarura: adde
Sacbari albi Sjrupi de acredine citr iorum ana
Succi Arandorum vnt.iij.

Vel in fine deco&ionis adde aceti acerrimi & mellis optime dcipu-
marianavnc.iij. Fiatapozemaquod aroma trahat exfantal.albotum
krup.ii.-

t sfliud decoctum mixtos educens humores

yC.Pdjfularum vnc.f Violarum an. drachj.
Galangtincifa &raib.i.- Senadrach.vi. \
Tlor.Borragtnit

Horum deco£h'o& infufio ftetpcrno&em.&manc rurfus ebulliat,.

Ic fortiter cxprimatur.Poft
R.Exprtftvnc.iv.
Sjrupi foflax. manna ah.vnc.i.
' Sjrupi cenftrua Zingiberi/ drachj.
.

Aqua cinnamomi cochlearium vnunt. •

Mifcc,& fiat potus.

Decoflum fructuum.
'3f.Prunor.nu.xl. Tamarindorumvnc.ij.
Stbtjltn, .
cafu recens extratta vnc.iij.
Stut mjxariorum num.xxx. Manna vnc.i.
liliubarum num xxx.
Macerentur fiaidhis in aquae libris tribus deinde
adde caflam,
: ta--
marmdos, & matmam:fiat,vtfiipra.
'
'•*
1
Dece-
$24 Amtidotarii
Decadum thymi.
R.Tbjnri SUihadot
Cajfutbt •
jt Poljpodii and dracb*.
Hjjffi an.vnc t.
,
Eupatorit Mtfutt drdih. u‘j.
Paffularumpurg.draibjex. Rad.Ant
Myrobal.tmblicarum Famcultana dracb. vi/.
Cbcbularum ana vncj. Abfinibti, a ni/»,
Turbtth draib.iv. Dauci an avnc.iij.
~
Coque omnia m libris tribus aquae, ad librarum duarum confutn-
ptioncm:cola. Colato adde
Turbtth Agariii,drah.f. Ztngihcrudacb.f.
Macerari no&em finc:poftridie cola,8c vtere.

Decettumftachados.
R .Stacbadit Scbanantbi
Origani cretici an.^ip. * n* dracb.ij.
Sem. Apii poffularum mund dracb. i.
Fante, Eupatorit hitfuaan.ffiij. Turbith dracb Jv.
Coque, vt fupra.Sc vrcrc.
Decofium epithymi.
R.Myrobal. Indarum Summitatum fumaria ana dracb jp.
Sta. hddot Arabia Folit culor, fent rnc.f.
Fpithymi Pelyptdtidraeb.vi.
TdffuUrum mund.an.vnc.}. Jurbithdrach.iv.
Mjrobal.i btbul. Agrimonia drach.v.
Omnia pr^eterepitHymum coquanturin feri caprini libris tribus,ad
duar.librar.ioniumptioncm •,
tuncaddeepithymum, &fcmelferuc-
fac:tollc ab igne adde &
Hell.bortnigrtdratb.i. Agarici dracb /. Salit Indi dracb. f.
j
Frica ,cola,& vtere.

Decttfioftn* D.Cereonu,
R . Toltculor.ftna vnc j .f.
Violarum
Foliorum fena vnc.j. Rofar.rubr.
Zingiberit dracb. j. Arantiarum an. dracb Jj.
Flor.Bo:ragmu Polypodit qutrcmt vnc.f.

Digitized by Google
 .

Medico-Ch YMICI Lib. IV. .

T4ffuUrfurgatar.Vfic.ij. Prunorum an.nujK.xij. .

Sebejien,
^ Aqua.fontulib.iv
Fiat deco&iof.a.modofenaparum ebulliat, & vas optime obtura-
tum pet <S.horas dimittatur,deinde exprimatur.
Dectftum myro balanorum.
~R.Myrobal.citrinarum, Comarum fumariavncd.
C bibularum Abfynihiidrathij.
Indarum an.vnc. i. Prunorum num.xx.
Tamarindorum vnc.i.f. Paffular. mundat. vncX.
Coque in lib.tribusaqui.ad duarum libra r.confumptionem: cum
imbecillum voles medicamentum, reliquat librae dimidio adde Pulpe
cadis vnc.ii Cum autem valentius, adde Pulps cadis vnc.j. Turbith,
Agarici an.drach.f.Frica,cola. JPrsftanrius fiet, fi in fero ladfcis caprini
coquantur.
Vecoftum Eupatorii.
R.Eupatorii Comarum fumaria an.dracb.br'.
Abjyntbu r ''

Bedtguar
’
Afari Stcaculan.dracb.iv. ' '

Nardi Indica Myrobal.chebularum

Capill. Ventris Indarum an.dracb.viij.
Cyptri
Rbabarbari
.Tajfulajum purgatarummc.u S
Coque, & vtcre.
Decottum Adianthi.
R .Adiantbi viri nantis vnci.f Prunor.Damaf.nu.xl.
Summitatum fumaria, Ziupbarumnumjx.
, .Summitatum lupuli Iuiubarummtm.xx.
Violarumficcarttm an vnc.i.
Coque libris tribus aqus lento igne adlib.ij.cenfumptionem, in-
funde tandem
Pulpa caffia folutiua vm.iij. Manna vnc.i.
Tamarindorumvnc .ij. Rbabarbari boni dracb.iij.
Frigidum manibus frica*cola,&propina.

Dccoflumfumaria.
R .Succi cichorii Succi borraginis an t vncav,

m Succi
%Z6 Ant id OT AR.ri
Succi E ndiuu Succi fkmittrra vnc.vuj.

Succi lupulorum .
Quibus codis & purgatis, adde
Mjrob. eurinorum Pajfularum mundan.rnc.L
Mjrob.Indorum 4n.irtub.ij. T4m4rtnd9r.vnc.uj.
Frica,cola,ficfema.
Galli decrepiti decoctum.
R.HjJfopi Sm.c4rtb4 mivnc.ij.
C4l4 minth* 4n.m.i. Polj/podti quercini vm.i.f. •

, Paffulap. mundetur. $.i.f. Trtum florum cordt duatar.anf.}..

Antfi f lor.Cbamameli
feniculi MtUlttian.p.fl
C4r14n4.dr4ch.vk
Includantur ora ma in ventre galli decrepiti , prxparati v t decet! ini
fine codionis adde
foliorum fena vncjfc. Agarkt tmbifcdti drach.x.
Fiat colatura ad iib. ij. ac reponatur. Accipiemus praeferipti decodi'
vnc.iv.fcrapii violati vnc.j. Fu r hauftus: fi robuftior fuerit xger , adde
drachiJ.Diaphsnici ,auc bcncdidaelaxatiusc.

Decoftctm utrem bilem 'vacuans.

.Eugiofla - •••'•' Stm.anifi
Sctlopendrti auam.f. funiculi une dracb.f.
Sene Alexandrine vnc.j. Zingtberu fcrup.i.f7
flor. vio Urum Pajfularum vnc.f.
Tbj/mi Trunor.Damafc.num.x.
fpithymianap.i.
Decoquantur in aqua ad tenias. Exiure h oc fumantur vnc.iv. -

»Y
Decoftum hc/lebori nigri.
R.Cort.r4 d.heUeb.ntgr;pT4pJtr4 [idr4cb,jj. Cinnamomi
Anifi, GaryephyUjtn.g.iq.
Sem.faniculi ana dratb.i.
Rat decodio f.a.cuiusdofisvnc.iij» cum confedioms Hamcch |f.

c^iliud.
Myrobalanorura omnium an.vnc.f Ccrmminuanrur crafle,& ma-
cerentur per-diem & nodem in aquarf umari* ltb.vii.
Ftljf-

Digitized by Google
 KiBBICO-CHrMMJI Ut;», IV.
Tot ypodn • v Htrmodettjlortim mc.f. r; ,r t

Gnthjmtferti dtiu PH.i. Cdrjopbjiorum an.drucb.ij.

Gljt.jrThtz.it Cort.prdp*rMor.helltbori nigri

Stm.Cirri .'T.vjKl-.rw
•Coquantur ad medietatis exhjuftioncra. cum tenui citpccflionc.’
Accipe huius dcco&i partemfeAm.
Sjrupi defunutru cotr.pofitt , De corticibm Citrierum %.£
Sjrupt rofdti folutiuidru vnt.j.
‘sJ ku; u a
Mifcc, bibat: medetur hypochondriacis elaborantibus, ex malo
'Venereo, /
Dec otium Cordidis. . \ . t. T

3/C. Prunarum tuim.xij. Vio Urum

*
PdffiiUrum vnc.t. iV.*»»' Melijfophjdi . -v

Stbtjltnnum.xvi. Cdpill.Vener.anjn.f.
luiuborumnum.x. v Stm.bafilui
.
Tlor.Borrdgtnu *n •
•* yGljcjrrbixjt • ' « ;»

Buglejpt •• Dauci and drdch.ij. X.

Coque , vt fupra;dcco&um vero cordialc refrigeransfit , additi* fe-

minibus communibus, iifque feminibus quaedeco&um refrigerant
sfiipra deferiptum ingrediuntur.
* -< t ,

.
*
Diutium Cordiule.
t t •'.> »« '
.

Jf.Prutnr.Ddmdfcmm.vi, Buglojfe » • i

PdlmuUr.lndicsr; tVuUrum
Fdjfdrumandvnc.f. Hordei dii.pj.
GljcjrrrbU* irucbXJf. Scm.jsom.fng.an.drdchf.
%
Ilor.Borrdginit, .. .

Aquae fontanae quant.alia medicamenta tres digitos fuperare pofe

qua reliqua omnia coquuntur adtenias*:deindeexiure colato
fit.'in

datur triens,autquincunx.Sila:piuscxh]bendebet ) maior tumaqux,

tum medicamentorum modus adhibeatur.

Decotlum potiordis.
PdJfuUrum vnc.j. Hordei purgdtivnc.j.
Sebtjlen > GljcjrrbiZt vnc.f
lumborum anatJum.xv.
€0 X Ddfy
 . ; '

fj.8 Ahtidotar.ii
Ddftjl$rumnumY$. '
H Adsanthim.fi
Cuneorum pinguium N.ir. dwhj.dteoqur.
Vtcofttoflorum rfirfiuttuum.
••*
R. Caricarum Xum.v. Florum rofarum
1 •

Prun.Damafic. Num.xpd Violarum

Ju tubarum
_

Stbtfienan.~Sum.xx. Buglofia an.dracb.ij.

Tamartndorum vnc.i. Lupulorum
Capillorum Vtn.m.f. Endiuiijn.rn.fi.
Ghz.jrrbiza drach.tj.
x
Incidantur ac decoquantur pro vfu
Dccoflum ad maceranda medici mento.
R.PrunorumNumjcij.. . Folliculorum fena
Sebefien Num.x.. Foljpodti
•*
Tajfularumvncj. n; ••\.tpuhjmi- •

Hordei decorticati vncfi. iW \ cartbami.

Gljcjrrbt*a'ra/d\ Jnifi-
1
Ytolarum. Dauci an JracbJ^..
Cinnam.au. dratbJj.
Cjqueinhb.ii.aquaccommunisad medietatem.. . .
.

Det odium carmtnatiuum-

R.Anifi,Da«ti Gfyyrrht^avncfi.
Funiculi. Flbr.cbamomillam.fi.
Cumini Caruian.^.Ufi J‘
Paffarumvncjfi.. *

Coque in lib.ii.aquaead medietatem..

•
&ecefl*mfig»iwaTact cum
'
vorticibus.
•

R.Ligni guaiaci vnc.x.cort.Iigni guaiaei vnc. iv. Aquacfontanaclib,.

iii. Infimdadtoc v, vpfqpra: Snfecdquantur v fque adeon fumprionem'
Iibrar.ix,deinde addantur vim optimi lib.iii. &: iterum feruerc modice
fciito, poftea refrigeratum colato, & in vafevirreo prulyrupoicruato.

Decofium guauri Fiorauanti.

R Cortic.ligniguaiat* tritiltb,i.i

Aqua Fontana libYti. .t ..«tmur -.if. ;\i •

Macerentur horis 14. deinde coquantur vfijue ad IiB, fv. confum-

ptioncmipoftea adde -•*» •

- i ^ p#£-

Digitized by GoogI
 .

Medico-Cii ymici Lib. IV.

Cichorii mi.
Felypedti qutrctni vnc.ij.
Alta bepatiu VUi.f.
Hisiterum per horam deco&is,addc
Fel.ftna,epithymi anavnc.i.
Celecjnthtdu drach.vi. Sacthari vnc.viij.
Denuo coquantur.dum pars dimidia fuerit confumpta , & lib.viij.
remanfcrint: coletur & (eruetur in vafe virr<^> obturato, ad vfum. Do-
lis cyathus vnus mane & fero, & fudetdicque continuet per dies i©.8c
liberabitur.Pro potu autem vtacucfequentideco&o,
R. Ligni Guaiaci incifilib.i. Vini albi lib. x.
Macerentur per no&em deinde cunrper horam i .bullierint > add«
'
>

aquxhb.xv.Dcnuo coquantur non diu,& erit faCtum.

Decoctum aliud ligni guaiaci.
K Rmanentiam prioru dtcetlionit , aqiu purifiima lib.xv.
.

Iterum coques ad tertias: (ub decoctionis finem addes

Glycyrrhizat r*fe,& tentuft vnt.f.
#
Tajfularum mundatarum vncjj.
Abfoluta decoftione, addes
Cinnamomi drath.v.ad [aperit iutunditattm.
Eoque dccoCto vtcturinpaftu. Nonnullifiib finem primae deco-
ftionisaddunt'
Fumaria, Lupulorumjierragmm fiughffa an .m.j.
Alii vero addunt Cyclaminis ,CarduibcnediCti , Olibani ana vnc.
:

i. Aliirad.Enulaeinpul.rcdadix,mumi£efing.vnc.f.carabatdrach.ii.f.~
puluerishermodady lorum drach.ij.fenx orientalis vne.f. Aliimedia
panem vinialbiralii tres partes vini , & vnaaqux iniiciunt: quod pro-
futurum purauerim corporibus pituitofis, ac robuflis, atque cum ncr-
uiac tendines i.ourfficiuntur. Cumverocorpora fint imbecilla, fa-.
tius duxerim, magilque profuturum , fi decoCtio in fola aqua fiat: imo
cum corpus imbecillum bifiofum , aut ad tabem propenfum, fxpe
guaiaci v(u ipfum conrabcfcit : inflammanturvrin*,doloresaug£n-
tur.Iraque cum corpus eftbiliofum loco aqua communis, vtimur
,
-

aquis ckhotiijbiiglofrx.viofatnmjtumanxindecoCtionCj&c.
Decottum zirfaparilia ccrnpofitum.
K-ZaruparttU vne.iij.. Cap.Vtn.
•
m 3
'
- Cert.

i 6igitized by Google
Sjo Antidotar.ii
Ctrt. ligni vncJ. Apu
Rod.chtna drach.ij. .Ajparagi
Htrmodaclyl.rnc.t. Fantcult
Ttlj/podti Petrofelini .

Rapontici Glycjrrhizaan.drach.i/.
Turbtth tol.fena vnc.f.
Rad.Ultorum alborum

Decoquantur omnia f.a.in lib. xx. aquae ad lib.v. hoc pro iyrupo.&
Capiat bis in die mane fc vefperi vnc. vi. calide.In reGduo infunde lib.
xx.aqux , &decoquantur ad lib. xii. &
Htam aquam bibat l«co vini.Sc
de odto in otto dies purget humorem peccantem &
debet fumi per
:

dies xv. ad minus.

Dee ocium guaiaci cum za/fa fariIU.

R .ZarzapariUa Cinnamomi elefli
Cort. ligni guaiait an vnc.ij, Aqua Ub.xif
Poljpodu quercini vnc.f.
Coquantur vfquc ad duarum merrf confumptionem,coletur& fer-
uetur pro potu ordinario. In fine adde cinnamomi cledti vnc. f.*vci

-vncj.
Potioprofhthifici6>noJlrA.

R. cort .ligni guaiaci rnf.i. Iuiubarum

Tuflihgtnu Sebejkn
Virga aurea Gljcjnbizaanavm.f.
Plantagini/ an.m.\. Cinnamomiele&ivnc.f.
Confoltda tnattru vnc.f. Aquaferraiamtnfiv.
Taffularum
Coquantur ad cofumptionem quarrx partis , cui adde olei fulphu-
ris,quantum ad acorem inducendum fufticit. Vlusinprandio Scccb-
na loco vini.
Decoflio vulneraria.
• e

R .Virga aurea Saluta minori/ '

s anicula Pulegii
,

Poljgonati Arijlolochia rotunda

plantagini/ centauru minor» anam.j.

Coquan-

Digitized by Googl
 Medico-Chymici Lib. IV. *$t
Coquantur vino &aqu& menf. j. f. vique ad confumptionem
in
duorum digitorum, coletur, Sc vtatur mane ftomacho ieiuno > hauftu
vno.
Potio vulneraria, qua vultura mirum in modum cu-
rantur.
yC.CeruifiamtHf.ij.. Arthtmifu rub.
Clematu m.f. P eruincaanaparum.
Decoque ad medietatem in-vafe fi&ili cooperto. Deinde excola in
ollam lapideam, fmc lagenam, ite vt orificium cius probe obftrui pof-
fit,neacringfediaturpoftca vfui ierua.

Potio otia vulnerario.

^.Limonii fjluejlru Betonica ana vm.u
SonicuU Vmiopt.menf.f.
Pedis konk anadrach.f. ,

Coquantur in olljpi viiJrcata,bcne obturata,pcr fparium duarum ho-

,
rarumXx hac potione homini iauciato fingulis diebus mane Scveipc-
riad quantitatem vnius cochlearis exhibe bibendum.- Sc locoaife&o-
braificxfolia,vel aliquod emptaftnim vulnerarium impone.
Potio vulneraria cephalica.
^C.TlorJiliiconuall. Chelidonia
Betonica an fi. Vincaperuinca-'
Galanga Vtronita
Macu draih.iij. Centauriiancmf.
Verjitarta

Macerentur vtfupra.Scadvfumferuentur.
Potio alexipbarmacajontra vulnero fcolopetico venenata.
MitbridatiL SyrMpidtUmombmvnc.j.
T beriact opt.an.drach ,f Aquatum In tgieffo
Margar.prapar. Siabkfe
Corallirub.pyap.an3f. Anaq.f
Boli armem drath.f.
Fiat potio.Reiteretur bis, vel ter,fi opus v ideatur.-N
Alta pro ditioribus. \ .

%-Mripita,
. Terrajigillataelecla 9j. \ .
,

tffm.marg4r.angr.vi. Aqualberiac.mpavncjj. \
'Bffen-

Digitized by Google
 8p Antidotarm
Ejfentie coraliorum g.viij.
Fiat potus, ftatim Tumendus. Cormirificc ab omni veneno & con-
tagio ne tuetur.

f
Potio vulneraria in ratio oJfe,ab iftufclopetario.
~ Macis
R.Arifltlochii,
Cyclamini Zedoaria
Serpentaria, ' Oculer. cancri anavnc.f.
^
Confolidavtriutfy Munita
Geranii ana m.i. Galangt min.an.drach.i.f.
Sabina m.f.
Conquaflatx.ac minutathn conciTxherbx, & reliqua in pulucrem
crafliuTculum reda&a coquantur in duplici vafe horis quatuor cum
mcnf.i.vini.Vtaturmane & vcfperi.
Ha&cnus deco&a.Sequitur nunc caput <>.dc vinis medicatis.

•i . C A P V T IX. #

DE VIIS IS.

V I n a medicata in
runt vel corroborantia,vel alterantia (olum
quidcm‘gratiora talia medicamenta, &prxfertim
multos vTuspararipofTunt
,
: Omnia tamen
vel purgantia.
iis 3 qui alias
e-
Sunt
potiones
abhorrent, fapor enim purgantium .aliorumue hac ratione occultari
videtur. Diuidcnius autem vina ficut aquas in fimplicia compo- & &
(ka , nempe quod ex variis rebus componantur cum fimplicia ex vna ,

tantum conftcnt,vndc & ipforum orta differentia.

Conficiutur a. vina duobus modis: primo cum mullo tempore vin-
demiarum vbi aliquot doliola parua j. 1 5. au t plurium menfurarum
: i

comparanda erunt. Exempli loco defcribemusabfynthiaou, ad cuius

normam extera omnia facile concinnabuntur,
Accipe abfynthn Romani exficcati q. v. hociniice in vas aliquot i-
r' um ab-
fathtatu
doneum,(upcraffunde mullum recens, fine bullire Der aliquot dies, &
nouum perpetuo mufium alternis diebus reaffundendo, quo vas fem-
per repletum maneat, vinumqj afxcibusfuis exquifitius repurgetur,
perada ebullitione, reple totum dolium codcmmetmufto& optime
claude. Macerentur Rcdigerantur omnia per Audies aut menTem,ncc
priufquam

•* )

Digitized by Google
 -

Medico-Ch ymtci Lib. IV. 85 ?

'priufquam hoc temporis fpatio perfc&e digeftum Se claiificatum fuc-

rit.hoc bibendum exhibe, (eruatur ad annum vnum aut amplius.
Deinde parantur etiam vina quouis tempore. Exempli gratia:Rcci-
pe idem abfynthiumminutimincifum, immitte in vas vitreum , itavt
tertia pars vafis vel paulo plus eoimpleatur , aftunde vinum albu opti-
mum vafe probe obturato.quod deinde in repofitorio vel loco quoda
tepido ponatur ad macerandum pet io.autiz.dies Interea temporis
:

vinum attrahet abfynthii virtutem atque faporem,& ita in phiola fiuc

vitro relinquatur.de loco eius,quod in vfum quotidianum detrahitur,
reaffunde vinum nouumgenerofum: fi hoc vinum fpccificum vis red-
dere ad cxpcllendosvrrmcs, addcflorcshyperici vel ccntaurii mino
ris,& in reliquis-procedatur vti diximus.
Sic fient variavina fimplicia vt vinum Acori , Angclicx , Anthofa-
tum,faluiatum,a'd frigidos ceiebri affe&us.
Vinu Euphragis Sc fzniculi oculoru aciei &corroborarioni cofect.
Vinum EnulatumacTuffilaginis,afthmati6c pulmonum vitiis me-
decur,valctq; ad detergendospulrnones , 8c iuuadam expe&oratioriE.
&
Vinum hypcticonis cctautii minoris liberat lecurab obftru&io-
nibus/imulac roborat.
Vinum buglofTarum cordi, omnibufque melancholicis affe&ibus
commodatum eft,fitque vel cum floribus vel radicibus ciufdem.
Vinum anifi ad colicum dolorem ex flatu pteuc&um , fiuc is in fto-
macho.fiue in vniuerfo ventre exi ftar.lau datur.
Vinumcpithymi Sc tamarilci confert lieni.
Vinum pafTulatum in fenibus maxima eft virium reftauratio.
Vinaalkckcr.gi&eryngiorurancphriricos & calculo(os leuant.
Vinum vero iuniperinum,cor,cerebrum,ac partes nobiles roborat.
&
Vinum fcilliticum prsparat humores , inciditattcnuatq; craflas,
pituitofasac melancholicas materias , nullum etiam excellentius eft
remedium ad refoluendos humores mucilaginolos ac tartarcos.
Vinum fenx melancholicos ac varios humores purgat.
Vinahermoda&ylorum & turbith, ferofos ac pituitofos humores
cxipfisiunfturiseuacuanf.Vndead arthritidem vlurpantur.
& &
Vina feminisebuli fambuci aquas potenter ducunt, adhydro-
pis curationem adhibentur,vcluti &
vinum hederx.
JHa&cnus vina prxeipua funplicia, corumq; virtutes & proprietates
n •ordine
 .

834 Amidotami
ordine enumcrauimusiAd eorum v.praeparationem quod attinet, afia-.
hic infttu&ione opus non ef^quandoqiudcm illa per le facilis cft,& ex*
duob.cxcmphsfuprapropofitis nullo negotio addifci poflit.Atv.vina
feminum ebuli Sc fambuci.quod hxcfcmina vinola, Sc co folum tem-
ore, quo vux, matura (int,paulo aliter, quamdidum eftyprxparari;
Sebcnt. Quare prxdi&orum feminum vtrumlibctcxprimcndumeft,
& fuccus extrahendus, qui cum dupla inudi optimi vini albi quantita-
te admifceatur , Sc in dolium magnitudinis conueniemisadfolitam»
digeftionem Sc fcrmcntationem infundatur.Notandum vcro.hic me-
liusefTejfi id obturato dolio peragatur, hoc ed , (i dolium penitus non *
replcatur,8c obturetur benc.ne quid exhalet. QiU) ta&o Sc fermenta- •

tionc per menfem integrum abfoluta, dolium aperiendum ,vinoqj adi

fummum vfquc adimplendum eft. Hxc vina purgant fcrofoshumo-
res Sc conducunt hydropicis.
Vioum prxtcrea lcylliticum paulo etiam diuerfa ratione.quam pr^-
didavina, parari debet. Scylla enim cultro ligneoaut eburneo, vel
quouis alio, qui tamen ferreus non fit, mundari, &in rallcolas fecari*.
folique per vigintiquinque aut triginta dies ad exitccandum exponi
debet. Dequa ficprxparata accipe lib.j.& in vas vitreum aptum iniit
cc, fupcraftundcndu vini albi optimi lib.viij. omniavafe beneclaufo
digerantur in Baln.Mancalido per quinque aut fex dies dein tranfeo-
:

Icntur per manicam Hippocratis , adic&ifquemcllis optime depurati

hb.iij. parum bulliant &purificentur:&fic vinum habebis fcyUiticum*
quod ad vfum referuabis in vafc accuratiffime occlufo. Reme-
dium eflprxflantifluiuim ad omnes humores prxparandos,-vtianvdi-
dum.
Verum vt vina purgantia ingratum fuum faporemarnittant guftui .

grata fiant, pod prxdi&am illam macerationem,per manicam Hippo-

cratis fxpiustranfcolanda,&faccharo v paucoquc cinnamomo Sc co-
riandro aromatizanda funt.ad quam eandem methodum parabantur,
etiam alia vina tam roborantia, quam purgantia, quae grata Sc vtilia e-
runt, nec adeo magno conflabunt precio , fcd promifeue omnibus,
taro infimae
,
quam fummx conditionis hominibus commodiflime»
exhibebuntur.
Rcdat iam,vt dc vinorum etiam compofirorum praepara tioBc , du-»
do a vinispurgantibus cxordio,ycrba faciamus.
Vinum.

Digitized by Googl
 Medic6-Ch ymict '1/ib. IV. *E35

Vinum purgansferta vindemiarum temporeparandum.

'

'
Foliatiorum fena Itb.ir. ,
Prun.DawdfiM.tr.
CarjofbjU.vnc.ij. . Liquiritia inctftlib.j.
Cinnamomi Poljpodti

Macia ana vnc.iq. : Srn . Cartbam i contufi ana lib.q.

Stm.famcult rnc.ijfi

Omnibus probe inuicem mixtis indantur vafe ( cuius magnitu-

do erit lo.menfuraramParifienlirum) &affufo mulio gcnerolo bul-
liant, (upcraifundcadofcmpet vinum nouum.Poftperte damcodio-
nem vate optime clanfo omnia macerentur & fermententur ad vigint»
aut vigintiquinque dies Et fic habebis vinum purgans.quod integris
:

validilquc viribus per integrum annum praedabit huius dofis eft vi- :

trum paruum in aurora, vel vnc.iij.aut vnc.i v.mane ac vefperi , fccun-

<ium morbi genus.
Si facultatem eius purgatricem reddere cupis generaliorem , adeo
•vt indar Catholici omnes humores fimul trahat 8c expurget, addere
oportet rad.exficcatarum oxylapathi , fiue rhabarbari Monachorum,
'Hcrmodadylorum.McchoaciEjTurbithq.lubet. Et fic medicamen
habebis fummum aduerfus podagram, Luem Veneream, 6c fimiles a£-
fedus, addendo falfe parilia: & Raiurs ligni euaiacini ad libitum. Ex
cuius vfu continuato ad plufculos dics/ingulares 8c eximios percipies
effedus.
Vinum Catholicum purg mfacilispraparatiovu
.
;
yC.RacLAcorirtic.fi Macu3iv.
Poljp. quercini Conf.fltr.gtnijU
Stm.Cartbatniana ji. Violarum
Janiculi Maluaan^.f.
Anifianafftij. HermocUa. alborum %vj.
Cort.mjrobal.citrin. Turbub £.f.
Cbtbulorumana 5 if. 'Folic.fenavnc.ij.

Cjnnamomi Vttti albt generofi Itb.Uj.

CarjtopbjB.dnadiv.
Omnibus probe inuice mixtisinvafe vitreo optime lutato 8c clan-
ie macerentur ad calorem lentum Baln. Mar. per ^..auty.dics, am-
n a "
pliufue.
 . , . . . . .

8j£ Antidotami
pliufue.Colentur aliquot vicibus per Manicam, addendo lachari vnc.
vi.Dofis vnc.ij'.

Vinum purgans aliud.'

{

OflStna vnc.f. Carjopbjllorum num.vi.

Cinnamomi contufi drach.f. Vini albi q.f. ,

Claudatur vas addendo fi placet fachari: macerentur in loco frigi- -

dbpcrj.dics,quod vinurrifumcicHtertin&um fit.

Vinumpurgans exfloribus prunorum.
KJltrum prunorum q.v. . DaRykrumabfanutUitlib.1 . .

Vuarum CorintbJtb.v. Janiculi rnc.iij.

Prunorum dulcium lib.iif . . Cinnamomi vnc.ij .

lu.iubarumUb.ii. .

Affundatur vinum optimum recens , tempore verni , quoad vfque -

doliu in quo.confc&urus ad fummum fit reple tura, macerentur omnia a
ad dies ao.fiue meofem ynum.v.
Ad eundem modum parari poteft tempore veris vinum purgans :

contra yermes fiuc lumbricos ex Perficae arboris floribus Item ex flo-

ribus hyperid,fummiratibiis ccntaurii, minoris aefuroiterrz fit vinum
ad mundificationcmfanguinis’, purgandam flauam&atram bilem, fi i

addere placer fenam, fornus erit, amaritudo fi qux infit corrigitur vuis ;

Corinthiacis & liquiritia. .

Siceodcmmodo purgans vinum praeparetur ex rofis pallidis &al- -

bis tamhortenfibus quam fyltieftribus.quod purgat ferotos humores, .

addita radice vincctoxici confert hydropi ,& purgat per vrinas: Ex e- -

bnlifemine cum hedera idem fit vinum ,&c, .

Vinum hcUcbbratum. .

^.Radices hellcbori nigri bene munda tas,& ab omni terrefrri im- -

- puritate purgatas, quas minutim concifas in B.M. cum fuffidenti vini i

vel aceti quantitate , & femine anifi per viginti quatuor horas mace*
rabis: hinc poff quatuor aut quinque dies vnum prxdidhim fepatabis: :

Eo enim modo omne venenum ex prxdi&a radice ex trahetur, quae de- -

in exficcari debet/
^ Rad.hellebori, ta qua dtHum tjl 1 TanuuliduUm '•

ratione prafmr.vnc.ijf.. Anifianairacb.vi.

PeUculfena rnc.ii/. Cort. citri ana vnc.f.
Mace- -

Digitized by Google
 . -

Midico-Ch YMICI LlB.IV,- 837

’

Macerentur omnia in duabus vini albi optimi, Se iam purificari me-

ftfris per quatueraut quinque dies in Bal. Mar. calido, coletur que vi-

numabfqueexpreffionevlla,deinbistcruepermanicam Hippocratis
tranfmittatur , dulcoretur & aromatizetur cum fachari iufficicnti
quantitate,
& pauculo cinnamomo. .Sequuntur nunc vina corrobo- -

rantia.

Vinum Hippocraticum.
KlCimdm.vm.ij.rthnc.iy. . Granorum paradjfi
Cdrjopbjdorum 2f.
Galangaanadrach.ij. -

Piptrii longi s '

Kucis mofiih.dracb.ifi. .

Cardamomi :

’
Omnibus craflcfconrufis in inuiccm mixtis macerentur In fpiritu
vmi,in vitro optime claufo.pofitoque in B.M.per j aut 4. dies, aut do- .

nec fpiritus vini colores & virtutes aromatum omnes extraxerit. Fri-
gefa&um vas aperi ; &
(eparatindhiranvper inclinationem , quam in
phiola feorfira feuiaad vium. Facibus feparans reliquam aromatum
partem fortiter exprime per linteum’, quam in phialis aliis referuabis
advfum.Sed prior tindurapoft macerationem filtretur& coletur per
manicam idqueob extractionem faciliorem vinutum rerum aroma-
',

ticarum. Eiufmodi cxtra&a diutiffime ad vfum leruari poflunt. Quo-

ties igitur Ubucriti, cu vini optimi menfura vna infundes drachmam
vnam atque alteram cxtra£tiy& iachan q. v oles & habebis fic vinum :
•

aromaticum .
1
Citretum Excellens l.JH .
Of. Cinnamomi vntJj. . Sm.anifi >

Macitvnc.fi. . Paniculi an. vnc. i.

Dacljlor.finir.ucUk - Vuarum Damafivnc.fi.
minutim incifiorum n.xx. *. Coriandri prtp.v.fi. .
•

Mjrobal.n iv. ’•

Aromatibus & feminibus

erado modo contufis, omnia indantur
*

vitrtr,affuudendoaquaevirjere&ificata:,vini Canati*,vcl vinialbige-

ncrofi Angulorum mcnfuram|j.Farifienfcm, quae facit tres libras aut
,-

circiter : Occlufo vafe macerentur in loco frigido per quatuoraut

quinque dies, citra feparationem liquoris a faecibus fuisiaut fi placer,
ppftmacerarioncm.transcola per manicam inflar vini Hippocratici, .

n $ ,
ferua. r

Digitized by Google
 AnTibot a b. ii
ferua in phialis claulis ad vfum.
Doflscftvnumatqi alterum cochlea-
re , tempore matutino:Potefthoc clare cum dulaificari facharo.
Chretum tiufdem tthud.
yi.Vim maluatiti aut vini albiopttmi mtnf.j.f.vtl iv.aut v.
Indatur m vitrum autPcllccanura,addendo
Carjophy Utrum ft.nuuli4nadr4ib.ij.
Sucumofch. Dipttmni
Mtcu ana vnc.ff. Tlor.rofmarini
Zingiberi» Buglejft anapaj.vel illorum confrua-
Cardamomi ana vnc.f. rum an.vnc.j.f
Coriandri, anifi ana drath.ij. Tabell.tron.rtf.vnc.j.f.
Sacbari albijiimi Itb.j.
Omnibus c rallo modo contufis & inuicem mixtis infundantur cu ,

vino & ad macerandum ponantur in B. M.tcpid o, vafe bene claufo per

auaut j.dics. Poftea colentur per manicam aliquot vicibus ,vcfpcacru
virtus melius extrahatur. Huius vini.quod diutiflime fcruaturin lage-
nis cUufis,manc exhibe i.autz.cochlearia.

Vinum AnteptUptuum
'^C.Rtfurtcranii humani ruent. Sm.ptomt
vncJj.
Vifci querni minutimincifi Ctrduib.contuJian.drtch.vj. -

9nc.j.f.
florptomt Ctnnamomi %f.
LtUuonutlltum Nucit mofch.
Tiliaanp.uj.vcliv.
Indantur in vas vitreum colli oblogi : affundatur vinum optimum:
occlulo vafe, macerentur omnia in B.M. tcpidiflimopcr 4 .aur 5 .dies,
colentur bis vel ter, & fi velis dulcificare colaturam, adde paululum
fachari.Hoc vinum curat cpilepflam .Eius dolis funt aliquot cochlear
jia tempore matutino,idque in quouis lunz feptenario.
Vinum AntapopUfticum.
%C.FlorumLtutndula Anthoip.iv.
Saluitpjv. Btctarumiuniptri vnc.ij.
^Affundatur vinum opt.& in ceteris procedatur vt fuprsu
Vinum zsdoari* ccmpofrtum.

Digitized by Google
 . < .

p*
\

r
Medico-Chtmici Lib. IV. F3J,:
tyZtdcariavnt. ij . Ztngtbtris
Macis Ptptru longi ana vnc.i.
Caryophj Horum Nucis mojcb.vnc.f.
Cinnani omian.dracb.j.f.
Omnia cra/Eufcole-eonquafiara , vno pluribufue nodulis lineis in»
eludantur & fufpen dan tur , per dolioli foramen, in dolio muftfpleno
40.dier.autadminusmenfis vniusfpatio ad macerationem , quibus
pofteafublatis, vinum ad cerebri ventriculiq; corroborationem tem-
pore nece (Tuaris exhiberi poteft. ^
Egregium fit vinum Anti paralyticum ex floribus. Calcndule&la-
ucndular,percxtra£faonemtin&ura,&c.
Vinum Ophthalmicum
inula campam in tat tela* ftfta &txfucatd
fol.Eupbragia %sj.Sm.fanicnli, Sileris montani an. $j.
&
Contundantur cralfiufcule omnia in vnu , vel in plures nodulos
conclufa,fufpcndanturindolio,vtdi&umeft,aut in phiala vitrea.fiO
macerentur per menlem.Dc quo vnaatque altera vnda ad acuendum ‘

vifum exhibeatur, idque Angulis matutinis.

Vinum Chalybe atum >

^i.Lmaturatbaljbis pv. Cinnamomi

Rad. Eryngiorum Zingiberis ana dracbJs/, -

,
EnuUtamparuandvnc.jf. Ceterath-'
Santak citnnivnc. j. - ' Tltr.genijld
Coralli rubri. Antbos
JLdfurdtboru ana dracb.vi. Epitbymian.pjj.
CaryophjUorum Vini albi gentrofi lib. vi.
Macis
Macerentur pcro&iduutrrad minimum ad ignem B.M. calidum^',
dcintranfcolentur per manicam Hippocratis rerquaterue , vt vinum
optime clarificetur , quod dulcorari ucharo poterit, vt fiat vinum gu-
. flui gratum: Dolis vnumaut alterum cochleare in principio, deinceps
fi opus, augeatur.

Vinum aliud Chalybeatum 1. JV

Laminas chalybis puriffimi vi ignis fcintillantis atque liqucfa-
Hf..

ibom proximi > mergantur in magdaleones fulphuris , vt liquefeat

chalybs inlfer cerae Hilpanic*, recipiatur in vale fcmipleno vini albi
genc-

Digitized by Google
840 Antidotaiui
gcncrofi vel aceti fambucini , dein in tigillo ad ignem ardcmem~fina-
tur per vnam atque alteram horam, vt optime exficcerur , leuigeturq;
tandem vtAlkohol in porphyrite, huius ficpneparati chalybis capc
vnc. iii.
Rad.Fryngiorum ‘ Ttlflccor.cbamadr.
Rubia ttnfttr.an.dwb.vi. Ctteracb
Cortjntd.fraxini Flor.gtnifta anap.i.
Rad.filicu ana vnc.f. CaryophyUorum
Stm feniculi Mac it ana dracb.tj.
Baccar, iuniperi rtcent. Cinnam. mtrio,dracb.ij.f.
Gran.Alkfrma ana draihJij. Vinialbigtnerofl lib.x.
Indantur omnia in vas vitreum , Sc exponantur ad radios folaresw-
ftatis tempore, vel ad ignem lentum per 10. dies, materiam bistcrue
baculo agitando, dein tranfcolentur per manicam Hippocratis. Ad
cachexiam Sc hydropem ineuntem lingulare illud cft prxfidiunv.Do-
fis primis diebus ab ^i.ad ^ij.dcindcin dies augenda cenfcatur.

Vinum Antinephriticum.
.

Vt vinum Antinephriticum conficias, dolium iuftx magnitudinis

vino generofiffimo, repleatur : quod quidem vinum prius deco&urq,
& ab aquea fua humiditare depuratum fit. Super huius vini Heminis
odo dolio inclu(is,vt fupra.addcs
Frucluum Aikjktngi hb.i. Saxifragia
Rad. refla bouit Bifmalua ana w.j'.
Rryngiorumin taltoLudiflitt. Fal.Herniaria
&txfic.an.vnc.ii).
Stm.Bardana Fl9r.gtritflaanap.iv.
Milii folu
Macerenturomnia per menfem integrum, deinde advfumrclerue-
turvinum.Sipoftprxdi&arnmacerarioncmillud tranfcolaucris,mel-
lifque optime depurati tertiam panem addideris
, vt fupra,in vino &
fcyllitico ebullire fiucris: Vinum efficies, quod diu conferuari poterit,
neque ingratum guftui erit. Cuiusvnc.ii.autvnc.iii.(pr2mi(Tatamen
primae corporis regionis purgatione cum bolo aliquo ex caffia autfi-
mili^ad calculi cxpulfionem , Sc prohibendam cius generationem ex-
hibenturiHa&enusChymix reformatae vcrba,nunc&: fapien tum Ga-
lenicorum audontaccs.
Vina,

Digitized by Google
 ,

M E D i c 0-C HYMICI LlB. IV

-

. 847-

Vinunve Betonica, Euphragix , Rof-

"Vina, caput calcfacicntiafunt:
marini.ftxchados, faluis.fxniculi Scc. In prxparatione non confun-
digms,fcd noftta coniungimus.

i Vinum ad memoriam & obliuionem i^Amolii,

R.. Zingiberis , Piperis longi, Galanga ana §j.

Carjopbjdorum, Cubebarum an.lf.

Uuiis Indiuliiyfi.

F.puluis , qui ligetur lente in lacculo , & ponatur in vini boni bulli-
entislib.iv.&: cooperiatur ne rcfpiret,& permittatur clarLficari:Et cum
opus eft,afliduetur: ne facculus de vino retnoueatur.
Vina cor calefacientia funt: Vinum Borraginatum , Bugloflatum,
facharatum,Hippocraticum Sc Ne&ar.
Vinum Hippocraticum Alex. Benedicit.

R. Viniaufteri odorati fcxtarium,facchari albi lib./. Cinnamomi,

Zingiberis an.|/?.Gahngx3j.mifce,& cola fecundum artem.
*
lnfufumpjrp vino Hippocratico.
R.Cinnamomi /.Zingiberis albi 3iij Caryophyl. Nucis mofcha-
5|j

t*an. 3/. Granorum paradiii 9ij. Piperis 9j. puhierifentur crafiiufcule

ac macerentur infemilibra aquxvitx, & probe obturato vale luto ex
farina & aqua, fiat infufio dies fex ; ac m cella vinaria interim ponatur,
& quotidie bis concutiatur, vt fe motu res varix mixtx feriant : Guttu-
lx aliquot huius liquoris remixtx cyatho vini , Hippocraticum vinurfl
illico prxbcnt.
2Metiar.

r. Cinnamomi l j/. CaryopbyUorum,

Zingiberis 5iij. Nucis mofebata.
Cardamomii ij. Macie,
Folii, Granorum paradifian. 3ij.

Galangaan. 3j. Medis dtfpmarivel fachari

Spica nardi, leb
4.
Caruidn.ifi. Vini boni lotum Burgenf.
Piperis longi liv.

Et fi p 0 tes,loco mellis, pone fcchari libram

o lina
 . .

Antidotarii-
Vim ThoTdietH taufac tentufunt.
Thoracem calefaciunt vihum Hyflbpites, vinume Marrubio, Et
niilntuni,paflulatum , Anifi & Faniculi, iten>& Hippocrati cum, quaT-
1? cft.
R. Cinnam, optimi Caryphyllorum 5 j/;
Anifi, Fanuultan.y. Glyiyrrhi^a 3iij*

j- __
Maci>,lreosan.*fi. Cardamomt 3/.
Sachattalbifiim * jii]V
Singula diligenter trita infundantur cum fequentibus!
R.Vini Maluattctlix. AquaBorraginitlib.j.

AfluaRofacealj.fi. AquameSi* 'Jij.

Hippocraticum clarum, ponendo omnia per horas ali-

Fiat vinum
quot iuxta fornacem, tandem per faecum filtri Ixpius colato.
Vina ex calefacientia ventriculum
Ventriculum ex-calcfaciunt vinum A bfinthites, vinum ceraforutn;
nigrorum acetoforum, vinum rafpatium , vinum Anifatuni,&c.
Vinum Hippocraticum Alexandri Benediilu
R. Cinnamomi elttti Ifi. Carjopbjllorum
-
Zingiberis albi iij, Nucis Mofchata
Sacbun hb.f. Ptperis longi an. obolos iv.

Bene tuta cum facharo , in meri albi congio commifceto , dcindo*

percowto.-optimum di Ablutis ftomacho remcdiUm elt
Vinum Hrppocraticum Ioannit L* r
gij.
R. cinnamomi tlttts j j.3v. Granorum Paradiji
Zingiberis ?,vj. Cardamomi
Caryopbjlionm Coriandri an3f~
Galingi una 3j'.- Amfi dfi.
Muli* Sachanlibaj.
Vim rubri Menf.ij.-.
Nucis Mofcbata an. 9i /. ,

Fjat fecundum artem vinum Hippocraticum.

Vinum Hippocraticum Augufani.
R Cinnamomi } j
. Micis
Zingiberis 'fi
Gran.Paradifi ana ij.

Ca>jophjU°rum.lfii Galangaij.fi.
Cardia

Digitized by Google
r*

M E D I C O-C HYMICI L I B. I V.

Cardamomi 3j. Sim. Anifi 3/.

Vmtlib.x. Sacbari albilibj.fi.
Tiatpotuslecundum artem.
Ftnumfeu Tfeflar optimum. _
tu. Cinnamomi lib.fiifi, Cardamomi 5ij.

Zingiberis, galanga Piptris longid j.

Granorum paradifi Spica nardi
CaryophyUorum ,
Squinantbian.d j.
Cubtbtrum tMacu an. 3ij. N«cw Mofchata dfi.
Croci ad pondus denarii: omnia minutiflime trita mifce,& habe-
bis fpeties abunde pro lotone&aris; Deindeaccipe libram j. mellis di
pinta aquae fontanae decoctam, vfque ad confumptionem aquae Sc re- :

frigerandam (epone :runc accipe circiter lotum boni vini ,&fucco cu

praedidtisfocciebusift vas irtimiflo, vinum percolando,ittfundito pau-
latim, mei etiam cum vini parte prius mixtum paulatim infundendo,
ita vt fuccus non comprimatur. Quod ftcrit
pretiofius,adde pro meile
facharum.Itcm agallochiopt. folii anagr. ij. Sc Mofchi aliquantulum
Velgr.j. „
x
Claretum cum fac ha re.
r. cinnamofni clefti 3VJ. 7.ingibtris 'fi.

CaryophyUorum 3iij. Nucif Mofchata 3 ij.

Macis+Cardamomi «». 3/?. C0 rundnprapar. 1 j.fi.
Sacharialbt lib.j. .. Vtm optimi ltb.iiij.
M.& fecundum artem fiat daretum.
Claretum cum meile fachttro. &
R.Cmnamomi elidi jj. CaryophyUorum
Zingiberis 3 /?. Piperis longi

Vim albi odoriferi lib. vj. Cardamomi an.%

Sathari albiltb. j. Mellis albi dtjpumati qaart. iij.

M. Sc fiat claretum fecundum artem.

Vinum chamaedrites excalfacit Hepar.-Vinum Tamaricis excalc-
, ,

frteit lienem Vinum Alkekcngi Scfaluiatum cxcalefaciunt Renes Sc

: ,

Vcficam, fic vinum ad calculum, quod tale eft.

R. Rad.Onomdts §ij. ToiBttonica
Rufci Pol.faxifragia an.Mirj.
o z Ajfara*

Digitized by Google
 : . .

Amtibotari»
Jjpardgi Flor.Onoxtdis
Rubia T inft.an. ?j. Tler.faxifragu.4Hp. ij.
Sem.AlkjkfHgilu). Sem.Vrtual).
Vini vel Mufii Flenf. xv.
Incidenda incidantur, contundenda contundantur , & ferueantfi^
«nui in dolio parUo..
Vinum Cydonites, ex piris, Vinum ananthi-
Vina Ajlnngentia funt
num ex punicis , roiaccuro , Myrtites, Palmeum , e prunis fylueftri-
,

busjficc.

Vinum prouoeansfudorem Mattbioli.

R. Ligni quaiaci prsftantiffimi , lima in feobem tenuiflimam attri--
tilib.iY-
Cort. quaiaci libi). CardutbenedUH hb.jf. *
Aiianthi , Afflem Cafha odorata 3vj.
Florum Borraginis Seminis Antfi \).fi,
Florum Buglcjfa an.lib. j. Sacbart ttb.v.
Coniiciantur omnia in cado.vinariojnundojaptx capacitatis, defu--
quam optimi
peraffufts vini albi &
feruentis q. L poft triduum linteo>
percolentur,.

Vina venenis refiJientia..Claretum .

F. Vini optimi Mtnf). Angelica jfi.

Boli Ament 5). ,

N«c» Mofcbota 3ij.
Galanga Zingiberis ij.fi.

Viperis longi Cinnamomi 5vj.,

Coriandri an. Satbari Ub.fi'
Mifcc,& Hat clarctum fecundum artem.. /

Species pro vino zedoardico..

fi. Cinnamomini)., ZtdoaridSvj..

Caryopbjllorum Cubebarum
KucisMofhata Tiperii longi an.$ ij.

Granorum paradjfian.lfi V.ini quantum fufficU..

Vina purgantia Pituitam ..

Pituitam purgant j vinum Scilliticum , Acetum Scilliticum, &c..
Clirer-

Digitized by GoogI
 .

Medico-Chymici Lib.IV; $457

CUretum Uxatiuum.
R.Galanga svj. Turbity
Cinnamomilj. Efula,
Hcrmodattjlorum 3/. Cataputiaan. 3/.
Tere & fiat claretum cum meile & lacharo.
CUretum pro Epilepticis.
R.Rad.paonUt, Galanga
'
Stm.Paonia detortutn.y.fi Mac u, zingiberi,
C innamtmi 3j. Carj/sphyHerum an.5j.
UiStnel j. Turptti 3vj.
Rbabarbari 5 iij. Sacbarilwj.
Vini quantum vis Aqualsiij.
Macera per 24.horas:Deindeaddito.fachato quantum fuffieit,
pes r
fitrum fzpius colentur.

Vinum purgitorium in Epilepfia„

R.Abfintbii Cinnamomi
CarduibenedlM Macis
Vtrbtna Galanga
Bttoniu Zingtberuan. 5j.vel.ij.
Eltpaterii
Semxitri.tf.
Ajpleni
Fol.fena$ij.
Tam arifit Turpetiincifi
Rad. Cappar.an.Mj Agarici ana 3/.
Flor. vel. R ad.poema Vini Veteris Men/. ii j.
Stm.pa0niaan.5jf.
Mifceantunn vafc diligenter claufo.
Vinum fcammonites purgat Bilem flauam.
Vinum e veratro nijpo purgat Bilem Atram.
Vinum Ebulatum, e Thymelza & Chamelsea purgant aquam..
Vinum ad Hydropem.
X; Rad.^. aperientium- Abfynthiipontici t
Glycyrrhua Cardaibenedi£H t
Cort.Rad.Cappar.
Eyffopi
prt.Med.Jfaxintan.lj. Prafitan.M.f.
• J; Rad.

Dhgitized by Coogle
 a . .

/ Medico-Chymici Eib.IV. 8 47
Feruefiant omnia l.a.in duplici vafeperhoras (J.dcin permaneant in’.
~
infufione per horas 11. poltea fiat fortis cxpreiTio,& colentur per fae-
cum mundum lexies aut fepties. Tandem adde fachari puri,& albi dif—
fdutilib.j.f. & fiat in modum nc&aris.Dofis jij.ad|iiij.
Vinum (juttacinumpurgans.
f

R. Ligni quaiaci imftltb.iv. Carduibcnedifti Afvj.

Adiantht Poljfpodii $ij

Stalopcndrti Stm.Carthamilib.j..
Flor Borragink- Stm.Ariifil iijj
Fugioff Ftlfeniltb.ji
Fad.CuboriiAn.Miij . HtUebori nigri $ji
Bttontu Turbub.l iij.
Lupillorum Macis 3 ji
Cort. Tamaricis Cmnam.tkcli drach.vj.
Ipitbjmtana Mj.fi.. Calami aromat. drach.ij.
N ucu Mofchata
Carjophjllorum an. zfi:

Incidenda incidantur, contundenda contundantur cra fle ,in laccu-*-

16 ligentur , fufpendantor in cado vinario mundo aptae capacitatis,fu-
perin fundendo mufti optimi lib. c. omniaque fic macerari finito,
donec dcferucfcat,clarumque euadat,&c.curat morbum GalHcum,5c
alios innumeros morbos. Dofis 5 v.ad |vj.
1
*

Vinumpurgant.
F. Ab/yntbijMjf. Rbabarbari drach.vj.
Centauni Agarui 'fi.

Carduibentditti Rad.M iboacafj.

Quinquefolii an.M.f. Spica Indus drach.j.
Rad. Gentiana drachfjSr Zingiberis dtach.j.
Senalij
Iftcifa omnia in facculo linteo mundo ponantur, fuperinfunden—
do vini albi boni menfuram vnam: febres tertianas fisurias radicitus
tollit.

Ckrciumpu rgtm D.H . Woiff.i.

R.Rufci
 .

$4$ Antidotaru
TL Rufci, Turpilii#.
Ajparagh HermodaUyl.^x.
Acori Tolypodii qutmni y
fomkuUanaZil). Fol.ftntanalij.,
Zingiberis lj.
4 Sem.frig.mjior.4n.*i)
.

Sem. Endtuia,Culwii> yini4lbil1b.it).

S atrioli in. % j, Sachmq.v.

Claretum laxatiuum CMedici Regis Danti*

R. Fol.fen 4 Alexandrinamundati ij.

Rbabarbati eleftiz ij. Agarici optimi Sii).

Cinnamomi eledi 5 )./.

Hxc omnia mifccantur in duobus fextariis vini optimi» ac in loco
calido ponanturper horas u. Deinde colentur per laneum faecum fe-
pries, &poftea addatur fachaci albi lib.f. & bene mifecatur. Quotiet-
•ciuuji igitur quis fe purgabit, fumet dimidium fextariu huius potionis,

Claretum laxatiuum pro delicatit.

R. Vinioptimilib.lv. Galanga
Tolypodii Caryopbybrum
MeiUsanalib.f. Cinnamomi
Agaria 31). Zingiberis an. ?/. '

Sena 5 iv. Piptru

Cardamomi 5 j.

Bulliat polypodium coelum cum vino &c meile ad confumptio-

nemtertix partis: Deinde alia purgantia addantur, co len turper fae-
cum bis vel ter.
C A v. X.
De Oxymelitum&Hydromelitum medicatorum varia
compo/itione.

Ctrtwfia
Midtiat*.
H A denus tradidimus vina medicata, ad varios vfus varia: Eodem
modo ScCereuiiias medicatas ex abfinthio, lingua ccniina,(aluia.
Betonica, Raremarino atque aliis herbis parare licet. Item fiunt etiam

tali modo aceta medicata caque quoniam in njedicina frcquehtiorA,

,

Atttm mi~ paucis dc bis praemittemus: Inter Aeeta Medicata frequentiora fune >

duitis. Acetum

Digitized byXkiOgle
 :‘Ifdico Chymici Lib. IV. 849
AcetumfcyUiticuni,a«tum rofaccum,acctuin florum calendu!®, ace-
tum florum caryophylli, acetum faluiatum,menthaccum,anthofatum
fambucimim,acctum palfulatum & acerum caryophyliatum,8cc. exe-
pli gratia prxmittemus acccumScy lliticum,in cuius imitationem flent
& reliqua. - - .
-
Scyllarlaminxinter corticem &
cor medix,ex arte purgatxdc in or- Acuum
biculos flue taleolas tedxjfoli.aucremiflb calori exponantur per jo. StyiUiitum.
aut 40. dtes,dcin libra minutim concifa, (cultro e candidiore ligno pa-
cato aut eburneo ) in lagenam demittatur optimi aceti lib.v j. veFviij.af-
fufis:vafculum tite obturatum , ne quid exhalet, exponetur xftiuo
tcpore,radiisfolaribus,*o.ant40.dtes.Pofteaaperto vafe totum tranf-
colabitur, indeque acetum Scvlliticum conficies, quod lagenisdili-
genter occlufis adleruabis. Quidam vnicam vclplures Scyllas acci-
piunt decorticatas , quas Maza flue pafta inuoluunt , vt fingulx, panis
figuram rideantur adeprx , tum demum furno calido aptoque pani
coquendo illas comitrunr &
ita tempore multo breuiore Scyllas fuas

pvxparant,quam ii per 4o.dicsroliobiiccrcntur.Scyllatu ita codarum

in clibano, depoftea ad lentum calorem deflccatarum (efquilibram ac-
cipere oportet, aceti fortiflimi lib.vij. excipiantur lagena vitrea bene
claufa, quae ad folem aut fimilem tepidum calorem per jo.aut 40. die-
rum fpacium poflta flnantur. Quod fi in athanore, vel alio fumo dige A
ftorio id fieret, dimidium temporis cotnpcdium eflct.Tandcm materia
per colum tranfmiflk, feruabitur vitreis vafculis diligenter obturatis.
Hxcprxparatio prxparaturrnullum n. vomitum ciet, vtin plecifq*, fa-
cere (olet, breuiore etianuempore perficitur, tutiufque exhibetur.
Vtacetum tofaceum conficiatur aedpere oportet rofas rubras ex-
ficcatas, quibus lagenam implebis , &
acetum optimumaifundes , do-
nec illud lagenxceruicem fere pertingat Vafculi oiculum a rdli illinc
:

occludes, &c ad folis calorem expones perfetaceum cemporisumcx-

pofuum.veladHypocauftumtransfereSjVclignicinetitiocommittes.
Eodem prorfus modo compones acetum paludatum, florum reficca-
torum.faluiXjtorifmarini, fambuci,calendu!x , vcronicx feu floris ga-
ryophtilhimo tot formas & fpecies acetorum liCcbu tibi parate , quot
lunt fimpliciu vinorum, qux etiam in variis morbis debellandis pro-
pter eofdem fcopos vfurpabuntur: verum acetum quodlibctfcmpec
«rit facultate magi» attenuante , incidente , &
magis idoneadiffolucn-
dis
p

Digitized by Google
 •• - . .

8yo * Artidotarm-
dis Sc liquandis humoribus vifcofioribus Sc tartafcis.Prxtereavalidiirs;
etiam aduerfabiturcuilibetputrcdini &
corruptionibus omnibus,qua
ft/ni Mtito vinafuperiusenarrata.V fus horum fimplkium acetorupracipui erunt,
mm mtdt- vt fine Bales in componendis diuerfisoxymelitum formulis , tum pur-
tM torum,
tum robur conciliantibus , vc quoque fatisfaciant (copis
gantibus , &
medicationibus , quxlefe ofteruatm plunum &. magnorum affeftuu
/-\ cura&c«
elauta & Vina medicata que lacharo vel meile dulcorantur, clareta & vina
vina Hif Hippocratica nominantur Horum compoliuones etiam praecedere.
:

fotratit
SUoco facchari mclievinum dulcoretur mullum & vinum
i,

*v,nimui. mullum dicitur. Paratur ex vna mellis duabus vel tribus, vel pluribus
fum fim etiam vini partibus miftis Stfimul dcco&u: poflunt& omnis generis;
fUx, aromata addi.
Vini mul- R{ ctnttMm.Ehai $ p Ztngiberiol ij, Macio ;vj.
fumcom
#*m ''
f tfucts Mofcb.lIS. Carjophjll. 3 j. P ferio
. Conar. dn pup. Colam orom. gran.paradtji, ,

CartUmomian
t
Contum erado modo, affundantur menfune vini iiij.Mellis defpu-
matilib.j. Bulliant in M. B per horam dimidiam, deinde trajiciantur
per manicam Hippocratis.
Vt numad Afimo R.vinialbi optimi, hydromelitis analib. j. infunde
per i4.horas Rad.Heienii£ij»Poftea ebulliant,# colentur, &c,
Qxjmtl- Mullae proximum eft Gxymcl , quod ab cola Itera aceti admiftione
differt.potus apud antiquos ftequemiffiraus , vt ex Hippocrate Galcr ,

no, Actio, cmbafio, Tralliano , alidque antiquis medicis videre eft,

qui hodie multo rarior parcior eft. Gui rei anlam praecipue dede-
&
runt Arabes , qui facharum » liueeo medicamenta redtius afferuariv ,

ftue quod paulato gratius efle credidcruntiinfrequctHe vfum duxaur,

&pro Hydromehtum & Oxymelitura generibus infinitas fyrur -
variis

porum formas fubftitucnint. Antiqui etiam Oxymel i» febribus Scar

cutis morbis vlurparunt: vt patet exHippoctate. $. dc vrdfc..rat.in ac.t.

2^,gc feqq.Item Galenolib.8»meth.Tned.cap.4.& Oribafiocx

Galeno *

colledk.lik5.cap.14.ltem Hippogarc 1. dcraf»xid inac,t. 43 .ScGAL

lib.j devid rac.inac.t.ji/&c. <

Porro oxymelita Hydromelita diuiduntur infimplicia &com-

&
fi (Ut
pofita.Ozymel fim p lex dupbus modis a uobjs paratur. Prioccft,
-

Digitized by GoogI
\
 \

MED t C O-C HYHICI LlB.IV.

•mas vnam mellis partem, cui tan tundem aqus pluui^ primo admifcc-
bitur ,mifcdlam igni lento admouebis , perfe&e defpumabb , donec
OTclomnemiorditicmdepofiietit, purumque appareat. Tum mcllt af-
fande optimi aceti tantum quanturn,guftui gratificando fufHcit , ficq*,
«gulam Sc normam ceream habebis, neiufto aGidius.aut plusxquo
dalrius , ox?mel componatar.Itcmm ignelento haec coquantur,intec
coquendum paulatim Sc per vices inftilleturaqua, q.fufficit qux feccr-
nendis heterogeneis operam fuppeditabit, Sc magis defxcatum red-
det: proderit etiam ad dulcorem comparandum, id eft,vt remedium
y ok i*i p-i Sc dulcoacidum fiat,quo etiam in paftu, potionis loco,vti
quis poterit in diuerfis corporis affc&ibus potius, quamhydromclire
«ucvinojVtfuperius annotauirous. Vt vulgare oxymel componatur ex
«empore^ac icrie progtedi oportet.

R.MeRu a fordibus Uberi & expurgati

•
fxurui qtutuo rfiueduds pinus
, Ptrtfitnfis

_ Opnmt tuti fexttrm duos

Aqut oSoftxtartosfiue qiittuerpintM.

Imprimis mifceas baculo aquam iam tepefa&ara cum meile, to-

tum feruere finas, mitiori igne abfquc magnis bullis & ebullitionibus*
tumfpumam auferas Sc coqui permittas, donecaqiiaad medium re-
foluta Sc confumpta fuerit, tum demum acetum adjiciatur, cui af-
fu(o tres aut quatuor ebullitiones fatis erunt , fa&a legitima omnium
fimul confufor :co&ione,per manicam fiue pannum denfum tranf-
mittcntur, colatura diligenter afieructur.

Quod fi vice vulgaris aceti, Scylliticttm , rofaccum , faluiatum , an-

thofatum , fambuemum, pallularum , Sc fimiles aceti fimplicis com-
pofitiones , quarum fupra meminimus, admifcuenmus, efficiemus
oxymel fimplex rolaceum, pafTulatum , anthofatum, Sc c. quorum
fingula vatiis affcdhbus aptilfima exiftunr. Verbi gratia, quando ea
vfurpamus , vt humores lenri Sc vifeidi incidantur , plurimorum
morborum caufx, etiamfi cum febre compiicentur , oxymel paratura
cum aceto rofacco,bugloflato , violaceo, Sc fimilibus accommdatias
P i ent
 i .

Antidotarii
erit faluiato,vel anthofato,quse magis idonea funt melancholicis , hy?--
pochondriacis,cpilepfiis, apoplexiis.cachexiis lunufmodiafFe&i- &
bus , quarum caufa terreftris potius &c frigidus humor ftatuitur , quam
calidus.
Et quando voles in morbis cotumacioribus &c peruicacioribus hu-
mores validius attenuare & incidere , Oxymel fimplex & Scyllinura
hoc modo compones. •>

fi. Meliis deaurati Ub .3. Aceti Scillitici lib. j.

Coquantur ad pcrfe&am mixtionem & confiftentiam, hoc oxyme-

lite & aliis fupra deferiptis obferuatis feligendo femper magis acco-
modata morbis ,quos expugnare voles , poteris tot fpeciesoxymelitix
compofiri fabricare , quot decodomm aut vinorum,qu* diuerfis me-
dendi fcopis inleruient , vt verbi caufa oxymel cephalicum hocmodo
tibi erit faciendum.
JR. Rad.Ienuuh Polypedii Acori vulg. 4».3vj.
Fol.Bttonct Mehjfe an M. j. Stm.feftltotl).
Flor. S; suhados Buglojf.an.p. ij. Cinnamomi 31'ij.
Macis CaryopkyU.an.*>).JI. Crai.drach-j.
Macerentur per 24-horas in hb.iij.oxymeliris anthofati,dcinco-
quancurad vnius tertis confumptionem.dofis^iij. vel iiij. conducit o-
mnibus cerebri affc&ibus frigidis&melancholicisrfpiritusanimales
fouet & illuflratprodcfl ad memoriam, itemque ad macftitiam a qua-
,

uis caufa fubortam. Prout partinilares cerebri affe&us poftulabunt,

adiicere poteris, quae fpecifica proprietate ipfis aduerfantur, vt fi epile-
pfia curanda proponatur, addes vifcumquemum.rad paeonia:, flores
tiliae ,lilium conual. &
fimilia. Idem iudicium relinquitur , fi morbi &.
fymptomata alteri cuidam parti infixa haereant.
Oxymelpediora!efiue t hirae ium.
JLRad.EnuU campa». '
Tnjblaginis EtIriduTlcret.an.l}.f!.
Fol. CdpiH.Vtn. Peljtricht Scabtofa
HjfJfoptan M. j. Daftylor. luiubar.an.p.vj.
Seni. CarduibenedUli Bmbacis Vrtictan.l j.
Flor.Tuftlaginu Violar. Buglfft
Ujmphca Papaveris rbeadis an. p.if.
Macerentur in oxymeliris paflulati & Bugloflati an.hb.j.f. aquar. &
Q»rduibcncdi& 1 Si fcabiofe in lib.j. per 24. horas dein coquantur ad :

ignem.

Digitized by Googl
l

\
 Medico-Chy mici Lib.IV.
^gncm lemrum ad vnius tertiae confumptionem,ac tandem tranfcolcn-
tur per manicam Hippocratis, & aromatizentur pauco Cinnamomi.
Dofis jiij.vcliiij.
Oxymd depeto purgatorium.
R. Nicotianae fcu peti exficcator. ad folcm & pulucrifiuorum,indi-
torumque in modulo linteo jf fi.
Rad.\ndisfictata,&in taleolas fiebat j.
Poljpodii Liquiritia, Sem.Carthmitufian. 5 vj.
Spuanardi Thymi Epitbymi
Hjffopi Mentha an. M. j. Scm. An fi
Tamculi . Carduiben.an.iiij.Flor.Tufiilaginis
EtBuglojf an.p.j.Fol Sene^ij.
t Agarici trecbifc. in nodulo conclufAj.
N itciiMofchata Carjophyll. Ctnnam0m.an.5Yy
Contundantur & macerentur per triduum in aceti paffulati 6c
(ambucini an.lib. ij. deinde coquantur exprimantur & clarificentur,
,

addendo mellisNarbonenfis opt. dcfpumati lib././.denuo coquantur

ad bonam confiftentiam vfu poftulanre, praebe cochlearia aliquot, vel
per fc,vcl cum aliqua aquape&orali.
Oxymelaccdmodatum humoribus ferops euacuandis.
R. Rad.lrid.vulg.lj.fi. Vtncetoxici pj.
v
Taraxaci
Valeria Mechoaca Rubia tin florum
'
Poljpodii an.* j. Ccrt.Fraxini Tamartfa
Ebuli an 3 v j. RafMgni rhodii Lborit tn nodulo an. ?fi.

Htrb. Eupatorit Mefua Fumarta Hepattca

Ceterach.an.M.j. Sem Cufcuta Melonum
Acetofa an. 5 ij. Carthami Ebuli-

Halicacabt an.lv. Paniculi Anfi an.$Ytj.

Flor.Gtnfia Ebuli. Sambuci
Centaurtimin.an.p.Yy Flor. Cichorii Spicanardian.p.j.
TmbfiorJe Rbabarb.lx. Trocbifc.de capparib. 5fi.
Achariti trochifcati in nodulo 3vj Aceti Smbucmi
Aceti Scyllitici an hb.j. Aquaflor. Ebuli lib.j.fi.
Macerentur per tres quatuorne dies ad ignem Bal.Mar.dein coquan-
tur ad vnius tertiae conmmptionem, in colatura clat ificata adde
Sjrup. Rof.foluttu. Fl0r.Perficaarlpruan.5iij.
Mtllu Sarbon. opt.prius dtjpumati.lx.

P. 3
Et

Digitized by Google
 i

8yj A NT I D OT AR II

Et coquito ad ignem materiam opt.defpumando , addendo fubfi-

<nem coctonis elatcrii 3ij. fcammonex S/.rnt oxymel co&um ad legi-
timam confidentiam. Dolis cochlearia duo vel tria pro robultionbus.
Remedium cft ad cachexias, hydropes, oblUudtioncs&: fcirrhofos tu-
morcsiecoris &
lieni* maxime accomodatum , v-t lam Iqpra diximus.
Eius vfus per aliquot vices repetcndus.prcut mallem facile aut diffici-
le permanfcrit,per fe adii merur.aut commixtum vni aut duabus vnciis

-aqux noftrx fcorbuticx ,qua ante dcfcripfimus , aut alteri couenicnti.

Oxymel Bene ditium.
R. Scobi! tigni qtiatacim Ccrt.tMfdtmgn.lij.
Sarft PatiUa i,
j.J?. Yol.ftr.e. oitlntd.luj.
tUtmodaftylor, Ttirperbian.Ji.
Raf.Eboris Et cornu ccrui
Sem. Faniculi
Tlor.Antbos SUthados
Hypnia Epuhymian.p j.
mr.Buglcff, Cichorii an.p.jj?.
Rafurx ligni &; Cort.quaiacini,eboris,&: cornu ceruini nodulo in-
cludantur^ aHa,qux lupetfunt, craHiufcule pi (lilio frangantur co- &
qualTcntur otvmia excipiantur alembico vitreo ocmucmcnti, coque
,

exeo,id ell, cuius os optime occludi polfit, affundendo

J quarum CarduihctttdtfH l Unaria andtb.f.
Qxj/m eht isfimpiteis •
autnuglofan Itb.ij.
Omnia rite commixta maccrenturbalncoMarix.blandoque ca-
lore (imo abfqueeo.fi voles, in frigido hordnfufio fieri potcfl)fipcr
quatuor aut quinq; dicsfoucatur.interea ipfum oxymel alliciet ad lefe
&tmbibetdi£korum limplicium ficultates-.dcinde poli vnamautal-
tcram ebullitionem fiat validaexpicflioj&collatura per manicam traf
mittatur, imo etiam depuretur.fi ita libuerit, vt exquilitioribus Sc deli-
catioribus hominibus latisfacias ,m quorum gratiam dulccdin€ quo-
que facharo.fi velis , conciliabis nc vllas gullus moleilias perfentiant.
,

Dolis erit quatuor aut quinque vmarum, quandoque etiam plurium

pto validioribus.
> Oxymel Diureticum.
R. Mellis albi Natbonenfis ProumcialisautHifpanicilib.ij.
Aqux itidem lib.ij. Blan-

Digitized by Coogle
 Medico Chymici Lib. IV. £>5;

Blando igni haec committantur , vt fenmdum artis prxfcriptmn fae*

calentia deponatur, qus tamen pauca enr. qua penitus ablata, admi-
fcebis lib. vj. aqus & duas aceri generofi , fiuc albi , fiuc rubri ,
non re*
fbrt.vclvnam 8c Icrniilem , firainus acidum affe&es : hnic roiCcells fi?

£bli vitreato conue trienti contenrxadiicies.qux fcquuntur.

Vtlerutii. Vinittoxtci.
R.Rad.Taraxaft
Rubi* unitor. Afdri Eringit
ptnkuii petroftlmi 4 u.jij. Ononidit

Rofcortuis Fraxini Cspparum Tamanfci *».$*.

Stm.RapbAHt. TUrdant Antfi

Coriandri ;
Tinnuli dulcis. Petnftlm
JjparAgi Cmummitltcli- CafuUgnu*n.ljS.
Flor. Hjperics
tior.njpcTik* Gtniftd Sambuci Anp.
i
ij.
»•

Omnia funul coquantur ad rnedieraturnconfumptionem,poft tra-

per manicam Hippocratis admeliorcm
«cjantur femel atque «erum
fupra co*
<darificationem,habcbis oxymel ad ca accommodatum.quq
$iv. Huius-
memoraulmus, dcquovtendum ad pluftulos dics,dofis
oxymelitis parandi ratio valdefaciliscft.adcums normam infinitas a~

formulas componere licebit , qu*

nunmaiorem qyam apozcmar
lias
parandrraodumfpe&es, pr* fe ferent. Hadcnus
ta difficultatem, fi
oxymelitum.difterentus,nunc&neo dante
chymicos audiuinaus: de
Galemcos..
pxsceptores honorandos percipiemus
Oxymel compofitum (JVtfpi*.
Afparagian.?ij.fem.
R Rad F*nicuU,Apii,Rad.Penofelini,Rufci,
^coquantur in aquseclarac lib- vt^aut
Apii j Fcsniculi ,Petrofelinian.
Aceti acemrotfib. 1./. mellis opumi delpu-
quant. fuff. colatura: adde
maulib.iij. Coquantur fecundum artem.
Oxymel Sa/ltticum compofitum.
R.Rad.ApiiiFxniculi att,|iv.RadPerrofelint,Rufci,Afparagi,fem.
Apii FanicuUan.5f.
Coquantur in aquxlib.vj.q.fufficir.Colaturx ad-
optima defpumati lib.ij.Fiatfccundum
de aceti Scillitici lib./.mellis
artem»
, Oxymel ScilRticum Democriti.
R^OriganijHiifopi^hymijLi^ufticijCardamomijftxchadtisan.Sv.
 Antidotarh
Aquxlib.iij.Coque ad librar.duar.confumptionemraddc mellis lib.ij.
mellis pallui- lib.f. fucci Bryonix jv. Aceti Scyllini lib. f. coque iterum
• fcmpcrdefpumando.
Oxymel noerum ,compofitum.
R.Rad Fxniculi,Rad.Pctrofclini anf/.Sem. Fxnic.AnifijPctrolcK
an. 3j. Gentianx tritx 3 ij. Zingiberis 3ij. coquantur in aqua fufficienti
vfqucadremanentiam^v. Quibus adde mellis l vj. Acet Scillitici Jiv,
iterum coquantur ad fyrupi vique confiftentiam.
Oxymel ex L tgufiico.
R.Rad. Apii, Rad. Fxniculi.Rad Pcrrof.&c.Calaminthes, Dauci an.
3j.Zingibeiis,{em.Liguftici,(cm. Apii,fcm.Farniculi,fcm. Anifi,fem.
Cari,Enpatorii, Afari,Abfinthiian. '/.Caryophyllorum.Galangxan.
drach.iij.Spicxnardi drach.ij Aceti lib x. coque ad dimimidias :addc
mcllislib.v.coquc iterum ad fyrupi confiftentiam.

Oxymel ex Calamintba.
R.Rad. Apii, rad. Fxniculi, rad. Intybian. vnc. j.Schxnanthi3ij.
lem. Apii , fcin. Fjeniculi , fcm. Anili an. 5vj. Calaminthx niontanx &c
domefticx,fpicx, alati, caflix inafticis, dauci, pctrofelini an.J/Caryo-
phyllorunvignftici.zingibijns.galangxan.drach.ij.Acctihb.iix.A-
ux lib. vj. coque ad duarum panium confumptionem, adde mellis
3elpumati hb.v.coque, datur ab *j.vlque ad-jij.
Oxymel vacuum melancholiam.
R.Thyrni,calaminthes,agarici,Bugloftihortcnf&errarici,glycyt*
rhiz^an.') poly podii siij.chanixdr)os,chanixpityos,ftqchados,fpin£
albxan.3v. pafililar.lib. f.maccra 14. horis, adde aceti albi , fucci Hu-
gloftian.lib.ij.fi Aqux lib.ij. coque igne lento ad
dimidias, cola ad- &
de mellis lib.iij.percoque,inter coquendum autem epithymrj. elle-
bori nigri aur. uj. nodulo ligata merlaquc fxpc confricentur. .

Oxymel Diureticum.
R. Mellis defpumati 5XV. Aceti, aqux anlib.ij.Rad.Raphantlj.Fx-
niculi,apii,petrofelini,gcniftx,afari,leuiftician.dracli.iij.(em.Fxnicu-
li,petrofclini,afparagi , rufei an.drach. i/. Coriandri prxparati, cumini
an.

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. IV.
'an.?/. Coquantur fecundum artem. Harc fufficiant deoxymclitis,(i
plura, vide praeterea aliquot oxy mclita prxccdenri capite in fine de fy-
rupis: Nunc de Hydromclitis.
Hydromel mulla, Sc mcllicratum eiuldem potus nomina funt , ex
aqua fcilicet Sc meile confcda,aut fi quae inter hsc eft differc tia, in fo- °‘f r,nli4
la vetuftate eft. Melicratum «nim fubiro ad praefentem vfum cx mellis ^trmrUcr*
Sc aquae miftura fit: vcroparatur,vtdtuuus durare, &vetufta- t im&
tem aliquam referre p olfit. dremtl,
' •

Eft autem mulfa alia dilutior, alia meracior. Alias n.o&uplum, alias
'
decuplum, aliasduodccuplumaquaefontanxfumitur.Coquunturad
defpumationcm mellis, (eu quartaeaut quintae partis confitmtioncm.
Deinde perpannum colantur. Inter mulfx genera, qux xtatem-ferre MiJa u-
polTunt, hodie notillimus eft potus ille, quem medonem vulgo no- vji
minant, ac praeftannftimus quidem in Lituania paratur.Sumut partem t4tM -

&
vnam mellis , partes odloaqrtae, vel etiam plures, prout mullam di-
lutiorem vel meraciore parare lubet. Coquantur Sc defpumencur, do-
nec ouumreccns iniedfumineofupernatet&non (ubmergatur. Co-
lentur Sc in dolea lignea , quae antea vinum continuerunt , fu ndantfir,
Sc fermentari ac deferuere permittantur , quod commodiflime fit die-
bus canicularibus ad folis radios,vel etiam in loco alias calido. Adfer-
mentationem promouendam,&fcrtiorem conciliandum alii in faccu-
loin vasfufpendunt femen finapi.aliifxccscereuifiq addunt, & vtdiu-
tiusdurct,floreslupulifali&ariiadiiciunr. Potionis genus eft lliaui (li-
mum , seque alimentarium , ac medicamentofum iis affe&ibus maxi- ,

me peculiare, quibus vinum damnofum cftfle nociuum,vt funtparaly-

«fes. Arthritides Scc, audiamus de ho£ Chymicos.

Hydromel noftrum vinofum.

X.MtRudlbi Narbonenjis optimi &granuUnp.}.
lJ
Afjtuplnuulit partu qtiinqat.
'Potiarttut incacabum aeneum Hanno incruilatum his liquoribus,

recipiendis fatis capacem, mei Sc aquam fimul confunde, hxc tamen

plus qua tepida Sc calidiufculaeflc debet, dum melli fociatur, fiatho-
rum codtio, (ed blado calore procurata ,'id eft, quam minimu lines fer-
uefccre,atq; interim fpumam cochleari folido vel perforato diligenter
auferes ,iplumq; decodhun ad vnius tertis confumptioncm confumi
|»crmittcs, adacquatxco&ionis nota tibi erit , fi ouum recens inieftum
q non
• *
#

Digitized by Google
 ,

Antidota ru
non.dcmergatur,fed fupcrnatct. T orum arriBciumin co&ionij modo,
proinde induftuum tcfkaccuratumeirc oportet, ne in illius
confiftit,
defe&u autexcefTu pecces. In mellis bonitatem & attendere debes. Si
enim primae notae fuerit ,minotcm expofeit co&ionem, fi ab illa rece-
dat, maioiem Porro materiam perfc&e co&am adhuc mediocritet
calentem per duplicatum pannum tranlmittes V vel per Hippocratis
rramcam/cd amplam & huic miniftcno tantum dicatam.vt ltacxqui-
fitius crallior fa:x lecet natur. T um transfundes in doliola vinum mal*
uaticum olim recipientia, vel in alia, qusexvafc,quod vinumalbum
idquegenerofiflimucontinuikfabricata fuerint. Expones deinde die-
bus canicularibus ad folis radios , vel potius in hypocauftum calidum,
transferes , vel etiam fupra fornum collocabis.in quo quotidie panifi-
cia coquuntur. Relinques illic menfem vel fexhebdomadasin ferme-.
tationis & dcficcatiqni:, gratram. Tandem vafcula in cellamcraduces..
V fus erit non ante trimcftt euntcrca temporis hydroracl vinofum peni-
tus fit , fimileque redditur vano maluatico c.Creta afportato , atque hic;
modus vulgatis eft.
Qui enim tartari tinfituram elicerenorunt > iUi^fq•, tantum in fingu--
kdolia addunt, quantum potefteapere putamen Qui,& quiattem ter
nentfermentum adiungendiipfi,hydiomeliti,vt augeatur &produca--
tur ebullitio, potionem multo prseftamiorem efficiunt, qua* nihil mei--
lei faporis guftui reprxfentat, nunquam acefcit,& quae diutiffime inte-.
graferuatut, imo hydromcl ita paratum indics tnehus rcdditur.Sc quo,
amiquius,eo generofius euadit.
Huiufmodi hydtomel , quemadmodum nuper defcriptum,vtilc eft,
irone&xiam aeratis hominibus, pituitofis,afthmaticis.paralyticis,cpi-.
{cpticis podagricis , calculofis & fimilibus , quibus vini viusioterdi—-
,

citur.
Ex commemorato maltiatico vino noftro artificiali extrahitur pr*--
ftantiflima aqua vitae., vino longe ac^dmodatiot ad eliciendas rerum ,

Idem etiam hydromcl vinofura nondeftillatum optimum,

eflenrias..
organum ad plurimorum medicamentorum extra&a conficienda. Ex.
illo quoque acetum componitur validum ac vegetum > quod vinofo.
aceto non cedit , ad diucria remedia , & dructfis oxymclitiscompofi--
tiombus aeque conucmens acacctum vulgare.
Hypomtl (imptix efflaturum*
H?df(Vr -

Digitized by Google
 . &
I

. Medico-Chymici Lib. IV\

Tlydromelfimplex quo communicer pharmacopxivtunturita fit:
H. Mtttu optimilib.j.AqualtbMt).
Fiat commiftorum co&io ad perfe&am mellis dcfpumationem,
Tot hydromelitis fpccies prxparari po fiunt , qux vel motbificum hu-
tnorcro excernunt, vel exrretioniidoncum reddunt, quot oxy meluis*
eademque etiam medicamenta recipere poterunt , prout agendorum
fcopi di&tabunt &
infinaabunt.

Hydromelcumftteco ceraforum adfttimfodandum.

R. Aijtufrntdnahb.xi). Melli/ atbtlib.ij.
Coquantur Gmul,doneccxpurgarafint , hoc cft ,mel amplius fpu-
mamnon emittat. Adiicc
Succi Ctrdforum acidulorum lib. ij.

Rurfus bulliant parum,fpumamauferendo,quam fieri poteftaccu-

ratiffime, tum hydromel ecerafis habebis faporis iucundiflimi. Eo-
dem plane modo conficies e fucco citri aliifquefuccis acidis &graris*

vtinde fiant potiones dulcacidx,fuauKfimx,dc ad omnes febres oxy*

laccharo potiores &
aptiores*

Melicratum vinofum cum Aromatibut , Illufrijjimiprincipis

Friderio , pi* memor Eleflorii U
Palatini l

•R. MeUu opttmi& albipmip.).vel lib.X.

Aqua pluuia,autfluuiatilit par .\ j .vtllib. tx.

Imponito in cacubum rclpondentem copix hydromelitis , quam
componendam fufccpifti: vtrumque fimul confundito, coquito,
crafiiorem fxcem defpumandodctrahito, deinde herbas, quq fcquun-
tuc,rcficcatas imponito, facculoque concludito, videlicet
Saluta Artbemifia tyjff 1
Origani Hormtrd Bttomu anM.\.
Prsrerea alio nodulo recipitd
Baetar. Lauri crapujcult anquajjdtar.tib.\.
Flor.Lupult M.iij. He,deiinte<ti tp.iij.
Omnia fimul bulliant, 8c afpurna expurgentur ad partis tertix con-
fumprioncm.fta vt liquor ouum recens imnuflum in fuperficie fine dc-
werfione conuneat,vt iam ante dcmonfkauiuius:fiat ommu exquifita
q z per

*
Digitized by Google
 . . . . ..

86o 1
Antidotarii
per pannum traicdio. Colatura recondantur vno aut pluribus dolio»,
lis, prout quantitas liquorispoftulat. Vale autem vinum aibum gene-

rolum ante adfetuarint , quae etiam firmiftime ligneis circulis coaem c-

tata fint , ne difliliant aut difrumpantur fpirituum agitatorum e ftcrue-
fccnria.Elapfis rnbusaiKquaruordiebusaferuorepervaforum latiuf-.
cula & fuperna orificia nodulum fulpendito , cuius haec cft materia.

R. Cinnamomi Piperis

CaryopbySorum Granorum paradifi ana If.

Galanga
Aliquot dies feruefeendo &
fermentando liquori concedito :Tan-.
dem lingula vafaad eorum capedinem replebis eodem liquore,quem
quibufdam lagenis feruatum oportuit , Sc arde obturabis appofitoo-
erculo, fed memineris aromaticum nodulum relinquendum ede.
f ofttrcs Menfcs liquorem habebis plane vinofum, linguam iucundif-
fime afficientem Sc obledantem, nec minus vtilcm,maximc hyemaii-
bus frigoribus , li maneiciuno ventre quotidie ad duas aut tres vnc.af-
fumatur. Mirifice enim Ipiritus exhauftos reparat, obtuliorcs fenfus il-
luftrat & acuit, oculos imbecilliores corroborat, hebetiores iuuat , au-
ditus grauitatem Sc difficultatem lanat , omnibus principibus partibus
robur Sc firmitatem addit, cordi fcilicet , cerebro, quinetiam ventricu-
lo maxime languenti Sc debilitato. Et.vt vno verbo dicam, cft langui-
da* fcncdutisrcfocillatio,lcuamen,calorifquereftauratio;dcnique ad,
contra duras, paralyfes & fimiles aftedus fugidos, quibus fenedus ob- -

noxia cft, falutareprzfidium iudicatur.

HydromdD. Sttmertu
R.mell.op.lib.f.fontanxliJj.vj.defpurnentur. 'Poftea addclalui*:
M.j pulegii , ocronicar , hyftbpian. M. f. coq.pene ad tertias,colentur.
In colatura ebulliant cinnani. opt. jj./. trium pipet an 9/,Gran.paradi-.
fijCardamomi an.9j.F.Hydromcl. clarum paralytico.

Hydram tl compofitum Auguftani .

R. Aqua fontis lib.xx. MtHisdtfrumatHib.j . .

Saluta-
'
Origani ana p.f. Aritfi Coriandri an.*'}.
GlycyrrbizaZij . .
Cinnamomi ij.fi. Bulliant yta.&i.\

CAP;.
 . ' .

Me d ico Chymici L ib. IV. . $6/r

Cap. XI.

De cU&ttmitpurgantibus. '
« r Acu atro per medicamenta purgantia , Sc fecundum Galeni fert-
fit
•

V tentiam duplicis funtnaturaslib.fx.to.iimpl. Aliain genere dida-

ftint purgantia, qux promifeue tantum &
fine deledu hominis ex-

crementa educunt: alia vero proprie fic dida *<*t‘ cert ^ q uac ^
militudi-
facultate ftue proprietate, aut a totius fubftantiae,vr volunt, fi
nc,Vim&efficaciamhabent trahendi & vacuandi humores, quorum
alia ducunt pituitofos,aliabiliofos,aliav.MelanchoIicos &aduftos
foccos,vel per vomitum , vel per fecclTum,idque vel blande, aut vehe-
menter aut mediocriter. Diuiduntur a nobis enarrata medicamenta in
«es claflas.l.in Benigna feu moderata :vt funt
Capia,fuccus prunorum dulcium, ...
Manna ,fyrupue violatum /eu laciis, &c.
i,. In mediocria, qualia iunt .. ...
(

E habarbarum, Agaricm/tna
Ifi:
Aloe, Turbitb, Hermodactylus
'
Polypodium, Myrobalani:
^.Invxolentaivt funt: •

Colocynthis , - Scammonium,
‘ ‘ ! irt:
**' qsiff
Platerium, , .
, Ptphurti,
' ; r " '

Helleboriu Ttyfttkd;
Chamalea : Thapjut;
Catapotia ; & alix Tithymali fpedes.
Ei eundis enarratis parantur vatia comnofit* medicamenta, quae
patgant vel bilem, vei piruitam,vel hielancholiain.vel crafllttac vifei-
dos,&aqueos,fiuelerofos humores, modo vnutn^ modo bihbsfeor-
fim,modo omnes fimul , ob quam caufam talia remedia nuncupantur
cholagoga,phlegmagoga&hydragoga. ~ ul 1

Differunt& eadem remedia ratione confiftentisjvbi alia mediocri-

& duru ob tinent , Sc dicuntur eleduaria liquida: alia
tatem inter molle
funt folidx confiftcntix & ficcx.ex qiiibus rutfus triplicia efformantu*
gencra,cleduaria videlicet folida,puhieres& pilulae, ita a figura fua ro-
tunda , quafi paruae pilae didae , quas Grxci a fumendi modo *a<5 wsti*
appellant.
_ t Inter;
q

. Digitized by Google
 8 6i Antibot ar ii
Interpurgantia primum affignabimus locum Elcduariis
mollibus
& liquidis, eaque hic.quq maxime in vfu cflc folent,defcribemus,quo-
rum alia humoribus acribus & biliofis,alia pituitofis,alia Mclancholi-
cis-vacuandis magisconucniunr.

Remedia Unientia, bilemque purgantia taliafunt.

Caffiaextra&a fimplex & compdfita.
DiaprunumlenitiuumfcadiamafcenamNicolai.
Antidotus catholica Nicolai praepofiri.
Ele&uarium Diafcbcftcn Montagnanse.
Elc&uarium lenrtiuum cum manna Nicolai A hrxandrini.
Haec fant purgan tia illa Eccoprotica vt vocant, ad primam corporis
regionem purgandam apraiab omnibus authoribus inter benigna re*
ccnfcntur, vtquaehamoreshume&ando Sdeniendo clcmemcrcd**-
cam.Eorum przparariones (cqnenturpaulo poft.
Vera cholagoga funt.
Diaprunum foluriuum Nicolai,
Elc&narium de fucco Rotarum Nicolai
Ekduarium Rofatum Mcfuat Sc Montagnan*.
Eic&uarium dc pfyilro Mcfuae
Phlegmagogafunt.
Diapharnicum Mcfuae,
Diacaixhamum Arnoldi dc Villa Noua.
Diaturbith maius Petri dc TulTignano.
Pencdidta Laxatiua Nicolai.
Elcdtuarium Indum maius Metuae.
-\ HicrapicraGalcm cum Agarico*
&
Hiera pacht fi milia.
MeUnagngafuni.
Confc&i* maior &
minor Hamcch Mefuae, t>ia fena Nicolai.
Triphera perfica Alexandri,&c.
Exordium purgantium primo fumemus a nortris (pagyricis refor*
matis , deinde &
Lapienti flimos audiemus praeceptores Galenicos.

Catholicum purgans t.
It. Succi fumi terra Succi Rafpaktd.Ub.ii.
Cichorii > Ltmtnum lib.j.
Lupularum anM.f. , Hi

Digitized by Google
 .

Me D TC aCwry M TCI Lib. TT.

HI omnes fucci pcrfc&e depurentur in B-.M. donec nullae amplius-,
feces appareanr,his adde
Folkrum ftn&mutuLtt.Xv'). Macis , Cinnamomi,
Agaritiucenter trochii/^iij.. Tante. dulcis an.l).
Omnia hxc ftent in infudone B. M.feruidopeRj.dies, Deinde ex**-
prefUo , &
qnx digeratur iuxta arcem depuretur : Imetim dum hxc fit
Digcftio, cape quoque feordm
*
Pulpa Capit, Tamarindorttm ana
Hxc difTolue in fuCq.aqux violarum, Maluxdc Citruflorum, vel
indecodbone lenitiua optime darificata: Digerantur donec materia
appareat clari flfima, collige feordm quod depuratum fiicxic, 6c mifca
,

cum priore infudone depuracadiis adde u

Manna Calabrtntltb.f Sachart albifimi ^

Diflbluantur in f.q.aqux Sc depurentur , cum duabus his infiifioni-

buspermifceantur. Dein coquamur omnia ad ignem lentum ad mch-
lis fpifiitudinera &cadftentiam, vel vltcrius. Remoueantur ab igne,
St iub finem addantur
futueris fena Spe. T>iatragacanthifi\gidi .

Rbabarbarian.f ij, . Anifianalfi. ,

Probe diuque mifccantur omniapiftillo ligneo, 6c£ut Ele&uariumi

adiuftam.canfiftcntiam. Dofis^ a d3vj, ...
-v
Cholagogum I.JiK ,t:

R. Succorum depuratorum Centaurii minorie,, ,Vii

Rtf rubearum , Pallidarum ana lib.jt
. Suta RaeLtxylapatbt depurati ltb.f.
Ih quibus macera ad ignem B.M. per triduum
RhabarbariEleftt$ij Santali rubri
Toliculoru m fena 3 tv. Amfi ana jyfT.
Cinnamomiltf. , j..
>r;T
Hxc omnia in vas vitreum indita macerentur & digerantur per tres
dics-.Dcin fiatexprelfio & colatura, cui adde
Pulpaprunorum dulcium Ub.f. Sacbariitb. j.
Sjr.tx nouem infufiombw violarum. Mujg.fpn.pnil. ana ?iiij.
Coquantur lentoigne ad mellitam confiftemianyajia^de
Scammorr. profar. 3 j-. Trccbtjlorum de berb.l iij. *
fulte-

Pigitized by Google
 *

n* t Amtidotarti
,
T , Pulueiu fibabarbari SemScaiela
Pol. feti* an* fi.
Portulaca
Spec. Diatria fantali ^iij. Lattuca *n.3ij.
'Fiat lege a.Elc£Uiarium,fivclis > omittcfcammonium.

- Efeftuartum purgans pituitam.

yjn
~R. Rad.ll elinit |j. Sem.Amfi
Pclypodii Funiculi an.'fi.
t

Sitn.Cjnhaman.lij. Flor.Stachados
' :
Fol.Cbanudryos ,
Betonica an. p. ij.
Camopityos CaUndul
"" '
Thymi '
Hyperician.p.ij.
Hyflbpian.Mi.
Cp^uantgr ift aqua Betonicae Dcin : fiat expreflio & colatura, ae
qua cafelib.ij.
Succorum depurat, citon. & Rofar.Danufctn.an.lib.].
In quibus mixtis macera ad ignem M. B. calidum vt fupra
Agarici recens troebiffiij. Scammon.prapar.3vj,
Turbhltgummofilij.fi. Caryopbyllorum
'

,
Folfenaltii. !
*
Cinnamomi .

' ' u •
afariljfi.
‘

Zingiberis ana Xfi.

Dein fiat fortis cxprcflio,defircatio, feu depuratio ac tandem tran t
colatio in qua adde manna granar* purificata lib.j. penidiorum jiifi.
:

Coquantur lento igne donec reducantur ad bonam eleftuarii conu»

ftcntiam.Dofis ?J?.$cl 3vj.pro robuftioribiii.

Elefluarium purgans Melancholiam & atram bilem *

R. Rad.Uellebori nigri r eri |ij. Sem.lreos.

Polypodii quercini Carduibcntdicii.
]j .fi. _ ,

Cort.Capparum '

Paniculi
'
lamanfctana j. Anili ana 3 vi.
‘
i Summitatum
: •*
„ lIl
Cubtbarum
melijfit

Thymi, Epubymi ,anap. j. Cinnamomi

FalUut.luiaJihj. . Macis
u *
Turbitbgummphifi. Canopbyt'orum ana 3ij,

zrytobalommum aha Ifi.

'
C
Conf.
ohf.fiorum
florui Buglojft
‘nvi-T vi-,o
Agari-
V?

Digitized by Google
 v

M E D I C O-C HYMICI LV. l 26 f

B. I

Jgarici rcanter tmbif.lf.fi.

VitLr.njmpheddnatf.
&
Hxc omnia comufa permixta macerentur mfufF.q.ferila&is&:
'fluxorum optime depuratorum fumari* Bugloflx pomorum redo-
,
,

lentium, idque in B.M vaporoib, vafe optime claulo per quAtriduum:

Deiu fiat expreifio, coitura itemque dcpurado:cui adde
Mantu Granata Pulpa tamarindorum
Stchari violdti Pulpardcemor. ruent pr4p.dn.lvj.
Coquantur lento igne ad confidentiam fyrupi bene co&i,cui fubfe-
quentes pulueres paulatim mfperge , rudicula omnia femper coramo-
uendo.
Pulucrit Diaftna querc. ?ij. Trochifdt Cdpparibut 'fi.
Trocbifcorum it Rhabarbaro Scammontaprapar. 3vj.
DtEupatorioan.\fi.
Mifce & F.Elc&uarium vt a.eft. Dofis Ifi.

Ekttudrium lenuiuum Antincphriticum 1 .

J>.

R.Rad.Althta _ 4 .Sttn.frig.mattr.
Polypodii quer.ana lj.fi. Laduca
-
TdrdXdci Portulaca
Ajparagi Malua
Peeroftlini Papau.albidn.liif.
FtnuuU Stn. Anifi.
Prjrgiarum an. |j. Paniculi
luiubarum Pxrdana
Sebefttn and par. j. MiUifolit
Herb.ckborti Saxijragid dttPf.
Scariola Prutt. Alkfktngi
Agrimonia Situlorum
TmpintUd Prun. bantafctnutnp xij
Saxifragid Plor.Gtniftd
Capillorum ana Mj. Violarum
Stm.Carthami tjfi. Ptimpbuan.p.%).
f T /
Coquantur vtartiseftjin lun.aqux q.in Ub.j/. Colatur* clarificat*
adde fucci ltmonum optime dcpuraci jiiij. in quibus macera per 14.
horasad ignem B.M.
1'oUc.fena liij. Ibiacu, Cinnamomi an. 5 ij.
r Dcin

• Digitized by Google
 . . ..

860 Antidgtarii-
Dein fortiter exprimantur, 6: in hoc expreflb denuo macera,& pag-
rum decoque folicul.oricntal.^j./.in colatura adde
1
Ptnidiorum Pulpa Cafita
Sacchari violati an.$ iiij. Tamartndorum txtraft.cum aqua
vial.an.lw}*
Coquantur ad mellis conGftentiam addendo
Pulueru fena $ij. Cijjlall. Tartari
lf.fi.
Pul. Dtatriafant. frigidi Jfi:
©mniafunulricc mifceatur& F.Elcduariu f.artem.Dofis|j?.ad 3r{^
Eleftuarium Hyftcricum l.g.
R. Succor opt.depur.Mncurialu Stm.Anifi
Beta, fumaria ana hb.j.fi. Paonuana jj,
Succor. depurat. .4 rttmifia Altbta .
''fi

Manuaria ,
Ebuli, Tler. violarum
Cevtauriimtnoruanalib.fi. chamomilla
Folicul.fena - sambuci
Stm.Tanitulilf. Hrperuianp.ij.
Fiat decorio ,
expre&o 8C colatura, cut adde
Pulpa prunorum Jvj. Pulpa Cafiia
Mamma Sacharian.$viij .
Lente coquendo reducantur omnia in clcdb addendo fub Enem»
pulueris fubuliiTimi
ToiuHl.fettalij.fi., Sem.Anifi faniculi,
F acula Bryonia y. Cinnamomi an. >fi.
Mifce Eat ele&uariura.Ddfis Ifi. Ha&enus fpagyrid reformati ; nuc .

Galcnici loquent.ur.
Eleciuaria Lenitiua.
Flores cafiia.

R. Cannas feu Eliquas Cadit ponderofas, &qux non refonant ce-.

aiiTx: aperi eas & contentam in eis pulpam ieu medullam cum lami-
,

nis & feminibus fuis diligenter euacua:& exempta proiice fuper inuer-
fum&anguftum cribrum , (etis equinis contextum. Cribrum deinde
ppne fupra bullientis aqux vaporem, & auerfo cochlearis conuexo.
medullam cailix hinc & inde ducito, vt per cribrum paulatimexccti
na.tur: & E quid £X ciccum « ft» aut penctxauerit , cqnfeftimfubmdc au»
ferto,.

Digitized by CoogI
 d ico-Chymici LibT TV. 96j
* plufquam neccfle eft , de vapore imbibat: id que tamdiu faci*
I

'fetto,ne
to, donec quantum voles, collegeris. Porro cum neceflitas requirit,
lemper recentes exprime caflieflorcs:rcpofmn.acefcunt.Si quis caflix
flores flue pulpam magis folutiuam reddere volet,in bulliente aquam
proiiciat folia perfici, aut flores perfici, &prunellorumfylueftnum,
aut ©mniahxc fimul: horum cnimvapor & dcftillata aqua foluit aluu.

Cafiiacxtr&tta.

1. Prunorum num.xij. Paffularum 3 /?.

Violarum M.j. Sem.Fanicultli).
Hordei mundi , Sebi. Portulaca

Anifiy Stm.Maluaan.l iij.

roitptdii, Glycjrbizayi.
Stm.Carthamian.^r. Capitiorum Venerie M f.
Thymi
Epithymian.M.f.

Fiat horum decodioin fufficienti quantirateaqux, colcntur:incd-

•latura diflolue
PulpaCafuhb. ij. Cinnamomi 3iij.
Pulpa tamarindorum.lj. Sacchari optimi hb.j.
Coquantur ad pcrfe&ionem, fecundum artem.
Diacajfa TikoUi.
R. Pulpa Caftalib .). Sacchari violati
Pulpa tamar. Saab Candi an. |/?.
Manna elefta, Syrupi violati. $ilj.
Ptnidiorum.
rlxcomniadifloluc indecodo fequenri:
*
R.Prunorumy Polypodii an.$ j.
Violarum , Foliorum fena.yf.
Glycyrrhify Anifi,
Sem.Communiumfrig. Paniculi an.
Jj*
Maiorum enucleatorum,
Coquantur in aqua ad terti* partis confiimptionem, colaturae &
bene expreflx addantur fiipradida, ac in de&uarii formam reducan*
*IK.
r m CajJta

Digitized by Google
 . . ....

$ 6 $, ANTIBOTARIIr
Cajjia Extrafld cumfoliisfena.

R. Confectionis caffix extrarx fine foliis fenx lib.ij. puluerisfor-

lior.fenx $ij. mifcc fecundum artem.
DidCdJJts msgtflrdu,

R. Iainbarum,pronorum,capillorum Veneris, Tamarindorum,fe-

bcften,violarum an.M j.coquantur in aqua, fecundum artem, in co- &
latura difioiue pulpx caffix lib.x. fachari albi lib v. . coquamur ad per-
feram confidendam.
Didcajjtd Mefud.

R. fucci violarum , fucci Betx.fucci Mercurialis* fucci malux , fucci,

muralis herbx an. quart.j.fuccLAbfinthii ponricijij .mellis q.f.cft.Co-.
que ad iudam craffiriem tunc adde medullx.
:

Ctpi communit txtrdfia.

R. Violarii, Beu,
Malua, Parietarii,
1
Mercurialis , flor. Violarum an M.f.
Fiat horum viridium decorio in Aqux communis lib. x. Bulliant
ad dimidii confumptionem hac colarura bene exprefla extrahitur
:

caffia , & ad fingulas libras pulpx adduntur mellis defpumau J vj. co-
quitur in forma cleruarii.
Dide apia cum mna Au^uflant . m ,

R.Prun.Dama(.|ij. Violarum M.j.f. Aqux purx Jxviij. Bulliant,,

ed , ad medietatis confumptionem, cola in colatura didolue
vt artis &
pulpx caffix Jvj. pulpx Tamarind.^j.mannx elerx^ij.iyrupi violari
giv.laccari candi ,
Penidii au.§jdacchati violati §iv,confice,vt arti* ed.
DidCdiholtcon T^icolai .
R.Pulpx caffix, pulpxtamarindorum fenx mundatxan.^ij. Rha-
,

barbari, polypodii,viofatum,Anian3 j.Glycyrrhizxraf^, peni diorum,

{achari candi , Quartior fem. frig. maior an.31}. conteranda contcran-

tur,& fume polypodii recentis ?iij. fem. fxniculi 3vj. Aqux communis
lib.ix.coquc ad dimidii confumptionem, &<ola*cokturx addc&cha-
ri albi lib i). Coquantur ad fyrupi confidentiam , & fupra {criptis addi-
ds,fiatclcruarium. ,

Dish -

DigitizecLby Googk
 . .

M'idico-Chymici Lib. IV; 8<£s»

ViAprunum (implex.
R\ Prunorum magnorum-acctoforum &c vinoforum quantitatem
uam volueris , & exemptis nucleisinfiftilivitrcato magno coquita:
Seinde per cribrum fctaceum exprimito : expreffam pulpam itetu len-
to igne ad perfc&am & iuftam fpiflitudinem coquito, & fine faccharo >

reponito.
Viaprunumcompo(tium,lfnitiuum .
R. Pruna Damafcena ele&a num. c. Coquantur perfe&e in aqua-
fufficienti, deinde cribro raro tranfmittantun&xeferuata pulpa deco-
&ioni affunde violarum j/f.Bulliantfufficicnter, &
colenrur.colaturx
addantur facchati libjj.pulpxfupradi£Vxlib.j.pulpxca{fix,pulpxta-
marindor ?j .Coquantur lento igne,& addantur fubfequenres fpecics,
tenui(fimetritx,femperc6mouendo:fantalialb4rubri,.fpodii,Rha-
barbari ele&i, Cinnam. an. 5iij rofar. rubr. violarum , lem. Portulacae,
fem.fcariolae.fem Berberis,fucci Glycyrrhizx , tragacanthxan.3ij.fem. .

cucurbitxjcucumerisjtnclonuman.sj.contundanturvtfupra.
Elt limitum Unutuumt
R:PafTularum enucleatarum |ij. Capil. Vener.violaru.hordi mun-
di an.M. j. Iuiubaru.fcbeften an. num. xx* Giyqrrrhizx^/f.Prunorum,
tamarindoruman 3 vj.fenx,Polypodiian^ij mercurialisM.j.f. Deco-
quantur fecundum artem in fu mcienti aqua,cola:5dn colatura d fiol-i

uepulpxcaffixjpulp tamarind6ru ,pu!p.prunor.facchariopt.facchari

violati an.Jxj.puluerisfehx^iij.f. confice iecundumartem.
EleliuitriumUnittuum , m&giftrale.
R.MyrobaLflauorumjChcbulorum-.Indoruman^ij.myrobal.Bel-
liticorum cmblicoruman.-3j.J?.fach'ari optimi a/. terantur triduum in
, .

vafc lapideo, fingulis diebus bis yelteraquam fontanam infpergendo,

deinde ficcata terantur inpulucrcm tenuem; cuius fumes?/. Turbith
boni3iij.Zingiberis 3j./.Cinnamomi, Amii, fantali rubri an jj. Scam-
monii prxparati 5j /.laccbari q f.Fiat cle&uarium.
EkUuArium lenit tutande munna.
R;Capill6r.Veneris,fcolopcdrix,id cft,cetcracb,epaticx, ideft, Li-
chenis an.3iij.fem.cucurbitx,fem.citrulli,fem.mclonis,fcm.Cu'cume.
ris, violaruman. sj.Prun.Damafcenorum num. xx, coquantur in aqua
ad dimidias , deinde percolemur cum cxpreffione:in colaro diffolua-
tur..
'S70 -A NTI D OT A R'IT
nur mannq optptirx,conreruz violarum, PalpsCafn* rccchrettra£^
'an.Sj.faccharialbilDib.iv.Coquanruradmellisconfiftentiamipoftrc-
mofpccicsfcqiicntcsiniiciantur.Nucleor.fcm.melonisJtcmfcm.Cu-
cumcris/em.Cucurbits.fcrn.Citrulli, Flor, violarum, Flor.Ncnupha-
fis,fcm.La&uae,fem Scariolae,fcm. Portulacae, Rhabarbariele&i.fo-
liorum lenxan.3). His accurate fuba&is conficiatur cle&uarium.

v Eleftturium de Sebeflrn.
R. Scbeften fine nucleis, prun orum ficcorum enucleatorum ,pulpx
Tamarind0ruman.5v.Aqux violarum lib.j. Aquae Ircos.fucciangurise
a11.5vj.lucd Mercurialis depurati jiuj.Pentdiorum|viij.Diaprunifim-
phcislib.j./.Nucleorumfcm.cueurbitse,fcm. cucumeris, fcm-Mclonis,
icnvcitrullian.Sij Diagridit 5iij. caro fiuc pulpa, fcbeftcn,prunorum 8c
tamarindorum minimlfime teratur, &
cum aquis extrahatur, femina
vero minuti flime incidantur , Ac reliquis mifceantur , &i fiat fecundum
flxtem clcrStuanum.
Diamanna Galeni.
R. Mannae elefbclib. j. Scammonii prxparati 5j.fucci rofarumru»
brarunrlib j.diiToluacurinfiicco manna,& coquatur fufiicienrer hen-
toignc.Deindeaddc mafticis puluerizatae jiij. Fiarclc&uarium.

Dum Anna Aliter.

R.Mannx"bonae$iv. Tamarindorum imtnat.^vj. medullae caffix,
fachari violati an.|xvj.fucci intybi,fucci Apii.fucci mal.dulcium, fucci
inal.aridoruman. 5 iij. In quibus purgaris prxdi&atnadifiblue&cola.
Deinde R.Radic.incy bi, rad apii an.jjiii j.FoUupuli , adianti albi an. gij.
prunorum ficcorunum. C .violarum ^j./.Rolarum jj.fpicx nardi ;iij.
Coque hxc libris tribus aqux fontanae ad dimidias: colatoaddcfac-
chanlibiq.acctibonilib.j.femcl femefiant. Adde colatum prius, 8c
percoque ad mellis craflitudinem : poftremo adde fantali cirrini , rofa-
rum, fpodii, fuccini, Berberorum,lem. portulae* , fcm.oxalidis , fcm.
mclonum.fcm.cimilli.fem.cucurbitae, lem. cucumeris an. 3 iij. Ligni a-
locsj/.cubebarum 3 v.caphurx 5j. Repone vale vitreo. Datur arftatc
eum aqua frigida ab 5j.ad.5ij.
Elcftus.ru Bilem purgantia.
Eltttuariutn de fuut Rtfarum Nictiai.
R.fuc-
 . .

XTedico-Ch ym ici Lib. IT. 8711

R.fucciRofar.rubrar.facchari albian.lib.j.^iv.fcammonii praepara-
ti caphurx 3j. Coqua-
3j*/.fantalirubri,albi,citrinian.3vj. (podii 3 iij.
tur faccharum cum fucco rofcrum, deinde reliqua trita adiiciantur, &.
itat ele<£iuarium.Sctuatur per annosduos. Datura 3 j.ad i

Elciluartttm ro fatum CMfJux.

R.fucci rofarumrubrarun\lib.iv.facchariopr.lib.j/.Mann$eIe&^
5c recentia jvj.icammonitprxparatiji./. Coque igne lento admellis"
cra(Iitudincna,tunc adde fubfcqucntia bene trira,8c per cribrum transr-
mifla, Trochifeorum de fpodiojj.Gallixmofchatx, croci an.§ij.tro-
chifcorum dcBerberis i/.confice fecundum artem. Hocele£nario vti-
murin catapotiis co.nficiendis aggiegatiuiSj&debcrmodadtylis.Dofts
€ft 3 v.„
Elefluartum de pjy/fio.
R.fucciBuglofli, (iue Borragjnisdomciticx,8£ fylucftris,fucci endf-
uix,fucci apii an.lib.ij.fuccifunuiiaejiv.claiificcncur,&in his infun-
de cu(curx,Anifi.(inx,an.?/.'capill.V'cn. M.j.Afari q.Nardilndicq 3 ij.
macerentur yiginti quatuor horas, deinde temel feruefiant, adde &
violarum recentium $iij.Epithymi§ij.R.urfus feruefiant, colenmr : co-
laturx addantur pfyllii, id cftjfeminis jjij macerentur 24. horas, iden-
tidem agitando, poft-exprime totam mudlaginemritrcuius lib’. iv. co-
que igne cento (accbari optimi libui/ fcamoniiprxparati^iij./.co&ts
omnibus addefulcquencia (dbtiliflimc trita. Trochifeorum diarrho-
don, trochifeorum de fpodio, Rhabatbari an.Jj. Trochifeorum de
Herberis 3J$. fiat elc&uariurrr.
Elccifvtrium depfyllto Montagntn*;
R
Polypodii recentis lib. j. fenx violarum prun orum.rarnarindbr.
.
,

pa(Tularum,an. 5 iij. Aqux fontis lib.x.macerentur horis i4.poftea de-

coquantur admedietatem, colentur, & exprimantur,colaturx portio
rcfeructur pro extra&ione Gaflix , &
raraarindorum , refiduo aade fe-
minum pfyllii |iij. macerentur rurfus totidem horis (emperagitandm
poft exprime mucilaginem, cuius librx vni adde facchari lib. iv. Deco-
quantur iterum lento igne , Sc addantur caffix fiftulx pulpx tamariu- ,

aorumdifTolurowrncurn prxdi&a dcco&ionean.lib /.diagridii|iv.

(podii, Rhabarbari,Tantali albi,rubri, rolarum rub. violarum ,(em.pai
rueris albi, fem. porrulacx,fcm. endiuix. fem. (cariolx, fem.la&ucx*-
Amdiiyiicuii, fem.anifi, fcm.&Crberoium , traga cantha^aroy li,gummi
Ara-
 J

'%jt Aktidotarii
Arabici, RafurxEboris,Furoitcrr ac, Glycyri hi zaean.3iij.Myrob.In<ldt.
Myrob.Embhcor.an. 3 v./.mifce,&fiatelc&uarium.
OxyUtiunm.
R fucci mali granatorum acct.Sc dulc.an.3viij.Prunor.ficcor.lib.ii.
.

coquantur in x.hb.aqux vfque ad medietatem, Se extrahatur poft de

aqua,&ponanrurincubrum,catinofuppofito,tamdiufficenturma-
. nibus , donec tota pulpa exeat 6e in aqua, in qua pruna fuerint cotta,
,

bulliat f/.viol. poft fiat fyrupusiu hacdcco&ionc,nodeeo£hisad ple-

num cum lib.i j. (. facchari. Se przditfto fucco.fcu pulpa prunorum ad-
dito,bulliat ad fpiflitudincm Se addanturpoftTamarindorum man-
,

dati nucleis l tv. Caflisfift. mundae & diifc cum aquarof.pj. ponatur
,

cum fyrupo.Sc cum inceperit infpiflari.ponanturibifutcrvtrorumque

granatorum ,& agitetur continue, doneeperueniat ad perfe&ioncm
<um (patula deo!iua,& depofito ab igne, adde pulueres haru fpccicru.
R.lantalialbi,&rub.fpodiian. 3/. Portulacae 5 vj.Rolarum , Traga-
canthi , Berberis an. ^ij- Se fi voluerit facere laxatiuum , pone in vna-
quaque libra diagridu pulucrizati $j. cum deponitur ab igne. Dofrs

lf. ad 3J.
Aluntalum ArnoLU VilUnouant.
R.cort.myrobal.citrin.myrob.Emblicor.myrobal.chcbulorurriaft.
3xij.myrobal.Indorum3vj.(cm.ponulacae,violarum,fero.fcariolxan.
drach j myrob.bcllicorum3i.Gr.vj.marathri3ij.Gr.i x.calami aroma.
*ij. Gr.tj .Cinnamomi .Spicae nardi , Croci , Cofti , Mafticis an. 31). 9 j.

Tamarindor.mundat ?ij.Nenupharis , Becn rub.an.3j gr. rv. medullat

caflia: fiftularis jiv.fyrupi violaceiquantum (uffieit.

ana 3j.Gum-
Eltduariutn fi tgidum N.coUi. R.fantali albi, rubci>fpodii
mi Arabici Amyli,Rafurae EborisjRhabarbarijfcnae.Rofarum.viola-
rum,fun«tcrra:, Berberis, febeften ,fem.pottulaci»,anifi,marathri pa-
,

pauciis,Glycyrrhizi,fem.Laduczan.3iij.Myrobal.citrinorum,Bt lli-

ricorum, capillorum Veneris ana sj./.myrob. emblicorura§j. confe-

ctionem qui appetit videat 'Weckcru m.
Elettturium Euar.gdon dictum Kuolai. R.Myrobal.cirrinor. chcbulo-
ru an. ?j. Indoru 3vi j.fcm. portulacx, violarum, fcariolae an.*/.rr.y rob.
bclliricorum, emblicoruan.jj.gr.vij. Mafticis 5 ij 9j.Tamarindoru $iij.
Flor.Ncnupharis,bcrbcris,Bcen Rubri, Rhabarb.an.?j.gr.iv.mcdull$
caffix fift.jiiij cum aqua, fyrupo violato Sc facharo fiah
El(ttu4-

Digitized by Google
 Medic o-Chymici Lib.IV,
E leZlimium Diacartbami Cbologogttm P/4/m.R.Diagridii S/.Tur-
Felici*

peti ^j. Medullae lem.CarthamijJf.Cort.citri ficci, carnis Cydoniorum

ana3j.Cinnarnomi,Zingiberis,Diatragacanthifrigidian.3ij.Syr.Rol.
laxat. q.f.F.Dofis Ifi.

Aliudttufdem. R. fcammonex prxpar. ?j./. Turpcti ?/. lacharicandi

Xfi. Zingiberis 3 j. Cinnamomi 3j./?.galangx3j?.pulpx ficuum extrad.
cum vino opt.lib.f.fyrupi liquiritix jiij.
CboLtgogitm itufdem. R. Diagcidii?/. Cinnamomi 3j.lantalialbi.ru-
bri ana 3/. confer Rof. rccent.|v. Rob de Ribcsjj.lucci liquiritix
|j.
mafticis 3/.M.F.Ele£kuarium.
KW.R-fcammonex prxpar !j./. Turpcti fj. Caryophyllorum.Zingi-
beris.Pipetis , Cinnamomi ) pulpqcitoncoruco&Xc‘ufacharoquart.j.
fiat cle6luarium.Dofis.3ij.

EliRuoria purg entia pituitam.

Bmditta Laxat tua.
lL Turbith tletti, Socharion. 3x. Diagtidii
EfuUprapor. HermodaHyl. Roforum an. 3v>
Caryophyllerum Spico Indic*, Zingiberi*
Croci, Saxifragi*, Mocroptperis
Colam.orom. Cordam, minor. s em. Apii
Sali* gemma Galong*, Mac**
Stm.Carui Feniculi Petrofelini
Ajptrdgt
„ Hufci Milii folii an* 3j.
Mellis dcfpumati quahtum fufficit » fiat ele&uarium.
DtAphcenicon CMefiut.
'R. DoHyl. mundot.lc. Ptnidiorum se. Amygdal.dulc. xx*.
5 .

TurbittleiHycxxy. Scammonii Sxij. Zingiberi*

Piperi* longi. Pol. Ruto Cinnamomi
Ligni aloes, Macie Anifi
Foniculi Dauci Galangaan. 3ij/.
Mellis dcfpumati lib.vj .fiat.
k • ^

Eltciumum Indum moiuo Mefiu. .

R. Cinnamomi, CaryopbyUonm Spica nardi Indico

Roforumrub. Cojlta lignea vtra, Macis
f Cyperi
 , . , , . . .

%y 4. Antidotami
'
Cyperi anaXfi. 1 Santa!. citritti3ij.fi ligni alees-

Tincis Mofcbataan.lij. Mafitas.-jfi. Turbith.tU.lv.

Sachan optimi Remdtorsm ana ;xx. Galanga

Cardammi vtriufqut, Afari an. $jfi. Scammon pra.Xjfi.
Omnia tenuiflfimc conterantur, & manibus oleo amygdalarum:
dulcium recens extraho, bene inundis, Tricentur , & F.clc&uariu cutn
fyrupo TubTequenti,qui
R. Succi Apii, Funiculi, Cydoniorum
Aliti lib. iv/. MeUisdcJpum.lib.iij.fi. Granatorum
omnium depuratorum ana$vj. coquantur in fyrupunu
Elccluanum Indum minus cMefu*.
Sachari an. 3vj. Caryophy Horum ,
R. Turbith electi,

Macie, Ftptru Zingiberis

Cinnamomi, Nucis Mofchata, Cardamomian. 3vij»-

Scammonii propar.l) fi. Melite dejpumati /ii.iij.F,

EleCluartum EUfoph. Mefuse.

scam.prapar. Turbith an. Svj* CaryaphyUorum
Cinnamomi , Zingiberis, Sucis Mofchata

Myroba! Emblic. • Polypodtt an.iijfi. Sachari opti-lv)^

Mellts dtjpumati M.j.jiiij. F. titttuarwm.

Diaturbttb maius. Zezar.

R.Turbithalbi&gummofi.ix. Zingiberis.lv. .

Maflicis $iij. Sacharialbilij.fi.

bLllts quantum fuffkit. F. lltiluareum.

Diaturbi/hmintes.
TCTurbith tpe.Vj. Diagridii,- Zingiberi an.ZfW*

Cinnamomi, Caryophyll. an.lij. Galanga

Ptperielengi " Macis an. 5j. Mtllulvuj.lv J,.

Hiera Prica Galeni:

R, Cinnamomi, Xylobalfami, Rad.Afarij

Spica indica Mafiuhes C-hia

Crocio». Ivj. Aloes electa 3c. Melli q.f,FiaK%>’

Hiera Piet* Confiantini Nicolai

R. Myreb :

Digitized by Google
 i
, ,

Medico-Ch ymici Lib. IV. '$7f

R. Myrob. CbtbuL Indorum, Cttrinorum
Violarum / Abfintbii analfi. Myrob.Emblic,
B.Utruorum Capta Epithymi
Agarici Sena Cufcuta
Scbanantbi Rhabarbari XyUcap.aan.lij.
SflUy Anifi Mj.fi icis
Xjloalots Salitgemma Nitri an.lj.
Mellis quantum fufficit. F.

Hiera campofita Galeni

R. Colocynthidis 5viij. Scylla Afiata, Agarici

Ammoniaci, Sca.mmomt Cort. Rad.HtHeb.veri

Stachados Hyperici Pulegii

Gentiana Spicanardi Scbananthian. 3xvj.

Epithymi Tolii Montani Polypodii

Bdellii Aloes Cbamadryos

Euphorbii Marrubii CV/?««i».5viij.
v
Myrrha Sagaptm Croti
Ariftolsot. Tnum piperum Cinnamomi
Opopanacfs Cafiorei Pttroftliman. 3ir.
Mdlu ad (bt citrum pondwT.
V Hiera compo (ita alia T(jcolai.
R. Sp ica In diu Cinnamomi, Schtnanthi
Croci Afari Xylocafiia
XylobaljanA Carpobalfami Violarum,
Epithymi Agarici

1
Abfintbii
Turbitb Rofarutft Colocynthidis

MaJIuisan. 9ij. — Aloes Cruda 3x3ij. <

Hiera picra compofit a alia tJMejiea.
JL Aloes ;xv. Epithymi Cofiian.sv.
Euphorbii Croci Spicanardi
Cbamedry an ,yt j. Agarici 3 ix. Caryophyll.iij.

Calami arom. Mafiicio Capta an. 5 vij.

Xylobalsami Piperis albi. Piper u nigri
\fi.

Gentiana Amomi an. j. Diagridii 3ij.

MtUisq.f. F.

f * fet/*

Digitized by Google
 . , . , .

%j 6 . Antidotaru.
Hiera piera tum Agarico.
R. Sperierunt hierafimplkkfine rite
Agarui trocbifcati an. ?/. Aloes nenleul]._
Meltiedejpmatilvj . F.Flcchsarium.

H*era Pachij: Nicolai Alexandrini.

R.Stacbados, Marrubii, C hamadryos.
Agenti Colocyntbsd. an.$x. Opopanatss
Sagapeni tetrofelm Artjlol.ro t.

Psperisalbian.Sv. Cinnamomi, Spica nardi

Myrrha , Folii, Croctanaff.
Mellis delpumari Triplum. F..

Hiera Archigeme,Aetif
R. Colocynthides ^j. Cbamadryos, Agariri
Marrubtt Stathadosaa. 3x., Opopanatss
Sagaptntan.lj. Petroftltni Anftol. rotunda-
Piperis olbion. 3 V.. Cinnamomi, Spica Indica
Myrrha Polii Montani Croci an.iiv.
Mellis ddpumati ad pondus Ipecierum.

Hieras^Archigynu Mefsta .

R. Pulpa Colocynthid.#). Trafti Stachados ,

Hdlebori nigri, Cbamadryos . .

Scammonii
Leucoptperu Macmpiptruan.iij. ScyBaaffdta_
Ittpborbii Aloes Croci
Gentiana Petrofelini Hammorisari
'
OpapanatitanA). tritiL Cinnamomi
Sagapeni Myrrha .
Spicatiordi.
Sthanantbi Cajamjnontana Arifiol.rotJtn.iij,
Meile fufficicnti excipiantur omniaFpithymi deco&o ,& Vua-.
tum pallarum mundatarum.
Hiera ArchigemtPasoli.
R. trafti Agarici Cbamadryos
tripa colotyntb. stachod anumrx. .
Opopanatss
Sagapeni tetrofelm. AriftoLnu.
Piperis.

Digitized by Google
 , k
I

Medico-Chymici Lib. IV. tjjr

fiperi albi an. aur.v. Cinnamomi Spica nardi

folii Croctariutur.iv.

Sicca terantur , liquores frangantur, Hydromclice infundantur,.

Qc.otnnia meile excipiantur..

Hier* Archigeni cum Dracumculo Mefite.

t.Ahejfy Trochifcarum Albandalt aur. viifStacbad.Z).
Turbitb Agarici Ircos

Dradculi vtriufqueficci, Sagaptni, Myrob.Chebulorum

C urinarum, Indorum an. I j./. Zingiber
Cinnamomi Maftici BdtUii
Htdebori nigri Eupborbii Afari
Caftia lignea Salis Inii Caftorti
Croci Apii Liguftici
Coccignidii an 5j. Scylla affata li
jft. Scammonii iij.
Vini Odoriftriq.f.fucciCucu.agreft.q.f. Medi, olei
q.f Mellis dejpumati qfi.
Viat..

HieraDiacabrynthidos. Rufi*.
t.Stacbados, Aganct Cbamadryos anix..
Colocynthides ixx. Sagaptni Opopanaci an. 3vii j.
Tetroftlini AriftoLRot. Ftptri albi an 3 v.
Cafht ;vij. Croci. Cinnamomi
Sptcanardi Myrrha toliiana 3iv.
Vini Medi dejpumati ana q.f. Fiat

Hierafortifftma Calem, T^icelai..

Jfc Colocynthidi Scylla- Agarici

Ammoniaci Jttdeb. nigri Sylpbii
Hyptrician. 3 V Bpitbymi Bdellii
Chamadryos Succi Braftic* Caftiaanaliy.
Smirnii Sagaptni, Ariftol.long*
Piperi albi Cinnamomi Piperis longi
Opopanaci Caftorti an. iii'j.fi. Petrofelini
Abfintbii Piperi nigri an. $if. Aloes lyft.
Mtiliq.f. FtatDoJisdrachjj. ad drach.iij..

/ 3 Blanca

Digitized by Google
 'm
Antibotari*
Blanca Tdicdai.
R.Th.rebintbina, Opopomcis, Galbam
A$t Sagap mi Caftorei
Antwionii Sulphuris Bdtllii
AfpbaUti Annontaci Styra-is liquida
Carnis leonis, Diagrtdti , Buphorbii
Agarici FUeb. nigri Pulpa Colocynthidis
Polypodii Thapfia, Pyrethri
Scbananihi Peucedani Afart
Cyperi Paonia Betonica
Chamadryos Tohi Amomi
Leuifitci Sem.Rut* Sdng Draconis an.Zj,
Cinnamomi CaryophyUorum Macis
Cardamomi Ar.ifi Maratri
J
BalfamianSf. Ambragr .V. ^ Mellis '

£ 'efle/ artum Diabryonios Democriti. q.f.

R. Bad.Bryoniepurgat.&tritM.f. Mellis pajful. hb.iv.
Scylla affata, pintarum mundat Cardamomi
an.lj.fi.
Mofcbata, Macis Zingiberis an. 3ij.
CaryophyUorum piperis longi -*:•>. Stachad.anijfi
Sefeleos, . Salugemma Gallia an. 3j.
Agarici siy. Itat.
#
Thcodor icon An&cardlnum Tfjcohi.
R. AkesHepat.lj.fi. Ireos Cafiiaan.3vij.
Zingiberis Anacardi Carpobalfamta.iiij.fi.
CortMyrob. Folii Spica
Meu Fpithymian.iiij3j. CaiyophyUorum
Rbapontici Majticis Scbananibian. 3/,
Mellis q.f. Fiat: cum decoU. ¥annuit lib ).
.

Aceri hb.
i
j. coquendo ad tertia partis confutnt, addito
Melle/iat Eltttuarium.

Theodoricon Hyperijlon Tficolai.

R. Aloes Hcpal.3iij.gr.iij.fi. Mori, Cinnamomi
Cbamadno* ana ihj. croci Cafu lignea
T\hapott~

Digitized by Coogle
 . . .

Medico-Ch YMICI LlB. IV; ,

Mbopont.an.3ijgr.xvj. Nardi Majticir

Cofii Afari; Silphii

Scylla A/a Bdellii

Ammoniaci an. dra cK.j fi. Agaric\3\j/. HeUtb.nigri

Piperis Ipitbymi Polypodti

Succi Bafiica Pcper u albi Longi an.

ij
Schananthi Zingiberit Smyrna
Mjroh.dan . ColocjntbiL Sagapeni

Opopanacit Caftorei Abfmthii

AriftoUonga Tttrofelini Gentiana

Amomi an.dij/ Diagxsdu P/per is nigri an3j .

JdeUitq.fi Dofis 3iij.

y
, , # * /

Bldtuxnum purgans pituttam Hc urnij .

R.Sm.Cnici^v. T urpetigum. folfient an fi.

Diacrydii drach.v^ R/m barbari ^j. /gar.trochifdnch.vj.

iUmu lij fi. - Myrob-.Cbebul.\ ii)V. W/flwdMjij.

Zi»gifr#r*dMch.ij. Aqua vitt cum lj. Dtombra imprtgna-
ta.maitrtntur ^exprimantur -.deinde injpifientur in tufam (onfifilenttam.

Eiecluanum TttmaneUi.
j^Turpetielefti >fi.
Acor.lj.fi. Carthami
Hemodactyloruman.3iiy Sttchades, Zingiberit

Afari. Origani Ambos

Nuas Mofibata CaryopbyB. Herba paralyjis an.3.j..
Stm.Apu. Amfi Ligufiuian.3 ij.
Mellu dcjpumatt quantum fufficit. DofisdxAch-.fi.

Aliud eiufdem.

R, Cafiia Pifiularit jij. Manntelefttlj.fi.

Sacbari violacei ; j. . Succi Rofarum 3fi.

M. F .Dofislfi.adlf.
Eleciuxna purgantia Bilem atram ,
1
t*- '
• Dia/ena Nicolai.
'
l
AfleUanas tofias N.L. Sericivfti drach.if.'.

LAp.Ar.meyi lati 5). Lap.La^ulilauatt 3iij. Sacbari. drach.Yf.

Cinna-
 .

$8o Anti» ot arii

Cinnamomi Sj, CaryopbyUerum, G /langa
piperi/ nigri Spica Indica Tolii

Stm. Ocymi, Cardamomi Croci

Zingiberi/, Zidoaria Tlor.Rorifmarim
Piperis longi an . drach .i j. Mdu dcjpumati lib.ij.

Dioftna Gentilis de Tulgino.

R.Toifenaliij. AueUan.T<t.L. Seriei r/i drach. ij.

Lap.Armenidta.ch.). Soeborilv. MtUisdtJpu. ? v j-

Confeciw Hamechmaior Mefitd.

R.Myrob.Citrin.liv. Chebulorum, Indorum
Rhabarb.elefti an.\ ij Agarici Colocynthides,
P olypodii an. 3xtix. Thymi Abfinthii
Sena an 5vj. Violarum lj.fi.
Epithymi
Sem.AniJi Paniculi Rof. rubrarum an.$v).
Sacci fumarii lib ). Prunorum N.LX. Pajful.lv).
Macerentur omnia in fero la&isCaprinifuffitiente, invale vitraro
anguftioris.pcrdies f .deinde feruefiant vna vel altera ebullitione, co»
lentur, colaturae bene expreti* adde
Pulpa Cafiia.pv. PulpaTamarin.lv. Manna $iij.
Frica manu , cola & adde
Sacharialbilib.j.f. Scammoniiprapar. lj.fi.
Coque ad mellis confiftentiam,& adde
Myrob.C Urinorum, Chebulorum, Indorum an.\fi.
Emblicorum. BeUiricorum Rbabarbari
Semfumariaan.dtach.iij. Anjfi Spica Indica dn. 3ij.
Fiat

Confeclto Hamech miner \JMefud.

R. MyrobaUndorum Chebulorum , Epithymi an. drach. i»
Turni terra Abfinthii an drach. xx. Thymi
Calomentba Polypodii Agari
Glycyrrhu.i Bugiojfean.dtach.x. Stathad. Arabica
;Cbamadryos, Bedeguarit, c hamapttyos
Anifian.sv. Prunorum lumborum
Sebefien an. N.LXX.PaJfularum enucleatarum lib.).
Dcco*

/ Digitized by Google
_ ./
 Midico-Chymici Lib. IV. 8$i
Dccoquan t ur in aqua fufficienti vfque ad tertias: colentur,
colatur*
; addantur,
SOpabb.ij. Mtliit defamati lib.j./iammon. prap Jij.
Coquantur lenro igne vfque ad mellis fpifluudinem. : '

DLipglypodton Msgijlrde Florentini. . ,

Xrehpodij mundate lib.ii.

M ,
, Utilis defiumati W.v/.
Acttt/cjlluki l/b.j.gij. Zmgxbtru gvj. F.
,

•)>
:
Hiera bgodmmAetii.
B. Colocynthidis 3xx. Piperis albi
Ammoniaci ’
Croci
‘

Cort. Rad.HtUeborinigri reria*.$j. Caflorei

;

Epithymi Scylla affata

Chtmadryts

C/«»4«rewj Bdellii
: *

Sagepeni fi.

Anflotocbiaanal ». .a-vt-

t,! 'II.; Opopanads

Scammonii r. -
t Paro/e/ini \
to/ypodii , l . - ;•»!
Afeflw dejpumati ad pondm odi
Marrubii .nimio.

Hicr^hgodium Nicolai.
R.Pulpecolocyntb.
'
Stm.Tbymtlaaana gj. fi.jr. v
Tolij montani, • > >.
Myrrha ana dracb.j.gr.xij.
Abfintbd Agarici
Centaurii Scylla
T«h) Abes
Scam.prap.unadratb.j. Chmadryos,
,
Ca/ia lignea . Caflorei
Marrubii an, Bfg.xrr. AnjloLlmga
. Oropon a. it Sagapeni
Croci A ‘bt ott.gr v j.
\
Melichri nigri, Mfphorbu

T
ft jpdoianari j. . A mmmiaii
 ,

f$2, / Antidotar*?
Nardi Indica Trium piperum
Comarum Tbjmi Petrofeltnian.lS.

Bdellii MtUit deJp.iibjA,

Cinnamomi \ i/ -
Elecluarium Hydragegum Gordonii.
R. Suat cucum afmi K ai. cucumerk afinini
Succo Laureeloytrtos purpuret,abjinthtj.
:

Sucti Eupatori) ana *ii j.

Rcfidcac: quxfuperaaiataqju,abiiciatU£ •, Craffiorimopartiin*-

"
%« rSc .
'

•
.« \ .

Rhabarbarf Agoncian.^.
Spica indica Sim. Endiuue
Sem.fcorula, Portulaca
‘

****
Tragacantha Salu gemma an.\\.
MtUu colati r ,

Eleftuarium purgans aquam Mejit*.

R.Pol.Thjmtlaaprapar.part.x.
Carnk Cydoniorum in aceto coftor.facbari an. p. zxxx.
Manna part.xi. Olei ac cociogniiiopart. ajv
Sacharum & Manna di Abluantur in iero la&is , cur infiifu* erit Agari-
cus.part.xxx. Mifce carnem Cydoniorum , coque igne lento ad melli*
cramcudinem. Puluis foliorum thymelae* miftus predido oleo teli»
quis addatur. Do fis f R.

Catharficum imperiale Nicolai.

R.Scammon.prepar. Sacbarian^j.
'
Cinnamomi Spica Sardii*

Rad.farcifragia iolypodtj >

Zingibera an. Spua teItita

Piper u longi . Piper it albi,
Cardamomi 'Amomi
Caryopbj Horum an. giij. MellitdtfpumaHq.f. Tricis Fi.

Diae art hamum Arnoldi Villanouanu

R. Sptcitrum Duuragacantbifrigidi \t. Pulpa cydvmli-

Digitized by Coogle
 , ,i

Medico-Chtmic i Lib. IV. t»,

WpacartbamilK Zingib.Qj.
Scammpup.iiij. Turbttb Jvj.
Manna draib.i). i: MtUis Rof. colati

Subari candi an. |j. HtrnwUHyl.l fL

Sacbarialbif. |x.B.

Dutiwrbith cum Rhabarbaro Uontagnana.

i\. Turbith, UtmodadyUu.Q
Rbabarbari gx. Summo .pnp.%[\.
Satu ait albi Rubri
Violarum Zingiberis arra A
Majhiit Anifi
Cmnamomi Croci an. JR.
Sathari albi lib.). $iif. Fiat Ele&uzriuna.

Hiera Rufii, Nicolai,

M.Motsl). Ht Udori albi
.•%r>
Nigri an. *f<. Diagyidij ,
Colocynthidi» an. 3iij. Nitri
Eupborbii Polyptdu
Salis AmmonJrach. ij.g.xy. Piper*
Cbamadryos Croci
* Agarici Mafiicu
Rftthymi on.dracb.\. fi. Cafialignta,
Xylobalsami OpOpMOCM
Gttb anadrocb.ij. Myrrbagr,iv.
Mtlluq.f
Hier* Abbatu Nicolai.
8 . Agarici Cufcuta an.dracb.if.gr:r.
ipi thymi Xyloaloet
Carpobalfamu , Afari ,
•

Croci Rofarum
Mafticit JR bapontici

Abftntbij Diagridiidracb.jA
Up.LaSult anJracb.ii. Colocynthidi
Turbito Schtmantbi >,
• - . 4 4

t i XyUcafi

Digitized by Google
 .

8^4 Antidotarii
Xyltuftd Fo lii
Cinnamomi Moa Hepa.% tvA
Violarum Mellis q. fufF. F. Elc&uarianC
crfntimoronNicolai.
R.Aloes£v.6.gr.vj. Euphorbii
Mafiicis an3\j.gr.v. Petrefelini an 31 .gr. v.
j

Xylobalfami Coccognidii an3ij.gr. y..

''Dragont.an. Bj.gr.ij.fi. Marathri
Nitri Afaridij.gr.y.
Ap ii Mactd. Aronh
D iagridii Colocynthidis
Cajfrafift.sj.gr.vj.S. CaJloreian3ijgr.v.. •

Croci dracb.K. EUtb.nigrt i f>

t .

Irtotdracb.j. iltUisq.fi
Agarici

Ekttnarium Angelicum Fiorassanti.

R.Cnci S.Ejfentia nofira %iji
Corall.rub.an.dj. Mc/ua^vj.
MefchiZj. Cinnamomi
Eltft.de fucet rofi ConJeruartftiv.
Ligni aloes Laptd.pbilefipij.
Eltb.nigrilj. Utilis dejfiumatiq.f.

Elettnarium AlharifMefisa.
R.Myrob. (Mularum, camorum, Nigrorum an.part.ij.
Emblicorum Bel/iricorum an.part.jA
Tere, cribra, de hac tnafTa atcipc3xi V.Turpeti 3vij.
Zingiberis Pintarum
' Cinnamomi - Cubtbarum
Cardamomi Stm.apiian. 3j.fl.
Ligni aloes Sachartalbi
Mafiicis Galanga •

Caiyophyllorum Spica nardi 3ij.

Piperis Candian.lxij.
Macis
Mellis dcipumati q.C fiar.
Eltcluarium

Digitized by GoogI
 Medico-Chymici Lib. I\r. $ 8/
Eletlatrium Alharifeiu/dem aliud.

K. Myrobal. citrinorum,chebulorum,Indorum an. p. «quales. Te-

re& cribra 8c cum oleo amygdaL dulcium infola triduo: frica mani-
bus f*pe: oleum nouumfumce, q. abfuraitur. Iterum eadem triduo
tere in aqua fontana, in qua fachari partem decimam diiTolueris, a fifufa
identidem pauca aqua. Hocfac donec Myrobalanorum fipor ingra-
turauferatur,poft ficca in vrabra.
$t. Huius majfa$xv. Spica Sardi an.drach.yfi.
Turpui gvj. Violarum fisu. dratb. vij.
Anifi Satbarialbi
M4fiicu 4u.drach.ij. Candt an. draeb. x.
Sem . Apii MetUsdeJpumatiq.fi
F. Do fit drach.iij.
Elettuarium cU Eupatoria Mefia,.

Vp. Succi Eupatorii Sem.CifruUi

Rbabatbarian4l.fi. Sem. cucumeri/
Croci 3 ij. Tortulae*
Lacca Sucti Abfintbii an. draeb. iif..
Stm. Cufcuta Diagridiidracb.ij.fi
Scbeenantbi. Fiar-

Diaphyfalidon Mefiti
y. Succilupulifitlifl. Agarici
Intybi lreos an. draeb. x..
Apii purgat. sm.lib.iyi Abfintbii
Myrtb.citr inorum, Cajfuta
Chtbulor.an. vuc.xij. Rad. Apii
Stn blitorum draeb. u Tanituli
Indorum Anifianavnt.fi.
BtUsritoruman.vnc.ji Vuarumpajfularum Juxx.'
Coquantu r igne lento ad conflimptionem dimidii fuccorura , frfer.
probe manibitf, colla. Vni huius parti adde:
*
Tamarindorum 1
Cafiia fifi. an. vm. n*.
C btyron. Manna pne. ii j.
c y. Colai

Digitized by Google
*?£ AlfTIDOT ARII
Cola & munda. Alteri fiiccorum partiadde
Tenidiorum hordtattrum Itb. iv.
M. omnia fimul bis feruefiant; tunc adde
:

Olei fefmm retent» §x v.

Percoque ad mellis cra/fitudinem: ab igne depoliti*, adde
Tmhifcorum Dianhodon , DeEufatorie,
De AbJjntbto, De Rhabarbaro JL
Jreosl j. Agarici
Tol. ibpmlaaprapar. an. aur . 1 ix.Scammmi
Succi Eupttorti, Abfintbii
Creti Lacu lota
Mjrobtl. C itrin. cbtbuljm.aur. it.
’
Emblicorum '
BtUiricoeum
Indorum ana aur. iif. Turpetilvj,
Olei Tbjmel*a |iij. Mixta £.

Capyt XIL
De Pilulis.
parux pilae fimilitudine Latini* dicuntur; GrxcisKaSweri*
ilulae a
P 1 id eft.deglutiendo.Sunt autem pilulx medicamenta in
formam globulorum reda da , eum prxeipue ob finem, vt integra haec
dcglutiantur, atque infuauitas medicamenti minus guftu percipiatur.
£tii vero pilulx plerumque omnes purgantes fine, per pilulas vulgo &
urgans medicamentum accipiatur: Tamen & alia medicamenta in
E anc formam redigi pofiunt, habenturque inter vfuales pilulas, pilulx
de cynoglufla quae ad dolores mitigandos, & tenues catharros fiden-
,

dos, & pilulx bechicx, quxaduerfus tuffimeomparatx-funt: fic nos

Scaliafumma Diaphoretica atque Ano-
.per pilulas etiam vomitoria,
dynaabfcondimus&appropriamus; Verum hic purgantes folumrao-
doexaminabimus, deinde fi tempus nobis re li quum efl videbimus Sc
.alias.

PiluU Galenicorum purgantesflauam bilem talesfunt.

P iluU aurea Nicolai.
A lots Sem. Apii
Scammonii ptapar.ftu Stm. Fctnitulity/.
„
’
Diagridii

Digitized by Google
 "

Medico-Chymigi Lib.IV* flj

Dtagridiian.^v. *Mafticit
Rofarum rub.pj.fi. tulpa colocynth. an. %j,
Croci &
Trita craifius excipiantar, tragacantha macerata in aqua fceniculi,8c
fiat raiffa, quae liccanda, & in vefica, vel charta , cerz liqucfa&ae intm>-
&a,aflcruanda per annum. Dolia 3j.ad9i v.

Pilula Arabica Nicolai. ,

31. Aloes optimalir. Majiick-

R* d. Bryonia Diagndiian. fj.
MyrobaL Citrmanm Cafioreipij .
C Mularum Croci 3 j.
Indarum Succi famiculi q.f.
Btlliricarum F. Malia pilularum^
imblicarum,an.lj,

PiluUex Rhabarbaro Mefitx.

fi . Rhabarbari dicti 3iij. Stm. Apii
Succi glycyrrhixA Paniculi ana 5. fi.
‘
Succi Abfyntbii Trocbifc. Diarrbtdon$iijfii-
Mafliihtsanai j. Sptc. Hitraftmpi Qu
MyrobalCicrinarum 3iij./f.

A qua Tccnitttli qfuffidt.

Fiat Mafla. Dolia 9j. ad 3 ij.

PiluUSabeUU Mcfua.
iL.SpicatndicaZv. Cbamadryot
Spica Romana
J Amomi an.% ii j*
K baborbari Croci 3$ ij.

Agarici Myrrha
tpithymian. 3ii|. Cinnamomi
• Cojh Caryophyllorum
Mafiicua». ;ii). Scbananthian.p.
Aloes 3x. Fiat Malia cum vin<fc
VtluU de Euphcrbio Mcfua.
1L.Myribal4n.Citr inorum Suta itcpatmiUtf.
SuCci

Digitized by Google
 .

;S88 Antidotarii
Succi Abfintbii a n. dhc. iif . Croci dr4ch.fi.
Rha barbari dr4 cb.iij.fi. A oes drdtb. x.
'
Majhcbtsdrach.fi SucciEndtuUq.fi,

PiluU ad Bilem infebribus Rondiletij.

fy.
tthabarbaritltili drach.fi. Tamarmdtrum 9j.
Cinnamomi Succi ApitdS.
Spica anagr. vj. Syr. Rofiati Laxatiui
q.fi
Diagridiigr. ij. J.Mafla.
Pilula alia Andernaci
^L.Rbabarbaridj. Spica nardi
Aloes *lucu Mofiba. au.gr. ii;.
Maftichts an. d.fi. Syrupi laxatiui
q.fi
Diagridti gr. vj. P. Mafla.
PiluU purgantes pituitam.
PiluU Cocbia Rhajis.
tf. . Sptc. Utera fimpl. draeb. x. Turbitb
tulpa Colocyntbid.drach.iij. Stetebadosan. draeb. v.
9j. Vinialbiq.fi.
Scammoniipraparati5ij.fi. Fiat.

PiluU Hiera cum Agarico Antonii.

fy. Cinnamomi Violarum
Nardi Indica Ipitbymi
Croci,A/ari Colocynthidi au. draeb.
j.
Schoenanthi Agarici
Mafiicu Turhitbau.dracb.ij.
Cafiia Rbabarhari
Xylobalfiami Scammonii prapar^n.
%.fi.
Carpobalfiamian. 3j.
*Cum vino albo Se theriaca confice, TJofis 3 j. ad 5/. V
PiluUex Colocynthide Caleni.
¥ Colocynthidi/ Scamtron. propagati jj
Su.tiAlfinibuatl.lfi. '
RbtbarbantleiU^ij.
Aioesfj. „
•
’
fvMaJEk
Pilula

Digitized by Gqogle
 Medic o-Chy mic i Lij. IV. ib
PilitU ex colocynthide Mejiue.

. Vulpi, colocynthidi iratis. vj. Cymini

hijrobal. Indutum Origani Perfici
eurinarum Vafitertii albi
Sagxpeni Saligemmti
BdelU mollii Abfintbii Romani an. | j.
S4tcccolUan.lv. Succi porri q.f.
Aloes jvij. JFiatMaila.
Nsgeia^.
Pilula Alhandal Mejit*.

: t/k.TTocbifiorum Alhandal gxij. Salitgemmei

5j.fi.
Spec.Hierafimpl.lv ij. _ Ladani |j.
. Mafticii 31J. Olei nucum q.f F.

Silui* exfex rebus Galeni.

tu.. Aloes , Scammonii Agarici, Bdellii
Colocynthidii Gummi Arabici an. %fi.
Rhabarbari an.lfi. Dofis3j.ad$j. -

"Vilui* de ofto rebus Nicolai.

nt . ScammonYrpraparati Mjrobal. Mularum
Aloes aaa$ij. Abfintbii an. %f.
Vulpe colocynthidi Succi folaniq.fitff.
tpitbymi Fiat roafla pilularum.'
Agarici .Dofis.3j.ad.
5;.
Mafluhet
Dauci Cretici an. ij.

Vtlul* contra catharrum capitis.

y.Stachad. Arabica Spica indicad.fi.

UuciMofibata Turpeti ijfi.
Machan.gr.v. Agarici optimi
CaryopbjUorum Tol.fcnaan. 3ij

Cinnamomi an. 35. Saligemma i.fi.

squmautbi Alotsjucco citrbt. lj.fi.
a Afari

Digitized by Google
 , .

$9° Antidotarii
v A/ari, Rofurum 9 fi.
Carpobalfemi, Diagrtdudij.fi.
j CuM4ruman.gr.vij. succi caulium
$. Genera Mjtrobaian. 5 /. vel aqua maior,
Rhabarbari elecli gij. vel ftluia.
Fiar.

^ Pilula expertae adfluxum capitis,

Rt. Aloes Hepatice 3j gr.xy. Spica Indica gr,ir.

Agaricidj.gr. iij. Salit gemma
Mafticie 3.fi, Trochif. Albandali an.gr. iij ,
Zmgiberugr.v , Sjr. Stcecb. q.fufficit.
Vilula Epileptica.
Cranii Humani 3ij. Hiera Galeni Jiy.
fulpacoloipthidu Agarici
Trocbtfcorum Albandali Turpeti an.
Jj.
Stcechadu Arabici Aqua paeonia
Cajloreian.%), VelStoccbai
Fiat
Pilula Hiera cum Agarico,

Vf..Sptc. Hitrafimpl. Gal. ' Aloei ^j.

Agarici treuhijiati an. blellu celati
q.f.
Fiar.
' Pilula ex Agarico Meflea,
V- Agarici $iij. Spec. Hierapicra
%fi.
Majlicif idyrrba Jj.
Hidit, Colfijmtbidii ,
Marrubii an.lp. - Sarcocollaan. %i\.
TurbithZv.

Agariaum lima in pulucrtm redigitur.-reliqua eontunduntur.fiunr-

que pilulae cum fapae fufficienti quantitate. Colocynthidis loco fari o*
eritirochitcos Alhandal fumerc, Seruantur ad annum dimidium, vel
integrum. Dofis ag./. ad 3 j.fi.
Pilula bechica, tMeflua.
* . Succi GljcjrrbizA, AmjgdaUr. dulc. an.3rj.
Sacchari

Digitized by Google
 Medico-Chymigi Lib.IV* s9i
S4ib4ft albi an. 3x. Mucilaginu,sem. Cydoniorum
quatit, fuff.
v Tragacantha,
Tcrcjfiantpilular.

x Pilula bechica, Rajis.

)t. Amyli,
Capitum Papautrit,
•
Tragacantha, Gummi Arabici,
Amygdalar.purgator. Boli Armem an. 5ij.
Tabarum decorticatarum, MuciUgmk Pfjllu
Sem. Papautrit, J q.fi
fiantpilnly
Pilula bechica alba, magtjlrales.
Sacchari candi,
Putidiorum $0}.
Amyli an. \w\. Tragacantha Jil.
iragacantfu difloluatur uwqua
, ro&cca per diem.ae fiant pilulse.

Pilula bechica empUJhca.

fy.Gummb, Sucti Gtycmhfca$\.
Tragacantha an. \fi. Sapaq.J.
fiantpiluJje.

Pilula bechica cum Terebinthina,

^c. Piper it,

Galbani,
Cafiia, Tertbinthman.
Jj.
Cinnamomi an. iij.
MtMtdtJJrum4tiq.fi
JJjant pilulae.

Pilula Bechica.

Pinearum nucleorum, Glycynbizayi).

Amygdalar.amar.an.lj.fi. Succi Ghcyrrhixja JXr.
Cum aqua tofacea fiat mafla.
Ptkla bM.
*• filular.cocbiar. 3j. Agaricitrockijcatid 5.
A**i*rtt$fi. Trochifc. Alhand. gr. i a.
u i Com

/
/

Digitized by Google
 , M .

Spt Antidotar.ii
Cum fyrapo dc Hyflopo fiant pilula: num.xx. Dofis piL v.
ViluU A/ephangin* Mefise.
y. Cubebarum,Cinnamomi,Lignialoet, Calami armatui, ac*;
Sucis Mofcba!a,Ctrdamsmi,Caryopbyllorum,Mafticu, R td.
Afari, Sthoenantbi, Sardi Indita , Carpobalfami ana rnt.j.
Abjjnthiifofarum rubrarum anadratb. v.
Terantur craffius &
in Iib.xij. aque communi» per diem macerata»,
coquantur ad dimidii confumptionem, deinde £riccntur,& colentur;
& in colatura: lib.tj. iniice
Aloa huf. arttm & in pulutrm rtdafta lib.j.

Infolabis donec ficcentur,(a:piut agitando,& addes

Myrrha, Maftuuan, drach. v. Crati £itj.

'
Terecuriofe: pracdi&i deco&i reliquum iphs affunde, agita in fole*
donec ficcentur» & in illam cra/Titiem reducantur, vtficripoflint pilu-
LeCartcm. Dofu drach. j. ad drach. if.

ViluU Galenifmiles Aleph anginis.

y.. Cinnamomi, Calami armatiti,Ca/ia, Xylobalfami,Schanantbi,-
Daily lorum ana vnt. f.
Trita omnia macerentur in aquapluuixfufT. quantitate, in ollano—
ba, deinde excoquantur admedias. Cola, colaturae impone Aloes f*--
ius lote in aquapluuiae, &puluerifatzlib.j. permifeeantur info- &
E:ntur per dies canicula:,donec exficcata fuerint; deinde addito
Crct't,myrrba,maftititana vnc.j.
Mifcc, fiant pilulae, quz idem praedant quod prscccdentes
• • u.

ViluU ante cibum Medicorum Colonienfium.

y.. Ligni alot r, CaryophyUorum,

Matis Sucis Mofihata»
Ztdoaria, Zingiberii,
Spica G alango.
Croci Calami arom.
Xylobalfami, Gran. paradifi,
Cardamtmi, C tsbtbarum.
Abfjrntbii
 . . ,

Midico-ChymiciLib.IV;
A bfyntbii Mentha rubea,-
Sem. Apii| Anifi
funiculi, fttrofelini,-

Sileris Montani, Ituijlici

Mafiicis anadrach.j.
Rbabarbari adpondus omnium, id
Aleespj.
M. & F. Mafla cum oleo nucix ra ofehatae per expre flionem fa&o: ;

fel eam vino optimo. •

A.
^
PilsoUante cibum &poUArnoldi
' f- •••-

.
Vidanou;
R. Aloes jxliv; Rhabarbari%\.i.
Ligni alo ts,. \- Caryophyllorum
folii. Mapiis ,

Xylobslfami i
Carpobalfami,
Spicanardi
Cinnamomi, Caflia lignea' -
u\. t
Gubcbarmxnalu\. F. cum vino. •

ViltsU ante cibum Andemact

-ii. i vfc» Wa
R. Ligni aloes; . Caryophyllorum
folli Mi}: Xylobalfami ;
Sem. Balfami,- Cafiia lignea.
Macerie, Nucis mofebata,
Cinnamomi, C ubtbarum, *

Croci,. Sileris montani

Rad. Utardi, • Maflicisan.li).-

Rhsbarbari Aloes fuccocitrinaana liij.6.-
F. cum Vino odorato. _

Vilulat ante cibum drpoft, Nicolai.

R. Cinnamomi;- Caryopbyllorum',-
Galanga Nucis mofibata.
Macis, Zingiberis
Cardmemi, Xyloaloes
SijwiecaUn.fy-
4 ’
’>•
' *: Rba
 .

5^4 Awtidotauh
Rhabarbari ad pondm omnium fupraiiftorum.
Et Aloei ad pondm omnium diSorum. F. cum Vino.

ViluU Maflichina Conciliatoris

R. Mafiicu l fi. Altes drach.x. Agarici <ft.dr4ii.iij.
Agaricura climatum aut erafum maceretur in oxymeiite. F. Mafla pilu-
larum.
ViluUflomachic* CMeJlu.
R. Myrobal. Citrinarum, Aloei , Turbitb.au. gx. :.t,-
•

Kfl/irwm. Spica Indica, Mafiicu an. draebJfA

'
Amfidraib.) 5. . Salit gmma. -Crni ana drafb.fi
Cum fuccoabfinchnformctur Mafla. -
t

TikUftomachic* Alkindi.
R. citrinarum , Indarum,
Cbcbukrum ana droebdij. E»forum,
Mofiku anadratb.ifi Cardommi
Ltgnt alatir, - Santalicitrini,
Cubeborum CaryopbjUorum, '

Kucumofcbata Schanantbian.sii.
Rbabarbari l&. Turbttb draihMj.
Aloes ad pondm omnium. \ \
3Fiat raafla:Dofu drach .j.ad drach.ij. ie ruatur ad annum*

PiluUJlomachica Mejit*.
R. Hiera picra^vifi Myrobabn.
C bibularum , Citrinarum
Indarum an.iiifi. ^ JgarkiM^ *
jfawwow* AbfintbUmJraOJk.
Suui cichorii q.f -r '

P iluUJlomachicaeiufdem.
R.Hterapkra drach.x. Trium Myrtbalanorum .

Abjintbiian.lifi Mafticb,
Myrob.MliricdT.
EmUitarum, Agorkian.dracb.isiA
Zmgtberudracbjj. Coryoplryllorum
, Satugemma
ScbcenamhianJracbJi. Xmjmb^xij.
SucciAbjintbiiq.fi
i Pilula

Digitized by Google
 Medico-Chymici Ltb. ly.
VtluUexTurbtth Jlomachiateiufderx.
R.Turbithoummofidr4cb.x. Mnflicbes |i5.

A lots 31ydracb.j. Rtjir.Rub. giij.

Sucti dbfintbiiquMt.fuffi:. \
Fiat pilularum mafla.Dofis drach.j.ad drach.iij.

PtluU ex Turbitb eiufdem.

X. Turbitb, Aloes,
hiyrob.citrin.an.drAcb.x. M *flitv, »

Ro/trum, Spiuan.dr4cb.ip6r
Anifidrdch.jA Creti drAcb.p
SaIu Indidrsch.ij.
PtluU Arne* ex Turbuh Meflut.
X. Alm drtcb.xip Uofiulns,
R 1f.rub. 4n 4 drdch.vip Mjrob.fldudrum druthx.
Croci drAch.iij. Turbtth drucb.xvj.
Succi ubfinthit quuntnmfuffctt.

PiluU communesfefiiUntiaies Rufii.

R. Aloes, AmmoHUCian.^y.
Mjrrbdfti. Compecco Limonum F.Maflai
PiluU pejlilentules Amcenna.
R. Aloes Mjrrhd,
Croci 43M V&* Vmi Albi q.f. Fiat Mafia»

PiluU contrapejlem , Migiflrules.

R.Myrrh*, Croci,
Boli Armeni, Cor ulli rubris
Chdrubtan.druch.j. Aloes dracbMp
MyrobdUnorum chebulurum drucbJj.
Viniulbiquuntumfujficit. F.Mafla.

PiluUpeflilentiaks Bajilienjium.
K. Aloes optJrucb. i
j* Rbabarb. elefti,
Myrrha arudrjihj. ZedoaruftUttt, Croti And).'
Cumfucco citri, ycllimonum , velauranttorum,
7tluce tofi F.Mafla.Dofi* drachA m
leptiraana.
Filuls
 , ,

Antidotarii -

ViluhtpcftilentixUs Antonii deBononia.

.B. Aloes lota i). Myrrha^.

Agniti jj\. Msfitti 3M*
croci Bbabarbarisen.3 g.
Bo/i arment $5. - Diagrtdiiiij.
Spe. Hiera p ter a jj.
«Cum vino fiant pilular.

PiluU contrarutrmet Hieron.CMercurialit.

B. Aloes y). Myrrha,
Dittantni .S coriij arta 9j.
Syr. KbfynXbii q.pfficit.

PiluU de Hcrmod&ttylis maiores Mefita.

B.Hcrmodaflyl. Myrob^Citrinar.
'.Aloes, lurbitb ,
Bdellii Colocynthidi
Sagapenian. 3v|. \ G oftorei,

SarcocolU lEupborbij,

Opopanacii Sem. Ruto

. Sem.Apiian.% iij. Croci 3j A
. Succi Brapca q.f.

„ PiluU ArihriticdNecelai.
iB. Hermoiaftyl.
Jurbithart-l fi. Capit lignee,
Spicet Inditu Carytphy liorum,
Xylobulfumi, Carpobalfami,
Macis '
Galangu,
Zingiberis, Maftuis
Ajafatida
.. Tamiculi, i> r

Anifi Saxifragis,
Bojarum Sem. Rufi s
Sem.Ajparugi, Mtliijolu, .
;

Salisgemma 4n.$y ScuMmerr.y.

. Succifomt culi q.f. .Aloes ad pondus omnium.
PiluUcArthritka alia:.
Myrrha,
1 '
kA
iBMiamtniprap,
Betonica,

Digitized by Google
 , , ,

Msdico-Chymici Lib. IV. 8^7

'Betonica, Iua Artbetka an.$j.
TimpmtVa chamedijos.
Aloes aneQj. 'Cwi9S.
“M tllis roj. colati q. f.
TiltiU Artheticte 4. LMagiflrorum,ArnoUiFilltueoH,
"R.VtrmaiARjl. Gummi Hedera an.^vj.
Ttirpttt Mjiob.ChtbuL
'Tulpa colotyhth, Agartct an.ytf.
Eufborbii, Diagrsdii
Sa rcoiolla ‘Opopanmh
Serapiui
Amomi an. §j. Sem. Apti,
Salit gemma RutadtmeJHca
Ettroftlini ‘kad. Acori

Sem. Cicuta ana $6. Aloes 3iij.

Diagridii draib.j , Succi lue y vtl TicmcuUiq.fi
'Fiat Malia.
P iluUpodagrica Z>, H. FFolffij.
•R. Agarkiopt. BhabarbaripuU
Meft-iuanadrach.j. Crociiracb S.
Succifumat ia, . Sxtr.Helieb. nigri,
Extrail colocynthidis, Extr. Gentiana,
*Bwafti Rbabarbari, Extratlipitafi:aaH.dra:b.\.

ViluUftttuUmahres Mefite.
% Sdgapibi, Ammoniaei
Opopanatk, Bdellu,
Colocynthidi/, Buta Agrejtit,
Aloes, Epitbymi ana iri
Hermodailylorum Efulaan.dra^h.ij.
Scammonprap.dracb.iij. Tu>biih$R.
Cinnamomi Nardi Indica,
Cajitrei Croci an draeb.],
.

Zingiberi/ droch. j.fl. Eupborhid ij.

bifloluantur Jacry m * in fucco porri & F. Matta.
.v Vilui*
 , .

fjjfr’ ANIDOTiR!!’
•i" "
Vilula fatida eiufdem,
R. S.tgapeni, Ammoniaci, Opopanacis
Bdtlbt , My rbt auadrach.r. , luibttb drach.x.
Colocynthidii dracb. vj. F. vt priores.

Pilula exfagifeno Mefiia .

JLSJg tpenij .
• Ammoniaci,
Bdtllii , t . , ,
Qpopan tcu.
Aloes, .. Butaagrifi», ‘

C aftoi ci itn.drach.ii}. falit gtmtna,fucci porri

q.f
,
VtluUexopopanace Mefu a.
8. OpopMMi HermodoHylorum,
Sagjptni, Bdellii,

Animet; aci, Otlccynth.au. draeb. v*.

Cioci, Cafiorei,
Myrrha Zingiberi/,
Piper ii longi, Ptpcru nigri,
Cafita lignea, Mjrrobal. atttn. « .
' * *
Indarum •
Biiltrie* r um
Smbhcarum,an.drach.f Scdtnm.nrap.xiL
Tutbitb §5.
Succi Braftca q. f.

Pilula defarcocolU eiufdtm,-

R. Sarcte olla dracb.u}.^, ,
Turbuh*8. .

Colocynthidis Zingiberi/ an. yA\

Salu gemma drah.j. *
Aqua Refarum q.f.
"
Pilula Benedtfta Nicolat <

R. Spec.Bentdifla laxatiuaf,'}. Melluxofati q.f

F, Ma/Ta. Dolis drach, j. ad drach. ij.
P*/#4f ^ Afrr* Alexandri Tralitam .

'
’
R. Aloes, Colocynthidi/,
Scammonii Bdellii
Hellebon nigri cummi Aub an gjV.
Euphorbii. Hirri ana gj. S icci Pr.ifieq f.
Pr/a/rf purgantes Melancholiam
f
Vtlula ex Furnamt Auiccnna:
8» Mjrtbal.fiauarum, Cbtluiarum , Indarum an. 3v,

/ I

Digitized by Geogle
 .

f/fs Drco-C h.t m ici Ljy. I V.

JrOib.vij. Siammoniiprapar.^v. Suuifumari*q.f
’ *
'

ffoiUuuU Mefoa. «visi-»

M
->
l‘ *' *“; •
!
X. HtUthonn-grl,
’
Polypodttan.dracb.v, -- tptthjmti
StcnbddasMn.drMb.vit Agariti ,
l

'Ldp. ItxMh loti, - Colocynthida,

Satulndtan.^fi. M N4rdibid:;t,
Suat EupatomivJptJfdtian.Q). Zingiberis da.h.j.
Suat Aptiq.f. Spe.Hitrdfonpi.ljfi.
PilalAc/e hapidel.ax.uli Mejis*.
R. Ldp. Ld^ultlon^vj. Fpthyntt,
Pelypodnanaf). ... CdtjiphpVorttfn,
Anifian.ty. •"< Scatnwoii.prap.
Htllebori nigri . Salis lndtan. 5 ij.fi.

Agariti eltkil). )») . Spec.H;traJimpl.ixv.

Succi Endiuta q. f.
’ * 1
‘Fiat Mafla piluiarum.Dofis 9i|. ad drachj.
9 '^
. Vilulddeijpide ArmnoMefiaf
R. Lap. Arintm loti jptc. Hirta fimpliik ana drach.v.
f1 v 1 nhpad ti, Epii hynii, ana lj Solklndidraih.j.fi.
.
':.. *S4dtnm**-prap.dr4eb.iij. CaryopbyP^aib-H^ Sacci falani qf.
v
PtlttU contra Morbum Ualficumfhrdusmti. ‘

R. Ellebori nigri tritilj. PtacipHitiifi.

*l3i ui
Ftl. fena Alcxtnd' tnalij. C,*a$j.
IA, & cura meile albo fiar Mafla pilularum. .v*.

.r
Pilat*purgaiitesferofos Humores. * <.»
*c
Pila'* de Mcxer*e Mefu*.
. s
‘ ’.V,‘A ‘ ‘

F. Foliorum Tbym0**ctto infrfirum txtccat. Jv. &

'klyrobal fidUarum, fi. chcbularum Sii)
5 Manna q.f.
Tamarmdorum Aqua cichoriifolut. q.f. ad formandum.
' VtluU Heurnii Hydragog*.
X. HierafimpUUm Aganeo |ft. Rbabarban 5).
Myrobal C bebul. 5). Foliorum Ctiamel** infuforuminacerd
vin^ cui incoxere mala Cydonia exempta, extra folem at efcanr>&
repetiuq; infufionearecentato aceto , maceratione fa&apex &
deinde exicca torum ^fi. 'x x Tro~
 ,, , , . . ,

900 An idota3.ii
• . 'It -

Trocbifcorum alhandalt 35. Nnch Mjttfliu ,

Carjophjllorum arudii. Fiat mafTa cum fucco Itidis. Dofis 5jj
P ;/«/< Euphorbio cJWefua,
*- luphorbti, Colocynthidis ,

54^;f»/4W.rfric6.ij 4 Aloes drach.v. •ffc

StUtt porri q. f. Fiat Maila.

iwsfc t
PtluU purgantes mixtos humores a capite.
VtluUfinc quibus Nicolai.
*• A k>ulot* drajr. xiv. blyrobal.flauarum
Cbtbuiarm, Indarum,
Btllincarum, Imbite arum
Rhabarbari Mjfiuhts,
AbjiiitlMi Re/arum,
Violurum Sena
Agarids j. Scammtniiprap.3rj.S.
Cufcutadrach.j.
Macerato fcammonio in fucci Foeniculiq. C infiifioncm pannolf-
neo colligatam fortiter exprime manibus oleo tiolacco inun&is , 36.
cum expreflione fiat Maila. Dofis drach. j.
P iluU lucie maioris Mefu*.
KRofarum, Violarum
Abfinthii Colocynthidii,
Turbith, Cubtbarum
Calami arom. Sutu mofeb.
Spica bidua, Epitkjtnt,
Citpobalfwri Xykoalfami
Stm. Stfelets Stm. Ruta,
Schaenanthi, Red. Afati,
Maflicu, CaryophjUtruifi ,

Cinnamomi, Antfi,
Farnuuli Apti
Cjjha lignea, Croti
Macuan.li}. M yrob.iitrin. Chtkultritm

1 udarum

Digitized by Google
 , . :

Mi z>ico-CHT)inGi ti». IV: ?c*

'
ladanrrty ”,
BtUiriurum,' „

fmbliurttM , -B&uUibmw. g./.

tuphrtgu §vj. Akisfuccontriiu Jxj.Jij*

S«ai fmmult quantumfificit. Fiat Mada.

Vilui* Lucu miwres Mefite.

op..X)l»balfimi t Qarpob*lf«mi*n.$.
Moftrum, VitUrum
Abfynthii, . Eupbrtgi* m. jiij,

jfcirf. C btliden. 3T. Sf«4,

ipithymi Myrob. flutarum,
ItuUrum , C bebuUrum
Belliruarum, Embhurum,
Aginci . Ctloantbidit
' Sxbeciwubiy Lytu,
l4p.biZ*titMisl)jr. Alots Ut4%s\.
SnutifcmUuii 4Ut Cbtlidnk q.f, FlttMafla.

J»

v. » :
VihUtCupituUs Nicolai* .

'
y..Attonita, .. Ctlotjnthi&i &
Agona . ,
Turpat
. htrmodatyltrmtHtgr.XXiv,
Zingiberi, CarjopbjUmm,
Mac it Ligni Aloes
Stlis gtmmaanagr. xi|w

Diigridti 3j. » Alntlttabx.-. .+

fiam Hic» fimplici fiant piluiasvij. pro draclima.

VHuUaddoloremcapituFrandfii Goxud.
jpi. Aloes btpatica lot* |iif. Brytnia,
MaflUu an.lj, Cum vino Fiant pilttlar
i -at*
P/Zwie »d dolorem cupitu Auicenrte

JfkfbAfiokLCbdiHl. Mirionem, s *
901 A-n t i d o t a r I I . .

Rti.hl'coruman.%}. ,

S.ectbadosQ.j. Hicaptcrsrj,
Palpi « oloijti. Ifi. Abfj' tb’i%lj.
Agircilj. '
HtUtbdunigrryft
Ju peti Eptthj/ ni*v.£xv»
Fiant.
yS/iw mundifc antes caput Auiccnn*.
Tfji, Turptii A oeu». drach. x.

O Ictynthtdit Sun. moK.an.dr.tcb.iij.

Antfi Salii an. dratb. j.

Vini quintum fuffidt. F. Marfla.

Vilui* eiufdem Auiccnn*.

fy.Eptt bynti. Agar ici ana

PoljpodulW). htetadrab. vij.
Salii dra. h. ij.fi. Mjrob. Indar drach. v.
Lapida Labuit drach. ij. Fiat malTa.Dofiiduch. jj.
UMeltycholiam ex capite ducunt eiufdem.
•y.. P<w»m, Mjrrha,
Sica bad. Arabii a Mcljfa,
'
Thurii, - Croii
3 . Mjrob* f. Rufarum an. drach j.
Trochtf. de Agarico, Poljpodii,
Spitbjmi, V Sena
Lap. lAzjuliloti&prapar. drach. iij.

Alotshtdvn: .].
Boli armentpraparatidraeb. iij.

Vini ^Baritum fujfittt. F. *

Vilui* purgantes mixtas humores a Stomache . 1 •

"^
PiluUHiersfimpliccs Galeni.
•^t, Alots drach. l. Cinnamomi,
Xjlebalfami Afari,
Spica Indica, Croci
Majhcbes an. drach. t\j. Mtdurofatiq.fi
Piltdt

•
Digitized by Google
 . . .

MidICO-ChYMIC 1 tlB. IV*

ViluU de Hiera compojita .
np..S pic t Indica, Cinnamomi,,
Stb&anthi Croci ,
A/i* ij Xyhtafia
c . Xylobalsami Violarum i
Carpobalfami Ablyntbu,
fyithymi Agarici
Rofarum lurbiib
Majlicbes Colocynthidis an. 9iij;
Aloes dracb x. 9 ij. Aqtu Endiuia, quantum fufuti.
ViluU Affaieret A uuenn.t
m Spec. litrapicraGahm dracb. ij.

Myrob. eurinarum Maflh bes an. dracb. j,

A/o« m. i?. SiiuimaioTonaq.f

ViluU de Aloe & Mafluhc Nicolai.

fy. Aloes vnc.j. Majhcbes vnc.fi

CaiyophjUorum Rof rub. an. dracb. j.
Croci , Diagrtdtian. 9 ij .

Succi abfyntbii vtlfanieuli quantum jofficit.

'
F. Mada.
ViluU de A loe lota. ,
ji. Aloei lota cum fucco rofarum ync. j»
Majlubes dracb ij. Agarici . rochif. dracli. ii j.;

Spec Diamofchiduku 3 ./. Vmimaluattctq.f.

F Malia.

ViluU dc A loe rofata A ugujlanu .

^i. Aloes rofata optima & pellucida vnc.j. .

Gura vino formentur pilulae.

ViluU de A loe rofata A rnoldt Vilhnouani.

t ^.. Eoiorum rofarum viridium minwifimt tncifarum 51 v. Aloes j.

Incorporentur, quibus exficcarts, denue addantur totidem rof«, &

ICUiilpireitcrcnrur.-poitea formetur malla, quzreferuatur vftti.
Hcurnius .
 a' , ,

'Atjttd ot a ri>i
Keurnius dicit: Aloen parant mulri, ita vt omnem fioxam exuat
hoc modo; Cum fyriusarlt.jo folft.tiofl ignr,pu lucri ilocs remifceftc
ferum la&is, dum pultis c lara&rr^tn trahat: (oli exponunt dum indu-
refcat. Iterum in puluerem comminuunt &
fuctum cndiuix affun-
dunt, denuoquc ficcant, tandem ia pollinem verrunt, rofarum Per» &
ficarunvfucco imbuunt , &
(sepi js eandem laborem peragunt ; Vltim»
&
ficatum in vfum reponunt, ex ea pilulas c (Formant.
P iluU ImpcrULs Itlfigijlralct.
*t. Cinnamomi, Amomi,
Mufiuit Amfi
Zingiberis, Cardam.minorie
Z e doAri Macerie, ,
HuititAofikiti, C nrj ypbjtlorum,
Croci Cubebarum
ligni alo tt Tserbitb
Manna Agarict
Ftl. Sena SpicA Indica
Mjrobal.Cstrin. C bebularum
Indarum Bell tricarum,

Embltcarumtn.dj. Rbabarbarilj.
’

Aloes lij. Sjrupi rofatt laxatius f

quantum fufficit.

P iluU aurea Marftlii Vicini.

y.Thttru, Myrrha,
Croci Ligni aloes,
Cinnamomi, Co't. mali citri
Melijf/, Serici coc.fi udi,
Menta Been albi > . t
Been rubri an. lS. Rof. rubrarum i

Sani ait rubri Coralli rubri . -

Mjrob.emblicarum Chebularum
Indarum an. £j. Aloes lota adpcndm omnium
Vini quantum fufficit. "Fiat.

Ptluh

Digitized by Google
 L

Medico-Chymici Lib.IV. 9os

TiluU Angelica Fiorauanti.
R. Colocynthidis drach i v. Aqtu viti. opt.Circul.lib. i.
TVlacercntur per tres dics:inde fiat fortisexpreflio: cui
adde
Aloes Hepatia, Ellebori nigri,
Myrrhaan.vnc.i.
Mifceanturtrita,&ponanturin loco calido dum fcrcexicccntur:raox
adde
'Cinnamomi
Sulphuriflaui an vnc.f.
Incorpora bcne,& permitte dum perfere cxiccctunlnde
cum mel-
Jc fiat maila.Dofis drach. i.in vale plumbeo
conicruanda.

TiluU Aquilina Fiorauanti,

K.Conferua Fofarum vnc.iii. lign i aloes drach. i.

Olei vitriohgrjc.
Cinnamomi tleSificmpJ/.
Lapidi phlofophui vncJ.
Sacbarialbivnc.it..
Syrupi Acetofiq.fi
Dojisdrach.f. F.MaJfa.

TiluU Hagtjlrales Fiorauanti.

R. Olibani Maflichts
Myrrha SarcocoUa
Aloes hepatica Ellebori nigri
Turpeti Colocynthidi
Crocianq.fi
Mtfchtfcrupfi
Me&is rofq.fi F.pilula.

TiluU Galeni adlaxandum.

f*

R .Diagridii drach. iit. Colocynthidi,

Aloesan.vnc.fi Myrrha drach. iL
Majlici drach. Viniq.fi.Fiat.

TiluUfatuberrima.
R. Croci MjrrkaEleftst.

Digitized by Google
 Antidotar.it
Capbura Ofiit de Corde C.Jpodii
fem.Ocymi an.drac.f. Ligni aloes fcrup.tgr.r~

Boli armem aqtiarof.loti fcrup.i. Btcn albi fcrupfgr.v.

Flor.BugFJfadrac.i, fem. Curi
'
CaryoplyU. Cort.malicitri,
Zingibera an. fcrup.i.. Ambragrtffaeletti gr.v.
Hyacinthorum, Granatorum an.fcrup.f.
Agaria optimi S haburbari electi an . drac.u.

Spica Indtcafcrup.f.
Aloes Hepatica elefla & tlota ad pondus omnium.
Aqua Buglojfa q.Jvjfiot. F. Pilula.

Pilula Marfilii Ficini-

R. Mjrob. chtbulorum dracb.ii. Rof. rub.
Santali rubri, Emblicorum,
Cinnamomi, . Croci,
Cort. Mali citri ‘
Been albi, t ;

Mthffaan.dracb. i- Been rubri,

AlttstUclarittqueablutadrac.x'u.Vmq.fufficit. Fiant PiBtUu.

Pilula de Elaterio Tficolai.

R.Afoo rnc.ii. Mafiicuvne.L

Elatem rnc.iii.
SuccicucumeruAfinmq.f. FiatMajfa.

Vi Inia alia Marftlsj Ficini.

R. Aloes lota vm.i. Mjrob. Emblicor..

Cbebul.an.drac.ii. Majlicm,
RofarumRub.an.drac.ii~ Vimq.f-

P iluUfurgantes Humores mixtosab Hepati,-

Pilula de Tribus.
t

R. Rhabarbari, Agahc'f„
Aloes lota 4n.dr0cb.iuff

sp*t*

v_

Digitized by Google
 ,

Medico-Chtmicj Lib. IV. ]p ©7

Syrapirofittilaxatm q.fi.F. majfa.

Pilula ex Halicacabo CMefua.

R. A bfintbti,
Mvobal.ftauarum
^ Aloes,
Majliches,
Rrubarbari Croci
Caucamiloti, '
Afari,
Anifi ‘
fucci Abfinthii
Succi Eupatorii. Cafita lignea
fem.¥ urnaria an.irac.ii. Utera piera drac. iii.
Aquafiolani quantumfiufficit. Jiat Majfa.

Pilula ad Hydropem Galeni.

R. Spica Indica & Romana an. 3f. Agarici

Artjloloibia amomi
Croci JEriscombufii,
Epithymi , Mafticit
Hyptrici, Ctfii
Cbamadryosan.dracb.iii. Myrrha
Kerfe Medicinalis Squinanthi
Titbjmali an. dracb.i. Aloesvnc.i. Cum pino E.

PiluUphilagrii Mejit a. -• •

R.Tmbifi Diarrhodon ,
de Rbabarbaro an.vnc.f.
fucci Eupatorii Abfinthii,
fuccijptna albe an.dracb.ii. Myrobal.Citritt.

fcm.Cufcuta Turpetian.vnc.fi
Agarici ,
t
Aloes an.vnc.i.
falu indi vncJ.fi
Aqua Fcenicuh q fufficit F. Maffie.

Pilula purgantes Humores mixtas a toto .

Pilula aggrega tiaa maiores Mefta.

* 1 ’ * ’•
% r
R. Myrobal.flauarum, r
J;
. Rbabarbarian.vnc.fi.

y i Succi

Digitized by Google
 , . . . , .

AnTID0TAR.II
Succi Eupatorii Succi Abfynthtian.vncMi..
Scammonii praparati drach.vi „ Myrobal.
Chcbul. Indarum ,, Agarici
Colocptbidu , Ptlypodiian.draob.ii.
Turlnih Aloes an.dracb. vi.
Majlicbet, Rof. rubrarum
Sali gemma Eptthymi,
Anifi Zingiberis an.dracb, i..
Elecluarii rofati Mefua Piat majfapilularum..
q f. '.

VOlulse aggregat iuadiinores eiufdcm.

R . Myrob. Ci trinorum, Indorum ,

Emblicorum an.dracb. iq.. Mafltcu ,
-*»!/*> £««» Eupatorii.fucciA bjintbiii
Succi Rof.an.dracb.ii.. Rbabarbari drach.v..
Jpec.Htera piera Galeni \i.f. Succi Apii qflFiat,

Pilula AJlringentes..

Vilulaex Bdellio.

R.B dellii vnc.i.f. Myrtbal.Chebitlarttm ,

Indarum Belliricarum
Emblicorum, Coriebar. Penerrorum
Ammidrach.iii. vftarum an drac.ii.f. '.

fiat Majfa. Cbarabadracb.ii.f..

Succt porri
q.fufficit..

Vilula contrafluxum ventris Nicolai.

K.MyrtiUorum, Balaujltorum,
Tftdia Symphyti ,
fang.Draconis, Boli Arment ,
Acacia, Hypocifttdu,
Rofarum Tartari
Sumach Croci
Gallia

Digitized by Googl
 . .

Medic®-Ch ymici Lib.IV. S»ep

Gallia Mofch. Galla,
Cinnamomi Spodii

Mdftuis Gummi Arab. an.drach.i.

Opn Thtbatci drdch.f. cum fui co cymarum Myrti, Lentifci. •

&
Tempera, fac pilulas cura aqua rofarum..

ViluUflipticst Arnoldi VilUnouani.

K.Summdcb Myrtillorum
Ffidia Bdldujlia,
Confol.maior. fang. Draconis
Boli A rmeni , Acacia, Hypoctftidos
Rofrub.. Tamarind.an.drac.i.
Croci GdUid Mofch.
Spodii Macis
Gummi Ardbici torrefacti an.drach.i.
Cum fucco Cymarum Myrti F. Pilula..
%

ViluU de Cynogbjfa Meflsa.

K.Myrrha drach. vi.. Thurit drach. v.

Opii . Hyofciamian.vnc.f.
Croci drack.i,f . Rad.ltngua canis vncf. drac.f
F.Majfa. Dpfis drac. fad drac.i.

ViluU Hypoglottides AflriclorU.

K, Acacia vncf. Hypociftidit

Boli Armtni Terrafigillata an.drach.i..
Rofarum, Spongia ,
Spina alba Rad. Rad.BiJlorta an.dracb.ii. .

Amyli drach. iij.

Syr. Rofarum fictarum aut myrtorum qf.Fiat.

ViluU ad defluxiones tenues , in articulos dr vlcera :

pulmonis, Rondeletiy.
R.T ragacantbi, Gummi Arabici an.drac.u .

y; y Amylil

Digitized by Googl
 , .

Amyli irac.f. Cort. Thurii,

Styracu an.fcrupa. Myrrha.
fucciglycyrrhtxjcan.fcrup.i. Opii di. F.cumfapaMaJfa,

PtluU ad eofdcm affleflus i^Andernaci

R glycyrrbizxpitrg.vm.f. Tragacanibadracxn.
Croci drac.t. Cummi Arabici
KifintTtrtbintlnnaan.drac.it. PulptpafarKm,i>cinis exmptii }f.
Vmt Cretuiq.f.
VtluU adpituitam educendam &injp fandam.

R.Pilularum ptnidiorumfacbari condi an.vnc.f.

Tragacanthi Gummi Arabici an. drac.t.
Amyli drach.f. Succiglycyrrhfcrup.i.
Syrupt wphorumq f.
ViluU pectorales Adolphi Occonu.

R.Spec.Diatrag.frig’di,ptnidiarum an. vnc.f.

Succiglycyrrbuatdra. b.ui. Zingibtrufcrup. i.
Ireosfcrup.i. ftm.Vrtica
Hyffopi .
i Flor. Aniboi an.fcrup.f.
Croctorient. Sulphur. an.gr. vu. •

Ltch fani q.{afficit F.Magdaltontscum pul. t inna.

Hypogbtttdcspcclorales.
V.

R. Glycyrrhitca munda contufaqut vnc.i.Hordet integri P.i.

Vuarum pajfarum,acinu exemptu vnc.ti.
Decoquantur in libra aqua: ad tcrtias.Colato iuri adde
Tragacanthi vnc.f Ptmdiorum vnc.ni. Sacban condi vnc. ii.
Modico Amylo fingantur.

^Alix adeundem affecium.

'
i
•
-r; 'ii.

R.Tragacantbi gummi Arabici an.dracb.ii.

A cocta, .
BaLtuf.il an drac.u.
Cinnam.

Digitized by Google
 . .

MEDTco-CHrMiciLiB.lv. 9H
Cinnam.crafiidracf. - i

Balautlium contundatur:ficcatum mortario teratur. Cxtera po-

fttidie ex aqua maccrcnrutdeindc omnia cx lyrupoRolarum liccarunv
redigantur m pilulas.
PHula Aperientes
Pilula ad iecerit objlruciionem , Rondile .

K.Trocbifde Abfmthto drac.i. fuca Apii vtl

SjrupiEMntuu quantum fuffiett.
P iluU Hepatica alia.
R. Succi abfinthiidepurati & exficcati drac.i.

Spica Indica, Squinanthi an.dracbf. ftm.Apii, petrofeUnfcrup.il-

Cum fj/rupo Enditua F.
Pilula ad Lienem objlruttum eiufdem .
K.Tmhifcorum dt Cappar. deUjrrhaan.dracb.it.
Oxjmtluu q fuffiett. Ttartt Pilula.. ,

Pilula adLienemfortiores.

K. Ujrrba, Aiiflolecb. vtriufque

Afari fem.ptt for. Cappararum an- dratM-

Squinanthi Spica Indu a an. dracf.
fem.Apii Pttrtfelim
Agni Cafli an. dracf. Sjrupi Acttoft q.fuffiUitS..

Pilula ad Hydropem

R .Spica Nardi Indica, Hepatis lupinian. irae. »;•

Eupatortifcrup.it. Sjr.de Abfintbio qfuffi,-

Olu Vttritli q.v. fiant Pilula.

Pilula adQuartanam.

R . Piperit contufigr. i v. Cum fucco gentiana F.

Pilula fugerbibendo aquam Thcriacalcm , vel liquorem tartari
eonre&i-
>11 Ahtidotarii
PiluUin morboVenerco Heurnn.

R.L^rti Guiaci iam in ftobem rtdacTi dracb.i.

Corticis tiufdem hgnipulutrifatt dracb.f.

Salft parilia pulucrtfatafcrup.i.

Cumfyrupo defoncbo. Fiant pilula jQ.Dofis.$.

PtluUad Renum & vefica Vlcera Rondiletry.

R. Tragacanthi leuittr afft, Gumini Arabici parum vfti,

Coralli rubri, fanguin . Dtac.
Boli arment an.dr ac.f. MajUcis,
Lap. ludaui anfcrup.i. ftm. Melonum.
Alkfkengt an.fcrup.tt. ftm. Btfmalua ftrup.L
Succi Cauda equina, vtl HJarcifi q.fufficit.

P ilulaad menjlrua mouenda Bauhim.

R.Alottopt.lotadrac.i.f. Myrrha eltcla dracb.i.
Sagapeni,Borack an. drac.f. Cajlorti fcrup.ii.
Crocifcrup.i. Jpt.Diambafcrup.f.
OleiAnifi carut an.gutt.vt.
Vini Maluatici qfufficif. Fiat.

Pilula eiufdem ad vrinas cr menfhrua

R.fucci Abjim hiifucati %'ti, Spica Nardt,

luna odorati an.dracb.f. ftm. Apii
Tttroftlinian.fcrup.i. Troihifcorumex Rbaharb .%i .
T

Sjrupi Endtuia qffufficit.F.

Pilula ex Terebinthina Cratonu.

R .Terebinthina cotta vnc. i. Rhabarbari titaiff.drac.iii . '

Succini albi , Succtglj/cyrrhiz,* an. drac.f.

Cinnamomi Elefii dracb.i. M.F.
ViluUt

Digitized by Google
 Me d ic o-Ch y m ici Lib.IV.
Pilula ad VrinamRondelctii.

R .Carabadracbd. Gummiprunorum vtlctraforum fcrup.i.

Afariy StfeU an.fcrup.i,
ftm.Apii Petrofdmi,
Spica ulcita an .fcrup.f.
Sucti Apii vti Bra/ua Marina
q.f. F,

Ptlula ad Matricem ^yfmccnna.

R.Doronici, Zedoaria,
Nucis Mofcbata
Cafiorti an .draco.
Jtm. Apii Anethi
Margaritarum an.fcrup. i V. Bjofciami gr. iit.
Aqua Artem ifia quantum fufficitT.

Pilula de Cajloreo Atucenna.

R . Cafiorti,galangt, Zedoaria ,
Nucis Mofih. ftm.Apii
Anethi Hjofciamigr.iu.
Syrupi de Artemifia
q.f.

Pilula ad Renum & Vefua Calculum Rendel. ,

. R. P ilularum ai vrinam iamiam deferiptarum Rondeletii drac.f.

Ochra, fem.palmianjratb.i. Cineris [corpunum fcrup.i.
Oxjmtlitis velfucci Ltmomm
q.fS.
'
t 4

Pilula ad dolorem colicum emfdem.

R.Spec. arom.rtf. dracb.ii . Spec.Diagalanga dracb.iL
Cafiorti dracb.f Euphorbiigr.x.
,

Optt cum vino maluatico dtjfoluti 3i.fi Piperis,

Cr««» Mjrrhaan.fcrup.fr.

Pilula Anod/najiue Colica alia.

R.Piperis Indui in aceto per nodem macerati

&pulutrifatidracb. i.
 : :

9*4 Aktidotar.ii
Croafirupjt. Myrrh.t fcrtp. i. Mofihigr. aj.
Opii(H»n ino generofo dijfrlutt. M.FiantpiluIx.
IT/:R. Cnici, Anifi,Calloreian.drai.h.j.Pet«>felitTi, piperis longi,
rotundian.drach.j.£ Opii» ana odorati, Myrrhx, Narai an.drach ji.
1

Cuinmrllt fiant catapotia.

FrF.R.My;rhx TrogloHytidisdrach.fi. Altercidrach j.Opii drac,
f.Cynoglolfx hcibxcoiticislcrup.il. Cum aqua Rolacca F. •

Viliddtioreiii tittcun. wj;rig4mfi:R.$tytacis,Croci, Myrrhx, Cafto-

xei an.fci up.f. Opii icrup.i. Cuna VinoMahaatico F.
Pilul tk cjnogbJfu : R.
t
Cy n ogl o tlx, Ic m H y o fciam i» O pii an.vn c.f»
.

Myrrhx drach.vi.Thutis drach.v.Cary ophyilorum. Cinnamomi, fty-

racis, Calamitx an.gii. Aqux rofoccx q.tufhcir.
Ptlulodt Arnoglcjfo: R.My<ihx,Thuris >fucci glycynhizxan.drac.j.
iucci plantaginis q.iufticit F. Malia.
Tiluli dtfljract Mtfuo R . Styracis Kquidx , Thuris , Myrrhat , focci
glycynhizx,opu an.drac.i.F.Madav
PtluUJlyrocuGolmiK.Styt&ds drach.tx.Opii, Myrrhx an.vncXCt-
pxqXuflicit.Fiar Mafla. *

FrltR.Myrrhx, Piperis, Opii, Styracis, Callorei, galbani an.drach.

ij.lapxqXuffiot.F.Mad.u
Ptluls Hormoni* Goleni R. Styracis, Caftorei pfpcris,Cardamorn i
,

an.drach.iip.Opi, Myrrhx, iero. Hyofiiami an.vnc.j. fapx q.fufficit F.

Mada.
PtluU Scribonii G4fa*i.R.Sagapeni,Myrrhx an.drach.ij Opii,Car-
damouai , Callo rei an. vnc. £ Piperis albi icrup.j. £ Lapx q. lumcit , F»
Mafla.
PiluUodtts qui coirt non voltnt: R .Ceparum albarum, Tefticalorum
vulpis , cerebella paderum , Flor, palrox MalcuU olibani , albi ana q_

Ptlulo contro vtntna-.K .Imperatorix,Biftorrx,Tormen t illx, Vale-

rianx,Catlinx,Di (Slamni albi,Gentianx, Ariftolochix rot.Agatici cle-
&i , (alis gemmei afta partes xquales Tfucci Alborum, Ceparum q.ficft,
Croci drach.j.F. Mafla. Hadtenus Galenicorum pilulx, nunc infe-
quenturchymicorum. Cum v. Aloes flimmam pilularufltingrediens,.
abeo capiemus exordium.
r«nt

Digitized by GoogI
 Me d i c o-Ch y m ici Lib.IV.

Vera \_AUes prdparatto Chymiat.

R.Aloesfuccottinxoptimje &laudatidimsex vc fica vnc.vj. aut

lib.f.veltantum,quantumlubct: quam reda&am in pulucrcm immit-
tas in macracium lcu cucurbitam vitream: affunde aquae endiuixauta-
cctofa:,vt 4 .vel j.digirosfuperemincanponcin Baln.Mar.calido ac fe-
re bullicntc,vaic optime clauio cum (ubere ac cera Hifpanica. Stet ita
per i vel j.dics integros & conflabis aquam ab aloes cdcntia,tin<ftam
&rubicundiflimamrubiniinftar,quam lente pcrinclinationem a fae-
cibus feparabis.ne quod era (Tum cft,excat fimul , liquorem effudi m fc-
orlim afletua in alembico probe claufo. Materiae reli&s aliam affunde
aquam endiuiae,fed non tantum quantum prius.Denuo digere vt ante,
colaturam fcpara,prioriqueadiicc,acrur(us aliam affunde,donec aqua
&
.nullum amplius eliciat colorem, videbis refiduum , quod eft in fiin-
do arenae indar, aut cineris, in magna fat is copia.Exmcdialibradua: vel
tresvncix reftabumieftautem faex aloes inutilis, nec in aqua diflolui-
tu% Aquam omnem tinftamdcftilla per alcmbicum ,aut fac exhalare
in patina argentea, carbonibus ac cineribus calidis impolita, donec
materia reftet craffitudinc mellis qua: erit lucidilTima rubini inftar
& maioriartificioatquciudiciopraeparata,quam folct vulgo fimplici
ablutione, fi vel centies abluatur. Haec aloes fic prxparata Sc depu-
illa
rata,balisvicem obibitadplureseffingcndas pilulas quaeque iam per
:

fead vnius fcrupuli dolin exhibita excellens medicina eft.

Inpluribusetiampilulis formandis recipiuntur gummi ammo-
niacum,bdellium,opoponax Myrrha, fcammoniuni, quxipfaquoqj
,

imprimis praeparatione opus habenr,vtpotcqux multis adhuc faecibus

eradis & inutilibus fcateanr.
Antequam igitur gummi ammoniacum, bdellium, opopanax, Sc
vfum veniant, ea in aceto rofato aut vino albodiflbluenda
fimilia in
funtj&pcrfctaceum traiicicnda.
Myrrhaquoque in vino ignem Baln. Mar. diiroluta,adhuc calens
per linteum tranfcolenda eft.
Veralcammoneaeprsparario fit cum luceo limonum depurato, id-
que in eodem B.M.calido,in quo diffoluatur , dc feruens etiam adhuc
per linteum tranfmitratnr,& hec pa<5to cradaeius &impura fubftautia,
qus non ni(i noxam parit.ab ea leccrnatur.
z i Chymici»

Digitized by Google
916 Antidotarii
Chy mici, qui certa quadam & infallibili experientia edodli , elegantes
illas & fingulares vitrioii proprietates occulte in co delitcfcentes erue-
re norunt, haud verebuntur fcammoneam, myrrham, Sc ipfa etiam
&
gummi prxparare dilloluere cum phlegmate vitrioli.toro fuo fpiritu
imprxgnato. In hoc lolo enim fpiritu laret vera illorum fimplicium
pr£paratia,quscumcxupcrante calefaciendi qualitate infignitafint,
bacviaexquifice&petfedle corriguntur: hic etiam fpiritus vcrumcu-
phorbiijturo in aliis inde, concinnandis remediis penitus abdicandum,
puto..
P iluhtpanchymagog* Quercetant.
R A loti prtparaU vtfupra lib.f.
Himcinde in vitrum, ampliffimura, capax Se fimul affunde fuccum
*iolarum,variis.codfionibusS£ leparatiombuspuriab impuro, per (0-
lam digeftionem in Balo.Mar.mediocriter cahdo,ade o depurau & co-
& i,vt tandem ad fyrupi confidentiam reduci poffit citra mellis faccha-
riuc additionem.
Hicfuccusita prJparatus cum prsdidfo aloe mifceatur,& vitr§m,
in quo continetur materia, radiis folaribus sftiuo tempore aut fimili
calori,vt hypocaufti exponatur,&prsdidtus fuccus infpiflabitur,atque
cum albe permifccbitur, vt omnia in vnum corpus.
paucis diebus,adco
&in vnam confidentiam redudtacfle videantur. Nota: Materia fingu-
fis diebus, rudicula lignea optimeagi tetur,vt omnia ptobe inuiccm ml-
lccantur , cui mixtioni fuo tempore adde.

Succor.Phr.primula vtris BugLjfa

Ttrfica arboris EtHjpnici,
Rifar. Pallidar.. Singulorum ad modum fua..
Cteborti Violar.praparator.vnc.1t9.

Et fic intra 4. vel y.menfes, quod temporis fpatium , huius operio

p£rfedrio requirit,propterflores,qui diucrlo tempore nafcemcs , limul
colligi nequeunt, femilibram aloes tusadhb.i. fi audiam inuenies :o-
mn es enim (ucci pcifedte cum illa incorporati funt : huius materis fc£
quilibrai.infuper adde e flentis fiue extracti
Seniis vnc.iij. Pu lunis Paniculi dulcis
Exrrafti Rhabarbari Antfian Jrac.i.
AgaTtiian.vnc.jf. jptc.dtatna [antalifnup.iiij.
Ci nr.ammt Omnis

Digitized by Google
 Medico-Chy mic i Lib.IV. 91 y
Omnia rcducantucad bonam pilularum confifl:cntiam,qux ad
omnes purgant humores, &c ipfum etia
fcrup.i.fiexhibitxin vniucrfiim
fanguinem.-vndc hoc remedium panchymagogum appellandum duxi.
Hxpilulx citra extradtorum purgantium additionem per fe funtprx-
ftanullimxad corporis fanitatem conieruandam ,ex virtute fua balfia-
micarvnde etiam vermium generarionem prohibent in genere omnes :

humores corruptos noxios &

fuperfluos euacuant, totam (anguinis
&
niallam purificant, ad alios diuerfos atfedtus curandos conducunt.
Si quis voluerit ex ea jurare remedium fimplex purgans bilem»
vnc.uij.aloes,vt fuprapr$paratx, addat vncj.eflcnrix fiueexiradliRha-
barbari,vel vnc.i.Extradli agarici aut turbirh , fi pitu itam purgare velit:
vel &
eandem dofinextra&i hclleb. nigri fenx,fi /olam melanchol. e-
duccrc animus fmnon hic opus habes corredtiuis (qux potius molem
corpoream in plcrifquemedicamentisaugent,quamnimiam illorum
vim purgatoriam minuant Jca tamen addi vidifti in capite de extradkis,
vbi dc eorundem fimplicium vera prxparatione corredtionc a.-
dium-
Si generale quoddam remedium ad omnes humores fimul,vt;
parcft.purgandos conficere velis: mifccfimul omnia illa extradia, au-
gendo doiim aloes ad eorundem proportionem..
Siquisde labore &
longiori tempore conqueratur, &cra(Tiori
quadam horum remediorum prxparatione cantemus cfle velic:is qua-
tuor his vnciis aloes prxparatx admifccat Rhabarbari fubril illime pul-
uerizati vnc.i. Cinnamomi fcrup,.ij, Croci (crup. i. fpec. Diatrialantali
drach.fiex his omnibus formentur pilulx ad purgandam bilem.
Ad pituitam deturbandam eidem aloes ponderi adiice agarici
trochifiiti &i in pulucrc redadli vnc.i.mafticis drac.j. falis gemmx drv.
fivel agar ci trochifcati loco adde fpec.diacarth.drac.x.
i

Vcfiat Melanagogum fimplex, adde fennx,fubtili(lime puluerizarx-

vnc.j.Amfi,fxniculi, epithyrai an.drath.fi.

PiluU choUgog&dc centAuno Qucrctt..

R . Suctor. optime depurator: centauri mintrit,
Rofirum pallidarum, , lupitor n Mtfua
Rad.oxyUpathi an.vnc.m.. Aktspraparata vnc. vi,.
z 3
Digerant
 V-

91S Antidotarii
Digerantur ad ignem Bal.Mar.pcr 11. horas, vt fiat petfe&a diffo-
lutio& mixtio, dein omnia coagulentur ad mellis confidendam; cui
adde
Pulueru Rhabarbari vnc*. Cinnamomi an.drac.f
Xylo aloes (p.c.Diatriafantah
Myrrha an. dracb, ii. Troebtfc. Durrhodon an. drac.i.
Croci
Mifcefiat pilularum maffariojis fcrup.i.f.vtlferup. ii.
Profunt in omnibus febribus bih^jjs,arquato morbo & cache-
xia iecoris,item cxteraiumquepartium.nutritionidicarar : obftru&io-
mbus mirifice auxiliantur.
Vtlulx phUgmagog* deabftmhio Que* ce tani.

R.Jpec.Hierufimpltcu Gaivnc.i.f. Turbithgi>mmo/i,an.vnc.i.

Troi btfc.alhandaldrac.vi. MjrtbatUtt.drach.vt.
Agarici rectnttr trecbifcati vnc. if. C tnnamomt
ftm. Cartbami Macis
Htmodaclylorum Piperis

Afari fim.Fanicuti an.drach.ij.

Maceremur inlib.j.f.fucci abfinthii optime depurati,& lib.j. rini
albi optimi,idquc in va(e vitreo optime claufo ad ignem Bal. Mar. fatis
luculentum per triduum, dein materia adhuc feruida per fetaceum
traiiciatur.his adde aloes vtfupraprxp.vnc.iij.tandem omnia ad ignem
cinerum coagulentur, donec acquirant bonam pilularum coniiften-
tiam.De his pilulis in extrafli modum prxparatis,lufficict exhibere pro
dofifcrup.j.vclfcrup.j.f.adfummum.Pituiram accrebro.pe&ore.vcn-
triculo .exteri fque partibus nutritioni dicatis, Scferofa excrementa i
partibus etiam profundioribus &nerofis bulande educunt: atque id-
circo morbis omnibus a caufa frigida genitis coferunt vt cephalalgix,,

apop]cxix,paralyfi, cruditatibus ventriculi, doloribus item arthriticis,

tum ad prxferuationcm,tu ad curatione non paruas afferunt fuppetias.
Vilui* tartare* meUnagog* Qutrcttani.

R.Qryjlalkr.vtl cremor it tortari vnc. ttj.

Potypodiiquernivncjj. Flor.BughJfa
P.ijfu' .Corinthiacar. vnc.i.f Borragntis.
Mjrobalanor.emmum an.vnc.f. Njnipkta,an.p.i.
Coquan-
 ,

MED l C O-C H Y M I C I LlB.IV. pTj)

Coquantur in fuff.quantitate aquar.fumatix &c fcolopendris ad

medietatis confumptionem. De hoc deco&o acidulo & guftui grato,
optime depuratofic elati ficatoca pe lib.ij.fucci optime depurati,pomo-
rum redolentium lib.jquibus adde
ToluuLStnx mundator. vnc.iii. Macia
'
Turbith / CarjopbyQorum ^
Rad.Hedeb. nigri veri an.'j.f cinnamomi
Mjrrba electa rnc . ». Ipithjmian.vncf.

Macerentur ac digerantur ad ignem Baln.Mar.per quatriduum»

idque in vafc vitreo optime clairfo.-dein dum materia adhuc feruet,ftat
cxprcfliovelpcr fetacenmrraiedlio.cqi adde aloes, vtfupra praeparat*
- vnc.iiij. omnia fufficicnter coagulentur ad ignem lentum ; addendo
fab Hncm,dum tere refrigerata erit materia.
jpec.Diarrhod.Abb . fraxintan.drath.it. •

Lar picantia Gal. Ejfentu Croafcrup.ii.

Tmbtfc.dtalduaan.drath.ir Olei Antft aliquot guttulae.
Salia Mfintbii &
Reducantur in bonam pilularum conhftentiam.
Dofisharumpilularumeftquoqucfcrup.i.vclfcrup.j.f. ad furrr-

reum admiranda.

Valuitde Ammoniace.

R. Aloes vt fupraprap.lim. Croci fcrup.tr,

Guvmi ammoniact in aceto fcjBuico
Dtffoluti & per fttaceum
Mjrrba praparata an.vnc.f.
Mafltthet
ffrcc.DiatriafantaUydnJrathifi
Salufraxtm,vel
traieili Abfinthit fcrup.itii.
Cttmfyrupo deftachade ,
Vel de fucco rofarum fiat pilui,
maffa.

ViluU de ftgipeno Camilli.

FL Sagapeniguttimofiprap.drach.ri.
Ammoniact identtdem optime pnp.dratb.m
Extratti trochi fc.albandal v nc.t.
Scammoniipraparatt vncf.
Salit ttmma dratbJtf,
Curo

Digitized by Google
<?io Antid otarii
Cum fyrupo violato acidulo & tin&o fiat mafla, ex quaconfi da-
tur pilulae in pia vel Ciceris formam.

PiluU hydragoget Rueret:Ani.

K.Succor.quam optime depuratorum
Summitatum fraxini lib. i. C tntaurii min.an.libf.
Valeriana
In quibus macera & digere ad ignem Baln.Mar.
Ftl.ftnaoruntal.vncM. Cinnamomi
HermodacTylorum Santali c.itrini
Turbitb Spica nardi an.vncf.
Afarian. vnc.ii.

Deinfortiterexprimantur&coquanturad mellitam confiilentiam,

cui adde
Aloes prap.vnc.tii. Elattriiprap. vt docebiturZi.
Facul, bryonia Salit Cettrach

Faiul.luditan.vncA. Salit pruntllt an Jrach.if.

scammonea prap. Trnbifc. de eupatorio dracb.i.

FxtraSi trtch.alhandal an.drach.tii.

Cum (yrupo roCfol.fiatpilular.ma£Ta.dofis ferup. j f.

Vilula de Euphorbia.

R. Euphorbii praparati, vt AgariciTrtchifcati

mox docebitur ,vncJ. Et Trocbif. albandal an.
Spica nardi drach iii.

Maftuhes an. dr ac.vi. Syr. Violati aciduli & tincti

Opopanacit colore purpureo , qfufficit

Sagapenipraparati Et F.ptUularum Majfa.
Bdellii an.vncf. Dojh afcrup.iadfcTUp.it.

Praeparatio Euphorbii.

Primo omnium optime mundetur ab omni faece :poftea in exi-

gua redigatur fruftula, ex quibus cum limonibusfiuc Curiis, in orbi-
culos fiuc rotulas difte&is, vna cum fixis corticibus fiat S. S.S. a-
deo vt primum & vltimum ftratum confiet ex limonum orbiculis,
fictorum

Digitized by
 Medio o-C hymici L r p.tV. p lt
.'Scrotum hoc paft* involucro includatur in panis formam,
quiin fur-
no mediocriter calefafto coquatur, idtpie in modum
bis cotti, hoc
eft, panis ille iemcleo&us xtmucaturinlurnum
& coquatur
, fecunda
'vice.
quofaao apenpanem & cuphorbium inde perquam
accura-
aimmc fcpara fimul cum orbiculis limonum .quibus
,
Illud adhxro-
bit, flcalbiffimumfimul apparebit, fiyarata&abolitwmnicius
vi ve-
nenata.
HocEuphorbiumprapararam in matracium -aut vitrum
aptum
capaximicio fuperaffundendo fucci limonum vel
.
granatorum aci-
dorum optimedepuraii tantum, vtfupernatet tribus vel
quatuordiei-
us:dcm omnia colloco in B. M. feruentiffimum ad
digerendum do-
ncc Euphorb.um di/Toluatur ididlisfuccis.quibus
omnibus per limea
poftea per euaporationcmfeparentur,&
traiedtis, fucci
euphorbium
remanebit in fundo dcpuratilfimura vrpote i
, quo omnis calor exu-
perans &
qualitas venenata penitus fit feparata.
Sed vtadehymicos
i crmonem noftrum conucrtamus
, cum phlegmate vitrioli totali &c in-
tegro liio fpirinrimpraegnato.vel cum citoniorum au t
pomorum curri-
pcndulorum aquis, acido fulphuris vel ipfius vitrioli
IpiritutinaisSc
acidulis redditis, multo adhuc prsftantiorficteiufdem
euphorbii prx-
parano.quod licet alibiiam dixerimus , nontamen hic piget
idernad-
huc (ernei obiter tantum repetere.
Vt igitur ex euphorbioconcinncntur
pilulx.aducrfuspeftcmcffica-
.ociiiunx,hoc fequenci modoprQccdendum erit.

Viluit de Euph orbio contrapejlem Ruerettoni.

K.Eupborbti vtfuprapraparati vncl
Extracti nucis vomica
Extratti Croci orientalit an dr4cb.il
Extrafti rai. A ngtUu
EtTormentilUan.vnc.i.f.
Extrafti tbcrtaces vnc.ii.
Confeci. Alkermes
Et dt bj/acintbo an.vm.i.
Ejftnna Corallorum drach.i.f.
TtrraftgiUata vtraq.f.vt

aa Reducta-

Digitized-by Google
 1

f>Zl Antidotar.ii
Reducantur in pilularum confidentiam: dofislcrup.i. f.Qui pe-
vtentur iis mane in dofi prxlcripta , confeftim fupcibi-"
fte correpti fiint
bendo aqux bcneduftx vnc.ii.& (tragulis tc&i multum (udabunt: quo
modo venenum a centro ad circumferentiam prouocabitur,& admi-
randum percipietur remedium.

Vilulx mirabiles Ai tremorem

& fjhif/ntsm.

K.Caflorti Extrafti trochtfc. albandal

Tyrethn Et bura pkra Galjtn.vncf.
Cape lignee AH.drac.ut.
Sagapeni preparati, vnc.f.
Mifcc,fiar pilularum m a fla: Do fis (crup.i. vel fcrup.ii.

Pilula Ptjlilentiales Alberti Ducis Esuriri*.

R. Croci Caryophyllorum
Myrrha Zingiberis albi anfcrup.iL
Camphora Ambrafcrup.i.
Ofis de corde cerni Iragmntor. hyacinthi
Spodii an Jracb.i. Smaragdorum
Ligni aloes Granatorum an.faupj.fi.
Been albian.dracb.f. Agarici eluit
TcrrafigiUata vera dracb.it. Rhabarb. opt.an.vnc.f.
flor. Sulphuris drac.L Aloes ex vcfua ad pondus om~
Cort.&ftm.titrii tuum
Mifet,fiat pilularum majfa-.dojisdrac.i:
Si loco horum ingrediendum craflo tantum modo prxpararo-
rum recipiantur, illorum cxtra&arcmedium cuadetmulto prsflantiufc
& vtilius.
C A P. X r r L
De PuberibuspurgAntibus^ortfortantibus efc.
Vlueres purgatorii ita diuiduntur, vt alii, vel (impliciter purgenr
P quemlibet humorem feorfim, bilem videlicet, pituitam,vel fiiccum
melancholicum ;alu vel duos fideera, vel omnes pariter educant: alii:

, . *ero>

«•

Digitized by Googlc
 i '

MEO I C 0-C HTMICI Lib.IV. 9 ,}

vero apti & appropriari lin t certis corporis partibus , vcluti capiti , fto-
'macho , ventn , lieni ,
peculiariter a varia fxcum illuuie putredine
,
&
corruptione repurgandis, de quibus folispulucribuspurgatiuis, ne lon-
gius ai» in ftituto difccdamuSjhicagcmus.Quib.fiacceflerintnonnulli
pulueres morbis quibufdam peculiares ac Ipecifici, eos id-o addimus,
quod tanquam,lclcdli(limi propriaque experientia diutiiu- nobis co-
probati ii n t , quibus lucem afpiciendam publici commodi cauia nullo
mododenegauimus.De exteris puluenb.tam alterantibus quam ro-
borantibus, variifquc aliis medendi fcopis accommodatis, ampliflima
quidem dicendi occafio hic cflctifed illos reiicimus in cap. de confe-
ssionibus aromaticis, vbi dc maxima illorum parte tra&aturi fumus:
plurcs vero alios in feriptis hinc inde noftrislparfimiam tradidimus.

Vuluis ChoUgogm.
R.Rbdbarbari eUtti vnc. tit, Maftubts
flor.Violarum drdtb.ti. Cinnamomi an.ferttp.f
.
Rof. Pallidarum Scammonia prap. [truo.
Hyperici an.dracb.i. Sacchari violati vnc.f.
Jpec. piatriafantali fcrup.f

Mifce,Tutt puluu-.dtfit dracb.t.fumatur ex iuftulo.

Vuluit Vhlegmdgogw.
R .Jpec. Diacarthami drac. si. Turbitb
Agaria trotbifcati drac.f. HtrmQdattyl.dn.drdc .i.
bUf.t:T>ofis fcrup.it. tum iuftulo vino.

Puluis tnekndgogtts Querceum.

R. Serti vnc. i. Anifit fanic. duitis andrach.t.

CtnnamomifitMp.it.
CtyftaOor.tartartdrac.fi.
Dofisdracb.ii.
Cryftallor.tarfarivncj.
Turbitb dn. vnc.f.
ScammvrUaprap.drdc.it.
Galanga an.vnt.t.f.
Dtfitdrdt.t. cum iuftulo.
Sacchari vnc. i.f.
Puluif pxnchjmtgogM.
Soudrac.x. JJermoddtty lorum
Rlubarb. Agarici trotbifcati dn.pii.
Mdtu Cinnamomi
Sacchari violati adpondut omnium.
ad a Mitti
9*4 Aktidotarii
A lita..
JtFol.ftnavnt.ifi Jpithymi Rhabarbati 4fr.drach.iii..
-
ligmalou Macie Zingiberi/ an. fcrup.u.

Salis abfinthti drach.i.fi Jpec.Diatria fantali fcrj.fi Sati ha, ad pondus omnium .

Turbiib '
• ' Htrmodafttlan.vncf.
Mifce , fiat puluis: dofu fcmicochlear. argenteam fuperbibendoiu-
fculum-
Valuitpurgatorius conducens ad omnes morbos/rigidosv
cerebri,.

R.CryftaUor.tartari A mtos
Joliculorfiena an.vncj. Nardi Indici an.fcrup.uiK-
Btrniodaclylorum Coralli prap..
Turbitlian. vnc.fi. Margaritarprep. an.drac.K-
Tulucrii foliorum peti dracaiK Cubebarum
Calami aromatici' Macis
Ztdoariaan.dracb.i.. Caryophjdor.an.drat.fi
fempoonia- Salutuphragia
Siler u montani Salit BitonicaanJracb.i.fi.
Janiculi Sacchari antho fati ad pandat-
. Knifi am:
Mifcefiatpuluicdefisdratbj. Suptrbtbtniofiatim infinde ..

Valuit purgans hydropicorum aquas:

R.Rad. Afati, Trochi forum de Rhabarbore'

Mechoacaan.drac.iK. De Eupatorio an.fcrupaj. •
j
Jfiulapreparata Jpcc.Diatnafiantali
Soldanekaan.dracb.K Cinnamomi
Jpec.Diacarthamidracb.ifi. Macu an.fcrup.i.
1
Scammonea praparata CrociMartisdracb.fi
Facula bryonia & irtos an.. Saccbarirofiatiadpondmmu:-
*
fcrup.tui. •

Mifce, fiat puluis dofis drach ; m .i , cum micui o aueviooiani pe-

•tino.
Fidetis
i *
 *

Medico-Ch ymici Lib.IV. 9 ly

Vuluit ad expellendos lumbricos, dr ad deturbandum eorum

feminarium .
R.Tulu.flor.bj/ptrici Centauris min.an.drac.it,
Cornu cerm prap. Coralli
{em. Portulaca Citri an. dracbf
Coralhna Gentiana
Diptamni an.fcrvpj. Rhabarbari
Afarian.fcrup.iui. Myrrha
Croci Scafnmonuprap;-
Trochifc.alhand.an.firup.i.- Cinnamomi
Coriandri an. drach.ii.
Sacchari parum adgratiam gujlui.-
Dofis fcrup.j.

Pitluif alius paratufacilis adcorundemmet

vermium infan tum
'

expulfioncm *
K.Tulutrii lumbricorum,fupraprapar.dracb. iii.
Rhabarbari Cornu ceruiprap.^
Spodii' CoraB.rubr.
fem.Acetofaan.firup.i. Coriandriprap4r.fcrup.ti.-
Mifct:dofudracb.i.vtldratXf.

V ulnis cachefticus Quercetum.

^^^fbaljbu in tenui/imum alkpolperjimplicem aquam rtda-
jr i
ita,V(l cum fulphuri calcmata^vtartu tft drac. i,
Facula rad. Aronit drac.i.f.Ambragrifta
irae. i.f.
Ijfentia coraUor.margarit an.dracb.it.

Succinipraparati, Cinnamomi an.fcrup.iiij.

Sacchari q.fvtfiat puluisguftui gratus.
Dofis femicochlear argenteum mane.
Ha&enus puiueres noftri purgantes
1 ragaeas confortantes. -.
, audiamus & rpulueres fcu !

Tragea adfrigidos omnes capitis affettut.

R-tu!u. Rad. Acori draeb. vi.
CoraUtpraparatidracbJi.
44 i Tttlu,.

Digitized by Google
 $i 6 Antidotar.ii
Pulu.Flor. Calendula Betonica
Stachados Anthosan.fcrup.u
Coriandri preparati Niicis mofchata
Cinnamomi an. vnt.f. fem. Aritfi
Famcuh dulcis Paonia
Sileris montani an.drach.iii. Cardmomi
Caryophy Horum an. drach.i. Saichar.anthofati q.fuff.
Vt fiat puluis gultui gratus, dofis femicot hlcare argenteum mane.
,

Tragema capitale L ottgij centra vertiginem dr apoplexiam.

R. Maiorana Betonica
Salute Rofmarini
lauendula Mihjfa
Stachadosan.fcrup.i. N«< ti mofthata
Cinnamomi Coria ndn prap .an drach. Hi.
.

Cubebarum Cardamomi
Galanga piper it longi

fem. Galktrkbi Gran. P aoma an.dracb.i.

CarjophyUorum Macis
Zedoaria Zingiberis

Feniculi C arpobalfami
Xyloaloesan.drac.f. Sacchari hb. i.

Mifce,Jiat puluis.

Tragema ad vertiginem expertum Cratonis.

R. cinabrii nonfattitii ,fcd mineralis veri vnc.f.
- Cor alit rubri prap. Margantar.praparatar.an.fcrup.it.
Croci ftrup.i. Fol. auri num.xv.
Omnia terantur fubtilirtitne fupra marmor , mifceantur : dofis gr. &
xxij.vel xvj.cum aqua lilii conuall.prouocat fudores. Excellens eft , 6c
multo vfu comprobatum remedium contra vertiginem.
# ^
* J4 X
^

Tragea ant epileptica Quarcetani.

•R.F/entia Corallor. Margaritar. an.fcrup. iiii.

Vngula Alcis vera y

Vnicorman,drac.f,
Salis
% «*
 «

Medicq-Ch YMICI Lib. IV. 517

Salis cranii humani drac. Lf. Pulu.Flor. Ultor. conuaU.
Calendula Tilia arbori*
Antliosan.fcrup.i.f. ftm. Paonia
Ruta Vifciqucrni an.fcrttp.it.
Lapidis bnjdrdici viri Ambragriftaan.ftrup.i.
Cimamtmi '
Cardamomt
Ligni aloes an. drai bJ. Campberafcrup.f.
Sacchanantbofatt quant.fuff.

Tragea ad omnes pettoris affecius.

R.Spte.Diarieoi Pulmonis vulpis prsp.dracb.f
Diatrachacanthi frigidi an j£i.f. Flor. Sulphuris prapar.drac.t.f.
Tulu.Rad.vngulla caballina EjfentiaMargar.
Summitatum hjjfopi Coralli an. drac. i.
fem.Vrttcaan fcrup.uiL Socchariviolati q.fuff.
Mifce,fiacpuluis,vcl fi velis, ele&. vel tab. continuabis..

Tragea antiplatritica^
R . Salis pruneHa(quem anodjnum minerale vocant veri Cbjmici drac.iL ):
P«/k Flor.papaueru rbeadity Coralli rubri ati Jrach.i.
Sacchari violati vnc.f, M.Fiat Tragea. Dofis drach.ij.

P lui* adomnes ventriculi affctttts mirabilis*

R. Pulu.Rad. Aronupraparata>vt docebitur vnc.ii.
R ad. Acori vulgi Salis Abfinthii
Vimpinellaan.vnc.ii. ut luniptri an. dracb. i.

Oculorum cancri vnc.f. Sacchari rofati q.fuff..

Cinnamomi drach.iiu M.Fiat Tragea.

Tragea ad effcftu* hepatis

R. Corallirubriprap. Spodi)
Jpec.Diatragacoin.drach.iL Vulneris hepatica
ftm. Acttofa Portulaca
Btrberis an.drac.L Croci martis opt.prap.^ti.J.Croci oleifulpbu3.iL
Conferua rof.efucis y vtl facchari rofati qjibumt.
Miicc,fiacpuluis:dofis drach.u Trage*
 > *
X.

,91? " Anti-d ot ah. i i

TrJgidj,Ufleruttt:Homm remcdior.vnum patarur cx -an ferculo.,
,qui veris tempore herbis pafcitur.ftcrcore feu excremento hoc colle- :

in fole vel alto loco moderate calido exficcatum pulucrizan-

,
dum eft,de quo pulucrc exhibeatur drath.f.vei drach.j. malum inue- fi

tcratum fucrit,velpcr fe,-vcl cum vino albo. Non cfl: morbus aurigino-
fus.quin hoc medicamine pcrfe&e eradicetur &
euellatur.-idqueia
tertia vel quarta eiufdcmexmbitione huic pulucri addere potens cin-
:

namomi facchari ad libitum.

AdideitnSummum & ccrtifilmum ad eandem i&eritiam medica-
mentum eft pullorum gallinaccorumjvel gallinarum excrementum ab-
bum/eorfim colledum.de cuius puluere manecxhibe dcach,C& con- !

tinuando 4.vel 5-matutinis mira percipies, idem puluis fumirur ad cal-

.chIi contritionem &exjpulfionem,& vriiye fupprcflLonem.

1 Trage* fiienitica.
R. Puluerurad.aronit^ vtfuprapnptrau vnc.f.
Carpobalfami Xjlkbalfami
Zedoariaan,vnc.i. Puiu.Flor.genijla
ftm. Ndfiurtif Eruet
carduibenediHi •Pannuli
Ariifi*n.drachji.f CarjtpdyUorum
Zingiberi* Cubcbdrum an.drach.f.
Cinnamomi drac.t, Sal** Fraxino
Tamarifci
Ctterach an. fcrup.iiij. Sacchari anthofati ad pondus omnium. Mifce ,fiat
puluis.Dofis ij.cochleariaargcntea,conaucitad obftru&iones &lcir-
rholas durities lienis,& caetcros affe&us inde promanantes.

Trage* antinephritica & adcolicampajponem.

R.Tunitt interiori* ventriculigallina, &Jler corie albi eiufdeman. drachf.
Tulucrit pellicula interiori*, qua in putamnibut tuor. reperitur
drach.ii
f.
herniari* Cinnamomi an.f(THp.iiij.
Vucleor .tnejp Horum drach.ii. ftm. A nifi
Ftnieulian.drdcb.i.

Reducan-

Digitized by Google
 Medico-Ch YM tCI Lib.IV. 915
Reducantur in pulueremtenuiirimum&.raifccantU£.Dofisdrac.
f.vel vnc.i.ad iummuru cum vino albo.

Trageahijlerica.

H. Cafita lignea Calami aromatici an.vne.f.

ftm. Agm cafti Tajlinata
Ruu Faonia
-Aritfi FaniculianJracb.u.
Cardamomi Macit
Cinnamomi CaryophyUirum an.dracb.i.
Facula bryonia drach.i.f. Sachari anthofati ad pondm omnium.
Mi(ce,fiat puluis. Dolis drach.i/.Prodcft albo mulierumfiuori3c
vteri futfocationi.
Trageagranorum attes Ad dyfenteriam „

Exprimatur fuccus baccarum fambuci maturarum, tempore vi'

dclicet Autumni. £xquo fucco &
farina fccalina conficiatur paftafiue
mafla optime elaborata, ex qua formentur exigui panes, qui in furno
ad bifco&i duritiem coquantur , adeo vt in puluerem tcnuilfimum re-
digi queant qui puluis cum eodem fuccoiterumimbibarur,omniaq;
:

denuo reducantur in paftam, qux in bifco&i forma coquatur in fur-

no:idque tertio repetatur. Poftremo omnib. probe co&is&reficcatis,
puluis fubtfiiifimus,qui longi flirno tempore adleruabitur Ipccifi-
fiat :

cuin eft arcanum aduerfus dyfenterias. De co accipe drach.j Sc nucis .

mofLhatxtantundem,mixtisfimulomnibuscumouoparumco61oin-
corporenturi&ficomaiafoibcnda exhibeantur, vel mifceantur cuna
aqux noftrx dy fcntcricx lupra defetipts fulf. quantitate, & propinen-
tur.
Tvagea adbroncho:clem.
R. Spongiarum vel txcrtfctntiarum Jpongiofarum , quales in cynosiat»
tufcifoltnt vnc.ii.fpongit marinatantundan.
Hi fpongix fimul reducantur in cineres, vt artis eft.
R .Cinerum harum Jpongiar.li. cin. charta leucopha combuffa fyi.
Cinnamomi vnc.f. Coralli rubripuluerUati %i.f.
Mifce omnia inuiccm , & fiat puluis.
bb Tdluu
^3* ' Antidota r it
Ptduit adomnes herniaft/cctes ;dripfam enteroedem.

R. Vttlu.rad.Confolida maior ,lf. Vulu.htrniarit .rnc. i.

Pulu. 'ponguruirt,
y nosbatu ddnjfccntnm drach.itt.
Ijfcntu coralii \ EjfentupcrUruman.drach.iif
Magijlerti lapidis hamatilis 9/iii, Spedii
Ttrr ftgilUtaan.drach.it.
. Cinnamomi
Fantculi dulcis an dm h.t. Sacchari rofad luhinwifatpuluu-

De quo vtatur herniofusmanc ad plufculos dicsrnon ncglc&isin-

terim perpetuis & commodis ligamentis , ac prxfcrtim balfamo diaki-
bric noftto fumme igneo ex(iccantc,ac partes membranolas prxhumi-
das & relaxatas conrraJtentc.
Vraparatio Radici' r^dronu.
dum vix inter dumeta germinare incipit,
Colligenda eft haec radix,
acantequam eius vimu in folia fc difpergat, mundanda optime 6cla-
uanda poftea in oibiculos difledVa infundatur cum vino albo , & ma*-
:

ceretur in loco frigido per inclinationem : 3c rurfus affundatur nouum

vinum album, repetita adhuc maceratione eadem per n.horas,vtnr-
mia acrimonia &vispungcnseiufdemfalisaronicimitigctur,qua:alias
tangentis manibus bullas liuepuftulasinduciceafquc exulcerat. Sed in
eo tamen acri falc latet vis illadifiolucns, quae vero arrficioindr ervr-
enda eft, hoc eft, adeo edulcanda eft, vt amplius linguam non pungat
acrius ac ipfum piper,cjttavllamcxulcerationem,idque ex guftu facile
percipitur. Radix itaque poft macerationem reli ccturad ignem lentu
in furno videlicet , in quo panifica modo codta fucrint,dcm reducatur
in puluerem ad (uum vium.

Vulti it Rhabarbari purgans Bilem Fuchjtt.

R: Rhabarbari elelti Sii. Spicalndica Majltcuan.gr.ri-
SacbarifiTup.it. M.F.puluis.

VuluUc^dlins FumanelTt.
R.Riiabarbari Diagridit4n.drac.iii. Zingiberis drachf.
SacharitUdivnc.i. M.F.puluis..
' Suite»

Digitized by Google
 M ex>l CO-C H Y MI C I LlB. IV.
Puluis altus Andernaci,

R .Sena mundata, Violarum purpur.an.5j. Glycprrhizarafa

Zmgtberk an.fcrup.i.f. Tartartftrup.f. M.F.Puluis.

P uluis e Turbtth CMagiftralis Florentini,

R .Turbitbbontdrac.i. Zingtberk albifcrup.it. Hermo dactylorum drach.f
Sacbartalbtvnt.f. M.F.puluis.

V uluis alius y^fuicennx.

R. Zingtbtru albi, , M ajltck TubitbeleMan.drxcbJ.
Sathari draib. xxx. M.F. puluis.

Puluisfena Monta.gr) anx.

R.Tol.Senavnc.f. Zingiberi Macis an.dr ac. iiL
Ctnnamomi Tartartan.drac.i.f. M.F.puluis.

Puluis ad Hydropem Erafli.

R. Pulu.fol. foldantUaff.f Senadrac.ii. Rbabarbari rei
Turpeitfcrup.i. Sachandraca. MJ 7
.
puluis.

Alius eiufdem pro <JMuUeribus .

R. Turpeti drach.i. Rbabarbari drac.f. Soldanetttfcrup.it.

Zingiberis Sacbariandrach.i. M.F.puluis.

Vulneres purgantes Humores cJHixtos.

Puluis Laxatiuus Magijlralis.

R.Turbifbvnc.i. Zingiber k Cinnamomi

Majhcis Galangx Cardamomi
Caryophyllorum Anifi lltrmodattylorum
Stammoniiprap.an.lf. Fol,Sentvnc.ii. Sachartalbtvnc.lv. F.

Puluis Stckjlaldi.

R.Turbitbtleffilf. Cinnamomi Zingiberis an.drac.ii.

bb x Caryo-
 . .

53 1 Ahtidotarii
Caryopbyllorum Cardamomi Galanga
Majhcu an.drac.fi, Aritfi drac.t. Htrmodaftyhrum
,
Dugndn Stna an.vnc.f. Sacbari vnc.tii.f..

Puluis alius Trincavelli.

R. Senavnc. ix. Dtagridii vnc.i.f. Salis Indi vnc.f.
Ficumvtnivnc. ip.. Maceris vnc.tq., Cmnamomtdraibi.fi..
M.Fucpulu is..
Pultsisfoluttutu deTribus t^fuguflani.

R.Stna drac.vi. Turbith vnc.f. . Rbabarbaridrac.it.

Glycyrrhiz,a Antfi ftm.FanuuhanJracb.i..
Sptcalndtcafcrup.fi. M.Fiatpuluis..

Puluis pajfauant Colomtnfium.

R.F/or. Borrag. Violarum an.fcrup.ii.. Zingiberis
SptcaNardt an.vnc.i.. Glycytrbiza Antfi an. drach.tf.
Dtagridii dracb.fi. R habarbanelefti drac.vi., Turbith gum.vnc.i.
Stnavncji.. M.Fiatpuluis..

Puluis purgatorius Hermanni.

R.Vol. ferta,. Sacbarian.drach.vi. Zedoarta
Zingiberis Liquiritia an.drach. ii. Tartari ad pondus omnium i.
Mificef. pHluk.. Dolis drac.i.f..

Puluis purgatorius Bajfani.

R. Cinnamomi '
Zingfberis Galangaan.dracb.i..
Caryopbyllorum Hucis Mofhata Croci
Macis an. drac.f. Tartari vnc.f. Senavnc. i.
Diagridtidracb.i. Rofrub.drach./.. M.F.puluis.

Puluis Purgat ortus Ioan.SttckJlal.

R. Turptti tlttti drac.t. Zingfltru • Cinnamomi an.drac.fi.
Galanga Majhcu Calami aromatici
Caryopbyllorum an. Ji. Antfificrup. i. . Diagridti
Hcrmodaftylprap. Sina anJracj.Sachari §i.M. T. puluis..
Dolis drach.i.ad 9iv.
Puluis

Digitized by Google
 ;

Me d i c o-Ch y m i ci Lib.1V.
Pulnis Laxattuus Arnoldi VtUanouant.
R. Efuit rtpnjfx in aceto infufmit T'raga eant hi dracb. vii.
Canopbyllorum Mac» Uutis Mofchdta
Ztngibtru Galanga Amfi
Cymini an.drat.i.. Saibariadplacitum. M.F.Puluis.

Pulnis Laxatiuus altus.

R .Cinnamomi ZingibtruanJrau. tsucit Mofcl
Galanga Mafticit Caryophyllorut»
Cardamomi dnfcrup.i.Xyloalotsfcrup f. Amfidracf.
Turpcti optimi itac.it. Sena dracb. ii. Rermodailyl. dracb.V.
Sathari vnc.if. M.F. puluu Dofisdrach.j.

Puluu contra Lumbricos Colenitnfium.

K.Comttrum Centauri) min. Lupinorum an Jtbf Gentiana
Abfinthii Batt.lattrian.ym.lv. Anjlolocbiarot.
Pyrethri ' Tolypodij Pttrofel.Mactdonici
Ztdoaria Myrrbaan.vnt.it. Abrotani vne.i.
fem.A tbanafia vnc.iii. Pior perficarum vnt.ii.fi Corianiriprap.ynt.i.f..
Stna Alexandrina ftm.Santomci an.} ji^ji. Altes
ftm. Portulaca, Rad.Di8amni albi am Jij.M.Fiat puluis.

lyflius ^yiugujlam. \

R.ftm.fantiivHc.iv. Pol. Sena irata. Coriandri propar.-

Cornu terni an. %f M.I-.Puluis..

filius Laurentij lonbcrti.

R.Corallino,. Cornu ceruivfti Rafura Eborit *
Coralli rubri /em. Caulium / tetofe
Portulaca Coriandri pup.an.vncf. Rad. Di8amni albi,
TihcitMafcul.an.pi. fem.Citripi.. ftm.Contrap.
Puluerata irrorcn tur aceto acenimo.&jn v mbra ficceotur per tres
vices..

bb } A itus.

Digitized by Google
$54 Antidotarii
csiliuspuluis.

K.fem.Contra vnc.i. Tolftna mundat a irae. vi. ftm.Tanacrti

Portulaca Lupinorum 4n.drac.iii. ftm. kcttofa
Rhabarbartopt. Rad.DtfcUminia Ztdoaru
Corallina , Cornu C.vjltan.drach.ii. F.Dofisdrach.L

c^Alius Cajpart B au hi ni.

R.Rad.ifaeoch albiff.dti. Cornu ctruiujlitf. Diagridiigr.L
Sin lacfcc (umendus,
M.FiatpulTOii & tertio iterandus.
Puluis atifuppofit oriaficca Augtt(lini.

R .Jpec.Hierapicralif Colocynthidi) dratb. vi. lUHcborialbivnc.i.

Salii communis vnc.ui. Farinafrumtntivm.xux.

Cum vitello ouorum & mtllt dejpumato q.f. Fiant fuppofitoria.

A litas acutior Mediei Florentini.

R.Alott Htllebori nigri, Ctnuturii

Cymini Rutaan.fcrup.ii.M.F. puluis, &c.

Ha&cnuspulucres purgantes a G?’enicis fapienti (fimis praeferi-
pti,qui omnes etiam pofliint ad Chyrfifcum vfum accommodari Sc ap-
propriari, eflcnfificandocxtrahendouc, videbimus nunc pulucrcs prae-
ceptorum antiquorum confortantes etiam ab intra (umendi.

Pulucrcs calcf cientes &ficcmtes caput.

Puluis Rondi leti).

R. Cranei vnc. i v. Cineris cuculi Hirundinis an:vnc. ii.

Cinaris pnapt Tauri, vel Cajlontvnc.f. Galangadrachf

Satbariq.f. M.F.puluis.

Puluis Epilepticus cMercurialis.

R.ftm.Paonia Vifciquircinian.drac.ii. Cardamomidrac.i.
Mellis q. f. fi placet bolus.
Cantharidum praparatarum fcrup.it.

Puluis

Digitized by Google
 ,

Midico-Chtmici Lib.IV.
Puluis Epilepticus Angeli de Tarento .
R. Cranii Hominis, Jem. Paonia fem. vd R ad. gaU:trici
Rad.Tcrmtntilla M.F.puluis. Dofisdrach.j.

r ulnis ad Tujjim cMtJut.

R.Amygdal duliium, Sacharian.rnc.it. femSenuuli vncj.
M.Fiar pulurs. Datur cum Iulapio violaceo.

Pufuis Bezoarticus contra pejlem Mefua.

R.Esli \rmtni v nui. Rofarum Rub.dracb.i. fem. A cttofa

fem. C:tri mundati, fem. Ruta Cornu arui vfti

Doronui Romani, Carabi, ftm.Cardutbtn.an.fcrup. iy»

* Ligni aloes Serici crudi
CoraUtvtriufque
Santalorum omnium Margaritarum Ofis de Corde Catn.$.i.
Spee. Dtamarg frig. Tormentilla Diftamni
Tunicis Subiofa Coriandri
Terra [igiUxtaan.Xyi. Caphttra fcrup.it . Ambra fcrup.it.
Croci gr xv. Mofcbifcrup.iv.. M. F.puluis-

Puluis centra pejlem alius.

R Rad. Tormentilla Dittamni Tunicis

Scabtofa Rai.Buglefftan.vnc.f. fem. Citri

Aceto faan.vnc.f. Coriandrtprap.drac.it. Kof.rub.drac.h
ftm.Portulacairac.it. Rafuralborisdr.tcb.ii. Coralli albi

Rubri Aii. draib.t.f. Terra figidvnc.f. Boli Arment vnc. ii. M.F.pul.

Puluis gr ifetes Caja ris centra pefl em A uguftxni.

R.Rai.Pimpinella Gentiana Tormentilla

Serpentariean.vnc.i. Ruta Abfintbit

Nucum iuglandium gran.luniperi Aceti Rofar.

Therucael(claan. x3 .k Caftoret vnef. Dolis drac.17

Puluis Rubeus Cafaris contra pejlem Augujlani.

R Myrrha tlecta Croctan.drac.i. bfisdtCordtC.firup.it.
Cornu cern^ii. Dictamni Cretici , Tormentilla
Gentiana:
$)6 Antidotarii
Gentiana Pimpinellt an.^ii.fcrup.ii, Ztdoj.ru
Zingiberis an. drach.iii. Sulphuris viui Boharment4n.vnc.fi
Caphurafcrup.iv. Theriaca Androma. Mithridjtjtn.drach.rx
M.F.oitmiumpuluis aipergendo aquam vitae.

P uluit Eldluarij de E olo.

R. Santalorum omnium, Galanga, Ligni alces
Cinnamomi Rofrubrarum
Corallt rubri
ftm.Mtlonumaniracb.f Rad.Tunicis TormeMtllaan.drac.iiL
RafuraEbork Cornu Cerutan.drath.f N. Mafh. N.i.
Maceris Cubebaruman.drach.i. An fi
Marathri Zingiberis an.gr.xv. {em.Autofa
fent. Citri, Juniperi [em. Coti
CarjophjUorum an.dracb f Boli Armem drach ii. M. F.Puluis.

Vulnispnefeertsatiutss in pefie. h.L.

R.Rad. Angelica Gentiana Ztdoaria
Tormentilla PimpintlU Valeriana
Oflrutii Ariflohcbiarot. Dittamnt Cretici
Zingiberis Cardutbentdidi Scordii
Ruta Flor.Calendula ftm Acttofa
ftm. Cirri an gii. Croci Myrrha
Coralli rubri prap. Cornu e pup. Capbitraan.drac.u.
Ofiis de Cor de C. drac.i Bolt arment Terra figillata
Flor. Sulphuris an.vnc.f.Thtrtaca Androni .vn c.f Miih rabtu vnc.L
F.Cumaquavitx.

Vsshsis praeferstatiu sae pro familia.

R. Rad. Gentiana, Valeriana , Ariflol.rot.

Oflrutii Pimpinella Tormentilla
Ruta Carduibenediih Cubitarum an.vnc.i.
gran.luniptrivnc.it. BohArmtnirncj. Aloes dr ac. it. F.

Antidotus illuflrijjima Saxonica.

R.Rad.Valeriana vnc.f. Vrtica vrentuvnca. Vince toxici vnc.i.
Fiad.

Digitized by Google
 MeDICO-Ch YMICI Ll B.IV. 9J7
Rad polypo dii, A Ithea Angelica vtriufque an.\ti
Cort.Rad.Laureotizi.f. Baccar, berba paruN.xxvi.
M.F.puluis Dofis drach.i.

Tuluis RanTjsniicontra peflem puerorum »

K.OfiU Vnicornis , Coralli rubri , Succini albi

Margaritarum , Ramentorum Auri Vngukalcinaanp.aqus.

Vuluit Bezoarticus 'Mediet Regit A rtgJU.

R.Pimpinella Tormtntilla Cinnamomi an.vnc.fi
ligmaloes gran.Iuniperi Zingiberis anJracb.i.
Cardtubened. Angehcaan.dracb.fi. -M.F.puluis.
V

Vuluu calefaciens Jlomathum LMefuse.

R.Ligni aloes dracb.fi Galliaaur.i.fi. Sacharialbivnc.ifi
MifceF.pulutt. Dofis drach.iii.cum Miua.

Puluis eiufdem alius.

RLignialoespnc.it/ . Cardamomi Mentbtficca

Spica Marrubii Ciptri
Cort. Citri an. drac.ii. Gallia Schananthi an.drach.i.
Mafluk Anifi Apii an.dracb.ii.
Sacbari ad pondus omnium. MJ.puluis.

Vulnis Diarrbodon Mtfua.

R.Trochif.Diarrbodon Mafiicis an.dracbati. Ligni aloes]
Succi Menthaficta an.lji f. M.F.Puluis Dofis drach.L

Vuluit cum cibo[umendus.

R.fem.LeuiJlici Amomi Ameos

Cardamomi ftm. Anifi Apii
Ruta Origani Anethi
Carui Fceniculi Ztdoarta
ftm. Cimini Saluta CaUmenibi
<c Thjmi
 a .

3S& ANT I D OT AR IT
Tlymt Betonica Jem. S ileris Montani
Piperis longi Piperis nigri, tyjfcpi
Serpilli ftm. Petroftlini an.pi. pyrethri
liquiriti Mofcb an. vnc.f.
'Sucis Cinnamomi vncjc.
CarytplyHorum Galanga C'rocian.mc.i.
Psilegii vnc. it.fi. M.F.puluis..

Vuluis pro condiendis cibis.

R.Cinnamomielefiifii. Zingiberis vnc. i. Piperis longi'
gran. Paradifi Galanga an. dr ac ii. Cardamomi
Sucis Mofchata an.$i. Carj/ophjUomm. Macis an.dr acti fi'
Croci Orient.%iii. Satttaltrub. Rofiruban.dracbJ..
M.F.puluis.
Species ad Carnes drpifies Eertholdi _

R. Cinnamomi vnc. i. Zingiberis drach.x. Piperis longi

gran.Paradift Galanga an. drach . ii.f. Cardamomi fii.fcrupM.
Nucis Mofchata Macis an. iu Qrocivnc.fi.
Satbanalbilibj. MiF.puluis;.
j-

Vulttifflomachalis.
R .ftm. Anifi Paniculi Carui
Cimini Petrofelmi. Apii
Betonica Calamenrbi Brlfopi
Pulegit an.dracb.i. Piperis longi drach
f. M.F.pului»..

Pulnis (hmachalis alius.

R Ctnfeft foenUuti,
. Confeli. Anifi ConfiS. Carui
ConfUt. Coriandri, Glj/cyrrhtaaerafie ftmStfamian.pJk
Galanga Zingiberis. Piperis longi an .parum .

Piduisfiomacbalis etiam talis eH.

R .Sacbarilib.v.. Zingiberis incifi vnc. iu.f. Zingib.puluXuifi’.
Gtnnam. lncifivntj.fi Caryoj hy Utrum, Macis
NucisMofi I). an. vnc.fi Confert. AnifilJ, .i. . M. F.

Ussistis*

Digitized by Google
 .

Medio o-Chym ici Li b.IY. a

plfi

Puluisflom&chicui rube tu.

R.Cinnam.lib.i . Zingiberis albiquara. Caryopbjlvnc.i.
Macis Nucis Mofcb.anlvnc.i. Piper it longi
Galangaan.vncX. gran.Paradtfi vnc.fi CardamomtvHC.fi
SacbartUb. iv. Croci vino M.F.puluis.
\
Puluis pro mulieribus inpuerperio.

R .GinnamomitleftifyL Macit N ucisMoficbataan.^u

Cortandrtprapar fcrup.i. fie.Clarttivncfi Sacbariltb.fi.

Macu integra drac A. M.F.puluis.

Puluis adjlomachum erufiuofum.

R. Cinnamomi vnc.fi. Galanga Zingiberis
Nucis Mofcbata Zedoaria Cubebaruman.dracji
Carjopbyllorum Macisan.draib.ifi Anifivnc.1.
Sacbariq.fi, M. F. Puluis.
Puluis adjlomachumfrigidum .

R. Coriandriprspar. Anifi fccnictdi

Cinnamomi Maceris Caruian.draih.ii.fi.
Zingiberis albi drac j. Carppbyll.fcrup.ii. Nucis Mofch.drac.t.F.

Puluis (euferies Imperiales.

R. Cinnam, eledti Zingiberis an.dracb.it. Macis

Galangt ‘ Nucis Mofcbata Cardamomi
gran.Paradtfi Piperis longi an.fcrupj. Calami arom.drac. i.
Cubtbarum CaryophjU.inciforum an.$fi M.F.puluis.
i

Puluis ad iuuandam conceptionem Rondeletij.

R. Aniftcondtttdrac.it. Galanga cinnamomi an.drac.iii,
Ptperis longi fer Cort. citri fieri drac.i. Sachari (olidi vnc.vt.
up.f.
t^Uttts Cafpari Batthini.
R .fem .Coriandri prapar. $iii. Paniculi draeji. Anifi
Cinnamomi an. drac.i. Sacbari rofati ad quadruplum
 . +

24 » Antjdotarii
Kliuseiufdem..

R ftm. Anifi Paniculi . Coriandri

SacharoobduRoruman.vnc.i. Macera ~Sucis Mcfchataan. drac.fi.
Cinnamomi elefti 3. ii. Caryophyllorum 9. M. F.puluis.

Species incipi,facharo 0 b ducia.

R .Glycyrrhujtfu Cinnamomi drac. vi.. Zingtb.^v.fcrup.i.

Calami arornat. lf. Maca '
N«r« Mofcb.an.fii.fcrupji
*
Galanga Caryophyll.an.dracb.ii. Cubtbarumfcrup.w ..
ftm. Anifi fim. Carui Fonticuli

fem.Coriandripraparacian.pt. Conficiantur cum faibaro..

Tragea grojfx proflomacko, incip.

R. Calami Aromatici,. Glycyrrbica Gentiana an. 'vttc. iv..
Rad. T omentilla Zedoaria gran. parad fi
Galanga an.vnc.i. Zingibera Nucis Mofib.
Pipera longi an.%f. Cinnamomi CaryophyU.an.5vi..
fem. Anifi Paniculi Carui
Coriandriproparati an. vned. Mifcc Incifa F.Puluis.

Tragea alia csfuguftani.

R .Glycyrtbizjt incifa, hnificonfelltan.hb. t. Confici. Carui
Confiet, feniculi Conf. Coriandri p rap. . Zingiberis albi an. rnc.i Mf.v
Cinnamomi eltttt I.H.. Calami aron.^.i. Nucu Mofibtvnc.fi
Concifa groflo modo F.puluis..

Puhit aduerfueflatus, Magtflralis,

R .Coriandri prepar. Anifipurgatian.vnc.ii.. Cinnam. draeb.ii.
Caryophyllorum drac.i.. Madsfcrup.fi Sacbariopt.vnc.iv. F.

Pu/uu Aromatum Mejisse

R. Anifi aur.xii. fem.Fanic.aur.iV. .
Zingiberis
Glycyrrhuatan.4Ur.iii. Macie caryophyllorum-
Cinnam, elefti Galanga Gallia idofcbjtnutur.it.
Ligni

Digitized by Google
 . .

MED I c O-C H YMIC1 L I B. IV. 94 *

Ligni aloes cort.an.aur.i.f. Mofclnbont drach.i.
Sacbari albi ad pondus omnium, facbari candi, dimidium pondus omnium. M,.
E.puluis.
Species dulces,pro cibanu,^dugufani.

R. cinnamomi vnc.ii. Zingiberis albi Sacharian.vnc.i.

CrociOnentalis drac.it. CaryopbyUorum Sucu Mofibata

Calanga Macis an. dracb.f. M.F. puluis.

Puluis ad Hydropem dr Cachexiam Rondelet ij.

R' in tt(linorum gallina prapar. & vftorum.inqut aqua abfynt hii txtinflor . &
vi»oablutor.vnc.L
Galangt Cinnamomi an. drac.i. Sacbari rof.tab.vnc.i. M.F.Pol.-

Puluis refrigeransfomxchum dr corroborans.

R .Spec. Triafantali, Diatrag.fHgi.an drac.i. Rof.rub.ftcc.

Coriandri prapar. CoraU.rub.an.fcrup.i .. fm.YoTtulacafcrupdit.

Sacbarirojf.tab.drac.iiL M.F.puluis.

Puluu degranis CMyrti cjltefu*.

R. naccarum Myrti gr an. Granatorum toft.an.drac.xx. Polenta
Coriandri prapar. tor . Succi Mejpilorum ,, ctraimum
Cymini ac ttoprap. Rbois Glandium an Jrac.x.
Acacia Eypoctfttdcs an.vnc.v. M. &c confice.

Puluu Antonij Chalmetei ftomachicus.

K.Coriandriprapar.vnc.v. Diacydomtisfine aromatibus drac.iii.
Cinnamomi drac.ii.f. Macis drac.f. Pul.Rof.nouellsdracj.
omnium M.F. Puluis.
Sacbari rofatitabcUati ad pondus
Puluis refrigerans dr confortans Hep.tr, Fuchjii.
R.Spcc.Diarrhod.Abe. TriafantalianJrac.i.f. fnn.Endtuia
Cichorii an.dr ac. i. ftm.Milonum' Citrulli

Cucurbita an. drac.i.f.- Rof.rub Jrach.f. SantaUmnium an.fcrup.il

Sacbari albtfti mi vnc.v. M.F.Puluis. * .

Puluis adconfringendum orifeium 'ventriculi.

R. C oriandri prapar.vnc.ii. Coralli rub.vfti at loti vnc.f A niji drachii.
.

cc y
<5'4* Antidotaiui
Refirub. Cort. Citrificci Carnium Cy tomorum
Vel [orbarum Vclpy rorum ogrefiium txiccatorum
Velpul.Duntomtes an.drach. i. Sochariroftab.qfi. Mifce.

Puluis ad vomitum (fi- ventrisfluxum Ron delet y.

\ R.Carnit Cj:onicr.exuc.rnc.i. Corad.rub.vnc.fi. cort. citri ficu
fem. Vuarum Velfior.Lsbrufct an.drsc.ti. Rof. rub.p.t.
Cinnamomi crafii\a fi. Sacban rofi.tab.q.fiuff. M.Fiat.

P ulnis ad cMenflum provocationem Rondiletii.

R. Myrrha cinnamomi an.drach. i. Sabina Auuh.fi
fiem. Apti fttroftltm spua nardi
Afiart SquinanthianficTHp.i. M.F.pului*.

,
Fuluts Vrtruts moucns.

R.Gummipmnorum, Carabe , Cineri* cancro. an.drach u

fiem. Apti Petrofiekni Alkfkzngian.drdch.fi.
Cinnamomi, Afiart, Syutnanibi anficruptu.
M.F.puluis.
P ulms ad Calculum cx Cineribus ,A*lcerwa.
Cinerum Vitri cinerumficorptonam , Ciner.Rad.Brafiica ,
Cinerum leporis Cin. putam, ouorum ,
Lapidisjpongia
'
fiang.Htrciprap. Lapidi* Iu daict GummtuiglanAit
1

Acor t an.drach. i. Tttrofiehm Dauci

Pulegii Gummi Arabici fiem. Altbta
Tiptru nigri an.irac.ifi. Trita M.Fiatqucpulais.

Puluis ad Calculum Auguflani.

R .fem. Milii fiolis Saxifragis an.drac.i. Lactuca

bjofciami Papa.albianfiirup.iifi. q.fem.frig.maiutnficru.h.
Tmhif.haitcacabi drach.t.fi Gljcjrrhficrup.y v.
'
JUd. PimpmelU fiem gtnifiaan.irac.fi. Sacharivnc.ii. F.

Puluis contra Calculum alius.

Rfitm.Faniculi Raphani retrofitlmi

Anifi

Digitized by Google
 .

MedICO^Ch YMICI LlB.IV. 9^3

Anfi Anethi V .'.
'
Alkekcngi
Saxifragiaan.drac.ii. Cicerum rub.drach .i. Cardamomt
Oculorum cancri Dentium ptfcu lupi, MMuan.drach.ii.-
M.F.puluis. Dolis drac.i.

Hutrnius adarenas Calculfas.

K.fem. Petrofeltni - R4d.pttrof.purg4tan.vne.fi
Morum carduiJlellati rnc.i. Turnoficcatapuluinfcntun

Alitis ad Calculum

K.Gummictraforamr Miliifolu an.drach ii. fem. Petroflini

Liquiritia rafit,* Maltu Melonum 4n. draebdiU-
Saebaricandidracoe. M. F. puluis.-

PuluisadVeneremftimulandam.
R .Cinnam. tU3idr4t.it. Macis CaryopbyUan.fcrup.f-
Piperis longi frupv. fem. Eruca drac.i.f. (em. Raparum drac.i.
ftm.P afhnaufrup.i. Priapi cerui vtl Tauri, Sctncor. Mar. an. drac.i:
Boletorum cerui fuc.drac.i.f Cantharidum gr. vi.-
Sacharialbif.vnc.vl-
M.F,Paluis.- '11
Pulutsprouccans partum Augu/lani.
R .Cinnamomi draib.i. Croci drac
fi Cafta lignea frup.uJ-
M.F. Puluis; alii addunt Boracis.qifuHicit. •

P uluis pro vlccrihus gutturis Auguflant.

R. Sulphuris nui I. 1 v. Myrrha rttb. Alum.fiuhari.an.vnc.ii,
Maj: ius, » Thuris an.vnc.i.’ Pyrethri drach. vi.
M.F.puluis. Huimpulutruvnc.i..
-
^ Vim fublimatthb.i.M.
Tragema adpulmones exulceratos. -

R .Cineris cancrorum priapi Tauri in aquarof lotorum an.drach. ij.

Beli Armeni, TtrrafgtBata Gummi Tragacanthi
Gummt a rabiet art.drac. i. fem .papau, albi,
A .fm.fng.mM.an.frup.il.
Glrcynhtzaraftftrup.il. Pcn,diarum-vfu.i.
Sachan rofatitab. ad
pptidus omnium. 1
M.F.Pulais. t . t,
 '

944 Antidota*.!!
Puluis coutra, cafum.

R Mumia Scabitfa '

tilofella

Hyptrici an. vnc.f. Coflt dulcu Cefit amari

Nucis Mofcb.andrac.i.f TerraJigillata Boli ar mini an.fcrup.tr.
RubiaTinclorum , Rhaponttct fttn.NigiUt an. dr ac. vi.
Rltabarbari . Spernatis citi an. vnc ii. Trocbif.deagarict,
Cum falegemmapraparatorum,Cymm prapar.anJracb.i. F.
•* •
.

Puluis alius^siuguflani.
RT erraJigillata aut Boli arment, fang. Draconis
Mumuan. draedu Sptrmatk Ceti drac.i. Rhabarbari drac.f. MJ.
Pultas Impinguatts cMefuse.

R. Fanna Cicerum in bite infuf. &ficcat.vnc.vi.

Oriz.t lota vnc.it. Triciexcorticatt lacie tnfuji
Hordei excorticari lafte infufan. vnc.iti.
Amygdalarum dulcium drach.v. Vapaueru albi
PaniibucoEHanync.iv. Sacbarialbi libi.
M. Trita. Da forbtndas in die mane rnc.iii.Coclas cum laEle ,&atjua Cicer m.
Puluisfedans dolores adfuppofttoria,Tlorentini.

R. Cjmm,Ruta,Caflorei,optian.drach.t.
M. F. puluis Melie excipiendus.
1?
1
> .
<

C AP. X 1111.
De Eclegmatis & lohocb ,

H Mc remedia veteribusdi&afua Arteriaca:rcccntioribus bechica&

Eclegmaca: Arabibus loch& looch,quod fenfim lambendo dc-
glutiancur.
*

Diftinguunrur a nobis in duasclalTcs,vel in calefacientia, attenua n-

tia,incidentia,detergentia humores frigidos, lentos,vifcidos craflos, &
qui thoracis cauo continentur, vel in refrigerantia, incraflantia dele-
nientia humores calidos, acres & tenues quierofionum & exulcera-
tionum au&ores exiftunt. Vcritifque generis exempla petenda lunt
ex Gaicn.lib.i.fccy.ndurn loca. Ex his porro duobus remedtorumge-
vnum tertium,qu©4>ntervtrumqi mediuobtiner,
nenb. componitur
r
attenuando

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. IV. $4$
attenuando& incraflandofimul, quodque confert tam ad caufam co-
iun&am.quam antecedentemyad humorem nempe ctalTum, in pul-
monibus iam colledum qui incidendus & detergendus eft, & ad tc-
,

nuem.per afpcram arteriam in pulmones influerem: quiincraflandus,

quod breuiter exemplis iliuftrandum erit.
EclegmatafeuLtch incicUntiadetergentia funt.

Loch }JuccojcilU Galeni.

x Sutcifcida, dtebut canuularilut txcepti lib + Metu hb.yf.

Coque vt Fiat Loch.
Loch defc Hia compofttum tMefta.
R. Scida in pane affata dratb.iv. Marrubii , Ujffopi. an drath j.
Indit dratb.tj. Myrrha Cmtanatrackf.
MtUit quantum fuffitit, Fiat Loch.

Loch fanum dr expertum Mejiu.

R.Cmnamvtt. Hjftpi GlptyrTbixaan.tmc.f.

Tumbarum Stbeftenan.n.xxx. Vuarum pafftrum

Ticuum ping. Da&jl.ping.an.yntJj. Tcentgraci drath.r.

Captd. Vtne.m.i. Anift, SeniTamcult.

beat • Cahtmentba * Stm.linian.vnclC
'

Coquantur in lib. iv. aquae ad dimidii confumptionem : Colature

bene expreflx adde penidiarum albarum lib.ij.

Coquantur ad perfcdioncmjpofteain^pergjejCubfcqueiHiaminu-
tiflime trita.
Nutitor. pinearum muniat. Amjgial. mundat, an.drath.v. Sutci
glj jrrrbizjjTragatauthi, Gttmm Arabiti.Amjlitandidia u.
ynt.jilmiiraih.tj. Y.DoHiaddrath.x.

Loch deprajfo Pauli.

R .Comarum Marrubii, Itidit tyffopi

'
Pulegii 'v. '
.
'
GtycyrrktKt Stm. Apii an.drach.ty.
rituum paffarum pinguium ,N ut Itar, pinear. mundat anjratbjri.
Macciatain aqua Cper noftem, decoquantur;& percolatis addatur
’
mellis pars media: coquatur ad perfc&ionem,

Digitized by Google
 . . .

Antipotarit
Loch de eruo Pauli.
R. A mjg lal.amar. vnc.f Farina drobi,HjrJJopian. vnc.i.bUUu aiun*
tum fufficit. Fiat Loch

Loch de carthtmo Mefua.

R MedulleSem.Cartbamt dratb.vi. Amygdal. mundat, dracb. ii.
Nucha-
rum pintarum mundat. drach. i. MtHu todt, finiiftiHa ana. quantum
fufficit. Fiat Loch.

Eclegmata minus incidentia dr detergentia ,

Lochpafularum Augufam.
•
i -i ..

R. Rad. paonia vnc.f Hyffopi , Meliffit.fcokptndrii

an.m.f clycjrrbua $f?
Fiat omnium deco&io inf q. aquae pluuiae,faaa
colatura cumfortii
exprcffione,adde pafiularum minorum in mottariobene
cotularum,
prius bene mundatarum agigartis , &
cerillis lib.i,decoquantur,&pcr
pttuum linteum fortiter exprimantur; expreffioni adde
SaccbarilH.j. Fiat.vt arris eft Loch.
Loch de caulibus , Gordonii.
Rjucei caulium rubeorum lib. i. Croci dracku. facchari,mtOuanlAf:
M.Fiat Loch.

Loch depulmone vulpis Mejunt

R. Tulmonu Vulpini preparati.fuctigljcjrrbien. Stm. Fceniptli, Auffi,,
Capillor . Vtnerit an.vnc.i. MtUi r vae. xvi. Fiat Loch.
Loch de tuftlagineftmplex.
R. Rad. Tu/ilaffinit lib. i. coquantur in aqua, donet diffdutafint, tontuto*
dantur & colentur :dtmdeaddititiitUu lib ii.
Coquitur in iudam confidentiam yt F..
# • i

Loch de tujflagine compofitum Magiftrate.

R. Rad. Tu/dagmis viu.vi.CoBk ,contufis & diffojiuii inufadtcoBiono

adde , faeban lib. t.f •

Digitized by Google
 M EDI c o-Ch y m i c i Ltb. IV. p+7
Igni deponuntur & agitantu^donccin commodam formamrcdi-
gantunadde
Nuleorum pinearum dtnudat.vnc.i.f. Pajfular. purgat, vnc. ii.

Conrufis in mortario lapideo,

& permiftis, adde
Croci, CtvjrphjUorum an.fctup.f. Cinnamomi Marii an.fcrup. i. Succi
gljcjrthi ^aJirup.t t.f M.Fiat.

• Ecligmata incrajfantia fortiora.

Loch epapauere CMefua.
'R. Pjpmeru albi drach. xxr. Amygdal. dul. deptUatarum, Nue Itor, pi-
nearum,gurum Arabici, Tragacanthi,fucet glycyrrhiz.aan. drach. x.
AmjU Sem.portuUca,Sem.Lariuca,Stm. CytaniorMiJracb.iir.Cmi
drach. i.ptmdt orum alborum vnc.iv.
Incifa omnia Se contufa cum fyrupi.de Papaucrc excipiantur lib.iii.'
'
TiatLoch.

Draco dionfimplex Galeni. v

R Capitapapaucrisalbi , mediocri magnitudine, nec nimium
viridia,nec nimiam matura Num. xx.Aqu*pluui*autfon-
-
tanx lib.iii. •
•
,
'
.

Macera horis 14, poft coque .donec capitaeontabuerint, cola,

adde Medislib ii.
&
CoqueadiuftamconCftentiam. Fitcumfacharoeodenvmodo.i-
«m cum fapa hac ratione :

R DtioHmis pradiddhb. ii. Succi glycyrrh.m. ii. Sapa

Vini dulritlib jl
coque ad tufam conffitnttam. ;
•
,,

Diacodion Montani.

R, Capitum pjpautris albi cum fminibm Num.

xx.ftliquatum dulcium
iw./«. Rtd. Altbta , GljjcjrthiTg rafa an. vnc. ii.
Aquafoutu

£ximanturefiliqui$grana,poftca decoquamur ad remanendam

li-
torarum tr.um , deinde exprimantur &
colentur, poftea addefachari
candi rol.lib f. perudioruiulib. i.
Decoquantur adMelljsconfiften-

'.«*
V dd -i Loch
 . . .
.

>4® A NTtDOTARII
L/xh incrafflentia. leniorafunt.
LochdePfylho.
K. Mucilaginit pfylhifartem txtrade vnc.ij.fachari clarificati lib.K
Coquatur facharumfufficienter, donec candidum fiat: deinde mif-'
cetur mucilago, & tamdiu agitantur,, donec probe vnitafint,&albe-
icant..

Loch depjyllio LMcfua.

R. PfyU'ti,gran. Cytonioruman. drach. v. Sebefttn Num.L.fem. Papan:,
albt drdth. x. lutubarum N.xxx. Gly yrrhCfa dr*b. pii. Paffularum
exac matarum drach jcv. Ctfiafifula munda vnc.i.
m
Decoque lib. nx. aquae, donecimpingucnrar ; Deinde cola &
groiicefuperea
Ptb.hb.ij. Sachari fafummi,Syrupi violati,ptnidiartrm an.vnc.vt.Ftrma
fabarum drach. iti. Tragacanthi,gummi Arabici an. Aur. ip.
Coquantur vfqueduomanfeant in confidentiam mellis Deinde :

R .Stm.CucurbiUi Scm.Mclonie,Cuiumtru, Citrullian.tur.ij. Stm.pd-

pau.albituT.tj.Stm.Amfi , Foenkuli> an.aur.q.Confict Tt F.

Loch e portulacax^Auguflani..
K. Succi portulae* lib ijiTrochifde Terra lemnia vnc.ij:Trochifcerum de
Carabe gummi Arabtctfanguinis Draconis an. dracb.i. LapHamatitie»
pilorum Itpnu vfotum an.firup. j. Sachari albi Itb.i. F.

Loch ex Tragacantho Auguflani.

R. Gummi Atobici. Tragacanthi an. dracb.i..
Infundantur in aquarofacca , donec mucilago fiat, adde
Terra lemnia, Boliarmtni, Lap.Hamatitan. drach. i. Confer ua nfonti--
qua, sy rupi erofitficchan.qf.

Loch de pino abflergens LMefua:

R. Nucleorum pintarum muniat, vnc. xxx. Amygdalarum, AutHanarum
aptarum. Tragacanthi, gummt Atabi. ii fucci Glycyrrhixjt, Amyli,ca-
piB.Ventru,lreosan.vnt.f. Camit Daily drach. xxxv. Amygd.amar,.
l.

ync. iii. M,Uu paffularumMtftfapa Butyri r tctntiefachtrt optimi an.

vnc. iv.Mellie opt.ltb.iii.vnc.ii>. Fiat Loch, Dolis vnc.j.

* Loch'

Digitized by Google
 . . .

Medico-Chymici Li». IV.

Loch Antipatri.
R.mdtorum pintar. mundatarum dr/tcb.teii.Tragacanthi,lrtotan dracb.
xil Sem.lim aft dracb. \x. Carnit Datljlorum drath. xnx. AmjgdaL
dul. dracb. xw. D pluatur Tragacantha in aqua Violarum , & rtltqttk

tontufs, cum Melie Fiat Loch..

Loch de Amygdalis Mcjicx.

R AmjgdaL dulcium, AmjgdAl.AmtT.ptntArum , Sem. UttiterrtfaftuTra-
gacant bi, Arabici,Gljyrrbi<a an.dracb. i.f.Sadtaripeni-
dwum an.dracb. iit. Mellis, fucufuniculi an.qf.

Loch de Alliis.

R. Alliorum purgatorum Itbf.

In cicerum & HylFopi iure decoquetur .-Deinde tundetur, medulla
exprimetur, incerneturque, &
cum mellis &
Butyri recentis lingulis
libris, igne lento ad cclegmatis fpiifitudinem percoquetur.

Loch de caulibus LMeJtut.

R. Succi caulium It b.v.
Lento igne coque, auferendo fpumam cius , vfqne dum redeat ad
lib ij. Deinde decoquatur cum Rob, id eft , fapx vini mellis an.hb.j. &
vfque dum ingroffentur.agitetur vt F.Loch.

Lochjputum /anguinis Rondeletii .

R. Confertu fjmpbiti,Cortftr. Roftrum antiqua an.vnc.f.gtUtme,Cjtonio-

rum tondi torumfac baro vnc.t. Tmhifcorum it tet rafigiUata, vtl it Ca-
rabi dracb. ii. SjruptMjrttUorum q.f. Fiat Loch.

Loch adeundem affettum eiufdem.

K.Gilama Cjtoniorum,velfuccteorundcm vnc. i. Amjli, Tragacantha an.
drach.iii. Terra f-gill.fang.
Dtaconu an. dracb. ti. Caraba dracb. i.Lapi-
du Ham stitit draih.f. Incorporentur F.

t^fliud cum albumine Oui.

R.Sang.Draconit dracb. ii. Amjli , Tragacantha an.dracb. i. Sem portu-
lacapapautrii ,ftm. VuarumanJracba. Ttrraftgtllata vtl Bo It Arment
Reffub.an. dracb. f
dd j, Fiat.

Digitized by Google
 ,

£50 AjjtTdotauti
Fiat puluis tenui (Iimus qui albumine Qui crudo fortiter agitato, rt
:

iittenuium partium, excipiatur fumaturque eclcgmatis loeo: cui fapo-

ris gratia facharum rofatum Tabulatum addatur.

A liud ex fuccit recentibus

y.SiuciBtirfapaftoru.fucsi bttba fingutnaria , fuiciplantaginis, depura-
torum an. vnc.ij. Ampli,
Ssng.Drsc0ni1411.iui. Cer alit rubri
Tragacantha an.dracb.iij. Saihari rofati q.f.

Locb ad incipientem inflammationem luterum &

pulmonis.

if.. Sptc. Diatragacantbi frig. 3 i i

j
* Subari candiftnidtarum sn. ifjAjru-
fi lumborum q.f.
Loch ad inflammationem declinantem.

vj-.Sptc. Dtairie Jimpli. tbach.q. Diatrag. frigidi fcrup.j. faib meandi

3 ij .jIfrupi capillorum Ventris , Sjr. degljtjrrkiza an. vnc j. M.Fiac

Locb.
Loch id defluxionem tenuem incrajfandam.
tf. . Tulpa lutubarum £j. Amjli Sij. Tragacantha
Gummi Arabici an.dracb.j. Sjtupi de papaucrt q.f. Fiat

Loch adaeres & erodentes destillationes.

Uf.. Spec.Diatragfrig.^f. Beli arment aqua Rof.Utidracb.ij. Tmbtfit-

rum dt terrafigi Hat a 3 ij. fjrupi dtpapaum.

loch ad caliditatem ,afperitattm petieris, & Tufitm ca-

lidam Mejua.
Glycyrrhizx 3xv. Pallularum %ij. Zizypharum Myxarum

an.Num.xxv. Coque igne lento in aqux lib. iv. ad librarum

uiumconfumpttonem.adde Caflix fiftulx colatum per-
coque cum penid.lib. C fapx 1 1 ad iuftara craditicra.T
v. unc
tnifce Farinx fabarum |ij.
Aliud adidem cJMeflte,
Sem. Papaunisdracb.x. Gljijrrbiiat dracb.vij Myxarum, >,u.xx. fem. .

Digitized by Google
 ,

Med ic o-Ch y m i c i IV. $51

ffjfOii, Cydoniorum an. draeb . y. Aqtu l>b. iij. Coque ad dimidii ion -
fitmptionem loUttim percoque
: cum fapt , ptnidwrum an. vnc. iv. De-
inde mifieTragacantbi.gummian.drai b. y. Sem, Melonum, papauerit
albi, CitTulli , cucumeiiean.dr4ch.ii.

Lo ch abflergtns
concoquent Rondel. &
R. Pulpa pallularum vnc.j. Mucilag. ficuum dccod. hordei ext.
±C. enulz campana ficcz drach.j Spc.Diaireos £drac.j.Syrupi

acGlycyrrhizaq.C FiatLoch.
odliudeiufdem „

R. AntygcUf. dul, vnc.j f. Pulpa pajful. vnc.f. Sem. M*lua,Sem. Btmbatu

an.dracb. j. SucciGljfcqrrbt.drach.ij. Sem. Anifi drach.j pinearum infu-

ferum tn decollo hordei &glycyrrb. vnc. j.f. Syrupi de prafiio velglycyr-

rktca q.f Fiat Loch.
Aliudfortius.
R. Scilla inpafta inuoluts,& infumo affa mc. f. contunde & addefuccigly-
cjrrhiz.4 vnc. ij. Conf. tnula Catrp.vnc.fi S4pa , oxjfmihtufimpl.au.
vnc. ij. A uedan.vncfi.^Semfrig. maior. incifian. draeb. iij. Pintarum t
Amygdalarum dulcium an.vnc. j. Pificmurfimul& F.
Vel R. Marrubii, Captllfirum Venerit Hyjfopi, Calammt. an. m, r. Pafiu-
: ,

larum Ficuum , DaQylorum an,Num. xxx. Antfidracb.it. Glycjrrb.

,

rafa draeb. iii. 4 Scm.frig an.dracb.ti. F. Dcco&io in aqua hordei

.

ad quart.j.ctxi adde
Tinearum draib.iii. Tragacantha, gummi Arabici an.dracb. LPulpepaJfu-
larum,DaRyloruui,Ticuum an ^f.fapa parum. F.Loch.
Loch ad humorem pituttofum. •

K.Sptt.Diaireosfalomonie , Diairtosfimpl.au. draeb. ii.Entda Campana

draeb.).f. Oxtmelttufiyllitut q.fufficir.

Loch ad pus retentum.

K. Syrupi Rofiati laxattui %u. Sucti glycyrrbi^adracb.i. Farina hordei
$f.
Tragacantha drachA. Fiat Loch.
•
\ M Loch ad vlcera pulmonit.
K.Confierua fiympbyti , Rof. anriquaan. |j. Traga*. tonofi.Gummi Arabici
lutiter torrtfa£li,Ctn. Cancrorumfluuiat. lotorit in aqua rof.an.dracb.iL
Terra Sigillata, Coralli rubri , Boli armem an. draeb. i. Scm.papau. albi
Srn piant«gmit an, draeb. i.fi Syrupi 4t Bofisficcit,
loch
 .

'

Antidotak.ii
Loch adphthijim CMeftu.
Amjgdal. dulcium , Cro-
R Sem.pJpaueru albi^ftm.ltni torrefatti , fpodii ,

Sem.Cj-
ti an.drach.iii.Tragacantht,Amjtt, Gammi.Sem. Citrulli,

t ornorum an. drach. vi. Stm. N afiurtii tentf*£H , Amjgdal. amor. Fa-

barum an. drach. i. f. Penidioram drach. lx.

Hir aqua fontana diflolut* coquantur, reliqua M.
Loch ad Ajlhmx Gefneri.
R.FotntgracirncJ. Antfivnc.f. Sacharivnc.ili»

Aqualib.it. Decoquef.a. .
Fiat Loch.

Loch de althea I. Quercc'ani.

dromelite com-
R. Rad. Bifmalu* opt. mundat.lib.f.Bulliant in Hy
Ictaceutn. Accipe
muni ad lufficicnteradeco&ione co&as traiice per ,

an.drach.iii.Sa-
huius mucag. vnc. ii. Spe.Diatragacanthi,Diaircos
drach.ii. Syr.Ca-
chari candi,penidiorum an.vncCFlorum fulphuris
pill.Vene.Tuflilag.an.q.f.

Loch paffulatum Qucrcttani.

liquiritia an. vnc. i. Eiult Campanatnvnc.f.
R. PM.luffdag.
Htrb- Scabiofa, Capillorum HjJfopian.ru. i.

Flar.TuJfilag. Violarum Bugloffa

Hjtnpbea an.p.ii. Sim. Anifidracb. vi. Fiat dcctSio bi Hjdromthte

Jfimplici: colatura elarifi. cape Itb. 1 v. i» quibm dtcoqutp affui, purgat. iu-

iubar.fHcfienan.vnc.ii.
Coquimur ad medium praelo exprime & adde fachari Candi, pe-
:

nidiotum an. vxtc.iv. Coque admellis confiftentiam.- cui adde Flor,

fulphuris rnc. C mifee. Fiat Loch.

Loch ad Empyema,fhthijin, & exulceratos

,t -

Pulmones.
%
R Sjr.defucco hadtra terrefirh vnc. ii- Flor./ulpburu q.f. adrtiuceniao-
nmiainUsb.

Ca v.

Digitized by Google
 /
-

Medico-Chy mici Lib. IV. fjfc

C A P V T X V.

De Trochfcis.
& *uxX/f
T Po*/f koi *si medicamenta fo-
oprltxoi, Latinis paftilli, funt
lida, figura feminis lupinorum, eo fine prafdpue inuenra , vt medi-
camenta in puluerem redadafubhacfolidafiguiaaducrfus aetisiniu-
rias tutius conferuari poflint. Sum a. Trochileis woAt^pxs-». genere,
atque in omnes fere vms pro medicamentorum, e quibus componun-
tur, natura adhiberi pofliinr, & comunem pluribus aliis compofitioni-
busprxbent materiam. Alii enim Trochifci intra corpus tum in potu,
tum in pilulis, elc&uariis, tabulis fumuntur, & quidem ad dinerfos fi-

nes. Quidam enim purganr,vt Txochifci alhandal,de Agarico; quidam

cbftru dlionc j epatis & lienis aperiunt, vt T rochiici de Rhabarbaro, de
Abfinthio, de lacca,de Eupatorio,de Rofis.cappatibus: quidam men-
fesmouentjVt Trochifci de Myrrha: quidam renum obftrudiones li-
berant, vt Trochifci de Alkekengi ; Qaidam xftura mitigant, vt Tro-
chifci de Camphora: Quidam perdor! &
pulmonibus funt dicati, vi
Trochifci Bechii albi nigri: quidam cerebrum confortanr,vt Trochifci
Gallix Mofchatx:Qmdam fluxus & fanguinemfiftunt.vt dc fpodio.de
Terra Sigillata, dc Bcrberis,de.Carrabe. Alhcxtra adhibentur, velvc
affluentes humores deprimant vel vt camcnuioxiamibfuman^ qua-
. les funt paftilli Polyidx & Androaij.

Trochifci calidiJunt.

Trochifci ligni aloes Mefua.

-y .tigni alots Rof.rub.an. gif. Maflichts

Cinnamomi Caryophyllorum N
Harii
ardi indica
Indica
Malit Huc* Mift hala Cubtbarum
Cardamomi vtriufe Pajiinaca Gallia Mofcbatt,
Mofcbata,
Cori. Citri an.^j.Jf. Mofihi Ambraan.d
Ambraan.d^.
Mellis paftulati quantum fufHcic. Formentur Trochifci.

Trochfci de Croco Nicolai

y . Croci ;itj. Rifl rubrarum Arnmi
Myrrb*an.tj\.fl- tigni ahtfBij, AquaRtf.q.f.
F. Trochifci
Crno:

Digilizedty Google
.Ii4 Antidotari t
Croco- Magna Dxmocratis Calent.
Crtci%c« Myrrha Ra[rub.an.$u
Amyli Gummt Arabici an.%xxx. Vtniq.fuffett.
F.Tcochifci.

PaJliUus calefaciens ad vitia ventris ex frigore.

j)i. A bfintbti Scm. Apii Cinnamomi

Anifi Cafia odorata an.^iij. Myrrha
Spica Indica Caftoreian.ty Tiptru longi
Lacbryma papan. Croci an.diy Succifamicnltq.f.
F. Trochi
icnifci.
fci.

,
Trochiftifrigidi.

Trochifci dcfpodio Mefio.

y..Rofanimrub.%}.$. Spodii ix. Sem.Acttofairj
Sem. Portulaca Coriandri prap. Sumacban.Qj
Amyli vfti Balaufiiorum Btrbtru an. 31 j.
Gummi Arabici affati lyff.Agrtfta quantumfufficit.
Fiat.

Trochifcifantalorum Mefua.

tp. Trium santalorum au.hix.Spodiit Stm.cucmerit

x
Stm. Cucurbita Sem.CitrulIi Sem. Portulaca
Boli Arment an.lvt. Rofarum 3 vj. Capbura^ff.
Btrbtrorum aut fucet tius^ix]. Aqua portulaca q.f.

Trochifcifantalorum eiufdem alii.

ip, Santalorum Citrin.y j, Sem.CkruBi Cummi Aub.an.$j.

Som. Lafiuca, Sem. portulaca Tragacanthi
Succt Glycyrrhi^aan. 1 $. Fiant Trochifci.

Trochifcide Caphura Mefuo.

Rt . Pol. toforum rub. 3./. Spodii Santa!. Cinin.gij.f.

Croci %i. Glycynhtxja 3 ij. Sem.CitrulIi
v
Mtlonu Cucumtrit Cucurbita
Tragacon-

Digitized by Gpogle
 d

Midico-Ch ymici Lib. IV. '*>n

Tragacantha _ Gurami Arabici Nardi Indice an. %j.
Ligni aloes C axdamorni maior. A myri
Caphuraan.Sif. Sachari albi *
Manna an.fiij.
MuciLginuftm. PfiUii cum aqua rofacta extraUaq.f.
Fiant.

Trochifct tjlnngentes.

Trochijci de terrajigillata Mejite.

. Sang.Draconit, GummiArab.Ap, Trochi/. Ramuk

Rif.rubrarum Stm.rofarum Amyhajfati
Aeaci Uypocifiidit Lap.Hamatitit,
Balaufiiorum Boli Armini TerrafigtUdtd
Coralli rub. Charabaana^f. Spodii
Margaritarum Tragacantha Stm. Papau. nigri dtt. 3j fi.
Sem. portulaca Cornu cerutvfii v Thurii
Gdtldrum Croci an. 3ij. OpiifipUctt 3ij.
Aqua plantagini q fitjficit,
r JF. T rochifci
> A
Trochifci de Charabe Mefue.
^.Charabi^ix. Ccrm Ctrui vfti, >Gmmi Arab. afii
CtraU.rubrivfit, Tragacantha hjpociftidu
ACdUd Balaujitorum Mafiicbts
Lacca Papau. nigri affati an. $ii). Thurii
Croci 0piian.3ifg.xv. MuctUg.pfjlhiq.fi

Trochijci de Bcrbcrif Mefue.

vp.Berbau sij. Spodii Ligni aloet

Stm. Httofa Mafiicbts , Gallia Mofihatd
Nardi indica au. tj. Rof.rub.^v. - Gummi Arab. giij.
Aqtid Toforum quantumfulcit. F.Trochifd.

Trochijci adfluxum Mejit*.

^..Balaufiiorum, Rboii . Baccarum Myrti

 ,

95 * Astidotarii
Hppocijliios Ctrt. glandium actto. mactrat.&tojloruman.
3[ij.
Cymini, Capitum granat. Fruttm Tamarica
Gallarum actto prapar. Xyloalott
GaBta aromatica Mafhcbu spica indica an. 5/.
Stm.oxalidit Gummi Boli Armtni
Stm.vua Vajfemn tofiorum ana dracb. j. &.
Stm. Coriandri actt0prapar. dracb. iy VimPmtuiq.fufficit.

TrocbifciaUiadexulcerationem intejlinorum eiufdem .

Spodii Sem.Rofarm Balaujlii
Rofarum Acacia Sang. Draconi/ ana
Sm.acttofaZj.JP. Oxyacantha CarninJm ($ij./C
Stm. Plantagini/ Portulaca affati an. 5 j.gr. x.
Gummi affati fd* Fiant Trochifd ponderis 3 5. .

Trochifci de Coralio Nicolai,

y. . Coralli rubri Cinnamomi Myrrha
Stm. papap. albi Amomi an. %.f!. Sebocnantbi
Croci an. %ij. Calami aromatici Xylobalfami
Mafticbts cafita Poli i -

Polii montani pbu Afari

Ptdit columbini an.^j. Vini q. (afficit.

Di.tcoralium Galeni.
J$t. Coralli rubri Terra famia ana $j. Salaufiierum
Amyli Terra Lemnia any.f. Stm.Hyofciami
°P** tiypoctftidu an,o\\. Succi plantagini/
.

q.f
, ¥rochifci de Agno Cafo, Rhajts.
V-AgniCaftiy Tamarici/ ana $v. Stm.T.ndJuia
Stm. portulaca an. $ij.f Aqtufiolopmdru F.Trochi/d.
q,f.

¥rochifci Dkfpermaton Galeni.

y.. Stm. Apii SmAm/malA Stm. Ani/i
Sem.Famiculian.Qj. opii CapaanaZj.
Aqmpluuiatts quantumfuffiett. .
, F.Tsochifd.
Trocbtjci

•
Digitized by Google
 Midico-ChyMi ci Lib. IV.
pyr
Trochifci ad Pbthifn & vlcera pulmonum Aut
cenne.
I. Salaufitorum Rofer. fictarum an ? .
fi. Sang.Dracenk
Medulla tritici O libani ana 3ij. Gum. Arabili
Tragacant hi Maftuit ana draeb. iii. Aeaci*
Crocian.dracb.fi. Carabe Mynbaanadrach.j.
Anarema draeb. v. Mina Cydoniorum
q.f.
* Trochifci emollientes.
Trochifci de capparibus Mejit*.
X. Cort. Rad. capparum, Stm. AgnianArach.v).
sem. 'Sitella
Calamentbi Succi Eupaxorii Acori
Atnygdal.amar. Fol.Ruta , Arifiol. rotunda
Sem. Nafiurtii Ammoniacian .gij. Cyperi
Ctttracban.1). F. Icge artis Trochifci

Trochifci Aperientes.
Trochifci Hepatia, Aflcpiadu, Galeni.
R.Sem.Anifi Apii v jfa.
Amygdalarum, Abfintbii an.lfi. Aqua pluuia q.f.

Peflilliex amygdalis amaris Vaulim.

*.Anifi Api, comarum Abfintbii
Amygdalarum amararum an.Qj. Aqua q.f. Fiat.

Trochifci de Abfnthio Mefue.

X. Rtfarum Abfintbii
Anfian. dra. b. ii.
Rbabarbari SuccEupatorii Afari
Sem. Apii Amygd il.a rararum Nardi indica
Mafiicbts SpuaRom-an.^). Succi Endtuta
q f.
Trochifci de Rofis, Rhafs.
*' R L ,al0rS *'i’
A
Abfintbu J?
Qnnxmomt
Mtflithct dtacbj.f.
Nardi Indica
Scbenanibian.Sj. Vini andqui q.f.
*t f Trochifci

Digitized by Google
 \ -

Amtidot ahii
Trochijci de Lacca Mefua,
R. lacca Succi glycyrrbiza Succi Eupatorij
Succi Ab/lntbii Berberi N
Rbabarbaxi
Anftol. longa Cofli A/ari
AmygdaLamar. Rubia Stm.Apu
Stm.Anifi Sihcerwithianairatb.f Vini q.f,

Trochifcide ^Alkckengi Mcfua.

R.TruRut Alkekptgi Jiij. Sm.dtrullit '
Cucumeri, *
Ctieurjtta djwgiij.tf. Boli Arment, Gummi Arabici
Thurii Sang. Draconi Stm.papau.albi
AmygdaLamar. Tragacantha Suctig/pcyrrbiza
A np/i Pinearum mundat. an, 3 vj. Carabe
Stm. Apii, Ttrrafig.Uata Stm.Hjofctami
Opiianadra(h.i). lulepirofatiq.f. Fiant.

Trochifci de Eupatorio Mefia.

,
R.MannaElefla Succi Eupatorii an.draihq.Rof rubrarum fi.

Nardi Indica gitj. Spodii dracb. iij.fi. RhabarbaritURi

Afari JAmJt an.$i).&. Succi Eupatorij
q.f
Trochifii alipta Mafihata.
R. Ladani fitj. Styraci $}.&. Styracierub.
|f.
Ligm aloesli). Ambradracb.y Campbora firup.iS.
hlo/cbidf). Aqua Rojarum q.f. Fiant.

Trochtjci de BenTpt Augujlani.

R. Btnt.v^w). Ligni alotslnx. tAofchidrdcb.fi.
Styraci calamum, /iwjij.
SacbaricandilibSu.
Aqua rofatum quantumf. F.Trochifci.

Trochifcide CMyrrha Rhajis.

R. Myrrha$iij. Lupinorum dracb.v. Fol. Ruta
Mtntaftri Pulegii Cimini
Rubia Afafoetida Sagapeni
Opopanaci ana 3 y. succi Abjintbii
q.f. ,
Acuiadgummataqf.
Trochi

Digitized by Google
 1

MsDrco-CHrMic i Lib. IV. $5^

Trochifii de cAnifi cMefiue.
X. Anifir succi Eupatorii an- 3i j. Nardi Indit*
. sem. Anethi Maftickts Folii

foLAbfintbii hfari Apti

Amjgdal.vnar.ttul R. Altes drach.i). Syrttpi Abftntbti qf
Trochifiide Anifi Mefu* alii cum o fimplicibiea* 1
.

X. Aniji Succi Eupatonian. 36 . Mafiuhes

Spica indita Apii Abfnth. Romani
Afari Folii ana drachj. Amygdal amar.ij.S.
Aloes bona Jiij. Deto&i Abftntbti quantumfufficit.

Trechifii cyphi abfiergentes Damocratss.

X. Pulpa peffularum, TertbmtbxoSaan.liip Myrrha
Scb*na9tbian.%)A Calami aromat.in. ctnttam.^.
Vnguu odorati Bdellii Nardi Indica
Caflta lignea Cyperi Bacc.luntperian.3iij.
AJpalatbiiijA Croti dracb.p Mjlluq.f
Vini Modicum F.Trochifci

Trochifii contra pefiem temports.fiat is.

X Rofar.) abrarum* Violarum Flor.Nympbaaan.il.

Ctrl, citri Scm. atri an.drach.8. ' coriandri
Sant ah rubri Spi.Di*rtbtdonan3iij. Boliarmenidracb.j,
Mucilaginit Tragacantha cum aqua RofextraSa q.f. Fianr,

Trochifii contra aerem pcfiiUntialem Caf-

pariBauhini.
JL.Mithridatuopt.ij. Rai. Angelica, Zrdiaria
Spec.Diamsr.fhg. Ctr.nam.tUSi Santalicitriniana dr.f>.-
MyrrbatltSa BolivmeniprapunSj: ofcbi gr. iij.
•
M
Curo raucilagine gumini Tragacantha: infufi in aqua fcabio&fc
pauculo fucci Limonum vel citri Fiant Trochifci.
TrochifciDiarrhodsn \JUe(it* fodantes dolores.
:
R. Rofarum r+.dra. h. i x. Ligni aloes Nardi indica ag.iiij.
GlycyrrhUtdrach.iv.f. Spodii drach.pb. M afttcbesdracb.ip
CroitdiiB. ymalli q.f. F.Trochifci.
Trochi

Digitized by Google
*$6q Antidotarii
Trcchifci Diajpermaton Galeni.
'-*• Sem. Apii Scm. An.miana]'). Faniculi
Amfana ',S. opii Caffiaanayj.
Aquapluuia quantumfufficit fiant Trocbifci.

Trcchifci de Rhaburbaro Mefua.

- R. RbJ-arbari Ioni 5 *. Succi Eupatorii. AmygdaUmarAn.l B.
Rofarum 5 iij. Nardi Indica '
Rubia
Anrfi Scm. Apii Abfitttbu
Afaiianadracb.j. Aquacufcutaq.f F. Trochifci.

Trcchifci alii purgantes bilem.

l R. MajUcbet Nucis pinea Vuarum paparum dttra -
ftisaiinu an.gr.x. Gummigr.vij. . Ditgridn 9j.
Mcllit quantumfufficit. Fiam Trochifci.

Trochifi de Agarita Mefua.

. R. Agorictyi). Salis gentma \ P. ; Zitfgiberis 5iij.

Oxymtlstk quantum fufficit. Fiant Trochifci.

Traebifi Alhandah Mefua.

.R. Pulpa colocynthidis jr. Incifa friantur cum olti Rofali jj.
Tragacanthi, GummiArdaci Bdellii ana draib.\).
Aqua Rofzctaquantumfufficit F. T rochilci.
Trochifi Hamech Mefua.
R. Violarum aur.xY). Turb:th gummef aur.x). Manna dracb.Hj.
StuciglycyrrhixataitrMj. Fiant Trochifci.

Trochifci de VicJu Magifrales.

,

*R. V olarum nigr.trum^vj. Turbith Mij. Succi glycirtbi^a

Diugrdu anadrach.i). F. Trochili i.

Trochifci Ranrich Mefuec.

R. Succi Acetofa ijxvj. Rtfatum l j. Baccar. Myrti |ij.
BW p auxilium. Colatis adiangt G,i UaQpn tritantttr g i i
j
.

Goqwcaii-yuamulum ; co!a, & adde infuper idbkMjucmiabcnc tri-

.turata.

Rofarum
 .

Medico-Ch y mi c j Lib. IV. £<5j

: Rofarum Santalt Citrini Ix. Gummi Arabici $j.f.
Sumacb . . Spodqan.l j. Ompbacqlvij.
Baccar. Myrti §iv. Ligni aloes Garyophy llorum
Macis UucitMofcb.aH.iiv. Caphuralj.f.
Mofcbigr.xi i x. Succi acetofa vtl vini Cydoniati
q’f.
Aquarofactaq.f. Fiant Troe hifci.

Trechifci hedychrot Andromache ex Galeno .

yC.Mari Afari Maiorana

Ajpalatbianalij. Scbaenanthi Calami odorati
Xylobalfami Tbu Opobalfami
Cinnamomi Cofti anali#. Myrrha
Lohj U ardi Indica Croci
Caftx ana 3 v j. Amomi ixij. Mafichesij.
Vini albi q.fujfiflt. F.Trochifci.

Trochifci GstllutcMoJchauMefita.
yC.Ligni aloes lv. Ambraity. Mofchi$j.
Muctlag. Tragacantbacum aqua Rofarum extracta
q.f

Trochifci Biarrhodon Nicolai.

%C. Rofarum recentium \f. spodij 3*. Santalt rubri 3j fgr.v#.
Santalt albilj.gr jci/. Cmi3tf.gr.vif. Caphuragr.xij
Aqua tofacea q.fufficit. F.Trochifci,
*

Trochifci Diani Nicolai.

'^..Violarum purpur. viridium $v. Amyli##. Papau.albi 5 #3j.
Sem.plantag.lj. Rhabarbari Bv. Olei CaryopbiH.dj.
Aquarof.qfuff. Fiant Trochifci.

P ajlillus t^Androniws, Andromachi.

^C.Flor. mali punici ix, Galla ompbacit. 7 nx. Myrrha
,

Ariftolochtaana^f Chalcambi Aluminis ftftlit

Mifit ana Iq. Sapaq.f Flant Trochifci.
Trochijci Polyid*> Andromachi.
0)C. Vior.mali puniciixq. Thuri * •
Myrrha ana lf.
Aluminis fci(!Uit 3if. Chalcantbilq. TeUisTauriniivf.
Aloes lux. VimaufltTiqf. Fiam Trochifci.
*
ff Tmbifei

Digitized by Google
 JiS*
“ A S T I r> O T A R n
TrochifctMefua,
1,1. Aluminis fafitlts. Abes, Myrrha, cdcantbi ana dratb.rj-.

Croci, crocomagmatis ana drach.tij. Flor walfumcJraib.rr..

Vmi odorati, Mallis ana q.fujf, Fiant Trochifci.
Trocbrjci de Minio.
^.Mtdullt panis non cofti, benefermentati 5 S.fublhnati flecti 5 /-
Mimi 3 & AquaRofarum q.fuff. F.Tcochifci.

Capvt XVI.
De Confer.uk-

C Onfcruxa confcruandodicuntur,quod flores inprimishoc mo-

do conditi in plures annos conieruantunfacchata etiam ac flores-
faccharari.afaccharo.quo condiuntur & a fle ruantur.

Inter has Corrfcruas ad- partes corroborandas,& tollendas morbi

malas qualitates, alixfunt Cephalica (eu capitalcs,ad ccrcbium.alix
Thoracicxfiuepe&oralcs.aii* ad cotjventncnlumjiccintie alias par-
tes nobiles deftinatx.
Capitales funr.ConfcruxRofiriarini, Lauendulx, Calendulx,Ma-
ioranx,Meliflx,Pnmulx veris, Pcromx, LUiiConuatLTilix arboris,
Euphragix,Betorucx,Saluix.
Thoraocx Funt: Conf.Rad. & Flor.Taflilaginis»Roris folis,Enu'x
Campanx,Hyflbpi,FIor.Violar.Capill.Vene»s, Papau.Rhcadis,&c^
Cordialesfunt: Conferux florum Borragtnis, Bugloflx , Acecofx,
Rad. Angclicx,& Cort.Citri.
Sromachicx funt: Conferux Rad. Acori, Aradorum,Memhx, Dia-
«ydonium flue Citonia condita,&c.
Hepaticx (unt:Conferux flor. Cichorii, Berberis, Ribcs.Rofarunr
rubrarum.&c.
Spleneticxfunt:Ceterach,Fumarix,&c.
Renales funt*. ConferuaSymphy ti maioris, 8tc.
Enarratarum Confcruarum prxparationes non vfque adeo magni
momenti funt.vt de iis plura dicere npecfle flt. fn capitis vero deco-
ra tionem aliquot tantumConferuarum prxparandarum formulas ad-
ii ciemus, qus nun tam rritx &
vulgares funt , ac deferibemus infu-
pcrquafc-

Digitized by Google
 Medico-Ch ymtci Ltb. IV.
yer qua-fdamcompofitiones, ad praecipuos & grauiflimos corporis
affe&us accomrnodandas,quibus Lc<£lorbcnigneacperiueundcpcr-
fructur. Paradigmatis loco proponemus Conleruas quorundamflo-
rnm,radicum&fru&uurn, ad quarum normam alias plures compo-
nere liccbir.
Prima Conferaarumprxparatio: Comparandam primo eft vitrum
Confcruisadferuandis aprum, capax & amplum, in quo fiat ftrarum
ex Saccharo puluenzato ad digiti tranfucrh altitudinem: huic fupcc-
Iparganturflores.qualescunque condire volueris,ad eiufdcm menfu-
ix quantitatem. Oportet autem flores colligere tunc, cum aSolisradi-
is illuminati omni rore & fuperflua humidirate vacant,deinhuicflo-
nim lirato fuperiniiciarur nouum Sacchar. & adhuc ahi flores, &ita
fiatS.5.S.vltimumque Aratum ex Saccharo conficiatur. Vitrum corio
vel membrana crafliufculaoprimum claufum, exponatur in aeftate fer-
uentiflimo Solis ardori per tres feptimanas, vel vnum menfem, quo
temporis fpatio materia duriufcula rcddetur,&oprime condietur diu-
quereferuabirur.
Sic quoque Conferuar parabuntur ex omnibus floribus purganti-
bus ex rofispallidis.violis, floribus Perfica: arboris, floribus cenraurii
5c hyperici.Se prunorum fylueftriura, qux purgabunt, & infantibus,
alitsque,qui potionibus Medicis plerunque abhorrent commode ex-
hibebuntur.
A Itera Conferuaram prsparatio,qux non gregaria eft aut commu-
nis, Sr qua flores non folum integri permanenr,fed fuos infuper colo-
res, odores & fipores totos con(eruant,(rcs (ane perquam eximia 8C
clegansjfit vt fequitur. Accipe flor.(quofcunq; ad Conicruas paran-
das v olueris joptime mundatorum & exficcatonim
Mifce cu fac-
chari calidi, & ad pcrfe&ionemdecoiftifficut decoqui
(olet faccharum
rofatum)lib.j. Idem faccharum cum admixtis floribus,
denuo bulliat
ad igncm,donec perfedte co&um apparucri^cuiusperfedionisfignu
cft.dumcicdum cum ipatula,bradfcasquafdam &c veluti foliafacit:
tunc vas xneum,quo materia continetur, ab igne
rcmoucatur,rbtula
continuo connmouendo, donec in pulucrem reducatur
faccharum,
& additi flores abeofeparabiles, & nihilominus in confcruam con-
diti cxiftant, integros adhuc conferuantes
fuoscolore$,odores&fa-
potes. Hsc eft altera Coletuarum omnium
flor.prxparatio,q protir cx
ff i fapotis.
 .

964 Antidotarii
faports, qua fiuunrur.bonitate facile coiligitur.caetcris vulgaribus lon-
ge pr£ilantioreft,cx limplicicontufionc£cmixtionepra:pararis,fic au-
tem hocmodo:
%. Flor/elc&or.rmmdatorA'contufordib.j/acchari triti lib ij. ti-
ronibus fimulconrufis &. mixtis fiarConferua..
VfurpamusadcoodicndosfmCius 8c radices aliam viam & metho-
dum:fedcxelegamioribus& ad medicum vliim prxilauoi ibus, v nam
arque alteram tantumin medium proferemus formulam, ne gula: po-
tiusgratificandx,quam Medicina: amplificanda: gratia, huiufcemodi
cupcdiarum delicias bicintroduxiflc videamur, qux magis mulicrcu-
lis,quampharraacopa:istradtandx conuemunt, nec quicquam nili
vulgatius 8c commune fufeipiunt;.
Proponemus exempli gratia cx frudibus ,citriaIimonia&arantia,
& cx radicibus, radicem angelicx,idque ob fingulirem horum omniu i

vimitem & prxltamiam, qu% acLvatios vfus excellent: admcdicinam

quippe furamopcreJaudatur.cum ex iis pharmaca ad cordis, aliarum-
que partium corrob oratione m,& pellis prxfcruationcm. componan-
tur..
Accipiaturigitur vnum atque alterum malum citrium fumme fla-
uum,de cuius cortice, qui omnium maxime fulphureus, odoratus, &
cordialiscxiftitjlcalproapco deradatur omne nauum in eius fu perfi-
de, quantitas rafurxcx quolibet malo cittio(etiamfausmagno)colle-
ad fummurn 5 u -
itx.erir
Hxcralura vtfubtilior & delicatior euadar, optime contundenda:
eft in mortario marmoreo, adco,vr plane fiat impalpabilis, imo fi ita
tidebitur,inftar lpfiuscalfix per cribrum tranfmittatur.
Saccharilib j.paucaaqua rofarum diifoluti inftar facchari rofati,
hoc eft,ad perfectionem coquatur,in quo fic bene co&o,mifcc rafurc
pr^di&xcitri ^j.faccharamadhuc parum bulliar,rafuram cum eodem
optime permilccndojdein effundanturornnia,vt in confcrua rofar.e
ficcis fieri folet, & fic erit conferua citri, fuauiflimi & iucundifllmi (a-
poris.
Hxceftptima illa methodus conficiendi conleruas excitriis,limo-
niis& arantus,hocdl,cxeotundem conicum rafutis.-
Kafuraacantiorumamariorquodammodocil caecitas, vndeper die
vnumarqjaltciummaccranda.cft in vino albo>dcinlintcolis optime
*
extergen—

Digitized by Google
 M E D C O-C
I HYMICI LlB. IV. 96$
extergenda, ad cuius 5 j. adiiciatur facchati pcrfcikc deco&i,vt fupra,
lib.j.

Reliqua cort.parscamofior,fuccis fiuc medullis interioribus fepa-

tttis»(fcparanturautem facili momento) bulliat in aqua vel fola,vel»
pauco vino albo permixta, per vnam horam, atqucalteram donecex
tactu molli (fima 6c probe eo&aiudicctuv,dein feparata aqua, cortices
hi, quorum fupeiflua humiditas linteolis exquiiite exterla fuerit , in
mortario marmoreo contundantur,8c per fctaccumtraiiciantur. Ad
lib.j.faccha.ad perfc&ionem dcco£ti,adiice ^iiq.pafhc horum corti*
cuuuomnibusiimul optime mixtis & contufis, coquantur adignem
lentum, donec pafta vafculo aeneo non amplius adharrefeat, dcin fu-
pra chartam madidam effundatur, ad formandas indc.fi velis, tabellas
aut rotulas in forma bifcodti.Hoc condi tum cft lingulare cordiale.nec
tanto calore praeditum cft, ac illud alterum de rafura , eorundem fcu-
dtuum.-
Vtciufmodiconfcruseguftui gratiores,magis cordialcs medica-’ &
mentofie fiant, ad enumerat® vtnufquc paftx^j. addatur cinnamomi
optime puluerizati3j. Mofchi gr.xij.ambrx gr.viij. pafta: infuper abi-
gne remotae, Sciam effundendas adiiciantur adhuc olei anifi guttulx ’

decem vol duodecim, olei caryophyll.guttuiae quatuor. Et fic habebis

confcruam,& palato grati (limam, ik ad cor aliasque nobiles partes
corroborandas vtiliffimam.Eadcm quoque contra pcftem cft optimii
prxfcruatiuum, fi lingulis matutinis, antequam domo exeas, parum de
ea fumas. -

Ad radicum condituram eadem fere methodo progrediendum eft.

Verbigratia: Accipe rad. Angclicar,quantum voles,coquaturinaqua,
donec optime contundi, & in paftara redigi poflit,huius paft^ per (eta- ’

ccum traie&x ^ij.adde *

Corftcttonu alhtrmts 3 y. - Margaritarum praparat.an.zf.

Confttl.de Hyacjtntho 3j . • Pulueru laptdu bez.oardui Vtrt 9j. •

Coralior.praparat. Ambrt gr. xij.-

Omnia fimul mifta,& in faccharicum pura aqua Cinnamomi dif-
fbluri,&ad perfe&ioncm colti^x. velxij.inie&a denuo coquantur, •

donecpafta non amplius adhqreat vafculo xnco, quam fupra chartam

hume<5tatam,aut Iapidem marmoreum, effundes,redigcsque in eam,
quam volucris, formam. Ad pcftem excellens prxferuatiuum, de quo .

ft‘ j, lingulis*
 c

• Antidotah.ii
finguEs matutinis drach.j.pondere intro aflumendum efl:.Sed hqc me-
dicrnadiuitibusaflignatur. Solam eriam,fi velis, &fimplicem radicem
angelicam coques, & in paftam redudam condies eadem facchari
.proportione, qua Cupra in confcruis fiuduum feruata. Ad eundem
quoque modum Zcdoaria Cola condiri potdl. Etlvuiufmodi condita
ad pe Item pauperibus inferuient.
Adenarratarum conleruarum normam mulras alias componere ii-
ccbit.ad diucrfos corporis affedus pro vanopuluemm &c cordiaiiuna
rerum additarum diXcrimine.

Capvt XVIL
1
De Conditis.

V Ocabulum conditi in Medicina accipitur in angufta&lacafigni-

prima fignificatione denotat competitionem quan-
ficationc. In
dam,exipeciebus liue pulueribus roborantibus & confcruis, affedi-
bus.quos edomare voles,congruis parati.idq; in forma pultierisgum-
moli.qui cochleari argenteo porrigitur, huncq;Mcdici proprie dicunt
conditum. In altera vero lata&generali fignificatione lumitur pro
quouiscemedio,quodfaccharo vel meile conditur, fiue fintfrtidus,
fiue radices aut flores, vt guftum acquirant fuauiorem,& confirruatio-
ni diuturrflori aptiores fiant. Vnde a quibufdam inrer condita confer-
uae annumerantur, de his vide Mcfuxumfcd.i. Cui Antidotavii.
Condita calefacientia & cor confortanria-funr.N ux Mofch.Indica
condita Aurantiacondita,Citria condita, Myrobalani chebulx con-
ditxiConditum de pomis & Eleduar.de pomis Mcfuar.quod tale eft:
y.. Carnium pomorum dulcium &rtdoltnrtHm,tntiu&forupurga:orim, &
infrufta tnctforuin hb vj.. Sacchari albi/f.hb.v.
Aqu arofata lib.ij. Ligni aloes iv. Santahcitr.lv.
Caryopbill.$&. Cinnam, liv 3. Ambralij.
Kto/cbiBj. M.F.Eleduarium.
Condita ventriculum calefacientia funtiZingibcr conditum, Cala-
mus Aromaticus conditus, Cytonia condita, Diacytonium fimplex
Nicolai,Pytacondita,Iuglandes conditae, 6cc.
Etyngium conditum excalefacit renes:fic funt refrigerantia condita
adventriculum.Myrobalam Emblicxconditx, Conditum ex Perficis
Mcfu&Item conditum hoc MefuxPerficorum.
V.Ftrfi-

Digitized by Google
 .

Medico-Ch YM1CI Ljb. IV. ‘

*. Perficarum proptmodum maturorum ab intra & extra purg.

Suat Perfu orum ana hb.itj. Saccuarialbt libjj.
Tcrc Perfica in mcdullaeconfiftentiam,coquc cum Syrupo,vtin
Condito cx-Cydon iis fiet : poft co&ioncm mifce
•
,
Ligni aloes, Santali cttrtni ana lij. *
cinnamomi Cubebarum Macis ana $&.
Mofchi 3 J$. Eiretiam aliquando fine Aromatibus.
Conditum exfrucl btis 'JMefu*.
lf..Carnu Cotoneorum, Carnis pyr orum auferorum, Carn. Malorum aci-
dorum ana lib.j. Coque ex aceto torti, in quo Rhus 14. horis ma-
ceratus fuerit: deinde adde
Qmphacti ex acinis oxprefit lib.j. Sacchari lib.iv.
Carnis [orborum immaturorum |v.
Coquantur omnia ad mellis cralfitudinem: Deinde adde
Succi Berberorum $if. Spodii, Sem.acetofaana
\ j.
Perco&um conde vitteoyafe. Dofisdrach.ij.addrach.iij.
Praeterea ventriculum roborant: Conditum ex Prunis, Ccrafa con*
dita,Mcfpilacondira,Rad.Cichorex conditae, &c-
Con ditum ad omnes vires roborandas'.
Tf. Conferua Anthos Rofarum Cirfii
Buglojft Adtambi Cichorii ana drach. j.
Cort.Citri conditi Nucis Indica conditaana dracb.j.6.
Spt.Phrtfarcottcon Diamofcht Diarrhod.Abb.
Triafautaltana5&. Lol.auriN.yji Fiat Conditu auro coopertiL -

Vel: If.. Sptc.Phrifanatici, Diamofcht , Diarrhod.Abb.

Conferua Adianthi, Triafanrahanadraih.ti). Conf. Poparum,
Ctchoruana drach. j. Sacchari albifimt in aqua rofarum qfuffi?
cit dijfoluti. Fiat.

Conditum Cordiscum Verneliy. .

st. Conferua Nymphas, Buglofii Rofarum

Cort.Citri conditi ana f5. Dtambra, Spe.de gemuit
Diamargarittfrig.ana3S. OfiudeCordec. Sem. Citri
Sem.Cardutbentd . Rad.Tunica TormtntillaanaBj,
Scobis vniccrnugr.vtij. Fol.Auriconciforum N.vj.
Sacchari albtq,[afficit. FiatEie&uarium,.
1
 Diacytomum Compofitum T^icolat.
TJL. Canium Cttontcrum comnnnut.&socluratnjpijfat.lib.iif.
Mellis puri optimetj deJpumati hb. i v.
;

Coquantur fimul adiuftaniconfiftcntiam,&poflquamabigncdep©«

fueris, ftitequam refrigerentur, infperge fribfequentcs fpecies, in te-
nuiflimum puluerem contritas.
Cinnamomi Zingiberis ^j. Pipvis
Galangsana ~1$. Caryopbyll. Nucu Mcfch.ana 5i».
Spica Nardi Lig>,t alces Macis
Cardamomtanalij. Ztdearuy. FiatConditum.
Diacytomum Compofitum cfllefisa.
Carnis Cotoneor.invinococlorum, Mellis dejpumati analtb .iij.

Coque igne lento, tunc adde

Cinnamomi CaryopbyUorum .Cardamtmi
Galangaana 3j. Cinnamomi crajit 3tj'. Macis
Zingiberis Piperis longi ana 5l$.

Siautem affc&uscft calidus, coquenda funt cotonea cum aceti parte

tcttia.Et quandoque pcrmifcctur fuccus granatorumiquandoq; fuc-
cus citri, quandoq; adduntur fpodii, bcrbcris,fcm.acctolx, trium frua-
talorum,Rof.rubr. p.xqualcs.

Dtacytentum eiufdem aliud.

If. Succi Cotontorum Metlu defpumati ana lib.iij.
Aceti liktf. Piperis longi Zingiberis
Cinnamomi ana Caryopbyll. Ligni alo,s ana ijft.

Mofcbidiy. Fiat lege artis Conditum.

J>iacytonium e fucco Cit ornorum.
'If. Succi Citoniorum ckjpuniati lib.xij.
Mellis optJelpumati , Sacchari albiff clarif. ana Itb.y.
Coquantur fimul ad iuftam fpiflitudinemrDeimic abigneremoue,&:
adhuc tepentibus infpergc fubfequentium pulueres minutiflime tri-
tos, & per cribtnmexcuuos.
Tf. Cinnamoma NutkMofih.an. Caryophyllorum
Zingiberis .* •
• c Galangaana iy. Nardi Celtica
Ltgnialoes Zedoaru -
Piper u nigri .

Cubebarum Macis Cardamomiana^j.

Fiat f. artem Conditum. Diacyto-

Digitized by GoogI
 .

Medico-Chymici Lib.1V- s6y

Diacytomum Calem.
Carnis Cotontorum Mellis Aceti albi ana Itb.q.
Zingiberis Piperis ana ^iq. Petrof.Mactdon.ft.

F.Condicum.
Aliud: ^C. Succi cototttorum Mellis Attuianafext4r.Pom.ij.

Acttifextariumf. Zingiberis %iij. Piperis ^ij.

Conditum adfrigidum humorem

Trothif.de Cappar. Condituitrianaifi. Diagemmalq.
Sem. Cumini Facmult Amftana
Sacchari q.fujf. Fiat Conditum.

Conditum aliud CMefua.

Tfl. Camis Cotonearum in pino coftor. MtUu dejpum.ana ltb.if.fi.
Cinnammi CaryopbyU. Galanga
Cardammiana^fi, Cinnamomi ^iq.
Zingiberis Piperis longi Macis analyf.

Carnem *^nc ^ nco petcoqucj tunc adde reliqua.

Conditum pr'C ventriculo laxo Bauhini.

Car. Mucis Mofcb. condita 5 j.
y.. corticis Citri conditifuci $f"
Mucis communitconditaM ,j. Conferu.Rofar.^q.

Saccharirofati ad pondus omnium.

Conditum ad cor calidum Heurnij.
% Confer. Anthos
Buglofo
Pofarum Borragmis
CapiU.Vtn.an.iij. Cort.citrt cond.ij.f.

Sptc. Plere/archon. Dtarrbod.Abb. Triafantalianaif

Fol.AuriM.vj. Sacchari qfujf. Fiat.

Conditum adhumorem calidum.

Confer. Buglofi Rofarum Mjmpbaa ana lij.f.
CouiB.rub.ana iq. Sem.Oxaljdis
Diatnar.frigidi
'

Sem.Portulaca Stm.CicborijanaS]. Lapprettofomitum ana 9j.

Pol. Auri N.iv. Sacchari albi q.fufficit.

Conditum ad inflammationempulmonis,
y.. Confer.vtolar.^fi. Buglo/fefy^ Diamarffi.Sf
Sacchari canit Sacchari albifuni ana q.fuj
Condi-
gg
57® Antidotarii
Conditum refrigerans & confringens(lemaehum-
is.. Conferu. Rufarum Spec.Diamargarir.frig.Sj.
Coralli rubri 3$. Sacchari q.f. Fiat Conditum.
Conditum a paftn conuenicns Rondelcty.
ii. lijrohal. Emblicorum in aqua rof abitit. Num x.
Cort. Citri Carmumcotaneor. Confer. Rofanttquaana^g.
Corall.rub. Margaritarum ana draib.tj.

Spe.Dianhod. Diacytoniten fineftifacbns calid.ana 3$.

Sacchari rofatitabuliq.fujf. Fiat Conditum.

Conditum ad calorem iecorU.

fy' Confer. Ciebor t) '
Violarum NJmpha*
ana 59 .$.
Btiglofi Confer. Rof jj./. T nafan talorum
Diamargant. frigam $#. Fol.Auri Num.yiq.
.

Saccharcalbi/imi q.fuff. Fiat.

V
Aliud ad idem\
yC.SpU.Triafantalidrach.ij. Diamargat.frigidi
Diarrbodon Alb ana 3 ij. Confer ua dehortj
Violarum ana dra k.j.fl. Sacchari albifimijx aquar
Intybi vel Cubcuj thffoluti qfufficit vel %tif.fi>

Diacytoniumpurgans CMcfua.
yC. SucciCitoniorumhb.il/. Miliis albi lib.ij.

Coque continenter de{pumando,donec manus non inficiar, qusefoff-

fnaeftMyuzfimplicisvfitatariDeindeiniicciequcntia^
Scammonii in malo Citanto condit |j
Caryoplryllorum '
Zingiberis Maftkh
Piperis longi Nucis Mtfihata Cinnamomi ana draibiij..
M.Fiat Diacytonium purgans-
Vel: v Scammomf dracb.m
. Turbtthdrach.xij.
Fiet ficCholagogum,&Phlegmagogum.Autabic&o Scammonio'
mifcc • •
.;
Turbith draeh.xxv. Cartbami drarb.v.
Phlegmagogurafolumerit. Aut fi bilem atram vacuare velis, horum>
loco::
y£.H(Bt-

'

\
Digitized by Google
 . ,

Medico-Ch ymi ci Ljb. IW •

971
fFeUeb^rum nigrum, vtl huius loco Fpithjrmum.
'Quidam cura laccharo coquunt, alii cum carnibus tantum, alii cum
ambobus.
PruHApurgantia,
y
yL. F ol.Sena mundat* cinnamomi
Sem.Ftrniculiana i,t$. .
Rad.Galang* dracb.ij.
F.InfufiopernoCtcm: dein mane fiat leuis ebullitio, poltmodum co-
letur, colaturae addatur Prunorum Damafccnorum lib.tf.Coquantur,
dcco&um clarificetur, dulcoretur cum laccharo, ad perfectionem &
fupra Prunas coquatur.

Pajfulapurgantcs Cajpari Battbim .

^ . Pajfularum Corinthiacarum mundatarum Itb.j .

lnficfitnit rofarum hb.j.6. FoL Sena 5 iv.
Infundantur folia Scnx f. artem in infufionem Rofarum tepentem
perno_ctem,deinbulliantparum,coletur: colaturae addantur Sacchari
rubri Coquantur ad conftiturioncmSyrupi,in cuius fine impo-
nanturpairulae;& parum bulliant rurfus.

Vajfulatum leniens Heurnij.

Fol.Sena mundat .$iq. Anifidracb.vj. Aqua^ix.
Infundanrurpcrdicacnodcm,&bulliantvnica ebullitione, fiatq;
fortis expreffio, cui inde
Pajfularum Corinthiacarum pj.
Bulliant ad cxhtm Itionem deco&i.in fine adde
Sacchari rubri |iv. Cinnamomi 3j./.
Scrapiixnulain ideam coquatur dum abeat faccharum.” Dolis ijij.
antequam paltum ineatj afiundi poterit aliquid Scrapii rolati lolutiui,
quo vbenus madefeat.
Aliudeiufdem.
ty.. nad.Poljpodij quercini |iy. Fol.Stna
Rdd. Althea ruentium ana Anifi gy.
Omniainfundanturin vale virreato,& coquanturf.a, FiatExpref-
fio:adde r • •

Pulpapaffular .ptrfttaceum tranfmiffarum femilibram.

Sacchari albi \tj.
Coquantur rurfus ad Cydoniati craffitudinem. Dofis 3 vj. vel
fj.
gg i Condi-
 „

971 Antidotaru
Conditum Capital* l.jQutrcetani.
Confer. Florum Antbos Salui* Btttnk* CaltnduUana^f
Ctnf.Diauftorti DtotoriAnatardinaanaiS.
Dianiof. dulcis Diambraanadf. SjruptC9nfcruaittriq.fi
Fiat Conditam; Ille vocat Opiatam ab excellentia.

Conditum adcordu roborattonem tiuPem.

Tf. Confer. cort.citri conditi Fhr.BugloJf, Violarum ana^f.
Confeci, alkfrmti 3j./i CtnfJibtrantir cordtalit
Eleft.de gemmit analf. Aromatici rofari Dianthosana 9f.
Corali.praparat. Marg. prop an. 5j. Ynicornu 9j.
Cficdt cordi C.$f. Lap.Bc*oar3f. Ambrtgr.x
Folicrum Auri aliquot. M.contu.daneur- Fiat Conditum..

Capvt xvnr..
JJe Confeflionibttr*

TTpalato &faporiinprimis confaleremr, Medicamenra qnxdanrr

V faccharo condita, formaetiam ficca,«iMedici9inircntafunt. Inter
Cmfiffs- quxfunt primo confe&a appellata, qux nihili aliud funr,quam condi-
ta arida^
Parantnrautem hoc modot^.Semina ernda (Tue prarp arata, Nuclei;
decorticati, Aromata,radices ac cortices, prius fi amariores finr,aqua
maceranjkinvmbraficcantur,atquein vafe homogeneo&ccharum.
Uquatumipfisguttarim affunditor, & vas,fplerunquc vero pcluiscti-
preaj continuo verfatur &
varie fuccurrituc, atque ita cruda quali er
laccharo Mcdicamcntainducuntur..
Atque vt ifta ex integris,ant faltem fi maiorafunr/ecundum Fongi-
nidincmdifciflis,paranturr Ita alia ex nulueribus &conttrfisfimpli-
cibus, faccharo exceptis, paranrur, qux diuerfa nomina
a figura inpri-

mis.quamobtinenf acceperunt- Quasenim formam habent rotun--

Rotula. dam,rotulx &
orbiculi appellantur : qux oblongam quadraram,. &
Orbiculi. Tabulx acMorfuli. Poliunt autem omnis generis Medicamenta in
formam atqueitanon lolum Tabulx 8cMorfuli alte-
Tabula. hanc redigi,
Mtorfuli. ra» tes^Ctob oran ccsjfcd &c purg^ntes,& qux venenis rcfiftunt,con-

^C***
,
-\ Rotulae

Digilized by Google
 :

Medico-Ch ymigi Lib. IV. $j\

Rotulx parantur hoc modo: qt.Species vel pulueres Medicamen- p ftH im
fotum. Sacchari {eptuplura.plerunqueo&uplum, in purgantibus et-p«»W*
iam triplum vel quadruplum,inaquxf.deftillatx appropriatx quanti- mtdm.
tate d lIoluuur,arque ad udam confidentiam coquitur. Huic faccha-
i i

ro pulueres vel fpecics paulatim inficiuntur, atque agitando fimul ac-

curate mifccntur, & in lapidem porphyrttidcm,aut in tabula cupream
vel ligneam gutcatim quafi cffuqdunturyVt m atetia refrigerata in rotu-
las & orbiculos corrcrcfcat..
Tabula Dtambrt iy. Specierum Diambrz Jvj. Sacchari albi in a-

qua Fceniculi vel Maioranx difloluti lib.j. Fiant Rotulx ad calefa-

ciendum caput. Eodemmodo fiunt &
Orbiculi ex Spcc.Diamofchi
dulcis.
Spec.Diambrae.Diamofchi dulcis ana 3j.fi.
Vcletiamfic pro capiet:
Sacchari in aqua Betonicxdifiol.^fij- Fiant Rotulx.
Ala Hepatia: ^,Spec.Dianhod.Abb3iv.Diacurcomx9ij.Dialac-
ex 3 /. Trochif.de Abfynthio,de Rhabarbaro ana Sj.Sacchaa in aqua
Hepatica diffiq.C Fiant-
Velr qr. Spec.Diarrhodon Abb.Diairisana9j.Tirochifc.de Eupa-
rorio,de Rhabarbaro ana 9ij.Rhabarbari opr.Sem.anifi,Rad.Afari a-
na9/.Sacchari in aqua Agrimonixdifloluti q.fuff. Fiant.
Vel purgantes-. ^.Rad.Mechoacannx^j. Diagridiigr.ij. Cinnamo-
mi 9/. cum Sacchari fiq. Fiant Rotulx.
Vel aflringcntts: gt.Boli Armeni drach./. Margarir.prxpar. Terrx fi-
~
gillatx.Corallirubr.prxp.lpec.hber&ntisana drach. D. Sacchari q.fuff».
FiantRotulx.
Nonnunquam loco fpecierum futuimus Olea,Tin<ffuras,Extra<3:a
magis vel minus
fiue Eflentias,atque Extra ftorum alterantium, prout
funrefffcacia,odore&fapore excellunt. Capiuntur gr.v.vj.viij. ad x.
pro ?).Sacchari. Ita &
de Oleis deftillatisfumunturgutr.iv.v.vj.ad ^j.
Saccharr.Interdum fimul fumunmr,Species,Extra£b,Olea, Sicdan-
•ur Exempla.
Olei Anifi, Nucis Mofchatxanagutr.ij-SuccinialbilTgutt.j. Ma-
nus Chrifti perlar.^ij. Diflbluantur in aqua rofarum,& fiat Conrc&iO'
in Rotulis.
Alta ad intemperiem frigidam capitii : j^.Sa cchari in Aqua rof.di flol.
Jiij.OlcL
g& }
J

974 Antidotarti
^iij.Olei anifigutt.vj.Ambrxgrifcxgran.lv. Fiat Confe&io inRotu-
Ils.

Alt* ce»tr*fi*tm: ift. Oleorum Carui,Anifi, Fccniculi anagutt.iv.

Extra&i Calami Aromatici, Galangx ana gr.ij. Sacchari inaqua Vero-
nicxdidbluti ^j. Fiat Confectio in Rotulis.
Alu*duloTtmrobor*ndum,& contr*infldtieves: Rt.ExtracH Aroma-
ticirofatiB/.gr.v. Calami Aromat. Ligni aloes ana gr.iij. Sacchari al-
biif.m Aquarof.deftill.diflbl.|iv.afFufis ol.Qnnamomiguc.iij. Macis
gut.ij.Caryophyllor.gut.j. Fiant Retulx.
Aluprttortles: Rt.Snec.Diaircos f.Diahy fiopi ana drach.j. Diatrag.
cal.drach/.Extra&i GiycyrrhizxB/. Olei facniculi gur.iv. Conferux
flor.Scabiofxdrach.$.Sacehariin aquaScabiofxdmol.ijiv.FiantRa-
tulx.
Alt* purgdnus: Extra&iRhabaibari drach/. Rhabarbari pul-
uerifati drach ij.Sacchari inaqua Cinnamomi diiTol uti sjij. Fiant Ro-
tulx.
Fetui* Pertatt: Rt. EiTcntix Perlatum |/. Magifterii Perlarum 5j.

Ambrxgrifexgr.v. Sacchari in Spiritu rolarum diifol. q.fi FiantRo-

tulx.
Fetui* Cerattina R: . Tin&urx Corallorum robr.^j .Magifterii Co-
rall.rub.drach.j.EfT.Mehfixdrachm.j. Ambrxgrifex gr.iij .Sacchari in
fpiritu Violaceo difloluti q.f. Fiat Confc&io in Rotulis.
Fotui* Aure*: Tin&urx Solis drach.ij.Tin&urx Corallorum
Rt.
drach .j.Eflent.Margarit.drach /Olei Cinnamomi gut.iv.Sacchari in
Aqua Horum Calcndulx q.f. diifoluti. Fiant Rotulae aurea:, non deau-
ratx,&c.
Eadem fere eft ratio parandi Morfulos.nifi quod Medicamenta in
Morfulis plerumque minus 1'ubtiliter conteruntur , fcd crafiiore
tnodo.
Quibus & alia adduntur, qux in Rotulas non recipiuntur, vtfru-
&us Sc fcmina,vt Amygdalx, Nuclei pinei, Piftacia,Scm.Melonum*
Citrulli,Conferux.
Licet Sc hxcin terdum ad Rotulas,fcd minore quantitate recipian-
tur. Proportio ea cenis legibus adftringi non poteft,fcd ea obferua-
tur, qux Medici intentioni conuenicntiflima aft. Atque omnia vtin
,
rotulis

Digitized by Google
 "

Medico-Chymfci Lib. IV. 975

rotulis di&um, fufticience quanticate,hoccft,fcre lextuplo velo&u-
plo lacchari in conucniente liquore difloluti excipiuntur.
Nonnunquam fru&us ipfi in fub flantia non fumuntur, fcd cum
conucniente aqua exiis hternulfio,atqueinemulfioncfaccharurnd ^, ;

loluitur.

lata
Pister hxcetiam,eodcm modo,vt in rotulis, extra#-
mifccnpoflunt.
^ 0 fca deftil-

Interdum loco lacchari Marina in D ”'^i

1 [ j {j Usrcc ,‘i > ip 0re fl i ybie-
niniae.caftcfuperignc mifta
rota W. porphynr^ tCTm t :an?cquam refrigerentur,
“ malli
*uprc
inatu
ubj x , ^ ln(fuc , tu & dilatltllr ac
^°^|’‘ -HCt c flalacini, v el quacunque figuraplacct, in tabulas dif-

Parata: rabulae vel morfuli etiam oleis deftillaris,vci Mofcho &Ara-

bra.in aqua rofarum difloluris illifti polTunt. Quomodo Morfuli &
Imperatorii vulgares praeflantiores atque efficaciorcs reddi polTunr,
Ii recipiantur Morfulorum lib./. Ambrx, Mofehi ana gr.iij. diflbluan-

turque hac in aqua rofarum, & additis Olei Garyophyllorum ftiliat.

gut. vj.Morfuli iis illinantur:Exenipla..

Spcc.Diacuamr x 3j,Diala<cas,DiahyfIbpi ana 3/. Trochifc.dc

RhabarbvdcEuparorio.de Abfynthio ana9j.Rhabarb.ele&i,CalamI
Aromat. Rad.Ireosana^/J» SacoharialbilHin aqua Agrimonia diflb»-
lutiq.f.FiarConfe&ioinMorfulis.. —
jtlij: n. Piftacionun, Amygdal. dulcium, Pinearum mundat.ana.
5»- Sem.Melonum.Citrulli, Cucurbita ana drachm.ij.
Papau.albiSj^
Tragacanthi, Gurami Arabici, Sem. Cydoniorum drach.j. Cinnamo -
mi 3/. Sacchari in aqua rofdiflbl. q.faff. Fiat Cor fe&io.
rei; Rt. CorcMyrobalan. Chebul. condit. Conferus Borrag. Bu-
glolls, Rofarum ana £d. Acori conditi, Corr. Citri condir. ana drach.
v Dia
j. m ollhi dulcis, Aroraaticixolati ana drachmJ.cura fq.facchari.
Fiant Morfuli. ,
.

Alij : m . Sem.Papau.albi, Amygdal. dulcium, Pinearum mundat,

anadrach.iij.fem.q.lrig. Maior.excort.ana
drach.j.La&ucx 9ij. cum
aqua TufTilaginis.Eiat Emulfio. Add.IkccharjdbilOibXSpcc.Diatra-
gac.frig.3j.C. Eiant Morfuli.
* r

7> fr/; ip. MaQj-

 97 * An TlpoTARlI
l 1 a " nxo t dt h.»j Rhabarbari.aqux
P
.
u -r’ ^ f 1

drach.lij.Confer.Rokr.rec.drach.ij.Manna parum
Cmnam.afpetfi
lento igne coque-
cla,adicctap»rua(acchari quantitate:
dcn«l=Rhabaibaruni& Con-
“niit adduntur. Fiant Moduli.
“ ^Turbithaibi&guinmofi drach.j.DiagridiiSj.Zingiberis,
Au '<ana S
r
'
Pl;^a f n S x 9 P-Garyophyll. Calami Aromat Macis
Cinnamon.. dhll.gutt.ij. Sacchari jij. Fiant Morfuli.
ana gr.v.Olci anilia ^U&alio modo condnnan. Recipitur
Poliunt purgantes Mon. -antuas.vel
. iis al.quid puluetum
Excradorum purgantium debi» •-«
Aiomatici, vel extrada
purgantium lungitur: hisaddurtturpulueu. ‘'•li.
Proportio au-
Aromatica,&cum Manna acfaccharo fiant Mortu...
-dfaccha-
tem facchari ad Extrada fit dupla vel tripla, Manna rurfum
rum dupla-, V t exempli gratia:
Excradi Catholici, Rhabarbari ana 9j.Spec.Diarrhcd.Abb3 £
.

Saccli.drachij.Mannx %C. Fiant Morfuli.

Vel etiam cum loia Manna licet tales modulos parare, vt exem-
plum cito: 1

Mannx Calab.in aqua rofa.& Cinnam. diffol.Iij. cxtrad.Rha-

fy.
barb.drachm.j.Rhab.opc.pulu3ij. Cinnamo.elcdi 3j. Fiant Modu-
li IV.
Hocautem in genere in omnibus Modulis purgantibus, quxinplu-
res dqfcs parancur.eft obferuandum ,vr purgantia accurate cum fac-
charo pcrmifceantur,ne in vnuro Morfulum plus de purgantibus ag-
gregetur, in alium minus,& vnaDofis excedat in purgando, aiiaden-
ciat.
Rotulis,Tabulis, Modulis non incommode fubiungitur Medica-
mentum, quod pandaleon.vndecunque etiam appellatio fumta fit,
iuniores Medici vocant. Quod materia quidem &
hne plane cum Ec-
legmate conucnir,& ad pedoris pulmonumque affedus dcflinatum
cft: formavero a Rotulis, Tabulis 8c Modulis non differt, nili quod,

rotulz &
rabulzin certam vel rotundam , vel quadratam figuram
conformantur, Pandaleum v.informe manet,arque inPandaico fpc-
ciescum faccharo in pixide condenfari permittitur,ac tempore vfus
ftuftum aliquod cultello vel cochleari effringitur , atque in ore do-
nec liquefeat, detinetur. Recipiuntur nimirum fpccics vel puluc-
res. interdum etiam frudus Sc lemma , & cum faccharo in aqua
conuc-

Digitized by Google
 Midic o Chymi ci Lib. IV. yfi
eonueniente Hiflblurto coquuntur vel tnifcentur , & in pixide plerum*
,

que lignea, condenfari permittuntur.

R. Spec. Diatrag. frig. 3ij.fachati.candi penidio , in aqua viol . dif-
,

fol. ana q.C F.pandaleon.

Vtl R. confer.Violatumdrach.ij.fpe.Diatragacamhi frig. drach.ij.
fachari diflTol. & ad pcifcdh cofti q. f. reponantur in pixide.
F</.R.fachariaibill.3»j.candi, penidiian.jj. coq. fimulinaq. hyf-
fopi,adde Nucleor. pini mundat.cxficcar. piftacior. reccnr. an §j. Rad.
.

Ircos drach.j. M. Fiat pandaleon.

Tandem ad hanc clafTem pertinent vari* contc£iones , -quxadin-
&aba(i prxeipue nominantur,
ftaurandas vires inprimis parat* lunt,
quales funt DiamygdalarumleuMazapanis, Diatdludinatum pinca- ,

tum&.fimilia.
Primo Diamygdalatum,quod alii pallam regiam.alii panem dulcia-
rium, vulgo Mazapanem,vel Marzipanem vel panem Martium nomi-
nant, componitur ex amygdaludulcibus,(acharo&aquaro(arum.Ve>
rum ad vfum medicum in. Atrqphiaq)hthifi, pulmonumque afFe&ibus
aliis etiara,ftudhii & femina, condita item atq; aromataadduntur ,
pa-
ranturq; inde placent* hoc modo; .Amygdala* dulces decorticat* fub-
tilitet contunduntur: Quibus nuclei pinei,, piftacia,auellanx, corticei

citri conditi.myrobalani condit*, femina melonum, cucurbit*, papa-

ueris,concifaomnia;aromata item, cmamomum,caryophylli, lignum
aloe* , mofchus , ambra, addantur ,.nonnunquam&pulpa caponis;
atque omnia cura fufficientequantirare fachari, fub duplo frilicer, du-
plo. vel xquali,pondere fen fim affufa aqua rofatum fubiguntur , cx-&
a&e mifcentut , atque inde placent* formantur , & fubftrato pane a-
zymo feu nebula in vafe cupreo fubie&is carbonibus coquuntur.
R. Amygdal. dul. 3x1). contundamur affufa aq. rofarum , adde cin-
nam. drach.vj. Macis drachjij.Caryophyll.drach.tj. cardamomi Jij. fa-
chari albifllmi Jxii. fiat panis Martius.
Vtlx R. amygdal. dulc. excort. |j. pinear. piftacior. ana ^6. fem. 4.
frig.maior.cxcort.anajj. pulp* caponis elix* |iij. Gummi Arab. £j.
pulu. cinnamomi, Nuci* mofcha. macisanadrach.R. Fru&us omnes
prius aliquandiu in aqua rof macerentur, poftea contundantur, cum &
aqua Rofa. &fuff. quant.fachari F. mafla.
Tcftudinatum codcmfcrc modo fit , came teftudinum addita; &
hh pinea-
 .

978 •/ AhTIDOtARI!
pineatum fcu pincolatu ex pineis cnmfacharocodo &
clarificato mi-
ftis, &mbuccellas vel placentas efformaci*. Hxfuntvarixapud me-
dicos confedioncs, paucis adhuc placet perftringcre Dodimmorum
virorum Tabulas ad varios morbos fapienter ordinatas.
Noftti fapientiflStni Galenici Tabulas nuncupant cephalicas qux
conficiuntur ex fpcc. Diambrx.fpcc.Diaraofchidul.oleofmniculi &c.
Pedori appropriant Tabula Diaireos,& orbiculos Bechicos.
Tabula Diaireos tdafitnt R. fpec.Diaireos 5. vnc.fcm. fachari albi in a-
:

quacapill. Vene.velftEniculidifTol.iib.C
Orbiculi Becbtci : R. fachari albiffirni lib.j. fachari candi optimi facha-
,

ri Amyli vnc.ij.fem. mucilag.

penidij an. vnc.iv. Ircos vnc.j. drach. vij.
Tragacanthxcam aqua rofac?afadx, quantum fafficit. Fiant.
Tabulxexcalefacicntes ventriculum funtcTabulaearomatici rofari,
Dtacymini,Dianif»,caryophyllorum,itcraconfedio Zingiberis codi,
qualis cft Auguftani:
R. Cinnamomi tltclt dratb.i\. Nuci/ mofibata drach j.

Carjtphydorum fcrupAi). Matiifirup.j. fttci/a.adde

Zingiber* ttHuifimt triti drMh.\j.Sacbari in aqua toforum dijfoluti |xvj.
F. confedio in Morfulis.
Hepar excalcfaciunt Tabulx Diacnrcumx.Dialaccx&c. Matricem
calefaciunt Tabulae de gemmis.
Caput refrigerant DiacodionfolidumAuguftani.Pcdus refrigerant
Tabulx Diatragacanthi frigidi, Tabulx Diapcnidii fine fpccicbus cali-
dis , item faponca Auguftani qualiseft:
- R' Amygdal. duteiurrrrnundatarum vnc. ij. Amyli purtfmi & noui vnt.fttn.
/aibari albi cUri hb.j. Fianr.
Cor refrigerant, T abulx Diamargariconis frigidi, Item manus Chri-
fti perlata.
Hepar refrigerant Tabulx Diarrhodon.& Tabulx Triafantalt.
BiUni purgant , Tabula tx El; fluar io itfucco Rofa um,vt: R. Elcduariide
fucco rofaium drach. vj.fachari albi inaquaEndiuix diflblutilib.fcm.
vel^iv. F.Dofisj^.
Zingiber laxatiuttm :K. Zmgiberis drach j Caryophyllorum, cinna-
momi ana drach f, Nucis mofchatx,Galangx an. Croci gr.xiv. Tur-
bithBj.f.Diagridii 2| 'ij. fachari £iv. Fiat confedio in Morfulis.

Pituitam purgjnt, Tabula Duturbithcum Rbabarbaro : R. Turbith

optimi
f;.Zingibcru drach.;,f.Hcrmodad.|j.Rhabarbari 3,x.Diagridti fera.

Digitized by GoogI
 :

Midico-Chymi ci Lib. IV. 57*

fantali albi,rubri,viotarum ana gj. <5 . Anili, tnafticis, cinnam. croci ana
drach. fcm.fa.. h iri albi lib. j.vnc.ij.drach.ij.F. Tabulae.
Tibuli D.-iphtrniconu: R.Dadlyl. triduo aceto maceratorum N.vj. fem.
Libifticidrach.tj.pinearum.Amyg.dulciuman.drach.xv.Tuibirh. 3xij.
Diagridii dr.x j. (achari candi 31). piperis longi zingiberis. foLrutx licc.
,

cinnam.raarisfceniculi, Anili, dauci, galangas, Ligni aloes ana dtach.j.

(achari lib.j. Fiat confe&io.
Tdkul* Vnuomu altfufientes aput: R. fuccini albi, vnicornu an.drach.f.
Margaritarum dtach.j. Ambraegr. iij. (achari in aqua cinnamomi diflo-
luti jx.oiei Anid g. 1 v. olei (uccini gr.ij. F. confc&io in orbiculis.
Tibuliftlubernm £ Hieron. Brunfuictnfis: R.Cinnam, Zingiberis ana ^j.f.
Nucis mofcha.caiyophyll.piperislongian.drach.j. maceris , Galai gx
Didia mni.Zedoariae, calam. arom. ana drach.j. Rhabatb. optimi vnc.C
pimpinell*, Angelicae ana drach.j. Rhapontici drach.ij. Croci drach. £
fachari in aqua rof.diflol.lib.j.vnc j.F. Tabulae
TibuUccnforuntet flomahum R. Aromar.rof. drach. ij.fpe.Diarrhod.
Abb. drach.j. (achari albi ddfuluu in aqua menrhz^iij.F.Tabulx D.yj.
TibuUfulpbunu noftrr.K. Florum fulphuris drach. iij. fachari in aqua
rof.diirbl.^iij.olei facniculi g.xv.mofchi gr.iij.F.Tabulzl. arcem.
T al/uU confortanto ilii R.fpec.Iraperialiumg.C pinearum elcdlaru,
:

& fubtditer incifarum drach. ij.fpcc. Arornat. roC drach. j.f. fachari ina-
qua rolacum diilolutijxij.olci cmnam.gr.iij.Mofchigr.ij.F.
Morftllicmfirunus Litigii ; R. pinear. pratp. drach.in. Amygdal.dul.
dra.h.ij.f.cmnam.eledli 9 j. Macis ferup.j caryophyll. drach. f. phifti-
corum viridium drach.j. (.Zingiberis albi, incili fcrup.ij. Margarir.prcp.
fcrup.f. fol. auri N.iv.fachari albi in aqua rof.diUbiuu vncviij.F.
Mtrfellt confor unus tlt : ; R.fpec. Aromar.rof.drachm.j.lpe.Diarrhod.
abb.drach.f fpe.Diambrs fcrup.j.cinn.elc&i drach.j.Zingib. fcrup.iij.f
Macis drach.f.lantaii citrini fcrup.f.pincarum m undae. drach.iv.lach».
ri opt.in aqua rof di Abluti lib.f.F.

Morftllt id wtptng tundi ctrpora tmiciitiMtntaiilu R.pulp* caponum :

elixorum, pulpae perdicis ana |fi.Nuclcorum pini, piftaceorum in vino

Maluatico maceratorum ana vncC Amygdal.dul. vnc.j. cinnam.caryo-
phyll. Nucis mofch.ana vnc.i.f. lacharifini q.f.
Tibuli trifiaum flomuki tliuientts: R.coriandri pratp. ji. cinnam. eledi
gi j. cotallj pratp. g-. fantali albi, raaftichcs an. 3i. fachari albi in aqua rof.
diiT|x.comi£of.S ^F. hh 1 Tibuli
 : ,,

.580 Antidotarii
f Tdlult purgMtes C*JJ>ari Bauhmi R. Turpeti gummofi , fcamtnon..
:

prxpar.ana vnc.j. McduHxfem.carthami vnc. fi, fpe. Diarrag. frig.

Zingiberis, cinnamomi ele&i ana drach.ij. carnis Cydoniorum, cort..
citri ficci ana drach.j. fachari candi vnc.). facharialbidiffolutiinaqua
Rofarum vnc.x. Fiant. Dofis drach.ij.f.
TabuU Duturbitbcum R bdbarbdu Langii R. Turbidi in oleo amygdal.
:

per no&cm macerati drach. v. Zingiberis»rinnamomi ana dt ach.j. Ca-

ryophyllorum 9iij.fi. Agarici trochifcaii drach.j. fi. fol. fen* drach .>j.9.C
Hermoda&ylorumdrach.ij.Rhabarbaridrach.*ij. fchoenanthi fcrnp.j.
Galangx.macisanafcrup.ij. Diagndii drach Jij. f. fachariin vinocito-
niorum & aquaRof.di(Tohiu |xviij. F.Tabulz.Dofis$ fi»
TtbuU purgantes alu R.fpec. Aromat.rofatifcrup. f. cinnam. elcdf».
Zingiberis ana drach. C macis,galangar, calami aromat. anafcrup. fero..
Rhabatbari elc6ti drach. j.f. fpicx Indice fcrup.CTurbith.optdrach.iij.
AgariciTrochifcati drach.ij. fol. ferae mundat.fcrup.iv. Diagridii jj./L.

Tragacanthe,rnafticis ana fcrup.C fachari in aquacotoneorum diflolu*

tivnc.ix.olcicaryophylldcrup.i.oieicinnamomigum.v.Dofis drach.j.
Fiant.
TdbuIdptfiikiUidUs : R. Fragmentorum (aphiri, hyacinthi, (inaragdi,.
Rubini,granati, Margarit.Rad.Biftorte, Angelice, T ormcntille, carli.
ne, foLcarduibcned. ana drach.j. Rafure eboris , cornu cerui, coralii
rubri,carabe ana fcrup.iv. Boli Armeni drach.ij. Doronici Zedoarie ,

caryophy Horum , rad. cyperi, fcheenanthi, Rof. rubrarum ana drach. f..
foL MeliHe,olymi, croci ana gt.xv. (achari in aqua rof difloluti q. fuffi-

dt.Fiat.
TabuU ptfliUntulti Bdukini R. pulu. Rofar. rub. Boli preparati ana-
:

drach.ij. Corall.rubri,Margaritarun^cornu cerui , (podii ana drach. C.

rad. Angelice , carlinx , Macis anadrach, j. Croci (crup. j. fol.melifle

©cimi ana fcrup.fem. fachari in aqua rofarum difloluti quantum fufK.
rit:addd (i placet mofchi parum &
Tragacanthx q.par erit. Fiant Ta-
bulae.
TdbuU mfiem diu : R. pulueris rof. rub. drach. j. coralii rubri , Marga-
ritarum, cornu cerui,fpodii ana fcrup.ij. corticis citri fica, rad. Angeli-
ce, raacis ana fcrup.f fachari folati in aqua rofarum quant. fatis. Fiant
Tabulx,
Capyt

Digitized by Google
 Medico-Chymici Li». IVi jSfc

Capvt XIX.
Ve lulebiit^mulfsombus & fuerit medieAtis.

Yrupis cognati funt lulebi & Iulcbia, Se Zulapiadi&a, & quidem vr

S Medici nooraro proeodem medicamento fumant, aepotionesex
aquis & fy.rupis miftaslulebos appellent. Eft enim Iulepfi aliqua inter
eum & fyrupum eft' differentia, medi camcrum fyrupodilutius , & pro-
ptetea dclicatiu$‘& gratius, paraturque ex aquis deftillatijjfuccis depu-
rati* Sdacharo. Et quia iunt dilutiores, diu non duranr,.nili coquantur
ad fy rapi conii ftentiatn Para nuit autem li ne deco&ione,& cum deco-
&ione-
Sine decoflioneRocmodo. Siimiruriqua communii veldeftillatar
vel dcco&um hordei, cui etiam fuccusahqpi*,cirri,limonum,granato-
rum, cydoniorum, vel acetum aut fpiritus vitrioli vel ftilphuris addi’
poteft,affunditurque facharum album & clarificatum, vel huius loco*
lulebi vfualesrofarum &
violarum qui ad fyrupi confiftenriam dcco-
,

dfi alferuantur, &diligenter confunduntur, ac, fi opus, petManicam /

Hippocratis traiiciuntur. Sacharhautem vel Iuleborum vfualium pro-
portio ad aquas- Sc (aecos varia feruatur,. prout res przfens id exigir..
Plxrumque xgri palato inferuitur, Sc nunc aquas ac (uccorum adfyru-
pos vel facharum proportio tripla, nuncquadrupIa 4cxtupla,o<ftupla,.
vel etiam duodecupla (eruatur.
Nonmmquam lulebi fpcciebus aromaticis condiuntur , velrorulx
conue n ientes in iis diflb luuntur. Addere etiam aliquibusmorbis fp tri-
tum vi trieli.vt diximus ^effeonuenientiffimum. Exemplum efto r
Recipe aquae borraginis, ex floribusdiligenrecdeftillatxvnc. v. fy*
rapide fucco borraginis vnc. j. lulebi rofacei ,aqux cinnamo-
mi au. vnc. £ Margarir.diffolut. vnc.ij. M. F. porio.
Hanc Crata confil. 104. ad miraculum in cordis palpitatione feri-
bityipfe etiam addit auri diffoluri drach. j;
&
Non folum autem ex facharo aquis ac fuccis fluidus, veram etiam
ex conferuisac fuccis medicatis, cum aquis conuenientibus, admixtis
noftris magifteriis, tin&uris, arcanis atque efteotiis, lulebi fieri pof-
N
funt.
Sumuntur nimirum conferux prxfenti vfui neceflarix, & fucd me-
dicati, Rob tibiam, ce «Iorum, bciberorum, affufifque deftillatis con-
ii h |
ucnicu- v

Digitized by Google
 ::

S»8i AK T I D O T. A R/IT
ucnientibu* vel decoCto Hordei, in mortario marm orro contundun-
,

tur, vel fuper igne lento commifcentur, colanturque: colaturae fipla-

cct adde cin&uraevel ellcnti* gutr. aliquot. Exempli gearia.
R.Conieru* rofaiura vnc.j.'.vidiarum vn.j Borrag-Buglofan vnef.
Rob tibium diaebivj. vel vnc.j. Difleluunrurin aqua Hordei vel fola,
vel addita a qux acetofae, cichorii, vel aliarum fuff. quanr. nimirum lib.
ij.vel lib.iij. &
colentur. Si libet, poflunt in vafc claufo feroel ialtero ad
ignem ebullite, & poftea colari : colatur* adde eis. rofarumgutr. x.
Ellemixmargaritarumgiit. vj. Mriccac parum digere. Qui vero cum
decoctione parari dicuntur lubi, nihil aliud funt.quaroiyiupi velde-
&
coda dilutiora puriora, cademque eorum parandi ratio eft, qu*de-
co&orum fyrupoium , mU quod ab igne rcmouentur, antequam
&
crafliorem accipiant confidentiam.
R. Fl or. rofar. M j violarum .
. M
f (achari candi vnc. i;. Coq. in aqua
.

com. lib.ij.f.ad lib. f. confuratioqem colentur, paucis adhuc exempli*

:

abfoluemus.
Ju'epus R ofa R. Aqu® rof. lib. i v. (achai iclarif. lib-ij-vel i v. F.
tui :

lnUputm vioUrum R. Aqu® viol. lib.i v. facbaii Jib.ij.vd ivf

lulaptum ox.Ujf(Ls Fit ter coquendo herbam aeetolx reiteratam fea
renouatam ex aqua modica, quantum pro tegenda feu mergenda her-
ba fuflicit:& poltea decoque ad cohftemia.cum «quali podere fachari.
lulepuf in calore pgrant e lialu vfuatm ,Htutnu R. Aqu* limpidi flim*,
i

fachan optimi ana: Quaque lib. aqu*, accipiat Alumenoui recentiffi-

mi,vehcmentei que quatiantur: bine affunde faebarum: lentoq; igne
coquancur,vt tota fpumaabuciatur. Deinde biirerue perfiltrumtraii-
ciatur: hinc iterum coquatur dumccrcuiii*craflitudine referat. Aqua
autem ha^: primo accipit vimiofarumcxfrcquentiinfufionc.velqua- <

rficunq; herbarii vim bibir.ad vnc. ij. huius lulcpi , remifcesaquzlim.

pidiilim* ynctii). Poterit etiam ex aquis componi : vt aquabuglolfi 8c
iachari lib.coque dum fpumanr &
fanrali lutei drachm* imbuatur.

Vtl R. Aqu* rofarum li.j.f. iachari lib. j. ouialbo perpurgetur Sc ad

:

formam lulcpi coquatur. Dofis vnc. j. aquzvnc. iv. M.

PW:R. Aqu* Cichorii, endiui*analib. f. fyrupide acredine euri-
&
num drach. iij vt gratius f at adde olei vitrioli guttulas aliquot : qui-
.

dam aromata afflant cum drach.f.(antalorum.

luldpium adftjtndum fangumm. R. Aqu* pediculi rof. fanguinari*,id
eft,

Digitized by Google
 :

KlEDTCOf-CHYMlC 1 E fB‘. IV. 9*}'

tfft,ccminodisc, aqua: burfaepaftoris ana vnc. i v. fachari albi lib. f. Fiar'

luiapium.
luUpium ai Hepati* refrigerationem R. Aquar Cichorii, la&ucac.endi-
nix.lblaniana vnc.iij.fachari clarificari lib.f.velj. coque ad lulap.ii con-

fidentiam.
luUpium adptHutx R. Aqu* violarum , buglofTcanavnc.iij. fachari
albi lib. f. Fiat luiapium.
luiapium ad phthtfimi R. Aquar. Perrofelmi, Helenii, Althxaeanalib.ja
fachari q.f Fur luiapium. Valentius redditur, fianrcainipfis ebullie-
rint gummi Arabici, rragacanthaean. jiij.amyh 5/. gtycyrrhizatjj.Fiat.
luUpium ad Heftttam febrem Rubei: R. Glycyrrhiz* tafievnc.f. q.fem.
frig. an. vnc. j. Trium fanralorum ana drach.jricm. citoniorum, gummi

Atabici,trag,acanth* ana drach.i). Coriandri fcrup.ij.catyophyllorumi

Cinnam. an. 9jv. caphurtr 9 f. pomorum dulcium q.f. Accipe deinde
carnis caponis , verbali ini, vel perdicis, vel redudinum nemoralium,
q.fed: eam que vbi vifeera ex animalidetradtofbcrrnt.cumfru&sbu*
optime terito, mox pulueribuscommixtisatqueagitatis,deftilletaqua,
equa conficiatur luiapium, vtluber.
luUpium Mercuriale Fiorauant i: R.Menfe Majo, fucet herbae Mcrcuria.
lisfikratilib. j. Iuiapii fimplicis vnc. iix. Aqua vitae optime circulatat
nevj. olei vkrioli 51‘j. Mcfchi orientalis d. C. M . tk in vafc vitreo, opti*
me obturato ponantur ad foiem, vel calore calnei circulentur: erit &
fa&um:dofis 2 jv.filocoaquxvitae fumpfcris aliqua rin&uram vcliro-
maricam, vel ex vegetabilibus vnam,&c. annonprasftanrior } Atrifcx<
&
me mtelligit > philofophus chymicus intelligendo fapit. -

DeEmuIJicnibu}.-

Emulfio nonex eo.vt nonnulli putant, di&*,quod affc&us domul-

ceat, fedquod la&i funilis fit, quo nomine & vulgo appe liatur, &
emulgendo quaft paretur, medicamentum potulentum ed,exme-
dulla feminum, & fru&uum nonnullorum inprimis aifufionc aqua*
- rum conuenientiam ac contnfione & expreffione paraturo. Quidam
faltem inter thoracica medicamenta, &qus renibus Sc vrinasdu&ibus
dica tafunt, numerant emulhones: verum & alios vfiis habere poffunt,
&adfitiracxftinguendara,fomoumconaliandum, aliofquevfus pa-
rantur.
Parantor
 Aktidotarii
Parantur a. hoc modo amygdali dulces excorticari, 4. fem.frig.
:

maiora cxcorticata , papaueris, portulaci, laduci, pinei, piftacia,nu-

c!ei Per ficorum, nuclei mali armeniaci &
fimilia pro vario vfu in pila
lapidea contunduntur, fenfim affufa aqua fontana, rofaruro, aliif-
que deftillatis conuenicntibus , vel etiam decolo Hordei, radicis gly-
cyrrhizi, vel alio conucniente clarificato. Contula colantur. Cui,
fi liber, fyrupiveljulcbi aliqui conucnientes, vtviolarum Scrofarum

addi poliunt. Fada emulfio nonnunquam dulcoratur lacharo vel ro-

tuli* Diamargar.frig. ManurChrilli perlati, Scfimilibu*. Poteft inter-
&
dum aliquid aquateinnamomi t indi cum confortatiuo, fi morbut
patitur, addi. Exempla.
Recipe amygdal. dul. excort. vnc. j. fcm. 4. frig. maior, excort. ana
drach.j. contundantur affufaaq. hordei lib.j.rofar. vnc. j. Eraulfio fa-
da dulcoretur fach.candivnc./.
Alt* : R. AmygdaL d ul.excortic. drach.tj. fem. 4rfrig.maj.ana drac.j.
Papaueris drach.j. cum aqua endiuii.fragorum.cichor.ana vnc. ij. fae-
niculi, apiiana vnc. j. fi F.cmulfio dulcoretur rot. .Manus Chriftipcr-
.

lat.vnc.j.
Vtl: R. Scm. 4. frig. maior, ana vnc. f. cum decodo Cicer, rub. in
quo Rad. Pctrofclini & foeniculi ebullierint, clarificato lib.j. f Fiat
emulfio ad pus per vrinas euacuandum . Poliunt & emulfionibus mar-
gatit.Sc corallorura.aliorumqucmagiftcriorumDofc* addi, Item Cor-
nu C. priparatum^Scc.
Imo nonnunquamex his folisxum aquis conuenicntibus fieri pof-
& ipla,ob colore la deum, quem ha-
funt potulenta medicamenta, qu^
bent emullioncsfi placer nominantur. .Taliseft margaritarum emulfio
montagnanijqDiinmotb^grauilliinis.&fenibus valde comendatur.
Recipe aqui borrag c floribus dcftiil. libij.Margarir. pripar. draeb.
iiij. aqui cinnamomi vnc. j. iM. Fiat emulfio. Parantur &
cmulfio-
nesad fud ores. ciendos matetiaimad cutem expellendam in febri-
bus malignis.
R. Sem. napi, citri anadrach.j. Aq. Carduibened. vnc. iij. F. Emul-
fio cui adde (yrupi de fcotdio vnc. fiMifce.
:

A Iu: Rcci pe Scm.Carduibenedidi drach.j. Aqui Veronici.Car-

•duibcncdidi ana vnc. j.f. Fiat eraulfio. Cui adde fyr.acetofi citri vnc. j.
Margaritarum pripar. 3 j. C.Ccrui vfti priparati Bij, M.
Vtl

Digitized by Google
 : : : ,

Med : c o-Ch y mi c i Lib. IV, , 985 \

VA: Recipe Margtiit.prarpar.Cornu Cerui vfti pr*par. ana drach.j,
Corall.rub.ptxpar.drach.f. Amygdal. dulcium cxcort.drach.ij Aquae
rof. vnc. iij.hquoris iioftri de Cornu Cerui, Borrag.acetof* ana vnc.j C
rinn*am.dracn.ij. Fiatemulfio. Dulcoretur rotulis Manus Chrifti per-
lati vnc. f.
L*c 'AmygtUUrum dul.ium Recipe Amygdal.dul.lib. f. mundata ac
contufa in mortario, diluantur cum aqua hordei menf j. exprcllionc.
Fiar.
VtlKor&utum Heurnii: Recipe Hordei mundati vnc.j. coque exfef-
quilibraaquz vtartis, traiice per (ctaceum : &
adde emulfionis 4. fetr.
frig.maj.fem.papau. albi ana drach.j. cum aqu* Hotdeivnc.iij. Fiat
emulfio adde (yrupi de papauere fachari albi ana vnc. j.
: :

Alio modo: Hordei mundati codi dum erepet vnc. iif Amygdalarum
infuforutn inaqua rolarum vnc. ij. (em. melonum &papau. albi ana
drach.j. Fiatemulfio inaqua Hordei ad (emilibram: cui adde Iu'epi
rolati vnc.j. Mifce. , . .
"

Emulfio ad renum & vt/tcsaffAlw

Reciperem, melonum , cucutbirz
:

citrulli,cucum.recent.& mundat, vnc. f. Amygdal. mundatarum dul.

vnc.j contundantur in mortario lapideo.cx aqua fontana piius coda:

Deinde colentur ad libram, quae vitreo vaie condatur.
Vtl R. Scm. frigid.maior. vnc. j. fem.papauerts vnc £ (em. Laducz
i

drach.j. Amygdal.dulcvnc, j. contufe decoquantur, Sccxdccodo gly-

cyrrhizx colentur ad fefquiitbram.
E m u fit 4Ju R. Sem. papau. albi vnc. f. 4. fem. fiig. maior, an. drach.
iij. Amygdal. dulcium vnc. f. coquanturcx quadrante decodi glyzyr-

rhizx: (yr. violacci,adianthi& myrtorum fing. vnc. f.iniure decodi

didoluantur.

Defuccis medieAiis.
Succi infpiflati & medicati, Arabibus Rob dicuntur. Paranturple-
rumque c (ucco fruduum.nonnunquam etiam florum,& quidem noC
modo.Succus expreifus lento igne ad dimidia; 8c tertiz partis confum*
tionem coquitur. Hinc dum adhuc feruet, per colum denfius trajici-
tur, colatum per (ubfidentiam clarefieri permittatur , vel etiam oui al-
bumine adiedo clarificetur. Quod clarum eft, ircrum coquitur, do-
'neciuftam confidentiam acquirat. V cfum quia per Ce, nifi ad maiorem

i i craffitu*
 ,

s>*6 An tidotar it
crafliciem vfque coquantur, &aquofitas omnis abfnmetur, non ficifc-
durant fucci .mellis vel (achari fubduplum, vel par etiam quantitas ad-
ditur. Poliunt etiam aliqua aromata, vel nodulo indula in decolo
macerari, vel refrigerato iniici. Atque hoc modo ex ceraforum pruno-
rum, pyrorum, malorum, tibei, betberis, bacc.fambuci,fucco rob pa-
rantur & afleruantur.
Solent etiam tales fucci puriores , clariores ac pelliicidiores inftar
8 ! u in fcatuias , quas vocant, effufi confert; ari qui gclatinx vulgo, (eu
e ,

gelati fucci appellantur, paranturq; inprimis e fuccofineexprefllone

parato, puriore 5c defecatiore Cydoniorum, pomorum, pyrorum, ri--
bium,&c.
Robdenb s/iirjpitx: R. Succi ribeslib. i tx, coquantur per fe ad(pi(fi-
tudinem mellis.
Rob diribes i ompofi.um : Recipe fucckibcs lib. iv. fachari optimi lib. ij.
^
coquantur fecundum artem.
.
Tali modo fit &deberbcri$ (implex accompofitum ,
item rob de
cotnis.de agrefta, nucum, 5cc.
Duimtrofl vfiutum Ntteldt: R. Succi mororum Celfi lib. fucci moro- fi

rum rubi lib. j. mellis opt.ddpumati lib.j. fapx vnc. uj.-Coquantur fe»
eundum artem.
Dismoron fwtplex Gslenii R. Succi mororum domefticorum lib. f..
mellis lib.j.claiificetur primum fuccus,deindc cum meile coquatur ad >

juftam confidentiam.
'Diamoroneompofuum Gdlent : Prxterfupra di&a adde myrrhae, croci an.
vnc.j.f.omphaciivnc.j. coquatur omphacium cufucco,& meile, myr-
rha vero & crocus fub fiucm adncianrur , cum fcilicet ab igne fuerit re-
motum medicamentum.
Dumoron Mtfu*: Recipe Succi morohtm domeftic. mororum rubi
an.lib.j.Lmellis,fap* analrb.j. coquantur lento igne ad fpiflltudinem
mellis,
. . * )
_

Capvt /
XX;
De Antidotis oputicis.

Anta cft opii dignitas acpratftantia , vt quam multa: acpratcliras-re-

| periantur:

Digitized by Google
 MeDICOChYMICI Lib. rv. fsji
periantur Antidoti, qU£ magnificis &
fuperbistiominibuSjob egregio*
& mirandos effe&us, quos in grauibus &
deploratis morbis, prb-
pulfandis excrunr, infigmtae fune , quaeque opinm , quamuis nulla arte
praeparatum,pro bafi tamen &c fundamento primario recipianj.
Hinc opium, cum in tot remediorum compofitionibus fulcri vice
obear, plurimum in eo fitum effe videtur,^rprobe & exa&e cognofca-.
tur, quidfit, antequam in vfum recipiatur.

Ex papauerc nigro elicitur duplex liquor concretus, alter ex eiufi

dem papaueris capitibus, herbis , foliis &
caulibus contufis , pradoque
fubic&isforriter exprimitur,idque circa finem menfis Maijaut Iutiij,

huneque exrra&um liquorem in trochilcos redigunt, & nominant

mcconium iuxta A&uar.mcth. med.cap. 6. de Antidotis. Quodex-
tradi genus vuum eft deextradis antiquorum, vbi in noftris hodie
conficiendis longe exquifitius &
ingeniofius adhibetur artificium ,
ad tollendam omnem impuritatem, 8c purum ab impuro feparan-
dunx
Altetliquor, proprie opium didus.eftfolalachryma, quxeffluens
ex capitibus tantum papaueris incifis, menle quoque Maioautlunio
colligitur.
Veri opii figna &
indiciafunt fecundum Oribafium fere haec : Pro-
batiflimus aurem liquor eft denfus, ponderofus, odore foporiferus,
guftuamarus,qui facile aqua diluitur, leuis, albus, non alper, non gru-
mofus, quique inter colandum non coeat veluri cera, &
in fole diffun-
ditur, &adlucernam , non atra tamen Hamma ardet, quique, \bire-
ftjndus fit, odoris vim conferuat. (Sed addit Oribafius citato loco.,)
Hunc adulterant n>.ifccndoglaucium,autgummi,autagieftisladucae
fuccum.
Idem Oribafius in fequentibus quoque oftendit modum rolligen*
di liquorem papaueris ad conficiendum opium quem locmn de indu*
,

ftria huc transferre placer.

Nos enim iuxta eandem normam Sc rationem docebimus cx no-
ftro quoque papaucre opium educere, quod fuapriftant/a ac viribus
veterum opio longe lateqnc antcfcrcndurncrir.Sed ornamentum hoc
acceffoiinmfoli verx chymite debetur. Aliqui igitur ( addit Oriba-
fius) capita & folia contundunt &pracio exprimunt, tum in mortario
< i i ccrunr»
 . . . . . . . , . . '. .

.£?S AHTIDOTAR.il
tcrunr, & in paftillos redigunt, idque meconium nominatur ,
potefts».
te inulto ignauius, quam liquor fit. In liquore autem colligendo opor-
tet, cum ros exatuerit, cultello afterifco circumdante, ne ad interiora,
deicendat, ex obliquo in redium fummam capitum fuperficiem inci-
dere, fiquidem concreta inuenictur, Scc. Hatc igitur cft ratio 8c metho-
dus verum opium more veterum concinnandi : Remedia Narcotica.
Antiquorum talia fune:

Phthnium Thar/enje Galeni

p.. Croci drach. v. Pyrethri Eupborbii
Nardi Indica an. £j. Piperi* albi, Stm. Hyofciami an
Opudraibx. Mtllu quantfuff. 3xx.
Confice fecundum artem..
P htUntum mam,fiue Rormnum Nicolai,
fy. Piper ii albi, Sem. Hyofiyamialbt anty.Opiidracb.fi
Cafita vera drac. j .[. Stm. Apii drach. f. Stm. Petrtftlini ,

Stm. Fceniculi, Sem.Dauci <wi.3rj.gr. v. Crocidrach.fi.

Nardi Indica, Pyrethri, Z4doariaan.gr.xy
Cinnamomi Jj./. Euphotbii, t
CofiianJracb.j.
Mtllu dejpumatt quantum fufficit.
Confice vt artis cft.

Phibnium Perfictm Mefite.-

T?.. Piper ii albi, njefiyami an. gxx. Opii
Terra Lemnia anty . Lapida Hamatit», CtocianJracb.T.
Cafiorii, Nardi indica. Eupborbii,
Pyrethri , Margaritarum , Caraba,
Doronici Zedoaria, Trocbifc. Ramkb.
Capburadj. MtUuquant.fuff. an.dracb.j.
Confice.
P aulinA Galeni.
jft. Cinnamomi -
Cofit , Galbani
Cafiorii, Opii, Piperi) longi,
Nigri, , Stjracitan. dracb.j. Mtllu quantum fuf-
ficit.

Tundun-

Digitized by Google
 , . .. . . .

Medico-Chymici.Lib.1V.'. ytfy
Tenduntur quas tundenda funr,&cribranrur per anguftiflimum cri-
brum: Galbanum in meile diiToluitur,& facium ele&uatium in conii*
flenti forma reponitur in pyxidem vitream, aut argenteam.

Requies Nicolai.

R. Rofar.rubr. VitUr.tn.yij. Opf.

Sem.Hyofcyami, Sem. Pap tueris albi. Kigri,
Coit, Mandragora, .
sem. f oriola, Sem.Lafluca,
Sem. Portulaca, Sem.? fy
Uti, Suci/ mofchata,
Cinnamomi, Zingiberi/, Sacchari an.^j.S,
S an tali albi, Rubri, Citrini,
Spodij, Trtgacanrbaan3.j.g. v. Melli/ defrumat i qf.
Cpnficc fecundum artem. Durat ad decennium.

Sotera Vauli.
R: Sardi Indica, Cafioriianadxxxix. MyrrbaBxxvij.
Crocidxxxvij. Opit , Scbananthi an.3xxxvj.
PetrofelinidxW. . Amfidix. Apiidvij.
Cajfia 3xij. piperi/ Ungi, Amomi,
Se/ili an.dx i
j. Sifoni/ 3vj . Styraci/ Htdycroi,

Ctfti, Afari an.fitup.xux. M edu quant.fuff.

Fiat opiata. Seruatur ad decennium .

CMufa Enea/tue ZaXenea, LMefua,

R.Cafitrii, Myrrha, Opii,
Piperi/ nigri, Longi, Galbani,
Coffi, . Cinnamomi, . Phu,
M eu, . Dauci, , afari.
Croci an. % MtUtt Hijpanicidejpumati triplum.
Mifcc. Seruatur adanaosdecem.

Ditohbanum Nicolai .

R. CaJUm, opii,, liyofcyamiaHadracb.lv.

Cajfta lignea Sij.dij. Polii,
. %
Croci,
Thuri/ mafculian.5ij. Rheupontici, Amomi an.%j.dij.
Myrrha A Spica Indica, Pyrethri,
Euphorbti, Leutopipervan.dijf. Paonia,
Styraci/ calamtta, Macropiperi/ an. gj. Melli/ dejpumati triplexpondu/,
ii } Fiat
 , , , . ,

9 Po .
'
AhtidotarH
•
-Fiat opiata.Scruatur ad annos kci. s
Athanajia maior Mejisst.
X. Croci Myrrha, opi},

Caftorij Stm.lufquUmi Mi, Cofti,

Cardumtmi, Stm.Papautris nigri, Spuanardt,
Eupatorij, Htpotit Lupi,
Cornudcxtri capras vclcerui ana partes aequales. Terenda terantur*
& alia in vino liquefiant. Excipe omnia meile ddpumato, &poftfcx
menfes vterc cum vino dulci grato» aut cum fapa Sc fucco intybi a-
& &
pii. Seruantur annis tribus.

Athanajia tlis Nicolai.

R. Cinnamomi Caftia lign.an giij -g v>j. Croci
Sc lunant b i, Styracis calamtta, Vhu.fi/ili,
Stm.Ujfo/ijami, Betonica, Sem. Apij,
Sttn.Dauct, Anifi, Optian.Zfl.f.grMy,
Nardi ludi, a, Folrj, Caftorn,
Myrrha, Lapidis b Amati til, C araba,
Sanguinis Draconis, Coralli rubri, Cofti,
boli Arment, Munda, Ctnfolida maioris*
Terra ftgiUata, Acori, Afari.
Ctrt.rad. mandragora, Polii montani, Pulegii,

Baccar. Lauri, Mtu, Piperis albi longi.

Stm.Pttrofelinian.l.f. Mellis q.f,

Confice,vt arris cft,& lerua in vafc fi&ili vitreato ad annos tres.

Optata Antontj Chalmetci.

R. Fyrei hri, Eupborbri Spica nardi ana dj.
Croci optimi 5 j. draib lj. Lachrymapapaucru Jui 9 j.
Stm.hyoftyami albidraib ij 3 j
Stm. papau. albi 3 v. 9 ij,
Mellis optimi non cofti q.f. Mi ice Fiat Opiata.
Optata Cajpari Bauhtni,

R. Tberiaca optima , Mitbridatii optimi ana 9 G.

Opii T bebant mund.g ij .vel nj. Conf. ambos Dj

M.pro Dufi.V ius in vehernentiffidoioribus colicis.

Pilula

Digitized by GoogI
 .

Midico CHTMrci Lib. IT. 5^*'

ViluU ex opio magiflraUs med. Florentini.

3. Opii, Croti, Cafiu Vim albi quant.fufflc. Mifce.
ViluU optat& Andemaci.
R.Opij Thebaiciminutim incili Si^Miimiargr.iij. fucci rad. Alterer
dum adhuc e(lfucculenca,cplle&a: purgataeq; 3^. KxciimuJ mixta re-

condatur vitro.maccrenturqj ad lolcm , vel in loco calido per dies qua.-

ruordccim.Poftea Ipec. Diambr* %). Cum vini ardentis quinquies cor-
re&i libra, valeoprime conditur , &
in loco calido fiue in fole ftare per
,

dies o<3o vel decem linitur , ita vt lingulis diebus ter quacerq; agitetur..
Huius vini rubicundiUiini per inclinatione i confc&ione feparari, mo-
dicum lltperopium.vt antea docui, prsparatum, funditur, &in pulticu-
lam redigi cur, idq; per triduum iterum in fole alioue loco calido , vale
diligenter claufo digcritur;arq; hic labor terreiterari debet. Tandem
rocdicamentu exiccari finito , donecindurefcac hoc in puluerem fuper
lapidem coterito vino, quod dtxi.fubinde adic&o , dum pultis craffi tu-
do fit, cui adde coi alii rubri, fuccini daui,pt aepatati ana 9j vnicornu gr.
iv.mofchi oprimi.veioleiex mofcho,velcxan<bragr.iijCrociotienta.
lis 9). Probe lubigutur,iungunturq-,,& formantur pilula minutiflirr*,
quarfi lingula: pendeantgr. iij. vel tv. Ex his vnicum no&u dormituro»,

datur ex vino, decumbenti in le&o.

Fera praparatio opii.

Primum accipe opii |iij. veliiij. aut quantum voles, habira ratione'
quantitatis laudam conficiendi. Hoc opiu cultro quodain exigua inci-
datur fruftula , qux appofne in patina aut orbequadrauc quadi collo-
cantur, ne le inuicem attingant , vt melius in ca operari queat calor mo-
deratus, cuius ope &
virtute fenfim exhalabit enarratum fulphur vapo-
rofum.fxtidum &
narcoticum, fiat aure hac operatio lub camino quo*
dam,vbicauendum,nefumusfortenaribuscxceptusdamnuminferat,
hicque ignis eoufque conrinuabitur, donec opium omnem fere amittar
odorem, & omnino ficcum reddatur inftar aloes facilcquc in pulue-
,

rem redigi polfir. Hac e ft prima ratio & methodus vera prarparationis.
opii, quod vix tunc temporis concipiet flammam.
Pulucrizatuminiiciatutia majcracium vitreu capax, & inde extraha-
 .

‘291 Antidotar.ii
tur eflentia fiue extra&um, 5c loco aqux vitas , qua alias plcriquc vttfYt-
tur ad hanc extradionctn, accipiatur acetum fott;(Tunum album , vel
fuccusliraonum hi enim liquores vitriolari fola veri (fima opii corre-
:

&iuaexiftunt. Modus huius ex tradi fiue eflencixeducendxidemeftac

cxterorum,hoc cft, oportet opio puiueriiato alterutrum ex his liquo*
ribus affundere, vt tres quatuorue digitos fupereroineat , omnia di- &
gere Baln.Mar. mediocriter calido, donec liquor tindus fit , clarus &
rubicundufque inftargranati appareat. Separa id, quod clarum eft, per
&
inclinationem, rurfus affunde nouum liquorem acidulum ,iterumqi
omnium fiat digeftio, donec tin&us fit liquor , non tamen tam intenfe,
vt prius: haec ita continuabi$,donec aqua non amplius tingatur, niG co-
lote ad flauedinem tendente , quam non mifceas cum extero liquore,
quia inutilis plane efl Tin&uram rubicundam
: &
claram in Alembicii
indas, &per Baln.Vaporofum liquorem iepara, &
remanebit in fundo
opii eltentia.Fxces qux poft tin&uram extraham rcnunem.fcruentur.
Vfusenim illarum erit,vel ad catapla(mataanodyna,&dolorificisaffe-
dibus, qualis eft podagra, apra> paranda,velad aquas hypnoticas, Scfi-
milia alia remedia inde concinnanda. Ex ^iv. opi) veri cxtra&i fiuccf-
fencix 5 ij.aur circiter remanebunt , quod extra&uro prxeipuum lauda*
ni tui fundamentum erit, cuius compofitio fe habet,vt fequitur.

Laudanum prajlantijpmum.
R.Effentixopiiafuodiffoluenteper B. Vaporofum , vtfuprafepa-
ratx^ij.Effcntix croci, cum aqua limon.exrra&x^j. Hxdux c dentix
contundantur inuicem inparuo quodam vafculo argenteo.hisaddc
Magift. Gemmarum Pulutru beuoarduiveri
Hjactnthorum Vntiornu
E t Corallorum 4»Jj 5 .
. A mbra grifu an d'.\

Tmafigillitt vera drach. j.

Hi puluetes fufficient ad bonam confidentiam laudanoinducendam>
milccndo & agitando omnia continuo ad ignem lentum.donecex ma-
.
teriafrigcfa&apilulx formari poffmt.fufhcit exhibere de hoc laudanoi
magnitudine pipetisgrani.
Alius modut Laudant.
Recipe menff Mart.vel Septemb.quando radices funt in vigore.cd-
piam rad.hyofcyamiin veris principio , fimul cum germinibus fuit te-
nellis

Digitized by Google
 Medico-Ch YMICI Lib. IV. 995
ncllis adime, & vix e terra protuberantibus accipicnd*funt:omnibus
rite contufis , fuccus pr»lo perquam exquifitiflime exprimatur , ira^t
&
ad minimum lib. j. dimidiam, vel lib, ii. fucci habeas, qui dcpurcrur
in Baln.Mar. mediocriter calido: feparando inde faeces , vtiamfupta
• docuimus modum depurandi omncsiuccoctam rad.quamheib.irum
&florum.Nota: fuccus hic.qui antea colore albusexiftebat, perdijze-
ftionetrvhanc vertitur in fummam rubedinem , indar vini rubi eundi f-
fi m i. Et hxc eft eius perfeda depuratio , quam accurate fcorfim lerues:

Duminterim praeparas excra&umlvyofcyamiiuxta modum prxfcri-

ptum,circaidemrempus,(i voles,prxparabisopium vulgare, illud ne-
pe in exigua incides rrudula , qtue aa ignem lentum collocabis, vt vi
caloris fulphur cius narcoticum exhaler &
puluerifari facile queat ,«vt
fupra docuimus.
If. Itaque commemorati fucci hyofcyami depurati perfe&e rubi*
. eundi vt fupra vnc.x. Opii praeparati , &in puluerem rcda&i,Tt fupra
vnc. v. vel vnc. vj. Omntbusfimul coniun&is, &m
patinam paruarm
terream virreatam inditis , videbis horumduorum narcoticorum rxm
firmam &c indiflblubilemficricopularionem, vt in vnurm corpus&
confidentiam vnamdurrafcuUmcoiuifTe videantur. Quibus omni-
bus foli aut lento calori cinerum pertres aut quatuor dies expofiris,
opium aterahertantum fucci hyofcyami, quantdufficiet, quod refidnu
cnt.feorfimfcparabiturperinclinationem.vtvocant.vel exhalabitur,
quicquid coagulatum fuerit, frudularim, in matracium vitreum ca-
pax inficiendum efbfupcraffandcndo fuccum limonum perfecte de-
puratum,vt quatuor vel quinque digitos fupematet, iique tingeturin
Baln.M.innibini colorcm,auemfeparabis per inclinationem , quarm
potesdudiofiflime, ne quid eradi aur impuri fimulimmilceacur, sif-
nindendoirerum nouum fuccum Hraenum , & digerendo in Baln.M.
donec denuo tingatur colore rubtni ,de ita progredieris donccaduer-
tas «fuccum non amplius colorari rubini colore, fed fubpaltidum ma-
ner«,qui tum inutilis erit ad hanc operationem. Omnis tuus liqtiorin
rubini colorem tmCfusreponaturin digedionc Baln. M. vt denuo di-
geratur,omnifquc fubdantiacra fla fandum petens inde feccrmturflEx
ita fummam 6c perfc&am depurationem ei conciliabis vfcramqucef-
,

fentiam opii & hyofcyami coniun<£hm praeparabis quam curiofeaft-

,

fcruibis, huius cllcntix habebis circiter vnc. 6.

kk Interire
J*4 Anttdo‘OA'R.it
Interim dum drca hanc deputandi operationem vetiatis , extra* -
flum hoc.fiuc eflcntiam,vt fcquitur,parabis.
^C.Radotngtlica Ztdoaru - Galanga
Tormcntilla Cor t. atrii Ligni aloes >
Santalt rubri &(i- Grntur. Alkfrmts Diputum
trini* «.§j.
Cinnamomi Spica nardi Garyophy iiorum t
Nitor mofih. Macis Cardamomt
BstnaUnrubtian. Campboradracba.
vnc.f.
Omnibus conquaiTatis in matracio vhreo cum aqua vitx iunipcri !

fiatextra&um iuxta modum, quem cap.de exrradis docuimus.

Item : '^C.Mj/rrha Mumu an. vnc.f
Diffoiuein patina ad ignem cumhydromelite vinof® , aut cu quo-
dam alio vino, & quoniam ipfa funt vifcofa ,
calentia adhuc per linteu
traiicienda, & cum fupradi&o excra&o bczoardko coniungendai
funt.
Item : If. Croci vncui ex quoextrahe cffcmiam curo aqua dcftilla,-
j
ta ex fucco limoniorum, vel cum aqua pomorum redolentium(quam
prius acidulam reddideris cum fpiritu vitrioli , vel lrquorefulphuris)
omnia colabit iterum atq; iterum per chartam leucophxam. Et ex bis
tribus croci vnciis reflabit ^j. cflentiae, quam piam quoquemifcebis
i

cum extra&oillo bezoardtco. '

Irim: Ambrxflaux fele&iflimx vnc. f.hanc impone patinae argf-

teae, affundendo fpiritu m vini optimum & prxdi&o ambrx pulucre
,

mifcendo-.Poftea charta accenia admoue ignem, agitando iemper

rite
omnia cum fpatula Spintu vini confumpto * alium nouum affunde,
:

admoto igne, vt prius idque continuando quater Tandem omnem

i, .

bumiditatem igne iepara,& enarratam ambram fme fuccimim conte-

pulucrcm ficcu m bene prxparatum , quemferuabis ad vfum vt
re in ,

mox dicetur..
Item : Extrahe falere coraliorum & gemmarum cum fucco limo-
sum (iuc berberorum optime depurato.
Et hx iunt omnes ilix prxparationes, quas ad hoc inditurum in
gromptu habere conucnit.
Ex tra&um deinde totum bczoardicum,vna cum extra&is myrrlvq,
mumix».

’
Digitized by Google
 ,

MEDicotCHYxticrLiB.lv. 5*9f
* &
'mutuis , coniungatur mifccatur cum tota edentia opii hydfcya- , &
roi rcfcroata,vt fupra,& omnibus in alcmbicum pofit is , fiat exhalatio
fme defttllatio ad ignem lentum donec materia in fyrupi confidentia
,

redigatur, quam adhuc calentem eximes ex alembico, effundes in &

patinam argenteam, vt eo melius &pcrfc£tius fieri poflit omnium mi-
xtio &
cotho.
Quando uuteria reda&a fuerit in bonam mellis, ycI faps confi-
' Aeneiam , ci admifccbis &c incorporabis hunc fequentctn pulue-
*em.
Suctmiprq>.vtfupra$iv. Fulturis bt^oardkireri
Salis per larum Ofiu decordtetrui x
SalucoraHutn.drath.ij. Vmcornuanafy.
TtrrafigtU.opt.^.f. Amhagrtfu^.f.
'
Omnia pulueratafubrilifEmeinuicem miiceantur , hxcque mixtu-
ra fenfi m admifeeatur materiat in formam mellitam reda&z,qua (cra-
per igni lento admotam tenebis, agitando &
probe mifcendo omnia
diu cumfpatula eburnea vel argentea, donecpercipies omnia in bona
confidentiam reda&acde, &
ex materia refrigerata pilulas formare
poflistadde rurfus(materia videlicet ab igne dimota) oleorum anifi &
tsniculi dulcis Chymice extra6fcorumanagutt.il. vel ij. omnia opti-
me commifcendo £c feruahanc compofitioncpn in vafculisebumeis
vel argenteis. Dofis eft magnitudo grani piperis , 6c cefdera quos pri-
mum laudanum effc6h»sdemonftrabir, quorum virtusnon minuitur
temporis longitudine , fed potius auget uiytan quam res in prxftanrio-
rem commutata fubftantiam.
&
Ad normam exemplar horum duorum laudanorum, qua: modo
defcripfimus, poterit verus Philofophus Sc Medicus tot aha, quot vo-
luerit, parare , & praeclara i nde alexiteria & veras theriacas compone- '

rc,aliaque remedia aduerfiis omnis generis venena vbi tantum opus e-

ritadditione puliterisfalinm theriacalium , fiue ex iratiorum vipera-
’
rum, praeparatorum eo,qu&fupraedocuimus, modo.
Vtfpecificafiantad certum quendam mortium, grauem&deplo- ;

ramm,qualiseftcpilepfia,addeparum extratfci cuiuldam epileptici &

edentis {raftorei. ,
; .

Invterifuffocationc adiice parci vni dimidiam ex^jadfci cuiufdam

hy fterici , cui us dcicriptiofeq.cap. dabitur Laudanaxmmluntgenc-
;

kk x xaiia

Digitized by Google
 . ,.

Antidota mi
raliaremcdia,& pluribusgrauiflimisafFcdhbusquibufcunquccorpo*^ •

ris noftii pastibus inhawrennbus accommodata.

Elegans methodus conficiendi opium expapsutrenofiro .<

domtfiico & tranjpUntato in hortit

ntfctntc^j.

Capitum felc&iflimorum papaueris traniplantati & fatini, nu-

mero centum aut pius mious pro opii, quod conficies , quantitatis ra-
,

tione.Colligcnda iunttum,cum flores erumpunt : quo tempore fucco -

maxime abundam. Id accidit iniquibiufiiam regionibus fub finem

Maii: in aliis fubfinoi»Iuiui,prout/rcgioncs aliae aliis fu nt calidiores::
Infumma, colligenda funtin prima ,.fiitc<um primi flores iam-
explicati appareant... lutes diucrfa autem papaueris genera eligen-
dum eftid, qu«d flore&feracxubicu ndos quorum inopia aliz fuftici-
,
-

antur..
. £,rvarcata.capi(a optime- contunde in mortario marmoreo cum pi-
ftiUo ligneo; materiam hanc pone in matracio vitreo capaci, fuperaf-
fundendo bydrorael viaolum vel vinum canarue,doncc materia opti-
me irr^w Sibume£U«ifu vinumque vac atquealtero digito tranf-
:

uerie (upcrep)H>cat.Omniafl:ent indigeitioncbaJneiMariartpcr duo-

decim vel quindecim dies, quo temporis fpitio liquor incenfitume ru- -

bcf«t«mcipKt-Tuin exime hanc materiam c matracio, &iacculo lin-

teo incloiam cola,&iortiter exprime , vt omnis virtus cius lubftantifi-
ca^ummofa & refuw, inde eliciatur. Hxcexprcflio ,
quae propter ad- •

mixtum hydromel liquidior adhuc erit, totainiiciatur in alembicum:

flue cornuum, adfepatancUiminde omnem liquorem per Baln. va--
poiofum , qui modus omnium tutiflimus eft , &c in fundo remanebit *
gumruoia quxdam &rdinofa materia: quam, fi voles , adhuc calen-
&
tem, liquidam , quafi fulam immittes in patinam terream vitreatam,
aquairigidaplenam.& fubito coagulabitur in opium, quod manu exi-
&
me hnmiditatcm omnem abftcrge.Hoc eft verum probacumque o- -
pium ac nullo modo fophifticura..
L xueUnum opi a tum Vgrucelfi .

0/i.Opii Tbtbsici vnt.iij. . suat Hjtfcumi tnjptjfutifutn.tn.i.f.

Sptc. DtMtbrs, Didmofcbi and pnc.tj.f. Muniit ftl.rnt.f.
&d*pmsrmt Corsilorum tnt dra(h,uf. Extrs8if*ccini,
ofifi

Digitized by Google
 . ,

XIedico-Ch ymcci L‘i*. IV. 997 *

Cfjiit de corde cerui ana dracbj. Mtfchi, Ambraandd».
A uri potabilu genuini non fopbtfi*catcq.p.
Lapidu Betoartici, Vntcornu mineralie ana dracbj.
Ih defe&u auri potabilisaddantur
Oleum antfi, Carui, Arandorum, Citriorum,
’
Hucift a caryoph. Cinnam fiiuini a
'

Fiatex his f.a.chy micam mairafiucextra&tim,c quoadncccflkrios

vfus poflunt fieri pilulae.

Laudat) um aliud*. •
, >

7$L Spet.diambra
'. OpuThlbaici^f.
''
l
Succi hjofciami %t.f. Coral.rub.prap3i. Vnim.gr.it;
1 * *
SUccini albi ^f. Croci Orient. Si. *
Mofcbiopt.gr aff."
Alcool rini lib.f.vtl.q.f. .

Macerentur ad Solem.vel irt loco calido per mcnfcra:deinde expri-

mantur , &euaporenturailiuftara confiftcnriaro Formemur piluljc, :

demur cum vino.. ,

, _

Laniarium Eegui*:.. , / ,

’
Tf.. Tincturam ex hyofeiami vnciis duabus cum f.vini,per fp ititant
vicrioli vel fulphuris acido fa&o*exrra dum yt^ueft: ex opii vneiavna,
vtfupra exrra&am , Croci Orientalis cnciis duabus extra&am: M.&L
ponein loco tepido per dies iy.quoridieagicando, Qmbusfink»,fpi*
riram V.perB.euocarDemdc maflaein fundo remanenti adde : Extntf
Ai caftorci dtach ai.Tin Auram tx vnciis duabus, Diana btse per fpmca !

ini Iuniperarum , in B. Vaporofo extradam vna cum difloluente:

ftencindigc{rionepermenfem,fxpiusaguand©;dumomnis-odorgra-
urscnanelcar. Tandem adde tin£bur* coraliorum , fuerint pelluddiv
.

praeparari an.drach.i.Offis decorde cerrn 9jeT m&ur* auri Omni-

bus in mortario marmoreo mixtis,& prius cernulis contandendas,acU
deiOleifuccini, maris, cinnammj.9j. Exrra&i mofchi(quod tacneain
nujlieribusomirrendumeft)9.C Haec omnia pone in loco temperato»
vtexficcentur,ad pilulas faale inde formandas. Dofis gr.j>ad iv.
Facilior & nobilior via ad laudarram haec efb
7,£.Ej[ent.opii cum fvaxtrafta vnt.j.

Magifitru coralliorum &perlarum ana vnc{.

Itn Clura emi dracb.q.

KK $
eia
99* : AnTIDOTARU
OUi CdrjtpbjrBsnm fcrup.f.
Mifce diligenter vt anis cft.Dofis gr.i.ad it.

•
Capvt XXI.
•- ,*... . .i

De filibm , nugiflcriit, crocit , floribut dr prtei-

ftutu.

R Atio conficiendi falesanti quis plane non fuit ignota. Id refla-

tur Arift.i.Mct.c. t. vbideferibie falis ex plantis -conficiendi ratio-
nem, vt vix clarius poflit.
HI ri(T>ar&-,Uiquit> igtA«it«> «£ £<~M< ri-mt *> np&-
TiKpx*
tijr *'( «(plJ/Kinr «mi A Aim«i n 5" uAtut 4 f- /

*nmc**f#«$Hincfequitur antiquiores etiam calluiiTc modos

calcinandi 8c incerandi quando n. mentionem faciunt de cineribus,
:

notum eflomnibusin eo contineri (al, quod leui artificio i parte ter-

reftri feparari &
elui poteft.Salium theriacalium crebra apud plurimos
eft mentio. Galenuslib.de rfieriacaadPifonem,c.r8.& 19.de iis agit:
Paul item ^gineta,lih.7.cap.ti.Aetius,tetrab.4.i'enn.i.c.97. Aliorum
autem cinerum mentionem facitGalenus lib.£.de compof Pharmac.
filocos.cap. 7.lib. 8.dcfirapl.medicamcnt.facultA.Tcphrafcu cinis,
& alibi. Actius,tetrab.i.ferm.i.c.ij6. Si feqq.quibufdam plurimis. Et
clariusquidem alludit ad falis conficiendi rationem Galenus citato
loco ex lib.S.de fimpl.med.fac.vbi docet, cinerem habere in (e partim
terrenum *partim i Arquc-has partes efic tenuiores,
& quae maceratis aqua cincribus,& percolata vnaafportantur; quod
veto reliquum eft , terreum e(Tc& infirmum morlu vacans , in li- &
xiuiumcalidum.faculcatedepofita.Ab hoc enim modo non differt ro-
cen tiorum (alis conficiendi ratio , quod reccntiorcs aquamilUm
nifi
lixiuii exhalare finunt, vt Calem fine aqua habeant,euraque adhuc im-
pqtiorem poftea crebris folurionibusdiltrationibus , Sc coagulationi-
bus ad (ummam.Sc.cryfiallinam puritatem redigunt, &c.Exemplis or-
dine demonftrabimus.qua methodo aeforma a fpagyricis fahaex re-
bus fiant, confient atque extrahantur,principium jit cx vegetabili ali*
'
quonobiliflimotalp.
If. Herbam Imperatori* ficcatam in aere , hanccalcina in cineres
albi-
\t> . Z' -

Digitized by Google^
 '

Medi-co-Chtymic^Lib. IV.

cantfcs.luper ferrea tabula, aut alio lapide prout ars ffoftra requirit:cal-
ctnata Imperatoria, falcmextrahe vel cum aqua eiufdem herbae pro-,
,

priaac ftillatrria,vel communi calida, per noCtem digerendo*, poftmo-

dum aquam per inclinationem effcmdendo fepara, caUendo tamen ac
profpiciendo.ne feces violenta com motione turbentur; aliam aquata
vfqucadrerriam vicem reaffunde, viciflim digere, &
omnia vtlupra
pera&aperfice.Tandem omnes depletiones filrra Sc coagula:fi coagu-
lum non fatis fit album; calcina in crucibtilo dbnec crUcibuium abi-
,

gne rubdeat.Sc caue ne materia tualiquefiat ( hi-eniro (ales raro Con-

:

hftunt.fcdplcriquewliquorcs ab aererefoluuntur: ) deinde refoluc

viciflim ac coagula. Sic extrahitur fal ex omnibus herbis, veramtali
calcinatione perit fal volatilis , fiue eflentialis, roanctque fblumelt-
mentalis fixus, fiuc terreus;
Hic fal fi ex rad. Imperatoriae luXta di&im (entenriam fa&usCoft-
ftet, 4.
vel 8.grana in rob. fambucino exhibita , tollunt omnes febres
intcrmittentcs,nccnon quartanam, fi continue vtatur cum fuoappro-
priato&c. nuncadfalemcflentialenv herbarum deferibendum tranf-
grediemur,qui modus taliscft.
^.Carduibencdicfi quantitatem magnam, contunde in mortario
lapideo vel ligncorptxftea inalueo amplo.vcl aeneo, vel ferreo, aut oti-
chalcino , cufn magna aqus vulgaris quantitate coque vfquc ad trie-
diocritatem deinde fortiter exprime & cola, colaturam vero vfque ad
:

exquifitamfpiflitudinem mellis coque. Succus ifte Carduibenedi&i

ponatur i n vafe vitreo, in loco frigido , per aliquot dies;& generabit in
tando vafis (alem-criftaHinum.ac pellucidum. Effufo fuccocolligirur
Sc aqua Gardaibenedi&i cito abluitur &exficcatur, quod diligenter
fcrua.Eftenim praeft-Stiffimum remedium in pefte.fi cius grana j.pltis i

minus, in Carduibcncdi&i Ipiritu exhibentur, fudores abunde prouo-

eant: in defe&u fprritus Carduibenedi&i fiimitur aqua aut ipiritus
vlmariat vel fyder iris. Eadem quoque ratione fit (at ex aliis herbis,qui
multis modis antecellit falem ,
quiexcineribus herbarum conficitur;
Integritas enim falis volatilis , in quo eflentialis poteftas latet , lalua
manet hoc modo.QHpdvetoattmetfpiriram Cardfiibcncdi£H, cuius
fjAaeft mentio, hicdeftillatur.tam ex hetba,qiram ex fale fixo . legiti-
ma meihodo,cxnoftrsefpagyria:do£trina procedendo.
£*l 'Jfenttrilk Turttri ^C. Tartarum Vngaricum,vel Hifpanfcum,vel
:

Moa»
-1000 A M T IO orr A A I I ,(

M omifpelcnfc alb u, quod efcopt imuired uc in puluerc crafFum , & la-

ua inaqua clarafontana^reiedbslempcr turbulentis fccib. tantilper,
donec ad excrcmum,aqua clara, ceu infula cft exinde abeat; fac deinde
in magnaaqux quantitatc>in cacabo «neo , vel ferreo bullire ad me-
dix pactis confumptionem.Tucamoucab igne ,&c fi vis traiice per ma-
nicam HippocratiSjVel panum linenmdn vas figulinura firmum, Vbi
refrixerit Ipumam inftarglacici,aqux congelatam, fepara,deindc, aqua
.per inclinationem effunde: &
lalcm parietibus ac fundo vafisadhx-
rentem collige Feces iterum frequentiaqux affufione, vt fupradeco-
:

quc,acfalcm feu cremorem Tartari , vt antea collige , hoc toties reite-

irato^quoad vfquc opus fuerit. Tandem lalcm cxficcatum in puluerem
.reducito habebis digcftiuumexccllcns , in omnibus obftrudioui-
bus admodum vnle. In melancholia hypochondriaca nihil melius -

eft> fi aliquot dicbusquotidic cius drach.l. vel fcrup.ij. in iufculo cum

capparibusco&oexhibeantur,&exceriusad hypochondrium fmiftiu
emplafttumex Ammonuco in aceto fquillitico foluro applicetur. Si
indecodione huius Tartari purgans aliquod, vt folia lens inieceris
fient inde cryftalli efiicaciorcs ad purgandos melancholicos humo-
rcs.Dat ur etiam hi criftalli cum aliis ex tradis purgantibus , & fiunt i n-
decfficaciorcs ; Vt ^C.huius cremori» 9i. Ext radi fcatnraonesffpiritu
vini perfcdi)gtan.viii.velx.propina in iufculo vel vino,&infigne inde
conflabit catnardicum purgans.-Mclancholicum enim non fo4um ex-
porgat, fed etiam extrahit.
De lalibus vegetabilium prsrcrea hoc notabis, fi eos tranfparentes
vel cryftallinos volueris indar falis petrx : denuo cineres cuiufcutv-
que vegetabilispoftcalcinationem, & vici (fi m cum squali parte ful-
hutiscommifcc , ficlimulignc non admodum lcui calcina , tandem
&
E eneficio aqux communis extrahe, filtra , euapora donec tandem ,

aqua cum falerelbtcrit,ex qua lege artis in frigidopcrficicntur criftal-

li.Hilalcsfunt omnium optimi, necnon facilein deliquium abeunt,
necinftarlixiuiifapiunt, quinimo hoc modo fales prxparati mirifice
operantur: ficfalabfynthiihacmethodoprxparatus, purgatper vo-
mitus , ventriculi &
pedoris impuritates , expediendo , fi cius (crup.j.
vcldtach.f.in vncij. aqux abfynthii exhibeatur; magnum etiam fe-
&
cretum eft in Tertiana hic didus fid, irent fpititus falis abfynthii, qui
hydropicis maximum cft medicamentum. 'Quidam pro maiori puri-
ficatione

Digitized by Google
 : '

Me d ico Ch ym ic i Lib. IV. 1001

ficatione Talium foluunt cum aquis appropriacis , irrigendofuptr mar-
more in cella.vr abeant per deliquium,deinde vicillim coagulant.
Tali modo fit fal Hypericiad pleuritin. lal ex chamxmelo ad Dyfu-
riam:c cimini herba cota.it e m faxifraga &Thapfia ad calculum & lum-
bricos c Bimbinella ad cruditates, & Hydropem, peftem,phthifin &c
:

e gentiana ad Fcbxes.obftru&iones.mcnfes cdlantes&c. egrariolaad

Hydropem :ononide& ftipitibus fabarum ad calculum : d toto Iuni-
-
pero ad venena;ex Actemifiaad vccrum expurgandum , ficcx Melifla
ad palpitationem cordis Item ex poly podio, Lignis Buxi, fraxini, gua-
:

iaci &c. qui mouent fudorem. Dofis Bj.ad 5j. Hoc etiam mandat Do-
minus I.Quercetanusobferuati , vcfinguli fales propriis d.fioluantur
aquis , vt lal cephalicus qui conficitur ex cranio microcoftni debet
folui &
prae parati aqua paeoni*, vel flor, tilias auc lil. conuallium:fic lal

Radicis rcftf bouis cum aqua (axifragix, lal ceterach cum aqua capillo,
rum Veneris, &c. Adhzc fiunt etiam fales cx partibus animalium, ex
uorum numero iam denominatus eft fal eranis Microcofmi , fic etiam
t ex fanguine humano,-afllbus,vrina fpinisfcrpentumcontra venena,
item lal unguinis de fue contra phthifin &c.
Przterca etiam inueniuntur apud authores fales compofiti , inter
*****
quos primus eft fal Theriacalis Galeni, de quo didhim eft lupra in cap.
deTheriaca: Alius vult quod & fic parari poflit: Thenacam Andro-
machi mifce cum valeriana ,fcordio& fimilibu$ , affufa aliqua parte salThma-
fpiritus vitrioli , vtfiatpafta, calcinainreuerberio, & fic habebis la -«*/*.
lcm.
Si( fittfalftomaibdlii Extrahe aquam c cinnamomo: reliquiis adde
**"*'
abfinthium ponticum , Galangam , Nucem mofchatam, mentham/
Zingiber &c. Calcina in cineres vafcclaufo Extrahe alkali per didam
:

aquam deftiHatamcinnamomi,velperaquamabfinthii,&pofteacum
coagulaueris, folue cum aqua cinnamomffiltra & coagula denuo.
SaI Ad Tympanite»: Iu ni per i tota fubftantia concifa, ebulus, radix Gun- ul ^ T*m
buci.illius quidem manipuli lex , horum Gnguli manipuli : Fccniculi
carui , meu , alplenii , epatic* , cufcu t* , Ungui* lemunci* , limati cha-
lybis aceto prxparati libra. Mifta calcinemurinrcuerberio , quoad la*
.
cis. Extrahatur fal cum aqua AI kekengi.
Eo modo potes conficere Sc concinnate fales cpaticoi,cordiales, re-
nales,LieRares,YteriQOS,Arthriticos&c.
11 Vcluri

Digitized by Google
 m :

IV” —
looa Antidotarii
Ud Spati- Velari epaticus poflet ex Lauri foliis
fal fieri &
b accis , Rlubaibaro,
(W> abfimbio,calamoaromatico^upacorioJ fanraio«tofis Scc.
tardta- < Sal cordiali* y ex Horibus cordialibus, meli fla, rorcmarino,Margari-
6t.
tis, coralliis.cinnamomo.croco, ligno aloes, caryophyilis&c.
s
Sal Renahs,cxpipere,Zingibcre rveii cariae frudu, petrofelino.pim-
SalKtnali*.
pinclla,lem.& rad.vrticx.Iumpero Scc.
SalLitnal Sal Lienalis, exfco!opcndrio,fumaria,cufcuta,rad.afparagi,Tama-
ricis.IunipeiLcapparuni.calam. aromatico Scc.
Saladmor- Sal ad gallicam morbum, ex fumaria, fchxnantho,guaiaco Scc.
bumgalluH
Sal ad vterum:exmelifla,roremarino,pulcgio Scc.
Sal Ad vit-
rum. Sal arthriticus : Ex verbafco, ebulo, chamzpithyde , cornu hircino ,
Sal arthri- vctbena,guaia co.Lauri baecis Scc.
tum. Solent porro eiufmodi lalibus non tantum colores fuarum rerum ,
fcd &
lapores odoresque conci!iari,perimbibitionem propriorum lue-
coram, feuTinduratum , vclutilal violaceus tingitur fucco violseex-

prefio &colatodiccaturlentifiimoigne,& teritur : (ai abfynthiifuceo

ciufdcra.&c. fic fal fandalim» , Tindura fandali afpergitur : Ita fal cin-
namomi faporem fuum accipit ab extrado per f. vini &c.
Tali modo fit fal Tartari fixum : SteniturTartarum, in vafeterreonon
itreato plani fundi,craffitic digitali : Reucrbcratur pofteaadalbcdi-
nem vfquc fpatio quin que vel fex hotarumpgnc ita moderato, propter
fullonem, vt vai falcem candeat. Tartarum ita ad albedinemcalrina-
tum ,
perfunditur aqua communi 7 digeritur, filcratur& coagulatur.
Nonnulli Tartarum ad nigredinem tantum exurunt , &poftcalalem
exinde conficiunt, quem loluunt in cella vt fiat oleum per deliquium ,
hoc vtimurad MagilVerium Tartari Vitriolati.
Sal ruriolt reniinuum : Diflolue vitriolum album in aqua communi y
filrra & coagula, repete hoc fecundo. Tertio diflolue in aqua ro lacca Sc
coagula.
Sdl tuhotlwk vitridi Colchctarfeu caput Mottuum vitrioli aqua
pluuiali perfunditur , &
fal digeflione vniusdiei vel nodis in eam in-
Ttrra dul- greditur, filtraturac coagulatur. Rubedo reliqua fi
(exiesaur quinquies
tm vitrMi,
iterum calcinetur, &
falle do (em per eluatur : tandem dulcis relinqui-

tur, & tfocaturdulcedovitrioli,qusemaioreft,fiexvitriolo Veneris pa-

tetur, &pr*fcoseft remedium in viccribus malignis , mfpcrgcndo fo-
lummodoi
Vfus

Digitized by Google
 : :

MiDic o Chymi ci Lib. IV. roejt

Vfus quidam efthocfalefingulis mcnfibus , qui retulit fefanitatem
in longum vfquc traxifle terminum. Terra v. vitrioli habet vim empla-
fticam , Scftidicam adhibetur in Empiaftri$& Haemon hagtis vulne-
rum.
GillaTbeopbr.tJU: Diflolue vitriolum album in aqua deftillata: filtra,
&in vafe vitreo aquam exhala , donec cuticulam fuperne contrahar.
Tum vas pone in loco frigido per quatuor die* , vt crifhlios producat

quibus feparatis reliquum humorem euapora &

vt fupra crifbllifa,
:

hoc fecando repete. Tertio criftailosin aqua rofacea diflolue exhala,

Scrt fupra cnflallifa, igneque Icntoexficca.Dofisafi:rup.;,addrach.£.
in hauflu vini vel cercuifix, am conferua rofarum. Operatur feliciter
in febribus, ventriculi afLdibus.catharris, lumbricis, pefte&c. vide
eius infuper vires in Bafilica noftra chy mica hb.de mineralibus , capite
devitriofo.
GtUaTheop^rajU fecundum noflrtm CroQium Criftalli vitrioli e Venere
feu Marte prxparati refoluanturin phlegmate acido vitrioli, quantum
foiuerepotcft , circulentur per dies odo. Dofis huius liquoris drach.
fem.adBij.
Sal fine vitriolum Martii: R. Ferri laminatiq. vis, fcinde in frufta ma-
gnitudinis femidaleri, facS.S S. cum fulphure puluerilato in tigillo lu-
taro , pone igne ro'x Ignis ab initio Tigillum
: non attingat , fed paula-

timadmouendo augendus eftignis, quem vltimo fortificabis Itaac- :

cenfo fulphure calcmantur przdidx laminx, quod intra horam abfol-

uiturtvbi omnia refrixerunr.exime materiam 8c contere inpuluerem' 1

fubtilem , & in olla terrea , moue diligenter fuper ignem cum baculo
cupreo vel ferreo, donec totum fulphurcombuftumfuerit.calxdenuo
teritur; &cum odaua parte fui ponderis fulphuristriticalcinatur ; vt
fupra teritur, &
in aquam fetuentem proiicitur baculo fiepius mouen-
do, dum calx fundum vafis petir,donecaqua refrigeretur : quz filtrata
euaporatur ex tribus partibus, Seponitur in locum frigidum ; vt cry-
ftallos cxruleos producat vel cx totoeuaporet.
Aliud vttriolumManu ad Afthmata munerata , tuffa , aliasque pellor k infir*
limaturam chalybis tenue puram, & ncutiquam puluerulen-
tam.-fupcrfundegurtarimin fcutella vitrea olei fulphuris per campani
fadi no redificati,ftatim incalefcit 6c totus Mars fbluimr, fine quiefee»
re &
refrigerari, fiunt ciyftalii. DoGsgr. ij. vel iij.in fyrupis pedoralibu*
11 a aliquo-
 : -

Ifrd4 Antidotarii
aliquoties exhibita, mirifice afthmata expediunt , idque nec per vo-
mitum neque per fedes: fedfudoribus aliquando prorumpentibus fa-
cilis poftea fuccedit expc&oratio.

Vitriolum venerit Recipe cuprum calcinatum, fiue fquamas cupri, vel

xsvftum, aut *s viride reduc in puluerem Tubtifem , quem in aceto
:

deftillato per diem naturalem digere. TinAum acetum per inclina,

tionem effunde ;& aliud reaffunde toties ; donec non tingatur vlte-
rius. Depletiones filtra : &
ex tribus partibus euapora , veldeftillar
quod relinquitur in fundo vafis ponatur in locum frigidum , fic ge-
;

nerabitur vitriolum, viride, obfcurum, fplendens. Vel fi placet potes

ftt&tificare cum fulphure Sc deinceps procedere vt cum vitriolo Martis
fupraeftproceffum.
Sui louit: R. Cinerem ftanni aperto igne fine fophifticatione prarpa-
y
ratum , ex illo falem cum aceto deftillato extrahas, quem poftea a luo
faleaquapluuiali , foluendo , filtrando&lenilfimein Balneo enapo-
randofeptiesedulcora.Dofisgr.iij. aut iv. Aqua Artemifi* vel aquis
cordialibus.

S*l Saturni: Calx Saturni fiue minium perfunditur aceto deftillato, vd

falrem eiuspblegmate.-Digeritut per diem naturalem, fxpiusagitandor
menftruum decantando detrahitur, aliudque fubfti tuitur donec om- ,

nis fidledoabftrabacur: depletiones filrranrur , & in cineribus vel are-

na coagulantur. Si acetum rertio deftiiletur a fale Saturni cum coho-
biistpofteafupctfundatur (piritus vini , &
deftilleturcum trina coho-
batione,{al admirandam acquirit virtutem, in diucrfis fanandis mor-
grana dentur in pcfte , cum vino albo curatur aeger in-
bis. Si eius vj. .-

tra 14. horas. InHydrope danturiij.gtana in vino albo, quatuordie-

bus continuis: Incolica vj. grana cum vino albo: In Lepra vj. cuma-
qua Fumari* continue per 18. dies, Sacharum hoc intra corpus fum-
ptum frigiditate fua, Libidinemeriam Veneream extinguit : acpro-
pterea etiam iisvtilecft,quiincoe!ibaru viuunt. Extrinfccus vfi rpa-
tum mira prxftat in vlceribus corrofiuis , malignis , cancrofis. Lupo &
fimilibus. Conrra putredinem oris etiam, & impetigines , ambufta,
inflammationesTumores , puftulas faciei rubeas , prxftantiifi-
,

mumeft Medicamentum : fi cum oleis aut aquis conuenicntibus ap-

plicetur.

Di furio

Digitized by Google
 Medico-Chymici Lib. IV* „ xoof
7
VV*
'
;

VivitrUb&fikexdWQp vide Bafilicae noftrx Chyraicx librum pri* > >5,,/

c'
mum. *;
v '

'
Sal cora Horum fiue margaritarum, fit digerendo corallos tritos, in aceto
rcrdeftillato, &acetum ad fiecitatcmeuaporando,ficfal coraliorum,
r

vel margaritarum manet in fundo. Vidclibrum Bafilicx Chymicaede *

v‘
gemmis, . ,,

Salfuccini: Hic fublimaturindeftillatione olei eius, vt videre pote*

risin lib. Bafilicx Chymicx devegetabifib. hunc aliquoties folutum
acfiltratum coagulatumque maximum fit diureticum. In eodem lib,
habes etiam falem vrinx,& przterea multosalios. Salem prunefixfiue
falis nitri, vide ineadem Bafuica lib. de mineralibus.cap.de fale nitri.
Sic (olfit contra calculum a Crolltonofiro R. Oculorum cancri , calculi
:

microcofmi, lapidis Iudaici, lyncis, fpongix, aquilx,cry (lalli, filicum,

lapidum e percis pifeibus. Refolue ex his fingulisvel omnibus quan-
tum velis aceto deftillato, toties repetendo aftufionem, donec omnes
(oluri finr, ac inde para falem, ab (trahendo acetum: Hoc (ale fiepius
per aquam pluuialem prius dulcificato &purificato ( (oluendo fcilicct
filtrando & cuaporando)pex fe vtere vel in liquore rcfoluto.
Sic fitt falfirrpentum contra Venena :jy. 4. ferpentesprzparatos&cxen» ("ptu-
teratos,fine capite, (angjiine,intcftinis,cauda & fclle» folummodo cor - tum '

da,hepata, carnemqjcumfpini$,his parum feuartificiolecxficcatis ad-

de Rad. Angelicae, valcrianx,rormenrillx,gentianx,ariftolochixan. 3j.
(em.rutx }iij.ab(inthiivnc.j. cornu cerui,coralloru rubeorum an. jj.
Mifcoanturhxc omnia, &
exartis noftrx legemethodica cafcincntur
in cincres.habitis cineribus cum vino fimplici extrahe falem ,
quem fe-
melaut bis adhuc corre&um habebis pro magno fecreto. Dofiseiuseft
fcrupulusintcger cumfuishomogeneisappfopriatis. Vel recipe huius
falis vnc.j. magifi. perlarum, magifierii gemmarum, Bczoartici folis

an.drach,j. Vnic0rnu.Ambrxan.9ij. Lapidis Bczoartici przparatig./.

Mifce. Dofislcrup.fi vel cum vino, aut (yrupo, aut confetua vel aqua
appropriata, aut aqua thcriacali. Vel folummodo mifce hunc falem
cum puluerUata terra figill. opt. 6c exhibe cumaquacarduibened.fiue
Vlmarix.
Sal ad Cancrum: Auripigmenti quincunx, fuliginis (emunda, falis

ammonii quadrans, calcincntur gradu ignis horis Z4. Extrahe dein-

de (al.
11 y Sal

Digitized by Google
 : ;

tco6 Antidotarii
SaUiflruviM: Recipe turi* trientem, falis fufi, calcis viuatfingulas
felibeas. &
Ex calce (ale fac S.S.S. calcinainigncrcuerbcratorio.de-
inde faiem aqua ftillatitia elice.
S slad vlctr* eruent* Hstmatitx quadrans, lut orientalis, boli armeni
Angulorum tantundem. Cum gummi tragacamhae, aceto (olutofiat
bolus. Reuerberahnnc 4. gradu ignis. Ex calce Eat fal.
Saladvlceravdria Colcotaris
: &
florum seris Angulos crienrcsmifce
& cum antimonii duabus vnciis viciffim (terne , calcina in reuerberio,
collige fal.
Vel : Antimonii libra, falis amnion» prxparari qnadruplum.mifcen-
tnt & digeruntur in fimo per menfem in aquam, quar effunditur & fil-

tratur.Colatura coagulatur. Coagulum foluitur (piritu vini redtifica-

to,extrahiturq; fal, qui viciffim coagulandas.
Sicfuntmiffuraeapud medicos, quas vocantfales, vtfalcatharticum
Arnoldi Viilanouani.
R. Salis armoniaci vnc.j. f Diagridii.euphorbii ana drach.ij.Piperis,
cymini, zingiberis, marathri, aniii, fcm. apii,ameos, leuiftici.petrofeli-
ni.cardamomian. drach j. Fiatpuluis. Cuius dolis vnc.iq. cum vino
i

calido. Purgat capur,&: caliginem oculorum, tollit dolorem aurium,3c

curat Paralyticos.
SdlhUnelli : R.Salis Armoniaci vnc.iv.cofti 5.»). Piperis nigri vnc.j.
drach.q.cymini,zingibcris,piperisalbi,marathri,cinnamomieledfian.
vnc.j.catyophylloram,gai.mgx > cubebaturn, cardamomi.ana drach. j.
gr.v.hyflopi, thymi, origani, carui,anififem. apii, petrofelini, lcuiftici,
ana drach. iij. omnia puiuerilentur, & de ift o pulucre vtatur in prandio
loco falis, &
fi volueris facere laxatiuum,addc dofi ipfius ferup. ij. Dia-

gridii, &damane cum mulfa,veIvino vnc.j. Expertum ad omnes hu-

mores capitis frigrdos, phlegma de cerebro educit: Hydropicis, fciari-
cis,&arrcncs mirifice fubuenit.
Salfdctri/otaltHenriciVVoIffii R.Salis calcinati, pipetis ana vnc.j. cu-
:

mini vnc.fcarui,cinnamomi,zedoatix ana drach. ij. zingiberis drach.

j.f macis drach. ij.M. Fiatpuluis. Defluxionibus confert, ftomachura

confortat 8c exiccar.
Srf/ jit R.Salis communis vnc.xvj. cinnamomi vnc.rv. ,

zmgiberii,amorrH.pyrcthri,cymini,ameos,piperis,fileris,{aturciar,hyf-
fopi,origani, pulegii ana vnc.j. qux omnia terendo in puluerem redige
Se in

Digitized by Google
 Medico Chy Mic i Iib. IV. 1007
&in omni cibo vcere:& vfuiiertra. Dolo ein capitis, & oculorum ca-
& dentium dolorem, tuflini & anhelitum
liginem fanat, Scftomachi
emcndac.os odoratum reddit, & cot pus humanum incolume fcruar.
Sal fpagyricum purgjns compofitum Recipe Magifterif Tairati vitrio-
:

lati vnc.j. SpccDiacatthami drach/ j.Flor.rofarum pallidarum drach.j.'

cinnamomi fcrup.ij. fachari violati vnc. f. Mifcc fiat (al cathanfticum
purgans dolis drach.j. ^ ,

SalJpagyruum digntns compifitum: Recipe cry (lallorum tarraripulue-

rifatorum vnc.ij, fpec. diatriafantali fcrup. j. cinnamomi drach.j. rha-
bai bari drach. ij. macis drach. f. zingiberis viti non in totum calcinati,
fach iri ana vnc.). f. Dolis drach. ij.
SjI fragyrhum compofitum fudorificum: Recipe (alisabfinthii vnc.ij. f.
fulphuris aurati diaphoretici drach. f. cornu cerni vnc. f. Terrz figilla-
tzicrnp. ij.Mifcefiat fal fudorificum.
S* fjptgymum fudorificum aliud Recipe falis ligni Qua iaci vnc.j.f. falis,
:

Fraxini,e buxo ana drach.ij. Magilterii perlatum, coraliorum, lapidis

Bczoar. drach. f.fuccini praeparati, (alis cranii microcofmi an. (crup.ij.
cornu ceruivnc,f. M. fiat fal fudorificum.
Saljpagyricumadfiringtmindyfcntena : Recipe falis de rhabarbaro vnc.

j.C falis coraliorum fcrup. f. falis e Rad.Tormemills drach.ij. Boli ar*

meni.Terr* figillatae an gj f.M. Fiat fal adftringcns.

Sal conf rtans fudorificum ac Bez.o*rticum. n. falis perlarum, omnium

gemmarum, theriacalis, ferpentum ana ?ij. Lapidis Bezoar.drach. f.

Bezoartici mineralis |ij. Bezoartici Solis ^j. Antimonii Diaphoreri

fixiffimijf. Terrz (igillatz^j. M.FiatpuIuis Regius, Diaphorcticus,Bc-
zoarticus ac curatiuus in multis deploratiflimis morbis.
H^cfufficiant pausis de ialibuscompofitis.reftatvt etiam commen-
dem falia er gemmis; fic fal faphyri ad infaniam pcftilentiam
, , car-

bunculos &
cordis palpitationem elWtilis.
Sal Smaragdi Melancholicis afte&ibus confert , ne caducus re- &
deat, arcet.
Sal Hyacinthi venenis, venenatifque morfibus obltac.
Sal Iafpidis Itomachnm confortat 6c partum accelerat.
Sal Granatorum ad cordis tremorem, (putumque (anguinis eft com-
modum, &c. Horum (alium przparationcra vide in noftra Bafilica
Chyraiu lib.de gemmis,
> Vlcimo
 .20C8
'
*
Antidotarii
« I'*-* % _
Vltimo paucis adhuc enarrandum , de vitrio-
occurrit mihi
li R. Vitrioli Romanicam-
re&ificati purgantibus qui taliter fiunt : .

leiq. v.pulucrila, in calidoque loco poft fornacem exficcafuper char-

tam, ficcato folue per aquam centaurii minoris , filtra & purum ab im-
puro repara. Liquorem in B. ad tettiam partem dcftilla, & vas in locum
refrigerationi accommodum, repone, vt concrefcantctyftalli,quos fc-
paratimferuabis&ficcabisrefetuatocolorecaruleo.Cryftallos toties
collige, quoties neccffitas exigit , nempe femper deftillando ad tertiam
partem &
frigori poftea exponenda. Colle&oscryftallosfcrua in vitro
beneoedufo. Purgant per vomitum &
feccflum.dofisgr.v.adx.cum *
appropriatis, in febribus peftilentialibus. Hxc
fmt de falibus, di dia
quorum vfus prxftantiflimus occurrit in medicina , rcftaret vt etiam
enarrarem quomodo falia fixa fierent volatilia, volatilia fixa, &cc.&
quia de his Cupra egimus, quo ledtorem reroittimus.fi cupidus fiteius
(cie ntix, legat lib. de mincralibusinBafilicanoftraChymica.vBi mul-
ta di&a funt de Calibus.
Ad Cales non incommode referri polTunt Magifteria ,vtnobifcutn
vult do&ilftmus D. Do&or Scnnertus , qux ita appellantur a Chy-
micis nonnullis , cum nihil aliud fete fint
,
quam fal fixus vola-
tili iterum vnitus. Sunt autem magifteria varia ex gemmis, coralliis,
perli*,lap.lazuli»&c. Hxc omnia vide in Bafilica Cnyraicanoftralib.
de gemmis 4.
&
Magiftcrium Tartari, Tartari vitriolati vide in eadem Bafilicalib.
5. &
de mineralibus cap.de Tartaro capite de vitriolo.
Bezoarticum vero minerale, quod etiam inter magifteria relatum
volo, vide inter metalla lib.z. Bafiliae Chymicx.
Bezoarticum Colis vide lib.i.Bafilicx Chymicx, Diaphoreticum ve-
ro Antimonii,&Culphur auratum Diaphoreticum vide lib. j.Bafil.Chy-
micz, cap.deAntimonio. Magiftcrium v. fulphuriscap.de Culphure.
Magiftcrium vitrioli tale etiam eft apud D.D. Scnnertum Recipe ;

terrram figillatamftrigenCcm, affunde fpiritum vitrioli, ftentinloco

calido vbi refrinxerint fimul coagulabuntur : In calido iterum foluen-
.*

tur,&infrigidorur(um coagulabuntur. Hunc fpiritum coagulatum, £

placet inde retertxvitrcx, quam pone in arenam, Sc deftillabit liquor
minus, quam fpiritus vitrioli acidus. Deftillatum iterum affunde terrz,
Atque tertia vice hoc repete, &
nihil nifi phlegma exftiliabit, atque ita
fal

Digitized by Google
 MeDIC O-Ch YMI CI XlB. IV. 1009
fal vittioli in retorta manebit coniundfus cum terra figillata , qui m 10-
co humido iterum hquefeit Hiuc coagulato G affundatur Iphitus vini,
& is coagulabitur.
FiuntcnatnMagiftetia &
falia artificiofa ex oculis cancri ,lap.car-

pionum.pcrdicarinndap.iudaico, lyncis, fpongiae.cry (lallis, filicibus,,

-cornu cetui , cranio humano , &c. Duriora cum fuiphure calcinantur,
reliqua vero puluerifantur,deindcfoluuniur (uisrncnftruis.filttantur,
.& v t artis coagulantur nunc de crocis:
:

Magillcriis &c fidibus merito fubiicimusea, quae crocos, fl ores , Cc

appellamus, qui nihil aliud funt,quam pulueres, luis falr-
praecipi racos
bus etiam pnegnantes.
Croci quidem nomen quibufdam medicamentis indiderunt i co-
lore croceo.Sunt vero ruhil aliud,quam fubtiles puluercs,vel tindurx
in puluerumformam ledaclx , crocci coloris. Sic praecipue nominan-
tur crocus metallorum, &. crocus Manis.
Crocus metallorum deferiprus extacin hoc libro (me Antidotario
lib.+.cap.j.de aquis, in iliper etiam vide BahhczChymicz lib. j. cap.de
Antimonio.
Crocus Manis dekribiturlib. j.Bafilicae Chymics.
Crocum folis, item aurum vitie vide lib. 1. BaGlicaeChyraicae.'
,

Crocum vitrioli vide eadem Bafilicalib. 1. de mineralibus cap.

de Vitriolo.
Crocus olei fulphtnis ^t.-Infundendo olei panem vnam,&: tan-
tundem fpiritus vini.in cochlear ferreum: Vbi omniabulhunt ad igne
lentum vfqucad confiimptionem i poftea reGdentvt confpiciantur
per tempusin crocum c(Tc conuerfa: Huius Dohs paruaclliniufculo
vel liquore congruo , maximum cft confortatiuum Hepatis.
Crocum veneris vide in BaGlica Chy mica , hb. 3-vbr dc teneris
Anatomiac nftat:8chxcdcerocis:Nuncdefloribus.
Flores fiunt cx Aure :hos vide bb.i.BafdicaChyra,
Flores fiunt ex xre; hos vide hb. 3. Baf Chyra,
% Flores fiur.tex fuiphure: vide eadem BjGl.lib.5-
Flores fiunt cx love: vide eadem Balil. lib 3.
Flores fiunt ex Antiraoniotvidc cap. de Antirm .. rib./. de mi-
«retalibus &c
jnm Pra^
 ..

ibio Antidotar.it •

Prxcipitationcs metallorum quod attinet ; de his tradit Bafilicx

Chymicx lib. primus vti de auro prxcipitato.-lib. fecudus docet prxei-
pime lunam, & Mercurium in multis formis, liber certius docet &prx—
cipirare reliqua metalla , quare ne hicomnia &
fingula repetam puro*
,
mc.efle cxculandum,ineiscnitnIods claracxtant..

C: a p. xxil.

De oleis & Bxlfxmis.

i

V od ad olea attinet deftillada , illa omnia communia funt admo-

Q&
nota
dum, earumqueprxparatio omnibus fere, etiam ipfis Ty ronibus,
perfpcCti cft; fiue fine olea aromatum, vcluti Ci n n amomi, Ca-
&
ryophyllonim.macis , riucis mofchatXi piperis fimilium: fiue femi-
&
num, Baccarum granorum, vt Lauri; Iuniperi , Anifi, Faeniculi.pxo-
niae , &c.Siue corticum & fruCtuum , vt arantioram &citriorum , fiue
omnium eriam herbarum calidarum ,vcfaluix, Rofmarini, menthx,
Betonicx, Maioranx, Thymi , hy (Topi & infinitarum aliarum , qux o-
mniavnaeademqueviaac methodo conficiuntur, nempe ea conquat
fando Sc macerando in 5. aut 6 aqux tepidx partibus per 14. horas ; &
.

poftea dcftillando per magnum alcmbicum- cupreum cum fuorefri-

gcrio.&c. Confectiones & proprietates coftarent ac paterent quidem
ex fupra diCtis, fed vt etiam ledtori fiuisfiat, paucis ea adhuc pcrftrin-
gemus..
DtfiiBxtiooletrumtxbtrbir. R. herbas virides vel ficcas,( nam ficcx pet
aerem-non per folem, plus fuppeditant olei) adde falis communis, vel.
Tartari vini optimi Mi ii.iij. vel jv. affunde aquam vt fupra dixi, fiat di-
gcftio pet aliquot dies, deinde accende lentum ignem per h orasii.ttes
r^vdica-.Hincdeftillabitutoleum.quodabaquxfeparabiturtribus
modis vel infundibulum, feparatorium.auttritorium: vel perfiltrum,
autfilalanea crafiiora: aut tertio perchartambibulara:fic fiat dcftill.
ex floribus liuendu!$,Chamomillx,&c.\
DcJUUxtio oleorum exftminibiu : R. Anifi vel Fccniculi velSem.caruiA
Iftiiciatur ad lib. i. feminis contufi, falis communis velCryftall.Tartari
^4.velvnc.i.CaliifumuntM.i.ftentindigeftioneperdies9. Hinc adde
adhucm.i.fidis , deinde fat digeftis dcflillentur ; &
oleum ab aquafe-
oare?

Digitized by Google
 &

Mi D IC O-C H Y MIC I Lib. IV. IQtU

paretur. Quod autem Baccas Iuniperi.vel aiia faeculentiora attinet,
nis debetur longior Digeftio.
DeJliUstit txdromatibm : K Caryophyllorum vel nucis mofchatx
lib. iiii. vel vi. &c. Caryophyllos integros, vel
parum contufos nuces ,

mofchatas v.craflbmodo contulas,poneinvas 'Waldenburgieum.fic

adde fineulis libris vnc.i.velvnc.i.fulisc6munis,afFunde aquam tepi-
dam^ itent in loco frigido per dies .auc j poilca imponantur in vc-
4 .

ficam.&adiiciantur adhuc fidis communis vel Tartari cryftal.M.ii.de.

ftdlcntur per veficam: Aqua fcparctur ,& oleum adfuosvfusrefer-
uctur.
Scribunt nonnulli, quod tali modo multum olei ex Cinnamomo
o dat elici.R. Cinnamomi crafto modo contriti lib.i.Iniiciatur cucur-
E itxvitrcx ,'
irobibaturquefaltemfpiritu vini redificato. Deinde ad-
datur fulphuris citrinifcrup. C Fermenti ad pondus oui gallinxdimi-
dii.vermiumnafcentium in calcis fcrup.ii.ftent inloco non admodurp
calido in infufione per tres dies Deinin arenam pone leu cineres,
:

deftilla. Talimodo etiam procedi poteftcumanifo,'Caryophyllis&

•aliis fi placer. De
fpirituvini,8cfermentofcioveruracflc,leddefiiI-
phurc 3c vermibus dubito.
Ex corticibus etiam cirri oleum praeftantifiimum elicitur, cortices
vfque ad album illud feparantur &
deftillantur. In cinnamomi Seca-
lium aromatum deftillatione monent plerique , ne aromata
inpul-
uerem conterantur, led tantum in fruftaconfringantur.auc
modice
cotundantur: Alioqui cxhaltantibus Ipiritibus&parcibus
tenuioribua
minus olei elicitur.
lignis oleadcftillantur per retortam, vel
delcenfum,quxetiam
afeinuiccm moTe folito feparantur. Vide cap. l.huipslib.
ExRefinis
& gummatibus olea fic fiunt Qua ratione fpiritus ex
: Terebinthina fi-
at.lupra di&um eft.Eundem ignem,fi continuaris, tandem etiam olcu
Hauuin elicies. Poftquam oleum
flauumcxftiilauit.vcletiamoxpoft-
quam fpiritus exftillauir, accipe cucurbitam calc tem
mea Huentcminfundein ollam
, & colophoniam
vitreatam ficcam. Colophonixrefri-
gerats adde in fingulas libras falis fufi vnc.iv.vcl
vUib.Urene vel fari-
nx laterum , & deftillaex retorta in arena per gradus.
Oleum fuccini hoc modo paratur: R.fuccini albi
lib.i. vel ii.dcftilk
as arcis eft per retortam lento igne & ne fal ( qui obftruit aliquando
,

at m x 'Orifi-

Digitized by Google
1012 ANTIPOTAR.lt
orificium vafis ) aliquid in dcftillationepe ruertar,crirrctorta amplio-
ri? orificii; fic oleum album , deinde flauum .tertio-
deftillabitprimo
rubeum , hsec fingulafeorftm funt excipienda & fi placer cum fale re-
,

&ificanda. Alii digerunt lib. i. fuednirriti, in vini albi ilb.i. Tunc ad-
dunt m i.filis praparati fiue fufi Sc deftillatpcrretoitam Icruatis ignis
gradibus. Re&ificanc,bisdeftillandocum(a!cramum Sacrum hoco-
leum olim appellatum fuit; ob vires eius eximias, quas cum per (e;tum
cum aliis mixtuprxftat: In epilepfia, apoplexia, melancholia, fpafino,.
vertigine, pede, calculo, frigidis capitis defluxionibus, cordis palpita-
tionibus, animideliquiis,l&cro,difficultaterefpirandi,dyfurii? par-
tum difficili, vteriftrangu!ationibns,menfium rerenfiombus, fluore
manicis albo, vermibus, febribus, 6cc. Dc hoc vide plu, am iib.i. prae-
cedenti.

Gummata etiam deftillantur Exempli gratia R. lib. i. Maftiches,

, :

mifce cum vnc.vi.fidis communis, filicum calcinatorum & contufoiu

iib.i.f. Deftiilentur per retottam vitream in arena. Piimo dcftillabit li-

quor albus cum oleo flauo , qui vbi ceflarit deftillare , multarecipiens
*
6c auge ignem, vtarenafereincandefcat,tumexftillatrubrumolcum,
atque pars collo adhaerefcit.Hoc in parua retorta re&ifica, atque cxtil-
labii oleum flauum, quod priori aleo flauo addas: poftea dcftillabit &
oleum rubrum & B-ilfamus nig icans:fingulaIeomm collige.
Generalis modus oleum cerx, Butyri, maftiches my rtbx, th uris.o-
,

mniumque gummatum deflillandi faciliseft. Deftillantur ex cucur*

bita vel retorta vitrea, cum cinrribus.vel filicibus,vcl arena, &c. quan-
tum a. fit addendum materia indicabit, qua: in aliis cft mollior, in aliis
fumunt partem tertiam, vel quartam.interdum etiam
durior: pierique
pondusxquale. Pleraque etiam macerantur vino maLatico , fpiritu
benzoin,prxmacerantur aqua vel
vini, aqua, aceto, &c.Lafer,ftyrax,
fpirim vini : fic laudanum quidam deftillanc cum vino maluatico:
Gamphura artificiofe mifccturcum cineribus abfinchii, deinde cum
liitohgulino rediguntur in globulos, qui cxiccati deftillantur lento ir
gne per Arenam, rhus&maftix etiam cum aqua virz deftillaripof-
fum: Bdellium foluitur aceto, deinde mifcetur cumpulucre filicum
calcinatorum dimidia quantitate , dcftillatur per 12 horas. Oleum pi- .

cis.fic coqpcndo cum vioo donec confuruatur,dcip.de ad l.b. i.adduuc

Alum-

Digitized by Google
 M«dico-Ch YMICI Lib. IV. IOI*
,AVum.lib.f.faiuiaem.i. oleum pcralcmbicum deftillatum tcrrc&iii-
catur. .

Cerae oleum (ic fureoquitur cum vino generofo fepties, deinde mi-
fceturcurnlapiil.fluuiatilium m.aliquot,vel cum fraginentis laterum.
Oleum ecalloieoficvelfoluendo cum aceto aut fpiritu vini. O-
leum emunna fit cum fale &Terebmthina,vj;l cu theriaca & mofcho.
Oleum fcorpionum fit.fuffocando eos in oleo , deinde dcftilladotad-
duntn 6 nullidi&amumalbum,rorenurinum,verbeoam, betonicam,
abfynthium,&c.
Oleum mellis fit; primo in fimo per menfem digerendo , deinde cu
momento falis Sc putuere lilicum caute dellillando. Vide fpiritum
mellis
Olea metallorum, gemmarum Sc mineralium omnia inucnies& ,

fingula in B-ifiiicae Chymicae noftuslib. 1. 1 . His etiam ad-

denda funt olea expreffitia. quxe rebus comminutis fubprzlo expri-
muntur, Item & oleaperclixationcra exco&a, dc his talis erit noftex
fermo.Sc quia ofticinaium longum funt complementum,vcram de his
praeparationem tali methodo damus. R.Oleumomphacinum,ex oli-
dis exprclTum, recens, & odora tum.hocablueaqua communi dcftilla-
ta,ip(umque purifica inB.M. donec nullas amplius faeces teponac. Hu-
ius deinde olei fic praeparati cape lib. i. Rofar Rubr. recentium vngui-
bus expurgatat u,& tritarum in marmore lib. i. f. Indatur omniain nu-
tritio vitreo bene obturato, vt putrefiant in limo praeparato & calenti
per u.dies:poftexpreffisomnibus&abie&omagmatc,recentia&m-
ca in marmore folia oleo referuato, dentio immittantur, acin matratio
obturato putrefiant , vt prius in putri vtero calido per iz. dies: idque
reiterabis tertio, vt perfe&um & optimum deum allequaris. Sic ca:te-\
ra olea refrigerantia pro topicis medicamentis optime conficies. Sic
olea cytoniorum &c myrtillorum, qus icftigcrant Sc adfteingunt, ven-
triculo, lieni, cerebro, ano, intcftinifque imbecillioribus accommoda
fiint. Eadem via olea chara «mch.Sc liliorum ,
quae neruos corroborat*
modice refoluunt,& dolores apprime fedant,nifi quod cum oleo dul-
ci maturo praeparato fiunt Ex mentha autem , ab (ynt hio , nardo , len-

ti fco , & reliquis quae modice calefaciunt, .vemriculum.Sc alias partes

,
illita corroborant, concodtionemque iuuant.cum omphacinoextra-

fiiturcodem modo oleum: lcd pnus praeparatur, cum propria ipforum

.
'
mra y aqua4 ,
 '

toi4 Antidota rii

aqua, Sc vino aftringente,& ab omnibus fecibus depurari debet in 1L
M-per aliquot dies,vt di&um eft. Qupd fi quis potentius per ipfa olea
calefacere, attenuare, & digerere velit, fumat atquas partes oleim B.M,
depurari, & S. yiuLSic ex Baccis lauri & milibus prsflantiora eliciea
, fi

olea, fi per menfera in fimo calido omnia digerantur, deinde exprima-

tur,^ ad vfus referuentur. Conferunt a. frigidis cerebri , neruorura &
afFc&ibus,flatufque difeutiunt. Prxftantiora a. multo omnia haec cali-
da: qualitatis olea fient per fecum foloipiritu viniper Bal. Maris
vaporofumextrahantur.fine olei additione.
Olea hxc crailo modo parata fic appropriantur i praeceptoribus
noftris Galenicis:01eum memhz,abfinthii,maftichinum , nardinum
'fimplex &compofirum-excalrfaciunr ventriculum, ab extra ntellige i

vfurpatis.Oleum amygdalarum &c nucleorum perficorum.cxcalefaci-

uncHepar. Oleum de capparibus, de Behen,lilioram fimplex ac Com-
pofitum excalcfaciunt lienem. Oleum Irinum fimplex ac compofitu,
item anechinum.cheyrinum, crocinum, de cafiareo compofitumex-
calefaciunt vterum.
Oleum fulphoris, nucum, rutaceum , nucis mofchatz , de nuce Indi-
ca, ex Baniouino excalcfaciunt articulos. Oleum coftinum compofi-
tum Mefuae,de piperibus compofitum Mefuae piperis fimplex, de eu-
,

phorbio ,enulatum, lubricorum , fampfuchinum compofi tum, ligu-

ftrinum,RegisDjuidexcalefaciuntneruos. Oleum depapauereMc-
fus,mandragorx Nicolai refrigerant caputiOleum cy t ornorum, myr-
tinum A&uarii & Mefuz.ttem lcnrifcinum .omphacinum rofaceum, ,

refrigerant & corroborant ventriculum. Oleum vi Jaceum&nenu-

pharinum refrigerant pe&us. Oleum cucuibitarum ref igerar vterum.
Oleum ricinum ficcat. Sic humeftant oleum oHuaru recens, amygdal.
dulcium , (efaminum , melonum & cucumeris. Oleum oenanthmum
adftringir. Sic oleum lini, narciffinum ex ftyrace emolliunt. Oleum
,

iafminum laxat. Oleum chamxmelinum rarefacit. Detergentia olea

luntjoleum de myrrha,tartari, frumenti, ouorum, fambucinum.rapha-
ninum.gentianz, &c.01ea glutinantia funr.-OleumNicorianx, balfa-
minz,liquidambar,bal farnum Nicolai , oleu vulnerum Antonii.Sc o-
leura vulnerarium Heurnii.
Olea fomnum inducentia funt; oleum malorum aureorum , oleum
citri , fcorpionum fimplex
hyofeiami; Olea frangut calculum, c granis
ac com.

Digitized by Googlc
 Midico Chymici Lib. IV. ioij
ac compoficura, oleum de ccrafis. Olea coitum iuuantlafunt; oleum
formicarum, ex piftaciis. Po'orcm fedant oleum laurinum, fambu-
cinum Augudani oleum hyperici Florentini, liliorum cduallium,mo-
fchellinu Nicolai Alexandri.populinum Nicolai, vulpinumMefuZjex
fem.ebuli dcauellanarum Augudani. Olea quae purgant funt oleum
cnicinum Mefuae.Sc oleum chymelxx Rondelecii, &c.Hxcfufficiant
de oleis,nunc de Balfamis.
A nonnullis hodie , & non paucis balfamum accipitur pro medica-
mento linimeti forma.ex oleis dedi liatis, parato quod colorem, odo-
,

rem ac faporem ipfius plantae vel aromatis refert. Cumenim olea fint,
tenuium partium.&facil: exhalent, prxrerea vitra,in quibus aderuan-
tur^facile frangi poffint;Modused, quo linimenti quafi forma afler-
uantur in argenteis capfulis,& intra corpus exhiberi, ac loco odora-
mentorum & vnguenrorum vfurparipommt} modus parandi hiced:
fumiturccra albaoprime depurata ra(a:Huic additur oleum deftilla-
tum, quodcunque lubet &mifcetur,doneclinimenti formam acquifi-
ucrit i qu«c mixtura iam odorem & faporem rei refert. V t & colore non
careat extrahenda ed ex re illa tin&ura cum fpiritu vini optimo,atque
,

fpiricu vini iterum feparato.tindhirz illius quantitas fufhciens ad co-

lorem conciliandum adrniicetur.Potedetiam tindhrra primo loco ce-
rxadmifceri,& hinc oleum addi-
Quidam ceram hoc modo praeparant R. cerxalbx vnc. vi. Olei a-'
:

mygdalarum dulcium recenter expredi vnc.ii fbluanturj Affunde fpi-

ritu vini,vt digitum tranfuerfum emineat:dentin digedione tres dies:
detrahatur humidum per balneum , cera in fundo remanet quae ad v-
,
fumferuanda.Nonnulliloco cer^ mannam optime depuratam fume-
re malunt,veluti vult noder praeceptor D. Iolephus Qufrcetanus. Alii
medullam crurum vituli lotam falfo approbant: Et omnino in mate-
ria oleis excipiendis apta,nefcio, quid iecreti vel artificii quaerere non-
nulli conantur Vr in colore retinendo , quem etiam Mangonio quo-
:

dam male conciliant Verum prudens fapicnfque medicus, qui,in qui-

bus vires illorum medicamentorumconfidant,nouit,quolocotalia
habere debeat.nouerit. Vixquidquam pluso!ei,quam cera imbibit}
verum tardius cum oleis exadfe mifcetur. Non vero folum fimplices,
ledeompofiti tales balfami concinnantur. Exempli gratia, Ballamum
apoplefticum hoc modo parare licet
K.Con--
 C

- - A K fT » O T A JL T T

R.Confe&anacardinxdrach.ii.oleifuccinf, lauendulx an.gtitdi.

vel plures.Zybethi fcrup.ii. Ambrxgrilex drach.i.Molchi opt.dracli.i.
olei nucis mofchatx per exprelfionem drach, vi. Mi Ice. contra pedem
talis ed: BL. olei nucis m olchatx per exprelTvne. Colei rutxdedillati,
olei ex corticibus citri , ol. Angclicx , Cary ophy llorum an. gut. i v. vdL
plures.Mifce.
Balfamus Apople&icusprxdantilfimus etiam iit: R.Olcitiucis
talis
mofch.exprc(Ti§.ii,ambrxgrifexdrach i. nigrxdcach. i. f.mofchi 5 j.f.
Zibittx drach. ii. Colei liliorum couall.cumlauenduladcdill. drach.
ol. cinnam. ferup. i. Maioranx draeb. f. Caryophyll. gut. vi.luccini
drach.i.CEx his omnibus f. a. mixtis fiat in iuda confidentia ballamus.'
Tales etiam in alios vfus ex oleis couenientibus parari poliunt. Deinde
funt etiam olea parata compofita c quibus quxdam hodie vocantur
,

balfama. Etfi enim baliamura olim nobililmnofkfuauiflimo odore

prxditi liquoris Jb< nomen fucrit.-Tamen cum iam dudum nobis
is incognitus fit: Medici in eam curam incubuerunt, vt alios liquores

compofitos ipfi fubdituerent.qui , quatura fieri poted.ciusvircsxmu-

larcntur.Tales plurimi,qui &
intra corpus fumuntur.&externi corpo-
ris adhibentur, paffim deferipti extant.collcgitque plurimos Gelne-
rus,in parte /. Sc i. ItcmWeckerus &c. paucis percurremus aliquot.
Balfamum Hcurnti.
Florum LauenduU, Maiorana, Stotihados
fltr.l.CtrdW.ium, Spica, Fol. Lauti

M ehjfa Uyptrici Betonica

Saluta Ruta Mentba
Abfintbii Rom. an.m.i. Storiii D.ftamnian.m.f.
RadZedooria, Tmtdam Angelica
Enula Irtdit Paonia vtriufquc
Calamiaromat. Valeriana Struthii

Stm.Citri Ocini an.%f. Cort. Citri

Cinnamomi Gilanga Mucii Mofchatt.
Macit CarjophjU.an. Gentiana
$ i.
Rlularbari Caltharum m. 3 iij. Croci draeb, ij.

Stjracu Myrrha an.% tii. Thurii

Majiuu Btmouinian.^i. £amphora drach. S.
. t.r.Li
l&ifiki

Digitized by Google
 ,

Medico-Ch ymici Lib. IV. »017

BtofcbidrachA. Olei Terebinthina dtJUlUtb.iti,
Spiritui vini vnc.iv. Digere ac depila per B. Mari*.

Balfimum artificiale aliud.

K. Olei Terebiathim cum f. vini rtftificata lib i.vne.iii.

Tlorum Borraginie , Rufarum Bugloffa

Stotchados spica LauenduU
Re/marini Chamomillean.p.i. Stm. Anifi
funiculi Bafiftconii, P<toniaan.dracb.f.
Rad. Angelica Inula Pbn
lrets Acori veri Dtttamni
Glycyrrbua, Rad.Paonia Spica. Indica an Jrach.L
Cort. Citri Arant.an.fcrup.ii. Salui4
Maiorana Latundula Rorifmarini
hjfiopi Mentha Betonica
Fol.laurian.p. i. M. DefiUentur cum aqua Anifi, vtl Carjophyllorumptr
B ociam cupream, DefiiUatu, oleum rcftifica cum vnc. in. Stjracit liqui-
da, ptratta redtficanone m Bociafint faecibus cum aqua quatranfittfi-
mulindeftillattone,R.oleum rettificatum & adde de nono fiyracu cala-
mita.Mjrrha an.vnc.it. Lacca ,fuccini albi an. vnc j.fMajhcu, Thurii,
Ajfadulcnan.vnc. i.f quibus puluerifatit , affundatur oleum & aqua,
& vuifum depilenturperacia & hac dejhlUtient adde
Zingiberis, Ztdoaria, Galangaan.drach.i.f.
Rhabarbari drach.f. Gentiana, Cubebaruman.drach.i.f.
Croci dracb.f. Cinnamomi vnc.L Nue* Mofchata,
Macie Carjophjll. an. drach. vi. Calami odor. vnc.f.
M.Scdcftillavt ancc, deinde fepara oleum fiefenupro Balfamo.

Balfimum aliud.
Tp.Rad. Angelica Valeriana Chamaleonu albi
CheLdonti E nula Cichorii ana dratbJ.fi
Herb. Chelidonii Mthjfa Adianti
Chamadrios Mataram Vtrbena
Rofmarini Saluia 'ha
Chamepitjot Wjjfopi hados
foUduri an.p.i. Florum verbafei Jljperid
nn Ct*t.

Digitized by Google
toiS Antidotar.ii
Cent. miner- VieUutearum B etoniea
Chamomilla Hardi Celtica Tler.ref.4n4p. i.
Sem.anift Ocymi CardutbcnediRi
Sem.paoniaan.^i. Baccar.iuniptri C0rt.dm4n.vmf.
Omnia inciduntur,& mixta induntur ampullx,maceranturque c*
olei £ refina abiegna lib.i.vnc.iv.aquar cinnamomi ftillatitix lib.4. De-
inde dcftillantur vt oleum e femineanifi: poftea
^.Styracis liquid* vnc.iij. Myrrha, Stjr4dsi4Um.4n4vnc.ij.
Thuris, Mafiick, Laftris anavnc.i.f.
Hxc liquore fuperiorc ftillatitio perfunduntur , vrgcnturquc ex ar-
gilla: Tum
^C.Rhabarbari^i. GentUnafcrup.tr. Zedoaria
Galangaana^ij. Cinnam. vnc. i. Kucismofch.
Caryoph.an.^vi. Creet dr4 chf. Cubebarumfcrup.iv.
Hasc conteruntur, imponunturqucampullxroundatae,& oleo de-
ftillato permixta, item per operculum euocantur , tandem feparataa-
qua, oleum reconditur vafl pro balfamo..

Bxlfamum aliud VtUanouani.

Galbani lib.L Gummi hedera vnc.iij.
Minotiift conterantur Sc mifceantur terendo fimul , & mittanturitr
Bociam vitreatam cum fuo alembico, & deftillentur in B. M. hoc dc-
ftiHatum comraifctrcum olei Laurini drach. f. T crebinthinx lib.j*
•
Deftillentur & oleum ab aqua feparetur.
Balfamum Vigonitv
(
^C.StyraciscalamUa' Ladani Cmi
Thuris ni afculi Gummi Arab. Rubia t in florum
Gummi hedera. Aloesfuccecitr. Mafticis
Caryopbyll. GaUr.ga Cinnamomi
Nueismofib. Cubeburum an.vnc.ij. Myrrha
Gummi demi Bdellii ana %i. Sagapeni.
Ammoniaci Opopanacu anjrath.x..

Olticmphaciniltb.ij.. Mrfc.ac deftilla , fcmclquc Yt artis eft , redi-

fica.

Digitteed by Google
 .

Medico-Chymici Lib. IV. ioi$f

Balftmum ad capitia dolorem.

Tf. Maficis . Nucis mofcb. Cinnam.an. drach.i.
CaryophjU. Galanga Zedoaria
Ladani an.vnc.i.f. Succi Ebuli Succi cucum.fjl.au. vnc.u
M.deftiilenrur fecundum artem.

Balfamum diuinum.
^.Spernatis Ceti, Sang. humani, MtdulU tauri anahb.i.
Cineris ohuarumvnc.ij. UofcbivncJ.

M.& deftilla per retortam.

Bxlfamiu adparalyjS».
If. Macis Styracis anavnc.i. BtU.oinime.f
Ter ebint.lib.ij. laterum antiquorum olet lafmtno txtintt.qf
Fiatdcftillatioinalcmbico vitreortres fluent liquores, tertiui dio
primus.

Balfamus adcontradiuras.
Of.Cafitrti vnc.i. Eupborbii vnc.q. CarjopbjUontm
Macis Nucis mtfch. Cinnam, an. vnc.i.f.
Tlorfaluia Lauendula Lilticonuaian.m.f.
Mafitcis Mjrrba Tburisanavnc.il.
Mumuvnc.i.f. . QUifpica vnc.i.f. Gran.iunipM.f
Olet Laurini pv. Terebint.ltb.f. Oltibj/pencMb.i.
Digerancur,deinde definientur.
Balfamus ad memoriam.
OJL.Cubcbarum Macis Zingiberis ana. vned.
Mofcb.ferupf Piperis Ungi C^i. Croci drach.uj.
Galanga draebaj. Nucis mofcb. CarjophyU.
Granor.pttad. Ctnnam.an.pt. Aquaftor.roflib.u
Tetantur.mifceanturacdcfltllencur.deftillauoni adde
Oliveterislib.i. Olei de Betn p. Caflorei
Euphorbuan.pv. Sjnapi vnc.vt. Olei citri
Oleiftfamini hjpmconis OUideJpica.
Oleidez.ibettoan.pf.
M.digere & dcftilla.
nn Balfa -

Digitized by Google
 '

i
4

iota Ahubotami
Balfamui ad vulnera.

j- yC.Thurii Mafticit. Myrrha anavnc.i).

Alttt Xylo aloe: Galanga
Cinnamomi Caryopbylt. Nuci/ mofch.
Cubtbarum an. fy.Aqua vita rnc.tip. Galbani vni.ij.
TertbintMb.i. GummitUmivncjj. Gummi hedera vrn.q.
v
Maceratis ac digeftis dcftillentur.
Ballamus fulphuris, Antimonii, Martis, &c. tradatur a nobis in ba-
filica chymica iiD.de metallis &
mineralibus, &c.

e * p v t xxm..
De vomitorik*.

T 7 Niuerfales purgationes fiunt per feccffiiro& vomitum, vtdoccr

V Galenus. Vacuatio per vomitum in longe maiore frequentiote-
que olim vfu erat, quam iam apud nos. Rcmccfiaiqu* vomitum pro-
uocate (olent, communi nomine vomitoria nuncupantur: Eoruqua-
btasab arteproduda, ex iis caufis indaganda eft, quae naturaliter vo-
mitum concitant. Quod cum ita fit , vomitus naturaiiseft opus& be-
neficium facultatis esmultricis ventri euh , dum ea ,quse ob aggrauan-
tem copiam, aut moleftam qualitatem-, auc (ubftantiam venenatam
Sc prorfus alienam illi aduerfentur Sc noxia (unt, per oefophagum vi SC
impetu expellit, inferioribus fuis partibus contradis: (uperioribus ve-
ro ai latatis,vt docet Galenus pluribus in locis. Vomitiones artecon-
citacaeiftornm funtgcnerum,vtvcl ventriculum nimia copia Sc quan-
titate prefiiim molcftenr , fine fit aqua , fiue vinum, fiue fimilis quxuis
potio, aut eundem qualitate fua acri & mordicante vellicent, lScinent
aut di £Lbluant,6cfic ad vomitum excitent:aut tota fua fubftantia pror-
(us ipfi contraria fint, qualia funt quaecunque in venenorum nume-
rum veniunt.
Hinc tres differentiz medicamentorum vomitoriorum aqua:, ac (u£
pra purgantium efficiuntur : (unrqtievel benigna » velmediocria , vel
violenta.hoc eft,qu* fumtna vi vomitum eliciunt.
Quas tres differentias vomitorioru remediorum vel cx ipfius Cale-
ni fcifc-

'Digitized by Google
 '

MF.Dico-CHrwf cr Lib. IV. xoai

ni feri ptis eruere licet lib . i .de alimentis-cap .de fefiun o Sc 1,15 .c.4 .de v-
fu partium quo lectorem ablegamus. .,1

Materia igitur,cx qua tria illa vomitoriorum genera componuntur,'

neccflario quoque triplex flatuatur. Benignis fabricandis fufficiet a-
qua tepida cum fyrupo acctofoveloxymclitc frmplici, ve! oleo oliuar.
amygdalar.dulc.quae in quantitate fatis magna funt exhibenda. Me-
diocria paulo magis prioribus iftts ftiimrianc Sc irritant expultricem
,

ventriculi facultatem, quibus fola &

fimplcx accedit dccodtiocum
rad. Sc fcm.raphani, atriplicis , erucae, nafturtii.cxpe: quibus addi po-
rcft.vclfyrupusacetofus compofitus,vel oxymel fcylhricum ,autny-
dromcl quoddam compofirum cumrad.afari prout vomitum tuum ,

plus minus efficacius reddere voles.

Hic notandum cft, quod vomitoria enarrata primi Sc fecundi ordi-
nis tum vfurpari queant , quando fupcrflui& noxii humores cunicis
ftomachi adnarrefeens cuacuandi veniunt, qui alias progignunt cru-
ditates: vnde ventriculi imbecillitas, flatus , *Tp*Ql &c fimiha fympto-
,

mata, tanquam illarum comites indtuidui confequuncur: in quibus

purgantibus huic fcopo deftinatis,ferapcr addenda erunt detergen-
tia. Commemorata vomitoria tam benigna illa,quam mediocria, et-

iam vtiliter exhiberi poliunt, quando ventriculus nimis repletus effc

vel vino vel cibo , nimiaque horum copia molcftatur &grauatur,vt
diferte nrontt Hlppocr. L3.de diaeta &
alibi. Quod ad tentam vomito-

riorum fpeciem attinet, qua: funt violenta , vt veratrum album^ib eo-

rum qualitate , quae ventrieulo prorfusinfenfaeft,& e diametro pfi i

adnerfarur, fttpra fatis diximus. Vfus eorundem non vacat pericu-

lo. Nam vt Ceifusinquit,iliud fcire oportet, omneeiufmodi medica-
mentum (de elleboro vctba faciens) quod potui datur, aegris non
femper prodeltcjfemper vero nocere fani s.Si igitur ex ncceffitate quis
coa6tus ea praeferibere , & xgrotrs propinare cogiter, varias prius cir-
cumflandas conftderare debet. Nam prima corporis regio femperpri-
uspurgandaefl: humores craffi&vifeidi incidendi &attenuandi,.&:
vacuadoni per vomitum aptiores reddendi: omnes meatus corporis
rcfcrandi.corpufque optime nutriendum &hume£landfim, tam ali-
mentis boni fucci, quam balneis &f< mentarionibuspeculiaribus.-fic-
ut id dilucide docent Hippocr.& Galea. Aphorif.fe6l.56.Epid. Apho-
nn 3
rif.9
:
10^1 Antxdotami
rif.yJ.i.&i U-4-& Celfusl.x.c. 13. Exempli gratia videbimus vomito-
ria antiquorum & aliorum.
Vomitorium Andrea ex Arneldo Vtltanouan.
R. Cort.Rad.jbapfiavnc. vi. Cartami excorticari vnc. iii. Cancella, Gum-
m Arabia an. vnc. 1 . Succi cucumerit afinini draeb. i-, mellu afari q.f.
Conficitur ftc. R. Duas partes mellu , & vnam fucciafari , &fac bul-
lirefimu.ifdontc pofsu bene dejpumari : quo dejputnato ,& colato ,mcor-

porapuluertm Jpecitrum, dtntqut ufn netur in optimo vafead vfum par

unnum.
t "Vomitinum Nicolai.
X. Thapfia Panormitana , Mato vel Julio ctUetta vnc. iii. croci Apbricarti ,
rni.i.f.Sucu vomica vnc.f.Cort.Rjtd. Rapbaui vnt.t.f. A furi vnc.i.Mel-
lu Afari q.f.tft.
In duabus librum tllu defpumari adde vnc. \v. fucciafari, & bulliat ad fucci

confumptioncm.E; fifuccumbabtre non voluerit,pone tbapfia,afari an.

tnc.q.f. & Umidum catapucurum & totum depone inaqua manna
,

& medietatem & aqua ponatur in

bulliat vfque ad , mellu defpu- lib. tj.

mati,& coque vfque ad aquaconfumprionem t & cum tali meile confice.

Vomitiuum Patriarcha.
R.Tbapfiahb.i. Croci Apbricani '
cinnamomi
Afari an.vnc.ii. Catapucuvnc.it. mtUuq.fiefi,
ii Detur cum tepida ante acceflionem.
Aliud Patriarchae.
R.ThapfiaUb.iii. Afari lib. ii. Cafiantola vomuahb.x. CantUavnc.iix.
Sern. Atriplicis lib. 1 . Granor.Catapuiuexcort. vncjii, Gummi Ara-
bici vnc.iv. mellu quant : fuff.

Dolis eius e it vfqueaddrach.ij. feruatur per annum.

Vomitiuum aliud Nicolai.

Rjbapfia drach. iv. Afari baccari vnc.i. cinnamomi vned.

Crocibortulaniift. Stm. Atriplicis vnef. Mellu quant. fuff.
Deturin modum caftanea: cum calida. Valet tertianariis , & quac*
.sanarii$,fed maxime competit qutJtidianariis,
Vomi -

Digitized by Google
 Medico Chymjci
VomitoriumfctrpelU
R. Cort. Rjd.ThjpJii lib.i.
Stm.Carthamtexcort vnc.ip.
Aucllananiw,
Lib. IV. xoij
A rnoldt VilUnoui.
Aftri an .rtic.ii.
GranCataputia excert.vncj.
mUiiquanr.fuffidt.

Conficitur fic: Tollas lib. C Cort. thapfia:& vnc. i j. tere aliquantu-

lum, & coque curaaqua marina vfque ad confumptioncm medietatis
aqux: deinde commifce aquam colaram cum aqua marina vlque sld
confumptionem aquae quo fa&o catapuciam cum aliquantulum
:

meile aaiice: deinde adde pulueremfpccierum , Sc commrfcc totum

diligcntcr,& rcconde,& fi vis adde gummi Arabici & vtere fic ad o-
, :

mnes quotidiauarios,& tertianarios, ad fuperius cum calida, Sc ad in-

ferius cum frigida.Dolis eiusaddrach.iij.Probatiffimum febribus
inrcrpolatispoft feptem acccflioncs.

Elefluarium ex elleboro vomitorium Heuraii.

R. fllobori alb.fitd &incifihb.i. Aq*a lib. xti. vtl xiii.
Fiat infufio per tres dies naturales : hmc fiardoco£Ko ad medietatis
exhalationem :fa£hquc diligenti expreflionc, abjiciatur elleborum:
adde mellis libras tres
: repetatur co&io tam diu dum mellis ideam
&confiftcntiarninduat:hocclc6hiariaminvitreovafeexceptum,vfiii
reponatur. Dofiscft ab vnc.i.f.advnc.ij. in tenuioribus! 3 ij..ad vncJ5
exnibetur ex mulla , vel aqua faccharata:&omniuoptime£tf deco- m
dlo anifi.Si quis boli confiftentiam malir , coquatur prunis ardentibus
inbolum. Quod fidccipicndifintxgri.placemulisautpaftillisillud
includemus.
Hxcfunt vomitoria noflrorum Galenicorum: Chy mica varia ha-
bet Rulantfus in centuriis i. Habet vomitorium ruptorium, quod rfi-
pit abfccflfus& Apoltemata, confert &anginx,vide cenr. i. Curat cap.
1 q.ccnt. 2. cap. 51. jjjk 61. cenr. 3. cap. i8.ccnt. 4. cap. 11 Sc i6.centi
.

9«cap.i 4.35. Sc i.ElHpirinisaureusquo curauit Hydropem,i&cr(i

j<Sr

&a(ima cenr. i.cap.15.35. j.Eftvomitiuumludonficum, quod vocat

aquam rerrx fanftse, qux curauit Epilepfiam , ftranguria Sc Ilchuriam
cent.4.cap.3i.& 33.

4. Eli calix vomitorius ad curam omnium febrium. (

j.Eft crocus metallorum, ex quo concinnat vomitinampurgatb-

• .. . ^ tiauv

Digitized by Google
|o*4 Antidotar.ii
Cium pantaeogum vide cent. j.cap. i $. Quod attinet crocum metallo-
rum, is a nobis ex mentepraeccptorum meorum fuprain c. l.de Aquis
expofuuselb fpiti cum aureum & aquam rerrx fan&x putat Do&ifE
Qnercctanus e(fe praeparatoria cx antimonio 6c Mercurio:Dc his me-
dicamentis vide noftram Bafxlicam Chy micam , funt praeterea varia
vomitiua inter Spagyricosprrp arata, vt fal vitrioli vomitiuum, Arca-
num praeparatum ex vng nbusmicrocofrai&e. De his omnibus &a-
liis in luo loco &noftris Bafilicis Git bene confiat, tempus expoftulat,

yt ad reliqua huius libri requilira nos exponenda accingamus.

Capvt XXIV.

Decotlutumibut oris & gtrgurifmu.

C Ollutiones oris, Graecis J$*x irpmtZ , Medicamenta
que in ore continenmr , <8c fine deglutitione, lingua beneficio,
hinc inde agitantur, doloribus dentium & gingiuarumaffe&ibusin-
funt fluida,

primis deflinata.
^i.Rad.pentaphylli, filicis an. 'Jiij. radJjiftorta drach.i).tol.B<^o-
nicx,rutx,lalui*,flor.Rofar.tubr.an.M. f. £oq.in f.q.vini rubri aftrin-

ntis ad tertias pro oris collutione in dolore dentium. His finitima

SmGargarifm ara, medicamctafcdicet fluida quibus fauces fine de-
glutitione colluuntur, dum nimirum humor ore contentus verfus ca-
put a (perae arteria fua grauirate, reclinaro capice defluens fpiricueru-
,

ente repellitur, motuq; reciproco agitatur. V arios autem ob fines ad-

E ibenrur gargarifmi. Alii enim adhibemur ad repellendunv,parantur-
que cx rons,balauftiis,platagine , prunclla, myrto , acacia agrcfta,dia-
moro,rob.nucum,fyrupo myrrino, Cydoniorum , fimilibus. &
Alii (unt diaphoretici, qui habent vim refoluendi &
difeuriendi pa-
ranturque ex chamamelo, meliloto, origano, Giluia,rura,hy (Topo.ca-
lamintna, pulegio ,rhymo ,facureia^alamo aromatico , &
fimilibus,
qui non folum in tonGllarum & gargarconis inflammationibus ac tu-
&
moribus, fed in paralyfi vfurpantur.
Alii funt maturantes, ex femine althx*,malux,lini,fcenigrxci,cari-
«s, pallulis, croco, chamaemelo, oleo amygdalar.dulcium. Alii funt
jb0crgemcyiliduia,hyflopo, agrimonia,cctcrach,maiorani,radice
s 7:
l

Digitized by Google
 Med i c o-C hymiciLtb. IV. ’
io i j
q>!ycYrrhizx.paflulis,corricibuscappamro J mcllerofato,oxymelite,fy-'’
vupo dc praflio.de glycyrrhiza parantur.
Alii confulidantes,alti quibus mox in fpccic di-
cetur.
Ex Medicamentorum autem ad quemcunq; etiam fcopum ea foli
feligendafunt,quxnecfapore, nec odore ingrata funt,ncc venenofi- -
tatcm& malignitatem aliquam habent; cum facile fieri poilit,Yt ali-
quid prxtcr voluntatem etiam deglutiatur.
Parantur autem alias ex aquis dcttillatis, alias ex deco&is conueni-
entibus,in quibus rob vel fytupi difibluuntur, proportione fubtripla,
fubquacripla.vel fubicxtupla.ita vt ad lib.j.aquarumdeftillatarum vel
dccodhonis fumantur $ij.^iij.|iv.quibusmterdumaliquid Ipccierum
Aromaticarum aducuur, atque milia omnia tepide adhibentur.
f,t. Aq.prunclix 51v.acecofx.rofar.ana ^ij. diamori ^j.f.nicri pexp.
5i$.F.collucio oris,in inflammatione faucium & xftu.
Alitu, ly. Aqu prunellx,plantag.fragarix,acctofx,la&ucxana jjiij.

fyr.de rofisficcis,mell.rofkticol.an.^j.diamori,robbcrber.an.3v|.ac«-
tirofac.^fl. F.Gargarifmus incipiente inflammatione.
Alitu. i^.Aq.plant3g.prunellx,lac caprinum, M.progargarifmo.
Alitu. iji.Saluix,hyiI'opi,origanianam.i.Cort.rad.apii3ij. paflul.Jj.
hordei p.j. Coqu.in f.q.aq.f. Colarurx R.hb.f.adde tnell.rofat.col.fyc-
-de prafllo ana ^j.fem.Nigcllx 9ij, Fiat Gargatifmus detergens.

Capvt XXV.
De K_sfpophlcgmattJniis.
\ Pophlcgmatifmi 8c ipfi Medicamenta funt,qux ore detinentur,
•^Apituitamque i capite Scvicinis locis proliciunt, vnde &notncn
habent. Pleriquc etiam appellant fcu rnufticatoria. Vccu
hxc appellatio vni falcem tJ. i^rupxty^-nrftj. differentix competit.
Nam Apophlegmatifmi feu Medicaraeca,qux ori faucibus, ad fun- &
&
dendos cluendos humores craflbs &pituitofos adhibentur, non v-
na forma ac modo fiunt.etft materia conueniant.vt iam dicemus.
Primo enim forma gargarifmi **»*•»«**{•*"* vfurpantur: Exempli
gratia,
Rt, Origani Pulegii < Maiorana
Maior ana
oo Betonica
poi6 A N T I D O T A K X I

Bttomca R utA Zingiberis

Piptrit Pyrethri Stacbad.Arab.anavnc.fi..
Majiichts Gran. Paon.ana luj. Staphidis agria
U. Mofib.anadratb.fi. Sinapi drath.vj.
Contufa coquantur in vini f.q.ad ternas. Colatura ferueturin Epi-
lepfia pro Apephk gmatil'mo,quo os collui,cum ycI line gargarifatio-
ncpotcft.
Deinde Medicamenta rcri.&ciim liquore conuenienti in formam'
Elc&uarii redigi poiTunt,quo palarum inungitur. Exemplum cfto:
i#.. pultt.Macu Csuyopbyilcrutn- Sy napis
Pyrethri Zingib:rtsauaB&. McUuvnc.fi. Mifce.
Tertio funt Mafticatoria dicta, qux diutius in ore retenta ficmaftl-
cata,partim calore luo pituitam liquantjhmduntjac eliciunt, partira
vi,quapollcnt,(hmulandi facultatem cerebri expultricem adca,qux-
moleltal"unt,eiiciendaitrirant.Hxc iterum tribus modis fieri poflunr.
Primo cuimfaltcm Mcdicamcntalimplicia,vcl integta.vcl conciia.
nonnihil, ore detinentur, & inalbeantur.
Ita Maftichx,.Vux palTx, Pyrethrum, &
fmuliavcl ft>!a,vel nulbf
pro Apophlcgmatilmo malhcatuur..
n. Mafiuhesiij. Rad. Pyrethri Sem. Staphidis Agna ana .

Conciia concidaruur,atq-, li lubet,addantur Vuarum palTarura .

ScmalHcentur... ,,
Secundo eadem Medicamenta trita, & mellis vel ccrx»fufficiente--
quantitate excepta in Truchifcos,inftar lupinorum vel auellanarunsr
pondere 9j.formantur.
pi. Piper it longi Nvch Mofithjtna 3j.. Pyrethri-
Staphidjtgrta arta Sinapis dfi Mellis
q. f. F.\
Vel: If. Ptperualhi Pyrethri Zingiberis.
Cubebarum ana drath.j. Trita excipiantur Maftiche.
Tertio eadem Medicamenta trita linteo forti excepta in nodulum i

conformantur, qui dentibus teri &mafti cari poliunt.

'ifi.
Cubebarum Piperis albi ana drath.j. Pyrahtidrach.fi.
Mafiicbes 5 II. Concufa & coni milia nodulo vd faccuLo linteoin-»
eludantur &c mallicentur.
Cum autem his Medicamentis omnibus hoc commune l«,yt huT
noores a cerebro, mprimis cucabafin eius haerentes in fauccs,v< per os
ciidan-r-

Digitized by Googl<
 'Medix: o-C h y mi ci Xi*. IV. 1027

,
xiiciannir,deriuent:facflehinc natct,iis,quibus fauces, interior oris &
Tegi o lxfa eft.aut qui alias dcftillationibus ad fauces pulmones ob- &
noxii fune, Apophlegmatifmos non conucnirej cum iis potius humo-
res a faucibus auertendi,quam ad fauces trahendi fint.
Majhcatoriurn l, Quercetum.

'Rt.Sem.ftapbrfagria Eruca Sinapii ana^ij.

Pulflor.Betontu Hyffopianadi. SalitAmmon.5^

Pyrethri -,j. Majhcbes C traqf.
Fiant Trochifci forma fabae (irailes. ... 1 .

MafUc atortum dimlforium ad Varaljftm.

^.Diatrag.cabdiitf. Majfuhes$6. Pyrethri

Stapbyfagru Gran.Paradifi Cofti

Ztngtbtru dtut 5 ). Piperii longi Caryophytl.anfdf.
f

Pul.Rdd.heos Turbitbgummofiana 3».

DilToluantur cum Syrupo de Stoechade,F.Mafticatorium-

Mdjlicatorium pro deluat ic.

^C. Rad. Pyrethri in Qxymchte maceratay txficcata &puluerau t
Stapnyfagru, Sacchari cands ana ^6.
Excipiuntur raucilaginc GumnuTragacanthi,S; fiatMafticatorium.

Capvt XXVI.
De Dentijricits.

D Entifricia^Graccis aftrw, in primis ad de-

albandos, extergendosque&ftabilicndos dentes,gingiuasq-, laxas
comprimendas parantur. Eft autem dentifriciorum non vnus modus.
Primocnim liquoribus conuenientibus ablui, autgoflypio vel panno
lineo apto liquore imburi dentes fricari poffint.
1\l. Aq.Pruncll«e,Saluia;,Fragar.an. £ij. Aluminis vftidrach.j.Cam-
phors 9j. Mcll.rofati colati, Diamor.ana^j. M. ad dentes emundan-
dos.
Poteft talibus 8c fpiriras vitrioli admifceri.Nam,vt Crato.conf1l.71.
fcribit,ad dentium putredinem & cariem tollendam vix vlla res me-
lior eft, quam fpiritus vitrioli.
00 1 Deinde
 * .

1018 Antidotarxi
Deinde formalinimcnti eadem adhiberi pofTunt,fipuluercs,mcire;.
oxymehtefimplici,fcdlitico,mcllctofaro,vcl fyrupo rofarum excipi-
antur.
u .Rad.Ireos 3j.pumicis 3ij.alu1nin.vfti 3/.ocuIorum cancri,corall.
rubr.ana 3). In puluerem reda&a, excipiantur meile rofaco,cui etiam
aliquid oxymel.fcyllit.addijxoteft. F.Linixnenrum.
Vtl: If. Ptf!u.ircos,rad.fragor.rorifrnariruana3j.fanguinis dracon.
3j.f5.Caryophyll.corall.rub.ana36.Maftiches9j.rof.rub.aluminisvfti
ana9& Afpergantur primoaquarofar.Deindecumoxymeiitefcilliti-
co redigantur aderaffitiem Ele&uarii vel Linimenti ad gingiuas tabe-
firentes. Crato..
Tertio, formapulueris dentibus affricantur..
Tf. Corall.3ij.oculorurncancri,pumici$ana3j. cinnam. maftiches
ana3/. FiarPuluis..
Quarto formantur trochifci vel penicilli inftar fuppofitoriornm,.
quibus exficcatis Scinduratisdcnccs rricentur.
^.Farinae Laterum, C.C.vftiprxp.pumiris;corall.rubr.prarpar.ana
3j. Galliae mofchatx q.v.Mifceatur cum Tragacantham aquarofarum
folut.Forrnenturpa{Ulli,quiexficcentur ad dentifricia.
Poft Dentifricia comodumeft,fi os colluatur vino inprimis,in qno^
radix ireos, vel aliud quidconucnicnsmaceratum fu..

C a p. XX VII.
De Glandibus CT Cly(i tribue. >

G Landcs Grxcis $***••!> vulgo fuppofnoria,funtMedicamentafoIi-

da,quxanoimmuruntur,figuraoblonga & tereti, inftar glandis,
vel candelae cereae»4.vel5.digitostranfuerfoslonga.Nam nimia longi-
tudo vix vtiliseftjcum fi faculratem expultricem irritaredebeant,non
proflent id.nifi qua parte iateftini redii exrremutangant;.Verumcnim-
uero glandes non femper in eundem vfum parantur. Frequentiffime
quidem adhibcntur,vtaluumlaxent,facultatemq; expultricem ftimu-
lent:Interdum tamen ob aliosquoq; efferus. Cum feilicet vicus eft in
inteftinoredfo,vtdetergeant,confolident&exfi«cenr:cum dolorad-
eft,vt eum fcdent&demulceanncum humores verfusfapcrioraruut,

Tri /«»-
vt retrahant, & reuellanticum afcaride$adfunt,vteafdcmintcrficiant.
taiUuMS Glandium tria funrgcnera:Lcnes,qux infantibus fufficiut, ex lardo,
ficu.

Digitized by Google
 d c m

Me i o-Ch y i c i Lib. IV. iotp

fica inucrfa,feuo Hircino, Bubalo, caulibus 5c radicibus Betx,Brafll-
CE^liti.Mcrcurialisjfiunr. Mediocres parantur ex meile ad craffidem
co£ko,ftercoris mutis nonnunqtiam addito, ex vitello oui,Salc,&mo-
&
dico Croci. meile, fapore albo.. Fortiores componuntur ex meile,
fale,& fpetierum purgantium puluere,vt Hiera f. Hiera cum Agarico,
Hicr»Logadii,Aloe. Fortiflimicunifpecicbusad (uppofitoria para-
da couenicntibus, puluerc Ellebori aibi.Luphorbu.Scammonii.Tur-
bith,CoIocynthidis,SaleIndo,Ammouiaco,mtro,felle Taurinoiqui-
bus vtiraur tantummodo, cum facultas fopica.cft,& a diftantioribus
locis retrahere conamur^Exempla hac funt:
Melliscrudivnc.j.Spcc.Hicr*3j.Salis3iL Coqunelleacfalefpe-
cicbusadie&is. Fiatfuppoficorium.
Vet: ^t.Pulu.Agarici.Colocynthid jtna 9/.Hiera,Salisgemmaan.
Bj.Mcllisq.f. Fiatfuppofitorium..
Vtl: fy. Mellis ad ipiflltudinem codivnc./. Helleborialbi, Scam-
monii.Salis gemmaana 9/. Fiat fuppofitor..
Glandesde iis, qui in.ano habent, vlccra, fifluras, inflammationes,,
atque ah»s rumores, 5c cum ex Hamorrhoidibus dolores infcftanr.in-
commodeapplicanruridoloremenimexafperantj Ad dolorem v^fc-
dandum tale luppofitorium parari poteft.
Opii.Croci,Caftorci anaSiT. cum meile co&o aut cera & oleo>
Nympharar,vel Violarum formetur fuppoficoriam.
Imo cum ne duritiem glandmm,dum anus clauditur.aegtiHocmo-
&
do affedri ferre poflint.exlinteis floccis mollibus in turundam con-
formaris, Medicamenta, quibus opus eft, tum applicantur.
IV- Spumae argenti, GerulTi ana vnc./.Pompholygos,Groci,adipis
Anferis ana 3ij. Vitelli ouiaflati N. j. vini antiqui &
ol.rofacei q.f. Fiat
&
Linimentum ad inflammationes Rhagadas vlccra ani, quo turunda
illinatur.Nuncde Clyftcribus.
ClyfterGrEcis**“r^«A«'^w.»*^K*eWy«A»<r** ab eluendo di&us, Clyjltr..
etfiid genere omni Medicamenti genus fignificet,quod liquidum in
partemaliquam infunditur: tamen infpccb,vt&'»*M*,ab inficiendo,,
plerunque accipitur folurn pro Medicamento,quod per anum in in-
'
teftinainiicitur.
cfti/tiru
Varios autem ob fines inficiuntur Clyfteres,varise oriuntur Clyfte- VMT
^
rum diffetentix.Quidara.n.aluumlaxantjatqj horum alii emolliendo clyftnn
m oo id tmUiUui.
J,

Digitized by Google
 :

^050 Antidotarii
id praedant, qui fiunt cx fol.Malux,Althex,Parietarix,BrancxVrft-
nx.Atriplicis.Viohrix.Rad.Ahh^XjLilior.alborum.Sem.LinijFainu-
grxci,Althxx,Pfyllii,Prunis,ficubus,olcocommuni,Violarum,Cha-
mxmclino,Amygdal.dul.Biityrofincfale,mucilaginib. pulpa caflix.
Cly/ttnt Alii purgando,quibuspurgantia Medicamenta adiiciuntur. Qui-
pmrgaatn. dam ab ftergunt, qui nimirum componuntur ex hordeo ,
Mercuriali,
Parietaria, Abfynthio, Agrimonia, Cenr.minor.Piiis, Ciceribus, Lupi-
nis, Furfuribus, Mcllcrolato,Hiera.

Ctyfluu
&
Quidam ad flatus difeutiendos excludendos componuntur, ex
adflet tu. Cbamxmelo,Ruta Origano,Calamintha, Aneto, Bacas lauri, femin.
)

Rutx, Anili,Cumit»i,Carui, oleo Rutacco, Laurino, Anethi no, Cha-

mxmelino.Eleii.de Baccis Lauri.
Clyfluu Qtxidamaftringunt,paranturq’, e Polygono, Plantagtne,Rofis Eu-
aflrmgen- Myrto, Balauftiis, Nuce Cuprefli, Gallis, Acacia, Cy-
baeis, Equifero,
tu. doniis, Berber. copulis glandium, Sem. AcetoLr,Portulacx, fangume
Draconis, 1

Clyfltns Quidam glutinaTU,componunTurque e fanguineDraconis, Thure,

glutina»- Myrrha, Sarcocolla,Terra ngillata,Bolo Atmcno.
tu. Nonnunquamfic ad dolores inteftinorum Sc renum fiunt ex Ano-
Glyflern
dynis clyfteresiExempla quxdam in media allata, veritatem dicem.
ad delens
Cij/Jler emollient: ny.. Rad. Althxx, Liliorum albor.ana jj.Malur,
Jedaades.
Parietarix, Mercurialis, Brancas Vrfinx ana nvj. Scm.Lini,Foenugrxci
ana jll.FicuumN.iij. Coqu.in f.q.aqux.Colaturx R.hb.j.adde Caflix
extradx jjj.Diaprumsfolu.gvj. Olei violacei, Chamxmcl.ping. anfc-
rinxana jj. F.Clyfter.
In febribus fi aluus fit adfirida,& lumborum calor ad£t,cx emolli-
entibus Bc refrigerantibus Clyflcres componimus tales.
^.Malux> Violarix,Parietarix,Endiuix anam.j.Fumarixm.f.Flor.
Chamxmel.p.j.Sem^.frigid.maior.ana Jj. Tamarindorumgvj. Pai-
fularum j/.Coq.in f.q.aqux, Colaturx R.hb.j. adde Caflix pro Cly-
fier.jj.Eled.D1acathol.5iij. Olei violacei jiij.F.Clyfter.
AUutpurgammntmdm irafiaminVaralyfi ai. Calamenthi,Pulcgii, - 0
rigani,Ccntaur.min.Mercurialisanam.j.Polypodiiqucrni,Sem.Car-
thami in petia ligati ana ^vj.Stcechad. Arab.Jj./. Agarici in petia ligati
gij. Coqdnf.q.aqux.ColaturxR.lib.j. Adde Elcd.hierx f.hicrx Lo-

gadii.Bencdid.Laxat.ana Jiij.olci Anethi ni jiij. Salis gemmx drach.j.

F.Clyftcr. CljJier

Digitized by Coogle
 ]CIh D I C O-C H Y M I C I LlB. IV. IO5I
Clyfter abftergms in Djftnttria: iy.. Hordei torrefa&i m.j. Furfurum p.
f.Verbafci,Agrimoniseana m.tLCoq.inf.q.aqu*. ColaturxR.^xvirj.
Olei rof.compl.^j.vel mellis rofari, Sacchari rubri F.Clyfter.
Ch^tr ddjlrmgenstn Dyfentma: If. Seri la<ftis,in quo chalybs fit ex-
jiS. olei Rolar.com pleri, omphacini velcy-
tinctus lib. j/. Scui hircini
donior.^j.Succi Plantaginis ^1$. Boharmcni ^j. F.Clyfter.
Ctyleun calculo.: 9i.Malus,Parietaiix,Vcronicxanam.j.Abfynthu
m/.ColauuxR-ijxv.ol.Amygdal.dillc.ainar.an. ^/.Sacchari 3 j.Fiac
Clyfter.
C/y/?rri»Co/if<«:B/.Vcronicaem.iij.flor.Sambudm.j. Abfynthii m.f.
R. Colatur* lib.j/. Sacchari guj. Aloes drach.j./.ebulliant rurfus. Fiat
Glyftcr.. ,

Manu: 9t.Malux,Althxs,Violarumanam.j.La&ucs,fol.
Clyfter in
Cucurbita an. m/.Prunorum N.x. 4.{cm.frig.maior.ana3j .Decoque
in fq.aquxad tertias: luris dccodli R.lib.}/. Cadis extradis lacchari
ana ^j.Olci violacei ^iij. FiatClyfter..
Ciyftenn brtmndt; iy.4.Emolhentium,Ladhu;xanam.j.Prunor.N.
i

xx.Sem«4;frig.maior.ana ^.flor.Violarum,Nymphss ana p.j. hordei

inrcgrip.j. Fiat decodkio: In colatura diflblue Sacchari rubis,Cadis
ana ^j. Olei violacei ^tv. falis parum, M.Fiat.'.
Clyfter in Afrop Itxia: nt.Centaur.minor.Mercurialis ana m.j.Staecha-
dos,A(arianap.j.Scm.Garthami,CuminiRoma.Caruianagij.Coquc
in r.q.aqusadtcrttas:ColatursR.£x. in quibus diftbluehrerslogadii
drach.vj.Mellisrofati §j.Olci rutacei ijij/.Salisdrach.j/. Fiat Clyfter.
Clyfttrin Paralyfi: iy. Centaurii,Rutx,Hylfopi, Origani, Rorismari-
ni,Maiorans, Betonicx, Salui* vtriufque, Ius, Alati, Scoechados ana
m.j.Agaricidrach.v.PulpxColocynth.|/. Coquein f.q.aqus: Colla-
turs R.lib.j.Hicrs Pachii ^j-Salis gemmxdrach.j/.Mifce.F.Enema.
Clyfter inCttbargr. Rad.Enuls,Poeon!s, A coii, Calami Aromar.
ana ^j/Colocynth.drach.ij.Polypodii quercini ij. Sem.fcfeleos.Cu»
mini,Ameosanadrach.ij.AnifiJ/. Sem.Cartha.clrachm.vj.Menthx,
Vcrbens;Centauriiminor.Hyftopi,Origani,Ablynthii ana m.j.Cari-r
carum N.xiij.Fiat omnium decodbio in f.q.aqux.In colacurs JjVidiftol-
uc Ele&uarii Indi, Benedidbe Laxatius ana 3/. Oleo. Ruts, Chamo-
millsiCoftirManajj. Mellis Anthos |j.j£. Salis comniums,Salisgem-
ms anadrach.j. FiatClyfter.
r

i©ji Antidotarii
Cljfltrin Cato: If.. Parietaria, Malux,HyiIopi ana m.j. Origani cala—
mint.Centauniminor.Sampliichianam.j.Agaricialbifl.Scra.Cartha-
rman.^j.polyp.qucrc ^/.facchariq.v.Stccchad.Arab p.ij. Decoque in
f.q.aquq,donccdimidium relinquatur, iurtsdcco&iR Diaphoen.
lib.j

3vj.lucrxpicrx Galeni ^j.olei Rutacci ^iij. falis fbflilis

|
f.M.F.Encma.
Clyfterin Coauulfione: Malux,B!lmalax,flor.CanKimil!x, origa-
ni, fol. Lauri, Betonicx.Maioranx an. m.j.Agaiiciin petia ligati ijj.Co-
quein f.qkaquxadlib.j. In Colatura dirtolue HicrxIimpl.jj.Tiupeti
cle&i i/. Olei Camomil 'as |ij.M.Fiat.
C'IjfjUnn Caukpft: Mercurialis. Betx, Saluix, Pulegii, Rutx ana
rti.j.Flor.Stoschados,Chatnotnillx,Mcbloti,ana p.j.Poiypodii quer-
cini,Fol.SenxAlexand.aoa ^/.Ccrauritm.f.Rad.Alchcx 5j.fcro.Car-
chami 3/.Heilebori3j. Fiatdeco&ioindeco<5togalliantii|Ui,Colatu-
rxaddeConfcdt. Hamech^/. HierxLogadtijvj Trochifcorum Al-
handali 9j. Mellis Anthoiati 5j.OleiRutacei,Anethini,Chatnoemcli-
ni ana rj.Salis communis 3y.il M. Fiat.
Chjler m Mtldnchriu Hypothondrutt* . If.. FIcrb. Matricarix, Thymi,
Mercurialis,Panctarix,Bifmaluxan. m.j.Hor.Geniftx, Sambuci, Cha-
momillx,Rorismarini,Borraginis,Epithymianam.r. Rad.Polypodii
drach.vj.Sem.Cumini, Anethi, Anili, Vrticx anadrach.ij.Rutaceijj.
Decoque mf.q.aqux ad tertias,colcnrur;Coiatuix R 5x1 v. Mellis ro-
faricoia*ivnc.j.O!eiCamornillx,Violaruna anadrach/. Hicrxpicrx
fimpl. BcncdicE Laxatiux ana drach.tij. Vitelli oui j.Saiis pacum M.F.
CljiJiennpoddgra-. Rad.Althex,Hclenii,Polyp.quercmi ana vnc.j.
Ccntauriimin.Abfynthii,Rutx,florumCarnomiilx,Meliloti ana m.j.
Fiat decorio ad lib.j.In Colatura dilTolue Hierx limpl.Terebinth.an.
vnc/. Mellis rofaceivnc.j.Olei RutaceiyAnethiniana vnc.j./. Fiat.
Clyfter in tnflumm Atiane Hepata: ft.Dcco&i communis lib.j.Oiei vio-
lacei vnc.iij. In quodifloluc Caflix 3vj. Mellis rolacei,Sacchari rubei
ana vnc./. FiatClyfter.
C Ijfter in impetu dolerit a (sLulo .R ad Althxx ? j .Rad .gramin is, A-
: . i

pii.Petrofclini ana 5j.Malux,Pari.crarix, Mercurialis ana m.j. Ficuum

N.xx.4.Scm.fiigid.maior.Sem.Aniii,faeniculiana3iij.Sem.Sefeleos,
Apii,Petrofelimana3j.Lini,Fcenugrxdana Ij.Flor.Camo.Rom.Me-
ana m/.Coquc in f.q.aqux ad tertias. Huius Colati R.gx.Mellis
liloti
r 0 fac. ^iij.Bcncd. Laxat.
5
j/.M. Fiat Enetm.Ab extra etiam pro fomen-
to conucnit. '
. Cljffter

Digitized by Google
 Me d co-Chymic
i i Lib. IV. toj$

'Ojfltr in d«'ort coxendice: R.Malux, bifmalux, violarum , aentaur.

•minoris, chamxdryos, chamxpit. origani, pulegii, calamcnt. an.m.j.
fem. anifi.faeniculi.rutx an drach. j. Flor.rorifmarini,chamomitlxana
p.j. F. Decodtio ad lib. j. In colatura diflolue Hierx fim plicis, diaphcc-
nic.drach.ij. melli* anthofati vnc.j.olei liliorum, camomillx ana vnc.
j.f. Mifcefiat clyfter.
Clyfttr adftmgens in dyfentetia: R.Pfidiarum, balauft.N.cuprt ffi, fu-
mach, myrtillorum ana drach. iij. rof. rubearum , plantaginis ana M.f.
Coque in aquaad tertiam partem ,incoiat.lib. i. diflolue acacixdrach.
iij. hypccift.drach.j. gummi Arabici, tragacant ni, rnafticis ana drach. f.
Trochifc. carabe drach.ij.Boliarmeniprxparati,lap.hxmant.an.dr.j.
Vitdl. ouorum nuni. iij.M Fiat clyfter.

Oleum dUcolocynthidos carminat iuumpurgat iuum

Sluercetam.

rp.Htrbficc.ruta Calamenti Origani

Pulegii an. M.j. Sem. Dauci Cumini
Paniculi Bacc. Lauri an. lj.
Ol.oUuar.lib.ij,
' Vini rubri lib. j.
Coquantur ad vini confumptionem, cum hocolcofic prxparato
•decoque pulpx colocynthidos vnc. ij. digerantur ad ignem B.M.cal.
per i/.horas, dem bulliant per z.horasdoncc oleum viro totaro colo-
cynthidos attraxerit, tandemque exprimantur & colentur. Hoc oleum
, diuq; adfciuaripotcft .dofis vnc.j. vel. vnc. ij. prout
in ofticinis parari :

maiori vel minori operandi efficacia opus fuerit, .cum. iure ad omnes
foporiferos affedlus,apoplexiaro,!ethargum,& fi miles.

Oleum aliud carminatiuum purgatiuum I.

j)c. Ariflole.rot. Gentiana an -Ifi. TomentiUa lj.
Centaur.mtnor. Summit. olea. Marrubii
Abfmthiipontki, Perficaria Lupularum
DiptamnianM.j. Sem. Polii menta. Portulaca
Citrii Carduibened. Lupinorum
Sem. conta an. Ij. Amygi.amar.\ iij. Flor. Hrperici
Perfica arbor ii Stacbadosan.p.ij. Myrruavnc.fi.
Turbitb Hermodafljl.an.lj, Pulpa colocynthidos 5 ij.

pp Contun-

Digitized by Google
i©34 Antidot Afcir
Contundenda contundantur Sc M. cum life.rv. olei oliuarum &Iib.
fC vini albi generofi: Dein buHiant ad viniconfumptionem ».in fine
addendo ij-vel r j. boais fella, prius ad B.M. optime depurata fcu defx-
cata & fiat oleum. Hoc oleum mixtum cum lade aut mre quodam cd-
grnoin C q. ad fingendum Enema.fumma eritmedelaaduerfuslum.
bricosquofui*. Dofisinfantibus vnc.fem.veldrach.vj.cum la&is |rv.
aut v. vt E Cly fter.rnediocritcr robultis (at eft vnc. y ad |i j.

C a p v t XXVI IL
De Errhinis dr Ptarmu is-

Rrhina vt nomen Indicat, funt Medicamenta , quae intta nares ad-

E bibentur: quod vario fine fit, aut ob excrementa e cerebro euacua-
da,fternurationemque mouendam , quod qua faciunt in fpecie ptar-
mica nominantur j aut ob meatuum obfttudHonem aperiendam 3 aut
ob exulcerationem fanandam ;aut (angui nem fiftenduro.Vnde Ma- &
teria Erthinorum non femper eadem Jed varia , pro varii» fcopujm ge-
nere dicuntur Nafalia fure capurpurgia ;Eorum cffe&us fic deroonftra.
mus. i. Aut enim liquida infiinduntur Sc attrahuntur, a. Autin ob-
longam figuram formata naribus induatur. 3. Aut in forma linimenti
naribus illinuntur. 4. Aut per Inflmmentum , quodi»<^m< dicitur,
inficiuntur 5,Aut ficca naribus inflantur.
CapHtpurgmm in r. Tormtt.

Capurpurgia fiueerrhina formae liquida fiunt ex aquis fiuefuccis,

autdecoftiotfibus rad. herbar. Sc flor, conuenientium. Huicfcopo

maxime infciUientaquamaioranx,faluix,rofmarini,betonicx,hy(Io-
pi, paonia,alixque cephaltca,quaru vel bina , vel piures inuicem mix-
ra Sc tepcfadtx , in nares infunduntur , quibusquarta vei fexta pars vini-
promptioris penerrationisergo addirur , ha Sc limilia enhina omnium
(untmirillima. Vrvalidius attrahant, addeenarraris aquis fuccos de*
putatos maioranx.anagaHidis.fyiupumftachidos, &otymcl (cylli-
ticum. Si opus fuerit maiori actra&ione &
euacuatione, maceraradi-
ces cyclaminis iridis, acvnumarque alterum folium peti reficcatum,
pul aeratum , & in nodulum inditum & fic habe bis infigne medica-
,

mentum.

Digitized by Google
 .

Medico-Chtmici Lib. IV. xojj

mentam ,
& turbulenti* raporibus expe-
quod cerebrqminubilofis
diet: vertiginibus quoqne, !eth»rgis &epileplii« idem conucnict, addi-
tis horum affc&uum fpecificis,-ficut epiicpfiz eft vilcus quernus , radix
paeoni*, flores tiliae: Hae (unt formu'!* liquidorum capurpurgiorum fi-
ue errhineium , taru benignarum , quam mediocrium fortiflimo- &
rum.
Caputpurgtum in % forma . .

B..PuUi htrb.abftnihn Matauna MorfugaOina

Betonica Saluti Diptamnian drach.ij.
Sem. KigeBa A tutat it» taan.dracb.'),

Troihtfi .aliunda! 3 i i
' J
Coquantur cum (ucco beta: &
Mercuriali* ad fuccorum confum-
piionem.dein incorporentur, cum terebinthina. 3c fiant nafalia ad lon-
gitudinem digiti &
cordulx ligata naribus indantur.

Caputpurgium j, informa linimentiparatum .

»

l. Vulu.flor.ultniuU Lautndula Ttlidatharuan.^. %

Pulu. fim Petoma NigtBa Stltru montani 4 /1 .$$.

CafUrtt 3j. Helltbort drabj. Fiptrngr.yj.

Lignidlotsdf» Mofcbt Amh* an.gr.y j.
ad Angendum linimentum.
Olet terebinthina &ctraq.f.
De hoc parum digito minimo inde in profundiflimum narium lo^
cum, & optatos in purgando cerebro efferus videbis. Eft quoq-, aptif-
fimum remedium ad vertigines., epilepfias, Sc ad ipfum repurgandum
in infantibus ad hzc mala prodiuibus cerebrum, quod acidi* &.ferofls
humoribus plcrunque obfidetur, ex quibus commemorata mala origi-
neraducunt.
Caputpurgium aliud ad humores a capite in pefiut deflue»-
tes reuedendos , & per nares expurgandas .

R. Gummi ammmUci 5f. Ppretlntfubtiltf.ptdutrizaU 5iij.

Incorporentur optime cum fucco radicis ireot in vnguenti confi-
flentiam-De hac mixtione parum baculi ad id aptati extremitati impo-
ne , &
in narium profunditatem immitte , ibtimdcftiilari videbis &
magnam aquselcroCe quantitatem.
PP 1 In quat-
ioj£ Antjdotar.ii
In quarta forma cri hinorum.quar per inftrumentum, quod fi^shirn^
dicirur,apparanrur,vt fupra,fi remedium liquidum profundius in nares-
debet» ita vt nulla alia ratione validius attrahi poflit. Ad eiufdem
iniic i
compolitionem inferuient aqiue&deco&iones- radicum» herbarum»
fem.& flor, huic fcopo-congruentium,vti iam fupra diximus. Super-
eft.vt loquamur de caputpurgiis in confiftentiaficca, nempe depul-
aeribus, qui innares penna vel fimili inftrumcntoinfufflantur. Huiuf-
modi remedia, licet in genere quidem inter caputpurgia annumeren-
tur; in fpecie tamen fternutamentis prouocanais inferuiunt.idqj fem-
per ad ipfius naturae imitationem. Sicut enim fternutatio a natura fe-
cundum Galenum excitatur, fiue per rarefa&ionem aut fufionem hu-
morum feroforum &
acrium , quiinccrebrocontinentu^fiucpervira'
naturae, quae conatur reiiccrc Sc expellere ea > quz naribus noxia in- &
ferta funs; Sic etiam- ars excogitauit fternutamenti concitandi ratio-
nem, qua ip ii cerebro vacuando fubuenit, id que medicamentis, qtur
vel cerebrum calefaciunt. Humores craiTos &
pituirofos in eodem fe-
dem figentes incidunt &
liquefaciunt , Sc fic aptiores expulfioni &
euacuationi reddunt : vel mordicant & vellicancnare», vel vtrjimque
firaulefficiunr, Scearatione demutationem eliciunt. Vnde materi*
(lernuratoriorum plerumque oft calida, ficca.acris, punge ns,&ommino>
tenuium panium- : Hzc in fpecie dicuntur Ptarmica..

Puluis[Femutitiontmprouocamr.

y. Rjd. Trtts Fel.Mdiordnx drt.$j. Sim. findpit

Cubtbarum Corjopbjllorum Ptptru albidtt.du
Cafhrtidf M J.Puluiscx quo parum infuffla naribus..

'
Vel :
^t. P«/. mdiard . Edi. CjcUminir, Hjjfojri dn.irdih.y
Sim. NtgtlU PjTttbridM3i.fi JAdcu 3).
HtUtbsrtMBf. liofthigr. viij. M.F.Puluis-

Sternutatortum Martini RuLndt:

Mf.. Stm. KigtUa, HoUeborialbidn.Bj . M ai trana

Rofmtrtni S iluii an. Mo/ibigr.ij. F.

Vel : j£.Pjrttbrid.j£ UtfUbortttigii KdJluriuZrJt. •

Puluc

Diqit 3y Goode
 MTe d i c o-C h y 141 c t Lib. IT. i oyr
Puluerentur&includantur in nodulo : Maceretur nodulus in aqua
rotarum 6c nafo admoneatur fubodorandus \ fternutamentum citra
moleftiam excitat. Nuncad Erihina varia accedemus illuftranda Ga-
Ienicorum.

Brrhinumpurgans dr trahens bilem.

K. Suet i Rofarum | b.Vtlfyr- rof.laxat . Diagridqirath.]. Mtllit parum.M.

fi
placet addt Farina lupinorum, nl hordei aut ortbi parum.

Brrhinum purganspituitam ..

KIR atLfjrttbt, Iras an. ^j. Aultgii,

CaUmintba, Origani an.m.j. Agariti tneUfcati 31‘ij.-

F lor. Antboi, Stachadosanp. }.

Fiat decorio in lib. y. diflolue mellis anthoGtu». mellis fcillitici ana
|iij Fiatcaputpurgium.. '
.

\yiliud.

K Succi Cide, AnagaUidit depuratorum ana |ii/.

Vini albi i, iv. MeUiefyj. Mifie.
Quod emcaciora opter» adde Dtagri dium , vel Agaricum
ii
j vel co^
locinthidem,vel veratrum.

^Aliudpurgans pituitam.
K Succi Cucum. Afinini, vel cicla, vel Mmurtalit y rtl culminis §i;. Agariti
troebif. Jij. Vini parum.
F.deco&io„in colatura diiTolue mellii.q. L

Brrhinum detergenspituitam Rondeletij.

K". Hordei integri p. j. ' lentium, vel Lupularum p.f
• 1
M arrubij vel pulegii m.f. Maioranam.f.
f. dacoftioinlib.y dtfslue mellis Antbofatt, MelUe fjttillitici ana vnc. j .C
M.Fiat.

Errbinum advkera narium detergenda dr exkcanda

R fummitatummyrti rei Lmtifci m.y
.
*
Malorum pumcorumintegrorum,mmatur.contuf. N.ij. F.decoSiocum
«qua &rmo,finonadfit inflammatio : quafi adfit , cum aceto contuudan-
tuUyieindefortiter txprimamur. Colatur* addo
.
f VidlM-
...
Pt
 . .

I0}f ANTI04TARTT
MeBii.rof.col. §iv. FutE rhinum.
Err binum ad vicero purganda dr confolid-nda.
R. /u'ciptartaginu,foUm , Rofarum ana ** v.
Vini alit au: fuca maipunteorum,
M tllit ana\\ f. M.FiatErthinum.
Errbtnum Ad dohrem captit expituita
R.fuccibeu^vellreos, velHefetii, fucti Maioranaan.fy.t.Vimalbi vnc.f
ZmgMrufjrtthn ana p.j. M* Fiat. >

Errbinum ad vetuftum capitit dolorem & lippi-

tudinem.
R.}JigeOadracb.ij. R. Elatem 9rv. Salit kmmon. dj.
Trita excipiuntur oleo Irino F.
Vel : R. fucet MiioratU ^j. fi. N igtUa torref Bavnc.j.
Vel : R. DecoH Maiorana |j.,£,
:

Manna granata draib.v j.

Auiecnnae.-R. NtgeBaour.ij. Salu ammonuu aur.i\.
Succi CMumtrk Afinmiaur. j.
Terantur cum tlto mgetix q.f, Fiat.

Errbinum adfanguinem reprimendum.

X. T huriidj. A/«x3j. Confit e cum albumuicOui.
Vd : R,ficui polygoni, plantagini/ ano |j. fi.

Succi ftercoru Afinim |ij. Po linit vnc. j.fi.

Penicillum capanna lineo formetur , quod his imbutam , naribus in-
datur.
Errhinum adfaetorem narium.
X. fucti Roforum , vel maiorana $ij. Aqua tofacea vel florum Arancio-

eum , vel myrti m.j. MtUu refoti colati , adadbafionem parum : vtl
adde modicum gummi Tragacanthi & Arabici ad mjpijfatunem : Ho-
rtine admoneantur

C A P V T XXIX.
Dcinieflieneinvterum&peJJis.
/^Lyfteribus, qui in inteftina ini jciuntur, merito fubij cimus eos , qui
v^ki vtcrum iniiciun tur,&pr optcica clyftores vtcrini appellitat. In-
firamen-

Digitized by Google
 MiDICO-Ch YMICI LlB. IV. 10 &
ftrum entum feu fipho,qu o liquor in vterum infunditur, Graecis nomi-
natur, yuiiTpiJ^vTiKmedicamenta , qua iniiciuntur ,
: nomi-
nantur variis autem de cau flis &c ob varios adesus , ha inieftiones in-
,

ftituuntur.velobvteri inflammationes, exuIcerationes,vel dolores, vel

flatus, vel menfes fuppreflbs r vel menfes nimium fluentes, vel vteripro-
lapfum , vel alias caufas.
Itaque fimpltcium conuenienrium debita quantitas fumitur , co-
quitur, decodliqy,auc loco eius aqu* defttllarz |ii j.vel Jiiij.recipiuntur,
addunturque olei §ij. vel Jiij. puluerefque ad 3iij- & miftavteroinii-
ciuntur.
R.Oecofti artemifiz |iij.ol. liliacei.irini.Iaurinian.^j.myrrhae, fagar
penian.drach.j.8. caftorci Sj.F.cly fter vterinut menfes cient.
Atini :R. fucci depurati plantag. polygoni an. ^ij.oLmyrthini, maftr-
chini ana.^ j. ^.thuris 9ij.trochifc.dcfpodio, terra figillata ana drach. p
boli armem d). F. Clyfter vterinus adftringcns.
Iifdem fere de cau flis , ob quas vteroclyfteresdidi iniiciuntur , 8c
peffi.&peflaria, Barbaris oa/caliadi&i, induntur , medicamenta fcili-
ccc, quz lana concerpta, & in teretem ,ad formam figuram con- digiti,
torta &conglobata , excipiuntur atque vtero induntur. Parandi autem
pe flos modiplures lunt. Primo goflypium vel lana carpta bene car- &
mina», arque ad digiti figuram contorta, fucco& liquore aliquo, vel
Iblo,veI cui pulueics conuenientes admiftifint, imbuitur, genitali- &
bus mulierum partibus inditur.Quantitas medicamentorum tritorum
Fereeft^j* '

R. Myrrbac,fem.Nigellae,faluiaean.drachm. ij. caftorci drachJS.cum

fucco Mercurialis,mifceantur, iifque lana pexa in digiti modum con-
torta imbuatur, fiatque peflarium.
Deinde trita medicamenta conuenienribus liquoribus, vt oleo T adi-
pe.ee», !adano,galbano»ftyrace.inellc excipiuntur, in pila liibigun-
tur acmifcencuc, ac in figuram pdfi formantur , quibus filum alligatur.

v
Qtii etiam fyndone vel tenui (ctico obd ici pofljnt.
R Galli* mofch3ii benzoes.c.ryophyll. an. drach. j. cinnam. macis
an.9j.ambr*,mofchi an.gr ij.lad^tv, ftyracisan.q f.Fiatquafi luppoli-
torium.quod etiam fyndone obduci poteft.
Nonnunquamherb* virides 3c faeculenta: adhucpaululumron-
tunduntut.filoqucobligantur,5cinfjtrnampefIi vinciuntut,-
Recipe
104»' •
Ant IfcOT AH. II
R. Meram alis recentis, param contundatur, in figuram fuppofitorii
conglobetur, filoque obducitur, &fiatpe(Tarram. Eftetiam vbi pul-
uerei faltem tenui lana wel goflypio excepti tereti facculo cx panno ra-
ro confe&o induntur.
R. Arthemifix, faluix.roaioranx, d Iftamni , abfinthii ana C colo-
cynthidis Bij.F.puluis, atque addito gollypio facculo raro indantur, frat-
que peffus.
Solent autem peifi veiperi & fub fcmnuminijci & horis 6. vel 7
, . in
vtero detineri.
C A P V T XXX.

Di iit, qtu peni & vfftcx immittuntur,

C&
dici,
Vm medicamenta per os allurapta vix integris viribus ad veficara
penetrare poflint: Inie&ione permeatum vrinarium vtuntur me-
clyftcribus quibufdam peculiaribus veficam eluunt quando ,

mucus quidam lentus veficx orificio adhsrensvrinx viamprxcludit,

uor. materia funt attenuantia & incidentia, vt hydromel/erum la&is,
S cco&um vuarum pa(Iar:& caricar. mei, vel fyrupi conuenientes.
R. Hydromel vnc.iiij.Iyr. deabfinthiovnc.j' melLrofat. col.|i|. In
praeparandis autem hifce medicamentis peculiaris apparatus non re-
,

quiritur: totum artificium in iniedionefitumeft. Interdum enim (al-

tem per fy phonem jniicere hunc clyfteremiarisiinrerdura catetherem,
qui viam quafiaperiar,prxmittere opus dft.
Accidit quoque interdum , vt in penem inie&ione opus fit , vbi ni-
mirum vel ob calculum laefus & dolore afFe&us, vel vlceratus eft inter-
nus meatus.
Parantur ex iis, qux fcopo conueniunt. Ad vlcera fcilicet ex iis, qux
&
ad abftergendum confolidandum (unt vtilia. In dolore ex iis , quz
cum mulcendi vim habent, vt ex la&e recens mulfto Sc calente, in quo
etiam (emen fcenigtzci.chamzmelumque incoquitur i vel cx 4 ferai- .

numfrigidorum maiorum &papaueriscmuIfionibus.

R. Agrimonia:, betonicx.ccntaurii minoris an.m.f.flor. rofar. me-
liloti an.p.j.coq.in vino &
aqua paricrariz pro lib.f.colaturzaddea-
lum.rochz,myrrhz,tartarian. 5R.rutiz9;.mell.rolat.|j. m. F. inie&io
.ad abftergendum.
Aliti

Digitized by Google
 ;

Medico Ch ymic i Lib. IV. 1041

A/a: Recipe Radie, confolidxvnc.j. caudxequinar pilofcllxana ,

m. f. Flor. Rofar.hyperid ana p.j. F. deco&ioin aq. chalybeata. In

colatu» vnc. iij. di Ablue mellis rofati colati vnc.j.Iniiciatur periypho-
nem in veficara ad confudandum.
Non folum autem in peni* vlceribos, & carnis in cius interna cavi-
tate excrefccmiis , medicamenta forma fluida inijciuncur, fcd & vn-
guenta hoc modo immittuntur. Recipitur candela cerea , cui ali-
quid terebinthinae addi poteft , eactaflitie.de longitudine, quxmea-
tui huic & canali rclpondcr. Hac candela conucnicntevnguento illi-
nitur , atque immittitur. Videndum: tamen ,vt candela itaprepare-
tur,6c tam diu hzreat , necalore penis liquefeat.
Licet &
emptaftrum aliquod coaucniens coquere , ac candela ce-
rei vel virgulx plumbei inducere , vt
Recipe ol. tofacei vnc. ij. lithargyri ‘vnc.j. coq. ad emplaftri confi-
dentiam , de fub finem adde vnc. j. pulucris conuenientis , omnia-
ue mifccantur , vt candel* ceree vel virguli plumbes induci pof-
2 nt.
C A P V T XXXI.

De iis qua auribus immittuntur.

T) Equiritur quoque neceflitas fiepe , vt auribus quidam medica.

i\-menta immittantur , ad dolores earum fedandos , ad inflamma-
tiones , vlcera i fibilum , tinnitum dc alia vitia.
Variis autem modisaidhibentur. Alia enim funtliquida: atque hic
vel in aurem irtftillantnr.
Vt Recipe Ol.viol. nymphis ana vnc.f.M. Inftilletur&pius gutta
vna vel altera.
Vtl: Recipe Rad. cyclamin. purgati drachm.vj. nucleor.perficor.
num.5. amygdal. amarar. n.iiij. Contufis omnibus aifunde fpir.vini
vnc. v. Macerentur tribus diebus in vitro claufo. Poftea exprimatur
fortiter.de feruetur vfui.
Secundo dcco&orum & liquorum conuenientium vapor calidus
perinfundibulum,embotumvulgovocanr,auriimmittitur j velfim-
plictaconuenientia lacculo includuntur, coquuntur, dc auribus impo^
.nuntur.
Red-
 :

'j
0 ^i Astidot AMl
R. Helleboti aFbi drach.ij. pulpat colocynthidis fcrup. fi caftorei 5 . C
origani, ferpilli,rutza.na m.l. fol.uuri vnc.f.cubebar.draclv. f. coq. ina-
qua & vini partibus aqualibus. Vapor auri immittatur ; vel faecula in-
du fa coquantur, & auri imponantur , in difficultate auditus.
Tertio forma cinimentor. auri adhiberi folent medicamenta.
Vt Recipe Ol. Amygdal. amarar.pingued. gnltinz, aceri viniana
vnc. f. fellis taurini drach.ij. Caftorei helleboti albi ana fcrup. j. bulli»
ad confumr^aceti, fiat linimentum, cuius gutta vna atque altera tenta,
vt appellant ,feu gofiypioexcipiKur auri imponatur, &
Quattofimphda medicamenta inpuliicremrcdigi , atque auribus
infuftlati polTunt.

C a p v r XXXII.
De collyriis.

& m»\
K o
citur, quafi
colLcap.
fit inftar
,
qua «A««*«Mdeft,*»*»£i»*e»«fgar» vel ifyldf-
mutilatx caudae. Erant enim vt ex Oribaf.lib.
,

medicamenta figurae cauda: muris fami-

ro. 13. patet, collyria
lia ,& non faitemoculisadhibebatuur, fed&fiftulis & finibus &vte-
ro immittebantur , a que ad omnis generis vfus parata , atque in ta-
r

lem, vtdiximus , figuram conformata attentabantur , quibus poftea

vel integris , vel contritis , veldifToluris vtebantur. C£ua figura cum
medicamenta quzdam oculorum affc&ibus vtilia in viam parata ha-
betentur: fc&um eft poftea , vtiisfolum appellatio collyrii tribuere-
tur; vt iam collyrii nomine medicamenta externa oculis propria faltem
intelligantur,
autem omnia, quz oculis adhibentur, mollia 8: humida ctte q-
Etfi
portear, non ficca&afpera: tamen quia qux in vfum necettarium pa-
rata habentur , fici a forma commodius aflecuantur diuidunrur vul- :

go colIyriainficca&aridi,achuroida.
Sicca hoc modo parantur- Medicamenta minutiffime ti ita in lapi-
de porphynudelxuigantur, & f. q. afbumin. oui , roucilaginifueali-
cuius eisceprz in formam pyramidis vel trochifcor. formantur, atque
in vmbraexficcantur. Vbivfus poftulat , iterum marmori fcu lapidi
porphyi tidi reddita , affufo liquore idoneo teruntur, atqueindegut-
i

tatimliquoroculisinfbllandusparatur. •

Rccipc T utix prxp. farcocollz in la&e muliebri nacritx, maftiches^

ccrufli

Digitized by
 :: ;

Me dic o-Chy mic i Lib. IV. '104)

ccruffscrn aq. rofar, lotz&ficcatzanaarach.f. aloes fcrup. f. cum aqua
rofar. F. trochifei.'
Humidaverofunr duplicia. Vel enim liquoris forma oculis inftif-
lantur.vel linimenti forma inunguntur. Illa fiunr ex fuccis , aquis de*
ftillatis.decoftis, vel pluribus horum mittis, additis &puluenbus<, ae-
que iis praecipue, quae in humido li quefcun t, medicamentis.
Recipe Aloes epaticae drach. j. fang. draconis fcrup. f rutizprzpar.
drach.j.f. camphorzfcrup.ij. caryophyl. fcrup. £ vini maluatici vnc. iij.
aq. roiar.vnc.ij.ponanturin vafe vitreo.
Recipe fem.faenugraecivnc.j.lauetur&contundatur, addita
rofar. rubr: drach. f. coq. in aq.rofaceae lib.j. ad med. confumr colatu- .

rz adde facch.candi drach j. aloes 0pt.drach.1j. coq.rurfus,& feruen-

tur in vitro.
Aliud : Recipe Aq. Euphrag.taenic.rofar.fragor.ana vnc. j.facch.can-
di vnc.f vitrioli albi fcrup. f.coientur laepe & feruentur in vitro.
Aliud Recipe farcocol lae nutritz drach. i
j.cutia* praep. drach. f.
aloes
drach.f.facch.candi drach. Ccamphorz croci an.g.ij.aq.rofar.vnc.iij.m.
ad dolorem fodandum & digerendum.
Aliud R. facch.candi drach.j. aloes hepar.aqua euphrag.lorz, vitrio-
li albi an.fcrup.j.coral!.albor. fcrup. f. caryophyll. camphorz an. g.vij.
aq. cichorii vnc.;. aq. rofar.euphragiz,verbenz,vini maluat. ana vnc.C
ftcnrininfufione horis 24. Pottea ferueant fcmel atque iterum deco-
lentur. V nguentum tale pocetttteri.
R. T utiz przp.aq. rofar.! orz drach. q.pomadz drachm. iij. vnguenti
dialthzz drach. f. amyli drach j agitentur in mortario. F.vnguentum,
&
quo exttemzpalpebrz illinantur, momentum etiam oculo immit-
tatur.
A/jW:R.butyrimaialis, latretur vino maluatico. Addatur cochleari
tutiz przp.drach.j.camphorzdrach j.Cm.
Tandem etiam medicamenta conuenienria in aqua coquuntur va-
porque tepidus ex olla exhalans capite.linteo ce&o, excipitur.
R.Herbar.Euphragiz,leuittici an.m.f. chamzmeli , meliloti an. m.j.
fem.fznicuti.fcenugrzci an.Jj.rad. valerianx {1 .F. deco&um, cuius va-
por tepidus oculis excipiatur.
Ha&enus de generalioribus ad noftnun Antidotarium Medico-
,

chymicum neceuariis , rettaret vt adhuc loqueremur de quibufdam

qq x externis
3044 Ant idotak.ii
externisMedicamcntismiarocofmoapprppriatisiVtodorament^fuf-'
ficibus, linimentis, vnjpaetuis, ceroti*, cmplaftris, dropace, linapifmo,
pheenigmis, veficatoriisjcpithcmar.oxynhodinis.anacollemati»,
fo-
mentis, facculis,embrochis,lotionibus, balneis & cauteriis, dehisom-
nibui tanquam externis in alio trademus loco. Hoc coronidis loco ad- •

monitum volo le&orem ,vt in lcgpndis receptis fummam in- *

centionem adhibeat, Icimuscnira aliquid vitii iubprts-
locUcccmmxflum quod extemplo mu-
,

tari non potuit.

Soli Deo IehottA meo 'oni ac Triuno ,

jit Lues & gloria infempi-
lernAfecuU. <^AtlelujA* Amcn,
 ,

INDEX RERVM
MEMORABILI VM„
^VJE IN IV. fi \S CE cANTlDO T4R11'
xMedico-Chymict libris continentur,

Secundum Alphabeti feriemdigeftus*.

^ Acim mali PUnici quam fignaturam ha-

A Blatio quiifit
AbUtit quit modit
ibid.

Ab'ationiqua famulentur jso.

3 50

perficiatur

& 351'
beant 54.
itantur
Acini
ant.
&
quibat adftlHbus me-

vuamm qiam fignaturam

ibid.

habe-
58
Ablati» aquofarum partium ab olcofis Aconitum tx vino tepido datum quibat
quomodofieri debeat $51. vult 90
Ablatio quidfit 161. vide Loti». Aconitum pharmacum toxicum So.ocu
Acacia quid 150 •
lorum medicamentis leuandi doloris

Acacia quotfintpetitu ibid. gratia adiicitur' ibid.

Acatia vbiproutniat 150 - Aconiti falutiferi grana quam figuatu-

Acacia vnaab altera quomodo differat. ram habeant , & quibat medeantur
ibid.. j 4.
tltum mdtproltelum vel txprif-
Accipitre cur nonvtfcendum 3* fumquat vires babtat/ ibid.

Acetum defiiUatum quomodo fiat 338 Aconitummdtturmorfuiviptrarum&

Atetum ruditatum quomodo conficiatur fcorpnnum te
338 . <^ 339 . Acomctndim vulgarie 759
AcbariJhtmciitoUi 7*} Acori aquatici lutei radix in blaio tffofi

t
qq 3 fa&

^.oogle
 &1 ,

I N D X.

jfi & collettt ,

fingu>art amuletum >' '
eppofixum.
•
-
«ft
Contra dyfinttttam^p$tn{um ad ve- AlimentumMedicamtntofum quale. 6.
3
truultrtgtmem. 7$ que eius effeSa. - ,b,d.

Aeoriu paluftru EryfipeUtu remedium. Alptkjngi quam fignaturam habeat , &

7/_ qumvlum,
Adamates peri probat iq\ anpofitnt com- A ‘kekrngifruilm calcule remedium. 7 2
minui. 2$l Alktmetcon/eBio,
70 j
Adiantum qualem fignaturam gerat, A Ueluia quamfignatu ram habeat. 55
quorfum conducat. S3 Allium quale alimentumfit. 36
Airianum. .213 Allium macularum remedium,
A irianum Nicolai. 738 Amalgamatio fecit dum Ltbauium quid.
jEgroti debent parere Medicis, &tn nul- •
3 46 aslsa eius definitio. ibid.

lo propria indulgere voluptati. 1 2. pa- Amalgamatmu vfits quotuplex. 346

tienter omnu ferre , qua fiunt a Me- Amalgmationis modus. ibtd.

dico , nec timere, nec de falut e d> /pe- Amalgamationis modus fecundum Li-
rate. ibtd. bautum qualu . 7
JErugo quomodo vratur. 241 Anibaru gi ijc u q.d \\7. quomodo fiat. ib.
Attkjropts , Hydajptdss fluuii incola, d Ambarum quomodo probandum. 138
Scorptonib. ladt nunquapotuerut. So Ambari effeilus qui. ihtd.
Attkei lapis quid praftet. 62.73 74 Ambarum finibus quam fslutart. i^p
Agalloi bu qutd.t]0 cius odor qualu. 1 3 Amb’dpomum quomodo conficiendum.
Agallochijpt cies quot. i}i 115 t39.202.214.21j.
AgallocbuO' A/palat hi diffaetia qua. ib. Ambra fun.us quo conducat. 138
Agaricum qud. 52 Ambra citrina. Vide Succinum.
Agaruum,&tcl que aiborum txaefce- Ambiafibaibcda. Vide Bitumen.
tia,quafuprar*mos& frondes con- Amfium. vide Opium.
tra natura ordinem excr, f ut, quor- Ammoniacumgummiqttale.i 53. alias

fttm conducant. 73 qnibtunominibusindg tetur. ibid.

Abcnum quid. 18 Ammon acum quomodo probalum. ij 4.

Alauda inflata affatavtl elixa, & co- Ammomacum quoto gradu fit calidum
mtfia, quo onducat.
1 49 quoc 0 fica m. '
i’ id.

Alcedinis monui cutis difiricla fu- & Ammoniacirirtuttsqut. ibid:

.
Jpefa.qutd mtn quot anis operetur. 66 Ammoniacum oleum quomodo conficia-
A!ea,qucu incommoditates pariat p.hac tur. JJ4
Pharmacopaus cauere debet, ibid. Amomum Scythicum cur aliis prafitn-
Alimentum Medicamenta e diametro ejl tm. 90 .

A mule-
 INDEX (

AmuUta /tue pentacuU quonam medi- Antbtmie quas vires habeat. 54

camentadicantur. 6o Ant hora radices dux quam /ignituram
A malit orum quotum fint genera. ibid. gerant. $5
Amuletis quantam vim & efficaciam Anthos rofarum peculiare Uleritia re-
tribuat Ferntlm , fummm Mediius medium. 7r
& Phtlofophus. 60 Anthracisfignatura qua. 75
Amuletum ad Podagram. ibid. Anthralu remedium.
v
76
• addentium dolorem. ibid. Antidotus quare fle dicatur, j
adfluxum /anguinis fifltndum. ibid. Antidotiu 4
adcanisrab.dtmtrfum. . ibid. Antidotus quarefis. ditta. }
aductfiu Ippttudmem. 61 Antidot.^d^, quarefit vocetur, ib.
ad profluent em fimguinem fifledum. Antidotus quarefic difta.ibid.
ibid. Antidotus «-i'a<p*t*s, antidotus
ad paronychiam. .. ibid. <•« , antidotiu r»rdea»s ,
antidotus
a l Ep dtpfiant. _ ' 61.91 rr^tmxn^amidotus "fVofteptffl , atb
ad co 'tc os doloni. ilii, tidotus /antias, & antidotus myfte-
ad lingua nigredinem. ibid. rmm. 4
admorbospefLlcntes. ibid. Antidoti vocabulum quale. 704
addyftntmam. 7$ Antidoti voce quanam remediorum ge-
ai famam. ibid. nevacompTihindantur. ibid.

Anacardtna ctnfeclit N:cola : . 70 6 Antidoti definitio fecundum Galenum.

Anatard na confeci 10 Mefut. 705 704
Msgalltsmas /anguineo fi ire, mantbsu Antidotus Regis Mithridatis contra om-
dt tenta, quantas vim tnfifiendojan- neventnum&ptfliLntam. 725
gumisprofluuiobabiat. 70 Antidotus Nicomedis rtgu contra vene-
Aneboralinea t SI linea apoplexia. 84 na. ibid.

Atuhufa arumfis radix eoiore rubro, & Antidotum contra venena lethalia &
/spare amaro, l cientia remedium.y 1 pefttm. 7 1j
Angtlica Htjpamca cur aliis prafian- A ntidotim contra peflem A. L 717
nor. 90 Antidotus E/dra fecundum Attium.
Ani ficu flgnatura qua. 73. & qua illis
7)7 .

remedufint vftlia. ibid. Antimonium tanquam lethalt venenum

Animalia quadan fimul & alimentum a multu proclamatur. 18. ftd qua-
& medicamentum, & nonnunquam • lemfacultatem habeat iuxta Dio/ct-
venenum bommi /uggerunt. 81 ridem. ibid. iuxta Galenum quam-
AnimalcuU multa homini venefica /unt. nam vim habeat. 29
‘

St.
 ,

I N D ;e X
/A ritimtnit purgandi vit violenti* 2 9 & Aquarum frigidarem' Cafalogm. ibid.
Anutnon praparatio anin vitrifleat to-
i Apturam ttmperatnrum Catalogut.
ne (on/iflat " ii;d. 4)0 .

Antimaniovitriflcaio quorfum aliqui v- Apearum folutnttum varia genera.

tantur K 19 338 -
Antimonium cur nunc, unquam letha- A jujfertk&aqua regia quo mododif-
le vtnenum Ttiir*rur 31 firant.
.
340
Antimonio etiam -at qui Hippscratiea Aquacinnamomicompoflta. 44^
Medicine addicit viuntur 33. quid Aqua antuptleptica ex hirundinibus
fthx Piat crus dc eo fcntiat, ibid. quibutvttlit. 92
A minanti in corpore humant turban- Aqua ad morbum Gallicum. *iio
di quanta fit alito & violentia. $3 Aqua ad melancholiam. 132
Antitrhmum quamjignaturam quajq\ ,
Aquaferpitli. . 44 3
vire 1 habeat. '
7® Aqua ieflillata ad palpationem cordu.
Apoibjma. VidcZvpffa. 39
• I

ApopWtgmatifmtu ad dolores dentium Aqua ad oculorum nebulas & fuffufio-

ex materi* influxu. •
. 20+ nes. 16 4
Ap rpblegmatifmut ad dolarem capitU ex Aqua Cephalica qua. 491
bile. tbid. Aquae cornu (erui. 44 8
Apoplsltgmatifmus ad deflillationem ca -
. A qua antapopleflica > contra paraljfin ,
pitie. ' 104 •
antepUtptics, < otrafur ditat em, op b -
Apophlegmatifmm ad morbum Comi- thalmica, pt flor ales , pleurifitiea,

tialem. tbid. aflhmat:ca,adafcitttt, ad Arthriti-

Apoplexiam quanam defignent <58 cot dolores. 1

431
Apotbecarmquk dicatur. 4. olim Se- Aqua mellaJphituo/a 448
plafiarim diclm,& vndt. 3
A qua ad [angumtm concretum , cor dia-
Apum aculeosfixis meiJanat. 8z les flomachales, hepatis a, (plene ena,

Apua quidfit . 420 Renales, Dturesitd.vulneraua , Dia-

A juaquoiuplex. 421 phoretKd, Uiflerict , ad colicam, ai
Ajuaftntplexqua. ibid. morfum canit rabidi. 432
Aqua compoftta qua. ibid. Aqua ad calculum, ai lumbrkos.aiTer-
Apia ex qutbn rebnt & qumodo eli- tianani,advfliontf , adphlegmonae
cienda. 121.1:2 corporit. 433
Aqua calide,frigida , media inter vtrai- Aqua rofarum torrtBa nobilior, ibid.

quequa. • 428 Aquacaloromrttintntes 434

. A quarum calidarum Catalogut. 4-29 Aqua tum odore & coloro. ibid.

Aqua-

Digitized by Google
 . -

Aquarum t««r*pivg». 4jy Quercetant. 4?y

Aqua exficiit herbis. 45f AquaTberiacalie Syluii. ibtd.

Aquarum defiillatarum reclifiutto Aqua Theriacalit IofiphiQuercetam a-

quomodo fidi. ibtd. lta.4%6.emdofis. ib.

Aqut color ac odor quomodo imprt- Aqua Theriacalit Andernact. 48 6

mindiu. y 45 6 Aqua Diaphoretica eiufdem. 48 7
Aquaincorruptio quomodo tffictenda. A qua pefttlentialit Gefntri. 489
* tbid. Aqua Thertacalu Medicorum Bafilttn-
Aqtta extrahendi rAtio per B.vaporo- fiurn 4*7
fum. 4?7 A qua Diaphoretica in pefieloan.Bau
Aqua extrahuntur per digtfitonem & Jiini tumoris, ibtd. alta etufiem Bau-
fermentationu viam. ibtd. hini. 488
Aquam rofarum d.JhliarJt modi rarii. Aqua pefttlentUlu Hieronym. Rubei,

441 ibtd.

Aqua rofarum rettificatio fuperfxcts. Aqua pefitlenttalu Guaineri. 490

439 -
Aqua peftilmtialis alia. 49x
.

Aq:u fortificatio cum fitle. 440 Aqua pefttlentialit lofepht Qturcetani,

Aqua txfttrpibusde filiatio. ibtd.

Aqua vita t tx tritico ani: yfemimbtu, Aqua peftilent 'talis fudorifaa alia.
&c. 44© 4 91
Aqua cx aro», attbut. 444 Aqua ad prae anendam pefiem Heurnti.
Aqua ijrfophjllorum cum aqua vulga- ibtd.

ri. 446 Aqua pefttlemialis Camphirata A n-

Aqua panitfihituofs. 450 dernaa. ib.

Aq tafanguinu humani. .
4p AquaThenacalts Rondeletii. 495. aha
A qua Bex.iartua ftu alcxipbarmaca eiufdem autboru. tbid.

contra pefiitn lacobt Theodori. 469 Aqua Cardiaca contra venena ac pefiem
Aqua Bez.eartica {cannis Langii 470 lofepht Quercetant. 49 4. alta eiuf-
Aqua Imperiali: lofepht Quercetum. dem authoris. '
tbid.

47 1 Aquapefiilemialis N orinbergtca. 495

Aqua Imperiali: Monfpelttnfium. 475 AquaThtrtacalis fudoriftraaha. 496
A qua Theriacalit tordulu ac B eaatartt- Aqua Theriacalit defitllata cum aceto.

ca lofepht Quercetant. 48} tb.alta cum aceto. ib.

AquaTbtriacaiu Crolbi. 48 4-eius vires Aqua Thertacalu D. Sennerti. 497

Vius ac d fis. tbid& 48 y Aqua contra venena letbalia &pefiem
Aqua Theriacalit Cephalica alia lofepht Matthtoh. tb.

r r Aqua
 4 .

INDEX
Aqua l licuac Jis ad venata eradentia Aqua vira aha, 517. eius conficienda ali-
Rubei 497 quot modi
J17.J18'
Aqua Theriaulit Antomj ( balir.etai Aqua Ctphaluoalio 5* 8
in morbo Gallico 498 Aqua Diaphoretica nobilifimo Uid. -

Aqua cephalica DSenncrti 49S Aqua propbehificH&.bettiCM 5V9

Aquactf bJica, ditia d^num gratia, ad Aqua ad vires deptrditat JIO
memor am D. Mulieri 499 Aqua mirabilu Balfamica Bertapalu,
-
Aqua cephalica Langij tln. ibid.

Aqua capitalii Apoplcttka D. Semen i Aquafuionfcra Bamfieri Sti

joo. Aqua Bipartita eiufdcm , ibidem, alto-
Aqua corfortam caput ac reliqua ment- m* *

ha . tbi. ahaeiufdtm contra vertigi- Aqua cordialitinpefte $22

nem jp 1 Aqua Thenacalu Eerneltj, 513
•

Aqua contra Apoplexiam, vertigina» & Aqua BezoarticaBejen 5i3-

Epilepfiam D.Sennerti 500 AquaThcrtaulis Vontani , ib, Parat, ;b.

Aqua Antjpopleitua maior lofipbi al;o ib.

Quercetani jor Aqua vita apopleftica CrolVtj r

S 4
Aqua Antapophftica & Antepdepika Aqua epileptica Rui «, ibidem, sentum
CafpanBatholtniDani jca fij-
AquaApoplefticaD.A. 50} Aqua antcptlepuca lof. Qjterc. ibid. alta

Aqua Antapopleclica loftphi Quercera- eiufdcm ibid.

ni minor ibid. Aqua Epileptico I augri,$z 6.alia Lrafu,

Aqua Apoplefticaalid 04 ibid. aha lof. Quin. 51?
5
Aqua cephalica Apopleclico Longi* , tbt- Aqtta picarum ccmpcfiu ad EpiUpfim
'
, dem. fputficalcf.Quetc 5:9
Aqua confjrtativa cephalica 313 Aqua antepileptica 1 ulgorit
330
Aqua vi- tutis nobilifiimo 5 1
Aqua Epileptica Langti,ibtJtiioZvvtn.

Aqua pietufa pujlans contra, venena ,

fi 9 Aqua hirundinum 3 31
Aqua vita Microcofmica 314 Aqua ad Melancholiam Rubei ib.

Aqua praferuatuio Catholica _ 315 Aquafomnum inducens Guainerii ,331

Aqua vita Apopleflka RK.V. tb. AquaFumaneUi adproducendum fom-
Aqua Thertacalis Rbtnodti 51j num 533
AquoTbtridcalit alia Galtnicoruni fa- Aqua (omnifera Rubei 33*
cilior 51 6 Aqua Epileptica optima 533
Aqua vita Adtlphi Occonit kid. Aqua picorum D I. Crotonis, 334. tiufi
damj

<• *
. \
-. ‘•/“t '

Digitized by Google
 , . .

R E R V M.
'demaquaTpileptica ibid. eiufdcm ibid.
I c
Aqua confortans omnia membra prin- Aqua Ophthalmica Auguflani 541
ctpalia -555 Aqua communitam Rbcnodei 5 43
.Aqua ad y. membra principaliora pra- Aqua eiufdcm ad epiphoram & oculo-
Jtans -55 6 rum ruborem ibid.

Aqua aurea A.tguftam 505 Aquaad oculorum nebulas &fuffafiones

Aqua Cefaris aurea &
nobHiftma 506 ib oilia optima Altoman 544
Aqua vita pretiofiftma 51 r Aqua ad vifrn tmbcctUitatemMulliri ib.
Aqra apoplectua 50 6 Aqua ad oculorum cicera loannitdc Vi-
Aqua ad apoplexiam, Fpilepfiam ht- & go,w.vclin»iateriafrigtda ibid.

•ralyfinalta lof.Quer. ib d. Aijttavifumconfcrnans F tora itant i 545

Aqua vuaVepbali, a & Cer dialis 507 Aqua ad hamoptefini feu far.gutnufiu-
AquauitaRanzovii 508 tum l. Querc 547
Aqua viteGefneri -509 Aqua ad cruentam ff ustionem ibid.

AquavittTheophrafti Pa • acelfi , ib .alia Aquaad jputa cruenta &

pbthijinllie-
eiufdcm, tbtsi itemq. alia tiufdem mi- ron. Rubei 548
raculofa 510 Aqua etufiem adoris halitum ac nanis ,
Aqua vita ad iuuctutem confemandam ibid.

&fenettutcm retardandam , Fiora- Aquaadph-hifn & vlcera pulmonum

uanti 511 l.Querc. 548
Aquavitapreriofifima ibid. Aqua ad phthifinalia 549
Aqua vita artij, ciofa alia 511 A qua Hermeticain empyemate ibid.

Aquafomniftra 538 AquaamiplturiticalofQuerc. 550

A qua ophthalmica Ranz.ouii 545 Aqua mirabilis ad coflapfjs r iresin tor- N
Aquaopthalmica Rbcnodei ibid. pere humano rejlaurandas 1 . Qutrt
Aqua magnanimitatis ai confortatione ibid.

memoria 558 Aqua confortans caponis lof.Quercetani

Aqua Cephalica excerebro Microcofmi ilid.

ibid. Aqua caponis Andr.a Lacuna 1

Aqua ophthalmica Quercctani 539.«- Aqua caponis Gefneri , ibi alta eiufdcm,
.

alta tiufdem ainhoris ib.altA Auguflarit

540 ibid.
Aqua ophthalmica alta, ibidem, aha D. AquacaponisColanienfium 5; z
VVolffitCaffcllaniijb.alia 541 Aqua caponis F lorentini ib.
Aqua mirabilis ad vsftm loannisdt Vi- Aqua caponisLangii,^i.eiiu conficien-
&° 541 '
da modi varii 553
Aqua Ophthalmica Rubei , ibidem. alta Aqua antifebritica l.Querc. 554
rr 1 Aqua

Digitized by Google
 INDEX
AquA aha tontra omnis gesteris febres , Aqua ad morbum Gallicum Hieronymi 1
prat tpttrqm contra intermittentes, Rubei. $6y. alia eiufdtm ad 'tdem.
>
'tiufdtmauthorit. 555
ibtd.

Aqua confortans m febribus. ib. Aqua ad ifttu fclopetariorum 67

A qMa Nephritica, tf 6 alia. ibtd. Aq;:a Balfanucaadapoftimaia , vicero
Aqua AntiniphntxaI.QuercetaKi.tf6 intc rna& externa I. Q., 568
alia eiufdtm. ib. alta prodicta aqua Aqua podagrica qtputntipodagruj.ib.
praparatto. jjy aha podagrica. ib..

AquaadCakulumyColicam&lfchu- Aqua Anttpcdagrtca Tbiuis Tantini..

nam. ib.. 570
Aqua ad comminuendum Calculum Aquo aifir urnas.. ib.
etiam in vefica.tfS.variieius tonfi- Aqua fordidis cr corrodentibus vlctrt-
ctcndontodt. tb.&tfcy bus conferens. j-o-
Aqua contra calculum Rhenodai. 559. Aqua ad ambufl* I. ib.

Aqua ad praftruattenan Calculi, tb. Aqua Cancrorum. j 71

AquahiJlerual.Q^ j6o Aqua purgans IQ^ ib.

Aqua bijitrtca Ofvraldt Crollit. ib. Aqua purgans Ruitt.yjo.jdta md.aha

Aqua contra Coluaml.Q. ib. eiufdtm.. ib.

Aqua Scorbutica &

hydropica.. 561 Aqua knedtftd ex Croco Metallorum
Aqua ad hydropem. ib. fecundum Iofephum Quenttanum.
Aqua Hydropica, <j6iutlia. ib.. 573
AquaTortareofaractl/i. j6j Aqua Ophthalmica exCroceMxalloi u.
A ]u.iai Afibma & Orthopnaam. ib. ibtd.

Aqua in Empyemate &Pbtifi.}6 j.a.ta Aqua Antepiltptuatx Magnifiaduta..

tb. 574
Aqua ai ctrroborandum ventriculum. Aqua kenedtUa fecundum D. I. Hart-
563 manni, ibtd, eius decem 1 tiluatts.

Aqua ad confortandum ventriculum , 575

correpar, &c. tttmad fcbrts mali- Aqua ftut liquor m outns vomitu Heur-
gnas. 5^4 nii. ib.

Aquamajlhmate&dijpnda. ib. Aquafjnrmatu Ranarum.576. eius vfw

Aqua Djfenterica l. Q^ 5 <Jj ac vires. ib.
Aqua Hypnotica I. Q. }66 Aqua fachari depilata Rubei. 577
Aqua ad Goncn boam. tb. Aquafechan eiufdtm. tb.
Aqua ad Gonotrbeam foetidam ,&vi- Aqua abjinthtj corrpofita egregia.

rultn;am, atque inveteratam , 1. Q. f 77

j 66
Aqust

Digitized by Google
 4 . 5

R E R V M.
Ai} tu C nnamomi ccmpofita ad pefiim Armatuum Rofatum Mtfus minus.
i bid. 765
Aqua dcjhd.ita odorata ac virtttofa Hie- Aromaticum Mofihatum Mefua. ib.

ran.RUbti. 578 Aromaticum Rofatum Gabnelu. 764

Aqua ad ddorem dentium. tb. Aromaticum Sanimum Mefua. 7 63
Aqua vita ad dentium dolorem Mulieri. Aromaticum Rofatum Mefua. 764
. rJid.. Aromaticum Carjopbj/Uatum Mefua.
Aquila cur non vefcendum . •
36 765
Araneus mus quidprafiet,appofitus idui Aromatica Confeftionts pluris Mefua.
afcf.itlo.- n tbtd.
Arat tu quare a Galeno damnetur. 79 Aromatifatio Syruporum quomodo fiat.
A ansraex agro Sarbontnfi adueclatur i lS
altis ptajiantura. 90 Aromatifationem vini quomodo faciat
Arbutaftupctdconi fquamulis loricati Oenopola. ibid.

quo conducant. 76 Aromatifatio luleporum qualis. 3 1

An bangcltca feu vrtica alba qualem fi- Axon quamfignaturam habeat. f6

gnaturam habeat , & cui adjectui Aronu radix herma & ruptura reme-
medeatur. 75 dium: 74'
Architectam tineam in manu habem ,, Aron minus hamorrhoidum remedium
Colu a e(i obnoxius. 84 75
Arcula quadnlatera in Officina Phar- Arftnicum ad carnem vlcerum cadaut-
maceutica quorfum conducant, zi refam vtslittr aliquando adbibetur.
Ardea, qua ratione Cljfitrtsinuenitndi 79 *

anfam dederit.. C6 Arfenicm vlceribus arftnicaUbus fubue-

Attfurum macularum remtdmm. 7j nit.- 90

Ariftohchia rotunda quamfignaturam Artemifia rui ra infifiendis & corrigen-
babeat.fi puerperis optime opitula- dis mtnfibus fuperfluis qua virtute
tur. polleat.
tb.. 7z
Aromata rtfpcttmia ventriculum. 5 1 Arum macularum remedium. 75
Aroniatarcjptcuntiaiectirqua. tb. Afa fatida qua. 1 6o
Are mata ommaanfint calida. 3 1
Afaquotupltx. ibid. & vndtproucniat.
Areinatartffiiatntia cerebrum qua. ib. ibid.

Aromata njpicientia cor qtu. 314 Afa varietates quot 1 6r

Aromatton aryophyllatum. 110 Afa vires quanam fecundum Diofcori-
Aromaticum rofatum. 3 14 dem. idi
Aromatifatio quid. 3 14 Afari folia quam fignaturam habeant.
53, rr j, Afcjrum-

Digitized by Google
 ,, ,, , .

I N D E X
jfiyntm quibus profit 79 B.
Alneum marit
Ajpjlatiu vel ajphaltm quid
defcriptto fecundum Diofcoiidim
, /19. eius
B Balneum roris
36»
tb.

lio Balfamumquid 117

Ajpalm quotfint genera tb. Balfamum vbinafcatur ibid.
'

Ajpalatut quam vm habeat ,ibiUpi,tiiu B alfamum apopltclicum quomodofiat,

dtcoftum quibus vf ile 130 1 +6. eius vires &vfus tb.

Afplultos.Vidt Bitumen. Balfamum artificiale Fioraranti 151

Afpidis fentita pulverata ex meile illita. Balfamm Caryophyllatus no
quo conducat 40 Balfamum ai artuulorum dolores *
Ajfatio quid Galenicit ‘ip. k>4
-
Ajfatio quot modii fiat tb. Balfamum ex Galbano 165
Ajfttio finitima tjl vftioni 141 Balfamum pro vulneribus conglutinadu
Ajf ait & fnxio quomodo differant.

-f 1 ' Balfamum Terebinthina quadruplex*

Ajfatio fecundum Philofophosquid, 15-3 195
Ajfatio an artificiofiorfu ,
quam tltxa- Balfamum de ftrcocolla \6~j
tio tbid. BalfimumdcTolu quale 119
Ajfatio an mnis fiatfine humere exter- Balfa-i Zrubicundifiimumjnfiar Rult-
no 154 ni, 1 hilofophut eogtralium ,
quanta
Afira fuperiora an maximam morbo- virtutefi: proditum x6
rum partem hominibut infligant Balfamum Perurtanum quod 119
6i BalfansumLeonelk 131
Aftmumac Planetarum caltftium in- fi alfamum pro vulnmbus.ntrvorum &
fluentia an in corpus humanum age- , tufii 166
re queat 6y Balfamum ex gumnihtdera i <58

Atbanafia Mithridatis n? Balfami & Terpenuna feparatio quo-

Athenagoras Argivus a Scorpionib.nun- modofiat 189
quam lacii potuit 80 Balfami feparatk a Terpentina prima
Aulici eduliorum auidifiimi liguritores qua 190. quareliqua ibid.

80 Balfamum ntagtfiralc 194

Aurea Alexandrina 714 Balfamumftu oleum bentdiSum ipj.
Auripigmentum rbi torreatur , & quo- 1 9 <$

modo 14.1 Balfamum artificiale duplex 197

Axungia ferptntum quo condutat Bdellium quid 109
Bdellii opttmifigna qua tb.

Bdellium

Digitized by Google
 , .

R E R V M.
Bibilium scjthkum quale ib. Betula cortex iritertor viridis quamft-
Bdellium Bactrianum Plinio optimum, gnaturam habeat,) 8. eius decoctum
109 purgat matricem 1bid.

Rlt Ilium Sarracenicum Dhforidi pra- Betula cortex albis interlitus maculis
ftantifsimim ib. lentigines & faciei maculas abfUrgtt
Bdtilmm indicum pejftmum 109 75
hd-. litum Parthicum quale ibid. Bifiorta quo conducat 81
B Itlhum ex quaflirpi habeatur leo Bitumen quid »73
Bi litum officinarum quod ibid. Bitumen quomodofiat ib.

Bdellii effectus qui ito Bitumina quotuplicia ib.

Behenv.lBtn qualis vox

t « -4
, & quidjit, Bitumen ludaicum curaliis proftantim
90
Behen vbi nafcatur ibid. Bituminofi lacus qui »73
B;n fecundum Rhafim & Arabes Muf- Bitumen an omne denfum ac durumfit ,
cillinum dicitur ibid. - ibid.

B.w quid fit, iuxu Avicemam ir 4 Bituminis proprietates & effecta qua,
Benquet) gradu calidum &
fucum fit, 173.174'
ibid. Boletus ceruinus, quid 91
Biti quotuplexfibMtu odor qualis , u-f. Boletus ceruinus quam fignaturam ha-
&ii) beat , & quibus adfetl thus conducat :

Bm quostffeftus , tx [ementia Arabum, 58

progignat 11) Bouis aflragalus cum oxjmelite potus •

Bsnitsinum quid,iy^. altas Bcl-comum quo conducat 41

ibtd. Brafsica quos vires habeat 41
Emiuinum rnde aduehatur , 174. vbi Brafica decadum quid ifficiat , 40 . &
nafcatur quomodo& ib. quid Brafhca tpfa * ib.

Benmtni difcrimina quot ib.

Bufo ptflis remedium 7j
Bcnuunum Amygialoidts quale 174
Bufo nius lapis in capiee bufonis reperem
Ber.mdi Somnos quale 175
quid proflet 8i
Bcniutn.vn quodnam optimum ibid.

Btniuinum quibus facultatibus polleat, Bofantus puluisquamvttlis , ibi?

dem.
'11
Ben uinum quibus diffbluatur ib. Bufone permitti ,
quomodo fanandi
Beronica lancinatis &inctfis foliis, qui- 83
bus vtilssfie 78
Bupre*

r Googlt’
 I N D E X
Baiprefiu , animaUulum homini venefi- Calcinandarum rerum quanta fit di-
tum. 8x utrfitas. .
330
CaUtnatio fecundum Paractlfum quid,
C. ibid.

Calcinatum quod efl , non tfi propterta

Cadmi* quomodo crcmttur. 141 reuerberatum & uniu.tatum.
Calami an ferini medulla in loncauitatt 'V
nnteuta y quo conducat. 78 Cal inatio violenta qua. ib.

Calamus aromaticus quam fignaturam Calcinarit pt ra qua. 331

habeat.
j
6 Cahmatitnis quantus fit vfm. ibi-
Calctnatio proprie ditia rbt locum ha- dem. ‘
,

beat. 518 Calanatione an opus fitinpraparandis

CaUwjtto tnanimalib. quoufqucfe ex- medukmentis
tendat. ib. Calcinario an requiratur ad tinihras
Calcmaionis dfinitio ex Gebro qua- & rffenrui extrahendas. 351
lis tradatur. '
519 Cati uiattone an opus fit tn defiUlationi-
Cala nata metalla an reduci pofimt. lut. ib.
ibid. Cale inatio r.onnunquampractditfubli-
Calctnatio tn metallis &fimilib.quan. nut tonem. \ 331
tum vfium habeat. $ 19
Calunatio actuali' qrt, 333
Calctnatio in quem finem fiat. ib. Cahtnationu aclaalu apparatus, ibi-
Calcinatum Tartarum quale. 3 19 dem.
C alctnentur quanam. $19 Calctnatio potentialis qua. 334.
Cahmationis metallorum quotuplexfit Cakinar.di pt afiantifi.n:* forma qua.
finis. 1 b. ibid.

Calcinationis Jpirttuum finis quii. Cala natio quomodo a Libauie dfirua-

3*9 tur.
334
C alcinatt genus omnefixius efi,quam no Calctnatio an feruet homogen tam om-
calcinatum. ibid. nium partium adfe mutito. 1 b.
Calctnatio quot modisfiat. 3*0 Calctnatio tfi dupUx reuerberatio fine
Calctnatio per ignem atlualcm qualis, Aholtfmus. 334
ibid. C* 'ornationis t emptu quod. 3 35
Calctnatio per ignem potent talem quo- Cahinatione quomodo nonnur.quam
modofiat. 3 'O abutantur. ib.

In Calculatione omni quid cautndum. Calcmatto per reuerlerium quotuplex.

ibid.
335
Calctnatio

Digilized by
 . 21

I N D E'X
Caldnatio fecialis que. ibid. & qua eius 6ioq.
fttjpeciet. ibid. Camphora vtilitattiqua. loy. io#
Calcmatio per aquas fortes qUstuplex. Campbora nimim rfiu quate tautndul
$41 .&quomodovtrdqy fiat. ibid. zo6
Cale mati 0 metallorum per fumigatio- Canctmm. Vide Lacca.
nem quomodo fiat. 343 Canctr quorfiim miis. 9
Caltinatmu metallorum per fumiga- Cancrorum fhtuiatitium emis quibat
tionem apparatui qualis. ibid. conducat. ibid'.

Calcinotio Menurij cum Saturno qua- Canctr pium ligatu chelis tantro , mor-
Iit, & quo modo fiat. 3 44 bo, mpefim quid tfiktat. 91
Calcinotio Martit ptr aquam fortem. Cancri pedes &cbtlidetasUtri$reiqmd
• ibid. proflent. 63
Calcinotio Saturni. j 4.4. Cancri, morbifignatura qua. 7
Calcitis quomodo vratur. 241 Cancri remedia. ibid.

Cah ultfignaturd qua. 72 Canes ptr aflattm feruidifiimam facile

Calculum pellentia, omnia Magice funt rabit percelluntur. 7$
fignata a fimilitudmt , & morbum Carbunculm.Vidt Anthrax.
fignificantfimimaginibm. ibid. Cardamomum quid , quali/que planta
Calculus Microcofmt, calculi remedium fit. iij
72 . Cardamonumvbinafiatttr. ibid.

CalefaQioquid. 305 Cardamomi genera quot. 1/3

CalefaBio infitiationi quam fitfinitima ab Arabibm quomodo vocentur, ibid.

tbid. Ctrdamomu mtnm an profanum. 1 1 4.

Cdltba quas vires habeat. 54 Cardamomum quas vtiiitatts habear,
C tlxquid. 331.334 ibid.

Calx quotuplex. ibid. Caro leporis quo conducat. 40

Cambjfis quam ob caufam Agypriorum Carpefia quid. 117
regivnguenta&aromatamiferit. 3 CatjopbjBon quid,vbi &quaforma na-
Campboraquid. 205. eius ligni mate- fcatur. 109. quoto gradu calefaciat
ria cuius fit colorte. tbid. & jieett ibid.

Campbora quapraaftaftligenda. 105 CaryopbyBorum vfm & commoda.

Camphora diferentia quonam, ibid. 109.
Campbora de Bumeo qua. 1® y Caryopbyllorum ctnftSum quanta-
Camphora de cbyna qua. ibid. rum fit virtutum. ibid.
Campbora quinta efentia. lotf Caryophfilorum claret um quomodo ef-
Campborafrigidant fit ancalida. 24. ficiatur. no
ft Cafiid

iqitized by Google
 . j -
1 .

I N D E X.
Cafiafiflula quamfignatura habeat. 56 terna vnguenti ilftnitim [ed etiam
,
Cajfutba. Vide Cufiuta.
Caxcax. vide opium
in vino macerata,
&
quotidie ter vel
quater haufla.
7g
Camtntatu quid. 389 Cbtromantica linea an remediahommi
Camentationi* vfus quotupUx. ibid. ctnuenientsa dtmonflrtnt.
84
Camtntationu materia qua. 390 Cholagogum Quercetani. ng
Camtntationu apparatu* quii. ibid. C bolcothar vitnolifortifiimt calcinatx
Camentatto ftcundumLibam quid. 9 Eryfipelatis remedium.
7 3. ideoexte-
Camtntationu rutu qiu. ibid. rim m aqua plantagini*folutum ver-
Camtntatio per tegula* lateritia* txca. Bter imponitur.
uat as quali*. 391 Cbtyfocolla quomodo vratur.
34n
C unentotio anftratificationtm &tm-
<
Cbyna qualu. nj.mfilo patrio quomo-
plaflraUonem requrat. 3 9
o do vocetur. ii,j^
Camentatioanad jiparationem referri Chyna vbiprouoniat, &quib.locisgau-
pofiiu jjfi deat.
ta
Cementum quid. 391 Chjnaradix quali*. tbtL
Cementum qtutuplex. ibid. Chynaquibm profit. ibid.
Cementum an interdum etiam prope- Chyna quod letum* CaroloQmto Imp.
ret io nibui mfiruiat. 1 attulerit.
39
Cementi firma cur nonnunquam abu- Chyna incommoda qua 112
tamur. Chyna decoSum quale
3 92 j2x
.

Centauree UUritie remedium. 7o Cicatricumfignete que. 73. drviikfit-

Cerebrum Juillum quibus profit. 91 me ad silet experimenta. ibtd.
Cbslcantum combuflum quam miram Ciconiarum quinta effient ia quotondu-
infifiedo fanguinit profluuio effica- Wfk *
ciam hebeat. 9S
70 Ciconte ventriculus quibas vtilu.
96
Cbamameli flores quae vires habeat 40 . Cicuta facros ignei &vUera
ferpentut
CharaSeru &
verba anne ait quam vim ilUturtflmgutu So
& efficaciam habeant. 6o . recondita Cicuta magnam fitpe quantitatem anus
in tUu Letensqut alia r» deprehendi quadam Atbemtnfii tfitauit. 81
tur. CtmfeHio quidfit, & quomodo fiat.
Chelidonia illeriria medetur.
Chelidonium minue , flue fcropbularta
70 M
Cmtfalitofinitima efi catemationi. 141
mmor, cui adfeftut medeatur 7 6 pro . CtnefeUitnu adminifiratio quotuplex
ft er foliorum Magicam Agnaturam
.fi' ... *4S
figillatmibm (rodtfl,nonfilumex- CmuamormmtpuL ioz
&MM4-

Digitized by Google
 INDEX.
Cimamomi corttx quomodo probum, Clarificatio quot modii furi dicatur, ib.

ibid. Clarificatio decottorum & fyruporum

Cinnamomum Mofyletkumqualt.i oj quomodo fieri debeat 3 14

Cinnamomum montanum, afiferu^raf- Clarttum quid. I40. tim rana genera.

fum, quale. ibid. 841 843 .&feqq.
Cinnamomum nigricant quale. ibid. Cltpfydrta quid. i 5,1
Cinnamomum fungofum quala. I 03 dtpjjdria oltmvbifaSa. ibid.

Cinnamomum corrue rufum qualo, tb. Clyjttr quid. 1019

Cinnamomum Caryopm quod, ioj Cljfteret quamfint varij. ibid.

C nnamomifpeciei d locorum differen- Cljfleres purgantes qui. 1030

quotnam Aetna numeret,
tia tbtd. dyfleres adflatui, Clyfltres aflringetet ,

Cinnamomi proprietates qua. ibid. glutmantes,ad doloresfedandos, qui-

Cinnamomum optimum quo gradu ca- nam. ibid.

&
hlum fucum fit. 103 Clyfler emollient. 103«
Cinnamomi vtihtatts qua. ibid. Clyfter purgans materiam troffam inPa-
Cinnamomi oleum quomodo conficien- raljfi.ibid. Clyfter abflergene in Dj-
dum. io 4 fenttna,m calculo , in loltca , in Ma-
Circulatio quid. 404 nia , in Phrenitide , tu Apoplexia , 1*
Circulationu cum digeflme quanta fit Paralyfijn Lethargo. 1031
adfinitas. ibid. Ciyflcr m conuulfmtyiatalepfi , melan-
Circulatio circa quid verfetur. 404 cholia hypochondriaca, podagra , in-

Circulatio an etiam ad figedum vfurpe- fiammattonthepatu , mpetudeloru

’
tur. 405 a calculo. 1031
Circulationu apparatu* quu. ibid. Clyflemm genera aha quamplurtma.
Circulatio fecundu Libautum quid. 4.05 lOH.&ftqq.
in em admmtfiratione qua concur- CoagulaxiofecundumGebrum quidyS»
rant. tbtd. fecundum Libautum. 3 u
Circulationu quanta fit txctUtntia in Coagulatio fecudum Tbtephrafeum qua
m
quintu effient conficienda 406
Clarttum Caryopbfetorum, 110 Coagulatio quotuplex. ibtd.& 310.
Citretum ex granit paradtfi. 135. aliud, Coagulatio ab igne Mineraltqualu. 31$
ibid. Coagulationi qua inftruiant. ibid.
Clarificatio quid. 31 4 Coagulationi! definiti». 38 6
Clarificatio fuca pomorum aranimum Coagulationi1 apparatui quii. 3I6.387.
&citrinor ii quomodo fiat. ibid.

Clarificatio bugl fit & aietofa quomodo Coagulatio quot modk abfohtatur. 3 86
1 fiat. ^14 fs Z Coagu-
 11 7

INDEX.
Coagulatio per feparatione quali/fit. ib. Conditura vfm quit ibid.
Coagulatio per copn btnfionem. }SS. 313 Conditura zingibfrii,nucit Mtfibata.
Coagulatio per ftgregatione quana. 3 8? myrobxlanorum.alioTumq, fruriuu
Coagulatio per ehxatione &corime. 3 3 exoticorum quomodo fiat. 31
Cochlea pefiis remedium. 75 Conditura bumida qua , & quomodo
-
Cot bitar ia in officmaPbxrmxceutica ne * parentur. 317
ctjfaria.i 7.ex qua materia confician- Cmdit«rafictaqi & quomodofiaut.ib.
tur. ibid. Conditura quam affinia fit Corsferito ,
Cochlearia parvai exebore& cornu, que & quomodo fiat. jif
in finem adhibeantur. 17 Condita qua.966 quid conditorum no-
Cori 10 quid. 14 4. mine intthgaxur. i ' ii/.

Coritonu fit cies quotfecundu Arifiotele. Condita quotup licia. 966

ij S. Coriionii differentia. 244 Conditorum varia generat & quibat
Coritoleuts qua. ibid. fingulavfibut deftinata fint. 966.
Coriioraltdaque. 244 967 & ftqq.
Corius mediocrk qua. ibid. ConfriafiutConferiumtt quonam fint
Cohobatioquid. $t6 9 7 1. quomodo parentur. ibid.
Cobobationit finit quotupltx. ibid. Coftriionei quot fint generum, & quo-
Cohobatio quam (ognationtm habeat modofingula fint apparanda. 971
cum maceratione. 316 97$ ( 170
C tbtbatio 'a I. Qutrcttano quomodo de- Coferito cordialk Alexandri Btntdtrii.
fir.batur.ibid.quemodo aStnnerto.tb. Conftriio liberant it. 7 69
& 317 quomodo a Paractlfo. ibid. Conferiio viperina A romaticx. 749
Coli cruciatm quomodoftdandm. 9 « Conferiiovipennafacbarina. 75 0
Colat io quid. 300 Conferiio viperina tuniperina. 751
Colattonu infiitutio qua. ibid. Conferiio Hamecb motor Mtfita. Sto
Colica fignatura. 72 Conferiio Hamecb mtnor Mtfita. ibid.
Colica fingulare remtdiunt. 73 Confcrua vndtdtria. 960.
Colica pefiii remedium quod. ibul. Conferva quotupluts. ibid.

C olorat 10 quid. $1 9 Coferua capitales. Thoracica, cordia-

Color quibm modii acquiratur, ibid. Irfiomachica , hepatica,filentticx,

Colubrina quo conducat. *2 renatis qua. 961
Colubrorum C»o apparata ad multa vt- C onftruxrum prtmapraparatio quatit.
nenaptafiatifimu tfi alextpbarma- 9 6] fecunda qualu. ibid. & 964,
cumJuCollutio.VidcGarganfmui. Confolida rtgxlk punriuru m corporo
Concoriionu differentia qua. 4 6 medetur Ji tres vel noue ttm flores
Conditura quid. 316 comedantur. 7*

Digitized by Google
 I N D E X :

Couolnulasin ftgetibus proueniens quid Cribrat io quid. 29?

rtpraftntet. ji.tim duellum in Co- C ribrationis vfissquis. ibid.

lica tfi Jtngulare. 71 Cribrat unis infirumeuta qua 300

Conyfa quas viret bab tat 41 Crocodili adeps quo conducat. 81 8/

C orrofiofiut CaUinatio per aquas fortes Crocus, lUeritu remedium. 70

quotuplex y J4T Crocus Martis. eiu/dtmque oleum fqua
Cerallium qua tfficaeiafit praditum.70 mofis pedibus medetur 77
Cor heminis quo conducat. 91 Cruciata. Vide GenttanelU.
Cor motacilla quibus vttle. 91 Crudorum pharmacorum &fine artu
Corruptio late & finiit futnta quid. fici» digefitrum quanta fint incom-
i:8. 119 moda. 4<£
Corruptio Ugt natura procedit generatio Cryfialliss quam fignatura habeat, &
ntm. 2 19 quo conducat. >
/4
Corruptu quot operationesfub ft conti- Cryfl alius calculi remedium. 72
neat. ii id. C ubebaqutd 1 16 e aris planta qualis, ib.

Coruo cur non vefi endum. 25 Cucumeris fylvefirisfruUm maturi qui

Cofius , planta qualis. /3 2 bus vtiles. fi
Csfit gtnera quot. ibid. Cucurbita quale alimenti fit 36
Cofius Arabicus qualis 132. C ofiusln- Culmorum nodi qualem fignatura ha-
dicusquis 133 beant. 78. &quibm adftfttbus me-
Cofius Syriacus fi autfietu quit ibid. deantur. ibid»

Cofl i genera quotArabtt confittuant, 1 3 3 Cultri in Pbarmacopaia quotuplices.

Cofius vbi nafcatur. ibid. 1 & mucronatt.tbid.bre-
6. oblongi
Cofius Belgarum & Cofius officinarum viores quidam & breves
obtufi,alii

qualis. ibid. quidem,fed latifitmiffigura lunari,

Cofius qua facuitatt Jit praditus 1/3. & quando qurnut m finem ex his
eiusqus effetta ibid . quolibet vt endum. ibid.

Cofiinum olttum quomodo fiat 134 Cuminum Mthtoptcum cur aliis pra-
Cranium &
cerebrum hominis epilepfia fiantius. 90
fubuenit.91.6r quomodo applicadu. ib. Curcuma radixlStritia remediis 70.7 1
C tbrain officina Pharmaceutica necef- CufeutaJugi dationumfignaturam ba -
faria, quibusq ; v/tbus inferuiant. 19 bet. 78 eius decoclu quibus profit.ib.

Ci bra 'e crinibus equorum tela in modis Cyclaminis folia quam fignaturam &
contexta quorfum conducant. ibid. i quem vfum habeant. }6
ligno , ut cortict tiltaceo, in fibras te- Cyclammus quam fignatura gerat. 5 8
nues & longas dificrpto.quom. ibid. cius bulbum ad amator ia valere di-
ft xit
1
 INDE X.
xitTbeophraflm. Aid. Decoftum fudorifkum contra htmVt-
Cjnogloft radix urca tolium adigat a , turum. 815
quid praftet, 62 Decoctorum genera quam plurima , &
Cynofonbtflores quas virts habeant. 58 qutbui/tegula vfibm infervuit. 819
Cypbotdes Andromacbi. 777 #2 o.&fiqq.
D. Deliquium quid. ' 281
DacJylatm Canori remedium. 7i Deliquium quotupltx. Aid.
Danui quantifecerit quodda Balfamu.i Deliquium vaporafum quale. eSi
Decod a que. tio Deliquii tetupm.
In Dectchonibm quotfint nformade.Ai. Deliquii veporqfi adminiftrattequotu-
Deuilio lenitiue eptritiue refrigerent. ple». 28 1
811 Deliquium tmbapticum quele. 28)
Detoftw lenit iue aperit me calefacies. A. Deliquium embepeuum quot uplici ter
DecHit Cermmetiue,diuretite,prep4 - fiet. Ati. (um que.it 5
Sn
rani bilem. (dem. 8 13 Deliquit dtvtfio ex neture liquabili-
Detoftum ed bilis ttmdtettm emende»- Deliquii divflo ex embu ruit dtverfna-
Decottnm properem pituitem. Aid. te que. Aid.
Dtioclto ai parandum futcum mtlen- Deliqua embaptuioptratiopraparato-
tboliatm. 814 - • neque. 283
Decoftum<Cathoticum. Aid. Deliquii mbaptici operatio purifica-
DtcoHum hydrohcum. f /5. ttm /pectes '
torte que. Aid.
plures.Aii.& 8i 6 D:l<qutuman fet^ tum olee concrete,
Decocho bydrotita adverfnt ftret mter - glutes & ftmilia [tlvuntur eque
mittentes. Siy calida. 288
Dt collum purgent Id quertenem. 818 Deliquium anfit , quado calces foluun-
Dec ollum edprovocendos mtnfts ,adfi- tur per feles additou&aliaacria.A.
flenda mtnflrue , adpraeiprt at tonem Deliquium crypticum quale. 289
vten,ad iuuandem conceptionem, ed Deliquit fines principales qut. 290
moifwn cenis vel ferpentu. 819 Dentaria herba que. 55. inflationis
Deioclum mjrobalenorum , Depetor» , hydropica Agnaturam beba, et que
Adientht. 825 ed illam condunt. - 79
DecoSumfurnarie,galltfdecreptti, belle- Dentifricium ed tenderem dentibus
bon nigri. . 8j6 conoliandum. 16»
DccoHumraduitCbyna.nl. (Aid. •
Defunfit per deliquium que. 364.
Decofluraduu Chyna pro potu ordtnerio . Dtfcen/irte inhumatio. 3 6S
D oftum Chyna Quercetam. 122 Defpunuttaquid. 306
DtcoHum Sarfeparille. 113

t Digitized by Google
 1 7•1

i N D E X,
DiffumatiomeRu quomodo fiat. ibid. D efhllatioper patinam & balntum.ilr.
D ff uniat. o facchari qualis. 37 7 Dejhdatio ad Latus vtlper retorta. 361
Dcjpumatto fi videatur tmperfetia, quid DtftiUatio per intimationem. 362
faciendum. ibid. Deft tllatio per defcenfum. 365
Dejhdatio quid. 354.410 Dtfttllatio per tabulam. 364.
Deftillationu differentit quot. ibid. Defhllatio de fcenforia per lignum. 367
Defhllationit differentia prima que. 411 Deftillationu finis. 368
Deft 1 Hat tonu differenti a fecunda a liquo- Defttllatior.is caufa. ibid.

re. ibid. Defudatto qua. 364

DefitUuionis differetta tertia a materia DiaboliJltrcue. Vide Afa foetida
-& figura vafis. 411 DiacalammtbonQaleni.76z.aliud.tbi.
D.jUlationis differentia qturta d vafis Diaealamenthum Nicolai. 7 61
fitu. ibid. Diacspparu Gcibertide Anglia. 71*
Dejhdationu differentia quinta a gradi- Diacaftouum Hieronymi Fracaftorii.
bus ignis. 41* (lata. 4*5. 7Z1.
Deflillatiofbtriius Vitrioli cum terrafigil Diacafloreum Nicolai. 75^
Ad Deftillat unis dotirina CanonetCby- Dtaeinnamotmm Mefua. 772
miiorum necejfaru ibid. & quinam Diae itonium Galeni. 71
illi fint. 416 Diacodion compofitum Mefua. 7 78
Deftillationu methodus varia. 43;. Dtacodion Atiliani. 71
Deflillatii aquis odor quomodo compa- Diacodion fimplex Mefua. ibid.

retur. 433 Diacorum. 707'

DefhlLttio herbarum cum aquae emuni DiatunumaMefitamagna. 77 6. mi
frigida, ibid. ( 435. nor eiusdem. - 777
Dejhdatio herbarum eum aqua calida. Diatoftum Mefua. 71
Deflidandi aquas methodus n mu ac no- Dtagalanga Mefua. 770
bilior. ibid. Dtacummum Mefua. 771
Defit dat io per afcenfum.qua. 358 Diacyminum Nuolai. 77*
DefhlLttio per balneum roris. 360 Diabyftopum. 760
Deft illatio per cineres. ibtd. Dusireosfimplex Magiftralit. 759
DefliUatio per balneum fictum, ibid. Diaireos Salomonis. ibid.

Deft illatio per vefiam. $60 Diatreos vfitata. 760

Deft illatio per Cacatos. ibid. Dtalacca maior Mefua. 777. minor
DejhOatiodd foltm. ibtd. eiusdem ibtd.

Deft illatio per parabolam. 3

6 Dtamorufia Mefua. ,
7n-
Deftillat upir cryftalLot. ibid. Dtamargaritum caliduAuicenna.j 66
DeftiiUtio ptfpatinam. jf» Dumo-
 41 j

I N' D E' X;
Viantf hum amaram Mefite. 70 6 Digtfiit nou* forma induftio. 381
Diam ofcbum dulci Mtfua. 70 7 Dgeflio crudorum correftio. ibid.
Dianihm. - 7 66 Digtfhonii infirumtutu quednafit. 38*
Diapapamr Nicolai 7 79 Digtftiominferuies fornacis genus quod-
Dtaptnidion Nicolai ' 760 nam. ibid.
Diapenidionfitu fricabat Calidi/. 780 Dgefiio tftconcoRio. ibid.

Duntfum M tfua. 771 Dgefitonis vocabulum Litauio ambi-

Diarctutbidon Damocratu , Gelem .? 18 gunm. 38
Diairbedon Abbatis Nicolai. 780 Digefitonis modus quit. ,
ibid.

Dtanbodta communi Mtfua. tbtd. Digefitonis fines qui. 383

Diafatjrium Nicolai. 71 3 D gtfiio tnftruit reftifuationi. 384.
Diafatjrium Mtfua. ibtd. Digtflse fuccunit edulcorationi. ibtd.

Dtafatjnon Mtfua aliud. 71 D gtfiio concurrit cum metatione &

Dia(politicum Galeni. 77 3 extractione. 384
Diafulpbur Mtfua 76} Digefitonis uecefiita/ & rt ilitat quanta.
Dratbamaron. 76 1 4 * 7*
Diatragacantbum calidum. 760 Difflat io quid fit. 310
Diatragacanthu frigidum Nhota>. 779 Difflat 10 exhalationi qua fit affinit. ibid.
Diatrmprperton Galeni 77} D filatis quomodo fiat. 3 1 o
19 atrionpiptt ton Mtfua. ibtd. Dilutio quid. 3J3
Dratrionfantalon Nicolai. 78 D:ptamut,cerui medicina. 66
Diamargariton frigidum Nicolai, ibtd. DtjfaphaUum quid. 171. ad quemfinem
Diaxyhabes M tfua. 7 66 olm vfurpatum. ibid.

Dia^tngtbcr Nicolai. 771 D ffapboltum vbi nafcatur. ibid.

Dtfamus quas viris babtat. 41 D faphulttt an mixturafit artificiofepa-

l

Dtftjmnui frt, ula incredibili proprkta~ rata anvtr 0 naturaUttrfn talis. 171
tttrabtt. 61 Dftifftu quid. 353
Digtfito & maceratio quantam inter fe D tfcejfus quomodo & quotupluittr fiat,
adfui tatcm habeant. 377 ibtd,

Digtfiio ornum circulatione aliquando D fi ejus per euap orationem quis. 353
conuentat. jt8 Diffl lutus quid. 26 8
Digefitonis definitio. ibid. Difolatio medie amentor u varia ob quot
Dsgtfhtnis vfus qnttupltx. • ibid.
379 caufasfiat. -

Digi/lio penetrationi fubtella. ibid. Difolutio medicamentorum , qua calat-

D gt(Honis apparatus. 380 los atterunt, quomodofiat. 168
Digefitonis finis fecundum Senatuum Dijfilutioni quonam mferuunt. ibid.
'* Difrohir
quotuplex. 381

Digitized by Google
 8

index.
Diffolutiojpecierum aromaticarum quo quomodo adminiftretur.
modoJiat. 269 Duratio artificioft ferri, mediante gene-
Difolutto Catapotiorum qualia, ibtd. re Carbonum tnUafsta tnuen torum,
D ifiolutt** liquatione quomodo diffe- qualis. ibid.
rat. 269. Djfenttri* fignatura qua.
75
Difiolutia cum & Jine calore qualia. DyfenterU remedia qua. ibid.
178.
E.
DiJJblutto metallorum qua. ibid.
Dijfoludo mediorum mmeralium qua. Brtetatiquaiefifiant.
4/
278. ^Eclegma. VidcLoch.
Dtjfoluth falmm mineralium qua.ibid. Elaboratio quid, fecundum Ltbauium.

Difiolutto animalium qua. 070

278
Btjfolutio vegetabilium qua. Elaboratio quotuplex. ibid.
ibtd.
DiJfoUuio totalia qua. Eleduarium vnde dicatur.
279 754. quibus
Dodones herbant an arborJit.<i 8 ^cu- medicamenti* hoc nomen competat,
9
iusfacultati/fit. ibtd.
ibid.
Draco marinus. 81.aculeis ojftum in dor Eleduaria caput calefacientia qua.
7 /5
Eleduaria calefacientia pedtu.
fogerit > quo leth aliter pungit, ibid. 7S9
Draconis marini caro qualis. Eleduariacor calefacientia.
81 y6+
Dracontium macularum remedium. 7; Eleduarium de ouo. 7 18. altudmaxi-
Dracontum maius quam Agnaturam mum. ibid.
liabeat.8i.eius decadum contra tdus Eleduarium contra peftem Terdinandi
ftrptntum tfficacifsimum. Imperatoris.
tb.
j Xl
..

Dracunculus maior radice bulbofaquo Eleduarium Guidonis contra pejlem.

conducat.
jg
jio
Dracunculus minor quam fignaturam Eleduarium i [coria ferri Rhafis. 711
habeat, & quii operetur.
g1 Eleduarium Ducis.
712
Dragaganthum. Vide GummtTraga- Eleduarium ex A fa.
c atubum
71J
, .. Eleduarium luflmum Nicolai. 71
Duratio in Pharmacia quem locum ha- Eleduarium de nucibus Antonii. 742
beat. .
294 UtduAmm peftiUntiaU Medicorum
Duratus medicamentorum quot modis
Bafiletnfium. 7 2j
fiat. % tb. Eleduarium praferuatmm inpefte A-
Duratio an etiam in Chjmia locum ha- damiLoniceri. 724
beat. »
195 Eleduarium lotficans Galeni. 76$
Duratio Mercurii per fumum Saturni Eleduarium Nicolai de Crafsis. 7«
tt lltdua-
 r
..

INDEX.
lUSuarium cor calidum alleram & re- ilectuarium imperiate Fioraaantiad t-

fngtrans. iij undem efftlfum, t bid.

Ilectuarium ad libidinem augmcntdti- EUttuarium refrigerans caput. 778
dam. .-V< 119 Elclfuanum rcfngnreuii pedtae* 779
llettuarium ad vteridekres. 211 Ehttuana cor itfrigeramia, quanam.
Electuarium refumemini. 1 708 780 ,

Ilectuarium ex Itbro Mefua. 709 Elettuarium ex aceto fa Galeni. 78 z

llettuarium ebaccUlauri. 718 El.ttuariaftomachum refrigerantia. tb.
Electuarium praferuanuum Prifdani. Electuarium de forbu Mefua. 7 S*
722 •
Llccluartum de beccis myrti , Mefut.ib.
Ilectuarium contra ptflem Utnnis Bau- Iit cl narium eonfolsda maiori/ aftrin-
bini.ji<j.*ltudcinfdemiotrdpeJlem. g.ns. x 781
ibid. • lleetuarta Calculum frangentia. 785
llettuarium latificans Ebafii.j6S.ait- llettuarium deaniribm A manna. tb.

ud. ibid. lUciuartutd Diureticum Bart. Motua-

Electuarium latificans Mefua. 768. guana. 785
769 Electuarium confortans digefiionem
Iletluarutm de gemmis caltdttm. 7 6f 789
llettuarium Sulphuratam Fiorauanti. Elettuamftomacbale Fiorauanti. 75 o
7 Electuarium ad cor cahdum keurnti.
llettuarium regium Mefua. 7 70. regiu 791
alterum. ibid. Elettnarium refiauratiuumRanzouii
Elettuaria ventriculum calefacientia. tbtd.

770 lUttuariumadbumidirattnirefiaura-
Ilettuarium de aromatibus. 774 dam ArnoldiVilanouani. 791
llettuarium Pttrt Arno Ut VtlUnoua- Electuarium pro ventriculo laxattuo .
ni. ~ ibid. ibid.

llettuarium Mefua. 774. e tufdtm ali - EUtluartum pro iyfenteria. 79

wrf. ;
775 Elettuarium ad runam &meiiftstno-
lltcluarium Alcanu. ,, ; . 77^ ibid

Ilectuarium vita ArnoldsVilUnouani. Elettuarium ad Calculum. 792

776 >
‘
Elettuarium ad Venerem. > •••
ibid.

llettuarium de feminibus. ibid. Elettuarium ,

quibus jperma eji aere,
llectuaru hepar excalefacuntiaqua. 792
.776 '
.
Elettuarium ad Venerem A uitenne.
lUCtuammexcalefaciensmatrUe.jjH 795
ibu

Digitized by Google
 I N D E X.
tleftudrium ad Coitum augmtntandu. vouani. 788
. j£mo. ibid. Eleciuarium cordiale Marfllii. 1 b.

Electu anum ad libidinem augendam Eleduarium pectorale Addpbi Occanis.

•*
Arnoldi Villanouani. 7 9 ; .aliud eiuf- 789
demad Venerem. ibid. EleciuanumadTufsim, Fiorauanti. tb.

Ekiltiartum contra fitrihtatem Arncl- Eleciuarium pro refrigerato Ventrtculo.

dt l illanouatn. 1 794 789
iieci narium pro dolore Coiico.ibtd. ali- Eleciuarium confortans & confringens,
ud ad eundem affectum. t btd. tbtd.

Elecl u.-trium pro dolore nephritico. 794 Elix ano quid fit. 145
Eleciuarium ad dolorem vejica cum vi- lltxauonts rfm quotteplex. ibi. &>^6.
cere.
795 E lixatio Pbilofophua qua. 249
Eleciuarium pro dolore influxu veniris. Eltxatto quotttplex requirat humtdum.

. tbid. y .

Eleciuarium ad vteri dolores. 79 5, aliud

,t ^ ibid.

Ehxara quare intus fiant ficciora. 14.9

ad eundem afjeclum. .
796 Eltxationes quareJinttnxqudUs, iq.9.
Eleciuarium ad dolores cum r Icere, j 96 &i$o
Eleciuarium Arnoldi Villanouant, Phi- Ehxptionts finibus quomodo differant.
lanthropos ditium. 784 150
Ekduana Venerem flimulantia. 785 Elixsr vita, Ltonbardi Fiorauanti. qjt

Eleciuarium pro henteiia. 792 &qua eimflnt vtilitatts. ibidem. &

Eltciuanum ad ptorbos capitisfrigidos. 473 -
785 . ..
Ehxir vita Tbadai Florentini.- 47$.
Eleciuarium opticum Adolphi Occanis. qua em fine commoda. ibid.

786 Ehxir Iofrphi Quercetani maius. 47 4

[kduanum ad mmtriam Arnoldi ElixirvttaColonienfium. 47 <5
Villanouant. ibid. aliud eiufdem. Ehxir vita minus lofephi Quercetani.
787 477
Eleciuarium ad cor frigidum Heurnii. ElixirvitaFiorauantt. 478. quatius
787 fint effecla. 479
Eleciuarium ad interentem aqua. 787 Ehxir aliud lofephi Quercetani. 479
Ekduartu pro palpitatione cor dii. 787 Ehxir magnum ad Phthifin. 480
Ekduarium ad Icterum. 790 Elixir vita confortans maximum, ibi-
Electu artum cordiale. 787 dem.
Eleciuarium pro frient. 790 Elixir vita aliud. 481
Eleduarium confortans Arnoldi Villa- Ehxir confortans aliud. 482
tt 2 Elixir
 INDEX.
lExir vita (or, forum Aliud Banifitri. quando infensior. 30?
tbid. Eupborbium qutd. 198. vnde nomen fu*
'
'
EjnplajhcattefiveEmpUfiratio anfit ve- acceperit. tbid.

ra calci natio. Euphorbuplanta qualis. 198. quamfa-

34J
Emplafiratto quomodo cakmationem cu it arem habeat. ibtd..

Acultrtt. ibtd. Euphrafiaftos quam fignaturam habe-

Emplafirationisvfus. 345 at y & ern morbo medeatur. 54.
Emplafir at tonis apparatus. ibtd. Ex agon , ex Pfjflurum familia natus,
Emplafirum Ce r ornum. 164 Confulum Romanorum tuffu in doliie
Eptkpfu vnde concitetur, 68 ferpenttbus plenum mutius , intactus
Epilepfusm quanam defigntnt^ 68. & tuafit. 80
6 <) Exanthematumfignaturaqua. 7 3. &
IptLpfiu prafiantifimim fecundum a- quanam remedia illis cSducentta.tb.
Uquos Medicamentum quodnam fit. Extrtfcentiafignatura qua 7 $.& qui-
69 nam illis vtiliter medeantur, tbid.

Epilepticum Tbtopbrafti Paraulf.^i^ Exhalatio qutd. 305»

Epilepticum medicamentum Ofvvaldi Exhalatio ab euaporattone quomodo
, t Crollit. 5x8. Vide eriam Aqua. differat. tbid.

Equifetum quam fignaturam habeat. Exhalationis apparatus quit. 309.

59. eius decoftum quibus adfeftibus Exhalatio quomodo a Libauio definia-
medeatur. tbid. tur.
' ib..

Eruca quae vires habeat. .

41 Exhalatio in quib.potifimum fiat.
Erjfipclatufignaturaque. 73 Exhalantia difficulter ,
quomodo adtu-
Eijfipelatts remedia quanam. ib. uentur. 3 1 o
J
Efdra Atluart. 737 Exprefsio quid. 374.^77.2,7
Ifientia. Vide Tinttura. Exprefsio qutd Libauio fignificet. 198
ifula Diofcortdi efi rtntmtm. 8o Exprtfsiotus vfus quis, & vbi excellat,

Euap oratio qutd. 307 ibtd.

Euaporattonis vfus quis. ibtd. Exprefsionis properatio qua. 298

Euaporattonis apparatus qualis. 307 Exttnclio quid. 243
Euaperatio at exhalatione quomodo dtf Extinilio a refrigeratione quomodo dif-
ferat. 308 ferat. 306
Euaporatiod libauio quomoii definia- Bxrratium ligni quaiaci. 6 1 x
tur. tbid. m quibus vafibus mflitua- Extratlum Diaphoreticum acBtzaar-
tur. tbid, ticum. 614
Euapoiatio quomodo fublimationi ali- Extratlum eligno Saffafras. ibtd.

Ix-

Digitized by Google
 4
651
8.

I N D E «
Extrattum ligm Buxi. 614 Extrattum granorum tbuli. 6x2
Extrattum ligni & artuum tuntpen Extrattum ceraforum nigrorum, ibid.

ibid. Extrattum florumpaonia. 6zi

Extrattaeradicibm. 61 Extrattum fruttuum Alkfkengi. ibid.

Extrattum ligni dites. ' 6 14 Extrattum ftntlorum. ibid,

Extrattum ligni h hoiij & Sant ali. ib. Extrattum florum papaucris rubeorum.
Extralium radicum angelica. 6ij. ttm 6zz
vfusacdofis. 616 Extrolla herbarum quot modiefuri fi-'
Ex traltum corticumfraxini. 61 Itant. / 6 1}
BxtraHum corticum tamarifcifiut cap- modus primus. ibid.

parorum. ibtd. modus ftcundm. <523

Extractum radicum arborum. 614 modm tertius. ibid.

Extractum radicum tormentillajmpe- Extrattum chelidonia 614

nalu^tdtaria.Gtmiana, Ariflolo- Extrattum Mtliffa ,
Carduibenedttti ,
chia. 6\ Vlmaria. ibid.

Extraltum radicum Enula campam, Extrattum Cephalicum. 61$. aliud Ce-

ibid. phalicum. 6x6
Extractum Zingiberi/ fudatiuum. 616 Extrattum thoracicum.ibid.aliud.627
Extralium radicum poeonuc& vifii co- Extrattum cordiale. 617. ctrdtale a-
ryli. ibid. liud. 628
Extrattum radicum byofciami. <Si 8 Extrattum ftomacbtcum. 61$. aliud.
Extrattum e radicibus efula ibid. 630
Extrattum raduis foecula Bryonia. 6 1 Extrattum hepaticum. 6} o .hepaticum
Extrattum radicis facula ludie ibid. aliud. 631'
Extrattum radicis Annis. 618 Extrattum fiUniticum. 631. filemti-
Extrattum fiut [anguis fympbyti quo- cum aliud. ibid,-

modo paretur. <519 Extrattum Nephritis um.6))atliudNt-

Extrattum Satyrionis. 610 pbriticum. 634
Extrattum granorum iuniptri. ibid. Extrattum biftericum.6 34. hiflericum
Extrattum baccarum lauri 61 o aliud. ibid,-

Extrattum purgans hedera. 6ti Extrattum ptfiiUnttalt. 635. aliud. 6)6

Extrattum vuarum. ibid. Extrattum compofitum ptJUltntialc a-
Extrattum granorum Sambuci & Ebu- liud.
'
6yj
li. 61 Extrattum caminatimm. ibid.

Extrattum granorum attcs. ibid. em Extrattum Catholicum lofiph* guer-

vfus. > - 611 cttam. 638
tt y Extra-

«5
'
Digitized by Google
 .

I N D EX.
Extradum pancbjmagagonpurgas Of. Extradum manna cum cafiia & fena.
vvaldi Crollq quomodo parari debt- tbtd. . 4; . \ .

•
<f. 639. aliud ciufdem defer tptionu Extradum confectionis Hame cb. 6 47
extractum , 640 Extradum Hiera Pacbq.iotd. etutpr se-
Extractum panchymagogonpurgamBe- paratio quomodo alia ratione Jiat,

guini. ibid. ibid.

;

Extradum pancbjmagogon aliud pur- Extradum Rbabarbari Paraccl/i. 648

gans. <541 Extradum Rbabarbari aliter, Euony-
Extractumpancbjmagogon Phadronu. mi. tbtd.

ibid. Extradum Rbabarbari aliter, Querce-

Extractum pancbjmagogon aliud. 641 - tam. rbid.

Ex tractum cbolagogumfolutiuum. ibi. Extradum Rbabarbari aliud. Heurm/.

&6+1 6 49.
Extractum pblegmagogon. 6+1 Extradum Rbabarbari aliud, Btguint .

Extractum mclanagogon. ibid. ibid.

Extradum ex femine Cmct compofuu. Extradum Rbabarbari aliud. 6+9

642 Extradum Gentiana. 6jo
Extractum folutorium tompofitum a- Extradum Mecboace. ibid.

,
liud. •
643 Extradum Santcule. 6 jo
Extractum aliud purgans. ibid. Extradum Sene. ibid.

Extradum purgans N orimbtrga in v- ExrradumrofarumpaUidarum. 650

fu. 643 Extradum violarum . ibid.

Extractum purgans omnis humores, ib. Extradum florum Perfice. 1 bid.

& 6 ++ Extradum florum prunarum. ibid.

Extractum valenter purgans. 644 Extradum Centauri), fumtttrre,aga-

Extractum folutorium H curnij. ibid. rici. 6jo
Extradum folutorium aliud. 645 Extradumfem. Ebuli, fileris montani.
Extractio capitalis purgans, ibid. pur- ibid. -

gans aliud. ’
ibid. Extradum Efula. » 6$o
Extractum in Id crina. 6 45 Extradum ex Thymelae , C bamtUa,
Extractum Afibmaticum. ibid. Muerta.Tttbymalo. 652
Extradum digerens humores in hepate Extradum Helltbori nigri. tbid.&6tf
& liene. '
6+6 Extradum ii ellebori nigri, H turnij. 6$?
Extradum aliud in obftrudunt lienis, aliud. tbtd.

ibid. Extradum Htllebori nigri compofit um

Extradum cafta & manna. 6+6 contra Epilepfiam. 6 jj
Extradum

Digitized by Google
 .

I N D E X.
Extraftum heUcbori nigri compofitum farina illarum ad inflationem pu-
hud m Apoplexi a & hydrope, rfj
4 dendorum vtihs. ibrd.
Extrathau Scammonif.wid.alia Scam- Farturaquid. 310
monii extr alito. 6^.(jr6^ Fartura quo conducat. ibid
Extractum tlaterij. .
65 f Far tura proprie quidfit. ' 318
Extractum Scylla. ibid.&6$6 Fafanifignatura qua. 74
Extractum Turpeti. 6^6 Fermentatio quid. 327
Extractum Colocynthidis. ibid. fermentat tonis apparatus. '
ibid.
Extractum Eupborbij.. tbid. Femetat io in arcano Pbtlofopbico quo-
Extractio quid. 374.376 modo fiat. 327.^3*8
Extractio Pharmacopacritm & C hy- Fermentum quali prafidio agat. 318
mnorum quomodo fitdtuerfa. 375’ Fementationesin vegetabilibus qut,&
Extractio Spagynca qualis. 76 quomodofiant. tbid.
3
Extractum e it effentia a corporefepara- fermentatu panis quam vtilis. 4 1j
ta. Firment ationis cognitio quamfit necef-
37j
Extrattum Cholagogum folutiuum.nj farta.
4i+
Extracta GalenuojumfimpUcta&co- Fermontationis effeftus qui. ’
ibid.
'
V' ? 7 f. Fermentatio herbarum quomodo fiat.-
Extractum & linitura quomodo dtffe- ‘
435
rant. 377.580 Fermentatu potuum quomodo fiat .
Extraitorumpraparadorum ratio mu-
lierculis haud ignota. Feimentatio in medicinis fuccisq. com-
Extraltum Eupborbif. 200 mifits, quomodofiat. ibid.
’

Extrailknh modus qutfnam frequen- Fermentum fi fixum eti, quid indefiat.

tifiimus. 318 • *
579
Extracta parandi modus generalis quis. Ferrum eur in puluertm non pofiit com-
58 * - minui. 231-
Extraftum quando ditatur. 'tbid. Ficus flmna remedium.
77
Ixtrathones femplictt & copofita quo- Filex vel filicula fquammas cutis au-
modo fiant. 581 fert. : 7<s
Extrafttones artificiofioret quomodo Filtratio quid.
fi- 301.304
enfolednt. - • >
251 Filtratio& defiillatio per lacinias quo-
modo differant. 301 T''
F. -

Abt quamfignaturam habeant.

'
Filtrationis modi quot & quales.

F cur d Pythagora damnata.

5

57.
6 301 •'»
.

in Filtrationt qua notanda. 303

Ultra*

Digitized by Google
 - .

INDE X.
Siltratu 4 Libauio quomodo dtfcrtba- 74 . oleum efraxino defiiSatum,il
tur. 304 Ittum, Herma & ruptura efficax re-
'. 'trationu procurationem qualem ide medium. ibid.

Libautus tradat. ibid. Friatiha quanam. 0. 115

FiftuUfignAturaqtu.7^. & quibus re- Frtabilitas qutd,& vnde dtcbt. 128.
mediu curanda. ibid. 2Z 9
Fixatio quid. 4P 7 Frictio dentium,fiut dcnufiuium, quo
Fixatio quot upltx. ibid. conducat. 1 027. quot tmfint modi.
Fixationis vfus quis. 407 ibid.

Fixatio Msnerahum in IdpieUw vtfiat. poft Fnttiontm dentium quid facien-

373 dum. 1028

*

Fixationi adfinis alsa operatio quana. Fulminatio quid. .

39 *
407 Fulminationis vfus. 393
Flortsexauro. 1009 Fulminationis admintjlratio an variet
Fhrtsexare. ibid. nonnunquam. ibid.

Flores Cafiia. 8 66 Fulminatio probatoria quando adhibe

Flores ex fulphure. 1009 ripofitt. i94
Flutes ex loue. ibid. Fulminatio quomodofiat. 394.^595
Flores ex Antimonio. 1009 Fumigatio quid. 342;
Flosmarts. Vide Bitumen. Fumigati* quotupli citerfiat ibid.

Fluxu u m aeriis materia quanam. 274 Fumigat mu apparatu e. Wl*

Hi
Foetus in vterafignatura qua. 7} Fumigatio fecundum Ltbauium quid.
Foetus vtero adnattfignata qua. 74. 544 .
quot modu fiat. mi.
quaq3 hu conducant remedia, ibid. Fumus ex afa funda, galbano & am-
Forgenfes therma quibus morbis atque motitato quid efficiat. 154
affici ibus conducant. 3 4 Fungi aliquando dicuntur Meduamtn-
Fornaces in officinis Pharmaceuticis ne - ta ,
aliquando alimenta , aliquando
ceUuria .12. quomodo conficienda, & venena. $0. herum vfu qiutup, ingt-
qutbus fingula pro varietate txtru- nui adolefcentes, Lutetia liter u opera
Qionum vfibmfint duanda. ibtd,& dantes, interierunt. , ibid.

a.
j
Fungi in agro Neapolitano prope vrbem
Fraga leprafignaturam habent . 71 .illo- Sanam,quot annis e lapidibus , terra
rum defiillata aqua quibus commo- fakem obrutis, enati, fucati &pul-
da. ibid.. uertfati,quibusfitu vtiUs. 91
Fraxinus quas vires hab tat. 4 Fufio quid. z7i
Fraxini foliA quamfignatura habeant, Fufunisadminifiratio qua. ibid.
•
Fufionis

Digitized by GoogI
 INDEX.
Fufonti modus quotuplex. 273 Gallina ventri cultu quibus vtilv. 96
F ufionisfinit quu. 174 Gallorum vetulorum
tui quo conducat*

Fufium quomodo ad foliditatem pnjh- ^.eorundem caro quideffictat. 40

nam reducatur. 27 f Gamandraa cum rotundo pomo quam
F ufilia qua. ibid. fignaturam habear. 76. p* fletnfefti
Jufilequodlibtt habet humi dum qttod- herbam hanc , fed fub fuo climate
dam codtquatile, & quale iftud fit. produttam magno tuuamtne mace-
275 rant in quotidiano potu. ibtd.

Fufio Philifophorum qua. ibid. Gargarifmata ,fmt Gargarifmi , qutd

Fufiont frequenteris ftipfit fitfictior, aut fint. 1014
-
confumttur 176 Gargarifmi tn quem finem ^dlnberi fo-
Fufio quomodo diuerfimodt fiat. , ibtd. Itant. ibid.

Fuftonit vfiu qua. ibid. Gargarifmi Diaphoretici quinam fint,

Fufione an tranfmutatio fieri queat. & ex quibus parentur. 10 14. &

* 77* ' quibtu fint vtila . ibid.
„
,
'

Fufum omne anfi itim redeat ad confi- Gargarifmi maturantes vnde conficia-
fienttam. ibtd. mur. tbid.

G. Gargarifmi abfiergentes ex quibus pa-

G Agat es quid.
Galanga quotfit generum.
Galanga vbt proueniat.
173
99
ibid.
rentur.
Gargarifmi confolidantes quinam fint.
ibid. alias Apopblegmattfmidifti.ib.
1024

Galanga zingiberi quam fitfimilis. ib. Gargarifrnus quadruplex. 1025

hac quorfumCbinenfts & Malaba- Gaijoplyllum.Vidc Caryophyllu.
rtnfes nantur. 99. Generatu in lata ftgmficatione quid.
Galanga effetius qui. 99.100 i
96
Galbanum quid. 164 Generatio quot modis perficiatur, ibtd.
Galbanum ajptftuafarum refert, odore Generationis materia qua. ibid. £^398
Opoponacem. ibtd. Generat toni quot inferuiant. 397
Galbani bomrequifita qu/. ibid. Generatio naturalis quotuplex. 398
Galbanum qualem vim habeat. 165 Gener atunisprim m gradus eft putrefa-
Galbani effecta qua. ibtd. Sio. 399
Galeopfits G0rurrhearemedtum.76.enu Gentianella feu Cruciata, quibus profit.
decotlum d Carricbtero commenda- 79 -
tur. iltd. Geronium Jiue GratiaDei, quamfigna-
Galerita affata vel tlixa,&comefia quo turam habeat .5 9. enu puluu quo co-
~
K
conduiat. .
*
40 ducat. ibtd.

uu Geranii

Digitized by Google
 1 . .

INI)
Gtraiij fexlum ge:uu,diPum [angui- Gummi Arabicum quid A^o.vndiprv-
nanum, radice rubra, quam fi: ueniat ibid..
“ tax lufiftedo [anguinis profiuuto. 7 o Gummi Arabici quotfintficetis. 1 5 o
' GillaTbeophrafii. ioaj Gummt Arabicum in quoto gradu fit
Cilla Theophrafis fecundum Crolltum.. cabdum 151
ibid. Gummi Arabicieffetlutqui. ibid.

Gingiber. Vide Zingiber. Gummi Tragacanthum quale. 1 j 1 . vbi

Gladiolus radice geniculata, paruorum nafiatur. ibid. in quo gradu frigis
bulborum modo fuptr altum injiden- dum & humidumfit. 151
te,cui adfeflui medeatur, 77 Gummi hedera quid.io 8. eius vis &fa-
Gladiolus tufiu & impofitm filicula & tuh as quonamfit. 169,
fiinas extrahit. 9i H.
Glans . Vide Cly fler.
Glans dolorem [edam. zti
Glandium genera quot,&vnde fihgula
H JEmatites quibus viribusfit prodi-
tus.

Jlamorrhagiam quonam Jignent.

70
7o -

fiant. ioiS.ioz 9 JJomorrbagu remedio. ibid.

Globuli contra aerem ptftUentcm . 116 Htmorrboidumfignaturo qua. 74

'
Globus,[eu pila dfiaraboo conglomera- llomorrhoidum remedia quonam. ibid..
ta fuppojita, extrahit globosplumbt- &75
oseiorpore. 9.1 Homorrhoides in locis cbfccrnis quomo -

Globus vitreus, in pauimentum lapide- do curentur. 9*

um incufius, ad t telum integer refi- Halecis animavrinam retentam tffica.
luir. 13 cifiime propellit. 78 >

Gonorrhceafignatttraqua. 76 Baliacacabunt quam [ignoturam ge--

Gonorrhcearemedia. ibid. rat,& quo conducat. j
6
Grana ?aradifi qua. 1 33. ab amomo HebroorumMuhubales [terniores ex It- -
maiore quomodo dfferant.ibid. eo- terarum figura &fimplicitate,com-
rumfiutlHs quamfiguram refirant, pofittone,torturfitate,de[eclu,obun-
ibid. dantia, coronatione, apertura, ordi-
Grana paradifiquomodo nafcantur. 1 3 5 ne , tranfmutattonc , colligantia &
Grana paradifi quos tffettw habeant. rtuolutione Uterorum, punitoris &
\
tbid. apicuomntaexplicarepromsttut.6o
Gryphe cur non vefcendum. 36
Hebrai maiorem tn verbis, quam in re-
Quaiacum quot habeat proprietates. 19 bus vim ftatuunt. ibid. -

diuretica tn quo fiir itu, ibid. fudert- Hedera quid. ,

1^:8
ftratnquo.. 3P Hederogenera quot. ibid..

Htdtrai

Diqitized by G ooaic.
 -

nq d E S X.
Hedera quas habeat vires. 4» fut. -877
_

Hedera alba quala. »68 Hurafortifiima Galeni, Nicolai. ib>’

Hedera nigra qua. i', id. Hiera Rufii, Nicolai. 883.
Hedera omnis cil calida. >169. Hierae usm quas vires habeat. 54
Hedera proprietates qua. ibid. Hierae ij caulis concauusquamfignatu -
Heliodorus Ather.itr.fis qua de caufa a ram gerat 47 .eius decocti vis atque
Galeno damnetur. 1*) efficacia tn inflammatione purulenti
«

HeDeborus rtte prxp.tr atus quibus affe- penis. ibid.

fi ibus medeatur .3 4 .eo & Hippocra- Htera-logodium Aetij. 881

tes ,& pofl illum Mefuaus funtvfi. Hiera-logodium Nicolai ibid.

ibid. eius venenata & maltgna qua -

Hippoglojfum punitura laterum reme-
litas quomodo fecerncnda.} y. jler- dium. yi
nutat tonem metat. 41 Hirudinis jpinofa aqua deftiHata , vel

HelUborifino fi morbus toUi nequeat, cinis combuflus quo conducat. 74

quorfumfit confugiendum 34
Hirundm.tr ut minor macularum reme-
Verba Paris &
venenum &
medie ami- dium. 75
tum tfl. 80 H ifiona de Puella quadam. 8
Htrmodaftylus Diofioridi efi venenum. Horus Mendofius quare a Galeno dam-
80 netur. 79
Hernia & ruptura fignata qua. 74. Humeclatio quem vfum habeat. I6f
tiufyremedia. ibid. Hume itentur quatiam . ibid.

HernianaHerniaremedium. 74 HumeUatio aromatum,vtCdryophylli t

Hitra Abbatis Nicolai. 883 ambret,mofchi,quomodofiat. 16 y
Hiera Diac»lorynthidos,Rufi. 877 Humeflatto fructuum condiendorum
Hiera Pachij, Ni colat Alexandrini. 87 6 atq} d corticibus repurgandorum vti
Hiera piera Galeni. 874 lifiima. ibid.

Hiera pura Confiant im Nicolai, ibid. Humeclatio amygdalarum ficcarttm,

&%7S nucleorum ptneorum,qualts. 165
Hitra compofita Galeni. 875 Hnmeflatto Camplwa,Colocynthtdos ,
Hiera compofita Nicolai. ibid. Euphorbij, quomodofiat. ibid.

Hitra compofita Aiefiu. ibid. Humeflatio metaUurgis frequens qua.

Hitra picra cum Agarico. 15 76 i 6 f.&z 66
Hiera Archigenis, Aetq. ibid. Hunnr qitotuplex. '
419
Hiera Archigenis Mefua. ibid. Humor aquefus quis. ibid.
Hiera Archigenis Pauli. Humor dementatu quis. 410.
Hitra Archigenis cum Dracunculo Me- Humor oleofiu quis. 419
uu x Humor
 . .

INDEX.
Homeialimtntarius qualis. 410 turam habeant. 69
Humor alimentarius quando pofiit cor- llypertconu feminis fumigatio fugat
'igt. ibid. Dainonts dpropiictattcorpoiu.vcla
HyaamhiconfHio. 708 domo. ibtd..
Hydrargyrus [tu Mercurius vmus gtfta - Hypericon a Paracelft Solis urrcflris
tus, quibus morbis medeatur. 61. nomine in (ignitur ^ 69
Hydromel quid. 857.. a mellicrata & Hypericonis folia tnnumeiis forammu-
mulfo quomodo differat. ibid. lssquaftacutrauHUperforata,ado-
Hydromel vinofum.Syj. quibus condu- nmes externas & internas cutu la-
cat.. 858; fionesprcfunt.yS.ciufdem flores qua
Hydrorneifimplex officinarum.. 858.. Jig/uturam habeant. ibtd..

8yp-
Hydromel cum fucet seraforum adfitim E
fedandam . ibtd. T Ajpit viridis quid praflet.
Hydromel ftut Meluratu vinofum cum ^Icleruufignaturam quanam teneat,
aromatibus, llluflrifltmt Pr.fsideri- yo-
cijElcH.Palut. 859 iHentta remedia „ 70.71
hydromel D.Sennerti,. 860 Ucorisfignaturam quatiam gerant, jj
hydromtl compofitum Attguflani. ibtd. Lemana quas vires habeat. tbid.
hy droptptr, m aquis ptgro lapfurepenti- lecttrlapsdeum qutd. ^z. quibus vtile.
bus nafttns, vulnerum efficax reme- ibtd..

dium. 78 lecur lupinum quibus i> fli mirat ibus

Hydropis remedia qua.. , 70 medeatur. 91
Hydrophobia quomodo curetur.. 53 Ilicum quot fint differentia. 136.
llygiia Grata. 758 Ilices glandifer a qua. tbid.

Hyofciamum Gaftnki inter venenatas Ilices coccigtra qua. ibtd.

plantas numerant.. 80. llscesbactiferaqua 136

Hjofciamus quam habeat flgnaturam,. Imperatores ohm fecum portabant me-
& oleum flue liquer em per fe ex- duamenta. - z

prefliss quorfum conducat 54 Interat 10 quid., 401

Hyptricon vndt nomen ha1 eat. 69. in- morationis apparatus quii. ib. &4o 3
ter herbjtsfolarespraitpua.. ibtd.. Incerat io metallis propria qualis. 403.
Hypt iconis folia perforata quamftgna- & vnde incipiat. ibid.

turam gerant. 59. qutbus adftHibus Inceratio fecundum Ltbauium quid,

medeantur. ibid.. 403'
Hyp truonisfoliorum fibra quamfigna- Inceratio via tfl ad fixationem 403^
lnfufio-

Digitized by Google
 o 1-1

INDEX.
Hhfdfionis apud Galtnicos qmt tradan- nucleum quam, ibidem. Nucleus ipf
tur vftu. , 164 quam fignaturam gerat. tbid

Infufum pro vino Hippocratico. 841 luglandu herbaceum viride inuoluciam

Inhumat10 defctnforia qua. $66 quam fignaturam habeat. 5 6 . con-
lofolatio quid. $
J
ducit ad fellii expurgationem, ibid.

lbftUtio Caltfaclioni quam fitfinitima, lulebi fint lultpta qunl fint. 981
tbid. lulebi quam fint aiifines Syrupis. ibidem.
liifotudonii ijfettusquis. 30$ & quomodo ab lifdem differ ant.tbii.

lnfolatio Hydromelitis quomodo fiat. lulebi quot modis parentur. 98

305 <£306. lulebi quomodo fint decoftione parentur,

lnfolatio confiruarum ruentium quo- ibid.

modo fiat. 30 6 ' lulebi an ffiecitbus aromatici fint con-

lnfolatio oleorum qualis. ibid. diendi. 98
Infirumtnta ad officinam Pharmaceu- lultbue rofaceut. -
981
_ ticam ntce farta quanamfint. 15 lulebut Violarum. ibid.

Infirumtnta prap aratoria quonam fint, lulebtu oxalydit. 981

<y quam varia
.
ibuL&i 6
. lulebus in caloreflagranttltalis vfitatue,
Infirumtnta l harmactuttca ferrtafiue : Heurnii.. ibid.
artant arugintm contrahant,&for- lulebus adfifitndum fanguiutm. 981.
dida fiant , mimfiru fedulo curandi. <^983
18 lulebus ad hepatis refrigerationem, ad
infirumtnta chymica inOfficina Phar- peftus.. 98*
' m actutica quanam fint necefiuna.. lulebus ad pbtbifim , ad btfticam ftbre.
xi . i tbid.

Intefiina quanam figntnt. j6V lulebus MtrcuUalis F mauanti. 9 8$

Intendi» metallorum quomodo fiat . 341 lunctu aquaticus fiftularemtdium. yj
Itu lioremina cur praflantur reliquis. luniptrin abacta quam fignaturam ha-
, «ro : t beant. 69. in agro Neapolitano nucis
Iris Illyrica curmiluraliir, 90' audiant quantitate proutniunt.tbi.
Irii , radixfirumofa, ftrumarumrtmt- profunt maxtmoptre d Spiritibus ma
dium. 77 lignis tbfefsis. tb..

Inflanda quam fignatttram habeant..

jz earum cortex exterior, (tu herba-
.
K.
ceum muolu.rum,qu*m fignatttram
gerat, tbid. tarum cortex interior du- Amas. VideKarmes.
rior quam, ibtd.pclliculactrcumdans K Kern es, quid. i$ 6 .m quibus rtgio
Mbm<
uu 3

Digitized by Google
 .

INDEX.
•nibus proutrure [oleat. ibtd.mtcr acu- Lapis Htrailius Magnes vulgo diSm,
,

•
Itat as ilices reponitur. ibid. qua fit virtute praduus. *
65
.’J« £r<uM qualia, lyg. his pojl Lapis Carpum is ftmilunat tforma fupra
maturitatem perfectam innafcun- commendatur tn illa
oculos txifitns
tur vermiculi , <y qualis illi fint. ibi- Apoplexia qua cum commottont&
,

dem. Syrupus de Kttmts apparatus, contrait tone mufusiorum fupra ocu-

'
tbid. , .1 los inaudit. 63
Kermts quam efficaciam habeat. 157 Lapu corntolm quafit efficacia praditus.
Kermts nertus pracifu ey vulneribus quo- 7°
modo vultur ad hibeatur. ibid. Lapu tn felit bouis repertus ffauusltleria

L. efficax remedium. ' 71

T Acc4 quid* I J5 Lapu dtr mus , Judaicus, Lyncis, <al-
'Lacca vbi nafcatur. ibid. cult remedia furit. * • 7X
Lacca quot [im (pectes. Lapis Lyncis vnde enafeoutr. ibid.
Lacca vulgaris qua ibtd. Lapis Bufontus quo conducat. 81
Lacca faclttia qua. ibid. Lapis Obfidiawu. VtdtGagatts.
Lacca effictus qui. .
157 Laudanum quid. *ij 1

Lacerti, ammacula homini ventffa. 8 r Laudanum prafianttfimum quod ib. &

Latiis pars ferofa ac butjrofa ventrem 9px
fubduat,cafeofa cohibet &fucat. 40 Laudanum Arabicum quale.
Lactuca non oportunt,& nimia quanti- Laudanum qualtui vim habeat, ibid ,
tate fumpta , interficere poteft. ji. Laudant fioiti qui. ibid.
Latluca quale alimentum fit. $6 Laudant tffettus quinam.
114 •

Ladanum. Vide Laudanum. Laudanum Begumt. 997

Laminam quid. 157. eius pfus vbtnam Laudanum optatum faractlfi. 996*-
demonflretur. ibid. hud. 997
Lapathi folia quid caufcntur. 40. quid Laxat tua Benedicta. ~
>
87$
femen. tbsd. Lentes Exanthematum remedium. 75
Lapu Armemus, &
Lapit laxasli, licet Lentium decoctum quibus vtile.
9$
ambo inter venena annumerentur, Lentiginum fignatura qua. 7j
an ex remediorum purgantium nu- Lentiginum remedia. ibtd.

mero excludi debeant. 19 Lentif. tu quti. 105. eius folia qualia.

Lapis Beloculus ,
quam Jignaturam ha- ibid. ex eius ligno quid fiat, ib.

beat , & quas vires baleat. 54 Leonina carnecurnon vefcendum.jG

Lapis ftbulofus quamJignaturam habet , Leontopetalon quum jignaturam gerat.
fp-quemvfum.yj.vbi reptriatur.tb.
5 8.
quas vim habeat. j9
Lept-

Digitized by Google
 . 1 c .

I N D E X.
iepoit poplis , (psfmi remedium. 77 Loch e fuccofcilla Galeni. 94$'?
Lepra fign,it u ra quanam 7 Locb ad ajlbma Gefneri. 9 2
<;

Lepraremedia i,«a ibid. Loih de altbea lofephi Quercee,

Lepus manniu ,
animalculum homini ibid.

veneficum. 8t Loch de fcilla compofitum Mefue .

Lienis Jfnata quinam fint. 5
6 945
Lignum alius. 1 ide Agallochum. Lochfanutn & expertum M fut. ibi-

Ltgnittu paradifi. Videtbid. dem.

Liliiconuadium flos quam obcaufamA- Loch pafiuUtum Quercttam. 952
pophxia medeatur. 68 loch de prafsio Pauli. 9 45
Lim :ann.natura qua. 77. ofuulii exi- Locb ad Empyema, phthifin , & exulce-
guum inhwaabtts albis per medium ratos pulmones. 952
fcifiss Ipafmiefficactpmum tft reme- Loch de eruo Pauli. 94 6
dium .. ibid. Loch de Cartlumo Mefua. ibid.

limatioquid.no. quem vfum in Me- Loch abfltrgens & concoquens triplex,

tallis habeat.. ibid. Rondel .
.
95
Lingua bircina/emen,Ecbium,viperinse Loch mimis incidi titia & detergentia
(apitttlufimiU, quibus adfechbus me- quanam. - 946
deatur. Lochpaffulartm Augtiflani. ibid.
9j
Liquatio quid. 269 Loch ad humorem pttuitofum. 9 51
Liquatio a dijfolutione quomodo di(fe? Loch de caulibus Gordonii. ;
P4<»
rat. ibid. Loch ad pus retentum. 9; 1
Liquatio plumbi, fulpburis,puis, refina, Locb de pulmone vulpis Mefus. 94 6 •

faln faccbari.gummt btderajruno- Loch ad vlcera pulmonis. 9jt

tum, tuniperorum quomodo fiat. 270 LochdetufsUagineflmplex. 94
Liquationis vfus quis ibid. Loch de tufolagine compofitum magi-
Lithontnpttca [eu faxifraga quo con- ftrale. ibid..
ducat.. 48.72 Loch ad incipientem inflammationem
Litbojptmon quas vires habeat. 41. cal- laterum &puhnonis. 950«
culi ctt remedium. Locb ad inflammationem declinantem,
72
Lithontnbon Nicolai.
7* 9 -- ibid.
}
Lo, h fiut Lolvcb quid. 944 Loch e papam re Mefua. 947
Lccb in quotdajfes diflribuantur. ibt- Loch ad defluxionem tenutmincrajfast- -
drm. dam. 9 jo
<

Locb incidentia deterg 'titia qua. Loe h ducodionflmplex Galeni.

9 45 947
Lee b adphtbifln Mtfua.
95 l Loch ad acres & erodentes deftillat tones.

950 Locb)

Digitized by Google
*'
INDEX.
‘
Loch diacodion Montani. Lotio calcii qua. ib.
947
'
*ih ai caliditatem , afferitatem pefto- LotioMetallicorum qua ratione commo-
ris , &
tufum calidam, Mefua. 950. de fieri pofsit. 261
aliud ad idem eiufdem. ibid. Lotio Cerujfe, Pempboligis , Cadmia,
Loch incraffantia leniora quonam. p_j8 plumLt quomodofiet. ibid.

Loch Antipatri. 949 Lut ii pifeii maxilla feucrux punelurit

Loch depfjflhe. 948 in corpore medetur. yi
Loch de pfjll. 0 Mtfuo. tbtd. Lumbricus ritus Panaricium quomodo
Loch de amjgdalu Mefu*. 949 tnttrfi iat *
9}
Loch de alitu, tbtd. Lumbricorum fignatura qua. >1
Loch e portulaca Augvfiani.
9 48 Lumbricorum remedia. 71.71
Locb de caulibus Mefua. 9 49 Lumbrici maioris &minoris mundi quo
Loch tx tragacantho Augufiani. 948 conducant. 9$
Loch ad jputum fanguinu Rondehtij. Lumen Apoilvcaricrum maiorum , aut
949 lumen Achimifiarum prtparattonu.
Loch ad tandem adfetlum ttufdem.tbid. 191
Loch de pino abftergens Mefua. 948 Lunaria Cancri rtmtdium. 7 2. quam
Lotio quotuplex. 159 fignaturam habeat. ibid.

Lotio fuptrficiar ia fiut ab extra qua jit, Lupina carne cur non vefcendum. 5
6
& quomodo fiat. tbtd. Lupi hepar quo conducat. 40
Lotio intima fiut ab intra qua , & quo- Lupinus quam fignaturam habeat. 5 6 .
modo fiat. 259 eius decoclum lienofis prodtfi. ibid.

Lotio fontana, pluuialuqut. ibid. Lupifiercus ad lita gefium ,

quas vires
Lotio medicamentofa, ftilphurea, man- habeat. 61. 6" quas intejhna lupina,
na, bituminofaquJis. 159 ibid.

Lotio multa,fort i/,pauca Jeuts medio- , Lupina cauda, herba, quo conducat, &
cris, qualiter fiat. tbtd. quamfignaturam habeat. 75
Lotio aloes quomodo fiat. 160 Lupini vitem cur meliorem reddant. 9 o
Lottonit vfm quibus. " ibid. lupus corporis humant , quibus mediis
Lotio adipum &
medullarum quomodo curetur. 9}
fiat. lCtO M
Lotio ucoris lupi qualiter fiat. ib.

Lotio intejhnt lupi qualu. z6o \ /f Acer atio quid. 166

Lotio olei m aqua. ibid. 1 Maceratio
L
.
zingiberis,
zjtn radicum
Lotio refinarum ,ctra
,
pkis ,
quomodo duriorum , amygdalarum viridium
fiat. u>i (? durorum fi uctuum quetnodo fieri
debeat.

-i

Digitized by Google
 I N D F X.
dtbtat. . ibid. Mare mendum vndt dicatur. ijj
Mactratio quid fit Libauie. 167 Msrfi quinam, & quo viflu tfl. 80
Macerationis apparatus quat*> ibid. -Marris Creetis. to*?.
Mauration* rfut m ejfcnuu & txtrattit Mafiicatorium I. Quercetani. 1017
quantus. . i4 7 Mafiicatorium dhteljonum ad paraly-
In Maceratione quot fint confideranda. •
fin. .
1 . '
ibid.

268. -
'
Majlicatorium pro delicatis. - ibid.

Macularumfignattlr* qua. 75 Mafittbt quid. 203

Macularum remedia. ibid. Maftuhes vfus quinam. 204
Madtfsftioquid. 343 Maflicbe Chia cur ahu proflantur. 90.
Magifterium quii. 998. vnde nomen ac - 20/.
ceperit. 100% Mittitis gallina puhtisquorfum vtilis.

Magifleria quam fint varia. ibid. , 9}.

Magtjierium fucant quomodofiat. 147 Mecboaca radix in hydrope quid pra -
Magifitrium Tartari. 1008 •
fttt. 70
Magijlerium vitrioli. 1008 & 1009 Medicamentorum diuifio. ' '409
Magifitrmm Bezjostrtkum -minetdie. - Medicamenta interna qua. r ibid.

1008. " • Medicamenta externa qsea. - ibid.

Magfiertum Belfoarlicumfilis. ibid. Medcina donum Dei. 2 *

Magifleri a ex oculis cancri, lapidibus cai - Medicamenta Deoru mantu.ibid.& 3

ptenum , perditarum , lap. ludaico , Medicamentum fitlutareplurisfacien-
•
lyncis fpongu^ryjlAlUsfiitctbm , cor- dum, quam Tbefattrm. 3
nu cerui, cranio humano, &t. i ocp Mediet ehm quomodo vocatiy.&apud
Malum Granatum fisu Puntcum quam Galenum quomodo. ibid.

fignaturam habeat. 58. Medicina fubtellum quodtiam. s

Mala perfica quam fignaturam gerakt. 1Mediem quomodo defcribtndm. f. dt-
70. idtequefloret Perfici folia cum & bfteJftpm.Logicm, Pbilofopbm na-
• nucleo fucata & puluenfata in tu- i turalu&moralu,Mxdicmaperitw ,
moribus & hydrope conducunt, ibid. Chymstattifextremtnifitmiafidcb
Mammarum muliebrium fifietis quid ti,refto tudicio,tenact mtmorra&C.

medeatur. .93
'•

5. & plurima alia tmrtqUifita.C.

Mandragoram Gslenici inter pbmtas ve * Medicus quoad corpus quomodo geme
nenatas numerant. 80. ftfe debeat.
' > • n.. ibid.

Mannacalabrmfis cur aliis proflant ior. Medicamentum antequam (Htgatafi,

9*. quodnam &
quid illud fit^rttfiit-
Manna thuris Vide Tbut. ... * *• ramitem.
~ *
H
f '\
xn Midici
 .

INDEX.
Mtdki, 'm Ctymut trttditi , libertate Medtcamtntafmpluie,quactTttpat-
donandi. iz ttbttt tanta amicitia loiung utur ,vt
nidicorumjushcrandu fecundum Htp- eat vtifumta,vtl admota , vtl [ape
pecrottm. ij filo t ioreiuutnt, quotum fint. 42
Mtateamentum quidfit. 35 Meditamenta Cephalica qua dicau-
Mtdicamentoqmd i diametrofit oppo- .. tur.+z. {fint. 41 4$
fi tum. ihid. Medicamenta Ophthalmica quanam
Medicamentum quotupUx. 36 • Msdicamtm* mmbm comttnientu
Medicamentumfimpltx quale.ibid.me- qua. 43
dit amentum tmpofitum quale, ihid. Medicamenta naribus appropnata
Medicamentorum fimplictum differta- qua tbid.

tiavnde fumantur. 36 Msdicamtntafacitm rtfiuisntiaq 4*

Mtd tamentorum gener *la different :a Medicamenta Unguam ac faucti cu-
tits fiatumtur jbid.m primo ,fccun- rantis qua tbid.

do. & tertiogeuert quanam t omine- Medicamenta pulmtnibm conuenun-

, antur. .
3
6 . tia qua. 43
Medicamentorum omnium tam /impii- Medicamenta thoraci in genere condu-
ctum quam compofitorum materia, tentia qua. ihid.

vnde depromatur. 37. & iu quibus Mtduamenta Cardiaca qua. 43

perfetta eorum cognitio confifiat. tbid. Mtduamentaftomacbta quandtn fiat.
Medicamenta fimplttia quando duas ha- Aid.& 44
btnt facultates, quomodo tunc prima, Mtduamma hepatica quonam fint.
&
quomodo fecunda rocetur.} 8 . an 44 .

etiam tertia nonnunquam detur, & Medicamenta quonam fiUie accidentia

quomodo oppedetur. tbid. curent. ihid.

Medicamentorumfimplictum quotnam Medicamentafflenetica qua 44

in muerfum facultates copjhtuat • Medicamenta mefmterio approprta-
Sylvw. >vr’: * 38 taqua. •• ihid.

MedicametarumfatuUat prima qua. $t. Medu amenta t qua inttfttn* rtfiiciunt

in quih tu confifiat >& quot graiibm quonam. 44
{ qualitates,qualia. $£
agat.ihid. Medicamenta, qua ani curam gerunt,
Mtduameia.qua conitigatas fortium ter qua. ihid.

Medicamentosifacultam fecunda q.& Medicamenta, qua rtntbm projpicmnt

Medicamentorum facultas tertia qua .
qua. 4$
ibtd. Meditamenta rtfica opitulantia qua
Jpitduamenttrum quarta qualitates ihid,

.
f«i, i •
3$ /

'
\ t

Digitized by Google
 a,

, I N D E X
MtlicmtnU firoto eenuniuttia quo- Medicamenta repedentia fundo fiat
nam. .
”
4f admonenda. 49
Medicamenta uterum rtfficmita qu Medicamentum HtUlicum ftu Rupipa-
'.
. Aid. fticum quod oppedetur. Aid*
Medieamenta ad Jijlenda mtnftrua qua Meditamentorum ait rabentium quod-
' 4;- namfint diferentia qpMtdkame-
Medicamenta ad mtnfis pmotandtt ta qualitate eUmtntari trahentia
' qua. AH. qua.ibH.tafu Aid. quadam fimili -
Medicamenta in affcftibw matrkbpru- tudint. Aid.

Jentanea quanam fint. 4 6. adfreti" Meditamentum Diaphoreticum quod.

dentiam matrkk qua ibid. 4 9. qua tllmfint differentia, ibid.

Mtdicameta articules at nervos proprie- Meditamentum Jhpaus ftu obfirutm ,

eattfua roborantia at cur ant ia quo- quodnam. 49
nam. 46. (dicatur. ^7 mus tfft&usab. Medicamentum condenfans,quod. j®
Medicamentum Caibarticum quodnam Medicamentum emlUfiuum,quod.fO.
MtdkamentuCbolagogon quodnam. 47 tmpbraBuum. ibtd.tutrajfant.ibtd.
Mtdicameutu PbUgmagogon quoinaab. buu contrarium. Aid.
Medicamentum Mtlanagogsn quod. 47 Meduametum upharBicum , mfartlu
Meditamentum Vjdragegum quodnam liberans, quale. 50
dicatur. ibid. Meditamentum emolliens quod appel-
Medieament u Pont bymagogon quod. 4.7 letur. ibid. ( nam. 50
Medicamentis Policbrtflu quodnam. At. Meditamentum fuppuratommquod-
Medicamentum Ectoprottcon qujcLibtd. Mcduamtvtum ptpaftttum quody 1 de
Medicamenta Hypercathmka qua- tergens at mundificatiuum. Aid.
nam dicantur. • . • .
•
47 Meditamentu catagmaucu quedna.^i
Medicamenta Emetica qua. ibid. Medicamentum fynuloticum quod di-
Medicamenta AUiotka , qua. 48 catur. ibtd.
Medicamenta Eucbjma & Catethyma Medicamentum catbaretuum quodna
qua vocantur. ,tbid. fit 54. 4 quibusdamfarcopba-
Medicamenta Epictrafiica qua. 48 gum nominat ur. 5 1 . in quoto gradu
Medicamentum Hypnoticum Narcoticis , fit calidum. ibid.
Prttktsm,*nodynttm,paregoTica,Lj- Medicamentum crufiifitum quale. 51
fiponium,Ltthontnpttcon , chalaftuu Mtdkamtntumputrtfacitns quodnam.
anaflomotiton, quodnam. 48 ibidem.
Medicamentum rtperct-fituum quodnam Medicamen tafimpheiafignaturam ba-
duatur.qS.qHedomefftttum. 45» •*
btntia,qu*tiamfint. ibid.

nx 1 Medi-
 7-

I' N D EX.
Mtdlcmmu emltd & tnagnetica vi
, Medicamentorum vi integra ai quod
‘agritudinis folutntia, quanamfint. ufqutttmpus perduret. gj
60 (d*. 84 Mtiuatntntorum vis quo ttmport tne-
Ai Jicamtnta quomodo riib fint fe ! igen- Itoracvttliortxifi*:. .ibid.
Medicamenta quomodo rite fint prapa- Meditamenti vi non medo purganti
rand.t ibid. (ponenda. 8 4 fei etiam alteranti &
roboranti
Medicamenta quomodo rite fint com- « quamdiu perduret. 87,
Mcduamentorumeleflio quali, ibid. Medicamentorum purgantium vi quo
Medicamentorum praparatio quid pra- ttmportJit melior. 88
fupponat . ibid. Medicamenta & planta quibat & quo
MiJicametorum compofitio fineeleclto- tuplicibus loci proveniant. 87
ne & prapar attona nulla. 84 Mtdicamentorummattru quotuplht-
Mtd camentum deltSui primum Pbar- ,
r
ter peccet. 21
mactpccorum officium, quomodo deji- Medo, UthuanU rfitatut, vnde confi-
niaturabid. (It. 84. catur.Sjy. quibus affeftibus&mor
Miduamtntum benignum purgas qua- bi potio hac conducat . ibidi
Medicsmentu malgnu & mfalubrtibi. Mei anacarimum fecundum Arnoldum
Medicamentum mahgnu qmtuplex.ibi. dt Villa noua. 298
Medicamenti purganti eleflio vnde de- Mtlanagoga pftSuaria quartafint. Sta
(1 umenda fit. 85. eiusdem rjfintia quia Mei apum aculeos infixos fanat.. 81
ofiendant.ibid. dcltblus fer undo vnde Melicratum. Vide Hjdromtl.
fumatur. ibid. dtltchu tertio vnde (u * quafignat uram habeat 53
Melijfophilon .

maturabid. delemus quarto vnde fu- Membra fitpra modum incole[entid

matur. ibid. deledus quintovnde fit- quomodo teftauranda fint. 83
matur. 8 5. deteftus fexto vndefuma- Membrorum t Morum fignatura. 71, ,

tur.tbid. (acquxfita.qua 8 <5 eorundemque remedia. ibid.

Mdicamenta a djpcft.tonetximficm Mtnfirua quonam medicamenta meve-

Mtdic. tmentiqualtt as quomodo vatidtor anr. v
46
aut imbecillior reddi pifiir. ibid . Menfirut rubeifignatura- 71
Medicamenti benignitas vel malitia vn- Menfirui remedia. ibid.

de dependat. 8 6 ( immutari ibid. MenJIruiproflu viu immodicum qutrmo-

Medicamtnti calor txtrinfccm an pofiit do fiftendum. 94
Medicamentorum benignitatis vel ma- Mentafiri aquatici fohu quamfignat u-
lignitatis indicatio a foto & a co- ram habeat,at%timtxtra8ujpeci -

lote certant fit ^tn incerta. 85 ficum quo tonducat. 54

Meditamenta colligendi tempus. 85 Mercurialis cum nodis dccotlum eum
quot dt illo fiitu dignifitma fint , ft- MacboaCfi nodos corporiis tollit. 7$
eundum Galtnicos. ibid, ' Mtr.

Digitized by Google
 . 1

INDEX:
Mercurius vitiat geflatus a quibus mor- Mixturtftmplidt virttu quanta.
79?
iit tutatur. 61 Mixtura copojira ontiapopltdica. 79*
Mercurius terreflris quitum a Taracelfo Mixtura compofita antepilepttca.
7
~
vocitetur. 7» Mixtura antiparalytica compofita ibi-

Metalla in Officina Pharmaceutica nt- dem.

ttffaria. Mixtura aniikthargica compofita. 800
Metallica remedia non funt rtpu lian- Mixtura compefira arndjna capita fu ,

da. j* feuantinephritica , & contra Japer -

Metalla & lapides ,aque ac radices , her- fluas vigihat. ibid.

ba & uteri fruftut , yitajiu pollent. Mixtura ophthalmica & audit ui confe-
rens compofit a. 1
80
Met adorum Crocat. too? Mixtura antiaflbmatka tompofita.
Met opium. Vile Galbanum. ibid.

Muleta Nicolai. , 7*7 M xtura compofita antipleuritita.tfr 1

0-

Microcofmo quinam inferuiant. i traptripnttimoniam. 801

Milium folityVide Ltthojptrmon. Mixtura contra tuflim compofita. 80
Millefolium qubmvt ile. 78 Mixtura contra lUmoptofin. ibid.

Mineralia in OjjicinxPb irmaceutica ne- M xtura cordia’es. ibtd.

ttjftria.i). ex bu omne medteamtto- Mixtura contra deliquium animi feu

rum genat balemm. ibtd. fpiopen. 801
Mineralium turpetorum cmreffio. 3 do Mixtura compofita antibjpochondriaca
Mineralium calces quomodo in oleum re- contra Melancholiam. ' 80}
digantur. 381 Mixtura contra Tartarum cordis, ibid.

Mifiso quid. Jtp. Mixturacontramoibums.Viti. 804

M 'fi
unis quotJint Jpeciee. ibid Mixtura ftomxihum confortans, ibi-

Mithridates ab omni peftt & veneno fe dem.

vindicauit.i.antidotumnomenab i- Mixtura anodynafiomachalie. 8of
pfo accepit. ibid. Mixtura contra tartarum ftomaihi
Mitbridatesftrrom vifcera adafto fibi 804
merttmeonfeiuit. 5 Mixtura ftomachaUr contra vomitum.
• M iua Cydoniorum fimplexMeJka. 680 8 ®$
710 Mixtura contra Colicam pafitonem.
Miua Cydoniorum aromatica Nicolai, ibid.

ibid.&yio Mixtura contra vermts. to6

Mixtura quid. 796 Mixturacontradjfenteriam. ibid.

Mixtura quo tuplcx. tbid. Mixtura adflftendas b amori hoides . to6

xx }
Mxm-
 8

I N D E X.
M .vftfr* hepatica cmpofita. 807. pilarii inflor /jmfuni conducat 5%
Mixtura hepatica alia ibtd Myrrha quid. 206
'*
'xtura fl> lenit tca cempofita. 807 Myrrbd ubi proveniat. ibtd.

Mixtura nephritica compnfiia. 808 Myrrha 4 Terebintho &

bentifco qua-
Mixt urd bjfltraa cempofita. ibtd. modo diffttai. z©7
Mixturd dd Meritum compefita. 808 Myrrha qua proflantur. ibid.

Mixtura pefitlentialu cempofita. 809 Myttha Troglodytica qua. 107

Mixtura peflilentialis alia. ibtd. Myrrha Ptdtafmos qua. ibid.

Mixtura ad Itpram compofita, 81 o Myrrha r ducalis qua. Aid.

M ollcfiU:» quid. J.77 MyrtboMynaa qualis. 208
Mollefailii Libarii quid. 19* MyrrBa quot* g'adu calefactator quo <

Mollit io quid. „ 191 to ficttt. Aid.

Mollit to quot modis fiat.iqi. &*$». Myro balanum quas vkts habent. s$
M . Uitio vniouum sonchorum,putamirA
tuorum, eber is, cornuum, cor alitorum, SapeRus.& venenum & medicamen.
margaritarum, lapidum ,quomodofi- tumefl. 8o
At.r 9 1.193.29+. Haphtd quid. 173
Miflir.ouem lapidum qualem quidam Sapbta vera an ad nos adfeiatur. ibid.

.
promittant. 292. jpj Kaphta quas vires vel proprttiastt ha-
MonoittotuCornu quot vires habeat 41 beat. 174
JM«rifrudi m quam [ignoturam habeant. NarcoticorumitrreBio. } Io

7 6. eius folia ac fuc cut, gargari fando Nardus quo conducat. 55

conducunt opttmt ad fquwantia. ibi. Nedor laxatiuum Ranzauii. 84 6
Morfelis dd impinguanda corpora ema- SeBar t/ptimum.f^} (vani.719
ciata. U} Nephmatharticum Amoldi Villano-
Mortarium ntctjfsrium inOflkmaPbar- Kerium vino potum,ferpentum mor-
, 't

mactutica inflrumentum. 16. ex qua fibus efficaciter medetur. 80

materia. confitendum. ibtd. modorum in carne figtsaiura qua. 7f.
Mortaria multiplicis funt magnitudinis & quibus medtu curentur. Aid.

& quibus quajj vfilus fint macipata.ij Eucifiarum maceratarum puluis appli-
MofcbataW idc Suxmofchata. catus venenum tf trahit. 76
Mulfumy ide Oxymel& Hydromtl. Nutritio quid. 318
Murtu capita quo conducant. 40 Nutritio farcocoda quomodo fiat, ibi-

M urium morfm quomodo fanandus. 13 dem.

A muribuspermUti quidfacere debeat,ibi Nutritu altet quomodo fiat. 31

Mufiut oblongus arboribus adbtnfctm Nutritio litbdrgjri qualis. ibid.

Nux

Digitized by Google
 4

i N r ' f E X.
Nux mofhata,nuxmjrifiiu & Mjrt- fiat . ibid.

pfica qua. uo.nuxvngutntanAtur Ol.orum dtftillatio exftminibm quatm

ab dtquibm dida.no. & ni 10 10
'Nux mofcbata viri nafcatur. i 1 1, in infu- Oleorum defiiBatio tx armatibm qua -
la Banda quomodo nominetur ab asm /ar, 1110
vtihtas atque commoda qua. ibid. OleaCitarritumrmtdtum. 73
Nuxmofhata quomodo probetur. iti Oleum viperarum ai heie Indica ftt-
Nux mofbxta quomodo a Valerio Cor - gmata, puftulat &
duritatis gum-

do definiatur. m m fae vtUsttr aliquando adb. bttur.

Nux mofcbata & myrifttCaquos tffettw 74. ,
pariat,- HJ Oleum Scorpionum ad ipforum iSm
Nutu moftbata oletem quomodo ctnfi- prodefi. 1 ibid. & /j -

cundum. ibid. Oleum Cmnamomi qmmodo temfii m-

Nutes mofchua Indica retentes condita dum. 104
quem ufum habeant. 1
13 Oleum nuci Mofcbata quomodo mfi-
Njmphdd quot viret habeat. 41. quam • icendam. i»z
fignaturam gerat. 39 Stcundmam Oleum mati quomodo. ibid.

expellri. ibid. Oleum piperi quomodojute. 110

O. Oleum de piptrtbuiMtfnai. ibid. ‘

Oiuli bouit humor 1 rjfiaUinm itfiittatm Oleum cojhnum. 134

quibat vitii medeatur. 93 Oleumfucem. 141.1 xam virts qua-
v
Odor quidfit. 8j les. '
I4J
Odotiequot fint Jpeciet. ibid. Olei fucctnixxxvi. vtihtansqua.147
Odoresfaporibm an proportmtreffion- 148.149.13*.
dtant.6S.& an denominationem ab Oleum Ammoniacum. *54
bit plerumque mutuentur. ibid. oleum ad paraljjm. 1 69

Odoratui ftnfm m htminibm admodum Oleum Beluinum triplex* ns

efl obtufm. 86 Oleum Thuri. 177
Odorabilia quomodo difitugnaMur. i- Oleum Terebmtbina. ipt.tim aliquot
bidtm. ' Jpecies.&i 94. ibid.

Officina Mitdica ur quali loco debeat tjfe Oleum Balfame. 194

fita. 8. em laboratorium quale effit Oleum Pbilofopborum. 196
debeat. ibid. Oleum mira potentia pohckrtfion. 100
Ofium Vide Opium. Oleum de Eupborbto. ibid.

Oleorum dtftillatio quomodo fiat. le to Oleum Ladani. «4

Ohprum defidlatio tx herba quemedo olqtmtxstjrace* 20*.
Olet /
 e
,•

INDEX.
Olei multum quomodo ex Cinnamomo Opii i<ferentia qua 11
eliciatur. ' ioii Opium optimum quod. ibi *
''*nm ex corticibus citri qujk extraha- Optt qualitates qua. ibP
tur. ibidi Opu incommoda qua. 21 1. vfus & com'
olea quomodo tx lignu depilentur. moia quot &
quanta. ibid
ion OpiocurTurca cajlra {equites viatur. 2 n
0 Itum fuccini quomodo paretur, ibid. Opium an Ventrem exctt et. 2,12
Opbiofiorodon quibus nile. 82
Oleum cera , Oleum i cafiorto , Oleum e Opobalfimum. Vide Balfamum & car-
Mumia, Oleum fcorptonum, quomo- ptbalfdmum.
dofiant. lOl} Opobalfarmm Europeum quale. 143
OUum medie , metallorum , gemmarum Opoponax quid. 165
- &mmeraltum,quomodo parandum, Opoponax vbt locum reperiat. 1 66

ibid. Opoponax quoto gradu calefaciat ,quoto

Olea exprefittia , &ptrelixationemt»- ficctt. ibid.

coftx. 1013 OpoponacueffeUa & vtilitatesqua, 1 66

Olea refrigerantia qualiter fiant, ibid. Opoponax quomodo probetur. ibid.

OltoCbamomtli&Lliorum. 1013 Opopyra Cofmi & Dentiant. 757

Olea ex mtntha,abfimbtt, nardo , lenti- O. buuli dubra quomodo conficiedi, 140
fio,&c. quomodo extrahantur. ibid. Onbidumjptcitse Bulbaceo genere qui
Oleumfidphuru,nucum , rutaceum , de fignat uram gerant. 57
tupborbioytnulatum lumbricorum
, Orpheus quarta Galeno damnetur. 73
fampfucbinum compofitm , hguflri- Os cordis ctrui venenata cauda cttuina
num,& multa alta. 1014 • dtpaftatafuaumt. 83
Obbanum. Vide Thus. Qfiifana quamfignamambabeat, que -
OHonidufruftm (7 fibqua calculi fient qutvfum. 59
remedia. 7 Oxylapathi femen, quodftmptr carneum
Ophiogenes quinam didi. 80 , eoiorem, no piant rubrum habet , vy -
Opbuglojfim quo conducat. 81 fipelatis remedium. 73
Opium quibus adfechbm medeatur. 41 Oxylatiuum. 872
Opium quid. 2 ix Oxy mei tbleboratu maius Iutiani ,
pur-
Opu.vnciam dimidiam Lyfidesfine fani- gans phlegma & melancholiam. 687
tutu iaftura vorabat. 8 1 .femidrach- Oxymei elleborat um minue. ,
688
mamUemoxij qiutiamruulierfume OxymtlcompofituGefntri, valide Me*
bat. ibid* Unchoham purgans. ibid.

Opium Tbebaicumcur alti/ prtfianiuu, Oxymtl a Mulfo quomodo differat. 8;»

« 90 Oxymt-

k Digitized by Google
 5 , .;

INDEX.
Oxjmelstt etiam antiqui infebribus & Patina qttalt vasJit affine. ibid
acutis morbis vfifunt. tbid. Pauonis pennatum jpecula quam figno-
OxjmtUta quomodo dtutdantur. 850 turam habeant, & quo conducat
Oxjmtl fimpltx quot modis parari fo- 55 *
Itat. ibid. Ptdtculi Ifteritia remedium.
71
Oxjmtl vulgare quomodo praparadum. Pedum anferinoru abfiratta cutis qui-
8Si bmfitvtilit.
pj
Oxjmtlfmpltx & fcjfonum quomodo Ptnt acula. Vide Amuleta.
(ompontnium. 852. Perfaltata Hernia & rupturaremtdtu.
Oxjmtl pedoralefiue thoracicum, ibid. 74 -

Oxjmtl depetopurgatorium. 8s) Perficaria macularum remedStm. 75.

Oxjmtl accommodatum humoribusft- terficariafalsum quo conducat.
77
;

rofis tuacuandit. , ibid. Perficaru pedunculus vulnerib.prodeft.

Oxjmtl btntdittum. .854 78
Oxjmtl diureticum. 854.855.85 6 Pes lepor h herba , tiufque iecoilum cui
,
Oxjmtl compofitumMefua. 855 .adfedui medeatur.
75
Oxjmtl Scilliticum compofitum. ibid. Pefiisfignaruraqua.
75
Oxjmtl Scilliticum Democriti. 8554^ -Pefiu rtmtdia. ibid.
8j<S Paftis interdum /pontefine caufa mani -
Oxjmtl ex Liguftico. 856 fefia i» corpore generatur.
7p
Oxjmtl ex Colam intha. ibid. Petroleum quid. 17 j
Oxjmtl vacuans melancholiam. 856 Pttroftlinum Macedonii cur altis pra-
fiantius.
pQ
P. Phallus quo conducat.
58
'pAlimpiJfoquid.
J-
171. Phantafwrt qua pra fe ferant. 69. &
Paltmpijfarndedifta. ibid. quibus rtmedtis curetur. ibid.
Palma cbrtfti quam /ignoturam , & JPharmactutua officina gjnaceo quouis
quas vires habeat, jp. articulorum
doloribus confert.
ef}puftantsoT i &
qua At caufa. 2.4
ibid. Pbamacopoltum Medico -Chjmicum
Panacea qualis vis. 25 quibus diutius luxuriet. ibid. tnftru-
Panaritij (ignotura qua.j 5. c'raduer- menta atque medicamenta fupptdt-
fus idem, remedium. ibid. tatabtd. hoc a primordio mundi ex-
Panifectjpraparatio. 4 tittt,atq ab altifiimo ortu babet. ib.
1
s
Papauerum genera inter plantas vene- Pharmacia, quanti d lofepbo Iatrior-
natas Galenici numerant. 80 cbafatta.
4
Patina quale vasfit. ig Pbarthacufubit&um quodnam. 5
jj Pbar-

Digitized by Google
 1 6,

I U D E X.
‘Pharmacia Medicina t8 adminiflra.ib. Pilula Bechica ZmpLtflica.
Vbarmacopcrm quid dicatur, & quod- Pilula df A mmomaco Qutrtetani, j
j5
nam ttusfit tflictum. 4. in illo probi- PHulaScribonif. r6j
ut requiritur. <>.fit arcumjpttlm. 8 Pilulafoetiiamaitres. ibid
Pharmacopolam prtjiat ejft virum bo- Pilula foetida minores. 16 $
num, quam Sotratem. ibid. Ptlulaex Sagapeno. ibid.
Pharmacopola quit dicatur. 4 Pilula ex Opoponact. 16
Pbarmacopoeusala non fu deditus. 9. nec Pilula dtSartocoho. 167.
vinofus, nec amonbas foedis impltci- PtluUtxTerebintbtnd. 180
tm.ibid. mundttietftudeat,& ani- Pilula de Euphorbio Querceum. 1 <, 9»

mo fitXtberah.ibid. mintfiros quales Pilula de Euphorbio cctrapefltm, Quer-

habere debeat. 10. in ChymUerudi- ettand. zooi.

tus libertate donandus. 2 commu-
1 . Pilulatx Bdellio. zro
nem medicamentorum taxationem Pilula ex Opio Magiftrales. 112
non tranfcendal, tbtd. Pilula Albandal 214.889
Tharmacopoci nomine quinam fint in- Pilula Galcnicorum purgantes flauam
digni. K> bilem. 88 6
Tbaimacopaorum iufiurandum fecun- Pilula Arabica Nicolai. 887
dum Hippocratem. 14. torum prt- Ptlulaex Rbabarbaro Mefua. ibid.

mum officium quodnamfit. 84 Pilula S abdita Mefua. ibid.

P Megmagoga E Uctuana quanam fuit. Pilula purgantes pituitam. 883

862 Pilula de Euphorbio Mefua. 887
f ilus canit rabidi quo condunt. 79 Pilula ad bilem in febribus , RondiUtif.
Pihda vnde dtcla. 886 888
Pilula quidfint. tbid. Pilula peftilentialts Antonij dc Bononia.

Pilularum nomine qua mteUtgantur.ib. 896

Pilula ad dolore calculi muiganiu. 1 1 Pilula ex Colocynthide Mefua. 889
Pilula Altphangina. 129 Pilula Hiera cum Agartco, Antonij. 888

Pduladt Styrace. aoi 890

Pilula Anodyna. i:o Pilula contra vermes^ llieron. Mercu-
Pilula Bechica cum Terebinthi*a. tl id. riali. 89*
&8?t Pilula ex Colocynthide Galeni. 888.
Pilula ad vnnam. 142 Pilula dtHermodallyli motores Mefua.
Pilula aduerfustufitm. tfi
Pilula adfluxiones tenues in articulos & Pilula ex fex rebus Galeni. 889
v Utra pulmonum. 1 5 j ,alu uufde.tk Pilula de odo rebut Nicolai. tbtd.

Pilula

'
t

Digitized by Google
 . -

INDEX- I

Pilula ArlhriticaNictlai.i 9 6 . alia. Pilula HieraJimplic es Calem. ibid.&

ibid.
90J
Pilula contra catarrhum capitis. 8 89 Pilula de Hiera compofit a. r
Pilula txptrta adfluxum capitis. 890 Pilula ex Qpopanace Mefua. 8 «,
PilulaexTurbithflomacbKa. 89 j Pilula dcSanocollaetufdem. ibid.
Pilula aurea tx Turbitb,Mcfua. Pilula Affaieret Auicenna.
ibid. 90 }
PilulaEpileptua. 890 PtlulaBenedtttaNicolai. 898
Tilula Mafluhtna Conciliatoris. 894 Pilula de Aloe & Majhiht, Nicolai.
Tilula flomacbica Mefua, Alktndi,&c, 9 °$
ibid. '• Pilulade Aloe lota. ibid.
Pilula ex Agarico Mefua. '890 Pilula de nitro , Alexandri Tralliani.
•
Pilula Beihsca,Rbafis. 8pi #98.
Pilula bechica alba, magtflrales. ibi- Pilula de AloerofataAuguJlani.
903
dem. Pilulade Aloe rofata Arnoldi Villano-
Pilula ante cibum &pott> Arnoldi Vtl- uant. .

lanouani 893 Pilulapurgantes Melancholiam qua.

Pilula ante cibum A ndernaci. ibtd. •898
Pilula ante cibum , & poli, Nudat, ibi-
Pilula exfumaria Auicenna. ibid.
dem.
Piklalnda Mefua. 899
Pilula Aleph angina Mefua. 892. hisp-
Pilula mundificantes caput, Auicenna.
miles Galeni. ibid.
902.
Pilula ante cibum Medicorum Coloni
Pilula eiufdcm Auicenna. ibid.
tnfium. 892 )

Pilula communes peftilentialts, Ruffi, a- Pilula de lapide La^uli, Mefua.

uicenna , Magtftrales , Bafileenfium. 899
895 Pilula de lapide Armeno , Mefua. ibi-

Pilula Arthetica 4. Magiflmum , Ar- dem.

noldi Vtllanouani. Pilula Melancholiam tx capite educen-
897
Pilula Imperiales Magiflrales.
904 tts.
902
Pilulapodagnca D. Hieronymi VVolffij. Pilula contra morbum Gallicum, Pio-
'

897 rauanti. 899.

Pilula aurea Marfily Picini.
904 Pilulapurgantes mixtos humores d ca-
Ptluli foetida maiores Mefua. 897 pite. 900
Pilula ex Sagapeno Mefua. 898 Pilulafine quibus, Nicolai. ibid.
Pilulapurgantes mixtos humores a Pilula latas minores, Mefua.
flo- 901
macbo. 001 Pilula Lucis maiores, Mefua. 900
JJ 1 Pilula
 9 611

•INDEX.
Pilula capitales Flkolai. 901 PiluU Mdrfilij Picini. 906
PiluU ad dilorem capitis,Francifci Go- PiluU de Elaterie Nitolai. ibid.

ibid. PiluU ad iecorit obflrucUontni , Randi-

1 .luUad dolorem capiti/ ,Aukena. 901 letij. 911
901 PiluU Hepatka dlid. ibid.

PiluUtxopio Magiflrales Mtd. Floren- PiluU purgantis humeris mixtes ab he-

tini. 991 pate. 90^
Ttlula optata A ndemaci. ibid. PiluU ad lienem obftrulhtm. 91
TtluU Angtlua Fterauanti. 905 PiluU ad lienem fortiores. ibid.

PiluU in morbe Veneree , Heurntj. Pilula de Tribui. 90

911. PiluUad Hydropem. 91
TtluU A qutlina, Fterauanti. 9o5 PUuUad Quartanam. ibid

PiluU ex Bdellio. 908 Pilula ad pituitam educendam & m-

PiluU dd renum & ve
fica vlcera, Ron- Jpiflandam. * 910
Aleti/. 911 PiluU ex Hdlkdtdbo Mefud. 907
PiluU Magiftrales Fierauanti. 905 PtluUpittorales Adelphi Octoni. 910
PiluU ftiptka Ar ruidi Villum tum. PiluU ad hydropem Galeni. 907
9°9 PiluU bypigUttides pectorales. 1 o . <t-

PiluU de Cynoglcjju Mefua. ibid. ha ad eundem adfettum. ibid. &

PtluUGalentadUxandum. 905 911.
PiluU red menflruamouenda Baubmi. PiluU phtldgrij Mefua. 907
Pilult purgantes mixtos humores a to-
9 11
PiluU eiufdem dd rr indi &menjlrud. to. ibid.

ibid. • Pilula ad vrinam Rondtletif. 9 13

PiluU fdluberrimt. 905 PiluU bydragoga Quercttani. 9Z0
PiitU ex Terebinthina Cratenii. 912. PiluU adulatricem Autcenna. 913
PiluU aggrtgtttua maiores Mefua. PiluU d* Caftoreo Autcenna . ibi-
907 dem.
PiluU aggregatiua mineret eiufdem. PiluU de Eupborbio. 910
908 Pi/tt/<e ad renum &
veflca calculum,

PiluU HypogUttidesaftriHerU. 909 Rondiletij. - 913

P«Jk/< eentrd fluxum ventri1 SiceUt. PiluU ad dolorem coluum eiufdem.
ibid.
908. .

PiluU dd defluxiones tenuet , in articu- PiluU anodynaflue colka alia. 913.

los & viter pulmenit, tondilttij.
d 9>4
PiluUpanchymagoga Qutrcetani. 9 r<>
9 °p
Pilula

Digitized by Google
 ;

Pilula cbolagoga de Centauris Querc. Piperis vtilitas qua 119

117 Piperis grana quinque aut fex ad horar

Pilula de cjnogloffa , arnogloffo ,fijrace vnam diufve ante cibum comrr.

Mefiua , fljrace Galeni ,
Harmonia ducat a, aut integra ftomacho inge-
Galeni, Scribonii Galeni, contra ve- fia , quo conducant ibid.

nena 914 Piperis deco cluni quibus vt ile 119

Pilula de Ammoniaco $19 Piperton diatrion Galeni ib.

Pilula de fagapeno Camilli ibid. Piperis oleum quomodo fiat 110

Pilula phlegmagogt de abfynth'io,Qtyr- Pira quam fignaturam habeant, & quo
cttani 918 conducant 55
P Aula tart area mtlanagogaQutrcetani Pift quamfignaturam gerant j8
ibidi Piffaphaltum quid 17
Pilula de Eupherbto contra pefit Querc. Pix quid- 171
S>ir Pixnxualisqud ibid..

Pilula mirabiles ad tremorem & jpaf- Pix a rtfina quomodo differat tb

mum 911 Pix quomodo educatur 171
Pilulapejlilentialet Albens, Ducis Ua- P icis proprietates & effecta qua 171
uana ib.. Pixidesin officina pharmaceutica qua-
Pineinuclei quamfignaturam habeant les- 21

sr Plantago quam fignaturam habeat ,

Pini folia cum acet» de cocia quo condu- 59
cant ib. Planta perforatu fAtis quibus adfettibus
Pini fructus quid figntnt 57 mederi [oleant 79
Pinorum eruca venenofa 81 Planta venenata quanam fint io
Piper, qualis planta 117 Planta venenata ad morborum cura-
Piper quotuplex ib. tionem aliquando vtihter adhibetur
f
Piperis rutius ab initio qualis ibi. 80'
Piper vbi prouemat 117 Planta,quafcrptntistxuuium maculo-
Piperis collectio quomodo fiat 118 fumtxprimunt,&verftcolores vipe-
Piperis radix qualis ,tbid. an fortiorfit rarum maculas offendunt , contra
frutlu 119 urum morfus valent 82
Piperis qualis facultas 118 Pleres Archonticon Nicolai 7 57
Piper nigrum albo an fit acrius & fua- Plumbiproparatso qualis 214
uius _ ibid. Pcrontafloris folliculus quam lignatura
Piper optimum quomodo probetur, 118. habeat j
2,

& ix? Poeonia radix collo apptnfa cususfit vir-

<utl*
J) J
 a /..

INDE 'X.

'tutis - 61 les ioio

tonu grana circularia ac nigricantia priapus cert/ifucat tu , in pulutrtmcon
aionducant 68. e?* 69 tritu/, & cum aqua carditi aut tufli-
pxonta radix in hydropici/ quid prajlct lagmu fumptus, qua/ habeat vires.

70 41
polypo dium quemum optimum 90 priapus tauri aut ctrui quo conducat,
polypodtumfcabiei corporis &pedumre- pj
medium '7 6 pruna Damafcena cur ahuprafiantiora
polytriclm Apultij quamfignaturage- 90
rat,& quo conducat 53 prunella fignatura & remedia qua
popult arboris oculi , oleo oliuxrum ma- 71 •

cerati & tnfolati, quem vfum habeat prunellaflores, ad quem finem cottmen-

75 dentur ibid.

porrum quam fignaturam habeat & pfyllt quinam & quo vittuv fi 80
quo conducat 58 pudenda quanamfignent j
6
portulaca quam fignaturam gerat, pulmonaria quam fignaturamgerat. 5
59 eius dccohum in tutrits pulmonum
Verus Indorumrcxferpentibus &vtne- adfcchlnts conducit • ibi.

nis quotidie vefiebatur $0 pulmo vulpis quibus vtilis 94

potenttlU flos quam fignaturam habeat, puluerifatiomm (flectes quot 214
&aqua eius defitllata quas viret ha- puluerespurgatorif quomodo diuidatur.
beat 54 922
potio vulneraria l.Q 81 j putui/ cbolagogm 913
potio vulneraria alta ibid. pului/phlegmagogu/ ibid.
potio pro vulneribus fclopetstrii/ 818 puluis melanagogus lofcph. Quercetum,
potio vulneraria cephalica 818 923 < •
»

potio (angutnem e vulneribus erumpem. puluis panchymagtgm ibid.

ttm prohibens ibid. puluis purgatorius conducens ad omnes

potio ad venum &veficavlcer 818 morbosfrigidos cerebri 294
potio adflonorrbaam viruit tam feu fac. puluis ad expellendos lumbricos , & ad
tidam ibid. deturbandum torum feminartum.
pracipitatioquid 33 6 925
pracipitattonis effectus ibid. puluis purgans hydropicorum aquas,
pracipitationisapparatm 33 6 924
pracipitatto Mercuri ' puluis paratu facilis ad vermium infan-
jj 337
pmipitatmtsmttallormqua&qua- tumtxpulfiontm 923
puluis

Digitized by Google
 I N D E X.
puluis cat heciicm Qsurcetani ibi. puluis purgatorius IodnnisStockftaljbi--

puluis ad omnis ventriculi afftclw mi- dm.

• *
qx-j puluis contra lumbricos Auguflani.
rabilis 9
fultus ad omnes herniaJpecies , &ipfam alius , ibidem , alsus Baubts«.
intercalem 930 934
puluis Andernaci -
puluis epilepticus Angeli de Tarento. 931.
935 puluis ' ad fuppofitoria fuca Augufiani.
pulsus ad tufiim Mefuse ibid. 934
puluuRbabarbart purgans bilem,Tuch- puluis e Turbith Magtjlralss Tlorentini.

fu 030 9 JJ
puluis Be^artuusiontrdpeflm,Mefud puluis alius Auicenna ibid.
puluis acutior Medici Tlorentini >.
935
putus contrapefiem alisu ibid. 934
puluis F um anelli 93o puluis fena Montagnana 931
puluis grtfeusCafar is contrapeJltm-,Au- puluerts calefacientes &fucantes caput.
guftani 9i5' 434
Tuluis rubeus Caftris contra pefitin Au- puluis Rondiletif. ibid.
• guflani ibid. puluis incarnans 1 78-
pttlue eleftuarij de Bolo 936 puluis Magifiralis 1 13
puluis praferuatiuus in ptfle ibid . puluis ad calfactendum caput , ibi-
puiut* praferuatiuus pro familia , dem. .

93 6 puluis capitalis temperatus jry

puluis TrincaueUi 932 puluis cephalicus 17»
puluis laxattum Arnoldi Viiantuam. puluis pro epithemate cordis refrigerans,

ibid.
933
puluis laxattum alius ibid. puluis pro epithmate hepatis refrigeras,
puluis folutiuus de Trtbm Aagujlani. ibid.
93 *
puluis cbolagogus xr6
puluis contra lumbricos Colonienftm.
p uluis ad cicatricem 178
933
puluis purgans hydropicorum aquas.
puluispaJfauantColomenfium 932 J17
puluis purgatorius Htrmattni ibi-
puluis ad omnem hamorrbagianu
• dem.
178
puluis purgatoriusBaffani puluis ad lydroptm Er
932 afi 932
Tuluis

Digitized by Google
 ,

INDEX.
Puluis epilepticus Mercurialis 934 Puluis aduerftss fiotm , Magsftralis,
Puluis laxamus Magiflralis tbid. 940
'vis Ranuiui/ contra peftem puerorii, Puluis aromatum Mefuo ibid.

937 Puluis od vomitum &

ventris fluxum

Puluis contra cafum 944 Rondiletij 941

Puluis Bezoarticsss Medici Regis Angito, Puluisfiomachkus rubeus 939
*

937 Puluis od menfiumprouocotmem Ron-

Puluis calefaciensftomachum Mefuo ib. dilctij ^ 941
alius ib. Puluis pro mulieribus in puerperio 939
Puluis Auguftani 944 Puluis vrinasmouens 941
Puluis dtanhtdon Mefuo 937 Puluis adcalculum Auguftani tb.

Puluu impinguans Mefuo 944 Puluis adftomachum eruftuofum 959

Puluis cum cibo [umendus 937 Puluis adftomachum frigidum ibid.

Puluis [edant dolores ad fupptfttma. Puluis contra calculum 94L

Ploremini <944 Puluis [tu jpectes imperiales 939
Puluis pro condiendis cibis, 9 38. alius ad Puluis ad iuuaniam conceptionem ,

carnes & pifces Bertholdi ib. Rondsletii , ib. alius Cajpari Bauhini

Puluis ad calculum *
9 4* ibid.

Puluis flomachalis, 9 ; 8 .alius ib. ruluisfternutationem prouocans 103^

puluis ad Venerem fltmulandam 94j Pumex quomodo cremetur 141
Tuluis prouocans partum Huguftam, p unitura laterum [ignotura quonam,
ibid. 71
Puluis ad bjdropem & cachexiam Ron- PunUura laterum remedia ibid.

ddetsj 941 Punituris in corpore maxilla [eu crux

Puluis pro vlceribus gutturis , Auguftani Ijscii pifeie contrita & potui data

943 fubuenit 71
Puluis refrigeransftomachum , & cor- Putrefafttoquid 399
? zo
roborans 941 Putrefattto vnde oriatur
Puluis degranis Myrti 941 in Putrefaliione obftruatmts quadam
Puluis ad calculum ex cineribus 941 3*i
Puluis Ambonij Chalmeteiftomachtcus Putrefattionis apparatus 3**
9*i Putrefattionis efficacia 3*3
Puluis refrigerans & confortans hepar Putrefactionis liquor , «< 1
enftruum.
iLid. 3*5
Puluis ad conftringendum orificium ve- Pjrola quam fignaturam habeant 35.
triculi 941 & quorfum iisvttndum , ibi. -

i
325*-

Digitized by Google
 1-

Q- Rauedfeni confeHio Mtftu p1

Q Vadriniertn Arnoldi Villanovani

7*5
Qttaiactjpiritus quomodofiat. 4fo.
Refr igeratie
fpeclet
medicamentorum ad 7

Refrigeratio ab extinftione
'

quomodo
5
<s6

quas vtilit ates habeat ibid. differat ibid.

Qualitatum primarum quot conflitu- Renes fcincorum triti, & cum vito poti,
antur dsffirentia. 85. & quomodo i quo conducant 49
ftinuutm recedant ib. Refina quii 169
Qiulitattsfecunda qua 8j Refina wulippjoc qua ib.

Qualitatis fecunda quotuplices ibid. Refina irpmUbpxlos qualis ibid.

Qualitattstatttles qutnam fint 8y Refinarum quotnamfint generales dif-

Quercini ligni jptritus quomodo fiat. ferentia 169
quibus vtilu ibid. Refina humtda qualis 170
Quercinis fohit adnafctntia quo anni Refina frigida vel tofia qua ibid.

ttmporecoUigenda.&qua rationi in Refinarum vttlitates quanta 171

liquorem redigenda. 7 sp.&quorfum Refinarum omnium quonam prafian
liquor i\U conducat ibid. tifiima 170
Quercinus vifcus. Vide vifcus Quercinus. Refintfert arbores omnes cicatricis fune

Quercubtu adnafcentia tubercula ro- remedia '

73
tunda , fiuertcentia.fiut puluerifata Reuerberatio quid
334
quem vfum mpefie habeant 7 <5 Reuerbcrium quomodo permutari pofftt
Quinta effentia Campbora zo 6
Qumta ejfcntiaCuoniarum quibus vti- Rhabarbarum quando recensfit ac maf
lis 95 culum _ 87
R. Rhabarbarum,h.e.radix Barbaria , cur

TJ Anapalujlris muta ,
ammalculum altu prsfianttor 90
Av homini veneficum 81 Rhabarbarum fiauam bilem expellit <?2
Rana peflis remedium 75 Rhaphanus quale alimentum fit 36
Ranunculus Diofcoriditfi venenum, 80 Rhaphanus cur btrmodacljilus meliores
Raparum decoilum quibus rtile 95 faciat .
. 90
Raparum femen,exanthematum reme- Rhinocerotis cornu quas vires habear,
dium 73 41
Rapunculus, herba Cserricbteri, flore ra- Rofata tiouilla Nicolai 773
ruleo quamnam lubeat fignaturam Rofit quomodo colligenda 438
& efficaciam 73 Rofarum fjnrttus quomodo txtraheius.
Rafioquid “
116 ibid.
 1l

I N D E X.
•Jfiarum [trmentatio ibid. tum Rtalgar ibid

difimclto 441 Sal Vngttncum [tu Tranfiluanicum

n.j '. ali/a qua ibid. quo conducat 77
Rofx incarnata qua 441 Sal fucini quale 14J
Rofa canina quam fignaturam habeat. Sal 1 brrtacu m Galeni 74 6
72 . h.ic puluenfaca ai expellendos Sal conficiendi ratio antiquis an nota
intefunorum vermes mulujMet fuc- futnt 998-
uffu vtstntur ibid. Sal ex herbis quomodo extrahatur.
Rofella fmt Ros folis umeri rtmedium. 999
71 Sal efintitUs Tartari ibid.

Rubeta , an.malculum homini vtneficu. Sales vegetabilium quomodo tranfpa-

St renus & irjflaUsnirtddtndi 1000
Ruta qualem [ignoturam gerat 6$.pro- Sales compefitt 1001
defi maxmiopert a Jpirmbus malt- Sal T hertacalit ibtd.

gnisobfefiis , 70 Sal fiomachtcua 1 oor

S. Salad Tj/mpamttn ibid.

C Atina quas vires habeat. 42. quam Sal epaticus , cor dialis , renalis , lienalis.
O [ignoturam habeat, fijijjbluit 1002.
Tartarum in venit mulieribus ibid. Sal Jpagj/ricum purgans compofitum..
Saeeharum nec purgat, ntc refrigerat. 1007
419 Sal Jpargjricum digerens compofitum.-
Sagapenum quid t6 i ibtd.

Sagapenum bonum quas habeatpropri- Sal ad morbum Gallicum iooz

etates 1
63 Salfpagjncutn compofitum fudonficum
Sagapenum quoto gradu calefaciat, ibi. 1007
& quoto ficeet ibid. Saljpagjiricum fudertfioum aliud, ibid.
Sagapeniefi edus qui 163 Sal ad vt erum 100 1
Sagitta quomodo extrahenda 94 SalfPagjncum adfiringens in djfentt-
Salamanira ammakulum homini ve- ria 1007
neficum 8t Sal arthriticus 1002
Salitura quid 31 6 Salconfortans [udorificum ac Bezaar-
Salitura quo conducat ibid. tuttm jooj
Sal Armeniacum PrunelL remedium. Sal Tartari fixum 1002
71 . eius hquor defiillatus cum fucco Salfamaragdi quibus conferat 1007
Aiajti efi medicamentum euporifid. Sal hyacinthi quibus ibid.

sbuL extrahit TartarUum [ubltma- Salvitruh vommuum 100

Sal

Digitized by Google
 4.,
1

I N D E X
~Sj 1 idjp.dii quibus rtile 16^7 finiesJit , an vero aiboris lacbry
Sal Grat atorum qtttbiu • tlnd. ibidem. & qualis arbor iftaftt. tbt-

Sal colcoihark vitmli 1001 dom.

Sal louit 1004 Sanguis draconis quam vim haltat.
Sal Martii 100$ 1 60
Sal > aturni 1004 Sanguis draconis in quoto gradu frigi-
Sal Corallorum fiue margaritarum. dus &fucmfit ibtd.

1005 Sanguinis fluxus remedia

7o
Sal contra calculum ibd. Sanguis hirci quas vires habeat 4
Salfrpentum contra vtnena 100 j Sanguis e naribus & venis profluens f

Sal ad cancrum ib. torrendo friabili* futtue ,

quo condu-
Sal udflt urnas too 6 cat 9 4.? vulneri: m profluens , qutb.
Sal ai vUova cruenta ib. fitvtrla ibtd.

Saltcii natura qua. 7 2. balneum e deco- S anulum quid, u^.vhinafcatur , &

llo fallas praftantiflimum ad mem- quibus nominibus alias appelletur
bra tabida ib. tbsd.

Sambuci corttx mtdtanus flauw , tfte- Santalorum genera quot 114

ritia remedium 71 Santalomn arbores quantam inter fe
Sambuci medulla quam fignaturam ha adflnitatem habeant 1
1

btat.-o.emfucem hydropicis vtilis. Santalorn arbor pallida vbinam latius

tbid. preutniat . ibtd.
Sambucinorum fungorum de/hllataa- Santalum rubrum quale tlid.

qtta cui adfcttui conducat 70 Santali rubri decoctum quibus proflt.

Sambuci bacu djflenterta remedium. 70
73 Saptna riparum vulnerum remedium.
Sambuci fores lentiginum remedium. 7»
75 Sapor quid $6
Sandaraca,atroc'tfimum venenum.} 2 Saporis differentia quot ibtd.
^
quomodo vratur 141 Sapores tres , 4 vincenti caliditate , i
Sanguis draconis quid 159 fub flantia craffa vel tenui , ortum
S anguinis draconis perueflsgatio quo- habentes, quinam 8(5
modo inftituat ur 158 Sapores tres ab exuperante frigiditate
Sanguinis draconis origo qua 1^9 ,
qui tbid.

Sanguinis draconis quotErajfa r olus dif- Sapores tres d moderato colore qui. ibi-
crimma conflit uat 159 dem.
Sanguis draconis an animantis aheu tus
X.K, l Saporum
 1 1.

I N D E X.
SJp arum , an odorum , magisfuitJpecits Saffafras vbmam latafrutificet 1
13 jtim
difireta ibid. radixquantarum fit virium ibid.

Sapor acer, amarus, falfm , qui & vnde Saffafras cortex quoto
-
gradu calidus &
8<J fucusfit 12}
Sapor acidus fcu acetofus,auflerus, acer- Saffafras decoctum ad quem finem com-
bus vnde oriantur ib. mendetur ibid.
Sapor dulcis, pinguis vfitpidmjendt. ibi- Satyrion trythronaum quale 6
t 3
dem. Satymm trythromum quas vires ha -
Sapphirus Anthracis & Carbunculi re- beat 57-
medium 76 Satynum quas habeat viret 4l
Sarto colla quii ,
ii 6 Satyrii tffentia in viris frigidis quomodo
Sarcocolla vbi nafcatur ib. efficaci/sima
57
Sorcotolla quoto gradu calefactat , & Saxifraga. VideLithontriptica.
quoto fucet i6y Saxoleumqutd
Sono colla nomen vnde tb. Scabiei corporu &
pedumfignatur*»*“
Sono coda proprietates &
effetta , qua. temq} remedia quanam 76
i6j - Scabtofavirtw tb..
Sorcotolla ex Arabum fmtentia quid Surabsiflaui Icteritia remedium 71
proflet ibid. Scarabai in excremtntu equorum lati.
Sarcocolla quam efficaciter vulnera con- tantes,quorfum condu: ant -
9*
glutinet, & oculorumfluxiones inhi- Scecachul quid. 1 j. vbi nafcatur. ir6.
beat ic>? quibus infimat ilii
Sarda qua efficaciafit prodita ib. Scincorum caro pigrioribus maritis ad
Sarfapartllaqua, & vnde ad nos defe- ciendum libidinis eefirum datur 8
ratur nj. quomodo altas vocetur ib. Scolopedr lumquamfignaturam hal eat
SarfaparilLt quomodo cum fmilact a- & quo conducat .
5
6
jpera conuemat , & quomodo ab eade Scoriaferri qua fignaturam efficaciam-

differat 12 } que habeat 76V77

Sarfapanlla quotu gradu calefaciat. Scorpii iftut quomodo fanandus 83
Scorvonera radix quibus vtilio 94
,1J ,
Sarfaparida cremore quem
.

in finem v- Scropbularemedta.ib. maior & minor

tanturlndi ib, ficuum ani fiunt remedia.? qua tu-
Sarfiparidtdecottum quomodo fiat nj berculis & papillofis capitulis flatet,

Sartago.qualevafiultgtnut. li.aGrt- btmorrhoidum remedium 7}

cu&Barbaru quomodo vocetur ib. Scrophulana mas&famina, item fcn-
Saffafras quid, Aqualis arbor nz pbulanamtnor , cuius flnmofa ra-
dix

Digitized by Google
 INDEX.
iix e multis granis frumenti videtur Siccatio quid. 293
Siccari qusnam debeant.
nalutffe, quo conducat. « 76 ibid.
Scylla cui morbo medeatur. 53 Siccentur ignis calore quanam. 298.
Scyllittcum acetum. 849 Siccenturfalis calore quanam. ibid.
Secundinam qua educant. 94 Siscatio radicum qua melior. tbid.
Sedum mattu Eryfipelata & Herpetas Siccatio Ntnupharis qualis. 296
exttnguu. 80 Siccata folia vbi reponenda. 196
Sedum minus muris adherens quam li- Siccataraditts, flores &femina, vbi re-
gnaturam habeat, &fuccus em ex- ponenda. ibid.

prefftu quo conducat. 54. Siccatio corticum arantiorum,& limo-

Selcnitcs annulo inclufus quid prsfiet. num granatorum qualis 196
Siccatio quid prefiet. ibtd.
Semen in mulieribus hiflericis retentum Signa, Charafieres & littra quas vires
venenata qualitati efl particeps. 79 & efficacias habeant. 64.
Sena Orientalis cur melior aliis. 9o Silex calculi remedium. 71
Separatui quid. 348 Siltqiufirum quid. 1 3 4 .piperifimitedb.
Separatio quotupkx. , ibtd. ab Autcennet quomodo appelletur, tb.
Separatio fubftantialis qua. 348 & quomodo alsas. il id.

Separatio fuperfictalis, qua. tbtd. Siliqusfiri quotfint genera. 134. qua

Separatio fuperfocialu c rca quot vttfe- esus natur* &tfftfia. 133
tur,& qua illafint. 348. Simplicia quanam in Officinis Meduis
Separatio jubfiantialis quid efficiat. $50 . vocitentur.
37
Separatio fubftantialis quotuplex. ibid. Simplicium cumulus confufio tft, non
Separationis fubftantialis quotnamfint compofitio. 84
operationes. 330 Solanum omne adbibitum dolores quof-
Separatio per abftrafitonm qua. ibid. uss mitigat. 80
_
& quotupluiter fiat. ibid. Solfflendorem & luem nobis adfert, ac
Separatio perabfcejfum qua.^y&quo- res occultas penttrat.67. luct fu-
tuplex silafit. ibid. gat omnes malignos fi> tritus in tene-
Separatio per dilutionem qua. brisgaudtntts. 89
333
Separatio ptr dilatationem qua. 334. Solis crocus. 1009
bima vfus qualis fit. ibid. Solutio quid. 270
Serapinum. VideSagapenum. Solutio quotupkx. ibtd.
Serpent arta quo conducat. 82 Solutionis vox quomodo amplietur. 271
Scrpentum capita trita quem vfum ha- Solutioni quid opponatur. tbtd.
beant. 83 Solutionis quotfintforma. 171.& 272
' Solutio
3

Digitized by Google
 ' "

INDEX.
Sotutio rhilofaphorum quanam fit. 171 Spiritus vini. ibid.
Solutum quidfit. ibid. Spiritus vitriols 45*5.797
Spagjrica artis propriumefi, impurum Spiritus vitrtolt Btguini.
457. quasri-
. a puro fequefirare. . 80 res habeat. 458
Spajnnfignatura & remedia qua. 77 Spiritus vitnoli compofitus.tbid. hic tu -
Spatulam officina pharmaceutica ru- tifiimumtpilepftarum remedium.
<ft
cejfana.ij. vnde nomen acceperint, 459
ibtd. . Spiritus vitrtoli antepilepticm compofi-
Spatularum figura omnium fert tfi ea- tus quomodo fiat, ibtd„
dernfid materi a dtuerfa.ij. quada Spiritu vitrioh tn febribus malignis an
fiunt ex argento , & qui illis vian- vttndum. 460.
tur, quadam ex ligno. ibtd. Spiritus Saturni. 461
Spemacttt. Vtde Bitumen. Spiritus Corallorum. 464
Spiritut definitu.^i} .quomodo dtgno- Spiritus perla>um& gemmarum, tbid.

ftatur. tbid. Spiritus aceti. ibtd.

Spiritui fimpkx & compofitut. 414 Spiritus Menurij. tbid.

Sptrttusrofarum. 441 Spiritus aqua tbemcalis compofitut.

Spiritus Tartarifaetor quid prafiet. 94 + 66-
Spiritus Terebinthina quomodofiat. 18* Spiritus rint cum auro diaphoreticus,
449.<ii« v/«. ibtd. ibid.

Spiritus Abfinthtj. 441 Spiritus ejftnfificatus argenti. 467

Spiritus Mafitches. 448 Spiritus Annmtnij tffenfificatus quomo-
Spiritus falis quomodo paretur. 339 dofiat. ibid.

Spiritus falis nitri quomodo. ibtd. Spiritus utra figillau. 468

Spiritus & aqua ex feminibus. 44; Spiritui Antimoni) purgans. ibid.

Spiritus fismbuti. ibtd. Spiritus aqua tberiacalu aliut. ibid.

Spiritus baccarum iuniptri 444 Spiritus aqua thtrtacalis campborata.

Spiritus c lignis, ibid. 796
Spiritus Ugni quaiaci. 450 Spongia marina ,
firuma remedium.
Spiritus [anguinis humant. 451 77
Spiritus falis. 451. SportuUyCX ramulis vimineis rei tunc it
Spiritus Tartari. 451.797 contexta,quorfum in Officina Phar-
Spiritus vnna. *
451 maceutica conducant. 21
Spiritus falis nitri. . 455 Squammarum cutisfignatura qua. 7 6
SpiritusTartariCrollianus. 451 Squammos capitis quanam herba aufe-
Spiritmfulpburis. rat. ibtd.
454
Squam-

Digitized by Google
 1 -

Squxmo rorum pedum fignature. 76 Sublimationis apparatus qualis, ibid.

Squamoforum pedum remedia, ibid. Subhmatio Phjlofophtca qualis. 371

Squinaabia fignatur a qud. n6 Subhmatio Libatiq qualis. ibid.

Squinanthia n medium. ibid. Sublimator ia vafa qua. 371

Stati e quas vtihtatei habeat. 208 SqJ/ltmatto an vno Alembuo vel pluri-

Staphyfagria quas vires habeat.

4 1 bus, & quando fieri debear. tbtd.

Stibium venenum tffe quinam conten- Subhmatio an quandocfo diuirfificetur.

dant. 31 37 1
Stibium veneni tst &medicamcntu. 80 Subhmatio ex Gebro quomodo fit infii
S terebas Arabica cur ahii prafianttor. tuenda. ibid.

9° Sublimationis finii quis. 372

Stomachi lupi conum gtfiatum quo ca- Subhmatio fecundum Paracelfum quid.
ducat. 94. & quot eiu: fintJpeaes. 373
Storax quid, 201 Subfiantianominequidintclligdtur.%s
Strati fu otio quid. 345 Sttuinum quid. 140. vndt proueniat.
Stratificatio an Jit vera calcinatio. ibid. ibid. vbireperiatur.. ibid.

StratiJLatio tft corrofio per pulueres. Succini materia qua.. 140

H5F'/’#41”*' 34 6 Succtnijpeciesquot:. ibid.

Stru marum fignaturst qua. 77 Succinunt candidum quali. ibid.

Strumis conucmentia remedia qua.ibuL Succtnumfuluum quale. ibid.

Styrax quid.. 201 Succinum pulueratu quo conducat. 40

Styrax opttmutvnde veniat 201 Succini oleum. 141
Styrax a Stacte quomodo differat. 201 Sudorificum contra lapfum & concuf-
Styrax qualitatem quam habeat, ibid. fionm. S17
Styrax quinam improbetur. •
202 Sugillationum figyiaturst & remedia
Styracis flos qualis. ibid. quanamfint. 77
Styrax quos effetius pariat. 201 Sulphur cur a multis calidifiimum &
Subduttio quid. 5 ft prorfus igneis iudtcetur. 24 .in quan-
Subduttio quettiplex.. ibid. to ohm fuerit precio. 25.26
Subhmatio quid. 369 Sydertca qualem fignatura habeat. 82
Subhmatio perfecta quot requirat, ib. Symphitu maius, quas vires habeat. 42
Subhmatio anfit vntus materia vel plu- Sjrupus quid. 66 J
rium. 370 Syruporum differentia qua. ibtcL
Sublimationis vehiculum fal Armonta- Syrupus fimplex quot modis dicatur, ib.

cum. , ibid. SyrupttsftmpUx propter compofitionem

Subhmatio quotuplex.. 370 quala. < ibid.

Sjrupm
 6 , -

INDEX.
Sjrupus fintplex ratione tfftclus quit. Sjrupus de Endiuia compofitus. ibid.
66 ) Sjrupus de Endiuia compofitus alius,
Sjrup ut compofitut quit ibid, Gentilu. 669
Sjruporumvfiss quantus. 66 q Sjrupus defurnaria Mefua. ibid.
Sjrupi purgantes, non purgantes , cale- Sjrupus fumaria minor eiufdtm. 66p
facientes, refrigerantes , temperati Sjrupus defucco buglofii. ibid.
prtparantes pituitam, dtgerites Me- Sjrupus dcTufitlagint. 669
lancholiam, concoquetis bilem. 66q. Sjrupus de Nymphaajimplex. 671»
Sjrupt calefacientes qui ibid. Sjrupus de Njmphaa compofitus Fran-
Sjrupi refriger antes qui. ibid.66 j cifci tedemontani. ibid.

Sjrupitemperatiqui. 66) Sjrupus florum Ptrjkor.rtctntiu. 669

Sjrupi prseparantes pituitam qui. ibid. Sjrupus e lupulo. 670 .

Sjrupi digerentesfuccumMelancholicu. Sjrupus de Betonica. ibid.

66 ) Sjrupus de Abfintbio Mtfnt. 671

Sjrupt digerentes bilem flauam qui. Sjrupus e Betonica compofitus Augufla-
666 m. 6 70
Sj y upi cephalici. ibid. Sjrupus defioechade. ibid.
SjrupiJlomachici. 66 7 Sjrupus de JlachaJt Mefua compofitus.
Sjruptpeclorales. 666 670
Sjrupi hepatici. 667.' Sjrupus defleeebade Fernetij ibid.

Sjrupi cardiaci. 666 Sjrupus ex Artemifiamagijiralif. 671.

SjrupiJplenitici. 667 Sjrupus de Artemifia Ferneltj. tbid.

Sjrupt Nephritici. ibid. Sjrupus de artemifiafimpheur. 671

Sjrupi Hifterici. ibid. Sjrupus de Artemifia Matthai de Gra-
Sjruprn Galenuorum violatus Jimplex. dibus. ibid.

667 .alius defucco violarum . ibid. Sjruptss de EupatorioD. Mefua. 671

Syrupus violatus compofitus Mefu.667 Sjrupus de Intubis. ibid.

Sjrupus rofarumfintplex. ibid. Sjrupus delumbis Mefua. 671

Sjrupus rofatus (olutium copofitus Mon- Syrapiu de rapauerejimplex. 673
tani. 6 6%. altusfine helUboro. tbid. Sjrupus de Papauen compofitus. ib d.

Sjrupus rofatus foluttuus compofitus tu Sjrupus de Papautrt Nicolai contra 0

Rhabarbaro. 66 8 mnem ventris folut tonem 6 7}
Sjrupus rofarum fictarum, Ferneltj. ibi. Sjrupus Papaueris erratici. ibid.

Syrupus de fumariafimplex. 669 Sjrupus Ribts vel Bcrberis. 680

Syrupus Regius Alexatidrinus. 6 8 Sjrupus Granatorum dulcium & ama-
Sjrupus de Endiuia fin.pltx, ibsd. rorum. „ 675
Sjrupm

Digitized by Google
 6 , . i

INDEX
Sjruptu dt Moris. 6So Sjruput dt Altbta, D.Ttmtlii. 67
Sjrupus de Gtjijrrbizj Mefua. 67 f Sjruput de Epithmo Mefua. ibi.

Syruput de Hjfiopo D. M efita. ibi. Syrupm BixjMUrmconipofitui Mtfua.

Sy ruptu mjrttnus fimplex. 674 ibid.

Sjruptu mjitinut iompofitus D. M ejus, Sjruptu pro frient Micb. Sauanjro!*.

ibid. £78.
Sjruptu compofittu ntjrtinut fecundum Sjrupusfrletutim Franc. Ptdemonta.
Rbenodaum. ibid. ni. ibid.

Sjruptu mjrtinm compofitut magtfira- Sjpumtfiucofcabtofe. 67 6

lit. 574 Syruput e fucco borragsnit. ibid.

Syruput e Cubari» WHhtlmi PUcen- Sjruput de duabus radicibus. 677

- tini . 6 79 Sjrupus dty Radicibus, Mtfua. ibid.

Sjruptu dt dehortatum Rbabarbar 4 Sj -upusde pomis fimplex. 676

N caldi Florentini.
; ibid. Sjruput e pomit regit Saborit. ibu
Sy ruptu de mentha minorD.Mefux.6-j 4 Sjruput de fiolopendrto Petri it lufii-
Sjruput de menlbdmaior.D. M. ibid. gtum. 677
Sjruputde OitUno Rbstfis. 679 Sytvpusipomitcompofiiut. 676
Sjruptu de prxfitoD. M. -4174 Sjrupus a Potuit Mefua aUut. ibid. alius
Sjruptu oxBrjonia utduttm fuco. 679 \b'tck,»’ii. ibid.

Sjrupus deBrjonuuompofim M tjua. Sjrupus aettofitatis Citri. 677

ibidem. Sjrupus it ihjmo Mtfua. 6% a
Sjruptu de Cjdoniit. 4S79 Sjrupus e corticibus citri. ibid.

Sjruptu capillorum Venerit fimpUx. 7j Sjrupus e pomis Rondtlttii. 675

Sjruptu cupidorum Vexent compofim Sjrupus deLimombus. ,
677
tnagfirslit. t’vd. SjrupufLimonum & Granatorum.6lo
Sjruptu cupidorum Venerit compofittu Sjrupus dt fucio acetofa. ibid.
altus. 4575 Sjrupus st e tofus fimplex Mtfua. 677
Sjruptu capillorum .Venerit ex dtfcn- Sjtupusatttofus (ompofitus Mcjua.tbsi.
pnone Rheno dsu. ibid. Sjrupus dt Portulaca Mtfua. 6S0
Sjruptu capilli VeneruMonJpelicnfis.ib. Sjrupus domefiuus, fine de frinatnfe-
Sjruptu alCtofut diarrbodon. 678 florta. ibid.

Sjruptu acttoftu dtfnea herbarum cum Sjrupus dt R babarbaro fokitiaus.681

aromattbw D. M tfua. ibid. Sjrupus HtmodaOjlorum Nicohs.tbid.
Sjruput dt bifiridula ftupede cati. 67$ Sjrupus ad Afcutm. CIZ. alti ad idem,
Sjruptu duAgrtfi a. 678 ibidem
Sjruputde calamintba. D. M R. Sjrupus Dtaeuictis Andtrnaci. 6 81
444 *.. Sjm-
 . .

INDEX
Sjrupm e Me/ifiphjllo Fernelii. ibid. Sjrupm adanaftrcanr. 689
Sjrupm purgans pituita ex thtrace.6% 7 Sjrupm ad tympanitem. ibid*
Sjrupm ex poljpodio Heurnii. 68 1 .alim t Sjrupm fcordu cempofitue. 696
Gtntdie. ibid. Sjrupm Hepancm ad humor a mixtos •

Sjrupmpurgftns melancholiam. 687 689

Sjrupus ex lua Nicolai. 68 1 Sjrupusfilutium F itrauanti. ib:d.a!iur.
Sjrupm e cucurbita Mejite. ibid. 690
Sjrupm e Saluia. 68 j Sjrupm Hjpiricijen 'a urii , minoris F-
Sjrupm eTeftudmeGuaintrii. ibid. buli,Hedtra,gewftt.
Sjrupm refumptruut 68 5 Sjrupm m febre btltofa tu pituita . 690
Sjrupm alterans bilem atram. 686. a- sjrupm diurnum. ibid.

Um ibid. Sjrupm calendula. 69+

Sjrupm exhilaratu D. Dom. Laurent. Sjrupm flerunt Lauendufa florum tilia
,

68} arborufltliorumctnuaUium. ibid.

Sjrupm Diafertos Andtrv.aci ibid. Sjrupm de petofimplex Quercet. 694.

Sjrupm ai atram bilem alim. 686 Sjrupm de peto tomptfitue. 695
Sjrupm de Elleboro Heurnii. 68} Sjrupm de futco hedera teri tfttit. ibid.

Sjrupm ad Melancholiam. 686 Sjrupm fcordn ttmpojitm. - 696

Sjrupm purgans bilem. ibid. Sjrupm bjperitt , centaurii minorie , £-
Sjrupm alte’ ani bilem flauam. 684 bultybederageniHa. ibid.

Sjrupm ad Epdepfiam. 685 Sjrupusflatu geniftacoptfitm 1. Q^69 6

Sjrupm contra pkurefm ,& peripntu- Syruput tompofltm aquas ducens. 6pi
moniam,ph:btf!(ts&hc8uos. 6t+ Sjrupus ad calculum. ibid.

Sjrupm alterans pituitam. 685 Sjrupus violat m violacem Quercetanh

Sjrupm Ambi»fu prouocansfudorem & 691. eim modm triplex conficiendi,
fitimextuiguent , vtilu in febnbm. &9 Z
'68 4. Sjrupus infufionierofatum. 691 •

Sjrupm ex quinta tjpntta Fiorauanii. Sjrupi n diu conferuentur. 694

68 j Sjrupus Citontorum. * ibtd.

&
Sjrupm contra acutae peracutas paf- Sjiupusdtpomu tum fenaQumetani.
fienes. 684 69}
Sjrupm fac tharatm. 68} Sjrupusfbielommfimplex. IQ^ 697
Sjrupm ad mtnjes protiorandot. ibid. Sjrupus ftnelorum conipofim I.Q^ ibid.
Sjrupm contra omnem fluxum ventru. Sjrupus de fucco Alchjmtlla plitaginie ,
684 fanicuU,Mercurialii,B>Jow*. 698
Sjrupm de cinnamomo 685. ahm. ibid. SjrupUshelUboTatm l.Q. minor, ibid.
Sjrupm ad mtnfesproHOtandos. ibid. Sjrupu

Digitized by Google
 INDEX.
Syrupuibelleboratm maior f.f^ 69S Temperamenti quotnam tmrfiituantuf
Syrupus cinnamomi ex propria aqua. differentia,
& quanam i/lafieit. 85
&99 temperamenta quantum a fe mu nem
Syrupus fimplex cinnamomi cum rixo, recedant. ihid.

ibid. ttntavtuafupermbili, umpofita Ici ti- t

t t

Syrupus nuci* mofchata quibm afftUib. tia efficax tft remedium, p; olerum m
conducat. «599 Ifteroptfti*. jt
Syrupus piperi quibm morbis mtdeatur. terebinthina quid. 179
ibid. ttubimhmaoptimafignaqut. ibid.

SyrupwCaryophylltrum quibm fit Titii* ttnbmtma qua* vires habeat. 44

ibid. terebinthina lybica qua. 179
Syrupus anifi. 699 ttrebintma balfamum efl,& omniu baL
sy supus antfifimpltx cumvino. 700 famoru awficiaUt velati mater. 119
Syrupusfiomn rtfmarmi fimpltx cum terebinthina Pontica qua. 17 9
vino. ibid. terebinthina cb.a quali*. 179
Syrupus ex aquk&vmi*. 700 terebinthina vbi nafcatur. 18o
Syrupusfimpltx cinnamomi , alio modo tertbinthma Cypria, Syiiaca, ludatea,
paratu* cum aqua vita. 701 Arabica quali*. 17 p
Syrupwanttpiltpticiul.fi. 701 terebinthina efficacia & prefiantiaqua
Syruputde coralii* Quacttam. ibid. »8o
Syrupi dt gtmmu quomodo parari pof- terebinthus quali* arbor. 1 79
fint. 714 terebinthus quotuplex. ibid.

Sy rupi egregia virtuti*. terpenttna qualit baffamm.xSf.tius vir-

44 j
T. tutes quonam. 186.187
u6
T Abulatridfantali.
Tabula ad hepa t i*

Tabula diairagacanthi frigidi.

refrigeratione, ib.
Tefitumfiu genitaliu /ignotura qua. S7
Ttftudmucalctnata palui* quo coducat.

155 74
Tabula Dialacca. 158 Thtodoricon Anacardinum Nicolai. 878
Tapfia frfto faentculacto fitu capillacto, tbetdorico Hyptrifton Nicolai. tb.& 879
qua* vires habeat. tberiaces quotftatuantur genera.
5$ 7 31
Tartari ventriculi quo conducant.
71 tbertaca A ndromacht Galeni. tbtd.

Tartarm feu fal mna homini*, quorfum tlxriaca Andremachi.a Medici* Rom.&
vulse.
9j Bonomef. correfta,&prapaTata.p
Taxw vtntnum & medie itvtntu tft. 80 tbertaca communii Augufiani. 734
Teda quid. 171 tbertaca ex Lilio Pauls ab Ameno. 734
Teltphuradix Hernia & tortura reme- tf-735
dium. 7 4 aa a i Tberta-

Digitized by Google
 . a 1 .

INDEX.
Tberiaca Deiuocrdtu. 733 T.ndura ferici. jgj
Tbtri.tcatx Bryonia Oribafi'. 735 Tmdurafuccm. ibid
Tberiaca Andromacbi vulgarie defert - Tindura mtllii.
58 3
ptio.
7J 6 Tindura croci. ibid.

T htrua reformatio fecundum Qtttrce- Tinfturafacbaii. ibid.

tanum. 738.73? Tinitura Coralli. j 84

Thtriaca benedici a Iof.Qiiercttani.j 4 Tindura antimonii. 5 gf
T/j erue a in coeltjltm &
/Miniorem Ttndwapa larum. 58 7
redadatjfenttam. 743 Tindura externa m dolore capitk d fri-
Tberiaca ccelef.it dida. 744 giditate. j #?
Tberiaca Diateffaron regi 1. Ouerceta- Tinctura m dolore capitii d caliditatt.ib.
nu 745 Tindura in phrtntfi digcjhua 599
T berUcum fui Galeni. 74 6 alia. ibid.

Tlm quid 176 Tindura fulphttrit. 3/4. aha. 5*3. qua

Thurit genera quot. ibid. eius fint v alitatis. ibid.

Tbut 0 libanum qtult. ibtd. Tinduragemmarum- 38 £

Thmfaminmum quale. 176 Tindura argenti. 387
Tbut vndeproueniat. ibid. Tindura ad incubum. fgp
Thurit cortex qualit. ibid. Tindurafomtium producent. jp»
Thurii vires qua '
17 7 Tindura inparalyfi.^gi. alia 'tu paralyf
Tbm quoto graducaltdiemfie &fucum, digefiua. ibid.
ibid. Tinilura Solii. 387
Thurii tleum quid. ibid. Tindura in vertigine digefliua.

ThymuiCrtticuscurahie profantur. 90 Tindura ApopUdu4.tfo.4l1a.f91.

Tiberim Imperator.quantt Trochfosad Tiadura Epileptica 591. alia ibid. an-
Herpetai fuerit. 3 tepileptuaaiu. « btd. purgem in hoc
Tilia forum grana fottm vtero adnati ajfedu. ibid.
remedia. .
74 Tindura prttiofifima in vertigine dtge -
Tindura quid. S79 ftiua. 38?
Tindura is medicina quem in finrm ad- Tindura praparans humores in Lethar-
hibeatur. ibid. go. f9 t
Tindura quid dicatur. 381 Tindura digefituamtouulfionAus. fyz
Tindura rofatum fiuarum fecundum Tindura fiomtckalu interna. 600
Beguinum quomodo fiat. 58* alia. ibtd.

T mdura violarum. ibid. Tindura ad memoriam in oblatione.

Tindura Bulgofi ytl Borragirm. ibid. 5?i
Tist-

Digitized by Google
 INDEX.
Tindura conferunt pro confortatione Tindura externa in tinnitu aurium.
vifus. 59,7 /95
Tindura antipodagrica purgant. 6 00 Tindura ab extra in podagra. 601
Tindura in catalepfi. 593 Tmdura in tmpjtmate. y,6
Tindura in angina.
594 Tmdura in Diabatt egregia At pra-
Tindurapraparans humores in furdiu. fiunt. 601
te acaufa calida.
593 Tindura cordialie ad conciliandum fo-
T.ndura in fur ditat e d mutem Mtlati- mnum , fifitndum fluxus . & omnis
choltca. ibid. generis tujfis. 597
Tindura antipodagrica digerent. 600 Tindura cordialu ad crapulam, Itpotby
Tindura confertum in Melancholicis af- mum,& cordis palpitationem. ibid.
fidibus. /94 Tmdura cordialu externa. 598. aha.
Tindura ud omnes affedus mslambo- tbtd.

litos.
593 Tindura in Gonorrhoea. 601
Tmdura egregii dtgeftiuu in boc affectu. Tmdura peftiltntulit. 60S
ibid. Tmdura extere a mfjncope. 398
Tindura uliu in MelumboUcit ajfifti- Tindura impotentias &
incantationes
bus 393 aueitens. 601
Tinduravirtuofitin Mtlamboha. 59*. Tmdura cardialis corfertam. 39 8
alsa digeftiua in boc affedu. tbtd. Tindura in fupprejlmtmcnfium. 601
Tindura dtgeftiua tn melancholia hjpo- Tindura in morbo virgineo & menfium
cbondriaca. /94 retentione. ibid.

Tindura digerens ue confertum in tufi. Tindura contra ajfumtu venena. 608

395 Tindura adfangutnem concretum. 399
Tindura in tufli pro Principe Hafiia ad- alia. tbtd.

quando ordinatu. ibid. Tindura ud foedum virginum colorem.

Tindura cordialu externa. 598 60 z
Tindura purgans in tugi.
393 Tindura ud dolorem dentium. 593»
Tindura digeftiua in tup. ibid. Tindura ad dolorem dentium Grolltu-
Tmdura cordialk confortans. 798 na. ibid.

Tmdurain pulmonis afidibus. 593 Tmdura pro cenfirtandebtpate. 6oz

Tindura in cruenta (puitione. 39 6 Tindura digerens hepatica. ibid.

Tinduruprt tremore cordis. 397 Tindura ad cafumvuula. 399.

Tindura externa infcjtrho Oeni». 601 Tindura ad bep*robfltudum. for
Tiduram dolore aurium ab tmpurofen. Tindura externa proftematbo aduau-
gmne. 596 feam vomitus. 599
aaa Tindu-
f

Digitized by Google
 .

INDE X.
Tinttura ad Ultrum confortant & alte- Tinttura Diaphoretica m prffe ali*.

rans. 6 ot 6 09
Tinttura externa in vm.tu [anguinis. Tinttura pro vulganbut. ibid.

}t9 Tinttura pefltlenuAu dita 609

Tinttura db txtrd m [citrbo hepatu.Coj Tinttura m omn.but tuor bis pi fident ta-
Ttnclura in obftruttiont venarum Me- libm Eanifttri. ibid.

faraicarum. 606 Tinttura in febri quotidiana intermit-

TwtturaadhemUm.608. alia tbid. tente. ibid.
Tinttura hydropica. 6 0$ Tinttura tn qudrtend mttrmittenttpu -
Tinttura tn diarrhcea^6o6.alia 1bid.& ra. 9 o1

' v
607 Tinttura vulneraria. ibid.
Tinttura in calculo renum. «Soj Tinttura Nephritica. 611
Tinttura in colica. 60 6. alia. ibid. Tinttura Catholica. 6 10
Tinttura in calculottmport hiemali v- Ttntturaolim pro Abbate HirsfeUtnfi.
Jurpanda. 6oj 6n
Tinttura a Ita pro eftatt in Cdhnlo. tfoj Tinfturd pro petfona lliuflrtfiima. tbid.

Tinttura diuretica muriculo folatus. Tinttuta purgantes illujbnfitmuprinci-

60 4 . pib. aliquando ordinata. „ 611
Tinttura ad expeUndos vermes infan- Ttntturapugam alta. ibid.
' •
tum. 60 5 Ttntlurdibolagogd. 6,0
T indura in exulcerat wnt renum. <>04 Tinttura hydragoga. ibid.
Tinttura in dolore coxendice. 605. alta Tinttura pbltgmagoga. 6:0
ibid. alia Princfibm appropriata. Tinttura mieluatu. , 611
ibid. 1 Twiturdin podagrica. ibid
T.ntturaadlfcburiam. £04 Tinttura Mtlanagoga. .619
Tinttura ad menftt immoderate flutn. Tinttura Htft trica. tbid.

t es mulierum vel fceminarum. ibid. Tinttura ad flatat Hypochondriacos.

Tinttura educens fatum mortuum. 605 ibid.

Tmtturaad fuff. catinum matrici t & Tinttura digftma. 6u.alia.ibil

fir angulationem eiufdem. 60 a Tinttura wfuftonu ohm pro excellcn-
Ttntturaad colicam & calculum. 607 tifiimo D.D. VditioW et terano.
Tindura ad morbum GaUiium. ibid. 611
Tinttura corrigens pracipitatu ad luem Tinttura & extrattntn quomodo diffit-

Gallicam. 6oj.aha.tbtd. rant.

377
Tinttura ad tumorem tefhculorum ex Torcultria in officina Pharmaceutica
fngtditatt. 608 .vtl dcahditatt.ibid. qualia ttqutraniur. 18 & quomodo
fint

Digitized by Google
 r N D E X.
fint conficienda. ibsd.& i 9 cundm. 3 6 6. tertius $67 .quartus. A,
Termenti* radix qua polleat efficacia. 70 Trichomanes quam fignaturam gerat,
TormennlU radix nodofa, tufa&impo-
& quo conducat.
fita.qmrfum vtslie. Trifohj deceQS quae habeat virtutes. 40
Torreantur quanam medicamenta, zjg Tritio fecundum antiquos myflica. 2
171
Torfiombm tnttfimrum ia Colica qua Tritioquotuplex. ibid.
conducant.
9, Gemmarum apud Galenis. 22 *
Tritura
Tojha quomodo perficiatur. Trituramnii (copi apud Galtnicos quot-
*j8
Trage* adfrigidos omnes capitii
aifellm namfint. xu
pz
Tragent a capitale Langij contra rtrtigi -
Trituram multam qu* requirant,
TriomphyHon NuoUi.
m
712
nem drapop 'exiam. px6 Ttocbtfu pro fumo Comitijfa Arnffiur -
Tr agema ad vtttigimm expertum
Cra- gtofit 7f-& 176
^
"»"•
TragtaantfpiUptua Quercttani.
Aid. Trochifct de vipera mtui & extra ad re-
pi6 nenatos quofdam affitdtu vtiliter ad-
Tragea adomnts /efioru
affdUu. 927 bibentur.
j9
Trageaantipleuritica. ibid. Trocbt/i i fsnt alorum. ut
Tragea ad silerum. Tros bifisde Lacca.
.
y 2g 138
Tragea ad ajftftw htpatie.
9i7 Troibifci pro fumo.
13^
TrageaJplmitica. 9*8 Troi btfis de Cbarale.
145
Tragea amintplmma & ad Colicam Troibifiiadpbtb fin & vherapulmonit
pjfsionem. ^td. 160
Tragea btfttric*
929 Tiocbf.idtBenwmo. 175
Trageagr anorum ades ad fient trtam.
dy Trocbifii de fjlla Galeni.
752
Aid.
Troihifiiahpt* Mofchata. 2\\
Tragea aibroncbocelm. pi 9 Trocbif i de vipera Galeni.
Tragtmaad pulmaneuxulcerates.
748
943 Troe biforum de viperis reformatus
ft -
Tragt4gr offa proflomacbo intifa. '
940 eundum. l.Q^
740
Trageaalta Augufiani. Aid. Trypbera magna. zu
Tragema btparnfrigerant corroboranf-
Trjpbffa minor Phtnonit. 71 f
, irj Trypbtr* P benonis missor proflatum.
Tragorcbit bircinue tefiiculm quu&qua Aid. Trypbera saracenica. 716
conducat.
Tranfudatioqua.
^ Trypbera perfica loanni/ Damafcenr. ik
3^- Trypbera muficata Mefita. 785
Tranfiudatio quot modiefiat. ibtd. Tumorifitu Gunmt , quod noflrit mem -
Tranfudatmkmodmprimm.jCq, fit- brieinnafiitur ,
quonam medeantur.
9S ' Vanor

Digitized by Google
 . -

I N D F X.
Vertigini quartam obuitnt.
fi
F. Vtficaria qua, & cuius rfus.
.
5*
Vificanartptns qua. ibid.

T TAriolis infantum quanam tnedeM- Vtficafignatura qua J6

V tur. 9$ Vtfica conceptaculum efi trina 66
Venena deltteria confiuitudme aliquan- Vtfica bonis quibus vitiis.
93
do fiunt alimenti. 80 Vtfica fiuis quibus profit. ibid.

Venena Dtofcoridi quonamfint. ibid. Vtfica ouilla vel caprina cremata qua
Venena Ciultas & Magneticae facul- efficacia polleat.
~

tates habentia qua fronde dtfuman- Vtfita carpunk quos vfim habtat. ibid.

tur. 7$. de his loquitur Mediem , Vt vificanigra in pedibm [uberta quomodo

Logctss de Sophtfinate& fallaciis, fananda.
ibid. Vim mtduata quotupheia. 831
Venenorum traditio ptrniciofa. 79. & Vina quomodo conficiantur. ibid.

quare Galenus illos damnet , qui ho- Vinum abfinthiacum. Jji

rum cowpofiiiontm docuerunt. ilii. Vinum acort,angeltu,antbofiatttm, fal-
Vmcnstafimplicia quinam defer ibant. otiatum ai quos aifidm profit. 83;
79 - Vmum antmepbriticum. 840
Venena non filum venena trahunt , fed
Vmm Luphragia frfeen.cuU quo con-
plurima etiam Jfiicula & aculeos e ducat. 8/3
torporibus noftris fint dolore foras Vinum enulatum ac Tufiilagmis cui me-
educunt 8i deatur. ibi i.

Venenatorum fignatura qua. 82 Vinorum medicabiliumgenera qua plu-

Venatam lui m qua curent. 4 » rima, qusbmfingula motbtt msdtan-
Ventru capillus Momptllitnfis cur aliis tur. 833.834.8y5
prtfiantior. 90 Vinum purgans fena vindemiarum rem
Ventris crocus. 1009 portparandum. 835
Ventriculum q nanam (ignent. $6 Vinum catholicum purgant facilis pra-
Ventriculus gall na fint tictnia quibus par at tinis, I.Q^ 1 btd aliud. 836
profit. # 96 Vinum purgans ex floribus prunorum
Vtrbafc folia, llamorrboidum remedia. 83 6
Vinum InHtboratum. ibid.

Vermes tnuftincrum quomodo exptllen- Vinum Hippoiratkum. 817

'd1.7i.71. Vmum antepHeptuum, l. g. 838
Vtromta quas rirti habtat. 41 Vinum antdpoplettiium. ibid.

Vtnuuiumfignatura fr remedia. 78 Vinum Ztdoai it compofitum. 838

Vinum

Digitized by Google
 . 3

I ND E 'X.
'Pinum Opbtbxtmieum. '835) praturam. .
7*
Vinum ad mmtriam & Mimam Vipera ixuuium quas babeat vires. 40
Amoldt. 1841 Vipeta ilepbanticis & venenatu adft-
'rinumcbdtybedtttml.ilL 83? . Sibus detentu quoji miraculo pro-
:

Vtnum HippotraticumAltxlBtntdidi. funt. :8c

841 Wtpmnafactbarina cottfeSio. 730
Vina thoracemcdlefacientia qua. '841 Vtptrvuumtpnitrdconftltio. 751
1 Vinum Quatocum purgans. 47 Altui, i Vifcus qutreituu cum fuoglutintEpiU-
ibid pfumfigndt. 63
Vina txcdltfdtimu ve nmcuium. 8 4 z Vifcvt qutmtm cbUoappenfm,cuiusJit
Vtminifeu Settaroprtmnm ^845 virtutis. <¥»,
Vinum Utppocratuu IOSn.Longq. 841 Vtfcmquernustritmj&potm quo con-
:
Vtnum iltppocraitcum Augujiunt. ibid. ducat. 41
Vinum prouocons fudor em, Mjtthioli. Virtx qudt vires babeat. ibid.

$44. iVttndiicrooM. 1009

iVtna venenis refflentia. ' ibid. : Vitriolumvptirrmpetiaminttmaprabtt
VinumpnrgatormmiHEpdtpfu. 845 rmedicamenta.it. quod fub tam in-
V itu purgsncia pituitam. ‘844 figmtimdtiflrilbonctanu cdliditas
Vtnum ad Indropem. 1845 dthttfut. miratur GdUnus.ibid.du»
Vmum abpntbutpurganiaquas. 84 6 qualitates plane conaria fub eadem
.Vina purgantia mixtos humores. 846 Vitriolt additote deprehenduntur i
*47 •&& peritis arttfuibm.iy .& quorfum v-
V inumH ippocroticum laxxriuum S 4 4 traq conducat.
}
ibid.

Vinum mulfumfimpltx. 85 o Vitriok Diofiorides ad quofnam dfftftm

Vitmm mulfum lompofitum. ibid. viatur. 27.
Vtnum Hipptcrdtuum. 100 Vttnoli naturam obtinent Chalcitis,
Vtnum Ztdoortitum. ~ jor Mtfit& alumen , quorfum trus &
Vimplurespertunt, quam gladio. n ^at conducant. ji
Vrmmvdlicttt cardiacum &
ytluti
,
Vknoh ottum quantafit acrimonia, &
fenum lac, ac principiorum vitae t- . ad quot morborum Jpecies Mdtthio-
fauratiuum. ibid. Imtovfus fuerit. ibid.
Vinum in quovipera quodam cdfu tx- iVlmtucieatrtcu rmedium.j^.invlmi
tinffd fnitylliphanticum idtndtud foliis folliculi quidam ftuvefitula t-
communi cituum focittdtt feiuttum rumpuat , &
innafeuntur mtnfe
ptrffUfjnjuit. 81 Maioybumore pUna.qua ad Enterr-
Tiperacaro lepra remedium propterfi- «lavdlent. 74
Ibb Vltm
 , . .

I N D -
E X*
fimi perforAt a folia quibus futt vtilia. Vulture cur nonvtfctndumc ibid.

7» •

Vmbilicum qtu fignent. $6 X.

Vmbiluns Vnuru [tu Cotyledontonca- -t

uum, quo conducAt. ibid. Yloaloequtd'. 13 o’

VnguentumcapiUosconferuans. 115 -A Xjlobalfamum quid
- 127
210
l'ngu:ncum adfcirrhuni ffltnu. Xjlobalfimi loco quid plerumquefubfii-
Vnguentum capburatumalbum. 106 tuatur zo*
Vnguentum Caphuratum rubeum, ibid. ZL
Vnguentum Apofiolicum. 208
'
rnguentum ad HemtnhoidAS.

20y
ibid.

Vnguentum Gleucinum Ajidromachi. ^ Ede arta, altas quomodo dicatur,d>t

qualisfit
Zedoariavnde ad MosdeutbAtur ,
101
ibid,

Vnguentum ftmniferum. 211 Zerumbeto quam fit affinis. ibid,

Yngula Alces so Uo appenfa quid frtfiet. . Zedoaria quanam fint tffcfta iov-
61 Zedoarticum vinum, ibidem, quot fit*
VnguU Capra, aut eius veficA,vtletiam cies & quales ad illud requiramur,
ouilla , cremata & expofca fumta, 8-44
cui medeatur. 40. Zerumbet, qumodo alias vocetur ,ioi«-
Vrina fangutnoleta curfiatfi Cantba- & quales esus fint radices , ibid,
rides manu faltem quit contineat. Zerumbet, quales ft/rpsfit,&vbiftratus
66 101. quomodo a -ungtbert differar,
Vrfus quomodo vifism labtfaftatumrt- ibtdMrn efftilaqtu tbsd.
cuperer. ibid. Zibetta quas vires habeat’ 96 •

Vrtica alba qaalem fignaturam habeat. Zingiberis fignatura & vfist qualis,,
& cui adfeclus medeatur. 7y
Vrtica mortua Gonorrhoea feu profiuutj Zingiber vbi nafcatur , 97; em radix
feminis remedium. 76 qualis ibid „

Vfiio quomodo perficiat ur.ifi. &qua- Zingiber optimum qqodnamcenfeatur.

nam medicamenta vranturl 239 98
Vfiunis modi quot & quam varq. ibid. Zinuber , uddaria & ztrumbet quo- -

Vflio finitima efleintfacltom. 243 modo differant 98

Vua paffe quas vires habeat. - 41 Zingiber in quoto gradufit calidum y bt.
Vulnerum fignatura qua. 78 in quoto humidum ibid.

Vulnerum remediaqut. ibid. Zingiber cur carieifit obnoxium-, 89.

Vulpina ume cur non veficndum. hoc quorfum Arabia & TroglodjticA
regio-

Digitized by Google
 r N D E x.
rt&nkfuntur ibid. Zopifaquid
2
"tr r“ ,m "" ***
'

&
4im Z
'-‘WlHriunfiiltmiu.mtofi*, ,J9 tj
* ,T
8
H z«/4/>,»w. Vultlultbm. •
'7'

F :

I N I S.
Digitized by Google
*«v -S*S4

5-
-

\
Digitized by Google
Digitized by Google
<7 r Digitized by Google
 /

Digitized by Google
 %
r

'• i.»*-
'Digitized by*Goog!t
Digitized by Google!