ANKAN (PARAFIN)

I – ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP

1. ĐỒNG ĐẲNG:

- Ankan là 1 hidrocacbon no (toàn liên kết sigma trong phân tử) có công thức chung
CnH2n + 2 (n ≥ 1)  hợp thành dãy đồng đẳng của Metan
- Đồng đẳng gồm các chất có CTPT hơn kém nhau một/nhiều nhóm CH2
2. ĐỒNG PHÂN:
- Các ankan có n > 3  có đồng phân cấu tạo về:
+ Mạch C (chỉ xét mạch C chính)
+ Vị trí nhánh
3. DANH PHÁP
- Từ gốc: từ biểu thị số C trong mạch chính
Số C 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Từ met- et- prop- but- pent- hex- hept- oct- non-
gốc
mẹ em phải bón phân hóa học ở ngoài đồng
(đec- = 10)
 DANH PHÁP CỦA CÁC ANKAN MẠCH THẲNG
từ gốc_an
VD: CH4 có 1C  từ gốc t/ư là met-  tên của ankan này là met_an
 DANH PHÁP CỦA ANKAN MẠCH PHÂN NHÁNH
B1: CHỌN MẠCH C DÀI NHẤT, CÓ NHIỀU NHÁNH NHẤT
B2: ĐÁNH SỐ THỨ TỰ CÁC NGUYEN TỬ CACBON TRONG MẠCH CHÍNH
SAO CHO TỔNG VỊ TRÍ NHÁNH LÀ NHỎ NHẤT
B3: GỌI TÊN THEO CÔNG THỨC
Số chỉ vị trí nhánh – tên nhánh + Tên ankan của mạch chính
LƯU Ý: Khi lấy 1H ở trong các ankan  thu được gốc ankyl
VD: Với công thức CH4

II – TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. PHẢN ỨNG THẾ
a) Phản ứng Halogen (X) hóa:
R – H + X2  R – X + HX (Hidro halogenua)
VD: CH4 + Cl2  CH3Cl + HCl
b) Phản ứng nitro hóa (Thế với gốc -NO2 của HNO3)
 R – H + HO – NO2 450→độC R – NO2 (Nitroankan) + H2O
2. PHẢN ỨNG PHÂN HỦY:
a) Nhiệt phân:
CnH2n + 2 1000 độ C ,→chân không nC + (n + 1)H2
b) Cracking:
CnH2n + 2 cracking
→ CxH2x + 2 + CyH2y (n = x + y; n ≥ 3)
VD: C3H8 cracking
→ CH4 + C2H4
c) Phản ứng tách Hidro (dehidro hóa):
CnH2n + 2 xt ,→t độ CnH2n + H2