You are on page 1of 61

‫تهيه وتنظيم‪:‬دکترمهدي مظفري‬

‫‪1‬‬
‫عناوين كلي‬

‫بررسي اشكال قارچهاي واقعي‪4....... ...................................................................................‬‬


‫اساليد كالچر ‪5.................................................................................................................‬‬
‫مشاهده چند مرفولوژي‪6............................ .......................................................................‬‬
‫جدا كردن وشناسايي قارچهاي ساپروفيت از محيطهاي طبيعي‪8........... ..............................‬‬
‫روش جداكردن قارچهاي كراتين دوست خاك‪9....................................................................‬‬
‫چگونگي كشت قارچها‪9......................................................................................................‬‬
‫روشهاي مورد استفاده جهت تشخيص عفونتهاي قارچي‪01............. ......................................‬‬
‫بيماري هاي قارچي‬
‫پيتريازيس ورسيكالر‪04........... .............................................................................................‬‬
‫در ماتوفيتوزيس‪08...............................................................................................................‬‬
‫كانديديازيس‪55....................................................................................................................‬‬
‫شناسايي قارچهاي ساپروفيت وپاتوژن شايع‪55.............................................................‬‬
‫آسپرژيلوس فوميگاتوس‪ -‬آسپرژيلوس فالووس – آسپرژيلوس نايجر‪ -‬موكور‪ -‬ريزوپوس‪-‬‬
‫ابسيديا‪ -‬سينفالستروم‪ -‬ريزوموكور‪ -‬پنيسليوم‪ -‬پسيلومايسس‪ -‬فوزاريوم‪ -‬آكرومونيوم‪-‬‬
‫تريكودرما‪-‬اسكوپوالريوپسيس‪ -‬آلترناريا‪ -‬اولوكالديوم‪ -‬كالدوسپوريوم‪ -‬استمفيليوم ‪-‬‬
‫–كريزوسپوريوم‬ ‫تريكوتشيوم‬ ‫جئوتريكوم‪-‬‬ ‫كورووالريا‪-‬‬ ‫–دركسرال‪-‬‬ ‫هلمنتوسپوريوم‬
‫نيگروسپورا‪ -‬ورتيسليوم‪ -‬گليو كالديوم‪ -‬فوما‪ -‬بيوريا‪ -‬اسپوروتريكس شنكئي ‪-‬تريكو فايتون‬
‫منتاگروفيتس‪ -‬تريكو فايتون روبروم‪ -‬تريكوفايتون تونسورانس‪-‬تريكوفايتون شوئن اليني‪-‬‬
‫تريكو فايتون ورو كوزوم‪ -‬تريكوو فايتون ويوالسئوم‪-‬اپيدرمو فايتون فلوكوزوم‪ -‬ميكروسپوروم‬
‫كانيس‪ -‬ميكروسپوروم جيپسئوم‪-‬ميكروسپوروم كوكئي‪ -‬ميكروسپوروم اودوئيني‪-‬‬
‫منابع ‪55............................................................................................................................‬‬
‫خالصه شكلهاي ساپروفيت وبيماري زا‪58.....................................................................‬‬

‫‪2‬‬
‫بسمه تعالی‬
‫آزمایشگاه قارچ شناسی‬
‫ارائه کننده ‪:‬دکتر مهدی مظفری‬

‫فعالیتهای انجام شده درازمایشگاه‬ ‫جلسه‬

‫آشنايي با وسائل‪-‬محلولهاي شفاف كننده‪-‬رنگها ‪ -‬تيزمان ومشاهده مرفولوژي‬ ‫‪1‬‬


‫ميكروسكوپي قارچهاي مخمري وكپكي‪( Hair baiting،‬ايزوله قارچهاي كراتين دوست از‬
‫خاك)‬
‫مشاهده مرفولوژيهاي شايع ميكروسكوپي قارچها‪ -‬اساليد كالچر‬ ‫‪2‬‬
‫ادامه اساليد كالچر‪-‬روشهاي كشت قارچها وچگونگي ايزوله قارچها از محيطهاي هوا‪ ،‬آب‪،‬‬ ‫‪3‬‬
‫خاروخاشاك‪ ،‬سطوح وضايعات بيمار‪،‬بررسي ماكروسكوپي كلوني قارچها‬
‫بررسي ماكروسكوپي وميكروسكوپي قارچهاي شايع وتحويل يک الم درهرجلسه(‪4‬تا ‪)01‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪Aspergillus ,Mucor ,Rhizopus,Absidia‬‬
‫‪Syncephalastrum,Rhizomucor, ,Penecillium,Paecillomycess‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪Fusarium,Acremonium,Trichoderma,Scopulariopsis‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪Alternaria,Ulocladium,Cladosporium,Ureobasidium‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪Helminthosporium,Drecselera,Bipolaris,Curvularia‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪Geotrichom,Trichosporon,Trichothecium,Chrysosporium‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪Nigrospora,Verticellium,Chaetomium,Beauveria,Sporothrix‬‬ ‫‪11‬‬
‫درماتوفيتها(‪ )0‬نمونه گيري‪ ،‬آزمايش مستقيم‪ ،‬كشت‪ ،‬مشخصه هاي ماكروسكوپي‬ ‫‪11‬‬
‫وميكروسكوپي‬
‫ادامه درماتوفيتها(‪ )5‬تستهاي كمكي(سوراخ كردن مو‪،‬اوره‪،‬رنگدانه) ماالسزيا‬ ‫‪12‬‬
‫مخمرها(تست سرم‪،‬پليت دالمائو‪،‬تستهاي تخميري وجذب‪،‬رنگ اميزي كپسول‬ ‫‪13‬‬
‫وآسكوسپور)‬
‫ري ويو‬ ‫‪14‬‬
‫امتحان‬ ‫‪15‬‬

‫‪3‬‬
‫قارچهاي واقعي به دودسته يافت ميشوند‬
‫‪-0‬فرم هيفي ‪-5‬فرم مخمري‬
‫قارچهاي كپكي زماني كه اسپور آنها درشرايط مناسب قرار گيرد رشدو تكثير آن موجب ايجاد‬
‫رشته اي ميگردد كه به ان هايفي ‪ hyphae‬وبه جمع آن ‪ hypha‬ميگويند‪ .‬رشته هاي هيف‬
‫ميتوانند داراي تيغه مياني و يا بدون آن باشند ‪ .‬يک هيف قطر آن متفاوت از ‪0‬تا ‪ 51‬ميكرون مي‬
‫باشدورشته هاي هيف مي توانند شفاف ويا داراي رنگدانه باشند ‪ .‬به توده هيف ميسليوم‬
‫‪ mycelium‬وبه جمع ان ميسليا ‪ mycelia‬مي گويند‪.‬‬
‫ميسليوم هايي كه در محيط غذايي فرو رفته وعمل جذب مواد غذايي را انجام ميدهند ميسليوم‬
‫رويشي وبه آن ميسليوم هاي كه بر روي هايف رويشي قرارگرفته وهوايي مي باشند ميسليوم‬
‫زايشي ميگويند‪.‬قارچهاي كپكي را بر اساس شكل وفرم ميسليومهاي زايشي مشخص ميكنند‪.‬‬

‫مشاهده اجزاءيک كلوني كپكي ورنگ اميزي (تيزمان ‪)Teasement‬‬


‫يک قطره رنگ الكتو فنل كاتون بلو (‪ ) lactophenol cotton blue‬را روي يک الم تميز گذاشته‬
‫وسپس با استفاده از يک نيدل قطعه اي از كلوني كپكي را از حاشيه آن جدا كرده وبر روي رنگ‬
‫گذاشته و سپس با استفاده از يک نيدل ديگر آن را باز كرده وسپس با گذاشتن المل در زير‬
‫ميكروسكوپ با بزرگ نمايي ‪ 41 X‬مشاهده مي كنيم‪.‬‬
‫عرضي‪،‬ساختمانهاي‬ ‫وجود(رنگدانه‪،‬ديواره‬ ‫عدم‬ ‫يا‬ ‫‪،‬وجود‬ ‫جزئيات‬ ‫مشاهده‬
‫خاص)‪،‬كونيدي(شكل‪،‬رنگ‪،‬اندازه‪،‬جزئيات شكلي‪ ،‬ونظم وترتيب)‪،‬چگونگي ساختمام اسپورزايي‬
‫درتشخيص گونه قارچ بسيار مهم است‪.‬‬
‫در رنگ آميزي فوق فنل درون رنگ باعث كشتن ارگانيسم گشته در حالي كه اسيد الكتيک‬
‫ساختمان قارچ را حفظ كرده وگليسرين نيز موجب شفاف شدن آن مي شود‪ .‬كاتن بلو هم كيتين‬
‫ديواره سلولي را رنگ مي كند‪.‬‬
‫مخمرها‪:‬‬
‫درمخمرها پس از آنكه اسپور آنها درشرايط مناسب قرار گرفت شروع به تكثير نموده و ايجاد‬
‫سلولهاي گرد بيضي و يا كشيده اي را مي كند كه غالبا توسط جوانه زدن ويا از راه تقسيم دو تايي‬
‫تكثير مي يابند و ايجاد كلوني مرطوب و خامه اي شكل را مي كنند از آنجايي كه قارچهاي اين‬
‫گروه داراي خاصيت تخمير بوده وآنها را مخمر مي گويند‪.‬‬
‫جوانه يک سلول مخمري معموال هنگامي كه هنوز جوانه ها كوچكتر از سلول از سلول مادر‬
‫هستند از ان جدا ميگردد ولي ممكن است جوانه متصل به سلول مادر باقيمانده رشد كرده و خود‬
‫جوانه اي ديگر بزند كه در اين صورت شاهد زنجيره اي از سلولهاي شبه مخمري تقريبا كشيده‬

‫‪4‬‬
‫خواهيم بود كه به آن ميسليوم كاذب و يا بطور صحيحتر هايف كاذب گويند‪ .‬اگر جوانه متصل به‬
‫سلول مادر بصورت خوشه اي قرار گيرد به ان بالستو كونيديا گويند‪.‬‬
‫تفاوت هيف كاذب و هيف واقعي‪:‬‬
‫‪ -0‬قطر هيف كاذب در محل اتصاالت كوچكتر مي گردد‪.‬‬
‫‪ -5‬اتصال آنها سست بوده وهايفي كاذب به راحتي به چندين قطعه تقسيم مي شود‪.‬‬
‫‪ -5‬تيغه هاي مياني هايفي كاذب عمدتا در محل ا نشعاب مشاهده ميشوند‬
‫‪-4‬طول سلول انتهايي هايفي كاذب از سلول ما قبل خود كوچكتر بوده ويا با آن هم اندازه‬
‫است در حالي كه در هايف حقيقي سلول انتهايي معموال بلندتر از سلول ما قبل خود بوده و‬
‫محل تيغه ها هميشه در محل انشعاب نمي باشد‬
‫كار عملي‪:‬‬
‫‪ -0‬رنگ آميزي متيلن بلو از محيط كشت مايع و جامد‬
‫‪ -5‬رنگ آميزي الكتو فنل از محيط جامد آگار خوني‬
‫‪ -5‬مشاهده مخمر هاي جوانه زن و داراي هايف كاذب از محيط سرم مغذي‬
‫‪ -4‬مشاهده هايف كاذب بر روي محيط هاي اختصاصي‬

‫كشت روي الم يا اساليد كا لچر (‪)Slide culture‬‬


‫از آنجا كه تشخيص قارچها بر اساس ساختمان اسپور زايي آنها انجام مي شود و اين‬
‫ساختمانها در هنگام تهيه نمونه مستقيم (تيز مان )تخريب مي شودو مشاهده عناصر اساسي‬
‫براي تشخيص امكان پذير نمي باشد وبا توجه به اينكه عمل اسپور زايي هم بر روي محيطهاي‬
‫معمولي آزمايشگاه بخوبي صورت نمي گيرد به همين خاطر از روش اساليد كالچر يا كشت‬
‫روي الم استفاده مي گردد‪.‬‬
‫وسايل مورد نياز جهت اساليد كالچر‪:‬‬
‫‪ -0‬محيط كشت مناسب (كورن ميل آگار‪ ،‬سابورو دكستروز آگار‪ ،‬و پوتيتو دكستروز اگار)‬
‫‪ -5‬پتري ديش همراه با لوله ‪U‬شكل استريل‬
‫‪ -5‬آب مقطر استريل‬
‫پنس‪ ،‬نيدل‪ ،‬الم‪ ،‬المل‪ ،‬اسكالپل‬ ‫‪-4‬‬
‫روش كار‪:‬‬
‫‪-0‬بوسيله تيغ اسكالپل محيط را به قطعات كوچک‪ 0‬سانتي متري تقسيم مي كنيم‪.‬‬

‫‪5‬‬
‫‪-5‬تحت شرايط استريل يكي از مربع ها را بر داشته وبر روي مركز الم استريل كه در داخل‬
‫پتري ديش است مي گذاريم و با استفاده از يک نيدل قسمت مياني هر ضلع را با قارچ مورد‬
‫آزمايش تلقيح مي كنيم‪.‬‬
‫‪ -5‬يک المل استريل را بر روي مربع آگار تلقيح شده قرار مي دهيم‪.‬‬
‫‪-4‬در داخل پتري ديش آب مقطر استريل ريخته و سپس نمونه را در حرارت‪ 55- 51‬در جه‬
‫سانتي گراد انكوبه مي كنيم‪.‬‬
‫‪-5‬بعد از طي شدن مدت زمان الزم ورشد كافي قارچ وايجاد اسپور(جهت اطمينان از توليد‬
‫اسپور مي توان الم را همراه با محيط كشت والمل در زير ميكروسكوپ جهت مشخص كردن‬
‫اسپور بررسي كرد)‪ .‬المل را برداشته و ازسمتي كه قارچ بر روي آن رشد كرده بر روي الم‬
‫تميز محتوي رنگ گذاشته وسپس در زير ميكروسكوپ مشاهده مي كنيم‪.‬‬
‫ضمنا مي توان محيط كشت را هم بر روي الم اصلي برداشته واز اين الم جهت تهيه نمونه‬
‫ديگر استفاده كرد ويک قطره رنگ بر روي الم ريخته وسپس يک المل تميز برروي آن مي‬
‫گذاريم‪.‬‬
‫و با پاك كردن رنگهاي اضافي وسيل كردن اطراف المل باچسب بافت شناسي يا الك ناخن‬
‫مي توان المهاي نيمه دائمي تهيه كرد‪.‬‬
‫مشاهده چند مرفولوژي‪:‬‬
‫‪-0‬آرتروكونيدي‪)Arthroconidia(Arthroconidium) :‬‬
‫كونيدي مي باشد كه از خرد شدن ياتجزيه هيف درناحيه تيغه مياني ايجاد وآزاد شده است‪.‬‬
‫‪-5‬كالميدو كونيدي‪) chlamydoconidia(chlamydoconidium):‬‬
‫سلولهاي بزرگ با ديواره ضخيم وپرو تو پالسم غليظ ومتراكم مي باشدكه در شرايط مناسب‬
‫محيطي ايجاد شده و بعنوان يک هاگ مقاوم عمل مي كند در انتها ‪،‬وسط‪ ،‬ويا در طول‬
‫ميسليوم به صورت منفرد يا زنجيره اي ديده مي شود‪.‬‬
‫‪-5‬ريزوئيد‪) Rhizoid):‬‬
‫ساختماني شبيه ريشه گياهان مي باشد‪.‬‬
‫‪-4‬اسپورانژيوم‪) sporangium(Sporangia)(:‬‬
‫سلولي است كه از راه تقسيم متوالي و تصاعدي در درون خود ايجاد تعداد زيادي اسپور مي‬
‫كندكه سلول حاصله را اسپورانژيوسپور و هايف نگه دارنده ان را اسپورانژيوفور گويند‪.‬‬
‫‪ -5‬فياليد‪) phialid(:‬‬
‫سلول كونيديازاي گلداني شكل مي باشد كه كونيدها يكي پس از ديگري در درون ريشه آن‬
‫شكل گرفته واز منفذ آن خارج مي شوند‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫‪ -6‬وزيكول‪)vesicle(:‬‬
‫سلول متورمي مي باشد كه در انتهاي هيف تشكيل مي شود و ساختمان زايشي بر روي آن‬
‫تشكيل مي گردد‪.‬‬
‫‪ -7‬كونيدي‪conidia (conidium):‬‬
‫سلول حاصل از تكثير غير جنسي كه از كونيديو فور ويا فيااليد جدا شده مي تواند در شرايط‬
‫مناسب رشد كرده و كلوني جديدي توليد كند مي تواند بصورت كونيدياهاي بزرگ چند‬
‫سلولي و داراي تيغه مياني‪ Macroconidium‬ويا بصورت كونيديهاي كوچک وتک‬
‫سلولي‪ Microconidium‬باشد‪.‬‬

‫‪7‬‬
‫چگونگي ايزوله وشناسايي قارچهاي ساپروفيت از محيطهاي طبيعي‬

‫نوع ساپروفيتهايي كه از محيطهاي طبيعي جدا مي گرددبسته به ناحيه جغرافيايي ونحوه انتشار‬
‫ارگانيسم متفاوت ميباشد ‪ .‬عالوه بر انتشار جغرافيايي فصول مختلف سال نيز عامل تعين كننده‬
‫اي محسوب مي گردد ‪.‬اين نوع ساپروفيتها به فراواني در محيطهاي طبيعي و هواي آزمايشگاه‬
‫وجود دارند‪ .‬حتي نمونه هاي باليني قبل از رسيدن به آزمايشگاه توسط اين قارچها الوده مي‬
‫شوند كه در اين صورت بر روي محيطهاي آزمايشگاهي رشد مي كنند وموجب آلودگي اين‬
‫محيطها مي گردند‪ .‬از آ نجايي كه بسياري از قارچهاي ساپروفيت توانايي بيماري زايي را هم دارا‬
‫مي باشند وبه علت شباهت ظاهري با قارچهاي بيماري زا اشتباه مي شوند از اين رو شناخت اين‬
‫قارچها از اهمييت فوق العادهاي در آزمايشگاه بر خور دار مي باشد‪ .‬چون تعداد قارچهاي‬
‫ساپروفيت زياد بوده و اغلب آنها در مواد باليني ومواد غذايي در حال فساد يافت ميشوند وتحت‬
‫شرايط خاصي تبديل به قارچ بيماري زا مي شوند در اين قسمت سعي شده است نحوه جدا سازي‬
‫و تشخيص اين قارچها شرح داده شود‪.‬‬
‫جدا كردن قارچ از هوا‪:‬‬
‫در پليت محيط كشت را به مدت نيم تا يكساعت باز نگه داريد وبعد از اين مدت در آن را گذاشته‬
‫و در دماي ‪51-55‬درجه سانتي گراد انكوبه مي كنيم‪.‬‬
‫جدا كردن قارچ از خار و خاشاك‪:‬‬
‫قطعه اي از خار و خاشاك يا عناصر پوسيده گياهي را بر روي محيط گذاشته و در دماي ‪55‬تا‪51‬‬
‫درجه انكوبه مي كنيم‪.‬‬
‫جدا كر دن قارچ از سطوح مختلف‪) Padhye Mariat( :‬‬
‫در ‪ 5‬سانتي متر انتخاب كرده و با استفاده از آن بر روي سطح‬ ‫يک موكت استريل به ابعاد ‪5‬‬
‫مورد نظر ماساژ مي دهيم ودر آزمايشگاه موكت را در سطح و كمي باالتر از محيط كشت قرار داده‬
‫وسپس با تكان وضربه شديد كه توسط ميله به موكتها مي زنيم كليه اجرام و اسپور هاي احتمالي‬
‫سطح موكت را به داخل پليت انتقال مي دهيم وسپس در دماي ‪55‬تا‪ 51‬درجه انكوبه مي كنيم‪.‬‬
‫جدا كردن قارچها از خاك‪:‬‬
‫‪ 51‬گرم از خاك مورد آزمايش را در ارلن ماير تميز ريخته و به ان ‪ 081‬ميلي ليتر آب مقطر اضافه‬
‫مي كنيم و به مدت ‪0‬تا‪ 5‬دقيقه آن را مخلوط كرده وسپس براي مدت يكساعت در حرارت اتاق‬
‫بدون حر كت مي گذاريم وسپس مقدار ‪ 9/5‬ميلي ليتر از محلول شفاف بااليي را در يک ارلن ماير‬
‫تميز ريخته وسپس ‪ 1/0‬ميلي ليتر از محلول استرپتو مايسين(‪ 011‬ميلي گرم استرپتو مايسين در‬
‫‪ 011‬ميلي ليتر اب مقطر ) به محلول اضافه كرده مخلوط را به هم زده و بمدت يكساعت نگه مي‬

‫‪8‬‬
‫داريم وسپس ‪ 1.5‬ميلي ليتر از اين محلول را به سطح محيط كشت انتقال داده و در دماي ‪55‬تا‪51‬‬
‫درجه انكوبه مي كنيم‪.‬‬
‫توجه‪:‬‬
‫كليه پليتها را در دماي ‪55‬تا‪ 51‬درجه به مدت ‪01‬تا‪ 05‬روز انكوبه وجهت جلو گيري از خشک شدن‬
‫پليتها مي توان آنها را در يک پالستيک مر طوب يا يک جار مرطوب قرار داده و روزانه قارچهاي‬
‫رشد كرده را بر رسي كرده و سپس جهت خاص سازي به محيط كشت لو له اي تلقيح مي كنيم‪.‬‬
‫جدا كردن قارچهاي كراتين دوست خاك‪)Hair baiting technique( :‬‬
‫مقدار ‪ 51‬گرم خاك را در سطح يک پليت شيشه اي تميز ريخته وبر روي آن مقداري منبع كراتين‬
‫( موي استريل) قرار مي دهيم و با ريختن مقداري آب مقطر محيط را مر طوب كرده وپليت را‬
‫بمدت ‪5‬تا‪ 5‬هفته در دماي اتاق انكو به مي كنيم وروزانه مو ها را جهت رشد قارچ بر رسي مي‬
‫كنيم و يا با گذاشتن موهاي آلوده به قارچ بر روي محيط كشت ميكو زيل اگار مي توانيم قارچ را‬
‫بطور خالص ايزوله كنيم‪.‬‬
‫محيط مناسب جهت كشت قارچ ‪:‬‬
‫معمولترين محيط كشتي كه جهت رشد قارچها مورد استفاده قرار مي گيردسابورو دكستروز‬
‫اگار(‪ )Sabouraud dextrose agar‬مي باشد‪.‬كه بسيار ساده و شامل گلوكز پپتون وآگار مي باشد‪.‬‬
‫اضافه نمودن آنتي بيوتيكهاي كلرامفنيكل جنتامايسين بطور مجزا و يا تواما به محيطهاي فوق به‬
‫علت فعاليت آنتي باكتريال مانع رشد باكتري ها مي گردد ‪.‬‬
‫بعالوه به محيط كشت قارچها در صورت تمايل ماده اي بنام سيكلو هگزا ميد اضافه مي كنند كه‬
‫ماده فوق يک آنتي بيوتيک ضد قارچي مي باشد كه معموال براي جلو گيري از رشد قارچهاي‬
‫كپكي سريع الرشد ساپروفيت مورد استفاده قرار مي گيرد‪.‬‬
‫سرعت رشد قارچها‪:‬‬
‫رشد قارچها از ‪ 54‬ساعت در مورد فرمهاي مخمري تا ‪5‬تا‪ 4‬هفته در مورد قارچهاي بيماري زا‬
‫متغير مي باشد‪ .‬معموال قارچهاي ساپروفيت رشد بسيار سريعي دارند(كمتر از ‪5‬روز)‬
‫چگونگي رشد قارچها‪:‬‬
‫قارچها به اشكال و فرمهاي مختلف در روي محيط هاي كشت رشد مي كنند وحتي يک قارچ در‬
‫روي دو محيط كشت متفاوت به دو صورت مختلف ظاهر مي شود‪.‬با بزرگ شدن وكامل شدن‬
‫كلوني رنگ وفرم آن هم تغير مي كند‪.‬تمام ويژگيهاي ذكر شده كلوني قارچها‪ ،‬مربوط به‬
‫محيطهاي معمول قارچ شناسي‪ ،‬از قبيل سابورو وكورن ميل آگار مي باشد ولي به هر حال ظاهر‬
‫كلوني وسيله بسيار مفيدي جهت هويت قارچهاي ميسليال ومخمري مي باشد‪.‬‬
‫كلوني از لحاظ شكل ظاهري به دستجات زير تقسيم مي شوند ‪:‬‬

‫‪9‬‬
‫‪ creame-0‬كلوني نرم براق مانند كره است ‪Cryptococcus neoformanse .‬‬
‫‪Candida‬‬ ‫‪ glabrous-5‬صاف مانند چرم و فاقد هيف هوايي مي باشد‪.‬‬
‫‪ chalky form -5‬كلوني خشک شكننده مي باشد‪.‬‬
‫‪ silky form-4‬كلوني با هيفهاي هوايي كوتاه داراي سطح ابريشمي مي باشد‪.‬‬
‫‪ floccose -5‬يا ‪ woolly‬زماني كه هيفهاي هوايي بلند باشد‪.‬‬
‫‪ powdery -6‬كلوني داراي دانه هاي ظريف همانند آرد مي باشد ‪.‬‬
‫‪ granular -5‬كلوني داراي دانه هاي درشت همانند شكر مي باشد‪.‬‬
‫‪ wrinkled -8‬يا ‪ folded‬ممكن است در كلوني شيارها و برآمدگيهايي بصورت نامنظم‪ ،‬شعاعي‬
‫وكروي باشد‪.‬‬
‫‪ central knob -9‬ممكن است در كلوني برجستگي ناف مانند ديده شود كه در اثر هيف استريل‬
‫ايجاد مي شود‪.‬‬
‫اغلب قار چهاي كپكي‪ ،‬كلوني آنها در ابتداي رشد‪ ،‬سطحي سفيد دارند كه در هنگام بلوغ‪ ،‬به‬
‫رنگهاي مختلف تغير مي كند‪،‬كه ناشي از كونيدي زايي قارچ مي باشد ‪ .‬رنگ سطح كلوني ويا حتي‬
‫پشت كلوني هم مي تواند ناشي از آزاد شدن رنگدانه هاي مختلف توسط قارچ باشد‪.‬‬
‫در حالتهايي كه كلوني از همان ابتداي رشد داراي سطح سياه مي باشد و يا بتدريج به رنگ سياه‬
‫تغير مي يابد مر بوط به حضور رنگدانه مالنين در قارچ مي باشد‪.‬‬

‫روش هاي مورد استفاده جهت تشخيص عفونتهاي قارچي ‪:‬‬


‫جهت تشخيص عفونتهاي قارچي به اين موضوع بايد توجه داشت كه انتخاب نمونه مناسب ونمونه‬
‫برداري صحيح وچگونگي انتقال نمونه نقش بسيار اساسي در تشخيص عفونت قارچي دارد‪.‬‬
‫دو شرط اساسي كه رعايت آنها در تشخيص عفونتهاي سطحي وجلدي نقش مهمي دارد‪ ،‬عبارتند‬
‫از‪ ،‬عدم شستشوي ضايعه حداقل به مدت سه روز‪ ،‬و از آخرين زمان قطع دارو هم حداقل ده روز‬
‫گذشته باشد‪.‬‬
‫آزمايشات ميكروسكوپي‪:‬‬
‫نمونه پتاس ‪KOH preparation‬‬
‫از پتاس ‪ 01‬درصد براي تهيه گسترشهاي مرطوب از نمونه هاي پوست‪ ،‬ناخن وهمچنين ساير‬
‫نمونه ها مانند خلط‪ ،‬ترشح واژن ادرار و ديگر مايعات بدن استفاده مي شود‪.‬پتاس باعث شفاف‬
‫شدن بافت وزوائد سلولي نمونه ها بدون آسيب رساندن به سلولهاي قارچي ميگردد معموال عمل‬
‫شفاف شدن در طي ‪ 01‬الي ‪ 05‬دقيقه انجام مي گيرد ولي براي نمونه هايي چون ناخن‪ ،‬پوسته هاي‬
‫ضخيم اين زمان طوالني تر گشته و يا از در صد هاي باالي پتاس استفاده مي شود ‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫براي بافتهاي كراتينه بخصوص ناخن دي متيل سولفوكسايد ‪ 41‬درصد ( ‪dimethyle‬‬
‫‪)sulphoxide‬كه اغلب همراه با ‪ KOH‬استفاده مي شود‪.‬در تسريع هضم كراتين موثر مي باشد‪.‬‬
‫‪.‬دادن حرارت ماليم به نمونه ها و يا عبور دادن الم بر روي شعله‪ ،‬به شفاف شدن نمونه كمک مي‬
‫كند‪ .‬از حرارت دادن نمونه بايد پرهيز كرد‪.‬‬
‫با اضافه كردن جوهر پاركر (‪ )parker quink ink‬به پتاس مي توان نمونه قارچي را تا حدودي رنگ‬
‫كردولي بايد توجه داشت آرتيفكتها هم تا حدودي با اين روش رنگ مي گيرند‪.‬‬
‫رنگ كالكو فلوئور سفيد (‪ )calcofluor white‬را نيز مي توان به پتاس افزود دراين روش با‬
‫تحريک اشعه ماورا بنفش قارچها خاصيت فلورئو سانس پيدا خواهند نمود‪ .‬گرچه اين روش‬
‫حساسيت فوق العاده اي داردولي براي انجام آزمايش حتما به ميكروسكوپ فلور سانس نياز‬
‫داريم‪.‬‬
‫نمونه مر طوب ‪wet preparation‬‬
‫در مايعاتي همانند ادرار‪ ،‬مايع مغزي نخاعي و مايع پلور معموال احتياجي به رنگ آميزي وجود‬
‫ندارد و مي توان نمونه را بطريق زير براي آزمايش آماده نمود ‪.‬‬
‫مايع را در لوله آزمايش ريخته وسپس در دور‪ 1500RPM‬به مدت ‪05‬تا‪ 51‬دقيقه سانتريفيوژ نمود‪.‬‬
‫محلول شفاف بااليي را دور ريخته وفقط يک ميلي ليتر از محلول را نگه داريد و بعد از مخلوط‬
‫كردن يک قطره از ان را در زير ميكروسكوپ گذاشته و مشاهده كنيد‪.‬‬
‫نمونه مركب ‪India ink‬‬
‫در نمونه مايع مغزي نخاعي به علت اينكه يكي از قارچهاي مهمي كه در آن مشاهده مي شود‬
‫قارچ مخمري كريپتو كوكوس مي باشد و اين قارچ داراي كپسول مي باشد از اين روش استفاده‬
‫مي كنيم‪.‬‬
‫يک قطره از مركب هندي را روي الم گذاشته و يک لوپ كامل از رسوب محلول سانتريفيوژ شده‬
‫را كه كامال مخلوط شده است به آن اضافه مي كنيم الم را روي آن گذاشته و با بزرگ نمايي ‪41‬‬
‫مشاهده مي كنيم‪.‬‬
‫رنگ اميزي گرام ‪Gram stain‬‬
‫براي مشاهده عناصر قارچي در نمونه هاي ادراري خلط وساير مايعات بدن از رنگ اميزي گرام‬
‫استفاده مي كنيم‪ .‬در صورتي كه خلط غليظ باشد ورنگ آميزي ممكن است خوب انجام‬
‫نشودجهت رقيق كردن نمونه از ‪ Nacetyle l- cystein‬استفاده مي شود(بدون اضافه كردن‬
‫هيدروكسيد سديم كه معموال در آزمايشات سل انجام مي شود)‪ .‬ار اين روش براي مشاهده‬
‫سلولهاي مخمري وميسليومهاي كاذب كانديدا استفاده مي شود‪.‬‬
‫قارچها اغلب گرام مثبت مي باشند‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫‪Lactophenole cottone blue‬‬ ‫تهيه نمونه با الكتو فنل‬
‫فنل درون تركيب باعث كشتن ار گانيسم گشته والكتيک اسيد هم ساختمان قارچ را حفظ كرده‬
‫و گليسرين نيز موجب شفاف شدن آن مي گردد از اين روش براي شفاف كردن و مشاهده عناصر‬
‫قارچي در نمونه مو مورد استفاده قرار مي گيرد‪.‬‬
‫آزمايش كشت‪:‬‬
‫نمونه هاي كلينيكي بايد به سرعت كشت داده شوند‪.‬اگر نمونه در حرارت اتاق نگهداري گردد‬
‫بشدت توسط باكتريها ويا مخمرهايي كه در نمونه وجود دارندآلوده خواهند شد ودر صورتي كه‬
‫نگهداري غير قابل اجتناب باشد مي توان نمونه را به مدت حداكثر تا ‪ 54‬ساعت در حرارت ‪4‬درجه‬
‫يخجال نگهداري كرد هر چند كه بعضي از در ماتوفيتها در حرارت يخچال از بين مي روندولي در‬
‫صورت لزوم پوسته‪ ،‬مو‪ ،‬ناخن را مي توان در ظروف خشک ودر حرارت آزمايشگاه براي مدت‬
‫طوالني نگهداري كرد‪.‬‬
‫محيط هائي كه معموال براي يافتن قارچها از نمونه هاي كلينيكي مورد استفاده قرار مي‬
‫گيرندعبارتند از سابورواگار(‪ -)Saboaured dextrose agar‬برين هارت انفيوژن اگار حاوي خون‬
‫(‪ -)Brain heart infusion agar‬عصاره مالت اگار(‪-)Malt extract agar‬اين محيطها امكان رشد به‬
‫اكثر قارچهاي پاتوژن را مي دهد‪ .‬مواد خاصي ممكن است به چنين محيطهايي اضافه شودتا مانع‬
‫رشد باكتري ها و قارچهاي ناخواسته گردد از تركيباتي كه جهت جلوگيري از رشد ميكروبها به‬
‫محيط اضافه مي شود مي توان از كلرامفنيكل وجنتا مايسين نام بردكه بهترين آنتي بيوتيک آنتي‬
‫باكتريال مي باشدزيرا داراي فعاليت آنتي باكتريال وسيعي مي باشدو مي توان آن را هم اتو كالو‬
‫نمود‪ .‬سيكلو هگزاميد هم يک آنتي بيوتيک ضد قارچهاي سريع الرشد ساپروفيت مي باشد كه به‬
‫محيطهاي قارچي در صورت لزوم اضافه مي گردد‪.‬گر چه بايد به اين موضوع هم توجه داشت كه‬
‫ماده اخير رشد بعضي از قارچهاي بيماري زا راهم مانع مي شود‪.‬‬
‫(‪ 51‬ميلي گرم از كلرامفنيكل را در ده ميلي ليتر ار الكل ‪95‬در صد مخلوط كرده وبه يک ليتر از‬
‫محيط اضافه مي كنيم‪ 511‬ميلي گرم از سيكلو هگزاميد را در ده ميلي ليتر استون حل كرده وبه‬
‫يک ليتر محيط كشت اضافه مي كنيم)‪.‬‬
‫ميكو زيل اگار(‪-)mycosyle agar‬ميكو بيوتيک آگار(‪)mycobiotic agar‬محيط هايي هستند كه از‬
‫ابتدا حاوي تر كيبات فوق مي باشند‪.‬‬

‫‪12‬‬
‫در صورتي كه بر روي محيط سابورواليه اي نازك از روغن استريل (توسط سواپ) قرار دهيم جهت‬
‫ايزوله مخمر هاي چرب دوست مي توان مورد استفاده قرار داد‪.‬‬
‫محيط هاي فوق را مي توان در پليت يا لوله هاي بزرگ شيبدار تهيه كرد‪.‬‬
‫نمونه هاي كلينيكي را معموال به فرمي بر روي محيطها كشت ميدهند( به شكل ‪ )C‬تا بتوان عامل‬
‫بيماري را از آلوده كننده هاي محيط جدا كرد‪.‬‬
‫همان طور كه گفته شد محيط هاي كشت داده شده را در دماي ‪ 51‬در جه سانتي گراد نگهداري‬
‫ميكنند‪ .‬مدت نگه داري حد اقل ‪ 6-4‬هفته مي باشد‪.‬جهت جلو گيري از خشک شدن مي توان‬
‫تشتک پر آبي را در انكو باتور قرار داد تا رطوبت الزم جهت رشد فراهم گردد‪.‬معموال كشتها را‬
‫سه بار در هفته مورد بر رسي قرار مي دهندو در نهايت اقدامات الزم جهت خالص سازي و‬
‫تشخيص قارچ انجام مي گيرد‪.‬‬

‫‪13‬‬
‫بيماريهاي قارچي‬
‫‪Pityriasis versicolor‬‬

‫عفونت سطحي استراتئوم كورنئوم مي باشد كه عامل آن گروهي از مخمرهاي وابسته به جنس‬
‫ماالسزيا(‪ )Malassezia‬ميباشد‪.‬مخمر هاي جنس ماالسزيا ميكرو فلورهاي چربي دوست ساكن‬
‫پوست انسان و معدودي از حيوانات مي باشندكه در صورت رشد بيش از حد عامل گروهي از‬
‫بيماري هاي مز من پوست انسان وحيوانات مي باشند‪.‬در طبقه بندي جديد داراي ‪ 05‬جنس مي‬
‫باشند‪.‬‬
‫عالئم باليني ‪:‬‬
‫درانسان ضايعه بصورت ماكولهاي پوسته دارصاف‪ ،‬يا كمي برجسته‪ ،‬باپوسته هاي ريزآردي شكل‬
‫در اندازه هاي سوزني‪ ،‬تا بسيار بزرگ ‪,،‬در رنگهاي كرم ‪ ،‬قهوه اي كم رنگ وتيره ‪ ،‬زرد كم رنگ‪،‬‬
‫خرمائي ‪ ،‬و حتي قرمز ملتهب(دريک بيمار ضايعات يكرنگ دارد(در سينه ‪ ،‬پشت گردن ‪ ،‬شانه ‪،‬‬
‫بازوها ‪ ،‬شكم و بين دوكتف ديده مي شود‪.‬‬
‫بعضي مواقع خارش ماليم درحاشيه ضايعه كه در گرماي شديد هم افزايش مي يابد ديده مي‬
‫شود‪.‬درافرادباسيستم ايمني ضعيف ( همانند ايدز)ضايعات وسيعترودر نقاط تحتاني بدن هم ديده‬
‫مي شود‪.‬‬
‫درحيوانات سگ وگربه ‪ Malassezia pachydermatis‬مخمري است كه درمقاديركم دركانال گوش‬
‫خارجي ‪،‬درمناطق پري آنال واطراف شيار دهاني وشيارهاي مرطوب پوستي سگ وگربه يافت مي‬
‫شود‪.‬‬
‫عالئم در گربه‪ ،‬شامل التهاب گوش خارجي‪ ،‬همراه با ترشح سياه مومي شكل ومتعفن آلوپسي‬
‫اريتماي منتشره‪ ،‬وسبوروا مي باشد‪.‬‬
‫درسگها ‪،‬خارش متوسط تا شديد‪ ،‬همراه با آلوپسي منطقه اي‪ ،‬اريتما‪ ،‬سبوروا و هيپر كراتوتيک با‬
‫پوسته ريزي وپاپولهاي اريتماتوز‪،‬ظاهر چرب مانند پوست ومو مي باشد كه درحالتهاي مزمن‬
‫ممكن است به فضاي بين انگشتي پشت گردن زير بغل ومناطق پري آنال وشيارهاي پا همراه با‬
‫التهاب بافت اطراف ناخن وبروز ترشحات منجر شود‪.‬‬
‫تشخيص آزمايشگاهي‪:‬‬
‫نمونه بر داري ‪:‬‬

‫‪14‬‬
‫براي تشخيص بيمار نبايد دارو مصرف كند واز آخرين زمان مصرف دارو حداقل ‪ 01‬روز گذشته‬
‫باشد وضمنا حداقل ‪ 5‬روزهم نبايد ضايعه را شسته باشد‪.‬مي توان با استفاده از چراغ وود ضايعه‬
‫را مطالعه كرد كه فلو رسانس زرد طاليي جهت نمونه برداري وروند كنترول درمان كاربرد دارد‪.‬‬
‫نمونه بر داري درانسان بايد به دو صورت انجام شود‬
‫الف‪-‬برداشت تراشه هاي سطح ضايعه توسط چاقوي جراحي وجمع اوري آن بر روي الم تميز‬
‫ب‪ -‬استفاده از نوار چسب اسكاج كه چسب را از سطح چسبنده آن بر روي ضايعه چسبانده و بعد‬
‫از جدا كردن بر روي يک الم تميز مي چسبانيم‪.‬‬
‫آزمايش مستقيم‪:‬‬
‫المي را كه بر روي ان نوار چسبانده ا يم در زير ميكروسكوپ با بزرگ نمايي ‪ 40X‬مطالعه مي كنيم‪.‬‬
‫مي توانيم تراشه پوسته ها را هم بر روي الم قرار داده و با ‪ KOH‬ده در صد يا بعد از فيكس كردن‬
‫پوسته ها آنها را با متيلن بلو رنگ آميزي و مشاهده كرد ‪.‬‬
‫از نظر ميكروسكوپي ظاهر كالسيكي ضايعه عبارت از تجمعي از مخمر هاي گرد وبيضي و هيفهاي‬
‫منشعب وعصايي شكل در اطراف مي باشد‪ )Spaghetti and meatballs(.‬هر چند در مناطق‬
‫گرمسيري مخمر هاي استوانه اي وبيضي شكل با رشته هاي كوتاه منشعب هم ديده مي شود‪.‬‬
‫تشخيص آزمايشگاهي درحيوانات توسط آزمايش مستقيم از ترشحات گوش يا پوسته هاي جلدي‬
‫نوار چسب‪،‬برداشت شوره واستفاده از سواب وتكنيک ضرب انگشتي ) وسپس رنگ آميزي‬
‫وتلقيح آن به محيط كشت سابورو وقراردادن دردماي ‪ 55‬درجه امكان پذير مي باشد‪.‬‬
‫آزمايش كشت‪:‬‬
‫جهت تشخيص عفونت ضرورتي ندارد‪.‬ولي مي توان نمونه را بر روي سابورو كه قبال با روغن زيتون‬
‫كمي چرب كرده ايم يا محيطهاي اختصاصي ‪Modified Dixon agar or Lemming Norman‬‬
‫‪medium‬كشت داد‪. .‬محيطها را در دماي ‪ 51‬تا ‪ 55‬درجه انكوبه كرده(‪ 05‬تا ‪ 51‬روز) وجهت‬
‫جلوگيري از خشک شدن در محيط مرطوب قرار مي دهيم‪.‬ماالسزيا گلوبوزا ورستريكتا در دماي‬
‫باالي ‪ 56‬درجه رشد نمي كنند‪.‬هرچند غالب گونه ها در‪ 55‬درجه رشد مي كنند‪.‬‬
‫‪ 5‬گونه ماالسزيا را مي توان بر اساس مشخصه هاي مرفولوژي وبقيه را براساس مرفولوژيكي‬
‫وفيزيولوزيكي متمايز كرد‪.‬ودرموارد مشكوك هم مي توان ازتكنيكهاي تشخيص مولكولي‬
‫استفاده كرد‪.‬‬

‫‪15‬‬
16
17
‫‪Dermatophytosis‬‬ ‫درماتوفيتوزيس‬
‫درماتوفيتوزيس درواقع‪ ،‬كلونيزاسيون قارچهاي درماتوفيت‪ ،‬در بافتهاي كراتيندار مو‪ ،‬ناخن‬
‫وبافتهاي شاخي پوست مي باشد‪.‬در ماتو فيتها گروهي بسيار متشابه و نزديک به هم از از قارچها‬
‫هستند كه مسبب فرمهاي متنوعي ازضايعات جلدي(كچلي يا‪ )Ring worm‬مي باشند‪.‬درماتوفيتها‬
‫گروهي از قارچهاي كراتين دوست ساكن خاك مي باشند‪ .‬كه در سه جنس تريكوفيتون‬
‫(‪)Trichophyton‬ميكروسپوروم(‪)Microsporum‬اپيدرموفايتون(‪)Epidermophyton‬قرار مي گيرند‪.‬‬
‫اين قارچها معمولترين عوامل عفوني براي انسان وحيوانات مي باشند‪.‬حدود ‪ 40‬گونه دارند‬
‫واكثراين عفونتها توسط ‪00‬گونه انها ايجاد مي شود‪.‬گونه هاي شايع دردنيا ‪ 6‬عدد مي باشند‪.‬‬
‫تشخيص آزمايشگاهي‪:‬‬
‫نمونه برداري‪:‬‬
‫مو‪:‬‬
‫موهاي ناحيه آ لوده را بطور كامل كوتاه كرده وسپس موها را از ريشه وبوسيله موچين استريل‬
‫برداشته مي شوند مي توان از چراغ وود (‪ )wood lamp‬ومشاهده فلورسانس ‪،‬جهت مشخص كردن‬
‫ناحيه آلوده استفاده كرد موهاي آلوده به راحتي كنده مي شوند ضمنا مي توان از پوسته هاي‬
‫موجود در محل هم برداشت كرد‪.‬درصورت وجود فوليكولهاي پر از اسپور‪ ،‬برداشت از اين‬
‫فوليكولها بسيار مفيد مي باشد‪ .‬نمونه ها را مي توان در پليت استريل خشک ‪،‬جمع آوري كرد‪.‬‬
‫ناخن‪:‬‬
‫توسط گاز آغشته به الكل ‪ 51‬در صد سطح موضع‪ ،‬پاك شده و بعد از كوتا ه كردن ناخن اضافه ‪،‬‬
‫وحذف ضايعات زير ناخن ‪،‬از حد فاصل بين قسمت سالم وآلوده‪ ،‬با يک اسكالپل استريل ناخن را‬
‫تراشيده واز قسمتهاي زيرين ناخن نيز بر داشت گرديده ودر داخل پليت استريل جمع آوري مي‬
‫كنند‪.‬در لوكونيشياي سطحي تراشيدن روي ناخن ها كافي مي باشد‪.‬در اونيكو مايكوزيس‬
‫پروكسيمال ‪،‬نمونه گيري پانچ بيوپسي مي باشد‪.‬‬
‫پوست‪:‬‬
‫ابتدا با گاز آغشته به الكل ‪ 51‬درصد‪ ،‬سطح ضايعه را از پوسته هاي له شده وآلودگي پاك كرده‪،‬‬
‫وسپس با اسكالپل از قسمتهاي حاشيه پوسته را مي تراشند وآن را در پليت استريل جمع آوري‬
‫مي كنند‪ .‬مي توان از چراغ وود جهت مشخص كردن ناحيه آلوده استفاده كرد‪.‬‬
‫نمونه هاي ضايعات پوست وجلد‪ ،‬اگر فاقد آلودگي باكتريايي وخشک باشند مي توان درمحيط‬
‫خشک تا ‪ 05‬ماه يا حتي بيشتر هم نگهداري كرد‪.‬‬

‫‪18‬‬
‫جهت نمونه برداري از ضايعات خشک دامي‪ ،‬مي توان ابتدا با استفاده از برس وآب وصابون ‪ ،‬سطح‬
‫ضايعه را از آلودگيهاي سطحي پاك كرده‪،‬مو وپشم ها را كوتاه‪ ،‬وسپس سطح ضايعه خشک شده‬
‫را با الكل ‪ 51‬درصد ضدعفوني‪ ،‬وسپس به جمع آوري نمونه‪ ،‬شبيه ضايعات انساني اقدام مي كنند‪.‬‬
‫جهت نمونه برداري ضايعات درماتوفيتي هنگامي كه آلودگي گله اي مي باشد مي توان از تكنيک‬
‫برساژمو با استفاده از مسواك استريل استفاده كرد‪.‬‬
‫( اقدامات الزم جهت جلوگيري از ابتال‪ ،‬به ضايعات درماتوفيتهاي حيواندوست الزم مي باشد‪).‬‬
‫آزمايش مستقيم‬
‫نمونه مو‪:‬‬
‫تعدادي از موهاي كنده شده‪ ،‬را بر روي الم قرار داده وقطره اي الكتوفنل به آن اضافه‪ ،‬وباالمل‬
‫روي آن را پوشانده وبا ميكروسكوپ مطالعه مي كنيم‪.‬‬
‫كچلي مو به سه صورت ديده مي شود‪:‬‬
‫فاووس (‪)FAVUS‬‬
‫هايفهاي بدون اسپور درون ساقه مو‪ ،‬به موازات طول مو ديده ميشود‪ .‬هيفها بصورت تونل يا‬
‫بصورت آرترو كوتيدي در ساقه مو ديده مي شود‪.‬‬
‫اكتوتريكس (‪) Ectothrix‬‬
‫اسپور ها در اندازه ‪5‬تا‪ 01‬ميكرون‪ ،‬بصورت اليه اليه و يا بصورت زنجيره در روي ساقه مو و زير‬
‫كوتيكول ديده مي شود‪.‬‬
‫اندو تريكس (‪)Endothrix‬‬
‫زنجيره هايي از اسپور به قطر ‪5‬تا‪ 8‬ميكرون بصورت فشرده درون ساقه مو ديده مي شودكه باعث‬
‫قطوري پيچ خوردكي وسر انجام شكستگي مو ها مي گردد‪.‬‬
‫نمونه ناخن‪ ،‬پوست‪:‬‬
‫قسمتي از تراشه ها را بر روي الم گذاشته و با اضافه كردن يک قطره ‪ KOH‬ده در صدبه همراه دي‬
‫متيل سولفوكسيد‪ ،‬مي توان الم را در زير ميكروسكوپ مشاهده كرد‪ .‬در مورد نمونه ناخن اين‬
‫زمان شفاف شدن طوالني تر( حتي يک شب تا صبح) مي شود‪.‬‬
‫در زير ميكروسكوپ‪ ،‬همه درماتوفيتها ‪،‬بصورت هايفهاي شفاف‪ ،‬ظريف‪ ،‬منشعب ويا بصورت آرترو‬
‫كونيدي ديده مي شود‪ .‬در حاليكه هايفهاي قارچهاي ساپروفيت بصورت ضخيم تر در بعضي موارد‬
‫همراه با كونيدي ديده مي شودكه تشخيص آنها در حالت اخير به راحتي امكان پذير مي باشد‪.‬‬

‫‪19‬‬
‫كشت‪:‬‬
‫نمونه هاي تهيه شده فوق را مي توان مستقيما در محيط سابورو حاوي سيكلو هگزاميد و‬
‫كلرامفنيكل ويا ميكوزيل آگار كشت داد‪ .‬در صورت تمايل هم مي توان از محيط ( ‪dermotophyte‬‬
‫‪ )test medium‬استفاده كرد ‪.‬كه در اين محيط با رشد در ماتوفيت محيط قرمز مي شود‪.‬‬
‫نمونه هاي كشت داده شده را در دماي ‪55‬تا‪ 51‬درجه به مدت حداقل ‪4‬هفته نگهداري مي كنند‪.‬‬
‫مي توان در صورت لزوم عمل خالص سازي هم انجام داد وقارچ را به محيط ديگر انتقال داد‪.‬‬
‫گرچه جهت شروع درمان‪ ،‬كشت نمونه پوست و تعين گونه ضروري نمي باشد ولي با توجه به‬
‫آلوده گي ساپروفيتي ناخن ويا آلوده گي درماتوفيتي‪ ،‬كشت نمونه ناخن وتعين گونه ضروري مي‬
‫باشد ‪.‬پس نمونه ناخن را هم بايد بر روي محيط فاقد سيكلو هگزاميد وهم بر روي محيط داراي‬
‫سيكلو هگزاميد كشت داد‪.‬‬
‫بايد توجه داشت كه كشت درماتوفيتها هميشه موفقيت آميز نمي باشد‪ (.‬بخصوص نمونه هاي‬
‫حيواني)‬
‫در نهايت قارچ را بر اساس مشخصات مرفولوژي‪ ،‬ميكروسكوپي مي توان تشخيص داد‪.‬هر چند كه‬
‫از آزمايشات نياز هاي تغذيه اي‪ ،‬توليد رنگدانه‪ ،‬سوراخ كردن مو و‪ ....‬هم ميتوان استفاده كرد‪.‬‬
‫براساس خصوصيات ميكروسكوپي( مرفولوژي كونيديا)‪،‬آنهارا در سه جنس ميكروسپوروم‪،‬تريكو‬
‫فايتون واپيدر موفايتون تقسيم مي كنند‪.‬‬
‫ميكروسپوروم‪Microsporum‬‬
‫داراي ويژه گيهاي زير مي باشند‬
‫ا‪-‬داراي ماكروكونيدي كشيده در اندازه‪51-61× 51-51‬ميكرون ‪،‬دوكي يا بيضي شكل با جدار‬
‫كلفت ناصاف فرورفته و داراي برجسته گي ريز تا خار مانند وداراي تيغه عرضي ‪0‬تا‪ 05‬عدد مي‬
‫باشد ‪.‬‬
‫‪ -5‬داراي ميكرو كونيدي گرزي يا بيضي شكل چسبيده به ميسليوم ويا جدا از ان بدون ارزش‬
‫تشخيصي ومعموال هم به تعداد كمتر از گونه هاي جنس تريكو فايتون مي باشد‪.‬‬
‫‪-5‬كچلي سر ان فقط از نوع اكتو تريكس مي باشد‬
‫‪-4‬ارتروكونيدي ايجاد شده در عفونت موئي همانطور كه از اسمش مشخص است داراي اندازه‬
‫كوچک مي باشد‪.‬‬
‫‪ -5‬ميسليوم هاي فنري و پيچ خورده بندرت ديده مي شود‪.‬‬
‫‪ -5‬عموما داراي رشد سريعي مي باشند‪.‬‬

‫‪21‬‬
‫تريكو فايتون ‪Trichophyton‬‬
‫داراي ويژه گيهاي زير مي باشند‬
‫‪-0‬اعضاء اين جنس داراي ماكروكونيدي كشيده گرزي دوكي شكل داراي ديواره نازك سطح‬
‫خارجي صاف ضخامت كم ودر بعضي گونه ها فاقد تيغه مياني ودر بعضي ديگر به ده عدد هم مي‬
‫رسد‪ .‬اندازه ماكرو كونيدياها‪ 8- 51 ×4-81‬ميكرون متغير مي باشد‪.‬‬
‫‪ -5‬داراي ميكرو كونيدي به تعداد زياد به اشكال كروي چماقي يا گالبي شكل ديده مي شود‪.‬‬
‫‪ -5‬معموال ماكرو كونيدي كم يا نادر مي باشد ودر بعضي گونه ها فاقد ماكروكونيدي مي باشد‬
‫‪ -4‬عفونت موئي به اشكال فاووس‪ ،‬اكتو واندوتريكس مي باشد‪.‬‬
‫اپيدر مو فايتون ‪Epidermophyton‬‬
‫اين جنس بوسيله ماكرو كونيدي هاي گرزي شكل يا برگ شبدري فرم ‪ ،‬منفرد يا دسته جاتي با‬
‫جدار صاف ضخامت ‪ 0-5‬ميكرون وداشتن كمتر از ده تيغه مياني و فاقد ميكروكونيدي مشخص‬
‫مي شود‪.‬‬
‫جهت تعين گونه هاي درماتوفيتي وگونه هاي حدواسط‪ ،‬عالوه بر مشخصه هاي كشتي ( درجه‬
‫رشد‪ ،‬منظره‪ ،‬رنگ سطح وپشت كلوني)وميكروسكوپي( مشخصه كونيديها‪ ،‬واشكال مختلف‬
‫ساختمانهاي رويشي) از تكنيكهاي ( ‪)Kaminski method ,Kane/fisher‬وتستهاي ساده ‪.......‬‬
‫كمكي استفاده مي كنند‪.‬‬
‫تستهاي كمكي‪:‬‬
‫‪ -0‬تست سوراخ كردن مو ‪Hair perforation‬‬
‫به منظور تشخيص تريكو فايتون منتا گروفيتس و تريكو فايتون روبروم استفاده مي شود‪.‬‬
‫در يک پليت چند رشته موي سالم سياه استريل‪ ،‬قرار داده و سپس ‪ 51‬تا ‪55‬ميلي ليتر آب مقطر‬
‫استريل به آن اضافه كرده وجهت رشد بهتر قارچ ‪1 /0‬ميلي ليتر از عصاره مخمر ‪ 01‬درصد به آن‬
‫اضافه مي كنند و در نهايت قارچ را به محيط فوق اضافه مي كنند‪.‬‬
‫معموال ‪8‬تا‪ 01‬روز براي انجام آزمايش كافي مي باشد ودر صورت منفي بودن تا ‪ 4‬هفته نگهداري‬
‫مي كنيم‪.‬تريكو فايتون منتاگروفيتس مو را سوراخ مي كند وتريكوفايتون روبروم مورا سوراخ نمي‬
‫كند‪ .‬فرو رفتگيهاي مخروطي يا گوه مانند(‪) conical or wedgelike holes‬در محل ساقه مو نشانه‬
‫مثبت شدن مي باشد‪ .‬فرسايش تدريجي نشانه منفي بودن تست مي باشد‪.‬‬
‫‪rice grain test‬‬ ‫‪ -5‬آزمون دانه برنج‬
‫گونه هاي ميكروسپوروم از نظر قابليت رشد بر روي دانه برنج متفاوت مي باشد ‪ .‬اين تست جهت‬
‫اثبات ميكروسپورم ادوئيني انجام مي شود‪.‬دانه هاي برنج بدون سبوس را با اتو كالو استريل مي‬
‫كنيم و در داخل ارلن قرار مي دهيم قارچ را به محيط فوق اضافه كرده وبه مدت ‪ 8‬تا ‪ 01‬روز در‬

‫‪21‬‬
‫دماي ‪ 51‬درجه نگهداري مي كنيم ‪.‬ادوئيني قادر به رشد نمي باشد ‪ .‬اما باعث تغير رنگ قهوه اي‬
‫دانه ها در محل تلقيح مي شود‪ .‬در واقع اين محيط مي تواند تشكيل ماكرو كونيدي را در گونه‬
‫ميكروسپوروم كانيس كه از نظر اسپور زايي فقير مي باشد تحريک نمايد‪.‬‬

‫‪-5‬آنزيم اوره از ‪Urease test‬‬


‫بعضي از درماتوفيتها داراي اين آنزيم مي باشند وتوانايي هيدروليز اوره را دارند واز اين‬
‫خصوصيت جهت تمايز بعضي در ماتوفيتها استفاده مي شود‪ .‬نتايج بعد از ‪ 5‬تا ‪ 8‬روز كشت بر‬
‫روي محيط اوره در دماي ‪ 51‬درجه گزارش مي شود‪.‬‬
‫تريكو فايتون منتاگروفيتس داراي آنزيم فوق وتريكو فايتون روبروم فاقد اين آنزيم مي باشد‪.‬‬

‫‪Pigmentation test‬‬ ‫‪ -4‬توليد رنگدانه‬


‫از اين تست به منظور تشخيص تريكو فايتون منتاگروفيتس وتريكو فايتون روبروم استفاده‬
‫ميشود‪.‬‬
‫‪CORNMEAL AGAR or Modified‬‬ ‫قارچ مورد نظر را بر روي محيط كورن ميل اگار ‪Borellis‬‬
‫)‪ )Lactrimel Agar‬كشت داده و تريكو فايتون روبروم با توليد رنگدانه قرمز مشخص مي گردد‪.‬‬

‫‪ -5‬نياز هاي تغذيه اي ‪Nutritional requirement‬‬


‫با توجه به نياز هاي اختصاصي تعدادي از درماتوفيتها به بعضي از ويتامينها مي توان از آن براي‬
‫تشخيص بعضي از گونه هاي در ماتوفيتها اسفاده كرد‪.‬‬
‫براي سنجش نياز در ماتوفيت به ويتامينها مي توان قسمت كوچكي از كلوني ‪ 5‬تا ‪ 04‬روزه قارچ‬
‫در روي محيط سابورو را به محيط هاي هفت گانه داراي ويتامينهاي گوناگون انتقال داد ‪ .‬بديهي‬
‫است از انتقال محيط كشت به همراه قارچ بايد خود داري كرد ‪ .‬كشتها به مدت ‪ 5‬تا ‪ 01‬روز در‬
‫دماي ‪ 55‬درجه نگهداري مي شوند ‪ .‬هر چند در ماتوفيتهاي وروكوزوم‪ ،‬شوئن اليني را مي توان‬
‫در دماي ‪ 55‬درجه نگهداري كرد‪ .‬تاثير ويتامينهاي گو ناگون بر رشد قارچها با مقايسه مقدار‬
‫نسبي رشد در هر يک از آزمونها تعين مي شود‪ .‬حد اكثر رشد با‪ +4‬نشان داده ميشو د‪.‬‬

‫‪1-casein basal medium‬‬


‫‪2- Casein basal medium +inositole‬‬
‫‪3- Casein basal medium+inositole, thiamine‬‬
‫‪4- Ammonium neitrate basal medium‬‬
‫‪5- Ammonium neitrate basal medium+nicotinic acid‬‬
‫‪6- Ammonium neitrate basal medium +histidine‬‬
‫‪7- Ammonium neitrate basal medium +thiamine‬‬

‫‪22‬‬
‫امروزه بسياري از آزمايشگاهها براي تفكيک گونه هاي بسيار مشابه روبروم‪،‬واريته هاي‬
‫متناگروفيتس وتونسورانس از محيطهاي كشت وآزمونهاي اختصاصي استفاده مي كنند كه يكي از‬
‫اين روشها شناسايي وجدا كردن در ماتوفيتها با روش كامينسكي ( ‪ )Kaminski method‬است‪.‬در‬
‫اين روش عالوه بر تستهاي فوق از شش محيط ديگر استفاده مي شودكه اين محيطها شامل‬
‫‪litman oxgall agar,lactritmel agar,sabouraud agar with 5%Nacl,peptone agar-‬‬
‫‪Trichophyton agar -urea agar‬‬

‫‪23‬‬
24
‫‪Candidiasis‬‬ ‫كانديديازيس‬
‫بيماري قارچي ناشي از گونه هاي مختلف كانديدا و بطور اعم كانديدا البيكانس ميباشد‪.‬تعداد‬
‫مخمر ها زياد مي باشد ولي مخمري كه اغلب(متجاوز از ‪ 81‬درصد موارد) باعث ايجاد بيماري مي‬
‫گردد كانديدا البيكانس مي باشد‪.‬كه انسان را به فرمهاي بسيار متفاوتي تحت تاثير قرار مي دهد‬
‫وكليه بافتها و اعضاء مي توانند مورد تهاجم قرار گيرند‪.‬‬
‫نمونه برداري‪:‬‬
‫طيف گسترده اي از نمونه ها را شامل مي شود‪.‬اين نمونه هاشامل تراشه ها‪ ،‬اگزودا‪ ،‬ترشحات‪،‬‬
‫خلط‪ ،‬مدفوع ‪ ،‬ادرارو‪ ....‬مي باشد تا آنجا كه مقدور است بايد اين نمونه ها بصورت استريل جمع‬
‫آوري شوند تا از آلودگي ثانويه جلوگيري شود‪.‬نمونه ها بايد درلوله هاي استريل كوچک جمع‬
‫آوري‪ ،‬وهرچه سريعتر به آزمايشگاه ارسال گردد‪ .‬با توجه به اين كه ميكروارگانيسم ها درنمونه‬
‫هاي مرطوب سريعا تكثير مي يابند لذا بايستي دريخچال ‪ 4‬درجه نگهداري‪.،‬ولي نبايد منجمد‬
‫گردند‪.‬‬
‫آزمايش مستقيم‪:‬‬
‫تشخيص آزمايشگاهي عفونت كانديديايي بوسيله آزمايش مواد بدست امده از ضايعه با ‪01 KOH‬‬
‫درصد ميباشد‪ .‬از نمونه هاي مايع مي توان ابتدا سانتريفيوژ به عمل آورد رسوب آن را مورد‬
‫آزمايش قرار داد ويا آن را به روشهاي گرام‪ ،‬گيمسا‪ ،‬متيلن بلوهم رنگ اميزي و ارگانسيم را‬
‫بصورت تهاجمي مشاهده كرد‪.‬‬
‫شكل تهاجمي عفونت كانديدايي بصورت مخمر جوانه دار‪ ،‬ميسليوم كاذب و منشعب داراي‬
‫فشرده گي در ناحيه تيغه مياني وقابليت توليد بالستوسپور در مجاورت تيغه مياني مي باشد ‪.‬‬
‫كشت‪:‬‬
‫ازآنجايي كه گونه هاي مختلف كانديدادرنمونه هاي كلينيكي بسرعت رشد وتكثير مي يابند‪.‬نمونه‬
‫هاي فوق را بسرعت بر روي محيط سابورو حاوي آنتي بيوتيک كشت داد ودر حرارت ‪ 51‬درجه‬
‫نگهداري مي كنيم‪ .‬كشتها بعد از ‪ 54‬الي ‪ 48‬ساعت قابل آزمايش مي باشد ودر صورت عدم‬
‫رشدپليتها را مي توان به مدت ‪ 5‬الي ‪ 5‬هفته نگهداري كرد‪.‬‬

‫‪25‬‬
‫تعين هويت يک مخمر‪:‬‬
‫از گذشته روشهاي مورد استفاده براي تشخيص مخمرها به مجموعه اي از خواص مر فولوژيک‬
‫وبيوشيميايي انها وابسته بوده است‪.‬‬
‫معيار هاي مرفولوژيک اصلي وآزمايشگاهي مربوط به آنها به قرار زير مي باشد‬
‫‪ -0‬ظاهر ورنگ كلوني‪:‬‬
‫كلوني آلبيكنس به شكلهاي صاف و سفيد‪ ،‬نامنظم وچروكيده‪ ،‬ستاره اي شكل‪،‬به شكل گل با‬
‫مركزي صاف وقطاعي‪ ،‬منقوط‪ ،‬منقوط رشته اي ورشته اي رشد مي كند‪.‬‬
‫‪-5‬اندازه وشكل سلول‪:‬‬
‫از گسترش مستقيم براي بررسي ميكروسكوپي مخمرها استفاده مي شود‪ .‬گسترش را مي توان در‬
‫آب مقطر تهيه كرد‪.‬غير از كانديدا گالبراتا كه بصورت مخمرهاي كوچک(بالستوكونيدي) يافت مي‬
‫شود‪.‬بقيه مخمرها تفاوت واضحي درشكل ميكروسكوپي آنها يافت نمي شود‪.‬‬
‫‪-5‬وجود كپسول‪:‬‬
‫برخي از مخمرها بويژه اعضاي جنس كريپتوكوكوس‪ ،‬رودوتروال‪ ،‬تورولوپسيس و تريكوسپورون‬
‫مي توانند در اطراف سلولهاي خود كپسول موكوئيدي توليد مي كنند‪ .‬كپسول را با رنگ آميزي‬
‫جوهر هندي (‪)Indian ink‬مي توان ديد ‪.‬جوهر هندي نمي تواند مخمر را رنگ اميزي كند ولي‬
‫بعنوان رنگ زمينه عمل مي كند وشرايط ديدن كپسول را در اطراف سلول مخمري امكان پذير‬
‫ميكند‪.‬‬
‫براي برسي وجودكپسول ابتدا يک قطره جوهر هندي را در مركز يک الم تميز گذاشته وسپس‬
‫قسمتي از كلوني مخمري را به آن اضافه و مخلوط مي كنند وبا گذاشتن المل در زير ميكروسكوپ‬
‫مشاهده مي كنند‪.‬وجود سلولهاي مخمري گرد كپسول دار به قطر ‪ 5‬تا ‪ 05‬ميكرون همرا ه با جوانه‬
‫هاي داراي اتصال باريک از مشخصات كريپتو كوكوس مي باشد‪.‬‬
‫‪ -4‬توليد هايف و هيف كاذب‪:‬‬
‫بعضي از قارچهاي مخمري زماني كه در شرايط خاص تغذيه اي و ياحتي در شرايط بافتهاي بدن‬
‫قرار مي گيرندتوانايي توليد هيف و هيف كاذب را دارند‪.‬كه در بين گروههاي مختلف كانديدايي‬
‫داراي اشكال متنوع مي باشد‪ .‬واز اين ويژه گي جهت تمايز گروههاي مختلف استفاده مي شود‪.‬‬
‫‪-5‬توانايي توليد لوله زايا يا جرم تيوب(‪ )germ tube‬يا (‪)serum test‬‬
‫اين آزمون روشي سريع و ساده جهت مشخص كردن كانديدا آلبيكنس (‪)C.albicanse‬و كانديدا‬
‫استالتوئيده (‪ )C.stellatoidea‬و كانديدا دوبلينسيس(‪ )C.dubliniensis.‬مي باشد‪.‬بيش از ‪91‬‬
‫درصد از آلبيكانسهايي كه از نمونه هاي كلينيكي جدا مي شود قادرند در دماي ‪ 55‬درجه به مدت‬
‫‪ 5‬ساعت لوله زايا توليد كنند‪.‬‬

‫‪26‬‬
‫لوله زايا در حقيقت آغاز رشد ميسليومي است كه مستقيما از سلول مخمري بوجود مي ايد ودر‬
‫محل اتصال به سلول مخمري هيچ گونه فرورفتگي ندارد‪.‬يک لوله زايا قطري يک دوم قطر مخمر‬
‫وطولي ‪ 5‬تا‪ 4‬برابر طول مخمر دارد وهمانطور كه گفته شد از ميسليوم كاذب بوسيله فقدان‬
‫فشرده گي در محل تيغه مياني مشخص مي شود‪.‬‬
‫براي انجام آزمايش به صورت زير عمل مي شود‬
‫‪ ./5‬ميلي ليتر از نمونه سرم انساني مخلوط را در يک لوله آزمايش به ابعاد ‪ 05‬در ‪ 55‬ميلي‬
‫ليتر ميريزند و بخش كوچكي از كلوني ‪ 08‬تا ‪ 55‬ساعته از مخمر در حال بررسي را با يک‬
‫پيپت مويين يا يک اپليكاتور به سرم اضافه مي كنند و سپس به مدت ‪ 5/5‬تا ‪ 5‬ساعت در‬
‫دماي ‪ 55‬درجه نگهداري مي كنند سپس يک قطره ازآن را بر روي الم ريخته وبا گذاشتن‬
‫المل در زير ميكروسكوپ با بزرگ نمايي كم بررسي مي كنند‪.‬‬
‫از انجا كه عوا مل گوناگوني نظير ميزان ار گانيسم تلقيحي ‪ ،‬نوع محيط كشت‪ ،‬درجه حرارت‬
‫انكوباسيون‪ ،‬غلظت كربو هيدراتهاي ساده‪ ،‬ووجود اكسيژن توليد لوله زايا را تحت تاثير قرار مي‬
‫دهد الزم است كه از واريته شناخته شده آلبيكانس بعنوان كنترول مثبت و از تروپيكاليس بعنوان‬
‫كنترول منفي استفاده شود ‪.‬‬
‫مي توان از سرم حيوانات يا سفيده تخم مرغ و يا حتي از تريپتيكاز سوي برات هم استفاده كرد‪.‬‬
‫بهترين حجم تلقيح برابر‪ 01 5‬تا ‪ 016‬در هر ميلي ليتر مي باشد ودر صد توليد لوله زايا با افزايش‬
‫غلظت حجم تلقيح كاهش مي يابد‪.‬‬
‫حضور مقدار كمي از كربو هيدراتهاي ساده باعث افزايش توليد لوله زايا مي شود‪.‬‬
‫آلودگي نمونه با ميكروبها و حتي حضور عوامل ضد ميكروبي باعث كاهش توليد لوله زايا مي شود‪.‬‬
‫فريتين موجود در سرم انساني نقش مهار كنندگي توليد لوله زايا را دارد‪.‬‬
‫‪ -8‬توانايي توليد كالميدو كونيدي‪:‬‬
‫روش بعدي براي تشخيص كانديدا آلبيكانس ‪ ،‬كانديدا استالتوئيده و كانديدا دوبلينسيس بوجود‬
‫آمدن كالميدوكونيدي در قسمت انتهايي هيف كاذب مي باشد‪ .‬در واقع بيش از ‪ 91‬در صد‬
‫آلبيكانسهاي ايزوله شده از نمونه هاي كلينيكي داراي اين توانايي مي باشند‪.‬‬
‫ساير مخمر ها نظير كانديدا استراليس(‪ )C.australis‬كانديدا كلوسني(‪ )C.claussenii‬كانديدا‬
‫تروپيكاليس(‪ )C.tropicalis‬نيز كالميدوكونيدي توليد مي كنند‪.‬‬
‫روشي كه غالبا براي ايجاد كالميدو كونيدي بكار مي رود به روش اساليد كالچر برروي ژلوز كورن‬
‫ميل آگارتوئين ‪ 81‬ويا روش پليت دالمائو( ‪ ) Dalmau plate‬مطرح مي باشد‪.‬‬
‫محيطهاي كشتي كه براي تحريک توليد كالميدو كونيدي بكار مي رود مهمترين آنها‬

‫‪27‬‬
‫‪Ox gall agar. Rice extract agar. Starch agar. Yeast morphology agar,‬مي باشد‪.‬كه با‬
‫اضافه كردن توئين ‪ 81‬به محيطهاي فوق تحريک توليد كالميدو كونيدي صورت ميگيرد‪.‬‬
‫روش دالمائو رقيق سازي حجم تلقيخ از راه كشت خطي روي سطح محيط و قرار دادن يک‬
‫المل روي آن مي باشد‪ .‬براي مشاهده بهتر مرفولوژي در زير ميكروسكوپ از رنگي بنام‬
‫تريپان بلو به ميزان ‪ /0‬گرم در ليتر محيط استفاده مي كنند كه تمايل نفوذ بااليي به كالميدو‬
‫كونيدي دارد‪.‬‬
‫روش انجام به شرح زير مي باشد‬
‫ابتدا با استفاده از يک لوپ تلقيح مخمر را بصورت دو خط موازي به طول تقريبي ‪ 5.5‬سانتي‬
‫مترو با فاصله ‪ 0.5‬سانتي متر از يكديگر روي محيط تلقيح مي كنيم‪ .‬سپس نيدل استريل را در‬
‫عرض دو خط حركت داده و بدينوسيله حجم تلقيح در فاصله بين دو خط رقيق خواهد شد‪.‬‬
‫يک المل را روي خطوط كشت قرار داده مي شود و كشتها به مدت ‪ 08‬تا ‪ 54‬ساعت در دماي‬
‫‪55‬تا‪ 56‬درجه نگهداري مي شوند‪.‬‬
‫بعد ار اين مدت در پليت را برداشته و لبه هاي المل را با بزرگ نمايي كم در زير ميكروسكوپ‬
‫مشاهده مي كنند‪.‬‬
‫كانديدا آلبيكانس داراي بالستوسپورهاي گرد بصورت خوشه اي در محل اتصال هيف كاذب‬
‫مي باشد وديگر آنكه داراي كالميدوكونيدي درانتهاي هيف كاذب مي باشد‪ ( .‬در واقع كالميدو‬
‫كونيدي يک وزيكول ذخيره اي بزرگ مي باشد)‪.‬‬
‫گلوكز زمينه توليد كالميدو كونيدي را كاهش ولي دي ساكاريدها وتري ساكاريدها افزايش مي‬
‫دهند‪.‬ديگر فاكتورهاي تحريک كننده كالميدوكونيدي شامل ‪ PH‬كمي قليايي‪ ،‬شرايط هوازي‬
‫خفيف‪ ،‬نبودن يونهاي غير آلي‪ ،‬بكار گيري محيطهاي جامد‪ ،‬نبودن تراكم در سطح محيط‬
‫كشت‪ ،‬كاهش كشش سطحي (از طريق بكار بردن توئين ‪ ،)81‬استفاده از مخمرهاي جوان‪،‬‬
‫حجم تلقيحي رقيق شده و نگهداري مخمر در تاريكي از عوامل تاثير گذار در تشكيل كالميدو‬
‫كونيدي مي باشد‪.‬‬
‫جهت تفكيک آلبيكانس از استالتوئيد ودوبلينسيس مي توان از تستهاي جذب سوكروز و‬
‫كشت برروي محيط كروم آگار كانديدا استفاده كرد‪.‬دوبلينسيس برروي محيط كروم آگار‬
‫كانديدا به رنگ سبز تيره در حاليكه آلبيكانس به رنگ آبي روشن مايل به سبز مي باشد ‪.‬‬
‫ضمنا جذب سوكروز در غالب آلبيكانس ها مثبت مي باشد‪.‬‬

‫‪28‬‬
‫‪ -8‬آزمونهاي جذب وتخمير(‪)Fermentation and Assimilation‬‬
‫تخمير‪:‬‬
‫تخمير فرايندي است كه درطي آن يک قند در شرايط بي هوازي مصرف ‪،‬ونتيجه اين مصرف توليد‬
‫اتانول ودي اكسيد كربن خواهد بود‪.‬فرايند تخمير عالوه بر وجود آنزيمهاي الكل دي هيدروژناز‬
‫وپيروات دكربوكسيالز به مكانيسمي جهت انتقال كربوهيدرات از راه غشاء پالسمايي به داخل‬
‫سلول در شرايط بي هوازي نياز دارد‪.‬در غير اين صورت مخمر نمي تواند قند مورد بررسي را‬
‫تخمير كند‪.‬‬
‫جهت انجام آزمايش محلول ‪5‬در صد از قند مورد نظردر محيط پايه عصاره مخمر پپتون همراه با‬
‫معرف ‪ PH‬بروموتيمول بلو تهيه مي گردد‪.‬سپس سوسپانسيون سلولهاي مخمري از كشت ‪ 54‬تا‬
‫‪ 48‬ساعته از مخمر مورد نظر برروي محيط كشت عصاره مخمر‪ ،‬عصاره مالت آگار در ‪ 4.5‬ميلي‬
‫ليتر آب مقطر تهيه مي گردد‪(.‬غلظت سوسپانسيون بايد برابر با استاندارد شماره يک مک فارلند‬
‫گردد)‬
‫سپس مقدار ‪./0‬ميلي ليتر از اين سوسپانسيون به محيط هاي كشت اضافه شده وكشتها به مدت‬
‫‪ 54‬روز در دماي ‪ 55‬تا ‪ 51‬درجه نگهداري مي شود‪.‬و توليد گاز نشانه مثبت بودن تست مي باشد‪.‬‬
‫جذب‪:‬‬
‫جذب درواقع استفاده مخمر از منبع كربن همراه با اكسيژن مي باشد‪.‬اكسيداسيون هوازي يا‬
‫فرايند جذب يک قند نظير گلوگز با توليد دي اكسيد كربن و آب همراه مي باشد‪.‬در فرايند تخمير‬
‫مخمر از منبع كربن بدون اكسيژن استفاده مي كند‪.‬‬
‫براي تعين توانايي مصرف هوازي يک قند به منظور تامين انرژي و رشد روشهاي متفاوتي وجود‬
‫دارد‪.‬دو روش بسيار مطرح روش محيط مايع ويكر هام (‪)wickerham liquid medium technique‬‬
‫و روش اكسانو گرافيک (‪ )Auxanographic procedure‬مي باشد‪.‬‬
‫روش مايع ويكر هام‪:‬‬
‫ابتدا سوسپانسيوني از كشت سلولهاي مخمري ‪ 54‬تا ‪ 48‬ساعت رشد داده شده برروي محيط‬
‫عصاره مخمر‪،‬عصاره مالت آگاردر محيط پايه نيتروژني حاوي ‪ ./0‬در صد گلوكز تهيه ميشود‪.‬‬
‫سپس ‪ ./5‬تا‪ ./4‬ميلي ليتر از سوسپانسيون حاصل را به ‪ 9‬ميلي ليتر محيط پايه مخمري تلقيح‬
‫نشده اضافه مي كنند ‪ .‬سوسپانسيون بدست امده را با دو برابر حجم از محيط پايه مخمري بدون‬
‫قند رقيق مي كنند در نهايت ‪ ./0‬از اين سوسپانسيون را به لوله هاي داراي ‪ ./5‬ميلي ليتر محيط‬
‫پايه مخمري (حاوي قند)و ‪ 4.5‬ميلي ليتر آب مقطر استريل تلقيح مي كنند‪ .‬از يک لوله بدون‬
‫منبع كربن به عنوان كنترول استفاده ميشود ‪.‬لوله ها راتكان داده ودر دماي ‪ 51‬درجه نگهداري‬
‫مي كنندلوله ها را از نظر رشد قارچ تا‪ 54‬روزبررسي مي كنند‪.‬‬

‫‪29‬‬
‫براي خواندن نتايج لوله ها را در مقابل يک كاغذ سفيد داراي خطوط سياه به ابعاد ‪ 5‬در ‪ 5‬اينچ‬
‫نگه داشته واز روي محو شدن خطوط تيره نتايج را قرائت مي كنند‪.‬‬
‫از آنجا كه تفسير آزمون مشكل و زمان آزمايش هم بسيار طوالني مي باشد اين آزمايش معموال‬
‫انجام نمي شود‪.‬‬
‫روش اكسانو گرافيک‪:‬‬
‫ابتدا سوسپانسيوني از كشت سلولهاي مخمري ‪ 48‬تا ‪ 55‬ساعت رشد داده شده بر روي محيط‬
‫عصاره مخمر‪ ،‬عصاره مالت آگار در ‪ 01‬ميلي ليتر آب مقطر تهيه مي شود‪.‬سپس ‪ 0‬ميلي ليتر از اين‬
‫سوسپانسيون را به لوله هايي به ابعاد‪ 55‬در ‪ 511‬ميلي ليتر كه حاوي ‪ 55‬ميلي ليتر محيط آگاري‬
‫پايه نيتروژن(‪ )yeast nitrogen agar‬در دماي ‪ 45‬درجه اضافه مي كنند‪ .‬مخلوط را به هم زده‬
‫وسپس قبل از سرد شدن آن را در داخل پليت مي ريزند ‪ .‬وسپس در شرايط استريل ديسكهاي‬
‫حاوي كربوهيدراتهاي مختلف را بر روي سطح محيط كشت قرار مي دهند‪ .‬بعد از ‪4-5‬‬
‫روزقراردادن دردماي ‪ 51‬درجه رشد دراطراف هرديسک رامثبت وعدم رشد را منفي در نظرمي‬
‫گيرند‪.‬در حال حاضراين كاربا استفاده ازكيتهاي تجارتي كه بدين منظور ساخته شده است انجام‬
‫مي گردد‪.‬‬
‫توانايي مصرف نيترات‪:‬‬
‫توانايي يک مخمر در استفاده از نيترات پتاسيم به عنوان منبع انحصاري نيتروژن راهم مي توان‬
‫به روش اكسانو گرافيک يا در محيط كشت مايع بر رسي كرد‪.‬‬
‫با كمک گرفتن از جدولهاي خاص ودر بعضي موارد خاص ازتستهاي تخصصي تر مي توان به‬
‫تشخيص گونه مخمر اقدام كرد‪.‬‬

‫‪31‬‬
organism Arthroconidia Blastoconidia Pseudohyphae
Or
Hyphae
Candida albicans --- Spherical cluster at Pseudohyphae
regular Or
interval hyphae
Candida glabrata ---- Small spherical and ----
highly
compacted
Candida krusei ---- Elongated cluster Branched
occur at septate of Pseudohyphae
pseudohyphae
Candida paraosilosis --- Present but not Sagebrush
characteristic pseudohyphae
Candida --- Elongated lie Pseudohyphae
pseudotropicalis parallel to present but
pseudohyphae Not characteristic
Candida tropicalis --- Produced ---
Randomly along
hyphae or
pseudohyphae
cryptococcus --- Round to oval-vary ---
in size-separated by
capsule
saccharomycess --- Long and spherical Rudimentary hyphae
Some time present
trichospra Numerous resemble May be present but Septate hyphae
geotrichom difficult to present
In distinguish

‫خصوصيات ميكروسكوپي چند مخمر برروي محيط كورن ميل آگار‬

31
32
33
34
35
‫شناسايي قارچهاي ساپروفيت وپاتوژن شايع‬

‫در اين قسمت مروري بر شايع ترين قارچ هاي ساپروفيت وپاتوژن موجود در محيط‬
‫زندگي خود خواهيم داشت‪ .‬و مشخصات ماكروسكوپي و ميكروسكوپي وحتي بيماري زايي اين‬
‫قارچها به اختصار توضيح داده ميشود‪.‬‬

‫آسپر ژيلوس فو ميگاتوس) ‪( Aspergillus fumigatus‬‬

‫قارچي با انتشار و گسترش وسيع و شايعترين عامل آسپر ژيلوزيس در انسان و حيوانات مي باشد‬
‫‪.‬مهمترين عفونت ناشي از اين قارچ در حيوانات مر بوط به گرفتگي دستگاه تنفسي پرندگان با نام‬
‫پنوموني قارچي مي باشد‪.‬سريع الرشد وكلوني آن ظرف سه روز كامل مي شود‪ .‬در حالت بلوغ‬
‫رنگ كلوني آبي‪ -‬سبز ميباشدپشت كلوني بي رنگ وسطح‬
‫كلوني مخملي كركي مي باشد‪ .‬كونيديوفور تقريبا كوتاه‬
‫وصاف به وزيكولي مخروطي شكل منتهي مي شودفياليدهاي‬
‫آن يک رديفه وحدود دو سوم از قسمت فوقاني وزيكول را‬
‫مي پوشاند‪.‬كونيديهاي آن گرد يا بيضي شكل خارداروسبز‬
‫رنگ كه بصورت بازي پتا ل توليد مي شوند‪.‬فاقد اندام جنسي‬
‫كليستوتشيوم مي باشد‪ .‬قارچي مقاوم به حرارت كه دماي‬
‫‪ 55‬درجه را هم تحمل مي كند‪.‬‬

‫(‪)Aspergillus flavus‬‬ ‫آسپر ژيلوس فالووس‬


‫قارچي با انتشار وگسترده گي وسيع وبعد از فوميگاتوس شايعترين عامل‬
‫آسپرژيلوزيس در انسان وحيوانات مي باشد‪.‬مهمترين عامل بوجود آورنده‬
‫افال توكسين مي باشد‬
‫‪.‬سريع الرشدو كلوني آن ظرف سه روز كامل ميشوددر ابتداي رشد زرد‬
‫رنگ كه بتدريج به رنگ زرد مايل به سبز روشن يا تيره تغير شكل مي‬
‫دهد‪ .‬سطح كلوني صاف و پهن با شيارهاي شعاعي مي باشد‪.‬پشت كلوني‬
‫بي رنگ تا خرمايي مي باشد‪ .‬كونيديوفور شفاف و بلند آن در قسمت راس‬
‫خار دار مي باشد ‪ .‬وزيكول آن كروي تا نيمه كروي مي باشد‪ .‬فياليدهاي آن معموال در دو رديف در‬
‫روي تمام سطح وزيكول ديده مي شود‪ .‬كونيديها گرد تا بيضي شكل و به رنگ سبز كم رنگ ديده‬

‫‪36‬‬
‫ميشوند‪ .‬خار داروبصورت زنجيره بازي پتال توليد مي‬
‫شوند‪ .‬در بعضي واريته ها كليستوتشيوم ديده مي شود‪.‬‬
‫)‬ ‫(‪Aspergillus niger‬‬ ‫آسپر ژيلوس نايجر‬
‫قارچي با گسترده گي وانتشار وسيع مي باشد كه بعد از‬
‫دو گونه اخير شايعترين عامل آسپرژيلوزيس ريوي‬
‫مهاجم وآسپر ژيلوما مي باشد ‪.‬ضمنا شايعترين عامل اتو‬
‫مايكوزيس در انسان و حيوانات هم مي باشد‪ .‬واز آلوده‬
‫كننده هاي شايع آزمايشگاه مي باشد‪.‬‬
‫استفاده هاي فراواني از اين قارچ در صنعت مي شود‪.‬‬
‫سريع الرشد مي باشدو كلوني آن ظرف سه روز كامل مي شود‪.‬در ابتداي رشد سفيد تا زرد رنگ‬
‫كه بسرعت سطح آن سياه مي شود‪ .‬پشت كلوني بي رنگ مي باشد‪.‬كونيديوفور آن شفاف با‬
‫ديواره صاف كه در قسمت راس تيره تر مي باشد‪ .‬وزيكول آن گرد وكروي ودر تمام سطوح آن‬
‫فياليدهاي دو رديفه قرار گرفته است رديف اول آن طويل وقهوه اي رنگ كه در بعضي منابع به‬
‫ان متوال مي گويند‪.‬فياليدهاي رديف دوم كوتاه مي باشد كه ايجاد كونيديهاي گرد تا بيضي شكل‬
‫قهوه اي يا سياه رنگ خار دار را مي كند‪.‬‬
‫اين قارچ به راحتي از روي كلوني زرد خود كه بعد ها كونيدياهاي سياه رنگ بر روي آن ظاهر‬
‫ميشود تشخيص داده مي شود‪.‬‬
‫موكور (‪)Mucor sp‬‬
‫داراي گسترش وانتشار وسيع مي باشدو جزءآلوده كننده هاي عمومي مي باشد تعدادي از آنها‬
‫اهميت اقتصادي ومعدودي ازآنها عامل زيگو مايكوزيس مي باشند‪.‬سريع الرشدوظرف چهار روز‬
‫كلوني آن كامل مي شودوفضاي پليت را پر مي كندحالت پشمي بخود گرفته در ابتدا سفيد ولي‬
‫بزودي تغير رنگ داده وخاكستري مي شود‪ .‬هيفهاي آن فاقد تيغه مياني وداراي‬
‫اسپورانژيوفورهاي دراز واغلب منشعب مي‬
‫باشد‪.‬اسپورانژيوم بدون اپوفيز وداراي‬
‫كولومال(‪)columella‬مي باشد‪ .‬اسپور هاي آن‬
‫شفاف گرد تا بيضي باديواره صاف ورنگ‬
‫خاكستري مايل به قهوه اي مي باشد‪.‬در واقع‬
‫اين جنس را مي توان از جنسهاي مشابه به‬
‫علت نداشتن ريزوئيدو استولون تمايز داد‪.‬‬

‫‪37‬‬
‫داراي‬ ‫ريزوپوس(‪)Rhizopus‬‬
‫گسترش و انتشار وسيعي مي باشد‪.‬‬
‫شايعترين عامل زيگو مايكوزيس در انسان وحيوانات مي‬
‫باشد(بيش از نود درصد)‬
‫بعضي از انها در حين رشد موادي آلكالوئيد توليد مي‬
‫كنند كه براي انسان ودام سمي مي باشد‪.‬بسيار سريع‬
‫الرشدوجزء آلوده كننده هاي آزمايشگاه مي باشند‪ .‬در‬
‫ابتداي رشد سفيد وپنبه اي كه بتدريج خاكستري وسياه‬
‫مي شود‪.‬پشت كلوني سفيد وبي رنگ مي باشد‪.‬هيفهاي‬
‫باشد‪.‬‬ ‫مي‬ ‫وضخيم‬ ‫عرضي‬ ‫ديواره‬ ‫فاقد‬ ‫آن‬
‫اسپورانژيوفورهاي آن طويل(تا ‪ 0511‬ميكرون)و منشعب يا مستقيم و بدون انشعاب مي باشد كه‬
‫بصورت دستجاتي از نقطه مقابل ريزوئيد خارج مي شود‪.‬داراي استولونهاي ضخيم كه در برخورد‬
‫باسطح جامد يا محيط كشت ايجاد ريزوئيدهاي پيگمانته را مي كند‪.‬اسپورانژيوم آن گرد وداراي‬
‫اپوفيز و كولومال مي باشد كه با آزاد شدن اسپور بصورت چتر وارونه ديده مي شود‪.‬اسپور هاي آن‬
‫زاويه دار و نيمه گردتا بيضي شكل مي باشد‪ .‬بعضي از گونه هاي آن در دماي ‪ 41‬درجه هم بخوبي‬
‫رشد مي كنند‪.‬‬
‫(‪)Absidia‬داراي گسترش وانتشار وسيعي مي باشد و درواقع بعنوان آلوده كننده‬ ‫آبسيديا‬
‫عمومي هم مطرح مي باشد ‪.‬عامل زيگو مايكوزيس در انسان وحيوانات مي باشدودر حيوانات‬
‫مسئول سقط جنين قارچي مي باشد‪ .‬همانند ديگر اعضاي گروه سريع الرشد و ظاهر پشمي دارد‪.‬‬
‫در ابتدا سفيد رنگ وبا بلوغ كلوني خاكستري‬
‫كم رنگ ميشود‪ .‬پشت كلوني سفيد مي‬
‫باشد‪.‬هيفهاي آن فاقد تيغه مياني و از نظر‬
‫ظاهري مشابه ريزوپوس مي باشد به استثناي‬
‫آنكه اسپورانژيوفور از نقطه اي روي استولون‬
‫كه بين ريزوئيدها قرار دارد جدا مي شود‬
‫اسپورانژيوفورها اغلب منشعب وكمي هم‬
‫پيگمانته مي باشدوبصورت ساده يا چند شاخه‬

‫‪38‬‬
‫به فرم منفرد در گروههاي سه تايي يا در دسته هاي حد اكثر هفت تايي از استولون تشكيل مي‬
‫شوند‪ .‬اسپورانژيوم گالبي شكل وداراي كولومالي مخروطي شكل و اپوفيز قيفي شكل مي باشد‪.‬‬
‫اسپور ها نيمه گردتا بيضي شكل صاف وبه رنگ شفاف تا خاكستري روشن ديده مي شود‪.‬‬
‫ريزوئيدهاي ان بسيار كوچک و ابتدائي مي باشد‪.‬‬

‫سينسفالستروم (‪) Syncephalestrum‬‬


‫قارچي ساپروفيت و از آلوده كننده هاي آزمايشگاه و بندرت‬
‫هم عامل زيگو مايكوزيس مي باشد‪.‬سريع الرشد وظرف چهار‬
‫روز كلوني آن كامل مي شود ‪.‬سطح كلوني پنبه اي تا كركي‬
‫كه در ابتدا سفيد وسپس خاكستري مي شود‪ .‬پشت كلوني‬
‫بي رنگ مي باشد‪.‬هايفها بدون تيغه مياني واسپورانژيوفور‬
‫هاي آن مستقيم وداراي ريزوئيد ابتدائي و انشعابات متعدد‬
‫كوتاه كه راس آن متورم شده ووزيكول انتهائي گرد را‬
‫تشكيل مي دهدكه بر روي ان مرو اسپورانژيوم استوانه اي يا‬
‫مدادي شكل در تمام جهات ديده ميشود‪.‬در داحل مرو‬
‫اسپورانژيوم گاها تا‪ 08‬اسپورگرد تا بيضي شكل با ديواره‬
‫صاف ديده ميشود‪.‬ساختمان آن تا حدودي شبيه جنس آسپرژيلوس مي باشد‪.‬‬

‫ريزو موكور(‪)Rhizomucor‬‬
‫قارچي ساپروفيت وداراي انتشار وگسترده گي زيادي مي باشد‪.‬در انسان بندرت ايجاد بيماري مي‬
‫كند وبيشتر در حيوانات عامل بيماري مي باشدعامل شايع سقط جنين والتهاب پستان در گاو مي‬
‫باشد‪.‬رشد سريعي دارد كلوني آن در ابتدا سفيدوپشمي ولي در هنگام بلوغ خاكستري وقهوه اي‬
‫ودودي وحتي سياه مي شود‪ .‬از جهت‬
‫ميكروسكوپي هيف آن مشابه ديگر زيگو مايستها‬
‫مي باشد‪.‬ولي ميسليومهاي آن خاكستري تا قهوه‬
‫اي مايل به خاكستري و اسپورانژيوفورهاي آن بي‬
‫رنگ تا زرد قهوه اي مايل به خاكستري و داراي‬
‫انشعابات سيمپوديال(بعضي مواقع بدون انشعاب)‬
‫ويک ديواره عرضي بالفاصله در زير اسپورانژيوم‬

‫‪39‬‬
‫مي باشد‪ .‬اسپورانژيومهاي گرد آن داراي كولومالي بيضي يا گالبي شكل وفاقد اپوفيز مي باشد‪.‬‬
‫به هر حال ريزو موكور رابا توجه به حضور استولون و ريزوئيد هاي ابتدائي مي توان از موكور جدا‬
‫كرد‪ .‬واز ريزوپوس بواسطه اسپورانژيوفور هايي با انشعابات فراوان وفقدان ريزوئيدهاي توسعه‬
‫يافته(كه در پايه اسپورانژيوفور هم قرار ندارند) متمايز كرد‪ .‬فاكتور تشخيصي ديگر اين قارچ‬
‫تحمل حرارتي اين قارچ مي باشد كه در حرارت ‪ 51‬تا ‪ 61‬درجه هم رشد مي كند‪.‬‬

‫پني سيليوم(‪)Penecilium‬‬
‫ازالوده كننده هاي محيط وداراي گسترش زيادي مي باشد‪.‬برخي ازانها درتوليدمايكوتوكسين‬
‫نقش دارند‪.‬ولي گزارشات بيماري زايي ان در انسان وحيوان اندك مي باشد‪.‬قارچي سريع الرشد و‬
‫آن ظرف چهار روز كامل‬ ‫كلوني‬
‫مي شود‪.‬‬
‫سطح آن پودري ورنگ كلوني درابتدا‬
‫سفيدسپس سبز ابي همراه باكناره هاي سفيد‬
‫رنگ مي باشد‪.‬هايفا داراي تيغه مياني همراه‬
‫باكونيديوفور منشعب كه بدون انشعاب هم‬
‫ديده مي شود‪ .‬فياليدها بصورت انفرادي يا‬
‫گروهي از متوالهاي جدا شده توليد مي شوند‬
‫ودر نهايت قارچ به شكل قلم مو (‪ )brush like‬ديده مي‬
‫شود‪.‬كونيديو فور هابصورت جدا يا پيوسته به هم هستند‪.‬‬
‫الگوي انشعاب نيز يک مرحله اي دو مرحله اي يا بيشتر است كه در اين شرايط متوالهاي مولد‬
‫فياليد و كونيديوم روي انشعابات كونيديو فور توليد خواهند شد‪.‬كونيديوفورها شفاف وديواره‬
‫صاف يا خار دار دارند‪ .‬فياليدهاي بطري شكل توليد كونيديهاي گرد بيضي با ديواره صاف يا خار‬
‫دار مي كنندكه بصورت زنجيره بدون انشعاب ديده مي شود‪.‬‬

‫پسيلو مايسس(‪)Paecillomycess‬‬
‫به فراواني در محيط يافت مي شودوجزءآلوده كننده ها‬
‫مي باشد‪.‬بندرت هم از بعضي عفونتهاي انسان وحيوان‬
‫جدا شده است‪ .‬سريع الرشد و ظرف چهار روز كلوني آن‬
‫كامل ميشودسطح آن صاف پودري يا مخملي ورنگ آن‬
‫معموال قهوه اي زرديا سبز طاليي ندرتا بنفش رنگ يا‬

‫‪41‬‬
‫خرمايي مي باشد ‪.‬همانند پني سيليوم ولي قسمت انتهاي فياليد آن متورم و هر چه بطرف راس‬
‫مي رويم باريكتر مي شود‪ .‬فياليد ها بصورت انفرادي دو تايي يا چند تايي روي كونيديو فور كوتاه‬
‫ويا حتي روي هيف ديده مي شود‪.‬كونيديها بصورت زنجيره اي وبه فرم بيضي هاي شفاف يا تيره‬
‫صاف يا خشن ديده مي شوند‪.‬‬
‫به هر حال با توجه به فياليدهاي كامال كشيده و كلوني كه هيچوقت سبز آبي نمي شوداز‬
‫پنسيليوم كامال متمايز مي باشد‬

‫فوزاريوم(‪)Fusarium‬‬
‫داراي انتشار وگسترش وسيعي مي باشد بسهولت از خاك‬
‫مزارع پنبه وصيفي كاري جدا مي شودبعضي از گونه هاي آن‬
‫براي گياهان بيماري زا وبعضي ديگر در عفونتهاي انسان‬
‫وحيوان نقش دارند‪.‬انواع متنوعي از مايكو توكسين را هم‬
‫توليد مي كنند‪.‬معموال رشد سريعي دارندسطح آن صاف و‬
‫ظاهر كركي يا پنبه اي دارد رنگ آن ابتدا سفيد ولي بسرعت‬
‫به رنگهاي صورتي قرمز بنفش وزرد در مي ايند وبه علت وجود رنگدانه هاي محلول رنگ پشت‬
‫كلوني به رنگ سطح آن بستگي دارد‪.‬كونيديوفور ساده ومنشعب بوده وفرق چنداني با هيف‬
‫رويشي ندارد دسته هاي موازي از هيف با كونيديوفور ساختمان اسپورودوكيوم را ايجاد مي‬
‫كند‪.‬داراي ماكرو و ميكرو كونيدي مي باشدماكرو كونيدي شفاف خميده تا داسي شكل دو تا چند‬
‫سلولي مي باشد‪ .‬ميكرو كونيدي ها يک تا دوسلولي شفاف گالبي يا دوكي شكل صاف و خميده‬
‫مي باشد‪ .‬بعضي گونه ها داراي كالميدو كونيدي شفاف گردانفرادي يا چند تايي مي باشد‬
‫آكرمونيم(‪)Acremonium‬‬
‫داراي انتشار وگسترش وسيعي مي باشد‪.‬واز آلوده‬
‫كننده هاي عمومي محيط كشت مي باشد‪.‬برخي از‬
‫گونه هاي ان مسئول عفونتهاي متنوعي در انسان‬
‫ودام مي باشد‪.‬معموال داراي رشد آهسته اي مي‬
‫باشد‪ .‬در ابتداي رشدبصورت فشرده ومرطوب ولي‬
‫با گذشت زمان به حالتهاي پودري جيري وحتي‬
‫پنبه اي ظاهر مي شودكلوني به رنگهاي متنوع‬
‫سفيد‪-‬زرد خاكستري صورتي گلي ويانارنجي ديده‬
‫مي شود پشت كلوني بيرنگ ويا تا حدودي متاثر از‬

‫‪41‬‬
‫رنگ سطح مي باشد‪.‬هيفهاي آن نازك وشفاف و غالباهم مولد فياليدهاي مستقيم ودرفش مانند‬
‫(‪)awl shaped erect phialide‬مي باشد كونيدي ها عمدتا تک سلولي كروي بيضوي استوانه اي‬
‫شكل وكمي خميده وشفاف مي باشد كه بواسطه ماده موكوئيدي به يكديگر اتصال سستي‬
‫دارندوبصورت تجمعي در باالي فياليد ديده مي شود‪.‬‬
‫اكرمونيم گاهي هم با فوزاريوم اشتباه مي شود كه با توجه رشد سريعتر وتوليد كلوني كركي در‬
‫فوزاريوم قابل تفكيک مي باشد‪.‬‬
‫تريكودرما(‪)Trichoderma‬‬
‫داراي انتشار وگسترش وسيع‪ ،‬واز آلوده كننده هاي هوامي‬
‫باشد‪.‬گزارشات معدودي از موارد بيماري زايي آن وجود‬
‫دارد‪.‬داراي رشد سريع و در طول چهار روز فضاي پليت را پر‬
‫مي كند‪.‬كلوني آن ابتدا سفيد ولي بعد از بلوغ وتوليد انبوه‬
‫كونيدي زرد سبز ياچمني مي گردد اين رنگ در بعضي مناطق‬
‫كلوني ديده مي شود ويا بصورت مناطق حلقوي متحد المركز‬
‫در سطح كلوني ديده مي شود‪ .‬پشت كلوني بيرنگ مي‬
‫باشد‪.‬كونيديوفورها تک تک و يا بصورت گروهي وبا انشعابات‬
‫متعدد نامنظم ديده مي شود سلول كونيدي زا قمقمه اي شكل‬
‫بوده و بصورت تک تک ويا گروهي در انتهاي كونيديوفور مشاهده مي گردد ‪.‬كونيديها كروي نيم‬
‫كروي ويا تخم مرغي شكل مي باشدجدارشان صاف بيرنگ تا سبز رنگ وبه صورت توپي لزج بنام‬
‫گليوسپورا(‪ )gloiospora‬در باالي فياليد مشاهده مي شوند‪.‬‬

‫اسكوپوالريوپسيس(‪)Scopulariopsis‬‬
‫به فراواني از خاك نقاط مختلف ايزوله مي گردد ‪ .‬داراي گسترش‬
‫وانتشار وسيعي مي باشد‪ .‬گونه هايي از آن عامل عفونتهاي‬
‫انساني ودر واقع عامل شايع ساپروفيتي كچلي ناخن مي‬
‫باشند‪.‬قارچي سريع الرشد وظرف پنج روز كلوني آن كامل مي‬
‫شود‪.‬سطح آن ابتدا پوستي وسفيدكرم خاكستري نخودي مايل‬
‫به قهوه اي وبيشر قهوه اي روشن ديده ميشود‪ .‬سپس هم‬
‫پودري شده وبه رنگ قهوه اي روشن با حاشيه زرد رنگ ديده‬
‫مي شود پشت كلوني قهوه اي مايل به زرد با مركز قهوه اي مي‬
‫باشد‪ .‬كونيدي آن تک سلولي با ديواره ضخيم ليموئي شكل‬

‫‪42‬‬
‫خارداروبه فرم بازيپتال از يک سلول خاص بنام آنليد توليد مي شود آنليدها بصورت منفرد يا‬
‫گروهي هستندكه برروي كونيديوفوري مشابه پنيسيليوم ولي بسيار ساده تر قرار گرفته اند‪.‬‬
‫در اين قسمت قارچهاي رنگي (‪) dematiaceous fungi‬مورد بر رسي قرار مي گيردسطح كلوني‬
‫اين گروه از قارچهاخاكستري تيره قهوه اي يا سياه و رنگ پشت كلوني آنها سياه مي باشد‪ .‬از‬
‫آنجا كه هيف و تمام اجزاي كلوني اين گروه از قارچها داراي رنگدانه مالنين مي باشدهيف آنها در‬
‫زير ميكروسكوپ حتي در صورت عدم رنگ آميزي به رنگ زرد تيره مايل به قهوه اي ديده مي‬
‫شود ‪ .‬تيره رنگ بودن پشت كلوني وهيف رنگي از مشخصات ويژه اين گروه از قارچها مي باشد‪.‬‬

‫آلترناريا (‪)Alternaria‬‬
‫شايعترين قارچ رنگي مي باشد واسپور آن به فراواني‬
‫از هوا و خاك ايزوله مي گردد‪.‬از عوامل عفونتهاي‬
‫قارچي انسان و حيوان مي باشند‪ .‬يكي از مطرحترين‬
‫آلرژنهاي محيط مي باشند‪.‬مايكو توكسينهاي بعضي از‬
‫گونه هاي آن باعث آلوده كردن مواد غذايي مي شوند‪.‬‬
‫سريع الرشد سطح كلوني درابتدا صاف ودرنهايت‬
‫كركي شكل مي باشد رنگ كلوني بسته به گونه متغير‬
‫بوده وبه رنگهاي سبز زيتوني قهوه اي دودي‬
‫خاكستري ويا سياه ديده مي شود پشت كلوني سياه‬
‫رنگ مي باشد‪.‬منظره ميكروسكوپي زنجيره هايي از كونيديهاي اكروپتالي چند سلولي به فرم چند‬
‫شاخه بر روي كونيديوفورهاي ساده وگاه منشعب را نشان مي دهد‪ .‬كونيديها قسمت پذير وتوتي‬
‫شكل با راس كوتاه مخروطي شكل وقهوه اي كم رنگ هستند ديواره كونيدي صاف يا خاردار مي‬
‫باشد‪.‬‬
‫اولوكالديوم(‪)Ulocladium‬‬
‫به فراواني در خاك وجود دارد وبندرت هم از نمونه هاي باليني ايزوله مي گردد‪.‬سريع الرشد و‬
‫ظرف پنج روز كلوني آن كامل مي شود‪.‬سطح كلوني كركي‬
‫با رنگ قهوه اي مايل به زيتوني سياه يا قهوه اي مايل به‬
‫خاكستري ديده مي شود‪ .‬كونيديهاي چند سلولي منفرد به‬
‫فرم سيمپوديال روي كونيديو فورطويل خميده توليد مي‬
‫شوند كونيديها بيضي شكل و خار دار به رنگ قهوه اي تيره‬
‫با تقسيمات داخلي مي باشد‪.‬‬

‫‪43‬‬
‫كالدوسپوريوم(‪)Cladosporium‬‬
‫همراه با آلترناريا از معمولترين و شايعترين قارچهاي موجود در هوا مي باشد‪.‬بعضي ازگونه هاي‬
‫آن هم بيماريزاي انسان ودام مي باشد‪.‬رشد آن آهسته تا متوسط مي باشد بعضي از گونه هاي آن‬
‫تحمل سرماي هشت درجه زير صفر را هم دارند‪ .‬سطح آن سبز قهوه اي يا سياه همراه با پرز هاي‬
‫مخملي خاكستري رنگ مي باشد‪ .‬سپس كلوني آن برجسته‬
‫وكمي چين دار مي شود‪ .‬پشت كلوني سياه رنگ‬
‫است‪.‬كونيديو فورها برحسب گونه صاف‪ ،‬خميده‪ ،‬چند شاخه‬
‫يا بدون انشعاب هستند كونيديها يک تا چهار سلولي‬
‫هستند وديواره صاف يا خاردار ويک بريده گي مشخص تيره‬
‫رنگ دارند‪ .‬وبصورت زنجيره آكروپتالي توليد مي شوند‬
‫انشعاب زنجيره هاي كونيدي در محل اتصال به كونيديوفور يک شكل سپر مانند ايجاد مي كند‪.‬‬
‫وجود كونيدي سپر مانند ويک برجسته گي تيره رنگ و زنجيره اي از كونيديهاي سست همه ويژه‬
‫گي اين قارچ مي باشد‪ .‬گونه هاي بيماري زاداراي اتصاالت محكم مي باشد‪.‬‬

‫استمفيليوم(‪)Stemphylium‬‬
‫به فراواني از خاك ايزوله مي شود‪.‬قارچي سريع الرشد مي‬
‫باشد سطح آن تيره رنگ مخملي و يا كركي مي باشد ‪.‬‬
‫پشت كلوني سياه رنگ مي باشد‪.‬دستگاه زايشي آن از‬
‫كونيديو فور هاي قهوه اي ساده و با انشعابات جانبي كم‬
‫تشكيل يافته كه در ناحيه راسي متورم گشته و داراي‬
‫منافذ ريزي هستند كه از آنها كونيدي خارج مي شود‪ .‬بعد از خروج اولين كونيدي در محل اسكار‬
‫ناشي از خروج آن كونيديو فور تكثير حاصل نموده راس آن متورم گشته وكونيدي دوم را توليد‬
‫مي كند وبه علت تكرار فوق كونيديوفور گره دار مي باشد ‪ .‬كونيديها منفرد نيمه كروي يا كشيده‬
‫داراي تيغه مياني وبه شكل توت به رنگ قهوه اي تيره مي باشد‪.‬‬

‫هلمينتوسپوريوم(‪)Helminthosporium‬‬
‫از آلوده كننده هاي عمومي محيط مي باشد‪.‬رشد سريعي‬
‫دارد وظرف پنج روز كلوني آن كامل مي شود‪.‬سطح‬
‫كلوني ابتدا قهوه اي خاكستري يا سبز رنگ مي باشد‪.‬‬
‫سپس بتدريج به رنگ سياه در مي ايد مركز كلوني در‬

‫‪44‬‬
‫هم وفشرده اما اطراف آن برجسته وخاكستري رنگ است ‪ .‬پشت كلوني سياه رنگ است‪ .‬داراي‬
‫هايفا با تيغه مياني است كونيديوفور هاي آن واجد ديواره عرضي مي باشدكه بلند وايستاده ساده‬
‫و گاهي منشعب وسياه رنگ است‪.‬كونيديها رشد جانبي داشته و از طريق سوراخهاي موجود در‬
‫زير ديواره هاي عرضي توسعه پيدا مي كنند‪.‬كونيدي به صورت انفرادي تشكيل مي شود نيمه‬
‫شفاف تاقهوه اي و به شكل گرز وارونه مي باشد وداراي محل جدا شده گي در قاعده اسپور مي‬
‫باشد‪.‬‬
‫دركسرال(‪)Drechslera‬‬
‫از آلوده كنندهاي عمومي محيط كشت مي باشدو كامال مشابه قارچ قبلي مي باشدو حتي‬
‫سالهاجزءقارچ قبلي در نظر گرفته مي شد‪.‬كونيديوفور ها قهوه اي‬
‫رنگ وغالبا ساده اند و كونيدي منفردي را از طريق سوراخ كوچک‬
‫انتهاي توليد مي كنندو كونيديوفوربه صورت محوري جانبي از نقطه‬
‫اي زير نوك به رشد خود ادامه مي دهد وتوليد اسپور بعدي را مي‬
‫كند كونيدي استوانه اي وچند قسمتي و سلول وسط يا دو انتهاي آن‬
‫جوانه مي زند‪ .‬وجوانه آن هم عمود بر محور كونيدي مي باشد‪.‬‬

‫كورووالريا(‪)Curvularia‬‬
‫از خاك ايزوله مي شودوگونه هايي از آن از عفونت هاي انساني گزارش شده اند‪.‬رشد سريعي دارد‬
‫وظرف پنج روز كلوني آن كامل مي شود‪.‬ايجاد كلوني خاكستري‬
‫ويا قهوه اي را مي كند كه سطحي صاف مخملي پنبه اي و يا‬
‫ابريشمي دارد‪ .‬وسط كلوني سياه تر بوده ورنگ پشت كلوني سياه‬
‫مي باشد‪.‬كونيديو فور كشيده وساده وگاهي منشعب مي باشد‬
‫كونيدي اغلب بصورت گروهي بوده واز يک نقطه در راس ويا در‬
‫اطراف كونيديو فور منشا مي گيرند‪ .‬كونيدي ها تيره رنگ كماني‬
‫نيمه كماني ويا بيضي شكل بوده وداراي دو تا چهار تيغه مياني مي‬
‫باشد كه سلول مركزي سياهتر مي باشد‪.‬‬
‫جئو تريكوم(‪)Geotrichom‬‬
‫از محيط هاي متنوعي ايزوله مي شودومواردي از‬
‫عفونت را هم به آن نسبت مي دهند‪ .‬رشد سريعي دارد‬
‫وظرف چهار روز كلوني آن كامل مي شود‪ .‬كلوني آن در‬
‫ابتدا مرطوب مخمر مانندسفيد ويا كرم رنگ هستند و با‬

‫‪45‬‬
‫گذشت زمان مومي شكل با سطحي مرطوب ودر نهايت پودري مي گردد‪.‬هايفهاي رويشي آن‬
‫شفاف منشعب با تيغه مياني بوده كه با افزايش سن كلوني قطعه قطعه شده و به صورت آرترو‬
‫كونيدي ديده مي شود‪ .‬آرترو كونيدي شفاف تک سلولي و چهار گوش يا استوانه اي مي باشد‪.‬‬
‫تريكوتشيوم(‪)Trichothecium‬‬
‫از آلوده كننده هاي محيط مي باشد‪.‬رشدي متوسط داشته وظرف‬
‫شش روز كلوني آن كامل مي شود‪.‬در ابتدا منظره آن پشمي و به‬
‫رنگ سفيد مي باشد‪ .‬سپس كلوني آن نازك وپودري مي شودكه‬
‫به رنگهاي صورتي كم رنگ تا قرمز كم رنگ يا زرد نخودي مي‬
‫باشد‪ .‬دستگاه زايشي آن از كونيديو فور هاي راست باريک‬
‫وشفاف تشكيل شده است كه به صورت منفرد ويا بندرت در دسته هايي مشاهده مي گردد‬
‫وكونيدي زايي در راس آن صورت مي پذيرد ‪ .‬كونيدي ها شفاف با اندكي رنگين تخم مرغي شكل‬
‫و دو سلولي هستند جدارشان صاف و نازك بوده وبه صورت دسته جمعي وچسبيده به كونيديو‬
‫فور ديده مي شوند ‪.‬‬
‫كريزوسپوريوم(‪)Chrysosporium‬‬
‫به فراواني از خاك ايزوله مي شود‪.‬وگونه هايي ازآن مسئول عفونتهاي‬
‫انساني مي باشند‪ .‬رشد متوسطي داردو به اشكال پودري دانه اي كركي‬
‫يا پشمي بوده وبه رنگهاي متنوع چون سفيد‪ ،‬زرد‪ ،‬خرمايي‪ ،‬صورتي‪،‬‬
‫خاكستري كم رنگ ديده مي شود ‪.‬‬
‫فاقد كونيديوفور مشخص مي باشد‪ .‬كونيدي هاي آن تک سلولي‬
‫شفاف‪ ،‬بي رنگ و يا با رنگي روشن مي باشد كه توسط زائده يا دنباله‬
‫اي در قائده به كونيديوفور متصل مي گردد‪ .‬محل اتصال پهن بوده و‬
‫بصورت يک اسكار در قائده كونيديا تشكيل مي گردد‪.‬‬
‫نيگروسپورا(‪) Nigrospora‬‬
‫بعنوان آلوده كننده عمومي مطرح مي باشد‪.‬سريع الرشد ودر عرض‬
‫چهار روز سطح پليت را مي پوشاند‪.‬كلوني آن درابتدا سفيد‬
‫وبتدريج خاكستري يا سياه رنگ مي گردد‪ .‬در اين زمان پشت‬
‫كلوني سياه رنگ است‪.‬ميسليومها گرچه در ابتدا شفاف منشعب با‬
‫تيغه مياني بوده پس از مدتي سياه رنگ مي شود كونيديوفور شفاف‬
‫كوتاه دندانه دار ونامشخص بوده وسلول كونيديزا داراي ساقه اي‬
‫كوتاه وپايه اي متورم مي باشد‪ .‬كونيدياها تک سلولي سياه كروي تا بيضي با سطح صاف هستند‪.‬‬

‫‪46‬‬
‫ورتيسليوم(‪) Verticelium‬‬
‫آلوده كننده عمومي مي باشد‪ .‬سريع الرشد وظرف چهار روز كلوني آن‬
‫كامل مي شود ‪.‬كلوني نازك وكركي مي باشددر ابتدا سفيد بوده ولي بعد‬
‫ها به رنگ زرد‪ ،‬صورتي سبز يا عنابي روشن در مي آيد‪ .‬كونيديوفورها‬
‫باريک ونوكدار در اطراف ميسليوم حلقه زده اند‪ .‬سلول كونيدي زا به‬
‫صورت فياليد و با انتهاي پهن هستند‪ .‬كونيدياها شفاف تخم مرغي واستوانه اي مي باشدو بوسيله‬
‫ماده چسبنده اي به يكديگر متصل شده و ايجاد توده اي توپ مانندي را در راس فياليد مي كنند‪.‬‬
‫گليوكالديوم(‪)Gliocladium‬‬
‫آلوده كننده عمومي مي باشد‪.‬قارچي سريع الرشد مي باشد‪.‬و در‬
‫عرض يک هفته تمام سطح پليت را مي پوشاند‪ ..‬كلوني آن كركي‬
‫با ميسليومهاي هوائي طنابي شكل است كه در ابتدا سفيدولي به‬
‫مرور زمان به رنگ سبز تيره صورتي ويا عنابي روشن در مي آيد‪.‬‬
‫پشت كلوني بي رنگ مي باشد‪.‬ساختمان اسپور زايي مشابه‬
‫پنيسليوم مي باشدكه در ناحيه راس منشعب مي باشدوبر روي هر‬
‫انشعاب متوالو بر روي آن فياليد قمقمه اي قرار دارد فياليد ها‬
‫بصورت مجتمع ويا جدا از هم بوده به طور متوالي توليد كونيديا مي كنندهر چند كونيدي ها‬
‫بصورت تكي بي رنگ هسند ولي تجمع آنها رنگين مي باشد‪ .‬بر خالف پنسيليوم كونيديها توسط‬
‫ماده چسبنده ولزجي به يكديگر متصل شده و به صورت توپ گردي در انتهاي فياليد مشاهده مي‬
‫شود‪.‬‬
‫كتوميوم(‪)Chaetomium‬‬
‫آلوده كننده عمومي مي باشد‪.‬وبند رت هم از عفونت جدا‬
‫شده است‪.‬داراي رشد سريعي مي باشد و در عرض پنج روز‬
‫كلوني آن كامل مي شود‪ .‬كلوني آن خاكستري روشن با لكه‬
‫هاي تير رنگ مي باشدكه حاوي پري تشيوم مي باشد‪.‬‬
‫كلوني اين قارچ تمايل به پخش و گسترش در محيط كشت‬
‫دارد ‪.‬پشت كلوني معموال نارنجي و يا قهوه اي مايل به‬

‫‪47‬‬
‫زردهمراه با مختصر قرمزي مي باشد‪.‬پري تشيوم ها قمقمه اي شكل يا گالبي بوده وبر روي آن‬
‫ميسليوم هاي تيره‪ ،‬موئي شكل متعدد به صورت كشيده يا كماني ديده مي شود‪.‬‬

‫فوما (‪)Phoma‬‬
‫عموما بعنوان آلوده كننده عمومي مطرح مي باشد‪.‬وندرتا هم از عفونت‬
‫هاي انساني جدا شده است‪.‬داراي رشد سريعي مي باشد وظرف پنج روز‬
‫كلوني آن كامل مي شود‪.‬ظاهري پشمي ويا كركي دارد سطح آن در ابتدا‬
‫به رنگ خاكستري روشن بوده ولي به مرور زمان پس از بلوغ كلوني پر‬
‫رنگتر شده و پشت كلوني سياه رنگ است‪.‬در بعضي موارد هايفها در‬
‫محيط كشت نفوذ كرده ودر زير سطح ديده مي شود‪.‬در حالي كه در‬
‫بعضي موارد انبوهي از ميسليوم هاي هوائي مشاهده مي شود‪.‬تكثير غير‬
‫جنسي در داخل پيكنيديوم صورت مي گيرد‪ .‬كونيديها كوچک وتک سلولي گرد تخم مرغي‬
‫استوانه اي ويا دوكي شكل با جداري صاف مي باشدكه از منفذ روي دهانه آن خارج مي شود‪.‬‬

‫بيوريا(‪) Beauveria‬‬

‫از آلوده كننده هاي عمومي مي باشد‪.‬ندرتا هم از عفونتهاي انساني ايزوله شده است‪ .‬ولي معموال‬
‫به حالت پارازيت روي بدن حشره ديده مي شود‪.‬رشد‬
‫متوسطي دارد‪ .‬سطح آن ظاهري پودري يا كركي دارد‬
‫سفيد ويا نسبتا رنگين مي باشد‪.‬كونيديوفور ساده ويا‬
‫منشعب بوده و تفاوتي با هيف رويشي ندارد‪ .‬در برخي‬
‫قاعده كونيديو فور متورم است و به طرف انتهاي باريک‬
‫وظريف كه حامل اسپور است ختم مي شود‪ .‬بخش اسپور‬
‫زائي كونيدي وفور بعد از توليد چندين كونيدي حالت‬
‫زيگزاگ پيدا مي كند‪ .‬كونيديها شفاف گرد تا تخم مرغي‬
‫شكل يک سلولي خشک و به صورت انفرادي بر روي زوائد‬
‫كوچكي تشكيل مي شود‪.‬‬

‫‪48‬‬
‫اسپوروتريكس شنكي(‪)Sporothrix schenckii‬‬

‫از خار وخاشاك وبقاياي گياهي ايزوله مي گردد‪.‬و‬


‫عامل بيماري اسپوروتريكوزيس مي باشد‪.‬سريع‬
‫الرشد وظرف چهار روز كلوني ان كامل مي‬
‫شود‪.‬قارچي ديمرف كه در دماي اتاق كلوني آن‬
‫كوچک مرطوب وپوستي و سطح چين خورده‬
‫داردودر برخي گونه ها داراي هيفهاي هوائي مي‬
‫باشد‪ .‬ورنگ آن از سفيد تا كرم وحتي خاكستري مايل به سياه متغير است‪ .‬در دماي ‪ 55‬درجه‬
‫كلوني آن سفيد تازرد خاكستري با قوام خميري وبعضي اوقات صاف وشبيه كلوني باكتريايي مي‬
‫باشد‪.‬‬
‫در دماي ‪ 55‬درجه هيفهاي منشعب ظريف به قطر ‪ 5-0‬ميكرون با تيغه مياني همراه با كونيدي‬
‫گالبي شكل ديده مي شود‪ .‬ميسليومها اغلب به شكل موازي در كنار يكديگر قرار مي گيرند‪.‬‬
‫كونيديوفور اندازه متفاوتي دارد وبا ميسليوم زاويه قائمه تشكيل مي دهد ‪.‬كونيديها شفاف بيضوي‬
‫در كنار ميسليوم ويا در انتهاي كونيديو فور ها منظره اي شبيه به گل مينا يا درخت خرما را‬
‫بوجود مي اورد‪.‬‬

‫ارئوبازيديوم‪Ureobasidium‬‬
‫فاقدعفونت درانسان مي باشند‪ .‬وفقط برروي نباتات فاسد شده زندگي مي كند‪.‬قارچي سريع‬
‫الرشد كه اغلب آن را مخمر به حساب مي آورند‪.‬زيرا اسپورهاي آن درحقيقت بالستوكونيدي مي‬
‫باشد وقابليت جوانه زدن دارند‪.‬‬
‫ابتدا به رنگ صورتي روشن يا سفيد مي باشد كه با گذشت زمان نواحي سبز مايل به سياه درآن‬
‫پديدار شده‪.‬درابتدا سطح ان نرم مرطوب وخميري شكل وموكوئيدي مي باشد وبتدريج سطح آن‬
‫پرزي مي گردد‪.‬‬
‫هيفهاي آنها گاهي نازك ودرمواردي بسيار پهن مي باشد‬
‫ومعموال هم از سلولهايي كه شكل نامنظم وكناره هاي‬
‫مدوري دارند تشكيل شده است ‪.‬اسپورهاي آن از پهلو‬
‫ودرحقيقت از طرفين ظاهر شده وممكن است كه بطور‬
‫ثانوي ايجاد جوانه وكونيدي ديگر ايجاد كند‪.‬به شكل‬
‫متراكم وتوده اي مي باشند‬

‫‪49‬‬
‫درماتوفيتها(‪Dermatophyte‬‬
‫تريكوفايتون منتاگروفيتس(‪)Trichophyton mentagrophytes‬‬
‫عامل كچلي بدن ‪ ،‬مو وناخن مي باشد واز نظر ژنتيكي داراي واريته هاي متعددي مي باشدوداراي‬
‫انساندوست(اينترديژيتال‪)interdigitale‬‬ ‫نوعهاي‬
‫‪-mentagrophytes‬‬ ‫وحيواندوست(منتاگروفيتس‬
‫كوئين كيانوم ‪ quinckeanum‬واريناسه اي‪erinacei -‬‬
‫) مي باشد‪.‬تهاجم موئي آن از نوع اكتو تريكس مي‬
‫باشد(غير از كوئين كيانوم كه از نوع اندو تريكس مي‬
‫باشد)‪.‬‬
‫واريته منتاگروفيتس كلوني آن مسطح به رنگ كرم تا‬
‫خرمائي يا قهوه اي روشن با سطح پودري است‪ .‬حاشيه كلوني معموال اشعه وار ودانه اي است‬
‫پشت كلوني معموال به رنگ زرد قهوه اي تا قهوه اي مايل به قرمز است‪.‬‬
‫واريته اينتر ديژيتال كلوني آن معموال مسطح وبه صورت كركي تا جير مانند وبه رنگ سفيد مايل‬
‫به كرم است‪ .‬پشت كلوني به رنگ قهوه اي مايل به صورتي است كه با گذشت زمان به رنگ قرمز‬
‫قهوه اي تيره در مي ايد‪.‬‬
‫توجه‪ :‬پشت كلوني هايي كه رنگ قرمز تيره دارندبا كلوني تريكو فايتون روبروم اشتباه مي شوند كه در اين حال‬
‫مي توان از تست سوراخ كردن مو استفاده كر د كه روبروم با عدم سوراخ كردن مو به راحتي از واريته هاي حيوان‬
‫دوست فوق قابل تمايز مي باشد‪.‬ضمنا رنگدانه قرمز تيره منتاگروفيتس در محيط كور ن ميل اگار حاوي يک در‬
‫صد گلوكز ايجاد نمي شود‪.‬‬
‫در انواع حيواندوست ميكرو كونيدي هاي گرد تک سلولي به فراواني و اغلب بصورت دسته هاي‬
‫متراكم ديده مي شوداين كونيديها شفاف با ديواره صاف كروي تا بيضوي و گاه چماقي تا گالبي‬
‫شكل مي باشند‪ .‬ماكرو كونيديهاي سيگاري يا گرزي با سه يا چهار تيغه مياني جدار صاف و نازك‬
‫در اندازه هاي ‪ 51 -51 X 6 -8‬ميكرون بوده وتوسط يک پايه بسيار باريک به كونيديوفور متصل‬
‫مي باشد‪.‬تعداد ماكرو كونيدي درانواع حيواندوست فراوانتر مي باشد كه اين ماكرو كونيدي به‬
‫همراه دسته جات ميكرو كونيدي ظاهر ويژه اي را به نوع حيواندوست مي دهد‪.‬ميسليومهاي‬
‫فنري‪ ،‬اجسام گره اي‪ ،‬هايفهاي شاخ گوزني وراكتي‪ ،‬كالميدوسپور وآرترو كونيدي هم ديده مي‬
‫شود‪.‬‬

‫‪51‬‬
‫تريكوفايتون روبروم(‪)Trichophyton rubrum‬‬

‫يک گونه انسان دوست با انتشار جهاني مي باشدو از عوامل‬


‫شايع كچلي در انسان بخصوص بدن كشاله ران پا ودست مي‬
‫باشد‪.‬عفونت آن بخصوص در كشاله ران وپا مزمن مي باشد‬
‫ودر بعضي موارد تا پايان عمر هم ادامه دارد‪.‬كند رشد مي‬
‫باشد ودر طي چهارده روز كلوني آن كامل مي شود‪.‬داراي دو‬
‫نوع كلوني مي باشد يكي استرين گرانوالركه كلوني آن به‬
‫حالت پودري يا پودري‪،‬مخملي ورنگ كرم صورتي يا قهوه اي كمرنگ وسطح داراي چين خوردگي‬
‫شعاعي مي باشد‪.‬رنگ پشت كلوني خرمايي تيره تا قرمز جگري است‪.‬ديگري استرين كركي كه‬
‫كلوني آن به رنگ سفيد با يک مركز برآمده مي باشد‪ .‬رنگ پشت كلوني قرمز جگري مي باشد‪.‬كه‬
‫با گذشت زمان صورتي يا خرمايي مي شود‪ .‬كلوني گرانوالر دراثر كشت متوالي كركي مي شود‪.‬‬
‫جهت مشاهده رنگدانه قرمز استفاده از محيط كورن ميل آگار ارجح مي باشد‪.‬‬
‫نوع گرانوالر داراي تعداد زيادي ميكرو كونيدي چماقي تا گالبي شكل همراه با تعداد نسبتا زيادي‬
‫از ماكرو كونيدي سيگاري شكل با ديواره نازك وگاه با زائده انتهايي مي باشد‪.‬در حاليكه استرين‬
‫كركي داراي تعداد كم يا متوسط ميكرو كونيدي و عدم توليد ماكرو كونيدي مشخص مي شود‪.‬‬
‫استرين هاي بينابيني هم وجود دارد ‪ .‬گونه اي كه ايجادرنگدانه متمايل به سبز مي كندواريته‬
‫نيگريكانس(‪ )nigricance‬گويند‪.‬‬
‫توجه‪:‬‬
‫تريكوفايتون روبروم رامي توان با آزمونهاي منفي اوره از و سوراخ كردن مواز تريكو فايتون منتا گروفيتس متمايز‬
‫كرد‪.‬‬

‫تريكوفايتون تونسورانس(‪)Trichophyton tonsorance‬‬

‫در ماتوفيتي انسان دوست ‪ ،‬و موها را به شكل اندوتريكس آلوده مي‬
‫كند‪ .‬اغلب هم باعث كچلي سر مي شود‪.‬داراي رشدي نسبتا آرام‬
‫بوده و ظرف دوازده روز كلوني آن كامل مي شود‪ .‬كلوني آن معموال به‬
‫چهار شكل كاسه اي‪ ،‬مغزي شكل چين دارومسطح ديده مي شود‪.‬‬
‫گونه اي كه بيشتر از موارد انساني ايزوله مي گرددابتدا رشدي‬
‫مسطح داشته پودري و به رنگ زرد كمرنگ است به مرور زمان كلوني‬

‫‪51‬‬
‫هاي آ ن توسعه يافته ايجاد ميسليومهاي در هم و كلوني چين دار را مي كندكه رنگ نخودي مايل‬
‫به خاكستري دارند‪ .‬پشت كلوني زرد مايل به قهوه اي تا قرمز گل اخرائي يا قرمز ماهوتي پر رنگ‬
‫مي باشد‪.‬‬
‫از مشخصات بارز ميكروسكوپي آن تعداد فراوان ميكرو كونيدي با اندازه متغير مي باشدكه معموال‬
‫لوزي واشكي مي باشدواغلب از يک ساقه بلند توليد شده وزنجيره اي از كونيديا را بر روي‬
‫ميسليوم ايجاد مي كند‪ .‬ممكن بعضي ار ميكرو كونيدي ها متورم گشته وشبيه بادكنک شوند‪.‬‬
‫پاره اي مواقع كونيديهاي نازك وچنگالي شكل ديده مي شود كه در حاشيه ويا روي ميسليوم‬
‫هاي كج و بد شكل قرار گرفته اندوشبيه هزار پا مي گردند‪ .‬بعضي مواقع ماكروكونيدي نامنظم وبد‬
‫شكل هم ديده مي شود‪.‬‬

‫تريكوفايتون شوئن اليني(‪)Trichophyton schoenleinii‬‬


‫در ماتوفيتي انساندوست باعث كچلي نوع فاووس مي‬
‫شود‪.‬الوده گي موئي بصورت ميسليومهاي درون موئي مي‬
‫باشد‪ .‬موهاي آلوده با وود المپ فلورسانس زرد مايل به‬
‫سبز دارند‪ .‬قارچي كند رشد وظرف پانزده روز كلوني آن‬
‫كامل مي شود‪.‬‬
‫كلوني آن پوستي تا مومي با مركز برآمده و سطح آن داراي‬
‫چين خوردگيهاي نامنظم مي باشدكه آن را شبيه شان زنبور عسل مي كند‪ .‬در بعضي موارد قارچ‬
‫در زير سطح محيط كشت رشد مي كند‪ .‬رنگ كلوني كرم تا زرد ونارنجي قهوه اي مي باشد‪ .‬پشت‬
‫كلوني بي رنگ مي باشد‪ .‬در اثر كشتهاي متوالي كلوني قارچ كركي ومسطح ميشود‪.‬‬
‫قارچ فاقدماكروكونيدي مي باشداز مشخصات ويژه قارچ توليد هيفهاي شاخ گوزني يا جاشمعداني‬
‫(‪ )Antler or chandelier hyphae‬معروف به (‪ )favic chandelier‬مي باشد‪ .‬گرچه اين نوع هيف با‬
‫در صد حضور كمتري در ديگر در ماتوفيتها هم ديده مي شود اما رئوس متورم انشعابات از‬
‫مشخصات ويژه اين قارچ مي باشد‪.‬‬
‫توجه‪:‬‬
‫رشد بسيار خوب قارچ در دماي ‪ 55‬درجه وعدم نياز به تيامين از تفاوتهاي بارز اين در ماتوفيت با قارچهاي مشابه‬
‫مي باشد‪.‬‬

‫‪52‬‬
‫تريكوفايتون وروكوزوم(‪)Trichophyton verrucosum‬‬

‫دماي ‪ 55‬درجه‬ ‫دماي ‪ 55‬درجه‬

‫درما توفيتي حيواندوست با گسترش زيادوعامل اصلي كچلي گاو مي باشد ‪.‬بيماري در افرادي كه‬
‫بطورمستقيم با گاو سروكار دارندصورت مي گيرد‪.‬عفونت بشدت التهابي است‪.‬ضايعه بيشتر در‬
‫نواحي سر ريش بدن وگاهي ناخن ديده مي شود‪ .‬عفونت موئي بصورت اكتوتريكس مي باشد‪.‬و‬
‫فقط در گاو فلورسانس ديده مي شود‪.‬‬
‫در ماتوفيتي كندرشدمي باشد وبعداز سه هفته كلوني آن كامل مي شود‪.‬در حرارت ‪ 55‬درجه‬
‫رشد بهتري دارد ولي در حرارت يخچال هم از بين مي رود‪ .‬واگر به محيط كشت آن تيامين‬
‫واينوزيتول اضافه شودرشد بهتري خواهد داشت‪.‬‬
‫كلوني آن در واريته آلبوم سفيد‪ ،‬برجسته‪ ،‬پوستي و دگمه مانند است‪.‬پشت كلوني بيرنگ و گاه‬
‫زرد رنگ است‪.‬واريته اوخراسئوم پهن پوستي وزرد رنگ است‪.‬در حاليكه كلوني واريته‬
‫ديسكوئيدس ‪،‬پهن‪ ،‬كركي وخاكستري سفيد است‪.‬‬
‫هيفهاي نامنظم پهن با كالميدوسپورهاي بينابيني كه در دماي ‪ 55‬درجه بصورت زنجيره اي ديده‬
‫مي شود(زنجيره مرواريد) از مشخصه هاي اين قارچ مي باشد‪.‬در بعضي مواردهيفهاي شاخ گوزني‬
‫هم ديده مي شود‪ .‬در دماي ‪ 55‬درجه بخصوص در محيط هاي حاوي تيامين با توليد ميكرو‬
‫كونيدي چماقي تا گالبي شكل متصل به هيف همراه است ماكرو كونيدي در صورت موجود بودن‬
‫يک دنباله مشخص وشكلي شبيه نخ يا دم موش را دارد‪ .‬انتقال كلوني ‪ 4-5‬روزه قارچ به محيط‬
‫سابورو حاوي نيم در صد عصاره مخمر وانكوباسيون در دماي‪ 5‬درجه وزيكولهاي انتهايي در‬
‫نواحي راسي هيف ايجاد مي كند‪.‬‬
‫توجه‪:‬‬
‫تريكو فايتون وروكوزوم را مي توان بر اساس نياز منديهاي خاص تغذيه اي و توليد زنجيره كالميدو كونيدي از در‬
‫ماتوفيتهاي مشابه تفكيک كرد‪.‬‬

‫‪53‬‬
‫تريكوفايتون ويوالسئوم(‪)Trichophyton violaceum‬‬

‫يک گونه انسان دوست مي باشدكه كه بطور معمول ايجاد كچلي سر مي‬
‫كندهر چند از ضايعات بدن وناخن هم ايزوله شده است‪.‬آلوده گي آن در مواز‬
‫نوع اندوتريكس مي باشد‪.‬قارچ رشدي آهسته داردو ظرف دو تا سه هفته‬
‫كلوني آن كامل مي شود‪.‬كلوني آن مخروطي يا زگيلي شكل بارنگ بنفش تيره‬
‫مي كندسطح آن داراي چينهاي نامنظم بوده ومومي يا پوستي شكل مي باشد‪.‬‬
‫در اثر كشتهاي متوالي كلوني مسطح وكركي مي شود‪ .‬در دماي يخچال ازبين‬
‫مي رود‪.‬‬
‫هايفها داراي انشعابات نامنظم ودر هم وبرهم حاوي گرانولهاي سيتوپالسمي‬
‫همراه با كالميدوسپور وبرامدگيهايي در طول خودمي باشد‪.‬هايف مي تواندعناصري با جدار ضخيم‬
‫داشته باشدكه تا حدودي مشابه تريكو فايتون روبروم باشد‪.‬معموال فاقد ماكرو وميكرو مي‬
‫باشدولي ماكرو كونيدي گرزي به تعداد بسيار كم وميكرو كونيدي گالبي شكل ممكن است در‬
‫محيط غني از تيامين مشاهده شود‪.‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫رشد فراوان در حضور تيامين قارچ رااز در ماتوفيتهايي كه داراي رنگدانه مشابه مي باشند تفكيک مي كند‪.‬‬

‫اپيدرموفايتون فلوكوزوم(‪)Epidermophyton flocosum‬‬


‫درماتوفيتي انساندوست با گسترش وشيوع فراوان مي باشد‪.‬‬
‫عامل شايع كچلي كشاله ران وپا مي باشد‪.‬رشدي متوسط‬
‫دارد وطي ده روز كلوني ان كامل مي شود‪.‬در ابتدا ايجاد‬
‫كلوني سفيد پوستي تا جير مانند وپودري با رشد اهسته مي‬
‫كند كه پس از بلوغ رنگ ان به زرد متمايل به سبز زيتوني‬
‫روشن يا خاكي تغير مي كند‪ .‬قطر كلونيها در عرض مدت دو هفته به ‪ 5‬سانتي متر رسيده كلوني‬
‫داراي چين خوردگيهاي نامنظم شعاعي يا متحد المركز در مركز خود مي باشد‪ .‬پشت كلوني بي‬
‫رنگ يا زرد قهوه اي تا حنائي است‪.‬‬

‫‪54‬‬
‫ايجاد ماكروكونيدي فراوان مي كند كه بوسيله پايه عريض انتهاي گرد و جدارصاف مشخص مي‬
‫شودكه حاوي ‪ 1-4‬تيغه مياني مي باشد‪ .‬معموال چندين ماكروكونيدي از يک محل منشاء مي‬
‫گيرند ونحوه قرار گيري آنها بصورت برگ شبدري مي باشد‪ .‬قارچ فاقد ميكرو كونيدي ولي داراي‬
‫سلولهايي كروي با جدار صاف به جاي ماكرو كونيدي وهمچنين به تعداد فراوان كالميدوكونيدي‬
‫در كشتهاي كهنه مي باشد‪.‬‬

‫ميكروسپوروم كانيس(‪)Microsporom canis‬‬

‫در مانوفيتي با گسترش وشيوع فراوان مي باشد‪ .‬قارچي حيواندوست وعامل شايع كچلي گربه‬
‫وسگ مي باشد‪.‬كچلي سر ناشي از اين درماتوفيت در جوامع انساني گسترش وشيوع زيادي‬
‫دارد‪.‬موهاي آلوده به فرم اكتوتريكس مي باشد‪.‬‬
‫وداراي فلورسانس زرد مايل به سبز روشن مي باشند‪.‬‬
‫داراي رشد سريعي مي باشندودر طي هفت تا ده روز كلوني آن‬
‫كامل مي شود‪ .‬داراي سطحي صاف شيار هاي شعاعي فرم وحالت‬
‫پنبه اي دارد رنگ سطح ان سفيد مايل به كرم مي باشدوپشت‬
‫كلوني زرد نارنجي تازردقهوه اي مي باشد‪.‬‬
‫هرچند مواردي با پشت پليت بي رنگ هم مشاهده شده است‪.‬ماكرو كونيديهاي اختصاصي قارچ‬
‫دوكي شكل با جدار ناصاف وخاردارو ضخيم (تا‪ 4‬ميكرون)و تعدادتيغه مياني‪ 05‬تا ‪ 5‬عدد مي‬
‫باشد‪.‬ماكرو كونيدي غالبا داراي يک زائده سر پستانكي در قسمت انتهاي خود مي باشد‪ .‬ميكرو‬
‫كونيدي به مقدار كم ديده مي شود‪ .‬معموال در ايزوله اوليه اين قارچ كونيدي ايجاد نمي شودكه‬
‫باكشت بر روي دانه برنج مشكل مذكور حل مي شود‪.‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫رشد فراوان قارچ بر روي محيط دانه هاي پوست كنده برنج و مشاهده ماكروكونيدي فراوان قارچ را از در‬
‫ماتوفيتهاي مشابه متمايز مي كند‪.‬‬

‫ميكروسپوروم جيپسئوم(‪)Microsporum gypseum‬‬


‫باشدكه‬ ‫مي‬ ‫جهاني‬ ‫باگسترش‬ ‫خاكدوست‬ ‫درماتوفيتي‬
‫شكل‬ ‫به‬ ‫ميكند‪.‬مورا‬ ‫درسروبدن‬ ‫قارچي‬ ‫ايجادضايعات‬
‫اكتوتريكس آلوده مي كند‪.‬داراي رشد سريعي مي باشد‪.‬كلوني ان‬

‫‪55‬‬
‫مسطح وحالت دانه اي مايل به پودري به رنگهاي كرم تند مايل به گندمي‪-‬خرمايي با سطح‬
‫دارچيني مايل به قرمز رنگ مي باشدمعموال داراي برآمده گي پنبه اي شكل و سفيد رنگ مركزي‬
‫مي باشد‪ .‬پشت كلوني ممكن است زرد يا نارنجي خرمائي‪ ،‬قرمزقهوه اي يا قرمز صورتي باشد‪.‬‬
‫ايجاد ماكرو كونيدي فراواني مي كندكه به اشكال دوكي‪ ،‬قايقي وقرينه مي باشد ديواره آن نسبتا‬
‫نازك و خاردار كه معموال حاوي شش تيغه مياني مي باشد‪.‬انتهاي آزاد ماكرو كونيدي اندكي گرد‬
‫ولي در محل اتصال به ريسه بصورت بريده و صاف مي باشد‪ .‬ميكرو كونيدي چماقي وگرزي بدون‬
‫ارزش تشخيصي هم يافت مي شود‪.‬‬
‫ميكروسپوروم كوكئي (‪)Microsporum cookei‬‬
‫درماتوفيتي خاكدوست با گسترش زياد مي باشدعفونت در‬
‫سگ وبندرت در انسان يافت مي شود‪.‬فاقد قدرت حمله به مو‬
‫مي باشد‪.‬قارچي سريع الرشدوظرف هفت روز كلوني ان كامل‬
‫مي شود‪.‬كلوني ان مسطح و خرمايي مايل به قهوه اي كم رنگ‬
‫مي باشد‪.‬سطح كلوني پودري تا جير مانندو در قسمت مركز‬
‫چين خورده وداراي شيارهاي سطحي مي باشد‪ .‬پشت كلوني‬
‫قهوه اي مايل به قرمز تيره مي باشد‪.‬‬
‫ماكرو كونيديهاي بيضي شكل بزرگ با ديواره بسيار ضخيم وخاردار وتعداد تا هشت ديواره عرضي‬
‫از مشخصات ويژه قارچ مي باشد‪.‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫با مشاهده ماكرو كونيدي فوق براحتي مي توان قارچ را از ديگر در ماتوفيتهاي مشابه تفكيک كرد‪.‬‬

‫ميكروسپوروم اودوئيني(‪)Microsporum audoinii‬‬


‫در ماتوفيتي انساندوست با شيوع وگسترش زياد ويكي از‬
‫مطرحترين عوامل كچلي سر در بچه ها مي باشد‪.‬ضايعات موئي‬
‫آن از نوع اكتوتريكس مي باشد‪.‬غالبا هم فاقد فلور سانس مي‬
‫باشد‪ .‬كلوني آن ظرف هفت روز كامل مي شود‪.‬‬
‫كلوني آن خاكستري ياسفيد كرم ومسطح مي باشد كه حاوي‬
‫توده فراواني ميسليوم مي باشد‪.‬سطح كلوني ابريشمي يا خز‬
‫مانند مي باشدو حاشيه آن شعاعي مي باشد‪.‬پشت كلوني اغلب‬
‫به رنگ زرد صورتي تا هلوئي رنگ مي باشد‪.‬در يخچال زنده نمي ماند‪.‬‬
‫بندرت ايجاد كونيدي مي كند‪.‬كالميدوسپور هاي انتهائي با ساختمان كوتاه وپستاني معموال‬
‫مشخصه بارز آن مي باشد‪ .‬بندرت بعضي از واريته ها ايجاد ماكرو كونيدي دوكي وخميده را مي‬

‫‪56‬‬
‫كنند كه يا فاقد تيغه مياني يا تعداد ان بسيار كم مي باشد‪.‬هايفهاي راكتي‪ ،‬شانه اي هم در بعضي‬
‫گونه ها ديده مي شود‪.‬‬

‫توجه‪:‬‬
‫باتوجه ويژه به جزئيات مرفولوژي ميكروسكوپي مي توان قارج را از ساير در ماتوفيتهاي مشابه تفكيک كرد‪.‬‬

‫‪57‬‬
‫منابع‬

‫‪1-Emmons.cw;binford,c.w;utzmedical mycology;3rd-lea&febiger,Philadelphia‬‬
‫‪2-Evans,E.v.&Richardson,M.D1989 practical approach. medical mycology; A‬‬
‫‪3-colin K Campbell ,….2013 identification of pathogenic fungi ,wiley-blackwell‬‬

‫‪-5‬رزاقي ابيانه مهدي‪,‬شمس قهفرخي معصومه‪,1384‬‬


‫قارچ شناسي عمومي دامپزشكي‪ ,‬چاپ اول تهران موسسه اموزش علمي كاربردي جهاد كشاورزي‬
‫‪-4‬امامي مسعود ‪,‬كرد بچه پريوش‪,‬مقدمي مهين‪,‬زيني فريده ‪0559‬‬
‫قارچ شناسي پزشكي‪ .‬چاپ چهارم‪ ,‬انتشارات دانشگاه تهران‪ ,‬تهران‬
‫‪ -5‬زيني فريده‪,‬مهبد امير سيد علي‪,‬امامي مسعود‪0555,‬‬
‫قارچ شناسي پزشكي جامع‪,‬چاپ اول‪,‬انتشارات دانشگاه تهران‪,‬تهران‬
‫‪-6‬شادزي شهال‪،0559‬قارچ شناشي پزشكي‪,‬تشخيص ازمايشگاهي ودرمان چاپ هفتم‪,‬جهاد‬
‫دانشگاهي واحد اصفهان‬
‫‪-5‬ميناسيان واهه‪ ,‬عليزاده عزيز اهلل‪0568‬قارچهاي ناقص(جنبه هاي مشروح ومصور)‪.‬مركز‬
‫انتشارات و چاپ دانشگاه شهيد چمران‬
‫بيات منصور‪،‬عزيزي سراجي علي رضا‪.‬تكنيكهاي تشحيصي قارچ شناسي‪.‬‬ ‫‪-9‬‬
‫دانشگاه ازاد اسالمي واحد علوم وتحقيقات تهران‬

‫‪58‬‬
Aspergillus Mucor Rhizopus Absidia Syncephalstrum

Penecillium Paecillimycess Rhizomucor Fusarium Acremonium

Trichoderma Scopulariopsis Alternaria Ulocladium Cladosporium

Stemphylium Helminthosporium Drechselera Curvularia Geotrichom

59
Trichothecium Chrysosporium Nigrospora Verticellium Gliocladium

Chaetomium Phoma Beauveria Ureobasidium Sporothrix schenckii

T- mentagrophyte T-rubrum T-tonsoranse T.schoenlinii

T-verrucosum E.flocosum M.canis M.gypseum

M.cookeii

61
61

You might also like