TIJDVAK 9

Het voeren van twee wereldoorlogen

Nationalisme speelde een belangrijke rol bij het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog. Dat
groeide heel erg aan het einde van de 19e en begin van de 20ste eeuw, het volk werd in veel
landen steeds sterker. Hierdoor is ook het Franse revanchisme ontstaan. De Frans-Duitse
Oorlog van 1870-1871 was een belangrijke factor in de Duitse eenwording en de Eerste
Wereldoorlog

Een andere oorzaak voor het uitbreken van de eerste wereldoorlog is het modern
imperialisme. Tussen 1870 en 1914 het tempo van de Europese expansie versnelde
dramatisch. Vrijwel geheel Afrika, Oceanië en grote delen van Azië werden onder Europees
bestuur gebracht. Vanwege Het Duitse Weltpolitik bestonden er spanningen tussen de
machtige Europese landen die ook koloniën in Afrika hadden. Op de Koloniale Conferentie
van Berlijn kwamen de Verenigde Staten en vijftien Europese landen een verdeling van
vrijwel heel het Afrikaanse continent overeen. Nederland is in de Eerste Wereldoorlog
neutraal. Nederland is een klein land tussen grootmachten als Frankrijk, Engeland en
Duitsland. Vanwege het modern imperialisme noemen we het ook een wereldoorlog en geen
Europese oorlog: de machtige landen hadden koloniën die ook mee moesten helpen en Japan
deed ook mee tijdens de oorlog.

Wapenwedloop was ook zeer belangrijk voor de oorlog. Engeland had de meeste
marinemacht, maar Duitsland probeerde een sterke vloot te hebben.

Vanwege alle spanningen ontstonden er bondgenootschappen tussen de Europese landen.

Zo ontstonden er 2 groepen: de centralen tegen de geallieerden.

Nog een belangrijke oorzaak van de wereldoorlog was het militarisme. Dit werd ook voor de
gewone burgers belangrijk. Langzamerhand was Europa zich op een oorlog aan het
voorbereiden. De eerste wereldoorlog duurde vanaf 1914 tot 1918.

De wederopbouw Europa na 1918 ging snel vanwege de leningen van de Verenigde Staten.
Veteranen werden de veteranen weer aan het werk gezet en de oorlogseconomie veranderde
in een vredeseconomie. Na de Eerste Wereldoorlog ontstond daar een nieuw kapitalisme en
de nieuwe technologie zorgde voor oplossingen.
Tijdsbalk gebeurtenissen:
Bron: (visitscotland.com)

1914
4 augustus: Het uitbreken van WO I. Het Verenigd Koninkrijk eiste van Duitsland dat hij zijn
troepen voor 11 uur Britse tijd uit België terug te trekken. Duitsland negeerde het ultimatum
en het Verenigd Koninkrijk verklaarde Duitsland de oorlog.

1915
25 april: Gallipoli. De 52e Laagland Divisie, waaronder een aantal Schotse bataljons, was
betrokken bij het latere stadium van deze noodlottige geallieerde operatie om de zeestraat
de Dardanellen veilig te stellen en Istanbul in te nemen om toegang tot de Zwarte Zee te
hebben. Er waren 205. 0 Britse slachtoffers, waaronder 43. 0 doden.

9 mei: De Slag om de heuvelrug van Aubers. Schotse regimenten leden zware verliezen

gedurende dit Frans-Brits offensief. Naar schatting waren 2 0 van de 11. 0 Britse slachtoffers
Schots.

Juli: De Oorlogsmunitiewet. Vrouwen werden toegestaan om in munitiefabrieken, zoals die

in Glasgow en Gretna, te werken. Voorheen mocht het werk enkel door mannen worden
gedaan.

25 september: De Slag bij Loos. Ruim 30. 0 Schotse soldaten dienden in het grootste Britse
offensief dat in 1915 aan het westfront plaatsvond. De helft van alle slachtoffers waren
Schotten, waarvan er vijf het Victoria Cross kregen.

1916
Januari: De Military Service Act (dienstplichtwet) wordt aangenomen. De dienstplicht werd
ingevoerd voor alle mannen tot 50 jaar.

2 & 3 april: Edinburgh gebombardeerd door twee Duitse zeppelins in de allereerste aanval

op Schotland.

31 mei: De Zeeslag bij Jutland. De grootste en enige zeeslag die gedurende de oorlog tussen
de Grand Fleet van de Britse marine (waaronder de Australische marine en de Canadese
marine) en de Hochseeflotte van de Duitse Marine werd uitgevochten. Hoewel het Verenigd
Koninkrijk en diens bondgenoten meer slachtoffers leden, was Duitsland hierop nooit meer
in staat om de Britse heerschappij over de Noordzee te betwisten.
1 juli t/m 13 november: De Slag aan de Somme. Drie Schotse divisies, de 9e, 15e (Schotse),
51e (Hooglandse), en verschillende Schotse bataljons van andere eenheden namen deel aan
een van de bloedigste gevechten van de oorlog.

1917
9 april: De Slag bij Arras. 44 Schotse bataljons en 7 Canadese bataljons onder Schotse
vlag vormden de grootste concentratie Schotten die tijdens de oorlog zij aan zij hebben
gevochten..

1918.
6 oktober: Het zinken van de HMS Otranto. Slechts acht maanden later botste een
bewapende handelskruiser van de Britse marine op weg van New York naar Glasgow in een
storm tegen het stoomschip HMS Kashmir.

11 november: Wapenstilstandsdag. De wapenstilstand tussen de geallieerden en

Duitsland ging om 11 uur Britse tijd in en wordt vaak gezien als het einde van de oorlog.

https://today.duke.edu/2018/11/how-trauma-and-struggles-world-war-i-helped-shape-
modern-world

Op deze afbeelding kun je een groot aantal gewonden militairen zien vechten. Hun afkomst
is onduidelijk, maar ook niet relevant aangezien alle landen een groot aantal doden hadden
tot het einde van de oorlog. Tijdens de Eerste Wereld oorlog werd veel bloed verloren, ook al
waren alleen maar de soldaten de slachtoffers. Dit is een belangrijk aspect, omdat deze
mensen voor onze vrede hebben gevochten en dat waardeer ik.
De crisis van het wereldkapitalisme
24 oktober 1929 is een dag die bekend is komen te staan als zwarte donderdag of black
Thursday. De Wall Street was een van de belangrijkste handelsbeurzen in die tijd. Op de
voorpagina van de krant van de dag erop kon je zien dat de mensen in paniek raakten,
omdat de aandelenkoersen gigantisch hard onderuit gingen en op die dag(die zwarte
donderdag) verloren heel veel Amerikanen enorm veel spaargeld dat ze geïnvesteerd hadden
in
aandelen.

Deze dag was duidelijk de aanleiding tot een

wereldwijde economische crisis die de
hele jaren dertig zal blijven duren. Deze crisis heeft in de meeste landen voor werkloosheid,
wanhoop en economische problemen gezorgd. De crisis (ernstig verergerd) is harder geraakt
omdat er geen rekening mee is gehouden, omdat er al decennia geen crisis is door
technologische veranderingen. Landbouw en industrie konden hun producten niet meer kwijt
en de ene fabriek na de andere moest worden gesloten. Miljoenen wanhopige werklozen
hadden bijna niks te eten.

Dit was over de hele wereld het geval. Het wereldkapitalisme lijkt gedoemd te mislukken. Vrij
economisch beleid is niet langer effectief. Pas in 1933 begon de nieuwe president van de
Verenigde Staten, Roosevelt, het nieuwe plan uit te voeren. Het doel van de New Deal is om
de Amerikaanse economie te helpen, te herstellen en te hervormen. Er werd inderdaad
enorm veel geld uitgegeven en de tegenstander profiteerde van dit geld.

Het gevolg van de New Deal is dat de crisis weliswaar is verzacht, maar niet helemaal is
opgelost. De Tweede Wereldoorlog heeft deze crisis opgelost. Dit komt doordat de oorlog
uitbrak en de dienstplicht een einde maakte aan de werkloosheid. Door hoge
oorlogsinvesteringen is de koopkracht van de Verenigde Staten toegenomen. Uiteindelijk
maakten veel vernielde fabrieken een einde aan de overproductie. Het enige land zonder
werkloosheid is de Sovjet-Unie. Dit alles betekent dat de regering na de oorlog haar controle
over de economie heeft versterkt en een uitgebreid socialezekerheidsstelsel heeft ingevoerd.
https://www.google.com/amp/s/www.history.com/.amp/topics/us-presidents/franklin-d-
roosevelt-on-new-deal-programs-video

Op de afbeelding kunnen we een artikel uit een oude krant zien, dat over het plan van
Roosevelt “The New Deal” gaat. Deze foto past het beste bij dit kenmerkend aspect, omdat
dit plan de eerste stap was naar het repareren van de economie in Amerika. Dit beïnvloedde
niet alleen de VS, maar ook de rest van de wereld, omdat de VS veel handelscontacten en
grote economische macht heeft.

Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën

communisme en fascisme / nationaalsocialisme
Tijdens de Eerste Wereldoorlog had de totalitarismeplaats. Dit was een antidemocratische
beweging die erge gevolgen voor het volk had veroorzaakt. Tsaar Nicolas de Tweede verloor
zijn macht en in zijn plaats kwam Lenin. Na de dood van Lenin werd Stalin de leider In
Rusland. Hij introduceerde de 5-jaren plannen om de industrie en economie drastisch te
veranderen.

De collectivisatie in de Sovjet-Unie was door Stalin opgelegde samenvoeging van bestaande

zelfstandige boerderijen in Rusland in de jaren 1920 en 1930. Door deze collectivisatie
ontstonden grote gezamenlijke (collectieve) boerderijen. In Rusland waren
dit staatsboerderijen en de gemeenschappelijke boerderijen.

De theorie achter de collectivisatie van de landbouw was dat voedsel veel efficiënter kon
worden geproduceerd in grote gemechaniseerde bedrijven dan op de ouderwetse
kleinschalige boerderijen, echter zorgde het voor miljoenen doden. De leider,Jozef Stalin
terroriseerde het volk om machtig te kunnen blijven. Hierdoor werd deze periode de Grote
Terreur genoemd.In 1922 werd Mussolini de duce van Italië. Hij regeerde ook met veel
geweld en andere politieke partijen waren niet toegestaan. Hij wilde de oude glorie van het
Romeinse Rijk herstellen.

Drie totalitaire ideologieën werden centraal toegepast in Europa: het communisme (radicale
politieke stroming), het fascisme (extreem- nationalistische ideologieën en stromingen) en
het nationaalsocialisme (ook wel nazisme, rassen zijn hier van belang). Communisme en
fascisme hadden ook belangrijke overeenkomsten, waardoor ze beiden gerekend kunnen
worden tot het totalitarisme. Ze hadden een politiek systeem dat de maatschappij wilde
controleren zodat alle macht naar de leider gaat.

https://brewminate.com/stalin-hitler-and-mussolini-a-trifecta-of-20th-century-tyranny/
Op deze kun je Stalin(links), Hitler(midden) en Mussolini(rechts) zien. Ik vind dat deze foto het
beste bij dit kenmerkend aspect passen, omdat deze 3 leiders, elk een symbool van fascisme,
communisme en het nationaal socialisme zijn. Deze leiders hebben deze drie ideologieën in
Europa toegepast en hun invloed is tot heden zichtbaar, vooral in Rusland en Italië.

De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen

en vormen van massaorganisatie
Totalitaire systemen worden totalitair genoemd als er een leider, in een partij de macht
heeft. Iedereen moet denken vanuit één idee, dit noemen we gelijkschakeling. Propaganda
en indoctrinatie spelen als middelen om het idee over te brengen, hiermee worden dus overal
posters geplaatst met hoofden van de leiders en er mogen alleen positieve artikelen over de
staat worden uitgebracht. De gemeenschap is het belangrijkste, het individu is niet
belangrijk. De geheime politie zorgde ervoor dat dit idee werd nageleefd. Andersdenkenden
werden als verraders beschouwd. De vlag werd een van de symbolen van propaganda. Er
werden posters uitgedeeld, de leider werd als perfect beschouwd en de vijanden van de
leider werden gezien als monsters. Ze proberen hun ideologie zo actief mogelijk vorm te
geven, terwijl de het beeld van de tegenstander zo zwart mogelijk geschilderd werd. Leiders
begonnen zichzelf ook te vergelijken met oudere leiders om te laten zien dat ze beter zijn en
alleen het beste willen voor hun land. De Eerste Wereldoorlog was slechts het begin van de
staatspropaganda. Propaganda zal dan ook een grote impact hebben tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Het werkt goed omdat het samengaat met de onderdrukking van de mensen.
Door het gebruik van nieuwe communicatiemethoden wordt het effect van publiciteit verder
versterkt.
http://home.deds.nl/~wereldoorlog/pVerwoestin

Deze afbeelding is een voorbeeld van de propaganda posters die gebruikt werden tijdens de
Eerste en de Tweede Wereldoorlog. Op de afbeelding kun je een hakenkruis zien want het
symbool van de nazi’s waren. De persoon dat het symbool draagt is een nazi soldaat die de
bijbel met een zwaard steekt. Deze bron past bij dit kenmerkend aspect, omdat het voldoet
aan de “ propaganda eisen”. De andere partij is de vijand, de poster is behoorlijk eenzijdig en
het heeft als doel het overtuigen van het volk dat Joden de vijand zijn en dat de vijand zoals
op de foto vernietigd moet worden.

- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door

massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de
burgerbevolking bij oorlogvoering.
Al snel kwam er in de koloniën verzet tegen de moederlanden. De oorzaken hiervoor
waren modern imperialisme, de kolonie werd bestuurd als eenheid waardoor er een
ontwikkeling van nationalisme kwam. De Eerste Wereldoorlog zorgde voor een verzwakking
van de Europese macht. Tijdens de economische crisis werden de producten uit de kolonie
geboycot. Ook werd er door totalitaire systemen aangemoedigd tegen de moeder landen in
te gaan. Door optochten en demonstraties, dus propaganda en massacommunicatie, gaan
mensen het idee steeds meer zien. En nadat ze door Japan en andere Aziatische landen
worden bezet gaan ze helemaal hiertegen in. Dit had als gevolg dat er verzet kwam tegen
het West-Europese imperialisme en de opkomst van nationalisme.

Op 1 september 1939 viel Hitler Polen binnen en dat was het begin van de Tweede
Wereldoorlog. De Tweede Wereld Oorlog werd geleid door Adolf Hitler. De oorzaken van de
oorlog waren anders dan in de Eerste Wereldoorlog. De economie van Duitsland werd beter
nadat Hitler de macht greep, een wapenindustrie groot maakte en het leger uitbreidde.
Frankrijk en Groot-Brittannië deden weinig ondanks het feit dat Hitler inging tegen het
verdrag van Versailles. Ook wilden de Duitsers wraak voor het verdrag van Versailles. De
geallieerden praatten hierover met Hitler in München om vrede te sluiten door middel van
appeasement, wat voor verzoeningen staat. Hij liet weten dat hij niet verder zal gaan met
aanvallen, maar toch viel hij op 1 september 1939 Polen binnen.

Na Hitler zoveel waarschuwingen te hebben gegeven waren de geallieerden er klaar mee.

Vanaf 1 september 1939 ging er een vijf jarige oorlog van start. In de oorlog werd er via twee
fronten gevochten wat Hitler in het begin probeerde te voorkomen door een vrede verslag
met Stalin te sluiten. Toch viel hij de Sovjet-Unie binnen op 22 juni 1941. Op 31 januari 1943
maakten ze echter een keerpunt bij de slag om Stalingrad, ze gaven zich over op het
oostfront en zo ontstond er ook aan het West front de drang om aan te vallen, op 6 juni 1944
kwam er dan eindelijk D-Day. De geallieerden vielen Normandië binnen en maakten zo op 2
mei 1945 een einde aan de oorlog in West- Europa als ze Berlijn binnenvallen. Ook in Japan
schudde het nog hevig los met de Verenigde Staten na de aanval op Pearl Harbor en daarna
de terugkerende atoombommen, op 6 augustus 1945 op Hiroshima en drie dagen later op
Nagasaki. Als Japan dan eindelijk capituleert, eindigt de oorlog officieel, met ongeveer 55
miljoen waarvan de helft burgerslachtoffers.
https://www.google.com/amp/s/historiek.net/atoombom-hiroshima-nagasburgerslacht
Op deze afbeelding is het resultaat van de atoombommen die de VS in de Japanse steden
Hiroshima en Nagasaki had gelanceerd. Deze foto past heel goed bij dit kenmerkend aspect,
omdat er na bijna 80 jaar nog steeds sporen te zien zijn van de Tweede Wereldoorlog.
Steden werden bijna van de aardbodem geveegd en die giftige stralen hebben nog steeds
invloed op de bevolking van deze steden. dit incident had gevolgen voor de Amerikaanse
samenwerking met Japan.

Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het

bijzonder op de joden
Bron: (auteur; auteur)

Frustratie was een van de gevolgen van de crisissituatie in Duitsland wat voor het
antisemitisme van Hitler en de nazi’s een ideaal moment was om hun ideologieën te
verspreiden. Het Duitse nationaalsocialisme ging uit van biologische ongelijkheid tussen
mensen. Sommige ‘mensenrassen’ waren superieur beschouwd, voornamelijk de Ariër. Dat
hield in dat mensen met blonde haren, blauwe ogen en bleek huid superieur waren. De joden
werden gezien als minderwaardig.

Op 20 januari 1942 met de Wannsee-conferentie besluiten ze tot Endlösung. De Endlösung

betekent, de eindoplossing. Hiermee bedoelden ze het uitroeien van het Joodse volk in
Europa. In november 1941 werd het eerste vernietigingskamp actief. Met de Wannsee-
conferentie besluiten ze tot Endlösung. Dit wordt gezien als het begin, hoewel er toen al 1
miljoen mensen dood waren. De Holocaust herinnert ons eraan waartoe racisme en
discriminatie kunnen leiden. Het ‘stappenplan’ van de Holocaust bestaat uit 5 onderdelen.

De eerste is discriminatie. Daarop volgt de Kristallnacht. Vervolgens isolatie, deportatie en

ten slotte, Endlösung. Al in april 1933 begonnen de Nazi’s hun antisemitistische ideeën in
praktijk te brengen. In 1935 kondigden ze de Neurenberger wetten af. In 1938 werden
openbare plekken verboden voor Joden. Wat je ziet is dus dat de regering discriminerende
wetten uitvoert, wat tegen de grondwet is. In de nacht van 9 op 10 november in 1938
vernielden de Nazi’s Joodse gebouwen. De Kristallnacht dankt aan al het gebroken glas zijn
naam. Ze sloten de Joden op in getto’s en is Joden uit het openbare leven. Ze hebben hun bij
elkaar gezet om de deportatie makkelijker uit te voeren.

De joden die achterbleven werden allereerst vooral in oostelijke richting afgevoerd en

ondergebracht in kampen en getto’s in het bezette Polen. Toen deze aanpak niet de
gewenste effecten had, werd geopperd de joden dan maar af te voeren naar het Oost-
Afrikaanse eiland Madagaskar. Dit plan bleek al gauw onuitvoerbaar door de macht van o.a.
de Engelsen op zee. De nationaalsocialisten ontwikkelden daarom een beleid dat gericht was

op totale uitroeiing van de joden. In januari 1942, op het hoogtepunt van de Duitse
veroveringen in Europa en Rusland, werd gedurende de Wannseeconferentie door hoge
Duitse officieren in het diepste geheim besloten over te gaan op het systematisch uitroeien
van het joodse volk. In één jaar tijd waren er al vier miljoen joden vermoord. Door het
geheime karakter van de Endlösung wisten veel joden en andere Europeanen lange tijd niets
af van deze concentratiekampen, hoewel er geruchten over gingen.
Fotoalbum

Op deze afbeelding kun je mijn opa zien(van mijn vaderkant). Hij was joods en dus ook
betrokken in de Tweede Wereldoorlog. Zijn zussen waren in Auschwitz overleden in de
gaskamers. Hij vluchtte vanuit Hongarije en ging op het einde van de oorlog naar Roemenië.
Hij trouwde met een Duitse vrouw(mijn oma) en ze hadden samen in Roemenië gewoond.
Mijn vader was op 1949 geboren, snel na de Tweede Wereldoorlog. Deze afbeelding past bij
dit kenmerkend aspect, omdat het een voorbeeld is van de miljoenen joden die hun families
verloren zijn. Dit onderwerp was en is nog steeds zeer pijnlijk voor mij, omdat ik familieleden
heb die door Hitler gemarteld en vermoord zijn. Het onderwerp blijft fascinerend voor mij,
ook al is het zwaar.

Opdracht B

Vraag 1

Op 10 mei 1940 werd Nederland binnengevallen door de Duitsers. Na 5 dagen capituleerde

Nederland zich. Er had een bombardement op Rotterdam plaats gevonden. In het eerste jaar
veranderde er weinig in Nederland. Veel mensen accommodeerden, dit betekende dus dat ze
zich aan hadden gepast aan de nieuwe politiek die werd uitgevoerd. Vele ambtenaren
tekenden een loyaliteitsverklaring om in het bestuur te blijven. De houding van de
Nederlanders veranderde ook. Deze 3 houdingen waren: accommodatie, mensen passen zich
aan bij de nieuwe regels die de Duitsers hadden. Vervolgens collaboratie, wat meewerken
met de vijand inhield. Velen van de mensen die collaboreerden, waren aangesloten bij de
NSB (Nationaalsocialistische Beweging) onder de leiding van Anton Mussert. Eerst bleven ze
vreedzaam en hadden ze geen rassenleer, maar over tijd werden ze steeds radicaler. De
volgende houding was het verzet. Het in opstand komen tegen de vijand. Verzet kon op veel
manieren uitgevoerd worden: mensen konden joden in hun huis verstoppen, propaganda
verspreiden etc. De meerderheid ging dus accommoderen. Echter waren er ook mensen die
het verzet ingingen. Deze mensen vochten actief of passief tegen de Duitsers. Eind 1941
werden alle Nederlandse jongens naar Duitsland gestuurd en toen begon er actief verzet van
jongere mannen die niet mee wilden gaan. De verzetsgroep groeide per dag en hielp met
vervalsen van identiteitsbewijzen en anjers dragen bijvoorbeeld als teken tegen de Duitsers.
De periode van de bezetting was een zeer zware tijd voor het Nederlandse volk. Velen
stierven, anderen kwamen eten, alledaagse producten of zelfs water tekort. Alle waardevolle
spullen werden in beslag genomen door de Duitsers. Toen in mei 1945 de bevrijding kwam,
was Nederland geruïneerd.

Vraag 2

In 1944 stond Nederland op het punt te worden bevrijd. Pas in het voorjaar van 1945 werd
ons land bevrijd. Terwijl de Amerikanen in Limburg oprukten, begon de bevrijding van
Nederland op 12 september 1944. Operatie Market Garden bevrijdde Noord-Nobun en
Gelderland op 17 september 1944. De operatie bestond uit twee hoofdonderdelen: de
bezetting van acht grote bruggen en het offensief van grondtroepen. Helaas eindigde de
geallieerde aanval in Arnhem. Op dat moment waren delen van Noord-Brabant, Limburg en
Gelderland al in handen van de geallieerden. In de daaropvolgende maanden bevrijdden de
geallieerden Brabant en de rest van Limburg uit deze vrije zone. De tweede aanval vond
plaats op 8 februari 1945: een ware operatie. Hiermee hopen de geallieerden het Rijngebied
te veroveren. Door het sterke verzet van de bezetters leidde het offensief uiteindelijk tot een
uitputtingsslag. Op 10 maart 1945 stonden de geallieerden eindelijk tegenover de Rijn. In het
voorjaar van 1945 werd Noord-Nederland bevrijd. Het eerste deel van Nederland dat wordt
bevrijd, is het zuiden.

Op 14 september 1944 kwamen Amerikaanse soldaten in Maastricht. Pas in april 1945

konden de geallieerden beginnen met de bevrijding van Noord-Nederland. Het toen nog
bezette deel van Nederland heeft een lange Hongerwinter meegemaakt.

Vraag 3:

Ik heb gekozen om te praten over de provincie waar ik vandaan kom, omdat er hier veel
meer is gebeurd dan in Helmond en ik wilde een stukje van de geschiedenis van Roemenie
ook met u delen.

Slechts 70 jaar geleden werd een groot deel van de stad Cluj van de aardbodem geschud
door de bombardementen van de Tweede Wereldoorlog, waarbij honderden verwoeste of
beschadigde huizen, duizenden dakloze gezinnen en honderden doden achterbleven.

Het was 2 juni 1944 toen de Amerikaanse bommenwerpers boven Cluj verschenen, die bijna
een uur lang honderden bommen op de stad lieten vallen - om precies te zijn 1.200 die
strategische doelen vernietigden, maar ook huizen van burgers. Na 50 minuten stopten de
bombardementen, maar het was genoeg om 362 burgers en tientallen soldaten te doden.
De eerste bommen vielen om 9.14 uur in het noordelijke deel van de stad, in het
stationsgebied. De bevolking had maar een kwartier om uit het bombardement te
ontsnappen - de sirenes begonnen om 9 uur 's ochtends te rinkelen. Na 50 minuten was het
bombardement voorbij. Het resultaat, volgens officiële rapporten: 327 huizen volledig
verwoest, 792 huizen beschadigt, 362 burgers gedood, 32 Hongaarse soldaten gedood, 65
Duitse soldaten gedood, 2.434 dakloze gezinnen.

Degene die Cluj bombardeerde was het Amerikaanse 352 Squadron, dat die dag de missie
kreeg om bommen te laten vallen op verschillende steden in Transsylvanië. Het
bombardement op Cluj kwam slechts een paar maanden na de bezetting van de stad door
het nazi-leger, op 27 maart 1944.

Het bombardement op 2 juni was onder meer gericht op het treinstation van Cluj, maar ook
op de lucifersfabriek, de Fermeta-fabriek en delen van de Dermata-fabriek, nu Clujana, of de
joodse synagoge aan Horea Straat. Het Heldenmonument (ook wel de Adelaar of
Vliegeniersmonument genoemd) in Turda(stad die bij de provincie Cluj hoort) staat voor de
orthodoxe kathedraal (1 december 1918 plein) en is opgedragen aan de Roemeense helden
die in 1942 sneuvelden tijdens de veldslagen tegen het Sovjetleger. Het werd gebouwd in
1942, ter nagedachtenis aan 15 Roemeense vliegeniers, die sneuvelden in de luchtgevechten
die destijds tegen de Sovjetluchtvaart vochten.

Na 1944, toen het communisme zich ook in Turda vestigde, veranderde de oorspronkelijke
plaquette van het monument van betekenis, op basis van de fictieve motivatie dat het was
gebouwd voor de gevallen helden in Turda, toen deze stad tussen september en oktober
1944 werd bezet door Hongaarse en Duitse troepen.

Het monument heeft de vorm van een langwerpige piramidestam, vierkant van opzet en is
gemaakt van uitgehouwen stenen blokken. Bovenaan staat een bronzen adelaar met
uitgestrekte vleugels, een kruis in zijn bek en een zwaard in zijn klauwen.

Een herdenkingsplaquette werd opgericht om de herinnering levend te houden van de 15

helden die in 1942 overleden. Op de bronzen plaquette staat: " Glorie aan de Roemeense
helden die vielen in de strijd voor de bevrijding van de stad Turda”.
Bronnen:
Geschiedenis boek

http://geschiedenisklas.nl/tijdvak-9/

www.visitscotland.com

www.historiek.net