శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వవమి వవరి చుటట

ూ వున్న ఆళ్వవరుల పద్యాల అరథ రూపము. ….. 1.

అమరవవద్ి కృష్ణ మనోహర్ - +91 90 32 153669

మరిేంగేంటి విజయ్ భారగ వ్ - +91 99 66 650824

(1) ఆళ్వవరులు రచేంచన్ కొన్నన అేందమైన్ మాటల పద్యాల అరథ రూపవలు.

ఆళ్వవరుల పద్యాలు వదముల స్వరము.

***************

1. సుపరభాతపు మేలుకొలుపు పద్యాల అరథ రూపము,

2. వైకుేంఠములో వున్న స్వవమి యొకక రూపు రేఖల పద్యాల అరథ రూపము,

3. కన్నకరిేంచు స్వవమీ అన్న వడుకున చయలా పెదద పదాము యొకక అరథ రూపము,

4. తిరుపతి వేంకటేశ్వర స్వవమి గురిేంచ రచేంచన్ పద్యాల అరథ రూపము,

5. అేందరూ అభిమాన్నేంచే తిరుపవావై యొకక అరథ రూపము,

6. శ్రీరేంగనయథుడిన్న చూసిన్ పద్యాల అరథ రూపము,

7. అేందరి ఆళ్వవరుల పద్యాలలోన్న అదుుత పవశురముల అరథ రూపము.

 *************************************************

1. సుపరభాతపు మేలుకొలుపు పద్యాల అరథ రూపము.

త ేండరడిపప ాడి ఆళ్వవరు రచేంచన్ తిరుపాళ్లి యొజుచి

ద్ివామైన్ మేలుకొలుపు

1. సూరుాడు తూరుా ద్ికుకన్ ఆకవశ్పు ఉదయగిరిన్ అేందమన్

ై అరవిేంద పరకవశ్

తేజోమయుడై వచివునయనడు. ఉదయకవలపు వలుతురు చకకగవ రవగవ, దటూ మైన్ చమమ

చీకటి అేంతయ న్శేంచన్ద్ి. మేంచ పరిమళపు సువవసన్లు వదజలుి రేంగురేంగుల పువువలు

అన్నన వికసిేంచ తియాన్న తేనతో న్నేండి పలకరిసు ున్నవి. న్న దరశన్మున్కై ద్ేవతలు, రవజులు

అేందరూ వచి అన్నన వైపులా న్నేండి వునయనరు. వవరు ఎకకక వచిన్ ఏన్ుగుల గుేంపు యుకక

ఘేంకవర శ్బ్ద ములు భేరీ వవయిదా ధ్వన్నతో కలిసి శ్బ్ద ేంచు అలల సముదర ఘోష్వలె అన్నన

ద్ికుకల పరతిధ్వన్నసుునయనయి. శ్రీరేంగనయథయ, పడక న్ుేంచ లేచ మాపెై దయ చూపవయాా.

2. తూరుా ద్ికుక న్ుేండి వీచు చలి న్న గవలి పూలతీగలపెై న్నేండివున్న మలెిలు, మొలి ల

పూలవవసన్లన్ు గీహేంచ మేంచ పరిమళ సువవసనయభరితముగవ వీచుచున్నద్ి ఇద్ిగో.

పూలపడకన్ న్నద్ిరేంచు హేంసజేంటలు తలి వవరుఝామున్ పడే లే మేంచు బ్ేందువులతో

తడిసన్
ి తమ చకకన్న అేందమైన్ రకకలన్ు విద్ిలిి న్నదర లేచన్వి. మొసలి యొకక తలి న్న

కోరలకక చకకక, విపరీతముగవ బ్ాథపడిన్ గజేదురడి గొపా దుుఃఖమున్ు పో గొటిూన్ శ్రీరేంగనయథయ,

పడక న్ుేంచ లేచ మాపెై దయ చూపవయాా.

3. ఆకవశ్మున్ అన్నన ద్ికుకలలోన్ు సూరా కవేంతి వవాపిేంచన్ు. న్క్షతరముల పరకవశ్ము

తగిగన్ద్ి. చలి న్న వననలలన్ు వదజలుి చేందురడు కవేంతి విహన్ుడయియాన్ు. రవతిర వవాపిేంచన్

ఘన్మైన్ చీకటి అేంతయ పో యిన్ద్ి. ఉదయకవలపు పచిన్న తోటలు పో కచటి తోపుల యుకక

వికసిత పుష్ాముల పరిమళపు కమమటి గవలి సుతిమతు గవ చలి గవ తయకుతూ పులకరిేంప

చేయుచున్నద్ి. అేందమైన్ విశవలపు బ్లిష్ఠ మన్

ై చేతిలో కోటిసూరా తేజసుుతో పరకవశేంచే

చకీము గల శ్రీరేంగనయథయ, పడక న్ుేంచ లేచ మాపెై దయ చూపవయాా.

4. ఆవులన్ు, ఆవుదూడలన్ు మేపుటకు అడవికక తీసుకొన్న వడుతూ, గోపవలకులు ఊదు

వదురు వణువుల వణుగవన్ము, ఆ గవన్మున్కు అన్ుగుణముగవ ఎదుదల మడలోన్న గేంటల

చపుాడు లయబ్దద ముగవ విన్నపిసు ున్నవి. తోటల యేందు తుమమదలు గుేంపులు

గుేంపులుగవ చద్ిరిపో వుచున్నవి. విశవవమితురడి గొపా యాగమున్ు కవపవడి, సీతయ

సవయేంవరములో శవున్న విలుిన్న విరిచ సీతన్ు పెళ్వాడి కోదేండమన్ు ధ్న్సుుతో లేంకవథిపతి

రవవణయసురుడిన్న, అతడి రవక్షస వేంశ్మున్ు నయశ్న్ము చేస,ి బ్లమన్

ై పెదద అయోథయా

రవజామున్ు ఏలిన్ శ్రీరవమచేందర, మమమలిన రక్ిేంచువవడయ, శ్రీరేంగనయథయ, పడక న్ుేంచ లేచ

మాపెై దయ చూపవయాా.
5. పూలతోటల యేందు పక్షులు కకలకకలారవవములు చేయుచున్నవి.రవతిరవళ పూరిుగవ

పో యిన్ద్ి. ఉషో దయము అయిన్ద్ి. తూరుాద్ికుకన్ శ్బ్ద ేంచు సముదర ఘోష్ భూపవల

రవగము వలె విన్నపిేంచుచున్నద్ి. రేంగురేంగుల సీతయకోక చలుకలు, తుమమదలు గుేంపులు

గుేంపులుగవ ఎగురుతూ, సనయనయి వవయిదాము వలె రవగయుకు ముగవ పవడుతూ

తిరుగుతునయనయి. అదుుత రేంగులు కలిగి వికసిేంచన్ పరిమళపు పువువలతో అలిి న్

అేందమైన్ పూలమాలలన్ు తీసుకొన్న వచి, న్న ద్ివా పవదములకు సమరిాేంచుటకై ద్ేవతలు

వచిరి. కన్ుక సరేవశ్వరవ, విభీష్ణుడు సేవ చేసన్

ి శ్రీరేంగములో కొలువై వున్న శ్రీరేంగనయథయ,

పడక న్ుేంచ లేచ మాపెై దయ చూపవయాా.

6. ద్యవదశవద్ితుాలు తమ మరిసే కవేంతులు వదజలుి విలువైన్ న్వరతన ఖచత మణిమయ

రథములలో వచియునయనరు ఇరిగో. సరవ న్నరవవహకులు అయిన్ ఏకవదశ్ రుదురలు కూడయ

వచియునయనరు ఇరిగో. గురీముల మీద, రథముల మీద మరుతు

ు లు వసువులు వచి తమ

ఆటపవటలతో గుమిగూడివునయనరు ఇరిగో. నమలి వవహన్ముపెై ష్ణుమఖుడు వచి వునయనడు

ఇద్ిగో. ఆ కుమారస్వవమితో పవటు ఆయన్ సేనయవవహన్న కూడయ వచి న్న గుడి ముేందు

న్నలిచరి ఇరిగో. శ్రీరేంగనయథయ, పడక న్ుేంచ లేచ మాపెై దయ చూపవయాా.

7. సరేవశ్వరుడివి అయిన్ న్న ద్ివా పవదపదమములన్ు సేవిేంచుటకు అేండ పిేండ

బ్రహ్మేండములలోన్న ద్ేవతలు, వవరి వవరి పరివవరము వచిరి ఇరిగో. అధిక తపసుేంపన్ునలు

అయిన్ సన్కవద్ి బ్రహమరుులు మరుదగ ణములు వచిరి ఇరిగో. ఐరవవతము మీద ఇేందురడు

వచిన్ు. న్న గుడి గోపురపు వవకకట గేంథరువలు కకకకకరిసి వునయనరు. న్న భకుులు, మున్ులు,

యక్షులు వచి న్న గుడి వవకకట కూరొిన్న వునయనరు. వచిన్ వవరేందరితో ఆకవశ్ము, భూమి

చయలకున్నద్ి. శ్రీరేంగనయథయ, పడక న్ుేంచ లేచ మాపెై దయ చూపవయాా.

8. రవతిరపూటేంతయ న్నకు చకకగవ న్నదర పటాూలన్న కకననరులు, గేంథరువలు, మిగిలిన్వవరేందరూ

కలిసి మృదేంగము, మద్ద ల, వీణ, వణువు, తేంతి వవయిదాములతో పవడదగిన్ కీరున్లు అన్నన

విన్స్ప ేంపుగవ పవడుతూ కమమటి రవగవలాపన్ చేసు ూ ఇకకడే వుేండిపో యిరి. తపసుేంపన్ునలు,

ద్ేవతలు, చయరుణులు, సిదద ులు న్న ద్ివా పవద సేవ చేసుకోవవలన్న తపన్ పడుతునయనరు.

శ్రీరేంగనయథయ, అేందుకే ఇపుాడు వవరేందరికక న్న విశ్వరూప సేవ పరస్వద్ిేంచుటకు పడక న్ుేంచ

లేచ మాపెై దయ చూపవయాా.

9. సూరుాడు అధిక పరకవశ్ముతో ఆకవశ్మున్ సపు వరణ కకరణములతో అలరవరుతునయనడు.

ఆకవశ్ము న్ుేండి చీకటి పూరిుగవ పో యిన్ద్ి. శ్కకుసేంపన్ునలు అయిన్ ఋష్ులు, తుేంబ్ుర

నయరదులు వచి న్నలిచరి ఇరిగో. సరవలోక అథిపతివి అయిన్ న్నకు, సవరగ లోకవవసులు

పరిమళ్లేంచు సుగేంథ దరవాములన్ు సమరిాేంచుటకు వచి వునయనరు. న్నన్ున న్నతాము

సేవిేంచువవరు న్నలువుటదద మున్ు న్న అవసరములకు కవవలసిన్ వసుువులన్ు తీసుకొన్న

వచిరి. శ్రీరేంగనయథయ, పడక న్ుేంచ లేచ మాపెై దయ చూపవయాా.

10. పరిమళ్లేంచు ఎరీ తయమర పువువలు వికసిేంచన్ు ఇద్ిగో.అలల తరేంగముల సముదరము

న్ుేండి ఆకవశ్ములోకక పెైపెైకక లేచ సూరుాడు ఎగసిపడి పరకవశేంచుచుేండన్ు ఇద్ిగో.

ఢమరకము వేంటి సన్నన్న న్డుములు కలిగిన్ ఈ వూరి సీు ల

ీ ు వవరి తలలన్ు దువివ,

కొపుాలు చుటుూకొన్న చరువు న్నటిలో స్వనన్ము చేస,ి ఉతికక ఆరవసిన్ చీరలన్ు ధ్రిేంచ ,

చరువుగటుూ ఎకకక ఇేంటికక బ్యలుద్ేరిర.ి కవవరీన్ద్ి న్నటితో చుటిూన్ శ్రీరేంగనయథయ,

తులసిమాలలతో న్నేండిన్ గూడ బ్ుటూ న్ు భుజమున్ ధ్రిేంచ వచిన్ త ేండరడిపప ాడి అన్ు

పేరు గల న్న భకుుడన్ు, న్న సేనహతుడన్ు. నయపెై దయ చూపి ద్ేవర వవరి భకుులన్ు తృపిు

పరచుటకు శేష్శ్యా న్ుేంచ లేచ మాపెై దయ చూపవయాా.

త ేండరడిపప ాడి ఆళ్వవరుడి ద్ివా పవదములకు న్మస్వకరములు.

*****************************

2. వైకుేంఠములోన్న స్వవమి రూపు రేఖల పద్యాల అరథ రూపము.

న్మామళ్వవరు రచేంచన్ తిరువవశరియము.

ఇద్ి యజురేవదస్వరము.

1. సవచఛమైన్ తలి న్న పవలకడలి అలల న్డుమన్, ఆకుపచి రేంగు కలిగిన్ ఆద్ిశేష్ుడు తన్

వయి పడగలన్ు చేతి ఆకవరపు గొడుగుగవ చేస,ి తన్ శ్రీరమున్ు పవన్ుపుగవ చుటిూ ఉేంచగవ,
ఆ పవన్ుపుపెై ఎరుపు రేంగు మరకత మణి వరణముల మేళవిేంపుతో , పెదద మేఘము వేంటి

పరవతయకవరుడు, పరకవశ్వేంతమైన్ సపు వరణ సూరాకవేంతులతో, మిణుకు మిణుకుమేంటట

మరిసే న్క్షతరకవేంతుల కలగలుపు న్నేంపుకొన్న, చేందురడు చేంద్ిేంచు చలి దన్మున్ు మిేంచన్

చలి దన్పు పరకవశ్ము కలిగిన్ శ్రీరముతో, ఆ శ్రీరమున్కు తగిన్ పీతయేంబ్రము, కకరీటము,

కేంఠి మొదలగు అదుుతమైన్ రతన మణిమయ బ్ేంగవరపు వజరరభరణములన్ు ధ్రిేంచ,

ఉజవలమన్
ై పగడపు అథరము చద్ివలాసపు చరున్వువలు చేంద్ిేంచుచుేండగవ, ఎరీబ్ారిన్

కలువకన్ునలు మూసుకొన్న, తన్ నయభియేందు తయమరపువువన్ు కలిగిన్ అద్ివతీయ

సుేందరవకవరపు సరేవశ్వరుడు, ములోికములు పూజేంచు సుేందర ద్ివా పవద పదమములు

కలిగిన్ శ్రీమనయనరవయణుడు యోగ న్నదరలో మున్నగన్ు. ఆయన్యిే మోక్షపరధయన్ుడు.

2. భోగభాగాములు, సిరిసేంపదలు, అషెూ శ్

ట వరాములతో

ఎేంతగవతులతూగుతున్నన్ూ,వివకవేంతులెైన్ మాన్వులు జరాన్ులెై ఈ మాన్వ జన్మలోన

స్వథాపడి, స్వథిేంచగలిగే అమృతమయమైన్ పరమ పద పురుషవరథ మోక్షమున్ు పప ేందదలచ,

అధికమైన్ భకకుభావమున్ు పప ేంద్ి, ములోికములలోన్ు అధిక

శ్కకుసేంపన్ునడై వుేండి, అన్నన లోకములన్ు తన్ సేంకలాముతో సృషిూేంచన్ ఆ ద్ేవవద్ిద్వ

ే ుడి

అేందమైన్ పరకవశేంచు ద్ివా పవద పదమములపెై ఆశ్ పడి తమ ఆతమన్ు కరిగిేంచ

సమరిాేంచదరు.
3. కులగిరులలోన్న విశవలమైన్ మేందర పరవతమున్ు కవవముగవ చేసుకొన్న, పడగల

సరారవజు వవసుకక శ్రీరమున్ు తయరడుగవ చుటిూ, చలి న్న

క్ీరస్వగరమున్ుచలుకుసమయములో,ములోికములలోన్న వవరు తిరమూరుులలో ముఖుాడన్

ై

శ్రీమనయనరవయణుడిన్న ఆశ్ీయిేంచగవ, వవరి కోరికన్ు తీరుిటకు కూరమరూపథయరుడై తన్

పరకవశ్వేంతమైన్ వక్షసథ లముపెై మేందరపరవతమున్ు వుేంచ చలకగవ, తయరడు యొకక రవపిడికక

ఆ పరవతము బ్ాథతో ద్ికుకలు పికకటిలి ున్టు

ి పిడుగుల శ్బ్ద ముతో అరచుచున్నద్య అన్నటు
ి

వుేండగవ, క్ీరస్వగరపు అలలు కకవవికలమై ఆకవశ్మున్ు అేంటుచుేండగవ, అమృతమున్ు

స్వథిేంచుటకు అతాేంత అధ్ుుతమైన్ శ్కకు కలిగి వున్న ఆ భగవేంతుడిన్న పరతీయుగములోన్ు

సేవిేంచు భాగాము ద్ొ రికకన్ ఎేంత అదృష్ూ ము.

4. యుగవేంతమున్ పరళయము సేంభవిేంచ, అలి కలోిలముగవ సకల పవరణులన్ు నయశ్న్ము

చేసి అన్నన లోకములన్ు న్నటితో ముేంచతు గవ, పరళయాన్ేంతరము తిరిగి సకల ఆతమలకు

ఆశ్ీయమున్ు ఇచిన్ అద్ివతీయకవరణుడు ఆ శ్రీమనయనరవయణుడు తన్ నయభి న్ుేండి త లి

అేంకురముగవ ఆ బ్రహమద్ేవుడిన్న తరువవత ఆ తిరనతురడిన్న, ద్ేవతలన్ు సృషిూేంచ, తన్

సేంకలాముతో ములోికములన్ు సృషిూేంచన్ ఆ భగవేంతుడి ద్ివా పవద పదమములకు పరతీ

యుగములోన్ు మేంగళములు తలుపుతూ ఆయన్న్ు సేవిేంచన్ ఎేంత భాగాము.

5. బ్రహమద్ేవుడు మొదలగు ద్ేవతలేందరూ కీరు ిసు ుేండగవ, లోకములన్నన ఆశ్ిరాముగవ

చూసుుేండగవ, వయి సూరుాలు ఒకకస్వరే ఉదయిేంచన్ తేజసుుతో పరకవశసూ

ు , అనక పెదద పెదద

చటు
ి , పప డవైన్ వృక్షములు కలిగి వున్న అడవుల వలె వయి కకరీట భుజములతో

ఆకవశ్మేంతయ వవాపిసు ూ, వికసిేంచన్ పదమముల వేంటి కన్ునలతో, ద్ొ ేండపేండు వేంటి

అథరముతో, తేజోవేంతమైన్ సుేందర ద్ివా పవదపదమములతో ఆ వవమన్ుడు, గొపా కవరణ

జన్ుమడు ఒక పవదముతో భూమిన్న, మరొక పవదముతో ఆకవశ్మున్ు కొలవగవ, ఆ

భగవేంతుడి సరవ శ్కకు సేంపదలకు లోకములన్నన ద్యస్ో హమైన్వి.

6. ఈ లోకపు సవభావము చయలా ఆశ్ిరాముగవ వున్నద్ి. ఎదురుగవ కన్నతలిి వుేండగవ

ఆమకు సేవ చేయుట మరిచ ఆమ బ్ొ మమకు సేవ చేసు ునయనరు. ఇద్ి ఏమి విచతరము. అద్ే

విధ్ముగవ అనక జన్మల న్ుేండి వచుి పవపకరమల న్ుేండి మన్ ఆతమన్ు రక్ిేంచ, మన్కు

మోక్షమున్ు పరస్వద్ిేంచు ఆ భగవేంతుడు, లోకములన్ననటిన్న రక్ిేంచు ఆ

శ్రీమనయనరవయణుడిన్న సేవిేంచుట మరిచ, సుఖ దుుఃఖములకు న్నలయమైన్ గొపా కోరికల

వలయములో కొటుూకొన్నపో తూ, ఎవరినో సేవిసుునయనరు. ఈ మాన్వ జన్మలోన స్వధ్ామయిేా

మోక్షమున్ు వదులుకొన్ుచునయనరు.

7. చలి దన్మున్ు కురిపిేంచు చేందురడిన్న సిగలో సిేంగవరిేంచన్ శవుడిన్న, నయలుగు ముఖములు

కలిగిన్ బ్రహమద్ేవుడిన్న, చగురుకవేంతి మరుపులు చేంద్ిేంచు ద్ేవతలన్ు, ద్ేవతలకు అథిపతి

అయిన్ ఇేందురడిన్న, పరకవశ్వేంతమైన్ చైతన్ా కకరణములతో విరవజలుి సూరుాడిన్న, చలి న్న

వననలలన్ు వదజలుి చేందురడు మొదలగు వవరిన్న అేంతే కవకుేండయ ఎటువేంటి వారథము

కవన్టువేంటి వవటితో న్నేండిన్ మొతు ము అన్నన లోకములన్ు, సకల పవరణులు న్నవసిేంచు

భూమిన్న, అగినన్న, న్నటిన్న, గవలిన్న, తేజసుు న్నేండిన్ ఆకవశ్మున్ు, మిగిలిన్ అన్ననటిన్న

పరళయకవలమున్ తన్ పప టూ లో ద్యచుకొన్న, ఒక మరిీ ఆకుపెై అమాయకపు చన్నన బ్ాలుడై

పడుకున్న ఆ సరవ మేంగళ స్ ేందరా ద్ివా విగీహుడైన్ ఆ భగవేంతుడిన్న, అేంతులేన్న

ఆశ్ిరాకరమైన్ పన్ులు చేసు ూ, చేయిసూ

ు వుేండే ఆ భువన్ మోహన్ సుేందర

స్వక్ాతయకరుడైన్ ఆ శ్రీమనయనరవయణుడిన మన్ము ఎలి వళలా కొలిచ సేవిసూ

ు , ఆయన్ ద్ివా

పవదములన ఆశ్ీయిేంచదము. ఆయన్యిే మోక్ష పరధయన్ుడు. ఆయన్ పరమ పవవన్మన్

ై
ద్ివా పవదములే మన్ ఆతమలకు పరమ పద న్నలయమన్
ై మోక్షము. ఇద్ియిే యజురేవద

స్వరము.

న్మామళ్వవరుడి ద్ివా పవదములకు న్మస్వకరములు.

**************************

3. కన్నకరిేంచు స్వవమీ అన్న వడుకొన పెదద పదాము యొకక అరథ రూపము.

తిరుమేంగై ఆళ్వవరు రచేంచన్ తిరువజుకూతిు రుకైక.

ఇద్ి ఒక అేంకల గవరడి.

తిరుకుకడేంద అన్ు మహ్ న్గరములో కొలువై వున్న అభయామృత స్వవమిన్న కీరు స

ి ుూ

తిరుమేంగై ఆళ్వవరు అదుుతమైన్ అేంకల గవరడీతో ఒకకటే పదాములాగవ రచేంచయరు.

………………………

ఒకస్వరి న్న నయభిలో వున్న విశవలమైన్ తయమరపువువలో బ్రహమద్ేవుడిన్న సృషిూేంచ

పవలసముదరములో శ్యన్నేంచన్ ఓ వవసుద్ేవవ,

సూరాచేందురలు ఉదయిేంచే ఆకవశ్మున్కు అేంటుతునయనయా అన్న కన్నపిేంచే విధ్ముగవ

న్నరిమేంచన్ 3 కోటగోడల దురగ ము కల లేంకవన్గరమున్ు పరిపవలిేంచన్ రవవణయసురుడిన్న 2

కొన్లు వేంగిన్ కోదేండము అన్ు గొపా విలుితో 2 దేంతములు కలిగి న్నపుాలు కురియు

నోరుగల రవమబ్ాణముతో చేంపిన్ ఓ శ్రీరవమచేంద్యర,

ఒకస్వరి 3 పేటల జేంథాముతో పరకవశేంచు వక్షము కలిగి, కృషవణజన్మున్ు శ్రీరమున్కు

ధ్రిేంచ జల, ఎడయరి, వన్, పరవతము అన్ు 4 విధ్ముల భూమిలో 3 అడుగులు కోరి, 2

అడుగులతో 3 లోకములన్ు కొలిచన్ ఓ వవమన్ుడయ

తూరుా, పడమర. ఉతు ర, దక్ిణములు అన్ు 4 ద్ికుకలు వణుకున్టు

ి గజేేందురడు పిలవగవ,

అేందమైన్ 2 రకకలు కలిగిన్ గరుతమేంతుడిన్న ఎకకక, న్నేండు న్నటి చరువులోన్న మొసలి నోటిలో

చకకకన్ 2 పెదద చవుల అసహ్య గజేేందురడి బ్ాధయకరమైన్ దుుఃఖమున్ు తీరిిన్ ఓ

శ్రీమనయనరవయణుడయ,

జఠరవగిన, గృహ్గిన, ద్యవవగిన అన్ు 3 అగునలతోన్ు ఋగేవదము, యజురేవదము,

స్వమవదము, అథరవణవదము అన్ు 4 వదములతోన్ు జరతి, మతము, గుణము,

సమాజము, ద్ేశ్ము అన్ు 5 ధ్రమములతోన్ు యజన్ము, యాజన్ము, అధ్ాయన్ము,

అధయాపన్ము, ద్యన్ము, పరతిగీహణము అన్ు 6 కరమలు చేయు ఉతు మమైన్ బ్ారహమణులతో

న్నతామూ పూజేంపబ్డే ఓ విష్ు

ణ మూరీు,

మాన్వుడి యొకక శవవస, చూపు, విన్నకకడ,ి తిన్ుట అన్ు 4 ద్యవరములన్ు మరణము

సమీపిేంచన్ వేంటన మూసివసి వవకుక, పవణి, పవదము, వవయువు, ఉవసథ అన్ు 5

ఇేంద్ిరయములతో న్నేండిన్ శ్రీరమున్ు నయశ్న్ము చేసి సతవగుణము, తమోగుణము,

రజోగుణము అన్ు 3 గుణములలో చవరి తమోగుణము, రజోగుణము అన్ు 2 గుణములన్ు

తీసివసి సతవగుణమున్ మాన్వుడు చేసిన్ పుణాము, పవపము అన్ు 2 లెకకలతో

మాన్వుడి జన్మలన్ు న్నరణయిస్వువన్న జరాన్ులు చపాగవ తలియబ్డిన్ ఓ గోవిేందుడయ,

3 కన్ునలు, 4 చేతులు కలిగి మడలో 5 పడగల పవమున్ు, శరసుున్ గేంగన్ు ధ్రిేంచన్

పరమశవుడికక కూడయ తలియరవన్న గొపా విశష్ఠ సవభావము కలిగిన్ ఆశ్ిరుాడయ, ఓ

పురుషో తు మా,

7 లోకములలోన్న భూమిన్న దేంతముపెై ఎతిు న్ ఓ వరవహమా,

తీపి, వగరు, ఉపుా, కవరము, చేదు, పులుపు అన్ు 6 రుచుల ఫలితమై వున్న పరదుామాన

ఓ ద్యమోదరవ,

పరకవశ్వేంతమైన్ వన్మాలి, గద, శవేంఘము, శ్ేంఖము, చకీము అన్ు 5 ఆయుధ్ములన్ు న్న

ద్ివా హసు ములలో కలిగిన్ ఓ చకీపవణీ,

అేందమైన్ 4 భుజములు కలిగిన్ సముదరవరుణడయ, ఓ మధ్ుసూధ్న్ుడయ,

సవచఛమైన్ మన్సుుతో చేందురడి వేంటి పరకవశేంచు ముఖములు కలిగిన్ ఇదద రు సఖులు

శ్రీద్ేవి, భూద్ేవి తమ సుతిమతు న్న పూలవేంటి ద్ివా హసు ములతో ఎలి పుాడూ న్న 2

పవదములన్ు వతు
ు తుేండగవ, యోగన్నదరలో అమరిన్ ఓ శేష్శ్యన్ుడయ,

భూమి, న్నరు, న్నపుా, వవయువు, ఆకవశ్ము అన్ు 5 మహ్ భూతములకు బ్ారహమణ, క్షతిరయ,

వైశ్ా, శూదర అన్ు 4 వరణముల శవసు ీ విధికక న్నరవవహకుడవైన్ ఓ అన్నరుదుదడయ,

వసేంత ఋతువు, గీీష్మ ఋతువు, వరు ఋతువు, శ్రదృతువు, హేమేంత ఋతువు, శశర

ఋతువు అన్ు 6 ఋతువులలోన్ు లభిేంచే రకరకవల పువువలన్ు తన్ అేందమైన్ కొపుాలో

ధ్రిేంచు న్పిాన్న రవధ్ గురిేంచ 7 ఎదుదలన్ు చేంపిన్ ఓ శ్రీకృష్ు

ణ డయ,

శైవము, వైష్ణవము, శవకేుయము, గవణయవతవము, స్ రము, కవపవలము అన్ు 6 మతముల

చేత కూడయ తలియరవన్న సవభావము కలిగిన్ ఓ పరవతారవ,

శ్కకు, జరాన్ము, బ్లము, ఐశ్వరాము, తేజసుు అన్ు 5 గుణములు కలిగిన్ లక్ీమద్ేవిన్న

వక్షసథ లమున్ కలిగిన్ ఓ శీయుఃపతీ,

ధ్రమము, అరథము, కవమము, మోక్షము అన్ు 4 పురుషవరథములు అయి బ్రహమ, విష్ు

ణ ,

మహేశ్వరులు అన్ు 3 మూరుులు అయి పుణాము, పవపము అన్ు 2 విధ్ముల

ఫలితములు కలిగి అన్నన లోకములలోన్ు ఒకే విధ్ముగవ వవాపిేంచ వున్న ఓ సరేవశ్వరుడయ,

తేన న్నేండి వికసిేంచ, పరిమళములతో మైమరపిేంచే రేంగురేంగుల పూలతోటలు,సువవసన్లు

వదజలేి అేందమైన్ పూల తీగలు, మేంచన్నటి చరువులు, మేంచ ముతాపు మణుల

కవేంతితో పరవహేంచే కవవరీన్ద్ి, న్వధయన్ాములతో కళకళలాడే పచిన్న పేంటపప లములు,

విరిసిన్ వన్ములు, పూలలతలతో చుటిూన్ పరహ్రీలు కలిగివున్న బ్ేంగవరపు మేడలు,

ఆకవశ్మున్ పరకవశేంచే న్నేండు పున్నమి చేందురడిన్న అడడ గిసు ున్న ఎతన్ తు మేడలు, న్నేండైన్

ఐశ్వరాము, సేంస్వకరము,కలిగిన్ తిరుకుకడేంద అన్ు మహ్ న్గరములో న్నతామూ

పురోహతులు వదమేంతరములతో పూజేంచుచుేండగవ ఆద్ిశేష్ుడి పవన్ుపుపెై పవళ్లేంచ

యోగన్నదరలో అమరిన్ ఓ అభయామృత స్వవమీ,

"న్న 2 పవదములన్ు ఆశ్ీయిసిు న్న

 ఈ పరపేంచములో సేంస్వరమున్ వచుి

దుుఃఖములన్ు పో గొటుూ స్వవమీ"

తిరుమేంగై ఆళ్వవరుడి ద్ివా పవదములకు న్మస్వకరములు.

**************************

4. ఆళ్వవరులేందరూ చయలా చయలా అభిమాన్ముతో రచేంచన్

తిరుపతి వేంకటేశ్వరస్వవమి పద్యాల అరథరూపము.

1. మోక్షమై వున్న కొేండ అన్న వేంకటాద్ిరన్న గురిేంచ పవడుతునయనన్ు. ద్యన్నన మన్సుులో

సిథరముగవ తలుసుునయనన్ు. అేందుకే మన్ము అధ్ాయన్ము చేయు వదశవసు ప

ీ ు వలలో

చకుకకొన్న వున్న ఆ లక్ీమపతి యొకక కవళి సేంథులలోన్న వలలో నన్ు పడిపో యి

వునయనన్ేండి.

2. అధికమైన్ వరుపు న్నటితో న్నేండిన్ సెలయిేళి ల మణిమాణికాములన్ు తీసుకొన్న వచి పెై

న్ుేండి కకీేంద పడగవ, కొేండ చలువ ఏమో అన్న అన్ుకొన్న అకకడ వున్న ఏన్ుగు

భయపడి ఒక పకకగవ ఒదుగు పరవతమైన్ తిరుమలకు వళల

ి ట గురిేంచ కలుద్యదమా అన్న

వవరసుునయనన్ు. అకకడ కొలువైన్ వేంకటేశ్వరుడిన్న సేవిద్యదమా అన్న పిలుసుునయనన్ు.

3. శ్ీవణయ న్క్షతరపు ధ్వన్న విన్నపిేంచుచుేండగవ నయపెై అభిమాన్ముతో ఆ వేంకటాథిపతియిే

వచి నయ మన్సుులో చేరి వుేండిపో యియన్ు. కొేండవవగులు ముతయాలు విసురుచుేండగవ

చూడయలన్న అన్ుకుేంటునయనన్ు. అేందుకే నన్ు వేంకటాచలమున్కు వళ్విలన్ుకుేంటునయనన్ు.

4. పరిమళ్లేంచు కమలములో ఉదువిేంచన్ బ్రహమద్ేవుడు, తిరనతురడైన్ శవుడు కూడయ

ఎలి వళలా ఆ స్వవమి పవదములపెై పదమములుేంచ కీరు స్

ి ు వరట. అేందుకే మహో న్నతమైన్

వేంకటాద్ిరకక వళ్లి న్మసకరిసేు అకకడ వున్న మహమతో మన్లో న్నలిచ వున్న

పవపములన్ననటిన్న పో గొటుూకొన్వచుిన్ు.

5. మబ్ుులు న్నేండుగవ చేరిన్ ఉతు ర శఖరపు వేంకటాధీశుడికక ద్ిషూ ి తీయడయన్నకక చేందురడిన్న

జడలో గల శవుడు, తయమరపెై వున్న బ్రహమద్ేవుడు చతరచయమరలన్ు చేతిలో పటుూకొన్న

స్వయేంసేంథా వళ వచి కూరొిన్న వుేంటారట.

6. ద్ేవతలు కీరు ేంి చే ఆద్ిద్ేవుడి ఇపాటి అవతయరము గురిేంచ చపవాలి అేంటే కోపముతో లేంక

పెైకక నరుగవ యుదద మున్కు వళ్లా, రవవణయసురుడిన్న చేంపిన్ శ్రీరవమచేందురడు వదుళి పప దలు

న్నేండుగవ పెరిగిన్ చలి న్న వేంకటాద్ిర కొేండ చరియలపెై వేంకటేశ్వర స్వవమిగవ న్నలుచునయనడు.

7. వదములలో చపిాన్టు
ి గవ, ఆ శ్రీమనయనరవయణుడిన్న భకకుతో సేవిేంచువవరు ఎటువేంటి

లోటు లేకుేండయ జీవిేంచ, ఆ తరువవత వైకుేంఠమున్కు చేరదరు. అద్ిగో భూమిన్న తన్

పవదముతో కొలిచన్ వవమన్ుడు, ఆ సరేవశ్వరుడు, కళ్వాణ గుణ సేంపన్ునడు

వేంకటేశ్వరస్వవమిగవ కొలువైన్ ఆ వేంకటాద్ిరపెై న్ున్న తిరుపతియిే ఈ భూమిపెన్

ై వలిసిన్

వైకుేంఠము.
8.ఎలి వళలా విడువకుేండయ తులసిమాలలన్ు ధ్రిేంచన్ ఆ సరేవశ్వరుడిన్న తలుసూ
ు ,

మోక్షమున్ు పప ేందతలచన్ ఐశ్వరావేంతులు వేంకటాద్ిరపెై న్ున్న వేంకటేశ్వరుడున్న

దరిశేంచన్ేంతన, ఆ స్వవమి వవరి మన్సుులో జరాన్ద్ీపమున్ు వలిగిేంచ , వవరి జరాన్మున్ు

పెేంచ, వవరి అగిన వేంటి పవపములన్ననటిన్న నయశ్న్ము చేయున్టు

ి గవ చేసు ూ కొలువై వున్న

కొేండ కేవలము ఆ వేంకటాద్ిర మాతరమ.ే

9. ఆ సరేవశ్వరుడిన్న చేరు ద్యరుల గురిేంచ తమ చవులారవ భకకుతో విన్న, అపుాడు కలిగిన్

జరాన్ముతో ఆ స్వవమిన్న దరిశేంచయలి అన తపన్ న్నేండిన్ భకుులు మరియు వద్యరథ జరాన్ులు

అయిన్ ఋష్ులు, మున్ులు పరతీరోజు అన్నన ద్ికుకల న్ుేండి అేందరూ ధ్ూపము, ద్ీపము,

పుష్ాములు, జలము, నైవదాములన్ు చేతులలో పటుూకొన్న, న్నేండు భకకుతో ఆన్ేందముగవ

చేరు తిరుమలయిే తలి న్న శ్ేంఖమున్ు ఊదు నోరు గల స్వవమికక ఇష్ూ మన్
ై పరద్ేశ్ము.

10. పరజలకు దూరముగవ విసిరేసన్

ి టు
ి గవ కద్ిలే రకరకవలెైన్ పవములతో, ఆటవీకులతోన్ు,

గుేంపులు గుేంపులుగవ తిరిగే ఏన్ుగులతో న్నేండి వున్న పెదద అడవిలో, దటూ మైన్

మేఘములతో న్నేండి వున్న పెదద పెదద కొేండల న్డుమ , పరకవశ్వేంతమైన్ మణిమయ

కవేంతులతో పుటూ లో కొలువై వున్న వేంకటేశ్వరస్వవమి న్నవసిసు ున్న వేంకటాచలమే అేందరికక

ఇష్ూ మైన్ పరద్ేశ్ము.

11. శ్తురవుల వేంటి మన్ శ్రీరములోన్న ఐదు ఇేంద్ిరయములన్ు, పేంచభూతములన్ు

అణిచపెటూ ,ి ఘోరతపసుు చేసుకునవవరికక మరియు ద్ేవతలకు, మోక్షమున్ు పప ేంద్ేవవరికక,

న్మసకరిేంచుభకుులకు ఈ భూమిపెన్
ై ఆ విష్ు
ణ మూరిు పరస్వద్ిేంచన్ ద్ివామైన్ సథ లము

సుఖసేంతోష్ములన్ు ఇచేి అేందమైన్ వేంకటాద్ిరయి.ే

12. రవక్షసులన్ు చేంపే చకీమున్ు ఆయుధ్ముగవ ధ్రిేంచ ,ద్ేవతలన్ు కవపవడు స్వవమి

యొకక పరవతము ఈ వేంకటాద్ిరయి.ే ద్ేవతలేందరూ గొపా భాగామన్ుకొన్న సేవిేంచున్ద్ి ఈ

వేంకటాద్ిరన. ఖచితముగవ మన్ పవపకరమలన్ు తీరుిన్ద్ి కూడయ ఈ వేంకటాద్ిరయి.ే

13. వేంకటాద్ిరన్ న్నవసిేంచే ఆ వేంకటేశ్వరుడికక న్మో న్ముః అన్న చపేా విధ్మున్ు తలుసుకొన్న

మిగిలిన్వవరికక చపేావవరి పవత పవపములు, రవబ్ో యిే పవపములన్నన న్నజముగవ

న్శేంచపో వున్ు.

14. కొేండనతిు చలి న్న వరుము న్ుేండి కవపవడిన్వవడు, ఆనయడు భూమిన్న కొలిచన్ సరేవశ్వరుడు

వచి చేరివున్న ఒకక వేంకటాద్ిరకే వళ్లి సేవిేంచగవన మన్ పవపములన్నన న్శేంచున్ు.

15. భకుులేందరూ ఆశ్ీయిేంచ పూలన్ు సమరిాసూ

ు ,ఆ స్వవమి ద్ివా పవదపదమములన్ు

ఆశేంచ వదల కుేండయ వుేండిపో గవ, తేజోమయపరకవశ్ముతో అేంతటా న్నేండి న్నలిచన్ స్వవమి

కొలువైన్ చలి న్న సెలయిేళితో న్నేండిన్ ఆ వేంకటాచలమే ద్ేవతలకు, మాన్వులకు కూడయ పెదద

రతయనల న్నథి.

16. భగవేంతుడి గురిేంచ వివరముగవ తలుసుకొన్న, ఆ స్వవమిపెై ఆశ్తో చేందురడిన్న ద్యటి

ఆకవశ్ము చవర వరకు వళ్లి , అకకడ ఆగి, ఆ స్వవమి ఎకకడ వునయనడయ అన్న వతుకుతూ

కకీేందకు చూసూ
ు పరిగడుతున్న నయ మన్సుు, వేంకటాద్ిరపెై కొలువై వున్న వేంకటేశ్వరస్వవమిన్న

చూసి కకీేందకు వచి, మేంచ పేంద్ిరి గుేంజకు అలుికుేంటట పెైకక పవకకన్ పూలతీగవలె ఆ

స్వవమి చుటట
ూ పవకకన్ద్ి.

17. మహ్ సముదరము వేంటి న్నలివరుణడి గొపాతన్మున్ు ఏమన్న చపాన్ు. సముదరమున్ుేండి

భూమిన్న విడద్ీసన్
ె ు. చటికన్ వరలిపెై గోవరథన్గిరిన్న ఎతు న్ు. చన్నపాటి న్ుేండి
భయపెడుతున్న కేంసుడి మీదమీదకు వళ్లి గుేండలపెై ఎగిరి తన్నన చేంపెన్ు. అలల ఘోష్తో

న్నేండిన్ మహ్ సముదరమున్ పవళ్లేంచన్న్ూ, న్నలుచున్నద్ి మాతరము ఆ

వేంకటాచలముపెైన్న.

18. పవలసముదరము, పవడగము కుేంభకోణము అన్ు న్గరములు, చలి న్న వేంకటాద్ి,ర

సవచిమైన్ నయ మన్సుు, న్నేండు వైకుేంఠము, గొపావైన్ వదములు, అన్ేంతుడు అన్ు

ఆద్ిశేష్ుడు ఇవన్నన అేందమైన్ తులసిమాలలు కలిగిన్ శీయుఃపతి యొకక ముఖామైన్

పరద్ేశ్ములు.

19. భూమి, అష్ూ ద్ికుకలు అన్నన తయన అయి వున్న స్వవమి, వదమ,ై వదపరతిపవదుాడ,ై

పరమపద వైకుేంఠమై వున్న సరేవశ్వరుడు, పరవహేంచే సెలయిేళి న్నటిచపుాడుతో న్నేండు

చేందురడికక దగగ రగవ వున్న కొేండ శఖరముపెై వేంకటేశ్వరుడిగవ కొలువై వుేండి, నయ

హృదయములో న్నేండుగవ న్నేండి వునయనడు.

20. ఉతు ముడైన్ పురుషో తు ముడు ఎలి పుాడు తన్న్ు ధయాన్నేంచు వవరి హృదయములో న్నేండి

వునయనడు. అేందుకే ధయాన్నేంచే నయ మేంచ మన్సుులో కూడయ న్నేండి వునయనడు చూడు.

అేంతేకవదు తన్ పవదముల కకీేంద అేంత పెదద భూమిన్న న్నేండుగవ ఒద్ిగిన్టు

ి గవ కొలిచన్ స్వవమి,

పప ేంగి పరవహేంచు సెలయిేళితో న్నేండి, ఆకవశ్ములో ఒద్ిగిన్ ఎతన్ తు కొేండ శఖరము మీద

వేంకటేశ్వరుడుగవ కొలువై వునయనడు చూడు.

21. ఎతన్ తు కొేండ శఖరపు వేంకటాద్ిరపెై ఎలి వళలా మాన్వులన్ు, ద్ేవతలన్ు రక్ిసు ూ ఆ

సరేవశ్వరుడే కొలువై వునయనడు.

22.ఎరీన్న, న్లి న్న కలువ కన్ునలు, ఈటెలు, చేపలు అేంటట అనక రకవల విశవలమైన్

కన్ునలతో లోకములన్ు జయిేంచ, ఆతమసవరూపమై వున్న స్వవమి, అవధి లేక అేంతటా

వవాపిేంచన్ అన్ేంతమయుడు, రవక్షసులన్ు చేంపిన్ గొపా ఆశ్ిరాకరుడు, గరుడవవహన్ధయరి,

మాథవుడు, గోవిేందుడు రకకలు కలిగిన్ అేందమైన్ తలి న్న హేంస వేంటి కన్ునలతో, వవటికక

సరిసమాన్మన్
ై తలి న్న పూలతోటల న్డుమ వేంకటాద్ిరన్ కొలువై వునయనడు.

23. అశవశ్వతమైన్ ఈ మాన్వజన్మన్ు పో గొటిూ తన్న్ు చేరున్టు

ి చేయు కరుణయరసస్వగరుడు,

పురుషో తు ముడు, మరుపులతో న్నేండిన్ మేఘములు తిరిగే ఆ వేంకటాద్ిరపెై న్నవసిేంచే ఏన్ుగు

వేంటి ద్ివామైన్ భారీ ఆకవరపు నయ స్వవమి, ఆ వేంకటేశ్వరుడు నయ మన్సుులో పూరిుగవ న్నేండి

వునయనడు.

24. పరిమళములు వదజలుి పూలతో న్నేండిన్ కురేంద వృక్షమున్ు పీకకన్ గోవిేందుడు, నయ

ద్ేవద్ేవుడు, శ్ేంఖములు వున్న విశవలమైన్ పవలకడలిలో న్నద్ిరేంచన్ పదమనతురడు, వీర

విహ్రము చేయు బ్కుడి నోటిన్న చీలిిన్ పురవణపురుష్ుడి స్వథన్మైన్ సెలయిేళి పరవవహపు

న్నటిలోన్న ఎరీన్న చేపలు చేందులు వయు వేంకటాద్ిరన్న చేరు మన్స్వ.

25. శ్రీరేంగమన మహ్న్గరమున్ు, పవలకడలివలె పవళ్లేంచే పడకగవ చేసుకొన్న,

భయేంకరమైన్ రకకసి పవలతో పవటు బ్లవేంతముగవ పవరణములన్ు కూడయ మిరేంగిన్

పసిబ్డడ డు, నయ స్వవమి న్నలిచ వున్న చోటు అేందరు జరాన్ులు పరతీక్షణము ‘ఓ తలి న్న

పరకవశ్పు న్నలమణివరణపు న్లి న్నవవడయ ‘ అన్న అేంటట న్మసకరిేంచు ఆ వేంకటాద్ిరన్న చేరు

మన్స్వ.
26. ఆకవశ్ము, అగిన, గవలి, న్నరు, భూమి అన్నన అయి వున్న ద్ేవవద్ిద్ేవుడు, పరిమళ

పువువపెై కొలువన్
ై లక్ీమద్ేవి వలి భుడు వున్న చోటు, బ్గువైన్ న్డుముల అమాయకపు

ఆటవీక సీు ల
ీ ు ఎతన్ తు మేంచలపెై న్నలబ్డి ఎరీధయన్ాపు చేలకు కవపలాకవయు వేంకటాద్ిరన్న చేరు

మన్స్వ.

27. భూమి, న్నరు, అగిన, గవలితో పవటు ఆకవశ్ము అన్నన అయివున్నవవడు, వయిపేరి ుగవ

చపాబ్డు జనయమేంతరహతుడు న్నలిచ వున్న చోటు, విశవలమైన్ ఆకవశ్ము మధ్ాన్ కురిసే

కవరుమేఘములు తయకుతుేండగవ ఎతన్ తు కొేండలపెై మేంచు మబ్ుుల పూలతోటలు చుటిూన్

తిరుమలన్ు చేరు మన్స్వ.

28. చయలా గొపాద్న్

ై తిరుమేంతరము అషవూక్షరిన్న అన్ుసేంధిేంచన్ వవరికక,

అన్ుసేంధిేంచుచున్నవవరికక మరొక జన్మ లేన్టు

ి జన్మ పరేంపరలన్ు నయశ్న్ము చేసి రక్ిేంచు

స్వవమి వున్న చోటు పరిమళములతో న్నేండిన్ రేంగురేంగుల మేంచ పూలతో వికసిేంచు

విశవలతోటలతో, మహో న్నతమన్

ై మహమ కలిగి పరకవశేంచు వేంకటాద్ిన్న
ర చేరు మన్స్వ.

29. ద్యన్గుణ పరిపూరుణడు అయిన్ అసుర కుల నయయకుడు బ్లిచకీవరిు చేయు

యాగమున్కు పప టిూ బ్రహమచయరి వవమన్ుడై వళ్లి భూమిన్న ద్యన్ముగవ అడిగిన్ స్వవమి, ఏడు

మద్ిద చటి న్ు పడగొటిూన్ అతిబ్లవేంతుడు, అష్ూ భుజుడు, హమాలయములలోన్న బ్దరీనయథ్,

తిరుమాలిరుేంశోలెై న్గరములన్ు ఇష్ూ పడే ద్ేవద్ేవుడు, బ్లమన్

ై ఏన్ుగు దుుఃఖమున్ు

తీరిిన్ నయ స్వవమి వున్న వేంకటాద్ిరన్న చేరు మన్స్వ.

30. ఆనయడు భారతయుదధ సమయమున్ అరుున్ుడికక విజయమున్ు ఇచిన్ పరేంజోాతి,

రేపలెిలోన్న గోపికలతో రవసలీలలాడిన్ గోపవలుడు, తన్న్ు కొలిచే వవరి హృదయాలలో వుేండి,

అేంతటా న్నేండి వున్న ద్ేవవద్ిద్ేవుడు కొలువై వున్న పవితరమైన్ న్నటి తటాకముల తోటలు

కలిగిన్ వేంకటాద్ిరన్న చేరు మన్స్వ.

31. ఎతు
ు కొన్న ఒడిలో లాలిేంచే చన్నపిలిడ,ై బ్ాధ్పెటూ ే రవక్షసుల తలలన్ు, కవళి న్ు న్నరి క్షాముగవ

విరిచ అదృశ్ామన్
ై యువకుడు ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డు వచి న్నలబ్డిన్ చోటు తోటలతో న్నేండిన్

వేంకటాద్ిరకే వళ్లి చేరేండి యువకులారవ.

32. ఎలి వళలా న్నేండుచేందురడు మణిద్ీపమై వలుగుతుేండగవ, వటగవళల

ి గవ చుటుూకొన్న

ఆటవీకులు ధ్న్సుున్ు పటుూకొన్న ఏన్ుగులకై రవగవ, ఆ ఏన్ుగులు త ేండమున్ు పెైకతిు

కవపవడమన్న ఆ స్వవమిన్న పవరరిథేంచు వేంకటాచలమున్కు పరజలేందరూ వళ్లి , పరదక్ిణములు

చేసి భకకు పవరవశ్ాముతో నయటామాడిన్ చయలా చయలా మేంచద్ి.

33. పూల తోటలతోన్ు, బ్ేంగవరము మణిమాణికాములు ముతాములతో కలిసిన్ న్వరతనపు

న్నటి సెలయిేళితో ద్ొ రి పడు అడవులలో, బ్లమన్

ై సిేం హములు, పులులు, కోతులు మరియు

కోయవవరు కలిగిన్ వేంకటాద్ిరయిే ఆ మణిమయ పవరకవశ్కుడు కొలువైన్ పరద్ేశ్ము.

34. కొేండజరతి సీు ల

ీ ు తమ అేందమైన్ చేతులతో వేంకటాద్ిరపెై పెరిగే వదుళి పప దన్ుేంచ

కొరబ్యామున్ు తీసుకోవడయన్నకక తిరిగే ఆ వేంకటాచలమే వలిగే చేందురడిన్న రవహువు న్ుేండి

కలిగిన్ భయమున్ు పో గొటిూన్ పురుషో తు ముడు ఆ ద్ేవవద్ిద్వ

ే ుడి న్నతాన్నవవసము.

35. ఆకవశ్మున్ మలి గవ పయన్నేంచే చలి న్న తలి న్న చేందురడిలోన్న అేందమైన్ కుేంద్ేలు వేంటి

ఆకవరమున్ు అేందుకొన్ుటకై మాటు వసి చూసుున్నటు

ి గవ వున్న వటాడే పులి వేంటి ఎతన్
తు

విశవలపు కొేండశఖరము కలిగి, వికసిేంచ పరిమళ్లేంచు పువువలతో న్నేండిన్ వేంకటాద్ిరయిే ఆ

శ్రీకృష్ు
ణ డి ద్ివా స్వథన్ము.
36. అడవి పేందులు తమ మూతితో త లచ దున్ననన్ భూమిలో, ఆటవీకులలోన్న పెదదవవరు,

తియాన్న మేంచ ధయన్ాపు వితు న్ములన్ు చలిి , ఆకవశ్మున్ు అేంటుతున్నటు

ి గవ పెరిగిన్

వదుళి న్ు న్రుకుటకై వళ్లి న్ వేంకటాద్ిరయి,ే వదురు వణువున్ు నోట న్ుేంచుకొన్న వణుగవన్

సమోమహతులన్ు చేసన్
ి స్వవమి యొకక పరవతము.

37. త ేండము పెైకతిు పరిగడుతున్నటు

ి గవ వున్న ఒక పెదద ఏన్ుగు ఆకవరము వేంటి పెదద

మేఘము, పరుగు పరుగున్ వచి ఆ వేంకటాద్ిన్న

ర గుదుదకోగవ, త ేండము ముకకలు ముకకలె,ై

తలి న్న దేంతము విరిగిన్టు

ి గవ భయముతో బ్ాథతో అరుసుున్నటు
ి , ఆ మేఘము

అకకడికకకడే న్నలబ్డిపో యి ఉరుముతూ కన్నపిేంచే కొేండయిే, ఆవుదూడన్ు పటుూకొన్న

వలగపేండుపెైకక విసిరిన్ స్వవమి యొకక కొేండ.

38. పరవహేంచే సెలయిేటి న్నటిన్న తయరగుతూ, ఆ న్నటిలోన్న తన్ న్నడన చూసి వరొక పెదద కోతి

అన్న అన్ుకొన్న, భయముతో దూరముగవ పరిగతిు , అకకడే వున్న చటి పెై న్ున్న న్లి న్న నరేడు

పేండి న్ు కోసి తిన్డయన్నకై చయిా చయచు కోతులు న్నవసిేంచే వేంకటాద్ిరయి,ే పూరవకవలములో

చటుూపెై వున్న వలగపేండు కోయుటకు ఆవుదూడగవ వచిన్ రవక్షసుడిన్న విసిరిన్ స్వవమి

న్నవసిేంచే పరవతము.

39. కొేండలపెై తిరిగే కోతులు రవతిర సమయమేందు దగగ రగవ కన్నపిేంచే వననలలన్ు వదజలేి

చేందురడిన్న పటుూకోవడయన్నకై పరిగతేు పరశవేంతమైన్ వేంకటాద్ిరయి,ే ఒకవనొకపుాడు ఉపవయముతో

భూమిన్న తీసుకున్న వవమన్ుడు ఇష్ూ ముతో సుఖముగవ తిరిగే పరద్ేశ్ము.

40. మదమకకకన్ ఏన్ుగులు, ముతాము వేంటి తమ తలి న్న దేంతములు నలరవలున్టు
ి గవ,

కోపముతో పో టాిడుకొన్ు వేంకటాద్ిరయి,ే ఒకపుాడు వరవహమై భూమిన్న తన్ దేంతముతో పెైకక

ఎతిు న్వవడు కొలువైన్ కొేండ.

41. ఆడ మగ ఏన్ుగులు కలిసి తియాతేన్నయ రుచ కలిగిన్ లేత వదురు కొమమలన్ు పీకక

తిేంటట, తిరిగే తిరుమలయిే కద్య, కవరుమేఘపు రేంగు శ్రీరము కలిగిన్ ఆ వేంకటేశ్వరస్వవమి

యొకక కొేండ.

42. విశవలమైన్ ఆకవశ్ములో ,న్క్షతరములు పరకవశేంచు రవతిర సమయమున్ ,తమ

పప లములపెై పడిన్ ఏన్ుగుల గుేంపున్ు తరుముటకై , ఆటవీకులు తమ చేతులలో ఎరీన్న

అగినతో మేండే కవగడయలన్ు పటుూకొన్న, పెదద పెదద విలుి బ్ాణములతో వచిన్పుాడు, అవి

భయముతో పవరిపో తుేంటే, ఒకపుాడు విలుి బ్ాణములతో వచిన్ శ్రీరవముడున్న చూసి

రవక్షసులు పవరిపో యిన్టు

ి గవ తలచ సేంతోషిేంచన్ కొేండ ఆ వేంకటాచలమే.

43. వవడిచూపుల పడతులు శ్రీరవముడి వేంటి భరు కవవవలి, అన్న కోరుకుేంటట అేందమైన్

పూలమాలలన్ు సమరిాసూ
ు , ధ్ూపము వసూ
ు పూజేంచే ఆ శ్రీరవముడు, బ్ేంగవరు లేడి

చచుిన్టు
ి గవ తన్ బ్ాణముతో కొటిూన్ ఆ సరేవశ్వరుడు కొలువైన్ కొేండన ఈ వేంకటాచలము.

ద్యవదశనయడు రవతిర సమయమున్ేందు న్లి న్న ఆకవశ్ములో మిణుకు మిణుకుమేంటట మరిసే

కోటి న్క్షతరముల మధ్ా, తన్ పరకవశ్వేంతమైన్ కవేంతితో మరిసే ఎతన్ తు కొేండన ఈ

వేంకటాచలము.

44. తపసుు చేసుకున వవరి జుటుూ జడలు కటిూ, ముేందు వన్ుక వరలాడుతుేండగవ, ఆ

జడలతో న్నేండిన్ వవరి తలలన్ు చూసి, చన్న చన్న పవముపుటూ లు, మటిూగుటూ లు అన్ుకొన్న,
అకకడ వున్న పూలతీగలు, ఆ జడలకు అలుికుేంటట పో తుేంటే, వవటి పకకన, సన్నన్న

జలతయరు సవవడి చేసు ూ, న్నళల

ి రవళి పెై పడుతూ, లయబ్దద మన్
ై సవరముతో, గలగలమన్న పవరే

సెలయిేళితో చయలా చూడచకకగవ రమాముగవ కన్నపిేంచే అేందమన్

ై కొేండ, అేందరికక చయలా

ఇష్ూ మైన్ ఆ తిరుపతి కొేండయిే, ఆ స్వవమి వలిసిన్ కొేండ.

45.మణిమయ పరకవశ్వేంతుడు, విశవలమైన్ ఉద్యరశ్కకువేంతుడు అయిన్ ఆ సరేవశ్వరుడు

ఇష్ూ పడే పరద్ేశ్ములు శ్రీరేంగము, తిరుకోకటిూయూరు అన్ు న్గరములు. చయలా కవలముగవ

న్నవవసముేంటున్నద్ి ఆ తిరుపతిలో, చయలా రోజులుగవ వచి కొలువై వున్నద్ి అతిశ్యమైన్

అేందముతో న్నేండిన్ తిరున్నరమలము అన్ు న్గరములో.

46. కేశ అన్ు రవక్షసుడి నోటిన్న చీలిిన్ చన్ననకృష్ు

ణ డు, క్ీరసముదరమున్ శ్యన్నేంచన్

ద్ేవవద్ిద్వ
ే ుడు నయ హృదయములో న్ుేండుగవ న్నేండి వునయనడు. వేంకటాద్ిరపెై కొలువై

వునయనడు. అేంతేకవదు, చపాన్లవి కవన్న విశవలమైన్ శ్రీరేంగము అన్ు న్గరములో కొలువ,ై

అేందరి చేత సేవిేంచబ్డుతునయనడు.

47. కవలమేంతయ పరయతినేంచనయ, న్న గొపాతన్మున్ు తలుసుకున్నవవరు ఎవరూ లేరు.

ఎేంత పరయతినేంచనయ, న్న రూపమున్ు తలుసుకున్నవవరు ఎవరూ లేరు.పవలసముదరమున్

శ్యన్నేంచన్ న్నవు వైకుేంఠములో వునయనవు, భూమిపెన్

ై అవతరిేంచయవు. నయలుగు వదముల

స్వరములో ఇమిడిపో యి వునయనవు. చలి న్న వేంకటాద్ిరపెై కూడయ కొలువై వునయనవు.

48. ద్ేవతలేందరిలోకక గొపా బ్లవేంతుడు, ఆ పదమనయభుడు న్న్ున సృషిూేంచ, తన్న్ు

పూజేంచే భాగామున్ు పరస్వద్ిేంచన్ నయ స్వవమి, కోరిన్ కోరికలన్ు తీరేి కలావృక్షము, నయకు

అమృతముతో సమాన్మైన్వవడు ఎవరో కవదు. భకుుల యేందు అభిమాన్ము కలిగిన్

భకు సులుభుడు, వరిుేంచే న్నలిమేఘము వేంటి తిరుమల న్గరములోన్న వేంకటగిరిపెై కొలువై

వున్న వేంకటేశ్వరుడే, ద్ేవతలన్ు రక్ిేంచే ఆ ద్యమోదరుడు.

49. న్నేండైన్ తేటన్నటి కొేండచరియల జలపవతపు వేంకటాద్ిరన్, లెకకలేన్న కళ్వాణగుణములు

న్నేండిన్ ద్ేవవద్ిద్ేవుడే నయ స్వవమి, ఆ మాయాలోలుడు స్ ేందరాపరకవశ్పు ఎరీ తయమరనతురడు,

ఎరీన్న పేండు అథరపు న్నలమణిమాణికాము.

50. ద్ేవతలకే ద్ేవుడు ఆ వేంకటాచలపతి, అన్న నన్ు ఆ మాట అేంటే, ఆ స్వవమి యొకక

ద్ివాతేజసుేంతయ అకకడే వుేండిపో తుేంద్ేమో. బ్ుద్ిధ కొేంచము కూడయ లేన్న న్నచుడన్ు. నయ

లోపల ఆ స్వవమి తన్ వలుగున్ు సగము వుేంచయడు కద్య.

51. సకల వదముల అమృతమ,ై సవచిమైన్ కళ్వాణగుణవేంతుడై వున్న ఆ

వేంకటాద్ీశుడిన్న, తేజోమయుడన్
ై ఆ స్వవమిన్న, సకలలోకములు సేవిేంచే ఆద్ికవరణుడు అన్న

వదవతు లు అేంటే అద్ి అతిశ్యమవదు.

52. తన్ న్లి న్న జుటుూకు అేందమైన్ ఆకుపచిన్న తులసియిే తగిన్దన్న తలచ, ధ్రిేంచన్

స్వవమి, మలి యోధ్ులన్ు చేంపిన్ ఆజరన్ుబ్ాహుడు పవళ్లేంచన్ ఆ విశవలమైన్

క్ీరస్వగరములో, మన్ము స్వనన్ము చేయవలెన్ు, అన్ు కోరికన్ు తీరుికోవవలి, అన్న

అన్ుకుేంటే మన్ము బ్రతికున్నేంతవరకు కొేండ అేంటే గొపాద్న్

ై ఆ వేంకటాద్ిరయి,ే అన్న

న్నేండుగవ పవడుతూ ఆ వేంకటాద్ిరపెై న్నవసిేంచే వేంకటేశ్వరస్వవమిన్న ధయాన్నేంచ, సేవిేంచయలి.

53. కొేండలపెై న్ుేంచ కకీేందపడే జలపవతపు సెలయిేళిలో, ఏన్ుగులు న్నేంచోన్న,తన్

త ేండముతో సెలయిేటి న్నటిన్న తీసుకొన్న, లాలాజలముతో న్నేండిన్ తన్ నోటిన్న శుభరముగవ

కడుకొకన్న, ఆ త ేండముతోన తన్ శ్రీరమున్ు, కవళి న్ు కడుకొకన్న, తియాన్న తేన న్నేండిన్
విచిన్ పూలగుతిు న్న త ేండముతో తీసుకొన్న వళ్లి , ద్ివామైన్ ఆకవరపు వేంకటేశ్వరస్వవమికక

సమరిాేంచ, పూజేంచ స్వషవూేంగ న్మస్వకరములు చేయున్ు.

54. ఎడమ న్ుేంచ కుడివైపుకక ఏడు గురవీల సూరుాడి రథము న్డుసుుేండగవ, ఉతు రమున్

వున్న వేంకటాచలమున్ ఎేంతో ఇష్ూ ముతో న్నవసిేంచే కుేంభన్ృతాము చేయు స్వవమి యుకక

కదులు పవదములన్ు కీరు ేంి చుటయిే మన్ నోటికక లభిేంచన్ పరమ పురుషవరథము.

55. శ్రీద్ేవిన్న సిేంగవరిేంచన్ శ్రీన్నవవస్వ, మోహనయకవరవ, నయలుగు వదములన్ు తలిపిన్ న్ువువ,

న్నతిశవసు మ
ీ ులన్ు వివరిేంచన్ న్ువువ, ఎవరూ ఊహేంచన్ేంత ఎతన్ తు పరద్ేశ్ములో, వదుళి

పప దలతో న్నేండివున్న కొేండ చరియల మధ్ాన్, విశవలమైన్ భూభాగములో, అేందమైన్

పూలతోటలతో న్నేండిన్ చలి న్న తిరుపతిలో, న్నేండైన్ మన్సుుతో వచి చేరి వునయనవవ స్వవమి.

56. ఎకకడో మారుమూల ఎతన్ తు కొేండ పవరేంతయలెన్

ై విశవల తిరుమాలిరుేంశోలెైలోన్ు, ఆ

వేంకటాద్ిరపన్
ెై , ఆ కొేండలలో, ఆ కోన్లలో, న్నవు హ్యిగవ కొలువై వునయనవ, అేంతేకవకుేండయ

ఆ క్ీరస్వగరపు న్డిమధ్ాన్ శ్యన్నేంచయవ. అేంత కష్ూ మైన్ చోటన హ్యిగవ వున్న న్నవు, నయపెై

అభిమాన్ముతో సున్ననతమైన్ నయ చన్నన గుేండలో కొలువై వుేండలేవవ స్వవమి. నన్ు న్నన్ున

మన్సూూరిుగవ పవరరిథసు ునయనన్ు స్వవమి,న్న్ున వద్ిలి వళి కు.

57. భూత భవిష్ాతు

ు వరు మాన్ కవలములలో ,అన్నన వళలా, తలిి తేండిర పవరణము అన్నన న్నవ,

అయివున్నవు. అటువేంటి న్నన్ున నన్ు పప ేంద్ితిన్న. విష్ు

ణ మూరీు, ఆద్ికవరణుడయ,

ములోికములకు సరేవశ్వరుడయ, ఓ పరమాతయమ, చలి న్న వేంకటాద్ిరన్ వున్న వేంకటేశ్వరవ, చలి న్న

తులసి వవసన్లో న్నవసిేంచే స్వవమీ, ఇక న్నన్ున విడిచ పెటూగలనయ.

58. భకుుడినైన్ నన్ు అన్ుభవిేంచే నయ అమృతమా, ద్ేవవద్ిద్వ
ే ుడయ, శ్తురనయశ్క

గరుతమేంతుడిన్న వవహన్ముగవ కల అేందమైన్ పేండువేంటి అథరపు సరేవశ్వరవ, పవపములతో

వచిన్ దుుఃఖములన్ు తీరేి ద్ివయాష్దమా, వేంకటాద్ిరలోన్న నయ స్వవమీ, కలలోనైనయ న్న ద్ివా

పవదములన్ు ఒకక క్షణమైనయ చూడలేకపో తున్నేందుకు సహేంచలేకపో తునయనన్ు.

59. న్న ద్ివా పవదములన్ు చూడయలన అలాబ్ుద్ిదన్న నన్ు కోరకుేండయ వదలన్ు. న్నలకేంఠపు

శవుడు, జరాన్న అయిన్ బ్రహమద్ేవుడు, ఇేందురడు, ద్ేవతలేందరూ కలిసి అభిమాన్నేంచే

వేంకటేశ్వరవ, మాయచేసే శ్రీకృష్ు

ణ డై వచిన్టు
ి గవ , నయ ముేందుకు ఇపుాడే రవ, స్వవమి.

60. లోకమున్ు మిరేంగిన్ పెదద నోరుకల అవధి లేన్న కీరు వ

ి ేంతుడయ, నయ స్వవమీ, న్నతామైన్

గొపావవడయ, భూలోకమున్కే తిలకమై వున్న వేంకటాద్ిరలోన్న నయ స్వవమీ, ఈ కళేంకపు భకుుడు

న్న ద్ివాపవదములన్ు చేరు విధ్మున్ు చపావయా

61. ముకకలెై భసమమ,ై మటిూలో కలిసిపో వున్టు

ి గవ, అతి భయేంకరమైన్ రవక్షస

కులమున్ేంతయ నయశ్న్ము చేయుటకే, కోపముతో జవలిేంచు శ్రీచకీమున్ు, దక్ిణ హసు మున్

వున్న ద్ేవద్ేవుడయ, బ్ురద న్నేండిన్ చలమలలోన్న తయమరలు, ఎరీన్న న్నపుారేంగుతో వికసిేంచన్

వేంకటాద్ిరలో వున్న వేంకటేశ్వరవ, తీరన్న ఆరిుతో భకుుడినై వున్న నయకు, న్న ద్ివాపవదములన్ు

చేరు విధయన్మున్ు పరస్వద్ిేంచవయాా.

62. ఈ భూమిన్న కొలిచన్ రేండు తయమర పవదములన్ు ఎపుాడపుాడు సేవిేంచయలా, అన్న

అేందరూ అన్ుకుేంటుేండగవ, ద్ేవతలు మున్ులు ఎలి వళలా గుేంపులు గుేంపులుగవ

తిరకరణశుద్ిదగవ కైేంకరాసేవన్ు చేసు ూ, పవరరిథసు ూ, కీరు ేంి చే వేంకటాద్ిరలోన్న వేంకటేశ్వరవ, నన్ు న్న

ద్ివాపవదములన్ు పప ేంద్ి న్నజమైన్ భకుుడిగవ వుేండిపో యిేద్పుాడో కద్య.

63. కోకొలి లుగవ కోతులు తిరిగే వేంకటాద్ిరప,ెై న్నేండుగవ కొలువై వున్న వేంకటేశ్వరవ,

స్వయేంసేంథా కవేంతిరేంగుతో మరిసే వసు మ

ీ ున్ు ధ్రిేంచ , శ్రీరేంగమున్ శేష్శవయివై కొలువై

వునయనవు. న్న అేందమన్

ై నయభి న్ుేండి బ్రహమద్ేవుడిన్న సృషిూేంచతివి. అయోా, ఇేంత

మోహన్కరమైన్ న్న ద్ివా మేంగళ విగీహమున్ు చూసిన్ నయ మన్సుు ఈ శ్రీరమున్ు

వద్ిలిపెటూ ి న్న వదద కు వచి అకకడే వుేండిపో యిన్ద్ి.

64. మేంచ వవసన్ కలిగిన్ ఉమమతు పువువలన్ు, ములగపువువలన్ు తచి, మూడు

పూటలా, న్న పవదములపెై పెటూ ి ,న్మసకరిసు ునయనన్ు. ఎన్ననరోజులెైనయ న్నవు నయ పూజలకు

కరగకపో తే, నయకు కోపము వచి, న్నవు పచి అబ్ద్యదలకోరువి, అన్న నన్ు న్నన్ున తిటూ క

ముేంద్ే, న్నవు తిరుపతిలో కొలువై వున్న ఆ వేంకటేశ్వరస్వవమిన్న, తేజోమయుడన్

ై ఆ

గోవిేందుడిన్న నన్ు చేరున్టు

ి గవ వికసిేంచన్ పూలగుతు
ు ల బ్ాణములన్ు సేంథిేంచు ,

మన్మథుడయ.

65. కమమన్న విన్స్ప ేంపెన్

ై రవగవలాపన్ చేయు కోకకలలారవ, మీరు ఇపుాడు ఎేంతో

మథురముగవ పవడినయ, మీ పవటలన్ు విన సిథతిలో నన్ు లేన్ు. మహమ కలిగిన్ వేంకటాద్ిరపెై

న్నవసిేంచే ఆ వేంకటేశ్వరస్వవమి, గరుడవవహన్ధయరి, దయతో న్న్ున అన్ుగీహేంచ, నయ వదద కు

వచి, నయ బ్ాధ్న్ు తీరిిన్పుాడు, నన్ు మన్స్వరవ మిమమలిన పిలుస్వున్ు. అపుాడు వచి

మీరు ఆడుతూ పవడుతూ వుేంటే, మీ పవటలన్ు తృపిు తీరవ విేంటాన్ు.

66. భూమిపెై న్ున్న సముదరములలోన్న న్నటిన్న తయరగి, విశవలమైన్ ఆకవశ్ములో, చయలా పెదదగవ

వవాపిేంచన్ చలి న్న వరుపు మేఘములారవ, బ్లిచకీవరిు న్ుేండి భూమిన్న ద్యన్ముగవ తీసుకున్న

వవమన్ుడు కొలువైన్ వేంకటాద్ిర శఖరముపెై వవాపిేంచ, అకకడ వరిుసు ున్న సమయము

న్ేందు, కరి మిరేంగిన్ వలగపేండు వలె, నయ హృదయములోపలికక, నయకు తలియకుేండయ

పరవశేంచ, నయ మన్సుున్ు అపహరిేంచ, బ్ాథపెడుతున్న ఆ శ్రీమనయనరవయణుడికక , నయ

మనోవాథన్ు తలపేండి.

67. చలి న్న న్లి న్న మేఘములారవ, శ్ేంఖములతో న్నేండిన్ మహ్ సముదరమున్ు చలికకన్

సరేవశ్వరుడు, ఆ వేంకటాద్ిరపెైన్ కొలువై వున్నడు. ఆ పుేండరీకవక్షుడి ద్ివా పవదపదమములన్ు

సేవిేంచు ఈ సేవకురవలి విన్నపమున్ు, ఆ స్వవమికక విన్నవిేంచేండి. హృదయ భారముతో,

న్ుదుటిన్ న్నేండిన్ చమటతో, న్ుదుటి కుేంకుమ చదురున్టు

ి గవ, పవరణములన్ు అరచేత

పెటూ ుకొన్న, ఏద్ో ఒకనయడు న్నవు వస్వువన్న నన్ు ఎదురుచూసూ

ు న్నలుచునయనన్ు, అన్న చపారవ.

68. వరవుకవలమున్ ఆకవశ్ములో పయన్నేంచే న్లి న్న మేఘములారవ, రవక్షసులతో యుదద ము

చేసిన్ శ్రీరవముడి పేరున్ు తలుసూ

ు , కీరు స
ి ు ూ, ఏద్ో ఒకరోజు తయన్ు వస్వుడు ,అన్న

వరవుకవలములోన్న జలేిడు మొకక యొకక పేండుటాకు వలె, గిలగిలా కొటుూకుేంటట,

చయలాకవలముగవ బ్ాథపడుతూ, ఎదురుచూసుునయనన్ు. వేంకటాద్ిప

ర ెైన్ కొలువైన్ నయ స్వవమికక ,

ఈ విష్యమున్ు నయ మాటగవ తలపేండి.

69. మరుపుల కవేంతిన్న ద్యచుకున్న దటూ మన్

ై వరుపు న్నటి న్లి మబ్ుులాిరవ, తిరుమల

యేందు కొలువ,ై తన్ ద్ివా వక్షసథ లమున్ లక్ీమద్ేవిన్న సిేంగవరిేంచుకున్న శీయుఃపతిన్న,

చలి నన్
ై నయ గుేండలలోన్న బ్ేంగవరపు హృదయఫలకమున్ న్నేంపుకొన్న, పరతీరోజూ ఆశ్తో ,

ఆయన్ రవకకై ఎదురుచూసుునయనన్ు. ఈ విష్యమున్ు సవివరముగవ ఆ స్వవమికక తలపేండి.

70. విశవలమైన్ ఆకవశ్మేంతయ ఆకీమిేంచుకున్న గొపా మేఘములారవ, వేంకటాద్ిరపెైన్ మీరు

గుమిగూడి, తేన న్నేండి వికసిేంచన్ పూలగుతు

ు లు చలి చదురైన్టు
ి , వరిుేంచే సమయములో,

నయరసిేం హుడై పదునన్

ై బ్లము గల గోళి తో హరణాకశ్ాపుడి శ్రీరమున్ు చీలిిన్ స్వవమితో,
తయన్ు ద్ొ ేంగిలిేంచన్ నయ గవజులన్ు, అవ బ్కకచకకకన్ నయ చేతిన్ుేండి జరరి పడిపో యిన్

ఘలుిఘలుిమన్న చపుాడు చేసే నయ గవజులన్ు, నయకు ఇవవమన్న చపాేండి.

71. మేంచముతాపు జలుిలవలె వరిుేంచే గొపా మేఘములారవ, వేంకటాద్ిరపెైన్ కొలువై వున్న

శవామలవరణపు వేంకటేశ్వరస్వవమి, అరథరవతిర వరకు తన్ కవమాగినతో, న్న్ున బ్ాధిసు ునయనడు.

తలి వవరుఝామున్ దక్ిణపు చలి న్న పిలిగవలికక వేంకటాద్ిరపెై ఆ స్వవమి విహరిేంచు

సమయమున్, ఈ విరహపు వదన్లో నన్ు ఉేండలేక పో తునయనన్ు, అన్న మీరు చపారవ.

72. పెదద ఏన్ుగు ఆకవరము వలె ఆకవశ్మున్ ఆవరిేంచన్ గొపా మేఘములారవ,

విరహపువదన్లో నన్ు మరణిేంచన్టి యితే, ఆ తిరుమలలో సుఖముగవ కొలువైన్

శేష్శ్యన్ుడి మాటలు వటిూ అబ్దద లు. తన్ భకుులకు ఎలి వళలా తయన గతి అన్న అేంటట, ఆ

భకుులన్ు ఎలి పుాడు నన్ు రక్ిస్ు వన్ు, అన్న పలికే స్వవమి, తయన సరవసవము ఆన్న అన ఒక

ఆడపిలిన్ు రక్ిేంచలేక చేంపెన్ు, అన్న లోకములోన్న వవరేందరూ తలో రకముగవ

అన్ుకుేంటారు.

73.విశవలమైన్ న్నలి ఆకవశ్మున్ , తివవచీ పరచన్టు

ి గవ, వవాపిేంచ వున్న దటూ మన్
ై వరుపు

మేఘములారవ, తేటన్నటి సెలయిేళి ల జలజలమన్న పరవహేంచే వేంకటాద్ిర వైపుకు

వడుతున్నటుూనయనరు. ఆ సరేవశ్వరుడికై నయ హృదయము తలి డిలి ుతూ, బ్ేంగతో, నయ

కేంటిలోన్న న్నరు జలజలమన్న రవలుతూ, నయ గుేండలపెై న్ుేంచ సెలయిేరై పరవహసుున్నద్ి. నయ

గుేండలోన్న బ్ాధ్న్ు తీరుిటక,ై ఒకకస్వరి ఇకకడికక రమమన్న, పేరమతో న్నేండిన్ నయ విరహపు

వదన్న్ు ఆ వేంకటాద్ిరపెై కొలువై వున్న వేంకటేశ్వరస్వవమికక విన్నపిేంచరవ.

74. దయారదర హృదయపు వరుపు మేఘములారవ, బ్కకచకకకన్ నయ చేతిన్ుేండి మరిసే

బ్ేంగవరపు మేంచ గవజులు, బ్ేంగవరము వేంటి నయ మేంచ మన్సుు, ఆ మన్సుుకు

పరశవేంతతన్ు ఇచేి మేంచ న్నదర అన్నన న్న్ున ద్ీన్ురవలిన్న చేసి వద్ిలి వళ్లి పో యాయి. నయ వదద

ఏమి లేక, నన్ు బ్లహన్ురవలిన్న అయితిన్న. చలి న్న సెలయిేళితో న్నేండిన్ వేంకటాద్ిరన్ కొలువై

వున్న నయ గోవిేందుడు, నయ వదద కు వచేి వరకు, ఆ స్వవమి కళ్వాణగుణములన్ు పవడుతూ,

నయ పవరణములన్ు రక్ిేంచుకుేంటట వుేండడయన్నకక పరయతినేంచదన్ు.

75. ఓ చలి నన్

ై న్నేండున్నటి మేఘములారవ, మైన్ముతో న్నేండిన్ కొవవవతిు న్న వడి

కరిగిేంచున్టు
ి గవ, మటిూతో న్నేండిన్ నయ ఈ బ్యటి శ్రీరము లోపలికక పరవశేంచ, న్న్ున పూరిుగవ

వశ్పరచుకొన్న, నయ మన్సుున్ు కరిగిసు ూ, న్న్ున బ్ాధ్ పెడుతున్న సరేవశ్వరుడు,

సవరగ లోకమున్కు సరిసమాన్మైన్ యోగాత కలిగిన్ వేంకటాద్ిరపెై కొలువై వున్న

వేంకటేశ్వరుడు, పరుగు పరుగున్ వచి న్న్ున అకుకన్ చేరుికొన్ున్టు

ి గవ, మీరు నయపెై

దయతో వరిుేంచరవ.

76. పరజలేందరిన్న సుఖపెటూ ే భగవవన్ుడయ, ఎతన్ తు చలి న్న శఖరముల వేంకటాచలముపెై న్ున్న

నయ స్వవమీ, చమతయకరుడయ, ద్యమోదరవ, నయ శ్రీరముపెైన్ న్న చకవీేంకకతముల గురుులన్ు

వసుకొన్న, వవటితో నన్ు పెన్వసుకొన్న పో యితిన్న. ఇద్ి న్న దయన, అన్న నయ అభిపవరయము.

77. సథ ేంభము మధ్ా న్ుేంచ నయరసిేం హుడై అవతరిేంచ, అవహేళన్ చేయు హరణాకశ్ాపుడి

శ్రీరమున్ు బ్దద లు కొటిూన్ నయ స్వవమీ, ఆద్ిశేష్ుడి పవన్ుపుపెై పవళ్లేంచ మహమాన్నవత శ్రీ

వేంకటద్ిరపెై న్నవసిేంచే వేంకటేశ్వరుడయ, నన్ు న్న భకుుడన్ు, న్న్ున న్నవు గురుుపెటూ ుకో.
78. వచిన్టు
ి ేండి రవన్నవవడయ, రవన్నవవడివలె వుేండి వచిన్ వవడయ, ఎరీ తయమర కన్ునలు,

ఎరీన్న పేండు అథరము కలిగి , నయలుగు చేతులా న్నేండి వున్న అమృతమా, నయ పవరణమా,

రవతిరన్న కూడయ పగలు చేయగల చేంతయమణి కవేంతులలో వలిగే వేంకటాద్ిరలోన్న వేంకటేశ్వరవ,

అయోా, నన్ు న్న భకుుడన్ు. ఒకకక్షణమైనయ న్న ద్ివాపవదములన్ు వద్ిలి వుేండలేక

పో తునయనన్ు.

79. పెైలోకములలో తలి న్న ముతాపు గొడుగు కకీేంద, అధ్ుుత స్ ేందరారవశ అయిన్ ఊరవశ

యొకక పప ేందు లభిేంచన్న్ు, నన్ు ఇష్ూ పడన్ు. మహమాన్నవత ద్ివా తిరుపతిలో గల ఎరీటి

పగడపు అథరపు సరేవశ్వరుడి బ్ేంగవరపు కొేండపెై, ఏద్ో ఒక విధ్ముగవ వుేండిపో యినయ కూడయ

నన్ు భాగావేంతుడిన అగుదున్ు.

80. చదరన్న స్ ేందరారవశులెన్

ై రేంభ, ఊరవశ, మేన్కల వేంటి అపురసలతో న్నేండిన్

సవరగ లోకమున్ు ఏలుకొన వరమున్ు కవన్న, భూలోకములోన్న రవజరికమున్ు కవన్న నన్ు

కోరన్ు. తియాతేన్నయ పరిమళపు రేంగు రేంగుల పూలతోటలు కలిగిన్ తిరుపతి

వేంకటాచలములోన్న సెలయిేళిలోన్న చేపనై పుటేూ భాగావేంతుడన్ు కవవలెన్ు.

81. సన్నన్న నయజూకైన్ మరుపు తీగల న్డుము కలిగిన్ రేంభ, ఊరవశ, మేన్కల ఆటపవటలన్ు

నన్ు ఇష్ూ పడన్ు. అన్నన "తయన" అన్న తుమమదలు కూడయ ఆ వేంకటేశ్వరస్వవమికై పవడుతూ

తిరిగే ఆ తిరుపతి వేంకటాచలము న్ేందు, ఆ స్వవమి పవదసారశతో పులకరిేంచ పో యిే

పరమపవవన్మైన్ ఒక కొేండ శఖరము కవవలెన్ు, అన్ు నయ కోరిక తీరుటకై, గొపా

తపశ్శకకువేంతుడన్ు కవవలెన్ు.
82. సవచిమైన్ మేంచ పగడములు న్నేండుగవ కలిగిన్ చలి న్న పవలకడలిలో పవళ్లేంచ వున్న

శ్రీమనయనరవయణుడి ద్ివా పవదపదమములకు సేవ చేయుట కేంటే, రవగయుకు ముగవ

తుమమదలు గవన్ము చేయు తిరుపతి వేంకటాచలముపెై గల సేంపెేంగ తోటలలోన్న ఒక

సేంపెేంగ పువువన్ు అయివుేండే భాగావేంతుడన్ు కవవలెన్ు.

83. మదపుటేన్ుగు అేంబ్ారీపెై కూరొిన్న, ఆన్ేందమున్ు పప ేంద్ే రవజభోగమున్ు,

రవచరికమున్ు నన్ు కోరన్ు. న్న్ున రక్ిేంచే సరేవశ్వరుడు కొలువై వున్న మరిసే

వేంకటాచలముపెై తేంబ్క వృక్షమై జీవిసూ

ు , తపసుు చేసుకున భాగావేంతుడన్ు కవవలెన్ు.

84. ఆకవశ్మున్ు పరిపవలిేంచే ఏకైక చేందురడి వలె, ఈ భూపరపేంచమున్ు అేంతయ ఏలుకున

స్వరవభౌమతవమున్ు, కోకొలి లెైన్ సిరిసేంపదలన్ు, కీరు ప

ి రతిష్ూ లన్ు నన్ు కోరన్ు. తేనతో

పరిమళ్లేంచు పూలతోటలతో న్నేండిన్ తిరుపతి వేంకటాద్ిరప,ెై ఒక అడవి వవగునై పరవహేంచే

పవితురడన్ు కవవలెన్ు.

85. చేందురడిన్న తలపెై ధ్రిేంచన్ శవుడు, బ్రహమద్ేవుడు, ఇేందురడు మొదలెైన్ ద్ేవతలకు

అధికవరములన్ు ఇచి, వవటికక సరిపడయ గుణములన్ు ఇచి, తన్న్ు ఆశ్ీయిేంచే భకుులకు

గొపా యాగములన్ు చేసిన్న్ేంత పుణాఫలమున్ు ఇచేి వదవదుాడు అయిన్

వేంకటేశ్వరస్వవమి కొలువై వున్న పరిమళ్లేంచు చలి న్న పూలతోటలతో న్నేండిన్ తిరుపతి

వేంకటాద్ిరపెైకక ఎకేక ద్యరిలో, ఒక ద్యరిగవ ఉేండిపో యిే భాగావేంతుడిన్న కవవలెన్ు.

86. బ్రహమద్ేవుడు, శవుడు, ఇేందురడు మొదలెన్

ై ద్ేవతలేందరూ, ఎలి పుాడు తిరిగే

వైకుేంఠపు వవకకలి యేందు పరవశేంచుట కేంటే, మరుపు వేంటి కవేంతి కలిగిన్ చకీథయరి
వేంకటాచలపతి ఉమిమవయు బ్ేంగవరపు పవతరన్ు పటుూకొన్న, ఆ స్వవమికక దగగ రగవ వుేండే

భాగావేంతుడన్ు కవవలెన్ు.

87. నయకు వచేి జన్మ అేంటట వుేంటే, ఏడు ఆబ్ో తులన్ు జయిేంచన్ శ్రీకృష్ు
ణ డికక సేవ చేసే

భాగామున్ు నన్ు కోరుకుేంటాన తపా, తయతయకలికమైన్ ఈ సిరిసేంపదలన్ు, రకు మాేంసములు

కలిగిన్ ఈ మాన్వ శ్రీరమున్ు నన్ు కోరన్ు కవక కోరన్ు. వేంకటేశ్వరస్వవమి కొలువై వున్న

తిరుపతి వేంకటాచలముపెై వున్న స్వవమిన్న సేవిసూ

ు , కోనటి న్నటిలో ఒక కొేంగనై పుటేూ

భాగావేంతుడన్ు కవవలెన్ు.

88. పూరవజన్మల పవపఫలముతో ఈ భూలోకమున్ కూ

ీ రమైన్ సేంస్వర బ్ేంధ్న్ములో

పడవసే శీయుఃపతీ, ఆశీత వవామోహన్ుడయ, ఆరు జన్ రక్షకుడయ, వేంకటేశ్వరుడయ, స్వవమీ,

న్నన్ున సేవిేంచడయన్నకక వచేి భకుులు, ద్ేవతలు, ఋష్ులు, మున్ులు, అపురసలు అేందరూ

పరవశేంచే న్న గుడి వవకకట ఒక గడపగవ వుేండి, న్న పగడపు అథరమున్ు ఎలి వళలా సేవిేంచే

భాగామున్ు పరస్వద్ిేంచు స్వవమి.

89. కవలసమయమున్ు తలిసిన్ కోతులు సేంచరిేంచు, పూలవవగులలోన్న పువువలన్ు

కోసుకొన్న, ఆ స్వవమి పేరిన్ు తలుసూ

ు , ఆ పువువలన్ు వేంకటేశ్వరస్వవమి యొకక మణిమయ

పరకవశ్పు ద్ివా పవదపదమములపెై వసి, అలేంకరిసు ూ, పూజేంచుటకు బ్యలుద్ేరు మేంచ

మన్స్వ.

90. ఈ పరపేంచములోన్ు, పెైలోకములోన్ు మన్కు సుఖమున్ు ఇచి, మోక్షమున్ు

పరస్వద్ిేంచు సతాసవరూపుడు, ఎరీన్న బ్ేంగవరపు శ్రీరచయియ కలిగిన్ శ్రీమనయనరవయణుడు,

విశవలమైన్ తోటలతో న్నేండిన్ శ్రీరేంగములోన్ు, తిరుమలలోన్ు న్లి న్న రేంగు ఆకవరముతో

కొలువు తీరన్ు. ఆ అద్ివతీయుడిన్న తమ మన్సుులో తలిచే భకుులకు, నన్ు శరసుు వేంచ

న్మసకరిేంచదన్ు.

91. స్వరేంగీ, త ేందరగవ పడవన్ు న్డుపు. ఈ సుేందరముఖి శ్రీరపు కవేంతి పూరిుగవ

మారిపో కుేండయ, ద్ీరఘ కకరీటము కల ఆ వైకుేంఠనయథుడు భూమిపెన్

ై కొలువై వున్న

తియాతేన్నయ పరవవహముతో తలి న్న ముతయాల జలపవతపు సెలయిేళి ల న్నేండిన్ మహమాన్నవత

తిరుమలకు చేరవలెన్ు.

92. న్నేండు న్నటి కడలితో న్నేండిన్ భూమిన్న పూరిుగవ మిరేంగి,అేందమైన్ లేత మరిీ ఆకు

చగురుపెై న్నద్ిరేంచన్ నయ స్వవమీ, ఐశ్వరాకరమైన్ మహ్కొేండ శ్రీ వేంకటాద్ిరపెై న్నవసిేంచే అతాేంత

అపురూపమన్
ై అదుుత అమృతమా, నయ స్వవమీ, శ్రీ వేంకటేశ్వరవ, ఈ భకుుడిపెై దయ

చూపవయాా.

93. ఆశ్ిరాకవరణుడయ, మాథవవ, నయ స్వవమీ, రవళి న్ుేంచ తియాన్న తేన కవరి పరవహేంచ,

కమలములతో న్నేండిన్ సెలయిేళి లగవ మారిన్ వేంకటాద్ిరపెై వున్న వేంకటేశ్వరవ, పవపములన్ు

చేసిన్ పవపవతుమడన్యితిన్న. వరే ఏ ఆలోచన్ లేక న్నన్ున చేరవలన ఒకే ఒక ఆశ్యముతో

వున్నవవడిన్న. న్ననన అశ్ీయిేంచయలన్న వచి చేరితిన్న. న్న్ున న్న భకుుడిగవ సీవకరిేంచవయాా.

94. గుబ్ురు వదుళి పప దలతో, వికసిేంచ పరిమళ్లేంచు పూలతోటలతో చుటిూన్ వేంకటాద్ిరపెై

వున్న వేంకటేశ్వరవ, తలిి తేండిర భారా పిలిలు బ్ేంధ్ువులు అేంటట ఇపాటి వరకు ఈ

సేంస్వరములో పడి, కొటుూకొన్నపో తూ బ్ాధ్పడితిన్న. న్నన్ున పూజేంచ సేవిేంచయలన ఒకే ఒక

ఆలోచన్ కలిగి, న్నచుడనైన్ నన్ు వచి న్నన్ున చేరితిన్న. న్న్ున మన్ననేంచ, న్న సేనహ

హసు ముతో, న్న సేవకుడిగవ సీవకరిేంచవయాా.

95. చటి కొమమలపెై న్ుేంచ తేన కవరి పరవహేంచు చలి న్న తోటలు కలిగిన్ వేంకటాద్ిరపెై వున్న

వేంకటేశ్వరుడయ, నయ స్వవమీ, న్నన్ున చూడయలన ఆశ్తో, ఎనోన జన్మలుగవ, ఎనోన నోములు

నోసు ునయనన్ు. కవన్న ఈ జన్మలోన న్నన్ున చూడయలన ఆశ్తో బ్రతుకుతూ, బ్ాధ్పడుతునయనన్ు.

ఆ బ్ాధ్న్ు భరిేంచలేక వచి న్నన్ున ఆశ్ీయిసిు న్న. ఈ జన్మలో న్న దరశన్ భాగామున్కు తగిన్

వవడిన్న అయితిన్న. న్న్ున న్న భకుుడిగవ సీవకరిేంచవయాా.

96. పెదద పెదద కొేండ శఖరములతో చుటూ బ్డి, కుేంకుమ భరిణ వలె మరిసే వేంకటాద్ిరపెై వున్న

వేంకటేశ్వరవ, అతి ఘోరమైన్ పవపములన్ు ఎనోన చేసి అలసిపో యితిన్న. న్న

ద్ివాపవదములన్ు గురిేంచ తలుసుకొన్న, ఎన్నడూ సమరథవేంతముగవ నన్ు పూజేంచలేదు.

ఇకకడకు వచి న్నన్ున ఆశ్ీయిసిు న్న. న్న్ున న్న భకుుడిగవ సీవకరిేంచవయాా.

97. భూమిన్ేంటుతూ వచుిచున్న విశవల మేఘములు, ద్యరుల న్నేండయ కపిాన్ వేంకటాద్ిరపెై

వున్న వేంకటేశ్వరుడయ, మేంచ కులములో పుటిూ పెరిగి, కష్ూ పడుతూ, చసూ

ు ,

బ్రతుకుతునయనన్ు. మేంచ ఒకకటి కూడయ లేన్నవవడన్ు. ఒకక మేంచ పన్న చయాలేదు. ఎేంతో

ఆరిుతో వచి న్నన్ున ఆశ్ీయిసిు న్న. న్న్ున న్న భకుుడిగవ సీవకరిేంచవయాా.

98. భూమి, గవలి, న్నరు, న్నపుా, మబ్ుులు తిరిగే ఆకవశ్ము అన్నన అయివున్న నయ స్వవమీ,

ఎతన్ తు శఖరములతో, ఆకవశ్ము న్నేండయ ఆవరిేంచన్ వేంకటాద్ిరపెైన్, పరిమళములు న్నేండిన్

పువువలన్ు ధ్రిేంచన్ వేంకటేశ్వరవ, శ్రీరమేంతయ అలిసిపో యి, పుేండు పడిన్టు

ి గవ, నన్ు

బ్ాధ్తో తలి డిలి ుతున్నన్ూ, ఎేంతో కష్ూ పడి న్నన్ున ఆశ్ీయిసిు న్న. న్న్ున న్న భకుుడిగవ

సీవకరిేంచవయాా.
99. నయ మాటలు న్ముమ మేంచ మన్స్వ, అేందరూ అన్ుకుేంటున్న మాటలన్ు విన్న న్నకు

చబ్ుతునయనన్ు, విన్ు. అేందరూ ఆడి పవడి కీరు స

ి ు ూ, ఎేంత న్మసకరిేంచనయ కూడయ ఈ

స్వవమిన్న చూసే భాగాము పప ేందలేరు. పెదద తయమరపువువలో వున్న బ్రహమద్ేవుడు, శవుడు,

ఇేందురడు వచి కీరు ేంి చే వేంకటాద్ిరపన్

ెై కొలువై వున్న వేంకటేశ్వరస్వవమికక, కుేంభన్ృతామాడే

గోపవలుడికక ఈ రోజున్ సేవ చేసే భాగాము న్నకు లభిేంచన్ద్ి.

100. ఇేంతకు ముేందు ఈ భూమిపెన్

ై న్నవసిేంచన్ భకుులు, అభిమాన్ముతో సేవ చయాగవ,

వవరి తపప ాపుాలన్ు చూడక, వవరిన్న అన్ుగీహేంచ, వైకుేంఠమున్ వుేంచ, తన్

సేవవభాగామున్ు పరస్వద్ిమేంచన్ స్వవమికక, నయ తేండిరక,క గోపీజన్ వలి భుడికక, మబ్ుులు తోరసే

ఎతన్ తు వేంకటాద్ిరపెై వున్న వేంకటేశ్వరస్వవమికక, ఆ ద్ేవవద్ిద్వ

ే ుడికక సేవచేసే భాగాము న్నకు

లభిేంచన్ద్ి.

101. పూలమాలలన్ు తచి కీరు ేంి చు భకుులతో పవటు, వవరి బ్ేంధ్ువులన్ు కూడయ

వైకుేంఠమున్కు తీసుకొన్న వళ్లి స్వవమిన్న చూసిన్ నయ మేంచ మన్స్వ, వైకుేంఠముతో పవటు,

తుమమదలు హ్యిగవ తిరిగే ఆ ఉతు ర వేంకటాద్ిన్న

ర కూడయ న్నతాన్నవవసము చేసుకున్న ఆ

వేంకటేశ్వరస్వవమికక ఈ రోజు సేవచేసే భాగామున్ు న్నవు పప ేంద్ితివి.

102. ద్ేవతల మన్సుు వేంటి నయ మేంచ మన్స్వు, గొపా తపసుేంపన్ునల మన్సుులలో

సేంతోష్ముగవ న్నేండి న్నవసిేంచే మన్ తేండిరక,క ఆటవీకులు వయు అగరు ధ్ూపములతో న్నేండి

వుేండే వేంకటాద్ిరపెైన్ న్నవసిేంచే వేంకటేశ్వరస్వవమికక, బ్రహమచయరి బ్ారహమణుడైన్ వవమన్ుడికక

ఈ రోజు సేవచేసే భాగామున్ు న్నవు పప ేంద్ితివి.

103. వీరు నయ బ్ేందువులు, వీరు నయ వవరు అన్న ఏమి లేన్న అద్ివతీయుడు, అభిమాన్నేంచే

వవరికక ఈ భూమిపెైన్న జన్మలన్ు పో గొటేూ స్వవమిన్న చూసిన్ నయ మేంచ మన్స్వ, ఆటవీక

సీు ల
ీ తో తుమమదలు కూడయ కురేంజ రవగమున్ు ఆలపిేంచే వేంకటాద్ిరపెైన్ కొలువై వున్న

మహమాన్నవత వేంకటేశ్వరస్వవమికక ఈరోజు సేవచేసే భాగామున్ు న్నవు పప ేంద్ితివి.

104. ఇతడు మన్కు కవవలసిన్వవడు, కవడు కవడు అతడు మన్కు కవన్నవవడు, ఇతడు

తకుకవవవడు, అతడు గొపావవడు అన్న అేంటట చపేా చపుాడు మాటలన్ు విన్క, న్ువువ

కూడయ చపాకుేండయ వుేండే నయ మేంచ మన్స్వ, వదుళి పప దల చగురుటాకుల న్ుేండి తలి న్న

మేంచు ముతాములన్ు రవలుి వేంకటద్ిరపెైన్, న్నతాన్నవవసముేంటున్న ఈ

వేంకటేశ్వరస్వవమికక, ఈ గోవిేందుడికక సేవ చేసే భాగామున్ు న్నవు పప ేంద్ితివి.

105. ఇతర మతముల వవరి వవదన్లు విన్న్న నయ మేంచ మన్స్వ, చమరీమృగములు

గుేంపులు గుేంపులుగవ చేరిన్ వేంకటాద్ిరపన్

ెై , న్నతాన్నవవసమున్న ఈ వేంకటేశ్వరస్వవమికక,

వైకుేంఠమున్ వున్న ఈ ద్ేవవద్ిద్ేవుడిక,క ఈరోజు సేవ చేసే భాగాము పప ేంద్ితివి.

106. ఆహ్, ఎేంత అదుుతము. తలకు శవుడికక వరలాడుతున్నటు

ి న్న జడలతోన్ూ, అద్ే

తలకు విష్ు
ణ మూరిు యొకక పప డవన్
ై అదుుత కకరీటముతోన్ు, చేతిలో శవుడి యొకక

ఆయుధ్ము గొడడ లితో పవటు విష్ు

ణ మూరిు యొకక పరకవశేంచే చకీము, న్డుమున్కు శవుడి

యొకక పవముతో పవటు ఆ శ్రీమనయనరవయణుడి అేంద్ల బ్ేంగవరు మొలతయరడు చుటుూకొన్న,

అన్ననవప
ై ులా గలగలమన్న పరవహేంచే సెలయిేళితో న్నేండిన్ తిరుమలలో వున్న నయ స్వవమిన్న

చూసుుేంటే, స్వధ్క, సిదద ులు అయిన్ ఆ విష్ు

ణ మహేశ్వరులు ఇరువురు ఒకకటెై ఇకకడే

కొలువు తీరిన్టు
ి గవ వున్నద్ి.
107. ఎటువేంటి నయశ్న్ము లేన్న పరిపూరణ తేజోవేంతుడయ, నయ స్వవమీ, శ్రీ వేంకటాద్ిరపెై

న్నవసిేంచే వేంకటేశ్వరవ, నయ తేండీ,ర చేంతయమణీ, న్ువువ వచి నయ మన్సుు లోపల చేర,ి

సిథరముగవ కొలువై వుేంటివి. ఇక నన్ు న్నన్ున ఎన్నడూ విడువన్న స్వవమీ.

108. ఎకకడో వైకుేంఠములో దూరముగవ వున్నవవడు, అేందరి హృదయములలో దగగ రగవ

వున్నవవడు, మాయాలోలుడు, మణుల పరకవశ్పు కవేంతులలో, వదుళి చగుళి పెై మరిసే

ముతాపు న్నటిబ్ేందువులతో న్నేండి వున్న మహ్ కొేండ శ్రీ వేంకటాద్ిన్

ర న్నవసిేంచే

వేంకటేశ్వరుడు, నయ గోవిేందుడి ద్ివా పవదముల సేవ తపా నన్ు మరొకటి ఎరుగన్ు.

109. హదుదలేన్న వదవదుాడు, ఆ వేంకటాచలపతి, ద్ేవతలు శరసుు వేంచ న్మసకరిేంచే

సరేవశ్వరుడి ద్ివాపవదములన్ు ఆశ్ీయిేంచన్ వవరు, ధ్న్ము వున్నదన్న గరివేంచరు, ఆ

ధ్న్ము లేదన్న బ్ాధ్పడరు. వవరి జీవితములో ఎపాటికక ధ్న్ము ముఖాము కవదు.

110. తిరుకకణిణయూరు, శ్రీరేంగము, తిరుమయుాము, కేంచ, తిరుపేార,ై తిరుపతి అన్ు ద్ివా

న్గరములలో కొలువై వున్న భస్వమసురుడి బ్ారి న్ుేండి కపవలధయరి శవుడిన్న కవపవడిన్

అద్ివతీయుడిన్న కొలిచన్ వవరు తపాక మోక్షమున్ు పప ేంద్దరు.

111. ఐశ్వరావేంతుడన్
ై ఆ వేంకటేశ్వరస్వవమి , న్నతాన్నవవసుడై వున్న, ఎరీ చేపలు ఆటలాడే

సెలయిేళి వేంకటాద్ిరన్న చేరమేంటట, తిరుమేంగై పురపు రవజు కలివైరి మరియు మిగిలిన్

ఆళ్వవరులు కలిసి రచేంచన్ ఈ అేందమైన్ దరవిడ పవశురముల భావములన్ు భయము

లేకుేండయ, ధైరాముగవ చదవగలిగిన్వవరు, న్నశ్ియముగవ ఓడలు తిరిగే మహ్ సముదరములు

కలిగిన్ ఈ భూమిపెై గొపావవరై, జీవిత తదన్ేంతరమున్ ఆ వైకుేంఠమున్కు చేరగలరు.

 అేందరు ఆళ్వవరుల ద్ివా పవదములకు న్మస్వకరములు.

******************************

అేందరూ అభిమాన్నేంచే ఆేండయళ్ తలిి , మన్ గోద్యద్ేవి ఆచరిేంచన్ తిరుపవావై వరత

పద్యాల అరథ రూపము.

.........

5. గోద్యద్ేవి రచేంచన్ తిరుపవావై .

భగవేంతుడిపెై విరహవదన్లో కొటుూమిటాూడుతున్న గోద్యద్ేవికక, ద్యవపర యుగములో

శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న చేరవలన్న, గోపికలేందరూ కలిసి ఆచరిేంచన్ కవతయాయన్న వరతమున్ు, మారగ ళ్ల

వరతముగవ చేయమన్న, ఆమ తేండిర పెరియాళ్వవరుడు చపిారి. ఆ వరతమే ఈ తిరుపవావ.ై

అన్గవ ద్ివామన్
ై ఐశ్వరాకరమైన్ వరతము. ఈ ఐశ్వరాము అన్నద్ి మన్ము ఆచరిేంచే మన్

మన్సుుకు సేంబ్ేంధిేంచన్ద్ై వుేంటుేంద్ి. అేంటే మన్ మన్సుు కోరుకున ఈ పరపేంచములోన్న

సిరిసేంపదలతో న్నేండిన్ ఐశ్వరాము కవవచుిన్ు, లేక పరమ పద వైకుేంఠములోన్న మోక్షము

కవవచుిన్ు.

……………………
1. రకరకవలెైన్ మరిసే బ్ేంగవరపు ఆభరణములన్ు సిేంగవరిేంచన్ బ్ాలికలాిరవ, సేంపదలతో

సమృద్ిద గవ న్నేండిన్ వరపలెి న్ేందున్న లక్ీమద్ేవి వలె కళకళలాడే యువతులాిరవ, రేండి.

మారగ శర మాసమున్, శుకి పక్షమున్, ఆకవశ్మున్ేందు న్నేండు చేందురడు తన్ చలి న్న తలి న్న

పేండు వననలలన్ు వదజలుి శుభద్ిన్ములలో, మన్ము విరహ వదన్లో కొటుూమిటాూడక, ఆ

కృష్ు
ణ డిలో లీన్మయిేా వరతమున్ు ఆచరిేంచుటకై మన్ మన్సుు, మన్ శ్రీరము శుద్ిద

అగున్టు
ి స్వనన్ము చేద్ద యము. పదునన్
ై బ్లెిముతో ధేన్ుకవసురుడు వేంటి కూ
ీ రరవక్షసులన్ు

శక్ిేంచన్వవడు, గోప కుల రవజు అయిన్ న్ేందగోపుడి ముదుదల కొడుకు, విశవలమైన్ కన్ునలు

కల స్ ేందరావతి యశోద్యద్ేవికక అబ్ురవల గవరవల ముదుదబ్డడ డు, గేంభీరమైన్ సిేం హపు పిలి

వేంటి హుేంద్య కలిగిన్ న్లి న్నవవడు అయిన్ శ్రీకృష్ు

ణ డి ఎరీ తయమరల వేంటి ద్ివా నతరములు

రేండూ సూరాచేందురలే. లోకములలోన్న వవరేందరూ అన్నన రకవలెైన్ పరయోజన్ములన్ు

అన్ుభవిేంచుటకు మరియు పరమ పురుషవరథమైన్ పరమ పద మోక్షమున్ు పప ేందుటకు

పూజేంచే ఆ శ్రీమనయనరవయణుడే ఈ శ్రీకృష్ు

ణ డు. ఇతడే మన్ కోరికలన్ు తీరుివవడు.

అేందరము కలిసి ఆ భగవేంతుడిన్న పూజేంచదము రేండి. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

2. ఈ లోకములోన తరిేంచయలన్న తహతహలాడే మాన్వులారవ, మేము మా నోములో

చేయున్టిూ న్నయమములన్ు విన్ేండి. తలి వవరుఝామున న్నదర లేచ, స్వనన్ము చేసి, ఆ

క్ీరవబ్ద యేందు ఆద్ిశేష్ుడిపెై యోగన్నదర పో తున్న ఆ సరేవశ్వరుడి ద్ివాపవదములన్ు

పూజేంచ, సేవిేంచ, కీరు ేంి చ కవన్న మేము ఏమి తిన్ము, నతితో చేసిన్వి తిన్ము, పవలన్ు

తయరగము. మేము ఆ స్వవమిన్న పూజేంచకుేండయ కవటుకతో మా కేంటిన్న అలేంకరిేంచము,

పువువలన్ు తలలో పెటూము. ముేందుగవ మేము చేసేద్ి ఆ స్వవమి పూజ మాతరమే, ఆ

తరువవతే ఏద్ైనయ. పెదదలు చేయవదద న్న చపిాన్ పన్ులన్ు ఎపుాడూ చయాము. చడడ మాటలు
చపాము. తగిన్ రీతిగవ జరాన్ులకు, బ్చిగవేండి కు ద్యన్ధ్రమములన్ు చేసు ూ, ఈ మాన్వ

జన్మలోన తరిేంచు మారగ మున్ు వతికక, సేంతోష్ముగవ ఆ ద్యరిన్ న్డిచదము. ఇద్ియిే

ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

3. మేము చేయు వరతమున్కు నోము అన్న పేరుపెటూ ,ి ఆకవశ్మేంత ఎతు

ు కు ఎద్ిగ,ి

లోకములన్ననటిన్న వవమన్ుడై కొలిచన్ ఆ పురుషో తు ముడి ద్ివా నయమములన్ు అేందరము

కలిసి, ఒక చోటన వుేండి కీరు స

ి ు ూ, పూజ చేయడేం వలన్,ద్ేశ్ములో చడు అన్న మాట ఒకకటి

కూడయ లేకుేండయ పో యి, నలకు మూడు స్వరుి వవన్లు కురుసూ

ు , పచిన్న పేంటచేలతో

ససాశవామలమ,ై ఆ పేంటల న్డుమన్ వున్న న్నేండు న్నటి చరువులలో చేపలు ఎగిరగిరి

తురళ్లి పడుతూ, అేందమన్

ై ఎరీ తయమర పువువల రేకల మీద చలి న్న పిలిగవలికక అేందమైన్

తుమమదలు న్నద్ిరేంచుచుేండగవ, పచిక బ్యళి లోన్న స్వథుసవభావపు ఆవులు గుేంపులు

గుేంపులుగవ పచిగడిడ న్న కడుపవరవ తిన్న, న్నేండైన్ పప దుగులతో, మడలోన్న గేంటలు

ఘలుిఘలుిమన్న సవవడి చేసు ూ, ఇళి కు వళ్లి , పెదద పెదద కుేండల న్నేండయ పవలన్ు ఇసూ
ు ,ఏ

కొరత లేన్న అషెూ శ్

ట వరాములతో ద్ేశ్ము అభివృద్ిద చేందున్ు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

4. దటూ మైన్ ఓ కవరుమేఘపు వరుణద్ేవవ, ఈ వరతమున్ు ఆచరిేంచవలెన్ు, అన్న అన్ుకున్న

మేమేందరము, ముేందుగవ స్వనన్ము చయావలెన్ు.ఏద్ో కొేంత వవన్న్ు కురిపిస్ు వవమో, న్నవు

కురిపిేంచు వవన్కక ఈ లోకములోన్న పరజలేందరూ తడిసి ముదద అవవవలెన్ు. అేందుకే న్నవు న్న

శ్కకు స్వమరథయములన్ు ద్యచుకోకు. న్నవు చేసే పరతీ పన్నలోన్ు మాకు ఆ భగవేంతుడి ద్ివా లీలలే

కన్నపిసు ునయనయి. న్నవు న్నేండుగవ న్డిసముదరములో మున్నగి, ఆ న్నటి ఆవిరిన్న గీహేంచ,

న్నలిరేంగుతో న్నేండిన్ పెదద దటూ మైన్ మేఘములతో ఆకవశ్మేంతయ ఆవరిేంచన్పుాడు, ఆ

న్నలమేఘశవాముడి శ్రీరకవేంతి వలె కన్నపిేంచున్ు. అేందుకే సుేందరమైన్ విశవలభుజములు

గల పదమనయభుడి కుడిచతి
ే లోన్న కోటిసూరా కవేంతులతో పరకవశేంచు చకీము వలె, న్నవు కూడయ

ఈ పరపేంచమేంతయ కవేంతులు విరజముమతున్నటు

ి గవ, మరవవలెన్ు. రవక్షసుల గుేండలు

అదురున్టు
ి గవ ఆ శ్రీహరి ఎడమ చేతిలోన్న శ్ేంఖము యుకక ధ్వన్న వలె ద్ికుకలు

పికకటిలి ున్టు
ి గవ ఉరమవలెన్ు. అేంతేకవకుేండయ కోదేండరవముడి ధ్న్సుు న్ుేండి వలువడిన్

బ్ాణవరుము వలె ,ఆలసాము చయాకుేండయ, న్నవు కూడయ ఈ లోకమేంతయ సుఖపడున్టు

ి గవ,

భారీవరుముతో వరిుేంచు. ఈ వవన్లో మేము మారగ ళ్ల స్వనన్ము చేసి సేంతోషిేంచదము.

లోకకళ్వాణయరథమై చేయు మా వరతమున్కు, న్నవు కూడయ స్వయపడు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న

అభిపవరయము.

5. ఆశ్ిరాకరమైన్ పన్ులు చేసు ూ, చద్ివలాసముగవ చరున్వువలు చేంద్ిసు ూ, భగవత్

సేంబ్ేంధ్ము కలిగిన్ ఉతు ర మథురకు రవజై వలుగుతున్న శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న, న్నేండు న్నటితో

పరవహేంచు పవితరమైన్ యమునయన్ద్ీ తీరమున్ విహరిేంచువవడిన్న, గోపకులము న్ేందు

పరకవశేంచు మేంగళకరమైన్ మణిద్ీపము ఆ గోపకకశోరుడిన్న, తలిి యశోద్యద్ేవిన్న భకకు

పవరవశ్ాములో మైమరపిేంచన్ ద్యమోదరుడిన్న, మన్ పవితరమన్

ై మన్సుుతో కీరు స
ి ు ూ, శ్రీ

మహ్ విష్ు
ణ వుకు చయలా చయలా ఇష్ూ మైన్ భకకుతో కూడుకున్న పువువలన్ు అన్గవ అహేంస,

ఇేంద్ిరయ న్నగీహము, సరవ భూత దయ, క్షమ, జరాన్ము, తపసుు, సతాము, ధయాన్ము అన్ు

పుష్ాములన్ు సమరిాేంచ, శ్రీర ఇేంద్ిరయములు అన్ననేంటితోన్ూ స్వషవూేంగ న్మస్వకరములు

చేసు ూ, మన్సుులో ఎలి వళలా ధయాన్నసూ

ు , మన్ నోటితో మాయాలోలుడయ, మథురవ నయయకవ,

యమునయ తీర విహ్రీ, న్ేంద వరజ మేంగళ ద్ీపమా, యశోద్య గరు పరకవశ్మా, ద్యమోదరవ

అేంటట ఆ స్వవమి ద్ివా నయమములన్ు కీరు ేంి చన్ చయలున్ు. మన్ము ముేందు చేసిన్

పవపములు, తరువవత రవబ్ో యిే పవపములు అన్ననకూడయ , అగినలో పడిన్ దూద్ి వలె, కవలి
నయశ్న్మగున్ు. అేందుకే ఆ భగవనయనమ సేంకీరున్లతో మన్ పవపములు పో గొటుూకొన్ుటకు ఈ

వరతమున్ు చేయుదుము రేండి, అన్న గోపికలన్ు, ఇపుాడు మన్ేందరిన్న గోద్యద్ేవి

పిలుసుున్నద్ి. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

6. ఆ భగవేంతుడి కథయరసము అన్ు అమృతము యియకక రుచ చూసి ఎరుగన్న ఓ స్వధీవమణీ,

ఆ భగవేంతుడి అన్ుభవమున్ు తలియక, ఇేంకవ న్నవు న్నద్ిరసు ున్నవు. ఈ వరతమున్ు

ఆచరిేంచుటకై లేచ రవ. లోకములన్ు రక్ిేంచే పన్నలో మున్నగి, పవలకడలిలో ఆద్ిశేష్ున్న

పవన్ుపుపెై యోగన్నదరలో వున్న ఆ సరేవశ్వరుడిన్న, తమ మన్సుులో వుేంచుకున్న

యోగులు, మున్ులు తలి వవరుఝామున్న న్నదర లేచ, వవరి వవరి న్నతాకృతాములు ఆచరిసు ూ,

పరకృతి సేంబ్ేంధ్ము వలన్ ఎటువేంటి అహేంకవర మమకవరములు వవరికక కలగకుేండయ

ఉేండడయన్నక,ై వవరు హరి హరి అన్న హరినయమమున్ు పలుకుతునయనరు. ఉదయకవలమున్ ఆ

హరినయమము మహ్ధ్వన్నయియై న్ేందవరజమేంతయ వవాపిేంచ, మా చవుల ద్యవరవ మా మన్సుుకు

చేర,ి ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డి విరహ జరవలలతో బీటలు వవరిన్ మా మన్సుున్ు చలి బ్రచన్ద్ి. ఆ

తయపము ఉపశ్మిేంచ మేము న్నదర లేచతిమి. న్నకు ఇేంకవ ఆ హరినయమము విన్బ్డ లేద్య,

న్నవు కూడయ లేచ వచి, మాతో కలువు. తలి వవరగవన పక్షులు కూడయ న్నదర లేచ, తమ

కకలకకలారవవములతో సేందడి చేసు ూ, కూసూ

ు , తమ ఆహ్ర సేంపవదన్కై ఎగిరిపో తున్నవి.

పవరతుఃకవల ఆరవధ్న్కై పక్ిరవజు గరుతమేంతుడికక అధిపతి అయిన్ ఆ శ్రీమనయనరవయణుడి

ఆలయమున్, తలి న్న శ్ేంఖము ఊదబ్డుచున్నద్ి. ఆ గొపా ధ్వన్న న్నకు ఇేంకవ విన్పడలేద్య.

ఓ పిలి ా, లేచ రవ. పూతన్ అన్ు రవక్షసి యొకక విష్పు పవలన్ు తయరగిన్ న్ేందకకశోరుడిన్న,

బ్ేండిరూపమున్ వచిన్ శ్కటాసురుడిన్న తన్ చన్నన కవళి తో

తన్ననన్ శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న కీరు ేంి చవలెన్ు. ఆ శ్రీకృష్ణ పరమాతమన్ు దరిశేంచుకొన్ు భాగామున్కై ,న్నవు
కూడయ త ేందరగవ న్నదర లేచరవ, తలీి , అన్న మొదటి గోపికన్ు లేపిన్ద్ి. బ్ాహా ఇేంద్ిరయమన్
ై

చవితో, మన్లోన్న శ్ీవణ భకకున్న మేలకకలుపుటయిే, ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

7.భగవేంతుడి కథరసము అన్ు అమృతమున్ు ఎటు

ి సేవిేంచవలెనో తలియన్న ఓ పిచిపిలి ా,

లేచ రవ. తలి వవరన్ు, అన్న అేంటట కీచుకీచుమన్ు ధ్వన్నతో, తమలో తయము మాటాిడుకొన్ు

భరద్యవజ పక్షుల కకలకకలారవవములు న్నకు విన్బ్డలేద్య. ఆ పలుకులు, బ్రహమవతు లు తమ

అన్ుభూతులన్ు, అన్ుభవములన్ు ఇతరులతో పేంచుకున్నటు

ి గవ వున్నవి. ఈ

బ్ృేంద్యవన్ములో పుణా సీు ల

ీ ు అయిన్ గోపికవరమణులు తమ యొకక ధ్రమమున్ు మరువక,

తమ యొకక భరు , పిలిల పన్ులన్ు మరియు కుటుేంబ్ విథులన్ు పూరిు చేసుకొన్న, కవసుల

పేరు వేంటి బ్ేంగవరపు ఆభరణములతో అేందముగవ అలేంకరిేంచుకొన్న, అేందమైన్ తమ జడలో

పువువలు సిేంగవరిేంచుకొన్న, కవవముతో పెరుగున్ు చలుకుతున్న చపుాడు న్నకు

విన్బ్డలేద్య. ఆ భగవేంతుడి యొకక సవరూప, రూప, గుణ, విభూతులన్ు అరథవేంతముగవ

తలుసుకొన్న, మన్ మన్సుున్ న్నేండుగవ వుేంచుకొన్ుటయిే పెరుగు. అ విథముగవ

తలుసుకున్న పెరుగున్ు, భగవేంతుడికక సేంబ్ేంధిేంచన్ జరాన్ము అన్ు కవవముతో, ఆ

భగవేంతుడికక ఇద్ి చయలా ఇష్ూ ము అన తయరడున్ు కటిూ, చలుకుట వలన్, మన్ము ఏ పన్న

చేసినయ,

అద్ి ఆ భగవేంతుడికే చేందుతుేంద్ి అన్న ఆలోచన్ మన్కు కలుగుతుేంద్ి. అద్ియిే వన్న.

ఇద్ియిే అమృతతతవము.

ఓ నయయకురవలా, న్నకు ఇటువేంటి భగవేంతుడి అన్ుభవము ఇేంతకు ముేందు కలిగే

వుేండున్ు. న్న అన్ుభవమున్ు ఇపుాడు మాకు తలిపి, మాకు నయయకురవలివై ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న
చేరుటకు సహ్యమేంద్ిేంచు. మన్ము ఏ రూపములో ఆ భగవేంతుడిన్న తలుస్వుమో, ఆ

రూపములోన

ఆ భగవేంతుడు కన్నపిేంచున్ు.మేము గురీము రూపములో వచిన్ కేశ అన్ు రవక్షసుడిన్న

చేంపిన్ కేశ్వుడిన్న కీరు స

ి ు ున్నపుాడు, న్న మన్సుులోన్ ఆ భగవేంతుడి రూపము

మదులుతోేందన్న న్న తలుపు సేంథులలో న్ుేంచ, న్న ముఖములోన్న ఆన్ేంద తేజసుున్ు

చూసిన్ మాకు తలుసుున్నద్ి. ఓ తేజశవశలిన్న, తలుపులు తరువు. న్న తేజసుున్ు చూసి

మేము కూడయ ఆన్ేంద్ిేంచదము ,అన్న రేండవ గోపికన్ు న్నదర న్ుేండి మేలకకలిపెన్ు. మన్

మన్సుులోన్న తేజసుున్ు మేలకకలుపుటయిే, ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

8. భగవేంతుడి ధయాన్ము న్ేందు ఉతయుహము కలిగిన్ ఓ పడతీ, న్నదర న్ుేంచ లేచ రవ. మన్

మన్సుున్ సతవగుణము అన్ు సూరుాడు ఉదయిేంచగవ, మన్లోన్న రవజస, తయమస

గుణములు తగిగ, తూరుా తలి వవరిన్ద్ి. తలి వవరుఝామున్ మేంచుతో న్నేండి వున్న

పచికన్ు మేయుటక,ై పశువుల కొటూ ముల న్ుేండి ఆవులు విడవబ్డిన్వి. తలి వవరగవన

వవటికక వరొక ధయాస లేక, మేతకు వళల

ి టయిే, ఆ గోవుల యొకక పరవృతిు . అద్ే విధ్ముగవ

మన్ము కూడయ వరొక ధయాస లేక, ఆ పరమాతమన్ు సేవిేంచుటయిే పరవృతిు గవ చేసుకొన్న,

ఉదయమున్న వరతము చేయు పరద్ేశ్మున్కు వళి వలెన్ు. మేమేందరము వరత పరద్ేశ్మున్కు

వళల
ి టకు సిదదపడి, న్నన్ున పిలుచుటక,ై న్న ఇేంటికక వచి, న్న వవకకలిలో న్నలబ్డి వునయనము.

ఇకనైనయ వేంటన న్నదర లేచ రవవమామ.

ఆ సరేవశ్వరుడు శ్రీకృష్ు
ణ డి కళ్వాణగుణములన్ు గవన్ము చేసు ూ, మేంగళ వవయిదాములన్ు

వవయిసూ
ు , ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డి సన్ననధికక వళి వలెన్ు.అహేంకవర భరితుడైన్ అశవవసురుడు అన్ు

రవక్షసుడిన్న చేంపి, మలి యోధ్ులెైన్ చయణూర ముషిూయోధ్ులన్ు సమహరిేంచ, ద్ేవతలకు కూడయ

ఆద్ిద్ేవుడు అయివున్న ద్ేవవద్ిద్ేవుడు ,ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డి సన్ననధికక వళ్లి , తలి వవరగవన ,

అేందరికేంటే ముేందుగవ మన్ము ఆ భగవేంతుడిన్న సేవిేంచన్టి యితే, అయోా, ఇేంత

చన్నపిలిలు, ఉదయమున్న కష్ూ పడి లేచ, నయ వదద కు వచయిరు, అన్న మన్పెై జరలితో వేంటన

మన్ పరిసిథతిన్న అరథము చేసుకొన్న, ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డు మన్ వరతమున్కు కవవలసిన్ స్వధ్న్మన్
ై

వవయిదామున్ు మన్కు యిచుిన్ు. ఆ స్వవమి, ఆయన్ యొకక కైేంకకరా సేవన్ు, తన్

యొకక విశష్ూ మైన్ దయతో న్నేండిన్ ఫలితమున్ు, మన్కు పరస్వద్ిేంచున్ు. కన్ుక ఆలసాము

చయాక, వేంటన న్నదర లేచ రవ, అన్న ఆేండయళ్ తలిి మన్లో న్నగూఢమై ఇమిడి వున్న ధయాన్ శ్కకు

అన్ు మూడవ గోపికన్ు మేలకకలిపెన్ు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

9. మామగవరి కూతురు ఓ మరదలా, తలి వవరిపో యినయ, న్నవు ఇేంకవ న్నదర లేవకుేంటివి. న్నవు

మణిమాణికాములతో న్నరిమేంచన్ చయలా అేందమన్

ై పెదద మేడ యేందు, చుటట
ూ పరకవశేంచు

ద్ీపములు వలుగుచుేండగవ, మేంచ సువవసన్ల అగరు ధ్ూపములు పరిమళ్లేంచుచుేండగవ,

సుతిమతు టి పవన్ుపుపెై మేంచ న్నద్యరవసథ లో వునయనవవ, లేచ రవవమామ.

మణిమాణికాపూరితమన్
ై మీ ఇేంటి తలుపు గడియన్ు తీయుము. న్నవు ఈ

బ్ాహాపరపేంచమున్ సుఖసేంపదలు అన్ననటిన్న అన్ుభవిసుునయనవు. కవన్న ఈ భోగభాగాములే

ఎపాటికక మన్ జీవిత పరమావధి కవదు. ద్ీన్నతో పవటు ఈ జన్మకు కవరణమైన్

శవశ్వతసుఖమున్ు తలుసుకో. ఈ బ్ాహా సుఖము అన్ు మాయా న్నదర న్ుేండి లేచ శవశ్వత

సుఖములన్ు ఒసగు భగవేంతుడిన్న కీరు ేంి చుటకు లేచ రవ. మేము చబ్ుతున్న ఈ

భగవేంతుడి విష్యములు, భగవనయనమ సేంకీరున్ములు న్నకు విన్బ్డుట లేద్య.

ఓ అతు గవరూ, మీ కూతురిన్న న్నదర లేపేండి. ఏమిటి, సమాధయన్ము చపాకున్నద్ి. న్న కూతురు

మూగద్య లేక మా మాటలు విన్పడన్న చమిటిద్య లేక అలసిపో యి వున్నద్య లేక మీరు
బ్యటకు పేంపకుేండయ కటుూద్ిటూములు చేసి కవపలా కవసుునయనరవ లేక బ్దద కమా. చయలా సేపు

న్నదర పో వడయన్నకక ఏమైనయ మేందు ఇచయిరవ లేక మేంతరము వశవరవ. ఏమన

ై య మేంతరము

వసిన్చో, ఆ భగవేంతుడి ద్ివానయమములన్ు కీరు ిసేు ఆ మేంతరశ్కకు న్శసుుేంద్ి. ఆశ్ిరాకరమైన్

గుణములు కలిగిన్ శీయుఃపతి ఆ వైకుేంఠనయథుడి ద్ివానయమములన్ు మేము చకకగవ

కీరు ేంి చయము. మా బ్దద కము అేంతయ పో యిన్ద్ి. ఇకనైనయ ఆమన్ు న్నదర లేప,ి మాతో పవటు మా

వరతమున్కు పేంపుము, అన్న ఆేండయళ్ తలిి సమాజములోన్న సేంబ్ేంధ్ బ్ాేంధ్వవాల అమరికలో

వున్న ఐకాత వలన్ కలిగిన్ సిరిసేంపదలన్ు చూపుతూ, మన్లోన్న బ్దద కము అన్ు నయలుగవ

గోపికన్ు మేలకకలిపెన్ు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

10. అపూరవమైన్ విలువైన్ వివిధ్ ఆభరణములు కలిగి, సుఖములో తేలియాడు ఓ తలీి , మా

అేందరి కనయన ముేందుగవన లేచ, చకకగవ నోమున్ు నోచ, మేంచ ఫలితమున్ు పప ేంద్యలి, అన్న

అన్ుకునయనవ. ఆ విధ్ముగవ చేయాలి అేంటే, న్నవు మాకనయన ముేందుగవ న్నదర లేవవలి కద్య.

కవన్న ఏమిటి, మేము వచి న్నన్ున ఎేంత పిలిచనయ, వవకకలి తలుపు అయినయ తరవలేదు.

కన్నసము సమాధయన్ము అయినయ చపాడేం లేదు. ఇేంకవ న్నవు న్నదర లేవలేద్య. అేంత గవఢ న్నదర

పో తునయనవు ఏమిటి, కుేంభకరుణడితో పో టీ పెటూ ుకునయనవవ. ఆ కుేంభకరుణడు న్నతో ఓడిపో యి,

తన్ న్నదరన్ు కూడయ న్నకు ఇచయిడయ. తలివి తచుికొన్న మేలుకో. రవమావతయరమున్ రవముడు,

రవవణయసురుడి తముమడు అయిన్ కుేంభకరుణడిన్న సేం హరిేంచన్ు. అద్ే విధ్ముగవ ఆ

భగవేంతుడిన్న సేవిేంచన్చో, న్నలో ద్యగివున్న, కుేంభకరుణడి న్నదర త లగున్ు. న్నవు తలుపులు

తరవక పో యినయ ఫరవవలేదు. కన్నసము మా మాట అయినయ విన్న పలకవవ. త ేందరగవ లేచ

వచి తలుపులు తరువు. పరిమళ్లేంచు తులసిమాలల కకరీటమున్ు ధ్రిేంచన్ ఆ

శ్రీమనయనరవయణుడిన్న మన్మేందరము కలిసి కీరు ేంి చదము. ఆ స్వవమి ధ్రవమతుమడు. ఆయన్

మన్కు కవవలసిన్వన్ననటిన్న ఇచి, తన్ ఆశ్ీయ స్వథన్మైన్టిూ ఆ పరమపదమున్ు

పరస్వద్ిేంచున్ు. లేచ వచి మా వరతములో చేరుము, అన్న ఆేండయళ్ తలిి మన్లో ద్యగి వున్న

అశ్ీదదన్ు విడిచ, భగవేంతుడిన్న ధయాన్నేంచుము, అన్న ఐదవ గోపికన్ు మేలకకలిపెన్ు. ఇద్ియిే

ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

11. పవడిపేంటలు పుష్కలముగవ వున్న రేపలెిలో సేంతృపిు గవ గడిడ మేస,ి ఎపుాడూ సమృద్ిదగవ

పవలు ఇచుి లేతవయసుు గల ఆవులు మేందలు మేందలుగవ వున్న గోపకులములోన్న

గోపవలురు ఆరోగావేంతులె,ై ధీరులె,ై శూరులెై కేంసుడి రవజామున్కు వళ్లి , ఎద్ిరిేంచ, చేంపిన్

బ్లరవమకృష్ు
ణ డి వలె శ్తురవులపెైకక వళ్లి , ఎద్ిరిేంచే శ్కకుస్వమరథయములు కలిగి వుేండదరు.

వవరు ధ్రవమధ్రమ విచక్షణతో, న్నతిన్నయమములతో, ఎటువేంటి ద్ో ష్ములు లేన్న సమాజమున్ు

న్నరిమేంచుకుేందురు. అటువేంటి గొపా గోకులమున్ పుటిూన్ పవముకుబ్ుసము వేంటి

సుతిమతు టి శ్రీరము కలిగి, పురివిపిాన్ నమలి వేంటి కవేంతులీన్ు సహజసిదదమన్

ై ,అేందమైన్

బ్ేంగవరపు తీగవలె పరకవశేంచుద్యనయ, న్న బ్ేంధ్ువులు, సేనహతులు అేందరము కలిసి వచి,

న్నన్ున పిలుచుటకు న్న వవకకలి ముేందు న్నలుచునయనము. న్నవు మాతరము కదలక మదలక,

న్నదర పో తునయనవు. ఎేంత పిలిచనయ, ఒకకమాట అయినయ మాటాిడవు. మన్ము చేయు

వరతమున్ు మరచ, న్నవు న్నదర పో తునయనవు. ఓ భాగావేంతురవలా, లేచ రవ. నయకేమిటి, నయకు

అన్నన వునయనయి, ఆ లక్ీమద్ేవియిే నయతో వున్నద్ి, అటువేంటపుాడు ఆ వరతము చేయక

పో యినయ వచేి న్ష్ూ మమి

ే లేదు, అన్ు న్నరి క్షాము న్నకు కలిగిన్ద్య. ఆ భగవేంతుడైన్

శీయుఃపతిన్న సేవిసేు న కద్య,ఆయన్తో పవటు ఆ అష్ూ లక్ిమ మన్లిన ఎపుాడూ వద్ిలిపెటూకుేండయ

వుేంటుేంద్ి. అేందుకే న్నవు వేంటన న్నదర లేచ, మాతో కలువు, అన్న ఆేండయళ్ తలిి మన్లోన్న
న్నరి క్షామున్ు వళి గొడుతూ, ఆరవ గోపికన్ు మేలకకలిపెన్ు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న

అభిపవరయము.

12.`ఓ గొపా ఐశ్వరావేంతుడి చలెిలా, తలి వవరిన్ద్ి న్నదర లేచ రవ. మీ ఇేంటి వదద ఆవులకు

పవలు తీసేవవరు ఇేంకవ రవన్ేందువలన్, పవలతో న్నేండిన్ వవటి పప దుగులు బ్రువకకక, ఆ పవలు

వవటేంతట అవ కవరి, మీ ఇేంటి వవకకలి అేంతయ బ్ురద బ్ురద అయిన్ద్ి. ఆకవశ్ము న్ుేండి

మేంచు కురుసూ
ు వుేండడేం వలన్, మాకు న్నలుచునేందుకు చోటు లేక, మీ ఇేంటి చూరున్ు

పటుూకొన్న న్నలుచునయనము. చయలా గొపా ఐశ్వరావేంతుడైన్ మీ అన్న, ఇేంతవరకూ, తన్

మన్సుులో భగవేంతుడి గురిేంచ ఆలోచన లేన్న అతడు, మేము చేసు ున్న ఈ వరతమున్ు

గురిేంచ తలుసుకొన్న, ఆయన్ మన్సుు కరిగి మతు బ్డి, ఆవుల యొకక పప దుగు న్ుేండి

వచుి పవలవలె, ఆరథరత పప ేందుచున్నద్ి. అటువేంటి మేంచ గుణములు కలిగిన్ అన్నకక

చలెిలివై వున్న న్నవు, ఇేంకవ న్నద్ిరసు ూన వునయనవు. లేచ రవ. రవమావతయర సమయమున్

దక్ిణ ద్ికుకన్ వున్న అేందమైన్ లేంకవన్గరమున్కు రవజు అయిన్ రవవణయసురుడిన్న చేంపిన్

మనోహరుడైన్ ఆ సరేవశ్వరుడు ,శ్రీరవమచేందురడి కళ్వాణగుణములన్ు పవడుతునయనము. ఆ

పవటలన్ు విన్న, భగవేంతుడిపెై ఆసకకు లేన్నవవరు కూడయ, ఆ భగవేంతుడే సమసు ము అన్ు

విధ్ముగవ మారిపో తునయనరు. కవన్న న్నవు మాతరము న్నదర లేవకుేంటివి. ఏమిటి మాటాిడడేం

లేదు. ఇద్ేమి గవఢ న్నదర తలీి , ఈ వూరిలోన్న చుటుూపరకకల వవరేందరూ లేచ, మన్ వరతము

గురిేంచ తలుసుకునయనరు. ఇకనైనయ న్నవు న్నదర లేచ వచి మాతో కలువు, అన్న ఆేండయళ్ తలిి

మన్లోన్న భకకుభావముతో కూడుకున్న ఆరథరతన్ు, ఏడవ గోపికగవ మేలకకలిపెన్ు. ఇద్ియిే

ఇేందులోన్న అభిపవరయము.
13. తయమరపువువపెై తుమమదలు వవలిన్టు
ి గవ వున్న కన్ునలద్యనయ, ఆ భగవేంతుడిన్న

చూడయలి, అన ఆన్ేందముతో, ఆ స్వవమిన్న దరిశేంచుటకై న్న కన్ునలు అటు ఇటు తిపాడేంతో,

అసలే అేందమన్
ై న్న కన్ునలు, అవి మరిేంత అేందముగవ వలిగి పో తుేండయలి. కవన్న న్నవు ఈ

విధ్ముగవ, న్న కళి న్ు మూసి వుేంచడేం తగునయ, న్నదర లేచ రవ. గురువు అన్ు న్క్షతరము

అసు మిేంచన్ద్ి. జరాన్మున్కు పరతీక అయిన్ శుకీ న్క్షతరము ఉదయిేంచ, తలి వవరిన్ద్ి.

పక్షులు లేచ కూసూ

ు , తమ ఆహ్రమున్కై పో వుచున్నవి. భగవేంతుడిన్న ఎపుాడు

చూస్వుమా, అన తయపతరయముతో మా శ్రీరములు తయపముతో వడకుకచున్నవి. పక్ి

రూపముతో వచిన్ బ్కుడు, అన్ు రవక్షసుడిన్న చేంపిన్ శ్రీకృష్ు

ణ డి లీలలన్ు గవన్ము చేసు ూ,

మిగిలిన్ వవరేందరూ స్వనన్ము చేయుటకు న్ద్ికక వళ్వారు. న్నవు కూడయ భగవేంతుడిన్న

కీరు స
ి ు ూ స్వనన్ము చేయుదువు గవన్న, న్నదర లేచ రవ. న్నవు మాతో కలవక, కపటముతో

ఒేంటరిగవ ఒకకద్యన్నవ ఈ నోమున్ు చేసుకోవచుి, అన్న అన్ుకుేంటునయనవమో, ఆ విధ్ముగవ

న్నవు చేసన్
ి , ఆతమన్ు ద్ొ ేంగతన్ము చేసిన్ేంత నరము అవుతుేంద్ి. కన్ుక న్నవు వేంటన న్నదర

లేచ మాతో వచి కలువు, అన్న మన్లోన్న జరాన్శ్కకు, అన్ు ఎన్నమిదవ గోపికన్ు మేలకకలిపెన్ు.

ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

14. ఓ పరిపూరణమైన్ వాకకుతవముతో విలసిలి ేద్యనయ, తలి వవరుటచే, మీతోటలో వున్న ద్ిగుడు

బ్ావిలో ఉదయము పూట వికసిేంచే ఎరీ కమలములు విచుికున్నవి. రవతిరపూట వికసిేంచన్

న్లి కలువలు ముడుచుకున్నవి. ఇటుకపప డి రేంగు కవషవయపు రేంగు కలగలపిన్ రేంగు

వసు మ
ీ ులన్ు ధ్రిేంచ, ఆలయ అరికులు తమ యొకక ద్ేవవలయములలోన్న

ద్ేవతయమూరుులన్ు మేలకకలిపి, వవరికక అరిన్ చేయుటకు, ఆలయ తలుపుల తయళపు చవిన్న

పటుూకొన్న పో తునయనరు. న్నవు మాతరము ఇేంకవ న్నదర లేవకుేంటివి. న్నవు అేందరికనయన

ముేందుగవ లేచ, మా వదద కు వచి, మా అేందరిన్న న్నదర లేపుతయన్ు, అన్న రవతిర చపిాతివి.

మాటలు బ్ాగవ నరిిన్ద్యన్వు. సిగగ ు లేద్య, ఇేంకవ న్నవు న్నదర లేవలేదు. న్నదర లేచ రవ తలిి .

విశవలమైన్ చేతులలో తలి న్న శ్ేంఖమున్ు, పరకవశేంచు చకీమున్ు ధ్రిేంచన్ సరేవశ్వరుడిన్న,

పదమనతురడు ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న సేవిేంచ కీరు ేంి చదము. ఇకనైనయ న్నవు లేచ వచి మాతో

కలువుము. మన్లోన్న పరిపూరణమైన్ వాకకుతవమున్ు తలుపుతూ, ఏ పన్న చేసినయ ఆలసాము

చయాకుేండయ అన్ుకున్న పన్నన్న అన్ుకున్నటు

ి గవ చేయమన్న ఆేండయళ్ తలిి త మిమదవ

గోపికన్ు మేలకకలిపెన్ు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

15. ఓహో , పడుచుదన్పు లేత చలుకల మొలకవ, ఇేంకన్ూ న్నవు న్నదరపో తునయనవవ, లేచ రవ.

భగవేంతుడికక ఇష్ూ మైన్టు

ి గవ, తమ అహేంకవరమున్ు త లగిేంచుకొన్న, భగవేంతుడిపెై ఆసకకుతో

పరిపూరుణలెై అేందరూ వచియునయనరు. భగవేంతుడికక ఇష్ూ మైన్ అన్ననటిలోన్ు సమరుథరవలివై

వున్న న్నవు, న్న చతురపు మాటలు, పవటలతో ఆ భగవేంతుడిన్న కీరు స

ి ు ూ, న్నవు మా ముేందు

వుేంటావు అన్న అన్ుకుేంటే, ఇేంకవ న్నవు న్నదరన లేవలేదు. త ేందరగవ లేచ రవ. అేందరూ

వచయిరో లేద్ో లెకకపెటూ ుకొన్న, కువలయ పీడన్ము అన్ు మద్ిేంచన్ ఏన్ుగున్ు చేంపిన్ ఆ

శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న, మాయాలోలుడిన్న కీరు స
ి ు ూ వరతమున్ు చేసే పరధయన్ ఆలయమున్కు వళి వలెన్ు.

భగవేంతుడి విష్యమున్ు రుచ చూసిన్వవరు ఎదుటివవరు చన్నవవరవ, పెదదవవరవ, గొపావవరవ

లేక పేదవవరవ అన్ు తయరతమాములన్ు చూడక అేందరిన్న ఒకే విధ్ముగవ గౌరవిేంచవలెన్ు,

అన్న అేంటట ఆేండయళ్ తలిి పదవ గోపికన్ు న్నదర న్ుేండి మేలకకలిపెన్ు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న

అభిపవరయము.

16. న్ేందగోపవలుడి భవన్మున్ు కవపవడు ద్యవరపవలకులారవ, భవన్ముపెై జేండయ

రపరపలాడుతో ఎగురుతుేండగవ, పచిటి తోరణములు కటిూన్ మేంగళకరమైన్ వవకకలిన్న కవపలా

కవయువవరవ, శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న సేవిేంచుటకు మేమేందరము స్వనన్ము చేస,ి పవితరమన్
ై

మన్సుుతో మా నయయకుడైన్ న్ేందగోపవలుడి ఇేంటికక వచయిము. మీరు న్నదర లేచ, మణి

మాణికాములతో న్నేండియున్న తలుపు గడియన్ు తరువుము. ఆశ్ిరాకరమైన్ గుణములు

కలిగిన్ న్నలరతన మణివరుణడు ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డు గొలి పిలిలమన్
ై మాకు నోము నోచుకోవడయన్నకక

కవవలసిన్ వవయిదాములన్ు ఇస్వున్ు అన్న న్నన్నన మాట ఇచి వునయనడు. శ్రీకృష్ు

ణ డిపెై

మాకు పేరమ ఎకుకవ అయిన్ద్ి. అేందుకే ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న న్నదర లేపుటకు మేమేందరము

వచయిము. మీరు వదుద, అన్న అన్క ఆ తలుపులన్ు తరవేండి అన్న ఆేండయళ్ తలిి గోపికలతో

కలిసి ద్యవరపవలకులన్ు మేలకకలిపెన్ు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము..

17. అేందరికక లేదు అన్కుేండయ, సమృద్ిదగవ అన్నమున్ు, వసు మ

ీ ులన్ు ద్యన్ము చేయు

న్ేందగోపవలా, లేవేండి. మీరు ఇచుి ద్యన్మున్ు గీహేంచుటకు, మాకు మేమే ఎవరూ

పిలవకుేండయ మీ ఇేంటికక వచయిము. ద్యన్ము తీసుకునవవరు వుేంటేన కద్య, ఇచేి ద్యతకు

పేరు వచేిద్ి. మాకు అన్నన తయన అయివున్న మీ కృష్ు

ణ డిన్న మాకు చూపి, మా విరహ వదన్

అన ద్యహ్న్నన తీరిేండి అన్న ఆ న్ేందగోపవలుడిన్న మేలకకలిపెన్ు. ఆ న్ేందుడి అన్ుమతితో

యశోద్య ద్ేవిన్న లేపుతునయనరు. భగవేంతుడిన్న కొడుకుగవ కన్న మేంగళ మణి ద్ీపమా,

సీు ల
ీ ోకమున్కే తలమాణికామైన్ కులద్ీపమా, న్నవు న్నదర న్ుేంచ లేచ రవవమామ. చగురు వేంటి

యశోద్య, న్న మన్సుు చయలా సున్ననతము. ఎవరైనయ బ్ాధ్పడితే న్న ముఖము లేతచగురు వలె

వవడిపో వున్ు. సీు ల

ీ కష్ూ సుఖములు సీు ల
ీ కే తలుస్వుయి. ఆకవశ్మేంత ఎతు
ు ఎద్ిగ,ి మూడు

అడుగులతో ములోికములన్ు కొలిచన్ ఆ తిరవికీముడి కళ్వాణగుణములే మాకు

జీవనయధయరము. మా మన్సుు ఆ స్వవమి దరశన్మున్కై పరితపిసు ున్నద్ి. మా బ్ాధ్న్ు

అరథము చేసుకొన్న, న్నవు న్నదర న్ుేంచ లేచ, ఆ స్వవమి మేంగళకర స్ ేందరా రూప దరశన్మున్ు
మాకు పరస్వద్ిేంచు అన్న యశోద్య ద్ేవిన్న మేలకకలిపెన్ు. బ్ేంగవరు కడియమున్ు న్న ద్ివా

పవదమున్కు ధ్రిేంచన్ బ్లద్ేవవ, ఆద్ిశేష్ుడి అవతయరమా, రవమావతయరమున్ లక్షమణుడిగవ,

కృషవణవతయరమున్ బ్లరవముడిగవ స్వవమిన్న క్షణమైన్న్ు విడువకుేండయ సేవిేంచుచునయనవు.

స్వవమి వదద కలిగే మధ్ురవన్ుభూతిన్న అన్ుభవిేంచన్ న్నన్ున అతి ద్ీన్ముగవ అరిథసు ునయనము.

న్నవు న్నదర లేచ, మమమలిన శ్రీకృష్ు

ణ డితో చేరుిటకు సహ్యపడు అన్న ఆేండయళ్ తలిి గోపికలతో

కలిసి బ్లరవముడిన్న మేలకకలిపెన్ు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

18. మద్ిేంచన్ ఏన్ుగున్ు కూడయ తన్ భుజబ్లముతో ఆపగలిగే శ్కకు కలిగిన్ న్ేందగోపవలుడి

యొకక కోడలా, ఓ న్నళ్వద్ేవీ, పరిమళములు వదజలుి జుటుూ కలద్యనయ, లేచ తలుపులు

తరువు. మీ మామగవరు ఉద్యర స్వవభావులు. న్నవు కూడయ మీ మామగవరి వలె మా కోరికన్ు

తీరుిము. న్న అేందమన్

ై జుటుూ యొకక ద్ివా పరిమళముల చేత ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న

వశ్పరచుకున్న న్నన్ున చూసేు , మాకు చయలా ఆన్ేందము కలుగుతోేంద్ి. తలుపులు తరచ,

మాపెై దయ చూపుము. న్న కవటుక కన్ునల చయటు న్ుేంచ స్వవమిన్న మాకు చూపిేంచు.

నయలుగు ద్ికుకల న్ుేండి తలి వవరిన్దన్న కోళల

ి కూసుునయనయి. మీ తోటలోన్న మాధ్వీలత

పేంద్ిరి మీద కోయిల కూడయ కూసుున్నద్ి. బ్ేంతుల వేంటి గుేండరన్న వరళి ల కలిగిన్ ఎరీ తయమర

పువువల వేంటి న్న సుతిమతు న్న చేతులతో తలుపులు మలి గవ తరవమామ. న్న చేతికక గల

అేందమైన్ గవజులు గలగలమన్న చపుాడు చేయున్టు

ి గవ, న్నవు ఆన్ేందముగవ తలుపులు

తరువుము. మన్కు పిరయమైన్ శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న మేము దరిశేంచ, సేవిేంచు భాగామున్ు మాకు

కలుగ చేయి తలీి , అన్ు ఆేండయళ్ తలిి గోపికలతో కలిసి లక్ీమద్ేవిన్న మేలకకలిపెన్ు. కవన్న ఆమ

లేవలేదు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

19. న్లువప
ై ులా ద్ీపములు గుతు
ు లు గుతు
ు లుగవ వలుగుచుేండగవ, ఏన్ుగు దేంతముతో

చేయబ్డిన్ మేంచముపెై అేందము, చలి దన్ము, మతు దన్ము, మేంచ పరిమళము,

తలుపుదన్ము అన్ు ఐదు చకకటి గుణములు కలిగిన్ మతు టి పరుపుపెై పరిమళ్లేంచు

అేందమైన్ పువువలన్ు జడలో పెటూ ుకున్న న్నళ్వద్ేవితో పవళ్లేంచ వున్న విశవల వక్షసథ లము

కలిగిన్ ఓ శ్రీకృషవణ, తలి వవరిన్ద్ి. న్నవు న్నదర లేచ మాతో ఒకకమాట అయినయ మాటి డవయాా,

అన్న ఆేండయళ్ తలిి తన్ సేనహతులతో కలిసి బ్రతిమలాడి లేపిన్న్ూ, ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డు లేవక

పో యిేసరిక,క మళ్లి న్నళ్వద్ేవిన్న లేపుతునయనరు. కవటుకన్ు పెటూ ుకున్న విశవలమైన్ అేందమైన్

కన్ునలు కలిగిన్ ఓ రవధయ, న్నవు న్న విభుడి ఎడబ్ాటున్ు ఎేంత మాతరమూ భరిేంచలేక,

స్వవమిన్న లేవన్నయకునయనవు. మేము ఇేంతమేంద్ిమి వచి లేపిన్న్ూ, లేవకపో యిరి. ఇద్ి

న్నకు తగదమామ. న్నవు సేనహశ్రలివి, పేరమమూరిువి. ఈ లోకమేంతయ ఆ స్వవమి కేంటిచూపులో

వుేంటే, కవటుకతో న్నేండిన్ న్న కేంటి చూపులో ఆ స్వవమి న్నలిచ వునయనరు. మీరు ఇరువురు

న్నదర లేచ మాకు దరశన్మీయేండి. మమమలిన రక్ిేంచమన్న స్వవమికక చపిా, అన్ుగీహేంచు

తలీి , అన్న ఆేండయళ్ తలిి గోపికలతో కలిసి లక్ీమద్ేవిన్న మేలకకలిపెన్ు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న

అభిపవరయము.

20. ముపెైా మూడు కోటి ద్ేవతలకు రవక్షసుల వలన్ కలిగిన్ భయమున్ు పో గొటిూన్

సరేవశ్వరుడయ, న్నవ సరవసవమూ అన్న భావిేంచే మమమలిన రక్ిేంచలేవవ స్వవమీ. మన్స్వ వవచయ

కరమణయ ఒకే విధ్ముగవ వుేండే న్నతి మారగ ము కలవవడయ, అేందరిన్న సమాన్ముగవ రక్ిేంచే

సవభావము కలిగిన్ ఆశీత రక్షకుడయ, రక్ిేంచుటయిే సవభావముగవ గల న్నవు, న్నవవరిమి

అయిన్ మమమలిన రక్ిేంచకుేండయ వునయనవు. శ్తురవులకు భయము కలిగిేంచే న్నరమలమూరీు,

న్నదర న్ుేంచ లేచ రవ స్వవమీ అన్న ఆేండయళ్ తలిి శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న లేపిన్ద్ి. కృష్ు
ణ డు
లేవకపో యిేసరిక,క దయామయురవలు అయిన్ న్నళ్వద్ేవిన్న న్నదర లేపుతునయనరు. ముచిటెైన్

కుేంకుమభరిణ వలె సన్నన్న న్డుము కలిగి, పగడపురేంగుతో, స్ ేందరాములోన్ు,

గుణగణములలోన్ు పరిపూరుణరవలివై వున్న ఓ లక్ీమసవరూపురవలా, న్నదర న్ుేంచ లేచ రవ తలిి .

మా నోమున్కు కవవలసిన్ వసుువులు అయిన్ అదద ము, వసు మ

ీ ులన్ు ఇచి, మా నోముకు

మూల పురుష్ుడు అయిన్ ఆ ద్ేవవద్ిద్ేవుడు శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న లేప,ి మాకు పూజేంచే భాగామున్ు

పరస్వద్ిేంచు తలిి . ఆ స్వవమి యొకక సవరూప జరాన్ము అన అన్ుభవములో మున్నగి, ఆ

స్వవమిలో లీన్మయిేా స్వనన్ము అన భాగామున్ు పరస్వద్ిేంచు అన్న ఆేండయళ్ తలిి గోపికలతో

కలిసి పవరరిథసు ూ, న్నదరలేపుతునయనరు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

21. ఆేండయళ్ తలిి పవరరథన్కు న్నళ్వద్ేవి మేలకకన్న వచి, గోపికలారవ, మీరు భయపడకేండి.

మన్ము అేందరము కలిసి ఆ స్వవమిన్న లేపద

ె ము అన్న శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న లేపుతునయనరు. పవల

పప దుగుల న్ుేండి తీసిన్ పవలతో కుేండలు కుేండలుగవ న్నేండి పప ేంగిపో యిేలా ఎకుకవ పవలు

ఇచేి శేష్
ీ ూ మైన్ ఆవుల మేందన్ు కలిగిన్ న్ేందగోపుడి ముదుదల సుపుతర రతనమా, ఓ

కన్నయా, మేలుకోవయాా. వదములలో కీరు ేంి చబ్డు పరబ్రహమ సవరూపమా, మహమాన్నవత

సేంపద కలిగిన్ ఓ జోాతీసవరూపమా, ఓ పరేంజోాతీ, న్నదర లేచ రవ స్వవమీ. మేము న్నన్ున

విడువలేక, భకకు పవరవశ్ాము వుపప ాేంగిపో గవ, న్న ద్ివా పవదములన్ు ఆశ్ీయిేంచ, న్నన్ున

కీరు స
ి ు ునయనమయాా. న్న వణుగవన్ము వలన్, న్న చేతి సారశ వలన్, ఆవులు అపరిమితమన్
ై

పవలు ఇసుునయనయి. అటువేంటి గోసేంపద కలిగిన్ న్ేందకుమారవ, లేచ రవవయాా.

ఆశీతరక్షకుడవై వున్న న్నవు, స్వథు రక్షణ కోసమే ఈ లోకములో సవయముగవ గోకులములో

పుటాూవు. న్నవు రక్ిేంచే భకుుల యొకక శ్తురవులు, వవరి శ్కకున్న అేంతయ పో గొటుూకొన్న, న్న ద్ివా

పవదములన్ు ఆశ్ీయిేంచన్టు
ి గవ, మేము కూడయ మా అహేంకవర మమకవరములన్ు
పో గొటుూకొన్న, న్న ద్ివా మేంగళకర విగీహమున్ు మా కన్ునలారవ, తృపిు తీరవ చూడయలి అన్న, న్న

కళ్వాణ గుణములన్ు కీరు స

ి ు ూ, న్నకు మేంచ జరగవలి అన్న మేంగళ్వశవసన్ములు చేసు ూ, న్న

దగగ రకు వచయిము. స్వవమీ, న్నవు లేచ వచి మమమలిన రక్ిేంచు అన్న ఆేండయళ్ తలిి

గోపికలతో కలిసి మేలకకలుపుతునయనరు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

22.పరకృతి రమణీయతతో న్నేండి, చయలా విశవలముగవ వున్న, ఈ గొపా భూమేండలము న్ేందు

వున్న పెదద పెదద రవజులు మేమే గొపావవరము అన్ు అహేంకవరమున్ు, అహేంభావమున్ు

విడిచపెటూ ,ి న్న దయాద్యక్ిణాములకై వచి, న్న సిేం హ్సన్ము చుటట

ూ చేరి వుేండగవ, వవరిన్న

న్నవు అన్ుగీహేంచయవ. అేందుకే మేము కూడయ వవరి వలె న్న సన్ననధికక వచి వునయనము.

సూరా కకరణములు స్ో కగవన మలి మలి గవ వికసిేంచే తయమరపువువల వలె, సుేందరములెన్
ై న్న

కళల
ి మలి మలి గవ తరచుకొన్న, మమమలిన ఆన్ేంద్ిేంపచయిా స్వవమి. ఒక చరు గేంటలాగవ,

విచిన్ తయమర పువువలాగవ,ముదుదలకలుకు న్న స్ో గకన్ునలన్ు అరమోడుాగవ విపిా, మాపెై

అన్ుగీహముతో పేరమగవ దయ చూడు స్వవమి. న్న వికసిత న్యన్ కమలములతో ఒకకస్వరి

మమమలిన చూడు స్వవమి. సూరా చేందురలు ఒకకస్వరే ఆకవశ్ములో ఉదయిేంచన్టు

ి గవ ఉేండే

న్న రేండు ద్ివా నతరములతో మావైపు ఒకకస్వరి చూసి కటాక్ిేంచు స్వవమి. న్న కరుణయ

కటాక్షములతో మా పూరవ జన్మ పవపకరమలు అన్నన పటాపేంచలు అయిపో తయయి. అేందుకే న్న

చలి న్న చూపులతో మమమలిన చూడు స్వవమి, అన్న ఆేండయళ్ తలిి గోపికలో కలిసి పవరరిథసు ూ,

మేలకకలుపుతునయనరు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము

23. న్లి న్న అవిసెపువువ వేంటి శ్రీరపు కవేంతి కలిగిన్ ఓ శ్రీకృషవణ, న్నలముతో న్నేండిన్

అతసీపుష్ాములాగవ మరిసే న్నలమణి కవేంతి కలిగిన్ చకకన్నవవడయ, స్వవమీ, వరవుకవలములో

గుహలో న్నద్ిరేంచే మృగరవజులాగవ మేలకకన్న, రేండు కవళి న్ు ముేందుకు చయపి,

న్నగడదన్ునన్టు
ి గవ జూలున్ు విద్ిలిి, శ్రీరమున్ు న్లువైపులా కద్ిలిేంచ, తీక్షణముగవ ఒళల
ి

విరుచుకొన్న, స్వగి న్నలబ్డి గటిూగవ గరిుసు ూ, గుహ బ్యటకు వచుి సిేం హము వలె

గేంభీరమైన్ ఆకవరము కలిగిన్ ఓ శ్రీ కృషవణ, న్నవు కూడయ న్న భవన్ము న్ుేండి మృగరవజువలె

బ్యటకు వచి, వీర సిేం హ్సన్ముపెై కూరొిన్న, దయతో మా పవరరథన్న్ు ఆలకకేంచ, మేము

వచిన్ పన్నన్న విన్న, న్న దయాదృషిూతో మమమలిన అన్ుగీహేంచు స్వవమి. న్నవు న్న మేంద్ిరము

న్ుేండి బ్యటకు వచుిన్పుాడు, న్న అేందమున్ు చూసి ఆన్ేంద్ిేంచవలసిన్ద్ే కవన్న

వరిణేంచడము ఎవరి తరమూ కవదు. ఆబ్ో తు న్డకలోన్న ఠీవి, ఏన్ుగు న్డకలోన్న

గవేంభీరాము, పెదదపులి న్డకలోన్న చురుకుదన్ము, సిేం హము న్డకలోన్న వైభోగము అేంతయ

న్న న్డకలో మేము చూసి ఆన్ేంద్ిేంచున్టు

ి గవ, న్న భవన్ము న్ుేండి బ్యటకు వచి,

మమమలిన అన్ుగీహేంచు స్వవమి. న్నవు వచి రక్ిేంచే వరకు వచ వుేండే ఓపిక, సహన్ము

మాకు వునయనయి. న్న ఎడబ్ాటున్ు భరిేంచలేక మేమే న్న వదద కు వచయిము. న్న దరశన్మున్ు

కలిగిేంచ మమమలిన అన్ుగీహేంచు, అన్న గోపికలతో కలసి ఆేండయళ్ తలిి ఆ భగవేంతుడిన్న

పవరరిథసు ునయనరు.

24. గోపికలతో కలిసి ఆేండయళ్ తలిి కోటిమన్మథయకవరుడైన్ ఆ సరేవశ్వరుడి యొకక

జగనోమహన్ రూపమున్ు చూడగవన వవరు మైమరిచ పో యిరి. ఎదురుగవ ఆ స్వవమి యొకక

ద్ివా మేంగళ సవరూప స్ ేందరాము త ణికకసలాడుతూ కన్నపిేంచే సరికక, ఆన్ేంద పరవశులెై

వవరు వచిన్ పన్నన్న మరిచపో యిరి. భకకు భావము ఎకుకవ అయి, అయోా, స్వవమీ, ఇేంత

సుకుమార సుేందర ద్ివా పవదములతో న్నన్ున న్డిచ రమమనయనమే, న్న కవళల

ి ఎేంత

కేంద్ిపో యాయో. వవమనయవతయర సమయమున్ మూడు అడుగులలోన్న ఒక అడుగుతో

భూమిన్న కొలవడము వలన్ ఆ భూమిపెై వున్న చటు

ి , పుటూ లు, కొేండలు, గుటూ లు అన్నన న్న
పవదమున్కు గుచుికొన్న, అపుాడు ఇేంకేంత కేంద్ిపో యాయో. అేందుకే వవమనయవతయరమున్

ఈ లోకములన్ననటిన్న కొలిచన్ న్న ద్ివా పవదములకు రక్ష కవవలెన్ు. అేందుకే న్న ద్ివా

పవదములకు మేంగళము. రవముడివై లేంకకు వళ్లి , రవవణుడితో పవటు రవక్షస జరతిన్న చేంపిన్

న్న భుజశ్కకు జరగీతుగవ వుేండవలెన్ు. అేందుకే న్న విశవల భుజములకు మేంగళము. చన్నన

కృష్ు
ణ డివై శ్కటాసురుడిన్న తన్నన, చేంపిన్ న్న ద్ివా పవదములకు మేంగళము.

దూడరూపమున్ వచిన్ వతయుసురుడన్ు రవక్షసుడి నయలుగు కవళల

ి పటుూకొన్న, వలగపేండు

రూపములో వున్న కపితు యసురుడన్ు రవక్షసుడి మీదకు విసిరి, ఇదద రిన్న ఒకేస్వరి

చేంపిన్పుాడు, న్న శ్కకున్ేంతయ కూడగటుూకొన్న, భూమిపెై అద్ిమిపెటూ ి న్నలుచున్న న్న ద్ివా

పవదములకు మేంగళము. గోవరథన్గిరిన్న న్న చటికన్ వరలిపెై గొడుగుగవ ఎతిు పటిూ, గోకులమున్ు

కవపవడిన్ న్న కళ్వాణగుణములకు మేంగళము.

అమోమ, ఇన్ననస్వరుి ఆ స్వవమికక మేంగళము చబ్ుతునయనము. ఇేంకేమైన్ వుేంద్య, మన్ ద్ిషూ ే

మళ్లి ఆ స్వవమికక తగులుతుేంద్ి. అేందుకే స్వవమీ, న్న విజయాన్నకక సహ్యపడే న్న చేతిలోన్న

బ్లెిము, ఆ వలాయుధ్మున్కు మేంగళము. స్వవమీ, ఇన్ననస్వరుి న్నకు మేంగళము

చబ్ుతునయనమన్న అన్ుకోకు. మా కోరిక తీరిన్ తరువవత కూడ మేము ఈ విధ్ముగవన న్నకు

మేంగళము పవడదము. ఇద్ి మా బ్ాధ్ాత. న్నన్ున కీరు ేంి చ, న్నవు ఇచుి వవయిదా విశేష్

రూప పూరుషవరథమున్ు తీసుకొన్ుటకై మేము న్న సన్ననధికక వచయిము. మమమలిన

అన్ుగీహేంచు స్వవమి,అన్న ఆేండయళ్ తలిి గోపికలతో కలిసి ఆ భగవేంతుడిన్న పవరరిథసు ునయనరు.

ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

25. పరకవశేంచు శ్ేంఖుచకవీదులతో సరేవశ్వరుడు అవతరిేంచన్ రవతిర, చరస్వలలో చీకటిలో

మగుగతున్న తలిి దేండురలన్ు విముకుులన్ు చేసే రవతిర, యమునయన్ద్ి ద్యరి ఇచిన్ రవతిర,
కేంసుడి చయవుకు మూలమైన్ రవతిర, ఆ సమయమున్ ద్ేవుడే నయకు కొడుకుగవ పుటాూలి అన్న

అన్ుకున్న ద్ేవకేద్ేవికక కుమారుడివై పుటిూ, ఒకకరవతిర కూడయ అకకడ వుేండక, అద్ేరోజు రవతిర

యశోద్యద్ేవికక కొడుకువై పెరిగిన్ న్లి న్నవవడయ, ఒకరి కడుపున్ పుణాఫలముగవ, ఇేంకొకరి

ఇేంట నోముఫలముగవ గవరవల అలి రి కృష్ణ యాగవ జన్నమేంచనయవు. సరవ లోకములకు, సరవ

భూతములకు తలిి , తేండి అన్నన తయన అయివున్నవవడు నయకు కొడుకుగవ పుటాూడు, నన్ు

ధ్న్ుారవలిన్న అన్న మురిసిన్ద్ి ద్ేవకీద్వి

ే . సమసు జీవరవశులన్ు తన్ కన్ుసన్నలలో

న్నలుపుకొన్న, రక్ిేంచ, శక్ిేంచే పరమాతమన్ు అద్ిలిేంచ, బ్ద్ిరిేంచ చేతికక కరీన్ు, చద్ిద మూటన్ు

ఇచి, ఆవుల వేంట అడవికక పేంపిన్ యశోద్యద్ేవి, స్వయేంతరము ఆవుల వేంట తిరిగి వసుున్న

న్న అేందచేందములన్ు, న్న లీలలన్ు చూసి, మురిసిపో తూ, నయ అేంత భాగావేంతురవలు ఈ

లోకములోన లేదు అన్న పరవశేంచన్ద్ి ఆ యశోద్యద్ేవి. ద్ేవకీద్ేవి కడుపు పేంటగవ,

యశోద్యద్ేవి కేంటి పవపగవ పెరిగిన్ నయ స్వవమీ, ద్యన్నకక కవరణము న్న ఆశీతవవామోహమే

కదయాా. భకుులేందరూ న్నన్ున చూసి ఆన్ేంద్ిేంచయలి అన్న అన్ుకుేంటే, న్నవమో ద్యగి ద్యగి

పెరిగవవు. న్నన్ున చేంపవలన్న పరయతినేంచన్ దుష్ూ బ్ుద్ిద గల ఆ కేంసుడి దగగ రకు న్నవ వళ్లి

చేంపవవు.

స్వవమీ, ఎన్ననరోజుల న్ుేంచో న్న విరహ వదన్ వలన్ కలిగిన్ బ్ాధ్, న్నన్ున చేరవలి అన్న పడిన్

శ్ీమ అేంతయ, న్న దరశన్ భాగాము వలన్ క్షణకవలములో మటుమాయమయిా మా శ్రీరము,

మన్సుు దూద్ిపిేంజము వలె తేలిక అయిా, ఆన్ేందపరవశ్ముతో పులకరిేంచ పో తున్నద్ి.

లోకములోన్న అేందరూ లక్ీమద్ేవిన్న పప ేంద్యలి అన్న అేంకుేంటే, ఆ మహ్లక్ిమ మాతరమూ న్ననన

పప ేంద్యలి అన్న అన్ుకున్నద్ి. అేంత గొపా భాగాము కలిగిన్ న్న ఆశీత వవతులా

కళ్వాణగుణముల వలన్ ఇేంతదూరము న్న వదద కు రవగలిగవము. న్నవు మా గురిేంచ

పరతేాకముగవ మళ్లి జన్నమేంచకకరలేదు. ఎవరిన్న చేంపవలసిన్ పన్న లేదు. న్న ద్ివా మేంగళ

విగీహము యొకక సేవవభాగామున్ు కలగచేస,ి పర అన్ు వరత స్వధ్న్మున్ు మాకు

ఇచిన్చో, మేము ద్యన్నన్న తీసుకొన్న ఆన్ేంద్ిేంచదము, అన్న గోపికలతో కలిసి ఆేండయళ్ తలిి

అడిగన్ు. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

26. మాలే, మణివణయణ/, గవజుపవతరలోన్న ద్ీపమువలె, న్న శ్రీరపు న్నలరతనమణిమయ

పరకవశ్ము వలన్, న్న పెదవులపెన్

ై వున్న చరున్వువ వలన్, న్న హృదయములో మా మీద

న్నకు వున్న అభిమాన్ము, ఎేంతవుేంద్ో మాకు తలుస్ోు ేంద్ి. భకుుల మీద న్నకు వున్న

అభిమాన్మున్ు తలుసుకొన్న, న్నవు తపాక దరశన్ము ఇస్వువన న్మమకముతో న్న భువన్

మోహన్ ద్ివా మేంగళ విగీహ స్ ేందరామున్ు చూడయలన ఆశ్తో ఇన్నన లక్షలమేంద్ిమి న్న

సన్ననధికక వచయిము. భకకు జరాన్ వైరవగాములతో న్నేండిన్ భగవేంతుడి యొకక అన్ుభవములో

ఆన్ేందముగవ మున్నగి తేలుటయిే ఈ మారగ ళ్ల స్వనన్ము అన్న మా పెదదలు మాకు చపవారు. ఏ

వరములన్ు, కోరికలన్ు కోరకుేండయ న్ననన చేరవలి అన ఆశ్తో మా పెదదలు చేసిన్ ఈ వరతమున

మేము కూడయ ఆచరిేంచయము. పర అన మోక్షమున్ు ఇచుి ద్ేవుడివి న్నవ, అన్న మా పెదదలు

చపాగవ, న్నన్ున న్మిమ వచయిము. మా వరతమున్కు కవవలసిన్ వసుువులన్ు మేము

అడుగుతునయనము. న్న పవేంచజన్ా శ్ేంఖము వలె ఈ భూమి అేంతయ దదద రిలి ేటటు
ి పెదద శ్బ్ద ము

చేసే పవలన్ురుగు వేంటి తలి న్న శ్ేంఖము కవవవలి. ఎేందుకేంటే యమునయన్ద్ికక స్వననయన్నకక వళ్లి

ముేందు, మేంగళకరమైన్ ఈ శ్ేంఖధ్వన్న వుేంటే మా వరతమున్కు చయలా మేంచద్ి.

చీకటిలో యమునయన్ద్ికక వడతయము కవబ్టిూ, న్న సుదరశన్చకీపు కవేంతి కలిగిన్ మేంచ ద్ీపపు

కవేంతి కవవలెన్ు. అద్ే విధ్ముగవ న్నకు, న్న భకుులకు ఎటువేంటి కీడు కలగకూడదు అన్న

అేంటట, వదమేంతరములు చద్ివ భాగవతోతు ములు మరియు మేంగళవవయిదాములు

కవవలెన్ు, మేమేంతయ కలిసి ఒకే చోట వరతము చేసు ునయనము కవబ్టిూ అేందరికీ ఆ పరద్ేశ్ము

తలిసేటటు
ి ఒక జేండయ కవవలెన్ు. అకకడ మేంచుపడకుేండయ చయేంద్ిన్న అన గొడుగు కవవలెన్ు,

అన్న అడిగిర.ి ఇన్నన వసుువులు ఇవవడము చయలా కష్ూ ము అన్న శ్రీకృష్ు

ణ డు అన్గవ, చన్నన

పప టూ లో పదునయలుగు లోకములన్ు పెటూ ుకొన్న, చన్న మరిీ ఆకుపెై పవళ్లేంచన్ న్నకు కష్ూ ము,

అస్వధ్ాము అన్నద్ి ఉేంటుేంద్య స్వవమీ. న్న దయ వుేంటే, న్నవు తలచుకుేంటే, అస్వధ్ాము

అేంటట ఏద్ి లేదు. మమమలిన రక్ిేంచయలి అన్న న్నవు అన్ుకుేంటే, ఈ వసుులన్ననటిన్న మాకు

ఇపిాేంచు స్వవమి అన్న ఆేండయళ్ తలిి గోపికలతో కలిసి ఆ భగవేంతుడిన్న పవరరిథసు ునయనరు. ఇద్ియిే

ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

27. గొపికలతో కలిసి ఆేండయళ్ తలిి అడిగిన్ వసుువులన్నన అేందరికక విన్డయన్నకక మామూలుగవ

కన్నపిేంచనయ, అేంతరగ తముగవ వవరు వసుువులన్ు కవకుేండయ తన్న కోరి వచయిరు అన్న

శ్రీకృష్ు
ణ డు గీహేంచన్ు. ఈ వసుువులు మీకు ఇసేు సరిపో తయయా, అన్న అడిగన్ు. ఇవి

స్వనన్మున్కు ముేందు కవవలసిన్వి, స్వనన్ము అయిన్ తరువవత ఇేంకవ కొన్నన కవవవలి అన్న

ఆేండయళ్ తలిి అన్నద్ి. ఆ మాటలు విన్న, అబ్ో ు, నన్ు మీ సరవస్వవన్నన తీసుకోవవలి అన్న

అన్ుకుేంటే, మీరే నయ సరవస్వవన్నన తీసుకొన్న, న్నన జయిేంచయరే, అన్న శ్రీకృష్ు

ణ డు అన్గవ,

స్వవమీ, న్నన్ున తలవము, న్నన్ున కొలవము అన్న అేంటట న్నకు దూరముగవ వుేండి న్నన్ున

తిటేూవవరిన్న సులభముగవ జయిేంచ ఓడిేంచగలవు. కవన్న మేము న్న భకుులము. న్నవు తపా

మాకు ఎవరు లేరు అన్న అన్ుకున మమమలిన, న్నవు ఏ విధ్ముగవన్ు ఓడిేంచలేవు. గోవులన్ు

కవపవడే గోవిేందుడయ, న్న వణుగవన్మున్ు విన్న పరవశులమ,ై మేము గోవిేంద్య, గోవిేంద్య అన్న

న్నన్ున కీరు ేంి చకుేండయ వుేండలేక పో తునయనము. న్న నయమముతో మా నోరు తడిస,ి

స్వరథకమైన్ద్ి. రవమావతయరములో సీతమమవవరి ద్యవరవ హన్ుమేంతుడికక హ్రమున్ు కవన్ుకగవ

ఇచి, సనయమన్నేంచనయవు. అద్ే విధ్ముగవ ఈ లోకములోన్న వవరేందరూ మమమలిన చూసి

మచుికునటటు
ి గవ, న్నవు మా అమమ న్నళ్వద్ేవి ద్యవరవ మమమలిన సనయమన్నేంచు.

కటుూకోవడయన్నకక పటుూచీరలు, చేతికక గవజులు, భుజములకు వేంకీలు, చవులకు దుదుదలు,

మాటీలు, తలకు చేమేంతి బ్ళి , కవళి కు పటీూలు ఇవన్నన స్వనన్ము అయిన్ తరువవత మేము

అలేంకరిేంచుకోవడయన్నకక మా అమమ న్నళ్వద్ేవితో ఇపిాేంచు. మేము కొతు బ్టూ లు కటుూకొన్న,

ఆభరణములతో అలేంకరిేంచుకొన్న వచిన్ తరువవత, నయిా చేతిలో న్ుేంచ మోచేతిలో వరకూ

కవరుతూ వుేండే పవయస్వన్నమున్ు, న్నతో కలిసి హ్యిగవ ఆన్ేందముగవ తిన భాగామున్ు

పరస్వద్ిేంచు స్వవమి, అన్న ఆేండయళ్ తలిి గోపికలతో కలిసి భగవేంతుడిన్న పవరరిథేంచన్ద్ి. ఇద్ియిే

ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

28. మీరు అడిగిన్ భాగామున్ు మీకు పరస్వద్ిేంచయలి అేంటే, ద్యన్నకక కవవలసిన్ యోగాత,

అరహత, అధికవరము మీకు ఉనయనయా, అన్న శ్రీకృష్ు

ణ డు అడిగన్ు. స్వవమీ, న్ననన కీరు స
ి ుూ

వచయిము. మాపెై న్నకు దయ కలుగుతుేంద్ి, అన ఆశ్తో వచయిము.ఇేంతకన్న అరహత ఏమి

లేన్నవవరము అన్న గోపికలు తలిపెన్ు. పో న్న ఏమన

ై య చదువు, జరాన్ము వునయనయా, అన్న

అడగగవన, ఆవులన్ు మేపుతూ, పవలు తీసి బ్రతికేవవరము. వవటి సేవకే మాకు సమయము

సరిపో తుేంద్ి. భకకుతో పూజలు చేసే అవకవశ్ము వుేండదు, అనయనరు గోపికలు. పో న్న తిరుపతి,

శ్రీరేంగము వేంటి పుణాక్ేతరములు, లేక ఏమైనయ ద్ేవవలయములలోన్న ద్ేవుడి దరశన్ము

చేసుకునయనరవ, అన్న శ్రీకృష్ు

ణ డు అడిగిత,ే స్వవమీ, ఆవులన్ు మేపుతూ అడవిలో

తిరిగేవవరము. ఆవులు ఎటుపో తే, అటు వడతయము. అకకడ గడిడ వుేంటుేంద్ి కవన్న ఏ గుడి

వుేండదు, అనయనరు గోపికలు. ఆ అడవులలోన కద్య, మున్ులు ఆశ్ీమాలన్ు న్నరిమేంచుకొన్న

తపసుు చేసు ుేంటారు. పో న్న వవటినైనయ చూశవరవ, అన్న కృష్ు

ణ డు అడగగవ, మేము అడవులలోకక
తపసుు చేసుకోవడయన్నకక వళి దేం లేదయాా స్వమీ, చద్ిద అన్నేం మూటకటుూకొన్న, పచి గడిడ

ఎకకడ వుేంటే అకకడికక ఆవుల వన్ుకన, ఏ జేంతువూ వవటి మేదకు రవకుేండయ, కవపలా

వుేంటట, వవటిన్న మేపుతుేంటాము.

ఆశ్ీమేంలో కూరుిేంటే ఎటాూ స్వగుతుేందయాా. మేము తీసుకొన్న వళ్లి న్ చదద న్నేం కూడయ

మేము శుభరముగవ స్వనన్ము చేసి తిన్ము. ఎపుాడు ఆకలి వసేు అపుాడే, ఎకకడ వుేంటే

అకకడే కూరొిన్న తిేంటాము. ఇద్ి కేవలము మా జీవితములో, మేము పప టూ పో సుకొన్న బ్రతికే

పన్న మాతరమ,ే అనయనరు అమాయకముగవ గోపికలు. మీకు ఇపాటి కరమయోగము

లేకపో యిన్ భకకు, జరాన్ యోగములు ఏమైనయ వునయనయా, అన్న కృష్ు

ణ డు అడగగవ, ఏ జరాన్ము

లేన్న అమాయకపు గోపకులమున్ పుటాూము, అన్న గోపికలు బ్దులు ఇచయిరు. అద్ి విన్న,

శ్రీకృష్ు
ణ డు, ఏ పుణాము లేకపో తే మీరు కోరిన్ ఫలితము ఎలా వసుుేంద్ి, అన్న అన్గవన,

స్వవమీ, మాకు మేముగవ సేంపవద్ిేంచుకున్న పుణాము ఏ మాతరము లేదు, అనయనము కవన్న,

మాకు, మా వేంశవన్నకక అన్ుకోకుేండయ వచిన్ పుణయాన్నకక ఏ మాతరము కొదవలేదయాా.

స్వక్ాతు
ు ఆ పుణాసవరూపుడవైన్ న్నన్ున, కలావలిి యశోద్యద్ేవి పెేంచ, ఆ పుణయాన్నన మా

అేందరికక పేంచన్ద్ి. ఈ లోకములో ఇేంతకన్న పుణాము ఇేంకొకటి లేదు. మాకనయన అరహత

వున్న భాగావేంతులు ఎవరూ లేరు. పుణాములకే పుణాము అయిన్ న్నవు, న్న అేంతట న్నవ,

కవవవలన్న జరాన్హన్ులము, అయిన్ మా గోపకులమున్ పుటాూవ అేంటే, ఇేంతకు ముేందు

మేము తగిన్ేంత పుణాము చేసే వుేండవచుి కద్య. ఇద్ియిే మా యోగాత. స్వవమీ, మన్

మధ్ా సేంబ్ేంధ్ము, మధ్ాలో వచి మధ్ాలో పో యిేద్ి కవదు, పుటుూకతోన వచిన్ద్ి. ఇద్ియిే

మా అధికవరము.
మన్ సేంబ్ేంధ్ము సూరుాడిక,క వలుతురుకక వున్న సేంబ్ేంధ్ము. సూరుాడు లేన్నద్ే

వలుతురు వుేండదు. భగవేంతుడు లేన్నద్ే జీవులమైన్ మేము వుేండము. సకల కళ్వాణ గుణ

పరిపూరుణడయ, ఏ కొరత లేన్న గోవిేందుడయ, ఓ కృషవణ, మేమేందరము గొపా గొపా తపసుులు,

యజా ములు, యాగములు, పూజలు, పున్స్వకరములు చేసి న్నన్ున పెేంద్ే శ్కకు లేన్నవవరము,

అలుాలము. కవన్న న్ువువ, గోవరథన్గిరిన్న చటికన్ వరలిపెై ఎతిు పటుూకున్నపుాడు, మేము

భయముతో దూరముగవ న్నలుచున్నపుాడు, న్నవ దగగ రకు పిలిచ, నన్ు గేంధ్రువడన్ు,

ద్ేవుడిన్న, రవక్షసుడిన్న కవన్ు. న్న్ున చూసి భయపడకేండి. నన్ు మీ బ్ేంధ్ువున్న, మీరు

దగగ రకు రేండి, అన్న న్ువవ చపవావు. మరచపో యావవ, అన్న గోపికలు అన్గవన, ఓహో ,

ఇపుాడు మీకు బ్ేంధ్ుతవము గురుుకు వచిన్ద్య. మరి న్న్ున ద్ేవవద్ిద్వ

ే వ, నయరవయణయ,

పదమనయభా అన్న పిలిచ, న్న్ున పరవయివవడిన్న చేసిన్పుాడు, ఈ బ్ేంధ్ుతవమున్ు

మరచపో యారవ. ఓ, అద్య న్న కోపము స్వవమి. ఏద్ో చన్నపిలిలము, భకకుభావము ఎకుకవ,ై

న్నకు న్చిన్న పేరితో న్నన్ున పిలిచయము. మమమలిన క్షమిేంచు, అన్న ఆేండయళ్ తలిి అన్నద్ి. సరే

మిమమలిన క్షమిస్వున్ు, కవన్న మీకు ఈ ఫలమున్ు ఏ విధ్ముగవ ఇచయిరు అన్న ఎవరైనయ

అడిగిత,ే ఆ మాట శ్రీకృష్ు

ణ డు అన లోపలే, స్వవమీ, న్ువువ ఇవవదలచుకున్నచో

అడుడపడేవవరు ఎవరునయనరు. మేము న్న స్ప తు

ు . న్నవు మా స్వవమివి, అన్న గోపికలతో కలిసి

ఆేండయళ్ తలిి మన్కు సమసు మూ ఆ భగవేంతుడే అన్న న్నష్కరుగవ న్నరవధరణ చేసు ూ తలిపిన్ద్ి.

ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

29. స్వవమీ, మేము సుకుమారులము, పెైగవ చన్నపిలిలము. అయినయ ఇేంత చలిలో, చయలా

చీకటిలో, ఎేంత కష్ూ మైన్ వచి, న్నన్ున సేవిేంచయము. న్నవు వైకుేంఠము న్ుేండి గోకులాన్నకక

ఒకక జన్మకు మాతరమే వచయివు. కవన్న మేము న్నన్ున జన్మ జన్మలకూ సేవిేంచయలన్న న్న
సన్ననధికక వచయిము. న్నవు వైకుేంఠములో వున్నేంతవరకూ జన్మ లేన్నవవడవు. అకకడ న్నకు

అన్ేంతుడు, గరుతమేంతుడు మొదలెైన్వవరు ఎేంతోమేంద్ి సేవలు చేస్ు వరు. కవన్న ఇపుాడు

జన్మలు లేన్న న్ువువ, గోకులములో పుటాూవు. అేందుకే న్నకు సేవలు చయాాలన్న మేము

వచయిము. మేము మా బ్ేంధ్ువుల న్ేందరిన్న వద్ిలిపెటూ ,ి పెదదలు పెటూ న్

ి న్నయమ

న్నబ్ేంధ్న్లన్ు, కటూ బ్ాటి న్ు సడలిేంచుకుేంటట, న్న సేవచేసు ూ, న్ననన పప ేంద్యలన్న వచిన్ మా

ఆరిున్న చూసి, మాపెై దయతో న్నవు కరిగిపో వవలి. మమమలిన పిలిచ న్నవు ఆజరాపిేంచ, మా చేత

న్నకు దగగ రగవ వుేండే న్న అేంతరేంగ సేవలు అయిన్ పరస్వదపవతరన్ు తీసుకొన్న రవవడేం, హ్రతిన్న

ఇవవడము, ఉతు రీయమున్ు అేంద్ిేంచడము, గవలి కొరకు విేంజరమరన్ు వీచడేం,

తయేంబ్ూలము అేంద్ిేంచడము మొదలగు ఏకవేంత సేవలన్ు మా చేత చేయిేంచుకోవవలి, అన్న

గోపికలు అడగగవ, శ్రీకృష్ు

ణ డు, అలాగే మీకు న్చిన్ సేవలు చేదద ురు కవన్న, ముేందు మీరు

అడిగిన్ పర అన వవయిదామున్ు తీసుకోేండి ఇద్ిగో.

వేంటన గోపికలు, మా వవళి ేందరిన్న వద్ిలిపెటూ ,ి న్నన్ున చేరవలన్న సేంకలిాేంచన్ మా మీద,

ఎవరికీ అన్ుమాన్ము, సేంద్ేహము రవకుేండయ, వవరవరూ మాకు అడుడపడకుేండయ మాతరమే

మేము ఆ వవయిదామున్ు అడిగవము. అేంతేకవదు, అపుాడు న్న మీద భకకుతో మా

హృదయములోన్న భావవన్నన మేము సూటిగవ వివరిేంచలేక పో యాము. కవన్న ఇపుాడు

చబ్ుతునయనము. ఏనయటికక మేము న్నతోన వుేండిపో వవలి. న్నవు ఎకకడ వుేంటే, మేము అకకడే

సేవలు చయాాలి. న్నకు మలుకువలోన్ు, న్నదరలోన్ు సరవసేవలన్న చేసే లక్షమణుడి వలె మేము

ఎలి పుాడు న్న చేంతన వుేండిపో వవలి, అన్న ఆేండయళ్ తలిి తన్ పవల వేంటి సవచఛమైన్

మన్సుున్ు ఆ భగవేంతుడి పవదములపెై పెటూ ,ి ఆ భగవేంతుడిపెై వున్న భకకు అన వన్నన్ు

చలికక, తన్ు ఆస్వవద్ిేంచ ఆన్ేంద్ిేంచ, ఆ ఆన్ేందమున్ు మన్న్ు కూడయ అన్ుభవిేంచమన్న

చపిాన్ద్ి. ఇద్ియిే ఇేందులోన్న అభిపవరయము.

30. ఆేండయళ్ తలిి భకకుకక మచి, శ్రీరేంగములో కొలువై వున్న ఆ వైకుేంఠనయథుడు

శ్రీరేంగనయథుడే సవయముగవ పలి కీన్న పేంపి, ఆమన్ు వివవహమాడన్ు. తన్తో పవటు పరతీ

ద్ేవవలయములోన్ు పరతిష్ూ చేసన్

ె ు. అేందుకే ఈ 30వ పవశురములో ఫలశుీతిగవ, ఈ

తిరుపవావై వరతమున్ు ఆచరిేంచనయ లేక ఈ 30 పవశురములన్ు మన్సూూరిుగవ చద్ివినయ కలిగే

ఫలితమున్ు గురిేంచ తలిపవరు. కూరవమవతయర సమయమున్ మేందర పరవతముతో, వవసుకీ

అన పవమున్ు తయరడుగవ చేసుకొన్న, ద్ేవతలు రవక్షసులు అలలతో న్నేండియున్న

పవలసముదరమున్ు చలికకన్పుాడు, అమృతముతో పవటు ఉదువిేంచన్ లక్ీమద్ేవిన్న పప ేంద్ిన్

మాధ్వుడు, బ్రహమరుదురలన్ు సృషిూేంచన్ సరేవశ్వరుడు, రేపలెిలో శ్రీకృష్ు

ణ డిగవ

అవతరిేంచన్పుాడు, వివిధ్ ఆభరణములన్ు ధ్రిేంచన్ చేందరముఖులెైన్ గోపికలు, తమ

సరవసవమూ ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డే అన్న ఆ స్వవమిన్న సేవిేంచ, ఆ స్వవమికక శుభము కలగవలి అన్న

మేంగళమున్ు పవడి, పరతతవము, పరమపదము అయిన్ ఆ వైకుేంఠమున్కు వళల

ి

మారగ మున్ు చూపు పర అన వవయిదామున్ు ఈ లోకములోన్న పరజలేందరి కొరకు మరియు

తమ కొరకు అడిగ,ి ఆ భగవేంతుడి యొకక సేవవభాగామున్ు పప ేంద్ిర.ి

ఇపుాడు అద్ే విధ్ముగవ, విలిి పుతూ

ు రు న్గరములో, తయమర పూసల మాలన్ు మడలో

ధ్రిేంచన్ భటూ నయథుడు అన్ు పెరియాళ్వవరుడి కూతురు అయిన్ ఆేండయళ్ తలిి మన్ గోద్యద్ేవి

అేంధ్రపద్
ర ేశ్, తమిళనయడు రవష్ూ మ
ర ులు కలిసి వున్నపాటి భాష్ అయిన్ దరవిడ భాష్లో ముపెైా

పవశురములన్ు మాలగవ కటిూ, ఆ పవశురమాలన్ు పరజలకు ఇచి, తన్ సరవసవమూ తయన

అన్ుకున్న ఆ సరేవశ్వరుడిన్న వివవహమాడన్ు. ఎవరు ఈ ముపెైా పవశురములన్ు కీమము

తపాకుేండయ, పరతీ సేంవతురము మారగ శర మాసమున్ పేండు వననలల యేందు వచేి

ధ్న్ురవమసమున్ వరతముగవ చేస్ు వరో, వవరు తపాకుేండయ, ఆనయడు గోపికలు, ఈనయడు ఆేండయళ్

తలిి పప ేంద్ిన్ ఫలితమున పప ేంద్దరు. అేంతే కవకుేండయ వరతములా చయాలేన్నవవరు,

మన్సూూరిుగవ చద్ివిన్చో వవరికక ఆ పుేండరీకవక్షుడు, పరవత శఖరముల వేంటి చేతులు

కలిగిన్ శ్రీవలి భుడు, చతురుుజుడు అయిన్ ఆ శ్రీమనయనరవయణుడు ఎలి వళలా వవరికక

ఆన్ేందమున్ు, సుఖసేంతోష్ములన్ు పరస్వద్ిేంచున్ు.

గోద్యద్ేవి ద్ివా పవదములకు న్మస్వకరములు.

*******************

6. గోద్యద్ేవి వివవహమాడిన్ ఆ శ్రీరేంగములోన్న శ్రీరేంగనయథుడిన్న

చూసిన్ అన్ుభూతి పద్యాల అరథ రూపము.

..............

అకకడ శ్రీరేంగములో ఆ శ్రీరేంగనయథుడు ఎలా శ్యన్నేంచ వున్నడో త ేండరడిపప ాడి ఆళ్వవరు

చబ్ుతునయనరు.

1.పడమటి ద్ికుకన్ శరసుున్ు వుేంచ, తూరుా ద్ికుకన్ పవదములన్ు చయపి, ఉతు రపు వవరికక

వీపు చూపిసు ూ, దక్ిణ ద్ికుకన్ వున్న లేంకన్ు చూసూ

ు , ఆద్ిశేష్ుడిపెై శ్యన్నేంచన్

సముదరవరణపు సరేవశ్వరుడు, నయ స్వవమి శ్రీరేంగనయథుడిన్న చూసిన్ ఆన్ేందములో, నయ

శ్రీరము కరుగుతున్నద్ి. అయోా, ఈ ఆన్ేందములో ఏమి చేయాలో నయకు తోచడేం లేదు.

 *****************

తిరుపవాణయళ్వవరు రచేంచన్ అమలనయద్ిపిరవన్ .

………………..

2. పరమపవవన్మైన్ పవితరమూరీు, ఆద్ిమధయాేంత రహతుడయ, ద్ేవవద్ిద్ేవవ, న్న

భకుులకు న్న్ున ద్యసుడిగవ చేసన్

ి ద్ో ష్రహతుడయ, అేందమైన్ అరవిరిసన్
ి పూలతోటలతో

న్నేండిన్ కమన్నయ వేంకటాద్ిరపెై కొలువై వున్న వేంకటేశ్వరుడయ, హేయగుణరహతుడయ,

శేష్శ్యాపెై శ్యన్నేంచన్ శేష్శ్యన్ుడయ, వైకుేంఠములోన్న శ్రీమనయనరవయణుడయ, ఈ భూమిపెై

పెదద పరహ్రీ గోడల న్డుమ పెదద పెదద పవరకవరపు గవలి గోపురములతో న్నేండిన్ శ్రీరేంగమున్ేందు

శ్రీరేంగనయథుడిగవ మమమలిన తరిేంపచేయుటకే కొలువై వుేంటివవ. ఎేంత గొపా భాగాము

స్వవమి. సుేందరమైన్ న్న ద్ివా మేంగళ విగీహమున్ు తిలకకేంచన్ నయ కన్ునలు ఎేంత గొపావి.

నయ కన్ునలలో న్న ద్ివా పవదపదమములన్ు ఎపుాడూ విడువక భదరముగవ ద్యచుకొనదన్ు.

3. బ్రహ్మేండమైన్ ఆకవశ్మున్ు అేంటున్టు

ి గవ పెరిగి, ఆకవశ్ములోన్న న్క్షతరములన్ు

అదుుతమైన్ కకరీటముగవ ధ్రిేంచ, వవమన్ుడవై లోకములన్ననటిన్న కొలిచతివి. రవముడవై

ధ్ృడమన్
ై కోదేండమన్ు విలుితో యుదద మున్ ఎదురు న్నలిచ, రవవణుడు మొదలగు కూ
ీ ర

రవక్షసులన్ు చేంపితివి. శ్రీరేంగనయథయ, ఇపుాడు పరిమళ సువవసన్లు వదజలుి అేందమైన్

తోటలు కలిగిన్ శ్రీరేంగములో, పీతయేంబ్రధయరివై కొలువై వున్న సుేందరమైన్ న్న ద్ివా మేంగళ

విగీహమున్ు దరిశేంచన్ నయ మన్సుు సేంతోష్ముతో కరుగుచున్నద్ి. అద్ి న్న్ున విడిచ, న్న

దగగ రకే వచుిచున్నద్ి.

4. కోకొలి లుగవ కోతులు తిరిగే వేంకటాద్ిప
ర ెై న్నేండుగవ కొలువై వున్న వేంకటేశ్వరవ, శ్రీరేంగమున్

స్వయేంసేంథా కవేంతిరేంగుతో మరిసే వసు మ

ీ ున్ు ధ్రిేంచ శేష్శవయివై కొలువై వుేంటివి. న్న

అేందమైన్ నయభి న్ుేంద్ి బ్రహమద్ేవుడిన్న సృషిూేంచతివి. ఇేంత మోహన్కరమైన్ న్న ద్ివా మేంగళ

విగీహమున్ు చూసిన్ నయ మన్సుు, నయ శ్రీరమున్ు వద్ిలిపెటూ ,ి న్న వదద కు వచి అకకడే

వుేండిపో యిన్ద్ి.

5. తుమమదలు తియాగవ రవగవలాపన్ చేసు ూ, నమళల

ి పురివిపిా, పులకరిేంచ ఆడుతూ తిరిగే

విశవలమైన్ సుేందర వన్ములు కలిగిన్ శ్రీరేంగములో కొలువై వున్న శ్రీరేంగనయథయ, యశోద

న్నన్ున తయరడుతో రోటికక కటిూన్పుాడు కలిగిన్ ఒరిపిడిక,క న్న కడుపుపెై పడిన్ ఉదరబ్ేంధ్న్పు

మచి, అేందమన్
ై న్న ద్ివా శ్రీరమున్కు మరిేంత అేందమున్ు తచిన్ద్ి. న్న సుేందరమైన్

ద్ివా మేంగళ విగీహము నయ మన్సుులో సిథరముగవ న్నలిచపో యిన్ద్ి.

6. ఏ జన్మలో నన్ు ఏ ఘోరతపసుు చేసితినో, నయకు తలియదు. కవన్న భారమైన్ నయ

పూరవజన్మ పవపకరమలన్ు పో గొటిూ, న్న్ున న్న భకుుడిగవ చేసుకొేంటివి. అేంతేకవక, లక్ీమద్ేవికక

న్నలయమ,ై న్నేండైన్ బ్ేంగవరు ఆభరణములతో పరకవశేంచు న్న పవితరమన్

ై వక్షసథ లమున్ు

దరిశేంచే భాగామున్ు పరస్వద్ిేంచతివి. శ్రీరేంగనయథయ, భకుుడికక ఇేంతకనయన గొపా భాగాము

వున్నద్య. ధ్న్ుాడన్యితిన్న స్వవమీ.

7. అేందమైన్ రేంగురేంగుల సీతయకోక చలుకలు గుేంపులు గుేంపులుగవ తిరుగు తోటలు

కలిగిన్ శ్రీరేంగమున్ శ్యన్నేంచన్ శ్రీరేంగనయథయ, మోహన్న అవతయరుడవై భస్వమసురుడి న్ుేంచ

శవుడిన్న రక్ిేంచతివి. యశోద్య ద్ేవికక అేండ పిేండ బ్రహ్మేండములన్ు చూపిేంచన్ న్న నోటిన్న,

నయకు చూసే భాగామున్ు పరస్వద్ిేంచతివవ స్వవమీ.

8. చేతులలో సుడిగల శ్ేంఖము, పరకవశేంచు చకీము, మడలో పరిమళ్లేంచు తులసిమాలలు,

తలపెై న్నేండైన్ అదుుత కకరీటమున్ు ధ్రిేంచ, పెదద పరవతము వేంటి పరకవశ్వేంతమైన్ ద్ివా

శ్రీరమున్ు కలిగి, శేష్శ్యాపెై ఒక పకకకక ఒరిగి, వయాారముగవ పడుకున్న శ్రీరేంగనయథయ,

చద్ివలాసము చేంద్ిేంచు న్న పగడపు అథరమున్ు చూసుుేంటే, నయ మన్సుు పరవశేంచ

పో తున్నద్ి.

9. ఆద్ికవరణుడవు న్నవు, న్రసిేం హ్వతయరములో అతి బ్లవేంతుడవ,ై ద్ేవతలేందరూ

జయిేంచలేన్న హరణాకశ్ాపుడి వక్షమున్ు చీలిితివి. శ్రీరేంగనయథయ, కరుణతో న్నేండి, మిలమిల

మరిసే న్న విశవలమైన్ పెదద కన్ునలు న్న్ున, గుచి గుచి చూసుునయనయి. న్న కరుణయ

కటాక్షములన్ు పప ేంద్ిన్ నన్ు, చయలా అదృష్ూ వేంతుడిన్న.

10. పరళయకవలమున్ లోకములన్ు ఏడిేంటిన్న మిరేంగి, పెదద మరిీ ఆకుపెై, స్వటి లేన్న బ్ాలుడవై

పడుకున్న శ్రీరేంగనయథయ, శ్రీరేంగములో శేష్శవయివై శ్యన్నేంచన్ న్నవు, అమితమన్

ై

అేందముతో తేజోవిరవజతుడవైతివి. స్వటి లేన్న న్న ద్ివా మేంగళ స్ ేందరా శ్రీరపు కవేంతితో, న్న

మడలో మరిసే విలువైన్ వజర వైఢూరా మణిహ్రములు, ముతయాలసరములు పో టీపడలేక

పో తునయనయి. ఏమి భాగాము స్వవమి నయద్ి, కలలో అయినయ ఊహేంచన్ేంత అదృష్ూ ము. ఇేంత

అేందమైన్, అదుుతమన్
ై , మేంగళకరమైన్ న్న దరశన్ భాగామున్ు భరిేంచుట, నయ

హృదయమున్కు కష్ూ మవుతున్నద్ి. అన్ుకోకుేండయ ద్ొ రికకన్ ఇేంత గొపా భాగామున్ు

ఒకకస్వరిగవ అన్ుభవిేంచడేం వలన్, నయ ఈ చన్నన గుేండ తటుూకోలేక విలవిలలాడుతున్నద్ి.

11. మేఘవరుణడయ, వన్న తిన్న చన్ననకృష్ు

ణ డయ, నయ మన్సుులో కొలువై వున్న నయ స్వవమీ,

శ్రీరేంగశ్యన్ుడయ, న్నవు అేండ పిేండ బ్రహ్మేండయపథివి,నయ అమృత భూతుడివి. న్న దరశన్

భాగాముతో నయ జన్మ చరితయరథమైన్ద్ి. భువన్ మోహన్ సుేందరుడవైన్ న్నన్ున చూసిన్ ఈ

కళల
ి వరొకటిన్న చూచుటకు ఇష్ూ పడుట లేదు. ఇేంత అేందమైన్ అదుుత స్ ేందరా సేంపదలో,

న్న్ున నన్ుగవ కరిగిేంచుకున భాగామున్ు పరస్వద్ిేంచు స్వవమీ.

తిరుపవాణయళ్వవరుడి ద్ివాపవదములకు న్మస్వకరములు.

*********************

7. ఆళ్వవరులు రచేంచన్ పవశురవలలోన్న అదుుతమన్

ై పద్యాల అరథ రూపము.

………………..

1. ముేందు భగవేంతుడి గురిేంచ ఆరు పద్యాల అరథమున్ు చూద్యదము. ఆ తరువవత

2. శ్రీకృష్ు
ణ డు చటికన్ వలి
ర పెై ఎతిు న్ గోవరధన్ గిరి అేంద్యన్నన చూద్యదము.

3. న్మామళ్వవరు అన్ుగీహేంచన్ కడల్ జరాలేంలోన్న పద్ి పద్యాలలో వున్న భగవద్ీగ తయస్వరవన్నన

చూద్యదము. ఈ పద్ి పవశురవలలోన్న గొపాదన్ము ఏమిటేంటే, ఒకటే పదము, పరతీ వవకవాన్నకక

ముేందు పదమ,ై ఆ పవశురములో ఎన్నమిద్ిస్వరుి వసుుేంద్ి. ఒక పవశురమున్ు కూడయ

చూద్యదము.

4. అేంతేకవదు, న్మామళ్వవరు ఆ భగవేంతుడి యొకక ఘటనయఘటన్ స్వమరథయములన్ు

గురిేంచ ఎేంత గొపాగవ వరిణేంచయరో, తన్ న్ల్ కురవుేంలోన్న పద్ి పద్యాల భావవలన్ు గమన్నసేు

తలుసుుేంద్ి. అేందుకే ఆయన్ అన్ుగీహేంచన్ తిరువవయిమొజ అేంత అదుుతమైన్

కవవాఖేండముగవ రూపప ేంద్ిన్ద్ి.

5. పెరియాళ్వవరుడు అన్ుగీహేంచన్ శ్రీకృష్ు

ణ డి వణుగవన్ సమోమహనయ పద్యాల అరథ రూపము.
6. ఆ భగవేంతుడిన్న పప ేంద్ిన్ తిరుమేంగై ఆళ్వవరుడు, తన్ శలెైయిలేంగ పప నయనజలోన్న

త మిమద్ి పద్యాలలో, ఒక కూతురు పడుతున్న ఆరిున్న తలుపుతూ, ఒక తలిి పడే ఆవదన్న్ు

చూపిసు ూ, ఎేంత గొపాగవ ఆ భగవేంతుడిన్న వరిణేంచయరో.

7. భగవేంతుడు తన్న్ు మచి వచుినయ, అన్న మన్ ఆేండయళ్ తలిి తన్ తళ్లి యార్ లోన్న పద్ి

పద్యాలలో జరతకచకీమైన్ కూడిక చకవీన్నన అడుగుతున్నద్ి. అపాటి రోజులలో కూడిక

చకీమన జరతక చకీము అమలులో వుేండేదట. ఈ జరతక విధయన్ములో నలపెై కొన్నన

గీతలన్ు గీస,ి ఆ గీతలన్ు లెకకకేంచ, త మిమద్ితో భాగిేంచగవ శేష్ము సరి సేంఖా

వచిన్టి యితే, మన్ము అన్ుకున్న పన్న జరుగున్న్న, శేష్ము బ్ేసి సేంఖా వచిన్చో

జరగదన్న అపాటి పరజల న్మమకము. ఆ విధయన్మున మన్ము ఇకకడ చూద్యదము.

8. ఆఖరి మూడు పద్యాలలో ఎటువేంటి పరిసిథతులలోనన

ై య సరే, ఆ భగవేంతుడిన

ఆశ్ీయిద్యదమన్న, తలిపే పద్యాలతో ఈ భాగవన్నన ముగిద్ద యము.

………………………………………..

భగవేంతుడి గురిేంచ తలిపే పద్యాల అరథ రూపము.

1. క్ీరసముదరమున్ శ్యన్నేంచన్ శ్రీమనయనరవయణుడయ, న్నవు వైకుేంఠములో వునయనవు.

నయలుగు వద శవసు మ
ీ ులలో ఇమిడి వునయనవు. భూమిపెన్
ై వున్న తిరుమల వేంకటాద్ిరపన్
ెై

కొలువై వునయనవు. అయినయ సరే, అన్ననవైపులా వవాపిేంచ వున్న న్న రూపమున్ు కవన్న, న్న

గొపాతన్మున్ు కవన్న ఎేంతకవలము పరయతినేంచనయ ఎవవరూ తలుసుకోలేరు.

2. శ్రీమనయనరవయణుడయ, న్నవు అన్నన లోకములన్ు సృషిూేంచతివి. అన్ననటిన్న న్నలోన

ఇముడుికుేంటివి. తిరిగి న్నవు ఈ లోకములోన అవతరిేంచతివి. అన్నన లోకములూ న్న

శ్రీరమే అన్ున్టు
ి గవ వున్న న్న అస్వధయరణ విశ్వ రూపమున్ు, ఆశ్ిరాకరమైన్ న్న లీలలన్ు

ఎవరు తలుసుకోగలరు.

3. శ్రీమనయనరవయణుడయ, అదుుతమన్
ై న్న ద్ివా శ్రీరపు రేంగు తలుపు, న్లుపు, పసుపు

అన్న మాకు తలియదు. జరాన్వేంతురవలెన్

ై ఒకక ఆ సరసవతీద్ేవి మాతరమే లక్ీమపతివి అయిన్

న్న వైభవమున్ు చకకగవ కీరు ేంి చగలదు.

4. శ్రీమనయనరవయణుడయ, వైకుేంఠములోన్న క్ీరస్వగరములో శేష్శ్యాపెై శ్యన్నేంచన్

పరవవసుద్ేవ మూరిువ,ై సేంకరుణ పరదుామన అన్నరుదుధడన్ు ఈ పరపేంచములోన్న మూడు

వూాహ మూరుులవ,ై పరకృతి పురుష్ుడు అవాకు ము కవలము అన్న అేందరికక తలిసిన్ నయలుగు

మూరుులవ,ై విలక్షణ రూపములెైన్ మతుయ కూరమ వరవహ రవమకృషవణద్ి దశవవతయరముల

అద్ివతీయ మూరుులవ,ై పుణాము అన ఒకే ఒక రూపము కలిగిన్ న్నవు, అనక పుణా

క్ేతరములలో సవయేంభువుడవై వలసితివి. అేంతే కవకుేండయ, వదములలోన్న మేంతరముల

అరథము తలియన్న వవరి కొరకు, న్నవు అన్నన పరద్శ్

ే ములలోన్ు, అేందరూ న్నన్ున కొలిచ తరిేంచే

విధ్ముగవ, అన్నన ద్ేవవలయములలోన్న ద్ేవతయ మూరుులుగవ కొలువై వుేంటివవ ద్ేవవ,

ఆద్ిద్ేవవ.

5. చవి, నోరు, కన్ున, ముకుక, శ్రీరము అన్న శ్రీరభాగములెైన్ ఐదు ఇేంద్ియములె,ై

భూమి, గవలి, న్నరు, న్నపుా, ఆకవశ్ము అన్ు పేంచ భూతములెై గొపావైన్ జరాన్ము,

యాగము, ధ్రమము అన్నన తయన అయివున్న శ్రీమనయనరవయణుడిన్న, వరవహ్వతయరుడై

వలిసిన్ ఆ భగవేంతుడిన్న చేరు ఉపవయము మీకు తలుసునయ?

6. మన్లోన్న పేంచేేంద్ియ
ర ములన్ు అదుపులో పెటూ ుకొన్ుట, అన్ు తలుపులన్ు గటిూగవ

మూసి, జరాన్ము అన పెదద తయళమున్ు వసి, వదములన్ు చకకగవ అరథము చేసుకొన్న,

ఆచరిేంచువవరు భువన్ మోహన్ స్ ేందరా సుకుమార కళ్వాణ గుణ సేంపద్యకవరుడు,

సముదరవరుణడన్
ై ఆ శ్రీమనయనరవయణుడిన్న చేరి ఎలి పుాడూ ఆన్ేందమున్ు అన్ుభవిేంచదరు.

…………………..

శ్రీకృష్ు
ణ డు తన్ చటికన్ వరలిపెై ఎతిు న్ గోవరథన్ గిరి అేంద్యన్నన తలిపే పద్యాల అరథ రూపము.

…………….

7. ఇేందురడు పగతో వరుమున్ు కురిపిేంచన్పుాడు, నైవదాముగవ వేండిపెటూ న్

ి అన్నపు

గుటూ న్ు, పెరుగు బ్ావిన్న, నతి త టిూన్న అన్ననటిన్న సీవకరిేంచన్ గోవరధన్ గిరిన్న, అలల మరుపుతో

కూడిన్ సముదరవరణపు శ్రీకృష్ు

ణ డు తన్ చటికన్ వరలిపెై ఎతిు న్పుాడు, ఆ పరవతము ఏ

విధ్ముగవ వున్నదేంటే, గుేండరన్న విశవలమైన్ కన్ునలు కలిగిన్ అమాయకపు లేడప

ి ిలి,

వటగవడి వలలో చకకకన్పుాడు, ద్యన్నన్న పటుూకొన్న వచి, వటగవడు తన్ భారాకు ఇవవగవ,

ఆమ ఆ లేడప
ి ిలిన్ు చయలా జరగీతుగవ తన్ ఒడిలో పెటూ ుకొన్న, దూద్ి వుేండలన్ు పవలలో

ముేంచ, పవలు పటిూన్పుాడు, ఆ లేడి పిలి వున్నటు

ి గవ వున్నద్ి, చన్ననకృష్ు
ణ డు

ఎతిు పటుూకున్న ఈ గోవరథన్మన గొడుగు.

8. ఇేందురడి ఆజా తో ఆకవశ్మేంతయ దటూ ముగవ కముమకున్న బ్లమైన్ న్నలి మేఘములు

కోపముతో విడువబ్డిన్వై వచి, ఏడు రోజులు కుేండపో తగవ వరిుేంచన్పుాడు, ఆ వవన్న్ు

అడడ గిేంచుటకై మథుసూధ్న్ుడు ఎతిు పటుూకున్న గోవరథన్ గిరి ఏ విధ్ముగవ వున్నదేంటే,

ఆపదన్ు సహేంచన్న ఒక ఈన్నన్ ఆడ ఏన్ుగు, తన్ పిలిన్ు సిేం హము వేంబ్డిేంచ దగగ రగవ
వచిన్పుాడు, తన్ పిలిన్ు కవళి మధ్ా వుేంచుకొన్న, ఎద్ిరిేంచ యుదద ము చేసే విధ్ముగవ

వున్నద్ి, చన్నన కృష్ు

ణ డు ఎతిు పటుూకున్న ఈ గోవరథన్మన గొడుగు.

9. కవటుకతో సిేంగవరిేంచన్ పెదద కన్ునల పుణా గోపికలు, గోపవలురు, ఆలమేంద ఏక

కేంఠముతో మొరపెటూ ి "మమమలిన రక్ిేంచు" అన్న చన్ననకృష్ు

ణ డిన్న అరిథేంచన్పుాడు, పరకవశేంచే

చకీహసు ముతో ఆ స్వవమి ఎతిు పటిూన్ గోవరథన్ గిరి ఏ విధ్ముగవ వున్నదేంటే, తమ సీు ల
ీ న్ు,

గరిక మేయు లేళి గుేంపున్ు రక్ిేంచే కొేండజరతివవరు బ్ాణమున్ు విడుచు సమయము న్ేందు

విలుిన్ు ఎకుకపెటూ న్
ి పుాడు, ఆ విలుి ఒేంగిన్ విధ్ముగవ వున్నద్ి, చన్ననకృష్ు
ణ డు

ఎతిు పటుూకున్న ఈ గోవరథన్మన గొడుగు.

………………..

భగవద్ీగ తయ స్వరవన్నన తలిపే పద్యాల అరథ రూపము.

………………..

ఒక పవశురము

కవేంగిన్ర న్నలమలాిేం యాన ఎన్ునేం

కవేంగిన్ర విశ్ేంబ్లి ేం యాన ఎన్ునేం

కవేంగిన్ర వేంతీఎలి ేం యాన ఎన్ునేం

కవేంగిన్ర ఇకవకతు లి ేం యాన ఎన్ునేం

కవేంగిన్ర కడల్ ఎలి ేం యాన ఎన్ునేం

కవేంగిన్ర కడల్ వణణ న్ ఏరకొకలో

కవేంగిన్ర ఉలక తీు రకుక ఎన్ శొలుికేన్

కవేంగిన్ర ఎన్ కవరికై శయ్ కకన్రవ.

*********************

10. సముదరమున్ు, భూమిన్న సృషిూేంచన్ద్ి నన అన్ున్ు. సముదరమున్కు,భూమికక

అేంతరవామిన్న నన అన్ున్ు. సముదరమున్ు, భూమిన్న నయలో కలుపుకున్నద్ి నన అన్ున్ు.

సముదరమున్ు, భూమిన్న విడద్ీసన్

ి ద్ి నన అన్ున్ు. సముదరమున్ు, భూమిన్న మిరేంగిన్ద్ి నన

అన్ున్ు. సముదరమున్కు, భూమికక అధిపతి అయిన్ ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న నయ బ్డడ చూసిన్పుాడు,

సముదరములోన్న భూమిపెై వున్న నయ కుమారు పప ేంద్ిన్ అవసథ న్ు, సముదరములోన్న భూలోక

వవసులెైన్ మీకు, ఏ విధ్ముగవ చపాన్ు.

11. నరుికున వదవిదాకు మూలము, న్నరవవహకుడన్ు నన అన్ున్ు. నరుికున వదవిదాన్ు

రూపప ేంద్ిేంచన్ద్ి నన అన్ున్ు. నరుికున వదవిదా తయతారాము, ఫలితము కూడయ నన

అన్ున్ు. నరుికున వదములలో పరతిపవద్ిేంచన్ వదవదుాడన్

ై ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న నయ బ్డడ

చూసిన్పుాడు, నరుికున వయసుు గల నయ కుమారు పప ేంద్ిన్ అవసథ న్ు, నరుికున

వదవిదాలు గల మీకు, ఏ విధ్ముగవ చపాన్ు.

12. కన్నపిేంచే ఈ భూమి, ఆకవశ్ము, అగిన, వవయువు, సముదరము అన్నన నన అన్ున్ు.

కన్నపిేంచే సముదరవరుణడన్
ై ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న నయ బ్డడ చూసిన్పుాడు, కన్నపిేంచే నయ కుమారు

పప ేంద్ిన్ అవసథ న్ు, కన్నపిేంచే మీకు, ఏ విధ్ముగవ చపాన్ు.

13. అేందరూ చేసే పన్ులు, చేయగలిగిన్ పన్ులు అన్నన, నన అన్ున్ు. చేసేవవరితో పన్ులు

చేయిేంచున్ద్ి, నన అన్ున్ు. ఇేంతకు ముేందు చేసిన్ పన్ులు, నన అన్ున్ు. చేసిన్ వవటి

ఫలితమున్ు తీసుకునద్ి కూడయ నన అన్ున్ు. ఎరీ తయమర కన్ునల ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న నయ బ్డడ

చూసిన్పుాడు, చన్న లేడికూన్ వేంటి ఎరీద్ొ ేండపేండు అథరపు నయ కుమారు పప ేంద్ిన్

అవసథ న్ు, పుణయాతుమలెన్

ై మీకు, ఏ విధ్ముగవ చపాన్ు.

14. కద్ిలే భూమిన్న రక్ిేంచున్ద్ి, నన అన్ున్ు. కదలన్న గోవరథన్గిరిన్న ఎతిు న్ద్ి, నన అన్ున్ు.

కద్ిలే రవక్షసులన్ు చేంపిన్ద్ి, నన అన్ున్ు. ఉపవయముతో ఐదుగురు పవేండవులన్ు

కవపవడిన్ద్ి, నన అన్ున్ు. సేంకలిాేంచ, కద్ిలే కడలిన్న చలికకన్ద్ి, నన అన్ున్ు. చలిేంపన్న

సముదరవరుణడన్
ై ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న నయ బ్డడ చూసిన్పుాడు, నయ బ్ేంగవరు తలిి తన్ చలిేంచే

మన్సుులో పప ేంద్ిన్ అవసథ న్ు, చలిేంపన్న లోకులెైన్ మీకు, ఏ విధ్ముగవ చపాన్ు.

15. వదుళి గుేంపుతో న్నేండిన్ గోవరథన్గిరిన్న ఎతిు న్ద్ి, నన అన్ున్ు. ఎదుదల గుేంపున్ు

చేంపిన్ద్ి, నన అన్ున్ు. ఆవుదూడల గుేంపున్ు మేపిన్ద్ి, గోవుల గుేంపున్ు కవసిన్ద్ి, నన

అన్ున్ు. గోపవలకుల గుేంపులో గొపావవడిన్న, నన అన్ున్ు. ద్ేవతల గుేంపుకు నయయకుడైన్

ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న నయ బ్డడ చూసిన్పుాడు, విలుి వేంటి కన్ుబ్ొ మమల నయ కుమారు పప ేంద్ిన్

అవసథ న్ు, ఈటెకన్ునల మీకు, ఏ విధ్ముగవ చపాన్ు.

16. ఈ లోకములో నయకు బ్ేంధ్ువులు ఎవరూ లేరు, అన్ున్ు. కవన్న అేందరూ నయకు

బ్ేంధ్ువులు, అన్ున్ు. అేందరిన్న బ్ేంధ్ువులుగవ చేయున్ద్ి, నన అన్ున్ు. బ్ేంధ్ువులు కవన్న

వవరిన్న శ్తురవులుగవ చేయున్ద్ి, నన అన్ున్ు. న్న్ున ఆశ్ీయిేంచన్ వవరికక బ్ేంధ్ువున్ు నన,

అన్ున్ు. స్వటిలేన్న ఆశ్ిరుాడన్

ై ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న నయ బ్డడ చూసిన్పుాడు, నయ కుమారు పప ేంద్ిన్

అవసథ న్ చూసి, నన్ు పడిన్ బ్ాథన్ు, బ్ేంధ్ువులెైన్ మీకు, ఏ విధ్ముగవ చపాన్ు.

17. వదములలో చపాబ్డే తిరనతరపు శవుడు, చతురుమఖ బ్రహమ, ద్ేవతలు, ఇేందురడు,

ఉపద్ేశేంచే వసువులు, అేందరూ, నన అన్ున్ు. వదపరతిపవదుాడైన్ మేఘవరణపు శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న

నయ బ్డడ చూసిన్పుాడు, సుేందర సుకుమారపు తీగవేంటి నయ కుమారు పప ేంద్ిన్ అవసథ న్ు, ఈ

పరపేంచములో చపాబ్డే లౌకకక జరాన్ులెైన్ మీకు, ఏ విధ్ముగవ చపాన్ు.

18. కూ
ీ ర పవపములు ఏవీ అేంటన్న వవడన్ు నన్ు, అన్ున్ు. కూ
ీ ర పవపములన్ు

జరిపిేంచున్ద్ి, చేయిేంచున్ద్ి మరియు ఆ పవపముల న్ుేండి రక్ిేంచున్ద్ి నన్ు, అన్ున్ు.

కూ
ీ ర రవక్షసుడైన్ రవవణయసురుడిన్న నయశ్న్ము చేసిన్ద్ి, నన అన్ున్ు. కూ
ీ రుడైన్

గరుతమేంతుడిన్న వవహన్ముగవ చేసుకున్న ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న నయ బ్డడ చూసిన్పుాడు, తీగలా

కేంపిసు ూ నయ కుమారు పప ేంద్ిన్ అవసథ న్ు, కూ

ీ ర మృగములు తిరిగే లోకములో వున్న మీకు, ఏ

విధ్ముగవ చపాన్ు.

19. సుేందరమైన్ సవరగ ము, సుేందరము కవన్న న్రకము, సుేందర పరకృతికక మూలము,

సుేందరమైన్ ద్యన్నకనయన గొపాద్ైన్ మోక్షము, సుేందర జరానయన్ేందకర పవరణుల ఆతమలు,

అన్నన, నన అన్ున్ు. సుేందరమైన్ మేఘవరణపు శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న నయ బ్డడ చూసిన్పుాడు, మరిసే

అేందమైన్ ముతయాల హ్రము మడలో గల నయ కుమారు పప ేంద్ిన్ అవసథ న్ు, అేందమైన్ మీకు,

ఏ విధ్ముగవ చపాన్ు.

…………………

భగవేంతుడి ఘటనయఘటన్ స్వమరవథయలన్ు గురిేంచ రచేంచన్ పద్యాల అరథ రూపము.

……………….
20. సవరగ ము - న్రకము, ఐశ్వరాము - దరిదమ
ర ు, పేరమ - పగ, అమృతము - విష్ము

వేంటివి అన్నన అయివున్న శ్రీమనయనరవయణుడు, అన్నన లోకములలోన్ు వవాపిేంచ వున్న ఆ

సరేవశ్వరుడు, న్ననలు నయ స్వవమిన్న, సిరిసేంపదలతో కళకళలాడు తిరువిణణ కరము అన్ు

న్గరములోన్న ద్ేవవలయములో ఉపిాలి అపాన్స్వవమిగవ నన్ు చూసితిన్న.

21. ఈ పరపేంచములో కన్నపిేంచే సుఖము - దుుఃఖము, సేంతోష్ము - బ్ాధ్, ఆగీహము -

అన్ుగీహము, వలుగు - న్నడ అన్నన అయివున్న శ్రీమనయనరవయణుడు, వరవరూ

తలుసుకోలేన్న కష్ూ తరమైన్ దురి భుడు, న్ననలు నయ స్వవమి న్నరమలమైన్ అలలతో న్నేండిన్

మేంచన్నటి చరువులు గల తిరువిణణ కరమన్ు ద్ివాన్గరములో ఉపిాలి అపాన్ స్వవమిగవ

కొలువై వునయనడు.

22. దుష్ూ శక్షణ - శష్ూ రక్షణ చేసు ూ, తన్ ద్ివా పవదములన్ు ఆశ్ీయిేంచువవరిన్న రక్ిసు ూ,

వవరిన్న తరిేంపచేయు ఆ శ్రీమనయనరవయణుడు, భకు సులుభుడు, న్ననలు నయ స్వవమి, దక్ిణ

ద్ికుకన్ వున్న తిరువిణణ కరమన్ు న్గరములో ఉపిాలి అపాన్ స్వవమిగవ కొలువై వునయనడు.

23. న్నజము - అబ్దద ము, న్లుపు - తలుపు, సతాము - అసతాము, బ్ాలాము -

వృద్యధపాము, న్ూతన్ము - పురవతన్ము అయివున్న శ్రీమనయనరవయణుడిన్న, అేందమన్

ై

తోటలు గుడి గోపుర పవరకవరములతో న్నేండి వున్న తిరువిణణ కరమన్ు న్గరములో కొలువై

వున్న ఉపిాలి అపాన్ స్వవమిన్న దరిశేంచేండి.

24. న్గరములు - ద్ేశ్ములు, జరాన్ము - అజరాన్ము, చీకటి - వలుతురు, భూమి -

ఆకవశ్ము అయి వున్న శ్రీమనయనరవయణుడిన్న, శఖరపు మేడలు చుటిూన్ తిరువిణణ కరమన్ు

న్గరములో కొలువై వున్న ఉపిాలి అపాన్స్వవమిన్న పూజేంచన్ వవరికక గొపా పుణాము

కలుగున్ు.

25. పుణాము - పవపము, సేంశేిష్ణము - విశేిష్ణము, జరాపకము - మరుపు, ఉన్నవి -

లేన్నవి ,అన్నన అయివున్న శ్రీమనయనరవయణుడు, పెదద పెదద అేందమన్

ై ఎతతు న్ మేడలు కల

తిరువిణణ కరమన్ు న్గరములో కొలువై వున్న ఉపిాలి అపాన్ స్వవమి యొకక కరుణయ

కటాక్షములన్ు పప ేందేండి.

26. ములోికములు - వైకుేంఠము, ఐశ్వరాకరమైన్ లక్ీమద్ేవి - దరిదర ద్ేవత అయిన్

జేాషవఠద్ేవి, పీరతి - అపీతి

ర , కీరు ి - అపకీరు ి అయి వున్న శ్రీమనయనరవయణుడు, ద్ేవతలు భకుులు

ఆదరవభిమాన్ములతో సేవిేంచు తిరువిణణ కరమన్ు న్గరములో కొలువై వున్న పరేంజోాతి,

ఉపిాలి అపాన్ స్వవమి, నయ మన్సుులోకక వచి చేరి న్నలిచపో యియన్ు.

27. తేజోరూపముతోన్ు - మురికకరూపముతోన్ు, వైభవముగవ న్నవసిేంచు అేంతరవామిగవ -

కపటములు చేయు స్వవమిగవ వున్న పరేంజయాతి అయిన్ శ్రీమనయనరవయణుడు, తిరువిణణ కము

అన్ు న్గరములో కొలువై వున్న ఉపిాలి అపాన్ స్వవమి యొకక ద్ివా పవద పదమములన్ు

చేరుటయిే, అేందరికక తరుణోపవయము.

28. ఎేండ - న్నడ, చన్న - పెదద, పప టిూ -పప డుగు, కద్ిలేవి - కదలన్నవి, అన్నన రకవల

సవభావములెై - ఏ సవభావము లేన్నవవడై వున్న శ్రీమనయనరవయణుడు, తుమమదలు ఆడుతూ

పవడుతూ, గుేంపులు గుేంపులుగవ తిరిగే, తిరువిణణ కరమన్ు న్గరములో కొలువై వున్న

ఉపిాలి అపాన్స్వవమి యొకక ద్ివా పవద పదమములు మాతరమే మన్లిన రక్ిేంచున్ు.

………………
 శ్రీకృష్ు
ణ డి వణుగవన్ సమోమహనయ పద్యాల అరథ రూపము.

………………..

29. ఎడమ బ్ుగగ న్ కుడిచేతిన్న చేరిి, రేండు చేతులతో వణువున్ు పటుూకొన్న, కన్ుబ్ొ మమలు

దటూ మై న్ూదురు పెైకక లేవగవ, కుేండవలె పప టూ ఉబ్ుగవ, నోటిన్న పుకకకలిేంచ, గోవిేందుడు

వణువున్ు ఊద్ిన్పుాడు, ఆ వణుగవన్మున్కు సీు ల

ీ ు, తమ తమ పూలకొపుాలు

జరరిపో తున్నన్ూ, తమ చీర కుచిళల

ి జరరిపో తునయన, వవటిన్న పటిూేంచుకోకుేండయ, తమన్ు

తయము మరిచపో యి, ఒక చేతితో చీర కుచిళల

ి పటుూకొన్న, సరిచేసుకుేంటట, పరవశ్ముతో

వచి, తుమమదల వలె కదులు కన్ునలు గల లేళి ల, నమళి వలె గోవిేందుడి చుటట
ూ చేరి

న్నలిచపో యిరి.

30. గోవిేందుడు తన్ సన్నన్న నయజూకైన్ వరళితో, వణువున్న పటుూకొన్న, ఎరీటి కన్ునలు

గుేండరముగవ తిపుాతూ, చమటతో తడిసిన్ కన్ుబ్ొ మమలు కదుపుతూ, ఎరీన్న అథరముతో

వణువున్ు ఊద్ిన్పుాడు, ఆ వణుగవన్మున్కు పక్షుల గుేంపులు, తమ తమ గూళల

ి

వద్ిలిపెటూ ి వచి, గోవిేందుడి చుటట

ూ చేర,ి కవడ తగిన్ పువువల వలె పడి వుేండగవ, మరి

పశువుల గుేంపులు కవళల

ి జరపుకొన్న, తలలు వేంచ, చవులు రికకకేంచ, ఆ వణుగవన్మున్ు

పరవశ్ముతో విన్స్వగన్ు.

31. ఎరీటి తయమరపువువన్ు చుటుూ ముటిూన్ తుమమదల వలె, గుేండరన్న ముఖముపెై వరలాడు

న్లి న్న జుటుూతో, దటూ మన్

ై న్నలి మేఘపు చన్ననకృష్ు
ణ డు వణువుతో ఊదుతున్న

వణుగవన్మున్ు విన్న, లేళిగుేంపు గడిడ మేయుటన్ు మరిచ, తలివిలేన్నవ,ై మేయు గడిడ న్న నోటి
చవర న్ుేండి జరరుికుేంటట, అటు ఇటు కదలక, పరకకకు కూడయ అడుగు వయుట మరిచ,

చతిరేంచన్ బ్ొ మమల వలె న్నలుచుేండిపో యియన్ు.

32. మరిసే మేంచ బ్ేంగవరపు అేంచు కలిగిన్ పటుూ పీతయేంబ్రమున్ు గటిూగవ కటుూకొన్న,

అమూలాాభరణమూరిు, న్లి న్న నమలి కన్ునల గోవిేందుడు, గోపశేష్

ీ ూ ుడు, అద్ివతీయుడు

వణువున్ు ఊద్ిన్పుాడు, చటి న్ుేండి తేన పప ేంగి ధయరలెై పరవహేంచుచుేండగవ, పెై కొమమలు

కకీేందకు వలాడుతూ, కకేంద వుేండే కొమమలు శీయుఃపతి న్నలుిన్నవైపుకు వేంగి, పూలన్ననటిన్న

గోవిేందుడిపెై రవలిస్వగన్ు.

33. ఈ భూమి పెైన్ గొపాద్ైన్ జేంభూద్ీవపమున్ సుఖముగవ జీవిేంచు మాన్వులారవ, ఇద్ి

ఒక అదుుతము, విన్ేండి. పవితరమన్

ై కుడి సుడి శ్ేంఖమున్ు చేతిలో గల

శ్రీమనయనరవయణుడు ఈ భూమిపెైన్ శ్రీకృష్ు

ణ డై అవతరిేంచగవ, తన్ పవితర అథరము న్ుేండి

వణుగవన్ము వలువడగవ, ఆ వణుగవన్ము విన్న, గోపికల హృదయములు ఉతయుహముతో

ఉరకలు వసూ
ు , తమ శ్రీరపు హదుదన్ు మరిచ, అేందరూ ఒకరిన్న ఆన్ుకొన్న మరిఒకరు

ద్యరముతో కటూ బ్డిన్ పూలమాల వలె వచి, తలలు వేంచ, పరవశ్ముతో ఆ

వణుగవన్మున్ు విేంటట, గోవిేందుడి చుటట

ూ న్నలుచుేండిపో యిరి.

34. వైకుేంఠపు అథిపతి అయిన్ శ్రీమనయనరవయణుడు, వసుద్ేవుడి కుమారుడైన్

వవసుద్ేవుడు, న్ేందరవజుకు యువరవజైన్ గోపవలుడు, గోవిేందుడు వణువున్ు పటుూకొన్న

ఊద్ిన్పుాడు, ఆ వణుగవన్మున్కు ద్ేవతయ సీు ల

ీ మన్సుులు కరిగి, వవరి కలువ కన్ునలు

అన్ేంద పరవశ్ముతో న్నరు కవరగవ, పటుూకుచుి వేంటి ఒతన్ తు కొపుాలు జరరగవ, ముఖములు

చమటతో న్నేండి తడవగవ, తవర తవరగవ వచి, చవి యొగిగ, ఆ వణుగవన్మున్ు విేంటట,

మైమరచ న్నలుచుేండిపో యిరి.

35. ధేన్ుకుడు, పరలేంబ్ుడు, కవళ్లయుడు అన్ు రవక్షసులన్ు చేంపి, అడవి వేంట

ఆవుదూడలన్ు మేపుతూ తిరిగిన్ న్లి న్న చరుతడు, శ్రీకృష్ు

ణ డు వణువున్ు ఊద్ిన్పుాడు, ఆ

వణుగవన్మున్కు అపురసలు తిలోతు మతో పవటు రేంభ, ఊరవశ, మేన్కలు తమ తమ

ఆటపవటలన్ు విడిచపెటూ ,ి ద్ేవలోకము న్ుేండి భూలోకమున్కు వచి, నోరు మదపక,

గోవిేందుడి చుటట
ూ బ్ొ మమల వలె న్నలుచుేండిపో యిరి.

36. ములోికములలోన్న చడడ రవజులు భయపడున్టు

ి గవ, నయరసిేం హుడ,ై హరణాకశ్ాపుడి

అహేంకవరమున్ు పో గొటిూ, అతడిన్న చేంపిన్ మధ్ుసూదన్ుడి నోటి వేంట వలువడిన్

అదుుతమైన్ వణుగవన్ము విన్బ్డిన్ వేంటన, గొపా వీణయగవన్ము చేయు తుేంబ్ురుడితో

సహ్ నయరదుడు, తమ తమ వీణలతో వీణయగవన్ము చేయుట మరిచ, పరవశేంచ పో గవ,

కకననర జేంటలు నయటాము చేయుట మరిచపో యి, గోవిేందుడి చుటట

ూ వచి న్నలుచుేండి

పో యిరి.

37. ఎరీటి విశవల నతరములు, ధ్ృఢభుజములు కల ద్ేవకీద్వి

ే బ్డడ , ద్ేవతల సిేం హము,

పరమపదనయథుడన్
ై శ్రీకృష్ు
ణ డు వణువున్ు ఊదగవ, ఆ వణుగవన్ము విన్నవవరు పరవశులె,ై

అద్ివతీయపు ఆన్ేందస్వగరమున్ మున్నగి తేలగవ, ఆకవశ్మున్ సేంచరిేంచు గవన్ గేంధ్రువలు

ఇేంత అదుుత గవన్ము "మా వలన్ కవదు" అన్న తలి డిలిి, గోవిేందుడి అమృతపు గవన్పు

వలలో కటూ బ్డి వచి, చుటట

ూ చేర,ి న్నలుచుేండి పో యిరి.

38. భూమిపెన్
ై ఒక అదుుతము జరుగుతున్నద్ి విన్ేండి. ఆవుదూడలన్ు మేపే చన్న

గోపపలెిలో, శ్రీకృష్ు
ణ డు వణువున్ు ఊదగవ, ఆ వణుగవన్ము ద్ేవలోక పరాేంతము చేరి

విన్నపిేంచగవ, ద్ేవతలేందరూ తమ తమ యజా హవిసుులన్ు తిన్ుట మరిచ, వరపలెి

న్నేండున్టు
ి గవ వచి, గోవిేందుడి చుటట
ూ చేర,ి వవరు తమ చవులతో ఇేంపెైన్ వణుగవన్

రసమున్ు తయరగి, సేంతోష్ముతో పులకరిేంచ పో యిరి.

…………………….

ఒక కూతురు పడుతున్న ఆరిున్న తలుపుతూ, తలిి పడే ఆవదనయ పద్యాల అరథ రూపము.

………………………

39. వదశవసు మ
ీ ులు చద్ివిన్ వద్యేంతులు న్నవసిేంచే తిరుకకణణ పురములో కొలువై వున్న

భకు వతులుడు, ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న చూసిన్ నయ బ్డడ , తన్న్ు తయన్ు మరిచ, తన్ ఒేంటి మీద్ి వోణి

ముేందుకు పడుతునయన గమన్నేంచక, ఆ స్వవమిన ఆరిుగవ చూసూ

ు "ఆహ్, ఎేంత అదుుత

స్ ేందరామో, ఆజరన్ుబ్ాహుడు, అద్ిగో ఆ స్వవమి నయలుగు చేతులలో మరిసే సుేందరచకీము,

కవేంతులు వదజలేి శ్ేంఖము, ధ్ృడమన్

ై ఖడగ ము, విలుి, గద వునయనయి చూడేండి.

40. న్లి న్న పరవతము వలె తిరుకకణణ పురములో కొలువై వున్న స్వవమి భకు వతులుడిన్న

చూసిన్ నయ బ్డడ , శ్తురవులన్ు సేం హరిేంచన్ విలుి ఒక చేతిలో, సుేందరమైన్ చకీము

మరియొక చేతిలో వున్నద్ి చూడేండి. ఆయన్కు స్వటి వరొకరు లేరు, అన్న అన్ుచున్నద్ి.

41.తేన న్నేండిన్ పదమములు కల మేంచన్నటి చరువులు వున్న తిరుకకణణ పురములో కొలువై

వున్న భకు వతులుడిన్న చూసిన్ నయ బ్డడ , తయమరపువువలే ఆయన్ ద్ివా పవదములు,

పేంకజమే ఆ స్వవమి సుేందర హసు ములు, కలువ కన్ునల లక్ీమద్ేవియిే విశవలమైన్

ఆయన్ ఎతన్ తు సుేందర వక్షసథ లమున్ కొలువై వున్నద్ి. అ స్వవమి ధ్రిేంచన్ విలువైన్ ద్ివా

మణులతో పరకశేంచు కకరీటము, మరిసే బ్ేంగవరు న్గలు, మణిహ్రములు ఎేంత

అదుుతముగవ వునయనయో చూడేండి. అవి నయ మన్సుున్న హతు
ు కునయనయి. అవి నయ

మన్సుు న్ుేండి విడిపో కున్నవి, అన్న అన్ుచున్నద్ి.

42. పచిన్న వరిచేలు చుటిూన్ తిరుకకణణ పురములో కొలువై వున్న భకు వతులుడిన్న చూసిన్

నయ బ్డడ , వయిపేరి మహమాన్నవతుడు, మహ్న్ుభావుడు, సరవ సుేందరుడు, బ్ేంగవరపు

మకర కుేండలములు గల అష్ూ భుజుడు పెదద న్నేండు న్నటి న్నలి వరుుక మేఘమ,ై విశవలమైన్

పెదద పరవతము వలె వునయనడు, అన్న అన్ుచున్నద్ి.

43. వదశవసు ీ పవరవయణులు, అగిన హో తీరకులు న్నవసిేంచు తిరుకకణణ పురములో కొలువై

వున్న భకు వతులుడిన్న చూసిన్ నయ బ్డడ , ఆ స్వవమి కటుూకున్న బ్ేంగవరపు అేంచు కల ఎరీటి

పటుూపీతయేంబ్రము చయలా అేందముగవ వున్నద్ి. ఆ స్వవమి ద్ివా శ్రీరము న్లి న్నద్ైన్న్ూ ఆ

శ్రీరపు కవేంతి చూడడయన్నకక ద్ివా మణిమయ మరకతమో లేక వరిుేంచు న్నలిమేఘపు

కవేంతియో తలియకున్నద్ి.

44. సత్ బ్రహమణులు, సత్ స్వేంపరద్యయము కల మాన్వులు న్నవసిేంచే తిరుకకణణ పురములో

కొలువై వున్న భకు వతులుడిన్న చూసిన్ నయ బ్డడ , భువన్ మోహన్ అదుుత స్ ేందరా

సుకుమారుడైన్ ఆ స్వవమి గరుతమేంతుడిన్న ఎకకక, ఇటువైపే వసుునయనడు. సీు గ

ీ వ పుటిూన్ నయకు,

ఒకకస్వరైనయ ఆయన్ వక్షసథ లము యొకక బ్గికౌగిలి లభిేంచన్ చయలు, నయ జన్మ తరిసు ుేంద్ి,

అన్న అన్ుచున్నద్ి.

45. తిరుకకణణ పురములో పరశవేంతముగవ కొలువై వున్న భకు వతులుడిన్న చూసిన్వవరు,

వేంటన ఆ స్వవమి భకుులగుదురు. అటువేంటి ఆ స్వవమిన్న చూసిన్ నయ బ్డడ , ద్ివా మణుల

కకరీటము కల ఆ శ్రీమనయనరవయణుడి మడలోన్న అేందమైన్ రేంగు రేంగుల పూలు, మాలగవ

కటిూన్ వన్మాల మేంచ సువవసన్లతో పరిమళ్లేంచు చున్నద్ి అన్న అన్ుచున్నద్ి. ఆ స్వవమి

అేంటే నయకు చయలా చయలా ఇష్ూ ేం. ఇేంతకు ముేంద్ే ఆ స్వవమిన్న ఎకకడో చూసిన్ అన్ుభూతి

నయకు కలుగుతున్నద్ి. అేందుకే ఆయన్న్ు ఇపుాడు వద్ిలి వుేండలేన్ు, అన్న నయ బ్డడ

పలవరిేంచుచున్నద్ి. అయోా, నన్ు ఏమి చయాన్ు, అన్న తలిి తన్ బ్డడ ఆరిున్న

తలుపుతున్నద్ి.

………………….

జరతకచకీమున్ు అడుగుతున్న పద్యాల అరథ రూపము.

………………….

46. మా సరవసవమూ న్నవ, అన్న భకుులు భకకు పవరవశ్ాముతో న్మసకరిేంచు

తిరుమాలిరుేంశోలెై న్గరములో కొలువై వున్న ఆ శ్రీమనయనరవయణుడు, సుేందర

బ్ాహునయథుడైన్ అజగర్, తన్ు పడుకున్నపుాడు, తన్ ద్ివా పవదపదమములన్ు ఒతు

ు టకు,

న్న్ున అేంగీకరిేంచునో లేద్ో న్నవు కూడి చపుా, ఓ కూడిక చకీమా.

47. దటూ మైన్ అరణాము న్నేండిన్ వేంకటాద్ిర శఖరముపెైన్ున్న తిరుమలలో కొలువై వున్న

వేంకటేశ్వరస్వవమి, తిరుకకణణ పురములో కొలువై వున్న భకు వతులుడు, ఈ భూమిపెై

అభిమాన్ముగవ అవతరిేంచన్ వవమన్ుడు, ఆ శ్రీమనయనరవయణుడు పరుగు పరుగున్ వచి,

నయ చేయి పటుూకొన్న, తన్ పకకన్ కూరోి పెటూ ుకొన్ునో లేద్ో న్నవు కూడి చపుా, ఓ కూడిక

చకీమా.
48. సుేందర తేజోముఖి ద్ేవకీద్ేవికక గొపా పుతురడైన్ కళ్వాణగుణ సేంపన్ునడు, వసుద్ేవుడి

యొకక యువరవజు, బ్రహమరుద్యరదులు ఋష్ులు మున్ులు భకుులు పూజేంచే ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డు

న్న్ున చేరవచుినో లేద్ో న్నవు కూడి చపుా, ఓ కూడిక చకీమా

49. గోపికలు, గోపవలురు భయపడున్టు

ి గవ, చటి తో న్నేండిన్ ఎతన్ తు గుటూ న్ు ఎకకక, మేంచన్నటి

సరసుులోకక దూకక, కవళ్లయుడిన్న వశ్పరచుకొన్న, ద్యన్న పడగపెై నయటామాడిన్ అస్వథుాడు ఆ

శ్రీకృష్ు
ణ డు న్న్ున చేరవచుినో లేద్ో న్నవు కూడి చపుా, ఓ కూడిక చకీమా.

50. బ్ేంగవరపు మేడలతో న్నేండిన్ వీథులతో చుటిూన్ మథురవన్గరమున్, కేంసుడిన్న

వతుకుతూ వచి, వీథి మధ్ాలో అలేంకరిేంచ వున్న పెదద మదపుటేన్ుగున్ు చేంపిన్ ఆ

శ్రీకృష్ు
ణ డు న్న్ున చేరవచుినో లేద్ో న్నవు కూడి చపుా, ఓ కూడిక చకీమా.

51. రేండు పెదద పెదద మద్ిద చటు

ి విరుగున్టు
ి గవ, వవటి మధ్ాకు రోటిన్న ద్ొ రి ేంచుకుేంటట వళ్లి న్

చన్ననకృష్ు
ణ డు, కేంసుడిన్న చేంపిన్ కీరు ి పరతిష్ూ లు గల మథురవథిపతి, భకుులన్ు కవపవడు ఆ

శ్రీకృష్ు
ణ డు న్న్ున చేరవచుినో లేద్ో న్నవు కూడి చపుా, ఓ కూడికచకీమా.

52. న్నేంద్ిేంచన్ శశుపవలుడిన్న, ఎదుదలన్ు, బ్కుడన్ు పక్ిన్న, జయశ్రల అన్ు ఈటె గల

బ్లుడిన్న, కేంసుడిన్న చేంపిన్ ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డు న్న్ున చేరవచుినో లేద్ో న్నవు కూడి చపుా, ఓ

కూడిక చకీమా.

53. భకకు న్నేండిన్ మన్సుులోన్, ఆరిు కలవవరిన్న ఆదరిేంచువవడు, పరిమళములు వదజలుి

తోటల ద్యవరకవన్గరపు అథిపతి, ఆవు దూడలన్ు మేపుతూ తిరిగే గోపవలుడు, గోవిేందుడు,

గోరక్షకుడైన్ ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డు న్న్ున రక్ిేంచడయన్నకక వచుినో లేద్ో న్నవు కూడి చపుా, ఓ కూడిక

చకీమా.
54. పూరవము బ్లిచకీవరిు చేసిన్ గొపా యాగమున్కు అేందమైన్ పప టిూ వవమన్ుడై వళ్లి ,

మూడడుగుల భూమిన్న ద్యన్ముగవ తీసుకొన్న, పెై లోకములన్ు ఒక పవదముతోన్ు, భూమిన్న

మరియొక పవదముతోన్ు కొలిచన్ ఆ శ్రీకృష్ు

ణ డు న్న్ున చేరవచుినో లేద్ో న్నవు కూడి చపుా,

ఓ కూడిక చకీమా.

55. నయలుగు వదముల స్వరమైన్ స్వవమి, నయలుగు వదములు పరతిపవద్ిేంచే ఆ భగవేంతుడు,

గజేేందురడిన్న రక్ిేంచన్ సుేందర సుకుమారుడు, అేందమైన్ గోపికల మన్సుులలో

తిరుగువవడు, న్న్ున చేరవచుినో లేద్ో న్నవు కూడి చపుా, ఓ కూడికచకీమా.

………………………………….

ఎటువేంటి పరిసిథతులలోనైనయ ఆ భగవేంతుడిన ఆశ్ీయిద్యదము అన్న తలిపే పద్యాల

అరథ రూపము.

……………………………

56. ఎరీటి కన్ునల సరేవశ్వరుడు, పుణాము పవపము అన్ు రేండూ అయివున్నవవడు,

మహద్యదులెన్
ై భూమి, సముదరము, గవలి, ఆకవశ్ము, అగిన అన్నన తయన అయివున్న ఆ

శ్రీమనయనరవయణుడిన్న అవస్వన్దశ్ అన్గవ ముసలితన్ములో వదలక తపాక పటుూకో మన్స్వ.

57. విన్స్ప ేంపెైన్ మథురగవన్ములో ఇమిడి వున్న సవభావమ,ై పవలలోి కలిసివున్న

నయిావలె, ఈ పరపేంచమున్ అేంతరవామిగవ వుేంటట, ఇేంత అన్న ఊహేంచరవన్న అన్ేంతమైన్

ఆకవశ్ము వలె పెదద విశ్వరూపము కలిగి, కేంటికక కన్నపిేంచే ద్ీపపు వలుగు వలె వుేంటట,

ఉజవలమాన్ పరకవశ్వేంతమైన్ తేజసుు కలిగి, భూమి గిరులు అలలతో న్నేండిన్ సముదరము

అన్నన తయన అయివున్న ఆ శ్రీమనయనరవయణుడు, వదవిదాలు తలిసిన్ వవరికక చలి దన్మున్ు

కురిపిేంచు చలి న్న పున్నమి చేందురడి వేంటి కన్ునలతో న్నేండివున్న ఆ భగవేంతుడు,

భకు వతులుడైన్ తిరుకకణణ మేంగన్ పురములో కొలువై వున్న స్వవమిన్న కన్ునలారవ దరిశేంచ

సేవిేంచ ధ్న్ుాడనైతిన్న.

58. ఓ శ్రీమనయనరవయణుడయ, నయకు ఎటువేంటి కష్ూ మైన్ పరిసిథతులు ఎదురైన్న్ూ సరే, నన్ు

వదలక, న్న ద్ివా పవదపదమములన కోరి పూజేంచదన్ు. పవడిన్చో, న్నతాము న్న గుణగణముల

కీరున్లన పవడదన్ు. తలచన్చో, అేందమైన్ చకీమున్ు చేత పటుూకొన్నవున్న న్ననన తలుచు,

న్న భకుులన తలచదన్ు.

అేందరు ఆళ్వవరుల ద్ివా పవదములకు న్మస్వకరములు.

*******************

ఆళ్వవరుల ఆలోచన్లలోన్న వివరవలన్ు తలిపే అేందమైన్ మాటల పద్యాల అరథ రూపము.

ఎకకడో దూరముగవ వున్న అడవులలో, ముకుక మూసుకొన్న, కొన్నన వేందల

సేంవతురములు తపసుు చేసు ుేంటే, వసుుేంద్ో , లేద్ో , తలియన్న మోక్షము గురిేంచ

ఆలోచేంచడము కనయన, అేందరి మధ్ాలో హ్యిగవ, సుఖ సేంతోష్ములతో బ్రతుకుతూ, మన్

వవళి న్ు జరగీతుగవ చూడు, అన్న ఆ భగవేంతుడిన్న అడుగుతున్నపుాడు, ఆ భగవేంతుడు

వుేండే ద్యరిన్న చూసూ

ు , ఆ ద్యరిలో భగవేంతుడయ అన్న ఆయన్న్ు ఆశ్ీయిసూ
ు , అడుగులు

వసుకుేంటట, పూరిు గమాాన్నన చేరడమే మోక్షమన్న, అేందరు ఆళ్వవరులు చపవారు.

నయసిు క వవదము శ్ృతిమిేంచుతున్నపుాడు, అన్ామత పరచయరములు విపరీత ధో రణులతో,

విచిలవిడి అవుతున్న సమయములో, 7, 8 శ్తయబ్ాదల మధ్ా కవలములో పుటిూన్ ఈ

ఆళ్వవరులు, ఈ లోకములో సుఖసేంతోష్ములన్ు ఇచి, పెైలోకములోన్న మోక్ాన్నన

ఇవవగలిగే ద్ేవుడి గురిేంచ పరచయరము చేశవరు. అవ దరవిడ వదములు. ఒకపుాడు ఉతు ర

భారతద్ేశ్ములో సేంసకృత వదములు, దక్ిణ భారతద్ేశ్ములో దరవిడ వదములు విలసిలి ేవి.

ఇద్ే ఆళ్వవరులేందరి ఆలోచన్.

*************

8. భగవేంతుడి వరణన్న్ు తలిపే పద్యాల అరథ రూపము,

9. పురుషవరథములెన్
ై ధ్రమ అరథ కవమముల గురిేంచ, చన్న పిలిలకైనయ అరథమయిేాటటు
ి

రచేంచన్ పద్యాల అరథరూపము,

10. పురుషవరథములెన్
ై మోక్షము గురిేంచ, ఎటువేంటి వవరికైనయ, అరథమయిేాటటు
ి రచేంచన్

పద్యాల అరథ రూపము,

11. మోక్ాన్నన ఇచేి భగవేంతుడు ఎవరు, అేంటట చపిాన్ పద్యాల అరథ రూపము.,

12. మోక్షము న్నచేి భగవేంతుడు ఎలా వుేంటాడు, అన్న చపిాన్ పద్యాల అరథ రూపము,

13. మోక్షము న్నచేి భగవేంతుడిన్న ఎలా చూడయలి, అన్న చపిాన్ పద్యాల అరథ రూపము,

14. ఆ భగవేంతుడిన్న కొలిసేు తపాక మోక్షమున్నస్వుడు, అన్న చపిాన్ పద్యాల అరథ రూపము,

15. ద్ీన్ముగవ ఆ భగవేంతుడిన్న ఎలా పవరరిథేంచయలో, చపిాన్ పద్యాల అరథ రూపము,

16. ఏ విధ్ముగవ మన్సుు పెటూ ి పూజేంచయలో, తలిపిన్ పద్యాల అరథ రూపము.

*********************

8. భగవేంతుడి వరణన్న్ు చూద్యదము.

తిరుమజశై ఆళ్వవరు రచేంచన్ తిరుచిేందవిరుతు ము.

……………

మోక్షపరద్యత అయిన్ ఆ శ్రీమనయనరవయణుడి భువన్ మోహన్ స్ ేందరా కళ్వాణ గుణ

సేంపదలన్ు ఇేందులో వివరిేంచయరు.

………………………..

1.పేంచభూతములలోన్న ఈ భూమి యేందు వుేండు శ్బ్ద ము, సారశ, రూపము, రుచ, వవసన్

అన్ు ఐదు గుణములెై మరియు న్నటి యేందు వుేండు శ్బ్ద ము, సారశ, రూపము, రుచ అన్ు

నయలుగు గుణములెై మరియు న్నపుా యేందు వుేండు శ్బ్ద ము, సారశ, రూపము అన్ు

మూడు గుణములెై మరియు గవలి యేందు వుేండు శ్బ్ద ము, సారశ అన్ు రేండు గుణములెై

మరియు ఆకవశ్మున్ేందు ఉరిమే శ్బ్ద ము ఒకకటెై, వివిధ్ రకములెైన్ ద్ేవతలేందరికక ఆతమ

అయి వున్న న్నన్ున, న్నవు వుేండే విధ్మున్ు, తలుసుకొన్ుట ఎవరికక స్వధ్ాము?

2.పవపము, ముసలితన్ము, చయవు, శోకము, ఆకలి, ద్యహము, అసతాము, వారధము అన్ు

ఎన్నమిద్ి రకవలెైన్ హరిేంచే గుణములు లేన్న జరాన్ము, శ్కకు, బ్లము, ఐశ్వరాము, వీరాము,

తేజసుు అన అదుుతమైన్ ఆరు కళ్వాణ గుణములన్ు కలిగి వుేండి, జరాన్ులకు సతామ,ై

అజరాన్ులకు అసతామ,ై ఈ పరపేంచములో వున్న అేందరిలోన్ు సారశ, శ్బ్ద ము, రుచ,

చూపు, పలుకు అన్ు ఐదు రూపములుగవ కొలువై వున్న గోవిేందుడయ, మాయాలోలుడయ/

అదాయన్ము, అధయాపన్ము, ద్యన్ము, పరతిగీహము, యజన్ము, యాజన్ము అన ఆరు

వైద్ిక కరమలలో వసేంత, గీీష్మ, శ్రత్, హేమేంత, శశర ఋతువులు అన్ు ఆరు

ఋతువులలోన్ు ఆగేనయేం, అగినషో మీయేం, ఉపవేంశ్యాజమన రేండు విధ్ములెైన్

ఇేంద్ిరయాగునలు, ఐేంద్యరగిన అన ఆరు అగునలతో అగినహో తరము చేసు ూ ద్ేవ, పితృ, భూత,

మన్ుష్ా, బ్రహమ యజా ములు అన్ు ఐదు యజా ములతో పవరణము, అపవన్ము, వవాన్ము,

ఉద్యన్ము, సమాన్ము అన ఐదు ఆహుతలతోన్ు గవరవహపతాము, ఆహ్వన్నయము,

దక్ిణయగిన, సభాేం, అవసభాేం అన పేంచయగునలి న్ు తమ శ్రీరములో న్నలుపుకొన్న,

అతిశ్యమైన్ జరాన్ వైరవగాములతో ద్ైవచేంతన్, ద్ైవపవరరథన్, భకకుపవరవశ్ాము అన మూడు

విధ్ముకకులెన్
ై భకకుతో వివకము, విమోకము, అభాాసము, కకీయ, కళ్వాణము, అన్వస్వదము,

అన్ుదధ రుము అన సపు వివకములన్ు కలిగి వుేండి, అనక మతముల వవరు న్నన్ున

కొలుసుునయనరు.

3.పేంచభూతములకు, ఐదు జరానేంద్ిరయములకు, ఐదు కరేమేంద్ిరయములకు,

చేతనయచేతన్ములకు అేంతరవతమయియై వవటిలోన్న శ్బ్ద ము, రూపము, సారశ, రుచ, వవసన్ అన

పేంచతనయమతరలెై పరకృతి, పురుష్ుడు, భగవేంతుడు అన మూడు రూపములె,ై అన్ననటిలోన్ు

మన్స్ప ుకకటియియై వున్న ఆద్ిద్ేవుడయ/ అపవరకృత పేంచశ్కుులకు జరానేంద్ిరయ,

కరేమేంద్ియములె,ై పరమ పద వైకుేంఠమున్ కొలువై వున్న న్నన్ున, భోగస్వథన్ము,

భోగోపకరణము, ద్ేవతలు, మున్ులు, మోక్షమున్ు పప ేంద్ిన్ ముముక్షువులు అన్ు వవరికక

న్నరవవహకుడవై వున్న న్నన్ున తలుసుకొన్ుట ఎవరికక స్వధ్ాము.

4. అక్షరములలోన్న ముపెైా మూడు హలుిలు, పదహ్రు అచుిలు, ఐదు 'ళ ' కవరవదులతో

కూడిన్ వదతరయ మూరిువై, ద్యవదశ్ మేంతయరక్షరీ పరతిపవదుాడవ,ై జోాతీరమయమయియన్

ై ఓేంకవర

పరణవ నయదమ,ై నయశ్న్ము లేన్న అకవర వవచుాడవ,ై న్నతా న్నరవవహకుడవై వున్న న్నవు, నయ

హృదయములోన్నకక పరవశేంచుట ఎేంత సులభమో స్వవమీ.

5. ఈ మాయా పరపేంచములోన్న అన్నన రకములెైన్ జీవుల శ్రీరములన్ననటికక అేంతరవతమయియ,ై

అన్ననటిలోన్ు కలిసి వున్న న్నన్ున గురిేంచ, స్వవమీ ఇద్ి న్న సవభావము, అన్న చపుాట

ఎపుాడూ, ఎవరికీ స్వధ్ాపడన్న కవరణభూతుడయ/ న్న నయభి న్ుేండి ముేందుగవ చతురుమఖ

బ్రహమన్న సృషిూేంచన్ ఆద్ిద్ేవుడవు, న్నవ కద్య.

6. సవరగ ము వేంటి మేరుపరవతమున్ు, సవరగ ము వేంటి భూమిన్న, ఆకవశ్ములోన్న సవరగ మున్ు,

ఆకవశ్ము న్ుేండి పరవహేంచు గేంగన్ు, ఆకవశ్మేందుేండు మేఘములన్ు, పరకవశేంచే వలుగు

కకరణములన్ు, గవలిలోన్న వవయువులన్ు, సరైన్ పదద తిలో న్నయేంతిరసు ూ, అన్ననటిన్న ఒకటి

చేస,ి అేంతటా న్నేండి వుేండే సవభావము, న్నకే వున్నద్ి.

7. జీవులన్ననటిలోన్ు పరధయన్మైన్ ఆతమ ఒకటి అయి, అపరధయన్పు మేంచ చడడ లు అయిన్

జరాన్ము అజరాన్ము అన రేండు రూపములె,ై మూడు కవలములలోన్ు, సముదరములతో

న్నేండిన్ ఈ భూమేండలమున్కు న్నరవవకుడవై, అేంతే కవకుేండయ తేరతయగునలె,ై గోపవలుడవై వున్న

ఆశ్ిరుాడయ/ ఆ తిరనతురడైనయ న్నన్ున కీరు ేంి చగలరవ.

8. ఆద్ిమూలమన్
ై బ్రహమద్ేవుడిక,క అేండమన పరమ పద వైకుేంఠమున్కు, గొపావవరైన్

బ్రహ్మేండయద్ి ద్ేవతలకు న్నతా న్నరవవహకుడవై, అధిపతివై వున్న న్నవు, మొదటివవడైన్ బ్రహమ

యొకక పుటుూకన్ు, మరణమున్ు గురిేంచ చపాగలవు. కవన్న ఆద్ి కవల న్నరవవహకుడవైన్ న్న

గురిేంచ, ఎవరు చపాగలరు.

9. జఠవఝూటధయరి శవుడు న్మసకరిేంచు పవదములు గల పరమ పవవన్ుడయ/

గుణవేంతులెైన్ వదవతు లు, స్వమగవన్ యజా ము చేయువవరు, శ్ీవణ భకకుతో న్నన్ున

పూజేంచువవరు, శవసు వి
ీ ధిగవ న్మసకరిేంచు పరమ భకుులు, అేందరూ న్నన్ున సులభముగవ

సేవిేంచ గలిగిన్ గుణము, న్న వదద న వున్నద్ి.

10. తన్ యేంద్ే తరేంగిేంచు అలలతో న్నేండిన్ తలి న్న న్ురుగుల సముదరము, తన్ యేంద్ే

పప ేంగి లేసు ూ, మరలా తన్ యేంద్ే కలిసిపో వున్టు

ి గవ, ఈ మాయా జేంగమ పరపేంచమేంతయ న్న

యేంద్ే పుటిూ, మరలా న్న యేంద్ే కలిసి న్శసుున్నద్ి.

11. అన్ననటికక ఆతమవై వునయనవన్న, వదములలో తలపబ్డిన్ న్న గురిేంచ, వదములు కూడయ

చపాలేన్ేంత జోాతీరమయ సవరూపుడవైన్ న్న గుణగణముల గురిేంచ, వదముల పరకవరము

లోకములన్ననటిన్న సృషిూేంచమన్న, న్నవు పుటిూేంచన్ బ్రహమద్ేవుడు కవన్న, వదములలో

గొపావవరైన్ ద్ేవతలు కవన్న, ఎవరైనయ సరే, మేంచ అరథవేంతమైన్ మాటలతో వివరముగవ

చపాగలరవ.

12. లోకములన్ు న్నవు సృషిూేంచతివి. న్నలోన ఇముడుికుేంటివి. తిరిగి ఈ లోకములోన

అవతరిేంచతివి. ఒకకచోట కవదన్నటు

ి గవ ఈ లోకమేంతయ న్న శ్రీరమే అయిన్టు
ి గవ, అస్వధయరణ

విశ్వ రూపముతో న్నవు వుేండుట చేత, న్న ఆశ్ిరాకరమైన్ పన్ులన్ు తలుసుకొన్ుట, ఏ

లోకములలోన్న వవరికీ స్వధ్ాము కవవటేి దు.

13. అసలు న్నన్ున తలుసుకొన్ుట ఎవరికక స్వధ్ాము. న్నవు ఇటువేంటివవడవు, అన్న చపుాట

ఎవరికీ తలియదు. ఎవరైనయ, న్న దయతోన, న్న గురిేంచ తలుసుకోగలరు. సన్నన్న న్డుము

గల న్పిాన్న రవధ్ భరు , అన్న కొేందరు అేంటుేంటారు. న్న గురిేంచ తలిసిన్ చయలా మేంద్ి,

తయము ఎరిగిన్ వివిధ్ రకవలెైన్ పేరిన్ు, ఊరి న్ు, అవతయరములన్ు చబ్ుతయరు.

14. అపవరకృత ద్ివా కవేంతులతో విరవజలేి విశ్వరూపుడవ,ై కూరమరూపుడవై, తులసి

మాలలన్ు ధ్రిేంచ లోతైన్ క్ీరస్వగరమున్ శ్యన్నేంచన్ ఆద్ిద్ేవుడయ/ న్నవు చేయు పన్ులకు

సరిపడయ పేరిన్ు చపుా సమరుథలము, మేము కవకపో యినయ, ఏద్ైనయ న్నవు స్వమ వద

పరతిపవదుాడవైన్ చకీమున్ు ధ్రిేంచన్ చకీపవణివ కద్య.

15. శక్ష, వవాకరణము, ఛేందసుు, న్నరుకు ము, జోాతీష్ాము, కలాము అన్ు ఆరు

వద్యేంగములతో పవటు ఋగేవదము, యజురేవదము, స్వమవదము, అధ్రవణవదము అన్ు

నయలుగు వదములలోన్ు ఇమిడివున్న న్నవు, విశవల క్ీరస్వగరమున్, ఎరీన్న కన్ునల

ఆద్ిశేష్ుడి పడగలపె,ై న్నేండైన్ ఐశ్వరా సేంపదతో, పవళ్లేంచన్ తలి న్న శ్ేంఖ వరణపు ద్ివా

శ్రీరపు శవేంఘపవణివి కవవవ.

16. ద్ేవలోకములలోన్న అన్నన పరద్ేశ్ములలోన్ు, మాన్వ లోకములోన్న భూమి, గవలి, న్నటిలో

న్నవసిేంచే అన్నన జీవజరతులలోన్ు, అేంతరవామిగవ తేజోవేంతుడై అవతరిేంచ, అన్నన

లోకములలోన్ు న్నేండి వుేండి, విరిగి పో లేన్న పరవత సమూహము వలె వున్న న్న

గొపాతన్ము గురిేంచ, న్న గురిేంచ, శవశ్వతముగవ న్నేండివున్న వదములలో చపాబ్డు

మాటల వలన్ గవన్న, మన్సుు వలన్ గవన్న తలుసుకోవచుిన్ు.

17.ఏకరూపమైన్ పరవవసుద్ేవ మూరిువై, బ్రహమ విష్ు
ణ మహేశ్వరులు అన్ు తిరమూరుులె,ై

పరకృతి పురుష్ుడు అవాకు ము కవలము అన్ు నయలుగు విధ్ములెన్

ై రూపములె,ై పుణామే

రూపమై వున్న భోగమూరీు/ లెకకకేంపరవన్న అనక రూపములన్ు కలిగి, పవల సముదరమున్

శేష్శ్యాపెై శ్యన్నేంచన్ న్న అరవిరూపమున్ు గురిేంచ, తలుసుకొన్ుట ఎటోి, తలుపు

ఆద్ిద్ేవవ.

18. మేంటలు రేపే రేండు వల కళలా, వడిగవలులు విడుసూ

ు , విష్మున్ు చేంద్ిేంచే

వయినోళితో, బ్ుసకొటేూ పడగల ఆద్ిశేష్ుడు, ఇసుమేంత కూడయ ఆవశ్పడకుేండయ,

చలి దన్మున్ు కురిపిసు ూ, భకకు పవరవశ్ాముతో మరిసే న్నేండైన్ అేందముతో, చకకగవ

తయారుచేసిన్ చలి న్న పవన్ుపు వలె, క్ీరసముదరపు న్నటిపెై చుటుూకొన్న వుేండగవ, న్నవు ద్యన్నపెై

పవళ్లేంచుట, చయలా ఆశ్ిరాముగవ వున్నద్ి సముదరవరుణడయ.

19. పరళయకవలమున్ హేంస రూపముతో, వదములన్ు కవపవడితివి. హేంసకు విరోధి అయిన్

పక్ి బ్కుడి నోటిన్న చీలిితివి. అేంతేకవకుేండయ, ఆ పక్ిన గరుడధ్వజముగవ చేసుకొన్న,

గరుతమేంతుడిన్న వవహన్ముగవ న్డిపతి

ి వి. కవన్న, అద్ేమి విచతరమో స్వవమీ, పరకవశేంచే

చకీమున్ు ధ్రిేంచన్ న్నవు, గరుడజరతికక విరోధి అయిన్ ఆద్ిశేష్ుడి పవన్ుపుపెై పవళ్లేంచుట,

అభిన్ేంద్ిేంచవలసిన్ విష్యమే.

20. కూరమ రూపుడవై చలి న్న న్నటిలో సుఖిేంచన్ కేశ్వవ/ పడిపో తయన్ు, అన ఎటువేంటి

భయము లేకుేండయ, సముదరజలముపెై అన్ేంతుడిన్న పడకగవ చేసుకొన్న, క్ీరస్వగరమున్ న్నవు

శ్యన్నేంచన్పుాడు, గొపావవరైన్ బ్రహ్మద్ి ద్ేవతలు వచి, న్నన్ున ఏ విధ్ముగవ కీరు ేంి చయరో,

మాకు తలిసేటటు
ి గవ చపావవ.
21. శ్రీరేంగనయథయ/ ఇేంత పెదద భూమి కద్ిలిపో యిేటటు
ి , మేందర పరవతముపెైన్ున్న

వృక్షములన్నన విరిగిపో యిేటటు

ి , ఆ మేందరపరవతమున్ు తీసుకొన్న వళ్లి , తరేంగిేంచు

క్ీరసముదరమున్ వుేంచ, వవసుకకన్న చుటిూ, న్న వీపు ఒరుసుకోపో వున్టు

ి గవ చలికకన్పుాడు,

ద్ేవతలు రవక్షసులు ఏమి చేసిరి. వవన్ర సేన్న్ు అభిమాన్ముతో సీవకరిేంచన్ నయ స్వవమీ,

అపాటి విశేష్ములన్ు ఇపుాడు సాష్ూ ముగవ చపావవ.

22. సృషిూకక ముేందు పరళయకవలమున్ సపు ద్ీవపములన్ు ఇష్ూ ముతో మిరేంగి, తరువవత

స్వటిలేన్న చన్నన బ్ాలుడవై, మరిీ ఆకుపెై పడుకున్న ఆద్ిద్వ

ే ుడయ/ తుమమదలు చేర,ే చలి న్న

తులసి మాలలు కలిగిన్ వక్షసథ లముపె,ై అేందమన్

ై పూలరవణి లక్ీమద్ేవిన్న సిేంగవరిేంచన్వవడయ,

భూద్ేవికక నయథుడయ.

23. న్లువైపులా వవాపిేంచున్టు

ి గవ, న్నేండైన్ సవరముతో, నయలుగు వదములన్ు నయలుకపెై

వుేంచుకొన్న, కీరు ేంి చే జరాన్ులు గొపాగవ పూజేంచే, పవలసముదరమున్ పవళ్లేంచన్

పదమనయభుడయ/ తలి న్న రేంగుతో గొపా సిేం హరూపుడవై పెరిగి, పదునైన్ దేంతముల

హరణాకశ్ాపుడి శ్రీరములోన్నకక చేతిగోళి న్ు గుచిన్ద్ి న్నవ కద్య.

24. న్ృసిేం హమైన్ ద్ేవద్ేవవ, సముదరము వేంటి శ్రీరము గల న్నలిమేఘవరుణడయ/ తేన

న్నేండిన్ మృదువన్
ై పుష్ామున్ వున్న లక్ీమద్ేవిన్న, న్న వక్షసు లమున్ న్నలుపు కుేంటివి.

గేంగన్నరున్ు సృషిూేంచన్ పవదపదమములు గల స్వవమీ, అేందమన్

ై న్న చేతులలో శ్ేంఖము,

చకీము, గద, ధ్న్సుు, ఖడగ మున్ు ధ్రిేంచతివి కద్య.

25. బ్రహమద్ేవుడి వదద వరమున్ు పప ేంద్ిన్ కోరపేండి రవక్షస రవజు, హరణాకశ్ాపుడి గుేండలన్ు

న్న చేతులకు వున్న గోళి తో చీలాివు. వవమన్ుడవై వచి, యాచేంచ తీసుకున్న భూమిన, న్న

ఇేందరజరల మహమతో న్న కడుపులో ద్యచుకున్నవు. న్న ఆలోచన్లతో, న్నవు ఎపుాడు, ఏమి

చేస్ు వవో, ఎవరికక తలుసు.

26. సీు ీ పురుష్ న్పుేంసక న్నరవవహకుడవై, రస శ్బ్ద సారశ రూప వవసన్లతో, ఎనోన

విధయలుగవ కన్నపిేంచే ఒకటే పరకృతికక అధికవరివై, పశువులన్ు మేపిన్ గోవిేందుడయ/

ఆశ్ీయిేంచన్న వవరికక చడడ వవడివ,ై ఆశ్ీయిేంచన్ వవరికక మేంచవవడవ,ై మూడడుగులు ఆశేంచన్

బ్రహమచయరివ,ై మాయా రూపముతో వచిన్ మాయాలోలుడయ,

27. ఆకవశ్మున్ు ద్యటిన్ జోాతీసవరూపుడయ, సవయేంపరకవశ్క జరాన్ సవరూపుడయ, వదములు

కూడయ వివరిేంచలేన్న పరమ పదమున్ వున్న పవపనయశ్కుడయ, సరేవశ్వరవ/ పప టిూ బ్రహమచయరివై

యాచేంచ వళ్లి , ఊహేంచన్న విధ్ముగవ, న్నవు భూమిన్న కొలిచన్పుాడు, న్ువువ పెటూ న్

ి

హదుదన్ు ఎవరు చూడగలిగవరు.

28. సృషిూేంచన్ భూమిన్న, వరవహమై న్నటి న్ుేండి విడద్ీస,ి వవమన్ుడవై కొలిచ,

పరళయకవలమున్ మిరేంగి, కృష్ు

ణ డవై నోటిలోన్ చూపి, భూమిపెై న్ున్న సముదరజలమున్కు

రవముడవై అడుడకటిూ, కూరమరూపుడవై క్ీరసముదరమున్ు చలికక, ఆ క్ీరసముదరపు

అలలపెైన్న శ్యన్నేంచన్ స్వవమీ, అనక ఆయుధ్ములన్ు చేతులలో కలగిన్ శ్కకుయుకుుడయ/

పప గరు న్నేండిన్ మాలి, సుమాలి అన్ు న్నచులు, యమలోకమున్కు వళల

ి న్టు
ి , న్న గొపా

విశవల హసు ములతో ఆయుధ్మున్ు పరయోగిేంచతివి కద్య కృషవణ.

29. పరవతారుడవ,ై సముదరజలమున్ పవళ్లేంచ, వక్షసథ లమున్ లక్ీమద్ేవిన్న ఉేంచుకొన్న,

ఆశీతులన్ు రక్ిసు ూ, ఆన్ేంద్ిేంచక, ఈ మన్ుష్ాజరతిలో ఎేందుకు పుటాూవు, స్వవమీ.

జరాన్సవరూపుడయ/ ఏ ఒకకరూ న్న అన్ుగీహ విధయన్ము, ఇద్ి అన్న తలుసుకోలేకునయనరు.

30. ద్ేవతలన్ు మన్ుష్ుాలన్ు ఏడుపరవతములన్ు ఏడు సముదరములన్ు ఆరగిేంచ, మరిీ

ఆకుపెై పడుకున్న పుేండరీకవక్షుడయ, గొపా కోదేండమన విలుి కలవవడయ/ తేన న్నేండి,

పరిమళ్లేంచు చలి న్న తులసిమాలలన్ు ధ్రిేంచన్ కృష్ు

ణ డవ,ై గూన్న కలిగిన్ కుబ్ు న్ు, పెైకక ఎతిు ,

లేవద్ీసి అేంద్యల రవశగవ చేసితివి కద్య.

31. కవలనమి అన్ు రవక్షసుడి పవలిట కవలయముడయ, లెకకకేంపరవన్న కీరు వ

ి ేంతుడయ, లోకములు

ఏడిేంటిన్న ఆరగిేంచ, స్వటిలేన్న బ్ాలుడవైన్ పదమనయభుడయ, సముదరపు న్నరు భయముతో

వడకుకన్టు
ి విలుిన్ు ఎకుకపెటూ న్
ి వీరవధివీరవ/ న్న పవదములన్ు ఆశ్ీయిేంచు భకుుల మన్సుు

తృపిు పడున్టు
ి గవ, మోక్షమున్ు ఇచేి స్వవమివి, న్నవ కద్య.

32. భూమిన్న ద్యన్ముగవ ఇచిన్ బ్లిచకీవరిుకక, ఈ భూమిపెైన్ కొేంచమన

ై య చోటు లేకుేండయ,

భూమిన్న కొలిచన్ పదమనయభుడయ/ ఘోషిేంచే సముదరముపెై న్ుేంచ వవన్ర సెైన్ాముతో లేంకకు

వళ్లి , అకకడి రవక్షసులు న్శేంచున్టు

ి , భయేంకరమైన్ బ్ాణములన్ు పరయోగిేంచన్

గొపావవడవు న్నవ కద్య.

33. మరిసే బ్ేంగవరపు మేన్న కవేంతితో, మధ్ురమైన్ పలుకులు పలికే న్పిాన్న రవధ్ యొకక

హృదయనయథుడయ, న్నతా కళ్వాణగుణవేంతుడవైన్ బ్ేంగవరపు చయఛయ కలిగిన్

పుేండరీకవక్షుడయ/ మరిసే పేండి రవవణయసురుడు చచుిన్టు

ి గవ, కూ
ీ రమైన్ బ్ాణమున్ు వసి,

అతడి తముమడు విభీష్ణుడికక దయతో పటాూభిషేకము చేసిన్ద్ి న్నవ కద్య.

34. ఆద్ి అేంతము అన్ేంతము అయివున్న న్నవు, అేండ పిేండ బ్రహ్మేండమున్కు

న్నరవవహకుడవై వున్న న్నవు, శవసు ప

ీ రకవరము అేంతటా సరేవశ్వరుడవై పరకవశేంచు న్నవు, యజా

యాగవదులతో ఆరవధ్ుాడవు, వదవదుాడవు, న్నతా లీలావిభూతికక న్నరవవహకుడవు అయిన్

న్నవు, సరవమున్కు కవరణమైన్ న్నవు, గొలి వవడవు అగుట, ఆశ్ిరామా లేక అదుుతమా.

35. న్నటిలో తిరిగే మీన్మ,ై కూరమమై, చకీధయరివైన్ పరమ పురుషవ/ ఎేంతో అభిమాన్మున్ు

చూపిన్, సన్నన్న తీగవేంటి పవము న్డుము కల గొలి భామ, యశోదద్ేవి వదద అతిశ్యముతో

పిలివవడివై పెరిగితివి. అద్ి తలుచుకుేంటే, ఎేంత ఆశ్ిరాముగవ వున్నద్ో , నయ స్వవమీ.

36. బ్ేంగవరపు న్గలు ధ్రిేంచన్ గొలి భామ, యశోదకు పుతురడవ,ై శ్కటమున్ు తన్నన, పక్ి

రూపమున్ వచిన్ రవక్షసుడిన్న చేంపి, రవక్షసి పూతన్ చచుిన్టు

ి గవ, ఆమ ఇచిన్ పవలన్ు

తయరగిన్ నోటితోన, న్నవు కవలి అేంద్ియలు ఘలుి ఘలుిమన్ు గోపికల అథరవమృతపవన్మున్ు

చేసితివి. ఎేంత ఆశ్ిరాము, స్వవమీ.

37. స్వటిలేన్న వరవహమై వున్న వవమన్ుడయ/ యశోద పవలన్ు తయరగిన్ నోటితోన, రవక్షసి

పూతన్ ఇచిన్ పవలన్ు తయరగి, భూమిన్న మిరేంగిన్ నోటితోన వన్నన్ు మిరేంగి, చటుూపెై న్ున్న

వలగపేండు పెైకక రవక్షసుడిన్న విసిర,ి విరబ్ూసిన్ కురేంద వృక్షముపెై న్ున్న రవక్షసుడిన్న

ఎద్ిరిేంచ చేంపి, కేశ అన్ు రవక్షసుడి నోటిన్న చీలిిన్ చేతులు గల న్నన్ున, శ్రీకృష్ు
ణ డన్న అేంటారు

కద్య.

38. మదమకకకన్ కేంసుడి బ్లమైన్ ఏన్ుగు దేంతమున్ు విరిచన్వవడయ, చరువులోన్న

విష్మయ కవళ్లయుడి పడగలపెై నయటాము చేసిన్ నయథుడయ, కుేండలన్ు ధ్రిేంచ

కుేంభన్ృతామొన్రిిన్ మేఘవరుణడయ, చలి న్న తులసిన్న మాలగవ వక్షమున్ ధ్రిేంచువవడయ,

కవలనమి అన్ు రవక్షసుడి పవలిట కవలయముడయ.

39. మేందర పరవతముతో సముదర జలమున్ు చలికక కలతపరచతివి. అేంతే కవకుేండయ,

కొేండల నతిు , సముదరజలమున్కు అడుడకటిూ, సముదర జలముతో చుటూ బ్డిన్ తిరకూట

పరవతముపెై న్నరిమేంచన్ లేంకవన్గరమున్ు ధ్వేంసము చేసిన్ న్నవ కద్య, గోవరథన్ పరవతము

నతిు , రవళా వరుమున్ు అడడ గిేంచన్ మేఘవరుణడవు.

40. గజేేందురడన్ు ఏన్ుగున్ు రక్ిేంచతివి. కవన్న, కువలయ పీడన్ము అన్ు కేంసుడి

ఏన్ుగున్ు చేంపితివి. కొేండన్ు ఎతిు , పశువులన్ు రక్ిేంచ, ఆ పశువులన్ు మేపి, వవటి

వన్నన్ు తిేంటివి. కవన్న, వేంటన తుమమదల వేంటి న్లి న్న కన్ునల న్పిాన్న రవధ్కై, ఆ

పశువులన చేంపితివి. ఏమాశ్ిరామేమాశ్ిరాము, స్వవమీ.

41. ద్ేవతలకైనయ మన్ుష్ుాలకైనయ తలియరవన్న న్నవు, గోపవలుడవ,ై వదుళి వేంటి భుజములు

కలిగిన్ రవధ్న్ు అభిమాన్నేంచతివి. పరకృతి యొకక మాయ ఎలా వునయన కవన్న, న్నవు పరి పరి

విధ్ములుగవ అేంతటా న్నేండి వుేండి కూడయ, అేంతయ మాయమవున్టు

ి గవ పరళయమున్ు

సృషిూేంచతివి. న్న సేంకలామేంతయ ఆశ్ిరాముగవ వున్నద్ే. న్న గురిేంచ తలుసుకొన్ుట, ఎవరికక

స్వధ్ాము, స్వవమీ.

42. ఆబ్ో తులన్ు చేంపిన్ కరకశుడయ/ చేందురడిన్న సిగలో ధ్రిేంచ, భసమము న్నేండిన్ శ్రీరము

కలిగిన్ జఠవఝూటధయరి యొకక చేతిలోన్న కపవలము న్నేండున్టు

ి , న్న రకు మున్ు ఎేందుకు

ఇచయివో, సేంకోచేంచకుేండయ చపుా.

43. కోపము న్నేండిన్ ఏన్ుగు తలి న్న దేంతమున్ు పీక,క కోపిషూ ి కేంసుడిన్న చేంపి, భూమిన్న

కొలిచన్వవడయ, మోసముతో వచిన్ పూతన్ పవరణములన్ు పవలతో పవటు తయరగిన్వవడయ/

కవటుక వేంటి న్లి న్న కవేంతిగల ఆద్ిద్వ

ే ుడవు న్నవ కద్య.

44. పవల వేంటి తలి న్న తలుపు రేంగు, బ్ేంగవరము వేంటి ఎరీన్న ఎరుపు రేంగు, న్నటిలోన్న పవచ

వేంటి పచిన్న రేంగు, అేందమైన్ చరువులలో తిరిగే తుమమదల వేంటి న్లి న్న న్లి రేంగు అన్ు

రేంగులతో, నయలుగు యుగములలోన్ు న్నేండి వున్న ఆ సరేవశ్వరుడి రేంగున్ు లోకము

పూరిుగవ మరచపో యిన్ద్ి. ఇద్ి ఎేంత దురదృష్ూ కరమో.

45. అన్ేంతుడిపెై శ్యన్నేంచన్ పుణాసవరూపుడయ, వికసిేంచన్ తులసిమాలలన్ు ధ్రిేంచన్

అేందమైన్ పరమ పవవన్ుడయ, ద్ేవతలకు కూడయ తలియరవన్నవవడవైన్ న్నవు, ఎేంతో

ఆశ్ిరాముగవ, ఈ భూమిపెైన్ ఆసకకుతో, పరకృతీ పురుష్ుడవై అవతరిసు ూ, న్న భకుులకు

కన్నపిసు ునయనవు.

46. చలి న్న తులసీదళముల మాలన్ు ధ్రిేంచువవడయ/శ్ేంఖమున్ు, చకీమున్ు చేత పటుూకొన్న,

అేందమైన్ గరుడవవహన్ధయరివైతివి. నన్ు ఈ లోకములో పుటిూ, ఇేంతవరకూ ఏ మేంచన్న

పప ేందలేకపో యితిన్న, ఇపుాడు న్న భకుుడన్యితిన్న. ఈ జన్మలోన్న చయవులోన, నయ జన్మలన్ు

పో గొటుూకొన్న, మోక్షమున్ు పప ేందు విధయన్మున్ు చపుా, స్వవమీ.

47. కవలమేఘము వేంటి శ్రీరము కలిగిన్ న్లి న్న కృషవణ, ద్ేవవద్ిద్వ

ే వ/ పవలసముదరమున్

అన్ేంత శ్యన్ుడవై వునయనవేందురు. కవన్న, న్నవు ఒక చోట వుేండక, అన్నన చోటి ా వుేంటట,

అవధిలేన్నవవడవు, అన్న అేంటారే.

48. ఈ భూమిపెన్
ై కొలువై వుేండి, వైకుేంఠమున్ వుేండి, విశవల సముదరమున్ పడుకొన్న,

ఒకస్వరి భూమిపెై పెరిగి, ఒకస్వరి భూమిన్న మిరేంగి, మరలా ఒకస్వరి పేంద్ివై న్నటిన్న న్ుేండి

విడద్ీసిన్ నయ స్వవమీ/ ఈ మన్ుష్ుాలన్ు సృషిూేంచ, వవరికక మేంచ చేస,ి కవపవడమన్న

ద్ేవతలన్ు అమరిిన్ ఆద్ిద్ేవుడవు, న్నవ కద్య.

49. ఎేండరకవయన్ు మిరేంగిన్ కొేంగ, చీకటి పూల కలువలన్ు అడుడగవ పెటూ ుకొన్న, ఎేంతో

కష్ూ ముతో, తుళ్లి పడుతూ పెైకక లేచన్ చేపన్ు పటిూ, తిన, అేందమైన్ చలి న్న న్నరు న్నేండిన్

శ్రీరేంగమే, సిగలో తురిమే తుమమదలు వవలు పువువలన్ు పటుూకొన్న తిరిగే,

మధ్ురవన్గరములోన్న కుబ్ు యొకక గూన్నన్న, ఉేండ చేస,ి లోపలికక నొకకక, ఆమ మన్సుున్ు

సేంతోష్పెటూ న్
ి స్వవమి, ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డు వున్న ఊరు.

50. ఎన్నమిద్ి ద్ికుకలలోన్న జన్ులేందరూ న్మసకరిేంచ, పుణాస్వననయలు చేయు కవవరి

జలముల తీరథములు కలిగి, తుమమదలు కమమగవ పవడు తోటలు, హదుదలుగవ కలిగిన్

అేందమైన్ శ్రీరేంగమే, తలి న్న అలలతో న్నేండిన్ న్లి న్న సముదరము ఎరీన,ై వడకుకన్టు
ి గవ,

బ్లమైన్ ధ్న్సుున్ు వేంచ, బ్ాణమున్ు విడిచన్ వీరవధివీరుడు, శ్రీరవముడు చేరి ఉన్న

ఊరు.

51. దన్సుున్ు వేంచ, బ్ాణములన్ు ఎకుకపెటూ ,ి లేంకవథిపతి రవవణుడి పద్ి తలలు తగున్టు
ి

ద్ొ రి ేంచన్ ఐశ్వరావేంతుడు, శ్రీరవముడు న్నతా న్నవవస మొన్రుికున్న ద్ివా న్గరము,

చతురుమఖ బ్రహమద్ేవుడు కూడయ వచి సేవిేంచు చోటు, విలువన్

ై రతనములన్ు తోరసుకొన్న

వచుి అలల తరేంగపు కవవరీ న్నరు గల శ్రీరేంగమే, అేందురు.

52. కణుపులతో న్నేండిన్ వదురు పప దల కకీేంద, తిరదేండపు సనయాసులు, ఏకవేంతపు మున్ులు,

వైరవగాపు భకుులు సుఖముగవ కూరొిన్న, తపసుు చేసుకున, అేందమైన్ చలి న్న న్నటితో న్నేండిన్

శ్రీరేంగమే, కొేండలలో తిరిగి బ్ాగవ బ్లిసి, యుదద ము చేయుటకు ఎదురుగవ వచిన్ కేంసుడి

ఏన్ుగున్ు పటుూకొన్న, ద్యన్న దేంతమున్ు ఊడపీకన్

క స్వహసుడు, శ్రీకృష్ు
ణ డు వున్న ఊరు.

53. పవరవతీద్ేవి సిగగ ుపడున్టు

ి గవ చేసిన్ మన్మథుడు, శవుడి శవపము పప ేంద్ి, కొడుకు

అన్నరుధ్ుధడుగవ పుటూ గవ, అతడిన్న తీసుకొన్న వళ్లా, రణభూమి యేందు భయేంకరమైన్

వగముతో పరిగతిు , బ్ాణుడి వయిచేతులన్ు న్రికకన్, పరమ పురుష్ుడి గొపా న్నవవసము,

కవవరి న్నటితో న్నేండిన్ శ్రీరేంగమే, అన్న పేరు పప ేంద్ిన్ద్ి.

54. సహా పరవతములపెై పుటిూ, చేందన్పు చటి న్ు తోసుకుేంటట కకేందకు ద్ిగి వచి,

అలసిపో యి, ఒళల

ి విరుచుకుేంటట పెరుగుతూ, కుేంకుమ పూ రేంగుతో పరవహేంచ కవవరిన్న

కలిగిన్ శ్రీరేంగమున్ కొలువై వున్న స్వవమియిే, పదునన్

ై బ్ాణములన్ు పరయోగిేంచ,

లేంకవన్గరమున్ు నయశ్న్ము చేసిన్ ఆ శ్రీరవమచేందురడు.

55. పుష్ాములో కొలువై వున్న శ్రీద్వి

ే కక, భూద్ేవికక నయథుడవ,ై న్పిాన్న రవధ్తో

సరవగములాడిన్ న్న ద్ివా పవదములన్ు, నయ హృదయములో సిథరముగవ వుేంచ, న్న్ున

అన్ుగీహేంచతివి. కవవరీ న్నటితో చుటూ బ్డిన్ శ్రీరేంగమున్ వున్న శ్రీరేంగనయథయ, న్నవు

పుేండరీకుడవ, కద్య.

56. లేంకవథిపతి రవవణుడి బ్లమైన్ పద్ితలలు భూమిపెై పడున్టు

ి కొటిూ చేంపి, జయమున్ు

పప ేంద్ిన్ వీరవధివీరవ, శ్రీరవమా/ భకకు తేజసుుతో న్నేండిన్ యజోాపవీతులు, వద్యధ్ాయున్ులు,

వదస్వరమున్ు గీహేంచన్ వద్యేంతులు సేవిేంచు తిరుకుకడేంద అన్ు మహ్ న్గరములో

పవళ్లేంచన్ అభయామృత స్వవమీ, న్నవు సరేవశ్వరుడవ, కద్య.

57. ముేంజేతి కేంకణుపు గవజులు కలిగిన్ సీతన్ు చేపటూ వలెన్న్న తలచన్ రవవణుడి శ్రీరము

న్శేంచున్టు
ి , లేంకకు వళ్లి ఆకీమిేంచ, నయశ్న్ము చేసిన్ సముదరవరుణడైన్ శ్రీరవమా/ పప డువైన్

జుటుూ కలిగిన్ సుేందరీమణులు జలకములాడు జలములతో పప ేంగిన్ చలి న్న తిరుకుకడేంద

అన్ు మహ్ న్గరములో పవళ్లేంచన్ పుేండరీకుడవు, న్నవ కద్య.

58. మద్ిద చటు

ి పడున్టు
ి న్డిచ, కేంసుడి మదపుటేన్ుగుపెై న్ున్న మావటివవడి గుేండలు

పగులున్టు
ి తన్నన, ఆ ఏన్ుగు దేంతమున్ు పీక,క ఆన్ేంద్ిేంచన్ పరమపవవన్ుడయ, కేశ అన్ు

రవక్షసుడి నోటిన్న చీలిి, లోకములన్ు కొలిచన్ ద్ివా పవదము కలవవడయ/ వదములన్ు

చద్ివిన్ వవరు వరములన్ు పప ేందు తిరుకుకడేందలో పవళ్లేంచన్ సరేవశ్వరుడవి, న్నవ కద్య.

59. పచిన్న వరిపెైరితో చుటిూన్ చలి న్న పేంటపప లములు, పెదద పేంద్ిరిపన్
ెై వరలాడే

పూలతోటలు, ఎతన్ తు అేందమైన్ మేడలు కలిగిన్ చలి న్న తిరుకుకడేంద న్గరములో కొలువైన్

గోవిేందుడయ/ కవలనమి, దేంతవకు ృడు, మురుడు అన్ు కూ

ీ రమైన్ రవక్షసులు యమలోకము

చేరున్టు
ి గవ తలలు తగున్టు
ి , వేంగిన్ అేందమన్
ై ధ్న్సుు చేతిలో కలిగిన్ అద్ివతీయుడయ,

అభయామృత స్వవమీ,

60. తుమమదలతో న్నేండి, గుబ్ురుగవ పెరిగిన్ పూలతోటలు, న్నేండైన్ చరువులన్ు కలిగిన్

తిరుకుకడేంద న్గరములో పవళ్లేంచన్ మోహనయకవరుడయ/ ఎలి పుాడూ ఆగకుేండయ,

మేంచువవన్ కురుసుుేండగవ, ఎతు

ు గవ పెరిగిన్ వదుళల
ి తడిసి బ్రువుతో ఒేంగి, మళ్లి అవి
ఎేండగవన, ఆకవశ్మున్కు తయకున్టు
ి గవ, పెైకక లేచు వేంకటాచలమున్ కూడయ కొలువై వున్నద్ి

న్ువవ కద్య.

61. అడుడగవ వచిన్ పరవత జల పరద్ేశ్ములన్ు ద్యటుతూ, న్డిచన్ న్న పవదములు

నొపిాపుడుతునయనయా, శ్రీరవమచేంద్యర. న్నటిలో మున్నగి, భూద్ేవి బ్ాధ్పడుతుేండగవ,

వరవహమై విడద్ీసన్
ి పుాడు, న్న ద్ివా శ్రీరము అలసిపో యిన్ద్య, స్వవమీ. పెరుగుతూ,

పరవహేంచే కవవరి న్ద్ి ఒడుడన్ తిరుకుకడేందలో పవళ్లేంచన్ స్వవమీ, కేశ్వవ, న్ువువ క్ేమమే

కద్య, లేచ చపుా.

62. న్లి న్న న్నటి కవకులు తిరిగే సరసుుల ఒడుడన్ గల నరేడు చటి న్ుేంచ, న్లి న్న నరేడు పేండుి

ద్ొ రి పడగవ, చేపలు తృళ్లి పడే, తిరుకుకరుేంగుడి అన్ు మహ్ న్గరములో కొలువైన్

పూరవణయస్వవమీ/ బ్లమైన్ భుజములు కల హరణకశ్ాపుడి మదము న్నేండిన్ మాతురాపు

శ్రీరమున్ు రేండు భాగములుగవ చేస,ి సేంతోషిేంచన్ న్రసిేం హమూరిువి, న్ువవ కద్య.

63. మోక్షము కొరకు పరశవేంతముగవ కూరొిన్న, యోగమన ఉపవయముతో, ధయాన్నేంచు

యోగుల హృదయములలో పరవశేంచ, వవరి కూ

ీ రపవపములన్ు తీరేి ద్ేవవద్ిద్ేవవ/ ఎేంత

సులభముగవ, న్నవు, కొేండల వేంటి ఎతన్ తు మేడలతో న్నేండిన్ పవడగము అన్ు మహ్

న్గరములో కూరొిన్న, ఊరకము అన్ు మహ్ న్గరములో న్నలుచొన్న, తిరువహ్క అన్ు మహ్

న్గరములో పడుకునయనవయాా.

64. నయ స్వవమి ఊరకము అన్ు మహ్ న్గరములో న్నలుచున్నద్ి, పవడకము అన్ు మహ్

న్గరములో కూరుిన్నద్ి మరియు తిరువహ్క న్గరములో పడుకున్నద్ి, అేంతయ ఎపుాడో ,

నన్ు పుటూ క ముేంద్ే, జరిగి పో యిన్ద్ి. అపాటికకేంకవ నన్ు పుటూ లేదు. కవన్న నన్ు పుటిూన్
దగగ రన్ుేంచ, నయ స్వవమిన్న మరిచ పో యిన్ద్ి లేదు. అేందుకే ఆ స్వవమి న్నలుచున్నద్ి,

కూరుిన్నద్ి, పడుకున్నద్ి అేంతయ, నయ మన్సుులోన.

65. నన్ు లేక ముేందు, న్నలుచున్నద్ి ఆ మహమాన్నవత వేంకటాద్ిరపన్

ెై , కూరుిన్నద్ి ఆ

వైకుేంఠమున్, పడుకున్నద్ి అలల తరేంగపు ఆ మహ్ సముదరమున్. కవన్న ఇపుాడు ఆ

అదుుత నయథుడు, అన్ేంతశ్యన్ుడు, జగతయకరణుడు, ఆ మాథవుడు న్నలుచున్నద్ి,

కూరుిన్నద్ి, పడుకున్నద్ి అేంతయ, నయ మన్సుులోన.

66.ఈ భూమిపెైన్ ఎవరైనయ సరే, పుడుతూనో, చసూ

ు నో లేక బ్రతికకన్ేంత కవలము బ్రతికక,

చసూ
ు నో వునయనరు. కవన్న ఎవవరూ శవశ్వతముగవ వుేండి సుఖపడిన్ద్ి లేదు. ఈ విష్యము

తలిసి కూడయ, న్నచులయిన్ ఈ మాన్వులు, భూమిన్న కొలిచన్ వవమన్ుడి ద్ివా

పవదపదమములన్ు సేవిసూ
ు , శవశ్వతముగవ, పరమపదమైన్ ఆ వైకుేంఠమున్కు వళ్లి ,

ద్ేవతలతో సమాన్ముగవ వుేండే విధ్ము గురిేంచ, ఎేందుకు పరయతనము చేయడేం లేద్ో .

67. ఎన్నడూ తరగన్ేంత పుణాఫలముతో, సూరామేండలము మధ్ా న్ుేంచ వళ్లి ,

వైకుేంఠమున్ు చేర,ి శవశ్వతమైన్ మోక్షమున్ు పప ేందగోరేవవరవ/ చబ్ుతినయనన్ు, విన్ేండి.

తయమర పువువల వేంటి ఎరీన్న ద్ివా పవద పదమముల పుణామూరిు కీరు ి, మీ చవిలో పడి,

విన్నపిేంచున్టు
ి గవ చేసుకొన్న, ఆ కీరున్లన్ు ఆన్ేందముగవ మన్సుున్ అన్ుభవిసూ
ు , మీ

పూరవజన్మల కూ
ీ ర పవప ఫల దుుఃఖములన్ు పో గొటుూకొన్న, తరిేంచేండి.

68. తిరగుణములెన్
ై సతవ రజో తమో గుణములలో, రజో తమో గుణములకే పవరధయన్ాతన్నచి,

కోరికలతో, మోహ్వశ్ములో, న్నచులు కొటుూకొన్నపో తునయనరు. వవరు వవరి యొకక

కరమఫలమున్ు పటిూేంచుకోక, పుడుతూ, చసూ

ు , ఏ జన్మలోన్ూ, తరిేంచే మారగ ము లేకుేండయ,
పో తునయనరు. మీరు, ఆ విధ్ముగవ కవకుేండయ, తరిేంచవలెన్న్న అన్ుకున్నచో, గుతు
ు లు

గుతు
ు లుగవ పూయు తులసీదళముల మాలలన్ు ధ్రిేంచు, పరమపురుష్ుడిన్న తలుసూ
ు ,

సుఖపడేండి.

69. మీ కోరికలు తీరిలేన్న, శ్కకులేన్న ద్ేవతలన్ు ఆశ్ీయిేంచ, కవపవడమన్న, చడిపో యిే

జరాన్హన్ులారవ/ సరవ కవరణములకు న్నలయమైన్ ఆ సరేవశ్వరుడిన్న న్మిమ, కొలిచ మీ

సేంస్వరమన కషవూల తుపాలన్ు, ముకకలు ముకకలుగవ, చేసుకోేండి.

70. ద్ేవతలేందరూ భయముతో పవరిపో యి, ఆకవశ్ములో అటు ఇటట, తలో ద్ికుక

చేరున్టు
ి గవ, భయపెడుతూ, ఈటెలు బ్లెిములు శూలములు రోకళల
ి గదలు కతు
ు లు

గుటూ లు గుటూ లుగవ విసురుతూ, వచిన్ బ్ాణయసురుడి వయి చేతులన్ు, శ్రీకృష్ు

ణ డు ముకకలు

ముకకలుగవ న్రికకన్పుాడు, అ కలోిల దృశ్ామున్ు, ఆ ద్ేవతలే చూడలేకపో యిరి.

71. తుమమదలు వవరలు పరిమళ్లేంచు పువువలన్ు, మాలగవ సిేంగవరిేంచు, బ్ాణయసురుడి పుతిరక

ఉష్ కవరణముగవ, కోపముతో ఎద్ిరిేంచుటకు వచిన్ బ్ాణయసురుడి వయిచేతులన్ు న్రకక,

కన్నకరిేంచ, వద్ిలిపెటూ ిన్ శ్రీకృష్ు

ణ డిన్న చూసి, పవరిపో యిన్ ద్ేవతలేందరూ, సిగగ ుపడిర.ి

72. పుష్ాములో కొలువై వున్న లక్ీమద్ేవి, భూద్ేవి ఇరువురు భారాలు కవగవ, తన్ నయభి

న్ుేండి వచిన్ కమలములోన్న బ్రహమద్ేవుడు, ఆ స్వవమి కుమారుడు. ఆ బ్రహమద్ేవుడి

పుతురడు అయిన్ శవుడు, తన్ భారా పవరవతీడేవికక, తన్ శ్రీరమున్ సగభాగమున్ు ఇచి,

న్ేంద్ిపెై ఎకకన్ు, అన్న వదములలో ఉన్నద్ి న్నజము. నన్ు ద్యన్నన్న వరే విధ్ముగవ చపాడేం

లేదు.
73. ఒకనయడు చటి పప దల న్ుేండి బ్ాణమున్ు విడిచ, వవలిన్న చేంపిన్ శ్రీరవమచేందురడు, తన్

భకుుల హృదయపు పప దలలోన్నకక బ్ాణమున్ు విడిచన్పుాడు, తమ మేంచ హృదయములలో

ఆ స్వవమిన్న వుేంచుకున్న వవరికక తపా, వరవరిక,ీ పెైలోకములలో వున్న న్నేండైన్ శవశ్వత

భోగభాగాములన్ు ఆ ద్ేవవద్ిద్ేవుడు ఇవవడు.

74. ఉపవయ ఉపేయములు అయిన్ వవమన్ుడి ద్ివా పవద పదమములకు న్మసకరిేంచన్చో,

మన్లోన్న జరాన్ము వృద్ిధ చేంద్ి, భకకు సేంపద న్నేండుగవ పెరుగున్ు. తలి న్న తరేంగములతో

వవాపిేంచ వున్న, మహ్ సముదరమున్ కదలక, సిథరముగవ వుేండే స్వవమిన్న పూజేంచన్చో,

మన్లో పెరిగిన్ కూ
ీ రపవపములు, మన్ న్ుేండి పీకక వయబ్డి, సమూలముగవ నయశ్న్ము

చేయబ్డున్ు.

75. మన్సుు చలిేంచకుేండయ, అనకజన్మలు కరమయోగమున్ు ఆచరిసు ూ, ద్ేవవద్ిద్ేవుడన్

ై ఆ

స్వవమి గుణములన్ు ఒేంట పటిూేంచుకొన్న, అ గుణములన్ు తలుసూ

ు , ఆతమ శుద్ిధ గలవవరై,

బ్రతుకుతూ పరభకకు, పరజరాన్ముతో, పరమ భకుులెైన్ వవరు తపా, ఆ ఎరీన్న కన్ునల ఆశీత

వవామోహన్ుడిన్న, ఎవరూ చూడలేరు.

76. తమ శ్రీరములోన్న పేంచేేంద్ిరయములు వళల

ి ద్యరిన్న అడడ గిేంచ, ఈ పరపేంచములోన్న

అధ్రమ విష్యముల వైపుకు తమ మన్సుున్న వళి న్నయకుేండయ, మేంచ విష్యముల వైపు

వళల
ి న్టు
ి , జరాన్మన గొపా వలుగు న్నేండిన్ ద్యరిన్న చూసూ
ు , తమ మన్సుున్ు కరిగిేంచ,

ఎముకలు శథిలమవున్టు
ి గవ ఆరిు పప ేంగి, పరకవశేంచున్టు
ి గవ, చయాలేన్నవవరు ఎవరైనయ సరే,

ఆ చకీధ్రుడిన్న చూడలేరు.
77. యిరవై నయలుగు తతవములె,ై ఏడు ద్ీవపములె,ై ఏడు సముదరములె,ై ఏడు కుల

పరవతములె,ై ద్యవదశ్ ఆద్ితుాలెై వున్న ఆ ఆద్ిద్ేవుడిన్న, వదశవసు మ

ీ ులో తలిపిన్ అషవూేంగ

విధిలో ఉపవసిేంచ, న్మసకరిేంచ, ఆ స్వవమి మేంతరమైన్ అషవూక్షరిన్న అన్ుసేంథిేంచువవరు, ఆ

పరమ పద వైకుేంఠమున్కు చేరు సమరుథలు, అగుదురు.

78. ఎటువేంటి ఆటేంకముఎదురైనయ సరే కదలన్న మన్సుుతో, చలిేంచన్న భకకుతో, న్నటిలోన్న శేష్

పవన్ుపుపెై శ్యన్నేంచన్, పరమపవవన్ుడి ద్ివా పవదములన్ు పీరతితో ఆశ్ీయిేంచ, ఆ స్వవమి

మేంతరమైన్ ఓ న్మో నయరవయణయయ, అన్ు అషవూక్షరిన్న న్మిమ, తలచుకునవవరు, ఆ

పరమపద వైకుేంఠమున్కు చేరు సమరుథలు, అవుతయరు.

79. పద్ి ద్ికుకలలోన్న ద్ికవాలకులె,ై సపు సవరములు, న్వరసములె,ై పదునయలుగు

లోకములలో న్ున్న జన్ులకు మేంచ చేయుటకై, దశవవతయరములలో ఆవిరువిేంచన్

కరుణయరస స్వగరుడు అయిన్ ఆ స్వవమి యేందు భకకుగలవవరు మాతరమ,ే ముకకుకక మారగ మైన్

మోక్షమున్కు అరుహలు.

80. అేందమన్
ై తయటిపేండు పెైక,క మారువష్ములో వచిన్ ధేన్ుకవసురుడిన్న, చేతులు చయచ

పెైకక విసిరి, నయశ్న్ము చేసిన్ స్వవమి ద్ివా పవదములన్ు ఆశ్ీయిేంచన్ వవరికక తపా, వరొకరికక

ద్ేవతలతో సమాన్మన్
ై స్వథన్ము వుేండదు.

81. చలికకన్ పవలాముదరమున్ పవళ్లేంచ, కవలనమి అన్న రవక్షసుడిన్న చేంపి, పప గరు లేక ఒద్ిగి

వున్న వవలి తముమడు, సుగీీవుడికక సహ్యపడుటక,ై ఎతన్ తు ఏడు చటి న్ు, ఒకటేస్వరి

పడగొటిూ, వేంకటాద్ిరన్ న్నేండుగవ కొలువై వున్న స్వవమి పవదములన, ఎలి పుాడూ ఆశ్ీయిేంచ,

తరిేంచేండి.
82.ఈ భూమిపెై ఎనోన విధయలుగవ అవతరిేంచ, అేందరితో కలిసిపో యి వున్న న్నన్ున

అభిమాన్నేంచ, తిరవిధ్ జలముల క్ీరస్వగరమున్, శేష్పవన్ుపుపెై శ్యన్నేంచన్ న్నపె,ై భకకు కలిగిన్

వవరు మాతరమ,ే ఈ పరపేంచములోన్న పరకృతి సేంబ్ేంధ్ము వలన్ కలిగే బ్ాధ్లన్ు మరచపో యి,

ఈ లోకములోన్ు, పెై లోకములోన్ు, అన్నన విధయలెైన్ ఆన్ేందమున్ు, మన్సూూరిుగవ

అన్ుభవిేంచ గలరు.

83. తేన న్నేండిన్ చలి న్న తులసి మాలలు కలవవడయ/ న్న పవితరమైన్ ద్ివా పవదములన్ు

విడిచపెటూ ,ి భకకు అన పవశ్ముతో మన్సుున్ు కటూ కుేండయ, పేరమలేకుేండయ వున్నచో, శవశ్వతమైన్

భోగభాగాపు పరమపద ఆన్ేందమున్ు పప ేందగలమా.

84. చకీధ్రుడు తిరిగి న్న్ున పుటిూేంప తలచునో, లేక శవశ్వతముగవ, తన్ పవదముల వదద

పేరమగవ వుేంచుకొన్ తలచునో. ఇేంతకు ముేందు, తన్ మీద కొేంచము కూడయ ఇష్ూ ము లేన్న

న్నచుడన్ు. ఆ స్వవమి, తన్ మన్సుులో, నయ విష్యమున్ తలచే తలేంపు, ఏ విధ్ముగవ

వున్నద్ో .

85. విష్పు పడగల ఆద్ిశేష్ుడిపెై పవళ్లేంచన్ స్వవమీ, మాయాలోలుడయ, న్నజముగవ న్నవు

గొపావవడవు. న్న మాయా వష్ములన్ు తలుసుకొేంటిన్న. న్న ద్ివా పవద పదమములపెై వుేంచన్

నయ మన్సుున్ు తిరపిావసి, న్న న్ుేంచ న్న్ున దూరము చేస,ి ఈ పరకృతి పవశ్ములవప

ై ు న్డిప,ి

వవటిలో న్న్ున పడవయ వదుద, స్వవమీ.

86. బ్ేండిన్న తన్ననన్ ద్ివాపవదములు కలవవడయ, పరవహేంచే న్నటి సరసుున్ేందు ఆడే పెదద

పవము యొకక బ్లమన్

ై పడగలపెై నయటామాడిన్ స్వవమీ, శ్ేంఖము న్నేండిన్ శ్రీహసుుడయ/
న్నజేంగవ, న్న ఎరీన్న ద్ివా పవదములన్ు న్నరేంతరము ధయాన్నసుున్న న్న్ున, న్నవు విముకుుడిన్న

చయావవ, కృషవణ.

87. న్ుదుటిన్ కన్ునగల శవుడు, సవరగ లోకపు ఇేందురడు, కమలమున్ పుటిూన్ తపో వేంతుడు

బ్రహమద్ేవుడు, మిగిలిన్ ద్ేవతలేందరూ, పరతీ క్షణము న్మసకరిేంచే పవదములు కలవవడయ,

వదపరతిపవదుాడయ, స్వవమీ, న్న కనయన వరొకరు రక్ష ఏమీ లేన్నవవడన్ు.

88. క్ీరసముదరమున్ కొేండన్ు నయటి, తలి న్న పళి పవమున్ు చుటిూ, అలలు ఒరియ చలికకన్

నయడు, కొేండ సముదరములో మున్గకుేండయ, పెదద కూరమమై వుేండి, ద్ేవతల బ్ాధ్లన్ు తీరేి

అమృతమన మేందున్ు, ద్ేవతలకు ఇచిన్ ఆ ఉద్యర గుణవేంతుడిన్న తపా, నన్ు వరొక

ద్ైవమున్ు తలవన్ు.

89. ఎకుకవైన్ భూమి భారమున్ు పో గుటుూటక,ై అరుున్ుడి రథమున్ు న్డిప,ి ఆశ్ిరాముగవ

జయమున్ు కోరిన్ దురోాధ్న్ుడిన్న చేంపి, వవన్నకక వీరసవరగ మున్ు ఇచి, రవజామున్ు పేంచ

పవేండవులకు ఇచి, కీరు ిగవేంచన్ న్నన్ున తపా, నన్ు వరు ద్ైవమున్ు తలవన్ు.

90. నయలుగు కులములలో వున్న మేంచ కులములో నన్ు పుటూ లేదు. మేంచన్న తలుపు

విశష్ూ మన్
ై నయలుగు వదములన్ు నన్ు చదవలేదు. నయ శ్రీరములోన్న పేంచేేంద్ిరయములన్ు

జయిేంచలేదు. ఈ పరపేంచములోన్న విష్య శ్బ్ాదదులకు లోబ్డి బ్రతికకతిన్న. పరమ పవవన్ుడయ,

న్న పరకవశేంచు ద్ివా పవదములు తపా, వరే ఏ ఆశ్ీయము ఎరుగన్ు, స్వవమీ.

91. అన్ురవగము న్నేండిన్ మృదు మధ్ుర పలుకులతో, వవడి చూపుల విశవలపు కన్ునల సీత

గురిేంచ, లెకకపెటూలేన్ేంతమేంద్ి రవక్షసులన్ు అగిన వేంటి బ్ాణములతో సేం హరిేంచతివి. న్న

కనయన రక్ష మరొకటి లేన్నవవడన్ు. న్న వేంటి బ్ేంధ్ువు మరొకరు లేన్నవవడన్ు. అన్ేంతమన్
ై

అదుుత శ్కకుయుకుుడయ, న్నన్ున నయ న్ుేంచ ఎపుాడూ ఎడబ్ాయ వదుద.

92. వృష్భములు ఏడిేంటిన్న చేంపి, బ్లెిము వేంటి వవడి చూపుల రవధ్ యొకక మన్సుున్ు

ద్ో చుకున్న గోపవల కృషవణ, సముదర జలమున్ు సృషిూేంచ, ఆ సముదర జలమున్కు అడుడకటిూ, ఆ

సముదరజలముపెై పవళ్లేంచ, ఆ సముదర జలమున చలికకన్ న్నన్ున నన్ు శ్రణు వడుకొన్ు

చునయనన్ు. స్వవమీ, భయపడవదుద, అన్న న్ువువ, నయకు చపావవ.

93. పటిక బ్లి ము వేంటి తియానన్

ై నయ స్వవమీ, పవల కడలిలో పవళ్లేంచన్ భకు సులుభుడయ,

కఠిన్ హృదయము కలవవరు న్శేంచున్టు

ి , తీవరమైన్ బ్ాణములు వసే కోదేండమన విలుి

కలిగిన్ శ్రీరవమా, శ్రీరేంగనయథయ/ తుమమదలు వవలు చలి న్న తులసితో పూజేంచు, న్న ద్ివా పవద

పదమములన ఆశ్ీయిేంచయలన్న కోరుతూ, న్మసకరిసు ూ వున్న న్న్ున, కన్నకరిేంచు స్వవమీ.

94. గోవులలో వున్న పేంచగవాములు న్నద్ే. అేందులోన్న పవితరత, న్న ఆధీన్ములోన

వున్నద్ి. ఈ లోకములో, పరతీ న్నతాము జరిగే, కళ్వాణ గుణ విభూతి అేంతయ న్నద్ే. అేందలి

లీలలు అన్నన, న్న ఆధీన్ములోన వునయనయి. అేందమైన్ సముదరము అేంతయ న్నద్ే. అేందులోన్న

ఫలమేంతయ, న్న ఆధీన్ములోన వున్నద్ి. అద్ే విధ్ముగవ, నన్ు కూడయ న్న ఆధీన్ములోన

వునయనన్ు. అజరాన్ముతో న్నేండిన్ నయ ఈ శ్రీరములో వున్న పవరణము, న్నద్ి. అేందులో వున్న

జరాన్ము, న్న ఆధీన్ములోన వున్నద్ి. నయకు సరేవశ్వరుడవు న్ువవ, శ్రీరవమా.

95. నయ శ్రీరములో జయిేంపరవన్న పేంచేేంద్ియ

ర ములన్ు అణచ, ఆశ్లు అన్ు కోరికల

వలయాగినన్న, సమూలముగవ నయశ్న్ము చేసుకొన్న వచి, న్న కైేంకరా సేవలో వున్న న్న్ున,

న్నవు వద్ిలిేంచుకోవవలన్న తలచ, నయకు మేంచన్న చయాక, పెదద ఆశ్ల వలయములో, న్న్ున
పడవసినయ, న్డి సముదరమున్ పవళ్లేంచన్ న్ువువ తపా, న్న్ున రక్ిేంచు వవరు, వరొకరు

లేన్నవవడన్ు స్వవమీ.

96. అవధి లేన్న మాయాలోలుడయ, ఏడులోకములు మతు ము కలిసి, యుగయూగవలుగవ,

న్నన్ున న్నేండుగవ కీరు ేంి చనయ కూడయ తరగన్న అవధి లేన్న కీరు వ
ి ేంతుడయ/ అవధిలేన్న అనక

జన్మలన్ు పో గొటుూకుేంటట వచి, న్న ద్ివా పవదముల యేందు ఆసకకుతో, నన్ు పడివుేంటిన్న.

పుేండరీకవక్ా/ న్న్ున న్నవు అన్ుగీహేంచు స్వవమీ.

97. శ్ేంఖము, చకీము, గద, ధ్న్సుు, ఖడగ ము ధ్రిేంచన్ అేందమైన్ గొపా చేతులు కలవవడయ,

ఎరీన్న తయమర పువువలో పుటిూన్ లక్ీమద్ేవిన్న, వక్షసథ లమున్ న్నలుపుకున్న లక్ీమపతీ/ రకు

మాేంసములతో న్నేండిన్ ఈ శ్రీరము అన్ు వవాధిన్న పో గొటుూకొన్న, తరిేంచు ఉపవయమున్ు కోరి,

న్నన్ున చేరవచితిన్న. ఆ ఉపవయమున్ు నయకు తలిపి, న్న్ున అన్ుగీహేంచు, స్వవమీ.

98. నన్ు, నయ కోపమున్ు పో గొటుూకొన్న, మోసపు బ్ుద్ిధ న్న విడిచ, నయ ఈ శ్రీరములోన్న

ఇేంద్ిరయములు కోరుకున కోరికలన్ు వద్ిలిేంచుకొన్న, న్నన్ున చేరవలి, న్నన్ున పప ేంద్యలి అన ఆశ్

కలిగి, రోజు రోజుకూ అద్ి పెరుగుతుేండగవ, బ్రతుకుతున్న న్న భకుుడన్ు, న్న్ున న్నవు

మరువక, పుటుూట చచుిట అన్ు గొపా దుుఃఖముల సుడిగుేండము న్ుేండి ద్యటు

విధయన్మున్ు నయకు చూపి, న్న దయన్ు నయకు ఆన్ేందముగవ పరస్వద్ిేంచు స్వవమీ.

99. నన్ు చేసిన్ కూ

ీ రపవపములన్ు గురుు చేసుకొన్న, ద్యన్న గురిేంచ యమభటులు వచ

వునయనరన్న విష్యమున్ు, నయ మన్సుు విన్కుేండయ చేస,ి నయ ఆతమన్ు, రవధ్ భరు వైన్ న్న

యేంద్ే సమరిాేంచ, వుేంచతిన్న. పుష్ావరుణడయ/ న్న్ున న్న న్ుేండి విడతీయవదుద స్వవమీ.

100. జన్మ జన్మల వలన్ కలిగిన్ గొపా దుుఃఖములన్ు మరచపో వున్టు
ి గవ చేస,ి

జరాన్శూన్ుాలెైన్ వవరిన్న, ఈ సేంస్వర స్వగర చకీము న్ుేండి ద్యటిేంచ, ఒడుడకు చేరుి, న్న

దురి భ ద్ివా పవదముల యేందు గల భకకు, అన్ు, ఎవరికీ కన్నపిేంచన్న ఓడ లభిేంచు విధ్ము

తలియక, తిరుగుతునయనన్ు స్వవమీ, నయపెై దయ చూపవయాా.

101.మేంగళపరదుడన్
ై సముదరవరుణడయ, నయ స్వవమీ/ న్న భకుులు, న్న వదద కోరికలు కోరుకుేంటట

వుేంటారు. భకుుల కోరికలు తీరుిటయిే, న్న గొపా మన్సుు యొకక న్నేండైన్ సేంపద.

అేందుకే, అడుగుతునయనన్ు స్వవమీ. చేంచలమన్

ై నయ మన్సుులో, కదలన్న న్న ద్ివా పవద

పదమములన్ు ఉేంచ, న్నరేంతరము న్నన్ున తలచే భాగామున్ు పరస్వద్ిేంచు స్వవమీ.

102. పరకవశేంచే న్న ద్ివా పవదపదమముల యేందు తరగన్న అమూలామైన్ భకకు భావమున్ు

వుేంచ, న్ననన రక్షగవ తలచ, నయ ఈ శ్రీరము అన్ు వవాధిన్న పో గొటేూ విధయన్మున్ు చపుా.

తరేంగపు అలల సముదరమున్ పవళ్లేంచన్ సరేవశ్వరవ, వరవహమైన్ జయశ్రలుడయ, పప ేంగే

సముదరపు న్నటిన్న, రవళి తో అడుడకటిూన్ నయ స్వవమీ/ నయకు సరి అయిన్ ద్యరిన్న చూపు.

103. లక్ీమద్ేవిన్న కలిగి వున్న వక్షసథ లుడయ, ద్ేవవద్ిద్ేవవ, వదములలో న్నేండి, వదమై వున్న

పరమపవవన్ుడయ/ బ్ేంగవరపు మరుపు కలిగిన్ కవళమేఘము వేంటి న్లి న్న శ్రీరము కలిగిన్

న్న పేరిన్ు, ఎటువేంటి ఆటేంకము లేకుేండయ, న్నరేంతరము తలుచుకున భాగామున్ు

పరస్వద్ిేంచు స్వవమీ.

104. రవక్షసులెైన్ కబ్ేంధ్ుడు, దేంతవకు ృడు, ఖరుడు, మూరుడు అన్ు వవరి శరసుులన్ు

పగలగొటిూ, ముకకలు ముకకలుగవ చేసిన్ ఆయుధ్ములన్ు చేతులలో కలిగిన్ నయ స్వవమీ,

నన్ు కూరొిన్న వునయన, న్నలుచొన్న వునయన, పడుకొన్న వునయన, తిరుగుతూ వునయన, ఎలి వళలా

న్న ద్ివా పవదములన్ు తలుసూ

ు , న్ననన నయ మన్సుున్ న్నేండుగవ న్నలుపుకొన్ు భాగామున్ు

పరస్వద్ిేంచు స్వవమీ.

105. పరళయకవలమున్ భూమిన్న ఆరగిేంచ, ఆ తరువవత బ్యటకు తీసి, మరలా సృషిూేంచ,

బ్లిచకీవరిున్న ఆ భూమిన ద్యన్ముగవ అడిగ,ి ద్యన్నన కొలిచ, ఈ లోకము అన భూమిన్న

రక్ిేంచువవడవు, న్నవు తపా ఎవరూ లేరు, అన్న అేందరూ అన కవలన్నరవవహకుడయ, సుసవర

మధ్ురమైన్ పలుకుల శ్రీద్ేవిన్న ఎదపెై వుేంచుకున్న పదమనతురడయ/ చపవాలేంటే, ఈ

పరపేంచములో, అేందమన్
ై రూపము న్నద్ే తపా, వరే లేనలేదు. న్న తరువవతే ఎవరైనయ.

106. కోపముతో ఎద్ిరిేంచన్ కవలనమి అన రవక్షసుడిన్న న్రికక, యముడి వదద కు పేంపిన్ న్నవు,

శ్ేంఖము, చకీము, గద, ధ్న్సుు, ఖడగ మున్ు ధ్రిేంచతివి. పశువులకు వచిన్ ఆపదన్ు

పో గొటుూటక,ై అద్ే చేతితో అేందరూ చూసుుేండగవ, కొేండన్ు ఎతిు తివి. ఇటువేంటి న్న లీలలతో

న్నేండిన్ విష్యములపెై తపా, నయకు వరే ఏ విష్యములపె,ై కొేంచమైన్న్ూ ఇష్ూ ము లేదు.

107. మహ్ కోపిష్ూ ులు అయిన్ కవశ్రరవజు, దేంతవకు ృడు, ప ేండురక వవసుద్ేవుడు, అతి

కోపిష్ూ ుడు అయిన్ మాలి, మహ్ బ్లవేంతులెైన్ సుమాలి, కేశ, ధేన్ుకవసురులు బ్ాధ్పడి

న్శేంచున్టు
ి గవ, వవరి ఆయువున్ు హరిేంచన్ న్న ద్ివా పవదములపెై కోరిక తపా, ఏ

విష్యముపెై కోరిక లేదు స్వవమీ.

108. ఎవరికీ హ్న్న చయాన్న గొపా వరములన్ు ఇచుి బ్రహమద్ేవుడే, సవయముగవ వచినయ

గవన్న, సేం హరిేంచే శవుడు వచి, వరములిచినయ గవన్న, వయికన్ునల ద్ేవేందురడు తన్

స్వథన్మున ఇచినయ గవన్న, నన్ు వవటిన్న తీసుకోక, మోక్షము అన భోగభాగామున్ు పప ేంద్ి, ఆ

స్వవమితో కలిసి ఉేండయలన ఆశ్తో, ఎదురుచూసూ
ు వుేంటాన్ు తపా, నయ మన్సుులో మరొకటి

తలవన్యినయ, తలవన్ు.

109. న్నవు చేయు పన్ులన్ు బ్టిూ, న్నకు న్చిన్టు

ి గవ వచి, చయలా చన్న వవమన్ుడవై

భూమిన్న గీహేంచతివి. అద్ి తీసుకోవడయన్నకక, చయలా పెదదగవ పెరిగి, తిరవికీముడవైతివి.

అహేంకవరముతో న్నేండిన్ వవరి చడడ గుణములన్ు తీసివసే ద్ేవవద్ిద్వ

ే ుడన్న వదవద్యేంతులు,

మున్ులు, ఋష్ులు, అేందరూ కీరు స

ి ు ుేండడేంతో, నన్ు కూడయ న్నన్ున, అద్ే విధ్ముగవ

కీరు స
ి ు ునయనన్ు.

110. పవలసముదరమున్ శ్యన్నేంచన్టు

ి గవ, భకుుల ఎదలో శ్యన్నేంచన్ సముదరవరుణడయ,

నన్ు పవితురడన్యితినో లేద్ో , నయకు తలియదు. కవన్న తుమమదలు తిరిగే చలి న్న తులసిన్న

ధ్రిేంచన్ నయ స్వవమీ, నన్ు న్న భకుుడన్ు. నన్ు ఎలి పుాడూ న్నన్ున సేవిసూ
ు , పూజసూ
ు న

వునయనన్ు. నన్ు చేయు ఈ పన్ులన్ననటిన్న, న్నవు, న్న మన్సుుతో ఓరుాగవ చూసి, నయపెై

దయ చూపవయాా.

111. న్నన్ున న్నేంద్ిేంచు వవరిపెై చయలా కోపముగవ, వవరి శ్కకున్న బ్టిూ యుదధ ము చేస,ి న్న

కోపవగినలో భసమము చేసి, వవరిన్న న్న వదద కు తీసుకొన్న వళ్లి , తరిేంపచేయుదువన్న

అన్ుకుేంటునయనరు స్వవమీ. సరవలోక రక్షకవ/ స్వవమీ, నన్ు న్న భకుుడన్ు. నన్ు తలవక,

పప రబ్ాటున్ న్నన్ున న్నేంద్ిేంచన్చో, చేసన్

ి అపరవధ్ములన్ు మన్ననేంచ, నయ మేంచన

సీవకరిేంచు, స్వవమీ.

112. వవాధ్ులతో, బ్లహన్ముతో, ముసలితన్మున్ు పప ేంద్ి, కతిు వటు వలె ఆయువు గతిేంచ,

చచుి రోజు ఎవరికైనయ వచుిన్ు. అేందుకే, ఆ స్వవమి ద్ివా పవదములకు సేవ చేయుటే
మేంచదన్న బ్ాగవ తలుసుకొన్న, తిరుగు లేన్న భాగామున్ు పప ేందవలెన్న్న తలచ, ఆ స్వవమికక

న్మసకరిేంచ సుఖపడు, మన్స్వ.

113. గేంగన్ు తలపెై కలిగి, ఎరీన్న జడల న్లి న్న కేంఠము కలిగిన్ శవుడి బ్రహమ కపవలపు

దుుఃఖమున్ు తీరిిన్, న్నతా కళ్వాణ గుణ సేంపన్న విలక్షణమన్

ై స్వవమిన్న చేరు విధ్మున్ు

తలచ సుఖపడు, మన్స్వ.

114. ఈ పరపేంచములో, న్నచమైన్ ధ్న్ధయన్ా విద్యా యౌవన్ కుల సేంపద రవజా అహేంకవర

మదములు అన ఎన్నమిద్ి మదములన్ు వద్ిలిపెటూ ,ి వవటి వలన్ వచుి ధ్ుుఃఖములన్ు

విడిచ, పెైకకపో యి, వైకుేంఠమున్ు చేరవలి, అన ఆశ్తో, జరాన్మ,ై సూరాపరకవశ్మై భూమిన్న

జరాన్దేంతముతో వరవహమై విడద్ీస,ి ఎతిు న్ నయ స్వవమి యొకక ద్ివా పవదములన్ు తలుసూ

ు ,

న్మసకరిసు ూ, పూజేంచు మన్స్వ.

115. తలివి లేన్న ఓ మన్స్వ/ ఎేందుకో న్నవు, ఈ సేంస్వరమన ధ్ుుఃఖ స్వగరములో

పడివునయనవు. మన్కు తలీి తేండిర ద్ైవము అన్నన అయివున్న స్వవమి, ద్ేవతలు,

మోక్షమున్ు పప ేంద్ిన్ ముకుులు సేవిేంచు ఆ స్వవమియిే, మన్ యొకక అనక జన్మల

పవపములన్ు, మన్ వదద కు చేరన్నయకుేండయ పో గొటిూ, మన్పెై అభిమాన్మున్ు చూపి, మన్

కైేంకరా సేవన్ు సీవకరిేంచున్ు.

116. లేంకకు వళ్లి , లేంకన్ు దహేంచ, ఎద్ిరిేంచన్ రవవణుడి ఆయువు న్శేంచున్టు

ి గవ చేంపి,

విజయము పప ేంద్ిన్ వీరవధివీరుడు, ఆ శ్రీరవమచేందురడు తన్ న్ుేంచ న్న్ున విడద్ీస,ి వరు

చేయక పో వడేం వలన్, ఆ యమధ్రమరవజు, న్న్ున ఆ స్వవమి న్ుేండి విడద్ీస,ి నన్ు చేసన్
ి

పవపములన్ు లెకకకేంచ గలిగే స్వహసేం ఇపుాడు చయాలేక పో తునయనడు.

117. అనక జన్మలలోన్న భయము, వవాధ్ులు, మనోవవాధ్ులు, ఆపదలు, అపవయములు,

ముసలితన్ము వీటితో కలిసి వున్న ఈ శ్రీరమున్ు పో గొటిూ, ఈ శ్రీరములోన్న మన్సుున్ు ఆ

పరమ పద వైకుేంఠమున్కు చేరుి, అన్ేంతమన్

ై కీరు క
ి లిగిన్ ఆద్ి అేంతము లేన్నవవడు, విష్పు

ఆద్ిశేష్ుడి పవన్ుపుపెై పవళ్లేంచన్ వద పరతిపవదుాడు, ఆ స్వవమి యొకక చేతిన్న, ఎన్నడూ

విడువకు మన్స్వ.

118. నయ మన్సుు, చయలా అభిమాన్ముగవ, తయన్ు చేసే పన్ులతో, చపేా మాటలతో ఇటు

స్వయేంసేంథాలు, అటు రవతరేంబ్వళల

ి , సన్నన్న తీగవేంటి కమలవవసిన్న అయిన్ శ్రీలక్ీమద్ేవికక

నయథుడు అయిన్ ఆ స్వవమి ద్ివా పవదపదమములన తలుసూ

ు , ఆ పవదములన్ు వదలక,

చుటుూకొన్న, విడవడేం లేదు.

119. చలి న్న కవవరీన్ద్ి న్నటితో చుటిూన్ శ్రీరేంగమున్, పుష్ావరణముతో కొలువైన్ శ్రీరేంగనయథయ/

స్వవమీ, విన్ు. ఇేంతకు ముేందు, నన్ు చయలా పవపములు చేసి వునయన కవన్న, ఇపుాడు నయ

ఆతమ యేందు, న్నపెై భకకుభావము చగురిేంచ, అద్ి పెరిగి, పెదదద్ై మొగగ త డిగ,ి వికసిేంచన్

పువువవలె విచుికొన్న, సుతిమతు న్న న్న అేందమన్

ై పరకవశ్వేంతపు ద్ివా పవదములపెై వచి

పడి, న్నేండుగవ న్నలిచ వున్నద్ి. ఇపుాడు, నయ హృదయములో, పవపమున్కు కవసు కూడయ

చోటు లేక, న్నపెై కలిగిన్ సవచిమైన్ భకకు భావము, అేంతటా న్నేండి వున్నద్ి.

120. ఎలి పుాడూ ఒకే విధ్ముగవ వుేండే, అనక జన్మల న్ుేంచ న్న్ున తపిాేంచుటకే,

ఇకకడకు వచి, న్న్ున తరిేంప చేసిన్ ఆ మేఘవరుణడిన్న, నయ మన్సుు న్ుేండి విడద్ీయక,

తన్ యేంద్ే నయ మన్సుుకు ఇష్ూ ము పెరుగున్టు

ి గవ, న్నేండు తేజోమయుడై వుేండుట చేత,

నయ ఆతమ, తన్న్ు బ్ాధ్పెటూ ు, అవిద్యాదులెన్

ై మదమాతురాములన్ననటిన్న, ముకకలు

ముకకలుగవ చేసుకొన్న, శవశ్వతమైన్ ఆ ఆన్ేందస్వథన్మున్ు పప ేంద్ిన్ద్ి.

 తిరుమజశై ఆళ్వవరు ద్ివా పవదములకు న్మస్వకరములు.

***********************

9. పురుషవరథములెన్
ై ధ్రమము, అరథము, కవమము గురిేంచ రచేంచన్ పద్యాల అరథ రూపము.

…………………..

తిరుమేంగై ఆళ్వవరు రచేంచన్ పెరియ తిరుమడల్.

..........................

ఇేందులో, పురుషవరథములోన్న ధ్రమము, అరథము, కవమముల గురిేంచ వివరిసు ూ, ఈ మాన్వ

జన్మలో, ఇవన్నన అన్ుభవిేంచ, చవరకు మన్ము చేరవలసిన్ద్ి, మోక్షము న్నచేి ఆ

శ్రీమనయనరవయణుడి సన్ననధిక,ే అన్న తిరుమేంగై ఆళ్వవరు ఈ పెరియ తిరుమడల్ లో

వివరిేంచయరు.

...............

అనక మచిలు కలిగి, వయినోళి తేజసుు న్నేండిన్, ఆద్ిశేష్ుడి

రతనపు శఖర పడగల, అపవరకృత కవేంతుల న్డుమ, తలి న్న

శేష్పవన్ుపుపె,ై ఒక న్లి న్న కొేండవలె, మరిసే మణిమయ మకర

కుేండలముల పరకవశ్మాన్ శోభతో, అమరి వున్న స్వవమికక మేంగళము.

లెకకకేంపరవన్న న్క్షతర మేండలముల గొపా కవేంతులతో, మరిసే ఆకవశ్ము అన్ు

గొడుగు కకీేంద, సూరాచేందురలు అన్ు అఖేండ ద్ీపములన్ు వలిగిేంచ,

తన్ తరేంగనయదముల సవవడితో, శ్బ్ద ేంచు సముదరపు అలల చయమరమున్ు

భూద్ేవి వీసుుేండగవ, తయన్ు కొలిచన్ సుేందరమైన్ ధ్ృఢ పవదములకు మేంగళము.

ద్ేవతలు అభిమాన్నేంచే వేంకటాద్ిర అన్ు మహో న్నతమైన్ పరవతమున్ు, తన్ తలగవ

చేసుకొన్న, మేఘములన్ు జుటుూగవ కలిగి, ఆకవశ్మున్ తిరుగు తయరలన్ు కొపుాన్

పూలుగవ సిేంగవరిేంచుకొన్న, సుేందరమైన్ హేంసగమన్పు వయాారవల భూద్ేవి

తన్ పచిన్న చేతులతో తయకు, ఆ స్వవమి యొకక ద్ివా పవద పదమములకు మేంగళము.

శేష్పవన్ుపుపెై తయన్ు పవళ్లేంచ వుేండగవ,

లక్ీమద్ేవి తన్ సుేందరమైన్, సుతిమతు న్న

ద్ివాహసు ములతో పవదములన్ు ఒతు

ు చుేండగవ,

యోగన్నదరలో అమరిన్ స్వవమికక మేంగళము.

యోగన్నదర యేందు మున్నగిన్ స్వవమి, తన్ నయభిలో

గొపా తేజసుుతో పరకవశేంచే, ఏకైక తయమరపువువన్ు

సృషిూేంచ, ఆ పువువపె,ై బ్రహమద్ేవుడిన్న సృషిూేంచన్ు.

ఆ బ్రహమద్ేవుడితో పవటు, విశష్ూ మైన్ నయలుగు వదములన్ు అన్ుగీహేంచన్ు.

ఆ వదముల యేందు, లోకములన్ు సనయమరగ ములో న్డిపే

ధ్రమము, అరథము, కవమము, మోక్షము

అన్ు నయలుగు విధి విధయన్ములు ఇమిడి వునయనయి.

నయలుగిేంటిలో చవరిద్ి మోక్షము, మన్ము

మరణిేంచన్ తరివవత వచుి ఫలితము.

స్వటిలేన్న ఉన్నతమైన్ మోక్షమున్ు ఆశ్పడిన్వవరు, అడవులలోన్నకక వళ్లి , అకకడ చటి పెై

న్ుేంచ కకీేంద పడిన్ పేండి న్ు, ఎేండిన్ ఆకులన్ు తిేంటట, తమ శ్రీరమున్ు, తమన్ు

కష్ూ పెటూ ుకుేంటట, కఠిన్మైన్ కుటీరముల యేందు న్నద్ిరసు ూ, సూరుాన్న ఎేండలో ఎేండి, న్నటిలో

తడిస,ి అేందమైన్ సరసుులలో మున్ుగుతూ, జీవిసూ

ు , ఈ లోకము న్ుేండి ఈ శ్రీరమున్ు

విడిచపో యిన్ తరువవత, అతుాన్నతమైన్ మోక్షమున్ు పప ేంద్ిరి, అన్న మాటలు చపాడేం

తపా, ఈ సమయములో ఫలానయవవరు, ఈ విధ్ముగవ పప ేంద్ిర,ి అన్న తలిపిన్టు

ి ఎకకడయ

విన్నద్ి లేదు.
భయేంకరమైన్ సూరామేండలము మధ్ా న్ుేంచ, చన్న ద్యరిలో వళి గవ, శవశ్వతమైన్

మోక్షమున్ు పప ేందవచుిన్ు.

ఆ విధ్ముగవ వళ్లి న్వవరిన్న గురిేంచ చపాేండి, అన్న అడగగవ, జరాన్హన్ులెైన్ అలా మన్సుకలు

తడబ్డుతుేంటారు.

కవన్న అటువేంటి వవరికక కూడయ మన్ము వివరముగవ చపావచుిన్ు.

ముేందు పురుషవరథములో ధ్రమము, అరథము, కవమము గురిేంచ తలుసుకుేంద్యము.

వదములలోన్న పురుషవరథములోన్న మొదటిద్ి అయిన్ ధ్రమము పరకవరము, ధ్రమమారగ మున్

జీవిేంచన్వవరు, తమ జీవితము ముగిేంచన్ తరువవత,

పరకవశ్వేంతమైన్ కవేంతి కలిగిన్ బ్లమన్

ై సిేం హేం వేంటి సిేం హ్సన్ముపెై, ద్ేవతలేందరూ

కీరు స
ి ు ుేండగవ, అేందమైన్ విశవలపు కన్ునలు కలిగిన్ స్ ేందరా రవశులు చయమరలు వీసుుేండగవ,

మేంచ పరిమళభరితమన్
ై సువవసన్లు దటూ ముగవ వదజలుిచుేండగవ, ఎేంతో కవలము న్ుేండి

వయికన్ునలు కలిగిన్ ద్ేవేందురడు కూరొిన్న, పవలిేంచు, ఇేందరలోకమున్కు చేరి, మరుపు

తీగల వేంటి సన్నన్న న్డుము కలిగిన్ సుేందరవేంగులు, తమ తలి న్న పలువరుసతో, పేండు

వననలే ఎదురు వచి, పలకరిేంచుతున్నద్య అన్నటు

ి గవ వున్న, చలి న్న చరున్వువతో

స్వవగతము పలకగవ, లేడికన్ునల ఆ యువతుల చూపులన్ు, ఆన్ేందముగవ అన్ుభవిసూ

ు ,

ముేందుకు అడుగులు వయగవ, అేందమన్

ై బ్ేంగవరపు పూలతో అలరవరు కలా వృక్షములతో

న్నేండిన్ వన్ములన్ు ద్యటుతూ, మేంద్యర మకరేందమున్కై పో టీపడు తుమమదలు తిరిగే

తోటలన్ు చూసూ
ు , నమలి పిేంచము వేంటి మతు టి పప డవైన్ కురులలో పరిమళ పూలన్ు

ముడిచ, పరశవేంతమైన్ చలి న్న చూపుల విశవల కన్ునల స్వథు సవభావపు మరుపు కవేంతి

కలిగిన్ వవరితో, తమకు న్చిన్టు

ి గవ సేంచరిేంచు అేందమన్
ై పరద్ేశ్ములతో న్నేండిన్ రతన

ఖచతమైన్ మణిమయ వజర వైఢూరా పగడపు సథ ేంభముల బ్ేంగవరపు మేండపములు,

వవటిలో హేంస న్డకల అపురసలు, తమ సుతిమతు న్న చేతులతో వవయిేంచే ఇేంపెైన్

వీణయగవన్మున్ు విేంటట, సుఖపడదరు.

ఇద్ి ధ్రమమన పురుషవరథము యొకక ఫలితము.

ఇక రేండవద్ైన్ అరథము అన్గవ డబ్ుు గురిేంచ తలుసుకుేంటే,

వననల కవేంతులన్ు విరజముమ, చేందురడు వుేండు ఆకవశ్మున్, మరుపుల కవరుమబ్ుులతో

పో టీపడుతూ, తిరిగే విమాన్ములపెై పయన్నసూ

ు , మేందమైన్ కకటికీలు, గటిూవైన్ తలుపులకు

తయళములు కలిగిన్ మణిమయ పరకవశ్ముతో వలిగే ఇేంటిలోన్నకక చూడగవ, రతనములు

పప ద్ిగిన్ ద్ీపపు కవేంతులతోన్ు, మచుికోదగిన్ విచతరమైన్ విశవలపు సుతిమతు న్న

పవన్ుపులతోన్ు, ఇేంటి బ్యట వవకకటిలో హేంసలు తర కకగవ, న్లిగి పప డిపప డి అయిన్

రేంగురేంగుల పూలపుపప ాడి రేంగవలుిలతోన్ు, చన్న చన్న పూలతీగల సువవసన్లతోన్ు,

మథురమైన్ మేంద్యర మకరేంద మథురిమలతోన్ు, పెదద పెదద చటి తోన్ు, పూలపెై వవరలు రేంగు

రేంగుల తుమమదలతోన్ు, ఇేంత మేంద్యన్ కమమటి సువవసన్ గవలిలో వీచుచుేండగవ, ఈ

భూమిపెన్
ై సుఖమున్ు అన్ుభవిేంచదరు.

ఇద్ి అరథము అన పురుషవరథము యొకక ఫలితము.

ఇక మూడవద్ైన్ కవమము వదద కు వసేు ,

మేంచ సువవసనయ భరితమైన్, చేందన్పు చలి గవలి వేంబ్డిేంచన్న్ు, ఆ మైమరపు న్నేంపే

మథురమైన్ సారశన్ు పటిూేంచుకోక, సన్నన్న న్డుము గల వయాారపు సుేందరి వేంపు

మడలోన్న సుేందరహ్రములు, ఆమ ఎదపెై కదులుతుేండగవ, తన్ మన్సుున్ు పవరేసుకొన్న,

అర న్నమిష్ము కూడయ, తన్ విశవలమైన్ కన్ుసన్నల న్ుేండి ఆమ రూపున్ు విడువక, తన్

శ్రీరము చతికక సన్నన,ై శథిలమవుతున్నన్ూ ఎరుగక, ఆ సీు ీ యొకక లేడికన్ునల

చూపులకై ఎదురుచూసి, ఆ యువతిన్న పప ేంద్ి, అేందమైన్ చరున్వువ కలిగిన్ ఆ అథరపు

భోగవామృతమున్ు పవన్మొన్రుిటన్ు, కవమము అేందురు.

సేంసకృత వదములలో వున్న కవమపు న్నరవచన్ములన్ు చూడగవ,

మలయ పరవతములపెై న్ుేంచ వీచు దక్ిణపు గవలుల, చేందన్ పరిమళపు, చలి న్న

పిలితమమరల, సుతిమతు న్న పలకరిేంపులకు, అన్నరవచన్మైన్ అన్ుభూతిన్న పప ేందన్నవవరు,

గోపవలుడి సమోమహన్పు వణుగవన్ రసమున్కు కరిగిపో న్నవవరు, ఆలమేందలోన్న ఎదుదల

గేంటల లయబ్దద మన్

ై సవవడికక వవడిపో న్నవవరు, తయటిచటుూపెై కూతపెటూ ు, కోయిల

గవన్మున్కు పరవశేంచన్న వవరు,

న్నేండు పున్నమి చేందురడు వదజలుి, సవచిమన్

ై వేండి వననల వలుగులన్ు, విరహపు

వడి సెగలుగవ తలుసూ

ు తలి డిలిన్నవవరు, అేందమైన్ మన్మథుడి పూలబ్ాణమున్కు

పులకరిేంచన్నవవరు వుేంటారవ.

ఇవి సేంసకృత వదములలో వున్న కవమపు న్నరవచన్ములు.

వీటిన్న ఇష్ూ పడన్న వవరు వుేండరు కవక వుేండరు.

లేడి చూపుల హేంస న్డకల సీు ల
ీ ు, కష్ూ పట
ె ూ ు తమ భరు లతో కలిసి, బ్రతికే స్వహసము

చయారు. సీు ల
ీ మన్సుు చయలా చేంచలము, అన్న దరవిడ శవసు మ
ీ ులోన్న నయన్ుడి. కవన్న, ద్ీన్నన్న

మేము న్మమము కవక న్మమము.

రవజ వీథులలోన్న, అేందమైన్ అేంతుఃపురములలో, వికసిేంచన్ పువువలన్ు, తమ మతు న్న

కొపుాన్నేండయ పెటూ ుకొన్న, చలి న్న సుగేంథ పరిమళముల, మేందగమన్ పిలిగవలి, తమ

శ్రీరమున్కు తగులుచుేండగవ, మృదువైన్ పువువల పవన్ుపుపె,ై న్నద్ిరేంచుచున్న బ్ేంగవరపు

వనన సీు ల
ీ ు, సిరిసేంపదలలో మున్నగి తేలెదరు, అన్న అేంటారు.

కవన్న,

రణరేంగ పరవకీముడు అయిన్ రవముడు, తన్ తేండిరకక ఇచిన్ మాటక,ై కీరు ప

ి రతిష్ూ లు న్నేండిన్

సేంపన్న రవజామున్ు వద్ిలి, అేందమైన్ న్గరవవసులు బ్ాధ్పడుతూ, వళి వదుద, అన్న అేంటట,

తమ వన్ుక వసుునయన, పటిూేంచుకోక, మాట తపాక, నయలుగు వైపుల మేంటల సెగలతో,

ఎేండమావులు న్నేండిన్ ఎడయరిలో, రవళి పెై పడిన్ కవళల

ి మేంటలు మేండి, అ వడికక వదురు

కొమమల వలె చీలుతున్నన్ూ, సుడిగవలులు వీసుున్నన్ూ, భూత పేరత పిశవచములు తిరిగే

భయేంకరమైన్ అడవిలో, కోపముతో మేండే సూరుాడి ఎేండవడిలో, ఖళఖళ మన ఎరీన్న

న్నపుా రవవల వలె మేండే రవళి పెై వడుతున్నపుాడు, తన్ మృదువన్

ై దూద్ి వేంటి

పవదములతో, రవజైన్ తన్ భరు శ్రీరవముడి వేంట వైద్ేహ సీత, ఆ ద్ేవత మలి న్న హేంస

న్డకలతో, వళి లేద్య.

మరియు, ఎరీన్న పెదవుల, న్లి న్న పెదద పెదద కన్ునల లేడి చూపులతో, మరుపు వేంటి

సన్నన్న న్డుము కలిగిన్ వగవతి అన్ు కన్ా, తన్ పియ

ర మైన్ పవరణనయథుడిన్న చూడకుేండయ,

ఆమ అన్న, ఆమన్ు బ్లవేంతముగవ తీసుకొన్న వళి గవ, అమ వవరిన్న కవదన్న, వవరిన్న

అవమాన్నేంచ, వవరితో యుదద ము చేస,ి రవయివేంటి ధ్ృడభుజములు కలిగిన్ తన్

పిరయనయథుడి చయిా పటిూ, అతన్న బ్ేంగవరు మేన్ున్ు సీవకరిేంచలేద్య.

నయగ లోకపు నయగరవజు యొకక గవరవల ముదుదబ్డడ సిగగ ు, బ్డియము అన్నన విడిచ, గేంగవన్ద్ి

పరవహేంచు, అేందమైన్ ఐశ్వరావేంతమైన్ సవరణమయ రవజాములో, కవేంతి వగముతో కద్ిలే

పప డవన్
ై కతు
ు లు కలిగిన్ కురువేంశ్పు వవరిలో ముఖుాడు, తన్కు తయన స్వటి వరొకరు లేన్న

అరుున్ుడే, తన్కు తగిన్ వరుడు అన్న తలచ, తన్ తేండిరన్న వపిాేంచ, అతడిన్న పెేండయిడలేద్య.

భరు తో కలిసి, అేందమన్

ై అతన్న న్గరములో, జీవితయేంతము హ్యిగవ సుఖపడిన్టు
ి ,

మహ్భారతమున్ విన్లేద్య.

ఇేందురన్నతో యుదద ము చేస,ి ఓడిేంచన్ హరణా న్గరపు రవజు, అసురులలో అద్ివతీయ

బ్లవేంతుడు ఆ బ్ాణయసురుడి కూతురు, ఈ లోకములోన అపురూప స్ ేందరారవశ, గొపా

గొపా మహమలు సేంపవద్ిేంచన్ చయలా తలివి గల ఉష్, తయన్ు పవరణముగవ వలచన్

అన్నరుదుధడిన్న, తులసి మాలలన్ు ధ్రిేంచన్ రతనపు కొేండవేంటి భుజములు కలిగిన్

మాయాలోలుడు, పవపవతుమరవలినైన్ నయకు, తన్పెై భకకు, అన విరహ్వసథ న్ు కలగ చేసిన్ ఆ

శ్రీకృష్ు
ణ డి మన్వడిన్న, తన్ యోగబ్లము చేత తీసుకొన్న వచి, తన్ మేంద్ిరములో

వుేంచుకొన్న, సుఖపడలేద్య.

ఇటువేంటివి ఇేంకవ చయలా వునయనయి, చపామేంటారవ. తలివితకుకవ వవరవ, ఏమన్న చపాన్ు.

కదలన్న హమాలయముల పరవతరవజు అేంద్యల పుతిరక, తలి న్న కవేంతి వననల వలె వలుగు,

అేందమైన్ పలువరుస కలిగిన్ ఎరీన్న అథరములతో, సన్నన్న న్డుము కలిగి, హేంస న్డకలతో

న్డిచే ద్ేవకన్ా, ఉమాద్ేవి, వయి భుజములు కలిగిన్ చేతులన్ు అన్నన ద్ికుకలకు చయచ,

కడియపు కవళల
ి పెైకక కకీేందకు కదుపుతూ, న్నపుారవవలు చేందున్టు
ి చేందులు వసూ
ు , ఏడు

లోకములలోన్న ద్ేవతలు ఆకవశ్మున్ుేండి చూసుుేండగవ, కుల పరవతములు, గవలి,

న్క్షతరములు అన్నన కూడయ, తన్ చుటట

ూ తిరుగుచుేండగవ, శ్తురవులన్ు సేం హరిేంచు

మూడయకుల శూలమున్ు ధ్రిేంచ, శవతయేండవము చేయు భసమధయరి, ఆ శవుడిన్న కోరి, ఆమ

తన్ యొకక అేందమైన్ శ్రీరము క్ీణిేంచుకొన్ున్టు

ి గవ చేసుకొన్న, అతి కష్ూ మైన్న్ూ, తన్

పేంచేేంద్ియ
ర ములన్ు అదుపులో పెటూ ి, తన్ యొకక జుటుూన్ు విడద్ీస,ి తయన్ు కూడయ

జటాధయరియి,యై భయేంకరమైన్ తపసుు చేసి ఆ ఈశ్వరుడిన్న చేరలేద్య.

కవమము అన కోరిక ఒకక మగవవరికే కవదు, ఆడవవరికక కూడయ వున్నద్ి, అన్న చపుాటకు ఇద్ి

చయలా, లేక చయటభారతమేంత వుేంద్ి, ఇేంకవ చపామేంటారవ.

పవపవతుమరవలిన్న అయిన్ నయకు, ఆ భగవేంతుడిపెై కలిగిన్ కవమపు బ్ాధ్న్ు, ఇపుాడు

చబ్ుతునయనన్ు, విన్ేండి.

పెదద పెదద తోటలతో న్నేండి వుేండి, వదవతు లకు న్నలయమన్

ై తిరున్రై ఊరిలో, పెదద

పరవతమేంత ఎతు
ు లో వున్న, కళ్వనప
ై ుణాపు మేండపము యొకక తలుపులన్ు ద్యటుకొన్న,

లోపలికక పరవశేంచన్ నన్ు, నయ కన్ునలు చదురున్టు

ి గవ వున్న, సుేందరమైన్ దృశ్ామున్ు

చూసితిన్న.

న్నలమణులతో పరకవశేంచే ఒక పెదద కొేండపె,ై విరబ్ూసిన్ తయమరపువువల మరుపు కవేంతులతో

న్నేండిన్, అదుుతమన్
ై ఆ సరేవశ్వరుడి ఆకవరమున్ు చూసి, ఉలికకకపడితిన్న.

ఆహ్/ ఏమి వున్నద్ి, ఆ ఆకవరము. అదుుతము. ఆ స్వవమి యొకక లక్ీమద్ేవి కొలువై

వున్న ఎతన్ తు ద్ివా వక్షసథ లము, ఆ పెదవులు, ఆ కన్ునలు, అభయమిచుి ఆ హసు ములు,

ఆ ద్ివా పవదములు రేండూ, అన్నన, అన్నన కూడయ ఎరీ తయమరపువువ రేంగుతో న్నేండి వున్న

బ్ేంగవరపు తోట వలె వున్నద్ి.

అేంతేకవదు, ఆ సుేందరమైన్ ద్ివా విగీహము న్డుమున్కు పటుూ పీతయేంబ్రము,

భుజములకు న్నేండైన్ భుజకీరు ులు, చవులకు మకర కుేండలములు,మడలో బ్ేంగవరపు

హ్రములు, తలపెై ఎతన్ తు అమోఘపు కవేంతిభరితమైన్ కకరీటము, అేందులో పరకవశేంచే

రతనములతో, కదలన్న మరకత మణి పరవతము వలె, వునయనడు సరేవశ్వరుడైన్ ఆ

శ్రీన్నవవసుడు.

ఆహ్/ పకకన్, అేందమైన్ నమలి కేంఠమున్కు, అటు ఇటు, లేత వదురు కొమమల వేంటి

రేండు భుజములు, ద్ొ ేండవేండు వేంటి ఎరీన్న అథరము, మిల మిల మరిసే, చేప కన్ునల లేడి

చూపులతో, హేంస వేంటి తలి న్న తలుపు న్నేండిన్, అదుుతమైన్ మేంజులవలిి ఆ లక్ీమద్ేవియిే

న్నలిచ వున్నద్ి.

ఆ ద్ివా మోహన్ స్ ేందరా రూపము పకకన్, చయలా అేందమైన్ లక్ీమద్ేవి వున్నద్ి, అన్న

విష్యమున్ు కూడయ పటిూేంచుకోక, నయ మన్సుున్ు అకకడికకకడే పో గొటుూకుేంటిన్న. ఆ

మన్సుుతో పవటు, నయ చేతికక న్నేండుగవ వున్న బ్ేంగవరపు గవజులన్ు, నయతో తచుికున్న

పటుూబ్టూ లన్ు కూడయ పో గొటుూకుేంటిన్న.

న్న్ున చూసి, సముదరము ఘోషిేంచుచున్నటు

ి గవ, అన్నపిసు ున్నద్ి. చేందురడు వదజలుి

చలి న్న వననల కూడయ నయకు వడిసెగ వలె వుేంటున్నద్ి.

ఇపుాడు, నయ మన్సుు యొకక ఆలోచన్లు, మారున్టు
ి ఆ సరేవశ్వరుడు చేసెనయ, ఏమో.

దక్ిణద్ికుకన్ వున్న మలయపరవతముపెై న్ున్న చేందన్పు వన్ములలోన్న, చేందన్పు

పూల పుపప ాడిన్న తయకక, మథుర పరిమళములతో తిరుగుతూ, ఈ లోకమున్ేంతయ ఆన్ేంద్ిేంప

చేసు ూ, సుతిమతు గవ వీచు, చలి న్న పిలిగవలికక కూడయ, నన్ు తయళలేక పో తునయనన్ు. నయ

శ్రీరము మేండుతున్నటు
ి గవ, వున్నద్ి.

తయటిచటుూపె,ై ముళి పులి గూటిలో, చయలా మలి గవ కూయు, పెన్నడపక్ి యొకక కూత

కూడయ, నయ మన్సుున్ు కోయు రేంపపు ధ్వన్న వలె, విన్నపిసు ున్నద్ి. నన్ు ఏమి

చేయుదున్ు.

బ్ేండ వేంటి కవముడు, తన్ చేతిలోన్న చరుకు విలుిన్ు వేంచ, భుజము వరకు లాగి,

ఒేంటరినైన్ నయ పెైక,క నయ మన్సుున లక్షాముగవ చేసుకొన్న, గురిచూసి, పుష్ా బ్ాణములతో

కొటుూచునయనడు. వవటి న్ుేండి న్న్ున కవపవడువవరు ఎవరూ లేక పిచిద్యన్నైతిన్న.

రవళల
ి రపాలతో న్నేండిన్ అడవిలోన్న ఒక తీగపె,ై అరవిరిసన్
ి , అదుుతమన్
ై , అేందమైన్ పువువ

యొకక పరిమళము, ఎవరికీ చేందక, వృథయ అయి, ఎడయరిలో నలరవలిన్టు

ి గవ, అయిన్ద్ి నయ

బ్రతుకు.
నయ యొకక ఆడతన్ము, నయ మన్సుు, నయ శ్రీరము ఆ తిరుకకణణ పురములో కొలువై వున్న

లక్ీమపతి, శౌరిరవజ స్వవమి యొకక బ్ేంగవరపు కొేండవలె పరకవశేంచు, ఆతన్న సుేందరమైన్

వక్షసథ లమున్ు చేరన్ేందుకు, నయ బ్రతుకు వారథమ,ై నయకే భారమవుతూ, అన్ుక్షణము న్న్ున

బ్ాథిసు ున్నద్ి.

ఈ బ్ాథన్ుేండి రక్ిేంచే మేంచ మేందున్ు తలిసిన్వవరు, ఎవరైనయ వునయనరవ.

రవతిరవళ తీరుబ్ాటుగవ, నమరువయు సమయమున్, శవీవాముగవ విన్నపిేంచే, సుేందరమైన్

ఎదుదల మూపురముల మడలోన్న గేంటల సవవడి కూడయ, నయ చవులకు, కరణకఠోరమైన్

భయేంకరమైన్ చపుాడుగవ అన్నపిసు ూ, న్న్ున బ్ాథిసు ున్నద్ి.

ద్ీన్న న్ుేండి న్న్ున నన్ు రక్ిేంచుకున విధ్మున్ు తలపేండి.

నయకు ఈ పరిసతి ిథ న్న కలిాేంచన్ తులసిమాలలన్ు ధ్రిేంచన్ స్వవమి, ఇేంతకు ముేందు, ఆ

చేందురడి దుుఃఖమున్ు తీరిిన్ మేఘవరుణడు, పరిమళ్లేంచు సరవగపు అతసీ పుష్ావరుణడు,

తన్ న్లి న్న రేంగు వేంటి, సముదరముపెై రవళి న్ు వసి, వవరధిన్న కటిూ, రవక్షస రవజైన్ రవవణుడి

పెదదవన్
ై పద్ితలలు, నలపెై ద్ొ రి ున్టు
ి గవ, బ్ాణములు వసి, భయేంకర యుదధ మున్

యమలోకమున్కు పేంపిన్ శూరుడు,

వయికన్ునల ఇేందురడి సవరగ మున్ు, ద్ేవతల ద్ేవలోకములన్ు, తన్ భుజబ్లముతో

వశ్పరచుకున్న హరణాకశ్ాపుడిన్న, పెదద సిేం హరూపుడ,ై అగినవలె, కోపముగవ చూసి,

భయేంకరమైన్ యుదద మున్ు చేయకుేండయ, ఆ హరణుాడి కకరీటపు తలన్ు, బ్రబ్రవ

ఈడుికుేంటట, దగగ రగవ తీసుకొన్న, తన్ త డపెై పెటూ ుకొన్న, ఆ రవక్షసుడి ఎరీన్న బ్ేంగవరపు వనన

శ్రీరమున్ు, తన్ పదునైన్ గోళి తో చీలిి, చేంపినయడు.

గొపా మరుపు వలుగులతో, పరకవశేంచే చకవీయుధ్మున్ు ధ్రిేంచన్ వీరుడు,

పరళయకవల సమయమున్, కళకళలాడే ఈ విశవల భూమిన్న మిరేంగి, తిరిగి స్వటిలేన్న

వరవహమ,ై ఆ గొపా జలములోన్నకే పరవశేంచ, ఒేంగిన్ తన్ కఠిన్మైన్, పదునైన్ దేంతము

చవరన్, ఈ విశవల భూమిన్న ఉేంచ, న్నటి న్ుేండి పెైకతిు న్ ఆశ్ిరాపు అదుుతుడు,

ఉతు ర ద్ిశ్గవ వున్న పెదద మేందర పరవతమున్ు కవవముగవ చేసుకొన్న, వవసుకక అన్ు

గొపాజరతి పవమున్ు తయరడుగవ చేసుకొన్న, వలిగే సూరాచేందురలు, ఆకవశ్ములోన్న న్క్షతరములు

కూడయ తన్తో తిరుగున్టు
ి గవ, కొేండన్ు తిపిా, అమృతమున్ు ద్ేవతలకు పేంచ, వవరి

చరకవలపు దుుఃఖమున్ు తీరిిన్ ఉద్యరుడు,

అేంతేకవకుేండయ, తన్ రూపమున్ు ఎవరూ గురిుేంచలేన్టు

ి , తయన్ు ఒక చన్న పప టిూ బ్రహమచయరి

వవమన్ుడై వచి, ఆ బ్లిచకీవరిు యొకక గొపా యాగభూమిలోకక పరవశేంచ, రణశూరుడన్

ై

రవక్షసరవజు, బ్లిచకీవరిు మన్సుున్ు ఆన్ేంద్ిేంపచేస,ి మేంచ మాటలతో అతన్న మన్సుున్ు

కరిగిేంచ, నయ పవదముతో నన్ు కొలుచున్టు

ి గవ, మూడడుగుల భూమిన్న నయకు ఇముమ,

రవజర/ అన్న నోరు తరిచ అడగగవ, అలాగే నయ చేత ఇవవబ్డిన్ద్ి, తీసుకో, అన్న బ్లిచకీవరిు

న్నటిన్న ద్యన్ముగవ ఇవవగవ, ఆ క్షణమున్ేంద్ే, ఆ స్వవమి మరిసే మణిమయ కకరీటము వళ్లి ,

ఆకవశ్మున్ు తయకగవ, అేందమైన్ కేంకణములు కలిగిన్ పవదము, ఏడులోకములన్ు

ఆకీమిేంచగవ, మళ్లి , ఆ బ్లిచకీవరిు తన్ మోసముతో, ఈ విశవల భూమేండలముపెైకక

చేరకుేండయ, అసురులు భయపడున్టు

ి గవ, తన్ పవదముతో, పవతయళమున్కు అణగగొటిూ,

భూమిన్న తన్ లోకముగవ చేసుకున్న విశవల పవదపదమములు కలవవడు,

తయమరపువువలో విలసిలి ే, సన్నన్న న్డుము కల లక్ీమద్ేవికక నయయకుడు,

తిరువిణణ కరు న్గరములో కొలువై వున్న బ్ేంగవరు కొేండ, శ్రీన్నవవసుడిన్న,

మణిమాణికాములు ఒడుడకు తోయు కవవరీన్ద్ి న్నేండుగవ పరవహేంచు, అేందమైన్

కుేంభకోణము అన్ు న్గరమున్ వున్న రణవీరుడు, అభయామృత స్వవమిన్న,

దక్ిణద్ికుకన్ తిరుకుకరుేంగుడి న్గరములోన్న అేందమైన్ పగడపుకొేండ, పూరవణయస్వవమిన్న,

ఎలి పుాడూ చలి గవ వుేండే తిరుచేిరై న్గరములోన్న ఉద్యరసవభావుడు, తోతయద్ిరనయథస్వవమిన్న,

విశవలమైన్ పువువలపెై హేంసలు న్నదరపో యిే న్నటితో చుటూ బ్డి వున్న, అేందమైన్

పేంటపప లములు కలిగిన్ తిరువవలి న్గరములోన్న నయ అమృతతులుాడు, కేథయర స్వవమిన్న,

కొతు గుడి గోపురముల తిరుకకణణ మేంగై న్గరములోన్న కలావృక్షము, భకు వతుల స్వవమిన్న,

మరిసే శ్ేంఖచకీములతో తిరువళి రై న్గరపు రతనమయమహమాన్నవతుడు,పుేండరీకవక్షుడిన్న,

తిరువవువళల న్గరములోన్న పెదద కొేండ, సుేందరవయస్వవమిన్న,

తిరుపుాటుకళ్ల న్గరములోన్న నయ రణధీరుడు, విజయరవఘవ స్వవమిన్న,

పేరుగవేంచన్ శ్రీరేంగమున్ కొలువైన్ కీరు వ

ి ేంతపు మణిమయుడు, శ్రీరేంగనయథుడిన్న,

తిరువలి వవళ న్గరములో కొలువన్

ై న్నళ్వనయయకుడు, సుేందరవయ స్వవమిన్న,
పవలకడలిన్ పవళ్లేంచన్ త ణకన్న మణిద్ప
ీ ము,

నయ మన్సుులోన్న మోహనయకవరుడు ఆ శ్రీమనయనరవయణుడిన్న,

తిరువిడేంద న్గరములో కొలువైన్ నయ స్వవమి, లక్ీమవరవహ స్వవమిన్న,

తిరుతు ేంగవల న్గరములోన్న అతిబ్లవేంతుడు, నయరవయణమూరిున్న,

కళకళలాడే తిరుకకడలమలెై న్గరములోన్న మాయాలోలుడు, సథ లాశ్నయయస్వవమిన్న,

ద్ేవతల యొకక శరోమణుల కవేంతి వలుగైన్, ఆ ద్ేవవద్ిద్వ

ే ుడిన్న,

తిరుపేార న్గరములోన్న జనయమేంత రహతుడు, మకర కుేండల స్వవమిన్న,

ఎవరూ ఎరుగలేన్న, పరతతవమైన్, ముతాము వేంటి తలి న్న పరమాతమన్ు,

పరళయకవలమున్ హేంస అయి, మతుయమ,ై సిేం హమ,ై అమరమైన్ వదమ,ై

ఈ లోకమున్ు మిరేంగిన్ ద్ివా మేంగళ విగీహమూరిు అయిన్ సరేవశ్వరుడిన్న,

తిరుకోకవలూరు న్గరములోన్న మేండపములో అమరిన్ న్నక్ేప స్వవమిన్న,

పూతన్ అరుచున్టు
ి గవ, పవలు తయరగిన్ చేంటిబ్డడ డు, చన్ననకృష్ు
ణ డిన్న,

హేంసలు ఆహ్రమున్కై వదుకు సరసుులు కలిగిన్,

అజుేందూరు న్గరములో విలసిలి ే ఉజవలుడు, శ్కకునయథ స్వవమిన్న,

దక్ిణద్ికుకన్ తిలెి ట చతరకూటమున్ేందు కొలువన్

ై ఐశ్వరావేంతుడు, గోవిేందరవజ స్వవమిన్న,

మరిసే దటూ మైన్ మేఘములు తిరిగే వేంకటాద్ిప

ర ెైన్ కొలువన్
ై సరవజుాడు, శ్రీన్నవవసుడిన్న,

తిరుమాలిరుేంశోలెై న్గరములో కొలువైన్ రవజు చకీధ్రుడు, సుేందర స్వవమిన్న,

తిరుకోకటిూయూరు న్గరములోన్న నయరసిేం హ్వతయరుడు, ఉరగశ్యనయయ స్వవమిన్న,

తిరుమయుాేం న్గరములో కొలువన్

ై అమృతపరవవహుడు, సతాగిరినయథ స్వవమిన్న,

ధ్ృడమన్
ై గుడి పవరకవరములు కలిగిన్ కేంచన్గరపు స్వవమి, ద్ేవతిరవజ స్వవమిన్న,

తిరువిేందళలరు న్గరములోన్న పరమపవవన్ుడు, రేంగనయథ స్వవమిన్న,

తిరువళలకైక న్గరములో కొలువైన్ న్రసిేం హ స్వవమిన్న,

తిరుపవాడగము న్గరములో అమరిన్ మాయావి, పవేండవదూత స్వవమిన్న,

తిరువహకవ న్గరములో యోగన్నదరలో అమరిన్ స్వవమి, యథో కుకవర స్వవమిన్న,

తిరువూరకము న్గరములోన్న విలక్షణుడు, తిరవికీముడిన్న,

అష్ూ భుజగ న్గరమేందలి విశష్ూ మైన్ వవడు, గజేేందర వరద స్వవమిన్న,

తిరుమూళ్లకకళము న్ేందు కొలువైన్ మణిద్ీపము, సూకకునయథ స్వవమిన్న,

ఆతన్ూరు న్గరములో న్నవసిేంచే కవలన్నరవవహకుడు, అథినయయక స్వవమిన్న,

భూత భవిష్ాతు
ు వరు మాన్ న్నరవవహకుడు, తిరున్నరమల వవసుడు, జలథి వరవణయ స్వవమిన్న,

నయలుగు వదములెైన్ స్వవమి, తిరుపుాలాిణిలో న్నేండి వున్న కళ్వాణ జగనయనథ స్వవమిన్న,

దక్ిణ భారతద్ేశ్పు దరవిడము, ఉతు ర భారతద్ేశ్పు సేంసకృతములలో

న్నేండిన్ వదవదుాడు, తిరునయేంగూరులో కొలువై వున్న గోపవలకృష్ు

ణ డిన్న,

పరసిదదమన్
ై మణిమాడకోకయిలలో కొలువైన్ నయయకుడు, నయరవయణ స్వవమిన్న,
మేంచ న్నటి సరసుులతో చుటిూన్ తలెచ
ై ిేంగవడు న్గరములోన్న పూరణచేందర స్వవమిన్న,

సుేందరమైన్ తిరున్రయ
ై ూరిలో కొలువన్
ై ధ్ృఢవేంతుడు, శ్రీన్నవవసుడిన్న,

మణికూకడములోన్న నయయకుడు, బ్ేండ భుజములు కలిగిన్ మణిపరవత స్వవమిన్న,

తిరుకకణణ పురములో న్నవసిేంచే శౌరిరవజ స్వవమిన్న,

న్వమన్మథుడు, ఆ శ్రీకృష్ు
ణ డిన్న నన్ు చూసి,

న్మసకరిేంచ,

నయ పరిసిథతి అేంతయ, సవివరముగవ తలిపిన్పుాడు, ఆ స్వవమి, నయపెై తన్

కరుణయకటాక్షములన్ు చూపి, తన్ ద్ివా మేంగళ విగీహము వదద కు, న్న్ున చేరుికున్నచో,

నన్ు ధ్న్ుారవలిన్న.

అలా కవకుేండయ,

ఆ స్వవమి, న్న్ున తన్ దరికక చేరుికొన్క పో యిన్చో, నన్ు

మరుపు వేంటి సన్నన్న న్డుముల సుేందరవేంగుల ఎదుట,

వదములు తలిసిన్ వదవతు లు న్నవసిేంచే చోట,

ఆ స్వవమి యొకక భకుుల ముేందు,

భూమిన్ేంతయ ఏలాలి, అన ఆశ్తో భయేంకరమైన్ యుదధ ములు చేసే రవజుల ఎదుట,

ద్ేశ్ద్ేశ్ముల యేందు,

ఆ స్వవమి, ఇేంతకు ముేందు చేసిన్ చడడ పన్ులన్ననేంటిన్న, అేందరికక తలిసేటటు

ి గవ, పెదద

గొేంతుకతో, ఎలుగతిు చయటెదన్ు.

అవి ఏమిటేంటే,

రేపలెిలో, మరుపు వేంటి సన్నన్న న్డుము కలిగిన్ గోపికల ఇేంటి తలుపుల తడికలన్ు

తరచ, ద్ొ ేంగతన్ముగవ దూరి, అకకడ వుేంచన్ పవలు పెరుగు వన్నన్ు కడుపవరవ ఆరగిేంచగవ,

కోపగిేంచన్ చేపకన్ునల గోపికలు, యశోద్యద్ేవితో కలిసి పటుూకొన్న, ఒక పెదద తయరడుతో, రోటికక

కటూ గవ, కటూ బ్డిన్ అలి రితన్మున్ు,

గోపవలురు చేయు ఉతువమున్, గోవరథన్ పరవతము దగగ ర నైవదాము పెటూ ుటక,ై పెదద పెదద

బ్ేండి పెై తచిన్ ఆహ్రమున్ు, పెదద భూతమ,ై మొతు ము ఆరగిేంచన్ సిగగ ులేన్నతన్మున్ు,
కుేంభన్ృతాము చేస,ి గోపికల హృదయమున్ు ద్ో చుకొన్న, వవరిన్న విరహములో నటూ గవ, ఆ

విరహపు బ్ాధ్తో కొటుూకొన్న పో తున్న గోపికలు, న్నవు నయ వదద కు రవకు, అన్న పలికకన్ అతి

ధైన్ాపు మాటలన్ు,

కౌరవ రవజుల న్నేండు సభలో, పవేండవ దూతగవ వళ్లి న్పుాడు, ఆ స్వవమిన్న న్నేంద్ిసు ూ,

అేందరూ పలికకన్ మాటలన్ు,

దక్ిణము వైపున్ వున్న లేంకవన్గరములోన్న రవక్షసజరతి సీు ,ీ రవవణయసురుడి పిరయమన్

ై

చలెిలు, రేంపపు దేంతములు కలిగిన్ గయాాళ్ల శూరాణఖ యొకక మన్సుున్ు కవమముతో

రగలిగవ, ఆమ మన్సుు వివరణమ,ై ముకకలు ముకకలె,ై న్ువవ కవవవలి, అన్న కోరి వచిన్

ఆమ ముకుక చవులన్ు కోసిన్ విధ్మున్ు,

పెదద పరవతయకవరము వేంటి భయేంకరమైన్ రవక్షసి తయటకకన్న, ఆడద్ి అన్న కూడయ చూడకుేండయ,

విశవవమితురడు చేయు యాగ సమయమున్, పరవకీమముతో, యమలోకమున్కు పేంపిన్

విధ్మున్ు,

ఇవమిటి, ఇేంకవ, చయలా చయలా, ఎేంత చపిానయ, తరగన్న్నన విష్యములన్ు,

అేందమైన్ తయటాకుల గొడుగుతో, ఆకవశ్మేంతయ న్నేండిన్ విశ్వరూప తేజసుుతో, ఆవరిేంచన్ ఆ

స్వవమి యొకక చడడ విష్యములన్ు,

లోకమేంతయ తలిసేటటు
ి పరచయరము చేసద
ె న్ు.

తిరుమేంగై ఆళ్వవరుడి ద్ివా పవదములకు న్మస్వకరములు.

********************

10. పురుషవరథములోన్న మోక్షము గురిేంచ రచేంచన్ పద్యాల అరథ రూపము.

…………………

తిరుమేంగై ఆళ్వవరు రచేంచన్ శరియ తిరుమడల.

…………………..

న్నలి మబ్ుులన్ు తయకు, ఎతన్ తు కొేండలన్ు కలిగిన్ భూద్ేవి,

న్నలి సముదరపు జలతయరు చీరన్ు, అేందముగవ సిేంగవరిేంచుకొన్న,

పరకవశ్వేంతమైన్ సూరుాడిన్న, న్ుదుటిన్, ఎరీన్న తిలకముగవ ద్ిదద ుకొన్న,

మహ్ మహ్ న్దులన్ు, మడలో హ్రములుగవ వసుకొన్న,

న్నరు న్నేండిన్ దటూ మైన్ మబ్ుులన్ు, కురులుగవ దువువకొన్న,

న్క్షతర కవేంతుల పువువలన్ు, కొపుాలో ముడుచుకున్నద్ి.

ఆకుపచిన్న తివవచీ రేంగుతో మరిసే, ఆ భూద్ేవి ఒడిలోన్న భూలోక వవసులు,

ఇకకడ పురుషవరథములు అేంటట, చపిా, చేసేవి, మూడు.

అవి ఏమిటి, అన్న తలుసుకోగవ, ధ్రమము, అరథము, కవమములు.

ఎవరవరు, వీటిలోన్న కవమమున్ు పప ేందుతయరో లేక,

ఉతు మమైన్ ధ్రమమున్ు, అరథమున్ు పప ేందుతయరో, ఈ భూమిపెైన్

వవరి పూరవ జన్మ సుకృత ఫలముగవ, పప ేందు భాగాములు.

ఎవరైన్న్ూ పూరిుగవ న్మిమ, అద్ి వున్నద్ి, అన్న చపుాన్ద్ి

మోక్షము ఒకకటే. అద్ియిే బ్లమన్

ై పురుషవరథము.
అేందరూ చపిాన్ద్ి విన్న, అద్ి ఎటు
ి ేండున్ు,

అన్న ఆలోచేంచక, నన్ు చపెాదన్ు విన్ేండి.

మేఘములతో న్నేండిన్ ఆకవశ్ము న్ేందు, ఏడు

గురీముల రథమున్ు కలిగిన్ సూరా మేండలమున్ు

చేధిేంచుకుేంటట, అేండ పిేండ బ్రహమేండమున్ు ద్యటిన్చో, అకకడ

తృపిు తీరవ, అమృతము వేంటి పరమపద మోక్షమున్ు పప ేందవచుిన్ు.

అతృపవుమృత పురుషవరథము అయిన్ ఆ పరమపద మోక్షమున్ు పప ేంద్ిన్

తరువవత, అేందమైన్ కుేంద్ేళిన్ు వద్ిలి, కవకకన్న పటుూకొన్ుటకు, రవలేము కద్య.

సుేందర సుకుమారమైన్ యువతులాిరవ/ విన్ేండి,

నయకు జరిగిన్ అన్ుభవమున్ు తలిపెదన్ు.

న్లి న్న కురులన్ు దువివ, పూలన్ు సిగలో ముడిచ,

అేందమైన్ చీరన్ు కటిూ, మణుల వడయడణమున్ు పెటూ ,ి

అేందమైన్ పదునైన్ ఈటెవేంటి నయ కలువ కన్ునలకు, కవటుకన్ు

సిేంగవరిేంచ, అేందమన్
ై ఒక బ్ేంతితో ఆటలాడుకుేంటునయనన్ు.

న్నటితో న్నేండిన్ చరువులోన్న కమలముల వేంటి ఎరీన్న కన్ునల

అపరిచతుడొ కడు, విశవలమైన్ వీధిలోన్న పరజలు సేంతోషిేంచున్టు

ి ,

కుేండలు రేండు తలపెై పెటూ ుకొన్న, మద్ద లు వవయిసూ

ు ,

లయబ్దధ ముగవ, కుేంభన్ృతా మాడుచుేండన్ు.

అేందమైన్ నయ తోటి చలికతు లు పిలవగవ,

నన్ు ఆ న్ృతామున్ు చూచుటకు వళ్లి తిన్న.

ఆ నయటామున్ు చూసిన్ మైకములో, తరువవత న్ుేంచ,

కుదురుగవ నన్ు, ఏమి చూడలేకపో తునయనన్ు.

ఎవరు ఏమి చపిానయ, విన్లేకపో తునయనన్ు.

బ్ుద్ిధ న్శేంచ, నయ మతి భరమిేంచన్ద్ి.

అేందమైన్ చలుక పలుకుల నయ తలిి , నయకు

ద్ిషూ ి తీసి, శ్రీపవద ధ్ూళ్లతో రక్ష పెటూ న్

ి ద్ి.

పరవత పవరేంత వన్మూలికలన్ు తయయియతు ుగవ కటిూ,

తులసిమాలలన్ు ధ్రిేంచు ద్ేవుడికక న్మసకరిేంచన్ద్ి.

అయిన్ తీరలేదు, నయ మనోవాథ,

తీ ర లే దు, నయ భారేంతి.

రవలేదు, నయ పూరవ రూపము.

ఉలుకు పలుకు లేన్న న్న్ున చూసి,

ఎేందరో చపిారి, వరు వరు చకకతులు.

చేసిర,ి కవన్న ఉపయోగపడలేదు.

అ సమయమున్ వచిన్ు, న్లి న్న కొపుాల ఎరుకలస్వన్న.

ద్ేవతలన్ు ఆవవహన్ చేసుకొన్న, చయటలోన్న వడి న్ు చలెిన్ు.

బ్కక చకకకన్ నయ శ్రీరము చమట పటిూ,

రోమాేంచతమవవగవ, నయ చేతులన్ు వవసన్ చూసి,

చపిాన్ద్ి, వయినయమములవవడు, అన్న,

చూపిన్ద్ి నయ చేతిపె,ై న్లి న్న ద్ివా శ్రీరము వవడిన్న.

ఆయన్ కుడి చేతిలోన్ శ్ేంఖమున్నద్ి,

మడలోన్ తులసిమాల వున్నద్ి, అన్న చపిాన్ద్ి.

మేరేమి భయపడకేండి,

మీ పిలిన్ు ఈ సిథతికక తచిన్ వవడు

ఎవరో కవదు, వవడిన్న నన్ు ఎరిగితిన్న.

లేడి కన్ునల సుేందరవేంగులారవ/ మీకు తలియ చపెాదన్ు.

ఎవన్నచే ఈ భూమి కొలవబ్డిన్ద్ో ,

ఎవన్నచే లేంక బ్ూడిద్,ై నయశ్న్మైన్ద్ో ,

ఎవన్నచే గోవరథన్గిరితో, రవళి వవన్ ఆపబ్డిన్ద్ో ,

ఎవన్నచే ఆ సముదరజలము చలకబ్డిన్ద్ో ,

వవడేన్మామ, మీ బ్డడ న్ు ఈ సిథతికక తచిన్ద్ి.

ఊరిలోన్న ఆలమేందన్ు కవచ,

నోటిలో లోకములన్ు చూపిన్వవడు,

పరపూరణమైన్ పటుూవసు మ
ీ ులన్ు, ఆభరణములన్ు ధ్రిేంచ,
వరపలెిలో అలి రి పిలివవడిగవ తిరుగు, ద్ివా పవదములు కలవవడు.

ఎరీటి అథరములు కలిగి, అేందమైన్ చీరన్ు కటిూన్

సుేందరవేంగి, యశోద్యద్ేవి కవవమున్ు గటిూగవ పటుూకొన్న,

తన్ అేందమన్
ై న్డుమున్ు వయాారముగవ తిపుాతూ,

కమమటి పెరుగున్ు చలికక, వన్నముదద న్ు చేస,ి

చమట న్నేండిన్ చేందరబ్ేంబ్ము వేంటి

తన్ ముఖమున్ు తుడుచుకొన్న,

వన్నముదద న్ు తోసి, వరొక గిననలో వుేంచ,

తయరడుతో కటిూన్ ఉటిూలో, భదరముగవ పెటూ ,ి

లేడికన్ునల యశోద బ్యటకు పో వు వరకు ఆగి,

ద్ొ ేంగన్నదరన్ు న్టిేంచన్ చన్ననకృష్ు

ణ డు లేచ,
ఉటిూలోన్న గినన లోపలి వరకు చయిా పెటూ ,ి

ఉటిూలోన్న వన్నన్ేంతయ తిన్న, ద్యన్నతో తృపిు పడక,

పకకన్ వున్న ఇరుగు పప రుగు ఇళి కు వళ్లి , న్నేండుగవ

వున్న పెరుగు కొేండలన్ు ద్ొ రి ేంచ, పగలగొటిూ,

పడుకున్న చోటకే వచి, ఏమి

ఎరుగన్న వవడి వలె పడుకొన్న వుేండగవ,

పెదదలు మీరు, ఇద్ి తపుా, అన్న చపుాట

మరచ, మా ఇేంటికక ఇలా పేంపుతయరవ, అన్న

కడుపు బ్ాదుకుేంటట వచిన్ ఇరుగు పప రుగు

వవరిన్న సముద్యయిేంచ, పేంపిన్ యశోద,

ఇేంటిలోన్ తయన్ుేంచన్ వన్నన్ు తిన్నద్ే కవకుేండయ,

ఎదుటి వవరి ఇేంటిలోన్నకక ద్ొ ేంగతనయన్నకక వళతయవవ,

అన్న కోపిేంచన్ యశోద, ఊరివవరేందరూ

చూసుుేండగవ, గటిూ తయరడుతో రోటికక కటూ గవ,

అయిన్న్ూ, అలి రి మాన్క, న్నరు న్నేండిన్

పెదద చరువు వదద కు వళ్లి , అేందులో వున్న

కూ
ీ రమైన్ పడగల కవళ్లయుడిన్న,

దముమేంటే నయకు ఎదురుగవ రమమన్న,

తరేంగములతో న్నేండిన్ న్నటిలోన్నకక దూకక,

కవళ్లయుడి పడగలపెై నయటామాడిన్,

వవడేన్మామ, మీ బ్డడ న్ు ఈ సిథతికక తచిన్ద్ి.

సీతకనయన నన్ు చయలా అేందమైన్ ద్యన్న్ు,

న్న్ున చేపటుూ, అన్న వచిన్ రవక్షసి, శూరాణఖ

ముకుక చవులన్ు కోసి, ద్యన్నకక సహ్యముగవ వచిన్

అన్న ఖరుడిన్న, కూ
ీ రన్రకమున్కు పేంపిన్ వవడు,

కేంపుల వేంటి చకకకలి గల సీత కవరణముగవ,

విశవల బ్ాహుభుజుడు అయిన్ అేందమన్

ై

ఆభరణ కకరీటములతో న్నేండిన్ రవవణుడి పద్ి తలలన్ు

న్రికక, చేంపి, సేంతోషిేంచన్ ఎరీన్న కన్ునల శ్రీరవముడు,

వవడేన్మామ, మీ బ్డడ న్ు ఈ సిథతికక తచిన్ద్ి.

యుదధ మే ధేాయముగవ, కలిగిన్ హరణుాడి

శ్రీరమున్ు,తన్ పదునన్
ై , దటూ మైన్ గోళి తో చీలిి,
ఆ రవక్షసుడి పేరగులన్ు, మాలగవ చేసుకొన్న,

లక్ీమద్ేవికక న్నలయమైన్ తన్ గుేండలపెై వసుకొన్న,

నతు
ు రు కవరుతూ, పడివున్న హరణా కశ్ాపుడిన్న,

భుజములపెై ధ్రిేంచన్ బ్ొ బ్ులి వేంటి న్రసిేం హుడు

వవడేన్మామ, మీ బ్డడ న్ు ఈ సిథతికక తచిన్ద్ి.

పప టిూ వవమన్ుడ,ై మూడడుగుల భూమిన్న

ఇముమ, అన్న బ్లిచకీవరిున్న యాచేంచ,

కపటముతో, న్నటిన్న ద్యన్ముగవ గీహేంచ,

లోకములన్ననటిన్న కొలిచన్వవడు,

తులసి మాలలన్ు ధ్రిేంచన్ తన్ విశవల వక్షముపెై,

మబ్ుులు కమిమన్ మేందర పరవతమున్ు పెటూ ుకొన్న,

కూరమరూపుడ,ై పవము వవసుకకన్న తయరడుగవ చేసుకొన్న,

ద్ేవద్యన్వులు క్ీరస్వగరమున్ు అమృతమున్కై చలికన్ు.

సరసుున్ మొసలి పటిూన్ ఏన్ుగు,

పో రవడి అలసిన్ద్,ై న్నటిలో విచిన్

తయమరపువువన్ు పీక,క త ేండముతో పటుూకొన్న,

ద్ికుకలు పికకటిలి ున్టు

ి , గటిూగవ అరచుచూ,

నయరవయణయ, ఓ మణివరవణ, శేష్శవయివ, రవ,

నయ అమితమన్
ై దుుఃఖమున్ు పో గొటుూ,

అన్న అరచుచుేండగవ, మొసలిన్న రేండు ముకకలుగవ

చీలిి, ఏన్ుగు దుుఃఖమున్ు తీరిిన్ స్వవమి,

వవడేన్మామ, మీ బ్డడ న్ు ఈ సిథతికక తచిన్ద్ి.

గవలి, ధ్ూళ్ల, వరవరో కవదమామ.

స్వక్ాతు
ు , ఆ వయి నయమముల వవడేన్మామ,

తలివి కలిగి అరథేం చేసుకోేండి, అన్న చపిా వళ్లి న్ద్ి.

అపుాడు మా అమమ, మేము ఆ స్వవమి భకుులమే కద్య, పరిమళ

తులసిమాలలన్ు ఎలి పుాడూ సమరిాసూ

ు న వునయనము కద్య, అన్న అన్ుకున్నద్ి.

నన్ు, ఆ శవామల వరణ ద్ివా శ్రీరమున్ు చూడదలచ,

మతి భరమిేంచ, తిరుగుతునయనన్ు, అన్న నయకు తలిసిన్ద్ి.

నయ, ఈ శ్రీరమున్ చలి గవలి వలె పరవశేంచ,

ఏ విధ్ముగవ న్న్ున మభా పెటూ న

ె ో, నయకు తలియకున్నద్ి.
న్లి న్న సముదరవరుణడిన్న వేంబ్డిేంచన్ నయ మన్సుు,

తిరిగి నయ వదద కు రవక, న్న్ున మరచన్ద్ి.

నయ మన్సుు, న్న్ున కవదన్న వద్ిలిపెటూ ినయ, నన్ు వదలక,

ఇటు రవ, నయ మేంచ మన్స్వ, న్నవు అేంటే నయకు చయలా ఇష్ూ ము,

సుేందర తులసిమాలలన్ు ఆ మణివరుణడికక ఇచిదము,

అన్న పిలిచ, పిలిచ అలసితిన్న. అయినయ అద్ి రవకున్నద్ి.

నయ వవరు నయకు సహకరిేంచుట లేదు.

ఊరివవరు న్న్ున చూసి, న్వువచునయనరు.

పిచిద్యన్న వలె పరవరిుేంచకు, అన్న అన

పరజల మాటలన్ు పటిూేంచుకోన్న, ద్యన్నన్న అయితిన్న.

రవతిరవళల ఊరేంతయ న్నద్ిరేంచన్న్ూ,

నయ విశవలమైన్ కన్ునలు న్నద్ిరేంచవు.

అగిన వదద మైన్పు ముదద వలె,

ఆ ఉతు ముడికై నయ ఆతమ, న్నరై కరుగుతున్నద్ి.

లోతన్
ై సముదరమేంత కోరికలు కలిగిన్ ఈ లోకులు,

ఎవరు ఏమి చేస్ు వరవ, తపుా పడద్యమా, అన్న చూస్వురు.

నయ విష్యమున్ు పకకన్ పెటూ ,ి అలోచేంచ చూడగవ,

అేందరూ చయలా మేంచద్ి, అన్న చపేా వవసవదతు ,

తన్ చలికతు ల న్ేందరిన్న వద్ిలిపెటూ ,ి పెదద వీథిలోన్న

బ్ాహు భుజముల వతురవయుడిలోన్ కలిసిపో యియన.

ఊరివవరు ఏమి చేయ గలిగవరు.

మరి నయకు న్నతులు చపుాచునయనరు.

ఏద్ి ఏమైనయ, నన్ు ఆ న్లి న్న ద్ివా శ్రీర

చయయ కలిగిన్ ఆ సరేవశ్వరుడిన్న చూచు వరకు,

ఈ లోకమున్, నయ చుటట
ూ వున్నవవరు, న్న్ున

తపుా పడతయరు, అన్న అలోచసూ

ు , కూరోిన్ు.

ఎవరు, ఎన్నన విధ్ముల న్న్ున తపుా పటిూనయ సరే,

ఆ న్లి న్నవవడు, న్నలమేఘశవాముడు ఎకకడ వునయనడయ, అన్న

మహమ గల వేంకటాద్ిప
ర ెై న్ున్న తిరుపతి, తిరుకోకవలూరు,

గుడి గోపుర పవరకవరములు కలిగిన్ కేంచ, తిరువూరకము,

అపాకుడుతయున్, మద్ిద చటి న్ు విరిచన్

చన్ననకృష్ు
ణ డు కొలువైన్ తిరువళి ర,ై తిరువహ్ కవ,

చయలా గొపా న్గరములెన్

ై తిరువవలి, తిరుతు ేంగవళ్,

తిరున్రయ
ై ూరు, తిరుపుాలియూరు,
అేందమైన్ కవవరీ న్నటితో, పూల తోటలతో

న్నేండిన్ శ్రీరేంగము, తిరుకకణణ మేంగవపురము,

న్లి న్న కృష్ు

ణ డు కొలువన్
ై విణణ గరము,

అేందమైన్ తిరుకకణణ పురము, తిరుచేిర,ై

తిరువజుేందూరు, న్నేండు న్నటితో చుటిూన్ కుకడేంద్ై,

కకడిక, కడల్ మలెై, పూలతోటల తిరువిడవిేంద్,ై

తిరున్నరమలె,ై మహమ న్నేండిన్ తిరుమాలిరుేంశోలె,ై

తిరుమోకూరు, మాన్వులేందరూ వైకుేంఠమన్న పిలిచే బ్దరి,

ఉతు ర మధ్ుర మొదలగు ఊరులన్ననటిలోన్ు

ఊరేగుతూ, వీధి వీధి తిరుగుతూ,

మథురవ న్గరములో ఏన్ుగు దేంతమున్ు విరిచన్ స్వవమి,

మొసలి నోటి న్ుేంచ, అసహ్య గజేేందురడిన్న రక్ిేంచన్ స్వవమి,

అసేంఖాాయమాన్ పరిపూరణ కళ్వాణ గుణములు కలిగిన్ మహమాన్నవతుడు,

తయమరపువువల వేంటి కన్ునలు కలిగి, తులసి మాలలన్ు ధ్రిేంచువవడు,

ఎకకడ వునయనడయ, అన్న న్లువప

ై ులా వతుకుతూ,

ఎవరు న్న్ున తిటిూనయ పటిూేంచుకోక,

ఆ శ్రీమనయనరవయణుడి వయి పేరిన్ు కీరిసు ూ, తిరిగదన్ు.

తిరుమేంగై ఆళ్వవరుడి ద్ివా పవదములకు న్మస్వకరములు.

*********************