Kod Kertas MPP 1013 – C03 Page 1 of 8

KOLEJ VOKASIONAL KANGAR

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

KERTAS PENERANGAN

KURSUS TEKNOLOGI PENYEJUKAN DAN PENYAMANAN UDARA

Module 01 - INTRODUCTION TO REFRIGERATION AND AIR CONDITIONING
03 - USE TEMPERATURE CONVERSION FORMULAS TO CONVERT FROM
Competency
ONE TEMPERATURE SCALE TO ANOTHER

Learning Standard 3.1 Calculate temperature from degree Celsius to degree Fahrenheit .
3.2 Calculate absolute temperature

3.1.1 Calculate and convert temperature from degree Celsius to

degree Fahrenheit using formulas
3.1.2 Able to calculate temperature from degree Fahrenheit to
degree Celsius using formulas.
3.2.1 Calculate and convert from degree Fahrenheit to degree
Rankine using to formulas
3.2.2 Able to calculate and convert from degree Rankine to degree
Fahrenheit using formulas
Performance Criteria
3.2.3 Able to calculate and convert from degree Celsius to degree
Kelvin according to formulas
3.2.4 Able to calculate and convert from degree Kelvin to degree
Celsius according to formulas
3.2.5 Able to calculate and convert from degree Renkin to degree
Celsius according to formulas
3.2.6 Able to calculate and convert from degree Kelvin to degree
Fahrenheit according to formulas

TAJUK PENGIRAAN SUHU

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kertas Penerangan Unit Penyejukan dan Penyamanan Udara KVK
 Kod Kertas MPP 1013 – C03 Page 2 of 8

SUHU

Suhu di definasikan sebagai darjah kepanasan dan kesejukan pada sesuatu bahan samada cecair, pepejal
atau gas. Bacaan suhu pada sesuatu bahan boleh disukat dengan menggunakan termometer.

Skala suhu ialah sekala bacaan yang terdapat pada termometer bagi memudahkan kita membaca dan
mengetahui suhu sebenarnya. Terdapat dua skala suhu yang terdapat pada termometer :

a. Skala Fahrenheit ( °F ).

Fahrenheit adalah sukatan imperial. Simbol bagi skala ini ialah F. Takat beku bagi air ialah 32F.
Takat didih bagi air ialah 212F. Skala ini mempunyai 180 bahagian di antara 32F hingga 212F.

b. Skala Centigrade ( °C ).

Centigrade adalah sukatan metrik. Simbol bagi skala ini ialah C. Takat beku bagi air ialah 0C.
Takat didih bagi air ialah 100C. Skala ini mempunyai 100 bahagian di antara 0C hingga 100C.

Skala ° C Wap Skala ° F

100 ° Takat Didih Air 212°

Air

0° Takat Beku Air 32°

Ais

Suhu Mutlak
273° 460°

Skala Fahrenheit dan skala Centigrade

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kertas Penerangan Unit Penyejukan dan Penyamanan Udara KVK
 Kod Kertas MPP 1013 – C03 Page 3 of 8

Penukaran Skala Suhu

Kita boleh menukarkan skala Fahrenheit kepada skala Centigrade dan sebaliknya.

a) Penukaran skala Centigrade kepada Fahrenheit

Skala Fahrenheit = 180 bahagian

Skala Centigrade = 100 bahagian
180 bahagian °F =0bahagian °C

100
1C = 180

9
= 5

Formula Penukaran skala Centigrade kepada Fahrenheit

9
F= ( C + 32 )
5

b) Penukaran skala Fahrenheit kepada skala Centigrade.

Skala Fahrenheit = 180 bahagian

Skala Centigrade = 100 bahagian
100 bahagian °C = 180 bahagian °F

180
1F = 100

5
= 9

Formula Penukaran skala Centigrade kepada Fahrenheit

5
C= ( F - 32 )
9

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kertas Penerangan Unit Penyejukan dan Penyamanan Udara KVK
 Kod Kertas MPP 1013 – C03 Page 4 of 8

Contoh Pengiraan Penukaran Skala Suhu

1. Tukarkan 212 F kepada darjah Centigrade. 2. Tukarkan 100C kepada darjah Fahrenheit.

5 ( F - 32 ) 9 C) + 32
C= F=(
9 5
5 9
= ( 212F - 32 ) = 100C + 32
9 5

5 X 180
= =
9

= 100 °C = 212 °F

Suhu Mutlak

Suhu Mutlak ialah suhu bahan apabila semua molekul pada bahan tersebut tidak lagi bergerak. Terdapat
dua skala suhu mutlak :

a) Skala Rankine :
Skala Rankine adalah suhu mutlak bagi Fahrenheit. Takat didih air bagi skala Rankine ialah 672
R. Takat beku air bagi skala Rankine ialah 492 R.

b) Skala Kelvin :
Skala Kelvin adalah suhu mutlak bagi Centigrade Takat didih air bagi skala Kelvin ialah 373 K.
Takat beku air bagi skala Rankine ialah 273 K.

Skala Kelvin Skala ° C Wap Tepu Skala ° F Skala Rankine

373 Kelvin 100 ° Takat Didih Air 212° 672 Rankine

e

100 % Air

273 Kelvin 0° Takat Beku Air 32° 492 Rankine

100 % Ais

273° Suhu Mutlak 460°

0 Kelvin 0 Rankine
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kertas Penerangan Unit Penyejukan dan Penyamanan Udara KVK
 Kod Kertas MPP 1013 – C03 Page 5 of 8

Penukaran Skala Fahrenheit ke Rankine

a) Skala Fahrenheit yang melebihi 0F hendaklah dicampurkan dengan 460 R. Ini kerana 0F
bersamaan dengan 460 R.

̊ R =̊ F + 460

Contoh :
Tukarkan 40F kepada nilai R
R = 460 + 40
= 500 R

b) Skala Fahrenheit yang kurang daripada 0F hendaklah ditolak daripada 460R.

Contoh :
Tukarkan -9F kepada nilai R
R = 460 – 9
= 451 R

Penukaran Rankine kepada Fahrenheit.

Skala Rankine yang ditukarkan kepada Fahrenheit hendaklah ditolak dengan 460 R. Ini tidak mengira
samada skala itu kurang atau lebih daripada 460R.

̊ F =̊ R - 460

Contoh :
a) Tukarkan 520 R ke F
F = 520 – 460
= 60F

b) Tukarkan 250R ke F
F = 250 – 460
= - 110F

Penukaran Skala Centigrade ke Kelvin

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kertas Penerangan Unit Penyejukan dan Penyamanan Udara KVK
 Kod Kertas MPP 1013 – C03 Page 6 of 8

a) Skala Centigrade yang melebihi 0C hendaklah dicampurkan dengan 273 K. Ini kerana 0C
bersamaan dengan 273 K.

̊ K =̊ C + 273
Contoh :
Tukarkan 40C kepada nilai Kelvin.
K = 273 + 40
= 313 K
b) Skala Centigrade yang kurang daripada 0C hendaklah ditolak dengan 273 K.

Contoh :
Tukarkan -9C kepada nilai Kelvin.
K = 273 - 9
= 264 K

Penukaran Skala Kelvin kepada Skala Centigrade.

Skala Kelvin yang ditukarkan kepada Centigrade hendaklah ditolak dengan 273 K. Ini tidak mengira
samada sekala itu kurang atau lebih daripada 273K.

̊ C =̊ K - 273
Contoh :
a) Tukarkan 250 K ke C
C = 250 – 273
= -23C

b) Tukarkan 300 K ke C
C = 300 – 273
= 27C

Penukaran skala Rankine ke sekala Centigrade

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kertas Penerangan Unit Penyejukan dan Penyamanan Udara KVK
 Kod Kertas MPP 1013 – C03 Page 7 of 8

Skala rankine hendaklah ditukarkan ke skala Fahrenheit terlebih dahulu. Setelah Skala Fahrenheit
diperolehi barulah ditukarkan pula ke skala Centigrade.

Contoh :
Tukarkan 672 R ke C.

Tukarkan 672R ke F

F = 672 – 460
= 212F

Tukarkan 212F ke C

C = 5 ( 212 F - 32)
9
= 100 C

Penukaran skala Kelvin ke skala Fahrenhiet

Skala Kelvin mestilah ditukarkan ke skala Centigrade terlebih dahulu. Setelah skala Centigrade
diperolehi barulah ditukarkan pula ke skala Fahrenheit.

Contoh :
Tukarkan 373K ke F.

Tukarkan 373  ke C

C = 373 – 373
= 0C

Tukarkan 0C ke F

F = 9 ( 0 C + 32)
5
= 32F

SOALAN TUTORIAL

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kertas Penerangan Unit Penyejukan dan Penyamanan Udara KVK
 Kod Kertas MPP 1013 – C03 Page 8 of 8

1. Definasikan suhu.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

2. Tukarkan 90 ºC kepada darjah Fahrenheit.

3. Tukarkan 100 ºF kepada darjah Celcius.

4. Tukarkan 150 k kepada darjah Celcius.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kertas Penerangan Unit Penyejukan dan Penyamanan Udara KVK