THỰC TRẠNG KINH DOANH CHUỖI CUNG ỨNG THỨC ĂN NHANH

Ở VIỆT NAM

Nguyễn Thị Thùy Chi, Đặng Nguyễn Nhật Duy, Phạm Thị Thanh Hà,
Nguyễn Mai Hoa, Lê Thu Thủy

Ngày 10 tháng 05 năm 2022

Preprint DOI: https://osf.io/28x59

Với gần 14,000 cửa hàng chỉ tính riêng tại Mỹ và 38,000 cửa hàng trên 119 đất nước và
vùng lãnh thổ trên thế giới, McDonald là thương hiệu đồ ăn nhanh lớn nhất trên thế giới hiện nay
(Nguyen, 2020). Một ông lớn khác trong lĩnh vực đồ ăn nhanh là KFC sở hữu hơn 20,000 cửa hàng
trên 109 quốc gia khác nhau (BBT, n.d.). Hai ông lớn trong nền công nghiệp thức ăn nhanh của
Châu Á là Jolibee và Lotteria cũng sở hữu lần lượt khoàng 5,900 và 1,300 cửa hàng trên toàn thế
giới. Tuy tổng doanh thu của những hãng thực phẩm trên luôn cao chót vót nhưng khi đánh giá
doanh thu tại Việt Nam, những con số luôn cho thấy những ông lớn trong ngành công nghiệp “Fast
Food” đang chưa đáp ứng được những kì vọng hay thậm chí có những dấu hiệu thất bại tại thị
trường này. Bài viết dưới đây sẽ tập trung nghiên cứu về chủ đề: “Tại sao các hãng thức ăn nhanh
không thành công tại Việt Nam” .

Xâm nhập thị trường Việt Nam từ những năm cuối thập niên 90 của thế kỉ trước, bắt đầu
với những cửa hàng Jollibee vào năm 1996, KFC vào 1997 và Lotteria năm 1998. Vào năm 2007,
Pizza hút xuất hiện lần đầu kéo theo đó là sự xuất hiện của các ông lớn khác như Domino Pizza và
Subway vào năm 2010 (Dung, 2013). Đáng chú ý là sự tấn công của Burger King vào thị trường
Việt Nam năm 2012 và McDonald năm 2014.
 Hình 1. Khai trương cửa hàng McDonald đầu tiên tại Việt Nam ở TP. HCM
Nguồn: thanhnien.vn (Phương, 2014)

Tuy xuất hiện rầm rộ là vậy, những thương hiệu đồ ăn nhanh đã gặp nhiều khó khăn ngay
từ khi bắt đầu. Chỉ tính riêng KFC, thương hiệu này đã phải chịu lỗ trong suốt 7 năm đầu, tốc độ
mở rộng chuỗi cửa hàng theo đó cũng bị chậm lại . Trong thời gian này KFC chỉ phát triển thêm
khoảng 17 cửa hàng (Dung, 2013). Đối với thương hiệu Subway, đổ bộ vào thị tường Việt Nam
với tham vọng sẽ có được chuỗi 50 cửa hàng sau 5 năm (T.D, 2020). Trái ngược với kì vọng chỉ 6
cửa hàng được mở thêm sau 6 năm và thu hẹp xuống còn 1 cửa hàng duy nhất ở Đà Nẵng vào năm
2020. Ông vua đồ ăn nhanh McDonald cũng không phải là một ngoại lệ. Mở cửa hàng đầu tiên tại
Việt Nam ở Thành phố Hồ Chí Minh, thương hiệu này đề ra kế hoạch sẽ mở 100 cửa hàng tại Việt
Nam trong 10 năm (CNBC, 2018). Sau 4 năm tồn tại ở Việt Nam, McDonald dần có dấu hiệu
không đạt được kì vọng khi đến năm 2018 mới chỉ có 17 cửa hàng ở Việt Nam. Tính đến 2022,
theo trang chủ của McDonald Việt Nam, chỉ có 26 cửa hàng mở cửa. Đây là những con số kém xa
so với những gì mà hãng tham vọng khi mới bước chân vào thị trường 98 triệu dân này. Burger
king cũng đối mặt với trường hợp tương tự. Công ty đã đầu tư 40 triệu Đô với mục tiêu là chuỗi 60
cửa hàng vào năm 2016 nhưng tính đến năm 2018, chỉ 13 cửa hàng được mở trên lãnh thổ Việt
Nam (CNBC, 2018).
 Hình 2. Số lượng cửa hàng đồ ăn nhanh tại Việt Nam theo từng thương hiệu vào năm
2020
Nguồn: vietnam.vn (Hanoitimes, 2021)

Theo báo cáo của Euromonitor, năm 2016 trong thị trường ẩm thực tại Việt Nam, ngành
thức ăn nhanh hiện đang tụt xuống hạng thứ 3, đứng sau tốc độ tăng trưởng của ngành nhà hàng và
mô hình ẩm thực đường phố dạng ki-ốt di động. Tuy nhiên, nếu xét về tổng giá trị ngành, thức ăn
nhanh vẫn xếp thứ 2 chỉ sau ngành nhà hàng (Lương Hạnh, 2020).

Điển hình cho sự chậm lại đó là hai chuỗi đồ ăn nhanh giữ thị phần cao nhất - KFC và
Lotteria cũng bắt đầu cho thấy dấu hiệu giảm tốc. Năm 2018, KFC Việt Nam ghi nhận doanh thu
gần 1.480 tỷ đồng, chỉ tăng 7,5% so với năm 2017. Trước đó một năm, tốc độ tăng doanh thu đạt
hơn 18,3%. Lotteria Việt Nam cũng gặp tình trạng tương tự khi doanh thu năm 2018 chỉ tăng hơn
2% so với mức 17% một năm trước đó (Lê, 2019). Số liệu sổ sách của Lotteria cũng đã ghi nhận
khoản lỗ 11,2 tỉ won (tương đương 231 tỉ đồng) mặc dù Việt Nam là một trong những thị trường
quan trọng của tập đoàn này (Nga, 2021). Giá trị sổ sách của Lotteria Việt Nam đã giảm đến hơn
40% trong năm xảy ra đại dịch COVID-19. Mức lỗ ròng chỉ trong 1 năm đã lên tới hơn 10 tỷ Won,
tức hơn 200 tỷ đồng Việt Nam (Ban biên tập VTV Digital, 2021). Trong khi hai cái tên dẫn đầu có
phần chững lại, chuỗi Jollibee của Công ty TNHH Jollibee Việt Nam đang thu hẹp khoảng cách.
Thương hiệu từ Philippines đã cán mốc doanh thu nghìn tỷ đồng trong năm 2019, tăng hơn 40%
so với năm 2018. Tốc độ tăng trưởng trung bình trong ba năm gần nhất đạt hơn 37%, so với mức
hơn 4% của KFC và 5% của Lotteria. Xuất phát điểm thấp hơn,Jollibee tăng trưởng nhanh hơn,
trong khi quy mô của KFC và Lotteria đã vượt qua ngưỡng nghìn tỷ đồng từ cách đây nhiều năm
(Sơn, 2020).

Hình 3. Doanh thu các chuỗi gà rán đứng đầu thị trường từ năm 2014 – 2019
Nguồn: timhieuvietnam.vn (BBT, 2020)
 Hình 4. Lợi nhuận trước thuế của các chuỗi gà rán đứng đầu từ năm 2017-2019
Nguồn: vtv.vn (Ban biên tập VTV Digital, 2021)

Bên cạnh những thương hiệu toàn cầu thì Viêt Nam cũng có một số thương hiệu như thương
hiệu cơm kẹp Viet Mac hay Phở 24,.....Đa số các thương hiệu đều gây ra tiếng vang trong thời gian
đầu, tạo được sự thu hút lớn. Nhưng thực tế đã cho thấy rằng các chuỗi cửa hàng nhanh chỉ được
quan tâm vào giai đoạn đầu, và sau đó độ thu hút giảm dần theo thời gian. Điều này đã chứng tỏ
rằng các chuỗi thức ăn nhanh đang thiếu đi sự sáng tạo, thu hút và giữ một lượng khách ổn định.
Đây cùng là ví dụ cho thấy các chuỗi của hàng ăn nhanh đang không được ưa chuộng tại Việt Nam
hiện nay.

Nhìn chung, đa số các thương hiệu dù lớn hay nhỏ trong giai đoạn Covid 19 đều bị tác
động, ảnh hưởng một cách mạnh mẽ do phải đóng cửa trong thời gian dài, thiếu vắng khách hàng.
Tại thời điểm hiện nay mặc dù bệnh dịch đã được kiểm soát tốt hơn, lượng khách tại các cửa
hàng ăn nhanh cũng dần ổn định trở lại nhưng vẫn chưa thể bù lại số tiền lỗ đã bị thiệt hại.
 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Ban biên tập VTV Digital. (2021). Thế khó của các thương hiệu thức ăn nhanh tại Việt Nam. Báo
Điện Tử VTV News. https://vtv.vn/kinh-te/the-kho-cua-cac-thuong-hieu-thuc-an-nhanh-tai-
viet-nam-20210419233718356.htm

BBT. (n.d.). Giới thiệu. Trang Chủ Kfc Việt Nam. Retrieved April 24, 2022, from
https://kfcvietnam.com.vn/vi/gioi-thieu.html#:~:text=Hiện nay đang có hơn,thổ trên toàn thế
giới.

BBT. (2020). CHUỖI GÀ RÁN KFC, LOTTERIA, JOLLIBEE KINH DOANH RA SAO.
Timhieuvietnam.Vn. https://timhieuvietnam.vn/chuoi-ga-ran-kfc-lotteria-jollibee-kinh-
doanh-ra-sao

CNBC. (2018). Why McDonald’s flopped in Vietnam.

https://www.youtube.com/watch?v=l9pthhpd7So

Dung, T. (2013). Thị trường thức ăn nhanh: Cuộc chiến của những anh hào. Báo Sài Gòn Đầu
Tư. https://www.saigondautu.com.vn/luu-tru/thi-truong-thuc-an-nhanh-cuoc-chien-cua-
nhung-anh-hao-22276.html

Hanoitimes. (2021). South Korean fast-food chain expands investment in Vietnam. Cổng Thông
Tin Đối Ngoại Vietnam.Vn. https://vietnam.vn/spotlight/south-korean-fastfood-chain-
expands-investment-in-vietnam-20210422104612138.html

Lê, Đ. (2019). Nhiều chuỗi thức ăn nhanh chật vật ở Việt Nam: Do gặp phải đối thủ khó xơi là
loại “thức ăn tia chớp” này? Báo Doanh Nhân và Pháp Luật. https://doanhnhan.vn/nhieu-
chuoi-thuc-an-nhanh-chat-vat-o-viet-nam-do-gap-phai-doi-thu-kho-xoi-la-loai-thuc-an-tia-
chop-nay-23109.html

Lương Hạnh. (2020). Chiến lược Marketing của KFC – Đi đến đâu “bản địa hóa” đến đó. Trang
Thông Tin MarketingAI. Chiến lược Marketing của KFC – Đi đến đâu “bản địa hóa” đến đó

Nga, N. (2021). Khốc liệt thị trường thức ăn nhanh Việt. Thanhnien.Vn.

Nguyen, L. (2020). Is McDonald’s failure in Vietnam a unique case? Research Gate.

https://www.researchgate.net/publication/343892717_Is_McDonald’s_failure_in_Vietnam_
a_unique_case

Phương, M. (2014). Khai trương cửa hàng McDonald’s đầu tiên tại Việt Nam. Báo Thanh Niên.
 https://thanhnien.vn/khai-truong-cua-hang-mcdonald-s-dau-tien-tai-viet-nam-post3853.html

Sơn, M. (2020). Chuỗi đồ ăn nhanh KFC, Lotteria, Jollibee kinh doanh ra sao? Trang Thôi Tin
TravelMag. https://travelmag.vn/chuoi-do-an-nhanh-kfc-lotteria-jollibee-kinh-doanh-ra-sao-
d28681.html

T.D. (2020). Vì đâu Subway thất bại tại Việt Nam, sau 10 năm chỉ có 1 cửa hàng? Trang Thông
Tin BrandsVietnam. https://www.brandsvietnam.com/21089-Vi-dau-Subway-that-bai-tai-
Viet-Nam-sau-10-nam-chi-co-1-cua-hang