You are on page 1of 19

MUQODDIMAH

ِ ْ ِ ‫ِ ْ ِ ِ َّرمر ْ َ ِ َّرمر‬
Alhamdulillah Ite patut te pade bersyukur ulekna lek sidak Allah Swt
sak sampun icanin ite slapuk nikmat iman,islam dait kesehatan hingga lek
mangkin niki mauk ite jalanang aktivitaste.
Sholawat dait salam ndakte lupak ucapang ulekna lek sidak Rosulullah
Saw.sak sampun berjasa jauk ite leman langan sak bengkok tipak lengan sak
lombo’ mara nike.
Buku nike kami mauk rangkum malik yang berukuran mini leman
kitab FATHUL AQ-FAAL BI SYARHI TUHFATUL ATH-FAAL dan
NAZOM BATU NGUMPAL TERJEMAHAN TUHFATUL ATH-FAAL
kance leman buku tajwid sak wah arak te terbitang sik para ilmuan leman
laek, dengan harapan antekta pade mudak ngapalang hukum-hukum bacaan
kance dalilna langsung baik nike dalil arabne dait dalil melayune,trutama
kami sak masih berajah dait bagik adek-adek kami sak masih dalam usia
kodek.
Selanjutne,kami mohon tipak para pembaca buku nike untuk
mengoreksi napi sak kami sampun rangkum nike munna arak kalimat sak
kurang tepat maupun sak ndak jelas,mohon kesediaande mengasihtau kami
sengakna ndakne arak sak ite luput leman sak salak kance khilap dait terima
kasih kami ucapkan sak sampun pelungguh sami baca buku tajwid mini
nike.
Mudah-mudahan buku nike bermamfaat bagikte sak sampun
membacane Amien....

Teko, 25 Juni 2019 M.


‫أل ً ً ً ىً ً‬ ‫ً‬ ‫أل ى ا ىػ ً ً ىل ًا أٍ ىلر ً ً ً ً‬
‫س أ ى أ ً أٍ ٍ ً أٍ ى ٍل ىر ى ِّد ى ى ى‬ ‫ٍ‬ ‫ُّد ي ٍ ى ٍ‬
‫ًه ىل يى ي أٍ ي ٍهى ًليٍ ىن ىػ ٍه ى‬
‫ض ي أ ىٍوطى ًن تىػ ُّدق ٍو أ يىؤ ٍؾ‬
‫ِب ْس ِب اِب َّرال ْس ِب َّرالِب ْس ِب‬
‫س يى ى ى يـ يى ي ٍؤً ين يى ي ىه ٍ ً ين يى ى ًزيٍػ يز يى ىجَّ ير يى ي ى ىكِّدػ ير‬ ‫ُّدك ي‬
‫ك يى يل ٍ‬ ‫ىأ َّ يه َّ يى أ َّهي يى ىر ٍح ى ين يى ىرًح ٍ ي يى ى ً ي‬
‫ئ ي ص ِّدور ي غى َّف ر ي ىػ َّه ر ي كه ب ي رَّز يؽ ي فىػَّ ح ي ى ً ي ى ًض ي ً ي ً‬ ‫ً‬
‫ض‬ ‫ط يى ىخ ف ي‬ ‫يى ىخ أ يق يى ى ًر ي ى ي ى ي ى ي ى ي ى ى ى ي ى ى ى ي ى ٍ ي ى ي ى ى‬
‫ف يى ىخ ً ٍػ ير يى ىح ً ٍ ي يى ى ًظ ٍ ي يى غى ُّدف ٍوير‬ ‫ص ٍػ ير يى ىح ىك ي يى ى ٍل يؿ يى أى ً ٍ ي‬ ‫ي ر فًع ي ً ُّدز ي ًذ ُّدؿ ي ً ٍع ي ً‬
‫ىى ي ىي ىي ى ى ي ىى‬
‫ت ي ح ًس ي ج ً ي ىك ًري ي رً ي ًج ي ك ً ع ي حكً‬ ‫ً‬ ‫يى ىش يك ٍوير يى ى ً ُّدي يى ىك ًٍػ ير يى ىح ًف ٍ ي‬
‫ظ يى يق ٍ ي ى ى ٍ ي ى ى ٍ ي ى ٍ ي ى ى ٍ ي ى ي ٍ ي ى ى ي ى ى ٍ ي‬
‫ص ٍي يى ي ٍ ًل ي‬
‫ئ‬ ‫ث ي ىش ًه ٍ يل ي ح ُّدق ي ككً ٍ ي ىػ ِّدوم ي ً ٍن ي كأً ُّدي ي ح ً ٍ يل ي ٍح ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫ى ى ىى ي ى ي ىى ي ىى ى ى ىي‬ ‫يى ىك يد ٍك يد يى ى ج ٍ يل يى ى ي ى‬
‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫ِّدـ‬
‫ص ى يل يى ى د ير يى ي ٍق ىل ير يى ي ىقل ي‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫ت يى ىح ُّدي يى ىػُّدػ ٍويـ يى ىك ج يل يى ى ج يل يى ىك ح يل يى ى‬ ‫يى ي ً ٍ يل يى ي ٍح ًى يى ي ً ٍ ي‬
‫ك‬ ‫ؼ يى ى ً ى‬ ‫ب يى ينٍ ى ًق ي يى ى يف ُّدو يى ىراي ٍك ي‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫ِّدر يى َّىك يؿ يى ىخ ير يى ظى ه ير يى ى ط ين يى ىك أى يى ي ىػ ى أى يى ىػ ُّدر يى تىػ َّو ي‬ ‫يى ي ىؤخ ي‬
‫م‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫ٍج ى ًؿ ىك ٍك ىر يـ يى ي ٍقس ي‬ ‫ً‬
‫ض ُّدر يى ى ف يع يى يػ ٍوير يى ىه د ي‬ ‫ط يى ىج يع غىن ُّدي يى يغٍني يى ى يع يى ى‬ ‫أٍ ي ٍك يى ذى أ ى‬
‫ص يػ ٍوير‪.‬‬ ‫ي ًليع ي ًقى ي ك ًر ي ً‬
‫ث يى ىرش ٍ يل يى ى‬ ‫ىى ٍي ىى ى ى‬
‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫س ِّد ي ى ىى ى ِّد ًل ى ي ىح َّ ول ىك ى ىى ى ا ًر ى ًٍى ا ىك أٍ ي ٍر ى ٍ ىن ىك ى ىى‬ ‫ً‬
‫ص ى ىكتي ى‬
‫ك ى ٍف تي ى ِّد‬‫يك ً ى‬ ‫أ َّ يه َّ َّ ى ٍسأىأ ى‬
‫ت ًيف يرٍك ً ًه ى ًأىى يىػ ٍوًـ ألِّديٍ ًن ىكى ٍف‬ ‫ض ى أٍ ػنى ً‬
‫ض ى أ ىٍوطى ًن ىكىػ ٍه ى ى‬ ‫ىج ى ً ٍ ىن ىكى ٍف تيػ ى ِّد ًر ىػ ٍه ى‬‫ص ٍح ً ًه ٍ ٍ‬ ‫ىأ ًه ٍ ىك ى‬
‫ً‬
‫ص ىرى ىكتىػ ٍف ى ىح ى ى ٍػنى ىكتىػ ٍريزىػنى ىكتى ٍح ىفظىنى ىكتىػغٍ ًف ىرأنى ىكأً ىج ً ٍ ًع أٍ ي ٍس ً ً ٍ ىن يى ىأ َّهي يى ىح ُّدي يى ىػُّدػ ٍويـ الى ًأىهى ًالَّ‬ ‫تىػنٍ ي‬
‫ت‬‫ىٍ ى‬
‫ص ٍح ً ًه‬ ‫ًً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫و‬ ‫ً‬
‫ص ىةن تىػ ٍريزىػنى ً ىه ىك ى أى ػ ٍَّوف ٍ يق ىك ىخ ٍػ ىر َّأرف ٍ يق ىك ى ىى ىأه ىك ى‬ ‫ص ِّدى ى ىى ى ِّدل ى ي ىح َّ ل ى‬ ‫ىأ َّ يه َّ ى‬
‫َّ‬
‫ىكى ًر يؾ ىك ى ى‬
‫أص أً ًح ٍ ىن‬‫ٍح ٍقنى ً َّ‬ ‫ىأ َّه ى ِّد نى ج ًه ٍنى كذ ِّدىكرى ى ًس ػنى كفىػ ِّده نى الىىػ ٍفه كًز ٍد ى ً ٍ كىأ ً‬
‫ن ى‬ ‫ىي ى‬ ‫ىٌ ٍ ى ى ى ٍ ى ٍ ى ٍ ى‬
‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫ٍه ٍ ىػ ىرىك ى ٍ ه نِّدى‬ ‫ىأ َّه َّ ػر ى ىش ًخي ىنِّدى كالىتيذ ً‬
‫ى‬ ‫ي ٍيٍ ٍ ى ٍ ٍ‬

‫ً ً ً‬
‫تىػ ىقَّ ى اي ٍن يك ٍ نَّ ىك ٍن يك ٍ تىػ ىقَّ ً يى ىك ًريٍ ي‬
BAB I
‫أس كًنى ً ىك أَّػ ٍن ًو ٍ ين‬
َّ ‫ىح ىك يـ أنػ ٍُّدو يف‬
ٍ
HUKUM NUN MATI DAN TANWIN

Hukuman nun mati dan tanwin terbagi menjadi 4 bagian:


1.‫ًظ ىٍه ر ىح ًٍق‬
Idh-har artinya Jelas/Terang dan Hahqi artinya
Kerongkongan. Yaitu apabila ada nun mati/tanwin bertemu
dengan salah satu huruf halqi )‫ )ء ح ع ها غ خ‬maka wajib dibaca
idh-har. Kumpul pada lafadz :

ً
‫ىه ٍ هز فىػ ىه اه ي َّ ى ٍ هن ىح اه ي ٍه ى ىى ف ي َّ غى ٍ هن ىخ اه‬
Contoh : ‫ى ٍن ى ى ىن ىر ي ٍو هؿ ىً ٍ ين ى ٍج هر غى ٍػ ير‬

‫َأ ْرب َ ُؽ َأ ْ َ ٍم فَخ ُْذ ت َ ْب ِي ْي ِِن‬ ِ ‫ون ِ ْن ت َ ْ ُك ْ َون ِلتَّر ْن ِو ْي‬ ِ ُّ‫ن ِلن‬
ِ ‫فَ ِنلْ َ لْ ِ ِ ٍّ ُرِت ّببَ ْ فَلْتَ ْـ ِر‬
‫ُ يْ َ لَتَ ِن ُ َّرُث كَ ْ ٌْي َ ٌء‬ ‫َ َْه ٌز فَيَ ٌء ُ َّرُث ؿَ ْ ٌْي َح ٌء‬

‫اث ب بىك نون ًؽ ىت د ن تنوي‬


‫كوم ك جب هل تبيْي‬ ‫ف‬
‫ًؽ فرمت كو ث ػي ر حللقى‬

2.‫ً ٍدغى ـ‬
Dalam bacaan Idh-gham terdapat dua hokum macam id-
gham diantaranya :
a. ‫اِدْ َغام ِب ُغ َّنة ْاو َم َع ا ْل ُغ َّن ْة‬
Idh-gam artinya Memasukkan/Mentasydidkan dan
Bigunnah/ma’al gunnah artinya dengan Mendengung.
Yaitu apabila ada nun mati/tanwin bertemu dengan salah satu
dari huruf ‫ ي م ن و‬Maka wajib ditasydidkan dan di
dengungkan. Hokum ini terkumpul pada lafadz: ‫َ ْن ُم ْو‬
‫ن يػ يقو يؿ ح ً ن س ول ً ن ً و‬
Contoh : ‫ٍ ٍىى‬ ‫ىٍ ه ٍ ى ى‬ ٍ ‫ىٍ ى‬
ْ َ ‫ِ (يَ ْر َ لُ ْو َن) ِؾ ْندَ ُ ُْه قَدْ ج َ َبت‬ ْ َ ‫َو مث ّ ِن ِ ْدكَ ٌم ِ ِ تَّر ٍة َأت‬
َ ‫ِف ْي ِو ِبلُّنَ ٍة ( بَيَنْ ُ و ) ؿُ ِل‬ ‫مَ ِكَّنَّر َ ِق ْ َ ِن ِق ْ ٌ ًُدْ َ ََغ‬
‫تُدْ ِ ِْغ َلدُ نْ َي ُ َّرُث ِض ْن َو ٍن ت َََل‬ ‫ِ َّرَّل ِ َذ ََكَنَ ِب ِ ِْك َ ٍة فَ ََل‬
)‫ًؽ لدو من كو ث ( دك م‬
‫د(ير لون) تر و ون ًت من‬
‫رو ي (ق امن)بيَل برمتو‬
)‫( دك م بلنة) روفث (يمنو‬
b. ٍ َّ‫ً ٍدغى ـ ًى غينَّ ٍك ًغىٍ ًر غين‬
Idh-gam artinya Memasukkan/Mentasydidkan dan Bila
gunnah/Bighairi gunnah artinya dengan tidak Mendengung.
Yaitu apabila ada nun mati/tanwin bertemu dengan salah satu
‫ ر ل‬Maka wajib ditasydidkan dan tidak di dengungkan.
Kumpul pada lafadz: ْ َ
ً ً ‫ً ٍن أى يل ٍ ى‬
Contoh : ‫ك ىه نلل أِّد ٍ ي َّق ٍ ىن غى يف ٍوهر َّرح ٍ ه‬
‫ِفى َّرمَل ِم َو َّرر ُ َّرُث َل ّ ِر َرن َّر ْة‬ ‫َو مث َّر ِن ِ د َ ٌِْغ ِبل ْ َِْي قُنَّر ْة‬

3. ‫ب‬ ً
‫ٍى ي‬
Iqlab artinya Membalik(mengganti) bacaan nun
mati/tanwin dengan bacaan Mim. Yaitu apabila ada nun
mati/tanwin bertemu dengan huruf ‫ ب‬maka harus dibalik suara
nun menjadi mim.
ً ‫ًع‬
‫ص ٍػ هر‬ ً ‫ً ن ػ ًل‬
Contoh: ‫ى ٍه ى‬ ٍ‫ٍ ى‬

‫ِ ْي ً ِب ُلنَّر ٍة َ َؽ ْ ِأل ْخ َف ِء‬ ‫َو مث َّر ِم ُث ْ ِأل ْق ََل ُب ِؾ ْندَ مْ َب ِء‬

4. ‫ً ٍخ ىف اي ىح ًق ٍ ًقى‬
Ikhfa’ artinya menyamarkan dan Haqiqi artinya
sungguh-sungguh. Yaitu apabila ada nun mati/tanwin bertemu
dengan salah satu dari huruf 15 ( ‫ت ث ج د ذ ز س ش ص ض ط ظ ؼ ؽ‬
‫ ؾ‬maka wajib bi baca ikhfa. Kumpul pada lafadz:
ً
‫ص ى ٍل ى ى‬
‫ف ذى ىػنى ىك ٍ ىج ىد ىش ٍخ ه‬
ٍ ‫ص‬
ً ‫دـ طىِّد ًز ٍدفًى تيػ نقى ى‬
‫ض ٍع ظى أ ى‬ ‫يٍ ى‬
‫و‬ ً ‫و‬ ً
Contoh : ‫ص ٍوهر ًر ىج هؿ ى‬
‫ص ىل يػ ٍو ى صى ىك ذ ى‬ ‫ى ٍن ي‬

ِ‫ِ َ مْ ُح ُر ْو ِ َو جِ ٌب ِنل َف ِضل‬ ِ‫َو َّرمر ِب ُؽ ن ْ ِل ْخ َف ُء ِؾ ْندَ مْ َف ِضل‬


‫ِ ِِك َى َذ مْ َبيْ ِ قَدْ َ َّر‬
َ ُ‫َض ْنُت‬ ٍ ْ ‫ِ َ َْخ َ ٍة ِ ْ ب َ ْـ ِدؾ‬
‫َْش َر ْ ُز َى‬
َ ‫ُد ْم َظ ِ ّي َب ِز ْد ِ تُقًى ضَ ْؽ َػ ِم‬ ‫ِض ْف َذ جَنَ َ َْك َج َد ََش ٌْص قَدْ َ ََس‬

)‫كوم َك ف دمنك ( خف ء‬
)‫ميج ه‬ ‫فد رو ًؽ (بقيو‬
‫م بلس روفث تربيَلع تر ع‬
‫ج‬
Add ‫ًظ ىٍه ر ىك ًج ي‬
Artinya wajib dibaca terang/ jelas. Yaitu apabila ada nun
mati bertemu dengan huruf ‫ يَ ْن ُمو‬dalam satu kalimat maka
bacanya harus jelas tidak di dengungkan.
Contoh : ‫أ يل ٍػى‬ ً
‫ص ٍنػ ىو هف‬

BAB II
‫ىح ىك يـ أنُّدو يف ىك أٍ ً ٍ ي أٍ ي ى ل ى‬
‫َّدتىػ ٍ ًن‬ ٍ
HUKUM NUN DAN MIM TASYDID

Apabila ada mim dan nun yang bertasydid ( ‫ ) ّم ّم‬maka harus


dibaca Ghunnah.
Contoh : َّ ‫ً َّ ى‬
َّ ‫ىف ي َّ ً َّ ى‬

َ‫س ُ اًلُك َ ْر َ قُنَّر ٍة بَد‬


ِّ َ ‫َو‬ ‫َوقُ َّر ِ ْي ً ُ َّرُث ن ُْوَنً شَ ِّد َد‬

‫( ِ ْ ٌ َون ُْو ٌن ُش ِّد َد ) دؾوع مرس‬


BAB III
ً ‫أس كًنى‬ ً
َّ ‫ىح ىك يـ أٍ ٍ ي‬
ٍ
HUKUM MIM MATI

Hukuman mim mati terbagi menjadi 3 macam:


1.‫ش ىف ًول‬ ً
‫ٍخ ىف ا ى‬
Ikhfa syafawi artinya menyamarkan bacaan di bibir
dengan mendengung.Yaitu apabila ada ْ mim mati bertemu
dengan huruf ‫ ب‬maka di sebut Ikhfa syafawi.
ً ً
ً ً ‫ص‬
‫ا ىك يه ٍ ى ًريزٍك ىف‬
Contoh : ٍ ‫ٍى‬
‫ََّل َأ ِم ٍف م َ ِيّنَ ٍة ِ ِِلى مْ ِح َج‬ ‫َو مْ ِ ْ ُ ِ ْن ت َ ْ ُك ْ ََتِى قَ ْب َل مْيِ َج‬
ْ‫ِ ْخ َف ٌء ُأ ْدكَ ٌم َو ِْػيَ ٌر فَقَط‬ ْ‫َأ ْ َ ُ يَ ج َ ََلج َ ٌة ِم َ ْ ضَ ِبط‬
‫َو َ َِّس ِو مشَّر ْف ِو َّرى ِنل ُق َّرر ِء‬ ‫فَ ْ َل َّرو ُل ْ َِّل ْخ َف ُء ِؾ ْندَ مْ َب ِء‬
)‫ًؽ ىت بيَل د تؽ بلوم(ىج ء‬
‫َلًنن مف لت تث ؿلامء‬
‫ك كو ث ترد ف تي رات‬
(
2. ‫ً ٍدغى يـ ي ى ى ًىٍ ًن‬
Artinya memasukkan huruf yang sama sejenisnya.
Yaitu apabila ada mim mati bertemu dengan maka hukum
bacaannya disebut Idh-gham mutamatsilain.
Contoh: ‫ىطٍ ى ى يه ٍ ً ٍن يج ٍو وع‬ ٍ ‫س ٍي‬
‫ىكأى يك ٍ ى ىك ى‬

َ َ‫س ِ ْدكَ ً َض ِل ْ ًْي َ ف‬


ِّ َ ‫َو‬ ‫َو مث َ ِن ِ ْدكَ ٌم ِب ِ ثْ ِليَ َأ َىت‬

3. ‫ًظ ىٍه ير ىش ىف ًول‬


Idh-har syafawi artinya membaca jelas dibibir dengan
rafat. Yaitu apabila ada mim mati bertemu dengan salah satu
huruf yang 26 yaitu :
‫ ت ث ج ح خ د ذ ر ز س ش ص ض ط ظ ع غ ؼ ؽ ؾ ؿ ف ك ق م‬Maka
hukum bacaannya di sebut idh-har syafawi.
Contoh : ‫ت‬ ‫ىىٍػي ى ىش ُّدل ىخ ٍ نق كىٍػي تىػ ٍ ى و ىف ً ٍن ىل رِّد ًه جنَّ و‬
‫ى ٍ ى‬ ٍ‫ى ٍ ي‬ ٍ
‫ِ ْ ْ ُر ٍ َو َ َِّسيَ شَ ْف ِوً َّر ْو‬ ‫َومث َ ِم ُث مْ ْؼيَ ُر ِ مْ َب ِقيَّر ْو‬
ِ ‫ِم ُق ْر ِ َ َو ْ َِّل ِ ّ َ ِد فَ ْؾ ِر‬ ‫َو ْح َذ ْر َ ََلى َو ٍو َوفَ َأ ْن َ َْتتَ َفي‬

)‫ًؽ لتي ( ػي ر)فد (بقيو‬


‫ر )دمن م شفوًو‬ (
) ‫و س ج ؾ ( خف ء)فد (و ووف‬
‫َكرن دم دم د ن بر توج ؾ مو‬
BAB IV
ً ٍ‫ىح ىك يـ ىال يـ أَّ ًري‬
‫ف‬ ٍ
HUKUM LAM TA’RIF

Lam Ta’rif atau Al-Ta’rif ialah Alif dan Lam (‫ )ا ل‬yang berada
diawal kata benda.
Hukum bacaan lam ta’rif ada 2 macam:

1. َّ‫ٍه ير ى ى ًري‬ ً
‫ظى‬
Yaitu apabila ada ‫ أْل‬dirangkaian dengan salah satu
huruf yang 14 terkumpul dalam: ‫ف ى ًق ٍ ى ٍه‬ ٌٍ ‫ك ىك ىخ‬
‫ى ٍ ًغ ىح َّج ى‬
Maka disebut Idh-har Qamariyah(terang laksana bulan)
Contoh: ‫ىح يل‬ ً ً
‫ىأٍىص ٍػ ير ىأٍ ىقليٍ ي ىٍ ى‬

ِ ‫ُأ ْو ََّل ُ ََه ِ ْػيَ ُر َى فَلْ َت ْـ ِر‬ ِ ‫ِم ْ ََل ِم َأ ْل َح ََّل ِن قَ ْب َل ْ َل ْ ُر‬
) ‫ِ ْ ( َأبْف ِ َ َّرج َك َوخ ْ َّف َؾ ِق ْي َ ْو‬ ‫َْش ٍة ُْذ ِؿلْ ُ ُو‬
َ ْ ‫قَ ْب َل َ ْربَؽ ٍ َ ْؽ ؾ‬
‫َّلم ل دو ح ل مفود د ن مفودى‬
‫ًؽ فرمت ( ػي ر) روفث ترجدى‬
)‫ف بلس ك في ك (ر زه‬
) ‫د( َأبْف ِ َ َّرج َك َوخ ْ َّف َؾ ِق ْي َ ْو‬
2. ‫ً ٍدغى ًـ أ َّ ٍ ًسَّ ي‬
Yaitu apabila ada ‫ أْل‬dirangkaian dengan salah satu
huruf yang 14 terkumpul dalam sya’ir :
ً ٍ ‫ض‬ ً َّ ‫ًط ي‬
ٍ ‫ف ذى ى‬ ‫ص ٍ ىر ٍح ن تىػ يف ٍز ى‬ ٍ
‫ع ي ٍو ىاظى ٍّنن يزٍر ىش ًريٍػ نف أً ٍ ىك ىرٍـ‬
ٍ ‫ىد‬
Maka hukum bacaannya disebut Idh-gham syamsiyyah
(lebur laksana matahari bila dipandang)
‫أس ً ٍ يع ىأٍَّ ي ‪Contoh:‬‬ ‫ً‬ ‫أ َّ َّ ي‬
‫ى َّ‬ ‫أثَّ ي‬

‫َْش ٍة َأًْضً َو َر ْ ُز َى فَؽ ِ‬ ‫َوؾ ْ َ‬ ‫َاث ِنْيْ ِ َ ِ ْدكَ ُ يَ ِ َ ْربَؽ ِ‬


‫َشًْ ًف ِنلْ َك َر ْم‬
‫ِظ ْب ُ َّرُث ِض ْل َر ْ ً ت َ ُف ْزضَ ْف َذ ِن َـ ْ َد ْع ُ ْو َء َػ ٍّ ُز ْر َ ِ‬
‫َو َّرمَل َم ْ ُلخ َْرى ُ َِّسيَ َ َْش ِ ّي ْو‬ ‫َو َّرمَل ُم ْ ُل ْو ََل َ َِّسيَ قَ ْ ِرً َّر ْو‬
‫ِ َ َْن ِوقُ ْل ن َ َـ ْ َوقُلْنَ َو مْتَقَى‬ ‫َو َأ ْػي َِر َّرن ََّل َم ِف ْـ ٍل ُ ْعلَقً‬

‫ًؽ لدو و جب د( دك م)د مل‬


‫ف بلس فوَّل(ر وز)جدد مل‬
‫( ِظ ْب ُ َّرُث ِض ْل َر ْ ً تَ ُف ْزضَ ْف َذ ِن َـ ْ‬
‫‪BAB V‬‬
‫أٍ ىك يـ ًٍال ٍدغى يـ‬
‫‪HUKUMAN IDH-GAM‬‬

‫‪Dalam bacaan Idh-gam terdapat 3 bagian :‬‬

‫ً ثٍػ ىٍن ‪1 .‬‬ ‫ً ٍدغى ـ‬


‫‪Apabila ada dua huruf yang sama,sedang yang pertama‬‬
‫‪sukun(mati) bertemu dengan huruf berharakat.misal mim mati‬‬
‫‪ْ ) bertemu mim ( ) .Cara membacanya: huruf pertama‬ل (‬
‫‪ditasydidkan kepada huruf kedua.‬‬
‫كه ه لك ىف ك ى ٍل دخ يو ً‬
‫ص ىؾ ‪Contoh :‬‬ ‫ب ًى ى‬
‫ض ًر ٍ‬
‫ٍ‬ ‫ى ىى ٍ‬ ‫ى ي ٍ يٍىي ٍ‬
‫َأ َ ْ‬ ‫َ ْرفَ ِن فَ مْ ِ ث ََْل ِن ِفْيْ ِ َ‬ ‫ِ ْن ِ ّ ِمط َف ِت َو مْ َ َخ ِرجِ ُت َّر َف ْ‬
‫ًُلَقَّر َب‬ ‫َو ِ ّ ِمط َف ِت ُ ْختَلَ َف‬ ‫َو ِْن يَ ُك ْوَنَ َ خْ َر ًج تَ َق َر ََب‬

‫دو رو جك مور فد ضف ت‬
‫د ن( َ خْ َرجٍ ِ ََْل ِن)ًـِن ف ت‬
2. ‫ً ٍدغى يـ ي ىػ ىق ًرىػ ٍ ًن‬
Apabila ada dua huruf yang berdekatan
makhrojnya,tetapi beda sifatnya maka cara bacanya harus
dengan mengidh-ghamkan huruf pertama kepada duruf kedua.
Contoh : ‫ ي ٍ ىرِّدى ى ٍ ى ي‬dibaca ‫ب ى ٍ ى ي‬
‫يػ ِّدر ِّد‬

ٍ ‫ ىأى ٍ ى ٍخ ي ٍق يك‬dibaca ٍٍ ‫ىأى ى ٍخ ي ُّدك‬


َ‫ِ َ خ َْرجٍ د ُْو َن ّ ِمط َف ِت ُ ِقّق‬ َ‫ُ تَقَ ِرب َ ْ ِْي َأ ْو يَ ُكوَنَ ُت َّر َفق‬

3. ‫ً ٍدغى يـ ي ى ىج ً ىس ٍ ًن‬
Apabila ada dua huruf mati berhadapan dengan huruf
berharakat sedang keduanya sama makhroj tapi beda
sifat,maka cara bacanya dengan mengidh-ghamkan huruf
pertama kepada huruf kedua.
Contoh : ‫ ً ٍذ ظىى ي ٍو‬dibaca ‫ ى ٍل تىػىػَّ ىن ًظَّى ي ٍو‬dibaca ‫ىػَّىػَّ ىن‬

‫ِك فَ َّرمط ِل ْ َْي َ َِّس َ ْْي‬


ٍّ ُ ‫َأ َّرو ُل‬ ‫ِبلْ ُ تَ َج ِن َ ْ ِْي ُ َّرُث ِ ْن ْن‬

‫دمن م ( ُ تَ َج ِن َ ْ ِْي)جك ت‬
‫( َ َّرو ْل) رو ( دك م ضلْي) ددف ت‬
BAB VI
‫أٍ ىق ٍ ىق ى ي‬
HURUF YANG MEMANTUL

Apabila ada salah satu huruf yang tergabung dalam (‫) ي ٍ ي ىج ول‬
yang mati karena sukun atau karena waqof,maka harus dibaca
Qolqolah(getaran suara).
Qolqolah itu ada dua macam diantaranya :

1. ‫صغٍ ىر‬
‫ىػ ٍ ىق ى ٍ ي‬
Yaitu apabila ada huruf dari salah satu ‫ د ج ب ط ؽ‬yang
mati diawal atau dipertengahan kalimat.seperti:
ً
ٍ ‫س ىػ ٍػ ى يه‬
‫ىأى ٍ يى ٍج ى ٍ ٍ ه‬
2. ‫ىػ ٍ ىق ى ٍ يك ٍػ ىر‬
Yaitu apabila ada huruf dari salah satu ‫ د ج ب ط ؽ‬yang
mati diakhir kalimat atau diwaqof.seperti:
‫أً َّ ًغ ٍ ىن أى ى َّرى ى و‬
‫ب فًى ى ٍ ورى ًريٍ و ى ٍ يه ىو يػ ٍرى هف ى ًج ٍ هل‬

BAB VII
‫ىح ىك يـ أٍ ى ُّدل‬
ٍ
HUKUM MAD

PEMBAGIAN BACAAN MAD

1. ‫ىأٍ ى ُّدل أ ىًٍ ً ٌى‬


Ukuran panjang bacaannya 1 Alif(2 harakat).
Adapun yang termasuk Mad thobi’i adaalah
diantaranya:
a. ‫أ ل أ وض‬
Pengganti pathah tanwin ketika diwaqofkan dengan
membaca pathah saja.seprti:
‫و اْسعدي ِب‬
‫ت ضْسب ًحا‬
b. ‫المد الصلة القصيرة‬
‫‪Ha’ dhomir yang diapit selain huruf hamzah seperti:‬‬
‫ت ىال تى يخ يذ ً نً ه‬
‫أس و ً‬ ‫ً‬
‫أىه ى فى َّ ى ى‬
‫‪c.‬‬ ‫أ ل أص أ وي‬
‫‪Ha’ dhomir yang diapit oleh huruf hamzah seperti:‬‬
‫ىأى ٍ يىػ ىر ى ىح هل ً ٍن ىل ًَّال ىً ٍذ ًًه‬
‫أ ل أ زـ أحرفى أ خفف ‪d.‬‬
‫‪Huruf-huruf yang berada dipermulaan surat al-qur’an‬‬
‫‪ seperti:‬طى يه ىر يح ُّدي ‪yang dikumpulkan dalam‬‬
‫أر‬ ‫يس طه ح‬

‫س َأ َّرو ًَّل َظ ِب ْي ِـ اي َوى َُو‬


‫َو َ ِّ‬ ‫َو مْ َ دُّ َأ ْض ِ ُِّل َوفَ ْر ِؾ ٌّى َ ُهل‬
‫َو ََّل بِدُ ْوِن ِو مْ ُح ُر ُ ُ َْت َتلَ ْب‬ ‫َ ََّل ت ََوقُّ ُف َ ُهل ؿَ َِل َ بَ ْب‬
‫َج ب َ ْـدَ َ ٍّد فَ َّرمع ِب ِي ِـ ُّى يَ ُك ْون‬ ‫ب َ ْل َأ ٌّى َ ْر ٍ كَ ْ ِْي َ َْه ٍز َ ْو ُ ُك ْون‬

‫د ن ( َ دْ ) د ( َأ ْض ِِل) د ًؽ(فَ ْر ِؾى)‬


‫ًؽ فرمت دمن م ( َظ ِب ْي ِـى)‬
‫تيد أأ دىنتيك أأتس بب د تؽ‬
‫ىأٍ ى ُّدل أٍ ىف ٍر ً ى ‪2.‬‬

‫ون ُ ْ َج ََل‬ ‫َ بَ ْب َليَ ْ ٍز َأ ْو ُ ُك ٍ‬ ‫َو ْ ََّلخ َُر مْ َف ْر ِؾ ُّى َ ْوقُو ٌ ؿَ َِل‬


‫ْه ِ ن ُو ِ ْيْ َ‬ ‫ِ ْ مَ ْفغِ ( َو ىٍ ) َو ْ َ‬ ‫ُ ُر ْوفُ ُو جَ ََلجَ ٌة فَ ِـْيْ َ‬
‫َش ٌط َوفَ ْت ٌح قَ ْب َل َأمْ ٍف ًُلْ َ ََت ْم‬
‫َْ‬ ‫ْسقَ ْب َل مْ َي َوقَ ْب َل مْ َو ِو َ ْ‬
‫َض‬ ‫َو ْم َك ْ ُ‬

‫( د)لدو (فَ ْر ِؾ ٌّى)ترىن تس‬


‫َهزه تو( ُ ُك ْ‬
‫ون) امت فس‬
‫روفث تي تر و ون فد مفغ‬
‫( َو ىٍ ) د (ن ُو ِ ْيْ َ ) لث تر فغ‬
Adapun yang termasuk Mad far’i dan harus dipanjangkan 3
Alif diantaranya:
a) ‫أ ل أ ن‬
Apabila ada huruf pathah bertemu dengan wawu
mati( ‫ ) ْل‬atau ya mati ( ‫ ) ْل‬seperti :
‫ف‬
‫أص ٍ ي‬
َّ ‫ؼ‬
‫ىأٍ ىخ ٍو ي‬

ٍّ ُ ‫ِ ِن نْ ِفتَ ٌح قَ ْب َل‬
‫ِك ُأ ْؿ ِل َن‬ َ ‫َو نل َّر ْ ُْي ِ َّنْ َ مْ َي َو َو ٌو َ َك‬
‫)ًت‬
b) ‫أ ص‬ ‫أ ل أوج‬
Yakni apabila ada huruf Mad bertemu dengan
hamzah(‫ )ء‬dalam satu kata maka panjang bacaannya
4/5 harakat.seperti :
ً ‫ًذى ج ا ىصر ا‬
‫ىش َّل ا ى ىى أٍ يك ىف ًر‬ ‫ى ٍي ي‬

ْ‫ِ ِ ِْك َ ٍة َو َذ ِب ُ تَّر ِط ْل ًُ َـد‬ ْ‫فَ َو جِ ٌب ِ ْن َج َء َ َْه ٌز ب َ ْـدَ َ د‬

‫( َ دْ َو جِ ٌب ُ تَّر ِط ٌل)بيَل جي‬


c) ‫أ ل أج ئز أ نفص‬
Apabila ada huruf Mad bertemu dengan hamzah pada
lain kata. seperti:
‫يى ىيػُّد ىه أَّ ًذيٍ ىن ى ىنيػ ٍو‬

‫ِك ب ِ ِِْك َ ٍة َوى ََذ مْ ُ ْن َف ِط ْل‬


ٌّ ُ ‫ْصِ ْن فُ ِط ْل‬
ٌ ْ َ‫َو َج ئِ ٌز َ دٌّ َوق‬

‫( َ دْ َج ئِ ٌز ُ نْ َف ِط ٌل) دو وجو‬
‫يؽ دِك و‬ ‫يؽ‬ ‫بيَل ن‬
‫أ ل أ رض أ سكوف )‪d‬‬
‫‪Mad yang bertemu sukun sebab berhenti.bisa dibaca‬‬
‫‪1/2/3 Alif (4/5/6 harakat) .seperti :‬‬
‫يىػ ٍ ى ي ٍو ىف‬ ‫ى ٍسى ً ٍ ىن‬ ‫ً‬
‫ي ٍسىق ٍ ي‬
‫َو ْق ًف َل َت ْـلَ ُ ْو َن ن َ ْ َت ِـ ْ ُْي‬ ‫َو ِ ْلُ َذ ِ ْن ؾ ََر َض م ُّ ُك ْو ُن‬

‫بر امئ ن (ؾ ََر َض م ُّ ُك ْو ُن)‬


‫فد وقف فرىت(ن َ ْ َت ِـ ْ ُْي)‬
‫اأ ل أ لؿ )‪e‬‬
‫‪Mad yang menggantikan Hamzah seperti:‬‬
‫ىأَّ ًذيٍ ىن ى ىنيػ ٍو ىكىكنيػ ٍو‬
‫بَدَ ْل ََك َ نُ ْو َوِ ًْ َ َنً َُذ‬ ‫َأ ْو قُ ِّد َم مْيَ ْ ُز ؿَ َِل مْ َ ِّد َو َذ‬

‫بيَل د َهزه د تؽ ند ىلو‬


‫( َ دْ )ترمن هل( َ دْ بَدَ ْل َ ََك َ نُو )‬

‫أ ل أ زـ أك ى أ خفف )‪f‬‬
‫‪Seperti surat yunus ayat 91 dan 51:‬‬

‫ٍئن ىك ى ٍل يك ٍني ٍ‬
‫ت ىا أ ى‬
‫صٍ ي‬
‫ٍئن ىك ى ٍل ى ى‬
‫ىا أ ى‬

‫)‪g‬‬ ‫أ ل أ زـ أك ى أ ثق‬
‫‪Seperti :‬‬
‫ىأ َّ َّ ي أ ى‬
‫ٍح َّ ي‬
‫أ ل أ زـ أحرفى أ ثق )‪h‬‬
‫‪Hanya terdapat pada awal surat, yang berbentuk huruf‬‬
‫‪yang di Idh-ghamkan seperti :‬‬
‫ال ّمم ‪ -‬ال ّممص‬

‫ْل ِ ِْك ِ ٌّى َو َ ْر ِ ٌّ َ َـ ْو‬ ‫َو ِت ْ َ‬ ‫َأ ْق َ ُم ََّل ِز ٍم َ ََلْيْ ِ ْ َأ ْرب َ َـ ْو‬
‫فَيَ ِذ ِه َأ ْرب َ َـ ٌة تُ َف َّرطلُ‬ ‫ِ ًَلُك ُ ََه ُ َخفَّر ٌف ُ َقَّرلُ‬
‫َ ْؽ َ ْر ِ َ ٍّد فَي َْو ِ ِْك ِ ٌّى َوقَ ْؽ‬ ‫فَ ِ ْن ب ِ ِِْك َ ٍة َ َك ْو ٌن ٌ ْج َت َ ْؽ‬
‫َو مْ َ دُّ َو ْ ُع ُو فَ َح ْر ِ ٌّ بَدَ‬ ‫َأ ْو ِ جُ ََل ِ ِِث مْ ُح ُرو ِف ُوجِ دَ‬
‫ِك ِ َذ مَ ْ ًُدْ َ ََغ‬ ‫ُ َخفَّر ٌف ُ ٌّ‬ ‫ِ ًَلُك ُ ََه ُ َقَّر ٌل ِ ْن ُد ِ ََْغ‬
‫َْص‬‫ُو ُج ْو ُد ُه َو ِ جَ َ ٍن ُ َْن َ ْ‬ ‫َلز ُم مْ َح ْرِفىُّأَ َّرو َل م ُّ ْور‬ ‫َو م َّر ِ‬
‫ول َأخ َْص‬ ‫َ ْ َ ُـيَ ُ ُر ْو ُ َ َْك َؾ َ ْل ن َ َق ْص َوؿَ ْ ُْي ُذ َوو ْْج ْ َِْي َو ُّمع ُ‬
‫فَ َ دُّ ُه َ دا َظ ِب ْي ِـيا ُأ ِم ْف‬ ‫َو َ ِ َوى مْ َح ْر ِ مث ََُّل ِِث ََّل َأ ِم ْف‬
‫َح َظ ِى ٍر قَ ِد َْن َ ْ‬
‫َْص‬ ‫ِ مَ ْفغِ َ ٌّ‬ ‫َو َذ كَ َأًْضً ِ فَ َو ِت ِح م ُّ َو ْر‬
‫ِض ْ ُْل ُُس ْ ًَْي َ ْ قَ َع ْـ َك َذ ُأ ْش ُتَ َ ْر‬ ‫َو َ ْ َ ُؽ مْ َف َو ِت َح ْ َل ْرب َ ْؽ ؾ َ ْ‬
‫َْش‬
‫ؿَ َِل تَ َ ِ ِو ب َ ََل تَنَ ِِه‬ ‫َو َ َّرَت َذ أأمنَّر ْؼ ُ ِ َِب ْ ِد ِ‬
‫ؿَ َِل ِختَ ِم ْ َلنْ ِبيَ ِء ( َأ ْ َدَ )‬ ‫ُ َّرُث َّرمط ََل ُة َو م َّر ََل ُم َأبَدَ‬
‫ِك َ ِ ؽ ِ‬ ‫ِك قَ ِر ٍ َو ُ ِ ّ‬ ‫َو َ ِ ّ‬ ‫ِك اتَ ِبؽ ِ‬ ‫َو ْ ََّللِ َو َّرمط ْح ِب َو ُ ِ ّ‬

‫ف جولف لرت ؾ ( َ دْ ََّل ِز ْم)‬


‫َكرن د ( َ ْر ِ ) د ًؽ( َ ِِك ِ ى)‬
‫يؽ( َ َخفَّر ٌف ُ َقَّر ٌل)‬ ‫يؽ‬
‫ك ي ف ًت ( ُ َف َّرط ٌل)‬
‫ك جك دِك و( ُ ُك ْ‬
‫ون)د تؽ‬
‫رسات رو ( َ دْ )برمن ( ِ ِْك ِ ى)تر ع‬
‫جك فد رو (جَلِث)ترد ف‬
‫( َ دْ ) نـ ِه من ث( ُ َخفَّر ٌف)رات‬
‫( َ دْ ََّل ِز ٌم َ ْر ِ )فد ول ورة‬
‫ددَّلف رو د ث ترد ف‬
‫مكفول فد لت ث( َ َْك َؾ َ ْل ن َ َق ْص)‬
‫د ن ؿْي دو وجو ًت ( َ دْ )ث ( َأخ َْص)‬
‫د ن ًؽ َّلي رو (جُ ََل ِِث)اتَ أأمف‬
‫( َ دْ )ث( َظ ِب ْي ِـى)دَبج تو أأمف‬
‫ً فوَّل د مل(فَ َو ِ ِ م ُّ َو ْر)‬
‫َح َظ ِى ٍر)ًت برن‬
‫مكفول د( َ ُ‬
‫( َ ْ ُ ْو ُع فَ َو ِت ِح م ُّ َو ْر) ف بلس‬
‫( ِض ْ ُْل ُُس ْ َُْي َ ْ قَ َع ْـ َك) َْه وس‬
‫جولف دؾ ( ِىدَ ً َ ِة ِ َّرمط َ دْ )‬
‫(نؼ )َبتو ؾو فل تس ًؽ د(قَ َطدْ )‬
‫(برىم) رتمجو دؾ ( َر َج ْز ؾ ََر ْب)‬
‫د ن ترىي س دؾ ( ِم َ ْن) أأورع ؾرب‬
‫دترمجو أأوميو وت مو ر( َج َ د)‬
‫اتى تتف اتف فيكْيم د( َ َ د)‬
‫و ِه دً ْه ود ر ْه ود ري‬
‫جوَب أأمور ي شـْيَكن لْيي‬
‫( ُ ْ َت ْف ِـلُ ْ ُ ْ َت ْف ِـلُ ْ ُ ْ َت ْف ِـلُ ْ‬
‫ُ ْ َت ْف ِـلُ ْ ُ ْ َت ْف ِـلُ ْ ُ ْ َت ْف ِـلُ ْ )‬
‫وَكتوى ًؽ برضفة( َر ْ َ ْ َر ِ ْ )‬
‫ـورني في جَلس جدى ؿل‬
‫فوىج ميىى د ن (ضَلة)رسات( َلم)‬
‫ؿِل متَّر َ ْم)‬
‫تس نىب د ن َسو ( َ‬
BAB VIII
ً ‫ت أٍو‬
‫ٍف‬ ‫ىى ى ي ى‬
TANDA WAQOF

‫ الزـ – ـ‬: Harus berhenti


‫ال ر – ف‬ ‫ ف‬: Berhenti lebih utama
‫ط‬- ‫ق‬ : Berhenti lebih utama
‫ أو ف كأى – ى‬: Berhenti lebih utama
‫ ا ع‬- ‫ ركوع‬: Berhenti lebih utama
‫ ج‬- ‫ ج ئز‬: Boleh berhenti juga boleh tidak
‫ الك ف ف ه – ال‬: Tidak boleh berhenti tanpa meng
ulang,kecuali pada RO’SU ayat

‫ أوص كؿ – ص ى‬: Terus utama lebih


‫ ص‬- ‫ رخص‬: Terus utama lebih
‫ ز‬- ‫ جوز‬: Terus utama lebih
- ‫ق‬ : Berhenti pada salah satunya,
tanpa harus mengulang.
‫ىك ٍ ًفَّ ي أ ًٍق ىر ئى ي أٍ يق ٍرى يف‬
‫‪Cara membaca Al-Qur’an ada 4 :‬‬

‫ص ُل ْسْل ِبمْس ِبع ‪1.‬‬


‫و ل ْس‬
‫‪Washolkan semuanya‬‬
‫اا َّرالِب ْس ِب ِب ْس ِب اِب َّرال ْس ِب َّرالِب ْس ِب ْسا ْسم ُد‬
‫ال ِب‬
‫َّر ْس‬
‫ُ ِبااِب ِب‬
‫ُ ْس‬
‫ص ُل ْسِبا ْس ِبعا ُ و اْسب ْس م ُ ‪2.‬‬ ‫و ل ْس‬
‫‪Washolkan ta’uz dengan basmalahnya‬‬
‫اا َّرالِب ْس ِب ِب ْس ِب اِب َّرال ْس ِب َّرالِب ْس ِب ْسا ْسم ُد‬
‫ال ِب‬
‫َّر ْس‬
‫ُ ِبااِب ِب‬
‫ُ ْس‬
‫ص ُل اْسب ْس م ُ ِباا ُّس وِب ‪3.‬‬ ‫و ل ْس‬
‫‪Washolkan basmalah dengan surahnya‬‬
‫ِب ْس ِب اِب َّرال ْس ِب َّرالِب ْس ِب ْسا ْسم ُد‬ ‫اا َّرالِب ْس ِب‬
‫ال ِب‬
‫َّر ْس‬
‫ُ ِبااِب ِب‬
‫ُ ْس‬
‫ْل ِبمْس ِبع ‪4.‬‬ ‫ْس ُع ْس‬
‫‪Putuskan semuanya‬‬
‫ِب ْس ِب اِب َّرال ْس ِب َّرالِب ْس ِب ْسا ْسم ُد‬ ‫اا َّرالِب ْس ِب‬
‫ال ِب‬
‫َّر ْس‬
‫ُ ِبااِب ِب‬
‫ُ ْس‬

‫‪Wassalam.........‬‬

You might also like