BIZIKASI EKIMENA

ESKOLA JAZARPENAREN AURKAKO ETA ELKARBIZITZA POSITIBORAKO EKIMENA EUSKAL HEZKUNTZA SISTEMAN
https://bizikasi.euskadi.eus/eu/

BAT taldeen prestakuntza

2019-2020
 BIZIKASI EKIMENA

Helburua:
Eskola-jazarpenaren kontzeptualizazioan eta
ebazpenerako bitartekoen ezagutzan sakondu eta
bizikidetza positiborako neurriak lehenetsi.

Edukiak:
• Eskola-jazarpena eta ziberjazarpenaren gako kontzeptualak.
• Eskola-jazarpena eta deskonexio morala.
• Arrisku aldagaiak.
• Eskola-jazarpen egoera ebazten: elkarrizketak.
• Zenbait galdera.
• Eskola-jazarpenerako Ebazpen berria eta Protokoloa.
• Behaketarako eta ebaluaziorako tresnak.
• Bizikidetzaren alde eta eskola-jazarpenaren aurkako 10 neurri.
 BIZIKASI EKIMENA

Ikastetxeak
toki seguru
eta
abegikorrak
Herritar
aktibo eta Elkarbizitza
arduratsuak positiboa
BIZIKASIk
Ekarpena
egin nahi
du Jazarpen
Tresnak eta
dinamikarik
konpetentziak
Ikasle guztien ez
garapen
pertsonalean
lagundu
 BIZIKASI EKIMENA
Helburuak eta hezkuntza esku-hartze mailak
PROBENTZIOAN EKIN INDARKERIA PREBENITZEKO

• Hezkuntza komunitateko eragile guztien sentsibilizazioa eta kontzientziazioari ekitea.

• Bullyingaren Aurkako Taldea sortu eta sendotzea. BAT taldea.
• Elkarbizitza Behatokia sortzea eta sendotzea.
• Elkarbizitza positiboa eraikitzeko erabakiak hartzea, antolaketa, curriculum eta hautu
metodologikoan.
• Ikasleen arteko harremanen kalitatea ezagutzeko komunikazio kanalak zehaztu eta balizko
jazarpen egoerak detektatzeko eta ebaluatzeko estrategiak sendotzea.
• Indarkeriarik gabeko ikastetxea izateko jarduera progresiboak zehaztea.

ESKOLA JAZARPENAREN AURREAN HEZKUNTZA ESKU-HARTZEA

• Egoerak eta arrisku-faktoreak identifikatzea eta jazarpenaren susmoa sortzen denean esku
hartzea.
• Eskola-jazarpeneko kasuak desagerrarazteko esku-hartzea.
EKIMENAREN JARRAIPENA ETA EBALUAZIOA

• Ekimenaren jarraipena eta ebaluazioa egitea garatzen den eremu desberdinetan.

 BIZIKASI EKIMENA

Hizkuntza eta Prestakuntza

Ikastetxea
ikuskera hezkuntza
inguru segurua
berbera eragileen artean

Hezkuntza Eredu ekologikoa

paradigma Esku-hartze
berreraikitzailea sistemikoa
BIZIKASI
Ikastetxea 10 gako Zerbitzuen
ahalduntzea arteko esku-
BAT ikastetxea hartze bateratua

Ikasleen Ebaluazioa eta

Familiekin
prestakuntza bilakaera
batera
eta ahalduntzea progresiboa
 BIZIKASI EKIMENA

Ikastetxeko Hezkuntza Proiektua

Tutoretza
plana
Hezkidetza plana

Bizikidetza
Ikasle plana
etorkinentzako
harrera plana Bizikasi

Antibullying
Aniztasunari proiektua
erantzuteko
plana
 BIZIKASI EKIMENA

BAT taldearen kokapena

Elkarbizitzaren Bizikidetza eremua

Behatokia

BAT Eskola-jazarpen
kasuen ebazpena
taldea gidatzea
Ikastetxeetan izan
daitezkeen eskola-
jazarpen kasuen Bizikidetza positibo
kudeaketan eta probentziorako
erreferentziazko proposamenak egitea
egitura
 BIZIKASI EKIMENA

Bizikidetza ikastetxeetan eta geletan

IKASTETXEA-IKASGELA IKASTALDEA
Markoa Sozializazioa
Sarea Ohiturak
Konplexua Hitzarmenak
Giroa Balioak
BIZIKIDETZA
IRAKASLEAK
GIZARTEA
Hezkuntza profesionalak
Familiak
Irakasteko estiloa
Hedabideak
Irakasle profila
Kultura
Aldagai baldintzatzaileak
 BIZIKASI EKIMENA

PREBENTZIOA Oinarria: Gatazka eutsi eta ekiditea.

GATAZKA
Eraldaketarako
eta INDARKERIA
garapenerako Desikasi ahal
tresna den fenomeno
pedagogikoa soziala

PREBENTZIOA

PROBENTZIOA Oinarria: Kontraesan eta antagonismoen

aurrean gaitasun, trebezia eta estrategien
garapena. Hezkuntza paradigma.
 BIZIKASI EKIMENA

Probentzioan urratsak egiten

• Loturak garatzea. • Asertibitatea.
• Taldekide sentitzea. • Enpatia.
• Banakako eta talde • Ikasleak ezagutzea.
irudia. • Elkarren arteko
• Autokontzeptua eta Modu harremanen
autoestimua.
Taldea egitea kalitatea ezagutzea.
aktiboan
konfiantzazko • Komunikazio kanal
“begiratzeko”
giro uneak
seguruak.
seguruan bermatzea

• Tratu ona lantzen Lankidetza Bizikidetza

duten lantzea eta positiboaren
ikasmaterialak. • Arauak.
lankidetzan eraikuntzan
• Interakzioan eta • Harrera, babes,
aritzea partaidetza
kooperazioan laguntza eta zaintza
oinarritzen diren egiturak.
egitura • Gatazkak ebazten
metodologikoak. ikasteko sistemak.
 BIZIKASI EKIMENA

ESKOLA-JAZARPENAREN
eta ZIBERJAZARPENAREN
GAKO KONTZEPTUALAK
 BIZIKASI EKIMENA

Eskola
jazarpena
Adineko
Sexu
enganako
jazarpena
jazarpena Jazarpena

Laneko Jazarpen
jazarpena matxista
 BIZIKASI EKIMENA

Indarkeriaren dimentsioak: Galtungetik haratago…

Indarkeria sinbolikoa
Etekin soziala
Biktimizazioa Estatusa
Gizatasuna kentzea taldearen baitan
Indarkeria
Birbiktimizazioa
zuzena
Ageriko
indarkeria

Isiltasunaren kodea
Hierarkizazioa Usteak
Patriarkatua Ohiturak
Heteroaraua Hitzarmenak
Mendekotasuna Indarkeria Indarkeria
estrukturala Atribuzioak
Aniztasuna ez kulturala Zilegitasuna
onartzea Giza sistemen
Gure
berariazko
esperientzian
indarkeria
metatutako
mitoak
 BIZIKASI EKIMENA

Ikasle ikusleak
Isiltasunaren legea Jokabide
Jazarpena
erasotzaileak
jasaten duten dituzten
ikasleak ikasleak
Pertsonalizazioa Pertsonalizazioa
ESKOLA
JAZARPENA Asmoa
Botere-
desoreka Nahitasuna

Menderatzea/ Norbere onura

mendeko izatea Denboran besteen
Abusua sufrimendua
zehar
errepikatzea
Dinamika baten
iraunkortasuna
 BIZIKASI EKIMENA

Aldagai ugari eta anitz

Berezko kodea Ezkutuan

KONPLEXUA
Talde Aldakorra
dinamika ESKOLA JAZARPENA
Dinamikoa Usteak eta
PARADOXIKOA atribuzioak

Deskonexio Detekzio zaila

morala
Kaltea/Etekina
 BIZIKASI EKIMENA

Eskola-jazarpenarekin batera ager daitezkeenak…

Berbiktimizazioa

Instituzioen
ukazioa

Atribuzio
justifikagarria

Talde
mekanismoa

Isiltasunaren
kodea
 BIZIKASI EKIMENA

Eskola-jazarpenean continuum bat ematen da

Zenbat eta denbora gehiago, indarkeria gehiago eta krudelagoa

Zenbat eta denbora gehiago, ziberjazarpena ere ageriago

Egonkortuta:
Mina eta sufrikarioa
Garapena: erabatekoa
Arreta falta “Normalizatuta”
Deskonexio morala Esku-hartzea zaila
eta traumatikoagoa
Hasiera: Zilegitasuna
Detekzio zaila
Esku-hartzea
eraginkorragoa
 BIZIKASI EKIMENA

Biktima mota ezberdinak. (Avilés 2015)

Diagnostikoan errakuntzara eraman gaitzakeen alderdia

Biktima Biktima Biktima Biktima

inkontziente Makaltasuna
pasiboa “onartua” probokatzailea

Biktima erreaktiboa Biktima erasokorra

 BIZIKASI EKIMENA

Ikaskideen parte-hartzea jazarpen gertaeretan:

parte-hartzaileen rolak. (Salmivalli et al 1996)

Kanpo
Laguntzaileak gelditzen
direnak
Jokabide
erasotzailea
duen ikaslea/k

Indartzaileak Defendatzaileak
 BIZIKASI EKIMENA

Aldagai psikosozialak eta testuinguruak:eredu ekologikoa

k
o k
m u
u l
g
n t
pertsonen i
norbanakoa ikastetxekoa familiakoa i u
artekoa z
t r
a
a a
t l
e a
a
 BIZIKASI EKIMENA

Eskola jazarpen egoerak identifikatzeko aldagaiak (I)

Proyecto Antibullying. Avilés 2015

Jazarpen adierazleak Beste portaeren adierazleak Behatu

Nahitasuna Kasualitatea E+B

Umiliazioa Galtzea E+B

Errefusa Onarpena B

Bilatzea Topatzea E+B

Taldearen inhibizioa Taldearen partaidetza I

Helduekiko isiltasuna Helduekin adieraztea B+I

Errepikatzea Sistematizazio falta E+B

Botere desoreka Botere oreka E+B

 BIZIKASI EKIMENA

Eskola jazarpen egoerak identifikatzeko aldagaiak (II)

Proyecto Antibullying. Avilés 2015

Jazarpen adierazleak Beste portaeren adierazleak Behatu

Fokalizazioa Dispertsioa E

Makaltasuna Indarra B

Paralizatzea Erantzuteko ahalmena B

Ikusezintasuna Agerikotasuna E+B+I

Arrazoirik gabekoa Probokazioa B+I

Errugabetzea Argudiaketa E

Babesgabetasuna Erreakzioa B+I

 BIZIKASI EKIMENA

Ikasle ikusleak
Isiltasunaren legea Jokabide
Jazarpena
erasotzaileak
jasaten duten dituzten
ikasleak ikasleak
Pertsonalizazioa Pertsonalizazioa
ESKOLA
JAZARPENA Asmoa
Botere-
desoreka Nahitasuna

Menderatze Norbere “onura”

mendekotasuna Denboran besteen
Abusua zehar sufrimendua
errepikatzea

Dinamika baten
iraupena
 BIZIKASI EKIMENA

ZIBERBIZIKIDETZA
ZIBERJAZARPENA
 BIZIKASI EKIMENA

Zer da ziberjazarpena?

Kontaktu modu elektronikoak erabiliz, banakako

edo talde batek intentzioz, behin eta berriz eta
denboran zehar mantenduz garatzen duen ekintza
erasotzailea bere burua defenditzeko zailtasunak
dituen biktima baten kontra.
(Smith, Malhdavi, Carvalho, Fisher, Rusell eta Tippett 2008)

Gailu digitalen erabilpenaren bitartez aurrera

eraman eta pairatzen den jazarpen mota bat.
(Ortega, 2010; Olweus 2012)
 BIZIKASI EKIMENA

Jazarpena eta ziberjazarpena: antzerakotasunak eta ezberdintasunak

Denboran Asmoa
Botere-
zehar Nahitasuna
desoreka
errepikatzea
Menderatze Norbere onura
mendekotasuna Dinamika baten besteen
Abusua iraupena sufrimendua

Desoreka psikologiko Jokabide erasotzaile

Jazarpenaren parekoa
soziala batek

Biktimaren Kontrolaezina Badaki mina

babesgabetasuna Erasoa behin eta eragiten ari dela (E)
Anonimotasuna berriro Eraso mingarria
Talde dinamika Eragin biderkatzailea pairatzen ari da (B)
Konpetentzia/eten Erasoaren esposizio Eraso inmoral
digitala publikoa justifikaezina
 BIZIKASI EKIMENA

Ziberjazarpena: berariazko ezaugarriak (Garaigordobil 2014)

Ez dago non ezkutatu. Ezin da ihes egin.

Ikusle askoz gehiago. Zabalkundea.

Erasotzaileen ikusezintasuna. Enpatia gutxiago.

Iraunkortasuna denboran.

Edozein momentutan eta edozein tokitatik.

Azkartasuna eta erosotasuna.

 BIZIKASI EKIMENA
Ziberjazarpena: tipologia ezberdinak (Willard 2007)
Liskarrak
eragitea
Happy
Zirikatzea
slapping

Laidotzea
Mehatxuak Ospea
kentzea

Nortasuna
Bazterketa
ordeztea
Intimitatea
urratzea
 BIZIKASI EKIMENA

ESKOLA-JAZARPENA ETA
DESKONEXIO MORALA

DESKONEXIO MEKANISMOAK
ETA HEZKUNTZA ONDORIOAK
 BIZIKASI EKIMENA

Deskonexio morala: deskonexiorako mekanismoak (Bandura 1987,2016)

JOKABIDEAREN LEKUA EMAITZEN LEKUA BIKTIMAREN LEKUA

Justifikazio morala Gutxiestea, ez ezagutza Gizatasuna kentzea

edo ondorioen interpretazio Errua esleitzea

Alderatze abantailatsua
desegokia

Etiketaje eufemistikoa

Praktika gaitzesgarriak Ondorio kaltegarriak Biktima

ERASOTZAILEAREN
LEKUA
Erantzukizunaren
lekualdatzea

Erantzukizunaren
hedapena
 BIZIKASI EKIMENA

Deskonexio morala: deskonexiorako mekanismoak (Bandura 1987,2016)

Justifikazio morala
• Errealitatea modu positiboan berrinterpretatzen da, eta jokabidea errealitate
laudagarri bihurtzen da: “berak probokatu nau” “eskubidea dut defendatzeko”
“txarto begiratu dit” “niri min egin didate eta orain nik min egin ahal dut”

Alderatze abantailatsua
• Jokabidearen eta askoz okerragotzat jotzen den beste baten arteko alderaketa:
“nik ez du inor hil” “ niri okerragoak egiten dizkidate”

Etiketaje eufemistikoa
• Jokabide intentsitatea eta larritasuna hizkuntzaren bidez murrizten edo
desitxuratzen da: “txantxa bat izan da” “jolasten ibili gara” “umeen gauzak dira”
“beti izan da horrela”

Ondorioak gutxiestea
• Ekintzaren ondorioak benetan direnak baino larritasun txikiagokoak direla uste
izatean zentratua: “ez da hainbesterako”, “beti ari da kexaka” “esajeratu egiten
du”
 BIZIKASI EKIMENA

Deskonexio morala: deskonexiorako mekanismoak (Bandura 1987,2016)

Erantzukizunaren lekualdatzea
• Norberaren jokabideen erantzukizun osoa edo zati handi bat beste pertsona
edo egoera batzuei egoztea: “jolasten genbiltzan” “ni ez naiz konturatu” “niri
esan zidaten egiteko” “ideia ez da nirea izan”

Erantzukizunaren hedapena
• Erantzukizunaren zati txiki bat hartzen du bere gain, eta, aldi berean, talde
bateko kide guztiengan zabaltzen da: “ez naiz ni bakarrik izan” “denak egiten
dute” “ez da bakarrik eskolan gertatzen”

Gizatasuna kentzea
• Kaltetuei gizatasuna kentzean oinarritzen da, izaki gisa haienganako begirunea
murriztuz: “ez da normala” “friki bat da” “ez da enteratzen” “gustatzen zaio”

Errua esleitzea
• Biktima da gertatutakoaren erantzule nagusia :“bakarrik egotea gustatzen zaio”
“berak probokatzen du” “berak ez du ezer esaten, ez da kexatzen”
 BIZIKASI EKIMENA

Hezkuntza ondorioak
Esku-hartze
Esku hartze proaktibo
erreaktibo-
probentiboa
errestauratzailea
Sozializazioa Instituzioaren
Eskola eta gelako GIROA Elkarrizketak
Laguntza sistemak adierazpena kudeatu
Gatazkak ebazteko
sistemak Onarpena
Garapen curricularra Erantzukizuna
Hezkuntza emozionala
Garapen morala Giza harremanak
Jazarpenaz mintzatu berrezartzeko
Ondoriozko pentsamendua konpromisoa

Erregulazioa
ikastetxea gara Jarraipena
Arauak Konpromisoen
Heterokontroletik betekizun maila
auto-kontrolera
 BIZIKASI EKIMENA

ESKOLA-JAZARPENAREN
AURREAN
KONTZIENTZIA HARTZEN
 BIZIKASI EKIMENA

egonkortu
gutxietsi ahulezia
Ikusleak Ikusleak eta
kaltea

indartzaileak

laguntzaileak Menderatze-
mendekotasun
eredua laguntzaileak

Isiltasunaren
legea-kodea
biktima jokabide erasotzailea
duen ikaslea/k

deskontrola inpunitatea zilegitasuna

 BIZIKASI EKIMENA

Aktibazioa Desaktibazioa

Jazarpena ari da gertatzen Ez dago jazarpenik...

“Harremanak
Behaketa-egoeraren azterketa… Erlaxatzea izateko edozein
modu desegokik
zabal diezazkioke
Esku-hartzea Une estua “gainditzea” ateak jazarpenari”

Esku-hartze sistemikoa Ez dago Esku-hartze sistemikoa

“estutasuna” hobekuntzarik Hobekuntza sistemikoa
Hobekuntza sistemikoa
 BIZIKASI EKIMENA

Eskola-jazarpenaren zenbait ondorio

Hezkuntza Proiektuaren ezintasuna
Erakunde bidegabekoa eta
arriskutsua
Ikastetxearengan, eta Hezkuntza
Sistema osoan mesfidantza
Sufrikarioa eta errudun sentitzea:
blokeoa
IHPren oinarria: TRATU ONA
IKASTETXEAN
Erakunde bidezkoa eta segurua
Konfiantza ikastetxearengan
FAMILIAN Errua gainditzea: ekintza positiboa

Autoritas galtzea Taldearen lidergoa bere gain

Egoera injustuaren laguntzailea
IRAKASLEENGAN
Hezitzaile rola bere gain

Isiltasunaren legea Taldea berregitea: loturak ezartzea

IKUSLEENGAN Taldea, Erregulatzailea
Gerarazi egiten duen beldurra

Orokortzeko arriskua Onartzea/Gelditzea/Aldatzea

ERASOTZAILEENGAN Garapen eta hazkuntza etiko
Indarkeriaren etekin soziala
pertsonala

Ondorioak orain eta etorkizunean

BIKTIMARENGAN Baldintzarik gabeko babesa
Sufrimenduaren espirala. Lotsa Identitate positiboa berreraikitzea

UKAZIOA / EZ BEGIRATZEA ONARPENA - ERANTZUKIZUNA-

ERREPARAZIOA
 BIZIKASI EKIMENA

Ikastetxean lanean: egoeraren jasoketaren inguruan

Gabezietan Hobekuntzan
oinarritua erronka oinarritua

Ikuskera murriztailea Ikuskera sistemikoa

Nire gelako ikasleen arteko Ikastetxearen egoera

arazoa
Nire gelako arazoa Denon artean ebazteko egoera

Nire arazoa Ikastetxeko esku-hartze antolatua

Denon konpromisoa, NI barne,

Oskoldu egiten naiz
eta erantzukizun partekatua

Protokoloa eta Eskola jazarpen kasuetan Protokoloa eta

gida burokrazia ikastetxeetan jarduteko gida bidelagun
protokoloa eta gida
 BIZIKASI EKIMENA

ARRISKU ALDAGAIAK
 BIZIKASI EKIMENA

Arrisku aldagaiak vs biktima eta erasotzaile profilak (Ortega, Del Rey 2015)

Arrisku aldagaiak

Norberaren Arriskua
nortasunari areagotzen
lotutakoak duten aldagaiak

Aldi baterako
Familia giroari
egoerekin
lotutakoak
lotutakoak
 BIZIKASI EKIMENA
(Ortega y Del Rey 2015)

• Autokontzeptuaren garapen eskasa

• Gehiegizko herabetasuna eta iritzia
adierazteko zailtasunak
Biktimen
• Heldugabetasuna, maila fisikoan,
kasuan psikologikoan…
• Giza prozesuak negoziatzeko gaitasun falta
• Gehiegizko mendetasuna

• Bere ikuspuntua inposatzeko beharra

Jokabide • Giza-trebeziak era zinikoan menperatzea
erasotzailea • Frustrazioari aurre egiteko zailtasunak
• Berdinen artean liderra kontsideratua izateko
duten gehiegizko beharrizana
ikasleen • Adostutako arau eta hitzarmenak onartu eta
kasuan errespetatzeko zailtasunak
• Helduengandik gogorki tratatuak izatera ohituak
 BIZIKASI EKIMENA
(Ortega y Del Rey 2015)

• Giro gatazkatsu eta agresibitate handia

• Gatazkak ebazteko inposizio ereduak
Familiako • Babesgabetasun ikasia (biktimengan)
giroarekin • Heterokontrol eskasa gurasoen partetik
lotutakoak • Gehiegizko babesa
• Garapen etiko-moral eskasa

• Sarritan izandako ikastetxe aldaketak

• Etxean gerta daitezken krisi edo bilakaera
Aldi baterako egoerak
egoerarekin • Ikastetxera etorri berria izatea
lotutakoak • Aldaketa ugariak ikastetxean (irakasle
aldaketa, etapa edo ziklo aldaketak…)
• Taldekatze berriak
 BIZIKASI EKIMENA
(Ortega y Del Rey 2015)

• Harreman txarrak denbora luzean

mantentzea
• Dinamikak ondo bereiztearen beharra. Zer den
ohikoa eta zer aldizkakoa
• Era ezberdinetako harreman
Arriskua
txarren metaketa
• Makaltasun eta mesfidantzaren ataria
areagotzen
duten • Babesgabetasun ikasia
aldagaiak • Biktimizazioaren espirala. Bere burua biktimatzat
hartzea izan baino lehen
• Bakartze soziala
• Isolamenduan murgiltzea
• Lagunik ez izatea (statusa duten lagunik
ez izatea)
• Mendekotasun handiko loturak ezartzea
 BIZIKASI EKIMENA

Arrisku aldagaiak

Norberaren Arriskua
nortasunari areagotzen
lotutakoak duten aldagaiak

Aldi baterako
Familia giroari
egoerekin
lotutakoak
lotutakoak

IKASTETXEAK BABES ALDAGAIAK

 BIZIKASI EKIMENA

Egoera ahulean egon daitezkeen taldeak: begirune berezia

• Indarkeria jasateko joera handiagoa da.
Desgaitasun “Biktima perfektuak” izan daitezke
intelektuala • Funtsezko aldagaiak: bazterketa egonkorra,
ospe sozial eskasagoa, laidoa eta destaina,
duten ikusezintasuna, gizatasuna kentzea,
ikasleak sinesgabetasuna, arreta falta eta ulermen
falta

• Jazarpen dinamiketan murgildurik izateko

arriskua oso handia da. Zenbait ikerketaren
Espektro ustez EANko populazioaren ia erdia jazarria
autistaren da. “Biktima probokatzailea” estigma
nahasmendua • Funtsezko aldagaiak: isolamendua,
bazterketa, zirikatua izatea, umiliazioa,
zirkulu pozoitsua…
 BIZIKASI EKIMENA

Egoera ahulean egon daitezkeen taldeak: begirune berezia

• Arriskua: ikasle mota hauen zailtasunak
azpimarratzea eta eragina jasan dezaketen
taldeetako gurasoen erantzuna.
• Egoera bakoitza interpretatzeko eta erabakiak
AFN-H hartzeko modua funtsezkoa da. “Biktima
probokatzailea” estigma
• Funtsezko aldagaiak: errefusa, errua esleitzea,
bazterketa…

• Ikerketa gutxi, orokorrean oraindik gutxi

ezagutzen den gizataldean.
Gaitasun • Halere, hemen ere, ezberdintasuna arbuiatzea
berriro oinarrian.
handiko • Kuantitatiboki zein kualitatiboki jazarpena
ikasleak jasateko joera gehiagokoa da gizatalde honetan.
(CIBERACC proiektuaren baitan 2018ko UNIReko
ikerketa)
 BIZIKASI EKIMENA

Egoera ahulean egon daitezkeen taldeak: begirune berezia

• Berdinen arteko jazarpena bereziki krudela da LGTBIQ
populazioarekin. Bereziki ikusezina. Ezberdintasuna
arbuiatzea, oinarrian, beste behin. Arbuio esplizitua,
sendoa, markatua, zapaltzailea.
• Aurreiritziak eta estereotipoak. Genero aniztasuna ez
LGTBIQ+ errespetatzea.
• Funtsezko aldagaiak: Isiltasuna, estigma kutsatzea,
plumofobia, ikusezintasuna, bazterketa eta erasoaren
jarraitutasuna, outing, arbuio bikoitza, aurrera egiteko
ezintasuna…

• Homogeneotasunaren mitoa, aniztasuna

ez onartzea eta hierarkizazio soziala
Jatorri oinarrian.
ezberdinetako
ikasleak • Funtsezko aldagaiak: diskriminazioa,
bazterketa, gutxiespena, atribuzioa,
mesprezu esplizitua, aporofobia.
 BIZIKASI EKIMENA

Genero-berdintasuna Lehen Hezkuntzan eta DBH-n Euskadin

ISEI-IVEI. 2017
 BIZIKASI EKIMENA

Genero-berdintasuna Lehen Hezkuntzan eta DBH-n Euskadin

ISEI-IVEI. 2017
 BIZIKASI EKIMENA

…eta horrez gain zenbait galdera

Haur hezkuntzan zer?

Ba ote jazarpenik?

Nori dagokio jazarpenaren

inguruko baliozko iritziak
ematea?

…eta jazarpena eskolatik

kanpo ematen bada?
 BIZIKASI EKIMENA

ESKOLA-JAZARPEN
EGOERA KUDEATZEKO ETA
EBAZTEKO NEURRIAK
 BIZIKASI EKIMENA
Biktimekin lanean (Proyecto Antibullying liburutik egokitua. Aviles 2015)

Gertaerak

Pentsamen
Jokabideak
duak

Biktima
zirkulu
pozoitsua

Jarrera
Emozioak
hartze

Sentimend
uak

Biktimekin lanean
Berehalako babesa:
(inkondizionala)
umearekin adostutakoa
•Atribuziorik ez
•Kontu handia neurrien
ezarpenetan
•Gaia ez tratatu "publikoki“
•Zainketa gehitu eremu
guztietan
•Lagun talde bat sortu
(aurretiaz adostuak eta
formatuak)
•Konfiantza eta Komunikazioa:
prozesuaren gorabeherak
kontrolatzeko bilerak eta
"mikrobilerak" erabateko
konfiantzazko pertsona
batekin
BIZIKASI EKIMENA
Jabetzea:
egoeraz jabetzen eta
identifikatzen lagundu
•Elkarrizketak.
• Ihesa, ukazioa eta auto- Babestu
inkulpazioa sahiestu behar
dira. Jakin
•Arrisku egoerak ekidin.
•Laguntza bilatu eta Komunikazioan
eskatzen ikasi. aritu
•Trebetasun sozialak: bere
burua babesteko
trebetasunak eta Errekonozimendua
asertibitatea. taldean bere irudia
•Erasotzaile izan gabe berreraikitzen joan
biktima izateari uzteko
bitartekoak
 BIZIKASI EKIMENA
Biktimekin lanean (Proyecto Antibullying liburutik egokitua. Aviles 2015)
• Agurra eta irribarrea.
• Oztoporik gabeko gunea eta etenaldi gabeko unea. Alboan kokatuz,
Harrera eta ez aurrez-aurre.
agurra • Gorputz hizkuntza abegikorra eta enpatia afektiboaren adierazle.

• Bere egoerak interesatzen gaitu. Adierazi. Gure interesaz ohartarazi.

• Jakin izan dugu…, Zer kontatu ahal diguzu horretaz?
• Zer eta nola gertatu da. Zein izan da egoera. Zelan bizi izan duzu.
Informazioa • Zehaztapena eta identifikazioa. Konfiantza eraiki. Konplizitatea.

• Egoerarekiko gure iritzia adierazi. Konfiantza eta babesa sentiarazi.

• Lagundu ahal dugu. Erabakiak adosteko bere iritzia jakin behar da.
Irakaslearen • Sentimenduei eta emozioei izena jarri. Emozioak kudeatu ahal dira.
hautu morala
 BIZIKASI EKIMENA
Biktimekin lanean (Proyecto Antibullying liburutik egokitua. Aviles 2015)
• Babesgabetasun ikasiaren oinarria diren pentsamendu ezkorretatik
aldendu.
• Pentsamenduen aldaketak eragina du emozioetan eta ondorioz
Pentsamenduen jokabideetan. Zirkulu pozoitsua hautsi.
analisia • Barne hizkuntza, autoezagutza eta autokontrola.

• Jazarpenari aurre egiteko erantzunen eraginkortasun maila.

• Jokabideen analisia eta ondorioen balorazioa. Parafraseoa.
Aurre- • Irtenbide berrien proposamena. Zer egin ahal da? Zer egin
egitearen dezakegu? Zer egingo dut?
analisia
• Biktima pasiboak: auto-konfiantza sustatzen duten erreakzio eraginkorrak.
• Biktima erasokorrak: egindakoa ebaluatu eta aukerak aurkitu.
• Biktima probokatzaileak:erasoaren aurreko egoeraz hausnartu bere jokabidea
Irtenbide baloratuz.
berriak • Denekin, auto erregistroa eta jarraipena
 BIZIKASI EKIMENA
Jokabide erasotzaile duten ikasleekin lanean

Gertaera
onartzea
Eragina:
Errestaurazioa
Biktimaren
Konpromisoen
betekizuna
lekuan
Aldaketarako Enpatia afektiboa
konpromisoa
Familiaren
ezinbesteko
Jokabide kolaborazioa
Eragina: bera
aldaketa eta bere
Konpromisoa familia
Jokabide
jazarlea
Erantzukizuna
 BIZIKASI EKIMENA

Jokabide erasotzaile duten ikasleekin lanean

Antzematea Kontrola Erantzukizuna

eta
Ikastetxe honetan
Erasotzaile eta konpromisoak Konpromisoak:
tratu txarrik ez
jarraitzaileak Banakako Jazarpena
identifikatzeko Norbait kaltetzean, elkarrizketak eteteko.
behaketa danok gara Erantzukizuna
prozesua
Jokabide
kaltetuak, zeu eta
barne aldaketarako.
Banakako konpromisoak
Restaurazio
elkarrizketak Familiarekin lan
bateratua
neurriak.
Informazioa Konpromisoen
Mugak betekizun maila
Lehenengoa Berreraikitze
liderra Banaketa pertsonala
Enpatia
Taldearen
“bateratasuna” Autokontrola
disgregatu Neurri hezigarriak
 BIZIKASI EKIMENA
Elkarrizketa jokabide erasotzailea duten ikasleekin
Taldeak elementu
psikologiko bateratzailea
du jarduten duenean.

Taldearen pentsamendu
Orientatzaileak
eta sentimenduak kide
burutuko du.
Irtenbideak aurkitzeko Ardura Partekatua
-Zuhurtzia bakoitzak bere aldetik
-Ondo irakurri dituenak baino
hautuan oinarritzen da Metodoa
aurretiazko soilagoak dira.
Anatol Pikas
baldintzak
-3. fasearen
Taldean elkarren arteko ardura
sorraraziz jokabide jazarlea
egokitasuna ondo
geldiaraztea eta restauraziorako
Erantzukizunaren pentsatu Taldeko kide bakoitzak,
konpromisoetan aritzea
hedapena haustea, banaka, elementu
bakoitzari irtenbide bat psikologiko bateratzaile
exijituz horri beldur dio.
Banakako estrategiak
adostu biktimari
laguntzeko, taldeko kideak
“berrindibidualizatu”
Kutsapen soziala
 BIZIKASI EKIMENA
Ikusle-aktoreekin lanean

Jazarpenaren Elkarbizitza Solidaritatea

aurrean ekin BAT ikasmaterialak
• Erantzukizunaz • Arauak Taldea
jabetu • Talde kohesioan • Biktima ahalduntzea
• Enpatia afektiboa lan sistematikoa ikasgelako
• Txibato vs • Garapen morala dinamikan
Taldea
Solidarioa • Jokabide jazarleen murgildu
jokabideen
• Laguntza eskatzen identifikazioa
• Erantzukizuna erregulatzaile
irakatsi • Sentimenduei
• Egoera salatzeko izena jarri eskatzen
bitartekoak • Ez da jazarpen duten lanen Berreraikitze
diseinatu jokabiderik ardura eman kolektiboa
• Jazarpenaren bi onartuko
erregaiak apurtu: • Ikasgela positiboa • Irudi publikoa Bullying zona
-Botere-menderatzea berreraiki sustatu
askea
-Isiltasunaren kodea
 BIZIKASI EKIMENA

Ikastetxea eta familiak

Bi oinarri dituen Ikastetxea Jazarpen-egoeraz
lankidetza jabetuz, lankidetza

1. Komunikazio-bide bat 1. Jokabide jazarleei EZ

zabaltzea kezka
partekatzeko eta egoera 2. Neurri zuzentzaileak
konpontzeko Jokabide aplikatzeko konpromisoa
erasotzailea
2. Ikaslea ez da erruduna Biktimaren 3. Jokabide jazarlearen
duen
eta familia ere ez familia arrazoietan sakontzea
ikaslearen
familia

Komunikazioa eta Komunikazioa eta

enpatia enpatia

Aktan jasotzea Aktan jasotzea

 BIZIKASI EKIMENA

Biktimen familiak: egoera ulertzen eta erronka (ANAR Fundazioa 2016)

Exijentzia Herstura, tristura,

ezintasuna, samina
Berehalako irtenbideak Egoeraren aurrean eta
Salaketa ikastetxearen
eraginkortasun ezean

Haurraren behar
Nola Haserrea
psikologikoak
sentitzen
Ikastetxearekin
Askotan ez dute onartzen Erasotzaileari zigorra:
balizko laguntza gogorra eta berehalakoa

dira? Gehiegizko
Ikastetxe aldaketa
Beste irtenbide bati erreakzioa
aukera eman gabe Erruduntasuna Egin beharreko urratsen
Ez dute ikusi, ez dira aurrean lasaitasun eta
arinago konturatu, ez gogoeta eza
dakite nola lagundu..
 BIZIKASI EKIMENA

Familiekin bileretan kontuan izateko batzuk (orokorrak)

Familiak ez batu. Esku hartzea beti banaka.

Soilik hitz egingo da bere seme-alabez.

Konfidentzialtasuna mantentzea=segurtasuna.

Egoera konpontzeko ezinbestekoa da kolaborazioa.

Bileretara “garbi” joan behar dugu. Atribuziorik ez.

Gorputz hizkuntza zaindu eta konfiantza eraikitzeko erabili.

Entzute aktiboa. Parafraseoa, begirada,…

 BIZIKASI EKIMENA

Familiekin bileretan kontuan izateko batzuk (orokorrak)

Informazioa eskatu, baina bilera ez dugu itaunketa bat bihurtuko.

Erantzukizunean aritu. Jokabidearen aldaketarako

konpromisoetan.

Ikastetxeari dagokio iritziak eta neurriak ezartzea.

Komunikazioa mantendu.Mezu positiboen erabilera.

Presarik ez dugu ageriko. Erabat arduratuta gaude.

Jokabide onartezinak edo zailtasun larriak badira bilera

atzeratu egingo da.

Bileran adostutakoa, konpromisoak…idatzi eta laburbildu

 BIZIKASI EKIMENA

ESKOLA-JAZARPENAREN
PROTOKOLO BERRIZTUAREN
GAKOAK
 BIZIKASI EKIMENA

Elkarbizitza positiboa

201/2008
Dekretua

Eskola-jazarpena:
Eskola-jazarpena: Protokoloa =
Gida Sailburuordearen
Ebazpena

- Jazarpena aurreikusi
- Jazarpena jasotzen ari den ikaslea babestu
- Inplikatutako ikasleei erantzun hezigarria eman
- Ikastetxeari (zuzendaritza, irakasleak, BAT Taldea, familiak…)
orientazioa eta segurtasuna eman
 BIZIKASI EKIMENA

ESKOLA-JAZARPENA
GIDA ETA PROTOKOLOA

▪ GIDA (Eskola-jazarpen kasuetan ikastetxeetan jarduteko Gida)

argitaratu zen 2004-05 ikasturtean. 2007ko maiatzean aldatu zen
lehenengo aldiz. Ondoren beste bi aldaketa izan ditu: 2011n eta
2015ean.

▪ PROTOKOLOA: Hezkuntza Sailburuordearen Ebazpena, EAEko

unibertsitateaz kanpoko ikastetxeetan gertatzen diren eskola
jazarpen egoeretan jarduteko protokoloa aplikatzeko jarraibideak
arautzen dituenaren 1. bertsioa 2012-13 ikasturtean argitaratu zen,
bigarrena 2015-16ean. Azkena orain dela egun gutxi plazaratu da
(2019-10-11).
 BIZIKASI EKIMENA

PROTOKOLO BERRIZTUAREN ALDE NABARMENENAK

Ikastetxeak kontuan izan behar ditu:

✓ Printzipioak: berehalakotasuna, babesa, elkarlana,

konfidentzialtasuna, diskrezioa, zuhurtzia eta “umiltasuna”
✓ Eskola jazarpenarekiko sentsibilizazioa: jazarpen-zantzuen
aurrean arreta jarri.
✓ Protokoloa ulertzeko era sistemiko-ekologikoa, beti elkarbizitza
positiboa eraikitzeari begira. Protokoloaren alderdi formalak
(eranskinak, epeak, uneak, etab.) ezin dira funtsaren gainean
ezarri. Bateragarriak izan behar dute.
✓ Urrats bakoitzaren izaera eta helburuak.
✓ BG eta Ikuskaritzaren arteko elkarlana.
 BIZIKASI EKIMENA

✓ Epeak: Errespetatu egingo dira urrats bakoitzean adierazitako epeak.

Ezarritako epeak ezin direla bete irizten badu zuzendariak, betiere behar
bezala justifikatutako arrazoiak tarteko, Hezkuntzako Ikuskaritzaren
oniritzia eskatu beharko du.
✓ Dokumentuen bidalketa:
Ikuskaritzara igorriko dira:
- 0. eta I. eranskinen kopiak. Jatorrizkoak ikastetxean artxibatuko dira,
eta Hezkuntzako Ikuskaritzaren eskura egongo dira.
- A eta B txostenak, jatorrizkoak.
Berritzeguneko Zuzendaritzara igorriko dira:
- 0. eranskinen kopiak.
- B. txostenaren kopia.
✓ Zuzendariaren zereginak: bizikidetzari buruzko ardura nagusia. Beraz,
protokoloa erabiltzen dela bermatuko du eta haren garapena
koordinatu, eta inplikatutako eragile guztien esku-hartzeen hezkuntza-
izaera eta legezkotasuna ere ziurtatuko ditu.
 BIZIKASI EKIMENA

✓ BAT taldekideen zereginak: gidatuko ditu ustezko jazarpen

kasuei erantzuteko jarduketak eta bizikidetza positiboa eraikitzeko
proposamenak egingo ditu, ikastetxeko Bizikidetza-Behatokiaren
orientazioekin bat etorrita. Honako hauek osatuko dute taldea:
zuzendariak, ikasketa buruak, orientatzaile/kontsultoreak eta
irakasle batek, Hezkidetzaren arduraduna izango den irakasleak.
 BIZIKASI EKIMENA

PROTOKOLOA URRATSEZ URRATS

0. ERANSKINA
1 URRATSA.- Esku-hartze eskaera. Protokoloaren hasiera
o Hasierako unea, protokola martxan jartzekoa. Esku-hartze eskaeraren aurrean
BAT taldearen lanaren hasiera.
o Lankidetzaren unea, ikastetxeko arduradunek arreta osoa emateko unea
(eskaera aurkeztu duenari, deskribatutako egoerei, ustezko biktima babesteko
neurriei, irakasle/zaintzaileen arteko koordinazioari).
o BGko zuzendariari eta erreferentziako ikuskariari 0. Eranskina bidaltzeko
unea.
o Eskaeraren iturriari dagokionez:
Eskola komunitatearen barneko partaideen (irakasleak, ikasleak,
zaintzaileak…) papera indartu egin da Protokolo berrian. Horrez gain eskaera
etor daiteke familia, ikuskaritza, fiskaltza, epailearen….partetik.
 BIZIKASI EKIMENA

I. ERANSKINA
2 URRATSA.- Protokoloaren lehenengo urratsak. Irakasle-
taldearen bilera. Protokoloarekin jarraitu edo ez erabakitzea ()
o Ikerketak era sistematikoan hasteko unea (Lan tresna egokiak,
BGko eta Ikuskaritzako erreferenteen aholkularitza).
o Lehenengo azterketa egin eta erabakia hartzeko unea, beti datu
eta ebidentzietan oinarriturik; inoiz ere ez sinesmen, aurreiritzi,
uste hutsetan.
o Protokoloa ixteko (ezinbestekoa ikuskariarekin kontsulta egitea)
edo jarraitzeko unea.
o Ez ahaztu!: ustezko biktimaren babesa, konfidentzialtasuna eta
familiarekin elkarlana.
o Epea: 0 Eranskinetik 5 eskola-egun.
 BIZIKASI EKIMENA

A TXOSTENA
3 URRATSA.- Informazio bilketa, azterketa eta balorazioarekin
jarraitzea. Familiei jakinaraztea

o Ikerketak eta informazio-jasoketa era sistematikoan jarraitzeko unea

(Lan tresna egokiak, BGko eta Ikuskaritzako erreferenteen aholkularitza).
o Datu guztien azterketa ikuspuntu ezberdinetatik.
o Ustezko jazarpena baloratzeko unea, beti datu eta ebidentzietan
oinarrituta; inoiz ere ez sinesmen, aurreiritzi, uste hutsetan.
− BAI: B Txostena
− EZ: protokoloa itxi, beti ikuskariaren oniritziarekin. Neurri
hezigarriak ezarri.
o Baiezkoetan: familia guztiekin komunikatzeko unea.
o (Ustezko) biktimaren babesa, familiarekin elkarlana.
o Epea: I. Eranskinetik 15 eskola-egun.
 BIZIKASI EKIMENA

B TXOSTENA

4 URRATSA.- Ekintza-plana, eskola-jazarpenaren ebidentziak

daudenean

o Jazarpenaren jarraipena egiteko unea.

o Inplikaturiko ikasleekin edota gelekin jarduketa-plana sortu eta
ezartzeko unea, bizikidetza positiboa berreskuratzeko asmoz.
o Komunikazioa familia guztiekin.
o Epea: 22 eskola-egun A txostenetik.
 BIZIKASI EKIMENA

ESKOLA- JAZARPENA
DETEKTATZEKO ETA
EBALUATZEKO TRESNAK
 BIZIKASI EKIMENA

Jazarpena detektatzeko-ebaluatzeko tresnak

Informazioa era antolatuan Ikasleei mezu bat bidaltzea:

jasotzea zuen ongizate emozionalak
arduratzen gaitu

Tresnen
balioak

Bizikidetza positiboa eta

Arreta eta behaketarako jazarpenaren aurkako
“uneak” bermatzen ari jarrera proaktiboa:
diren adierazle
estilo eta kultura
 BIZIKASI EKIMENA

Jazarpena detektatzeko-ebaluatzeko tresnak

Behaketa zuzena Autotxostenak Heterotxostenak

Berdinen artekoa Helduek jasotakoa

-naturala -laguntza
-elkarbizitza -arriskuen mapa sistemetan -irakaslea ez
zirkuluak -autonarrazioak jasotakoa den langileria
-jolastokiko -marrazkiak -metodo -informeak
arduradunak -galdetegiak soziometrikoak -elkarrizketak
-behaketa orriak -kontrol -berdinen -PIKAS
-detekziorako zerrendak arteko -HIBP
adierazleak nominazioak

Triangulazioa. Informazio bateratuaren laburpena

 BIZIKASI EKIMENA

Hezkuntza esku-hartze mailak

ikastetxea ikasgela familiak esku-hartzea

1go esku-hartze
maila
probentzioa
jazarpen dinamiketatik
babesteko neurriak
ezartzen

2. esku-hartze
maila
2.a. arrisku faktoreak
identifikatu eta
erasoak ekiditen

2.b. ageriko eraso

portaerak ezabatzen
 BIZIKASI EKIMENA

Hezkuntza esku-hartze mailak (aukera bat)

ikastetxea ikasgela familiak esku-hartzea

Elkarbizitza Behatokia Taldea egitea

Elkarbizitza Plana -Kohesiorako dinamikak
BAT taldea “motibazio morala”
BAT ikastetxea gara Ikasgelako giroa
“giro morala”
Partaidetza
Sentsibilizazioa-
-Elkarbizitza
Kontzientziazioa Ikasleen eskubide eta
Behatokia 1go esku-hartze
-Prestakuntza betebeharrak
-Preconcimei -Arauak
-Elkarbizitza plana maila
probentzioa
Kanal komunikatiboak Ordu soziala
-Banakako tutoretza -Ikasmaterialak Sentsibilizazioa jazarpen
-Postontzia Hezkidetza-zutabeak -Prestakuntza dinamiketatik
-Ni eta eskola -Preconcimei babesteko neurriak
Elkarren arteko ezartzen
Berdinen arteko harremanen ezagutza
laguntzarako sistemak -Harremanen kalitatea -
-Harrera taldeak Preconcimei
-Elkarbizitza zirkuluak -Zibergaldetegiak
-Zibermanagerrak -Soziogramak
-Ikasle laguntzaileak -Arrisku faktoreak
 BIZIKASI EKIMENA

Hezkuntza esku-hartze mailak (aukera bat)

ikastetxea ikasgela familiak esku-hartzea

BAT taldeari eskaera Autotxostenak Bilerak familiekin 2. esku-hartze

-Balizko biktimaren maila
-Behaketa sistematikoa -Bizitza eskolan familiarekin
Biktima -Nire bizitza eskolan 2.a. arrisku
Jokabide erasotzailea -Autonarrazioak faktoreak
-Elkarrizketak -Autonarrazioak 2 identifikatu eta
-Triangulazioa erasoak ekiditen
Heterotxostenak
-CESC, BULL S, Insebull… -Jokabide erasotzailea
-Grafikoak duten ikasleen familiekin

Ardura eta
erantzukizunen Gelako elkarbizitza 2.b. ageriko eraso
banaketa positiboa berreraiki portaerak
Kolaborazioan
ezabatzen
oinarritutako
-Nork - Zer -Arauak komunikazioa
-“Ez errundutze -Jazarpenari aurre
metodoa” egiteko konpromisoa
-Pikas metodoa
 BIZIKASI EKIMENA

BIZIKIDETZAREN ALDE eta

ESKOLA-JAZARPENAREN
AURKAKO
10 NEURRI
 BIZIKASI EKIMENA

Jazarpenaren aurrean “konstrukto” bat sortu behar dugu

jarrerak eta
jokabideak aldatzeko

Pertsonen arteko
harremanei beste modu
batean “begiratu”
berdinen denen artean
taldean eragin eraiki
lan luzea, jarraitua, etenik gabea…
kulturari eta estiloari lotutakoa

Ikastetxearen eta hezkuntza-komunitate osoaren ardura da.

Ez da soilik kanpoko teknikariei dagokien kontua.
 BIZIKASI EKIMENA

Eremu hauek beti martxan…

Partaidetza Arreta

Ikasleak Esku-hartze Irakasleak

prozesuetako ekosistemikoa etengabeko
protagonista konpromisoa
… …
Antolakuntza

Behaketa Familia eta Curriculuma

ikastetxea batera
Ikastetxeko leku Jazarpenaren
eta une guztiak inguruko jarduera
dira hezitzaileak espezifikoak
… …
 BIZIKASI EKIMENA

BAT ikastetxea gara: inguru segurua

- Adierazpen instituzionala lau haizetara
- Uneak eta guneak BAT taldearentzat. Ahalduntzea
- BAT logoaren presentzia ikastetxeko paisaian
-GU vs NI
-Maiatzak 2: eskola jazarpenaren aurkako eguna

Taldea egitea: giroa

- Anitzak gara, berdinak gara
- Loturak eta sarea
- Irudi kolektiboa
- BAT gara
 BIZIKASI EKIMENA

Curriculumaren garapena
-Ikasleak ahalduntzea: ezagutzatik konpromisora
- BAT ikasmaterialak: hezkuntza emozionala, garapen
morala, jazarpenaz mintzatu, …
-Oinarrizko hezkidetza zutabeak
-Tutoretza orduetatik haratago ere

Kooperazioa eta interakzioa

-Bizikidetzaren aldeko hautu metodologikoak
-Ezagutza partekatuaren eraikuntza
-BATera
 BIZIKASI EKIMENA

Erregulazioa: Heterokontroletik autokontrolera

-Gelako arauak
-Esku-hartze bateratua
-Elkarrizketak
-Banakako tutoretza
-Ondoriozko pentsamendua

Ikastaldearen egoera sozio-emozionala ezagutu

-Harremanen kalitatea ezagutzeko une antolatuak
-Behaketa sistematikoa: naturala eta detekziorako
tresneriarekin (inkestak, auto-txostenak, banakako
tutoretza…)
-
 BIZIKASI EKIMENA

Komunikaziorako kanal seguruak bermatu

-Ikastetxean irakasle denok BATera BATeginik
-Egoera adierazteko, egoeraz jabetzeko, mintzatzeko…
bitartekoak izan
-Banakako tutoretza
Komunikazioa = BAT egitea

Jolastokia: denon tokia

-Espazioen erabilera eta kudeaketa
-Aukerak denontzat
-Erreferentziazko pertsonak: irakasleak eta ikasleak
 BIZIKASI EKIMENA

Berdinen arteko laguntza sistemak ezarri

-Ikasleen partaidetza esanguratsua eta eraginkorra
-Ikasleak protagonista: konponbidearen parte
-Ikasle laguntzaileak, zibermanagerrak, harrera
taldeak, elkarbizitza zirkuluak…

Errestauraziorako dinamikak
-Zirkulu restauratiboen erabilera
-Elkarren arteko harremanak errespetuan oinarrituz
bizikidetza positiboa berreraikitzeko hautua
BATeginik
 BIZIKASI EKIMENA

ESKERRIK ASKO Kredituak:

Aurkezpen hau
Berritzeguneak sortua da.

Data: 2020-01-15
Aitortu-Ez-komertziala-
LanEratorririk gabe

Lan hau Creative Commons Aitortu-

EzKomertziala-LanEratorririkGabe 4.0
Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Aitortza egokia egin behar duzu. Materiala

ezin duzu erabili merkataritza-xedeetarako.
Materiala nahasten, eraldatzen edo
horretan oinarrituz sortzen baduzu, ezin
izango duzu aldatutako materiala banatu.