DEVLE DÖVÜŞEN BİLGİSAYARIN ÖYKÜSÜ ELEŞTİRİSİ

Stainslaw Lem’in kaleme kaleme aldığı ve Bülent Somay’ın çevirdiği Devle

Dövüşen Bilgisayar, mizahi bir bilimkurgu hikayesidir. Hikaye, Siberistan adlı bir
diyarda kralın savaş isteği ve bunun üzerine oluşan bir yanlış anlaşılma üzerine
çıkan bir savaşı konu almaktadır. Kitabın özeti işe söyledir:
Siberistan Krallığı’nın kralı Kral Poleander Partobon büyük bir savaşçı
hükümdardır. Kral, modern strateji yöntemlerinin savunucusu olduğu için
sibernetiğe aşırı önem verirdi. Aynı zamanda da ülkesinin refahına önem
verirdi. Halkının refahı için kaybolmamaları için sokak lambalarına, hava
durumu erkenden öğrenmeleri için bulutlara elektrikli beyinler takıyordu. Kral
sadece var olan şeylere beyin takmakla kalmayıp, kendi de yeni şeyler yaratıp
onlara beyin takıyordu. Yani krallıktaki neredeyse her şey sibernetikti. Ancak
kral bir düşmanı olamamasından rahatsızdı. Bundan dolayı savaşma isteği asla
dinmiyordu. Savaşmak için sibernetik düşmanlar yaratıyordu. Bu düşmanlar
köyleri dümdüz ediyordu. Kral bir kahraman gibi gelip düşmanları yeniyordu.
Ancak halk düşmanları yenilmiş olsa da evleri yok olduğu için bu durumdan hiç
memnun değildi. Kral da halkın memnuniyetsizliğinden bıkıp gözlerini göklere,
aya dikmişti. Aya gidebilmek için halkına yüklü miktarda vergiler yüklemişti.
Halk da bu vergileri seve seve ödemişti çünkü artık evleri dümdüz olup yok
olmayacaktı. Kral gerekli parayı toplayarak ilk iş olarak düşman yaratan bir
bilgisayar yarattı ve ayda kalabilmek için bir elektro ev yapması emretti ama bu
emir bilgisayara ‘’elektro dev’’ olarak gitmişti.
Kral bir gün seferdeyken gökten göktaşları yağmaya yağmaya başladı.
Kral hemen geri dönüp aya bir telgraf çekti ancak nafileydi. Çünkü elektro dev
telgrafı yemişti. Bu dev Ay’ı da kendi vücuduna ekliyordu. Kral, giden geri
dönemediği Ay’a asker göndermeyi bırakmıştı. Dev krala bir telgraf çekip
Dünya’ya gelip kral olacağını söylemesi üzerine kral korkup bilge bilgisayarını
çalıştırdı ve yardım istedi. Bunun üzerine bilgisayar yeni yollar düşünmeye
başladı ve en sonunda yeniden bir yanlış anlaşılma üzerine elektro devi yendiler
ve kral savaş hevesini almış oldu.
Bu hikaye oldukça yalın ve sade bir dille yazılmış. Seni içine çekiyor ve
kısa olduğu için tek oturuşta bitirilebilecek bir hikaye. Tüm yaş kesimlerine
hitap eden bir hikaye. Metinin konusu ve ilerleyişi de bir o kadar ilgi çekici.
Yazar da çok güzel ele almış konuyu. Yazar yaşadığı döneme göre gayet güzel bir
bilim-kurgu oluşturmuş. Savaş konulu bir bilim-kurgu oluşturmak için güçlü bir
hayal gücü gereklidir ve savaş konulu bilim-kurgu okuyucularını tatmin etmek
zor bir iştir ve Stainslaw Lem bu işi çok etkileyici ve akıcı bir şekilde başarmış.
Olumlu yanları bir yana atarsak kitabın eksi yönleri de yok değil ama
oldukça az. En belirgin eksi yanı mizahının yetersizliği ve yeterince komik
olmaması. Espriler Hacivat ve Karagöz oyunu esprileri gibi kelimenin yanlış
anlaşılması üzerine kurulu soğuk espriler. Espriler çocukların ilgisini çekmesi için
konulmuş gibi. Ancak bu espriler her ne kadar yeterince komik olmasa bile
yersiz kullanılmadığı için okuyucuyu rahatsız etmemektedir. Bir diğer eksisi ise
hikayenin kısa olması. Daha uzun olsa çok daha güzel olabilirdi.
Kendi kişisel düşüncem ise kitabın okuması çok eğlenceli bir kitap
olduğudur. Daha önce de dediğim gibi her yaş kesimine hitap edebilecek bir
hikaye (esprileri dışında). Biraz daha uzun olsaydı belli zaman aralıklarıyla tekrar
tekrar okunabilen bir hikaye olabilirdi. Benim hikayeye notum on üzerinden
yedi. Her şeyi toplamak gerekirse, Stainslaw Lem’in Devle Dövüşen Bilgisayarın
Öyküsü adı bilim-kurgu hikayesi her ne kadar zayıf bir mizah içerse bile akıcılığı
ve ilgi çekiliği sayesinde çok eğlenceli bir hikaye. Her yaştan bireylerin okuması
gereken bir hikaye. Bu hikaye ‘Asker Kaçağı’ adlı kitabın 8 mini hikayesinden
biri. Bu hikayeyi okumak isterseniz bu kitabı almanız gerek. Kitap için buna
benzer hikayeler ve her biri birbirinden eğlenceli. Fiyatı ise bu eleştirinin
yazıldığı 05.06.2022 tarihinde 30 Türk Lirası. Buna benzer 8 farklı mini öykü için
yeterince güzel bir fiyat bana göre. Eleştirimi okuduğunuz için teşekkür ederim.

Mehmet Güler 11/D 4779