‫ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان‬

ISIRI Islamic Republic of Iran

10899-2 ‫ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد وﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‬ 10899-2
1st. edition Institute of Standards and Industrial Research of Iran ‫ﭼﺎپ اول‬

-‫ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام‬

-‫روش ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎرش ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ‬
‫ روش ﺷﻤﺎرش ﻛﻠﻨﻲ در‬: ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫( ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ‬aw) ‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ‬
0/95 ‫ﻛﻤﺘﺮ از‬

Microbiology of food and animal feeding

stuffs - Horizontal method for the
enumeration of yeasts and moulds -
Part 2 : Colony count technique in products
with water activity less than or equal to 0.95
 ‫ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‬
14155-6139 :‫ ﺻﻨﺪوق ﭘﺴﺘﻲ‬،1294 ‫ ﭘﻼك‬،‫ ﺿﻠﻊ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻣﻴﺪان وﻧﻚ‬،‫ ﺧﻴﺎﺑﺎن وﻟﻴﻌﺼﺮ‬- ‫ﺗﻬﺮان‬
88879461-5 :‫ﺗﻠﻔﻦ‬
88887103‫ و‬88887080 :‫دورﻧﮕﺎر‬
31585-163 ‫ ﺻﻨﺪوق ﭘﺴﺘﻲ‬،‫ ﺷﻬﺮ ﺻﻨﻌﺘﻲ‬- ‫ﻛﺮج‬
( 0261)2806031 -8 :‫ﺗﻠﻔﻦ‬
(0261) 2808114 :‫دورﻧﮕﺎر‬
standard@isiri.org.ir :‫ﭘﻴﺎم ﻧﮕﺎر‬
www.isiri.org : ‫وبﮔﺎه‬
(0261) 2818787 :‫ دورﻧﮕﺎر‬، (0261) 2818989 :‫ ﺗﻠﻔﻦ‬،‫ﺑﺨﺶ ﻓﺮوش‬
‫ رﻳﺎل‬1500 :‫ﺑﻬﺎ‬

Institute of Standards and Industrial Research of IRAN

Central Office: No.1294 Valiaser Ave. Vanak corner, Tehran, Iran
P. O. Box: 14155-6139, Tehran, Iran
Tel: +98 (21) 88879461-5
Fax: +98 (21) 88887080, 88887103
Headquarters: Standard Square, Karaj, Iran
P.O. Box: 31585-163
Tel: +98 (261) 2806031-8
Fax: +98 (261) 2808114
Email: standard @ isiri.org.ir
Website: www.isiri.org
Sales Dep.: Tel: +98(261) 2818989, Fax.: +98(261) 2818787
Price:1500 Rls.

١
 ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻨﺪ ﻳـﻚ ﻣـﺎدة‪ 3‬ﻗـﺎﻧﻮن اﺻـﻼح ﻗـﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘـﺮرات ﻣﺆﺳﺴـﺔ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد و‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺼﻮب ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ 1371‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺟﻊ رﺳﻤﻲ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺪوﻳﻦ و ﻧﺸـﺮ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫ﻣﻠﻲ )رﺳﻤﻲ( اﻳﺮان را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬
‫*‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻣﺮﻛﺐ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﻣﺮاﻛﺰ و ﻣﺆﺳﺴـﺎت‬
‫ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪي و اﻗﺘﺼﺎدي آﮔﺎه و ﻣﺮﺗﺒﻂ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد وﻛﻮﺷﺸﻲ ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻠﻲ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻮﻟﻴـﺪي‪،‬‬
‫ﻓﻨﺎوري و ﺗﺠﺎري اﺳﺖ ﻛـﻪ از ﻣﺸـﺎرﻛﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧـﻪ و ﻣﻨﺼـﻔﺎﻧﺔ ﺻـﺎﺣﺒﺎن ﺣـﻖ و ﻧﻔـﻊ‪ ،‬ﺷـﺎﻣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺼـﺮفﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن‪،‬‬
‫ﺻﺎدرﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و وارد ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﺨﺼﺼﻲ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﻏﻴﺮ دوﻟﺘﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﺮاي ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ذي ﻧﻔﻊ و اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﻓﻨـﻲ ﻣﺮﺑـﻮط ارﺳـﺎل ﻣـﻲﺷـﻮد و ﭘـﺲ از‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻈﺮﻫﺎ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ در ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن رﺷﺘﻪ ﻃﺮح و در ﺻﻮرت ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ) رﺳﻤﻲ( اﻳﺮان‬
‫ﭼﺎپ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺆﺳﺴﺎت و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ و ذﻳﺼﻼح ﻧﻴﺰ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺗﻬﻴـﻪ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‬
‫درﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ ﻃﺮح و ﺑﺮرﺳﻲ و درﺻﻮرت ﺗﺼﻮﻳﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان ﭼـﺎپ و ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪.‬ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﻣﻠﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻔﺎد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳـﺮان ﺷـﻤﺎرة ‪ 5‬ﺗـﺪوﻳﻦ و در ﻛﻤﻴﺘـﺔ ﻣﻠـﻲ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺮﺑﻮط ﻛﻪ ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان از اﻋﻀﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑـﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠـﻲ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد )‪ (ISO‬ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮن ﺑـﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠـﻲ‬
‫اﻟﻜﺘﺮوﺗﻜﻨﻴﻚ )‪ 2(IEC‬و ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻧﺪازه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ )‪ 3(OIML‬اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ راﺑﻂ‪ 4‬ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮن ﻛـﺪﻛﺲ‬
‫ﻏﺬاﻳﻲ )‪ 5(CAC‬در ﻛﺸﻮر ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺿﻤﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻠﻲ و ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﻫـﺎي‬
‫ﺧﺎص ﻛﺸﻮر‪ ،‬از آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎي ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﻓﻨﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺟﻬﺎن و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻨﺎﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨـﻲ ﺷـﺪه در ﻗـﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺑـﺮاي ﺣﻤﺎﻳـﺖ از ﻣﺼـﺮف‬
‫ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ و اﻳﻤﻨﻲ ﻓﺮدي و ﻋﻤـﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺣﺼـﻮل اﻃﻤﻴﻨـﺎن از ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﻣﺤﺼـﻮﻻت و ﻣﻼﺣﻈـﺎت زﻳﺴـﺖ ﻣﺤﻴﻄـﻲ و‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬اﺟﺮاي ﺑﻌﻀﻲ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان را ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﻴﺪي داﺧﻞ ﻛﺸﻮ ر و ‪ /‬ﻳﺎ اﻗـﻼم وارداﺗـﻲ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺗﺼـﻮﻳﺐ‬
‫ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اﺟﺒﺎري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﺑﺎزارﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼـﻮﻻت ﻛﺸـﻮر‪ ،‬اﺟـﺮاي‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺻﺎدراﺗﻲ و درﺟﻪﺑﻨﺪي آن را اﺟﺒﺎري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑـﺮاي اﻃﻤﻴﻨـﺎن ﺑﺨﺸـﻴﺪن ﺑـﻪ اﺳـﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن از‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺎ زﻣﺎﻧﻬﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻓﻌﺎل در زﻣﻴﻨﺔ ﻣﺸﺎوره‪ ،‬آﻣﻮزش‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻤﻴﺰي و ﺻﺪورﮔﻮاﻫﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴـﺖ و‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن )واﺳﻨﺠﻲ( وﺳﺎﻳﻞ ﺳﻨﺠﺶ ‪ ،‬ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺎت را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻂ ﻧﻈﺎم ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ اﻳﺮان ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ و در ﺻـﻮرت اﺣـﺮاز ﺷـﺮاﻳﻂ ﻻزم‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣـﺔ ﺗﺄﻳﻴـﺪ‬
‫ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺑﻪ آن ﻫﺎ اﻋﻄﺎ و ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ ﻧﻈﺎرت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬ﺗﺮوﻳﺞ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﻜﺎﻫـﺎ‪ ،‬ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳـﻴﻮن )واﺳـﻨﺠﻲ( وﺳـﺎﻳﻞ‬
‫ﺳﻨﺠﺶ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻴﺎر ﻓﻠﺰات ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ و اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎي ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان از دﻳﮕﺮ وﻇﺎﻳﻒ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻨﻲ ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫* ﮥ ا ارد و ت  اان‬

‫‪1- International organization for Standardization‬‬
‫‪2 - International Electro technical Commission‬‬
‫)‪3- International Organization for Legal Metrology (Organization International de Metrology Legal‬‬
‫‪4 - Contact point‬‬
‫‪5 - Codex Alimentarius Commission‬‬

‫‪٢‬‬
‫» ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام – روش ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎرش ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ – ﻗﺴﻤﺖ دوم ‪ :‬روش‬
‫ﺷﻤﺎرش ﻛﻠﻨﻲ در ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ ) ‪ (aw‬ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪« 0/95‬‬

‫ﺳﻤﺖ و‪ /‬ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫رﺋﻴﺲ‪:‬‬

‫وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ‪-‬‬ ‫رﺣﻴﻤﻲ ﻓﺮد ‪ ،‬ﻧﺎﻫﻴﺪ‬
‫اداره ﻛﻞ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﻏﺬا و دارو‬ ‫)دﻛﺘﺮاي ﻣﻴﻜﺮب ﺷﻨﺎﺳﻲ(‬

‫دﺑﻴﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‬ ‫اﺑﺮاﻫﻴﻤﻲ اﻣﺎم ‪ ،‬ﻏﻼﻣﺤﺴﻦ‬
‫)ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ(‬

‫اﻋﻀﺎء‪) :‬اﺳﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ(‬

‫وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ‪-‬‬ ‫اﺻﻐﺮي ‪ ،‬ﺷﻬﻨﺎز‬
‫اداره ﻛﻞ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﻏﺬا و دارو‬ ‫)ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي(‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﺷﻴﺮ ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰه ﭘﮕﺎه ﺗﻬﺮان‬ ‫ﺑﺎﺑﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﺪرﻟﻮ ‪ ،‬ﭘﺮﻳﺴﺎ‬

‫) ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي(‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻬﺮوز ﻧﻴﻚ‬ ‫ﭘﻴﺮي آذر ﻫﺮﻳﺲ ‪ ،‬رﺳﻮل‬

‫) ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي (‬
‫وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ‪-‬‬
‫اداره ﻛﻞ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﻏﺬا و دارو‬ ‫ﭘﻴﺮوز ‪ ،‬ﺑﻬﻨﺎز‬
‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي (‬
‫وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ‪-‬‬
‫اداره ﻛﻞ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﻏﺬا و دارو‬ ‫ﺳﻌﺎدﺗﻲ ‪ ،‬ﺷﻬﻼ‬
‫) ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺗﻐﺬﻳﻪ (‬
‫ﮔﺮوه ﺗﻮﻟﻴﺪي ﭘﺎرس ﻣﻴﻨﻮ‬
‫ﺷﺎه ﺣﺴﻴﻨﻲ ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺎز‬
‫) ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻋﻠﻮم ﺗﻐﺬﻳﻪ و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ (‬
‫ﻣﺮﻛﺰ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي ﻏﻼت‬
‫ﺷﺮﻓﻲ ‪ ،‬ﮔﻴﺘﻲ‬
‫)ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺗﻐﺬﻳﻪ (‬
‫اداره ﻛﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺘﺎن‬
‫ﺗﻬﺮان‬
‫ﺻﻤﻴﻌﻲ ‪ ،‬ﺑﻴﺘﺎ‬
‫ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‬ ‫)ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي(‬

‫‪٣‬‬
‫اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺗﻐﺬﻳﻪ اي و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ‬ ‫ﻓﻴﺎﺿﻲ ‪ ،‬اﻛﺮم ﺳﺎدات‬
‫ﻛﺸﻮر‬ ‫)ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺗﻐﺬﻳﻪ (‬

‫ﮔﺮوه ﺗﻮﻟﻴﺪي ﻣﻬﺮام‬ ‫ﻛﻮﻫﻲ ﻛﻤﺎﻟﻲ دﻫﻜﺮدي ‪ ،‬ﭘﺎﻟﻴﺰ‬

‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي (‬

‫ﻛﻬﻦ ﻧﻴﺎ ‪ ،‬ﻧﺎﺻﺮ‬

‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي (‬

‫‪٤‬‬
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺪرﺟﺎت‬
‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬
‫ج‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫د‪-‬ه‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻨﻲ ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ز‬ ‫ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﺎر‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 1‬ﻫﺪف‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 2‬داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 3‬ﻣﺮاﺟﻊ اﻟﺰاﻣﻲ‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 4‬اﺻﻄﻼﺣﺎت و ﺗﻌﺎرﻳﻒ‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 5‬اﺻﻮل آزﻣﻮن‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 6‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 7‬ﻣﻮاد و‪/‬ﻳﺎ واﻛﻨﺸﮕﺮ ﻫﺎ ) ﺷﻨﺎﺳﺎﮔﺮ ﻫﺎ (‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 1-7‬رﻗﻴﻖ ﻛﻨﻨﺪه‬
‫‪5‬‬ ‫‪ 2-7‬ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ‬
‫‪8‬‬ ‫‪ 8‬وﺳﺎﻳﻞ‬
‫‪8‬‬ ‫‪ 9‬آﻣﺎده ﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﻪ‬
‫‪8‬‬ ‫‪ 10‬روش اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن‬
‫‪8‬‬ ‫‪ 1-10‬آزﻣﻮﻧﻪ ‪ ،‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ و رﻗﺖ ﻫﺎ‬
‫‪10‬‬ ‫‪ 2-10‬ﺗﻠﻘﻴﺢ و ﮔﺮﻣﺨﺎﻧﻪ ﮔﺬاري‬
‫‪10‬‬ ‫‪ 3-10‬ﺷﻤﺎرش و اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ‬
‫‪10‬‬ ‫‪ 11‬ﺑﻴﺎن ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﺣﺪود اﻃﻤﻴﻨﺎن‬
‫‪12‬‬ ‫‪ 12‬ﮔﺰارش آزﻣﻮن‬
‫‪11‬‬ ‫ﻣﺜﺎل ﻫﺎﻳﻲ از ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﺑﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﻓﺮاورده ﻫﺎ‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ ) اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ (‬

‫‪٥‬‬
 ‫ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﺎر‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد " ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام ‪ -‬روش ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎرش ﻛﭙـﻚ ﻫـﺎ و ﻣﺨﻤـﺮ ﻫـﺎ – ﻗﺴـﻤﺖ دوم ‪ :‬روش‬
‫ﺷﻤﺎرش ﻛﻠﻨﻲ در ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ) ‪ ( aw‬ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ " 0/95‬ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ آن درﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫـﺎي ﻣﺮﺑـﻮط‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ) ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﺘﻌﺘﻲ اﻳﺮان ( ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه و در دوﻳﺴـﺖ و ﺳـﻴﺰدﻫﻤﻴﻦ اﺟـﻼس ﻛﻤﻴﺘـﺔ ﻣﻠـﻲ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي و ﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮرخ ‪ 87/8/28‬ﻣﻮرد ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻳﻨﻚ ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻨﺪ ﻳـﻚ ﻣـﺎدة ‪ 3‬ﻗـﺎﻧﻮن‬
‫اﺻﻼح ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺼﻮب ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ ، 1371‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻫﻤﮕﺎﻣﻲ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻣﻠﻲ و ﺟﻬﺎﻧﻲ در زﻣﻴﻨﺔ ﺻﻨﺎﻳﻊ‪ ،‬ﻋﻠﻮم و ﺧـﺪﻣﺎت‪ ،‬اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫ﻣﻠﻲ اﻳﺮان در ﻣﻮاﻗﻊ ﻟﺰوم ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻫﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺻﻼح و ﺗﻜﻤﻴﻞ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ اراﺋﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻨﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻮاره از آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫ﻣﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 3990‬ﺳﺎل ‪ " 1376‬ﺷﻤﺎرش ﺗﻌﺪاد ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ و ﻛﭙﻚ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻏﻼت و ﺣﺒﻮﺑﺎت " ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ‪ 997‬ﺳﺎل ‪ " 1374‬روش ﺟﺴﺘﺠﻮ و ﺷﻤﺎرش ﻗﺎرچ ﻫﺎ ) ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و‬
‫ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ ( ﺑﻪ روش ﺷﻤﺎرش ﭘﺮﮔﻨﻪ در ‪ 25‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﻴﻮس " و ﺷﻤﺎره ‪ 5231‬ﺳﺎل ‪ " 1380‬ﮔﻮﺷﺖ و‬
‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي آن – ﺷﻤﺎرش ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ – روش ﺷﻤﺎرش ﭘﺮﮔﻨﻪ " ﺑﺎﻃﻞ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪10889-1‬‬
‫ﺳﺎل ‪ " 1387‬ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام – روش ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎرش ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ – ﻗﺴﻤﺖ اول ‪:‬‬
‫روش ﺷﻤﺎرش ﻛﻠﻨﻲ در ﻓﺮاورده ﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ ) ‪ ( aw‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ " 0/95‬و ﺷﻤﺎره ‪ 10899-2‬ﺳﺎل ‪ " 1387‬ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي‬
‫ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام – روش ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎرش ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ – ﻗﺴﻤﺖ دوم ‪ :‬روش ﺷﻤﺎرش ﻛﻠﻨﻲ در ﻓﺮاورده ﻫﺎي‬
‫ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ ) ‪ ( aw‬ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮاز ‪ " 0/95‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ آن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺎﺧﺬي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﺔ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫– ‪ISO 21527-2 : 2008 Microbiology of food and animal feeding stuffs‬‬
‫‪Horizontal method for the enumeration of yeasts and moulds – Part 2 : Colony‬‬
‫‪count technique in products with water activity less than or equal to 0,95‬‬

‫‪٦‬‬
 ‫ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام‪ -‬روش ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎرش ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ – ﻗﺴﻤﺖ دوم ‪ :‬روش ﺷﻤﺎرش ﻛﻠﻨﻲ در ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ)‪(aw‬‬
‫ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪0/95‬‬

‫ﻫﺸﺪار – ﺿﺮوري اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﻛﺎرﻛﻨﺎن آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از آﻟـﻮدﮔﻲ‬
‫ﻓﻀﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﺎ اﺳﭙﻮر ﻛﭙﻚ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺷﻤﺎرش ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺣﺘﻴﺎط اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد ‪.‬‬

‫ﻫﺪف‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻫﺪف از ﺗﺪوﻳﻦ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﻌﻴﻴﻦ روش ﺷﻤﺎرش ﻛﭙﻚ ﻫﺎي ﺧﺸﻜﻲ دوﺳﺖ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎي ﻏﻠﻈـﺖ دوﺳـﺖ‬
‫در ﻓﺮاورده ﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف اﻧﺴﺎن و ﺧﻮراك دام ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﺷﻤﺎرش ﻛﻠﻨﻲ در ‪ (25±1)°C‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪ 2‬داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﻓﺮآورده ﻫﺎي داراي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/95‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﻮه ﻫﺎي ﺧﺸﻚ ‪ ،‬ﻛﻴﻚ ‪،‬‬
‫ﻣﺮﺑﺎ ‪ ،‬ﮔﻮﺷﺖ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه ‪ ،‬ﻣﺎﻫﻲ ﺷﻮر ‪ ،‬داﻧﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻏﻼت و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آن ﻫﺎ ‪ ،‬اﻧﻮاع آرد ‪ ،‬ﻣﻐﺰ ﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ ‪،‬‬
‫ادوﻳﻪ و ﭼﺎﺷﻨﻲ ﻛﺎرﺑﺮد دارد ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري ‪ -1‬اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺑﺪون آب ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ ﻣﺴﺎوي ﻳـﺎ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 0/60‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻏـﻼت آﺑﮕﻴـﺮي ﺷـﺪه ‪،‬‬
‫روﻏﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ از ادوﻳﻪ ‪ ،‬ﺣﺒﻮﺑﺎت ‪ ،‬ﺑﺬر ﻫﺎ ‪ ،‬ﭘﻮدر ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻫﺎي ﻓﻮري ‪ ،‬ﺧﻮراك ﺧﺸﻚ دام و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎرش اﺳﭙﻮر ﻛﭙﻚ‬
‫ﻫﺎ ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻓﻠﻮر ﻗﺎرﭼﻲ و ﻣﺎﻳﻜﻮﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺷﻤﺎرش ﻗﺎرچ ﻫﺎي ﺧﺸﻜﻲ دوﺳﺖ ﻧﻤﻚ دوﺳﺖ‪ 4‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻠﻲ ﭘﺴﻴﻠﻮم ﭘﻴﺰه‪ 5‬و ﺑﺎزي‬
‫ﺑﺎزي ﭘﺘﻮﺳﭙﻮرا ﻫﺎﻟﻮﻓﻴﻼ‪ 6‬ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﺎﻫﻲ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه ﻳﺎﻓﺖ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري ‪ -2‬ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ آﮔﺎﻫﻲ ﻻزم درﺑﺎره ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﻓﺮآورده ﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ –اﻟﻒ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ اﻟﺰاﻣﻲ‬ ‫‪3‬‬

‫ﻣﺪارك اﻟﺰاﻣﻲ زﻳﺮ ﺣﺎوي ﻣﻘﺮراﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ آن ﻫﺎ ارﺟﺎع داده ﺷﺪه اﺳـﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ آن ﻣﻘﺮرات ﺟﺰﺋﻲ از اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫)‪1- Water activity (aw‬‬

‫‪2 - Xerophilic‬‬
‫‪3- Osmophilic‬‬
‫‪4 - Hallophilic‬‬
‫‪5- Polypaecilum pisce‬‬
‫‪6- Basipetospora halophila‬‬

‫‪٧‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪرﻛﻲ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺸﺎر ارﺟﺎع داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬اﺻﻼﺣﻴﻪ ﻫﺎ و ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮﻫﺎي ﺑﻌـﺪي آن‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬در ﻣﻮرد ﻣﺪارﻛﻲ ﻛﻪ ﺑﺪون ذﻛﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺸﺎر ﺑـﻪ آن ﻫـﺎ ارﺟـﺎع داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ و اﺻﻼﺣﻴﻪ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي آن ﻫﺎ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺮاﺟﻊ زﻳﺮ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ 1-3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ، 8923-1‬ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام – آﻣﺎده ﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﻪ ‪،‬‬
‫ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ و رﻗﺖ ﻫﺎي اﻋﺸﺎري ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي – ﻗﺴﻤﺖ اول ‪ :‬ﻣﻘﺮرات ﻛﻠﻲ ﺑـﺮاي آﻣـﺎده‬
‫ﺳﺎزي ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ و رﻗﺖ ﻫﺎي اﻋﺸﺎري‬
‫‪ 2-3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ، 8923-2‬ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام – آﻣﺎده ﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﻪ ‪،‬‬
‫ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ و رﻗﺖ ﻫﺎي اﻋﺸﺎري ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي – ﻗﺴﻤﺖ دوم ‪ :‬ﻣﻘﺮرات وﻳﮋه ﺑﺮاي آﻣﺎده‬
‫ﺳﺎزي ﮔﻮﺷﺖ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آن‬
‫‪ 3-3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ، 8923-3‬ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام – آﻣﺎده ﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﻪ ‪،‬‬
‫ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ و رﻗﺖ ﻫﺎي اﻋﺸﺎري ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي – ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم ‪ :‬ﻣﻘﺮرات وﻳﮋه ﺑﺮاي آﻣﺎده‬
‫ﺳﺎزي ﻣﺎﻫﻲ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آن‬
‫‪ 4-3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ، 8923-4‬ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام – آﻣﺎده ﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﻪ ‪،‬‬
‫ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ و رﻗﺖ ﻫﺎي اﻋﺸﺎري ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي – ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم ‪ :‬ﻣﻘﺮرات وﻳﮋه ﺑﺮاي آﻣﺎده‬
‫ﺳﺎزي ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺷﻴﺮ ‪ ،‬ﮔﻮﺷﺖ ‪ ،‬ﻣﺎﻫﻲ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آن ﻫﺎ‬
‫‪ 5-3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ، 9415‬ﺷﻴﺮ و ﻓﺮاورده ﻫﺎي آن – روش آﻣﺎده ﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﻪ ‪ ،‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن‬
‫اوﻟﻴﻪ و رﻗﺖ ﻫﺎي اﻋﺸﺎري ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي – راﻫﻨﻤﺎي ﻛﻠﻲ‬
‫‪ 6-3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ، 9899‬ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏـﺬاﻳﻲ و ﺧـﻮراك دام – اﻟﺰاﻣـﺎت ﻛﻠـﻲ ﺑـﺮاي‬
‫آزﻣﻮن ﻫﺎي ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي – راﻫﻨﻤﺎ‬
‫‪ 7-3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ، 8663-1‬ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﺧﻮراك دام – راﻫﻨﻤﺎي آﻣﺎده‬
‫ﺳﺎزي و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﻛﺸﺖ – ﻗﺴﻤﺖ اول ‪ :‬راﻫﻨﻤﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺮاي آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻣﺤﻴﻂ‬
‫ﻫﺎي ﻛﺸﺖ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‬
‫‪ 8-3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ، 8663-2‬ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ﻣـﻮاد ﻏـﺬاﻳﻲ و ﺧـﻮراك دام – راﻫﻨﻤـﺎي آﻣـﺎده‬
‫ﺳﺎزي و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﻛﺸﺖ – ﻗﺴﻤﺖ دوم ‪ :‬راﻫﻨﻤﺎي ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﻛﺸﺖ‬

‫‪٨‬‬
 ‫اﺻﻄﻼﺣﺎت و ﺗﻌﺎرﻳﻒ‬ ‫‪4‬‬
‫در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ،‬اﺻﻄﻼﺣﺎت و ﺗﻌﺎرﻳﻒ زﻳﺮ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود ‪:‬‬
‫‪1-4‬‬

‫ﻛﭙﻚ‬
‫ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎي رﺷﺘﻪ اي ‪ ،‬ﻫﻮازي ﻣﺰوﻓﻴﻞ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺷﺮح داده ﺷﺪه در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻛﻠﻨﻲ ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎﮔﻮل‪ 1‬ﻳﺎ ﺟﻮاﻧﻪ‪ 2‬ﺻﺎف ﻳﺎ ﻛﺮك دار ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺳﭙﻮر زاﻳﻲ ﻳﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻠـﻲ رﻧﮕـﻲ ‪ ،‬در‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﻛﺸﺖ ﻗﺎرﭼﻲ رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻳﺎد آوري ‪ – 1‬ﻛﭙﻚ ﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻄﺢ در ﻋﻤﻖ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي ﮔﺮد ﻋﺪﺳﻲ ﺷﻜﻞ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻳﺎد آوري ‪ – 2‬ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي ﻛﭙﻚ و ﻣﺨﻤﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﺷﻜﺎل ﺑﻴﻨﺎﺑﻴﻦ در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ دﻳﺪه ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪2-4‬‬

‫ﻣﺨﻤﺮ‬
‫ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﻮازي ﻣﺰوﻓﻴﻞ ﻛﻪ ﺗﺤـﺖ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺷـﺮح داده ﺷـﺪه در اﻳـﻦ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد در ‪ ، 25°C‬در ﺳـﻄﺢ‬
‫ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﻛﺸﺖ ﻗﺎرﭼﻲ ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي ﮔﺮد ﻣﺎت ﻳﺎ درﺧﺸﺎن ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ داراي ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﻨﻈﻢ و ﺑﺎ ﺗﺤﺪب ﻛـﻢ ﻳـﺎ‬
‫زﻳﺎد اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻳﺎد آوري ‪ – 1‬ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻄﺢ در ﻋﻤﻖ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻧﻴﺰ ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي ﮔﺮد ﻋﺪﺳﻲ ﺷﻜﻞ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻳﺎد آوري ‪ – 2‬ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي ﻛﭙﻚ و ﻣﺨﻤﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﺷﻜﺎل ﺑﻴﻨﺎﺑﻴﻦ در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ دﻳﺪه ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪3-4‬‬

‫ﭘﺮوﭘﺎﮔﻮل ‪ /‬ﺟﻮاﻧﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻠﻮل روﻳﺸﻲ ‪ ،‬ﮔﺮوه ﺳﻠﻮل ﻫﺎ ‪ ،‬اﺳﭙﻮر ‪ ،‬ﺧﻮﺷـﻪ ﻫـﺎي اﺳـﭙﻮر ‪ ،‬ﻳـﺎ ﻗﻄﻌـﻪ اي از ﻳـﻚ‬
‫ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم‪ 3‬ﻗﺎرﭼﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ رﺷﺪ در ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﻛﺸﺖ ﻣﻐﺬي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪4-4‬‬

‫ﻛﻠﻨﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺠﻤﻊ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺗﻮده ﻣﻴﻜﺮﺑﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻳﻚ ذرة زﻧﺪة رﺷﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ در ﺳـﻄﺢ ﻳـﺎ داﺧـﻞ ﻣﺤـﻴﻂ‬
‫ﻛﺸﺖ ﻣﻐﺬي ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪1- Propagule‬‬
‫‪2- Germ‬‬
‫‪3- Mycelium‬‬

‫‪٩‬‬
 ‫‪5-4‬‬

‫ﻣﺨﻤﺮ ﻏﻠﻈﺖ دوﺳﺖ‬

‫ﻛﭙﻚ ﺧﺸﻜﻲ دوﺳﺖ‬

‫ﻗﺎرچ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ رﺷﺪ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/95‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫اﺻﻮل آزﻣﻮن‬ ‫‪5‬‬

‫‪ 1-5‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺗﻌﺪاد ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي ﻓﺮﺿﻲ ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻣﻌﻴﻨﻲ از‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ) ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ ( ‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ ) ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮآورده ﻫـﺎ ( ﻳـﺎ رﻗـﺖ ﻫـﺎي اﻋﺸـﺎري از ﻧﻤﻮﻧـﻪ و‬
‫ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ درﺳﻄﺢ ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎي ﭘﻴﺶ رﻳﺨﺘﻪ ﻛﺸﺖ داده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻛﻤﻚ رﻗﺖ ﻫﺎي اﻋﺸﺎري ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه از آزﻣﺎﻳﻪ و ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ و در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﭘﻠﻴﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي را آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻛﺮده و ﻛﺸﺖ داد ‪.‬‬
‫‪ 2-5‬ﺳﭙﺲ ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻫﻮازي در دﻣﺎي ‪ (25±1) °C‬ﺑـﻪ ﻣـﺪت زﻣـﺎن ‪ 7-5‬روز ﮔﺮﻣﺨﺎﻧـﻪ ﮔـﺬاري‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻳﺎ دو روز در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ روز ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫‪ 3-5‬ﭘﺲ از ﺷﻤﺎرش ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎ ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎﮔﻮل ﻫﺎ ﻳﺎ ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬و در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺟﻬـﺖ ﺗﻤـﺎﻳﺰ ﺑـﻴﻦ ﻛﻠﻨـﻲ ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﻤﺮ از ﺑﺎﻛﺘﺮي ‪ ،‬ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺮ ﻛﺪام از ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي ﻣﺸﻜﻮك ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻮﺳﻂ ذره ﺑﻴﻦ ﻳﺎ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﭗ ﻣﻮرد ﺗﺎﻳﻴـﺪ‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫‪ 4-5‬ﺗﻌﺪاد ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ در ﮔﺮم ﻳﺎ ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ ﻓـﺮآورده از روي ﺗﻌـﺪاد ﻛﻠﻨـﻲ ﻫـﺎ ‪ ،‬ﭘﺮوﭘـﺎﮔﻮل ﻫـﺎ ﻳـﺎ‬
‫ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪه در ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺘﺨﺐ از رﻗﺖ ﻫﺎي داراي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺻﻮرت‬
‫ﻟﺰوم ‪ ،‬ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎرش ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري‬ ‫‪6‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪة ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺿﻤﻦ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﻧﮕﻬﺪاري آﺳﻴﺐ ﻧﺪﻳﺪه و ﻳﺎ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ در آن اﻳﺠﺎد ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻳﺦ زده ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﻫﺮ ﻓﺮاورده ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد ‪.‬‬

‫ﻣﻮاد و‪/‬ﻳﺎ واﻛﻨﺸﮕﺮ ﻫﺎ) ﺷﻨﺎﺳﺎﮔﺮﻫﺎ(‬ ‫‪7‬‬

‫ﺑﺮاي اﻃﻼع از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮاد و‪/‬ﻳﺎ واﻛﻨﺸﮕﺮ ﻫﺎ ) ﺷﻨﺎﺳﺎﮔﺮﻫﺎ ( ﺑﻪ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 2‬و‪ 8663-1‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫رﻗﻴﻖ ﻛﻨﻨﺪه ‪ :‬آب ﭘﭙﺘﻮﻧﻪ‬ ‫‪1-7‬‬
‫ﺑﺮاي اﻃﻼع از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ آﻣﺎده ﺳﺎزي رﻗﻴﻖ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﻪ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان ﺷـﻤﺎره ‪ 4‬ﺗـﺎ ‪، 8923 -1‬‬
‫‪ 9415‬و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻓﺮاورده ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬

‫‪١٠‬‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺷﻮك اﺳﻤﺰي ﺑﻪ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻛﭙﻚ ﻫﺎي ﺧﺸﻜﻲ دوﺳﺖ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎي ﻏﻠﻈﺖ دوﺳـﺖ ‪ ،‬ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎد‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻫﻨﮕﺎم آﻣﺎده ﺳﺎزي رﻗﺖ ﻫﺎي اﻋﺸﺎري ‪ ،‬از رﻗﻴـﻖ ﻛﻨﻨـﺪه ﻫـﺎي داراي ﻓﺸـﺎر اﺳـﻤﺰي ﺑﺎﻻﺑـﺎ اﻓـﺰودن‬
‫ﮔﻠﻴﺴﺮول ﻳﺎ ‪-D‬ﮔﻠﻮﻛﺰ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ %20‬ﺗﺎ ‪ %35‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري ‪ -‬ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺠﻤﻊ ﻛﻨﻴﺪي ﻫﺎ‪ 1‬و اﺳﭙﻮرﻫﺎي ﻛﭙﻚ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان از اﻓﺰودن ﻣﻮاد ﻛﺎﻫﻨﺪه ﻛﺸﺶ ﺳﻄﺤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ]ﺳﺪﻳﻢ‬
‫ﭘﻠﻲ ) اﻛﺴﻲ اﺗﻴﻠﻦ ( ﺳﻮرﺑﻴﺘﺎن ﻣﻮﻧﻮ اوﻟﺌﺎت[‪) 2‬ﺗﻮﺋﻴﻦ ‪ 3( 80‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ ) 0/05 %‬وزﻧﻲ‪/‬ﺣﺠﻤﻲ (ﺑﻪ رﻗﻴﻖ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ 2-7‬ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ‪ :‬دي ﻛﻠﺮان ‪ %18‬ﮔﻠﻴﺴﺮول آﮔﺎر ) ‪( DG18‬‬

‫ﻣﻘﺪار‬ ‫ﻣﻮاد ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه‬

‫‪5/0 gr‬‬ ‫ﻫﻀﻢ ﺷﺪه آﻧﺰﻳﻤﻲ ﻛﺎزﺋﻴﻦ‬
‫‪10/0 gr‬‬ ‫‪ -D‬ﮔﻠﻮﻛﺰ‬
‫‪1/0 gr‬‬ ‫ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ دي ﻫﻴﺪروژن ﻓﺴﻔﺎت ) ‪( PO4H2K‬‬
‫‪0/5 gr‬‬ ‫ﻣﻨﻴﺰﻳﻢ ﺳﻮﻟﻔﺎت ) ‪( MgSO4.H2O‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0/002 gr‬‬ ‫دي ﻛﻠﺮان ) ‪ 6،2‬دﻳﻜﻠﺮو ‪ -4-‬ﻧﻴﺘﺮوآﻧﻴﻠﻴﻦ (‬
‫‪220 gr‬‬ ‫ﮔﻠﻴﺴﺮول ﺑﺪون آب‬
‫‪6‬‬
‫‪15-12 gr‬‬ ‫آﮔﺎر‬
‫‪7‬‬
‫‪0/1 gr‬‬ ‫ﻛﻠﺮاﻣﻔﻨﻴﻜﻞ‬
‫‪1000 ml‬‬ ‫آب ﻣﻘﻄﺮ ﻳﺎ ﻳﻮن زداﻳﻲ ﺷﺪه‬
‫‪ 1-2-7‬ﻃﺮز ﺗﻬﻴﻪ‬

‫‪ 1-1-2-7‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﻣﻮاد ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﻏﻴﺮ از ﻛﻠﺮاﻣﻔﻨﻴﻜﻞ را در آب رﻳﺨﺘﻪ و ﺑﻪ ﺣﺪ ﺟﻮش ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﺪ ﺗﺎ ﻛﺎﻣﻼ ﺣﻞ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺻﻮرت‬
‫ﻧﻴﺎز ‪ pH ،‬را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺳﺘﺮون ﻛﺮدن ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 5/6 ±0/2‬در ‪ 25°C‬ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ 10‬ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ از ﻣﺤﻠﻮل ‪ %1‬ﻛﻠﺮاﻣﻔﻨﻴﻜﻞ در اﺗﺎﻧﻞ را ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮده و ﻣﺨﻠﻮط ﻛﻨﻴـﺪ ‪ .‬ﻣﺤـﻴﻂ ﻛﺸـﺖ را در‬
‫ﻇﺮوف ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ) ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪ ( 5-8‬رﻳﺨﺘﻪ و ﺗﻮﺳﻂ اﺗﻮﻛﻼو در دﻣﺎي ‪ 121°C‬ﺑـﻪ ﻣـﺪت زﻣـﺎن ‪15‬‬
‫دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺘﺮون ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻲ درﻧﮓ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ را در ﺣﻤﺎم آﺑﮕﺮم ) ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪ ( 3-8‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه در دﻣﺎي‪ 44° C‬ﺗـﺎ ‪ 47C°‬ﺧﻨـﻚ‬
‫ﻛﺮده و در ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ 15‬ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮي در ﭘﺘﺮي دﻳﺶ ﻫﺎي ﺳﺘﺮون ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬

‫‪1- Conidia‬‬
‫‪2- Sodium poly ( oxyethylene) sorbitanmonooleate‬‬
‫‪3- Tween 80‬‬
‫‪4- Dichloran 18% mass fraction glycerol agar‬‬
‫)‪5- Dichloran (2,6-dichloro-4-nitroaniline‬‬
‫‪  -+‬ار ‪01‬ر ‪ 7 4. -. ،‬رت ژ‪ 45‬ا‪ 2 3‬ن ‪1‬ن دارد‪.‬‬
‫‪7- Chloramphenicol‬‬

‫‪١١‬‬
‫ﭘﺲ از ﺟﺎﻣﺪ ﺷﺪن ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﺮاي ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﺳﻄﺢ ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎ از روش ﻫﺎي ﺷـﺮح داده‬
‫ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 9899‬و ‪ 2‬و‪ 8663-1‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎي آﻣﺎده ﺷﺪه را ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دﻫﻴﺪ ‪ ،‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت آن ﻫـﺎ را در ﺗـﺎرﻳﻜﻲ و ﻃﺒـﻖ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺪرج در اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 2‬و ‪ 8663-1‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ – ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎي ﺣﺎوي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ را در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻗﺮار ﻧﺪﻫﻴﺪ زﻳﺮا ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﻤﻲ ﻧﺎﺷﻲ از‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪ ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﺳﺘﻦ از ﺷﻤﺎرش ﻓﻠﻮر ﻗﺎرﭼﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ 2-1-2-7‬اﻓﺰودن اﺧﺘﻴﺎري ﻛﻠﺮو ﺗﺘﺮاﺳﻴﻜﻠﻴﻦ ﻫﻴﺪرو ﻛﻠﺮاﻳﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از رﺷﺪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎ ‪ ،‬اﻓﺰودن ﻛﻠﺮاﻣﻔﻨﻴﻜﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ 50‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔـﺮم در ﻟﻴﺘـﺮ و ﻛﻠـﺮو‬
‫ﺗﺘﺮاﺳﻴﻜﻠﻴﻦ آن ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ 50‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ‪ ،‬ﻣﺤـﻴﻂ ﻛﺸـﺖ ﭘﺎﻳـﻪ را‬
‫ﻃﺒﻖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻨﺪ ‪ 1-2-2-6‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﻛﻠﺮاﻣﻔﻨﻴﻜﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ 50‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ ﺗﻬﻴـﻪ ﻛـﺮده و آن را در ﺣﺠـﻢ‬
‫ﻫﺎي ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮي ﺗﻮزﻳـﻊ ﻧﻤـﻮده و ﺳـﺘﺮون ﻛﻨﻴـﺪ ‪ .‬ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﻧﺎﭘﺎﻳـﺪاري ﻧﺴـﺒﻲ ‪ ،‬ﻣﺤﻠـﻮل ‪ 0/1 %‬ﻛﻠـﺮو‬
‫ﺗﺘﺮاﺳﻴﻜﻠﻴﻦ ﻫﻴﺪروﻛﻠﺮاﻳﺪ در آب ﻣﻘﻄﺮ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺎزه ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮده و ﺗﻮﺳـﻂ ﺻـﺎﻓﻲ ﻏﺸـﺎﻳﻲ ﺳـﺘﺮون ﻛﻨﻴـﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﻴﺶ از اﺳﺘﻔﺎده ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ از اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻮل را در ﺷﺮاﻳﻂ اﺳـﭙﺘﻴﻚ ﺑـﻪ ‪ 100‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻟﻴﺘـﺮ ﻣﺤـﻴﻂ‬
‫ﻛﺸﺖ ﭘﺎﻳﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮده و در ﭘﺘﺮي دﻳﺶ ﻫﺎ ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﻳﺴﻴﻦ‪ 2‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬زﻳـﺮا ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺳـﺒﺐ ﻣﻤﺎﻧﻌـﺖ از رﺷـﺪ ﺑﺮﺧـﻲ از اﻧـﻮاع‬
‫ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ 3-1-2-7‬اﻓﺰودن اﺧﺘﻴﺎري ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻛﻤﻴﺎب‬
‫ﻛﭙﻚ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻛﺎﻣﻞ رﻳﺨﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺧﻮد ‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ‬
‫ﻛﻤﻴﺎب ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ‪ DG18‬ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﭙﻚ ﻫﺎ در اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ‬
‫ﻛﺸﺖ ‪ ،‬ﻣﺤﻠﻮل ‪1% ،SO4Zn,7H2O‬و ‪ 0/5% ، SO4Cu,5H2O‬را ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻳـﻚ ﻣﻴﻠـﻲ ﻟﻴﺘـﺮ ﺑـﻪ ازاء ﻫـﺮ ﻟﻴﺘـﺮ‬
‫ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﺳﺘﺮون ﻛﺮدن ﺑﻪ آن ﺑﻴﻔﺰاﻳﻴﺪ ‪.‬‬
‫‪ 4-1-2-7‬آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮاي ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ‬
‫‪ DG18‬ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﺟﺎﻣﺪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ رﺷﺪ‪ 3‬و اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺑـﻮدن آن ﺑﺎﻳـﺪ ﻃﺒـﻖ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان‬
‫‪4‬‬

‫ﺷﻤﺎره ‪2‬و‪ 8663-1‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد ‪:‬‬

‫‪ 1-4-1-2-7‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ رﺷﺪ‬

‫ﭘﻨﺞ روز در ‪(25±1) °C‬‬ ‫‪ -‬ﮔﺮﻣﺨﺎﻧﻪ ﮔﺬاري ‪:‬‬

‫‪5‬‬
‫‪ATCC 9763‬‬ ‫ﺳﺎﻛﺎروﻣﻴﺴﻴﺰ ﺳﺮوﻳﺰﻳﻪ‬ ‫‪ -‬ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫‪1- Chlortetracycline hydrochloride‬‬

‫‪2- Gentamicin‬‬
‫‪3- Productivity‬‬
‫‪4- Selectivity‬‬
‫‪5- Saccharomyces cerevisiae‬‬

‫‪١٢‬‬
 ‫‪1‬‬
‫‪ATCC 42694‬‬ ‫واﻟﻴﻤﻴﺎ ﺳﺒﻲ‬
‫‪2‬‬
‫‪ATCC 42693‬‬ ‫آﺳﭙﺮژﻳﻠﻮس رﻳﺴﺘﺮﻳﻜﺘﻮس‬
‫‪3‬‬
‫‪ATCC 42690‬‬ ‫ﻳﻮروﺗﻴﻮم راﺑﺮوم‬
‫ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﺎدل ﻛﻪ در ﻛﻠﻜﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﻗﺎرﭼﻲ دﻳﮕﺮ ﺛﺒﺖ‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫آن ﺑﭻ‪ 4‬از ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ‪ SDA‬ﻛﻪ ﺟﺪﻳﺪ‪‬ا اﻋﺘﺒﺎر ﺳﻨﺠﻲ ﺷﺪه‬ ‫‪ -‬ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻣﺮﺟﻊ ‪:‬‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻛﻤّﻲ‬ ‫‪ -‬روش ﻛﻨﺘﺮل ‪:‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ رﺷﺪ ‪P R ≥0/5 ،‬‬ ‫‪ -‬ﻣﻌﻴﺎر ‪:‬‬

‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻠﻨﻲ ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎﮔﻮل ﻳﺎ ﺟﻮاﻧﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي‬ ‫‪ -‬واﻛﻨﺶ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ‪:‬‬
‫ﻗﺎرچ‬
‫‪ 2-4-1-2-7‬اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺑﻮدن‬
‫ﭘﻨﺞ روز در دﻣﺎي ‪(25±1) °C‬‬ ‫‪ -‬ﮔﺮﻣﺨﺎﻧﻪ ﮔﺬاري ‪:‬‬

‫‪6‬‬
‫‪ ATCC 25922‬ﻳﺎ‬ ‫اﺷﺮﻳﺸﻴﺎ ﻛﻠﻲ‬ ‫‪ -‬ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪7‬‬
‫‪ATCC 6633‬‬ ‫ﺑﺎﺳﻴﻠﻮس ﺳﻮﺑﺘﻴﻠﻴﺲ‬
‫ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻮﻳﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﺎدل ﻛﻪ در ﻛﻠﻜﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ‬
‫ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻛﻴﻔﻲ‬ ‫‪ -‬روش ﻛﻨﺘﺮل ‪:‬‬

‫ﻣﻬﺎر رﺷﺪ ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫‪ -‬ﻣﻌﻴﺎر ‪:‬‬

‫‪1- Wallemia sebi‬‬

‫‪2- Aspergillus restrictus‬‬
‫‪3 –Eurotium rubrum‬‬
‫‪4-Batch‬‬
‫‪5 –Sabouraud dextrose agar‬‬
‫‪6- Escherichia coli‬‬
‫‪7 – Bacillus subtilis‬‬

‫‪١٣‬‬
 ‫وﺳﺎﻳﻞ‬ ‫‪8‬‬
‫از ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﻌﻤﻮل در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﻮﻟﻮژي ) ﻃﺒـﻖ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان ﺷـﻤﺎره ‪ ( 9899‬ﺑـﻪ وﻳـﮋه از‬
‫آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اداﻣﻪ ﺷﺮح داده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫وﺳﺎﻳﻞ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف ﺑﻪ ﺷﺮط دارا ﺑﻮدن ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻻزم ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﺑﺮاي وﺳﺎﻳﻞ ﺷﻴﺸﻪ اي‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ 1-8‬اﻧﻜﻮﺑﺎﺗﻮر ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد در دﻣﺎي ‪. (25±1)°C‬‬
‫‪ 2-8‬ﭘﻴﭙﺖ ‪ ،‬ﺳﺘﺮون ‪ ،‬ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ اﺳﻤﻲ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ ‪ ،‬و درﺟﻪ ﺑﻨﺪي ﻳﻚ دﻫﻢ ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ ‪.‬‬
‫‪ 3-8‬ﺣﻤﺎم آﺑﮕﺮم ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺸﺎﺑﻪ دﻳﮕﺮ ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد در دﻣﺎي ‪ 44°C‬ﺗﺎ ‪. 47°C‬‬
‫‪ pH 4-8‬ﻣﺘﺮ ‪ ،‬ﺑﺎ دﻗﺖ ﻳﻚ دﻫﻢ واﺣﺪ ‪ pH‬در دﻣﺎي ‪. 25°C‬‬
‫‪ 5-8‬ﺑﻄﺮي ‪ ،‬ارﻟﻦ و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺶ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﻮﺷﺎﻧﺪن و ﻧﮕﻬـﺪاري ﻣﺤـﻴﻂ ﻫـﺎي ﻛﺸـﺖ و ﺑـﺮاي ﺗﻬﻴـﻪ‬
‫رﻗﺖ ﻫﺎ ‪.‬‬
‫‪ 6-8‬ﭘﺘﺮي دﻳﺶ‪ ، 1‬ﺳﺘﺮون ‪ ،‬از ﺟﻨﺲ ﺷﻴﺸﻪ ﻳﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ‪ 90‬ﺗﺎ ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ ‪.‬‬
‫‪ 7-8‬ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﭗ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﺨﻤﺮ از ﺑﺎﻛﺘﺮي ) ﺑﺎ ﻣﻴﺪان دﻳﺪ روﺷﻦ و ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﻳﻲ ‪ 250‬ﺗﺎ‬
‫‪ 1000‬ﺑﺮاﺑﺮ ( ‪.‬‬
‫‪ 8-8‬ذره ﺑﻴﻦ‪ ، 2‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ ﻛﻠﻨﻲ ﻳﺎ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ از ﻛﭙﻚ ﻫـﺎ ) ﺑـﺎ درﺷـﺖ ﻧﻤـﺎﻳﻲ ‪ 6/5‬ﺗـﺎ ‪50‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ( ‪.‬‬
‫‪ 9-8‬ﭘﺨﺶ ﻛﻨﻨﺪه‪ ، 3‬از ﺟﻨﺲ ﺷﻴﺸﻪ ﻳﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ) ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﻛﻤﺘﺮ از دو ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ و ﻃﻮل ‪ 80‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ( ‪.‬‬
‫ﻗﻄﺮ آن ﻧﺒﺎﻳﺪ از دو ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻘﺪار ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ ﭘﺨـﺶ ﻛﻨﻨـﺪه در اﻧﺘﻬـﺎي ﻋﻤـﻞ ﭘﺨـﺶ‬
‫ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺣﺪ اﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ ‪.‬‬

‫‪ 9‬آﻣﺎده ﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﻪ‬

‫ﺑﺮاي آﻣﺎده ﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷـﻤﺎره ‪ 4‬ﺗـﺎ ‪ 8923 – 1‬و ‪ 9415‬و ﻳـﺎ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫ﻣﻠﻲ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻓﺮاورده ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬

‫‪ 10‬روش اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن‬

‫‪ 1-10‬آزﻣﻮﻧﻪ ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ و رﻗﺖ ﻫﺎ‬
‫آزﻣﻮﻧﻪ ‪ ،‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ ) رﻗـﺖ اوﻟﻴـﻪ ( و ﺳـﺎﻳﺮ رﻗـﺖ ﻫـﺎ را ﻣﻄـﺎﺑﻖ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان ﺷـﻤﺎره‬
‫‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 8923 – 1‬و ‪ 9415‬و ﻳﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻓﺮاورده آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬

‫‪1- Petri dish‬‬

‫‪2 - Magnifier‬‬
‫‪3 - Spreader‬‬

‫‪١٤‬‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻏﻴﺮ از ﻣﻮارد ﺧﺎص ‪ ،‬از رﻗﻴﻖ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﺮﻳﭙﺘﻮن واﺗﺮ ﺑﺮاث ‪ 1%1‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴـﺪ ‪ .‬اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫اﺳﺘﻮﻣﺎﻛﺮ‪ 2‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﻠﻴﻨﺪر‪3‬ﻳﺎ ﻫﻤﺰن‪ 4‬ارﺟﺤﻴﺖ دارد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ رﺳﻮب ﺳﺮﻳﻊ اﺳﭙﻮرﻫﺎ در ﭘﻴﭙﺖ ‪ ،‬ﭘﺲ از ﭘﺮﻛﺮدن ﭘﻴﭙﺖ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ ﻳﺎ رﻗﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬آن ﻫﺎ را‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﻘﻲ ﻧﮕﻬﺪارﻳﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از رﺳﻮب ذرات داراي ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ‪ ،‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ و رﻗـﺖ‬
‫ﻫﺎ را ﺑﺮﻫﻢ ﺑﺰﻧﻴﺪ ‪.‬‬

‫ﺗﻠﻘﻴﺢ و ﮔﺮﻣﺨﺎﻧﻪ ﮔﺬاري‬ ‫‪2-10‬‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻴﭙﺖ ﺳﺘﺮون ﻣﻘﺪار ﻳﻚ دﻫﻢ ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ از آزﻣﺎﻳﻪ ) ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ ( ﻳﺎ ﻳﻚ دﻫﻢ‬ ‫‪1-2-10‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ از ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن اوﻟﻴﻪ ) ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮآورده ﻫﺎ ( را ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﻠﻴـﺖ ﺣـﺎوي ﻣﺤـﻴﻂ ﻛﺸـﺖ ‪ DG 18‬اﻧﺘﻘـﺎل‬
‫دﻫﻴﺪ ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﭘﻴﭙـﺖ ﺳـﺘﺮون دﻳﮕـﺮ ﻣﻘـﺪار ﻳـﻚ دﻫـﻢ ﻣﻴﻠـﻲ ﻟﻴﺘـﺮ از اوﻟـﻴﻦ رﻗـﺖ اﻋﺸـﺎري‪10-1‬‬
‫) ﻓﺮاورده ﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ ( ‪ ،‬ﻳﺎ ﻳﻚ دﻫﻢ ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ از رﻗﺖ ‪ ) 10-2‬ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮاورده ﻫﺎ ( را ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﻠﻴﺖ داراي ﻣﺤـﻴﻂ‬
‫ﻛﺸﺖ ‪ DG 18‬دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﺷﻤﺎرش ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﺎي اﻧﺪك ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮان ﻣﻘﺪار ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ از آزﻣﺎﻳﻪ ﻳـﺎ‬
‫رﻗﺖ اوﻟﻴﻪ را در ﺣﺠﻢ ﻫﺎي ﺣﺪود ‪ 0/3‬ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮي ﺑﻪ ﺳﻪ ﭘﻠﻴﺖ ﻣﺠﺰا اﻧﺘﻘﺎل داد ‪.‬‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻳﺎد ﺷﺪه را ﺑﺮاي رﻗﺖ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﭘﻴﭙﺖ ﺳﺘﺮون ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻜﺮار ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫‪ 2-2-10‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭘﺨﺶ ﻛﻨﻨﺪه ﺳﺘﺮون ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺗﻠﻘﻴﺤﻲ را روي ﺳﻄﺢ ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﻛﺸﺖ ﭘﺨﺶ ﻛﻨﻴـﺪ ﺗـﺎ‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺟﺬب ﺷﻮد ‪ .‬از روش ﻛﺸﺖ آﻣﻴﺨﺘﻪ‪ 5‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪ ،‬اﻣﺎ در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎً ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ روش ﺳﻄﺤﻲ ‪ ،‬ﻣﻮرد اﻋﺘﺒﺎر ﺳﻨﺠﻲ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در اﻳﻦ روش‬
‫ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ‪ .‬روش ﻛﺸﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮﻗﺮاري ﺣـﺪ اﻛﺜـﺮ‬
‫ﺗﻤﺎس ﺳﻠﻮل ﻫﺎ ﺑﺎ اﻛﺴﻴﮋن ﻫﻮا و ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه ﻧﺎﺷﻲ از ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﭘﺮوﭘـﺎﮔﻮل ﻫـﺎي‬
‫ﻗﺎرﭼﻲ در اﺛﺮ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﮔﺮم ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ دﻗﻴﻖ ﺗﺮي را اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﺣﺴـﺐ‬
‫ﻧﻮع ﻗﺎرچ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ 3-2-10‬ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎ ﻛﺸﺖ داده ﺷﺪه را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻮازي‪ ،‬ﺑـﺎ درﭘـﻮش ﺑـﺎﻻ و اﻳﺴـﺘﺎده در اﻧﻜﻮﺑـﺎﺗﻮر در دﻣـﺎي‬
‫‪ 25°C‬ﺑﻪ ﻣﺪت زﻣﺎن ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ﻫﻔﺖ روز ﮔﺮﻣﺨﺎﻧﻪ ﮔﺬاري ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎ را ﺑـﺮاي ﻣـﺪت زﻣـﺎن‬
‫ﻳﻚ ﺗﺎ دو روز در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ روز ﻗﺮار دﻫﻴﺪ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﺣﺘﻤﺎل ﺣﻀﻮر زﻳﺮوﻣﺎﻳﺴﻴﺰ ﺑﻴﺴﭙﻮروس‪ 6‬وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣـﺪت زﻣـﺎن ‪ 10‬روز ﮔﺮﻣﺨﺎﻧـﻪ‬
‫ﮔﺬاري ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬

‫‪1- Tryptone water broth 0/ 1%‬‬

‫‪2- Stomacher‬‬
‫‪3- Blender‬‬
‫‪4 - Shaker‬‬
‫‪5 – Poured plate‬‬
‫‪6- Xeromyces bisporus‬‬

‫‪١٥‬‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎ در ﻳﻚ ﻛﻴﺴﻪ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ درﺑﺎز ﻗﺮار داده ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﻛﭙﻚ ﻫﺎ از داﺧﻞ ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎ‬
‫ﺳﺒﺐ آﻟﻮدﮔﻲ اﻧﻜﻮﺑﺎﺗﻮر ﻧﺸﻮد ‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎرش و اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫‪3-10‬‬
‫ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎ را ﺑﻴﻨﻤﺪت زﻣﺎن دو ﺗﺎ ﭘﻨﺞ روز ﭘﺲ از ﮔﺮﻣﺨﺎﻧﻪ ﮔﺬاري ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎي داراي ﻛﻤﺘﺮ از ‪150‬‬
‫ﻛﻠﻨﻲ ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎﮔﻮل ﻳﺎ ﺟﻮاﻧﻪ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده و ﻫﻤﻪ آن ﻫﺎ را ﺷﻤﺎرش ﻛﻨﻴـﺪ ‪.‬در ﺻـﻮرت ﻣﺰاﺣﻤـﺖ ﻛﭙـﻚ ﻫـﺎي‬
‫داراي رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ‪ ،‬ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎ ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎﮔﻮل ﻫﺎ ﻳﺎ ﺟﻮاﻧﻪ ﻫـﺎ را ﺑﻌـﺪ از دو روز و دوﺑـﺎره ﺑﻌـﺪ از ﭘـﻨﺞ ﺗـﺎ ﻫﻔـﺖ روز‬
‫ﺑﺸﻤﺎرﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري ‪ -1‬روش ﻫﺎي ﺷﻤﺎرش ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ و ﺑﻪ وﻳﮋه ﻛﭙﻚ ﻫﺎ از دﻗﺖ ﻻزم ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ زﻳﺮا ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎ ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم و اﺳﭙﻮر ﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ و ﻏﻴﺮ ﺟﻨﺴﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻌﺪاد واﺣﺪ ﻫﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨـﺪه ﻛﻠﻨـﻲ ) ‪ 1(cfu‬ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان‬
‫ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﺷﺪن ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم و ﻣﻘﺪار اﺳﭙﻮرﻫﺎي ﻗﺎدر ﺑﻪ رﺷﺪ در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ‪.‬‬

‫ﻳﺎدآوري ‪ -2‬ﮔﺎﻫﮕﺎﻫﻲ ﺷﻤﺎرش ﺣﺎﺻﻞ از ﻛﺸﺖ رﻗﺖ ﻫﺎ از ﻧﻤﻮدار ﺧﻄﻲ ﭘﻴﺮوي ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ ‪ ،‬رﻗﻴﻖ ﻛﺮدن ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان‬
‫‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮي در ﺷﻤﺎرش ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﺷـﺪن ﻣﻴﺴـﻠﻴﻮم ﻫـﺎ و‬
‫ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺗﻮده اﺳﭙﻮرﻫﺎ در ﻫﻨﮕﺎم رﻗﺖ ﺳﺎزي و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ‪ ،‬اﺛﺮ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻧﺎﺷﻲ از رﺷﺪ ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي ﺑـﺰرگ در ﭘﻠﻴـﺖ‬
‫ﻫﺎ ‪ ،‬اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ‪.‬‬
‫اﺧﻄﺎر – اﺳﭙﻮر ﻫﺎي ﻛﭙﻚ ﻫﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ در ﻫﻮا ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻟﺬا ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺖ ﻫﺎ را ﺑﺎ اﺣﺘﻴـﺎط ﺟﺎﺑﺠـﺎ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ از ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي اﻗﻤﺎري ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪ .‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺷـﻤﺎرش ‪ ،‬ﻏﻴـﺮ‬
‫واﻗﻌﻲ و ﺑﺎﻻ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﺨﻤﺮﻫﺎ ﻳﺎ ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎ ‪ ،‬ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﻣﻴﻜﺮوﺳـﻜﭗ ﻳـﺎ‬
‫ذره ﺑﻴﻦ ﻣﻮرد ﺑﺮرس ﻗﺮار دﻫﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي ﻣﺨﻤﺮﻫﺎ و ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎ ﻳﺎ ﭘﺮوﭘﺎﮔﻮل ﻫﺎي ﻛﭙﻚ ﻫﺎ را در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ‪ ،‬ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎرش ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﭙﻚ ﻫﺎ و ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪ اي از ﻗﺎرچ رﺷﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده و ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﭙﻲ‬
‫ﺑﺎ درﺷﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺑﺎﻻ ﻳﺎ ﺗﻠﻘﻴﺢ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻫﺎي ﺟﺪاﺳﺎزي ﻳﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫‪ 11‬ﺑﻴﺎن ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﺣﺪود اﻃﻤﻴﻨﺎن‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 9899‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ‪ ،‬ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎي ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ و ﻛﻠﻨﻲ ﻫﺎ ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎﮔﻮل ﻫﺎ ﻳﺎ ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎي ﻛﭙـﻚ ﻫـﺎ را ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ ﮔـﺰارش‬
‫ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺰارش آزﻣﻮن‬ ‫‪12‬‬
‫ﮔﺰارش آزﻣﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ داراي آﮔﺎﻫﻲ ﻫﺎي زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪1- Colony forming unit‬‬

‫‪١٦‬‬
 ‫‪ 1-12‬ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ دﻗﻴﻖ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫‪ 2-12‬در ﺻﻮرت ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن ‪ ،‬روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري‬
‫‪ 3-12‬روش آزﻣﻮن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 10899-2‬ﺳﺎل ‪1387‬‬

‫‪ 4-12‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﺎن ﻧﺸﺪه و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺘﻴﺎري ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه‬
‫ﺑﺎ ﺷﺮح ﻫﻤﻪ وﻗﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﺎﻳﺶ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار داده ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ 5-12‬ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﺎﻳﺶ‬
‫‪ 6-12‬ﻧﺎم ‪ ،‬ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ و اﻣﻀﺎء آزﻣﺎﻳﺶ ﻛﻨﻨﺪه‬
‫‪ 7-12‬ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ‬

‫‪11‬‬

‫‪١٧‬‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ‬

‫ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ‬

‫) اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ(‬
‫در ﺟﺪول اﻟﻒ ‪ 1-‬ﻣﺜﺎل ﻫﺎﻳﻲ از ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ)‪ (aw‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻣـﻮرد آزﻣـﻮن ﺑﻴـﺎن ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول اﻟﻒ – ‪ 1‬ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﺑﻲ)‪ (aw‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﻓﺮآورده‬

‫ﻧﻮع ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ‬ ‫ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬

‫آﺑﻲ)‪(aw‬‬
‫ﻏﺬا ﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﺴﺎد ﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎﻻ)ﻣﻴﻮه ﻫﺎي ﺗﺎزه و ﻛﻨﺴﺮو ﺷﺪه ‪ ،‬ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت ‪ ،‬ﮔﻮﺷﺖ و ﻣﺎﻫﻲ(‪ ،‬ﺷﻴﺮ‪ ،‬ﺳﻮﺳـﻴﺲ و‬
‫ﻛﺎﻟﺒﺎس ﺣﺮارت دﻳﺪه ‪ ،‬ﻧﺎن ﻫﺎ‪ ،‬ﻏﺬا ﻫﺎي داراي ﺗﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 4 %‬ﺳﺎﻛﺎرز ﻳﺎ ‪ 7%‬ﻧﻤﻚ ﻃﻌﺎم‬ ‫‪≥0/95‬‬
‫ﭘﻨﻴﺮ ﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺪار‪ ،‬ﮔﻮﺷﺖ ﻧﻤﻚ ﺳﻮد ﺷـﺪه‪ ،‬ﻛﻨﺴـﺎﻧﺘﺮه ﻫـﺎي آﺑﻤﻴـﻮه ﺑـﺎ ‪ 55%‬ﺳـﺎﻛﺎرز ﻳـﺎ ‪12%‬‬
‫‪≥0/91‬‬
‫ﻧﻤﻚ ﻃﻌﺎم‬
‫ﺳﻮﺳﻴﺲ و ﻛﺎﻟﺒﺎس ﺗﺨﻤﻴﺮي ‪ ،‬ﻛﻴﻚ ﻫﺎي اﺳﻔﻨﺠﻲ ‪ ،‬ﭘﻨﻴﺮ ﺧﺸﻚ ‪ ،‬ﻣﺎرﮔﺎرﻳﻦ ‪ ،‬ﻏﺬا ﻫﺎي ﺑﺎ‪ 65 %‬ﺳـﺎﻛﺎرز ﻳـﺎ‬
‫‪≥0/87‬‬
‫‪ 15%‬ﻧﻤﻚ ﻃﻌﺎم‬
‫اﻛﺜﺮ ﻛﻨﺴﺎﻧﺘﺮه ﻫﺎي آﺑﻤﻴﻮه ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ﺗﻐﻠﻴﻆ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺷﺮﺑﺖ ‪ ،‬آرد ‪ ،‬ﻛﻴـﻚ ﻫـﺎي ﺑـﺎ ﺷـﻜﺮ زﻳـﺎد ‪ ،‬ﺣﺒﻮﺑـﺎت داراي‬
‫‪≥0/80‬‬
‫‪ 15 %‬ﺗﺎ ‪17 %‬رﻃﻮﺑﺖ‬
‫ﻣﺮﺑﺎ ‪ ،‬ﻣﺎرﻣﺎﻻد ‪ ،‬ﻣﻴﻮه ﻫﺎي ﺷﻜﺮ ﭘﻮش ﺷﺪه ‪ ، marzipan ،‬ﻣﺎرش ﻣﺎﻟﻮ ‪ ، marshmallow‬ﻛﻴﻚ‬
‫‪≥0/75‬‬
‫ﻏﻼت ﺗﻔﺖ داده ﺷﺪه ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ ‪ ،10%‬ژﻟﻪ ‪ ،‬ﻣﻼس ‪ ،‬ﻣﻐﺰ ﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ‬ ‫‪≥0/65‬‬
‫ﻣﻴﻮه ﻫﺎي ﺧﺸﻚ ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ‪ 15 %‬ﺗﺎ ‪ 20%0‬ﻛﺎراﻣﻞ ‪ ،‬ﺗﺎﻓﻲ ‪ ،‬ﻋﺴﻞ ‪ ،‬ﺧﻮراك ﺣﻴﻮاﻧـﺎت ﺧـﺎﻧﮕﻲ ‪ ،‬ﻏـﺬا ﻫـﺎي‬
‫‪≥0/60‬‬
‫ﮔﺮاﻧﻮﻟﻪ ‪ ،‬داﻧﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻏﻼت و ﻓﺮاورده ﻫﺎي آن‬
‫‪ Noodles‬ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ ‪ ، 12%‬ادوﻳﻪ ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ ‪10%‬‬ ‫‪≥0/50‬‬
‫ﭘﻮدر ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ‪ ، 5 %‬ﻧﺎﮔﺖ)‪(nougat‬‬ ‫‪≥0/40‬‬
‫ﻛﻠﻮﭼﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻛﺮاﻛﺮ ‪ ،‬ﺗﻜﻪ ﻫﺎي ﻧﺎن ﺧﺸﻚ ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ‪ 3 %‬ﺗﺎ ‪ ، 5%‬ﭘﻮدر ﭘﺎﻳﻪ ﺳﺲ‬ ‫‪≥0/30‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﺧﺸﻚ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ‪ 2 %‬ﺗﺎ‪ 3 %‬رﻃﻮﺑﺖ ‪ ،‬ﺳﻮپ ﻫﺎي ﺧﺸﻚ ‪ ،‬ﻗﻬﻮه ﻓﻮري‬ ‫‪≥0/03‬‬

‫‪١٨‬‬
‫‪ICS: 07.100.30‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪12 :‬‬

‫‪١٩‬‬