BAB 7

KOORDINASI BADAN
7.1 SISTEM ENDOKRIN
MANUSIA
 ▪Proses kemandirian hidup
yang sempurna

▪ melibatkan :
▪Kemampuan Koordinasi -Otot
mengawal badan - sistem saraf
pergerakan - sitem
dengan ▪ penyelarasan endokrin
sempurna semua organ (kimia)
dan sistem
badan untuk
hasilkan gerak
balas sepadan
 Sistem koordinasi

Koordinasi saraf Koordinasi kimia

Dikawal sistem saraf Dikawal sistem endokrin

 Membolehkan Mengekalkan
semua organ kepekatan hormon
berfungsi dalam (bahan kimia)
satu unit untuk pada paras normal
kesan dan hasilkan
gerak balas
Kepentingan
koordinasi
badan
Kadar denyutan
jantung dan
pernafasan
meningkat (berlari)
supaya oksigen dan
tenaga cukup
kepada otot
 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Koordinasi Hormon

Koordinasi hormon atau koordinasi kimia melibatkan kelenjar endokrin yang

merembeskan hormon.

Hormon

Dirembes oleh

Kelenjar endokrin

Kelenjar Kelenjar Kelenjar

Pankreas Ovari Testis
Pituitari Tiroid Adrenal

ITeach – Sains Tingkatan 4

 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Hormon

✓ Hormon adalah bahan kimia yang dirembes oleh kelenjar

endokrin terus ke dalam aliran darah.

✓ Merupakan sejenis protein.

✓ Dirembeskan dalam kuantiti yang sedikit.

✓ Memberi kesan yang khusus terhadap organ sasaran.

✓ Bergerak balas lambat tetapi gerak balas kekal lama.

ITeach – Sains Tingkatan 4

 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Kelenjar Endokrin

Kelenjar endokrin adalah kelenjar tanpa duktus yang

merembes hormon terus ke dalam aliran darah.

Kelenjar
Hormon endokrin

Aliran darah

Salur darah

ITeach – Sains Tingkatan 4

 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Sistem Endokrin

Terdiri daripada kelenjar endokrin yang merembeskan hormon

Bergerak balas terhadap

rangsangan dari dalam Kelenjar Endokrin Kelenjar tanpa duktus
dan luar.
merembes
Tindak
balas
Kuantiti kekal
sedikit Hormon lama

Terus ke dalam Tindak

Sejenis
aliran darah balas
Protein
lambat
Organ sasaran spesifik di
bahagian badan lain.

ITeach – Sains Tingkatan 4

 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Kelenjar Endokrin Utama Dalam Badan Manusia

Kelenjar Terletak di bahagian

Pituitari bawah kelenjar serebrum.

Terletak di kawasan leher

Kelenjar Tiroid
di hadapan trakea.

Kelenjar
Adrenal Terletak di atas ginjal.

Pankreas Terletak di bawah perut.

Terletak di dalam
Ovari
abdomen.

Testis Dilindingi oleh skrotum.

ITeach – Sains Tingkatan 4

 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Pituitari

Kelenjar utama kerana

Kelenjar Pituitari ia merangsang kelenjar
endokrin yang lain.
merembes
Hormon Hormon Antidiuretik
Hormon
Pertumbuhan (ADH)

Merangsang Mengawal
Fungsi pertumbuhan otot dan penyerapan air dari
tulang. ginjal.

✓ Lebih air diserap di ginjal

Berlebihan hormon ✓ Kegergasian menyebabkan urin yang
sedikit dan pekat dihasilkan.

✓ Kurang air diserap di ginjal

✓ Pertumbuhan
Kekurangan hormon menyebabkan urin yang
terbantut
banyak dan cair dihasilkan.

ITeach – Sains Tingkatan 4

 Berlebihan hormon pertumbuhan Kekurangan hormon pertumbuhan

Akromegali – Kadar
pertumbuhan yang Kekerdilan – Kadar pertumbuhan yang terlalu
terlalu tinggi pada rendah, tulang kurang kuat dan kemerosotan
tengkorak, tangan jisim otot
dan kaki
 Berlebihan hormon ADH Kekurangan hormon ADH

Edema – Air berkumpul di bahagian

Air kurang diserap semula, kerap
tertentu badan dan bengkak, sakit
kencing dan berasa dahaga
kepala dan pening
 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Kelenjar Tiroid

Kelenjar Tiroid
Merembes
Hormon Tiroksin

Mengawal kadar Mengawal

metabolisme dan perkembangan
Fungsi
merangsang minda kanak-
pertumbuhan. kanak.
✓ Kadar metabolisme
tinggi, denyutan
Berlebihan ✓ Banyak ✓ Bebola mata
jangtung laju, tekanan
hormon berpeluh. menonjol.
darah dan suhu badan
meningkat.

✓ Pertumbuhan terbantut
✓ Kadar
Kekurangan dan perkembangan minda
metabolisme ✓ Goiter.
hormon terencat di kalangan
rendah.
kanak-kanak.

ITeach – Sains Tingkatan 4

Berlebihan hormon tiroksina

Hipertiroidisme – Kadar
metabolisme dan denyutan
jantung tinggi, kurus,
cepat marah
 Kekurangan hormon tiroksina

Goiter – Kelenjar tiroid

bengkak, sukar
menelan, sukar
Hipotiroidisme – Kadar bernafas
Kreatinisme – Perkembangan
metabolism dan denyutan jantung mental dan fizikal terbantut pada
rendah, kecergasan mental dan kanak-kanak
fizikal lemah, berat badan
menurun
 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon
Pankreas

Mengawal aras
Kelenjar Pankreas
glukosa dalam darah.
Merembes
Hormon Insulin Glukagon

➢ Menukar glukosa ke ➢ Menukar glikogen ke

glikogen dalam hati. glukosa dalam hati.
➢ Mengawal aras gukosa ➢ Mengawal aras gukosa
Fungsi
dalam darah. dalam darah.
➢ Menurunkan aras ➢ Menaikkan aras glukosa
glukosa dalam darah. dalam darah.
✓ Aras glukosa dalam
Berlebihan hormon darah menurun dan
menyebabkan koma.

✓ Aras glukosa dalam

Kekurangan darah meningkat dan
hormon menyebabkan penyakit
kencing manis.
ITeach – Sains Tingkatan 4
Berlebihan hormon insulin Kekurangan hormon insulin
 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Kelenjar Adrenal

Kelenjar Adrenal
Merembes
Hormon Adrenalin

➢ Menaikkan kadar ➢ Menaikkan

pernafasan dan kepekatan ➢ Menyediakan
Fungsi
denyutan glukosa dalam tindakan otot.
jantung. darah.

✓ Kandungan glukosa dan

Berlebihan
✓ Menaikkan tekanan darah. garam dalam darah
hormon
meningkat.

Kekurangan ✓ Kurang upaya mengatasi

✓ Otot menjadi lemah.
hormon tekanan.

ITeach – Sains Tingkatan 4

 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Ovari

Kelenjar Ovari
Merembes
Hormon Estrogen

✓ Merangsang
perkembangan ✓ Menyediakan
✓ Mengawal
Fungsi ciri-ciri seks uterus untunk
kitaran haid.
sekunder kehamilan.
perempuan.

Berlebihan
✓ Berlebihan ciri-ciri kewanitaan.
hormon

✓ Ketidaksempurnaan
Kekurangan ✓ Ketidak- ✓ Kitar haid perkembangan ciri-ciri
hormon suburan terjejas. seks sekunder
perempuan.

ITeach – Sains Tingkatan 4

 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Progesteron

Kelenjar Progesteron
Merembes
Hormon Progesteron

✓ Mengelakkan pengecutan
✓ Merangsang
uterus semasa kehamilan
Fungsi perkembangan kelenjar
bagi mencegah
susu semasa kehamilan.
keguguran.

Berlebihan
-
hormon

Kekurangan
✓ Keguguran ✓ Masalah kitaran haid
hormon

ITeach – Sains Tingkatan 4

 Bab 2 Koordinasi Badan

Koordinasi Hormon

Testis

Kelenjar Testis
Merembes
Hormon Testosteron

✓ Mengawal perkembangan
✓ Merangsang penghasilan
Fungsi ciri-ciri seks sekunder
sperma.
lelaki.

Berlebihan
✓ Berlebihan ciri-ciri kelelakian.
hormon

✓ Ketidaksempurnaan
Kekurangan ✓ Jumlah sperma
perkembangan ciri-ciri
hormon berkurang.
seks sekunder lelaki.

ITeach – Sains Tingkatan 4

7.2 GANGGUAN KEPADA
KOORDINASI BADAN
Faktor yang menyebabkan koordinasi
badan terganggu

Pengambilan
Pengambilan
minuman
dadah
beralkohol
 Apa itu dadah?

Bahan kimia yang dapat mengganggu fungsi neuron

dengan cara melambatkan pergerakan impuls di
dalam neuron

Menggigil
KESAN PENGAMBILAN DADAH
Loya

Resah
Mengganggu Menyebabkan Mengalami simptom
koordinasi badan ketagihan penarikan
Sedih
KEBAIKAN DADAH

 Bergantung pada cara penggunaannya

 Dadah boleh digunakan untuk mengubati
penyakit
 Contoh :
 Morfin – melegakan kesakitan tahap
sederhana hingga teruk
 Steroid – merawat ekzema
 Jenis-jenis dadah

Penenang Inhalan Halusinogen

Perangsang
Disedut melalui Ubah impuls dalam
Menghalang/ Cepatkan pergerakan
pernafasan otak
melambatkan impuls
pergerakan impuls
Halusinasi Khayal, jejaskan
Rasa sangat yakin dan persepsi,
Ngantuk, cemas waspada perubahan halusinasi
sekeliling Rosakkan paru-
Contoh : barbiturat paru dan ginjal
Jejaskan kordinasi
Contoh : Amfetamina Contoh : pelarut otot

Contoh : ketamin
 Kesan penyalahgunaan dadah

Dadah

Kadar denyutan
Degupan jantung,
jantung, kadar
kadar pernafasan, Sistem saraf pernafasan, tekanan
tekanan darah
darah

Lambat bergerak
Lebih bertenaga, balas terhadap
Gangguan persepsi,
aktif, perasaan tidak rangsangan,
halusinasi dan ilusi
menentu dan ganas mengantuk dan
koordinasi otot yang
lemah
 Faktor yang menyebabkan
penyalahgunaan dadah

Pengaruh Sifat ingin

rakan tahu Mencari
sebaya keseronokan

Ingin
Melupakan
mengatasi
masalah
kesedihan
Kesan penyalahgunaan dadah dan
alkohol kepada koordinasi badan

Ketidakseimbangan Pertuturan tidak Tindakan refleks

hormon jelas yang lambat

Hilang
keseimbangan
 Ketidakseimbangan hormon

 Badan akan mengalami gangguan koordinasi

 Badan terdedah kepada bahaya dan kecederaan
 Tubuh akan mengalami pertumbuhan melampau / tidak mengalami
pertumbuhan jika berlaku kerosakan pada kelenjar pituitary
 Perkembangan seks sekunder terbantut
 Gejala dapat diperhatikan melalui
❑ Perubahan fizikal dan mental :
➢ Badan terlalu besar dan tinggi
➢ Terlalu kurus
➢ Murung
➢ Kurang daya ingatan
 Pertuturan tidak jelas

o Pengambilan alkohol memberikan kesan buruk kepada serebrum dalam otak

o Sereberum : bahagian otak yang mengawal pertuturan manusia
o Minum alkohol – mengalami pertuturan yang tidak jelas dan meracau
 Tindakan refleks yang lambat

 Bahan kimia di dalam dadah dan etanol (alkohol) akan melambatkan gerak balas sistem
saraf terhadap rangsangan
 Bahan kimia akan berada di antara neuron aferen (neuron motor) dengan interneuron
(neuron perantaraan)
 Pergerakan impuls akan terhalang dan akan melambatkan proses penghantaran
maklumat ke otak

Neuron aferen/neuron motor Interneuron / Neuron

perantaraan
Hilang keseimbangan badan
 Kordinasi otot lemah
 Berjalan tidak betul
 Terhuyung hayang
 Hilang keseimbangan badan
Kesan penyalahgunaan dadah dan
alkohol pada fizikal dan mental

Kerosakan hati Kerosakan otak

Melemahkan sistem
Masalah mental
keimunan
SIROSIS HATI

❑ Kesan toksik kepada hati iaitu : sirosis hati

❑ Sirosis hati :
❑ Kerosakan hati yang kronik
❑ Hati berparut, mengeras
❑ Hati tidak berfungsi seperti hati yang sihat
❑ Parut akan merebak perlahan-lahan sehingga fungsi hati
hilang sepenuhnya
Ulser perut / ulser peptik
❑ Satu keadaan selaput di dalam perut mengalami luka
❑ Alkohol menyebabkan perut menghasilkan lebih
banyak asid daripada biasa dan akan menyebabkan
iritasi dan radang pada selaput di dalam perut
❑ Simptom : sakit/pedih ulu hati, berasa kembung
perut, loya dan muntah
❑ Gejala lebih serius : muntah darah dan najis
berwarna hitam
Perlakuan ganas
❖ Amfetamina menghasilkan sel-sel otak
dan meningkatkan kadar metabolisme
❖ Pengguna menjadi lebih aktif, tidak dapat
tidur, bersikap ganas dan agresif
❖ Minum alkohol : mabuk dan hilang
kewarasan
❖ Kelakuan seperti orang gila, ketawa
berseorangan, bertindak luar kawalan dan
menjadi ganas
Halusinasi
➢ Ganja : mengganggu fungsi otak
dan akan mengubah persepsi
seseorang pengguna
➢ Penagih mengalami halusinasi,
paranoid atau perasaan syak
wasangka dan takut terhadap
orang lain
➢ Juga menyebabkan kelakuan
menjadi agresif terhadap orang
lain
 BAB 7
7.3 MINDA YANG SIHAT
 MINDA??

Fungsi otak yang berkaitan dengan kesedaran kita

personaliti pemikiran ingatan

Contoh
pertimbangan intelek emosi
 Individu yang mempunyai minda
yang sihat
Boleh berfikir dan membuat pertimbangan yang wajar

Mampu mengesan rangsangan dan bergerakbalas dengan

sewajarnya

Sanggup terima cabaran

Bertanggungjawab

Berfikiran terbuka dan tidak emosional

Bebas dari prasangka

Faktor yang mempengaruhi
kesihatan minda dan mental
Pengambilan alkohol
berlebihan

Ketidakseimbangan
Tekanan mental
hormon

Penuaan Penyalahgunaan dadah

Kecederaan bahagian
otak
Kepentingan mempunyai minda yang
sihat

TEMPAT KERJA
KELUARGA

MASYARAKAT
NEGARA
KELUARGA

❑ Dapatmembina keluarga
bahagia
❑ Membuat keputusan secara
bijak
❑ Menjadi teladan dalam
keluarga supaya diikuti
oleh ahli keluarga
Tempat kerja
❑ menjalin hubungan baik
antara pekerja dan
majikan
❑ Menjalin hubungan baik
antara rakan sekerja
❑ Menghasilkan kerja yang
berkualiti
❑ Berdisiplin
Negara

❑ Berfikir dengan positif

❑ Amalkan nilai-nilai
keagamaan dan moral
❑ Mengamalkan cara hidup
sihat
❑ Dapat menjanakan ekonomi
negara
Masyarakat
❑ Belajarmenerima
kritikan dengan baik
❑ Bolehberperanan
sebagai kawan untuk
bertukar-tukar fikiran
❑ Membantu masyarakat
yang dalam kesusahan