Asst.Prof.

Lin Caijun
 —《韩非子•外储说左上》

郑人有欲买履者，先自度其足而置之
其坐，至之市而忘操之。已得履，乃曰：
“吾忘持度。”反归取之。及反，市罢，
遂不得履。
人曰：“何不试之以足？”
曰：“宁信度，无自信也。”
 ห า น เ ฟ ย จื่ อ ( 韩非子)
(280-233BC)เป็นเชื้อพระวงศ์ของ
รั ฐ หาน เป็ น คนติ ด อ่ า งพู ด ไม่ เ ก่ ง แต่ มี
ความเชี่ยวชาญในการเขียนหนังสือ หาน
เฟยเป็นนักปรัชญาชาวจีนสายนิตินิยมที่
ยิ่งใหญ่ที่สุดในยุครณรัฐยุคจ้านกว๋อ (战
国)(475-221BC)หานเฟยเป็ น
นักปรัชญาในสานักหลักปรัชญานิตินิยม(
法家).
郑：zhèng 履：lǚ 自度其足（v.）duó

置：zhì 吾忘持度/宁信度（n.）dù

操：cāo 乃：nǎi 持：chí

归：guī 及：jí 罢：bà

遂：suì 曰：yuē 宁：nìng

 郑:（名）郑国。

 欲:（动）想，想要。

 履:（名）鞋。

 者:（代）……的人。

译文：
ชุนชิว （春秋）
 度:（duó动）量(liáng วัดความสั้ น-ยาว)。

 其:（代）他的。 足:（名）脚。
 而:（连）然后。 置:（动）放。
 之:（代）它（尺码 ขนาด (ใหญ่ -เล็ก)）

 坐:（名）座位。

译文：
 至:（动）到。
 之:（动）到…去。 市:（名）市场。
 而:（连）但是。 忘:（动）忘记。
 操:（动）拿、带。

 之:（代）它（尺码）。

译文：
 得:（动）选好。 乃:（副）才。
 曰:（动）说。 吾:（代）我。
 持:（动）拿。

 度:（dù名）尺码。

译文：
 反:（动）回去。

 归:（动）回。

 取:（动）拿。

 之:（代）它（尺码）。

译文：
 及:（介）到……的时候。

 反:（动）回来。

 罢:（动）停止。

市罢:市场散了ตลาดวายแล้ว 。

译文：
 遂:（副）于是，就。

 得:（动）得到。这里指“买到”。

译文：
 曰:（动）说。

 何不:（副）为什么不。

 试:（动）试一试。

 之:（代）它（鞋）。 以:（介）用。

译文：
 宁…，无…:宁可……也不……

 信:（动）相信。

 自:（代）自己。这里指“自己的脚”。

 也:（助）用在句末，加强否定语气，不用翻译。
คาช่ วยทีใ่ ช้ ท้ายวางประโยคบอกเล่ า เพื่อเน้ นนา้ เสี ยงปฏิเสธ

译文：
 译 文
郑国有个想要买鞋的人。先自己量好了
他的脚，然后把尺码放在了他的座位上。到
了市场，却忘了带尺码。他已经选好了鞋，
才说：“我忘了拿尺码”于是就回家去拿尺
码。到回到市场的时候，市场已经散了，于
是就没有买到鞋。有人问：“你为什么不用
脚试一试鞋呢？”他说：“我宁可相信尺码,
也不相信自己的脚。”
 ชาวเจิ้งซื้อเกือก (郑人买履)
มีชาวรัฐเจิ้ ง ผู้ห นึ่ งต้อ งการหาซื้อรองเท้ า โดยก่อนออกไปซื้อ เขาได้วั ดขนาดเท้าของ
ตัวเองด้วยไม้วัด และวางไม้วัดขนาดที่ทาเครื่องหมายขนาดเท้าไว้เรียบร้อยเอาไว้บนโต๊ะ แล้วออก
จากบ้านไปโดยลืมนาเอาไม้วัดขนาดไปด้วย
จนกระทั่งถึงร้านขายรองเท้า เลือกหาจนได้คู่ที่พอใจแล้วจึงนึกขึ้นได้ว่าลืมไม้วัดเอาไว้ที่
บ้าน เขาจึงยังไม่ตกลงซื้อรองเท้า แต่กลับรีบกลับไปเอาไม้วัดขนาดเท้าที่บ้าน แต่เมื่อเขากลับมาที่
ตลาดอีกครั้ง ตลาดก็วาย ร้านรองเท้าปิดไปแล้ว โดยที่เขาไม่ทันได้ซื้อรองเท้าเลยสักคู่
ผู้สงสัยถามว่า "เหตุใดท่านไม่ใช้เท้าของตัวเองลองใส่รองเท้า แทนที่จะกลับไปเอาไม้วัด
ขนาดเท้า?"
ชาวเจิ้งผู้นี้ตอบว่า "ข้าเชื่อมั่นในความเที่ยงตรงของไม้วัดขนาด แต่ไม่เชื่อมั่นในเท้าของ
ตนเอง"
สุภาษิต "เจิ้งเหรินใหม่หลี่ว์" หรือ "ชาวเจิ้งซื้อเกือก" ใช้เพื่อเปรียบเทียบกับคนที่ดื้อรั้น
ยึดถือเพียงหลักเกณฑ์เก่า ๆ หรือหลักเกณฑ์ที่ตายตัว โดยไม่ยอมปรับเปลี่ยนให้เหมาะกับคน งาน
และสถานการณ์แวดล้อม
看图讲故事
 这个故事讽刺了那些呆板，而不懂
得灵活变通的人。
เรื่ อง “คนโง่ ซื้อรองเท้ า” นี้ สอนให้ รู้จักพลิกแพลงในสถานการณ์ ต่างๆที่
พบเจอ ไม่ ยดึ ถืออะไรเป็ นหลักเกณฑ์ ตายตัว
道理：เหตุผล 启示：คติสอนใจ
讽刺：ประชดประชัน/ เยาะเย้ ย/ ถากถาง
呆板：ไม่ ร้ ูจักพลิกแพลงสถานการณ์
灵活：เฉลียบแหลม/รู้ จักพลิกแพลงสถานการณ์ 变通：พลิกแพลง/ปรับตัว
—《韩非子•难一》
鬻：yù 盾：dùn 矛：máo

誉：yù 坚：jiān 莫：mò

陷：xiàn 利：lì 弗：fú

夫：fú
 楚:（名）楚国。

 鬻:（动）卖。（粥：zhōu โจ๊ก）

 者:（代）……的人。

译文：
 誉:（动）赞美ชม。 之:（代）它（盾）
 吾:（代）我的。

 之:（助）用在主谓之间，不用翻译。

 坚:（形）坚固แข็งแกร่ ง。 物:（名）东西。
 莫:（代）没有什么。 陷:（动）刺穿แทง。
 也:（助）表示判断与肯定，不用翻译。

译文：
 其:（代）他的。 利:（形）锋利แหลมคม。
 于:（介）对于。

 物:（名）东西。这里指“任何东西”

译文：
刺得穿 刺不穿
 或:（代）有人。 曰:（动）说
 子:（代）您。

 之:（助）的。 陷:（动）刺。
 何如：怎么样？

译文：
 其:（代）那。

 弗:（副）不。

 应:（动）回答。

译文：
 夫:（fú助）用在句子最前面，表示要发表
议论เพือ่ แสดงความหมายว่า，不用翻译。
 之:（助）的。 同世：同一个世界
 而:（连）表示动作的时间，不用翻译。

 立:（动）存在。

译文：
 楚国有一个卖盾和矛的人，赞美他
的盾说：“我的盾很坚固，没有什么东
西能刺穿它。”又赞美他的矛说：“我
的矛很锋利，什么东西都刺得穿。”有
人问：“用您的矛,刺您的盾，会怎么
样呢？”那个人不能回答。本来嘛，不
可以被刺穿的盾，和没有什么刺不穿的
矛，不可能在同一个世界上存在。
 หอกโล่ปะทะกันเอง (自相矛盾)
ในสมัยแคว้นฉู่ มีพ่อค้าขายหอกและโล่คนหนึ่ง ได้ป่าวร้องโฆษณาโล่ของเขาว่า “โล่ของ
ข้าแข็งแกร่งที่สุด” มีผู้คนที่เดินผ่านไปมาถามเขาว่า “แข็งแกร่งมากแค่ไหน” เขาตอบไปว่า “มัน
แข็งแกร่งมาก อาวุธชนิดไหนก็ไม่สามารถแทงทะลุมันได้”
พอโฆษณาโล่เสร็จ เขาก็ป่าวร้องโฆษณาหอกอีกว่า “หอกของข้าคมกริบที่สุด ” ผู้คนที่
เดินผ่านไปมาก็ถามเขาอีกว่า “คมกริบมากแค่ไหน” เขาตอบไปว่า “มันคมกริบมาก ไม่ว่าโล่จะ
แข็งแกร่งแค่ไหนก็สามารถแทงทะลุได้”
พอผู้คนที่เดินผ่านไปมาได้ยินที่เขาป่าวร้องโฆษณาเช่นนั้น ก็ถามเขาไปว่า “ถ้าใช้หอก
ของท่านแทงโล่ของท่าน ผลจะเป็นยังไงนะ” พ่อค้าหอกและโล่ได้ฟังก็อ้าๆอึ้งๆ พูดไม่ออก บอกไม่
ถูกด้วยใบหน้าที่แดงก่า เพราะไม่สามารถตอบได้
สรุป: นิทานสุภาษิตจีนเรื่อง “หอกโล่ปะทะกันเอง” สอนให้รู้ว่า การกระทาและคาพูดของ
เราที่มันขัดแย้งกันเอง ส่งผลทาให้ความน่าเชื่อถือของเราลดน้อยลง
 “自相矛盾”比喻自己的言行前后
不一致。现在用来讽刺那些违反逻辑、
自相矛盾的人。
เรื่ อง “หอกโล่ปะทะกันเอง” เป็ นการเสี ยดผู้ทมี่ คี าพูดหรื อการกระทาก่อนและหลัง
ไม่ สอดคล้ องกัน ไม่ ยืนอยู่บนหลักเหตุผลทัว่ ไป สอนให้ ร้ ู ว่าต้ องรู้จักคิดก่ อนพูดหรื อ
กระทาการใดๆ ลงไป ยึดเอาความจริงเป็ นหลัก
讽刺：ประชดประชัน/ เยาะเย้ ย/ ถากถาง
违反：ฝ่ าฝื น 逻辑：logic
重点实词：欲、度、至、曰、反、归、
足、子、应

重点虚词：者、之、其、乃、吾、及、
遂、何不、以、也、莫、于、
或、何如、弗、夫
固定结构：何不、宁…无…
 语法解释：见书上第8-10页

 古汉知识：见书上第11页

 古汉今用：见书上第11页

 拓展阅读：《曾子杀猪》