Professional Documents
Culture Documents
บทที่ 5 ส่วนประกอบของอักษรจีน
第 5 课 汉字偏旁
อักษรจีนเกือบทั้งหมดในปัจจุบันล้วนประกอบขึ้นจากส่วนประกอบของตัวอักษรจีน (偏
旁)หรืออักษรหมวดคาหรือ อักษรข้าง ซึ่งมีวิวัฒนาการมาจากอักษรรูปภาพ เป็นอักษรที่วาดขึ้นจาก
วัตถุต่างๆ และใช้สัญลักษณ์ของอักษรแต่ละตัวผ่านการเชื่อมด้วยศิลปะและกลวิธีต่างๆ จนประกอบ
กันขึ้นเป็นอักษรตัวใหม่ หรือที่เรียกว่าอักษรประสม เป็นอักษรที่มีความหมายมากขึ้น สลับซับซ้อนขึ้น
จนกลายเป็น “อักษรแสดงความหมาย” และ “อักษรแสดงความหมายและเสียง” โดยตั้งแต่สมัย
ราชวงศ์ถัง ก็มีการศึกษาถึงส่วนประกอบข้างอักษรจีน ที่ยึดเอาส่วนประกอบข้างบอกรูป (ความหมาย)
ของอักษรประสมประเภทแสดงความหมาย และอักษรแสดงความหมายและเสียง
การเข้าใจส่วนประกอบของตัวอักษรจีนถือได้ว่ามีความสาคัญยิ่งในการศึกษาภาษาจีน เพราะ
ส่วนประกอบเหล่านี้สามารถเชื่อมโยงความเข้าใจของเราเกี่ยวกับความหมายของอักษรนั้นๆ ได้ง่ายขึ้น
แม้อาจจะไม่ทั้งหมด แต่ก็ถือว่ามีใช้ค่อนข้างมากในปัจจุบัน โดยส่วนประกอบสาคัญ (อักษรหมวดคา
หรืออักษรข้าง) ครอบคลุมเกี่ยวกับสิ่งต่างๆ ต่อไปนี้
1. ประกอบขึ้นจากคนและอวัยวะต่างๆของคน โดยแบ่งตามลักษณะพิเศษของคน เช่น คน
แก่ เด็ก ผู้ใหญ่ ผู้หญิง คนป่วย เป็นต้น แบ่งตามอวัยวะ เช่น ศีรษะ แขน ขา มือ เท้า หู ตา จมูก ปาก
หัวใจ เป็นต้น
2. ประกอบขึ้น จากรู ป ลั กษณ์ของสั ตว์ เสื อ กวาง ม้า หมู วัว แพะ สุ นัข นก ปลา แมลง
รวมทั้งอวัยวะของสัตว์ เช่น ขน เขา เป็นต้น
3. ประกอบขึ้นจากรูปลักษณ์ของพืช เช่น ต้นไม้ หญ้า ต้นข้าว ต้นไผ่ รวมถึงผลผลิตจากพืช
เช่น ข้าว อาหาร เป็นต้น
4. ประกอบขึ้นจากเครื่องมือเครื่องใช้ในชีวิตประจาวันและอาวุธ ซึ่งครอบคลุมทั้งที่พักอาศัย
เช่น ประตู หน้าต่าง เสื้อผ้า จาน เรือ รถ บ้าน มีด ขวาน เป็นต้น
5. ประกอบขึ้นจากสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ภูเขา ทุ่งนา หิน
แม่น้า ไฟ ฝน เป็นต้น
นอกจากข้างต้นแล้ว ยังมีส่วนประกอบของตัวอักษรที่เกี่ยวข้องกับจิตวิญญาณอยู่อีกจานวน
หนึ่ง เช่น หมอผี การเสี่ยงทาย ผี เทพเทวดา เป็นต้น ซึ่งส่วนประกอบเหล่านี้ถือว่ามีความสาคัญใน
อักษรจีนเช่นกัน แต่มีจานวนไม่มากนัก
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
56
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
序 1 偏旁部首 一 名称 横部 hénɡ bù
意思/例子:แสดงความหมายเกี่ยวกับจานวน และยังแสดงขอบเขตของสรรพสิ่งบนโลก เช่น
三(sān)สาม 七(qī)เจ็ด 丽(lì)สวยงาม, พบปะ, เชื่อมกับ
序 2 偏旁部首 丨 名称 竖部 shù bù
意思/例子:ความหมายรากศัพท์แสดงถึงบนทะลุลงล่าง เป็นเส้นขีดของตัวอักษร เช่น
内(nèi)ใน,ภายใน 且(qiě)ยิ่งกว่านั้น, อีกด้วย, กาลังจะ, ใกล้จะ 师(shī)ครู,
ผู้เชี่ยวชาญ
序 3 偏旁部首 丿 名称 撇部 piě bù
意思/例子:แสดงความหมายเกี่ยวกับสิ่งที่เป็นนามธรรม โดยทั่วไปเป็นเส้นขีดของตัวอักษร
เช่น
九(jiǔ)เก้า 么(me)คาลงท้าย,คาเสริมท้ายแสดงความสงสัย 年(nián)ปี
序 4 偏旁部首 丶 名称 点部 diǎn bù
意思/例子:ความหมายรากศัพท์แสดงถึง แสงโคมแสงเทียน แสดงความหมายเกี่ยวกับสิ่งที่เป็น
นามธรรม โดยทั่วไปเป็นเส้นขีดของตัวอักษร เช่น
义(yì)ความหมาย, สัจธรรม 为(wei,wei)เพื่อ, สาหรับ 永(yǒnɡ)ยาวนาน,นิรันดร์
序 5 偏旁部首 乛 名称 折部 zhé bù
乚乙)
意思/例子:โดยทั่วไปเป็นเส้นขีดของตัวอักษร เช่น
了(le,liǎo)แล้ว 买(mǎi)ซื้อ 卫(wèi)ปกป้อง, พิทัก์, รักษา
序 6 偏旁部首 十 名称 石字旁 shí zì pánɡ
十字头 shí zì tóu
十字底 shí zì dǐ
意思/例子:แสดงความหมายเกี่ยวกับจานวน เช่น
支(zhī)หนุน, สนับสนุน, ค้า, ด้าม 南(nán)ใต้ 真(zhēn)จริง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
57
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
58
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
59
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
60
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
61
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
เช่น
台(tái)แท่น, เวที, หอสูง, เครื่อง(ลักษณนาม), สถานี 参(cān)ร่วม, เข้าร่วม, อ้างอิง, เข้า
พบ, ประกอบ 丢(diū)หาย, สูญหาย, ขาดหาย, โยน, ทิ้ง
序 26 偏旁部首 廴 名称 建字底 jiàn zì dǐ
意思/例子:แสดงความหมายเกี่ยวกับการเดินทาง เช่น
建(jiàn)สร้าง, ก่อสร้าง, ก่อตั้ง 廷(tínɡ)ราชสานัก 延(yán)ยืดออก, ขยายออก
序 [21] 偏旁部首 ⺋ 名称 危字底 wēi zì dǐ
(cānɡ)
意思/例子:แสดงความหมายเกี่ยวกับการนั่งคุกเข่า หรือการเคลื่อนไหวของขาหรือเท้า เช่น
仓(cānɡ)ฉาง, โกดัง, คลัง 厄(è)จุดชัยภูมิ, ตกอยู่ในอันตราย, ภัยพิบัติ 创(chuānɡ)
ทาให้บาดเจ็บ, ริเริ่ม
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
62
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
意思/例子:
序 32 偏旁部首 廾 名称 弃字底 qì zì dǐ
弄字底ɡǒnɡ zì dǐ
意思/例子:
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
63
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
意思/例子:
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
64
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
65
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
66
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
意思/例子:
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
67
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
己字头 jǐ zì tóu
己字底 jǐ zì dǐ
意思/例子:
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
68
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
69
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
70
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
71
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
72
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
73
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
74
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
75
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
76
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
77
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
78
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
79
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
80
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
81
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
82
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
83
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
虫字底 chónɡ zì dǐ
意思/例子:
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
84
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
85
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
86
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
87
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
意思/例子:
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
88
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
89
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
足字底 zú zì dǐ
意思/例子:
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
90
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
91
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
92
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
意思/例子:
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
93
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
94
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
95
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
96
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
97
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
意思/例子:
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
98
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
意思/例子:
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา
99
ตัวอักษรจี น 汉字学 อาจารย์ ว่าที ่ ร.ต.ดร.เกรี ยงไกร กองเส็ง
เอกสารอ้างอิง 参考资料
นริศ วศินานนท. (2550). รอยหมวดคาจาอักษรจีน. กรุงเทพ : ทฤษฎี.
เธียรชัย เอี่ยมวรเมธ. พจนานุกรมจีน-ไทย ฉบับใหม (ฉบับพิมพหนังสือตัวยอ). กรุงเทพฯ:รวมสาสน,
1977.
中国社会科学院语言研究所词典编辑室.(2012).《现代汉语词典》
(第 6 版),北京: 商务印书馆.
周健著.(2007).《汉字教学理论与方法》,北京:北京大学出版社.
พจนานุกรมจีนไทย 汉泰汉词典 Chinese-Thai-Chinese Dictionary.(ออนไลน์).สืบค้นเมื่อ
1-25 กรกฎาคม 2559.จาก http://www.dict2u.com/index.php?lang=th
มหาวิ ทยาลัยราชภัฏสวนสุนนั ทา