ใบความรู้

เรื่อง คำคล้องจอง

คำคล้องจอง เป็ นคำที่ใช้พูดกันมาช้านานและยังคงใช้กันอยู่ใน

ปั จจุบันแม้ว่าบางคำจะให้ความหมายไม่ชัดเจนเพราะมุ่งเน้นให้คล้องจอง
เท่านัน
้ แต่ก็แสดงให้เห็นถึงความเป็ นคนเจ้าบทเจ้ากลอนของคนไทย

ความหมายของคำ
คล้องจอง

คำคล้องจองคือคำที่มีสระเสียงเดียวกันหรือคำที่มีเสียงสระ
และตัวสะกดในมาตราเดียวกันคำที่มีเสียงสระเดียวกันเช่น

คำที่มีเสียงสระ คำที่มีเสียงสระ คำที่มีเสียงสระ

เดียวกัน เดียวกัน เดียวกัน
ประเภทของคำคล้องจอง

คำคล้องจอง 1 พยางค์ ได้แก่

คำที่มีตัวสะกด เช่น ราช บาตร ชาติ อาจ ดาด ฯลฯ

คำที่ไม่มีตัวสะกด เช่น ไป ไชย ใจ ไหน ใน ฯลฯ

คำคล้องจอง 2 พยางค์ ได้แก่ คำที่มีลักษณะคำสุดท้ายของกลุ่มคำ

หน้าสัมผัสคล้องจองกับคำแรกของกลุ่มคำหลัง เช่น

ชั่วดี  ถี่ห่าง
อกหัก  รักจริง
เสื้อผ้า  หน้าผม
ถนน  หนทาง
นักร้อง  น้องรัก
ข้าวยาก  หมากแพง

คำคล้องจอง 3 พยางค์ ได้แก่ คำที่มีลักษณะคำที่สามของกลุ่มคำ

หน้า สัมผัสคล้องจองกับคำที่หนึง่ หรือสองของกลุ่มคำหลัง เช่น
น้ำพึ่งเรือ  เสือพึ่งป่ า
ขิงก็รา  ข่าก็แรง
ตามใจปาก  ลำบากท้อง
ฝนสัง่ ฟ้ า  ปลาสัง่ หนอง
 คำคล้องจอง 4 พยางค์ได้แก่คำที่มีลักษณะคำที่สี่ของกลุ่มคำหน้า
สัมผัสคล้องจองกับคำที่หนึ่งหรือสองของกลุ่มคำหลังเช่น

รักดีหามจั่ว  รักชั่วหามเสา
กินอยู่กับปาก  อยากอยู่กับท้อง
ความรู้ท่วมหัว  เอาตัวไม่รอด
ต่อหน้ามะพลับ  ลับหลังตะโก
ลักตัดต้นไม้  ให้ลงโทษหนัก

คำคล้องจอง 5 พยางค์ได้แก่คำที่มีลักษณะคำสุดท้ายของกลุ่มคำ
หน้าสัมผัสกับคำที่หนึง่ หรือคำที่สามของกลุ่มคำหลังเช่น

ดูช้างให้ดูหาง  ดูนางให้ดูแม่
พูดไปสองไพเบีย
้  นิ่งเสียตำลึงทอง
คบคนให้ดูหน้า  ซื้อผ้าให้ดูเนื้อ
น้ำมาปลากินมด น้ำลดมดกินปลา

คำคล้องจองที่นำมาแต่งเป็ นคำขวัญคติพจน์คติเตือนใจเช่น
 วินัยดีมีทักษะมานะเรียนเพียรพัฒนา  ยาเสพติดเป็ นภัยต่อ
ชีวิตเป็ นพิษต่อสังคม
 เมืองภูเขาไฟผ้าไหมสวยรวยวัฒนธรรม  เด็กดีเป็ นศรีแก่ชาติ
เด็กฉลาดชาติเจริญ

คำคล้องจองที่นำมาแต่งเป็ นปริศนาคำทายเช่น
อะไรเอ่ยชื่ออยู่ในครัวตัวอยู่ในป่ า (กระต่ายขูดมะพร้าว)
อะไรเอ่ยเดินตลอดเวลาแต่กายาอยู่กับที่ (นาฬิกา)
อะไรเอ่ยต้นเท่าขาใบวาเดียว (กล้วย)
อะไรเอ่ยรูปร่างเหมือนจรวดมีหนวดรุงรังว่ายน้ำเก่งจังอยู่ในทะเล
(ปลาหมึก)
อะไรเอ่ยอยู่ดินกินหญ้า (ควาย) อยู่ฟ้ากินลม (ว่าว)
อะไรเอ่ยสุกไม่ร้ห
ู อมงอมไม่ร้ห
ู ล่นสุกคาต้นแต่กินไม่ได้ (ดาว)