Gears in General

2103320 Des Mach Elem

Mech. Eng. Department
Chulalongkorn University
 Introduction
เฟื อง (Gear) • ส่งผ่านกําลัง การเคลื่อนที่
• เปลีย่ นขนาดแรงบิด ความเร็วรอบหมุน
• เปลีย่ นทิศทางการหมุน ทิศทางการเคลื่อนที่

Friction Gear

+ +

Slip

Small gear Large gear

“Pinion” “Gear”
Less slip (usually driving)
 Gear types (1)
แกนของเพลาวางขนานกัน

Spur gears Helical gears Herringbone gears

Helical gears Double helical gears Internal gears

http://www.lotusespritturbo.com/Renault_U
N1_16_Transmission.htm

http://www.vfxtalk.com/forum/engine-room-
vfx-gets-gear-radium-dot-t6723.html
 Gear types (2)
แกนของเพลาตัดกัน
Skew bevel gears
Straight bevel gears

Spiral bevel gears

Face gears
 http://www.arthursclipart.org/carmechanic/m
echanic/page_02.htm

http://littlemachineshop.com/products/product_vi
ew.php?ProductID=1212&category
 Gear types (3)
แกนของไม่ขนานและไม่ตดั กัน
Crossed axis helical gears
Hypoid gears

Worm gears Spur rack and pinion

 http://repairpal.com/steering-rack-and-pinion

http://xjbikes.com/Forums/viewtopic/
p=202812.html

http://www.cdxetextbook.com/steersusp/steer/princ/ra
ckandpinion.html
 Gear tooth nomenclature (1)
Center distance Center distance

การถ่ายทอดการ
เคลื่อนทีเ่ หมือนกัน
+ + + +

Pitch circle

Pitch surface
การบอกขนาดของเฟือง จะบอกเป็ น
ขึน้ กับชนิดเฟือง +
ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของวงกลมพิตซ์
Pitch cylinder
 Gear tooth nomenclature (2)
• Circular pitch (CP) = π D/z D = pitch dia.
z = number of teeth
• Diametral pitch (DP) = z/D (inch.)
• Module (m) = D/z (mm)

• m = 25.4/DP
• CP×DP = p
 Module and tooth size

Module Diametral
Pitch
Pressure angle ตัวอย่างค่ามาตรฐานของโมดูล
For metric For inch
Size gears Size gears 14.5° 20°
โมดูลเลือก โมดูลเลือก
โมดูลนิยม โมดูลนิยม
อันดับสอง อันดับสอง
0.1 0.15 1.5 1.75
0.2 0.25 2 2.25
0.3 0.35 2.5 2.75
0.4 0.45 3 3.5
0.5 0.55 4 4.5
0.6 0.7 5 5.5
0.8 0.75 6 7
1 0.9 8 9
1.25 10 11
Module sizes shown are converted
inch sizes
 Gear tooth nomenclature (3)
Pressure angle (deg.)
14.5 (FD) 20 (FD) 20 (Stub)
Addendum a m m 0.8m
Dedendum b 1.157m 1.25m m
FD: Full depth
Stub: ตัดให้ฟนั สัน้ กว่า FD

Tooth height a+b

Working depth a1+a2
Top diameter Do = D+2a
(Addendum dia.)
Root diameter Dr = D-2b
(Dedendum dia.)
Clearance b-a
 Gear tooth nomenclature (4)
Backlash : ผลต่างของความหนาของเฟืองตัวหนึ่ง กับช่องว่างของฟนั ของเฟืองอีกตัวหนึ่ง

ประโยชน์
• เป็ นช่องว่างสําหรับนํ้ามันหล่อลื่น
• เฟืองสามารถขยายตัวได้ทอ่ี ุณหภูมสิ งู
• เผือ่ สําหรับความผิดพลาดในการผลิต
 Involute Curve
ในปจั จุบนั รูปร่างของฟนั เฟืองได้ถกู ออกแบบเป็ นโค้งอินโวลูต เพือ่ ให้เฟืองสองตัวขบกันโดยมี
อัตราส่วนความเร็วคงทีไ่ ด้
วงกลมฐาน (Base cylinder) : วงกลมทีใ่ ช้สร้างโค้งอินโวลูต ไม่ใช่ Dedendum circle และไม่
สามารถระบุได้เมือ่ พิจารณาเฟืองด้วยสายตา

การสร้างโค้งอินโวลูต
Involute
curve

Involute curve

Base cylinder
 Pressure angle (1)
Line of action • Line of action (เส้นแรงกด)
(Pressure line) เส้นทีล่ ากสัมผัสกับวงกลมเบสและ
φ ⊥ กับผิวสัมผัสทีจ่ ดุ ผ่านจุดพิตซ์
สัมผัส • ระหว่างการขบ แรงทีเ่ ฟืองขับ
กระทํากับเฟืองตามจะกระทําในทิศ
ตามแนวเส้น line of action

φ rb = rp cos φ
φ
เส้นสัมผัส
วงกลมพิตซ์

วงกลมพิตซ์
φ = Pressure angle (มุมกด, มุมแรงดัน) 14.5°, 20°, 25°
 Pressure angle (2)
Line of action
(Pressure line) Base circle

φ ⊥ กับผิวสัมผัสทีจ่ ดุ
สัมผัส
Driven

φ
φ
เส้นสัมผัส
วงกลมพิตซ์

วงกลมพิตซ์
Driving
 Velocity ratio

ω2(rad/s)
ω1(rad/s) n2(rpm)
n1(rpm) D2
D1 z2
z1

ω1 n1 D2 z 2
mω = = = =
ω2 n2 D1 z1
 Contact ratio (1)
การขบของเฟื องเกิดบนเส้นแนวแรงกดเสมอ
จุด A (จุดเริ่มต้นขบ)
Addendum #2
• รากฟนั เฟืองขับขบกับปลายฟนั เฟืองตาม
circle
#1
• ปลายฟนั เฟืองตามตัดกับเส้นแรงกด
A’ B’ จุด B (จุดสิ้นสุดการขบ)
Base pitch
• ปลายฟนั เฟืองขับขบกับรากฟนั เฟืองตาม
• ปลายฟนั เฟืองขับตัดกับเส้นแรงกด

Base circle ส่วนโค้ง A’B’ แสดงระยะขบตัง้ แต่เริ่มจน

สิ้นสุด บนวงกลมฐาน
จากความสัมพันธ์ของโค้ง involute
เส้นตรง CA = ส่วนโค้ง CA’
เส้นตรง CB = ส่วนโค้ง CB’
ระยะการขบ AB = ส่วนโค้ง CB’ – ส่วนโค้ง CA’
= ส่วนโค้ง A’B’
 Contact ratio (2)
Contact ratio (อัตราส่วนการขบ, C.R.)
บอกว่าโดยรวมแล้วในแต่ละเวลามีฟนั ขบอยูก่ ฟ่ี นั
Addendum #2
ระยะการขบบนวงกลมฐาน
circle
#1
C.R. = ระยะระหว่างฟั นบนวงกลมฐาน
A’ B’
Base pitch

A′B′ AB
C.R. = =
Pb Pb
Base circle
2πrb 2πr cos φ
Pb = = = P cos φ
z z
• Contact ratio ควรมีคา่ มากกว่า 1.2 AP
• กรณีเฟืองตรงมีคา่ ระหว่าง 1-2 AB = { (r + a ) − (r cosφ ) − r sin φ }
2 2
2
2
2
2
• ยิง่ มีคา่ มาก เฟืองยิง่ ขบกันเรียบและเงียบ
+ { (r + a ) − (r cos φ ) − r sin φ }
1 1
2
1
2
1

PB
 Interference (1)
• การขบของเฟืองเกิดบนเส้นแรงกดระหว่างจุด
สัมผัสของเส้นแรงกดกับวงกลมฐาน (เกิด
ระหว่าง AB ในรูป)
• ถ้า Addendum circle ตัดเส้นแนวแรงกดเลย
จากระยะ AB จะเกิดการขัดกัน
• ในรูป C และ D เป็ นจุดทีข่ ดั กัน
Driven

ra = r + a (รัศมีวงกลมแอดเดนดัม)
(ra )max
ra (ra )max = rb2 + (c0 sin φ ) 2
= (r cos φ ) 2 + (c0 sin φ ) 2

เกิดการขัดกันเมื่อ ra > (ra )max

Driving
 Interference (2)
Interference มีโอกาสเกิดมากขึน้ หาก
• พิเนี่ยนมีจาํ นวนฟนั น้อย เฟืองมีจาํ นวนฟนั มาก
• มุมกดมีขนาดเล็ก

จํานวนฟันเฟื องที่จะไม่เกิด Interference

Pinion : Rack Pinion : Gear (20°, FD)
Tooth form Minimum no. No. of pinion Max. no. of
of teeth teeth gear teeth
14.5° FD 32 17 1309
20° FD 18 16 101
25° FD 12 15 45
14 26
13 16
 Interference (3)
การแก้ไข Interference
วิธีการ ผลกระทบ
Undercutting : ตัวเนื้อโลหะทีอ่ ยูต่ ่าํ กว่า เฟืองแข็งแรงน้อยลง
วงกลมฐาน
Stubbed teeth : ทําให้เฟืองสัน้ ลง อัตราส่วนการขบลดลง ขบราบเรียบน้อยลง
เสียงและการสันสะเทื
่ อนมากขึน้
เพิ่มมุมกด (ลดขนาดวงกลมฐาน) อัตราส่วนการขบลดลง ขบราบเรียบน้อยลง
เสียงและการสันสะเทื
่ อนมากขึน้
Profile shifted gear : ใช้เฟืองไม่เป็ น เฟืองราคาแพง ไม่สามารถใช้กบั เฟืองอื่นๆ ที่
มาตรฐาน เป็ นมาตรฐานได้
เฟืองอันเล็กมีแอดเดนดัมเพิม่ ขึน้
เฟืองใหญ่มแี อดเดนดัมลดลง
 Interference (4)
Undercutting

-
Stub tooth gears

Profile shifted gear

 Gear ratio & Center distance (1)
ตัวอย่าง จุดศูนย์กลางเพลาห่างกัน 240 มม.
R=40
โมดูล 3
+
อัตราส่วนความเร็ว 5:1
มุมความดัน 20°

240
ω1 n1 D2 z 2
mω = = = = 40
ω2 n2 D1 z1
+
5 D2 z 2 เฟืองมีขนาดเป็ น 5
mω = = = เท่าของพิเนี่ยน
1 D1 z1
R=200
แบ่งระยะห่างระหว่างศูนย์กลางออกเป็ น 5+1 = 6 ส่วน
ส่วนละ 240/6 = 40 มม. Rpinion = 40, Dia. = 80
 Gear ratio & Center distance (2)
หาจํานวนฟนั ของพิเนี่ยน z = D/m = 80/3 = 26.6 ฟนั เลือก 27 ฟนั
หาจํานวนฟนั ของเฟือง zgear = 5 × zpinion = 5 × 27 = 135 ฟนั

pinion gear

Dia. Pitch D = m×z 81 405

Center distance = (Dpinion+Dgear)/2 243 (240)

Dia. Addendum = D+2a = D+2m 87 411

Dia. Base = D×cos(PA) = D×cos(20°) 76.115 380.58

Addendum = m 3

Dedendum = 1.25m 3.75

Tooth depth = a+b 6.75

Tooth thickness = πD/2z = πm/2 4.712

 Gear ratio & Center distance (3)
หาจํานวนฟนั ของพิเนี่ยน z = D/m = 80/3 = 26.6 ฟนั เลือก 26 ฟนั
เลือกจํานวนฟนั ของเฟือง 134 ฟนั อัตราส่วนความเร็ว = 134/26 = 5.15

pinion gear

Dia. Pitch D = m×z 78 402

Center distance = (Dpinion+Dgear)/2 240

Dia. Addendum = D+2a = D+2m 84 408

Dia. Base = D×cos(PA) = D×cos(20°) 73.30 377.76

Addendum = m 3

Dedendum = 1.25m 3.75

Tooth depth = a+b 6.75

Tooth thickness = πD/2z = πm/2 4.712

 Gear drawing (1)
เฟืองสามารถเขียนได้ 2 แบบ
1. การเขียนฟนั เฟืองด้วยโค้งอินโวลูต
2. การเขียนแบบย่อ
 Gear drawing (2)
ตัวอย่างการเขียนแบบย่อ

Spur gear

Helical gear
 Gear drawing (3)
ตัวอย่างการเขียนแบบประกอบคู่เฟื อง

Spur & Helical

gear pair

Internal
gear pair
 Gear train (1)
ต้องการเพิม่ หรือลด เฟืองคูเ่ ดียว พิเนี่ยนกับเฟืองขนาด
ความเร็วมากๆ อัตราทดสูงๆ แตกต่างกันมาก

การใช้เฟืองหลายๆ คู่ ปญั หา เช่น การขัดกัน

ประกอบกันให้ผลดีกว่า (interference)

ชุดเฟือง (Gear train) การใช้เฟืองทดหลายๆ คูป่ ระกอบกัน เพือ่ ให้ได้

อัตราทดทีส่ งู ขึน้

• ชุดเฟืองธรรมดา
• ชุดเฟืองดาวเคราะห์
 Gear train (2)
1. ชุดเฟืองธรรมดา

Pin
Pout

เพิม่ อัตราทด เพิม่ เฟือง G2 เพือ่ เปลีย่ นทิศทางการหมุน

ωi
mω = ωi/ωo
z1 z2

z3 z4 mω = (z2/z1) (z4/z3) (z6/z5)

z5 z6

ωo
 Gear train (3)
ชุดเฟืองดาวเคราะห์ (Epicyclic gear train, Planetary gear train)
Sun gear

Planet carrier

ชิน้ ส่วนหมุนรอบจุด
ศูนย์กลาง
• Sun gear แต่ละชิน้ สามารถกําหนดให้หยุดนิ่ง เป็ น ชุดเดียวทําอัตรา
• Planet carrier ตัวกําลังเข้า หรือกําลังออกได้ ทดได้หลายค่า
• Ring gear
 Gear train (4)
ชุดเฟืองดาวเคราะห์ (Epicyclic gear train, Planetary gear train)

Zp = 20 Input Planet Output

Fixed Ratio
member (rpm) (rpm) (rpm) (ωi/ωo)

Carrier Sun
Ring fix 36 0.375
9 24
Carrier Ring
Sun fix 36 0.625
9 14.4

Carrier sun Ring

27 1.667
fix 9 5.4

ZR = 100 Zs = 60
 Gear train (5)

http://www.diseno-art.com/encyclopedia/terms/automatic_transmission.html
 Gear manufacture
Methods of machining
Form milling : used mostly for large gears. A
milling cutter that has the shape of the tooth
space is used.
Shaping : frequently used for internal gears.
Milling cutter Hobbing
Cutter used reciprocates on a vertical spindle.
Hobbing : similar process to milling except
that both the workpiece and the cutter rotate
in a coordinated manner.
Casting : used most often to make blanks for VDO
gears which will have cut teeth. Possible to
use to make toothed gears with little or no
Shaping
machining
 Gear quality (1)
Quality in gearing is the precision of the individual gear teeth and the precision with
which two gears rotate in relation to one another.
• Runout
• Tooth-to-tooth spacing
• Profile

Schematic diagram of a typical

gear rolling fixture Chart of gear-tooth errors of a typical gear
when run with a specific gear in a rolling
fixture.
 Gear quality (2)
• Gear quality is specified by AGMA as quality numbers.
• Quality numbers range from 5 to 15 with increasing precision (AGMA)
• Besides AGMA standard, there are also other standards (JIS, DIN, ISO-similar to DIN)
Selected values for total composite tolerance Table of Gear Precision Grade
 Gear quality (3)
Recommended AGMA quality numbers

Pitch line speed:

Velocity at the pitch circle
v

pitch circle
 Materials (1)
Steel:
• ปกติจะใช้ medium-carbon steel
• Low surface endurance capacity ต้องทํา Heat treatment (Flame hardening, Induction
hardening, Carburizing, Nitriding)
• ถ้าต้องการความแม่นยํา ต้อง surface finish หลังจาก Heat treatment (Grinding)

Cast iron:
ราคาถูก มักจะใช้ ASTM grade 20, 30, 40, 50, 60
มี surface fatigue strength สูงกว่า bending fatigue strength
มีคุณสมบัตทิ ม่ี คี วามหน่วงในวัสดุ ทําให้เงียบกว่าเหล็ก
อาจใช้เหล็กหล่อเหนียว (Ductile or Nodular cast-iron) เพือ่ เพิม่ ความแข็งแรง
 Materials (2)
Nonferrous:
• ปกติจะใช้ bronzes
• Bronzes มีสมบัตทิ ด่ี ดี งั นี้ Corrosion resistance, Good wear properties, low friction
coefficients

Nonmetallic:
• มักทําจาก Nylon, plastic
• Low weight, quiet operation, low friction, good corrosion resistance
• Light load without lubrication แต่ low thermal conductivity ดังนัน้ ถ้าทํางานทีค่ วามเร็วสูง
ต้องมีการ cooling
• High coefficients of thermal expansion ต้องมี backlash มากกว่าเฟืองโลหะ
• วิธกี ารออกแบบมาตรฐานยังไม่มเี หมือนเฟืองโลหะ