STOLARSKI SPOJEVI

Goran Radišić

Nastavnik: Damir Preksavec

Polaznik: Goran Radišić

Smjer: Stolar

Mali Lošinj, travanj 2022.

SADRŽAJ:

1. UVOD..................................................................................................................................................... 2
2. SPOJ LASTIN REP ................................................................................................................................... 2
3. TIPOVI SPOJA LASTIN REP ................................................................................................................. 2
3.1. LASTIN REP- KLIZNI .................................................................................................................... 2
3.2. POLU – SLIJEPI SPOJ LASTIN REP ............................................................................................... 3
4. KOSI SPOJ (MITER JOINT) ...................................................................................................................... 4
5. SPOJ TIPLAMA ....................................................................................................................................... 5
6. SPOJ UTOR – PERO ................................................................................................................................ 6
7. ZAKLJUČAK ............................................................................................................................................ 7

1
 1. UVOD

U ovom seminaru ću obraditi neke od osnovnih spojeva u stolariji. Svaki od njih ima specifične
karakteristike i namjenu.

Zbog njihove jednostavnosti i kvalitete obradio sam slijedeće spojeve: spoj lastin rep, kosi spoj,
spoj tiplama i spoj utor – pero.

2. SPOJ LASTIN REP

Tehnika spoja lastinog repa vjerojatno datira prije pisane povijesti. Neki od najranijih poznatih
primjera spoja lastinog repa nalaze se u drevnom egipatskom namještaju sa mumijama iz Prve
dinastije, grobnicama kineskih careva i kamenim stupom u hramu Vazhappally Maha Siva u Indiji.

Spoj lastin rep je vrlo čvrst zbog načina na koji su oblikovani 'repovi' i 'pribadače'. To otežava
rastavljanje spoja i gotovo nemoguće kada se doda ljepilo. Ova vrsta spoja koristi se u
konstrukcijama kutija kao što su ladice, kutije za nakit, ormarići i drugi komadi namještaja gdje je
potrebna čvrstoća. To je težak spoj za ručno izvođenje, zahtijeva vještu izradu. Postoje različite
vrste spojeva lastinog repa.

3. TIPOVI SPOJA LASTIN REP

3.1. LASTIN REP- KLIZNI

Klizni lastin rep je metoda spajanja dviju ploča pod pravim kutom, pri čemu se sjecište događa
unutar polja jedne od dasaka, odnosno ne na kraju. Ovaj spoj osigurava čvrstoću međusobnog
spajanja lastinog repa.

2
 3.2. POLU – SLIJEPI SPOJ LASTIN REP

Obrtnici koriste 'polu-slijepi lastin rep' kada ne žele da se krajnji dio zrna vidi s prednje strane
spoja. Repovi se uklapaju u utore na krajevima daske koja je prednja strana predmeta, skrivajući
svoje krajeve.

Polu-slijepi lastini repovi obično se koriste za pričvršćivanje prednjih strana ladica na stranice
ladica.

3
 4. KOSI SPOJ (MITER JOINT)

Miter spoj spaja dva komada drveta pod kutom od 45 stupnjeva zajedno pod kutom od 90
stupnjeva. Koristi se za formiranje kuta na drvenom komadu, koji se obično nalazi u okvirima,
drvenim kutijama, okvirima ormara i kalupima.

Jedna od glavnih prednosti mitra spoja je njegov izgled. To je zato što nema vidljivog čeonog
kraja.

Glavni nedostatak korištenja miter spoja je taj što nisu jako čvrsti. To je zbog činjenice da morate
zalijepiti čelo za čelo, što ne stvara jako jaku vezu.

Još jedan nedostatak korištenja miter spoja je taj što morate biti vrlo precizni kada režete komade
drva koje spajate. Sve male nedosljednosti rezultirat će prazninama između vaših zglobova, što
neće izgledati baš dobro.

4
 5. SPOJ TIPLAMA

Nevidljivu drvenu vezu stvaraju tiple. Razlikuju se okrugli i ravni tipli koji se u stolariji nazivaju
i lamelama. Okrugli drveni klinovi dostupni su u različitim veličinama i u obliku šipki za tiple.
Potonji su idealni kada vam treba određena duljina jer se mogu rezati na bilo koju veličinu.

I okrugli i ravni tipli imaju strukturirane površine, čija udubljenja nude dovoljno mjesta za ljepilo.
Obje su obično izrađene od bukovog drveta.

Okrugli i ravni tiple malo bubre zbog ljepila koje stavljate u rupe za bušenje i tako osiguravaju
dobro učvršćivanje. U obje varijante pričvrstite spoj vijčanim stezaljkama dok se ljepilo ne stegne.
To traje oko 20 minuta s uobičajenim ljepilom za drvo i kada radite u sobi na sobnoj temperaturi.
Da biste bili na sigurnoj strani, možete pričekati još malo.

5
 6. SPOJ UTOR – PERO

Pero i utor je metoda spajanja sličnih predmeta, od ruba do ruba, koja se koristi uglavnom kod
drva, u podovima, parketu, oblogama i sličnim konstrukcijama. Spojevi s perom i utorom
omogućuju da se dva ravna dijela čvrsto spoje kako bi se napravila jedna ravna površina.

Svaki komad ima utor (žlijeb) izrezan duž cijelog jednog ruba, i tanak, dubok greben (jezik) na
suprotnom rubu. Jezik strši nešto manje od dubine utora. Tako se dva ili više komada usko
uklapaju. Spoj inače nije zalijepljen, jer bi skupljanje tada povuklo jezik.

6
 7. ZAKLJUČAK

Bez obzira na napredak u stolarstvu vezovi koje sam obradio u ovom seminaru se i dan danas
koriste te imaju veliku primjenu.

Nekada su se spojevi izrađivali ručnim alatom, a danas se izrađuju na puno sofisticiraniji pomoću
električnih strojeva kojima se postiže velika preciznost, a samim time i sama kvaliteta spoja.

Sam pristup izradi spojeva treba biti precizan i temeljit jer kvaliteta krajnjeg proizvoda ovisi o
samoj kvaliteti spoja.