TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN CHỦ VÀ SỰ VẬN DỤNG CỦA

ĐẢNG TA HIỆN NAY

Lưu Duy Toàn*

Tư tưởng Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần vô giá của Đảng và dân
tộc ta, là hiện thân của con đường đấu tranh và thắng lợi của cách mạng Việt
Nam. Trong đó tư tưởng của Người về dân chủ là kết quả của sự nhận thức
sâu sắc về vai trò của nhân dân trong lịch sử, là kết quả của sự kết hợp giữa
tư tưởng thân dân truyền thống ở phương Đông và những quan điểm của
chủ nghĩa Mác- Lênin về dân chủ. Kết hợp giữa truyền thống và hiện đại,
giữa lý luận và thực tiễn - Hồ Chí Minh đã nâng tư tưởng dân chủ lên một
tầm cao mới vừa mang tính khoa học, vừa mang tính nhân văn sâu sắc.
Qu¸ tr×nh x©y dùng CNXH, §¶ng, Nhµ níc vµ nh©n d©n ta ®· tõng b-
íc t¹o ®îc c¬ së kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña nền d©n chñ XHCN; quyÒn
lùc x· héi cña nh©n d©n ®îc x¸c ®Þnh trong HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt; nhu
cÇu d©n chñ cña nh©n d©n ngµy cµng ph¸t triÓn; ý thøc vµ n¨ng lùc thùc
hµnh d©n chñ cña nh©n d©n ngµy cµng ®îc n©ng cao... Bªn c¹nh nh÷ng
mÆt m¹nh trªn, trong ®êi sèng d©n chñ x· héi cßn tån t¹i mét sè h¹n chÕ nh:
cßn biÓu hiÖn d©n chñ h×nh thøc trªn mét sè lÜnh vùc, hiÖn tîng vi ph¹m
d©n chñ, vi ph¹m c«ng b»ng x· héi, quan liªu, chuyªn quyÒn, ®éc ®o¸n...
chËm ®îc kh¾c phôc. Nh÷ng hiÖn tîng trªn lµ do ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn
kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc cßn thÊp, cña c¬ chÕ qu¶n lý cò; vai trß, chøc
n¨ng cña c¸c thµnh tè trong hÖ thèng chÝnh trÞ cha thùc sù ph¸t huy; tÖ n¹n
quan liÖu, tham nhòng cha ®îc ng¨n chÆn; tr×nh ®é v¨n ho¸ d©n chñ và
năng lực thực hành dân chủ của nhân dân còn thấp... Vì vậy, nghiên cứu, vận
dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về dân chủ, đồng thời quán triệt và thực hiện tốt
*
Học viên cao học – Hệ sau đại học
những quan điểm của Đảng về xây dựng nền dân chủ XHCN ở nước ta hiện
nay là vấn đề quan trọng và cấp thiết hiện nay.
Người đề cập đến dân chủ chủ yếu trong hoạt động chính trị, ở đây
Hồ Chí Minh còn bàn đến dân chủ trong kinh tế, xã hội – quản lý xã hội, văn
hóa, khoa học…dân chủ là để thực hiện dân chủ trong thực tiễn. Vì vậy,
lôgic trong tư duy Hồ Chí Minh về dân chủ chính là: Dân - Dân chủ - Dân
vận. Dân là giá trị lớn nhất trong tư tưởng Hồ Chí Minh: “Trong bầu trời
không gì quý bằng nhân dân”. Hồ Chí Minh nhận thức rất rõ vai trò và động
lực của dân chủ, coi dân chủ là nhân tố động lực của sự phát triển. Thực
hành dân chủ là chìa khóa vạn năng để giải quyết mọi khó khăn. Tư duy
lôgic của Người về vấn đề dân chủ đã được thể hiện sâu sắc trong những nội
dung cơ bản về dân chủ.
Dân chủ là một phạm trù đa nghĩa, nhiều tầng và bản chất, nó chụi sự
chi phối quy định của điều kiện chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội. Trong đó,
theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, bản chất chung nhất, nhân văn
nhất của dân chủ là quyền lực thuộc về nhân dân. Kế thừa và tiếp thu những
giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại và những
quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về dân chủ, Hồ Chí Minh khẳng định
bản chất của dân chủ tức là dân là chủ và dân làm chủ. Từ đó người chỉ rõ
địa vị của nhân dân là người chủ đối với xã hội, đất nước và nhân dân là chủ
thể của quyền lực. Đây là nội dung cốt lõi trong tư tưởng dân chủ Hồ Chí
Minh, phản ánh giá trị cao nhất, chung nhất của dân chủ là quyền lực thuộc
về nhân dân: “Nước ta là nước dân chủ, địa vị cao nhất là dân, vì dân là
chủ”1 … “chế độ ta là chế độ dân chủ, tức là dân làm chủ” 2. Vấn đề này đã
khẳng định gi¸ trÞ x· héi ®Ých thùc cña d©n chñ lµ ë chç giµnh vÒ cho ®¹i

1
Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb CTQG, H. 1995, tập. 6, tr. 515
2
Sđd, t.7, tr.499
®a sè nh©n d©n lao ®éng nh÷ng quyÒn lùc cña chÝnh hä th«ng qua ®Êu
tranh c¶i t¹o x· héi cò vµ x©y dùng x· héi míi cña chÝnh b¶n th©n quÇn
chóng nh©n d©n. §ã lµ quyÒn d©n chñ, quyÒn tù do, c«ng b»ng, b×nh
®¼ng thùc sù cña quÇn chóng nh©n d©n. ChÝnh v× vËy trong suèt cuéc
®êi ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña m×nh tõ khi ra ®i t×m ®êng cøu níc ®Õn khi
ph¶i tõ gi· câi ®êi, Hå ChÝ Minh chØ cã mét “ham muèn, ham muèn tét
bËc lµ lµm cho níc nhµ ®îc ®éc lËp, nh©n d©n ®îc tù do, ®ång bµo ai
còng cã c¬m ¨n ¸o mÆc, ai còng ®îc häc hµnh”. Ngêi ®·, phÊn ®Êu kh«ng
mÖt mái, lµm tÊt c¶ ®Ó thùc hiÖn §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc cho Tæ
quèc, cho d©n téc vµ nh©n d©n. Ngêi ®· rót ra mét ch©n lý vÜnh h»ng
kh«ng chØ cho d©n téc mµ cßn cho c¶ nh©n lo¹i "kh«ng cã g× quý h¬n
®éc lËp tù do".
Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, dân chủ là một chế độ chính
trị-xã hội, dân chủ tất yếu tồn tại gắn với một nhà nước, một chế độ chính trị
- xã hội nhất định. Dân chủ luôn gắn với một hình thái nhà nước, vì vậy, dân
chủ luôn mang tính giai cấp. Dân chủ đạt được đến đâu phụ thuộc vào bản
chất của nhà nước và bản chất của giai cấp thống trị. Nhà nước chính là cơ
quan quyền lực được nhân dân ủy quyền để tổ chức quản lý xã hội và thực
hiện quyền dân chủ thuộc về nhân dân. ThÊm nhuÇn quan ®iÓm cña chñ
nghÜa M¸c - Lªnin, Hå ChÝ Minh ®Æc biÖt nhÊn m¹nh sù cÇn thiÕt ph¶i
x©y dùng chÕ ®é d©n chñ, thÓ chÕ chÝnh trÞ vµ thÓ chÕ Nhµ níc d©n
chñ. Triết lý cơ bản của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi thiết kế và tổ chức xây
dựng một chế độ chính trị cách mạng đầu tiên ở nước ta được tóm tắt trong
hai từ dân chủ. Có thể nói, sau Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt
Nam dân chủ cộng hòa, đây là Tuyên ngôn về quyền lực chính trị và bản chất
của chế độ chính trị dân chủ của nước ta. Người đã khẳng định bản chất nền
dân chủ XHCN, là đỉnh cao của nền dân chủ.
 Tríc hÕt, Hå ChÝ Minh lu«n kh¼ng ®Þnh Nhµ níc cña ta lµ Nhµ níc
cña d©n. Quan điểm xuyên suốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh coi nhân dân là
chủ thể quyền lực, nhà nước là công cụ của nhân dân, là hình thức để tập
hợp, quy tụ sức mạnh của toàn dân tộc vào sự nghiệp chung chứ Nhà nước
không phải là nơi để "thăng quan, phát tài", chia nhau quyền lực, lợi ích và
bổng lộc. Người khẳng định: "Bao nhiêu quyền hạn đều là của dân… chính
quyền từ xã đến Chính phủ trung ương do dân cử ra" 3. Ngay sau ngày thành
lập nước, Người yêu cầu tổ chức càng sớm càng hay cuộc Tổng tuyển cử với
chế độ phổ thông đầu phiếu. Người nhấn mạnh, tổng tuyển cử là một dịp cho
toàn thể quốc dân tự do lựa chọn những người có tài, có đức để gánh vác
công việc nước nhà. Trong cuộc Tổng tuyển cử, hễ là những người muốn lo
việc nước thì đều có quyền ra ứng cử, hễ là công dân thì đều có quyền đi bầu
cử. Lần đầu tiên tất cả công dân Việt Nam có quyền bầu cử và ứng cử. Đây
quả là điều hết sức mới mẻ đối với nhân dân lao động Việt Nam. Cuộc Tổng
tuyển cử diễn ra thành công vào ngày 6 tháng 1 năm 1946 và sau đó Quốc
hội chính thức tổ chức ra bộ máy nhà nước đã thể hiện tư tưởng chính trị
nhạy bén, sáng tạo của Người. Hồ Chí Minh trên thực tế, huy động toàn thể
nhân dân tham gia quản lý đất nước, nhân dân đóng vai trò làm chủ đất
nước.
Chính quyền là vấn đề cốt tử của cách mạng, mà chính sách bầu cử,
ứng cử là để cho toàn dân giải quyết vấn đề đó, tính lập hiến trong việc hình
thành bộ máy nhà nước: tự do hay hạn chế; bình đẳng hay phân biệt; giả hay
thật; áp đặt hay tự do lựa chọn; cũng là một chuẩn mực để xem xét bộ máy
chính quyền thực sự của dân hay không. Với ý nghĩa đó, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã chỉ rõ: Tổng tuyển cử là một dịp cho toàn thể quốc dân lựa chọn
những người có tài, có đức để gánh vác công việc nước nhà. Có như thế dân
3
Sđd, t.5, tr.698
mới thực hiện được nguyện vọng và ý chí của mình. Đã là nhà nước của dân
thì chính quyền ấy nhất thiết phải do dân quyết định, tức là nhân dân phải là
người thực hiện quyền lực, hoặc trực tiếp, hoặc gián tiếp thông qua các đại
biểu của mình. Đó là những hình thức cơ bản của nền dân chủ. Dân chủ vừa
là thành quả đấu tranh cách mạng của dân tộc, vừa là giá trị văn hóa, do đó
Nhà nước phải phát triển quyền dân chủ sinh hoạt chính trị toàn dân, làm
cho mọi người công dân Việt Nam thực sự tham gia vào công việc của Nhà
nước. Khi bàn rồi thì bỏ thăm, ý kiến nào nhiều người theo hơn thì được.
Phương châm chúng ta đang thực hiện "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm
tra" chính là thể hiện tư tưởng của Bác Hồ về dân chủ, thực hành dân chủ.
Nhà nước do dân tức là dân phải tham gia vào công việc của nhà
nước. Quốc  hội nước ta tuy vị trí cao nhất song không phải là cơ quan tập
trung tất cả quyền lực. Khi xuất hiện những công việc liên quan đến vận
mệnh của quốc gia, thì sẽ được đưa ra nhân dân phúc quyết. Nhà nước do
dân trong tư tưởng Hồ Chí Minh là dân tự làm, tự lo việc, thông qua các mối
quan  hệ trong xã hội, qua các đoàn thể, chứ không phải Nhà nước bao cấp,
lo thay dân, làm cho dân thụ động, ỷ lại, chờ đợi. Người cho rằng: Làm việc
gì cũng phải có quần chúng tham gia bàn bạc, khó đến mấy cũng trở nên dễ
dàng và làm được tốt. Chính vì vậy, Nhà nước do dân xây dựng và làm chủ,
đặt dưới sự kiểm tra và kiểm soát của nhân dân theo tư tưởng Hồ Chí Minh
còn là Nhà nước tin dân, mọi lực lượng đều ở nơi dân, do dân nắm mọi
quyền hành. Nhà nước tin dân, dân tin ở sự lãnh đạo của Nhà nước thì việc
gì cũng làm được.
Nhµ níc cña ta ngoµi lîi Ých phôc vô d©n chóng còng kh«ng cã lîi
Ých nµo kh¸c, đã lµ b¶n chÊt giai cÊp c«ng nh©n cña Nhµ níc ta. Ngêi ®ßi
hái mäi viÖc lµm cña Nhµ níc ph¶i thÓ hiÖn râ b¶n chÊt ®ã: "ViÖc g× lîi
cho d©n, ta ph¶i hÕt søc lµm. ViÖc g× h¹i cho d©n, ta ph¶i hÕt søc tr¸nh" 4.
Ngêi nh¾c nhë ChÝnh quyÒn c¸c cÊp ph¶i tr¸nh cho ®îc c¸c lÇm lçi,
khuyÕt ®iÓm, nh÷ng thãi h tËt xÊu, nh÷ng chøng bÖnh vèn dÔ tËp nhiÔm
trong c¸c c¬ quan quyÒn lùc Nhµ níc nh: CËy thÕ, hñ hãa, t tóng, chia rÏ,
kiªu ng¹o,... Hå ChÝ Minh yªu cÇu mäi chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch, mäi quy
®Þnh cña Nhµ níc tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng ®Òu ph¶i xuÊt ph¸t tõ lîi
Ých cña d©n. Mäi c¸n bé Nhµ níc ®Òu v× d©n, hÕt lßng hÕt søc phôc vô
nh©n d©n, thùc hiÖn CÇn, kiÖm, liªm, chÝnh, chÝ c«ng v« t. Cao h¬n
n÷a, mét Nhµ níc v× d©n ph¶i ®¶m b¶o cho d©n cã ®îc cuéc sèng Êm no,
h¹nh phóc. Ngêi ®· chØ ra mét c¸ch râ rµng tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña
§¶ng, cña Nhµ níc ®èi víi d©n. "NÕu d©n ®ãi, §¶ng vµ ChÝnh phñ cã lçi;
NÕu d©n rÐt §¶ng vµ ChÝnh phñ cã lçi; NÕu d©n dèt là §¶ng vµ ChÝnh
phñ cã lçi"5. Nhà nước vì dân không chỉ biết làm lợi cho dân mà còn phải
kính dân. Người nhắc nhở, chúng ta phải yêu dân, kính dân thì dân mới yêu
ta, kính ta. Trong lời dạy của Người thể hiện rõ sự kế thừa có sáng tạo các tư
tưởng của những bậc tiền bối: Dân là gốc, là quý và phải đối đãi dân như thế
nào thì dân mới kính mến, yêu nhà cầm quyền. Trong tư tưởng Người, Nhà
nước vì dân còn là nhà nước sống trong lòng dân, tạo sự công bằng cho dân,
đặt lợi ích của Nhà nước gắn chặt với lợi ích của quần chúng nhân dân.
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, Nhà nước của dân, do dân, vì dân phải
là một nhà nước pháp quyền có hiệu lực mạnh, là nhà nước được cai trị bằng
pháp luật và phải làm cho pháp luật có hiệu lực trong thực tế. Trong một nhà
nước dân chủ, dân chủ và pháp luật phải luôn đi đôi với nhau, nương tựa vào
nhau mới bảo đảm được cho chính quyền trở nên mạnh mẽ. Không thể có
dân chủ ngoài pháp luật, pháp luật là bà đỡ của dân chủ. Mọi quyền dân chủ

4
Sđd, t.4, tr.56-57
5
Sđd, t.7, tr.572
của người dân phải được thể chế hóa bằng hiếp pháp và pháp luật, ngược lại
hệ thống pháp luật phải bảo đảm cho quyền tự do, dân chủ của người dân
được tôn trọng trong thực tế. Xây dựng một nền pháp chế XHCN đảm bảo
được việc thực hiện quyền lực của nhân dân là mối quan tâm suốt đời của
chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước, Người
còn chỉ rõ mối quan hệ giữa chuyên chính với dân chủ: “chế độ nào cũng có
chuyên chính, vấn đề là ai chuyên chính với ai?...Như cái hòm đựng của cải
thì phải có cái khóa. Nhà thì phải có cửa…Dân chủ là của quý báu nhất của
nhân dân, chuyên chính là cái khóa, cái cửa để đề phòng kẻ phá hoại…Thế
thì dân chủ cũng cần phải có chuyên chính để giữ gìn lấy dân chủ ”6.
Người luôn xác định, dân chủ là động lực của tiến bộ xã hội, của
phát triển. Vai trò của dân chủ gắn liền với vai trò của quần chúng nhân dân.
Hå ChÝ Minh - nhµ lý luËn vµ thùc hµnh d©n chñ tiªu biÓu, lµ ngêi ®·
nh×n thÊy râ søc m¹nh cña d©n "Trong bÇu trêi kh«ng g× quý b»ng nh©n
d©n. Trong thÕ giíi kh«ng g× m¹nh b»ng lùc lîng ®oµn kÕt cña nh©n
d©n"7. Ngêi ®· huy ®éng søc m¹nh cña toµn d©n trong cuéc ®Êu tranh tù gi¶i
phãng m×nh, gãp phÇn to lín ®a d©n téc ViÖt Nam tõ n« lÖ tíi ®éc lËp, tù
do, ®a nh©n d©n ta lªn ®Þa vÞ lµm chñ ®Êt níc, lµm chñ x· héi.
Vấn đề xây dựng kiến thiết chế độ mới, cách làm tốt nhất là dựa vào
dân, đem tài dân, sức dân, làm lợi cho dân. Đây thực chất là con đường thực
hiện dân chủ. Thực tế đó chứng minh lời căn dặn của Người : "Bất cứ việc gì
đều phải bàn bạc với dân, hỏi ý kiến và kinh nghiệm của dân, cùng với dân
đặt kế hoạch cho thiết thực với hoàn cảnh địa phương, rồi động viên và tổ
chức toàn dân ra thi hành"8. Dựa vào dân, làm theo lợi ích của dân, đó là
nguyên tắc bất di bất dịch trong chủ trương đường lối cũng như trong chỉ
6
Sđd, t.8, tr.279
7
Sđd, t.6, tr.276
, Sđd, t.5, tr.295, tr.294
8 11
đạo thực hiện. Hồ Chí Minh đã chỉ rõ : "Dân chúng biết giải quyết nhiều vấn
đề một cách giản đơn, mau chóng, đầy đủ, mà những người tài giỏi, những
đoàn thể to lớn nghĩ mãi không ra"9.
Trọng dân, tin dân, học dân, tổ chức và giáo dục để phát huy sức
mạnh vô bờ của dân là điều nhất quán trong toàn bộ sự nghiệp hoạt động của
Hồ Chí Minh, nhất quán trong hành trình tư tưởng của Hồ Chí Minh, là điều
sáng rõ trong tư duy của Hồ Chí Minh. Người khẳng định: Tin vào dân
chúng. Đưa mọi vấn đề cho dân chúng thảo luận và tìm cách giải quyết.
Chúng ta có khuyết điểm, thì thật thà thừa nhận trước mặt dân chúng. Nghị
quyết gì mà dân chúng cho là không hợp thì để họ đề nghị sửa chữa. Theo
Chủ tịch Hồ Chí Minh, trước khi làm bất cứ việc gì, Đảng và chính quyền
cũng phải bàn bạc với nhân dân, hỏi ý kiến và kinh nghiệm của họ, cùng với
họ đặt kế hoạch cho phù hợp với hoàn cảnh địa phương, rồi động viên và tổ
chức họ thi hành. Trong lúc thi hành lại phải theo dõi, giúp đỡ, đôn đốc,
khuyến khích nhân dân; thi hành xong phải cùng với họ kiểm thảo lại công
việc, rút kinh nghiệm, phê bình, khen thưởng.
Hồ Chí Minh luôn ý thøc s©u s¾c r»ng, d©n chñ kh«ng chØ lµ "d©n
lµ chñ" mµ cßn lµ "d©n lµm chñ". D©n cã thùc sù lµm chñ th× míi tiÕp tôc
b¾t tay vµo x©y dùng mét níc ViÖt Nam d©n chñ míi, thùc hiÖn d©n chñ
míi, x©y dùng ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn ®Õn chñ nghÜa x· héi. H¬n ai hÕt, Hå
ChÝ Minh thÊy râ d©n chñ lµ ®éng lùc, lµ søc m¹nh ®Ó x©y dùng mét x·
héi Êm no, h¹nh phóc, tù do vµ b×nh ®¼ng. ChÝnh v× vËy Ngêi lu«n nh¾c
nhë nh÷ng ngêi l·nh ®¹o r»ng: Cã ph¸t huy d©n chñ ®Õn cao ®é th× míi
®éng viªn ®îc tÊt c¶ lùc lîng cña nh©n d©n, ®a c¸ch m¹ng tiÕn lªn. B»ng
c¸ch ®ã, CNXH hiÖn thùc míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn.

9
 Thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về dân chủ, Đảng ta luôn xác định
rõ phát huy dân chủ trong xã hội là một nội dung lớn của đường lối cách
mạng nhằm phát huy sức mạnh của toàn dân tộc, khẳng định phát huy dân
chủ trong quá trình đổi mới ở nước ta là đòi hỏi tất yếu của của sự phát triển.
Đảng ta coi việc xây dựng nền dân chủ XHCN không chỉ là một trong những
nội dung thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa mà còn là
quy luật hình thành, phát triển và tự hoàn thiện của hệ thống chính trị xã hội
chủ nghĩa. Dân chủ vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển công cuộc đổi
mới của xã hội ta. Xã hội XHCN mà chúng ta xây dựng là một xã hội dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, do nhân dân lao động làm
chủ... Dân chủ xã hội chủ nghĩa gắn liền với Nhà nước pháp quyền XHCN
của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng
sản.
Đảng Cộng sản Việt Nam, nhờ giữ vững tập trung dân chủ mà Đảng
ta là một Đảng chiến đấu, Đảng hành động, có sức mạnh của tính tổ chức,
tính kỷ luật. Với Nhà nước pháp quyền XHCN, tập trung dân chủ sẽ làm
tăng hiệu lực của quản lý, nhất là quản lý kinh tế, quản lý các nguồn lực của
phát triển. Qua thực tiễn đổi mới, tư duy lý luận của Đảng cũng đã vươn tới
những quan điểm mới, mở ra một khả năng và triển vọng tốt đẹp để xây
dựng xã hội ta thành một xã hội dân chủ, trong đó nhân dân là người chủ
chân chính của Nhà nước và xã hội, là chủ thể quyền lực. Vấn đề đặt ra là
cần phải thực hành dân chủ rộng rãi và nghiêm túc, trước hết là dân chủ
trong Đảng, sau đó thực hành dân chủ trong toàn xã hội. Sự phát triển lành
mạnh dân chủ trong Đảng chẳng những làm tăng sức mạnh của Đảng, mà
còn nêu gương, thúc đẩy dân chủ trong xã hội. Thực hiện dân chủ rộng rãi sẽ
là chiếc chìa khóa vạn năng giải quyết mọi khó khăn. Luận đề tư tưởng quan
trọng đó của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tỏ rõ vai trò, mục tiêu và động lực
của dân chủ đối với sự phát triển xã hội.
Đảng ta khẳng định dân chủ XHCN là bản chất của chế độ ta, vừa là
mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển đất nước. Xây dựng và từng bước
hoàn thiện nền dân chủ XHCN, bảo đảm tất cả quyền lực nhà nước thuộc về
nhân dân, phục vụ nhân dân. Dân chủ phải được thực hiện trong thực tế cuộc
sống ở mỗi cấp, nghành trên tất cả các lĩnh vực thông qua hoạt động của
Nhà nước do dân bầu ra và các hình thức dân chủ. Dân chủ gắn với kỷ luật,
kỷ cương và phải được thể chế hóa bằng pháp luật, được pháp luật bảo đảm.
Trung thành với lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
thường xuyên quan tâm xây dựng và thực hiện một nền dân chủ thực sự trên
thực tiễn đất nước ta. Trong quá trình đổi mới đất nước, Đảng ta đã ban hành
nhiều chính sách kinh tế và xã hội nhằm không ngừng phát huy vai trò làm
chủ của nhân dân lao động trên tất cả các lĩnh vực xã hội. Trên thực tiễn, dân
chủ XHCN đã và đang vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự nghiệp cách
mạng nước ta. Xây dựng và thực hiện dân chủ XHCN trên đất nước ta hiện
nay vừa là vấn đề cơ bản, lâu dài, vừa là nhu cầu cần thiết và cấp bách của
sự nghiệp cách mạng nước ta, nhất là trong công cuộc đổi mới đất nước hiện
nay.