THÖÏC HAØNH HOÙA HOÏC 11 – NAÂNG CAO

Tieát 12
Baøi 8: BAØI
THÖÏC HAØNH SOÁ 1
TÍNH AXIT – BAZÔ. PHAÛN ÖÙNG TRAO ÑOÅI ION
TRONG DUNG DÒCH CAÙC CHAÁT ÑIEÄN LY
I- MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC:
1- Veà kieán thöùc:
- Cuûng coá caùc kieán thöùc veà axit – bazô vaø ñieàu kieän xaûy ra pö trao ñoåi ion trong dd caùc chaát ñieän ly.
2- Veà kyõ naêng:
- HS naém vöõng caùc quy taéc an toaøn trong PTN.
- Reøn kyõ naêng söû duïng duïng cuï, hoùa chaát, tieán haønh thaønh coâng, an toaøn caùc TN hoùa hoïc; Quan saùt hieän töôïng TN, giaûi thích vaø
ruùt ra nhaän xeùt; Vieát phöông trình thí nghieäm.
3- Phát triển năng lực:
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………….
…………………………………………………
…………………………………………………………………
II- ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC:
1- Duïng cuï:
- OÁng nghieäm - Giaù oáng nghieäm - OÁng huùt nhoû gioït - Keïp oáng nghieäm
- Ñuõa thuûy tinh - Maët kính ñoàng hoà - Thìa laáy hoùa chaát baèng thuûy tinh
2- Hoùa chaát:
- Caùc dung dòch: NH3, NH4Cl, HCl, CH3COOH, CH3COONa, NaOH, CaCl2 (ñ), Na2CO3 (ñ), Ca(OH)2, ZnSO4, phenolphtalein.
- Giaáy chæ thò pH, giaáy quyø tím.
III- HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC:
1- OÅn ñònh lôùp – chia nhoùm
2- Kieåm tra duïng cuï vaø hoùa chaát

TOÅ HOÙA – TRÖÔØNG THPT CHUYEÂN LÖÔNG THEÁ VINH trang 1

 THÖÏC HAØNH HOÙA HOÏC 11 – NAÂNG CAO

3- Kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hoïc sinh

4- Thöïc haønh:
* Hoaït ñoäng 1:
- GV neâu nhöõng TN seõ laøm vaø nhöõng yeâu caàu caàn thöïc hieän trong buoåi thöïc haønh.
- Nhaéc nhôû HS nhöõng ñieåm caàn chuù yù khi laøm thí nghieäm: ñeå thöû moâi tröôøng chæ laáy moät löôïng nhoû hoùa chaát, xeù töøng maåu
nhoû giaáy pH khoâng duøng nguyeân moät mieáng.
* Hoaït ñoäng 2: HS thöïc haønh
HIEÄN TÖÔÏNG VAØ
STT TEÂN TN CAÙCH THÖÏC HIEÄN KEÁT LUAÄN CHUÙ YÙ
PHÖÔNG TRÌNH PHAÛN ÖÙNG
- dd HCl 0,1M: giaáy pH chuyeån sang maøu ñoû.
 H   Cl 
HCl 
- dd CH3COOH 0,1M: giaáy pH chuyeån sang maøu
hoàng.
CH3COOH CH3COO  H 
- dd CH3COONa 0,1M: giaáy pH chuyeån sang
dd HCl maøu xanh nhaït.
CH 3COONa  CH 3COO   Na  Duøng giaáy chæ

CH 3COO  H 2O CH 3COOH  OH  thò pH vaø döïa - Coù theå duøng ñeá söù
Tính axit – vaøo thang maøu thay cho maët kính
1 - dd NaOH 0,1M: giaáy pH chuyeån sang maøu
bazô chuaån ñeå xaùc ñoàng hoà.
Giấy pH xanh ñaäm.
ñònh pH cuûa
-
Maët kính  Na   OH 
NaOH  moâi tröôøng.
ñoàng hoà - dd NH4Cl 0,1M: giaáy pH chuyeån sang maøu
Thay dd HCl baèng caùc dd CH3COOH, vaøng.
CH3COONa, NaOH, NH4Cl, NH3, NH 4 Cl  NH 4  Cl 
NH 4  H 2O NH 3  H 3O 
- dd NH3 0,1M: giaáy pH chuyeån sang maøu vaøng
xanh.
NH3  H 2O NH 4  OH 

TOÅ HOÙA – TRÖÔØNG THPT CHUYEÂN LÖÔNG THEÁ VINH trang 2

 THÖÏC HAØNH HOÙA HOÏC 11 – NAÂNG CAO

a) Coù keát tuûa traéng taïo thaønh

dd Na2CO3
CaCl2  Na2 CO3  CaCO3  2 NaCl
Ca2  CO32  CaCO3 

2ml dd - OÁng nhoû gioït khoâng

CaCl2 ñaëc ñöôïc tieáp xuùc vôùi
thaønh oáng nghieäm.
b) Suûi boït khí vaø keát tuûa tan daàn.
2
Phaûn öùng CaCO3  2HCl  CaCl2  CO2   H 2 O
trao ñoåi ion dd HCl
trong dd
CaCO3  2H   Ca 2  CO2   H 2O Ñieàu kieän xaûy
loaõng - Chuù yù höôùng daãn HS
chaát ñieän ly ra phaûn öùng
caùch gaïn laáy keát tuûa
trao ñoåi ion
CaCO3.
Keát tuûa ôû TN a) trong dd chaát
- Neáu söû duïng NaOH
ñieän ly laø: coù
ñaäm ñaëc thì maøu hoàng
c) – Khi nhoû pp vaøo dd NaOH thì dd chuyeån sang chaát keát tuûa,
coù theå bieán maát ngay
maøu hoàng chaát bay hôi,
dd HCl khi cho pp vaøo.
- Khi cho töø töø dd HCl vaøo thì maøu hoàng nhaït chaát ñieän ly
daàn vaø bieán maát, dd trôû neân khoâng maøu do coù pö yeáu taïo thaønh.
trung hoøa:
NaOH  HCl  NaCl  H 2O
OH   H   H 2O
2ml dd NaOH +vaøi gioït p.p

TOÅ HOÙA – TRÖÔØNG THPT CHUYEÂN LÖÔNG THEÁ VINH trang 3

 THÖÏC HAØNH HOÙA HOÏC 11 – NAÂNG CAO

d) –Ban ñaàu coù keát tuûa traéng Zn(OH)2

ZnSO4  2 NaOH  Zn(OH )2   Na2 SO4

dd NaOH
Zn2  2OH   Zn(OH )2 
(theâm töø töø - Tieáp tuïc cho NaOH vaøo ñeán dö thì keát tuûa tan
ñeán dö) daàn, dd trôû neân trong suoát
Zn(OH )2  2 NaOH  Na2 ZnO2  2 H 2O
1ml dd ZnSO4
Zn(OH )2  2OH   ZnO22  2H 2O
* Hoaït ñoäng 3: Laøm TN nhaän bieát caùc dd hoùa chaát.
Chæ duøng moät hoùa chaát, haõy nhaän bieát caùc dd: NaOH, HCl, Na2CO3, Ca(OH)2
Thuoác thöû NaOH HCl Na2CO3 Ca(OH)2 Keát luaän
Quyø tím Xanh (1) Ñoû (2) Xanh (3) Xanh (4) Nhaän ñöôïc HCl
Coù pö nhöng khoâng coù Suûi boït khí (CO2) Coù pö nhöng khoâng coù
HCl x Nhaän ñöôïc Na2CO3
hieän töôïng (5) (6) hieän töôïng
Coù keát tuûa traéng taïo
Na2CO3 khoâng pö x x thaønh (CaCO3)
Nhaän ñöôïc Ca(OH)2 vaø NaOH
(7)
Phöông trình phaûn öùng:
(1) NaOH   Na   OH  (4) Ca(OH ) 2 
 Ca 2  2OH 
(2) HCl  H   Cl  (5) NaOH  HCl   NaCl  H 2 O
(3) Na2 CO3 
 2 Na   CO32 (6) Na2 CO3  HCl 
 2 NaCl  CO2   H 2 O
CO32  H 2O HCO3  OH  (7) Ca(OH ) 2  Na2 CO3 
 CaCO3  2 NaOH
* Hoaït ñoäng 4: Caùc nhoùm baùo caùo TN vaø vieát töôøng trình
* Hoaït ñoäng 5: HS röûa duïng cuï TN vaø doïn veä sinh
* Hoaït ñoäng 6: GV nhaän xeùt buoåi thöïc haønh.

TOÅ HOÙA – TRÖÔØNG THPT CHUYEÂN LÖÔNG THEÁ VINH trang 4

 THÖÏC HAØNH HOÙA HOÏC 11 – NAÂNG CAO

TOÅ HOÙA – TRÖÔØNG THPT CHUYEÂN LÖÔNG THEÁ VINH trang 5