Chöông III : Caáu taïo chaát vaø phaûn öùng trung hoøa

Caùc thuyeát axit- bazô

46. Trong caùc tieåu phaân sau ñaây, tieåu phaân naøo laø acid, baz, löôõng tính theo thuyeát axit-bazô
Bronsted
F- ; S2- ; HS- ; Ag+aq ; Fe2+aq ; H2O ; HCl ; NH3
Giaûi thích roõ lyù do döï ñoaùn. haõy cho bieát daïng acid vaø baz lieân hôïp cuûa chuùng.
47. Haõy cho bieát chaát naøo coù tính acid Bronsted maïnh hôn giöõa caùc caëp ion sau ñaây ? Taïi sao ?
a) Na+aq vaø Mg2+aq
b) Al3+aq vaø Fe3+aq
c) Mg2+aq vaø Co2+aq
48. Chaát naøo coù tính baz Bronsted maïnh hôn ? Giaûi thích.
a) F- vaø Cl- b) OH- vaø H2O c) O2- vaø OH-
d) NH3 vaø NF3 e) Cl- vaø S2- f) PH3 vaø (CH3)3P
49. Trong dung dòch nöôùc CH3COOH laø moät acid Bronsted yeáu. Tính acid cuûa CH3COOH seõ
thay ñoåi nhö theá naøo khi dung moâi hoøa tan laø:
a) NH3 loûng b) HF loûng
50. Haõy xaùc ñònh axit, bazô Lewis trong caùc phaûn öùng sau:
a) CuCl + NaCl = Na[CuCl2]
b) AgBr + 2Na2S2O3 = Na3[Ag(S2O3)] + NaBr
c) NiCl2 + H2O = [Ni(H2O)6]Cl2
d) Al(OH)3 + 3NaOH = Na3[Al(OH)]6
e) FeCl3 + 6NaSCN = Na3[Fe(SCN)6] + 3NaCl
f) Na3[Co(SCN)6] + 6H2O = [Co(H2O]6](SCN)3 + 3NaSCN
51. Haõy xaùc ñònh axit-bazô Usanovich trong caùc phaûn öùng sau:
a) CaO + SiO2 = CaSiO3
b) Al2O3 + SiO2 = Al2SiO5
c) Al(OH)3 + NaOH = NaAlO2 + 2H2O
d) 2Al(OH)3 + P2O5 = 2AlPO4 + 3H2O
e) 2NaH + B2H6 = 2Na[BH4]
52. Phaûn öùng naøo trong caùc phaûn öùng ôû caâu 52 coù theå giaûi thích baèng thuyeát axit-bazô Bronsted
hoaëc thyeát axit-bazô Lewis.
53. Haõy cho bieát nhöõng chaát sau ñaây, chaát naøo laø acid hoaëc baz Bronsted , Lewis hay
Usanovich trong HF loûng : BF3 ; SbF5 ; H2O.
54. Söï khaùc nhau vaø gioáng nhau cuûa caùc thuyeát axít-bazô Bronstrd, Lewis vaø Usanovich? Neâu
lónh vöïc söû duïng chuùng?
55. Trình baøy khaùi nieäm axit-bazô löôõng tính theo caùc thuyeát Bronsted, Lewis vaø Usanovich.
Cho thí duï minh hoïa. Nhöõng chaát nhö theá naøo coù tính löôõng tính? Vò trí cuûa caùc nguyeân toá taïo
chaát chaát löôõng tính trong baûng heä thoáng tuaàn hoaøn.
56. Cho caùc axít:
H3PO4 , H3PO3 , H2SiO3 , H4SiO4 , H2SO4 , HClO4 , H2SO3 , H2S2O3 , HO2 , HIO3 ,H5IO6 ,
HNO2, HClO, H3BO3, HMnO4 , H2CrO4 , H2O2
Döïa treân caáu taïo cuûa axít vaø baûn chaát cuûa nguyeân töû trung taâm, giaûi thích caùc tröôøng hôïp traùi
quy taéc Paolinh veà ñoä maïnh cuûa axít chöùa oxy.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 a) Caùc axít maïnh : H2SO4 ( K2 = 10-1,94 ) , HClO4 , HMnO4
b) Caùc axít coù ñoä maïnh trung bình :H3PO4 ( K1 = 10-2,12 , K2 = 10-7,21 , K3 = 10-12,38) ,
H2SO3 ( K1 = 10-1,76 , K2 = 10-7,2 ) HIO3 ( K = 10-0,79) , H3PO3 ( K1 = 10-1,80 , K2= =
6,70
10 ) H2CrO4 ( K1 = 01-0,98 , K2 = 10-6,50) , HO2 ( K = 10-2,2) , H5IO6 ( K = 10-1,55 , K2 =
10-8,27, K3 = 10-14,98), H2S2O3 ( K1 = 10-0,60 , K2 = 101,72), HNO2 ( K = 10-3,29)
c) Caùc axit yeáu : H4SiO4 ( K = 10-9,9 , K2 = 10-11,8 , K3 = 10-13,7 ) ,H2SiO3 (haàu nhö khoâng
ñieän ly), H2O2 (K = 10-11,70),HClO (K = 10-7,30), HIO (K = 10-10,64), H3BO3 ( K = 10-
9,24
)
57. Tính axít Bronsted cuûa caùc daõy hôïp chaát HF – HCl – HBr – HI; H2O – H2S – H2Se – H2Te
taêng daàn töø traùi qua phaûi. Giaûi thích?
Caùc haèng soá axít trong dung dòch nöôùc:
HF HCl HBr HI
-3,17 7 9
K 10 10 10 1011
H 2S H2Se H2Te
-6,99 -3,89
K1 10 10 10-2,64
K2 10-12,89 10-11,0 10-11
Phaûn öùng trung hoøa
58. Haõy vieát caùc phöông trình phaûn öùng coù theå xaûy ra. Tính haèng soá caân baèng vaø ΔGo298,tt cuûa
caùc phaûn öùng ñoù. Töø caùc soá lieäu thu ñöôïc, cho bieát trong nhöõng tröôøng hôïp naøo thì khoâng theå
ñoàng thôøi coù söï toàn taïi cuûa axít vaø bazô trong moät heä.
a) H2SO4 + NH4OH
b) HClO4 + NaOH
c) H3BO3 + NH4OH
d) H3PO4 + KOH
Caùc haèng soá ñieän ly cuûa axít laáy trong baøi 57.
KOH vaø NaOH laø caùc bazô maïnh. NH4OH (K = 10-4,755)
59. Cho caùc phaûn öùng trung hoøa trong dung dòch nöôùc:
a) NaOH + H2SO4 = NaHSO4 + H2O
b) NaOH + NaHSO4 = Na2SO4 + H2O
c) NH4OH + H2SO4 = NH4HSO4 + H2O
d) NH4HSO4 + NH4OH = (NH4)2SO4 + H2O
e) CsOH + HBr = CsBr + H2O
a) Vieát phöông trình ion – phaân töû vaø cho nhaän xeùt veà baûn chaát cuûa phaûn öùng giöõa moät
bazô maïnh vaø moät axít maïnh.
b) Tính hieäu öùng nhieät cuûa phaûn öùng.
c) Tính theá ñaúng aùp taïo thaønh tieâu chuaån (ΔGo298,tt ) cuûa caùc phaûn öùng c vaø d, so saùnh
vôùi caùc keát quûa ΔGo298,tt tính ñöôïc trong baøi 59, ruùt nhaän xeùt.
Nhieät taïo thaønh tieâu chuaån cuûa caùc ion vaø phaân töû (kJ/mol) :
OH-aq H+aq HSO4-aq H 2O SO42-aq
ΔΗo298,tt (kJ/mol) -230 0,00 -889 -286 -909
o
S 298 (J/mol) -11 0,00 +124 +70 +18
+
NH4OHaq NH4 aq
o
ΔΗ 298,tt (kJ/mol) -366 -133

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 So298 (J/mol) +179 +111
60. Cho 4 dung dòch , moãi dung dòch chöùa moät trong boán axít HNO3 , HClO4 , HCl vaø HI ñeàu
coù cuøng noàng ñoä 1N. Hoûi dung dòch naøo coù noàng ñoä H+ lôùn nhaát? Cho nhaän xeùt veà vieäc so
saùnh ñoä maïnh cuûa caùc axít maïnh trong dung dòch nöôùc? Aùp duïng nhaän xeùt naøy cho dung dòch
nöôùc cuûa caùc bazô maïnh coù cuøng noàng ñoä ( NaOH , KOH, RbOH , CsOH).
Phaûn öùng thuûy phaân
61. Haèng soá thuûy phaân naác thöù nhaát cuûa moät soá cation ñöôïc cho döôùi ñaây:
ion Na+ Mg2+ Ca2+ Ba2+ Al3+ Fe2+ Fe3+ Ag+
rion (Ao) 0,98 0,74 1,04 1,38 0,57 0,80 0,67 1,13
Ktp 10-15 10-11,2 10-12,6 10-13,2 10-5,1 10-9,5 10-2,2 10-6,2
a) Giaûi thích nguyeân nhaân gaây ra cöôøng ñoä thuûy phaân taêng daàn theo daõy Na+ , Ba2+,
Ca2+ , Mg2+ , Al3+
b) Vì sao Fe2+ thuûy phaân maïnh hôn Mg2+ maëc duø caû hai ion coù cuøng ñieän tích +2 vaø
Fe2+ coù baùn kính ion lôùn hôn Mg2+?
c) Giaûi thích töông töï cho tröôøng hôïp so saùnh haèng soá thuûy phaân naác thöù nhaát giöõa Al3+
vaø Fe3+ vaø giöõa Mg2+ vaø Ag+.
62. Coù dung dòch cuøng noàng ñoä mol cuûa caùc chaát sau ñaây:
a) Na2S b) NaCH3COO c) Na3PO4
Dung dòch naøo coù pH lôùn nhaát ? Nhoû nhaát ? Taïi sao ? Tính pH cuûa caùc dung dòch ôû noàng
ñoä 0,1M
Bieát pKa cuûa caùc acid trong dung dòch nöôùc ôû 25oC :
Acid H 2S CH3COOH H3PO4
pK1 6,99 4,74 2,12
pK2 12,89 - 7,21
pK3 - - 12,38
63. Tính haèng soá thuûy phaân töøng naác vaø toaøn phaàn khi hoøa tan FeCl3 hoaëc FeCl2 vaøo nöôùc.
Cho bieát tích soá tan töøng naác vaø toaøn phaàn cuûa Fe(OH)3 vaø Fe(OH)2 laø:
Hôïp chaát T Hôïp chaát T
Fe(OH)2 Fe(OH)3
2+ - -15,0
(Fe , 2OH ) 10 (Fe3+ , 3OH-) 10-37,50
(FeOH+, OH-) 10-9,3 (FeOH2+, 2OH-) 10-25,70
(Fe(OH)2+ , OH-) 1016,40
64. Tính pH taïi ñoù dung dòch 1M FeCl2 vaø dung dòch 1M FeCl3 thuûy phaân ñeán naác cuoái cuøng
ñöôïc 10%. Töø keát quûa tính ñöôïc giaûi thích taïi sao khi hoøa tan caùc muoái hoùa trò hai cuûa moät
soá caùc kim loaïi naëng ( Fe, Pb, Sn …) vaø muoái hoùa trò ba cuûa taát caû caùc kim loaïi (Al ,Fe,
Cr…) vaøo nöôùc ngöôøi ta phaûi axít hoùa tröôùc nöôùc baèng axít HCl hoaëc H2SO4.
65. Ngöôøi ta thöôøng söû duïng sulfat nhoâm ( pheøn nhoâm ñôn) ñeå laøm trong nöôùc. Hoaït löïc toát
nhaát cuûa söï keo tuï ñoái vôùi pheøn nhoâm dieãn ra ôû pH ≈ 5. Haõy tính noàng ñoä nhoâm coøn trong
dung dòch sau khi keát thuùc söï keo tuï ôû pH naøy. Nöôùc naøy coù ñoäc haïi vôùi ngöôøi khoâng, bieát
raèng noàng ñoä nhoâm cho pheùp vôùi nöôùc sinh hoaït laø > 0,2 mg/lit. Coù theå duøng bieän phaùp gì
ñeå haï noàng ñoä nhoâm xuoáng döôùi möùc cho pheùp? Trong thöïc teá ngöôøi ta söû duïng bieän phaùp
naøo? Taïi sao?
Tích soá tan toaøn phaàn cuûa Al(OH)3 T = 10-32,0

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
66. Laøm theá naøo ñeå phaân bieät ñöôïc dung dòch nöôùc cuûa caùc chaát sau ñaây:
a) NaNO2 , Na2SO3 , Na2SO4
b) NaCl , NaI , Na2S2O3 , NaNO3
c) Na3PO4 , NaH2PO4 , NaClO
( söû duïng caùc haèng soá ñieän ly axit trong baøi taäp 57)
Phaûn öùng taïo phöùc
67. Cho bieát caùc giaù trò haèng soá khoâng beàn cuûa phöùc thiosulfatoargentat (I) trong dung dòch
nöôùc nhö sau:
[Ag(S2O3)-] ⇌ Ag+ + S2O32- pK1 = 8,82
[Ag(S2O3)23-] ⇌ Ag+ + 2S2O32- pK1,2 = 13,46
[Ag(S2O3)35-] ⇌ Ag+ + 3S2O32- Pk1,2,3 = 14,15 (vôùi pK = -lgK)
a) Tính haèng soá khoâng beàn cuûa caùc caân baèng sau:
[Ag(S2O3)35-] ⇌ [Ag(S2O3)23-] + S2O32-
[Ag(S2O3)23-] ⇌ [Ag(S2O3)-] + S2O32-
b) Xaùc ñònh tyû leä noàng ñoä [Ag(S2O3)23-]/[Ag(S2O3)35-] vaø [Ag(S2O3)-]/ [Ag(S2O3)23-]
trong caùc tröôøng hôïp noàng ñoä ion thiosulfat 0,01 vaø 1 iong/lit. Töø keát quûa naøy nhaän
xeùt daïng phöùc thiosulfatoargentat (I) naøo beàn nhaát trong 3 daïng treân.
68. Quaëng bauxit laø quaëng chöùa nhoâm phoå bieán nhaát treân traùi ñaát. Nöôùc ta laø nöôùc coù tröõ löôïng
quaëng Bauxit nhieàu nhaát theá giôùi. Quaëng naøy chöùa caùc khoaùng hydroxit nhoâm (Gibxite
Al(OH)3 ; Boehmite γ-AlOOH hoaëc diaspor α-AlOOH). Phöông phaùp phoå bieán nhaát hieän nay
ñeå xöû lyù quaëng bauxit laø phöông phaùp Bayer. Cô sôû cuûa phöông phaùp laø khaû naêng cuûa ion Al3+
taïo vôùi hydroxyt phöùc tetrahydroxoaluminat (III) khaù beàn ( Kkb = 10-33). Khoaùng hydroxyt nhoâm
tan trong dung dòch xuùt noùng taïo thaønh dung dòch aluminat. Dung dòch naøy ñöôïc taùch ra, ñeå
nguoäi, pha loaõng baèng nöôùc ñeå hydroxyt nhoâm keát tuaû. Phaàn dung dòch coøn laïi ñöôïc coâ ñaëc, boå
sung theâm xuùt vaø ñöa trôû laïi hoaø taùch khoaùng nhoâm.
a) Tính löôïng nhoâm toái ña coù theå coù trong 1 lít dung dòch aluminat coù noàng ñoä NaOH
200g/lit
b) Vieát caùc phöông trình phaûn öùng chính ñaày ñuû vaø ion-phaân töû cuûa quy trình Bayer.
Ñaây laø caùc phaûn öùng gì?
69. Clorua ñoàng (I) laø nguyeân lieäu duøng ñieàu cheá thuoác tröø naám cho caây troàng ( oxyclorua
ñoàng) vaø boät maøu xanh ftalocyanin ñoàng duøng nhieàu trong sôn vaø vaät lieäu xaây döïng. Moät quy
trình saûn xuaát clorua ñoàng (I) nhö sau: Troän 1 phaàn ( khoái löôïng) CuSO4.5H2O , 2 phaàn NaCl , 1
phaàn Cu kim loaïi vaø 10 phaàn nöôùc. Ñun hoãn hôïp treân trong bình kín cho ñeán khi dung dòch trôû
neân khoâng khoâng coù maøu (dung dòch A). Taùch dung dòch A khoûi phaàn caën, Pha loaõng dung dòch
A baèng nöôùc, CuCl keát tinh.
a) Vieát caùc phaûn öùng chính coù trong quy trình (phöông trình ñaày ñuû vaø phöông trình
phaân töû-ion). Giaûi thích cô sôû cuûa quy trình saûn xuaát treân.
b) Tính löôïng clorua ñoàng (I) coù theå coù toái ña trong moät lít dung dòch A.
Cho bieát: Tích soá tan cuûa CuCl T = 10-5,92.
Haèng soá khoâng beàn cuûa phöùc triclorocuprat(I) K = 10-5,63 vaø khoâng coù maøu.
Phöùc tetraaquoñoàng(II) coù maøu xanh.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Phaûn öùng phaân huûy
70. Nhieät ñoä phaân huûy cuûa caùc hôïp chaát carbonat cho trong baûng döôùi ñaây:
Hôïp chaát MgCO3 CaCO3 SrCO3 BaCO3 FeCO3 Li2CO3
o o
t phaân huûy ( C) > 400 ≈ 900 > 1200 > 1200 > 490 > 600
Na2CO3 : Noùng chaûy chöa phaân huûy. Chæ phaân huûy ôû nhieät ñoä raát cao.
H2CO3 : chæ bieát trong dung dòch nöôùc, thöïc teá naèm döôùi daïng H2O.CO2.
Söû duïng hieäu öùng phaân cöïc cation, giaûi thích ñoä beàn nhieät cuûa caùc chaát treân.
(Baùn kính Li+ = 0,68Ao.. Giaù trò baùn kính cuûa caùc ion khaùc cho trong baøi 62.)
71. Söû duïng theá ñaúng aùp taïo thaønh tieâu chuaån (ΔGoT,tt) ñeå ñaùnh giaù veà ñoä beàn nhieät cuûa caùc
hôïp chaát carbonat trong baøi 70.
a) Tính nhieät ñoä taïi ñoù ΔGoT,tt = 0 khi boû qua söï phuï thuoäc nhieät ñoä cuûa ΔΗpö vaø ΔSpö.
Coù theå duøng caùc keát quûa tính toaùn naøy ñeå döï ñoaùn ñoä beàn nhieät cuûa chuùng khoâng?
b) Vì sao giaù trò nhieät ñoä phaân huûy cuûa Li2CO3 vaø giaù trò nhieät ñoä öùng vôùi ΔGoT,tt = 0
cuûa noù caùch nhau quaù xa?
c) Tính nhieät ñoä taïi ñoù ΔGoT,tt = 0 cho Li2CO3, FeCO3 , MgCO3 vaø CaCO3 coù keå ñeán söï
phuï thuoäc nhieät ñoä cuûa ΔΗpö vaø ΔSpö.. So saùnh vôùi caùc keát quaû caâu a. Nhaän xeùt.
Caùc giaù trò nhieät ñoäng trong baûng sau:
Hôïp chaát ΔΗo298,tt So298 Cp Hôïp chaát ΔΗo298,tt So298 Cp
(kJ/mol) (J/mol) (J/mol.ñoä) (kJ/mol) (J/mol) (J/mol.ñoä
)
Na2CO3 (r) -1132 135 113,5 Na2O (r) -418 75 58,1
H2CO3aq -700 187 H2O (l) -286 70 75,4
CaCO3 (r) -1207 88 87,8 CaO (r) -635 40 49,6
BaCO3 (r) -1201 112 86,9 BaO (r) -538 70 53,3
SrCO3 (r) -1232 97 89,6 SrO (r) -604 54 50,8
MgCO3 (r) -1096 66 77,9 Li2O (r) -599 38 62,5
Li2CO3 (r) -1213 90 16,0 FeO (r) -265 61 48,8
FeCO3 (r) -753 96 48,7 MgO (r) -393 27 57,4
CO2 (k) -393 214 44,1
72. Caùc hôïp chaát CaSiO3 , LiAlO2 , CaAl2O4 , BaTiO3 ñöôïc taïo thaønh baø beàn ôû nhieät ñoä cao.
a) Vieát caùc phaûn öùng taïo thaønh caùc hôïp chaát naøy töø oxyt ñôn giaûn. Cho bieát chaát ñoùng
vai troø axit vaø bazô theo Usanovich.
b) Tính ΔΗo298,pö vaø ΔSo298,pö. Töø keát quaû thu ñöôïc ruùt nhaän nhaän xeùt chung veà ñieàu
kieän nhieät ñoäng ñeå caùc chaát coù ñoä beàn nhieät cao vaø coù theå taïo thaønh ôû nhieät ñoä cao?
Caùc giaù trò nhieät ñoäng trong baûng sau:
Hôïp chaát ΔΗo298,tt So298 Hôïp chaát ΔΗo298,tt So298
(kJ/mol) (J/mol) (kJ/mol) (J/mol)
CaSiO3 (r) -1635 82 Li2O (r) -599 38
LiAlO2 (r) -1190 53 TiO2 (r) -938 50
BaTiO3 (r) -1641 24 SiO2 (r) -908 43
CaAl2O4 (r) -2326 114 (α-
cristobalit)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Baøi luyeän taäp
73. Caùc phaûn öùng döôùi ñaây coù xaûy ra hay khoâng vaø xaûy ra trong nhöõng ñieàu kieän naøo? Giaûi
thích theo hai caùch: 1) Caên cöù treân caùc döõ lieäu nhieät ñoäng hoùa hoïc vaø vaät lyù , 2) Döïa vaøo tính
chaát axit-bazô. Vieát caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra.
a) H2O (l) + SO3(r) b) H2O (k) + SO3 (k)
c) H2Saq + NaClaq d) CaO (r) + CO2 (k)
e) CaSaq + H2O (l) f) Na2CO3aq + AlCl3aq
g) CaCO3(r) + BaCl2aq h) NaClaq + H2SO4aq
i) NiO (r) + H2O (l) k) NiO (r) + NH3aq
l) Na2[CuCl3]aq + NaCNaq m) FeO (r) + TiO2 (r) → FeTiO3 (r)
n) NaCl (r) + H2SO4 ñaëc
Cho bieát:

Hôïp chaát ΔΗo298,tt So298 Nhieät ñoä Hôïp chaát ΔΗo298,tt So298 Nhieät ñoä
(kJ/mol) (J/mol) soâi (S) (kJ/mol) (J/mol) soâi (S)
noùng chaûy noùng chaûy
(n) (oC) (n) (oC)
H2O (l) -286 70 NaCl (r) -411 72 800,8 (n)
H2O (k) -242 189 H2SO4 (l) -814 157 296 (s-ph)*
SO3 (k) -396 257 HCl (k) -92 187 -85,08 (s)
SO3 (r) -455 5262 (n) Na2SO4 (r) -1388 149 884 (n)
FeO (r) -265 611368 (n) NaHSO4 (r) -1132 125 186 (n)
TiO2 (r) -938 501870 (n) Ni(O H)2 -544 80
(r)
FeTiO3 (r) -1236 104 1668 (n) NiO (r) -240 38
-14,7
Tích soá tan cuûa Ni(OH)2 , Al(OH)3 , CaCO3 , BaCO3 laàn löôït laø: 10 , 10-32, 10-8,32 , 10-8,29
Haèng soá khoâng beàn cuûa phöùc [Ni(NH3)4]2+ , [Cu(CN)4]2- , [CuCl3]2- laàn löôït laø: 10-7,47 , 10-30,3
vaø 10-5,63.
Ñoä tan (g/100g H2O) cuûa CO2 trong nöôùc laø: 0,1688(20oC) , 0,1257 (30oC) , 0,0576 (60oC) ,

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chöông IV: Caáu taïo chaát vaø phaûn öùng oxy hoùa khöû
Theá oxy hoùa - khöû vaø daõy Latimer
74. Theá oxy hoùa – khöû tieâu chuaån cuûa moät soá caëp oxy hoùa khöû ñöôïc cho trong baûng sau ñaây:
Quaù trình khöû ϕooxh/kh(V) Quaù trình khöû ϕooxh/kh(V)
Cl2↑ + 2e → 2Cl- 1,36 Br2 + 2e → 2Br- 1,087
- 3+ 2+
I2↓ + 2e → 2I 0,536 Fe + 1e → Fe 0,771
2+
Fe + 2e → Fe↓ -0,440
Haõy cho bieát nhöõng chaát ( tieåu phaân ) naøo laø chaát khöû ? Haõy xeáp caùc chaát khöû theo tính khöû
taêng daàn. Nhöõng tieåu phaân naøo laø chaát oxy hoùa ? Haõy xeáp caùc chaát oxy hoùa theo tính oxy hoùa
taêng daàn.
Anh ( chò) coù nhaän xeùt gì veà moái quan heä giöõa tính oxy hoùa cuûa daïng oxy hoùa vôùi tính khöû cuûa
daïng khöû lieân hôïp vôùi noù ?
75. Caùc phaûn öùng naøo trong caùc phaûn öùng döôùi ñaây coù theå xaûy ra trong dung dòch nöôùc. Vieát
caùc phaûn öùng xaûy ra.
a) KMnO4 + KCl + H2SO4 →
b) KMnO4 + KCl ( trong moâi tröôøng kieàm ñaäm ñaëc) → K2MnO4 + …
c) K2CrO4 + Na2S + H2O →
d) K2Cr2O7 + KCl + H2SO4 →
e) Br2 + Cl2 + H2O →
Cho bieát theá oxy hoùa khöû : ϕo(V)
Cr2O72- + 14H+ + 3e = 2Cr3+ + 7H2O +1,33
2- -
CrO4 + 4H2O + 3e = Cr(OH)3(r) + 5OH -0,13
-
Cl2 (k) + 2e = 2Cl +1,359
2- + 2+
MnO4 + 8H + 5e = Mn + 4H2O + 1,51
2- 2-
MnO4 + e = MnO4 + 0,56
2-
S (r) +2e = S -0,48
-
Br2 + 2e = 2Br +1,087
- +
2BrO3 + 12H + 10e = Br2 + 6H2O +1,52
- +
2ClO3 + 12H + 10e = Cl2 (k) + 6H2O +1,47
76. Theá oxyhoùa khöû tieâu chuaån cuûa caùc hôïp chaát cuûa mangan trong moâi tröôøng acid ( pH = 0)
vaø trong moâi tröôøng baz (pH = 14) coù giaù trò nhö sau :
a) [H+] = 1iong/lit

+1,51

MnO4- +0,564
MnO42- +2,26
MnO2 +0,95
Mn3+ +1,51
Mn2+ -1,19
Mn
+1,70 +1,23

b) [H+] = 1.10-14iong/lit

MnO4- +0,564
MnO42- +0,60
MnO2 -0,15
Mn(OH)3 +0,1
Mn(OH)2 -1,56
Mn
+0,60 _-0,025

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Töø caùc giaù trò theá ñaõ cho haõy nhaän xeùt :
-
Hôïp chaát naøo cuûa mangan khoâng beàn, deã bò phaân huûy?
-
Tính chaát oxyhoùa khöû cuûa caùc hôïp chaát cuûa mangan thay ñoåi nhö theá naøo khi pH moâi
tröôøng thay ñoåi?
-
Hôïp chaát naøo cuûa mangan khoâng beàn trong khí quyeån cuûa traùi ñaát?
-
Caùc möùc oxy hoùa beàn cuûa mangan trong moâi tröôøng axit, moâi tröôøng bazô ?
Cho bieát theá oxyhoùa khöû cuûa oxy trong caùc moâi tröôøng coù pH khaùc nhau : pH = 0 (
+1,229V ) ; pH = 7 ( + 0,815V) ; pH = 14 ( +0,401V).
1. 77. hoùa Theá oxy khöû cuûa caùc quaù trình oxy hoùa khöû cuûa moät soá hôïp chaát cuûa nitô coù giaù trò
nhö sau : Trong moâi tröôøng acid ( pH = 0 )
NO3- +0,94V HNO2 +1,0V
NO
+0,96V b.

Trong moâi tröôøng kieàm (pH = 14)

NO3- +0,01V
NO2- -0,46V
NO
+0,15V

Töø caùc soá lieäu ñoù haõy cho bieát :

a) NO3- theå hieän tính oxy hoùa trong moâi tröôøng naøo maïnh hôn ?
b) NO2- theå hieän tính khöû trong moâi tröôøng naøo maïnh hôn ?
d) Trong moâi tröôøng naøo caùc hôïp chaát cuûa N(+3) beàn. Trong moâi tröôøng naøo khoâng beàn
?
Vieát phöông trình phaûn öùng xaûy ra neáu hôïp chaát khoâng beàn.
Aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng ñeán khaû naêng oxy hoùa vaø khöû cuøa caùc chaát. Phöông trình nerst
78. Theá oxy hoùa – khöû tieâu chuaån cuûa moät soá caëp oxy hoùa khöû ñöôïc cho döôùi ñaây:
Quaù trình khöû ϕooxh/kh(V)
Cu+ + 1e → Cu↓ 0,521
Haõy tính theá oxy hoùa-khöû tieâu chuaån cuûa caùc baùn phaûn öùng khöû sau :
CuCl↓ + 1e → Cu↓ + Cl-
CuBr↓ + 1e → Cu↓ + Br-
CuI↓ + 1e → Cu ↓ + I-
Töø caùc keát quaû tính ñöôïc , caùc anh chò cho nhaän xeùt :
+ Coù moái lieân heä gì khoâng giöõa khaû naêng nhaän ñieän töû cuûa Cu(I) trong caùc hôïp chaát vôùi tính
tan cuûa caùc hôïp chaát ñoù ? Cho bieát tích soá tan cuûa clorua ñoàng(I), bromua ñoàng(I) vaø iodua
ñoàng(I) coù caùc giaù trò nhö sau: TCuCl = 1,2.10-6 TCuBr = 5,2.10-9 TCuI = 1,1.10-12
79. Cho bieát:
Quaù trình khöû ϕooxh/kh(V)
Au3+ + 3e → Au↓ 1,50
Tính theá oxy hoùa – khöû tieâu chuaån cuûa caùc baùn phaûn öùng khöû sau
AuCl4- + 3e → Au↓ + 4Cl-
AuBr4- + 3e → Au↓ + 4Br-
Au(SCN)4- + 3e → Au↓ + 4SCN-

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Töø caùc keát quûa thu ñöôïc ruùt ra moái lieân heä giöõa khaû naêng nhaän electron cuûa Au(III) vôùi ñoä
beàn cuûa phöùc chaát cuûa Au(III).
Bieát raèng : haèng soá khoâng beàn toaøn phaàn cuûa caùc phöùc AuX4- coù caùc giaù trò nhö sau :
[AuCl4-] = 2.10-21,3 [AuBr4-] = 1.10-31,5 [Au(SCN)4-] = 1.10-42
80. Caân baèng caùc quaù trình trao ñoåi electron sau ñaây:
ϕooxh/kh (V) ϕooxh/kh(V)
a) ClO3- → Cl2 1,47 b) NO3- → HNO2 0,94
- -
c) NO3 → N2 1,24 d) MnO4 → MnO2↓ 1,69
o
Haõy söû duïng bieåu thöùc Nerst tính ϕ cuûa caùc caëp oxy hoùa khöû treân ôû pH = 14. Anh (chò) coù
nhaän xeùt gì veà aûnh höôûng cuûa noàng ñoä cuûa ion hydro cuûa dd ñeán tính oxy hoùa cuûa ClO3- , NO3- ,
MnO4- noùi rieâng vaø cuûa caùc chaát oxy hoùa laø anion coù chöùa oxy nhieàu hôn so vôùi daïng khöû lieân
hôïp cuûa noù ?
Töø caùc baøi taäp 27,28,29 coù theå ruùt ra nhaän xeùt toång quaùt gì veà aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng ñeán
khaû naêng trao ñoåi electron cuûa caùc chaát oxy hoùa vaø chaát khöû lieân hôïp.
81. Haõy giaûi thích taïi sao ion Co3+ oxy hoùa nöùôùc giaûi phoùng oxy ,trong khi ñoù neáu coù maët
amoniac vôùi noàng ñoä ñaäm ñaëc thì Co2+ deã daøng bò oxy khoâng khí oxyhoùa leân Co3+ ?
Cho bieát : Theá oxyhoùa khöû cuûa caùc caëp oxyhoùa khöû lieân hôïp baèng :
Quaù trình khöû ϕoox/kh(V) Chuù thích
Co3+ + e = Co2+ +1,84 pH = 0
O2(k) + 4H+ + 4e = 2H2O +1,23 pH = 0
-
O2(k) + 2H2O + 4e = 4OH +0,401 pH = 14
Vaø haèng soá khoâng beàn cuûa caùc phöùc chaát :
Kkb [Co(NH3)6]2+ = 1.10-4,39 ; Kkb [Co(NH3)6]3+ = 1.10-35,21
Töø caùc baøi taäp 78 –81 ruùt ra nhaän xeùt toång quaùt veà aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng ñeán khaû naêng
trao ñoåi electron cuûa caùc chaát oxy hoùa vaø chaát khöû lieân hôïp.
82. Ngöôøi ta coù nhaän xeùt raèng tính oxy hoùa cuûa moät chaát thöôøng taêng khi tính axít cuûa heä taêng
vaø giaûm khi tính axít cuûa heä giaûm. Ngöôïc laïi, tính khöû cuûa moät chaát thöôøng giaûm khi tính axít
cuûa heä taêng vaø taêng khi tính axít cuûa heä giaûm.
a) Anh chò haõy giaûi thích nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng treân döïa treân caùc keát luaän thu
ñöôïc töø caùc baøi taäp 78-81. Döôùi ñaây laø caùc moät soá theá oxy hoùa khöû minh hoïa cho nhaän
xeùt treân:
Baùn phaûn öùng khöû ϕoox/kh(V)
Fe3+ + e = Fe2+ +0,771
-
Fe(OH)3 (r) + e = Fe(OH)2 (r) + OH -0,56
- +
MnO4 + 4H + 3e = MnO2 (r) + 2H2O +1,69
- -
MnO4 + 2H2O + 3e = MnO2 (r) + 4OH +0,60
- + -
ClO3 + 6H + 6e = Cl + 3H2O +1,47
- - -
ClO3 + 3H2O + 6e = Cl + 6OH +0,63
b) Nhaän xeùt naøy coù ñuùng ñoái vôùi heä phaûn öùng ôû baát cöù moâi tröôøng naøo?
Moái quan heä giöõa caáu hình electron nguyeân töû vaø vò trí nguyeân toá trong baûng heä thoáng
tuaàn hoaøn vôùi tính chaát oxy hoùa khöû cuûa nguyeân toá.
83. Haõy vieát caáu hình electron cuûa caùc nguyeân toá phaân nhoùm IA vaø VIIA. Töø caáu truùc ñoù coù
nhaän xeùt :

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 a) Khaû naêng nhöôøng vaø nhaän electron cuûa caùc nguyeân toá phaân nhoùm IA & VIIA?
b) Ñaïi löôïng naøo bieåu thò cho khaû naêng nhöôøng electron hoaëc nhaän electron cuûa
nguyeân töû trung hoøa?
c) Nhaän xeùt veà khaû naêng nhöôøng hoaëc nhaän electron cuûa caùc ion M+ ( M: kim loaïi
kieàm) vaø ion X- ( X halogen).
d) Trong daõy X- töø treân xuoáng tính khöû taêng hay giaûm daàn? Coù chaát naøo oxy hoùa ñöôïc
ion F- hay khoâng?
Giaù trò theá ion hoùa (I) , aùi löïc electron (F), ñoä aâm ñieän (χ) baùn kính nguyeân töû vaø ion M+ vaø X-
Li Na K Rb Cs Fr H F Cl Br I
I1 (kJ/mol) 520 496 419 403 376 384 1312 1681 1251 1142 1008
I2 (kJ/mol) 7298 4564 3070 2650 2420 - - 3376 2296 2103 1843
F (kJ/mol) 57 30 48 60 38 - 73 333 349 325 297
χ 1,0 0,9 0,8 0,8 0,75 0,7 2,1 4,0 3,0 2,8 2,6
o
rNT (A ) 1,55 1,89 2,36 2,48 2,68 2,80 0,30 0,64 0,99 01,14 1,33* * * * *

rion (Ao) 0,68 0,98 1,33 1,49 1,65 - 0,000** 1,33 1,81 1,96 2,2
* Baùn kính coäng hoùa trò. Caùc giaù trò cuûa kim loaïi kieàm laø baùn kính kim loaïi.
** baùn kính ion H+, baùn kính ion H- = 1,36 Ao.
84. NaH laø moät chaát tham gia raát maïnh vaøo phaûn öùng oxy hoùa khöû. Theo anh chò, nguyeân töû
cuûa nguyeân toá naøo trong hôïp chaát ñoù seõ bò thay ñoåi soá oxy hoùa khi tham gia phaûn öùng oxy hoùa
khöû; NaH laø chaát khöû maïnh hay chaát oxy hoùa maïnh?
85. Löu huyønh coù theå taïo thaønh caùc hôïp chaát trong ñoù noù coù caùc soá oxy hoùa sau ñaây: -2 , 0, +2,
+4, +6. Theo anh chò :
a) Hôïp chaát chöùa löu huyønh ôû soá oxy hoùa naøo keùm beàn vöõng nhaát?
b) Nguyeân töû löu huyønh trong nhöõng hôïp chaát sau ñaây coù theå ñoùng vai troø chaát nhöôøng,
nhaän electron hay khoâng? Hôïp chaát luùc ñoù seõ ñoùng vai troø chaát oxy hoùa hay chaát
khöû? H2S, S8 , SF2 , SO2 ,H2SO4
86. Phot pho vaø chì coù taïo nhieàu hôïp chaát hoùa hoïc vôùi caùc nguyeân toá khaùc ôû nhöõng soá oxy hoùa
naøo?
87. Coù theå döïa vaøo ñaëc ñieåm naøo cuûa nguyeân töû ñeå giaûi thích quy taéc chaün leû Mendeleev cho
caùc nguyeân toá khoâng chuyeån tieáp. Quy taéc naøy coù ñuùng cho nguyeân toá chuyeån tieáp hay khoâng?
88. Theá oxy hoùa khöû tieâu chuaån cuûa caùc caëp lieân hôïp Xn+/ X(n-2)+ ôû pH = 0 cuûa caùc nguyeân toá
phaân nhoùm VIIA, VIA & VA coù giaù trò nhö sau:

Chu kyø Quaù trình khöû ϕooxh/kh(V)

Phaân nhoùm VIIA
- + -
3 BrO4 + 2H + 2e → BrO3 + H2O 1,763
4 H5IO6 + H+ + 2e → IO3- + 3H2O 1,64
5 ClO4- + 2H+ + 2e → ClO3- + H2O 1,19
6 Hôïp chaát cuûa At ôû soá oxy hoùa +7 khoâng toàn taïi trong dung dòch nöôùc
vì coù tính oxy hoùa raát maïnh.
Phaân nhoùm VIA
2- +
3 SO4 + 4H + 2e = H2SO3 + H2O +0,17

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4 SeO42- + 4H+ + 2e = H2SeO3 + H2O +1,15
5 H6TeO6 + 2H+ + 2e = TeO2 (r) + 4H2O + 1,02
6 Hôïp chaát cuûa Po ôû soá oxy hoùa +6 khoâng toàn taïi trong dung dòch nöôùc
vì coù tính oxy hoùa quaù maïnh.
Phaân nhoùm VA
+
3 H3PO4 + 2H + 2e = H3PO3 + H2O -0,276
4 H3AsO4 + 2H+ + 2e = HAsO2 + 2H2O +0,56
5 Sb2O5 (r) + 6H+ + 2e = 2SbO+ + 3H2O +0,58
6 NaBiO3 (r) + 4H+ + 2e = BiO+ + Na+ + 2H2O > +1,8
Phaân nhoùm IVA
3 Hôïp chaát cuûa Si ôû soá oxy hoùa +2 khoâng toàn taïi trong dung dòch nöôùc
vì coù tính khöû quaù maïnh.
4 GeO2 (r) + 2H+ + 2e = GeO (r) + H2O -0,12
5 SnO2 (r) + 2H+ + 2e = SnO (r) + H2O -0,088
6 PbO2 (r) + 4H+ + 2e = Pb2+ + 2H2O +1,455
Phaân nhoùm IIIA
3 Hôïp chaát cuûa Al ôû soá oxy hoùa +1 khoâng toàn taïi trong dung dòch nöôùc
vì coù tính khöû quaù maïnh.

4 Hôïp chaát cuûa Ga ôû soá oxy hoùa +1 khoâng toàn taïi trong dung dòch nöôùc
vì coù tính khöû quaù maïnh.
In3+ + 2e = In+ -0,444
3+ +
5 Tl + 2e = Tl +1,28

a) Anh chò haõy söû duïng caáu truùc electron cuûa caùc nguyeân toá ñeå giaûi thích quy luaät taêng
tính oxy hoùa cuûa caùc hôïp chaát chöùa caùc nguyeân toá khoâng chuyeån tieáp ôû möùc oxy hoùa
döông cao nhaát ôû caùc chu kyø IVA vaø VIA. ( Quy luaät tuaàn hoaøn thöù caáp).
b) Trong moät chu kyø töø traùi qua phaûi tính oxy hoùa cuûa caùc hôïp chaát chöùa nguyeân toá
khoâng chuyeån tieáp ôû möùc oxy hoùa döông cao nhaát ( n+) taêng hay giaûm daàn? Noù coù
tính quy luaät khoâng?
c) Trong moät chu kyø töø traùi qua phaûi tính khöû cuûa caùc hôïp chaát chöùa nguyeân toá khoâng
chuyeån tieáp p ôû möùc oxy hoùa döông nhoû hôn möùc cao nhaát hai ñôn vò ( (n-2)+) thay
ñoåi nhö theá naøo ? coù tính quy luaät khoâng?

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt