Professional Documents
Culture Documents
REUTERS/HENRY NICHOLLS
A- A A+
Η εμπορική συμφωνία για τη μετά Brexit εποχή είναι γεγονός. Στο παρά πέντε οι ηγέτες
συμφώνησαν σε ένα κείμενο 1.200 σελίδων που μελετάται από τους εκπροσώπους των
δύο πλευρών, ώστε να ψηφιστεί έως το τέλος του έτους.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός πανηγυρίζει για την επίτευξη συμφωνίας, τονίζοντας ότι
επανάκτησε τον νομικό έλεγχο της χώρας του και μπορεί να αποφασίζει αυτόνομα για τη
μοίρα της Βρετανίας, όμως η αλήθεια είναι ότι πολλά σημεία της συμφωνίας
καταδεικνύουν μία πρόχειρη συμφωνία με αρκετά αδιευκρίνιστα σημεία για τις
μελλοντικές διμερείς σχέσεις. Η υποδοχή από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους ήταν
«χλιαρή» καθώς δεν παύει να μιλάμε για ένα «διαζύγιο».
Στην ουσία πέρα από τις αλλαγές στα ποσοστά αλιείας, αντικατοπτρίζει την πρόταση που
είχε καταθέσει η Ε.Ε. από το καλοκαίρι. Το Erasmus είναι η σημαία ανεξαρτησίας που
διακηρύσσει ο Τζόνσον και δείχνει ότι η Βρετανία ακολουθεί τον δικό της δρόμο.
Εξετάζοντας όμως επιμέρους σημεία και άρθρα της συμφωνίας γίνεται εμφανές ότι αυτά
που αλλάζουν επιβαρύνουν και τις δύο πλευρές δυσχεραίνοντας τις διμερείς συναλλαγές.
Μπορεί ωστόσο τα αδιευκρίνιστα και θολά σημεία της συμφωνίας να προχωρήσουν σε
μία πιο ευέλικτη εφαρμογή επιτρέποντας πιο ομαλή ανταλλαγή προσώπων και αγαθών.
Η επιτομή είναι ότι αποφεύγεται η διακοπή ενός Brexit χωρίς συμφωνία εν μέσω της
πανδημίας Covid-19 και σηματοδοτεί μια νέα εποχή μετά από περισσότερα από 40
χρόνια ένταξης στο Ηνωμένο Βασίλειο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ΒΒC έκανε τη δική
του ανάγνωση του νομικού κειμένου που περιγράφει πώς θα λειτουργήσει η σχέση στο
μέλλον και παραθέτουμε 10 βασικές ερωτήσεις και απαντήσεις για την αλιεία, την ενιαία
αγορά, τις υπηρεσίες, τον ανταγωνισμό, τη διακίνηση προοϊόντων και επαγγελματιών, τα
δικαστήρια και την ασφάλεια.
1. Αλιεία
Ένα από τα πιο δύσκολα θέματα στις διαπραγματεύσεις: Πόσα ψάρια θα μπορούν να
αλιεύσουν τα σκάφη της ΕΕ στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου και πόσο θα διαρκέσει
οποιαδήποτε μεταβατική περίοδος πριν τεθούν σε ισχύ νέα μέτρα; Αξιωματούχοι που
συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις αναφέρουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αρχικά ήθελε
μείωση κατά 80% της αξίας των ψαριών που αλιεύθηκαν από σκάφη της ΕΕ στα ύδατα
του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ η ΕΕ πρότεινε αρχικά μείωση 18%. Ποιος έχει δώσει
περισσότερο έδαφος;
Απάντηση: Η αξία των ψαριών που αλιεύονται από την ΕΕ στα ύδατα του Ηνωμένου
Βασιλείου θα μειωθεί κατά 25% - κάτι που είναι πολύ λιγότερο από ό, τι αρχικά ζήτησε
το Ηνωμένο Βασίλειο. Η περικοπή θα γίνει σταδιακά σε μια μεταβατική περίοδο που θα
διαρκέσει ενάμισι χρόνια - η οποία είναι πολύ μικρότερη από ότι είχε αρχικά ζητήσει η
ΕΕ.
REUTERS/PETER NICHOLLS
REUTERS/YVES HERMAN
Το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησε επίσης να τηρήσει κοινές αρχές σχετικά με τον τρόπο
λειτουργίας των καθεστώτων κρατικών ενισχύσεων υπό μια ανεξάρτητη υπηρεσία
ανταγωνισμού που θα τα αξιολογεί. Αλλά μπορεί να επιλέξει να αναπτύξει ένα σύστημα
που λαμβάνει αποφάσεις μόνο όταν παρουσιαστούν αποδείξεις αθέμιτου ανταγωνισμού.
Αυτό είναι διαφορετικό από το σύστημα της ΕΕ που αξιολογεί τον πιθανό αντίκτυπο των
επιδοτήσεων πριν από την εφαρμογή τους.
3. Επίλυση διαφορών
Αυτό θα αποτελέσει το αντικείμενο των επόμενων ετών διαπραγματεύσεων. Πώς θα
εφαρμοστεί πραγματικά η συμφωνία εάν και από τις δύο πλευρές παραβιάσει κάποιον
από τους όρους και τις προϋποθέσεις; Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο επιλέξει να
απομακρυνθεί πιο ριζικά από τους κανόνες της ΕΕ στο μέλλον, πόσο γρήγορα μπορεί να
ανταποκριθεί η ΕΕ; Θα έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει δασμούς (ή φόρους στις
εξαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου) σε έναν τομέα (για παράδειγμα σε αυτοκίνητα) ως
απάντηση σε παραβίαση της συμφωνίας σε κάποιον άλλο (για παράδειγμα, αλιεία);
Απάντηση: Εάν και οι δύο πλευρές απομακρυνθούν από τα κοινά πρότυπα που
ισχύουν στις 31 Δεκεμβρίου 2020, και εάν αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στην άλλη
πλευρά, μπορεί να ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός διαφωνιών που θα μπορούσε να
σημαίνει επιβολή δασμών (φόροι επί αγαθών).
Βασίζεται σε μια ρήτρα «επανεξισορρόπησης» που δίνει τόσο στην ΕΕ όσο και στο
Ηνωμένο Βασίλειο το δικαίωμα να λάβουν μέτρα εάν υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις.
Αυτή η ρήτρα είναι πολύ πιο αυστηρή από τα μέτρα άλλων πρόσφατων εμπορικών
συμφωνιών της ΕΕ και ήταν ένα βασικό αίτημα από την πλευρά της Ε.Ε. Είναι ένας
μηχανισμός για τον οποίο μπορεί να ακούσουμε πολύ περισσότερα τα επόμενα χρόνια.
Η συνολική εποπτεία της εμπορικής συμφωνίας σημαίνει επίσης ότι οι δασμοί μπορούν
να στοχεύουν έναν συγκεκριμένο τομέα ως αποτέλεσμα διαφοράς σε έναν
άλλο. Θα υπάρξει ένα δεσμευτικό σύστημα διαιτησίας που θα περιλαμβάνει υπαλλήλους
και από τις δύο πλευρές. Αυτό σημαίνει ότι, παρόλο που πρόκειται για συμφωνία χωρίς
δασμούς, η απειλή ότι οι δασμοί μπορούν να εισαχθούν ως αποτέλεσμα μελλοντικών
διαφορών θα είναι πάντα ένας σταθερός παράγοντας στις σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου-
ΕΕ.
4. Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΚ)
Το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ θα παραμείνει ο απόλυτος διαιτητής του ευρωπαϊκού
δικαίου. Ωστόσο, η βρετανική κυβέρνηση δήλωσε ότι η άμεση δικαιοδοσία του ΔΕΚ στη
Βρετανία θα λήξει. Τελικά, λοιπόν, το Ευρωπαϊκό δικαστήριο θα παίξει κάποιο ρόλο στην
εποπτεία της μελλοντικής συμφωνίας των διμερών σχέσεων;
WIKIMEDIA COMMONS/SPRKLG
REUTERS/POOL
EUROKINISSI
SHUTTERSTOCK
SHUTTERSTOCK
Το σίγουρο είναι ότι το Brexit φέρνει αλλαγές στο Erasmus. Eπρόκειτο για μια «δύσκολη»
απόφαση, τόνισε ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, τονίζοντας ότι, αν και
ήταν «υπέροχο» να φιλοξενεί η χώρα του τόσους πολλούς Ευρωπαίους φοιτητές, το
Erasmus ήταν «υπερβολικά ακριβό» για το Ηνωμένο Βασίλειο. Η βρετανική
κυβέρνηση θα αντικαταστήσει το Erasmus από το εθνικό πρόγραμμα Alan Turing (από
το όνομα του γνωστού Βρετανού μαθηματικού), που θα βοηθά τους Βρετανούς φοιτητές
να σπουδάζουν «στα καλύτερα πανεπιστήμια» παντού στον κόσμο και όχι μόνο στην
Ευρώπη. Ο Ευρωπαίος διαπραγματευτής Μισέλ Μπαρνιέ εξέφρασε τη λύπη του για την
αποχώρηση της Βρετανίας από το Erasmus, στο οποίο συμμετείχε από το 1987.
naftempporikigr