Professional Documents
Culture Documents
Rozdział 1
Rozdział 1
/ 101
Imię i nazwisko ....................................................
Grupa A | strona 1 z 13
6 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)
Żołnierze! [...] Wasz wódz, który wyborem narodu został powołany na tron, a przez Was
na tarczy podniesiony, powrócił! Łączcie się z nim!
Precz z barwami, które naród wygnał, dokoła których skupiali się od 25 lat wrogowie
Francji. Załóżcie kokardę trójkolorową. Nosiliście ją w naszych wielkich dniach. Musimy
zapomnieć, że byliśmy panami narodów, ale nie powinniśmy ścierpieć, żeby ktokolwiek
mieszał się do naszych spraw. Kto śmiałby rościć sobie prawo do odgrywania u nas roli
pana? Kto miałby siłę po temu? [...] Czy myślicie, że ta garść Francuzów, którzy teraz są
tak zuchwali, potrafi wytrzymać Wasz wzrok?
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 62.
a) Podaj, jak nazywane są wydarzenia, które zapoczątkowała powyższa odezwa.
b) Podaj rok, w którym wydano powyższą odezwę.
c) Wyjaśnij, jakie były dalsze losy wodza, o którym mowa w tekście.
Grupa A | strona 2 z 13
8 Wpisz nazwy państw oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3. Odpowiedzi wybierz ( ... / 3 p.)
spośród podanych poniżej propozycji.
Królestwo Niderlandów, Królestwo Francji, Królestwo Polskie, Cesarstwo Austriackie,
imperium osmańskie
Grupa A | strona 3 z 13
12 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. ( ... / 1 p.)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Francuzi! Na wygnaniu doszły do mnie wasze skargi i wasze życzenia. Przyzywacie na
powrót przez was obrany rząd, jedynie legalny [...]. [...] Obecnie wracam do was, aby
moje prawa, które również są waszymi, uchwycić znowu w swe ręce [...]. Toteż będę się
zawsze chlubić, że jedynie wam i moim dzielnym żołnierzom zawdzięczam całą moją
potęgę. Żołnierze! [...] Wasz wódz, który wyborem narodu został powołany na tron, a
przez Was na tarczy podniesiony, powrócił! Łączcie się z nim! Precz z barwami, które
naród wygnał, dokoła których skupiali się od 25 lat wrogowie Francji. Załóżcie kokardę
trójkolorową. Nosiliście ją w naszych wielkich dniach. Musimy zapomnieć, że byliśmy
panami narodów, ale nie powinniśmy ścierpieć, żeby ktokolwiek mieszał się do naszych
spraw [...].
Orzeł z barwami narodowymi przeleci z dzwonnicy kościelnej aż do wież Notre Dame
[katedry w Paryżu]. [...] Wtedy będziecie mogli chlubić się Waszymi czynami. Wtedy
staniecie się oswobodzicielami Waszej Ojczyzny! A gdy się zestarzejecie, otoczą Was
współobywatele Wasi i będą oddawali hołd i ze czcią przysłuchiwali się Waszym
opowiadaniom o Waszych czynach bohaterskich.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 61–62.
W swojej odezwie Napoleon przekonywał, że wrócił z wygnania
1. P F
ze względu na życzenie Francuzów
Po powrocie do Francji Bonaparte namawiał rodaków do
2. P F
rezygnacji z popierania króla francuskiego.
3. W tekście zapowiedziano ponowny podbój Europy przez Francję. P F
13 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wyjaśnij, jakie niebezpieczeństwa w zawartych ( ... / 1 p.)
porozumieniach dostrzegł autor tekstu.
Trudno było [...] wszystkim dogodzić, kiedy wszystkie narody między sobą poróżnione, i
chociaż przystępowały do przymierza, dawna nienawiść i zazdrość odzywały się mimo
powierzchownej przyjaźni [...]. W każdym przymierzu kongresu widzimy zarodek [...]
przyszłych nieporozumień i rozterek. Tak rozszarpano kraje, że w wielu państwach
większa część poddanych jest nieprzywiązana do nowego rządu. Tak się może przytrafić,
iż kiedy ościenne mocarstwa z sobą będą toczyć wojnę, całe powiaty, które przymierzami
kongresu zostały rozdzielone, starać się będą przejść znowu pod dawne panowanie.
Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 26, oprac. J. Willaume, Warszawa
1960, s. 49.
14 Zaznacz trzy skutki rewolucji przemysłowej. ( ... / 1 p.)
A. rozwój miast
B. przyspieszenie i usprawnienie produkcji
C. skonstruowanie maszyny parowej przez Jamesa Watta
D. przekształcanie manufaktur w fabryki
E. skrócenie dnia pracy robotników
15 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie. ( ... / 2 p.)
Stephenson, wielki inżynier, opowiadał [...], że jechał [...] [na trasie] Manchester–
Liverpool przez wiele mil, z szybkością jednej mili na minutę i że problem polega dla
niego nie na tym, jak wielką szybkość jego maszyny mogą osiągnąć, gdyż potrafi uczynić
je bardziej chyżymi od ptaka przeszywającego powietrze, lecz na jakiej szybkości należy
przestać.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 144.
Podaj dwa przykłady zastosowania wynalazku opisanego w tekście.
Grupa A | strona 4 z 13
16 Napisz, jakich pojęć dotyczą podane opisy. ( ... / 2 p.)
A. Proces przekształcania gospodarki polegający na zwiększaniu udziału pracy maszyn i
zatrudnienia w przemyśle.
B. Nazwa ważnego ośrodka przemysłowego na zachodzie Prus.
17 Na podstawie danych statystycznych oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. ( ... / 1 p.)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Grupa A | strona 5 z 13
20 Zapoznaj się z tabelą, a następnie wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)
Grupa A | strona 6 z 13
23 Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)
Bracia Robotnicy!
Walczmy o swoją godność i prawa! Dość już pracy na rzecz wyzyskiwaczy. Dość
niesprawiedliwości i wykorzystywania nas jako taniej siły roboczej. My też jesteśmy
ludźmi, chcemy uczciwie pracować i uczciwie zarabiać. Przyłączcie się do walki o
poprawę naszego bytu. Żądamy 6-godzinnego dnia pracy, ubezpieczeń społecznych,
równych praw w dostępie do oświaty. Żądamy także oddania władzy w ręce
przedstawicieli klasy robotniczej, która zagwarantuje sprawiedliwość społeczną!!!
a) Podaj, do jakiej ideologii nawiązuje tekst.
b) Wymień główne postulaty robotników wymienione w ulotce.
24 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Robotnicy w pierwszej połowie XIX w. walczyli o swoje prawa,
A. kandydując do parlamentu. C. pracując dłużej niż zwykle.
B. wywołując rewolucje socjalistyczne. D. zakładając związki zawodowe.
25 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Opracowany w Niemczech ruch głoszący potrzebę rewolucji przeprowadzonej przez
robotników był nazywany
A. socjalizmem. B. liberalizmem. C. konserwatyzmem. D. komunizmem.
26 Każdemu ruchowi społeczno-politycznemu przyporządkuj przejaw jego ( ... / 3 p.)
działalności, wpisujac odpowiednią literę.
komunizm ....... liberalizm ....... konserwatyzm .......
A. ogłoszenie Manifestu komunistycznego
B. rozpowszechnianie tradycyjnych wartości
C. głoszenie idei wolnej konkurencji
27 Każdemu ruchowi społeczno-politycznemu przyporządkuj przejaw jego ( ... / 3 p.)
działalności, wpisujac odpowiednią literę.
konserwatyzm ....... komunizm ....... socjalizm .......
A. głoszenie idei rewolucji i dążenie do obalenia systemu kapitalistycznego
B. popieranie ewolucyjnego rozwoju społeczeństwa
C. działania na rzecz poprawy warunków życia robotników i powszechnej oświaty
D. głoszenie idei wolnej konkurencji
28 Zapisz przy podanych terminach właściwe litery z opisem. ( ... / 2 p.)
liberalizm ....... socjalizm .......
A. Podstawową wartością jest trwałość tradycyjnego systemu społecznego.
B. Powinna obowiązywać wolność gospodarcza, bez ingerencji państwa.
C. Należy doprowadzić do sprawiedliwości społecznej i lepszego bytu dla robotników.
Grupa A | strona 7 z 13
29 Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij otrzymane hasło. ( ... / 4 p.)
Hasło: ............................ –
30 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Organizacja prowadząca działalność w obronie robotników to
A. manufaktura. B. metropolia. C. fabryka. D. związek zawodowy.
31 Zapoznaj się z tekstem i zaznacz cztery postulaty wysuwane przez jego autora. ( ... / 1 p.)
Bezpośrednim celem tych spostrzeżeń jest: doprowadzić do owego polepszenia, zażegnać
ową groźbę. Jedynym zaś po temu środkiem będzie uchwała parlamentu, która:
1) pracę w zakładach mechanicznych ograniczy do dwunastu godzin dziennie, w tym
półtorej godziny na posiłki,
2) zakaże zatrudniać w zakładach mechanicznych dziatwę poniżej lat dziesięciu, przy
czym dzieci poniżej lat dwunastu nie będą mogły pracować więcej niż sześć godzin
dziennie. [...]
Te zmiany – o ile się je wprowadzi z pominięciem wszelkich względów partyjnych i
natychmiastowego zysku, a jedynie dla dobra ogólnego – okażą się zbawienne dla
dziecka, dla rodziców, pracodawcy i państwa.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 136.
A. wprowadzenie 8-godzinnego dnia pracy
B. zakaz zatrudniania dzieci poniżej 10. roku życia
C. zapewnienie robotnikom 1,5-godzinnej przerwy na posiłki
D. wprowadzenie zakazu zatrudniania dziewcząt
E. ograniczenie dnia pracy w fabrykach do 12 godzin
F. dostęp do opieki lekarskiej
G. skrócenie czasu pracy dzieci w wieku do 12. roku życia do 6 godzin
Grupa A | strona 8 z 13
32 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i ( ... / 1 p.)
jej uzasadnienie 1., 2. lub 3.
Wyrosłe z upadku społeczeństwa feudalnego nowoczesne społeczeństwo burżuazyjne nie
zniosło przeciwieństw klasowych. [...] Całe społeczeństwo rozszczepia się [...] na dwie
wielkie, wręcz przeciwstawne sobie klasy: burżuazję i proletariat.
[...] cele [...] mogą być osiągnięte jedynie przez obalenie przemocą całego
dotychczasowego ustroju społecznego. [...] Proletariusze nie mają w niej nic do stracenia
prócz swych kajdan. Do zdobycia mają cały świat.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
1998, s. 121, 123.
Tekst nawiązuje do haseł charakterystycznych dla ideologii
1. wezwanie do zniesienia ucisku kapitalistycznego
A. liberalizmu, drogą rewolucji.
ponieważ 2. postulat zachowania dotychczasowego porządku
zawiera społecznego.
B. komunizmu, 3. hasło przeobrażenia się społeczeństwa feudalnego
w kapitalistyczne.
33 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i odpowiedz na pytania. ( ... / 2 p.)
Raport komisji rządowej o pracy kobiet i dzieci w brytyjskich kopalniach z 1832 r.
Zdarzają się wypadki, że dzieci zabiera się do pracy już od czwartego roku życia [...],
podczas gdy lata osiem do dziewięć to zwykły wiek, w którym zaczyna się pracę w
kopalniach [...]. Przy różnym wieku zatrudnionych od szóstego roku życia zaczyna się
praca pchania i ciągnięcia wózków z węglem [...]; jest to praca, która zgodnie z
twierdzeniami świadków wymaga nieustannego natężania wszystkich sił fizycznych,
jakimi młodzi robotnicy rozporządzają.
Gdy robotnicy są w pełni zatrudnieni, regularne godziny pracy dla dzieci i młodych osób
wynoszą rzadko mniej niż jedenaście godzin, o wiele częściej dwanaście godzin, w
niektórych okręgach – trzynaście, a w jednym okręgu wynoszą one zazwyczaj czternaście
godzin. W znacznej większości tych kopalń praca nocna jest nieodłączną częścią zwykłego
systemu pracy.
Źródło: Historia powszechna. Czasy nowożytne 1640–1870, pod red. B. Krauzego, cz. II,
Warszawa 1951, s. 76.
a) Podaj, ile lat miały najmłodsze dzieci rozpoczynające pracę zarobkową.
b) Oceń sytuację dzieci pracujących w kopalniach w latach 30. XIX w. Uzasadnij
swoją opinię.
34 Przyporządkuj do terminów właściwe wyjaśnienia. ( ... / 3 p.)
Grupa A | strona 9 z 13
35 ( ... / 3 p.)
Do wydarzeń przedstawionych na
1. ilustracji doszło we Francji za P F
panowania Karola X.
Za bezpośrednią przyczynę
2. wydarzeń pokazanych na obrazie P F
uważa się abdykację władcy.
37 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do ( ... / 1 p.)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – powstanie Świętego Przymierza
….. – wybuch powstania na Węgrzech
….. – wybuch wojny krymskiej
….. – rewolucja lipcowa we Francji
Grupa A | strona 10 z 13
38 Uzupełnij tabelę. ( ... / 6 p.)
powstanie
dekabrystów
rewolucja lipcowa
40 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do ( ... / 1 p.)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – powstanie dekabrystów
….. – antyaustriackie powstanie na Węgrzech
….. – kongres wiedeński
….. – rewolucja lutowa we Francji
41 Zapisz po jednej przyczynie i jednym skutku podanych wydarzeń. ( ... / 4 p.)
A. Wiosna Ludów B. wojna krymska
42 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach ( ... / 1 p.)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
1. Francja stała się republiką w okresie Wiosny Ludów. P F
Święte Przymierze powstało z inicjatywy Wielkiej Brytanii, Francji
2. P F
i Rosji.
3. Dekabryści w Rosji chcieli obalić monarchię. P F
43 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wyjaśnij, jakie niebezpieczeństwa w zawartych ( ... / 1 p.)
porozumieniach dostrzegł autor tekstu.
Trudno było [...] wszystkim dogodzić, kiedy wszystkie narody między sobą poróżnione, i
chociaż przystępowały do przymierza, dawna nienawiść i zazdrość odzywały się mimo
powierzchownej przyjaźni [...]. W każdym przymierzu kongresu widzimy zarodek [...]
przyszłych nieporozumień i rozterek. Tak rozszarpano kraje, że w wielu państwach
większa część poddanych jest nieprzywiązana do nowego rządu. Tak się może przytrafić,
iż kiedy ościenne mocarstwa z sobą będą toczyć wojnę, całe powiaty, które przymierzami
kongresu zostały rozdzielone, starać się będą przejść znowu pod dawne panowanie.
Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 26, oprac. J. Willaume, Warszawa
1960, s. 49.
Grupa A | strona 11 z 13
44 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach ( ... / 1 p.)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Podczas obrad kongresu wiedeńskiego Francję reprezentował
1. P F
Napoleon Bonaparte.
W Wielkiej Brytanii i Rosji nie doszło do wydarzeń rewolucyjnych
2. P F
w 1848 r.
3. Na kongresie wiedeńskim dokonano podziału ziem polskich. P F
45 Do podanych definicji dopisz odpowiednie pojęcia. ( ... / 2 p.)
A. Ideologia, która za podstawę porządku społecznego uznawała przestrzeganie tradycji,
silną pozycję Kościoła oraz zachowanie znaczenia religii.
B. Proces szybkiego rozwoju miast, towarzyszący rewolucji przemysłowej.
46 Napisz, jakich pojęć dotyczą podane opisy. ( ... / 2 p.)
A. Proces przekształcania gospodarki polegający na zwiększaniu udziału pracy maszyn i
zatrudnienia w przemyśle.
B. Ideologia, zgodnie z którą najważniejszy jest swobodny rozwój i wolność jednostki.
47 Zapoznaj się z tekstem, a następnie zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Mocarstwa, które podpisały traktat zawarty w Paryżu dnia 30 maja 1814 r., zebrawszy się
w Wiedniu [...] z książętami i państwami, swymi sprzymierzeńcami, [...] upoważniły
swoich pełnomocników do zebrania w jeden akt ogólny postanowień trwałej i większej
wagi.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 73.
W cytowanym akcie zadecydowano o
A. abdykacji Napoleona po bitwie pod Waterloo.
B. powstaniu Związku Niemieckiego.
C. powołaniu Świętego Przymierza.
D. odtworzeniu Księstwa Warszawskiego.
48 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach ( ... / 1 p.)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Podczas obrad kongresu wiedeńskiego nie doszło do bitwy pod
1. P F
Waterloo.
W Wielkiej Brytanii i Rosji nie doszło do wydarzeń rewolucyjnych
2. P F
w 1848 r.
3. Na kongresie wiedeńskim dokonano podziału ziem polskich. P F
49 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do ( ... / 1 p.)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – powstanie Świętego Przymierza
….. – wybuch powstania na Węgrzech
….. – wybuch wojny krymskiej
….. – rewolucja lipcowa we Francji
50 Do podanych definicji dopisz odpowiednie pojęcia. ( ... / 2 p.)
A. Ideologia, która za podstawę porządku społecznego uznawała przestrzeganie tradycji,
silną pozycję Kościoła oraz zachowanie znaczenia religii.
B. Proces szybkiego rozwoju miast, towarzyszący rewolucji przemysłowej.
Grupa A | strona 12 z 13
51 Do podanych postaci dopisz po jednym wydarzeniu z nimi związanym. Wybierz je ( ... / 3 p.)
spośród podanych.
rewolucja lutowa, Wiosna Ludów, kongres wiedeński, udoskonalenie konstrukcji
telegrafu, odkrycia ważne dla konstrukcji silników elektrycznych
Ludwik Napoleon Bonaparte – ………………………………………………………
Michael Faraday – …………………………………………………………………
Lajos Kossuth – ……………………………………………………………………
52 Zapisz po jednej przyczynie i jednym skutku podanego wydarzenia. ( ... / 4 p.)
A. kongres wiedeński B. Wiosna Ludów
Grupa A | strona 13 z 13
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 101
Imię i nazwisko ....................................................
Grupa B | strona 1 z 14
6 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)
Żołnierze! [...] Wasz wódz, który wyborem narodu został powołany na tron, a przez Was
na tarczy podniesiony, powrócił! Łączcie się z nim!
Precz z barwami, które naród wygnał, dokoła których skupiali się od 25 lat wrogowie
Francji. Załóżcie kokardę trójkolorową. Nosiliście ją w naszych wielkich dniach. Musimy
zapomnieć, że byliśmy panami narodów, ale nie powinniśmy ścierpieć, żeby ktokolwiek
mieszał się do naszych spraw. Kto śmiałby rościć sobie prawo do odgrywania u nas roli
pana? Kto miałby siłę po temu? [...] Czy myślicie, że ta garść Francuzów, którzy teraz są
tak zuchwali, potrafi wytrzymać Wasz wzrok?
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 62.
a) Podaj, jak nazywane są wydarzenia, które zapoczątkowała powyższa odezwa.
b) Podaj rok, w którym wydano powyższą odezwę.
c) Wyjaśnij, jakie były dalsze losy wodza, o którym mowa w tekście.
Grupa B | strona 2 z 14
8 Wpisz nazwy państw oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3. Odpowiedzi wybierz ( ... / 3 p.)
spośród podanych poniżej propozycji.
Królestwo Niderlandów, Królestwo Francji, Królestwo Polskie, Cesarstwo Austriackie,
imperium osmańskie
9 Wyjaśnij, na czym polegały zasada legitymizmu i zasada równowagi europejskiej. ( ... / 2 p.)
Grupa B | strona 3 z 14
12 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. ( ... / 1 p.)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Francuzi! Na wygnaniu doszły do mnie wasze skargi i wasze życzenia. Przyzywacie na
powrót przez was obrany rząd, jedynie legalny [...]. [...] Obecnie wracam do was, aby
moje prawa, które również są waszymi, uchwycić znowu w swe ręce [...]. Toteż będę się
zawsze chlubić, że jedynie wam i moim dzielnym żołnierzom zawdzięczam całą moją
potęgę. Żołnierze! [...] Wasz wódz, który wyborem narodu został powołany na tron, a
przez Was na tarczy podniesiony, powrócił! Łączcie się z nim! Precz z barwami, które
naród wygnał, dokoła których skupiali się od 25 lat wrogowie Francji. Załóżcie kokardę
trójkolorową. Nosiliście ją w naszych wielkich dniach. Musimy zapomnieć, że byliśmy
panami narodów, ale nie powinniśmy ścierpieć, żeby ktokolwiek mieszał się do naszych
spraw [...].
Orzeł z barwami narodowymi przeleci z dzwonnicy kościelnej aż do wież Notre Dame
[katedry w Paryżu]. [...] Wtedy będziecie mogli chlubić się Waszymi czynami. Wtedy
staniecie się oswobodzicielami Waszej Ojczyzny! A gdy się zestarzejecie, otoczą Was
współobywatele Wasi i będą oddawali hołd i ze czcią przysłuchiwali się Waszym
opowiadaniom o Waszych czynach bohaterskich.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 61–62.
W odezwie Napoleon wzywał Francuzów do podjęcia walki u
1. P F
swojego boku.
Bonaparte uważał, że potęga Francji jest rezultatem tylko jego
2. P F
działań.
Napoleon odwoływał się do osiągnięć Francuzów z okresu
3. P F
rewolucji i jego panowania.
13 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wyjaśnij, jakie niebezpieczeństwa w zawartych ( ... / 1 p.)
porozumieniach dostrzegł autor tekstu.
Trudno było [...] wszystkim dogodzić, kiedy wszystkie narody między sobą poróżnione, i
chociaż przystępowały do przymierza, dawna nienawiść i zazdrość odzywały się mimo
powierzchownej przyjaźni [...]. W każdym przymierzu kongresu widzimy zarodek [...]
przyszłych nieporozumień i rozterek. Tak rozszarpano kraje, że w wielu państwach
większa część poddanych jest nieprzywiązana do nowego rządu. Tak się może przytrafić,
iż kiedy ościenne mocarstwa z sobą będą toczyć wojnę, całe powiaty, które przymierzami
kongresu zostały rozdzielone, starać się będą przejść znowu pod dawne panowanie.
Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 26, oprac. J. Willaume, Warszawa
1960, s. 49.
14 Zaznacz trzy skutki rewolucji przemysłowej. ( ... / 1 p.)
A. rozwój miast
B. skonstruowanie maszyny parowej przez Jamesa Watta
C. przyspieszenie i usprawnienie produkcji
D. skrócenie dnia pracy robotników
E. przekształcanie manufaktur w fabryki
Grupa B | strona 4 z 14
15 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie. ( ... / 2 p.)
Stephenson, wielki inżynier, opowiadał [...], że jechał [...] [na trasie] Manchester–
Liverpool przez wiele mil, z szybkością jednej mili na minutę i że problem polega dla
niego nie na tym, jak wielką szybkość jego maszyny mogą osiągnąć, gdyż potrafi uczynić
je bardziej chyżymi od ptaka przeszywającego powietrze, lecz na jakiej szybkości należy
przestać.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 144.
Podaj dwa przykłady zastosowania wynalazku opisanego w tekście.
16 Napisz, jakich pojęć dotyczą podane opisy. ( ... / 2 p.)
A. Proces rozwoju miast i zwiększania się ich liczby ludności.
B. System społeczno-gospodarczy oparty m.in. na prywatnej własności i ograniczonej
ingerencji państwa w gospodrkę.
17 Na podstawie danych statystycznych oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. ( ... / 1 p.)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Grupa B | strona 5 z 14
18 Na podstawie danych statystycznych oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. ( ... / 1 p.)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Grupa B | strona 6 z 14
19 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Zakład, w którym prace wykonywane są ręcznie przez pracowników odpowiedzialnych
za określony etap produkcji to
A. manufaktura. B. fabryka.
20 Zapoznaj się z tabelą, a następnie wykonaj polecenia. ( ... / 3 p.)
1. industrializacja A. uprzemysłowienie
2. urbanizacja B. proces rozwoju miast i zwiększania się ich liczby ludności
3. metropolia C. zakład wykorzystujący do produkcji pracę ludzi i maszyn
D. duże miasto stanowiące centrum administracyjne,
gospodarcze i kulturalne
Grupa B | strona 7 z 14
23 Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenia. ( ... / 2 p.)
Bracia Robotnicy!
Walczmy o swoją godność i prawa! Dość już pracy na rzecz wyzyskiwaczy. Dość
niesprawiedliwości i wykorzystywania nas jako taniej siły roboczej. My też jesteśmy
ludźmi, chcemy uczciwie pracować i uczciwie zarabiać. Przyłączcie się do walki o
poprawę naszego bytu. Żądamy 6-godzinnego dnia pracy, ubezpieczeń społecznych,
równych praw w dostępie do oświaty. Żądamy także oddania władzy w ręce
przedstawicieli klasy robotniczej, która zagwarantuje sprawiedliwość społeczną!!!
a) Podaj, do jakiej ideologii nawiązuje tekst.
b) Przedstaw argumenty, jakich użyto w ulotce do przekonania robotników.
24 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Robotnicy w pierwszej połowie XIX w. walczyli o swoje prawa,
A. wywołując rewolucje socjalistyczne. C. pracując dłużej niż zwykle.
B. zakładając związki zawodowe. D. kandydując do parlamentu.
25 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Opracowany w Niemczech ruch głoszący potrzebę rewolucji przeprowadzonej przez
robotników był nazywany
A. konserwatyzmem. B. komunizmem. C. socjalizmem. D. liberalizmem.
26 Każdemu ruchowi społeczno-politycznemu przyporządkuj przejaw jego ( ... / 3 p.)
działalności, wpisujac odpowiednią literę.
komunizm ....... liberalizm ....... konserwatyzm .......
A. rozpowszechnianie tradycyjnych wartości
B. głoszenie idei wolnej konkurencji
C. ogłoszenie Manifestu komunistycznego
27 Każdemu ruchowi społeczno-politycznemu przyporządkuj przejaw jego ( ... / 3 p.)
działalności, wpisujac odpowiednią literę.
konserwatyzm ....... komunizm ....... socjalizm .......
A. głoszenie idei wolnej konkurencji
B. popieranie ewolucyjnego rozwoju społeczeństwa
C. głoszenie idei rewolucji i dążenie do obalenia systemu kapitalistycznego
D. działania na rzecz poprawy warunków życia robotników i powszechnej oświaty
28 Zapisz przy podanych terminach właściwe litery z opisem. ( ... / 2 p.)
liberalizm ...... socjalizm .......
A. Powinna obowiązywać wolność gospodarcza, bez ingerencji państwa.
B. Należy doprowadzić do sprawiedliwości społecznej i lepszego bytu dla robotników.
C. Podstawową wartością jest trwałość tradycyjnego systemu społecznego.
Grupa B | strona 8 z 14
29 Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij otrzymane hasło. ( ... / 4 p.)
Hasło: ............................ –
30 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Organizacja prowadząca działalność w obronie robotników to
A. metropolia. B. fabryka. C. związek zawodowy. D. manufaktura.
31 Zapoznaj się z tekstem i zaznacz cztery postulaty wysuwane przez jego autora. ( ... / 1 p.)
Bezpośrednim celem tych spostrzeżeń jest: doprowadzić do owego polepszenia, zażegnać
ową groźbę. Jedynym zaś po temu środkiem będzie uchwała parlamentu, która:
1) pracę w zakładach mechanicznych ograniczy do dwunastu godzin dziennie, w tym
półtorej godziny na posiłki,
2) zakaże zatrudniać w zakładach mechanicznych dziatwę poniżej lat dziesięciu, przy
czym dzieci poniżej lat dwunastu nie będą mogły pracować więcej niż sześć godzin
dziennie. [...]
Te zmiany – o ile się je wprowadzi z pominięciem wszelkich względów partyjnych i
natychmiastowego zysku, a jedynie dla dobra ogólnego – okażą się zbawienne dla
dziecka, dla rodziców, pracodawcy i państwa.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 136.
A. wprowadzenie 8-godzinnego dnia pracy
B. zakaz zatrudniania dzieci poniżej 10. roku życia
C. zapewnienie robotnikom 1,5-godzinnej przerwy na posiłki
D. wprowadzenie zakazu zatrudniania dziewcząt
E. ograniczenie dnia pracy w fabrykach do 12 godzin
F. dostęp do opieki lekarskiej
G. skrócenie czasu pracy dzieci w wieku do 12. roku życia do 6 godzin
Grupa B | strona 9 z 14
32 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i ( ... / 1 p.)
jej uzasadnienie 1., 2. lub 3.
Wyrosłe z upadku społeczeństwa feudalnego nowoczesne społeczeństwo burżuazyjne nie
zniosło przeciwieństw klasowych. [...] Całe społeczeństwo rozszczepia się [...] na dwie
wielkie, wręcz przeciwstawne sobie klasy: burżuazję i proletariat.
[...] cele [...] mogą być osiągnięte jedynie przez obalenie przemocą całego
dotychczasowego ustroju społecznego. [...] Proletariusze nie mają w niej nic do stracenia
prócz swych kajdan. Do zdobycia mają cały świat.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
1998, s. 121, 123.
Tekst nawiązuje do haseł charakterystycznych dla ideologii
1. postulat zachowania dotychczasowego porządku
A. komunizmu, społecznego.
ponieważ 2. wezwanie do zniesienia ucisku kapitalistycznego
zawiera drogą rewolucji.
B. liberalizmu, 3. hasło przeobrażenia się społeczeństwa feudalnego
w kapitalistyczne.
33 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i odpowiedz na pytania. ( ... / 2 p.)
Raport komisji rządowej o pracy kobiet i dzieci w brytyjskich kopalniach z 1832 r.
Zdarzają się wypadki, że dzieci zabiera się do pracy już od czwartego roku życia [...],
podczas gdy lata osiem do dziewięć to zwykły wiek, w którym zaczyna się pracę w
kopalniach [...]. Przy różnym wieku zatrudnionych od szóstego roku życia zaczyna się
praca pchania i ciągnięcia wózków z węglem [...]; jest to praca, która zgodnie z
twierdzeniami świadków wymaga nieustannego natężania wszystkich sił fizycznych,
jakimi młodzi robotnicy rozporządzają.
Gdy robotnicy są w pełni zatrudnieni, regularne godziny pracy dla dzieci i młodych osób
wynoszą rzadko mniej niż jedenaście godzin, o wiele częściej dwanaście godzin, w
niektórych okręgach – trzynaście, a w jednym okręgu wynoszą one zazwyczaj czternaście
godzin. W znacznej większości tych kopalń praca nocna jest nieodłączną częścią zwykłego
systemu pracy.
Źródło: Historia powszechna. Czasy nowożytne 1640–1870, pod red. B. Krauzego, cz. II,
Warszawa 1951, s. 76.
a) Podaj, w jakim wieku praca dzieci była uznawana za normalne zjawisko.
b) Oceń sytuację dzieci pracujących w kopalniach w latach 30. XIX w. Uzasadnij
swoją opinię.
34 Przyporządkuj do terminów właściwe wyjaśnienia. ( ... / 3 p.)
Grupa B | strona 10 z 14
35 ( ... / 3 p.)
36 Zapoznaj się z ilustracją, a następnie oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. ( ... / 1 p.)
Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Do wydarzeń przedstawionych
1. na ilustracji doszło we Francji w P F
1830 r.
Za bezpośredni skutek wydarzeń
pokazanych na obrazie uważa się
2. P F
wzmocnienie cenzury w
państwie.
37 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do ( ... / 1 p.)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – wybuch wojny krymskiej
….. – powstanie Świętego Przymierza
….. – Wiosna Ludów
….. – powstanie dekabrystów w Rosji
Grupa B | strona 11 z 14
38 Uzupełnij tabelę. ( ... / 6 p.)
powstanie
dekabrystów
rewolucja lipcowa
40 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do ( ... / 1 p.)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – antyaustriackie wystąpienia we Włoszech
..… – powstanie dekabrystów
….. – koniec wojny krymskiej
….. – kongres wiedeński
41 Zapisz po jednej przyczynie i jednym skutku podanych wydarzeń. ( ... / 4 p.)
A. Wiosna Ludów B. wojna krymska
42 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach ( ... / 1 p.)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Francja stała się monarchia konstytucyjną w okresie Wiosny
1. P F
Ludów.
2. Święte Przymierze powstało z inicjatywy Prus, Austrii i Rosji. P F
3. Dekabryści w Rosji chcieli wzmocnić monarchię P F
43 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wyjaśnij, jakie niebezpieczeństwa w zawartych ( ... / 1 p.)
porozumieniach dostrzegł autor tekstu.
Trudno było [...] wszystkim dogodzić, kiedy wszystkie narody między sobą poróżnione, i
chociaż przystępowały do przymierza, dawna nienawiść i zazdrość odzywały się mimo
powierzchownej przyjaźni [...]. W każdym przymierzu kongresu widzimy zarodek [...]
przyszłych nieporozumień i rozterek. Tak rozszarpano kraje, że w wielu państwach
większa część poddanych jest nieprzywiązana do nowego rządu. Tak się może przytrafić,
iż kiedy ościenne mocarstwa z sobą będą toczyć wojnę, całe powiaty, które przymierzami
kongresu zostały rozdzielone, starać się będą przejść znowu pod dawne panowanie.
Źródło: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 26, oprac. J. Willaume, Warszawa
1960, s. 49.
Grupa B | strona 12 z 14
44 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach ( ... / 1 p.)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
Podczas obrad kongresu wiedeńskiego Prusy reprezentował
1. P F
Napoleon Bonaparte.
W Wielkiej Brytanii i Rosji doszło do wydarzeń rewolucyjnych w
2. P F
1848 r.
Na kongresie wiedeńskim nie zajmowano się kwestię podziału
3. P F
ziem polskich.
45 Do podanych definicji dopisz odpowiednie pojęcia. ( ... / 2 p.)
A. Grupa społeczna, która powstała w wyniku rewolucji przemysłowej; tworzyli ją
właściciele środków produkcji (np. fabryk).
B. Zasada, którą kierowali się uczestnicy kongresu wiedeńskiego; zgodnie z nią na trony
przywrócono władców obalonych w trakcie rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich.
46 Napisz, jakich pojęć dotyczą podane opisy. ( ... / 2 p.)
A. Najuboższa warstwa robotników.
B. Nazwa ważnego ośrodka przemysłowego na zachodzie Prus.
47 Zapoznaj się z tekstem, a następnie zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Mocarstwa, które podpisały traktat zawarty w Paryżu dnia 30 maja 1814 r., zebrawszy się
w Wiedniu [...] z książętami i państwami, swymi sprzymierzeńcami, [...] upoważniły
swoich pełnomocników do zebrania w jeden akt ogólny postanowień trwałej i większej
wagi.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa
2002, s. 73.
W cytowanym akcie zadecydowano o
A. powstaniu Związku Niemieckiego.
B. odtworzeniu Księstwa Warszawskiego.
C. powołaniu Świętego Przymierza.
D. abdykacji Napoleona po bitwie pod Waterloo.
48 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach ( ... / 1 p.)
prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.
1. Podczas obrad kongresu doszło do bitwy pod Waterloo. P F
W Wielkiej Brytanii i Rosji doszło do wydarzeń rewolucyjnych w
2. P F
1848 r.
Na kongresie wiedeńskim nie zajmowano się kwestią podziału
3. P F
ziem polskich.
49 Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do ( ... / 1 p.)
4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.
….. – wybuch wojny krymskiej
….. – powstanie Świętego Przymierza
….. – Wiosna Ludów
….. – powstanie Belgów
Grupa B | strona 13 z 14
51 Do podanych postaci dopisz po jednym wydarzeniu z nimi związanym. Wybierz je ( ... / 3 p.)
spośród podanych.
rewolucja lipcowa, Wiosna Ludów, kongres wiedeński, udoskonalenie konstrukcji
telegrafu, odkrycia ważne dla konstrukcji silników elektrycznych
Michael Faraday – …………………………………………………………………
Karol X – ……………………………………………………………
Józef Bem – …......…………………………………………………………………
52 Zapisz po jednej przyczynie i jednym skutku podanego wydarzenia. ( ... / 4 p.)
A. kongres wiedeński B. Wiosna Ludów
Grupa B | strona 14 z 14