Architektura staroruska (sakralna)

Kultura i realia rosyjskiego obszaru językowego

1. Крестово-купольный храм:

 Bazą dla świątyń była cerkiew na planie krzyża

 Zakomara – oddziela pewne elementy ściany
 Купал и Глова (na zewnątrz ta kopuła)
 Chrystus i cztery ewangeliści – te kopuły to symbolizują
 Absyda – występy ściany po stronie wschodniej, w części ołtarzowej; na planie
pó łkola, okręgu
 Powinna być liczba nieparzysta w świątyniach prawosławnych (3,5)

2. Десятинная церковь в Киеве, разрушена:

 Pierwsza cerkiew murowana

 Została ona zniszczona aż 2 razy (m.in. podczas najazdu mongolskiego i ostatecznie
przez Stalina).

3. Софийский собор в Киеве (1017 lub 1037 rok):

 Przebudowana w stylu ukraiń skiego baroku

4. Успенский собор во Владимире:

 Po tym jak Kijów traci swój prymat na Rusi, przejmuje to księstwo włodzimierskie.
 Zbudowana jest ona z białego kamienia – robiono tak na Zachodzie; nadawano to
wydźwięk, że miasto jest drogie i bogate; był to drogi materiał sprowadzany z
odległych miejsc; był również bardzo plastyczny – arkatura kolumnowa (mini
kolumienki połączone łukami); wada tego kamienia było to, że szybko się brudził
przez dym z pieców.
 Była ona wzorem dla soboru w Moskwie na kremlu; z tych wzorców czerpali
budowniczy Kremla.
 *Te takie kolumienki, łuki na tej świątyni do gó ry – będą na teście.

5. Дмитриевский собор:

 Ró wnież z białego kamienia, ale bardziej zdobiony.

 Bardzo charakterystyczne są zwierzęta – motywy słowiań skie, folklor pojawia się
na cerkwiach

6. Храм Покрова Пресвятой Богородицы:

 Świątynia o mniej zamaszystych rozmiarach

 Motyw biblijny – Dawid, głowy kobiece
 Zdobienia są mniej obfite
 Małe kolumienki połączone z łukami
 Ozdobny portal wejściowy
*Historia architektury rosyjskiej:

 Nie możemy mó wić o odrębności, lecz o integralności wzorcó w wschodnich

7. Софийский собор в Новгороде:

 Z Nowogrodu – charakteryzuje ją większa skromność

 Ró wnież występuje biały kamień , lecz odstępuje się od bogatych zdobień
 Mniejszą wagę przywiązuje się do gładkości ścian – są one czasem nie ró wne
 Nie ma tej elegancji, tylko „ciężka, solidna świątynia”
 Absydy ró żnej wielkości – charakterystyczne
 Ubogie zdobienia zewnętrzne

8. Церковь Феодора Статолита

9. Церковь Спаса на Нерадивце:

 Oszczędność zdobień

MOSKWA

10. Успенский собор московского кремля:

 Przez pewien czas też miał białe ściany; wcześniej był drewniany
 Аристотель Фьораванти – architekt
 Został ostatecznie przebudowany na cegłę
 Głó wna świątynia kremla – успенский собор
 Połączenie elementó w ruskie i wczesnego renesansu
 Najważniejsze uroczystości się odbywały w niej
 Iwan Groźny miał w niej swó j ślub
 Pó łokrągłe zakamary
 Freski
 Południowe i pó łnocne wejście – bogato zdobione portale
 Zbudowany z cegły, lecz na zewnątrz jest biały kamień

Wnętrze:

 Najważniejsze miejsce – мухомохов трон

11. Архангельский собор московского кремля:

 Алевиз Новый – architekt

 Cerkiew kopułowa na planie krzyża – włoskie elementy
 Łopatka na bazę i kapitel; przypomina bardziej grecką kolumnę
 12. Благовещенский собор московского кремля:

 Prywatna cerkiew caró w – ich prywatne uroczystości

 Dosyć bogate zdobienia
 Widać pskowskie elementy
 Kokosznik – jest to tak zwana fałszywa zakomara (małe daszki; nie ma nic w
środku, jest pusto; dodatkowe elementy ścian; mają dekoracyjny cel)
 Występują galerie
 Wewnątrz znajdują się portrety filozofó w, pisarzy, poetó w greckich – nietypowe

13. Церковь ризоположения:

 Prywatna świątynia patriarchó w

 Jedna z ważniejszych świątyń

14.Церковь вознесения господня в Коломенском:

 Biały kamień

15. Собор покрова пресвятой богородицы, что на рву:

 Mnó stwo zdobień : m.in. kokoszniki, galerie dobudowane

 Jakaś legenda

16. Храм покрова пресвятой богородицы в Рубцове:

 Rezygnuje się z wewnętrznych filaró w

 Jest duża przestrzeń wewnątrz
 Nikon chciał wyeliminować dach namiotowy, dlatego już rzadziej będzie
występował w pó źniejszej architekturze

17. Преображения господня на острове Кижи:

 Drewno najmniej się zachowało

 Charakterystyczny dach namiotowy (dla architektury drewnianej)
 Rzadko się zdarzały kopuły w budowlach drewnianych
 Elementy ruskie
 Graniasta bryła i zdobienia kolumny

Pojęcia:

 *Browka – ozdobny łuk

Charakterystyczne elementy dla kultury staroruskiej – raczej takie pytanie

 *Łopatka – kiedy mamy do czynienia z pewnym wysunięciem ściany; może stać

się pilastrem
 *Mała świątynia dobudowana do centralnej – to ostatnie z tych pojęć