Rregjistrimi I te dhenave

Rregjistrimi I te dhenave
• Hapi I 1-re: mblidh te dhenat
– Zakonisht te dhenat mblidhen me
ndihmen e aparaturave gjeofizike
– Vrojtimet kryhen me profile
lineare gjatesore dhe terthore
• Ndarje e njejte midis piketave
• Pingul me objektin
• Rezolucion bazuar ne objekt
• Metode e mire per objekte te gjate
ne shtrirje.
– Kur te dhenat plotohen (pas
llogaritjeve) rezultati qe marrim:
Profil
 Rrjeti
• Kur kombinohen profilet
gjatesore dhe terthore,
formohet nje rrjet vrojtimi.
– I mire per objekte te
rrumbullaket ose ne forme linze
• Ose kur gjeometria e objektit eshte
e panjohur.
– Ndihmon per kryerjen e hartave
te kontureve
– Lejon profilet terthore te
vendosen ne shume drejtime.
 Perpunimi I te dhenave
• Zakonisht te dhenat e paperpunuara
nuk jane shume te perdorshme.
– Te dhenat duhet te konvertohen ne nje
forme te qe ti ktheje ato te perdorshme.
• Heqja e sinjaleve te padeshirueshem
ne te dhena quhet REDUKTIM
• Objektet jane te dallueshem per
shkak te “anomalive” ne te dhena.
– Vlerat jane mbi ose nen vlerat mesatare
te sfondit.
• Jo te gjitha objektet e kerkimit ne
gjeofizike krijojne anomali
hapesinore.Not all geophysical
targets produce spatial anomalies.
– Psh. Sizmika e VTH ka hodografe
thellesi te kufijve.
 Sinjali dhe zhurma
• Edhe pas reduktimit te te dhenave,
profili nuk na jep nje anomali te
qarte ne raport me zhurmen.
• Zhurme: Luhatje e padeshiruar ne te
dhenat e matura.
• Mund te jete hapesinore ose e
perkohshme
• C’fare e shkakton zhurmen? Profil Magnetometrik ose Gravimetrik

– Sinjal: Te dhenat qe duhen, jo zhurme.

• Zhurma mund te hiqet duke
perdorur teknika matematike:
– Mbledhja (Stacking)
– Analiza Furie
– Trajtim sinjali
 Mbledhja (Stacking)
• Mbledhja eshte me vlere kur:
– Zhurma eshte e zakonshme
– Sinjali eshte I dobet
– Instrumenti nuk eshte I ndjeshem
• Nese zhurma eshte ne
vazhdimesi
– Kryej shume matje te perseritura
– Mblidhi matjet
– Zhurma fshihet
• Interference shkaterruese
– Sinjali duhet te permbaje
• Interference ndertuese
• Mbledhja permireson raportin
sinjal/zhurme
– E perdorur ne shume teknika.
 Rezolucioni
• Edhe nese ke nje raport te
mire sinjal/zhurme,
zbulimi i targetit tuaj varet
nga rezolucioni qe keni.
– Duhet te dish cfare kerkon
perpara se te fillosh
– Te njohesh kufijte e
rezolucionit qe kane te
dhenat tuaja fushore
 Modelimi
• Shumica e te dhenave
hiqen dyfish nga
informacioni aktual
gjeologjik
– Behet modelimi i te
dhenave
• Modelet
– Synojne te pershkruajne
nje sjellje ose proces te
caktuar
– Jane aq komplekse sa
lejojne te dhenat
 Tipi i modeleve
Levizja e stacioneve te GPS

Thellesia = D
Levizja e thyerjes

• Ne menyre te thjeshtuar modelet jane ne dy forma:

– Modeli i drejte
• Jepen nje grup variablash, cili eshte rezultati.
• Psh ti fut “shkakun” dhe prodhohen disa “efekte”
– Modeli i zhdrejte (invers)
• Jepen disa vlera te matura, cfare i shkakton ato
• Ti njeh “efektin”, perpiqesh te percaktosh “shkakun”
• Shpesh perfshihen versione matematike te tipit “gjej dhe kontrollo”
 Tipet e modeleve
Modeli analog
• Modelet jane te formave te
ndryshme bazuar ne teknikat qe
perdoren
– Modeli konceptual
• Modelon nje ide... Nuk perfshihet
matematika/fizika
– Modeli analog
• Nje model i ndertuar ne “shkalle” per te
Modeli empirik
riprodhuar fenomenin gjeologjik
– Modeli empirik
• Bazuar ne trendin e te dhenave
– Modeli analitik
• Zgjidh nje ekuacion
• Zakonisht merret me sisteme te thjeshte
– Modeli numerik
• Perafrime kompiuterike me nje ekuacion te
caktuar.
– Mijera, miliona ose miliarda perllogaritje
From Wells & Coppersmith 1994
• Mund te pranoje edhe sisteme komplekse.
 JO UNICITETI I MODELEVE
• Zakonisht me te dhenat
mund te pershtaten shume
modele
– Keshtu qe cdo model i dhene
eshte jo unik
– Dallimi ndermjet modeleve
bazuar ne
• Perputhjen me te dhenat
gjeologjike
• Model me parametrat me
te nevojshem (sa me i
thjeshte)
• Te dhenat kane rezolucion
te limituar
– Vrojtimet duhet te jene te
fundme
– “Crregullime ne paraqitje”
 Interpretimi gjeologjik
• Pasi jane mbledhur te
dhenat dhe eshte ndertuar
modeli, rezultatet duhet te
interpretohen nga ana
gjeologjike.
Material Density (gm/cm3)
• Perdor te gjithe te dhenat ne Air ~0
dispozicion. Water 1
– Jo vetem te shikosh aty ku mund te
Sediments 1.7-2.3
prekesh dhe te degjosh!
Sandstone 2.0-2.6
• Interpretimet jane gjithashtu jo
unike Shale 2.0-2.7
– Shume materiale gjeologjike kane veti Limestone 2.5-2.8
te ngjashme. Granite 2.5-2.8
– Interpretimi i mire perdor te gjithe te
Basalts 2.7-3.1
dhenat e mundshme, gjeologjike,
gjeofizike, kimike etj....… Metamorphic
2.6-3.0
Rocks