TS en 62056-21

ICS 35.240.60; 91.140.
50
TRK STANDARDI
tst EN 62056-21
TRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS EN 62056-21
Nisan 2004
ICS 35.240.60; 91.140.50
ELEKTRK LM SAYA OKUMA, TARFE VE YK DENETM N VER DEM BLM 21: DORUDAN YERNDE VER DEM Electricity metering - Data exchange for meter reading, tariff and load control - Part 21: Direct local data exchange
TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA
Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.
Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.
Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.
DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
n sz
Bu standard, CENELEC tarafndan kabul edilen EN 62056-21 (2002) standard esas alnarak, TSE Bilgi Teknolojileri ve letiim Hazrlk Grubunca hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 21 Nisan 2004 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir. EN 62056, Elektrik lm Saya okuma, tarife ve yk denetimi iin veri deiimi genel bal altna aadaki blmleri iermektedir: Blm 21: Blm 31: Blm 42 : Blm 46 : Blm 53 : Blm 61 : Blm 62 : Dorudan yerinde veri deiimi Yerel alan alarnn tayc sinyali olan apraz kablolarda kullanm Balant ynelimli asenkron veri deiimi iin fiziksel katman ve prosedrleri HDLC protokol kullanan veri balant katman COSEM uygulama katman Nesne tanmlama sistemi (OBIS) Arabirim snflar
Ek A, Ek B ve Ek C, Ek D ve Ek E bilgi iindir.
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
indekiler
0 1 2 3 Giri ........................................................................................................................................................... 1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar ............................................................................................ 1 Terimler, tanmlar ve ksaltmalar ............................................................................................................ 2 3.1 Terimler ve tarifler ............................................................................................................................... 2 3.2 Ksaltmalar .......................................................................................................................................... 3 4 Fiziksel zellikler ...................................................................................................................................... 3 4.1 Elektrik akm dngs arayz ........................................................................................................... 3 4.2 V.24/V.28 elektriksel arayz.............................................................................................................. 5 4.3 Optik arayz ........................................................................................................................................ 5 5 Karakter letimi ......................................................................................................................................... 9 5.1 letim tr............................................................................................................................................. 9 5.2 letim hz ............................................................................................................................................. 9 5.3 Sinyal kalitesi....................................................................................................................................... 9 5.4 Karakter biimi..................................................................................................................................... 9 5.5 Karakter kodu ...................................................................................................................................... 9 5.6 Karakter gvenlii ............................................................................................................................... 9 6 Veri iletim protokol................................................................................................................................. 9 6.1 Genel................................................................................................................................................... 9 6.2 Blok denetim karakteri hesaplamas ................................................................................................. 10 6.3 Mesaj tanmlamalar.......................................................................................................................... 10 6.4 letiim kipleri..................................................................................................................................... 15 6.5 Sz dizimi diyagramlar ..................................................................................................................... 28 6.6 Veri takm yaps .............................................................................................................................. 30 Ek A (Bilgi iin) - Dorudan yerel veri deiimi protokol, C protokol kipi, iin ak emas............... 31 Ek B (Bilgi iin) - Pille alan tarife cihazlar iin uyandrma yntemleri ............................................... 33 Ek C (Bilgi iin) - Biimlendirilmi kodlar ................................................................................................... 35 Ek D - Eriim seviyeleri - Sistem gvenlii ................................................................................................. 51 Ek E - Dorudan yerel veri deiimi iin E protokol kipi kullanlan HDLC LME protokol .............. 52 Kaynaklar..............................................................................................................Error! Bookmark not defined. ndeks ............................................................................................................................................................. 58
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Elektrik lm - Saya okuma, tarife ve yk denetimi iin veri deiimi - Blm 21: Dorudan yerinde veri deiimi 0 Giri
Bu standard, eitli alternatif iletiim aralar kullanlarak saya okuma, tarife ve yk denetimi ve tketici bilgilerinin veri deiimi standardlarn belirlemek maksadyla hazrlanmtr. Saya veri deiimi, yerinde veya uzaktan olabilir. Bu standardda, yerinde veri deiimi konusu ele alnm olup uzaktan veri deiimi konusu bu serideki dier standardlarda aklanmtr.
Kapsam
Bu standard, yerinde saya veri deiimi iin donanm ve protokol teknik zelliklerini kapsar. Elde tanabilir cihaz (Hand-held unit) (HHU) veya benzer ilevlere sahip sistemler, tarife cihazna veya bir grup cihaza baldr. Balant, optik veya elektriksel birleme kullanlarak geici veya sklebilir yapda olabilir. Elektriksel arayzn, geici balantnn kurulmas veya bir yerde birden fazla tarife cihaznn okuma yapma ihtiyacnn karlanmas iin kullanlmas amalanmtr. Optik balayclar, HHU aracl ile veri toplanmasnn salanmas iin kolayca sklebilir olmaldr. Protokol, tarife cihazlarnn okunmas ve programlanmasn salar. Elektrik lme ortamlarna zel, zellikle de elektrik yaltm ve veri gvenlii dikkate alnacak uygunlukta tasarlanmtr. Protokol hazrlanrken, kullanm ve uygulamas kullancya braklmtr. Bu standardda ak sistem iletiim klavuz modeli esas alnmtr. Optik arayz, protokol kontroll baud hz geii, alnd bilgisi gerekmeyen veri iletimi konularnda zenginletirilmitir. Protokol, tarife cihazlarnda deiik uygulama kiplerini destekler. Tarife cihaz A ila D protokol kiplerinde ynetilen cihaz olarak alrken HHU veya benzer cihazlar yneten cihaz olarak alr. E protokol kipinde, HHU cihaz istemci olarak ve tarife cihaz sunumcu olarak alr. Halen pratikte alan deiik sistemlerde, mevcut sistemlerle ve/veya sistem bileenleri ile ve bunlarn protokolleri ile uyumluluun salanmas en belirgin hassasiyettir.
Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standardlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standardn tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili standardn en son basks kullanlr. EN, ISO, IEC, vb No IEC 60050-300: 2001 Ad (ngilizce) International Electrotechnical Vocabulary (IEV) Electrical and electronic measurements and measuring instruments Part 311 : General Terms relating to measurements Part 312 : General terms relating to electrical measurements Part 313 : Types of electrical measuring instruments Part 314 : Specific terms according to the type of instruments TS No1) Ad (Trke)
1)
TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. 1
ICS 35.240.60; 91.140.50 EN, ISO, IEC, vb No IEC 62051: 1999 IEC 62056 42: 2002
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004 Ad (Trke)
IEC 62056 46: 2002
IEC 62056 53: 2002
ISO/IEC 646: 1991
Ad TS No1) (ngilizce) Electricity metering Glossary of terms Electricity metering Data exchange for meter reading, tariff and load control Part 42: Physical layer services and procedures for connection oriented asynchronous data exchange Electricity metering Data exchange for meter reading, tariff and load control Part 46: Data link layer using HDLC-protocol Electricity metering Data exchange for meter reading, tariff and load control Part 53: COSEM application layer Information technology ISO 7- TS 2727 bit coded character set for information interchange Information processing Use of longitudinal parity to detect errors in information messages Information processing ISO 1177 Character structure for start/stop and synchronous characteroriented transmission Information processing Basic mode control procedures for data communication systems Information technology Telecommunications and information exchange between systems Start-stop transmission signal quality at DTE/DCE interfaces
Bilgisayar ve Veri letiiminde Kullanlan 8-kil ve 7-kil Uzunluunda Kodlanm Karakter Kmesi
ISO/IEC 1155: 1978 ISO/IEC 1177: 1985
Bilgi ilem - Ynl iletiim senkronize karakterleri ve balama/durma karakter yaps
ISO/IEC 1745: 1975 ISO/IEC 7480: 1991
Terimler, tarifler ve ksaltmalar
3.1 Terimler ve tarifler

Bu standardn kullanmnda aadaki terimler ve tanmlar geerlidir:
3.1.1 Tarife cihaz

Normalde elektrik sayacna balanm veya birletirilmi, bir sunumcu gibi davranan, sabitlenmi veri toplama cihaz.
3.1.2 Ana cihaz (master)

Merkezi istasyon. Veri akn balatan ve denetleyen istasyon.
3.1.3 Yardmc cihaz (slave)

Ana istasyonun isteklerine cevap veren istasyon. Tarife cihaz normalde bir yardmc cihazdr.
3.1.4 stemci
Hizmetleri isteyen istasyon. Normalde yneten istasyon.
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
3.1.5 Sunumcu
Hizmetleri yerine getiren istasyon. Tarife cihaz (saya gibi) normalde istenilen deerleri getiren veya istenilen grevleri ifa eden bir sunumcudur.
3.2 Ksaltmalar
HHU, elde tanabilir cihaz (Hand-held Unit)
Fiziksel zellikler
4.1 Elektrik akm dngs arayz

a) Sinyal tr 20 mA akm dngs Kesin snrlar: Ak devre gerilimi : Azami 30 V d.c. Dng akm : Azami 30 mA izelge 1 Elektriksel arayz Akm Sfr, dng akm yok, SPACE Bir, 20 mA dng akm, MARK Gerilim d Bir, 20 mA dng akm, MARK Gnderilen (TX) 2.5 mA 11 mA Gnderilen (TX) 2V Alnan (RX) 3 mA 9 mA Alnan (RX) 3V 30 V d.c.
lem sresince azami ak devre gerilimi
b) G kayna tarife cihaz tarafnda arayz pasiftir. HHU, gerekli gc salar. c) Balantlar terminaller ve uygun balalar araclyla. Polarlandrma hatalar iletiimi engelleyebilir fakat cihazlara zarar vermemelidir. d) ki telli tesisatta devre yerleimi (tek yardmc istasyon)
ekil 1a ki telli tek yardmc istasyon devre emas
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
e) ki telli tesisatta devre yerleimi (oklu yardmc istasyon)
ekil 1b ki telli oklu yardmc istasyon devre emas f) Drt telli tesisatta devre yerleimi (tek yardmc istasyon)
ekil 1c Drt telli tek yardmc istasyon devre emas g) Drt telli tesisatta devre yerleimi (oklu yardmc istasyon)
ekil 1d Drt telli oklu yardmc istasyon devre emas ekil 1 Devre emalar Ana istasyon (HHU) iin 26 V luk nominal gerilim kabul edilirse, sekiz yardmc istasyon (tarife cihaz) seri olarak balanabilir. 4
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
4.2 V.24/V.28 elektriksel arayz

ITU-T nin konu ile ilgili aadaki tavsiyeleri geerlidir: V.24 ile ilgili ITU-T tavsiyesi: Sadece 102 numaral devreler (topraklama sinyali), 103 numaral devreler (iletilen veri) ve 104 numaral devreler (alnan veri) kullanlr. V.28 ile ilgili ITU-T tavsiyesi: Karlkl deitirilebilir devrelerin elektriksel karakteristikleri, V.28 ile ilgili ITU-T tavsiyesine uygun olmaldr. Buna gre 20 kbit/snden byk sinyalleme hz mmkndr.
4.3 Optik arayz

4.3.1 Okuyucu kafann yaps
ekil 2a Bileenlerin yerleimi
ekil 2b ller ekil 2 Okuyucu kafann yaps
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
4.3.2 Mknatsn karakteristik verisi

ekme gc F ekme gc, mknats parlak 2 mm kalnlnda St 12 derin ekilmi elik plan zerine konumlandrlm olarak llen dikey ekme gcnden okuyucu kafann kendi arl karlarak tanmlanr.
elik plaka ile temasta iken F, 5 N dan byk, elik plakadan 2 mm uzaklkta iken 1.5 N dan byk
ekil 3a ekme gc
ap d1 = 13 mm 1 mm; D ap da = 28 mm asgari Mknatslanma: Tarife cihaz doru ynlendirilmi kuzey kutbu
ekil 3b ller ekil 3 Mknatsn karakteristik verisi
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
4.3.3 Tarife cihaznda bileenlerin yerleimi
ekil 4 Optik port kesiti
4.3.4 Konumlandrma
Mekanik olmayan konumlandrma tanmlanmasna karn, okuyucu kafa doru konumda olduunda (kablosu aaya gelecek ekilde) , tarife cihazndaki kzl tesi alcs okuyucu kafadaki kzl tesi vericisinin tam karsna gelecek ekilde hizalandnda ve okuyucu kafadaki kzl tesi alcs tarife cihazndaki kzl tesi vericisinin tam karsna gelecek ekilde hizalandnda optimum veri transferi gerekleir (deney artlarnda). Bu konumda yaplacak nemsiz deiiklikler, performans nemli derecede etkilememeli fakat daha byk deiiklikler optik karakteristiklerin bozulmasna yol aabilir.
4.3.5 Optik karakteristikler 4.3.5.1 Dalga boyu

Her iki ynde yaylan sinyallerin dalga boyu, 800 nm ila 1000 nm aralndadr (kzl tesi).
4.3.5.2 Verici
Okuyucu kafada olduu gibi tarife cihazndaki verici de, tarife cihaz yzeyinden veya okuyucu kafadan a1 = 10 mm (1 mm) lik mesafede tanmlanm klavuz yzeyde (optik adan aktif alan) Ee/T yaynm iddetinde bir sinyal retir. Aadaki snrlanm deerler geerlidir: ON durumda (AIK = SPACE = Binary 0) OFF durumda (KAPALI = MARK (duraan durum) = Binary 1) 500 Ee/T 5000 W/cm2 Ee/T 10 W/cm2
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
ekil 5 Verici iin deney yerleimi
4.3.5.3 Alc
Tarif cihaz veya okuyucu kafadaki vericiye a2 = 10 mm (1 mm) lik mesafede optik ekseninde yerletirilmi bir alc, tanmlanm klavuz yzeyde (optik adan aktif alan) Ee/R yaynm iddetinde bir sinyal retir. Aadaki snrlanm deerler geerlidir: AIK durumu: alc kesinlikle AIK KAPALI durumu: alc kesinlikle KAPALI 500 Ee/T 5000 W/cm2 Ee/T 10 W/cm2
ekil 6 Alc iin deney yerleimi 8
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
4.3.5.4 Ortam aydnlatma art

Optik yol (data iletimi iin), 16000 luxten fazla (gn ile kyaslandnda floresan dahil aydnlatma dzenlemesi) younluktaki evre ndan etkilenmemelidir.
4.3.5.5 Ortam scaklk art
Klavuz scaklk, 23 oC 2 oCdir.
Karakter letimi
5.1 letim tr
Tek ynl (half-duplex), ISO/IEC 1177: 1985 standardna gre asenkron seri bit (Balang Dur) iletimi.
5.2 letim hz
Balang baud hz (baud rate) : 300 Standard baud hz (baud rate) : 300, 600, 1200, 2400, 4800, 9600, 19200 zel baud hz (baud rate) : istee bal. Not Azami hz, tarife cihazndaki okuyucu kafa, optik port veya ITU-T V.28 tavsiye snrlamalar ile snrlanm olabilir.
5.3 Sinyal kalitesi

- ISO/IEC 7480: 1991 standardna gre: verici iin kategori 1 alc iin kategori A.
5.4 Karakter biimi

ISO/IEC 1177: 1985 standardna gre: (1 balang biti, 7 veri biti, 1 denklik biti, 1 dur biti). Not E protokol kipi (Madde 6.4.5), 1 balang biti, 8 veri biti, 1 dur biti eklinde bayt saydamln (Ek-E) kullanabilir.
5.5 Karakter kodu

Karakter kodu ISO/IEC 646: 1991 standardna gredir. Yerel kullanmlar iin ulusal deitirme kodu kullanlabilir. Not - E protokol kipi (Madde 6.4.5), bayt saydamln (Ek-E) kullanabilir.
5.6 Karakter gvenlii

ISO/IEC 1177: 1985 standardna gre denklie sahip denklik biti ile. Not - E protokol kipi (Madde 6.4.5), belirli bir gvenliin kullanlabildii bayt saydamln (Ek-E) kullanabilir.
Veri iletim protokol
6.1 Genel
Protokol, bir tarife cihaznda kullanlabilecek be deiik protokol kipi nerir: A, B, C, D ve E. Kip seimi, ISO/IEC 1745 Temel Kip Kontrol Prosedrleri standardnn alt dizisidir.Veri deiimi, A, B, C ve E kiplerinde ift ynldr ve HHU tarafndan mesaj istei iletimi ile balatlr. A, B ve C protokol kiplerinde, HHU ana cihaz gibi; tarife cihaz ise yardmc cihaz gibi davranr. E protokol kipinde, HHU yardmc cihaz gibi; tarife cihaz ise ana cihaz gibi davranr. Bu protokol kipleri, saya okuma ve programlanmaya izin verir. E protokol kipi saydam ikili kip olabilir. D protokol kipinde ver deiimi tek ynldr ve sadece bilgi okunmasna izin verir. Bilgi, tarife cihazndan HHU ya doru akar. Veri iletimi, bir buton veya tarife cihazndaki dier alglayclar harekete geirilerek salanr. 9
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Tarife cihaznn kulland protokol kipi, kimlik mesaj ile HHU e tantlr. A, B, C ve D protokol kipleri, veri iletim hz kimlik karakteri (Madde 6.3.3 13) ile E protokol kipi ise k dizisi (Madde 6.3.3 23, 24) ile tanmlanr. E protokol kipi, Ek-E de aklanan HDCL LM gibi deiik protokollerin kullanlmasn salar.
6.2 Blok denetim karakteri hesaplamas

Verinin okunmas blok denetim karakteri olmadan gereklemi olabilir. Kullanldnda ise blok denetim karakteri ISO/IEC 115:1978 standard ile uyumlu olmaldr.
ekil 7 Blok denetim karakterinin oluumu (ISO/IEC 115:1978 standardna uygun rnek)
6.3 Mesaj tanmlamalar

Mesaj ieriklerinin bilgileri (Madde 6.3.14)
6.3.1 stek mesaj

HHU den tarife cihazna gelerek alan mesaj. Cihaz adresi seimliktir.
/ 1) ? 9) Cihaz adresleri 22) ! 2) CR 3) LF 3)
6.3.2 Kimlik mesaj

Tarife cihaznn cevab. 23. ve 24. alanlar istee baldr ve bunlar 14. alann paralardr.
/ 1) X 12) X 12) X 12) Z 13) \ 23) W 24) Tan mlayc 14) CR 3) LF 3)
6.3.3 Onay/seenek seim mesaj

leri dzeyde iletiime gei (sadece C ve E protokollerinde kullanlr).
STX 5) Veri blou 15) ! 2) CR 3) LF 3) ETX 6) BCC 8)
6.3.4 Veri mesaj (programlama kipi hari)

Tarife cihaznn normal karl, rnein tam veri dizisi (E protokol kipinde kullanlmaz).
STX 5) Veri blou 15) ! 2) CR 3) LF 3) ETX 6) BCC 8)
10
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
6.3.5 Onay mesaj

Eklerde yer alan ak emalarna baknz.
ACK 4)
6.3.6 Tekrar-istek mesaj

Eklerde yer alan ak emalarna baknz.
NAK 16)
6.3.7 Programlama komut mesaj

Programlama ve blok ynelimli veri transferinde kullanlr (Madde 6.5).
SOH 17) C 18) D 19) STX 5) Veri kmesi 20) ETX 6) BCC 8)
6.3.8 Seimlik ksmi bloklarn kullanld programlama komut mesaj

Uzun mesajlar iin kullanlr (Madde 6.5 ve eklerde yer alan ak emalar).
SOH 17) C 18) D 19) STX 5) Veri kmesi 20) EOT 7) BCC 8)
6.3.9 Veri mesaj (programlama kipi)

Blok ynelimli veri transferinde kullanlr, ayrca Madde 6.5 ve eklerde yer alan ak emalarna baknz.
STX 5) Veri kmesi 20) ETX 6) BCC 8)
6.3.10 Seimlik ksmi bloklarn kullanld veri mesaj (programlama kipi)

Blok ynelimli uzun mesajlarn kullanld veri transferinde kullanlr, ayrca Madde 6.5 ve eklerde yer alan ak emalarna baknz (sadece C protokol kipinde).
STX 5) Veri kmesi 20) EOT 7) BCC 8)
6.3.11 Hata mesaj (programlama kipi)

Blok ynelimli veri transferinde kullanlr, ayrca eklerde yer alan ak emalarna baknz.
STX 5) Hata mesaj 21) ETX 6) BCC 8)
6.3.12 Kesme mesaj (programlama kipi)

Blok ynelimli veri transferinde kullanlr, ayrca eklerde yer alan ak emalarna baknz.
SOH 17) B 18) 0 19) ETX 6) BCC 8)
11
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
6.3.13 Blok mesaj (dier protokoller)

Blok mesajlar, dier protokoller belirtilen her hangi bir protokole uyumluluun salanmas iin kullanlr, ayrca Madde 6.4.5 ve Ek-E ye baknz.
6.3.14 Mesaj ieriklerinin bilgileri

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) Balang karakteri / (ters taksim, kodu 2FH). Biti karakteri ! (nlem iareti, kodu 21H). Tamamlama karakteri (satr ba, kodu 0DH;LF, ). Bilgi karakteri (ACK, bilgi, kodu 06H). BCC nin balang yerini gsteren ereve balang karakteri (STX, metin kodu balangc 02H). Bu karakter, akabinde bir veri takm yoksa gerekli deildir. Bloktaki biti karakteri (ETX, metnin sonu, kodu 03H). Ksmi blokta biti karakteri (EOT, metin blounun bitii, kodu 04H). Blok denetim karakteri (BCC), gerektiinde Madde 5) ve Madde 6)ya uygun olmaldr. Veri blou denetim karakterleri olmadan iletildiinde Madde 5) ve Madde 6) gerekli deildir. letim istei komutu ? (soru iareti, kodu 3FH). Protokol denetim karakteri (Madde 6.4.5.2 ye baknz). Kip denetim karakteri (Madde 6.4.5.3 e baknz). Aadakiler hari z byk harften oluan imalatnn profili: Tarife cihaz, nc harfi kk iletirse; cihazn tr asgari tepki zaman, 200 ms yerine 20 ms olur. Tarife cihaznn nc harfi byk iletmesi bile 20 mslik tepki zamannn desteklenmesini engellemez. Bu harfler, ynetici olarak FLAG kuruluu tarafndan kayt altna alnr. 13) Baud hz profili (baud hz deiimlerinde) stek mesaj, kimlik mesaj ve bilgi/istee bal seim mesaj, 300 bd luk ilk hzda iletilir (D protokol kipi hari). Veri mesajlarnn baud hzlar, protokol tarafndan belirlenen baud hzna baldr. a) A protokol kipi (baud hz deiimi olmayan) /, ! ve B ve C protokol kipleri iin tanmlanm olan karakterler hari istenen her hangi bir yazlabilir karakter. b) B protokol kipi (baud hz deiimi olan, bilgi/istee bal seim mesaj olmayan) A - 600 Bd B - 1200 Bd C - 2400 Bd D - 4800 Bd E - 9600 Bd F -19200 Bd G, H, I - muhtemel hzlar iin ayrlmtr. c) C protokol kipi ve E protokol kipi (baud hz deiimi ve bilgi/istee bal seim mesaj olan) 0 - 300 Bd 1 - 600 Bd 2 - 1200 Bd 3 - 2400 Bd 4 - 4800 Bd 5 - 9600 Bd 6 - 19200 Bd 7, 8, 9 - muhtemel hzlar iin ayrlmtr. d) D protokol kipi (2400 Bd. baud veri hznda)
14) /, !, \ ve k karakteri olarak kullanlan karakter hari 16 yazlabilir karakterden oluan reticiyezel kimlik. Madde 23) ve Madde 24) e baknz. 15) Deerleri llm veri blou. / ve ! hari veri blounda satr ba ve satr besleme gibi tm yazlabilir karakterler kullanlabilir. 12
ICS 35.240.60; 91.140.50 16) 17) 18)
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
stek tekrar karakteri (NAK, olumsuz bilgi, kodu 15H). Balk balangc karakteri (SOH, balk balangc, kodu 01H). Komut mesaj belirleyici
P - Parola komutu (Password command) W - Yazma komutu (Write command) R - Okuma komutu (Read command) E - Yrtme komutu (Execute command) B - k komutu (Exit (Break) command) Dier karakterler gelecekteki muhtemel dier kullanmlar iin ayrlmtr. 19) Komut tr belirleyici (komutun cinsini gsterir) Deerler: a) P parola komutu iin 0 - Gvenli algoritma iin ilenen veri 1 - Dahili tutulan parola ile karlatrma iin ilenen veri 2 - Gvenli algoritmann sonu verisi 3-9 - Gelecekteki muhtemel dier kullanmlar iin ayrlm b) W yazma komutu iin 0 - Gelecekteki kullanmlar iin ayrlm 1 - ASCII-kodlu veri yazdrma 2 - letiim kodlama yntemi eklinde biimlendirilmi yazdrma (istee bal, Ek-C) 3 - Ksmi bloklar ASCII-kodlu yazdrma (istee bal) 4 - Ksmi bloklar iletiim kodlama yntemi eklinde biimlendirilmi yazdrma (istee bal, Ek-C) 5 - Ulusal kullanm iin ayrlm 6-9 - Gelecekteki kullanmlar iin ayrlm c) R okuma komutu iin 0 - Gelecekteki kullanmlar iin ayrlm 1 - ASCII-kodlu veri okuma 2 - letiim kodlama yntemi eklinde biimlendirilmi okuma (istee bal, Ek-C) 3 - Ksmi bloklar ASCII-kodlu okuma (istee bal) 4 - Ksmi bloklarn iletiim kodlama yntemi eklinde biimlendirilmi okuma (istee bal, Ek- C) 5-6 - Ulusal kullanm iin ayrlm 7-9 - Gelecekteki kullanmlar iin ayrlm d) E yrtme komutu iin 0-1 - Gelecekteki kullanmlar iin ayrlm 2 - letiim kodlama yntemi eklinde biimlendirilmi yrtme (istee bal, Ek-C) 3-9 - Gelecekteki kullanmlar iin ayrlm e) E k komutu iin 0 - Tamamyla k 1 - Hzl uyandrma yntemi kullanan pilden beslenen cihazlar iin tamamyla k 2-9 - Gelecekteki kullanmlar iin ayrlm 20) Veri takm Mesaj iin adres ve veri salar. Komut mesajlarna aadakiler uygulanr: a) Parola komutu Adres ve birim alanlar botur (hibir karakter yoktur). b) Yazma komutu Deer bir veri katarn temsil ettiinde; adres, yazlacak verinin balang konumundadr. Birim alan botur. c) Okuma komutu Bir veri katarn okunacanda; adres, okunacak verinin balang konumundadr. Deer, balang konumu dahil okunacak konumlarn numarasn temsil eder. Birim alan bo braklr. d) Yrtme komutu Cihazn nceden belirlenen ilevleri altrmas istenir. 13
ICS 35.240.60; 91.140.50 e)
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
k komutu Komut tr belirleyici 0 iken hibir veri takm gerekli deildir.
21) Hata mesaj (, ), *, / ve ! karakterleri hari azami 32 yazlabilir karakterden oluur. Veri takm yapsnda olduu gibi n ve arka snrlama karakterleri ile snrlanmtr. reticiye-zeldir ve tm hata mesajlarnn ER ile balamas gibi veri ile kartrlamayacak ekilde seilmelidir. 22) Cihaz adresi, istee bal alan, reticiye-zel, azami 32 karakter. Karakterler, 0 ila 9 aras rakamlardan, A ila Z aras byk harflerden veya a ila z aras kk harflerden veya boluk karakterinden olabilir. Sol tarafta yer alan sfrlar deerlendirmeye alnmaz. Bunun anlam; iletilen adresteki en sol tarafta yer alan sfrlar dikkate alnmaz ve tarife cihaznda tm en solda yer alan sfrlar dikkate alnmaz ( 10203 = 010203 = 000010203 gibi). letilen adres ve tarife cihaz adresinin her ikisi de sadece sfrlardan oluuyorsa kendi uzunluklarna baklmakszn adresler eit olarak kabul edilir. Genel adres iinde adres alan eksik (/, ?, !, CR, LF) ise tarife cihaz yant verir. Tarife cihaz, programl i adresinin uzunluu daha ksa veya daha uzunmu gibi d cihazdan gnderilen adresin tam oluunu da deerlendirebilmelidir. Not 1 - Byk veya kk harfler ve boluk karakteri kombinasyonlarnn bir kez kullanlabilir olmas salanmaldr. Not 2 -Cihaz kimlik numaras, yanl cihazdan okuma veya yazmay engellemek iinadres olarak kullanlabilir.
14
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
6.4 letiim kipleri

6.4.1 A protokol kipi
A protokol kipi, baud hz deiimi olmadan 300 Bd. da iki ynl veri deiimini destekler. Bu protokol kipi, istee bal parola korumasyla veri okunmasna ve programlamaya imkan salar.
6.4.1.1 Genel bak
ekil 8 A protokol kipinin diyagram
6.4.1.2 Veri okuma

Tarife cihaz, kimlik mesajnn hemen ardndan veri mesajn iletir.
6.4.1.3 Programlama kipine gei

Programlama kipine, veri okumann tamamlanmasnn hemen ardndan parola komut mesaj dahil her hangi bir komut mesaj gnderilerek balanabilir.
15
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
6.4.1.4 stee bal olarak programlama kipine geili veri okuma
ekil 9 A protokol kipi iin iletim protokol
6.4.1.5 Tepki ve alglama zamanlar

Bir mesajn alnmas ile cevabn iletilmesi arasndaki zaman : (20 ms) 200 ms tr 1500 ms dir (Madde 6.3.14 12. alt madde).
Bir karakter dizisindeki iki karakter arasndaki zaman : ta < 1500 ms dir.
6.4.1.6 Veri okuma iletiminin bitii

Veri iletimi, tarife cihaz tarafndan veri mesajnn iletilmesinden sonra tamamlanr. Bilgi sinyali art deildir. HHU, iletim baarszla urarsa, iletim iin yeniden talep mesaj gnderebilir..
6.4.2 B protokol kipi

B protokol kipi, baud hz deiimli iki ynl veri deiimini destekler. Bu protokol kipi, istee bal parola korumasyla veri okunmasna ve programlamaya imkan salar.
16
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
6.4.2.1 Genel bak
ekil 10 B protokol kipinin diyagram
6.4.2.2 Veri okuma

Tarife cihaz, kimlik mesajnn iletilmesinden sonra iletimi durdurur. Bu zaman aralnda tarife cihaz ve HHU kimlik mesajnda belirtilen kadar baud hzn artrrlar. Bunun ardndan tarife cihaz, veri mesajn yeni baud hznda gnderir.

Programlama kipi, veri okumann tamamlanmasnn hemen ardndan parola komut mesaj dahil her hangi bir komut mesaj HHU tarafndan 300 Bd da gnderilerek balatlabilir.
17
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
6.4.2.4 stee bal olarak programlama kipine geili veri okuma
ekil 11 B protokol kipi iin iletim protokol

Bir karakter dizisindeki iki karakter arasndaki zaman : ta < 1500 ms dir.

Veri iletimi, tarife cihaz tarafndan veri mesajnn iletilmesinden sonra tamamlanr. Bilgi sinyali art deildir. HHU, iletim baarszla urarsa, iletim iin yeniden talep mesaj gnderebilir..
6.4.3 C protokol kipi

C protokol kipi, baud hz deiimli iki ynl veri deiimini destekler ve artrlm gvenlik ve reticiye-zel kipleriyle veri okunmasna ve programlamaya imkan salar.
18
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
6.4.3.1 Genel bak
ekil 12 C protokol kipinin diyagram
19
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
W (yazma) ACK, NAK veya hata mesaj tarafndan izlenir. R (okuma) veri mesaj, NAK veya cevap olarak gelen hata mesaj tarafndan izlenir. Sonlandrma, SOH B0 ETX BCC (NAK cevab olmadan) ardndan veya zaman amnda geekleir. Ayrca Ek-A ya baknz. Kimlik mesajnn iletilmesinden sonra tarife cihaz HHU den bilgi/istee bal seim mesaj bekler. Beklenen veri okuma, programlama kipine gei veya reticiye-zel ileme gei istei olabilir.
6.4.3.2 Veri okuma

ACK 0 Z 0 CR LF durumunda tarife cihaz, Madde 6.5 te (Sz dizim diyagramlar Okuma kipi Veri mesaj) tanmlanm biimdeki ekli nceden tanml veri takmna yant verir. Veri takm, bu anlamda veri okumak iin tasarlanmam bu tip tarife cihazlarnda bo olabilir. letiim, - bilgi/istee bal seim mesajndaki Z karakteri 0 ise - veya yanl veya desteklenmeyen bilgi/istee bal seim mesaj gnderilmi veya alnmsa - veya bilgi/istee bal seim mesaj gnderilmemi veya alnmamsa 300 Bd. da (balang baud hz) gerekleir. letiim, Z karakteri kimlik cevabnda ve bilgi/istee bal seim mesajnda ayn ise sadece Z bauduna deiir.

ACK 0 Z 1 CR LF durumunda tarife cihaz, programlama kipine geer. Sonraki iletiim; - bilgi/istee bal seim mesajndaki Z karakteri 0 ise 300 Bd. da (balang baud hz) gerekleir. letiim, Z karakteri kimlik cevabnda ve bilgi/istee bal seim mesajnda ayn ise sadece Z bauduna deiir. Bilgi/istee bal seim mesaj tutarsz veya tarife cihaz tarafndan hatal olarak alglanrsa; iletiim veri okuma kipinde 300 Bd. da gerekleir. Programlamaya geilmez.
6.4.3.4 reticiye-zel ilemlere gei

ACK 0 Z 1 CR LF dizisinde 6 ila 9 aras seenekleri almak iin reticiye-zel seeneklere Y seilerek eriilebilir. Veri okuma kipi.
ekil 13 HHU den bilgi alnmadan veri okuma yaplan C protokol kipi iin iletim protokol
20
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
ekil 14 nerilen baud hznda onayl veri okuma yaplan C protokol kipi iin iletim protokol
ekil 15 nerilen baud hznda redli veri okuma yaplan C protokol kipi iin iletim protokol

Veri iletimi, tarife cihaz tarafndan veri mesajnn iletilmesinden sonra tamamlanr. Bilgi sinyali art deildir.HHU, iletim baarszla urarsa, iletim iin yeniden talep mesaj gnderebilir..

Cevap alnmsa; kimlik mesajnn iletiminden sonra iletimin devam etmesinden nce iletim tehizatnn bekleme zaman: 1500 ms < tt 2200 ms dir Bir karakter dizisindeki iki karakter arasndaki zaman : ta < 1500 ms dir.
6.4.3.7 Programlama kipi

Bu kip, tanmland gibi girilir. letiime izin verilmesi iin kesin gvenlik mesaj lleri garanti edilmelidir.
ekil 16 C protokol kipi iin iletim protokol. nerilen baud hznda programlama kipine geiin kabul
21
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
ekil 17 C protokol kipi iin iletim protokol. nerilen baud hznda programlama kipine geiin reddi.
6.4.3.8 Eriim dzeyleri sistem gvenlii

Ek-D ye baknz.
6.4.4 D protokol kipi

D protokol kipi, 2400 baud hznda sabitlenmi tek ynl veri deiimini destekler ve sadece veri okunmasna imkan salar.
6.4.4.1 Genel bak
ekil 18 D protokol kipinin diyagram
6.4.4.2 Veri okuma kipi

Tarife cihaz, veri mesajlarn bir buton veya tarife cihazndaki dier alglayclar harekete geirildikten hemen sonra 2400 Bd. hznda iletir.
ekil 19 D protokol kipinin iletim protokol Bir karakter dizisindeki iki karakter arasndaki zaman : ta < 1500 ms dir.
6.4.4.3 letimin bitii

Veri iletimi, veri mesajnn tarife cihaz tarafndan iletilmesinden sonra tamamlanr. Bilgi sinyali gerekli deildir.
6.4.5 E protokol kipi (dier protokoller)

Kimlik mesaj (istemcinin balang istek mesajna sunumcunun cevab), 16 karakterden uzun olabilen kimlik alann ierir. Bu kimlik katarnn iinde bir yada daha fazla \ k karakterini barndran k dizisi ve bunu takip eden bir tanmlama karakteri (Madde 6.4.5.1) yetenekleri artrlan sunumcuya bildirilir. Protokol denetim karakterleri, C veya E protokol kiplerine eriim iin ayrntlar tanmlar. 22
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
6.4.5.1 E protokol kipinde W k karakterinin kullanm (Madde 6.3.2 24. alt madde)
Artrlm baud hz ve daha fazla kimlik karakter kipi (E protokol kipinde tanmlanan istee bal alan): 0-1 2 3-9 Gelecekteki uygulamalar iin ayrlm. kili kip (HDLC), Ek-E ye baknz. Gelecekteki uygulamalar iin ayrlm.
/, \ ve ! hari dier yazlabilir karakterler reticiye-zel kullanmlar iindir.
6.4.5.2 C ve E protokol kipinde V protokol denetim karakterinin kullanm (Madde 6.3.3 10. alt madde)
0 1 2 3-9 Normal protokol prosedr. kincil protokol prosedr. HDLC protokol prosedr (Ek-E ye baknz). Gelecekteki uygulamalar iin ayrlm.
6.4.5.3 C ve E protokol kipinde Y kip denetim karakterinin kullanm (Madde 6.3.3 11. alt madde)
0 1 2 3-5 ve A-Z 6-9 Veri okuma. Programlama kipi. kili kip (HDLC), Ek-E ye baknz. Gelecekteki uygulamalar iin ayrlm. reticiye-zel kullanm.
6.4.6 Programlama kipine giri (bilinmeyen tarife cihazlar)
ekil 20 Programlama kipine giri diyagram Not 1 -Ayrntlarn tamam iin ilgili maddelere baknz. Not 2 - stek mesaj, bilinmeyen bir tarife cihazna gidiyor gibi adressiz gnderilir.
23
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Not 3 -Kimlik mesajnn Z karakterinde tarife cihazndan dnen deer, tarife cihaznn hangi protokol kipinde altn gsterir (Madde 6.3.14 13. alt madde). Not 4: Bu yntem, iletiim kanalna bir aygttan fazlas balanyorsa kullanlmamaldr. Not 5 -E protokol kipi (dier protokoller iin Ek-E), kendi kapsam dahilinde programlamay gerekli klyor olabilir.
6.4.7 Ksmi blok iletiimi (sadece C protokol kipinde istee bal)

Ksmi bloklar, srasyla biimlendirilmemi ve biimlendirilmi kodlamaya karlk gelen 3 ve 4 atanm HHU tarafndan yaymlanan komut tr belirleyici kullanlarak tanmlanr. rnein; R3, biimlendirilmemi ksmi blok okuma ve R4, biimlendirilmi ksmi blok okuma anlamna gelir. Ksmi blok iletiimi, okuma ve yazma komutlar iin kullanlabilir. Tm ksmi blok veri mesajlar, ksmi blok veri transferini tamamlayan mevcut mesaj olan alnan birimi gsteren ETX ile etiketlenmi son ksmi veri mesaj hari EOT ile etiketlenmitir. Ksmi blok veri mesajnn uzunluu belirli deildir ve deiken olabilir. Biimlendirilmemi veya biimlendirilmi olsun olmasn ksmi blok veri mesajlarn kullanarak yazma yaplrken veri takmndaki adres alan, sadece ilk komut mesajnda gnderilir. Bu, ksmi blok transferinin balangcn gsterir. Takip eden komut mesajlarnn adresleri, komut mesajlarnn iindeki veri takip ettii blokla ilikili olduundan gnderilmez. Ksmi bloklar kullanrken, ACK, son ksmi blok verisinin doru olarak gnderildiini ve bir sonraki ksmi blok veri mesajnn gnderilebileceini gstermek iin alma yapan birimden gnderilir. NAK, son ksmi blok veri mesajnn doru alnmadn ve tekrar edilmesi gerektiini gstermek iin gnderilir. Ana cihaz (master) (rnein HHU) , yeni bir komut mesaj yaymlayarak ksmi blok transferini kesme karar verebilir. Bu durum, tarife cihaz elektronik mesajlar almakta zorluk ektiinde ve srekli NAK ile cevaplar yolladnda veya ana cihaz, tarife cihazndan mesajlar almakta zorlandnda iletiime son vermek iin kullanlabilir. izelge 2 Okuma, yazma ve yrtme komutlar Biimlendirilmemi Biimlendirilmi Normal W1/R1 E2/W2/R2 Ksmi bloklu W3/R3 W4/R4
24
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
ekil 21 Ksmi blok biimlendirilmemi okuma rnei
25
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Ksmi blok biimlendirilmemi okuma rnei. Bu durumda, tarife cihaz son veri mesaj hari her biri 48 baytlk (her bir veri hattna 16 bayt) ksmi blok veri mesajlar yaratr. lk ve son veri mesajlar tekrarlanmaldr.
ekil 22 Ksmi blok biimlendirilmi yazma rnei Ksmi blok biimlendirilmi yazma rnei. Bu durumda HHU, deiken uzunluklarda ksmi blok veri mesajlar yaratr. nc veri mesaj tekrarlanmaldr. HHU den gnderilen biimlendirilmi kod (rnekte FFFF) sadece bir kez kaydedilir. Bu, ilk blou gstermek iin kullanlr ve bu nedenle sonraki bloklarda tekrarlanmaz.
26
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
ekil 23 Ksmi blok biimlendirilmi (hatal) yazma rnei
27
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Tekrar eden iletiim hatalarna sahip ksmi blok biimlendirilmi yazma rnei. Bu rnekte, denemeden sonra HHU tarafndan iletiimi kesme karar verilir.
6.5 Sz dizimi diyagramlar

Aada verilen sz dizimi diyagramlar; A, B, C ve D protokol kipleri ile ilgili alt maddelerinden kan tariflerin yorumlanmas konusunda yardm eder.
6.5.1 Okuma kipi

Data mesaj:
ekil 24 Sz dizimi diyagram okuma kipi Bir veri blou, karakterler, satr ba karakterleri ile birbirinden ayrlan veri satrlar dizisinden oluur. Bir veri satr, bir veya birden fazla veri takmndan oluur. Bir veri takm, genelde kimlik numaras veya adres, deer, birim ve deiik snrlama karakterlerinden oluur. Bir veri satr, tm snrlama, ayrma ve denetim karakterleri dahil 78 karakterden* uzun olmamaldr. Not D kipinde veri satrlarnn satr ba(CR) veya satr besleme (LF) ile ayrlmasna gerek yoktur. Byle bir durumda; gvenlik denetim bilgisi data blounun son karakteri olarak data blouna gml olabilir.
28
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
6.5.2 Programlama kipi

KOMUT Komut mesaj:
ekil 25 Sz dizimi diyagram programlama kipi - komut
29
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
ekil 26 Sz dizimi diyagram programlama kipi - cevap
6.6 Veri takm yaps
ekil 27 Veri takm yaps a) Kimlik numaras veya adres : (, ), / ve ! hari dier yazlabilir azami 16 karakterden oluur. Kimlik katar, bir deer verilen koddur ve ilgili tehizatn ek sistemindeki kimlik kodundan alnr. b) Veri bilgisinin n snr karakteri (. c) Veri bilgisinin arka snr karakteri ). d) Deer: (, ), /, * ve ! hari dier yazlabilir azami 32 karakterden oluur. Ondalk deerler iin, sadece nokta kullanlmaldr ve karakter olarak saylmaldr. e) Deer ile birim arasndaki * ayrc karakteri, bir bilgi yoksa gerekli deildir. f) Birim; (, ), / ve ! karakterleri hari azami 16 yazlabilir karakter.
30
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Ek A (Bilgi iin) Dorudan yerel veri deiimi protokol, C protokol kipi, iin ak emas
ekil A.1 Dorudan yerel veri deiimi protokol, C protokol kipi, iin ak emas 31
ICS 35.240.60; 91.140.50 C protokol kipi ak emasna ilikin anahtar Mesaj biimleri
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Bir btn mesaj biim tanm iin Madde 6.3e baknz. REQUEST (stek) IDENTIFICATION (kimlik) ACKNOWLEDGEMENT (bilgi) DATA READOUT (veri okuma) OPERAND (ilem) COMMAND (komut) DATA (veri) ERROR (hata) BREAK (kesme) / ? cihaz adresi ! CR LF / XXX Z profili CR LF ACK 0 Z Y CR LF STX DATA ! CR LF ETX BCC SOH P 0 STX (d . . . d) ETX BCC SOH P 0 STX (d . . . d) EOT BCC SOH C D STX a . . a (d . . . d) ETX BCC stee bal : SOH C D STX a . . a (d . . . d) EOT BCC STX (d . . . d) ETX BCC stee bal : STX (d ... d) EOT BCC STX (e . . . e) ETX BCC SOH B 0 ETX BCC
Not 1 - Tarife cihaz iin hareketsizlik zaman am,, ilemin herhangi bir noktadan balang noktasna gelmesinden sonra 60 ila 120 sn. arasdr. Not 2 - Kesme mesaj her hangi bir anda yaynlanabilir. Mevcut ilem tamamlandktan sonra balang noktasna gelir. Not 3 - ACK ve NAK, aadaki tanmlara uygun olarak komut protokol dzeyinde hata tehisinde kullanlr: ACK, komut protokol dzeyinin ihtiyalarn karlyorsa ve tarife cihaznda baarl bir ilem gerekletirilmi (hafzaya yazma gibi) ise tarife cihaz tarafndan retilir. NAK, komut protokol ihtiyalarn karlamyorsa tarife cihaz tarafndan retilir. Komut protokol dzeyinin ihtiyalarn karlyor fakat tarife cihaznn baz ilevsellii nedeniyle iletilemiyorsa (hafza yazma korumas, yasak komutlar gibi) bir hata mesaj dndrlr. Ksmi blok kipinde iken (komut tr 3 veya 4); alc cihaz tarafndan retilen devam et ve son ksmi blou tekrar et komutlar ACK ve NAK olarak da kullanlr. Not 4 - Eer tarife cihaz komuta 1500 ms. iinde tepki vermezse dier tm hata tehisleri zaman amna (time-out) girer, bir hata ortaya kar ve HHU gerekli tedbiri almaldr. Not 5 - Protokol hatas, elik veya BCC veya mesaj sz dizimi yanl olduunda ortaya kar. Not 6 - Adres/veri hatas, alnan adres veya komut yanlsa veya veri takm yaps veya ierii yanlsa ortaya kar. Bu durumda komut gerekletirilemez. Not 7 - Hata, her hangi bir tr hatay ifade eder (protokol, adres/veri gibi). Not 8 - Diyagram, ksmi blok yazma yntemin gstermez. Daha fazla ayrnt iin Madde 6.4.7 ye baknz.
32
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Ek B (Bilgi iin) Pille alan tarife cihazlar iin uyandrma yntemleri

B.1 Pil ile alan tarife cihazlarna hazrlk
Pil ile alan tarife cihazlar iin optik bir arayz almas yapmak zere HHU dan tarife cihazna ilk balang uyandrma mesaj gndermek gereklidir. Uyandrma mesaj, 2.1 ila 2.3 sn.lik bo karakterlerden ( NUL, kodu 00H) oluan bir NULL karakterler dizgidir. Bu mesajn iki NUL karakteri arasndaki azami gecikme sresinin 5 ms. Olmasna izin verilmitir. Uyandrma mesajnn son karakterinden sonra; HHU, istek mesaj gnderilebilene kadar 1.5 ila 1.7 sn. beklemelidir. Balangtaki ilemler iin iletim hz 300 Bd. dur. Daha sonra veri iletiimi A, B, C veya E kiplerinde devam edebilir.
ekil B.1 Pil ile alan cihazlar iin balang dizisi letimin bitii Veri iletimi, veri mesajnn tarife cihaz tarafndan iletilmesinde sonra tamamlanmtr. Bilgi sinyali retilmez. letim hatal ise; yeni bir uyandrma mesajnn gnderilebilmesine kadar HHU en az 1.5 sn. bekler.
B.2 Pil ile alan tarife cihazlarnn hzl uyandrma yntemine hazrlk
Pil ile alan tarife cihazlar iin optik bir arayz almas yapmak iin HHU dan tarife cihazna ilk balang uyandrma mesaj gndermek gereklidir. Hzl uyandrma mesaj, bo karakterlerden ( NUL, kodu 00H) oluan, iki karakter arasnda 20 mslik bekleme zamanlarna sahip 0.5 snlik bo karakterleri ieren aralkl bo karakterler dizgidir. Bekleme zaman 33
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
esnasnda, tarife cihaz boluk hareketlerini tespit ederse ve balama protokolnn (sign-on protocol) yrtlmesine devam etmek iin hazr durumda ise alglanan boluk dizgisinin baud hznda bir ACK karakteri retir. ACK karakterlerinin iletiminden sonra; tarife cihaz, alglanan boluk dizgisinin baud hznda 200 ms. iinde kimlik istei almaya hazr durumdadr. HHU, ACK karakterlerini ald zaman, bo dizgiler iletimini sonlandrr ve ACK alnmasndan 200 ila 1500 ms. sonra kimlik istei mesajn iletir. HHUnun aralkl boluk dizgisi uyandrma sinyalinin iletimi konusunda tavsiye edilen asgari sre 4.5 ms.dir. Uyandrmann baud hz, Madde 5.2de tanmlanan geerli baud hzlarndan her hangi biri olabilir. Daha sonra veri A, B, C veya E protokol kipleri ile devam edebilir.
ekil B.2 Hzl uyandrma kipinde pil ile alan cihazlarn balang dizisi diyagram letimin bitii Veri iletimi, veri mesajnn tarife cihaz tarafndan iletilmesinde sonra tamamlanmtr. Tarife cihaz iletiim oturumunu tamamlamadan nce bir ACK sinyalini iletmek zere tarife cihazna gerek duyan SOH B1 ETX BCCler tarafndan bilgi sinyali retilir. Bu tarife cihaznn kabul ettii ve biti komutunu (sign-off) altran HHUya bir geri besleme sinyali salanr. letim hatal ise tekrar uyandrma mesajnn gnderilebilmesine kadar HHU en az 1.5 sn. bekler.
34
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Ek C (Bilgi iin) Biimlendirilmi kodlar

C.1 Genel
Bu ek, bu standardn erevesi iinde lm cihazlarna eriiminde kullanlan veri protokoln (E protokol kipi hari) tanmlar. Protokol, belirli bir lme cihazndaki tm bilgilere ulalmasn salamak iin tasarlanmtr. Protokol, iki dzeyde incelenebilir. lk dzey, deiik lm cihazna uygulanabilen bir veri yapsn tanmlar. Bunun iin; verinin kanallara, veri trlerine, kaytlara ve tarifelere ayrtrlmas gerekir. kinci seviye, bu snflarn ieriklerini tanmlar. Veri lmn salamak iin sekiz deiik veri snf tanmlanmtr. Bunlar; kayt, sezon, yk profili, grup, deiken, parametre, ileri ilevler ve reticiye-zeldir. lave bir snf gelecekteki muhtemel uygulamalar iin ayrlmtr. Programlama kipinde programlama komut mesajlar biiminde R2/R4 ve W2W4 komutlar kullanlarak okuma ve yazma desteklenmitir. lave olarak, sezonluk artlar tetikleyen benzeri iletilen komutlar, E2 programlama komut mesajlar kullanlarak desteklenir. Tm biimlendirilmi komutlar, komut mesajlarn sz dizimine sahiptir. lme cihazlarnda ileyii kolaylatrmak iin; kodlama yntemleri, drt rakaml hex kodunu, ilgili makine dili kodu (mnemonic) ve veri alanlarn kullanr. Komut mesajlarnn iinde kod alan adres alan veri takm ile ve data alan deer alan veri takm ile eleir. Makine dili kodlar (mnemonic), elektrik veya gaz lm gibi belirli bir uygulamay iaret etmediinden genel amalardan biridir. Hafza yardmclar takm arttka ihtiyalar karlamak iin belirli bir uygulama iin oluturulmu olabilir. Veri alan, veri takm yapsnda gerekli sz dizimini takip eder. Baz kodlar, nceden tanml veri alan biimlerini gerektirir. Bunlar ak olarak listelenmitir. Son blm, kodlama emasnn elektrik lm uygulamalarna nasl uygulanacan tanmlar. Bu ekin kalan blmlerinde, bir ok durumda R4 veya W4 kullanlabilmi olsa da R2 ve W2 den sz edilecektir.
C.2 Kanallar
Kanallar, kodlamada belirli bir rol oynar. Bunlar, kodlamann birinci ve ikinci dzeyleri arasnda balantdr. Bu, snrsz sayda olabilen kanal trleri belirlenerek gerekletirilir. Tr; su, gaz, s veya elektrik lm cihaznda kullanlan her bir kanal iin atanr. Bu durum, bu kanalda depolanacak veriye baldr. lm cihaznda kanallar atand zaman, grevlendirme fiziksel kanallar klavuz alabilir veya almayabilir. zel bir kurulumla elektrik enerjisi, su veya gaz kullanmn kaydeden lm cihazlarnda kanal seimi yerel olarak her para kanala gre sonu reten her paraya uygulanr.Fakat tek bir elektrik sayacnda cihaz deiik trde bilgileri lerken; bilgi lm cihaz tarafndan deiik fiziksel kanallarla toplanyor olsa da tm verilere bir mantksal kanalla eriilebilmelidir. Kanal tr, sadece u veri snflarnda bir rol oynar; kayt, sezon, yk profili ve grup. Dier ileri ilevler, deiken, parametre ve reticiye-zel veri kategorileri belirli bir kanala gerek duymazlar ve bu nedenle belirli bir kanal tr ile tanmlanmazlar fakat kanal trnden bamsz durumdadrlar. Aadaki diyagram, kanal trlerinin kullanmna bir rnektir.
35
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
ekil C.1 - Kanal trleri rnei Burada kanal 0, 1, 2 ve 3 srasyla gaz, su, s ve elektrik kullanmna ait bilgileri toplamakta kullanlmaktadr. Burada; kanal 3 n her zaman elektrik veya kanal 1 in her zaman su iin kullanld anlam kmaz. Kanal atamas semelidir. nemli olan ey, her bir kanala bir kanal trnn atandn bilmektir. Kanal trleri; yeni bir lme trne ihtiya duyulmas veya zel bir trn tanmlanacak daha fazla bo kaytya sahip olmamas durumlarndaki gibi gelecekteki gelimelere imkan salar. Bu durum, elektriksel lmenin yeni bir tr gelitirildiinde ortaya kabilir fakat uygun kanal iin tm kaytlar zaten tanmlanmtr. Yeni bir kanal tr ortaya ktnda da uygulanabilir. Tm tarife/kayt yaps, uygulamay daha iyi tanmlamak iin yeniden tanmlanabilir olmaldr. Kimlik mesajnda kanal tr bilgisinin dahil edilmesini denemek yerine komut takmlar parametre snfnda, hangi kanalda hangi trn bulunaca gibi konularda kullancnn sayac sorgulamasna izin verecek ekilde desteklenmelidir.
C.3 Biimlendirilmi okuma ve yazma (R2, R4, W2 ve W4 komutlar)

R2 ve W2 komutlarnda biimlendirilmi okuma ve yazma iin normalde deiik kodlar kullanlm olabilir. Okuma iin kullanldnda, okuma komutundaki veri alan kayt edildii durum hari sol taraf boluktur. Bu durumda; () parantez iaretleri protokol btnln salamak iin kalr. Dndrlen bilgi, veri mesajlar biimindedir. Tercih edilmesine karn; lme cihazn, dndrlen veri takmyla beraber ondalk nokta veya birim bilgisini gndermesi gerekmez. Eer bilgi dndrlen veri takm iine dahil deilse; o zaman bu bilgilere dier cihaz bamsz komutlar kullanlarak eriilmesi salanr. Zaman/tarih damgalar, tek bir veri kaydnn bileik paralarndan bir olarak kabul edilir ve bu tip bilgileri birletiren eriilen veri kaytlarna dahildir. (YY-AA-GG) veya (YY-AA-GG ss:dd) biimlerindedir. Bu durumda; zaman ve tarih damgas, ayn veri satr iinde yeni bir veri takm olarak u ekildedir: STX 0401 (0000.00*kW)(93-12-31 12:53) ETX BCC
36
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Veri yazarken, sadece kayt, deiken ve parametre snflarnda mevcut olan veri biimi veri takm yaps ile uyumludur. Bilgi, programlama cihaz tarafndan ak ekilde gnderilmediinde; alnan birim, birimler, ondalk noktalar veya sol taraftaki sfrlar kesin deerler kabul eder. Belirli bir veri kaydna o deerini yazmak, kayd silmek veya sfrlamak ile ayndr. Bu durumda tercih edilen yntem, adreslenen bilgiyi sfrlamak olarak tanmlanan bo bir veri alanna sahip yazma komutunu gndermektir. Programlama tarihi verisi, istenen sonucu yaratmayacandan sezon, grup veya yk profili veri snflarnda kullanlan yazma komutlar silme komutu olarak tanmlanr.
C.4 Kodlama yetenekleri

Kodlama emas, sekizden fazla veri kanalna (her biri deiik kanal trnde), her kanal iin 64 KAYITIYA, her tr iin drt VER TRNE ve 16 TARFEYE izin verir. Madde C.2 ye baknz. Ek-C nin bundan sonrasndan yer alan byk harfle yazlan kelimeler zel bir anlama ve deiik alt maddelere sahiptir. Sekiz ana veri snf, ilgili kodlama alanlaryla beraber aada verilmitir. Her bir veri snf ile beraber, akll kodlar oluturmak ve yeni muhtemel kodlar oluturmak iin sonraki blmler kullanlabilir. Kod 0xxx . . 7xxx 8xxx 9xxx Axxx Bxxx Cxxx Dxxx Exxx Fxxx Veri snf Kayt
Sezon Yk profili Grup Gelitirilmi ilevler Deiken Parametre AYRILMI reticiye-zel
C.4.1 Kayt veri snf C.4.1.1 Kayt kodlama

KAYITI veri snf, sezonluk (hafza ve depolanm deer) ve yk profili verisi hari tm lm veri kaytlarna okuma ve yazma eriimini salar. Kod (ikili) 0ccc 0xxx xxxx ddxx xxxx xxxx xxxx xxxx ccc = KANAL (000 = kanal 0) dd = VER TR 00 = 0 01 = 1 10 = 2 11 = 3 r r r r r r = KAYITI 00 0000 = Kayt 0 00 0001 = Kayt 1 00 0010 = Kayt 2 00 0011 = Kayt 3 00 0100 = Kayt 4 00 0101 = Kayt 5 00 0110 = Kayt 6 00 0111 = Kayt 7 00 1000 = Kayt 8 . . 11 1111 = Kayt 63 t t t t = TARFE 37
0xxx
xx r r
rrrr
xxxx
0xxx
xxxx
xxxx
tttt
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Her bir KANAL iin ayrlm 64 adet KAYITI vardr. VER TR alan kullanlarak, her bir KAYITI drtten fazla deiik yntemle yorumlanabilir. Belirli bir VER TRnn geerlilii, llmekte olan bilgiye baldr. 0 deerini aldnda, VER TR makine dili kodu komutlarnda grnmez. KAYITI snfndan okuma durumunda lme birimine iletilen nceden tanml kod, dndrlen veri takmnn kimlik (ID) alan olarak lme biriminde dndrlr. Bamsz kaytlar birbirinden ayrt etmek iin grup snflar iinden kayt gruplar okunduu zaman en nemli husus budur. Kaytlar yazlrken, mesaj kabul edilmise ve baaryla ilenmise BLG (ACK) dndrlr; aksi takdirde hata mesaj dndrlr.
ekil C.2 - Kayt kodlama diyagram
38
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
C.4.1.2 Kayt rnekleri

Kod 0000 0001 0002 0003 0004 0021 0022 0023 0024 0010 0410 0810 0012 0013 0014 0080 0081 0082 0083 0084 1xxx 2xxx 3xxx 4xxx 5xxx 6xxx 7xxx Makine dili kodu c0_r0_t0 c0_r0_t1 c0_r0_t2 c0_r0_t3 c0_r0_t4 c0_r2_t1 c0_r2_t2 c0_r2_t3 c0_r2_t4 c0_r1_t0 c0_t1_r1_t0 c0_t2_r1_t0 c0_r1_t2 c0_r2_t3 c0_r1_t4 c0_r8_t0 c0_r8_t1 c0_r8_t2 c0_r8_t3 c0_r8_t4 Veri lev ve veri biimi Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 0 Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 2 Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 3 Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 4 Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 1 Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 2 Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 3 Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 4 Kanal 0 Tr 1 Kayt 1 Tarife 0 Kanal 0 Tr 2 Kayt 1 Tarife 0 Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 0 Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 2 Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 3 Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 4 Kanal 0 Tr 0 Kayt 8 Tarife 0 Kanal 0 Tr 0 Kayt 8 Tarife 1 Kanal 0 Tr 0 Kayt 8 Tarife 2 Kanal 0 Tr 0 Kayt 8 Tarife 3 Kanal 0 Tr 0 Kayt 8 Tarife 4 Kanal 1 Kanal 2 Kanal 3 Kanal 4 Kanal 5 Kanal 6 Kanal 7
C.4.2 Sezon veri snf C.4.2.1 Sezon kodlama

Sezon veri snf, R2 komutlar kullanlarak sezonluk veriye (hafzada veya depolanm deer) okuma eriimini ve W2 komutunu kullanarak silme eriimini salar. Kayt veri snfndaki ile ayn alanlar kullanlr fakat veri snfnda tanmlanacak tarife numaras nedeniyle on altl sistemde bir sayy saa doru kaydrr. Buna ilave olarak; veri alan, adreslenecek sezon konumu/konumlar ve eriim trlerini belirlemek iin kullanlr. En son saklanan en yeni sezon konumu bamsz olarak adreslenebilir veya kaytlarn gruplarna eriilebilir. Sezon veri snfnda; lme biriminden dndrlen kimlik (ID) alan, okuma komutunda kullanlan kod ve veri alanndan oluur. Bu durum, sekiz rakaml kimlik alan oluur. Okuma cihaznda zaman ve depolama dnm iin gndermenin yapld en son zaman deimemise kimlik alannda kod blmnn tekrar edilmesine gerek yoktur. Bu durumun anlam; tek sezon kaytlar okunduunda dndrlen profilin her zaman sekiz rakamdan olumas fakat oklu sezon kaytlar okunduunda kme iindeki dier tm kaytlara uygulanmas koulu ile sadece kayt kmesi iindeki ilk sezon kaydnn kod alann iermesidir. Madde C.4.2.2 de yer alan rnekleri klavuz alnz. Kaytlar yazldnda (silindiinde); BLG (ACK), sadece mesaj alnd ve baaryla ilendii zaman dndrlr. Aksi takdirde hata mesaj dndrlr. Aadaki kod ve veri tanmlar bu emay tanmlar. Kod (ikili) 1000 1000 xccc xxxx xxxx ddxx xxxx xxxx ccc = KANAL dd = VER TR 00 = 0 01 = 1 10 = 2 11 = 3 39
ICS 35.240.60; 91.140.50 1000 xxxx xx r r
TRK STANDARDI rrrr
TS EN 62056-21/Nisan 2004
r r r r r r = KAYITI 00 0000 = Kayt 0 00 0001 = Kayt 1 00 0010 = Kayt 2 . . 11 1111 = Kayt 63
Veri alan (ikili) tttt xxxx xxxx xxxx ssss xxxx xxxx ssss xxxx xxxx xxxx aaaa t t t t = TARFE ssss ssss = SEZON numaras 00h - FFh aaaa = ERM 0000 = Tek kayt 0001 = Tm Sezonlar 0010 = Tm Tarifeler (ve tm sezonlar) 0011 = Tm Kaytlar (tarifeler&sezonlar) 0100 = Tm Trler (kaytlar, tarifeler, sezonlar) 0101 = Tm Kanallar (trler, kaytlar, tarf., sezonlar) 0110 = AYRILMI . . 1111 = AYRILMI
ERM kodlar, u tanmlara sahiptir: tek kayt - belirlenmi SEZON a eriilir; tm SEZONLAR - belirli bir kaytn altndaki tm SEZONLARA, komut iinde kullanlan SEZON numarasna baklmakszn eriilir; tm TARFELER - belirli bir KANAL ve VER TRNDEK tm TARFELER ve tm SEZONLARA eriilir; tm KAYITILAR - belirli bir KANAL ve VER TRNDEK tm SEZONLARA eriilir; tm VER TRLER - belirli bir KANALDAK tm sezon konumlarna eriilir; tm KANALLAR - tm sezon konumlarna eriilir.
C.4.2.2 Sezon okuma rnekleri (R2)

Kod 8000 8000 8040 8080 8000 8002 Makine dili kodu c0_r0_t1_m00 Dndrlen kimlik: c0_r0_t1_m01 Dndrlen kimlik: c0_t1_r0_t1_m01 Dndrlen kimlik: c0_t2_r0_t1_m01 Dndrlen kimlik: c0_r0_t1_mff Dndrlen kimlik: c0_r2_t1_m* Dndrlen kimlik: Mevcut ise: Veri 1000 80001000 1010 80001010 1010 80401010 1010 80801010 1FF0 80001FF0 1001 80021001 1011 1021 1031 1041 . . 1FF1 lev ve veri biimi Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 0 (Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 0) Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 1 (Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 1) Kanal 0 Tr 1 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 1 (Kanal 0 Tr 1 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 1) Kanal 0 Tr 2 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 1 (Kanal 0 Tr 2 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 1) Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 255 (Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 255) Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 1 Tm Sezonlar (Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 1 Sezon 0) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 1 Sezon 1) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 1 Sezon 2) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 1 Sezon 3) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 1 Sezon 4) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 1 Sezon 255)
40
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Sadece ilk kaytn okuma komutundaki kod alann ierdiine dikkat ediniz. 8000 c0_r* Dndrlen kimlik: Mevcut ise: . . 0FF3 1003 . . 1FF3 . . . . F003 . . FFF3 80010003 0013 . . 0FF3 80011003 1013 . . 1FF3 . . . . F003 . . FFF3 80020003 . . . . . . . . . 80030003 . . . . . . . . . 803F0003 0013 . . 0FF3 . . . . F003 . . FFF3 1003 80021001 1011 Kanal 0 Tm kaytlar (Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 0 Sezon 0) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 0 Sezon 1) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 0 Sezon 255) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 0) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 255)
(Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 15 Sezon 0) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 15 Sezon 255) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 0 Sezon 0) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 0 Sezon 1) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 0 Sezon 255) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 1 Sezon 0) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 1 Sezon 1) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 1 Sezon 255) Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 15 Sezon 0) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 15 Sezon 255) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 2 Tarife 0 Sezon 0)
(Kanal 0 Tr 0 Kayt 3 Tarife 0 Sezon 0)
(Kanal 0 Tr 0 Kayt 63 Tarife 0 Sezon 0) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 63 Tarife 0 Sezon 1) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 63 Tarife 0 Sezon 255) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 63 Tarife 15 Sezon 0) (Kanal 0 Tr 0 Kayt 63Tarife 15 Sezon 255)
41
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Bu rnekteki her bir yegane kod (800, 8001, ... , 803F), sadece bir kez ve ilgili kayt blounun balangcnda grnr. Ayrca tekrar edilebilir. 8001 8001 8001 81xx 82xx 83xx 84xx 85xx 86xx 87xx c0_r1_t2_m00 c0_r1_t3_m00 c0_r1_t4_m00 2000 3000 4000 Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 2 Sezon 0 Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 3 Sezon 0 Kanal 0 Tr 0 Kayt 1 Tarife 4 Sezon 0 Kanal 1 Kanal 2 Kanal 3 Kanal 4 Kanal 5 Kanal 6 Kanal 7
C.4.2.3 Sezon silme rnekleri (R2)

Kod 8000 8000 8040 8000 81xx 82xx 83xx 84xx 85xx 86xx 87xx 8000 8000 8000 8000 8000 Makine dili kodu er_c0_r0_t1_m00 er_c0_r0_t1_m00 er_c0_r0_t1_m00 er_c0_r0_t1_m00 er_c0_r0_t1_m* er_c0_r0_t* er_c0_r* er_c0_* er_c* Veri 1000 1010 1010 1FF0 1001 0002 0003 0004 0005 lev ve veri biimi Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 0 Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 1 Kanal 0 Tr 1 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 1 Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Sezon 255 Kanal 1 Kanal 2 Kanal 3 Kanal 4 Kanal 5 Kanal 6 Kanal 7 Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 1 Tm Sezonlar Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tm Tarifeler Kanal 0 Tr 0 Tm Kaytlar Kanal 0 Tm Veri Trleri Tm Kanallar
C.4.3 Yk profili veri snf C.4.3.1 Yk profili kodlamas

Yk profili veri snf, R2 komutu kullanlarak yk profili kaytlarna okuma eriimi ve W2 komutu kullanlarak kaytlarn silinmesini salar. Bu snf, mevcut 64 KAYITININ her birinin yk profili yeteneklerini korur. Kod alan, KANAL ve KAYITI numaralarn belirlemek iin kullanlr. Veri alan, istek yaplan asl kayd belirlemek iin kullanlr. Bu balang ve biti tarihi biimindedir. Yk profili verisi adreslendii zaman, veri kaytlar ile durum kaytlar arasnda fark meydana gelir. Genelde durum kaytlar, eriilen kayt gibi ayn birimlere sahip olmayan her hangi bir kayttr. Tarih/zaman kaytlar ve durum iareti kaytlarn da ierir. YK KML eriim alann kullanarak; kullanc, bu kaytlar arasndaki farkll anlayabilir. Buna ilave olarak; kullanc, komutta tanmlanmasna bakmadan eriilen tm KAYITILARI gsterebilir. Kod alan aada tanmlanmtr. Kod (ikili) 1001 1001 xccc xxxx xxxx I I xx xxxx ccc = KANAL
xxxx I I = YK KML 00 = Veri + sadece belirlenen kayt iin durum kaytlar 01 = Veri + tm kaytlar iin durum kaytlar 10 = Tm kaytlar iin veri kaytlar 11 = Tm kaytlar iin durum kaytlar rrrr r r r r r r = KAYITI 00 0000 = Kayt 0
1001 42
xxxx
xx r r
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI 00 0001 = Kayt 1 00 0010 = Kayt 2 . . 11 1111 = Kayt 63
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Adreslenecek zaman belirlendii zaman veri alan aadaki ekilde biimlendirilir: (YYAAGGyyaagg) YYAAGG okuma srecinin balang tarihini yyaagg ise biti zamann gsterir. ki tarih ayn olduunda veya sadece balang tarihi tanml olduunda tek bir gn seilir. Biti tarihi, balang tarihinde sonra olmaldr. Gn, verilen her hangi bir gnn 00:00:01 ila 24:00:00 saatleri arasnda depolanan kaytlar eklinde tanmlanr. Tarih tanmlanmad zaman, btn yk profili dizisi adreslenir. Bu durum okuma ve silmede uygulanr. Yk profili verisi, zaman dizini en eski kayt ilk ve en yeni kayt en son olacak ekilde iletilir. Dndrlen yk profili kaytlarnn yegane tannabilirlii ve anlalabilirliini salamak iin; tarife birimi, veri kaytlarnn hangi KAYITI tarafndan klavuzlandn belirtir. rnein; KAYITI 0 ve KAYITI 4 iin msait yk profili kaytlarna sahip bir birim, tm KAYITILARDAN () istekte bulunan okuma komutuna cevaben hangi kaytlarn KAYITI 0 ve KAYITI 4 tarafndan klavuzlanan dndrlen veri olduunu gsterir. Buna ilave olarak, kaytlar zamanlama bilgilerinden yoksun okunuyorsa veya salanan bilgi yk profili kaytlarnn zaman dizini yapsn karlamyorsa; birim bu tip bir zaman dizini yapsna izin verecek veri mesajlarn iermelidir. Bu veri mesajlar (YY-AA-DD ss:dd) biimindedir. Bu ihtiyalar; iletilen komutlara sahip okuma yk profili verisine de uygulanr.
C.4.3.2 Yk profili rnekleri

Kod 9000 9000 9000 91xx 92xx 93xx 94xx 95xx 96xx 97xx 9040 Makine dili kodu c0_r0 c0_r0 c0_r0 c0_r* Veri 911201911201 911201911231 911202 930101930131 Kanal 0 Kayt 0 Kanal 0 Kayt 1 Kanal 0 Kayt 2 . . Kanal 0 Kayt 63 lev ve veri biimi Kanal 0 Kayt 0 Gn 91-12-1 Kanal 0 Kayt 0 Gn 91-12-1 ila 91-12-31 Kanal 0 Kayt 0 Gn 91-12-2 Kanal 1 Kanal 2 Kanal 3 Kanal 4 Kanal 5 Kanal 6 Kanal 7 Kanal 0 Tm Kayt. Gn 93-01-01 ila 93-01-31
Dndrlen Kaytlar Mevcut ise:
C.4.4 Grup veri snf C.4.4.1 Grup kodlamas

Kayt veri snfnn tam aksine grup veri snf, bamsz kaytlar yerine Kayt kaytlar dizisine eriime imkan salar. Kayt gruplarnn R2 kullanlarak okunmas ve W2 kullanlarak silinmesi desteklenir. Kullanc, ilemden geirilecek veri kaytlar dizisinin gsterilmesi iin eleme tanmlayabilir. Kodlama aadaki ekildedir:
43
ICS 35.240.60; 91.140.50 Kod (ikili) 1010 bbbb xxxx
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
xxxx
1010
0000
qqqq
xxxx
bbbb = GRUP eriim tr 0000 = Kayt eleme maskesi 0001 = AYRILMI . . 1111 = AYRILMI qqqq = ELEME gstergesi
Grup komutlarnn yorumlanmas u ekildedir: istenen kaytlar veri alan kullanlarak belirlenir. Bu alan, Kayt snfnda tanmland gibi kod alandr. Bu veri alan, her zaman lme birimindeki tek belirli bir veri kaydn tanmlar. Kullanlan kodlama, KANAL gibi tanmlanm alanlara sahiptir. Bu alanlarn her biri, sabit veya atamal ekilde grevlendirilebilir. Bu durum, Grup kodundaki q parametresi kullanlarak gerekletirilir. Soldan saa balarken her bir parametre ELEME alanlarndaki q ya a biti atanr. Bu bitler aadaki ekilde atanr:
1010
xxxx
qqqq
xxxx
TARFE KAYITI TR KANAL

ekil C.3 - Grup verilerine bit atamas Eleen bit konumlarndan biri alann alabilecei tm muhtemel deerleri gsterir. Sfr, alann sabit olduunu gsterir. Bu yolla; elemeler, tm KANAL 1 kaytlarnn okuma veya belirli bir kanaldaki tm KAYITI 1 kaytlarnn silme iin atandn gsterir.
IEC 759/02
C.4.4.2 Grup kodlama rnekleri (R2)

Kod A000 Makine dili kodu gr_c0_r0_t0 Veri 0000 lev ve veri biimi Grup okuma Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 0
Not : (Kod = 0000)Kayt snfnda Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife 0 okumas ile ayndr. A080 gr_c*_r0_t0 0000 Grup okuma Kanal * Tr 0 Kayt 0 Tarife 0
Bu komut, sekiz KANALIN hepsindeki KAYITI 0, TR 0 ve TARFE 0 zelikli tm kaytlar okur. Bu durumda, komut veri alan 0000, 1000, 2000, .... 6000 veya 7000 olabilir ve komut hala ayn anlamdadr. Kanal alan, elemeye gre belirlendiinden anlam yoktur. A040 gr_*_r0_t0 0000 Grup okuma Kanal 0 Tm trden Kaytlar Tarife 0
Bu komut, KANAL 0 dan KAYITI 0 ve TARFE 0 zellikli tm VER TRLERN okur. A020 gr_c0_r*_t0 0000 Grup okuma Kanal 0 Tr 0 Kayt * Tarife 0
Bu komut, KANAL 0 dan TR 0 ve TARFE 0 zellikli tm KAYITILARI okur. A010 44 gr_c0_r0_t0 0000 Grup okuma Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tm Tarifeler
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Bu komut, KANAL 0 , TR 0 ve KAYITI 0 zellikli TARFELERNE bakmadan tm kaytlar okur.
C.4.4.3 Grup silme rnekleri (W2)

Kod A010 Makine dili kodu ge_c0_r0_t* Veri 0000 lev ve veri biimi Grup silme Kanal 0 Tr 0 Kayt 0 Tarife *
Bu komut, KANAL 0, TR 0 ve KAYITI 0 zellikli tm TARFELER siler. A0FF ge_* 0000 Deienleri grup silme
Bu komut, KAYITI snfndaki tm veri kaytlarn siler.
C.4.5 Artrlm ilevler

Artrlm ilevler, ilerideki gelimeler iin 4k deerinde sayfalar ayrr.
C.4.6 Deiken veri snf C.4.6.1 Deiken kodlamas

Deiken verisi, dinamik olan ve lme birimindeki durumlara karlk gelen deerler ve parametreleri ierir. Zaman, tarih, gn ve son ilemlere ait gnlk gibi paralar ierir. Bu gruptaki veri biimi belirgindir ve u ekilde olmaldr: baz veri alanlar, deiken uzunlukta veriler ierebilir. Bunlar, birbirini izleyen + iaretli ekilde gsterilmitir. lme biriminden alnan veri uzunluu beklenen deer deilse; birim ilemi srdrmek iin gidiata karar verebilir (kesme, dikkate almama, hata mesaj gibi). Bu grupta kodlama, nceki snflardaki kadar gelimi deildir. Kod (ikili) 1100 tttt xxxx xxxx t t t t = deiken TR 0000 = Zaman ve Tarihle ilgili paralar 0001 = Veri ile ilgili paralar 0010 = AYRILMI . . 1111 = AYRILMI vvvv vvvv = DEKEN belirleyici
1100
xxxx
vvvv
vvvv
C.4.6.2 Deiken veri rnekleri

Kod C000 C001 C002 C003 Makine dili kodu zaman_tarih zaman_tarih_takvim gn_mevsim zaman_tarih_takvim Veri yyaaggssddss yyaaggssddsshhg ggggss yyaaggssddsshhgz lev ve veri biimi Zaman ve Tarih (ondalk) Zaman, Tarih, hafta, gn (ondalk) hh = hafta numaras (1 - 53) g = haftann gn (1 = Pazartesi) Gn sayac ve sezon numaras dddd = gn sayac ss = sezon numaras Zaman, Tarih, hafta, gn ve C001 deki yaz saati uygulamas z = Yaz saati uygulamas belirteci ( 1 = geerli) Gn sayac (ondalk) ddd veya ddd.d eklinde Son programlama kipi iletiim tarihi ve zaman damgas (zaman istee bal) Kanal 0 kme sayac (ondalk) Kanal 7 kme sayac (ondalk) Kanal 0 G hatas sayac (ondalk) 45
C004 C006 C100 C107 C110
gn_sayac son_iletiim_tarihi c0_kme_sayac c7_kme_sayac c0_hata_sayac
d+ veya d+ .d yy-aa-gg ss:dd n+ n+ n+
ICS 35.240.60; 91.140.50 C111 C117 C120 C127 C130 C177 C140 C150 C151 c1_hata_sayac c7_hata_sayac c0_ar_sayac c7_ar_sayac c0_dk_sayac c7_dk_sayac pil-saati hata geriye_alma n+ n+ n+ n+ n+ n+ n+ n+ n+
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Kanal 1 G hatas sayac (ondalk) Kanal 7 G hatas sayac (ondalk) Kanal 0 Ar gerilim sayac (ondalk) Kanal 7 Ar gerilim sayac (ondalk) Kanal 0 Dk gerilim sayac (ondalk) Kanal 7 Dk gerilim sayac (ondalk) Pil saati sayac (ondalk) Hata kodu Geriye doru alma belirteci
C.4.7 Parametre veri snf C.4.7.1 Parametre veri kodlamas

Parametre verisi, statik olan ve programlama veya birimin yaplanna karlk gelen deerler ve parametreleri ierir. Bu deer ve parametreler, kanal tr, kimlik, kimlik numaras ve parola gibi bilgileri ierir. Bu gruptaki veri biimi aktr ve u ekildedir: baz veri alanlar, deiken uzunluklu verileri ierebilir. Bunlar, birbirini izleyen + iaretli ekilde gsterilmitir. lme biriminden alnan veri uzunluu beklenen deer deilse; birim ilemi srdrmek iin gidiata karar verebilir (kesme, dikkate almama, hata mesaj gibi). Belirsizlii nleme yollarndan biri, kendi dahili boyutlarnda nce veri kaydnn biimlendirilmi okumasn gerekletirmektir. Kod (ikili) 1101 tttt xxxx xxxx t t t t = parametre TR 0000 = Genel veri paralar 0001 = letiimler 0010 = Tesisat 0011 = AYRILMI . . 1111 = AYRILMI pppp pppp = PARAMETRE belirleyici
1101
xxxx
pppp
pppp
C.4.7.2 Parametre veri rnekleri

Kod D000 D001 D00F D007 D010 D01F D104 D114 D174 D105 D106 D107 D108 D110 D200 D201 D202 D203 46 Makine dili kodu kimlik_1 kimlik_2 kimlik_parametresi kimlik_8 sezon1_uzunluu sezon16_uzunluu parola4_1 parola4_2 parola4_8 parola5_1 parola6_1 parola7_1 parola8_1 adres Kanaltr0 Kanaltr1 Kanaltr2 Kanaltr3 Veri n+ n+ n+ n+ n+ n+ pppp pppp pppp ppppp pppppp ppppppp pppppppp n+ n+ n+ n+ n+ lev ve veri biimi Kimlik Numaras 1 Kimlik Numaras 2 . . Parametresi Dizi Profili Kimlik Numaras 8 Gn olarak sezon 1 uzunluu . . Gn olarak sezon 16 uzunluu 4 karakterli Parola 1 4 karakterli Parola 2 . . 4 karakterli Parola 8 5 karakterli Parola 1 6 karakterli Parola 1 7 karakterli Parola 1 8 karakterli Parola 1 32 karakterli Adres Kanal tr 0 Kanal tr 1 Kanal tr 2 Kanal tr 3
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
C.4.8 reticiye-zel kodlama

Her imalat, kendi zel amalar iin bu kod alann kullanabilir. malatlar, kodlama ve veri biimlerine uymakta serbesttir. Kod (ikili) 1111 xxxx xxxx xxxx
C.5 Biimlendirilmi yrtme (E2 komutu)

Biimlendirilmi yrtme, kullancya cihazn nceden tanmlanm sezon deitirme veya souk balatma gibi ilevleri yerine getirmesini isteme imkan salar. Kodlama yntemi, veri alanlar kullanlarak parametrelerin geirilmesine imkan salar. Komut parametreye ihtiya duymadnda parantezler bo braklr. Kod snflar aadaki gibidir: Kod 0xxx 1xxx . . Exxx Fxxx Snf Yrtme AYRILMI
reticiye-zel
C.5.1 Yrtme kodlamas

Yrtme snf, birimin belirli bir ilevi gerekletirmesini salayan kodlar tanmlar. Kodlama aadaki gibidir: Kod (ikili) 0000 ssss xxxx xxxx ssss = Yrtme DZS 0000 = Genel komutlar 0001 = Deney/kalibrasyon 0010 = AYRILMI . . 1111 = AYRILMI cccc cccc = Yrtme KOMUTU
0000
xxxx
cccc
cccc
Yrtme rnekleri Kod 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0000 0001 0002 0003 0100 0101 0102 Makine dili kodu uzun_okuma ksa_okuma kayt_okuma sezon_okuma YK_okuma deiken_okuma parametre_okuma sezon_deitirme souk-balatma Kme_girdi_sfrlama DD_testi kalibrasyon_ak kalibrasyon_kapal Veri 0000 0001 0002 0003 0004 0005 0006 lev ve veri biimi Uzun okuma Ksa okuma Kayt okuma Sezon okuma Yk profili okuma Deiken okuma Parametre okuma Sezon deitirmeyi gerekletirir (kmenin) Souk balatmay gerekletirir (balatma) Kmenin girdilerini sfrlar Dalga denetim birimi kendi kendini testi altr Kalibrasyon ak Kalibrasyon kapal
Aadaki tabloda bir ok deiik okuma tanmlanmtr. Bunlar, bu ekte tanmlanan be veri alann (kayt, sezon, yk profili, deiken ve parametre) esas alan bilgiyi ierir. Aadaki tablo, hangi veri snfnn hangi komuta yant olarak iletildiini gsterir: Uzun Okuma Kayt + Sezon + Yk profili 47
ICS 35.240.60; 91.140.50 Ksa Okuma Kayt Okuma Sezon Okuma Yk Profili Okuma Deiken Okuma Parametre Okuma
TRK STANDARDI Kayt + Sezon Kayt Sezon Yk Profili Deiken Parametre
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Uzun okuma, yk profiline sahip bir sayaca veri okuma veri mesaj ile gnderilen veriye karlk gelir. Ksa okuma, yk profiline sahip olmayan bir sayaca veri okuma veri mesaj ile gnderilen veriye karlk gelir. Tm okumalarda, sayacn gnderdii veri bu ekte aklanan biimlendirilmi kodlar kullanlarak anlalabilir. Okumalarn kendi kendilerine i grebilmelerini salamak iin; verinin teklii ve anlalabilirlii ile ilgili tm bilgi mevcuttur, saya mevcut tm kanallar iin kanal tr kaydna sahiptir. Tek kanall (kanal 0) elektrik sayalar iin; elektrik iin kanal tr tasarmna karlk gelen x li okumalarda D200(x)veri dizisi mevcuttur. rnein; gaz kanalna (Kanal 1) ve s kanalna (kanal 5) sahip bir sayata, srasyla gaz ve s iin kanal tr tasarmna karlk gelen y ve z li okumalarda, veri dizisi D201(y) kanal tr tanm ve D205(z) kanal tr tanmna sahiptir.
C.5.2 reticiye-zel kodlama

Her imalat, kendi zel amalar iin bu kod alann kullanabilir. malatlar, kodlama ve veri biimlerine uymakta serbesttir. Kod (ikili) 1111 xxxx xxxx xxxx
C.6 Elektrik lme: kanal tr 0

Aadaki tanmlar, elektrik lme kanal tr iindir. Kod (ikili) 0ccc 0xxx xxxx ddxx xxxx xxxx xxxx xxxx cccc = KANAL (0000 = kanal 0) dd = VER TR 00 = Akm Deeri = Enerji (kWh cinsinden 1 birim Enerji tarifesi) 01 = Tmleik = Talep (kW cinsinden 1 birim talep tarifesi) 10 = Tmleik toplam = Artan Talep (kW cinsinden 1 birim artan talep) 11 = AYRILMI r r r r r r = KAYITI aaya baknz t t t t = TARFE 0000 = Toplam 0001 = Tarife 1 0002 = Tarife 2 . . 1111 = Tarife 1
0xxx 0xxx
xxr r xxxx
rrrr xxxx
xxxx tttt
KAYITI kodlamas (ikili) 00 0000 = Kayt 0 = +Ai + +Ac 00 0001 = Kayt 1 = -Ai + -Ac 00 0010 = Kayt 2 = +Rc 00 0011 = Kayt 3 = -Rc 00 0100 = Kayt 4 = +Ri 48
ICS 35.240.60; 91.140.50 00 0101 = Kayt 5 = -Ri
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
00 0110 = Kayt 6 = (+Ai + +Ac) + (-Ai + -Ac) 00 0111 = Kayt 7 = (+Ai + +Ac) - (-Ai + -Ac) 00 1000 = Kayt 8 = +Ri + +Rc 00 1001 = Kayt 9 = -Ri + -Rc 00 1010 = Kayt 10 = +Ri + -Rc 00 1011 = Kayt 11 = +Ri - -Rc 00 1100 = Kayt 12 = -Ri + +Rc 00 1101 = Kayt 13 = -Ri - +Rc 00 1110 = Kayt 14 = +Ri + -Ri 00 1111 = Kayt 15 = +Ri - -Ri 01 0000 = Kayt 16 = +Rc + -Rc 01 0001 = Kayt 17 = +Rc - -Rc 01 0010 = Kayt 18 = +Ri + -Ri + +Rc + -Rc 01 0011 = Kayt 19 = +Ri - -Ri + +Rc - -Rc 01 0100 = Kayt 20 = +Ri - -Ri - +Rc + -Rc 01 0101 = Kayt 21 = sqrt( (+Ai + +Ac )2 + +Ri 2 ) 01 0110 = Kayt 22 = sqrt( (-Ai + -Ac )2 + +Rc 2 ) 01 0111 = Kayt 23 = sqrt( (-Ai + -Ac )2 + -Ri 2 ) 01 1000 = Kayt 24 = sqrt( (+Ai + +Ac )2 + VRc 2 ) 01 1001 = Kayt 25 = sqrt( (+Ai + +Ac )2 + (+Ri + -Rc )2 ) 01 1010 = Kayt 26 = sqrt( (-Ai + -Ac )2 + (+Ri + -Rc )2 ) 01 1011 = Kayt 27 = sqrt( (+Ai + +Ac + -Ai + -Ac )2 + (+Ri + +Rc+-Ri + -Rc )2 ) 01 1100 = Kayt 28 = sqrt( (+Ai + +Ac )2 + (+Ri + -Rc )2 ) - sqrt( (-Ai + -Ac )2 + (+Ri + -Rc )2 ) 01 1101 AYRILMI . . 11 1111 AYRILMI Bu blmn tarifinde lm dzlemi iin gerek ve sanal olmak zere iki eksen ele alnmtr. Gerek eksen A olarak sanal eksen R olarak ifade edilmitir. (+) art olarak sa veya yukar, (-) eksi olarak sol veya aa ifade edilmitir. lm dzlemi iin klavuz olarak +A eksen yarsnda sabitlenen akm vektr alnmtr. Anlk gerilim vektr, akm enerji transferini gstermek iin kullanlmtr ve akm vektr ile ilikili faz asna sahiptir. faz as, akm ve gerilim uyumlu olduunda sfrdr ve sayacn saat ynnde pozitiftir. Drt eyrek daire, art gerek eksen zerinde 1 ila 4 aras sayacn saat ynnde numaralandrlmtr. 49
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Anlk akmla ilikili anlk gerilimi gsteren vektr ilk eyrekte iken; +Ai, enerji tketiminin gerek durumunu ve +Ri ise enerji tketiminin sanal veya reaktif durumunu temsil eder. Gerilim vektr ikinci eyrekte iken; -Ac, enerji tketiminin gerek durumunu ve +Rc ise enerji tketiminin sanal veya reaktif durumunu temsil eder. Gerilim vektr nc eyrekte iken; -Ai, enerji tketiminin gerek durumunu ve -Rc ise enerji tketiminin sanal veya reaktif durumunu temsil eder. Gerilim vektr drdnc eyrekte iken; +Ac, enerji tketiminin gerek durumunu ve -Rc ise enerji tketiminin sanal veya reaktif durumunu temsil eder. Gerilim vektr, +R ve -R yar eksenlerinde uyumlu iken, son llen reaktif durumlara benzer trde bir tketim durumu yoktur. Tm lm deerleri bir zaman ilevi olduundan +Ai(t) eklinde gsterilebilir. Bu ekilde; vektr toplamlarnn eitlikleri, sadece anlk deerler iin dorudur. Bamsz kayt deerleri, dier kayt toplamlarnn hesaplanmasnda en son nokta olarak kullanlamaz ( Kayt-X <> sqrt (Kayt-Y2 + Kayt-Z2) gibi).
eyrek daire 1 2 3 4
Gerek bileen +Ai -Ac -Ai +Ac
Tepki bileeni +Ri +Rc -Ri -Rc
ekil C.4 - 1 ila 4 aras eyrek dairelerde vektr diyagramlar 50
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Ek D (Bilgi iin) Eriim seviyeleri - Sistem gvenlii

Tarife cihazna eriimin kstlanmas iin deiik gvenlik seviyeleri tanmlanmtr. Bunlarn her hangi biri veya hepsi, bir tarife cihaznda kullanlabilir. Eriim seviyesi 1 Eriimin gereklemesi iin sadece bu protokol bilgisi gereklidir. Eriim seviyesi 2 Giriin doru yaplmas iin bir yada daha fazla parola gereklidir. Eriim seviyesi 3 Eriimin gereklemesi iin gizli bir algoritmaya sahip bir tu veya veri kombinasyonu gereklidir. Eriim seviyesi 4 letiimin devam etmesine izin verilmesinden nce geici bir balant veya devre anahtar gibi fiziksel bir deiiklii salayacak tarife cihazna fiziksel giri gerektirir.
51
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Ek E (Bilgi iin) Dorudan yerel veri deiimi iin E protokol kipi kullanlan HDLC LME protokol
IEC 62056-42, IEC 62056-46 ve IEC 62056-53 standardlarnda tarif edilen protokol ynlar kullanlmaldr. Z Baud hzna deitirme, C protokol kipinde olduu gibi ayn yerde olmaldr. Bilgi/istee bal seim mesajndaki gibi ayn yapya sahip olan deitirme onay mesaj, bu nedenle ayn hzdadr fakat hala (7E1) eliindedir. Bilgiden sonra, ikili kip (8N1) kurulur. Sunumcu bilgi dizgisi, sunumcu programlarnda bir sabit olduundan; ayn zamanda baud hzn ve ikili kipi (Z hz 8N1) deitirmek kolayca mmkn olabilmektedir. 2 Z 2 CR LF ACK karakterleri, kendi /e1 denklerine benzetmek yerine doru eleme bitleri eklenerek 8 bitli denkleri ile yer deitirebilir. Bu alternatif yntem, istemci tarafndan anlalr deildir. Her iki tarafta benzer davranlara sahiptir (ayrca ekil E.4 e baknz). HDLC protokol E kipini (W = 2) destekleyemeyen bir istemci, Y eklinde tanmlanan bir protokol kipinde cevap verebilir (normalde C protokol kipi). Sunumcunun (tarife cihaz) artrlm yetenei, saya kimlik dizgisinin bir paras olan \W k dizisi ile iletiime geer. (Madde 6.3.14 alt balk 14, 23 ve 24).
E.1 Genel bak
ekil E.1 - E protokol kipine giri (HDLC)
52
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
E.2 Okuma kipi ve programlama kipi

Bu kipler, protokoln daha st seviyelerinde ele alnr. Saydam bir kanal kurulmasndan sonra; HDLC LME protokol, doru veri kullanmay nemser ve DLMS tabanl uygulama, sadece okumay veya okuma/yazma eriimi gibi haklara eriimi ele alr. Gerekli ilemleri, IEC 62056-42, IEC 62056-46 ve IEC 62056-53 standardlarnda aklanmtr. Ak emalar ve dorudan yerel veri deiimi protokol iin HDLCye gei aada gsterilmitir.
ekil E.2 - E protokol kipinde, HDLC LMESNE gei ak emas 53
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
E.3 E protokol kipinde ak diyagram anahtar

Mesaj biimleri STEK KMLK Bilgi /? Cihaz Adresi !CR LF / XXX Z Kimlik CR LF ACK 2 Z 2 CR LF STX VER ! CR LF ETX BCC
VER OKUMA (A veri okuma kipinde) Not -
Tarife cihaz iin aktiflik zaman dolma sresi, ilemin balang sresinden sonraki her hangi bir hareketinden sonra 60 sn ila 120 sn arasndadr.
E.4 Fiziksel katman - Giri

lem ats, Fiziksel katman hizmetleri ve balant ynelimli asenkron veri deiimi iin prosedrlere denktir (IEC 62056-42 standard).
ekil E.3 - Fiziksel katman primitifleri
54
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
ekil E.4 - Sadece bir kipe deiebilen fiziksel katman primitiflerine rnek
E.5 Fiziksel katman primitifleri

PH-CONNECT.request PH-CONNECT.request primitifi, bu balant trnde arlmadan nce PH-Layer varl yukarda tanmlanan prosedre gre balanty tesis etmeye balar. Cihaz adresi, PhConnType primitifi aracl ile geirilir. Bu amala, daha dk seviyedeki MAC adreslerinin cihaz adreslerine elemesi belirlenmek zorundadr. PHCONNECT.request sunumcu (tarife cihaz) tarafndan balatlamaz. PH-CONNECT.confirm Sunumcudan ACK 2 Z 2 CR LF veya NAK mesaj alndnda PH-CONNECT.confirm primitifi uygun bir sonu parametresi ile arlr. Mesajlar: ACK 2 Z 2 CR LF Dier cevaplar lme cihaznda, E HDLC LME protokol kipi balar. PH-CONNECT.request baarsz
PH-CONNECT.indication Sunumcunun PH-Layer i E HDLC LME protokol kipini PH-CONNECT.indication 55
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Primitif kullanlarak MAC alt katmanna tantlr. HDLC ilemleri sresince sre amlar gibi durumlar HDLC kurallarna gredir. PH_ABORT.request PH-Layer varl balanty keser. Not BREAK, sadece istemci iin yereldir, sunumcu cevap vermez, sre am kullanlr. HDLC iin sre amlar IEC 62056-46 standardnda tanmlanmtr.
PH_ABORT.indication BREAK tespit edildiinde; sunumcu PH-Layer varl, kendi durum makinasn balang durumuna getirir ve balantnn sonlandrldn gstermek iin PH-ABORT.indication hizmetini arr.
E.6 Veri balant katman

Ayrntlar, IEC 62056-46 standardnda verilmitir.
56
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
Kaynaklar
EC 62056 - 61: 2002 EC 62056 - 62: 2002 Elektrik lme - Saat okuma, tarife ve yk denetimi iin veri deiimi - Blm 61: Nesne tanmlama sistemi (OBIS) Elektrik lme - Saat okuma, tarife ve yk denetimi iin veri deiimi - Blm 61: 62: Arabirim snflar
ISO/IEC 7498-1: 1994 Bilgi teknolojisi - Ak sistemler dahili balants - Temel klavuz model: Temel Model ISO/IEC 7498-2: 1989 Bilgi ilem teknolojisi - Ak sistemler dahili balants - Temel klavuz model - Blm 2: Gvenlik mimarisi ISO/IEC 7498-3: 1997 Bilgi teknolojisi - Ak sistemler dahili balants - Temel klavuz model- Blm 3: simlendirme ve adresleme ISO/IEC 7498-4: 1989 Bilgi ilem teknolojisi - Ak sistemler dahili balants - Temel klavuz model- Blm 4: Ynetim ats ISO/IEC 13239: 2000 Bilgi teknolojisi - Telekominikasyon ve sistemler aras bilgi deiimi - Yksek seviyeli veri balant denetimi (HDCL) prosedrleri
57
ICS 35.240.60; 91.140.50
TRK STANDARDI
TS EN 62056-21/Nisan 2004
ndeks
A protokol kipi, Akm dngs, Ak emas, Alc, Ana cihaz, Atf yaplan standardlar, Aydnlatma artlar, B protokol kipi, Bibliyografya, Biimlendirilmi kodlar, Biimlendirilmi okuma ve yazma, Biimlendirilmi yrtme, Bileenlerin yerleimi, Bilgi mesaj, Bilgi, Blok denetim karakteri, Blok mesaj, C protokol kipi, evresel, k karakteri, D protokol kipi, Dalga boyu, Deiken kodlama, Deiken veri rnekleri, Deiken veri snf, Denetim karakteri, E protokol kipi, Elektriksel arayz, epki ve alglama sreleri, Eriim seviyeleri Eriim seviyesi, Fiziksel katman, Fiziksel zellikler, Gelimi ilevler, Grup kodlamas, Grup okuma rnekleri, Grup veri snf, Gvenlik, Hata mesajlar, HDLC LME protokol, HDLC protokol HHU, Hizalama, letim, letiim kipleri, letiimin bitii, letm hz, Is artlar, stek mesaj, stemci, Kalite, Kanallar, Karakter biimi, Karakter iletimi, Karakter kodu, Kayt kodlamas, Kayt rnekleri, Kayt veri snf, Kesme mesaj, Kimlik mesaj, Ksaltmalar, Ksmi bloklar, Ksmi veri iletiimi, Kodlama yetenekleri, Mesaj ierikleri, Mesaj tanmlar, Mknats, Okuma kafas, Okuma kipi, Optik arayz, Optik karakteristikler, Parametre veri kodlamas, Parametre veri rnekleri, Parametre veri snf, PH-Layer primitifleri, Pille alan tarife cihazlar, Programlama kipi, Programlama kipine gei, Programlama kipine giri, Programlama komut mesajlar, R2, R4, W2 ve W4 komutlar, Sezon kodlama, Sezon okuma rnkeleri (R2), Sezon silme rnekleri (W2), Sezon veri snf, Sinyal kalitesi, Sistem gvenlii, Sz dizimi diyaram, Sunumcu, Tanmlar, Tarife cihaz, Tekrar istek mesaj, Tercih seme mesaj, Terimler, Uyandrma yntemi, reticiye zel ilem, reticiye zel kodlama, Veri balant katman, Veri iletim protokol, Veri mesaj, Veri okuma, Veri okumann bitii, Verici, Yardmc cihaz, Yk kimlii kodlamas, Yk kimlii rnekleri, Yk kimlii veri snf, Yrtme kodlamas,
58

TS en 62056-21

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS en 62056-21

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ICS 35.240.60; 91.140.

ICS 35.240.60; 91.140.50

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

ICS 35.240.60; 91.140.50

ICS 35.240.60; 91.140.50

ICS 35.240.60; 91.140.50

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. 1

TS EN 62056-21/Nisan 2004 Ad (Trke)

IEC 62056 46: 2002

IEC 62056 53: 2002

ISO/IEC 646: 1991

ISO/IEC 1155: 1978 ISO/IEC 1177: 1985

Bilgi ilem - Ynl iletiim senkronize karakterleri ve balama/durma karakter yaps

ISO/IEC 1745: 1975 ISO/IEC 7480: 1991

Terimler, tarifler ve ksaltmalar

3.1 Terimler ve tarifler

3.1.1 Tarife cihaz

3.1.2 Ana cihaz (master)

3.1.3 Yardmc cihaz (slave)

ICS 35.240.60; 91.140.50

4.1 Elektrik akm dngs arayz

lem sresince azami ak devre gerilimi

ekil 1a ki telli tek yardmc istasyon devre emas

ICS 35.240.60; 91.140.50

e) ki telli tesisatta devre yerleimi (oklu yardmc istasyon)

ICS 35.240.60; 91.140.50

4.2 V.24/V.28 elektriksel arayz

4.3 Optik arayz

ekil 2a Bileenlerin yerleimi

ekil 2b ller ekil 2 Okuyucu kafann yaps

ICS 35.240.60; 91.140.50

4.3.2 Mknatsn karakteristik verisi

ap d1 = 13 mm 1 mm; D ap da = 28 mm asgari Mknatslanma: Tarife cihaz doru ynlendirilmi kuzey kutbu

ekil 3b ller ekil 3 Mknatsn karakteristik verisi

ICS 35.240.60; 91.140.50

4.3.3 Tarife cihaznda bileenlerin yerleimi

ekil 4 Optik port kesiti

4.3.5 Optik karakteristikler 4.3.5.1 Dalga boyu

ICS 35.240.60; 91.140.50

ekil 5 Verici iin deney yerleimi

ekil 6 Alc iin deney yerleimi 8

ICS 35.240.60; 91.140.50

4.3.5.4 Ortam aydnlatma art

4.3.5.5 Ortam scaklk art

Klavuz scaklk, 23 oC 2 oCdir.

5.3 Sinyal kalitesi

5.4 Karakter biimi

5.5 Karakter kodu

5.6 Karakter gvenlii

Veri iletim protokol

ICS 35.240.60; 91.140.50

6.2 Blok denetim karakteri hesaplamas

6.3 Mesaj tanmlamalar

6.3.1 stek mesaj

6.3.2 Kimlik mesaj

6.3.3 Onay/seenek seim mesaj

6.3.4 Veri mesaj (programlama kipi hari)

ICS 35.240.60; 91.140.50

6.3.5 Onay mesaj

6.3.6 Tekrar-istek mesaj

6.3.7 Programlama komut mesaj

6.3.8 Seimlik ksmi bloklarn kullanld programlama komut mesaj