9. Arzu ve istek eş anlamlıdır.

ANLAM DÜZEYİNDE ANLATIM BOZUKLUKLARI

10. Neşeli ve şen eş anlamlıdır.
GEREKSİZ SÖZCÜK KULLANIMI 11. İki günde bir ile günaşırı eş anlamlıdır.

İyi bir cümle, aynı şeyi anlatan iki kelimeye sahip ol-
mayan cümle demektir. Bu cümlede bir sözcüğü çı-
kardığımızda anlam bozukluğu yaşanmıyorsa eğer,
yani anlam daralmıyorsa, o cümle içerisinde gerek-
siz sözcük yer almaktadır.

ÖRNEKLER
1. Bize gösterdiği ilgi ve alaka çok hoşuma
gitti.
2. Basketbol maçındaki yanlış pas hatası yü-
zünden kupayı kaybettiler.
3. Şirkette var olan mevcut ikilik günden güne
büyüyordu.
4. Diyarbakır’daki arkadaşımla karşılıklı me-
sajlaşıyoruz.
5. Hep güç ve müşkül zamanlarda karşıma çı-
kar.
www.edebiyatveturkce.com

6. Başarılı olmasının koşulu, ders çalışmasına

bağlıdır diyebilirim.
7. Yazar, bazı şeyleri yaşanmış deneyimlerden
yola çıkarak bulmuş.
8. İlk defa Bursa’da tanıştık onunla.
9. Beklenmedik sürprizler beni hep mutsuz
ediyor.
10. Öğrenciler, arzu ve isteklerini dershane yö-
netimine bildirecek. SÖZCÜĞÜ YANLIŞ ANLAMDA KULLANMAK
11. Neşeli, sağlıklı ve şen bir görüntüye sahipti
bu çocuklar. Her kelime, Türkçe içerisinde bir anlamı karşılar. An-
cak ses benzerlikleri, bazen anlatım bozukluğuna yol
12. Doktor, ona iki günde bir günaşırı olacak
şekilde ilaç kullanmasını önermiş. açan yanlış kullanımlara sebep olmaktadır. Bununla
beraber sahip olmadığı bir anlamı yüklemek de sı-
kıntı yaratacaktır.
CEVAPLAR
1. İlgi ve alaka aynı anlama gelmektedir. ÖRNEKLER
2. Pas hatası zaten yanlış bir iş sonucu ortaya
çıkar. 1. 24 Haziran 1991 senesinde dünyaya geldi.
3. Mevcut olan şey, zaten var olan şeydir. 2. Tüm fabrika atıkları, gölün yüzeyini kapsa-
4. Mesajlaşmak zaten karşılıklı yapılan bir iş- mıştı.
tir. 3. Üzerindeki gömleğin ücreti ne kadar
5. Müşkül ve güç eş anlamlıdır. sence?
6. Koşul ve bir şeye bağlı olmak aynı anlamı 4. Gökyüzündeki kuşların kanat çırpınışları
taşır. oldukça ilgi çekiciydi.
7. Tanışmak, ilk defa gerçekleşecek bir ey- 5. Tüm fidanlar birazdan bu ormana ekile-
lemdir. cek.
8. Sürprizler, beklenmediktir. 6. Yıldan yıla biriken borçlar ülkenin dışa ba-
ğımlılığını sağladı.

www.edebiyatveturkce.com
 7. Bu ülke, dünya petrol rezervlerinin yüzde
on beşini topraklarında barındırıyor.
8. Öğrenci sayısının kalabalık olması, bu so-
nucu doğurdu.
9. Bu üniversitede öğretim görüyordu.
10. Türkiye sanat alanında azımsanacak bir
ülke değil.
11. Bu devlet yıllarca Fransız sömürgesi al-
tında ezildi.
12. Arkadaşımın verdiği insanüstü çaba beni
çok mutlu etti.
13. En sevdiğim kitaplarımı nereye koydu-
ğumu bir türlü bulamıyorum.

CEVAPLAR
1. 24 Haziran 1991 bir tarihtir. Sene yerine
tarih kullanılmalıydı.
2. Gölün yüzeyi kapsanmaz. Yüzeyler kapla-
nır.
3. Fiyat, bir nesne karşılığı ödenen para iken
ücret, hizmet karşılığı ödenen paradır. Bu
www.edebiyatveturkce.com

nedenle “fiyat” kelimesi kullanılmalıdır.

4. Kanat çırpmak ile çırpınış aynı anlamda
değildir. Kanat çırpmaları olmalıdır.
5. Fidanlar ekilmez, dikilir.
6. Dışa bağımlı olmak, kötü bir iştir. Sağla-
mak ise olumlu bir iştir. Bu nedenle sağla- ÇELİŞEN SÖZCÜK KULLANIMI
mak yerine “neden oldu” denmelidir.
7. Barınmak eylemi, sonradan ortaya çıkmış Bir cümlenin iyi olma durumunu etkileyen şeylerden
bir şeyin saklanması; bir yere sığınılması biri de ihtimal ve kesinliğin bir arada bulunmasıdır.
anlamını taşır. Bu nedenle barınmak ye- Bu, anlatım bozukluğu yaratacaktır.
rine bulunmak kelimesi tercih edilmelidir.
8. Sayı kalabalık olmaz, sayı çok olur. ÖRNEKLER
9. Öğretim görülmez, öğrenim görülür.
1. Galatasaray; birer yıl arayla üç kez, üst üste
10. Azımsamak, bir şeyin nicelik olarak az bu-
Şampiyonlar Ligi’ne katıldı.
lunmasıdır. Bu cümlede küçümsemek
2. Aşağı yukarı tam beş saatlik yolumuz var.
doğru ifadedir.
11. Cümlede yapılan bir iş vardır. Bu işin adına
sömürü denir. Sömürünün sonucunda or- CEVAPLAR
taya çıkan şeye sömürge denir. Bu cüm- 1. Birer yıl ara ile üç kez üst üste aynı an-
lede “sömürü” kelimesi kullanılmalıdır. lamda değildir.
12. Çaba verilmez, çaba gösterilir. 2. Tam ve aşağı yukarı sözcüğü çelişmektedir.
13. Bir eşya, konduğu yerde unutulur. Bu ne-
denle eşyaları nereye koyduğunuzu hatır- SÖZCÜĞÜ YANLIŞ YERDE KULLANMAK
layamazsınız. Bulmak eylemi bu cümleye
En sık kullanılan anlatım bozukluğu türüdür. Bir söz-
uygun değildir.
cüğün yanlış yerde kullanımı anlamın tamamen de-
ğişmesine, bazen bozulmasına yol açar.

www.edebiyatveturkce.com
ÖRNEKLER 2. İrem Hanım, bırak iğne yapmayı ameliyat
bile yapamaz.
1. Galatasaray’ın “Ada Projesi” Divan Kuru-
3. Alkol ölüme hatta kansere yol açar.
lunda 70’e karşı 24 oyla reddedildi.
2. Ünlü şairin 75. ölüm yıl dönümünde çeşitli 4
ÇÖZ:
etkinlikler düzenlendi.
3. Annemin yıllardır pişirdiği yemeği yiyeme- Beyin zarı iltihapları iyi tedavi edilmezse ölüme
dim. hatta sara nöbetlerine yol açabilir.
4. 300 bin lira ile kaybolan THY Kopenhag bü-
rosunun muhasebecisi aranıyor.
ATASÖZÜ VE DEYİM YANLIŞLIKLARI
5. Alınan bu karar savaşta askerin daha çok
ölmesine sebep oldu. Kalıp ifadeleri değiştirerek kullanmak her zaman
anlatım bozukluğuna sebep olur.
CEVAPLAR
1. 70 evet oyuna karşı 24 hayır oyu geldiğini ÖRNEKLER
düşünürsek 24 hayır oyunun daha önemli 1. Yorgunluktan dizlerimin bağı çözülmüştü.
olduğu ortaya çıkacağı için sözcüğün yanlış 2. Tüm itirazlara göz yumdu.
yerde kullanımı söz konusudur.
2. Bu cümlede şair, 75 kere ölmüş ve biz CEVAPLAR
onun bu seneki yıl dönümünü kutluyoruz
anlamı çıkmaktadır. Ancak 75 kere olan yıl 1. Dizlerin bağının çözülmesi yorgunluktan
www.edebiyatveturkce.com

dönümüdür. Ölüm değildir. Bu nedenle değil korkudan olur.

yer değiştirmelidir. 2. Göz yummak, hoş görmektir. Ancak dav-
3. Bu cümlede pişirme eyleminin yıllar boyu ranışlara göz yumulurken itirazlara kulak
yapıldığı anlamı çıkmaktadır ancak ye- tıkanır.
meme işi yıllardır olacağından “Annemin
pişirdiği yemeği, yıllardır yiyemedim.” ÇÖZ:
cümlesi daha doğru olacaktır. Sevda Hanım’a bu mahalledeki bütün kadınlar
4. Bu cümlede kaybolan sıfatı, THY Kopenhag dert yakınır, sorunlarını anlatır.
bürosunun önüne gelmiştir. Oysa burada
kaybolan muhasebecidir. Bundan ötürü
THY Kopenhag bürosunun 300 bin lira ile CÜMLEDE BELİRSİZLİK BULUNMASI
kaybolan muhasebecisi denmesi uygun- Cümlede anlatılmak istenen işin kim tarafından ya-
dur. pıldığı veya o işten etkilenenin kim olduğunun bilin-
5. Bu cümlede sanki asker birden fazla kez mediği cümlelerde anlam belirsizliği vardır.
ölüyormuş anlamı bulunmaktadır. Bu ne-
denle hatalı bir kullanımdır. “Alınan bu ka-
ÖRNEKLER
rar savaşta daha çok askerin ölmesine se-
bep oldu.” denmelidir. 1. Balık tutmayı babamdan daha çok severim.
2. Yarışmada birinci olduğuna sevindim.
MANTIK YANLIŞLIĞI

Genel olarak sıralama yanlışlığına bağlı olarak dü- CEVAPLAR

şüncenin yanlış kurgulanmasıyla ortaya çıkar. 1. Bu cümleden balık tutma işinin baba ile kı-
yaslandığı anlamı da balık tutmayı her iki-
ÖRNEKLER sinin de sevdiği anlamı da çıkmaktadır. Bu
cümlede netlik bulunmadığı için bir anlam
1. Bir lokma ekmeği bırak, yemek bile bula-
belirsizliği söz konusudur.
mıyoruz.

www.edebiyatveturkce.com
 2. Yarışmada birinci olanın kim olduğu belli için ikinci cümlenin de öznesi “dershane
değildir. Yarışmada “senin” birinci oldu- inşaatı” gibi gösterilmiştir. Oysa hizmete
ğuna ve “onun” birinci olduğuna sevindim girecek olan da “dershane”dir.
anlamları çıktığından burada bir anlam be-
lirsizliği söz konusudur.

NOT: Anlam belirsizlikleri, ÖSYM tarafından anlatım

bozukluğu haricinde direkt olarak “anlam belirsiz-
liği” şeklinde sorulmaktadır.

DİL Bİ LGİSİ DÜZEYİNDE A NLATIM BOZUKLUKLA RI

ÖZNE YANLIŞLIĞI – EKSİKLİĞİ

Sıralı ve bağlı cümlelerde aynı özneyi almayan yük-

lemlerin bir arada kullanılması sonucu oluşan anla-
tım bozukluğudur. Bağımlı cümle gibi duran cümle-
lerde ortaya çıkar.
ÇÖZ:
Bu ülke vatandaşının en büyük güvencesi basındır
ÖRNEKLER ve ondan çok şey beklemektedir.
1. Hırsızların ifadesi yarın alınacak ve mahke-
meye sevk edilecekler. NESNE EKSİKLİĞİ
www.edebiyatveturkce.com

2. Kitaptaki yanlışlar düzeltilecek ve ikinci
baskıya girecek.
3. Bu tür dergilerin sayısı azalıyor, okunmaz
oluyor.
4. Dershanenin inşaatı dün gece bitirildi, haf-
taya hizmete girecek.
CEVAPLAR
1. Mahkemeye sevk edilecek olan “hırsızlar”
kelimesidir. Cümlede “hırsızlar” geçmediği
için özne eksikliği oluşmuştur çünkü “hır-
sızlar” kelimesi geçmediğinde özne ortak-
mış gibi “hırsızların ifadesi” diğer cümlenin
de öznesiymiş gibi düşünülür.
2. Sıralı cümlelerde bu tür hatalar ögenin or-
tak gibi düşünülmesinden kaynaklanır.
İkinci cümlede sanki baskıya “kitaptaki
yanlışlar” girecekmiş gibi özne ortaklaştı-
rılmıştır. Olması gereken “Kitap, ikinci bas-
kıya girecek.” İfadesidir.
3. Çıkmış soruda yer alan cümlede dergilerin
sayısı azalıyor, dergilerin sayısı okunmaz
oluyor gibi bir ifade ile özne ortakmış gibi
gösterilmektedir. Oysa okunmaz olan der-
gilerdir. Yani ikinci cümlede özne eksiktir.
4. Dün gece bitirilen dershane inşaatı, birinci
cümlenin öznesidir. Sıralı cümle olduğu
Nesne alması gereken fiilden önce nesne getirilme-
mesinden kaynaklanan anlatım bozukluğudur.
ÖRNEKLER
1. Öğrenciler, ders konusu için aralarında ka-
rar verdiler ve uyguladılar.
2. Öğrencilerimize kızmıyor, aksine çok sevi-
yoruz.
3. Dün akşam satın aldığım romanın konusu
o kadar ilgi çekiciydi ki sabaha kadar oku-
dum.
4. Bizim ailede büyükler, bize geceleri masal
okuyarak uyutmaya çalışırdı.
5. Yasalara göre kâğıda yazı yazmak, yırt-
maya çalışmak bu ülkede yasaktır.
CEVAPLAR
1. Eksiklikler genel anlamda sıralı veya bağlı
cümlelerde ortaya çıkar. Tüm örnekler için
geçerlidir. Öğrenciler ders konusu için ara-
larında karar vermiş ve uygulamışlardır.
Ancak neyi uyguladıkları belli olmadığı için
“nesne” eksikliği söz konusudur. Yani
doğru cümle “Aralarında karar verdiler,
kararı uyguladılar.” Olmalıdır.
2. Yine sıralı cümlede öğrencilerimize kızmı-
yor, seviyorduk ifadesinde ikinci cümlenin

www.edebiyatveturkce.com
 nesnesi bulunmamaktadır. Doğru cümle 5. Gençleri eğitmeli, güçlendirmeli ve destek
“Öğrencilerimize kızmıyor, öğrencilerimizi olmalıyız.
seviyorduk.” olmalıdır.
3. Bu cümlede yine okunan roman ilgi çekici- CEVAPLAR
dir. Ve romanı sabaha kadar okumuştur.
1. Almanya, Fransa’ya girememiş. Bunun ce-
Neyi okumuştur sorusuna cevap veren bir
vabı yok. Almanya, Fransa’dan çekilmiştir.
nesne bulunmadığı için nesne eksikliği söz
Bu cümlenin de cevabı bulunmamaktadır.
konusudur.
2. Bu cümlede kremin nereye sürüleceği geç-
4. Bu cümlede aile büyükleri birilerini uyut-
memektedir. “Yüzüne krem sürerdi.” ol-
maya çalışmaktadır ancak “kimi” uyuttuk-
ması gerekir.
ları cümlede geçmediği için nesne eksikliği
3. Cümle okunduğu zaman uzaklaşma eyle-
söz konusudur.
minin “ayrılma hâliyle” verilmesi gerektiği
5. Bu cümlede fiilimsiler içinde bir eksiklik yer
açıktır. Yani nereden uzaklaşıyor sorusuna
almaktadır. Kâğıtları yırtmak ifadesi cüm-
cevap olarak “insanlıktan” ifadesi cümlede
lede geçmediğinden yan cümlenin nesnesi
geçmelidir.
eksiktir.
4. Giriş eylemi için yönelme hâli cümlede
geçmektedir ancak çıkış için ayrılma hâli
ihtiyacı vardır. Bu nedenle “Çin’den” ifa-
desi cümlede yer almalıydı.
5. “Gençleri eğitmeli ve destek olmalıyız.”
cümlesinde kime destek olacağımız geç-
www.edebiyatveturkce.com

memektedir. “Gençlere” kelimesi eksik ol-

duğu için dolaylı tümleç eksikliği söz konu-
sudur.

DOLAYLI TÜMLEÇ EKSİKLİĞİ

Eksikliklerin tümünün yöntemi aynıdır. Eksiklikler de

birden fazla yargıya bağlı olarak ortaya çıkar. Farklı
tümleçlerin bulunması gereken cümlelerde aynı
yükleme bağlama sonucu ortaya çıkan tümleç yan-
lışlığını gösterir. YÜKLEM EKSİKLİĞİ

Genel olarak sıralı veya bağlı cümlelerde ortaya çı-

ÖRNEKLER
kan bir durumdur. Cümledeki anlamdan yola çıkıla-
1. Almanya, Fransa’yı bombalamış ama gire- rak bir yüklemin iki cümleyi de karşılamadığı anlaşı-
memiş ve çekilmiştir. lırsa yüklem eksikliği ortaya çıkar.
2. Annem uyanınca yüzünü yıkar ve krem sü-
rerdi. ÖRNEKLER
3. İnsanlığa ulaşıyor muyuz yoksa uzaklaşıyor
1. Geçen sene beş kaynak, bu sene de yedi
muyuz?
kaynak ulaştırmalıyız.
4. Çin’e giriş ve çıkışlar yasaklanacak.

www.edebiyatveturkce.com
 2. Oyun oynamayı çok, kitap okumayı hiç ÖRNEKLER
sevmezdi.
1. Herkes onun yanında olmayı denedi, bir
3. O bize daima dert, biz ona huzur verdik.
türlü başaramadı.
4. Dürüst biri olduğundan dün de bugün de
2. Hiçbiri söylenilenlere şaşırmıyor, söyle-
kuşkuya düşmüyorum.
nenleri dikkatle dinliyordu.
3. Hiç kimse ona gerçeği anlatmamış, yalan
CEVAPLAR yanlış sözlerle onu oyalamıştı.
1. Cümle okunduğunda bağdaşlığa dikkat
edilmelidir. Geçen sene ifadesi, “ulaştır- CEVAPLAR
dık” eylemini ister birinci cümlede. Yani
1. Sıralı ya da bağlı cümlelerde öznenin ve
ikinci cümlenin yüklemi, birinci cümleyi
yüklemin olumsuzluk ya da olumluluk du-
karşılamaz. “Geçen sene ulaştırmalıyız.”
rumundan ötürü ortak olması gerekir. Bu
ifadesi olmayacağından “Geçen sene ulaş-
nedenle “Herkes denedi, herkes başara-
tırdık, bu sene ulaştırmalıyız.” olmalıdır.
madı.” ifadesi hatalı olacağından “Hiç
2. Cümleye bakıldığında bir kıyas bulunmak-
kimse başaramadı.” olmalıdır.
tadır. Bu nedenle sevmezdi eylemi, her iki
2. Yine sıralı cümle örneği söz konusudur ve
cümlenin de yüklemi olamaz. Olması gere-
özne ortakmış gibi davranılmış ancak bi-
ken “Oyun oynamayı çok severdi.” ifadesi-
rinci cümlenin öznesi olumsuz, yüklemi de
dir.
olumsuz iken ikinci cümlenin yüklemi
3. Bu cümlede o ve biz eylemlerinin ortak
olumludur. Olması gereken, “Herkes dik-
yüklemi olarak “verdik” ifadesi kullanıla-
www.edebiyatveturkce.com

katle dinliyordu.” ifadesidir.

maz. Çünkü sıralı cümle söz konusu ve “O
3. Çıkmış sorudan alınan bu cümlede “Hiç
bize dert verdi, biz ona huzur verdik.”
kimse ona gerçeği anlatmamış, herkes ya-
doğru ifadedir.”
lan yanlış sözlerle onu oyalamıştı.” olmalı-
4. Bu çıkmış sorudan alınan cümlede dikkat
dır.
edilmesi gereken husus, dün ve bugünün
aynı yüklemle karşılanamayacağıdır. Bu NOT: “Kimse, hiç kimse, hiçbiri” sözcükleri özne gö-
nedenle “Dün kuşkuya düşmedim, bugün revi üstlenirse bu öznelere bağlı yüklemler “olum-
de düşmüyorum.” olmalıdır. suz” olmak zorundadır.

ÖZNE-YÜKLEM UYUMSUZLUĞU

OLUMLULUK – OLUMSUZLUK DURUMU

Cümle içerisinde özne olumluysa yüklem de olumlu,
özne olumsuzsa yüklem de olumsuz olmak zorunda-
dır.

Kimse beni dinlemezlik yapmasın artık.

Olumsuz olumsuz

Kimse hareket etmesin, herkes beni dinlesin.

Olumsuz olumsuz olumlu olumlu

Cümlelerde birden fazla yargının bulun-

ması durumunda yüklemler ortak bir özneye bağ-
lanabilir. Bu durumda özne ile yüklem arasında
olumluluk ve olumsuzluk uyumu olmayabilir ve
anlatım bozukluğu oluşur.
TEKİLLİK – ÇOĞULLUK UYUMU

www.edebiyatveturkce.com
Temel olarak tekillik ve çoğulluk uyumunda esas ✓ O gün sinemaya sen, ben ve Ali (biz) git-
şudur: miştik.
✓ İçeride annem, kardeşim ve ben (biz) var-
Özne tekilse yüklem de tekil olur. dık.
✓ Sen ve kardeşin (siz) benimle geleceksiniz.
✓ Hoca, soruları tek tek kâğıda yazıyor.
Bazı cümlelerde özne tekil olduğu halde yüklem ço-
Özne insan ve çoğulsa yüklem tekil de olabilir, ço-
ğul olabilir. Nezaket, alay vb. sözlerde bu durum
ğul da olabilir.
geçerlidir.
✓ Futbolcular sahada uyuyorlar.
✓ Futbolcular sahada uyuyor.
✓ Avukatlar onu savunmak istememiş.
✓ Avukatlar onu savunmak istememişler.

Eğer özne; hayvan, bitki, nesne, organ adları ve

soyut adlarından oluşup çoğul oluyorsa yüklem
genellikle tekildir.

✓ Bu tür duygular insanı yıpratır.

✓ Kolları eşyaları kaldıracak güce kavuşa-
madı.
✓ Dün sabah bitkiler budandı.
www.edebiyatveturkce.com

✓ Eski aşklar unutuldu.

Özne, anlamca çoğul sözcüklerden oluşuyorsa TAMLAMA YANLIŞLIĞI

yüklem tekil olur. Tamlama ögelerinden birinin yerinde kullanılma-
ması sonucu oluşan anlatım bozukluğudur.
✓ Herkes dışarı çıkmış.
ÖSYM’nin en sevdiği anlatım bozukluğu soruların-
✓ Birçok öğrenci yarınki sınava hazırlanama-
dan biridir.
dığını söylüyor.

Çoğul özne, insan dışındaki varlıklar, kişileştirme ÖRNEKLER

sanatına uğramış bir varlıksa yüklemin çoğul ol-
1. Müdür ve bina sorumlusu binayı birer bi-
ması anlatımı bozmaz.
rer kontrol etti.
✓ Nehirler, ilkbaharda denize doğru coşkuyla 2. Bu ülkeye teknik ve bilgi yardımında bulu-
koşuyorlar. nacağız.
✓ Ağaçlar baharı karşılamak için süslendiler. 3. Bu yasadan özel ve kamu kuruluşlarında
çalışanlar yararlanacak.
ÖZNE YÜKLEM
Ben + sen + o Biz CEVAPLAR

Ben + o Biz 1. Bu cümlede anlama dikkat edilmelidir.

Müdür sorumlusu diye bir kavram geçerli
Sen + o Siz
olmadığından doğru cümle şöyle olmalıdır:
Ben + sen Biz “Bina sorumlusu ve müdür, binayı birer bi-
rer kontrol etti.”
2. Yapılan en büyük hatalardan biri de sıfat
tamlaması ile isim tamlamasının tamlana-
nını ortak almaktır. Tamlamalar ayrı ayrı
✓ Sen ve Ali(Siz), benim de geleceğimi bili-
okunursa hata anlaşılır. “Bu ülkeye teknik
yordunuz.
yardımında bulunacağız.” Teknik yardımı

www.edebiyatveturkce.com
 diye bir ifade hatalıdır. Doğru cümle “Bu
ülkeye teknik yardımda ve bilgi yardı-
mında bulunacağız.” olmalıdır.
3. En çok sorulan ifadelerden biri yine bu
cümlede yer alan tamlamadır. 2. örnekte
olduğu gibi isim tamlaması ve sıfat tamla-
masının tamlananları ortak olamaz. Bu ne-
denle “Bu yasadan özel kuruluşlarda ve
kamu kuruluşlarında çalışanlar yararlana-
cak.” ifadesi olmalıdır.

Tamlama ögelerinden birinin eksik olması da anla-

tım bozukluğuna sebep olur. Bu da anlatım bozuklu-
ğunun en temel sorularından biridir. Tamlamayı oluşturan ögeler arasında tekillik-ço-
ğulluk uyumu olmaması da anlatım bozukluğuna
• Dile yenilikler getirmekten çok … imkânla-
sebep olur. Türkçede sayı sıfatlarından sonra ve
rını çoğaltmak gerekir.
bazı belgisiz sıfatlardan sonra gelen adlar (-ler, -lar)
(… olan yere “dilin” sözcüğü getirilmelidir.)
eki almaz.
• Atı suya götürebilirsiniz ama … su içmesini
sağlayamazsınız.
(… olan yere “atın” sözü getirilmelidir.) ÖRNEK
• Galatasaray bu sene bir sürü sorunlarla uğ-
www.edebiyatveturkce.com

Tamlayan ve tamlanan eki eksiklikleri de anlatım

raştı.
bozukluğuna sebep olur.
ÇATI UYUŞMAZLIĞI

Birleşik cümlelerde temel cümlenin yüklemi ile yan

cümlenin eyleminin çatı yönüyle uyum içinde ol-
ması gerekir. Örneğin yan cümlede fiilimsi etken,
temel cümledeki yüklem edilgense anlatım bozuk-
luğu ortaya çıkar.

ÖRNEKLER
• Dünkü maça her ne kadar iyi hazırlanmışsa
Birden fazla tamlayanın aynı tamlanana bağlan- da istenilen skor elde edilemedi.
ması anlatım bozukluğuna neden olur.
(“hazırlanmışsa” değil “hazırlanılmışsa” olacak.)

ÖRNEKLER • Bu eşyalar bir yıl boyunca çalışarak kaza-

• Edebiyatımız hem milli hem de halk edebi- nıldı.
yatı kaynakları yönüyle epeyce zengindir.
(“Çalışarak” değil “çalışılarak”)
(Edebiyatımız hem milli edebiyat hem de halk ede-
ÇÖZ:
biyatı kaynakları yönüyle zengindir.)
Sınavdaki soruları cevapladıktan sonra, cevaplar
optik forma işaretlenecek.
ÇÖZ:
Son yıllarda sanatsal ve sivil toplum etkinlikleri
oldukça arttı.

www.edebiyatveturkce.com