Macierze przeksztaªce«

1 Wprowadzenie
Wspóªrz¦dne zapisujemy jako wektor pionowy
 
x
(x, y) =
y

Denicja
 
x
Wspóªrz¦dne (x, y) w wektorze pionowym z dodatkow¡ jedynk¡ w trzecim wierszu  y 
1
nazywamy wspóªrz¦dnymi jednorodnymi.

Zapiszemy przeksztaªcenia pªaszczyzny w postaci macierzy tak, by ka»de przeksztaªcenie odpowiadaªo

lewostronnemu mno»eniu przez macierz.

2 Skalowanie
Je±li s to jest skala, to wówczas
   
x skalowanie s·x
−−−−−−→
y s·y

A gdyby to zapisa¢ przy pomocy wspóªrz¦dnych jednorodnych, to

   
x s·x
skalowanie 
 y − −−−−−→ s · y 
1 1

2.1 Nierówne skalowanie

Zmiana wspóªrz¦dnych

   
x skalowanie sx · x
−−−−−−→
y sy · y
Skal¡ nie jest jedna liczba s, tylko para liczb (sx , sy ).
We wspóªrz¦dnych jednorodnych

   
x sx · x
skalowanie 
 y − −−−−−→ sy · y 
1 1
Macierz skalowania do u»ywania ze wspóªrz¦dnymi jednorodnymi
 
sx 0 0
M = 0 sy 0 
0 0 1

1
3 Przesuni¦cia
Przesuni¦cie o wektor (px , py ).
Macierz przesuni¦cia to
 
1 0 px
P = 0 1 py 
0 0 1
Dzi¦ki wspóªrz¦dnym jednorodnym mo»emy wyrazi¢ przesuni¦cie jako mno»enie przez macierz!

4 Odbicia
punkt (x, y) macierz przeksztaªcenia

" #
1 0 0
odbicie wzgl¦dem osi Ox (x, −y) 0 −1 0
0 0 1

" #
−1 0 0
odbicie wzgl¦dem osi Oy (−x, y) 0 1 0
0 0 1

" #
−1 0 0
odbicie wzgl¦dem punktu (0, 0) (−x, −y) 0 −1 0
0 0 1

5 Obroty
Obrót wzgl¦dem ±rodka ukªadu

 
cos(α + β), sin(α + β)

(cos α, sin α)
1
β
α

Korzystamy z to»samo±ci trygonometrycznych

cos(α + β) = cos(α) · cos(β) − sin(α) · sin(β)

sin(α + β) = sin(α) · cos(β) + cos(α) · sin(β)

Macierz obrotu o k¡t β  
cos β − sin β 0
M =  sin β cos β 0 
0 0 1

2
6 Pochylenia
6.1 Pochylenie w kierunku osi Ox
Pod wpªywem tego przeksztaªcenia wszystkie linie poziome pozostaj¡ poziome.
Macierz pochylenia w kierunku osi Ox wyznaczonego przez prost¡ y =a·x ma posta¢

 
1
1 a 0
 
M = 0
 
1 0 
 
0 0 1

6.2 Pochylenie w kierunku osi Oy

Pod wpªywem tego przeksztaªcenia wszystkie linie pionowe pozostaj¡ pionowe.
Macierz pochylenia w kierunku osi Oy wyznaczonego przez prost¡ y =a·x to

 
1 0 0
 
M = a 1 0 
 
 
0 0 1

y = ax
m
e
d
l¦ y
g
pochylenie z O
w si
o
wyznaczone przez wzgl¦dem
prost¡ y = ax
osi Ox