ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ LỊCH SỬ

PHÁT TRIỂN CỦA VI SINH Y HỌC

ThS.Hà Liên
Mục tiêu

1. Trình bày được các khái niệm: vi sinh vật, vi sinh vật y
học, và đối tượng nghiên cứu.

2. Nêu được các mốc lịch sử phát triển cơ bản của vi sinh y
học và một số nhân vật có ảnh hưởng đến vi sinh y học.

3. Nêu được đặc điểm của VSV.

 Đối tượng nghiên cứu

 Vi sinh vật học (Microbiology):là môn học nghiên cứu về những

sinh vật nhỏ bé, mắt thường không nhìn thấy được, chỉ có thể
quan sát bằng kính hiển vi
 Vi sinh vật y học (Medical Microbiology): chuyên nghiên cứu về
các vi sinh vật ảnh hưởng tới sức khỏe của con người, cả về mặt
có hại và có lợi cho sức khỏe. VSVYH bao gồm các tiểu phân
môn như:
 Vi khuẩn học (Bacteriology): là khoa học nghiên cứu về những
VSV đơn bào không có màng nhân.
 Virus học (Virology): là khoa học nghiên cứu về những VSV
không có cấu trúc tế bào, kích thước bé hơn vi khuẩn.
 Một số đặc điểm của vi sinh vật

 Kích thước nhỏ bé: vi khuẩn đo bằng micromet (µm), virus đo

bằng nanomet (nm)

 Chuyển hóa nhanh và hấp thu nhiều: tính chất này được áp dụng
trong công nghiệp và xử lý chất thải.

 Sinh trưởng nhanh và phát triển mạnh: ứng dụng trong sản xuất
vacxin, kháng sinh.
Một số đặc điểm của vi sinh vật

 Thích ứng mạnh: các vsv có khả năng thích ứng rất nhanh
với môi trường.

 Dễ dàng biến dị: do bộ gen của vsv rất ít nên chúng dễ dàng
biến dị, đây là một đặc điểm nguy hiểm vì nhiều vsv biến dị
trở thành tác nhân gây bệnh nguy hiểm.

 Nhiều chủng loại và phân bố rộng:các vsv có khoảng 0,1

triệu loài, có ở khắp mọi nơi trên trái đất.
 Vai trò của vi sinh vật

 Vai trò có lợi của VSV

 Lên men: sản xuất bia, rượu, muối dưa, nem chua,…

 Sản xuất thuốc chữa bệnh: Insuline, kháng sinh,…

 Dùng để sx vacxin, huyết thanh

 Dùng trong sx phân lân, một số vsv có khả năng quang hợp,…

 Vai trò có hại: là căn nguyên của các bệnh nhiễm trùng, gây ô
nhiễm môi trường, hủy hoại các thức ăn,…
Những vấn đề hiện nay của VSVYH

 Gây các bệnh nhiễm trùng và gây dịch

 Vi khuẩn kháng kháng sinh

 Vi sinh vật mà đặc biệt là virus gây khối u và gây ung thư.

 Sự ô nhiễm môi trường

 Bên cạnh đó cũng phải kể đến những thành tự của khoa học y
khoa thế giới: tạo ra vacxin, kháng sinh, các loại kháng thể đơn
dòng,…
 Lịch sử phát triển

 Antoni Van Leewenhoek (1632-1723): là thợ buôn vải người

Hà Lan, năm 1676 ông đã làm ra kính hiển vi có độ phóng đại
275 lần, có thể quan sát được các hình thể vi khuẩn.

 Louis pasteur (1822-1895): nhà khoa học người Pháp, là

người sáng lập ra ngành vsv học và MD học.

 Năm 1881 ông đã tìm ra phương pháp tiêm phòng bệnh than

 Năm 1885 ông đã thành công trong việc sản xuất vacxin
phòng bệnh chó dại.
 Lịch sử phát triển

 Robert Koch (1843-1910) là bác sỹ thú y người Đức, có

nhiều đóng góp quan trọng cho ngành vi sinh vật học:

 Năm 1876 ông phát hiện ra VK than

 Năm 1882 phân lập được vi khuẩn lao

 Năm 1884 phân lập được VK tả

 Năm 1890 tìm ra phản ứng tuberculin và hiện tượng dị ứng

lao
 Lịch sử phát triển

 A. J. E. Yersin (1863-1943): là người Thụy Sỹ, ông phát hiện ra

vi khuẩn và dây chuyền dịch tễ của vi khuẩn dịch học ở Hồng
Kông.

 Dimitri Ivanopxki (1864-1920): là nhà thực vật người Nga, ông

là người có công đầu trong việc phát hiện ra virus.
 Lịch sử phát triển

 1873, Hansen đã tìm ra trực khuẩn phong.

 1905, Schaudin và Hoffman đã tìm ra vi khuẩn giang mai

 1929, Fleming đã tìm ra penicillin

 1957, Isaacs và Lindeman tìm ra interferon

 1964, Epstein và Barr tìm ra virus gây ung thư vòm họng

 1983, Montagnies tìm ra virus HIV

 Câu hỏi lượng giá

Vi sinh vật học là môn học nghiên cứu về những …(1)…, mắt
thường không nhìn thấy được; bao gồm nhiều phân môn như:
…(2)…, vi sinh vật thú y, vi sinh vật thực vật, vi sinh vật công
nghiệp và vi sinh vật y học.
A. Thực vật nhỏ bé
B. Sinh vật nhỏ bé
C. Vi sinh vật thổ nhưỡng
D. Vi sinh vật đơn bào
Câu hỏi
Antoni Van Leewenhoek (1632-1723) người Hà Lan, năm …
(1)… đã làm ra được … (2)… có độ phóng đại quan sát được
các hình thể của …(3)…
Từ/ cụm từ để chọn:
A. 1678
B. 1676
C. Kính hiển vi điện tử
D. Kính hiển vi
E. Vi khuẩn
F. Virus
Câu hỏi
Louis Pasteur (1822-1895) là nhà bác học lỗi lạc người Pháp.
Năm 1885 ông đã thành công trong việc sản xuất vacxin
phòng …(1)…
Từ/cụm từ để chọn:
A. Bệnh chó dại
B. Bệnh than
C.Bệnh uốn ván
D.Bệnh phong