Erik Robertson

Kritische recensie over Exit Through the Gift Shop

Streetart of straatkunst wordt beschouwd als een van de meest revolutionaire

bewegingen in de moderne tijd. Voor sommige buitenstaanders is streetart alleen
maar illegale graffiti op echte kunstwerken door mensen zonder enige medeleven.
Het is alhoewel voor kunstenaars van straatkunst een manier om hun mening vooral
op actuele gebeurtenissen en liefde voor kunst uit te beelden.
Exit Through the Gift Shop is een controversiële documentaire die het leven van die
“ongewenste” staatkunst kunstenaars omvat. Ja, “ongewenste straatkunst
kunstenaars”, en jouw blik op deze geheimzinnige buitenaardse wezens wordt
verder in de war geplaats door ons hoofdpersonage Mr. Brainwash. Wie? Zoek hem
even op en jij vindt een glimlachende man met de naam van Thierry Guetta.
Het leven van Mr. Brainwash wordt door de bekende straatkunst kunstenaar,
Banksy, heel kritisch in deze documentaire verteld. Meneer Guetta nam overal een
videocamera mee, en ik bedoel overal! Thierry kon nooit stoppen met filmen. Thierry
was gefascineerd met kunst toen hij meer over zijn neefs kunstdingen ontdekten.
Van daar groeide zijn liefde voor straatkunst verder en hij ontmoetten veel bekende
straatkunst kunstenaars, bijvoorbeeld onze directeur, Banksy. De documentaire
heeft dus twee verhaallijnen; voornamelijk door het blik van Banksy en het leven van
Mr. Brainwash. Banksy vertelt vooral over hoe hij Thierry leerde kennen en hoe hij
hem later kon vertrouwen om het geheim leven van de straatkunst kunstenaar te
filmen. Ik vind het mooi hoe in de documentaire wordt uitgelegd wat het filmen van
straatkunst betekent voor straatkunst en de kunstenaars ervan. In de documentaire
wordt beschrijft dat het filmen van deze “illegale” acties heel avontuurlijk en
spannend kan worden. Het is om te laten zien dat er ook een hele galerij op straat is.
Deze blootstelling laat kijkers zien hoeveel werk achter straatkunst zit en de verhalen
achter de kunst echt heel diep kunnen zijn. Het filmen van straatkunst opent definitief
de ogen van kijkers op straatkunst.
In de documentaire wordt Thierry door Banksy vergelijkt met het werk van Andy
Warhall. Banksy zegt dat Andy een icoon is geworden omdat hij vaak bekende
personen gebruikt in zijn kunst, maar waar ze later zinloos werden. Volgens Banksy
is het werk van Mr. Brainwash, die ook vaak bekende mensen gebruikt, écht zinloos.
Dat bedoelt dus dat de “kunst” van Thierry eigenlijk weinig betekenis geeft aan
bekende mensen die hij gebruikt. Volgens Banksy maakt Thierry gewoon kunst
omdat hij denkt dat hij wel iets wil overdragen op een rare manier, maar dat het
eigenlijk meer rare blaadjes papier met “kunst” erop als echte kunst. Dat vind ik
helemaal terecht. Mr. Brainwash is volgens mij alleen een tweede ego is van een
man die wel denkt dat hij kunst kan uitbeelden en dan zijn zogenaamde kunst
verkoopt voor belachelijke en ik meen belachelijke bedragen. Ja, de betekenis van
kunst verschilt van jou en mij, maar een portret van de Mona Lisa met een ooglapje
is, ja... zinloos.
Ik zal wel krediet geven aan Thierry op de manier hoe hij hemzelf als kunstenaar
ontwikkelde. Van een gretige man met een videocamera en om het advies van
Banksy te gebruiken kon Thierry zijn werk als Mr. Brainwash echt goed bekend
maken. Thierry had voor lang al een liefde voor kunst en toen hij straatkunst begon
te filmen, kreeg hij veel meer mogelijkheden om zijn passie voor kunst uit te leven.
Na een directe aanbeveling van Banksy opende hij zijn workshop en studio en in een
korte tijd bereikte Mr. Brainwash veel succes met zijn eerste tentoonstelling, Life is
Beautiful.
Natuurlijk gaat niet alle aandacht in de documentaire naar het blik van Banksys rare
belevenis met Thierry, maar ook over het bijzonder werk van Banksy. In de
documentaire gebruikt Banksy ook de kans om over maatschappijkritische werken.
Een van zijn bekendste werken ooit was toe Banksy bij de bekendste muur van de
wereld, de Israëlische Westoeverbariére. Banksy verfde mooie dingen op de muur
die de aandacht trokken van mensen. Banksy lieten vooral zien dat er mooier dingen
achter de muur zijn en doordat de mensen konden medeleven met de kunst liet hij
zien hoe belangrijk is om niet oorlogen te voeren. Krom telefoonhokje in Londen
geeft bijvoorbeeld kritiek op het gebruik van BT-telefoons volgens iemand in de
documentaire. Nog een bijzonder voorbeeld is zijn kritiek op aanhouding van
terreurverdachten. Andere werken zijn bijvoorbeeld het overmatig gebruik van geld
en dat mensen vaak niet de belangrijke dingen in het leven zien. Al deze
maatschappijkritische werken worden echt op een kunstige manier uitgebeeld door
de echte kunstenaar in dit verhaal, meneer Banksy.
Als jij dus een passie voor kunst heeft of zelfs niet en wil zien hoe een rare belevenis
met een rare “kunstenaar” uit het blik van een van de meest bekendste kustenaars
van all time, dan is Exit Through the Gift Shop perfect voor jou. Je mag misschien
een paar nachten over de Franse meneer met sideburns en zijn passie voor filmen
en kunst dromen, maar verder is kan je wel een dieper betekenis achter straatkunst
ontdekken.

Reactie van recensie uit de Volkskrant

Uit een recente kritische recensie uit de Volkskrant, haal ik graag een paar punten
uit om mijn mening over de recensie te geven. Uit de recensie door Kevin Toma van
30 september 2010 zijn er een paar stellingen waarmee ik mee eens ben en ook een
paar waar ik een ander blik op heb.
Mijn eerste stelling waarmee ik mee eens ben komt uit de eerste paar alinea’s. In
alinea drie en vier zegt de recensie schrijver heel mooi dat het werk van regisseur
Banksy echt bestaat en hoe zijn werken in de documentaire verschijnen. Daarmee
ben ik helemaal mee eens. De bekende Banksy is zeer bekend en natuurlijk zal hij in
zijn eigen documentaire zijn echte werken gebruiken. Later in de recensie schrijft de
schrijver ook dat de documentaire wel een nep documentaire kan zijn. Wie weet
door de internet en dingen uit de moderne tijd kan alles echt lijken, maar dan is het
eigenlijk maar alleen een valse documentaire van een rare man met de naam van
Thierry Guetta. Met deze stelling ben ik ook mee eens en het is helemaal mogelijk
dat deze documentaire echt nep kan zijn.
Er zijn wel een paar stellingen in de recensie waarmee ik niet mee eens ben. Ten
eerste wordt Mr. Brainwash in de recensie niet helemaal altijd echt beschouwd.
Brainwash wordt als een “Banksy-wannabe” en een fictieve figuur gezien. Ik denk
wel dat Mr. Brainwash wel echt is omdat Banksy zelf over Mr. Brainwash vertelt en
dat hij wel zelfs (ook in de recensie vermeld) een website heeft. En ten laatste vind ik
de kritiek op de documentaire iets té extreme. Ja, sommige dingen uit de
documentaire wordt soms wel een beetje overdreven, maar meestal zijn er zoveel
echte gebeurtenissen die in het echt gebeuren.
Om mee op te som vind ik dat de recensie in sommige delen wel goede stellingen
maken, maar bij sommigen stellingen echt niet.