Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2 Irma Hoekstra

Acidose Bloedverzuring, pH <7,35

Acute sinusitis 4 weken klachten
Ademarbeid spieren zorgen voor het uitzetten van de hersenen
Ademhalingszone gaswisseling
Ademminuutvolume AMV
Hoeveelheid lucht die in 1 minuut wordt in- of uitgeademd
AMV = AF x Vt
Ademprikkel signalering en aansturing vanuit de hersenen
Adipositas Overgewicht
AHI Apneu-Hypopneu Index
Ala nasi Neusvleugels
Alkalose Te basisch bloed, pH > 7,54
Allergische rhinitis chronische ontsteking neusslijmvlies door (a)specifieke allergie
Allergische rhinitis Chronische ontsteking van neusslijmvlies die wordt veroorzaakt door een
(a)specifieke allergie
Alveolaire ducti kleine gangetjes naar alveoli
Alveolaire sacci tros met alveoli
Alveolaire ventilatie Hoeveelheid lucht die per minuut de alveoli bereikt (onderdeel van AMV)
Alveolus longblaasje
Anatomisch dode ruimte Geheel aan luchtwegen waarin zich altijd een volume aan lucht bevindt dat niet
in aanraking komt met bloed en dus niet participeert in de gaswisseling
Anoxie Wanneer de O2 toevoer naar orgaan compleet is gestopt
Apex Bovenste puntvormige deel van de long
Apneu ademstilstand
Apneu Ademstilstand
Arousal Even wakker worden
Atelectasevorming Collaberen van longweefsel
Atopische/allergische astma Door allergenen in omgeving opgewekt
Atypische verwekkers Wanneer de aandoening het gevold is van een bacterie die zelden de aanleiding
is
Ausculatie Het beluisteren van de longen
Basis Onderste brede deel van de long
Beus van Eustachius Open verbinding naar beide middenoren naast tonsilla pharyngica
Bifocatie waar de twee bronchiën splitsen
Bifasische stridor Bij zowel in-als uitademen stridor
Bifurcatie Splitsing waar trachea overgaat in linker- en rechter hoofdbronchus (T5)
Bijgeluiden ademhaling alle geluiden die worden waargenomen bij het luisteren naar de longen die
Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2 Irma Hoekstra

niet normale ademgeruis zijn

Bohr-effect Het loslaten van zuurstof door Hb als gevolg van een lagere pH
Bovenste luchtwegen verbinding tussen buitenlucht en onderste luchtwegen
Bradypnoe lage ademhalingsfrequentie onder 12/minuut
Bronchiale boom Alle luchtwegen samen
Bronchiolen bevatten geen kraakbeen meer
Bronchitis Luchtweginfectie
Bronchopulmonaal 1 kleiner deel van longlobulus
Carbaminohemoglobine CO2 gebonden aan Hb
Carina Kraakbeenrand bekleed met mucosa op de splitsing van trachea naar
hoofdbronchi
Cartilago arytenoidea kleine kraakbeenstructuren waarmee stembanden zijn verbonden
Cartilago cricoides Ringkraakbeen
Cartilago thyroïdea schildklier
Cavitas oris Mondholte
Cavitas nasi - neusholtes (rechts & links)
Centrale chemoreceptoren gelegen in de hersenstam, meten alleen pH (indirect CO 2)
Cheyne-Stokes ademhaling onregelmatige ademhaling in zowel diepte als frequentie, vooral te herkennen
aan apneus.
Concha nasalis Neusschelp
Chronische bronchitis Bronchiën zijn permanent ontstoken
Chronische sinusitis Na 8 weken nog klachten
Cilia Trilhaartjes
Choanae Achterste neusopeningen
Collaberen Inklappen van longweefsel
Collaterale ventilatie Verspreiden van lucht tussen alveoli
Compliantie Rekbaarheid (van longen)
Conchae nasalis benige neusschelpen (superior, middelste, anterior)
Consolidatie Een gebied op de röntgen in de longen waar het longweefsel een grotere
dichtheid heeft, meestal door vocht of ontstekingsweefsel
Coöperatief bindingseffect Versterkte bindingsaffiniteit nadat 1 van de 4 bindingsplekken voor O 2 aan Hb
verzadigd is.
Corpus alienum vreemd voorwerp
CPAP Continue positieve druk beademing
Crepitaties ‘poppende geluiden’ aan het eind van de inspiratie door het opengaan van de
alveoli
Explosieve, knetterende geluiden aan het einde van het expirium
Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2 Irma Hoekstra

Cyanose Blauwverkleuring van weefsels

d-dimeer Afbraakproduct fibrine
Deoxyhemoglobine Hb - O2
Diafragma middenrif
Diffusiewet van Fick Diffusie is afhankelijk van oppervlak, afstand, concentratieverschil, bepaalde
eigenschappen van gas
Dorsale ademhalingsgroep Inspiratoire neuronen
Dosisaerosol Brengt vaste hoeveelheid geneesmiddel rechtstreeks in de longen
Dyspneu bewuste ervaring van verstoring van de ademhaling, benauwdheid
Dyspneu d’effort kortademigheid bij inspanning
Dyspneu de repos kortademigheid in rust
Eosinofielen Witte bloedcellen die ontstekingsreactie versterken
Epiglottis strottenhoofd
Epiglottitis ontsteking epiglottis
Epistaxis Neusbloeding
Ernstige pneumothorax Als de long volledig is ingeklapt
Eupneu Stille ademhaling
Normale ademhaling
Expiratie uitademen
Expiratoir reserve volume ERV
Maximale volume dat na een normale uitademing extra kan worden
uitgeademd
Expiratoire stridor piepend geluid bij uitademing door obstructie in de onderste luchtweg
Expirium Gedeelte waarbij lucht de longen uitstroomt
Externe respiratie Gaswisseling tussen extern milieu en intern milieu, respiratie tussen longen en
bloed
Faryngitis ontsteking van de mond/keel (nasofarynx, orofarynx, hypofarynx), vaak
combinatie.
Faryngitis Keelontsteking
Slijmvlies van de keel is ontstoken
Farynx verbinding tussen neusholte, mondholte, larynx, oesophagus
keelholte
FAST echo Focused assessment with sonography for trauma
Fijne, hoogfrequente Interstitiële longaandoeningen
crepitaties
Fissura horizontalis Scheidt lobus superior en lobus media dextra
Fissura obliqua Onderscheid onderste- en bovenste longkwabben (li) of middelste- en bovenste
longkwab (re)
Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2 Irma Hoekstra

Fissuren Diepe spleten die longkwabben van elkaar scheiden

Fonatie Stemgeluid
Forced expiratory volume in 1 FEV1
seconde Maximale hoeveelheid lucht die in de eerste seconde van de uitademing kan
worden uitgeademd
Fossa nasalis Neusholten
Functionele residual capaciteit FRC
Hoeveelheid overgebleven lucht in de longen na een normale uitademing
FRC=ERV+RV
Fysiologische dode ruimte Totale dode ruimte
Anatomische dode ruimte + alveolaire dode ruimte
Ganglia cervicale superior Bovenste halszenuwknopen
Gasping Onregelmatige, snurkende en soms gapende ademhaling als reactie op een te
laag O2 gehalte in het bloed
Gaster Maag
Gasuitwisseling uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide tussen de longen en de circulatie
Geleidende luchtwegen Bovenste luchtwegen
Geleidende zone alleen luchtverplaatsing
Glycolyse Anaerobe ATP-productie
GOLD-classificatie Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease
Griep ziekte van de luchtwegen door een (influenza)virus
Griep Ziekte van de luchtwegen, die wordt veroorzaakt door een virus
Griepepidemie Minimaal 2 weken 58/100.000 zorgvragers melden zich bij een zorgprofessional
met griep
Grove crepitaties Longemfyseem of -oedeem
Haldane-effect Affiniteit van Hb voor O2 leidt tot verlaagde affiniteit voor CO2 in de longen
Hemptoë Ophoesten van bloed
Hepas Lever
Hering-Breuer reflex inflatie- en deflatiereflex
Hypercapnie Verhoogde pCO2 > 43 mmHg
Hyperpneu verdiepte ademhaling
Hyperventilatiesyndroom (HVS) hyperpneu en tachypnoe, vaak door psychische aandoeningen
Hypocapnie Afname pCO2, <37 mmHg
Hypopneu oppervlakkige ademhaling
Hypoxemie Lag zuurstofgehalte in het bloed
Hypoxie Daling van O2 concentratie in weefsels
Iatrogene pneumothorax Veroorzaakt door medisch handelen
Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2 Irma Hoekstra

In juglo In de hals
Inspiratie inademen
Inspiratoir reserve volume IRV
maximale volume dat na een normale inademing extra kan worden
ingeademd
Inspiratoire stridor piepend geluid bij inademing door obstructie in de bovenste luchtweg
Inspirium Gedeelte waarbij de lucht de longen instroomt
Intercostaal Tussen de ribben
Interne respiratie Systemische gaswisseling, respiratie tussen bloed en weefsels
Interpleurale druk Kracht tussen viscerale en pariëtale pleura (lager dan intrapulmonale druk)
Intrapleurale druk Druk in de longen
Koolzuuranhydrase Katalysator
Kussmaul-ademhaling combinatie van hyperpneu en tachypnoe door acidose met een metabole
oorzaak
Lamina propria Losmazig bindweefsel ter ondersteuning van epitheel
Laryngitis ontsteking strottenhoofd, acuut of chronisch
Laryngitis Ontstoken strottenhoofd
Laryngitis subglottica infectie na een verkoudheidsvirus, vaak bij kinderen, zeehondenhoest + stridor
Laryngofarynx hypofarynx - begint bij epiglottis en sluit aan bij oesophagus & trachea
Laryngomalecie kraakbeenribben rondom de luchtpijp zijn week, aangeboren afwijking
Laryngomalecie Slapte van het strottenhoofd
Larynx strottenhoofd. Sluit aan bij Laryngofarynx & trachea
Late-fasereactie Enkele uren na de aanvankelijke astma-aanval, waarbij bronchoconstrictie en
een toename van gevoeligheid van de luchtwegen optreedt
Ligamentum anulare trachea Ringband van elastisch bindweefsel aan kraakbeenringen trachea
Lobulus Longkwab
Longcontusie Kneuzing van de long
Longembolie Verstopping van 1 van de longslagaders
Longemfyseem Alveoli raken onherstelbaar beschadigd door ontstekingsreactie
Longhilus Plek waar primaire bronchus de long binnentreedt
Longinfarct Deel longweefsel sterft af door afsluiting van slagader
Longinfiltraat Zichtbaar op X-thorax als vage vlek. Daar zit minder lucht, omdat de ontsteking
zich daar in het longweefsel heeft genesteld
Longperenchym Trabecula
Functionele longweefsel
Longventilatie luchtverplaatsing in ademhalingswegen --> ademhaling
m. intercostales externi Buitenste tussenribspieren
Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2 Irma Hoekstra

m. intercostales interni Binnenste tussenribspier

m. obliquus externis Buitenste schuine buikspier
m. obliquus internus Binnenste schuine buikspier
m. recus abdominis Rechte buikspier
m. transversus thoracis Dwarse borstkasspier
MALT Mucoïdgeassocieerde lymfoïde weefsel
Immuunsysteem van al het slijmvlies in het lichaam
Maxilla Bovenkaakbeen
Maximale vrijwillige ventilatie MVV
Maximale hoeveelheid lucht die een patiënt in 1 minuut kan in- en uitademen
Meatus nasi Neusgangen
Mediastinum Ruimte mediaal van beide longen. Bevat cor die samen met ribbenkast en
diafragma aan buitenzijde van longen grenst
Membrana tympani Trommelvliezen
Monofasische stridor Stridor die maar bij 1 fase van de ademhaling voorkomst
MRA Mandibulair repositieapparaat
Mucociliaire lift Mucus wordt door cilia omhoog gebracht
Mucosa Slijmvlies
Mucusplug Slijmprop
Musculus vocalis Stemspier
Myoglobine Hb van de spieren
n. glossopharyngeus Tong-keelzenuw
n. phrenicus Middenrifszenuw
n. phrenicus Middenrifszenuw
Nasofarynx verbonden aan neusholte
Nervus olfactorius Reukzenuw
Niet-atopische astma Wordt door koude lucht, lichaamsbeweging of emotionele stress getriggerd
nn. intercostales Tussenribzenuwen
Noduli lymphoidei Lymfeknopen
Obstructief Slaap Apneu OSAS
Syndroom Spierverslapping van de tong en weke delen van e keel tijdens de slaap 
bovenste luchtwegen raken geblokkeerd
Obstructief slaapapneu spierverslapping van de tong en weke delen van de keel waardoor er
syndroom (OSAS) obstructie van de bovenste luchtweg ontstaat
Oesophagus slokdarm
Olfrarteria facialis Gezichtsslagader
Omgekeerd Bohr-effect Meer vrij O2 binden door hogere pH
Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2 Irma Hoekstra

Omgekeerd Haldane-effect Affiniteit voor CO2 stijgt door het loslaten van O2
Onderste luchtwegen respiratoire zone. Gaswisseling tussen longen en circulatie
Orofarynx sluit direct aan op de mondholte. Laat lucht, vocht, voedsel door.
Orthopneu kortademigheid bij platliggen
Os ethmoïdale Zeefbeen
Os nasale Neusbeen
Os spenoïdale Wiggebeen
Otis media Middenoorontsteking
Oxyhemoglobine Hb + O2
Palatum durum Harde gehemelte
Palatum molle Zachte verhemelte
Palpitaties Hartkloppingen
Pariëtale pleura longvliezen die naast de ribbenkast lopen
Perifere chemoreceptoren gelegen in halsslagaders en aortaboog. Meten pH (indirect CO 2) en O2.
Peritonsillaire abcessen heftige ontsteking van de amandelen met pus
Pharyngeale plexus Netwerk van keelzenuwen
Pleuravocht Vettige, sereuze stof
Pleura longvliezen
Pleura parietalis Longvlies vastgegroeid met zowel borstwand, diafragma als structuren die zich
in het mediastinum bevinden
Pleura sicca ontsteking pleurabladen waarbij er geen vocht meer zit tussen pleurabladen
Pleura visceralis Longvlies vastgegroeid aan longweefsel, loopt door tot in de fissuren die de
longkwabben van elkaar onderscheiden
Pleurabladen Pleura parietalis en pleura visceralis
Pleuraholte ligt tussen viscerale en pariëtale pleura in, gevuld met sereus vocht
Pleurasinus Plooi waarin delen van pleura parietalis tegen elkaar liggen
Pleurawrijven ‘leer op leer wrijven’ door over elkaar schuiven van pleurabladen bij inspiratie
en expiratie.
Geluid van lopen door vers gevallen sneeuw
Pleuris exsudativa natte pleuritis, vocht tussen pleurabladen
Pleuritis Ontsteking van de pleurae
Pleuritis exsudativa Natte pleuritis
Pleuritis sicca Droge pleuritis
Pleurodeses Longvliezen aan elkaar plakken
Plicae vestibulares Valse stembanden
Plicae vocales Ware stembanden
Pneumothorax klaplong
Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2 Irma Hoekstra

Pneumothorax Klaplong
Polyectemie Abnormale toename rode bloedcellen
Polysomnografie Slaaponderzoek
Primaire bronchiën hoofdbronchiën
Pseudokroep Laryngitis subglottica
Virale infectie van de grote luchtwegen bij kinderen  blafhoest, stridor
Pulmonale ventilatie Longventilatie. Ademhaling
Pulmones Longen
Randpneumothorax Klein gedeelte van de long is ingeklapt
Residual volume RV
Volume dat altijd in de longen aanwezig blijft, ook na maximale uitademing
RV+FRC-ERV
Respiratoire bronchiolen monden uit in longblaasjes --> gaswisseling
Respiratoire membraan Bloed-gasbarrière
Barrière tussen bloed en de lucht in de alveoli
Rhonchi Reutelend geluid bij zowel inspiratie als expiratie hoorbaar, heen en weer
bewegen van slijm
Piepende, fluitende, brommende, zagende geluiden (verdikte bronchuswand)
Rima glottis Stemspleet
Secundaire pneumothorax Zwakke plek in de longen, waarbij grote drukverschillen uiteindelijk leiden tot
een scheurtje
Septum nasale neustussenschot
Septum nasi Neustussenschot
Sinusitis bijholteontsteking. Ontsteking van zacht weefsel van de bijholte
Sinus paranasales Neusbijholten
Sinus paranasales Neusbijholten
Sinus paranasales neusbijholten
Sinusitis Bijholteontsteking
Ontsteking van slijmvliezen in de bijholte(n)
Slaapapneu Aandoening waarbij patiënt tijdens slapen enige tijd stopt met ademhalen
SOLK somatisch onverklaarbare lichamelijke klachten
Spanningspneumothorax Wanneer alleen maar lucht de borstkas in wordt geduwd en geen lucht naar
buiten wordt geblazen
Spirometrie Onderzoek waarbij een patiënt enkele keren zo krachtig mogelijk door een buis
ademt
Splen Milt
Spontane pneumothorax Geen duidelijke onderliggende oorzaak
Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2 Irma Hoekstra

Sputum Mucus dat zich mengt met speeksel uit spijsverteringsstelsel

Status astmaticus Vorm van exacerbatie astma die onvoldoende reageert op de gebruikelijke
behandeling
Stille thorax Bij ausculatie worden geen geluiden meer gehoord
Stridor piepend geluid die je ook hoort zonder stethoscoop
hoogklinkend geluid  obstructie
Subacute sinusitis 4-8 weken klachten
Subcostal Onder de ribben
Subcutaan emfyseem ‘knisperend sneeuw’ door ophoping van lucht in bindweefsel borstkas à
luchtlekkage
Subglottische stenose vernauwing van de subglottis
Subglottische stenose Vernauwing onder de glottis
Submucosa Onder epitheel – lymfeklierweefsel
Substernal Op het sternum
Supraclaviculair Boven de claviculae
Surfactant Olieachtige stof die essentieel is om de alveoli open te houden
Sympathicomimetica Bootsen de werking van sympathische zenuwstelsel na
Tachypnoe hoge ademhalingsfrequentie boven 20/min
Terminale Bronchiolen behoren nog tot geleidingsluchtwegen
Teugvolume Vt
luchtvolume dat tijdens rustige ademhaling in- en uitgeademd wordt.
Thoracentese Thoraxpunctie om te onderzoeken of pleuravocht bv bacteriën bevat. Naald
tussen ribben door in pleuraholte
Thorax Borstkas
Tonsillitis Ontsteking van tonsillae pallatinae
Tonsilla pharyngica Neusamandelen
Tonsillae linguales Tongamandelen
Tonsillae pallatinae Keelamandelen
Tonsillae tuberiae Oortrompetamandelen
Tonsillectomie Operatief verwijderen van tonsillen
Tonsillitis ontsteking van de amandelen (tonsillae pallatinae)
Totale longcapaciteit TLC
Hoeveelheid lucht in de longen na maximale inademing
TLC=VC+RV
Trachea luchtpijp
Tracheomalacie aandoening trachea
Tracheomalecie Zwakte van het kraakbeen van de trachea
Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2
Tractus respiratorius
Traumatische pneumothorax
Trias van Virchow
Trombo-embolie
Typische verwekkers
Valse stembanden
Vas lymphaticum
Vasomotore rhinitis
VATS
Vena facialis
Vena jugularis interna
Veneuze bijmeming
Ventilatie
Ventilatie-perfusie koppeling
Ventilatie-perfusie mismatch
Ventrale ademhalingsgroep
Vesticulair ademgeruis
Vestibulum nasi
Vetembolie
Vibrissae
Virale longcapaciteit
Viscerale pleura
Ware stembanden
Wells-score
Wet van Dalton
Wet van Henry
Zuurstofdissociatiecurve
Zuurstofsaturatie
Irma Hoekstra
Ademhalingsstelsel
Veroorzaakt door verwonding
Oorzaken van trombosevorming
Wanneer trombose losschiet
Bacteriën die regelmatig pneumonie veroorzaken
maken geen geluid, maar bevochtigen stembanden
Lymfevaten
Niet-allergische prikkelende stoffen als tabaksrook en andere
omgevingsfactoren (zoals temperatuur) geven ontsteking van het neusslijmvlies
Video Assisted Thorascopy
Gezichtsader
Binnenste halsader
Fysiologische shunt
In LA komt naast zuurstofrijk bloed uit de pulmonale circulatie ook een beetje
zuurstofarm bloed uit de bronchiale vaten
verplaatsing van lucht in de longen, ademhaling
Ventilatie en perfusie kunnen op elkaar afgestemd worden
Onvoldoende gasuitwisseling door te weinig luchtstroom naar dat gebied door
een slijmprop die de luchtstroom blokkeert
Expiratoire neuronen
‘normaal’ ademgeruis. Expiratie: inspiratie 2:1 tot 3:1
Neusingang
Vetpropje
Dikke haartjes
VC
Maximale hoeveelheid lucht die per ademhaling kan worden verplaatst
VC=Vt+IRV+ERV
longvliezen die op de long zelf liggen
verbonden aan cartilago arytenoidea
Puntensysteem voor symptomen en risicofactoren longembolie
Totale luchtdruk = som van alle partiële drukken van de gassen die zich hierin
bevinden
Bij een gegeven temperatuur de hoeveelheid gas die oplost in een vloeistof
wordt bepaald door zijn oplosbaarheid en partiële druk in de lucht
relatie tussen Hb saturatie en de zuurstofdruk in bloed.
Hoeveelheid hemoglobine gebonden aan zuurstof
Hogeschool Inholland | Biomedisch | jaar 1 periode 2 Irma Hoekstra