PERLEMBAGAAN

PERSEKUTUAN &
HUBUNGAN
ETNIK

HUBUNGAN
ETNIK
DI MALAYSIA
Pengenalan
PERLEMBAGAAN 3.1 Hasil Pembelajaran
• Menjelaskan latar belakang
sejarah Perlembagaan
MALAYAN UNION 3.2 Persekutuan 1957
• Menjelaskan peruntukan yang
terkandung dalam
PERSEKUTUAN 3.3 Perlembagaan Persekutuan
TANAH MELAYU
• Menjelaskan kepentingan
KANDUNGAN BAB 3 Perlembagaan Persektuan dari
KEMERDEKAAN 3.4 sudut hubungan etnik
• Menganalisa peranan kontrak
sosial dalam perlembagaan
UNSURTRADISI 3.5 • Membuktikan unsur-unsur
tradisi menjadi teras
perlembagaan dalam menjalin
hubungan etnik yang harmoni
PIAGAM MADINAH 3.6

2
Konsep Perlembagaan
• Perkara yang menyentuh isu bahasa, agama, bumiputera dan
PERLEMBAGAAN kewarganegaraan dalam Perlembagaan Malaysia menjadi faktor
penting untuk mewujudkan hubungan etnik yang erat dan utuh di
kalangan rakyat Malaysia.

MALAYAN UNION
• Perkara-perkara yang dianggap menguntungkan orang Melayu dalam
Perlembagaan Malaysia diimbangi dengan peruntukan lain yang juga
PERSEKUTUAN memberi kelebihan kepada kaum bukan bumiputera.
TANAH MELAYU

KEMERDEKAAN • Bagi sebuah negara yang berdaulat, perlembagaan merupakan sumber

undang-undang tertinggi sesebuah negara dan setiap individu perlu
mematuhi keluhurannya.

UNSURTRADISI
• Dalam konteks Perlembagaan Islam, negara Islam pertama iaitu
Madinah di bawah pimpinan Rasulullah s.a.w telah membentuk
Sahifah Madinah bagi melicinkan pentadbiran negara Madinah yang
PIAGAM MADINAH terdiri daripada pelbagai kaum.

3
Definisi Perlembagaan
PERLEMBAGAAN

MALAYAN UNION
Satu dasar atau
formula yang
menyatakan
PERSEKUTUAN tugasan kuasa-
TANAH MELAYU kuasa awam di Satu set peraturan
dalam sesebuah
negara tentang hak, kuasa
dibahagikan dan dan prosedur serta
digunakan. tanggung jawab pihak
KEMERDEKAAN yang mengawal
dengan memandu
hubungan di antara
satu autoriti dengan
autoriti yang lain, dan
UNSURTRADISI juga antara autoriti
dengan rakyat awam.

PIAGAM MADINAH

4
Jenis Perlembagaan
PERLEMBAGAAN

MALAYAN UNION

PERSEKUTUAN Perlembagaan Bertulis Perlembagaan Tidak

TANAH MELAYU • Perlembagaan yang dikumpul Bertulis
dan disusun dalam satu kanun • Semua prinsip perlembagaan
atau dokumen. yang tidak terkumpul dalam
KEMERDEKAAN • Sukar dipinda kecuali wujud satu dokumen seperti adat
peruntukan dalam resam dan tradisi, undang-
perlembagaan yang undang yang diluluskan oleh
membenarkannya. parlimen dan keputusan-
UNSURTRADISI • Contoh negara yang keputusan mahkamah
mengamalkan: Malaysia • Contoh negara yang
mengamalkan: United
Kingdom DAN New Zealand
PIAGAM MADINAH

5
Ciri-ciri Perlembagaan
PERLEMBAGAAN Ciri sesebuah
negara

MALAYAN UNION
Sifat
Hak asasi Perlembagaan
PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU

KEMERDEKAAN

Hak dan
tanggungjawab Kuasa
UNSURTRADISI

PIAGAM MADINAH
Kewarganegaraan

6
Keperluan Perlembagaan
PERLEMBAGAAN
• Menjamin kestabilan politik dan sistem
pemerintahan,

MALAYAN UNION • Mewujudkan rangka sistem politik yang

sistematik
PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU
• Mengatur sistem ekonomi dan pengagihan
kekayaan negara dengan adil dan saksama
KEMERDEKAAN

• Memudahkan perpaduan nasional dan

UNSURTRADISI pembangunan Negara

• Melindungi kepentingan semua etnik di

PIAGAM MADINAH
dalam negara

7
Peranan Perlembagaan
PERLEMBAGAAN

• Mengatur
pemerintahan
MALAYAN UNION Peraturan sesebuah negara

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU

Garis
KEMERDEKAAN Panduan
• Perlu dirujuk apabila
hendak menggubal
sesuatu peraturan
UNSURTRADISI undang-undang Sumber

• Setiap perkara dalam

PIAGAM MADINAH perlembagaan boleh
diperhalusi sebagai
sumber undang-
undang

8
Ketertinggian Perlembagaan
Perlembagaan
PERLEMBAGAAN adalah sumber
• Tidak ada institusi yang boleh mengatasi ketertinggian
undang-undang
tertinggi sesebuah Perlembagaan Malaysia.
negara.
MALAYAN UNION
Ketiga-tiga badan
kerajaan
(Perundangan,
PERSEKUTUAN Kehakiman, • Contoh: kuasa perundangan dan kehakiman
TANAH MELAYU Eksekutif) & YDPA (mahkamah) dijalankan tertakluk kepada sekatan-
juga tertakluk sekatan yang dikenakan oleh Perlembagaan.
kepada
KEMERDEKAAN Perlembagaan
Malaysia.
• Undang-undang persekutuan atau negeri mengenai
Berperanan sesuatu perkara boleh diisytiharkan TIDAK SAH oleh
UNSURTRADISI sebagai panduan mahkamah jika undang-undang itu bercanggah dengan
bagi pembentukan Perlembagaan Persekutuan.
undang-undang • Perkara 4(1): Perlembagaan Malaysia adalah undang-
sama ada di pihak undang utama persekutuan dan apa-apa undang-
PIAGAM MADINAH kerajaan atau undang yang diluluskan yang berlawanan dengan
rakyat perlembagaan adalah terbatal setakat mana yang
berlawanan.

9
Sejarah Penggubalan Perlembagaan Tanah Melayu
•Sepanjang penjajahan, orang Melayu sentiasa bangkit menentang
PERLEMBAGAAN •Selain perjuangan berdarah yang bermula sejak penjajahan Portugis di
Perjuangan Melaka, Belanda, Inggeris & Jepun, perjuangan juga digerakkan melalui
kebangsaan semangat kebangsaan.

MALAYAN UNION
•Menjelang abad ke 20, muncul pertubuhan-pertubuhan seperti Kesatuan
Melayu Singapura, Kesatuan Melayu Perak, Kesatuan Melayu Muda dll yang
PERSEKUTUAN Pertubuhan menjadi medium menentang penjajah.
TANAH MELAYU

KEMERDEKAAN •Media massa seperti akhbar & majalah juga berperanan sebagai medium
penyebaran semangat perjuangan seperti Utusan Melayu, Majlis, Al-Imam,
Media Massa Saudara dan Warta Sarawak.

UNSURTRADISI
•Muncul tokoh-tokoh intelektual Melayu seperti Rahim Kajai, Ibrahim
Yaakob, Pak Sako dll menyedarkan orang Melayu supaya bangun menuntut
PIAGAM MADINAH Tokoh kemerdekaan.

10
Malayan Union
Selepas Jepun menyerah
PERLEMBAGAAN Parlimen British Sir Harold Mac Michael
kalah Pentadbiran
meluluskan dilantik wakil British
Ketenteraan British
Malayan Union untuk mendapatkan
(BMA) mengambilalih
pada 10 tandatangan raja-raja
pentadbiran Tanah
MALAYAN UNION Oktober 1945 Melayu
Melayu

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU
Malayan Union Malayan Union tetap
ditentang diisytiharkan pada 1 April
KEMERDEKAAN hebat oleh 1946 dan Sir Edward Gent
orang Melayu. sebagai gabenor pertama.

UNSURTRADISI
Orang Melayu memulaukan
majlis pengisytiharan itu,
akhirnya British mengalah dan British sedar tanpa
PIAGAM MADINAH menggantikan Malayan Union sokongan orang Melayu
Malayan Union akan gagal.
kepada Persekutuan Tanah
Melayu.

11
Tujuan Penubuhan Malayan Union
PERLEMBAGAAN Mengurangkan dan mengawal kuasa politik orang Melayu

Menjimatkan perbelanjaan pentadbiran British

MALAYAN UNION

Menjamin terus penguasaan British

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU
Memastikan sumbangan golongan migran

KEMERDEKAAN Mengukuhkan pertahanan British

Mewujudkan pentadbiran yang cekap dan seragam

UNSURTRADISI

Menyediakan Tanah Melayu ke arah berkerajaan sendiri

PIAGAM MADINAH
Membentuk satu bangsa Malayan Union

12
Ciri-ciri Malayan Union
PERLEMBAGAAN
Singapura dijadikan
tanah jajahan
berasingan di
MALAYAN UNION bawah seorang
Gabenor dibantu Gabenor British
oleh Majlis Kedaulatan Raja-
PERSEKUTUAN Mesyuarat Raja Melayu
TANAH MELAYU Persekutuan dan dihapuskan
Majlis Undangan

KEMERDEKAAN

Semua negeri
UNSURTRADISI Melayu kecuali Hak kerakyatan
Singapura yang sama bagi
disatukan di bawah semua berasaskan
pemerintahan Jus Soli
Gabenor British
PIAGAM MADINAH

13
Penentangan Malayan Union
PERLEMBAGAAN

Dato Onn & Warta

MALAYAN UNION Raja-Raja Negara dan
Melayu akhbar
Melayu

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU

KEMERDEKAAN

UNSURTRADISI Demonstrasi
aman dan Dihadapan
kesatuan- Ahli
kesatuan Parlimen
Melayu British
PIAGAM MADINAH

14
Sebab Penentangan Malayan Union

PERLEMBAGAAN Kuasa Raja-Raja Melayu dilenyapkan dalam

urusan pentadbiran negeri.

MALAYAN UNION
Singapura dipisahkan dari Malayan Union dan ia
kekal sebagai tanah jajahan Inggeris.
PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU
Hak kerakyatan liberal berdasarkan prinsip Jus
Soli.
KEMERDEKAAN

Hak sama rata kepada semua warganegara tanpa

UNSURTRADISI mengira bangsa iaitu penduduk peribumi tidak
memiliki apa-apa keistimewaan.

PIAGAM MADINAH Cara Sir Harold Mc Michael mendapatkan

tandatangan raja-raja Melayu yang
menggunakan cara paksaan dan ugutan.

15
Kerjasama Kearah Kemerdekaan

• Jawatankuasa Kerja
PERLEMBAGAAN
• 4 wakil raja-raja Melayu, 2 wakil UMNO dan 6 pegawai British
• Bertanggung jawab merangka perlembagaan baharu yang boleh
Julai 1946 diterima oleh orang Melayu
MALAYAN UNION

PERSEKUTUAN • Jawatankuasa Perundingan

TANAH MELAYU • Dianggotai orang Eropah, Cina dan India
Disember • Bertujuan mendapatkan pandangan orang bukan Melayu
mengenai perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu
KEMERDEKAAN 1947

UNSURTRADISI • Persekutuan Tanah Melayu diisytiharkan

• Perjanjian yang mempunyai beberapa ciri penting ke arah
pemerintahan sendiri
Februari • Membawa kepada penubuhan CLC
PIAGAM MADINAH 1948

16
Kontrak Sosial 1948
Persetujuan yang dicapai di antara Melayu, Cina dan India semasa mewujudkan
PERLEMBAGAAN Persekutuan Tanah Melayu 1948 di bawah naungan Inggeris

MALAYAN UNION Berkait rapat dengan bantahan Melayu terhadap Perlembagaan Malayan Union 1946

PERSEKUTUAN
Peruntukan dalam Kontrak Sosial 1948 menjamin ketuanan Melayu dalam proses politik
TANAH MELAYU negara

KEMERDEKAAN Ia mengambil kira kedudukan bukan Melayu iaitu Cina dan India dalam negara yang
bakal merdeka dari Inggeris

UNSURTRADISI
Merupakan hasil proses tawar menawar antara Melayu dan bukan Melayu

PIAGAM MADINAH
Kontrak Sosial 1948 menjadi asas kepada Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu
1948

17
Perkara Dalam Kontrak Sosial 1948
PERLEMBAGAAN MELAYU

• ISLAM
MALAYAN UNION • Islam ialah agama Persekutuan
• RAJA-RAJA MELAYU
• Kedudukan dan kedaulatan Raja-Raja Melayu tidak
PERSEKUTUAN boleh dipersoalkan
TANAH MELAYU
• KEISTIMEWAAN MELAYU
• Hak istimewa Melayu bagi mengutuhkan dominasi
KEMERDEKAAN Melayu di Persekutuan Tanah Melayu
• BAHASA MELAYU
• Bahasa Melayu ialah bahasa kebangsaan
UNSURTRADISI
BUKAN MELAYU
PIAGAM MADINAH • HAK KEWARGANEGARAAN
• Hak kerakyatan berdasarkan prinsip Jus Soli

18
Ciri-ciri Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948

PERLEMBAGAAN • 9 negeri termasuk Pulau Pinang dan Melaka.

Negeri
• Singapura kekal Tanah jajahan yang berasingan
• Pengenalan konsep Raja Berperlembagaan
MALAYAN UNION Sultan • Sultan diberi semula kuasa memerintah tetapi
dengan nasihat Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri
(EXCO) dan Majlis Undangan Negeri
PERSEKUTUAN
• Syarat kewarganegaraan diketatkan iaitu:
TANAH MELAYU
• Seseorang pemohon mestilah:
• Lahir di Tanah Melayu dan telah bermastautin 8
tahun dari 12 tahun sebelum permohonan ‘atau’
KEMERDEKAAN
Kewarganegaraan • Menetap dan bermastautin di Tanah Melayu
tidak kurang 15 tahun dari 20 tahun sebelum
permohonan.
UNSURTRADISI • Umur minimum bagi kedua-dua situasi tersebut
adalah 18 tahun dan mempunyai pengetahuan
Bahasa Melayu yang baik
PIAGAM MADINAH • Orang Melayu diberi hak keistimewaan sebagai
Bumiputera kaum bumiputera dan mempunyai perwakilan
terbesar dalam Kerajaan Persekutuan dan Negeri

19
Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan

PERLEMBAGAAN

Melalui Sistem Ahli yang

MALAYAN UNION diperkenalkan pada 1951
PERSEKUTUAN Anggota Sistem
Ahli:
TANAH MELAYU
• Dato’ Onn Jaafar (Ahli
Dalam Negeri)
Tujuan: • Dato’ Mahmud Mat (Ahli
British melantik Tanah, Perlombongan &
KEMERDEKAAN Melatih pemimpin beberapa orang Perhutanan)
tempatan bagi Proses ke arah pegawai tadbir • E.E.C Thuraisingham
mendapatkan berkerajaan sendiri memegang jawatan (Ahli Pelajaran)
pengalaman dan diberi taraf
• Lee Tiang Keng (Ahli
Kesihatan)
UNSURTRADISI memerintah secara seperti menteri • J.D Mead
demokrasi • Tunku Yaacob
• J.D Hodgkinson
• O.A Spencer
PIAGAM MADINAH

20
Ke Arah Pemerintahan Secara Demokrasi
PERLEMBAGAAN Sebelum pilihanraya, MCA & MIC bukanlah parti politik tapi lebih
bermotifkan menjaga kebajikan & kepentingan kaum masing-masing.

MALAYAN UNION
Pelawaan orang Melayu menggambarkan sifat keterbukaan mereka & sedia
berkorban, rela kongsi kuasa & toleransi demi perpaduan.

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU
Melalui pilihanraya umum pertama (1955), pengorbanan & kompromi UMNO
cukup besar.
Perikatan yang didominasikan oleh UMNO sepatutnya boleh membentuk
kerajaan tanpa perlu bergabung dengan MCA & MIC namun hal ini tidak
KEMERDEKAAN dilakukan.

UNSURTRADISI Inggeris mensyaratkan bahawa kemerdekaan akan hanya diberikan

sekiranya rakyat negara ini bersatu padu & bekerjasama.

PIAGAM MADINAH
Kemenangan PERIKATAN menjadi bukti kepada Inggeris bahawa orang
Melayu & bukan Melayu boleh bekerjasama.

21
Rombongan London
Januari 1956 : Rombongan 8 wakil ke London
PERLEMBAGAAN
• 4 wakil Raja Melayu & 4 wakil Perikatan
• Diketuai Tunku Abdul Rahman.
• Rombongan bertujuan berunding dengan Pegawai British sebagai usaha
MALAYAN UNION
menuntut kemerdekaan
WAKIL RAJA-RAJA MELAYU WAKIL PERIKATAN
PERSEKUTUAN • KETUA: Datuk Panglima Bukit • KETUA: Tunku Abdul Rahman
TANAH MELAYU
Gantang (MB Perak) Putra Al-Haj (Ketua Menteri &
• En.Abdul Aziz Hj Abdul Majid (MB Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri)
KEMERDEKAAN
Selangor) • Datuk Abdul Razak Hussain
• Datuk Mohammad Seth (Menteri Pelajaran)
Mohammad Said (MB Johor) • Kol.H.S.Lee (Menteri
• Datuk Nik Ahmad Kamil Hj Pengangkutan)
UNSURTRADISI
Mahmood (bekas MB Kelantan) • Dr.Ismail Datuk Abdul Rahman
• SETIAUSAHA: En. Abdul Kadir (Menteri Hasil Bumi)
Shamsuddin • SETIAUSAHA: T.H.Tan
PIAGAM MADINAH

22
Perjanjian London
PERLEMBAGAAN

Kemerdekaan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957

MALAYAN UNION
Tanah Melayu berada dalam lingkungan Komanwel

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU Menjalankan pemerintahan secara demokrasi

KEMERDEKAAN Perjanjian pertahanan dengan British bagi menjaga

kepentingan British di Tanah Melayu (AMDA/ FPDA)

Badan bebas ditubuhkan bagi menggubal

UNSURTRADISI Perlembagaan Tanah Melayu iaitu Suruhanjaya Reid

Jawatan Setiausaha Kewangan & Pengarah Gerakan

akan diganti dengan Menteri Kewangan & Menteri
PIAGAM MADINAH Pertahanan yang dipegang oleh rakyat tempatan.

23
Suruhanjaya Reid
PERLEMBAGAAN Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu telah digubal oleh
Suruhanjaya Reid yang ditubuhkan 1956.

MALAYAN UNION
Keahliannya dari pakar perlembagaan negara Komanwel:
• Lord William Reid (British)
PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU • Sir Ivor Jennings (British)
• Sir William Mckell (Australia)
• B.Malik (India)
KEMERDEKAAN • Hakim Abdul Hamid (Pakistan)

Suruhanjaya ini ditugas merangka perlembagaan baharu untuk

Persekutuan Tanah Melayu berpandukan syarat berikut:
UNSURTRADISI
• Membentuk negara persekutuan dengan kerajaan pusat yang kuat
• Mengekalkan hak dan kedudukan raja-raja Melayu sebagai pemerintah
berpelembagaan.
PIAGAM MADINAH • Memelihara kedudukan istimewa orang Melayu serta hak sah kaum lain
• Mewujudkan sistem kewarganegaraan yang seragam
• Menubuh sebuh negara berasaskan prinsip demokrasi

24
Suruhanjaya Reid
PERLEMBAGAAN Suruhanjaya ini telah mengadakan tinjauan dan pertemuan
untuk meminta cadangan dan pandangan parti-parti politik,
orang ramai, individu-individu dan Raja-raja Melayu
MALAYAN UNION

Antara perkara yang dipersetujui:

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU
• Pembentukan sebuah negara persekutuan dengan pembahagian kuasa kerajaan
persekutuan dan kerajaan negeri
KEMERDEKAAN • Kerakyatan Jus Soli kepada yang lahir di Tanah Melayu
• Mengekalkan kedudukan istimewa orang Melayu tanpa menjejaskan hak kaum
lain
• Bahasa Melayu menjadi bahasa kebangsaan, bahasa Cina dan Tamil boleh
UNSURTRADISI dikembangkan dan diamalkan
• Agama Islam menjadi agama Persekutuan, tetapi agama lain bebas diamalkan

PIAGAM MADINAH
Jadi, Perlembagaan Malaysia sekarang telah mendapat
persetujuan dan pandangan semua rakyat. Inilah yang
dikatakan KONTRAK SOSIAL

25
Kontrak Sosial & Perlembagaan
PERLEMBAGAAN
KONTRAK SOSIAL antara
Diperbaharui apabila
kaum Melayu dan bukan
Perlembagaan Malaya ini Singapura, Sabah &
Melayu yang bersetuju
diisytiharkan pada 31 Sarawak bergabung
MALAYAN UNION atas beberapa perkara
membentuk Malaysia
yang sangat penting Ogos 1957
pada 16 September 1963
kepada kestabilan negara
PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU

KEMERDEKAAN

Orang Melayu Bukan Melayu

•Diperuntukkan dalam •Diberikan hak
UNSURTRADISI perlembagaan mengenai kewarganegaraan yang
agama Islam, Bahasa longgar berasaskan
Melayu, kedudukan prinsip Jus Soli
istimewa orang Melayu •Pengecualian tentang
PIAGAM MADINAH serta kedudukan Raja- perlunya mengetahui
raja Melayu bahasa Melayu bagi
bukan Melayu

26
Unsur Tradisi & Perlembagaaan
PERLEMBAGAAN Unsur-unsur tradisi meliputi:
Unsur Tradisi:
• 1. Bahasa
• Merupakan kontrak sosial
yang telah disepakati • 2. Agama
MALAYAN UNION semasa menggubal undang- • 3. Kedudukan istimewa orang Melayu &
undang Bumiputera Sabah Sarawak
• 4. Pemerintahan Beraja
PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU

KEMERDEKAAN Ciri-ciri Unsur Tradisi:

• Berperanan menstabilkan Unsur-unsur tradisi adalah
sistem politik negara
faktor penting untuk
UNSURTRADISI • Dilindungi di bawah Akta mewujudkan identiti
Hasutan
Malaysia & memupuk
• Dianggap sebagai isu sensitif
persefahaman ke arah
• Dilarang dijadikan isu perpaduan.
PIAGAM MADINAH perbincangan awam

27
 Isu Hubungan Etnik Dalam Perlembagaan
PERLEMBAGAAN • Islam adalah agama Persekutuan
Perkara 3 • Mempunyai fasal imbangan berkaitan dengan
kebebasan beragama (Perkara 11)

MALAYAN UNION • Kesamarataan & hak sama rata

Perkara 8 • Pengecualian peruntukan ini dalam soal agama,
kedudukan istimewa orang Melayu dan seumpamanya.
PERSEKUTUAN • Batasan hak kebebasan bersuara daripada menyentuh
TANAH MELAYU Perkara 10(4) kedudukan Raja-raja, Islam, orang Melayu,
kewarganegaraan & seumpamanya.
• Kebebasan beragama; kebebasan mengamalkan ajaran
KEMERDEKAAN agama lain dalam mana-mana bahagian Persekutuan
Perkara 11 serta beberapa peruntukan pencegahan yang
berkaitan.
UNSURTRADISI • Peruntukan mengenai kewarganegaraan yang boleh
Perkara 14 diperoleh melalui beberapa cara serta peruntukan
berkaitan perlucutan kewarganegaraan.
PIAGAM MADINAH • Kuasa Majlis Raja-raja menghalang parlimen membuat
Perkara 38 undang-undang yang menyentuh kedudukan Raja-raja
Melayu, orang Melayu, Islam & bahasa Melayu.

28
 Isu Hubungan Etnik Dalam Perlembagaan
• Peruntukan berkaitan Tanah Rezab Melayu
PERLEMBAGAAN Perkara 89 • Melindungi tanah rezab orang Melayu daripada
diambil alih atau dijual kepada bukan Melayu

MALAYAN UNION • Kedudukan Mahkamah Syariah.

Perkara • Mahkamah bidang kuasa sivil tidak boleh
121(1)(a) mempunyai bidang kuasa dalam bidang kuasa
PERSEKUTUAN Mahkamah Syariah
TANAH MELAYU
• Kedudukan agama Islam, adat istiadat Melayu
Perkara dan bumiputera Sabah Sarawak,
150(6)(a) kewarganegaraan;
KEMERDEKAAN
• Meskipun dalam keadaan darurat.
• Kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa
UNSURTRADISI kebangsaan
Perkara 152
• Tanpa menafikan hak-hak bangsa lain
menggunakan bahasa mereka.
PIAGAM MADINAH • Kedudukan istimewa orang-orang Melayu
Perkara 153 • Tanpa menafikan kedudukan yang sah bagi kaum
lain.

29
Islam sebagai Agama Persekutuan
PERLEMBAGAAN

MALAYAN UNION

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU

KEMERDEKAAN
Perkara 3
• Agama Islam adalah agama persekutuan
UNSURTRADISI
Implikasi
• Menubuhkan, menyelenggara, membantu penubuhan institusi
PIAGAM MADINAH Islam
• Melaksanakan ajaran Islam
• Mengeluarkan perbelanjaan yang diperlukan utk tujuan itu.
33
Rasional Peruntukan
PERLEMBAGAAN Walaupun Islam adalah agama persekutuan tetapi
kebebasan beragama dijamin dalam perlembagaan.

MALAYAN UNION
Islam telah diterima sebagai agama negeri-negeri
Melayu sejak zaman Kesultanan Melayu Melaka
sehinggalah ke zaman penjajahan Inggeris.
PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU
Penggunaan undang-undang Islam telah diiktiraf di
negeri-negeri Melayu sebelum penjajahan Inggeris.
KEMERDEKAAN

Semasa penjajahan Inggeris, kedudukan agama Islam

UNSURTRADISI langsung tidak diganggu dan Inggeris menyerahkan
urusan agama Islam kepada raja-raja Melayu.

PIAGAM MADINAH Sesuai dengan takrif Melayu; Perkara 160

mendefinisikan Melayu sebagai seorang yang beragama
Islam, lazimnya bertutur dalam bahasa Melayu dan
mengamalkan adat istiadat Melayu.

31
Prinsip Kebebasan Beragama
PERLEMBAGAAN PRINSIP KEBEBASAN BERAGAMA
• Agama lain boleh diamalkan dengan aman & damai di mana-mana bahagian
persekutuan
• Setiap orang berhak untuk menganut & mengamalkannya tertakluk kepada
MALAYAN UNION
Perkara 11(4)
Peruntukan Perlembagaan berkaitan Kebebasan Beragama:
PERSEKUTUAN • Perkara 11(4): Undang-undang negeri dan wilayah boleh menyekat atau
TANAH MELAYU mengawal pengembangan agama-agama lain kepada penganut Islam
• Perkara 12(3): Larangan memaksa penganut menerima ajaran dan upacara
sembahyang bukan agamanya.
KEMERDEKAAN • Perkara 12(4): Penetapan agama bagi yang berumur bawah 18 tahun

UNSURTRADISI
• Menguruskan hal ehwal agamanya sendiri
• Menubuh dan menyelenggara institusi bagi maksud agama
PIAGAM MADINAH atau khairat
• Memperolehi dan memiliki harta benda serta memegang
dan mentadbirnya mengikut undang-undang

32
Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan
PERLEMBAGAAN

MALAYAN UNION

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU

KEMERDEKAAN
Perkara 152
• Bahasa kebangsaan ialah Bahasa Melayu (yang mengikut implikasi yang
UNSURTRADISI diperlukan mestilah digunakan untuk maksud-maksud rasmi)
Implikasi
• Tiada sesiapa pun dilarang atau ditahan daripada menggunakan (selain
PIAGAM MADINAH dari maksud rasmi) atau mengajar atau belajar apa-apa bahasa lain.
• Kerajaan berhak mengekalkan penggunaan dan pembelajaran bahasa lain
dalam persekutuan.

33
Rasional Peruntukan
PERLEMBAGAAN Perlunya bahasa kebangsaan bagi
menyatupadukan rakyat pelbagai
kaum
MALAYAN UNION

Bahasa Melayu telah menjadi lingua

PERSEKUTUAN franca di Nusantara sejak berabad
TANAH MELAYU
lamanya

KEMERDEKAAN
Bahasa Melayu lebih mudah
dipelajari dan bersifat lebih tekal
UNSURTRADISI
dari segi istilah dan sebutan

Bahasa Melayu telah digunakan

PIAGAM MADINAH secara meluas sebelum Perang
Dunia bagi tujuan rasmi.

34
Kedudukan Istimewa Melayu dan Bumiputera
PERLEMBAGAAN
Perkara 153
• Tentang kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera
MALAYAN UNION Sabah Sarawak
Implikasi
PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU • YDPA dikehendaki melaksanakan dasar bagi melindungi
keistimewaan orang Melayu dan bumiputera Sabah dan Sarawak
• Dari segi jawatan dalam perkhidmatan awam, biasiswa,
KEMERDEKAAN pendidikan, perniagaan dan kemudahan khas lain yang
diberikan
• Tanggungjawab ini perlu dilaksanakan berhati-hati untuk
UNSURTRADISI memastikan tiada sesiapa merasakan kehilangan hak yang
dinikmati mereka selama ini akibat dari pelaksanaan dasar
tersebut.
• Walaubagaimanapun, perkara ini juga melindungi kaum-kaum
PIAGAM MADINAH lain iaitu adalah menjadi tanggungjawab YDPA untuk melindungi
hak-hak mereka yang sah melalui peruntukan lain

35
Rasional Peruntukan
Orang Melayu terima prinsip Jus Soli dan
PERLEMBAGAAN bukan Melayu perlu menerima hakikat
hak keistimewaan orang Melayu

MALAYAN UNION
Semasa zaman penjajah dan di awal
kemerdekaan, terlalu sedikit orang
Melayu yang bekerja dengan kerajaan
PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU
Orang Melayu hanya jadi pemerhati
kepada kepesatan ekonomi di Tanah
KEMERDEKAAN Melayu/Malaysia

Majoriti orang Melayu adalah miskin

UNSURTRADISI terutama di luar bandar, sukar mendapat
peluang pendidikan

PIAGAM MADINAH Orang Melayu masih kurang menceburi

perniagaan dan perlu dibantu dan
dibimbing

36
Prinsip Raja Berperlembagaan
PERLEMBAGAAN
Latar Belakang
• Identiti Melayu dikenali berdasarkan 3 teras iaitu agama,
MALAYAN UNION
bahasa dan Raja
• Ketiga-tiga teras tersebut di adaptasi dari semasa ke semasa
PERSEKUTUAN walaupun setelah kedatangan Islam
TANAH MELAYU • Masyarakat Melayu masih mengekalkan sistem beraja hasil
usaha pemimpin UMNO yang tidak memisahkan institusi beraja
dengan rakyat sewaktu berjuang ke arah kemerdekaan
KEMERDEKAAN
Implikasi
UNSURTRADISI • Sifat beraja masih penting di dalam sistem sosial di Malaysia
• Prinsip Raja Berperlembagaan mengekalkan raja sebagai
pemerintah tertinggi.
PIAGAM MADINAH • Yang Dipertuan Agong bertindak berdasarkan peruntukan
Perlembagaan Persekutuan dan nasihat Perdana Menteri.

37
Kewarganegaraan
PERLEMBAGAAN

MALAYAN UNION

PERSEKUTUAN Memperolehi atau

TANAH MELAYU menggunakan hak
kewarganegaraan asing

KEMERDEKAAN

Perlucutan dengan cara

UNSURTRADISI pendaftaran/ permohonan

PIAGAM MADINAH

38
Piagam Madinah
PERLEMBAGAAN PIAGAM MADINAH
• Perlembagaan bertulis pertama di dunia
• Sebagai panduan untuk membentukkan sebuah
MALAYAN UNION negara Islam yang berdaulat.
• PM bukan sahaja membentukkan persaudaraan
antara Ansar dan Muhajirin tetapi juga perpaduan
antara orang Islam dengan orang bukan Islam
PERSEKUTUAN terutamanya orang Yahudi.
TANAH MELAYU

KEMERDEKAAN
Mengandungi 47 fasal yang merangkumi 2 bahagian:
•Bahagian Pertama
•23 fasal menyentuh hubungan & tanggungjawab orang
UNSURTRADISI Islam sesama Islam (Muhajirin & Ansar)
•Bahagian Kedua
•24 fasal membabitkan kaum Yahudi dan tanggungjawab
mereka terhadap negara Islam Madinah
PIAGAM MADINAH

39
Kepentingan Piagam Madinah
PERLEMBAGAAN Rasulullah SAW memperkenalkan PM bagi menyelesaikan
persoalan semasa ketika itu lebih-lebih untuk mentadbir
negara yang mempunyai rakyat pelbagai etnik, agama,
MALAYAN UNION kepercayaan dan budaya

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU
Kepentingan Piagam Madinah:
KEMERDEKAAN
• Digubal setelah terbentuk negara Islam Madinah
• Model perpaduan masyarakat majmuk
UNSURTRADISI • Pengisytiharan hak asasi manusia
• Menjelaskan persoalan negara Islam, perundangan, siasah, hak asasi,
kebebasan, ekonomi dan yang berkaitan kehidupan masyarakat majmuk
PIAGAM MADINAH • Merupakan kerangka pembentukan negara Islam pertama pada tahun 622M
yang didokong oleh warganegara Madinah yang terdiri golongan
Quraisy(Muhajirin) dan golongan Yathrib(Ansar, Khazraj dan Yahudi) serta
golongan yang mengikut dan berjuang bersama-sama mereka

40
 Pembentukan
Ummah
PERLEMBAGAAN
(Fasal 1)

Melindungi Hak Asasi

Negara Manusia
MALAYAN UNION (Fasal 2-10)
(Fasal 39-41)

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU Kandungan
Piagam Persatuan
KEMERDEKAAN
Pemimpin
Negara Madinah Segenap
Warganegara
(Fasal42-44) (Fasal 16-23)

UNSURTRADISI

Tugas Golongan
Warganegara Minoriti
PIAGAM MADINAH (Fasal 36-38) (Fasal 24-35)

41
Intipati Piagam Madinah dalam Konteks Hubungan Etnik

PERLEMBAGAAN
Pentadbiran •Al-Quran dan hadis merupakan sumber utama undang-undang negara
•Syura sekiranya berlaku sesuatu permasalahan

MALAYAN UNION
Kepimpinan •Nabi Muhammad s.a.w. adalah pemimpin masyarakat dan ketua negara

PERSEKUTUAN •Masyarakat berbilang agama dan keturunan dianggap sebuah masyarakat

TANAH MELAYU Masyarakat yang mempunyai kewajipan dan tanggungjawab yang sama terhadap
negara Islam Madinah.
•Setiap anggota sahifah mestilah menjalinkan hubungan yang erat tanpa
mengira agama dan keturunan.

KEMERDEKAAN •Islam dapat hidup secara aman damai dan bebas menjalankan aktiviti

Kebebasan Asasi masing-masing. Kaum Yahudi diberikan kebebasan mengamalkan ibadat

mengikut agama mereka selama mereka mematuhi undang-undang Islam
dan peraturan yang diterima umum.
•Orang Islam dan bukan

UNSURTRADISI
Fungsi Sahifah •Fungsi sahifah ialah menegakkan keadilan dan membanteras kezaliman

PIAGAM MADINAH
Keselamatan
•Memberi jaminan keselamatan terhadap orang bukan Islam yang
menganggotai dan mematuhi peraturan.

42
Implikasi pelaksanaan Piagam Madinah
Madinah sebagai
PERLEMBAGAAN sebuah negara Islam
dengan meletakkan
al-Quran sebagai
sumber perundangan
MALAYAN UNION

PERSEKUTUAN Mengintegrasikan
TANAH MELAYU Menjamin keadilan masyarakat
sosial yang holistik Madinah yang
dan komprehensif terdiri daripada
KEMERDEKAAN pelbagai etnik

UNSURTRADISI

Mewujudkan
Menjana
PIAGAM MADINAH keamanan dan
pertumbuhan
suasana politik
ekonomi Madinah
yang stabil

43
Elemen Persamaan Piagam Madinah Dan Perlembagaan Malaysia

PERLEMBAGAAN

MALAYAN UNION Kebebasan Hak mendapat Ketaatan Jaminan Hak

•Beragama Perlindungan Kepada Asasi
•Bekerja dan •Perlindungan Pemimpin Kemanusiaan
PERSEKUTUAN mencari dari •Rujukan kepada •Ketika lemah,
keuntungan pencerobohan al-Quran dan dewasa dan
TANAH MELAYU
•Menjawat luar Hadith sekitanya ketiadaan harta
jawatan dalam •Perlindungan berlaku
Kerajaan dari kezaliman perbalahan
KEMERDEKAAN dalaman
•Perlindungan
terhadap darah
dan jasad
UNSURTRADISI

PIAGAM MADINAH

44
 Pengukuhan
🞇 Bincangkan TIGA (3) impak perkongsian kuasa dalam
PERLEMBAGAAN sistem pemerintahan dan pentadbiran negara masa ini
🞇 Bincangkan TIGA (3) fasal Piagam Madinah yang berkaitan
dengan kontrak sosial.
MALAYAN UNION
🞇 Buktikan TIGA (3) aspek keadilan yang dikanun dalam
Piagam Madinah kepada masyarakat bukan Islam.
PERSEKUTUAN 🞇 Jelaskan TIGA (3) elemen persamaan antara
TANAH MELAYU Perlembagaan Malaysia dengan Piagam Madinah dalam
konteks hubungan etnik di Malaysia.
🞇 Jelaskan TIGA (3) faktor penyumbang kepada
KEMERDEKAAN
pembentukan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu.
🞇 Huraikan EMPAT (4) rasional peruntukan unsur tradisi
UNSURTRADISI
dalam Perlembagaan Persekutuan.
🞇 Bincangkan TIGA (3) cabaran pelaksanaan terhadap
beberapa peruntukan Perlembagaan Persekutuan dalam
PIAGAM MADINAH
konteks hubungan etnik di Malaysia.
🞇 Huraikan EMPAT (4) unsur tradisi dan rasional ia
dikanunkan dalam Perlembagaan Persekutuan.

45
 PENGUKUHAN
🞇 Bincangkan TIGA (3) hak keistimewaan orang Melayu
PERLEMBAGAAN sebagaimana yang terdapat dalam Perkara 153.
🞇 Buktikan TIGA (3) bentuk kerjasama antara pelbagai etnik di
Malaysia menjelang kemerdekaan.
MALAYAN UNION 🞇 Huraikan TIGA (3) rasional peruntukan Islam sebagai agama
Persekutuan.
🞇 Jelaskan TIGA (3) hak berhubung dengan hal ehwal keagamaan
PERSEKUTUAN berdasarkan peruntukan Perkara 11 dalam Perlembagaan
TANAH MELAYU Persekutuan.
🞇 Bincangkan EMPAT (4) cabaran yang boleh menjejaskan
KEMERDEKAAN
perlaksanaan Islam sebagai agama Persekutuan.
🞇 Huraikan EMPAT (4) asas Piagam Madinah dalam mengekalkan
keharmonian hubungan etnik yang boleh diaplikasikan di
Malaysia.
UNSURTRADISI
🞇 Bincangkan TIGA (3) peruntukan dalam Perlembagaan
Persekutuan berkaitan dengan kedudukan agama Islam sebagai
agama Persekutuan.
PIAGAM MADINAH 🞇 Analisakan TIGA (3) cabaran semasa dalam memelihara
kedaulatan Islam di Malaysia.

46